Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
.Ks;h.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
miajk fY%aKsh
uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=jcd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u'
ii
m<uqjk uqøKh - 2001
fojk uqøKh - 2002
ixfYdaê; m<uqjk uqøKh - 2009
ysñlï weúßKs'
cd;sl wOHdmk wdh;kh
iii
wOHlaI ckrd,af.a mKsjqvh
m%d:ñl mdi,a wjêh <ud ixj¾Okfha b;du;a ;SrKd;aul wjêhls' wkd.;fhaid¾:l mqrjeishl= jYfhka l%shd lsÍug wjYH Yla;s rdYshla f.dv kef.kafka;ayev .efikafka;a fuu ld, mßÉfþoh ;=< § h' ta i|yd <uhskaf.a j¾Okhgys;lr tfia u tajdg wkqn, fokakd jQ mßirhla ks¾udKh lsÍu wjYH fõ' fuys§ <uhskag ;ud wjg mßirh iu`. ksrka;rfhka .eà w;aoelSï ,nd .ekSug ;al%shdldÍ f,i mßirh iu`. iïnkaO ùug ;a m%S;sh yd i;=g w;aú£ug ;a ;ud lrkjev ;=<ska id¾:l;ajh N=la;s ú£ug ;a fouõmshka f.a yd .=rejreka f.a wdorh ydms<s.ekSu ,eîug ;a bv m%ia;d ie,ish hq;= h' tjeks wjia:d <uhdf.a ixj¾OkhWmßu uÜgulska isÿ lsÍug wkqn, fokakla fjhs'
m%d:ñl fY%aKs i|yd úIhud,d iy .=re ud¾f.damfoaY ix.%y ms<sfh, lsÍfï §by; olajk ,o lreKq oeä f,i ie,ls,a,g f.k we;' tu .=re ud¾f.damfoaYix.%y mdi,aj, l%shd;aul lsÍfï § o tu lreKq biau;= jk wdldrhg bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sh ixúOdkh lr .ekSug .=rejreka úiska wjOdkh fhduq l< hq;=h' tfia u fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%y .=re uy;au uy;aókag ;u mka;s ldurj,bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sh ixúOdkh lr .ekSu i|yd lrk u. fmkaùula muKlanj o wjOdrKh lrkq leue;af;ñ' tys we;=<;a lreKq ie,ls,a,g f.k ;udf.am%foaYhg .e<fmk wdldrhg ;udf.a u bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,shla f.dv k.d.eksug .=rejreka Wkkaÿ úh hq;= h' ks¾udKd;aul f,i mka;s ldur lghq;= f.dvk.d .ekSug fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh m%fhdackhg .; hq;= h'
fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh wOHdmk lafIa;%fha isák fndfyda msßil f.aodhl;ajfhka iïmdokh lrk ,oaols' Tjqka ish¨ u fokdg;a fuu ld¾hh fjkqfjkauQ,sl;ajh f.k l%shd l< uq,a <udúh ixj¾Ok iy m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=fõish¨ u ks,OdÍ uy;au uy;aókag ;a uf.a lD;{;dj ysñ fõ'
fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh uqøKh lsÍu Wfoid uq,H wkq.%yh oelaùufjkqfjka hqksfi*a wdh;khg uf.a úfYaI ia;=;sh msßkuñ'
uydpd¾h ,d,a fmf¾rdwOHlaI ckrd,acd;sl wOHdmk wdh;kh
iv
fmrjok
kj wOHdmk m%;sixialrK yd m%;sjHQylrK jevigyk hgf;a bosßm;a lr
we;s miajk fY%aKsfha .Ks;h úIh ks¾foaYhg wkql+, j cd;sl wOHdmk wdh;kfha
m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh iïmdokh lr
we;' m%d:ñl .Ks;h bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,shg wod< ie,iqï.; fi,a,ï"
úfkdaockl jev" l%ufhka wvq ù we;s w;r l%shdldrlï iy wiqka.; jev i|yd
jeä wjOdkhla fhduq ù we;' Y%S ,xldfõ mdi,aj, m%d:ñl .Ks;h bf.kqï-
b.ekaùï l%shdj,sfha .=Kd;aul j¾Okhla we;s lsÍug fuu .=re ud¾f.damfoaY
ix.%yh fnfyúka odhl jk nj fkdwkqudkh'
wdOqksl .=rejrekag .Ks;h bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sh ms<sn| j fyd| u.
fmkaùula lsÍug;a" m<mqreÿ .=rejrekag Tjqkaf.a b.ekaùï l=i,;d ;j ÿrg;a
j¾Okh lr .eksug;a fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh Wojq lr .; yels h' fuys
we;=<;a úfkdaockl jev yd l%shdldrlï wdo¾Yhg f.k ;u mka;sfha orejkag
iy mdi,a mßirhg .e<fmk kj ks¾udK we;s lsÍu ;=<ska .Ks;h bf.kqu
orejkag m%ikak w;aoelSula njg m;a lsÍug .=rejreka hqyqiq¿ jkq we;ehs
n,dfmdfrd;a;= fjuq'
tfuka u" m%d:ñl orejkaf.a .Ks; ksmqK;d ixj¾Okh lr iEu orejl= u
mdfya ;=kajk m%Odk wjêhg wod< .Ks;h ms<sn| w;HjYH bf.kqï ksmqK;dj,
m%ùKhka njg m;a lsÍug fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh ksis mßos mßyrKh lrk
fuka b,a,d isáuq'
fujeks úia;rd;aul .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh iïmdokh lsÍu iïnkaOfhka
úfYaI Wmfoia imhd foñka u. fmka jQ cd;sl wOHdmk wdh;kfha wOHlaI ckrd,a
uydpd¾h ,d,a fmf¾rd uy;dg wmf.a úfYaI ia;+;sh ysñ fõ'
;j o" fuu fmd; ilia lsÍfï oS úfYaI mßY%uhlska hq;= j lghq;= l< cd;sl
wOHdmk wdh;kfha m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka" ixialrK
uKav,h" w;ayod ne,Sïj,g odhl jq ish¨ u m%d:ñl .=rejreka" .=re WmfoaYljreka"
úÿy,am;sjreka iy wOHdmk ks,OdÍka lD;{;d mQ¾jl j isysm;a lruq'
fuu .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh ;j ÿrg;a oshqKq lsÍug ;=vq fok woyia yd
fhdackd fjf;d;a tajd wm fj; tjk fuka ldreKsl j b,a,d isáuq'
wdpd¾h iqrksu, f,alïf.a úu,a ishU,df.dv
wOHlaI iyldr wOHlaI ckrd,a
^uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk& ^NdId" udkj Ydia;% iy iudc úoHd&
v
WmfoaYkh
uypd¾h ,d,a fmf¾rd
wOHlaI ckrd,a - cd;sl wOHdmk wdh;kh
úu,a ishU,df.dv
iyldr wOHlaI ckrd,a - NdId" udkj Ydia;% yd iudc úoHd mSGh
wOHlaIKh
wdpd¾h iqrksu, f,alïf.a
wOHlaI - uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk
ixialrKh yd iïnkaëlrKh
fla' rxð;a m;auisß
m%Odk jHdmD;s ks,OdÍ - uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïk;=j
úIhud,d lñgqj
fla' rxð;a m;auisß - m%Odk jHdmD;s ks,OdÍ
tï'tka' pkaok m%kdkaÿ - jHdmD;s ks,OdÍ
wd¾'tï' l=uqÿu,s o is,ajd - jHdmD;s ks,OdÍ
ù'tka'tia' Wohikaosrka - jHdmD;s ks,OdÍ
tka' uqyqka;katka' uqyqka;katka' uqyqka;katka' uqyqka;katka' uqyqka;ka ----- iyldr jHdmD;s ks,OdrS
NdId ixialrKh
tï'wd¾'ví,sõ uoaÿu - m%Odk jHdmD;s ks,OdÍ
iqis,a isßfiak - jHdmD;s ks,OdÍ
whs'Ô'tia' fm%au;s,l - jHdmD;s ks,OdÍ
mß.Kl joka ieliqu
fudksld úfÊfldaka - h;=re f,aÅld
mß.Kl ieliqu
ldka;s talkdhl - ld¾ñl iyldr
msgljrh ks¾udKh
ù'tka'tia' Wohikaosrka - jHdmD;s ks,OdÍ
w;ayod ne,Sfï odhl;ajh
hQ'ta'fÊ'fla' Wvfj, wdrÉÑ - rdclSh úoHd,h" fudKrd.,
wd¾'tï't,a' chka; - ckdêm;s úoHd,h" wU.iafodaj" je,suv
tia'tï'ã'B' YHdu,S ch;s,l - udhdÿkak úoHd,h" yxje,a,
Ô'mS'ta'Ô' m;srK - iqNdr;S uydud;H úoHd,h" óf.dv
fla' úYajkdoka - ,lS,kaâ fou< úoHd,h" Wvmqiaie,a,dj
vi
ye|skaùu
.Ks; oekqu yd l=i,;d Ôú;fha tÈfkod lghq;= yd iïnkaO úúO wjia:dj, § ks;r
Ndú; lsÍug isÿfõ. tu ksid .Ks; ixl,am yd uq,O¾u ms<sn| ukd wjfndaOhla iy
.Ks; l¾u ms<sn| l=i,;djla ;sîu j;auka iudcfha Ôj;a ùu i|yd mqoa.,hl=g w;HjYH
lafIa;% njg m;a j we;' .Kkh lsÍu, uekSu, ixLHduh f;dr;=re ixúOdkh yd
úYaf,aIKh lsÍu, ksudkh, .eg¨j,g úi÷ï fiùu, ;¾ldkql+, j is;Sug yqre ùu iy
;SrKj,g t<öu tn÷ wjia:dj,g ksoiqka lsysmhla fõ. fï ksid mdi,a úIhud,dfõ
.Ks;h úIhhg b;d jeo.;a ;ekla ysñ fõ.
oekaùï, mqj;am;a, .=jkaúÿ,s yd rEmjdyskS jeks ikaksfõok udOH Tiafia ixLHd, j.= iy
m%ia;dr u.ska bÈßm;a jk f;dr;=re ksis whqßka wjfndaO lr .ekSug yels ùu i|yd o
.Ks; ksmqK;d j¾Okh ù ;sîu wjYH fõ.
tÈfkod Ôú;hg, jev f,dalhg yd ;j ÿrg;a bf.kSug wjYH oekqu, l=i,;d yd
idrO¾u w;am;a lr .ekSug iqÿiq mokula m%d:ñl mdi,a wjêh ;=< we;s l< hq;= h. fïi|yd wjYH .Ks; ksmqK;d .Ks;h úIh ;=<ska muKla fkdj mßirh wdY%s; ls%hdldrlï
úIh u.ska o ;j ÿrg;a j¾Okh flf¾.
m%d:ñl wOHdmk wjêh i|yd ksmqK;d
.Ks;h úIh bf.k .kakd orejl= ;=< m%d:ñl mdi,a wjêh wjidkfha my; i|ykaksmqK;d j¾Okh ùu wfmalaIs; h.
• m%shckl yd <eÈ úIhhla f,i .Ks;h úIh flfrys iqnjd§ wdl,am iys; jlghq;= lrhs.
• ks¾udKYS,S yd nqoaê m%fndaOk wjia:d u.ska úkaokh ,nhs.
• tÈfkod ld¾hj,g wjYH flfrk o< w.hka, ksudkhka yd ksrjoH ñkqï ,nd.kshs.
• .Ks; ixl,am, uq,O¾u yd .Ks; l¾u Ndú; lr tÈfkod Ôú;fha yuq jk .eg¨úi|hs.
• ikaksfõokfha § jdÑl, ,sÅ; yd rEmsl l%u Ndú; lrhs.
• ufkdaufhka ir, .eg¨ úi|hs.
• oaúudk yev;,, ;%sudk jia;= yd tajdfha .=K y÷kdf.k Ndú; lrhs.
• iajdëk, kuH ukilska yd wd;au úYajdifhka hq;= j meyeÈ,s f,i yd ;¾ldkql+,j is;Sfï yelshd j¾Okh lr .kshs.
• .Ks;h úIh bf.kqu u.ska ,nk oekqu, l=i,;d yd wdl,am fjk;a úIhhkabf.kSug Wmfhda.S lr .kshs.
• ;j ÿrg;a .Ks;h bf.kSu i|yd wjYH jk moku ,nhs.
vii
miajk fY%aKsh i|yd wfmalaIs; ksmqK;d
• 100 000 f;la ixLHdxl lshjhs¦ ,shhs¦ mámdá.; lrhs.
• iïu; l%uh wkqj 1 000g jeä ixLHdxl ,shhs.
• fmdÿ wka;rh 8 f;la jQ ixLHd rgd f.dvk.hs.
• .=Kdldrh 2 isg 5 f;la jQ ixLHd rgd f.dvk.hs.
• foflka mx.= y;frka mx.= iy oyfhka mx.= Nd. f,i olajhs.
• oyfhka mx.= f,ig oYu ixLHd y÷kdf.k Ndú; lrhs.
• i isg xx f;la frdau ixLHdxl Ndú; lrhs.
• b,lalï y;r f;la jQ ixLHd ;=kla tl;= lrhs.
• b,lalï ;=k f;la jQ ixLHd myla tl;= lrhs.
• 9 999g fkdjeä ixLHdjlska ;j;a ixLHdjla wvq lrhs.
• b,lalï fofla ixLHdjla 2 isg 10 f;la jQ ixLHdjlska .=K lrhs.
• b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHdjla 2 isg 9 f;la jQ ixLHdjlska fnohs.
• ógr fyda fikaáógrj,ska È. ksudkh lrhs¦ uek ;yjqre lr .kshs.
• lsf,daógrh iy ógrh w;r iïnkaO;dj y÷kdf.k .eg¨ úi|hs.
• lsf,da.a?ïj,ska nr ksudkh lrhs¦ uek ;yjqre lr .kshs.
• lsf,da.a?ï yd .a?ï iïnkaO .eg¨ úi|hs.
• ,Sgr fyda ñ,s,Sgrj,ska øj m%udK ksudkh lrhs¦ uek ;yjqre lrhs.
• ,Sgr fyda ñ,s,Sgr iïnkaO .Kkh lsÍï lrhs.
• meh 24 Trf,daiqfjka fõ,dj m%ldY lrhs.
• meh yd ñks;a;= we;=<;a ld,h ms<sn| .Kkh lsÍï lrhs.
• j¾. fikaáógr fldgqj,ska j¾.M,h uek m%ldY lrhs.
• remsh,a 1 000 f;la uqo,a .kqfokq yd .Kkh lsÍï lrhs.
• isria ;, iy ;sria ;, fjka lr olajhs.
• oaúudk yev m;frdï& weiqfrka ;%sudk cHdñ;sl jia;= f.dvk.hs.
• iDcqfldaKh w¢hs¦ iDcqfldaKhg jvd l=vd yd úYd, fldaK y÷kdf.k olajhs.
• m%dfhda.sl wjYH;d i|yd wg ÈYd Ndú; lrhs.
• ir, mßudK rEm w¢hs¦ iuñ;sl rEm ks¾udKh lrhs.
• oDIaá mßl,amkh ms<sn| w;aoelSï l%shdfõ fhdojhs.
• o;a; /ia lr ;Sr m%ia;dr u.ska ksrEmKh lrhs.
• ld, igyka yd m%ia;dr lshjhs.
viii
.Ks;h - úIh ks¾foaYh
.Ks;h úIhud,dfõ iEu lafIa;%hla ;=< u .eg¨ úi£fï iy ufkdauh .Kkh lsÍfïl=i,;d ixj¾Okh lsÍug wfmalaId flf¾.
1.0 ixLHd1.1 ixLHd ixl,am
• 10 000 f;la ixLHdj, ia:dkSh w.h m%ldY lrhs.• 1-100 000 f;la ixLHd iy ixLHd kdu lshjhs iy ,shhs.• 10 000 isg 100 000 f;la oi oyfika oi oyi ixLHd kdu lshjhs.• 1 isg 9 999 f;la ixLHd mámdá.; lrhs.• úYd, ixLHd ,sùfï iïu; l%uh Ndú; lrhs.
1.2 ixLHd rgd• fmdÿ wka;rh 6 isg 8 f;la jQ ixLHd rgd f.dvk.hs.• 2" 3" 4 iy 5 ys .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvk.hs.
1.3 Nd.• foflka mx.= y;frka mx.= iy oyfhka mx.=j,g wod< Nd. y÷kdf.k
olajhs.
1.4 oYu• oyfhka mx.= f,ig oYu y÷kdf.k Ndú; lrhs.
1.5 frdau ixLHdxl• i isg xx f;la ixLHdxl y÷kdf.k Ndú; lrhs.
2.0 .Ks; l¾u 2.1 tl;= lsÍu
• b,lalï y;r f;la jQ ixLHd folla fyda ;=kla we;=<;a tl;= lsÍfï.eg¨ úi|hs.
• b,lalï ;=; f;la jQ ixLHd myla we;=<;a tl;= lsÍfï .eg¨ úi|hs.
2.2 wvq lsÍu• 9 999g fkdjeä ixLHdjlska ;j;a ixLHdjla wvq lsÍfï .eg¨ úi|hs.
2.3 .=K lsÍu• 7ys iy 9ys .=Kk j.= y÷kdf.k Ndú; lrhs.• b,lalï foflys ixLHd 7ka iy 9ka .=K lsÍfï .eg¨ úi|hs.• 2 isg 10 f;la .=Kk j.= Ndú; lr .eg¨ úi|hs.• b,lalï fofla ixLHd 2 isg 10 f;la ixLHdjlska .=K lsÍfï .eg¨
úi|hs.
ix
2.4 fn§u• b,lalï fofla fyda ;=fka fyda ixLHd 2" 3" 4 yd 5ka fn§fï
.eg¨ úi|hs.• b,lalï fofla fyda ;=fka fyda ixLHd 6" 7" 8 iy 9ka fn§fï .eg¨
úi|hs.
3.0 ñkqï 3.1 È.
• ógrh iy fikaáógr Ndú;fhka È. ukshs.• úYd, ÿrla uksk tallhla f,i lsf,daógrh iy tys iïu; ixfla;
y÷kdf.k Ndú; lrhs.• lsf,daógrh yd ógrh w;r iïnkaO;dj y÷kdf.k .eg¨ úi|hs.• ógr fyda fikaáógrj,ska È. ksudkh lrhs.• ógr yd fikaáógr wka;¾.; tl;= lsÍfï, wvq lsÍfï, .=K lsÍfï yd
fn§fï .eg¨ úi|hs.
3.2 nr• lsf,da.a?ï Wmfhda.S lr .ksñka jia;=j, nr ksudkh lrhs¦ uek ii|hs.• lsf,da.a?ï yd .a?ï wka;¾.; tl;= lsÍfï yd wvq lsÍfï .eg¨ úi|hs.• lsf,da.a?ï yd .a?ï wka;¾.; ir, .=K lsÍfï .eg¨ úi|hs.
^tall mßj¾;k rys;&• lsf,da.a?ï yd .a?ï wka;¾.; fn§fï .eg¨ úi|hs.
^tall mßj¾;k rys;&
3.3 mßudj yd Odß;dj• ,Sgr fyda ñ,s,Sgr Wmfhda.s lr .ksñka øj m%udK ksudkh lrhs¦ uek
;yjqre lrhs.• ,Sgrj,ska yd ñ,s,Sgrj,ska fokq ,nk øj m%udK wdY%s; j ir, .Kkh
lsÍï lrhs.
3.4 ld,h • fmrjre yd miajre Ndú;fhka fõ,dj lshhs’
• mehj,ska yd ñks;a;=j,ska .; jQ ld,h m%ldY lrhs.• 24 meh T¾f,daiqfjka fõ,dj lshhs.• meh yd ñks;a;= we;=<;a ld,h ms<sn| .Kkh lsÍï lrhs.
3.5 j¾.M,h• wNsu; tall Wmfhda.S lr .ksñka j¾.M,h uek jd¾;d lrhs.• j¾. fikaáógr fldgq Ndú; lrñka j¾.M,h uek jd¾;d lrhs.
4.0 uqo,a 4.1 uqo,a yd .kqfokq
• tl;= lsÍu, wvq lsÍu, .=K lsÍu, fn§u wka;¾.; j uqo,a wdY%s; ir,.Kkh lsÍï lrhs.
• ì,am;a idod .kqfokq lsÍï lrhs.
x
5.0 yev yd wjldYh 5.1 >k yd iu;, yev
• >k yd cHdñ;sl yevj, uQ,sl ,laIK y÷kdf.k m%ldY lrhs.• ;sria ;, yd isria ;, fjka lr olajhs.• ;%sudk cHdñ;sl jia;=ka f.dv ke`.Sug fhdod .; yels oaúudk yev
^m;frdï& ks¾udKh lrhs.• m;frdï weiqfrka ;%sudK cHdñ;sl jia;= f.dvk`.hs.
5.2 fldaK• iDcqfldaK w¢hs.• iDcqfldaKj,g jvd l=vd yd úYd, fldaK fjka lr olajhs.
5.3 ÈYd• wg ÈYd y÷kdf.k ksrEmKh lrhs.• ir, mßudK rEm w¢hs.
5.4 wjldYh ms<sn| yelshd• wjldYSh rgd f.dvk.hs.• iuñ;sl rEm ks¾udKh lrhs.• oDIaá mßl,amk l%shdfõ fhfohs.
6.0 o;a; yeisrùu• o;a; /ia lr ;Sr m%ia;dr u.ska ksrEmKh lrhs.• ld, igyka yd m%ia;dr ;¾ldkaú; j lshjhs.
xi
bf.kqï b.ekaùï l%fudamdh
;=kajk yd y;rjk fY%aKsj, orejka i|yd ie,iqï.; fi,a,ï, l%shdldrlï iy wiqka.;
jev hk f;jeoEreï l%fudamdhkaj,g iudk wjOdkh ,efnk mßÈ o, miajk fY%aKsfha
orejka i|yd l%shdldrlï iy wiqka.; jevj,g jeä wjOdkhla ,efnk mßÈ o bf.kqï
wjia:d ixúOdkh lsÍu wfmalaId flf¾. ta ta .Ks; ixl,am idOkh i|yd jvd;a
fhda.H iy isiqkaf.a mßirhg ióm øjH Ndú;h u.ska .Ks;h bf.kqu flfrys we,au
yd fm<Uùu orejka ;=< we;s lsÍu .=rejrhd i;= j.lSuls.
orejkg fhduq lrkq ,nk ie,iqï.; fi,a,ï iy l%shdldrlï Tjqkaf.a Ñka;k yd
;¾lk Yla;Ska o nqoaêh o j¾Okh flfrk tajd úh yels h. tfuka u úIh bf.kSfï
ld,fhka ndysr j o fï i|yd wjia:d ,nd §u jeo.;a h.
orejka fujka l%shdldrlïj, fh§fuka, <Õd lr .kq we;ehs n,dfmdfrd;a;= úh yels
jdis /ils. bka iuyrla fufia h.
• l%shdldrlï id¾:l j lsÍug iu;a ùu ksid wd;au úYajdih j¾Okh jkq we;.• ;j ÿrg;a l%shdldrlïj, ksr;ùug fm<Uùula we;s flfrkq we;.• iajhx fm<Uùu iy wd;au úYajdih we;s j l%shdldrlïj, fh§u u.ska w;audNsudkh
j¾Okh jkq we;.
l%shdldrlï ;=<ska wkdjrKh lr .kq ,nk lreKq ms<sn| isiq-isiq idlÉPd yd .=re-isiq
idlÉPd lsÍug bv ie,iSfuka orejka ;=< ks.uk ms<sn| ksrjoH;dj yd wd;au úYajdih
j¾Okh jkq we;.
isiqka l%shdldrlïj, fh§fuka ,nd .kakd .Ks; ksmqK;d wiqka.; jev ;=<ska ;j
ÿrg;a ;yjqre l< hq;= fõ. fï i|yd fm< fmd;a Wojq jkq we;' ;j o .=rejrhd úiska
ks¾udKh lrkq ,nk wNHdij,g o isiqka fhduq lsÍu jvd;a WÑ;h.
mdi,a m%;sm;a;s yd jevigyka
mdi,a ld, iSudj ;=< .Ks;h úIh bf.kSu fm< fmd;g yd mka;s ldurhg muKla
iSud fkdl< hq;= h. my< mka;sj, isg u úIh ms<sn| <eÈhdjla orejka ;=< we;s lsÍu
jeo.;a h. nqoaê m%fndaOk wjia:d ;=<ska úkaokhla ,eîug i,iajd .Ks;h m%shckl
úIhhla njg m;a lr,Su iEu .=rejrhl=f.a u hq;=lu fjhs. .Ks;fhys we;s ixialD;sl
w.hka isiqka ;=< j¾Okh jk mßÈ úIhiu.dó jevigyka iy mdi,a jevigyka
ixúOdkh lsÍu o jeo.;ah.
.Ks;hg wod< oekqu-ñkqu ;r. jeks ;r. ixúOdkh lsÍu yd meje;aùu, .Ks;d.dr,
.Ks; m%o¾Yk yd .Ks; jHdmD;s mj;ajd f.k hdu yd fufyhùu fï hgf;a l< yels
úIhiu.dó jev lsysmhls. úIhiu.dó jevigyka i|yd .=re fo.=re fomd¾Yjfha iy
isiqkaf.a iyfhda.h ,nd .ekSug;a ta i|yd úÿy,am;sjrhdf.a mqfrda.dó;ajh ,nd .ekSug
lghq;= lsÍu b;d jeo.;a h.
xii
;lafiare lsÍu
.Ks;h úIh yodrk l=vd orejl=f.a .Ks; ixl,am yd l=i,;d j¾Okh ms<sn| j
ksrka;rfhka fidhd ne,Su b;d u wjYH h. fujeks fidhd ne,Sïj,ska /ia lrk
f;dr;=re u.ska orejdf.a m%.;sh ms<sn| j wjfndaOhla ,eîu fuka u orejdg .Ks;h
bf.kSfï § u;= jk .eg¨ iy ÿIalr;d ms<sn| j o wjfndaOhla .=rejrhdg ,nd .;
yels h.
fuu jhia iSudfõ miq jk orejl= ms<sn| f;dr;=re /ia lsÍfï § m%Odk ;ekla ysñ úh
hq;af;a orejd idudkH wkaoug bf.kSfï fh§ isák wjia:djkays § mQ¾j ie,eiaulska
f;drj lrkq ,nk wúêu;a ;lafiare lsÍïj,g h. jefvys fh§ isák isiqka ksÍlaIKh
lsÍï, jdÑl m%Yak lsÍï, isiqkag ijka §ï ta i|yd WÑ; l%u lsysmhls. fuu l%u u.ska
isiqka ;ks ;ks j fuka u lKavdhula f,i .Ks;h bf.kSfï fh§ isák wjia:djkays
§ o m%.;sh ms<sn| f;dr;=re /ia l< yels h. fufia /ia lr .kakd f;dr;=re l%uj;a j
igyka lr .ekSu o b;d jeo.;a h. fï i|yd .=re w;afmdf;ys fhdackd lr we;s
f;dr;=re jd¾;d lsÍfï m;%sld wdlD;s fhdod .; yels h.
úêu;a ;lafiare lsÍï i|yd ilia lrkq ,nk ;lafiare WmlrK .=rejrhd úiska u
ilia lsÍu b;d jeo.;a h.
xiii
bf.kqï-b.ekaùï wkql%uh
m<uqjk fldgii;sh msgq wxlh
1' ixLHd wjfndaOh 012' úYd, ixLHd - frdau ixLHd 083' tl;= lsÍu 144' wvq lsÍu 205' .=K lsÍu - 1 276' os. yd ÿr - 1 327' mqKÍlaIK wNHdi8' fnoSu - 1 389' >k jia;=" yev yd fldaK 4310' ld,h - 1 4911' nr - 1 5412' ixLHd rgd - 1 5913' mqKÍlaIK wNHdi
fojk fldgi14' .=K lsÍu - 2 6515' fnoSu - 2 7016' o;a; yeisrùu - 1 7417' uqo,a - 1 7918' j¾.M,h 8619' mqKÍlaIK wNHdi20' Nd. 9221' ld,h - 2 9822' mßudj yd Odß;dj - 1 10223' >kjia;= yd yev;, 10724' osYd 11425' mqKÍlaIK wNHdi26' mqKÍlaIK wNHdi
;=kajk fldgi27' 10 ka .=K lsÍu yd fnoSu 11828' mßudj yd Odß;dj - 2 12229' os. yd ÿr - 2 12730' ixLHd rgd - 2 13431' mqKÍlaIK wNHdi32' uqo,a - 2 13733' oYu 14034' nr - 2 14335' o;a; yeisrùu - 2 14736' ie,iqï yd mßudK rEm 15037' iuñ;sh yd rgd 15538' mqKÍlaIK wNHdi39' mqKÍlaIK wNHdi
.Ks;h miajk fY%aKsh
1 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj
³ia:dkSh w.h ³tl ia:dkh
³oyh ia:dkh ³ishh ia:dkh
³tfla tajd ³oyfha tajd
³ishfha tajd ³b,lalï
³ixLHdxl ³oyi ia:dkh
iïm;a
³lvodis yd mekai,a
³ 0 isg 9 f;la ixLHdm;a ^fïjdhska
tla lKavdhulg ldâm;a 4 ne.ska§ug wjYH mßÈ ldâm;a lÜg,lsysmhla&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
b,lalï 3 f;la jQ ixLHdjla YsIHhkaglshkak' tla tla ixLHdfõ Tn mjikb,lalfuka oelafjk w.h .ekúuikak'
WodyrK (
57 ixLHdfõ 5 b,lalfuka oelafjkw.h lSh o@7 b,lalfuka oelafjkw.h lSh o@
849 ixLHdfõ 4 b,lalfuka oelafjkw.h lSh o@8 b,lalfuka oelafjkw.h lSh o@9 b,lalfuka oelafjkw.h lSh o@
ixLHdjl b,lalï msysgk ia:dkhwkqj w.h ,efnk wdldrh my; mßÈ;j ÿrg;a ;yjqre lrjkak'
WodyrK ( b,lalï ;=kl ixLHdfjystl u b,lalu úúOia:dkj, msysàu'894 90984 900849 9
tl ia:dkh b,lalu 8 948oyh ia:dkfha b,lalu 8 984ishh ia:dkfha b,lalu 8 894
b,lalï y;f¾ ixLHdjla l`M,E,af,a,shkak'
WodyrK ( 3 457 ys 3 yd 4 w;r bvb;=re lr ,sùug u;l ;nd.kak'3 457
fuu ixLHdj lshùug YsIHhka fhduqlrkak'3 4 5 7 ;=kaoyia ydrish mkia y;
oyi ia:dkfha 3 b,lalu we;s nj;aw.h ;=ka oyi nj;a ishh ia:dkfha 4b,lalu we;s nj;a w.h ydrish nj;aoyh ia:dkfha 5 b,lalu we;s nj;aw.h mky nj;a tl ia:dkfha 7b,lalu we;s nj;a w.h y; nj;ameyeÈ,s lrkak
3 457 iE§ we;af;a3 000 + 400 + 50 + 7 nj o YsIHhkagu;la lr fokak'
ksmqK;dj( b,lalï y;r f;la ixLHd wjfndaOh ,ndtu ixLHd mámdá.; lrhs'
ixLHd wjfndaOh i;sh1
ksmqK;d uÜgu( b,lalï 4 f;la ixLHdj, ia:dkSh w.h m%ldY lrhs'
mdvu 1
³i
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 2
b,lalï y;f¾ fjk;a ixLHdjlal`M,E,af,a ,shkak'WodyrK
9 0828 b,lalu fmkajd tu b,lalu msysáia:dkh úuikak'8 b,lalfuka oelafjk w.húuikak'fï wdldrhg 0 msysá ia:dkh ishhia:dkh nj;a oelafjk w.h 0 nj;ameyeÈ,s lrkak'9 082 ixLHdfõ tla tla b,lalfukaoelafjk w.h my; wdldrhg úia;rlrkak'9 b,lalfuka oelafjk w.h
9 × 1000 } 9 0000 b,lalfuka oelafjk w.h
0 × 100 } 08 b,lalfuka oelafjk w.h
8 × 10 } 802 b,lalfuka oelafjk w.h
2 × 1 } 2
9 082 } 9 000 + 0 + 80 + 2
ixLHdjl b,lalïj, msysàu fjkiajk úg tys w.h fjkia jk nj meyeÈ,slrkak
9802 } 9000 + 800 + 0 + 29082 } 9000 + 0 + 80 + 28290 } 8000 + 200 + 90 + 0982 } 900 + 80 + 2
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhïlrkak'
lKavdhï kdhlhl= m;a lr .ekSuglshkak'
tla tla lKavdhug 1 isg 9 f;la jQixLHdm;aj,ska wyUq f,i f;dard .;am;%sld 4 ne.ska fokak'
lKavdhï kdhlhdg ;u m;%sldjfïih u; ;nd B<`. m;%sldj;eîug ;j YsIHhl= kï lsÍuglshkak m;%sldj ;nk YsIHhd B<`.
m;%sldj ;nk YsIHhd kï l<hq;= h'
fuf,i b,lalï y;f¾ ixLHdjlaiE§ug YsIHhka fhduq lrkak' tuixLHdj lshjkak'WodyrK ( 5 3 8 1
mkaoyia ;=kaish wiqtlhstla tla b,lalfuka oelafjk w.hidlÉPd lr ixLHdj wNHdi fmdf;a,shd .; hq;= nj meyeÈ,s lrkak'
m;%sldj, msysàu fjkia lr fjk;aixLHdjla iE§ug iEu YsIHhl=g uwjia:djla ,nd .; hq;= nj meyeÈ,s
lrkak'
tla tla wjia:dfõ § iEfok ixLHdjby; mßÈ lshúh hq;= nj;a tla tlab,lalfuka oelafjk w.h ,súh hq;=nj;a meyeÈ,s lrkak'
WodyrK (8 315 } 8000 + 300 + 10+ 53 518 } 3000 + 500 + 10 + 81 583 } 1000 + 500 + 80 + 31358 } 1000 + 300 + 50 + 85 831 } 5000 + 800 + 30 + 1
lKavdhï w;r ixLHdm;a udre lr.ksñka by; l%shdldrlu i|yd ;jÿrg;a fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
b,lalï y;rlska hq;a ixLHdjlal`M,E,af,a ,shkak'
tu ixLHdfõ ixLHd kduh wl=frkawNHdi fmd;aj, ,shd .ekSugYsIHhka fhduq lrkak'
tla tla b,lalu msysá ia:dkh iyw.h wNHdi fmdf;a ,shd .ekSugYsIHhska fhduq lrkak'
tu ixLHdfõ b,lalïj, msysàuudre lrñka iEfok ixLHd;aa tla tlab,lalu msysá ia:dkh;a tla tlab,lalfuka oelafjk w.h;a ,sùugfhduq lrkak'
98 02
8
5 3
1
.Ks;h miajk fY%aKsh
3 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj
³ia:dkSh w.h
³tfla ia:dkh
³oyh ia:dkh
³ishh ia:dkh
³tfla tajd
³oyfha tajd
³ishfha tajd
³b,lalï
³ixLHdxl
iïm;a
³lvodis yd mekai,a
³tla lKavdhulg y;r ne.ska
0 isg 9 f;la ixLHdm;a lÜg,
uqM mka;shg u y÷kajd §u
b,lalï fofla ixLHd lsysmhla bÈßm;alr tajdfha b,lalïj, ia:dkSh w.hms<sn| j YsIHhkaf.ka úuikak'
WodyrK (48ys oyh ia:dkfha msysá b,lalul=ula o@8 b,lalu msysá ia:dkh l=ula o@
ixLHd m;a ;=kla WodyrK ( 2 1 3 &bÈßm;a lr tu b,lalïj,ska iEÈh yelsúYd, u ixLHdj l=ula oehs úuikak'ishh ia:dkfha úYd, u b,lalu o oyhia:dkfha B<`. úYd, b,lalu ofh§fuka by< u w.h we;s ixLHdj,efnk nj YsIHhdg wjfndaO ù we;soehs n,kak'
2 1 3 b,lalïj,ska ,efnk l=vd uixLHdj lSh oehs B<`.g wikak'
b,lalï y;rlska ixLHd lsysmhla iEÈhyels h'
WodyrK ( 4 5 8
15 481" 1 548" 4 8515 841" 1 854" 4 1588 541" 1 584" 4 581
jeks ;j;a ixLHd iEÈh yels nj mjid;j ÿrg;a by; b,lalïj,ska ixLHdidod l`M,E,af,a ,sùug wjia:dj ,ndfokak'
úYd, u ixLHd iEfokafka b,lalïy;frka w.fhka jeä b,lalu oyiia:dkfha o B<Õ w.fha jeä b,laluishh ia:dkfha o B<Õ w.fha jeäb,lalu oyh ia:dkfha o we;s úg 8541&nj meyeÈ,s lrkak' fuys § úYd, uixLHdj f,i ,efnkafka 8541h'
úYd, u ixLHdj fiùu (
w.fhka jeäu b,lalu uq,g;a B<`.gw.fhka jeä b,lalu fojkqjg iyb;=re b,lalï foflka w.fhka jeäb,lalu ;=kajkqj iy wjidkfhaw.fhka wvqu b,lalu ,sùfuka úYd,u ixLHdj idod .; yels nj meyeÈ,slrkak
l=vd u ixLHdj fiùu (
w.fhka wvqu b,lalu uq,g;a fojkqjb;=re b,lalïj,ska w.fhka wvqub,lalu;a f;jkqj b;=re b,lalïfoflka wvq w.h we;s b,lalu;awjidkfha w.fhka jeäu b,lalu o,sùfuka ,efnk ixLHdj l=vduixLHdj fõ'
ksmqK;d uÜgu( ia:dkSh w.h yd ixLHdj, idfmalaI ;ru m%ldY lrhs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 4
WodyrK ( 21 8
9
úYd, u ixLHdj 9 821
l=vd u ixLHdj 1 289fujeks b,lalï y;r ne.ska § úYd,u iy l=vd u ixLHd y÷kd .ekSugwjia:dj fokak'
b,lalï y;rla bÈßm;a lr bÈßm;a jkYsIHhska ;=ka fokl=g ixLHd ;=klal`M,E,af,a ,sùug Wmfoia fokak tuixLHd ;=k úYd, u ixLHdfõ isg l=vdu ixLHdj olajd wkqms<sfj<ska ,sùugwjYH nj mjikak'
ia:dkSh w.h oekqu Ndú; lr ixLHdmámdá.; lsÍu meyeÈ,s lrkak'
l`M,E,af,a b,lalï y;f¾ ixLHd;=kla ,shkak'
WodyrK ( 3 424" 1 095" 8 762
YsIHhl=g meñK ksjerÈ j tu ixLHdlshjd úYd, ixLHdfõ isg l=vd ixLHdjf;la ms<sfj<ska kej; ,shk fukalshkak'
ta wkqj 8 762" 3 424" 1 095hkqfjka ,súh hq;= h'
tlska tlg fjkia b,lalï y;rlskaiEÿKq kEu ixLHd lsysmhl úYd, uixLHdj w.fhka jeäu b,lalu m<uqb,lalu oyi ia:dkfha b,lalu& iys;ixLHdj nj YsIHhkag u;la lr fokak'odfya tajd 8 odfya tajd 3g jvd jeä h'odfya tajd 3 odfya tajd 1g jvd jeä h'
my; i|yka whqßka ixLHd úysÿjd,shd jeä u yd wvq u ixLHd fmkaúhyels h'
8 762 8 000 + 700 + 60 + 23 424 3 000 + 400 + 20 + 41 095 1 000 + 0 + 90 + 5
YsIHhka lsysm fokl=g meñK úYd, uixLHdfõ isg l=vd ixLHdj f;lams<sfj<g ,sùu i|yd ;j;a kso¾YkrdYshla fokak'
oyi ia:dkfha tlu b,lalu we;sixLHd ;=kla bÈßm;a lr WodyrK ( 5234" 5 013" 5 675& leue;af;ka bÈßm;ajkakl=g meñK tajd úYd, ixLHdfõisg l=vd ixLHdj f;la ms<sfj<ska ,shkfuka lshkak'
tu ixLHd 5 675" 5 234 yd 5 013 hkqfjka,súh hq;= h' b,lalï y;f¾ ixLHdj,oyh ia:dkfha b,lalu tlu jQ úgúYd, u ixLHdj ishh ia:dkfha úYd,u b,lalu we;s ixLHdj hhs meyeÈ,slrkak'
fï wdldrhg u oyfha iy tfla ia:dkweiqßka o úYd, u ixLHdj fidhd .kakdwhqre meyeÈ,s lrkak'
WodyrK (oyh ia:dk weiqfrka
5 345" 5 368" 5 300tl ia:dk weiqfrka
5 345" 5 341" 5 340
lKavdhï l%shdldrlï
;=ka fokdf.a lKavdhïj,g mka;shixúOdkh lrkak'
tla tla lKavdhug 0 isg 9 f;laixLHd ,shQ ixLHdm;a lÜg, y;rlafokak'
,l=Kq yd ixLHd igyka lsÍu i|ydiEu YsIHhl= <`. u wNHdi fmd;lafyda lvodishla fyda ;sfí oehsn,kak'
l% Svdfjys fhfok wkaou iEuflkl=g u wjfndaO jk mßÈ my;i|yka lS%vdj lrkak'
tla tla ixLHd m;a f.dv fyd¢kal,jï lr uqKska w;g fïih u;;nkak'
m<uq f.dv oyfia tajdo" fojk f.dvishfha tajdo" ;=kajk f.dv oyfhatajdo" y;rjk f.dv tfla tajdo f,i.kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
5 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
tla tla YsIHhd tla f.dvlska ixLHdm; ne.ska f.k odfya tajd" ishfhatajd" oyfha tajd" tfla tajd" hkms<sfj<ska fïih u; ;nd ixLHdjlaf.dv ke`.Su wjYH nj lshkak'
f,dl= u ixLHdj ,enqfKa ldg o@B<`.g'''''''hkdÈ jYfhka l=vd uixLHdj olajd ixLHd ixikaokhlsÍug fhduq lrkak'
úYd, u ixLHdj we;s YsIHhdg,l+Kq 3la ,efnk w;r B<`. ixLHdjwe;s YsIHhdg ,l=Kq 2la l=vd uixLHdj we;s YsIHhdg ,l=Kq 1la o,efnk nj lshkak'
,l=Kq yd mámdá.; l< ixLHdigyka lr .ekSug Wmfoia fokak'
tla tla jdrh wjidkfha § ixLHdm;ah<s tu f.dvj,aj,g u oud tlatla f.dvj,a fjk fjk u l,jïlrkak'
tla tla jdrfha m%;sM,h igyka lr.ksñka YsIHfhda l%Svdj lrf.khdug Wkkaÿ lrkak'
jdr oyhla wjidkfha § TjqyqTjqkaf.a ,l=Kq tl;= lr ch.%dylhdljqreka oehs n,d .ekSug wjia:djfokak'
WodyrK( A, B yd C YsIHhska ;sfokdl%Svdfõ fhÿKq wdldrh my;mßÈ fõ'
m<uq jdrh(
A g ,enqKq ixLHdj 1340
B g ,enqKq ixLHdj 2471
C g ,enqKq ixLHdj 6592
fojk jdrh(
A g ,enqKq ixLHd 8588
B g ,enqKq ixLHd 6989
C g ,enqKq ixLHd 7300
my; wdldrfha j.=jl ,l=Kq igykal< yels h'
jdrh A f.a B f.a C f.a,l+Kq ,l+Kq ,l+Kq
m<uq jdrh 1 2 3
fojk jdrh 3 1 2
;=kajk jdrh
jdr lsysmhla l%Svdj lrf.k .sh miql%Svdfjka oskqfõ ljqreka oehs n,d.ekSu i|yd Tjqkaf.a ,l=Kq tl;=l sÍug lshkak' jeäu ,l=Kqm%udKhla ,enqKq YsIHhdg jeämqrjdr .Kkla f,dl= u ixLHdj ,eîwe;s nj;a" wvqu ,l=Kq ixLHdjla,enqKq YsIHhdg jeämqr jdr .Kklal=vd u ixLHdj ,eî we;s nj;awjfndaO lr .ekSug fhduq lrkak'
wdOdr yd wu;r jev
ksjerÈ j l%Svd lsÍug wjYH Wmfoia§ug tla tla lKavdhug hkak'
idokq ,nk ixLHd ksjerÈ j lshùuksÍlaIKh lrkak ixLHdixikaokh lsÍu ksjerÈ j lrkafkao hkak úuis,su;a jkak'
tla tla YsIHhd ixLHdj, ksjerÈmámdáh igyka lrkafka oehs ne,SugTjqkaf.a ,l+Kq m;% sld fidaÈislrkak'
hï YsIHhl=g ÿIalr;djla we;akï;j ÿrg;a l%Svdfõ fh§ug i,iajdjro y÷kdf.k ksjerÈ lr .ekSugWojq lrkak'
tla tla lKavdhu iEÿ ixLHdj,skaleu;s ixLHd f;dard f.k mámdá.;lsÍug fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 6
jdxud,dj
³b,lalï y;f¾ ixLHd yd ixLHd
kduWodyrK (
y;aoyia y; - 7 007
tlaoyia mkaish úis my - 1 525
kj oyia kjish wkqkjh - 9 999
iïm;a
³b,lalï y;f¾ ixLHd ,shq ldâm;a
^tla YsIHhdg tl ne.ska&
1984 1859
³ 18 59 198 4 349
ldâm;a lsysmhla
uqM mka;shg u y÷kajd §u (
ufkdauh .Ks;h i|yd my; wdldrfham%Yak iqodkï lr .kak'
ixLHd ldâm;a fmkajd Bg l=vdixLHdjla yd úYd, ixLHdjla úuikak'
WodyrK ( 18 59 198 4349
b,lalï y;f¾ ixLHd ldâm;a y;rlabÈßm;a lr thska l=vd u ixLHdj Bgjvd álla jeä ixLHdj iy Bg jvdálla jeä ixLHdj iy úYd, u ixLHdjmyiqfjka fidhd .ekSug my;WodyrK wdldrfha l%shd ud¾.hla úia;rlrkak'
WodyrK (4985 6793 7005 3989
l=vd ixLHdj 4985
4985 7005
l=vd ixLHdj 4985
4985 3989
l=vd u ixLHdj 3989
1& l=vdu ixLHdj } 3989b;=re ldâm;a ;=k kej; ms<sfj<goukak'
4985 6793 7005
l=vd ixLHdj 4985 7005
4985
2& B<`. l=vd ixLHdj } 4985
b;=re ixLHd fol ii|kak'
6793 7005
^3& B<`. l=vd ixLHdj 6793
^4& úYd, u ixLHdj 7005
^1& 2& 3& yd 4& wkqms<sfj<g ;nkak
3989 4985 6793 7005
ksmqK;d uÜgu( b,lalï y;f¾ ixLHd y;rla mámdá.; lrhs'
mdvu 3>
>
<>
<
<
<
<
>> >
>
>
>
>
.Ks;h miajk fY%aKsh
7 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
l=vd u ixLHdfõ isg úYd, u ixLHdjf;la ms<sfj<g we;' fjk;a ldâm;ay;rla fmkajd by; wdldrhg l=vd uixLHdfõ isg úYd, u ixLHdj f;lam s< sfj<g ;eîug bÈßm;a jkYsIHhskag wjia:dj fokak' tla tlawjia:dfõ ixLHd iei|Su wjOdrKhlrkak' úYd, ixLHdfõ isg l=vd uixLHdj f;la wkqms<sfj<g ;eîugby; wdldrfha l%shd ud¾.hka wkq.ukhlrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska y;r fokdf.a lKavdhï-j,g ixúOdkh lrkak' b,lalïy;f¾ ixLHd iys; ixLHdm;a oyhlane.ska iEu lKavdhulg u ,ndfokak' iEu YsIHhl=g u jrlÈ tlaldâm; ne.ska .ekSug lshkak'ldâm;a y;r .<md l=vd u ixLHdfõisg úYd,u ixLHdj f;la fm<.iajd tu mámdáh wNHdi fmd;aj,,shd .ekSug Wmfoia fokak' fujekswjia:d wju jYfhka mylaj;a f.dvke.Sug YsIHhska fhduq lrkak'
úYd, ixLHdfõ isg l=vd u ixLHdjf;la ixLHd y;rla mámdáhg;eîug yd tajd YsIHhskaf.a wNHdifmd;aj, igyka lr .ekSug olKavdhï fhduq lrkak'
lKavdhï jev wjidkfha uq`Mmka;shg u ;ukaf.a lKavdhïfidhd .;a mámdá bÈßm;a lsÍugwjia:dj fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
ixLHd ldâm;a y;rla bÈßm;a lrkï lrk ,o YsIHhsk ag t ajdmámdáhg ;eîug wjia:dj fokak'
mdvï 4" 5 oyi f;la ia:dkSh w.hms<sn| oekqu yd wjfndaOh;yjqre lsÍu i|yd YsIHfm< fmd; Ndú; lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 8
ksmqK;dj( ishla oyi f;la ixLHd lshjhs'XX f;la frdau ixLHd ,shhs'
úYd, ixLHd iy frdau ixLHd i;sh2
ksmqK;d uÜgu( 10 000 f;la ixLHd lshjhs'
mdvu 1
iïm;a
³lKavdhulg 1 ne.ska fmÜá
³0 isg 9 f;la b,lalï ,shq ldâm;a
uqqM mka;shg u y÷kajd §u
b,lalï y;rlg fkdjeä ixLHd
follska úYd, ixLHdj$ l=vd ixLHdjm%ldY lsÍu jeks m%Yak bÈßm;a lrñkaufkdaufhka ms<s;=re ,nd .kak'
my; wdldrfha m%Yak lsysmhla o wikak'
) u,s;a <`. uqoaor 325la yd È,als <`.uqoaor 119 la we;' uqoaor jeä .Kklawe;af;a ld <`. o@
) A gexlsfha f;,a 8313 ml yd Bgexlsfha f;,a 8456 ml la we;' f;,ajeä m%udKhla we;af;a A gexlsfhao@ B gexlsfha o@
) A ys nr 5689g jk w;r B ys nr 1346g fõ' nr wvq A o@ B o@
m<uqj .=rejrhd 10 hkqfjka mjid 20mejiSug fjk;a YsIHhl= fhduq lrkak'Tyq 20 hhs mejiQ úg 30 mejiSug ;j;aYsIHhl= wdÈ jYfhka ishh f;laoyfhka oyh .Kka lsrSug fhduqlrkak' oyi f;la ishfhka ishh o oioyi f;la odfyka ody o .Kka lsÍugi,iajkak'
10 000 l`M,E,af,a ,shkak'^oyiia:dkfha 0 yd ishh ia:dkfha 0w;r meyeÈ,s j bvla b;=re lrkak'&
bv b;=re jk ia:dkh YsIHhkagfmkajkak'
fuu ixLHdj oioyi hkqfjka m%ldYl< yels nj meyeÈ,s lrkak'
5 170 hk ixLHdj l`M,E,af,a ,shkak'
5 b,lalu jid wjidk b,lalï;=fkka iEfok ixLHdj wikak^W;a;rh - tlish ye;a;Ej&
iïmQ¾K ixLHdj fmkajd ixLHdj lShoehs wikak'
ta wkqj ixLHdj mkaoyia tlishye;a;Ej fõ'
fï wdldrhg ;j;a ixLHd 5lal`M,E,af,a ,shd ta ta ixLHdj lshùugYsIHhkag Wojq lrkak'
WodyrK (3 704 ;=kaoyia y;aish y;r1 045 tlaoyia y;<sia my5 200 mkaoyia foish2 009 fooyia kjh9 999 kjoyia kjish wkQkjh
9 999g miq ixLHdj y÷kajd §ug my;l%uh fhdod .kak' 99+1 } 100 ishh 999+1} 1 000 oyi 9 999+1} 10 000 oi oyi
.Ks;h miajk fY%aKsh
9 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( 10 000 olajd ixLHd kdu ksjeros j ,shhs" lshjhs'
mdvu 2
iïm;a
³fmÜá 4la
³lKavdhug tl ne.ska m;%sld lÜg,
1 lÜg,h
tla oyia fooyia ''''''' kj oyia
2 lÜg,h
tlish foish ''''''''''' kjish
3 lÜg,h
úis ;sia '''''''''''''''' wkQ
4 lÜg,h
tl fol ''''''''''''''' kjh
wd§ jYfhka
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr mdvïj, l< whqßka ufkdauh.Ks; wNHdi YsIHhkag bÈßm;a lrkak'
m;%sld lÜg, fjk fjk u fmÜá 4lgoukak'
YsIHhka y;r fokl= le|jd tlaYsIHhl=g tla fmÜáhlska o ;j;aYsIHhl=g fjk;a fmÜáhlska ojYfhka fmÜá y;frka ldâ y;rla.ekSug YsIHhkag lshkak' tajd uq`Mmka;shg u m%o¾Ykh lrjkak'
bkamiq j ixLHd kduh ksjeros jlshùug yels jk fia ms<sfj<g fm<g;eîug fhduq lrkak'
fuu ixLHdj oi oyi f,i lshùugYsIHhska fhduq lrkak' ixLHdjbÈßfhka ixLHd kduh meyeÈ,s jl`M,E,af,a ,shkak'
lKavdhï ls%shdldrlï
mka;sfha isiqka lKavdhïj,g fjkalrkak'
tla tla lKavdhug 0 isg 9 f;laixLHd ,shQ ixLHd m;a lÜg, follawe;=<;a fmÜáhla wjYH fõ'ixLHdm;a l,jï jk mßÈ fmÜáhfid,jkak'
YsIHhka ;u ;ukaf.a jdrh wkqjixLHdm;a y;r ne.ska f.k tajd;uka bÈßfha ms<sfj<lg ;ndixLHdjla f.dvke.sh hq;= njlshkak'
tu ixLHd ;u wNHdi fmd;aj, ,shdta ta ixLHdj ksjerÈ j lKavdhuglSug i,iajkak'
hï YsIHhl= ksjerÈ j ixLHdjlshjk ,oehs lKavdhfï wfkla whúksYaph l< fyd;a Tyqg$wehg ,l=Kq10la ysñ fõ'
iEu YsIHhl= u jdr myla ,nd .;amiq l%shdldrlu wjika lsÍug fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
.=rejrhd úiska mjik ixLHdkduj, ixLHdxl ,sùug YsIHhkafhduq lrkak'
my; i|yka j.=fõ ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj ixLHd kduh1865 '''''''''''''''''''''''''''4706 '''''''''''''''''''''''''''''''''''' kj oyia wkqj''''''''' y;a oyia y;
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 10
WodyrK (
fooyia y;aish ;sia wg
ixLHd kduh YsIHhka ,jd lshjkak'
fuf,i ixLHd lsysmhla YsIHhka ,jdilia lr ixLHd kdu lshjkak'
lshjk ,o ixLHd kduj,g wod<ixLHdxl ,shjkak'
WodyrK (
ixLHd kduh ixLHdj
fooyia ;sia wg 2038''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhïlrkak'
tla tla lKavdhug by; Ndú; l<wdldrfha m;%sld lÜg, fnod fokak'
mdvu y÷kajd §fï § l%shd l<wdldrhg m;%sld lÜg, f.k tlatla YsIHhdg m;%sldj ne.ska f.kfïih u; ;eîug;a ksjerÈ j.e<mSug;a f.dv k.k ,o ixLHdkduh lshùug;a Wmfoia fokak'
wNHdi fmd;aj, ixLHd kduh ,shdwod< ixLHdxlh ,sùug fhduqlrkak'
yels;dla ixLHd kdu f.dvke.Sug;a",sùug;a fhduq lrkak' jeäfhkaixLHd f.dvke.+ lKavdhuch.%yKh lrk nj mjid YsIHhskaosß .kajkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
wl=frka ,shk ,o ixLHd kdulsy smhla b,lalfuka , sùugi,iajkak'
b,lalfuka , shk ,o ixLHdlsysmhla wl=frka ,sùug i,iajkak'
iïm;a
³ 1 mdvfï fuka ixLHdm;a lÜg,
uqM mka;shg u y÷kajd §u
odfya isg oi oyi f;la oyfia tajdhska.Kka lrjkak'^oyi" fooyi" '''''''''''''''''' oioyi&oioyi l`M,E,af,a ,shkak'10 000 - oioyi
bkamiq oioyfia isg wkqoyi f;lamy; mßÈ YsIHhka iu`. idlÉPd
lrñka l`M,e,af,a f.dvk.kak'10 000 - oioyi20 000 - úisoyi''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''90 000 - wkQoyi
wkQoyig ;j;a oioyilg miq ixLHdjishlaoyi ^100 000& f,i y÷kajd §YsIHhka ,jd lshjkak'
fuh jvd;a ;yjqre lsÍu i|yd wkQoyfiaisg wkqkjoyi f;la oyfika oyi
ksmqK;d uÜgu( ishla oyi 100 000& f;la ixLHd lshjhs' b,lalïj,ska ydjpkfhka ixLHd ,shhs'
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
11 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
.Kka lr wkQkjoyig miq jishlaoyi y÷kajd fokak'
90 000 - wkqoyi91 000 - wkqtlaoyi'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''99 000 - wkqkjoyi100 000 - ishlaoyi
wk;=re j my; oelafjk whqre úYd,ixLHd fm;la l`M,E,af,a w¢kak'
oi oyfia oyfia ishfha oyfha tfla tajd tajd tajd tajd tajd
3 6 1 4 7
wyUq f,i ;Srj, b,lalï b|ysg ìxÿo we;=<;a jk fia& ,shd ixLHd ksjerÈj lshùug YsIHhkag Wojq lrkak'
WodyrK jYfhka 36 147 ;siayhoyia tlish y;<siay; 30 147 ;siaoyia tlish y;<siay; 68 350 yegwgoyia ;=kaish mky
my; wdldrfha m%ldY lsysmhla ,shdYsIHhkag bÈßm;a lrkak'
k.rhl ck.ykh úismkaoyia tlishye;a;Ejls'
lïy,l udihl § lñi ;siaoyiay;aish mkyla ksIamdokh lr we;'
mdif,a w¨;ajeähd lghq;= i|ydremsh,a ;siamkaoyia ydrish mkyluqo,la jeh úh'
fuu m%ldY YsIHhkag lshjkakgi,iajd tu ixLHd b,lalfuka ,shdfmkajkak' YsIHhskag o tu ixLHdl`M,E,af,a ,sùug wjia:dj fokak'
B<`.g 99 999 ,shd YsIHhka ,jdlshjkak'
99 999g miq j tk ixLHdj lSh oehswikak' W;a;rh 100 000 - ishla oyi&
YsIHhkag ksYaÑ; fkdue;s kï m<uqmdvfï § oi oyi f.dv ke.+ wdldrhgu ishla oyi o f.dvk.d fmkajkak'
;j ÿrg;a meyeÈ,s lsÍug my; l%uhWmfhda.s lr .kak'
49 528ys odfya tajd y;<sia kjhla we;snj fmkajd fokak'
87 105 ys odfya tajd wiqy;la we;s njfmkajd fokak'
fufia ixLHd lsysmhla bÈßm;a lr100 000ys odfya tajd ishhla we;s njmeyeÈ,s lrkak' tu ksid 100 000ixLHdj ishla oyi f,i lshjk nj;yjqre lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug ixLHd fm;layd 0 isg 9 f;la ixLHdm;a lÜg,hlane.ska ,nd fokak'
lKavdhfï m<uq YsIHhd ixLHdm;la f.k ixLHd fmf;a tflaia:dkfha ;nd ixLHdj lshúh hq;=nj meyeÈ,s lrkak'
WodyrK (
oi oyfia oyfia ishfha oyfha tfla tajd tajd tajd tajd tajd
5
fojk YsIHhd ;j;a ixLHdm;laf.k oyfia ia:dkfha ;nd oekaf.dvkef.k ixLHdj lshúh hq;= njmeyeÈ,s lrkak'WodyrK (
oi oyfia oyfia ishfha oyfha tfla tajd tajd tajd tajd tajd
3 5
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 12
fï wdldrhg mshjfrka mshjrb,lalï mfya ixLHdjla f;laf.dvke.Sug fhduq lrkak'
tu ixLHdj Tjqkaf.a wNHdifmd;aj, b,lalfuka yd wl=frka,sùug Wmfoia fokak'
fï wdldrhg b,lalï mfya ixLHdlsysmhla f.dvke.Sug i,iajkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
by; lKavdhï l%shdldrlïj, §ixLHd ksjerÈ j ,sùug;a" lshùug;ayels nj ikd: lr .ekSu i|ydYsIHhkaf.a jev fidaÈis lrkak'
my; wdldrfha wNHdij, YsIHhkafhdojkak'
1& ;ks b,lalfï ixLHdjla,shkak' lshjkak'
2& b,lalï fofla ixLHdjla,shkak' lshjkak'
3& b,lalï ;=fk a ixLHdjla,shkak' lshjkak'
4& b,lalï y;f¾ ixLHdjla,shkak' lshjkak'
5& b,lalï mfya ixLHdjla,shkak' lshjkak'
ksmqK;d uÜgu( I-XX f;la frdau ixLHdxl ,shhs" lshjhs'
mdvu 4
iïm;a
y÷kajd §u i|yd
³frdau b,lalïj,ska uq,a msgq ,l=Kq
lrk ,o fmd;la
³ frdau ixLHdxl we;=<;a Trf,daiquqyqK;la fkdue;s kï frdau
ixLHdxl ,shk ,o idod.;a Trf,daiq
uQK;la
lKavdhï l%shdldrlu i|yd tla tlalKavdhug
³ 1 - 20 f;la frdau ixLHdxl ,shq
m;%sld lÜg,hla
³ 1 - 20 f;la yskaÿ wrdì ixLHdxl,shq m;%sld lÜg,hla
³ 1 - 20 f;la ixLHd kdu ,shq m;%sld
lÜg,hla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
frdau ixLHdxlj,ska msgq wxl fhdodwe;s fmd;la bÈßm;a lr uq,a msgq fmkajdtys igyka lr we;s ixLHd ms<sn| júuikak'
l`M,E,af,a my; i|yka frdau ixLHd,shd" ,shk ,o ixLHdj úuikak'
WodyrK
I - ................... V - ...................II - ................... X - ...................
