Embed Size (px)
Citation preview
Zelfmanagement programma inclusief eHealth module
Drs. Nathan Hutting
Voorstellen
• Fysiotherapeut / manueeltherapeut
• Promovendus
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Lectoraat Arbeid & Gezondheid
UMC St Radboud
IQ Healthcare
Voorstellen
• Overige activiteiten:
– Pre-manipulatief onderzoek
Voorstellen
• Overige activiteiten:
– Diabetes mellitus
Voorstellen
• Overige activiteiten:
– KNGF Jaco den Dekker afstudeerprijs
“Give the disease back to the patient”
http://www.pathoutofpain.com.au
Inhoud presentatie
• Project– Opzet onderzoek– Ontwikkeling interventie
• Zelfmanagement– Algemeen– Inhoud interventie
• eHealth– Algemeen– Inhoud interventie– Aanbevelingen
Project
Zelfmanagement en inzetbaarheid van werknemers met klachten van arm, nek en/of schouder; KANS duurzaam onder controle.
Promotor: Prof. dr. Ria Nijhuis - van der Sanden
Copromotoren: Dr. Yvonne Heerkens
Dr. Josephine Engels
Dr. Bart Staal
Subsidie:
Topics / onderzoekslijnen
duurzame inzetbaarheid, met nadruk op
zorgprofessionals en docenten
chronisch zieken en werk
Thema's
determinanten voor arbeidsparticipatie
effectiviteit van interventies, zoals
zelfmanagement, eHealth en mindfulness
Nadruk
het vitaal en bevlogen aan het werk houden van
mensen / preventie
Lectoraat Arbeid & Gezondheid10
Paramedisch onderzoek IQ healthcare
Kosten-effectiviteit en kwaliteit van paramedische zorg
Gedragsbeïnvloeding, leefstijl en aanpassing aan ziekte
Motor learning
Aanleiding onderzoek
• Klachten van de Arm, Nek en/of Schouder (KANS)
• Prevalentie 5-10% in algemene beroepsbevolking1
• Specifieke arbeidspopulaties 22-40%1
• Klachten zijn hardnekkig: 77% van werknemers ervaart nog klachten na 6 maanden1
• Onvoldoende effectiviteit interventies
1) Karels, 2010
Aanleiding onderzoek
• Werk uitvoeren met pijn en beperkingen
• Resulterend in
– Verminderd werkvermogen
– Verminderde arbeidsproductiviteit
– Verminderd werkplezier
– Mogelijk verzuim en arbeidsongeschiktheid
Aanleiding onderzoek
• Inzetten op actieve coping strategie (Heemskerk et al, 2010).
• Omgaan met klachten en beperkingen(Heemskerk et al, 2010)
• Gedragsverandering faciliteren
• Een dergelijke aanpak is effectief gebleken bij andere chronische aandoeningen
(Detaille et al, 2010).
Doel
Inzicht te verkrijgen in de effectiviteit van een gecombineerde interventie op de beperkingen, eigen effectiviteit en duurzame inzetbaarheid van werknemers met KANS.
Zelfmanagement
programma
eHealthmodule
Inzicht in oorzaak
Beter toerusten
Voorbestaan en verzuim
beheersen
Doelgroep
• Werknemers met KANS
– Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
– UMC St Radboud
– Sanquin Bloedvoorziening
– Overig
Inclusie criteria
Inclusion criteria:
1. Participant is in his/her opinion limited in performing his/her work (related
to CANS)
2. Participant suffers from work-related complaints
3. Complaints must have persisted for at least 12 weeks (either a continuous
or intermittent course)
4. Participant works for at least 12 hours a week
Exclusion criteria:
1. Red flags
2. Complaints caused by a systemic disease
3. Complaints caused by traumatic injury
4. Suspicion of specific CANS
5. Suspicion of mental pathology (> 4 points on subscale depression,
measured with the Four-Dimensional Symptom Questionnaire)
Hutting et al., submitted
Opzet onderzoek
Inclusion (n = 142)
Eligible candidates give informed consent
Randomization (n = 142)
Intervention group (n = 71)
Six group sessions (6 weeks)
Use of eHealth (12 months)
Control group (n = 71)
Use of usual care
Baseline questionnaire (T0)
Follow-up questionnaire (T1) Follow-up questionnaire (T1)
Follow-up questionnaire (T2) Follow-up questionnaire (T2)
Follow-up questionnaire (T3) Follow-up questionnaire (T3)
6 months after T0
3 months after T0
12 months after T0
Hutting et al., submitted
Ontwikkeling interventie
• Ervaring eerdere trainingDetaille SI, Gulden JW van der, Engels JA, Heerkens YF, Dijk FJ van. Using intervention mapping (IM) to develop a self-management programme for employees with a chronic disease in the Netherlands. BMC Public Health 2010 Jun 21;10:353.
