ZDRAVSTVENA ZAŠTITA STANOVNIŠTVA ... - zjzs.org.rs · Zrelost stanovništva predstavlja učeãće starih 65 i viãe godina u ukupnoj strukturi stanovniãtva. Stanovnitvo Stanovnitvo

ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE

S U B O T I C A

ZDRAVSTVENA ZAŠTITA

STANOVNIŠTVA

SEVERNOBAČKOG OKRUGA

U 2017. GODINI

SUBOTICA

BAČKA TOPOLA

MALI IĐOŠ

SUBOTICA

ZDRAVSTVENA ZAŠTITA STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017 GODINI

1

1. PRIRODNO KRETANJE STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA

Osnovni podaci o okrugu (teritorija, stanovništvo, opštine)

Severnobački okrug se nalazi na krajnjem severu Republike Srbije na teritoriji od 1784 km2. U svom

sastavu ima jedan grad i dve opštine sa ukupno 44 naselja. Grad Subotica se nalazi na površini od 1007 km2 sa 19

naselja, opština Bačka Topola na površini od 596 km2 sa 22 naselja, a opština Mali Iđoš na površini od 181 km

2 sa

3 naselja. Prosečna gustina naseljenosti u Okrugu prema procenjenom broju stanovnika u 2016. godini iznosila je

102 stanovnika na km2. Najveću gustinu naseljenosti ima grad Subotica sa 137 stanovnika na km

2, Opština Mali

Iđoš ima 67 stanovnika na km2, a Bačka Topola ima 60 stanovnika na km

2.

Broj stanovnika

Prema procenjenom broju stanovnika RZZS Srbije na dan 30.06.2016. godine broj stanovnika

Severnobačkog okruga iznosio je 181334, od kojih je 87470 muškog, a 93864 ženskog pola. Procenjeni broj

stanovnika u Subotici iznosio je 138331, u Bačkoj Topoli 31517, a u Malom Iđošu 11486 stanovnika. Broj

stanovnika Severnobačkog okruga kontinuirano opada od druge polovine prošlog veka. U odnosu na procenjeni broj

stanovnika u 2015. godini broj stanovnika Okruga je manji za 0,6%, a u odnosu na poslednji popis stanovništva u

2011. godine broj stanovnika Severnobačkog okruga manji je za 3,0%.

Starosna i polna struktura

Jedan od najvažnijih demografskih pokazatelja je starosna struktura stanovništva, koja se procenjuje na

osnovu nekoliko indikatora: polno-starosna piramida, biološki tip stanovništva, prosečna starost, zrelost stanovništva

i indeks starosti.

Polno-starosna piramida stanovništva prikazuje strukturu stanovništva po polu i starosti. Po svom obliku

polno-starosna piramida stanovništva Severnobačkog okruga je tipična za stanovništva koja imaju veliki udeo zrelog

i starog stanovništva, a mali udeo mladog stanovništva. U 2016. godini je najbrojniju grupu činile su starosne grupe

60-64 godina sa procentualnim učešćem od 7,7% i 55-59 godina sa procentualnim u;e[’em od 7,5%, što ukazuje na

trend starenja stanovništva Severnobačkog okruga.

Biološki tip stanovništva Severnobačkog okruga u 2016. godini je regresivnog tipa jer ima prema proceni

14,1% stanovnika do 14 godina i 38,8% stanovnika starijih od 50 godina. U 2016. godini pocenjeni broj stanovnika

starosti 0-14 godina se smanjio u odnosu na 2015. godinu za 1,2%, a procenjeni broj stanovnika starijih od 50

godina se smanjio za 0,2%.

Prosečna starost stanovništva se u periodu od 1991. do 2011. godine u Severnobačkom okrugu povećala za

4,2 godine i u popisnoj 2011. godini je iznosila 42,1 godinu.

Zrelost stanovništva predstavlja učešće starih 65 i više godina u ukupnoj strukturi stanovništva. Stanovništvo

se smatra veoma starim ako je procentualno učešće ove populacione grupe preko 10%. Stanovništvo Severnobačkog

okruga se već decenijama svrstava u veoma staro stanovništvo obzirom da je učešće starih 65 i više godina iznosilo

već u 1991. godini 13,7%. U 2016. godini procentualno učešće procenjenog broja starih 65 i više godina iznosilo je

18,6% i veće je odnosu na učešće u 2015. godini.

Indeks starosti je demografski pokazatelj koji predstavlja odnos stanovništva starih 60 i više godina i

populacione grupe 0-19 godina. Kada je vrednost ovog pokazatelja veća od 0,4 smatra se da je otpočelo starenje

stanovništva. Indeks starosti stanovništva Severnobačkog okruga je već od 80-tih godina prošlog veka u stalnom

porastu. U 2016. godini vrednost ovog indeksa iznosila je 1,37 što je nešto više u odnosu na 2015. godinu kada je

vrednost ovog indeksa iznosila 1,34.

Maskulinitet Maskulinitet predstavlja odnos broja muškaraca prema broju žena i izražava se stopom. Negativna stopa

maskuliniteta (manja od 1000) ukazuje na bolje zdravstveno stanje stanovništva zbog bolje zdravstvene zaštite žena,

smanjene smrtnosti žena fertilnog doba i produženja životnog veka. Stanovništvo Severnobačkog okruga se

karakteriše negativnom stopom maskuliniteta. Vrednost ove stope u 2016. godini iznosila je 931,88 ‰ i neznatno je

viša u odnosu na vrednost u 2015. godini (931,71‰).

Natalitet

Natalitet je indikator pozitivnog prirodnog kretanja stanovništva. Izražava se stopom nataliteta, a predstavlja broj

živorođene dece na 1000 stanovnika u jednoj godini. Stopa nataliteta ispod 12‰ se smatra nepovoljnom.

Severnobački okrug se svrstava u teritorije sa niskom stopom nataliteta. Poslednjih godina ova stopa pokazuje blagi


2

trend rasta. U 2016. godini je stopa nataliteta iznosila 9,6‰ i viša je od stope registrovane u 2015. godini kada je

iznosila 8,5‰.

Fertilitet

Opšta stopa fertiliteta predstavlja broj živorođene dece na 1000 žena fertilnog doba (od 15. do 49. godina). U

Severnobačkom okrugu su vrednosti opšte stope fertiliteta veoma niske i do 2011. godine su imale kontinuirani

trend opadanja, a od 2012. godine se beleži blagi porast ove stope. Vrednost opšte stope fertiliteta registrovane u

2016. godini iznosila je 43,4‰ i viša je od stope registrovane u 2015. godini kada je iznosila 38,5‰.

Mortalitet Mortalitet je indikator negativnog prirodnog kretanja stanovništva koji se izražava opštom i specifičnom

stopom.

Opšta stopa mortaliteta predstavlja broj umrlih osoba na 1000 stanovnika u toku jedne godine. Vrednosti

opšte stope mortaliteta u Severnobačkom okrugu su visoke, iako poslednjih godina ne pokazajuju značajniji porast.

U nekim godinama se beleži čak i pad. U 2016. godini je vrednost opšte stope mortaliteta iznosila 14,6‰ i niža je od

stope registrovane u 2015. godini kada je iznosila 15,0‰.

Specifična stopa mortaliteta je precizniji faktor od opšte stope i najčešće se izražava prema polu i starosti.

U Severnobačkom okrugu je u 2016. godini specifična stopa mortaliteta za muškarce iznosila 14,7‰ i niža je u

odnosu na 2015. godinu. Specifična stopa mortaliteta za žene je iznosila 14,5‰ i nepromenjena je u odnosu na

prethodnu godinu. Specifične stope mortaliteta prema starosti su niske sve do 54 godine, dok nakon toga stope

postepeno rastu i najveću vrednost imaju u starosnoj grupi od 75 do 84 godine.

Prirodni priraštaj

Stopa prirodnog priraštaja predstavlja razliku između broja rođenih i umrlih na 1000 stanovnika. U sve tri

opštine Severnobačkog okruga stopa prirodnog priraštaja ima negativan trend, u Subotici od 1982. godine, u Opštini

Mali Iđoš od 1979. godine, a u Opštini Bačka Topola od početka sedamdesetih godina prošlog veka. U

Severnobačkom okrugu je vrednost stope prirodnog priraštaja u 2016. godini iznosila -4,8‰ i niža je od stope

registrovane u 2015. godini kada je iznosila -7,5‰. Ovo govori o izraženoj depopulaciji stanovništva

Severnobačkog okruga.

*Izvor podataka za Analizu zdravstvenog stanja stanovništva Severnobačkog okruga za 2015. godini bili su: Vitalni

događaji u RS, 2014 objavljeni u Saopštenju broj 184-god.LXV od 15.07.2015. godine, procenjen broj stanovnika u

RS na dan 30.06.2014. godine i podaci rutinske zdravstvene statistike.


3

Tabela 1

VITALNE KARAKTERISTIKE STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

Opštine Broj stanovnika

30.06.2018.

Živorođeni

Stopa prirodnog

priraštaja

Mrtvorođeni

Stopa fertiliteta(‰)

Prosečna starost

majki pri rođenju

deteta Broj

Stopa nataliteta

(na 1000

stanovnika)

Broj

Stopa

(na 1000

živorođenih)

Subotica-grad 137753 1345 9.8 -5.5 8 6.0 43.9 29.9

Bačka Topola 31210 254 8.1 -7.7 - - 39.2 28.9

Mali Iđoš 11386 110 9.7 -8.7 - - 45.2 28.6

OKRUG 180349 1709 9.5 -6.1 8 6.0 43.2 29.7

Podaci o stanovništvu

Tabela 2

VITALNE KARAKTERISTIKE STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

(UMRLI, OČEKIVANA DUŽINA ŽIVOTA)

Opštine

Umrli

Samoubistva

na 100000

stanovnika

Prosečna

starost umrlog

Očekivana dužina života

2016.

Broj

Stopa mortaliteta

(na 1000

stanovnika)

Od toga

odojčad

Stopa smrtnosti

odojčadi

(na 1000

živorođenih)

Nasilnom smrću

Svega Samoubistva Muško Žensko

Subotica-grad 2106 15.3 8 5.9 77 41 29.8 74.6 71.5 76.9

Bačka Topola 495 15.9 1 3.9 21 13 41.7 73.6 70.3 77.6

Mali Iđoš 209 18.4 1 9.1 3 1 8.8 72.4 70.6 76.3

OKRUG 2809 15.6 10 5.9 101 55 30.5 74.2 71.6 77.1

*Vitalni događaji 2016, Podaci Republičkog zavoda za statistiku (Saopštenje broj 172-god LXVII, 15.06.2017.)


4

MORTALITET REGISTROVAN NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA

U 2017. godini na teritoriji Severnobačkog Okruga registrovano je 2643 umrlih osoba (Subotica-2186,

Bačka Topolа-324, Маli Iđoš-133), što je za 0,9% manje u odnosu na 2016. godinu. U odnosu na prethodnu godinu

broj umrlih u Subotici manji je za 0,1%, u Bačkoj Topoli za 10,5%, a u Malom Iđošu je veći za 14,6%. U 2017.

godini su umrla 3 novorođena deteta, nije registrovan nijedan smrtni slučaj u starosnoj grupi od 1-4 godine, a u

starosnoj grupi od 5-14 godina je registrovan 1 smrtni slučaj. Od ukupnog broja umrlih u 2017. godini 1359 (51,4%)

su osobe ženskog pola, a 1284 (48,5%) su osobe muškog pola. Broj umrlih osoba muškog pola veći je u odnosu na

broj umrlih osoba ženskog pola sve do starosne grupe 65-74 godina. Broj umrlih žena veći je od broja umrlih

muškaraca od starosne grupe 75-84 godina, što potvrđuje iskustvenu činjenicu da žene duže žive od muškaraca. U

odnosu na starost najveći procenat umrlih osoba se nalazi u starosnim grupama 75-84 (34,3%), 85 i više (23,2%),

65-74 (22,4%) i u grupi 55-64 (13,5%). Da se granica umiranja sve više pomera ka mlađim starosnim grupama

govori i činjenica da je u 2017. godini broj umrlih u starosnoj grupi 50-54 povećan za 9,7% u odnosu na prethodnu

godinu.

U odnosu na uzrok smrti na teritoriji Severnobačkog okruga najzastupljenije su sledeće grupe bolesti:

Bolesti sistema krvotoka (55,0%)

Tumori (23,0%)

Bolesti sistema za disanje (5,6%)

Bolesti nervnog sistema (2,9%)

Bolesti sistema za varenje (2,8%)

Povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora (2,3%)

Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem (2,2%)

Duševni poremećaji i poremećaji ponašanja (2,0%)

Redosled vodećih uzroka smrti stanovništva Severnobačkog okruga u 2017. godini nije znatnije promenjen u

odnosu na 2016. godinu. Analizirajući redosled vodećih uzroka smrti u 2017. godini možemo konstatovati da je

prvih pet uzroka nepromenjeno i čine ih bolesti sistema krvotoka, tumori, bolesti sistema za disanje, bolesti nervnog

sistema i bolesti sistema za varenje. Grupa povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora se sa osmog

mesta u 2016. godini pomerila na šesto mesto u 2017. godini. Na sedmom mestu se nalaze bolesti žlezda sa

unutrašnjim lučenjem, a na osmom mestu duševni poremećaji i poremećaji ponašanja. U odnosu na prethodnu

godinu povećano je procentualno učešće vodećih grupa bolesti, a naročito bolesti sistema krvotoka i tumora.

Prva tri vodeća uzroka smrti su identična kod oba pola. Kod muškaraca se na četvrtom mestu nalaze povrede,

trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora, zatim slede bolesti sistema za varenje, duševni poremećaji i

poremećaji ponašanja, bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem i bolesti mokraćno-polnog sistema. Kod žena se na

četvrtom mestu nalaze bolesti nervnog sistema, zatim slede bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem, bolesti sistema

za varenje, bolesti mokraćno-polnog sistema i povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora.

U 2017. godini prvih deset vodećih dijagnoze uzroka smrti čine 56,9% svih uzroka smrti. U odnosu na

ukupan broj umrlih vodeće dijagnoze uzroka smrti su: I10-Povišen krvni pritisak nepoznatog porekla (11,8%), I70-

Ateroskleroza velikih krvnih sudova (11,2%), I42-Oboljenje srčanog mišića (10,6%), C34-Zloćudni tumor dušnika i

pluća (5,8%), I63-Infarkt mozga (4,9%), I25-Druge ishemijske bolesti srca (3,9%), I50-Nedovoljna funkcija srca

(2,8%), J44-Druga hronična opstruktivna bolest pluća (2,4%), G30-Alchajmerova bolest (1,9%), C18-Zloćudni

tumor debelog creva (1,7%). Redosled vodećih dijagnoza uzroka smrti je gotovo identičan redosledu u 2016. godini.

Razlika se registruje samo kod dijagnoze druge hronične opstruktivne bolesti pluća koje su sa sedmog mesta u 2016.

godini pomerene na peto mesto u 2017. godini. Kod prvih pet vodećih dijagnoza uzroka smrti u 2017. godini

povećano je njihovo procentualno učešće u odnosu na prethodnu godinu, a kod ostalih dijagnoza uzroka smrti je

procentualno učešće smanjeno.


5

Tabela 3

MORTALITET STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA PREMA POLU I DOBNIM

GRUPAMA U 2017. GODINI

Starost Subotica Bačka Topola Mali Iđoš Severnobački okrug

m ž m ž m ž m ž

do 1 godine 1 2 1 2

1 - 4 godine

5 - 14 godine 1 1

15 - 24 godine 1 1 1 1 2 2

25 - 34 godine 10 3 2 1 13 3

35 - 44 godine 16 14 2 3 1 19 17

45 - 49 godine 6 10 1 2 1 8 12

50 - 54 godine 48 38 5 1 1 54 39

55 - 64 godine 185 104 35 15 13 6 233 125

65 - 74 godine 291 197 45 32 21 6 357 235

75 - 84 godine 359 409 36 57 13 32 408 498

85 i više 151 339 23 63 14 24 188 426

UKUPNO 1069 1117 150 174 65 68 1284 1359

Tabela 4

MORTALITET STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA PREMA POLU I UZROKU U

2017.GODINI

Grupa bolesti Subotica Bačka Topola Mali Iđoš Severnobački okrug

m ž m ž m ž m ž

I 10 12 0 0 0 0 10 12

II 275 232 36 31 26 9 337 272

III 1 3 1 0 1 0 3 3

IV 20 22 2 10 2 3 24 35

V 30 13 7 0 3 0 40 13

VI 23 42 3 3 2 4 28 49

VII, VIII 0 0 0 0 0 0 0 0

IX 515 665 75 119 30 50 620 834

X 78 53 9 6 0 2 87 61

XI 40 33 2 1 0 0 42 34

XII 0 1 0 0 0 0 0 1

XIII 3 2 1 1 0 0 4 3

XIV 21 18 0 1 0 0 21 19

XV 0 0 0 0 0 0 0 0

XVI 0 1 0 0 0 0 0 1

XVII 2 0 0 0 0 0 2 0

XVIII 14 8 4 0 1 0 19 8

XIX 37 12 10 2 0 0 47 14

UKUPNO 1069 1117 150 174 65 68 1284 1359

LEGENDA:

I Zarazne i parazitarne bolesti XII Bolesti kože i potkožnog tkiva

II Tumori XIII Bolesti mišićno-koštanog sistema i vezivnog tkiva

III Bolesti krvi i krvotvornih organa XIV Bolesti mokraćno polnog sistema

IV Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem XV Trudnoća, rađanje i babinje

V Duševni poremećaji i poremećaji ponašanja XVI Stanja u porođajnom periodu

VI Bolesti nervnog sistema XVII Urođene nakaznosti, deformacije i hromozomske

VII Bolesti oka i pripojaka oka nenormalnosti

VIII Bolesti uva i bolesti mastoidnog nastavka

IX Bolesti sistema krvotoka

XVIII Simptomi, znaci i patološki, klinički i laboratorijski

nalazi

X Bolesti sistema za disanje

XI Bolesti sistema za varenje XIX Povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora


6

Grafikon 1

MORTALITET PREMA UZROKU U 2017. GODINI U SEVERNOBAČKOM OKRUGU

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

I II III IV V VI IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX

%

LEGENDA:











nalazi




7

2. KADROVI U ZDRAVSTVENIM USTANOVAMA OKRUGA U 2017. GODINI

Podaci o kadrovima zaposlenim u zdravstvenim ustanovama Severnobačkog okruga U 2017. godini zdravstvenu zaštitu stanovništvu Severnobačkog okruga su obezbeđivali na primarnom nivou domovi zdravlja u Subotici, Bačkoj Topoli i Malom Iđošu i

Apoteka Subotica, a na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite Opšta bolnica u Subotica, Vanbolničko porodilište u Bačkoj Topoli i Zavod za javno zdravlje Subotica. Ukupan broj

zaposlenih u ovim zdravstvenim ustanovama Severnobačkog okruga iznosio je 2066 i manji je za 47 (2,3%) zaposlenih u odnosu na prethodnu godinu. Ukupan broj zaposlenih u

zdravstvenim ustanovama u Subotici je iznosio 1826 (1,1% ↓), u Bačkoj Topoli 183 (12,0%↓) i u Маlom Iđošu 57 (5,0% ↓).

U odnosu na školsku spremu u zdravstvenim ustanovama Okruga bilo je zaposleno 380 lekara (4,3% više), 40 stomatologa (11,1%), 39 farmaceuta (11,4%) i 65 zdravstvenih

saradnika (1,5%). Sa višom stručnom spremom je bilo zaposleno 149 (7,2%) zdravstvenih radnika, sa srednjom stručnom spremom 986 (2,3%), а sa nižom stručnom spremom 6

radnika (14,3%). Ukupan broj administrativno-tehničkih radnika u zdravstvenim ustanovama Okruga iznosio je 401 (3,1%).

Tabela 5

BROJ ZDRAVSTVENIH USTANOVA PO OPŠTINAMA U OKRUGU

Zdravstvene ustanove Subotica Bačka Topola Mali Iđoš OKRUG

Opšta bolnica 1 0 0 1

Domovi zdravlja 1 1 1 3

ZJZS 1 0 0 1

ZU Apoteka 1 0 0 1

Tabela 6

KADROVI U ZDRAVSTVENIM USTANOVAMA OKRUGA

Kadrovi Subotica Bačka Topola Mali Iđoš OKRUG

Broj % Broj % Broj % Broj %

Lekari 326 17.85 41 22.40 13 22.81 380 18.39

Stomatolozi 32 1.75 5 2.73 3 5.26 40 1.94

Farmaceuti 38 2.08 1 0.55 0.00 39 1.89

Zdravstveni saradnici (VSS,VŠS,SSS) 64 3.50 1 0.55 65 3.15

Viša stručna sprema 138 7.56 8 4.37 3 5.26 149 7.21

Srednja stručna sprema 880 48.19 85 46.45 21 36.84 986 47.73

Niža stručna sprema 6 0.33 0.00 6 0.29

Administrativno tehnički radnici 342 18.73 42 22.95 17 29.82 401 19.41

UKUPNO 1826 100.00 183 100.00 57 100.00 2066 100.00


8

Tabela 7

KADROVSKA STRUKTURA OPŠTE BOLNICE U SUBOTICI

Odeljenja

Lekari

Farmaceuti

Zdravstv.

saradnici

(VSS,VŠS,

SSS)

Viša

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administr.

tehnički

radnici

UKUPNO Opšte

medicine

Na

specijalizaciji Specijalisti

Sektor za internističke grane

Služba za internu medicinu 1 9 18 10 70 1 109

Služba za psihijatriju 1 8 2 22 33

Služba za produženo lečenje i negu 3 4 13 20

Odeljenje za pneumoftiziologiju 6 2 14 22

Odeljenje za neurologiju 1 6 17 1 25

Služba pedijatrije 7 1 19 27

Odeljenje za infektivne bolesti 1 2 1 6 10

Odsek za dermatovenerologiju 2 2 4

Sektor za hiruške grane medicine

Služba za hirurgiju 1 2 16 5 44 3 71

Služba za ginekologiju i akušerstvo 1 9 6 41 57

Odeljenje za neonatologiju 3 3 18 24

Odeljenje za ortopediju i traumatologiju 1 9 2 19 31

Odeljenje za urologiju 1 5 1 12 19

Odeljenje za otorinolaringologiju 1 6 2 5 14

Odeljenje za oftalmologiju 1 1 5 1 5 13

Odeljenje op bloka i sterilizacije 1 5 34 40 Jedinica za intenzivno lečenje i negu 4 4 30 38

Služba za zajedničke medicinske poslove

Odelj. za prijem i zbrinjavanje urgentnih stanja 4 3 9 16

Služba za spec. konsultativne preglede 2 8 5 43 58

Služba za anesteziju sa reanimatologijom 1 3 9 2 21 36

Dnevna bolnica za dijagnostiku i terapiju 1 1 3 5 10

Odeljenje za hemodijalizu 1 2 0 12 15

Služba za fizikalnu medicinu i rehabilit. 4 23 10 37

Služba za laboratorijsku dijagnostiku 4 1 3 5 58 71

Služba za radiološku dijagnostiku 2 11 18 9 40

Odeljenje za patološku dijagnostiku 2 2 7 11

Bolnička apoteka 2 5 7

Služba za transfuziju krvi 1 5 1 17 24

Kabinet za kliničku farmakologiju 1 1 2


9

Odeljenja

Lekari

Farmaceuti

Zdravstv.

saradnici

(VSS,VŠS,

SSS)

Viša

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administr.

tehnički

radnici

UKUPNO Opšte

medicine

Na

specijalizaciji Specijalisti

Centar za vantelesnu oplodnju 1 1 2

Služba za ekonomske-finansijske i tehničke

poslove

Uprava Opšte bolnice 1 1 154 156

Odeljenje za hig-epidem.nadzor i upravljanje med.otpadom 3 59 62

UKUPNO 5 28 157 3 10 110 573 5 213 1104

Tabela 8

KADROVSKA STRUKTURA DOMA ZDRAVLJA U SUBOTICI

Organizacione jedinice

Lekari

Stomatolozi Farmaceuti

Zdravstv.

saradnici

(VSS,VŠS,

SSS)

Viša

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administ.-

tehnički

radnici

UKUPNO Opšte

medicine

Na

specijali-

zaciji

Specijalisti

Zdravstvena zaštita dece 2 1 6 1 15 25

Razvojno savetovalište 10 1 11

Zdravstvena zaštita školske dece 5 3 3 10 21

Savetovalište za mlade 1 1 1 2 5

Zdravstvena zaštita žena 3 5 10 18

Zdravstvena zaštita odraslih 43 4 10 1 78 136

Centar za unapređenje zdravlja i prevenciju

bolesti 1 1 2

Zdravstvena zaštita radnika (dispanzer) 2 7 1 10

Stomatološka zdravstvena zaštita 35 46 81

Hitna medicinska pomoć 9 2 9 3 31 28 82

Kućno lečenje i nega 1 1 1 21 24

Polivalentna patronažna služba 11 17 28

Specijalističko-konsultativna služba

Interna medicina 1 2 6 9

Pneumoftiziologija 3 2 4 9

Neuropsihijatrija 1 1 2

Oftalmologija 1 1 2

Radiologija 0

Sportska medicina 1 2 3

Zajedničke službe 1 56 57

UKUPNO 60 15 46 35 0 12 20 252 0 85 525


10

Tabela 9

KADROVSKA STRUKTURA ZAVODA ZA JAVNO ZDRAVLJE SUBOTICA


Lekari

Farmaceuti

Zdravstveni

saradnici

(VSS,VŠS,SSS)

Viša

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administ.-

tehnički

radnici

UKUPNO Na specijali-

zaciji Specijalisti

Centar za promociju zdravlja 2 1 1 1 5

Centar za analizu, planiranje i organizaciju zdravstvene

zaštite i biostatistiku i informatiku u zdravstvu 2 2 3 7

Centar za prevenciju i kontrolu bolesti 2 3 1 6

Centar za higijenu i humanu ekologiju 3 30 1 5 39

Centar za mikrobiologiju 2 8 12 1 22

Služba za pravne, ekonomsko-finansijske, tehničke i

druge slične poslove 1 1 1 20 23

UKUPNO 0 12 0 42 8 20 1 20 102

Tabela 10

KADROVSKA STRUKTURA ZDRAVSTVENE USTANOVE APOTEKA U SUBOTICI

Organizacione jedinice Farmaceuti Zdravstv. saradnici

(VSS,VŠS,SSS)

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administrativno-tehnički

radnici

UKUPNO

Ogranci 34 35 7 76

Zajednička služba 1 17 18

UKUPNO 35 0 35 0 24 94


11

Tabela 11

KADROVSKA STRUKTURA DOMA ZDRAVLJA “DR HADŽI JANOŠ” U BAČKOJ TOPOLI


Lekari


Zdravstveni

saradnici

Viša

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administ.-

tehnički

radnici

UKUPNO Opšte

medicine

Na

specijali-

zaciji

Specijalisti

Zdravstvena zaštita dece 2 3 5

Zdravstvena zaštita školske dece 1 2 2 5

Savetovalište za mlade 1 1 2

Zdravstvena zaštita žena 2 3 5

Zdravstvena zaštita odraslih 7 1 4 20 32

Zdravstvena zaštita radnika (dispanzer) 1 2 3


Hitna medicinska pomoć 1 4 10 7 22

Kućno lečenje i nega 1 4 5

Polivalentna patronažna služba 5 5

Radiološka dijagnostika 2 2 2 6

Laboratorijska dijagnostika 1 6 1 8

Apoteka 1 1

Specijalističko-konsultativna služba

Interna medicina 2 1 2 5

Pneumoftiziologija 1 1 2

Oftalmologija 1 1 1 3

ORL 1 1 1 3

Psihijatrija 1 1

Fizikalna medicina i rehabilitacija 1 1 3 3 8

Vanbolničko porodilište 1 1 7 9

Hemodijaliza 1 5 1 7

Zajedničke službe 1 1 33 35

UKUPNO 8 6 27 5 1 1 8 85 0 42 183


12

Tabela 12

KADROVSKA STRUKTURA DOMA ZDRAVLJA “DR MARTON ŠANDOR" U MALOM IĐOŠU


Lekari


Viša

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Niža

stručna

sprema

Administ.-

tehnički

radnici

UKUPNO Opšte

medicine

Na specijali-

zaciji Specijalisti

Zdravstvena zaštita dece 1 1 2

Zdravstvena zaštita školske dece 1 1

Zdravstvena zaštita žena 1 1 2

Zdravstvena zaštita odraslih 5 1 10 18


Hitna medicinska pomoć 2 2

Kućno lečenje i nega 0

Polivalentna patronažna služba 2 2

Radiološka dijagnostika 1 1 2

Laboratorijska dijagnostika 1 2 3

Apoteka 0

Specijalističko-konsultativna služba 0

Interna medicina 1 1 2

Zajedničke službe 17 17

UKUPNO 7 1 5 3 0 3 21 0 17 57


13

RAD I KORIŠĆENJE VANBOLNIČKE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE

3.ZDRAVSTVENA ZAŠTITA DECE PREDŠKOLSKOG UZRASTA

Prema procenjenom broju stanovnika u 2016. godini broj dece predškolskog uzrasta, 0-6 godina, na

teritoriji Severnobačkog okruga iznosio je 11163 (Subotica-8672, Bačka Topola-1767, Mali Iđoš-724), što je za

1% manje u odnosu na 2015. godinu.

U 2017. godini zdravstvenu zaštitu dece predškolskog uzrasta, u tri doma zdravlja Severnobačkog

okruga, sprovodilo je 12 lekara (9 lekara specijalista, 2 lekara opšte medicine, a 1 lekar se nalazi na

specijalizaciji) i 21 medicinska sestаra/tehničar (1 viša medicinska sestra i 20 medicinskih sestara/tehničara sa

srednjom stručnom spremom). Dom zdravlja u Subotici u sklopu dispanzera za zdravstvenu zaštitu dece

predškolskog uzrasta ima organizovano Razvojno savetovalište koje svojom delatnošću pokriva potrebe dece

predškolskog uzrasta Okruga. U Razvojnom savetovalištu su angažovani lekari specijalisti, 1 medicinska sestra i

10 zdravstvenih saradnika (4 logopeda, 3 defektologa, 2 psihologa i 1 socijalni radnik). Оbezbeđenost dece

predškolskog uzrasta lekarima nije zadovoljavajuća s obzirom da je 1 tim brinuo o zdravlju 1014 dece

predškolskog uzrasta (normativ je 850 dece starosti 0-6 godina na 1 tim).

U sklopu zdravstvene zaštite predškolske dece u 2017. godini obavljeno je prosečno 1,3 preventivna

pregleda i 5,1 kurativni pregled po detetu. Prosečan broj pregleda na jedno dete predškolskog uzrasta u Okrugu u

2017. godini iznosio je 6,3 i manji je u odnosu na 2016. godinu. Dnevna opterećenost lekara preventivnim

pregledima iznosila je 5,8, a kurativim pregledima 23,4. Odnos preventivnih i kurativnih pregleda iznosio je 1/4.

Dnevna opterećenost lekara ukupnim pregledima iznosila je 29,1 pregled, veća je u odnosu na 2016. godinu, a

neznatno manja u odnosu na broj pregleda predviđen normativom (30).

U sklopu sistematskih pregleda na nivou Okruga u 2017. godini pregledano je 1844 dece predškolskog

uzrasta (95,0%). Najčešća utvrđena stanja su: karies I i II stepena (37,0%), deformiteti stopala (26,2%), govorne

mane (8,6%), loša telesna uhranjenost (7,3 %), loše telesno držanje (8.4) i dr. Struktura utvrđenih stanja je ista

kao i u 2016. godini, a razlika se odnosi na procentualno učešće i rang javljanja određenih stanja.

Opšta stopa morbiditeta dece predškolskog uzrasta Severnobačkog okruga u 2017. godini iznosila je

3571‰ i manja je u odnosu na stopu registrovanu u 2016. godini. Pet vodećih grupa bolesti u morbiditetu dece

predškolskog uzrasta su iste kao i u prethodnoj godini i predstavljaju 82,4% ukupnog morbiditeta:

Bolesti sistema za disanje (1321,7/1000)

Zarazne i parazitarne bolesti (621,3/1000)

Bolesti uva i bolesti mastoidnog nastavka (563,8/1000)

Simptomi, znaci i patološki, klinički i laboratorijski nalazi (248,1/1000)

Bolesti kože i potkožnog tkiva (186,1/1000)

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe za zdravstvenu zaštitu dece predškolskog

uzrasta (obrazac br.: 3-03-60 i Si-06).

