YÙ Xuaân cöûa Thieàn - chuaquanam.cachuaquanam.ca/PDF/chua_bao_tet_2012_3.pdf · 74 Quan Âm - Xuân Nhâm Thìn - 2012 công chúa xinh ÇËp nhÜ nhau. Bây gi© thì nh»ng

74 Quan Âm - Xuân Nhâm Thìn - 2012

công chúa xinh ÇËp nhÜ nhau. Bây gi© thì nh»ngch» Song HÌ bÎ bÈ ra làm Çôi, m‡i ngÜ©i cÀm gi»m¶t nºa. ChÜÖng không thu¶c vŠ m¶t bên nào. Anhlºng lÖ ª nÖi biên gi§i, ª nÖi ranh gi§i, ª no menland , ª ch‡ Çáng lë không có ngÜ©i.

Tôi nói :- NhÜng em không th‹ Ç‰n sÓng v§i anh mà

không hôn lÍ.- Anh bi‰t.- Bi‰t mà vÅn cÙ Ç‹ vÆy?- Anh không có lÓi thoát.- Ba mË em không th‹ Ç®i anh lâu.- Ch¡c là anh mÃt em.TØ ngày anh ra miŠn trung, tôi làm gan không

biên thÜ cho anh n»a. Tôi Ç®i s¿ hÒi tâm cûa anh.Thì Ç¶t nhiên có bÙc thÜ khÄn cÃp cûa Nhung.

- Bác liŒu có th‹ chåy xa hÖn Sông CÀu không?- ThÜa cô ch¡c không ÇÜ®c. Gi© này mà mình

còn leo Çèo Cù mông thì không hi v†ng Çi vÜ®t quáSông CÀu.

- Cù Mông là cái gì?- Cái Çèo l§n n¢m gi»a tÌnh Bình ñÎnh và tÌnh

Phú Yên.- Sao mà l¡m Çèo l¡m äi vÆy?- MiŠn Trung mà cô. H‰t Çèo Ç‰n äi.Y nhÜ cu¶c Ç©i cûa ChÜÖng. Y nhÜ mÓi tình cûa

chúng tôi. NgÜ©i bình dân hát r¢ng : "ThÜÖng nhautam tÙ núi cÛng trèo, thÃt bát sông cÛng l¶i cºu thÆpÇèo cÛng qua". ñó là nh»ng sông nh»ng núi nh»ngÇèo cûa Thiên nhiên, dÅu cao dÅu sâu dÅu tr¡c trªmà v§i quy‰t tâm ngÜ©i ta vÅn có th‹ vÜ®t ÇÜ®c.ChÌ cÀn th©i gian. V§i núi Çèo do con ngÜ©i tåo rathì vÜ®t qua không phäi dÍ. Và ChÜÖng Çang ch†nm¶t lÓi vÜ®t qua cûa anh.

Tôi ngû låi Çêm ª Sông CÀu. ñêm thÆt Çen vàthÆt buÒn. Thành phÓ n¢m bËp dí xuÓng m¥t ÇÃt,nhà thÃp và m¥t bi‹n li‰m sát b© cát. Không thÃym¶t s¿ cÓ g¡ng vÜ®t lên. Hånh phúc xuŠ xòa. Hånhphúc cao m¶t thÜ§c næm ngang vòng tay ôm. Hånhphúc cao m¶t thÜ§c sáu ngang Çôi môi hôn. Hånhphúc trong giây phút hiŒn tåi, trong Çêm tÓi an nghÌ,gi»a hai tràng Çån b¡n vu vÖ, gi»a hai quä hÕa tiÍncâu vu vÖ... ChÜÖng Öi anh coi thÜ©ng thÙ hånhphúc trÀn gian này, anh ngÜ§c nhìn lên cao hÖn, anh

rÜ§n mình lên cao hÖn.Sau m¶t Çêm ngû chÆp ch©n, m§i m© sáng chi‰c

Falcon Çã låi lÜ§t gió, nuÓt v¶i ÇÜ©ng trÜ©ng. Nh»ngcánh ÇÒng còn chìm trong m¶t bi‹n sÜÖng tr¡ng Çøcmênh mông. Nh»ng toán dân vŒ Çi thành hàng l¥nglë trên nh»ng b© ru¶ng thÃp, mÛi súng chïa xuÓngÇÃt. M¶t Çêm tÓi bÃt tr¡c Çã qua, m†i ngÜ©i ÇónnhÆn ánh sáng m¥t tr©i, vui mØng nhÜ gi»a nh»ngth©i xa xÜa loài ngÜ©i còn cÜ ngø trong hang Çá.

Xe nhÅn nåi bÕ lui låi nh»ng xóm làng. Xe h§nhª lÜ®n theo vòng Çèo, xe mê mäi bò lên nh»ng dÓccao. Ánh n¡ng Çã lên, nhu¶m hÒng nh»ng tàu lá cau,nhu¶m vàng nh»ng ru¶ng lúa. Tôi không có cáchnào trì níu th©i gian, chi‰c kim ÇÒng hÒ cÙ l¥ng lëquay vòng và khi xe tôi ngút hÖi ÇÆu låi chân núinÖi ÇÎa Çi‹m cûa gi§i Çàn thì m¥t tr©i Çã lên cao.

TrÍ gi© rÒi. Tôi không còn hi v†ng n¡m gi» lÃyÇôi tay ChÜÖng và Ç° ra nh»ng gi†t nÜ§c m¡t Ç‹b¡t anh lÜ«ng l¿, khí gi§i cûa tôi chÌ có th‰. Tôi hÖhãi leo lên triŠn núi, Ç¥t chân bÃt k‹ lên nh»ng viênÇá gÆp ghŠnh. Nh»ng bøi me ÇÃt, nh»ng Çám ládang lá bìm bìm bò vô tÜ dÜ§i chân nh»ng cây mítcao. LÓi Çi thoai thoäi räi rác lá vàng, lÄn quÃt dÜ§inh»ng tàn cây âm u.

Leo ÇÜ®c nºa dÓc, tôi mŒt quá ngÒi bŒt xuÓngm¶t täng Çá. ñ¢ng nào thì cÛng Çã trÍ rÒi. BóngngÜ©i lao xao ª ÇÌnh núi, di Ç¶ng r¶n ràng. Ti‰ngtøng kinh chÆm rãi, ti‰ng mõ gõ nhÎp ÇŠu ÇŠu ÇÜ®cmáy phóng thanh chuyŠn vang xuÓng núi. TôigÜ®ng ÇÙng dÆy bÜ§c ti‰p. Vài ngÜ©i lên xuÓngcùng chia v§i tôi lÓi Çi hËp. Tôi bÜ§c lên nh»ng b¿ccÃp xây b¢ng Çá. Tôi vÎn tay lên ÇÜ©ng lan can b¢ngxi mæng. Tôi bÜ§c lên nh»ng bÜ§c cuÓi cùng.

NgÜ©i Çi d¿ lÍ m¥c áo dài nghiêm trang ÇÙngnhÃp nhô « dãy nhà trù, ª hiên nhà khách, ª sânchùa chen chúc bøi trúc khóm tùng. Tôi len vào gi»anh»ng thân ngÜ©i, tôi luÒn vào gi»a nh»ng thân cây.Tôi Çi lÀn t§i chánh ÇiŒn. Uy nghi l¥ng lë, m¶t tÜ®ngPhÆt l§n th‰p vàng ngÒi tïnh t†a trên Çài cao. PhíadÜ§i nhiŠu vÎ sÜ Ç¡p y vàng ngÒi nghiêm trang saunh»ng chi‰c bàn thÃp s¡p dàn ra hai bên. NÖi bàngi»a dÜ§i chân tÜ®ng PhÆt, m¶t vÎ ñåi lão hòathÜ®ng Çang chÆm rãi cân nh¡c tØng ti‰ng gi»a cáiim l¥ng mênh mông, cái im l¥ng m¡c kËt dÜ§i

35Quan Âm - Xuân Nhâm Thìn - 2012

M¶t tÃm lòng thành m¶t nén nhang,Vào chùa hoan h› Çón Xuân sang.NguyŒn cÀu chÜ PhÆt ban ân phúc,Mong Ç®i giao thØa pháo n° vang.Tam Ç¶c næm qua nguyŠn h› xä,TØ bi hånh PhÆt g¡ng cÜu mang.Tinh thÀn an låc lo công ÇÙc,Gieo phúc tùy duyên tâm v»ng an.

Thô Dieäu Leã

Ñoùn Xuaân

YÙ Xuaân cöûa Thieàn

TØng Çoàn PhÆt tº ti‰n lên chùa,Ngày T‰t cÀu mong giäi nghiŒp xÜa.Cung kính tâm hÜÖng dâng ñÙc PhÆt,NguyŒn cÀu Tam bäo phút giao thØa.Lòng thành chú niŒm câu vô lÜ®ng,Trí sáng cÀu thông nghïa Çåi thØa.Bát Nhã uyên thâm mong Çåt ÇÜ®c,ñ‹ sang b© Giác thÕa niŠm mÖ.

Çã mê mŒt cänh mùa thu ª Çây và Çã cho ra Ç©i nhiŠutác phÄm giá trÎ. N‰u quí vÎ g¥p nh»ng hình änh trêntrang web cänh cây cÓi Ç°i màu lá ÇËp th‰ nào thì ªCanada cÛng vÆy. Mùa Çông ch¡c ít ngÜ©i thích,nhÜng quí vÎ nhìn thÃy nh»ng vÆn Ç¶ng viên trÜ®t ski(môn trÜ®t tuy‰t) thì quí vÎ thích ngay. Ÿ Canada màkhông có tuy‰t là m¶t s¿ buÒn chán cho tu°i trÈ. H†trông Ç‰n mùa Çông có tuy‰t Ç‹ Çi chÖi ski. ThÆt làthú vÎ.

Bây gi© quay låi mình nói chuyŒn t‰t.Ÿ Canada t‰t tuy không giÓng ª ViŒt Nam nhÜng

cÛng ÇÀy Çû, cÛng có bánh chÜng bánh tét, cÛng cóhoa mai, hoa Çào tuy không ÇÜ®c ÇËp l¡m, nhÜng cÛngcòn hÖn không, cÛng hái l¶c ÇÀu næm, ngÜ©i Çi lÍ PhÆtsuÓt cä Çêm. Ÿ Canada chúng ta còn có dÎp ÇÜ®c ngheti‰ng pháo. Tôi không nh§ là bao nhiêu næm rÒi tôim§i ÇÜ®c nghe låi ti‰ng pháo n°. ThÆt là hånh phúc.T‰t næm ngoái là T‰t ÇÀu tiên tôi ÇÜ®c nghe låi ti‰ngpháo. Næm ngoái tôi cÛng Çã ÇÜ®c tham d¿ nh»ngbu°i gói bánh chÜng, bánh tét rÃt là vui. Hình nhÜhàng næm SÜ phø Trù Trì chùa Quan Âm chuÄn bÎ vàingàn trái l¶c cho PhÆt tº và c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒtchúng ta æn t‰t âm lÎch, Çi hái l¶c ÇÀu næm. Tôi nh§næm ngoái hai cây l¶c ÇÀy trái không có ch‡ Ç‹ chenlá n»a, tÃt cä gÀn bäy ngàn trái l¶c mà ÇÒng bào PhÆttº hái såch. Ngày t‰t ª xÙ ngÜ©i, chùa cÛng là nÖi sinhhoåt væn hóa, tín ngÜ«ng cûa ngÜ©i ViŒt Nam chúngta, chÌ có vŠ chùa, chúng ta m§i thÆt s¿ cäm nhÆn ÇÜ®ccái t‰t c° truyŠn cûa chúng ta, nh»ng ai sinh ra và l§nlên ª bên này ch¡c ít khi ÇÜ®c thÜªng thÙc không khít‰t ª quê nhà, ª ViŒt Nam. Trong ngÜ©i tôi t¿ nhiêncäm thÃy lành lånh, g®i nh§ låi nh»ng ng†n gió Çôngb¡c th°i nhè nhË lånh h‰t cä ngÜ©i, hai môi run lÆpcÆp Çi nhà này qua nhà khác Ç‹ chúc t‰t và ª Çâu Çóvæng v£ng ti‰ng nhåc xuân ' Cánh thiŒp ÇÀu xuân’ cûaMinh Kÿ-Lê Dinh do ca sï HÜÖng Lan hát v†ng låi:

‘Hoa lá nª th¡m làm ÇËp môi hÒng.Xuân Ç‰n rÒi Çây nào ai bi‰t không?Mang nh»ng hoài mong Çi vào ngày tháng.Bao nhiêu mÖ Ü§c khi mùa xuân sang.Tôi chúc gì Çây vào mùa xuân này...Bài hát làm tôi lâng lâng nh§ låi nh»ng k› niŒm

khi còn ª ViŒt Nam. Bây gi© ngÒi trong phòng nhìnra cºa s° thÃy tuy‰t bay bay, lòng có chút bùi ngùinh§ quê nhà. Thôi lÃy ÇiŒn thoåi ra g†i vŠ quê hÕithæm vài l©i cho Ç« buÒn.


I/ Çåi cÜÖngTrong th‰ gi§i ÇÀy bi‰n Ç¶ng, nào là thiên tai, chi‰n tranh, dÎch bŒnh... kh¡p m†i nÖi, th‰ mà chúng ta

låi nêu lên viŒc là làm sao có ÇÜ®c m¶t cu¶c sÓng bình an, ch£ng phäi là m¶ng tÜªng quá chæng?Hàng ngày, chúng ta phäi lo Çû thÙ, nào là viŒc nhà, viŒc công sª, viŒc xã h¶i, bao nhiêu áp l¿c khi‰n

chúng ta khó tránh khÕi "stress", khó tránh khÕi tâm hÒn luôn trïu n¥ng. VÆy thì chúng ta phäi làm sao Ç‹có ÇÜ®c s¿ bình an trong tâm hÒn, trong cu¶c sÓng Çây?

ñåi thi hào NguyÍn Du Çã vi‰t trong Kim Vân KiŠu:ñã mang lÃy nghiŒp vào thân,

CÛng ÇØng trách lÅn Tr©i gÀn Tr©i xa,ThiŒn cæn ª tåi lòng ta

Ch» Tâm kia m§i b¢ng ba ch» tàiM‡i ngÜ©i ÇŠu có m¶t cu¶c Ç©i riêng vì có m¶t sÓ mång riêng. SÓ mång này do chính cá nhân Çó Çã tåo

ra tØ nh»ng nhân trong quá khÙ theo luÆt nghiŒp báo. Tuy nhiên, sÓ mång này có th‹ ÇÜ®c sºa Ç°i nh©phÜ§c ÇÙc mình tåo nên trong ki‰p này nhÜ ngÜ©i xÜa Çã dåy: "ñÙc næng th¡ng sÓ".

Khi nói Ç‰n vô thÜ©ng là ngÜ©i ta ÇÒng nghïa v§i KH˜ hay v§i ch‰t thì tåi sao, ª Çây, ÇŠ tài låilà: Lþ VÔ THÐ©NG Và S¿ BµNH AN?

VÔ THÐ©NG không có l‡i gì cä, ñAU KH˜ là do con ngÜ©i tåo nên. Vô thÜ©ng là m¶t ÇÎnh luÆt cûathiên nhiên, vô thûy vô chung, chi phÓi cä vÛ trø. Không có bÃt cÙ ÇiŠu gì, tØ vÆt chÃt Ç‰n tinh thÀn, thoátkhÕi lë vô thÜ©ng: "Thành-trø-hoåi-không" ho¥c "Sinh-lão-bŒnh-tº".

ThÆt ra kh° hay không là do nhÆn thÙc cûa m‡i ngÜ©i. Nguyên nhân kh° Çau là vì s¿ vÆt thì luôn luônthay Ç°i mà ta cÙ tÜªng nó trÜ©ng tÒn, ví dø nhÜ ta muÓn trÈ mãi không già. Chính nhÆn thÙc và Ü§c muÓnsai lÀm Çó Çã làm phát sinh Çau kh°.

II/ ñÎNH NGH¸AVÔ THÐ©NG là m†i vÆt không bao gi© và không th‹ nào gi» ÇÜ®c trång thái lúc nào cÛng nhÜ lúc nào,

trÜ§c sau nhÜ m¶t, mà là thay Ç°i không bao gi© ngØng trong t¿ th‹ cûa nó. Trong vÛ trø, có vÆt gì là khôngchuy‹n Ç¶ng Çâu? Ngay Ç‰n cä m¶t täng Çá, m¶t bÙc tÜ©ng mà ta thÃy nhÜ im lìm nhÜng bên trong, ª tÀngvi mô, các nguyên tº, ÇiŒn tº Çang chuy‹n Ç¶ng.

VÔ THÐ©NG là không thÜ©ng còn, không thÜ©ng h¢ng. TÃt cä m†i s¿ vÆt trên th‰ gian này, tØ h»uhình Ç‰n vô hình, ÇŠu không phäi là m¶t th¿c th‹ bÃt bi‰n. Chúng luôn thay Ç°i, xoay chuy‹n không ngØng.

HiŒn h»u là m¶t dòng sinh diŒt liên tøc.S¿ thay Ç°i, sinh-diŒt, diŒt-sinh này xäy ra tØng phút giây, tØng sát na (khoänh kh¡c cûa m¶t š niŒm,

m¶t ÇÖn vÎ th©i gian h‰t sÙc ng¡n ngûi). Chính vì th‰ mà tri‰t gia Hy Låp Heraclite Çã nói m¶t câu bÃt hû:"NgÜ©i ta không bao gi© t¡m hai lÀn trên cùng m¶t dòng sông."

VÔ THÐ©NG là m¶t ÇÎnh luÆt chi phÓi tÃt cä s¿ vÆt, tØ thân, tâm Ç‰n ngoåi gi§i:- VŠ thân: xét vŠ vi mô, các t‰ bào trong cÖ th‹ chúng ta thay Ç°i tØng gi©, tØng phút, tØng giây tuÿ theo

loåi. Trong m¶t giây ÇÒng hÒ, bi‰t bao t‰ bào ch‰t Çi thì låi có bi‰t bao t‰ bào ÇÜ®c sinh ra. Thân xác cûachúng ta thay Ç°i liên tøc. ChÌ sau m¶t tháng là thân xác cûa chúng ta không còn là thân xác cÛ n»a nhÜng

Bs. NGUY•N QUÝ KHOÁNG (næm 2011)


ÇÒng Ç£ng v§i muôn triŒu chúng sinh trÜ§c Çôi m¡tanh. Tôi tham lam hÖn, ChÜÖng Öi! Tôi không chÎuÇÜ®c š niŒm Dân chû, tôi ghét cái cân cûa ngànhLuÆt pháp bªi tôi không chÎu ÇÒng Ç£ng v§i ai, tôiphäi chi‰m ch‡ cao hÖn ho¥c là tôi Çoån tuyŒt.

Mà anh có Çi tu thÆt không? Có th‹ là con NhÜnó lÀm không? Em nhÆn ÇÜ®c thÜ hÕa tÓc cûa nóbäo Çích xác là có tên anh trong danh sách nh»ngngÜ©i nhÆn gi§i trong ñåi gi§i Çàn. Có th‹ có s¿trùng tên không? Em không hi v†ng l¡m. Khó cóhai ngÜ©i cùng mang tên Låi Tæng ChÜÖng.

Nhung nó gªi luôn cho tôi t© chÜÖng trình. Ngày17 tháng 9 Quí Sºu, sáu gi© : HÜng tác thÜ®ng phan,khai chung bän, khai kinh båch PhÆt. Tôi ch£ng hi‹unói cái gì trong Çó. ñoán l© m© là có treo c©, Çánhchuông, tøng kinh. Ch¡c không sai mÃy, 8 gi© : TÃnÇàn Sa-di. Ch¡c có nghïa là truyŠn gi§i cho mÃy ôngSa-di. 12 gi© : Quá ÇÜ©ng. Có phäi nghïa là Çi quaphòng æn Ç‹ th† trai? Có th‹ là không phäi vÆy. M¥ckŒ. ChiŠu ngày 19 và sáng ngày 20 : TÃn Çàn Tÿ-kheo. LÍ truyŠn gi§i cho Tÿ-kheo kéo dài lâu hÖnch¡c bªi cÃp b¿c tu trì cao hÖn. Ch£ng bi‰t ChÜÖngsë nhÆn gi§i ª cÃp b¿c nào.

Tôi hÕi bác tài :- Bác d¿ tính chåy h‰t tÓc l¿c thì tÓi nay nghÌ ª

Çâu?- Theo cái Çà này thì chúng ta phäi nghÌ Çêm

tåi Sông CÀu.- Sông CÀu là ch‡ nào?- Gi»a Qui NhÖn và Nha Trang.- Ch‡ Çó có khách sån không?- Không hi v†ng có.Tôi ÇÎnh hÕi thêm "N‰u không có khách sån thì

ngû ª Çâu và ÇÆu xe ª Çâu" nhÜng trí óc tôi lÜ©ibi‰ng quá rÒi, tôi không muÓn Ç¥t câu hÕi n»a. ThàÇ‹ trí óc trÓng r‡ng, tr¡ng bŒch còn hÖn là b¡t nónghï suy lÃy lŒ.

Con ÇÜ©ng chåy dài, xe vÜ®t quá m¶t cánh ÇÒngthì b¡t g¥p m¶t xóm làng. Nh»ng ngôi nhà tranhÇÙng hiu quånh bên cånh nh»ng bøi chuÓi bøi sätrông thÆt buÒn. TÜªng chØng nhÜ nh»ng ngôi nhàbÕ hoang n‰u nhìn quanh quÃt Çâu ÇÃy không thÃym¶t con chó Çang n¢m khoanh nÖi cháy b‰p, m¶tcon gà giò Óm lÕng khÕng Çi thÖ thÄn nÖi våt nÜ§c

hay m¶t bà lão gÀy gò da m¥t nhæn nheo Çang nhíum¡t nhìn ánh n¡ng rung rinh.

ChÜÖng sÓng cô ÇÖn tØ nh»ng ngày nhÕ. GiaÇình anh là m¶t thäm kÎch : Cha mË ly dÎ nhau, chacÜ§i v® riêng và mË Çi lÃy chÒng. Anh trª thành ÇÙatrÈ mÒ côi bªi vì vŠ ª v§i cha thì không chÎu ÇÜ®cdì ghÈ, vŠ ª v§i mË thì không chÎu ÇÜ®c dÜ®ng ghÈ.Cha và mË anh khi cùng ª v§i nhau thì ÇiŠu khi‹nm¶t nhà xuÃt nhÆp cäng l§n, khi ly dÎ nhau thì trªnên hai nhà xuÃt nhÆp cäng còn l§n hÖn xÜa. TrongviŒc tái lÆp gia Çình, hai ngÜ©i ÇŠu tÕ ra g¥p ÇÜ®chånh phúc. Tóm låi chÌ có ChÜÖng m§i là kÈ bÃthånh cho dù cha và mË anh ÇŠu nài nÌ anh vŠ ª v§imình, và ª v§i ngÜ©i nào thì anh cÛng ÇÜ®c chìuÇãi sung sÜ§ng. ChÜÖng sÓng t¿ lÆp ngay khi vàoñåi h†c. Khi ra trÜ©ng, anh xin Çi dåy h†c ª m¶ttÌnh miŠn trung.

Gia Çình tôi và gia Çình ChÜÖng quen nhau tØnhiŠu næm vì Ba mË tôi cÛng mª hãng xuÃt nhÆpcäng. Cäm tình gi»a chúng tôi bi‰n thành tình yêuvà sóng gió trong gia Çình ChÜÖng khi‰n tôi càngyêu anh nhiŠu hÖn. Tôi thÃy tôi có b°n phÆn ÇÓi v§iChÜÖng, giúp Ç« và an ûi anh. ChÜÖng chÌ còn cótôi ª trên Ç©i Ç‹ yêu ngoài cái Çam mê suy tÜªngTri‰t h†c. Yêu tôi, nhÜng khi ba mË tôi ÇŠ cÆp Ç‰nhôn lÍ thì ChÜÖng tÕ vÈ ngåi ngùng.

- Hôn lÍ, Çó là nghi thÙc cÀn thi‰t. Tôi nói.ChÜÖng gÆt ÇÀu :- ñúng vÆy,- NhÜng sao anh...- Tåi vì... Tåi vì...Tôi Çoán bi‰t tåi vì sao rÒi. Ba mË tôi giàu l§n

còn anh thì hiŒn th©i Çang ÇÙng s¡p hàng theo chÌsÓ. Phäi Çi nhích t§i tØng bÜ§c. N‰u không muÓnÇ‹ cho ÇÒng tiŠn cám d‡ thì m¡t phäi chæm chæmnhìn lên nh»ng ch» LÍ nghïa, Liêm sÌ, ñåo ÇÙc.ChÜÖng yêu tôi mà không dám cÜ§i tôi. Ngoài ra,nh»ng hình änh cûa cu¶c hôn lÍ linh Çình ngày chaanh Çi cÜ§i mË anh Çã ám änh anh. Chính tôi ÇãÇÜ®c nhiŠu lÀn ngÒi nhìn say mê nh»ng bÙc hìnhchøp Çám cÜ§i Ãy. Cha anh m¥c áo thøng gÃm cóthêu nh»ng cái hoa to b¢ng cái bát úp. Má anh Ç¶ikhæn màu vàng nhÜ m¶t nàng công chúa. Xungquanh hai ngÜ©i là cä m¶t rØng áo gÃm và m¶t bÀy


- Bác g¡ng tæng thêm tÓc Ç¶.- Då.- G¡ng tæng thêm n»a.- Då.NgÜ©i tài x‰ b¥m môi nhíu sát hai lông mày vào

nhau. Nh»ng n‰p nhæn h¢n lên, kh° sª. Tôi chongm¡t nhìn ra trÜ§c xe. Nh»ng cánh ÇÒng träi r¶ng,träi dài, lác Çác có thôn Ãp nÃp sau nh»ng lÛy tre.Chúng n¢m bÃt Ç¶ng, cän ngæn tÀm m¡t khi‰n tôicó cäm tÜªng là xe vÅn còn chåy chÆm. Tôi muÓngiøc thêm bác tài nhÜng t¿ nhiên thÃy mình khi‰mnhã. Tôi Çã giøc nhiŠu lÀn rÒi. Giøc thêm, có khácnào bäo r¢ng bác ta thi‰u thiŒn chí hay kém tài næng.

Tôi ngÒi chÒm ra trÜ§c, làm nhÜ tÜ th‰ Çó giúpcho xe chåy mau hÖn. Tôi rung nh»ng ngón taytÜªng nhÜ ÇiŠu Çó làm cho chi‰c xe cÛng sÓt ru¶tmà g¡ng chåy nhanh hÖn. R¥ng núi thÃp có nh»ngrÅy s¡n rÅy ÇÆu n¢m b¡c thang trên sÜ©n, tØ nãy gi©vÅn chÜa vÜ®t qua. Tôi muÓn bÃt chÃp xã giao lênti‰ng giøc bác tài chåy mau hÖn n»a, nhÜng ch®tnhìn xuÓng cây kim ÇÕ chÌ tÓc Ç¶ tôi phát hoäng :110 cây sÓ gi©. ñó là tÓc Ç¶ nguy hi‹m ÇÓi v§i Çoån

ÇÜ©ng này. Là Çùa v§i ThÀn Ch‰t và Çi kŠ cái ch‰t.Tôi lÄm nhÄm nghï : "ñ¢ng nào cÛng trÍ rÒi.

Hôm nay Çã 16 tháng chín. Xe không th‹ chåy vŠÇêm. TrÜa ngày 17 là h‰t. Là xong h‰t..." Tôi cämthÃy nóng nÖi khóe m¡t. Tôi cäm thÃy nÜ§c m¡tÇang tø tÆp vŠ Çi‹m lŒ nhÜng tôi cÓ ngæn không chochúng h†p thành gi†t. Tôi c¡n ræng, cÀm ch¡c s¿can Çäm trong bàn tay trái n¡m ch¥t.

Ch®t xe phanh gÃp m¶t ti‰ng két nhÙc tai. Ti‰ngbánh xe l‰t trên m¥t ÇÜ©ng. NgÜ©i tôi nhäy chÒmlên, ngã nhào t§i trÜ§c. NhÜng tôi hoàn toàn khôngcó chút hoäng s®. Tôi bình tïnh Ç‰n mÙc Ç¶ lå lùng.Tôi sºa låi tÜ th‰ ngÒi, d¿a lÜng ra nŒm và chÆmrãi ra lŒnh :

- Thôi bác chåy chÆm låi. Tám mÜÖi Ç‰n chínmÜÖi cây sÓ thôi.

Tôi không cÀn bi‰t cái hãm phanh vØa rÒi cónguyên do nào. M†i nguyên do ÇŠu vô ích khikhông sºa ch»a ÇÜ®c Th¿c tåi. Tôi nh¡m m¡t l¡ngnghe hÖi thª cûa mình. Trong trí óc tôi có ti‰ng kêu."ChÜÖng Öi! ChÜÖng Öi!", ti‰ng kêu cûa tiŠm thÙctôi. Không có ti‰ng Çáp låi. Vïnh viÍn tØ nay sëkhông còn ti‰ng Çáp låi.

Tôi lÀn mª x¡c lÃy ra t© chÜÖng trình. Næm ch»"ñåi gi§i Çàn PhÜ§c HuŒ" in màu ch» ÇÕ. Nh»ngdanh tØ xa lå. LÆt trang sau...

