[YRC]-Tao Lap Va Phat Trien Cong Ty Dinh Muc Tin Nhiem o VN

7/31/2019 [YRC]-Tao Lap Va Phat Trien Cong Ty Dinh Muc Tin Nhiem o VN

1/86

B Gio dc v o to

Trng i hc Ngoi Thng

---------o0o---------

Cng trnh tham d Cuc thi

Sinh vin nghin cu khoa hc trng i hc Ngoi thng 2009

Tn cng trnh:XY DNG M HNH CNG TY NH MC TN

NHIM VIT NAM

Thuc nhm ngnh:1a.

H v tn sinh vin:Cao Thanh Tm. Nam/n: Nam. Dn tc:Kinh

Lp:Anh 2 Kho:45 Khoa:Ti Chnh Ngn Hng.

Hv tn ngi hng dn :TS. Nguyn Vit Dng.


2/86

http://svnckh.com.vn 2

MC LCMC LC .......................................................................................................................... 2MU ............................................................................................................................ 4

1. Tnh cp thit ca ti: ............................................................................................. 42. Mc tiu t ra ca ti : .......................................................................................... 5

3. i tng, pham vi nghin cu ca ti .................................................................. 54. Phng php nghin cu ............................................................................................ 6CHNG 1 ..................... 7

1.1 Tng quan v m v cng ty xp hng tn nhim ........................... 71.1.1 Khi nim v xp hng tn nhim ...................................................................... 71.1.2 Cng ty nh mc tn nhim v vai tr ca n ................................................... 8

1.2 nhim trn th ............................................................. 141.3

................................................................................................................................ 171.3.1 .......... 171.3.2 oody, S&P ............... 18

CHNG 2 XP HNG TN NHIM .................................................. 272.1................................................. 27

2.1.1 ......................... 272.1.2 ........... 312.1.3 Phng php xp hng tnh imCa cc NHTM Vit Nam ..................... 33

2.2 ........................ 372.3 ...... 37

2.3.1 La chn m hnh CRA ................................................................................... 372.3.2 Phng php nh mc tn nhim .................................................................... 42

CHNG 3 .................................................................................................. 66

3.1. Mrng v pht trin thtrng n...................................................................... 663.2. Xy dng khung php l hon chnh cho hot ng t chc tn nhim ................ 703.2.1 Nhng nguyn tc c bn khi xy dng khung php l .................................. 713.2.3 Ban hnh Nghnh ca Chnh ph v t chc v hot ng ca t chc nhmc tn nhim: .......................................................................................................... 733.2.4 ng bha cc quy nh php lut lin quan n hot ng ca t chc nhmc tn nhim: .......................................................................................................... 743.2.5 Mt s ni dung quan trng cn xem xt khi xy dng khung php l cho vichnh thnh v hot ng ca t chc nh mc tn nhim ........................................ 763.2.6 Vic nh gi xp hng doanh nghip ( company ratting ) l bt buc i viDNNN c qui m vn ln : ....................................................................................... 77

3.2.7 Nhng doanh nghip kinh doanh c li chun b c phn ho hoc c phnho thuc i tng phi thc hin bn c phn nh nc ti thtrng chng khonth phi tin hnh nh mc tn nhim : .................................................................... 78

3.3 Tng cng tip cn vi cc t chc tn nhim uy tn trn th gii v o to phttrin ngun nhn lc ..................................................................................................... 78

3.3.1 Hp tc quc t trong vic thnh lp t chc nh mc tn nhim .................. 793.3.2 o to ngun nhn lc ................................................................................... 80

3.4 To iu kin, khuyn khch thnh lp cng ty nh mc tn nhim ...................... 81


3/86


3.4.1 Tng cng nhn thc v xp hng tn nhim ................................................. 813.4.2 Hnh thnh tp qun s dng nh mc tn nhim ........................................... 813.4.3 Nhng doanh nghip tham gia nh mc tn nhim v t kt qu kh phic u tin : ............................................................................................................ 833.4.4 Vic trao cc gii thng ln ca nh nc cho cc doanh nghip th phi qui

nh doanh nghip t mc tn nhim theo th hng c thno - Th hng bo m l doanh nghip kinh doanh hiu qu , pht trin bn vng : .................... 833.4.5 Theo kinh nghim ca cc nc trong vic xc nh nhng i tng phi nhmc tn nhim, nht l ti cc nc c nn kinh t chuyn i, thtrng ncn nhb : ............................................................................................................................. 843.4.6 Cn coi nh mc tn nhim l ngnh nghc bit khuyn khch u t ncngoi, ngnh nghc hng u i u t khung cao nht theo Lut Thu thunhp : ......................................................................................................................... 84

CHNG 4 ................................................................................................. 85Cc ti liu tham kho: ..................................................................................................... 85


4/86


MU1. Tnh cp thit ca ti:

Th trng chng khon l mtknh huy ng vn ln c hiu qu cao, thng

qua mt lng ln c huy ng t cc ch th trong x hi gp phn lm

tng lng cung v vn u t chonn kinh t. Mt th trng chng khon thc

s pht trin l th trng thu ht c ng o cng chng tham gia bn cnh

cc t chc u t v cc trung gian ti chnh. Ch c nh vy, th trng mi thc

s c vai tr quan trng trong vic thu ht vn t cc ch th tit kim trong nn

kinh t chuyn thnh u t pht trin kinh t.

Vn t ra l lm sao mt t chc kinh t c th chng minh sc mnh ti

chnh ca mnh tip cn cc lung vn t cc knh ca th trng chng khon,

p ng nhu cuvn kinh doanh ca mnh vi chi ph vay, n thp nht? Cn i

vi nh u t, lm th no kim sot ri ro cc khon u t ca chnh h khi

cn c qu nhiu nguy c tim tng, mt n nh ca mi trng u t.

Trong iu kin mc hiu bit ca cng chng u t Vit Nam cn hn

ch, cc knh cung cp thng tin v nh gi ri ro cn rt t hoc cha c, s xut

hin ca cng ty nh mc tn nhim s gip cc nh u t yn tm hn khi tip

cn vi th trng. ng thi vic nh gi h s tn nhim doanh nghip cng

gip doanh nghip xc nh chnh xc hn tnh trng ca mnh s dng bin

php huy ng vn ph hp vi chi ph thp v khng nh hng n kt qu kinh

doanh.

Th trng chng khon Vit Nammi c thnh lp cch y 10nm tc nhng kt qu rt ng khch l. Tuy nhin, thc t cho thy h thng c s

h tng ca Vit Nam cha mnh h tr cho s pht trin v hot ng c

hiu qu ca th trng chng khon ni chung v th trng tri phiu ni ring.

nng cao tnh minh bch ca th trng chng khon, qua gp phn lnh


5/86


mnh ho nn kinh t, tng cng hiu qu huy ng v s dng vn, lm th

trng vn hnh mt cch an ton, gip cc nh pht hnh tip cn ngun vn mt

cch d dng hn th cn thit phic cc cng ty nh mc tn nhim. Vi vai tr

nh gi kh nng tr n ca cc t chc pht hnh, cc cng ty nh mc tnnhim s gp phn bo v th trng, bo v nh u t, cc t chc kinh t nhm

h tr v thc y s pht trin ca th trng chng khon trong thi gian ti.

S pht trin ca th trng chng khon trong tng lai ph thuc rt nhiu

vo mc tham gia u t ca cng chng. Nn vic nghin cu c nhng

gii php to lp v pht trin cng ty nh mc tn nhim, nhm thu ht v to

iu kin cho cng chng u t vo th trng l vic lm cn thit.

2. Mc tiu t ra ca ti :

ti Xy dngv pht trin cng ty nh mc tn nhim Vit Nam

c thc hin vi mc tiu xut mt s bin php to iu kin hnh thnh

cng ty nh mc tn nhim v nn tng cng ty hot ng c hiu qu tron g

bi cnh th trngVit Nam hin nay.V xy dng tiu ch xp hng ph hp

vi Vit Nam ng thi t tiu chun quc t

Song song vi mc tiu trn l nh gi thc trng tnh hnh ti chnh ni

chung v tnh hnh TTCK ni ring. T a ra mt s bc chun b c bn

hon thin m hnh t chc cc cng ty nh mc tn dng trong tng lai. Mt

khc, nhn mnh vai tr cc cng ty nh mc xp hng (CRA Credit rating

agency) tham gia h tr pht trin th trng ti chnh nc ta.

3. i tng, pham vi nghin cu ca ti

ti cp ti nhng vn c bn v nh mc xp hng tn dng v cc

CRA trn th gii, kinh nghin xy dng v pht trin cc CRA trn th gii, c


6/86


s php l v quy nh ca chnh ph Vit Nam v vic xy dng v pht trin cc

CRA ti Vit Nam

tic xy dng nghin cu trn c s chn lc, k tha mt cch c h

thng nhng kinh nghin qu gi qu trnh xy dng v pht trin cc CRA trn

th gii. ng thi cng nghin cu xem xt p dng vo thc t th trng

Vit Nam

4. Phng php nghin cu ti s dng phng php duy vt bin chng, duy vt lch s lm cng c

cho thc hin ti. Kt hp l lun, thc t v cc lut nh trong nc

cng nh mt s ti liu nc ngoi nhm a ra nhng bin php ch yu thitlp cng ty nh gi tn nhim Vit Nam. Ngoi ra, cn vn dng cc phng

php tng hp, phn tch so snh lm sng t v c th ha ni dung nghin

cu

Danh mc vit tt:

CRA: credit rating: t chc nh mc tn nhim

IFC: (International Finance Corporation) Tp on ti chnh quc t

VAFI: Hip hi cc nh u t ti chnh Vit Nam


7/86


CHNG 1 T1.1 Tng quan v x nhim v cng ty xp hng tn nhim

1.1.1 Khi nim v xp hng tn nhim

Theo Khi nim ca cng ty Moodys xp hng tn nhim DN l nh gi vth hin ti v d bo v trin vng tng lai ca DN trn c s tng hp cc ch

tiu ti chnh mt cch c hiu qu. Hay c th hiu l:xp hng tn nhim l vic

a ra cc nhn nh hin ti v mc tn nhim ca nh pht hnh i vi mt

trch nhim ti chnh no , hoc l nh gi mc ri ro gn lin vi cc loi

u t khc nhau. Cc "u t" ny c th di dng chng khon nh l tri

phiu, c phiu u i v giy nhn n, cng c cho vay khc nh vay v gi tin

ti ngn hng...

Cc loi chng khon v cng c cho vay ng vai tr l nhng hnh thc huy

ng vn trn th trng. Ri ro y l ri ro v n ca ngi pht hnh chng

khon hoc cng c huy ng vn , do vic u t tht bi gy ra. Khng tr

c n cho mt khon u t ch yu l do tnh trng ph sn hoc thiu kh

nng thanh ton y vn gc v li theo ngha v ca nh pht hnh, do khng

c khon tin thng d. Ni mt cch rng hn, xp hng mt u t (c thhin qua mt h thng k hiu xp hng) bi mt cng ty nh mc tn nhim, th

hin kin chuyn gia bn th 3 vmc ri ro v n gn lin vi th loi u

t .Xp hng c th lm tng hng hoc xung hng v th ca mt nh pht

hnh, mt cng c ti chnh theo kh nng ca n c p ng c cc ngha v

i vi nh u t hay khng. iu ny ph thuc th nht l vo khi lng tin

c sn thanh ton cho cc nh u t, v th hai l kh nng d b v n n

u khi cc iu kin kinh doanh thay i.

Xp hng tn nhim khng nu ln gi th trng hoc s bin ng tng lai

ca mt chng khon hay mt khon u t no . Do vy, xp hng ch n

thun l a ra cc kin da trn cc nhn t ri ro ch khng phi l mt


8/86


khuyn ngh mua, bn, gi li mt chng khon hoc mt khon u t no .

Mt s xp hng cao khng ng ngha l mt khon u t tt hn so vi mt

xp hng thp hn. Mt h thng xp hng khch quan, theo cc cng ty nh mc

tn nhim hng u, l phi cung cp cc u vo cn thit ra cc quyt nhu t ng n. thc hin iu ny, cc nh u t v cc nh cho vay u

tin phi c thuyt phc v tnh an ton di hn ca khon cho vay. M iu ny

ch c th c c khi kh nng chi tr tng lai ca nh pht hnh c mt cng

ty nh mc tn nhim c uy tn xc nhn

1.1.2 Cng ty nh mc tn nhim v vai tr ca n

1.1.2.1 Cng ty nh mc tn nhim v cc vn vnh mc tn nhim.

a. Cng ty nh mc tn nhim

Cc cng ty MTN khng chnh gi hng vn DN m cn nh gi mc

tn nhim i vi chnh ph cc quc gia trn th gii. MTN DN thc cht l

vic nh gi cht lng, mc tin cy, khnng thanh ton ca mt cng ty

pht hnh i vi cc cng c nngn hn (nh hi phiu, tn phiu, chng ch

tin gi), hoc di hn (nh tri phiu, c phn u i c tc) da trn cc yu

t ri ro c lin quan. Phn ln cc cng ty ln nim yt trn cc th trng u

phi c mt cng ty nh mc tn nhim ng tin cy tin hnh nh mc tn

nhim. Trong bi cnh ca nhng nn kinh t mi ni, nh mc tn nhim ch l

mt trong nhng yu t quyt nh xem liu nhng nn kinh t mi ni ny c th

thu ht c bao nhiu vn, nhng chc chn v khng cn nghi ngg ht nh

mc tn nhim l mt trong nhng nhn t chnh v nhng nhn t quyt nh r

rng nht v vic cc nh u t c t chc kim sot lung vn ln nht th nhn

thc nh th no vcc cng ty v cc nc. Bn thn cc cng ty nh mc tn

nhim cng nhn thy vai tr ca mnh trong vic pht trin nht thit phi l mt

t chc trung lp, ngha v trc ht ca cc cng ty ny l vi cc nh u t,


9/86


nhng bng cch cung cp thng tin cc cng ty nh mc tn nhim c th khin

cc quc gia phi lm ng thu ht thm vn.