• Multidisciplinaire Richtlijn aspecifieke KANS (2012)
• FocusgroepenHutting N, Heerkens YF, Engels JA, Staal BJ, Nijhuis-van der Sanden MWG. Experiences and Needs of Employees with arm, neck and shoulder complaints: a Focus Group Study. Submitted.
Hutting N, Engels JA, Staal JB, Heerkens YF, Nijhuis-van der Sanden MWG. Expert-opinion on a self-management intervention for employees suffering from CANS: a Focus Group study. Unpublished.
Zelfmanagement
• ‘Het individuele vermogen om goed om te gaan met symptomen, behandeling, lichamelijke en sociale consequenties en leefstijlveranderingen inherent aan leven met een chronische aandoening.’ (Chronic Care Model)
• ‘Leren hoe dagelijkse activiteiten uit te voeren in samenhang met beperkingen.’ (Monninkhof, 2003)
• ‘Gedrag/activiteiten die bevorderlijk zijn voor (ervaren) gezondheid (en) helpen voorkomen dat de ziekte verergert of die ondersteunend zijn aan de behandeling.’ (Nierstichting, 2008)
• ‘Het nemen en uitvoeren van beslissingen waarbij men probeert een zo goed mogelijk compromis tot stand te brengen tussen eisen van het (goede) leven en eisen die de ziekte stelt.’ (Grijpdonck, 1999)
• ‘Bewust zelf nemen van beslissingen over planning en uitvoering van zelfzorgactiviteiten, om de ziekte in te passen in het dagelijks leven en met gevolgen van de ziekte om te gaan.’ (Dorn e.a., NIVEL, 2007)
• ‘Het individuele vermogen goed om te gaan met symptomen, behandeling en consequenties van de chronische aandoening aandoening, en de bijbehorende aanpassingen in leefstijl.’ (Barlow e.a., 2002)
http://www.zelfmanagement.com
Zelfmanagement
Zelfmanagement is een ruim begrip en voor velerlei uitleg vatbaar. In grote lijnen betekent het dat de patiënt zichzelf behandelt, en ook leert omgaan met een chronische ziekte in het dagelijks leven.
Het stimuleren van zelfmanagement vraagt om specifieke inzet van zorgverleners. De nadruk ligt hierbij op goede patiëntenvoorlichting en -educatie.
http://www.zelfmanagement.com
Programmefor
employees
Attitude
Socialinfluence
Self-efficacy
Intention, action planning
Self-management behaviour at
work
Barriers
Knowledge and skills
Adapted from Detaille, et al., 2010
Zelfmanagement trainingenTopics of the group sessions:
Session 1 Introduction
Dealing with a chronic disability
Living with CANS
Working with CANS
What is self-management?
Introduction to the eHealth module
Session 2 Discussion on the eHealth module
Core qualities
Time management
Session 3 Dealing with pain and fatigue
Stress and stress management
(Muscle) relaxation exercises
Session 4 Healthy lifestyle
Nutrition
Exercises and sports
Use of facilities
Session 5 Communication skills
Working with others and asking for help
Session 6 Positive thinking
Making a mind map Hutting et al., submitted
http://www.fnvvoorzorg.nl/
http://ethicstechnologyandsociety.wordpress.com/2012/03/28/its-time-to-move-beyond-ehealth/
http://medischcontact.artsennet.nl/nieuws-26/archief-6/tijdschriftartikel/89993/succesvol-werken-met-ehealth.htm
Actualiteit eHealth
• Minder fysiek contact
• Informatie uitwisseling
• Privacy
• Contact
• Niet altijd goedkoper
• Kosten invoer
eHealth
Het gebruik van ICT kan een grote bijdrage leveren aan kwaliteit en doelmatigheidvan de gezondheidszorg. KNMG, NPCF en ZN delen het standpunt dat de verbetering van de kwaliteit, doelmatigheid en betaalbaarheid van de gezondheidszorg, en het stimuleren van zelfmanagement, in Nederland onlosmakelijk verbonden zijn met het voortdurend innoveren, introduceren, standaardiseren en opschalen van relevante nieuwe zorg, waaronder eHealth toepassingen.
