daviT batoniSvilis samarTlis instituti
miTiTebisa da aRniSvnis
standarti samarTalSi
Seadgines dimitri gegenavam
da giorgi burjanaZem
Tbilisi
2013
samecniero broSura gankuTvnilia akademiuri samec-
niero naSromebis SeqmniT dainteresebul pirTa farTo
wrisaTvis.
`citirebisa da aRniSvnis standarti samarTalSi~
damtkicebulia daviT batoniSvilis samecniero sabWos
mier da savaldebuloa institutis yvela TanamSromlisa
da gamocemisaTvis.
Semdgenlebi: dimitri gegenava
giorgi burjanaZe
ydis dizaini: zurab beJaSvili
dimitri gegenava
gamocemaze pasuxismgebeli redaqtori: maia nasraSvili
daviT batoniSvilis samarTlis instituti, 2013
3
winaTqma
daviT batoniSvilis samarTlis institutis `miTiTebi-
sa da aRniSvnis standarti samarTalSi~ aris akademiuri
citirebis zogadi teqnikuri standarti, romelic ga-
moiyeneba institutis gamocemebSi.
msgavsi gamocema yvela ganviTarebul kvleviT dawese-
bulebasa da universitets gaaCnia, TiToeuli maTgani
ayalibebs sakuTar, individualur stils. samwuxarod,
qarTul sinamdvileSi jerjerobiT msgavsi praqtika araa
danergili.
`miTiTebisa da aRniSvnis standarti samarTalSi~ ar
aris akademiuri samarTlebrivi weris an citirebis sax-
elmZRvanelo, igi mxolod miTiTebisa da aRniSvnis er-
Tian teqnikur standarts amkvidrebs institutis egidiT.
imeds viqoniebT, `miTiTebisa da aRniSvnis standarti
samarTalSi~ aRiarebas hpovebs da momavalSi misi gamoye-
nebiT mravali samecniero naSromi Seiqmneba.
4
5
zogadi wesi
daviT batoniSvilis samarTlis institutis `miTiTebi-sa da aRniSvnis standarti~ iTvaliswinebs akademiuri citirebis germanul models (aRniSvna yoveli gverdis bolos).
TiToeul aRniSvnaSi yoveli monacemi erTmaneTisgan mZimis saSualebiT gamoiyofa (sagamonakliso SemTxvevebis garda) da SeniSvnis bolos aucileblad iwereba werti-li. wlisa da gverdis miTiTebisas ar gamoiyeneba Semok-lebebi, gamoiyeneba mxolod Sesabamisi ricxvebi.
ucxoenovani originaluri wyaroebis gamoyenebisas Ti-
Toeuli sityva iwyeba didi asoTi, kavSirebis, win-
debulebisa da artiklebis garda. abreviaturebisa da Se-
moklebebis xmarebisas aucileblad unda mieTiTos misi
sruli dasaxeleba da gakeTdes Sesabamisi aRniSvna moma-
valSi misi miTiTebis stilTan dakavSirebiT. magaliTad,
gaeros ltolviTa umaRlesi komisariati (SemdgomSi -
`gluki~). sayovelTaod aRiarebuli Semoklebebisa da ab-
reviaturis ganmarteba araa saWiro. magaliTad, `ix.~
(ixile), `Sead.~ (Seadare~, `gaero~, `nato~ da a.S.)
qarTulenovan teqstSi gamoiyeneba `qveda~ da `zeda~ brWyalebi - ` ~ (iwereba Tab-is zeda Rilakis saSuale-biT), xolo ucxoenovan teqstSi `zeda~ - brWyalebi(iwereba Enter-is gverdiTa Rilakis saSualebiT)
pirdapiri citirebis SemTxvevaSi wertili (an sxva Se-sabamisi sasveni niSani) brWyalis SigniT iwereba, Tu teqsti mTlianadaa moyvanili, xolo brWyalis gareT - Tu citirebulia konkretuli sityva an winadadebis nawili rTul winadadebaSi. am wesis Sesabamisad xdeba aRniSvnis simbolos miTiTebac. pirvel SemTxvevaSi simboloTa ganlageba unda iyos Semdegi: wertili (an sxva Sesabamisi niSani), brWyali, aRniSvna; meore SemTxvevaSi - brWyali, aRniSvna, sasveni niSani.
