1

XIV. IPUINLEHIAKETA

ARRIETA: 94 615 30 65FRUIZ: 94 615 32 10

GAMIZ-FIKA: 94 615 31 14MEÑAKA: 94 674 21 01

IPUINAK

2

• Agurra ................................................................................................... 2• Parte hartzaileak

eta epaimahaikideak .......................................................................... 3 I. Kategoria (5-6 urtekoak) ...................................................................... 5II.Kategoria (7-8 urtekoak) ...................................................................... 9III.Kategoria (9-12 urtekoak) ................................................................. 13IV.Kategoria (13-17 urtekoak) ................................................................ 24V. Kategoria (18 urtetik aurrerakoak) ................................................... 35

Aurkibidea

Angel Mª AcillonaARRIETAKO UDALA

Ainara Zelaia FRUIZKO UDALA

Luis Lekerika GAMIZ-FIKAKO UDALA

Aitor UgarteMEÑAKAKO UDALA

ALKATEEN AGURRA

Lerrotxu honeek eskaintzen deuskuen aukera aparta aprobetxatu eta XIV. Ipuin Lehiaketean parte hartu daben guztiak zoriondu gura doguz. Era berean, gure esker onik zintzoena adierazo gura deutsegu euskaraz idazteko eta irakurtzeko zaletasuna suspertzea eta indartzea helburu daukon lehiaketa hau (beste urte batez!) aurrera ateratzen lagundu daben liburutegi/ludoteka arduradunei, epaimahaikideei, gurasoei, laguntzaileei… Eskerrik asko guztioi!

2012ko abenduko edizinoari begira, herritar guzti-guztiak animatu gura zaituegu ipuin lehiaketa honetan parte hartzera. Ipuin liburuxka honetan batutako lanak horretara animatuko zaitueelakoan gagoz. Irakurri eta gozatu.

3

XIV. IPUIN LEHIAKETA

ALAYO ZARATE XABIERARGIARRO ZAMAKONA MIRARIASTORKIZA GARCIA BEATRIZATEKA AURREKOETXEA KOLDO

BILBAO LARRAURI JON

CIRIERO OTAZUA NEKANE

ENZUNZA MALLONA AINHOAENZUNZA MALLONA IRATIENZUNZA MALLONA OLATZ

GALLASTEGI GOMEZ ALOÑAGALLASTEGI GOMEZ GARAZIGALLASTEGI GOMEZ OLAIA

HARRIEN ORBE ZIORTZA

MARCOS RIVERO BINGENMUINOZGUREN AROSTEGI BITTOR

REICHENBERGER CABALLERO IRATI

OLAZAR BARONA IAN

ZARATE BAGAN MIREN

EPAIMAHAIKIDEAK• BARAIAZARRA TXERTUDI PILARE• LARRABEITI ELORRIAGA SAIOA• MENIKA LARRINAGA IGONE• YARTO GOIRI AITZBEA

PARTE HARTZAILEAK

4

I. Kategoria (5-6 urte bitartekoak):

Marrazkiak

5

I.SARIAEgilea: Xabier Alayo Zarate

Adina: 6 urteHerria: Meñaka

6

II.SARIAEgilea: Koldo Ateka Aurrekoetxea

Adina: 6 urteHerria: Arrieta

7

III.SARIAEgilea: Aloña Gallastegi Gomez

Adina: 5 urteHerria: FRUIZ

8

II. Kategoria (7-8 urte bitartekoak)

9

Egilea: Olaia Gallastegi GomezAdina: 8 urteHerria: Fruiz

ZER GERTATU ZAIO NESKATOARI?Bazen behin neska bat ama eta aita gabe kobazulo batean bizi zena. Oso ile luzea zuen eta denek moztu nahi zioten alfonbrak egiteko. Horregatik bizi zen kobazuloan.Egun batean printze bat etorri zen eta neska ezkutatu egin zen, baina printzeak ikusi egin zuen eta esan zion:- Zertan ari zara hor?Neskak izu-izututa zera esan zion:- Mesedez, ez moztu ilea.Eta printzeak esan zuen:- Ze ile?Eta neskak azaldu zion:- Ni ile luzea duen neska naiz.Eta printzeak orduan:- A! Ez kezkatu eta etorri nire

gaztelura.- Ados! –esan zuen neskak eta

printzearekin joan zen. Han, gazteluan, erregeak neska kartzelara eraman zuen eta printzea zigortu egin zuen, baina printzeak ihes egitea lortu zuen.Erregeak esan zuen:- Nire semearekin ezkondu nahi

duenak asmakizun hau asmatu beharko du:

10

“Dir-dir egiten du eta ez da izarra.Erreginaren koroan dir-dir barra-barra.