Definitie
eHealth wordt gedefinieerd als het gebruik van ICT om gezondheid en gezondheidszorg te
ondersteunen of te verbeteren.
Bron: Nationale Implementatie Agenda eHealth (NIA) (2012)
Indeling eHealth volgens Timmer (2010):
• Online informatie
• Social media
• Zelftesten
• E-communicatie
• Videocommunicatie
• Demotica en Ambient Technology
• Zorg op afstand
• Serious Game
• Online zelfhulpcursus
• Online behandeling
• Patiëntportalen
Plaats eHealth in GRIP op KANS
Doel eHealth
• Diversiteit van factoren
• Extra informatie (betrouwbaar)
• Compliance langere termijn
• Ondersteuning zelfmanagement
Ontwikkeling eHealth
• Focusgroepen experts en medewerkers
• Multidisciplinaire Richtlijn aspecifieke KANS (2012)
• Studentenproject (MINOR)
• Student-assistent
• Externe partij
Hutting et al., Unpublished.
Eisen eHealth
• Aantrekkelijke lay-out• Kleine dingen; font• Moet zichzelf wijzen• Instructiefilm• Weinig afleiding• Kort en bondig; doorklikken• Visuele ondersteuning• Thema’s (verplicht / optioneel), tabbladen• Interactiviteit / community / forum ?
Hutting et al., Unpublished
Inhoud eHealthTopics of the eHealth module:
Topic: Content:
Use of eHealth Manual of the eHealth module
Self -
management
Introduction to self-management
CANS Non-specific CANS, specific CANS, symptoms, causes
(workload and capacity, physical factors, psychosocial and
personal factors, chronic pain, sensitization, self-tests and
screening tests), prognosis
Possible
solutions
What can I do? (workplace, work pressure and work style,
reduction of stress, sports and specific exercises), facilities
within organisation, treatments
About the
group sessions
Topics of the group sessions and manual
Further reading Additional information and references to websites
Hutting et al., submitted
Ervaringen ontwikkeling
• Tijd
• Externe partij(en)
• Privacy
• Beperkingen content management systeem
• Beperkingen bestaand systeem
www.gripopkans.nl
Opzet eHealth
Ervaringen eHealth
• Kwalitatief onderzoek: interviews
• Tot op heden: 19 personen
• Gebruik eHealth:– 4 personen: niet of sporadisch
– 7 personen weinig
– 8 personen frequent gebruik
• Waarom niet gebruikt?– Tijdgebrek
– Topics
Ervaringen
“Dat programma heb ik niet veel gebruikt, dat komt omdat ik al die oefeningen al aan het opbouwen ben. Ik heb ze wel gebruikt om mijn eigen programma aan te passen. Dat mochten we geloof ik ook blijven gebruiken. Dat is wel fijn.”
“Wat ik er wel prettig aan vond was dat je alles kon terugzien op de website.”
Ervaringen
“Ja misschien wat meer gebruikersvriendelijk. Maar misschien komt dat doordat, dat is ook niet echt mij ding. Soms sta ik te turen en denk ik waar moet ik in hemelsnaam naar toe, waar moet ik op klikken. Ik ben wel iemand die gericht iets wil doen.”
“Ik kon mijn weg er eigenlijk wel goed vinden. Ik had geen problemen om dingen te zoeken.”
“Nee, alles was daar heel duidelijk.”
Ervaringen
“Op zich was de website vrij goed gestructureerd opgezet qua ideeën hoe de informatie gegroepeerd was. Alleen de manier van klikken, de interface was net wat anders zag die eruit dan wat je vaak ziet, dat is voor veel mensen al een drempel niet kunnen nemen.”
“Ik vind het wel handig om te weten dat de website er is. Mocht het nu erger worden, er staat veel informatie op die handig kan zijn zeg maar. Ik zal er niet dagelijks opkijken.”