Tabela 13

POSETE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE PREDŠKOLSKOG UZRASTA

Opštine

Posete u ordinaciji kod

lekara Posete kod

ostalih

zdravstv.

radnika

Posete u savetovalištu Sistematski

pregledi Ukupno Prve Ukupno Odojčad

Ostala

deca

Subotica 41236 35827 19649 9732 7559 2173 1096

B.Topola 12428 8305 1426 1813 1290 523 482

M. Iđoš 2861 1884 897 635 417 218 266

Okrug 56525 46016 21972 8187 5273 2914 1834

Tabela 14

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U SLUŽBI

Opštine

Okrug Subotica

Bačka

Topola Mali Iđoš

Broj lekara specijalista 8 2 1 11

Broj ostalih zdravstvenih radnika (viša + srednja) 17 3 1 21

Godišnja opterećenost lekara u kurativi 5155 6214 2861 5139

Dnevna opterećenost lekara u kurativi 23.4 28.2 13.0 23.4

Godišnja opterećenost ost. zdr. radnika u kurativi 1156 475 897 1046

Dnevna opterećenost ost. zdr. radnika u kurativi 5.3 2.2 4.1 4.8

Godišnja opterećenost lekara u preventivi 1354 1148 901 1275

Dnevna opterećenost lekara u preventivi 6.2 5.2 4.1 5.8

Prosečan broj kurativnih pregleda na 1 dete 4.8 7.0 4.0 5.1

Prosečan broj preventivnih pregleda na 1 dete 1.2 1.3 1.2 1.3

Prosečan br. kurativnih pregleda na 1 preventivni 3.8 5.4 3.2 4.0

Prosečan broj pregleda na 1 dete 6.0 8.3 5.2 6.3

ZDRAVSTVENA ZAŠTITA STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

14

Tabela 15

REGISTROVANA OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE

PREDŠKOLSKOG UZRASTA

Grupe

bolesti

Subotica Bačka Topola Mali Iđoš Okrug


I 5451 18.79 871 9.63 614 34.13 6936 17.40

II 53 0.18 8 0.09 0 0.00 61 015

III 247 0.85 109 1.20 10 0.56 366 0.92

IV 235 0.81 38 0.42 12 0.67 285 0.72

V 151 0.52 20 0.22 8 0.44 179 0.45

VI 240 0.83 25 0.28 7 0.39 272 0.68

VII 811 2.80 204 2.25 86 4.78 1101 2.76

VIII 3805 13.11 2339 25.85 150 8.34 6294 15.79

IX 58 0.20 14 0.15 0 0.00 72 0.18

X 10256 35.35 3949 43.65 549 30.52 14754 37.02

XI 1447 4.99 185 2.04 79 4.39 1711 4.29

XII 1594 5.49 343 3.79 140 7.78 2077 5.21

XIII 204 0.70 46 0.51 12 0.67 262 0.66

XIV 648 2.23 201 2.22 41 2.28 890 2.23

XV 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XVI 245 0.84 52 0.57 4 0.22 301 0.76

XVII 200 0.69 59 0.65 10 0.56 269 0.67

XVIII 2358 8.13 378 4.18 34 1.89 2770 6.95

XIX 1010 3.48 206 2.28 43 2.39 1259 3.16

UKUPNO 29013 100.00 9047 100.00 1799 100.00 39859 100.00 LEGENDA:











nalazi



Tabela 16

VODEĆE GRUPE BOLESTI REGISTROVANE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE

PREDŠKOLSKOG UZRASTA


Grupa bolesti X X I X

Broj 10256 3949 614 14754

% 35.35 43.65 34.13 37.02

Stopa 1182.7 2234.9 848.1 1321.7

Grupa bolesti I VIII X I

Broj 5451 2339 549 6936

% 18.79 25.9 30.52 17.40

Stopa 628.6 1323.7 758.3 621.3

Grupa bolesti VIII I VIII VIII

Broj 3805 871 150 6294

% 13.11 9.63 8.34 15.79

Stopa 438.8 492.9 207.2 563.8

Grupa bolesti XVIII XVIII XII XVIII

Broj 2358 378 140 2770

% 8.13 4.18 7.78 6.95

Stopa 271.9 213.9 193.4 248.1

Grupa bolesti XII XII VII XII

Broj 1594 343 86 2077

% 5.49 3.79 4.78 5.21

Stopa 183.8 194.1 118.8 186.1


15

Grafikon 2

DESET NAJČEŠĆIH OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE

PREDŠKOLSKOG UZRASTA U SEVERNOBAČKOM OKRUGU

518.5506.2 505.6

357.3

235.4

141.7 133.5118.2

78.0 76.9

0

100

200

300

400

500

600

ST

OP

A N

A 1

000

1. J00-J01,J05-J06 Infectiones tractus respiratorii superioris multiplices acutae loci non specificatis

2. A81,...,B27-B34 Druge virusne bolesti

3. H656-H75 Bolesti srednjeg uva i bolesti mastoidnog nastavka

4. J02-J03 Pharyngitis acuta et tonsillitis acuta

5. J20-J21 Bronchitis acuta et bronchiolitis acuta

6. L10-L99 Druge bolesti kože i potkožnog tkiva

7. R00-R09,…,R55-R99 Drugi simptomi, znaci i nenormalni klinicki i laboratorijski nalaza

8. K52-K55,K58-K67 Druge bolesti creva i potrbušnice

9. H10-H13 Bolesti ocnog kapka

10. S00-S01,...,T13-T14 Druge specificne, nespecificne i višestruke povrede


16

4. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA DECE ŠKOLSKOG UZRASTA

Prema procenjenom broju stanovnika u 2016. godini broj dece školskog uzrasta, 7 do 19 godina, na teritoriji

Severnobačkog okruga iznosio je 23593 (Subotica-18018, Bačka Topola-3907, Mali Iđoš-1667) i manji je za 1,8% u

odnosu na procenu u 2015. godini.

U 2017. godini zdravstvenu zaštitu dece školskog uzrasta u tri doma zdravlja Severnobačkog okruga,

obezbeđivalo je 16 lekara (7 lekara specijalista, 5 doktora medicine, a 4 lekara se nalaze na specijalizaciji) i 17

medicinskih sestara/tehničara od kojih je 1 sa višom, a 16 sa srednjom stručnom spremom. Tri lekara specijaliziraju

za Dom zdravlja u Subotici, a 1 za Dom zdravlja u Bačkoj Topoli. Domovi zdravlja u Subotici i Bačkoj Topoli

imaju organizovano Savetovalište za mlade u kojima su pored zdravstvenih radnika angažovani i zdravstveni

saradnici (po 1 psiholog). U odnosu na 2016. godinu efektivni broj lekara koji je obezbeđivao zdravstvenu zaštitu

deci školskog uzrasta veći je za 1 lekara.

Оbezbeđenost ove populacione grupe lekarima i medicinskim sestrama je neznatno bolja u odnosu na

prethodnu godinu, s obzirom da se 1 tim brinuo o zdravlju 2145 deсе školskog uzrasta, ali je lošija u odnosu na

važeći normativ (1500 dece na 1 tim).

U 2017. godini prosečan broj pregleda na jedno dete školskog uzrasta na nivou Okruga iznosio je 3,4. Prosečan

broj kurativnih pregleda na jedno dete iznosio je 3,0 i isti je kao i u 2016. godini, a prosečan broj preventivnih

pregleda iznosio je 0,4 i neznatnо je veći u odnosu na 2016. godinu. Dnevna opterećenost lekara preventivnim

pregledima iznosila je 3,5 i veća је u odnosu na 2016. godinu, a dnevna opterećenost kurativim pregledima je manja

i iznosila je 26,4. Odnos preventivnih prema kurativnim pregledima je i dalje visok i iznosio je 1/7,5.

U 2017. godini je u sklopu sistematskih pregleda pregledano je 6354 dece školskog uzrasta (94,4%) na

nivou Okruga, što je za 54,9% više u odnosu na 2016. godinu. Najčešća utvrđena stanja su: deformiteti stopala

(23,7%), loše telesno držanje (22,4%), karies I i II stepena (17,8%), loša telesna uhranjenost (14,6%), deformacija

kičmenog stuba-naznačena skolioza (8,5%) i dr.

Opšta stopa morbiditeta dece školskog uzrasta u Okrugu u 2017. godini iznosila je 1568‰ i manja je u

odnosu na 2016. godinu. Pet vodećih grupa bolesti u morbiditetu dece školskog uzrasta čine 76,1% ukupnog

morbiditeta:


Zarazne i parazitarne bolesti (346,2/1000)

Simptomi, znaci i patološki klinički i laboratorijski nalazi (174,1/1000)

Povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora (118,3/1000)

Bolesti uva i mastoidnog nastavka (115,2/1000)

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe za zdravstvenu zaštitu dece školskog uzrasta

(obrazac br. 3-04-60 i Si-06).

Tabela 17

POSETE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE ŠKOLSKOG UZRASTA I OMLADINE

Opštine Posete u ordinaciji lekara Posete kod ostalih

zdr. radnika

Sistematski

pregledi Kontrolni pregledi

Ukupno Prve

Subotica 49198 25457 15764 4500 1902

Bačka Topola 15335 10691 2348 1381 923

Mali Iđoš 5252 3017 986 473 84

Okrug 69785 39165 19098 6354 2909

Tabela 18

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE ŠKOLSKOG

UZRASTA I OMLADINE

Zaposleni Opštine

Okrug Subotica B. Topola Mali Iđoš









Prosečan broj kurativnih pregleda na 1 dete 2.7 3.9 3.1 3.0

Prosečan broj preventivnih pregleda na 1 dete 0.4 0.6 0.3 0.4

Broj kurativnih pregleda na 1 preventivni pregled 7.7 6.7 9.4 7.5

Prosečan broj pregleda na 1 dete 3.1 4.5 3.4 3.4


17

Tabela 19

REGISTROVANA OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU DECE

ŠKOLSKOG UZRASTA I OMLADINE

Grupe

bolesti



I 6062 22.59 1500 18.82 607 21.27 8169 21.69

II 81 0.30 34 0.43 3 0.11 118 0.31

III 171 0.64 43 0.54 7 0.25 221 0.59

IV 325 1.21 75 0.94 14 0.49 414 1.10

V 174 0.65 39 0.49 26 0.91 239 0.63

VI 328 1.22 45 0.56 37 1.30 410 1.09

VII 567 2.11 128 1.61 72 2.52 767 2.04

VIII 2012 7.50 570 7.15 137 4.80 2719 7.22

IX 79 0.29 41 0.51 12 0.42 132 0.35

X 7894 29.42 2470 30.99 1067 37.39 11431 30.35

XI 1387 5.17 697 8.74 159 5.57 2243 5.96

XII 1410 5.25 394 4.94 160 5.61 1964 5.22

XIII 654 2.44 241 3.02 71 2.49 966 2.57

XIV 541 2.02 221 2.77 86 3.01 848 2.25

XV 1 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.00

XVI 3 0.01 0 0.00 0 0.00 3 0.01

XVII 85 0.32 29 0.36 3 0.11 117 0.31

XVIII 3165 11.79 753 9.45 189 6.62 4107 10.91

XIX 1896 7.07 691 8.67 204 7.15 2791 7.41

UKUPNO 26835 100.00 7971 100.00 2854 100.00 37660 100.00 LEGENDA:




IV Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem XV Trudnoća. rađanje i babinje


VI Bolesti nervnog sistema XVII Urođene nakaznosti. deformacije i hromozomske





nalazi


XI Bolesti sistema za varenje XIX Povrede. trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora

Tabela 20

VODEĆE GRUPE BOLESTI REGISTROVANE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU

DECE ŠKOLSKOG UZRASTA I OMLADINE


Grupa bolesti X X X X

Broj 7894 2470 1067 11431

% 29.42 30.99 37.39 30.35

Stopa 438.1 632.2 639.7 484.5

Grupa bolesti I I I I

Broj 6062 1500 607 8169

% 22.59 18.82 21.27 21.69

Stopa 336.4 383.9 363.9 346.2

Grupa bolesti XVIII XVIII XIX XVIII

Broj 3165 753 204 4107

% 11.79 9.45 7.15 10.91

Stopa 175.7 192.7 122.3 174.1

Grupa bolesti VIII XI XVIII XIX

Broj 2012 697 189 2791

% 7.5 8.74 6.62 7.41

Stopa 111.7 178.4 113.3 118.3

Grupa bolesti XIX XIX XII VIII

Broj 1896 691 160 2719

% 7.07 8.67 5.61 7.22

Stopa 105.2 176.9 95.9 115.2


18

Grafikon 3

DESET NAJČEŠĆIH OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU

DECE ŠKOLSKOG UZRASTA I OMLADINE U SEVERNOBAČKOM OKRUGU

262

187.6

145.3

124.1

84.6 80.367.5

54.5 52.445.2

0

50

100

150

200

250

300

ST

OP

A N

A 1

000

1. A81...-...B34 Druge virusne bolesti

2. J02-J03 Plaryngitis acuta et tonsillitis acuta

3. J00-J01, J05-J06 Infectiones tractus respir. superioris multip. acutae loci non specificatis

4. R00-R09,…,R55-R99 Drugi simptomi, znaci I nenormalnosti klinicki i laboratorijski nalazi

5. S00-S01,...,T13-T14 Druge spec., nespecificne i višestruke povrede

6. H65-H75 Bolesti srednjeg uva i bolesti mastoidnog nastavka

7. K52-K55, K58-K67 Druge bolesti creva i potrbušnice

8. L10-L99 Druge bolesti kože i potkožnog tkiva


10. J04 Laryngitis et tracheitis acuta


19

Tabela 21

UTVRĐENA STANJA PRI SISTEMATSKIM PREGLEDIMA DECE I OMLADINE

Utvrđeno stanje

Ukupno Predškolsko Osnovno Srednje

Muški Ženski Muški Ženski Muški Ženski Muški Ženski

1 2 3 4 5 6 7 8

Učenika ukupno 4544 4128 990 952 2754 2708 800 468

od toga pregledano 4276 3922 947 897 2589 2579 740 446

Čistoća

tela

dobra 4263 3895 942 886 2581 2563 740 446

loša 13 27 5 11 8 16 0 0

zbir 4276 3922 947 897 2589 2579 740 446

Vašljivost 1 23 0 4 1 19 0 0

Telesno

držanje

dobro 3466 3155 873 817 2101 2067 492 271

loše 810 767 74 80 488 512 248 175

zbir 4276 3922 947 897 2589 2579 740 446

Telesna

razvijenost

dobra 3701 3425 887 824 2220 2261 594 340

srednja 422 349 43 52 253 204 126 93

loša 153 148 17 21 116 114 20 13

zbir 4276 3922 947 897 2589 2579 740 446

Telesna

uhranjenost

dobra 3365 3193 831 799 1950 2035 584 359

srednja 332 247 46 33 234 171 52 43

loša 579 482 70 65 405 373 104 44

zbir 4276 3922 947 897 2589 2579 740 446

Deformacija

kičmenog

stuba

Kifoza naznačena 83 55 2 0 34 22 47 33

izražena 2 2 0 0 2 2 0 0

Skolioza naznačena 271 295 12 12 168 217 91 66

izražena 3 8 2 4 1 4 0 0

Lordoza naznačena 86 128 43 64 35 41 8 23

izražena 0 0 0 0 0 0 0 0

Deformacija grudnog koša 231 96 60 38 113 51 58 7

Deformacija stopala 1152 838 290 193 696 584 166 61

Deform. drugih

delova kostura

- jednostrano 9 13 4 9 5 4 0 0

- obostrano 56 125 9 15 45 109 2 1

Smetnje vida

i motiliteta

strabizam 50 50 1 1 41 45 8 4

nistagmus 175 206 5 1 89 121 81 84

slepilo za boje 7 4 6 4 1 0 0 0

Oštećenje

sluha

jednostrano 4 4 4 2 0 1 0 1

obostrano 2 1 0 1 2 0 0 0

Karies I stepen 485 425 191 192 225 188 69 45

II stepen 369 316 47 37 310 273 12 6

Parodontopatija 0 0 0 0 0 0 0 0

Ortodontske anomalije 2 3 2 3 0 0 0 0

Srčane

mane

- kongenitalne 31 17 19 12 4 2 8 3

- stečene 1 0 1 0 0 0 0 0

Psihička razvijenost nedovoljna 19 11 6 0 1 3 12 8

Govorne mane 125 46 114 44 11 2 0 0

Hemoglobin

ispod 10 gr% 0 0 0 0 0 0 0 0

10 - 13 gr% 0 0 0 0 0 0 0 0

iznad 13 gr% 0 0 0 0 0 0 0 0

Albumin u

mokraći

pozitivan 0 0 0 0 0 0 0 0

negativan 0 0 0 0 0 0 0 0

Stolica na crevne

parazite

pozitivan 0 0 0 0 0 0 0 0

negativan 0 0 0 0 0 0 0 0

Alergijska

oboljenja

da 111 108 28 21 72 68 11 19

ne 0 0 0 0 0 0 0 0

Sva ostala hronična patološka stanja 365 242 52 4 285 236 28 2


20

5. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA ŽENA

Prema procenjenom broju stanovnika u 2016. godini broj žena 15 i više godina starosti na teritoriji

Severnobačkog okruga iznosio je 82178 (Subotica-62249, Bačka Topola-14882 i Mali Iđoš-5047), a broj žena

generativnog doba (od 15 do 49 godina) iznosio je 39629 (Subotica-30902, Bačka Topola-6261 i Mali Iđoš-

2466). U odnosu na 2016. godinu procenjeni broj žena 15-49 godina veći je za 10,9%, a broj žena 15 i više

godina veći je za 0,4%.

U 2017. godini zdravstvenu zaštitu žena 15 i više godina starosti, u tri doma zdravlja Severnobačkog

okruga sprovodilo je 11 lekara i 15 medicinskih sestara sa srednjom stručnom spremom. Od ukupnog broja

lekara u Okrugu 8 su specijalisti, a 3 lekara specijaliziraju za Dom zdravlja u Subotici. U odnosu na prethodnu

godinu broj lekara je manji za 1 izvršioca, a broj medicinskih sestara je nepromenjen. Obezbeđenost žena 15 i

više godina lekarima je u 2017. godini lošija u odnosu na prethodnu godinu i nezadovoljavajuća u odnosu na

potrebe, jer su 1 ginekolog i 1 medicinska sestra brinuli o zdravlju 9130 žena starosti 15 i više godina, a

normativom je na 1 tim predviđeno 6500 žena. Dnevna opterećenost ginekologa kurativnim pregledima iznosila

je 10,8 pregleda, a dnevna opterećenost preventivnim pregledima iznosila je 13,1 pregled. Opterećenost lekara

kurativnim i preventivnim pregledima je veća u odnosu na 2016. godinu, ali je ukupan broj pregleda još uvek

manji u odnosu na broj pregleda predviđen normativom. Odnos prevenitvnih prema kurativnim pregledima je

neznatno veći u odnosu na prethodnu godinu i iznosio je 1/1,2. Dnevna opterećenost ostalih zdravstvenih radnika

iznosila je 11,8 poseta i manja je u odnosu na 2016. godinu. Prosečan broj kurativnih pregleda na 1 ženu 15 i

više godina iznosio je 0,2, a prosečan broj preventivnih pregleda je iznosio 0,3. Svaka trudnica je u proseku 7,9

puta posetila Savetovalište, što je manje u odnosu na 2016. godinu.

U Savetovalištima za planiranje porodice na nivou Okruga registrovano je 911 poseta, što je za 10,2% više

u odnosu na prethodnu godinu. Struktura najčešće ordiniranih kontraceptivnih sredstava je ista, a broj je veći za

8,7% u odnosu na prethodnu godinu. Najviše su ordinirana oralna (80,7%), intrauterina (11,3%) i druga lokalna

kontraceptivna sredstva (5,9%).

U Službi za zdravstvenu zaštitu žena u 2017. godini na nivou Okruga zabeležena opšta stopa morbiditeta

iznosila je 82,1‰ na 1000 žena 15 i više godina starosti. Sledećih pet grupa bolesti su najučestalije i čine 98,8%

ukupnog morbiditeta:

Bolesti mokraćno-polnog sistema (46.3/1000)

Trudnoća, rađanje i babinje (27.6/1000)

Tumori (4.9/1000)

Simptomi, znaci i patološki, klinički i laboratorijski nalazi (2.0/1000)

Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem (1.2/1000)

Redosled vodećih grupa bolesti u 2017. godini je identičan redosledu u prethodnoj godini, a procentualno učešće

prve dve vodeće grupe bolesti je veće u odnosu na prethodnu godinu.

U 2017. godini su na nivou Okruga registrovana 632 prekida trudnoće u državnim zdravstvenim

ustanovama, što je za 3,5% manje u odnosu na prethodnu godinu (584 u Opštoj bolnici u Subotici i 48 u

Vanbolničkom porodilištu u Bačkoj Topoli). Stopa prekida trudnoće u 2017. godini iznosila je 15,9‰ i manja je

za 0,2‰ u odnosu na prethodnu godinu. Najveći broj prekida trudnoće obavljen je kod starosti ploda 5-10

nedelja (94,6%), kod žena koje su u braku (67,9%), kod žena koje nisu imale ranijih prekida (58,9%) i kod žena

životne dobi 25-34 godine (44,8%) i 35-44 godine (35,9%).

U 2017. godini su u stacionarnim ustanovama Okruga registrovana 1733 porođaja, što je za 8,7% više u

odnosu na 2016. godinu. U Opštoj bolnici u Subotici registrovano je 1513, a u Vanbolničkom porodilištu u

Bačkoj Topoli 220 porođaja. Od ukupnog broja porođaja 93,1% je bio u terminu, 6,3% su prevremeni i 0,5%

prolongirani. Najveći procenat porodilja pripada starosnoj kategoriji 30-39 (48,0%) i 20-29 godina (44,1%). U

2017. godini u porodilištima Okruga rođeno je 3,8% dece od majki starosti 13-19 godina i 4,1% dece od majki

starosti 40-50 godina. Sa komplikacijama su registrovana 1203 porođaja (69,4%), a najčešće komplikacije u toku

porođaja bile su: nenormalnosti porođaja (31,8%), porođaj carskim rezom kod jednoplodne trudnoće (28,6%),

povreda međice (3,6%), prevremeni porođaj (2,2%) i višeplodni porođaj carskim rezom (1,4%).

U 1733 porođaja registrovano je 1769 živorođene dece i 3 mrtvorođena deteta. Od živorođene dece 886 su

muškog, a 883 ženskog pola. Stopa nataliteta u 2017. godini je iznosila 9,6‰ i veća je u odnosu na prethodnu

godinu. Sve mrtvorođene bebe su iz jednoplodne trudnoće. U odnosu na pol 1 beba je muškog, a 2 bebe su ženskog

pola. Starost majki se kreće od 23-30 godina. Telesna masa mrtovođenih je u rasponu od 2430-3330 grama, gestacijska

starost od 33-37 nedelje, a najčešći uzroci smrti su neoznačena smrt ploda i druge bolesti porođajnog doba. U 2017. godini rođeno je 5,1% dece ispod 2500 grama, što je više u odnosu na prethodnu godinu, a najviše

kod majki starosti 30-39 godina (2,4%) i 20-29 godina (2,1%). Prema MKB-10 najčešća registrovana patološka stanja

novorođenčeta su: prevremeni porođaj sa posledicama po novorođenče - P07 (5,1%), sporo rastenje i loša ishrana

ploda - P05 (4,9%), produžen porođaj i velika telesna težina novorođenčeta - P08 (4,0%), druge i neoznačene žutice

novorođenčadi - P59 (3,4%), druge označene infekcije u porođajnom periodu - P39 (3,2%), druge povrede

novorođenčeta u toku porođaja (2,5%) i dr.

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe za zdravstvenu zaštitu žena starijih od 15

godina (obrazac br. 3-05-60 i Si-06), obrasca prijave rođenja i prijave prekida trudnoće (obrazac br.: 3-21-64).


21

Tabela 22

POSETE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ŽENA


Posete u ordinaciji

kod lekara

Ukupno 13594 3884 1555 19033

Prve 6236 2101 167 8504

Posete u

savetovalištu za

trudnice

Ukupno 12818 2486 452 15756

Prve 1718 202 81 2001

Posete u

savetovalištu za

planiranje porodice

Ukupno 154 276 504 934

Prve 108 152 208 468

Sistematski pregledi 4461 539 537 5537

Kontrolni pregledi 508 216 191 915

Posete kod ostalih

zdravstvenih radnika 25972 11301 1717 38990

Tabela 23

ORDINIRANA KONTRACEPTIVNA SREDSTVA U SAVETOVALIŠTIMA ZA PLANIRANJE

PORODICE

Opštine Ukupno poseta Ordinirana kontraceptivna sredstva

Drugo oralna intrauterina dijafragma druga lokalna

Subotica 131 95 36 0 0 0

Bačka Topola 276 137 67 18 54 0

Mali Iđoš 504 504 0 0 0 0

Okrug 911 736 103 18 54 0

Tabela 24

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ŽENA

Opštine

Okrug Subotica

Bačka

Topola Mali Iđoš



Godišnja opterećenost ginekologa u kurativi 2719 1942 1555 2379

Dnevna opterećenost ginekologa u kurativi 12.4 8.8 7.1 10.8

Godišnja opterećenost ginekologa u preventivi 3588 1759 1684 2893

Dnevna opterećenost ginekologa u preventivi 16.3 8.0 7.7 13.1



Prosečan broj kurativnih pregleda na 1 ženu 0.2 0.3 0.3 0.2

Prosečan broj preventivnih pregleda na 1 ženu 0.3 0.2 0.3 0.3

Broj preventivnih pregleda na 1 kurativni pregled 1.3 0.9 1.1 1.2

Prosečan broj poseta u savetovalištu za trudnice na 1 trudnicu 7.5 12.3 5.6 7.9


22

Tabela 25

REGISTROVANA OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ŽENA

Grupe

bolesti

Subotica Bačka Topola Mali Iđoš OKRUG


I 49 0.81 2 0.37 4 2.76 55 0.81

II 371 6.12 19 3.47 8 5.52 398 5.90

III 0 0.00 1 0.18 3 2.07 4 0.06

IV 70 1.16 21 3.84 3 2.07 94 1.39

V 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

VI 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

VII 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

VIII 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

IX 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

X 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XI 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XII 25 0.41 4 0.73 1 0.69 30 0.44

XIII 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XIV 3187 52.61 457 83.55 129 88.97 3773 55.90

XV 2209 36.46 37 6.76 1 0.69 2247 33.29

XVI 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XVII 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XVIII 147 2.43 6 1.10 6 4.14 159 2.36

XIX 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

UKUPNO 6058 100.00 547 100.00 145 100.00 6750 100.00

Tabela 26

VODEĆE GRUPE BOLESTI REGISTROVANE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ŽENA


Grupa bolesti XIV XIV XIV XIV

Broj 3187 457 129 3773

% 52.61 83.55 88.97 55.9

Stopa 51.2 32.3 25.6 46.3

Grupa bolesti XV XV II XV

Broj 2209 37 8 2247

% 36.46 6.76 5.52 33.29

Stopa 35.5 2.6 1.6 27.6

Grupa bolesti II IV XVIII II

Broj 371 21 6 398

% 6.12 3.84 4.14 5.9

Stopa 6.0 1.5 1.2 4.9

Grupa bolesti XVIII II I XVIII

Broj 147 19 4 159

% 2.43 3.47 2.76 2.36

Stopa 2.4 1.3 0.8 2.0

Grupa bolesti IV XVIII IV IV

Broj 70 6 3 94

% 1.16 1.1 2.07 1.39

Stopa 1.1 0.4 0.6 1.2


23

Grafikon 4

DESET NAJČEŠĆIH OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ŽENA

26.3

109.3

6.2 6.2

4.8 4.3

2 1.9 1.8

0

5

10

15

20

25

30

ST

OP

A N

A 1

000

1. O20-O29,…,O81-O84 Druge komplikacije trudnoće i porođaja

2. N82, N84-N90 Druga oboljenja polno-mokraćnog puta

3. N91-N92 Poremećaji menstruacije

4. N71, N73-N77 Druga zapaljenja ženskih karličnih organa

5. N72 Cervicitis uteri

6. N95 Morbi climacterici

7. N97 Sterilitas feminae

8. D25 Leiomyoma uteri

9. R10 Dolor abdominalis et pelvis

10. N60-N64 Bolesti dojke


24

Tabela 27

PREKIDI TRUDNOĆE PREMA STAROSTI PLODA, BRAČNOM STANJU I STAROSTI ŽENE

Starost ploda u

nedeljama

Bračno

stanje Broj %

15- 16

god.

17- 19

god.

20 -24

god.

25 -34

god.

35- 44

god.

45- 54

god.

Od 5 - 10

Svega 598 94.6 3 28 75 267 218 7

u braku 409 64.7 0 3 33 192 175 6

van braka 189 29.9 3 25 42 75 43 1

Od 11 - 12

Svega 20 3.2 0 0 3 10 6 1

u braku 11 1.7 0 0 1 5 4 1

van braka 9 1.4 0 0 2 5 2 0

Od 13 - 16

Svega 7 1.1 0 2 0 3 2 0

u braku 5 0.8 0 0 0 3 2 0

van braka 2 0.3 0 2 0 0 0 0

Od 17 - 23

Svega 7 1.1 0 0 2 3 1 1

u braku 4 0.6 0 0 0 3 1 0

van braka 3 0.5 0 0 2 0 0 1

UKUPNO

Svega 632 100.0 3 30 80 283 227 9

u braku 429 67.9 0 3 34 203 182 7

van braka 203 47.3 3 27 46 80 45 2

Tabela 28

BROJ ŽENA KOD KOJIH JE OBAVLJEN PREKID TRUDNOĆE PREMA BROJU RANIJIH

POBAČAJA I PREMA BROJU ŽIVE DECE

Broj žena Broj žive dece

n % 0 1 2 3 4 5 6 7 8

0 372 58.86 200 83 66 17 2 3 1 0 372

1 164 25.95 26 65 44 16 6 5 2 0 164

2 54 8.54 1 16 21 8 3 2 1 2 54

3 23 3.64 1 6 10 3 2 1 0 0 23

4 5 0.79 0 2 1 2 0 0 0 0 5

5 6 0.95 1 1 1 1 2 0 0 0 6

6 3 0.47 0 1 1 1 0 0 0 0 3

7 1 0.16 0 0 0 1 0 0 0 0 1

8 3 0.47 0 2 1 0 0 0 0 0 3

12 1 0.16 0 0 0 0 1 0 0 0 1

UKUPNO 632 100.00 229 176 145 49 16 11 4 2 632

Tabela 29

BROJ PORODILJA PREMA STAROSTI I ISHODU TRUDNOĆE

Starost porodilje Broj porođaja Broj porođaja u odnosu na termin

Prevremeni Na vreme Prolongiran

13 - 19 65 10 55 0

20 - 29 765 45 713 7

30 - 39 832 51 780 1

40 - 50 71 4 66 1

UKUPNO 1733 110 1614 9


25

Tabela 30

BROJ PORODILJA PREMA KOMPLIKACIJAMA U TOKU POROĐAJA I STAROSTI MAJKE

Komplikacije u toku porođaja

prema MKB-10 Broj

porođaja

Starost porodilje u godinama

14 -19 20 - 29 30 - 39 40 - 49

O60 - Prevremeni porođaj 38 4 18 14 2

O61 – Neuspela indukcija porođaja 1 1

O62 – Nenormalnosti porođaja 551 15 263 255 18

O64 – Komplikovan porođaj zbog nepravilnog

položaja i stava ploda 1 1

O68 – Porođaj komplikovan zbog gušenja ploda 2 2

O69 - Porođaj komplikovan zbog komplikacija

sa pupčanikom 5 3 2

O70 - Povreda međice u toku porođaja 63 31 31 1

O71 - Druge akušerske ozlede u toku porođaja 5 2 3

O72 – Krvarenje posle porođaja 6 1 3 2

O73 - Zaostajanje posteljice i ovojnica posteljice

bez krvarenja 7 2 5

O81 – Porođaj kod jednopolne trudnoće

forcepsom i vakuum-ekstraktorom 5 1 4

O82 - Porođaj carskim rezom kod jednoplodne

trudnoće 495 12 167 291 25

O84 - Višeplodni porođaj cerskim rezom 24 1 9 13 1

Svega sa komplikacijama 1203 33 501 622 47

Svega bez komplikacija 530 32 264 210 24

Ukupno porođaja 1733 65 765 832 71

Tabela 31

POLNA STRUKTURA ŽIVOROĐENE DECE PREMA STAROSTI MAJKE

Pol Broj živorođene

dece

Starost majke

14 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49

Muško 886 24 406 425 31

Žensko 883 42 372 428 41

UKUPNO 1769 66 778 853 72

Tabela 32

BROJ ŽIVOROĐENE DECE ISPOD 2500 GRAMA PREMA POLU I STAROSTI MAJKE

Pol Broj dece Starost majke

14 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49

Muško 42 7 17 18

Žensko 48 2 20 24 2

UKUPNO 90 9 37 42 2


26

Tabela 33

DESET NAJČEŠĆIH PATOLOŠKIH STANJA PRI ROĐENJU PREMA STAROSTI MAJKE

Patološka stanja novorođenčeta

prema MKB-10

Broj

živorođene

dece

Sta

rost

maj

ke

14

-19

20

- 2

9

30

- 3

9

40

- 4

9

P07-Prevremeni porođaj sa posledicama po novorođenče 91 6 41 41 3

P05-Sporo rastenje i loša ishrana ploda 86 8 32 38 8

P08-Produženi porođaj i velika telesna težina novorođenčeta 71 1 28 41 1

P59-Druga i neoznačena žutica novorođenčeta 60 26 30 4

P39-Druge označene infekcije u porođajnom periodu 56 3 17 32 4

P15-Druge povrede novorođenčeta u toku porođaja 44 18 22 4

P12-Povrede poglavine novorođenčeta u toku porođaja 31 15 16

P21-Gušenje novorođenčeta uzrokovano nedostatkom kiseonika 24 2 13 9

P55-Hemolitička bolest ploda i novorođenčeta 20 6 13 1

P22-Težak poremećaj disanja novorođenčeta 15 1 4 10

Grafikon 5

PROCENTUALNA ZASTUPLJENOST DESET NAJČEŠĆIH PATOLOŠKIH STANJA

NOVOROĐENČADI

0

1

2

3

4

5

6

P07 P05 P08 P59 P39 P15 P12 P21 P55 P22

PR

OC

EN

AT

P59 - Druga i neoznačena žutica novorođenčeta

P05 - Sporo rastenje i loša ishrana ploda

P08 - Produženi porođaj i velika telesna težina novorođenčeta

P07 - Prevremeni porođaj sa posledicama po novorođenče

P21 - Gušenje novorođenčeta uzrokovano nedostatkom kiseonika P12 - Povrede poglavine novorođenčeta u toku porođaja

P15 - Komplikacije trudnoće sa posledicama po plod i novorođenče P55 - Hemolitička bolest ploda i novorođenčeta

P39 - Druge označene infekcije u porođajnom periodu

P22 - Težak poremećaj disanja novorođenčeta


27

Tabela 34

KRETANJE BROJA POROĐAJA I POBAČAJA U PERIODU 2007.-2017. GODINE

Porođaj Godine

2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015. 2016. 2017.