ñiŠu kiŒn th† gi§i Sa-di :Thu¶c hai th©i công phuThu¶c hai cuÓn luÆt ti‹uñiŠu kiŒn th† gi§i Tÿ-kheo :ñã th† Sa-di ít nhÃt hai næmñû hai mÜÖi tu°i Ç©i.Thu¶c hai th©i công phu và bÓn cuÓn luÆt ti‹u.Phäi có ÇÀy Çû y bát, t†a cø và Çãy l†c nÜ§c.Nh»ng ÇiŠu kiŒn này Çang ràng bu¶c ChÜÖng.

ñang th¡t c¶t ChÜÖng vào m¶t tÆp th‹ l§n có quiluÆt, nÖi Çó ChÜÖng xóa bÕ Quá KhÙ cûa anh. NÖiÇó ChÜÖng së là m¶t cái lá trong nhiŠu cái lá, m¶tcành cây gi»a nh»ng cành cây, m¶t håt bøi lÅn l¶ntrong h¢ng hà sa sÓ håt bøi. Và tôi, Trâm, ngÜ©i yêucûa anh së không còn chi‰m nºa linh hÒn anh, baphÀn tÜ linh hÒn anh, bÓn phÀn næm linh hÒn anh...mà tôi rút g†n låi chÌ còn là m¶t chúng sinh x‰p

Võ HÒng

ñicon ÇÜ©ng khác


chúng ta Çâu hŠ bi‰t mà cÙ tÜªng nó vÅn vÆy. VÆy là thân ta ÇŠu chÎu lë sinh-diŒt, diŒt-sinh nên tØ m¶t cháubé, ta m§i thành m¶t thanh niên hay thanh n» rÒi Ç‰n ngÜ©i trÜªng thành và cuÓi cùng là m¶t ngÜ©i già. VÆythÆt s¿ ta là ai?

- VŠ tâm (tinh thÀn) : Có bao nhiêu niŒm (š nghï)) hiŒn lên rÒi bi‰n mÃt trong m¶t giây ÇÒng hÒ, ÇiŠunày chúng ta thÃy rÃt rõ khi b¡t ÇÀu tÆp ngÒi thiŠn. Các niŒm cûa chúng ta thay Ç°i tØng sát na. Có nh»ng šnghï mà ta quy‰t nhÜ "Çinh Çóng c¶t" nhÜng sau khi t¿ mình xét låi ho¥c bÎ ngÜ©i khác thuy‰t phøc, ta quayngo¡t 180 Ç¶. Trång thái tâm lš con ngÜ©i thay Ç°i không ngØng theo ngoåi cänh. VÆy thº hÕi cái Ta nó ªÇâu?

VÆy cái Ta là tÆp h®p cûa thân và tâm. Thân chính là s¡c còn tâm gÒm th†, tÜªng, hành, thÙc. Mà Çã làduyên h®p thì cái Ta không thÆt, không bŠn.

Có lúc, tôi ví cái Ta nhÜ m¶t dòng sông. ñÙng ª m¶t Çi‹m nhìn, ta thÃy dòng sông vÅn vÆy nhÜng n‰uquan sát thÆt kÏ, ta thÃy ª Çi‹m Çó, không còn là cùng các håt nÜ§c ª trong giây trÜ§c so v§i giây sau.

Cái ta cÛng có th‹ ÇÜ®c ví nhÜ m¶t vòng lºa tåo ra b¢ng cách xoay tròn 360 Ç¶ m¶t s®i dây mà ÇÀu tÆncùng có bu¶c m¶t hòn sÕi ÇÜ®c bao bªi m¶t bùi nhùi có tÄm dÀu hoä Çang cháy. Khi quay thÆt nhanh, ta cócäm tÜªng nhÜ có m¶t vòng lºa th¿c s¿ nhÜng s¿ thÆt không phäi vÆy, chÌ là äo änh mà thôi.

- VŠ ngoåi gi§i: nh»ng gì chung quanh ta nhÜ ngÜ©i, vÆt, cÕ cây, sông núi, thÆm chí Ç‰n m¥t tr©i, m¥ttræng, các vì sao, các thiên hà trong vÛ trø cÛng không thoát khÕi ÇÎnh luÆt: Thành-trø-hoåi-không.

Hình änh mà tôi thích nhÃt khi ví cu¶c Ç©i m¶t ngÜ©i, Çó là hình änh dòng thác cuÒn cu¶n Ç° xuÓngthành sông và cuÓi cùng dòng sông Ç° ra bi‹n:

- Tu°i 20-40: lš tÜªng ÇÀy mình, nhiŒt huy‰t hØng h¿c, hæng say hoåt Ç¶ng nhÜ dòng thác chäy ào àocuÓn trôi tÃt cä.

- Tu°i 40-60: suy tính hÖn thiŒt, tính tình trÀm hÖn, s¿ næng Ç¶ng giäm dÀn nhÜ dòng sông tuôn chäy,tuy có lúc còn si‰t.

- Tu°i trên 60: không còn muÓn ganh Çua v§i Ç©i, tính tình trÀm l¥ng nhÜ dòng sông êm ä chäy ra bi‹ncä.

III/ nh»ng ÇiŠu suy ra tØ lë vô thÜ©ngA/ vô thÜ©ng g¡n liŠn v§i vô ngãVì s¿ vÆt bi‰n chuy‹n không ngØng cho nên s¿ vÆt không duy trì ÇÜ®c tính cách ÇÒng nhÃt tuyŒt ÇÓi cûa

nó.ñÙng vŠ th©i gian, s¿ vÆt là vô thÜ©ng. ñÙng vŠ không gian, s¿ vÆt là vô ngã.Giáo lš vô ngã Çã ÇÜ®c ñÙc PhÆt k‰t luÆn trong Kinh Vô ngã tÜ§ng (Anattalakkhana sutta) b¢ng m¶t

câu ng¡n g†n, rÃt quan tr†ng: "Cái này không phäi là Ta, cái này không phäi là cûa Ta, cái này không phäilà t¿ ngã cûa Ta".

"Cái này" chính là "cái ta Çây", "cái tôi Çây", "cái thân này", "cái thân-tâm này".ñÙc PhÆt muÓn phá bÕ š niŒm sai lÀm vŠ bän th‹ con ngÜ©i.1/ Phá bÕ cái chÃp thû vào 5 uÄn: s¡c, th†, tÜªng, hành, thÙc, xem Çó là Ta, nhÜ Çang có tÃm thân

nguyên thuÀn m¶t khÓi. Chính s¿ chÃp vào cái Ta nghïa là xem cái Tôi to l§n (ta thÜ©ng t¿ ÇÒng hoá v§idanh xÜng, chÙc vø, ÇÎa vÎ trong xã h¶i...) nên n‰u ai Çøng chåm t¿ ái ta nhÜ nói xâú, m¡ng nhi‰c ta... thì tasë n°i sân lên.

2/ Chính vì quan niŒm r¢ng có m¶t cái tôi thÆt s¿ khác biŒt v§i m†i ngÜ©i nên ta muÓn (cä ta và nh»ngngÜ©i thân cûa ta) hÖn ngÜ©i khác vŠ m†i m¥t nhÜ h†c giÕi hÖn, ÇÎa vÎ cao hÖn, giàu có hÖn... Chính vì lòng


tham mà ta có th‹ bÃt chÃp m†i thû Çoån Ç‹ Çåt ÇÜ®c nh»ng ÇiŠu Çó.3/ ñÙc PhÆt phû nhÆn có m¶t T¿ ngã, linh hÒn bÃt bi‰n, bÃt diŒt nhÜng vÅn kh£ng ÇÎnh có thÀn thÙc tåm

g†i là "hÒn" nghïa do các thÙc h®p låi, Ç¥c biŒt Måt Na thÙc và A Låi Da thÙc së chuy‹n nghiŒp báo cûa cánhân Çó qua Ç©i sau.

ñŠ xÜ§ng Vô ngã không phäi Ç‹ hÜ vô hoá con ngÜ©i, xoá bÕ s¿ có m¥t cûa con ngÜ©i trong cu¶c Ç©i,trái låi k‰t h®p chû th‹ v§i tha nhân, xoá bÕ biên gi§i cách biŒt gi»a ngÜ©i và ngÜ©i, träi r¶ng lòng tØ bi Ç‰ntÃt cä chúng sinh.

B/ vô thÜ©ng còn là m¶ng huyÍnHi‹u ÇÜ®c lš Vô ngã, chúng ta tri‹n khai r¶ng ra là Pháp vô ngã. Vån vÆt trên th‰ gian này chÌ do duyên

h®p, chúng ta càng thÃm thía lë vô thÜ©ng cûa tr©i ÇÃt.ñàn ông cÛng nhÜ Çàn bà có khác gì bông hoa. Lúc bông hÒng m§i là búp thì trông thÆt dÍ thÜÖng, rÒi

tØ khi b¡t ÇÀu nª cho Ç‰n khi nª r¶ thì trông thÆt kiêu sa, l¶ng lÅy v§i mùi hÜÖng thoang thoäng khi‰n tangÃt ngây. Sau Çó các cánh hoa thâm låi và nhæn nheo v§i mùi chát chát Ç‹ cuôí cùng cành hoa rÛ xuÓng,các cánh hoa røng dÀn. ñây là luÆt thành-trø-hoåi-không cûa tåo hoá, không ai tránh khÕi! Hi‹u ÇÜ®c rõràng nhÜ vÆy, ta m§i không bÎ Ç¶ng tâm, không buÒn kh° khi lë vô thÜ©ng Ùng døng trên ta. Có Çó và mÃtÇó. Cu¶c Ç©i có khác gì giÃc m¶ng Nam Kha, nhÜ m¶t tÃn tuÒng gÒm Çû hÌ, n¶, ái, Ó mà ta vØa là diÍn viên,vØa là khán giä. ChÙc vø mà ta ÇÜ®c giao có khác gì m¶t màn kÎch mà ta Çóng vai giám ÇÓc, b¶ trÜªng, thûtÜ§ng, t°ng thÓng trong 5 hay 10 næm... Khi hå màn thì ta låi là thÜ©ng dân. N‰u ta cÓ chÃp vào cái vai Çó,tÜªng nó là thÆt, nó là vïnh viÍn thì khi mÃt nó, ta së rÃt Çau kh°.

C/ vô thÜ©ng ÇÜa Ç‰n tình thÜÖngTÃt cä m†i ngÜ©i, dù sang hèn, giàu nghèo, månh y‰u, ÇËp xÃu... ÇŠu bình Ç£ng trÜ§c cái ch‰t. Chúng ta

ÇŠu mang bän án tº hình, chÌ có khác nhau vŠ th©i gian thi hành án mà thôi. Chúng ta nhÜ nh»ng tº tù cùngbÎ nhÓt chung trong ngøc thÃt, Çó là ngøc tam gi§i (Døc gi§i, s¡c gi§i và vô s¡c gi§i). Thay vì thÜÖng nhau,chia sÈ cho nhau nh»ng th¿c phÄm mà ngÜ©i nhà gºi vào, giúp Ç« nhau nh»ng lúc bŒnh hoån, an ûi nhaunh»ng lúc bÎ suy søp tinh thÀn thì có ngÜ©i låi chia phe phái, g†i nhau là Çåi bàng, Çánh nhau, gây Çau kh°cho nhau. ThÆt là Çáng buÒn!

NhÜ Kinh Pháp Hoa Çã nói, th‰ gi§i này nhÜ cái nhà Çang cháy mà chúng sinh nhÜ nh»ng trÈ nhÕ cÙ nôÇùa ho¥c cãi nhau ,tranh dành nh»ng ÇÒ chÖi.

VÆy thái Ç¶ Çúng Ç¡n nhÃt là thÜÖng nhau, tha thÙ cho nhau, giúp nhau thoát khÕi cái "nhà lºa" nàynghïa là thoát khÕi vòng luân hÒi sinh tº.

ChÌ có tình thÜÖng m§i xoá bÕ ÇÜ®c hÆn thù nhÜ ñÙc PhÆt Çã nói:"LÃy oán báo oán, oán oán chÆp chùng, LÃy ñÙc báo oán, oán m§i tiêu tan".IV/ làm th‰ nào Ç‹ có bình an trong cu¶c sÓngñ‹ có ÇÜ®c bình an trong cu¶c sÓng, theo tôi, hãy làm nh»ng bÜ§c sau Çây:A/ quán chi‰u lë vô thÜ©ng cûa Ç©i sÓng, xem cu¶c Ç©i nhÜ giÃc m¶ngVån vÆt trên th‰ gian này luôn chuy‹n Ç¶ng không ngØng, do Çó thay Ç°i thÜ©ng xuyên và có ngày phäi

tàn và tan rã.Trong Tæng Chi B¶ Kinh, khi giäng cho ngài CÃp Cô ñ¶c vŠ công ÇÙc cûa s¿ cúng dÜ©ng, ñÙc PhÆt có

nói: "Công ÇÙc l§n nhÃt trong tÃt cä các cách cúng dÜ©ng là quan sát sâu s¡c ñåo lš vô thÜ©ng cûa s¿ vÆt."Ngoài ra, Kinh Kim CÜÖng k‰t thúc b¢ng 4 câu kŒ rÃt quan tr†ng:


Th† : lãnh nåp g†i là th†, nhãn nhï tÌ thiŒt thân,cä næm thÙc, lãnh lÃy næm trÀn hiŒn tiŠn ngoåi cänhthì tám thÙc ÇŠu là th†.

TÜªng: v§i cänh nh§ lÃy hình dång lÆp ra danhmøc ngôn ng» là tÜªng, thÙc thÙ sáu nó phân biŒtpháp trÀn ba Ç©i, tÜªng tÜ®ng có ÇiŠu tåo tác lòngnh§, thì ra tám thÙc ÇŠu có tÜªng cä.

Hành d©i trôi, tåo tác là hành, tØ vô thÌ låi, thÙcthÙ bäy nó chÃp ngã ch£ng ngØng thÆt thì v§i 51 tâmsª, trØ th† tÜªng, v§i 24 pháp bÃt tÜÖng Üng, c¶ng73 pháp ÇŠu là hành Ãm cä.

ThÙc: hi‹u bi‰t phân biŒt g†i là thÙc thÙ tám nóhi‹u rành ba tánh, ba cänh cûa các pháp nhÜng thÆtra thì nhãn nhï, t› thiŒt, cä bäy thÙc ÇŠu là thÙc Ãm.

7. TÎnh Ç¶ là m¶t nÖi nào Çó hay chÌ có trongtâm thÙc cûa ngÜ©i ta?

TÎnh Ç¶ là m¶t danh xÜng khác cûa cõi TâyPhÜÖng C¿c Låc nÖi ñÙc PhÆt A Di ñà làm Giáochû. Theo cuÓn NhÎ Khóa HiŒp Giäi p.259 giäi thích‘’ñÙc PhÆt Thích Ca Mâu Ni nói vŠ cõi TÎnh ñ¶ làÇ‹ chÌ rõ Y Báo, Chánh Báo cûa PhÆt A Di ñà ÇŠu cóÇû công ÇÙc thanh tÎnh trang nghiêm, cÓt khuyênchúng sanh tu pháp Trì Danh NiŒm PhÆt ÇÜ®c vãngsanh lên bÆc bÃt thoái, vì ª Çó có ChÜ PhÆt ª sáuphÜÖng h¶ niŒm, và chÜ thÜ®ng thiŒn nhÖn hÜ§ngdÅn. C¿c Låc thanh tÎnh là Ý Báo, Chánh Báo làmình vóc, ÇŠu såch trong tÓt ÇËp, vì ÇÃt làm b¢ngvàng ròng, thân ngÜ©i b¢ng hóa sanh. Thân và cõiÇÜ®c trang nghiêm nhÜ th‰ là ÇŠu bªi toàn th‹ loàingÜ©i nÖi cõi Ãy, tâm Çû cä công ÇÙc NiŒm PhÆt thanhtÎnh, nên th¿c hiŒn ra cái thân thÖm ÇËp b¢ng LiênHoa hóa sanh, và tâm Çû cä chí nguyŒn kiên cÓ nênhiŒn thiŒt ra cái cänh gi§i chói sáng b¢ng hoàng kimvi ÇÎa.

8, Có ngÜ©i nói là chÌ cÀn Ç†c A Di ñà PhÆt làÇû rÒi Ç‹ khi ch‰t ÇÜ®c lên TÎnh Ç¶ không cÀnlàm gì n»a? Có ngÜ©i bäo là phäi làm công quä,Ç†c kinh khác cûa PhÆt Ç‹ bÕ ÇÜ®c tham sân si...?

ThÜa quí PhÆt Tº, ñÙc PhÆt dåy r¢ng giáo phápcûa Ngài có 84.000 pháp môn tu, tùy theo cæn cÖ,nhân duyên cûa m‡i chúng sanh mà ch†n pháp môntu cûa mình cho phù h®p, còn n‰u nói chÌ cÀn Ç†c ADi ñà PhÆt là không Çúng. Trong 48 l©i nguyŒn cûa

ñÙc PhÆt A Di ñà Ngài nói ÇÀy Çû h‰t, không chÌnói là niŒm danh hiŒu Ngài. NhÜ câu hÕi sÓ 8 Çã nóicõi Tây PhÜÖng C¿c Låc là Y Báo và Chánh Báo domình tu tÆp Çåt ÇÜ®c, tÃt cä chúng sanh nào mà làmtheo 48 l©i nguyŒn cûa Ngài ÇŠu ÇÜ®c vãnh sinh. T°SÜ có dåy ‘’ng†c bÃt trác bÃt thành khí’’ nghïa làng†c mà không chÎu mài dÛa thì không th‹ thànhnh»ng loåi trang sÙc ÇÜ®c, ª Çây cÛng vÆy quí vÎkhông chÎu tu sºa, cãi Ç°i tâm tánh, tåo phÜ§c ÇÙcthì làm sao có ÇÜ®c Y Báo và Chánh Báo Ç‹ vŠ TâyPhÜÖng. Theo cuÓn tØ Çi‹n PhÆt h†c Hán ViŒt giäithích TÎnh Ç¶ là cõi tr©i cûa các bÆc Thánh ª, khôngbÎ ngÛ trÜ®c nhiÍm bÄn, nên g†i là TÎnh Ç¶. Nhi‰pLuÆn, bän dÎch Ç©i LÜÖng, q.8 nói : ‘’cõi ª này khôngbÎ ngÛ trÜ®c nhiÍm bÄn, trong suÓt nhÜ pha lê, nêng†i là Thanh TÎnh Ç¶.’’


theo nghïa cûa pháp tÜ§ng thì BÒ Tát tæng trí tØ sÖÇÎa trª lên và BÒ Tát tæng bi tØ bát ÇÎa trª lên thøbi‰n dÎch sanh tº này. Kinh Th¡ng Man: ñÓi v§i haihång này còn g†i là h»u vi sinh tº. Phàm phu khªicác nghiŒp h»u lÆu, cäm quä h»u vi, nên g†i là h»uvi. Thánh nhân khªi các nghiŒp h»u lÆu, cäm quäh»u vi, nên g†i là h»u vi thánh nhân khªi các nghiŒph»u lÆu, ch£ng phø báo phÀn Çoån h»u, nên g†i là vôvi.

4, A La Hán có phäi là m¶t vÎ BÒ Tát không?A La Hán còn g†i là Arhant, quä vÎ cao nhÃt cûa

Ti‹u thØa Çã giác ng¶.Có ba nghïa :1/’’Sát t¥c’’, v§i nghïa là gi‰t gi¥c phiŠn não;

2/Ùng thiên nhÖn cúng v§i nghïa xÙng Çáng ÇÜ®cnhÆn s¿ cúng dÜ©ng cûa tr©i và ngÜ©i;

3/’’BÃt sanh’’, v§i nghïa là mãi mãi vào Ni‰t bàn,không còn bÎ quä báo sÓng ch‰t lÀn thÙ hai. ñ¡c quäA La Hán thì có Çû sáu phép huyŠn diŒu, các bÆc BÒTát khi giáng sinh xuÓng cõi trÀn vÅn phäi thiŠn ÇÎnhlåi m§i Ç¡c quä A La Hán. BÆc A La Hán Çã thoátkhÕi phiŠn não, ÇÜ®c t¿ do, t¿ tåi, hoàn mÏ vŠ m¥tÇåo lš, làm chû ÇÜ®c tÜ tÜªng cûa mình, bi‰t h‰t tÃtcä.

5, Làm sao cho tâm ÇÜ®c tÎnh Ç‹ t¶i liŠn tiêu?MuÓn cho tâm tÎnh trÜ§c h‰t phäi khi‰ncho ba nghiŒpthanh tÎnh. ñó là thân thanh tÎnh, khÄu thanh tÎnh, šthanh tÎnh. Thân thanh tÎnh là thân không cº Ç¶ngbÆy, thân gÒm có ngÛ cæn; m¡t, tai, mÛi, lÜ«i và tÙchi. Không bÎ các s¡c trÀn lôi cuÓn, mà phäi luônluôn cº Ç¶ng theo PhÆt Pháp. Thân gÒm có ba viŒclà không sát, Çåo, dâm. KhÄu thanh tÎnh là miŒngkhông nói bÆy nhÜ trong gi§i thÙ tÜ cûa ngÜ©i PhÆttº là không nói dÓi, nói l©i thêu dŒt, nói lÜ«i ÇôichiŠu, nói l©i hung ác, mà phäi nói l©i chân thÆt, nóitheo PhÆt pháp. Ý thanh tÎnh, tÙc là š không nghïbÆy nhÜ tham, sân, si mån, nghi, ác ki‰n, thân ki‰n,biên ki‰n, ki‰n thû, gi§i cÃm thû.

6. NgÛ uÅn là gi?NgÛ uÅn gÒm có s¡c, th†, tÜªng, hành, thÙc.S¡c là thân næm cæn là n¶i s¡c, th‰ gi§i sáu trÀn

làm ngoåi s¡c-s¡c pháp.

cho ngÜÖi’’ SÜ viên tÎch næm ñåi Thông 2 Ç©i LÜÖngvà ÇÜ®c chôn ª núi Hung Nhï. Vua LÜÖng VÛ ñ‰vi‰t væn ca ng®i công ÇÙc. ñ©i ñÜ©ng ñåi Tông, SÜÇÜ®c ban Thøy là Viên Giác ñåi SÜ. Truyên PhápChính Tông kš, q.6. 57. ñåt Ma là Thûy T° ThiŠnTông ª Trung QuÓc, nên g†i là SÖ T°.

3. Thoát sinh tº có phäi là không bÎ ch‰t n»akhông?

Nói Çúng ra là không còn bÎ luân hÒi sinh tº n»a,sinh tº ª Çây theo tØ Çi‹n Phât H†c Ph° Thông HánViŒt: Sinh tº tÙc là sÓng ch‰t, do ho¥c nghiŒp cûah‰t thäy chúng sinh gây ra nên kÈ sinh thì tº, kÈ tºlåi sinh. Kinh Lãng Nghiêm q.3 có câu ‘’sinh tº tºsinh, sinh sinh tº tº nhÜ vòng quay lºa. (sinh tº, tºsinh, sinh sinh tº tº, nhÜ tuyŠn hÕa luân). Bí TångBäo DÜ®c, q thÜ®ng: ‘’sinh mãi m§i sinh nào ai bi‰t.tº hoài, tº chót ch£ng ai hay’’ (sinh sinh sinh sinhám sinh thûy, tº tº tº tº minh tº chung).

Sinh tº có hai loåi: 1-PhÀn Çoån sinh tº: ñó làquä báo løc Çåo tam gi§i cûa các nghiŒp thiŒn, bÃtthiŒn h»u lÆu do phiŠn não chÜ§ng tr® duyên sª cäm.Thân có quä báo tØng phÀn, tØng Çoån khác nhau,nên g†i là phÀn Çoån. ñó là h‰t thäy hång phàm phucó Çû ki‰n tÜ ho¥c. 2-BÃt tÜ nghì bi‰n dÎch sanh tº.ñó là quä báo tÎnh Ç¶ gi§i ngoåi cûa các thiŒn nghiŒpvô lÆu do sª tri chÜ§ng tr® duyên sª cäm. ñó là s¿sinh tº cûa các bÆc thánh giä tØ A La Hán trª lên ÇãÇoån ki‰n tÜ ho¥c, g†i là bÃt tÜ nghì, vì nghiŒp døngthÀn diŒu khôn lÜ©ng. Bi‰n dÎch có nghïa là khôngcó hình s¡c hÖn kém, tu°i th† dài ng¡n, nhÜng mêtÜªng diŒt dÀn, chÙng ng¶ tæng dÀn. Bi‰n Ç°i cûa mêng¶ g†i Çó là bi‰n dÎch (trên Çây là nghïa cûa ThiênThai) Kinh Th¡ng Man. Thêm n»a, bÆc Thánh giäÇ°i thay cái thân phÀn Çoån mà ÇÜ®c cái thân tÓt ÇËpthù diŒu bÃt khä tÜ nghì, nên g†i là bi‰n dÎch. TrênÇây là nghïa Pháp TÜ§ng. Hành Tông Kí. Låi n»a,tâm thÀn niŒm niŒm tÜÖng truyŠn mà trÜ§c sau bi‰ndÎch. Nên g†i là bi‰n dÎch. Låi n»a, pháp thân màcác vÎ Thánh chÙng ÇÜ®c thÀn hóa t¿ tåi, næng bi‰n,næng dÎch, nên g†i là bi‰n dÎch. Trên Çây là nghïacûa Tam LuÆn. VŠ bi‰n dÎch sinh tº, Duy ThÙc LuÆnnêu ra ba tên g†i: a- BÃt tÜ nghÎ bi‰n dÎch sanh tº; b-Ý thành thân; c-Bi‰n hóa thân. Duy thÙc luÆn q8


"NhÃt thi‰t h»u vi pháp Tåm dÎch "TÃt cä các pháp h»u viNhÜ m¶ng huyÍn bào änh, nhÜ m¶ng, giä, b†t, bóng,NhÜ l¶ diŒc nhÜ Çi‹n nhÜ sÜÖng cÛng nhÜ ÇiŒn ch§p,-ng tác nhÜ thÎ quán "nên khªi quán nhÜ th‰"."H»u vi" là tÃt cä nh»ng gì có tÜ§ng måo nên ÇŠu vô thÜ©ng và sanh diŒt.TÃt cä các pháp h»u vi ÇŠu nhÜ giÃc m¶ng, ÇŠu giä h®p nhÜ b†t nÜ§c trên ÇÜ©ng khi mÜa rÖi, nhÜ bóng

ngÜ©i và vÆt in trên tÜ©ng trong ánh n¡ng m¥t tr©i, nhÜ gi†t sÜÖng trên hoa lá lúc ban mai cÛng nhÜ luÒngÇiŒn xËt do sét Çánh khi s¡p mÜa.

Ta hãy thÜ©ng xuyên nên nghï cu¶c Ç©i là nhÜ vÆy. Có Çó mà không Çó, "s¡c s¡c không không". TrênÇ©i này, Çâu có gì là bŠn v»ng, Çâu có gì là bÃt bi‰n.

Quán nhÜ vÆy, ta m§i hàng phøc ÇÜ®c Tâm, m§i an trø ÇÜ®c Tâm.M¥c dù bi‰t Ç©i là m¶ng nhÜng chúng ta vÅn phäi có b°n phÆn tránh làm các ÇiŠu ác, nên làm các ÇiŠu

lành vì "nhân giä nhÜng cÛng có quä giä" và nghiŒp báo së theo ta nhÜ bóng v§i hình ngay trong giÃcm¶ng. ñ‹ áp døng trong viŒc sºa mình cho thÆt tÓt, chúng ta nên nh§ l©i m¶t bÆc ThÀy MÆt tông Çã dåy:"Hãy luôn luôn nhÆn thÙc rõ ràng tính m¶ng huyÍn cûa cu¶c Ç©i Ç‹ giäm b§t luy‰n ái và thù ghét. Hãy cótâm tÓt ÇÓi v§i m†i loài, có tâm thÜÖng xót bÃt k‹ kÈ khác ÇÓi xº v§i bån ra sao. Nh»ng gì ngÜ©i khác làmÇÓi v§i bån không quan tr†ng khi bån xem chúng là m¶ng huyÍn. Cái chính là bån phäi có nh»ng š ÇÎnh tÓttrong giÃc m¶ng, ñây là Çi‹m cÓt y‰u. ñây Çích th¿c là tu tâm."

Xem cu¶c Ç©i nhÜ giÃc m¶ng, không phäi là ta buông xuôi, m¥c kŒ, thÆm chí là sÓng luông tuÒng, vôtrách nhiŒm; trái låi ta vÅn sÓng ÇÀy trách nhiŒm v§i chính mình, v§i gia Çình mình, v§i xã h¶i vì ch£ng phäim‡i ki‰p sÓng là trÜ©ng Ç©i Ç‹ chúng ta trui rèn chính mình, hoàn thiŒn chính mình trên hành trình Ç‰nChân lš hay sao? Ta cÛng không nên trách cÙ "Ông Tr©i " Çã gieo tai hoå cho loài ngÜ©i mà ta phäi t¿ tráchmình là Çã không bi‰t tôn tr†ng, bäo vŒ ngôi nhà chung là Trái ñÃt này. ChÌ vì lòng tham, mà con ngÜ©i Çãphá hûy môi trÜ©ng sÓng cûa chính mình khi‰n gi© Çây bao nhiêu thiên tai, dÎch bŒnh giáng trên ÇÀu chúngta và con cháu chúng ta.