Ervaringen
“Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik de website, in het begin heb ik een paar keer gekeken. Dat was bij mij ook het probleem, dat ik teveel achter de computer zat. Op de dagen dat ik werk merk ik ook dan moet ik avonds mijn eigen dingen doen en dan ga ik niet zo lang achter de computer zitten. Er zitten inderdaad dingen bij waar ik nog naar moet gaan kijken. Het is wel handig. Maar ik denk, voor mij is het zoiets van, ik moet hem dan echt uit de kast halen en neerzetten en het dan ook echt bewust gaan doen. En dat merk ik dat ik dat thuis niet zo vaak doe.”
“Ja ik vond de achtergrondinformatie, dat je door kon klikken, op de website goed. Verder was de website wel goed als aanvulling en ook om dingen te vinden over werkplekonderzoek en dat soort dingen.”
“Ik zou me voor kunnen stellen dat je op de website (…)een soort community maakt waarbij je daar iets mee kunt.”
“Voor de rest zit er veel overlap in. Maar nu niet dat het ene of het andere niet nodig was. Samen zeg maar, was het goed.”
“Wat in de training aan bod kwam staat ook allemaal op de site, in die zin is het dubbel. Ik vond het wel fijn om juist die achtergrondinformatie op de site te zien. Wat dat betreft is het een geweldige site. Het is wel heel veel informatie.”
Aanbevelingen
• Begin op tijd
• Zorg voor voldoende financiële middelen
• Zoek ervaren partner
• Onderzoek behoefte (inhoud en vorm)
• Onderzoek de (on) mogelijkheden
• Pilot / externe test
• Faciliteer – stimuleer gebruik van de eHealth
eHealth implementeren is vaak lastiger dan gedacht. Daarom een simpel advies: Doe maar gewoon, de uitleg is dubbel:
1. Start met de gewone, kleine haalbare zaken, doe maar niet al te moeilijk.
2. Doe het maar gewoon. Lastig is het toch, dus streef niet naar perfectie, ook niet in het proces. Gewoon doen en van fouten durven leren!
Literatuur
– Hutting N, Heerkens YF, Engels JA, Staal BJ, Nijhuis-van der Sanden MWG. Experiences and Needs of Employees with arm, neck and shoulder complaints: a Focus Group Study. Submitted.
– Hutting N, Engels JA, Staal JB, Heerkens YF, Nijhuis-van der Sanden MWG. Expert-opinion on a self-management intervention for employees suffering from CANS: a Focus Group study. Unpublished.
– Hutting N, Staal JB, Heerkens YF, Engels JA, Nijhuis-van der Sanden MWG. A self-management program for employees with complaints of the arm, shoulder and/or neck (CANS): study protocol for a randomized controlled trial. Submitted.
– Hutting N, Engels JA, Heerkens YF, Staal JB, Nijhuis-van der Sanden MWG. Development and measurement properties of the Dutch version of the Stanford Presenteeism Scale (SPS-6). Accepted.
– Detaille SI, Gulden JW van der, Engels JA, Heerkens YF, Dijk FJ van. Using intervention mapping (IM) to develop a self-management programme for employees with a chronic disease in the Netherlands. BMC Public Health 2010 Jun 21;10:353.
– Karels CH, Bierma-Zeinstra SM, Verhagen AP, Koes BW, Burdorf A: Sickness absence in patients witharm, neck and shoulder complaints presenting in physical therapy practice: 6 months follow-up. Man Ther 2010, 15:476-481
– Heemskerk MAMB, Staal JB, Bierma-Zeinstra SMA, de Haan G, Hagenaars LHA, Lanser K, van der Windt DAWM, Oostendorp RAB, Hendriks HJM. KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS). Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2010; 120(1): S1-S8.
– Multidisciplinaire Richtlijn aspecifieke KANS 2012 http://zorginnovatie.hr.nl/PageFiles/79043/Multidisciplinaire%20richtlijn%20aspecifieke%20KANS19092012.pdf
Dank voor uw aandacht.
Uitkomstmaten
• Primary outcome: self-reported disability of arm, shoulder and hand, measured with the Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand questionnaire (DASH).
• Secondary outcomes: absenteeism, pain in the previous week, quality of life, catastrophizingpain, self-efficacy, workstyle, presenteeism, fatigue, the use of usual care and limitations experienced on the job.
Aanvullende waarde eHealth
• Kwalitatief onderzoek: interviews
• De eHealth module was een goede aanvulling op de zelfmanagementtraining
• De informatie in de eHealth module was over het algemeen nuttig voor mij.