Gii thch v s tn ti ca cc cng ty nh mc tn nhim l do vn c bn

ca th trng ti chnh: l vn thng tin khng y . Cc cng ty nh

mc tn nhim c thm nhn vai tr hu ch trong vic ra quyt nh ti chnh

bng cch cung cp cho nhng thnh vin tham gia thtrng nhng thng tin v

ri ro tn dng gn lin vi cc khon u t khc nhau. Cng vi qu trnh pht

trin ngn v thiu minh bch, thng tin khng y thm ch li l kh khn

hn c trong nhng nn kinh t mi ni. Do , ngi ta vn cho rng vai tr quan

trng ca cng ty nh mc tn nhim l cung cp cho nhng thnh vin tham gia

thtrng mt h thng cc khnng tr ntng i ca cc cng ty bng cch

xu chui tt c cc thnh phn ca ri ro ph sn thnh mt h s duy nhtgi

l h snh mc tn nhim.

Cng ty nh mc tn nhim c nh hng mnh m khng ch ti chi ph huy

ng m cn nh hng ti khnng sn sng nm gi cc loi cng c ti chnh

khc nhau ca cc nh u t c t chc. Nhng t chc vay nthng tm n

cc cng ty nh mc tn nhim nhh trmnh tip cn vi th trng vn

ton cu v nhiu nh u t c t chc thch nhng chng khon c nh mc

tn nhim hn l nhng chng khon r rng c ri ro tng tm khng c

nh gi. Thm vo , nh gi ri ro ca cc cng ty nh mc tn nhim v cc

khon nbn ngoi c ngha sng cn bi v nhiu nh u t c t chc hn

ch nm gi trong danh mc u t ca h nhng tri phiu chc xp hng

u t.

Mt nh mc tn nhim khng phi l mt li khuyn mua hoc bn mt

chng khon c th no . nhiu quc gia, iu ny c th l mt lu quan

trng trong vic xc nh trch nhim php l ca mt t chc nh mc tn nhim

trong trng hp v n, hoc s chm dt ca mt cng ty hoc cc t chc khc
http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1679http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1679


10/86


pht hnh chng khon. thnh cng, mt t chc nh mc tn nhim phi c

cc c im c bn, bao gm:

Tnh tin cy,

Tnh c lp,

Tnh khch quan,

Kthut thnh tho,

C cc ngun lc v kh nng tip cn cc thng tin tin cy v ngi

pht hnh chng khon.

Mt t chc nh mc tn nhim chuyn v dch v a ra kin v tin cy

tn dng ca ngi pht hnh chng khon. N l mt kin quan trng v ri ro

tn dng, hay l mt nh gi v kh nng ca ngi pht hnh thanh ton n gc

v li ng hn trong sut thi gian tn ti ca chng khon . V vy, nh mc

tn nhim phi l mt s nh gi trc kh nng ca ngi pht hnh hon tr

gc v li ng hn. Bi vcc cng c ca th trng tin t l ngn hn, nn

chng d nh gi hn cc loi tri phiu di hn. tr thnh tin cy v hu ch

cho nh u t, nh mc tn nhim phi c xem l ng tin cy v khch quan

ca cc ch th tham gia th trng. mt nh mc ng tin cy, t chc nh

mc tn nhim phi c k thut chuyn nghip, ngun lc ti chnh, tip cn

cc thng tin ti chnh tin cy v ngi pht hnh, v cc th tc hot ng ni b

a n cng tc nh mc nht qun v tin cy. Ni chung cc th tc tng t

ang c thc hin c cc th trng pht trin ln ang ni. hu ht cc

quc gia, nh mc tn nhim thng c thc hin theo yu cu ca ngi pht

hnh. Tuy nhin, M vic cc t chc nh mc tn nhim nh gi ch ng khon

khng theo yu cu ca ngi pht hnh khng phi l khng thng thy.

Tnh c lp ca mt t chc nh mc tn nhim l ti quan trng cho tnh tin

cy v thnh cng cui cng cho nh cung cp dch v. V vy, quyn s hu v

cu trc qun l quan trng i vi s thnh cng cui cng ca mt t chc nh
http://www.saga.vn/view.aspx?id=2820http://www.saga.vn/view.aspx?id=2820http://www.saga.vn/view.aspx?id=2820http://www.saga.vn/view.aspx?id=2820


11/86


mc tn nhim. Mt t chc nh mc tn nhim phi t do t c nh hng chnh

tr v p lc ln t cc t chc phi chu s nh gi tn nhim. Nu chnh ph can

thip qu su vo hot ng ca t chc nh mc tn nhim th hot ng xp

hng tn nhim s c vn . Tuy nhin chng chnh sch ca chnh ph c th cnhng nh hng quan trng i vi trin vng thnh cng ca t chc nh mc

tn nhim cc th trng mi. Trong khi cc cng ty nh mc tn nhim ng

vai tr quan trng trong cc th trng ti chnh, s thnh cng trong hot ng li

khc nhau gia cc nc ph thuc vo quy m pht trin ti cc th trng tri

phiu, cc c im ca th trng cng nh cc th ch, chnh sch. Nh vy th

trng vn v th trng tin t si ng s bo m s lng ca cc cng c ti

chnh v cho thy tm quan trn ca cng ty nh mc tn nhim. C mt skhuyn khch kinh t mnh m cho mt t chc nh mc tn nhim duy tr tnh

c lp ca n t cm nhn ca cng chng v tnh cng bng v khch quan

trong nh gi s quyt nh s thnh cng cui cng hoc tht bi ca mt t

chc nh mc tn nhim d cho th trng mn phc v l th trng pht

trin, mi ni hay th trng quc t.

b. Cc vn v xp hng tn nhim

i. nh mc tn nhim quc giaMt iu cng ht sc quan trng cn phi hiu l nh mc tn nhim quc gia

cc nc mi ni l iu u tin m phn ln cc nh u t c t chc nhm

ti khi quyt nh u t tin vo nc . Kt qunh mc tn nhim ny phn

nh nhng yu tnh v th kinh t ca nc , tnh minh bch thtrng vn,

mc lung vn u t ca t nhn v khu vc cng, u t trc tip ca nc

ngoi, d tr ngoi hi, n nh chnh tr, hoc khnng gi vng n nh kinh t

ca nc cho d c sthay i v chnh tr. nh mc tn nhim nhim quc

gia ca mt nc gip nh u t hiu c ngay mc ri ro i km vi cc

khon u t vo nc . Do vy thu ht tin ca nc ngoi, phn ln cc

nc u phi c gng t c mt mc xp hng tn dng quc gia v thm ch

phi phn u hn na t c th hng u t. Trong phn ln cc trng
http://www.saga.vn/view.aspx?id=2003http://www.saga.vn/view.aspx?id=2003http://www.saga.vn/view.aspx?id=2003


12/86


hp, nh mc tn nhim quc gia ca mt nc l cn trn ca nh mc tn

nhim. iu ny lm tng thm nhu cu tin phong nhm t c nh mc tn

nhim quc gia tch cc.

ii. Cc i tngc nh mc tn nhim.Mt lot cc cng c ti chnh rng ri c th phi chu s nh mc tn nhim

bao gm cc chng t thng mi, tri phiu cng ty, cc cng c ti chnh c cu

trc v c phiu u i. hu ht cc quc gia, nh mc tn nhim gii hn i

vi cc cng c th trng tri phiu v tin t nhng mt s quc gia c phiu

thng v c phiu u i cng c nh mc tn nhim. Khng phi l khng

ph bin i vi cc t chc nhn tin gi, cc qu u t v cc t chc ti chnh

khc nh kh nng chi tr tin bi thng ca cc cng ty bo him cng cnh mc. Tnh sn sng ca nh mc tn nhim cng cn ng gp cho s pht

trin cc sn phm ti chnh phc tp nh cc cng c ti chnh c cu trc.

Khng c s sn sng ca cng tc nh mc tn nhim ca cc t chc nh mc

tn nhim, s rt kh bn cc sn phm ny cho cc nh u t t chc tinh vi.

Theo Moodys v S&P th chng ta c bn i tng xp hng chnh:

Th nht l xp hng n, l cc xp hng c dnh cho cc khon u t di

hn nh tri phiu cng ty v c phiu u i. Th hai, xp hng cc nh pht hnh, l cc cp xp hng nh gi kh nng

ca cc cng ty t nhn, cc t chc bo him, cc qu u t (gi chung l nh

pht hnh theo ng ni t), v cc t chc chnh ph (cc nh pht hnh theo n

ngoi t) trong vic thanh ton cc ngha v ti chnh do cc nh u t v cc

cng c ti chnh, c bo m ln khng c bo m.

Th ba, xp hng tin gi ngn hng, l cc cp xp hng nh gi kh nng

cu cc ngn hng trong vic thanh ton cc ngha v v tin li v vn gc i

vi cc khon tin gi c bn t v ngoi t.

Cui cng l xp hng cho cc quc gia, l cc xp hng nh gi kh nng tn

dng cu mt quc gia c th. Xp hng quc gia l vic cho kin v ri ro ca


13/86


mt quc gia, c ngha l kh nng quc gia c th tr cc mn n bng ng

ni t v ngoi t khng.

iii. Ph nh mc tnh nhim.

Ni chung, hu ht thu nhp ca cc t chc nh mc tn nhim c c tph c tr bi ngi pht hnh chng khon. Nhng nh pht hnh chng khon

n sn sng tr chovic nh gi vi mong i rng mt s nh mc thun li s

gip gim chi ph vay mn ni chung ca h. C th, iu ny ng cho cc cng

ty nh hn, t ni ting hn, nu khng s khng hp dn c nh u t. Trong

khi cc nh pht hnh tr ph cho nh mc tnh nhim vi k vng chi ph vay

mn thp hn, c mt khuyn khch mnh m cho cc t chc nh mc tn

nhim pht hnh cc nh mc tn nhim chnh xc trong danh ting ca tchc nh mc tn nhim rt quan trng n s sng cn lu di v mt kinh t ca

n. Trong nhng nm trc y, cc t chc nh mc tn nhim M thc hin cc

hot ng nh mc tn nhim ca h ch yu thng qua ph t mua c tr bi

nhng ngi s dng nh mc tn nhim. Vo cui nhng nm 1960, cc t chc

nh mc tn nhim M bt u chuyn sang thu ph nhng ngi pht hnh. V

mt ny, rt quan trng ch s sn lng ca ngi pht hnh tr ph phi l

mt hm s nim tin ca nh u tvo nh mc tn nhim nh l mt tn hium tch bch cc chng khon v cc mc ri ro v cho php nhng chng

khon c ri ro thp hn thu c doanh thu pht hnh cao hn mt li ch m

ngi pht hnh sn lng tr.

1.1.2.2 Vai tr ca nh mc tn nhim

Trong lch s cc t chc nh mc tn nhim c hnh thnh do c pht sinh

nhu cu cung cp thng tin v sng tin cy, v khnng tr nca nh pht

hnh knng x l thng tin ti chnh, v cc nhn t thtrng gn lin vi ri ro

ra quyt nh u t. Dn dn, xp hng tn nhim c s dng mt cch

phong ph hn. Chng c cc nh u t c t chc dung h trthm cho

cc phn tch ring ca h. ng thi cc nh u t c t chc hot ng mi
http://www.saga.vn/view.aspx?id=457http://www.saga.vn/view.aspx?id=457http://www.saga.vn/view.aspx?id=457


14/86


trng quc tcng dung cch xp hng ny lm cng cso snh tng quan

ri ro gia cc cng c vi nhau . Vai tr ca xp hng tn nhim l:

Th nht, vic xp hng tn nhim cung cp nhng thng tin lin quan n t

chc pht hnh. Da vo thng tin nh u t nh gi mc ri ro v linhun yu cu a ra quyt nh u t hp l;

Th hai, vic xc nh h s tn nhim gip t chc pht hnh thun li hn

trong vn huy ng vn vi chi ph thp. Thng qua nhng ch s nh gi ca

t chc xp hng tn nhim ara, nh u t s c iu kin tip cn vi nhng

thng tin v t chc pht hnh. c bit, khi nhng t chc pht hnh c nh

gi l c uy tn c th pht hnh tri phiu vi li sut thp hn m vn thu ht

c nh u t. Ni mt cch khc, hot ng ca t chc nh mc tn nhim s

gp phn lm tng thm lng tin ca nh u t v uy tn ca t chc pht hnh,

iu m th trng chng khon Vit Nam rt cn trong giai on hin nay; l mt

phng tin cc cng ty qung b thng hiu vi th trng trong v ngoi

nc, ng thi to mt c ch kim sot cng khai, to ng lc cho cng ty c

cu ti chnh, ci tin quy trnh qun l, cht lng v hiu qu hot ng.