Zer da?”Neskak asmatu egin zuen asmakizuna eta ezkondu egin ziren eta oso-oso zoriontsu bizi izan ziren.

Hala bada edo ez bada sar dadila Fruiz, Arrieta, Meñaka eta Gamiz-Fikako plazan.

11

Egilea: Nekane Ciriero OtazuaAdina: 8 urte

Herria: Arrieta

TONTOA ETA TONTUELOABaziren behin Florenzo eta Martxelo izeneko bi mutil.

Egun batean parkera joan ziren eta neska erdaldun bat ikusi zuten. Neska hura sorgina zen. Sorginak euskaraz hitz egiten entzun zituen Florenzo eta Martxelo. Bi mutilak hartu eta gaztelura eraman zituen, han burmuina kendu eta biak tonto bilakatu zituen. Hurrengo egunean, eskolara joan ziren eta andereñoak biderketa bat galdetu zien eta tontoen moduan erantzun zuten: bjklmngAndereñoak gutxi ipini zien eta gurasoek zigortu egin zituzten.Medikuarengana joan ondoren, burmuin bana lortu zuten.

Beste behin, etxetik ihes egitea pentsatu zuten. Autobus geltoki batera heldu, autobusera igo eta bidaia luze bat egin zuten. “Billapoliz” izeneko herri txikitxo batera heldu ziren. Florenzo eta Martxelo oso triste zeuden, etxera bueltatzeko irrikitan zeuden. Ibilbide luzea egin zuten etxera itzultzeko baina ez zuten lortu. Bidean gizon bat ikusi zuten eta gizonak galdetu zien:- Nongoak zarete?- Ni Arrietakoa. Eta ni Fruizkoa –erantzun zuten.Gizonak igarri zuen galdu egin zirela eta furgonetan eraman zituen Florenzo eta Martxelo. Etxera heldutakoan aita eta ama asko poztu ziren, baita umeak ere.

12

III. Kategoria (9-12 urte bitartekoak)

13

Egilea: Irati Reichenberger CaballeroAdina: 11 urteHerria: Arrieta

AMEIRA ETA BERE ESTUTXE BEREZIA

Bazen behin Ameira izeneko neska bat. Familia ere bazuen: aita, ama, Haritz 8 urteko neba txikia eta Garazi 17 urteko ahizpa handia; berak, berriz, 13 urte beteko zituen abuztuan. Diru askorik ez zeukaten baina gustura eta zoriontsu egoten zen haiekin.

Oporrak bukatzen ari ziren eta eskola hasteko hamabi egun baino ez ziren falta; urte hartan institutuko 2.mailara joan behar zuen eta, beti bezala, liburuak, koadernoak, margoak e.a eraman behar zituen ikasturte berria hasteko.

Urtebetetze eguna heldu zen eta gurasoek eta neba-arrebek opariak eman zizkioten: arropa, koadernoak, liburuak eta baita estutxe polit bat ere.- Bat, bi, hiru… Zorionak zuri, zorionak zuri, zoriooonak Ameira, zoriooonak zuriiii!!! – kantatu zuten familiako guztiek. - Ohhh… eskerrik asko, benetan, zenbat gauza polit dauden, eskerrik asko… Hara!

Begiratu liburu honetan datorrena, eta… begira zelako kolorea duten koadernoek

14

eta… nire estutxe berriaren barruan arkatza, borragoma, konpasa, margoak… daude! –esan zuen Ameirak poz-pozik.

Mua, mua, mua eta mua, guztientzat musuak eta besarkadak, eta han geratu ziren, aitak prestatutako afari gozoa jaten, gero kantak sutondoaren ondoan, bai egun polita.

