-YBHƐYBHƐTITELRE - read and download the Holy Bible
-
Upload
others
-
View
4
-
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Nyabwa: -YBHYBHTITELRE New Testament Nouveau Testament de
Nyabwa
copyright © 1991 Wycliffe Bible Translators, Inc. Language: Nyaboa
(Nyabwa) Contributor: International Bible Society All rights
reserved. 2020-11-30 PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 29
Jan 2022 from source files dated 30 Nov 2021
7657d3f5-7539-5138-b61f-b1ee280646f9
iii
Matiee : 1 Matiee :
Zeziia dzg MATIEE -zaa m Wludie poa ny bg -n -naag li
Zeziia tin -ke -ttla kpid Matiee-e zaa m. Bho mn , -Lag nya -kk
kpida -dadudu - zaa m -lr. ka -b dzg mn cn a, -ka -seea -Bozuif
gbomate, ny- yee na-a li.
*Zeziia nabhli (Luuk 3:23-38)
Ny -lue n- laa *Zezii, - ma-a *-Lag Bhozayi - pna ny, -glgbawnyia
na wea nyn ka-a: - mo-o *Ablaam -ke *Daviida nayu. Ablaam wlo
*Izaak, Izaak wlo *Zakp, Zakp wlo *Zidaa -ke lota nynuu. Zidaa wlo
Fals -ke -Zalaa -n sn, le Tamaa duo wa lot, Fals ye slm wl le slm
ye Alaam wl. Alaam wlo Aminadab, Aminadab wlo Nas le Nas ye Salm
wl. Salm wlo Baz le Raab duo lot; Baz wlo Obd le Wlut duo lot. Obd
wlo *Izayii. Izayii wlo Daviid - ma-a bhlkpayowliklagba. Daviid wlo
*Salom. lot- mo-o Uliia -dgbanynaakp. Salom wlo Wlbam, Wlbam wlo
Abia, Abia wlo Azaf, Azaf wlo Zozafaa, Zozafaa wlo Zolaam, Zolaam
wlo Ozias, Ozias wlo Zatam, Zatam wlo Akaaz, Akaaz wlo Ezekias,
Ezekias wlo Manasee, Manasee wlo Am, Am wlo Zozias, Zozias wlo
Zekonias -ke lota nynuu. - N -ke ti n kpna *Izraylkm, n ye *Babiln
kpa, bho-o moo. Izraylkm nynia Babiln, -n -lr zia, le Zekonias ye
Salatil wl. Salatil wlo Zolobabl, Zolobabl wlo Abiyud, Abiyud wlo
Eliakim, Eliakim wlo Azl, Azl wlo Sadok, Sadok wlo Akim, Akim wlo
Eliud, Eliud wlo Eliazaa, Eliazaa wlo Mataa, Mataa wlo Zakp, Zakp
wlo *Zzf. *Malii - wla Zeziin- laa -Lag Bhozayi - pna ny, wa nyimi
duo. - wla bho Ablaam kpi, na wea na kp -bue y nyi- zio le ye
Daviid -y. - wla bho Daviid kpi ke -n -ke ti Izraylkma Babilna -nna
-y , na wea na kp -bue y nyi- kaa wn. Wl bho le ke -Lag Bhozayi -
pna ny, wlwln kpi bhla, na wea na -zakp -bue y nyi -lr- -ne
bho.
*Zeziia wlwls (Luuk 2:1-7)
A -gblee, -ka *Zezii *Kliis wlwla mti, kla-a ka-a: lot, *Malii mo-o
*Zzfa wnbha. -Da n -ke -seea -dalue ti-de ke a, bho-o n bhle -ne
-ngblaa. n ka -ngblaa bhle a, *-Lag Lisaazuzu dree n- m ti. -Ka du
-na -Lag Lisaazuzua wnku m n bhle -n - b -ngblaa mn, wa wnbha Zzf
-mn se yibo. dlikpnkam -see ybha ke gb-za bho ny weea yigbeyi. b-
ti -ke n ke le zizekwla m yriliss -n. - popoa t -kaa gwlti a, le
-Lag gboa -dalbhoyi -lue ye -bod yi le ya m. na: Daviida nayu, Zzf,
-aa -pla kl -n Maliia kpi -le! Luo n m, -n ke kpa, -kedmaa, le -Lag
Lisaazuzua wnku m, le-e n- fuo ne yu wn. n- ye-e yunyukpasu wl -m
le -n ke *Zezii nyn duu. b mn, nn ye ny pn m le wa nyinynid m bho
-aba -Kyi -Lag yigbeyi.
Matiee : 2 Matiee : A -gblee, -ka -aba -Kyi mn l ka wlua mtizayi n-
laa *Ezayii yi see, yria b- wlo -daa. na: Nynaakpdraa-a sea
nyukpasu yibo tukutuku, n- ye-e -ngblaa bhle
-m, le, yu n- yea wl m a, n ke Emanul la. z- mo-o: -A -ke -Lag
-nao.
Zzf na -kaa, -s- nyn m. -Ka -Lag gboa -dalbhoyi l tn, ka-a no le ye
le Malii jri kpakpakam. zia -kaa a, -fuo n- wn -kpay! n ye -gba. n
wla -b yu mn le ye nyn duu. l Zezii-, -yrzaa, le -ke Malii ye
linyinyni.
Cdrzrm yie Zeziia -gbanyngbe li
-N -ke ti nyukpasu -lue n- laa *Eld dua Zideebhlkpayowliklagba,
bho-o *Zezii wl -ne le -gwl -lue n- laa Btlm. A -gblee, wla a, cdr
-t ny bhlkpayowliklagba wl-oo a, nn cdrzrm yee li. kam n -s le yra
wlnam, n ye Zelizalm yi. n nynia, n dedee-e ti: Yuyigb - yea *Zuifa
bhlkpayowliklagba du m, doo wl -na? -A ye-e cdr li. daaa-a le yra
wlnam. d -a yi bbnam.
-Da bhlkpayowli Eld -ke ny- -na bho Zelizalm wn b , n zru-oo. Eld
na -kaa, la-a *-Lag gbayibom -ke *-Lag sragazamklgb -y ma-a -n, nn
dedee ti: *-Lag Bhozayi - pna ny, doo ke wl -na? Le n na: N
Zideebhlkpa kpia - gwl ma-a Btlm, bho-o moo. -Gblee, -Lagwlua
mtizayi n- laa Misee, wlu cna see, nn ka-a: -Lag na: Le Zideebhlkpa
kpia gwl klum Btlm wlo
nyn, le li bhlkpayowli-i ye wl -n m le ke an ny *Izraylkm -jol gbo
po.
Bho ya kpi Eld la-a cdrzrm mn sra m, ye ticr le na: Cdr mn -kaaa
fanfaan wn-du, w di ka-aa? Le ye yifl ny n ke Btlm mu, le na: -Bho
a mu a, a dede kpid ti sksk, a b ti. -Bho a ye , lemn a yi, a ke nm
tm le an bhuo ke yuyigb mn bbnam mu -lrke.
Bhlkpayowli du wlu yi -nalo, n kpa-a -jeyi. n -ka le-e gb, cdr n
duu ka yriti see le yr z- na-a bho wa nya. nynia -kaa bho -budu -ke
li yu -na, bho-o -nynaa ti. -b ny -na munam, n yea cdr li, -nynaa
ti a, -ka n -diea m wee, bbaklagba-a lbh o. n wlaaa-a le -budu li.
n -y- le yulre -ke lot *Malii. - b ny mn wla-a yuyigb kolri wnyi
glu, n ye bb. n na -kaa, n kpa-a le wa badu li s, n -zaa-a le
nynbhlel, nn n ny o. Ya nyn ka-a: Sanu-e l -lue-e k wle, -bho ny
poa yri - poa ngnzg, n- laa *lasaas -ke litricna n- laa *miil. n na
t -kaa, le ya m -Lag tm n-oo: Aba -mu -n le Eld gbo -le! Le ny mn
ye sesijol bhlu, n ye bhli le mu.
Zzf jra-oo ye Ezipt mu -b ny- yia -gbanyngbe li, nmua, -Lag gboa
-dalbhoyi -lue-e
yie *Zzf -bod le ya m. na: *Eld b- ti ke -dagb yi, ke yuyigb mluo
ke lbha, ke m. d -s m, luo yuyigb -ke lot m. A ple, amu le
*Eziptbhlkpa kpi, a -de le ti. -Bho n n: A yi le a ke yi. Zzf -s m
mat -ziaka, luoo-o yuyigb -ke lot
Matiee : 3 Matiee: m, n ye Ezipt mu. Le-e n -dee ti le ye Elda mmn
kpi bhla. A -gblee, ltu -n-o, le, wlu -aba -Kyi -Lag -yi -na wlua
mtizayi n- laa Ozee m, yria b ye wl. na: Le Ezipt, le-e n laaa an
yu le.
*Eld -zaa yreet ti Cdrzrm yia *Zeziia -gbanyngbe li, n -see bho
*Eld gbo -pa
-n le n ke tma d, poo c gagwloka, le, yreetnyukpasi bhlea -zn sn le
yea dre, - -na bho Btlm -ke -gwl -lr- bia lem ti, ye ny sr po, n ye
lbha n ye m. D ny -z ka -bod m bho cdr daadaan dam, yu mn ke le
yreeta klum - na d moo. -Lag wlua mtizayi n- laa *Zelemii, bho-o
wlua yria b wl -no. na: n wn- vizr b ngazeka le Wlamaagwl m. *Rasl
vie wa
tisienynuua nynuu. n -see tib ny ke gate, -kedmaa, n m-oo.
*Zzf we -s- *Ezipt le n ye *Izrayl le mu -N -ke ti *Eld m , le ya m
-Lag gboa -dalbhoyi -lue yi-e
*Zzf -bod le *Ezipt le na: Zzf, -s m, luo yuyigb -ke lot m, a mu le
*Izraylbhlkpa kpi le, -kedmaa, Eld -ke ny- b ka ti yuyigb ke m, wa
bhi m-oo.
Eld m t d Zzf -s m, ye yuyigb -ke lot mluo le -ke n ye le Izrayl le
mu. n mua a, wn- b na le Zideebhlkpa kpi Elda yu Aklayus -zie bho
-ttaa b m. d Zzf -see ybha ke le mu. Bho yuyigb dam, bhle-e
bhlkpayowli mn -fan ku mti. wn mti sksk le ya m a, bho-o -s -ne m,
ye Galileebhlkpa kpi mu, ye lea -gwl n- laa Nazalt -de. A -gblee, d
-Lag wlua mtizam we cna see, yria b- wlo -laa, n na: Ny- ye -
Nazaltyi la -m.
*Zaan Batiis po-o weze (Maak 1:1-8; Luuk 3:1-18; Zaan
1:19-28)
-N -lue-e -na le -n klum, nyukpasu -lue n- laa *Zaan Batiis, nn
daaa le Zideebhlkpa kpia -da -lue musa -na, le - poo weze le - no
na: A yibo aba nyinynid yi bho -Lag yigbeyi, a ke le gbo bhiti. nya
-kk k- gbo. Zaana kpid -Lag wlua mtizayi n- laa *Ezayii -zaa m see,
ye na: Ny -lue-e -ne le musa kpi, nn poo weze le na: A -za le aba
-pl
z nyan, aba -Kyi -ne-e yinam. A -gblee, nmi n- laa *-nym, nani n
lbhaa a, -bana Zaan
-paa m le -bhlaa nmikua bt pli m, -kpakp - lio le - bh l. Kpli -na
ti a, nn -Lagwlua mtizamtl -ne ti -bny. A ye li-, nigbl n- laa
Zudn, le wnli, ny -lr- wlo le-, Zelizalmkm -ke Zideekm -lr, wa
-dadudu-u yi - -bod le wa- a zaa le wa nyinynid bho ny weea yigbeyi
le- *batizee no le -b Zudn -lue mn k.
Nya -dadudu-u yi -bod ke batizee, wa klum yeee-e ny n- laa *Falizin
-ke *Sadizin, le ye -kaa yil: Yrabhabhlem-a! Yr no, -Lag wnkuc -
yea ny kpi -yam, ab c wn ma?
Matiee: 4 Matiee: Aba kpli-i na, a yiboo-o aba nyinynid yi bho -Lag
yigbeyi, le a ye le gbo bhiti, a -t n! Aba n, aba na mo-o t
*Ablaama d a, a-a ye -Lag -zigle wn m -c m, -le! A -gblee, skp- p
-laa ti, bho ke mluo ke Ablaama nynuua nynuu m n. A-b -y, tu ny ke
am yi po. Tu -y -seea bhizg po, - ye-e -c -m le ke le n m vuto-. A
du aba bhi yrili! Gbepa -so see, p- bho tu mn kplu kpi ti le ke
ssany c. nm -y, ni mna-a batizee ne am. - t- na a yiboo-o aba
nyinynid yi bho -Lag yigbeyi le a ye le gbo bhiti. Ny -lue-e -ne le
an lem, - yi-oo. ku-o wn, ye nm -zi. n se bh n ke geyikpaankpana
bhuo du. -b, -Lag Lisaazuzu - ye am m -po m le ke am m yi, le, aba
kluma nytl, -ka n-a Fa 3 11 N yia z -lr- mo-o, ny Zezii-i yea -Lag
Lisaazuzu m-po m le ke m yi, - ye-e lbh -n -m le wa -pl z le n ke
lisaa bho -Lag yigbeyi. A -gblee, yi -ke aba tin gg yiti, nn ka-a:
Nkp bhlee kwa le ke la y m bhla. -Y bhlea l li, le ke sra yaa, le,
ya fl- yea bho -sie m a, ke le n m po. -b yi mn z ka-a: Sra mo-o
-Lag gbo le n duo kgwln.
*Zaan Batiis *batizeee-e *Zezii (Maak 1:9-11; Luuk 3:21-22)
-b w mn li, *Zezii -s- Galileebhlkpa kpi, le ye *Zaan gbo mu bho
Zudn wnyi le Zaan ke *batizee. Zaan na: n se bh, -kedmaa, nm ke -mn
gbo yi le -n ke nm batizee. Le Zezii na: Wn n! Ka-a ke m-n
-tanyke-, le, lo l -Lag ybhaaa -am, -a ke yi-nynia. Le Zaan ye wn,
ye batizee.
Zaan gw Zeziia batizee yi -nalo, -da Zezii -s le nuk, bho - gbaa
-lue m ye-e yaku li yewnkati le -Lag Lisaazuzu ye kpidree -ka gbl.
Wlu-u wla le yaku li wn b, -kaa l -kaa: -nm mo-o an yua d -lue -ke
d n -kmaa. Le -n m n poo an bbaa wee.
Nyinynida tiyayi dn-e *Zezii ti (Maak 1:12-13; Luuk 4:1-13)
zia -kaa a, *-Lag Lisaazuzu -kpa -ne-e *Zeziia -pl le musa kpi le
ye le mu, le nyinynida tiyayi n- laa *Sataan ke tidn, le ke
nyinynid wnpo bho -Lag yigbeyi. n le wa -gwl sn, -see l wn d. M na
-kaa, - lbh -o, le nyinynida tiyayi ye tidnnam yi le ke nyinynid
wnpo bho -Lag yigbeyi. Le na: -Bho -n du -Lag yu -ziaka a, -z skp
-n fl m. Le Zezii na: -Kaa cn- -kaa le -Lag bg li: -se lilila s d
nyuny -n n bhlkpa kpi -ko. Wlu wee wla le -Lag wn m, ke -lokuipo,
ke bho du, d -ne ti -lr.
poa wlu mn ti a, le Sataan ye mluo, -ke ye le -gwl - Lag -zaa bho
n- laa Zelizalm li mu, le -ke ye lea *-Lag bbbhlegboa -buduklagbaa
kpi ya. Le na: Zezii, -bho -n du -Lag yu -ziaka a, blu, -n ke le z
kpa. -Kaa cn- -Lag bg li, na: -Lag- ye-e gboa -dalbhom -ya -m, n-
ye-e -nm san -m le -aa -bh bhuo -kaa skpy li-tri. l -kaa le Zezii
na: -Kaa ka-a cn- -Lagbg li -lr: -Aa dn -aa -Kyi -Lag ti -le!
Matiee: 5 Matiee: Sataan na -kaa, luoo-o Zezii m -lr le -ke ye le
yattr kpi
mu, le ye kma bhlkp -ke ya bhlkpayowlia nyna yibh kl yigbeyi tide
le -ke ye kpitigbgb, le na: Zezii, -bho -n po nm kolriwnyi glu, le
-n ke nm bho du -n ke nm bb , lemn an-a ny-e -nm -kkl -na kl. Le
Zezii ye -wlu yikmaka le na: Sataan, -s nm kli! -Aa -Kyi -Lag -n
-lue tn, nn -n ke bho du le -n ke bb. ka-a cn- -Lagbg li.
poa wlu mn ti a, Sataan wl - kli le -Lag gboa -dalbhom ye bho troli
yi le n- kpa no.
Galileebhlkpa kpi *Zezii du -ne lbh wn (Maak 1:14-15; Luuk
4:14-15)
zia -kaa a, *Zezii -s m-, ye Galilee mu. (-Da wn b n po-o *Zaan
-jie m, bho-o -mu -ne le.) mua a, -see bhli Nazalt ti-de; mu-o
Kapnayiim, -gwl -na bho Galileebadaklagba wnli le Zabil -ke
Nftaliibhlkpa kpi. Ka mn ka-a -ne m, le, d -Lag wlua mtizayi
*Ezayii -za ka m, yria b ye wl. -Kaa l -kaa: Zabilkm! Nftaliikm!