Th ba, vic xc nh h s tn nhim thc y t chc pht hnh c trchnhim hn i vi nh u t. nh gi mc tn nhim lun l cng vic lin quan

cht ch vi uy tn ca t chc pht hnh, iu thc y ngi pht hnh thc

hin tt hn cc cam kt thanh ton tin li v gc cho nh u t.

Th 4, i vi c quan qun lnh nc: MTN gip nh nc qun l vn

ti cc DN c d dng hn; gp phn to nn mt th trng cn bng, minh

bch thng tin. Cc c quan qun l nh nc c th da trn cc thng tin MTNcng khai ban hnh chnh sch, gim st thc hin, cp php pht hnh v

qun l tt hn.

1.2 nhim trn th


15/86


Trn th gii, hot ng MTN xut hin t rt lu vi s ra i ca cng ty

MTN u tin l Moodys v n nay tr thnh cng ty MTN ln nht th

gii, c mt trn 100 quc gia. Thm nh tn nhim doanh nghip c t cui

th k 19, u th k 20. Lc , th trng chng khon M pht trin, ccdoanh nghip huy ng mt lng vn khng l thng qua tri phiu, cn c mt

t chc ng ra nh gi khch quan v tin cy ca doanh nghip. Nm 1909,

ln u tin cng ty Moodys nh gi h s tn nhim trn 1.500 tri phiu ca

250 cng ty ng st ca M vi k hiu t Aaa n C xp hng t cao xung

thp. Cc t chc nh mc tn nhim ng vai tr ni bt ti th trng vn ca

M k t u th k trc. Hai t chc ln nht l Moodys v Standard&Poors.

Hin nay,cc t chc nh mc tn nhim hin ang ng mt vai tr chi phi

c th trng chng khon pht trin v ang ni. Hn na, vai tr ca cc t

chc nh mc tn nhim pht trin rt nhanh qua sut thp k qua. Bi v rt

quan trng pht trin cc th trng tri phiu v tin t si ng p ng

nhu cu ti tr trong tng lai, vai tr ca n c k vng tip tc pht trin

trong nhng nm ti. Mc du cc t chc nh mc tn nhim l thnh phn pht

trin quan trng trong vic pht trin th trng tri phiu v tin t si ng, phitha nhn rng vic hnh thnh cc t chc nh mc tn nhim cc quc gia c

th trng chng khon ang ni l mt hin tng tng i gn y. cc th

trng chng khon mi ni, cc t chc nh mc tn nhim c cc mc thnh

cng khc nhau ch yu ph thuc vo s pht trin ca th trng tri phiu v

mi trng lut php qun l. Ni chung, cc t chc nh mc tn nhim thnh

cng hn ni m s t do ca cc th trng ti chnh cho php cc lc lng

th trng v cc quyt nh ring ng mt vai tr ln hn trong vic quyt nhs tip cn th trng vn. V mi trng lut php qun l ni chung, cc yu

cu lut php qun l l mt nhn t quan trng trong pht trin dch v nh mc

tnh nhim c cc th trng chng khon pht trin ln mi ni. cc th

trng chng khon pht trin, nh mc tn nhim thng c s dng nh


16/86


l mt cng c qun l qun l cc tiu chun cn trng i vi cc cng ty

chng khonv cc ngn hng, hoc ch ra cc u t c php cho cc nh u

t t chc nh l cc qu hu bng, cc cng ty bo him, hoc cc qu th trng

tin t. cc nc c th trng ti chnh pht trin nh M, Anh, Australia, vic thu

t chc MTN cung cp dch v c cc DN thc hin nh k nh vic thu

kim ton bo co ti chnhhng nm, vic cung cp h s MTN cng vi cc

t pht hnh c coi nh mt yu cu khng th thiu. M, nh gi tn

nhim khng bt buc cho pht hnh chng khon nhng n c s dng rng

ri qun l cc tiu chun lut php (nh yu cu vn ca cc cng ty chng

khon). Ngc li, nh mc tn nhim c yu cu Nht t nm 1990 nh l

mt tin iu kin cho ngi pht hnh cc tri phiu khng c ti sn m bo.

Nht, nh mc tn nhim cng cn c s dng qun l cc tiu chun

cn trng nh yu cu vn ca cc cng ty chng khon. S vng mt ca yu cu

nh mc tn nhim bt buc, khng c kh nng cho cc t chc nh mc tn

nhim c th tn ti v mt kinh t trong mi trng cc th trng ang ni. c

chu M La tinh v Chu , s bt u ca cc t chc nh mc tn nhim ckch thch bi yu cu nh mc tn nhim bt buc lin quan n pht hnh cc

cng c n bn ra th trng.

Ti Nht Bn, cng ty dch v ti chnh thuc u ban chng khon; Ti Hn

Quc, cng ty gim st ti chnh (c quan tin thn l U ban Chng khon Hn

Quc); Ti Malaysia, U ban Chng khon Malaysia l cc c quan chu trch

nhim qun l hot ng ca cc CRA. Nh vy, do xp hng tn nhim gn linvi cc khon vay n, trong quan trng nht l hot ng pht hnh tri phiu

nn cc nc u giao nhim v qun l hot ng ca cc t chc nh mc cho

cc c quan hnh chnh qun l hot ng ca TTCK. V bt buc phi c xp

hng tn nhim: Ti Nht Bn khng bt buc iu ny, nhng trn thc t cc
http://www.saga.vn/view.aspx?id=3255http://www.saga.vn/view.aspx?id=3255http://www.saga.vn/view.aspx?id=3255http://www.saga.vn/view.aspx?id=3255http://www.saga.vn/view.aspx?id=3255


17/86


cng ty vn cn c xp hng tn nhim khi mun huy ng vn tcc nh u t.

Cn ti Hn Quc v Malaysia th bt buc vn ny.

Hin, tt c cc nc trong khu vcca chng ta(tr Lo, Campuchia) u

thit lp CRA trn di 15 nm. Khi ASEAN cng thnh lp Din n

cc DN CRA nh mt t chcDN ngnh ngh ca cc nc ng Nam . Hip

hi cc CRA ca chu c thit lp vi s tr gip ca Ngn hng Pht

trin chu (ADB).

1.3

1.3.1

nh mc tn nhim l gm c nh gi nh tnh v nh lng v sc mnh

tn dngca ngi pht hnh. Ngi pht hnh c th l cc doanh nghip, chnh

quyn a phng thm ch l c mt quc gia trong trng hp pht hnh n ca

chnh ph. Ngoi cc nhn t v nh tnh, nh l cht lng ca ban qun tr cng

ty, cc tiu chun phn tch bao gm cc t s ti chnh ch yu nh l t l sinh

li trn vn hoc ti sn,h s n so vi vn, cc h s v tnh thanh khon, thunhp trn chi ph c nh, dng tin so vi tng n.nh mc c bin hin di

hnh thc cc k hiu d hiu c tha nhn binh u t.

H thng chm im l phng php lng ha mc ri ro tn dng ca

khch hng thng qua qu trnh nh gi bng thang im thng nht

Vic nh gi MTN c thc hin da trn 2 tiu ch c bn l nh tnh v

nh lng, hay cn gi l 2mng phn tch: phn tch kinh doanh v phn tch tichnh. Cc yu t nh tnh c xem xt theo phng php bc thang 3 bc:

-Tnh hnh v trin vng pht trin kinh t t nc, cc yu t ri ro v m, chnh

sch ca nh nc c nh hng n ngnh v cng ty.
http://www.saga.vn/view.aspx?id=994http://www.saga.vn/view.aspx?id=994http://www.saga.vn/view.aspx?id=994http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1522http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1522http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1522http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1481http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1607http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1607http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1607http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1481http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1522http://www.saga.vn/dictview.aspx?id=1522http://www.saga.vn/view.aspx?id=994http://www.saga.vn/view.aspx?id=994


18/86


-c im ca cc ngnh kinh t m cng ty ang tham gia; trin vng pht trin

ca ngnh trong nn kinh t quc dn; tc ng, nh hng ca nhng yu t v

m trong v ngoi nc ti ngnh kinh t; v tr, th phn ca cng ty trong ngnh.

-Chnh sch qun l trong sn xut - kinh doanh, chnh sch ti chnh, qun l vn,marketing, bn hng, c im cng ngh, quy trnh sn xut, kh nng, kinh

nghim ca b my lnh o

Cc yu t nh lng c xem xt da trn cc bo co ti chnh c

kim ton, cng ty MTN s tnh ton tt c ch s ti chnh a ra nhng nhn

nh y nht v tnh hnh ti chnh hin ti v tng lai ca cng ty.

1.3.2S&P

M hnh caM: Sau y l m hnh ca cng ty xp hng tn nhim M

Tip cn theo nhm: gip qu trnh phn tch t hiu qu cao hn v to

s ng nht trn ton cu cho mi ch th pht hnh, vic phn tch trn ton th

gii c t chc theo tng khu vc.Ni cch khc, cc t chc pht hnh c

theo di lu di vi t cch l mt ch th c lp cng nh vi t cch l mtthnh phn trong mt ngnh, mt khu vcchng hn nhm ngnh cng nghip

xe hi trn ton cu, nhm cc ngn hng c, nhm cc quc gia thuc thuc

vng cung chu Thi Bnh Dng. Khi , cc nhm phn tch ph trch theo

di tng t chc pht hnh s c thnh lp c th kt hp vi k nng phn

tch nhm ph hp trc tin vi khu vc kinh doanh ca t chc pht hnh v sau

l ph hp vi vng lnh th v quc gia ni t chc hot ng. Sau y l

mu m hnh nhm phn tch ( p dng cho vic nh gi xp hng mt nh mysn xut t Nht Bn)


19/86


Cu trc nhm phn tch xp hng trn y ccho l in hnh trong vicnh gi xp hng mt doanh nghip sn xut t ca Nht Bn:

- Trng nhm phn tch v lnh vc sn xut xe t: l ngi c kh

nng phn tch nh gi v ngnh sn xut t trn ton cu.

- Trl gim c: l mt chuyn giaphn tch v ngnh giao thng v mt

s ngnh cng nghip khc c lin quan n lnh vc sn xut t trn

ton cu.

- Ch tch hi ng xp hng: l ngi chu trch nhim chnh trong vic

xem xt cc nh gi xp hng ca nhng thnh vin khc, cng nh tr

l gim c, ngi gim c cng c kh nng nh gi xp hng nhiu

ngnh trn ton cu.

Kt lun xphng caMoodys

Trng nhm phntch vlnh vc t

Chuyn vinv ti chnhcng ty

Ch tch Hing xp hng

Chuyn vin vphn tch thanhton L/C v tichnh cu trc

Trl gim c

Chuyn gia phtrch xp hngNht Bn

Cc chuyn giaca Nht Bn


20/86


- Cc chuyn gia khu vc hay nc nguyn x: l nhng nh phn tch

ph tr, v d h c th l nhng chuyn gia ca Nht Bn hay chuyn

gia ca nc khc nhng bit ni ting Nht lu lot v c k nng phn

tch cc ngnh cng nghip Nht.- Cc chuyn gia v pht hnh v cc lnh vc khc: v d nu l t

pht hnh thng phiu ra th trng M c h tr thanh ton mt phn

bng tn dng th ca ngn hng, cc chuyn gia ni trn ca Moodys s

bao gm chuyn gia v ti chnh cu trc c m bo bng tha thun h

tr tn dng, bn cnh s l cc chuyn gia v thanh ton L/C.

