Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και microαθησιακές δραστηριότητες
σύmicroφωνα microε συγκεκριmicroένες προδιαγραφές που αντιστοιχούν σε
30 διδακτικές ώρες ανά τάξη
Αρχαία Ελληνική Γραmicromicroατεία
Β΄ Γυmicroνασίου
Θεmicroατική ενότητα
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo Γ 1 - 244
Τίτλος
laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
ΜΑΡΙΑ ΤΣΟΥΜΑΡΗ
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ amp ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ amp ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Θεσσαλονίκη 2012
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 2 από 24
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ
ΠΡΑΞΗ laquo∆ηmicroιουργία πρωτότυπης microεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισmicroένων σε ΤΠΕ και
δηmicroιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα microαθήmicroατα της Ελληνικής Γλώσσας στην Αβάθmicroια και
Ββάθmicroια εκπαίδευσηraquo MIS 296579 (κωδ 5175) - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ στους άξονες
προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράmicromicroατος laquoΕκπαίδευση και ∆ια Βίου Μάθησηraquo η
οποία συγχρηmicroατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταmicroείο) και εθνικούς
πόρους
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Ι Ν ΚΑΖΑΖΗΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆ΗΣ
ΠΑΡΑ∆ΟΤΕΟ Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και microαθησιακές δραστηριότητες σύmicroφωνα microε
συγκεκριmicroένες προδιαγραφές που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑ∆ΟΤΕΟΥ ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ
Υπεύθυνοι υπο-οmicroάδας εργασίας αρχαίας ελληνικής γλώσσας δευτεροβάθmicroιας Λάmicroπρος Πόλκας
Κοσmicroάς Τουλούmicroης
ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
httpwwwgreeklanguagegr
Καραmicroαούνα 1 ndash Πλατεία Σκρα ΤΚ 55 132 Καλαmicroαριά Θεσσαλονίκη
Τηλ 2310 459101 Φαξ 2310 459107 e-mail centrekomvosedugr
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 3 από 24
Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Τίτλος
Οι πρωταγωνιστές
∆ηmicroιουργός
Μαρία Τσούmicroαρη
∆ιδακτικό αντικείmicroενο
Αρχαία Ελληνική Γραmicromicroατεία (από microετάφραση)
(Προτεινόmicroενη) Τάξη
Β΄ Γυmicroνασίου
Χρονολογία
∆εκέmicroβριος 2012
∆ιδακτικήΘεmicroατική Ενότητα
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo Γ 1 - 244 laquoΌρκοι Τειχοσκοπία Αλεξάνδρου και Μενελάου
microονοmicroαχίαraquo
∆ιαθεmicroατικό
Όχι
Εmicroπλεκόmicroενα γνωστικά αντικείmicroενα mdash
Χρονική διάρκεια
6 διδακτικές ώρες
Χώρος
Ι Φυσικός χώρος
Εντός σχολείου αίθουσα διδασκαλίας εργαστήριο πληροφορικής
ΙΙ Εικονικός χώρος διαδίκτυο
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 4 από 24
Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και microαθητή
Για την υλοποίηση του σεναρίου απαιτείται
I Σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδοmicroής
α η ύπαρξη διαδραστικού πίνακα στην αίθουσα διδασκαλίας microε σύνδεση στο
διαδίκτυο ή εναλλακτικά προβολικό microηχάνηmicroα που να συνδέεται microε φορητό
υπολογιστή
β εργαστήριο πληροφορικής microε πρόσβαση στο διαδίκτυο ή εναλλακτικά η
ύπαρξη τεσσάρων τουλάχιστον φορητών υπολογιστών συνδεδεmicroένων microε το
διαδίκτυο στην αίθουσα διδασκαλίας
II Σε επίπεδο microαθητικών δεξιοτήτων
α Οι microαθητές πρέπει να είναι εξοικειωmicroένοι microε τη χρήση λογισmicroικών
κειmicroενογράφου (Word) παρουσίασης (PowerPoint) και microε την πλοήγηση στο
διαδίκτυο
β Οι microαθητές πρέπει να είναι microυηmicroένοι στην εργασία σε οmicroάδες
Σε αντίθετη περίπτωση ο διδάσκων φροντίζει πριν από την εφαρmicroογή του
σεναρίου να εξασφαλίζει αυτές τις προϋποθέσεις και να ασκήσει στοιχειωδώς
τους microαθητές του
III Σε επίπεδο οργάνωσης της τάξης
α Χωρισmicroός των microαθητών σε οmicroάδες εκ των προτέρων Βασικό κριτήριο
συγκρότησης των οmicroάδων είναι σε κάθε οmicroάδα να υπάρχει ένας τουλάχιστον
microαθητής που να χειρίζεται επαρκώς ΗΥ δηλαδή να πληκτρολογεί microε σχετική
ευκολία και να γνωρίζει να πλοηγείται στο διαδίκτυο
β Ο διδάσκων αν το κρίνει απαραίτητο microπορεί να ορίσει ρόλους για κάθε
microέλος των οmicroάδων για να διευκολύνει τη συνεργασία των microαθητών πχ
χειριστής ΗΥ συντονιστής αναγνώστης γραmicromicroατέας διαmicroεσολαβητής
Εφαρmicroογή στην τάξη
Το συγκεκριmicroένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 5 από 24
Το σενάριο στηρίζεται
mdash
Το σενάριο αντλεί
mdash
Β ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι microαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν πώς ο Όmicroηρος σκηνοθετεί την
προετοιmicroασία των δυο αντίπαλων στρατοπέδων για πολεmicroική αντιπαράθεση
συστήνοντάς microας τους σηmicroαντικότερους πρωταγωνιστές του έπους εκτός του
Αχιλλέα Οι microαθητές ασκούνται στην ακουστική κατανόηση των πρώτων 120 στίχων
της ραψωδίας και στη γραπτή απόδοση του περιεχοmicroένου τους microε τη microορφή
δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ laquoΤι γίνεται στο πεδίο εκτός τειχώνraquo Στους επόmicroενους
στίχους της Τειχοσκοπίας κυριαρχεί η microορφή της Ελένης microε την απαστράπτουσα
οmicroορφιά Οι microαθητές διερευνούν τον τρόπο microε τον οποίο δηλώνεται η οmicroορφιά της
Ελένης και συγκρίνεται microε τον τρόπο δήλωσης της οmicroορφιάς του Πάρη Με τι
συνδέεται αντίστοιχα αυτή η οmicroορφιά (ενοχή και όλεθρος) Οι microαθητές καλούνται να
δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε τους πρωταγωνιστές του έπους microάχιmicroους και microη
που παρελαύνουν στους στίχους της Τειχοσκοπίας παρουσιάζοντας τα εξωτερικά
χαρακτηριστικά και το ήθος τους καθώς και οπτικό υλικό αντληmicroένο από την αρχαία
αγγειογραφία Τέλος επισκέπτονται την laquoΑνεmicroόσκαλαraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας και επιλέγουν ποιήmicroατα νεοελλήνων ποιητών microε θέmicroα την οmicroορφιά
επιχειρούν επίσης microε το πρόγραmicromicroα Google Art Project microια εικονική περιήγηση σε
microουσεία για να προσεγγίσουν την εικαστική αποτύπωση της οmicroορφιάς
Γ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο
Συνήθως στη διδασκαλία της Γ ραψωδίας εστιάζουmicroε αποκλειστικά στην
τειχοσκοπία και ειδικότερα στο δηmicroοφιλές θέmicroα της απόδοσης της εκθαmicroβωτικής
οmicroορφιάς της Ελένης microέσα από τα microάτια των γερόντων της Τροίας και τις
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 6 από 24
αντιδράσεις τους Έτσι όmicroως microας διαφεύγει το συνολικό στήσιmicroο της σκηνής από
τον Όmicroηρο έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης οι δύο αντίπαλοι
στρατοί Έλληνες και Τρώες από τις τάξεις τους ξεχωρίζουν οι δύο αντίζηλοι ο
Μενέλαος και ο Πάρης microε τη φιλάρεσκη και προκλητική οmicroορφιά του στην οποία
εmicromicroένει η οmicroηρική γραφίδα καθώς την αντιπαραθέτει microε το αντιηρωικό του ήθος
Μέσα στην πόλη και πάνω στα τείχη ο Όmicroηρος τοποθετεί το γέρας της σύγκρουσης
microια άλλη οmicroορφιά στη θηλυκή και απόλυτη εκδοχή της την Ελένη Στο πεδίο της
microάχης ο Πάρης κατακρίνεται για τη συmicroπεριφορά και τις επιλογές του Στα τείχη η
Ελένη παραmicroένει ακατάκριτη από τους άλλους microόνο η ίδια αποδίδει ευθύνη στον
εαυτό της Και οι δύο οmicroορφιές στη συmicroπλοκή τους γεννούν την ενοχή και τον
όλεθρο Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η αξιακή κλίmicroακα της οmicroηρικής κοινωνίας η
εκτίmicroηση του αντιπάλου η ανάδειξη όχι microόνο των σωmicroατικών αλλά και των νοητικών
προσόντων των ηρώων
Η διδακτική πρόταση στηρίζεται στη διερευνητική ανακαλυπτική microάθηση και τη
θεωρία της ζώνης επικείmicroενης ανάπτυξης (Vygotsky L S 1978) αξιοποιούνται οι
πολυγραmicromicroατισmicroοί (Kress G 2000 Kress G amp Τ van Leeuwen 2001) και στο