A-b -badaklagba gea yi le Zudn
kpkp- -na le Galileef gbo - -sea-a *Zuif! -Ka ny -y -na le -kuyre m
yea zklagba, ka mn ka-a, ny -y m bho -Lag yigbeyi, dzg -yaa zklagba
le wa -pl z le n ke pn bho -Lag yigbeyi.
Ka-a Ezayii lo. Le mn le-e - za ne dzg- wla le -Lag gbo m.
na:
A yibo aba nyinynid yi bho -Lag yigbeyi, a ke le gbo bhiti, -
kedmaa, nya -kk k- gbo.
*Zezii la-a nizem nyi (Maak 1:16-20; Luuk 5:1-11)
Z -lue z, *Zezii -n -badaklagba wnli tinanam a, bho-o -y nizem sn.
Lota nynuu moo, wa nyn- mo-o Sim (n- laa *Pil) -ke Andree. n-
vuto-o -dada le -bada k, le Zezii ye la le na: A yi, -a ke mu, n
-ke a ke -na. -Ka aba -dada-a jria zmi a, a ke -kaa nyunyu jri le n
ke yi, n ke -Lag n du. Bho -gbaa -lue mn m n sie-e wa nizela kl le
n -ke ye mu. nynia bho nya ti a, -y- lota nynuu sn -lr. Wa nyn-
mo-o Zaak -ke *Zaan. Ny -lue n- laa Zebedee, yreet moo. n -ke wa
-tta -ne-e le gl li le n- nmazee wa -dad, le Zezii ye la, na: A yi!
Bho -gbaa -lue m, n sie-e wa gl -ke wa -tta le n -ke ye mu.
-b -n mn ti, Zezii-i mu-o le Galileebhlkpa kpia -da wee le- paa le
*-Lagwlua licaanbidi li,- t -Lag nya -kk dzg, le - pno gwizima
-dadudu. nyn -waa-a le Siliibhlkpa kpi ti, le ny- y gwizim sa na
wala digbia -dadudu wn m, nyinynida -zuzumbhlem-e, -sukusukumbhlem
-ke -klklm -ne-e le wa klum, le - pn no. Nyunyua -dadudu-u gbu-o
ti, le n- na n kli. -b ny mn -s- -da wee, -lr duGalileebhlkpa kpia
ny, -lr -s- bhlkpa n- laa -Gwlklgb buea bhlkpa kpi, le - lr -s
Zelizalmgwl m -ke Zideebhlkpa kpia -gwl -lr m, le -lr -s le Zudn
lema bhlkpa kpi.
Matiee : 6 Matiee :
Tr kpia tite -Da *Zezii yea ny li n -diea yi, mu-oo ye le tr -lue
kpi ya le
ye ti-de, le bnam ye linyni. - t n-oo na: Tiwzg sra (Luuk
6:20-23)
A-b -y yiboa a se -naag bhle bho -Lag wlua dam, - -na tibnam -bhla
a, a wa-a ti, -kedmaa, -Lag b- ti ke am - k.
A-b -y gwllinyni kpna gwl aba nyinynida d, a wa-a ti, - kedmaa,
-Lag- ye-e am gate -m.
A-b -ya zia wnyibhle d, a wa-a ti, -kedmaa a-a ye-e bhlkp -k
-m.
A-b -y luoa kp wee m, -ka -Lag l tn - naa na, a wa-a ti, -kedmaa, l
a b ti, -Lag- ye - am ny -m.
A wa-a ti a-b -y yea a -bonyunyua ngaze, -Lag- ye-e aba ngaze ye
-m.
A-b -y -ke -pl saaa li bho -Lag yigbeyi, a wa-a ti, -kedmaa, a-a
ye-e -Lag ye -m.
A-b -y -dea le wnlipp m ti, a wa-a ti, -kedmaa, -Lag- ye-e am yreet
la -m.
A-b -y n- klaa nyan m -Lag yisrda d, a wa-a ti, -kedmaa, a-a mo-o
ny ka -k km.
-Bho koo ny du an d, n -ka am jreenyn m- po, n -ka am nyan m kla, n
-ka am sn lic, d- sea am yituu, n -k am kpi duu, an -nanaaa kam, a
wa-a ti.
-Lag wlua mtizam -k aba nya, -ka -lue mn, ka-a n kl nyan m. A li
bba teny, -kedmaa, -Lag- ye-e am nynbhlel lruli-n -m le yaku
li.
Tn -ke Nap (Maak 9:50; Luuk 14:34-35)
A -gblee, *Zezii po-o yi le na: -Ka tn- bhle na -zap n wn, ka mn
ka-a ab ke km ma ny -bod n. -Bho tn -gw wn , - mo t- bhubhul le n-
po ti, ny- na n kpi. -Ka nap- ye na le -kuyre m ti a, ka mn ka-a ab
ke nyunyu -bod n. A yiboo-o na kolrua gwl se bh ke yizize. -Ka -lue
mn ny se bh ke nap yic le ke -cc yitijrii. -Bho nap -ka wan, ny- de
- bho -da -t ya ti le ny wee -na le -budu li-i yee ti. -Ka nap- ye
n na ny ti le -kuyre m, a -n -kaa nyunyu -bod, le n ke aba dzg -za,
n ke aba kpli liye, lemn, aba -tta -Lag -na le yaku li, n- bh- nyn
yi.
*-Lag gba kpia -tt gw yi mn yi a, le ye -kaa l -lr: *-Lag gba
nya
*Moyiiz -aba d -ke -Lag wlua mtizam -lra -ttl, aba popo gwlti -le
na n yi-oo n ke ti-za. n yi-oo n ke yi-nynia. - Ziad n- zaa am -bod
m, -ka bhlkpa -ke yaku-u yea m-gwle m a, -ttl -ke gba -na kpi
-piplii -see bho wl yi le ya tis -n ke nyni. nn bhlee nyna d a,
-bho ny c -b gba mna -toope gb m le -n ke ny -t le n ke n, -n pli-e
-aa bhuo yi teny le yaku li bho -Lag -bod. Bho lem ny- kpna -Lag
gba yi le -n ke na ny
Matiee : 7 Matiee :
-t, n ke -kaa n, -nm mo-o -klagba le yaku li -Lag dam. n- w - am
yiti, -bho a b ti a ke yisr bho -Lag yigbeyi a, lemn, gba mna
yikpn, a kp , a ke -nynia, le a ke *-Lag gbayibom -ke *Falizin
m-zi. -Bho -se -mn , a se bho -Lag troli b bhle.
Bho c kpia -tt *Zezii poa wlu mn ti a, de-e da kp: A yiboo-o gba
*-Lag poa
aba na we see: -Aa lbha ku -le! -Y lbhaa ku, n- tu-o -nm -zigle.
Bho lem mna-a w - am yiti, nyo ny- poa -bonyuny c kwa, -Lag ke
-zigle -tu moo. Ny -y yea -bonyuny bhat m, n ke -aba -zigletum wnyi
kpa moo. -Y yea -bonyuny -sabh m, b- bhuo -nm- le n - ma kmkm m ti.
d, -bho -n yi -Lag bbnam, -ka -aa -bonyuny bhleea -nm liti le -n ke
na gwltipopo a, tii bho le -n ke mu. -Bho a -za ba le -n ke le yi,
-n ke -aa -Lag bb. -Bho ny kla -nm bho -zigletum wnyi, -bho a se
-bhla le gb ke a, mu, -da -na, -n ke bho -y, -n ke gb kwa m c le
-kaa -nm -jie m po. -Ziad n- zaa am -bod m, -bho -se -mn le n ke
-nm -jie m po a, l -zigle -c -nm, -a du - -kpayke- le n ke -nm
yititaa.
-Tt bho -yranynbha kpi *Zezii poa wlu mn ti a, de-e da kp -lr: A wn
- b na:
-Aa ye -yranynbha -le! Mna-a w - am yiti, ny -y yraa sesinynaakp, -
-ke -pl cnaa n yi a, -ke n du-o bha see le -pl gbo. po-o yi -lue:
-Bho du -aa -linayri tuu -nm le nyinynid m, -bhlad -n -see n ke, -z
le; vuto n le nya. - nm- yrili -n ke -na le -n ke pn bho -Lag
yigbeyi, ye -n ke yigbaa le -n ke le kgwln m mu -zi. -Bho du -aa
-linas tuu -nm le nyinynid m, -bhlad -n -see n ke, c bho, vuto n le
nya. -nm- yrili -n ke s -lue bhle le -n ke pn bho -Lag yigbeyi, ye
-n ke yigbaa le -n ke le kgwln m mu -zi.
-Tt bho nynkwlaz kpi (Matiee 19:9; Maak 10:11-12; Luuk 16:18)
A -gblee, -kaa ka-a -z m -lr: -Bho ny ke nyn kwla-za a, cn bg - na
na: - wla -laa -zan, n -zaa am kwla, le -n ke bg mn ny n ke mu.
Mna-a w - am yiti, nyo ny- zaa yikpnnynaakp kwla le n yea nyimilre
kpa, bhuo-o po -yranynbha wn. Ny -y kpaa kwlazanyn, -mn ye-e
-yranynbha -lr.
-Tt bho -zrzr kpi *Zezii poa -b wlu mn ti a, de-e -bhla da kp: -Kaa
ka-a
-z aba na we -bod m: -Bho -n -zr -n ke l n, -aa -za wlu yida m -le!
L -ke d -n -zr bho -aba -Kyi -Lag yigbeyi, n g! Bho lem mna-a w -
am yiti, ny -zr -le wee! Ny -zr -n yaku m -le! -Lag -dena moo.
Bhlkpa ka-a -lr! -b mo-o -kkl -lrke. Ny -zr -n Zelizalma Fa 5 35
Ngb -a bhli - ab se gwl-e -sbhoosbhola mzr yibo. Le Izrayl wa-a zr
n m-. Ny -zr -n bhuoa lru m -le, -kedmaa, ny se bh ke nmny bhuo-o
-na le lru li pluu -n, le ny se bh ke -kpe -n -lr. Aba kn du kn!
Aba -gba du -gba! -Bho -se -mn , -zrzr ny- dua bho kpi, nyinynida
tiyayia -n moo.
Matiee : 8 Matiee: Nyo ny mybh (Luuk 6:29-30)
zia -kaa a, *Zezii de-e -bhla da kp: A wn - b na yri -ke yri ke
bhlu le nyn -ke nyn ke bhlu. Mna-a w - am yiti, -bho ny n -nm
nyinynid lruli, -aa -z kpa -le! -Bho ny -po le -aa -linaloku m kpa,
-t n -aa kmnaloku yi ke le -po -lr. -Bho -zigle kpn -nm le n ke -aa
-bana nyn m po a, du -aa mwlayri kpi le -n ke bb. -Bho kuia ny kpn
-nm -glaka, -n ke -jeyi kpa, kp -jeyi le -n ke le nya -nynia. Ny-
ybhaa -nm l, -aa -bhle n -le! -Y yia -nm gbo l -zrnam, -aa -bhle n
-le -lr!
Jkama dkm (Luuk 6:27-28, 32-36)
*Zezii k- bho wlu -lr: A wn - b na: -Kma -aa -bonyuny d, le -n ke
-aa jkayi mny. Mna-a w - am yiti, a -kma aba jkama d, le, ny- klaa
am nyan m, a ke wa d -Lag libhade, lemn a k- aba -tta -Lag -na le
yaku li. -Lag t m. yr- fan n-e lima wnnmm -ke lima wnnynim m, ni-i
lbha n-e lima wnnmm -ke lima wnnynim m. Ny -y - kmaa aba d, -bho a
-kma wa s d le, lee -ke d a-a fuoo -Lag wn aba -zg da? Ny- zaa
lapoo a ny ma bhi, ka-a n- no. - Bho a -ka aba lota nynuua s- ye
le, leel a no - muo yri gb? Ny- sea -Lag yibo, -ka -lue mn ka-a n-
no. D n- zaa am -bod m, ya lruyilbhanam ka-a: Aba -tta -Lag -na le
yaku li, -ka sea b libhle a, a du na yrili, -bho a -see ma le a ke
ka -n.
Sra ma j
*Zezii poa wlu mn ti a, na: Aba -Laglbha nnsa dam, a du aba bhi
yrili, le a -k bho ny wea yigbeyi -n -n, le ny -kaa am yrili-ya.
-Bho a n -kaa ya a, lemn a -see l ye yi bho aba -tta -Lag -na le
yaku li gbo. d, -bho a ke panlbham mni ny, aba po weze bho nya
yigbeyi, aba -t aba bhi -le! -Ka -lue mn ka-a -m sn bhlem- no le
-Lagwlua licaanbidi li -ke gwl -da ny -diea yi. n- n -o le ny ke wa
dzg kpa. -Ziad n- zaa am -bod m, -zg n ka le -Lag gbo ye, n ye -o
see. -nm -y, -bho -n ny panlbhayi mni, ny -ke -n kk gbo, wn b -le!
Lemn j -n na -siee-e le sra m, le, -aa -tta -Lag -y yea le l weea
sra m ti, ke -nm -zg lrulin -lr.
-Tt bho *-Lag wngbopo kpi (Luuk 11:2-4)
A -gblee, -bho a -ka *-Lag wn gbo-o po, aba n -m sn bhlema ka -le!
-Bho n -k wn gbo-o po, n- nyna-a yayi ti le * wlua licaanbidi li
-ke gwl -da ny- -diea yi, le ny wee ke yra. -Ziad n- zaa am -bod m,
-zg n ka le gbo ye, n ye -o see. -Bho -mn ke -Lag wn gbo po a, pa
le -budu li, ka bho, le, -b -Lag ny yea li, -n -ke ke -wlu. Lemn
-aa -tta mn- yea le l weea sra m ti ke -nm -zg lrulin -lr. -Bho -n
-k wn gbo-o po, -aa tro bhebhetia -zebhle, ny- sea -b -Lagzg yiboa
ka -le! b na, -bho n -ka wlu teny, wa kku-u po - -lokui. Ny -za wa
nyunyutu bhle
Matiee: 9 Matiee: -le, -kedmaa, l -n sea bhle, -bho -n -see ybha
ke, -aa -tta -Lag yibo n-oo see. d, -ka -n k wn gbo po, ka-a ka-a:
-Aba -Tta, -nm -na le yaku li, -aa bhuo n , le, -ka -n saaa li,
ny
ke yibo! Yi, -n ke ny -k! -Ka -aa gwld -n- le yaku li, -n- -kaa ngb
bhlkpa kpi! Ny -am -aba zlili! Ny- na -am nyinynid lruli, -ka -a-b
bh wa nyinynida d, -aba nyinynid -a na bho -aa yigbeyi, bh -kaa ya
d! -Aa -za nyinynida tiyayi yrili, -lu -n -am tidnl m t wn m - le,
-za -am nyinynida tiyayia mtikuku kpi, [-kedmaa -nm kuo wn, -aa
nyn- bh yi, -nm mo-o nyunyua -kkyi. * -n -kaa m km!]
-Ziaka, -n -bonyuny nyinynid na -nm lruli, -bho -n bh ya d, lemn
-aa -tta-a -na le yaku li-i bh- -aa na d -lr. -n -bonyuny nyinynid
na -nm lruli, -bho -n se ya d bh, -aa -tta-a -na le yaku li -see
-aa nyinynida d bh yi bhalrke.
-Tt bho *-sup kpi *Zezii na: A -gblee, -bho -n pa *su, -aa -kma
yigbeyi -le, -m sn
bhlema ka! Wa yigba-a z-oo le ny ke yibo -ka n- paa su. -Ziad n-
zaa am -bod m, -zg n ka le -Lag gbo ye, n ye -o see. -Bho -mn -ka
su-u pa, sra yigbeyi le -n ke -aa nmn m flan. Lemn ny -see -aa
-supad yibo yi. -Bho -se -aa -tta -Lag ny yea li, nn ke yibo, le,
-aa -tta mn, - yea le l weea sra m ti, ke -nm -zg lrulin -lr.
Yaku lia nynwl (Luuk 12:33-34)
*Zezii poa wlu mn ti a, -kaa ka-a l -kaa -lr: Ny zi n km ma gagala
-zr mpod -le! -kedmaa, kokoyrele -ke gl- pa n- gbo, ya-a nyni n-
wn, le yrim- zaa -budua -kpana glu, n- luo n m. z- mo-o, ny -ma km
ma l yi -le! -nm- yrili ny ke nynwl le yaku lia d zi le yaku lia l-
gwlee m- kgwlka. Ny se bh ke wn-nyni. A po -lokui, -da ny tnl -na,
bho-o -pl wlaa ti.
Ny- -na le -ziad m, -ne-e zzg yi (Luuk 11:34-36)
- *Zezii po-o yi le na: -Ka ny- -na le -kuyre m ye -na nap m ti,
ka-a yri -no nyuny ku -bod. -Bho -aa yri -ka ti-iye, -aa kua kl
bhle-e z m. -Bho -aa yria ye ti, -aa kua kl -ne-e le -kuyre m. -b
yi mn z ka-a: Ny- na -Lag gwld k- yri-i yea ti. Ny- -maa kma l yi
k- llyi. nyunytua -kuyre ku-o wn, ye lyia n m-zi.