Mc d c nhiu loi hnh doanh nghip sn xut t ti M nhng nu cng

ty huy ng vn thnh lp chi nhnh bng cch pht hnh n th Moodys s b

sung vo nhm phn tch cc chuyn gia lm vic cc cng ty ti chnh

S cu trc chc nng b phn nh mc tn nhim ca Moody


21/86


Theo s trn ta thy rng c cu chc nng b phn nh mc tn nhim ca

Moody c thit lp mt cch linh hot, cc b phn chc nng c th h tr

nhau trong vic nh gi v mt quc gia hay mt khu vc. Rt nhiu nh phn

tch cc chi nhnh ca Moody trn khp th gii ng gp rt nhiu kinh

nghim cho hi ng xp hng

Gim c

chuyn mn

Ch tch hing xp hngcng ty

Ch tch hing xp hngtin ch cngcng

Gim c phtrch ngnhcng nghip

Gim c phtrch ngnhcng ngh -nng lng

Gim c phtrch nh chti chnh vxp hng

Gim c phtrch ti chnhcu trc

Ph ch tch

HDQT phtrch thng tinxp hng cngty

B phn thngtin v thtrng

Gim c phtrch chi nhnhnc ngoi

Chi nhnhca MoodyLun n

Chi nhnhca Moody

Paris

Chi nhnhSydney

Chi nhnhTokyo

Gim c xphng cng ty


22/86


Phmvi hot ng: Dch v do cc cng ty nh mc tn nhim ti M rt a

dng v nhn chung bao gm mt s cc dch v ch yu sau: th nht l cc dnh

v lin quan n nh mc tn nhim, thng tin ti chnh v phn tch ri ro; th

hai l cc dch v lin quan n vic phn tch, t vn, cung cp c s d liu chocc nh u t c t chc v nh gi hot ng ca cc t chc ny; th ba l

dch v thng tin ti chnh v u t, ch yu tp trung vo tnh hnh to chnh ca

cc cng ty, cc ch bo trn th trng ti chnh, phn tch v a ra d bo cho

mt ngnh hoc mt phn khc th trng c th. Cc thng tin ny c cung cp

ch yu qua mng internet ca cc cng ty; th t l cc dch v lin quan n lnh

vc ri ro, bao gm cc hot ng nghin cu, phn tch, t vn, hun luyn v

xy dng gii php. Hot ng ca cc cng ty nh mc tn nhimti M khngch gi gn trong phm vi bin gii ca mt quc gia m hin nay m rng trn

phm vi ton cu. khng nh cc t chc nh mc tn nhim ti th trng mi

ni (vn ch tp trung vo cc loi cng c xp hng n do cc t chc a phng

pht hnh), hot ng ca cc t chc nh mc tn nhim ti M - vi h thng

vn phng chi nhnh ti hu ht cc khu vc trn th gii hin nay bao trm

tt c cc th trng ti chnh quan trng. Chng loi dch v do cc cng ty ny

cung cp cng ht sc a dng v phong ph

V phng php xp hng: tp trung vo ba lnh vc: nh gimi trng

ngnh, nh gi tnh hnh ti chnh, nh gi hot ng sn xut kinh doanh.

Tuy nhin, ngoi ba lnh vc ni trn, cc t chc nh mc tn nhim ti M

cn nh gi xp hng mt lnh vc th t, l kh nng qun l ca cc cng

ty. Vic nh gi v xp hng cht lng qun l ch yu dnh cho cc nhm i

tng sau: cc cng ty qun l ti sn ( bao gm ti sn ca khch hng c nhn

cng nh cc c chc u t);cc ngn hng lu k( m nhn chc nng lu gi

v x l chng khon ca khch hng)l; cc cng ty cung cp dch v qun l(

gm cc dch v nh gi v ghi chp vo s sch k ton cc hot ng pht sinh


23/86


lin quan n chng khon v tin ca khch hng). Vic nh gi cht lng

qun l tp trung v vic xem xt c cu t chc ca cng ty, cc c im trong

hot ng qun l, phng php kim sot ri ro, h thng cng ngh thng tin,

quy trnh qun l v kim sot ni b cng nh cht lng phc v khch hng.

Cc hng Mc ca H S Tn Nhim i vi cng c n di hn

Ch s Tn

Nhim

theo S&P

Ch s Tn

Nhim

theo

Moody's

Din gii Phn loi

AAA AaaCht lung cao nht, n

nh, ri ro thp nht

Tri phiu c

th u t

AA Aa

Cht lng cao, ri ro

thp, ri ro ch cao

hn hng AAA mt bc.

A A

Cht lng kh, tuy vy

c th b nh hung bi

tnh hnh kinh t.

BBB Baa

Cht lng trung bnh,

an ton trong thi gian

hin ti, tuy vy c n

cha mt s yu t ri

ro.

BB Ba

Cht lng trung bnhthp, c th gp kh

khn trong vic tr n, b

nh hng i vi s

thay i ca tnh hnh

Tri phiu c

ri ro cao


24/86


kinh t.

B B

Cht lng thp, ri ro

cao, c nguy c khng

thanh ton ng hn

Tri phiu

khng nn u

t

CCC Caa

Ri ro cao, ch c kh

nng tr n nu tnh hnh

kinh t kh quan.

CC CaRi ro rt cao, rt gn

ph sn,

C C

Ri ro rt cao, kh c

kh nng thc hin thanh

ton cc ngha v n

D

Xp hng thp nht,

ph sn hay hu nh s

ph sn

NR NRKhng nh gi

i vi ch s Moody's, ngoi nhng xp hng c bn trn, h s 1, 2, 3 cn dng

chia nh mt xp hng c bn ra lm 3 loi, trong 1 l cao nht trong hng

, 2 l trung bnh, 3 l thp nht, v d: Aa1, Aa2, Aa3. Cn i vi ch s S&P,

+ hay - c dng chia nh xp hng. trong + l cao nht trong hng ,

khng du l trung bnh, - l thp nht; v d: AA+, AA, AA-

Phng php s dng ch s Z c tnh h s Tn Nhim ca Moodys

ch s Z'' c dng cho hu ht cc ngnh, cc loi hnh doanh nghip:

Z'' = 6.56X1 + 3.26X2 + 6.72X3 + 1.05X4


25/86


Trong :

X1 = T s Vn Lu ng trn Tng Ti Sn (Working Capitals/Total Assets).

X2 = T s Li Nhun Gi Li trn Tng Ti Sn (Retain Earnings/Total Assets)

X3 = T S Li Nhun Trc Li Vay v Thu trn Tng Ti sn (EBIT/Total

Assets)

X4 = Gi Tr Th Trng ca Vn Ch S Hu trn Gi tr s sch ca Tng N

(Market Value of Total Equity / Book values of total Liabilities)

Nhn xt :

Nu Z'' > 2.6 Doanh nghip nm trong vng an ton, cha c nguy c ph sn

Nu 1.1 < Z'' < 2.6 Doanh nghip nm trongvng cnh bo, c th c nguy c ph

sn

Nu Z''


26/86


700 cng ty v tm ra s tng ng gia ch s Z'' iu chnh ny vi h s tn

nhim S&P. Cng thc Z'' iu chnh c xc nh nh sau:

Z'' = 3,25 + 6,56X1 + 3,26X2 + 6,72X3 + 1,05X4

S tng ng gi ch s Z'' iu chnh v xp hng S&P ca cng ty, c gio

s Altman vit r trong bi "The use of Credit scoring Models and The Important

of a Credit Culture" v c trnh bytrong bng sau.

Z'' iu

chnh

nh Mc

Tn Nhim

S&P

nh Mc

Tn Nhim

Moody's

Doanh nghip

nm trong vng

an ton, cha

c nguy c phsn

> 8,15 AAA Aaa

Tri phiu c

th u t

7,60 - 8,15 AA+ Aa1

7,30 - 7,60 AA Aa2

7,00 - 7,30 AA- Aa3

6,85 - 7,00 A+ A1

6,65 - 6,85 A A2

6,40 - 6,65 A- A3

6,25 - 6,40 BBB+ Baa1

5,85 - 6,25 BBB Baa2

Doanh nghip

nm trong vng

cnh bo, c th

c nguy c ph

sn

5,65 - 5,85 BBB- Baa3

5,25 - 5,65 BB+ Ba1Tri phiu c

ri ro cao4,95 - 5,25 BB Ba2

4,75 - 4,95 BB- Ba3

4,50 - 4,75 B+ B1 Tri phiu

khng nn u

t

4,15 - 4,50 B B2

Doanh nghip 3,75 - 4,15 B- B3


27/86


nm trong vng

nguy him,

nguy c ph sn

cao.

CHNG 2 XP HNG TN NHIM 2.1

c

Trong tnh hnh th trng vn cng nh TTCK VN ang pht trin mnh, vic

nh gi nh mc tn nhim (MTN) DN tr nn rt quan trng. y c xem

nh mt giy thng hnh khi tham gia th trng vn ca DN. Tuy nhin VN,vai tr ca MTN vn cha thc s c cc DN coi trng.

2.1.1

Th trng VN c th coi l kh d tnh khi sn sng tip nhn nhng t

pht hnh tri phiu ln ca DN m khng cn nh gi MTN. Tp on in

lc Vit Nam (EVN) pht hnh hng chc nghn t ng tri phiu, Ngn hng

Ngoi thng VN (VCB), Cng ty CK Si Gn (SSI)... cng c nhng t phthnh tri phiu vi quy m ln. Tuy nhin tt c cc n v trn u cha c

nh gi MTN. D nhin, vi cc DN ln, th kh nng thanh ton chc chn s

nm mc an ton.

Thc t, NT tri phiu ca cc n v ny vn c tr li v gc u n.

Nhng ai dm chc rng s khng c bin ng g xy ra? Ai l ngi a ra

nhng d on, nhng cnh bo cn thit v kh nng thanh ton ca nh phthnh khi m thng tin ti chnh, qun tr... ca cc DN ny cn l mt n s - c

bit l i vi cc DN cha nim yt? Vic mt cng ty ln trong ngnh dch v

gii tr H Ni pht hnh c phn u i c tc nhng 5 nm khng c kh

nng thanh ton c tc u i l mt hu qu ca vic u t thiu thng tin.


28/86


Th trng vn ca VN cn mc s khai nn ngay t u yu t tnh

minh bch ca thng tin l rt quan trng. cng chnh l mt yu t quyt nh

to dng nim tin vi cc nh u t nc ngoi. Vit Nam cng cn c nhng

quy nh v thng tin trn th trng ti chnh ph hp vi thng l quc t trongqu trnh hi nhp.

TTCK Vit Nam ang trong giai on pht trin nhng cha thc s l knh

dn vn ln cho DN v th trng tri phiu vn ch yu l tri phiu Chnh ph.

Do vy nhu cu vn u t ca DN vn ang trng chvo cc ngn hng thng

mi. MTN sgip DN huy ng vn vi chi ph hp l, hiu qu nht; n cng

l phng tin cc DN qung b thng hiu vi th trng trong v ngoi

nc. iu ny cng to ra mt c ch kim sot cng khai, vc cu ti chnh,

cht lng v hiu qu hot ng ca DN. MTN theo ng ngha, khng ch hu

ch vi bn thn DN, m cn cn thit vi cc c quan qun l nh nc, vi gii

u t v vi thtrng ti chnh mi quc gia. Th trng chng khon Vit Nam

ang phttrin l c hi rt tt cho lnh vc ny, v ngun gc ra i ca n chnh

t s pht trin ca th trng chng khon. y l nhu cu minh bch ha nn

kinh t. Thm nh cng gip doanh nghip nng cao uy tn, to lp thng hiu.Mt khc, vi kt qu xp hng mt cch khch quan, doanh nghip s t iu

chnh chin lc kinh doanh, ci tin quy trnh qun l.

Thc t cho thy, cc nh u t c bit l cc nh u t l t chc khi quyt

nh la chn mt chng khon n u t thng tm hiu nhng thng tin cn

thit lin quan n i tng u t nhm xc nh mc ri ro c th xy ra i

vi hot ng u t ca mnh. Chnh v vy, nhu cu xp hng tn nhim i vi

cc chng khon n tr nn bc thit v c ngha ln i vi nh u t, t chc pht hnh v th trng. Bi l, nh mc tn nhim l vic nh lng cc

ri ro v ti chnh ca cc t pht hnh chng khon n hoc bn thn cc t

chc pht hnh chng, trn c s a ra nhn nh v mc ri ro tn dng

ca cc t pht hnh cng nh kh nng hon vn v thanh ton li sut ca cc


29/86


t chc pht hnh. Nh vy, c th thy rng hot ng xp hng, nh mc tn

nhim gp phn rt ln trong vic to ra mt mi trng u t minh bch, cng

khai v lnh mnh, bo v quyn v li ch hp php ca nh u t khi tham gia

u t vo cc chng khon n mt lng hng ha ng k ca th trngchng khon.

Hin nay, trn th trng giao dch tp trung Vit Nam cc chng khon n

c nim yt giao dch cn rt t, cha a dng ch gm mt s tri phiu Chnh

ph, tri phiu ca Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam pht hnh t I v II

nm 2000. Tuy nhin, vic giao dch ca cc loi hng ho ny ch din ra l t do

li sut cha hp dn. Ch trng a dng ha cc hnh thc huy ng vn ca

ng v Nh nc ta chc chn s l ng lc cc loi chng khon n pht

trin. T ny sinh nhu cu hnh thnh nhng t chc chuyn xp hng cc cng

c n ny cng nh bn thn cng ty pht hnh chng. Do , vn xy dng

mt mi trng php l thng thong cho vic hnh thnh v hot ng ca t

chc nh mc tn nhim ti Vit Nam trong giai on hin nay l ht sc cp

bch. Mt mt nhm ti mc tiu thc y th trng tri phiu v th trng tin

t pht trin, mt khc l b sung mt ch th khng th thiu c ca thtrng chng khon Vit Nam.

Vic sm ban hnh nhng vn bn iu chnh hot ng ca t chc nh mc

tn nhim cn xut pht t nhim v, vai tr v chc nng quan trng ca t chc

ny i vi th trng tin t ni chung v th trng chng khon ni ring . Cng

vi s pht trin ca TTCK, s n lc th trng tr nn kh tnh hn vi cc

nh pht hnh, nh u t s khng ch da vo danh ting ca cng ty quyt

nh u t hay u thu li sut tri phiu.Ri y, khi VNM, SSI huy ng

vn trn TTCK nc ngoi, chc chn nhng ci tn Moody's, Standard & Poor,

Fitch s tr nn quen thuc vi TTCK Vit Nam. Nu nh Vit Nam m nhanh

chng xy dng h thng xp hng tn nhim, th c th nhng trng hp ny s


30/86


do chnh cc cng ty xp hng ni a xp hng, nh vy s khng phi thu cc

cng ty xp hng nc ngoi na.