erTxel miTiTebuli wyaros xelaxla gamoyenebis SemTxvevaSi, SesaZlebelia gakeTdes aRniSvna Sesabamis SeniSvnaze miTiTebiT (magaliTad, `ix., SeniSvna 15, gverdi naSromSi.~ an avtori, `dasax. naSromi~, gverdi naSromSi).Tu igive wyaro zedized mosdevs wina SeniSvnas, sruli
6
miTiTebis nacvlad iwereba `iqve~ da Sesabamisi gverdis nomeri (Tuki igive gverdia, maSin gverdis miTiTeba saWi-ro araa).
eleqtronuli wyaros gamoyenebisas SesaZlebelia ro-
gorc zusti eleqtronuli misamarTis, ise eleqtronuli
veb-gverdisa da misi oficialuri saxelwodebis miTiTeba
da am eleqtronuli resursis ukanasknelad naxvis Ta-
riRi kvadratul frCxilebSi. orive SemTxvevaSi eleq-
tronuli misamarTis dasawyisSi iwereba `~.
7
originaluri wyaroebi
wignis gamoyenebisas unda mieTiTos: avtoris vinaoba -
gvari da saxelis iniciali; wignis saxelwodeba; gamoce-
mis adgili; weli da Sesabamisi gverdi.
magal
iTi
zoiZe b., sakonstitucio kontroli da Rirebule-baTa wesrigi saqarTveloSi, Tbilisi, 2007, 56.
Miller A., The Supreme Court and American Capitalism, New York, 1968, 73.
. ., , , , 1998, 37.
Zippelius R., Juristische Methodenlerhe, Mnchen, 2006, 89.
Pasquino P., Sieyes et linvention de la Constituion en France, Paris, 1998, 196.
ori an ramdenime avtoris arsebobis SemTxvevaSi, mie-
TiTeba yvela avtoris monacemi (gvari da saxelis in-
iciali); wignis saxelwodeba; gamocemis adgili; weli da
Sesabamisi gverdi.
8
magal
iTi
kverenCxilaZe g., melqaZe o., safrangeTis saxelm-wifo sistema, Tbilisi, 1997, 84.
kopaleiSvili m., sxirtlaZe n., qardava e., turava p., administraciuli saproceso samarTlis sax-elmZRvanelo, Tbilisi, 2008, 159.
giorgaZe g., kopaleiSvili m., loria a., loria v., xoria x., salxinaSvili m., wkeplaZe n., Cqareuli c, xarSilaZe i., saqarTvelos administraciuli sa-proceso kodeqsis komentari, Tbilisi, 2007, 362.
Walsh A., Hemmens C., Law, Justice, and Society: a Sociolegal Introduction, New York, 2010, 144.
.., .., - , , 2006, 71.
avtorTa koleqtivis mier Sedgenili saxelmZRvanelos,
naSromis SemTxvevaSi, rodesac konkretuli Tavebi, qveTa-
vebi an paragrafebi ganawilebulia avtorebs Soris da
gamotanili araa naSromis avtorTa vinaoba ydaze, citi-
reba xdeba Semdegi wesiT: naSromis saxelwodeba; naSro-
mis redaqtori (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); gamocemis
adgili da weli; Sesabamisi gverdi.
9
magal
iTi
saqarTvelos konstitucia da 2010 wlis konsti-tuciuri reforma, Tbilisi, 2010, 42.
sisxlis samarTlis kerZo nawili, wigni I, g. tye-SeliaZis redaqtorobiT, Tbilisi, 2008, 351.
Handbook of Polish Law, Edited by Dajczak W., Szwarc A.J., Wilinski P., Poznan, 2011, 211.
, . . . ., . ., . ., , 2004, 279.
statiaTa krebulis citirebisas unda mieTiTos mona-cemebi Semdegi TanmimdevrobiT: statiis avtoris gvari da saxelis iniciali; statiis saxelwodeba; krebulis sax-elwodeba; krebulis redaqtori (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); gamocemis adgili da weli; Sesabamisi gver-di.
magal
iTi
tuRuSi g., religiur sakiTxebTan dakavSirebuli gamoxatvis kriminalizacia, adamianis uflebaTa dacvis saerTaSoriso standartebi da saqarTvelo, k. korkelias redaqtorobiT, Tbilisi, 2011, 243.
gegenava d., sakonstitucio sasamarTlos samar-Tlebrivi buneba da misi adgili xelisuflebis danawilebis koncefciaSi, Tanamedrove sakonsti-tucio samarTali, wigni I, g. kverenCxilaZisa da d. gegenavas redaqtorobiT, Tbilisi, 2012, 82.