B/ ÇØng xem cái tôi mình quá toLš Vô ngã là m¶t trong các giáo lš cæn bän cûa ñåo PhÆt và Ç¶c nhÃt vô nhÎ vì không có tôn giáo nào

trên th‰ gi§i låi phû nhÆn cái Ta nhÜ ñåo PhÆt cä.ñây không phäi là m¶t giä thuy‰t mà là m¶t chân lš ÇÜ®c soi sáng b¢ng s¿ th¿c chÙng cûa Trí TuŒ. Khi

ÇÜa ra lš Vô ngã, ñÙc PhÆt không phäi bäo chúng ta xoá bÕ cái thân này mà chÌ muÓn chúng ta ÇØng cóchÃp vào nó, cho r¢ng nó có thÆt Ç‹ bÎ dính m¡c vao tham và sân.

ñØng t¿ ÇŠ cao mình quá vì mình còn nhiŠu hån ch‰:- Mình chÎu s¿ chi phÓi bªi luÆt cûa tåo hoá: sinh, lão, bŒnh, tº.- Hi‹u bi‰t cûa mình còn nhiŠu hån ch‰.- Hãy khiêm tÓn, ÇØng quan tr†ng hoá mình quá.Mình cÛng có th‹ phåm l‡i nhÜ m†i ngÜ©i, do Çó mình nên thông cäm, bao dung, tha thÙ l‡i lÀm cûa

ngÜ©i khác.ThÃy Ç©i là giÃc m¶ng, thÃy mình là vô ngã thì ta së tránh ÇÜ®c "stress" vì tám ng†n gió (bát phong)

không lay chuy‹n ÇÜ®c ta:- ÇÜ®c: ÇÜ®c tài l®i, tâm không xao xuy‰n- mÃt: bÎ thiŒt håi, lòng vÅn thän nhiên- khen: ÇÜ®c công kênh, tâm vÅn nhÜ không


- chê: bÎ hu› nhøc, lòng không b¿c tÙc- vinh: ÇÜ®c ng®i khen, tâm vÅn bình thän- nhøc: bÎ chê bai, lòng không bi‰n Ç°i- vui: ÇÜ®c viŒc vui, tâm không xao Ç¶ngkh°: g¥p kh° Çau, lòng vÅn an nhiên.C/ hãy thÜÖng yêu tÃt cä chúng sinhThÃy rõ ÇÜ®c là lë vô thÜ©ng không chØa m¶t ai, ta hãy thÜÖng m†i ngÜ©i vì h† cùng cänh ng¶ v§i mình.Cu¶c Ç©i nhÜ tÃm gÜÖng phän chi‰u vì khi mình mÌm cÜ©i thì trong gÜÖng cÛng cÜ©i låi còn n‰u mình

giÖ n¡m ÇÃm lên thì trong gÜÖng cÛng giÖ n¡m ÇÃm låi. Dadi Yanki, m¶t trong nh»ng nhà sáng lÆp pháiRaja Yoga và là hiŒn thân cûa giá trÎ chuy‹n hoá tinh thÀn cûa th©i nay, Çã nói: "N‰u bån gºi Çi m¶t nø cÜ©i,bån së nhÆn låi nø cÜ©i, vÆy thì hãy gºi Çi nh»ng nø cÜ©i. Th‰ gi§i ngày nay, con ngÜ©i có rÃt nhiŠu thÙnhÜng cái h† thi‰u nhÃt låi là s¿ bình an và tình yêu thÜÖng. VÆy hãy gºi Çi tình yêu thÜÖng, bån låi nhÆnÇÜ®c tình yêu thÜÖng. Hãy sÓng vì m¶t th‰ gi§i tràn ÇÀy tình yêu thÜÖng."

LuÆt nhân quä thì quá rõ ràng nhÜng ta phäi hi‹u ÇÎnh luÆt này theo 3 th©i: quá khÙ, hiŒn tåi, vÎ lai vìnhân gieo xuÓng thì phäi Çû duyên, quä m§i tr°. Chúng ta ÇØng thÃy nh»ng gì diÍn ra trÜ§c m¡t mà v¶i k‰tluÆn là luÆt nhân quä không Çúng, là "Tr©i không có m¡t". Teilhard de Chardin, nhà thÀn h†c n°i ti‰ng cûaPháp, Çã nói trong quy‹n: La vie vaut d’être vécue (ñ©i Çáng sÓng) là tåi sao chúng ta công nhÆn có nh»ngÇÎnh luÆt vŠ vÆt lš trong vÛ trø trong khi chúng ta låi không tin có nh»ng ÇÎnh luÆt vŠ luân lš và Çåo ÇÙctrong th‰ gi§i tinh thÀn. Trong ñåo PhÆt có m¶t câu rÃt hay:

"MuÓn bi‰t ki‰p trÜ§c ngÜ©i Çó th‰ nào thì hãy xem ki‰p này cûa h†, MuÓn bi‰t ki‰p sau ngÜ©i Çó th‰ nào thì hãy xem h† sÓng ra sao trong ki‰p này."VÆy ta là chû vÆn mŒnh cûa mình, hånh phúc hay Çau kh° là do chính ta quy‰t ÇÎnh chÙ không do bÃt cÙ

m¶t ai khác, m¶t ÇÃng nào khác.Vì th‰, ta nên gi» š nghï, l©i nói, viŒc làm trong såch Ç‹ tåo nh»ng nghiŒp tÓt.ñÙc Dalai Lama, m¶t trong nh»ng nhân cách Çáng kính nhÃt cûa th©i hiŒn Çåi có nói: "Tôi không quan

tâm Ç‰n tôn giáo cûa bån ho¥c bån là ngÜ©i có tôn giáo hay không. ñiŠu thÆt s¿ quan tr†ng ÇÓi v§i tôi là tháiÇ¶ cûa bån trÜ§c ÇÒng loåi, gia Çình, công viŒc, tÆp th‹ và th‰ gi§i. Bån hãy nh§ r¢ng vÛ trø phän änh cáchành Ç¶ng và suy nghï cûa bån...

- Hãy cÄn tr†ng v§i nh»ng š nghï cûa bån vì chúng sÈ trª thành l©i nói,- Hãy cÄn tr†ng v§i l©i nói vì chúng thành hành Ç¶ng,- Hãy cÄn tr†ng v§i hành Ç¶ng vì chúng thành thói quen,- Hãy cÄn tr†ng v§i thói quen vì chúng tåo nên cá tính cûa bån,- Hãy cÄn tr†ng v§i cá tính cûa bån vì nó tåo ra ÇÎnh mŒnh cûa bånvà ÇÎnh mŒnh cûa bån chính là cu¶c Ç©i cûa bån...và..."TØ 3 nhÆn thÙc trên Çây, ta hãy Ç‹ Tâm mình buông xä, không chÃp vào m¶t ÇiŠu gì, không dính m¡c

vào bÃt cÙ cái gì. Xä ª Çây xuÃt phát tØ s¿ hi‹u bi‰t, niŠm cäm thông, lòng bao dung. Xä là lòng an tÎnh,quân bình, không phân biŒt ngÜ©i v§i mình. Cái tôi càng nhÕ thì tâm xä càng tr†n vËn:

- TØ tâm xä này, ta së có tâm h› nghïa là vui v§i cái vui cûa ngÜ©i khác thay vì có tâm ganh ghét m¶tcách nhÕ nhen.

- TØ tâm xä này, ta së có tâm bi nghïa là thÜÖng nh»ng ngÜ©i nghèo Çói, bÎ bŒnh tÆt, g¥p hoån nån, Çaukh° vŠ th‹ xác và tinh thÀn.

- TØ tâm xä này, ta së có tâm tØ nghïa là thÜÖng yêu tÃt cä m†i ngÜ©i, m†i sinh vÆt m¶t cách không phânbiŒt, thÆm chí Ç‰n cä cÕ cây.


r¢ng khi Ngài th† 4000 tu°i ‘’khoäng 56 Ùc, tÙc là7000 næm cûa cõi nhân gian’’ thì së hå sanh xuÓngcõi nhân gian và thành PhÆt dÜ§i gÓc cây Long Hoachia làm ba h¶i thuy‰t pháp. Ngài së thay th‰ ñÙcPhÆt Thích Ca thuy‰t pháp, nên g†i Ngài là B° XÙBÒ Tát, NhÃt Sinh B° XÙ BÒ Tát, B° XÙ Tát ñÕa.ñ‰n bây gi© Çã Ç¡c quä PhÆt và g†i là Di L¥c PhÆt,Di L¥c NhÜ Lai. Trong MÆt Giáo, Di L¥c BÒ Tát làm¶t trong chín vÎ ª Trung ñài Mån-ñà-La Thai TångGi§i, vÎ trí ª phía ñông B¡c ñÙc ñåi Nh¿t NhÜ Lai.Ÿ Mån ñà La Kim CÜÖng Gi§i thì Ngài là m¶t trongmÜ©i sáu vÎ tôn th©i hiŠn ki‰p. VŠ hình tÜ§ng NgàicÛng có nhiŠu thuy‰t khác nhau. Theo Bát ñåi BÒTát Mån ñà La Kinh v.v.. thì tÜ§ng Ngài màu vàngóng, tay trái cÀm quân trì, tay phäi k‰t Ãn Thí Vô Úy,hình Tam Mu¶i Da là chi‰c bình ho¥c cây tháp, mÆt

Ngài Di L¥c

hiŒu là TÃn TÓc Kim CÜÖng.2. Sau HÆu T° có tÜ®ng T° SÜ quäy m¶t chi‰c

giày trên vai là ñåt Ma T° SÜ:ñåt Ma còn g†i là Dharma dÎch là Pháp có nghïa

là quy t¡c, quÏ trì, khuôn mÅu. Nghïa Lâm ChÜÖng,q.6 ñåt Ma có nghïa là Pháp. Kinh PhÜÖng Quängg†i là Pháp. Thành Duy ThÙc g†i là quy t¡c. ChoquÏ trì là Pháp v§i nghïa có th‹ duy trì tÜ tÜªng, gi»Çúng khuôn phép. Kinh Ni‰t Bàn g†i Pháp là bÃtgiác... còn chÌ ngÜ©i tên ÇÀy Çû là BÒ ñŠ ñåt Ma(Bodhidharma) dÎch là ñåo Pháp. SÜ dòng dõi Sát-ñ‰-LÎ ª Nam Thiên Trúc. Phø VÜÖng là HÜÖng Chí.SÜ là con trai thÙ ba vÓn tên là BÒ ñŠ ña La, sautheo h†c T° SÜ Ç©i thÙ 27 là Bát Nhã ña La nên Ç°iña La thành ñåt Ma. Næm Ph° Thông 1 Ç©i LÜÖng,SÜ Ç‰n Quäng Châu b¢ng ÇÜ©ng bi‹n. Vua VÛ ñ‰Çón vŠ Ki‰n NghiŒp. Nói chuyŒn v§i VÛ ñ‰ khôngh®p, ñåt Ma liŠn vÜ®t TrÜ©ng Giang sang Ngøy. Vàonæm Chính Nguyên 1 vua Hi‰u Minh ñ‰ Ç©i hÆuNgøy, SÜ dØng låi ª chùa Thi‰u Lâm núi Tung SÖn,suÓt ngày ngÒi quay m¥t vào vách Çá suÓt chín næm.NgÜ©i ÇÜÖng th©i g†i Ngài là Bích Quán. Sau SÜtìm ÇÜ®c TuŒ Khä liŠn truyŠn cho y bát và ban chobài Pháp kŒ :

Ta vÓn Ç‰n ÇÃt nàyTruyŠn Pháp cÙu mê tìnhM¶t hoa nª næm cánhK‰t quä t¿ nhiên thành. Låi nói thêm : ‘’Ta có bÓn quy‹n Kinh Læng

Già là phép y‰u chÌ cûa NhÜ Lai, nay giao phó låi

ñåt Ma T° SÜ


ÇÀu; tØ 2 tay, bÓn tay cho t§i 108 tay, ngàn tay, våntay, tám vån bÓn ngàn tay; tØ hai m¡t, 3 m¡t cho Ç‰n108 m¡t ngàn m¡t, vån m¡t cho Ç‰n tám vån bÓnngàn m¡t báu thanh tÎnh.

- Phía trÜ§c tÜ®ng Thiên Thû Quan Âm là tÜ®ngNgài Di L¥c (Maitreya). DÎch âm là Mai-ñát LŒ DaBÒ Tát, Måt ñát LÎ-Da BÒ Tát, Mê-ñ‰-Lí BÒ Tát,Di-ñ‰ LÍ BÒ Tát. DÎch š là TØ ThÎ. Theo kinh DiL¥c ThÜ®ng Sanh và Kinh Di L¥c Hå Sanh thì Ngàira Ç©i trong m¶t gia Çình Bà La Môn, sau trª thànhÇŒ tº cûa PhÆt, nhÆp diŒt trÜ§c ñÙc PhÆt, lÃy thân BÒTát thuy‰t pháp cho Tr©i và NgÜ©i. Ngài trø ª cõitr©i ñâu SuÃt. Theo truyŠn thuy‰t, vì Ngài muÓnthành t¿u cho chúng sinh, nên tØ lúc m§i phát tâmÇã không æn thÎt. Nh© nhân duyên Çó mà Ngài có tênlà TØ ThÎ. ñÙc PhÆt Thích Ca tØng d¿ báo th† kš

La. Nghïa là ph†c, ho¥c Song Th‰, Ç‹ chÌ viŒc chÎuÇ¿ng kh° và vui. TÙc là chÌ quan t°ng quän. Còn g†ilà Då-ma-lô-ca, là Diêm-ma-la-xã. Diêm-ma có nghïalà Song, La-xã có nghïa là vua. Anh và em gái ÇŠulàm vua ÇÎa ngøc, anh trong coi viŒc con trai, emtrong coi viŒc con gái. Cho nên g†i là Song vÜÖng’’.Còn dÎch là Già ChÌ, v§i nghïa là ngæn t¶i ác khôngcho nó xäy ra n»a. còn g†i là Tránh TÙc, v§i nghïadËp tranh cãi, dËp t¶i ác. TuŒ Uy‹n Âm Nghïa, q.thÜ®ng: ‘’Diêm-la nói ÇÀy Çû là Diêm-ma-la-ÇÒ, Çólà Già ChÌ. Ngæn ngØa t¶i nhân, không cho tåo t¶ilåi’’. Câu Xá Quang Kš, q.8: ‘’Diêm-ma vÜÖng, cÛg†i Diêm-la là sai. Diêm-ma Çó là Tránh TÙc, š nóikÈ phåm t¶i không bi‰t l‡i, ÇÓi v§i kh° không nhÅn,chÓng låi ngøc tÓt, gây ra sai quÃy. Nh© vua chÌ bäo,nay bi‰t t¶i mình, š thÙc ÇÜ®c phÆn cûa mình mànhÆn l‡i, dÆp t¡t t¶i l‡i cho nên g†i là Tránh TÙc’’.Còn MÆt giáo rút g†n vào Thiên B¶. ñŒ nhÃt cænbän thanh thân h¶i cûa Man-Çà-la Kim CÜÖng Gi§i,và m¶t trong mÜ©i hai tÀng tr©i ngoài Kim CÜÖngB¶ trong ñŒ nhÎ Y‰t Ma H¶i Mån-Çà-la Thai tånggi§i cho là thÙ mÜ©i hai ngoài NhÃt chúng cûa KimCÜÖng B¶ ViŒn

- TÜ®ng Thiên Thû Quán Âm phía bên trong gócphäi cÛng còn g†i là tÜ®ng Thiên Thû Thiên Nhãn(hay là còn g†i là tÜ®ng ngàn tay ngàn m¡t) còn g†ilà Thiên Nhãn Thiên Tí Quán Th‰ Âm (Sàhasràbhu-jasaha-Aranetra), là m¶t trong sáu vÎ Quán Th‰ Âm,ngoài hai tay hai m¡t ra, hai bên tä h»u m‡i bên cóhai mÜÖi tay, trong m‡i tay có m¶t con m¡t, bÓnmÜÖi tay có bÓn mÜÖi con m¡t, nhân v§i hai mÜÖilæm h»u thành ngàn m¡t, ngàn tay bi‹u Çåt cho h‰tthäy chúng sanh có Çåi døng vô ngåi. ñó là ThiênThû Quán Âm, thông thÜ©ng ÇÜ®c nói t§i trong kinhThiên Thû Do Già Phåm ñåt Ma dÎch. N‰u cæn cÙvào Kinh Thiên Thû, do Trí Thông và BÒ ñŠ LÜu TrídÎch thì m¥t có ba m¥t, thân có ngàn tay, trong m‡ibàn tay ÇŠu có m¶t m¡t. Thêm n»a, Bí Tång Kš:Thiên Thû Thiên Nhãn Quan Th‰ Âm có hai mÜÖibäy m¥t , có ngàn tay ngàn m¡t, màu vàng ròng, theoKinh Læng Nghiêm, Quán Th‰ Âm BÒ Tát vì tu chÙngÇÜ®c Çåo Viên Thông vô thÜ®ng nên có th‹ hiŒn ÇÜ®crÃt nhiŠu dung måo kÿ diŒu tØ m¶t ÇÀu, ba ÇÀu chot§i 108 ÇÀu, ngàn ÇÀu, vån ÇÀu, tám vån bÓn ngàn

Thiên Thû Quán Âm


M¶NG HUY•N

VÔ THÐ©NG > VÔ NG‚ > xä > Hý > BI > T¯ > BµNH AN

TµNH THÐ÷NG

V/ làm sao Ç‹ có ÇÜ®c niŠm an låc thÆt s¿?Xem Ç‰n Çây, có th‹ m¶t sÓ Ç†c giä chÜa mãn nguyŒn. Vì sao?Vì 2 lš do sau Çây:1/ Con ngÜ©i còn bÎ chi phÓi bªi cái Ch‰t và không ai là không s® nó.2/ N‰u Cái Ta là giä thì cái gì là thÆt Çây và có cái Ta thÆt không?ñ‹ trä l©i ÇÜ®c 2 câu hÕi này, chúng ta cÀn có m¶t sÓ ki‰n thÙc sâu vŠ ñåo PhÆt.A/ cái ch‰t có thÆt s¿ Çáng s® không?Th©i gian gÀn Çây, trên th‰ gi§i này xäy ra bao nhiêu thiên tai: nào là Ç¶ng ÇÃt ª Trung quÓc, ª Haiti...,

nào là sóng thÀn ª Indonesia, Thái lan, NhÆt Bän..., nào là lÓc xoáy tåi nhiŠu bang ª Hoa Kÿ Ç¥c biŒt làMissouri. TrÜ§c sÙc månh cûa thiên nhiên, chúng ta ch£ng khác nào nh»ng con ki‰n. Chúng ta t¿ hÕi cóch‡ nào trên trái ÇÃt này an toàn không? Ch¡c là không! Không ª Çâu trên th‰ gi§i này an toàn cä, ngay cäm¥t ÇÃt mà ta tÜªng cÙng ch¡c thì có th‹ xuÃt hiŒn nh»ng ÇÜ©ng nÙt l§n và sâu do Ç¶ng ÇÃt ho¥c nh»ng hÓtº thÀn. VÆy thì ta trÓn lên núi? CÛng không ch¡c æn vì có såt lª ho¥c núi lºa phun. ñây là chúng ta chÜa k‹Ç‰n chi‰n tranh mà chính con ngÜ©i gây ra Ç‹ håi nhau. Theo tôi, chÌ có PhÜ§c ñÙc m§i cÙu chúng ta thoátÇÜ®c các tai ÜÖng này vì m†i s¿ viŒc trên Ç©i này không qua khÕi ÇÎnh luÆt nghiŒp báo: Lúc Çó, Çån tránhngÜ©i chÙ không phäi ngÜ©i tránh Çån.

Dù sao, cuÓi cùng ai cÛng phäi ch‰t. VÆy ta nên hi‹u cái ch‰t nhÜ th‰ nào? Trong Hoá h†c, chúng ta bi‰tcó các phân tº trao Ç°i v§i nhau thành m¶t chÃt khác nhÜng sÓ nguyên tº không hŠ thay Ç°i nhÜ LavoisierÇã nói m¶t câu bÃt hû: "Không có gì mÃt, không có gì ÇÜ®c tåo them (Rien ne se perd, rien ne se crée)". Câunày không khác gì câu "bÃt sinh bÃt diŒt’’, trong Bát Nhã Tâm Kinh. Còn vŠ VÆt lš thì có ÇÎnh luÆt bäo toànnæng lÜ®ng nên trong thiên nhiên, s¿ vÆt thay Ç°i hình dång mà không hŠ bi‰n mÃt nhÜ nÜ§c dÜ§i sÙc nóngtrª thành hÖi, hÖi nÜ§c tø låi thành mây, mây Ç° xuÓng thành mÜa, mÜa tø låi thành sông hÒ, sông hÒ vàomùa Çông thành bæng Çá... Chính vì vÆy, con ngÜ©i thay Ç°i tØ trÈ t§i già theo ÇÎnh luÆt sinh-lão-bŒnh-tº,sau Çó låi qua giai Çoån sinh nên không có cái ch‰t thÆt s¿ mà chÌ là m¶t s¿ thay Ç°i thân cÛ Çã bÎ hÜ hoåithành m¶t thân m§i, còn ÇÜ®c g†i là tái sanh mà phÀn thÀn thÙc ÇÜ®c chuy‹n tØ ki‰p này qua ki‰p sau.NgÜ©i Tây Tång có m¶t ngån ng»: "M†i ngÜ©i ÇŠu ch‰t nhÜng không ai ch‰t cä". Trong l©i t¿a quy‹n "S¿sÓng sau cái ch‰t (Life after death)" cûa Deepak Chopra, Eckhart Tolle, tác giä quy‹n " QuyŠn næng cûaHiŒn tiŠn (the Power of Now)" có nói r¢ng "ÇÓi lÆp cûa cái ch‰t là s¿ sinh chÙ không phäi là s¿ sÓng . S¿sÓng vŠ bän chÃt là š thÙc, là vïnh h¢ng và không có ÇÓi lÆp. Không có cái ch‰t, chÌ có nh»ng dång khácnhau cûa các hình thái s¿ sÓng, bi‹u hiŒn š thÙc th‰ này hay th‰ khác. ñây là s¿ giäi thoát thÆt s¿ mà cuÓnsách thÜ©ng xuyên nhÃn månh".

Khi nghï Ç‰n vÃn ÇŠ này, tôi thích lÃy ví dø vŠ m¥t tr©i . Ai khi nghe nói m¥t tr©i m†c ª phía ñông và l¥nª phía Tây thì thÃy rÃt có lš. ThÆt ra Çó là vì ta ÇÙng trên m¥t ÇÃt và quan sát. Còn n‰u chúng ta ª trongkhông gian và nhìn thì m¥t tr©i không hŠ m†c và l¥n mà là quä ÇÃt xoay quanh m¥t tr©i và tåo ra cäm giácnhÜ có m†c và l¥n. -ng døng vào con ngÜ©i, thì "m¥t tr©i" ví cho "s¿ sÓng", "M†c" tÜ®ng trÜng cho "sinh"còn "l¥n" tÜ®ng trÜng cho "ch‰t ."

NhÜ vÆy, chúng ta thÆt s¿ Çâu có ch‰t mà s®, chúng ta chÌ nhÜ thay m¶t cái áo khác Ç‹ ti‰p tøc sÓng

>

>

>

>


trong ki‰p sau và hoàn thiŒn chính bän thân mình.B/ cái ta có thÆt không? Nghe ñÙc PhÆt nói cái Ta là giä, không ai là

không ngåc nhiên. Tôi có da có thÎt th‰ này, cä thântôi là 60 kg, véo månh thÃy Çau mà låi bäo giä là th‰nào? Vô lš ! NhÜng thº hÕi bån khi n¢m mÖ, ai véovào Çùi, bån có thÃy Çau không? bån bÎ m¶t têncÜ§p tÃn công và lÃy xe máy, bån có s®, có buÒn,thÆm chí có khóc không? VÆy là trong mÖ bån thÃym†i ÇiŠu ÇŠu thÆt cä, b¢ng chÙng là khi thÙc dÆy bånthÃy cái gÓi Ü§t do bån Çã khóc. CÛng th‰, dÜ§i conm¡t cûa m¶t vÎ giác ng¶ thì chúng ta Çang n¢m mê,"mª m¡t mà chiêm bao". Khi mê, ta sÓng v§i cái Tagiä. ChÌ khi nào tÌnh giÃc m¶ng Nam Kha, ta m§isÓng v§i cái Ta thÆt. Lúc Çó, ta m§i làm chû hoàntoàn ÇÜ®c sinh và tº.

M¶t giÃc m¶ng ÇËp thÜ©ng khi‰n con ngÜ©i muÓnngû mê lâu, trái låi cÖn ác m¶ng khi‰n ngÜ©i ta mautÌnh giÃc. TØ ÇiŠu này, chúng ta thÃy chÜa ch¡c m¶tngÜ©i giàu có Çã may m¡n hÖn ngÜ©i nghèo kh° vìngÜ©i giàu muÓn giÃc mÖ kéo dài mãi nên trôi hoàitrong vòng sanh tº còn ngÜ©i nghèo khó thì vì kh°quá nên Çi tìm ñåo Ç‹ thoát khÕi vòng luân hÒi.

Cái Ta thÆt, ñÙc PhÆt g†i là PhÆt tánh mà m‡ichúng sinh ÇŠu có nhÜng rÃt ít ngÜ©i dám tin, dámnhÆn. "Ta là PhÆt Çã thành, chúng sinh là PhÆt sëthành", Çây có th‹ ÇÜ®c xem nhÜ m¶t l©i tuyên bÓvô cùng quš giá mà ñÙc PhÆt Çã ban cho chúng taÇ‹ chúng ta trª vŠ v§i chân giá trÎ cûa mình. Chúngta thu¶c dòng dõi sÜ tº chÙ không phäi thu¶c loài dênhÜ trong câu chuyŒn ngø ngôn ƒn ñ¶ sau Çây:

Có m¶t sÜ tº cáí ch‰t bên b© suÓi sau khi sinhcon. SÜ tº con ÇÜ®c nuôi chung v§i Çàn dê Ç‰n lúctrÜªng thành mà vÅn cÙ tÜªng mình là dê. M¶t hôm,sÜ tº chúa khát nÜ§c Ç‰n b© suÓi. Th¢ng chæn dê vàbày dê chåy trÓn, còn låi m¶t mình sÜ tº con ngÖngác kêu: be, be... SÜ tº Ç¿c vØa ngåc nhiên vØa tÙcgiÆn Ç‰n bên sÜ tº con và nói: "Mày không phäi làdê, mày là sÜ tº!" SÜ tº con luôn miŒng kêu: be,be".SÜ tº chúa lôi sŠnh sŒch sÜ tº con Ç‰n b© suÓi và dím¥t nó sát nÜ§c và nói: "Hãy nhìn kÏ xem mày làai?" SÜ tº con soi m¥t mình và gÀm lên m¶t ti‰ng:Chúa sÖn lâm Çã hiŒn hình!

Câu chuyŒn trên muÓn nói là m‡i chúng ta thu¶c

dòng dõi PhÆt nhÜng låi cÙ tÜªng mình là chúng sanh.ñÙc PhÆt Çã chÌ cho chúng ta cách thành PhÆt Ç‹ tasÓng v§i con ngÜ©i thÆt cûa mình. ChÌ cÀn chúng tath¿c lòng muÓn ÇiŠu Çó và n‡ l¿c th¿c hành mà thôi!

VI/ k‰t luÆnVô thÜ©ng là ÇiŠu kiŒn cÀn thi‰t cho m†i ti‰n b¶

vì có vô thÜ©ng thì m§i có th‹ sºa ch»a ÇÜ®c nh»ngl‡i lÀm mình l« m¡c phäi Ç‹ trª thành ngÜ©i tÓt hÖn,m§i có th‹ tu tÆp Ç‹ trª thành thánh nhân.

Quán chi‰u lë vô thÜ©ng, ta không lÜ©i trÍ mà cÓg¡ng hoàn thành Ü§c nguyŒn cûa mình. Ta bi‰t quštr†ng tØng gi©, tØng phút cûa s¿ sÓng, bi‰t sÓng trongchánh niŒm, bi‰t tÌnh thÙc trong hiŒn tåi. Ta š thÙcÇÜ®c nh»ng gì Çang có trong hiŒn tåi là quš giá và taphäi trân tr†ng, chæm sóc, nuôi dÜ«ng chúng.

ThÃu hi‹u lë vô thÜ©ng, ta không chán ghét m†is¿ mà là ti‰p xº vån vÆt v§i TuŒ giác, nghïa là v§ithái Ç¶ không tham Ç¡m và dính m¡c. Ta gi» ÇÜ®ctâm bình thän trÜ§c m†i hoàn cänh thay Ç°i bÃt ng©.Ta không Çi tìm døc låc tåm b® mà tìm Hånh phúcchân thÆt, thÜ©ng còn và sÓng v§i con ngÜ©i thÆt cûamình, Çó chính là PhÆt tánh.