VN ang trong qu trnh cng nghip ha v hin i ha ton din, nhu cu v

ngun lc chc chn s tng ln. VN cng huy ng c 750 triu USD qua

vic pht hnh tri phiu ti th trng quc t. Tuy nhin, duy tr nim tin vo

th trng th vic cung cp thng tin l cn thit i vi nh u t nc ngoi

gip h nh gi chnh xc mc ri ro ca cc khon u t . VN cng ang

hng ti hi nhp th trng ti chnh vi cc th trng trong khu vc. Mt

trong nhng iu kin cn thit l nh nc cn c cc quy nh v th trng ti

chnh ph hp vi nhng quy phm quc t hoc khu vc. Do vy, cn c cc bin

php thng tin phc v mc ch xc nh ri ro. Vic thnh lp cc cng ty

nh gi tn nhim mang li mt ngun thng tin v ri ro tn dng, trau di kin

thc nh u t v cc chng khon h quyt nh u t. Bn cnh , vi nhng

thng tin nh vy, c nhn s yn tm hn khi u t vo cc cng c ti chnh.

cng ty nh mc tn nhim s xa i khong cch v thng tin gia cc nh pht

hnh v cng ng u t...Tuy nhin, nu c thnh lp VN, cc cng ty nh

mc tn nhim phi m bo duy tr s c lp trong qu trnh nh gi. Trn thct, mt t chc pht hnh c th sn sng hi l cc cng ty c kt qu nh

mc tn nhim cao, hp dn i vi cc nh u t... Trong trng hp ny, kt

qu nh gi sai lch rt nguy him v n cng lm su sc thm s bt ng thng

tin gia t chc pht hnh v nh u t. Mt khi cc kt qu nh mc tn nhim

b pht hin sai lch th ngnh nh mc tn nhim thm ch c th b sp v kh

c th xy dng li lng tin. Trong xu th hi nhp, tham gia vo sn chi ton cu

theo thng l ca WTO, bit mnh, bit ta l mt trong nhng yu t quan trng thnh cng. R rng l vic thnh lp cng ty xp hng l rt cn thit vi nc

ta.


31/86


2.1.2 cNam

VN, khi nim MTN cn rt mi m. Hin cnc mi ch c mt s

n v hot ng trong lnh vc c lin quan ti MTN nh: CTCP tn nhim v

xp hng DN, Trung tm Thng tin tn dng (CIC- thuc Ngn hng Nh nc) v

Trung tm nh gi tn nhim DN (CRVC-thuc Cng ty Phn mm v truyn

thng Vietnamnet),BIDV, Techcombank Nhng thc t, cc n v ny vn

cha phi l t chc nh gi MTN theo ng ngha, bi l hot ng chnh vn

ch l cung cp thng tin c lin quan ti cc DN m cha thc hin nghip v

nh gi MTN theo chun mc quc t. Trong s, CRAC hin phi tm

ngng hot ng do cha nhn c s quan tm ng mc ca cc cp chc

nng v ca th trng. Cng ty nh mc tn nhim (CRA) l mt nh ch ti

chnh trung gian c lp, chuyn nghip - mt nh ch ti chnh cao cp. Trn

thc t, Lut doanh nghip v cc vn bn php lut hin hnh cho php vic

thnh lp nh ch ny, tuy nhin, vic xy dng doanh nghip, doanh nghip

thc s pht huy c vai tr li l vic khng n gin cht no.

iu u tin l cn phi to ra khun kh php l v mi trng hot ng

cho loi hnh doanh nghip ny. Song cng vic ny nu giao cho bn thn cc

nh u t c nh thnh lp CRA cng kh cth m ng c.Vai tr ca

Nh nc nh B Ti chnh, UBCKNN, Ngn hng nh nc l to lp khun kh

php l v mi trng hot ng cho CRA, nhng bn thn cc c quan ny cng

kh ng ra trc tip thnh lp loi hnh doanh nghip ny v nhiu yu t nh:

Lut doanh nghip nh nc (mi sa i) khng qui nh cc c quan nh nc

thnh lp loi hnh doanh nghip ny. Mt khc, do yu cu cao v tnh c lp,

chuyn nghip, v qun tr doanh nghip, v tnh cp thit phi sm ra i cng ty

CRA....C mt khung php l s to iu kin cho cc cng ty nh mc tn nhim

trong nc ra i, va to iu kin thu ht s tham gia ca cc cng ty, t

chc uy tn trn th gii.


32/86


Ti by gi nc ta c ba t chc BIDV, Vietcombank, Techcombank

thu mt trong nhng cng ty nh mc tn nhim uy tn trn th gii l Moodys

nh gi cho bn thn mnh. y cng l chun b tch cc trong l trnh c phn

ha hin nay v k hoch tham gia th trng vn quc t trong tng lai gn. Vs tch cc hn rtnhiu, nu n mt thi im no Vit Namc th m

rng nhng t chc trong ncs do chnh cng ty nh mc tn nhim ni a

m nhim Tuy nhin theo kin cc chuyn gia th lnh vc ny chng ta b

tt hu khong chng 100 nm. V hnh lang php l cho hot ng nh gi tn

nhim doanh nghip hin vn cha c xy dng y . V nh gi tn nhim

doanh nghip l mt lnh vc nhy cm, cc kin a ra c th gy nh hng

ln n hot ng ca doanh nghip, ng thi do y l lnh vc c th nn cnc iu chnh bi nhng iu lut ring.

Mt trong nhng l do khin cc nh u t cha dm u t mnh m vo th

trng Vit Nam nh chng ta mong i, cng l v thiu mt cng ty nh mc

tn nhim trn th trng vn Vit Nam. Da trn cc kt qu CRA mang li, cc

nh u t mi c cng c thm nh, la chn danh mc u t, d bo tnh

hnh pht trinDN v a ra quyt nh u t.Thng qua bng xp hng tndng, nh u t s hiu r hn v sc mnh ti chnh ca cc cng ty, d dng

nh gi cc t chc ti chnh c quan h kinh doanh hoc quan tm ti vic mua

c phiu trn TTCK ca cc cng ty ny. Khi cc t chc xp hng tn dng c tn

tui ra i, nh giDN theo tiu chun quc t s to lp c lng tin cho cc

nh u t. l yu t khng th thiu trong vic pht trin th trng vn.

nhng th trng mi ni nh Vit Nam, cu chuyn 'con g v qu trng' thng

cn tr s thnh lp CRA. l vng lun qun: Khng c d liu v thi gianhot ng, cc CRA khng th a ra cc nghin cu v nhng trng hp mt

kh nng thanh ton. Nhng khng c cc nghin cu v trng hp mt kh nng

thanh ton CRA khng th to c nim tin cc nh u t. Do , CRA cng

khng th tch ly c s liu.


33/86


Ngn hng Nh nc quyt nh cho php Trung tm Thng tin Tn dng

(CIC) thc hin nghip v phn tch, xp hng tn dng doanh nghip. y l a

chu tin ca Vit Nam cung cp thng tin chuyn bit vlnh vc nh mc tn

nhim. Vic xp hng tn nhim c tin hnh vi nhiu i tng khc nhau, tvic xp hng cho 1 quc gia n vic xp hng cho 1 c nhn. Vic hnh thnh

Cng ty Xp hng tn nhim doanh nghip Vit Nam l rt c ngha trong vic

xy dng v hon thin c sh tng ca th trng ti chnh, th trng vn

Vit Nam. Chc nng chnh ca cng ty s l phn tch, xp hng tn nhim cc t

chc tn dng, cc doanh nghip; nh gi v xp hng c phiu, tri phiu doanh

nghip. Cng ty s nm gi nhng vai tr quan trng trong vic cung cp thng tin

cho cc i tng.(cc vai tr ca cc CRA c ni chng 1)

2.1.3 Phng php xp hng tnh im Ca cc NHTM Vit Nam

2.1.3.1Cc tiu ch tnh im

1 Vn ch shu Trn 50 tng 35Trn 40 n 50 tng 30Trn 30 n 40 tng 25

Trn 20 n 30 tng 20Trn 10 n 20 tng 10Trn 10 tng 5

2 Doanh thuthun

Trn 200 tng 30Trn 100 n 200 tng 20Trn 50 n 100 tng 15Trn 20 n 50 tng 10Trn 10 n 20 tng 5Trn 10 tng 2

3 Tng ti sn Trn 100 tng 20

Trn 50 n 100 tng 15Trn 30 n 50 tng 10Trn 20 n 30 tng 5n 20 tng 20

4 Lao ng Trn 1500 ngi 15Trn 1000 n 1500 ngi 12Trn 500 n 1000 ngi 9


34/86


Trn 100 n 500 ngi 6n 100 ngi 3

STT Ch tiu Cch tnhI C C CH TI U V KHNNG THANH TON1 H s khnng thanh ton ngn hn =(Ti sn lu ng

+ u t nnhn)/Nngn hn

2 H s khnng thanh ton nhanh =(Ti sn lu ng+ u t ngn hn

Hng tn kho)/Nngn hn

3 H s khn nng thanh ton tc thi =Tin v cc khontng ng tin/Nngn hn

II C C CH TI U VNNG LC HOT NG4 Vng quay hng tn kho =Gi vn hng bn/

Hng tn kho bnhqun

5 Vng quay cc khon phi thu =Doanh thu thun/Cc khon phi thubnh qun

6 Vng quay vn lu ng =Doanh thu thun/(Ti sn lu ng +u t ngn hnbnh qun)

7 Hiu sut s dng ti nguyn =Doanh thu thun/Ti sn bnh qun

III C C CH TI U VN CAN N (%)8 Nphi tr/ tng ngun vn =Tng n phi tr/

Tng ngun vn9 Ndi hn/ vn ch shu =N di hn/ Vn

ch shuIV C C CH TI U V KHNNG SINH LI (%)10 T sut li nhun trc thu/ Doanh thu thun =Li nhun trc

thu/ Doanh thuthun

11 T sut li nhun trc thu/ ti sn bnh qun =Li nhun trcthu/ Tng ti snbnh qun

12 T sut li nhun trc thu/ vn CSH bnh qun =Li nhun trc


35/86


2.1.3.2 Cc ch tiu c th- im ti a l 100 im;

- Gm cc ch tiu thuc 5 nhm sau:

+ Chm im theo tiu ch lu chuyn tin t

+ Chm im theo tiu ch nng lc v kinh nghim qun ly

+ Chm im theo tiu ch uy tn trong giaO dch vi NH

+ Chm im theo tiu ch mi trng kinh doanh.

+Chm im theo tiu ch c im hot ng khc.

Cc ch tiu Bo co ti chnh c

kim ton

Bo ci ti chnh khng

c kim ton

Cc ch tiu chnh 60% 40%

Cc ch tiu phi ti chnh 40% 60%

a. Khung xp hng

HNG SIM T C

AAA 92.4-100

AA 84.8-92.3

A 77.2-84.7

BBB 69.6-77.1

BB 62-69.5B 54.4-61.9

CCC 46.8-54.3

CC 39.2-46.7

C 31.6-39.1

thu/ Vn ch shu bnh qun


36/86


Thng tin

Tng hp im

Ph duyt ktqu chm im

Xc nhn nh

Quy m Chnhsch ti

Chnh sch phiti chnh

Nhn vin chm

Lnh o duyt

D


37/86


Vit Nam, phng php s dng ch yu l phng php tnh im. Tuy

nhin hn ch ca phng php ny l:

Trn thc t phng php ny t ra km hiu qu ,do trnh qun l ca

cc doanh nghip Vit Nam cn thp .Cc thng tin s liu ca cc bn bo

co hng nm thng l s liu khng qua mt cc c quan kim tra nh

nc .

V pha cc c quan nh nc cng rt kh xc minh tin cy ca cc

bo co ny .

V pha cc t chc xp hng li lun pht hin nhng tiu cc cng lm

cho vic xp hng mt dn ngha ca n .

2.2

V c s php l: Hai vn bn php l quan trng nht cho TTCK Vit Nam hin

nay l Lut Chng khon v Lut DN u cha cp n MTN v cc vn

c lin quan. Hin nay, ch c mt s quy nh lin quan nh:

Q s57/2002/Q NHNN ngy 29/01/2002 v vic trin khai th im

phn tch ,xp hng tn dng DN

Q s 473/Q NHNN ngy 28/04/2004 v vic trin khai n phn

tch xp hng tn dng DN

Q 1253/Q NHNN ngy 21/06/2006 thay thQ 473

Q 227/NHNN ngy 7/7/2006 hng dn mt s ni dung phn tch v

xp hng bsung Q 1253

2.3 t

2.3.1 La chn m hnh CRAi ti s la chn, chng ta cn phn tch nh gi cc loi m hnh CRA

ra i v hot ng trn th gii, nht l ti cc nc mi c nn kinh t chuyn


38/86


i v ti nhng thtrng ti chnh cn nhb nh Vit Nam ng thi phi cn

c vo hon cnh c th ca VN .