Broj 1700 1540 1504 1560 1456 1576 1563 1582 1543 1594 1733

Stopa

nataliteta 8,7 7,9 7,8 8,1 7,6 8,5 8,5 8,7 8,5 8,7 9,6

Pobačaj Godine

2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015. 2016. 2017.

Broj 964 1004 1015 1093 1032 932 885 685 719 655 632

Stopa

pobačaja 20,8 21,6 21,8 24,4 22,2 22,1 21,2 16,6 17,7 16,2 15,9

Grafikon 6

KRETANJE STOPE NATALITETA I STOPE POBAČAJA U PERIODU 2007 -2017. GODINE

0

5

10

15

20

25

30

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

ST

OP

A

Stopa

nataliteta

Stopa

pobačaja


28

6. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA ODRASLIH

Procenjeni broj odraslih stanovnika, 20 i više godina, na teritoriji Severnobačkog okruga u 2016.

godini iznosio je 146578 (u Subotici-111641, u Bačkoj Topoli-25843 i u Malom Iđošu-9094), što je za 0,4%

manje u odnosu na prethodnu godinu.

U 2017. godini su zdravstvenu zaštitu odraslom stanovništvu u tri doma zdravlja Severnobačkog okruga

pružala 74 lekara u Službi opšte medicine i delom u Službi za zdravstvenu zaštitu radno-aktivnog stanovništva

(55 lekara opšte medicine i 19 specijalista opšte medicine/specijalista medicine rada), što je za 4 doktora

medicine manje u odnosu na 2016. godinu. Na specijalizaciji se nalaze 5 lekara. U pružanju zdravstvene zaštite

je učestvovalo i 110 medicinskih sestara/tehničara. U Službi kućnog lečenja i nege u Subotici angažovana su 3

lekara i 21 medicinska sestra/tehničar, a u Bačkoj Topoli (5) i u Malom Iđošu (2) su na ovim poslovima

angažovane medicinske sestre/tehničari iz Službe opšte medicine. Nivo obezbeđenosti odraslog stanovništva je

nezadovoljavajući kao i u 2016. godini s obzirom da su 1 lekar i 1 medicinska sestra brinuli o zdravlju 1980

odraslih osoba, a važećim normativom je predviđeno1600/1 tim.

U 2017. godini su izabrani lekari u Službama za zdravstvenu zaštitu odraslih najveći deo radnog

vremena posvećivali lečenju pacijenata zbog čega je dnevna opterećenost kurativnim posetama visoka i iznosila

je 47,8 poseta. Manji deo radnog vremena izabrani lekari su posvećivali preventivi, te je dnevna opterećenost

lekara preventivnim posetama iznosila svega 0,5 poseta. Opterećenost lekara kućnim posetama u Subotici je

iznosila 3,3, u Bačkoj Topoli 0,8, a u Malom Iđošu 1,5 kućnih poseta po izabranom lekaru. Dnevna opterećenost

ostalih medicinskih radnika posetama je manja u odnosu na 2016. godinu i iznosila je 44,6, a dnevna

opterećenost ovog kadra kućnim posetama je iznosila 40,7 posetа. U 2017. godini je u lekarskim ordinacijama

obavljeno u proseku 5,4 pregleda na 1 korisnika, što je za 0,4 posete više u odnosu na 2016. godinu.

U Službi za zdravstvenu zaštitu odraslih opšta stopa morbiditeta veća je u odnosu na prethodnu godinu i

iznosila je 1583‰ na 1000 odraslih stanovnika Okruga. Sledećih pet grupa bolesti su najučestalije i čine 56,7%

ukupnog morbiditeta:

Bolesti sistema krvotoka (301,5/1000)


Bolesti mišićno-koštanog sistema i vezivnog tkiva (159,6/1000)

Simptomi, znaci i patološki klinički i laboratorijski nalazi (135,5/1000)

Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem (118,7/1000)

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe Opšte medicine (obrazac br.: 3-01-60 i Si-06).

Tabela 35

POSETE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ODRASLIH


Posete u

ordinaciji

Lekara Ukupno 579110 145891 53660 778661

Prve 241959 32830 14720 289509

Ostalih zdr. radnika 989788 69098 20266 1079152

Kućne

posete

Lekara 1472 2024 1935 5431

Ostalih zdr. radnika 218882 19260 12403 250545

Sistematski pregledi 4564 1183 1688 7435

Tabela 36

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ODRASLIH

Zaposleni Opštine

Okrug Subotica B. Topola Mali Iđoš

Broj lekara 61 12 6 79

Broj ostalih zdravstvenih radnika 80 20 10 110







Godišnja opterećenost lekara kućnim posetama 736 184 323 286

Dnevna opterećenost lekara kućnim posetama 3.3 0.8 1.5 1.3

Broj ostalih zdrav. radnika na poslovima kućne posete 21 5 2 28

God. opter. ostalih zdravstvenih radnika kućnim posetama 10423 3852 6202 8948

Dnev. opter. ostalih zdravstvenih radnika kućnim posetama 47.4 17.5 28.2 40.7

Prosečan broj pregleda u ordinaciji na 1 korisnika 5.2 5.8 6.3 5.4


29

Tabela 37 REGISTROVANA OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ODRASLIH

Grupe

bolesti

Subotica Bačka Topola Mali Iđoš OKRUG


I 7989 4.25 816 2.27 145 1.74 8950 3.86

II 5327 2.84 1007 2.80 126 1.51 6460 2.78

III 2094 1.11 582 1.62 91 1.09 2767 1.19

IV 14781 7.87 2590 7.20 603 7.23 17974 7.74

V 11687 6.22 1727 4.80 369 4.43 13783 5.94

VI 6081 3.24 794 2.21 215 2.58 7090 3.05

VII 5474 2.91 1277 3.55 182 2.18 6933 2.99

VIII 4574 2.44 1026 2.85 182 2.18 5782 2.49

IX 35483 18.89 6838 19.00 1871 22.44 44192 19.04

X 20239 10.78 4779 13.28 1291 15.48 26309 11.33

XI 9663 5.14 2193 6.09 366 4.39 12222 5.26

XII 5813 3.10 1454 4.04 253 3.03 7520 3.24

XIII 19036 10.14 3500 9.72 854 10.24 23390 10.08

XIV 13722 7.31 3075 8.54 609 7.30 17406 7.50

XV 50 0.03 20 0.06 4 0.05 74 0.03

XVI 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XVII 146 0.08 16 0.04 0 0.00 162 0.07

XVIII 16946 9.02 2229 6.19 680 8.16 19855 8.55

XIX 8713 4.64 2071 5.75 497 5.96 11281 4.86

UKUPNO 187818 100.00 35994 100.00 8338 100.00 232150 100.00

LEGENDA:










XVIII Simptomi, znaci i patološki, klinički i

laboratorijski nalazi


XI Bolesti sistema za varenje

XIX Povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih

faktora

Tabela 38 VODEĆE GRUPE BOLESTI REGISTROVANE U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU ODRASLIH


Grupa bolesti IX IX IX IX

Broj 35483 6838 1871 44192

% 18.89 19 22.44 19.04

Stopa 317.8 264.6 205.7 301.5

Grupa bolesti X X X X

Broj 20239 4779 1291 26309

% 10.78 13.28 15.48 11.33

Stopa 181.3 184.9 142.0 179.5

Grupa bolesti XIII XIII XIII XIII

Broj 19036 3500 854 23390

% 10.14 9.72 10.24 10.08

Stopa 170.5 135.4 93.9 159.6

Grupa bolesti XVIII XIV XIV XVIII

Broj 16946 3075 680 19855

% 9.02 8.54 8.16 8.55

Stopa 151.8 119.0 74.8 135.5

Grupa bolesti IV IV IV XIV

Broj 14781 2590 609 17406

% 7.87 7.2 7.30 7.5

Stopa 132.4 100.2 67.0 118.7


30

Grafikon 7

DESET NAJČEŠĆIH OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU

ODRASLIH

148.8

111.5

77.3

48.2 47.544.8

14.7

40.137.5

33.9

0

20

40

60

80

100

120

140

160

ST

OP

A N

A 1

000

1. I10 Hypertensio araterialis essentialis (primaria)

2. R00-R09,...,R55-R99 Drugi simptomi, znaci i nenormalni klinički i laboratorijski nalazi

3. M40-M49,M53-M54 Druga oboljenja leđa

4. N25-N29, N31-N39 Druge bolesti sistema za mokrenje

5. E15-E35,…,E87-E90 Drugi poremećaji žlezda sa unutrešnjim lučenjem, ishrane i metabolizma

6. S00-S01,...,T13-T14 Druge specifične, nespecifične i višestruke povrede

7. F40-F48 Nurotski, stresogeni i somatoformni poremećaji

8. E10-E14 Diabetes mellitus

9. A81,…,B27-B34 Druge virusne bolesti



31

7. STOMATOLOŠKA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA

7.1. STOMATOLOŠKA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA U DOMOVIMA ZDRAVLJA

Prema procenjenom broju stanovnika u 2016. godini broj odraslih stanovnika, 20 i više godina, na teritoriji

Severnobačkog okruga iznosio je 146578 u Subotici-111641, u Bačkoj Topoli-25843 i u Malom Iđošu-9094.

Broj dece predškolskog uzrasta (0-6 godina) iznosio je 11163 (Subotica-8672, Bačka Topola-1767, Mali Iđoš-

724), a broj dece školskog uzrasta (od 7 do 19 godina) iznosio je 23593 (Subotica-18018, Bačka Topola-3907,

Mali Iđoš-1668).

U 2017. godini stomatološku zdravstvenu zaštitu u Severnobačkom okrugu u tri doma zdravlja, sprovodila

su 43 stomatologa (28 doktora stomatologije, 15 stomatologa specijalista, 2 doktora stomatologije specijaliziraju

za Dom zdravlja Subotica), 43 stomatološke sestre/tehničara, 12 zubnih tehničara i 3 rendgen tehničara. Od 15

stomatologa specijalista u Okrugu, 14 je angažovano u Domu zdravlja u Subotici (3 specijalista dečje i

preventivne stomatologije, 3 specijalista oralne hirurgije, 3 specijalista ortopedije vilica i zuba, 2 specijalista

protetike, 1 specijalista bolesti zuba sa endodoncijom, 1 specijalista paradontologije i 1 specijalista opšte

stomatologije), kao i 1 specijalista dečje i preventivne stomatologije u Domu zdravlja u Bačkoj Topoli. U 2017.

godini je 1 stomatološki tim obezbeđivao stomatološku zdravstvenu zaštitu za 7746 odraslih stanovnika Okruga,

što je više u odnosu na prethodnu godinu, ali je manje u odnosu na normativ kojim je predviđeno 10000 odraslih

stanovnika na 1 tim u opštoj stomatologiji. Nedovoljna obezbeđenost odraslih stanovnika stomatološkom

zdravstvenom zaštitom tokom 2017. godine se obrazlaže sve većim odlivom kadrova u privatnu praksu. U 2017.

godini je jedan stomatološki tim obezbeđivao stomatološku zdravstvenu zaštitu za 1471 dete predškolskog i

školskog uzrasta Okruga, što je nešto manje u odnosu na predviđeni normativ, koji predviđa 1500 dece ovog

uzrasta na 1 tim. Nedovoljna obezbeđenost dece stomatološkom zdravstvenom zaštitom tokom 2017. godine se

obrazlaže odsustvom dva lekara zbog specijalizacije. U Bačkoj Topoli i Malom Iđošu stomatološku zaštitu

predškolskoj i školskoj deci obezbeđuje isti tim.

U 2017. godini je u stomatološkim ordinacijama Okruga kod odraslih korisnika registrovano ukupno

35138 poseta, što je za 1,9% više u odnosu na prethodnu godinu. Ukupan broj poseta radi sistematskog pregleda

iznosio je 5613, što je za 13,3% više u odnosu na prethodnu godinu. U 2017. godini je izvršeno 28511

intervencija, što je za 4,8% više intervencija u odnosu na prethodnu godinu. Od ukupnog broja izvršenih

intervencija na prvom mestu se nalazi plombiranje zuba (60,7%), zatim sledi vađenje zuba (20,1%), lečenje

mekih delova tkiva (14,4,%), protetski radovi (3,9%) i ostale hirurške intervencije (0,5%).

U Službama za zaštitu i lečenje usta i zuba predškolske i školske dece je registrovano 66588 poseta, što je

za 9,2% više u odnosu na prethodnu godinu. Ukupan broj poseta radi sistematskog pregleda iznosio je 14875, što

je više za 3,4% u odnosu na prethodnu godinu. Kod ove populacione grupe registrovane su 40904 stomatološke

intervencije, što je za 7,8% više u odnosu na prethodnu godinu. Najzastupljenije intervencije su bile plombiranje

zuba (39,9%), ortodontske intervencije (29,5%), lečenje mekih tkiva (15,9%), vađenje zuba (14,3%) i ostale

hirurške intervencije (0,9%).

Opšta stopa morbiditeta u 2017. godini Službama za zaštitu i lečenje usta i zuba na nivou Okruga je

iznosila 374,1 na 1000 stanovnika i veća je u odnosu na 2016. godinu.

U ukupnom morbiditetu redosled vodećih grupa je sledeći:

Druge bolesti zuba i potpornih struktura (194,2/1000)

Caries dentium (152,2/1000)

Druge bolesti usne duplje, pljuvačnih žlezda i vilica (27,7/1000)

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz izveštaja Službe za zaštitu i lečenje usta i zuba (obrazac

br.: 3-09-60).


32

Tabela 39

POSETE I IZVRŠENI RADOVI U SLUŽBAMA ZA ZAŠTITU I LEČENJE USTA I ZUBA

Opštine Broj

slomatologa

Posete

ukupno

Plombiranje

zuba

Hiruške intervencije Protetski

radovi Ortodoncija

Lečenje mekih

delova

Sistematski

pregledi Vađenje

zuba

Ostale

intervencije

Subotica

Predškolska deca 5 6913 2562 664 0 0 0 662 1928

Školska deca 14 44291 10779 3649 36 0 12064 5376 5788

Odrasli 16 27526 13661 3374 137 1108 0 3780 4752

Ukupno 35 78730 27002 7687 173 1108 12064 9818 12468

Bačka

Topola

Predškolska

i školska deca

3 8960 2088 941 42 0 0 54 4168

Odrasli 2 6087 2895 2047 38 0 0 103 540

Ukupno 5 15047 2988 80 157 4708

Mali Iđoš

Predškolska

i školska deca

2 6424 886 268 115 0 0 409 2991

Odrasli 1 1525 761 310 79 0 0 218 321

Ukupno 3 7949 1647 887 194 627 3312

Okrug

Predškolska

i školska deca

24 66588 16315 5831 193 0 12064 6501 14875

Odrasli 19 35138 17317 5731 254 1108 0 4101 5613

Ukupno 43 101726 33632 11562 447 1108 12064 10602 20488

Tabela 40

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U SLUŽBAMA ZA ZAŠTITU I LEČENJE USTA I ZUBA

Opterećenost zaposlenih Opštine

Okrug Subotica Bačka Topola Mali Iđoš

Broj stomatologa 35 5 3 43

Prosečan broj poseta po 1 detetu 1.9 1.5 2.6 2.9

Prosečan broj poseta po 1 odrasloj osobi 0.2 0.2 0.2 0.2

Godišnja opterećenost stomatologa sist. pregledima - deca 454 1389 1496 676

Dnevna opterećenost stomatologa sist. pregledima - deca 2.1 6.3 6.8 3.1

Godišnja opterećenost stomatologa sist. pregledima - odraslih 297 270 321 295

Dnevna opterećenost stomatologa sist. pregledima - odraslih 1.4 1.2 1.5 1.3

Prosečan broj plombiranih zuba po 1 detetu 0.5 0.3 0.3 0.5

Prosečan broj plombiranih zuba po 1 odrasloj osobi 0.1 0.1 0.1 0.1

Prosečan broj izvađenih zuba po 1 detetu 0.2 0.1 0.2 0.2

Prosečan broj izvađenih zuba po 1 odrasloj osobi 0.0 0.1 0.0 0.0

Godišnja opterećenost stomatologa pregledima - deca 3012 2221 2443 3027

Dnevna opterećenost stomatologa pregledima - deca 13.7 10.1 11.1 13.8

Godišnja opterećenost stomatologa pregledima - odrasli 1720 3044 1525 1849

Dnevna opterećenost stomatologa pregledima - odrasli 7.8 13.8 6.9 8.4


33

Tabela 41

VODEĆA OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZAŠTITU I LEČENJE USTA I ZUBA

Oboljenja - stanja (grupa XI) Broj registrovanih oboljenja

Caries dentium (K02) 35210

Druge bolesti zuba i potpornih struktura (K00-K01,K03-K08) 27602

Druge bolesti usne duplje, pljuvačnih žlezda i vilica(K09-K14) 5028

UKUPNO 67840

Grafikon 8

STOPA REGISTROVANIH OBOLJENJA I STANJA U SLUŽBAMA ZA ZAŠTITU I LEČENJE USTA

I ZUBA

194.2

152.2

27.7

0

50

100

150

200

250

ST

OP

A N

A 1

000

Broj oboljenjaCaries dentium

Druge bolesti zuba i potpornih struktura

Druge bolesti usne duplje, pljuvacnih žlezda i vilica


34

7.2. STOMATOLOŠKA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA - PRIVATNI SEKTOR

U 2017. godini na teritoriji Severnobačkog okruga registrovano je 48 privatnih stomatoloških

ordinacija. U pružanju stomatološke zaštite u privatnom sektoru učestvovala su 76 stomatologa (55 doktora

stomatologije, 20 specijalista, 1 doktor stomatologije na specijalizaciji) i 51 stomatološka sestra/tehničar.

Ukupan broj zaposlenih u privatnom sektoru u 2017. godini veći je za 22,6%, broj stomatologa je veći za 22,6%,

a broj stomatoloških sestara/tehničara za 37,8% u odnosu na prethodnu godinu. U privatnom stomatološkom

sektoru evidentirano je 36641 poseta, što je više u odnosu na prethodnu godinu za 15,6%, i predstavlja 36,0% od

ukupno registrovanih poseta u državnom sektoru. Od ukupnog broja poseta, 1685 su posete predškolske i školske

dece, a 34956 su posete odraslog stanovništva. U 2017. godini su posete predškolske i školske dece veće za

35,9% u odnosu na prethodnu godinu, a posete odraslog stanovništva su veće za 10,3%. Od 1327 intervencija

pruženih predškolskoj i školskoj deci najzastupljenije su plombiranje zuba (61,5%), vađenje zuba (15,9%), ostale

hirurške intervencije (14,9%) i ortodontske intervencije (5,7%). Od ukupnog broja intervencija pruženih

odraslom stanovništvu najzastupljenije su bile plombiranje zuba (56,4%), protetski radovi (13,4%), vađenje zuba

(13,3%) i lečenje mekih tkiva (8,7%).

Od svih oboljenja registrovanih i lečenih u privatnim stomatološkim ordinacijama u 2017. godini na

prvom mestu se nalazi zubni karijes (48,1%), na drugom mestu se nalaze druge bolesti zuba i potpornih struktura

(39,6%), a na trećem mestu bolesti usne duplje, pljuvačnih žlezda i vilica (6,2%). U 2017. godini je registrovano

6,1% poseta koje nisu rezultirale morbiditetom, već su to posete lica koja su posetila stomatologa radi

konsultacije, saveta, izdavanja uverenja i dr. Broj ovih poseta je veći u odnosu na prethodnu godinu za 1,9%.

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja Službe za zaštitu i lečenje usta i zuba-

privatni sektor (obrazac br.: 3-09-60).

Tabela 42

POSETE I IZVRŠENI RADOVI U PRIVATNIM STOMATOLOŠKIM ORDINACIJAMA

Posete

ukupno

Plombirani

zubi

Vađenje

zuba

Ostale

hiruške

intervencije

Protetski

radovi Ortodoncija

Lečenje

mekih

delova

Predškolska deca 808 566 137 215 9 9 9

Školska deca 877 580 159 62 13 150 30

Odrasli 34956 24310 5716 3395 5793 127 3768

Ukupno 36641 25456 6012 3672 5815 286 3807

Tabela 43

NAJČEŠĆA OBOLJENJA U PRIVATNIM STOMATOLOŠKIM ORDINACIJAMA

Oboljenja - stanja (grupa XI) Broj registrovanih oboljenja

Druge bolesti zuba i potpornih struktura 13353

Caries dentium 16203

Druge bolesti usne duplje, pljuvačnih žlezda i vilica 2104

Lica koja traže zdravstvene usluge radi pregleda 2061

UKUPNO 33718

Grafikon 9

STOPA REGISTROVANA OBOLJENJA I STANJA U PRIVATNIM STOMATOLOŠKIM ORDINACIJAMA

89.4

62.6

11.6 11.4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

ST

OP

A N

A 1

00

0

Broj oboljenjaCaries dentiumDruge bolesti zuba i potpornih strukturaDruge bolesti usne duplje, pljuvacnih žlezda i vilicaOstala oboljenja


35

8. POLIVALENTNA PATRONAŽNA SLUŽBA

U 2017. godini u pružanju polivalentne patronažne zaštite na teritoriji Severnobačkog okruga,

učestvovaло je 28 patronažnih sestara, što je za 4 patronažne sestre manje u odnosu na 2016. godinu. Strukturu

patronažnih sestara čini 11 sa višom stručnom spremom (34,4%) i 20 sa srednjom stručnom spremom (53,1%).

Svaka patronažna sestra Okruga obezbeđivala je patronažnu zaštitu za prosečno 6476 stanovnika, što je

više za 13,5% u odnosu na prethodnu godinu, a znatno iznad je granice važećeg standarda (5000 stanovnika na 1

višu medicinsku sestru).

Posete ženama i odojčadi su realizovane u skladu sa predviđenim programom, odnosno prioritetnim

populacionim grupama. U toku radnog dana jedna patronažna sestra je prosečno obavila 3,6 poseta ovoj

kategoriji stanovnika, što je više u odnosu na prethodnu godinu.

U 2017. godini svaka patronažna sestra je u toku dana obavila 2,5 poseta domaćinstvima, što je na nivou

prethodne godine. U strukturi patronažnih poseta domaćinstvima zbog oboljenja od većeg socijalno-medicinskog

značaja, najveće učešće imaju posete licima iz kategorije ostalo (54,8%), posete obolelim od kardiovaskularnih

bolesti (31,0%), posete obolelim od šećerne bolesti (12,1%). U 2017. godini na nivou Okruga obavljeno je 433

(1,3%) patronažnih poseta školama zbog higijenskih prilika, što je nešto više u odnosu na prethodnu godinu.

Godišnja opterećenost patronažnih sestara Okruga ukupnim posetama iznosila je 1345, a dnevna 6,1

posete, što je više u odnosu na prethodnu godinu, ali manje u odnosu na popisan normativ (7 poseta dnevno).

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe za polivalentnu patronažu (obrazac br.:

3-17-60).

Tabela 44

POSETE U POLIVALENTNOJ PATRONAŽI PREMA KATEGORIJI KORISNIKA

Vrsta poseta Subotica Bačka

Topola Mali Iđoš Okrug

Ž

enam

a Trudnicama 596 182 1 779

Porodiljama i babinjama 6583 1183 107 7873

Posle prekida trudnoće 0 0 0 0

Ostalim ženama 2388 0 0 2388

UKUPNO 9567 1365 108 11040

O

do

jčad

i

Prve posete

prema starosti

odojčeta

do 6 dana 1188 241 54 1483

7-14 dana 64 63 10 137

15-19 dana 25 0 2 27

1-2 meseci 159 92 1 252

3-5 meseci 455 96 1 552

6-11 meseci 615 0 1 616

UKUPNO 6370 1518 413 8301

Dec

i

Prve posete

prema starosti

deteta

1-2 godina 1744 0 5 1749

3-5 godina 821 0 2 823

6 i više godina 0 0 0 0

UKUPNO 2565 0 7 2572

UKUPAN BROJ POSETA 18502 2883 528 21913

Tabela 45

PATRONAŽNE POSETE DOMAĆINSTVIMA I ŠKOLAMA

Posete domaćinstvima zbog pojedinih oblika: Subotica Bačka

Topola Mali Iđoš Okrug

Tuberkuloze 11 1 0 12

Duševnih bolesti 58 0 0 58

Malignih neoplazmi 165 2 45 212

Šećerne bolesti 1152 498 198 1848

Endemske nefropatije 4 0 0 4

Mišićne distrofije 24 5 0 29

Kardiovaskularnih bolesti 3061 1544 144 4749

Alkoholizma 6 0 0 6

Ostalo 6977 960 469 8406

Socijalnih prilika 1 0 0 1

Higijenskih prilika 1 0 0 1

UKUPNE POSETE DOMAĆINSTVIMA 11460 3010 856 15326

Posete u školama zbog higijenskih prilika 433 0 0 433


36

9. RAD DISPANZERA ZA PLUĆNE BOLESTI I TBC U SEVERNOBAČKOM

OKRUGU

Na teritoriji Severnobačkog okruga pneumoftiziološka zdravstvena zaštita se na primarnom nivou

obezbeđuje u dva dispanzera za plućne bolesti i TBC, od kojih se jedan nalazi u Domu zdravlja u Subotici, a

drugi u Domu zdravlja u Bačkoj Topoli.

U 2017. godini u Domu zdravlja u Subotici pneumoftiziološku zdravstvenu zaštitu obezbeđivala su 3

lekara specijalista od kojih je jedan raspoređen na funkciji direktora i samo je delom radnog vremena učestvovao

u radu sa pacijentima, 2 medicinske sestre sa višom, 4 medicinske sestre sa srednjom stručnom spremom i 2 rtg

tehničara sa višom stručnom spremom, a u Domu zdravlja u Bačkoj Topoli 1 lekar specijalista i 1 medicinska

sestra sa srednjom stručnom spremom. Usluge rendgen dijagnostike se u Dispanzeru u Bačkoj Topoli pružaju u

Službi za radiološku dijagnostiku, a u Subotici delom u Dispanzeru, a delom u Opštoj bolnici u Subotici.

Obezbeđenost stanovništva Severnobačkog okruga pneumoftiziološkom zdravstvenom zaštitom na primarnom

nivou u 2017. godini je neznatno manja u odnosu na prethodnu godinu, jer je 1 tim brinuo o zdravlju 51190

stanovnika. Broj stanovnika na 1 tim je i dalje veći u odnosu na normativ (važeći normativ predviđa 40000

stanovnika na 1 tim). Obezbeđenost stanovništva lekarima na primarnom nivou zdravstvene zaštite je manja u

odnosu na normativ, ali se mora uzeti u obzir i činjenica da stanovništvu Severnobačkog okruga

pneumoftiziološku zdravstvenu zaštitu obezbeđuje još 6 lekara specijalista u Opštoj bolnici u Subotici.

U Dispanzerima okruga zabeleženo je ukupno 13656 poseta kod lekara i 13007 poseta kod ostalih

medicinskih radnika. Godišnja opterećenost lekara Okruga ukupnim posetama je iznosila 3394, a dnevna 15,4

poseta, što je manje u odnosu na prethodnu godinu, ali je manje i u odnosu na važeći normativ.

Tabela 46

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U DISPANZERIMA ZA PLUĆNE BOLESTI I TBC OKRUGA

Opterećenost zaposlenih Subotica Bačka Topola Okrug

Broj lekara 3 1 4

Broj ostalih zdravstvenih radnika 6 1 7

Godišnja opterećenost lekara 3404 3362 3394

Dnevna opterećenost lekara 15.5 15.3 15.4

Godišnja opterećenost ostalih zdravstvenih radnika 1347 4078 1737

Dnevna opterećenost ostalih zdravstvenih radnika 6.1 18.5 7.9

*Ekvivalent radnog vremena za Suboticu je 2,5, a za Okrug 3,5

Ukupan broj dijagnostičkih usluga pružen u dispanzerima Okruga iznosio je 16454, od kojih je 16194

usluga pruženo u dispanzeru, a 260 van dispanzera. Ukupan broj dijagnostičkih usluga se kontinuirano smanjuje.

U 2017. godini je manji za 7,6% u odnosu na prethodnu godinu. Procentualna zastupljenost pruženih

dijagnostičkih usluga bila je sledeća: radioskopija (20,9%), radiografija (39,5%), funkcionalne analize (36,9%),

EKG (0,8%) i laboratorijske usluge (1,6%).

Radiološka depistaža je izvršena kod 2093 lica od kojih je 9 lica upućeno na ispitivanje. Ispitivanjem

nije registrovan nijedan pozitivan slučaj sa aktivnom tuberkulozom.

U Dispanzerima za plućne bolesti i tuberkulozu Severnobačkog okruga je na dan 31.12.2016. godine

registrovano 7 lica obolelih od aktivne tuberkuloze. U 2017. godini je upisano ukupno 6 obolelih od kojih su svi

novootkriveni. Tokom 2017. godine ispisano je 11 lica, od kojih je 8 prešlo u inaktivni oblik, a 3 obolela lica su

umrla. Brojno stanje obolelih na dan 31.12.2017. godine iznosilo je 2 lica obolela od TBC respiratornog sistema.

U 2017. godini je među bolesnicima od aktivne tuberkuloze uključujući i novoobolele i recidive

registrovano 6 osoba, 3 muškaraca i 3 žene. Po jedna obolela osoba je registrovana u starosnoj grupi 30-34, 40-

49 i 70 i više godina, a 3 obolele osobe su registrovane u starosnoj grupi 60-64 godina.

U 2017. godini je u dva Dispanzera za plućne bolesti i TBC registrovano ukupno 2639 bolesnika

obolelih od hroničnih plućnih bolesti, od kojih su 1402 muškog, a 1237 ženskog pola. Ukupan broj registrovanih

hroničnih bolesnika veći je u odnosu na prethodnu godinu za 2,2%. Najveći broj lica obolelih od hroničnih

plućnih bolesti su sa dijagnozom bronhijalna astma (50,7%), na drugom mestu su oboleli od hroničnog

opstruktivnog bronhitisa (21,0%), a na trećem mestu su oboleli od primarnog karcinoma bronhija i pluća

(13,4%). U odnosu na starosnu strukturu, najviše obolelih od astme je registrovano u starosnim grupama 25-44

(34,1%) i 45-64 godine (31,4%), a obolelih od hroničnog bronhitisa u grupi 65 i više godina (43,1%) i u grupi

45-64 (41,5%). Među ukupno obolelim od primarnog karcinoma pluća najveći procenat čine osobe muškog pola

(66,9%) i osobe koje pripadaju starosnoj grupi 45-64 godine (48,2%).


37

Tabela 47

KRETANJE BOLESNIKA SA AKTIVNOM TUBERKULOZOM

Kretanje bolesnika Ukupno

TBC respiratornog

sistema TBC ekstrarespiratornog sistema

OAT ostali oblici

svega od toga poz. svega meningitis urogenitalis limfogland.