Mni -ke -Lag (Luuk 16:13)
*Zezii po-o yi -lr: Ny -lue se bh ke ny sn yi-de. - ny- -lue m le -
ybh -lr m. Le - zie -lue gbo, - ny -lr m. -Ka -lue mn ka-a ny se bh
ke -dalue -Lag -ke mni kli -ple -n.
-Lag gwlide (Luuk 12:22-31)
Matiee: 10 Matiee: A -gblee, nnna d n- w am yiti, lilil -ke nm a-a
b
ti le a ke ti-n a, aba -kple ya d -le! -Ban a ka ku yi bhaa, aba
-kple ya d -le -lr! Nyuny tin -nm- yrili le ye lilil -zi, le nyuny
ku -nm yrili ye -bana -zi. A -gblee, nkp weea po -kb, ya c -kb, se
sra bhle, le aba -tta -Lag -na le yaku li-i ny lilia! A -se -kaa-a
l le a se nkp -zi? Ny se bh ke le bhuoa -kplekplea m w kpi w -lue
tn po. -Bho a se -bana bhle, aba -kple -le! Kwla z -sukui-i poa
bowle, a -gb ya mm ya. Ya n lbh le ya paa -ban. n- w - am yiti,
*Salom ma-a bh, -bana -ke bhuo ka yrili-nm - ka bowle mn m-zi, se
-n. A -gblee, kwla z -sukui, -bho ny glea, -bho z z, - poa yri a,
-Lag- b n-oo le - nm le yri lem ti, le, -taafl, a-b ma-a *an -nam,
-see am ligbaa yi -cueyia? -Ka a sea -Lag gwlide mbhle, a -gb -kaa
ya! nn bhlee nyna d a, aba n: Leel -a ke li yaa? Leel -a ke na yaa?
Leel -a ke m-pa yaa? Aba -kple -kaa -le! Ny -y sea -Lag yibo, nn b
-kaa ti yrl! -Bho a-bee -mn se l bhle, aba -tta -Lag -na le yaku
li, -ka a -b n m, yibo n-oo. -Lag ke am ny -lr gbaa le ke am -k le
a ke yisrpie m -n, a zi ya d -antany! nn - b am m ti. Le, - -siea
bho, ke bho po. nn bhlee nyna d, z -y yea -z m a, aba -kple d -le,
-kedmaa, bhuo-o ye-e am -zal -ya -m. Wo w -ke sasaa bh m-.
-Aa -tu -n -bonyunyu -zigle -le! (Luuk 6:37-38, 41-42)
A -gblee, *Zezii po-o yi le na: -Aa -tu -n -bonyuny -zigle -le, le
- Lag -kaa -nm -zigle -tu! -Ka -na, -gn ye na, ka-a -no le -dan wl
ti. -Bho aba bhi n dklgb, a-a po n- yriti. -Bho du a -bonyuny n
dtoope, lemn a-a ttra-a li a ke -zigle -tu. Ka se yrili- nm. -nm
yri kany kpna teny a, -nm no -n -bonyuny -za kany yri ma? -M sn
bhleyi, nmaze -aa bhuo -tany le -n ke -aa -bonyuny na b ye.
Zezii po-o yi -lr, na: Gbi se nynbhlel d yri yibo le -n ke ny. -Bho
-n n, -n ke wn yi -za a, bho ke -nm nmu. -Ka -lue mn ka-a -gwlbhee
se nynbhlel d yri yibo -lr, le -n ke ny, ya-a na n- kpi. z- mo-o:
Bho lo l dam, bhle -naag! L- ma-a -aa yisrilzg, -aa -za d nyo ny
-bod m -le yrl!
-Tt bho *-Lag wngbopo kpi (Luuk 11:9-13)
A -gblee, *Zezii na: -Bho -n -ka *-Lag wn gbo-o po, kpa -wa -nm
yiti -le! -Ka, -bho -n bht bho -buduwn yi, n- yea bho kati m a,
ka-a, -bho -n ybhaa -Lag l le ke -nm ny. -Bho -n b ti a, -a ye -o.
A ye li-, -bho ny ybha l, le -Lag- ny o. -Bho -n b ti, -a ye -o. Le
aba klum, yr, -bho - -ke yu ybhaa fl , - zaa le skp - ny ! Le yr
-ke yu, -bho - ybhaa -tta zmi, - zaa le sn - ny ? A-b ma-a lima
wnnynim, a-b yiboa lzg a ka aba yreet ny a, le, -taafl, aba -tta
-Lag -na le yaku li, -bho a ybhaa n l, -see am -zg ny yia? d t , l
a-a b ti ny ke am lrulin, a n a -bonyunyu -bod. Ya ltu *Moyiiz -ke
-Lagwlua mtizam -lr cno.
Matiee: 11 Matiee:
-Buduwn -na skp (Luuk 13:24)
*Zezii poa wlu mn ti a, nyunyua digbia kp sn kpia yi poo: Ny- m bho
-Lag yigbeyi -ke ny- yia Zezii -bod, - yea pnpan bho -Lag yigbeyi.
na: -Buduwn bh mti, -jol- mu-o mamagwl m, le nya -dadudu-u bhlu o.
d a -pa -n bho - buduwn -na skp yi, -kedmaa, -b -y -na skp mo-o
yikmujol - mua le kgwltin gwl m. Ny -y yea -jol mn, n se
yi-die.
Tu -ke bhuo (Luuk 6:43-44)
-Kaa ka-a *Zezii l -lr: A du aba bhi yrili bho ny- -sea-a -Lag wlua
mtizamzga dam. Bho kpi ti n- yie -nm -bod, - mn na n yo *bhlabhl
ka, le wa -pla glu k -blakpa m- lbhaa - b lilil ti. Le wa nnkpli m,
le-e a ke yibo -n. Wlu mn yitiggl ka-a: Ny se bh ke le nnagbakuo m
-nyimibhuo -za, le ny se bh ke le -kikal ya -vajibhuo -za. A
yiboo-o na tuzg- po-o bhizg, le -kmakmatu-u poo -kmakmabhi. Mmtu se
bh ke -ztua bhi -tro, le -ztua bhuo se bh ke le -sratu ya -n. Tu -y
poa bhizg, - ye-e -c -m le ke yri-po-. Ka mn ka- a, ny- -sea-a
-Lagwlua mtizamzg, le wa nnkpli m a-a ye yiyibo -n m.
*Zezii na: n se am yibo (Luuk 13:25-27)
A -gblee, an -tta -Lag -na le yaku li, ny- b ti, ny - k klum, ke le
b ye, -bho -ka: An -Kyi! An -Kyi! bho wnkp kpia s- n a, -see nytu
-k yi. Ny -y na gwld, nn ke -k. -Lag -ziglea -n ti a, nya -dadudu-u
ye-e na: -Aba -Kyi, -aa nyn m -a -za -ne -Lag wlu mti: -aa nyn m -a
-nu -ne ny m nyinynida -zuzu ti, le -aa nyn m -a -n -ne *wnkula
-dadudu. Bho-o n- ye -n -n m: A-b ma-a nyinynida nm a, n se aba
-lue komu yibo! A po nm le!
-Bidi sn kpid (Luuk 6:47-49)
*Zezii poa wlu mn ti a, po-o -bidi kpia yi, na: An wlu n -zaa -laa
m, ny -y po -lokui, - -de n m ti, -aa nytu k- -naagbhleyi -po -na
lasoobudu bho tr kpi. -Bibie na -kaa, yi- oo, ni-i lbha-ao, nis
yi-oo. -see bhlu, -kedmaa, kp -po-- bho tr kpi glu. -b wlu n -zaa
-laa m, ny -y wn b , - -see m ti-de, nytu k- ny- sea -t bhle, - -po
-na bho -bsdudu m -budu. -Bibie na -kaa, yi-oo, ni-i lbha-ao, nis
yi-oo, le -bibie ye -bhlua gbligbligbli!, ye wn-nyni wee.
*Zeziia wnku A -gblee, -da *Zezii gw nya -tt yi, -tts -maa-a
ny
wee wnti. n se *-Lag gbayiboma -tt ka -n. b- n -ke wnku -nao.
Matiee: 12 Matiee:
*Zezii pno-o *lallibhleyi -lue (Maak 1:40-45; Luuk 5:12-16)
-b nya -tt mn gw yi a, *Zezii -n le tr kpi wlnam, ny gbu-o ti le n-
na n kli. -ka le-e gb, *lallibhleyi -lue yi-oo, po-o kolri glu bho
Zeziia yigbeyi le na: An -Kyi, nm bhade -nm li, n yi-oo -n ke nm
pn. Zezii na -kaa, sro-o s, ye lit le na: Kn, n wn-oo, pn! Bho
-gbaa -lue mn m w bh-oo, pn- oo. Le Zezii ye tm le na: Po -lokui!
-Bho -n mu a, ny wn ya d b -le! Mu le *-Lag sragazayi gbo, -ka -n
-na, -n ke na yi-t, *sraga -ke d *Moyiiz -za ka m a, ke -za -aa d
le nya kl ke yibo na -n pn-oo.
*Zezii pno-o Wlom srojaa -klagbaa lbhnyi (Luuk 7:1-10)
zia -kaa a, *Zezii zi-e bho li, -n -gwl n- laa Kapnayiim panam,
Wlom srojaa -klagba -lue nyni - li. na: An -Kyi, an lbhzeyi p le
bhlegbo ti, -klo le - sao teny. Zezii na: n - ke -a mu-oo, n ke pn.
Srojaa -klagba mn na: An -Kyi, leel n duo le -mn ke le an -budu li
pa? -Bho -n -za wlukpan m, an lbhzeyi-i ye-e pn -m. Mna-a mo-o nya
znyi, le sroja -lr -ne an lru z. -Bho n n: -Y mu!, - mu-oo, le,
-bho n n: -Yn yi!, - yi-oo. -Bho n n: An lbhzeyi, n nnn!, - n
-o.
Zezii wn b , -gb n- ya, lu-o lru yi, le, ny -ke - naa, ye -kaa yil:
-Waaa! -Ziad n- zaa am -bod m, n *Izraylbhlkpa kpi n -see -bhla
gwlide -y ltu ye ke! A ye li- ! Nya -dadudu-u ye-e bhlkp wee kpiti
wl -m le n -ke *Ablaam, *Izaak, *Zakp ke -dalue bba -li -n le -Lag
gbo. Ny- ke ka le -Lag nya klum -n, n- ye-e le kgwlkuyre m vuto-
-m, n vivia -ke kleye -na. - t- n -ke -Lag yicc.
Le Zezii na -b srojaa -klagba mn -bod: Mu -n bhli le! -Ka - n dea
nm gwli, -n -kaa m! Bho -gbaa -lue m lbhzeyi mn pn-oo.
*Zezii pno-o gwizima -dadudu (Maak 1:29-34; Luuk 4:38-41)
Da kl zia -kaa a, *Zezii mu-o le *Pil bhlibhlegbo. -ka bho-o nyni,
yakal- lbha-a Pila nyn lot, n p- bho wa kpitipl kpi ti. na -kaa,
kpn-o wa s, le bho -gbaa -lue m n ye pn. Bho-o n -nynaa ti, n ye
lilia ny.
-Da jiaz nynia a, ny bhle-e gwizima -dadudu, -lr bhle-e nyinynida
-zuzu m, le Zezii-i no wlu, - nuo nyinynida -zuzu ny m ti, le - pno
wal -lra ny. n -o, le, -Lagwlua mtizayi *Ezayiia wlu -zaa m see bho
*-Lag Bhozayi - pna nya dam, yria b ye wl: luoo-o -am m ye -am -aba
-nanaa -ke -aba wal kpi -za. Ka-a Ezayii lo.
Ny- b ti n -ke *Zezii ke -na (Luuk 9:57-62)
A -gblee, *Zezii na -kaa, nyunyua -dadudu-u po - -die li le na:
A-ba -zi le nibadaklagbaa kpkp -y naa kpi. ke wlu tiponam
Matiee: 13 Matiee: mu a, *-Lag gbayiboyi -lue nyni - li le na: An
-Tyi, n b- ti n -ke -n ke -na, n -ke -n ke dao da mu. Le Zezii ye
-kaa yil: -Toto we bhle-e limpabhie, le nkp bhlee lr. -Da n ka kp
yi -jra -n, nm *Nyuny Yu -mn se bho bhle.
-zaa wlu mn m a, le * -nama -lue na: An -Kyi, -ny, nmu, -bho n
nmaze an -tta ti- le n ke yi. Le Zezii na: Yi, -a kemu! Ny- m bho
-Lag yigbeyi, tayi n yiti n ke wa mm tinmaze.
*Zezii kaaa-a -bibie m (Maak 4:35-41; Luuk 8:22-25)
*Zezii gw -wluwlua yi, -ke * -nam kpaa le-e gl li n ye -jeyi kpa. A
-gblee, -bibieklagba -lue c yayi, - yi-e le -badaa kpi ti, klu-oo
vuu! vuu! Le nia tarili-i c plan, - wlaa le wa gl li -wou! -wou! n
-ke gl -na -kaa vnam, Zezii -mn- m-oo, le -nam ye linyni, n ye nyn
m -za. Le n na: -Yeee! -Aba - Kyi, pn -am, -a m-o. Le na: Lee -sany
lbhaa ama? A -see nm gwlide, maae? Le ye m-s, ye -bibie -ke ni
mkaa, le na: A bh! na -kaa, bh-o blenyi! d, ny -y -na le gl li, wn
m ti le n na: Nyuny c y b duo le -bibie -ke ni-i duo bho
wlua!
*Zezii pno-o ny sn- bhlea nyinynida -zuzu m (Maak 5:1-20; Luuk
8:26-39)
*Zezii -ke * -nam c ni a, n nyni-e le bhlkpa n- laa Gadaleni kpi. n
-ka le-e gb, ny- sn da-a le zokogwlii m, le n ye Zezii -jeyi yi. -b
ny sn mn bhle-e nyinynida -zuzu m. Wa mnamnynid, -jol sia -da n -na
ti, nya bhlu . -b - sabhkpnm sn mn yea Zezii yri, n w-oo: -Lag yu,
leed -a -ke -n bhle? -N -y du- ka a, -see nyni, -n yi-oo -n ke -am
ti-zaa?
Bho zokogwlii mn troli, -kaa nya -s, bho-o -gwlbheea - dugbadn -no,
- lie ti. Le nyinynida -zuzu-u -na ny mn m na: Zezii, -a-b bhade
-nm li, -bho -n nu -am ti, tayi -am yiti -a ke -bhee-e naa m pa.
wn-oo, le na: A mu! Le nyinynida -zuzu ye ny mn m wl, ye -bhee mn m
pa. Bho -gbaa -lue m, -bhee gbugbluoo, nn wlo le -gg kpi, - kpaa
nuk, - mo wee.
Ny -y fuo n li, n ple-oo, d wee zia bho -bhee -ke nyukpasi sn-
bhlea nyinynida -zuzu ma kpi, n ye le gwl m ya wlu kpa. Ya d nynia
le a, -gwlkm -s m-, n ye Zezii -jeyi mu. n -ke gba le n na: -A-b
bhade -nm li, wl n -aba bhlkpa kpi!
*Zezii pno-o -klklyi -lue (Maak 2:1-12; Luuk 5:17-26)
zia -kaa a, *Zezii kpaa le-e gl li ye Kapnayiim le mu. nynia bho a,
ny -y - -klklyi -lue. p- bho kpitipl kpi ti. Zezii yea -kaa gwlide
le ny mn m li, le na -klklyi -bod: An yu, po le kp! -Aa nyinynid
-gw- bho -Lag yigbeyi ti. l - kaa a, le *-Lag gbaa yibom yea da-a
wluo -kaa le wa -pl z: nnn -naa, - nyni-e -Lag nyn wn! Zezii -mn
yiboo-o l wa-a popoa gwlti see, le na: Leed a bhlee -kaa
nyinyninaaga? n bho n ke am -t na n bhle-e wnku le n ke ny -bod n
na: -Aa nyinynid -gw- bho -Lag yigbeyi ti. -Bho n n ny -n
-bod
Matiee: 14 Matiee:
na: -S m, luo -aa kpitipl m, -n ke -na, le ke n, nn ke -t -ka n
bhlea wnku le n ke ny -bod n, na: -Aa nyinynid -gw- bho -Lag
yigbeyi ti. n ybha-oo a ke yibo -ka nm *Nyuny Yu bhlea wnku n
bhlkpa kpi, n ke nya nyinynida d bh bho -Lag yigbeyi. l -kaa a, le
na -klklyi -bod: -S m, luo -aa kpitipl m, -n ke -n bhli mu! Le ye
m-s, ye kpitipl mluo, ye bhli mu. Ny yea -kaa li s, wn ma-a wa kl
ti le n- bh -Lag nyn yi -ka nya nyunyu wnkultu.
*Zezii la-a Matiee -nanad (Maak 2:13-17; Luuk 5:27-32)
Da kl zia -kaa a, *Zezii zie bho-o li. -na zinam, ye-e lapoozayi -
luen- laa Matiee li, -dee-e le -budu -lue li ti. Bho-o - za ne
zikam mni lrum, le Zezii na: Matiee! Yi nm b, n -ke -n ke -na.
Matiee na -kaa, -s m-, -ke ye mu.
Z -lue z Zezii mu-o Matiee bhlibhlegbo. -b Zezii -ke -nam - na le
Matiee mn -budu li linam a, lapoozam -ke ny -dudu -lr Falizin- zr
na nyinynikplia nm yi kpa-a le Zezii -ke nya klum le -ke n- lio.