III - ...................
frdau ixLHdxl we;=<;a Trf,daiq uqyqK;f.k tys ixLHdxl lshùfuka ixLHdy÷kajd §u'
IV, V, VI wxl fjkia jk wdldrhidlÉPd lrkak' ^myg tlla wvq ydmyg tlla jeä jYfhka&
.Ks;h miajk fY%aKsh
13 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
;sfokd ne.ska lKavdhï lr m;%sldlÜg, ;=k fjk fjk u fnodfokak' YsIHhka m;%sld lÜg, ;=kfjk fjk u lj,ï lr .; hq;=h&
tla YsIHhl= ixLHd kduh o ;j;awhl= thg kshñ; yskaÿ wrdìixLHdxlh o" ;=kajekakd frdauixLHdxlh o ;eìh hq;= h'
fï wkaoug udrefjka udrejg fuul% shdldrlu m%udKj;a jdrhlalrjkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fuu ixLHd frdau b,lalïj,skaolajkak'oyhoy;=kmyf<djoyihoykjhúiai
yskaÿ wrdì b,lalïj,ska ,shkak'
XXIIIXVXVIIXXX
IX, X, XI oyhg tlla wvq yd oyhgtlla jeä jYfhka fjkia jk whqremyod fokak'
miq j XII isg bÈßhg XX olajd frdauixLHdxl y÷kajd fokak' wjYH kïfmdf;a msgq fmkajkak'
wm Ndú; lrk yskaÿ wrdì ixLHdxlmoaO;shg ilia ù we;af;a oyh mdohgjqj o frdau ixLHdxl tjeks mdohlauq,a lrf.k ke;' fuu wjfndaOh we;sj frdau ixLHdxl YsIHhkag y÷kajdfokak'
frdau ixLHdxl u;l ;nd .ekSu i|ydmy; wdldrfha l%ufõohla y÷kajdfokak'
tl" my iy oyh ixLHdxlfyd¢ka y÷kajd fokak'
1 2 3 4I II III IV
myg tlla wvq
5 6 7 8V VI VII VIII
myg tlla myg folla myg ;=kla
jeä jeä jeä
9 10IX Xoyhg tlla
wvq
XI oyhhs tlhsXII oyhhs folhsXIII oyhhs ;=khsXIV oyhhs y;rhsXV oyhhs myhsXVI oyhhs yhhsXVII oyhhs y;hsXVIII oyhhs wghsXIX oyhhs kjhhsXX oyhhs oyhhs
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 14
ksmqK;d( b,lalï y;r f;la ixLHd ;=kla f.khduwjia:d folla iys; j tl;= lrhs'b,lalï ;=k f;la ixLHd myla tl;= lrhs'
tl;= lsÍu i;sh3
ksmqK;d uÜgu( f.k hdu tla wjia:djla iys; b,lalï y;r f;la jQixLHd folla tl;= lrhs'
mdvu 1
jdxud,dj
³tl;= lsÍu ³ bÈßhg f.k hdu
³oyfia tajd ³ishfha tajd
³oyfha tajd ³tfla tajd
³.Kl ³tl;=j
iïm;a
³ixLHd m;a
1294 3629 6239 4245
520 2019
³.Kl ^weg" .,aleg" mshka& 40la
muK
uqM mka;shg u y\qkajd §u
20 f;la ixLHd nkaOk m%.=K lrkak'
8+7" 3+5" 12+4" 17+2" 3+3" 9+1 wd§m%Yak rdYshla bÈßm;a lrkak'
hï YsIHhl= jerÈhg W;a;r ÿkfyd;aiajhx ksjerÈlrKhg Wkkaÿ lsÍui|yd Tyq$weh ksjerÈ o@ fjk;aflkl=g fjkia ms<s;=rla Èh yels o@hkqfjka wfkla YsIHhkaf.ka weiSugu;l ;nd .kak'
7+6" 9+4" 11+5 n÷ kso¾Yk lsysmhlaweiqfrka YsIHhkag úúO Wmdh ud¾.Tiafia ms<s;=re ,nd .kakd wdldrhbf.k .ekSug i,ikq jia" Tjqka W;a;r,nd .;af;a flfia oehs wikak'
WodyrK jYfhka
7+6 } 13 W;a;rh ,nd .;a wdldrlsysmhla my; oelafõ'
by; tla tla wjia:dj ufkdaufhkalrk wdldrh YsIHhskag fyd¢ka meyeÈ,slrkak' ufkdaufhka tl;= lsÍïf.dvk.k wdldrh l`M,E,af,a i|ykalrkak'
fujeks wjia:d lsysmhlabÈßm;a lsÍfuka YsIHhskag ;ukajvd;a leu;s Tjqkag myiqfjkaf;areï .; yels l%ufõo y\qkd
.ekSug iydh fõ'
ixLHd m;a lsysmhla fmkajd thskaixLHd folla tl;= l< úg W;a;rh5 648 ^W;a;rhg .e<fmk ixLHdwe;=<;a lrkak& jk ixLHd fol fidhd.; hq;= nj YsIHhskag lshkak' fï i|ydYsIHhskaf.a Wojq ,nd .ekSug wjYHnj o lshkak'
7 7 7 7 7 + 6 6 6 6 6
4 + 6 } 1010 + 3 } 13
7+7 } 1414 - 1 } 13
6 + 6 } 121 + 12 } 13
7 + 3 } 1010 + 3 } 13
.Ks;h miajk fY%aKsh
15 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
my; mßÈ ixLHdm;a mka; shgfmkajkak'
1294 3629 6239
4245 520 2019
.e<fmk ixLHdm;a folla f;aÍfï §fkdl< hq;= jerÈ lsysmhla fmkajkak'1' W;a;rhg jvd úYd, ixLHd f;dard
fkd.ekSu' 62392' W;a;rfha w. b,lalu 8 fkdjk
ixLHd folla Ndú; fkdlsÍu3629" 1214 jeks tljr W;a;rhfkd,efnk wkqudk l< yels ixLHdfolla f;dard .kak'
WodyrK ( 1294 yd 4245 tl;=lsÍug YsIHhskaf.a iydh,nd.kak'
12944245 f.khdu meyeÈ,s lrkak'5539
W;a;rh jerÈ ksid .e<fmk ixLHdfolla YsIHhskaf.a Wojq we;s j f;dard.kak'
3629 yd 2019
f.khdu wjia:d meyeÈ,s lrkak'wjYH kï äkaia leg" .Kl rduq ydixLHd fm; Ndú; lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska y;r fokd ne.ska lKavdhïlrkak'
ixLHdm;a yh ne.ska lKavdhïj,gfnod fokak'
.=rejrhd úiska mjik ixLHdjW;a;r jk f,ig wod< ixLHdm;af;dard tl;= lr fmkajk f,ilKavdhïj,g Wmfoia fokak'
tu tl;= lsÍï lrk iEu tlla uwNHdi fmd;aj, igyka lr .eksugWmfoia fokak'
YsIHhska jev lrk úg yd wNHdifmd;aj, igyka lrk wdldrhfyd¢ka ksÍlaIKh lr wjYH Wmfoiafokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
1& 2&
1 235 3 026+1 546 +2 748
3& 4&
4 179 5 801+4 213 +2 545
wdOdr yd wu;r jev
fifuka bf.k .kakd YsIHhkagf.k hdu rys; b,lalï 4 ixLHdfolla .Kl fmf;ys .Kl ;ndtl;= lr ms<s;=re ,nd .ekSugi,iajkak'
blaukska bf.k .kakd YsIHhkagf.k hdu wjia:d folla iys;b,lalï 4 f;la jQ ixLHd follatl;= lsÍfï wNHdi fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 16
ksmqK;d uÜgu( f.k hdu wjia:d folla iys; b,lalï y;f¾ ixLHdfolla tl;= lrhs'
mdvu 2
iïm;a
³ 5 + 9 jeks ixLHd nkaOk iys;
ldâm;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ufkdauh .Ks;h i|yd my; wdldrfhaldâ rdYshla i|yd ms<s;=re ,nd .kak'5 + 9 } 8 + 9 }6 + 7 } 5 + 9 }
ms<s;=re blaukska ,nd .; yels myiql%u YsIHhkaf.ka úuikak'WodyrK ( 8 + 9 g ms<s;=re ,nd .;
yels l%u lsysmhlamy; fõ'
I 8 + 8 + 1
II 8 + 2 + 7 17
III 9 + 9 - 1
f.khdï wjia:d folla iys; my;wdldrfha tl;= lsÍfï .eg¨jlaúi£ug YsIHhskag Wojq lrk f,ilshkak'
4597+ 3023
f.k hdu meyeÈ,s lrkak' 1 14597 4597 45973023 3023 3023 0 20 7620
wjYH kï ãkaia leg" ixLHd fm;.Kl rduq Ndú; lrkak'
;j;a tjeksu .eg¨ bÈßm;a lrf.khdu meyeÈ,s lrñka .eg¨ úi£ugwjia:dj bÈßm;a jk YsIHhskag ,ndfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
;sfokd ne.ska lKavdhï lrkak'f.k hdu wjia:d folla we;s my;wdldrfha mejreïm;a lKavdhuj,g,nd fokak'
A B4750 43686809 12589910 7190
Ays ´kEu ixLHdjla Bys ´kEuixLHdjla iu`. tl;= lrkak' wjujYfhka .Kka wgla idokak'
tla jdrhl § tla YsIHhl=g A ysixLHdjla f;aÍug o ;j;a YsIHhl=gB ys ixLHdjla f;aÍug o lshkak'
wks;a YsIHhdg f;dard .;a ixLHdfol tl;= lsÍug;a lshkak'
wjia:d udre lrñka l%shdldrlubÈßhg lsÍug wjia:dj fokak'
YsIHhska lKavdhï l%shdldrlïj,ksr; ù we;s úg fyd¢ka ksßlaIKhlrkak'
idlÉPd lrkak'
YsIHhskaf.a .eg¨ y÷kdf.k Wojqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
1& 2& 3& 4&
2345 4174 6409 6856+ 3467 + 585 +1399 + 3044
.Ks;h miajk fY%aKsh
17 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( f.k hdu wjia:d follg jeä b,lalï 4g fkdjeäixLHd folla fyda ;=kla tl;= lrhs'
mdvu 3
iïm;a
³ my; i|yka wdldrfha f;dr;=re
oelafjk ;rula úYd, m%udKfha
j.=jla
we`.`Mï lïy,l m<uq ld¾;=fõksIamdok
udih ldka;d we÷ï msßñ we÷ïckjdß 1 532 1 375fmnrjdß 836 911ud¾;= 2 462 2 458
uqM mka;shg u y÷kajd §u
tl;=j 20 f;la jQ ixLHd nkaOk u;lalrkak'
13 + 12" 26 + 13 jeks f.k hdu rys;b,lalï fofla ixLHd foll tl;=jufkdaufhka úi£ug i,iajkak'
12g 13la tl;= lrkak' ,efnkW;a;rhg kej;;a 11la tl;= l< úgW;a;rh lSh o@ jeks f.k hdu rys;ixLHd ;=kl tl;=j ufkdaufhka.Kkh lsÍug bÈßm;a lrkak'
YsIHhl= ms<s;=rla ÿka úg tys jerÈksjerÈ nj ;j;a YsIHhl=f.kaúuikak'
yels ;rï flá ld,hla ;=< iEuYsIHhl=g u wjia:djla ,efnk mßÈfï yd iudk ufkdauh m%Yak bÈßm;alrkak'
by; j.=j mka;shg m%o¾Ykh lrkak'fuu lïyf,a m<uq ld¾;=j ;=<ksIamdokh lr we;s uqM ldka;d we÷ïixLHdj fldmuK o@ hk m%YakhYsIHhkag bÈßm;a lrkak'
1 532" 836" 2 462 hk ixLHd ia:dkShw.h wkqj ;Srj, ,shd ms<s;=r ,nd.kakd wdldrh idlÉPd lrkak'
od is o t1 1 11 5 3 2 8 3 62 4 6 24 8 3 0
tla ia:dkhlska B<`. ia:dkhg f.khdu wjia:dj;a meyeÈ,s lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhïj,g fnokak'
by; i|yka j.= igyk Ndú; lrmy; .eg¨ lKavdhï ;=< idlÉPdlr úi£ug fhduq lrkak'1& ckjdß udih ;=< ksIamdÈ; uqM
we÷ï ixLHdj fldmuK o@2& fmnrjdß udih ;=< ksIamdÈ;
uqM we÷ï ixLHdj fldmuK o@3& ud¾;= udih ;=< ksIamdÈ; uqM
we÷ï ixLHdj fldmuK o@^4& m<uqjk ld¾;=j ;=< ksIamdÈ;
msßñ we÷ï ixLHdj fldmuK o@
my; j.=j iïmQ¾K lsÍug YsIHhskafhduq lrkak' udihl we÷ïj, tl;=j
udih ldka;d msßñ tl;=jwe÷ï we÷ï
ckjdß 1 532 1 375 ''''''''''''fmnrjdß 836 911 ''''''''''''ud¾;= 2 462 2 458 ''''''''''''tl;=j '''''''''''' ''''''''''''' ''''''''''''
1 532" 836" 2 462 hk ixLHd ia:dkShw.h wkqj ;Srj, ,shd ms<s;=r ,nd.kakd wdldrh idlÉPd lrkak'
od is o t1 1 11 5 3 2 8 3 62 4 6 24 8 3 0
tla ia:dkhlska B<`. ia:dkhg f.khdu wjia:dj;a meyeÈ,s lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhïj,g fnokak'
by; i|yka j.= igyk Ndú; lrmy; .eg¨ lKavdhï ;=< idlÉPdlr úi£ug fhduq lrkak'1& ckjdß udih ;=< ksIamdÈ; uqM
we÷ï ixLHdj fldmuK o@2& fmnrjdß udih ;=< ksIamdÈ;
uqM we÷ï ixLHdj fldmuK o@3& ud¾;= udih ;=< ksIamdÈ; uqM
we÷ï ixLHdj fldmuK o@^4& m<uqjk ld¾;=j ;=< ksIamdÈ;
msßñ we÷ï ixLHdj fldmuK o@
my; j.=j iïmQ¾K lsÍug YsIHhskafhduq lrkak' udihl we÷ïj, tl;=j
udih ldka;d msßñ tl;=jwe÷ï we÷ï
ckjdß 1 532 1 375 ''''''''''''fmnrjdß 836 911 ''''''''''''ud¾;= 2 462 2 458 ''''''''''''tl;=j '''''''''''' ''''''''''''' ''''''''''''
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 18
;lafiare lsÍu yd ksudj
1' .ul msßñ 2 468la o" .eyekq 1 544lao isá;s' tys isák uqM ck ixLHdjfldmuK o@
2' u,a me< ;jdkl weka;=ßhï me< 3874la o" lsâ me< 3 579la o ;snqKs'uq`M me< ixLHdj fidhkak'
3' m,;=re îu lïy,l udihl §ksmojQ îu fnda;,a ixLHdj my;oelafõ'
fodvï 2 125" wkakdis 1 540" ñY%m,;=re 1 679hs'
udih ;=< ksmojQ uq`M m,;=re îufnda;,a ixLHdj fidhkak'
wdOdr yd wu;r jev
fifuka bf.k .kakd YsIHhkagf.k hdu rys; b,lalï 3 f;laixLHd 3la tl;= lsÍu bÈßm;a lrkak'
blaukska bf.k .kakd YsIHhkagby; i|yka j.=j wkqj lïy, ;=<ksmo jQ uqM we÷ï ixLHdj fiùugmjrkak' th fiúh yels úê foly÷kd .ekSug i,iajkak' foúêhgu tl;=j fidhd tys ksjerÈ nj oek.; yels whqre ;yjqre lrjkak'
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=k f;la jQ ixLHd myla tl;= lsÍfï .eg¨úi|hs'
mdvu 4
jdxud,dj
³ tl;= lsÍu
iïm;a
³ "uqM mka;shg u y÷kajd §u" YS¾Ih
hgf;a f;dr;=re j.=jla"
³ 1+5+3 } 7+4+3+1 }
6+0+2+3+9 } 2+5+4+1+3+3 }
jeks m;%sld rdYshla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
iïm;a ,ehsia;=fõ i|yka tl;=lsÍfï m;%sld tlska tl bÈßm;a lrms<s;=re ,nd .kak'
b,lalï ;=k" b,lalï y;r ydb,lalï my m;%sld ms<sfj<ska bÈßm;alrkak'
WodyrK ( 2 + 7 + 9 } ms<s;=r ,nd.ekSug my; l%ufõoNdú; lrkak'
uq,ska u 2 + 7 } 9 yd 9 + 9 } 18 f,ims<s;=re ufkdaufhka .Kkh lrkwdldrh YsIHhkaf.ka u u;=lr.kak'
5 + 7 + 2 + 4 } ms<s;=r ,nd .ekSugmy; l%ufõoh Ndú; lrkak'5 + 7 } 12 yd 12 + 2 } 14 yd 14 + 4} 18 f,i ms<s;=re ,nd .kak'
6 + 0 + 2 + 7 + 3 } ms<s;=r ,nd.ekSug my; l%ufõoh Ndú;lrkak'6 + 0 } 6 yd 6 + 2 } 8 yd 8 + 7 } 15yd 15 + 3 } 18 f,i ms<s;=re ,nd.kak'
YsIHhskag by; wdldrhg b,lalïyh f;la tl;= lsÍfï yelshdj ,nd.ekSug yels;dla Wojq lrkak'
u,a j;a;la keröu i|yd i;sfhaojia myl § meñKs ixLHdj ms<sn|f;dr;=re my; j.=fõ oelafõ'
.Ks;h miajk fY%aKsh
19 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
oji msßñ .eyekq jeäysá jeäysátl;=j <uhs <uhs msßñ .eyekq
i÷od 437 305 243 165
w`.yrejdod 129 141 97 49
nodod 69 83 21 27
n%yiamks;aod 523 667 518 307
isl=rdod 460 873 260 289
tl;=j
fuu j.=j iEu YsIHhl=g u fmfkkfia l`M,E,af,a r|jkak'
j.=fõ f;dr;=re lshùug wjia:djfokak' i÷od u,aj;a; keröug meñKsixLHdj fidhd .ekSug wjYH njlshkak' fï i|yd tl;= l< hq;= ixLHdy;r 437" 305" 243 yd 165 njYsIHhskaf.ka u oek .kak'
1 24 3 73 0 52 4 3
+ 1 6 51 1 5 0
^tfla tajd tl;= lsÍu7 + 5 } 12" 12 + 3 } 15" 15 + 5 } 20&
^oyfha tajd tl;= lsÍu'oyfha tajd f,iu tl;= lrkak'2+3 } 5" 5+0 } 5" 5+4 } 9" 9+6 } 15oyfha tajd 15la we;'&
^ishfha tajd f,i u tl;= lrkak'1+4 } 5" 5+3 } 8" 8+2 }10" 10+1}11ishfha tajd 11ls'&
fï wdldrhg ;j;a ojil u,aj;a;gmeñKs ixLHdj fiùug bÈßm;a jkYsIHhkag wjia:dj fokak'
u,aj;a; keröug meñKs .eyekq <uqkaixLHdj fidhkafk a flfia [email protected] wikak'
ixLHd f;dard .kakd wdldrh;a tl;=lsÍu l< hq;= wdldrh;a YsIHhskagmeyeÈ,s lsÍug wjia:dj fokak'
iEu fokdgu f;areï .ekSu i|ydkej; jdrhla ixLHdj f;dard .kakdwdldrh;a tl;= lsÍu lrk wdldrh;ameyeÈ,s lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska y;rfokd ne.ska lKavdhïlrkak'
iEu YsIHhska lKavdhulg u by;j.= fol ne.ska fnod fokak'
YsIHhska hq., f,i" tl;=j fiùugWmfoia fokak'
lKavdhfï YsIHhska hq., foflam%;sM, ii|d n,d ksjerÈ nj ;yjqrelr .ekSug;a jerÈ isÿù we;akï jerÈy÷kdf.k ksjerÈ lr .ekSug;a u.fmkajkak'
wjYH kï .=rejrhdf.a iyfhda.h,nd fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd;=kla" y;rla iy myla we;=<;awNHdi YsIHhskag ,nd fokak'
wvq idOk uÜgula we;s YsIHhskagwjYH øjH .Kl" ãkaia leg" .Klrduq& Ndú; lr tl;= lsÍu meyeÈ,slrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 20
ksmqK;dj( 9999g fkdjeä ixLHdjlska ixLHdjla wvqlsÍfï .eg¨ úi|hs'
wvq lsÍu
ksmqK;d uÜgu( f.k tau tla wjia:djla iys; b,lalï ;=klg fkdjeäixLHd we;=<;a wvq lsÍfï .eg¨ úi|hs'
mdvu 1
i;sh4
jdxud,dj
³ wvq lsÍu ³ bj;a lsÍu
³ jvd jeä ³ jvd wvq
³ f.k tau ³ b;=rej
³ fjki
iïm;a
³ "uqM mka;shg u y÷kajd §u" YS¾Ih
hgf;a ldâm;a
³ wvq l sÍfï .eg¨jla iys;
ldâm;la
³ lKavdhï jev i|yd mejreïm;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ufkdaufhka ms<s;=re ,nd .ekSu i|ydmy; m%Yak rdYshla YsIHhkaf.kawikak'
ldâm;a fmkajd ms<s;=re ,nd .kak'
1& 5 - 4 } 7 - 3 } 8 - 4 }
9 - 4 } 6 - 6 } 5 - 0 }
7 - 2 }
2& my; wdldrfha ldâm;a fmkajdms<s;=re ,nd .kak'
17 - 9 } 11 - 8 } 16 - 7 }
13 - 6 } 14 - 5 } 12 - 3 }
15 - 8 } 10 - 4 }
by; wvq lsÍfï wjia:djka kEu wvql sÍfï .eg¨jla úi£u i|ydm%fhdackj;a jk ksid iEu YsIHhl= ;=<u by; m%Yakj,g ms<s;=re ,nd §fïyelshdj b;d jeo.;a fõ' tu ksid by;m%Yakj,g ms<s;=re ,nd Èh yels myiql%u YsIHhska iu`. idlÉPd lrkak'
.=re;=ñhg úi|d .ekSug wjYH .Ks;
.eg¨jla we;s nj mjid my; wdldrfha
.Ks; .eg¨jla iEu YsIHhl=g u lshúhyels jk fia ,shd mka;sh bÈßfharojkak'
mdi,l isák uqM YsIHhka ixLHdj 857ls'491lau .eyekq <uqka jk w;r m%d:ñlwxYfhabf.kqu ,nk YsIHhka ixLHdj249ls'1' mdif,a isák msßñ <uqka ixLHdj lSh
o@2' m%d:ñl wxYfha fkdjk YsIHhka
ixLHdj lSh o@
.eg¨j jdr folla fyda jdr lsysmhlalshùug YsIHhkag wjia:dj fokak'.eg¨j fyd¢ka wjfndaO lr .ekSugiqÿiq m%Yak lsysmhla wikak' m<uq m%Yakhúi£ug l< hq;= foa YsIHhkaf.ka uúuid oek .kak'
msßñ <uqka ixLHdj fiùu i|yd uqM<uqka ixLHdfjka .eyekq <uqka ixLHdjwvq l< hq;= nj YsIHhkaf.ka u úuidoek .kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
21 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
8 5 7
- 4 9 1
6 ^tl ia:dkfha wvq lsÍu&
6 0
3 0 0 ^ishh ia:dkfha wvq lsßu&
3 6 6 ms<s;=r ,nd .ekSu
tla tla wjia:dj meyeÈ,s lrkak' f.ktau iy f.k tafuka miq ishh ia:dkfhawvq lsÍu wjOdrKh lrkak'
m%d:ñl wxYhg wh;a fkdjk YsIHhkaixLHdj fiùu i|yd uq `M YsIHixLHdfjka m%d:ñl wYfha YsIH ixLHdjwvq l< hq;= nj YsIHhkaf.ka u úuidoek .kak'
8 5 7 - 2 4 9
ms<s;=r ,nd .ekSu i|yd bÈßm;a jkYsIHhkag wjia:dj fokak'
wvq lsßu lrk wdldrh uqM mka;shg umeyeÈ,s lsÍug YsIHhka fhduq lrkak'
lKavdhï l%shdldlrï
YsIHhska ;=ka fokd ne.ska lKavdhïlr my; wdldrfha ^ksmqK;duÜgug .e<fmk& mejreï m;lane.ska ,nd fokak'
1' ì;a;r 283lska 92la úlafla h'b;=re ì;a;r .Kk lSh o@
2' ixo¾Ykhla keröug meñKsixLHdj 957ls' foaYSh krUkakkaixLHdj 783ls' úfoaYSh krUkakkaixLHdj fldmuK o@
3' my; oelafjkafka j;a;lska udi3la ;=< lvk ,o fmd,a f.äm%udKhka h'
ckjdß 430fmnrjdß 501ud¾;= 450
i& ckjdß iy fmnrjdß udij,lvk ,o fmd,a f.ä m%udKfhatl;=j ud¾;= udifha lvk ,ofmd,a f.ä m%udKhg jvdlShla jeä o@
ii& ckjdß iy ud¾;= udij,lvk ,o fmd,a f.ä m%udKfhatl;=j;a fmnrjdß udifhalvk ,o fmd,a m%udKh;a w;rfjki lSh o@
m<uq .Kk tla wfhl=g lshùug;awks;a whg fyd¢ka ijka § wjfndaOlr .ekSug;a u. fmkajkak'
idlÉPd lr .eg¨j úi£ug fhduqlrkak'
fï wdldrhg fojk" ;=kajk .Kko lshùug wksla YsIHhskag wjia:djfokak'
.Kka lshùfï § wjfndaO lr
.ekSug;a .eg¨j úi£ug .; hq;=mshjr ms<sn|j;a u. fmkaùï wjYHlKavdhïj,g Wojq lrkak'
;lafiare lsßu yd ksudj
YsIHhka .eg¨ lshjd wjfndaOlrf.k we;s oeh s ne, SuglKavdhïj,g f.dia m%Yak wikak'
.eg¨ úi£fï § wvq lsÍu ksjerÈ jlrkafka o ksÍlaIKh lrkak'
f.k tau wmyiq YsIHhskag wjYHmßÈ øjH Ndú; lrñka .eg¨ úi£ugWojq lrkak'
my; wdldr wvq lsÍfï wNHdiúi£ug YsIHhka fhduq lrkak'WodyrK (
4 0 3 8 9 1- 2 8 1 - 3 8 9
6 2 5 9 1 3- 2 0 7 - 5 0 4
^oyh ia:dkfha f.k tauiys; wvq lsßu&
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 22
jdxud,dj
³ wvq lsÍu ³ bj;a lsÍu
³ jvd wvqhs ³ b;=rej
³ jvd jeähs
iïm;a
³ mejreï m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ixLHd wvq lsÍfï uQ,sl l=i,;d m%.=Klsßu i|yd ufkdauh .Ks;h fhdod.kak'
my; wvq lsÍï iïnkaO j jdÑl m%Yakwikak'
WodyrK ( 9 - 5 8 - 3 7 - 2
15 - 8 19 - 5 12 - 6
hï ixLHdjlska 9la wvq lsÍu i|yd m<uqj 10la wvq lr 1la tl;= lsßu" 8la wvqlsÍu i|yd m<uq j 10la wvq lr 2latl;= lsÍu n÷ Wmdh ud¾. fiùugYsIHhka fhduq lrkak' Bg fjkia Wmdhud¾. ;sfí oehs YsIHhkaf.ka úuikak'
ufkdaufhka úi£u i|yd my; wdldrir, .eg¨ lsysmhla bÈßm;a lrkak'
18ka 3la bj;a l< úg b;=re lSh o@
19ka 5la bj;a l< úg lShla b;=re o@
ud <`. rUqgka 9la ;sfí' tajdhska 2lalE miq fldmuK b;=re fõ o@
ókd <`. mekai,a 9la we;' thska 3lafrdaisg ÿka miq ókd <`. mekai,alShla ;sfío@
iuka <`. wU f.ä 8la we;' u,s;a
ksmqK;d uÜgu( 999g fkdjeä ixLHdjlska ;j;a ixLHdjla wvq lsÍfï.eg¨ úi|hs'
mdvu 2
<`. wU f.ä 3la we;' fofokd <`.we;s wU f.ä .Kk iudk ùugu,s;ag ;j wU f.ä lShla wjYH o@
my; wdldrfha .eg¨jla l`M,E,af,ai|yka lrkak'
5 3 4 - 3 7 6
fuu .eg¨j úi|k wdldrh my; mßÈmeyeÈ,s lrkak'
m<uqjk mshjr
4ka 6la wvq l< fkdyels ksid oyhia:dkfhka tlla f.k tk njmeyeÈ,s lrkak'
5 3 4- 3 7 6
8 14 - 6 } 8
fojk mshjr
oyh ia:dkfha oyfha tajdfolla ^3 -1& we;' oyfha tajdfollska oyfha tajd 7la wvq l<fkdyel' ishfha ia:dkfhkatlla f.k oyfha tajd 12ka oyfhatajd 7 la wvq lrk nj meyeÈ,slrkak'
4 2
5 3 4- 3 7 6
5 8 12 - 7 } 5
;=kajk mshjr
oeka ishfha ia:dkfha we;af;a ishfhatajd y;rls' oeka ishfha 4ka ishfha3la wvq l< hq;= nj meyeÈ,s lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
23 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj
³ b,lalï y;f¾ ixLHd
³ f.k tau
iïm;a
³ ixLHd m;a
³ ãkaia leg
³ uqM mka;shg u y÷kajd §u i|ydj.=jla
4 2
5 3 4 - 3 7 6
1 5 8 4 - 3 } 1
wjYH kï ixLHd fm;la$.Klrduq$ãkaia leg wdY%fhka f.k tafïwjia:d meyeÈ,s lrkak' ;j;a tjeks u.eg¨jla bÈßm;a lr bÈßm;a jkYsIHhl= .eg¨j ^f.k tafï wjia:dúia;r lrñka& úi£ug fhduq lrkak'
YsIHhd f.k tafï wjia:d isÿ lrkúg th meyeÈ,s lsÍug iydh jkak'
8 1 0 4 0 7 - 4 8 5 - 2 5 9
wdldrfha .eg¨ úi|k whqreúfYaIfhka meyeÈ,s lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.sk alKavdhï lrkak'
f.k tafï wjia:d folla iys;.eg¨ we;=<;a my; wdldr mejreïm; ne.ska fnod fokak'
4 9 3 7 7 0 6 0 5 8 1 0- 2 9 4 - 5 8 4 - 3 9 7 - 1 2 7
tla YsIHhl=g .eg¨j úi|k whqremeyeÈ,s lsÍug;a wksla YsIHhska ;=kafokd ta ms<sn| j úuis,su;a ùug;aiEu YsIHhl=g u tla .eg¨jlaúi£u úia;r lsÍu i|yd;a wjia:djfokak'
wdOdr yd wu;r jev
wu;r l%shdldrlï wjYH YsIHhkai|yd ìxÿj fhfok wjia:d iys;wNHdi fokak' 2 5 0 6 0 1 8 1 0
- 1 8 5 - 3 4 4 - 3 2 7
wdOdr wjYH YsIHhska i|yd f.khdï rys;" tla ia:dkhlska f.k hdïiys; iy ia:dk follska f.k hdïiys; wNHdij, l%udkql+, jfhdojkak'
wjYH wjia:dj, § iqÿiq bf.kqïwdOdrl o ,nd fokak'
ksmqK;d uÜgu( f.k hdu ia:dk follg fkdjeä b,lalï y;f¾ ixLHdwdY%as; wvq lsÍfï .eg¨ ú i|hs'
mdvu 3
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mdvu tfla oS uqM mka;shg u y|qkajdoSu hgf;a y÷kajd ÿka wdldrfha m%Yakyels;dla bosßm;a lr ufkdaufhkams<s;=re ,nd .kak'
my; wdldrfha j.=jla YsIHhskag bÈßm;alrkak'iNdm;sjrhl= f;dard .ekSfï Pkaohl§ wfmalaIlhska y;r fokl= ,enq Pkaomy; j.=fõ oelafõ'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 24
wfmalaIlhd Pkao ixLHdjA 8438B 7904C 6156D 4081
1' A wfmalaIlhd ,enq Pkao m%udKh BwfmalaIlhd ,enq Pkao m%udKhg jvdfldmuK jeä o@m%Yakh bÈßm;a lr lshjd wjfndaOlr .ekSug YsIHhskag wjia:djfokak'.eg¨j úi£u i|yd bÈßm;a jkYsIHhl=g wjia:dj fokak'
8 4 3 8 - 7 9 0 4
wvq lsÍu tlia:dkfha isg ms<sfj<skameyeÈ,s lrkak'
2' C wfmalaIlhd iy D wfmalaIlhd,nd .;a Pkao ixLHd w;r fjkilSh o@
.eg¨j lshjd .ekSug;a fjki fiùugl< hq;= foa ms<sn| j fidhd ne,Sug;awjia:dj fokak'
.eg¨j úi£fï § f.k hdï wjia:dfol meyeÈ,s lrkak' wjYH kï ixLHd
m;a $ãkaia leg jeks foa o Ndú; lr.eg¨j úi£u meyeÈ,s lrkak'
6 1 5 6 - 4 0 8 1
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lr my;wdldrfha mejreula ,nd fokak'mejreïm; ms<sfh, lsÍu i|yd by;j.=fõ f;dr;=re fhdod .kak'1' C wfm al aIlhdg jvd B
wfmalaIlhd ,nd we;s PkaoixLHdj lSh o@
2' D wfmal aIlhdg jvd AwfmalaIlhd ,nd we;s PkaoixLHdj lSh o@
3' A iy C wfmalaIlhska ,nd.;aPkao ixLHd w;r fjki lSh o@
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï jefvys ksr; jkw;r;=r lKavdhïj,g f.dia wjYHWojq ,nd fokak'
wjYH fõ kï ãkaia leg Ndú;lrñka úi£ug fhduq lrkak'
jdxud,dj
³ wvq lsÍu ³ f.k tau"
³ jeä ³ wvq"
³ fjki
iïm;a
³ .eg¨ m;%sld
ksmqK;d uÜgu( b,lalï y;rlg fkdjeä ixLHd wdY%s; j wvq lsÍfï .eg¨úi|hs'
mdvu 4
uqM mka;shg u y÷kajd §u
m<uqjk mdvfï § Ndú; l< wdldrfhaufkdaufhka ms<s;=re Èh yels m%Yakyels;dla wikak' m%Yakj,g ms<s;=reblaukska ,nd .ekSug W;aidy lrkak'
18 - 9 } 13 - 6 } 14 - 7 }
jeks m%Yak i|yd myiq l%u YsIHhskaf.kawikak' myiq l%u y÷kajd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
25 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
WodyrK (18 - 9 } 10 - 9 } 1" 8 + 1 } 9
18 - 9 } 9 isg bÈßhg .KkalsÍu'^kjhhs 1 hs oyhhs ;j wghs' 1 + 8 } 9&
my; wdldrfha .eg¨ m;%sldjla ;udg,enqK nj;a tu .eg¨ úi£ugYsIHhkaf.a iydh wjYH nj;a mjikak'.eg¨ m;%sld bÈßm;a lrkak'
^1&ÿïßh kej;=ïm<lg Èkl§ we;=MjQ u.Ska ixLHdj 4107 jk w;rmsgjQ u.Ska ixLHdj 2359ls' we;=MjQ iy msg jQ u.Ska ixLHdj w;rfjki fldmuK o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
2&u.Ska 4107 fokl= i÷od Èkÿïßhm<lg we;=`M jQ w;r tuÈkfha msg jQ u.Ska ixLHdj 2359ls'we;=`M jQ ixLHdj msg jQ u.SkaixLHdjg jvd fldmuK jeä o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
3&tla;rd Èkl§ lrk ,oiólaIKhl § ÿïßhm<lg we;=MjQ u.Ska ixLHdj 4107 jQ w;r msgjQ ixLHdj 2359ls' msg jQ u.SkaixLHdj we;=`M jQ u.Ska ixLHdjgjvd fldmuK wvq o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
tla tla .eg¨j fjk fjk u fyd¢kalshjd wjfndaO lr .ekSug;a .eg¨júi£ug;a YsIHhskag wjia:dj fokak'
.eg¨j 14107
- 23591748
7-9 l< fkdyels ksid ishfha tajdtlla oyfha tajd oyhla f,i oyhia:dkhg f.k thska tla oyhlatfla tajd oyhla f,i 7g tl;=lrkak' oeka 17-9 } 8 fõ'
bkamiq oyfha kjfhka oyfha mylawvq lrkak' 9-5}4 ls'
ishfha ia:dkh 0-3 l< fkdyels ksidodfya tajd tlla ishfha tajd oyhlaf,i ishh ia:dkhg .kak' 10-3}7fõ'
bkamiq odfya tajd 3ka odfya tajd 2lawvq lruq' 3-2}1
f.k tafï wjia:d YsIHhkag úia;rlsÍug;a" tajd .=rejrhd úiska kej;wjOdrKh lsÍu;a w;HjYH fõ' wjYHkï ãkaia leg" .Kl rduq wdOdrfhkaf.k tau meyeÈ,s lrkak'
.eg¨j 2lshjd wjfndaO lr .;a miq .eg¨j2 úi£u .eg¨j 1 wdldrfha u jknj meyeÈ,s lrkak'
.eg¨j 3lshjd wjfndaO lr .;a miq .eg¨j3 úi£u .eg¨j 1 yd .eg¨j 2wdldrhu nj wjfndaO lrjkak'
tlu .eg¨j jqj o úúO wdldrj,skabÈßm;a l< yels nj YsIHhkag fyd¢kaf;areï lr fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 26
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhïlr uqM mka;shg u y÷kajd §u hgf;abÈßm;a l< wdldrfha .eg¨jlabÈßm;a lrkak'
1&j;a;lska cq,s udifha lvk ,ofmd,a f.ä ixLHdj 5387ls'wf.daia;= udifha lvk ,o fmd,af.ä ixLHdj 6021ls' cq,s udihgjvd wf.daia;= uifha lvk ,ofmd,a f.ä ixLHdj lSh o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
2&j;a;lska cq,s iy wf.daia;=udij, § lvk ,o fmd,a f.äm%udKh ms<sfj<ska 5387 iy 6021fõ' udi fofla u lvk ,o fmd,af.ä .Kk iudk ùug cq,sudifha leãug wjYH jQ b;=refmd,a f.ä .Kk lSh o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
3&cq,s udifha fmd,a f.ä 5387laiy wf.daia;= udifha fmd,a f.ä6021la j;a;lska lvk ,oS' fuuudi fol ;=< lvk ,o fmd,af.ä ixLHdj, fjki lSh o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
4&cq,s udifha fmd,a f.ä 5387la ydwf.daia;= udifha fmd,a f.ä6021la j;a;lska lvk ,§' cq,sudifha fmd,a f.ä .Kkg iudkùug wf.daia;= udifha lvk ,ofmd,aj,ska lShla bj;a l<hq;= o@
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
tla tla .eg¨j lshùug;a úi£ugl< hq;= foa fhdackd lsÍug;a tlatla YsIHhdg wjia:dj fokak'idlÉPd lrñka iyfhda.fhka .eg¨úi£ug fhduq lrkak'
wdOdr yd wu;r jev
wfmalaIs; uÜgï lrd <`.d fkdjqKqYsIHhska i|yd ir, nfõ isg wNHdiilia lr bÈßm;a lrkak'
1& 2& 3&25 86 64
- 14 - 40 -49
4& 5&456 905
- 145 - 380
wfmalaIs; uÜgï lrd myiqfjka <`.djqKq YsIHhska i|yd wNsfhda.d;aul.eg¨ bÈßm;a lrkak'
WodyrK (5
6 1 8
by; b,lalï y;r u weiqfrka iEÈhyels úYd, u iy l=vd u ixLHd folw;r fjki fidhkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
27 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d ( .=Kk j.= y÷kdf.k Ndú; lrhs'b,lalï follg fkdjeä ixLHd my f;laixLHdjlska .=K lrhs'
.=K lsrSu
mdvu 1
i;sh5
jdxud,dj
³ .=Kk j.=j ³ jrla
³ .=K lsÍu
iïm;a
³ my; fldgq ie,eiau msgm;a lr
.ekSu i|yd iEu YsIHhl=g u
fldgqrE,a lvodis
x 2 3 4 512345678910
uqM mka;shg u y÷kajd §u
2 isg 20 f;la fofla tajdhska .KkalsÍu uqM mka;sh iu`. wdrïN lrkak'B<`.g lKavdhïj,g o ;ks ;ksYsIHhkag o wjia:dj fokak' ;=fkatajdhska" y;f¾ tajdhska yd wjidkfha§ mfya tajdhska .Kka lsÍug fuu l%uhu wkq.ukh lrkak'
fojrla fol lSh oehs YsIHhkaf.kawikak'
fldgq ie,eiafï wod< fldgqj ;=<ms<s;=r 4& ,shkak'
B<`.g ;=kajrla fol lSh oehs wikak'
^W;a;rh 6& th o fldgq ie,eiafuys,shkak'
y;rjrla ;=k" yhjrla y;r ydkjjrla my iïnkaOfhka o tfiau lrkak'
mqrjk ,o fldgq fmkajd tu ixLHd,enqKq wdldrh úuikak'
WodyrK ( 45 fmkajd th iEÿKqwdldrh úuikak'
^ms<s;=r ( 9jrla 5&
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska fofokd ne.ska lKavdhïlrkak'
tla tla YsIHhdg fldgqrE,a lvodishne.ska fokak'
fofokd ne.ska jev lsÍug i,iajdtla tla ;Srh ms<sfj<ska iïmq¾Klrk fuka YsIHhkag lshkak'
tla tla rgdj iïnkaOj ÿIalr;dwe;s YsIHhkag fldgq ie,eiauiïmq¾K lsÍug Wojq lrkak'
YsIHhka ish¨ u ;Sr mqrjd wjikal< miq l`M,E,af,a we¢ Tfí fldgqie,eiau iïmq¾K lsÍug YsIHhskaWojq lr .kak' ixLHd ,shk w;rtajd lshùug fhduq lrkak'
2" 3" 4 iy 5 .=Kk j.= ms<sn| oekqu Ndú; lrhs'ksmqK;d uÜgu(
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 28
fldgq ie,eiqu ksjerÈ j mqrjd we;soehs ;yjqre lr .ekSu i|yd tajdTfí fldg q ie,ei au iu`.ikaikaokh lrk fuka lshkak'
mdvu wjidkfha § YsIHhka <`.foflys isg my f;la ksu l< .=Kkj.= fldgq ie,iqu ;=< ;sìh hq;=h'
^Y sIHhka fuu wNHdifhysfhfokafk a fifuka kï jeäld,hla f.k iEu YsIHhl= ,jd uksjerÈ j fldgq ie,eiau msrùu jvdfyd| h'&
tla tla .=Kk j.=jg wod< j m%Yakwikak' tu m%Yakj,g ms<s;=reiemhSug fldgq ie,eiau fhdod.kakd fuka YsIHhkag lshkak'
WodyrK jYfhkafofla .=Kk j.=j mfya .=Kk j.=j5 jrla 2 lSh o@ 4 jrla 5 lSh o@8 jrla 2 lSh o@ 7 jrla 5 lSh o@
YsIHhkag úYajdihla we;s jk f;lawNHdifhys fhdojkak'
fldgq ie,eiau n,d 12 ,efnk úêYsIHhkaf.ka wikak' t ajdl`M,E,af,a ,shkak'WodyrK ( 12 } 6 × 2
} 3 × 4 } '''' × ''''
;lafiare lsÍu yd ksudjfldgq ie,eiau n,d 16" 20" 24" '''''' jeksixLHd ,efnk úê wNHdi fmdf;a ,sùugi,iajkak'
ksmqK;d uÜgu( 7 iy 9 .=Kk j.= y÷kdf.k Ndú; lrhs'
mdvu 2
jdxud,dj
³ .=K lsÍu
³ .=Kk j.=
iïm;a
³ ldâm;aj,ska ieliQ 7 iy 9
.=Kk j.=
³ 4 x 6 } 5 x 8 } 6 x 6 }jeks ldâm;a lKavdhï jev i|yd
j.=
uqM mka;shg u y÷kajd §u
.=Kk j.= ms<sn| fmr oekqu úuiSui|yd my; wdldrfha m%Yak rdYshlawikak'i miajrla fol lSh o@ii wgjrla fol lSh o@iii ;=kajrla yh lSh o@iv y;rjrla my lSh o@
v y;ajrla oyh lSh o@vi wgjrla wg lSh o@vii y;rjrla wg lSh o@
by; wdldrfha m%Yakj,g b;d blaukskams<s;=r ,nd .kak'
4 x 6 } ldâm; YsIHhkagfmkajd lshùug wjia:dj fokak'
zzy;rjrla yhZZ ms<s;=r o YsIHhkaf.ka,nd .kak'
yf;a .=Kk j.=j mka;shg bÈßm;alrkak' .=rejrhd iu`. .=Kk j.=jlshjkak' lsysmjdrhla .=Kk j.=jlshùfuka miq ;ekska ;ekska fmkajdlshùug YsIHhska fhduq lrkak' bÈßm;ajk YsIHhska yg .=Kk j.=j lshùugwjia:dj fokak'
by; wdldrhg u kjh .=Kk j.=jbÈßm;a lr lshùug wjia:d YsIHhskag
.Ks;h miajk fY%aKsh
29 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
,nd fokak'
fï jk úg 7 iy 9 .=Kk j.=j yer 10f;la wks;a .=Kk j.= ms<sn| j YsIHhskaokakd neúka tu .=Kk j.=j, oekquNdú; lr 7 iy 9 .=Kk j.= u;l ;nd.ekSug YsIHhskag u. fmkajkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska y;r fokd ne.ska lKavdhïlrkak' tla tla lKavdhug my;wdldrfha j.=j ne.ska ,nd fokak'
1& x 7 912345678910
^2& x 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 7
9
m<uqjk j.=j msrùfï § tla tlawjia:d lshùug;a ksjerÈ ms<s;=r, sùug;a lKavdhfï iEuidudðlfhla u fhduq lrkak' tawdldrhg u fojk j.=j o mqrjkak'
fuu.ska1 x 7 } 7 x 1 5 x 7 } 7 x 54 x 9 } 9 x 4 8 x 9 } 9 x 8nj ;yjqre lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
7 iy 9 .=Kk j.= lshùu weiqfrkam%Yak lsysmhla wikak'i 6 jrla 7 lSh o@ii 8 jrla 7 lSh o@iii 5 jrla 9 lSh o@iv 9 jrla 9 lSh o@
ksmqK;d uÜgu( b,lalï follg fkdjeä ixLHdjla 2ka yd 3ka .=K lrhs'
mdvu 3
iïm;a
³ lKavdhï jev i|yd mejreï m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
.=Kk j.= wdY%s; m%Yak lsysmhla widufkdaufhka ms<s;=re ,nd .kak'
1' 5 x 4 lSh o@2' 4 x 8 lSh o@3' 3 x 7 lSh o@
my; i|yka wdldrfha .Kklal`M,E,af,a ,shkak'
is o t6 3 x 2
.=K lsÍu tfla tajdhska mgka .kakdnj wjOdrKh lrkak'
u;lfhka fyda Tjqkaf.a .=Kk j.=fldgq ie,eiau weiqfrka fyda 2 x 3} 6neõ YsIHhkaf.ka ,nd f.k 6 ,súhhq;af;a tfla ;Srfha nj lshkak'
B<`.g 2 x 6 ^fuys yh" oyfha tajdyhls& lsh oehs wikak'
W;a;rh ( 12
fuh oyfha tajd 12la neõ meyeÈ,slrkak'tkï ishfha 1la yd oyfha 2la2 ,shkqfha fldfya oehs fmkajkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 30
^oyfha ;Srfha h& ishfha tl ishfha;Srhg meñfKa'
is o t6 3 x 2
1 2 6
my; i|yka wldrfha ;=fkka .=Klsßug wod< .Kka l`M,E,af,a ,shkak'
is o t4 6 x 3
;=fkys tajd 5 lShla oehs wikak' ^15&fuh oyfha tlla yd tfla myla njmeyeÈ,s lrkak'
tfla ;Srfha tfla tajd 5 ,shk whqrefmkajd oyfha tajd 1 bÈßhg f.k hkak'
th oyfha ;Srfha ms<s;=re fma<shg my<ska,shkak'
3 x 4 lSh oehs wikak' 12&
bÈßhg f.k wd oyfha tajd 1 tl;=lsÍug YsIHhkag u;la lrkak' tl;=j13fõ' oyfha tajd 13 ishfha tajd 1la ydoyfha tajd 3ls'
is o t4 5 x 3
1 3 51 1 bÈßhg f.fkk ixLHd
lKavdhï l%shdldrlï
fofokd ne.ska lKavdhï lr by;wdldr .=K lsÍfï .eg¨ we;=<;amejreï m;la iïmQ¾K lsÍugi,iajkak'
blaukska jev wjika lrk YsIHhkai|yd jeämqr wNHdi fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
Tjqka jev lrk w;r Tjqkaf.a W;a;rfidaÈis lr .Kka iE§u .ek ;ju;aúYajdihla fkdue;s hï YsIHhl= isàkï wu;r Wojq fokak'
ksmqK;d uÜgu( b,lalï 2 lg fkdjeä ixLHdjla 4ka yd 5ka .=K lrhs'
mdvu 4
jdxud,dj³ .=Ks;h
iïm;a³ lKavdhï i|yd 0 - 9 f;la ,shq
ixLHdm;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhka iu`. 2ys tajdhska 20 f;la.Kka lrkak'
bÈßm;a jk tla tla whg 2ys tajdhska.Kka lsßug lshkak' B<`.g uq`Mmka;sh iu`. kej; .Kka lrkak' 3ys4ys yd 5ys rgdj iu`. o th u lrkak'
fldgq ie,eiafï Ndú;h yd .=Kk j.=bf.kSu ms<sn| YsIHhkag mqyqKqj ,nd§u i|yd .=Kk j.= fldgq ie,eiau Ndú;lr ta ms<sn| ir, m%Yak lsmhla o wikak'
my; i|yka wdldrfha .Kklal`M,e,af,a ,shkak'
is o t6 7 x 4
y;a jrla y;r lSh oehs ;u .=Kk j.=fldgq ie,eiau Ndú; lr fidhk fukaYsIHhkag lshkak' 28&
tys oyfha tajd lShla ;sfí o@ 2& tflatajd lShla ;sfí o@ 8&
.Ks;h miajk fY%aKsh
31 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
8 ,shkafka fld;ek oehs wikak^tfla;Srfha&
oyfha tajd 2 iu`. l< hq;af;a l=ulaoehs wikak'
^oyfha ;Srfha .=Ks;hg tl;= lsÍugoyfha ;Srhg f.k hkjd&
is o t6 7 x 4
82 bÈßhg f.fkk ixLHd
B<`. mshjr l=ula oehs wikak' 6 jrlay;r&
W;a;rh l=ula oehs wikak 24&
oyfha tajdfha uq`M tl;=j lSh o@^ 24 + 2&
oyfha tajd 26la ishfha tajd 2la yd oyfhatajd 6la neõ YsIHhkag u;la lrkak'
oyfha 6 ,shkafka fld;ek oehs wikak^oyfha ;Srfha&
ishfha tajd 2g l=ula lrkafkys o@^ishfha ;Srhg f.k hkjd&
2 ishfha ;Srh ;=< ,shkak'is o t
6 7 x 4
2 6 82 2 bÈßhg f.fkk ixLHd
my; i|yka wdldrfha WodyrKhlaweiqßka my<g yd yryg .==K lsßumeyeÈ,s lrkak' jÜáhl u,a 25la we;'tjeks jÜá 3l we;s u,a .Kk lSh o@
2 5 fyda 3 x 25 } 75x 37 5
,enqKq ms<s;=r ksjerÈ oehs mÍlaId lsÍugmy; i|yka wdldrfha Wmdhud¾. fhdod.ekSug YsIHhska fhuq lrkak'
1& 25 2& 25 bka miq 5025 x 2 + 25
+ 25 50 7575
3& 25 tajd 4la 100100 - 25 } 75
4& 25 } 20 + 5 ksid20 x 3 } 605 x 3 } 15
75
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska lKavdhïlrkak'
0-9 f;la ,shQ ixLHdm;a § thskab,lalï fofla ixLHdjla f.dvke.Sug mjikak' tu ixLHdjy;frka yd mfyka .=K lsÍugi,iajkak'
ms<s;=r ksjerÈ oehs ne,Sug úúOl%shdldrlï fhdod .ekSug YsIHhkafhduq lrkak'
;j;a ixLHd f.dvk.ñkal%shdldrlu bÈßhg f.k hkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; wdldrfha wNHdi lSmhlalrjkak'1& 2& 3&2 4 3 5 14 x 3 } '''''''x 4 x 4
4& 5& 6&2 3 3 3 25 x 5 } '''''''x 5 x 5
7& tla fma<shl mqgq 5la we;' tjeksfma< s 18l we;s m qg q .Kkfidhkak'
8& melÜ tll fgd*s 25la we;'tjeks melÜ 4l we;s fgd*s .KklSh o@
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 32
ksmqK;dj( iïu; tall Ndú; lr os. ukshs'
os. yd ÿr 1 i;sh6
ksmqK;d uÜgu( ógr yd fikaáógr Ndú;fhka os. ukshs'
mdvu 1
jdxud,dj
³ os. ³ os. jeähs
³ È. wvqhs ³ È. iudkhs
³ Wi ³ fikaáógr
³ ógr
iïm;a
³ tla tla lKavdhug fikaáógr,l=Kq lr we;s fldaÿjla
³ ógr fldaÿjla" ñkqï máh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
È. uekSu ms<sn| j YsIHhkaf.a mQ¾jw;aoelSu isysm;a lsÍu i|yd idlÑPdlrkak'
YsIHhkag ógr fldaÿjla fmkajkak'
th ljrla oehs Tjqkaf.ka wikak' thflf;la È. oehs wikak' ógr 1&
Tjqkag fikaáógr ,l=Kq lr we;sfldaÿjla fmkajkak'
fld aÿfõ i,l=Kqj, sk a fmkak qïlrkqfh a fudkjd oeh s wikak'^fikaáógr&
ógrhl fikaáógr lShla ;sfí oehswikak'
ógrhl fikaáógr 100la we;s njYsIHhkag ;yjqre lrkak'
fikaáógrj,ska ueksh yels ydógrj,ska ueksh yels foaj,a kï lsÍugi,iajkak'
tla YsIHhl=g l`M,E,a, fyda ì;a;shfyda bÈßfha isg .ekSug lshkak'
y sfiys uÜgug fld aÿjla ;ndTyqf.a$wehf.a Wi oelafjk whqrefldaÿj l`M,E,af,a$ì;a;sfhys .efgkia:dkh yqKq lene,a,lska ,l=Kq lrkak'
ógrj,ska yd fikaáógrj,ska WiuekSug hk nj m%ldY lrkak'
ógr fld aÿfjka mgka .kak'l`M,E, af, a$ì;a; sfh a ,l=Kq l<ia:dkhg my<ska ìu fldaÿj fl<ska;nkak' fldaÿfõ by< fl<jr ,l=KqlsÍu i|yd yqKq lene,af,ka brlaw¢kak'
fuu ,l=K YsIHhdf.a Wi ,l=Kq l<ia:dkhg my<ska ;sfnkq we;'
thska fmkakqï lrkqfha YsIHhdf.a Wiógr 1g jvd jeähs'
ógrhl Wi fmkajk ,l=K ydYsIHhdf.a Wi fmkajk ,l=K w;r ÿruekSu i|yd fikaáógr ,l=Kq lr we;sfldaÿj fhdod .kak' fuys § fikaáógr,l+Kq lr we;s fldaÿj ksjerÈ f,iNdú; lrkafka oehs n,kak'&
Y sIHhdf.a Wi ógrj,sk a ydfikaáógrj,ska l`M,E,af,a ,shkak'
WodyrK jYfhka YsIHhdf.a Wi 1 m23 cm
.Ks;h miajk fY%aKsh
33 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ógr 1la" fikaáógr 100la neõYsIHhkag u;la lrkak' tneúka Wi"fikaáógr 123 f,i o ,súh yels h'
ta wkqj 1 m 23 cm, 123 cm jk njYsIHhkag meyeÈ,s lrkak'
YsIHhdf.a Wi uekSu i|yd ñkqï máh^fÜma tl& fhdod f.k Wi uekSu isÿlrk wdldrh meyeÈ,s lr fokak' ñkqïmáh weiqfrka Wi uekSug YsIHhkagwjia:dj fokak'
fï whqßka ógr yd fikaáógr Ndú;lr ueksh yels ;j;a wjia:djla bÈßm;alr by; mshjr u wkq.ukh lrkak'WodyrK ( .=re fïifha È.$m<,
lKavdhï l%shdldrlï
3ys$4ys lKavdhïj,ska mka;shwe;=<; fyda mka;sfhka msg; fydajev lsßfuys YsIHhka fhdojkak'by; whqre Y sIHhkaf. a Wi^yqKqj,ska& ,l=Kq lr uek ógr ydfikaáógrj,ska m%ldY lsÍugWmfoia fokak'
;u ;ukaf.a Wi ógrj,ska ydfikaáógrj,ska o fikaáógrj,skamuKla o ,sùug i,iajkak'
tla tla YsIHhka w;r Wfiys fjkifiùug o fhduq lrkak'
È.$Wi uekSug iqÿiq fjk;a iqÿiqia:dk lsysmhla o kï lrñka ta i|ydYsIHhka fhduq lrkak'
WodyrK ( ì;a;s mqjrejl È." m<,.ia folla w;r ÿr
;lafiare lsÍu yd ksudj
kï lrk ,o ia:dk 5lska YsIHhkaleu;s ia:dk 3la f;dardf.k È. uekmámdá.; lsÍug i,iajkak'
WodyrK ( l`M,E,a,"
<ud fïih"hy`Mjdf.a Wi"mka;s ldurfha È.
