Z ad an i e d of i n ans ow an e ze

ś r od ków W oj ewód zk i eg o F u nd us zu

Ochr on y Śr od o wis ka i G osp od ar k i

W odn ej w S zc zec i n i e

Z ac h od ni op omors k i Z arząd Mel i or ac j i i

U rząd zeń W od n ych w S zczec in i e

Al . P ap i e ża J an a P aw ła I I n r 42 ; 70 - 415 S zc z ec i n www. zzm i uw . p l t e l . 0 - 91 / 44 - 0 5 - 10 0 ; f a x . 0 - 91 / 44 - 0 5 - 10 1 ;

e - m a i l : s ekr e t a r i a t @z zm i uw . p l

Zbiornik retencyjny na rzece Dzierżęcince

W najbliższych latach Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych

w Szczecinie zamierza realizować ze środków unijnych i budżetu państwa w

montażu finansowym nw. zadania:

– Śluza – budowa kanału łączącego Jezioro Jamno z Morzem Bałtyckim,

– Zabezpieczenie przeciwpowodziowe zlewni jeziora Jamno - przywrócenie

parametrów technicznych wałów przeciwpowodziowych na południowym brzegu

jeziora Jamno,

– Zabezpieczenie przeciwpowodziowe jeziora Jamno - wykonanie ostrogi na

południowym brzegu jeziora Jamno w celu zabezpieczenia brzegu jeziora przed

falowaniem,

– Zabezpieczenie przeciwpowodziowe zlewni jeziora Jamno wraz z rewitalizacją

rzeki Dzierżęcinki – zabezpieczenie terenów zabudowanych m. Koszalin -

Przepławka przy ulicy Młyńskiej.

W publikacji, którą przekazujemy Państwu, prezentujemy

inwestycję realizowaną przez Zachodniopomorski Zarząd

Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie dofinansowaną

ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i

Gospodarki Wodnej w Szczecinie, będącą elementem

przedsięwzięcia inwestycyjnego pn. „Zabezpieczenie

przeciwpowodziowe zlewni jeziora Jamno wraz z

rewitalizacją rzeki Dzierżęcinki – zabezpieczenie terenów

zabudowanych m. Koszalin”.

To zaledwie mała część projektów, dzięki którym

w znacznym stopniu wzrośnie atrakcyjność naszego

województwa.

Finansowe wsparcie kierowane jest w najbardziej

potrzebujące rejony województwa, w znacznym stopniu

zagrożone podtopieniem. Realizowane inwestycje przyczynią

się do poprawy warunków życia mieszkańców, jak i

inwestowania. To także szansa dla nowych pokoleń.

Realizowane projekty zapewniają nam bezpieczeństwo

przeciwpowodziowe, dbają o dziedzictwo kulturowe

i środowisko naturalne.

Dzięki temu stajemy się bezpieczniejszym i bardziej

nowoczesnym krajem.

Wystarczy rozejrzeć się wokół.

Dyrektor Zachodniopomorskiego

Zarządu Melioracji i Urządzeń

Wodnych w Szczecinie

Tomasz Płowens

Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w

Szczecinie jest samorządową jednostką budżetową, która realizuje w

imieniu Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego zadania

związane z szeroko rozumianą gospodarką wodną, w tym również

zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, jako zadanie zlecone z

zakresu administracji rządowej.

Jednym z wielu zadań realizowanych tym zakresie jest zadanie pn.:

„Zabezpieczenie przeciwpowodziowe zlewni jeziora Jamno wraz z

rewitalizacją rzeki Dzierżęcinki – zabezpieczenie terenów

zabudowanych m. Koszalin”. Podstawową przesłanką do zrealizowania

ww. projektu jest potrzeba wzmocnienia ochrony przedmiotowego

obszaru, ludności tam mieszkającej i prowadzącej działalność

gospodarczą i rolniczą a także obiektów użyteczności publicznej przed

niszczącym działaniem wezbranych wód rzeki Dzierżęcinki, jeziora

Jamno oraz wód morskich wpływających do jeziora Jamno w okresie

niekorzystnych wiatrów wywołujących „cofkę”.

Istniejące urządzenia ochrony przeciwpowodziowej zabezpieczające

ww. tereny, ze względu na swój stan techniczny oraz ograniczony

obszar oddziaływania, obecnie nie spełniają właściwie swojej roli.