Falizin -gb -na bho yea na li, n na -nam -bod: Leed aba -tyi -ke
-kaabony- li ne -daluea? Ka se yrili- nm.
Zezii wn wa wlu mn b , -po n- nna le na: Kpayibhleyia b gipoyi ti.
Ny -ke lru-u bhatia a, nn b gipoyi ti. A mu a ke wlu -n z tib. -b
wlu-u cn- le -Lagbg li, nn ka-a: Nya ngazeye mna ybhao ye nmia
sraga -zi. A - gblee, ny- laa wa bhi kplizga nm, n -see n km m wa d
yi. Nyinynikplia nma d n yio le n ke wa nyinynid yiyibo bho -Lag
yigbeyi le n ke gbo bhiti.
*Zezii na ny bhete -ttl -ke *Zuifa -n gbo -le! (Maak 2:18-22; Luuk
5:33-39)
*Zezii gw nyt yi a, z -lue z, *Zaan Batiisa -nam yi - - bod n ye
tidede len na: Leed -a-b -ke *Falizin -nam- paa *su, le -mnaaaa na
pa sua? Ka se yrili-nm. n poa wlu ti a, le ye yi po, na: Bho
nynkpag z nyimi- la-a ny. -Bho -n bho le, gwl bh ke ny mn li-nyni
le n ke -ll sna? -Gba, -bho -n bho a, gwl -see li-nyni yi, n- ye-e
-li -m le bba m. -N -lr- ye-e -nyni -m, nyimi mn- ye-e wa klum wl
-m, bho-o n- ye -ll sn -n m.
po-o yi -lr, na: Ny se bh ke -banasaa -da -cnaa yriftlre pa -n.
-Bho -n -kaa a, yriftlre-e -geti-e -banasa, le b- bh mti. A -gblee,
-ka -lue mn , ka-a ny se bh, tokogbalu n pa -na -drutn, ke le lim
nmlre po. -Bho -n -kaa a, nmlre- e wa-a toko, le nm -ke toko-o
nynie wn. d ny- poo nmlre le tokolre li le ya wee maa yi -ka
-zgka.
Nynaakpdraa *Zezii -zaa mnyn m -ke nynaakp- ta Zeziia -bana
li
(Maak 5:21-43; Luuk 8:40-56) A -gblee, -da *Zezii -na -wlunam a, le
ny -lue ye yi. *-Lagwlua
licaanbudu lia -klagba moo. nn -gblee Zezii bh gb, na: An
yunynaakpdraa m-oo, n -kaaa m, -see m-gwle ke. nm bhade
Matiee: 15 Matiee:
-nm li, yi -n ke *kwa lru tide n ke mnyn m -s, n ke pn! l -kaa a,
Zezii -ke * -nam -s m-, n ye kli mu.
- A -gblee, le nya klum nynaakp -lue-e -ne le, le -zn -bue y sn li
n se kpa yibhle, -gnpl lbh o. n wn b Zezii-i pno ny a, le n ye -kaa
wa bhuoa -pl z bhaga: -Bho n mu, le n ke -bana lit ffyiti a, n-
ye-e pn -m. d n nyni li, n ye -bana lem lit -n. na -kaa, popoo-o
le. ye li a, le na: An yu, a po le kp! A de-e nm gwlia d, a pno.
Bho -gbaa -lue mn m nynaakp mn pn-oo.
zia bho li a, nyni-e -Lag nyklagba mn bhlibhlegbo. Bhlem yia bho
guz -ke ny- -na vinam, -da ye li a, pa-a le -budu li, na: A da! -b
nynaakp mn -see m, n- m-oo. l -kaa a, -glalaa! n cs n-oo. Le na: A
da wee! n daa a, pa-a le -buduyu -ke li ku -na, ye wa s kpn, le n
ye m-s. d na -kaa, -waa-a le bhlkpa mn kpi ti.
*Zezii pno-o lm Da wee zia -kaa a, *Zezii zi-e bho li. -nmunam le
llm sn
ple - kli, len- wo: Bhlkpayowli *Daviida nayu, ye -aba ngaze, -n ke
-am pn! na -kaa, nyni-e bho bhlegbo. -Da nynia bho bhlegbo a, lm mn
nyni - li, le ye tidede: A de-e nm gwli n bho n ke am pna? Le n na:
Kn. A -gblee, le ye wa yri lit, le na: -Ka a dea nm gwli, -n -kaa
m! Bho -gbaa -lue m, n ye-e ti, le na: -Bho a mu a, ny wn ya d b
-lea! n mua a, n -see bho wlu mn du. n -zaa-a d, ye le bhlkpa kpi
ti-wa.
*Zezii pno-o bobony -lue *Zezii gw wa pnpan yi a, n -n munam, ny
bhle-e
gwiziny -lue -lr - -wlua wn. Nyinynida -zuzu kpn - wn yia d, n -y
Zezii ke pn, le ye nyinynida -zuzu m tinu. -Da nyinynida -zuzu wl
-n n m gam, -b ny mn- wlu-oo. Ny- yea ya da, wn m - ti le n na: -A
-see -bhla -y ye ke n *Izraylbhlkpa kpi! *Falizin -gb -na bho a, n
na: Nyinynida -zuzu wea -kyi ny wnku le - nuo nyinynida - zuzu
ti.
*Zezii ye-e nyunyua ngaze zia -kaa, *Zezii -s m-, - ple-e -gwlklgb
-ke -gwltoope
kpi ti, le *-Lagwlua licaanbidi li - za ne wlu-u wla le -Lag gbo m
-lue -lue, le - zaa -Lag nya -kk dzg m, - pno gwizima -dadudu-u
bhlea wo w m. Ny- gbua ti, - saa, kp -waa yiti, - yi -bod, -bho -gb
n ya, ngaze-e lbh -o. n k- *bhlabhl- sea ka yriliduyi bhle; wa
-klgba -t n -Lag - jola d moo. Bhlkp kpia ny- -fl -pl wn, - ka -Lag
dzg wn, -ka ny k -bod m-za a, ya yi Zezii poo le na: An -nam-a, lee
-ke -kpaa bh -kaa yigbeyi ti, - -ke cm se -kaa yi-die ya- a! d, a
bhade -kpaayowli li le ke cm -dudu -ya, n ke c, n ke glo.
Matiee : 16 Matiee :-
*Zeziia -nam -bue y sn (Maak 3:13-19; Luuk 6:12-16)
*Zezii poawlu mn ti a, la-a * -nam -bue y sn, le ye wnku ny, n ke
nyinynida -zuzu ny m tinu, le n ke gwizim -ke wal weea mbhlem pn.
-b -nam -bue y sn mn, wa nyn ka- a: Sim Zezii duua nyn - laa *Pil
-ke lota yu Andree-e, Zaak -ke leyi *Zaan-e, - ma-a Zebedeea
yreet;n -ke Filiip -ke Batelemii- e; Tomaa -keMatiee - ma-a
*lapoomnia -zayi; ny -lue n- laa Alifee, yu Zaak -ke Tad; n -ke Sim
- ma-a bhlkpaa kpiticyi -ke Zidaa Isikaliyoo - yea -laa Zezii ta ny
-jeyi ny m.
*Zezii lbho-o * -nam -bue y sn (Maak 6:7-13; Luuk 9:1-6)
A -gblee, nn *Zezii duo d m le ke lbho, na: -Bho a mu a, -gwl -ke
ma ny- -sea-a *Zuif, aba -pa -n bho -le! Aba -pa -n bho *Samaliikma
gbe li -le! Amu le *Izraylkm gbo. n k- *bhlabhl- maa, - sea
yriliduyi bhle, -kedmaa, wa -klgba -t n -Lag -jol. -Bho a -ka mu, a
-t ny na -Lag nya -kk k- gbo. A pn gwizim -ke mm le n ke ti-n -lr!
A pn *lallibhlem! A nu ny m nyinynida -zuzu ti. L -Lag nya am, -
mo-o j, ye am -bod n. d, a ny ny bhebhe -lrke! Aba bhle mni gbli
-le! Aba bhle badu -le! Aba bhle -bana snn -le! Aba bhle -bhopmpal
-le! Aba bhle -ktu -le, -kedmaa, lbhzeyi -nm- lilil yiti.
-Gwl -ke m a-a yea -nynim, a dede ti, le, ny n- yea am da -t m, -b
ny mn, -bho cr am yriti, -bho -za am -jeyi, a -de bho bhlibhlegbo
ti le aba mumun ke nyni. -Bho a nyni, -budu -ke li a-a yea -pa m, a
na: -Lag wnlipp -sie am gbo! -Bho -budu mn lia ny kpn am, aba
wnlipp yeyea mn -n n kpi! -Bho n -see wn n ke am kpn, lemn aba
wnlipp mn yi-e am -bod le le a -ke ke bho lizi. -Bho du gwl ma ny,
le ke -budu lia ny du, -bho n -see wn n ke aba lkp kpn le n ke am
-lokuipo, a -s bho m! -Bho a -ka mu, a gbt bhoa piplee-e -na aba
-bhop li. nn ke -t na n -ke -Lag bhle -o. -Ziad n- zaa am -bod m,
bho -Lag -ziglea z, gwl mn nya kleye- ye-e wn-ku -m le ke *Sodmgwl
-ke *Gomgwl kleye m-zi.
Kleye- -na yinam (Maak 13:9-13; Luuk 21:12-17)
Bho d mna kpi, *Zezii na: -Ka bhlabhl- -na le -bhlakpa klum, ka-a
n- lbhoo am le ny- sea -Lag yiboa klum. d, a bhle klkl, ny- y le -
sia bho - sr yi, le a ke ka -n! A du aba bhia d gba m! Aba wlaa ny
wn ti -le! n na, n- ye-e am -zigle -tu -m. Le *-Lagwlua licaanbidi
li n- ye am sn m. An d n- ye-e am -kpn -m le n ke am bhlkpyowli -ke
bh wea wnyi kpa le n ke am -zigle -tu. Bho wa yigbeyi -ke le wa nya
yigbeyi an d a-a ye -za m. - -Bho a nyni le -zigle m ti a, bho d a
ka m-za, ya kpi, le, -ka a k m-za, ya dam, nym si am gwl -le,
-kedmaa, bho mn, d a-a yea m-za m, aba -tta *-Lag Lisaazuzu ye am
-t m le a ke m-za.
Matiee : 17 Matiee : Ny -lr, -bho koo du wa lota nynuu, le ke wa
yreet du,
n- ye - t wn-po -m le ny ke lbha n ke m. Le -lr ke wa -kkm t wnpo
le ny ke lbha n ke m. A-b -y, an nyn a bhlee kpia d, ny wee-e ye-e
am mny -m. Ka-a - ye m-n m. Ny -y yea kpa yi -kum, - yea nm srii m
kmkm, nn ye pn m bho -Lag yigbeyi. -Gwl -ke m a -na, -bho n -ka bho
am nyan m- kla, a ple a ke -gwl -lr m mu. -Ziad n- zaa am -bod m, a
-see *Izrayla gwl yiti-gw yi le ke nm *Nyuny Yua leyin kpi
bhla.
Ayibona, ny z caanyi se yibh se -tyi -zi le lbhzeyi se yibh se -kyi
-zi -lr. L n- na nya -tyi lruli, -nm- yrili n ke z caanm lrulin
-lr, le, l n- na nya -kyi lruli, -nm- yrili n ke lbhzem lrulin -lr.
A -gblee, nm k bhlegboyowli, -bhon la nm nyinynida tiyayi *Bezebil,
le, -taafl, a-b -y ma-a bhlegboa ny, n -see am nyinyninyn duu
yia?
Ny -y n ka ple (Luuk 12:2-7)
A -gblee, aba ple nyunyua -fan -le! L- zizea, - ye-e piem tip -m le
l -y -n ka zizekwla m- ye-e yibo- -m. L n -ke a-a c kp n- zaa am
-bod m, a -z mti bho ny weea yigbeyi, le, l n- zaa am -bod m le sra
m, a -wa n gba m ti. Ny -y ka ku lbha, - sea -zuzu bh, aba ple -le!
-Lag bh ke ku -ke -zuzu kleye wnpo le kgwln m, nn ny ke ple. Le
*Zezii ye yi -lue po, na: Ny- kpn-o nkpyreet sn le -a po n mniy gb
m pl. -Bho -Lag -see wn, ya -luea bhuo yi tiga m n? - Lag yiboo-o
nmn di -ke bhi -na le aba lru li. A du-o l, a ye yidienkpyreet -zi.
d t , -sanya lbha am -le!
*Zeziia wnwn -ke yidepo (Luuk 12:8-9)
Ka-a -ne ma d a, ny -y na bho ny weea yigbeyi an n duo, mna-a ye -
an -tta-a -na le yaku li yi-t -m -lr an ny kam. Ny -y na bho nya kl
yigbeyi se nm yibo, bho an -tta-a -na le yaku lia yigbeyi n- ye -
yidepo -m le n ke na n se yibo n.
-Pla bhlubhlua -ko, - mo-o yicc (Luuk 12:51-53; 14:26-27)
A -gblee, aba de gwli -le na n yi-e n km m le n ke - pla bhlubhlua
-ya. Yicc mna-a yaa n. n- ya-a yicc bho yu -ke -ttaa nynm,
yunynaakp -ke wa lota nynm, le bho yua nyn -ke wa nyimi lota nynm
-lr, le ny bhuoa bhlegboa ny ke jkam du. -Bho du -aa -tta, le ke
-aa lot du, -bho -n -kma wa kluma ny d, ke nm -zi, -n se an ny
dudua yiti-nm. -Bho du -aa yunyukpasu le ke -aa yunynaakp du, -bho
-n -kma wa kluma ny d, ke nm -zi, -n se an ny dudua yiti-nm. Ny -y
-seea tib ke nm srii kmkm, - -seea ybha ke kle ye kplokplo an d le
-b kleye mn m bh ny ke lbha ke m le ke ngazemm bhuoka du, nytu se
an ny dudua yiti-nm. Ny -y zia bhuoa
Matiee : 18 Matiee: tin d, - saa an d kplokplo le yea mnam nyni,
nytu ke pn bho -Lag yigbeyi. Ny -y zia bhuoa tin d le km ma l li,
nytu ke m bho -Lag yigbeyi.
-Zg- -na le -Lag gbo (Maak 9:41)
A ye li-, a-b mo-o an -na d, ny -y kpna am -gli, nm kpno le sie
bho, kpno -Lag -y lbhoa nm. Ny -y kpna -Lag wlua mtizayi -gli, -
yeea d -ziad m -Lag kam, -zg -Lag- yea ny lruli-n m, nytu -see m-b
yi. Ny- sr yi bho -Lag yigbeyi, ny -y kpn -gli, - yeea d -ziad m
yisr kam, -zg -Lag- yea yisryi mn lruli-n m, nytu -see m-b yi. Ny
-y -ke bhuo nya *an -nama kluma znytoope nananikpan an -nanaaa kam,
-ziad n- zaa am -bod m, nytu, -zg -Lag- ye lruli-n m, -see -lue
komu m-b yi!
*Zaan Batiisa lbhom (Luuk 7:18-35)
A -gblee, *Zezii gw * -nam -bue y sn -tt yi, -s m- , ye bho bhlkpa
mn kpia gwl m mu ke -Lag wlu m-za. N *Zaan Batiis -na -jie m wn-
Zezii *Kliisa lbha d b, le ye le gbo -nam -y gb lbho n ke tidede:
*-Lag Bhozayi - pna ny, - -ke d -Lag wlua mtizam cna see - ka yi,
-a -na wnfuonam, nn -n dua? -Ale -a ke -bhla wn-fuo maa? Le Zezii
na: -Bho a mu, l a-a yea li -ke l a-a wn b , a tm n Zaan! Lm- ye-e
ti, topom- na-oo kpleyikpleyi, *lallibhlem pn-oo, sum- wn- ti, mm-
s- mnyn m, dnnm- wn- - Lag dzg b. Ny- -seea an gwlide -pl yi -za,
wa-a ti!
A ye li-, Zaana lbhom na -kaa, n mu-o le. n -n munam, Zezii ye bho
kpa le- zaa Zaana kpia d ny -bod m,- no na: Lbheed a muo le musa
kpia? Yripleyi a muo yenama? -Gba. Ny -lue-e paa yrilinmban m, nn a
muo yenama? -Gba. A-a ye-e lia, ny - y bhlea yrilinmban m, -mn
-ne-e le bh -denam. -Lag wlua mtizayi a muo yenama? Kn, n- tmo am-,
b bh- yi teny ye -Lag wlua mtizam -lr -zi. Zaan mo-o ny -y -ke d
-Lag -zi -na wlua mtizayi m le yea na: An wlukpayi n- lbhoo le -aa
nya, le ke -aa -jol po, le, wlu- yea m-zam a, ke nyunyua -pl z
nmaze, nn moo.