Egunak joan eta egunak etorri berriro institutura. Egun horretan Ameira goiz gosaltzen hasi zen autobusa ez galtzeko. Motxilan gauza berri guztiak sartu zituen eta, institutura heldu bezain laster, bere gauza berriak lagun guztiei erakutsi zizkien, eta, gero, gelan erabiltzen hasi zen.

Arkatzarekin idazten hasi zen eta, noski, zerbait txarto egin eta borragomarekin ezabatu zuen. Hizkiak bai borratu zituen baina koadernoaren orriaren zatitxo bat ere desagertu egin zen. Gero, plastikan animalia bat margotzeko esan zuen andereñoak eta Ameirak sagutxo bat margotu zuenean, benetakoa bihurtu zen eta saguak salto egin eta korrika joan zen.

- Ene! Nola liteke nik sagutxo bat margotzea eta hamar segundo geroago benetakoa izatea? Gainera saguak ez du kolorerik eta koska egiten dit…. Aiiiii! Zelako mina egin didan!!!

Baina, baina… zer gertatzen ari da? -galdetu zion bere buruari, eta ez zuen erantzunik aurkitu.

Orduan, konturatu zen saguak ihes egin zuela eta gela osotik zebilela. Gelakideak oihuka hasi ziren:- Aaaaaaaa!! Sagu bat!!!! Mesedez, andereño, bota ezazu hemendik, aaaaaaa!!!!– oihukatu zuten ikasleek.- Baina nondik atera da sagutxua? –harrituta andereñoak.

Egia esan, nik uste dut Ameirari grazia handia egin ziola arazo hark, gela guztia oihuka egon zen eta. Tira, grazia alde batera utzita, Ameirak buruari buelta asko eman ondoren, berriro margotzen hasi zen. Banana bat margotu zuen eta benetakoa bihurtu zen. Margoetatik kolore horia hartu zuen eta platanoa koloreztatu zuen. Azkenik, borragoma hartu eta banana ezabatu egin zuen.

Zegoeneko bazekien borragomak edozein gauza ezabatu ahal zuela; arkatzak margotzen zuen edozer benetako bihurtzen zuela, baina kolorerik gabe; eta margoek benetako objektu bat margotu ahal zutela edo kolorea aldatu.

Konturatu zen estutxe hori berezia zela eta ezin zuela institutura eraman, bere gurasoei kontatu behar zien ea haiek zeozer zekiten. Bazkaltzeko ordua heldu zen. Ameira mendian bizi zen eta institutuan bertan jan behar izaten zuen. Motxila gela azpiko pertzetan utzi zuen beste guztiek bezala eta bazkaltzera joan zen lagunekin.

15

Lagunei guztia kontatu zien baina, egia esan, uste dut ez ziotela sinetsi. Bazkaldu eta gero, pertzetara joan eta estutxearen bila hasi zen, baina ez zuen inondik ere aurkitu eta berriz jaitsi eta esan zien lagunei:- Lagunok, lehen estutxeari buruz esan dizuedana egia zen, mesedez, sinetsi.- Nik sinisten dizut –erantzun zion Leirek.- Nik ere bai! –esan zuen Asierrek.- Baita nik ere –gehitu zuen Laurak.- Eskerrik asko, benetan, baina arazo bat daukat. Uste dut estutxea lapurtu egin

didatela. Estutxea lapurtu didanak gauza berezi horiek erabiltzen ez badakizki, edozer ezabatu, margotu edo koloreztatu dezake –esan zien Ameirak kezkatuta.

- Pertsonak ere ezabatu ahal dira? –galdegin zuen Laurak.- Ez dut uste, ez nago seguru –are kezkatuago Ameirak.- Estutxea lapurtu duen pertsona aurkitu behar dugu –oihukatu zuen Asierrek.- Bai, bai horixe, goazen ba! –guztiak batera.

Gelara igo zirenean, atea zabaldu eta hura ikara hura!! Gelaren atzeko horma ez zegoen, kalea ikusten zen. Gelakideak harrituta geratu ziren.

- Non dago gure gela? –galdetzen zioten guztiek elkarri.- Lasai, orain konponduko dugu –larrituta Ameirak.- Andereño, andereño, andereño –guztiek oihuka.- Baina zer da hau? Non dago atzeko horma? –galdetu zien andereñoak, erabat

harrituta.- Desagertu egin da, desagertu egin da -garrasika ikasleek.- Zuzendariari esango diot oraintxe bertan!- Bai, andereño! –ikasle guztiek.