2.3.1.1 M hnh CRA 100% vn nc ngoi :- Loi hnh ny do cc CRA nc ngoi thnh lp v hot ng di dng thnh

lp chi nhnh ti nc s ti hoc ng k thnh lp cng ty ;

- M hnh ny thng ch c 1 php nhn ng ra thnh lp hoc c 2 php nhn

nc ngoi ; Tp on ti chnh quc t ( IFC ) c nhim v gip Chnh ph cc

nc c nn kinh t chuyn i xc tin vic thnh lp CRA, trong giai on u

th c trng hp IFC cng CRA nc ngoi l nhng c ng sng lp duy nht.

- Cc tp on nh mc tn nhim a quc gia nh Standard & Poors, Moodys

ch ng k hot ng ti cc Trung tm ti chnh ln ca th gii nh London,

Hongkong, Singapore, Tokyo. vi th trng nh th h khng thnh lp chi

nhnh m ch tin hnh cc hp ng theo yu cu ca cc khch hng hoc m

nhn vai tr i tc chin lc i vi cc CRA trong nc hoc tham gia gp vn

c phn khi cc CRA a phng c qui m hot ng ln .

- Cc CRA khu vc v quc t, c qui m nh hn nhiu cc tp on a quc gia,

c th tham gia hot ng ti VN vi iu kin chc rng vic kinh doanh l thun

li, v th trng vn tng buc pht trin, cng vi vai tr tch cc ca Chnh phtrong vic to lp th trng cho CRA hot ng.

- Tuy nhin vic thnh lp CRA 100% vn nc ngoi ti VN s gp nhng tr

ngi ln :

+ Th trng tri phiu ( i tng bt buc phi nh mc tn nhim khi pht

hnh tri phiu ) cn nh b 1 yu t c bn nh hng n phng n kinh

doanh ;

+ Nhng dch v khc ca CRA nh nh gi cng ty, nh gi cc t chc tichnh, bo him, ngn hng, nh gi xp hng qun tr doanh nghip, cung cp

thng tin ti chnh. l khng bt buc,i hi s t nguyn ca khch hng tr

tin ( theo thng l ca cc nc pht trin ). Nhng dch v ny hin ang cn xa

l vi VN. Doanh nghip, c quan chnh ph v nh u t cha thy ht c


39/86


ngha cng nh li ch ca cc dch v ny. Ch khi no nhn thc c y th

mi pht sinh nhu cu i hi nh mc tn nhim t cc nh u t, cc bn lin

quan v khi mi to lp th trng cho CRA hot ng ;

+ Khng c nhng c ng chin lc trong nc tr gip trong thi k hot ngban u, khi m th trng cho CRA cn nh b. Thi k hot ng ban u li l

giai on phi to lp th trngKhng c i tc trong nc th cc nh u t

nc ngoi rt e ngi tham gia th trng Vit Nam.

- Ngh quyt 01/2005 ca Chnh ph c giao cho B Khoch v u t tham

mu Chnh ph ban hnh vn bn qui nh v cc iu kin kinh doanh cho

CRA c vn u t nc ngoi , nh vy l Chnh ph c ch trng khuyn

khch vic hot ng ca CRA nc ngoi ti VN, k c di hnh thc 100% vnnc ngoi .

2.3.1.2 M hnh cng ty lin doanh vi nh u t nc ngoi ( hai i tc):- M hnh ny thng xy ra gia CRA ni a vi CRA nc ngoi cng thit lp

lin doanh khai thc 1 s dch v ca nh mc tn nhim cng khai thc th

mnh ca nhau.

- Nu xy ra VN th i tc trong nc phi l 1 t chc ti chnh hoc doanh

nghip rt am hiu v hot ng ca CRA;- Nhng mt cha thun li :

+ Nh phn tch im 1ni trn ( nhng trngi cho vic lp CRA 100% vn

nc ngoi );

+ S khng pht huy c vai tr ca nhiu c ng tham gia nu so vi hnh thc

cng ty c phn ;

+ Khng c cng l ngi lao ng - Hn ch v qun tr doanh nghip;

+ Hn ch vic thu ht cc i tc chin lc tham gia tr thnh c ng trongdoanh nghip;

2.3.1.3 M hnh cng ty c phn c stham gia ca cc cng chin lcnc ngoi :- La chn ng cc c ng chin lc nc ngoi v vn ng h tham gia

thnh lp cng ty nh mc tn nhim u tin ca VN l con ng nhanh nht


40/86


hnh thnh 1 t chc nh mc tn nhim uy tn v m bo vai tr c lp ca

doanh nghip trong th trng ti chnh Vit Nam.

- Tp on ti chnh quc t ( IFC) c s mnh v kinh nghim v tr gip Chnh

ph cc nc c nn kinh t chuyn i, cc th trngn cn nh b trong vicxc tin hnh thnh cng ty nh mc tn nhim. Trong 20 nm qua, IFC tham

gia thnh lp 13 cng ty nh mc tn nhim vi vai tr l t chc bo tr v l c

ng sng lp.

- Vai tr c th ca IFC l tr gip Chnh ph cc nc trong to lp khun kh

php l v mi trng hot ng cho CRA; Tr gip vic lp phng n kinh

doanh ; Tr gip vic tm kim , la chn v vn ng cc cng ty nh mc tn

nhim nc ngoi tham gia . IFC thnh cng trong vic tham gia thnh lpnhng CRA hot ng ti nhng th trng n cn rt nh b nh Vit Nam v c

nn kinh t pht trin chm, chng hn nh cc nc Kenia, Bangladesh, Srilanka,

Hungary v Tip Khc ( nm 1998)

- IFC c kt kinh nghim trong vic thnh lp CRA v a ra cu trc c ng

c bn khi IFC tham gia gp vn :

+ Nhm i tc chin lc trong nc : Khng cn nhiu c ng sng lp, l t

chc ti chnh ( k c t chc ti chnh nc ngoi ang hot ng ti VN), tchc nghin cu th trng , cc hng thng tn bo ch

+ IFC

+ i tc k thut ( Technical Partner ) : Cng ty nh mc tn nhim nc ngoi

c tn tui v thung l ng hng u ca khu vc.

- VAFI nhn thy cu trc c ng do IFC khuyn ngh l rt thch hp i vi

hon cnh ca VN v khuyn ngh B Ti chnh ngh IFC tr gip trong vic

xc tin hnh thnh CRA.

- CRA nc ngoi c vai tr c bit quan trng trong vic chuyn giao cng

ngh, o to nhn s, c ngi iu hnh doanh nghip...Ch c s tham gia

ca CRA nc ngoi th IFC mi tham gia gp vn .


41/86


- Cc c ng chin lc trong nc cng l thnh phn khng th thiu c

trong qu trnh hot ng ca doanh nghip. H am hiu vn ho, phong tc

trong nc, lin h lm vic vi cc c quan Chnh ph, c quan hu quan

thun tin, v gp phn quan trng trong vic to lp th trng. C ng chinlc trong nc l 1 s Thnh vin VAFI v cc i tc chin lc khc.

- C ng l ngi lao ng trong doanh nghip : Cng rt quan trng, tuy nhin

h ch tham gia tch cc khi CRA hot ng hiu qu.

- Trong m hnh ny khng c s phn bit i x gia c ng trong nc v

nc ngoi v t l s hu . Nguyn tc phn b t l s hu l tu thuc vo vai

tr ca tng nh u t trong vic hnh thnh s ra i v hot ng ca CRA.

- ra i c m hnh ny, vi thnh phn c ng nh trn th i hi mitrng hot ng cho CRA phi kh thi .

2.3.1.4 La chn m hnh kh thi :- la chn c m hnh ph hp cho CRA ra i th iu kin tin quyt l

khun kh php l cho CRA phi c ban hnh v bao hm :

+ iu kin kinh doanh cho CRA. nh mc tn nhim thuc ngnh ngh kinh

doanh c iu kin v kinh doanh phi c giy php ;

+ Mi trng hot ng cho CRA, qui nh nhng i tng phi nh mc tnnhim ph hp vi c th ca VN ;

- Qua phn tch trn th nhn thy rng m hnh CTCP c cc c ng chin lc

nc ngoi mang tnh kh thi cao, mc d chng ta vn khuyn khch thnh lp

CRA 100% vn nc ngoi trn quan im l th trng vn VN cn phi c

CRA.

- Qua nghin cu tm hiu ti cc nc ng , ng Nam , Nam nh n

, Pakistan, i Loan, Thi lan. th nhng CRA u tin u c thnh lpdi hnh thc cng ty c phn v trong giai on u hot ng u c s h

tr ca nh nc v cc t chc quc t v mt ti chnh v chnh sch.


42/86


2.3.2 Phng php nh mc tn nhimTheo nghin cu cc m hnh ca cc nc trn th gii th h thng biu

tng xp hng cho t chc nh mc tn nhim Vit Nam p dng cho cc khon

nvi thi gian o hn gc t mt nm trln v c chia theo cc cp nh

sau:

Vn.AAA y l hng cao nht theo nh gi ca nh mc tn nhim Vit

Nam, nng lc thanh ton l cc k mnh

Vn.AA Cht lng hi thp hn Vn.AAA mt cht nhng nng lc thanh

ton l rt mnh

Vn.A Kh nhy cm i vi iu kin kinh doanh nhng nng lc thanh

ton c nh gi l kh mnh.Vn.BBB m bo cc yu t bo v, tuy nhin khi mi trng kinh doanh

khng thun li c th s lm suy gim nng lc thanh ton.

Vn.BB Cc yu t bo v co ch yu , nng lc thanh ton i khi s b

suy km v mi trng kinh doanh khng thun li, loi hng ny

bc l kh nhiu yu im

Vn.B Loi hnh ny biu hin cc yu t bo v. trong hin ti c th

p ng c kh nng thanh ton, nhng mi trng kinh doanhthay i theo hng bt li c th lm suy yu v mt thin tr tr

n

Vn.CCC Hin ti khng kh nng thanh ton, nu nh iu kin kinh

doanh trong tng lai tr ln thun li th mi c kh nng p

ng cc cam kt ti chnh

Vn.CC Hin ti gn nh mt kh nng thanh ton

Vn.C C th ang np h s khi ph sn hoc nhng hot ng i loi

nh vy tip din

Vn.D Mt kh nng chi tr hon ton, hoc ang np h s ph sn. t

chc pht hnh n b xp loi ny thng th c quan nh mc


43/86


tn nhim vit nam cn c vo kh nng khng th thanh ton

c n gc v li khi chng khon o hn, ngay d thi gian

o hng vn cha ti tr khi c quan nh mc tn nhim Vit

Nam tin rng t chc gnh n ang chun b cho vic tr n ngayt giai on n hn.

Cc loi t Vn.AA cho ti Vn.B c th b sung vo biu

tng mt k hiu l du (+)hoc (-), nhm biu th th bc trong

cng mt loi hng.

R Biu tng ny di hnh thc mt ch i km vi vic xp hng

cc cng c c ri ro phi tn dng ln. N nhn mnh n ri

ro v vn gc, hoc l s dao ng v thu nhp d tnh m khngc ch r trong vic xp hng tn dng. v d trch nhim n c

lin quan hoc i km vi vn c phn, tin t hoc hng ha, cc

trch nhim n c nhng ri ro kh nghim trng trc khi thanh

ton, chng hn ch nhng chng khon ch tr li hoc ch tr n

gc hoc chng khon th chp, v nhng trch nhim n ny vi

nhng k hn li sut y ri ro nhng khng thng xuyn,

chng hn nh tnh trng li sut th ni.