Tài liŒu tham khäo

1- Danh tØ PhÆt h†c th¿c døng, Tâm TuŒ H›.2- TØ n¶i tâm hÜ§ng ra bên ngoài, Dadi Janki.3- Kinh Vô ngã tÜ§ng, cÜ sï ThiŒn Nh¿t-Huÿnh h»u HÒng.4- Tång thÜ sÓng ch‰t, Soyal Rinpoche Ni sÜ Trí Häi dÎch.5- Kinh Kim Cang giäng giäi, HT.Thích Thanh TØ.6- ñÙc PhÆt và PhÆt Pháp ññ Narada,cÜ sï Phåm Kim khánh dÎch.7- Chuy‹n hoá Tâm, Shamar Rinpoche.8- SÓng hånh phúc, ch‰t bình an, ñÙc Dalai Lama.9- ñ¡c nhân tâm, Dale Carnegie, NguyÍn Hi‰n Lê dÎch.

10-TÌnh thÙc, Dr Prashant V.Kakode, LV.MÆu- TT.Lâm dÎch

11-Tôn giáo cûa bån không quan tr†ng (Your religion is not important) - Dalai Lama

12- S¿ sÓng sau cái ch‰t (Life after Death)- Deepak Chopra

13- QuyŠn næng cûa hiŒn tåi (Power of Now) Eckhart Tolle


PhÆt ÇÙng là ñÙc PhÆt A Di ñà: PhÆt A Di ñà còng†i là Amitàbha. DÎch š là Vô LÜ®ng Th†, Vô LÜ®ngQuang và Vô LÜ®ng Công ñÙc. Theo Kinh A Di ñàthì cõi cûa ñÙc PhÆt A Di ñà ª vŠ phía Tây cách cõiTa Bà chúng ta mÜ©i vån Ùc cõi PhÆt. Cõi Çó g†i làC¿c Låc QuÓc (Sùkhavati). ñÙc PhÆt A Di ñà hàoquang sáng suÓt vô lÜ®ng, chi‰u t§i các cõi ª ThÆpPhÜÖng mà không bÎ ngæn che. ñ©i sÓng cûa Ngàivà cûa ChÜ PhÆt, ChÜ Thánh trong nÜ§c cûa Ngàidài vô lÜ®ng, vô biên, dài Ç‰n triŒu Ùc ki‰p. Ai muÓnvãng sanh Ç‰n C¿c låc cûa ñÙc PhÆt A Di ñà thì nênphát tâm trì niŒm hÒng danh Ngài không xao lãng.Vì vÆy vŠ sau này m§i thÎnh hành tông phái TÎnh ñ¶cûa nh»ng ngÜ©i tu trì, tin ñÙc PhÆt A Di ñà thÜ©nghiŒn thân Çi ti‰p dÅn chúng sanh.

- ª bên phía ñåi hÒng chung là tÜ®ng vÎ H¶ PhápVi ñà, theo t¿ Çi‹n PhÆt H†c Hán ViŒt còn g†i là H¶Pháp Vi Thiên TÜ§ng Quân, Ngài h† Vi, tên là Côn.DÜ§i tÙ vÜÖng trong TÙ Thiên VÜÖng ÇŠu có támtÜ§ng quân. ñây là m¶t trong tám tÜ§ng quân cûaNam Thiên VÜÖng, hiŒn ra bäo vŒ cho luÆt sÜ NamSÖn ñåo Tuyên. Nam SÖn theo Çó mà soån ra thànhb¶ Uy Linh Y‰u LÜ®c và LuÆt TÜ§ng Cäm ThôngTruyŒn. LuÆt TÜ§ng Cäm Thông TruyŒn nói: Vi

H¶ Pháp Vi ñà Thiên TÜ§ng Quân

TÜ§ng Quân theo sách Pháp Uy‹n Châu Lâm là ThiŒnNhân Vi Côn, có túc nguyŒn ûng h¶ viŒc ñÙc PhÆtgiáo hóa ª ba châu ñông Tây Nam. TØ xÜa các sáchThiên Løc ÇŠu lÀm lÅn v§i Vi ñà Thiên, H¶ Pháp Viñà tÙc chÌ các vÎ thÀn h¶ trì PhÆt Pháp nhÜ tÙ ThiênVÜÖng, Kiên Lao, ñÎa Kš... các vÎ này ÇŠu thŠ trÜ§cPhÆt quy‰t ra sÙc h¶ trì PhÆt Pháp. ThÀn H¶ PhápthÃy rÃt nhiŠu trong Kinh ñåi thØa.

- Bên phäi phía sát cºa s° Chánh ÇiŒn là tÜ®ngcûa Tiêu DiŒn có tên g†i là DiŒm Ma (yama-rãja),còn g†i là Viêm Ma, Diêm Ma La, Diêm Ma La Xã,Diêm Ma La ñÒ, v.v.. dÎch là Ph†c, nghïa là trói bu¶ckÈ có t¶i, còn g†i là Song Th‰, š nói kÈ kia trong Ç©ithÜ©ng chÎu hai cái báo kh° vui. Còn g†i là SongVÜÖng, v§i nghïa hai anh em làm vua, còn g†i làBình ñ£ng VÜÖng, v§i nghïa là trÎ t¶i ngang nhau.ChÌ vÎ cai quän chung ª ÇÎa ngøc. HuyŠn Üng ÂmNghïa, q.21: ‘’DiŒm ho¥c Diêm La, ho¥c Diêm-Ma-

H¶ Pháp Tiêu DiŒn


ThÜa quí PhÆt tº,VØa qua ban biên tÆp t© báo xuân cûa Chùa Quan

Âm chúng ta có làm m¶t Ç®t phóng s¿ ng¡n v§i quíPhÆt tº tåi Chùa và Çây là nh»ng câu hÕi cûa quí vÎvà nh»ng l©i giäi Çáp v¡n t¡t thôi vì trang báo gi§ihån.

1. Các tÜ®ng PhÆt ª trong Chùa có tên là gi?Và š nghïa th‰ nào? (tÜ®ng ñÙc PhÆt B°n SÜ vàQuán Th‰ Âm bi‰t rÒi)

- TÜ®ng bên trái ñÙc B°n SÜ là ngài ñÎa TångVÜÖng BÒ Tát. Tên cûa Ngài là danh hiŒu m¶t vÎ BÒTát theo tØ Çi‹n PhÆt H†c Hán ViŒt. ñÎa Tång có šnghïa nhÜ sau:

- ñÎa Tång còn có tên g†i là Ksìtigarbha, phiên

âm là KhÃt-Thoa-ñ‹-Bá-Sa, ª tr©i ñao L®i, ÇÜ®cñÙc Thích Ca NhÜ Lai phó chúc. ThÜ©ng ngày vàobu°i sáng nhÆp thiŠn ÇÎnh quan sát các cæn cÖ cûachúng sanh, là vÎ BÒ Tát Çåi bi gi»a hai th‰ hŒ PhÆt,tÙc là Ngài xuÃt hiŒn trong th©i gian chÜa có ñÙcPhÆt Thích Ca ra Ç©i, Çã phát nguyŒn giáo hóa chúngsinh Çang sÓng trong Løc Çåo. Ngài nhÅn nhÎn, annhiên bÃt Ç¶ng nhÜ ÇÃt l§n (Çåi ÇÎa), tïnh l¥ng màsuy nghï sâu kín nhÜ tång chÙa nh»ng ÇiŠu bí mÆt,nên g†i là ñÎa Tång. Trong MÆt Giáo BÒ Tát ñÎaTång còn có mÆt hiŒu Bi NguyŒn Kim CÜÖng ho¥clà D» NguyŒn Kim CÜÖng. Trong Kim CÜÖng gi§i,thÎ hiŒn là vÎ BÒ Tát ª PhÜÖng Nam có danh hiŒu làBäo Sinh NhÜ Lai. Trong Thai Tång gi§i ñÎa Tånglà vÎ Trung Tôn ñÎa Tång Tát ñÕa trong chín bÆcTôn Kinh Bän NguyŒn Công ñÙc, kinh ñÎa TångThÆp LuÆn, ñÎa Tång Giäng ThÙc. Trong th©i giantØ sau khi ñÙc PhÆt Thích Ca nhÆp Ni‰t Bàn cho Ç‰ntrÜ§c khi ñÙc PhÆt Di L¥c ra Ç©i, ñÎa Tång BÒ Tát làngÜ©i cÙu kh° cÙu nån cho chúng sinh. BÒ TátnguyŒn cÙu Ç¶ h‰t chúng sanh trong løc Çåo rÒi m§inguyŒn thành PhÆt. BÒ Tát hiŒn thân trong cõi ngÜ©i,cõi tr©i và trong ÇÎa ngøc v§i dáng ÇÀu tròn, tay cÀmviên ng†c quí, tay kia cÀm tích trÜ®ng.

- Phía trÜ§c tÜ®ng ñÙc B°n SÜ có tÜ®ng ñÙc

Giäi Çáp PhÆt pháp ñ.ñ.Thích Hånh ñåo TrÜÖng væn Hoàn

Ngài ñÎa Tång VÜÖng BÓ Tát ñÙc PhÆt A Di ñà


==================================& 68 »»»» »»»»œ œThao thÙc

«̂««« .tìm càng tìm

«̂«««« ««««« «««ˆ ˆch£ng

œ»»»» .thÃy

œ»»»» »»»» »»»»N‡i

œbÖ

œ œ»»»» .vÖ, Ç‰n

œ»»»»» »»» »»»»tÆn

œvô

œll ll ll ll

==================================& «̂««« .cùng

«̂«««jCõi

«̂«««k «̂«««j «̂«««jÇông

«̂««« .ngÜ©i, nhÜ

«««« «««««« ««««ˆngÜ©i

ˆ ˆkhông

œ»»»» .có.

œ»»»»HÕi

«̂«««j œ»»»» .gió

œ»»»»HÕi

«̂«««jll ll ll ll

==================================& œ»»»» .mây HÕi

«̂«««« ««« «««««ˆmÎt

ˆmùng?

«̇««« . «̂««« . ‰TÃt

œ»»»» »»»»œcä

œ»»»» .Ç‰n,

œ»»»»nhÜ

œ»»»»J «̂««« .cùng

œ»»»» »»» »»»»ch£ng

œ œll ll ll ll ll ll

==================================& »̇»»» .Ç‰n.

œ»»»» . ‰V‰t

»»»» »»»»œ œchân

»̇»»» .nào,

Exoá

œ»»»»v¶i

œ»»»»chân

œ»»»»J »̇»»» .mây.

ll ll ll ll ll

==================================& œ»»»» .M¶t

«̂««« «««« ««««lÀn

ˆ ˆqua

»̇»»» .ÇÃy,

«̂««« .Çâu

«̂«««còn

«̂«««j «̇««« .låi.

«̂««« .Cu¶c

«̂«««jl»

«̂«««k «̂«««jâm

«̂«««jll ll ll ll ll

==================================& «̇««« .thÀm,

_̂««««jmÕi

«̂««« «̂«««cánh

œ»»»»J «̇««« .bay

«̂««« .TØng

‰ ««««« ««««

ˆbÜ§c

ˆ «̂««« .chân, nghe

«̂««« «««««« ««««

tØng

ˆ ˆbóng

ll ll ll ll ll ll

==================================& œ»»»» .tÓi.

œ»»»» »»»» »»»»Ta

œbâng

œ œ»»»» .khuâng gÅm

œ»»»»K »»»»» »»» »»»»œlåi

œcu¶c

œ «̂««« .Ç©i.

«̂««« «««« ««««HÒn

ˆthÖ

ˆ œ»»»» .th¡m hÒn

«̂««« «««« ««««càng

ˆvô

ˆll ll ll ll

==================================& «̂««« .v†ng.

«̂««««« «««« ««««

ThÖ

ˆgió

ˆ œ»»»» .mÜa, hÒn

«̂«««j «̂«««kcÛng

«̂«««j «̂«««jgió

«̇««« .mÜa.

«̂««« . «̂««« «««« ««««Và

ˆngÜ©i

ˆll ll ll ll ll

==================================& «̂«««k œ»»»» .h«i......, thÖ

»»»» »»»» »»»»œ œbÖ

œ œ»»»» .vÖ, hÒn

œ»»»»JcÛng

œ»»»»Kœ»»»»J

bÖ

œ»»»»Jll ll

==================================& œ»»»» .vÖ.

œ»»»» »»»» »»»»Mau

œvŠ

œ œ»»»» .Çây,

œ»»»»ta

œ»»»»J œ»»»»U.låi

œ»»»»U.v§i

»̇»»» .TA

ll ll ll ””

Cô ñÖnThÖ: ñ¥ng Quân Nhåc: Chính H†c


Ai cuõng chæ coù moät thôøi gian nhaát ñònh ñeåsoáng treân maët ñaát. So vôùi khoaûng thôøi gian voâ taäntröôùc khi ta ra ñôøi vaø sau khi ta cheát, thì ñôøi moãicon ngöôøi chæ nhö moät aùnh chôùp loùe leân giöõa haiboùng toái voâ cuøng, nhö moät gôïn soùng noåi leân moätchoác roài tan vaøo ñaïi döông baùt ngaùt. Nhöng coù maáyai taän duïng ñöôïc khoaûng thôøi gian ngaén nguûi aáyñeå soáng an vui.

Cuï Öng Bình Thuùc Giaï Thò coù caâu thô töï vònhnhö sau:

Thuôû ra saân khaáu khoâng laøm roän,Khi haï vai tuoàng ít hoå ngöôicoù theå hieåu nhö sau: Ñôøi soáng moãi ngöôøi nhö

moät vai tuoàng treân saân khaáu, haõy ñoùng sao cho ñaïtvai mình, vua ra vua, heà ra heà, khoâng laøm gì loãinhòp. Ñöôïc vaäy thì khi cheát ít coù ñieàu phaûi aân haän,xaáu hoå. Soáng ñöôïc nhö vaäy quaû laø ñaõ ñaït ngheäthuaät soáng.

Phaät giaùo, vaø ñaëc bieät laø maät toâng, daïy chochuùng ta nhieàu phöông phaùp ñeå soáng an vui. Quaûtheá, nghóa chính cuûa Phaïn ngöõ Dharma hay Phaùplaø caùi giöõ gìn chuùng ta khoûi ñau khoå vaø nguyeânnhaân cuûa ñau khoå. Phaùp aáy bao goàm muoân vaøncaùch khaùc nhau, goïi laø voâ löôïng phaùp moân, giuùp

chuùng ta vöôït qua nhöõng chöôùng ngaïi veà thaân vaøtaâm, khieán ta khoâng ñöôïc an vui haïnh phuùc. Taátcaû phaùp tu aáy coù theå toùm goïn vaøo hai coã xe laø kinhthöøa vaø maät thöøa. Trong khi coã xe kinh thöøa ñaëtnaëng vieäc taïo nhaân toá ñöa ñeán giaùc ngoä giaûi thoaùt,thì coã xe maät thöøa laïi ñöa haäu quaû leân laøm khôûiñieåm tu taäp, neân kinh thöøa coøn goïi laø “nhaân thöøa”ñöa ñeán giaùc ngoä (nhaân vôùi nghóa nguyeân nhaân),trong khi maät thöøa ñöôïc goïi laø “quaû thöøa” ñöa ñeángiaùc ngoä.

Theo maät toâng, söï toaøn veïn, haïnh phuùc hay nieátbaøn khoâng phaûi ñang chôø ñôïi chuùng ta ôû moät thôøiñieåm naøo trong töông lai, theo kieåu suy tö: “Neáuhieän taïi toâi tu haønh nghieâm tuùc thì töông lai toâi seõthaønh Phaät” hoaëc “Neáu ñôøi naøy toâi taïo phöôùc thìñôøi sau toâi seõ ñöôïc leân thieân ñaøng.” Theo maät toâng,thieân ñaøng laø ngay baây giôø. Chuùng ta ñaùng leõ laønhöõng vò trôøi ngay trong hieän taïi, song vì vöôùng baänñuû thöù phaân bieät raéc roái haïn cuoäc, neân chuùng ta töïchuoác laáy nhöõng xung ñoät noäi taâm vaø xung ñoät vôùingöôøi khaùc. Bôûi vaäy, chuùng ta caàn taäp söï chuyeånhoùa cuûa maät toâng ñeå soáng an vui. Sau ñaây laø moätvaøi phöông phaùp chuyeån hoùa.

Chuyeån hoùa caûm thoïHaïnh phuùc hay ñau khoå laø vaán ñeà caûm thoï, vaø

caûm thoï tuøy thuoäc chính yeáu vaøo taâm ta, ngöôøi vaøngoaïi caûnh chæ laø phuï thuoäc. Do ñoù trong truyeänKieàu coù caâu “Ngöôøi buoàn caûnh coù vui ñaâu baogiôø”.

Thoâng thöôøng, suoát ngaøy ta soáng phaàn nhieàuvôùi caûm thoï trung tính nghóa laø khoâng vui khoângkhoå. Khi gaëp nghòch caûnh, khoâng toaïi yù laø khoå thoï,khi gaëp caûnh thuaän, thoûa loøng, laø laïc thoï. Nhöngsöï phaân bieät naøy raát chuû quan, coù theå thay ñoåi tuøybaûn chaát vaø trình ñoä tu taäp cuûa moãi ngöôøi. Coù ngöôøibaûn chaát ít tham saân, nhieàu trí tueä, neân duø gaëp caûnhngoä eùo le ñau khoå ñeán maáy cuõng giöõ ñöôïc taâm hoànbình thaûn an vui. Nhöng cuõng coù ngöôøi naëng duïcvoïng, khoâng bieát ñuû, thì khoâng hoaøn caûnh naøo laømcho hoï vöøa loøng. Trong Kinh Di giaùo Phaät daïy,ngöôøi bieát ñuû duø naèm treân ñaát cuõng thaáy sungsöôùng. Ngöôøi khoâng bieát ñuû thì duø ôû treân trôøi cuõngkhoâng vöøa yù. Phaät daïy ba loaïi caûm thoï haøng ngaøylaø khoå, vui vaø trung tính ñeàu coù theå laøm caùi nhaâncho con ngöôøi taêng tröôûng voâ minh, neáu khoâng tu

Ni TrÜªng Trí Häi


Pho tÜ®ng Tuy‰t SÖn tÜ®ng trÜng cho ñÙc PhÆtkhi tu kh° hånh ª Kh° Hånh Lâm. Chúng ta ít thÃytÜ®ng này trong các chùa chiŠn . Khi nhìn tÜ®ng này,ta thÃy có cái gì rÃt gÀn gÛi v§i chúng sinh, låi vØacó cái gì rÃt cao siêu mà phàm phu ta khó có th‹ ÇåtÇÜ®c.

Nhìn tÜ®ng này, ta t¿ thÃy h° thËn, vì ta Çã bÕphí bi‰t bao công lao c¿c nh†c cûa B°n SÜ chÌ bäo,khai mª con ÇÜ©ng cho ta Çi .

TÜ®ng Bà Chúa Mía , cung phi Ng†c Dong .Chúng tôi rÃt may m¡n chøp ÇÜ®c tÜ®ng này. Vì

tÜ®ng Bà ngày thÜ©ng khóa trong ÇŠn th© riêng. ChÌmª cºa khi lÍ l§n hay ngày gi‡ Bà. ñÜ®c SÜ Bà Quänlš Chùa quš m‰n, nên SÜ Bà Çã mª cºa cho chúngthôi chiêm ngÜ«ng tÜ®ng Bà Chúa Mía. Lành thay.

Pho tÜ®ng Bá ñåi Hòa ThÜ®ng

Pho tÜ®ng Bá ñåi Hòa ThÜ®ng Çåt t§i cao ÇÌnhcûa nghŒ thuÆt Çiêu kh¡c. Nét m¥t ÇÀy tØ bi, luôntÜÖi cÜ©i hoan hÌ cûa ÇÙc ñåi TØ Çû làm tiêu tan m†in‡i phiŠn não, u sÀu cûa ki‰p phàm trong cõi Ç©i

Pho tÜ®ng BÒ Tát Nam Häi Quan Th‰ ÂmPho tÜ®ng BÒ Tát Nam Häi Quan Th‰ Âm có

khuôn kh° khác thÜ©ng. TÜ®ng cao 120 cm , có 12cánh tay Çan lÒng vào nhau, tay giÖ lên , tay buôngxuÓng dÎu dàng , tÜªng chØng không lúc nào dØnglåi cÙu Ç¶ 3 cõi chúng sinh .

Ghi chú : Tài liŒu bài này trích tØ bài gi§i thiŒu Chùa Mía - Danh lam XÙ ñoài cûa Ni SÜ Thích ñàm CÄn , trøtrì Chùa Mía .

Pho tÜ®ng Bá ñåi Hòa ThÜ®ng

Pho tÜ®ng BÒ Tát Nam Häi Quan Th‰ Âm


Trên ÇÜ©ng Çi hành PhÆt s¿ v§i SÜ Phø ThíchThiŒn HuŒ, phái Çoàn ÇÜ®c vi‰ng thæm m¶t ngôiChùa c° , Çó là Sùng Lâm T¿. Dân làng g†i là ChùaMía, vì chùa n¢m ª làng ñông Sàng thu¶c t°ng CamGiá (tÙc T°ng Mía) .

Chùa cách thû Çô Hà N¶i chØng 45 cây sÓ vŠphía tây. Chùa ÇÜ®c xây d¿ng trên m¶t quä ÇÒi n¢mgi»a làng ñông Sàng, xã ñÜ©ng Lâm, thÎ xã SÖnTây - Hà N¶i .

ñÜ©ng Lâm là xÙ sª nhiŠu danh tài, nhÜ PhùngHÜng, Ngô QuyŠn v.v... , và nhÃt là chùa Mía (SùngNghiêm T¿).

Không rõ Chùa lÆp tØ næm nào. ChÌ bi‰t ÇÀu th‰k› 17, Chùa bÎ hoang ph‰, Çiêu tàn. May thay, vàonæm 1632, cung phi NguyÍn ThÎ Ng†c Dong, còngoÎ là Ngô ThÎ Ng†c DiŒu, là phi tÀn trong phû chúaTrÎnh Tráng (1623 - 1657) Çã ÇÙng ra kêu g†i, khuy‰nkhích dân các làng: ñông Sàng, Mông Phø, CamThÎnh, Cam Toàn... cùng nhau tân tåo låi Chùa. Nay,Chùa Mía vÅn gi» hình rång th©i Çó.

Nhân dân trong vùng rÃt m‰n m¶ uy ÇÙc cûa cungphi Ng†c Dong. Sau khi cung phi mÃt, dân làng Çãtåc tÜ®ng ÇÜa vào phÓi th© ª Chùa, và có ÇŠn riêng,còn g†i cung phi là Bà Chúa Mía.

VŠ sau Chùa ÇÜ®c tu b° nhiŠu lÀn. NhÜng quymô tôn tåo th©i Bà Chùa Mía vÅn ÇÜ®c bäo tÒnnguyên vËn.

Khách Ç‰n thæm Chùa, phäi Çi qua khu ch® làngMía tÃp nÆp, Òn ào. Lå thay, khi bÜ§c chân vào c°ngChùa, lòng ta cäm thÃy vô cùng an låc và yên tïnh låthÜ©ng. ChÌ cách m¶t bÜ§c chân mà xa h£n hÒngtrÀn.

Xa xa ta Çã thÃy cºa Tam Quan, trên cºa TamQuan treo lÖ lºng quä chuông c° Çúc tØ næm CänhHÜng thÙ 6 ( 1745 ) Ç©i Lê và m¶t chi‰c khánh ÇÒngÇúc næm ThiŒu TrÎ thÙ 6 (1846) Ç©i NguyÍn. Sát cånh

Tam Quan có cây Ça c° thø, cành lá xum xuê, r‹ ÇÀmÇà. ñúng là :

Träi bao th‰ k› dÀm mÜa n¡ngVÅn ÇÙng an nhiên gác cºa ThiŠn.Các toà Tam Quan, Chính ñiŒn, ThÜ®ng ñiŒn,

Nhà T°, hành lang san sát nÓi k‰, trong ngoài baob†c, ngang d†c Çan xen, tåo thanh hình ch» Mía .

ñÌnh ÇÒi tòa bäo tháp Cºu PhÄm Liên Hoa Ç‹th© Xá L®i PhÆt .

LÀn theo m¶t lÓi Çi lát gåch c°, ta Ç‰n Bát Nhãmôn Ç‹ vào n¶i ÇiŒn. Khu n¶i ÇiŒn gÒm Ti‹n ñÜ©ng,ñåi Hùng Bäo ñiŒn, ThÜ®ng ñiŒn... ÇÜ®c ki‰n trúctheo ki‹u N¶i Công Ngoåi QuÓc, rÃt bŠ th‰ và oainghiêm.

Bên ngoài là TiŠn ÇÜ©ng, cao ráo thoáng mát,Çúng là nÖi Ç‹ khách thÆp phÜÖng dØng chân soånlÍ, chÌnh ÇÓn tÜ th‰ trÜ§c khi lên Chính ñiŒn.

Bên trong là tòa ñåi Hùng Bäo ñiŒn. Trong cùnglà tòa ThÜ®ng ñiŒn, nÖi Ç¥t tòa Kim CÜÖng cûa TamTh‰ PhÆt. Hai bên là tä h»u hành lang th© ThÆp BátLa Hán.

TÜ®ng PhÆt ª Chùa Mía không nh»ng chÌ Ç¥cs¡c vŠ hình dáng, mà còn phong phú vŠ sÓ lÜ®ng.Chùa hiŒn th© 287 pho tÜ®ng l§n nhÕ, gÒm 6 tÜ®ngÇÒng, 107 tÜ®ng g‡ và 174 tÜ®ng ÇÃt.

ñáng lÜu š nhÃt là nh»ng pho tÜ®ng: Tuy‰t SÖn,Bá ñåi Hòa ThÜ®ng, BÒ Tát Nam Häi Quan Th‰ Âm,Bát B¶ Kim CÜÖng, TÙ BÒ Tát, 2 Thái Tº ThiŒnHÜu - Ác HÜu và tÜ®ng Bà Chúa Mía .

Pho tÜ®ng Tuy‰t SÖn

Phóng s¿, tr¿c ti‰p tØ ViŒt Nam-HuŒ VÛ

PhÆt tº chùa Quan Âm

Chùa mía sÖn tây


taäp. Gaëp thuaän caûnh sung söôùng deã sinh tham lam,gaëp nghòch caûnh ñau khoå deã sinh phaãn noä oaùn haän,coøn khi khoâng vui khoâng khoå thì con ngöôøi sinh ralöø ñöø bieáng nhaùc. Bôûi vaäy, muoán soáng an vui taphaûi chuyeån caùc caûm thoï naøy theo chieàu höôùngthuaän lôïi cho moät ñôøi soáng an vui.

1. Chuyeån hoùa laïc thoï thaønh phaùp tu:Thoâng thöôøng, khi gaëp vaän may, ñôøi leân höông,

ta deã maát chaùnh nieäm, khoâng töï caûnh giaùc neân deãtaïo ra loãi laàm. Haøng ngaøy ta thaáy nhan nhaûn nhöõngmaåu tin caùc coâ caäu con nhaø giaøu aên chôi bò sa löôùiphaùp luaät vì gia nhaäp baêng ñaûng huùt xaùch, troämcöôùp. Söï may maén neáu khoâng ñöôïc trí tueä soi saùngthöôøng ñöa ñeán tai hoïa. Bôûi theá, Phaät daïy gaëpthuaän caûnh caàn tu thaân, nghóa laø neân bieát ñuû ñeåkhoâng sa ñoïa.