-Ziad n- zaa am -bod m, - -s -tanynyunyu kpi, yea Zaan kpi bhla,
ny- ka yibh - k -zi, se -n. Bho lem, ny - Lag- yea -k m le wa kluma
ny wa laa l, bh- yi, ye Zaan -zi. A-a ye-e lia, - nyaaa -n -ke ti
Zaan Batiis- za na -Lagwlu m le yea -zan kpi bhla, -ka tikum kpaa
ny t gbo le wa-a kpna wa bhlkpa mn -glaka, ka mn ka-a, ny -ke -pl
-gw ti bho -Lag dam, n b ti wa -pla kl ti -Lag ke -k. D *Moyiiz -ke
- Lag wlua mtizam -lr cna see, ya yria b -ne-e bho Zaan kpi wl
-nnam, le, -bho a wn a ke gwlide a, -Lag wlua mtizayi *Elii -ke
kpid n cna see - yea le -yi m, -b Zaan mn, nn moo. -Bho a b ti a ke
mtiwn, a popo gwlti -ziaka!
Matiee: 19 Matiee: -Ka traama ny -na, yi n ke po. n k- yreetkni-i
c
-pligbele lo l kpna gwl le wa bhbhladu m - ww lruli: -A bhlea traam
-Aluku, a-bee -see lete! le n- no bhalrke: - Gwan lia -aba -kb,
a-bee -see yi le a ke -kplea! A -gblee, Zaan yia n km m a, l -lr
ny- lia, li, na nm, le ny- no: bhle-e nyinynida -zuzu m! Le nm
*Nyuny Yu -mn ye yi, le n- lie lilil, n- naa nm ny weea ka, le ny-
no: -Oooo! A ye-e liliyi -ke nm nayi mn lia! -ke lapoozam -ke
nyinynikplia nm -lr po-o bha! -na -kaa, le -Lag -naag- no n km m
lbh le ny bho n ke yiyibo le n -ke Zaana yisrkpli m.
-Gwl -ke ma ny- -seea tib n ke gwlide (Luuk 10:13-15)
*Zezii poa wlu mn ti a, -gwl -ke m -n -na *wnkula -dadudu, ya -da-
wluo yikmaka, -kedmaa, bho -b gwl mna lima ny -see wa nyinynid
yiyibo, n -see -Lag gbo bhiti, le na: -Yeee! Ngazed! Kolaznkm-a!
-Yeee! Ngazed! Bsayidaakm-a! A-a ye-e kle ye -m teny s, -kedmaa,
wnkul n -n -na bho a gbo, -bho du k Tiil -ke Sidgwl m, -n -a bhlea
-laa kwa, bhoa ny yibo k wa nyinynid yi, n bhiti -Lag gbo-! Le n
-cr k -bhczn le n wla k tutni lru-! nn to -ka n yiboa wa nyinynid
yi -ziaka, le n ye -Lag gbo bhiti. nn bhlee nyna d n tmo am, bho
-Lag -ziglea z, aba kleye- ye-e wn-ku -m le ke Tiil -ke Sid m-zi.
A-b, Kapnayiimkm, a de-e gwli na n -ne-e -daa aba kluma d, -Lag- ye
am nyn kpi -po ma? -Gba. - ye-e am dn yi lbhaa -m le kgwln m,
-kedmaa, wnkul -n- bho a bhli, le ke k bho *Sodm -n- -n see a, yri
-n yi -gwltu -n ko-o ti. d n- z m -lr, -Lag -ziglea z, aba kleye-
ye-e wn-ku -m le ke Sodma n -zi.
A yi nm -bod a ke -pla bhlubhlua ye (Luuk 10:21-22)
-b -n mn ti *Zezii na: An -Tta, yaku -ke bhlkpaa -Kyi, n- po-o -nm
s -ka -n -zaa -aa dzg yiglu, -aa ny- y wa laa l, -n ye -t ; -ka -n
zize n nynbhlem ma-a bgyibomklgb -ke -naagbhlem -lr yrili, ya d n-
poo -nm s. Kn, an -Tta, -ka -aa gwl b ti, ka-a -ne m. d n- poo -nm
s. Le na ny- -na bho -bod: An -tta -Lag ny-e nm wnku -jeyi, le ny
se nm yu yibo -ziaka, -bho -se an -tta, le ny se an -tta yibo
-ziaka, -bho -se nm yu -ke ny n b ti n ke yri kati le n ke -t le n
ke yibo -ziaka -lr. poa wlu mn ti a, na: A-b saa -ke a-b sea -pla
bhlubhlua bhle, a yi nm -bod le mna ke am -pla bhlubhlua ny. A tayi
aba bhi yiti le n ke am -k, a wn a ke an -ttl kpn le a ke m ti-de.
A -gblee, nm a-a yea -laa li, an -pl yo le an bh an bhuo yi le a ke
-pla lipp ye. An nya bhlebhles n bhlea ny, -sa -n n.
*Zezii bhle-e wnku bho *lifz kpi (Maak 2:23-28; Luuk 6:1-5)
Matiee: 20 Matiee: -N gb zia a, *Zuifa lifz, *Zezii -ke * -nam- yi
n-e le -kp
m. L- -ke -kb gg, n- laa blee, ya -kp moo. M na -kaa, - lbha-a
-nam, le n- c ya -flei le n- lie ya y. *Falizin we ye li, n dedee-e
Zezii ti n na: -Gb n! L ny -seea -n yi -aba lifz, nn -aa -nam-
na?
Le na: D- -z m le -Lag bg li, a mate n-aa-ae? -Aba na *Daviid, -da
m- lbh -ke -nam, koo n -nynaa? n paa le -Lagbudu li, fl n -zaa
*sraga m, n nya -Lag, nn n lio. -b fl mn, le -aba gba li, sragazama
s- ke li. *Gbawlu *Moyiiz cna see le -Lagbg li, a -see zr? -Lag
sragazam -na lbh -nnam le *-Lag bbbhlegbo, n c- lifz gba m le -se
wa yikpad -ko. d a, n- tmo am, ny- bh yi, - -zia - Lag bbbhlegbo,
-ne-e -dagb. Nyunyua ngazeye n b ti, -se nmisragaz -ko. -Bho a wn k
-Lag wlu -n z mti a, ny- -seea da da ye, a -see k d yi-kpa yi. nm
*Nyuny Yu, nm bhlee wnku bho lifz bhuo kpi. d -b d mn -ne -kaa
m.
*Zezii pno-o ny -ke s- m (Maak 3:1-6; Luuk 6:6-11)
*Zezii poa wlu mn ti a, mu-oo. *Falizin -ke depoa a, ye le wa
*-Lagwlua licaanbudu -lue li pa. Le-e -y ny -lue -ke s- m. Ny- -na
le b- ti n ke Zezii d -kpn. d n dede n ti: Bho *lifz z ny bh ke ny
pna? Le ye -kaa yil: -Bho ny bhle bhlabhl, le ya kluma -lue ke
mtbhie li kpa -aba lifz z, se bh ke le -za? Nyuny se -kaa bhlabhl
-zi? Lemn -nm- yrili -a ke -zg n bho -aba lifz z. poa wlu mn ti a,
le na nyukpasu mn -bod: Sro s! Le ye sro, ye pn -nalo. gw yi a,
Falizin -na bho daa le-e -Lagwlua licaanbudu li, n mu-oo n ye
lrugb. -Ka n ka -nyna le n k lbha ke m, n ke na bhaga.
-Lag Bhozayi *Zezii yiboo-o na *Falizin- ye - f z -pa -m. d
wlo
bho. N mua a, ny gbu-o ti, n -ke ye mu le ye wa kluma gwizim wee
pn, le - l -kaa yi: Aba si ny -y n dua nyn -lea! ltu -n-o, le, wlu
-Lag wlua mtizayi *Ezayii -za ka m, yria b ke wl. -Ka Ezayii l,
kla-a ka-a: -Lag na: An lbhzeyi n -zaa bho, nn ka-a. d n -kmao,
le
m n- poo an bbaa kl. n- ye - *an Lisaazuzu m -po -m, -ka n- yea ny
yisr m bho an yigbeyi, le ke -b d mn bhlkp -bod m-za. -ke ny -see
-j yi, le -see zr -po yi, -see yrl -wlu yi le -kaa bhuo ny yi-t.
Ny- -na mnam bho -Lag yigbeyi, -see kpi-tbh yi. Ny -ke -Lag gwlide-
fna m teny, -see -d yriti-c yi. Kla mn ka-a - ye -n m le nya yisr
yria b ke wl, le bhlkpa kl ke gwlide.
Ka-a Ezayii lo. *Zezii du-o *Falizin wlu kpi (Maak 3:22-30; Luuk
11:14-23)
-b -n mn ti a, ny bhle-e nyinynida -zuzua mbhleyi -lue. -wlu wn le
yee ti -lr. nn n -yaa *Zezii. -b nyukpasu mn,
Matiee: 21 Matiee: Zezii pn n-o le - wluo yisrka le - yee ti. Ny-
-na bho, wn m - ti le n- no: nnn -se bhlkpayowli *Daviida nayu, -
ma-a *-Lag Bhozayi - pna ny? *Falizin we wn b , n na, nyinynida
-zuzu wea -kyi n- laa *Bezebil, nn ny wnku d - nuo nyinynida -zuzu
we ti. yiboo-o l n- popoa gwltia d na: -Bho bhlkpa -lue kpia ny cc
m, n -ka t- v, -b bhlkpa mn- mo-o tisl. Gwl o, bhlegbo o, - -ke ma
ny- cc m, -bho n v t, -b bhlegbo mn- mo-o bhlegbo -y ka ti-s -lr.
Ka mn ka-a, -bho Sataan -ka k bhuo ti-inu a, - bho nyinynida -zuzu
-ka k m-cc -ka t- v, wnku- tii ko-o yi. -Bho a n na n- nu-o
nyinynida -zuzu ti le Bezebila wnku m, le, lemn, aba bhia -nam -mn,
doo n- zaa wnku le n- nuo nyinynida -zuzu tia? -b -lue mn- ny wnku?
Wa nyinynida -zuzua tinu, nn zaa am g see. -Bho -see -kaa m-n, le
ke le *-Lag Lisaazuzu m n- nu ne nyinynida -zuzu ti a, lemn -Lag
nya -kk -y am-.
-b d mna kam -zaa bho *Sataan kpi yi le ye po -lr, le na: -Bho -n
-see -glaliyi san ke, -n se bh -n ke gbo pa le -n ke -kkl mluo.
-Bho -n sn , lemn -n -fl- yi le -a luoo t -kkl m wee. A -gblee, ny
-ke n sea -na a, - mo-o an ta ny, le, ny -y -seea nm -kpa a, -a ke
l lru du, - mo-o la yagbayi. d a, n- w am yiti, nyunyua nyinynid
-ke nyinyniwlua wee n- zaa m, -Lag- ye-e ya d bh -m. Ny -y nynia
-Lag Lisaazuzua nyn wn, -Lag -see nyinynida d bh yi. -Bho ny nyni
nm *Nyuny Yua nyn wn , -Lag- bh- nyinynida d. Bho lem t, ny -y
nynia -Lag Lisaazuzua nyn wn, -Lag bh nyinynida d kmkm! -n n- kpi
kgwlka.
Tu -ke bhi (Luuk 6:43-45)
*Zezii poa wlu mn ti a, -po n- yi -lue, na: Tuzgbhleyi yee wnnmbhi.
Ny- bhlea -kmakmatu, - ye-e -kmakmabhi, - kedmaa, le tua bhi m,
le-e ny yibo -n n yi, -bho du -zg le -bho -se -zg. Yrabhabhlem-a!
A-b -y -sea-a -zg, koo a ke t -ziad m-zaa? Kla mn, l- yia le -pl z,
nn ny- poo piem. Nyzg- za-a dzg- wla le -plzg gbo m, le ny -ke d
-nynia yrili-i zaa nyinynid -na le nyinynipl gbo m. n- w - am yiti,
-Lag -ziglea z nyo ny bhebhewlu wee -zaa m, - ye-e ya kuna -po -m,
-kedmaa, nyuny bhuoa wlu ke d li-za. -b wlu mn, nn ke d -kpn
-lr.
Traama ny ybha-a wnkul (Maak 8:11-12; Luuk 11:29-32)
*Zezii poa wlu mn ti a, *-Lag gbayibom -ke *Falizin gb na: Zezii,
-aba -Tyi, -a b- ti -a ke -nm ya-gb, -n ke *wnkul n. Bho wa wlu kpi
na: Traama ny- ma-a nyinynida nm - sea yikpn -Lag dam,n ybha-awnkul
le -lue komu -see -n- yi, -bho -se t- -Lag wlua mtizayi *Zonaasa n
s. -Ka Zonaas na w sn le zmiklagbaa lim, tanz le zmi ye gwla, -seea
m , kla mn ka-a nm *Nyuny Yu-u ye w sn le glu -n m, tanz le n ke
glu -s, n ke ti-n -lr.
Matiee: 22 Matiee : Bho -Lag -ziglea z *Niniivkm- ye-e traama ny d
yi-
kpa -m, -kedmaa, -da Zonaas -za -n na -Lagwlu -bod m, bho- o
Niniivkm mn yibo -ne wa nyinynid yi le n ye -Lag gbo bhiti, le, ny
-y bh yi - -zia Zonaas, -ne -dagb aba klum le aba duo bho wlua!
-Lag -ziglea z, bhlkpa n- la-a Sebaa, -yowlinynaakp- ye-e traama ny
d yi-kpa -m, -kedmaa, *Izrayla bhlkpayowli *Salom -naagwlua d n duo
le n ye le wa bhlkpa -na le nya m-s. Ny -y bh yi - -zia Salom,
-ne-e -dagb aba klum le aba duo bho wlua!
Nyinynida -zuzua leyi (Luuk 11:24-26)
zia -kaa a, *Zezii po-o yi, na: -Bho nyinynida -zuzu da ny m, -
mu-oo le - yeyee le musa kpi ti, - b- -dena -lr ti le ye . -Bho
-see -dena ye a, le - no na: n- ye-e le an -budu li le -mu -m, le,
-bho -ka le-e yi, le l se le -n, le -budu li ke tiwopo-, le le ke
-b, - s m-, le, nyinynida -zuzu -msn -lr -y -nynia mna m, - -zia b
, - muo ya d le -ke - yio le - deo. Ny Zezii laa -budu, le, -b ny
mn, l- zie t ka yi. -Ka -lue mn, ka-a traama ny- bhlea nyana
-dedekpli-i ye m-n m.
*Zeziia lot -ke lota nynuu (Maak 3:31-35; Luuk 8:19-21)
A -gblee, *Zezii -n nya -dadudu -tnam, bhle-e wlu wn m le lot -ke
lota nynuu ye yi. n -nynaa-a bho piem ti, n b- ti n ke tm. Le ny
-lue ye linyni, na: Po -lokui! -Aa lot -ke -aa lota nynuu -ne-e bho
piem. n na n b- ti n ke -nm tm. na -b ny mn -bod: Yr -ke bhi -ne
bho, - mo-o an lot -ke an lota nynuu -ziakaa? Le ye * -nam -ji yi-t
na: An lot -ke an lota nynuu ka-a! -Gblee, an -tta -Lag -na le yaku
li, ny -y na gwld, nn mo-o an lot -ke an lota nynuuzg.
Bhlkpaa digbi nyi yi (Maak 4:1-9; Luuk 8:4-8)
Z -lue mn z, Zezii -s m-, -budu -ke li -na, ye le da, ye le
-badaklagba wnli mu, ye ti-de le ke ny -t. Nya -dadudu gbo-o bho
troli. Wa yidie d kpaa gl -lue li, t- kka gbo -s le ye ti-de. Nya
kl yia a, n -ne-e bho ni wnli. - t n- la -dadudu le yi m, na:
A -gblee, ny -lue -s m-, ye -jolgle -klunam mu. -na l le gle m
-gbanam, ya ytl kpa-a bho -jolkpa yi. Nkp na -kaa, yi-oo, ye li, le
ya ytl ye bho kpan kpi kpa, -da -ke bhlkpa sea mku. na -kaa, m-oo
-nalo. Yr fana a, sin-oo, ye m, -kedmaa, ya ssany -see glu nyni. Le
-lr ye nnagbakuoa -gbta bhlkpa m kpa. -b wi mn m , -poo-o ya -kni
-popo lru. d nsro le -see y po. Y -lr na -kaa, kpa-a bhlkpazg m, le
ye m, ye -ngbl bhle. waa a, -t- yri. -Luea y poa a, bh- y -gwl -lue
y -bue; plan -lr kluma -lue bh- y -gwl tan le -y -na bhoa -lue poo
y -gwl -muu. Zezii gw -wluwlua yi, na: -Bho a b ti a ke mtiwn , a
popo gwlti -ziaka.
Matiee : 23 Matiee : Lee -ke d *Zezii-i poo yia? (Maak 4:10-12;
Luuk 8:9-10)
A -gblee, *Zezii gw -wluwlua yi a, * -nam nyni - li len na: Leed -a
poo yia? Le na: A-b -y, -Lag nya -kk d zizea ny -lr yrili, zza n-
gb, ye am -t, a ke yibo. -bee -mna n se -kaa m-n. A ye li-, ny -y
bhlea l, - n n lbh, -Lag- ny - -lr, le - kpaa kpi. -Y bhlea -toope,
- de ti, - z - kwa m wee. nn bhlee nyna d, n- tm n no yi m,
-kedmaa, -bho koon yra nm, wa -pl z -see nm yrili-gw yi -Bho koon
po nm -lokui, n -see tiwn yi, le n -see mtiwn yi. -Ka -Lagwlua
mtizayi *Ezayii l ka bho wa kpi, yria b- wlo -laa, na: -Lag na: A-a
ye-e anwlu bwn -m -kpn, le a -see mtiwnyi. A-a ye-e nm
ya-gb -m -kpn, le a -see nm yrili-gw yi. -b ny mn, wa -pl kplekuo,
le -kaa nm yrili-gw, wa -lokui bhlu-o - jid le -kaa tiwn. n po-o wa
yri kuku kpi, le -kaa tiye. n n -o le n -kaa kpli yizizia. -Bho n
zizia k kpli yi a, lemn n- pn n ko-oo bho an yigbeyi.