jdxud,dj³ jg m%udKh
iïm;a
³ fikaáógr i|yka fldaÿj
³ ógrfha fldaÿ
³ kQ,a lene,a,la
³ ñkqï máhla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldrfha ufkdauh .Ks;h m%Yaklsysmhla YsIHhkaf.ka wikak'
ksmqK;d uÜgu( úúO os. m%udK uekSu i|yd ógr iy fikaáógr Ndú;lrhs'
mdvu 2
1' wïud lfvka frÈ ógrhla ^1 m&f.k wdjd' tys È. fikaáógr lSho@ th iudk fldgia follg lemqjd'tl fldgil È. fikaáógr lSh o@
2' 15m È. ldkqjlska 8 m la lemqfõkï lemSug b;=rej ;sfnk m%udKhfldmuK o@
YsIHhl= bÈßhg le|jd Tyqf.a$wehf.abk jfÜ È. uekSu i|yd iqÿiq l%uhlafhdackd lrk f,i YsIHhkag lshkak'my; i|yka wjia:d YsIHhkaf.kau;=lr .ekSug W;aidy lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 34
1' frÈ máhla" kQ,la jeks fohlska bkjfÜ È. f.k fikaáógr ,l=Kqlr we;s fldaÿjla u; ;nd È. uek.ekSu'
2' fÜma máhla Ndú; lr È. uekSu'
by; wjia:d fol u wkqj È. uekSuYsIHhkag meyeÈ,s lrkak'
i,l=Kq lrk ,o ia:dk folla w;rÿr ueksh yels wdldrh .ek YsIHhskaiu`. idlÑPd lrkak'1' ógr fldaÿj Ndú; lr È. ksjerÈ j
uksk wdldrh YsIHhkag wdo¾Ykhlr fmkajkak'
2' kq,la" ,kqjla wdOdrfhka È. ukskwdldrh meyeÈ,s lr fmkajkak'
3' fÜma máh Ndú; lr È. ukskwdldrh meyeÈ,s lrkak'
wjia:d ;=kg u wkqj È. uekSu i|ydYsIHhka iyNd.s lr .kak'
we;eï wjia:djkays § È. uekSfï § kQ,la,kqjla wdOdrfhka fyda fÜma máhNdú;fhka È. uekSu myiq njwjOdrKh lrkak'WodyrK ( frÈ uikakka ñkqï .kakd
wdldrh
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhïlr ,l=Kq lrk ,o ia:dkhl isgTjqka tlsfkld mekak ÿr by; Ndú;l< ñkqï WmlrK weiqfrka uekSugfhduq lrkak'
my; j.=fõ igyka lsÍug fhduqlrkak'YsIHhdf.a ku mekak ÿr''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''m ''''''''''''cm''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''m ''''''''''''cm
YsIHhka fofokd ne.ska tla j tlaflkl= oE;a fomig úysÿjd isg .;amiq wfkla YsIHhd tla w;lueoe`.s,af,a fl<jr isg wfkla wf;aueoe`.s,af,a fl<jr f;la È. uekSugi,iajd my; j.=fõ igyka lsÍugfhduq lrkak'YsIHhdf.a ku oE;a úysÿ úg È.'''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''m ''''''''''''cm
,nd .;a È. m%udKhka YsIHhkaf.aWi iu`. ixikaokh lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fufia lKavdhïj,ska ,nd .;añkqïj,g wkqj mqoa.,hl=f.a Wi"Tyqf.a$wehf.a oE;a úys¥ úg È.tlsfklg iudk fõ o@ ke;akïwdikak jYfhka iudk fõ o@ hkakksÍlaIKh lsÍug fhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( úYd, ÿr uksk tallhla f,i lsf,daógrh iy tys iïu;ixfla; y÷kdf.k Ndú; lrhs'
mdvu 3
jdxud,dj³ lsf,daógr
³ ógr
³ jeä u
³ wvq u
iïm;a³ ñkqï frdaohla fyda fÜma máhla
fyda ógr fldaÿjla tfia;a ke;akïógr 2la È. fldagqjla$,S máhla
³ lKavdhï jev i|yd Y%S ,xldfõud¾. lsysmhla i,l=Kq lr we;suydud¾. is;shula
.Ks;h miajk fY%aKsh
35 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fikaáógr yd ógr w;r iïnkaOh;yjqre flfrk m%Yak lsysmhla bÈßm;alrkak'WodyrK (
ógr nd.hl fikaáógr lSh o@
ógr ;=kl fikaáógr lSh o@
ógr tl yudrl fikaáógr lSh o@
fikaáógr foiShl ógr lSh o@
YsIHhka msÜgkshg fyda ñÿ,g fydale|jd f.k f.dia ñkqï frdaoh$fÜmamáh$ ógr fldaÿj$ógr fofla fldagqjNdú; lr ógr 10l ÿr m%udKhla ,l=Kqlrkak'
tu ,l=Kq fol w;r ÿr 10 m njwjOdrKh lrkak'
tla ,l=Kl isg wfkla ,l=K olajdtla jrla .uka lf<d;a hk ÿr ógr10l ÿrla kï fojrla" ;=kajrla"y;rjrla wd§ jYfhka .uka lrk úghk ÿr m%udKh fldmuK o@ hkqfjkaYsIHhkaf.ka wikak'
fï wdldrhg oyjrla .uka l< úg100 m ÿrla ,efnk nj meyeÈ,s lrkak'
ógr 100l ÿrla oyj;djla .uka lrkúg fldmuK ÿrla oehs wid ógr 100ystajd 10la ógr 1 000la hhs mjikak'ógr 1 000la lsf,daógr 1la hhs y÷kajdfokak' lsf,daógrhla hkq úYd, ñïulanj ;yjqre lrkak&' lsf,daógr i|ydNdú; lrk iïu; ixfla;h kmbÈßm;a lrkak'
ta wkqj úYd, È.la ^1000 m = 1 km)i|yd lsf,daógrh Ndú; lrk njmjikak' lsf,d aógr Ndú;fhkauekSug iqÿiq úYd, ñkqï lsysmhlams<sn| j YsIHhkaf.a woyia úuiñkaidlÉPd lrkak'
mdif,a isg lsf,daógrhla muK ÿßkamsysá ia:dkhla YsIHhkag y÷kajdfokak'
bkamiq lsf,daógrhlg jvd wvq$jeäÿßka msysá ia:dk lsysmhla o y÷kajdfokak'WodyrK ( ;eme,a lkaf;darejg mdif,a
isg we;s ÿr lsf,daógrhlgjvd wvq h$jeä h'
;ukaf.a ksjfia isg mdi,g we;s ÿrlsf,daógrhlg wvq o@ jeä o@ hkakm%ldY lsÍug wjia:dj fokak'
mdi, wjg we;s lsf,daógr lKq" ÿri|yka ud¾. mqjre wdÈh ms<sn| jidlÉPd lrkak'WodyrK( uxikaêhl iú lr we;s
lsf,daógr m%udKh i|ykalKq$mqjre
wkqrdOmqr 74fkdÉÑhd.u 48
m¨.iafia.u 30l`Mjr.iajej 17
mq;a;,u 142
ux., t<sh 108
y,dj; 76
uyjej 60
ó.uqj 35
fld<U 0
by; is;shu weiqßka k.r folla w;rÿr fidhk whqre meyeÈ,s lrkak'
fld<U isg mq;a;,u yryd wkqrdOmqrud¾.h is;shfuys oelafõ' fld<U isgmq;a;,ug we;s ÿr lsf,daógr 142ls'mq;a;,u isg wkqrdOmqrhg we;s ÿrlsf,d aógr 74ls ' fld<U i sgwkqrdOmqrhg we;s ÿr .Kkh lrkwhqre fmkajd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 36
iïm;a³ lKavdhulg tl ne.ska jk fia
mejreï m;a
jdxud,dj³ ógr ³ lsf,daógr
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ógrh iy lsf,d aógrh w;riïnkaO;dj wkdjrKh lsÍu i|ydmy; wdldr m%Yak bÈßm;a lrkak'ógr 10 tajd folla lSh o@ógr 50g ógr 10 tajd lSh o@ógr 50 tajd 2la fldmuK o@ógr 100 tajd 2la lSh o@ógr 200g ógr 50la tl;= l< úg,efnk m%udKh fldmuK o@ógr 250g ógr 250la tl;= l< úglSh o@ógr 500 tajd 2la fldmuK o@lsf,daógrhg ógr fldmuK o@lsf,daógrhg ógr 500 tajd fldmuKo@
YsIHhka iu`. idlÉPd lrñka my;wdldr in|;d f.dvk`.kak'
is;shu weiqfrka k.r folla w;r ÿrfidhk wdldrh YsIHhkag meyeÈ,slrkak'WodyrK (
uyjej isg y,dj;g ÿr fldmuKo@fld<U isg y,dj;g ÿr } 76kmfld<U isg uyjejg ÿr } 60kmuyjej isg y,dj;g ÿr } 16km
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug is;shfï msgm;ne.ska ,nd fokak'
leu;s k.r f;dard tajd w;r ÿrfiùug YsIHhka fhduq lrkak'
tajd igyka lr .ekSug Wmfoiafokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï l%shdldrlï lrkw;r;=r ksjerÈ j ÿr lshjhs o" ksjerÈj .Kkh lrhs o hkak fidaÈislrkak'
ksmqK;d uÜgu( lsf,daógrh iy ógrh w;r iïnkaO;dj y÷kdf.k .eg¨úi|hs'
mdvu 4
WodyrK (500 m + 500 m } 1000 m1000 m } 1 km ksid500 m + 500 m } 1 km
tf,ig250 m+250 m+250 m+250 m } 1000 m
250 m+250 m+250 m+250 m } 1 km
YsIHhska iu`. idlÉPd lrñka fujeks;j;a in|;d lsysmhla f.dvk`.kak'WodyrK (
500 m+250 m+250 m } 1 km500 m+250 m+100 m+100 m+50 m
} 1 km
my; wdldrfha .eg¨jla mka;shgbÈßm;a lrkak'uu mdi,a tk úg lsf,daógr 1hs ógr350la muK mhska tkjd' Bg miafia ;j;alsf,daógr 3hs ógr 450la nia tflatkjd' uf.a f.or isg mdi,g ÿrfldmuK o@
YsIHhska iu`. idlÉPd lrñka Tjqkaf.ao iyh we;s j .eg¨j my; whqßka ,shdúi|kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
37 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
km mmhska tk ÿr } 1 350nifhka tk ÿr } 3 450ksjfia isg mdi,g ÿr } 4 800
ta wkqj ksjfia isg mdi,g ÿrlsf,daógr 4hs ógr 800la fõ' th 4 km800 m f,i ,shk nj o fmkajd fokak'
fuf,i my; wjia:d i|yd o .eg¨bÈßm;a lrñka YsIHhkaf.a o iyh we;sj ,shd úi|kak' 2 km 750 m 4 km 500 m
+ 1 km 500 m - 2 km 750 m
bÈßhg f.k hdfï § 1000 m } 1 kmf,i yqjudre jk nj;a wdmiq f.ktafï § 1 k m} 1000 m f,i yqjudre jknj;a by; WodyrK weiqßka meyeÈ,slrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska lKavdhï 4la f,i jevlsÍug fhduq lrkak'
tla tla lKavdhug mejreï m;ne.ska fnod fokak'
ó.uqfõ isg y,dj;g ÿr 40 km750 m fõ'y,dj; isg ux., t<shg ÿr 32km 150 m fõ'ó.uqfõ isg ux., t<shg ÿrfldmuK o@
ksu,af.a ksjfia isg mdi,g ÿr2 km 800 m fõ'Tyq 900 m l ÿrla mhska meñKb;=re ÿr nifhka meñfKa'nifhka meñfKk ÿr fldmuKo@
Ydka;sf.a ksjfia isg oeka hkmdi,g ÿr 2 km 400 m fõ'weh 6 fY% aKsh i|yd hEugwfmalaId lrk mdi,g ÿr ksjfiaisg 4 km 750 m fõ'6 fY%aKshg .sh miq weh fldmuKÿrla jeämqr hd hq;= o@
ksIdï mdi,a weÍ kekaodf.a ksjighd hq;= fõ'Tyqf.a ksjfia isg mdi,g ÿr 2km 850 m fõ'mdif,a isg kekaodf.a ksjig we;sÿr 3 km 500 m fõ'Tyq .uka l< hq;= uq `M ÿrfldmuK o@
mejreïm;a lKavdhï w;r yqjudrelr .ksñka .eg¨ úi£ug fhduqlrkak'
lKavdhu ;=< idlÉPd lsßugwjia:dj ,nd fokak' ms<s;=re mÍlaIdlr n,d ksjerÈ lr .ekSug fhduqlrkak'
tla tla .eg¨j i|yd úi÷u iEulKavdhulska u úuid n,ñka jerÈwef;d;a ksjerÈ lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhska .eg¨ úi|k w;r;=rlKavdhïj,g f.dia ksÍlaIKhlrkak' wjYH Wojq ,nd fokak'
mdvu 5 ;yjqre lsÍfï wNHdi
mdvu 4 i|yd ilia l< wdldrfha .eg¨;j ÿrg;a úi£ug fhduq lrkak'
fm< fmdf;a wod< wNHdi i|yd fhduqlrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 38
ksmqK;dj( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd my f;la jQixLHdjlska fnohs'
fnoSu 1 i;sh8
jdxud,dj³ fn§u ³ b;=re
iïm;a³ 5jk i;sfha § Ndú; l< .=Kk
j.= fldgq ie,eiau
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mekai,a 6la fofokl= w;r iu fia fnod.;a úg tla whl=g mekai,a lShla ,efío@
15ys ;=fka tajd lShla ;sfí o@
fjr`M f.ä 20la y;r fokl= w;f¾iu fia fnod .;a úg tla whl=g f.älShla ,efío@
wU f.ä 30la hy`Mjka lKavdhula w;riu fia fnod .;a úg tla whl=g f.ä5la ,enqKs' lKavdhfï lS fofklaisáfha o@
by; wldrhg 2" 3" 4" 5 fn§u we;=<;aufkdauh .Ks; m%Yak lSmhla YsIHhkagbÈßm;a lrkak' tl u ms<s;=r úúOl%ufhka ,nd .kak'
ixLHd fn§ug Wojq lr .ekSu i|yd.=Kk j.= fldgq ie,eiau Ndú;lrkafk a flfia oeh s Y sIHhkagfmkajkak'
x 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101 1 2 3 4 5 6 7 8 9 102 2 4 6 8 10 12 14 16 18 203 3 6 9 12 15 18 21 24 27 304 4 8 12 16 20 24 28 32 36 405 5 10 15 20 25 30 35 40 45 506 6 12 18 24 30 36 42 48 54 607 7 14 21 28 35 42 49 56 63 708 8 16 24 32 40 48 56 64 72 809 9 18 27 36 45 54 63 72 81 90
10 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
12 ÷ 2 nj;a fï i|yd ms<s;=r YsIHhska
iu`. l;d lr ,nd .kak' 12 ÷ 2 } 6.=Kk j.= fldgq ie,eiafuka o ,ndfokak'
12 f;la 2 fma<sfha we`.s,a, f.k f.dia12g fl<ska u by<ska m<uqjk fma<sfhawe;s ixLHdj l=ula oehs n,k fukaYsIHhka fhduq lrkak'
ta wkqj 12g fofla tajd 6ls'
tkï
12 ÷ 2 } 6
45ys mfya tajd lSh o@ 45 ÷ 5 } 9 nj
,ndf.k ms<s;=re ksjerÈ nj .=Kk j.=fldgq ie,eiafuka iy;sl lr .ekSugYsIHhska fhduq lrkak'
45 f;la 5 fma<sfha we`.s,a, f.k hkak't;eka isg fl<ska u by<g m<uqfma<shg hkak' ixLHdj l=ula o@ 9hs'
tneúka 45g 5 tajd 9ls'
tkï
45 ÷ 5 } 9
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 2ka yd 5ka fnohs'
mdvu 1
.Ks;h miajk fY%aKsh
39 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
.=Kk j.= fldgq ie,eiau ksjerÈ jNdú; lsßu ms<sn| YsIHhkag úYajdihwe;s jk ;=re lsysmjrla u by;wdldrfha wNHdij, fhdojkak'
B<`.g yßhg u fkdfnfok ixLHdbÈßm;a lrkak'WodyrK jYfhka"
37ys mfya tajd lSh o@mfya fma<sfha .sh úg m<uq j 35 oB<`.g 40 o yuq fõ'35ys mfya tajd 7ls'tneúka W;a;rh 7 b;=re 2
17ys fofla tajd lSh o@16ys fofla tajd 8ls'tneúka W;a;rh 8 b;=re 1
fuu .Kk l`M,E,af,a ,shkak'
468 ÷ 2 hkak my; mßÈ úia;r lrkak'
1 mshjr468ys ishfha tajd y;rls' ishfha tajdy;r iudk j f.dvj,a follgfnÿ úg tla f.dvl ishfha tajdfolls'
2 mshjr468ys oyfha tajd yhl oyfha tajdyh iudk j f.dvj,a follg fnÿúg tla f.dvl oyfha tajd ;=kls'
3 mshjr468ys tfla tajd wgls' tfla tajdwg iudk j f.dvj,a follg fnÿúg tl f.dvl y;rls'
fn§fï § jï mi m<uq b,lalfukamgka .kakd nj meyeÈ,s lrkak'^wfkla .Ks; l¾uj, § fuka ol=Kqmi m<uq b,lalfuka ^tfla tajdhska&fkdfõ&fuys § 4ys 2ys tajd lShla o@ 231W;a;rh 2 2 462^4g by<ska 2 ,shkak'& 46ys 2ys tajd lShla o@ 06W;a;rh 3 6^6g by<ska 3 ,shkak& 022ys 2ys tajd lShla o@ 2W;a;rh 1 0
^2g by<ska 1 ,shkak& 462 ÷ 2 } 231
oeka fï .Kk meyeÈ,s lrkak'
2 129
64 2 129 12
09 8 1
129 ÷ 2 } 64 b;=re 1
úi|uq1& tla fmÜáhl rn¾ fnda, 5la weisßh
yelsh' tjeks fnda, 520la weisÍui|yd fmÜá lShla wjYH fõ o@
104 5 520
502 0 20 20 0
weisÍu i|yd wjYH fmÜá .Kk} 104
wjYH kï ;j;a WodyrK lSmhlalrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska ;=ka fokd ne.ska lKavdhïlrkak'tla wfhl=g .Kka fol ne.ska idokwdldrh wksla YsIHhskag meyeÈ,slsßug lshkak'
2 146 2 175 2 158 5 78 2 512 5 855
my; .eg¨ ;=k o tla tla YsIHhdglshjd úi|k wdldrh wks;a YsIHhskafofokdg lshd oSug Wmfoia fokak'
1& mdi,l YsIHhkag fnod §u i|ydfldms fmd;a 638la we;' tla whl=gfmd;a 2la ,enqfKa kï mdif,a isáYsIHhska ixLHdj fldmuK o@
2& W;aijhl § tla <uhl=g úiaflda;=my ne.ska úiaflda;= 738la fnod ÿkamiq úiaflda;= 3la b;=re úh' úiaflda;=,enqKq <uhska ixLHdj lSh o@
129 ÷ 2 § 129 ys ishfha tajd tl"ishfha tajd f,iska u iudkjf.dvj,a follg fnÈh fkdyel'tu ksid oyfha tajd 12 iudkf.dvj,a follg fn§u lrk njmeyeÈ,s lrkak' 129 ys tfla tajdkjhls' kjh iudk f.dvj,afollg fnÿ úg tla f.dvl 4ls' b;=re tlls'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 40
jdxud,dj³ fn§u ³ b;=re
iïm;a³ .=Kk j.= fldgq ie,eiau
uqM mka;shg u y÷kajd §u
1 mdvfï i|yka mßÈ ufkdauh .Ks;hYsIHhkag bÈßm;a lrkak'
ixLHd fn§ug Wojq lr .ekSu i|yd.=Kk j.= fldgq ie,eiau Ndú;lrkafka flfia oehs YsIHhkag u;lalr fokak'
x 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101 1 2 3 4 5 6 7 8 9 102 2 4 6 8 10 12 14 16 18 203 3 6 9 12 15 18 21 24 27 304 4 8 12 16 20 24 28 32 36 405 5 10 15 20 25 30 35 40 45 506 6 12 18 24 30 36 42 48 54 607 7 14 21 28 35 42 49 56 63 708 8 16 24 32 40 48 56 64 72 809 9 18 27 36 45 54 63 72 81 90
10 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
WodyrK jYfhka12 ys 4ys tajd lShla o@12 f;la 4 fma<sfha we`.s,a, f.kf.dia 12g by<ska m<uqjk fma<sfhaixLHdj fiùug i,iajkak'^ixLHdj 3&
tneúka 12 ÷ 4 } 3
4 × 3 } 12 ksjerÈ;dj y÷kd .; yelsnj fmkajd fokak'
18 ÷ 3 lSh o@18 f;la 3 fma<sfha we`.s,a, f.khkak'B<`.g fl<ska u by<g m<uqjkfma<shg hkak'
ixLHdj l=ula o@ ixLHdj 6
ta wkqj" 18 ÷ 3 } 66 × 3 } 18 ksjerÈ;djmeyeÈ,s lrkak'
.=Kk j.= fldgq ie,eiau ksjerÈ jNdú; lsßu ms<sn| YsIHhskag úYajdih,efnk f;la fuh lsysmjrla lrkak'
yßhg u fkdfnfok .Kkla iys;WodyrKhla .kak'37ys 4ys tajd lSh o@4ys fma<sh Èf.a .sh úg 36 yd 40 yuqfõ'40 ;siayhg jvd jeäh' 36 ;siay;g jvdwvqh'
tneúka 37 ÷ 4 } 9 b;=re 1
tkï 36 ÷ 4 } 9 4 × 9 } 36 neúka ksjerÈ;dj ;yjqre lrkak'
oeka my; i|yka wdldrfha .eg¨jlaYsIHhskag bÈßm;a lrkak'
tl lñihlg fnd;a;ï 4la ne.skafnd;a;ï 627la lñi lShlg we,a,shyels o@ fnd;a;ï lShla b;=re fõ o@úi|uq
156 4 627
42220 27 24 3
fnd;a;ï we,a,sh yels lñi .Kk } 156b;=re fnd;a;ï .Kk } 3
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 3 yd 4 ixLHdj,skafnohs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
41 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
iïm;a³ mejreïm;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ir, fn§ï we;=<;a ufkdauh .eg¨lsysmhla YsIHhskag boßm;a lrkak'WodyrK (
20 ÷ 2 W;a;rh lSh o@
18 ÷ 4 ka lShla b;=re fõ o@
12 ÷ 3 W;a;rh lSh o@
.=rejrhdg úi|d .ekSu i|yd .eg¨jlawe;s nj;a tu .eg¨j mka;shg bÈßm;alrk nj;a mjikak' .eg¨j bÈßm;alr lshùug iEu fokdg u wjia:djfokak'WodyrK (
È,als ;u Wmka Èk idoh fjkqfjkamdi,g ìialÜ 183la f.k wdjdh'wehg iEu YsIHhl=g u ìialÜ myne.ska §ug wjYH úh' ìialÜ 183lamy ne.ska fnod Èh yels isiqka .KklSh o@
.eg¨j wjfndaO lrf.k we;s oehsne,Sug m%Yak lsysmhla wikak' 183mfyka fnod Èh hq;= nj YsIHhska
;lafiare lsßu yd ksudj
my; i|yka fn§fï .Kka t awdldrfhka u tu mshjr Tiafia idokf,ig YsIHhka fhduq lrkak'
3 147 4 172 5 45
3 76 4 514 5 158
tfuka u my; i|yka wdldrfha rgdy÷kd .ekSug wjia:dj fokak'
6 60 6004 24 4 240 4 2400
my; i|yka .eg¿ úi|kak1' f.dvl wkakdis f.ä 336la we;' tajd
iudk j fmÜá ;=klg weiqrefõkï tl fmÜáhl we;s wkakdisf.ä .Kk lSh o@
2' j<lg 4 ne.ska lrú, weg 736laisgqùug wjYH j<j,a ixLHdj lSho@
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 2" 3" 4 iy 5ka fnohs'
mdvu 3
wjfndaO lr.;a miq úi¢ug bÈßm;a jkYsIHhskag wjia:dj fokak'
36 5 183 15
3330 3
ìialÜ 183 YsIHhska 36 fokl= w;r myne.ska fnod Èh yels nj;a ;j;a ìialÜ3la b;=re jk nj;a YsIHhskag wjfndaOlrjkak'
3 318 fn§u mshjßka mshjr meyeÈ,slsÍug bÈßm;a jk YsIHhl=g wjia:djfokak'
1063 318
301 0 18 18 0
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 42
1 mshjr318ys ishfha tajd ;=k iudk jf.dvj,a ;=klg fnÿ úg tlaf.dvl ishfha tajd tlls' fï njmeyeÈ,s lrkak'
2 mshjroyfha tajd tl iudk j oyfha tajdf,iska u f.dvj,a ;=klg fnÈhfkdyel' tu ksid ìxÿj fhdok njmeyeos,s lrkak'oyh tajd tlla tf,iska u fnÈhfkdyels ksid th tfla tajdgf.khk nj meyeÈ,s lrkak'
3 mshjroeka tfla tajd 18ls' 18 iudk jf.dvj,a ;=klg fnÿ úg tlaf.dvl yhla nj meyeÈ,s lrkak'
b,lalï ;=fka ixLHdjla y;frkafnÈfï .eg¨jla bÈßm;a lr úi£ugYsIHhskag wjia:dj fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska 4 fokd ne.ska lKavdhïlr my; wdldrfha mejreïm; ne.ska,nd fokak'
1& 810 ÷ 3 1& 184 ÷ 4
2& 432 ÷ 3 2& 508 ÷ 4
3& 303 ÷ 3 3& 920 ÷ 4
4& 718 ÷ 3 4& 268 ÷ 4
tla whl=g tl .eg¨j ne.skaúi¢ug wjia:dj fokak' ;ud.eg¨j úi|k wdldrh wkslaYsIHhkag meyeÈ,s lsßug;a lshkak'YsIHhska w;r bf.kqug wjia:djfokak'
;j;a fn§fï .eg¨ lsysmhla bÈßm;alr YsIHhskaf.a Wojq we;s j fn§umeyeÈ,s lrkak'WodyrK (
4 489 3 905 3 391
wjYH kï .Kl rduq$äkaia legweiqfrka fn§u meyeÈ,s lrkak'
YsIHhska y;a fokd ne.ska lKavdhïlrkak'
my; wdldrfha mejreïm;alKavdhïj,g ,nd fokak'
mejreï m;
185 243 690
516
by; ixLHd 2" 3" 4 iy 5 ixLHdj,ska fnokak'
by; oela jQ tla ixLHdjla 2" 3" 4iy 5ka fn§ug tla YsIHhl=g ne.skawjia:dj fokak' ;uka iEÿ .Kkawksla YsIHhka iu. idlÉPdlrkakg;a ms<s;=rej, ksjerÈ;djmsßlaiSug;a wjia:dj fokak'
tla tla .eg¨jla lshùug;a úi£ugl< hq;= foa fhdackd lsÍug;a tlaYsIHhl=g wjia:dj fokak' YsIHhskay;r fokdgu tu wjia:dj ,ndfokak' .eg¨j úi§u idlÉPd lriyfhda.fhka lsÍug fhduq lrkak'
wdOdr yd wu;r jev
wfmalaIs; uÜgï lrd <`.d fkdjqKqYsIHhska i|yd ir, nfõ isg wNHdiilia lr bÈßm;a lrkak'
wfmalaIs; uÜgï lrd myiqfjka <`.djqKq YsIHhska i|yd wNsfhda.d;aul.eg¨ bÈßm;a lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
43 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( mßirfha we;s jia;+ka u.ska iDcqfldaKhg jvd úYd,yd l=vd fldaK fjka lr olajhs'
mdvu 1
ksmqK;d( iDcqfldaK" iDcqfldaKj,g jvd úYd, iy l=vd fldaKfjka lr olajhs' >kjia;= iy cHdñ;sl yevj, ,laIK úia;rlrhs'
>kjia;=" yev yd fldaK i;sh9
jdxud,dj³ iDcqfldaKh
³ iDcqfldaKhg jvd úYd, fldaK
³ iDcqfldaKhg jvd l=vd fldaK
iïm;a³ my; oelafjk mßÈ lvodishlska
lmk ,o tla Y s¾IhlaiDcqfldaKhla ^iDcqfldaKS uq,a,&iys; ;%sfldaKhla iEu YsIHhl=gu wjYH fõ'
³
A 4 ;rfï lvodis 5lska YsIHhka40lg iEfyk ;%sfldaK ,nd .;yels h'
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhkag ke.sg Tn foig yefrkfuka lshkak' B<`.g fodrg uqyqK ,disák fia yefrk f,i lshkak' TjqkafldaKhlska yeÍ we;ehs meyeÈ,s lrkak'oeka cfka,h fyda mka;s ldurfhafjk;a lemS fmfkk fohla foiyefrk fuka l shd Tj qk a ;j;afldaKhlska yereKq nj mjikak'
Tjqkag ;j jrla yefrk fuka lshdTjqka ;j;a fldaKhlska yereKq njmjikak'
tla YsIHhl= bÈßhg le|jd bÈßmi n,disg .ekSug lshkak' B<`.g ol=Kq w;me;a;g yefrkak lshkak'
h<s;a jrla ol=Kg" h<s;a ol=Kg yd h<s;aol=Kg yefrkak lshkak' Tyq m<uqfjkau isá whqßka isákq we;'&
yefrk tla jdrhl § bÈßm;a jQ YsIHhdjghlska ld,la yefrk nj y÷kajdfokak' YsIHhd yereKq fldaKfham%udKh iDcqfldaKhla nj u;la lrkak'
iDcqfldaKj,g WodyrK i|yd fïihluq,a, n\q ldurfha we;s uq fmkajkak'Tfí we`.s,a,la fyda fldagqjla fydafld aÿjla fyd a tla odrhl isgiDcqfldaKhlska wfkla odrhg f.khkak' my; rEmfha A isg B olajd&
fuh iDcqfldaKhlanj YsIHhkag meyeÈ,slrkak'
mka;s ldurfha hï øjHhla fydai a:dkhla fyd a wdOdrfhkaiDcqfldaKhlg jvd l=vd fldaK y÷kajdfokak'
fï wdldrfhka u iDcqfldaKhlg jvdúYd, fldaK y\qkd .ekSug wjia:djfokak'
A B
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 44
ì%iag,afndaâ jeks fohlska my; rEmhlmd YsIHhkag fmkajkak'
fuu fldaKh iDcqfldaKhgiDcqfldaKhlg jvd l=vdhjvd úYd,h'
lvodishla kud iDcqfldaKS uq,a,laidok whqre wdo¾Ykh lrkak'
tu iDcqfldaKh wdOdrfhka iDcqfldaK"iDc qfld aKhg jvd l =vd fld aKiDcqfldaKhg jvd úYd, fldaK y\qkd.ekSug YsIHhka lsysmfokl=g wjia:djfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka lKavdhï 5lgfyda 6lg ixúOdkh lrkak'
lvodisj,ska lmd .;a iDcqfldaKhlaiys; uq,a,la fyda lvodis lene,a,lakjd ilid .kakd ,o iDcqfldaKhlaiys; uq,a,la ne.ska tla tla YsIHhdi;=j ;sîu w;HjYH fõ'
lKavdhula jYfhka tla ùiDcqfldaK we;s ;eka yels ;rïfidhd .ekSu msKsi mka;s ldurfhawe; s fjk;a ji a; +k a iu`.ixikaokh lsÍu i|yd iDcqfldaK
uq,a, Ndú; lrk fuka YsIHhkaglshkak' ^jia;=fõ tla me;a;lgiudka;r j" ilid .;a iDcqfldaKfhatla me;a;la ;nd fldaK iei£ugfhduq lrkak&
iDc qfld aK iys; jia; +k ay s,ehsia;=jla ms<sfh, lrk fuka tlatla lKavdhug lshkak'
WodyrK (cfk,a mshfka uq,a," cfk,aW`Mjiaifmdf;ys uq,a,fõ,dj 3 fyda 9 jQ úg Trf,daiqfõlgq fol we;s fldaKh
iDcqfldaKhlg jvd úYd, fyda l=vdfyda úh yels fldaK foi o n,kfuka Tjqkag lshkak' mka;s ldurfhafyda msg; fuu fldaK we;s ;ekaTj qk ag fmkajkak' WodyrKjYfhka" jy,hl mrd,j,sk aiDcqfldaKhlg jvd úYd, fyda l=vdfldaK iEfokq we;'
iDcqfldaKhlg jvd úYd, ydiDcqfldaKhlg jvd l=vd fldaK,ehsia;=jla ms<sfh, lrk fuka tlatla lKavdhug lshkak'
;lafiare lsÍu yd ksudjiDcqfldaK" iDcqfldaKhlg jvdúYd, fldaK iy idcqfldaKhlgjvd l=vd fldaK iys; ia:dk$jia;+kalsysmhla kï lsÍug" fmkaùug YsIHlKavdhïj,g wjia:dj fokak'
ksmqK;d uÜgu( iDcqfldaK w|shs'
mdvu 2
jdxud,dj³ iDcqfldaKh
iïm;a³ A 4 lvodis
³ ir, odr iys; ,S má$fikaáógrfldaÿ
³ >k lvodisj,ska lmd .kakd ,oiDcqfldaK iys; my; wdldrfhayev
- - - - - - - - -
.Ks;h miajk fY%aKsh
45 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
³ l`M,E,af,a mfil w¢k ,o fldgqcd,hla yd fldgq iys; f,dl=lvodishla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr mdvfï § y÷kd.;a iDcqfldaK"iDcqfldaKhg jvd l=vd iy úYd,fldaK iys; jia;+ka $yev ms<sn| jYsIHhka iu`. idlÉPd lrkak'
>k lvodisfhka lmd .kakd ,oiDcqfldaK iys; yevh iïm;ays i|yka&YsIHhkag fmkajd tys uq j, yev ms<sn|j úuikak'
l`M,E,af,a fyda YsIHhkag fmfkkwdldrhg r|jk ,o lvodishl fyda tuyevh ;nd tys odr Tiafia iDcqfldaKhlaw¢k wdldrh wdo¾Ykh lrkak'
tu yevh Ndú;fhka úúO whqßkaiDcqfldaK we¢h yels nj fmkajdfokak'
WodyrK (
fldgq iys; lvodishla l`M,E,af,a r|jdfyda l`M,E,af,a we;s fldgq cd,h ;=<fydaa fldaÿjla Ndú;fhka f¾Ld follayuqjk fia ;sria j yd isria j& fldgqÈf.a we£fuka iDcqfldaKhla w¢kwdldrh fmkajd fokak'
WodyrK (
iDcqfldaK iys; ir, ixjD;a; rEmwe¢h yels nj o fmkajd fokak'
WodyrK (
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lr tla tlalKavdhug iïm;a ys i|ykawdldrfha yevhla fldaÿjla$ir, odriys; ,S máhla iy lvodishla ,ndfokak'
iDcqfldaK yevh Ndú;fhka fok,o lvodisfhys bßhõ lsysmhl msysáiDcqfldaK we£ug Wmfoia fokak'
fldgq iys; lvodisfhys fldaÿjNdú;fhka iDcqfldaK iys; ixjD;rEm lsysmhla we£ug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fldaÿj Ndú;fhka YsIHhkaf.afldg qrE, a wNHdi fmd;aj,iDcqfldaK iy iDcqfldaK iys;ixjD; rEm we£ug i,iajkak'
iDcqfldaK iy ixjD; rEm we£fï §odr Èf.a ksjerÈ j mekai,laNdú;fhka f¾Ld we£ug i,iajkak'wjYH YsIHhka i|yd Wojq ,ndfokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 46
ksmqK;d uÜgu( >kjia;= iy cHdñ;sl yevj, uQ,sl ,laIK úia;rlrhs'
mdvu 3" 4
jdxud,dj³ uqyqK;a ;, mDIaG&
³ jl%mDIaG
iïm;a³ cHdñ;sl yev;, ^iup;=ri%h"
iDcqfldaKdi%h" ;%sfldaKh" jD;a;h&
³ >kjia;= ^>klh" >kldNh"is,skavrh" p;=ia;,h&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
iup;=ri% yevhla fmkajd tu yevhl=ula oehs YsIHhkaf.ka wikak' tys,laIK ms<sn| j idlÉPd lrkak'
iDcqfldaKdi%hl ,laIK ms<sn| j tawdldrfhka u idlÉPd lrkak'iup;=ri% yevh yd iDcqfldaKdi% yevhfjka lr y÷kd .; yels ,laIK u;=lr fmkajkak'
;%sfldaKh yd jD;a;h yev;,j, o,laIK idlÉPd lrkak'
>kjia;=j, ,laIK y\qkajd §u i|yduq`M mka;shg u fmfkk fia ;rulaf,dl= >klhla ^ilid.;a >klhla&.=re fïih u; ;nkak'
tla YsIHhl=g bÈßhg ú;a tu >klhf.k ish¨ u YsIHhkag fmfkk fiatla tla w;g yrjñka fmkaùuglshkak'
ksÍlaIKfhka miq YsIHhka iu`.idlÉPd lrkak'
iEu me;a;la u iup;=ri% yevfhkahqla; nj;a" iEu me;a;la u iudk nj;atu >kjia;=j >klhla f,i y\qkajknj;a u;la lrkak'
>klhl ,laIK ;j ÿrg;a wjfndaOlr §u i|yd tla uqyqK;lg iudkiup;=ri% yev;,hla lmd .kak' tuyev;, >klfha iEu me;a;la u ydii\ tajd tl iudk nj fmkajd fokak'
>klhl uqyqK;a 6la we;s nj o tuuqyqK;a iup;=ri%dldr jk nj o fmkajdfokak'
fï wdldrhg u >kldNh" is,skavrh"p;=ia;,h hk >kjia;=j, uQ,sl,laIK o y÷kajd fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lr tla tlalKavdhug cHdñ;sl yev;, iy>kjia;= lÜg,h ne.ska fnodfokak'
tla tla yevh iy >kjia; =ksÍlaIKh lr tajdfha ,laIKTjqkaf.a wNHdi fmd;aj, ,sùuglshkak'
tla tla >kjia;=j, iudklï iywiudklï y\qkd .ekSug;a YsIHhkafhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; wdldrfhka YsIHhkaf.ka m%Yakwiñka >kjia;= iy cHdñ;slyevj, uQ,sl ,laIK YsIHhka ksjerÈj úia;r lrhs o hkak ;yjqrelr.kak'WodyrK (
>klhl uqyqK;a lShla ;sfí o@uqyqK;a y;rla we;s >kjia;=jl=ula o@jD;a;dldr me;s iys; >kjia;=jl=ula o@
.Ks;h miajk fY%aKsh
47 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( ;sria;, iy isria;, fjka lr olajhs'
mdvu 5
jdxud,dj
³ ;sri
³ isri
³ ;,h
iïm;a
³ >klh
³ >kldNh
³ >kl fyda >kldN yevfha fmÜá
³ c,h iys; tlu m%udKfha úksúo
fmfkk Ndck folla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr mdvfï § y÷kd.;a >kjia;=kays,laIK weiqfrka m%Yak lsysmhlaYsIHhskag bÈßm;a lrkak'
WodyrK(
>kldNhl uqyqK;a .Kk lSh o@is,skavrhl jD;a;dldr uqyqK;a lSho@
iup;=ri% uqyqK;a ^me;s& 6la we;sjia;=j l=ula o@
p;=ia;,hg me;s lSh o@ odr lSh o@
;, y÷kajd §ug iu;, yd iu;,fkdjk jia;+ka lsysmhla § tajdfhauqyqK;a w; .Efuka iy ksÍlaIKfhkaiu;, nj y÷kd .ekSug fhduq lrkak'
WodyrK( fmÜá" >kl" is, sk avr"fnda;,a
tlu m%udKfha úksúo fmfkk Ndckfollg c,h iudk m%udK j;a lrkak'Ndck fol u tl u uÜgug ;nd c,uÜgu tl u ;,hl msysgk wdldrhfmkajd fokak'
WodyrK(
tla Ndckhla tyd fuyd yerùfukaiEu úg u c, uÜgu ;sria ;,hlmsysgk nj myod fokak'
by; c, uÜgï msysgk wdldrhgmsysgk ;, ;sria ;, nj meyeÈ,s lrkak'
>kjia;=ka iy mka;s ldurh ;=< ydwjg WmlrK wdOdrfhka ;sria ;,y÷kd .ekSug YsIHhka fhduq lrkak'
WodyrK(
jy,fha iS,su" ;Ügq f.dvke.s,sj,we;s ;sria ;," .=re fïifha ,E,a,hkdos ia:dk o ksÍlaIKh lsÍugi,iajkak'
.=re fïih u; ^;sria ;,hla u;&>klhla$>kldNhla fyda tu yevfha;rula f,dl= fmÜáhla ;nkak'
tfia ;enQ úg >klfha ;sria ;,fudkjd oehs y÷kd .ekSug YsIHhkagwjia:dj fokak' ;sria;, y÷kajd ÿkawdldrhg u isria;, o y÷kajd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 48
isria;,j,g WodyrK(
f.dvke.s,s ì;a;s" fodr ,E,a,"cfka, mshk .=re fïifha ll=,
;sria;, iy isria;, fkdjk ;,^wdk; j we;s ;,& fmkajkak' fujeks;, ;sria;,hla fyda isria;,hlafkdùug fya;= idlÉPd lrkak'yelskï wdk; j we;s ;,h ;sria;,hlafyda isria;,hla ,efnk fia ;nd ;sriayd isria;, ms<sn| oekqu ;j ÿrg;a;yjqre lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska lKavdhï lr mka;s ldurhiy wjg mßirh weiqfrka ;sria;,"isria a;, yd isria yd ;sria;,fkdjk jia;+ka fidhd my; j.=jiïmq¾K lsÍug fhduq lrkak'
isria;, ;sria;, ;sria;, fydaisria;,fkdjk ;,
ì;a;sh fïi ,E,a, wgmÜgu
''''''''''''''''' ''''''''''''''''' jy,h
''''''''''''''''' ''''''''''''''''' '''''''''''''''''
''''''''''''''''' ''''''''''''''''' '''''''''''''''''
''''''''''''''''' ''''''''''''''''' '''''''''''''''''
''''''''''''''''' ''''''''''''''''' '''''''''''''''''
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka isria;, iy ;sria;, ksjerÈj y÷kd .kshs o hkak ;yjqre lr.ekSu i|yd úúO jia;+ka lsysmhlaweiqfrka isria;, iy ;sria;,fmkaùug lshkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
49 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;dj( meh yd ñks;a;= weiqßka fõ,dj lshjhs'
ld,h 1 i;sh1 0
ksmqK;d uÜgu( Trf,daiq uqyqK;l oelafjk fõ,dj lshjhs'
mdvu 1
jdxud,dj
³ Trf,daiqj
³ Trf,daiq uqyqK;
³ meh lgqj ³ meh
³ olaIsKdj¾; ³ ixLHdxl
³ ñks;a;= lgqj ³ ñks;a;=
iïm;a
³ fïih u; ;nk idudkHTrf,daiqjla
³ úIalïNh 15cm jk jD;a;dldrm;%sld
³ 7 cm x ½ cm yd 5 cm x 1 cm >klvodis ;Sre
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhkag ienE Trf,daiqj fmkajkak'uqyqKf;ys 1 isg 12 f;la ixLHdxllshùug Tjqkag bv yßkak'
ixLHdxlj, msysàu ms<sn| j idlÉPdlrkak'
ñks;a;= lgqj ksjerÈ ÈYdjg" lrljkak'fuu ÈYdj y\qkajkafka flfia oehsYsIHhkaf.ka úuikak' olaIsKdj¾;"idudkHfhka úia;r lrkqfha Trf,daiqlgq lrlefjk ÈYdj f,i h'&
ñks;a;= lgqj 12 isg iïmq¾K jghlaf.dia wdmiq 12g meñKSug fldmuKld,hla .; fõ oehs YsIHhkaf.kawikak' meh tlhs we;eï úg ñks;a;=60hs hehs o mjikq we;&
fõ,dj 12g ;nkak' ñks;a;= lgqjiïmq¾K jghla hk úg meh lgqj .ukalrk wdldrh YsIHhkafka wikak' th12 isg 1 f;la .uka lrhs&
kej; ñks;a;= lgqj 12 isg jg folla.sh úg meh lgqj .uka lrk wdldrhms<sn|j wikak' tla jghla meh 1lanj o jg folla meh 2la nj o" Tjqkagn,d .ekSug i,iajkak' túg oelafjkfõ,dj lshjkak'
fõ,dj ;=k oelafjk fia ilia lrñks;a;= lgqj Trf,daiqfõ jg nd.hla^12 isg 6 f;la& .sh úg meh lgqj flfiaoehs YsIHhkaf.ka wikak' th 3 yd 4w;r yß ueo ;sfnkq we;'
tu fõ,dj zz;=k miq ù ñks;a;= ;sylaZZnj y÷kajd fokak'
oeka fõ,dj y;r miq ù ñks;a;= ;sygilia lr YsIHhka ,jd lshjkak'
meh yd meh Nd.h fmkajk úúOfõ,djkag Trf,daiqj ilid fõ,djlSug bÈßm;a jkakkag wjia:dj fokak'WodyrK jYfhka Trf,daiqfõ fol"oyh" folhs ;sy" oyhhs ;sy hkdÈjYfhka
lKavdhï l%shdldrlï
Trf,daiq uqyqK;la iE§u
tla tla YsIHhdg jD;a;dldrm;%sldjla o >k lvodis ;Sre follao ne.ska ,nd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 50
jD;a; m;%sldj ;,hla u; ;nd odrhgióm j by<ska 12 ixLHdxlh ,shkfuka YsIHhkag lshkak'
12g my<ska u odrhg ióm j 6b,lalu ,sùug lshkak' B<`.gol=K;ami 3o Bg iïuqL j ju;a mi9 o ,shjkak' ixLHdxlj, msysàufmkaùu i|yd l`M,E,af,a w¢krEmh wdOdr lr .kak'
12
9 3
6
B<`.g 12 yd 3 w;r tlsfklgiuÿßka 1 yd 2 o 3 yd 6 w;r iuÿßka4 yd 5 o ,shjkak'
fï whqßka Trf,daiq uqyqKf;ysixLHdxl ish,a, ,shjkak'
lvodis weuqKqï lgqjla fyda brgql+rla fyda f.k Trf,daiq uqyqK;u; meh lgqj yd ñks;a;= lgqj^lvodis ;Sre fol& iú lrk fukaYsIHhkag lshkak'
fofokd ne.ska tl;= ù tlsfkldf.aTrf,daiq fidaÈis lrk fuka lshkak'tys fõ,dj 1 olajk fuka lshkak'
tla YsIHhl= fõ,dj ilik úgwfkla YsIHhd fõ,dj lshúh hq;=hhs Wmfoia fokak' fuh Tjqkaudrefjka udrejg jdr lSmhla l<hq;= fõ'
blaukska jev l< wh Trf,daiq idodfõ,dj lshùu ms<sn| w;aoelSï ,nkw;r;=r wfkla whg Wojq wjYH oehsfidhd n,kak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
Trf,daiq uqyqK;lska tlsfklgfjkia fõ,djka 3la oelafjk wjia:dwNHdi fmd;aj, we| .ekSug;afõ,dj ,sùug;a fhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( meh yd ñks;a;= weiqßka fõ,dj m%ldY lrhs'
mdvu 2
iïm;a³ ienE Trf,daiqjla
³ m<uq mdvfï § idod .;a Trf,daiquqyqK;a
³ 1" 2" 3" '''''''' 12 f;la ixLHdxl m;%sld
³ 5" 10" 15" ''''''' 55 f;la ixLHdxlm;%sld
³ zmiq ù ñks;a;=Z iy z'''g ñks;a;=Zhk jpk oelafjk m;%sld
³ ysia n÷ka 2la
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ish,a, tlaj 60 f;la 5 tajdhska .Kkalrkak'
Trf,daiq uqKf;a mefhka mehg yd mehnd.fhka nd.hg fjkia jk fõ,djkalsysmhla olajd YsIHhka ,jd lshjkak'
Trf,daiq uqKf;ys fõ,dj 6g ilidñks;a;= lgqj 12 isg 1 f;la ol=Kg
11 1
10 2
8 4
7 5
12
6
9 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
51 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lrljkak' ñks;a;= myhs' 2 f;lalrljkak' ñks;a;= 10hs' 3 f;lalrljkak' ñks;a;= myf<djhs' '''
fufia 12 f;la lrljkak' iïmq¾Kjghhs' ñks;a;= 60hs'
f;dard .;a ixLHdxl folla w;rñks;a;= lgqj ol=K;g lrljkak'
.Kka l< uqM ÿr - ñks;a;= .Kk - 5ystajdhska .Kkh lr ,nd .kakehslshkak'
Trf,daiq uqyqKf;a fõ,dj 12 f,iolajkak' th YsIHhka ,jd lshjkak'
oeka ñks;a;= lgqj 1 olajd f.k f.dia.; jQ fõ,dj ñks;a;= 5la f,i lshkak'
tu fõ,dj zfod<y miq ù ñks;a;= myZf,i y\qkajd fokak'
fï wdldrhg fõ,djka lsysmhlaYsIHhka ,jd lshjkak'WodyrK( y; miq ù ñks;a;= oyh
fol miq ù ñks;a;= ;sia my
Trf,daiqfõ fõ,dj 6g ;nkak' B<`.gñks;a;= lgqj 11g tk f;la lgqlrljkak' ñks;a;= lgqj 12g meñKSugfmr ñks;a;= 5la we;s nj meyeÈ,slrkak' ^lrljk úg l=vd lgqj 7gwikak fõ'&
fuh wdldr follg lshúh yels h'tlaflda 6 miq ù ñks;a;= 55ls' ke;akï7g ñks;a;= 5hs' fol u ksjerÈ h'
ñks;a;= lgqj 10ys ;nd fuh kej;lrkak' ^6 miq ù ñks;a;= 50hs fyda 7gñks;a;= 10hs&
B<`.g 9 ixLHdxlh u; ;nd fuhkej; lrkak' 6 miq ù ñks;a;= 45 fyda7g ñks;a;= 15&
8 ixLHdxlh u; ^6 miq ù ñks;a;= 40fyda 7g ñks;a;= 20&
7 ixLHdxlh u; ^6 miq ù ñks;a;= 35fyda 7g ñks;a;= 25&
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka 4 fokdf.a lKavdhïj,gfnokak'
lKavdhula hq., jYfhka folgfn§ ;r.hla meje;aùug hk njlshkak'
tla tla lKavdhug wdo¾Y Trf,daiquqyqK;la o yels kï ienE T¾f,daiquqyqK;la& by; i|yka m;%sld lÜg,o n÷ka folla o wjYH h' m<uqjkn\qkg m<uqjk m;%sld lÜg,h o"fojk n÷kg fojk m;%sld lÜg,ho oukak'
;u ;ukaf.a jdrh ,nd .ksñkam<uqjk n÷fkka m;%sldjla f.k thzzmiq ù ñks;a;=ZZ fyda zz ''''g ñks;a;=ZZhkqfjka , shd we;s m;% sldjlabÈßfhka o fojk n÷fkka m;%sldjlaf.k th hg lS m;%sldj msgq miska o;nk fuka YsIHhskag lshkak'WodyrK(
8 miq ù ñks;a;= 20 fyda
8 g ñks;a;= 20
m;%sld .;a YsIH hq.,h fõ,dj lShoehs lsj hq;= w;r wfkla hq.,hTrf,daiq uqyqKf;ys lgq kshuia:dkhg lrljd tu fõ,dj ;eìhhq;= h'
m<uqjk hq.,h úiska tu fõ,djfidaÈis l< hq;=h' th ksjerÈ hhsTjqka tl`. jQfha kï fõ,dj ;enqhq.,hg ,l=Kq 10la ysñ fõ' th jerÈkï wfkla hq.,hg ,l=Kq 5la ,efí'
tla tla hq.,h Trf,daiq uqyqKf;ysfõ,dj ;eîug udrefjka udrejg;u jdrh ,nd .ksñka tla hq.,hla,l=Kq 100la .kakd f;la l%Svdjlsßug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudjYsIHhka l%Svd lr wjika jQ miq ;ujdrh ,nd f.k n÷kaj,ska m;%sld.ekSug kej; lshkak' wNHdifmd;aj, Trf,daiq uqyqK;a we| m;%sldu.ska fmkajk fõ,dj ksrEmKhlrk f,i okajkak'Trf,daiq uqyqK;aj, oelafjkfõ,dj jpkfhka ,sùug i,iajkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 52
ksmqK;d uÜgu( fmrjre yd miajre Ndú;fhka fõ,dj lshjhs'
mdvu 3
jdxud,dj³ Woh jrej ³ ijia jrej
³ uOHyakh ³ fmrjre
³ miajre
iïm;a³ ienE Trf,daiqjla
³ lKavdhï jev i|yd wjYH lÜg,
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldrfha m%Yak YsIHhkag bÈßm;alr ufkdaufhka ms<s;=re §ug fhduqlrkak'
Wfoa 6g wjÈ ù mehlg miqj Wfoawdydrh .;sñ' Wfoa wdydrh .;af;alShg o@
nih msg;a ù meh nd.hlg miqj tkïfm'j' 11'00g k.rhg meñKshd' nihmsg;a jQfha lShg o@
11g mehlg miqj fõ,dj lSh o@
iji 6 miq ù meh 2 ñks;a;= 30lgmiqj fõ,dj lsh o@
YsIHhl= ,jd Trf,daiq uqyqKf;a fõ,dj12'00g ilia lrkak'
fuys oelafjk fõ,dj rd;%s 12'00 f,iis;uq hs fhdackd lrkak'
uOHu rd;%s 12'00 miq fj;a u w¨;a ojilaWodfjk nj YsIHhkag lshkak'
fõ,dj 1'00g ilia lrjd w¨;a ojfiamehla .; jQ nj;a th fmrjre 1'00 fialshjk nj;a myod fokak'
fõ,dj fmrjre 1'00 f,i l`M,E,af,a,shkak'
fõ,dj folg ilia lrjd th fmrjre2'00 nj;a myod fokak'
fï wdldrhg fmrjre 6'00" fmrjre 8'30'''jeks fmrjre fõ,djka lSmhlaYsIHhka ,jd ilia lrñka lshùugi,iajkak'
fuys § fmrjre hkak myiqjg fm'j'hkqfjka ,shk nj o isysm;a lrkak'
Trf,daiqfõ fõ,dj uOHyak fõ,dj^12'00& miq lrk úg Woh jrej^fmrjrej& wjika jk nj;a ojfia ijiajrej ^miajrej& wdrïN jk nj;aYsIHhkag mjikak'
kej; Trf,daiqfõ fõ,dj 1g ilialrjkak'
oeka fõ,dj miajre 1'00 nj meyeÈ,slr fokak' l`M,E,af,a ,shd fmkajkak'
fñ wdldrhg miajre 3'00 miajre 4'30jeks miajre fõ,djka lsysmhla YsIHhka,jd ilia lrñka ,sùug i,iajkak'
miajre hkak o m'j' f,i ,shk njmjikak'
fï wkqj fõ,dj rd;%s 12'00 miq jk úgmeh 24la .; ù we;s nj myod fokak'
uOHu rd;%s 12'00 miqù ñks;a;= 30 la .;jQ úg fõ,dj fmrjre 0'30 nj meyeos,slrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï follg fnokak'
my; wdldrfha m%ldY ,shq ldâm;alÜg,hla tla lKavdhulg ,ndfokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
53 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
YsIHhl=g ldâm;la f.k tu isoaêhisÿjkafka fmrjrefõ o miajrefõo hkak mejiSug lshkak'lKavdhfï ish¨ u YsIHhkagwjia:dj ,efnk mßÈ l%shdldrlulrjkak'
br mdhkjd
l=re,af,da leo,s lrd mshdUkjd
frdai u,a msfmkjd
br nyskjd
mdi,a hkjd
y| mdhkjd
mdi, mgka .kakjd
ñksiaiq jev weß ksfjiaj,hkjd
f.dúhd l=Uqrg hkjd
l=uqÿ u,a msfmkjd
fojk lKavdhug my; wdldrfhafõ,dj ,shq ldâm;a lÜg,h ,ndfokak'
fm'j' 8'00 m'j' 2'00
fm'j' 10'00 m'j' 6'00
uOHyak 12'00
tla tla YsIHhdg ldâm; ne.skaf.k tys i|yka fõ,djg ;ukalrk jevla m%ldY lsÍug wjia:djfokak'
WodyrK( fm'j' 7'00 mdi,a hkjd
bkamiq lKavdhï foflys ldâm;audre lr .ksñka l%shdldrlfuyskej; fhdojkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; oelafjk j.=j msgm;a lrf.ktla tla ld,hg isÿjk$isÿlrkisoaêka ,shd iïmq¾K lrk fukalshkak'
fmrjrefõ miajrefõlrk foa lrk foa
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 54
ksmqK;dj( lsf,da.%Eïj,ska nr ksudkh lrhs' .eg¨úi|hs'
nr 1 i;sh1 1
jdxud,dj³ ksudkh ³ is;+ nr
³ ienE nr ³ wdikak nr
iïm;a³ 1 kg" 1kg lg álla wvq yd álla
jeä nßka hq;a je,s$øjH Wrlsysmhla
³ mä lÜg, lsy smhla iylKavdhulg tl ne.ska jk fia;rdÈ
³ lKavdhï l%shdldrlï i|yd wxliys; f,an,a fhÿ úúO nßka hq;amd¾i,a lÜg, fï i|yd 500g gwdikak nßka hq;a md¾i,a iy1 kgg jvd ie,lsh hq;= f,i nßka jeämd¾i,a o we;=<;a lrkak'&
³ m%udKfhka úYd, jQ muKska iEuúgu nßka jeähhs hk jerÈixl,amh YsIHhkag we;s fkdjkf,i øjH f;darkak' mqMka" hlvweK" ,S l=vq '''''&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
nr ms<sn| j fmr oekqu úuiSu i|ydufkdauh m%Yakj,g ms<s;=re §ugwjia:djla i,ikak'WodyrK(
nr uekSfï § Ndú; lrk ñkqï tallfudkjd o@l sf,d a. a?ï i|yd Ndú; lrkixfla;h l=ula [email protected]?ï i|yd Ndú; lrk ixfla;hl=ula o@
lsf,da.a?ï tllg .a?ï fldmuK [email protected]?ï 500 tajd folla lsf,da.a?ïlSh o@
;rdÈh iy 1 kg ;rdos mäh mka;sfhaYsIHhkag bÈßm;a lrkak' 1kg ;rdosmäh y÷kd .ekSug i,iajkak'
ÿkq ;rdÈhla we;akï th fmkajd nrlat,a,k úg tys lgqfjka 1kg fmkajkia:dkh y÷kajd fokak'
1kg ;rdÈ mä YsIHhkaf.a w;ska w;hjkak' tajd w;g f.k w;g nr oefkkwdldrfhka Tijd tu nr ms<sn| jw;aoelSï ,nd .ekSug bv fokak'
YsIHhl= le|jkak' Tyqg$wehg 1kg giudk je,s Wrhla w;g f.k thfldmuK nr weoaoehs ksudkh lr m%ldYlsÍug mjikak' ta ms<s;=r l`M,E,af,a,shd oelaùug Tyqg$wehg lshkak'ksjerÈ j ,shk wdldrh kej; isysm;alrkak'WodyrK( lsf,da.a?ï tl } 1 kgYsIHhdf.a ms<s;=r ksjerÈ oehs ne,Sug;rdÈh u; mäh oud wfkla mig je,sWrh oud ne,Sug lshkak' ta ms<sn| jYsIHhka iu`. l;d ny lrkak'
fojkqj ;j;a YsIHhl= le|jd 1kg ;rdosmäh w;g § th msßishl ;nkak' bkamiq1kg g jvd álla nr jeä fyda álla nrwvq je,s Wrhla w;g § tys nr fldmuKfõ oehs ksudkh fldg m%ldY lsÍuglshkak'
ksudkh lr ÿka ms<s;=r yß o@ jerÈ o@hkak ne,Sug ;rdÈhg mä oud ienEnr ne,Sug i,iajkak' ta wkqj ms<s;=r
ksmqK;d uÜgu( øjHhl nr wdikak lsf,da.a?uhg ksudkh lrhs' uek;yjqre lr .kshs'
mdvu 1
.Ks;h miajk fY%aKsh
55 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
wdikak jYfhka yß oehs úuikak'wdikak f,i ksudkh lr oelaùums<sn| wjfndaOhla fï whqßka YsIHhkag,nd fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug øjH lÜg,hla;rdÈhla iy mä lÜg,hla ne.ska,nd fokak'
tla tla YsIHhdg jrlg tla øjHmd¾i,h$u,a, ne.ska f.k tajdw;=ßka 1kg fyda Bg wdikak nßkahq;a md¾i,a f;aÍug;a ta wkqj my;wdldr j.=jl igyka lr .ekSug;afhduq lrkak'
1kg fyda Bg øjHh nßka wdikak tys ienE
md¾i,hla o nr ke;s o hk j.