2. Chuyeån hoùa caûm thoï trung tính thaønh ra laïcthoï:

Trong 24 giôø moãi ngaøy, ta soáng vôùi caûm thoïtrung tính nhieàu nhaát. Neáu khoâng chuyeån hoùa noùthaønh laïc thoï thì noù seõ töï bieán thaønh khoå thoï, hoaëcñôøi ta trôû thaønh ñaùng chaùn voâ cuøng (tæ soá töï saùtthöôøng cao nhaát ôû caùc thaønh phoá lôùn nôi coù nhieàungöôøi soáng dö daät deã sinh buoàn chaùn). Muoán khôûiñoäng naêng löôïng laïc thoï, ta neân nghó ñeán nhöõngñieàu may maén cuûa mình trong hieän taïi: ñöôïc laømngöôøi, ñöôïc gaëp Phaät phaùp, ñöôïc nghe giaùo lyù ñaïithöøa, thaân theå coøn ñang khoûe maïnh, giaùc quan ñaàyñuû, coù trí tueä ñeå hieåu yù nghóa vi dieäu, ñöôïc gaëp thaàylaønh baïn toát treân ñöôøng tu... Phaät daïy töï taâm ta voántrong saùng nhö hö khoâng, khoâng theå naøo nhieãm oâñöôïc. Duø ta coù laên loùc bao nhieâu trong luaân hoài sinhtöû, taâm aáy vaãn nhö vieân kim cöông baát hoaïi duø coùbò rôùt xuoáng buøn dô. Coát loõi taâm aáy voán laø Phaät.Ñaây laø tin laønh lôùn nhaát maø Phaät ñaõ mang laïi chota. Nghó nhö theá, taâm ta seõ traøo daâng moät nieàm vui,ñoù laø laïc thoï. Khi taâm hoàn coù ñöôïc nieàm vui aáy,thì maét thaáy, tai nghe, muõi ngöûi, löôõi neám, thaân xuùc,ñeàu phaùt sinh moät nieàm vui baát taän, vaø caûnh ngoaøicuõng nhôø vaäy maø ñöôïc chuyeån hoùa. Kinh Laêng Giaøcoù ñoaïn noùi Phaät ñi ñeán nôi naøo thì caây coái ôû ñaáytrôû neân xanh töôi hôn, nöôùc soâng trong hôn, conngöôøi ôû ñaáy trôû neân hieàn thieän hôn. Ñaáy laø do naênglöôïng töø bi cuûa Phaät toûa ra aûnh höôûng ñeán moâitröôøng. Boà taùt sô ñòa luoân luoân soáng vôùi nieàm vui

aáy neân goïi laø “hoan hæ ñòa.” Neáu haøng ngaøy chuùngta taäp nghó nhö treân, nghóa laø nhôù ñeán thaân ngöôøiquyù baùu, taâm mình voán laø Phaät, thì cuõng taïo ñöôïcnieàm vui trong taâm, duø beân ngoaøi ta khoâng coù theâmmoät vaät gì. Nieàm vui aáy seõ aûnh höôûng laïi thaân xaùc,giuùp ta traùnh ñöôïc beänh vaø laøm vieäc khoâng bieát moûimeät. Noù cuõng giuùp ta nhìn moïi ngöôøi vôùi aùnh maéttöø bi. Khi thaáy ñöôïc Phaät tính nôi chính mình, taseõ thaáy moïi ngöôøi cuõng nhö mình, ñeàu laø nhöõng vòPhaät ñang bò ñoïa, vaø do vaäy khoâng theå coi thöôøngai, keå caû nhöõng ngöôøi ñang laøm aùc. Ngaøi ThöôøngBaát khinh Boà taùt trong kinh Phaùp Hoa laø moät ví duï:Ngaøi ñi khaép nôi, gaëp ai cuõng vui veû ca tuïng “Toâikhoâng daùm coi thöôøng Ngaøi, vì Ngaøi seõ thaønh moätvò Phaät.”

Treân ñaây laø caùch toát nhaát ñeå chuyeån hoùa taâmtraïng bình thöôøng thaønh laïc thoï baát taän. Neáu khoânglaøm ñöôïc vaäy, ta neân theo caùc ñoaøn ñi thaêm ngöôøibeänh, ngöôøi giaø taøn taät trong caùc traïi teá baàn. Ñöøngnghó laø mình ñi cöùu trôï uûy laïo hay laøm töø thieän xaõhoäi, maø chæ ñi “thöïc nghieäm”, ñeå chuyeån hoùa taâmtraïng khoâng vui khoâng khoå thaønh ra laïc thoï. Haõynhìn moät ngöôøi beänh ung thö hay baïi lieät vôùi nieàmcaûm thoâng, hoøa tan taâm mình vaøo taâm hoï, ñeå thaáykhoå ñeá ñang ôû tröôùc maét. Ñaët caâu hoûi, neáu ngöôøiaáy laø anh, laø chò, laø cha hay meï cuûa ta, hoaëc laøchính baûn thaân ta thì sao ? Khi aáy taâm ta traøn ngaäpbi maãn, vaø ta caûm thaáy caàn phaûi laøm caùi gì coù yùnghóa, vì tröôùc sau gì cuõng coù ngaøy ta phaûi ñoái dieäncaùi cheát, nhö ngöôøi ñang ôû tröôùc maët ta. Tröôùc caûnhkhoå ñau cheát choùc, ta caøng thaáy roõ cuoäc ñôøi thöïcvoâ nghóa neáu khoâng tu taäp. Nhôø thaáy voâ thöôøng,khoå, ta coøn thaáy ñöôïc voâ ngaõ hay Taùnh khoâng, vaøphaùt sinh laïc thoï nhôø caùi thaáy ñuùng. Nhö theá naøo ?Nhö theå khi ta ñang ñaùnh moät vaùn côø saép thua,boãng moät traän gioù thoåi bay taát caû nhöõng quaân côø,khoâng coøn phaân ñònh ñöôïc ai thaéng ai baïi. Caùi thaáyveà Taùnh khoâng cuõng theá, laøm taâm ta giaûi taùn ñöôïcmoïi caûm xuùc maâu thuaãn nhö thieän aùc, ñöôïc maát,thaùnh phaøm...

3. Chuyeån khoå thoï thaønh an vui:Khoå thoï hay nhöõng caûnh ngoä khoù chòu, traùi yù,

noùi chung goàm hai loaïi: coù theå söûa ñoåi vaø khoângtheå söûa ñoåi. Nhöõng khoå do phieàn naõo, tham lamgiaän döõ vaø nghieäp - nhöõng thoùi quen xaáu- thuoäc


loaïi coù theå söûa ñoåi, coøn nhöõng khoå do quaû baùo nhöbeänh taät tai naïn cheát choùc, nhöõng ñònh nghieäpkhoâng theå traùnh, thuoäc loaïi khoâng theå söûa ñoåi.Nguyeân taéc chung laø, caùi gì coù theå ñoåi boû, ta neânñoåi boû ñeå ñöôïc an vui. Caùi gì khoâng ñoåi boû ñöôïc,ta neân vui veû chòu ñöïng, hoan hæ ñoùn nhaän nhö ñoùnmoät ngöôøi thaân, roài daàn daàn ta seõ thaáy noù quyù baùuthöïc. Bieát bao nhieâu ngöôøi sau moät tai naïn, ñoái dieänvôùi moät beänh nan y, môùi baét ñaàu tænh ngoä cuoäc ñôøigiaû doái, baét ñaàu buoâng xaû vaø caûm thaáy nheï nhaøng?

a. Nhöõng noãi khoå coù theå boû ñöôïc:Thoâng thöôøng, chín möôi phaàn traêm ñau khoå

treân ñôøi laø do töï mình röôùc laáy, neân coù theå ñoåi boûñöôïc neáu ta thöïc söï muoán boû. Neáu thöïc tình muoángiaõ töø ñau khoå, ta phaûi dieät taän goác nguoàn goác haynguyeân nhaân cuûa khoå ñau. Nguyeân nhaân aáy laø hammuoán hay duïc voïng. Khi coù ham muoán maõnh lieätvôùi moät ñoái töôïng naøo, ví duï moät ngöôøi (trai gaùimeâ nhau) hay moät vaät (moät choã ôû, moät chieác xehonda) thì ta thöôøng ñaùnh giaù ñoái töôïng aáy moätcaùch sai laïc do töôûng töôïng theâm thaét. Ta trôû neânu meâ aùm chöôùng, queân khuaáy moät söï thöïc hieånnhieân laø, suoát ñôøi ta ñaõ chaïy theo nhieàu ham muoánñuû thöù, coù khi ñöôïc, khi khoâng, nhöng roát cuoäc ñôøita vaãn chaúng khaù hôn chuùt naøo. Vaãn ñau khoå, chaùnchöôøng, luoân luoân khao khaùt moät caùi gì ñeå roài laïithaát voïng vì khoâng coù ñöôïc ñoái töôïng, hoaëc chaùnnaûn vì ñoái töôïng ñaõ ñaït ñöôïc khoâng coøn laøm ta thoûamaõn. Khi ñam meâ, ta queân maát ñònh luaät voâ thöôøng:ñoái töôïng ta ham muoán ñaõ luoân luoân thay ñoåi, maøcaû chính taâm ta cuõng khoâng ngöøng ñoåi thay. Vaäy,ta phaûi quay veà töï taâm ñeå thaáy roõ theo ñuoåi hammuoán chính laø ñau khoå. Vaán ñeà ôû ngay trong töï taâmta chöù khoâng phaûi do ñoái töôïng ôû ngoaøi. Khi chaùnnaûn vôùi moät ngöôøi hay moät vaät maø ta ñaõ coù ñöôïc,ta thöôøng nghó raèng taïi vì ngöôøi hay vaät aáy coù

nhöõng khuyeát ñieåm naøy noï, laøm ta ñaâm chaùn, maøkhoâng bao giôø nghó chính taïi vì caùi taâm ta öa thayñoåi.

Chính vì ñaëc tính con ngöôøi laø nhieàu ham muoánneân Phaät goïi coõi ñôøi naøy laø coõi duïc. Cuõng do Duïcmaø ta ñaõ sinh ra ñôøi, roài duïc voïng laïi chi phoái tasuoát caû ñôøi cho ñeán khi xuoáng huyeät. Vaäy noùi ñeánchuyeän dieät duïc laø ñieân roà, phaûn töï nhieân. Ngöôïclaïi raát caàn tìm hieåu kyõ veà duïc ñeå taän duïng noù, nhöngaøy nay ngöôøi ta taän duïng söùc gioù, naêng löôïng maëttrôøi, naêng löïc thaùc nöôùc... Phaät giaùo toùm goïn trongmoät chöõ , chuyeån sinh töû thaønh nieát baøn,chuyeån phieàn naõo thaønh boà ñeà. Khi ñaõ thaáy ñöôïcñôøi ta luoân luoân chaïy ñuoåi theo ham muoán caùc ñoáitöôïng giaùc quan vaø khoâng bao giôø thoûa maõn, ta môùithaáy loãi laø ôû töï taâm, khoâng phaûi ôû ngoaøi. Do taâmñam meâ, ta khoâng nhìn söï vaät ñuùng nhö thöïc traïngcuûa noù (nghóa laø thoåi phoàng quaù côõ thôï moäc, nhöveà saéc ñeïp thì chim sa caù laën, hoa ghen thua thaém,lieãu hôøn keùm xanh vaân vaân). Do taâm chaáp ngaõ, tamuoán vô veà cho mình caùi maø ta cho laø haáp daãnñaùng öa muoán. Hieåu ñöôïc nhö vaäy, thì naêng luôïngduïc voïng bieán thaønh naêng löôïng trí tueä. Duïc caønglôùn, tueä caøng saùng vaø saéc beùn nhö kim cöông. Tabaét ñaàu thaáy ñöôïc taát caû tuøy thuoäc taâm ta, neânkhoâng coøn chaïy theo ngoaïi caûnh. Ñaáy goïi laø söï töøboû, hay Giôùi, böôùc ñaàu cuûa ba voâ laäu hoïc.

Lôøi nguyeän quy y cuûa Phaät töû laø: “Con xin quayveà nöông töïa Phaùp lìa duïc ñaùng toân quyù.” (Quy yPhaùp ly duïc toân).

b. Nhöõng khoå do ñònh nghieäp ñôøi tröôùc:Danh töø Phaät giaùo goïi laø “baùo chöôùng”, nhö bò

beänh nan y, oan gia ñoái ñaàu vaø caùc noãi khoù chòukhaùc ñaõ xaûy ñeán hoaëc ñang xaûy ñeán maø ta khoânglaøm gì ñeå ñoåi boû ñöôïc. Ñoái vôùi loaïi khoå naøy, ngöôøicoù trình ñoä tu cao cuõng coù theå chuyeån hoùa thaønhan vui, khi ñaõ chuyeån ñöôïc caùc caûm thoï löng chöøngvaø laïc thoï ñeå höôùng chuùng vaøo con ñöôøng tu taäp.Sau ñaây laø moät vaøi phöông phaùp :

* Nghó ñeán luaät nhaân quaû: Ta khoâng gaët moätquaû gì maø ta ñaõ khoâng gieo nhaân cho noù. Vaäy caøngtraû quaû sôùm caøng toát, neân lôïi duïng thôøi gian traû quaûñeå tu taäp vöôït ra ngoaøi voøng vay traû traû vay.

* Khi traû quaû, vui veû nghó raèng nhôø bò voá naøy,ta bôùt ñöôïc moät moùn nôï, mau saïch nôï. Ngöôøi Taây

chuy‹n


xuÓng sông chÙ cÙ th£ng ÇÜ©ng nghiêm chÌnh chítâm chí thi‰t mà Çi theo ÇÜ©ng Çã ÇÎnh thì së t§i ch‡muÓn t§i ví nhÜ mÃy bác theo khóa tÎnh Ç¶ muÓn vŠv§i PhÆt A Di ñà thì PhÆt A Di ñà së Ç‰n rÜ§c tÆnnÖi.

Còn tôi, tôi Çã nguyŒn là kÈ suÓt Ç©i Çi tìm h†cPhÆt pháp thì Çi Çâu rÒi cÛng së g¥p PhÆt pháp, g¥pthÀy cho pháp, gÆp bån cùng h†c, g¥p thiŒn tri thÙc.Còn chuyŒn chí tâm chí thi‰t chÎu h†c hay không,h†c mau hay h†c chÆm, tÃn t§i hay không... thì còntùy. Tùy gì??? thì tùy Çû thÙ duyên, Ç£ng gián giánduyên v.v... và bÃt Ç¡c kÿ tº duyên!

Thôi chuyŒn này r¡c rÓi, hå hÒi phân giäi. ChuyŒnquan trong là tôi vØa tìm ÇÜ®c m¶t bài bi nguyŒnh®p v§i cæn cÖ cûa tôi mà tôi có th‹ dùng trong khóatøng hàng ngày. Tôi thích l¡m và Ç¥t tên là bài TøngBi‹u TÜ®ng vì "tÃt cä ngôn ng» chÌ có tác døng bi‹uthuyên, chÌ có th‹ Çåi bi‹u ho¥c miêu tä cái lš mà tathuyên giäi, cái s¿ mà ta nói Ç‰n chÙ không phäi làcái bän thân cûa cái lš hay cái s¿ Ãy" (Chang ChenChi)

Bài nguyŒn Ãy tóm t¡t m¶t phÀn nhÜ sau:1. LÆy PhÆt xin bi niŒm Ç‰n ÇŒ tº nhÆn l©i phát

nguyŒn và giúp thành t¿u l©i nguyŒn cÀu cho con vàtÃt cä chúng sanh lìa trÀn cÃu ÇÜ®c thân tâm thanhtÎnh nhÜ nÜ§c trong núi tuy‰t luôn chäy thâm nhÆpvào bi‹n PhÆt pháp.

2. N‰u nhÜ ki‰p này chúng ta không th‹ thànht¿u ÇÜ®c thì hy v†ng trong các Ç©i Ç©i ki‰p vÎ lai ÇŠucó th‹ gÆp ÇÜ®c các hoàn cänh tÓt Ç‹ h†c PhÆt.

3. Hy v†ng trong các hoàn cänh Ãy chúng ta ngaycä Ç‰n danh hiŒu cûa t¶i nghiŒp, thÓng kh°, phiŠnnão ÇŠu không nghe Ç‰n chÙ ÇØng nói là chính th¿ct¶i nghiŒp, thÓng kh° và phiŠn não.

4. Hy v†ng trong cái sinh mŒnh Ãy, ta là m¶t kÈÇÀy Çû tín tâm, ÇÀy Çû trí huŒ, ÇÀy Çû tinh ti‰n, ÇÀyÇû nhàn hå thänh thÖi và ÇÀy Çû ÇiŠu kiŒn viên mãnÇ‹ hoc PhÆt.

6. Hy v†ng trong các Ç©i Ç©i ki‰p ki‰p vÎ lai,chúng ta (ta và toàn th‹ m†i loài) ÇŠu gÆp các bÆcthÜ®ng sÜ, thiŒn tri thÙc thông suÓt truyŠn thø chokhÄu thuy‰t tâm y‰u cûa s¿ tu trì.

7. Hy v†ng trong khi tu h†c không hŠ có s¿ gián

Ghi chú cûa tác giä:Các š niŒm vŠ PhÆt pháp trong bài này ÇÜ®c rút tØnh»ng tài liŒu sau Çây:1. NiŒm Tâm TØ (Narada) chùa Pháp Vân - USA2. ñÙc PhÆt và PhÆt Pháp (Narada - Kim Khánh dÎch.Chùa Pháp Vân - USA3. ThiŠn ñåo Tu TÆp (Chang Chen Chi - NhÜ HånhdÎch - PhÆt H†c ViŒn xuÃt bän 1983 - USA)4. Khóa h†c PhÆt Pháp kÿ 6 - Montréal, Canada -Chùa Quan Âm, thÀy NhÜ ñi‹n5. Gi§i bän ti‰p hiŒn - TØng bÜ§c nª sen - ThÀy NhÃtHånh. Lá BÓi xuÃt bän - France.6. TruyŠn Çæng løc - Trích løc cûa DÜÖng ThÜ®ngNgã.7. PhÆt Giáo ViŒt Nam 1963 - QuÓc TuŒ, Chùa KhánhAnh xuÃt bän 1987 - France8. Kinh Kim Cang - bän dÎch cûa ThiŠu Ch»u.9. BÜ§c ñÀu H†c PhÆt - HT. Thích Tâm Châu. ChùaLiên Hoa Canada10. PhÆt H†c Tinh Hoa - NguyÍn Duy CÀn

Çoån hay chÜ§ng ngåi.8. Hy v†ng trong vô lÜ®ng ki‰p th©i vÎ lai ta luôn

luôn ÇÜ®c thø døng niŠm vui cûa Pháp. (l©i chú giäicûa Chang Chen Chi - l©i ViŒt: NhÜ Hånh)

Tôi nguyŒn m‡i ngày nhÜ vÆy cho Ç‰n m¶t hômbác Tám cÀm phÃt trÀn lên chánh ÇiŒn phûi bøi, bácsë tìm thÃy xác m¶t con mu‡i ch‰t khô t¿ thuª nàotheo hÖi gió bay xuÓng chân PhÆt Çài và bác së thännhiên hÓt vào thùng rác cùng v§i bao nhiêu thÙ såchdÖ khác cûa cu¶c Ç©i.

Riêng tôi, chÌ trong m¶t chÆp tÜ tÜªng, m¶t cáich§p lòe cûa phÀn triŒu sát na, tôi Çã vŠ bên núi Çánæm xÜa, nÖi Çó thÀy tôi vÅn ngÒi dung dÎ trên bÒÇoàn, bên cây hÜÖng chÜa tàn. ThÀy nhìn tôi, tráchnhË:

- Con th¡p hÜÖng lên Çó, hÜÖng còn cháy màcon Çã lang thang cä m¶t ki‰p Ç©i. CÛng may conchÌ làm thân con mu‡i và loanh quanh nÖi Chùa QuanÂm. Thôi con hãy ngÒi xuÓng bên ta Ç‹ cùng thª,ch© hÜÖng tàn và ti‰p tøc tuÀn trà bu°i sáng.

* * *Bu°i sáng nhË nhÜ mÖ và hoa mai ª trong rØng

Çã b¡t ÇÀu hé nø...


sanh PhÆt Thích Ca låi Ç‰n vía PhÆt Bà Quán Th‰ ÂmrÒi qua ñåi Th‰ Chí BÒ Tát. LÍ Vu Lan là lÍ l§n nhÃtcûa mùa thu næm nay, không nh»ng các vÎ l§n tu°i Ç‰nChùa Ç‹ cúng vong và tÜªng nh§ cha mË, cÀu nguyŒncho cºu huyŠn thÃt t°, cùng nhau nh¡c nhª Ç‰n hånhhi‰u thäo cûa Møc KiŠn Liên mà Çám thanh niên ngÜ©iViŒt tåi Canada cÛng dùng ti‰t Vu Lan làm lÍ mØngMË, mØng Cha, tÜÖng ÇÜÖng v§i Fête des Mères, Fêtedes Pères cûa ngÜ©i bän xÙ. Còn Gia ñình PhÆt tº thìtÜªng nhÜ Çåi h¶i, luôn dÎp các em còn nghÌ hè, thôithì ngày nào cÛng h†p hành sinh h†at trong chùa. Cácanh chÎ huynh trÜªng låi mª l§p dåy ti‰ng ViŒt chothi‰u nhi... Chao ôi huyên náo và vui... ngôi Chùa mÃth‰t vÈ lånh lùng cÓ h»u, lòng tôi cÛng r¶n ràng vui theorÒi l©i ca ti‰ng hát cûa các em áo lam m‡i ngày vængv£ng ngoài sân:

Nào chúng mình ra, quay m¶t vòng hát mà chÖi...Vào cuÓi tháng bäy ThÀy NhÜ ñi‹n vŠ, PhÆt tº låi

h¶i h†p thæm ThÀy, nghe giäng pháp... ThÀy NhÜ ñi‹nÇi vŠ ñÙc, ThÀy NhÃt Chân tØ Tây qua... và còn nhiŠuThÀy khác ghé chùa cho pháp... PhÆt tº ngày nay thÆtcó duyên may cùng PhÆt pháp, các ThÀy cho phápnhiŠu thì PhÆt tº h†c PhÆt càng nhiŠu... càng h†c cànghi‹u nhiŠu l®i ích...

V® chÒng anh chÎ ruÒi Ç¶ này quá lånh nên ít qualåi thæm tôi. Hôm khai kinh DÜ®c sÜ hÒi cuÓi tháng 9anh chÎ có qua m¶t lÀn rÒi b¥t tin. TØ ngày chÎ ª cº Ç‹ra m¶t b†c trÙng nghe Çâu chÎ Çã y‰u Çi nhiŠu, bay caoh‰t n°i. Vì không g¥p ÇÜ®c h†, tôi cÛng ch£ng bi‰t chÎdÃu cái b†c trÙng ruÒi vào ch‡ nào trong khuôn viênbao la r¶ng l§n cûa ngôi Chùa mênh mông này. PhÀntôi cÛng vÆy, tu°i già kéo Ç‰n sÀm sÆp nhÜ bÓn ng†nnúi có chân cùng ti‰n Ç‰n ép mình vào gi»a và ch¿cnghiŠn nát mình Çi. Tôi Çau lÜng, mÕi cánh rêm mìnhch£ng buÒn Ç¶ng ÇÆy. Có nhiŠu hôm tôi n¢m lÿ trêntàng kinh các m‡i ngày tôi chÌ cÀn uÓng chút nÜ§ctrong và n‰m ít mÆt hoa là Çû sÓng qua ngày. Tôi Ç‹nh»ng ngày cuÓi cùng cûa Ç©i mình Ç‹ chiêm nghiŒmvŠ thuy‰t nhân duyên, thÆt là trùng trùng ÇiŒp ÇiŒp màcÛng thÆt là giän dÎ. Cái này có nên cái kia m§i có. Cáinày sinh ra nên cái kia phäi sinh ra. Ví dø ngôi ChùaQuan Âm Çã ÇÜ®c xây cÃt lên, vì có Chùa nên có PhÆttº lui t§i. Có PhÆt tº nên có gia Çình PhÆt tº sinh hoåt...và vì có Çû nhÜ vÆy nên phäi có ThÀy Trø Trì ÇiŠu khi‹nchæm lo PhÆt s¿. Tin tÙc m§i nhÃt là chùa Çã có ThÀy

Minh Thông và ThÃt Chân cùng vŠ h¶ trì PhÆt pháp.M†i ngÜ©i hoan h› vì nguyŒn Ü§c viên thành.

DuyŒt låi các l©i nguyŒn l§n nhÕ, tØ l©i nguyŒncûa toàn PhÆt tº Chùa Quan Âm Ç‰n l©i nguyŒn cûamÃy ThÀy, qua l©i nguyŒn cûa v® chÒng anh chÎ ruÒicùng h†c PhÆt v§i tôi qua Ç‰n trong væn chÜÖng kinhkŒ, nh»ng l©i nguyŒn cûa chÜ PhÆt, chÜ BÒ Tát, chÜT°, chÜ vÎ c° ÇÙc cho Ç‰n l©i nguyŒn rÃt cäm Ç¶ngcûa ThÀy Thích Quäng ñÙc Ç‹ låi cho Ç©i khi dângmång sÓng cûa mình cho PhÆt pháp... tôi tìm ra ÇÜ®cm¶t ÇiŠu là l©i nguyŒn càng thÃm l©i tØ bi thÜÖngxót hÜ§ng vŠ kÈ khác càng có nhiŠu hiŒu quä, dÍ Çith£ng vào tâm và càng mau thành t¿u. Hèn gì, bªivÆy các ThÀy cÙ dåy PhÆt tº hÒi hÜ§ng... mà hÒihÜ§ng cho ai? Ví dø bÓ thí giúp Ç« ai hay làm ÇÜ®cm¶t viŒc gì tÓt ÇËp gây nhân lành tåo phÜ§c ÇÙc thìThÀy nh¡c nhª PhÆt tº nguyŒn hÒi hÜ§ng ngay chocºu huyŠn thÃt t°, nh»ng kÈ thân yêu cûa mình cùngtoàn th‹ chúng sanh (eo Öi là nhiŠu!) Ç‹ ÇÜ®c ÇÒngthành PhÆt Çåo, tÙc là ÇÜ®c Çi vào bi‹n PhÆt pháp.Tôi quán Ç‰n Çây thì s¿c nh§ ra r¢ng sÓng suÓt m¶tÇ©i nhÜ thân mu‡i tôi cÛng dài l¡m chÙ! ´t nhÃt là240 ngày tÙc là 5760 gi© tÙc là 345600 phút tÙc hÖn2 triŒu giây ÇÒng hÒ còn nói Ç‰n sát na thì vô sÓ atæng kÿ triŒu triŒu... Ç‰m không xu‹, k‹ không h‰t.VÆy mà Ç‰n cuÓi Ç©i, sºa soån vŠ quÓc Ç¶ khác tôicÛng chä có lÃy m¶t cái nguyŒn gì cho nên thân.

ThÆt là sÓng u°ng cä cu¶c Ç©i! dù là Ç©i ruÒimu‡i, là loài thÃp sinh... so v§i v® chÒng anh ruÒi tôicòn thua mÃy bÆc vÆy mà khi anh chÎ Ãy phát nguyŒntôi ÇÙng m¶t bên chê cao, chê thÃp, chê nhÕ, chê to,chê xa, chê gÀn... Nghï låi thÃy quê Öi là quê, nhÜngbây gi© bi‰t anh chÎ ruÒi ª Çâu mà tå l‡i nhÌ, ÇÜ©ngqua nhà ông ƒn ñ¶ quá xa mà tr©i thì quá lånh, còntôi thì già y‰u quá rÒi, m¡t m©, cánh y‰u, chân run...

Tôi nh§ låi cái lš "nhân quä", quä thÆt là hay, dùÇ†c xuôi theo chiŠu luân chuy‹n hay Ç†c ngÜ®c theochiŠu hoàn diŒt: vì cái này có nên cái kia có, vì cáinày sinh ra nên cái kia sinh ra, vì cái này không sinhra nên cái kia cÛng ch£ng sinh ra, mà không có sinhthì làm sao có ch‰t Çi cho ÇÜ®c ch£ng qua tØ Ç©i nàytrôi qua Ç©i khác, bÆp bŠnh, lang thang vô ÇÎnh, g¥pÇâu tÃp Çó nhÜ Çám løc bình, Çäo Çäo Çiên Çiên quayquay l¶n l¶n nhÜ mänh lá rÖi gi»a cÖn gió nghiŒp,nhÜ ngÜ©i mù mÃt gÆy, nhÜ kÈ không bi‰t l¶i r§t


taïng coù tuïc ngöõ: “Nhöõng söï khoù chòu tagaëp phaûi cuõng nhö caùi choåi queùt saïchaùc nghieäp cuûa ta.”

* Xem nhöõng ñieàu khoù chòu, ngöôøikhoù chòu nhö nhöõng baøi hoïc veà nhaãnnhuïc maø chö Phaät Boà taùt ñaõ ra cho tathöïc taäp. Boà taùt tu cao thöïc söï coøn caùmôn nghòch caûnh vì nhôø nghòch caûnh vaøkeû aùc maø caùc Ngaøi choùng thaønh ñaïoquaû voâ thöôïng boà ñeà. Ví duï khi boá thíthì Boà taùt caùm ôn ngöôøi ñeán xin, vì nhôøcoù ngöôøi xin taøi saûn, maùu thòt maø Boà taùtthaønh töïu haïnh boá thí ba la maät. Trongkinh Phaùp Hoa, Phaät cuõng daïy raèngDevadatta chính laø baïn laønh ñaõ giuùpNgaøi ñaït giaùc ngoä nhanh choùng.

* Taäp thoùi quen chæ chuù yù ñeánnhöõng öu ñieåm nôi ngöôøi vaø hoaøn caûnhñaùng chaùn gheùt, ñeå caûm thaáy may maénthay vì baát haïnh.

* Traûi loøng bi maãn leân khaép chuùngsinh cuøng ñau khoå nhö mình, roäng ranöõa laø taát caû chuùng sinh ñang coøn maymaén, vì chính hoï cuõng seõ phaûi traûi quanhöõng khoå caên baûn veà sinh giaø beänhcheát.

Treân ñaây laø nhöõng phaùp chuyeån hoùasô ñaúng trong maät toâng daønh cho taát caûmoïi ngöôøi. Maät toâng chính hieäu veàchuyeån hoùa thì bao haøm saùu phaùp thieànhay Du giaø, ñoù laø Du giaø noäi hoûa, dugiaø thaân huyeãn, du giaø moäng, du giaøquang töôùng, du giaø trung aám vaø du giaøbieán hoùa. Moãi phaùp du giaø goàm raátnhieàu phaùp thieàn quaùn saâu xa ñöa ñeángiaùc ngoä giaûi thoaùt ngay trong moät ñôøingöôøi, vaø taùi sinh tuøy yù muoán nhôø thuaànthuïc phaùp du giaø trung aám. Caên baûn cuûamaät toâng laø taâm boà ñeà, neân haønh giaûmaät toâng cao caáp thöôøng choïn nôi taùisinh thích hôïp ñeå lôïi laïc toái ña höõu tình,nhö nhieàu vò sö Taây taïng hieän nay ñaõtaùi sinh taïi nhieàu quoác gia taây phöôngmaø baùo chí gaàn ñaây thöôøng ñaêng taûi.