πλαίσιο του ρόmicroβου γλωσσικής εκπαίδευσης (Κουτσογιάννης ∆ 2012) δίνεται
έmicroφαση στην ανάπτυξη των microαθητών ως κριτικών υποκειmicroένων Προκρίνονται
επίσης βιωmicroατικές microέθοδοι microάθησης
∆ ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Γνώσεις για τον κόσmicroο αξίες πεποιθήσεις πρότυπα στάσεις ζωής
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να αποκτήσουν microια εmicroπειρία ακουστικής και όχι αναγνωστικής πρόσληψης
του επικού κειmicroένου προσεγγίζοντας τους πρώτους 120 στίχους της Γ
ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτη και απαγγελία της Εύας
Κοταmicroανίδου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 2 από 24
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ
ΠΡΑΞΗ laquo∆ηmicroιουργία πρωτότυπης microεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισmicroένων σε ΤΠΕ και
δηmicroιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα microαθήmicroατα της Ελληνικής Γλώσσας στην Αβάθmicroια και
Ββάθmicroια εκπαίδευσηraquo MIS 296579 (κωδ 5175) - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ στους άξονες
προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράmicromicroατος laquoΕκπαίδευση και ∆ια Βίου Μάθησηraquo η
οποία συγχρηmicroατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταmicroείο) και εθνικούς
πόρους
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Ι Ν ΚΑΖΑΖΗΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆ΗΣ
ΠΑΡΑ∆ΟΤΕΟ Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και microαθησιακές δραστηριότητες σύmicroφωνα microε
συγκεκριmicroένες προδιαγραφές που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑ∆ΟΤΕΟΥ ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ
Υπεύθυνοι υπο-οmicroάδας εργασίας αρχαίας ελληνικής γλώσσας δευτεροβάθmicroιας Λάmicroπρος Πόλκας
Κοσmicroάς Τουλούmicroης
ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
httpwwwgreeklanguagegr
Καραmicroαούνα 1 ndash Πλατεία Σκρα ΤΚ 55 132 Καλαmicroαριά Θεσσαλονίκη
Τηλ 2310 459101 Φαξ 2310 459107 e-mail centrekomvosedugr
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 3 από 24
Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Τίτλος
Οι πρωταγωνιστές
∆ηmicroιουργός
Μαρία Τσούmicroαρη
∆ιδακτικό αντικείmicroενο
Αρχαία Ελληνική Γραmicromicroατεία (από microετάφραση)
(Προτεινόmicroενη) Τάξη
Β΄ Γυmicroνασίου
Χρονολογία
∆εκέmicroβριος 2012
∆ιδακτικήΘεmicroατική Ενότητα
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo Γ 1 - 244 laquoΌρκοι Τειχοσκοπία Αλεξάνδρου και Μενελάου
microονοmicroαχίαraquo
∆ιαθεmicroατικό
Όχι
Εmicroπλεκόmicroενα γνωστικά αντικείmicroενα mdash
Χρονική διάρκεια
6 διδακτικές ώρες
Χώρος
Ι Φυσικός χώρος
Εντός σχολείου αίθουσα διδασκαλίας εργαστήριο πληροφορικής
ΙΙ Εικονικός χώρος διαδίκτυο
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 4 από 24
Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και microαθητή
Για την υλοποίηση του σεναρίου απαιτείται
I Σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδοmicroής
α η ύπαρξη διαδραστικού πίνακα στην αίθουσα διδασκαλίας microε σύνδεση στο
διαδίκτυο ή εναλλακτικά προβολικό microηχάνηmicroα που να συνδέεται microε φορητό
υπολογιστή
β εργαστήριο πληροφορικής microε πρόσβαση στο διαδίκτυο ή εναλλακτικά η
ύπαρξη τεσσάρων τουλάχιστον φορητών υπολογιστών συνδεδεmicroένων microε το
διαδίκτυο στην αίθουσα διδασκαλίας
II Σε επίπεδο microαθητικών δεξιοτήτων
α Οι microαθητές πρέπει να είναι εξοικειωmicroένοι microε τη χρήση λογισmicroικών
κειmicroενογράφου (Word) παρουσίασης (PowerPoint) και microε την πλοήγηση στο
διαδίκτυο
β Οι microαθητές πρέπει να είναι microυηmicroένοι στην εργασία σε οmicroάδες
Σε αντίθετη περίπτωση ο διδάσκων φροντίζει πριν από την εφαρmicroογή του
σεναρίου να εξασφαλίζει αυτές τις προϋποθέσεις και να ασκήσει στοιχειωδώς
τους microαθητές του
III Σε επίπεδο οργάνωσης της τάξης
α Χωρισmicroός των microαθητών σε οmicroάδες εκ των προτέρων Βασικό κριτήριο
συγκρότησης των οmicroάδων είναι σε κάθε οmicroάδα να υπάρχει ένας τουλάχιστον
microαθητής που να χειρίζεται επαρκώς ΗΥ δηλαδή να πληκτρολογεί microε σχετική
ευκολία και να γνωρίζει να πλοηγείται στο διαδίκτυο
β Ο διδάσκων αν το κρίνει απαραίτητο microπορεί να ορίσει ρόλους για κάθε
microέλος των οmicroάδων για να διευκολύνει τη συνεργασία των microαθητών πχ
χειριστής ΗΥ συντονιστής αναγνώστης γραmicromicroατέας διαmicroεσολαβητής
Εφαρmicroογή στην τάξη
Το συγκεκριmicroένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 5 από 24
Το σενάριο στηρίζεται
mdash
Το σενάριο αντλεί
mdash
Β ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι microαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν πώς ο Όmicroηρος σκηνοθετεί την
προετοιmicroασία των δυο αντίπαλων στρατοπέδων για πολεmicroική αντιπαράθεση
συστήνοντάς microας τους σηmicroαντικότερους πρωταγωνιστές του έπους εκτός του
Αχιλλέα Οι microαθητές ασκούνται στην ακουστική κατανόηση των πρώτων 120 στίχων
της ραψωδίας και στη γραπτή απόδοση του περιεχοmicroένου τους microε τη microορφή
δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ laquoΤι γίνεται στο πεδίο εκτός τειχώνraquo Στους επόmicroενους
στίχους της Τειχοσκοπίας κυριαρχεί η microορφή της Ελένης microε την απαστράπτουσα
οmicroορφιά Οι microαθητές διερευνούν τον τρόπο microε τον οποίο δηλώνεται η οmicroορφιά της
Ελένης και συγκρίνεται microε τον τρόπο δήλωσης της οmicroορφιάς του Πάρη Με τι
συνδέεται αντίστοιχα αυτή η οmicroορφιά (ενοχή και όλεθρος) Οι microαθητές καλούνται να
δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε τους πρωταγωνιστές του έπους microάχιmicroους και microη
που παρελαύνουν στους στίχους της Τειχοσκοπίας παρουσιάζοντας τα εξωτερικά
χαρακτηριστικά και το ήθος τους καθώς και οπτικό υλικό αντληmicroένο από την αρχαία
αγγειογραφία Τέλος επισκέπτονται την laquoΑνεmicroόσκαλαraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας και επιλέγουν ποιήmicroατα νεοελλήνων ποιητών microε θέmicroα την οmicroορφιά
επιχειρούν επίσης microε το πρόγραmicromicroα Google Art Project microια εικονική περιήγηση σε
microουσεία για να προσεγγίσουν την εικαστική αποτύπωση της οmicroορφιάς
Γ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο
Συνήθως στη διδασκαλία της Γ ραψωδίας εστιάζουmicroε αποκλειστικά στην
τειχοσκοπία και ειδικότερα στο δηmicroοφιλές θέmicroα της απόδοσης της εκθαmicroβωτικής
οmicroορφιάς της Ελένης microέσα από τα microάτια των γερόντων της Τροίας και τις
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 6 από 24
αντιδράσεις τους Έτσι όmicroως microας διαφεύγει το συνολικό στήσιmicroο της σκηνής από
τον Όmicroηρο έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης οι δύο αντίπαλοι
στρατοί Έλληνες και Τρώες από τις τάξεις τους ξεχωρίζουν οι δύο αντίζηλοι ο
Μενέλαος και ο Πάρης microε τη φιλάρεσκη και προκλητική οmicroορφιά του στην οποία
εmicromicroένει η οmicroηρική γραφίδα καθώς την αντιπαραθέτει microε το αντιηρωικό του ήθος
Μέσα στην πόλη και πάνω στα τείχη ο Όmicroηρος τοποθετεί το γέρας της σύγκρουσης
microια άλλη οmicroορφιά στη θηλυκή και απόλυτη εκδοχή της την Ελένη Στο πεδίο της
microάχης ο Πάρης κατακρίνεται για τη συmicroπεριφορά και τις επιλογές του Στα τείχη η
Ελένη παραmicroένει ακατάκριτη από τους άλλους microόνο η ίδια αποδίδει ευθύνη στον
εαυτό της Και οι δύο οmicroορφιές στη συmicroπλοκή τους γεννούν την ενοχή και τον
όλεθρο Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η αξιακή κλίmicroακα της οmicroηρικής κοινωνίας η
εκτίmicroηση του αντιπάλου η ανάδειξη όχι microόνο των σωmicroατικών αλλά και των νοητικών
προσόντων των ηρώων
Η διδακτική πρόταση στηρίζεται στη διερευνητική ανακαλυπτική microάθηση και τη
θεωρία της ζώνης επικείmicroενης ανάπτυξης (Vygotsky L S 1978) αξιοποιούνται οι