m<uqje,s Wrh Tõ 1kg 150gfojkje,s Wrh ke; 500g
tla tla YsIHhd ish¨ md¾i,ays nrksudkh lr tajd 1kg fyda Bg wdikako tfia fkdfõ o hkak ;SrKh lrwjika ùfuka miqj lKavdhu ;=<;u ksudkhka ms<sn| j idlÉPdlrk fuka lshkak'
ish,a,ka tla j tla tla md¾i,fhaienE nr lsrd ne,Sug;a j.=fjysigyka lr .ekSug;a fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlïys fh§ isákw;r;=r lKavdhïj,g f.diaksÍlaIKh lrñka wjYH Wojq ,ndfokak'
YsIHhkag flf;la ÿrg 1kg fyda Bgwdikak nrla ksudkh lsÍugyelshdj we;aoehs fidhd n,kak' tams<sn| j idlÉPd lrkak'
jdxud,dj
³ ksudkh ³ is;+ nr
³ ienE nr ³ wdikak nr
iïm;a
³ m<uq mdvu i|yd Ndú; l< iïm;a
³ lsf,da.a?ï fol" ;=k iy y;r
ne.ska jQ je,s Wr lsysmhla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldrfha m%Yak weiqßka fmr
w;aoelSï idlÉPd lrkak'
lsf,da.a?uhla i|yd .a?ï fldmuK o@
lsf,da.a?ï follg .a?ï lSh o@
wdikak lsf,da.a?uhg ksudkh l<
whqre isysm;a lrkak' tf,iu wdikak
lsf,da.a?ï folg" ;=kg hkd§ jYfhka
o ksudkh l< yels nj mjikak'
ksmqK;d uÜgu( nr lsf,da.a?ïj,ska ksudkh lrhs; uek ;yjqrelr .kshs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 56
1kg nr i|yka lrk ,o je,s Wr
lsysmhla YsIHhkaf.a w;ska w; hjkak'
tys nr 1kg nj;a tu nr ;ukag yef`.k
whqre w;aú¢k f,i;a mjikak'
YsIHhl= mka;sh bÈßhg le|jkak' 2kgla nr md¾i,hla w;g fokak' tys nr
fldmuK oehs ksudkh lrk fuka
mjikak' fmr mdvfï § mßÈ u lsrd
ne,Sug fhduq lrkak' tys nr 2 kg nj
ksudkh lsÍug Tyq wfmdfydi;a fõ
kï" th 2 kg g jvd nßka wvq o@ jeä o@
f,i m%Yak lrñka fhduq lrkak'
by; mßÈ 3 kg , 4 kg Bg ;rula nßka
wvq yd jeä md¾i,a hkdÈfhys o nr
ksudkh lsÍug wjia:dj ,nd §ug;a
lsrd n,d ;yjqre lsÍug;a wjia:dj
Wodlr .kak'
lsf,da.a?ïj,ska nr m%udK ksudkh
ms< sn| YsIHhka ; =< úYajdih
f.dvke.Su i|yd iEu wjia:djla
ms<sn| j u m%udKj;a ;rï idlÉPd
lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhu i|yd øjH
lÜg,hla" ;rdÈhla iy mä
lÜg,hla ne.ska ,nd fokak'
jrlg tla md¾i,h ne.ska .ksñka
tajd w;ska w; hjñka tla tla
YsIHhkg ;ks ;ksj nr ksudkh
lsÍug;a my; wdldr j.=jl igyka
lr .ekSug;a Wmfoia fokak'
md¾i,h ksudkh ienE nrl< nr
1' m<uq je,s Wrh 1kg 1kg 150g
tla tla øjHys nr ksudkh lsÍfuka
miqj ish,a,la u tla j lsrd ne,Sug;a
j.=fjys igyka lr .ekSug;a
Wmfoia fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï l%shdldrlfuys
kshe,S isák w;r;=r lKavdhïj,g
hñka ksÍlaIKh lrkak' Tjqka
ksjerÈ j nr lsrd n,kafka o j.=fjys
igyka lrkafka o hkak fidhd
n,kak'
2 kg g jvd jeä nrlska hq;a øjHhl
nr wdikak lsf,da.a?uhg ksudkh
we;eï YsIHhkag wNsfhda.d;aul úh
yels h' wjYH mßÈ ueÈy;a fjñka
YsIHhkag Wojq ,nd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
57 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj³ f.k hdï iys;
³ f.k hdï rys;
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr oekqu wdY%s; j ufkdauh m%Yaklsysmhlg ms<s;=re iemhSug wjia:djfokak'WodyrK (
1' .a?ï 500ys tajd ;=kla lsf,da.a?ïyd .a?ïj,ska fldmuK o@
2' .a?ï 250ys tajd ;=kla .a?ïfldmuK o@
lsf,da.a?ï iys; tl;= lsÍfï .eg¨jdÑl j bÈßm;a lrñka YsIHhka iu`.idlÉPd lrkak'WodyrK (
1' iy,a lsf,da.a?ï 65lg ;jlsf,da.a?ï 30l m%udKhla oeuQúg tys nr fldmuK o@
2' iSks lsf,da.a?ï 38la we;s u,a,lg;j iSks lsf,da.a?ï 12la oeófukau, af, a we; s i Sk s m %udKhfldmuK o@
3' .ia,nq f.ähl nr lsf,da.a?ï 1.a?ï 100ls' ;j f.ähl nrlsf,da.a?ï 2 .a?ï 500ls' f.äfofla u nr fldmuK o@
oeka my; oelafjk wdldrfha f.k hdïiys; tl;= lsÍfï .eg¨jla bÈßm;alrkak' .Kk iE§fï § fma<s ,shñkaidok wdldrh meyeÈ,s lrkak'WodyrK (
1' jÜglald f.ähl nr 2kg 600 gls' ;j jÜglald f.ähl nr3kg 450g ls' f.ä fofla u nrfldmuK o@
fuh úi|k wdldrh l`M,E,af,a ,shdmeyeÈ,s lrkak'
kg gm<uq f.äfha nr 2 600
fojeks f.äfha nr 3 450
f.ä fofla u nr 6 50
f.ä fofla u nr 6 kg 50 g nj ,shdfmkajkak'
.eg¨j ,shd olajñka iE§fï § tallj,ixfla; Wäka ,sùfï jeo.;aluwjOdrKh lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'^lKavdhula mia fokl=g muK iSudlsÍu WÑ;h&
lsf,da.a?ï iy .a?ï nr m%udKfoll tl;=j fiùu ^f.khdïiys;& we;=<;a .eg¨jla ne.ska tlatla YsIHhdg ,sùug lshkak' fïi|yd ñks;a;= 2l muK iqM ld,hlafokak'
YsIHhkag wjYH wjia:djkays § Wojqlrkak'
oeka lKavdhfï tla tla idudðlhd;udf.a .eg¨j lshjk úg wkslaidudðlhka .eg¨j muKla ,shdms<s;=r fiúh hq;= hhs lshkak'
WodyrK (kg g12 800
+ 5 70018 500
^YsIHhka ,shk .eg¨ foi n,d jerÈwef;d;a Wmfoia § ksjerÈ lsÍug iyh
jkak&
ksmqK;d uÜgu( lsf,da.a?ï yd .a?ï tall we;=<;a tl;= lsÍfï .eg¨úi|hs'
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 58
ksmqK;d uÜgu( lsf,da.a?ï yd .a?ï tall we;=<;a wvq lsÍfï .eg¨úi|hs'
mdvu 4
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr oekqu wdY%s; j ufkdauh m%Yaklsysmhlg ms<s;=re iemhSug wjia:djfokak'
.eg¨jla mka;shg bÈßm;a lr idlÉPdlrñka l`M,E,af,a úi|k whqre meyeÈ,slrkak'WodyrK (
w, f.dakshl nr lsf,da.a?ï 20 .a?ï300ls' bka w, lsf,da.a?ï 8 .a?ï500la úl=Kk ,§' b;=re w, m%udKhfldmuK o@
kg gf.daksfha w, m%udKh 20 300
úl=Kq w, m%udKh 8 500
b;=re w, m%udKh 11 800
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka jev lrk w;r;=r tla tlalKavdhug f.dia Tjqka ksjerÈ j.eg¨ úi|kafka oehs fidhd n,kak'
blauksk a jev wjika lrklKavdhï fj;akï fjk;alKavdhïj, YsIHhka úiska ,shkq,enq .eg¨ o úi£ug wjia:dj ,ndfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
3 mdvfï tl;= lsÍu l< wdldrhgYsIHhka fufyhjkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
3 mdvu weiqßka lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
59 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( fmdÿ wka;rh 2" 3" 5 yd 10 jQ ixLHd rgd f.dvkÕhs'
mdvu 1
ksmqK;d ( fmdÿ wka;rh 10 f;la jQ ixLHd rgd f.dvk.hs'2ys yd 3 ys .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvk.hs'
ixLHd rgd - 1 i;sh1 2
jdxud,dj³ fmdÿ wka;rh ³ ixLHd rgd
iïm;a³ 1 isg 40 f;la ixLHdm;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ixLHd rgd ms<sn| j YsIHhkaf.a fmroekqu u;la lsÍu i|yd ufkdauh.Ks;h fjkqfjka ñks;a;= lsysmhla .;lrkak'WodyrK(
1 g 2la tl;= l< úg W;a;rhlSh o@3g 2la tl;= l< úg W;a;rh lSh o@5g 2la tl;= l< úg W;a;rh lSh o@
1" 3" 5" 7" ''''''" ''''''''
fï wdldrhg wdrïNl ixLHdj fjkialr fol ne.ska tl;= l< úg ,efnkB<`. ixLHdj úuikak'
1 isg 40 f;la ixLHdm;a fïih u;;nkak'
tu ixLHdm;a wdY%fhka ixLHd rgdlsysmhla f.dv ke`.Sug YsIHhkagwjia:dj fokak'WodyrK(
tla YsIHhl=g 10g wvq ixLHdjlamejiSug lshkak' tu ixLHdjgwod< ixLHd m; l`M,E,af,a fydamqjrejl fyda mka;sfha ish¨ fokdgu fmfkk f,i r|jkak' fmdÿwka;rh 2 jk ixLHd rgdjlaiEfok f,i ixLHd m;a ;eîugfjk;a YsIHhl=g wjia:dj fokak'
5 7 9 11
fuf,i fmdÿ wka;rh 2" 3" 5 yd 10 jkixLHd rgd f.dvke`.Sug YsIHhkagwjia:dj fokak' f.dvk`.k tla tlargdj l`M,E,af,a ,shd olajkak'
^uq,ska u f;dard .kakd ,o ixLHdj 30fyda Bg jeä kï fmdÿ wka;rhg wkqjwvq jk rgdjla f.dvke`.Sug fhduqlrkak'&WodyrK( 30" 28" 26" 24" ''''''''' '''''''''''
lKavdhï l%shdldrlï
mka; sfh a Y sIHhka l =vdlKavdhïj,g fjka lrkak'
tla tla lKavdhug 2" 3" 5 yd 10iys; ixLHd m;a tl YsIHhl=g tllaj;a ,efnk fia fnod fokak'
lKavdhug ,enqKq ixLHd m;a ixLHdfkdfmfkk fia yrjd fïih u;;eîug lshkak'
lKavdhfï tla tla idudðlhdgixLHd m; ne.ska f.k ;ukag ,enqKqixLHdj fmdÿ wka;rh jk f,iixLHd rgdjla f.dvk`.d m%ldYlsÍug i,iajkak' tla YsIHhl=gwdrïNl ixLHdj m%ldY lsÍuglshkak' ;j;a YsIHhl=g fmdÿwka;rh bÈßm;a lsÍug lshkak'tu.sk a ixLHd rgdj bÈßhgf.dvk.kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 60
iïm;a³ 1 isg 50 f;la ixLHd ,shQ ixLHd
m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr W.;a fmdÿ wka;rh 2" 3" 4" 5 yd 10jk ixLHd rgd u;la jk f,iufkdauh m%Yak lsysmhla wykak'WodyrK( B<`.g tk ixLHdj
lshkak'1" 3" 5" 7 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''2" 5" 8" 11 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''5" 10" 15" 20 ixLHd rgdfõ ixLHdfolla w;r fjki lSh o@fmdÿ wka;rh 10 jk ixLHd rgdjlalshkak'
my; ixLHd rgdj l`M,E,af,a ,shdolajkak'6" 12" 18" 24 ''''''''''''''''''''''
fuh fmdÿ wka;rh 6 jQ ixLHd rgdjlanj meyeÈ,s lrkak'
wdrïNl ixLHdj fjkia lrñka fmdÿwka;rh 6 jk ixLHd rgd lsysmhlaixLHd m;a weiqfrka YsIHhka o iyNd.slr .ksñka f.dvk`.kak' wdrïNlixLHdj fjkia jk úg fmdÿ wka;rh6 jk ixLHd rgd fjkia jk njfmkajd fokak'
f.dvk`.k ,o ixLHd rgd l`M,E,af,ao ,shd olajkak'
fmdÿ wka;rh 6 jk my; wdldrfhaixLHd rgd o y÷kajd fokak'
WodyrK( 24" 18" 12" 6
1" 7" 1" 7" 1
2" 8" 14" 8" 2" 8
tla tla YsIHhd f.dvk`.k rgdksjerÈ oehs ne,Sug wfkla YsIHhkafhduq lrkak'
tu ixLHd rgd Tjqkaf.a wNHdifmd;aj, ,shd .ekSug i,iajkak'
kej;;a ixLHd m;a fïih u;ixLHd fkdfmfkk fia ;nd tlatla YsIHhdg ixLHd m; ne.ska f.kta wkqj ixLHd rgd f.dvke`.Sugfhduq lrkak'
fuf,i tla tla lKavdhu ixLHdrgd lsysmhla f.dvke`.Sug fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
tla tla lKavdhug fmdÿ wkqmd;h2" 3" 5 yd 10 jk ixLHd rgdj ne.skamka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:djfokak'
YsIHhka f.dvke`.= ixLHd rgdlsysmhla wNHdi fmd;aj, ,shd.ekSug fhduq lrkak'
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhkagwdrïNfha § ir, ixLHd rgd muKlaf.dvke`.Sug fhduq lrkak'WodyrK(
1& 2" 4" 6" 8 ''''''''''''''''''''''''''''''^2& 3" 6" 9" 12 ''''''''''''''''''''''''''''^3& 5" 10" 15" 20 '''''''''''''''''''''''^4& 10" 20" 30" 40 '''''''''''''''''''''
ksmqK;d uÜgu( fmdÿ wka;rh 6 jQ ixLHd rgd f.dvk`.hs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
61 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh l=vd lKavdhï jYfhkaixúOdkh lrkak'
lKavdhfï tla YsIHhl=g ixLHdjlamejiSug lshkak'
wfkla YsIHhkag fmdÿ wka;rh 6jk ixLHd rgdjla f.dvkef.k fiaudrefjka udrejg ixLHd mejiSuglshkak'
th Tjqkaf.a fmd;aj, ,shd .ekSugi,iajkak'
fï wdldrhg tla lKavdhula fmdÿwka;rh 6 jq ixLHd rgd y;rne.skaj;a f.dvke`.Sug fhduqlrkak'
lKavdhï f.dvke`.+ ixLHd rgdmka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:djfokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
rgdj y÷kdf.k ysia fldgqj,g.e<fmk ixLHd ,shkak'
1' 6 12 18
2' 3 9 15
3' 37 31 25 13
4' 64 58 40
wdOdr yd wu;r jevfiñka bf.k .kakd YsIHhka i|yd øjHfyda rEm m;%sld fyda wdY%fhka ir, rgdf.dvke`.Sug fhduq lrkak'
iïm;a³ ixLHd m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr mdvïj, § W.;a ixLHd rgd u;lalsÍu i|yd ufkdauh m%Yak lsysmhlaYsIHhkaf.ka wikak' 8ys .=Kk j.=jweiqfrka o ufkdaufhka ms<s;=re §ugm%Yak lsysmhla wikak'
bkamiq YsIHhl=g 10g wvq ´kEuixLHdjla mejiSug lshkak'
th iEu fokdg u fmfkk fial`M,E,af,a ,shkak'
fjk;a YsIHhl=g tu ixLHdjg 8latl;= l< úg ,efnk ixLHdj mejiSug
lshkak' th o l,ska ixLHdj wi,skal`M,E,af,a ,shkak'WodyrK ( 5" 13
fuf,i YsIHhkaf.a iyNd.s;ajfhkafmdÿ wka;rh 8jk ixLHd rgdjlaf.dvk`.kak'
WodyrK ( 5" 13" 21" 29" 37
fï wdldrhg fmdÿ wka;rh 8 jk ixLHdrgd l sy smhla Y sIHhkaf. a oiyNd.s;ajfhka f.dvk`.kak'1" 9" 17" 2540" 32" 24" 16" 82" 10" 2" 10" 2
ksmqK;d uÜgu( fmdÿ wka;rh 8 jQ ixLHd rgd f.dvkÕhs'
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 62
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh l=vd lKavdhï jYfhkaixúOdkh lrkak'
mdvu 2ys lKavdhï l%shdldrlfï §ixLHd rgd f.dvke`.+ wdldrhg fmdÿwka;rh 8 jk ixLHd rgdf.dvke`.Sug YsIHhka fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fmdÿ wka;rh 8 jk ixLHd rgdlsysmhla f.dvke`.Sug YsIHhkagwjia:dj ,nd fokak' ksjerÈ j rgdf.dvk`.kafka o hkak ;yjqre lr.kak'
jdxud,dj³ .=Kdldr
iïm;a³ ixLHd m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ixLHd rgd ms<sn| j YsIHhkaf.a fmroekqu mqkÍlaIKh i|yd iqM fõ,djla.; lrkak'
2" 4" 6" 8 hk ixLHd rgdj l`M,e,af,a,shkak' tu rgdfõ tl <`. msysá ixLHd2la w;r we;s iïnkaOh l=ula oehsYsIHhkaf.ka úuikak'
ixLHd folla w;r fjki$wka;rh 2nj Tjqka y\qkd.;a miqj 2" 4" 8" 16ixLHd rgdj l`M,E,af,a ,shkak'
fuys ixLHd folla w;r iïnkaOhmeyeÈ,s lr fokak'
4 ,efnkafka 2 l=uk ixLHdjlska .=Kl< úg o hkak YsIHhkaf.ka úuikak'
8 ,efnkqfha 4 l=uk ixLHdjlska .=Kl< úg o hkak;a úuikak'
fï wdldrhg rgdfõ tla tla ixLHdj2ka .=K lsÍfuka B<`. ixLHdj ,efnknj fmkajd fokak'
.=Kdldrh 2 jk ;j;a ixLHd rgdlsysmhla y÷kajd fokak'WodyrK ( 3" 6" 12" 24
1" 2" 4" 8
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka l=vd lKavdhï-j,g fjka lrkak'
tla tla lKavdhug 1 isg 9 f;laixLHd ,shQ ixLHdm;a lÜg,h ne.ska,nd fokak'
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhkag øjHfyda rEm m;%sld fyda wdOdrfhka ir,rgd f.dvke.Sug jeämqr wjia:dj,nd fokak'
wu;r l%shdldrlï wjYH isiqkagmy; l%shdldrlu lsÍug fhduqlrkak'
fuu ixLHd ish,a, fhdod .ksñkaixLHd rgdjla f.dvke.Sug wjia:dji,ikak'
27 3519
113
ksmqK;d uÜgu( 2ys .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvk`.hs'
mdvu 4
.Ks;h miajk fY%aKsh
63 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
tu ixLHdm;a ixLHd fkdfmfkkfia yrjd fïih u; ;eîug Wmfoiafokak'
tla YsIHhl=g thska ixLHdm;laf.k tys we;s ixLHdj lKavdhfïwfkla whg fmkaùug lshkak'
wfkla YsIHhka tla tlaflkdudrefjka udrejg .=Kdldrh foljk ixLHd rgdjla iEfok fiaixLHd m%ldY lsÍug fhduq lrkak'
th Tjqkaf.a fmd;aj, ,shd .ekSugi,iajkak'
oeka m<uq YsIHhd .;a ixLHdm; bj;alr wfkla ixLHdm;a w;=ßka tlla.ekSug fjk;a YsIHhl=g wjia:djfokak' fmr f,ig lKavdhfïish¨ fokd u tl;= ù ;j;a ixLHdrgdjla f.dvke`.Sug fhduq lrkak'
fuf,i ixLHdm;a wjika jk ;=reixLHd rgd f.dvke`.Sug i,iajkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
tla tla lKavdhu f.dvke`.+ ixLHdrgd lsysmhla bÈßm;a lsÍug wjia:djfokak'
my; wdldrfha wNHdi i|ydYsIHhka fhduq lrkak'
rgdj y÷kdf.k ysia;ekaj,g iqÿiqixLHdj ,shkak'
1& 1" 2" 4" 8 '''''''''''" '''''''''''
2& 3" 6" 12" 24" ''''''''''" '''''''''''''
3& 5" 10" 20" 40 '''''''''' " '''''''''''
4& 7" 14" 28 ''''''''''" '''''''''''''
5& 9" 18" 36 '''''''''" '''''''''
wdOdr yd wu;r jev
fifuka bf.k .kakd YsIHhkai|yd øjH fyda rEm m;%sld fydawdOdrfhka ixLHd rgd f.dvke`.Sugfhduq lrkak'
iïm;a³ ixLHd m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr mdvfï § bf.k.;a ixLHd rgdms<sn| j u;la lsÍu i|yd m%Yaklsysmhla YsIHhkag bÈßm;a lrkak'
WodyrK (
1' 2" 2ka .=K l< úg W;a;rh lSh o@
4" 2ka .=K l< úg W;a;rh lSh o@
8" 2ka .=K l< úg W;a;rh lSh o@
wiñka rgdj l¿,E,af,a f.dvk.kak'
2' 5g wvq ixLHdjla lshkak'
.=Kdldrh 2 jk ixLHd rgdjla iEfokfia ixLHd lsysmhla mjik f,iYsIHhkag lshkak'
3" 9" 27 ixLHd rgdj l`M,E,af,a ,shkak'tu rgdfõ tl <`. msysá ixLHd 2law;r we;s iïnkaOh$fjki mejiSugYsIHhkag wjia:dj fokak'
2ys .=Kdldr rgd y÷kajd ÿka wdldrhg3ys .=Kdldr iys; ixLHd rgd oYsIHhkag y÷kajd fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka l=vdlKavdhïj,g fnokak'
ksmqK;d uÜgu( 3ys .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvk`.hs'
mdvu 5
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 64
tla tla lKavdhug 1 isg 5 f;laixLHd ,shQ ixLHdm;a lÜg,h ne.ska,nd fokak'
mdvu 4ys § lrk ,o wdldrfhal%shdldrlula u.ska .=Kdldrh 3 jkixLHd rgd f.dvke`.Sug YsIHlKavdhï fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka 3ys .=Kdldr iys; ixLHdrgd f.dvke`.Su ksjerÈ j wjfndaOlrf.k we;aoehs ;yjqre lr .ekSui|yd my; wdldrfha wNHdilsysmhla ,nd fokak'
1& 1" 3" 9" 27 ''''''''''''''" '''''''''''''2& 2" 6" 18 ''''''''''''" '''''''''''''''3& 4" 12" 36 ''''''''''''" '''''''''''''''4& 5" 15" 45 ''''''''''''''" '''''''''''''''5& 7" 21 ''''''''''''' 189
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhka i|ydøjH fyda rEm m;%sld fyda wdOdrfhkaixLHd rgd f.dvke`.Sug fhduqlrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
65 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( 6" 7" 8" 9" 10 .=Kk j.= ms<sn| oekqu m%.=K lr .kshs'
mdvu 1
ksmqK;dj( b,lalï fofla ixLHd ;ks b,lalulska.=K lsÍfï .eg¨ úi|hs'
.=K lsrSu 2 i;sh1 4
iïm;a³ 5 i;sh mdvfï § Ndú; l< fldgq
ie,eiau'^lKavdhulg tl ne.ska&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
10 tajdhska 100 f;la .Kka lrkak'
uq`M mka;sh iu`. mgka f.k B<`.glKavdhï iu`. o ;ks ;ks YsIHhkaiu`. o 60 f;la 4ys tajdhska .Kkalrjkak'
i;sh 5 § Tjqka iEÿ ixLHd fldgqie,eiau f.k tys b;=re ;Sr we| .ekSugi,iajkak'
fol .=K lsßu yh lSh oe hs wikak'fldgqfõ ,shkak'
B<`.g ;=k .=K lsßu yh" y;r .=Klsßu yh hkdÈ jYfhka wiñka ;Srhiïmq¾K lrkak'
x 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101 1 2 3 4 5 62 2 4 6 8 10 123 3 6 9 12 15 184 4 8 12 16 20 245 5 10 15 20 25 306 6 12 18 24 30 367 7 14 21 28 35 428 8 16 24 32 40 489 9 18 27 36 45 5410 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
fuhska f.dv ke`.=fka yfhys .=Kkj.=j nj meyeos,s lrkak'
fï wkqj by<ska u we;s 7" 8" 9 yd 10we;s ;Srj,ska ms<sfj<ska 7" 8" 9 yd 10.=Kk j.= f.dv kef.k nj o meyeÈ,slrkak'
miq mdvïj, § Ndú; lsßu i|ydYsIHhka ;u .=Kk j.= fldgq ie,eiau;nd .; hq;=h'
tajd f.dv ke.Sug bÈßm;a jkYsIHhkag wjia:dj fokak' .=Kk j.=msrùfï § lshùug wksla YsIHhka fhduqlrkak'WodyrK ( fol .=K lsßu y; ody;rhs'
;=k .=K lsÍu y; úis tlhs'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka miafokd ne.ska lKavdhïlr fldgq ie,eiau ne.ska fnodfokak' ;Sr iïmq¾K lrñka 6" 7" 8" 9yd 10 .=Kk j.= f.dv ke`.Sug fhduqlrkak'
fldgq ie,eiafï ta ta ia:dkfhysksjerÈ ixLHd ,shd we;s oehs ikd:lr .ekSu msKsi YsIHhkaf.a jevfidaÈis lrkak'
fldgq ie,eiau idlÉPd lrñkaiïmq¾K lsÍug wjia:dj fokak'fuys § fldgq ie,eiau iïmq¾K lr.ekSug fkdyels YsIHhkag iïmq¾Klr .ekSug wjia:dj fokak' úfYaIWojq wjYH whg tu Wojq o ,ndfokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 66
;lafiare lsÍu yd ksudj
.=Kk j.= ms<sn| m%Yak rdYshlaYsIHhkaf.ka wikak' i;sh 5 §bÈßm;a l< m%Yakj,g W;a;r ,nd.ekSu i|yd fldgq ie,eiau Ndú;lrk ,oafoa flfia oehs YsIHhkagu;la lrkak' fldgq ie,eiafïwe;=<;a ish¨ j.= wdjrKh jk fiam%Yak wikak'
12 iEfok úê YsIHhkaf.ka wikak'^6 « 2" 3 « 4" '''''&
tajd l`M,E,af,a ,shkak'
36" 40" 72 jeks ixLHd iEfok fjkiawdldr wNHdi fmdf;a , sùugi,iajkak'
ksmqK;d uÜgu( b,lalï foll ixLHdjla 6" 7" 8" 9 ixLHdj,ska f.khdï iys; j .=K lrhs'
mdvu 2
iïm;a³ lKavdhï jev i|yd mejreïm;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
m<uq mdvfï § fuka 2 isg 9 f;la.=Kk j.= wdY%s; ir, m%Yak wikak'
fuu .Kk l`M,E,af,a ,shkak'is o t
2 3 « 6
u;lfhka fyda ixLHd fldgq ie,eiauNdú;h u.ska fyda yfha tajd 3la 18neõ YsIHhka oek .; hq;= h'
tfla tajdhska mgka .kakd nj isysm;alrkak' fuys § yfha tajd 3la lSh o@18&W;a;rh ,súh hq;af;a fld;ek oehsfmkajkak'oyh bÈßhg f.k hkak'^oyfha ;Srfha 2g by<ska 1 ,shkak&zzyfha tajd 2la lShla oZZ@ hkqfjkawikak'^W;a;rh 12&fuys 12 hkq oyfha tajd 12la nj fmkajdfokak'oyfha ;Srfha .=Ks;hg 12& bÈßhg f.kwd oyfha tajd tl tl;= l< hq;= nj
YsIHhkag u;la lrkak' túg oyfhatajd 13ls'
oyfha 13la hkq ishfha 1la yd oyfha 3lanj meyeÈ,s lrkak'
3 ,shkafka fld;ek oehs fmkajkak'
ishfha 1 ishfha W;a;r ;Srhg hhs'is o t
1 bÈßhg f.fkk ixLHdj
2 3 « 61 3 8
fuu .Kk l`M,E,af,a ,shd th iE§ugWojq lrk fuka bÈßm;ajkakl=glshkak'
is o t4 5 « 6
yfha tajd 5la lShla oehs wikak ^30&'fuh oyfha 3 yd tfla 0 neõ meyeÈ,slrkak'tfla ;Srfha 0 ,shd oyfha 3 bÈßhgf.khk nj meyeÈ,s lrkak'oyfha ;Srfha 4g by<ska 3 ,shkak'yfha tajd 4la lShla oehs wikak'^24&fuu 24 oyfha tajd 24la nj wjOdrKhlrkak'bÈßhg f.k wd oyfha tajd 3 tl;= lsßugYsIHhkag u;la lrkak' tl;=j oyfha
.Ks;h miajk fY%aKsh
67 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
tajd 27 fõ'oyfha tajd 27 hkq ishfha tajd 2la ydoyfha tajd 7ls'oyfha ;Srh ;=< 7 ,shd ishfha 2la bÈßhgf.k hkak'ishfha lShla ;sfí oehs wikak' ishfha2ls' oyfha ;Srfhka bÈßhg f.k tk,o& ishfha W;a;r ;Srh ;=< 2 ,shkak'
is o t2 3 bÈßhg f.fkk ixLHdj
4 5 « 62 7 0
oeka fï .Kk ,shkak'is o t
6 7 « 8
wfÜ tajd 7la lShla oehs lSug .=Kkj.= fldgq ie,eiau Ndú; lrk fukaYsIHhkag lshkak' 56&oyfha lShla o@ ^5& tfla lShla o@ ^6&hkqfjka wikak'tfla 6 ,shkafka fld;ek oehs wikak'^tfla W;a;r ;Srh ;=<&oyfha 5g l=ula lrkafka oehs wikak'^oyfha ;Srhg f.k hkjd&
is o t56 7
« 8 6
B<`. mshjr l=ula oehs wikak' 6" 8ka.=K lsßu&
W;a;rh lShla oehs wikak 48&
bÈßhg f.fkk ,o oyfha 5g l=ulal< hq;= oehs wikak' oyfha tajdg tl;=lrkjd&
oeka oyfha tajd fldmuK ;sfí o@ 53&
oyfha tajd 53 ishfha 5 yd oyfha 3 neõYsIHhkag u;la lrkak'
oyfha 3 ,shkafka fld;ek oehs wikak'^oyfha W;a;r ;Srh ;=<&
ishfha 5g l=ula lrkafka o@ ^ishfha;Srhg f.k hkjd&ishfha lShla oehs wikak' 5&ishfha W;a;r ;Srh ;=< 5 ,shkak'
is o t5 5 bÈßhg f.fkk ,o ixLHd
6 7 « 85 3 6
ksjerÈ j .=K lrkafka flfia oehsYsIHhkag wjfndaO lr .ekSug wjYH;rï fun÷ .Kka idokak'
bÈßhg f.k hk ixLHdj tu ;Srfha.=Ks;hg tl;= lrk nj wjfndaO lr.ekSu b;d jeo.;ah'
i;sh 5 mßÈ .eg¨jla úi|k wdldrhmeyeÈ,s lrkak'
67 « 8 } 536 wdldrhg .=K lsßu omeyeÈ,s lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
6ka" 7ka" 8ka" 9ka .=K lsßu we;=<;al,ska ms<sfh, lrk ,o mejreï m;alKavdhïj,g fokak'
lKavdhï w;r mejreï m;a yqjudrelrñka wNHdi jeä ixLHdjl ksr;ùug wjia:dj i,iajkak'
lKavdhï jev lrk w;r YsIHhkaw;rg f.dia ksjerÈ j .=K lrkafkaoehs fidaÈis lrkak' wjYH YsIHhkagwu;r Wojq ,nd fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; wdldrfha wNHdi lSysmhlamjrkak'1& 2& 3& 4& 5&24 57 83 62 90
« 6 « 8 « 7 « 9 « 7
6& 41 « 6 } ''''''''''''''''' 7& 26 « 8 } ''''''''''''''''''
i;sh 5 § fhdod .;a mßÈ m%dfhda.sl.eg¨ wNHdi lSmhla fokak'
bÈßhg f.fkk ixLHdj,shkafka fu;ekh'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 68
ksmqK;d uÜgu( b,lalï fofla ixLHdjla ;ks b,lalulska .=K lsÍums<sn| oekqu ;yjqre lrhs'
mdvu 3
iïm;a³ lKavdhï jev i|yd 1 - 9 f;la
,shq ixLHdm;a lÜg,
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhka iu. 60 f;la 6ys tajdhska
.Kka lrkak'
tla tla bÈßm;a jkakka ,jd 6ys tajdhska
.Kka lrjkak' B<`.g uq`M mka;sh
iu`. kej;;a .Kka lrjkak' 7ys" 8ys
yd 9ys rgd i|yd o th u lrkak'
ixLHdm;a lÜg,fhka ixLHd m;a ;=kla
.kak'
tajdhska 2la f.k ixLHdjla f.dv
k.kak' th l`M,E,af,a ,shkak'
tu ixLHdj b;=re ixLHdfjka .=K
lrkak'
tu ixLHdm;a ;=fkka 2la f.k fmr
mßÈ fjk;a ixLHdjla f.dv k`.d b;=re
ixLHdfjka .=K lrkak'
fufia tu ixLHdm;a ;=k weiqfrka
;j;a . =K lsÍï l< yels nj
fmkajkak'
úYd, u ixLHdj ms<s;=r f,i ,enqfKa
ljr wjia:dfõ § oehs YsIHhkaf.ka
wikak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhï
lrkak'
ixLHdm;a lÜg,h ne.ska fokak'
uqM mka;shg u y÷kajd ÿka mßÈ
ixLHdm;a ; =kla f.k 2lsk a
ixLHdjla f.dv k.d b;=re
ixLHdfjka .=K lsÍug i,iajkak'
tu ldâm;a ;=fkka uq`M mka;shg
y÷kajd §fï § l< wdldrhg ;j;a
.=K lsÍfï .Kka idokakg Wmfoia
fokak'
úYd, u ixLHdj ms<s;=r f,i
,enqfKa ljr .=K lsÍfï § oehs fihd
ne,Sug fhduq lrkak'
fjk;a ixLHdm;a ;=kla f.k by;
l%shdldrlfuys ;j ÿrg;a ksr;
lrjkak'
wu;r Wojq wjYH whg ir,
ixLHdj,ska wdrïN lsßug wjia:dj
i,ikak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï jevj, fh§
isák w;r;=r lKavdhïj,g f.dia
.=K lsßï ksjerÈ j lrkafka oehs
mÍlaId lr n,kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
69 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( b,lalï fofla ixLHd ;ks b,lalulska .=K lsÍfï.eg¨ úi|hs'
mdvu 4
iïm;a³ ksmqK;d uÜgug .e<fmk .eg¨
uqM mka;shg u y÷kajd §u
.=K lsÍu yd iïnkaO úúO .eg¨lsysmhla YsIHhkag bÈßm;a lrkak'WodyrK (
1' ìialÜ melÜ tll ìialÜ 6lawe;' tjeks melÜ 43la we;sfmÜáhl ;sfnk ìialÜ .KklSh o@
.eg¨j lshjd f;areï .ekSug wjia:djfokak'
43 43« 6 « 6258 18
240258
1' 4 6 2 ldâm;aj, ixLHd weiqfrkab,lalï fofla ixLHdjla wkslab,lalfuka .=K l< úg W;a;rh 104jk wjia:dj fidhkak'
1& iEÿ ixLHdj } 46 46wks;a ixLHdj } 2 « 2
92
W;a;rh 92hs'
2& iEÿ ixLHdj } 64 64wks;a ixLHdj } 2 « 2
128
W;a;rh 128hs'
3& iEÿ ixLHdj } 24 24wks;a ixLHdj } 6 « 6
144
W;a;rh 144hs'
4& iEÿ ixLHdj } 26 26wks;a ixLHdj } 4 « 4
104
W;a;rh 104hs'
by; m%Yakhg wod< .Kk jkafka 26« 4 fõ'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhïlr" "uqM mka;shg u y÷kajd §u"wdldrfha .eg¨ y;r ne.ska fokak'
tla .eg¨jla tla whl=g jk fia.eg¨ úi£ug fhduq lrkak'
tla tla YsIHhd .eg¨j úi|kwdldrh wks;a whg ksÍlaIKhlsÍug;a Wojq lsßug;a wjia:djfokak'
mdvu 5 b,lalï fofla ixLHd ;ksb,lalfï ixLHdj,ska .=Klsßfï wNHdij,fhdojkak'
46 46 46« 3 « 4 « 8
85 85 85
« 6 « 9 « 7
ms<s;=r ,nd
.;a whqre
meyeÈ,s
lrkak'
fufia ms<s;=re,nd .ekSugyels njfmkajdfokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 70
ksmqK;dj( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 6" 7" 8 iy9 ka fnoSfï .eg¨ úi|hs'
fnoSu 2 i;sh1 5
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHdjla 6ka yd 9ka fnohs'
mdvu 1
iïm;a³ .=Kk j.= fldgq ie,eiau
uqM mka;shg u y÷kajd §u
2ka" 3ka" 4ka" 5ka fn§fï yelshdjj¾Okh jk wdldrfha ir, m%YakYsIHhkag bÈßm;a lrkak'
ixLHd fn§ug Wojq lr .ekSu i|yd.=Kk j.= fldgq ie,eiau Ndú;lrkafka flfia oehs YsIHhkag u;lalr fokak'
WodyrK jYfhka
32 ÷ 4ys w.h fiùu i|yd 32 f;la4ys fma<sfha we`.s,a, f.k f.dia 32gfl,ska u by<ska m<uqjk fma<sfha^w÷re lr we;s fma<sh& we;s ixLHdjfoi n,k nj u;la lr fokak'túg 8 ,efí'
tkï" 32 ÷ 4 } 8
x 11111 22222 33333 44444 55555 66666 77777 88888 99999 1 01 01 01 01 011111 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1022222 2 4 6 8 10 12 14 16 18 2033333 3 6 9 12 15 18 21 24 27 3044444 4 8 12 16 20 24 28 32 36 4055555 5 10 15 20 25 30 35 40 45 5066666 6 12 18 24 30 36 42 48 54 6077777 7 14 21 28 35 42 49 56 63 7088888 8 16 24 32 40 48 56 64 72 8099999 9 18 27 36 45 54 63 72 81 901 01 01 01 01 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
WodyrK jYfhka"
fï wdldrhg 63 ÷ 9 ys w.h fiùui|yd 63 f;la 9ys fma<sfha we`.s,a,f.k f.dia 63g fl<ska u by<skam<uq fma<sfha we;s ixLHdj foine,Sug i,iajkak' W;a;rh 7hs'
tkï" 63 ÷ 9 } 7
48 ÷ 6 ys w.h lSh o@
48 f;la 6ys fma<sh Èf.a we`.s,a, f.kf.dia t;ekska by<g m<uqjk fma<shghkak' ixLHdj lSh o@ W;a;rh 8hs'
48 ÷ 6 } 8
fldgq ie,eiau ksjerÈ j Ndú; lsÍugyels hhs YsIHhkag úYajdih we;s jkf;la lsysm jrla lrkak'
B<`.g yßhg u fkdfnfok ixLHdfokak'
WodyrK jYfhka
37 ÷ 6 lSh o@ 6ys fma<sh Èf.a .sh úg36 yd 42 ,efí' 42 jeä h' 36ys 6ystajd 6ls' tneúka W;a;rh 6 b;=re 1
tkï 37 ÷ 6 } 6 b;=re 1
48ys 9ys tajd lSh o@45ys 9ys tajd 5ls' tneúka W;a;rh 5b;=re 3
48 ÷ 9 } 5 b;=re 3
fuu .Kk l`M,e,af,a ,shkak'
516 ÷ 6
.Ks;h miajk fY%aKsh
71 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
fuu fn§u i|yd .=Kk j.= fldgqie,eiau tljr Ndú; lsßu l<fkdyel' 5 hkq ishfha tajd myls' ishfhatajd myla iudk f.dvj,a yhlg fnÈhfkdyel' 500 oyfha tajd 50ls' oyfhatajd 51 iudkj f.dvj,a yhlg fn§uwjYH kï oeka .=Kk j.= fldgqie,eiau Ndú; l< yels h' fï njYsIHhskag meyeÈ,s lrkak'
86 6 516 48
36 36 0
516 ÷ 6 fyda 6 516
;j;a tjeks u yfhka fn§fï .eg¨jlaúi£ug YsIHhskag wjia:dj fokak'
WodyrK ( 6 336 6 804
6 454
kjfhka fn§fï .eg¨jla o bÈßm;alr úi£ug YsIHhskaf.a Wojq ,nd .kak'
929 834 81 24 18 6
.eg¨j úi£u mshjßka mshjr meyeÈ,slrkak' wjYH kï äkaia leg .Klrduq Wojq lr .kak'
lKavdhï l%shdldrlï
my; olajd we;s mejerefï tla tlawNHdihg wod< ms<s;=r f;darkak'
mejreu
6 583 6 834 97 b;=re 1
23
9 207 9 958 139 106 b;=re 4
YsIHhska y;r fokd ne.ska lKavdhïlr tla YsIHhl=g tl .eg¨jlane.ska úi£ug;a tu wjia:dfõ wkslaYsIHhskag Tyqg$wehg Wojq lsÍug;au. fmkajkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
yfhka iy kjfhka fn§fï wNHdilsysmhla § úi£ug fhduq lrkak'
wvq idOk uÜgula fmkajk whi|yd .=Kk j.= fldgq ie,eiauNdú; lr wNHdi lsÍug;a wjYHkï wod< .Kl Ndú; lsÍug;aTnf.a wjOdkh fhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 6ka iy 9ka fnÈfï.eg¨ úi|hs'
mdvu 2
ksmqK;d uÜgug wod< j 6ka iy 9kafn§fï .eg¨ f;dard .ekSu i|yd fn§u1 i;sh mdvu 3 wdldrhg mdvï ie,iqïlr .kak'
wfmalaIs; uÜgug <`.d úh fkdyelsYsIHhka y÷kdf.k Tjqka i|yd äkaialeg$.Kl rduq Ndú; lr .eg¨ úi£ugir, nfõ isg wNHdi ilia lr .kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 72
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 7ka yd 8ka fnohs'
mdvu 3
iïm;a³ .=Kk j.= fldgq ie,eiau
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ixLHd fn§ug Wojq lr .ekSu i|yd.=Kk j.= fldgq ie,eiau Ndú; l<yelafla flfia oehs YsIHhkag u;lalr fokak'
WodyrK ( 14 ÷ 7 ys w.h lSh o@
14 f;la 7ys fma<sh Èf.a we`.s,a, f.kf.dia t;ekska 14g by<ska m<uqjkfma<sfha we;s ixLHdj fiùugi,iajkak' 2&
14 ÷ 7 } 2
x 11111 22222 33333 44444 55555 66666 77777 88888 99999 1 01 01 01 01 011111 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1022222 2 4 6 8 10 12 14 16 18 2033333 3 6 9 12 15 18 21 24 27 3044444 4 8 12 16 20 24 28 32 36 4055555 5 10 15 20 25 30 35 40 45 5066666 6 12 18 24 30 36 42 48 54 6077777 7 14 21 28 35 42 49 56 63 7088888 8 16 24 32 40 48 56 64 72 8099999 9 18 27 36 45 54 63 72 81 901 01 01 01 01 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
72 ÷ 8ys w.h lSh o@
72 f;la 18 fma<sh Èf.a we`.s,a, f.khkak' B<`.g fl<ska u m<uqjkfma<shg hkak' 9&
tneúka 72 ÷ 8 } 9
.=Kk j.= fldgq ie,eiau ksjerÈ jNdú; lsÍug yels hhs YsIHhkagúYajdih w;a jk f;la lsysm jrlalrkak'
yßhg u fnÈh fkdyels ixLHd fokak'
WodyrK jYfhka" 39 ÷ 7 fma<sh Èf.a
.sh úg 35 yd 42 ,efí' túg 35ys 7ystajd 5ls'
tneúka W;a;rh 5 b;=re 4
39 ÷ 7 } 5 b;=re 4
my; i|yka wdldrfha .Kklal`M,E,af,a ,shkak'
7 497
fuu .Kk idok wdldrh my; mßÈúia;r lrkak'
mdvu 1ys § 6 516 úia;r l< wdldrhgmy; fn§u o úia;r lrkak'
71 7 497
49 07
7 0
497 ÷ 7 } 71
my; wdldrfha .Kkla o idok wdldrhmeyeÈ,s lrkak'
8 435
54 8 435
40 35 32 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
73 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
by; ksm qK;d uÜgug wod<wNsfhda.d;aul .eg¨jla mka;shgbÈßm;a lrkak' fuu .eg¨ bÈßm;alsÍfï § ir, iy ixls¾K jkwdldrfha m%Yak bÈßm;a lrkak'WodyrK 1(
.e<fmk ms<s;=r f;darkak'
1& 6 450
1& 30 2& 71 3& 75
2& 6 606
1& 101 2& 11 3& 120
WodyrK 2 (1& fmd;a 807la fmd;a 9 ne.ska fnod
Èh yels Wmßu YsIHhka .KklSho@
2& yd,a f.daks 189la uOHia:dk9lg fnod yßk ,§' tlauOHia:dkhlg ,efnk yd,af.daks m%udKh lSho@
úi|uqWodyrKh(1& fnda, 872la tla fmÜáhlg 8 ne.ska
weysÍu i|yd fmÜá lShla wjYH o@109
8 872807 0 72 72
0wjYH fmÜá ixLHdj } 109
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; i|yka fn§fï .Kka by;wdldrfhka u tu mshjr TiafiaYsIHhkag wNHdi fmdf;a iE§ugmjrkak'
1& 7 747 2& 8 169 3& 7 638
4& 8 830 5& 7 516 6& 8 978
tfuka u my; i|yka wdldrfha rgdo y÷kd .ekSug fhduq lrkak'
5 50 5007 35 7 350 7 3500
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 6" 7" 8 iy 9ka fn§fï.eg¨ úi|hs'
mdvu 4
WodyrK 3 (28 ms<s;=r ,efnk fn§fï .eg¨jf;darkak'
1& 6 252
2& 9 252
3& 6 254
by; wdldrfha .eg¨ mka;shg bÈßm;alr úi£ug YsIHhkaf.a iydh ,nd.kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhsk a lKavdhï lr by;wdldrfha .eg¨ i|yka m;%sld fnod§ úi£ug fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 74
ksmqK;d uÜgu( o;a; /ia lr ;Sr m%ia;dr uÕska ksrEmKh lrhs' ksrEms;f;dr;=re lshjhs'
mdvu 1
ksmqK;dj( f;dr;=re ;Sr m%ia;dr u.ska ksrEmKh lrhs'ksrEms; f;dr;=re ú.%y lrhs'
o;a; yeisrùu - 1 i;sh1 6
jdxud,dj³ j.=j ³ ;Sr m%ia;drh
³ jdr .Kk ³ ;sria wlaIh
³ isria wlaIh
iïm;a³ j.= iy m%ia;dr we£u i|yd lvodis
³ lKavdhug tl ne.ska odÿ leg^1- 6 f;la ,l=Kq l<&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mka;sfha YsIHhkaf.a mjqf,a isákidudðlhka ms<sn| j l;d ny lrkak'
ifydaor ifydaoßhka isák iy fkdue;swh ms<sn| j úuiñka my; wdldrhgtu f;dr;=re j.=jl igyka lrkak'
mjqf,a f;dr;=re jdr YsIHifydaor ifydaoßhka .Kk ixLHdjifydaorhka muKlaisák $$$$$ $$$ 8ifydaoßhka muKlaisák $$$$$ $$ 7ifydaorhka iyifydaoßhka isák $$$$$ $$ 7ifydaor ifydaoßhka
fkdue;s $$$ 3
mka;sfha YsIHhka wvq ixLHdjla ^20gjvd wvq& isà kï tu YsIHhkaf.kaf;dr;=re /ia lr .ekSug yels fjk;awdldrfha j.=jla bÈßm;a lrkak'
tu o;a; ;Sr m%ia;drhl ksrEmKhlsrSug hk nj mjid YsIHhka iu`.