Taùnh caûnh

Tieáng chim keâu ríu rítKhoâng gian thoaûng höông laøiÑoát lö traàm tinh khieátCuùng döôøng chö Nhö Lai.

Vuõ truï nhieäm maàu naøySaéc, thanh, höông, vò, xuùcCuõng laø chaân taùnh caûnhKhi chaúng thuoäc veà ai .

Khuy‰t danh

Kìa r¿c r« hào quang sáng chóiQuyŒn mây lành nghi ngút trÀm hÜÖngBao phû cánh sen vàng lÖ lºngCho ta mÖ tÜªng Ph° ñà SÖn.Hôm nay lÍ vía mË hiŠnQuan Âm BÒ tát muôn vàn sát naSoi Çèn trí huŒ bao laGiang ngàn tay m¡t trÒng hoa siêu phàmCÙu ngÜ©i kh° äi Quan ÂmHånh tØ ph° chi‰u bi‹n khÖi trùng trùngCäm thÜÖng ti‰ng khóc nhân sinhBa mÜÖi hai Ùng thân hành nguyŒn chungBan uy l¿c vô cùng vi diŒuHäi triŠu âm nhåc ÇiŒu siêu linhNhành dÜÖng dÆp t¡t lºa vô minhCam lÒ ngÜ©i gi†t cÙu tinh muôn loài

Möøng ngaøy leã vía Phaât Baø Quan AÂm

SÜ Cô H› Låc

k‰t luÆn:


ˆn uÓng là m¶t vÃn ÇŠ quan tr†ng ÇÓi v§i tÃt cäm†i ngÜ©i, m†i chúng sinh.

ñÙc PhÆt Thich Ca, khi còn là m¶t vÎ thái tº Çãnói m¶t câu ÇÀy š nghïa: "S¿ SÓng sÓng b¢ng s¿ch‰t".

Hãy ngÅm xem, tØ khi l†t lòng mË Ç‰n bây gi©,Ç‹ ÇÜ®c sÓng chúng ta Çã làm ch‰t bi‰t bao sinh vÆtrÒi. Chúng ta æn, chúng ta uÓng, chúng ta thª, chúngta n¢m, chúng ta ÇÙng, chúng ta Çi, m‡i m‡i Ç¶ngtác nhÜ th‰ ÇŠu gây bao nhiêu tan tác cho nh»ng sinhvÆt ª quanh ta. ñó là chÜa k‹ nh»ng kÈ hung ác, gi‰tÇÜ®c thích thú, ÇÜ®c tiŠn tài danh v†ng. N‰u s¿ sÓngmà không làm Çau kh°, gi‰t håi ai cä thì cu¶c Ç©i sëÇËp bi‰t bao. S¿ Ü§c ao này có th‹ th¿c hiŒn ÇÜ®cm¶t phÀn nào n‰u chúng ta áp døng phÜÖng pháp ænchay mà ÇÙc PhÆt Çã ch‰ ra.

ˆn chay ÇÓi v§i ngÜ©i PhÆt tº không phäi là m¶ts¿ hi‰u kÿ, hi‰u danh, m¶t cách Ç°i món cho ngonmiŒng, m¶t cách kiêng cº theo l©i d¥n cûa bác sï.

ˆn chay chính là m¶t phÜÖng pháp tu hành rÃtquan tr†ng mà ngÜ©i phÆt tº th¿c hiŒn ÇÜ®c nhiŠuchØng nào tÓt chØng Ãy.

ˆn chay nghïa là æn nh»ng loài thäo m¶c, hoaquä, rau cäi, là æn nh»ng món æn không thu¶c loàiÇ¶ng vÆt nhÜ thÎt, cá, tôm cua, sò Óc, là nh»ng vÆth»u tình bi‰t tham sÓng, s® ch‰t.

Khi ñÙc PhÆt còn tåi th‰, m¶t hôm ngài A NanhÕi PhÆt r¢ng: ‘’Båch PhÆt, tåi sao trÜ§c kia PhÆt

cho các ÇŒ tº æn ngÛ tÎnh nhøc mà nay Ngài låi cÃmtuyŒt æn thÎt cá?’’

NgÛ tÎnh nhøc là 5 thÙ thÎt thanh tÎnh:1/- ˆn thÎt mà không thÃy ngÜ©i gi‰t2/- ˆn thÎt mà không nghe ti‰ng con vÆt bÎ gi‰t

kêu.3/- ThÎt con thú t¿ ch‰t.4/- ˆn thÎt mà mình không nghï ngÜ©i ta gi‰t

cho mình æn.5/- ThÎt con thú khác æn còn dÜ.PhÆt trä l©i ngài A Nan: "Vì trình Ç¶ các ngÜ©i

trong bu°i sÖ cÖ còn thÃp kém chÜa có th‹ lãnh th†giáo pháp ñåi thØa, th¿c hành Çúng lš ÇÜ®c, nên Tanói pháp Ti‹u thØa phÜÖng tiŒn cho các ông tåm dùngNgÛ tÎnh nhøc. ñ‰n nay trình Ç¶ các ông Çã lên cao,lãnh th† ÇÜ®c giáo pháp ñåi thØa nên Ta cÃm tuyŒtæn thÎt cá. Còn æn các thÙ Ãy thì còn phåm gi§i sátsinh n‰u không tr¿c ti‰p sát thì cÛng gián ti‰p sátlàm mÃt håt giÓng tØ bi, bình Ç£ng không th‹ nào tuhành thành PhÆt ÇÜ®c".

L©i PhÆt dåy Çã rõ ràng: ̂ n chay là cÓt š Ç‹ nuôidÜ«ng lòng tØ bi và tinh thÀn bình Ç£ng.

Chúng ta không gì khoái khÄu, sÜ§ng bøng mànhÅn tâm trÜ§c s¿ Çau Ç§n cûa nh»ng con vÆt hiŠnlành vô t¶i Ç‹ có th‹ t°n thÜÖng Ç‰n håt giÓng tØ bivà công phu tu hành. Còn n‰u nói r¢ng "vÆt dÜ«ngnhân" thì quan niŒm Ãy có phÀn dung túng cho ngÜ©ita th£ng tay gi‰t håi sinh vÆt.

PhÆt dåy: "TÃt cä chúng sinh tØ vô thÌ Ç‰n nay,cÙ tåo nhân t¶i ác sát håi æn thÎt lÅn nhau, nên bÎ ácquä là sinh tº luân hÒi mãi trong sáu ÇÜ©ng".

Kinh Læng Nghiêm nói: "HÍ gi‰t m¶t mång phäiträ låi m¶t mång; tâm gi‰t håi chÜa dÙt trØ không th‹nào ra khÕi trÀn lao ÇÜ®c". ̂ n chay tÙc là muÓn tránhquä báo luân hÒi.

ˆn chay ta dùng toàn là thäo m¶c tránh s¿ truyŠnnhiÍm cûa các con vÆt ch£ng may vÜ§ng bÎnh khi taæn nhÀm thÎt chúng. M¶t khía cånh vŒ sinh khác làkhi æn chay dù no quá không bÎ n¥ng bao tº, khó tiêuhóa nhÜ æn no thÎt cá. Tri‰t gia Snèque, bác sï y khoa,ông Soteyko, Varia Kiplami cÛng xác nhÆn nhÜ vÆy.Các nhà khoa h†c cÛng nhÜ các y h†c Çông tây ÇŠucông nhÆn r¢ng ÇÒ æn chay nhË nhàng, thanh khi‰t,

ˆn chayTÎnh NiŒm

sÜu tÀm


ngÜ©i, còn mång sÓng tôi Ü ?? NgÒi mà Ç‰m tØngngày cho kÏ thì cÛng chÌ dài b¢ng m¶t phÀn træmtu°i th† cûa m¶t ngÜ©i sÓng th©i måt pháp nÖi Çây.

So vÆy m§i thÃy rõ là mång ngÜ©i quí hóa và dàilâu bi‰t bao! Có lÀn trong kinh dåy r¢ng Thân ngÜ©ikhó ÇÜ®c, PhÆt pháp khó g¥p, nay th‰ nhân có ÇÜ®cthân ngÜ©i, låi g¥p khi PhÆt pháp trùng hÜng, ÇâuÇâu cÛng có Chùa có ThÀy mà ít ngÜ©i h†c PhÆt.Góc tàng kinh các vÅn là chÓn cung cÃm, ít ngÜ©ihéo lánh lân la... ThÆt u°ng cho th‰ nhân!

Mà không phäi mình tôi ti‰c Çâu nhé, c¥p v®chÒng ruÒi bên kia ÇÜ©ng cÛng ÇÒng š v§i tôi nhÜvÆy.

M‡i tuÀn khi mùi hÜÖng hoa xào nÃu ª bên ChùatÕa lên thì h† hàng nhà ruÒi cÛng kéo Ç‰n Chùa nhÆph¶i và nh© Çó chúng tôi quen nhau, lâu dÀn chúngtôi thành bån thân và khi có gi© r°i rãi chúng tôi bànchuyŒn h†c PhÆt và chuyŒn th‰ nhân. Khi bàn Ç‰nthuy‰t nhân duyên, chúng tôi nhÆn ra r¢ng, là mình(h† hàng nhà ruÒi, nhà mu‡i chúng tôi) Çang ÇÜ®cn‰m mùi PhÆt pháp, nói nhÜ l©i các ThÀy hay giängm‡i ngày trên Chùa thì PhÆt pháp cao siêu huyŠndiŒu, ngàn Ç©i không dÍ g¥p Çâu, gi© Çây có duyêntrì tøng, nguyŒn xin Çåt š nhiŒm mÀu. H†c Ç‰n Çâych¡c cÛng thÃm š nhiŒm mÀu, v® chÒng anh chÎ ruÒiÇem nhau Ç‰n trÜ§c PhÆt cùng phát nguyŒn:

- ñ©i chúng con quá ng¡n ngûi, dài chÌ Ç‰n ÇÀumùa Çông, mà nay Çã cuÓi hè dù cho có lãnh ÇÜ®c cägia tài PhÆt pháp cÛng không Çû thì gi© mà tiêu dùng,cÛng không bi‰t phäi tiêu dùng làm sao cho phäi lë,hÖn n»a tiêu dùng cÛng không kÎp... Thôi thì Ç©i nàyv® chÒng con ch†n nhà ông ƒn ñ¶ bên kia c°ngChùa Ç‹ sinh sÓng cùng v§i h† hàng nhà ruÒi cûachúng con. NhÜng næm nay con nguyŒn Ç‹ låi b†ctrÙng bên Chùa Ç‹ Ç‰n mùa xuân næm sau mÃy ÇÙacon ruÒi cûa chúng con ÇÜ®c theo dÃu chân PhÆt,ÇÜ®c hÜªng hÜÖng vÎ giäi thoát, ít nhÃt cÛng xin ÇÜ®cthänh thÖi, nhàn hå cÆn kŠ bên PhÆt nhÜ anh mu‡i,bån chúng con hiŒn nay.

Nh»ng ngày tháng lui t§i Chùa, nghe d¿ vào thiênhå s¿, anh chÎ ruÒi låi càng vª lë câu "khó nhÃt tuChùa dÍ nhÃt tu nhà"...vì hÌ n¶ ái Ó ª Chùa cÛngnhiêu khê r¡c rÓi không kém gì hÌ n¶ ái Ó ngoài ch®,ngoài Ç©i. Anh chÎ ruÒi låi phát nguyŒn:

- NguyŒn cho tÃt cä chúng sanh, ÇØng oan tráilÅn nhau, xin cho ÇÜ®c m†i s¿ an vui.

Tôi thÃy Çåi nguyŒn này cao xa quá, gì mà chotÃt cä chúng sinh! Loài ngÜ©i Çã nhiŠu mà låi c†ngthêm loài mu‡i loài ruÒi chúng tôi n»a làm sao màlo cho xu‹.

ChÎ ruÒi cÜ©i:- Còn n»a, còn n»a, chúng sanh Çây là loài vô

s¡c và h»u s¡c, loài vô tÜªng và h»u tÜªng (có tÜtÜªng), loài hóa sinh, loài thÃp sinh, loài thai sinh,noãn sinh..v.v... và v.v...

ThÃy tôi há hÓc mÒm hÓt hoäng ngÄn ngÖ, anhruÒi giäng ti‰p:

- NguyŒn Çó g†i là bi nguyŒn Çó chú å. Khôngcó lòng tØ bi là không làm chi nên chuyŒn trên cõiÇ©i này Çâu, có làm thì cÛng gieo thêm ác nghiŒp màthôi. Chú tÜªng mÃy ThÀy Çi Çi låi låi ª Chùa nàynhìn bŠ ngoài coi b¶ kÈ tu hành thong dong vô s¿quá, lúc nào cÛng khoan thai tØ hòa, thu thúc løc cænnhÜng thiŒt ra h† bÆn r¶n l¡m Çó chú å. Ví dø Çi rangoài ÇÜ©ng g¥p m¶t con thÕ bÎ xe cán ch‰t h† liŠnkhªi tâm nguyŒn cho linh hÒn con thÕ ÇÜ®c siêu thoát.L¡ng nghe tâm s¿ lòng thòng cûa mÃy bà, nh»ng ânoán giang hÒ cûa mÃy ông là h† nguyŒn cho chúngsanh hå b§t lºa tham sân si và ái døc... thÆm chí bÜngbát cÖm lên æn mÃy ThÀy cÛng nguyŒn cho kÈ nghèokhó xung quanh mình ÇÜ®c Ãm no, ÇÀy Çû, nói gìÇ‰n lúc tøng kinh cÀu siêu cho kÈ quá vãng các ThÀylåi cÀu nguyŒn cho linh hÒn ngÜ©i ch‰t ÇÜ®c siêuthæng mà ngÜ©i sÓng nhân n‡i kh° Çau chia lìa ngÜ©ithân mà nhÆp vào bi‹n PhÆt pháp theo ngõ kh° Ç‰...

Chú Ç†c sách ThÀy NhÃt Hånh cÛng thÃy Çó, m‡ibu°i sáng Çánh ræng súc miŒng ThÀy cÛng nguyŒncho ‘’såch nghiŒp nói næng’’ còn rºa tay thì nguyŒncho ‘’tay ai cÛng ÇËp’’. ñËp Ç‹ làm gì chú bi‰t không?không phäi Ç‹ gió cuÓn Çi Çâu nhé, Ç‹ trang nghiêmquÓc Ç¶ Ta Bà Çó! Trang nghiêm là làm cho ÇËp,quÓc Ç¶ Ta Bà này là phàm Thánh ÇÒng cÜ TÎnh ñ¶...

Tôi l¡c l¡c cái ÇÀu... ChÎ ruÒi thì tham và ngåomån, Çòi Ç¶ h‰t chín loài chúng sanh, còn anh ruÒi thìÇiên. Gì mà phàm Thánh ÇÒng cÜ, ác qu› và ThiênThÀn làm sao ª chung ÇÜ®c... Tôi gân c° lên mà cãi...

CÙ vÆy mùa hè và thu qua mau nhÜ gió th°i, cùngv§i rÃt nhiŠu bi‰n cÓ và PhÆt s¿ trong Chùa. Sau lÍ ñän


RÒi bà bÕ vào thùng phÜ§c sÜÖng bÓn t© 5$.TrÜ§c khi bÕ vào, cø cÄn thÆn Ç‰m Çi Ç‰m låi, Ç‰mt§i Ç‰m lui và xin PhÆt xá t¶i cho vì cái l‡i hÙa màkhông làm... Bà còn trách PhÆt phäi chi PhÆt chocon trúng m¶t triŒu thì cÛng Ç« kh°, Ç¢ng này... PhÆtchÌ cho có m¶t ngàn...

ñåi khái... Trong ngôi Chùa to l§n này, kÈ rangÜ©i vô ào ào, m‡i ngÜ©i m¶t tâm niŒm, m¶t suytÜ. Ai Ç‰n Chùa cÛng Çem theo m¶t tâm s¿ ho¥c Ü§cnguyŒn gì Çó, rõ rŒt hay mÖ hÒ. H† Çi Chùa Ç‹ làmm¶t cái gì, Ç‹ th¿c hiŒn m¶t chuyŒn gì hay gªi g¡m,nguyŒn Ü§c m¶t ÇiŠu gì. Cái gì Çó n‰u tÓt cho mìnhcho ngÜ©i thì kinh Ç¥t tên là nguyŒn hånh, còn íchk› vø l®i thì g†i là š ÇÒ.

Nh»ng ngÜ©i trÈ tu°i phÀn Çông chÌ Ç‰n Chùakhi h»u s¿, nghïa là trong nh»ng dÎp quan hôn tangt‰ cûa gia Çình mình hay bån h»u cûa mình chÙ cònh† thì chÌ thích lui t§i nÖi phòng trà, quán nhäy, råpxi nê, ch‡ ca nhåc hay lành månh hÖn, nÖi các h¶iquán th‹ thao, trung tâm th‹ døc thÄm mÏ... Có m¶tít ngÜ©i nhÜ cô gái n†, Ç‰n Chùa Ç‹ chåy trÓn kh°Çau, tìm ÇÜ©ng thoát kh°. Bªi vÆy ThÀy dåy, máiChùa nhÜ cái nhà thÜÖng, khi Çau thì tìm Ç‰n, khilành månh thì bÕ Çi, quên mÃt ThÀy, quên mÃt Chùa,Çúng thiŒt!

Trái låi, mÃy bác l§n tu°i xem Chùa nhÜ nÖi h†pbån già hàn huyên trút bÀu tâm s¿ mà quên mÃt š nghïacao cä cûa Chùa chiŠn là nÖi PhÆt tº Ç‰n kính lÍ PhÆt.Thay vì h†c lÃy l©i kinh ti‰ng kŒ Ç‹ tu sºa Ç©i mìnhtheo con ÇÜ©ng thanh l†c tâm, hÜ§ng Ç‰n phÀn thanhcao giäi thoát nhÜ PhÆt ngày xÜa, thì h† låi Çem h‰tnh»ng vui buÒn th‰ nhân vào Ç¥t h‰t nÖi cºa bÒ ÇŠ.

NhÜng nh»ng ngày sÓng nÖi Çây không phäi tôichÌ nghe, chÌ thÃy nh»ng thiên hå s¿ khó bŠ phângiäi nhÜ trên.

Nh»ng hôm ÇËp tr©i, n¡ng Ãm, æn uÓng xongxuôi, tôi ra vÜ©n th¿c tÆp "thiŠn bay", "thiŠn bay"cÛng giÓng nhÜ thiŠn hành cûa ThÀy NhÃt Hånh dåy.Tôi vØa bay vØa thª, ÇÆp cánh rÃt nhË rÃt ÇŠu, khôngquá chÆm mà cÛng ch£ng quá mau nhÜ mÃy cô chúchuÒn chuÒn, Çang vù vù bay lên chúc xuÓng nhÜnh»ng chi‰c tr¿c thæng... ThÌnh thoäng tôi ÇÆu låitrên cánh hoa hÒng hay thÜ®c dÜ®c, thänh thÖi nhìnng¡m cänh vÆt êm ÇŠm, r¿c r« chung quanh. Mùa

này hÀu nhÜ m†i cây cÕ ÇŠu nª hoa, ÇÜ©ng vào amAn Låc cÛng ÇÜ®c các em trong Gia ñình PhÆt TºtrÒng thêm hai luÓng vån th† Çåi Çóa. Hoa vàng nªto nhÜ cái bát, trÜ§c hiên am treo ÇÀy nh»ng l£n hoamàu tím, tr¡ng, hÒng và cây trÜ©ng sinh, lá xanhquÃn ÇÀy lên mÃy cây c¶t.

Nh»ng bÆc tam cÃp cao dÅn vào chánh ÇiŒn cÛngÇÜ®c trang Çi‹m b¢ng mÃy chÆu cúc, thÜ®c dÜ®c,hoa nho và mÅu ÇÖn. Chim chóc kéo vŠ ÇÀy vÜ©n,làm t° kh¡p nÖi trên nh»ng ng†n cây phong... ti‰ngkêu r¶n rã. Mùa hè ª Canada thÆt ÇËp, vån vÆt nhÜbØng sÓng, nhÜ múa hát trong n¡ng vàng. Nh»nghôm ÇËp tr©i nhÜ vÆy, tôi ª låi trong vÜ©n thÆt lâu,ng†n n¡ng chiŠu vÅn r¿c r« và Ãm áp.

ChiŠu thÙ sáu, ngoài ÇÜ©ng im v¡ng, nhÜng tôibi‰t chÓc lát n»a Çây, Ç¶ 6-7 gi© chiŠu së có m¶t chi‰cxe nhÕ Toyota màu xanh ÇÆu trÜ§c c°ng chùa và m¶tông tóc muÓi tiêu m¥c ÇÒ "jean" båc màu bÜ§c xuÓng.Ông không vào chùa lÍ PhÆt nhÜ m†i ngÜ©i. Ông chÌl¥ng lë mª n¡p thùng xe, ì åch kéo chi‰c máy c¡t cÕchåy b¢ng xæng rÒi b¡t ÇÀu rà rà c¡t xén nh»ng bãi cÕl§n nhÕ trong vÜ©n Chùa. SuÓt cä mùa hè ông làm viŒcnhÜ vÆy m¶t mình. Tôi bi‰t ông ta là m¶t kÏ sÜ ÇiŒnHydro Quebec, có v® ÇÀm và con Çã l§n s¡p vào Çåih†c, là do b»a n† bác Tám chª mÃy bao gåo Ç‰n choChùa, h† g¥p nhau ngoài sân và nói chuyŒn rÃt lâu.

Nhân duyên gì khi‰n cho m¶t ngÜ©i phát nguyŒnlàm viŒc công quä cho Chùa trong cô ÇÖn l¥ng lënhÜ cái ông n†, suÓt cä mùa hè næm nay ÇÓi v§i tôiquä là m¶t Çåi bí mÆt. Cái ÇÀu mu‡i bé tí ti cûa tôichÎu thua.

Tôi chÌ là m¶t con mu‡i Ç©i tôi dài m¶t mùa hè,Ç‰n ÇÀu mùa Çông næm nay, khi nh»ng l†n tuy‰t tØtr©i cao Ç° xuÓng là tôi cÛng nhÜ nh»ng bông tuy‰tkia tan bi‰n mÃt Ç‹ viÍn du qua quÓc Ç¶ khác. CóÇiŠu tôi cÛng t¿ th¡c m¡c là nhân duyên gì khi‰n chotôi lÀn này sinh vào quÓc Ç¶ này và g¥p duyên h†cPhÆt. Có lë r¢ng trong m¶t lÀn nào Çó trong m¶t Ç©inào Çó, tôi cÛng nhÜ ông kÏ sÜ kia, Çã phát nguyŒnlàm m¶t ÇiŠu gì cho nên hôm nay m§i ghé låi tá túcnÖi Çây dÜ§i mái Chùa Quan Âm, v§i Çû loåi chúngsanh cùng Çû thÙ tâm niŒm...

ñ©i m¶t con mu‡i thì có gì lå? Thân tôi chÌ dàib¢ng móng tay út cûa m¶t ngÜ©i thÃp bé nhÃt cûa cõi


dÍ tiêu hóa, có nhiŠu sinh tÓ. Bªi th‰ ª nÜ§c NhÆt cóh¶i TÓ th¿c chû nghïa, ª Trung Hoa có h¶i S§ t¿ chûnghïa, ª Pháp, ñÙc, Anh, MÏ ÇŠu có Thäo m¶c th¿ch¶i.

M†i môi trÜ©ng Ç‰u có m¶t k› cÜÖng, ngay viŒcæn chay tÎnh cÛng có, thí dø phÆt t» æn chay Ç‹ ti‰ntu: không nên quên ngày chay.

M¥c dù s¿ æn chay ÇÓi v§i phÆt tº là m¶t ÇiŠucÀn thi‰t, m¶t phÜÖng pháp tu hành, tuy nhiên muÓnÇÜ®c thi‰t th¿c l®i ích cÀn áp døng m¶t cách tuÀn t¿phù h®p v§i cæn cÖ và sª nguyŒn cûa mình. Nói m¶tcách khác là không phäi m¶t s§m m¶t chiŠu phäi tØbÕ h£n ngay tÆp quán æn m¥n cûa mình Ç‹ ngä chay.Vì th‰ có hai cách: chay kÿ và chay trÜ©ng.

Chay kÿ: ̂ n chay có kÿ hån nhÙt ÇÎnh trong m‡itháng hay trong m‡i næm nhÜ:

NhÎ trai: æn hai ngày trong m‡i tháng, mùng m¶tvà r¢m âm lÎch.

TÙ trai: bÓn ngày trong tháng, mÒng m¶t, mÒngtám, r¢m và hæm ba.

Løc trai: sáu ngày trong tháng: mÒng m¶t, mÒngtám, mÜ©i bÓn, r¢m, hæm ba, hæm chín hay ba mÜÖi.

ThÆp trai: mÜ©i ngày trong tháng mÒng m¶t,mÒng tám, mÜ©i bÓn, r¢m, mÜ©i tám, hæm ba, hæmbÓn, hæm tám, hæm chín và ba mÜÖi.

NhÃt nguyŒt trai: æn tr†n m¶t tháng chay, thánggiêng hay tháng bäy.

Tam nguyŒt trai: æn chay m‡i næm ba tháng, thánggiêng, bäy, chín hay mÜ©i.

Xa hÖn n»a là æn chay trÜ©ng, tÙc là hoàn toànÇoån tuyŒt v§i æn m¥n.

Ng† trai: m‡i ngày phát tâm chÌ æn Çúng gi© ng†mà thôi.

Khi Çã tinh tÃn vŠ m¥t tinh thÀn, trÙng cÛng khôngdùng n»a vì trÙng dù chÜa tÜ®ng con nhÜng cÛng làm¶t sinh vÆt s¡p nÄy nª, và ngÛ vÎ tân cÛng khôngdùng (hành, hË, tÕi v.v...) vì các thÙ này Çã hôi låi cónhiŠu chÃt kích thích døc v†ng.

PhÆt tº æn chay Ç‹ tìm Ç‰n nghïa cûa s¿ giäi thoát,chÙ không æn chay vì kiêu mån, háo danh. Tuy nhiêncÛng không nên ép xác ho¥c toàn tÜÖng, muÓi mànên dung hòa nh»ng ngÛ cÓc, rau, ÇÆu, nÃm, khoai,

b¡p, trái Ç‹ có Çû chÃt dinh dÜ«ng!M†i ngÜ©i dù PhÆt tº hay không ÇŠu nên khuy‰n

khích æn chay. NhÜ Çã ÇÜ®c trình bày ª các Çoåntrên, xét vŠ phÜÖng diŒn khoa h†c hay PhÆt h†c, vŠphÜÖng diŒn cá nhân hay gia Çình, Çoàn th‹, vŠ hiŒntåi hay tÜÖng lai, s¿ æn chay ÇŠu có rÃt nhiŠu l®i ích.ˆn chay giúp cÖ th‹ ta khÕe månh, tinh thÀn ÇÜ®ckhinh an, trí tuŒ ÇÜ®c minh mÅn Ç‹ h†c tÆp. Chúngta Çã là phÆt tº, Çã nguyŒn theo bÜ§c chân cûa ÇÙcTØ Phø thì phäi cÓ g¡ng th¿c hành phép æn chay Ç‹lòng tØ bi ÇÜ®c mª r¶ng, tinh thÀn bình Ç£ng ÇÜ®clan ra, trí tuŒ ÇÜ®c tÕ ng¶, Çåo quä chóng viên thành.

VÅn bi‰t nói dÍ mà làm khó, n‰u xem gÜÖng cácvÎ Tÿ kheo có nh»ng 250 gi§i, các vÎ Ni Ç‰n 350 gi§ithì v§i nhiŒt tình ti‰n b¶ kèm theo thiŒn chí và tuÀnt¿ ti‰n bÜ§c chúng ta ¡t së Çåt thành.

Bài này ÇÜ®c xem nhÜ chút quà m†n m‰n gºiquš Çåo h»u chùa Quan Âm nhân dÎp T‰t quê hÜÖngnæm Nhâm Thìn.

DiŒu HÜÖngSÜu TÀm

ñåi SÜ A ñŠ Sa trong tác phÄm "BÒ ÇŠ ÇåoÇæng LuÆn" Çã t°ng k‰t và hŒ thÓng hóa giáo PhápPhÆt nhÜ sau:

KÏ næng cao nhÃt là chÙng ng¶ Vô ngã.Cao qúy nhÃt là kh¡c phøc Tâm mình.XuÃt s¡c nhÃt là có Tâm l®i tha.Giáo ngôn cao nhÃt là luôn gi» chánh niŒm.Linh dÜ®c tÓi diŒu là liÍu giäi t¿ tánh cûa Vån

Pháp.Hành vi cao nhÃt là không tuân theo nh»ng

hš luÆn cûa th‰ gian.Thành Çåt cao nhÃt là giäm thi‹u và hóa giäi

døc v†ng.BÓ thí cao nhÃt ÇÜ®c tìm trong xä bÕ.Trì gi§i cao nhÃt là Tâm an trú.NhÅn nhøc cao nhÃt là Hånh khiêm cung.Tinh tÃn nhÃt là ÇØng bám vào hành Ç¶ng.ThiŠn ÇÎnh cao nhÃt là Tâm không v†ng tÜªng.Trí TuŒ cao nhÃt là không dính m¡c vào bÃt

cÙ hiŒn tÜ®ng nào xäy ra.