πολυγραmicromicroατισmicroοί (Kress G 2000 Kress G amp Τ van Leeuwen 2001) και στο
πλαίσιο του ρόmicroβου γλωσσικής εκπαίδευσης (Κουτσογιάννης ∆ 2012) δίνεται
έmicroφαση στην ανάπτυξη των microαθητών ως κριτικών υποκειmicroένων Προκρίνονται
επίσης βιωmicroατικές microέθοδοι microάθησης
∆ ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Γνώσεις για τον κόσmicroο αξίες πεποιθήσεις πρότυπα στάσεις ζωής
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να αποκτήσουν microια εmicroπειρία ακουστικής και όχι αναγνωστικής πρόσληψης
του επικού κειmicroένου προσεγγίζοντας τους πρώτους 120 στίχους της Γ
ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτη και απαγγελία της Εύας
Κοταmicroανίδου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 3 από 24
Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Τίτλος
Οι πρωταγωνιστές
∆ηmicroιουργός
Μαρία Τσούmicroαρη
∆ιδακτικό αντικείmicroενο
Αρχαία Ελληνική Γραmicromicroατεία (από microετάφραση)
(Προτεινόmicroενη) Τάξη
Β΄ Γυmicroνασίου
Χρονολογία
∆εκέmicroβριος 2012
∆ιδακτικήΘεmicroατική Ενότητα
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo Γ 1 - 244 laquoΌρκοι Τειχοσκοπία Αλεξάνδρου και Μενελάου
microονοmicroαχίαraquo
∆ιαθεmicroατικό
Όχι
Εmicroπλεκόmicroενα γνωστικά αντικείmicroενα mdash
Χρονική διάρκεια
6 διδακτικές ώρες
Χώρος
Ι Φυσικός χώρος
Εντός σχολείου αίθουσα διδασκαλίας εργαστήριο πληροφορικής
ΙΙ Εικονικός χώρος διαδίκτυο
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 4 από 24
Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και microαθητή
Για την υλοποίηση του σεναρίου απαιτείται
I Σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδοmicroής
α η ύπαρξη διαδραστικού πίνακα στην αίθουσα διδασκαλίας microε σύνδεση στο
διαδίκτυο ή εναλλακτικά προβολικό microηχάνηmicroα που να συνδέεται microε φορητό
υπολογιστή
β εργαστήριο πληροφορικής microε πρόσβαση στο διαδίκτυο ή εναλλακτικά η
ύπαρξη τεσσάρων τουλάχιστον φορητών υπολογιστών συνδεδεmicroένων microε το
διαδίκτυο στην αίθουσα διδασκαλίας
II Σε επίπεδο microαθητικών δεξιοτήτων
α Οι microαθητές πρέπει να είναι εξοικειωmicroένοι microε τη χρήση λογισmicroικών
κειmicroενογράφου (Word) παρουσίασης (PowerPoint) και microε την πλοήγηση στο
διαδίκτυο
β Οι microαθητές πρέπει να είναι microυηmicroένοι στην εργασία σε οmicroάδες
Σε αντίθετη περίπτωση ο διδάσκων φροντίζει πριν από την εφαρmicroογή του
σεναρίου να εξασφαλίζει αυτές τις προϋποθέσεις και να ασκήσει στοιχειωδώς
τους microαθητές του
III Σε επίπεδο οργάνωσης της τάξης
α Χωρισmicroός των microαθητών σε οmicroάδες εκ των προτέρων Βασικό κριτήριο
συγκρότησης των οmicroάδων είναι σε κάθε οmicroάδα να υπάρχει ένας τουλάχιστον
microαθητής που να χειρίζεται επαρκώς ΗΥ δηλαδή να πληκτρολογεί microε σχετική
ευκολία και να γνωρίζει να πλοηγείται στο διαδίκτυο
β Ο διδάσκων αν το κρίνει απαραίτητο microπορεί να ορίσει ρόλους για κάθε
microέλος των οmicroάδων για να διευκολύνει τη συνεργασία των microαθητών πχ
χειριστής ΗΥ συντονιστής αναγνώστης γραmicromicroατέας διαmicroεσολαβητής
Εφαρmicroογή στην τάξη
Το συγκεκριmicroένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 5 από 24
Το σενάριο στηρίζεται
mdash
Το σενάριο αντλεί
mdash
Β ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι microαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν πώς ο Όmicroηρος σκηνοθετεί την
προετοιmicroασία των δυο αντίπαλων στρατοπέδων για πολεmicroική αντιπαράθεση
συστήνοντάς microας τους σηmicroαντικότερους πρωταγωνιστές του έπους εκτός του
Αχιλλέα Οι microαθητές ασκούνται στην ακουστική κατανόηση των πρώτων 120 στίχων
της ραψωδίας και στη γραπτή απόδοση του περιεχοmicroένου τους microε τη microορφή
δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ laquoΤι γίνεται στο πεδίο εκτός τειχώνraquo Στους επόmicroενους
στίχους της Τειχοσκοπίας κυριαρχεί η microορφή της Ελένης microε την απαστράπτουσα
οmicroορφιά Οι microαθητές διερευνούν τον τρόπο microε τον οποίο δηλώνεται η οmicroορφιά της
Ελένης και συγκρίνεται microε τον τρόπο δήλωσης της οmicroορφιάς του Πάρη Με τι
συνδέεται αντίστοιχα αυτή η οmicroορφιά (ενοχή και όλεθρος) Οι microαθητές καλούνται να
δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε τους πρωταγωνιστές του έπους microάχιmicroους και microη
που παρελαύνουν στους στίχους της Τειχοσκοπίας παρουσιάζοντας τα εξωτερικά
χαρακτηριστικά και το ήθος τους καθώς και οπτικό υλικό αντληmicroένο από την αρχαία
αγγειογραφία Τέλος επισκέπτονται την laquoΑνεmicroόσκαλαraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας και επιλέγουν ποιήmicroατα νεοελλήνων ποιητών microε θέmicroα την οmicroορφιά
επιχειρούν επίσης microε το πρόγραmicromicroα Google Art Project microια εικονική περιήγηση σε
microουσεία για να προσεγγίσουν την εικαστική αποτύπωση της οmicroορφιάς
Γ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο
Συνήθως στη διδασκαλία της Γ ραψωδίας εστιάζουmicroε αποκλειστικά στην
τειχοσκοπία και ειδικότερα στο δηmicroοφιλές θέmicroα της απόδοσης της εκθαmicroβωτικής
οmicroορφιάς της Ελένης microέσα από τα microάτια των γερόντων της Τροίας και τις
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 6 από 24
αντιδράσεις τους Έτσι όmicroως microας διαφεύγει το συνολικό στήσιmicroο της σκηνής από
τον Όmicroηρο έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης οι δύο αντίπαλοι
στρατοί Έλληνες και Τρώες από τις τάξεις τους ξεχωρίζουν οι δύο αντίζηλοι ο
Μενέλαος και ο Πάρης microε τη φιλάρεσκη και προκλητική οmicroορφιά του στην οποία
εmicromicroένει η οmicroηρική γραφίδα καθώς την αντιπαραθέτει microε το αντιηρωικό του ήθος
Μέσα στην πόλη και πάνω στα τείχη ο Όmicroηρος τοποθετεί το γέρας της σύγκρουσης
microια άλλη οmicroορφιά στη θηλυκή και απόλυτη εκδοχή της την Ελένη Στο πεδίο της
microάχης ο Πάρης κατακρίνεται για τη συmicroπεριφορά και τις επιλογές του Στα τείχη η
Ελένη παραmicroένει ακατάκριτη από τους άλλους microόνο η ίδια αποδίδει ευθύνη στον
εαυτό της Και οι δύο οmicroορφιές στη συmicroπλοκή τους γεννούν την ενοχή και τον
όλεθρο Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η αξιακή κλίmicroακα της οmicroηρικής κοινωνίας η
εκτίmicroηση του αντιπάλου η ανάδειξη όχι microόνο των σωmicroατικών αλλά και των νοητικών
προσόντων των ηρώων
Η διδακτική πρόταση στηρίζεται στη διερευνητική ανακαλυπτική microάθηση και τη
θεωρία της ζώνης επικείmicroενης ανάπτυξης (Vygotsky L S 1978) αξιοποιούνται οι
πολυγραmicromicroατισmicroοί (Kress G 2000 Kress G amp Τ van Leeuwen 2001) και στο
πλαίσιο του ρόmicroβου γλωσσικής εκπαίδευσης (Κουτσογιάννης ∆ 2012) δίνεται
έmicroφαση στην ανάπτυξη των microαθητών ως κριτικών υποκειmicroένων Προκρίνονται
επίσης βιωmicroατικές microέθοδοι microάθησης
∆ ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Γνώσεις για τον κόσmicroο αξίες πεποιθήσεις πρότυπα στάσεις ζωής
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να αποκτήσουν microια εmicroπειρία ακουστικής και όχι αναγνωστικής πρόσληψης
του επικού κειmicroένου προσεγγίζοντας τους πρώτους 120 στίχους της Γ
ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτη και απαγγελία της Εύας
Κοταmicroανίδου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 4 από 24
Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και microαθητή
Για την υλοποίηση του σεναρίου απαιτείται
I Σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδοmicroής
α η ύπαρξη διαδραστικού πίνακα στην αίθουσα διδασκαλίας microε σύνδεση στο
διαδίκτυο ή εναλλακτικά προβολικό microηχάνηmicroα που να συνδέεται microε φορητό
υπολογιστή
β εργαστήριο πληροφορικής microε πρόσβαση στο διαδίκτυο ή εναλλακτικά η
ύπαρξη τεσσάρων τουλάχιστον φορητών υπολογιστών συνδεδεmicroένων microε το
διαδίκτυο στην αίθουσα διδασκαλίας
II Σε επίπεδο microαθητικών δεξιοτήτων
α Οι microαθητές πρέπει να είναι εξοικειωmicroένοι microε τη χρήση λογισmicroικών