Ka-a -Lag lo. poa wlu mn ti a, le na: A-b -y, aba yri-i ye-e ti le
aba -lokui-i wn tia d, a waa ti! -Ziad n- zaa am -bod m, -Lagwlua
mtizam -ke -Lag ny -lr- sr yi, - -na ti -bny, wa -dadudu b- ti, l
a-a yea li a, n ke liye, le n -see liye. L a-a wn b, n b- ti n ke
bwn le n -see bwn.
*Zezii zzaa-a bhlkpaa digbi nyi yi gb (Maak 4:13-20; Luuk
8:11-15)
*Zezii poa wlu mn ti a, na: Bhlkpaa digbi nyi yia z ka-a: (Lgbayi
mo-o -Lagwlua mzayi, la y- mo-o -Lag wlu, bhlkpa mo-o ny- po
-lokui, wa -pl.) Ny -y wn -Lag nya -kk d b, n se mtiwn, n k-
-jolkpa yia bhlkpa. Nyinynida tiyayi yi-oo le - z le wa -pl z le n-
matee -b d mn. Ny -lr k- kpan -ke kpi ly kpaa. n wn -Lagwlu b
-nalo, n- kpn -o le bba m. Le wa -de n -pl ti -ziaka, n- kpn - ti
-daan. -Lag wlua d, -bho kleye -ke nya nyana mkl bhl kpi, wa
gwlide- tii-oo. Ny -lr k- nnagbakuoa -gbta bhlkpa. n wn -Lag wlu b
, n kma -n -ke li - a -na -laa traam, ya l- sa n n-oo. Yewlil -n ke
ga -ke kma l -lra t- su-o wa -pl yi, le n- matee -Lag wlu. d n se
bh n ke bho du le n ke kpli yizizia. Le ny -y -na bho k bhlkpazg.
-lolol waa a, -t yri a, -luea y poa a, bh- y -gwl -lue y -bue; plan
-lr kluma -lue bh- y -gwl tan le -y -na bhoa -lue poo y -gwl -muu.
-b ny mn wn -Lagwlu b , n wn mti, le, -ka l , n- no -kaa. -b yi mn,
ya z tiinam ka-a.
-Sukui kpia yi A -gblee, *Zezii -po n- yi -lr, na: L -ke -Lag nya
-kk
gg yiti, nn ka-a: Ny -lue gba-a la y -ke -kb gg le - kpaa m. Mat
-lue, -da ny wee -na mnam, -sukui -ke -b -lolol mn gg, ny mn jkayi
yi-oo ye ya y le -kpaa -lue mn m -lo le ye mu. Le -b -lolol mn ye
m. Ya wawaan mua -nyni m a, -sukui mn da-oo -lr. -Kpaayowlia lbhzem
na: -Aba -Kyi,
Matiee : 24 Matiee : -n -see -lololzg le -aa -kpaa m -lo? Doo
-sukui wla? Le na: Jkayi -lue-e no -kaa. Le lbhzem mn ye tidede: -n
b- ti -a ke mu -a ke -sukui mn le -lolol m -zaa? Le na: -Gba. -Bho
a ke le m -za a, a -k -lololzg gbaa. A tayi n yiti. -Bho -lololzg
zaan a, le n ke ba la le n ke gbobhete, n ke tiwla le n ke mzza, n
ke ya -pp lisan, n ke yripo le n ke -lololzg mt, n ke sra wnyi
du.
Tua y kpia yi (Maak 4:30-32; Luuk 13:18-19)
A -gblee, *Zezii po-o yi -lr, na: -Lag nya -kk k- tu -luea y. nn
nyukpasu -lue -loo le -kpaa m. La y bh- yi, ya wee ye m-zi. -Bho m,
- bha-ao le - bh yi le - zie tui wee m, le - duo tu -ke klei -ke ya
nkp- po na lr.
Fl buubuul kpia yi (Luuk 13:20-21)
*Zezii poa yi mn , k- bho -lr: -Lag nya -kk n ke fl buubuul likpkpa
-n. La pn n- laa faliin, -bho nynaakp -lue pli -buaan, le ke kwa
gbaa, le n bhete n fl buubuul mn gbo. -Bho lele le ke pa, lemn -
bu-oo. (-b yi sn mn, ya z ka-a: -Ka tua ytoope bhaa le dua
tuklagba, le, -ka fl buubuul buu -na faliin, ka mn ka-a ny- wn
-Lagwlu, bho nyaanam n se yi-die. -Bho nyni le nya ti le ny -lr- kp
kpi.)
*Zezii de-e yia kp (Maak 4:33-34)
*Zezii -za -ne-e ya kl yia -dadudu ny -bod m. Wlu ka m- za kpanmti,
se -n, -bho -se yia s. Kla mn ka-a - no, le, l -Lag wlua mtizayi
-lue -za ka m see, yria b ke ye-: Le yi m n- ye tm -n m. Bho
bhlkpaa tiyanam l- zize ka
a, n- ye - -bod m-za -m. *Zezii zzaa-a -sukuia yi gb
Zezii gw -tt yi a, tayie-e ny yiti -ken ye liss le ye bhlegbomu, le
* -nam ye linyni len na: Zza -kpaa ma -sukuia yi gb! Le na:
-Lololzga -loyi mo-o nm *Nyuny Yu. -Kpaa-a mo-o km; -lololzg- mo-o
ny- wn -Lag, ke -k. -Sukui-i mo-o ny- dua bho nyinynida tiyayia
wlu. Jkayi -loa -sukuia y- mo-o nyinynida tiyayi. -Lololzga cc-
mo-o kma yitiinam. Ya cm mo-o -Lag gboa -dalbhom. A -gblee, - ka
ny- kklea -sukui mna -pp lruli le - po yri, kla mn ka-a - ye m-n m
kma yitiinam. nm *Nyuny Yu-u ye-e an -dalbhom n -lbho -m, ny- poa
wa -bonyunyu nyinynid m -ke ny- na nyinynid bho -Lag yigbeyi, le n
ke mt, le n ke le kgwln m vuto, le-e vivia -ke kleye -no. Bho kpi,
ny -y wn -Lag ke -k, le -b, wa -ttaa -denam, ny mn, le nyna yibh
-vlavl m n- ye -vlan -n m yra ka. A -na n -t ti -ziaka le a ke
mtiwn!
Tiduwlil yi *Zezii poa wlu mn ti a, na: -Lag nya -kk k-
nynbhlewlil - du- le -kpaa m ti. Ny -lue dide n- lru, luo
Matiee : 25 Matiee : n m, du - ti. Bba lbh -o, ye mu, ye -kkl wee
pl -po le ye -kpaa mn de.
Wnwnl yi A -gblee, *Zezii po-o yi -lr, na: -Lag nya -kk k-
lkpikp plpoyi -lue b ti. -Da -bhla -na wnwnl mn kpi a, mu-oo ye
-kkla kl pl po le ye de.
Pilo kpia yi *Zezii na -lr: -Lag nya -kk k- zmio zmi, -bho ny
-poa pilo, - kpn wn m. Zmi ttro n-oo. -Bho -die yi, lemn nizem mn-
jri-e pilo le -koko wnli, le n- dee ti, n- zaa zmi pilo wn, le n-
po -taa li, le n- poo le nuk bhebhel le. Bho kma yitiinam, kla mn
ka-a l- ye -n m. -Lag gboa -dalbhom- ye-e -yi -m le n ke yisrm -ke
nyinynida nm mzza. Le kgwln m n- ye nyinynida nm vuto m. Le-e vivia
-ke kleye -no.
Nynbhlellre -ke sa *Zezii na: A wn ya wee mti n -ziaka? Le n na:
Kn. Le na:
*-Lag gbaa yiboyi - -ke -Lag- naa, le - wn le tin m -Lag ke -k , yr
n ke likpkpa -na? k- -glgbayowli-i luoa nynbhlellre m - po sa
kpi.
Nazaltkm -see Zezii gwlide (Maak 6:1-6; Luuk 4:16-30)
*Zezii gw yi mna wee yi a, zi-e bho li, -ke * -nam ye bhligwl m mu,
n ye nyni. A -gblee, pa-a bhoa *-Lagwlua licaanbudu li. -na ny
-Lagwlu -tnam, ny- yea da, wn m - ti le n- dedee -dede ti: Doo -zaa
-naag -y? Doo mtikuku - n na *wnkul -n wla? nnn -naa -se -kaa
tuibayi *Zzfa yu? - ma-a *Maliia yu -lr? Zaak-e Zz-e Ziid -ke Sim
vny? - -ke lenynuubnynkpakp -na -laa gwl m -ko? Doo wnku -y wla? d,
wa l l, le Zezii na: -Da wee -Lag wlua mtizayi- i mu-o nyn, -bho
-se bho bhligwl m, -glgbawnyi, nya klum, bhoa s, bho-o wa l l. Ny
mn -see Zezii gwlidea d, -see bho *wnkula -dadudu -n -n.
Ny lbha-a *Zaan Batiis, ye m (Maak 6:14-29; Luuk 9:7-9)
A -gblee, -b -n mn li, Galileea bhlkpayowli n- laa *Eld wn *Zeziia
d b , na -nam -bod: -n! *Zaan Batiis -n ka a, nn maa? nn -s glu, -
yie n km m lea? d - no *wnkula!
- A ye li-, Zaan Batiisa mm tbha-a -da. Z -lue z Eld kpa-a nyn, nn
mo-o Elodiad. lota yu n- laa Filiip, nyn moo, nn Eld -z li. -b Zaan
Batiis mn wn b , mu-oo ye bho -y le na: Eld, se yrili-nm -n ke -aa
lota yu nyn li-za. -b wlu mn -see Eld t na d, ny Zaan Batiis m. nn
bhlee nyna d, -poo Zaan Batiis ny sr n ye kpn, n ye san, le n ye
-jie m po. Elodiad mna d, no Zaan Batiis kpli -n lruli. b ko-o ti
ke Zaan Batiis lbha ke m. *Zuifa kl- du-o
Matiee : 26 Matiee : bho Zaan Batiis, -Lag wlua mtiz kam. -b ny mna
-fan bhlee ku mtia d, se Zaan Batiisa -nynaka bhle.
A -gblee, Elda wlwlg z- nynio, le ye nyklgb la. Elodiada yunynaakp
na -kaa, n- leteo bho ny weea yigbeyi. Wa letebh pa-a Eld m, ye bho
kpa ye pli, ye -zr le na: L a b ti, a si nyn, n ke am ny. Bho
yuyigb lota wnmpowlu kpi, n na: n ybha-a Zaan Batiisa lru. De le bo
li ti, -n ke nm ny. Eld na -kaa, zru-oo! -kedmaa, bho ny weea
yigbeyi -zr -no. Le ye srojayi -lue sr po le na: Mu, c bho Zaana
lru, de le bo li ti, -n -ke ke yi. Le ye le -jie m mu, ye Zaan
Batiis lru yic, ye lru bo li tide, ye -ya, le nynaakpdraa ye le -za
n ye wa lot -jeyi ny.
Zaan Batiisa -nam wn mmd b , le n ye yi, le n ye ku mluo, n ye
tinmaze. Le l wee zia a, n ye ya d Zezii kpa. -Kagb , ka-a Zaana
mmd zio. d Eld no: Zezii mo-o Zaan Batiis -s glu.
Nyunyua dui -bue dui sn -gwl -bue *Zezii nye lilia (Maak 6:30-44;
Luuk 9:1-17; Zaan 6:1-14)
*Zezii wn d mn b , -ke * -nam -s m-, n ye gl li kpa, n ye -da c kp
mu. Ny wn b , n wl-o -gwl gwl m le n ye ni wnli tiple n ye kli mu.
-ke n wla le gl li, n ye-e nya -dadudu li. -b ny mna ngaze lbh -o,
le - pno wa gwizim.
Jiaz nynia a, -nam nyni - li le n na: Yr -ne-e tikpanam le n c kp.
Tm ny mn, n ke gwl m mu, n ke lilia tib. na: se -kaa ti-nm n ke le
mu. Aba bhi ny lilia! Le n na: -A bhlea -laa kleny, - mo-o fl -muu
-ke zmi sn! Zezii na: A -y nm!
n -ke yia a, le na: Ny wee bhla bho -sukui kpi gb ti! Le ye fl -muu
-ke zmi sn mluo. popoo-o le yaku yi, ye -Lag s po, le ye fl -ke zmi
-ji yi ticc -n. nn nye -nam, n gbleee ny yiti. Wa wee li-oo n ye
lbho, lilil ye ti-sie. Fl -ke zmia di-i -siea ti, n tt n ti a, po-o
-cc -bue y sn. -b nya wee lia, -bho ny -za bho yreet -ke nynkpakp,
wa kluma nyukpasia ss bh- dui -bue dui sn -gwl -bue.
*Zezii -naa-a bho ni yigbeyi (Maak 6:46-52; Zaan 6:15-21)
zia -kaa a, *Zezii na * -nam -bod: A kpa le gl li. A -k an nya, a
ke ni c. -Bho n ny ny -jol le n ke yi. gw nya -jolny yi a, -n -lue,
ye le -gg -lue kpi ya, ye *-Lag wn gbo po. -Da -ktamn -na
mtikpenam, -n -lue, ye li-c. -b -n mn li -nama gl -flaa-a -jol m
see. -t- kka gbo. -Bibie na -kaa, yi-oo. n -ke - dede-e yi le
tarilia wn gl ke -na. Z yri mua le -yi m a, Zezii-i na-a bho ni
yigbeyi le - muo -nam yi. A -gblee, -dan ye li, -na bho ni yigbeyi
-nanam a, lri p -o -sanya d, le n ye w, n na: Kuzuzu moo! Bho -gbaa
-lue m, na: A -ku -pl ti, -sanya -lbha am -le, nm Zezii moo! *Pil
na: An -Kyi, -bho du -nm -ziaka, wn n ke -nm -jeyi yi bho ni
yigbeyi. na: Yi! Pil wla le gl li, kpa-a bho ni yigbeyi le - muo
Zezii yi. -gba -bibie ya, -sany lbh -o, bhlu-o nidu,
Matiee : 27 Matiee : le ye w: An -Kyi, pn nm! l -kaa a, Zezii sro-o
s -nalo, ye kpn le na: -n -see nm gwlide ke! Leed -aa -pl kla? n -n
sn na -kaa, n ya-a le gl li. Bho -gbaa -lue m, blenyi, -bibie bh-o.
Bho mn -nam -na le gl li wee po - kolri wnyi glu le n na: -Lag yu
-n duo -ziaka.
*Zezii pno-o Genzalta gwizim (Maak 6:53-56)
n c ni, bhlkpa n- laa Genzalt, le-e wa gl -kpn -ne kpkp. n nynia
-nalo, ny- -na le f mn kpi yiboo- o *Zezii yi le n ye yiyid le wa
bhlkpa kpi ti-wa, le n- y gwizim wee. Ny bhade n- li gwizim ke
-bana lit ffyiti, le, gwizim- ta -bana li, -Lag- pn no.
Na wea bhosiewlu-ae, -ale -Lag -n? (Maak 7:1-13)
Bho -b -n mn ti, *Faliziny gb -ke *-Lag gbayibomtl wl-o Zelizalm, n
ye *Zezii -bod yi le n ye tidede, n na: *-Aa -nam c- -aba na wea
gba m. nn mo-o, -ka ny- lrea kwa le -a saaa li bho -Lag yigbeyi,
wan -kaa len- lio. Leed n- no naa? na: Le aba bhi le, a -see -Lag
gba mc? Mna na, aba bhia gba a-a kpno yi teny. -Lag na: Du bho -aa
-tta -ke -aa lota wlu. -Kaa l -kaa -lr: -Y na -tta -ke lot wea -lue
nyinynid lruli, b ke lbh- ke m moo. - -Lag l- -kaa see, d, a-b -y,
a-a tbh -b -Lag gba mn kpi le a-a t -kaa ny. -Bho d kpn -aa -tta
-ke -aa lot le n ke -nm -bod yi, -n ke -kpa le -n ke na: n wn - b,
l n ke ka am ny, n ny - -Lag -bonyaa m, -bho -n l -kaa, -aa nytu se
t bh -n ke -kpa. Ka-a aba s- tto kmkm. -Bho a -ka -kaa-a n, a po-o
-Lag wlu pl m ti. A-a mo-o -m sn bhlem. -Aaan! D -Lag wlua mtizayi
*Ezayii cna le -Lag bg li see, aba kpid -ke dam -zaa -ziad m,
bhle-e ga? -Kagb ka-a cn o: -Lag na: Bho -m yi -b ny -n bhle -ne an
nyn, wa -pl
se nm yi -n -ka -zgka. -Bho koo n bb nm kplokplo, bhebhel moo,
-kedmaa, nyunyua liticd n- t ny, nn n- laa an wlu.