Arazoaz konturatu zenean, Patxi zuzendariak honakoa esan zien:- Entzun denok! Gauza arraro bat ari da gertatzen ikastetxe honetan, hainbat objektu desagertu dira eta orain zuen ikasgelako horma ere bai. Etxera joan behar duzue guztiok. Hemen bizi dena joan dadila oinez; autobusez joaten direnak hartu autobusa oraintxe bertan, neuk hitz egingo dut gidariekin; eta ume txikien gurasoei deitu egingo diegu bila etor daitezen.

Ameirak argi izan zuen guzti hura estutxea lapurtu zuenaren kontua izan zela, eta konpontzea erabaki zuen. Egia esan bere estutxea zen erruduna. Ameira zuzendariagana hurbildu eta zera esan zion: - Nik badakit zergatik gertatu den hau guztiau; beraz, konpontzen utziko didazu,ezta? – Ameirak harro-harro.- Zuk? –harriturik zuzendariak-. Zergatik diozu hori, ea kontadazu .

16

Ameirak zekien guztia kontatu zion, estutxearena, lapurketarena…Zuzendariak ez zekien sinetsi ala ez, baina ez zeukan beste azalpenik, beraz, esan zion:- Tira, Ameira, zer proposatzen duzu?- Utzi niri, Patxi; badakit non sartzen naizen.- Ziur? –kezkatuta zuzendariak.- Bai!- Itxaron, guk ere lagundu egin nahi diogu! –oihukatu zuten bere lagunek.- Ongi da! –onartu zuen Patxi zuzendariak.

Ikasle guztiak urduri zeuden eta…

- Ameira, zer egin behar dugu hau konpontzeko?- Eskolatik ateratzen den pertsona bakoitzaren poltsikoetan eta motxilan begiratu

behar dugu –azaldu zuen.- Ongi da! Hori baino ez bada…- Baina zeren bila gabiltza? –galdetu zuen zuzendariak.- Niri gurasoek oparitu zidaten estutxe baten bila.- Ameira, mesedez, hau oso serioa da…

Baina zuzendariak bukatu baino lehen, Ameirak jarraitu zuen.

– Estutxe hori berezia da. Egin esaten dudana, zerbait larriagoa gertatu baino lehen.

Pertsona guztien poltsikoetan begira hasi ziren, ea nork zeukan Ameiraren estutxea.- Aizu, txiki! Ea erakutsi poltsikoa! Zu aurrera, zu! Eta zu?, Pasa-pasa, eta…

Azkenean, estutxea lapurtu zuen pertsona aurkitu zuten, baina ez zen inor txarra izan; izan ere, estutxea lurrean aurkitu zuen eta tramankulu berezi horiek erabiltzen ez zekienez, gelaren parte bat borratu zuen nahigabe: horma margotu zuen eta ezabatzeko ezer ez zuenik borragomarekin ezabatu eta horma desagertu zuen.

Orduan lagunek ideia bat izan zuten:- Eskola orain, erdi apurtuta dagoela dirudi eta guk konpondu dezakegu, ezta? –esan

zuen Nereak.- Bai, bai, ongi da! –lagun guztiek.- Arratsaldeko lauretan hemen –kalkulatu zuen Oierrek.

Arratsaldeko laurak heldu ziren eta hor zeuden guztiak Ameiraren hitzen zain:- Eskola hau zaharra denez, pentsatu dut kolorea aldatu eta politago jartzea.- Laura eta Asier zuek biok kolore ilunekin margotuko duzue, ongi?- Gugatik bai! –erantzun zuten biek.- Nerea eta Oier zuek, berriz, kolore argiekin ados?

17

- Bai, ados –biek batera.- Aaaa! Eta nik bi tokietan lagunduko dut, ongi?- Primeran egingo dugu gure lana! –oihukatu zuten pozik.

Arratsaldeko bederatzietan bukatu zuten lan guztia, egia esan oso lan txukuna egin zuten.- Bukatu dugu! –oihukatu zuten guztiek, alai eta saltoka.

Biharamunean, eskolara heldu zirenean, zuzendaria oso pozik geratu zen:- Baina, baina, nola liteke hau…eta gero hori…eta…- kar, kar, kar… -sekretua gordez.