idlÉPd lrñka úYd, m%udKfhalvodishl fyda l`M,E,af,a fyda ;Srm%ia;drh f.dvk`.kak' fuys § ;sriaiy isria wlaIj, ,l=Kq lrkafkafudkjd oehs YsIHhkaf.ka wikak'
m%ia;drh weiqfrka ir, m%Yak lsysmhlawikak'WodyrK (
1' ifydaorhka muKla isák YsIHixLHdj fldmuK o@
2' ifydaor ifydaoßhka fkdue;sYsIH ixLHdj fldmuK o@
3' ifydaorhka isák YsIH ixLHdjlSh o@
4' ifydaoßhka isák YsIH ixLHdjlSh o@
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug odÿ legh iyj.=jla yd m%ia;drhla we£u i|ydlvodis o ,nd fokak'
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
YsIH
ixL
Hdj
mjqf,af;dr;=re
ify
daorhk
amuK
la isák
ify
daoßhk
amuK
la isák
ify
daorhk
ayd
ify
daoßhk
aisák
ify
daor
ify
daoßhk
afk
due;
s
.Ks;h miajk fY%aKsh
75 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
m<uqj my; wdldrfha j.=jlalvodisfha we| .ekSug lshkak'
w.h jdr .Kk ixLHdj
1
2
3
4
56
lKavdhfï tla tla YsIHhdgudrefjka udrejg odÿ legh Wv oud,enqK w.hg wkqrEm j jdr .Kkigyka lr .ekSug fhduq lrkak'
fï wdldrhg jdr 30la muK odÿlegh fy,Sug iy jdr .Kkigyka lr .ekSug YsIH lKavdhïfhduq lrkak'
tla tla w.hg wod< bß lE,s .Kkalr tu tl;=j ixLHdj ;Srfha ,sùuglshkak'
j.=j ilia l< miq lKavdhfï ish¨fokd u tl;= ù j.=fõ i|ykaf;dr;=re ;Sr m%ia;drhl ksrEmKhlsÍug Wmfoia fokak'
m%ia;drfhka ksrEmKh jk f;dr;=rems<sn| j yels;dla jdlH ,sùug ofhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudjtla tla lKavdhu ilia lrk ,om%ia;dr mka;shg bÈßm;a lsÍugwjia:dj fokak'
ksmqK;d uÜgu( o;a; jeä ixLHdjla ;Sr m%ia;drhlska ksrEmKh lrksrEms; f;dr;=re lshjhs'
mdvu 2
iïm;a³ m%ia;dr we£u i|yd úYd, m%udKfha
lvodis lKavdhulg tl ne.ska&
³ m%ia;dr we£u i|yd iqÿiq o;a;we;=<;a j.= ^ye¢kaùu iylKavdhï l%shdldrlï i|yd&
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhkaf.ka Tjqka leu;siqr;,a i;=ka ms<sn| j úuikak'
YsIH lKavdhula jvd;a leu;s iqr;,ai;=ka ms<sn| j /ia l< f;dr;=rewe;=<;a j.=jla ;ud <`. we;s nj mjidmy; wdldrfha j.=jla bÈßm;a lrkak'
iqr;,a i;d YsIH ixLHdjn,a,d 18n<,d 17f,akd 15.srjd 12uhskd 14
YsIHhka o iyNd.s lr .ksñka fuuf;dr;=re ;Sr m%ia;drhl tla fldgqjlskaYsIHhka fofokl= oelafjk fia&ksrEmKh lrkak'
isiqka jvd;a leu;s iqr;,a i;=ka
18
16141210 8 6 4
2
n,a,d n<,d f,akd .srjd uhskd
m%ia;drfha o;a; ksrEmKh lsÍfï § tlafldgqjlska fofokl= oelafjk njwjOdrKh lrkak'
17 iy 15 hk ixLHd m%ia;drfhaksrEmKh lrk whqre meyeÈ,s lrkak'
iqr;,a i;d
YsIH
ixL
Hdj
1234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234
1234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345123451234512345
12341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234
12341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234
12341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234123412341234 >
>
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 76
tla fldg qjlsk a ixLHd follaksrEmKh lrk neúka tla ixLHdjlaksrEmKh l< hq;af;a fldgq nd.hlskanj meyeÈ,s lr 17 iy 15 hk ixLHdm%ia;drfha ksrEmKh lrk whqrefmkajd fokak'
m%ia;drfha ksrEmKh jk f;dr;=rems<sn| j m%Yak lrñka YsIHhka iu`.idlÉPd lrkak'WodyrK (
1' YsIHhka jeä fokl= leu;siqr;,a i;d ljq o@
2' n<,dg jvd n,a,dg lS fokl=leu;s o@
3' isjqmdjl=g leu;s <uhs ixLHdjlSh o@
4' mlaIshl=g leu;s <uhs ixLHdjlSh o@
5' f;dr;=re ,nd .ekSug iyNd.Slr.;a uqM <uhs .Kk lSh o@
6' mlaIshl=g jvd isjqmdjl=g leu;suq`M <uhs .Kk lSh o@
7' isjqmdjl=g leu;s <uhs .Kkiudk ùug mlaIshl=g leu;s<uhs ;j lSfofkla wjYH o@
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka lKavdhï lr tlatla lKavdhug m%ia;drhla we£ui|yd úYd, m%udKfha lvodishne.ska ,nd fokak'
my; j.=fõ i|yka f;dr;=refldgqjlska ixLHd 2la oelafjk mßÈksrEmKh lsÍug fhduq lrkak'
jvd;a leu;s m,;=re m,;=r YsIH ixLHdjwU 13fmar 8fodvï 9flfi,a 10fjr`M 16
f.dvk.k ,o ;Sr m%ia;drfhaf;dr;=re we;=<;a jk fia jdlHlsysmhla ,sùug o YsIHhka fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudjMla tla lKavdhï f.dvk`.k ,om%ia;drh yd ,shk ,o f;dr;=remka;shg bÈßm;a lsÍug i,iajkak'
m%ia;drh iy f;dr;=re YsIHhkaf.awNHdi fmd;aj, msgm;a lr .ekSugfhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( o;a; jeä ixLHdjla ;Sr m%ia;drhlska ksrEmKh lrhs';Sr m%ia;drhl ksrEms; f;dr;=re lshjhs'
mdvu 3
iïm;a³ uqM mka;shg u y÷kajd §u i|yd
iy lKavdhï l%shdldrlï i|ydo;a; jeä ixLHdjla iys; j.= ;Srm%ia;drhl tla fldgqjlska 5laksrEmKh l< yels mßÈ o;a; iys;&WodyrK( i;shla ;=< mka;shl
YsIHhkaf.a meñKSu Èkh meñKs YsIH ixLHdji÷od 25w`.yrejdod 30nodod 30n%yiam;skaod 25isl=rdod 20
³ m;a;r lvhl i;shla ;=< úl=Kk,o <ud m;a;r ixLHdj
Èkh úl=Kq m;a;r ixLHdj
i÷od 40 w`.yrejdod 30 nodod 35 n%yiam;skaod 25 isl=rdod 40
³ m%ia;dr we£u i|yd lvodis
.Ks;h miajk fY%aKsh
77 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
iïm;aj, i|yka wdldrfha o;a; jeäixLHdjla iys; j.=jla l`M,E,af,a fydaúYd, lvodishl ,shd YsIHhkag bÈßm;alrkak' tys i|yka f;dr;=re ms<sn| jYsIHhka iu`. idlÉPd lrkak'
tla fldgqjlska ixLHd myla ksrEmKhjk mßÈ tu o;a; ;Sr m%ia;drhlksrEmKh lrk wdldrh meyeÈ,slrkak'
m%ia;drh u.ska ksrEmKh jk f;dr;=rems<sn| j m%Yak lrñka YsIHhka iu.idlÉPd lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
iïm;ays i|yka wdldrfha f;dr;=rewe;=<;a j.=jla iy m%ia;drh we£ugúYd, lvodishla ne.ska YsIHlKavdhïj,g fnod fokak'
j.=fõ i|yka f;dr;=re fldgqjlskaixLHd 5la oelafjk mßÈ ;Srm%ia;drhl ksrEmKh lsßug fhduqlrkak'
f.dvk.k ,o ;Sr m%ia;drfhaf;dr;=re we;=<;a jk fia jdlHlsysmhla ,sùug o YsIHhka fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIH lKavdhï f.dvk.k ,om%ia;drh yd ,shk ,o f;dr;=relsysmhla mka;shg bÈßm;a lsÍugwjia:dj fokak'
jdxud,dj³ ;Sr m%ia;dr ³ ;sria wlaIh
³ isria wlaIh
iïm;a³ my; whqßka úúO f;dr;=re
ksrEmKh jk ;Sr m%ia;dr lsysmhla
mehla ;=< § k.rhg we;=¿ jQjdyk ixLHdj
1210 8 6 4 2
ksmqK;d uÜgu( ;Sr m%ia;dr u.ska ksrEmKh jk f;dr;=re lshjhs'
mdvu 4
ixL
Hdj
nhsisl,a
nia r
:
fudag
¾nhsisl,a
;%sfrdao
r:l
d¾
>
>jdykh
YsIH lKavdhula mdi,g meñfKkwdldrh
242118151296
3
mdi,g meñfKk wdldrh
mhsk
a
nifhk
a
jEk
a r:fhk
a
ÿñßfhk
a >
>
ixL
Hdj
;%sfrdao
r:fhk
a
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 78
fjf<kafola <`. ;snQ m,;=re ixLHdj
504540353025201510 5
uqM mka;shg u y÷kajd §u
by; iïm;ays i|yka wdldrfha ;Srm%ia;dr tlska tl YsIHhkag bÈßm;alr tajdfha f;dr;=re ksrEmKh lr we;swdldrh ms<sn| idlÉPd lrkak' tysi|yka f;dr;=re YsIHhka iyNd.s lr.ksñka lshjkak'
lKavdhï l%shdldrlï
iïm;ays i|yka wdldrfhka w¢k,o m%ia;dr lsysmhla ilialrf.k lKavdhï l%shdldrlïi|yd YsIHhkag ,nd fokak'
;u lKavdhug ,enqK m%ia;drfhai|yka f;dr;=re ms<sn| j jdlHlsysmhla ,sùug lshkak'
iEu lKavdhulg u fjkiawdldrfha m%ia;dr ;=klaj;a lshùug,efnk mßÈ lKavdhï w;r m%ia;dryqjudre lr .ksñka l%shdldrlui|yd fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhï l%shdldrlu w;r;=r tlatla lKavdhug f.dia YsIHhkaksjerÈ j m%ia;dr lshjkafka o hkak;yjqre lr .kak'
wjYH YsIHhka i|yd Wojq ,ndfokak'
wk
akdi
s
wU
mef
md,
a
fl
fi,a
fmar
ixL
Hdj
>
m,;=r>
.Ks;h miajk fY%aKsh
79 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( Ndú; lrk ldisj, yd fkdaÜgqj, we;s iqúfYaIS ,laIKwkdjrKh lr .kshs'
mdvu 1
jdxud,dj³ remsh,a ³ i;
³ fkdaÜgq ³ ldis
iïm;a³ ienE ldis yd fkdaÜgq
³ ldis yd fkdaÜgqj, kso¾Yl
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ldis fïih u; ;nd mka;sfhka tlajrlg tla YsIHhl= ne.ska le|jdfujeks m%Yak wikak'WodyrK (
i; 25 ldish f;darkak' mka;shgfmkajkak'i; 50 ldish f;darkak' mka;shgfmkajkak'jeä u w.h we;s ldish fmkajkak'ldishla fmkajd tys jákdluwikak'fufia Ndú;fha mj;sk ldis ish,a,ms<sn| j úuikak'
ldisj, fjkialï .ek idlÉPdlsÍfï § tajdfha j¾Kh" m%udKh" nr"ksIamdÈ; j¾Ih wkqj fjkia jk njfmkajd fokak'
j,x.= uqo,a fkdaÜgqjla y\qkd .kakdwhqre meyeÈ,s lr fokak'
^WodyrK ( Èh i,l=K" wdrlaIs; br ydta ta fkdaÜgqj,g úfYaIs; rEm&
ksmqK;dj( uqo,a wdY%s; .Kkh lsÍï lrhs'
uqo,a 1 i;sh1 7
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh iqÿiq mßÈ lKavdhï lrkak'
iEu lKavdhula <`. u ldis tl;=jne.ska ;sfí oehs n,kak' uqo,a fkdaÜgqtl;=jla o ldg;a fmfkk fia r|jd;nkak'
my; m%Yak l`M,E,af,a fyda úYd,lvodishl fyda ,shkak' ke;akï tlatla lKavdhug m%Yak msgm; ne.skaimhkak'1' remsh,a 1000 fkdaÜgqfõ mdg
l=ula o@2' úksúo fmfkk zljq `MjlaZ
we;af;a ljr fkdaÜgqfjys o@3' fld< mdg fkdaÜgq w;frka
w.fhka wvqu fkdaÜgqj l=ulao@4' tlsfklg fjkia mdg foll
f,dayj,ska iE§ we;af;a ljrldish o@
5' remsh,a 500 fkdaÜgqj u; ñksiqkafofokl=f.a rEm we;' Tjqkajdokh lrk ;=¾h NdKavfudkjd o@
6' remsh,a 500 fkdaÜgqfõ msgqmiwe;af;a l=uk l=re,a,df.arEmh o@
7' remsh,a 10 fkdaÜgqfõ bÈßmiwe;af;a l=uk i;df.a rEmh o@
8' remsh,a 1000 fkdaÜgqfõ bÈßmiwe;af;a l=uk i;df.a rEmh o@
9' remsh,a 2000 fkdaÜgqfõ bÈßmif,dal Wreuhla f,i ie,flkia:dkhl rEmhla we;' tuia:dkh l=ula o@
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 80
10' remsh,a 10g jeä tfy;a remsh,a50g wvq fkdaÜgqfõ msgqmiñksiaiq l=ula lr;a o@
11' remsh,a 100 fkdaÜgqj msgqmiisák ldka;djka lrkafk afudkjd o@
12' ´kE u uqo,a fkdaÜgqjla f.kwdf,dalh foig ti jQ úgu;=jk rEmh l=ula o@
13' remsh,a 10 isg remsh,a 2000f;la iEu uqo,a fkdaÜgq tlne.ska f.k tl;= l< úg w.h lSh o@
14' leu;s fkdaÜgqjla f;dard f.kta ms<sn| úia;rhla ,shkak'
15' iEu uqo,a fkdaÜgqjlg u fmdÿjQ ,laIK fudkjd o@
lKavdhï l%shdldrlu wjika l<miq YsIHhka iu. W;a;r idlÉPdlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
;u wNHdi fmd;aj, my; .eg¨,shd .ekSug;a ms<s;=re iemhSug;afhduq lrkak'
1' i; 50" remsh," remsh,a 2" remsh,a5" remsh,a 10 ldisj, fome;a;ufjk fjk u tl <`. uqøKhlrkak'
2' ms<s;=re ,shkak'i. ߧ mdg fkdjk jD;a;dldr
ldishla kï lrkak'ii. úksúo fmfkk fldgila
we;s fkdaÜgqj l=ula o@iii. remsh,a 100 fkdaÜgqfõ mdg
l=ula o@iv. w.fhka úYd, u fkdaÜgqj
l=ula o@v. remsh,a 10g jeä remsh,a 500g
wvq uqo,a fkdaÜgq tl ne.ska.;a úg uq`M w.h tl;=jfldmuK o@
vi. j,x.= uqo,a fkdaÜgqjla y÷kd.ekSfï § m%Odk jYfhkai,ld ne,sh hq;= ,laIK 3la,shkak'
vii.remsh,a 10;a remsh,a 100;a w;rwe;s fkdaÜgqj,ska w.fhkajeä fkdaÜgqj l=ulao@
ksmqK;d uÜgu( ldis yd fkdaÜgq Ndú; lrñka ñ, .Kkh lrhs'
mdvu 2
iïm;a³ úúO øjHj, ñ, i|yka ñ, o¾Ykhla³ A4 m%udKfha lvodis
ñ, o¾Ykh
mekai, mekai,a lgrh mEk Ñ;% fmd; Èh idhï fmÜáh
remsh,a 5i;50 remsh,a11 i;25 remsh,a 14 i; 50 remsh,a 26i;50 remsh,a 40i;75
fnda,h ialsmsx ,Kqj fndakslald l%slÜ ms;a; l;kaor fmd;
remsh,a 19i;25 remsh,a 60 remsh,a 75 remsh,a 215 remsh,a 30
.jqu lñih yeÜgh l,siu im;a;= l=Ügu
remsh,a 150 remsh,a 175 remsh,a 110 remsh,a 190 remsh,a 595 i; 90
mdi,a nE.h mska;+r fld<hla f;dmamsh fldaÿj mekai,a fmÜáh
remsh,a 375 remsh,a 3i;25 remsh,a 75 remsh,a 12i;50 remsh,a 69i;75
.Ks;h miajk fY%aKsh
81 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
remsh,aj,ska yd i;j,ska l=vd uqo,am%udKj, tl;=j fidhd .ekSug wjYHjk m%Yak lsysmhla bÈßm;a lrkak'WodyrK (
i; 10ys yd i; 5ys tl;=j lSh o@^i; 15&
i; 25ys yd i; 50ys tl;=j lSh o@^i; 75&
i; 10ys i; 25ys yd i; 50ys tl;=jlSh o@
^i; 85&i; 25ys yd i; 50ys ldis follatl;=j lSh o@
^remsh,a 1 i; 25&i; 75 yd i; 75 tl;=j lSh o@
^remsh,a 1hs i; 50&remsh,a 2 yd remsh,a 5ys tl;=jlSh o@
^remsh,a 7&remsh,a 2 yd remsh,a 1 i; 50hstl;=j lSh o@
^remsh,a 3 i; 50hs&
leu;s fkdaÜgqjla yd tys we;s rEmhlakï lrkakg isiqkag wjia:dj fokak'
YsIHhkag ñ, o¾Ykh fmkajkak'^YsIHhkag yqre mqreÿ ñ, iys; jm%dfoaYSh we;s øjH i|yka Tfí u ñ,o¾Ykhla ms<sfh, lrkak&
leue;af;ka bÈßm;a jk YsIHhl=gNdKavhla kï lrk f,i lshkak' tysñ, wfkla YsIHhka ,jd lshùug fhduqlrkak'
fujeks wjia:d lsysmhlska miqj my;f,ig N+ñld rx.khla ;=<ska NdKavfoll ñ, tl;= lsßug fhduq lrjkak'tla YsIHfhla - uqo,d,s;j;a YsIHfhla - nvq ñ, § .kakdñ, § .kakd( uqo,d,s" mekai,a
lgrhla lSh o@uqo,d,s( remsh,a 11 i; 25hs
<ufhd^l`M,E,af,a tu .Kk ,shhs'
remsh,a i;& 11 25
ñ, § .kakd( uqo,d,s Ñ;% fmd;l=;a´kE
uqo,d,s( remsh,a 26 i; 50lafjkjd'
^uq,ska ,shq .Kkg háka ,shhs'remsh,a i;& 11 25 26 50
uqM uqo,
ñ, § .kakd ( uqo,d,s" folg u lSh o@uqo,d,s( wms yo, n,uqfld^tl;=j tla ù idohs' .=re;=ñh yd mka;sh Bg iyNd.s fjhs&
fuys § ñ, .Kka ksjerÈ j ,sùugYsIHhd fhduq lrkak'
fï wkaoug ñ, § .kakd yd uqo,d,s onvq o fjkia lrñka ñ, .Kka lsysmhlatl;= lsÍfï wNHdi lrjkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka 6ys lKavdhïj,g fnokak'
jd¾;d lsÍug lvodish ne.ska fokak'
l`M,E,af,a we;s ñ, o¾Ykh Ndú;lrñka tla YsIHhl= ;uka leu;sNdKavhl ñ, lvodisfha ,shhs'
;j;a YsIHhl= ;uka leu;s NdKavhlñ, l,ska ñ, háka ,shhs'
lKavdhu ñ, .Kka tl;= lrhs' yßjerÈ n,hs'
fï wdldrhg iEu YsIHhl=g uNdKavhl ñ, ,sùug;a tl;=jfiùug;a wjia:dj ,efnk fial%shdldrlu lrf.k hkak'
jeä u .Kka ixLHdjla iEÿlKavdhug ch.%yKh ysñjk njmjikak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
tla tla YsIHhdg ;u wNsu;h mßÈñ, o¾Ykfhka NdKav foll ñ,,shd tl;= lsÍug fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 82
tla YsIHhl= .Kka 5la j;a l< hq;=nj mjikak'
YsIHhka jevj, fh§ isák úg Tjqkaw;rg f.dia ksjerÈ j uqo,a m%udKwe;=<;a .Kka tl;= lr;a oehsn,kak'
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhka i|ydremsh,aj,ska muKla ñ, .Kkai|yka NdKav f;dard fokak'
blaukska bf.k .kakd YsIHhkai|yd my; wdldrfha .eg¨jlabÈßm;a lrkak'
Tn <`. we;af;a remsh,a 100la muKlahhs is;kak' thska Tfí ñ;=rdgtlsfklg fjkia jeä u ;E.sm%udKhla .ekSug § we;s ñ, o¾Ykhwkqj1' Tn f;dard .kakd ;E.s fudkjdo@2' ;E.s i|yd f.úh hq;= uq`M uqo,
lSh o@3' Tng lShla b;=re jkafka o@
ksmqK;d uÜgu( tl;= lsÍu yd wvq lsÍu wka;¾.; j uqo,a wdY%s; ir,.Kkh lsÍï lrhs'
mdvu 3
iïm;a³ l,ska mdvfï § Ndú; l< ñ,
o¾Ykh ^ke;akï" iqÿiq ñ,o¾Ykhla ms<sfh, lr .kak&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhkag ufkdauh .Ks; wNsfhda.bÈßm;a lrkak'WodyrK jYfhkamy; i|yka NdKavj, ñf,ys fjkifldmuK o@
- mEkla remsh,a 15" mekai,la remsh,a 6^remsh,a 9&
- Èh idhï remsh,a 40" mdg mekai,aremsh,a 55 remsh,a 15&
- wNHdi fmd; remsh,a 14 i; 50" Ñ;%fmd; remsh,a 26 i; 50 remsh,a 12&
ms<s;=re fiúfï § ñ, wvq NdKavfhañf,ys isg ñ, jeä NdKavfhys ñ,f;la bÈßhg .Kka lsÍug o fhduqlrkak'WodyrK jYfhka" remsh,a 1 i; 50 iyremsh,a 5 w;r fjki fiùug m<uq jremsh,a 1 i; 50 isg B<`. remsh, f;la.Kka l< úg i; 50hs'remsh,a 2 isg remsh,a 5 f;la remsh,a3hs'
tneúka ñf,ys fjki remsh,a 3 i;50hs'
b;=re uqo,a §fï § bÈßhg .Kka lsÍfïl=i,;dj b;d m%fhdackj;a nj ;yjqrelsÍug my; wdldr WodyrK idlÉPdlrkak'remsh,a 10ys fkdaÜgqjla § remsh,a 7 i;25lg hï fohla ñ, § .; fyd;a b;=rejf,i lShla ,efí oehs YsIHhkaf.kawikak' m<uq j remsh,a 7 i; 25ys isgB<`. remsh, olajd bÈßhg .Kka lsÍugwjYH nj fmkajkak' remsh,a 7 i; 50f;la i; 25la tl;= lrkak B<`.gremsh,a 8 f;la ;j i; 50la tl;=lrkak' wk;=re j remsh,a 8 isg remsh,a10 f;la ;j;a remsh,a 2la tl;= lrkak'ta wkqj b;=rej remsh,a 2 i; 75ltl;=jla fõ' l`M,E,af,a ,shd fuumshjr fmkajkak'
i; 25la i; 50la re 2la
tl;= lrkak tl;= lrkak tl;= lrkak7'25 7'50 8'00 10'00
remsh,a 2 + i; 50 + i; 25} remsh,a 2 i; 75
i sh¨ YsIHhkag úYajdihlaf.dvkef.k f;la YsIHhka iyNd.s lr.ksñka fujeks WodyrK lsysmhlaidlÉPd lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
83 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
fofokd ne.ska jev lrk fukaYsIHhkag lshkak'
tla YsIHhl=g uqo,d,s f,i lghq;=lrk f,i;a wfkla YsIHhdg NdKavñ, § .kakl= f,i;a lghq;= lsÍugWmfoia fokak'
ñ, o¾Ykhg wkqj NdKav 2la f.kNdKav fofla ñ,g jvd jeä uqo,afkdaÜgqjlska .kqfokq lsÍug fhduqlrkak'
YsIHhka fofokd fuu l% shdjkaysudrefjka udrejg fhdojkak'WodyrK jYfhka"fndakslaflla remsh,a 75" im;a;= remsh,a595 i; 90 tl;=j } remsh,a 670 i; 90"remsh,a 1000lska lShla b;=re ,efí o@
i; 10la +re 9la + re 20la +re 300la
670'90 671 680 700 1000
remsh,a 300 + remsh,a 20 + remsh,a 9 +i; 10 } remsh,a 329 i; 10
by; W;a;rh fufia o úi|sh yel'
remsh,a 330la tl;= lrkak'670 1000 i; 90 wvq lrkak'330 329'10
;lafiare lsÍu yd ksudj
1' remsh,a 8 i; 50la ñ, jQ wU f.ählaf.k remsh,a 10ys ldishla ÿka úglShla wdmiq ,efí o@
2' remsh,a 50la § mefmd,a f.ähla .;aúg wdmiq ,enqKq uqo, i; 50 +remsh,a 2 + remsh,a 5 fõ' wdmiq,enqKq uqo, lSh o@ mefmd,a f.äfhañ, lSh o@
3' remsh,a 12lg fodvï f.ähla oremsh,a 4 i; 50lg wU f.ähla of.k remsh,a 50ys fkdaÜgqjla ÿka úglShla b;=re ,efí o@
4' ;ks ldishlska muKla b;=re uqo,a§ug yelsjk fia j.=j mqrjkak'
øjHh yd ñ, ÿka b;=reuqo, uqo,
kdrx f.ählaremsh,a 5 i; 25mekai,laremsh,a 14 i; 50
wdOdr yd wu;r jev
YsIHhka jev lrk w;r tla tlahq.,h fj; f.dia Tjqkaf.a jevksßlaIKh lrkak' ÿIalr;d olajkYsIHhka fj;a kï remsh,aj,ska ñ,.Kka i|yka NdKav muKla f;dard.ekSug lshkak'
blaukska yd ksjerÈ j jev lrkYsIHhka i|yd tl;= lr b;=rej §ui|yd jrlg NdKav ;=kla fyda y;rlafyda f;dard .ekSug Wmfoia fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 84
ksmqK;d uÜgu( .=K lsÍu yd fnoSu wka;¾.; j uqo,a wdY%s; ir,.Kkh lsÍï lrhs'
mdvu 4
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; whqßka ufkdauh m%Yak lsysmhlabÈßm;a lrñka mdvug msúfikak'
lsf,da.a?uhg 500g tajd lShla ;sfí o@
lsf,da.a?uhl ñ, remsh,a 100la jkOdkH j¾.hlska .a?ï 500la i|yd ñ,fldmuKo@
ì;a;r 10la we;s melÜ tll ñ, remsh,a120la kï ì;a;rhl ñ, fldmuK o@
remsh,a 20 ne.ska jk whsial%Sï 5la ñ,§ .ekSug fldmuK uqo,la wjYH o@
by; we;eï m%Yakj,g ms<s;=re §ugwiSre YsIHhka o isáh yelsh' tu m%Yakms<sn| j h<s wjOdkh fhduq lrñkatu wjia:djkays § wm lf<a l=ula ohkak idlÉPd lrkak'WodyrK(
lsf,da.%Euhl ñ, remsh,a 100 jkúg .%Eï 500l ñ, fiùug l<
iïm;a³ iqÿiq mßÈ ilia lr .;a ñ, o¾Ykhla
WodyrK (iyk iafgda¾ia ñ, o¾Ykh
øjH ñ, øjH ñ, re' i; re'i;
iy,a iïnd& 1kg 70'00 ñßial=vq 100g 34'00iy,a lel=M&1kg 63'00 ;=kmy l=vq 100g 17'00isks 1kg 58'00 .ïñßia 100g 24'00mßmamq 1kg 210'00 lsßmsá melÜ 1 297'00w¾;dm,a 1kg 78'00 inka ^frÈ fidaok& leg 1 27'00r;=MEkq 1kg 75'00 fmd,a f;,a ,Sgr 1 220'00f;al=vq 1kg 375'00 fmd,a f.ä 1 23'00msá 1kg 67'50
hq;af;a l=ula o@ lsf,da.%Euhg" .%Eï500 tajd 2la we;s neúka remsh,a 100"2ka fnÈh hq;= fõ'
whsial%Sï tll ñ, remsh,a 20 kï5l ñ, fiùug remsh,a 20" 5ka .=Kl< hq;= fõ'
iy,a lsf,da.%Eï 1l ñ, remsh,a 70lajk úg iy,a lsf,da.a?ï 5l ñ,fidhkqfha flfia o hkak úuikak'
ta wkqj"iy,a lsf,da.%Eï 1l ñ, remsh,a70ls'
iy,a lsf,da.%Eï 5l ñ, remsh,a 70 x 5la fõ'
tkï remsh,a 350ls'
f;a l=vq lsf,da.%Euhl ñ, remsh,a 375ls'f;a l=vq .%Eï 200l ñ, fidhd .kafkaflfia o@ idlÉPd lrkak'
NdKav$øjHhkays hï m%udKhkays ñ,.=K lsÍu yd fn§u wdY%s; j .Kkh
.Ks;h miajk fY%aKsh
85 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lsÍu ms< sn| j ish¨ YsIHhkagúYajdihla we;s jk whqßka WodyrKlsysmhla idlÉPd lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska jev lsÍugfhduq lrkak'
ñ, o¾Ykh ieug fmfkk fiam%o¾Ykh lrkak'
tla YsIHhl= hï øjHhla iy bkahï m%udKhla m%ldY lsÍug;a wfklaYsIHhd ta i|yd ñ, .Kkh lsßug;awjYH nj mjikak'
fofokd wjia:dj yqjudre lr.ksñka yels;dla .Kkh lsÍï i|ydfhduq lrkak'
iEu .Kkh lsÍula wjidkfha §ufofokd tlaj yß jerÈ idlÉPd l<hq;= nj isysm;a lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhïj,g hñka YsIHhkaf.aÿIalr;d i|yd ueÈy;a jkak'
tla tla YsIH hq.,fhys iEuYsIHhlau .Ks; l¾u fol um%udKj;a ;rñka isÿ lsÍug wjia:dj,nd .kafka o hkak fidhd n,kak'tfia fkdue;s wjia:djkays § ta i|ydfhduq lrkak'
ÿIalr;d olajk YsIHhka iywNsfhda. wjYH YsIHhska i|yd úákaúg Tno ir, fuka u wNsfhda.d;aul.Kkh lsÍï wjia:d bÈßm;a lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 86
ksmqK;d uÜgu( u;=msgl úYd,;ajh j¾.M,h f,i wkdjrKh lr .kshs'
mdvu 1
ksmqK;dj( u;=msg úYd,;ajh j¾.M,h f,i y÷kdf.k"j¾. fikaáógr fldgq cd,hlska j¾.M,h ukshs'
j¾.M,h i;sh1 8
jdxud,dj³ u;=msg ³ ;ru³ úYd,;ajh ³ mDIaGh³ j¾.M,h
iïm;a³ tlu ;rfï wNHdi fmd;a
^YsIHhka Ndú; lrk tajd&³ tlu ;rfï <ud m;a;r msgq³ ysia lsß msá fmÜá
uqM mka;shg u y÷kajd §u
.=re fïifha È. fidhk wdldrhYsIHhka iu. idlÉPd lrkak' tf,iu Wi fidhk wdldrh o idlÉPdlrkak' tfia kï .=re fïifha u;=msgúYd,;ajh fidhkafka flfia o@ jeksm%Yakhla YsIHhka ;=< we;s lrkak'
ta weiqfrka th fidhd .kafka flfiaoehs idlÉPd lrkak' fï i|yd my;i|yka wdldrfha l%shdldrlï Wmfhda.slr .kak'
tlu ;rfï wNHdi fmd;a YsIHhkalsysm fokl= ,jd fïih u;=msgw;=rjkak' ^fuyas § fmd;a tlsfklg.Efjk f,i we;sßh hq;=hs&
fïifha u;=msg jeiSug wNHdi fmd;alShla wjYH fõ oehs .Kka lr wdikakf,i m%ldY lsÍug fhduq lrkak'
fufia fïifha u;=msg mDIaGh jeiSugwjYH wNHdi fmd;a .Kk tu fïifhau;=msg mDIaGfha úYd,;ajh fyj;aj¾.M,h nj y÷kajd fokak'fïih u;=msg j¾.M,h } wNHdi fmd;a''''''''''hs'
fï wkqj j¾.M,h hkq u;=msglúYd,;ajh nj meyeÈ,s lr fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
isiqka lKavdhï lrkak' lKavdhugwh;a <ud fïihl u;=msg úúOwNsu; tallj,ska uekSug fhduqlrkak'
fujeks tall jeä .Kklska ;ulKavdhfï fïihl u;=m sgúYd,;ajh wdikak f,i fidhdjd¾;d lsÍug fhduq lrkak'
WodyrK (
wm lKavdhfï fïifha u;=msgúYd,;ajh ysia lsßmsá fmÜá'''''''''hs'
tla tla lKavdhu ,nd.;a m%;sM,uq`M mka;shg u bÈßm;a lsÍugwjia:dj fokak'
wm fufia u;=msg úYd,;ajh úúOwNsu; tallj,ska fijq nj;a"mDIaGhl úYd,;ajh tfia ueksh yelsnj;a myod fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka tlu ;rfï wNHdifmd;a$ysia lsßmsá fmÜá fïifhau;=msg iïmQ¾Kfhka u wdjrKh jkfia w;=rkafka oehs n,kak'
ish¨u YsIHhka l%shdldrlu i|ydiïnkaO jkafka oehs fidhd n,ñkawjYH fhduq lsÍï lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
87 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( úYd,;ajfhka tlsfklg fjkia mDIaG foll j¾.M,h wNsu;tallhlska uek jvd jeä fyda jvd wvq fyda jYfhka ii|hs'
mdvu 2
jdxud,dj³ úYd,;r ³ l=vd;r
³ wdikak f,i
³ jg jk j¾.M,h
³ uqyqK; ³ fldagq
iïm;a³ 30 cm x 15 cm ;rfï yd 25cm x
20cm ;rfï >k lvodis len,s2la
³ ysia .sksfmÜá
³ ;eme,a m;a ^mdúÉÑ lrk ,o.sksfmÜá yd ;eme,a m;a l,a we;sjimhd .kak&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
iïm;a ,ehsia;=fõ i|yka >k lvodislen,s fol mka;sfha YsIHhkag fmkajdtajdhska jvd úYd, l=ula oehs hkm%Yakh wikak'
fï lvodis len,s fol tl u; tl;nd ixikaokh lsÍug lshkak' tu.skajvd úYd, lvodis lene,a, f;dard.ekSu wmyiq jkafka ukaoehs idlÉPdlrkak'
ta ksid fïjdfha úYd,;ajh hïtallhlska uekSu wjYH nj idlÉPdlrkak'
fï i|yd >k lvodis len,s folfïih u; ;nd tlu ;rfï ysia.sksfmÜá we;sÍug YsIHhka fofokl=gmjrkak'
.sksfmÜá .Kka lr jeä j¾.M,hiys; lvodis lene,a, fiùug fhduqlrkak'
tla tla j¾.M,h l`M,E,af,a ,shdYsIHhkag o tajd ,shd .ekSug mjrkak'
m<uq lvodis lene,af,a mDIaGfhaj¾.M,h .sks fmÜá ''''''hs'
fojk lvodis lene,af,a mDIaGfhaj¾.M,h .sks fmÜá ''''' hs' wdÈ jYfhks'
j¾.M,h fidhd.;a wdldrh mka;shgh<s;a mshjfrka mshjr úia;r lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
tla tla lKavdhug idudkH ;rfï,shqï ljrhla yd ;eme,a m;la ne.skao tlu ;rfï ysia .sksfmÜá 12lamuK o imhkak'
^;eme,a m; fjkqjg tu ;rfï >klvodis lene,a,la jqj o fhdod .;yelsh' mdvu bÈßm;a lsÍug fmr Èktla tla YsIHhdg mdúÉÑ lrk ,o,shqï ljr yd ysia .sksfmÜá imhd.; yels m%udKhla /f.k tk f,iWmfoia fokak&
,shqï ljrh yd ;eme,a m; hkfoflka jvd úYd, l=ula oehsfiùug lKavdhïj,g lshkak'^fuys § wdikak f,i j¾.M,h.Kkh lsÍu m%udKj;a fõ'&
m%;sM, igyka lsÍug fhduq lrkak'
zz,shqï ljrfha j¾.M,h .sksfmÜá'''''' hs'
;eme,a mf;a j¾.M,h .sksfmÜá'''''''hs'
jvd úYd, '''''''''''''''' zz
tlska tlu; ;nd iei£ug fkdyelsu;= msgj,a foll j¾.M,h fiùugyd iei£ug fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 88
ksmqK;d uÜgu( mDIaGhl úYd,;ajh iup;=ri% yevfha wNsu;tallj,ska uek m%ldY lrhs'
mdvu 3
iïm;a³ 30cm x 20cm m%udKfha >k
lvodishla" 2cm x 2cm m%udKfha>k lvodis len,s
³ ãkaia lÜg,fha ishfha tajdksrEmKh lrk me;,s lE,s
³ 10cm x 10cm iup;=ri%" È. ,shqïljr >klh$fikaálshqí
uqM mka;shg u y÷kajd §u
30cm x 20cm jk >k lvodis lene,a,layd ãkaia lÜg,fha ishfha t ajdksrEmKhg .kakd me;,s lE,s 10cm x10cm& fyda tu m%udKfha >k lvodislen,s o f.k YsIHhkag fmkajkak'
30cm x 20cm m%udKfha >k lvodisu; me;,s lE,s we;sÍug YsIHhl=gmjrkak' >k lvodisfha mDIaGfhaj¾.M,h me;,s lE,s 6la jk njfmkajd fokak'
20cm
30cm
;j;a tjeks iu;, mDIaGhl j¾.M,hme;,s lE,sj,ska uekSug bÈßm;a lrkak'
WodyrK ( wNHdi fmd;laiDcqfldaKdi% ,E,a,la
fuu y÷kajd §fuka wk;=re j mDIaGhlj¾.M,h uekSug jvd iqÿiq yevh l=ulaoehs YsIHhka iu. idlÉPd lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
my; i|yka l % shdldrlïj,lKavdhï fhdojkak'
<ud m;a;r msgqjl j¾.M,h ãkaialÜg,fha ishfha tajd ksrEmKh jkme;,s lE,sj,ska fyda 10cm x 10cmm%udKfha >k lvodis len,sj,skafyda fiùu'
È. ,shqï ljrhl u;=msg 2cm x 2cmm%udKfha >k lvodis w;=rd tysj¾.M,h fiùu'
.sksfmÜáhl úYd,;u uqyqK; u;fikaálshqí fyda 1cm x 1cm x 1 cmm%udKfha >kl w;=rd tu uqyqKf;aj¾.M,h fiùu'
lKavdhï w;r øjH yqjudre lr.ekSug yd woyia yqjudre lr .ekSugwjia:d i,ikak'
YsIHhkaf.a fidhd .ekSï jd¾;dlsÍug mjrkak'
WodyrK( fmdf<dfõ wÈk ,o my;rEm folla
20cm 30cm
40cm 30cm
tla tla lKavdhu ,nd .;a m%;sM,uqM mka;shg u bÈßm;a lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
ne¨ ne,aug m%udKfhka fjkifkdfmfkk tlsfklg fjkiamDIaG fol ne.ska bÈßm;a lr tajdfhaj¾.M,h wNsu; tallj,ska fidhdixikaokh lsßug fhduq lrkak'WodyrK( È. ,shqï ljrhla yd
wdrdOkd m;% ljrhla
.Ks;h miajk fY%aKsh
89 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj³ wúêu;a yevh ³ b;d lsÜgqjg
³ wdikak f,i ³ fldgq cd,lh
³ iïmq¾K fldgq ³ fldgq Nd.
³ fldgqjlska nd.hla
³ úêu;a yevh
iïm;a³ úYd, m%udKfha Ydl m;% folla
muK" l=vd m%udKfha úúO j¾.j,Ydl m;% 10la muK
³ ;rula úYd, >k lvodishla 5cmx 5cm m%udKfha fldgq ,l=Kq lrk,o fldgq cd,lhla ì%iaÜ,a fndaâfyda fndlaia fndaä jeks&
³ úksúo fmfkk fldgq cd,lhla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
óg by; mdvïj, § wmiDcqfldaKdi%$iup;=ri% yevfhka hq;amDIaGj, j¾.M,h .Kkh l< nju;la lr fokak'
Ydl m;%h uqM mka;shg u fmkajd tysj¾.M,h fidhkafka flfia oehsidlÉPd lrkak'
fñ i|yd úúO fhdackd bÈßm;a jkqwe;' Ydl m;%h u; .sksfmÜá jeksfoaj,a ;nd th l< yels nj iuyremjikq we;'
ksmqK;d uÜgu( wúêu;a yevhl j¾.M,h iup;=ri% yev fldgqj,ska"fyda fldgq cd,lhla Ndú; lr wdikak f,i fidhhs'
mdvu 4
tjeks woyia bÈßm;a jqjfyd;a tfialsÍug wjia:dj ,nd fokak'
Ydl m;%h iïmq¾Kfhka jeiS hk f,itu foaj,a ;eìh yels jqj;a tu.ska Ydlm;%fha úYd,;ajh b;d lsÜgqjg$wdikakf,i .Kkh lsÍu wmyiq nj jgydfokak'
fldgq cd,lh u; Ydl m;%h ;nd tysjg udhsu ,l=Kq lr Ydl m;%h bj;alsÍfuka thska jeiqKq úYd,;ajh fidhd.; yels nj jgyd fokak'
WodyrK (
B<`.g tys j¾.M,h fidhk wdldrhfmkajd fokak'
m<uq j iïmq¾K fldgq .Kka lrkak'tu m%udKh l`M,E,af,a ,shkak'
B<`.g nd.hlg jeäfhka we;s tajd.Kka lrkak' th o Bg háka ,shd tl;=lrkak' ^yßhg u nd.hla we;s tajdfolla iïmQ¾K tlla fia i,lkak&
<ud m;a;r msgqfõ j¾.M,h me;,slE,s '''''''''''''hs'
È. ,shqï ljrfha j¾.M,h f,dl=>kl ''''''''''hs'
. sk sfmÜáfha úYd, uqyqKf;aj¾.M,h fikaálshqí '''''' hs hkdÈjYfhka
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlïys kshe,S isákw;r;=r lKavdhïj,g hñka wjYHm%;sfmdaIK ,nd fokak'
;u wNHdi fmd;aj, ^fldgq rE,afmd;aj,& fldgq 5la È. fldgq 2lam<, iDcqfldaKdi%hla we| tys ;=<;sfnk fldgq .Kka lr ,sùugi,iajkak'
x √ √ x
√ √ √ √ √ x √ √ √ x
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 90
l`M,E,af,a ,shq ixLHd tl;= lrkak'ms<s;=rg ,efnk fldgq ixLHdj Ydlm;%fha wdikak j¾.M,h f,i i|ykalrkak'
iïmq¾K fldgq } fldgq 10
nd.hla fyda Bgjeäfhka fyda we;s } fldgq 4
a wdikak j¾.M,h } fldgq 14
lKavdhï l%shdldrlï
tla tla lKavdhug úksúo fmfkkfldgq cd,lhla fyda w¢k ,o fldgqcd,lhla fyda ne.ska o tlsfklgfjkia Ydl m;%h ne.ska o imhkak'WodyrK (
A lKavdhug fldia fld<hlaB lKavdhug fmar fld<hlaC lKavdhug foys fld<hla
wdÈ jYfhka
Ydl m;%h u; úksúo fmfkkfldgq cd,lh ;nd Ydl m;%fhaj¾.M,h wdikak jYfhka fiùuglshkak'
tla tla lKavdhfï fidhd .ekSïl`M,E,af,a ,shk w;r tajd ;uwNHdi fmd;aj, ,shd .ekSugYsIHhkag mjrkak'WodyrK (
fldia fld<fha j¾.M,h fldgq''''''''''''hs'fmar fld<fha j¾.M,h fldgq'''''''''''' hs'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fldgqjlska fldgila ms<sn| ;SrK.ekSug wmyiq YsIHhka y÷kd .kak'Tjqkag wjYH u. fmkaùï lrkak'
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhkag Ydlm;% fjkqjg cHdñ;sl yev;,bÈßm;a lr tajdfha j¾.M,h fldgqcd,l weiqfrka fiùug fhduqlrkak'
WodyrKfhaolajd we;sYdl m;%fhaj¾.M,h
ksmqK;d uÜgu( j¾.fikaáógr fldgq Ndú;fhka j¾.M,h m%ldY lrhs'
mdvu 5
iïm;a³ j¾.fikaáógr fldgq iys;
lvodis
³ j¾.fikaáógr >k lvodislen,s
³ 10cm - 15cm muK È.lg fkdjeäl=vd fmÜá 4la fyda 5la fydaf.fkk fuka YsIHhkag lshkak'
uqM mka;shg u y÷kajd §u
j¾.M,h uekSu i|yd Ndú; lrk ,oafoafudkjd o@
mdvu 4ys § wm iup;=ri%dldr fldgqNdú;fhka j¾.M,h uekSu l< whqreidlÉPd lrkak' wo;a tf,i u l=vd
fldgq Ndú;fhka j¾.M,h uksk nj;atys È. m<, fikaáógr 1la neúka thj¾.fikaáógr 1ys fldgq hkqfjkay÷kajk nj;a mjikak'
j¾.fikaáógrfha fldg q iys;m;%sldjla Ndú; lrñka j¾.M,h ukskwhqre wdo¾Ykh lrkak' l=vd jia;=kaysj¾.M,h idudkHfhka j¾.fikaá-ógrj,ska uksk nj meyeÈ,s lrkak'
l=vd fmÜáhl tl u;=msgl j¾.M,hfiùug j¾.fikaáógrfha fldgqlvodish Ndú; lrk whqre myod fokak'
^fuys § j¾.M,h uekSfï iïu; tallhf,i j¾.fikaáógr y÷kajd §ufkdl< hq;=h&
.Ks;h miajk fY%aKsh
91 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï jYfhkaixúOdkh lrkak'
Tjqka <`. we;s fmÜáhl tla me;a;lajeiSu i|yd j¾.fikaáógr lShlawjYH oehs ksudkh lrk fukaYsIHhkag lshkak'
Tjqkaf.a ksudkhka ,shd .ekSug hhslshkak'
fmÜáfha tla uq,a,l odr fldgqrE,alvodisfha f¾Ld Tiafia msysgkwhqßka fmÜáh lvodish u; ;ndfmÜáh jgd w¢k fuka lshkak'
B<`.g fldmuK fldgq .Kkla;sfí oehs .Kka lrk fuka lshkak'
iup;=ri% Nd. folla tla iïmq¾Kiup;=ri%hla f,i .Kka lsÍug hhsWmfoia fokak'
uqM j¾.M,h fldmuK o@
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1213 14 15 16 17 1819 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30
fuu yevfhys j¾.M,hj¾.fikaáógr 30
1 2 3 4 5 67 8 9 10 11 1213 14 15 16 17 18
fuu yevfhys j¾.M,hj¾.fikaáógr 18 Nd. 3
j¾. fikaáógr 19hs nd.hhs'
fï wdldrhg l=vd fmÜá 3l fyda4l fyda tla u;=msgl j¾.M,hfiùug YsIHhka fhduq lrkak'
j¾.M,h fidhd .;a wdldrh lSugYsIHhkag wjia:dj fokak'
tlu j¾.M,h we;s fjkia yevfhau;=msgla we;s fmÜá fudkjd o@
úYd, u j¾.M,h iys; u;=msgla we;sfmÜáh l=ula o@ ta ljr me;a; o@
l=vd u j¾.M,h iys; u;=msgla we;sfmÜáh l=ula o@
hkdÈ f,i úuiñka Tjqkaf.awkdjrK idlÉPdjg ,la lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlfuys ksr; jisák úg lKavdhïj,g hñkawjYH m%;sfmdaIK ,nd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 92
ksmqK;dj( foflka mx.=" y;frka mx.= iy oyfhkamx.=j,g wod< Nd. y÷kdf.k olajhs'
Nd. i;sh2 0
ksmqK;d uÜgu( foflka mx.= ksjerÈ j olajhs'
mdvu 1
jdxud,dj³ Nd.h ³ foflka tl
³ foflka mx.=
iïm;a³ lKavdhï l%shdldrlu i|yd wjYH
mejreï YsIHhka fofokl=g tllane.ska m%udKj;a f,i ^fydal`M,E,af,a /|úh yels f,igúYd, lvodishl ilia lrkak&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
lvodishlska iEÿ iDcqfldaKdi% yevhlafmkajkak'
bÈßm;a jk YsIHhl=g th iudkfldgia folla ,efnk fia keóuglshkak'
th mka;shg m%o¾Ykh lsÍug fhduqlrkak' ta ms<sn| j idlÉPd lrkak'
tu yevfha iy m%udKfha lvodis ;j;aYsIHhka lsysm fokl= w;r fnod §tf,i iudk fldgia folla ,efnkwdldrhg keóug;a ta ms<sn| j woyiaoelaùug;a fhduq lrkak'WodyrK (
kud we;s yevj, tla fldgila uqMyevfhka lSfhka mx.=jla o@ tjeks tlafldgilg lshkafka l=ula o@ jeks m%Yakwiñka YsIHhka fmr y÷kdf.k we;szzNd.hZZ zzfoflka tlZZ kej; isysm;alrkak'
th f,i ,shQ wdldrh o isysm;a
lrkak'
mka;sfha YsIHhl= bÈßhg le|jd .Kl8la fyda 10la fyda ,nd § tajd iudk jf.dvj,a follg fjka lrk f,ilshkak'
.Kl 10la iudk j f.dvj,a follgfjka l< úg tla f.dvl we;s .KlixLHdj 5ls' ta wkqj 10ka Nd.h$foflkatl 5la nj fmkajd fokak'
"10ka foflka tlla myls'"
my; wdldrfha .eg¨jla YsIHhkagbÈßm;a lrkak'
ksu,a <`. fjr`M f.ä 12la ;snqKs' Tyqbka Nd.hla u,a,Sg ÿkafkah' u,a,Sg,enqK fjr`M f.ä .Kk lSh o@
YsIHhka iyNd.s lr .ksñka øjHNdú;fhka by; .eg¨j úi|kak' fïwkqj øjH f.dvlska foflka mx.=jlafidhd .kakd whqre wjOdrKh lrkak'
my; wdldrfha .eg¨jla o bÈßm;alrkak'
u.shl= 20 km l ÿrla hdhq;= .uklska½ la ÿïßfhka o b;=re ÿr nifhka o.sfh ah' Tyq ÿïßfhka . sh ÿrlsf,daógrj,ska fldmuK o@
fuys § o hï m%udKhlska ½ la fiùugisÿjk nj idlÉPd lrñka wjOdrKhlrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
93 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska lKavdhïlr mejreïm; ne.ska ,nd fokak'WodyrK (
1& my; rEmj,ska la mdg
1. 2.
3. 4.