L- poa ny nyinyniny (Maak 7:14-23)
A -gblee, kla mn d, *Zezii la-a nya -dadudu le na: Aba wee, a po nm
-lokui, a ke an wlu mtiwn -ka -zgka. na -kaa, po-o yi - lue le na:
Lilil ny- lia, pony nyinyniny bho -Lag yigbeyi. L- wla le ny -pl z,
nn po nyinyniny bho -Lag yigbeyi. poa wlu mn ti a, le * -nam ye
linyni le n na: Wlu -n -zaa -laa m kpn-o *Falizin we li, -n yibo n
n? n l -kaa, le ye yi -lue po le na: -Lolol -y an -tta -Lag -na le
yaku li -seea -lo, - ye-e glu -z -m. A tayi n yiti! n k- lm -y t ny
-jol. Le, -bho lyi bhlee -bolyi -ktu wnyi a, n -n sn, n- gaa le
bhie li ti.
Matiee : 28 Matiee : gw yi -n yi a, *Pil luoo-o wlu m, na: An -Kyi,
zza
yi mn gb! Le Zezii na: A-b -y ku-o -loku m -lr? A -see -bhla tiwn
ke? L ny- lia, po ny nyinyniny bho -Lag yigbeyi, - kedmaa, - mu-o
lim. -Bhomu kwla kpi le- wl m. L ny- popoa gwlti, - na, - zaa m, nn
po nyinyniny bho -Lag yigbeyi. Le nyuny -pl z, le-e nyinyninaag-
wlo, nn tuuo ny le - no nyinynid -n: Le ny- lbhaa ku, le - yee
-yranynbha, - wlo, le - yrio, - c sn, - nynie nya nyn wn. A -gblee,
l- poa ny nyinyniny bho -Lag yigbeyi, nn ka-a! -Bho -n -see kwa
-lre le -n ke li, po ny nyinynid m.
Laganynaakp de-e *Zezii gwli (Maak 7:24-30)
*Zezii poa wlu mn ti a, zi-e bho li, ye Tiil -ke Sidbhlkpa kpi mu.
nynia le, Kanaanynaakp- -na le bhlkpa mn kpi see yi - -bod le n-
wo: An -Kyi, bhlkpayowli *Daviida nayu, ye an ngaze! An yunynaakp
se kpa yibhle, n bhle-e nyinynida -zuzu m. n l -kaa a, suu n m-. d
* -nam nyni li, n na: L n b ti, n -bod n ke mu, wa wlu kpn-o wn, n
ke -am kli wl. na: *Izraylkma s d n yio. n k- *mamabhlabhl. n se
*yriliduyi bhle. Wa -klgba -t n -Lag -jol.
Nynaakp mn na -kaa, n nyni - li, n po - kolri wnyi glu le n na: An
-Kyi, -kpa nm! A -gblee, na: se yrili-nm -n ke yreet lilil wn yi
-za -n ke gbi ny. (- -ke d l -kaa yi, nn mo-o n -se *Zuifnynaakp
-ko.) Le n na: Kn, an -Kyi, -ziad moo. -Bho -n -kaa a, -bho gbea
-yowli -ka li, lilila kt gaa ti, gbe - mn- li-oo o! Le Zezii na: A
de-e nm gwli -ziaka. -Ka a ybhaa a, -n -kaa m! Bho -gbaa -lue mn m
nyinynida -zuzu wlo wa yu m-. n pn-oo.
*Zezii pno-o gwizima -dadudu zia -kaa a, *Zezii zie bho-o li, ye
Galileea -badaklagba wnli le
mu, ye -gg -lue kpi ya, ye ti-de. -Ka -na bho, ny wn b , n gbu-o
ti, n bhle-e wa gwizim. Topom o, -nanam o, llm o, -y ma-a bobo -ke
wala -dadudu -lr, nn n- yaa Zezii le- pn no. Ny- -na bho a, n yea
ltu li, wn ma-a wa kl ti teny le n- no: -n! Ny- ma-a bobo, wa-a
wlu-oo. Topom- na-oo. Lm ye-e ti; le n- bh *Izrayla -Lag nyn
yi.
*Zezii ny-e nyunyua dui bue lilia (Maak 8:1-10)
A -gblee, *Zezii -ke ny mn n bho w tann -see l li, le ye * -nam la
le na: -Yeee! Ny -n, wa d bhle-e ngaze m s, -kedmaa, n -ke n n-o n
w tan, n -see li. Wa -dadudu wl-o nya. -Bho n -s m, -bho n -ka bhli
le-e mu, n- ye-e -jeyi kpna -n -m. d, -bho -a se lilia ny, -a se bh
-a ke yititayi n kemu. Le -nam na: Ny- -diea -kaa m, n -t -kaa, n
gwl sea -n, le, doo -a ke lilil -za, -a ke nya? Le na: -nm- yrili.
Fl di a bhlea? Le n na: -A bhle-e fl -msn -ke zmiy -gb.
n l -kaa le nany wee bhla gb ti, len ye gb tibhla, ye fl -msn -ke
zmiy gb mluo, ye -Lag s po, ye -ji yi ticc -n, ye -nam ny, n ye ny
yitigblee. Wa wee
Matiee : 29 Matiee : li-oo, n ye lbho, lilil ye ti-sie. Ya kt -siea
ti, n tt n ti, po-o -cc -msn. Ny- lia a, -bho ny -za bho nynkpakp
-ke yreet, wa kluma nyukpasia s dui -n -bue. n lia a, Zezii tayi n-
yiti, n ye le mu. n mua a, le -ke -nam ye le gl li le kpa, n ye
Magadaabhlkpa kpi mu.
*Falizin -ke *Sadizin ybha-oo n ke *wnkul -lue liye (Maak 8:11-13;
Luuk 12:54-56)
zia -kaa a, *Falizin -ke *Sadizin yi-e *Zezii -bod n ye bhakpl le
gbaa -n, n ye tidede: -Bho du -Lag lbho -nm -ziaka, nyn m, n -daa
-aba yigbeyi *wnkul -lue -a ke liye. Le na: Bho yra tiganam, le a
ke yaku liye, le ke zaan a, a-a n-o: -Vlii wla-oo, le ke -druma du
a, -bho yayi -n -tukuu, a-a n-o: Ni-i ye-e -lbha -m. A yiboo-o yaku
yia l- zia tibheli, le, -n -ke myibola d a wn b see, a se yiyibo!
Traama ny- sea -Lag yi-kpn, - sea yisr bho yigbeyi, n b- ti n ke
wnkul liye. Le -lue tn -see -n- yi, -bho -se *Zonaasa s n yitiggl
yea -n- ma Fa16 4 -Bho a ke Zonaasa wnkul mtiwn, a -gb le Mt 12
40.
*Falizin -ke *Sadizin -ttl (Maak 8:14-21)
n c ni a, le * -nam ye gwltipopo -ka n -seea yidiefl mluo. Le
*Zezii na: Bho *Falizin -ke *Sadizin wea fl buubuul dam a du aba
bhi yrili! -nama s na -kaa, n- kabhao: -A -ke yidiefl -see yia d l
-kaa l-! D n -zaa m, wn b le ye -kaa yil: Leed a no -a se yidiefl
bhle, d l naa? A -see -bhla nm gwlide ke! A -see -bhla tiwn ke? Fl
-muu n cc ti, nyunyua dui -bue dui sn -gwl -bue lia - -siea ti, a
-see ya d gwltipopo? n lia le, lilila -cc di -siee tia? Le fl -msn
nyunyua dui -bue lia le yea ti-sie, a -see ya d gwltipopo? n lia
le, lilila -cc di -siee tia? -Ka n -see am fl d -bod m-za, l n -zaa
m, aba wn mti? Bho Falizin -ke Sadizin wea fl buubuul dam, a du aba
bhi yrili! mua bho wlu mn da le a, -yrzaa! le -nam ye mtiwn. -Ka
-seea ka fl buubuulzg nyn si, le sia ka Falizin -ke Sadizin wea
-ttl nyn, le n ye yibo.
*Pil na *Zezii mo-o *-Lag Bhozayi - pna ny (Maak 8:27-30; Luuk
9:18-21)
*Zezii poa wlu mn ti a, -ke * -nam -s m-, n ye - gwlklagba n- laa
Filiipa Sezalee -bhoga mu. Bho-o Zezii dede -ne -nam ti: An -nam-a,
-bho ny -ka nm *Nyuny Yua kpid m-za le, n na y n dua? Le n na: Ny
na -nm mo-o *Zaan Batiis, -lr na -Lag wlua mtizam -na ti -bny, wa
-lue -n duo, -lr na -Lag wlua mtizayi *Elii -n duo, le -lr na -Lag
wlua mtizayi *Zelemii -n duo. Le na: -Bho du aba bhi -bod le, y n
dua? Le Sim *Pil na: -nm mo-o *-Lag Bhozayi - pna ny, Tinlag
yu.
poa wlu mn ti a, bho-o -n -ne: Zonaasa Sim, -n wa-a ti, wlu -n, an
-tta -Lag -na le yaku li, nn po -nm wn m, nyuny -see -nm -ziad wn m
po. nm -y, n- w - -nm yiti, tr
Matiee : 30 Matiee : -ke kpi ny- -poa -budu a, -n -ke gg- yiti. -Ka
-lue mn ka-a n luoo -nm m -aa lbh m nyunyua -dadudu ke nm -bod yi,
le -n ke wa nyamna du. Nyinynida tiyayia wnku -ke mm bhuo -see ny
mn yi-pa yi. Ny -Lag- yea -k m, -nm ye wa nyamna du m le n ke -nm
an wnku ny. -Lag wnku -ke -n -naa a, le m lo l -a yea mkaa m n
bhlkpa kpi, -Lag -na le yaku li-i ye - mkaa -m -lr. Lo l -a yea wn
kpiti-c m n bhlkpa kpi, -Lag -na le yaku li-i ye - wn kpiti-c -m
-lr. Le ye -nam d m du le na: -Ka n dua -Lag Bhozayi - pna ny, ny
wn n am wn yi b -lea!
*Zezii -zaa-a mmd -ke glusd m (Maak 8:31–9:1; Luuk 9:22-27)
A -gblee, -b -n -lue mn li, *Zezii kpa-a bho, l -Lag wn - ye -bod
-yi m, nn - tmo * -nam. na: n- ye-e le Zelizalm -mu -m le *-Lag
sragazamklgb-e, * gbaa yibom -ke Zuifa -zigletum -lr- -na bho-o ye
nm kleye kpi -ya m le n ke nm lbha n ke m. -Bho n nmaze nm ti, an
mm w sn, tanz, le -Lag ke nm glu -za le n ke ti-n -lr. nn -zaa m.
yitiflwlu mn -see *Pila -pl -bhlua, d -ke -jri- gb le na: -Woofoa!
An -Kyi, ya ltu -see -nm -bod -yi yi. Pil l -kaa a, Zezii bhitie-e
yiti le- wlu n lruli, na: *Sataan! po nm le! L -ke -Lag sea -ybh,
nn -a popoo gwlti. -n b- ti -n ke nm nyinynid m po, le, l -Lag b
ti, n ke n, -n ke nm -pl yi -za, -kedmaa, -aa popo -Lag ka gwlti,
nyunynaag -n bhlee m.
Le na -nam -bod: Ny -y b ti ke nm srii le n -ke ke -na kmkm, -y
ma-a bhuoa gwld, po ti le ke -Lag gwld n. wn ke kle ye kplokplo, le
-b kleye m bho ny ke lbha ke m le ke ngazemm bhuoka du. Ny -y zia
bhuoa tin d, - saa an d kplokplo le ke mnam nyni, nytu ke pn bho
-Lag yigbeyi. Ny -y zia bhuoa tin d le km ma l li, nytu ke m bho
-Lag yigbeyi. -Gblee, -bho -n du n km ma gagal weea yeyed le -n ke
m bho -Lag yigbeyi le, leel -n yee t bhoa? Ya wee mo-o bhubhul,
-kedmaa, ya ltu se bh ke ny pn bho -Lag yigbeyi. -Ziaka, nm *Nyuny
Yu, n- ye-e le an -tta -Lag gbo wl -m le n -ke gboa -dalbhom ke n
bhlkpa kpi yi. Le nyna yibh m n- ye -yi -n m. Bho mn, nyo ny d na
le ke ya pl ye. -Ziad n- zaa am -bod m, nm *Nyuny Yu-u ye-e -yi -m
le ny ke an nya -kk da ye. A-b -na -laa, aba kluma ny -lr -see m
yi, a-a ye-e da ye -m. Ka-a Zezii lo.
*Zeziia yigba-a vlan-ao (Maak 9:2-13; Luuk 9:28-36)
*Zezii -zaa -b d mn m, n bho kpi w -mlo, le ye *Pil, Zaak -ke lota
yu *Zaan mluo, -ke n ye le trklagba -lue kpi ya. Le-e -ke n -c li.
n nynia le tr kpi gam, wa yri na -kaa, katio, le, -vlavl bh Zeziia
nyn yi a, n ye liye. yigba -ke -ban plu-oo le - vlano teny, n kma
pluplul ny k likpkpa -n, se -n. * -nam tan na -kaa, *Moyiiz -ke
*Elii ma-a -Lag wlua
Matiee : 31 Matiee : mtizam -bny, n ye - li le n -ke Zezii-i wluo.
n ye -kaa li a, le Pil ye wlu mluo, na: An -Kyi, -nm- yrili -a ke n
-de. -Bho -n wn , le -a ke -pepe tan po, -aa -n -lue, Moyiiza -n
-lue, Eliia -n -lue. Wlu mn sri le Pila wn m, mkudruku-u vlana wl-o
le yaku li, ye wa kl -zuzu lrujri. Wlu -lue-e wla le -druku mn m,
na: An yua d -lue -ke d n -kmaa, nn ka-a. m n- poo an bbaa kl. nn
mo-o Zezii. A po -lokui! -Da -nam wn wlu mn b, -sany lbh -o teny; n
ga-a ti; n po-o yigba glu. nyni - li le ye lit, na: A -s m, -sanya
lbha am -le! n -s m, n gbgba ti, n -see ny liye -bho -se Zeziia s,
nn -ke n -n bho.
zia -kaa a, n- wl-o t le tr kpi. n -na drenam le Zezii ye d m du:
L- -ke da a yea -laa, aba -z ny -bod m -le, le ke nm *Nyuny Yua
glusn kpi bhlaa! -zaa wlu mn m le ye tidede: -Aba -Tyi, *-Lag
gbayibom na Elii ke yi -tany. Ka-amaa? Le na: Kn, ka-a moo. Elii ke
nya -k -ziaka le ke l wee nmaze, ke yrili-nm. -Bho yi- , le *-Lag
Bhozayi - pna ny ke yi. n- tmo am-, Elii yi-oo see, ny -see yiyibo.
L n b ti, nn n n lruli. -Ka -lue mn ka-a n- ye nm *Nyuny Yua bhuo
kleye kpi -ya m -lr. -Ka sia ka *Zaan Batiis nyn, -nam wn - mti
gam.
*Zezii pno-o dana -lue-e bhlea nyinynida -zuzu m (Maak 9:14-29;
Luuk 9:37-43a)
A -gblee, n -ka bho tr z- nyni, ny gbo-o lru, n- fuo n- wn. Wa
kluma ny -lue yi-e *Zezii -jeyi, ye bh gb -gble. na: An -Kyi, ye an
yua ngaze! se kpa yibhle. bhle-e -sukusuku m. - Bho csas wl, w -lr
li - kpa-a n m, le w -lr li - kpaa nuk. n -y - *-aa -nam le n se
pnpan bh. Le Zezii ye -kaa -nam -ke ny -lr- -na bho yil: -Wooo! A-b
-pla yikmum - -ke d -nynia yrili, a -see nm gwlide ke! Bhubhuyitia
d n- saa -kaa aba d kplokploa? -Bhlaaka a ke t tiwn? -nm -kaa- a
ti, a -ya nm yuyigb! Le n -ke ye yi. yia a, Zezii plaana-a
nyinynida -zuzu lruli yikmaka, na: Nyinynida -zuzu, d m! Le
nyinynida -zuzu ye yuyigb m da, ye pn bho -gbaa -lue m.
Zezii -ke -nam -c li, le n ye tidede: Leed -a nuo yuyigb nyinynida
-zuzu m ti, le -a se bh? Le na: -kedmaa, a -see nm gwlide. -Ziad n-
zaa am -bod m, -bho a de k nm gwli -toope a, l- -kmua yi bho ny
weea yigbeyi -see am wn yi ti-nyna yi, lo l- ye-e am mwn -m. [ Le
-Lag libhade -ke -sup m, le-e ny- n ne ya nyinynida -zuzutu
ti.]
*Zezii -zaa-a mmd -ke glusd m -lr (Maak 9:30-32; Luuk
9:36-45)
zia -kaa a, z -lue z *Zeziia -nam -ke gbo-o bho Galilee lru, le, d-
ye -bod -yi m, ye m-za -lr: nm *Nyuny Yu, n- ye-e nm ny -jeyi ny
-m, le n ke nm lbha n ke m. -Bho n nmaze- ti, an mwa tanz le n ke
glu -s, n ke ti-n -lr. Wlu mn -nynie-e -nam gwl li.