Quy trnh nh mc tn nhim/thu nhp v x l thng tin


44/86


Thu thp thngtin phn tch

Ra quyt nh

* D liu kinht ca tngngnh* D liu v tchc pht hnhc sn trn thutrng*Th vin cat chc phthnh:bo cohi hp v h

s v cc bnco bch* C sd liuv t chc phthnh v cccng ty cngngnh

Nhm phn tch:* Nh phn tchchnh(chuyn giav khu vc kinhdoanh ca tchc pht hnh)* Gim c vph gim cph trch nhm* H trt ccchuyn gia trong

ngnh, khu vclnh th c linquan vi ccchuyn gia phntch khc

*Danh sch ktqunh mc tnnhim trn bnin t v trnvn bn*Cp nht thngtin vnh mctn nhim quain thoi* Bo co tndng ca cng ty

*Tp sch tmtt v tnh hnhtn dng trongkhu vc* Cc bn nghincu v ngnh* cc bi bnhlun c bit

Cng b rathtrng

Hotngnhmc tnnhim

(B)aradanhschtheodi

Xem xt limc tnnhim v:*Nhm bon tnhchnh xcsau mtthi gian* By t racc s kinc bit

hoc donhn ccc thngtin c linquan

Hi ng nhmc tn nhim:*Nh phn tchti chnh*Gim c vph gim cph trchnhm* cc chuynvin khc tnhm phn tch

tip theo (A)*Gia quytdnh da trnnguyn tcng thun

Nu quytnh xem xtli mc tnnhim:*Thng bocho ccphng tintruyn thng*Thng bocho cc nhu t

* a tchc phthnh ra khidanh schtheo di

(A) Phn tchtip theo ivi t chcpht hnh c nh mctn nhim


45/86


T chc nh mc tn nhim phi xy dng v pht trin mt h thng c s

d liu thng k, bao gm cc thng tin ti chnh quan trng ca tng t chc pht

hnh c nh mc tn nhim. V d ch c s d liu ca cc cng ty cng

nghip bao gm cc s liu thng k hng nm v tm thi lin quan n cc

lung tin mt v thu nhp, bng cn i ti sn v cc ch gii ,cc k hoch

trong tng lai. Cc s liu ny phi c thu thp trong t nht l hai chu k kinh

doanh, di dng nguyn thy cng nh dc x l, nhm to thun li cho

vic so snh gia cc t chc pht hnh trong cng mt ngnh hoc cng mt khu

nhmc tnnhimln u(cc tchcphthnhcxphng lnu

Tng tnh phntch tiptc (A)

Hi ngnh mctn nhim:(nh trn)

Cng b quyt nhxp hng tn nhimmi:* Thng bo cho ccphng tin truynthng* Thng bo cho ccnh u t* a vo danh schca t chc nh mctn nhim* Thng bo cho

(C)Thay i

hocgicnguyn

*Thu thp /phn tch cc

d kin mi*gp t chcpht hnhnu thy cnthit

Hi ngnh mc tn

nhim (nhtrn)

i n quy tnh hoc thay

i hoc ginguyn nh mctn nhim:*Thng bo chocc phng tintruyn thng*Thng bo chocc nh u t*a t chcpht hnh ra khidanh sch theodi


46/86


vc. T chc nh mc tn nhim cng khuyn khch vic i thoi vi t chc

pht hnh. Theo yu cu ca t chc pht hnh, cc chuyn gia phn tch c th

gp cc nh qun l ca t chc pht hnh inh k hng nm, hoc c ththng

xuyn hn trong trng hp c thng s chnh ca t chc pht hnh ang thayi, hoc khi t chc nh mc tn nhim ang tin hnh xem xt li mc hng

dnh cho t chc pht hnh. Ngoi ra, cc chuyn phn tch cng thng xuyn

nhn c cc bo co nm, bo co tm thi v cc thng tin khc t t chc

pht hnh. Ban gim c ca nhiu cng ty cng thng xuyn gi lin lc vi cc

chuyn vin ny. V cung cp cho h thng tin cn thit khi xy ra bt k s thay

i g nh hng tt hoc xu n cht lng tn dng cu cng ty.

Cc t chc nh mc tn nhim s dng bng chm im v chia cc yu tphn tch thnh nhiu hng mc khc nhau , cung cp mt khung m hnh cho tt

c ch tiu m t chc quan tm, xem xt khi xp hng mt i tng nht nh.

V dnh i vi doanh nghip th hng mc u tin l hng mc kinh doanh

cn hng mc th hai l hng mc ti chnh.. Mi hng mc u c cho im ,

tuy nhin khng c cng thc chung cho vic kt hp cc yu t ny li i n

kt lun xp hng. Ngoi cc bng phn tch khng phi l ri rc m chng c

mi lin h ph thuc, tc ng qua li ln nhau. Ti thi im ny mi quyt nhxp hng c th chu nh hng mnh m t cc yu t ti chnh. Vo thi im

khc th yu t kinh doanh li ng vai tr quyt nh. Nu cng ty mnh mt

ny v yu mt kia, vic xp hng s cn bng cc yu t khc nhau. Ni mt

cch khc mc ri ro ca mt cng ty trong kinh doanh t ra mt mc d tnh

i vi ri ro ti chnh c thtc ng ti bt k mc hng no.

Nh vy, c th ni vic iu chnh cc yu t ( cho trng s gia cc yu t, t l

gia cc hng mc) l vn quan trng bc nht trong vic xp hng. qua nhng

c im trn chng ta c th thy h thng cho im da trn h thng biu

tng xp hng nhm phn bit tng hng mc v khnng thanh ton v mc

tn nhim ca nh pht hnh. Cc trng s sc a vo h thng cho im v

c nhn mnh cc chi tiu quan trng. H thng xp hng vit nam a ra


47/86


phn trc c xp hng t AAA n D bao gm 10 mc hng, nh ngha tng

mc hng cng c a ra.

Nhm thng nht trong vic tnh ton cng nh bo m mi tng quan gia

cc ch tiu th cc ch tiu cung sc cho im chi tit t1 n 10. im trngsc tnh nh sau:

(1) Ni dung c tc ng mnh v trc tip: 3 im

(2)Ni dung c tc ng trung bnh : 2 im

(3)Ni dung c tc ng yu hoc gin tip : 1 im

Phn tch tp trung vo 5 yu t sau:

1. Dng ngn lu

2. Khnng thanh ton

3. Cht lng ti sn

4. Li nhun

5. n by ti chnh

Mi yu t c thc xem xt khc nhau ty thuc cng ty khu vc ti

chnh hay cc khu vc khc

V d minh ha cho vic xp hng mt cng ty thuc ngnh cng nghip bng

phng php truyn thng. Nhng yu tc cp bao gm:

a. Mi trng kinh doanh

(1) Chu k kinh doanh

Chu k kinh doanh ca mt ngnh thng gn lin vi mc tng trng GNP

ca mt quc gia v mt s yu t khc, ty theo tch cht ring ca ngnh . v d,

ngnh ti chnh ngn hng rt nhy cm vi s thay i ca li sut th trng.

Nhn chung tnh hot ng ca nhiu ngnh thng tng ng vi cc chu kkinh t. tuy nhin trong nhiu lnh vc c th ca mt ngnh c thkhng tng

ng vi chu k kinh t. Vic nh gi thng da trn mt chu k kinh doanh

nh gi.

(2) Trin vng tng trng ca ngnh:


48/86


Trin vng tng trng ca ngnh c lin h cht ch vi chu k kinh t. Mt

ngnh c tng trng mnh c th em li cho cc doanh nghip trong ngnh

nhng c hi thun li. Nhng c hi ny th hin tim nng mrng thtrng,

kh ci tin v th ca cc doanh nghip. Tiu chun nh gi cn c vo mc trin vng tng trng.

(3) p lc cnh tranh trong ngnh:

Cnh tranh gia cc doanh nghip ch yu din ra trn hai phng din l gi

c v cht lng sn phm. Tnh hnh canh tranh trong cng mt ngnh lin quan

trc tip n c cu thtrng, slng cc i th cnh tranh ca ngnh v

chnh sch nh gi linh hot. p lc cnh tranh tim tng trong cng mt ngnh

ty vo mc kh khn i vi cc doanh nghip c khnng gia nhp ngnh c cnh tranh vi doanh nghip hin ang hot ng trong ngnh ny. a s

cc ngnh thng chu nhng p lc t th trng v cc doanh nghip thng

phi nh gi bn hng ha ca h trong mi lin h gia cung v cu trong i

vi sn phm . Cnh tranh v gi thng em li li th cho nhng doanh

nghip d vai tr dn u thtrng. tiu chun nh gi c thcn c vo mc

cnh tranh trong ngnh gm cc mc t rt thp n rt cao.

(4) Cc ngun cung ng trong ngnh :C cu thtrng v p lc cnh tranh trong ngnh chu nh hng trc tip

ca slng cc nh cung cp cc loi nguyn liu, bn thnh phm cho ngnh>

Nh vy, khi nh gi cn xem xt v th ca doanh nghip vi t cch l khch

hng xc nh li hay bt li ca doanh nghip trong mi quan h vi nh cung

cp.

(5) Mc cc quy nh, lut l:

c im ca cc lut l hin hnh cng nh xu hng thay i trong tng lai

c th trthnh nhng yu tnh hng mnh mn v th cnh tranh ca cng

ty.

(6) Mu bng im nh gi ch tiu vmi trng ngnh:


49/86


Mc hngim tng

phn

Chu k kinh

doanh

Trin vng

tng trng

ngnh

p lc cnh

tranh trong

ngnh

Ngun cung

trong ngnh

Cc

th

tng

AAA b + 3jRt pht

trinCc k tt

Hu nh

khng c

Cc k thun

li

Hu

khn

AA b + 2j Pht trin tt Rt tt Rt thp Rt thun li Rt

A b + jKh pht

trin

Tt Kh thpKh thun

li

Kh

BBB bTng i

pht trinKh tt Thp

Tng i

thun liThp

BB bj Trung bnh Kh Hi thp Trung bnh Hi

B b2j Gn bo ha Trung bnh Trung bnhGn t

trung bnh

Trun

bnh

CCC b3j Bo ha Gn ttrung bnh

Hi cao

Ngun cung

hi khan

him

Hi

CC b4jSuy thoi

nh

Co trin

vng rt tKh cao

Ngun cung

kh khan

him

Kh

C b5j Suy thoi Xu Cao Bt li Cao

D b6j Cc tiu Rt xu Rt cao Rt bt li Rt

Tng h s

(m)m 1 m 2 m 3 m 4 m 5


50/86


Trong :

m l tng h s v m = m 1 +m 2 + m3 + m4 + m 5

b l mc tiu chun ngnh

khong cch bit gia hai mc hng k tip nhau i vi tng ch tiu,

khong cch bit ca tng s im gia hai mc hng thng c tnh

nh sau:

Khong cch chnh lch = (im ca hng AAA im hng D)/tng s mc

hng trong h thng

Khong chnh lch = ((b +3j)m(b6j)m)/10 = 9jm/10

b. iu kin kinh doanh

(1) a dng ha hot ng kinh doanh v dng doanh thu theo chu k i sngca sn phm

Vic b sung mt lnh vc kinh doanh mi no cng x nh hng n tng

li nhun v chng ta cn phi xem xt tp trung vo mt lnh vc kinh doanh

ring bit m lnh vc kinh doanh ny c tnh nhy cm cao i vi chu k kinh

doanh ca doanh nghip, vic tng lng cung sthay i v k thut cng ngh

nhanh chng, vic ni lng lut l, sdao ng v t gi hi oi hay cc ri ro

nm ngoi nc. Vic a dng ha kinh doanh cng vi nhng thay i khc cth gip cho cng ty chng li s suy gim hot ng mt lnh vc no . Tuy

nhin, tnh chuyn nghip trong qun l v vic h trgia cc nh qun trcng

l mt vn cn phi phn tch. S tn ti cc hp ng bun bn di hn v

mng li phn phi cng l nhng yu t xem xt

(2) nh gi cht lng sn phm:

Vic nh gi cht lng sn phm da vo ba mc tiu chun sau:

Mc 1: sn phm cha nhn c chng nhn ISO 9000/9002

Mc 2: sn phm nhn c chng nhn ISO 9000/9002

Mc 3: Sau khi nhn c chng nhn ISO 9000/9002. V tiu chun c th

cn c vo mc hot ng nhm loi b chi ph n v vic t c chng

nhn ISO xy dng tiu chun nh gi.


51/86


(3) Quy m thtrng:

Quy m thtrng tim nng l tng mc cu i vi sn phm trong mt giai

on c thhay cng l tng doanh thu ti a m tt c cc doanh nghip trong

ngnh c th t c. Quy m th trng tim nng c nh gi da trnnhng s liu c tnh v sngi s dng sn phm tim tng nhn vi t l mua

hng ca sngi . Tiu chun nh gi da vo tng mc cu c khnng

thanh ton ca thtrng. Ty theo tng loi sn phm m ta c thxc nh cc

mc v quy m thtrng nh rt ln, ln, va, nh v rt nh.

(4) nh gi th phn

Th phn ca doanh nghip l t s gia doanh s bn ca doanh nghip v

tng doanh s bn ca ngnh:Th phn ca doanh nghip(%) = 100 x (doanh sbn c tnh ca doanh

nghip)/doanh sbn c tnh ca ngnh

Do c im ca hot ng iu tra thtrng nn th phn ca doanh nghip

ch l mt gi trc chnh xc tng i.

(5) nh gi hot ng nghin cu v pht trin

Lnh vc cng nghang pht trin trn mc trung bnh, v cc cng ty trong

ngnh hot ng tt mt cch tng ng. Tuy nhin, sn phm c thnh phn cngngh cao c th mau chng b li thi v lc hu. V vy cho d cng ty c th

ang c mt v tr tt trong ngnh , nhng nu c khng c ngun ti chnh duy

tr khnng ng u v mt cng ngh hay t nht t nht b tin ra gi vng

v tr th cui cng v tr ca n cng s b tt gim . Tuy nhin trong thi gian

ngn mt cng ty c chi ph nghin cu pht trin di mc bnh qun ca ngnh,

c th sn xut di mc hng ha trn mc trung bnh do mc bin t mrng.