10
samecniero Jurnalidan statiis gamoyenebisas SeniSv-naSi mieTiTeba: statiis avtoris monacemebi (gvari da sax-elis iniciali); statiis saxelwodeba, Jurnalis saxel-wodeba; nomeri; gamocemis weli, Sesabamisi gverdi. Jur-nalidan citirebis SemTxvevaSi ar eTiTeba gamocemis ad-gili.
magal
iTi
begiaSvili n., valdebulebis Sesrulebis SeuZ-lebloba (SedarebiT-samarTlebrivi analizi), sa-marTlis Jurnali `sarCevi~, #1(2), 2011, 14.
boxaSvili i., beniZe m., arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sakiTxebi, samarTlis Jurnali, #2, 2009, 37.
Faber R., The Austrian Constitutional Court - An Overview, Vienna Journal on International Constitutional Law, Vol. 1, 2008, 50.
Hausmaninger H., Judicial Referral of Constitutional Questions in Austria, Germany and Russia, Tulane European and Civil Law Forum, Vol. 12, 1997, 26.
., , , #3(37), 2007, 58.
11
angariSis, moxsenebis an daskvnis citirebisas SeniSv-naSi mieTiTeba: moxsenebis avtoris monacemebi (aseTis ar-sebobis SemTxvevaSi) - konkretuli piris SemTxvevaSi av-toris gvaris da saxelis iniciali, xolo raime organos, pirTa jgufis, organizaciisas - misi oficialuri saxel-wodeba; moxsenebis saxelwodeba; im forumis, konferen-ciis, seminaris saxelwodeba, romelzedac moxseneba gaecno sazogadoebas (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); mox-senebis gacxadebis (gamoqveynebis, warmoTqmis) adgili (aseTis arsebobis SemTxvevaSi); moxsenebis gacxadebis an gamoqveynebis TariRi, Sesabamisi gverdi.
magal
iTi
saqarTvelos saxalxo damcvelis angariSi sa-qarTveloSi adamianis uflebaTa da TavisuflebaTa dacvis mdgomareobis Sesaxeb, Tbilisi, 2011, 151.
saqarTvelos kontrolis palatis saqmianobis an-gariSi 2010, Tbilisi, 2011, 25.
babeki v., saqarTvelos konstituciuri reformis Sesaxeb berlinis konferenciis Semajamebeli anga-riSi, berlini, 14-16 ivlisi, 2010, 12.
Papuashvili G., Problematic Aspects of Interrelationship between the Constitutional and Ordinary Courts, 1st Congress of the World Conference on Constitutional Justice, Cape Town, 2324 January 2009, 3.
Report on the Rule of Law, Adopted by the Venice Commission at its 86th Plenary Session, Venice, 25-26 March, 2011, 14.
12
angariSis, moxsenebis, daskvnis, mosazrebebis citire-bisas, romelic eleqtronuli formiT arsebobs da ar momxdara misi beWduri saxiT gamocema, damatebiT unda mieTiTos Sesabamisi eleqtronuli resursi.
magal
iTi
kaxiani g., mosazrebebi konstituciuri kanonis proeqtTan dakavSirebul zogierT sakiTxze, 4; ix.[01.08.2012].
kaxiani g., mosazrebebi konstituciuri kanonisproeqtTan dakavSirebul zogierT sakiTxze, 4; xelmisawvdomia saqarTvelos parlamentis ofi-cialur veb-gverdze: [01.08.2012].
Universal Jurisdiction: Scope and Limitations under International Law, 12 Nov. 2010; ix., [05.07.2011].
Universal Jurisdiction: Scope and Limitations under International Law, 12 Nov. 2010; xelmisawvdomia The Lawyers and Jurists-is oficialur veb-gverdze: [05.07.2011].