Næm ngoái, tåi chùa Quan Âm, tôi ÇÜ®c g¥p låim¶t ngÜ©i tôi Çã g¥p 18 næm trÜ§c.

Næm tháng qua Çi thÆt nhanh, m¥c dù tôi khôngÇ‹ š t§i nhÜng nh»ng v‰t nhæn æn sâu vào da, rænglung lay, bŒnh Çau xÜÖng nh¡c nhª m†i ngÜ©i s¿ s¡pchÃm dÙt cûa Ç©i sÓng.

CÛng nhÜ nh»ng ngÜ©i bån quen bi‰t, tôi vÅn t¿Ç¥t câu hÕi t°ng quát vŠ s¿ sÓng và Ç¥c biŒt là s¿ l¿ach†n và hÜ§ng Çi cûa m†i ngÜ©i.

M¶t ngày trong tuÀn, cách Çây 19 næm, khi ÇangÇi dåo trong m¶t khu phÓ mà tôi không quen bi‰t, tôibÃt ch®t dØng låi trÜ§c cºa chùa Quan Âm mà tôikhông ng© là có thÆt.

Sau khi Çi dåo m¶t vòng quanh chùa , tôi leo lênnh»ng bÆc thang ª cºa chính, cºa không khóa, tôiÇÄy cºa Çi vào và ngÒi trên gh‰ m¶t lúc lâu Ç‹ thiŠnquán mà không bÎ ai t§i làm phiŠn. Tôi có cäm tÜªngnhÜ Çang ª m¶t nÖi quen thu¶c. Sau cùng, tôi Çi thæmquan và ra vŠ mà không g¥p m¶t ai.

Hai tuÀn sau, tôi trª låi chùa; cºa bên cånh chùar¶ng mª. Lúc Çi vào, tôi gÆp m¶t ngÜ©i Çàn ông, ôngNgô Th‰ Chø, ông không nh»ng trª thành m¶t ngÜ©ibån mà còn trª thành m¶t ngÜ©i anh cä trong Çåo,ông Çón ti‰p tôi rÃt nhiŒt thành và vui vÈ, chúng tôicó rÃt nhiŠu Çi‹m tâm ÇÀu š h®p. CÛng vì bÓ mË tôisinh sÓng ª Viêt Nam, Çó là nÖi tôi träi qua th©i niênthi‰u và sau Çó tôi sÓng ª nhiŠu phÜÖng tr©i khác.TÃt nhiên khi ông Chø ÇŠ nghÎ tôi gia nhÆp h¶i viêncûa h¶i PhÆt Giá Quan Âm, tôi chÃp nhÆn ngay tÙc

kh¡c và anh Huÿnh PhÜ§c Bàng ÇÜ®c m©i làm nhânchÙng cho viŒc nhÆp h¶i này. Th‰ là xong! Sau nàytôi m§i hi‹u tåi sao viŒc xäy ra nhÜ vÆy.

ChuyŒn cÛ cûa gia Çình tôi mà tôi không bao gi©th¡c m¡c t¿ nhiên trª låi trong tôi, tôi khám phá ra làbà n¶i tôi Çã vào chùa ª sau khi ông n¶i tôi qua Ç©i.Ông n¶i tôi làm ª nhà douane ª Phnom Penh dÜ§ith©i ÇŒ tam c¶ng hòa, qua giÃy t© bÓ tôi Ç‹ låi, tôitìm thÃy nh»ng bài vª chÙng tÕ là bà n¶i tôi muÓntìm hi‹u vŠ PhÆt giáo và nhÃt là PhÆt giáo ñåi thØa.

M¶t næm sau, tôi xin quy y Tam bäo qua s¿ chÙngminh cûa thÀy Thích NhÃt Chân. Nh»ng l©i dåy cûaPhÆt Thích Ca có cäm Ùng sâu ÇÆm trong tôi,

T¿ thÃy mình quá l§n tu°i Ç‹ trª thành m¶t vÎ sÜvà Ç‹ h†c ti‰ng Pali hay h†c ti‰ng ViŒt, tôi ch†n làmcÜ sï Ç‹ h†c theo bÜ§c chân cûa các vÎ bÒ tát.(BÒ TátGi§i)

Hoåt Ç¶ng cûa chùa Quan Âm cÛng giÓng nhÜhoåt Ç¶ng cûa trung tâm c¶ng ÇÒng v§i nh»ng cu¶cbÀu cº hàng næm và nh»ng cu¶c kêu g†i thÜ©ngxuyên nh»ng h¶i viên vŠ Ç‹ chia công viŒc, nhÃt bantrai soån, d†n dËp vŒ sinh, sÖn quét. ViŒc làm thìkhông thi‰u nhÜng møc sºa sang chi‰m m¶t phÀnl§n cûa ngân quÏ cûa chùa.

Bu°i tÓi các phòng ª chùa lånh vì phäi ti‰t kiŒmtiŠn sÜªi. M†i ngÜ©i thay phiên nhau g†t các câyn‰n trên bàn th©, hút bøi, gi¥t thäm và lau chùi tÀngtrŒt dÜ§i nhà.

CÛng nhÜ tôi, rÃt nhiŠu h¶i viên cûa chùa Çã giàÇi, bŒnh tÆt và cái ch‰t Çã làm giäm sÓ ngÜ©i làmcông quä. May thay, m¶t ThÀy ÇÀy quä quy‰t và tháovát Çã Ç‰n Ç‹ giúp chùa, Çó là ThÀy TrÜ©ng PhÜ§c.ViŒc gì ThÀy cÛng bi‰t làm, ThÀy chÎu c¿c cùng m†ingÜ©i và sºa ch»a m†i thÙ cÀn làm, ngay mùa Çônglånh ThÀy cÛng ra làm viŒc ª ngoài sân. DÀn dà, tÃtcä m†i ngÜ©i ÇŠu tin tÜªng nÖi ThÀy. Chùa có thêmnh»ng thÀy m§i và nh»ng PhÆt tº m§i. ñ‹ mª mangthêm cÖ sª, chùa mua thêm mi‰ng ÇÃt bên cånh.

Næm nay, hÖn 75 tu°i Ç©i, tôi rÃt vui ÇÜ®c thÃym†i viŒc diÍn ti‰n tÓt ÇËp ª chùa Quan Âm, v§i s¿tái xuÃt hiŒn cûa Gia ñình PhÆt Tº.

Nam Mô A Di ñà PhÆt Chính CÀn dÎch

Mái chùa xÜa


Chùa, có PhÆt, con xin gºi mË con cho PhÆt.KhÃn xong, anh låy lÃy låy Ç‹ næm sáu cái rÒi

ÇÙng dÆy ra vŠ. TØ Çó chÜa bao gi© thÃy anh trª låiChùa.

Tôi mØng cho bà cø có ch‡ nÜÖng tâm thanh tÎnh,chÙ hÒn bà vÜ®t bi‹n qua t§i Montréal Ç‹ Çoàn tøcùng con mà v® chÒng con cái chúng nó nói xí xô xíxa ti‰ng tây v§i nhau thì bà së rÀu mà ch‰t thêm lÀnn»a...mà lÀn này thì xÙ lå quê ngÜ©i, ba nÈo sáu ÇÜ©ngch£ng bi‰t vŠ Çâu.

Cô PhÆt tº kia låi thân thi‰t v§i PhÆt hÖn. SuÓtcä mùa hè, m‡i thÙ tÜ, bi‰t Chùa có mª cºa, cô låixách áo lên Chùa lÍ PhÆt rÃt lâu và thÜa cùng PhÆtnhÜ sau:

- ñ©i con g¥p nhiŠu n‡i buÒn Çau, nhÜng ÇÜ®cngÒi bên chân PhÆt, lòng con thÃy thanh tÎnh, nhËnhàng và êm mát quá... may m¡n cho con là m‡i thÙtÜ con ÇÜ®c nghÌ viŒc mà Chùa låi mª cºa nên conÇÜ®c vŠ ngÒi bên PhÆt.

Hôm ÇÀu tháng cô låi lên båch PhÆt:- Låy PhÆt, hôm nay con buÒn quá, ngÜ©i yêu

cûa con vØa ÇÜ®c tin v® cûa anh s¡p ÇÜ®c giÃy xuÃtcänh qua Canada Çoàn tø v§i gia Çình. Con Ç†c sáchPhÆt Çã mÃy næm cÛng bi‰t tình là giây oan là n®khó cªi, mà oan trái hÖn n»a con låi có tình yêu v§im¶t kÈ có v® rÒi... Cho nên con kh° quá, xin PhÆtnhû lòng tØ bi gia h¶ cho con tìm thÃy ÇÜ©ng thoátkh°.

CuÓi mùa thu, cô låi Ç‰n tâm s¿ v§i PhÆt:- Låy PhÆt, gia Çình ngÜ©i yêu con Çã ÇÜ®c Çoàn

tø, con cÛng kh° mà anh Ãy cÛng kh°! NhÜng màchúng con quy‰t ÇÎnh xa nhau Ç‹ cÙu lÃy gia Çìnhänh. ChÎ Ãy rÃt hiŠn, tuÀn nào cÛng Çi Chùa, còn conanh Ãy thÆt dÍ thÜÖng, cä bÓn ÇÙa ÇŠu sinh hoåt tronggia Çình PhÆt Tº Sen Tr¡ng. Thôi xin PhÆt ÇØng locho con n»a, con së cÓ g¡ng quên mà vui sÓng.

TØ Çó cô Çi luôn, chä thÃy trª vŠ.Bà cø ª xóm Côte Des Neiges Çã hÖn 60 tu°i,

mÃy næm nay nh© thuÆn duyên ÇÜ®c ª gÀn Chùa, bàÇ‰n làm công quä cho chùa luôn. M†i ngÜ©i g†i bàlà bác MÜ©i M¶t vì bác là con thÙ mÜ©i trong giaÇình...Tánh bác vui vÈ sæn dòn và dÍ chÎu, ai cÛngquí cÛng thÜÖng. ThÜ©ng thÜ©ng bác lo viŒc nÃu d†n

c‡ bàn xong låi xoay qua d†n dËp quét tÜ§c, ch£nghŠ Ç‹ tâm Ç‰n viŒc tøng kinh, nghe giäng, h†c PhÆt.Khi làm viŒc, bác cÜ©i nói huyên thuyên... miŒngb¢ng tay, tay b¢ng miŒng, viŒc gì Ç‰n tay bác là xongngay... ch© khi tan lÍ, khách thÆp phÜÖng vŠ h‰t, Chùatrª låi quang cänh l¥ng v¡ng nghiêm trang, bác m§im¥c áo thu x‰p ra vŠ... TrÜ§c khi ra vŠ, bác khôngquên bÕ dép, rón rén lên chánh ÇiŒn låy PhÆt rÃt cungkính thành tâm. ñ¥c biŒt bác luôn luôn nguyŒn cÀum¶t ân sûng gì Çó, ví dø xin cho ÇÙa cháu n¶i cûabác tai qua nån khÕi:

- Cháu nó m§i sanh sáu tháng mà bÎ sÜng ph°i,bác sï cho uÓng trø sinh mÜ©i ngày mà chÜa h‰t bÎnh,t¶i nghiŒp l¡m PhÆt å. Låy PhÆt, thÃy cha mË nó kh°vì con quá, con cÛng thÃy kh° theo luôn, ngû khôngÇÜ®c, æn ch£ng thÃy ngon, Ç¡ng cä mÒm cä miŒng...Xin PhÆt phù h¶ cho cháu và cho con luôn th‹.

B»a khác bác xin cho cô em gái bên nhà nhÆnÇÜ®c quà T‰t cûa bác gºi vŠ sÖm s§m m¶t chút chokÎp æn T‰t, ho¥c ÇÙa cháu h† cûa bác vÜ®t bi‹n Ç‰nÇÜ®c Çäo bình an... M‡i lÀn thÌnh nguyŒn ÇiŠu gì, cølåi khÃn thêm:

- Con së nguyŒn æn chay m¶t tháng Ç‹ tå Ön...Có bà båo hÖn, lên thÜa v§i PhÆt nhÜ sau:- Xin PhÆt cho con trúng lô tô (x° sÓ quÓc gia).

Kÿ này tiŠn trúng Ç¶c Ç¡c lên Ç‰n mÜ©i triŒu Çôla.N‰u con trúng sÓ, con së xin cúng Chùa m¶t triŒu Ç‹xây cÃt Chùa to hÖn, ÇËp hÖn, r¶ng gÃp næm lÀn hÖnvà con së thÌnh m¶t tÜ®ng PhÆt l§n hÖn ÇËp hÖn códát vàng Çúc tÆn bên ñài Loan Çem vŠ... Nghe bàhÙa hËn tÜÖng lai lên dÀn, hÖn dÀn, cao dÀn, ÇËpdÀn... tôi mÖ màng muÓn ngû gøc luôn sušt tí n»athì r§t cái bÎch xuÓng ÇÃt.

Hai tuÀn sau bà låi lên thÜa v§i PhÆt:- Låy PhÆt con trúng sÓ ÇÜ®c 1000$. ñáng lë con

phäi cúng PhÆt 100, tÙc mÜ©i phÀn træm sÓ tiŠn trúngnhÜng hôm qua con vØa ÇÜ®c ÇiŒn tín bên nhà Çánhqua báo tin em con Çau n¥ng phäi vào nhà thÜÖngnên con phäi gºi gÃp vŠ ViŒt Nam 500. SÓ tiŠn 500còn låi con còn phäi mua quà, mua áo Çi d¿ mÃy cáiÇám cÜ§i. Bån bè con ª Çây rÃt Çông, mà næm naysao h† låi Çám hÕi Çám cÜ§i cho con cháu nhiŠuquá, không Çi không ÇÜ®c...mà Çi thì phäi tÓn kém...Thôi, con xin cúng PhÆt 20$.


Tôi sinh ra Ç©i vào m¶t sáng mùa xuân. Cùnglúc v§i ng†n n¡ng vàng Ãm áp chi‰u vào bøi cây lantím ª góc vÜ©n cûa ngôi Chùa to l§n này.

Cái gì ÇÓi v§i tôi cÛng m§i, cÛng lå và ÇËp r¿cr«, k‹ cä mái Chùa Quan Âm ÇÒ s¶ ngói ÇÕ, l§n nhÜcái Çình làng v§i nh»ng cánh cºa s°, cºa vô ra vØar¶ng vØa cao.

Hàng ngày Chùa v¡ng heo v¡ng h¡t, cºa Çóngthen cài, mà Ç‰n thÙ bäy, chû nhÆt thì ngÜ©i ra vônhÜ Çi trÄy h¶i. ñ¥c biŒt hôm nay là ngày ñän sanhPhÆt Thích Ca nên khách thÆp phÜÖng Ç‰n dânghÜÖng lÍ PhÆt nhiŠu không k‹ xi‰t. Các bác trongban TrÎ s¿ làm viŒc ph© râu Ç‹ lo t° chÙc Çåi lÍ. CätuÀn nay chiŠu nào cÛng có khóa tøng A Di ñà và tÓicó nh»ng bu°i thuy‰t giäng cûa quí ThÀy Ç‰n dåyPhÆt tº.

Ban Çêm, dù Çã ÇÀu tháng næm, bên ngoài vÅnquá lånh, tôi quy‰t ÇÎnh d†n vào ª h£n trong nhà b‰pcûa Chùa. Ÿ Çây vØa Ãm låi vØa thÖm, nhÃt là vàodÎp này, Chùa Çang có h¶i l§n, nÃu nÜ§ng liên miên.

Công viŒc hàng ngày cûa tôi là bay vòng vòngÇ‹ nhìn thiên hå. Nh»ng ngày Chùa im v¡ng, khôngÇón khách thÆp phÜÖng, tôi lân la vào tàng kinh các,ÇÆu trên tØng quy‹n sách bày ngay ng¡n trên tû, miŒtmài tìm hi‹u l©i kinh. Kinh có Ç‰n hàng ngàn quy‹n,Ç†c hoài không h‰t. Mà lå thiŒt! Ngay cä nh»ng ngàyChùa rÃt Çông PhÆt tº, trên dÜ§i, ngÜ©i là ngÜ©i ravô mà góc tàng kinh các này vÅn v¡ng khách vãnglai. ´t có ai Ç‰n tìm kinh sách h†c PhÆt. PhÀn tôi Ç†cmŒt nghÌ, tha hÒ mà Ç†c, dù hi‹u hay không. ñ†cchán, tôi ÇÆp cánh vòng vòng bay vŠ phía cÀu thang

leo lên chánh ÇiŒn. Không khí ª Çây nghiêm trangvà thoáng mát nh© hai cºa s° l§n mª ra thÃy l¶ tr©ixanh v§i nh»ng ng†n cây phong lá nhÕ li ti. M‡i khilàn gió xuân lÜ§t qua, lá rung lên nhè nhË.

Tôi thích nhÙt ÇÆu lÜng chØng cành dÜÖng liÍutrên tay PhÆt Bà Quan Âm, tØ Çây tôi có th‹ nhìn rabÓn phía cûa chánh ÇiŒn. PhÆt tº lên lÍ PhÆt là tôithÃy h‰t, Çôi lúc gi»a không gian yên tïnh, tôi cònnghe ÇÜ®c nh»ng l©i tâm s¿ cûa khách thÆp phÜÖngÇ‰n dâng hÜÖng lÍ PhÆt.

B»a n† có m¶t ngÜ©i trÈ tu°i Ç‰n chùa xin cÀusiêu cho bà mË vØa mÃt ª ViŒt Nam. Anh thÜa v§ibác Tám xin Ç¥t hình mË th© luôn ª Chùa và xinChùa cÙ t¿ tiŒn cúng vong. Khi Çã Çóng tiŠn xongxuôi, anh ôm bóng bà cø lên lÍ PhÆt. Anh quÿ th£ng,nghiêm chÌnh nhìn lên PhÆt, không vái không låy,anh khÃn m¶t hÖi:

- Låy PhÆt, Çây là lÀn ÇÀu tiên con Ç‰n g¥p PhÆt.Con không phäi là PhÆt tº nhÜng mË con lúc còn ªbên nhà hay Çi Chùa, và nguyŒn v†ng cûa bà cø làkhi lo l¡ng cho con cái nên ngÜ©i h‰t, bà vŠ nÜÖngt¿a PhÆt. Nay mË con ch‰t Çi mà nguyŒn v†ng chÜathành, vì bà lo cho con xong låi phäi lo cho cháu, lohoài không h‰t nên chÜa Çi tu ÇÜ®c. Nay con ÇemmË con gºi cho PhÆt, xin PhÆt bäo b†c phÀn hÒn chomË con.

Anh ngÀn ngØ m¶t chút rÒi khÃn thêm:- Tuy con là con trai nhÜng không th‹ hÜÖng khói

cho mË ÇÜ®c vì con lÃy v® canadienne, nói s® nókhông nghe, giäi thích s® nó ch£ng hi‹u... mình låi ªxÙ sª ngÜ©i ta... con låi thÜÖng nó quá nên ch£ngbi‰t tính làm sao, may quá con m§i ÇÜ®c bi‰t Çây có

Lê thÎ Båch Nga

Ghi tØ cuÓn ñåo và Ç©i - N¡ng M§i xuÃt bän 1994-Th‹ theo s¿ chÃp thuÆn và l©i ÇŠ nghÎ cûa tác giä LêthÎ Båch Nga.


L'an passé, j'ai revu à la pagode Quan Âm unhomme rencontré 18 ans plus tôt.

Les années ont passé vite sans que je m'enaperçoive malgré certains signes auxquels je n'avaispas prêté grande attention : rides qui se creusent,dents branlantes, rhumatismes qui rappellent àchacun la finalité de l'existence.

Comme certains amis, je me posais des ques-tions existentielles concernant la vie en général et,en particulier, les choix et l'orientation de chacun.

Un jour de semaine, il y a 19 ans, en flânantdans un quartier que je connaissais mal, je me suistrouvé devant la porte de la pagode Quan Âm dontje ne soupçonnais même pas l'existence.

Après en avoir fait le tour, j'ai gravi les marchesde l'escalier principal. J'ai poussé la porte qui n'étaitpas fermée. Je me suis assis sur une chaise et je suisresté un long moment à méditer sans être dérangépar qui que ce soit.. . J'avais l'impression étranged'être en milieu connu. Finalement, je me suis levépour visiter les lieux que j'ai quittés sans avoir vupersonne.

Deux semaines plus tard, je suis revenu ; la portede côté était ouverte. Je suis entré et j'ai rencontréun homme, M. Ngô Th‰ Chø, qui allait devenir plusqu'un ami, mon frère aîné dans le Bouddha. Il m'aaccueilli avec chaleur et joie, d'autant plus qu'enparlant, nous avions découvert de nombreux pointscommuns! Et puisque mes parents étaient nés etavaient vécu au Vietnam, que j'y avais passé unegrande partie de mon adolescence avant un grandexil sous d'autres cieux, il m'a proposé toutnaturellement de devenir membre de l'associationculturelle vietnamienne de Quan Âm, ce que j'aiimmédiatement accepté.

Il a alors demandé à M. Bàng d'en être témoin.Ainsi fut fait !

Ce n'est que plus tard que j'ai compris combientout s'enchaînait logiquement dans cette démarche.

Toute une partie insoupçonnée de mon passé fa-milial resurgissait ; je découvris peu après que ma

grand-mère paternelle avait décidé de finir sa viedans une pagode après la mort de son mari qui avaitétait responsable de la douane de Phnom Penh sousla 3ème République. Dans les papiers de mon père,j'ai retrouvé des textes annotés qui montraient sonintérêt pour le bouddhisme et en particulier leMahayana.

Un an après, je prenais le triple refuge (Quy Y)sous la direction de Vénérable Thich Nhât Chân.

Les écrits de Sakyamuni m'ont profondémenttouché. M'estimant trop âgé pour devenir moine etapprendre le pali ou des textes sino-vietnamiens, j'aichoisi d'abord la vie de laïc avant de suivre la voiedes aspirants boddhisatvas (BÒ Tát Gi§i).

La pagode Quan Âm fonctionnait comme uncentre communautaire avec des élections annuelleset des appels réguliers aux membres pour larépartition des tâches surtout en ce qui concerne leséquipes de cuisine, de nettoyage, de peinture. Letravail ne manquait pas mais nous faisions face àde grandes dépenses d'entretien. Il fallait faire degrandes économies de chauffage et la nuit, leschambres étaient froides. On devait se relayer pourtailler des chandelles pour les autels, balayer, passerl'aspirateur, nettoyer les tapis, laver le sous-sol.

Beaucoup de membres de la pagode, toutcomme moi, vieillissaient; la maladie et la mortéclaircissaient les rangs des volontaires.

Heureusement, un moine courageux etdébrouillard est venu nous aider: c'était ThÀy TrÜ©ngPhÜ§c. Il savait pratiquement tout faire. Il a souffertavec nous et devait faire des réparations de toutessortes, souvent même à l'extérieur en plein hiver!Petit à petit, il a réussi à rétablir la confiance de tous.De nouveaux moines, de nouveaux membres ontrejoint la pagode; un terrain voisin a pu être achetéet des projets ont été élaborés pour développer lapagode.

Actuellement, âgé de plus de 75 ans, je meréjouis de voir que les choses vont bien à la pagodeQuan Âm qui compte même de nouveau un groupede Gia ñình PhÆt Tº.

Nam Mô A Di ñà PhÆt

Guy Choltus (Bác Guy)

Notre vieille pagodeNotre vieille pagodeNotre vieille pagodeNotre vieille pagodeNotre vieille pagode


=================================& 34 «̂«««Kinh

_̇««««hành tØng

Ngâm:Bi‰t Çi tay Ãm mË chaVŠ già ÇÜ©ng Çåo nª hoa sen lòng

«̂««« «̇«««bÜ§c v«

«««« ««««_̂ ˆ _̇_««««« .lòng

«̂«««A

«̂«««Di

_̂««««ñà

_̇««««PhÆt k‰t

«̂««« _̇_«««««lòng tØ

_̂«««« _̇«««« .Çây

_̇«««« _̂««««ThÀy

ll ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̇«««Öi vui

«̂««« «̇«««bÜ§c theo

«̂««« _̇«««« .thÀy.

«̂«««Pháp

«̂«««âm

«̂«««ti‰ng

«̇«««khánh

«̂«««nghe

_̇_«««««gÀn

_̂««««vang

_̇«««« .xa

_̇««««Khªi

«̂««« ««««̂ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̇«««tâm niŒm

_̂«««« _̇««««PhÆt Di

_̂_«««« _̇_««««« .ñà. BÜ§c

«̂««« _̂««««theo

_̂««««ti‰ng

_̂««««k «̇«««mõ gÀn̂

__««««« «̇«««xa nëo

«̂««« ««««̂ _̇«««« .vŠ

_̇«««« «̂«««phÜÖng

ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̇«««Tây

_̂««««c¿c

_̇««««låc

«̂«««ÇÜ©ng

«̇««« .quê NguyŒn

_̂«««« _̂_«««««lòng

_̂««««thành

«̇«««tín

_̂««««tâm

_̇_«««««vŠ

_̂««««nguyŒn

_̇«««« .hÜÖng

_̇«««« _̂««««TØ

ll ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̇«««khi

«̂«««vui

«̇«««bÜ§c theo

«̂««« _̇«««« .ThÀy Tây

«̂««« «̂«««phÜÖng

_̂««««c¿c

_̇««««låc, ch‡

_̂«««« ««««̂ _̇_«««««này là

_̂«««« _̇«««« .quê

_̇««««Cùng

_̂««««ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̇«««nhau theo

«̂««« «̇«««bÜ§c chân

«̂««« _̇«««« .ThÀy

«̂«««A

«̂«««Di

_̂««««ñà

_̇««««PhÆt,

«̂«««phÜÖng

«̇«««Tây

_̂««««mình

_̇«««« .vŠ

_̇«««« .ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̂«««A

«̂«««Di

«̂«««ñà

«̇««« .PhÆt

«̂«««A

«̂«««Di

«̂«««ñà

«̇««« .PhÆt

«̂«««A

«̂«««Di

_̂««««ñà

_̇«««« .PhÆt

«̂«««A

«̂«««Di

«̂«««ñà

«̇««« .PhÆt

ll ll ll ll ll ll ll ll

=================================& «̂«««A

«̂«««Di

«̂«««ñà

«̇««« .PhÆt

«̂«««A

«̂«««Di

_̂««««ñà

_̇«««« .PhÆt

ll ll ll ””

Vui BÜ§c Theo ThÀyThÖ: HuŒ Thánh NguyÍn Xuân Trinh

Nhåc: Chính H†c


- MÜ©i hai. - H†c ª mô ? - Nghi s¡p lên ÇŒ løc. Nghi Çi h†c bu°i sáng.

Ngoài trÜ©ng HÒ Ng†c CÄn Çó, cô bi‰t không ? - H¢ng ngày Nghi có hay ra khÕi chùa Çi chÖi

không ? - Cô hÕi nhiŠu vÆy. Nghi mÕi chân rÒi. Chú chÓng tay, nhäy lên ngÒi trên khung cºa s°. ñâu có ÇÜ®c. Phäi có ThÀy dÅn m§i ÇÜ®c Çi. Còn

không thì trÓn Çi tÓi nay Çó. NhÜ Khuê cÜ©i. Chú ti‹u này quä có lí l¡c thÆt.

Cô thích ÇÜ®c n¡m chÕm tóc cûa chú mà vuÓt dàixuÓng, Cô ÇÙng t¿a mình lên khung cºa và nhìn lênbÀu tr©i. Træng khuya, lác Çác vài ngôi sao. M¶t ngôisao.... Xa quá....

- Nghi buÒn ngû chÜa. - ChÜa. Nghi thÙc suÓt Çêm 30 rång mùng 1 t‰t. - Chi rÙa. - Tåi quen. HÒi trÜ§c, má Nghi dÅn Nghi t§i ThÀy,

rÒi Çi Çâu mÃt. T‰t næm Çó, nh§ má Nghi không ngûÇÜ®c.

MÃy tháng sau nghe thÀy nói má Nghi ch‰t rÒi.Ÿ Çâu không bi‰t. Nghi có bàn th© má trong phòng.

NhÜ Khuê nghe cánh tay chú Çøng vào ngÜ©i,Cô nhìn låi. Chú Çang kéo chÕm tóc sang m¶t bên.

- Nghi muÓn vŠ chÜa ? - ChØng nào cô buÒn ngû Nghi vŠ. ThÀy ch¡c

tÜªng Nghi ngû trong phòng. Ña. Nghi vŠ ch§. MaimÓt cô qua chùa chÖi nghe.

Chú nhäy ngay xuÓng ÇÃt và chåy th£ng ra c°ng.NhÜ Khuê ÇÙng nhìn bóng tr¡ng khuÃt ngoài hàngrào bông bøp.