Stanje 31.12.2016. 7 5 5 2 0 0 1 0 1

Upisano u

toku godine

Ukupno 6 6 6 0 0 0 0 0 0

Novootkriveni 6 6 6

Recidivi 0

Doseljeni 0

Ispisano u

toku godine

Ukupno 11 9 3 2 0 0 1 0 1

Prešli u inaktivni oblik 8 6 2 1 1

Odseljeni 0

Umrli 3 3 3

Izgubljeni iz evidencije 0

Stanje 31.12. 2017. 2 2 2 0 0 0 0 0 0


38

Tabela 48

BOLESNICI OD AKTIVNE TUBERKULOZE (NOVOOTKRIVENI I RECIDIVI) REGISTROVANI U TOKU GODINE, BEZ DOSELJENIH, PREMA POLU I

STAROSTI

STAROST

Ukupno

TBC

TBC respiratornog sistema TBC respiratornog sistema

svega minimalna

srednja

proširena

veoma

proširena svega meningitis urogenitalna limfoglandularna OAT ostali oblici

m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

UKUPNO 3 3 3 3 0 0 3 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 godina 0 0

1.-4.god 0 0

5.-9.god 0 0

10-14.god 0 0

15-19.god 0 0

20-24.god 0 0

25-29.god 0 0

30-34.god 0 0

35-39.god 0 1 1 1

40-44.god 0 0

45-49.god 1 0 1 1

50-54.god 0 0

55-59.god 0 0

60-64.god 2 1 2 1 2 1

65-69.god 0 0

70 i više 0 1 1 1

nepoznato 0 0


39

Tabela 49

OBOLELI OD AKTIVNE TUBERKULOZE PREMA POLU I STAROSTI ( Stanje 31.12.2017.)

STAROST

Ukupno TBC respiratornog sistema TBC ekstrarespiratornog sistema

m ž m ž m ž

0 godina 0 0

1-4.god 0 0

5-9.god 0 0

10-14.god 0 0

15-19.god 0 0

20-24.god 0 0

25-29.god 0 0

30-34.god 0 0

35-39.god 0 0

40-44.god 0 0

45-49.god 1 0 1

50-54.god 0 0

55-59.god 0 0

60-64.god 1 0 1

65-69.god 0 0

70 i više 0 0

UKUPNO 2 0 2 0 0 0

Tabela 50

OBOLELI OD HRONIČNIH PLUĆNIH BOLESTI PREMA STAROSTI I POLU (Stanje 31.12.2017.)

Hronične plućne bolesti Ukupno

Dobne grupe

0-24 25 - 44 45-64 65 i više

m ž ukupno m ž m ž m ž m ž

Primarni karcinom bronhija i pluća 236 117 353 0 1 2 1 107 63 127 52

Ostale maligne endotoraklane

neoplazme (primarne i

metastatske) 26 22 48 1 1 3 5 12 10 10 6

Benigni endotorakalni tumori 23 21 44 0 0 0 4 10 6 13 11

Hronični bronhitis-ukupno 294 260 554 6 18 13 48 134 96 141 98

a) Bronhitis simplex 27 17 44 4 4 2 0 6 11 15 2

b) Bronhiti mucopurulenta 75 57 132 2 4 8 15 29 28 36 10

c) Bronhitis obstructiva 192 186 378 0 10 3 33 99 57 90 86

Astma 663 674 1337 129 103 249 207 191 230 94 134

Sarkoidoza pluća 55 76 131 0 0 12 9 32 30 11 37

Pneumokonioza 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Bronhiektazije, plućne ciste i dr. 43 44 87 0 0 5 7 18 17 20 20

Hronične pneumonije, apsces,

gangrena plućna oboljenja 9 4 13 0 0 1 0 2 2 6 2

Druge hronične plućne bolesti 53 19 72 2 1 14 1 31 11 6 6

UKUPNO 1402 1237 2639 138 124 299 282 537 465 428 366


40

10. FIZIKALNA MEDICINA I REHABILITACIJA

Pružanje usluga u oblasti fizikalne medicine i rehabilitacije stanovništvu Severnobačkog okruga organizovano je

u Domu zdravlja u Bačkoj Topoli i u Opštoj bolnici u Subotici. U 2017. godini u Opštoj bolnici u Subotici na pružanju

usluga fizikalne medicine i rehabilitacije ambulantnim korisnicima bila su angažovana 4 lekara specijalista, 22

fizioterapeuta sa višom stručnom spremom i 4 fizioterapeuta sa srednjom stručnom spremom. U Opštoj bolnici u

Subotici na pružanju usluga rane rehabilitacije stacionarnim pacijentma učestvоvala su 2 lekara specijalista, 2 viša

fizioterapeuta i 10 medicinskih sestara/tehničara sa SSS. U Domu zdravlja u Bačkoj Topoli na pružanju usluga

fizikalne medicine i rehabilitacije ambulantnim korisnicima učestvovao je 1 lekar specijalista, 3 fizioterapeuta sa

višom stručnom spremom i 3 fizioterapeuta sa srednjom stručnom spremom, a 1 lekar se nalazi na specijalizaciji.

Jedan lekar specijalista fizikalne medicine i rehabilitacije je obezbeđivao zdravstvenu zaštitu za 25905 stanovnika

Okruga, što je znatno manje i u odnosu na prethodnu godinu i u odnosu na normativ kojim je predviđen 1 lekar

specijalista na 40000 stanovnika.

U 2017. godini u službama za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Okruga registrovane su 19196 posete kod

lekara u ordinaciji i 110544 poseta kod ostalih medicinskih radnika. Godišnja opterećenost lekara je iznosila 3834, a

dnevna 17,4 posete. Godišnja opterećenost ostalih medicinskih radnika iznosila je 2834, a dnevna 12,9 poseta.

Godišnja i dnevna opterećenost lekara i ostalih zdravstvenih radnika posetama u Okrugu veća je u odnosu na

prethodnu godinu, ali je manja u odnosu na mere izvršenja predviđene normativom (6000, 30).

Od ukupnog broja lica u Okrugu koji su primljeni na ambulantni tretman lečenje je završilo 6053 lica, što je

za 3,4% manje u odnosu na prethodnu godinu. Za ranije zanimanje osposobljeno je 77,5%, za svakodnevne aktivnosti

7,9% lica, za prekvalifikaciju je predloženo 1,0%, stanje je ostalo nepromenjeno kod 7,9%, a 1,0% lica je napustilo

lečenje.

Procentualna zastupljenost lica na rehabilitaciji u odnosu na vrstu primenjene terapije iznosi: kineziterapija

(39,5%), fizioterapija (50,6)%, terapija radom (6,4%) i hidroterapija (3,5%). Od svih oblika primenjene medicinske

rehabilitacije najviše poseta je registrovano na fizioterapiji.

Podaci koji su prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe za rehabilitaciju (obrazac br.: 3-

08-60).

Tabela 51

UKUPAN BROJ POSETA U SLUŽBI FIZIKALNE MEDICINE I REHABILITACIJE U OKRUGU

Opština

U ordinaciji kod

Lekara Ostalih medicinskih radnika

Ukupno Od toga prve

Subotica 14878 6022 86842

Bačka Topola 4318 3218 23702

Okrug 19196 9240 110544

Tabela 52

OPTEREĆENOST ZAPOSLENIH U SLUŽBAMA FIZIKALNE MEDICINE I REHABILITACIJE OKRUGA

Opterećenost zaposlenih Subotica Bačka Topola Okrug

Broj lekara 4 2 6

Broj ostalih zdravstvenih radnika 33 6 39

Godišnja opterećenost lekara 3720 4318 3834

Dnevna opterećenost lekara 16.9 19.6 17.4

Godišnja opterećenost ostalih zdravstvenih radnika 2632 3950 2834

Dnevna opterećenost ostalih zdravstvenih radnika 12.0 18.0 12.9

Tabela 53

BROJ LICA SA ZAVRŠENOM REHABILITACIJOM PREMA ISHODU LEČENJA

Opština

Primljena na

ambulatno

lečenje,

medicinska

rehabilitacija

Broj lica sa

završenim

lečenjem

Osposobljena

za ranije

zanimanje

Predložena

za prekva-

lifikaciju

Osposob-

ljena za

svakodnevne

aktivnosti

Stanje

neprome-

njeno

Napustila

lečenje

Subotica 4343 4830 4295 60 152 262 61

Bačka Topola 1324 1223 508 0 329 386 0

Okrug 5667 6053 4803 60 481 648 61


41

Grafikon 10

PROCENAT UČEŠĆA POJEDINIH ISHODA LEČENJA U OKRUGU

Osposobljena za ranije

zanimanje

79.3%

Napustila lečenje

1.0% Stanje nepromenjeno

10.7%

Osposobljena za

svakodne aktivnosti

7.9%

Predložena za prekva-

lifikaciju

1.0%

Tabela 54

BROJ LICA NA REHABILITACIJI PREMA VRSTI PRIMENJENE TERAPIJE U OKRUGU

Odeljenje

Mesta za

rehabilitaciju (dnevni

kapaciteti)

Lica na rehabilitaciji Posete

Za medicinsku

rehabilitaciju

Kineziterapija 278 3508 34784

Fizioterapija 453 4496 60493

Terapija radom 73 569 10274

Hidroterapija 63 313 5199

Psihoterapija 0 0 0

Grafikon 11

PROCENAT UČEŠĆA LICA NA REHABILITACIJI U ODNOSU NA VRSTU PRIMENJENE TERAPIJE U

OKRUGU


42

11. SPECIJALISTIČKO-KONSULTATIVNA I DIJAGNOSTIČKA DELATNOST

SEVERNOBAČKOG OKRUGA

U zdravstvenim ustanovama Severnobačkog okruga specijalističko-konsultativna služba je organizovana u

Opštoj bolnici u Subotici i u domovima zdravlja u Subotici, Bačkoj Topoli i Malom Iđošu. Podaci o lekarskom kadru

koji je angažovan na poslovima u specijalističko-konsultativnoj službi Opšte bolnice su neprecizni. Ovo je posledica

činjenice da su lekari specijalisti stacionarne ustanove samo jednim delom svog radnog vremena angažovani na

poslovima u specijalističkim ambulantama i to angažovanje nije evidentirano srazmerno stvarnom broju utrošenih sati.

U 2017. godini u specijalističko-konsultativnim službama zdravstvenih ustanova Severnobačkog okruga bila su

angažovana 104 lekara specijalista, što je za 1,9% manje u odnosu na prethodnu godinu. U ovom izveštajnom periodu

registrovano je 233790 poseta. Godišnja opterećenost lekara specijalista ambulantnim posetama iznosila je 2248, a

dnevna opterećenost iznosila je 10,2 poseta. Broj poseta u 2017. godini je manji za 5,7% u odnosu na prethodnu

godinu. U skladu sa ovim je godišnja i dnevna opterećenost lekara specijalista ambulantnim postama manja u odnosu

na 2016. godinu, ali je manja i u odnosu na mere izvršenja predviđene Pravilnikom.

Stanovništvu Severnobačkog okruga su zdravstvene usluge u oblasti laboratorijske i radiološke dijagnostike

pružane u domovima zdravlja u Bačkoj Topoli i Malom Iđošu, a u Subotici su stanovništvu ove usluge pružane u

Opštoj bolnici u Subotici. U 2017. godini su u zdravstvenim ustanovama Okruga u kojima je organizovana

laboratorijske služba registrovane ukupno 1.714.503 laboratorijske usluge, što je u proseku 9,5 usluga po stanovniku i

87.775 radioloških usluga, u proseku 0,5 usluga po stanovniku.

U odnosnu na prethodnu godinu broj specijalističkih pregleda i broj laboratorijskih usluga je manji i obrazlaže

se odlivom stanovništva u privatne laboratorije. Broj registrovanih radioloških usluga je na nivou prethodne godine.

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja specijalističkih službi (obrazac br.: 3-01-60) i iz

Izveštaja o radu higijensko-hemijske laboratorije (obrazac br.: 3-13-60).

Tabela 55

POSETE I OPTEREĆENOST LEKARA U SPECIJALISTIČKIM AMBULANTAMA OPŠTE BOLNICE U

SUBOTICI

Ambulante Broj lekara

specijalista Broj poseta

Godišnja

opterećenost

Dnevna

opterećenost

Internistička 19 42731 2249 10.2

Onkološka 3 13410 4470 20.3

Pulmološka 6 10305 1718 7.8

Neurološka 6 10892 1815 8.3

Infektološka 2 2532 1266 5.8

Dermatovenerološka 2 6069 3035 13.8

Neuropsihijatrijska 8 11447 1431 6.5

Hirurška 16 22582 1411 6.4

Ortopedska 9 25368 2819 12.8

Urološka 5 14010 2802 12.7

Otorinolaringološka 6 19952 3325 15.1

Oftamološka 5 12198 2440 11.1

Pedijatrijska 7 7421 1060 4.8

UKUPNO 94 198917 2116 9.6

Tabela 56

POSETE I OPTEREĆENOST LEKARA U SPECIJALISTIČKIM AMBULANTAMA DOMOVA ZDRAVLJA

OKRUGA ( SUBOTICA, BAČKA TOPOLA, MALI IĐOŠ)

Ambulante Broj lekara

specijalista Broj poseta

Godišnja

opterećenost

Dnevna

opterećenost


Psihijatrijska/Neuropsihijatrijska 2 4417 2209 10.0


Oftalmološka 1 5353 5353 24.3

Sportska medicina 1 238 238 1.1

UKUPNO 10 34873 3487 15.9


43

Tabela 57

POSETE I OPTEREĆENOST LEKARA U SPECIJALISTIČKIM AMBULANTAMA

ZDRAVSTVENIH USTANOVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA

Ambulante Broj lekara Broj poseta Godišnja

opterećenost

Dnevna

opterećenost


Onkološka 3 13410 4470 20.3

Pulmološka 6 10305 1718 7.8

Neurološka 6 10892 1815 8.3

Infektološka 2 2532 1266 5.8

Dermatovenerološka 2 6069 3035 13.8

Neuropsihijatrijska 10 15864 1586 7.2

Hirurška 16 22582 1411 6.4

Ortopedska 9 25368 2819 12.8

Urološka 5 14010 2802 12.7


Oftamološka 6 17551 2925 13.3

Pedijatrijska 7 7421 1060 4.8

Sportska medicina 1 238 238 1.1

UKUPNO 104 233790 2248 10.2

Tabela 58

RAD DIJAGNOSTIČKIH SLUŽBI ZDRAVSTVENIH USTANOVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA

Opštine Laboratorijska

dijagnostika

Radiološka

dijagnostika

Broj laboratorijskih

usluga na jednog

stanovnika

Broj radioloških usluga

na jednog stanovnika

Opšta bolnica Subotica 1480784 68459 8.2 0.4

Dom zdravlja Bačka Topola 156722 14607 0.9 0.1

Dom zdravlja Mali Iđoš 76997 4709 0.4 0.0

Okrug 1714503 87775 9.5 0.5


44

12. RAD I KORIŠĆENJE BOLNIČKE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE

Prema Uredbi o planu mreže zdravstvenih ustanova Opšta bolnica u Subotici predstavlja okružnu bolnicu koja

raspolaže sa 670 postelja. Na odeljenjima Opšte bolnice u Subotici u 2017. godini na pružanju stacionarne zdravstvene

zaštite bilo je angažovano 117 lekara i 399 zdravstvenih radnika sa višom i srednjom stručnom spremom. Broj lekara

je veći za 4,5%, a broj medicinskih sestara za 3,1% u odnosu na 2016. godinu. Obezbeđenost kadrovima na 100

postelja iznosila je 17,5 lekara i 60 medicinskih sestara/tehničara, što je nešto više u odnosu na prethodnu godinu. U

2017. godini je zabeleženo 21174 slučajeva bolničkog lečenja i 121328 ostvarenih bolničkih dana. U odnosu na

prethodnu godinu broj lečenih lica je manji za 14,3%, a broj ostavarenih bolničkih dana je veći za 1,3%. U 2017.

godini je lečeno više žena (56,7%), a žene su ostvarile i veći broj bolničkih dana (54,5%).

U dnevnim bolnicama Opšte bolnice u Subotici u 2017. godini je lečeno 8606 pacijenata, a ostvareno je

40907 epizoda bolničkog lečenja. Broj lečenih lica je veći za 5,2%, a broj ostvarenih epizoda lečenja za 2,1% u odnosu

na 2016. godinu. U dnevnim bolnicama je lečeno više žena (60,8%), a muškarci su ostvarili veći broj bolničkih dana

(54,5%).

Prosečna dužina lečenja iznosila je 5,7 dana po slučaju. Propusna moć bolničkih postelja je iznosila 31,6

pacijenata i manja je u odnosu na prethodnu godinu, a bolnički kreveti su u proseku bili zauzeti 181,1 dan godišnje, što

je nešto više u odnosu na 2016. godinu. Iskorištenost bolničkih kapaciteta je i dalje niska i iznosila je 49,6%, što je

neznatno više u odnosu na prethodnu godinu. Jedan lekar je u proseku lečio 181 pacijenta godišnje, što je manje u

odnosu na 2016. godinu, a po bolesničkoj postelji je lečeno 31,6 pacijenata. Opterećenost lekara bolničkim posteljama

iznosila je 5,7 i neznatno je manja u odnosu na 2016. godinu. Opterećenost ostalih zdravstvenih radnika je

nepromenjena u odnosu na prethodnu godinu i iznosila je 1,7. Prosečan broj zauzetih postelja u jednom danu je iznosio

332, a prosečna opterećenost lekara zauzetim bolničkim posteljama u jednom danu iznosila je 2,8. Stopa

hospitalizacije u Opštoj bolnici u Subotici u 2017. godini je manja u odnosu na 2016. godinu i iznosila je 116,8 na

1000 stanovnika Severnobačkog okruga.

U 2017. godini najčešći razlozi za bolničko lečenje bile su sledeće grupe bolesti: tumori (19,3%), bolesti

sistema krvotoka (12,1%), bolesti vezane za trudnoću, rađanje i babinje (10,4%), bolesti sistema za varenje (9,4%),

bolesti mokraćno-polnog sistema (8,4%), bolesti sistema za disanje (7,9%), povrede, trovanja i posledice delovanja

spoljnih faktora (5,7%), duševni poremećaji i poremećaji ponašanja (5,6%) i dr.

Najčešća dijagnoze zbog kojih je stanovništvo Severnobačkog okruga hospitalizovano u 2017. godini je O80-

spontani porođaj kod jednoplodne trudnoće (6,0%), a objašnjava se obavezom stacionarne zdravstvene ustanove da u

sklopu sistema dijagnostički srodnih grupa za svaku porodilju popuni i Izveštaj o hospitalizaciji. Ako se izuzme ova

dijagnoza najčešće dijagnoze hospitalizacije su: C50-zloćudni tumor dojke (3,0%), Z50-Nega koja uključuje uptrebu

rehabilitacionih procedura (2,9%), O80-porođaj carskim rezom (2,5%), F10-duševni poremećaji i poremećaji

ponašanja uzrokovani upotrebom alkohola (2,2%), C18-zloćudni tumor debelog creva (2,1%), H25-siva mrena,

staračko zamućenje oka (2,0%), E10-šećerna bolest, insulinozavisni oblik (1,9%), C20-zloćudni tumor rektuma

(1,8%), K80-kamen u žučnoj kesi (1,6%), C34-zloćudni tumor dušnika i pluća (1,6%), K40-preponska kila (1,5%),

J35-hronična bolest krajnika i trećeg krajnika (1,5%), I63-infarkt mozga (1,4%) i dr.

Od ukupnog broja stacionarno lečenih pacijenata u Opštoj bolnici u Subotici u 2017. godini kod 3,8% osoba

bolest je završena smrtnim ishodom, što je na nivou smrtnosti prethodnih godina. Kao i u prethodnoj godini veći je

procenat umrlih muškaraca (52,3%). Najčešći razlozi uzroka smrti u Opštoj bolnici u Subotici u 2017. godini su bolesti

sistema krvotoka (38,1%), tumori (26,5%), bolesti respiratornog sistema (13,5%), bolesti mokraćno-polnog sistema

(3,1%), simptomi, znaci i patološki, klinički i laboratorijski nalazi (2,2%), povrede, trovanja i posledice delovanja

spoljnih faktora (1,4%) i dr. U 2017. godini je grupa povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih faktora (XIX) ušla

u deset vodećih uzroka smrti, ali je procentualna zastupljenost izuzetno mala zbog greške u šifriranju osnovnog uzroka

smrti u izveštaju o hospitalizaciji.

Vodeće dijagnoze uzroka smrti u Opštoj bolnici u Subotici u 2017. godini su: I42-oboljenje srčanog mišića

(7,7%), I50-nedovoljna funkcija srca (6,9%), I63-infarkt mozga (6,5%), C34-zloćudni tumor dušnika i pluća (5,1%),

A41-druge sepse-trovanja (3,9%), krvarenje u mozgu (3,7%), J44-edem pluća (2,9%), J44-druga hronična opstruktivna

bolest pluća (2,5%), I25-hronična ishemijska bolest srca (2,5%), J18-zapaljenje pluća (2,5%) i dr.

Prema Uredbi o Planu mreže na teritoriji Severnobačkog okruga u pružanju stacionarne zdravstvene zaštite

učestvuje osim Opšte bolnice u Subotici i Vanbolničko porodilište u Bačkoj Topoli, koje raspolaže sa 10 postelja od

kojih su 8 opredeljene za akušerstvo, a 2 postelje za ginekologiju. U ovom porodilištu se završavaju samo porođaji za

koje se proceni da su u fiziološkim granicama normalnog porođaja, a porođaji sa očekivanim komplikacijama se

završavaju na akušerskom odeljenju Opšte bolnice u Subotici. Osim porođaja u ovoj ustanovi se obavljaju i manje

ginekološke intervencija koje zahtevaju kratkotrajnu hospitalizaciju. U 2017. godini u obezbeđivanju stacionarne

zdravstvene zaštite su kao i prethodne godine učestvovali 1 ginekolog/akušer i 7 medicinskih sestara, a 1lekar se nalazi

na specijalizaciji. U Vanbolničkom porodilištu su u 2017. godini lečene 362 žene koje su ostvarile 1100 bolesničkih

dana. Prosečna dužina lečenja u Vanbolničkom porodilištu iznosila je 3,2 dana. Prosečna zauzetost posteljnog fonda je

godinama unazad niska, u 2017. godini je iznosila 30,1% i neznatno je veća u odnosu na 2016. godinu.

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja službe za bolničko-stacionarno lečenje (obrazac

br.: 3-21-60) i iz bolesničko statističkih listića (obrazac br.:3-21-61).


45

Tabela 59

STACIONARNA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA – OPŠTA BOLNICA U SUBOTICI

Odeljenje Broj

lekara

Broj ostalih

zdravstvenih

radnika

Broj

postelja

Broj

bolesničkih

dana

Broj

slučajeva

Prosečna

dužina

lečenja

Iskorišćenost

kapaciteta

(%)

Propusna

moć

Zauzetost

bolnice

Stopa

hospitalizacije

Opterećenost

lekara

posteljama

Opterećenost

ostalih

zdravstvenih

radnika

posteljama

Interno 19 65 125 23414 3962 5.9 51.3 31.7 187.3 2.2 6.6 1.9

Pneumoftizilogija 6 16 35 6618 1203 5.5 51.8 34.4 189.1 0.7 5.8 2.2

Infektivno 2 7 18 1193 184 6.5 18.2 10.2 66.3 0.1 9.0 2.6

Dermatovenerologija 2 2 6 812 103 7.9 37.1 17.2 135.3 0.1 3.0 3.0

Neurologija 6 17 40 7227 842 8.6 49.5 21.1 180.7 0.5 6.7 2.4

Psihijatrija 8 24 60 11925 1183 10.1 54.5 19.7 198.8 0.7 7.5 2.5

Pedijatrija 7 20 34 4198 1210 3.5 33.8 35.6 123.5 3.5 4.9 1.7

Produženo lečenje. palij.

nega. fiz.med. i rehabilitacija 3 17 50 8354 605 13.8 45.8 12.1 167.1 0.3 16.7 2.9

Hirurgija 16 88 95 18275 2885 6.3 52.7 30.4 192.4 1.6 5.9 1.1

Urologija 5 13 24 5237 908 5.8 59.8 37.8 218.2 0.5 4.8 1.8

Ortopedija 9 21 42 10244 1088 9.4 66.8 25.9 243.9 0.6 4.7 2.0

Ginekologija 6 22 36 3991 1024 3.9 30.4 28.4 110.9 1.3 6.0 1.6

Akušerstvo 8 25 36 7618 2149 3.5 58.0 59.7 211.6 5.4 4.5 1.4

ORL 6 7 18 2010 785 2.6 30.6 43.6 111.7 0.4 3.0 2.6

Oftamologija 7 6 14 2167 766 2.8 42.4 54.7 154.8 0.4 2.0 2.3

Onkologija 3 15 22 7016 2138 3.3 87.4 97.2 318.9 1.2 7.3 1.5

Jedinica za intenzivno lečenje 4 34 15 1029 139 7.4 18.8 9.3 68.6 0.1 3.8 0.4

UKUPNO: 117 399 670 121328 21174 5.7 49.6 31.6 181.1 11.7 5.7 1.7


46

Tabela 60

RAD VANBOLNIČKOG PORODILIŠTA DOMA ZDRAVLJA "DR HADŽI JANOŠ" U BAČKOJ

TOPOLI

Broj postelja 10

Broj lekara 2

Broj medicinskih sestara 7

Broj slučajeva 362

Broj bolesničkih dana 1100

Prosečna dužina lečenja 3.2

Iskorišćenost kapaciteta% 30.1

Grafikon 12

DESET NAJUČESTALIJIH OBOLJENJA U STACIONARNOJ ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI OKRUGA

598433 420

388 373349

321 309 303 290

0

100

200

300

400

500

600

BR

OJ

SL

UČ

AJ

EV

A

1. C50 Zlocudni tumor dojke2. F10 Duševni poremecaji i poremecaji ponašanja uzrokovani upotrebom alkohola3. C18 Zlocudni tumor debelog creva4. H25 Siva mrena - staracka zamucenost sociva5. E10 Šecerna bolest, insulinoyavistan oblik6. C20 Zlocudni tumor zadnjeg creva7. K80 Kamen u žucnoj kesi8. C34 Zlocudni tumor dušnika i pluca9. K40 Preponska kila10. J35 Hronicne bolesti krajnika i treceg krajnika

Grafikon 13

DESET NAJUČESTALIJIH UZROKA MORTALITETA U STACIONARNOJ ZDRAVSTVENOJ

ZAŠTITI OKRUGA

6255 52

4131 30

2320 20 20

0

20

40

60

80

BR

OJ

SL

UČ

AJ

EV

A

1. I42 Oboljenja srcanog mišica2. I50 Nedovoljna funkcija srca3. I63 Infarkt mozga - izumiranje tkiva mozga4. C34 Zlocudni tumor dušnika i pluca5. A41 Druge sepse - trovanja6. I61 Krvarenje u mozgu7. J81 Otok pluca8. J44 Druga hronicna opstruktivna bolest pluca9. I25 Hronicna ishemijska bolest srca10. J18 Zapaljenje pluca, mikroorganizam neoznacen


47

13. DRUGI OBLICI ZDRAVSTVENE SLUŽBE (PRIVATNE ZDRAVSTVENE

USTANOVE)

U 2017. godini je na teritoriji Severnobačkog okruga registrovano 114 privatnih zdravstvenih ustanova. što

je za 2,6% manje u odnosu na 2016. godinu. Strukturu i broj privatnih zdravstvenih ustanova na teritoriji Okruga

čine 1 specijalna bolnica, 2 lekarske ordinacije opšte medicine, 13 specijalističkih lekarskih ordinacija, 8

poliklinika, 1 ambulanta za kućnu negu i transport, 46 stomatoloških ordinacija, 3 stomatološka rtg kabineta, 7

laboratorija za zubnu tehniku, 1 specijalistička ordinacija za rtg i uzv dijagnostiku, 8 laboratoija, 25 apoteka i

apotekarskih ustanova i 1 zavod za zdravstvenu zaštitu radnika. Ukupan broj zaposlenih u privatnim

zdravstvenim ustanovama iznosio je 567, što je za 11,6% više u odnosu na 2016. godinu. Od ukupnog broja

zaposlenih 273 su zdravstveni radnici sa visokom stručnom spremom (lekari-108, stomatolozi-77, farmaceuti-85,

biohemičari-2 i psiholog-1), a 294 su zdravstveni radnici sa srednjom stručnom spremom. U 2016. godini je u

odnosu na prethodnu godinu ukupan broj zaposlenih sa VSS povećan za 13,8%, a ukupan broj zaposlenih sa SSS

je povećan za 10,9%. U 2017. godini je prema podacima zdravstveno-statističkih izveštaja koje privatne

zdravstvene ustanove kvartalno dostavljaju Zavodu za javno zdravlje Subotica registrovano 139.377 poseta,

85.773 laboratorijske analize i 2685 protetskih usluga. Broj registrovanih poseta veći je za 12,2% u odnosu na

2016. godinu, broj laboratorijskih analiza je manji za 10,0%, a broj izvršenih protetskih usluga je veći za 21,9%.

U privatnim zdravstvenim ustanovama Severnobačkog okruga u 2017. godini je registrovano 68387

oboljenja i stanja, što je za 15,2% više u odnosu na 2016. godinu.

Ukupan broj oboljenja i stanja registrovan u privatnim pedijatrijskim zdravstvenim ustanovama iznosio je

kod predškolske dece 2843, a kod školske dece 1375. U odnosu na prethodnu godinu broj registrovanih

oboljenja i stanja kod predškolske dece veći je za 25,0%. Vodeći uzroci oboljevanja kod dece predškolskog

uzrasta su: bolesti respiratornog sistema, zarazne i parazitarne bolesti, bolesti uva i mastoidnog nastavka, bolesti

sistema za varenje i bolesti mokraćno-polnog sistema. Broj oboljenja i stanja registrovan kod dece školskog

uzrasta je veći za 25,0% u odnosu na prethodnu godinu. Vodeći uzroci oboljevanja su: bolesti respiratornog

sistema, bolesti sistema za varenje, zarazne i parazitarne bolesti, simptomi, znaci i patološki klinički i

laboratorijski nalazi i bolesti mokraćno-polnog sistema.

Ukupan broj oboljenja i stanja registrovan u privatnim ordinacijama opšte medicine iznosio je 1286, što je

za 1,8% manje u odnosu na prethodnu godinu. Vodeći uzroci oboljevanja su nepromenjeni i čine ih bolesti

respiratornog sistema, bolesti sistema za varenje, bolesti sistema krvotoka, bolesti nervnog sistema i bolesti

žlezda sa unutrašnjim lučenjem.

Ukupan broj oboljenja i stanja registrovan u privatnim ginekološkim ordinacijama iznosio je 5614, što je

za 2,8% više u odnosu na prethodnu godinu. Vodeći uzroci oboljevanja su bolesti mokraćno-polnog sistema,

trudnoća, rađanje i babinje, faktori koji utiču na zdravstveno stanje i kontakt sa zdravstvenom službom i tumori.

Ukupan broj oboljenja i stanja registrovan u privatnim stomatološkim ordinacijama kod dece predškolskog

uzrasta iznosio je 851, što je za 16,1% manje u odnosu na 2016. godinu, kod dece školskog uzrasta registrovano

je 651 oboljenje, što je za 12,9% više u odnosu na prethodnu godinu, a kod odraslog stanovništva registrovano

su 32132 oboljenja, što je za 18,6% više u odnosu na prethodnu godinu. Vodeći uzroci oboljevanja su bolesti

sistema za varenje i grupa faktori koji utiču na zdravstveno stanje i kontakt sa zdravstvenom službom.

Ukupan broj oboljenja i stanja registrovan u privatnim dermatovenerološkim ordinacijama iznosio je

3173, što je za 9,3% više u odnosu na prethodnu godinu. Vodeći uzroci oboljevanja su bolesti kože i potkožnog

tkiva i zarazne i parazitarne bolesti.

Ukupan broj oboljenja i stanja registrovan u privatnim specijalističkim ordinacijama iznosio je 20378, što

je za 14,0% više u odnosu na prethodnu godinu. Najčešće posete korisnika su se odnosile na faktore koji utiču na

zdravstveno stanje i kontakt sa zdravstvenom službom, a vodeći uzroci oboljevanja su bolesti oka i pripojaka

oka, bolesti krvotoka, bolesti respiratornog sistema, bolesti sistema za varenje i bolesti mokraćno-polnog

sistema.