*-Lag bbbhlegboa zn lia lapoo *Zezii pleo. *Zezii poa wlu mn ti,
-ke * -nam mu-o Kapnayiim. n
nynia, ny- zaa *-Lag bbbhlegboa lapoo ye-e *Pil li, le n ye
Matiee : 32 Matiee : tidede: Aba -tyi -ke a -naa, ple lapoo? Pil
na: Leeda, - ple n-oo. l -kaa a, b-e Zezii -ke -nam -lr nyni-e
-budu - lue wnyi. n paa a, le Zezii ye wlu mluo -antany le na: Sim,
koo -a popoo gwltia? -Mn -bod le, n km m y plee lapoo, nye
bhlkpayowliklagba, ny-ae -ale lkp? na: Lkp moo. Zezii na: -Ka -lue
mn, -y ma-a bhlkpayowliklagbaa ny, n se bh n ke lapoo ple. -Lag yu
mna duo, n se k bh n ke ple, le ye -kaa m-na d, -ab -see ny d
li-kpn yi le n -kaa c po. d, mu le -badaklagba k, po le gw.
-Antanyzmi -a yea fla m, bh wn m, -a ye-e le ntmni yee -m. Ple -n n
-a -n sn lruma lapoo.
*Zeziia -nam na: Y mo-o -klagbaa? (Maak 9:33-37; Luuk
9:46-48)
A -gblee, z -lue z, *Zeziia -nam nyni - li, n ye tidede: -Bho -aa
nya -kk -n nyni le, y mo-o -klagbaa? n poa wlu mn ti a, la-a yuyigb
-lue le ye bho wa yigbeyi ti-nyna le na: -Ziad n- zaa am -bod m,
-ka a-a popoa gwlti, -bho a se na yizizia le a ke y -ka yuyigb,
lemn mna se bh n ke aba -kyi du. An ny n- yea -k ma kluma -klagba-a
mo-o ny- yaa bhuo z, - n d mti danaka. nytu, ny -y dua an d - kpn
-gli, de gwli nm -n kpno.
*Zezii na: A -ke nyinynid cc yi (Maak 9:42-48; Luuk 17:1-2)
n- tmo am-, ny -y dea nm gwli wa laa l -ka dana, -bho ny -lr b ti
ke d yrilimaa le n ke an gwlided bh , -bhlad -see n ke, -nm- yrili,
nyunytu, n ke skpmua -bluu z tissan le n ke tnni k po. Ngazeda y
kaaa? La - dadudu-u tuuo ny nyinynida nnam, - mo-o km -y -ke kpi ya
ltua wl-ao! Ya ltu -see n -b yi. -Y tuua ny ya ltua nnam, d- ye-e
ngaze mbhle -m s!
*Zezii po-o yi le na: -Bho du -aa s le ke -aa bh du, -bho tuu -nm
nyinynida nnam, -bhlad -n -see n ke, c bho, -n ke le nya vuto, ke
-nm gbo-t. -nm- yrili -n ke sgbdie bhle le -n ke bhgbdie bhle le -n
ke kgwltin ye. -Bho -n se bho c , -n -ke -aa s -ke bh sn- ye-e le
kgwln m -mu -m. Le, -bho du -aa yri-i tuu -nm nyinynida nnam -lr,
-bhlad -n -see n ke, tru le, vuto n le nya ke -nm gbo-t. -nm- yrili
-n ke yriy -lue bhle le -n ke kgwltin ye. -Bho -n se le tru a, -n
-ke -aa yriy sn- ye-e le n m -mu -m, n n- laa Gen.
Mamabhlabhl kpia yi (Luuk 15:3-7)
*Zezii poa -b wlu mn ti a, na: A du aba bhia d gba m, - klaabony -y
dea nm gwli, wa laa l danaka, le a -kaa wa -lue yipli. n- tmo am-
-ziaka, -Lag gboa -dalbhom du yrili. An -tta -Lag -na le yaku lia
yri -n n- kpi km. [ A -gblee, nm *Nyuny Yu yi-oo n km m, ny- m bho
-Lag yigbeyi, n ke pn.]
Matiee : 33 Matiee : Zeziia gwlidem mna d poo bhlabhl yi, le na:
Koo a-a
popoo gwltia? -Bho ny bhle bhlabhla -gwl -muu le ya kluma -lue ke
ma le, -see -mu yi ke bhlabhla -gwl nyi bhlabhl -bue y - mnyi bho
ko kpi sie le ke tib? -Bho ye , n- tmo am-, b- kpia bba-a ye-e
yi-die -m le ke -gwl nyi bhlabhl -bue y -mnyi -y -seea ma m-zi. -Ka
-lue mn ka-a, aba -tta -Lag -na le yaku li -see ybha le ny- dea nm
gwlia -lue tn ke an d yrilimaa le ke nyinynid m m -n.
Lota yu-u na nyinynid A -gblee, *Zezii du-o * -nam srn m, na: -Bho
-aa lota yu
n nyinynid bho -Lag yigbeyi, mu, -n ke bho -y, le -n -ke ke li-c. L
na, -n ke yi-t le ke yiwn , lemn -n -y - bho -Lag -jolzg yi le. L
na bho, -bho -see yiyibo, mu, la ny -lue -ke sn le a ke sn -n, le a
ke tan -n, bho aba yigbeyi le a ke tidede -lr, le a ke kpa yi po le
ke yiyibo. -Bho a n -kaa a, lemn, -ka cn- le -Lagwlu li, ka-a a-a
no, le, lo l a-a yea m-zam, a-b ke kpi du, a-b mo-o da -dayem.
Nyinynid na, -bho -see yiyibo, an -glgbawnyi -n -na a, mu -n ke
bhoa ny -lr wlu kpa. -Bho -see t yiyibo bho wa weea yigbeyi, lemn
an -glgbawnyia ny -z le wa klum, le, sesiny -ke n sea l -lue m-pl,
n ke yi-zr -n.
Mkaal -ke wnkpiticl A po -lokui, -ziad n- zaa am -bod m, an wnku n
nya
am, le m lo l a-a yea mkaa m n bhlkpa kpi, -Lag- ye - mkaa -m le
yaku li -lr, lo l a-a yea wn kpiti-c m n bhlkpa kpi, -Lag- ye - wn
kpiti-c -m le yaku li -lr. Bho lem -lr, ngb bhlkpa kpi, -bho aba
kluma sn bhete gbo le -pl -lue m, le n ke l ybha a, an -tta -Lag
-na le yaku li-i ny am-. A -gblee, -bho du ny sn, ny tan, -da n gba
lru an nyn m, n -ne-e bho wa klum.
Nyanbhleyi -lue *Zezii poa wlu mn ti, *Pil nyni - li le ye tidede:
An -Kyi,
-bho an -bonyuny -ka nm nyinynid lruli-in -z, n ke ya d bh le kemu
ke kp -msn kpi bhlamaa? na: -Gbaan! Kp -dadudu moo, -see tiinam
bhle yi.
A -gblee, l -ke -Lag nya -kk gg yiti, nn ka-a: Bhlkpayowliklagba
-lue b- ti -ke lbhzem ke wlila skp t. du-o ya zrzr wn, le, ny -lue
mni -dudududududu -bhlu -na kpi, ye la len ye -ya. -Da kamni mn -za
le ke kwla-za, se bho bhle. Le -kyi na: n- ye-e -nm dd m -sie -m,
-n -ke -aa nyn-e yreet-e -kkla kl le an kpa ke -nm kpi ti-gw. l
-kaa a, lbhzeyi-i na-a koji bho yigbeyi, ye libhade, na: -Ku lim ti
n -bod, -n ke an ngaze ye, ya wee n- ye kwla-za m. -kyi na -kaa,
ye-e ngaze le ye kpa-a -n n kpia d bh le ye yititayi ye mu.
-b lbhzeyi mn daa bho piem, -bonyuny -ke -na lbh -lue m - bhlea
mniysa kpa, nn yeo le ye -bluu z kpn le -fukafuka ye wn suu, na: An
mni -n bhlea, -z kwla! Le kpabhleyi ye bh gb -gble, ye libhade: -Ku
gwli, -n ke an ngaze ye,
Matiee : 34 Matiee : n- ye - kwla-za -m. -see wn, ye -jie m po le
nyukpasu mn ye kpa -za -kpay-, le ye yititayi.
ny -ke - na lbh -lue, n ye zagba da, -see t n, n mu-oo n ye wa
-klagba wlu kpa. -Ka ya wee zia, n ye -kaa tm, le wa -kyi ye la,
na: Nyanbhleyi! -n bhlea an kpa le -n ye nm libhade. d n bh -aa kpa
weea d. -Ka mna yea -aa ngaze, ka mn, ka-a -n ke k -n -bonyuny
ngaze ye. Wa -kyi ye c yi -po -n le ye -jie m po le n ke nyan m kla
le ke mni mn kwla-za. -Bho -gw n kpi ti le ke da.
Le Zezii ye wlu kpi du, na: -Ka -lue mn , aba ny -y -seea -bonyuny
nyinynida d bh -pla kl ti, an -tta -Lag -na le yaku li, ka-a - ye
am lruli-n m -lr.
Bho nyn kwlaz kpi *Zezii -to (Maak 10:1-12)
A -gblee, *Zezii gw nya -tt yi, -ke * -nam -s- Galilee, n ye le
Zudn lem Zideebhlkpa kpi mu. Nya -dadudu gbu-o ti n ye kli mu, n ye
le -y le ye wa gwizim pn. *Falizin -gb -na bho nyni - li, n gbaa n-
bhakpl le, n ke d -kpn -n. n na: -nm- -kaa ti lo l nynaakp- na
nyimi lruli, bh ke d du ke kwla-zaa? Le b ye -kaa tidede -lr: -Ka
-Lag wlu l, a se na yibo? Bho l weea nyaanam -Lag -yaa-a nyunyu ti,
nyukpasu -ke nynaakp. nn bhlee nyna d nyukpasu -ke nyn -n sn ke wa
-tta -ke wa lot yiwl le n ke wa bhia da pa, le n ke ny -lue tn du.
z- mo-o nyukpasu -ke nyn -se t- ny sn -ko bho -Lag yigbeyi. Bho mn
ny -lue n duo. d, -bho -Lag n nyukpasu -ke nyn -lue tn m, le se
-kaa ti-nm ny -lr ke lizza.
Le Falizin we na: Le leed *Moyiiz no: -Bho ny ke nyn kwla-za a, cn
bg - na na: - wla -laa -zan n -zaa am kwla. Le -n ke bg mn ny n ke
mu. Leed maa? Zezii na: se k -kaa m-n bho l weea nyaanam. A ku-o
-loku ma d Moyiiz no a bho a ke nyn kwla-za. A -gblee, n- tmo am-,
-bho ny -za yikpnnynaakp kwla a, le ke -lr kpa a, ye-e
-yranynbha.
Le Zeziia -nam na: -Bho nynkpad -n -kaa m, -nm- yrili ny ke nyfa m
-sie. Le Zezii na: Ny wee se ltu wnyibh. Ny -Lag nya wnku, wa s- bh
no. A -gblee, la -dadudu du-o ny -lr -tani m le wa kpaa nyn le
nynaakpa kpaa nyimi -lr. Ny -lr ka wl see,n se nyukpasu n m-n le
nynaakp se nynaakp n m-n -lr. Ny -lr -wo, -lr ma-a yi le wa kpaa
nyn le nynaakpa kpaa nyimi le n ke yi-fl n ke -Lag nyk lbh n wa
-pla kl ti. Ny -y bh ltu wnyi, n !
*Zezii -wnnaa-a yreet niti (Maak 10:13-16; Luuk 18:15-17)
zia -kaa a, ny bhle-e wa yreet, nn n -yaa *Zezii ke *kwa lru tide
le ke niti-wnna. A -gblee, ny mn -ke wa yreet- yia -kaa a, * -nam
kka n- yiti le n- no: A -ke aba yreet po le! Le na: A tayi yreet
yiti n ke nm -bod yi! Aba taa n le -le! A -gblee, ny- -ke lima -pl
y -ka danaa -pl, nytu -Lag
Matiee : 35 Matiee : bh ke -k. na -kaa, de - kwa lru ti; -wnna n
niti le ye bho lizi.
Gaganyukpasudraa -luea kpid (Maak 10:17-31; Luuk 18:18-30)
A -gblee, *Zezii -ka le-e gb nyukpasudraa -lue nyni - li le ye
tidede: An -Tyi, leel mo-o -zg n ke n, le, tinzg- sea tiinam bhle,
n ke yea? Le na: Leel -ke d a dedee nm l- ma-a -zg kpi tia? L- ka
-zg du, se -n, -bho -se -Lag -n -lue tn. Bho kpi, -bho -n b ti -n
ke kgwltin ye, -kpn *-Lag gba yi. Le ye tidede: Yr maa? Le Zezii
na: -Lag gba ny ka yi-kpn, nn ka-a: -Aa lbha ku -le! -Aa ye
-yranynbha -le! -Aa yri -le! -Aa -c -n -bonyuny sn li -le! Du bho
-aa -tta -ke -aa lota wlu! -Ka -n - kmaa -aa bhuoa d, -kma -kaa -n
-bonyuny d! Nyukpasudraa mn na: Gba -n, n -kpn n- yi wee. Leel n ke
n -lr? Le Zezii na: -Bho -n b ti, -n ke tiinam nyni, -aa gagal -n
bhlea, -aa -pl kpna ti a, mu, po ya wee pl le -n ke ya mni panm
yitigblee. -Bho -n n -kaa a, lemn -a ye-e kgwltin bho -Lag troli. b
mn, nn bhlee nyn, - -zie n km ma gagala kl. -Bho -n -po n pl a, yi
n -ke -n ke -na.
Nyukpasudraa mn wn wlu mn b , gwl -nyni n- li, - kmaa-a yigbeyi, ye
mu, -kedmaa, ga-oo teny. mua a, le Zezii na * -nam -bod: -Yeee!
-Ziad n- zaa am -bod m, ny- bhlea gagala -dadudu - -ke -pl kpn ti,
-Lag ke -k, ku -kaa wn ya! n- tmo am- -lr, nmiklagba ke bho
bhietoope yi -zi -n, ku-o wn. Gagayia -pl ke gagal yi-s le -Lag ke
-k , ku- o wn teny -lr, ye nmiklagbaa bho bhietoopea yizin -zi.
-nam wn wlu mn b , wn m - ti le n na: -Bho -n -kaa m le, lemn ny y
ke pn bho -Lag yigbeyia? -gb n ya, na: nnn -n, nyuny -bod kuo wn.
Bho -Lag -bod se wnku. Bho -Lag -bod l- ka wnku, ltu se -n.
l -kaa le *Pil yewlu mluo le na: Zezii, -n ye li-, -aa d -a tayie
-aba la kl yiti le -a -ke -a nao. Koo -ab-aa d ke mtinna? Le na:
-Ziad n- zaa am -bod m, le nm *Nyuny Yua nyna yibh m, -n -ke ti n-
yea kmlre lia la kl -k m, bho mn, -ka a -na -bue y sn n -ke a -na
a, ka-a ab- ye nyn wl m -lue -lue le n -ke a ke l -k le a ke
*Izrayla c -bue y sn - zigle -tu. Le ny -y tayia bhlegbo -ke -kp
yiti, - siea -glgbawnyia ny, lota nynuu o, -tta o, lot -ke yreet o,
-bho -tbh l -n -ke ny -n kpi an d, -zg -Lag- ye lruli- n m, -nm-
yrili, ye l -y -tbh kpi -zi, le ke bho si, tinzg- sea tiinam bhle,
ke ye. Ny -y ma-a n km m nynbhlemklgb, le nya wla wa -dadudu-u ye-e
bho -Lag yigbeyi bhubhuny du -m. Le, ny -yma ka-a bhubhuny, bho
-Lag troli, wa -dadudu ke bho yigbeyi nynbhlemklgb du.
-Kpaalbhzem
*Zezii poa wlu mn ti a, po-o yi -lue bho lbhnm kpi le na: L -ke
-Lag nya -kk gg yiti, nn ka-a: -Kpaayowli -lue da-oo zwnyi, ye
lbhnm tibnam mu, n ke -lolol zti bhs.
Matiee : 36 Matiee : ye a, -ke n bhagao z -lue z mni kpi. Wlu bh m
le ye le lbh yi kpa. -Drumayrvlaan m -ka mu bho lbhtibma lrugbnam,
ny -lr -ne-e bho, n se l nnam -n. na: A mu a ke le an -kpaa m lbh n
le n ke am -ka -zgka ple, le n ye mu. Yr nynia duu m -kpaayowli mn
da-ao ye -kaa n -lr. Le jiazyrklagba m n-o -kaa -lr. Jiazyr mua
yititepo m, ka- a no -lr, ye gbmbhm -y. dede n- ti: Leed a -see lbh
n le glu-u gw? Le n na: Ny -see -am lbh nya d moo. Le na: A mu le
an -kpaa m a ke lbh n.
Jiazyra -gbt -c bho, -kpaayowli mn la-a bgyiboyi - plea ny- na lbh,
na: La lbhzem le -n ke ple. Ny- bh gb m, nyaa n m, le, -y nyaaa
bho, -n ke kpi yi-gw -n. Jiazyr tepoa yiti, ny- yia ye-e wa z -lue
m mni. Ny -y yia lbh m see yea ny mn li, b na n- ye ko-o yidiemni
ye -m. n mua le -gb m, -ka -lue mn ka-a n yeo -lr. Bho mni mna
kpnnam ny- -gw glu kpa-a -kpaayowli d yi, na: - A-b saa yrwn m,
leed -a -ke ny- yia traam bh mni ma? Le -kpaayowli ye -kaa wa -lue
yil: n bha, n -see -nm yrabha li - po. -n ka lbh yi kpa, mni -aa
bhuo wn yi, nn n