Ngang qua thiŠn thÃt, Nghi thÃy sÜ trÜªng b¡cgh‰ ngÒi nhìn ra phía trÜ§c c°ng. C°ng s¡t Çã khépkín. Con ÇÜ©ng kéo dài bÃt tÆn. Ti‰ng Çàn buông lÖivà chåy suÓt, mÃt hút ngoài kia. Nghi lén nhìn saulÜng sÜ trÜªng và sÜ trÜªng thì nhìn vào bóng tÓi cûacon ÇÜ©ng vì sÜ bi‰t Çó là Piano Sonata 14 v§i ti‰nnhÎp cûa sustenuto, chÆm nhÜng vïnh viÍn chìm sâutrong bóng tÓi nhÜ nh»ng làn sóng nhÕ ôm bóng trængmà ngû vùi trên b‰n cát.

Cho Ç‰n lúc, Nghi cÛng bi‰t ÇÜ®c r¢ng, Çó làPiano Sonata 14....

Xuân này trên ÇÃt kháchM¶t tr©i giá tuy‰t bængPhÓ xa xa m© t¡pLånh lùng gió mênh mang

Cây khô im ÇÙng ngûThân gÀy gi»a bÖ vÖNgoài kia con sóc nhÕQua ÇÜ©ng ÇÙng ngÄn ngÖ

Trong này tôi ngÖ ngÄnNhìn mình trong bóng gÜÖngHÕi cây, cây không bi‰tHÕi tr©i, tr©i gió sÜÖng

HÕi ngÜ©i, ngÜ©i qua v¶iHÕi mình, b‡ng cô ÇÖnTh©i gian nhÜ không thÙcKhông gian không vÅn không

Phù du hay hÜ äoHÕi mình phäi bóng mâyNgày xÜa nhÜ Trang TºNg« mình ki‰p bÜ§m bay

ñ¥ng ñông MÏ

Moät thoaùng qua mau


bao gi© cÜ©i. Ngày thÜ©ng, Nghi không hŠ Ç‹ š xemcác cô lên chùa khi nói chuyŒn v§i các sÜ h† cÜ©inhÜ th‰ nào. Các vong linh th© sau ÇiŒn PhÆt cÛng cóngÜ©i cÜ©i. M‡i khi các chú ÇÜ®c sai lau änh, chúñäm thÜ©ng hay la lên :

- NgÜ©i ch‰t cÛng cÜ©i tøi bây Öi. Chú Mùi lÄn quÄn Çâu Çó, chåy låi nói : - Ê ! Coi chØng quä báo ch‰t mi không ÇÜ®c cÜ©i

Ça nghen. Quä báo røng ræng h‰t. Nø cÜ©i cûa cô, Nghi thÃy cÛng dÍ thÜÖng nhÜ

Çôi m¡t cûa cô. - NhÜ Khuê. ñÜ®c chÜa ? ñiŒu ni coi rÙa mà

hoang quá hÌ. Nghi nhäy vào trong. ThÃt v†ng, thÃt v†ng nhìn

cây Çàn Çã bÎ ÇÆy n¡p phím. Chú nh§ låi ti‰ng Çànhôm trÜ§c. Cô có th‹ Ç†c trên m¡t chú thÃp thoáng s¿tìm ki‰m, vì chúng chÆm chåp lÜ§t trên thùng Çàn.M¥t thùng màu nâu bóng loáng, mà m¡t chú thì lúcnào cÛng sáng, và bây gi© chúng låi lÃp lánh trong s¿tìm ki‰m mÖ hÒ.

- MuÓn Çàn hä ? - Cô Çàn ch§ Nghi Çâu bi‰t Çàn. - ñ‹ cô dåy cho, ThÀy ÇiŒu không bi‰t mô. Chú nghiêng ÇÀu ra khung cºa. Nghe ngóng. Bên

phäi là sân cÕ nhÕ, chåy lùi vŠ phía sau nhà. Góc ràokia là m¶t cây hòe. TrÜ§c m¡t, räi rác vài khóm hoamà Nghi không bi‰t là thÙ hoa gì. NhÜ Khuê cÛngÇ‰n ÇÙng d¿a cºa s° nhìn ra v§i chú. Cô nh¡c :

- Cô dåy Nghi h†c Çàn nghe. - H†c liŠn hä cô ? Thích thiŒt. Nghi dª Çàn nghe. Quä tình, Nghi Çang khoái chí. Chú quay låi v§i

cây Çàn. Räo m¡t nhìn quanh, rÒi Ç¥t tay vào hai núms¡t. Kh¡p cä cây Çàn, chÌ có hai cái núm Çó là NghithÃy có th‹ n¡m ÇÜ®c. N¡m và kéo, mänh g‡ bÆt lên,nhÜng kéo không ra. PhÀn trên n¡p phím vÅn khôngÇ¶ng ÇÆy. Chú dª ngÜ®c lên, ÇÎnh giÆt månh. NhÜKhuê chÆn låi :

- Coi, hÜ cûa ngÜ©i ta. Cô ÇÄy nhË n¡p phím thøt vào thùng Çàn. Nghi

cao hÙng. MÜ©i ngón tay bÃu luôn cä vào phím. Chúngthi nhau chåy nhäy tÙ tung. Âm thanh r¶n rã.

- B»a ni h†c chi kÎp. Khuya rÒi. B»a khác, Nghinh§ qua thiŒt s§m nghe.

- Då Çâu có ÇÜ®c. Gi© Çó Nghi phäi trä bài chothÀy. Mà qua hoài, thÀy bi‰t phåt ch‰t.

ñêm Çã khuya. M¥c dù Çây chÌ là m¶t khu ngoåiô cách trung tâm Sài Gòn không mÃy xa, nhÜng vàogi© này, có lë cä xóm Çã ngû h‰t. Nhà cºa thÜa th§t,cách nhau vài chøc thÜ§c. Thêm nhiŠu cây cÓi và tànr¶ng khi‰n cho chúng càng thêm biŒt lÆp và khuÃtnhau. Chú ti‹u ª chùa, quen s¿ t¿ nhiên cûa mình ÇÓiv§i khách thÆp phÜÖng lai vãng, nên không bi‰t th‰nào là thân hay sÖ. Bi‰t m¥t và bi‰t tên, chØng Çó nhÜÇã Ç‹ Çû trª thành bà con ru¶t thÎt. Nghi lúc nào cÛngcao hÙng, NhÜ Khuê t¿ nhiên thÃy mình Çã thân thi‰tv§i chú vô cùng. Cô muÓn hôn lên Çôi m¡t thÀn tiêncûa chú. Cºa chùa không bi‰t có vïnh viÍn khép kínn°i con ngÜ©i có cái phong vÆn nhÜ th‰. NhÜng ch¡ccÛng có mÃy ai có th‹ nhìn suÓt qua Çôi m¡t kia màthÃy ÇÜ®c bóng dáng cûa huyÍn m¶ng phù sinh. CôÇâu bi‰t, và chÜa bao gi© thÃy s¿ thành kính cûa chúvà Çôi m¡t mông lung nhÜ khói trÀm. Dù vÆy, ngaylúc này, cô thÃy rõ hÖn ai h‰t, có lë vÆy, s¿ nóng cháyÇam mê trong Çôi m¡t thÀn tiên Çó. Th‰ mà cô cÛngchÜa bao gi© thÃy ÇÜ®c s¿ nóng cháy cûa m¶t ng†nn‰n lÈ loi gi»a Çêm khuya tÎch mÎch. Cô b‡ng thÃytrong thâm tâm mình bây gi© y hŒt nhÜ m¶t h†a sï vëtrúc Çã m†c ÇÀy trúc trong bøng. Cô mong cho s¿nóng cháy kia không s§m bÎ dÆp t¡t dÜ§i nh»ng k›luÆt lånh lùng nÖi tu viŒn. Cô có cäm giác mÜ©i ÇÀungón tay cûa mình Çang vuÓt nhË lên m¥t hÒ v§i nh»nglÜ®n sóng nhÕ.

Cô ngÒi låi trÜ§c cây Çàn. Bàn tay trái mª r¶ng,ÇÀu ngón trái và ngón út cÛng Ãn nhË lên hai phímÇen, ngón trÕ và ngón áp út Çi‹m ÇŠu Ç¥n trên cácphím Çen tr¡ng bÃt thÜ©ng. Nghi chÜa bao gi© thÃy ªÇâu có s¿ dÎu dàng bao la nhÜ nh»ng ngón tay Çó cûacô bây gi©. Chú ÇÜa tay lên vuÓt chÕm tóc. BÃt ch®t,chú cÛng xòe r¶ng bàn tay trái, ÇÆp lên các phím Çàn.NhÜ Khuê vØa Çàn vØa la :

- ñØng phá. ñ‹ ngÜ©i ta Çàn cho mà nghe. Nghi rút tay låi. Chåy vòng qua phía tay phäi

cûa cô. Nhìn m¶t lúc, chú låi thò tay phäi ra, ÇÆp m¶tlÜ®t bÓn phím tr¡ng.

- Phá hoài hà. Không Çàn n»a. Chú ÇÙng lui, núp sau lÜng cô. NhÜ Khuê ÇÙng

dÆy. Cô nhìn thÃy chú ngÖ ngác, thÃt v†ng. - Nghi mÃy tu°i ?


ñÙng bên ngoài khung c°ng s¡t Çã khóa kÏ, Nghinép vào hàng dÆu ÇÜ®c k‰t b¢ng cây dâm bøt, nhìnvào bóng tÓi yên l¥ng Çang bao trùm cä tu viŒn. ñâykhông phäi là lÀn ÇÀu tiên chú vŠ trÍ, và cÛng khôngphäi là ngÜ©i duy nhÃt vŠ trÍ nhÜ vÆy. Các chú ranhm¡t, ho¥c vô tình ho¥c cÓ š, và b¢ng cách nào Çó, Çãlàm cho m¶t chÃn song cûa cºa s¡t gÅy h‰t m¶t ÇÀu,chÌ cÀn kéo nhË qua là lách mình vào l†t. RÒi sau Çón¡n låi, cánh cºa s¡t vÅn lÀm lì nhÜ không hŠ bi‰t Ç‰nnh»ng cu¶c vi hành ngoài luÆt lŒ thÌnh thoäng vÅnxäy ra. SÜ trÜªng cûa tu viŒn không hŠ hay bi‰t. ÔngvÅn tin ª s¿ cÙng ch¡c cûa nó, nhÜ tin vào s¿ hiŒndiŒn vØa h»u tình vØa vô tình cûa mình ng¿ trÎ kh¡ptu viŒn, giám thÎ m†i sinh hoåt cûa các sÜ tæng trongm¶t thÙ k› luÆt nghiêm kh¡c mà ông cho là ÇÜÖngnhiên. Không ai nói cho ông bi‰t gì h‰t. M†i ngÜ©iÇŠu chuÄn bÎ s¤n cho mình nh»ng lÓi ra vào cÀn thi‰t.Cánh cºa låi không bao gi© bi‰t nói.

NhÜng lÀn ÇÀu tiên Nghi vÜ®t ra ngoài gi§inghiêm cûa tu viŒn không phäi ngang qua cái c°ngbao dung ngÀm Çó. Chú Çi b¢ng ngõ sau. ñó chÌ làm¶t hàng rào b¢ng këm gai, không có trÒng dâm bøthay m¶t thÙ hoa lá nào, chÌ cÀn cúi råp mình xuÓng,cÄn thÆn vén các tà áo, có th‹ ra vào nhÜ không. Phíasau tu viŒn này là m¶t vÜ©n rau chåy d†c sát rào cûanó. Bæng qua vÜ©n rau khoäng hai chøc thÜ§c là m¶tcon ÇÜ©ng ÇÃt, r¶ng vØa Çû cho hai chi‰c xe Çåp tránhnhau.

BÃy gi© là tháng cuÓi cûa mùa nghÌ hè. Sau gi©tïnh niŒm thÜ©ng lŒ m‡i tÓi, Nghi ra phía sau tu viŒnÇ‹ ti‹u, vì ch‡ này có nhiŠu bøi chuÓi kín Çáo. Nhìndòng nÜ§c lÃp lánh d¶i lên Çám cÕ, chú nghe trong

ngÜ©i khoan khoái, tâm hÒn nhÜ mª r¶ng. Nh»ngluÓng cäi xanh mát cûa khu vÜ©n trÜ§c m¡t ÇËp h£nlên. Chú nghe luÒng træng båc nhÜ sÜÖng khuya lÃplánh Çang nhäy múa chÆp ch©n trên các luÓng cäi.Âm hÜªng ng†t ngào và quy‰n rÛ. Cây cÓi im lìmtrong m¶t cänh tÜ®ng thanh bình và trang nhã. L¡ngtai nghe kÏ hÖn, chú nhÆn ra âm hÜªng Çó tØ phía bênkia con ÇÜ©ng ÇÃt lan truyŠn Ç‰n. ˆn c¡p chuÓi trênbàn PhÆt, hay lÈn qua vÜ©n rau nh° bÆy vài bøi cäicho nh»ng cu¶c ki‰t tÆp kín Çáo, v§i bánh tráng mÕngvà nÜ§c tÜÖng dÀm §t thiŒt cay, Çó không phäi làchuyŒn hi‰m có gi»a các chú ti‹u. M¥c dù Nghi chÜalÀn nào ÇÜ®c giao phó công tác hái tr¶m rau, nhÜnglÈn chui qua bên Ãy là m¶t viŒc h‰t sÙc t¿ nhiên.

Lúc này thì cái âm hÜªng quy‰n rÛ kia cÛng t¿nhiên m¶t cách vô tình khi‰n chú råp ngÜ©i xuÓng,chui qua hàng rào këm gai, bæng qua vÜ©n, sang tuÓtcon ÇÜ©ng ÇÃt. NÖi Çây chú có th‹ phân ÇÎnh phÜÖnghÜ§ng phát ra âm thanh chuÄn xác hÖn. Vào gi© này,không chÌ là con ÇÜ©ng v¡ng vÈ, mà cä m¶t khu v¿ccÛng hoàn toàn v¡ng vÈ. SuÓt con ÇÜ©ng vŠ phía taytrái phÕng chØng Çó, duy nhÃt chÌ có m¶t ngôi nhà Änsau nhiŠu bóng cây rÆm råp. Chú rë phía trái, rõ ràngÇang có ngÜ©i chÖi Çàn trong Çó.

Xuyên qua khung cºa s°, chú thÃy m¶t mái tócchäy dài, nghiêng nghiêng theo âm ÇiŒu to nhÕ vàti‰t ÇiŒu buông lÖi cûa ti‰ng Çàn. Trên cao m¶t chút,bóng Çèn s»a Çøc ÇÜ®c û trong m¶t ánh sáng Ãm ápcûa chính nó. Ti‰ng Çàn Ç¶t ng¶t dØng låi. Chú ngÖngác. NhÜng bóng ngÜ©i Çã hiŒn rõ trên khung cºa.Chú muÓn bÕ chåy, låi e là vô lÍ, ho¥c có th‹ là bÎnghi ng©. L« ngÜ©i ta sang mách bên chùa, nhÃt ÇÎnhchú bÎ phåt n¥ng. Hàng xóm cÛng hay lên chùa thanphiŠn các chú phá phách, và các chú có khi bÎ phåttÆp th‹.

ñ®i m¶t lúc, không thÃy ngÜ©i Çó Ç¶ng tïnh gìcä, Nghi d®m chân muÓn chåy. NhÜng ti‰ng nói tØbên trong v†ng ra :

- Ai Çó ? Nghi không bi‰t phäi trä l©i mình là ai. Låi có

ti‰ng hÕi : - ñiŒu bên chùa phäi không ? Cô này nhÃt ÇÎnh là ngÜ©i Hu‰. Gi†ng nói nghe

ki‹u cách, nhÜng dÎu dàng. Nghi có cäm tình ngay. - Då.

Hòa ThÜ®ng TuŒ SÏ


- ChØng ni ÇiŒu còn Çi mô khuya rÙa ? Nghi không trä l©i ngay, và không chút ngÀn ngåi,

ÇÄy cánh c°ng Çi vào. C°ng chÌ khép h©. - Då, nghe Çàn. Chåy Çi coi thº. GÜÖng m¥t chú hiŒn rõ qua ánh Çèn Çang h¡t ra

ngoài. ChÕm tóc lŒch qua m¶t bên, phû mép trán.ñôi m¡t sáng ngây thÖ dÜ§i hàng mi dài và cong.Chú ÇÜa tay lên vuÓt chÕm tóc.

- Då, thÜa cô. - ñiŒu chun qua rào hä ? Chú cÜ©i. Ch§p hai hàng mi tinh nghÎch. Nø cÜ©i

cûa trÈ thÖ, trong tr¡ng và hÒn nhiên, nhÜng quá nhÕnhoi và khiêm tÓn gi»a m¶t th‰ gi§i Çòi hÕi quá nhiŠus¿ trang nghiêm và kính cÄn. Tu°i thÖ hi‰m hoi chom¶t tâm hÒn tÆp s¿ sæn Çu°i nh»ng Ü§c mÖ ngoài tÀmv§i b¡t cûa con ngÜ©i.

Cô cÛng mÌm cÜ©i theo chú, ÇÜa tay hÃt ngÜ®cmái tóc vŠ phía sau :

- ñiŒu vô trong ni Çi. Cô bÜ§c sang trái mª cánh cºa. Chú lách mình

bÜ§c vào. Cæn phòng, ngoài cái bàn nhÕ và m¶t cáikŒ sách, chÌ có m¶t vÆt lå ÇÓi v§i Nghi là cây Çàn kêsát vách tÜ©ng nhìn nghiêng ra khung cºa s°. Chú Çith£ng låi Çó, níu hai tay lên thùng Çàn, cúi nhìn chæmchú nh»ng phím Çen tr¡ng chen nhau s¡p thành m¶thàng th£ng. S¿ thích thú hiŒn rõ trên Çôi m¡t. CôngÒi xuÓng, trên cái bæng ng¡n Ç¥t trÜ§c cây Çàn vàt¿a m¶t nºa ngÜ©i lên dãy phím.

- ñiŒu Çi tu chi rÙa ? - Då. Nghi ª v§i ThÀy. Chú thØa dÎp, Ç¥t cä bàn tay lên phím Çàn và Ãn

xuÓng. Âm thanh so le nhau cùng tÃu lên. Khi cÃttay, chú nghe chúng ngân dài, lÅn vào thùng Çàn nhÜÇang chìm sâu vào trong bóng tÓi hun hút phía sau.

- ñiŒu thích Çàn không ? - ThÀy cÃm. MÃy ThÀy l§n bên chùa lén h†c, bÎ

ThÀy b¡t ÇÜ®c phåt hoài. - MÃy ThÀy l§n ? - Då l§n l¡m. L§n b¢ng cô. - Chú tên chi ? - Då Nghi. Chú nhích ngÜ©i ra, ÇÙng nhìn th£ng xuÓng phím

Çàn, n¡m ch¥t bàn tay phäi, chïa ngón trÕ th†c lênm¶t phím Çen. Ngón tay bÎ tr®t sang, th†c luôn xuÓng

phím tr¡ng. Hai âm thanh nÓi nhau, to nhÕ không tŠchÌnh.

- ñiŒu muÓn h†c Çàn hä ? Ti‰ng Çàn chåy lui vào vách tÜ©ng, có lë vÆy.

Chú nhón gót chân nhìn. NhÜng lÜng Çàn d¿a sát vách. - ThÀy la ch‰t. - Thì cÙ chun qua rào nhÜ tÓi ni. ThÀy bi‰t mô. - ñâu ÇÜ®c. B‡ng nhiên chú xoay ngÜ©i låi. - ThÜa cô, Nghi vŠ. Và chú t¿ Ç¶ng Ç‰n mª cºa, c¡m ÇÀu chåy th£ng.

Bóng ngÜ©i låi xuÃt hiŒn qua khung cºa s°. NhÜngchú không quay ÇÀu nhìn låi.

Bæng qua vÜ©n cäi, rÒi lách mình chun qua hàngrào, chú chåy th£ng vŠ phòng. Trong bóng tÓi cûacæn phòng, ch®t có ti‰ng nói :

- Mi ch‰t ? Ti‰p theo, có ti‰ng ngÜ©i læn trên giÜ©ng, ti‰ng

v‡ chát và ti‰ng hô : - Ê, làm gì kÿ vÆy. Nghi bi‰t Çó là gi†ng cûa chú ñäm. Còn kia ch¡c

là chú ti‹u Mùi. ChÌ có chú này m§i hay ngû m§ ki‹uÇó.

Nh»ng ngày k‰ ti‰p Nghi hình nhÜ quên b¤ng vøchui rào cûa mình. Chú vÅn Çùa gi«n, vÅn chæm chÌlàm công viŒc m¶t chú ti‹u trong chùa. B°n phÆnhành ÇiŒu cûa chú là châm trà, lau bàn gh‰ và quétd†n trong phòng cûa sÜ trÜªng. Không ai bi‰t tu°ithÖ trôi qua nhÜ vÆy Çang Ãp û s¿ gì. S¿ thành kínhkhi bÜng Ãm trà Ç‹ vào khay. S¿ ngæn n¡p khi treoxâu tràng håt vào tû kính. Khi sºa låi ngay ng¡n m¶tbình hoa, m¶t cây vi‰t trên bàn, m¶t quy‹n sách màsÜ trÜªng Çang h†c dª. TÃt cä nh»ng thÙ Çó khôngphäi là ki‹u cách mà ngÜ©i ta có th‹ nhìn thÃy trongÇôi m¡t Çen láy kia.

H¢ng ngày, chú låi phäi h†c vŠ š nghïa cûa s¿ vôthÜ©ng, kh° Çau và giä tåo Çang Çè n¥ng ki‰p ngÜ©i.M¡t chú vÅn trong sáng. Nø cÜ©i vÅn hÒn nhiên. ThântÙ Çåi giä h®p, nhÜ cây bên b© sông, nhÜ cÕ bên b©gi‰ng. TÃt cä ÇŠu là m¶ng tÜªng, thì ch¡c gì cái vôthÜ©ng và kh° não kia cûa ki‰p ngÜ©i không là m¶ngtÜªng. NhÜng chú thích h†c nh»ng thÙ Çó. Thích nhìns¿ giä tåo Çó qua nh»ng hàng ch» nhÕ ngay ng¡n vàchú låi càng thích n¡n nót sao cho chúng ÇÜ®c ngay


ng¡n trang nghiêm nhÜ ch» vi‰t cûa sÜ trÜªng. ñêm træng cÛng thÜ©ng quy‰n rÛ chú. Nh»ng

Çêm nhÜ th‰, chú hay ra phía sau tu viŒn, ngÒi bó gÓithu hình trong bóng cây. N¶i cä tu viŒn này, chÌ có sÜtrÜªng m§i Ç‹ š. Vì sÜ bi‰t r¢ng, Çó là lúc chú ÇangngÒi khóc m¶t mình. ThÌnh thoäng b¡t g¥p, sÜ dÅnchú vŠ phòng. Cæn phòng cho các chú ti‹u ngû chung.ChÌ có bÓn chú, hÖn kém nhau vài tu°i. Sát góc phònglà bàn th© nhÕ. ñó là bàn th© Ç¥c biŒt sÜ trÜªng lÆpriêng cho chú. Bây gi© thì các chú nhÕ kia Çã ngûh‰t. SÜ ÇÓt lên m¶t ng†n n‰n. Gi»a bàn th© hiŒn rõänh bán thân cûa m¶t thi‰u phø, tu°i khoäng trên bamÜÖi, gÜÖng m¥t hao hao giÓng chú. SÜ ÇÓt nhangc¡m vào bát và nói rÃt nhÕ :

- Má con vÅn ª bên con Çó. Con không thÃy,nhÜng má con thÃy. Con ÇØng khóc nhÜ vÆy n»a màmá con buÒn. NgÒi Çó v§i má con. Lát n»a t¡t Çènmà ngû.

SÜ trª ra. Chú ngÒi xuÓng. Nhìn änh. Nhìn ng†nn‰n bÆp bùng. M¶t næm có bi‰t bao lÀn nhÜ vÆy. H¢ngngày chú vÅn chæm chÌ h†c, vÅn hæng say Çùa gi«nv§i chúng bån và thÌnh thoäng vÅn thÜ©ng ngÒi khócm¶t mình. Ng†n n‰n do Çó cÛng lÀn hÒi truyŠn vàoda thÎt chú s¿ nóng cháy kín Çáo gi»a cänh khuyatÎch mÎch trang nghiêm ÇÀy thành kính Çó.

Chú t¡t cây n‰n. Thay vì leo lên giÜ©ng ngû, chúbÜ§c ra ngoài, ÇÄy nhË cánh cºa và khép låi. Phía sautu viŒn, træng vÅn sáng. VÜ©n cäi bên kia vÅn im l¥ng.

Bu°i chiŠu, thÀy trÎ s¿ sai các chú ti‹u chuy‹nÇÓng ngói ª sân trÜ§c ra Çây, d¿ ÇÎnh l®p låi mi‰u th©bà NgÛ Hành. Dåo này, các sÜ trong chùa hay cãinhau kÎch liŒt. NhÃt là thÀy trÎ s¿ cÙ bÎ phän ÇÓi và bÎsÜ trÜªng khi‹n trách hoài. ThÀy cho là các thÙ kim,

m¶c gì Çó trong ÇÃt tu viŒn kh¡c nhau. ThÀy näy ra ški‰n th© bà NgÛ Hành Ç‹ m†i viŒc êm th¡m. MiÍucûa bà ÇÜ®c xây tØ lâu rÒi, trÜ§c khi có m¥t thÀy trÎs¿ và có luôn cä trÜ§c sÜ trÜªng. Tu viŒn này vÓn làm¶t ngôi chùa tÜ ÇÜ®c nhÜ©ng låi cho Giáo H¶i, làmch‡ tu h†c cho các sÜ trÈ. NhÜng các sÜ này Ça sÓ låihay nghÎch. VŠ Çây chÜa bao lâu, h† Çã lÆt úp bátnhang cûa bà và vi‰t vào vách miÍu ngay ch‡ bà ng¿bÓn ch» "Bà Çã Çi rÒi". Träi qua hai Ç©i sÜ trÜªng vàbÓn Ç©i trÎ s¿, nay Ç‰n thÀy trÎ s¿ này m§i có š ÇÎnhm©i bà vŠ låi. Nghe thÀy trÎ s¿ giäi thích tåi không cóbà nên tu viŒn hay xäy ra nh»ng chuyŒn tranh chÃp tÜtÜªng, các chú nhÕ låi càng không muÓn bà trª låi.Vì các sÜ n‰u cãi nhau nhiŠu së bÎ phåt nhiŠu, bù vàoch‡ h† hay æn hi‰p các chú. NhÃt là chú ñäm và chúMùi bÎ thÀy trÎ s¿ phåt quÿ nhiŠu nhÃt, nên muÓnthÀy bÎ sÜ trÜªng quª trách thích Çáng. Hai chú nhÕnày rû Nghi tÓi nay, Ç®i khi các sÜ ngû h‰t, hè nhaura Çái lên ÇÓng ngói thÆt nhiŠu Ç‹ bà không dám vŠ.H† dÃu chú Ti‹u ñài, vì chú này ÇÜ®c thÀy trÎ s¿thÜÖng, s® mách låi.

Sau b»a cÖm tÓi, h† Çã chuÄn bÎ uÓng nÜ§c thÆtnhiŠu Ç‹ Çái cho thÆt nhiŠu. NhÜng các sÜ chÜa ngûmà hai chú Çó Çã ngû say h‰t. Nh§ mÆt Ü§c, quên cäcÖn khóc vØa rÒi, quên má và quên sÜ trÜªng, chúphæng phæng leo lên ÇÓng ngói ÇÙng Çái, xoay ngÜ©itÙ phía y hŒt nhÜ tÜ§i rau. Chú cäm thÃy hÙng thú vôcùng. Và ch®t nh§ mÃy ngày trÜ§c chui qua vÜ©n cäi.

ñái xong, chú chåy th£ng vŠ phía hàng rào, chåysuÓt sang con ÇÜ©ng ÇÃt, và chåy luôn m¶t måch vàonhà có ngÜ©i Çánh Çàn hôm n†. Và chú ch®t nh§ mìnhchÜa bi‰t tên cô.

Ánh sáng còn h¡t ra ngoài cºa s°. Nghi thÃy côÇang cúi ÇÀu trên sách, hai tay vo tròn cây vi‰t, vònglên ÇÀu quy‹n. Chú vÎn tay leo lên khung cºa s°.

- ThÜa cô. Cô giÆt mình, quay ph¡t ngÜ©i låi. Hai m¡t mª to

kinh ngåc. Nghi thÃy hai con m¡t Çó dÍ thÜÖng h‰tsÙc. Không Ç®i cô trä l©i, Nghi hÕi luôn :

- Nghi chÜa bi‰t tên cô. Cô mÌm cÜ©i. Nghi thÃy cái gì ª cô cÛng khác

má mình h‰t. NhÃt là nø cÜ©i. Nghi không nh§ máchú Çã cÜ©i nhÜ th‰ nào. ThÆm chí không nh§ rõ làcó cÜ©i lÀn nào không. änh th© trong phòng thì không

Documents

YÙ Xuaân cöûa Thieàn - chuaquanam.cachuaquanam.ca/PDF/chua_bao_tet_2012_3.pdf · 74 Quan Âm - Xuân Nhâm Thìn - 2012 công chúa xinh ÇËp nhÜ nhau. Bây gi© thì nh»ng