Przewidywane korzyści z realizacji przedsięwzięcia:

1. Ochrona przed powodziami,

2. Uniknięcie strat powodziowych,

3. Uniknięcie utraty życia i zdrowia ludzkiego,

4. Lepsze możliwości ochrony przyrody,

5. Zmniejszenie procesów erozyjnych,

6. Redukcja szkodliwego oddziaływania związków organicznych i

biogennych.

Celem głównym przedsięwzięcia jest zwiększenie stopnia

bezpieczeństwa powodziowego mieszkańców Koszalina oraz

miejscowości i terenów przyległych do jeziora Jamno poprzez

zabezpieczenie brzegu jeziora Jamno, remont koryta rzeki Dzierżęcinki,

budowę zbiornika retencyjnego, wykonanie stopnia wodnego na

wypływie z jeziora Lubiatowo oraz budowę wrót sztormowych na Kanale

Jamneńskim.

Szczegółowe cele projektu to:

1. Ochrona przeciwpowodziowa zlewni jeziora Jamno, ze szczególnym

uwzględnieniem miasta Koszalina,

2. Zmniejszenie zakresu wylewów wód wezbraniowych napływających

rzeką Dzierżęcinką oraz wód morskich wywołanych niekorzystnym

kierunkiem wiatrów i „cofką” powodującą piętrzenie wód w obszarze

jeziora Jamno i terenów przyległych,

3. Poprawienie warunków produkcji rolniczej, prowadzenia działalności

gospodarczej i atrakcyjności turystycznej w obszarze jeziora Jamno i

na terenach przyległych poprzez ograniczenie zalewania z tego

obszaru,

4. Ochrona środowiska przyrodniczego obszarów objętych projektem,

będąca wynikiem następujących działań:

• udrożnienie starorzecza,

• umożliwienie migracji ryb (przepławki),

• powstrzymywanie erozji brzegowej przy zastosowaniu

zabudowy biologicznej,

Projekt pn. „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe zlewni

jeziora Jamno wraz z rewitalizacją rzeki Dzierżęcinki –

zabezpieczenie terenów zabudowanych miasta Koszalin”

polega na poprawieniu parametrów cieków wodnych oraz budowie

lub odtworzeniu budowli hydrotechnicznych w celu

kompleksowego rozwiązania problemu ochrony

przeciwpowodziowej. Poniżej przedstawiono zestawienie prac

objętych przedsięwzięciem (zawartych w poszczególnych etapach):

– Etap I: Zabezpieczenie północno-zachodniego brzegu jeziora

Jamno przed zalaniem terenów zabudowanych miejscowości

Mielno i Unieście - budowa umocnień brzegowych wzdłuż

północno-zachodniego brzegu jeziora Jamno – na długości 5 880 m;

– Etap II: Zabezpieczenie północno-wschodniego brzegu jeziora

Jamno przed zalaniem drogi powiatowej Mielno – Łazy oraz

terenów zabudowanych miejscowości Łazy - wykonanie wału

chroniącego północno-wschodni brzeg jeziora Jamno – o długości 2

144 m;

– Etap III: Remont rzeki Dzierżęcinki w km 3+500 – 12+000

jako element zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów

zabudowanych miasta Koszalin - odbudowa koryta rzeki, likwidacja

zatorów i lokalnych przymulisk, odbudowa umocnień brzegowych

na odcinku od km 8+638 do km 12+000, wykonanie przepławki o

długości 53,90 m w km 9+720;

– Etap IV: Budowa zbiornika retencyjnego powyżej km 12+000 rzeki

Dzierżęcinki jako element zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów

zabudowanych miasta Koszalin - wykonanie zbiornika o powierzchni (przy

normalnym poziomie piętrzenia) – 6,05 ha, objętości (przy NPP) – 118 531

m3 i maksymalnej głębokości – 2 m, wykonanie zapory czołowej o długości

97 m, odbudowa jazu piętrzącego o świetle 2x2,0 m, wykonanie z prawej

strony jazu budowli upustowej – mnicha, wykonanie z lewej strony jazu

przepławki o długości 31,50 m, wykonanie na końcu zbiornika przepustu o

długości 41 m z rur o średnicy 3,73x2,61 - dla zapewnienia komunikacji

wokół zbiornika;

–– Etap V: Budowa stopnia na wypływie z jeziora Lubiatowo w km 15+300

jako element zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów zabudowanych

miasta Koszalin

– Etap VI: Budowa wrót sztormowych na Kanale Jamneńskim jako

zabezpieczenie przeciwpowodziowe zlewni jeziora Jamno

Zabezpieczając tereny przed zalaniem, ogranicza się potencjalne

ryzyko zanieczyszczenia wód ściekami i innymi obcymi

substancjami, które mogą być letalne dla organizmów wodnych w

całym cieku głównym i jego dopływach.