2&16ka foflka tlla ''''''''''''''''''''''''''''
3& fjf<kaol= úlsKSug f.fkk,o wU f.ä 40lska foflkamx.=jla Wohjrefõ § úl=Kk,§' Wohjrefõ úl=Kk ,o wUf.ä .Kk lSh o@
wjYH YsIHhka i|yd .Kl Wmfhda.Slr .ekSug wjia:dj fokak'
tla tla .eg¨j ;u wNHdi fmd;aj,igyka lr .ekSug;a" fofokd tlajidlÉPd lrñka úi£ug;a fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï l%shdldrlfuysksr;j isák w;r;=r lKavdhïj,ghñka wjYH m%;sfmdaIK ,nd fokak'
jdxud,dj³ y;frka mx.= ³ y;frka tl
³ Nd.
iïm;a³ mejreï m;a
³ lvodisj,ska lmd.;a cHdñ;slyev
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ufkdauh .eg¨ lsysmhla weiqßka mdvugmsúfikak'
WodyrK (
6ka ½ la fldmuK o@
mekai,a fmÜáhl mekai,a 12la we;'bka Nd.hla fldmuK o@
fmr mdvfï § fuka lvodisj,ska lmd.;a yevhla iudk j fldgia y;rlgkjd ld, ms<sn| j YsIHhkaf.a fmroekqu isysm;a lrkak'
thska tla fldgila zzy;frka tllaZzjk nj o th ¼ f,i ,shk nj owjOdrKh lrkak'
my; wldrfha yevhla l`M,E,af,a we|thska fldgia 2la w÷re lrkak'
my; whqßka idlÉPd lrñka y÷kajd
fuh fnod we;s fldgia .Kk lSh o@iudk fldgia y;rlg fnod we;'
w÷re lr we;s fldgia .Kk lSh o@fldgia y;frka fldgia 2la w÷re lrwe;'tkï y;frka mx.= folla w÷re lrwe;'
ksmqK;d uÜgu( y;frka mx.= olajhs'
mdvu 2
fokak'
- - - - - - -
- - - - - - -
- - - - - -
- - - - - -- - - - - - - -
- - - - - -
lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 94
th f,i ,súh yels nj fmkajd
fokak'by; whqßka u zzy;frka mx.= ;=kzztkï ¾ o y\qkajd fokak'
fjk;a yevhla o fldgia y;rlgfn§fuka y;frka mx.= y÷kd .ekSugYsIHhkag wjia:dj fokak'
y;frka y;frka y;frkatlla folla ;=kla
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka l=vd lKavdhïf,i ixúOdkh lrkak'
tla tla lKavdhug lvodisj,skaks¾udKh lr iudk j fldgiay;rlg fnok ,o úúO yev ^6lamuK j;a& ,nd fokak'
y;frka tl" y;frka fol iyy;frka ;=k ksremKh jk fia tuyev w÷re lsÍug lshkak' yevish,a,u ;rula f,dl= lvodishlwe,ùug i,iajkak'
tla tla yevh háka tys ksrEmKhjk y;frka mx.= my; whqreka,sùug fhduq lrkak'WodyrK(
1234567812345678123456781234567812345678123456781234567812345678
mdg l< fldgi hs'
mdg l< fldgi hs'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka y;frka mx.= ksjerÈ jy÷kd .kshs o hkak ;yjqre lr.ekSu i|yd my; wdldrfha mejreï,nd fokak'WodyrK (
my; rEmj, w÷re lr we;s fldgiy;frka mx.= f,i olajkak'
^1& 2& ^3&
123456789011234567890112345678901123456789011234567890112345678901123456789011234567890112345678901123456789011234567890112345678901
1234512345123451234512345
123451234512345123451234512345123451234512345
12341234123412341234
1234512345123451234512345123451234512345
1234123412341234
12345123451234512345123451234512345
1234123412341234
.Ks;h miajk fY%aKsh
95 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
iïm;a³ .Kl
³ mejreï m;a
uqM mka;shg u y\qkajd §u
fmr mdvfï oS y;frka mx.= &
ms<sn| j YsIHhka bf.k .;a foa isysm;alrkak'
øjH iuQyhlska y;frka mx.= y÷kajd§u i|yd my; wdldrfha .eg¨jlabÈßm;a lrkak'mekai,a wgla y;r fokl= w;r iufiafnod fok ,§' tla whl=g ,enqKmekai,a .Kk lSh o@
YsIHhka y;r fokl= bÈßhg le|jdmekai,a wg iufia fnod .ekSug fhduqlrkak'
YsIHhka iu. idlÉPd lrkak'
tla whl=g ,enqK mekai,a .Kk 2ls'tkï mekai,a wg iudkj y;rg fnÿúg tla fldgila 2 ls'
wfgka" y;frka mx.= tlla folls'
8ka la hkq 2ls' th l`M,E,af,a
,shkak'
fofokl=g ,enqK mekai,a .Kk lShoehs úuikak' y;r fokdf.kafofokl=g ,enqK mekai,a .Kk 4neúka wfgka y;frka folla y;rls'
8ka la hkq 4ls' th o l`M,E,af,a
,shkak'
ta whqßka u" 8ka la 6 hkak o meyeÈ,s
lr fokak'
fï wdldrhg iuQyhlska y;frka mx.=fjka lr y\qkd .ekSfï .eg¨ lsysmhlaúi|kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka l=vd lKavdhïj,g fjkalr tla a tla lKavdhug my;wdldrfha .eg¨ lsysmhla iys;mejreï m;la o .Kl o ,nd fokak'1& wU f.ä 20la y;r fokl= w;r
iufia fn¥ úg tla whl=g,efnk wU m%udKh fldmuKo@
2& wU f.ä 20ka y;frka ;=klafldmuK o@
3& fmd,a f.ä 40la f.dvj,ay;rlg fjka lrk ,§' thskay;frka tla fldgila fldmuKo@
4& 40ka y;frka mx.= follafldmuK o@ 40ka y;frka mx.=;=kla fldmuKo@
.Kl Ndú;fhka .eg¨ úi£ugfhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï jefvys ksr; jisák w;r;=r lKavdhïj,g hñkawjYH m%;sfmdaIK ,nd fokak' by;.eg¨j,g ms<s;=re my; whqßkaYsIHhkaf.a wNHdi fmd;aj, igykalr .ekSug fhduq lrkak'20ka y;frka mx.= tlla myhs'
20ka la 5hs'
20 ka y;frka mx.= folla oyhhs'
ksmqK;d uÜgu( øjH iuQyhlska y;frka mx.= fjka lr olajhs'
mdvu 3
20ka la 10hs'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 96
jdxud,dj³ oyfhka mx.=
³ oyfhka tl" ''''''''''''''''''' oyfhkakjh
iïm;a³ iudk j fldgia oyhlg fnÿ
yev
uqM mka;shg u y÷kajd §u
foflka mx.= iy y;frka mx.= ms<sn|j isysm;a lsÍu i|yd ufkdaufhkams<s;=re §ug m%Yak lsysmhla wikak'fldgia 10lg iudk j fnok ,oiDcqfld aKdi% yevhla YsIHhkagfmkajkak'
WodyrK (
fuys iudk fldgia 10la we;s nj othska tla fldgila oyfhka tlla f,io y÷kajd fokak'
my; whqßka l`M,E,af,a ,shd olajkak'
oyfhka tlla
oyfhka fldgia 2la w÷re lrk ,orEmhla o fmkajd tys oyfhka folla
w÷re lr olajd we;s nj meyeÈ,s
lrkak'
fï whqßka wfkl=;a oyfhka mx.= o
y÷kd .ekSug
YsIHhka fhduq lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka lKavdhï lr tlatla lKavdhug iudk fldgia 10lgfnok ,o úúO yev 9la iy f,dl=lvodishla ne.ska ,nd fokak'
m%udK tla
tla yevh weiqßka mdg lr f,dl=lvodisfha w,jd rEmhg háka Nd.hwl=frka yd b,lalfuka ,sùugWmfoia fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka oyfhka mx.= ksjerÈ jolajhs o hkak ;yjqre lr .ekSui|yd iqÿiq wNHdi ,nd fokak'
WodyrK (
my; rEmj, w÷re lr we;sfldgig wod< Nd.h ,shkak'
1& 2&
3&
ksmqK;d uÜgu( oyfhka mx.= ksjeros j m%ldY lrhs'
mdvu 4
123123123123123123
123456123456123456123456123456123456
123451234512345123451234512345
123456712345671234567
123412341234
123412341234
123412341234
123456123456123456123456123456
.Ks;h miajk fY%aKsh
97 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
wdOdr yd wu;r jev
Nd. y÷kd .ekSfï ÿIalr;d olajkYsIHhkag wjYH m%;sfmdaIK ,ndfokak' fï i|yd Nd.j,g wod<ir, m%Yak wikak'WodyrK (rEmhla fmkajñka fuu rEmfhaiudk fldgia lShla ;sfí o@fldgia lShla mdg lr ;sfí o@mdg lr we;s fldgi uq`M rEmfhkafldmuK o@
fuys § mdvu 3ys § øjH iuQyhlska y;frka mx.= fjka lr oelaùu y÷kajd ÿka wdldrfham%dfhda.sl l%u Wmfhda.S lr .kak'
ksmqK;d uÜgu( øjH iuQyhlska foflka mx.=" y;frka mx.= iy oyfhkamx.= fjka lr olajhs'
mdvu 5
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 98
jdxud,dj³ fmrjre ³ miajre
³ äðg,a Trf,daiqj
³ idudkH Trf,daiqj
iïm;a³ idudkH Trf,daiqjla yd meh úis
y;f¾ äðg,a T¾f,daiqjla
³ lKavdhulg äðg,a Trf,daiquQK;a m;%sldjla o^rEmh n,kak& 1isg 9 f;la b,lalï ,shk ,om;%sld äðg,a Trf,daiq uqyqKf;aysveiaj,g .e<fmk& lÜg,folla ne.ska o
³ ìxÿj ,shq wu;r m;%sld 4 la
uqM mka;shg u y÷kajd §u
idudkH Trf,daiqj úúO fõ,djkag;nd fõ,dj lshùug i,iajkak'
jerÈ W;a;rhlg tl t,af,a u jerÈhhs fkdlshkak' ksjerÈ W;a;rh ms<sn|fmdÿ tl`.;djla we;s jk f;la fjkiaW;a;r ;sfí oehs wfkla whf.kawikak'
äðg,a Trf,daiqjl fõ,dj oelafjkqfhalgqj,ska fkdj b,lalïj,ska njmeyeÈ,s lrkak' äðg,a Trf,daiq uqyqK;l`M,E,af,a by<ska we| idudkHTrf,daiqfõ fõ,djla tu uqyqKf;ys
b,lalï y;rlska olajd fõ,djlshjkak'
m<uqfjka idudkH fõ,dj fmkajd thlSh oehs wid äðg,a Trf,daiq uqyqKf;amy; i|yka tla tla fõ,dj fmkajkak'
02(00 03(00 05(15 09(45 11(55
äðg,a Trf,daiqfjka fõ,dj lshùfï§ uq,ska zmehZ hkqfjka i|yka l< hq;=h'
meh 02(00 meh 03(00 meh 05(15meh 09 ( 45 meh 11 ( 45
fï fõ,djka ish,a, fmrjre fõ,djkahhs meyeÈ,s lrkak'
Woh jrej fmrjrej f,i;a" ijiajrejmiajrej f,i;a y÷kajk nj isysm;alrkak'
´kE u ojil uOHu rd;%sfha isguOHdy akh olajd fmrjrejhs 'uOHdyakfha isg rd;%s 12 f;la miajrejhs'ojfia mq¾jNd.h yd wmrNd.hms<sfj<ska fufia fmrjrej yd miajrejf,i kï lrk nj meyeÈ,s lrkak'
oyj,a 12 isg miajre fõ,djka meh 24äðg,a Trf,daiqjl fmkajk wdldrhmy; WodyrK weiqßka meyeÈ,s lrkak'
WodyrK (
miajre 1 äðg,a Trf,daiqfõ 13(00jYfhka fmkajk nj meyeÈ,s lrkak'^uOHyak fõ,dj meh 12g ;j meh 1latl;= fjhs' 12 + 1 } 13&fï wkqj
ksmqK;d uÜgu( fmrjre yd miajre fõ,djka meh úis y;f¾ Trf,daiqfõ,dfjka m%ldY lrhs'
mdvu 1
ksmqK;d( tlu fj,dj fmrjre fyda miajre Ndú;fhkaiy meh 24 Trf,daiq fõ,dfjka olajhs' .; jQ ld,h.Kkh lrhs'
ld,h 2 i;sh2 1
.Ks;h miajk fY%aKsh
99 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
miajre 2 meh 14(00miajre 3 meh 15(00miajre 4 meh 16(00 fõ'
fmrjre miajre fõ,dj,g wkqrEmäðg,a Trf,daiq fõ,djka lshjkwdldrh WodyrK iys; j meyeÈ,slrkak'fmrjre kjhhs - meh kjhfmrjre tfld<yhs ;syhs - meh tfld<yhs
;symiajre tlhs - meh oy;=kmiajre y;hs úis myhs - meh oykjhhs
úis my
fuys § iEu úgu äðg,a Trf,daiqfõfõ,dj b,lalï 4lska oelafjk njwjOdrKh lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka l =vd lKavdhïj,gfnokak'
tla tla lKavdhug äðg,a Trf,daiquQK;la o" 1 isg 9 f;la ixLHdm;alÜg, folla o 0 ,shq m;%sld ;=klao ne.ska fokak'
Tn l`M,E,af,a ,shk fõ,dj,aäðg,a Trf,daiqfõ ksrEmKh lsÍui|yd lKavdhï fhduq lrkak'
ixLHd m;aj,ska tla whl= fõ,dj;nk úg lKavdhfï wfkla ish¨fokd u tl`. jkafka oehs wfklawhf.ka wikak'
my; we;s tla tla fõ,djka by;wdldrhg ksrEmKh lrjkak'fmrjre 1'00 fmrjre 2'20fmrjre 3'08 miajre 4'16fmrjre 7'59 fmrjre 9'35fmrjre 10'40 fmrjre 11'22miajre 12'30 miajre 1'05miajre 4'15 miajre 2'24miajre 6'12 miajre 5'25miajre 8'50 miajre 10'30miajre 7'33 miajre 11'55
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; wNHdi i|yd YsIHhka fhduqlrkak'
idudkH Trf,d ai q fõ,dfjkaolajkak'meh 14 ( 45meh 00 ( 12meh 12 ( 24meh 07 ( 38meh 22 ( 20
äðg,a Trf,d ai qfõ fõ,dfjkaolajkak'miajre 3' 15fmrjre 9' 50fmrjre 12' 35miajre 12' 10miajre 8'23
wdOdr yd wu;r jev
l,ska wjika lrk lKavdhu fydalKavdhïj,g uOHdyak 12 yd uOHurd;%s 12 äðg,a Trf,daiq uqyqKf;afmkaùug lshùug fhduq lrkak'
^rd;%S 12'00 äðg,a Trf,daiqfjkaolajkafka flfia oehs úuikak' rd;%S11'59 meh 23(59 f,i oelajqj;a rd;S%12'00 olajk fia meh 00(00 f,igfmkajd fokak&
uOHu rd;%s 12 miq ù ñks;a;= 5lafmkajkakehs Wmfoia fokak'
meh 24ka fõ,dj olajk l%uh y÷kd.ekSug wmyiq YsIHhka wfklaYsIHhkaf.a o u. fmkaùu hgf;amefhka mehg we;s fmrjre 9"fmrjre 10 jeks fõ,djka muKlaksrEmKh lsÍug fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 100
iïm;a³ Trf,daiqjla idudkH&
³ wdo¾Y Trf,daiq uqyqK;a i;sh 9mdvïj, iEÿ&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; i|yka m%Yak wikak' ufkdaufhkams<s;=re ,nd .kak'mehlg ñks;a;= lSh o@
^ñks;a;= 60&meh nd.hlg ñks;a;= lSh o@
^ñkska;= 30&meh ld,l ñks;a;= lSh o@
^ñks;a;= 15&meh ;=kald,lg ñks;a;= lSh o@
^ñks;a;= 15 x 3 } ñks;a;= 45&
YsIHhkag wjfndaO lr .ekSug wmyiqkï my; i|yka fõ,djka Trf,daiquqyqK;l fmkajkak' ke;akï wdo¾YTrf,daiq uqyqK;aj, ta ta fõ,dj olajdW;a;r §ug i,iajkak'8 miq ù ñks;a;= 5 iy 8 miq ù ñks;a;=10 w;r ñks;a;= lSh o@
^ñks;a;= 5&2 miq ù ñks;a;= 5 iy 2 miq ù ñks;a;=15 w;r ñks;a;= lSh o@
^ñks;a;= 10&4 miq ù ñks;a;= 10 iy 6 miq ù ñks;a;=30 w;r ñks;a;= lSh o@
^meh 2 ñks;a;= 20&
YsIHhka wjfndaO lr .;a nj o ksjerÈj úYajdifhka hq;= j W;a;r imhknj o iy;sl jk f;la fï wdldrfhka;j;a m%Yak wikak'
hï ld¾hhla lsÍfï § ta i|yd ld,hla.; jk nj meyeÈ,s lsÍug;a" .; jQld,h .Kkh lsÍu i|yd;aa my; i|yka
wdldrfha .eg¨jla YsIHhkag bÈßm;alrkak' YsIHhka iu. idlÉPd lrñka.eg¨j úi|kak'iuka fmrjre 6'30g ksjiska msg;a ùfmrjre 7'25g mdi,g meñKSfha h' Tyqgksjfia isg mdi,g taug .; jQ ld,hfldmuK o@iuka ksjiskamsg;a jQ fõ,dj } fmrjre 6'30Tyq mdi,g meñKsfõ,dj } fmrjre 7'25
Tyqg mdi,g taug .; jQ ld,h jkafkaTyq .uk wdrïN l< fõ,dj;a wjikal< fõ,dj;a w;r fjki h' .; jQld,h my; wdldrhg fiúh yels njmeyeÈ,s lrkak'fmrjre 7'25 - fmrjre 6'30tkï ñks;a;= 55ls'
nia r:hla fmrjre 10'15g fld<ôkamsg;a j miajre 1'00g .d,a,g meñfKa'tu .ukg .; jQ ld,h fldmuK o@
^fmrjre 10'15 isg uOHyak 12g meh 1ñks;a;= 45ls' t;eka isg meh tlla ouqMukska u meh 2 ñks;a;= 45 .; j we;snj fidhd .ekSug YsIHhkag Wojq jkak&
by; i|yka ish¨ ld, iSudjka tlafõ,djl isg B<`. fõ,dj f;la bÈßhg.Kka lsÍfuka fidhd .; yels h' wvqlsÍfuka o ld, iSud fidhd .; yelsnj YsIHhkag fmkajkak' äðg,aTrf,daiqj Ndú;fhka fuu l%uh myiqfõ'miajre 1'00 meh 13 ( 00
fmjre 10'15 meh 10 ( 15
fuu fõ,d fol w;r .; jQ ld,h wvqfõ,dfõ isg jeä fõ,dj f;la bÈßhgfõ,dj tl;= lsÍfuka fiúh yels h'
ksmqK;d uÜgu( .; jq ld,h mehj,ska yd ñks;a;=j,ska m%ldY lrhs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
101 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
11 f;la ñks;a;= 45hs' oeka 11 isg 13f;la meh 2hs'uqM ld,h meh 2hs ñks;a;= 45hs'
wfkla l%uh jeä fõ,dfjka wvqfõ,dj wvq lsÍuhs' my; i|ykawdldrhg isria w;g ,shd .;a úg thf.k tau iys; wvq lsÍula fjhs' .;jk ldh meh 2hs ñks;a;= 45hs'
meh ñks;a;=13 0010 1502 45
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhïj,g fnokak'
tla lKavdhulg .eg¨j ne.skabÈßm;a lrkak'
WodyrK (1' fmrjre 8'00g mdi, mgka .kshs'
fmrjre 10'00g úfõlh ,efnhs' tajk úg fldmuK ld,hla .; ù;sfí o@
2' miajre 2'30g f.org f.dia miajre4'00g f;a mdkh lrhs' f;a mdkhlsÍu f;la Tn f.or fldmuKld,hla isákafkys o@
3' miajre 5'15 isg miajre 7'00 olajdf.or jev lrkafkysh' TnfldmuK fõ,djla f.or jevlrkafkys o@
4' miajre 8'00g rd;%s wdydrh f.kmiajre 9'15g kskaog hkafkys h' tufõ,d fol w;r ld,h fldmuKo@
.eg¨j Tjqkaf.a wNHdi fmd;aj,,shd úi£ug Wmfoia fokak'
lKavdhu ;=< idlÉPd lrñkatlsfkldg wjYH mßÈ Wojq lr.ekSug fhuq lrkak'
.eg¨ lKavdhu w;r yqjudre lr
.ksñka úi£ug Wmfoia fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIH lKavdhïj,g .eg¨ bÈßm;alrkak'
WodyrK (1' nia r:hla meh 10(00g ;%sl=Kdu,fhka
msg;a j meh 14(30g fmdf<dkakrejg<`.d úh' .ukg .; jQ ld,hfldmuK o@
2' ldka;djla meh 11(30g fudag¾ihsl,fhka ish ksjiska msg;a ù meh13(15g k.rhg meñfKhs' wE .ukg.; l< ld,h fldmuK o@
3' .=jka hdkhla meh 07(45g fld<Ucd;Hka;r .=jka f;dgqmf<ka msg;aj Y%S ,xldfõ fõ,dfjka meh 10(15gkjÈ,a,s .=jka f;dgqm<g meñfKa'.;jk ld,h fldmuKo@
4' .=jka hdkhla fm'j' 7'50g msg;a jfm'j' 9'00g ud,Èjhskg meñfKa' tys.=jka ld,h fldmuK o@
5' lKavdhula meh 10(25g Y%S mdohke`.Sug mgka f.k meh 16(10g l÷uqÿkg meñfKa' Tjqkag lkao ke`.Sug.; jQ ld,h fldmuK o@
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhkagfmrjre" miajre meh w;r .; jkld,h muKla fiùug fhduq lrkak'
jvd olaI YsIHhkag .; jQ ld,h^Wod ( meh 4 ñks;a;= 30& yd <`.d jQfõ,dj bosßm;a fldg ^meh 14(30&.uk wdrïN l< fõ,dj Wod( meh10(00& fiùug fhduq lrkak'
wdrïN l< wjika l< .; jQ fõ,dj fõ,dj ld,h
- √ √
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 102
ksmqK;d uÜgu( øj m%udKhka wdikak ,Sgrhg ksudkh lrhs' uek;yjqre lr .kshs'
mdvu 1
ksmqK;dj( ,Sgr fyda ñ,s,Sgr Wmfhda.s lr .ksñka øjm%udK ksudkh lrhs' .eg¨ úi|hs'
mßudj yd Odß;dj - 1 i;sh2 2
jdxud,dj³ ,Sgr ³ Odß;dj
³ ksudkh
iïm;a³ c,h wvx.= Ndckhla
³ mQkS, iy c,h j;a lsÍug yelsl=vd fldamam
³ ,Sgr ;=kla muK f;la úúOOdß;dfjka iy úúO yevfhka hq;aNdck
³ ,Sgrfha ñkqïird$, Sgrhl%udxlkh lr we;s Ndck
uqM mka;shg u y÷kajd §u
,Sgrh i|yd YsIH wjOdkh fhduq jkfia m%Yak wiñka iy WodyrK olajñkaidlÉPd lrkak'WodyrK (
ksjig úúO Èhr j¾. ,Sgrj,skaf.fkkq ,nhs'we;eï meKsîu iy lsß ,Sgrm%udKfhka weiqreï lr we;'bkaOk msrjqïy,aj, § bkaOk ,ndfokqfha ,Sgrj,sks'
YsIH iyNd.s;ajh we;sj ñkqï irdjlskac,h ,Sgrhla uek .kak' tu c,m%udKh fyd¢ka oel .; yels jk fiam%o¾Ykh lrkak'
fï wdldrhg c,h ,Sgr tl ne.skauek .ksñka úúO yevfhka hq;aNdckj,g j;a lrkak' ta wkqj c,h,Sgr tll m%udKh úúO ;rfï iyyevfha Ndck ;=< flfia bvla .kafka
o hkak ksÍlaIKh lsÍug YsIHhkagwjia:dj fokak'
,Sgrhlg álla jeä fyda wvq c,hm%udKhla by; tla Ndckhlg oukak'tys we;s c,h m%udKh ksudkh l<yelafla ldgoehs úuikak' YsIHhkalsysm fokl=f.ka ms<s;=re ,nd .kak'fjk;a ms<s;=re ;sfí kï bÈßm;a lsÍugwjia:dj fokak'
Tjqka lrk ,o ksudkhka flf;la ÿrgksjerÈ oehs ne,Sug ñkqïirdjla weiqßkatu c, m%udKh uek fmkajkak'
,Sgr follg$;=klg álla wvq$jeäwjia:d weiqßka ,Sgrj,ska ksudkhms<sn| w;aoelSï ,nd .ekSug YsIHhkafhduq lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug fíiula iyñkqï irdjla ne.ska ,nd fokak'
my; wdldr j.=jla ;u wNHdifmd;aj, we| .ekSug fhduq lrkak'
Ndckh ksudkh ienE l<m%udKh m%udKh
1' Ndckh 1 ,Sgr 2hs ,Sgr 2gálla wvqhs'
2'3'4'
5'
.Ks;h miajk fY%aKsh
103 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
tla tla lKavdhug wdikak ,Sgr1" ,Sgr 2 fyda ,Sgr 3 ksudkhg iqÿiqf,i ms<sfh, l< c,h Ndckhne.ska imhkak'
ish,a,ka tlaj c,h m%udKh uekn,d ienE c, m%udKh igyka lr.ekSug Wmfoia fokak'
c, Ndck lKavdhï w;r yqjudrelr .ksñka tla lKavdhulg ñkqïwjia:d mylaj;a ,efnk fial%shdldrlu lrf.k hkak'
ksmqK;d uÜgu( ñ,s,Sgr Ndú; lr úúO Ndckj, Odß;dj ksudkh lrhs'uek ;yjqre lr .kshs'
mdvu 2
jdxud,dj³ ,Sgr ³ ñ,s,Sgr
³ Odß;dj ³ ksudkh
iïm;a³ c,h wvx.= Ndckhla
³ 100 ml yd 1000 ml w;r Odß;dfjkahq;a úúO yevfhka yd úúO;rfuka hq;a Ndck
³ 100 ml uÜgu ,l=Kq lrk ,oNdck ^tla lKavdhulg tlne.ska&
³ mQkS, iy ñkqïird
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ñ,s,Sgr Ndú; jk wjia:djka ms<sn|ufkdaufhka ms<s;=re Èh yels m%Yaklsysmhla bÈßm;a lrñka msúfikak'WodyrK (
mSßis fldamamhlg w,a,k j;=rm%udKh 100 ml g wvq o@ jeä o@l=vd u isis,a îu fnda;,hlgw,a,k îu m%udKh fldmuK úhyels o@Tfí j;=r fnda;,fha fldamamhg
w,a,k j;=r m%udKh ñ,s,SgrfldmuK úh yelso@
ñ,s,Sgr 100 ,l=Kq lrk ,o NdckhlaYsIHhkag fmkajkak' tu n÷fkysme;af;ys we;s ,l=K uÜgug c,hmeñKs úg tys c,h ñ,s,Sgr 100la wvx.=jk nj meyeÈ,s lrkak'
yßhg u ,Sgrhla wvx.= NdckhlaYsIHhkag fmkajkak'
,l=Kq lrk ,o Ndckfhka ñ,s,Sgr100 ne.ska c,h mqrjd ,Sgrfha Ndckhmsfrk f;la oeuqjfyd;a lS jdrhla oeñhhq;= oehs ksudkh lrk fuka Tjqkaglshkak'
Tjqkaf.a ksudkhka l`M,E,af,a ,shd Tn100 ml ,l=K f;la mqrjd ,SgrfhaNdckhg ouk w;r Tn;a iu`. .Kkalrk fuka Tjqkag lshkak'
,Sgrfha Ndckh msrùu i|yd Tn 100ml ñïfuka oy jdrhla ouk nj Tjqkafidhd .kakjd we;'
,Sgrfha Ndckfhys ,Sgr tlla wvx.=jk nj meyeÈ,s lrkak' tneúka 100ml tajd oyhla ^1000ml & ,Sgrhlgiudk jk nj meyeÈ,s lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlïys kshe,S isákw;r;=r lKavdhïj,g hñka wjYHfhduq lsÍï lrkak'
hï ,Sgr .Kklg álla wvqhs$állajeähs f,i ;SrKh lsÍug wmyiqYsIHhka isá;a oehs fidhd n,kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 104
,Sgr tl ñ,s,Sgr 1000g iudkh' fuum%udKh ,shkafka flfia oehs YsIHhkagfmkajkak'1 l iudkhs 1000 ml g ^1 l } 1000 ml&
l j,ska ,Sgr oelafjk w;r
ml j,ska ñ,s,Sgr oelafõ'
ta wkqj 500 ml ys folla 1000 ml fyda,Sgr 1la idohs' 250 ml ys y;rla 1000ml fyda ,Sgr 1 fyda idohs' ta wkqj,Sgr Nd.hla 500 ml nj o" ,Sgr ld,la250 ml nj o meyeÈ,s lrkak'
wdikak 100 ml g uekSu'
YsIHhkag l=vd Ndck 3la fyda 4la fydafmkajkak'
bÈßm;a jkakl=g meñK tajd l=vd^wvqfjka u w,a,k& tfla isg úYd,^jeäfhka u w,a,k& tl olajdms<sfj<g ;nk fuka lshkak'
100 ml ys ñïfuka tla tla Ndckhg lSjdrhla oeñh hq;= oehs ksudkh lrkfuka mka;shg lshkak'
Tjqkaf.a ksudkhka lsysmhla l`M,E,af,a,shkak'
100 ml ñïu mqrjd m<uqjk Ndckhgj;a lrk fuka bÈßm;a jQ YsIHhdglshkak'
jdr .Kk .Kka lsÍu i|yd mka;sfhawfkla whg Wojq l< yels nj mjikak'
fï whqßka wksla Ndckj,g o w,a,km%udKh ms<sn| Tjqkaf.a ksudkhkamÍlaId lsÍug fhduq lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh YsIHhka ;sfokdf.a fydaisjqfokdf.a fyda lKavdhïj,gixúOdkh lrkak'
tla tla lKavdhug 100 ml yd 1000ml w;r Odß;dj we;s Ndck 6la
muK fokak'tla lKavdhulg 100 ml ñïula ne.ska oc,h msr jQ Ndckhla ne.ska o ,nd fokak'
Tjqka ksudkh lrk mßÈ jeäfhkau w,a,k Ndckfha isg wvqfjka uw,a,k Ndckh f;la ms<sfj<gNdck ;eîu Tjqkag mejfrkwNsfhda.h hhs YsIHhkag lshkak'
^y÷kd .ekSu i|yd tla tlaNdckhg wxlhla 1 isg 6 f;la& Èhhq;=h' B<`.g tla tla Ndckh msrùui|yd 100 ml ñïfuka jdr lShlawjYH fõ oehs Tjqka ksudkh l<hq;=h&
uekSug fmr Tjqka l< ksudk ,shd.; hq;= hhs YsIHhkag lshkak'
tla tla Ndckfhys Odß;dj wdikak100 ml olajd uekSug iEu YsIHhl=u ;u jdrh ,nd f.k j.=j msrùugWmfoia fokak'
Ndckh ksudkh ienEm%udKh
1 2 3 4 5 6
;lafiare lsÍu yd ksudj
iEu lKavdhula u uekSug fmrksudkh lr ;sfí oehs fidaÈis lrkak'
YsIHhka ksjerÈ j mqrjk yd j;alrk nj;a" jdr .Kk .Kka lrknj;a wdikak 100 ml g muqKqjknj;a ikd: lr .kak'
lKavdhï .fõIKh wjika l< miqlKavdhï lsysmhlg Tjqka fidhd.;af;a ljrla oehs mka;sfha wfklawhg lSug i,iajkak'
WodyrK jYfhka fjk;a tllgjvd úYd, hhs Tjqka is;= Ndckhla
.Ks;h miajk fY%aKsh
105 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
l=vd hhs fidhd .ekSu n÷n,dfmdfrd;a;= fkdjQ foa isÿ jQjdo@
jvd;a u ksjerÈ ksudkhka lf<al=uk lKavdhï o@
ksudkh lsÍug wmyiq jQ Ndck;snqKs o@ we;eï úg ksudkh yd ñkqufnfyúka u fjkia ùug we;&
ksudkh lsßug wmyiq jqfha uka oehsNdckfha yevh foi n,d úia;rlsßug YsIHhka fhduq lrkak'
Ndck lsysmhl Odß;dj oelafjkrEm igyka my; oelafõ' ta weiqßkawid we;s m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
100 ml 250 ml 500 ml 1000 ml
A B C D
iïm;a³ lKavdhï l%shdldrlï i|yd tla
lKavdhulg tl ne.ska Odß;dji|yka lrk ,o my; wdldrfhaNdckj, rEm
3 l 320 ml 7 l 800 mlnd,aÈh fíiu
8 l 725 ml 4 l 715mll,h fcd.a.=j
2 l 250 ml 5 l 560 mlfla;,h uqÜáh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ñ,s,Sgr yd ,Sgr w;r iïnkaO;djYsIHhkag u;la lsÍu i|yd my;wdldrfha m%Yak wikak',Sgrhlg ñ,s,Sgr lShla ;sfí o@
,Sgr Nd.hl ñ,s,Sgr lShla ;sfí o@
,Sgr 1l fnda;,hla msrùu i|yd 250ml Odß;djla we;s fldamamhlska lSjdrhla j;a l< hq;= o@
,Sgr 1l fnda;,hla msrùu i|yd 100ml Odß;djla we;s ñkqï irdjlska lSjdrhla j;a l< hq;= o@
,Sgr 2l ñ,s,Sgr lSh o@
,Sgr 1 ñ,s,Sgr 500 l we;s ñ,s,Sgr.Kk lSh o@
3000 ml ys ,Sgr lSh o@
,Sgr 1½ l ñ,s,Sgr lSh o@^1500 ml tkï 1000 ml + 500 ml &
2500 ml ys ,Sgr lSh o@ ,Sgr 2½ &
,Sgr 1 ¼ l ñ,s,Sgr lSh o@ 1250 mltkï 1000 ml + 250 ml&
ksmqK;d uÜgu( ,Sgr yd ñ,s,Sgr m%udK tl;= lsÍu wdY%s; .eg¨úi|hs'
mdvu 3
1& D fnd a;,h m srùug Cfnda;,fhka c,h lS jdrhlaoeñh hq;= o@
2& D fnd a;,h m srùug Bfnda;,fhka c,h lS jdrhlaoeñh hq;= o@
3& D fnd a;,h m srùug Afnda;,fhka c,h lS jdrhlaoeñh hq;= o@
4& C fnd a;,h m srùug Afnda;,fhka c,h lS jdrhlaoeñh hq;= o@
5& C fnd a;,h m srùug Bfnda;,fhka c,h lS jdrhlaoeñh hq;= o@
6& B yd C fnda;,a foflka u Dfnda;,h msrúh yelafla flfiao@
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 106
,Sgr 1 ¾ ñ,s,Sgr lSh o@ 1750 ml tkï1000 ml + 750 ml fyda 250 ml ys 3la&
1750 ml l we;s ,Sgr yd ñ,s,Sgr .KkfldmuK o@
my; wdldrfha .e¨jla mka;shg bÈßm;alrkak'
tla Ndckhl lsß 4 l 535 ml la o"fjk;a Ndckhl lsß 5 l 680 ml la o;sfí' Ndck foflys u we;s uq`M lsßm%udKh fldmuK o@ ms<s;=r fidhd.kafka flfia o hkak úuikak'
th my; whqßka fidhd .; yels njmeyeÈ,s lrkak'
l mlm<uq Ndckfha lsß m%udKh } 4 535fojk Ndckfha lsß m%udKh } 5 680Ndck foflys u we;suq`M lsß m%udKh } 10 215
^fuys § 1000 ml la 1 l f,i ,Sgr ;Srhgf.k hdu meyeÈ,s lrkak'&
fï wdldrhg wvq lsÍu i|yd o .eg¨jlabÈßm;a lr YsIHhka iu`. idlÉPdlrkak'h;=re meÈhl .uk wdrïNfha § bkaOk7l 500 ml ;snqKs' .uk wjidkfha §b;=rej ;snq bkaOk m%udKh 4 l 850 mlls' .uk i|yd jeh jQ bkaOk m%udKhfldmuK o@
l ml.uk wdrïNfha § ;snqbkaOk m%udKh } 7 500.uk wjidkfha §b;=re bkaOk m%udKh } 4 850.uk i|yd jeh jQbkaOk m%udKh } 2 650
^1 l la 1000 ml f,i ñ,s,Sgr ;Srhgf.k tau meyeÈ,s lrkak'&
wjYH kï ;j;a WodyrK lsysmhla f.kidlÉPd lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka 4ys fyda 6ys fyda lKavdhïlrkak'
Ndckj, rEm w¢k ,o m;%sldlKavdhï w;r fnod fokak'
YsIHhka fofokd ne.ska tlaj wyUqf,i f;dard .kakd ,o m;%sld folli|yka Odß;djkays tl;=j yd wka;rhfjk fjk u fiùug fhduq lrkak'
Tjqkaf.a ms<s;=rej, ksrjoH;djidlÉPd lr fidhd ne,Sug fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhïj,g f.dia Wojq wjYHYsIHhka we;akï wjYH mßÈ ueÈy;ajkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
107 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj³ >klh ³ >kldNh
³ is,skavrh ³ f.da,h
³ me;s ³ iu;,
³ jl% ³ jD;a;dldr
³ iDcqfldaKdi%dldr
³ uq,a,
iïm;a³ iDcqfldaKdi%dldr me;s iys; ;,
rEm
³ ish¨ u me;s iup;=ri% iys; fmÜálsysmhla
³ melÜ lsysmhla yd f.da, yeve;sjia;= lsysmhla
³ is,skavr yevfha úúO WmlrKlsysmhla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
>kjia;= ms<sn| oekgu;a YsIHhkaokakd lreKq idlÉPd lrkak'
jrlg tla jia;=j ne.ska fmkajd tysyevh úia;r lrk fuka bÈßm;ajkakkag lshkak'WodyrK (
fmÜáj, uqyqK;ays iu;, me;s we;"me;a;l yevh iDcqfldaKdi%dldr h'áka tll jD;a;dldr uqyqK;a we;'hkd§ jYfhka
ksjerÈ jpk YsIHhkag u;la lr §ui|yd iup;=ri%h" iDcqfldaKdi%h";%sfldaKh" jD;a;h wd§ jpk Ndú;lrkak'
iDcqfldaK ms<sn| YsIHhkag u;la lr>kl yd >kldN wdÈfhys we;siDcqfldaK yeve;s uq¨ y÷kd .ekSugi,iajkak'
>klhla$>kldNhla weiqfrka odry÷kajd fokak' fuys § uqyqK;a follawdk;j yuqjk ^tl;= jk& ia:dkhodrhla jk nj meyeÈ,s lrkak'
>klfha$>kldNfha isria odr" ;sria odrw;.d n,d y÷kd .ekSug isiqkagwjia:dj fokak'
>klhla yd is,skavrhla fmkajdtajdfha odr y÷kd .ekSug YsIHhkagwjia:dj fokak'
fuys § >kldNhl odr ish,a, iDcq odrjk w;r is,skavrhl jl% odr we;s njfmkajd fokak'
>klh" p;=ia;,h hk >kjia;=kays oodr y÷kd .ekSu iy tajd .Kka lsÍugYsIHhka fhduq lrkak'
>klhla yd >kldNhla fmkajdfmfkk iudk;d yd wiudk;d úia;rlrk fuka YsIHhkag lshkak'
yev foflys u iDcq odr we;s nj;aiu;, me;s we;s nj;a YsIHhkaf.kauoek .kak' >klhl me;s ish,a, tliudk h' tfuka u iup;=ri% nj owjOdrKh lrkak'
>kl yd >kldNj, odr yd me;s^uqyqK;a& .Kka lsÍug YsIHhka fhduqlrkak'
ksmqK;d uÜgu( >kjia;= iy cHdñ;sl yev;,j, ,laIK úia;r lrhs'
mdvu 1
ksmqK;d( >kjia;= iy cHdñ;sl yev;,j, ,laIK úia;r lrhs' yev;,j,ska >kjia;= ks¾udKh lrhs'
>kjia;= yd yev;, i;sh2 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 108
is,skavrhla yd f.da,hla fmkajdixikaokh lr" olakg ,efnk foaúia;r lrk fuka YsIHhkag lshkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska fyda ;=kafokd ne.ska fyda jev lsÍugi,iajkak'
tla tla lKavdhug >kldNh">klh" is,skavrh" p;=ia;,h ydf.da,h hk jia;=j,ska tl ne.ska,nd fokak'
tla tla YsIHhdg udrefjka udrejgw;a msgqmig yrjd isák fukalshkak' túg fjk;a flfklaTyqf.a $wehf.a w;aj, tla jia;=jla;eîug lshkak'
ta foi fkdn,d w;.d yevh úia;rlr tu jia;=fõ ,laIK lsysmhla oi|yka lr tys ksjerÈ .Ks;uhkduh mejiSug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
>kjia;=jla bÈßm;a lr tys yevhúia;r lrk fuka YsIHhkag lshkak'
tys me;s lShla ;sfí o@ tajd ish,a,tl ;ru o@ me;s iu;, o@ jl% ohk wdldrfha m%Yak wikak'
tu jia;=fõ iDcqfldaK y÷kd .ekSui|yd jia; =fõ tla me;a;liDcqfldaK lShla ;sfí o@ n÷ m%YakweiSug u;l ;nd .kak'
tla tla >kjia;= iy cHdñ;slyevj, ,laIK YsIHhkaf.a wNHdifmd;aj, ,sùug fhduq lrkak'
odÿ leghla" .fvd,a leghla wdÈhfhdod f.k my; j.=j mqrjkak'
>k jia;=j odr uqyqK;a iDcqfldaKi%dldr.Kk .Kk uqyqK;a .Kk
>klh
>kldNh
f.da,hliDcq odr fyda
iu;, me;s fydafkdue;' th
iïmq¾Kfhka ujl% mDIaGhlska
jg ù we;'
is,skavrhliu;, me;s
folla yd jl%mDIaGhla we;'jl% odr we;'
ksmqK;d uÜgu( >kjia;= weiqfrka ksjeros yev ;, y÷kdf.k kïlrhs'
mdvu 2
jdxud,dj³ iup;=ri%h ³ iDcqfldaKdi%h
³ jD;a;h ³ ;%sfldaKh
³ ;, ³ odr
³ isria ³ ;sria
³ iDcqfldaKS ;%sfldaKh
³ uqyqK;a
iïm;a³ y÷kajd §u yd lKavdhï
l%shdldrlï i|yd mdvu 1§ Ndú;l< wdldrfha >kjia;=
³ yev rEm lÜg,hla meyeÈ,s j taháka ksjerÈ .Ks;uh kduh ,shk,o iup;=ri%hl iDcqfldaKdi%hl"jD;a;hl yd ;%sfldaKhl úYd,rEm&
.Ks;h miajk fY%aKsh
109 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
>kjia;= lsysmhl kï yd ,laIKmqkßlaIKh lrkak'
áka tlla fmkajd tu yevfha kuwikak' is,skavrh& jD;a;dldr fl<jrfmkajd tu yevhg l=ula lshkafka oehswikak' jD;a;h&
jD;a;hl rjqu iy jD;a;hla fkdjkrjqu w;r fjki my; mßÈ meyeÈ,slrkak' jD;a;h we¢ m;s%ldj l`M,E,af,ar|jkak'
jD;a;h
my; i|yka yevh l`M,E,af,a we| thjD;a;hla fkdjk nj meyeÈ,s lrkak'
fmÜáhla fmkajd th flfiay÷kajkafka oehs wikak' tys me;sish,a, iudk fkdfõ kï yd iïuqLme;s iudk kï th >kldNhls'>klhl;a >kldNh;a w;r fjkiu;la lrkak'
iup;=ri% uqyqK;la fmkajd tys yevhl=ula oehs YsIHhkaf.ka wikak'iup;=ri%hl me;s ish,a, È.ska iudknj YsIHhkag u;la lrkak' tfuka uiup;=ri%hl iDcqfldaKS uq¨ y;rla;sfí'
iup;=ri% yevh we¢ m;%sldj l`M,E,af,ar|jkak'
iup;=ri%h
my; i|yka yevh l`M,E,af,a we| tysme;s y;r u iudk jqj;a iup;=ri%hlafkdjk nj meyeÈ,s lrkak'
iup;=ri%hla fkdfõ
>kldNhl yevfha fmÜáh fmkajdiDcqfldaKdi% me;a;la fmkajkak' tuyevfha ku YsIHhkaf.ka wikak'
iDcqfldaKdi%hl iudk È. me;s follayd iudk fldg me;s folla we;s njmeyeÈ,s lrkak'
iDcqfldaKdi%hl iDcqfldaKS uq y;rla;sfnk nj o meyeÈ,s lrkak'
iDcqfldaKdi% yevh we|s m;%sldjfmkajkak'
iDcqfldaKdi%h
my; i|yka yevh l`M,E,af,a we| thiDcqfldaKdi%hla fkdjk nj meyeÈ,slrkak'
iDcqfldaKdi%hla fkdfõ'
p;=ia;,h fyda ;%sfldaKdldr fl<jriys; fmÜáh fyda fmkajd tu yevh;%sfldaKdldr nj u;la lrkak' ;%sfldaKyevfha m;%sldj l`M,E,af,a r|jkak'
;%sfldaKh
iDcqfldaKdi%h" iup;=ri%h iy ;%sfldaKhk yev;, úúO me;sj,g yrjd ;ndtajdfha yev ms<sn| oekqu ;j ÿrg;a;yjqre lrkak'
WodyrK (
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 110
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka y;r fokd ne.ska lKavdhïlr tla tla lKavdhug >klh">kldNh" is,skavrh" p;=ia;,h hk>kjia;= fyda tu yevfha úúOWmlrK fokak'
lvodi shl igyka l< my;wdldrfha j.=jla ,nd § by;>kjia;= ksÍlaIh lr tla tlaYsIHhdg tla tla wjia:dj ne.ska,efnk mßÈ j.=j iïmQ¾K lsßugfhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( oaúudk yev;,j,ska >klh yd >kldNj, wdlD;s idohs'
mdvu 3
jdxud,dj³ m;frdu ³ iup;=ri%h
³ iDcqfldaKdi%h ³ >klh
³ >kldNh
iïm;a³ lvodis ³ mekai,a
³ fldaÿ yd l;=re ³ .ï
³ fif,dafÜma
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ufkdauh .Ks;h i|yd >klh yd>kldNh weiqßka m%Yak lsysmhlaYsIHhkag bÈßm;a lrkak'WodyrK (
>klhl uqyqK;a lShla ;sfí o@tl uqyqK;l iDcqfldaK lShla;sfí o@
fldaÿfõ m<,g iudk jk fia my;wdldrhl lvodishl iudka;r f¾Ldw¢kak' th YsIHhskag m%o¾Ykh lrkak'
B<`.g lvodish wfkla w;g yrjdiup;=ri% rgdjla ,efnk whqrelvodish yryd fldaÿfõ m<,g iudkiudka;r f¾Ld w¢kak' th o YsIHhskagm%o¾Ykh lrkak'
l;=r f.k iup;=ri% 6l fma<shlalmkak'
>klhl me;s 6la we;s nj u;la lrkak'fï tla tla me;a; iup;=ri%hls'
lvodis ;Srej o fmkajd tys iup;=ri%6la we;s nj fmkajkak'
>klhla iEfok whqre lvodis ;Srejkeóug W;aidy lrk fuka bÈßm;ajkakl=g lshkak'
thska >klhla iE§ug fkdyels jkqwe;' oeka fï wdldr yevhla lmd .kak'
>kjia;=j yev;,
>klh iup;=ri%h
>kldNh iDcqfldaKdi%"iup;=ri%
is,skavrh
p;=ia;,h
;lafiare lsÍu yd ksudj
by; j.=j YsIHhkaf.a wNHdifmd;aj, msgm;a lr .ekSug lshkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
111 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
fuu.ska >klhla idod.; yels njwdo¾Ykh lrkak'
fujeks yevhlg oaúudk yev ;,hlahehs lshk nj meyeÈ,s lrkak'
fuu oaúudk yevh zzm;frduZZ hkqfjkay÷kajd fokak'
m;frdulska ;%sudk yevhla ks¾udKhl< yels h'
kej;;a >klhla iEfok whqre fuuyevh keóug bÈßm;a jk YsIHhl=gwjia:dj fokak'
my; wdldrfha m;frdula u.ska>kldNhla ks¾udKh lrk wdldrh owdo¾Ykh lrkak'
YsIHhkag o m;frdula ,nd § >kldNhla,efnk fia keóug wjia:dj fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
ish¨ u YsIHhkag fldgq iys;lvodis" mekai,a yd fldaÿ imhkak'
lvodish u; f¾Ld we£ug;a wk;=rej iup;=ri% we£ug;a u. fmkajkak'
>klhla iEfok whqre keñh yelsiup;=ri% 6lska hq;a úúO yev^m;frdu& yels muK w;ayod n,kfuka Tjqkag lshkak'
we;eï YsIHhkag fuh ÿIalr fõ kïl`M,E,af,a WÑ; yev lsysmhla we|fhdackd bÈßm;a lrkak'WodyrK jYfhka
>kldNhla iEÈh yels m;frdï oks¾udKh lsÍug lshkak'
tu oaúudk yev;,j,ska >kl iy>kldN ks¾udKh lsÍug fhduqlrkak'
YsIHhka yels muK úúO l%u w;ayodneÆ miq >kl iy >kldN iEÈhyels m;frdïj, kso¾Yk iy>kjia; = fmkajk fuka Y sIHlKavdhïj,g lshkak'
fjk;a l%u ;sfí kï bÈßm;a lsßugo wjia:dj fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fm< fmdf;a we;s m;frdï Wmfhda.Slrf.k >klhla iy >kldNhlaidod wod< m%Yakj,g ms<s;=reiemhSug fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 112
ksmqK;d uÜgu( oaúudk yev;,j,ska is,skavrh yd p;=ia;,h idohs'
mdvu 4
jdxud,dj³ is,skavrh ³ p;=ia;,h
³ ;%sfldaKh ³ jD;a;h
³ iDcqfldaKh
iïm;a³ >k lvodis
³ mekai,a
³ fldaÿ iy l;=re
³ .ï j¾.hla
³ fif,dafÜma
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldrfha m%Yak lsysmhlaYsIHhkaf.ka úuikak'isria ;, we;s jia;+ka fudkjd o@jl% mDIaG we;af;a l=uk jia;+kaj, o@iu;, mDIaG we;af;a l=uk jia;+kaj,o@;sria ;, we;s jia;+ka fudkjd o@
oS we;s iumdo ;s%fldaK yevh weiqßkamy; Wmfoia wkq.ukh lrñkap;=ia;,h ks¾udKh lsÍu wdo¾Ykhlrkak'
iumdo ;%sfldaKh ne.ska YsIHhkag ,ndfokak'
;%sfldaKfha mdo ;=fka ueo ,laIh ,l=Kqlr tajd hd lsÍug i,iajkak'
oeka iumdo ;%sfldaK 4la ks¾udKh ùwe;s nj fmkajd fokak'
tu iumdo ;%sfldaK tlsfklg iïnkaOlsÍfuka p;=ia;,h ks¾udKh lrkwdldrh fmkajd fokak'
my; oelafjk oaúudk yev weiqßkais,skavrh o ks¾udKh lrkak'
m%:ufhka iDcqfldaKdi%dldr yevh kudis,skavrfha jl% mDIaGh idod .kak'bkamiq tla fl<jrla fld<hla u; ;ndjD;a;dldr iu;, uqyqK;a fol we| lmd.kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka l=vd lKavdhïj,g fjkalrkak'
tla tla lKavdhug p;=ia;,h ydis,skavrh ks¾udKh lsßu i|yd >klvodisj,ska lmk ,o oaúudkyev;, ,nd fokak'
o aúudk yev;, Ndú;fhkap;=ia;,h yd is,skavrh ks¾udKhlsÍug fhduq lrkak'
^tla tla lKavdhï i|yd úúOm%udKfha yev;, ,nd fokak&
;lafiare lsÍu yd ksudj
tla tla lKavdhu ks¾udKh l<>kjia;= mka;shg bÈßm;a lsÍugwjia:dj fokak'
tajdfha ,laIK ms<sn| j m%Yakwikak'
fm< fmdf;a oelafjk m;frdïweiqre lrf.k tla tla YsIHhdgp;=i a;,hla iy is, sk avrhlaks¾udKh lsÍug wjia:dj fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
113 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
mdvu 5
YsIHhka lKavdhï lr my; i|yka >klvodisj,ska ilia lr .;a yev;,lÜg,h ne.ska lKavdhïj,g fnodfokak'
>klhla" >kldNhla" p;=ia;,hla"is,skavrhla iE§ug wjYH yev;, fjkalr y÷kd .ekSug fhduq lrkak'
tu yev;, weiqßka fï >kjia;=katlsfkl iE§ug yels oehs W;aidy lrn,k fuka lshkak'
1 2 3
4 5 6
7 8 9
10 11 12
13 14 15
16 17 18
19
>kjia;= iEoSug fhdod .;a oaúudkyevj, wxl j.=fõ i|yka lsÍuglshkak'
>kjia;=j fhdod .;aoaúudk yevj, wxl
>klh
>kldNh
is,skavrh
p;=ia;,h
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 114
ksmqK;dj( osYdjg wkqj jia;=jl msysàu úia;r lrhs'
osYd i;sh2 4
ksmqK;d uÜgu( m%Odk osYd Ndú; jk m%dfhda.sl l%shdldrlïj, kshef,hs'
mdvu 1
jdxud,dj
³ W;=r ³ ol=K
³ kef.kysr ³ niakdysr
³ jï mi ³ ol=Kq mi
iïm;a
³tla lKavdhulg 4 ne.ska mdg 4lska
³fldä
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhka t<suykg f.k hkak' iEuYsIHhl=g u fmfkk fia Tn ysrekef.k ÈYdjg uqyqK ,d isg.kak'
YsIHhka 4 jk fY%aKsfha § W.;a ÈYdms<sn| fmr oekqu isysm;a lsÍu i|ydmy; i|yka m%Yak wikak'
ud uqyqK,d isákafka ysre mdhkÈYdjghs' tu ÈYdj l=ula o@
ud msgq md isák ÈYdj l=ula o@
uf.a ol=Kq w; me;af;a we;s ÈYdjl=ula o@
uf.a jï w; me;af;a we;s ÈYdj l=ulao@
YsIHhl=g kef.kysrg uqyqK ,d isg.ekSug lshkak' YsIHhdf.a ol=Kq w;we;s ÈYdj ol=K nj;a" jï w; we;s ÈYdjW;=r nj;a msgqmig we;s ÈYdj niakdysrnj;a kej; u;la lrkak'
ish¨ u YsIHhkag W;=rg yefrk f,ilshkak'
my; whqßka l%shdldrlïj, fhdojkak'
zol=Kg yefrkakZ hehs lshkak' fuhW;=rg úreoaO ÈYdj h' th jg Nd.hls'
zkej; W;=rg yefrkakZ
kef.kysrg yefrkakZ fuh ol=Kg jgld,ls'
W;=rg yefrkakZ
niakdysrg yefrkakZ fuh jug jgld,ls'
zol=Kg yefrkakZ jug ;j;a jg ld,ls'
W;=rg yefrkakZ mgka .;a ÈYdjg jgNd.hls'
tla ÈYdjl isg Bg hdno ÈYdjg yeÍfï§ iDcqfldaKhlska yefrk nj u;lalrkak'
m%Odk ÈYd y;r iïnkaO wjfndaOh;yjqre ùug my; wdldrfhal%shdldrlïj, ;j ÿrg;a kshe,Sugfhduq lrkak' ta i|yd Tn úiska ,ndfok úúO úOdk wkqj lghq;= lsÍugWmfoia fokak'WodyrK (
kef.kysr ÈYdjg uqyqK,d isg.kak'
ol=Kq ÈYdjg yefrkak' mshjr 10labÈßhg hkak'
niakdysr ÈYdjg yefrkak' mshjr 5labÈßhg hkak'
kej; kef.kysr ÈYdjg yefrkak'
l%Svdjla lsÍug hk nj mjid YsIHhkaWmfoia ms<smeÈh hq;= nj meyeÈ,slrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
115 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lsysmhlg fjkalrkak'
tla tla lKavdhu isák ia:dkfhaisg mshjr 20la muK ÿßka mdg 4lskafldä y;rla W;=r" ol=K" kef.kysr"niakdysr hk ÈYd Tiafia isgqúh hq;=nj;a YsIHhka ueo isáh hq;= nj;ameyeÈ,s lrkak'
Tn tla ÈYdjla kï l< úg iEulKavdhul u YsIHhka tu ÈYdfõwe;s fldäh fj; Èúh hq;= h'^zzW;=rZZ lshq úg YsIHhka W;=refldäh fj; Èúh hq;= h'&
m%Odk ÈYd 4 ms<sn| j YsIHhkam%udKj;a ;rï oekqj;a jk f;lafï wdldrfha l%shdldrlï lsysmhlalrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhkaf.a l%shdldrlïksÍlaIKfhka Tjqka ksjerÈ jm%Odk ÈYd y;r y÷kdf.k we;aohkak ;yjqre lr.kak'
ksmqK;d uÜgu( wg osYd olajhs'
mdvu 2
jdxud,dj³ W;=r ³ ol=K
³ kef.kysr ³ niakdysr
³ Bidk ³ .sksfldK
³ jhU ³ ksß;
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhka mka;sfhka msg;g f.k hkak'
mdvu 1§ fuka m%Odk ÈYd 4 ms<sn| oekqumqkÍlaIKh lrkak'
h,s;a jdrhla W;=rg o bka wk;=re jkef.kysrg o yefrk f,i Wmfoiafokak'
bka wk;=rej W;=r yd kef.kysrÈYdjka w;r yß ueo ÈYdjg yefrkf,i Wmfoia fokak' yeÍ isák ÈYdjl=ula oehs YsIHhkaf.ka wikak'
tu.ska W;=r yd kef.kysr w;r yßhgu ueo msysá ÈYdj zBidkZ hkqfjkay÷kajk nj lshkak'
zBidkZ ÈYdj fmkaùug ìu ,l=Klalrkak'
.sksfldK" ksß; yd jhU ÈYd ta whqßkau meyeÈ,s lrkak'
jhU" .sksfldK" Bidk yd ksß; ÈYdfmkaùug YsIHhkag wjia:dj fokak'
tu wkq ÈYd YsIHhka fyd¢ka y÷kd.kakd f;la lsysm úgla u ta ms<sn| júuikak'
B<`.g m%Odk ÈYd yd wkq ÈYd tlg.kak' ^W;=r" Bidk" kef.kysr".sksfldK" ol=K" ksß;" niakdysr" jhUjYfhka&
lKavdhï l%shdldrlï
m%Odk ÈYd Tiafia i,l=Kq lrk ,ofldä foig Èj .sh whqßka u wkqÈYd Tiafia Èj hdug fhduq lrkak'
WodyrKjhU ÈYdj hhs lS úg YsIHhka W;=reÈYdj i,l=Kq l< fldählaniakdysr ÈYdj i,l=Kq l< fldäh;aw;r ÈYdj Tiafia Èj wd hq;= h'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 116
wdOdr yd wu;r jev
mka;s ldurhg wdmiq meñKs úgmy; i|yka rEmh Tjqkaf.a wNHdifmdf;ys msgqjl we| .ekSuglshkak' ÈYd 8 y÷kajd §u i|yd my;jelsh Wmfhda.S lr .kak'zzWmq,aZZ zzB<`.ZZ zzkefõZZ zz.syskazzzzoïñZz ZzksÈoZZ zzn,dZZ zzjfrkaZZ
W;=re ÈYdj ,l=Kq lr tla tla B ysifl<jr ksjerÈ ÈYdj ,l=Kq lrkfuka YsIHhkag lshkak'
;uka ksjerÈ j ,l=Kq lr we;s oehsfidaÈis lr YsIHhkag u wjYH ksjerÈlsÍï l< yelsh'
ksmqK;d uÜgu( osYdj,g wkqj jia;+kaf.a msysàu úia;r lrhs'
mdvu 3
jdxud,dj³ Bidk ³ kef.kysr
³ .sksfldK ³ niakdysr
³ jhU ³ iDcqfldaKh
³ iïuqL ³ W;=r
³ ol=K ³ ksß;
³ jg ld,la
iïm;a³ lvodis yd mekai,a
³ fi,a,ï nvq lsysmhla fyda mska;+rfyda kï ,shk ,o lvodis len,slsysmhla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr mdvfï § W.;a ÈYd isysm;a lsÍui|yd tla YsIHfhla W;=r lshd mgka.;a úg fojk YsIHhd Bidk" f;jkYsIHhd kef.kysr wd§ jYfhka ÈYdwg u lSug i,iajkak'