(6) Mu bng im nh gi chi tit viu kin kinh doanh

Mc

hng

im

tng

phn

Chu k

i

sng

nh gi

cht lng

sn phm

Quy m

th

trng

nh

gi th

phn

nh

gi

chin

Tng

im

mc


52/86


sn

phm

lc i

mi

cng

ngh

hng

AAA c +3kCc k

tt

Cc k

hon ho

Cc k

ln

Ln

nht

ngnh

Cc k

trin

vng

(c +

3k)n

AA c +2k Rt ttRt hon

hoRt ln

Ln nh

ngnh

Rt c

trin

vng

(c +

2k)n

A c + k Tt Hon ho Ln Ln thba

Rt phhp

( c +k)n

BBB c Kh tt

Nhn

c ISO

9000/9002

Kh ln Kh lnKh

ph hpcn

BB ck Kh

Sp nhn

c ISO

9000/9002

Tng

i

Tng

i

Tng

i

(ck)n

B c2kTrung

bnh

Tch cc

hon thin

sn phm

Trung

bnh

Trung

bnh

Trung

bnh

(c

2k)n

CCC c3k

Gn t

trung

bnh

C iu

kin hon

thin sn

phm

Di

trung

bnh

Di

trung

bnh

Di

tring

bnh

(c -3k)n

CC c4k

C trin

vng rt

t

C rt t

iu kin

hon

Kh

nh

Kh

nh

t kh

thi

(c

4k)n


53/86


thin sn

phm

C c5k Xu

Hu nh

khng ciu kin

hon

thin sn

phm

Nh NhKhng

kh thi

( c

5k)n

D c6k Rt xu

Cha c

nhn thc

v ISO

Rt nh Rt nh

Gy tc

dng

ngc

(c

6k)n

Tng h s (n) n 1 n 2 n 3 n 4 n 5

Trong :

n l tng h s v n = n 1 + n 2 + n 3 + n 4 + n 5

c l mc chun ca ngnh

k l khong cch gia hai mc hng k tip nhau i vi tng ch tiu,

khong cch bit ca tng sim gia hai mc hng thng c tnh

nh sau:

Khong chnh lch = ( im ca hng AAAim hng D)/tng s mc

hng trong h thng

c. nh gi cht lng qun l

Nguyn tc nh gi cht lng qun l :

D rt kh khn nh gi cht lng qun l, song cht lng qun l li l mt

trong nhng yu t quan trng nht h trcho sc mnh tn dng ca nh pht

hnh. Khi c nhng tnh hung bt ngxy n, l lc m khnng nh qun

l c xem xt di gc a ra nhng i sch thch hp nhm duy tr hot

ng ca cng ty. Vic nh gi cc k hoch qun trc xem so vi cc i th

trong cng ngnh, v iu ny ch c th xy ra khnng cnh tranh ca cng ty,


54/86


vic s dng cc khon nra sao, chnh sch i vi cc chi nhnh, v tnh hnh

cc yu t thit yu trong hot ng sn sut kinh doanh ca cng ty c nh hng

n sc mnh tn dng trng di hn ca hnh th no. Cc nh phn tch ca t

chc nh mc tn nhim c gng tm hiu nhng chin lc canh tranh ca nhqun tr, cc chnh sch, cc l tng kinh doanh cng nh l vic thc hin cc

i sch. Mt khi tt c nhng iu ni trn c im qua, th vic xem xt

cc hs lu c th cho ta bit cc nh qun l ca cng ty p dng nhng

bin php g i ph cc tnh hung bt trc trong qu kh, nhm duy tr tnh

n nh ca cng ty

(2) ch tiu v cht lng qun l:

Vic nh gi cht lng qun l da vo mt s chtiu chnh nh sau: nh gi c cu t chc;

nh gi v ban qun l

nh gia v chnh sch nhn s

nh gi vkhuynh hng chin lc

nh gi vnt vn ha v bn sc ca doanh nghip

i. nh gi c cu t chc

nh gi c cu t chc ca doanh nghip da trn tnh hu ch ca m hnh tchc v b my qun trn m ngi ta c th p dng cho mi doanh nghip. Bi

v, mi doanh nghip u c nhng v nghnh, ngh, sn phm, chin lc kinh

doanh, trnh nhn vin, v vi nt vn ha bn sc ring do mt m hnh t

chc c th ph hp vi doanh nghip ny nhng li l nguyn nhn tht bi ca

mt doanh nghip khc. Cn cvo c im v chin lc kinh doanh m doanh

nghip ang theo ui, ngi nh gi c th xem xt tnh hp l trong la chn c

cu t chc ca doanh nghip . Tiu chun nh gi c cu t chc l tnh hu

hiu trong hot ng kinh doanh th hin tc thu thp x l thng tin, ra quyt

nh v hiu nng qun tr Cc mc ngh: Rt hu hiu, hu hiu tr tr v

rt tr tr

ii. nh gi v ban qun l doanh nghip


55/86


Ban qun l gi vai tr ht sc trng yu i vi doanh nghip. Ngi lnh o l

ngi lun c ting ni quan trng, l ngi a ra quyt nh nh hng n s

pht trin v tn ti hay suy vong ca doanhnghip. Trong khi , trn phng

din con ngi , nh lnh o cng c th mc sai lm, c c tnh v tnh cmring. Do khi nh gi vnh lnh o, t chc nh mc tn nhim thng xt

mt lot cc yu tnh uy tn, nng lc, khnng v trnh hc vn

iii. nh gi v chnh sch nhn s

Chnh sch nhn s ca doanh nghip c nh gi trn phng din nh: Chnh

sch tuyn dng v tuyn chn, chnh sch s dng, chnh sch ng vin v i

ng. H qu ca nhng chnh sch ny th hin khnng thu ht, gi nhn ti v

nng cao khnng cnh tranh trn thtrng lao ng ca doanh nghip. H quth hai ca chnh sch ny th hin mc thc y v tha nm ca nhn vin.

Mc tha mn v c thc y ca nhn vin c th c phn nh qua

nhng s lin v: S ngy ngh vic, sngi ri khi doanh nghip hng nm, s

vnh cng. Tiu chun nh gi c thc t mc ti u ( Khng c nhn

vin ngh vic, khng c nh cng, s ngy ngh vic ngoi ch rt thp) cho

n mc rt xu xy ra nh cng

iv. nh gi vkhuynh hng cc chin lc:Ngy nay do s pht trin mnh m ca cng ngh, ca ton cu ha thng mi,

cng nhng thay i lin tc trong th hiu ca ngi tiu dng cng nh nhng

chnh sch ton cu v bo v mi trng, to ra nhng p lc rt ln i vi

doanh nghip. Hn th na, do sn xut pht trin nn cung thng cao hn cu,

do vy cc doanh nghip phi xy dng c chin lc ph hp tn ti, pht

trin v chin thng cnh tranh. Chin lc ca doanh nghip i hi phi ph

hp vi v th cnh tranh ca mnh, ph hp vi tim nng cng nh iu kin

ngun lc sn c.

v. nh gi nt vn ha bn sc ca doanh nghip

Vn ha cng ty l h thng nhng gi tr chung, nhng nim tin nhng tp qun

ca doanh nghip. Chng tc ng qua li vi c cu chnh hnh thnh nhng


56/86


chun mc hnh ng m tt c mi thnh vin cng ty u thc hin noi theo.

Bn sc ca mt doanh nghip xut pht t trit l kinh doanh v t nn vn ha

doanh nghip. Chng l csngi ta c th phn bit doanh nghip ny vi

doanh nghip khc. Nhng gi tr mang tnh bn sc c thm nhun v th hintrong phong cch qun l, trong thi v cch thc phc v khch hng ca nhn

vin. Nh vy, khi mt doanh nghip c nn vn ha vng mnh vi nhng gi tr

ring c sc, chng t doanh nghip c mt truyn thng tt v uy tn trn thng

trng. Tiu chun nh gi da trn mc tc ng ca nn vn ha v bn sc

i vi hiu nng qun l ca doanh nghip.

Mu bng nh gi ch tiu v cht lng qun l:

Mc hng

im

tng

phn

nh

gi c

cu t

chc

nh

gi ban

qun l

nhgi

khuynh

hng

chin

lc

nh

gi

chnh

sch

nhn s

nh

gi nn

vn ha

v bn

sc

Tng

im

tng

mc

hng

AAA d + 3t Ti u

Nng

lc, uy

tn, sc

khe ..

t loi

u

Ti u Ti u

Rt tch

cc,

vng

mnh,

mang

tnh

truyn

thng

(d +

3t)p

AA d + 2t

Hiu

qu rt

cao

y

trin

vng

Hiu

qu rt

cao

Hiu

qu rt

cao

Rt tch

cc,

ang

vn

(d +

2t)p


57/86


ln s

vng

mnh

A d + t Hiuqu cao

Tt Tt Hiuqu cao

Tchcc

(d + t)p

BBB D

Hiu

qu kh

tt

Rt kh Rt kh

Hiu

qu kh

tt

Kh tt Dp

BB dt Kh Kh Kh Kh

ang

pht

trin

(dt)p

B d2tTrung

bnh

Trung

bnh

Trung

bnh

Trung

bnh

ang

hnh

thnh

tng

bc

(d

2t)p

CCC d3t

Gn t

trung

bnh

Gn t

trung

bnh

Gn t

trung

bnh

Gn t

trung

bnh

Xy

dng

cha

thnh

cng

(d

3t)p

CC d4t Km Km Km Km

Cha c

thc

v tm

quan

trng

ca nn

vn ha,

d4t


58/86


bn sc

cng ty

C d5t Yu Yu Yu YuTch

cc

(d

5t)p

D d6t Rt yu Rt yu

Gy tc

dng

ngc

Rt yuRt tch

cc

(d

6t)p

Tng h s (p) P 1 P 2 P 3 P 4 P 5

Trong :

P l h s v p = p1+p2+p3+p4+p5

d l mc chun ca ngnh

t l khong cch bit gia hai mc hng k tip nhau i vi tng ch tiu,

khong cch bit gia tng sim gia hai mc hng thng c tnh

nh sau:

Khong chng lch = (im ca hng AAA im ca hng D)/tng s mc

hng trong h thng

= 9tp/10

d. nh gi tnh hnh ti chnh

1)Nguyn tc chung:

Nhiu ch sc tnh ton trong vic p dng phn tch ch s truyn thng

i vi tri phiu. By loi ch s t chn l nhng ch sc p dng rng ri

nht. tuy nhin, trong vic phn tch mt ngnh c th , nn xt n ch s quan

trng khc.

i. T l trang tri li nhun trc thu (pretax interest coverage)

Thng thng ch su tin, c tnh trong vic phn tch tn dng l trang

tri li nhun trc thu . Ch s ny o khong li tc gp my ln li nhun

cha tr thu. Trang tri chi ph cnh c tnh bng cch thu nhp trc thu

cng vi li tc chia cho tng li tc. Mc trang tri cng cao th khnng tn


59/86


dng cng an ton . Nu mc trang tri cng thp hn 1X, cng ty phi vay mn

hoc s dng khon tin mt hoc phi bn ti sn tr khon li vay. Thng

thng, mc trang tri c tnh con scha tr thu, bi v khon tr li vay l

chi phi trc thu. Mc d ch s trang tri li nhun trc thu rt hu dng,nhng nhim v cng ch l mt chc nng thuc ngha v cnh khc ca cng

ty. V d nu mt cng ty c mt ngha vquan trong , nh thu hoc cho thu, th

ch s trang tri c cho l thch hp cn phi bao gm cngha v cnh ny.

Mt v d khc trong ngnh bn l, nga v quan trng c trng ca cng ty ny

l ngha v cho thu. Trong trng hp , vic tnh ton ch s trang tri li

nhun trc thu s gy hiu nhm rng, ngha v c nh quan trng hn li

nhun. Nh phn tch cng nn ch n cc ngha v ngu nhin khc nh bohim ca cng ty i vi khon nt cng ty khc. Mc d, cng ty ang c

phn tch c th khng phi tr khon li hay vn trn khon nc bo m,

tn ti s bo m s lm gim dc trng ca t l trang tri li nhun trc thu.

Ngoi ra, c tnh ca khon nc bo m cng nn c xem xt. Mt khi t

s li nhun trc thu v trang tri ph c nh c tnh, n rt cm thit

phn tch mc tuyt i ca t s v cc con slien quan n ngnh. V d

M t s li nhun trc thu ca ngnh in lc l 4.5 X v c xp hng AAA,trong khi cng ty dc phm c cng ch s sc xp hng thp hn.

ii. n by ti chnh

Ch s quan trng thhai l n by, c nh ngha theo nhiu cch. Tuy

nhin, cc nh ngha thng thng nht l khon ndi hn, mt t l trn tng

ti sn. Mc ncng cao th t l thu nhp t hot ng cng cao thng c

dung chi trcc ngha v cnh. Nu mt cng ty c mc n by cao , nh

phn tch cng nn xem xt khon li nhun an ton. Li nhun an ton c nh

ngha l mt t l m khi thu nhp t hot ng c th gim, nhng vn cho

php cng ty chi trcc ngha v cnh. Cch thng thng nht tnh t s

n by l dung cu trc vn huy ng ca cng ty trong bng cn i ti sn gn

nht. Hn na , nh phn tch nn tnh vn huy ng bng cch s dng gi tr th


60/86


trng ca c phiu ph t

Documents

[YRC]-Tao Lap Va Phat Trien Cong Ty Dinh Muc Tin Nhiem o VN