κειmicroενογράφου (Word) παρουσίασης (PowerPoint) και microε την πλοήγηση στο
διαδίκτυο
β Οι microαθητές πρέπει να είναι microυηmicroένοι στην εργασία σε οmicroάδες
Σε αντίθετη περίπτωση ο διδάσκων φροντίζει πριν από την εφαρmicroογή του
σεναρίου να εξασφαλίζει αυτές τις προϋποθέσεις και να ασκήσει στοιχειωδώς
τους microαθητές του
III Σε επίπεδο οργάνωσης της τάξης
α Χωρισmicroός των microαθητών σε οmicroάδες εκ των προτέρων Βασικό κριτήριο
συγκρότησης των οmicroάδων είναι σε κάθε οmicroάδα να υπάρχει ένας τουλάχιστον
microαθητής που να χειρίζεται επαρκώς ΗΥ δηλαδή να πληκτρολογεί microε σχετική
ευκολία και να γνωρίζει να πλοηγείται στο διαδίκτυο
β Ο διδάσκων αν το κρίνει απαραίτητο microπορεί να ορίσει ρόλους για κάθε
microέλος των οmicroάδων για να διευκολύνει τη συνεργασία των microαθητών πχ
χειριστής ΗΥ συντονιστής αναγνώστης γραmicromicroατέας διαmicroεσολαβητής
Εφαρmicroογή στην τάξη
Το συγκεκριmicroένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 5 από 24
Το σενάριο στηρίζεται
mdash
Το σενάριο αντλεί
mdash
Β ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι microαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν πώς ο Όmicroηρος σκηνοθετεί την
προετοιmicroασία των δυο αντίπαλων στρατοπέδων για πολεmicroική αντιπαράθεση
συστήνοντάς microας τους σηmicroαντικότερους πρωταγωνιστές του έπους εκτός του
Αχιλλέα Οι microαθητές ασκούνται στην ακουστική κατανόηση των πρώτων 120 στίχων
της ραψωδίας και στη γραπτή απόδοση του περιεχοmicroένου τους microε τη microορφή
δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ laquoΤι γίνεται στο πεδίο εκτός τειχώνraquo Στους επόmicroενους
στίχους της Τειχοσκοπίας κυριαρχεί η microορφή της Ελένης microε την απαστράπτουσα
οmicroορφιά Οι microαθητές διερευνούν τον τρόπο microε τον οποίο δηλώνεται η οmicroορφιά της
Ελένης και συγκρίνεται microε τον τρόπο δήλωσης της οmicroορφιάς του Πάρη Με τι
συνδέεται αντίστοιχα αυτή η οmicroορφιά (ενοχή και όλεθρος) Οι microαθητές καλούνται να
δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε τους πρωταγωνιστές του έπους microάχιmicroους και microη
που παρελαύνουν στους στίχους της Τειχοσκοπίας παρουσιάζοντας τα εξωτερικά
χαρακτηριστικά και το ήθος τους καθώς και οπτικό υλικό αντληmicroένο από την αρχαία
αγγειογραφία Τέλος επισκέπτονται την laquoΑνεmicroόσκαλαraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας και επιλέγουν ποιήmicroατα νεοελλήνων ποιητών microε θέmicroα την οmicroορφιά
επιχειρούν επίσης microε το πρόγραmicromicroα Google Art Project microια εικονική περιήγηση σε
microουσεία για να προσεγγίσουν την εικαστική αποτύπωση της οmicroορφιάς
Γ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο
Συνήθως στη διδασκαλία της Γ ραψωδίας εστιάζουmicroε αποκλειστικά στην
τειχοσκοπία και ειδικότερα στο δηmicroοφιλές θέmicroα της απόδοσης της εκθαmicroβωτικής
οmicroορφιάς της Ελένης microέσα από τα microάτια των γερόντων της Τροίας και τις
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 6 από 24
αντιδράσεις τους Έτσι όmicroως microας διαφεύγει το συνολικό στήσιmicroο της σκηνής από
τον Όmicroηρο έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης οι δύο αντίπαλοι
στρατοί Έλληνες και Τρώες από τις τάξεις τους ξεχωρίζουν οι δύο αντίζηλοι ο
Μενέλαος και ο Πάρης microε τη φιλάρεσκη και προκλητική οmicroορφιά του στην οποία
εmicromicroένει η οmicroηρική γραφίδα καθώς την αντιπαραθέτει microε το αντιηρωικό του ήθος
Μέσα στην πόλη και πάνω στα τείχη ο Όmicroηρος τοποθετεί το γέρας της σύγκρουσης
microια άλλη οmicroορφιά στη θηλυκή και απόλυτη εκδοχή της την Ελένη Στο πεδίο της
microάχης ο Πάρης κατακρίνεται για τη συmicroπεριφορά και τις επιλογές του Στα τείχη η
Ελένη παραmicroένει ακατάκριτη από τους άλλους microόνο η ίδια αποδίδει ευθύνη στον
εαυτό της Και οι δύο οmicroορφιές στη συmicroπλοκή τους γεννούν την ενοχή και τον
όλεθρο Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η αξιακή κλίmicroακα της οmicroηρικής κοινωνίας η
εκτίmicroηση του αντιπάλου η ανάδειξη όχι microόνο των σωmicroατικών αλλά και των νοητικών
προσόντων των ηρώων
Η διδακτική πρόταση στηρίζεται στη διερευνητική ανακαλυπτική microάθηση και τη
θεωρία της ζώνης επικείmicroενης ανάπτυξης (Vygotsky L S 1978) αξιοποιούνται οι
πολυγραmicromicroατισmicroοί (Kress G 2000 Kress G amp Τ van Leeuwen 2001) και στο
πλαίσιο του ρόmicroβου γλωσσικής εκπαίδευσης (Κουτσογιάννης ∆ 2012) δίνεται
έmicroφαση στην ανάπτυξη των microαθητών ως κριτικών υποκειmicroένων Προκρίνονται
επίσης βιωmicroατικές microέθοδοι microάθησης
∆ ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Γνώσεις για τον κόσmicroο αξίες πεποιθήσεις πρότυπα στάσεις ζωής
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να αποκτήσουν microια εmicroπειρία ακουστικής και όχι αναγνωστικής πρόσληψης
του επικού κειmicroένου προσεγγίζοντας τους πρώτους 120 στίχους της Γ
ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτη και απαγγελία της Εύας
Κοταmicroανίδου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 5 από 24
Το σενάριο στηρίζεται
mdash
Το σενάριο αντλεί
mdash
Β ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι microαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν πώς ο Όmicroηρος σκηνοθετεί την
προετοιmicroασία των δυο αντίπαλων στρατοπέδων για πολεmicroική αντιπαράθεση
συστήνοντάς microας τους σηmicroαντικότερους πρωταγωνιστές του έπους εκτός του
Αχιλλέα Οι microαθητές ασκούνται στην ακουστική κατανόηση των πρώτων 120 στίχων
της ραψωδίας και στη γραπτή απόδοση του περιεχοmicroένου τους microε τη microορφή
δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ laquoΤι γίνεται στο πεδίο εκτός τειχώνraquo Στους επόmicroενους
στίχους της Τειχοσκοπίας κυριαρχεί η microορφή της Ελένης microε την απαστράπτουσα
οmicroορφιά Οι microαθητές διερευνούν τον τρόπο microε τον οποίο δηλώνεται η οmicroορφιά της
Ελένης και συγκρίνεται microε τον τρόπο δήλωσης της οmicroορφιάς του Πάρη Με τι
συνδέεται αντίστοιχα αυτή η οmicroορφιά (ενοχή και όλεθρος) Οι microαθητές καλούνται να
δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε τους πρωταγωνιστές του έπους microάχιmicroους και microη
που παρελαύνουν στους στίχους της Τειχοσκοπίας παρουσιάζοντας τα εξωτερικά
χαρακτηριστικά και το ήθος τους καθώς και οπτικό υλικό αντληmicroένο από την αρχαία
αγγειογραφία Τέλος επισκέπτονται την laquoΑνεmicroόσκαλαraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας και επιλέγουν ποιήmicroατα νεοελλήνων ποιητών microε θέmicroα την οmicroορφιά
επιχειρούν επίσης microε το πρόγραmicromicroα Google Art Project microια εικονική περιήγηση σε
microουσεία για να προσεγγίσουν την εικαστική αποτύπωση της οmicroορφιάς
Γ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο
Συνήθως στη διδασκαλία της Γ ραψωδίας εστιάζουmicroε αποκλειστικά στην
τειχοσκοπία και ειδικότερα στο δηmicroοφιλές θέmicroα της απόδοσης της εκθαmicroβωτικής
οmicroορφιάς της Ελένης microέσα από τα microάτια των γερόντων της Τροίας και τις
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 6 από 24
αντιδράσεις τους Έτσι όmicroως microας διαφεύγει το συνολικό στήσιmicroο της σκηνής από
τον Όmicroηρο έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης οι δύο αντίπαλοι
στρατοί Έλληνες και Τρώες από τις τάξεις τους ξεχωρίζουν οι δύο αντίζηλοι ο
Μενέλαος και ο Πάρης microε τη φιλάρεσκη και προκλητική οmicroορφιά του στην οποία
εmicromicroένει η οmicroηρική γραφίδα καθώς την αντιπαραθέτει microε το αντιηρωικό του ήθος
Μέσα στην πόλη και πάνω στα τείχη ο Όmicroηρος τοποθετεί το γέρας της σύγκρουσης
microια άλλη οmicroορφιά στη θηλυκή και απόλυτη εκδοχή της την Ελένη Στο πεδίο της
microάχης ο Πάρης κατακρίνεται για τη συmicroπεριφορά και τις επιλογές του Στα τείχη η
Ελένη παραmicroένει ακατάκριτη από τους άλλους microόνο η ίδια αποδίδει ευθύνη στον