Budowa przepławek otwiera szlaki migracyjne umożliwiając

rybom odbycie wędrówki na tarło, przyczyniając się do

zwiększenia bioróżnorodności danego odcinka cieku.

Ocena elementów biologicznych i chemicznych rzeki wpływa na

określenie stanu wody, który ma być dobry zgodnie z RDW.

Podkreślić należy, że dzięki zastosowaniu opisanych powyżej

rozwiązań technicznych uwzględniających ochronę

przeciwpowodziową całej zlewni jeziora Jamno a także

zastosowaniu montażu finansowego zapewniającego realizację

całego zadania spełnione zostaną wymogi stawiane przez

Ramową Dyrektywę Wodną, a poprzez to w istotny sposób

zwiększony zostanie poziom bezpieczeństwa powodziowego,

także w dużym stopniu zależny od wykonania zbiornika

retencyjnego na rzece Dzierżęcince. Wynika to z faktu, iż

optymalnie najlepsze zabezpieczenie przeciwpowodziowe można

zapewnić uwzględniając w planach zarówno rzekę Dzierżęcinkę

jak i Jezioro Jamno, wzajemnie od siebie zależne i na siebie

oddziałujące.

Podsumowanie

Zadanie Zbiornik retencyjny na rzece Dzierżęcince, będące jednym z

elementów projektu „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe zlewni jeziora

Jamno wraz z rewitalizacją rzeki Dzierżęcinki – zabezpieczenie terenów

zabudowanych m. Koszalin” ma kluczowe znaczenie dla zabezpieczenia

mieszkańców Koszalina i ich mienia przed wezbraniami powodziowymi.

Główną funkcją obiektu jest retencjonowanie (magazynowanie) wody

przy wysokich stanach w rzece Dzierżęcince, co ma na celu uregulowanie

stosunków wodnych oraz zapobieganie negatywnym skutkom wezbrań

powodziowych w rzece Dzierżęcince.

Powierzchnie zagrożone zalaniem to:

- grunty orne 709 ha, użytki zielone 240 ha, użytki rolne 963 ha,

grunty zabudowane 92 ha

- liczba zagrożonych mieszkańców 2 856 osób.

Podstawowe parametry zbiornika na rzece Dzierżęcince

- powierzchnia zbiornika przy NPP

- powierzchnia zbiornika przy Min PP

- powierzchnia zbiornika przy Max PP

- rzędna zwierciadła wody przy NPP

- rzędna zwierciadła wody przy Min PP

- rzędna zwierciadła wody przy Max PP

- objętość zbiornika przy NPP

- objętość zbiornika przy Min PP

- objętość zbiornika przy Max PP

- objętość zbiornika przy Nad PP

- głębokość maksymalna zbiornika

- zapora czołowa wraz z budowlą piętrzącą

lokalizacja

- rzędna korony zapory

- długość zapory czołowej

ha

ha

ha

m npm

m npm

m npm

m3

m3

m3

m3

m

km

m npm

m

6,05

4,84

7,08

27,00

26,50

27,50

118 531

91 306

151 352

166 500

2,00

12+058

28,00

97,00

:

Śluza - budowa kanału łączącego

jezioro Jamno z morzem Bałtyckim

Remont rzeki Dzierżęcinki w km 3+500 – 12+000

Zbiornik retencyjny na

rzece Dzierżęcince

Zabezpieczenie północno-

wschodniego brzegu jeziora Jamno

Budowa stopnia na wypływie z jeziora Lubiatowo

Przepławka ul. Młyńska

Budowa wrót sztormowych na Kanale Jamneńskim

Wykonanie ostrogi na

południowym brzegu jeziora Jamno

Zabezpieczenie północno-

zachodniego brzegu jeziora Jamno

Przywrócenie parametrów

technicznych wałów

przeciwpowodziowych na

południowym brzegu jeziora Jamno

Remont koryta i wałów

przeciwpowodziowych rzeki

Dzierżęcinki w km 0+000 - 3+500

Lokalizacja inwestycji w zlewni rzeki Dzierżęcinki i Jeziora Jamno

Śluza – budowa kanału

łączącego Jezioro Jamno z Morzem Bałtyckim

Odbudowa wału

przeciwpowodziowego nad jeziorem Lubiatowo