Ameiraren gurasoek ez zekiten ezer estutxe bereziari buruz eta Ameirak ohe azpiko kutxa handi batean gorde zuen eta ez zuen eskolara berriro eraman.

Baina, aurrerantzean, zer egin zuen Ameirak estutxearekin? A! hori beste ipuin bat da.

18

Bazen behin, garraioak animali indarrez funtzionatzen zuen garaian, George Stephenson deitutako britainiar bat. Georgek meategian egiten zuen lan ikatza ateratzen eta meategiko arduradunak sortutako ikatza garraiatzeko makinarekin txundituta zegoen. Beste batzuk diotenez, James Wattek asmatu zuen makina hori eta hementxe hasten da istorio hau.

Goiz batean, George bere gogoko tabernara joan zen gosaltzen.Garagardoa eskatu eta han alboan zegoen gizon baten ondoan eseri zen:

- Kaixo, James –hasi zuen elkarrizketa Georgek.- Epa George, zelan zaude?

Bi gizonak berriketan hasi ziren eta, hau dela eta hori dela, lurrun-trenaren gaia irten zen.

- Ikatzak sortutako beroarekin ura lurrundu eta… -hasi zen George bere asmakizuna kontatzen- arazo asko ere baditu: gurpilak errebueltetan irten egiten dira eta arazo nagusia berotasunarena da.

- Ze arazo? –James adi-adi zegoen Georgeri entzuten.- Galdara berotu dadin ikatz eta denbora asko behar da.

Elkarrizketak beste ordu pare bat iraun zuen eta bi gizonak oso pozik irten ziren

Egilea: Ian Olazar BaronaAdina: 12 urte

Herria: Gamiz-Fika

LURRUNEZKO ISTORIOA

19

tabernatik. Georgek lurrun-trena montatzen pasatu zuen egun osoa. Etxera heldu zenean, telebista piztu zuen eta berriak ikusten hasi zen:

- Izugarrizko iraultza gertatu da Britainian gaur arratsaldean. James Watt izeneko zientzialari batek George Stephenson famatuaren trenaren kopia bat egin du eta gurpil berriak ipini dizkio erraz sar daitezen trenbidera. Horrek izugarri aldatu du burdinbidearen istorioa eta orain arazo gabe ibili daitezke trenak.

Hori entzutean George izugarri haserretu zen eta hurrengo goizean tabernan ikusi zuenean Jamesengana joan zen.

- Zoratu egin zara? Nire ideia kopiatu eta gainera nire ideia erabiliz ospetsu egin zara – esan zion haserre Georgek.- Arazoak kontatu zenizkidan eta nik arazo horietako bat konpondu egin dut.

PUM!!! Georgek mahaian ukabilkada jo eta haserre irten zen tabernatik baina ez zen lantegira joan Jamesenera baino. Han gurpilak lapurtu zizkion eta bere trenari ipini zizkion. Horrela hasi zen bi asmatzaile horien lehia. Egunak pasa ahala, gero eta gorrotoago zuten elkar. Halako batean, Georgek lasterketa bat proposatu zion Jamesi:

- Manchester-Liverpooleko trenbideetan lasterketa bat proposatzen dizut, irabazlea gurpilaren asmatzaile izendatuko dugu.

- Ados nago.Horrela bada, bakoitza bere trena hobetzen hasi zen. Georgek galga edo frenoak asmatu zituen, gurpilak geldiarazteko burdinazko tako eta guzti. Jamesek berriz klaxona asmatu zuen, etxe ondotik pasatzean jendeak trena datorrela jakin dezan.

Horrela lasterketaren eguna heldu zen eta biak prest zeuden. AURRERA!!! esan zuen arbitroak eta galdarak bero zituztenez, martxan hasi ziren. Lasterketa sekretua zen, beraz, ez zegoen ikuslerik. George aurretik joan zen baina laster James parean jarri zitzaion. Halako batean, konturatu zirenerako, 130 km orduko zebiltzan!!!!

Ordu batzuk bata bestearen parean joan ziren baina, bat-batean, Jamesek erritmoa azkartu egin zuen eta… lasterketa irabazi!!!!