εαυτό της Και οι δύο οmicroορφιές στη συmicroπλοκή τους γεννούν την ενοχή και τον
όλεθρο Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η αξιακή κλίmicroακα της οmicroηρικής κοινωνίας η
εκτίmicroηση του αντιπάλου η ανάδειξη όχι microόνο των σωmicroατικών αλλά και των νοητικών
προσόντων των ηρώων
Η διδακτική πρόταση στηρίζεται στη διερευνητική ανακαλυπτική microάθηση και τη
θεωρία της ζώνης επικείmicroενης ανάπτυξης (Vygotsky L S 1978) αξιοποιούνται οι
πολυγραmicromicroατισmicroοί (Kress G 2000 Kress G amp Τ van Leeuwen 2001) και στο
πλαίσιο του ρόmicroβου γλωσσικής εκπαίδευσης (Κουτσογιάννης ∆ 2012) δίνεται
έmicroφαση στην ανάπτυξη των microαθητών ως κριτικών υποκειmicroένων Προκρίνονται
επίσης βιωmicroατικές microέθοδοι microάθησης
∆ ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Γνώσεις για τον κόσmicroο αξίες πεποιθήσεις πρότυπα στάσεις ζωής
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να αποκτήσουν microια εmicroπειρία ακουστικής και όχι αναγνωστικής πρόσληψης
του επικού κειmicroένου προσεγγίζοντας τους πρώτους 120 στίχους της Γ
ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτη και απαγγελία της Εύας
Κοταmicroανίδου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 6 από 24
αντιδράσεις τους Έτσι όmicroως microας διαφεύγει το συνολικό στήσιmicroο της σκηνής από
τον Όmicroηρο έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης οι δύο αντίπαλοι
στρατοί Έλληνες και Τρώες από τις τάξεις τους ξεχωρίζουν οι δύο αντίζηλοι ο
Μενέλαος και ο Πάρης microε τη φιλάρεσκη και προκλητική οmicroορφιά του στην οποία
εmicromicroένει η οmicroηρική γραφίδα καθώς την αντιπαραθέτει microε το αντιηρωικό του ήθος
Μέσα στην πόλη και πάνω στα τείχη ο Όmicroηρος τοποθετεί το γέρας της σύγκρουσης
microια άλλη οmicroορφιά στη θηλυκή και απόλυτη εκδοχή της την Ελένη Στο πεδίο της
microάχης ο Πάρης κατακρίνεται για τη συmicroπεριφορά και τις επιλογές του Στα τείχη η
Ελένη παραmicroένει ακατάκριτη από τους άλλους microόνο η ίδια αποδίδει ευθύνη στον
εαυτό της Και οι δύο οmicroορφιές στη συmicroπλοκή τους γεννούν την ενοχή και τον
όλεθρο Ταυτόχρονα αναδεικνύεται η αξιακή κλίmicroακα της οmicroηρικής κοινωνίας η
εκτίmicroηση του αντιπάλου η ανάδειξη όχι microόνο των σωmicroατικών αλλά και των νοητικών
προσόντων των ηρώων
Η διδακτική πρόταση στηρίζεται στη διερευνητική ανακαλυπτική microάθηση και τη
θεωρία της ζώνης επικείmicroενης ανάπτυξης (Vygotsky L S 1978) αξιοποιούνται οι
πολυγραmicromicroατισmicroοί (Kress G 2000 Kress G amp Τ van Leeuwen 2001) και στο
πλαίσιο του ρόmicroβου γλωσσικής εκπαίδευσης (Κουτσογιάννης ∆ 2012) δίνεται
έmicroφαση στην ανάπτυξη των microαθητών ως κριτικών υποκειmicroένων Προκρίνονται
επίσης βιωmicroατικές microέθοδοι microάθησης
∆ ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Γνώσεις για τον κόσmicroο αξίες πεποιθήσεις πρότυπα στάσεις ζωής
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να αποκτήσουν microια εmicroπειρία ακουστικής και όχι αναγνωστικής πρόσληψης
του επικού κειmicroένου προσεγγίζοντας τους πρώτους 120 στίχους της Γ
ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτη και απαγγελία της Εύας
Κοταmicroανίδου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 7 από 24
bull Να διερευνήσουν τη σκηνοθεσία της πρώτης οmicroηρικής σκηνής microάχης τα δύο
αντίπαλα στρατόπεδα και στο κέντρο το διακύβευmicroα του πολέmicroου η ωραία
Ελένη
bull Να γνωρίσουν τους βασικούς οmicroηρικούς ήρωες να τους χαρακτηρίσουν και
να αναζητήσουν την οπτική αναπαράστασή τους σε δεδοmicroένα της
αγγειογραφίας
bull Να διαπιστώσουν το οmicroηρικό ηρωικό ιδανικό που απαιτούσε από τους ήρωες
νοητικά προσόντα αντίστοιχα των σωmicroατικών και εξύψωνε τους αντιπάλους
bull Να διαπιστώσουν την αντίληψη του Οmicroήρου για laquoδιπλή αιτιότηταraquo στις
επιλογές των ηρώων του προσωπική υπευθυνότητα και θεϊκή υπευθυνότητα
bull Να διαπιστώσουν τη λεπτότητα microε την οποία χειρίζεται την παρουσία της
Ελένης στην Τροία ο Πρίαmicroος και οι άλλοι Τρώες δείγmicroα ενός ανώτερου
ήθους και πολιτισmicroού
bull Να διερευνήσουν τη σηmicroασία της οmicroορφιάς και α) την απόδοσή στο οmicroηρικό
έπος και τη νεοελληνική ποίηση και β) την εικαστική αποτύπωσή της από την
αρχαιότητα (αγγειογραφίες αγάλmicroατα) ως τις microέρες microας (microεγάλοι ζωγράφοι
κλπ)
Γνώσεις για τη γλώσσα
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην απόδοση microιας αφήγησης (της οmicroηρικής) microε
δηmicroοσιογραφικό λόγο
bull Να ασκηθούν στην περιγραφή και την ηθογράφηση προσώπων (χρήση του
επιθέτου)
bull Να microυηθούν στη λειτουργία της γλώσσας σε πολυτροπικά κείmicroενα
Ειδικότερα να διαπιστώσουν α) τη δοmicroή ndash microορφή της γλώσσας σε ένα
ηλεκτρονικό άρθρο που προορίζεται για ανάγνωση και β) στη δοmicroή ndash microορφή
ενός κειmicroένου σε microια παρουσίαση (PowerPoint) που προορίζεται να συνοδεύει
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 8 από 24
microια προφορική εισήγηση για ένα θέmicroα και γ) να συνειδητοποιήσουν τις
δυνατότητες εmicroπλοκής χρήσης και άλλων εξωγλωσσικών κωδίκων οπτικών
ηχητικών κλπ στα ηλεκτρονικά laquoκείmicroενάraquo τους
Γραmicromicroατισmicroοί
Επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να ασκηθούν στην ακουστική κατανόηση ldquolistening comprehensionrdquo της
απαγγελίας των πρώτων 121 στίχων της laquoΙλιάδαςraquo και στην γραπτή απόδοση
του περιεχοmicroένου τους
bull Να πειραmicroατιστούν microε τον δηmicroοσιογραφικό λόγο microετατρέποντας ένα επικό
επεισόδιο σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
bull Να παράγουν πολυτροπικά κείmicroενα
bull Να ασκηθούν στην ηθογράφηση προσώπων
bull Να αξιοποιήσουν ψηφιακές βάσεις δεδοmicroένων αρχαίας τέχνης όπως πχ του
laquoΜικρού Απόπλουraquo και του laquoΕλληνικού Πολιτισmicroούraquo
bull Να εξοικειωθούν microε τη χρήση της laquoΑνεmicroόσκαλαςraquo του Κέντρου Ελληνικής
Γλώσσας
bull Να επιχειρήσουν microια εικονική περιήγηση σε microουσεία microε τη χρήση του Google
Art Project
bull Να χρησιmicroοποιούν κριτικά το διαδίκτυο
∆ιδακτικές πρακτικές
Με αυτό το σενάριο επιδιώκεται οι microαθητές microαθήτριες
bull Να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα ακουστικής πρόσληψης ενός λογοτεχνικού
κειmicroένου εντείνοντας την προσοχή και τη συγκέντρωσή τους
bull Να εξασκηθούν στο χαρακτηρισmicroό προσώπων συνεκτιmicroώντας τα λόγια τις
διαθέσεις τις πράξεις τους καθώς και γνώmicroες τρίτων για αυτά
bull Να εmicroπλακούν βιωmicroατικά στη γνωστική διαδικασία και να αναζητήσουν την
έννοια της οmicroορφιάς στην τέχνη
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 9 από 24
bull Να προσεγγίσουν θετικά την ποίηση microέσα από την αξιοποίηση της laquoΑνεmicroό-
σκαλαςraquo της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα
bull Να ασκηθούν στη συνεργατική σύνταξη πολυτροπικών κειmicroένων
Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία
Η οmicroορφιά συνδέεται συνήθως microε θετικές έννοιες καταστάσεις εικόνες (ένα
συννεφόλεξο microε σχετικό θέmicroα) Στον ιλιαδικό microύθο όmicroως η οmicroορφιά του Πάρη
αρχικά και της Ελένης κατόπιν προβάλλεται στο πλαίσιο microιας επικείmicroενης πολεmicroικής
σύγκρουσης της πρώτης του έπους την οποία ουσιαστικά επιβραδύνει Πώς
διαχειρίζεται ο Όmicroηρος την οmicroορφιά και πώς οι νεοέλληνες ποιητές Γενικότερα πώς
αναδεικνύονται οι οmicroηρικοί ήρωες Αυτά ήταν τα βασικά ερωτήmicroατα που αποτέλεσαν
την αφετηρία της παρούσας διδακτικής πρότασης
Σύνδεση microε τα ισχύοντα στο σχολείο
Το σενάριο επιδιώκει να καλύψει τους διδακτικούς στόχους της ενότητας όπως
αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού σ 61-2 Ειδικότερα επιδιώκει laquoνα
bull Γνωρίσουν τους σηmicroαντικότερους ήρωες του έπους -Τρώες και Αχαιούς- και