fï wdldrhg YsIHhka lsysm fokl=f.kau mgka f.k ÈYd wg lSug fhduqlrkak'
imhd .;a øjH YsIHhl= jgd my;wdldrhg ;nkak'
Wf,dßh ldrh fndaÜgqj ^
fnda,h <uhd wyiahdkh
fldaÉÑh nih nhsisl,h
ta weiqßka my; m%Yak YsIHhkaf.ka wikak'<uhdg W;=re ÈYdfjka we;af;al=ula o@
<uhdg kef.kysr ÈYdfjka we;af;al=ula o@nih we;af;a <uhdg l=uk ÈYdfjkao@fnda,h we;af;a <uhdg l=ukÈYdfjka o@
W
n
kso
.s
ke
Bj
.Ks;h miajk fY%aKsh
117 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
fndaÜgqj we;af;a <uhdg l=ukÈYdfjka o@<uhdg ksß; ÈYdfjkawe;af;a l=ula o@nihg kef.kysßka msysáfha l=ulao@ldrhg niakdysßka we;af;a l=ula o@fldaÉÑh we;af;a fndaÜgqjg l=ukÈYdfjka o@fnda,h we;af;a nihg l=ukÈYdfjka o@
øjH msysá ia:dk fjkia lrñka by;wdldr m%Yak wikak' tu ie,eiau fydafjk;a tjeks ie,eiaula l`M,E,af,aw¢kak' W;=re ÈYdj igyfka wdldrhg,l=Kq lrkak'
tu ie,eiau wkqj by; wdldrfham%Yakj,g ms<s;=re §ug YsIHhkagwjia:dj fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'
my; wdldrfha ie,ei aulal`M,E,af,a w¢kak'
W
fuys A, B, C, D.......... fjkqjgøjHj, kï i|yka l< yel'
lKavdhu tla ù by; ie,eiauweiqfrka tla jia;=jlg idfmalaIjwfkla jia;+ka msysá ÈYd i|yka jkj.ka;s ,sùug fhduq lrkak'WodyrK(
X g W;=frka msysgd we;af;aA hD, Xg .sksfldK ÈYdfjkawe;'
;lafiare lsÍu yd ksudjlKavdhï l%shdldrlu wjidkfhatla tla lKavdhu ,shq j.ka;slsysmhla bÈßm;a lsÍug wjia:djfokak'
fm< fmdf;a wod< wNHdi i|ydfhduq lrkak'
my; wdldrfha lKavdhï l%shdldrlulaie,iqï lrkak'
mdi,a msÜgksfha ie,iqï rEmhl úúOia:dk ,l=Kq l sÍfuys Y sIHhkafhdojkak'
mdi,a jefgka wdrïN lr m%Odkf.dvke.s,s" .ia hkdÈh ksjerÈmsysàfuys we;=<;a lsÍug Wmfoia fokak'
YsIHhka wdmiq mka;s ldurhg meñKsúg §" ia:dkj, msysàu ksjerÈj ydie,ls,af,ka we|" ie,eiau ms<sfj<gilia lr we;a oehs mÍlaId lr n,kak'
ie,iqï ixikaokh lsÍug;a" jerÈ yß.eiaiSug;a yels jk mßÈ Tjqkag ;=kafokdf.a fyda y;r fokdf.a fydalKavdhïj,ska jev l< yelsh' j¾KNdú;fhka ie,iqï jvd;a m%dKj;a jkqwe;'
Tjqkaf.a ie,iqïj, W;=r fmkajdjia;+kays msysàu ms<sn| m%Yak ilia lrkfuka YsIHhkag Wmfoia fokak'
Tjqka ie,iqï ksu l< miq bÈßm;ajkakka lsysm fokl=g ksñ jev fmkajdwfkla whg W;a;r iemhSu i|yd Tjqkailia l< m%Yak bÈßm;a lrk fukalshkak'
ksmqK;d uÜgu( ÈYdj,g wkqj jia;+kaf.a msysàu olajk ie,eiaulaw¢hs'
mdvu 4
^
E
A
G
F D
C
BH
X
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 118
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHdjla 10 ka .=K lsÍum%.=K lrhs'
mdvu 1
ksmqK;dj( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHdjla 10ka .=Klsßu iy fnoSu m%.=K lrhs'
10ka .=K lsÍu yd fnoSu i;sh2 7
uqM mka;shg u y÷kajd §u
10" 20" 30 '''' f,i 100 f;la .KkalsÍug YsIHhka fhduq lrkak'
uq, isg w.g yd w. isg uq,g o" fõ.hjeä lrñka o lsysm jdrhla lshjkak'
1 isg 10 f;la ixLHd ,shkak'
Tn fmkajk kEu ixLHdjla 10ka .=Klr lshk f,i YsIHhkag lshkak'
fï wdldrhg 10ka .=K lsÍfï rgdjYsIHhkag meyeÈ,s lrkak'
my; wdldrfha kso¾Ykhla fmkajdoyfhka .=K lsÍfï ,laIK fmkajdfokak'
3 x 10 } 30 33 x 10 } 330 333 x 10 } 33303333 x 10 } 33330
;j ÿrg;a my; wdldrfha kso¾Yklsysmhla l`M,E,af,a ,shd YsIHhka ,jdiïmq¾K lrjñka 10ka .=K lsÍfï rgdjwjfndaO lrjkak'
8 x 10 } ''''''''''''''' 15 x 10 } ''''''''''''''' 30 x 10 } '''''''''''''''
209 x 10 } ''''''''''''''' 470 x 10 } '''''''''''''''
10ka .=K lsÍfï § myiq l%uhlaWodyrK ( 42 x 10 } 420
fuys § tl ia:dkhg z0Z fhdod § we;sixLHdj ,shkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska y;r fokd ne.ska lKavdhïlr my; wdldrfha mejreïm;alKavdhïj,g ,nd fokak'
mejreï m; mejreï m;
4 x 10 } '''''''''''' 8 x 10 } ''''''''''''
44 x 10 } '''''''''''' 88 x 10 } ''''''''''''404 x 10 } '''''''''''' 808 x 10 } ''''''''''''440 x 10 } '''''''''''' 800 x 10 } '''''''''''' 36 x 10 } '''''''''''' 15 x 10 } ''''''''''''736 x 10 } '''''''''''' 215 x 10 } ''''''''''''973 x 10 } '''''''''''' 521 x 10 } ''''''''''''
;lafiare lsÍu yd ksudj
wNHdi fmdf;ys iE§u i|yd my;oelafjk wdldrfha wNHdi lsysmhlafokak'
1& 7 x 10 } ''''''''''''2& 25 x 10 } ''''''''''''3& 288 x 10 } ''''''''''''4& 20 x 10 } '''''''''''''''5& 105 x 10 } '''''''''''''''6& 200 x 10 } ''''''''''''''''
ysia;ekg .e<fmk ixLHdj ,shkak'1& 28 x 10 } '''''''''2& 135 x ''''' } 13503& ''''' x 10 } 72804& ''''' x 10 } '''''''''
.Ks;h miajk fY%aKsh
119 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uqM mka;shg u y÷kajd §u
10ka .=K lsÍfï m%Yak lsysmhla wikak'
1 oyfhka .=K l< úg 10hs' 10 oyfhka.=K l< úg 100hs f,i lshjñka"1" 10" 100" 1000" 10000 rgdj f.dvk.kak'
rgdj w. isg uq,g ,shuq hhs lshd 10000"1000" 100 ixLHd ;=k l`M,E,af,a ,shkak'
th ,nd .; yelafla flfia oehs wikak'
YsIHhkaf.ka ms<s;=r fkd,efí kï 1000oyfhka fnod n,uq hhs lshd fnodfmkajkak'tu.ska"10000 oyfhka fnÿ úg 1000 1000 oyfhka fnÿ úg 100 100 oyfhka fnÿ úg 10 10 oyfhka fnÿ úg 1f,i lshjñka l`M,E,af,a ,shkak'
my; ixLHd o oyfhka fnÿ úg ms<s;=re,efnk wdldrh fmkajkak'
10 oyfhka fnÿ úg 120 oyfhka fnÿ úg 230 oyfhka fn¥ úg 3((90 oyfhka fn¥ úg 9
tf,iu100 oyfhka fn¥ úg 10200 oyfhka fn¥ úg 20((900 oyfhka fn¥ úg 90 ,efnk
nj fmkajd fohs'l`M,E,af,a ,shkak'
65 ÷ 10 l`M,E,af,a ,shkak'
ksmqK;d uÜgu( b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHdjla 10ka fn§u m%.=Klrhs'
mdvu 2
65 oyfhka fn¥úg ms<s;=r 6 b;=re 5 lanj meyeÈ,s lrkak'
ta wkqj 65 ÷ 10 } 6 b;=re 5 la nj
meyeÈ,s lrkak'
128 ÷ 10 } 12 b;=re 8 nj by; mßÈ
lM,E,af,a idod fmkajkak'
;j;a kso¾Yk lsysmhla YsIHhka iydhlr .ksñka l`M,E,af,a ,shd fmkajkak'
;j;a kso¾Yk lsysmhla úi|d tjeksoyfhka fn§fï wjia:djkay s§ufkdaufhka úi|d ms<s;=r m%ldY lsÍugo fhduq lrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lr my; i|ykawdldrfha mejreï m;a ,nd fokak'
mejreï m; mejreï m;
10 ÷ 10 } '''''''''''' 11 ÷ 10 } '''''''''''' 100 ÷ 10 } '''''''''''' 111 ÷ 10 } '''''''''''' 47 ÷ 10 } '''''''''''' 55 ÷ 10 } '''''''''''' 95 ÷ 10 } '''''''''''' 555 ÷ 10 } '''''''''''' 236 ÷ 10 } '''''''''''' 5005 ÷ 10 } ''''''''''''
fujeks wNHdi úi£ug YsIHhkagwjia:dj fokak' 10 fn§fï rgdjy÷kd .ekSug YsIH wjOdkh fhduqlrkak'
610 65 60 5
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 120
;lafiare lsÍu yd ksudj
wNHdi fmdf;a msgm;a lrf.kysia;eka msrùug fhduq lrkak'
1& 48 ÷ 10 } ''''''''''''''''''
2& 70 ÷ 10 } '''''''''''''''''
3& 135 ÷ 10 } ''''''''''''''''
4& 438 ÷ ''''' } 43 b;=re 8
5& '''' ÷ 10 } 57 b;=re 6
6& '''' ÷ 10 } ''''''''''''''''
ksmqK;d uÜgu( oyfhka .=K lsrSfï yd fnoSfï l=i,;dj m%.=K lsÍuu.ska ia:dkSh w.h ms<sn| oekqu ;yjqrelr .kshs'
mdvu 3
uqM mka;shg u y÷kajd §u
oyfhka .=K lsÍu yd fn§u we;=<;air, m%Yak lsysmhla wikak'
WodyrK (
mekai,a 20la <uhska oyfokl=g iudkjfnod ÿkaúg tla whl=g lShla ,efí o@
tla fmÜáhl 12 ne.ska fmÜá 10l;sfnk mdg l+re .Kk lSh o@
wNHdi fmd;a 36la isiqka oyfokl=giudkj fnod ÿka úg tla whl=g lShlaa,efíú o@ b;=re lSh o@
ixLHd lsysmhla my; oelafjkwdldrfha ia:dkSh w.h oelafjkmqjrejl ,shd 10ka .=K l< úg ia:dkShw.h fjkia jk wdldrh fmkajkak'
o is o t4 × 10 } 4 0
75 × 10 } 7 5 0 90 × 10 } 9 0 0 135 × 10 } 1 3 5 0
ms<s;=frys ia:dkSh w.h fjkia jkwdldrh idlÉPd lrkak' .=K lsÍfï §ms<s;=frys jákdlu tl ia:dkhlskajeä ù we;s nj o u;= lrkak' YsIHhkagfyd¢ka wjfndaO jk ;=re wjYH muKWodyrK fmkajkak' YsIHhkag ;ks ;ksj ms<s;=re §ug o wjia:dj i,ikak'
oyfhka fn§fï § ms<s;=frys ia:dkhlawdmiaig hk nj my; WodyrKh u.skameyeÈ,s lrkak'is o t t oyfhka
mx.=
7 3 ÷ 10 } 7 3
jfï isg ol=Kg ia:dkSh w.h fjkiajk whqre YsIHhkaf.ka úuikak'
100ka oyfhka mx.=j oyhhs'
10ka oyfhka mx.=j tlhs neúka
B<`. ia:dkh oyfhka mx.= úh hq;= njYsIHhkaf.ka u;= lr .kak'
ms<s;=r y;hs oyfhka mx.= ;=k f,ifo;=ka jrla lshjkak'
;j;a WodyrK lsysmhla YsIHhkaiyNd.s lr .ksñka lr fmkajkak'ms<s;=r kej; lshjkak'
10ka fnÿ úg ,efnk ms<s;=frys w.hwvq ù we;s nj idlÉPd u.ska ;yjqrelrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
10ka .=K lsÍfï yd 10ka fnoSfï ñY%wNHdihla mjrd oyfhka .=K lsÍfïyd fn§fï yelshdj ;lafiare lrkak'WodyrK (
1& 5 × 10 } ''''''''''''''''''''''''''
.Ks;h miajk fY%aKsh
121 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
2& 46 ÷ 10 } ''''''''''''''''''''''''''
3& 50 × 10 } ''''''''''''''''''''''''''
4& 7 ÷ 10 } ''''''''''''''''''''''''''
5& 189 × 10 } ''''''''''''''''''''''''''
6& 300 ÷ 10 } ''''''''''''''''''''''''''
7& 506 × 10 } ''''''''''''''''''''''''''
8& 506 ÷ 10 } ''''''''''''''''''''''''''
9& 777 × 10 } ''''''''''''''''''''''''''
10& 777 ÷ 10 } ''''''''''''''''''''''''''
j.kaa;s ,shd úi|kak'11& ;eáhl úiaflda;= 235la jrlg
ms<siaish yelsh' tn÷ ;eá 10lms<siaish yels jeäu úiaflda;=ixLHdj lSh o@
12& fjf<kafola Èk 10l § t<j`M950 kg la úl=Khs' Tyq iEuÈkl§u úl=Kk ,oafoa iudkm%udK j,ska kï tla Èkhl§úl=Kk ,o t<j`M m%udKhlsf,da .a?ï lSho@
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 122
ksmqK;d uÜgu( ,Sgr yd ñ,s,Sgrj,ska øj m%udK tl;= lrhs'
mdvu 1
ksmqK;dj( ,Sgr yd ñs,s,Sgrj,ska fokq ,nk øj m%udKwdY%s; .eg¨ úi|hs'
mßudj yd Odß;dj - 2 i;sh2 8
iïm;a³ my; oelafjk mßÈ ,Sgr yd
ñ,s, Sgr m %udK , sh q m;% sldlKavdhulg fol ne.ska
24 l 200 ml 5 l 275 ml 13 l 30 ml 7 l 370 ml 48 l 35 ml 3 l 800 ml 66 l 105 ml 6 l 750 ml
jdxud,dj³ ,Sgr ³ ñ,s,Sgr
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr oekqu isysm;a lsßu msKsi ufkdauhm%Yak lsysmhla wikak'
WodyrK (
Ndckhl lsß 800 ml ;snqKs' thg;j;a lsß 700 ml tl;= l< úgNdckfha we;s uq`M lsß ñ,s,Sgrm%udKh fldmuK o@
1500 ml l we;s ,Sgr yd ñ,s,Sgrm%udKh fldmuK o@
gexlshl ;snq f;,a ,Sgr 8lg ;j;a,Sgr 16la j;a l< miq gexlsfha we;suqM f;,a m%udKh fldmuK o@
YsIHhl=g ;uka leu;s ñ,s,sgr yd ,Sgrm%udKhla l`M,E,af,a ,shkakg Wmfoiafokak' Bg háka ;j;a ,Sgr yd ñ,s,Sgrm%udKhla ,sùug ;j;a YsIHhl= fhduqlrkak'
tu m%udK fol tla l< úg ,efnkuqM m%udKh fldmuK fõ oehs fiùug;=kajeks YsIHhl=g bv ,nd fokak'
fujeks ir, .eg¨ bÈßm;a lrñkaYsIHhkaf.ka ms<s;=re ,nd .kak'
WodyrK ( ,Sgr ñ,s,Sgr 24 200
+ 5 30029 500
fï wdldrhg mka;sfha YsIHhka iyNd.slr .ksñka l%ufhka ixlS¾K jkwdldrhg tl;= lsÍï .eg¨ f.k hdïiys; j& bÈßm;a lrñka úi£ug fhduqlrkak'WodyrK (
lsß ,Sgr 6 ñ,s,Sgr 350la we;sNdckhlg lsß ,Sgr 4 ñ,s,Sgr 750laj;a l< úg we;s uq`M lsß m%udKhfldmuK o@,Sgr ñ,s,Sgr 6 350
+4 75011 100
1100 ,Sgr 1 ñ,s,Sgr 100
.eg¨jla bÈßm;a lr yryg tl;= lrkwdldrh meyeÈ,s lrkak'WodyrK 1
Ndckhl f;,a 5 l 500 ml ;snqKs'thg ;j;a 3 l 200 ml m%udKhl f;,atl;= l< úg Ndckfha we;s uq`Mf;,a m%udKh fldmuK o@5 l 500 ml + 3 l 200 ml8 l 700 ml
.Ks;h miajk fY%aKsh
123 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
^,Sgr m%udK yd ñ,s,Sgr m%udK fjkfjk u tl;= lrk nj meyeÈ,s lrkak&WodyrK 2
msrjqïy,l f;,a gexlsfha 32 l 750ml we;' thg ;j;a 75 l 800 ml f;,atl;= lf<a kï oeka gexlsfha we;sf;,a m%udKh fldmuK o@32 l 750 ml + 75 l 800 ml107 l 1550 ml107 l + 1 l 550 ml108 l 550 ml
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lrkak' tla tlalKavdhug m;%sld 2 ne.ska fokak'
m<uq yd fojk m;%sld foflka tlam%udKh ne.ska f;dard f.k fmdf;a;sria j yd isria j ,shd tl;= lsÍugWmfoia fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; oelafjk mßÈ ,Sgr yd ñ,s,Sgrtl;= lsÍfï .eg¨ lSmhla bÈßm;alrkak'
WodryK (rEm weiqfrka ms<s;=re imhkak'
40 l 305 ml 78 l 75 ml
A B
23 l 750 ml 56 l 500 ml
C D
by; olajd we;af;a c,h wvx.= Ndcky;rls'1' A yd B Ndck fofla c, mßudj,
tl;=j fidhkak'2' B yd D Ndck fofla c, mßudj,
tl;=j fidhkak'3' B yd C Ndck fofla c, mßudj,
tl;=j fidhkak'4' C yd D Ndck fofla c, mßudj,
tl;=j fidhkak'
wdOdr yd wu;r jev
wu;r Wojq wjYH YsIHhskagf.khdï rys; ,Sgr yd ñ,s,Sgrm%udK we;s tl;= lsÍfï wNHdibosßm;a lrkak'
wNsfhda. wjYH YsIHhskag my;i|yka wdldrfha .eg¨ fokak'WodyrK (
ksjig meñKs wuq;a;kag ix.%ylsÍug meKs îu f.k tau i|yd<uhl= ,Sgr 1'5 l m%udKhlaw,a,k fnda;,hla f.k fjf<|ie,lg hhs' tys we;af;a ñ,s,Sgr375 meKsîu fnda;,ah' fnda;,hmsrùug meKsîu fnda;,a lShlawjYH o@
ksmqK;d uÜgu( ,Sgr yd ñ,s,Sgr m%udKhlska hï ,Sgr yd ñ,s,Sgrm%udKhla wvq lrhs' f.k taï iys; j&
mdvu 2
iïm;a³ ,Sgr yd ñ,s,Sgr m%udK ,shq m;%sld
lsysmhlaWodyrK ( 10 l 755 ml 40 l 305 ml
Ndck foll rEm folla
WodyrK (17 l 4 l
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ir, .eg¨ lSmhla bÈßm;a lrYsIHhkaf.ka ufkdaufhka ms<s;=re ,nd.kak'
meKs ,Sgr 4la ;snq Ndckhlska meKs,Sgr 3la bj;a l< miq b;=re jk meKsm%udKh fldmuK o@
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 124
fnda;,hl ;snq fmd,a f;,a 7 l 880 mlm%udKfhka 2 l 800 ml úl=Kqfõh' b;=rej we;s f;,a m%udKh fldmuK o@
1l 500 ml m%udKfhka 750 ml la wvqlrkafka flfia o@
^500 ml lska 750 ml wvq l< fkdyelsksid;a 1 l 500 ml hkq 1500 ml ksid;atu.ska 750 ml wvq lrk nj meyeÈ,slrkak'&
17 l yd 4 l m%udKhla w,a,k Ndckj,rEm igyka fmkajkak' fuu Ndckfol weiqrska 1 l øj mßudjla idod.kafka flfia oehs YsIHhkaf.kawikak'
1l øj mßudj my; wdldrhg idod .ksuqhhs fhdackd lrkak'
17l Ndckhg iïmq¾Kfhka c,hmqrjkak'
17l Ndckfhka 4 l Ndckhg c,h j;alrñka jrlg 4 l ne.ska c,h bj;alrk nj mjikak'
17 l - 4 l } 13 l13 l - 4 l } 9 l 9 l - 4 l } 5 l 5 l - 4 l } 1 l
fï wdldrfhka 1 l idod.; yels njmeyeÈ,s lrkak'
øj m%udK i|yka m;%sld fmÜá follgoud bka leu;s m;%sld folla .ekSugYsIHhka fofokl=g lshkak'
tu m;%sld foflys i|yka m%udK folskaw.fhka jeä ixLHdj m<uqj;a w.fhkawvq ixLHdj Bg hákq;a ,E,af,a ,shdwvq lsÍug lshkak'
fï wdldrhg m;%sld Wojq lr .ksñkawvq lsÍfï .eg¨ lsysmhla YsIHhkaiyNd.s lr .ksñka úi|kak'WodyrK (
l ml4 375
- 2 5841 791
l ml42 280
- 10 37031 910
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lrkak'
øj m%udK i|yka m;%sld 4 ne.skatla tla lKavdhug fnod fokak'
wvq lsÍfï .eg¨ 3 ne.ska ,shd úi|kf,i Wmfoia fokak'
blauksk a jev wjika lrklKavdhï fj;a kï ;j;a m;%sldwjYH mßÈ ,nd fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhïj,g hñka wjYH mßÈ Wojq,nd fokak'
my; .eg¨j wNHdi fmd;aj, ,shdúi£ug fhduq lrkak'
c,h ,Sgr 24 ñ,s,Sgr 450la w,a,kgexlshlska c,h ,Sgr 15 ñ,s,Sgr800la bj;a l< miq b;sß c, m%udKhfldmuK o@
.Ks;h miajk fY%aKsh
125 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
jdxud,dj³ .=K lsÍu
iïm;a³ tall mßj¾;kh rys; j ,Sgr yd
ñ,s,Sgr m%udK .=K lsÍfï .eg¨we;=<;a m;%sld
uqM mka;shg u y÷kajd §u
2 l la w,a,k meKs îu fnda;,a folla;d;a;d f.kdfõ h' tu fnda;,a foflameKs îu fldmuK m%udKhla ;sfí o@fujeks ir, ufkdauh m%Yak bÈßm;alr ms<s;=re ,nd .kak'
WodyrK bÈßm;a lrñka YsIHhkag.eg¨ úi£ug wjia:dj ,nd fokak'WodyrK (
l<hlg c,h 5l 300 ml la w,a,hs'tu l<fhka ;=ka jdrhla c,h oudner,h mqrjk ,§' ner,fha we;s uqMc, m%udKh fldmuK o@
l<hg w,a,k c,hm%udKh } 5 l 300 mlouk ,o jdr .Kk } 3ner,fha we;s uqMc, m%udKh } 5 l 300 ml × 3
} 15 l 900 ml
fujeks WodyrK bÈßm;a lrñkaYsIHhka iu. .eg¨ lsysmhla úi|kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug .eg¨ iys;m;%sld fnod fokak'
tajdfha we;s .eg¨ wNHdi fmd;aj,,shd úi£ug fhduq lrkak'
lKavdhï w;r m;%sld yqjudrelrñka .eg¨ 5la j;a úi£ug fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhïj,g hñka wjYH Wmfoia,nd fokak'
fm< fmdf;a wNHdij,g fhuqlrkak'
ksmqK;d uÜgu( ,Sgr yd ñ,s,Sgr m%udKhka fn§u wdY%s; .eg¨ úi|hs'^tall mßj¾;kh rys;&
mdvu 4
jdxud,dj³ fn§u
iïm;a³ tall mßj¾;kh rys; ,Sgr yd
ñ,s,Sgr fn§fï .eg¨ we;=<;amejreï m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldrfha m%Yak bÈßm;a lrufkdaufhka ms<s;=re ,nd .kak'WodyrK( I
c,h ñ,s,Sgr 300la iudk j Ndck;=klg oeuq úg tla Ndckhlg oeuqm%udKh fldmuK o@
ksmqK;d uÜgu( ,Sgr yd ñ,s,Sgr m%udK .=K lsÍï wdY%s; .eg¨ úi|hs'^tall mßj¾;kh rys;&
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 126
WodyrK( II;Ska; ñ,s,Sgr 800la Ndck y;rlgiudk j oeuq úg tla NdckhlgfldmuK m%udKhla ,efí o@
my; wdldrfha .eg¨jla bÈßm;alrkak'WodyrK 1
Ndckhl meKs îu 10 l 500 mlwvx.= fõ' fuh Ndck 5lg iudkj oukq ,efí' tla Ndckhl we;smeKs îu m%udKh fldmuK o@Ndckfha wvx.=meKs îu m%udKh } 10l 500mliudk j oukq ,nkNdck .Kk } 5tla Ndckhl we;smeKs îu m%udKh } 10l 500ml ÷5
2 l 100ml5 10 l 500ml 10
0 5 5
00 0
00 0
0tla Ndckhl we;smeKs îu m%udKh } 2 l 100ml
WodyrK 2Tiqmeka 8l 480ml m%udKhla fcda.a.=4lg iudk j j;a lrk ,§' tlafcda.a.=jl we;s Tiqmeka m%udKhfldmuK o@
2l 120ml4 8l 480ml 8
0 4 4
08
8 00 0 0
WodyrK 3 9 l 600ml 3ka fnokak'
th ,shk wdldrh bÈßm;a lrkak' thúi|k wdldrh meyeÈ,s lrkak'
9l 600ml ÷ 3
3 l 200ml 3 9 l 600ml 9 0 6 6 00 0 00 0 0
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lSmhlg fnokak'
tla tla lKavdhug .eg¨ ,shq m;%sldfnod fokak'
jßka jr m;%sld lKavdhï w;ryqjudre lrñka .eg¨ mylaj;aúi£ug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhïj,g hñka wjYH mßÈWmfoia ,nd fokak'
my; oelafjk wdldrfha .eg¨lsysmhla úi£ug fhduq lrkak'
9l 300ml ÷ 3
12l 600ml ÷ 3
6l 450ml ÷ 2
by; meyeÈ,s l<wdldrhg fuh omshjfrka mshjrYsIHhkag meyeÈ,slrkak'
W;a;rh } 2l 120ml
10l, 5ka fnÿ úg 2 ls'th ,Sgr ;Srfha ,shuq'500ml, 5ka fnÿ úg100 ml ls'th ñ,s,Sgr ;Srfha,shuq'W;a;rh } 2 l 100ml
9 l 3ka fnÿ úg 3 ls'th ,Sgr ;Srfha ,shuq'600ml, 3ka fnÿ úg200ml ls'th ñ,s,Sgr ;Srfha,shuq'W;a;rh} 3 l 200 mlfõ'
.Ks;h miajk fY%aKsh
127 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( ógrj,ska os. ksudkh lrhs' uek ;yjqre lr .kshs'
mdvu 1
ksmqK;d( ógr fyda fikaáógrj,ska os. ksudkh lrhs'.eg¨ úi|hs'
os. yd ÿr - 2 i;sh2 9
jdxud,dj³ ógr ³ ksudkh
iïm;a³ YsIHhka fofokl=g tl ne.ska jk
fia ógr fldaÿ fyda ógrhla È. ,Slen,s
uqM mka;shg u y÷kajd §u
È. uekSu i|yd wm Ndú; l< ñkqïfudkjd oehs YsIHhkaf.ka úuikak'
ta tla tla ñkqï Ndú; l< wjia:djkams<sn| j idlÑPd lrkak'WodyrK (
mka;s ldurfha È. uekSu i|yd ógrfldaÿj Ndú; l< w;r fmd;l È.m<, ukskq ,enqfõ fikaáógrj,sks'
ógrhl È. fldmuK m%udKhla fõoehs oelaùug yels oehs YsIHhkaf.kaúuikak'
YsIHhka lsysm fokl=g ;u oE;aúysÿjñka fyda l`M,E,af,a fyda fjk;aia:dkhl tla fl<jrl isg olajñka^i,l=Kq lrñka& ógrhl È. m%udKhfmkaùug wjia:dj fokak'
ógr rE, mka;shg fmfkk fiam%o¾Ykh lrkak' tys È. iu`. fjk;aÈ.la ii|d mejiSug Wmfoia fokak'WodyrK (
l`M,E,af,a È. ógr fldaÿfõ È.fuka 5ls'
úúO ms<s;=re ;sfí oehs fidhd n,kak';u ms<s;=re ms<sn| j woyia oelaùugleu;s wh isá;a kï wjia:dj ,ndfokak'
fuf,i hï È.la ógrhl È. yd is;skaii|d n,d tu È. ógrj,ska fldmuKo hkak ms<sn| j ks.ukh lsÍu È.ógrj,ska ksudkh lsÍu fõ' fñ whqßkau YsIHhkag mejiSu wjYH ke;' fïms<sn| j woyila §u m%udKj;ah'
oeka wmf.a ksudkhka fldf;la ÿrgksjerÈ oehs fidhd ne,Sug hk njmjikak' YsIHhkaf.a o iydh we;s jksudkh lrk ,o È. m%udKh uekn,kak' tla tla YsIHhd úiska lrkq,enq ksudkhka fldf;la ÿrg ienEñkqï yd .e<fmaoehs idlÉPd lrkak'
by; whqßka fjk;a ñkqï wjia:dlsysmhla i|yd o ksudkh lsÍug iyuek ;yjqre lr .ekSug wjia:dji,iajkak'
ógrj,sk a È. ksudkh lsÍug;auekSug;a iqÿiq ;j;a tjeks ñkqï wjia:d,ehsia;=jla YsIHhka iu`. idlÉPdlrñka l`M,E,af,a ,shkak'
ógrj,ska È. ksudkh lsÍfï § iyuekSfï § È.$Wi wdikak mQ¾K ógr.Kkg muKla .ekSug Wmfoia fokak'WodyrK (
'ógr ;=khs álhs' kï ógr ;=klaf,ig;a 'ógr myg álla wvqhs' kïógr 5la f,ig;a
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 128
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska jk fiamka;sh ixúOdkh lr tla tlahq.,h i|yd ógr fldaÿjla fydaógrhla È. ,S lene,a,la ne.ska fyda,nd fokak'
l`M,E,af,a we;s ñkqï wjia:d w;=ßkaleu;s 5la f;dardf.k my; whqßkaj.=jla wNHdi fmd;aj, ilia lr.kakd fuka Wmfoia fokak'
ñkqï wjia:dj ksudkh ienE
l< È.$Wi È.$Wi
1' mka;sfha ógr ''''''''' ''''''''''''''' È.2' '''''''''''''''''' ''''''''''''''' '''''''''''''''3' '''''''''''''''''' ''''''''''''''' '''''''''''''''4' '''''''''''''''''' ''''''''''''''' '''''''''''''''
5' '''''''''''''''''' ''''''''''''''' '''''''''''''''
tla tla ñkqï wjia:dfõ § m%:ufhkaueksh hq;= È.$Wi ksudkh lrkfuka lshkak' Tjqka fofokdf.aksudkhka iudk o@ fjkia o@fjkia kï tu w.hka fjk fjku ,shd .kakd fuka lshkak'
fofokdu tlaj óg¾ rE, Ndú;fhkaienE È. uek .ekSug Wmfoia
fokak' fuys § tla YsIHhl= uekSfï§ Tyq$weh ksjerÈ j ukskafka o hkakksÍlaIKh lsÍug wfkla YsIHhdfhduq lrkak' ^È. ueksfï §wkq.ukh l< hq;= Í;s wjYH kïisysm;a lrkak&
ienE È. j.=fõ igyka lr .ekSug;ata wkqj ienE È.g fld;rï lsÜgqf,i ksudkh lsÍug Tjqkag yelshdj;sfí o hkak;a fidhd n,k fukalshkak'
tlu ñkqï wjia:djla i|yd úúOYsIH hq.,hka ,nd we;s úúO ksudkw.hka iy ienE È. ñkqï w;rfjkila ; sfí o hkak úuidn,kak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
úúO ÿr$È. wjia:djka ksudkhlsÍug we;eï YsIHhka miq.dó jkqwe;' ta ms<sn| j fidhd n,ñka wjYHfhduq lsÍï lrkak'
Tjqka ksjerÈ j È.$ÿr ukskafkaoj.=j ksjerÈ j m qrjkafka oiyhda.fhka hq;=j lghq;= lrkafkao hkak fidhd n,d wjYH Wojq ,ndfokak'
ksmqK;d uÜgu( fikaáógrj,ska os. ksudkh lrhs¦ uek ;yjqre lr.kshs'
mdvu 2
jdxud,dj³ fikaáógr ³ ksudkh
iïm;a³ YsIHhka fofokl=g tl ne.ska jk
fia fikaáógr i,l=Kq lrk ,ofldaÿ fyda fikaáógr i,l=Kqlrk ,o lvodis má
uqM mka;shg u y÷kajd §u
l=vd È. m%udKhla uekSu i|ydfikaáógr Ndú; l< whqre idlÉPdweiqßka u;= lrkak'
tÈfkod Ôú;fha § l=vd È. m%udKhkao ksudkh lsÍug wjYH jk njWodyrK iys; j fmkajd fokak'WodyrK (
fifrmamqjla ñ, § .ekSfï § Tfíll=f,a È. fldmuK oehs ksudkhlsÍug isÿjk wjia:d ;sfí'
.Ks;h miajk fY%aKsh
129 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
wo Èk" È. fikaáógrj,ska ksudkhlsÍug hk nj mjikak'
fikaáógrj,ska È. ksudkh lsÍugiqÿiq foa fudkjd o@ fikaáógrj,skaÈ. uekSu i|yd f;dard.;a foa ms<sn| jisysm;a lrñka idlÉPd lrkak'
fikaáógrhl È.la hkq fldmuK o@fikaáógr igyka lrk ,ofldaÿjla$ñkqï máhla$lvodis ;SrejlaYsIHhkag ksÍlaIKh lsÍug fokak'
Tjqkaf.a we`.s,af,a fl<jf¾ isg tum%udKh oelaùug wjia:dj fokak'mekai,l fyda mEkl jeks fohlfl<jf¾ isg tu m%udKh oelaùugwjia:dj §u u.ska fikaáógrhl È.m%udKh ms<sn| Tjqkaf.a isf;ys we£ugi,iajkak' we`.s,s ;=vq folla w;rmr;rh fikaáógr tlla jk fia ilialsÍu weiqßka o fikaáógrh oelaùugfhduq lrkak'
mekai,la" mEkla fyda fjk;a øjHhlaYsIHhkag m%o¾Ykh lrkak' tys È.fikaáógrj,ska ksudkh lsÍugWmfoia fokak' YsIHhkaf.a ksudkhkalsysmhla l`M,E,af,a ,shd olajkak'
YsIHhkaf.a o iydh we;s j tys È. uekl`M,E,af,a ,shkak' Tjqkaf.a ksudkhkaienE È.g fldf;la ióm jkafka ohkak ms<sn| j idlÉPd lrkak'
fikaáógr weiqßka È. ksudkh ms<sn|j YsIHhkag yqre mqreÿ ùu i|ydWodyrK lsysmhla weiqßka wjia:dj Wodlr fokak'
fikaáógrj,ska È. ksudkh lsÍug;auekSug;a ;j;a tjeks ñkqï wjia:d,ehsia;=jla YsIHhka iu`. idlÉPdlrñka l`M,E,af,a ,shkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska jk fiamka;sh ixúOdkh lr tla tla hq.,hi|yd fikaáógr ,l=Kq lrk ,ofldaÿjla fyda lvodis máhla ne.skafyda ,nd fokak'
l`M,E,af,a we;s ñkqï wjia:d w;=ßkaleu;s 5la f;dardf.k my; whqßkaj.=jla wNHdi fmd;aj, ilia lr.ekSug Wmfoia fokak'
ñkqï wjia:dj ksudkh ienE
l< È.$Wi È.$Wi
1' mekai,fha È.2' ''''''''''''''''''3' ''''''''''''''''''4' ''''''''''''''''''
5' ''''''''''''''''''
tla tla ñkqï wjia:dfõ § m%:ufhkaueksh hq;= È.$Wi ksudkh lsÍug;atu ksudkhka j.=fjys igyka lr.ekSug;a fhduq lrkak'
fofokdu tlaj ienE È. uek.ekSug;a j.=j, igyka lr.ekSug;a Wmfoia fokak'
fmr mdvfï § fuka ksudkh l<È. m%udKhka iy ienE È. m%udKhkams<sn| j idlÉPd lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlïys kshe,S isákw;r;=r Tjqka fj; hñka ksÍlaIKhlrñka wjYH Wojq ,nd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 130
ksmqK;d uÜgu( os.la ógrj,ska fyda fikaáógrj,ska fyda ksudkh lrhs'uek ;yjqre lr .kshs'
mdvu 3
jdxud,dj³ ógr ³ fikaáógr
³ ksudkh
iïm;a³ È. ógr fyda fikaáógrj,ska
uekSu i|yd m<uqjk iy fojkmdvïj, § iqodkï lr .;a ñkqïWmlrK
³ ógrj,sk a muKla fyd afikaáógrj,ska muKla fyda È.ksudkh lsÍug iqÿiq wjia:d 6lamuK ñY%j we;s fia ieliQmejreïm;a lKavdhulg tl ne.ska
WodyrK (
ñkqï wjia:dj ksudkh ienE l< È.$Wi È.$Wi
1' fodr froafoa Wi 2' Tfí ulkfha È. 3' .=re fïifha Wi 4' lsßmsá fmÜáhl m<, 5' cfka,hl m<, 6' ìu isg fodf¾
w`.=,g Wi
uqM mka;shg u y÷kajd §u
È. ñkqï i|yd ñkqï tall" WmlrK;snqK o È. ksudkh lsÍfï wjYH;du;= jk nj wjOdrKh lsÍug WodyrKiys;j idlÉPd lrkak'WodyrK (
ñkqï WmlrKhla wi, fkdue;súfgl È.la ms<sn| woyila we;s lr.ekSugñkqï .ekSug ld,hla .; jkúfgl blauka ñkqula ;SrKhlsÍugtlajr ñkqula .ekSug <`.d úhfkdyels wjia:djkays § hkd § f,i
wm ;j ÿrg;a ñg¾j,ska muKla iyfikaáógrj,ska muKla È. ksudkhlsÍug mqyqKqjk nj mjikak' ta ms<sn|j YsIHhkaf.a woyia úuiñka ÿIalr;dwe;aoehs fidhd n,kak' wjYH kïkej; j;djla wdo¾Ykh lrfmkajkak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï mylg muKixúOdkh lrkak' tla tlalKavdhug m%udKj;a ;rï ñkqïWmlrK iy mejreï m; ne.ska fnodfokak'
mejreï m;ays we;s j.=j wNHdifmd;aj, igyka lr .ekSug fhduqlrkak'
tla YsIHhl= j.=fõ we;s ñkqïwjia:djla mjihs' ish,a,kau tlajtys i|yka È.$Wi ksudkh lsÍui|yd iqÿiqu ñkqï tallh ;SrKhlrhs'
^fuys§ È.$Wi meyeÈ,s f,iuógrhlg jeäkï ksudkh óg¾j,skao ógrhg wvqkï ksudkhfikaáógrj,sk a l< hq; = njYsIHhka ;SrKh l< hq;=h' ógrhgjeä È.$Wi m%udKhka óg¾ ydfikaáógrj,ska ksudkh lsÍu fuys§ wfmalaId fkdflf¾' ta i|ydWmfoia fokak&
ish,a,kag ;u ksudkhka wNHdifmd;aj, igyka lr .ekSfuka miqjfmr lS YsIHhd úiska ienE È. uekne,Sug;a wka wh úiska ksÍlaIKhlsÍug;a fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
131 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( úúO ñkqï WmlrK Ndú;fhka os. ukshs'
mdvu 4
jdxud,dj³ È. ³ jgÈ. ³ .eUqr
iïm;a³ ógr fldaÿ
³ fikaáógr fldaÿ
³ ñkqï má
³ ,Kq$kQ,a
³ úúO ñkqï wjia:d iys;,ehsia;=jla lKavdhï l%shdldrlui|yd&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
È. uekSu ms<sn| j wjYH;d u;=jkúúO wjia:d ms<sn| j YsIHhkaf.kaúuikak' Tjqka fndfyda úg hï ia:dkfolla w;r ÿr$Wi$È. jeks foaWodyrK jYfhka mjikq we;'
tÈfkod wjYH;d i|yd È. ukskfjk;a úúO wjia:djka Tjqkaf.awjOdkhg fhduq lrkak'WodyrK (
ldkqjla ydrk úg tys È." m<, fukau .eUqr .ek o ie,ls,su;a fõ' we÷ïuik wjia:djkays § mqoa.,hl=f.abfka uy;" wf;a È." fn,af,a uy;jeks ñkqï .ekSug wjYH fõ'frÈ" ,Kq" kQ,a jeks foa ñ, § .ekSfï
§ tajd úúO È. m%udKhkaf.ka uek.ekSug wjYH fõ'
fujeks tla tla wjia:djkays § È.uekSug Ndú; l< yels WmlrKfudkjd oehs idlÉPd lrkak'WodyrK (
mqoa.,hl=f.a isref¾ úúO ññ ,nd.ekSug ógr fldaÿj Ndú; l< yelso@ta i|yd jvd;a iqÿiq ñkqï máhhs'ldkqjl .eUqr uek .ekSug ógrfldaÿjla fyda fikaáógr fldaÿjlaNdú;h myiq jkq we;'
mdi,a j;af;a .yla jgd we;s jD;a;dldrneïul fyda we| .kakd ,o jD;a;dldriSudjl È. uekSug wjYH nj mjikak'ta i|yd iqÿiq ia:dkhlg Tjqka legqjhkak'
tu ñkqu ,nd .ekSug yelafla flfiaoehs YsIHhkaf.ka úuikak' Tjqka úúOms<s;=re ,nd fokq we;' ueksh hq;= iSudjTiafia ,Kqjla t,Su" tys È. óg¾ rE,lafyda ñkqï máhla Ndú;fhka uekSu jvdmyiq nj fmkajd fokak'
ñkqï má fyda kQ,a ,Kq jeks foa iu.óg¾ fldaÿ Ndú;fhka È. ñkqï .ekSfïúúO wjia:d ms<sn| w;aoelSï ,nñkal%Svd lsÍug YsIHhka fhduq lrkak'
iEu YsIHhl=g u wvq ;rñka tlawjia:djlaj;a È. uekSug wjia:dj,efnk fia wjia:dj yqjudre lr.ekSug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlfuys ksr;jkw;r;=r Tjqka uqyqK fok ÿIalr;dms<sn| j fidhd n,kak' wjYH u.fmkaùï lrkak'
ksjfia úúO wjia:djkays § úúO È.ñkqï ksudkh lsÍug;a h<s uek;yjqre lr .ekSug;a Tjqkaf.awjOdkh fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 132
ksmqK;d uÜgu( os. ñkqï wdY%s; .eg¨ úi|hs' tall mßj¾;k rys;&
mdvu 5
jdxud,dj³ mßñ;sh
iïm;a³ ñkqï má
³ ógr fldaÿ
³ fikaáógr fldaÿ
³ mejreï m;a ógr iy fikaáógr.=K lsÍu yd fn§u .eg¨ iys;&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
Tng ógr 3la È. ógr 2la m<,md;a;shla jgd ,Kq wdjrKhla iE§ugwjYH nj lshkak' ta i|yd wjYH,Kqfõ È. óg¾ fldmuK o@ hehsYsIHhkaf.ka wikak'
tjka È. yd m<, iys; m%foaYhla jgd,Kqjla weo tys È. uek.; yels h'tla tla me;af;ys È. tl;= lsÍfuka,Kqfõ È. fidhd .; yels h'3 m + 2 m + 3 m + 2 m } 10 mmd;a;sfha Èf.ys iy m<f,ys tl;=j 2ka.=K lsÍfuka ,Kqfjys È. fidhd .;yels h'^3 m + 2 m & × 2 } 5 m × 2 } 10 m^fufia md;a;sh jgd we;s È. tys mßñ;shfõ&
ógr iy fikaáógr we;=<;a .=K lsÍfïyd fn§fï .eg¨ lsysmhla m%dfhda.slwjia:d weiqßka bÈßm;a lrñka YsIHhkaiu. idlÉPd lrkak'WodyrK (
tla;rd ljqMjl È. 1m 12cm fõ'tjeks ljqM 6la we;' tajd i|yd ;sr
mdi,a j;af;a b;d ÿßka msysá ia:dkfolla w;r ÿr uekSug wjia:dj i,id.kak' tu ia:dk fol iu;, msysàulke;akï l=ula l< hq;= o@
tu ia:dk w;r ÿIalr;d$ndOl ldkq".,ajeá jeks& ;sfí kï l=ula lrï o@úuikak'
tu ia:dk fol w;r ,Kqjla we§ug;atu ,Kqfõ È. uekSu;a jvd myiq njfmkajd fokak'
,Kqj jvd È. kï myiqjkqfha ,Kqjìu t,d ñkqï WmlrKh ,Kqj Èf.afhduq lrñka uekSug jvd ñkqïWmlrKh ia:dk .; lr ,Kqj thyryd hjñka È. uekSu nj fmkajdfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh iqÿiq mßÈ lKavdhï lrkak'
jl%dldr ud¾. Tiafia ñkqï .ekSugiqÿiq" ,Kq" kq,a Ndú;hg wjldY we;s"jg È." .eUqr jeks wjia:d iys; ñkqïwjia:d ,eh si a; =jla mka; sfh am%o¾Ykh lrkak'
lKavdhï tlaj iduQysl j tla tlawjia:dfõ ñkqï .ekSug;a tajd ;uwNHdi fmd;aj, igyka lr.ekSug;a fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
tla tla wjia:dfõ § YsIHhka jvd;aiqÿiqu ñkqï WmlrKh$l%ufõohNdú; lrkafka o hkak fidhdn,kak'
ÿIalr;d olajk wjia:djkays §ueÈy;a j wjYH Wojq ,nd fokak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
133 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
frÈ oeóug wjYH frÈ m%udKfhysuq`M È. fidhkak'
m cmtla ljqMjla i|yd wjYHfrÈ lene,af,a È. } 1 12ljqM yh i|yd wjYH
frÈj, uqM È. } « 66 72
ta wkqj wjYH uqM frÈ m%udKh jkqfha6m 72cm fõ'
my; .Kkh lsÍfï wjia:d o iqÿiqmßÈ m%dfhda.sl wjia:d iu. iïnkaOlrñka bÈßm;a lrkak'
(i) 18 m 36 cm ÷ 3(ii) 2 m 15cm « 5(iii) 12 m 40 cm ÷ 4
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'
lKavdhï w;r mejreïm;a fnodfokak'
lKavdhu ;=< idlÉPd lrñkamejreï mf;ys i|yka .eg¨ ;uwNHdi fmd;aj, ,shd .ekSug;aúi|Sug;a fhduq lrkak'
lKavdhï w;r mejreïm;a yqjudrelr .ksñka .eg¨ úi£ug fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï l%shdldrlfuyskshe,S isák w;r;=r lKavdhïj,ghñka Tjqka olajk ÿIalr;d fidhdn,kak' wjYH mßÈ ueÈy;a fjñkaWojq lrkak'
fm< fmdf;a wod< wNHdi i|ydfhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 134
ksmqK;d uÜgu( y;f¾ .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvk`.hs'
mdvu 1
ksmqK;dj( 4 ys" 5ys .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvk.hs'
ixLHd rgd - 2 i;sh3 0
jdxud,dj³ .=Kdldr
iïm;a³ ixLHd m;a
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ixLHd rgd ms<sn| j YsIHhkaf.a fmroekqu mqkÍlaIKh i|yd m%Yak lsysmhlaYsIHhkag bÈßm;a lrkak'WodyrK (
2" 4" 6" 8 ''' rgdfõ tl <`. msysáixLHd folla w;r iïnkaOh l=ulao@tys B<`.g tk ixLHd lsysmhla oúuikak'
fofla .=Kdldr iys; ixLHd rgdjlabÈßm;a lr tys tl <`. msysá ixLHdfolla w;r iïnkaOh úuikak'
;=fka .=Kdldr iys; ixLHd rgdjla oYsIHhkag bÈßm;a lrkak'
my; ixLHd rgdj l`M,E,af,a ,shkak'1" 4" 16"
fuh o .=Kdldr rgdjla nj mjidfuys 1" 4ka .=K l< úg 4 o4" 4ka .=K l< úg 16 o ,efnk njfmkajd fokak'
ta wkqj B<`.g ,efnk ixLHdj 16 x4 } 64 nj fmkajd fokak' th ol`M,E,af,a ,shkak'
1" 4" 16" 64
B<`. ixLHdj mejiSug YsIHhkagwjia:dj fokak'
wdrïNl ixLHdj fjkia lr 4ys.=Kdldr iys; ;j;a ixLHd rgdjlaY sIHhka iyNd.s lr .ksñkaf.dvk`.kak'WodyrK ( 3" 12" 48" 192
my; wdldrfha ixLHd rgd lsysmhla oYsIHhkag y÷kajd fokak'WodyrK ( 128" 32" 8" 2
1" 4" 1" 4" 1
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka l=vd lKavdhïj,g fjkalrkak'
tla tla lKavdhug .=Kdldrh 4 jkixLHd rgd f.dvke`.sh yelsjkwhqßka ixLHd rgdjl wdrïNlixLHdj f,i .; yels ixLHdwe;=<;a ixLHd m;a iy ixLHd rgd,sùu i|yd lvodish ne.ska ,ndfokak'WodyrK ( 1 2 3 128 64 256
lKavdhug ,enqKq ixLHd m;a ixLHdfkdfmfkk fia uqKska w;g yrjdfïih u; ;eîug lshkak'
m<uqfjka u tla YsIHhl=g ixLHdm;la f.k th lvodisfha ,sùuglshkak' fjk;a YsIHhl=g tuixLHdj 4ka .=Klr fyda 4ka fnod,efnk ixLHdj m<uq ixLHdj
.Ks;h miajk fY%aKsh
135 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
wi,ska ,sùug lshkak' fï whqßkalKavdhfï ish¨ fokd u tl;=ùixLHd rgdj f.dvke`.Sug fhduqlrkak'
fuf,i iEu YsIHhl=g u ixLHdrgdjla f.dvke`.Su wdrïN lsÍugwjia:dj ,efnk fia y;frys.=Kdldr iys; ixLHd rgd lsysmhlaf.dvke`.Sug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
lKavdhï l%shdldrlï w;r;=rYsIHhka ksjerÈ j tla tla ixLHdy;frka .=K lsÍfuka fyda fn§fukay;f¾ .=Kdldr rgd f.dvk.kafkao hkak fidhd n,kak'
YsIHhkag my; wdldrfha rgd of.dvke`.Sug fhduq lrkak'WodyrK ( 2" 8" 2" 8" 2
4" 16" 4" 16
lKavdhï l%shdldrlu wjidkfhaTjqka f.dvke.+ ixLHd rgd lsysmhlamka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:djfokak'
ksmqK;d uÜgu( mfya .=Kdldr iys; ixLHd rgd f.dvkÕhs'
mdvu 2
jdxud,dj³ .=Kdldr
uqM mka;shg u y÷kajd §u
ixLHd 5ka .=K lsÍu u;la lsÍu i|ydm%Yak lsysmhla YsIHhkag bÈßm;alrkak'WodyrK (
mfya tajd folla lSh o@y;r mfyka .=K l< úg ms<s;=rlSh o@mia jdrhla wg lSh o@
fmdÿ wka;rh 5 jk ixLHd rgdjlal`M,E,af,a ,shd tys tl <`. msysá ixLHdfolla w;r iïnkaOh l=ula oehsYsIHhkaf.ka úuikak'WodyrK ( 1" 6" 11" 16
tys ixLHd folla w;r fjki wka;rh&5la jk nj fmkajd fokak'
my; ixLHd rgdj ,shd fmkajkak'1" 5" 25
fuys m<uqjk ixLHdj 5ka .=K lsÍfukafojk ixLHdj o fojk ixLHdj 5ka.=K lsÍfuka ;=kajk ixLHdj o ,eîwe;s nj meyeÈ,s lrkak'
B<`. ixLHdj l=ula úh yels oehsYsIHhkaf.ka úuikak' th mejiSugYsIHhkag wjia:dj fokak'
1" 5" 25" 125
fuh mfya .=Kdldr rgdjla jk njlshkak'
YsIHhka o iyNd.s lrf.k wdrïNlixLHdj fjkia lrñka ;j;a ixLHdrgdjla f.dvk.kak'
^fï wdldrfha mfya .=Kdldr rgdf.dvke.Sfï § wdrïNl ixLHdj f,i1" 2" 3 iy 4 ixLHd muKla fhdod .kak&
my; wdldrfha ixLHd rgd f.dvk`.kwdldrh YsIHhkag fmkajd fokak'WodyrK ( 375" 75" 15" 3
^fuys m<uqjk ixLHdj 5ka fn§fukaB<`. ixLHdj ,efnk wdldrh meyeÈ,slrkak'&
5" 25" 5" 25
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 136
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska lKavdhïlrkak'
my; wdldrfha mejreula ,ndfokak'WodyrK (my; ixLHd wdrïNl ixLHdj f,if.k mfya .=Kdldr iys; ixLHdrgd f.dvk.kak'1' 1 '''''''''''' '''''''''''' ''''''''''''2' 3' '''''''''''' '''''''''''' ''''''''''''3' 250 '''''''''''' '''''''''''' ''''''''''''4' 125 '''''''''''' '''''''''''' ''''''''''''
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka mejreu iïmq¾K lrkw;r;=r tla tla lKavdhug f.diaksÍlaIKh lr wjYH Wojq ,ndfokak'
.=Kdldr rgd f.dvke.Su YsIHhkaksjerÈ j wjfndaO lrf.k we;s ohkak ;j ÿrg;a ;yjqre lr .ekSui|yd wNHdij, ksr; lrjkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
137 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( ldis yd fkdaÜgq Ndú;fhka .kqfokq lrhs'
mdvu 1
ksmqK;dj( .kqfokq lsÍï myiqlr .ekSug ì,am;a Ndú;lrhs'
uqo,a - 2 i;sh3 2
jdxud,dj³ ñ, o¾Ykhla
³ remsh,a ³ i;
iïm;a³ ñ, o¾Ykhla
øjHh ñ, re' i;
fmd;l ñ, 125 00mEkl ñ, 105 00mdg yqKq fmÜáhl ñ, 90 00mdg l+re fmÜáhl ñ, 95 00
fnda,hl ñ, 62 50
neÜ tll ñ, 108 00
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldrfha m%Yak lsysmhla wikak'remsh,a 4 i; 50l fmar f.ähla .ekSugwjYH l=vd u ldish l=ula o@remsh,a 10 fkdaÜgqjla § remsh,a 4la jQulk le,s 2la ñ,g .;a úg lShlab;=reo@remsh,a 17 i; 50lg mEkla .;a úgremsh,a 20lska lShla b;=re o@remsh,a 5ys ldis 4 yd remsh,a 50 fkdaÜgq1l uqM w.h lSh o@remsh,a 500 fkdaÜgqjlska remsh,a 475lgfi,a,ï ldrhla .;a úg lShla b;=reo@
ñ, o¾Ykfha i|yka NdKavj, ñ,YsIHhka l Smfokl=g l shùugi,iajkak'
tla YsIHhl= fjf<kaod jYfhka o ;j;aYsIHhl= ñ, § .kakd jYfhka o mka;sh bÈßhg le|jkak'
Tyq fmd;la o" yqKq fmÜáhla o" mEklao" mdg l+re fmÜáhla o ñ, § .kakdnj mjikak'
fï i|yd fjf<kaodg re 500lfkdaÜgqjla fok nj mjid b;=re uqo,fiùug fhduq lrkak'fjf<kaod ,E,af,a ,shhs'
re' 125'00^mka;sfha wfkla YsIHhka re' 90'00iyNd.s lr f.k tla tla re' 105'00øjHfha ñ, ,shd uqM uqo, re' 95'00
tl;= lrhs'& re' 415'00
^meyeÈ,s j j.ka;s ,shñka wdo¾Ykhlrjkak&
mka;sh iu`. idlÉPd lrñka my; mßÈb;=re uqo, fiúh yels nj meyeÈ,slrkak'remsh,a 415 + remsh,a 5remsh,a 420 + remsh,a 10remsh,a 430 + remsh,a 20remsh,a 450 + remsh,a 50 } remsh,a 500b;=re uqo, } re 5 + re 10 + re 20 + re 50
} re 85'00
b;=re uqo, fiúh yels úl,am l%u .ekwikak'WodyrK (1' remsh,a 500 - remsh,a 400 } remsh,a 100 remsh,a 100 - remsh,a 15 } remsh,a 852' remsh,a 415 + remsh,a 15 + remsh,a 703' remsh,a 415 + remsh,a 35 + remsh,a 50
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 138
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï f,i jev lsÍugfhduq lrkak'
ilia lrk ,o ñ, o¾Ykh ne.skalKavdhïj,g fokak' yelskï ñ,o¾Ykh ieug fmfkk fiam%o¾Ykh lrkak'
fmd;la" mEkla" mdg l+re fmÜáhlaiy neÜ tlla ñ, § .ekSug lShlawjYH o@
remsh,a 1000la ÿkafka kï wdmiq,efnk b;=re uqo, fldmuK o@hkak fiúh hq;= nj lshkak'
fï i|yd ì,am;la ilia lsÍfuka"ta ta lKavdhu ilia l< ì,am;m%o¾Ykh lsÍu;a fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; wdldrfha .eg¨jla mka;shgbÈßm;a lr YsIHhkag ;ks ;ksjms<s;=re fiùug fhduq lrkak'
fuys oel afjk ñ, o¾YkhNdú;fhka NdKav
1& foll2& ;=kl ì,am;a ilia lrkak'
uqM uqo, fidhkak'
uqM uqo,g jeä wdikak fkdaÜgqjlaÿka úg b;=re uqo, fidhkak'
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhka i|ydñ, .Kka 100fha$50fya$.=Ks;jYfhka ilia lrf.k myiqfjkatl;= l< yels jk fia NdKav f;dardì,am;a ilia lsßug iqÿiq ñ, o¾Ykimhkak'
ksmqK;d uÜgu( ir, .kqfokq i|yd ì,am;a ilia lrhs'
mdvu 2$3
iïm;a³ my; ñ, o¾Ykh
isks 1 kg } re 58'50r;= mßmamq 1 kg } re 210'00f;a l=vq 500 g } re 196'50w¾;dm,a 1 kg } re 78'00uqx weg 1 kg } re 180'00ñßia l=vq 100 g } re 34'00lv, 1 kg } re 165'50mmvï melÜ 1 } re 22'00ieuka áka 1 } re 168'00r;= ÆKq 500 g } re 37'50
uqM mka;shg u y÷kajd §u
my; wdldr ufkdauh m%Yak bÈßm;alrñka msúfikak'remsh,a 10la § remsh,a 7 i; 25lg nvq.;a úg lShla b;=re o@remsh,a 8 i; 50la ñ, jQ fmar f.ählaf.k remsh,a 10la ÿka úg b;=re lSh o@mEkla remsh,a 10" fmd;la remsh,a 15"fofla u ñ, lSh o@remsh,a 20la remsh,a 5 ldisj,ska udrel< úg ldis lShla ,efí o@remsh,a 50la ùug remsh,a 42 i; 50glShla wvq o@i; 50 ldis úiailg iudk fkdaÜgqfõw.h lSh o@
.Ks;h miajk fY%aKsh
139 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ñ, o¾Ykh mka;shg u m%o¾Ykhlrkak'
YsIHhka lsysm fokl=f.ka f;dard.;aNdKavj, ñ, wikak'
Tn ñ, .Kk lshjk úg NdKavh kïlrk f,i YsIHhka lsysm fokl=glshkak'
ì,am;la idok nj lshd my; NdKav,ehsia;=j ,E,af,a olajkak'uqx weg 1 kg = ..................ñßia l=vq 250 g = ..................w¾;dm,a 500 g = ..................r;= `MEKq 100 g = ..................f;a l=vq 100 g = ..................