13
naTargmni wyaroebi
naTargmni wignis gamoyenebisas unda mieTiTos: avtoris vinaoba - gvari da saxelis iniciali; wignis saxelwo-deba; wignis mTargmnelis saxelis iniciali da gvari; Targmanis redaqtoris (aseTis arsebobis SemTxvevaSi) saxelis iniciali da gvari; gamocemis adgili, weli da Sesabamisi gverdi.
magal
iTi
davidi r., Tanamedroveobis ZiriTadi samarTle-brivi sistemebi, T. niniZisa da e. sumbaTaSvilis Targmani, T. niniZis redaqtorobiT, Tbilisi, 2010, 239.
Saio a., xelisuflebis TviTSezRudva konstitu-cionalizmis Sesavali, m. maisuraZis Targmani, T. niniZis redaqtorobiT, Tbilisi, 2003, 78.
Kelsen H., Pure Theory of Law, Translated by M. Knight, Los Angeles, London, 1970, 140.
Barak A., Purposive Interpretation in Law, Translated by Sari Bashi, Princeton, New Jersey, 2005, 169.
., , , B. . . A. , , 1999, 257.
. ., , . . , . . , , 2000, 405.
14
samecniero Jurnalidan naTargmni statiis gamoyenebi-sas SeniSvnaSi mieTiTeba: statiis avtoris monacemebi (gvari da saxelis iniciali); statiis saxelwodeba, mTargmnelis saxelis iniciali da gvari, Jurnalis sax-elwodeba; nomeri; gamocemis weli; Sesabamisi gverdi.
magal
iTi
kelzeni h., ra aris samarTlis wminda Teoria?, l. bregvaZis Targmani, samarTlis Jurnali, #2, 2011, 300.
hopti k., korporaciuli marTva evropaSi: regu-lirebis axali modeli da `rbili samarTali~, i. burdulis Targmani, samarTlis Jurnali, #1, 2009, 228.
Radbruch G., Five Minutes of Legal Philosophy, Translated by Bonnie Litschewski Paulson and Stanley L. Paulson, Oxford Jour-nal of Legal Studies, Vol. 26, Issue 1 (Spring 2006), 15.
15
meoreuli wyaroebi
naSromidan citirebisas, Tuki Tavad teqsti damowme-bulia sxva avtoris citatiT, perifraziT, mieTiTeba: 1. pirveladi wyaro, romelic avtors aqvs gamoyenebuli, ris Semdegadac keTdeba aRniSvna - `naSromidan:~, `wigni-dan:~ da msg. Sesabamisi aRniSvnis Semdeg ki mieTiTeba is naSromi, sadac moxmobilia citata. 2. wyaro, romelSic moxmobilia Sesabamisi perifrazi an citata, ris Semde-gac keTdeba aRniSvna - `ix. citireba:~ da mieTiTeba Sesa-bamisi avtoris mier citirebuli literatura.
Tuki SeuZlebelia avtoris mier miTiTebuli litera-turis Tqvens mier gamoyenebad stilze morgeba, maSin citirebuli literaturis SeniSvnaSi moxmobili monace-mebis miTiTeba ucvlelad xdeba.
magal
iTi
zoiZe b., sakonstitucio kontroli da Rirebule-baTa wesrigi saqarTveloSi, Tbilisi, 2007, 61; ix. citireba: Saio a., xelisuflebis TviTSezRudva konstitucionalizmis Sesavali, Tbilisi, 2003, 285.
Saio a., xelisuflebis TviTSezRudva konstitu-cionalizmis Sesavali, Tbilisi, 2003, 285, wignidan: zoiZe b., sakonstitucio kontroli da Rirebule-baTa wesrigi saqarTveloSi, Tbilisi, 2007, 61.
Sadurski W., Constitutional Review in Europe and in the United States: Influences, Paradoxes, and Convergence, Legal Studies Re-search Paper, No. 11/15, 2011, 15; ix. citireba: Fletcher G., Basic Concepts of Legal Thought, New York, 1995, 25.
Fletcher G., Basic Concepts of Legal Thought, New York, 1995, 25, naSromSi: Sadurski W., Constitutional Review in Europe and in the United States: Influences, Paradoxes, and Convergence, Le-gal Studies Research Paper, No. 11/15, 2011, 15.