κυρίως την Ελένη αιτία και επίκεντρο του πολέmicroου
bull Παρακολουθήσουν την κατόπτευση του αχαϊκού στρατοπέδου από τα τείχη
της Τροίας laquoτειχοσκοπίαraquo και να αναπλάσουν microε τη φαντασία τους τον χώρο
των πολεmicroικών επιχειρήσεων
bull Απολαύσουν και να εκτιmicroήσουν την περιγραφική και την ηθογραφική
ικανότητα του ποιητήraquo
Επίσης το σενάριο αξιοποιεί κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών ενταγmicroένα στη θεmicroατική
ενότητα laquoΟmicroορφιάraquo
Αξιοποίηση των ΤΠΕ
Στο σενάριο αξιοποιούνται ακουστικά αρχεία τα Σώmicroατα κειmicroένων της Πύλης για
την Ελληνική Γλώσσα και η Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας το
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 10 από 24
Google Art Project ο Μικρός Απόπλους ο Ελληνικός Πολιτισmicroός αρχεία κειmicroένων
(Word) και παρουσίασης (PowerPoint) το διαδίκτυο
Κείmicroενα
Κείmicroενα σχολικών εγχειριδίων
Οmicroηρικά Έπη laquoΙλιάδαraquo Β΄ Γυmicroνασίου Γ 1 - 244
Κείmicroενα εκτός σχολικών εγχειριδίων
Οmicroήρου laquoΙλιάδαraquo 1997 [1955] Μτφρ Ν Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Αθήνα
Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo [Ιστοχώρος του Ν Μαmicroαλούγκου - Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήmicroιο Αθηνών]
Οmicroήρου laquoΙλιάδος Γraquo 129-244 41970 [
11922] Στο laquoΟμήρου Ιλιάςraquo Mτφρ Ι
Πολυλάς Αθήνα Γ Ι Βασιλείου [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Οmicroήρου laquoΟδύσσειαraquo ραψωδία ψ Στο laquoΟμήρου Οδύσσειαraquo 1965 Μτφρ Ν
Καζαντζάκης ndash Ι Θ Κακριδής Ανατ 1986 Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
[laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash Πανελλήνιο Σχολικό
∆ίκτυο]
Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα ndash Νεοελληνική Λογοτεχνία Ανεmicroόσκαλα
[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]
Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό
Βίντεο
laquoΟmicroορφιάraquo Παρουσίαση του ποιήmicroατος laquoΤι είναι οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν
από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo [πηγή Youtube]
Τραγούδια Ηχητικά αποσπάσmicroατα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 11 από 24
Όmicroηρος laquoΙλιάδαraquo ραψωδία Γ Εθνικό Θέατρο Αίθουσα Εκδηλώσεων κτ Τσίλλερ
28102010 microετάφραση ∆ Ν Μαρωνίτης σκηνική παρουσίαση Εύα Κοταmicroανίδου
microουσική Θ Οικονόmicroου (στο πλαίσιο της παρουσίασης όλων των ραψωδιών της
laquoΙλιάδαςraquo microε αφορmicroή την ολοκλήρωση της microετάφρασης ολόκληρου του έπους από
τον ∆ Ν Μαρωνίτη) [πηγή ldquoRadio Theatrerdquo Ραδιοφωνικό Θέατρο - laquoΙσοβίτηςraquo
Ιστοσελίδα διαδικτυακών σταθmicroών]
Φωτογραφίες Εικόνες
Google Art Project [Εικονικές περιηγήσεις microουσείων και ψηφιακή συλλογή πινάκων
ζωγραφικής]
laquoΗ Ιλιάδα και η Μυκηναϊκή εποχήraquo [laquoΜικρός Απόπλουςraquo Κείmicroενα σε ηλεκτρονική
microορφή ndash Υπεύθ Άγγ Περδικούρης]
Olgarsquos Gallery [Ψηφιακή συλλογή πινάκων ζωγραφικής]
Τέχνη Αγγειογραφία [laquoΕλληνικός Πολιτισmicroόςraquo Ιστοχώρος του Γ Παπαθανασίου ndash
Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο]
Ιστοσελίδες
Εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo Ρεπορτάζ
∆ιδακτική πορείαστάδιαφάσεις
Α΄ Φάση Έξω από τα τείχη και κάτω στο πεδίο της microάχης
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων εισαγωγικά θυmicroίζει στους microαθητές πως βρισκόmicroαστε ήδη στη Γ ραψωδία
ενός πολεmicroικού έπους αλλά πόλεmicroο δεν είδαmicroε ακόmicroη Επιτέλους λοιπόν οι δυο
αντίπαλοι στρατοί έχουν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο έτοιmicroοι για microάχη την
πρώτη microάχη του έπους
Οι microαθητές έπειτα χωρισmicroένοι σε οmicroάδες ανοίγουν και διαβάζουν το κοινό
Φύλλο Εργασίας Α και microοιράζουν microεταξύ τους τις αρmicroοδιότητες Ο διδάσκων ζητά
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 12 από 24
προκαταρκτικά να microετρήσουν πόσες φορές θα ακούσουν αναφορές στην οmicroορφιά του
Πάρη
Ακούνε την απαγγελία της Εύας Κοταmicroανίδου διάρκειας δέκα λεπτών (10΄) των
120 πρώτων στίχων της Γ ραψωδίας σε microετάφραση ∆ Μαρωνίτη και κρατούνε
σηmicroειώσεις Ο διδάσκων φροντίζει να διακόπτει την ακρόαση σε καίρια σηmicroεία (και
να διευκολύνει microε διευκρινιστικές ερωτήσεις τους microαθητές αν το κρίνει απαραίτητο)
Αmicroέσως microετά οι microαθητές συντάσσουν σε συνεχή λόγο την περίληψη-νόηmicroα της
επικής σκηνής Κατά την ανάγνωση της περίληψης ο διδάσκων φροντίζει να εστιάσει
την προσοχή των microαθητών στη δοmicroή της οmicroηρικής αφήγησης και κυρίως στις
παραλληλίες της τα αντίπαλα στρατόπεδα οι δυο αντεραστές Πάρης και Μενέλαος
οι δυο αρχηγοί Έκτορας και Αγαmicroέmicroνων Επίσης προκαλεί συζήτηση για την
οmicroορφιά του Πάρη στην οποία microε τόση έmicroφαση αναφέρεται ο Όmicroηρος Ενδεικτικές
ερωτήσεις που microπορεί να απευθύνει στους microαθητές Η οmicroορφιά γενικά συνδέεται microε
θετικά ή αρνητικά στοιχεία Η οmicroορφιά του Πάρη προβάλλεται ως θετικό
χαρακτηριστικό Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά συνδυάζονται microε αντίστοιχα
χαρακτηριστικά ήθους
Σε περίπτωση που οι microαθητές δεν microπορέσουν να ανταποκριθούν στις
δραστηριότητες microε microία ακρόαση ο διδάσκων microπορεί να επαναλάβει την ακρόαση ή
σε έσχατη περίπτωση να παραπέmicroψει τους microαθητές στη microετάφραση της laquoΙλιάδαςraquo
από τον Ι Πολυλά στην ιστοσελίδα του laquoΜικρού Απόπλουraquo ή στη microετάφραση
Καζαντζάκη ndash Κακριδή
Κατόπιν οι microαθητές καλούνται να microετατρέψουν το κείmicroενό τους σε
δηmicroοσιογραφικό άρθρο - ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των
τειχώνraquo και να το εmicroπλουτίσουν microε οπτικό υλικό από αγγειογραφίες Για τον λόγο
αυτόν προηγείται αναζήτηση ιστοσελίδων microε ρεπορτάζ εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο
και συζήτηση microε κατευθυνόmicroενες ερωτήσεις από τον διδάσκοντα σχετική microε τη
microορφή και τη δοmicroή του δηmicroοσιογραφικού λόγου Στόχος δεν είναι η συστηmicroατική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 13 από 24
διδασκαλία σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού κειmicroένου αλλά η διαισθητική και
κριτική προσέγγιση του είδους από τους microαθητές
Σε περίπτωση που ο διδάσκων το θεωρήσει απαραίτητο microπορεί να
συmicroπεριλάβει στο Φύλλο Εργασίας ενδεικτικές οδηγίες σύνταξης δηmicroοσιογραφικού
κειmicroένου όπως α) Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο
εστιάστε στο κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την
εξέλιξη των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
Οι εργασίες ανακοινώνονται στην τάξη και αξιολογούνται από τους
συmicromicroαθητές τους και τον διδάσκοντα microε βάση την αρτιότητα του περιεχοmicroένου και τη
microορφή
Β΄ Φάση Μέσα στην πόλη πάνω στα τείχη
2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ο διδάσκων διαβάζει τους στ 121-244 και στη συνέχεια εστιάζει microε κατευθυντήριες
ερωτήσεις την προσοχή των microαθητών στη σκηνοθεσία της σκηνής Σε ποιον χώρο και
ποια πρόσωπα εστίασε η οmicroηρική αφήγηση στους στ 1-120 (έξω από τα τείχη τα δυο
εmicroπόλεmicroα στρατόπεδα - νέοι οι δυο αντίζηλοι σύζυγοι της Ελένης) και σε ποιον χώρο
και ποια πρόσωπα εστιάζει τώρα (πάνω στα τείχη οι άmicroαχοι οι γέροντες της Τροίας
και από τον γυναικείο πληθυσmicroό η Ελένη)
Οι microαθητές χωρίζονται σε τέσσερις οmicroάδες
Η καθεmicroία αναλαmicroβάνει σε microια παρουσίαση (PowerPoint) να περιγράψει και να
ηθογραφήσει κάποιους οmicroηρικούς ήρωες
Η Οmicroάδα Β1 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει την Ελένη
Η Οmicroάδα Β2 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Πρίαmicroο και τον Αντήνορα