48

Tabela 61

KADAR. POSETE. ANALIZE I PROTETSKI RADOVI PREMA VRSTI PRIVATNIH ZDRAVSTVENIH USTANOVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

Privatne zdravstvene ustanove

Broj

registrovanih

privatnih

zdravstvenih

ustanova

Ukupno

zaposlenih

Zaposleni

lekari

Zaposleni

stomatolozi

Zaposleni

farmaceuti

Zaposlene

medicinske

sestre/tehni

čari

Zdravstveni

saradnici

Broj poseta

kod svih

zdravstvenih

radnika

Broj

analiza

Broj

izvršenih

protetskih

radova

Pružaoci bolničke zdravstvene zaštite

Specijalna bolnica 1 6 2 0 0 4 1814

Pružaoci ambulante zdravstvene zaštite 70 278 93 76 109 120154

Lekarska praksa ukupno 15 48 26 0 21 22671

Ordinacije opšte medicine 2 5 2 0 0 3 3229

Specijalističke ordinacije ukupno 13 41 24 0 0 17 18429

pedijatrijska 2 6 4 0 0 2 2758

oftalmološka 5 22 14 0 0 8 8242

psihijatrijska 1 2 1 0 0 1 1992

urološka 1 3 2 0 0 1 386

dermatovenerološkea 1 1 1 0 0 492

ginekološka 1 4 2 0 0 2 2959

fizikalna medicina i rehabilitacija 2 3 0 0 3 1600

ostale

Stomatološka praksa- ukupno 46 127 0 76 0 51 36641

Poliklinike 8 104 67 0 0 37 61711

Ambulanta za kućnu negu 1 1 0 0 0 1 144

Pružaoci pomoćnih zdravstvenih usluga 19 50 4 1 1 42 2 10280 85773 6285

Rtg i UZ dijagnostika 1 4 2 0 0 2 4934

Laboratorija 8 18 2 0 1 13 2 85773 Laboratorija za zubnu tehniku 7 23 0 0 0 23 6285 Stomatološki rtg kabinet 3 5 0 1 0 4 5346

Pružaoci apotekarskih usluga 23 217 0 0 68 123 Apoteke i apotekarske ustanove 23 217 0 0 68 123 5346

Zavod za medicinu rada 1 16 9 6 1 7129

Ukupno 114 567 108 77 85 294 3 139377 85773 6285


49

Tabela 62

OBOLJENJA I STANJA REGISTROVANA U PRIVATNIM ZDRAVSTVENIM USTANOVAMA SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

Grupe

bolesti

Pedijatrija

(predškolski

uzrast)

Pedijatrija

(školski uzrast)

Opšta medicina Ginekologija Stomatologija

(predškolski

uzrast)

Stomatologija

(školski uzrast)

Stomatologija

(odrasli)

Dermatologija Specijalističke

ordinacije

I 250 68 12 88 154 146

II 0 0 0 53 8 9

III 101 46 65 1 0 3

IV 125 63 113 24 0 364

V 136 61 103 1 0 573

VI 126 50 133 57 0 531

VII 98 36 26 0 0 3387

VIII 204 60 32 0 0 1003

IX 99 58 149 0 6 4382

X 841 384 188 1 0 1581

XI 271 166 175 1 743 725 30192 0 1875

XII 106 34 28 4 3005 394

XIII 62 91 103 1 0 449

XIV 128 126 149 3193 0 964

XV 0 0 0 182 0 0

XVI 0 0 0 121 0 1

XVII 34 10 0 1 0 1

XVIII 81 67 0 4 0 56

XIX 4 6 2 0 0 84

XXI 177 49 8 1882 108 10 1940 0 4575

UKUPNO 2843 1375 1286 5614 851 735 32132 3173 20378

LEGENDA:

I Zarazne bolesti i parazitarne bolesti

II Tumori



XV Trudnoća. rađanje i babinje

XVI Stanja u porođajnom periodu

III Bolesti krvi i bolesti krvotvornih organa i poremećaji imuniteta

IV Bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem. ishrane i metabolizma



XVII Urođene nakaznosti. deformacije i hromozomske nenormalnosti

XVIII Simptomi. znaci i patološki klinički i laboratorijski nalazi

V Duševni poremećaji i poremećaji ponašanja XII Bolesti kože i potkožnog tkiva XIX Povrede. trovanja i posledice delovanja spoljnjih faktora

VI Bolesti nervnog sistema XIII Bolesti mišićno-koštanog sistema i vezivnog tkiva XXI Faktori koji utiču na zdr. stanje i kontakt sa zdr. službom

VII Bolesti oka i pripojka oka XIV Bolesti mokraćno polnog sistema


50

14. APSENTIZAM

Apsentizam predstavlja privremenu radnu nesposobnost zaposlenog i radno-aktivnog stanovništva

(starosne kategorije od 19-65 godina) od čijeg zdravlja i blagostanja zavisi celokupna društvena produktivnost i

socijalno-ekonomski razvoj.

Prosečan broj zaposlenih osoba registrovanih u Severnobačkom okrugu u 2017. godini iznosio je

54952, što je za 1,7% više u odnosu na 2016. godinu. U Subotici je registrovano 44962 zaposlen, u Bačkoj

Topoli 8062, a u Malom Iđošu 1961 zaposleni. U odnosu na prethodnu godinu prosečan broj zaposlenih povećan

je u Subotici za 2,0%, u Bačkoj Topoli za 1,6%, a u Malom Iđošu je smanjen za 3,1%. Kod aktivnih osiguranika

je u 2017. godini registrovano 39177 slučajeva bolovanja i 521517 dana bolovanja. Broj slučajeva veći je za

3,92, a broj dana bolovanja za 6,5% u odnosu na 2016. godinu. Jedan zaposleni osiguranik je u proseku imao 0,7

epizoda bolovanja godišnje, na bolovanju je bio u proseku 9,5 dana. a prosečan broj dana bolovanja po jednom

slučaju iznosio je 13,3 dana. Dnevno je sa posla zbog bolesti odsustvovalo 2370 radnika ili 4,3% osiguranika.

Najčešći razlozi bolovanja u Severnobačkom okrugu bile su bolesti sistema za disanje sa 6167 slučajeva

(15,7%), bolesti mišićno-koštanog sistema i vezivnog tkiva koje učestvuju sa 5662 slučaja (14,5%), faktori koji

utiču na zdravstveno stanje i kontakt sa zdravstvenom službom sa 5627 slučajeva (14,4%), zatim slede bolovanja

prouzrokovana zaraznim i parazitarnim bolestima sa 4993 slučaja (12,7%) i bolovanja uzrokovana povredama,

trovanjima i posledicama delovanja spoljnih faktora sa 2694 slučaja (6,9%).

Vodeće grupe bolesti prema broju dana odsustvovanja sa posla su: trudnoća. rađanje i babinje (20,4%),

bolesti mišićno-koštanog sistema i vezivnog tkiva (14,7%), povrede, trovanja i posledice delovanja spoljnih

faktora (11,7%), bolesti sistema za disanje (9,9%) i zarazne i parazitarne bolesti (5,70%).

Najčešće dijagnoze zbog koji su žene izostajale sa posla su problemi osoba sa tuđom negom (Z74),

zatim virusne infekcije neoznačene lokalizacije (B34) i bol u leđima (M54), a kod muškaraca se na prvom mestu

nalaze bolovanja uzrokovana bolom u leđima (M54), virusne infekcije neoznačene lokalizacije (B34) i akutna

upala ždrela (J02).

Prema broju dana bolovanja kod žena, vodeći razlog izostajanja sa posla su krvarenja u početnoj

trudnoći (O20), tuđa nega (Z74) i bol u leđima (M54), a kod muškaraca su vodeći razlozi bili bol u leđima

(M54), virusne infekcije neoznačene lokalizacije (B34) i akutna upala ždrela (J02).

Podaci prikazani u ovom poglavlju preuzeti su iz Izveštaja o privremenoj sprečenosti za rad (obrazac

03-8). koji se prikuplja. unosi i obrađuje u Centru za analizu. planiranje i organizaciju zdravstvene zaštite i

informatiku i biostatistiku u zdravstvu. Zavoda za javno zdravlje Subotica.

Grafikon 14

PROSEČAN BROJ ZAPOSLENIH

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

Broj zaposlenih

Subotica

Backa Topola

Mali Idoš

Okrug


51

Tabela 63

KRETANJE APSENTIZMA PO OPŠTINAMA

Opština

Prosečan

broj

zaposlenih

Broj

slučajeva

Broj dana

bolovanja

Prosečan

broj dana

bolovanja

po slučaju

Prosečan

broj dana

bolovanja po

osiguraniku

Broj

slučajeva

bolovanja po

zaposlenom

Prosečan

broj

dnevno

odsutnih

radnika sa

posla

Procenat

dnevno

odsutnih

radnika sa

posla

Subotica 44962 31908 424005 13.3 9.4 0.7 1927 4.3

Bačka Topola 8029 5668 71060 12.5 8.6 0.7 323 4.0

Mali Iđoš 1961 1601 26452 16.5 13.5 0.8 120 6.1

Okrug 54952 39177 521517 13.3 9.5 0.7 2370 4.3

Tabela 64

KRETANJE APSENTIZMA PO GRUPAMA BOLESTI I BROJU SLUČAJEVA BOLOVANJA

Bolesti

Opština



I 4626 14.50 278 4.90 89 5.56 4993 12.74

II 522 1.64 114 2.01 32 2.00 668 1.71

III 131 0.41 23 0.41 8 0.50 162 0.41

IV 312 0.98 105 1.85 32 2.00 449 1.15

V 885 2.77 125 2.21 19 1.19 1029 2.63

VI 833 2.61 114 2.01 37 2.31 984 2.51

VII 389 1.22 88 1.55 21 1.31 498 1.27

VIII 309 0.97 66 1.16 22 1.37 397 1.01

IX 1135 3.56 314 5.54 50 3.12 1499 3.83

X 4737 14.85 1142 20.15 288 17.99 6167 15.74

XI 1972 6.18 470 8.29 203 12.68 2645 6.75

XII 564 1.77 116 2.05 24 1.50 704 1.80

XIII 4472 14.02 905 15.97 285 17.80 5662 14.45

XIV 1213 3.80 243 4.29 92 5.75 1548 3.95

XV 1020 3.20 51 0.90 60 3.75 1131 2.89

XVI 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XVII 14 0.04 0 0.00 0 0.00 14 0.04

XVIII 1847 5.79 347 6.12 112 7.00 2306 5.89

XIX 2042 6.40 514 9.07 138 8.62 2694 6.88

XXI 4885 15.31 653 11.52 89 5.56 5627 14.36

SVEGA: 31908 100.00 5668 100.00 1601 100.00 39177 100.00

Legenda:










XVIII Simptomi. znaci i patološki. klinički i




XIX Povrede. trovanja i posledice delovanja spoljnih

faktora

XXI Faktori koji utiču na zdravstveno stanje i kontakt

sa zdravstvenom službom


52

Tabela 65

KRETANJE APSENTIZMA PO GRUPAMA BOLESTI I BROJU DANA BOLOVANJA

Grupa

bolesti

Opština


Dani

bolovanja %

Dani

bolovanja %

Dani

bolovanja %

Dani

bolovanja %

I 26643 6.28 2254 3.17 636 2.40 29533 5.66

II 16978 4.00 4680 6.59 1396 5.28 23054 4.42

III 1891 0.45 597 0.84 127 0.48 2615 0.50

IV 3078 0.73 1062 1.49 232 0.88 4372 0.84

V 15677 3.70 2266 3.19 351 1.33 18294 3.51

VI 12758 3.01 2414 3.40 928 3.51 16100 3.09

VII 4002 0.94 700 0.99 172 0.65 4874 0.93

VIII 2547 0.60 448 0.63 196 0.74 3191 0.61

IX 16786 3.96 5022 7.07 979 3.70 22787 4.37

X 40711 9.60 8541 12.02 2276 8.60 51528 9.88

XI 17841 4.21 3728 5.25 2223 8.40 23792 4.56

XII 6727 1.59 1382 1.94 306 1.16 8415 1.61

XIII 60112 14.18 12454 17.53 4244 16.04 76810 14.73

XIV 15014 3.54 2422 3.41 1023 3.87 18459 3.54

XV 93905 22.15 6293 8.86 6336 23.95 106534 20.43

XVI 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

XVII 402 0.09 0 0.00 0 0.00 402 0.08

XVIII 11652 2.75 2107 2.97 942 3.56 14701 2.82

XIX 47266 11.15 10577 14.88 3385 12.80 61228 11.74

XXI 30015 7.08 4113 5.79 700 2.65 34828 6.68

SVEGA: 424005 100.00 71060 100.00 26452 100.00 521517 100.00

Legenda:










XVIII Simptomi. znaci i patološki. klinički i




XIX Povrede. trovanja i posledice delovanja spoljnih

faktora

XXI Faktori koji utiču na zdravstveno stanje i kontakt

sa zdravstvenom službom


53

Grafikon 15

VODEĆI UZROCI IZOSTAJANJA SA POSLA PO POLU I PREMA DIJAGNOZI EVIDENTIRANIH

SLUČAJEVA

Žene Muškarci

%

15,1

7,5 7

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Z74 B34 M54

%

12

10,7

5

0

2

4

6

8

10

12

14

%

M54 B34 J02

B34 - Infekcija uzrokovana virusom. neoznačene lokacije

M54 - Dorsalgia (bol u leđima)

J02 - Pharingitis acuta

Z74 – Problemi osoba sa tuđom negom

Grafikon 16

VODEĆI UZROCI IZOSTAJANJA SA POSLA PO POLU. DIJAGNOZI I PREMA BROJU DANA

BOLOVANJA

Žene Muškarci

%

30

6,9 6,50

5

10

15

20

25

30

35

%

O20 Z74 M54

%11,5

5,2

2,6

0

2

4

6

8

10

12

M54 B34 J20

O20 - Krvarenje u početnoj trudnoći

Z74 - Problemi osoba sa tuđom negom

M54 - Dorsalgia (bol u leđima)

B34 - Infekcija uzrokovana virusom. neoznačene lokacije

J20 - Akutno zapaljenje dušnica


54

15. PROMOCIJA ZDRAVLJA I VASPITANJE ZA ZDRAVLJE NA

TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

Centar za promociju zdravlja Zavoda za javno zdravlje Subotica koordinira aktivnostima promocije zdravlja i

vaspitanjem za zdravlje dece i odraslih na teritoriji Severnobačkog okruga, a kadrovski raspolaže sa 5 zaposlenih

(2 lekara spec. socijalne medicine, 1 viša medicinska sestra, 1 medicinska sestra sa srednjom, 1 zdravstveni

saradnik na zdravstvenom vaspitanju sa višom). U planiranju, implementaciji i evaluaciji promotivnih aktivnosti

učestvuju lekari različitih specijalnosti: specijalista socijalne medicine, specijalista epidemiologije i higijene uz

interdisciplinaran rad unutar ustanove i u saradnji sa stručnjacima iz različitih nemedicinskih oblasti.

Kao referentna ustanova Zavod za javno zdravlje Subotica (ZJZS) pruža stručno-metodološku pomoć

zdravstvenim ustanovama u kojima se sprovode promotivne i zdravstveno-vaspitne aktivnosti: u okviru 3

ustanove primarne zdravstvene zaštite (DZ Subotica, DZ Bačka Topola i DZ Mali Iđoš), u Opštoj bolnici

Subotica i Apoteci Subotica.

U okviru Programa koji je u funkciji instituta/zavoda za javno zdravlje Ministarstva zdravlja RS realizuje se

“Koordinacija, planiranje, organizacija i sprovođenje aktivnosti promocije zdravlja, koje su posebno usmerene

na osetljive grupacije stanovništva (trudnice, mala i predškolska deca, školska deca, lica starija od 65 godina

života i osobe sa invaliditetom)“.

Opšti cilj programa u okviru realizacije aktivnosti promocije zdravlja je unapređenje i očuvanje zdravlja

stanovništva, razvoj zdravih okruženja i afirmacija zdravih stilova života.

Program se sastoji iz 3 celine:

- Koordinacija i jačanje kapaciteta i zdravstveno-promotivnih aktivnosti primarne zdravstvene zaštite

- Edukacija i promocija zdravlja u zajednici

- Unapređenje zdravlja vulnerabilnih grupa.

1. Koordinacija i jačanje kapaciteta i zdravstveno-promotivnih aktivnosti primarne

zdravstvene zaštite

Centar za promociju zdravlja ZJZS je u 2017. godini zadržao isti nivo saradnje sa ustanovama primarne

zdravstvene zaštite Okruga (PZZ) kao i prethodne godine. Realizovani su sastanci sa zaposlenima u PZZ u cilju

pružanja stručno-metodološke pomoći (u planiranju – pri izradi planova rada pojedinih službi i ustanova, u

implementaciji - pri izvođenju zdravstveno-vaspitnih sadržaja, u evaluaciji - pri izradi kvartalnih i godišnjih

izveštaja).

U ustanovama PZZ je broj individualnih zdravstveno-vaspitnih aktivnosti 17% veći u odnosu na 2016. godinu, a

povećanje se registruje u DZ Subotica i DZ Mali Iđoš, dok je u DZ Bačka Topola smanjen broj individualnih

zdravstveno-vaspitnih aktivnosti. Broj grupnih aktivnosti je u odnosu na prethodnu godinu ostao na istom nivou

(10259 u 2016. godini). Registrovano je 20% manje organizacionih sastanaka u odnosu na prošlu godinu, a 17%

manje zdravstveno-vaspitnih izložbi. Posete polivalentne patronaže su za 10% veće u odnosu na prošlu godinu.

Zdravstveno-vaspitni rad ustanova primarne zdravstene zaštite u 2017. godini je prikazan u Tabeli 66.

Tabela 66

ZDRAVSTVENO-VASPITNI RAD U USTANOVAMA PZZ U 2017. GODINI

ZDRAVSTVENE

USTANOVE SBO

ZDRAVSTVENO-VASPITNI RAD U PZZ

Individualni

zdravstveno

vaspitni rad

Grupni

zdravstveno

vaspitni rad

Organizacioni

sastanci Izložbe

Posete

polivalentne

patronažne

službe

DZ SUBOTICA 141532 8875 560 283 34039

DZ BAČKA TOPOLA 5213 1363 114 290 7925

DZ MALI IĐOŠ 1822 88 0 0 2695

UKUPNO 148567 10326 674 573 44659

2. Edukacija i promocija zdravlja u zajednici

Centar za promociju zdravlja je organizovao 16 edukacija edukatora u oblasti promocije zdravlja (teme:

pravilna ishrana i poremaćaj ishrane, ishrana kod celijakije, prevencija zloupotrebe PAS, edukacije profesora

fizičkog vaspitanja u sklopu uvođenja novog predmeta fizičko i zdravstveno vaspitanje u pete razrede osnovne

škole). Održano je 25 edukacija odraslog stanovništva od toga je 8 akreditovano za zdravstvene radnike (teme:

lična higijena i higijena u PU, pravilna ishrana kod sportista, ishrana radnoaktivnog stanovništva, maligne


55

bolesti kod dece, moždani udar i prevencija, analiza zdravstvenog stanja dece u Subotici, prevencija raka

dojke, aktuelni pristupi u prevenciji i odvikavanju od pušenja, izazovi u praćenju kvaliteta, poremećaji štitne

žlezde i ishrana, kako odrastati sa epilepsijom, patogeni mikroorganizmi u namirnicama animalnog porekla). U

istom periodu su realizovane 1 edukacija edukatora u oblasti sprečavanja zaraznih bolesti (tema prevencija

profesionalne izloženosti krvno-prenosivim virusima) i 5 edukacija odraslog stanovništva (teme: imunizacija,

intrahospitalne infekcije, prevencija gripa, TBC, HIV). Najveći broj edukacija je održan sa decom

predškolskog uzrasta (255 radionica) i učenicima osnovnih i srednjih škola (194 radionica/predavanje/tribina).

Zdravstveno-vaspitni rad zaposlenih ZJZS je prikazan u Tabeli 2.

Tabela 67

EDUKACIJE EDUKATORA I STANOVNIŠTVA U OBLASTI PROMOCIJE ZDRAVLJA (PZ) I

SPREČAVANJA ZARAZNIH BOLESTI (ZB) ZAVODA ZA JAVNO ZDRAVLJE SUBOTICA, 2016.-2017.

Godine

Edukacija edukatora

oblast PZ

Edukacija edukatora

sprečavanje ZB

Edukacija

stanovništva

oblast PZ

Edukacija

stanovništva

sprečavanje ZB

broj

edukacija

broj

učesnika

broj

edukacija

broj

učesnika

broj

edukacija

broj

učesnika

broj

edukacija

broj

učesnika

2016. 15 223 1 30 517 4111 7 160

2017. 16 201 1 15 449 3354 5 65

Tokom 2017. godine je ostvarena jedna eudukacija edukatora u oblasti promocije zdravlja više u odnosu

prethodne godine, a broj učesnika je za 9% manji. Ostvareno je 13% manje edukacija stanovništva u oblasti

promocije zdravlja u odnosu na 2016. godinu i jednako manji obuhvat stanovništva. Edukacija edukatora u vezi

sa sprečavanjem zaraznih bolesti je na nivou prošlogodišnje. Ostvareno je manje 2 edukacije stanovništva u vezi

sa sprečavanjem zaraznih bolesti u odnosu na prošlu godinu, a manji je i obuhvat učesnika (59%).

ZJZS uspešno ostvaruje partnerske odnose sa brojnim organizacijama u lokalnoj zajednici uz uključenje velikog

broja saradnika i ima veliki broj zajednički realizovanih aktivnosti (Tabela 68).

Tabela 68

POKRETANJE PARTNERSTVA U OBLASTI PROMOCIJE ZDRAVLJA ZJZS, 2016.-2017.

Godine

Pokretanje partnerstva

br. partnera br. sastanaka br. učesnika sastanaka br. zajedničkih aktivnosti

2016. 43 120 365 41

2017. 49 168 562 47

U posmatranom periodu partneri ZJZS, sa kojima su realizovane promotivne i edukativne aktivnosti, su bili:

Ministarstvo zdravlja RS, Institut za javno zdravlje Srbije, Institut za javno zdravlje Vojvodine, DLV SLD

Podružnica Subotica, Grad Subotica, Otvoreni univerzitet Subotica, DZ Subotica, DZ Bačka Topola, DZ Mali

Iđoš, Apoteka Subotica, Opšta bolnica Subotica, predškolske ustanove, osnovne i srednje škole, Učiteljski

fakultet na mađarskom jeziku, Kancelarija za mlade, mediji, mesne zajednice na teritoriji 3 opštine, Privredna

komora Subotica, Subotičke pijace – SU sajam, Gerontološki centar Subotica, Centar za socijalni rad, „Kolevka“

Subotica, „Othon“, Policijska uprava Subotica, Okružni zatvor, javna i privatna preduzeća (JP „Ludaš-Palić“,

JKP „Stadion“, Hotel „Galleria“), nevladine organizacije i udruženja građana (Crveni krst Subotica, Udruženje

„Stav plus“, Udruženje „Terras“, Udruženje bubrežnih invalida Vojvodine, UG „Restart“ Subotica, Društvo za

borbu protiv raka grada Subotica, LGBT...), Planinarski savez Spartak, Sportski penjački klub, Bane AKA,

Umetnička škola „De Medici“, TC „Roda“, TC „Idea“, TC „Univerexport“, „Laguna“, „Pionir“ Subotica,

Mlekara Subotica...

Sprovođenje nacionalnih kampanja prema Kalendaru javnog zdravlja je veće od planiranog i zahtevanog broja za

zavode (ukupno 6), ali je u skladu sa visokim brojem obeleženih datuma u ZJZS i sa trendom stalnog

povećavanja. Povećanje je uslovljeno uvođenjem novih datuma na nacionalnom nivou i iskazanih potreba na

lokalnom nivou, kao i zbog promena u načinu evidentiranja. (Grafikon 17)


56

Grafikon 177

REALIZACIJA KAMPANJA ZA PROMOCIJU ZDRAVLJA (PO KALENDARU ZDRAVLJA I VAN

KALENDARA ZDRAVLJA) SA PRIKAZOM ORGANIZOVANIH AKCIJA/MANIFESTACIJA U

ZAJEDNICI, 2016.-2017.

Kampanje obeležene u 2017. godini akcijama u zajednici:

- Evropska nedelja prevencije raka grlića materice,

- Nacionalni dan bez duvana,

- Svetski dan borbe protiv raka,

- Nacionalni dan borbe protiv raka dojke,

- Mart mesec borbe protiv malignih bolesti,

- Svetski dan zdravlja,

- Evropska nedelja imunizacije,

- Svetski dan kretanja/ Međunarodni dan fizičke aktivnosti,

- Nedelja zdravlja usta i zuba,

- Svetski dan bez duvana,

- Svetski dan sećanja na preminule od HIV-a,

- Međunarodni dan mladih,

- Svetska nedelja dojenja,

- Svetski dan srca,

- Svetski dan starih i mesec posvećen starima,

- Oktobar - mesec pravilne ishrane,

- Pink oktobar – prevencija raka dojke,

- Evropski dan pravilne ishrane i kuvanja sa decom,

- Svetski dan kvaliteta,

- Evropska nedelja testiranja na HIV i hepatitis,

- Svetski dan borbe protiv HIV/AIDS,

- Svetski dan borbe protiv HOBP,

- Postavka izložbe “Sve za zdravlje, zdravlje za sve”.

Zdravstveno značajni datumi koji su medijski obeleženi u 2017. godini:

- Svetski dan dece obolele od raka,

- Svetski dan retkih bolesti,

- Svetski dan bubrega,

- Svetski dan voda,

- Svetski dan borbe protiv TBC,

- Nacionalni dan borbe protiv moždanog udara,

- Svetski dan borbe protiv zloupotrebe i nezakonite trgovine droga,

- Svetski dan borbe protiv hepatitisa,

- Svetski dan prevencije samoubistava,

- Nedelja borbe protiv TBC i plućnih bolesti,

- Nacionalna nedelja dojenja,

- Evropska nedelja bezbednosti na putevima,

- Svetski dan mentalnog zdravlja,

- Svetski dan jabuke,

- Svetski dan čistih ruku,

- Kampanja „Zaštitimo se od gripa“,

- Svetski dan borbe protiv šećerne bolesti,

- Novembar – mesec borbe protiv bolesti zavisnosti.


57

Centar za promociju zdravlja ZJZS u saradnji sa Preventivnim centrom DZ Subotica i Gradskom organizacijom

Crvenog krsta već sedmu godinu organizuje i sprovodi akcije pod nazivom „Selu u pohode - Proveri svoje rizke,

kontroliši zdravlje“ u ruralnim područjima Subotice. U toku 2017. godine je realizovano 12 akcija. Cilj

održavanja ovih akcija je promovisanje zdravlja i zdravih stilova života, kao i mobilizacija stanovnika ovih

naselja na kontrolu zdravlja. Svakako je cilj i da se preventivna zdravstvena zaštita učini dostupna stanovnicima

van grada. Akcije su sprovedene u sledećim mesnim zajednicama: Čantavir, Bikovo, Bajmok, Novi Žednik,

Đurđin, Mala Bosna, Makova sedmica, Hajdukovo, Palić, Donji Tavankut, Verušić, i Peščara.

Štampanje vlastitog promotivnog materijala je realizovano i ove godine u manjem obimu zbog loše finansijske

situacije – Centar za promociju zdravlja 10 kom. (posteri povodom obeležavanja Nacionalnog i Svetskog dana

bez duvana) i Centar za higijenu i humanu ekologiju je štampao ukupno 10 komada (liflete povodom

obeležavanja Svetskog dana voda). U toku godine je Zavod distribuirao 9512 komada promotivnog materijala

koji je obezbeđen na nacionalnom nivou, od toga 6955 lifleta, 430 postera, 1769 brošura i 358 komada drugog

promotivnog materijala.

Kroz kontinuirani rad sa medijima sprovodila se i kontinuirana edukacija stanovništva, na različite teme o

zdravlju, u cilju podizanja vlastitih kapaciteta i osposobljavanja da rade na očuvanju i unapređenju vlastitog

zdravlja. Realizacija kontinuiranog rada sa mas medijima je veća od planiranog i zahtevanog broja za zavode

(150), ali je u skladu sa visokom realizacijom u dužem vremenskom periodu. Napominjemo da je u 2017. godini

promenjen način evidencije kontakata sa medijima i da stoga nije realno poređenje u odnosu na prethodni period.

(Tabela 4). Na realizaciju ima značajnog uticaja broj lokalnih i regionalnih medija u okrugu i uspostavljena

saradnja, koja u slučaju ZJZS odražava dostignut visok nivo poverenja i uspešne saradnje. Broj medija se menja,

ali je u Subotici duži period visok.

Tabela 69

KONTINUIRANA SARADNJA SA MEDIJIMA ZAVODA ZA JAVNO ZDRAVLJE SUBOTICA, 2016.-2017.

Godine

Saradnja sa mas medijima

broj priloga

na TV

broj priloga

na radiju

broj priloga

u štampi

broj pres

konferencija

broj priloga

na web stranicama

2016. 574 642 588 13 124

2017. 206 113 130 14 127

Saradnja pojedinih centara ZJZS sa lokalnim medijima i zaposlenih u ustanovama PZZ prikazana je tabelarno

(Tabela 70 i 71).

Tabela 70

RAD CENTARA ZJZS SA MAS MEDIJIMA U 2017. GODINI

Centri

PRILOZI ZA MAS MEDIJE

Novine RTV WEB

ZJZS

Press Monitoring

polena i

vazduha

Nedeljni izv.

o epidemiol.

situaciji

Ukupno

Promocija zdravlja 111 240 81 12 - - 444

Planiranje, analiza i

organizacija zz ...

- - 11 - - - 11

Prevencija i kontrola bolesti 15 62 - 2 - 52 131

Higijena i humana ekologija 4 17 3 - 32 - 56

UKUPNO: 130 319 95 14 32 52 642

Tabela 71

RAD PZZ SA MAS MEDIJIMA U 2017. GODINI

USTANOVE PZZ

PRILOZI ZA MAS MEDIJE

Novine RTV WEB strana Press UKUPNO

DZ SUBOTICA 36 201 3 9 249

DZ BAČKA TOPOLA 0 14 0 0 14

DZ MALI IĐOŠ 0 0 0 0 0

UKUPNO: 36 215 3 9 263

I pored manjih oscilacija u obimu pojedinih oblika zdravstveno-edukativnih i promotivnih aktivnosti evidentan

je visok nivo ukupnih promotivnih i edukativnih aktivnosti ZJZS, kao i obuhvat ciljnih grupa. Nosioci

celokupnih aktivnosti na realizaciji promocije zdravlja su zaposleni Centra za promociju zdravlja, a u

obeležavanje pojedinih datuma se uključuju i zaposleni iz Centra za prevenciju i kontrolu bolesti i Centra za

higijenu i humanu ekologiju.


58

3. Unapređenje zdravlja vulnerabilnih grupa

Centar za promociju zdravlja ZJZS održava visok nivo edukativnog rada sa mladima već duži vremenski period,

a u 2017. godini je edukativnim radom obuhvatio 16 osnovnih škola, 8 srednjih škola i 12 predškolskih ustanova.

Zaposleni ZJZS su ukupno održali 449 edukacija dece i učenika, od toga Centar za promociju zdravlja je

realizovao 442 edukacije, i to: 400 radionica (teme: pravilna ishrana, poremećaji ishrane kod adolescenata,

prevencija PAS, reklame i sponzorstvo, medijska pismenost, sistem disanja i štetnost pušenja, delovi tela, naša

čula, pranje zuba, fizička aktivnost, kako da očuvamo srce i pluća...), 30 predavanja (teme: prevencija PAS,

TBC, HPV, prevencija bolesti srca i krvnih sudova…) i 12 vršnjačkih edukacija (teme: pravilna ishrana i

poremećaji ishrane kod celijakije, prevencija PAS, pravilna ishrana i poremećaji ishrane kod adolescenata... ).

Zaposleni Centra za prevenciju i kontrolu bolesti su održali jednu edukaciju edukatora za srednjoškolce (tema:

HIV i hepatitis) i zaposleni Centra za higjenu i humanu ekologiju su održali 6 predavanja u srednjim školama

(teme: merenje buke u životnoj sredini i demonstracija merenja, gasna i tankoslojna hromatografija, GCMSD i

primena u određivanju pesticida, GC mikro ECD i njegova primena u određivanju pesticida). U odnosu na prošlu

godinu obuhvat osnovnih škola je veći za 43%, a broj predavanja i radionica je približno isti. Obuhvat učenika u

osnovnim školama je ukupno gledano na prošlogodišnjem nivou, iako je obuhvat dece radionicama nešto manji

od prošlogodišnjeg. Edukativni rad u srednjim školama je ostvaren sa većim obuhvatom škola, neznatno većim

brojem održanih radionica, kao i većim obuhvatom učenika radionicama u odnosu na prošlu godinu (26%). U

predškolskim ustanovama je manji broj radionica (16%), kao i obuhvat dece (7%).