mka;sh iu. idlÉPd lrñka ñ, .Kka,shkak' ,eìh yels ms<s;=r wkqudk lrlshk fia lsysm fokl=g lshkak' tajdl`M,E,af,a ,shkak'
miqj iduQysl j tl;=j ,nd .kak'
wkqudk tl;=j yd ienE tl;=jii|kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï f,i jev lsÍugi,iajkak'
iEu lKavdhulg u nvq ,ehsia;=jne.ska fokak'WodyrK ( w¾;dm,a 1 kg
ieuka áka 1mmvï melÜ 2r;= MEKq 250 guqx weg 250 g
uqM uqo, m<uq j wkqudk lr fojkq j.Kka n,k fuka lshkak'
uqo,a f.úh yels l%u lsysmhla ,sùug ofhduq lrkak'
uq`M uqo, wkqudk l< whqßka f.úhyels l%u;a úia;r lsÍug i,iajkak'
uq`M uqo,g wdikak;u jeä uqo,afkdaÜgqj oS b;=re uqo, ,nd .; yelsúê idlÉPd lsÍug YsIHhka fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
Tn úiska ilia lr .;a ñ, o¾YkhlabÈßm;a lr thska NdKav 5l muK,ehsia;=jla i|yd ì,am;la ilialrjkak' ñ, fiùfï § fn§u yd.=K lsÍu we;=<;a jk fia NdKavm%udK f;darkak'
tu uqo, f.úh yels l%u úuikak'
wdOdr yd wu;r jev
fiñka bf.k .kakd YsIHhkagremsh,aj,ska muKla ^i; .Kkafkd,efnk fia& ì,am;a ilialrjkak' NdKav 3lg isud lrjkak'
blaukska bf.k .kakd YsIHhkai|yd i; 25o we;=<;a .Kkh lsßïi|yd fhduq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 140
ksmqK;d uÜgu( oyfhka mx.= f,ig oYu y÷kdf.k lshjhs¦ ,shhs'
mdvu 1
ksmqK;dj( oyfhka mx.= f,ig oYu y÷kdf.k Ndú;lrhs'
oYu i;sh3 3
jdxud,dj³ ìxÿjhs oYu tlhs$ folhs$'''''''''$
kjhhs
iïm;a³ iudk fldgia 10lg fjka lrk
,o lvodis má
³ lKavdhulg tl ne.ska 1 isg 9f;la ixLHd ,shq ldâm;a lÜg,
³ lKavdhulg tl ne.ska ;rulaf,dl= lvodis A 3 m%udKfha&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
lvodis máhla YsIHhkag fmkajkak'th yß ueÈka folg kjkak' thska tlafldgila uq `M máfhka fldmuKm%udKhla o hkak úuikak' th 1$2jk nj u;la lrkak'
fjk;a lvodis máhla fmkajd thiudk fldgia 10lg fjka jk fiakjkak' th fnod we;s fldgia .Kk.Kka lsÍug fhduq lrkak'
iudk fldgia 10la we; hk woyi ,nd.kak'
tla fldgila mdg lr mdg l< fldgiuq `M fldgia .Kksk a fldmuKm%udKhla o hkak úuikak'
YsIHhka ms<s;=re ÿka miq th 1$10 f,il`M,E,af,a ,shkak'
my; j.ka;s bÈßm;a lr ms<s;=re §ugYsIHhka fhduq lrñka zoYuZ y÷kajdfokak'
máh fnod we;s iudk fldgia .Kk''''''''''''mdg l< fldgia .Kk ''''''''''''''''mdg l< fldgi uqM fldgia .Kkska'''''''''''''' ls'th oYu tl hkqfjka o ye¢kafjk njlshkak'mdg l< fldgi uqM fldgia .KkskaoYu tlla nj wjOdrkh lrkak'
th ,súh hq;af;a 0'1 fia nj wdo¾Ykhlrkak' fuys ;s; oYu ;s; hkqfjkaye¢kafjk nj lshkak'
fuh lshúh hq;af;a zzìxÿjhs oYu tlhsZZf,i nj myeÈ,s lr YsIHhka ,jdlshjkak'
;j;a lvodis má weiqre lrf.k ìxÿjhsoYu fol 0'2& isg ìxÿjhs oYu kjh^0'9& jeks wjia:d o by; wdldrhg uy\qkajd fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lr tla tlalKavdhfï YsIH ixLHdjg iudkf,i oyhg kjk ,o lvodis má1 - 9 f;la ixLHdm;a lÜg,hla iy;rula f,dl= lvodish ne.ska fnodfokak'
tla YsIHhl=g ixLHd ldâm;la f.ktu ixLHdjg iudk fldgiaixLHdjla lvodis máhl mdg lsÍuglshkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
141 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
tu lvodis máh f,dl= lvodisfhaw,jd tu.ska oelafjk oYu ixLHdj,sùug iy lshùug fhduq lrkak'
WodyrK (
0'4 - ìxÿjhs oYu y;r
by; wdldrhg lKavdhug ,enqKish¨ u lvodis má Wmfhda.S lrf.koYu ixLHd ksrEmKh lr f,dl=lvodisfha ,sùug i,iajkak'
lKavdhï l%shdldrlu wjidkfhatla tla lKavdhu ,shq oYu ixLHdmka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:djfokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; wdldrfha wNHdi i|ydYsIHhka fhduq lrkak'
1' fldgqrE,a fmd;l msgqjl tl <`.msysá fldgq oyhl máhla we|.kak'fldgq 3la mdg lr mdg l< fldgioYu ixLHdjla fia ,shkak'
2' ;j;a fldg q oyhla ,l=Kqlr.kak' fldgq 8la mdg lrkak'mdg l< flgi oYuixLHdjla fia ,shkak'
3' fldgq oyhla .kak' la mdg
lrkak'mdg l< fldgi oYu ixLHdjlafia ,shkak'
4' fldgq oyhla .kak' fldgqoyfhka 0'9la mdg lrkak'
wdOdr yd wu;r jev
fï ms<sn| j wjfndaOh wvq isiqkawe;akï fuu l%shdldrlï lsysmj;djla bÈßm;a lrñka wNHdij,fhdojkak'
ksmqK;d uÜgu( iuia;hlska fldgila oYu ixLHdjla fia m%ldY lrhs'
mdvu 2
iïm;a³ lKavdhï i|yd tlsfkl hd l<
yels mdg foll fikaálshqíleg20la fyda 2 cm x 2 cm muKiup;=ri% yevhla tla mdglska 10ne.ska&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mdvu wdrïNhg fmr my; wdldrfham%Yak lsysmhla bÈßm;a lr ufkdaufhkams<s;=re ,nd §ug YsIHhka fhduq lrkak'
oYu ixLHdjla f,i lshkak'
0'3 oyfhka mx.= lSh o@
mdg foflka fikaálshqí leg 20mka;shg bÈßm;a lrkak'
tla YsIHhl=g meñK wyUq f,i leg10la .ekSug i,iajkak'
tlu mdgla tl <`. msysgk fia legoyh weuqKQ È. oKavla idokak'
iEÿj oKav .ek l;d lrkak'uq`M leg .Kk" tl mdgl leg.Kk" wks;a mdg leg .Kk úuidfujeks m%ldYk ,nd .kak'leg oyfha fma<sfhka 4la r;= mdgh'6la ly mdgh'l¿,E,af,a fufia we| igykalrkak'
1cm
1cm
1cm
123456789012345123456789012345123456789012345123456789012345
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 142
r;= mdg
uq`M oKafvka 0'4la r;= mdg
ly mdg
uq`M oKafvka 0'6la ly mdg
kej; jrla tu leg l<jï lr wyUqf,i leg 10la f.k by; l%shdldrlukej; lrjkak'
0'2" 0'3 ms<sfj<ska 0'9 f;la leg wuqKdfmkajd" tlu mdfÜ leg 10u wuqKdiïmq¾K tlla 0'1 fldgia oyhlskahqla; jk nj meyeÈ,s lrkak'
fikaálshqí fkdue;s kï" 2 cm x 2 cmfldgq" >k lvodis máhl we,ùfukaby; l%shdldrlu lrjkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIH lKavdhï i|yd mdg follfikaálshqí 20 ^tla mdglska 10&ne.ska ,nd fokak'
tla YsIHhl=g mdg foflka u,efnk mßÈ fikaálshqí 10laf;dardf.k oKavla ie§ug lshkak'
thska ksrEms; oYu ixLHd lshùuglshkak'WodyrK (fikaálshqí 3la r;=mdg iy 7lalymdg kïr;=mdg fldgi uq`M oKafvka 0'3ls'lymdg fldgi uq`M oKafvka 0'7ls'
fï wdldrhg lKavdhfï ish¨fokdg u wjia:dj ,efnk mßÈl%shdldrlu i|yd YsIHhka fhduqlrkak'
fikaálshqí fkdue;skï 2 cm x 2cm mdg foll fldgq Ndú;fhkal%shdldrlu lrjkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
my; oelafjk wdldrfha wNHdii|yd YsIHhka fhduq lrkak'1' mdg l< fldgi oYu ixLHdjla
fia fokak'
2' fldgqfjka 0'7la mdg lrkak'
mdg l< fldgi rEmfhka '''''''''' } ìxÿjhsoYu''''''''''''''''''''mdg fkdl< fldgi rEmfhka ''''''' } ìxÿjhsoYu''''''''''''''''''''''
12345671234567123456712345671234567
12341234123412341234
12341234123412341234
.Ks;h miajk fY%aKsh
143 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( lsf,da.a?ï iy .a?ï tall we;=<;a f.k hdï$f.ktaï iys; tl;= lsÍfï fyda wvq lsÍfï .eg¨ úi|hs'
mdvu 1
ksmqK;dj( lsf,da.a?ï iy .a?ï wka;¾.; ir, .eg¨úi|hs'
nr 2 i;sh3 4
iïm;a³ lKavdhï l%shdldrlï i|yd tl;=
lsÍfï .eg¨ iy wvq lsÍfï .eg¨^5la muK& iys; mejreï m;a
³ blauksk a jev wjika lrklKavdhïj,g fnod §u i|yd.eg¨j ne.ska ,shd we;s m;%sld
uqM mka;shg u y÷kajd §u
lsf,da.a?ï yd .a?ï iïnkaO nr ñkqïwdY%s; ufkdauh m%Yak lsysmhla wiñkamdvug msúfikak'WodyrK (
lsf,da.a?ï tllg .a?ï fldmuKo@lsf,da.a?ï tllg .a?ï 250 tajdlSh [email protected]?ï 750g .a?ï 500la tl;= l< úgfldmuK o@1 kg 250 g ka 500 g wvq l< úgfldmuK o@
my; oelafjk wdldrfha WodyrKbÈßm;a lrñka idlÉPd lrkak'WodyrK (
jÜglald f.ä 2la we;' tlaf.ähl nr 3 kg 430 g fõ' wfklaf.äfha nr 1 kg 825 g fõ' f.äfofla u nr fidhd .ekSug l<hq;af;a l=ula o@
YsIHhkaf.ka wikak' f.ä fofla unr fiùug tl;= l< hq;= nj Tjqkamjikq we;'ta wkqj"
kg gm<uqjk jÜglald f.äfhanr } 3 430fojk jÜglald f.äfhanr } +1 825f.ä fofla u nr } 5 255
ta wkqj f.ä fofla u nr 5 kg 255 gnj wjOdrKh lrñka ,shd fmkajkak'WodyrK (
iy,a u,a,l iy,a 27kg 650g ;snqKs'bka iy,a 14kg 750g úl=Kq miq b;=reiy,a m%udKfha nr fldmuK o@
fuu .eg¨j o mka;shg bÈßm;a lrñkal< hq;af;a l=ula o hkak YsIHhkaf.kaúuikak'ta wkqj"
kg guq,ska ;snq iy,a m%udKh } 27 650úl=Kq iy,a m%udKh } - 14 750b;=re iy,a m%udKh } 12 900
fï whqßka .eg¨ lsysmhla bÈßm;alrñka ms<s;=re fiùug l< hq;af;a l=ulaoehs mejiSug YsIHhskag wjia:dj ,ndfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sh lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug mejreïm;a fnodfokak'
tu .eg¨ ;u wNHdi fmd;aj, ,shdúi£ug;a wjYH wjia:djkays §
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 144
lKavdhu ;=< idlÉPd lrñkawoyia yqjudre lr .ekSug;a wjia:djfokak'
blauksk a jev wjika lrklKavdhï fj;a kï Tjqka i|ydms<sfh, lr .;a .eg¨ m;%sldj ne.ska,nd § tajdfha we;s .eg¨ o ,shdúi£ug fhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( lsf,da.a?ï yd .a?ï tall we;=<;a f.khdï rys;.=K lsÍfï .eg¨ úi|hs'
mdvu 2
iïm;a³ lKavdhï jev i|yd .=K lsÍfï
.eg¨ iys; m;s%ld
uqM mka;shg u y÷kajd §u
.=K lsÍu wdY%s; j fmr oekqu úuiSui|yd ufkd auh m%Yak lsysmhlaYsIHhkaf.ka wikak'WodyrK (
fma<shl mqgq 75ls' tjeks fma<s 2lmqgq lSh o@
wU u,a,l f.ä 11la we;' tjekswU u¨ 9l we;s f.ä .Kk lSh o@
w, f.dakshl nr lsf,da.a?ï 70ls'tjeks w, f.daks 7l nr fldmuKo@
md¾i,a 1l nr .a/ï 750ls' tjeksmd¾i,a 2l nr fldmuK o@
my; wdldr lsf,da.a?ï yd .a/ï wdY%s;f.khdï rys; .=K lsÍfï .eg¨jlaYsIHhkag bÈßm;a lr th wdldrlsysmhlg iEÈh yels nj meyeÈ,slrkak'WodyrK (
md¾i,hl nr 20 kg 200 g hs' tjeksmd¾i,a 3l nr fldmuKo@
my; oelafjk l%u YsIHhkaf.ka u;=lr .kak'I l%uh
^tl;= lsÍu weiqrka&20 kg 200 g20 kg 200 g20 kg 200 g60 kg 600 g
II l%uh^tall iys; j .=K lsÍu&
20kg 200g× 360kg 600g
III l%uh tall ;sr hgf;a .=K lsßu&kg g20 200× 360 600
j.ka;s ,shd .eg¨j úi£u flfrysfhduq lrkak' ta wkqj YsIHhka iu.idlÉPd lrñka l`M,E,af,a ,shdúi|kak'md¾i,a tll nr } 20kg 200gmd¾i,a .Kk } 3md¾i,a 3l nr } 20kg 200g × 3
} 60kg 600g
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï f,i .eg¨úi|k wjia:djkays § lKavdhïj,ghñka wjYH u. fmkaùï lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
145 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'
by; i|yka wdldrfha f.khdï rys;lsf,da.a?ï iy .a?ï tall we;=<;a.eg¨ 5la ne.ska jQ m;%sld tla tlalKavdhug fokak'
m;%sldj, we;s .Kka j.ka;s ,shdwNHdi fmd;aj, iE§ug fhduqlrkak'
iïm;a³ lKavdhug tl ne.ska my;
wdldrfha m;%sld lÜg, lsysmhla
÷ 2 '''''''''''''''' 12kg 600g ÷ 3 ''''''''''''''''
÷ 4 ''''''''''''''''
÷ 2 '''''''''''''''' 40kg 800g ÷ 4 ''''''''''''''''
÷ 5 ''''''''''''''''
÷ 2 '''''''''''''''' 15kg 450g
÷ 5 ''''''''''''''''
÷ 2 ''''''''''''''''÷ 3 ''''''''''''''''
60kg 540g÷ 4 ''''''''''''''''÷ 5 ''''''''''''''''
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmr oekqu wdY%s; j ufkdaufhka ms<s;=reÈh yels m%Yak lsysmhla YsIHhskaf.kaúuikak'
b,lalï follg fkdjeä b;sß ke;s j2ka 3ka 5ka fnÈh yels ixLHdm;a fhdod.ksñka .eg¨ bÈßm;a lrkak'WodyrK (16 iudk j folg fnÿ úg W;a;rhlSh o@wU f.ä 48la fofokl= w;r iudk jfnÿfjd;a tla whl=g ,efnkf.ä .Kk lSh o@iy,a lsf,da.a/ï 25la mia fokl= w;rfnÿfjd;a tla whl=g ,efnk m%udKhfldmuK o@
my; wdldrfha .eg¨jla YsIHhska iu.idlÉPd lrñka l`M,E,af,a ,shdúi|kak'12 kg 200 g la nr jÜglald f.ählañksiqka fofokl= w;r iu fiafnÿfjd;a tla whl=g ,efnk m%udKhfldmuK o@jÜglald f.äfha nr} 12 kg 200 gñksiqka .Kk } 2tl ñksil=g,efnk m%udKh } 12 kg 200 g ÷ 2
lKavdhï w;r m;%sld yqjudrelrñka ;j ÿrg;a .eg¨ úi£ugwjia:dj fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
fï wdldrfha ,sÅ; .eg¨ 3la bÈßm;alr iqÿiq f,i j.ka;s ,shd úi£ugfhduq lrkak'
ksmqK;d uÜgu( lsf,da.a?ï yd .a?ï tall we;=<;a ir, fnoSfï .eg¨úi|hs'
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 146
6kg 100g 2 12kg 200g fyda 2 12kg 200g
12kg 6kg 100g 0 200g 200g
0
tl ñksil=g,efnk m%udKh } 6 kg 100 g
fï wdldrhg ;j;a .eg¨jla bÈßm;alr YsIHhka iu`. idlÉPd lrñkaúi|kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï 4lg fnokak'
iQodkï lr .;a m;%sld 4 lKavdhïw;r fnod fokak'
tajdfha we;s .eg¨ wNHdi fmdf;amsgm;a lrf.k iE§ug Wmfoiafokak'
lKavdhï w;r m;%sld yqjudre lr.ksñka ish¨ u .Kka iE§ug fhduqlrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka lKavdhï jev lrk w;r;=rTjqka ksjerÈ j .eg¨ úi|kafka oehsn,d wjYH ;ekays § Wojq lrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
147 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;d uÜgu( ld,igyklska ksrEms; f;dr;=re lshjhs'
mdvu 1
ksmqK;dj( ld,igyklska fyda j.=jlska fyda ksrEms;f;dr;=re lshjhs'
o;a; yeisrùu - 2 i;sh3 5
jdxud,dj³ ld,igyk ³ j.=j
iïm;a³ úúO jevigyka i|yd ilia lrk
,o ld,igykaWodyrK (
l%Svd W;aij" ÿïßh Odjk" niaOdjk" ;Hd. m%odfkda;aij
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mka;sfha W.kajk tla tla úIhhka iyld, mßÉfþo ^fõ,dj iu`.& i|ykamka;s ld,igyk YsIHhka iEu fokdgu fmfkk m%udKfhka ilia lr .kak'
^mka;s ld,igykla fkdue;s kïyhjk fY% aK sh Y sIHh sk af. ald,igykla m%fhdackhg .kak&
tys i|yka f;dr;=re ms<sn| j YsIHhkaiu`. idlÉPd lrkak'WodyrK (
mdi, wdrïN jk fõ,dj tla tlaúIhhka i|yd fjka lr we;s ld,h
ld,igyka Ndú; jk fjk;a wjia:dia:dk .ek YsIHhskaf.ka úuikak'
ÿïßh ia:dkj, Ndú; jk ÿïßhOdjk ld,igyka;e.s fnod §u jeks W;aij
by; wdldrfha wjia:djl Ndú; jkld,igykla YsIHhskag m%o¾Ykhlrkak'
^ld,igyfka i|yka f;dr;=re ish¨fokdg u oelsh yels whqßka ilialr.kak'&
WodyrK ( mdif,a l%Svd W;aijhlld,igyklaÈkh ''''''''''''''''''''''''''''''''
m'j' 1'00 - m'j' 1'15 wuq;a;ka ms<s.ekSu iyl%Svd Wf<, wdrïNh
m'j' 1'15 - m'j' 3'15 l%Svd ;r`.m'j' 3'15 - m'j' 3'45 irU ixo¾Ykhm'j' 3'45 - m'j' 4'15 wdpdr fm< md,shm'j' 4'15 - m'j' 4'25 m%Odk wuq;a;df.a l;djm'j' 4'25 - m'j' 5'00 ;E.s fnod §um'j' 5'00 - m'j' 5'05 ia;=;s l;dj iy
l%Svd Wf<, ksudj
l%Svd W;aijh meje;afjk Èkh" tla tlald¾hhka wdrïN jk fõ,dj" iywjika jk fõ,dj tla tla wjia:di|yd fjka lr we;s ld,h hkdÈhwjOdrKh jk mßÈ by; ld,igyfkafmkajk f;dr;=re ms<sn| j YsIHhkaiu`. idlÉPd lrkak'
by; wdldrfha ;j;a kso¾Yk tlla fydalsysmhla fyda weiqfrka YsIHhkagld,giyka lshùu ms<sn| wjfndaOh;yjqre lr .ekSug wjia:dj fokak'
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhska lKavdhï lr tlatla lKavdhug by; iïm;aj,i|yka wdldrfha ld,igykla ne.ska,nd fokak'
lKavdhfï ish¨ fokd u tl;= ùtys i|yka f;dr;=re lshùug fhduqlrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 148
ld,igyfka f;dr;=re we;=<;aj.ka;s lsysmhla Tjqkaf.a wNHdifmd;aj, ,sùug i,iajkak'
WodyrK ( uykqjr hk ÿïßh msg;ajkafka fm'j' 6'00gh;E.s fnod §u wjikajkafka m'j' 5'00gh'
lKavdhï w;r ld,igyka yqjudre lr.ksñka lshùug YsIHhkag wjia:djfokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
tla tla lKavdhug f.dia YsIHhkaksjerÈ j ld,igyka lshjkafka ohkak m%Yak weiSfuka ;yjqrelr.kak'
wdOdr yd wu;r jev
blaukska jev wjika lrk YsIHhkai|yd mdif,a mej;s fyda meje;augn,dfmdfrd; a; = jk hïlsi sW;aijhla i|yd f;dr;=re we;=<;ald,igykla ks¾udKh lsÍug fhduqlrkak'
iïm;a³ lKavdhï jev i|yd my; i|yka
j.=j
.d,a,
fld<U 115
kqjr 115 230
hdmkh 318 394 509
yïnkaf;dg 542 243 237 122
uvl,mqj 259 376 186 286 397
mq;a;,u 269 328 267 128 131 245
³ m%Odk k.r ,l=Kq lr we;s,xldfõ is;shula
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mdi,g wdikak k.rfha isg B<`.k.rhg we;s ÿr úuikak'
tu k.rfha isg Bg wdikak ;j;ak.rhlg we;s ÿr úuikak'
m<uq k.rfha isg ;=kajk k.rhlgwe;s ÿr fidhd .kakd whqre YsIHhkaiu`. idlÉPd lrkak'
by; j.=fõ i|yka k.r msysá ia:dkis;shfuys fmkajkak'
úúO k.r lsysmhlg we;s ÿr i|ykaby; j.=j bosßm;a lrkak' k.r w;rÿr olajd we;af;a lsf,daógrj,ska nj omeyeÈ,s lrkak'
fuu j.=j Ndú; lr k.r folla w;rÿr fidhd .kakd wkaou meyeÈ,s lrkak'
kï lrk k.r folla w;r ÿr fiùugYsIHhl=g mjrkak' ksjerÈ j fma<sh yd;Srh Èf.a we`.s,a, f.k hñka ÿr fidhd.;a wdldrh mka;sfha wfkla YsIHhkagfmkajk f,i wehg$Tyqg lshkak'
YsIHhka lsysm fokl=g wjia:dj fokak'WodyrK (
uvl,mqfõ isg fld<Ug ÿr 286 km&mq;a;,u isg kqjrg ÿr 128km&
my; wdldrfha .eg¨jla bÈßm;a lrúi|k whqre meyeÈ,s lrkak'
ñksfila uvl,mqfõ isg kqjrg meñKkqjr isg .d,a,g .sfha kï Tyq .ukal< uq`M ÿr fidhkak'
ksmqK;d uÜgu( j.=jlska bosßm;a lr we;s o;a; lshjhs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
149 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
uvl,mqj kqjr .d,a, 186 km 230 km
tu ksid .uka l<uqM ÿr } 186 km +230 km
} 416 km
lKavdhï l%shdldrlï
mka;sfha YsIHhka lKavdhï lrkak'
iEu lKavdhulg u by; i|ykaj.=j ne.ska fokak' j.=j lshjd my;i|yka wdldrfha m%Yakj,g ms<s;=refiùug fhduq lrkak'WodyrK (i& fld<U isg .d,a,g we;s ÿr
fldmuK o@ 115km&ii& yïnkaf;dg isg fld<Ug we;s
ÿr fldmuK o@ 237 km&iii& 186km lska ÿr oelafjkafka l=uk
k.r folla w;r o@iv& 237 km lska ÿr oelafjkafka
l=uk k.r folla w;r o@v& hdmkfha isg mq;a;,ug;a"
mq;a;,u isg fld<Ug;a .ukalrk ñksil= .uka l< hq;=uqM ÿr fidhkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
by; j.=j wdY%s; j YsIHhkag ;ks;ks j iE§ug wNHdihla fokak'WodyrK (
i& mq;a;,u isg .d,a,g we;s ÿrfldmuK o@
ii& 122km lska ÿr oelafjkafkal=uk k.r folla w;r o@
wdOdr yd wu;r jev
blauksk a jev wjika lrkYsIHhkag by; wdldrfha j.=ks¾udKh lsÍug fhduq lrkak'
mdvu 3" 4" 5
ÿïßh ld,igyka" ni a Odjkld,igyka" fjk;a o;a; oelafjkj.=j, f;dr;=re lshùug YsIHhkagwjia:dj ie,iSfuka j.= yd ld,igykalshùfï YsIHhkaf.a l=i,;dj j¾Okhlr .ekSug Wojq lrkak'
fm< fmdf;a wNHdi iqÿiq mßÈ fhdod.ksñka YsIHhka w¾:j;a f,i o;a;mßyrKh lsÍfï yelshdj ,nd we;s oehs;lafiare lrkak'
wu;r Wojq wjYH YsIHhkag ir, j.=yd ta wdY%s; m%Yak weiSu u.ska Wojqlrkak'
o;a; yeisrùu yd o;a; mßyrKhtÈfkod Ôú;fha § b;d m%fhdackj;ajk l=i,;djls'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 150
ksmqK;d uÜgu( ;, iys; jia;=jl os. m<, uek fldgq Ndú;fhkaie,eiau w|shs'
mdvu 1
ie,iqï yd mßudK rEm i;sh3 6
ksmqK;dj( ir, mßudK rEm w|shs'
jdxud,dj³ ie,eiau
iïm;a³ uq`M mka;shg u y÷kajd §ug
wdikak jYfhka 30 cm È. 20cmm<, fmÜáhla
³ 40 x 30la muK fldgq iys;lvodishla fyda l`M,E,a, u; w¢k,o fldgq cd,hla
³ lKavdhï l%shdldrlu i|yd inkaweiqreï fmÜá jeks l=vd fmÜá
³ fikaáógr fldaÿjla
³ fldgqrE,a lvodis
uqM mka;shg u y÷kajd §u
fmÜáh mka;shg bÈßm;a lr tys bÈßfmkqu" me;s fmkqu yd ie,eiau ms<sn|úuikak'
;uka <`. we;s l=vd fmÜáj, bÈßfmkqu" me;s fmkqu yd ie,eiau ms<sn|úia;r lsÍug YsIHhska lsysm fokl=gwjia:dj fokak'
fmÜáj, ie,eiau we£ug wjYH hhsmjid th l< yels wkaou úuikak'
fmÜáj, È. yd m<, uekSug wjYHnj Tjqka mjikq we;'
YsIHhka fofokl= bÈßhg le|jdy÷kajd §ug .;a fmÜáfha È." m<,uekSug lshkak'
tu ñkqï l`M,E,af,a ,shd tajd ksjerÈoehs fidaÈis lsÍug ;j;a YsIHhskafofokl=g mjrkak'
fldgqrE,a lvodish l`M,E,af,a r|jdfmÜáfha ie,eiau yßhg u tys we|.kafka flfia oehs YsIHhskaf.kaúuikak'
tla fikaáógrhla tla fldgqjlskaksrEmKh l< yels nj mjikak'
WodyrK ( 30 cm i|yd fldgq 30la o"20 cm i|yd fldgq 20la ofhdod .; yels h'
,nd .;a ñkqï wkqj fmÜáfha ie,eiaufldgqrE,a lvodisfha w¢kak' ^f¾LdmeyeÈ,s j we£ug o f¾Ld we£fï §fldaÿjla Ndú; lsÍug o ie,ls,su;ajkak&
w¢k ,o ie,eiau ms<sn| my; wdldrfham%Yak lsysmhla YsIHhskaf.ka wikak'
w¢k ,o rEmh l=ula o@ ^fmÜáfhaie,eiau&ie,eiafï È. yd m<, fmÜáfhaienE È. iy m<, u o@ie,eiafï È. me;af;a fldgq lSh o@thska fldmuK È.la oelafõ o@ie,eiafï m<, me;af;a fldgqlSh o@thska fldmuK È.la oelafõ o@
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhska fofokd ne.ska lKavdhïlrkak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
151 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
Tjqka <`. we;s tla fmÜáhlie,eiau we£ug iqodkï jk f,ilshkak'
tla tla lKavdhug fikaáógrfldaÿjla o fldgqrE,a lvodishla o;sfí oehs n,kak'
fmÜáfha È. yd m<, fjk fjk uuek idlÉPd lr ksjerÈ È. yd m<,;SrKh lr .ekSug Wmfoia fokak'
;SrKh l< ññj,g wkqj ie,eiauwe£ug fhduq lrkak'
ie,eiau ks¾udKh lsÍfï § f¾LdmeyeÈ,s j we¢h hq;= nj wjOdrKhlrkak' my; rEm igyk n,kak&
ie,eiau ie,eiau
ksmqK;d uÜgu( ;, iys; jia;=jl ie,eiau we|Su i|yd mßudK Ndú;lrhs'
mdvu 2
jdxud,dj³ mßudKh
iïm;a³ ógr fldaÿ yd fikaáógr fldaÿ
³ fmr mdvug fhdod .;a wdldrfhafldgq iys; lvodishla
uqM mka;shg u y÷kajd §u
.=re fïih ;rï ;j;a fïihla idod
.ekSug wjYH hehs mjikak'
ta i|yd tys ie,eiaula w¢kafka flfiaoehs fihd ne,Sug hk nj mjikak'
fïifha È. m<, uekSfï iy igykalr .ekSfï wjYH;dj u;= lrkak'
YsIHhl= le|jd fïifha È. yd m<,uekSug i,iajd ;j;a YsIHhl=g meñK
th ksjerÈ oehs fidhd n,k fukalshkak'
tu ñkqï l`M,E,af,a i|yka lrkak'
fldgq lvodish l`M,A,ef,a r|jkak'
mdvu 1§ fuka tla fikaáógrhla i|ydtla fldgqjla ne.ska f.k fïifhaie,eiaula lvodish u; we£ug W;aidylrkak' tfia l< fkyels nj YsIHhkamjikq we;'
tfia kï ie,eiau we|sh yels fjk;al%uhla ;sfí oehs Tjqkaf.ka úuikak'
fikaáógr folla i|yd tla fldgqjlane.ska f.k ie,eiau we£ug W;aidylruq hhs fhdackd lrkak' fï i|ydfldgq lSh ne.ska wjYH fõ oehsúuikak' ta wkqj kej;;a we£ugW;aidy lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlfuys fhfokw;r;=r § tla tla lKavdhug f.diaTjqka ksjerÈ j yd meyeÈ,s jie,eiau ks¾udKh lrkafka oehsfidaÈis lrkak'
YsIHhskaf.a fldgq iys; wNHdifmd;aj, o fmÜáhl ie,eiaulawe£ug fhduq lrkak'
Tyq$weh w¢k ,o ie,ei auwjfndaOfhka hq;= j ks¾udKh lrwe;s oehs ;yjqre lr .ekSug tla tlaYsIHhdf.ka m%Yak wikak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 152
fuf,i u fikaáógr ;=kla i|yd otla fldgqjla f.k ie,eiau ks¾udKhlsÍug fldgq lShla ;sìh hq;= o@
fikaáógr y;rla i|yd tla fldgqjla.;fyd;a fldgq lShla wjYH fõ oehsúuikak'
fï wdldrhg fikaáñgr 4la fyda 5lafyda i|yd tla fldgqjla ne.ska f.kie,eiau ks¾udKh lsÍu jvd;a u iqÿiqyd myiq nj wjOdrKh lrkak'È. oelaùu i|yd fldgq lShla wjYHfõ o@m<, oelaùu i|yd fldgq lShla wjYHfõ o@
ie,eiau we| fmkajkak' fuys §wdikak jYfhka iïmq¾K fldgq.Kkla .ekSug j. n,d .kak'
wjYH kï ;j;a WodyrKhla meyeÈ,slrkak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska jev lsÍugi,iajkak'
iïm;a³ l=vd .klï m;%sld lsysmhla
^;eme,am;a" iqnme;=ï m;a&
³ rE,a ke;s lvodis
uqM mka;shg u y÷kajd §u
l=vd m;%sldjla mka;shg bÈßm;a lr thtu m%udKhg u wNHdi fmdf;aks¾udKh lsÍug wjYH nj lshkak'
YsIHhka iïnkaO lr .ksñka tys È.yd m<, fikaáñgrj,sk a uekl`M,E,af,a igyka lrkak'
tu È. yd m<,g wkqj m;%sldfõie,eiaula l``M,E,af,a ks¾udKh lrfmkajkak'
fuys § fldgq iys; lvodishla Ndú;fkdl< nj wjOdrKh lrkak'
lvodishla y;rg kud idod .kakd ,oiDcqfldaKs uq,a,la wdOdr lr .kak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokdf.a lKavdhïj,gmka;sh ixúOdkh lrkak'
lKavdhulg tl ne.ska úúO ;rfïm;%sld fnod fokak'
tla fldgqjlska 5cm $5cm g wvqixLHdjla k srEmKh jk fiaie,eiaula we¢h yels wdldrfha.eg¨jla YsIHhkag ,nd fokak'WodyrK (
fïihl È. 100cm la iy m<,60cm ls' tla fldgqjlska 5cm laksrEmKh jk fia fïifha u;=msgie,eiau fldgq lvodish u;w¢kak'
Tjqkag ,nd ÿka fldgq lvodisfhaie,eiau we£ug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhska ksjerÈ j fldgq .Kka lrfld aÿj Ndú;fhka f¾Ld we|ie,eiau ks¾udKh lrkafka o hkakúuid n,kak'
YsIHhskaf.a fldgq iys; wNHdifmd;aj, ie,eiaula we¢h yelswdldrfhka by; wdldrfha .eg¨jlaYsIHhskag ,nd fokak'
ksmqK;d uÜgu( ;, rEmhl ie,eiau 1 ( 1 tlg tl& mßudKhg wkqjw|shs'
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
153 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
iïm;a³ ógr fldaÿj" fikaáógr ,l=Kq
lrk ,o fldaÿjla" rE,a ke;slvodis
³ ksjil fyda f.dvke.s,a,l o,ie,eiaula b;d ir, ie,eiaula&
uqM mka;shg u y÷kajd §u
mka;s ldurfha ie,eiaula we£ug wjYHnj lshkak'
bÈßm;a jk YsIHhka lsysm fokl=gmka;s ldurfha È. yd m<, uekSugwjia:dj fokak'
tu w.hka wdikak ógrhg f.kl`M,E,af,a igyka lrkak'
l,ska ilia lr .;a mßudKhg w¢k,o f.dvke.s,a,l ie,eiau mka;shgbÈßm;a lr th ks¾udKh lr we;swdldrh idlÉPdjg ,la lrkak'
mka;s ldurh i|yd o fujka ie,eiaulaks¾udKh lsÍu i|yd iqÿiq mßudKhlwjYH;dj u;= lrkak'
fujeks ie,iqï i|yd iqÿiq mßudKhlaf,i tla ógrhlg fikaáógrhlane.ska .ekSu iqÿiq hehs fhdackd lrkak'
YsIHhkaf.a o iyfyda.h we;s j mka;sldurfha ie,eiau l`M,E,af,a ks¾udKhlrkak' ^fikaáógr 1lska ógrhlaoelafjk fia&
^iDcqfldaKS uq,a, fuys § o WmldÍ jkqwe;'&
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka fofokd ne.ska tl;= ùmka;s ldurfha ie,eiau lvodishlwe£ug fhduq lrkak'
tu wdldrhg u ;j;a ia:dkhl È.m<, uek ie,eiaula we£ug fhduqlrkak'
WodyrK( l`M,E,a, cfka,h fjk;a mka;s ldurhla
tu m;%sldj, ie,eiqï by; mshjrwkq.ukh lrñka rE, a ke;slvodisj, ks¾udKh lsÍug fhduqlrkak'
ksmqK;d uÜgu( jia;=jl os. m<, uek mßudKhg wkqj ie,eiaula w|shs'
mdvu 4
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka l%shdldrlïj, fhfokw;r;=r § tla tla lKavdhug f.diaTjqka ksjerÈ j ks¾udKh lrkafkaoehs mßlaId lr n,kak'
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 154
hï mßudKhlg wkqj ie,iqï we£fïyelshdj ;j ÿrg;a ;yjqre lsÍu i|ydfm< fmdf;a wod< wNHdi o my;wdldrfha .eg¨ úi£ug o YsIHhskafhduq lrkak'
f.dvke.s,a,l È. 20m la iy m<,15m ls' tla fikaáógrhlska 5m laksrEmKh jk fia f.dvke.s,af,aie,eiau ks¾udKh lrkak'
ksmqK;d uÜgu( mßudKhlg wkqj ie,iqï iy mßudK rEm we£fïyelshdj Ndú; lrhs'
mdvu 5
250 cm È. yd 150 cm m<, cfka,hlie,eiaula we£ug wjYH j we;' 10cmla i|yd tla fldgqjla ne.ska .;fyd;aie,eiafï È. yd m<, fldgqj,ska lSho@
ldurhl ie,eiaula my; oelafõ' 1 cmlska 2m ksrEmKh lrhs kï ldurfhaienE È. iy ienE m<, fidhkak'
4 cm
3cm
.Ks;h miajk fY%aKsh
155 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
ksmqK;dj( iuñ;sl rEm ks¾udKh lrhs' wjldYSh rgdf.dvkÕhs'
iuñ;sh yd rgd i;sh3 7
jdxud,dj³ iuñ;sl ³ iuñ;s f¾Ldj
iïm;a³ lvodisj,ska ;rula úYd, j
lmd.;a úúO yev;, lsysmhla^iuñ;sl yd iuñ;sl fkdjk&
³ lKavdhï l%shdldrlï i|ydlvodisj,ska lmk ,o úúOyev;, lÜg,hla iy lvodishlw¢k ,o úúO yev;,
uqM mka;shg u y÷kajd §u
lvodisj,ska lmd.;a iuñ;sl yevhlamka;shg bÈßm;a lrkak'WodyrK (
th yßhg u iudk j fldgia follajk fia f¾Ldjla Èf.a keñh yels njfmkajd fokak' fujeks rEmhlaiuñ;sl rEmhla jk nj u;la lrkak'
rEmh iudk fldgia follg fjka jkf¾Ldj iuñ;s f¾Ldj nj meyeÈ,slrkak'
bÈßm;a jk YsIHhska lsysm fokl=gyev;, ,nd § tajd iuñ;sl o keoaohkak ne,Sug fhduq lrkak'
iuñ;sl rEmj, ,laIK ms<sn| jidlÉPd lrkak'
WodyrK( iuñ;s f¾Ldjla we;s njiuñ;sl f¾Ldfjkafomi fldgia foltlsfklg iudk nj
iuñ;sl f¾Ld l sy smhla iys;yev;,hla YsIHhl=g ,nd fokak'WodyrK ( iDcqfldaKdi% yevh
iDcqfldaKdi%h folg keófuka tysiuñ;sl f¾Ldj fmkajk f,i lshkak'
tu yevh l`M,E,af,a we| tu iuñ;slf¾Ldj o w¢kak'
tys fjk;a iuñ;s f¾Ld ;sfí oehswikak' YsIHhkag$YsIHhl=g tajdfmkaùug wjia:dj fokak'
l`M,E,af,a we¢ rEmfha tu iuñ;sf¾Ldj o w¢kak'WodyrK (
iuñ;s f¾Ld tllg jvd we;s rEm o;sfnk nj ;j;a WodyrK lsysmhla u.skay÷kd .ekSug YsIHhkag wjia:djfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lr lvodisj,skalmk ,o iuñ;sl yd iuñ;slfkdjk yev lÜg,h ne.ska ,ndfokak'
ksmqK;d uÜgu( iuñ;sl yd iuñ;sl fkdjk rEm f;darhs'iuñ;s f¾Ld w|shs'
mdvu 1
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 156
jdxud,dj³ iuñ;sl ³ iuñ;s f¾Ldj
iïm;a³ l;=re
³ lvodis 6 cm x 6 cm m%udKfha
³ mdg ;Ska;
³ ;rula f,dl= lvodis
uqM mka;shg u y÷kajd §u
iuñ;sl rEmj, ,laIK ms<sn| jYsIHhka iu`. idlÉPd lrkak' fuys §iuñ;sl yev$rEm lsysmhla Ndú;lrkak'
lvodishla folg kud l;=frkalemSfuka fyda bÍfuka iuñ;sl rEmhlaks¾udKh lr .kakd whqre wdo¾Ykhlrkak'
;Ska; ìxÿjla lvodishla ueog oudfolg keófuka o iuñ;sl rEmhlaks¾udKh lsÍug yels whqre o fmkajdfokak' fuys keuqï f¾Ldj iuñ;sf¾Ldj fõ'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lr tla tlalKavdhug 6 cm x 6 cm m%udKfhalvodis ,nd fokak'
úúO yevfha iuñ;sl rEm ks¾udKhlr tajdfha iuñ;sl f¾Ld ,l=KqlsÍug Wmfoia fokak'
lKavdhfï YsIHhka ks¾udKh l<iuñ;sl rEm fjk;a lvodishlwe,ùug fhduq lrkak'
;lafiare lsßu yd ksudj
lKavdhï ks¾udKh lrk ,oiuñ;sl rEm mka;shg m%o¾YkhlsÍug wjia:dj fokak'
tla tla YsIHhdg 6 cm x 6 cmm%udKfha lvodis len,s lsysmhla,nd § iuñ;sl rEm ks¾udKh lrwNHdi fmdf;a we,ùug fhduqlrkak' fuys § iuñ;s f¾LdmeyeÈ,sj ,l=Kq lsÍug i,iajkak'
wdOdr yd wu;r jev
blaukska jev wjika lrk YsIHhkaiuñ;sl rEm we£ug fhduq lrkak'
ÿIalr;d fmkajk YsIHhska i|ydwjYH Wojq ,nd fokak'
tu yev w;ßka iuñ;sl yd iuñ;slfkdjk yev fjka lsÍug fhduqlrkak' iuñ;sl yevj, iuñ;sf¾Ld w¢k f,i lshkak'
iuñ;sl iy iuñ;sl fkdjkyev;, lsy smhla w¢k ,olvodishla o lKavdhïj,g ,ndfokak'
tu w¢k ,o yev;,j,ska iuñ;sljk yev;, f;dard tajdfha iuñ;sf¾Ld we£ug fhduq lrkak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
YsIHhka iuñ;sl yev ksjerÈ jy÷kd .kshs o iuñ;s f¾Ld ksjerÈj w¢hs o hkak ;yjqre lr .ekSui|yd tla tla lKavdhug f.diaksÍlaIKh lrkak'
ksmqK;d uÜgu( iuñ;sl rEm ks¾udKh lrhs'
mdvu 2
.Ks;h miajk fY%aKsh
157 .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh
lKavdhfï ish¨ fokdu tl;= ùyev;, wdOdrfhka úúO wdldrfhargd lsysmhla f.dv ke.Sug fhduqlrkak'
tu rgd lvodishl w,jd mka;shgm%o¾Ykh lsßug wjia:dj fokak'
;lafiare lsÍu yd ksudj
yev;, weiqßka rgd f.dv ke.Sugwod< wNHdi i|yd YsIHhka fhduqlrkak'
WodyrK( my; rgd iïmq¾K lrkak'
1&
2&
jdxud,dj³ rgd
iïm;a³ úúO yev;,
uqM mka;shg u y÷kajd §u
YsIHhka ish¨ fokdg u fmfkkia:dkhl yev;, weiqfrka my;wdldrfha rgdjla f.dvk.kak'
fuu rgdj ;j ÿrg;a f.dvke.Su i|ydB<`.g wdhq;= yevh l=ula úh hq;= oehsmejiSug YsIHhkag wjia:dj fokak'
tlsfklg fjkia yev;, 2la fyda 3laiys; lÜg,hla fïih u; ;nkak'
tla YsIHhl= bÈßhg le|jd rgdjlaf.dvkef.k fia tu yev;,l`M,E,af,a fyda ì;a;shl r|jk ,om;%sldjl we,ùug lshkak'
fjk;a YsIHhl= le|jd tjeks yev;,lÜg,hla ,nd § fjkia wdldrfhargdjla f.dv ke.Sug fhduq lrkak'
idok ,o rgd ms<sn| j YsIHhka iu`.idlÉPd lrkak' tlu wdldrfhayev;, Wmfhda.S lrf.k úúO whqßkargd f.dvke.sh yels nj fmkajdfokak'
lKavdhï l%shdldrlï
YsIHhka lKavdhï lrkak'
tla tla lKavdhug lvodisj,skalemq yev;, lÜg,hla ne.ska ,ndfokak'
ksmqK;d uÜgu( yev;, weiqßka úúO rgd f.dvk.hs'
mdvu 3
.Ks;h miajk fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaY ix.%yh 158
1' b,lalï y;rlg fkdjeä ixLHd mámdá.; lrhs'
2' ixLHd rgdjl fmdÿ wka;rh y÷kdf.k B<`.g tk ixLHdj ,shhs' fmdÿ wka;rh 6 isg 8&
3' 2 isg 5 f;la jQ .=Kdldr rgd y÷kdf.k f.dvk.hs'
4' foflka mx.=" y;frka mx.= iy oyfhka mx.=j,g wod< Nd. y÷kdf.k olajhs'
5' 1 isg 20 f;la frdau ixLHdxl y÷kdf.k Ndú; lrhs'
6' b,lalï y;r f;la jQ ixLHd ;=kla tl;= lrhs' wjYH ;ekays§ f.k hdu iys; j&
7' 9999g fkdjeä ixLHdjlska ;j;a ixLHjla wvq lrhs' wjYH ;ekays § f.k tau iys; j&
8' 7 iy 9 .=Kk j.= y÷kdf.k Ndú; lrhs'
9' b,lalï follg fkdjeä ixLHd 2 isg 10 f;la kEu ixLHdjlska .=K lrhs'
10' b,lalï ;=klg fkdjeä ixLHd 2 isg 9 f;la kEu ixLHdjlska fnohs'
11' meh 24 Trf,daiqfjka fj,dj m%ldY lrhs'
12' meh yd ñks;a;= wka;¾.;j fõ,dj ms<sn| .eg¨ úi|hs'
13' .; jQ ld,h mehj,ska fyda ñks;a;=j,ska .Kkh lrhs'
14' øj m%udKhla ksudkh fldg i;H jYfhka u we;s mßudj ksudkh iu`. ii|hs'
15' ,Sgr yd ñ,s,Sgr we;=<;a tl;= lsÍfï ir, .eg¨ úi|hs'
16' ,Sgr yd ñ,s,Sgr we;=<;a wvq lsÍfï ir, .eg¨ úi|hs'
17' ógr fyda fikaáógrj,ska È. ksudkh lrhs'
18' ógr yd fikaáógr Nú;fhka È. ukshs'
19' ógr yd fikaáógr we;=<;a tl;= lsÍfï ir, .eg¨ úi|hs'
20' ógr yd fikaáógr we;=<;a wvq lsÍfï ir, .eg¨ úi|hs'
21' .a?ï iy lsf,da.a?ïj,ska nr uek m%ldY lrhs'
22 iïu; tall Wmfhda.S lr .ksñka jia;=j, nr ksudkh lr uek ;yjqre lr .kshs'
23' lsf,da.a?ï yd .a?ï we;=<;a tl;= lsÍfï iy wvq lsÍfï .eg¨ úi|hs'
24' lsf,da.a?ï yd .a?ï we;=<;a ir, .=K lsÍfï .eg¨ úi|hs'
25' lsf,da.a?ï iy .a?ï we;=<;a ir, fn§fï .eg¨ úi|hs' f.k tau rys; j&
26' fok ,o mDIaGhl j¾.M,h j¾. fikaáógr fldagq Ndú; lrñka uek m%ldY lrhs'
27' remsh,a yd i;j,ska .kqfokq lrhs'
28' .Ks; l¾u tlla fyda lsysmhla wka;¾.;j uqo,a wdY%s; ir, .Kkh lsÍï isÿ lrhs'
29' >k jia;= yd cHdñ;sl yevj, ,laIK y÷kdf.k m%ldY lrhs'
30' ;sria yd isria ;, y÷kdf.k olajhs'
31' ;%sudk yev ks¾udKh lsßug fhdod .; yels oaúudk yev;, m;frdï& w¢hs
32' iDcqfldaKj,g jvd l=vd iy úYd, fldaK y÷kdf.k olajhs'
33 ir, mßudK rEm w¢hs'
34' wg ÈYd ksrEmKh lrhs'
35' fok ,o wjldYSh rgdjla y÷kdf.k bÈßhg f.dv k.hs'
36' iuñ;sl rEm ks¾udKh lrhs'
37' f;dr;=re /ia lrhs' ;Sr m%ia;drhla weiqfrka ksrEmKh lrhs'
38' m%ia;dr" ld, igyka yd j.= lshjhs'
.K
s;h ;
lafiare l
sÍu - f
;dr
;=re j
d¾;
d lsÍfï m
;%sl
dj - m
iajk
fY
%aKsh
isiqk
af.
a kï
;l
afiare l
srSfï m
ßudK
h
id¾
:l
j l
rhs
√
ÿIal
r;
d fmk
akqï l
rhs$
;j ÿ
rg;
a Wojq w
jY
Hhs •