Η Οmicroάδα Β3 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Αγαmicroέmicroνονα και τον Οδυσσέα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 14 από 24
Η Οmicroάδα Β4 αναλαmicroβάνει να παρουσιάσει τον Μενέλαο και τον Αίαντα
Γ΄ Φάση Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Κοινό Φύλλο Εργασίας - 2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο
Ως αφόρmicroηση ο διδάσκων microπορεί να προβάλει ένα βίντεο microε το ποίηmicroα laquoΤι είναι
οmicroορφιάraquo του Χαλίλ Γκιmicroπράν από τη συλλογή laquoΟ Κήπος του Προφήτηraquo
Κατόπιν προκαλεί συζήτηση για το περιεχόmicroενο της λέξης laquoοmicroορφιάraquo microε
ερωτήmicroατα όπως πού microπορούmicroε να αναζητήσουmicroε την οmicroορφιά και microε τι σχετίζεται
σήmicroερα η οmicroορφιά
Στη συνέχεια ζητά από τους microαθητές να επισκεφτούν την Ανεmicroόσκαλα του
Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την
οmicroορφιά και να επιχειρήσουν γλωσσική ή εικαστική προσέγγισή τους Ειδικότερα να
επιλέξουν κείmicroενα νεοελλήνων ποιητών για την οmicroορφιά και να δηmicroιουργήσουν
παρουσιάσεις συνδυάζοντας στίχους microε δικές τους εκδοχές εικόνων ή ήχων για την
οmicroορφιά (Ο διδάσκων δίνει την οδηγία να συνδέσουν τους στίχους microε ότι
αντιπροσωπεύει για τους ίδιους την οmicroορφιά) Για την εικαστική απόδοση της
οmicroορφιάς προτείνεται κάθε οmicroάδα να περιηγηθεί σε ένα microουσείο χρησιmicroοποιώντας το
Google Art Project
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 15 από 24
ΣΤ ΦΥΛΛΟΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Α κοινό
Να ακούσετε προσεκτικά την απαγγελία των πρώτων 122 στίχων της ραψωδίας Γ της
laquoΙλιάδαςraquo
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης να εστιάσετε την προσοχή σας (κρατώντας
παράλληλα σηmicroειώσεις) στα εξής
bull Στον χώρο και τον χρόνο (πότε πού)
bull Στα πρόσωπα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) την εmicroφάνισή τους τα λόγια
και τις πράξεις τους (εξωτερικά χαρακτηριστικά ήθος)
bull Στη ροή των γεγονότων και την κατάληξή τους
bull Πόσες φορές γίνεται αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη
Αποστολή σας
Α) Να συντάξετε ένα κείmicroενο όπου θα αποδίδετε το νόηmicroα του επικού κειmicroένου που
ακούσατε
Β) Να υποθέσετε κατόπιν ότι είστε πολεmicroικού ανταποκριτές και να συντάξετε ένα
ρεπορτάζ microε θέmicroα laquoΤι συmicroβαίνει στο πεδίο εκτός των τειχών της Τροίαςraquo Σκεφτείτε
ποιες αλλαγές πρέπει να επιφέρετε στο κείmicroενο που έχετε ήδη συντάξει για να
microετατραπεί σε δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ
Μπορείτε αν θέλετε να πάρετε ιδέες να αναζητήσετε ηλεκτρονικά ρεπορτάζ
εφηmicroερίδων στο διαδίκτυο όπως πχ στην εφηmicroερίδα laquoΜακεδονίαraquo
Να επιλέξετε δικό σας τίτλο και να εmicroπλουτίσετε το κείmicroενό σας microε οπτικό
υλικό που θα αντλήσετε από σχετικές αγγειογραφίες Μπορείτε να αντλήσετε οπτικό
υλικό από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού Απόπλου ή microε
ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο
Κατά την κρίση του διδάσκοντος microπορούν να συmicroπεριληφθούν στο Φύλλο
Εργασίας και οι ακόλουθες βοηθητικές για τη σύνταξη ενός άρθρου οδηγίες α)
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 16 από 24
Επιλέξτε έναν εντυπωσιακό τίτλο β) Στην εισαγωγική περίοδο εστιάστε στο
κεντρικό κατά τη γνώmicroη σας γεγονός γ) Αφηγηθείτε αναλυτικότερα την εξέλιξη
των γεγονότων προσεγγίζοντας όποιον από τους πρωταγωνιστές θέλετε δ)
Συmicroπεριλάβετε δικά σας σχόλια για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές ε)
∆ιαφοροποιήστε το microέγεθος ή το είδος της γραmicromicroατοσειράς στα διάφορα microέρη του
ρεπορτάζ συντάξτε το κείmicroενο σε στήλες και εmicroπλουτίστε το microε οπτικό υλικό
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 17 από 24
Β΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Β1 ΕΛΕΝΗ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Να επισηmicroάνετε τους στίχους και τους τρόπους microε τους οποίους ο Όmicroηρος
αναδεικνύει την οmicroορφιά της Ελένης
2 Να συγκρίνετε τις αναφορές στην οmicroορφιά της Ελένης microε τις αναφορές στην
οmicroορφιά του Πάρη στους στ 1 - 120 της Γ ραψωδίας της laquoΙλιάδαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη - Κακριδή Υπάρχει διαφορά στον τρόπο
αισθητοποίησης παρουσίασης της οmicroορφιάς Με τι διάθεση laquoσυνοδεύεταιraquo η
αναφορά στην οmicroορφιά του Πάρη και στην οmicroορφιά της Ελένης
3 Πώς τοποθετείται ο Πρίαmicroος απέναντι στην Ελένη τη θεωρεί υπεύθυνη για
τον πόλεmicroο
Πώς τοποθετείται η ίδια η Ελένη αισθάνεται υπεύθυνη για τις επιλογές της
Να αναζητήσετε τους στ 218 - 224 της ραψωδίας ψ της laquoΟδύσσειαςraquo σε
microετάφραση Καζαντζάκη ndash Κακριδή όπου η Πηνελόπη αναφέρεται στην
Ελένη Σύmicroφωνα microε την άποψη της Πηνελόπης ποιος φέρει ευθύνη για τις
επιλογές της Ελένης
Σε ποια συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε από τη σύγκριση αυτή σχετικά microε την
οmicroηρική αντίληψη για την ευθύνη των επιλογών πράξεων κάθε προσώπου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε την οmicroηρική Ελένη
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή
να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 18 από 24
Φύλλο Εργασίας Β2 ΠΡΙΑΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Με ποιον τρόπο και ποια διάθεση απευθύνεται ο Πρίαmicroος στην Ελένη
2 Με ποια διάθεση αναφέρεται ο Πρίαmicroος και ο Αντήνορας στους αρχηγούς του
αντίπαλου αχαϊκού στρατοπέδου
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για την
τοποθέτηση απέναντι σε αντιπάλους
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Πρίαmicroο και τον
Αντήνορα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 19 από 24
Φύλλο Εργασίας Β3 ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
bull Με τι είδους χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο οmicroηρικό κείmicroενο ο
Αγαmicroέmicroνονας (από τον Πρίαmicroο και την Ελένη) και ο Οδυσσέας (από τον
Πρίαmicroο και τον Αντήνορα)
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τις
αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας οmicroηρικός ήρωας
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Αγαmicroέmicroνονα και τον
Οδυσσέα εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε
οπτικό υλικό από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση
στο Google ή να χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του
Μικρού Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 20 από 24
Φύλλο Εργασίας Β4 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΙ ΑΙΑΝΤΑΣ
Αποστολή 1η
Σε ένα έγγραφο του Word να καταγράψετε τα συmicroπεράσmicroατά σας για τις παρακάτω
δραστηριότητες
1 Από ποιον παρουσιάζεται ο Μενέλαος Γιατί δεν παρουσιάζεται από την
Ελένη όπως οι άλλοι ήρωες
2 Η επίσκεψη του Μενέλαου και του Οδυσσέα στην Τροία πριν από τον πόλεmicroο
(στ 204 - 224) αποτελεί microαρτυρία χρήσης της διπλωmicroατίας στις διακρατικές
σχέσεις Ποιο είναι το ισχυρό όπλο της διπλωmicroατίας όπως προβάλλεται στο
οmicroηρικό κείmicroενο
Σε τι συmicroπεράσmicroατα καταλήγετε σε σχέση microε την οmicroηρική αντίληψη για τη
δύναmicroη του λόγου
Αποστολή 2η
Να συνθέσετε microια παρουσίαση όπου θα microας συστήνετε τον Μενέλαο και τον Αίαντα
εξωτερικά στοιχεία και ήθος χαρακτηρισmicroός Να την εmicroπλουτίσετε microε οπτικό υλικό
από αρχαίες αγγειογραφίες Μπορείτε κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο Google ή να
χρησιmicroοποιήσετε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισmicroού και του Μικρού
Απόπλου
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 21 από 24
Γ΄ Φάση
Φύλλο Εργασίας Γ κοινό Η οmicroορφιά στη σύγχρονη ποίηση
Να επισκεφτείτε την Ανεmicroόσκαλα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Να γράψετε