Zdravstveno-edukativne aktivnosti zaposlenih Centra za promociju zdravlja u osnovnim i srednjim školama, kao

i predškolskim ustanovama su prikazane tabelarno (Tabela 72,73 i 74).

Tabela 72

REALIZACIJA ZDRAVSTVENO-EDUKATIVNOG RADA ZAPOSLENIH ZJZS U OSNOVNIM

ŠKOLAMA, 2016.-2017.

Godina Realizacija zdravstveno-edukativnog rada u osnovnim školama

broj škola broj predavanja

(uključene i

tribine)

broj učenika

obuhvaćenih

predavanjima

broj radionica broj učenika

obuhvaćenih

radionicama

2016. 9 21 626 142 1433

2017. 16 26 736 138 1355

Tabela 73

REALIZACIJA ZDRAVSTVENO-EDUKATIVNOG RADA ZAPOSLENIH ZJZS U SREDNJIM ŠKOLAMA,

2016.-2017.

Godina Realizacija zdravstveno-edukativnog rada u srednjim školama

broj škola broj predavanja

(uključene i

tribine)

broj učenika

obuhvaćenih

predavanjima

broj radionica broj učenika

obuhvaćenih

radionicama

2016. 6 22 395 5 119

2017. 8 23 382 7 163

Tabela 74

REALIZACIJA ZDRAVSTVENO-EDUKATIVNOG RADA ZAPOSLENIH ZJZS U PREDŠKOLSKIM

USTANOVAMA, 2016.-2017.

Godina broj objekata

u PU

B.Topola

broj objekata

u PU

Subotica

broj

roditelja

broj

radionica

broj

dece

broj

grupa

broj

tema

2016. 4 6 361 305 778 34 18

2017. 1 11 170 255 718 32 19

Kontinuirano se sprovodi evaluacija rezultata sprovedenog zdravsteno-vaspitnog rada kao i anketno ispitivanje o

zadovoljstvu sprovedenim edukacijama: roditelja i vaspitača u vrtićima, učenika i prosvetnih radnika u školama.

Evaluacioni rezultati u vrtićima u školskoj 2016./17. godini pokazuju da je procenat tačnih odgovara dece na 28

pitanja iz anketnog upitnika pre edukacije (na početku školske godine) iznosio 10,4%, a posle edukacije (na

kraju školske godine, tj. po završetku kompletnog programa) 79,4%. Prosečna ocena zadovoljstva vaspitača

kvalitetom sprovedene edukacije je 4,9. Prosečna ocena roditelja je 4,61.

Evaluacija rezultata zdravstveno-vaspitnog rada u osnovnim školama je sprovedena za učenike prvih i drugih

razreda i posebno za učenike trećih i četvrtih razreda (za Program pravilne ishrane). Procenat tačnih odgovara

učenika prvih i drugih razreda na 14 pitanja iz anketnog upitnika pre edukacije je iznosio 59,1%, a posle


59

edukacije, tj. po završetku kompletnog programa 91,6%. Procenat tačnih odgovora učenika trećih i četvrtih

razreda na 18 pitanja iz anketnog upitnika pre edukacije je iznosio 65,5%, a posle edukacije, tj. po završetku

kompletnog programa 90,0%. Prosečna ocena zadovoljstva nastavnika kvalitetom sprovedene edukacije je 4,93.

Prosečna ocena učenika je 4,84.

Rad savetovališta Zavoda za javno zdravlje Subotica

Savetovalište za odvikavanje od pušenja – Centar za promociju zdravlja

U toku 2017. godine u savetovalištu je realizovano 18 savetovanja, a 7 osoba se interesovalo i dobilo telefonsku

konsultaciju i savet za odvikavanje od pušenja. Za 3 (2Ž+1M) pušača je otvoren karton, korisnici su prošli

kompletan indvidualni petodnevni Program rada, dok se za 2 osobe (2Ž) nije otvorio karton jer nisu prošle ceo

program. Telefonskim putem se tokom cele godine redovno održava kontakt sa korisnicima savetovališta (nakon

1, 3, 6 i 12 meseci). Obavljeno je 8 konsultativnih telefonskih razgovora sa učesnicima savetovališta.

Po isteku jedne godine od posete savetovalištu sprovodi se evaluacija i sagledavanje uspešnosti odvikavanja.

Rezultati evaluacije rada Savetovališta u 2016. godini su sledeći: u savetovalištu je realizovano 5 savetovanja, 4

konsultativna razgovora i 9 telefonskih savetovanja sa pušačima koji nisu posetili savetovalište. Kompletan

petodnevni program je prošla 1 osoba muškog pola. U toku sprovođenja programa korisnik nije prestao da puši.

Nakon tri, šest, devet i dvanaest meseci od savetovanja i dalje puši 1 osoba. Korisnik koji je posetio

Savetovalište nije koristio pomoćna lekovita sredstva.

Savetovalište za DPST – Centar za prevenciju i kontrolu bolesti

Tokom 2017. godine u DPST savetovalištu je obavljeno ukupno 131 savetovanje i testiranje na HIV, 71

testiranje na HBsAg i 65 testiranja na HCV. Obavljeno je i 42 savetovanja i testiranja na sifilis i druge PPI.

Postignut je zadovoljavajući obuhvat u broju savetovanih i testiranih lica u poređenju sa obuhvatom u

poslednjih pet godina. Pored DPST po zahtevu klijenata i savetu lekara, savetovalište kontinuirano sprovodi

nadzor nad akcidentima sa PEP. U 2017. godini registrovana su 24 akcidenta nakon kojih su sprovedena

savetovanja i PEP. Savetoavlište obrađuje, evidentira u bazu podataka i analizira pojedinačne prijave i

slučajeve HIV infekcije, obolevanje i umiranje od AIDS-a i drugih PPI. Tokom izveštajnog perioda obrađene je

i analizirano 57 prijava obolevanja od PPI. U saradnji sa drugim institucijama, savetovalište kreira i sprovodi

zdravstveno-vaspitne programe za ciljane populacione grupe (mladi, školska i studentska populacija,

zdravstveni radnici, MSM, KSR), uspostavlja, održava i unapređuje saradnju sa drugim ustanovama

zdravstveno-socijalnog tipa, udruženjima i nevladinim organizacijama na polju prevencije HIV i PPI, podrške i

brige za osobe koje žive sa HIV-om. Takođe, sprovodi kampanje i obeležavanje važnih datuma vezanih za

prevenciju, unapređenje obuhvata testiranih i savetovanih; obavlja periodično izveštavanje i analizu postignutih

rezultata.

Savetovalište za pravilnu ishranu – Centar za higijenu i humanu ekologiju

U toku 2017. godine u Savetovalištu za pravilnu ishranu je obavljeno 95 prvih pregledа, 56 kontrolnih pregleda i

79 dijetetskih konsultacija. U odnosu na 2016. godinu broj prvih pregleda je manji za 18%, dok je ponovnih

pregleda bilo za 30% više. (Tabela 75)

Tabela 75

RAD U SAVETOVALIŠTU ZA PRAVILNU ISHRANU, 2016.-2015.

Savetovalište za

pravilnu ishranu

2017. 2016.

% ostvarenja

(2017./2016.)

Plan za 2017. % ostvarenja

plana

Prvi pregled 95 117 81.2% 115 82.6%

Kontrolni pregled 56 43 130.2% 45 124.4%

Projektne aktivnosti Centra za higijenu i humanu ekologiju u 2017.

Poseban program iz oblasti javnog zdravlja za teritoriju AP Vojvodine:

„Kontrola sadržaja natrijum-hlorida u obrocima organizovane društvene ishrane dece predškolskog

uzrasta i adolescenata u Vojvodini“

Izvor finansiranja: Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo, socijalnu politiku i demografiju

Opšti cilj:

Smanjenje unosa natrijum-hlorida dece predškolskog uzrasta i adolescenata sa ciljem smanjenja rizika za razvoj

hipertenzije, kardiovaskularnih i drugih bolesti za koje je dokazano da veliki unos soli predstavlja faktor rizika ili

doprinoseći činilac. Uspostavljanje institucionalne saradnje.

Specifični ciljevi:

• uspostavljanje partnerskog odnosa sa objektima u kojima postoji organizovana društvena ishrana za decu

predškolskog uzrasta i domovima učenika;


60

• praćenje sadržaja natrijum-hlorida u obrocima organizovane društvene ishrane dece predškolskog uzrasta i

adolescenata u domovima učenika u AP Vojvodini, po jedinstvenoj, međunarodno priznatoj metodi rada;

• prikupljanje, obrada i analiza podataka o sadržaju natrijum-hlorida u obrocima organizovane društvene

ishrane dece predškolskog uzrasta i adolescenata u do movima učenika u AP Vojvodini;

• kontrola sadržaja natrijum-hlorida u uzorcima industrijski proizvedenih namirnica koje se koriste u

ishrani dece predškolskog uzrasta i adolescenata u domovima učenika;

• podizanje nivoa svesti o značaju smanjenog unosa na trijum-hlorida u ishrani ljudi, putem rada u lokalnoj

zajednici.

Ciljna grupa: deca predškolskog uzrasta i adolescenti SBO/ Vojvodine.

Aktivnosti:

- Uspostavljanje institucionalne saradnje

-Održavanje seminara/radionica

-Laboratorijska analiza sadržaja natrijum-hlorida u obrocima društvene ishrane u PU

-Priprema izveštaja


61

16. ZARAZNE BOLESTI NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U

2017. GODINI

Analiza zaraznih bolesti Severnobačkog okruga u 2017. godini

Broj prikupljenih, epidemiološki obrađenih i analiziranih pojedinačnih i zbirnih prijava zaraznih bolesti

(bez gripa) u periodu od 01.01. do 31.12.2017. godine je iznosio 1868. U istom periodu 762 lica su oboljela od

gripa/oboljenja sličnih gripu, uz zabeleženu ukupnu stopu incidencije od 1426/100000. U 2017-toj godini od

zaraznih bolesti je umrla jedna osoba (bakterijska pneumonija), a stopa mortaliteta je iznosila 0,5/100000.

Najveći broj prijavljenih slučajeva zaraznih bolesti registrovan je putem zbirnih prijava zaraznih bolesti

– ukupno 92%.

Posmatrajući zarazne bolesti prema strukturi u celini, vodeću grupu su činile respiratorne zarazne

bolesti (91%), na drugom mestu su se našle crevne (5%), trećem seksualno prenosive bolesti (2%), a na četvrtom

parazitarna oboljenja (1%). Sve ostale zarazne bolesti, u strukturi oboljevanja, učestvuju sa manje od 1%.

(Grafikon 18)

Odnos crevnih i respiratornih zaraznih bolesti je iznosio 0,5:10, što se može okarakterisati kao veoma

povoljna epidemiološka situacija, kad su zarazne bolesti u pitanju.

U posmatranom periodu registrovane su 3 epidemije zaraznih bolesti, dve porodične i jedna u kolektivu.

U epidemijama je oboljelo 11 lica, od ukupno 307 eksponiranih.

Grafikon 18.

Procentualno učešće grupa zaraznih bolesti

Респираторне91%

Цревне

5%

Сексуалне

2%

Паразитарне1%

Векторске1%

Зоонозе0%

Остале0%


62

17. OBUHVAT REGISTROVANIH LICA OBAVEZNIM VAKCINAMA I IMUNIZACIJA PO EPIDEMIOLOŠKIM

INDIKACIJAMA NA TERITORIJI SBO U 2017. GODINI

Tabela 76

IMUNIZACIJA PROTIV TUBERKULOZE

Redni broj Opština Broj živorođenih Broj vakcinisanih %

1 Subotica 1553 1525 98.20

2 B. Topola 219 219 100.00

3 M. Iđoš 104 104 100.00

UKUPNO Okrug 1876 1848 98.51

Tabela 77

IMUNIZACIJA PROTIV DEČJE PARALIZE

Redni

br. Opština

Vakcinacija OPV Revakcinacija OPV

U 2. godini U 7. godini U 14. godini

Br. plan. Br.vakc. % Br. plan. Br. revakc. % Br. plan. Br. revakc. % Br. plan. Br. revakc. %

1 Subotica 1250 1204 96,32 1250 1208 96.64 1325 1266 95.55 1380 1313 95.14

2 B. Topola 220 211 95,91 230 223 96.96 240 237 98.75 280 275 98.21

3 M. Iđoš 90 88 97,78 90 89 98.89 110 106 96.36 120 115 95.83

Ukupno okrug 1610 1541 95.71 1620 1571 96.97 1703 1212 71.17 1776 1216 68.47


63

Tabela 78

IMUNIZACIJA PROTIV DIFTERIJE. TETANUSA I PERTUSISA

Redni

br. Opština

Vakcinacija DTP

Revakcinacija DTP

u 2. godini

Revakcinacija DT

u 7. godini

Revakcinacija DT

u 14. godini

Br. plan. Br.vakc. % Br.

plan.

Br.

revakc. %

Br.

plan.

Br.

revakc. %

Br.

plan.

Br.

revakc. %

1 Subotica 1250 1204 96.32 1250 1208 96.64 1325 1292 97.51 1380 1369 99.20

2 B. Topola 220 211 95.91 230 223 96.96 240 238 99.17 280 275 98.21

3 M. Iđoš 90 88 97.78 90 89 98.89 110 109 99.09 120 116 96.67

Ukupno okrug 1560 1503 96.35 1570 1520 96.81 1675 1639 97.85 1780 1760 98.88

Tabela 79

IMUNIZACIJA PROTIV MORBILA. RUBEOLE I PAROTITISA

Redni

br. Opština Vakcinacija MMP Revakcinacija MMP u 7. godini

Broj

planiranih

Broj

vakcinisanih. %

Broj

planiranih

Broj

revakcinisanih %

1 Subotica 1250 1186 94.88 1325 1262 95.24

2 B. Topola 230 220 95.65 240 230 95.83

3 M. Iđoš 90 85 94.44 110 108 98.18

Ukupno okrug 1620 1620 1520 93.83 1703 94.71


64

Tabela 80

IMUNIZACIJA PROTIV HEPATITISA B

Redni br. Opština

Hepatitis B vakcinacija u prvoj godini sa tri

doze Vakcin. sa

dve doze

Vakcin sa

jednom

dozom

Hepatitis B vakcinacija u 12. godini

sa tri doze Vakcin. sa

dve doze

Vakcin. sa

jednom

dozom Br. plan. Br.vakc. % Br. plan. Br.vakc. %

1 Subotica 1250 1206 96.48 481 123 442 420 95.02 8 4

2 B. Topola 220 212 96.36 73 21 300 244 81.33 50 2

3 M. Iđoš 90 88 97.78 32 8 0 0 0 0 0

Ukupno okrug 1560 1506 96.54 586 152 742 664 89.49 58 6

Tabela 81

IMUNIZACIJA PROTIV OBOLJENJA IZAZVANIH Haemophilusom influenzae tip b

Redni br. Opština Hib vakcinacija

Broj

planiranih

Broj

vakcinisanih %

1 Subotica 1250 1204 96.32

2 B. Topola 220 211 95.91

3 M. Iđoš 90 88 97.78

Ukupno okrug 1560 1503 96.35

Tabela 82

IMUNIZACIJA PROTIV TETANUSA POVREĐENIH LICA

Red.

Broj Opština

Ukupan

broj

povređenih

Broj povređenih lica koja su

potpuno vakc. odn. revakc. a kod

kojih je prošlo više od 10 god.od

poslednje primljene doze vakcine

(1 doza vakcine + HTIg)

(1)

Broj povređenih

lica koja nisu

vakc. koja su

nepotpuno vakc.

ili nemaju dokaze

o vakcinaciji

(2)

Broj lica kojima su

aplikovane 3 doze

vakcine + HTIg

(3)

Broj lica koja su

revakcinisana (4)

Ukupno

aplikovano

doza

vakcine

Ukupan broj lica

kojima je apl. HTIg

1 Subotica 3230 2099 990 141 531 4052 734

2 B. Topola 815 488 295 32 154 1092 12

3 M. Iđoš 542 326 197 19 79 695 0

Ukupno okrug 4587 2913 1482 192 764 5839 746


65

Tabela 83

IMUNIZACIJA PROTIV BESNILA

Red.

Broj Opština Br. povređenih HRIG+vakcina

Aplikovana

samo vakcina

Br. preekspoziciono

zaštićenih

Ukupno

vakcinisano

1 Subotica 12 12 0 0 12

2 B. Topola

3 M. Iđoš

Ukupno okrug 12 12 0 0 12

Tabela 84

IMUNIZACIJA PROTIV HEPATITISA B EKSPONIRANIH LICA

Red. Broj Opština Hemofil. Dijaliza*

Polni

partneri

HBs Ag +

IV

narkomani

Insulin.

zav. dijab.

Novorođenčad

HBs Ag+

majki*

Štićenici ust.

soc. zašt.**

Zdrav.

radnici

Učen. i stud.

zdrav. struke

Ukupno

vakcinisanih

1 ZJZ Subotica 0 10 2 5 0 0 29 152 0 198

2

3

Ukupno okrug 0 10 2 5 0 0 29 152 0 198

* Broj potpuno vakcinisanih obuhvata one koji su primili kompletnu seriju od 3. odnosno 4* doze (dijaliza-dvostruka doza za određeni uzrast)

** Ostale epidemiološke indikacije


66

Tabela 85

REZULTATI TESTIRANJA NA HbsAg

Red.

Broj

Opština

Dobrovoljni davaoci Trudnice Grupe iz rizika* Ukupno testirano

broj

testiranih

broj

pozitivnih

%

pozitivnih

broj

porođaja

broj

testiranih

%

tesiranih

broj

pozitivnih

%

pozitivnih

broj

testiranih

broj

pozitivnih

%

pozitivnih

broj

testiranih

broj

pozitivnih

%

pozitivnih

1

Opšta bolnica

Subotica 5755 0 0 1124 2 0.18 130 8 6.15 7009 10 0.14

2 DZ Bačka Topola

3 DZ Mali Iđoš

4 ZJZ Subotica 0 0 406 2 0.49 406 2 0.49

Ukupno okrug 5755 0 0 1124 2 0,18 536 10 1.87 7415 12 0.16

* hemofiličari. bolesnici na hemodijalizi. insulin zavisni dijabetičari. polni partneri HBsAg+ osoba. štićenici ustanova socijalne zaštite. zdravstveni radnici. učenici i studenti zdravstvene

struke. intravenski narkomani

Tabela 86

IMUNIZACIJA PROTIV GRIPA PREMA UZRASTU

Red.

Broj Opština

Uzrast Ukupno vakcinisanih

6 mes.– 4 god. 5-19 god. 20-64 god. 65 i više

1 DZ Subotica 17 36 1390 2854 4297

2 DZ Bačka Topola 4 6 174 805 989

3 DZ Mali Iđoš 0 3 57 260 320

Ukupno okrug 21 45 1621 3919 5606

Tabela 87

IMUNIZACIJA PROTIV GRIPA PO EPIDEMIOLOŠKIM I KLINIČKIM INDIKACIJAMA

Red. Broj Opština Kliničke

indikacije

Epidemiološke indikacije Ukupno

vakcinisano Gerontološki

centar

Ustanove socijalne

zaštite Zdravstvene ustanove Javne službe Stariji od 65 god.

1 DZ Subotica 1271 24 12 115 21 2854

2 DZ Bačka Topola 144 0 25 10 5 805

3 DZ Mali Iđoš 45 0 0 15 0 260

Ukupno okrug 1460 24 37 140 26 3919


67

Imunizacija na području Severnobačkog okruga u 2017. godini

Tokom 2017. godine na području Severnobačkog okruga postignut je visok vakcinalni obuhvat

obveznika u prvoj godini života od preko predviđenih 95% svim obaveznim vakcinama. Ostvarene vrednosti

vakcinalnog obuhvata su iznosile: imunizacija protiv tuberkuloze vakcinom BCG 98,51%; imunizacija protiv

dečije paralize, difterije, tetanusa, velikog kašlja i bolesti koju izaziva hemofilus influence tip b kombinovanom

petovalentnom vakcinom DTaP-IPV-Hib 96,35%; imunizacija protiv virusnog hepatitisa B vakcinom HB

96,54%.

Imunizacija protiv malih boginja, zaušaka i rubele koja se obavlja u drugoj godini života vakcinom

MMR sprovedena je sa obuhvatom od 94,97%.

Vakcinacija protiv virusnog hepatitisa B u dvanaestoj godini života imala je obuhvat od 89,49%.

Revakcinacija protiv dečije paralize, difterije, tetanusa, velikog kašlja i bolesti koju izaziva hemofilus

influence tip b kombinovanom petovalentnom vakcinom DTaP-IPV-Hib u drugoj godini života imala je

ostvarene vrednosti od 96,81%.

Revakcinacija protiv dečije paralize u sedmoj godini života vakcinom OPV imala je ostvarenje od

96,06% a revakcinacija obveznika istom vakcinom u četrnaestoj godini života imala je ostvarenje od 95,67%.

Revakcinacija protiv difterije i tetanusa u sedmoj godini života vakcinom DT imala je ostvarenje od

97,85%, dok je vakcinalni obuhvat obveznika u četrnaestoj godini života vakcinom dT iznosio 98,88%.

Revakcinacija vakcinom MMR u sedmoj godini života imala je ostvarenje od 95,52%.

Od ukupno pristiglih 5820 doza vakcine protiv gripa, utrošeno je 5606 doza, odnosno 96,32%.

Na području Severnobačkog okruga je tokom 2017. godine vakcinom protiv tetanusa (TT) nakon

povređivanja zaštićeno 4587 lice.

U 2017. godini je protiv virusnog hepatitisa B zaštićeno 198 odraslih osoba, a od ovog broja

zdravstveni radnici su činili 76,77 % vakcinisanih.

Tokom 2017. godine nije izvršena imunizacija 564 obveznika uzrasta od 0 do 14 godina života nekom

od predviđenih vakcina. U 77,62% slučajeva radilo se o nemedicinskim razlozima neimunizovanja.

Tokom 2017. godine Stručnom timu za kontraindikacije dospelo je pet prijava o neželjenim reakcijama na

prethodno datu vakcinu, od čega je Stručni tim izdao i jedno rešenje o postojanju trajne kontraindikacije za

imunizaciju vakcinom OPV.

Analiza bolničkih infekcija u 2017. godini.

Praćenje epidemiološke situacije bolničkih infekcija (BI) sprovodilo se je na osnovu studija

prevalencije i incidencije, prijava bolničkih infekcija, praćenja antimikrobne rezistencije, kao i redovnog i

vanrednog epidemiološkog nadzora.

Unapređenje epidemiološke situacije vezano za bolničke infekcije u zdravstvenim ustanovama

obavljano je kontinuirano tokom godine putem pružanja stručno-metodološke pomoći, pisanih mera i preporuka,

stručno-metodoloških uputstava i protokola za brzo otkrivanje, suzbijanje i kontrolu bolničkih infekcija i

ciljanim edukacijama zdravstvenog osoblja.

U periodu 01.01-31.12.2017. godine prijavljena su i analizirana 63 slučaja bolničkih infekcija kod isto

toliko pacijenta. Studijom incidencije registrovane su 53, a studijom prevalencije 10 bolničkih infekcija. U cilju

kontinuiranog nadzora, prevencije, ranog otkrivanja i suzbijanja bolničkih infekcija, obavljena su 24 obilazaka

zdravstvenih ustanova, uklljučujući i vanredni nadzor.

Najveći broj B.I. registrovan je na odeljenju hirurgije (29%), sledi JIL (15%) i ortopedija (14%), što je

uobičajeno za odeljenja sa povećanim rizikom. ( Grafikon 19)

Grafikon 19. Procentualno učešće B.I. po odeljenjima u Opštoj bolnici Subotica u 2017. godini

Hirurgija29%

JIL15%

Interno12%

Pulmologija11%

Ortopedija14%

Urologija11%

Ostalo8%


68

80% (50) analiziranih prijava bolničkih infekcija imalo je mikrobiološki potvrđene izolate. Kod 60%

mikrobioloških izolata (30) utvrđena je antibiotska rezistencija (Grafikon 20).

Grafikon 20. Najčešće izolovani sojevi u 2017. godini

Pseudomonas25%

Klebsiella 13%

Acinetobacter31%

Clostridium difficile

16%

Stafilokokus au15%

Tokom 2017. godine otkrivena je i analizirane jedna epidemije bolničkih infekcija (epidemija varičele).


69

18. REZULTATI ISPITIVANJA MIKROBIOLOŠKE I HEMIJSKE

ISPRAVNOSTI NAMIRNICA I PREDMETA OPŠTE UPOTREBE NA

TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

18.1 UVOD Stručnjaci koji rade u oblasti ocene zdravstvene ispravnosti hrane smatraju da je pojam apsolutno zdrave i

nekontaminirane hrane, tj. pojam tkz. „nultog rizika“ od kontaminenata u hrani nerealan, ali je tendencija u svim

zemljama sveta da se primenom savremenih naučnih saznanja u proizvodnji i kontroli namirnica prepoznaju

mogući rizici i svedu na najmanju moguću meru. Pored makro i mikronutrienata i nenutritivnih prirodnih

komponenti hrane, koje su često odgovorne za njene organoleptičke osobine i koje ih, globalno gledano, čine

biološki vrednim i prihvatljivim, u namirnicama se mogu naći i brojne druge supstance koje su manje ili više

štetne po zdravlje. Tu, pre svega, spadaju mikroorganizmi i njihovi toksini, aditivi i rezidui kontaminenata.

Dokazivanje prisustva ovih supstanci i njihovo određivanje čine osnovu ispitivanja zdravstvene ispravnosti (M.

O. Mirić, S. S. Šobajić: Zdravstvena ispravnost namirnica, 2002).

Vlada Republike Srbije je 2009. godine usvojila prvu Strategiju javnog zdravlja, polazeći od stava da je

zdravlje naroda od opšteg društvenog interesa i najznačajniji resurs za razvoj. Strategijom javnog zdravlja RS se

podržava ispunjavanje društvene brige za zdravlje ljudi i podstiče odgovornost države i društva u obezbeđenju

dobrobiti za sve građane putem unapređenja zdravlja i očuvanja zdrave životne i radne sredine. Delatnost javnog

zdravlja u oblasti životne sredine i zdravlja stanovništva obuhvata pored mnogobrojnih aktivnosti i kontrolu

zdravstvene ispravnosti namirnica.

18.2 METODOLOGIJA Kontrola bezbednosti hrane vrši se u okviru:

- monitoringa kojeg sprovodi Ministarstvo zdravlja-Pokrajinska sanitarna inspekcija, na osnovu Zakona o

bezbednosti hrane („Sl.glasnik RS“, br. 41/2009, čl.12), i to kontrolom: nove hrane, dijetetskih proizvoda,

dečije hrane-zamene za majčino mleko, dijetetskih suplemenata i soli za ishranu ljudi i proizvodnje aditiva,

aroma, enzimskih preparata neživotinjskog porekla i pomoćnih sredstava neživotinjskog porekla, kao i vode

za piće u originalnoj ambalaži (stona voda, mineralna voda i izvorska voda), kao i vode za javno snabdevanje

stanovništva vodom za piće, u svim fazama proizvodnje, prerade i prometa (promet na veliko, promet na

malo, uvoz na mestima carinjenja i izvoz);

- laboratorijskih analiza u skladu sa ugovorenim obavezama ili prema zahtevima korisnika usluga, odnosno

vlasnicima preduzeća, koja se bave proizvodnjom i prometom namirnica i predmeta opšte upotrebe, sa ciljem da

se proveri kvalitet i ispravnost sirovina i gotovih proizvoda;

- kontrole prema higijensko-epidemiološkim indikacijama (Zakon o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti

(„Sl.glasnik RS“, br. 15/2016);

i kontrole u skladu sa Zakonom o javnom zdravlju („Sl.glasnik RS“, br. 15/2016).

Prema Zakonu o zdravstvenoj ispravnosti predmeta opšte upotrebe („Sl.glasnik RS“, br. 92/2011, čl.3),

pod predmetima opšte upotrebe podrazumevaju se:

1) posuđe, pribor, uređaji, ambalaža i drugi materijali koji dolaze u kontakt sa hranom u skladu sa

Zakonom kojim se uređuje bezbednost hrane;

2) dečije igračke i predmeti namenjeni deci i odojčadi;

3) kozmetički proizvodi, kozmetički proizvodi sa posebnom namenom i ambalaža za pakovanje ovih

proizvoda;

4) predmeti koji pri upotrebi dolaze u neposredan kontakt sa kožom ili sluzokožom, predmeti za

ukrašavanje lica i tela, za pirsing i imitacija nakita.

Prema navedenom Zakonu „zdravstvena ispravnost predmeta opšte upotrebe jeste ispravnost u

pogledu deklaracije, sastava, senzornih svojstava, vrste i sadržaja štetnih materija, mikrobiološke

ispravnosti, kao i mogućnosti štetnog uticaja na zdravlje ljudi i životnu sredinu, u skladu sa ovim

Zakonom i drugim propisima“ (član 4, stav 1, redni broj 14).

Do donošenja podzakonskih akata prikupljanje podataka o zdravstvenoj ispravnosti predmeta

opšte upotrebe na teritoriji RS usklađeno je i sa odredbama Pravilnika o uslovima u pogledu zdravstvene

ispravnosti predmeta opšte upotrebe koji se mogu stavljeti u promet („Sl.list SFRJ“, br. 26/1983, 61/1984,

56/1986, 50/1989, 18/1991). Stoga se u izveštajnom obrascu nalaze grupe predmeta koje su definisane

navedenim Pravilnikom (posuđe i pribor za životne namirnice, ambalaža za životne namirnice, dečije

igračke, sredstva za održavanje lične higijene, negu i ulepšavanje lica i tela, sredstva za održavanje čistoće u

domaćinstvu, duvanske prerađevine i grupa ostalo).

Tumačenje rezultata mikrobiološke i fizičko hemijske ispravnosti predmeta opšte upotrebe

izvršeno je u skladu sa odredbama Zakona o zdravstvenoj ispravnosti predmeta opšte upotrebe

(„Sl.glasnik RS“, br. 92/2011) i Pravilnika o uslovima u pogledu zdravstvene ispravnosti predmeta opšte


70

upotrebe koji se mogu stavljeti u promet („Sl.list SFRJ“, br. 26/1983, 61/1984, 56/1986, 50/1989, 18/1991).

Laboratorijska ispitivanja namirnica i predmeta opšte upotrebe obavljaju se u u laboratorijama Zavoda

za javno zdravlje Subotica u skladu sa zakonski propisanim metodama, odgovarajućim SRPS standardima i

preporukama iz stručne literature. Laboratorije za ispitivanje su akreditovane po standardu SRPS ISO/IEC

17025:2006. Periodični i godišnji izveštaji o obimu i rezultatima monitoringa na teritoriji Severnobačkog okruga,

koje sačinjava Zavod za javno zdravlje Subotica, dostavljaju se Institutu za javno zdravlje „Dr Milan Jovanović

Batut“ i Institutu za javno zdravlje Vojvodine.

18.3 REZULTATI ISPITIVANJA

18.3.1 KONTROLA NAMIRNICA

U 2017. godini sa teritorije Severnobačkog okruga i iz uvoza ukupno je pregledano 403 uzorka

namirnica (29,5% manje u odnosu na 2016 (572)).

Izveštavanje se odnosi na rezultate kontrole 13 vrsta namirnica sa domaćeg terena i iz uvoza: 1) Početne

formule za odojčad; 2) Prelazne formule za odojčad; 3) Hrana za odojčad i malu decu; 4) Hrana za osobe na

dijeti za mršavljenje; 5) Hrana za posebne medicinske namene; 6) Hrana za osobe intolerantne na gluten; 7)

Zamene za so za ljudsku ishranu; 8) Dodaci ishrani-dijetetski suplementi; 9) So za ljudsku ishranu i proizvodnju

namirnica; 10) Aditivi; 11) Arome; 12) Enzimski preparati za prehrambene proizvode; 13) Pomoćna sredstva u

proizvodnji prehrambenih proizvoda i na kontrolu flaširanih voda domaćeg porekla i iz uvoza: 1) Prirodna

mineralna voda; 2) Prirodna izvorska voda; 3) Stona voda.

Od ukupnog broja (403) uzorka, 96,3% uzoraka su bili uzorci iz uvoza (388), a svega 15 uzoraka čine

namirnice sa domaćeg terena (3,7%).

U periodu januar-decembar 2017. godine kontrolom mikrobiološke ispravnosti obuhvaćeno je 365

uzoraka, što je za 32,6% manje nego u istom periodu 2016. godine (542 uzorka). Od ukupnog broja pregledanih

namirnica, 97,5% uzoraka je bilo iz uvoza (Uvoz: 356; Domaći: 9). Sa domaćeg terena, najveći broj uzoraka (8)

pripada vrsti namirnica – aditivi; pored aditiva kontrolisan je i 1 uzorak hrane - dodaci ishrani (dijetetski

suplementi).

Od ukupnog broja pregledanih namirnica iz uvoza (356), obuhvat kontrole prema vrstama namirnica je

sledeći: najviše uzoraka pripada vrsti namrnica - hrana za posebne medicinske namene (157 uzoraka, što čini

44,1%), zatim kontrolom su obuhvaćene i druge vrste namirnica- hrana za odojčad i malu decu (86 uzoraka),

prelazne formule za odojčad (57 uzoraka) i početne formule za odojčad (52 uzorka). U navedenom periodu je

izvršena kontrola 4 uzorka prirodne mineralne vode.

Tokom 2017, kao i prošle godine u istom periodu, nije zabeležena mikrobiloška neispravnost.

U 2017. godini kontrolom fizičko-hemijske ispravnosti obuhvaćeno je 377 uzoraka navedenih grupa

namirnica, što je za 33,3% manje nego u istom periodu 2016 (566). Od ukupnog broja pregledanih namirnica,

96,8% uzoraka je bilo iz uvoza (Uvoz: 365; Domaći: 12).

Zastupljenost namirnica po vrstama namirnica je sledeća: sa domaćeg terena - 10 uzoraka aditiva i 1

uzorak hrane - dodaci ishrani (dijetetski suplementi) i 1 uzorak soli za ljudsku ishranu i proizvodnju namirnica;

iz uvoza - hrana za posebne medicinske namene (157 uzoraka, što čini 43%), hrana za odojčad i malu decu (86

uzoraka), prelazne formule za odojčad (57 uzoraka), početne formule za odojčad (52 uzorka) i so za ljudsku

ishranu i prizvodnju namirnica (9 uzoraka). U navedenom periodu je izvršena kontrola 4 uzorka prirodne

mineralne vode.

Tokom 2017. godine zabeležena su 2 neispravna uzorka soli za ljudsku ishranu i proizvodnju

namirnica, zbog neodgovarajućeg sastava (zbog količine pepela). U odnosu na ukupan broj pregledanih

uzoraka na parametre fizičko-hemijske ispravnosti (365), neispravnost iznosi 0,5%.

18.3.2 KONTROLA PREDMETA OPŠTE UPOTREBE

U toku 2017. godine pregledano je ukupno 66 uzorka predmeta opšte upotrebe (Uvoz: 5; Domaći: 61),

što je za 46,3% manje u odnosu na broj uzoraka u istom periodu prošle godine (123).

Mikrobiološka ispravnost je kontrolisana kod 32 predmeta opšte upotrebe, što čini svega 34,4% uzoraka

u odnosu na prošlu godinu (93). Svi uzorci su bili sa domaćeg terena.

Od ukupnog broja pregledanih predmeta opšte upotrebe sa domaćeg terena, obuhvat kontrole prema

vrstama predmeta je sledeći: najviše su kontrolisana sredstva za održavanje lične higijene, negu i ulepšavanje

lica i tela (14 uzoraka) i ambalaža za životne namirnice (14 uzoraka), zatim sredstva za održavanje čistoće u

domaćinstvu (2 uzorka) i vrsta ostalo (2 uzorka).

Analizom predmeta opšte upotrebe je utvrđena mikrobiološka neispravnost kod 1 uzorka sredstva za

održavanje lične higijene, negu i ulepšavanje lica i tela, zbog nalaza većeg broja kvasnica i plesni. U odnosu na

ukupan broj pregledanih uzoraka (32) na mikrobiološke parametre, neispravnost iznosi 3,1%.

U 2017. godini analizirano je ukupno 57 uzorka predmeta opšte upotrebe (Uvoz: 5; Domaći: 52), što je

za 21,9% manje u odnosu na isti period prošle godine (73).


71

Sa domaćeg terena najviše je bilo uzoraka ambalaže za životne namirnice (35), zatim sredstava za

održavanje lične higijene, negu i ulepšavanje lica i tela (11 uzoraka), posuđa i pribora za životne namirnice (3

uzorka) i 2 uzorka sredstava za održavanje čistoće u domaćinstvu i 1 uzorak iz vrste dečije igračke. Iz uvoza je

pregledano 5 uzoraka ambalaža za životne namirnice.

Analizom uzoraka predmeta opšte upotrebe nije utvrđena fizičko-hemijska neispravnost.

18.3.3 POREĐENJE REZULTATA KONTROLE NAMIRNICA I PREDMETA OPŠTE UPOTREBE:

2016-2017.

Tabela 88

KONTROLA ZDRAVSTVENE ISPRAVNOSTI NAMIRNICA: 2016-2017.

2016. 2017.

Ukupno M FH Ukupno M FH

572 542 566 403 365 377

D U D U D U D U D U D U

23 549 19 523 17 549 15 388 9 356 12 365

0 2 n 0 0 0 2 n 0 2 n 0 0 0 2 n

Tabela 89

KONTROLA ZDRAVSTVENE ISPRAVNOSTI PREDMETA OPŠTE UPOTREBE: 2016-2017.

2016. 2017.

Ukupno M FH Ukupno M FH

123 93 73 66 32 57

D U D U D U D U D U D U

115 8 90 3 68 5 61 5 32 0 52 5

20 n 0 18 n 0 2 n 0 1 n 0 1 n 0 0 0

Legenda:

M - broj uzoraka kontrolisanih na mikrobiološku ispravnost

FH - broj uzoraka kod kojih su kontrolisani fizičko-hemijski parametri ispravnosti

n - broj neispravnih uzoraka

Tabela 90

ZDRAVSTVENA ISPRAVNOST NAMIRNICA NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA I IZ

UVOZA

Broj uzoraka 2016. 2017.

Mikrobiološko ispitivanje 542 365

Neispravni uzorci 0 0

% mikrobiološke neispravnosti 0% 0%

Fizičko-hemijsko ispitivanje 566 377


% fizičko-hemijske neispravnosti 0,3% 0,5%

Tabela 91

RAZLOZI NEISPRAVNOSTI ANALIZIRANIH NAMIRNICA

D O M A Ć I U Z O R C I (D)

Razlozi neispravnosti 2016.

(23)

2017.

(15)

Nije bilo neispravnih.

U V O Z (U)


(549)

2017.

(388)

Fizičko-hemijski

1. Neodgovarajući sastav 2 2

Napomena:

- Broj u zagradi označava broj pregledanih uzoraka u naznačenoj godini.

- Brojevi u kolonama (razlozi neispravnosti) ne moraju da se slažu sa brojem neispravnih uzoraka, jer jedan

uzorak može biti neispravan zbog više razloga neispravnosti.


72

Tabela 92

ZDRAVSTVENA ISPRAVNOST PREDMETA OPŠTE UPOTREBE NA TERITORIJI

SEVERNOBAČKOG OKRUGA I IZ UVOZA

Broj uzoraka 2016. 2017.

Mikrobiološko ispitivanje 93 32


% mikrobiološke neispravnosti 19,3% 3,1%

Fizičko-hemijsko ispitivanje 73 57


% fizičko-hemijske neispravnosti 2,7% 0%

Tabela 93

RAZLOZI NEISPRAVNOSTI ANALIZIRANIH PREDMETA OPŠTE UPOTREBE

D O M A Ć I U Z O R C I (D)


(115)

2017.

(61)

Mikrobiološki

1. Povećan broj aerobnih mezofilnih bakterija 16

2. Prisustvo bakterija Pseudomonas aeruginosa 3

3. Prisustvo bakterija Escherichia coli 1

4. Povećan broj kvasnica i plesni 1 1

Fizičko-hemijski

1. Veća konc. niskomol. organ. i neorg. supstanci 2

U V O Z (U)


(8)

2017.

(5)

Nije bilo neispravnih.

Napomena:

- Broj u zagradi označava broj pregledanih uzoraka u naznačenoj godini.

- Brojevi u kolonama (razlozi neispravnosti) ne moraju da se slažu sa brojem neispravnih uzoraka, jer jedan

uzorak može biti neispravan zbog više razloga neispravnosti.

18.4 ZAKLJUČAK I PREDLOZI MERA ZA POBOLJŠANJE

Izveštajni podaci o kontroli zdravstvene ispravnosti namirnica i predmeta opšte upotrebe (2016-2017)

ukazuju na neophodnost praćenja parametara zdravstvene ispravnosti namirnica i predmeta opšte upotrebe zbog

procene zdravstvenog stanja stanovništva Severnobačkog regiona u dužem vremenskom periodu (kako je i

odrađeno za petogodišnje periode: 2009-2013, 2010-2014, 2011-2015, 2012-2016).

Zavod za javno zdravlje Subotica će u sklopu svoje zdravstveno-preventivne delatnosti i nadalje

sprovoditi sledeće aktivnosti:

• praćenje parametara ispravnosti (mikrobioloških i fizičko-hemijskih) namirnica i predmeta opšte upotrebe u

skladu sa važećim zakonskim propisima;

• pravovremeno reagovanje u slučaju pozitivnih nalaza (prisustva mikrobiološke i biološke kontaminacije i

rezidua hemijske kontaminacije), obaveštavanjem nadležnih institucija;

• zdravstveno-promotivni rad kao vid edukacije stanovništva (putem informisanja, savetovanja i obuka

stanovništva) o značaju zdravstvene bezbednosti namirnica i predmeta opšte upotrebe, odnosno mogućim

rizicima po zdravlje ljudi u slučaju odstupanja od propisanih normi;

• zdravstveno-promotivni rad sa subjektima u proizvodnji i prometu hrane, zasnovanog na principima HACCP i

dobre higijenske i proizvođačke prakse.


73

19. REZULTATI ISPITIVANJA ZDRAVSTVENE ISPRAVNOSTI VODE ZA

PIĆE NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017. GODINI

19.1 UVOD

Zdravstveno ispravna voda za piće je jedan od osnovnih preduslova zdravlja. Snabdevanje potrošača

zdravstveno ispravnom vodom za piće, u dovoljnim količinama, podiže na viši nivo zdravstveno stanje

stanovništva, poboljšava uslove života i unapređuje životnu sredinu u celini. Po kriterijumu Svetske zdravstvene

organizacije pristup vodosnabdevanju i kvalitet vode za piće nalaze se među 12 osnovnih pokazatelja

zdravstvenog stanja stanovništva.

Voda koja služi za javno snabdevanje stanovništva ili za proizvodnju namirnica namenjenih prodaji

treba da odgovara propisanim standardima sa ciljem prevencije i zaštite zdravlja ljudi. Zdravstvena bezbednost

vode za piće podrazumeva mikrobiološku i fizičko-hemijsku ispravnost vode za piće, zaštitu izvorišta, bezbedno

snabdevanje i rukovanje vodom za piće, koje sprečava sekundarno zagađenje izvorišta, zona sanitarne zaštite i

prečišćene vode za piće.

19.2 METODOLOGIJA

Zavod za javno zdravlje Subotica vrši sistematsku kontrolu higijenske ispravnosti vode za piće iz

komunalnih vodovodnih sistema u opštinama Severnobačkog okruga: grada Subotice i prigradskih naselja

opštine Subotica, grada Bačke Topole i prigradskih naselja opštine Bačka Topola, i 3 naselja u opštini Mali Iđoš.

U skladu sa Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode za piće, kontroliše se i higijenska ispravnost vode za piće

u objektima od javno-zdravstvenog značaja (obrazovno-vaspitni, zdravstveni, turističko-ugostiteljski,

saobraćajni, itd.).

Uzorkovanje, laboratorijska ispitivanja i tumačenje rezultata ispitivanja vrše se na osnovu važeće

zakonske regulative. Laboratorije za ispitivanje vode Zavoda za javno zdravlje Subotica su akreditovane po

standardu SRPS ISO/IEC17025:2006.

Kontrolom zdravstevene ispravnosti vode za piće u toku 2017. godine je obuhvaćeno 33 javna

komunalna vodovoda: 2 gradska (Subotica i Bačka Topola) i 31 seoski vodovod. U opštini Subotica je

kontrolisana voda iz 13 seoskih vodovoda, na teritoriji Bačke Topole iz 15 seoskih vodovoda, a na teritoriji

opštine Mali Iđoš su kontrolisana 3 seoska vodovoda.

Oblast higijenske i zdravstvene ispravnosti vode za piće regulisana je:

• Zakonom o javnom zdravlju („Sl. glasnik RS“, br. 15/2016)

• Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti („Sl. glasnik RS“, br. 15/2016)

• Zakon o bezbednosti hrane („Sl. glasnik RS“, br. 41/2009)

• Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode za piće („Sl. list SRJ“, br. 42/1998 i 44/1999)

• Pravilnikom o načinu uzimanja uzoraka i metodama za laboratorijsku analizu vode za piće („Sl.list SFRJ“,

br. 33/1987)

• Zakonom o vodama („Službeni glasnik RS“, br. 30/10 i 93/12)

• Pravilnikom o načinu određivanja o održavanja zona sanitarne zaštite izvorišta vodosnabdevanja

(„Sl.glasnik RS“, br.92/2008)

U uzorcima vode za piće ispituju se mikrobiološki i fizičko-hemijski pokazatelji prema vrstama

laboratorijskih pregleda: osnovnom (A), periodičnom (B), novi zahvat vode (V) i higijensko-epidemiološkim

indikacijama (G), i u skladu sa godišnjim planom uzorkovanja.

Rezultati ispitivanja se dostavljaju Odeljenju sanitarne inspekcije u Subotici, koja nalaže sprovođenje

adekvatnih mera.

Na osnovu prikupljenih i evidentiranih podataka o rezultatima obavljenih ispitivanja sačinjavaju se i

dostavljaju mesečni i godišnji izveštaji referentnoj ustanovi, IZJZ Srbije „Dr Milan Jovanović-Batut“, u skladu

sa propisanom metodologijom izveštavanja. Godišnji izveštaji se šalju i Institutu za javno zdravlje Vojvodine.


Tokom 2017. godine ukupno je uzorkovano 2536 uzoraka vode za piće iz javnih vodovoda na

mikrobiološku ispravnost, dok je u istom periodu 2016. godine kontrolisano 2394 uzoraka. Obim mikrobiološke

kontrole je u 2017. godine veći za 5,9% u odnosu na prošlu godinu.

U posmatranom periodu je utvrđena mikrobiološka neispravnost 230 uzoraka (9,1%) vode za piće iz

javnih vodovoda. Evidentiran je porast mikrobiološke neispravnosti u odnosu na isti period 2016. godine, tokom

kojeg je bilo 167 (6,9%) mikrobiološki neispravnih uzoraka. Rezultati kontrole su prikazani u Tabeli 1.


74

Tabela 94

KONTROLA MIKROBIOLOŠKE ISPRAVNOSTI VODE ZA PIĆE U SBO

Naselje

Broj

ispitivanih

uzoraka

Mikrobiološki

ispravni uzorci

Mikrobiološki neispravni

uzorci

Broj % Broj %

2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016.

Subotica – gradski

vodovod 1332 1258 1174 1171 88,1 93,1 158 87 11,9 6,9

Subotica – seoski

vodovodi 653 622 620 577 94,9 92,8 33 45 5,1 7,2

Bačka Topola – gradski

vodovod 171 172 159 169 92,9 98,3 12 3 7,0 1,7

Bačka Topola – seoski

vodovodi 276 232 259 205 93,8 88,4 17 27 6,2 11,6

Mali Iđoš – seoski

vodovodi 104 110 94 105 90,4 95,5 10 5 9,6 4,5

Ukupno u Okrugu 2536 2394 2306 2227 90,9 93,1 230 167 9,1 6,9

Uzroci mikrobiološke neispravnosti su prikazani u Tabelama: 2,3,4,5 i 6.

U jednom uzorku može da se registruje više razloga neispravnosti istovremeno.

Tabela 95

UZROCI MIKROBIOLOŠKE NEISPRAVNOSTI – GRADSKI VODOVOD SUBOTICA

Parametar neispravnosti

2017. 2016.

Neispravni uzorci (158) Neispravni uzorci (87)

Broj % Broj %

Povećan broj aerobnih mezofilnih bakterija 148 93,7 77 88,5

Prisustvo/veći broj koliformnih bakterija 18 11,4 9 10,3

Nalaz koliformnih bakterija fekalnog porekla 10 6,3 5 5,7

Nalaz streptokoka/enterokoka fekalnog porekla 3 1,9 3 3,4

Nalaz Pseudomonas aeruginosa 8 5,1 11 12,6

Nalaz sulfitoredukujućih klostridija 2 1,3 1 1,1

Tabela 96

UZROCI MIKROBIOLOŠKE NEISPRAVNOSTI – GRADSKI VODOVOD BAČKA TOPOLA


2017. 2016.

Neispravni uzorci ( 12) Neispravni uzorci (3)

Broj % Broj %

Povećan broj aerobnih mezofilnih bakterija 4 33,3 3 100

Prisustvo/veći broj koliformnih bakterija 2 16,7 0 -

Nalaz koliformnih bakterija fekalnog porekla 0 0 0 -

Nalaz streptokoka/enterokoka fekalnog porekla 2 16,7 0 -


Nalaz sulfitoredukujućih klostridija 0 0 0 -

Tabela 97

UZROCI MIKROBIOLOŠKE NEISPRAVNOSTI – SEOSKI VODOVODI SUBOTICE


2017. 2016.


Broj % Broj %




Nalaz streptokoka/enterokoka fekalnog

porekla 3 9,1 12 26,7


Nalaz sulfitoredukujućih klostridija 2 6,1 2 4,4


75

Tabela 98

UZROCI MIKROBIOLOŠKE NEISPRAVNOSTI – SEOSKI VODOVODI BAČKE TOPOLE


2017. 2016.


Broj % Broj %





porekla 7 41,2 2 7,4



Tabela 99

UZROCI MIKROBIOLOŠKE NEISPRAVNOSTI – SEOSKI VODOVODI MALOG IĐOŠA


2017. 2016.


Broj % Broj %

Povećan broj aerobnih mezofilnih bakterija 7 70 3 60,0

Prisustvo/veći broj koliformnih bakterija 3 30 0 -

Nalaz koliformnih bakterija fekalnog porekla 2 20 0 -


porekla 2 20 1 20,0

Nalaz Pseudomonas aeruginosa 0 0 1 20,0


Tokom 2017. godine na fizičko-hemijsku ispravnost je analizirano 1969 uzoraka vode za piće iz javnih

vodovoda, dok je u istom periodu 2016. godine kontrolisano 1948 uzoraka.

Rezultati kontrole fizičko-hemijske ispravnosti vode za piće su prikazani u Tabeli 7.

Tokom izveštajnog perioda utvrđena je fizičko-hemijska neispravnost kod 856 (43,5%) uzoraka vode

za piće iz javnih vodovoda. U istom periodu 2016. godine procenat fizičko-hemijske neispravnosti je iznosio

40,7% (793 neispravnih uzoraka).

Tabela 100

KONTROLA FIZIČKO-HEMIJSKE ISPRAVNOSTI VODE ZA PIĆE U SBO

Naselje

Broj

ispitivanih

uzoraka

Fizičko-hemijski ispravni

uzorci

Fizičko-hemijski neispravni

uzorci

Broj % Broj %

2017. 2016. 2017. 2016 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016.

Subotica –gradski

vodovoda 972 946 807 780 83,1 82,5 165 166 16,9 17,5

Subotica –seoski

vodovodi 690 664 255 260 37 39,2 435 404 63 60,8

Bačka Topola –gradski

vodovod 145 152 21 78 14,5 51,3 124 74 85,5 48,7

Bačka Topola –seoski

vodovodi 78 98 7 23 9 23,5 71 75 91,1 76,5

Mali Iđoš –seoski

vodovodi 84 88 23 14 27,4 16,0 61 74 72,6 84,0

UKUPNO u Okrugu 1969 1948 1113 1155 56,5 59,3 856 793 43,5 40,7

Uzroci fizičko-hemijske neispravnosti vode za piće po vodovodima pojedinih naselja prikazani

su u Tabelama: 8,9,10,11 i12.

U jednom uzorku može da se registruje više razloga neispravnosti istovremeno.


76

Tabela 101

UZROCI FIZIČKO-HEMIJSKE NEISPRAVNOSTI – GRADSKI VODOVOD SUBOTICA


2017. 2016.


Broj % Broj %

Povećana koncentracija gvožđa 100 60,6 80 48,2

Povećana koncentracija amonijaka 133 80,6 106 63,8

Povećana koncentracija arsena 17 10,3 19 11,4

Prisustvo boje 37 22,4 24 14,5

Povećana mutnoća 30 18,2 17 10,2

Prisustvo mirisa 9 5,5 47 28,3

Povećana koncentracija nitrita 0 0 1 0,6

Povećana koncentracija rezidual.hlora 0 0 27 16,3

Tabela 102

UZROCI FIZIČKO-HEMIJSKE NEISPRAVNOSTI – GRADSKI VODOVOD BAČKE TOPOLE


2017. 2016.


Broj % Broj %


Povećana koncentracija amonijaka 93 75 33 44,6





Tabela 103

UZROCI FIZIČKO-HEMIJSKE NEISPRAVNOSTI – SEOSKI VODOVODI SUBOTICE


2017. 2016.


Broj % Broj %



Povećana koncentracija arsena 4 0,9 15 3,7




Povećana koncentracija rezidual.hlora 0 0 6 1,5

Povećana koncentracija nitrita 3 0,7 2 0,5

Povećana koncentracija mangana 0 0 3 0,7

Tabela 104

UZROCI FIZIČKO-HEMIJSKE NEISPRAVNOSTI – SEOSKI VODOVODI BAČKE TOPOLE


2017. 2016.


Broj %

Broj %








Povećana koncentracija arsena 0 0 3 4,0


77

Tabela 105

UZROCI FIZIČKO-HEMIJSKE NEISPRAVNOSTI – SEOSKI VODOVODI OPŠTINE MALI IĐOŠ


2017. 2016.


Broj % Broj %







19.4 DISKUSIJA I ZAKLJUČCI

Na osnovu rezultata ispitivanja vode za piće iz javnih vodovoda na teritoriji Severnobačkog okruga u

2017. godine može se zaključiti sledeće:

Na nivou Severnobačkog okruga beleži se udružena neispravnost vode, jer je ukupna mikrobiološka

neispravnost ispitivanih uzoraka iznad 5%, a ukupna fizičko-hemijska neispravnost iznad 20% (Tabele: 1 i

7).

U vodi gradskog vodovoda Subotice se beleži najveća mikrobiološka neispravnost, 11,9%, takođe i

značajniji porast u odnosu na prošlu godinu (6,9%). Fizičko-hemijski neispravnih uzoraka vode je bilo

manje od 20% (16,9%, 2016: 17,5) (Tabele: 1 i 7).

Pored gradskog vodovoda Subotice i drugi vodovodi imaju mikrobiološku neispravnost iznad 5%. Seoski

vodovodi Subotice neznatno prekoračuju ovu vrednost. Veća mikrobiološka neispravnost u odnosu na

prošlu godinu je zabeležena u gradskom vodovodu Bačka Topola i seoskom vodovodu Mali Iđoš, dok je u

seoskim vodovodima Bačke Topole zabeleženo manje mikrobiloški neispravnih uzoraka (2016: 11,6%).

Gradski vodovod Bačke Topole, kao i seoski vodovodi Subotice, Bačke Topole i Malog Iđoša se svrstaju u

vodovode sa fizičko-hemijskom neispravnošću, značajno iznad 20%. Porast fizičko-hemijske neispravnosti

u odnosu na prošlu godinu je evidentiran u seoskim vodovodima Subotice i Bačke Topole i gradskom

vodovodu Bačka Topola (Tabele: 1 i 7).

Kvalitet vode iz gradskih vodovodnih sistema koji se snabdevaju prerađenom vodom je, kako u

bakteriološkom, tako i u fizičko-hemijskom pogledu odgovarao propisanim normama, uz retka odstupanja,

koja nisu bila značajna iz aspekta uticaja na zdravlje korisnika (deo grada Subotice i Bačka Topola).

Najčešća odstupanja od mikrobioloških normi se registruju kao povećan broj Aerobnih mezofilnih bakterija

(preko 90% svih uzroka mikrobiološke neispravnosti vode gradskog vodovoda Subotice, Tabela 2). Ovaj

parametar spada u opšte mikrobiološke indikatore i pokazuje efikasnost tretmana vode i primenjenog

postupka dezinfekcije.

U gradskom vodovodu Bačka Topola je evidentirano prisustvo većeg broja koliformnih bakterija,

streptokoka fekalnog porekla i bakterija Pseudomonas aeruginosa, u više uzoraka u odnosu na 2016. godinu

(Tabela 3).

U slučajevima kada se u vodi utvrdilo prisustvo bakterija indikatora fekalnog zagađenja, odmah je

obaveštavano Odeljenje sanitarne inspekcije u Subotici. Takva voda se nije dozvoljavala za piće i pripremu

hrane do provere efektivnosti primenjenih mera dezinfekcije.

Na osnovu rezultata fizičko-hemijskih ispitivanja, najčešće odstupanje od propisanih normi je, kao i

prethodne godine, registrovano u pogledu sledećih parametara: prisustvo boje, mirisa, povećana mutnoća,

povećana koncentracija gvožđa, mangana, amonijaka i arsena.

U cilju obezbeđenja higijenski i zdravstveno ispravne vode za piće, a samim tim i smanjenja rizika po

zdravlje potrošača, za naredni period se predlaže:

Nastavak kontinuiranog praćenja zdravstvene ispravnosti vode u skladu sa važećim propisima.

Implementacija adekvatnih tehničko-tehnoloških rešenja za efikasno prečišćavanje vode namenjene za

ljudsku upotrebu. U delu Subotice koja se snabdeva netretiranom vodom, kao i u prigradskim naseljima

(osim Čantavira, Višnjevca i Bačkih Vinograda), neophodno je kondicioniranje vode u cilju snižavanja

koncentracije arsena na dozvoljeni nivo.

Redovno tehničko održavanje vodovodnih sistema i poboljšanje kvaliteta distributivne mreže komunalnih

vodovoda.


78

20. REZULTATI ISPITIVANJA MIKROBIOLOŠKE I FIZIČKO-HEMIJSKE

KONTROLE VODE BAZENA NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG

OKRUGA U 2016. GODINI

20.1 UVOD

Higijenska ispravnost bazenske vode zavisi od kvaliteta ulazne vode, broja kupača, poštovanja

higijenskog režima ponašanja kupača, primenjenog tretmana za prečišćavanje vode, adekvatne dezinfekcije

vode, adekvatnog održavanja površina i prostorija javnog bazena. Rizike možemo podeliti na fizičke (opasnosti

od povređivanja, davljenja, sunčanice), hemijske i mikrobiološke. Rizik po zdravlje je utoliko veći, ukoliko je

broj kupača veći, a vodena zapremina objekta manja i slabije protočna, naročito pri visokim spoljnim

temperaturama i neadekvatnom održavanju higijene objekta i nehigijenskom ponašanju kupača.

Putevi ekspozicije su direktna ingestija vode, udisanje vodenog aerosola i isparljivih materija i kontakt

preko kože. Kontaminirana bazenska voda, kod osetljive populacije, može dovesti do zdravstvenih tegoba u vidu

crevnih infekcija, iritacije kože i sluzokože, naročito oka, uha i disajnih puteva.

Izveštaj o rezultatima praćenja zdravstvene ispravnosti vode iz javnih bazena ima za cilj da prikaže

mikrobiološki i fizičko-hemijski kvalitet vode iz javnih bazena na teritoriji Severnobačkog Okruga i ukaže na

zdravstveni aspekt kvaliteta vode iz javnih bazena.

20.2 METODOLOGIJA

Zavod za javno zdravlje Subotica obavlja kontrolu higijenske ispravnosti bazenskih voda na teritoriji

Severnobačkog okruga.

Na osnovu člana 16. stav 10. Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti („Službeni glasnik RS”,

broj 15/2016), objavljen je Pravilnik o zdravstvenoj ispravnosti bazenskih voda ("Službeni glasnik RS", br.

30/2017 od 31.3.2017. godine), koji je stupio na snagu 8.4.2017. Ovim Pravilnikom propisuju se bliži uslovi o

zdravstvenoj ispravnosti bazenskih voda. Na osnovu člana 5. ovog Pravilnika, Zavod za javno zdravlje Subotica

ima obavezu praćenja, analize i izveštavanje o zdravstvenoj ispravnosti bazenskih voda. Praćenje i analiza

bazenske vode u bazenu javnog kupališta obavlja se najmanje jednom nedeljno, tokom vremenskog perioda u

kom je kupalište otvoreno za kupače (član 6. Pravilnika). Osim navedene nedeljne dinamike, praćenje i analiza

bazenske vode obavlja se i:

1) pre početka korišćenja bazena nakon njegove izgradnje ili rekonstrukcije;

2) pre početka korišćenja bazena na početku sezone kupanja ili pre ponovnog početka korišćenja, tj. nakon

preduzimanja korektivnih mera nad bazenskom vodom;

3) u postupku službene kontrole.

U „Službenom glasniku RS“, br. 97/2017. objavljen je Pravilnik o zdravstvenoj ispravnosti bazenskih voda, koji

je stupio na snagu 9.11.2017. Promena u odnosu na Pravilnik iz marta je u članu 6: „Sistematsko praćenje i

analiza bazenske vode obavlja se učestalošću koja se određuje na osnovu indikacija, pri čemu učestalost ne može

biti manja od jednom mesečno. Indikacije su:

1) vrsta kupališta (otvoreno ili zatvoreno);

2) vremenski period koji određuje sezonu kupanja;

3) očekivani maksimalni dnevni broj kupača u bazenu tokom sezone kupanja;

4) tehničko-tehnološka opremljenost kupališta, organizaciona i kadrovska osposobljenost subjekta koji upravlja

kupalištem.

O rezultatima ispitivanja sačinjavaju se i dostavljaju šestomesečni i godišnji izveštaji u skladu sa

propisanom metodologijom izveštavanja od strane IZJZ Srbije „Dr Milan Jovanović Batut“, u okviru programa

od Opšteg interesa Ministarstva zdravlja „Praćenje faktora rizika iz životne sredine”, „Evidentiranje, prikupljanje

i analiza podataka o zdravstvenoj ispravnosti vode za piće, površinskih voda koje se zahvataju za

vodosnabdevanje i koriste za rekreaciju i voda iz javnih bazena”.

Kroz svakodnevnu saradnju, o rezultatima kontrole bazenske vode se izveštava i Odeljenje sanitarne

inspekcije u Subotici, koje nalaže sprovođenje potrebnih mera u slučaju potrebe.


Tokom 2017. godine mikrobiološki je analizirano 293 uzorka bazenske vode iz otvorenih/zatvorenih

bazena. U istom periodu 2016. godine kontrolisan je 161 uzorak. Obim kontrole u 2017. godini je veći za 82%.

Razlog za to je primena odredbi novog Pravilnika o zdravstvenoj ispravnosti bazenskih voda.

U 2017. godini pregledano je 20 uzoraka vode iz hidromasažnih kada, koje se nalaze u sklopu hotela ili

velnes/spa centara.


79

U 2017. godine je utvrđena mikrobiološka neispravnost 36 uzoraka (12,2%) bazenske vode

(otvoreni/zatvoreni bazeni: za građanstvo ili za korisnike hotelskih usluga), dok je u istom periodu 2016. godine

zabeležena mikrobiološka neispravnost 3 uzorka (1,8%). Podaci nisu u potpunosti uporedivi, s obzirom da se

zahtevi novog Pravilnika razlikuju od dosadašnjeg načina kontrole i interpretacije rezultata ispitivanja. Primena

nove zakonske regulative za bazenske vode dovela je do povećanja obima ispitivanja, kao i do promene nekih

od parametara ispitivanja. Odvojeni su parametri zdravstvene ispravnosti bazenske vode i parametri pokazatelji.

Mikrobiološki parametri, osim broja bakterija, su svrstani u parametre zdravstvene ispravnosti bazenske vode. U

slučajevima bakteriološke neispravnosti, bazenska voda je proglašavana zdravstveno neispravnom i odmah je

obaveštavano Odeljenje sanitarne inspekcije u Subotici. U svim slučajevima kada je bilo odstupanja od

normiranih vrednosti date su preporuke.

Razlozi mikrobiološke neispravnosti su: povećan broj Aerobnih mezofilnih bakterija (iznad 200), nalaz

većeg broja koliformnih bakterija i nalaz bakterija: Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus

aureus. Tokom izveštajnog perioda analizirano je 7 uzoraka bazenske vode na prisustvo Legionellae

pneumophilae. Nije utvrđeno prisustvo Legionellae pneumophilae u pregledanim uzorcima.

Tokom 2017. izvršena su fizičko-hemijska ispitivanja u svim uzorcima bazenske vode (293), što je

takođe značajno veći broj uzorka u odnosu na prošlu godinu.

Utvrđeno je odstupanje od normi za fizičko-hemijske pokazatelje kvaliteta kod 74 uzorka (25,2%) bazenskih

voda.