στο πλαίσιο αναζήτησης τη λέξη laquoοmicroορφιάraquo Από τα αποτελέσmicroατα που θα
προκύψουν να επιλέξετε ένα ποίηmicroα που σας αρέσει να παρατηρήσετε πώς
περιγράφεται σε αυτό η οmicroορφιά Να δηmicroιουργήσετε microια παρουσίαση (PowerPoint)
microε τους στίχους του και ή να το οπτικοποιήσετε χρησιmicroοποιώντας ψηφιοποιηmicroένους
ζωγραφικούς πίνακες ή να γράψετε ένα δικό σας κείmicroενο εmicroπνευσmicroένοι από αυτό
Ψηφιακές συλλογές ζωγραφικής υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως της Olgarsquos Gallery
Μπορείτε επίσης να αξιοποιήσετε το Google Art Project που διαθέτει ψηφιακή
περιήγηση και συλλογές πινάκων των σηmicroαντικότερων των microουσείων
Να παρουσιάσετε την εργασία σας στην ολοmicroέλεια
Ζ ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ
Στην Α΄ Φάση
Για οικονοmicroία χρόνου η απόδοση του νοήmicroατος της ακρόασης microπορεί να γίνει
προφορικά και όχι γραπτά Στη συζήτηση που θα προκύψει ο διδάσκων microπορεί να
εστιάσει την προσοχή των microαθητών εκτός από την οmicroορφιά του Πάρη και στο θέmicroα
του κώδικα πολεmicroικής ηθικής πχ γιατί ο Αγαmicroέmicroνονας δεν επιτρέπει στους Αχαιούς
να πλήξουν τον Έκτορα τη στιγmicroή που εκείνος είναι ευάλωτος καθώς προσπαθεί να
αποτρέψει τους Τρώες να επιτεθούν στους Αχαιούς
Για την εξοικείωση των microαθητών microε το δηmicroοσιογραφικό ρεπορτάζ αν ο
διδάσκων εκτιmicroήσει πως οι δυνατότητες της τάξης και τα χρονικά περιθώρια του το
επιτρέπουν microπορεί να αξιοποιήσει για αυτό το σκοπό τα Σώmicroατα Νέων Ελληνικών
Κειmicroένων των εφηmicroερίδων laquoΜακεδονίαraquo και laquoΝέαraquo της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα Ειδικότερα ζητά από τους microαθητές του να επιλέξουν από τα κειmicroενικά είδη
το laquoελεύθερο ρεπορτάζraquo Το microειονέκτηmicroα σε αυτή την περίπτωση είναι η εστίαση
αποκλειστικά στον δηmicroοσιογραφικό λόγο (microονοτροπικό κείmicroενο) και όχι στη microορφή
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 22 από 24
του ρεπορτάζ καθώς στην Πύλη αποκλείονται οι τυπογραφικές διαφοροποιήσεις των
στοιχείων και δε συmicroπεριλαmicroβάνεται οπτικό υλικό
Στην Α΄ Φάση θα microπορούσαν να δοθούν δύο Φύλλα Εργασίας Το ένα να ζητά
από τα παιδιά να συντάξουν το ρεπορτάζ ως ρεπόρτερ των Ελλήνων ενώ το δεύτερο
ως ρεπόρτερ των Τρώων Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να δοθεί έmicroφαση στις
διαφοροποιήσεις της οπτικής γωνίας προσέγγισης Μπορεί επίσης σε αυτό το
πλαίσιο ως επέκταση να διερευνηθεί ο ρόλος των πολεmicroικών ανταποκριτών (οι
δυσκολίες οι κίνδυνοι και η αξία της εργασίας τους)
Στη Β΄ Φάση
Θα microπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως αφόρmicroηση είτε microετά την ανάγνωση της
ενότητας της laquoΤειχοσκοπίαςraquo ο πίνακας του Πολύγνωτου για την άλωση της Τροίας
σε περιγραφή του Παυσανία και απόδοση Carl Robert [σχέδιο του H Shenck 17tes
Hallisches Winkkelmannsprogramm 1893] καθώς και η σχετική περιγραφή της
Ελένης (laquoΕλλάδος περιήγησις Φωκικάraquo 10 25 4) στην ιστοσελίδα του Μικρού
Απόπλου Ειδικότερα ο διδάσκων θα microπορούσε να προβάλει την απόδοση του
περίφηmicroου πίνακα στον διαδραστικό πίνακα και να ζητήσει από τους microαθητές να
προσδιορίσουν microε ποιον τρόπο αποδίδεται εικαστικά η οmicroορφιά της Ελένης (κάθεται
σε θρόνο και δυο θεραπαινίδες την κοιτούν microε θαυmicroασmicroό) Θα microπορούσε επίσης να
διαβάσει τη σχετική περιγραφή του Παυσανία και να ζητήσει από τους microαθητές να τη
συγκρίνουν microε την οmicroηρική απόδοση της οmicroορφιάς της Ελένης
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων αυτής της φάσης microπορεί να
απευθυνθεί στους microαθητές η ερώτηση laquoΣε ποιο στρατόπεδο θα εντάσσατε την Ελένη
το ελληνικό ή το τρωικόraquo Έτσι οι microαθητές θα προβληmicroατιστούν για τη θέση της
Ελένης στον οριακό χώρο microεταξύ των δύο αντιπάλων
Σε αυτό το πλαίσιο microπορεί ακόmicroη ο διδάσκων να παραπέmicroψει τους microαθητές σε
ιστοσελίδες microε ζωγραφικούς πίνακες εmicroπνευσmicroένους από τη συγκεκριmicroένη ραψωδία
όπως του Gustave Moreau Helen on the Ramparts of Troy 1885 ή του Frederick
Leighton Helen Of Troy1865 (microπορεί να τους αναζητήσει κανείς είτε στην αγγλική
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 23 από 24
έκδοση της Wikipedia είτε microε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο) Μπορεί επίσης
να ζητήσει από τους microαθητές να αποκρυπτογραφήσουν πίσω από την εικαστική
απεικόνιση τις σκέψεις της Ελένης
Στη Γ΄ Φάση
Θα microπορούσε microε ελεύθερη αναζήτηση των microαθητών στο πλαίσιο του Σχεδιασmicroού να
γίνει διερεύνηση της αλλαγής των προτύπων της οmicroορφιάς σε διάφορες εποχές και να
ζητηθεί από τα παιδιά να δηmicroιουργήσουν microια παρουσίαση microε πρότυπα ανδρικής ή
γυναικείας οmicroορφιάς από την αρχαιότητα ως τις microέρες microας
Θα microπορούσε επίσης η διερεύνηση να περιοριστεί χρονικά στις τελευταίες
δεκαετίες και να αναδειχτεί η συσχέτιση της οmicroορφιάς microε τη βιοmicroηχανία της microόδας ή
τη βιοmicroηχανία του κινηmicroατογράφου στις microέρες microας
Η ΚΡΙΤΙΚΗ
Για οικονοmicroία χρόνου και για microεγαλύτερη αποτελεσmicroατικότητα θα microπορούσε ο
διδάσκων στην Α΄ φάση να εξοικειώσει εκ των προτέρων τους microαθητές του microε τη
δοmicroή και τον τρόπο σύνταξης ενός δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Για να microην κουράσει
τους microαθητές του επίσης ιδίως αν δεν είναι τόσο γρήγοροι στην πληκτρολόγηση θα
microπορούσε να παραλείψει την 1η δραστηριότητα (γραπτής απόδοσης του νοήmicroατος)
και να περάσει κατευθείαν στη σύνταξη του δηmicroοσιογραφικού ρεπορτάζ Ή
εναλλακτικά να περιοριστεί microόνο στην απόδοση του νοήmicroατος αν οι microαθητές του
δυσκολεύονται
Μπορεί να χρειαστεί microια εισαγωγική δραστηριότητα πριν από την εφαρmicroογή
της Γ΄ φάσης εξοικείωσης των microαθητών microε τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως του
Google Art Project και της Ανεmicroόσκαλας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
Η χρήση του Google Art Project είναι εντυπωσιακή microεν αλλά αρκετά
χρονοβόρα
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press
ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας amp Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού
amp Αθλητισmicroού
MIS 296579 ndash Π321 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες
Β΄ Γυμνασίου laquoΟι πρωταγωνιστέςraquo
Σελίδα 24 από 24
Θ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άντερσον Μπ 1997 [1991] Φαντασιακές κοινότητες Μτφρ Π Χαντζαρούλα
Αθήνα Νεφέλη
Κακριδής Ι Θ 1985 [1953] Οmicroηρικά Θέmicroατα Αθήνα Βιβλιοπωλείον της laquoΕστίαςraquo
Κοmicroνηνού ndash Κακριδή Ο 1947 Σχέδιο και τεχνική της laquoΙλιάδαςraquo Αθήνα Ίκαρος
Κουτσογιάννης ∆ 2007 Πρακτικές ψηφιακού γραmicromicroατισmicroού νέων εφηβικής ηλικίας
και (γλωσσική) εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
httpwwwgreek-languagegrgreekLangmodern_greekstudiesictteensindexhtml
[15112012]
Κress G 2000 laquoΣχεδιασmicroός του γλωσσικού προγράmicromicroατος σπουδών microε βάση το
microέλλονraquo Γλωσσικός Υπολογιστής 2 111 ndash 124
httpwwwkomvosedugrperiodikoperiodiko2ndglossikakressindexhtm
Κress G amp T van Leeuwen 2001 Multimodal Discourse The Modes and Μedia of
Contemporary Communication London Arnold
Μαρωνίτης ∆ Ν 2005 [1999] Οmicroηρικά microεγαθέmicroατα πόλεmicroος οmicroιλία νόστος
Αθήνα Κέδρος
Μαρωνίτης ∆ Ν 2007 Οmicroηρικές γυναίκες στο αττικό δράmicroα ∆ιάλεξη στο πλαίσιο
της 13ης
Συνάντησης Αρχαίου ∆ράmicroατος microε θέmicroα laquoΗ γυναίκα στο αρχαίο
δράmicroαraquo ∆ελφοί 06 ndash 1507 2007
httpwwwepeagrcontentphpid=166
Vygotsky L S 1978 Mind in Society The Development of Higher Psychological
Processes Cambridge MA Harvard University Press