Prema zahtevima novog Pravilnika, fizičko-hemijski parametri su svrstani u parametre pokazatelje, stoga nisu

svi uzorci sa fizičko-hemijskom neispravnošću proglašavani zdravstveno neispravnim (prema čl.8 Pravilnika:

«Bazenska voda može da se oceni zdravstveno ispravnom i u slučaju prekoračenja vrednosti parametra iz

Priloga 2 ovog pravilnika, uzimajući u obzir prekoračenje vrednosti analiziranog parametra iznad propisane

granice i rizik po zdravlje ljudi koji obavljaju rekreaciju i sportske aktivnosti u bazenskoj vodi.»).

Razlozi fizičko-hemijske neispravnosti koji su evidentirani u ispitivanim uzorcima su sledeći: veće vrednosti

hlorida, povećana oksidabilnost, odstupanje pH vrednosti i rezidualnog hlora.

U svim slučajevima kada je bilo odstupanja od propisanih vrednosti date su preporuke.

Utvrđena je neispravnot 4 uzorka vode iz hidromasažnih kada (20%). Uzorci nisu odgovarali

zahtevima Pravilnika zbog odstupanja fizičko-hemijskih parametara (veća vrednost hlorida i povećana

oksidabilnost), a 2 uzorka nisu odgovarala i zbog mikrobiološke neispravnosti (veći broj Aerobnih mezofilnih

bakterija i nalaza bakterija Pseudomonas aeruginosa).

Tabela 106

REZULTATI MIKROBIOLOŠKOG ISPITIVANJA BAZENA

Naselje/bazen

Broj

ispitivanih

uzoraka

Mikrobiološki ispravni

uzorci

Mikrobiološki neispravni

uzorci

n % n %

2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016.

JKP Stadion - Bazen

Dudova šuma Subotica 70 57 63 57 90 100 7 0 10 0

SRC Prozivka Subotica 102 94 96 94 94,1 100 6 0 5,8 0

Park Palić 53 3 47 1 88,6 33,3 6 2 11,3 66,7

Kamping Detour Palić 1 2 1 1 100 50,0 0 1 0 50,0

Palić resort 26 0 24 0 92,3 0 2 0 7,6 0

MZ Stara Moravica 30 4 18 4 60 100 12 0 40 0

Ostalo (u sklopu hotela) 11 0 8 0 72,7 0 3 0 27,2 0

Cvetni salaš 0 1 0 1 0 100 0 0 0 0

UKUPNO u Okrugu 293 161 257 158 87,7 98,1 36 3 12,2 1,8


80

Tabela 107

REZULTATI FIZIČKO-HEMIJSKOG ISPITIVANJA BAZENA

Naselje/bazen

Broj

ispitivanih

uzoraka

Fizičko-hemijski ispravni

uzorci

Fizičko-hemijski

neispravni uzorci

n % n %

2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016. 2017. 2016.

JKP Stadion - Bazen

Dudova šuma Subotica 70 57 62 57 88,5 100 8 0 11,4 -

SRC Prozivka Subotica 102 94 79 94 77,4 100 23 0 22,5 -

Park Palić 53 3 32 1 60,3 33,3 21 2 39,6 66,7

Kamping Detour Palić 1 2 1 2 100 100 0 0 0 -

Palić resort 26 0 23 0 88,4 3 11,5

MZ Stara Moravica 30 4 11 3 36,6 75,0 19 1 63,3 25,0

Ostalo (u sklopu hotela) 11 0 11 0 100 0 0 0 0 0

Cvetni salaš Otvoreni

bazen 0 1 0 1 0 100 0 0 0 -

UKUPNO u Okrugu 293 161 219 158 74,7 98,1 74 3 25,2 1,8

20.4 DISKUSIJA I ZAKLJUČCI

Primena nove zakonske regulative za bazenske vode dovela je do izrazitog povećanja obima ispitivanja,

kao i do promene kriterijuma za ocenu parametara ispitivanja, tako da podaci iz prethodnih godina nisu u

potpunosti uporedivi. Odvojeni su parametri zdravstvene ispravnosti bazenske vode i parametri pokazatelji,

stoga se za naredni period planira savremeniji vid izveštavanja, u skadu sa navodima nove zakonske regulative.

U cilju obezbeđenja higijenski i zdravstveno ispravne vode iz javnih bazena, a samim tim i zaštite

zdravlja kupača, predlažu se sledeće mere:

Dosledna primena zahteva novog Pravilnika, što se tiče obima i učestalosti kontrole bazenske vode.

Jačanje inspekcijskog nadzora nad sanitarno-higijenskim stanjem javnih bazena: kontrola održavanja

higijene javnih bazena, pratećih površina i prostorija, ograničenja broja kupača u skladu sa kapacitetima,

itd.

Edukacija kupača o higijenskom režimu ponašanja na javnom bazenu (korišćenje toaleta i tuševa pre ulaska

u bazen, nošenje kapa za kupanje i adekvatne obuće, korišćenje dezinfekcionih barijera

Kontinuirano praćenje kvaliteta vode javnih bazena od strane nadležnih zavoda za javno zdravlje, što

omogućava pravovremenu reakciju u slučaju utvrđene neispravnosti i rizika po zdravlje kupača.


81

21. REZULTATI MIKROBIOLOŠKE I FIZIČKO-HEMIJSKE KONTROLE

VODE ZA REKREACIJU

21.1 UVOD

U toku 2017. godine obavljena su fizičko-hemijska, hidrobiološka i mikrobiološka ispitivanja

površinske vode turističkog dela jezera Palić. Obim i vrsta ispitivanja definisani su Ugovorom o monitoringu

parametara životne sredine sa Gradskom upravom Subotice.

Tumačenje rezultata ispitivanja obavlja se na osnovu važeće zakonske regulative: Uredbe o graničnim

vrednostima zagađujućih materija u površinskim i podzemnim vodama i sedimentu, i rokovima za njihovo

dostizanje (“Sl.Glasnik RS” br. 50/2012), Prilog 1. Mikrobiološki parametri; i Pravilnika o parametrima

ekološkog i hemijskog statusa površinskih voda i parametrima hemijskog i kvantitativnog statusa podzemnih

voda (“Sl. glasnik RS”, br. 74/2011).

Tokom izveštajnog perioda 2017. godine na mikrobiološku ispravnost analizirano je 8 uzoraka jezerske

vode IV sektora – turističkog dela Palićkog jezera, u istom periodu 2016. godine mikrobiološki analizirano

takođe 8 uzoraka.

Na osnovu rezultata mikrobioloških ispitivanja, jedan uzorak vode IV sektora Palićkog jezera nije

odgovarao zahtevima za II-III klasu površinskih voda, koje su pogodne za kupanje, rekreaciju i sportove na

vodi. Razlog neispravnosti je povećan broj ukupnih koliformnih bakterija. U istom periodu 2016. godine

analizirano je 8 uzoraka i svi su bili ispravni (odgovarali su zahtevima za II-III klasu površinskih voda).

U toku 2017. godine kontrolom fizičko-hemijskog kvaliteta obuhvaćeno je 16 uzoraka vode kupališta

jezera Palić, sa ukupno 456 parametara. U odnosu na obim ispitivanja u prethodnoj godini ostvarenje za isti

period je 100% po broju uzoraka i 100% po broju parametara ispitivanja. Uzorkovanje se radilo mesečnom

dinamikom, kao i u 2016. godini.

Utvrđena fizičko-hemijska neispravnost uzoraka vode iz jezera Palić je 100%.

Prema parametrima neispravnosti evidentirano je sledeće: boja (16 nespravnih uzoraka), pH vrednost (13

neispravnih uzoraka), TOC (13 neispravnih uzoraka), HPK (bihromatni) (13 nespravnih uzoraka), providnost (16

neispravnih uzoraka), ukupan azot je ispitan u 8 uzorka od kojih je 6 bilo neispravno.

Na osnovu Pravilnika o nacionalnoj listi indikatora zaštite životne sredine „Sl. glasnik RS“. 37/2011,

stanje površinskih voda u pogledu opšteg kvaliteta, prema nameni i stepenu čistoće, prikazuje se indikatorom

SWQI (Serbian Water Quality Index).

Tabela 108

Vrednosti numeričkog indikatora za turistički deo jezera Palić po mesecima

Tabela 109

Vrednosti numeričkog indikatora za turistički deo jezera Palić po mesecima

Dostignuta je vrednost numeričkog indikatora u opsegu od 37 do 66 indeksnih vrednosti, što odgovara

lošem statusu voda i vrednost numeričkog indikatora je niža u letnjim i jesenjim mesecima.

21.2 PREPORUKE ZA POBOLJŠANJE

Palićko jezero je opterećeno velikom količinom organskih materija i nutrijenata, naročito u mulju. U

cilju poboljšanja kvaliteta vode i dostizanja i očuvanja kvaliteta, zadovoljavajućeg za kupanje i rekreaciju,

predložene su određene mere i aktivnosti:

2017.

numerički indikator

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Palić (IV sektor - sredina

jezera )

60 - - 60 - - 51 - - 57 - -

Palić (IV sektor –izliv iz

jezera )

60 61 56 50 61 66 37 52 52 56 59 43

2016.

numerički indikator

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Palić (IV sektor - sredina

jezera )

64 - - 61 - - 53 - - 57 - -

Palić (IV sektor –izliv iz

jezera )

61 57 61 50 49 57 43 49 46 63 61 59


82

Povećanje efikasnosti postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (postaviti zakonske okvire koji će

industrijske zagađivače primorati da izgrade adekvatne primarne prečistače);

U periodima velike suše i niskog vodostaja potrebno je dopunjavati jezero Palić vodom iz reke Tise;

Ustanovljavanje Evidencije zagađivača u zaštićenom području sa ciljem utvrđivanja pojedinačnog doprinosa

difuznom zagađenju;

Formiranje zaštitnog pojasa radi smanjenja uliva nutrijenata i štetnih materija u jezero;

Izgradnja kanalizacione mreže naselja Palić i njeno spajanje sa postrojenjam za prečišćavanje otpadnih

voda;

Zabrana korišćenja septičkih jama u naselju Palić, odnosno obaveza priključenja na kanalizacionu mrežu

svih objekata na slivu jezera, uključujući i ugostiteljske objekte i zoološki vrt na Paliću koji bez septičkih

jama ispuštaju otpadne vode u jezero;

Povećati broj i dinamiku, prilagoditi vrstu pokazatelja (koristiti specifičnije pokazatelje) kvaliteta vode i

mulja, sa ciljem praćenja uticaja hitnih i/ili dodatno preduzetih mera na kvalitet vode jezera.

Stabilizacija mulja i/ili izmuljavanje jezera (sprečavanje i/ili uklanjanje emisije organskih materija i

nutrijenata iz mulja);

Objediniti projekte i radove za jezero Palić i jezero Ludaš, s obzirom da voda iz Palića dospeva u Ludaš, a

Ludaš je zaštićeno prirodno dobro (ova činjenica bi olakšala dostupnost inostranim fondovima za sanaciju,

unapređenje i očuvanje jezera, jer Ludaš ima status Ramsarskog područja).


83

22. REZULTATI ISPITIVANJA KVALITETA VAZDUHA NA TERITORIJI

SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2016. GODINI

Tokom 2017. godine praćenje kvaliteta vazduha na teritoriji Grada Subotice sprovodilо se sa ciljem

dobijanja podataka za utvrđivanje kvaliteta vazduha i stepena zagađenja vazduha u gradu, neophodnih za odabir

preventivnih mera u cilju zaštite i unapređenja zdravlja ljudi kao i očuvanja životne sredine. Obaveze kontrole

kvaliteta vazduha su u skladu sa odredbama Zakona o zaštiti vazduha („Sl.glasnik RS”, br. 36/2009 i 10/2013) i

Zakona o javnom zdravlju, („Sl.glasnik RS” br. 72/09).

Praćenje koncentracije osnovnih zagađujućih materija (sumpor-dioksida i azot-dioksida) iz

ambijentalnog vazduha tokom 2017. godine vršilo su se na jednom mernom mestu (merno mesto Subotica -

Gradska bolnica). Koncentracije čađi su prema Ugovoru sa GU Subotica praćene na tri merna mesta (Naselje

Bajmok - MZ „Bajmok”; Naselje Čantavir – MZ „Čantavir”; Subotica - MZ „Veliki Radanovac”) u toku grejne

sezone (do 15.04.2017. godine, i ponovo od 17.10.2017. godine). Izuzetak je merno mesto MZ „Veliki

Radanovac” na kom se sa uzimanjem uzoraka počelo od 14.11.2017. godine. Ispitivanje koncentracije čestica

suspendovanih u vazduhu veličine 2.5 µm (PM2.5) i 10 µm (PM10), kao i koncentracije ukupnih suspendovanih

čestica (TSP), se vršilo na jednom mernom mestu (merno mesto Subotica - Gradska bolnica) u toku 2017.

godine.

ANALIZA REZULTATA ISPITIVANJA

Prekoračenja granične vrednosti (GV) i tolerantne vrednosti (TV) od 125 μg/m3 sumpor-dioksida u 24-

časovnim uzorcima vazduha tokom 2017. godine nisu utvrđena ni u jednom slučaju od ukupno 365 merenja.

Prekoračenja GV i TV sumpor-dioksida nije bilo ni 2016. godine.

Srednja godišnja vrednost koncentracije sumpor-dioksida na teritoriji grada Subotice za 2017. godinu

je bila ispod granice kvantifikacije date metode (< 2 μg/m³), kao i 2016. godine.

Granična vrednost azot-dioksida za jedan dan prema Uredbi iznosi 85 μg/m³, a tolerantna vrednost 125

μg/m³.

Maksimalna koncentracija ovog polutanta u 24-časovnim uzorcima izmerena tokom 2017. godine je bila 90

μg/m³, dok je 2016. godine iznosila 96 μg/m3. Prekoračenje granične vrednosti (GV) azot-dioksida u 24-časovnim

uzorcima vazduha tokom 2017. godine je izmereno kod 5 od ukupno 365 uzoraka, dok je 2016. godine utvrđeno kod

3 od ukupno 365 uzoraka). Srednja vrednost koncentracije azot-dioksida u vazduhu za 2017. godinu iznosi 24,3

μg/m³, a za 2016. godinu 17,3 μg/m³.

Granična vrednost za čađ tokom jednog dana prema važećoj Uredbi iznosi 50 μg/m³, a tolerantna

vrednost 75 μg/m³.

Prekoračenje granične vrednosti za čađ u 24-časovnim uzorcima vazduha tokom 2017. godine je

izmereno kod 2 od ukupno 512 uzoraka, i to na mernom mestu MZ „Bajmok”. Tokom 2016. godine nije

izmereno ni jedno prekoračenje granične vrednosti za koncentraciju čađi u vazduhu. Maksimalna vrednost

izmerene koncentracije čađi u vazduhu u 2017. godini je bila 76 μg/m³ i izmerna je na mernom mestu MZ

„Bajmok”.

Za suspendovane čestice PM2.5 granična vrednost od 25 μg/m³ je propisana samo za period

usrednjavanja od jedne kalendarske godine.

Od ukupno 56 izvršenih merenja koncentracije PM2.5 čestica tokom 2017. godine koncentracija ovih

suspendovanih čestica je 33 puta prešla graničnu vrednost GV od 25 μg/m³ tokom kalendarske godine.

Od ukupno 52 izvršena merenja koncentracije PM2.5 čestica tokom 2016. godine koncentracija ovih

suspendovanih čestica je 19 puta prešla graničnu vrednost GV od 25 μg/m³ tokom kalendarske godine.

Granična vrednost suspendovanih čestica PM10 za period usrednjavanja jedan dan iznosi 50 μg/m³, a

za period usrednjavanja kalendarska godina iznosi 40 μg/m³ i ne sme se prekoračiti 35 puta u godini. Tolerantna

vrednost za koncentraciju PM10 u vazduhu je 75 μg/m³.

Tokom 2017. godine prekoračenje dnevne granične vrednosti za PM10 je izmereno kod 14 od ukupno

56 uzoraka, dok je tokom 2016. godine kod 12 od ukupno 52 uzorka izmereno prekoračenje dnevne granične

vrednosti za PM10 čestice.

Ako se povremena uzimanja uzoraka koriste za ocenu prekoračenja granične vrednosti za PM10,

ocenjuje se 90,4 - percentil (koji treba da je niži od ili jednak 50 μg/m3) umesto broja prekoračenja, što zavisi od

raspoloživosti podataka.

Izračunati 90,4 percentil za srednju godišnju koncentraciju PM10 za 2017. godinu je 75 μg/m3, dok je

za 2016. godinu 94 μg/m3, što je u oba slučaja više od dozvoljene vrednosti od 50 μg/m

3.

Za ukupne suspendovane čestice (TSP) granična vednost za period usrednjavanja jedan dan iznosi 120

μg/m3, dok je granična vednost za period usrednjavanja kalendarska godina 70 μg/m

3.

Tokom 2017. godine izmerena su 4 prekoračenja granične vednosti za TSP za period usrednjavanja

jedan dan od ukupno 56 merenja, dok je broj prekoračenja graničnih vrednosti za TSP za period usrednjavanja

kalendarska godina 21.


84

Tokom 2016. godine izmerena su 2 prekoračenja granične vednosti za TSP za period usrednjavanja

jedan dan od ukupno 37 merenja, dok je broj prekoračenja graničnih vrednosti za TSP za period usrednjavanja

kalendarska godina 17.

ZAKLJUČAK

Obrađeni podaci se odnose na dnevne uzorke, što znači da su tokom dana moguća kratkotrajna,

epizodna zagađenja sa znatno višim koncentracijama. Ovakvo stanje može iritirajuće delovati, naročito ako su i

meteorološki uslovi nepovoljni.

Sumpor-dioksid je nusprodukt rada automobilskih motora i fabričkih postrojenja i zagađuje životnu

sredinu. Napada sistem za disanje ljudi i životinja. Rastvarajući se u vazduhu uzrokuje kisele kiše koje

uništavaju biljke, metalne konstrukcije i građevine.

Srednje godišnje koncentracije sumpor-dioksida u vazduhu na teritoriji Grada Subotice u prethodne

dve godine su bile ispod 2 μg/m3. Prekoračenja granične vrednosti (GV) i tolerantne vrednosti (TV) od 125

μg/m3 sumpor-dioksida u 24-časovnim uzorcima vazduha tokom prethodne dve godine nisu utvrđena ni u

jednom od ukupno 728 merenja.

Azotni oksidi u gradovima nastaju prilikom rada motora sa unutrašnjim sagorevanjem. U gradovima

gde je saobraćaj gust, količina azotnih oksida je primetna i može biti čak i štetna.

Prekoračenja granične vrednosti azot-dioksida (GV) od 85 μg/m³ su izmerena kod 8 od ukupno 730

uzorka vazduha tokom 2016. i 2017. godine. Srednja godišnja vrednosti azot-dioksida za 2017. godinu je oko

3,5 puta niža od GV.

Na teritoriji grada Subotica na mernom mestu Gradska bolnica na osnovu izmerenih koncentracija

sumpor-dioksida i azot-dioksida u vazduhu, može se zaključiti da je vazduh, prema skali SAQI 11, bio

odličnog kvaliteta tokom 2016. i 2017. godine.

Na sva tri merna mesta, MZ „Bajmok”, MZ „Čantavir” i MZ „Veliki Radanovac”, srednje godišnje

vrednosti za konecntraciju čađi u vazduhu za 2016. i 2017. godinu nisu prelazile graničnu vrednost prema

Uredbi. Istovremeno je na osnovu srednjih godišnjih koncentracija čađi a prema skali SAQI 11 vazduh u

Subotici bio odličnog kvaliteta.

Suspendovane čestice su vrlo bitan pokazatelj kvaliteta vazduha. Suspendovane čestice predstavljaju

kompleksnu mešavinu organskih i neorganskih materija različitog hemijskog sastava, a čine ih čestice poreklom

iz dizel motora, leteći pepeo, mineralna prašina.

Pored toga što oštećuju zdravlje, suspendovane čestice stvaraju smanjenu vidljivost tokom dana. Što su

čestice manje mogu dopreti dalje od izvora emisije, ali i dublje u pluća čoveka. U suspendovane čestice se ubraja

i čađ koja često čini 5-10% od ukupnog sadržaja PM2.5, mada koncentracija čađi pored puteva dostiže i do 20%

od ukupnog sadržaja fino suspendovanih čestica.

Ako se povremena uzimanja uzoraka koriste za ocenu prekoračenja granične vrednosti za

suspendovane čestice frakcije PM10, ocenjuje se 90,4 - percentil (koji treba da je niži od ili jednak 50 μg/m3)

umesto broja prekoračenja. Izračunati 90,4 percentil za srednje godišnje koncentracije PM10 za 2016. i 2017.

godinu premašuje za obe godine dozvoljenu vrednosti od 50 μg/m3. Prema skali SAQI 11 koncentracije

suspendovanih čestica PM10 iznad vrednosti 50,1 μg/m3 ukazuju na zagađen vazduh.

Prema Uredbi (”Sl. glasnik RS”, br. 63/2013) ciljna vrednost za suspendovane čestice PM2.5 je 25

μg/m³ za period usrednjavanja kalendarske godine. Rok za dostizanje ove ciljne vrednosti je 1. januar 2019.

godine.

Srednje vrednosti izmerenih koncentracija suspendovanih čestica PM2.5 su tokom 2016., i 2017.

godine prelazile su ovu ciljnu vrednost skoro duplo.

Za ukupne suspendovane čestice TSP, GV je 70 μg/m³ za period usrednjavanja od kalendarske godine

što je ujedno i prosečna vrednost izmerenih koncentracija suspendovanih čestica tokom 2016. i 2017. godine.

Ispitivanje kvaliteta vazduha na teritoriji grada Subotice tokom 2016. i 2017. godine je pokazalo

da su suspendovane čestice najznačajniji zagađivač vazduha.

PREPORUKE ZA POBOLJŠANJE STANJA

Smanjenju zagađivanja koje potiče iz stacionarnih izvora doprinosi nastavljanje gasifikacije, širenje

daljinskog sistema grejanja, izbor goriva te obezbeđenje kontrole procesa sagorevanja u kotlarnicama. Od

velikog značaja su mere unapređenja procesa proizvodnje u industriji uz redovnu kontrolu emisije zagađujućih

supstanci.

Uredno čišćenje i pranje saobraćajnica, popločanih površina i redovno odnošenje smeća doprinosi

smanjenju zagađivanja vazduha. Od posebnog značaja je sprečavanje nastanka divljih deponija i uklanjanje

postojećih nehigijenskih deponija uz sistematsko regulisanje odlaganja otpada, odnosno izgradnje higijenske

deponije. Spaljivanje otpada neophodno je zameniti naprednijim metodama razvrstavanja i uklanjanja otpada.

https://sr.wikipedia.org/wiki/Motor_sa_unutra%C5%A1njim_sagorevanjem


85

U cilju smanjenja potrošnje energije u domaćinstvima posebnu pažnju treba posvetiti merama

termoizolacije, kao racionalnoj meri za samanjenje utrošenog goriva, što indirektno dovodi i do smanjenja

aerozagađenja.

U cilju smanjenja aerozagađenja uzrokovanog saobraćajem, neophodno je:

izgraditi zaobilazne puteve oko Subotice i Palića za tranzitni saobraćaj,

obezbediti viši nivo tehničke ispravnosti vozila,

obezbediti kvalitetno gorivo i sprečavati prodaju goriva lošeg kvaliteta,

izgraditi kvalitetne i bezbedne biciklističke i pešačke staze,

kontrolom rada benzinskih pumpi svesti njihovo zagađivanje vazduha naftnim derivatima na najmanju

moguću meru.

U cilju smanjenja postojećeg aerozagađenja potrebno je više pažnje posvetiti i kontroli difuznih zagađivača:

kontrolom ispravnog funkcionisanja sistema sagorevanja individualnih ložišta,

nastavkom započete gasifikacije grada,

proširivanjem sistema centralnog zagrevanja.

U cilju smanjenja zagađenja vazduha suspendovanim materijama potrebno je više pažnje posvetiti:

čišćenju i pranju ulica,

negovanju i proširivanju zelenih površina,

sadnji zaštitnog zelenog pojasa pored saobraćajnica,

pretvaranju zapuštenih i korovom zaraslih parcela u parkove i dečja igrališta,

sanaciji divljih deponija.

Neophodno je sprovoditi akcije, uz aktivno uključivanje stanovništva, grada i inspekcijskih organa.

U cilju razvijanja ekološke svesti, pored stalne edukacije stanovništva, neophodno je i pravovremeno i

objektivno informisanje o preduzetim akcijama za čistiji vazduh kao i o postignutim efektima.

REZULTATI ISPITIVANJA KVALITETA VAZDUHA NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG

OKRUGA ZA 2017. GODINU

Tabela 110

PRIKAZ SREDNJIH GODIŠNJIH KONCENTRACIJA SUMPOR-DIOKSIDA I AZOT-DIOKSIDA

[G/M3] U VAZDUHU ZA 2017. GODINU U SUBOTICI NA MERNOM MESTU GRADSKA BOLNICA

Parametar

Merna mesta

Statistička

obrada

Gradska bolnica

R E Z U L T A T

SO2

Broj merenja 365

Srednja vrednost <2

Medijana <2

C98 2,0

C95 <2

Minimum <2

Maksimum 3

Broj dana iznad GV 0

NO2

Broj merenja 365

Srednja vrednost 24.3

Medijana 19.0

C98 77.4

C95 61.8

Minimum <1

Maksimum 90

Broj dana iznad GV 5

Napomena: Granica kvantifikacije metode za ispitivanje sumpor-dioksida iznosi 2g/m3, a granica kvantifikacije

metode za ispitivanje azot- dioksida iznosi 1g/m3.


86

Tabela 111

PRIKAZ SREDNJIH VREDNOSTI IZMERENIH KONCENTRACIJA ČAĐI [G/M3] U VAZDUHU ZA

2017. GODINU U SUBOTICI NA TRI MERNA MESTA

Parametar

Merna mesta

Statistička

obrada

MZ “Veliki

Radanovac” MZ “Čantavir”

MZ

“Bajmok”

R E Z U L T A T

ČAĐ

Broj merenja 151 181 180

Srednja vrednost 6.4 11.5 10.8

Medijana 6.0 10.0 7.0

C98 20.0 34.8 39.8

C95 17.5 31.0 31.1

Minimum <1 <1 <1

Maksimum 33 45 76

Broj dana iznad

GV 0 0 2

Napomena: Granica detekcije metode za ispitivanje čađi iznosi 1g/m3.

Tabela 112

PRIKAZ SREDNJIH VREDNOSTI IZMERENIH KONCENTRACIJA SUSPENDOVANIH ČESTICA

PM2.5 I UKUPNIH SUSPENDOVANIH ČESTICA (TSP) [G/M3] U VAZDUHU ZA 2017. GODINU U

SUBOTICI NA MERNOM MESTU GRADSKA BOLNICA

Parametar

Statistička obrada Gradska bolnica

R E Z U L T A T I

PM 2.5

Broj merenja 56


Medijana 30.5

C98 194.2

C95 138.3

C90,4 108.2

Minimum 8

Maksimum 231

Broj dana veći od GV* 33

Ukupne

suspendovane

čestice

TSP

Broj merenja 56


Medijana 60.0

C98 143.1

C95 123.2

C90,4 110.5

Minimum 13

Maksimum 157

Broj dana veći od GV** 4

Broj dana veći od GV*** 21

*Napomena - Broj dana preko granične vrednosti (25µg/m3) za period usrednjavanja kalendarska godina.

**Napomena - Broj dana preko granične vrednosti (120µg/m3) za period usrednjavanja jedan dan.

***Napomena - Broj dana preko granične vrednosti (70µg/m3) za period usrednjavanja kalendarska godina.


87

Tabela 113

PRIKAZ SREDNJIH VREDNOSTI IZMERENIH KONCENTRACIJA SUSPENDOVANIH ČESTICA

PM10 I SREDNJIH VREDNOSTI IZMERENIH KONCENTRACIJA TEŠKIH METALA U

SUSPENDOVANIM ČESTICAMA PM10 [G/M3] U VAZDUHU ZA 2017. GODINU U SUBOTICI NA

MERNOM MESTU GRADSKA BOLNICA

Broj ciklusa:

R E Z U L T A T I

PM10 Pb As Cd Ni

[µg/m3] [µg/m

3] [µg/m

3] [µg/m

3] [µg/m

3]

Broj merenja 56 56 56 56 56

Srednja vred. 42.2 0.0173 0.0017 0.0003 0.0027

Medijana 35.5 0.0080 0.0010 <0.001 0.0020

C98 109.6 0.0879 0.0080 0.0030 0.0100

C95 79.0 0.0838 0.0080 0.0020 0.0078

C90,4 75.4 0.0572 0.0050 0.0010 0.0070

Minimum 3 <0.001 <0.001 <0.001 <0.001

Maksimum 174 0.094 0.008 0.003 0.010

Br. dana veći od GV* 14 / / / /

Br. dana veći od GV** 21 / / / /

*Napomena - Broj dana preko granične vrednosti (50µg/m3) za period usrednjavanja jedan dan.

**Napomena - Broj dana preko granične vrednosti (40µg/m3) za period usrednjavanja kalendarska godina

Tabela 114

PRIKAZ SREDNJIH VREDNOSTI IZMERENIH KONCENTRACIJA PRIZEMNOG OZONA [G/M3]

U VAZDUHU ZA 2017. GODINU U SUBOTICI NA MERNOM MESTU GRADSKA BOLNICA

Statistička obrada Gradska bolnica

[µg/m3]

Broj merenja 58


Medijana 20.0

Minimum 1

Maksimum 53

1. PRIRODNO KRETANJE STANOVNIŠTVA SEVERNOBAČKOG OKRUGA ................ 1 2. KADROVI U ZDRAVSTVENIM USTANOVAMA OKRUGA U 2017. GODINI ............. 7

RAD I KORIŠĆENJE VANBOLNIČKE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE ................................. 13 3.ZDRAVSTVENA ZAŠTITA DECE PREDŠKOLSKOG UZRASTA ................................ 13 4. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA DECE ŠKOLSKOG UZRASTA .......................................... 16 5. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA ŽENA ................................................................................... 20 6. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA ODRASLIH .......................................................................... 28

7. STOMATOLOŠKA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA ............................................................. 31

7.1. STOMATOLOŠKA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA U DOMOVIMA ZDRAVLJA ................... 31

7.2. STOMATOLOŠKA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA - PRIVATNI SEKTOR .............................. 34 8. POLIVALENTNA PATRONAŽNA SLUŽBA ................................................................... 35 9. RAD DISPANZERA ZA PLUĆNE BOLESTI I TBC U SEVERNOBAČKOM OKRUGU

........................................................................................................................................... 36

10. FIZIKALNA MEDICINA I REHABILITACIJA .............................................................. 40 11. SPECIJALISTIČKO-KONSULTATIVNA I DIJAGNOSTIČKA DELATNOST

SEVERNOBAČKOG OKRUGA ...................................................................................... 42 12. RAD I KORIŠĆENJE BOLNIČKE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE .................................... 44

13. DRUGI OBLICI ZDRAVSTVENE SLUŽBE (PRIVATNE ZDRAVSTVENE

USTANOVE) .................................................................................................................... 47 14. APSENTIZAM ................................................................................................................... 50

15. PROMOCIJA ZDRAVLJA I VASPITANJE ZA ZDRAVLJE NA TERITORIJI

SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2016. GODINI ........................................................ 54 16. ZARAZNE BOLESTI NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2017.

GODINI ............................................................................................................................. 61 17. OBUHVAT REGISTROVANIH LICA OBAVEZNIM VAKCINAMA I IMUNIZACIJA

PO EPIDEMIOLOŠKIM INDIKACIJAMA NA TERITORIJI SBO U 2016. GODINI .. 62 18. REZULTATI ISPITIVANJA MIKROBIOLOŠKE I HEMIJSKE ISPRAVNOSTI

NAMIRNICA I PREDMETA OPŠTE UPOTREBE NA TERITORIJI

SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2016. GODINI ........................................................ 69

19. REZULTATI ISPITIVANJA ZDRAVSTVENE ISPRAVNOSTI VODE ZA PIĆE NA

TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2016. GODINI .................................. 73 20. REZULTATI ISPITIVANJA MIKROBIOLOŠKE I FIZIČKO-HEMIJSKE KONTROLE

VODE BAZENA NA TERITORIJI SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2016. GODINI

........................................................................................................................................... 78 21. REZULTATI MIKROBIOLOŠKE I FIZIČKO-HEMIJSKE KONTROLE VODE ZA

REKREACIJU ................................................................................................................... 81 22. REZULTATI ISPITIVANJA KVALITETA VAZDUHA NA TERITORIJI

SEVERNOBAČKOG OKRUGA U 2016. GODINI ........................................................ 83

Documents

ZDRAVSTVENA ZAŠTITA STANOVNIŠTVA ... - zjzs.org.rs · Zrelost stanovništva predstavlja učeãće starih 65 i viãe godina u ukupnoj strukturi stanovniãtva. Stanovnitvo Stanovnitvo