Georgek galdu egin zuen eta James Watt izendatu zuten gurpilaren asmatzaile. Ordutik aurrera, Georgek bere trena hobetzen eta hobetzen igaro zuen denbora eta lurrun trenik garatuena sortu zuen: frenoak, klaxona, gurpila eta imagina dezakegun guztia, nahiz eta galdararen arazoa inoiz konpondu ez. James Wattek lurrunezko trenen mundua alde batera utzi eta teknologiaren unibertsitatera sartu zen.

Gau batean, Jamesen etxera joan zen George eta ideia bat proposatu zion: bigarren lasterketa; hura irabazten zuena asmatzaile izendatu eta onartuko zuen mundu guztiak.

Jamesek ez zuen kontua oso garbi ikusten baina onartu egin zuen.

20

Hurrengo astean Gasteizen elkartu ziren Bartzelonara joateko. Lasterketa hasi aurretik galdarak hotz zituzten eta Jamesek bi ordu igaro zituen ikatza sartzen, Georgek, berriz, bat. Biek abiadura hartu zuten eta George tximista bezala irten zen, James berriz, aurreko lasterketaren antzean. George Bartzelonara heldu eta bi ordu geroago iritsi zen James bere tren zaharkituarekin.

Horrela, George Lurrunezko Tren Makinaren asmatzaile izendatu zuten eta oraindik ere halaxe da.

21

Badira hiru hilabete Unai Afrikan egon zenetik bere osabarekin. Unai mutiko aberats bat da eta udako oporrak toki askotan igarotzen ditu. Azken urtean, Afrikan egon zen eta bertan familia galdu zuen Jon izeneko mutil batekin topo egin zuten. Azkenean, Euskal Herrira ekarri zuten mutikoa ez zutelako Jonen tribuko inor aurkitu. Gainera, Jon eta Unai adin berekoak dira eta oso ondo pasatzen dute elkarrekin.

Joni gauza gehienak harridura eragiten diote: tabernek, hotelek, supermerkatuek… Eta egunero ikusten ditu gauza berriak: pisu mota ezberdinak, mantsioak, kotxe marka berriek… Baina ohituz doa eta nahiko ondo daki euskaraz hitz egiten.

Egun batean, telebistan “Eraztunen jauna” filmea ikusten ari ziren Jon, Unai eta Lara (Unairen ama) eta bat-batean atea ireki zen eta bertatik Joxerramon sartu zen (Unairen aita) saltoka eta poz-pozik oihuka:

- Eskiatzen joateko erreserba egin dut bostontzat!- Nor dator gugaz ba aita? –galdetzen du Unaik?- Nor etorriko da ba? Osaba Kepa! –erantzun zion aitak. - E, e! Zer da ezkia? –galdetu zuen Jonek.- Eskia, ahoskatu behar bezala –Unaik erdi barrezka.- Baina zer da ezkia? –Jonek berriro.- E-s-k-i-a! –berriro Unaik- Ezkia “z”rekin ez da ezer!

Baina eskia “s”rekin neguko kirol bat da –Unaik maisua imitatuz.

- Bale! Eta zer da negu-kirol bat, maisu jauna? –Jonek.- Horrek ez du graziarik eduki! –Unaik kexati.- Eta zuk egin didazunak bai, ala? –Jonek.- Tira, tira, lasai mutilak –amak mutikoak banandu nahian- hainbeste eztabaida

behar du gaiak? Negu-kirol bat neguan praktikatzen den joko antzeko bat da elurretan, ur izoztuan… Eta zuk Unai ez jo adarrik!

- E! Baina nik ez dakit neguko kirol edo dena delako hori egiten! –Jonek berriz ere urduri.

- Lasai mutil, pazientziarekin erakutsiko dizugu –Unaik.- Eta nora joango gara es-ki-a-tze-ra? –Jonek egon ezinik.

Egilea: Bittor Muniozguren ArostegiAdina: 11 urte

Herria: Gamiz-Fika

UNAI ETA JON • Neguko oporraldia

22

- Cauteret izeneko herri txiki batera –aitak.- Eta non dago hori? –Jonek berriz irrikitan galdezka.- Frantzian, Pirinioetan –aitaren erantzuna.

Eta horrela laurak ohera joan ziren egun berria hasteko.

Hurrengo egunak oso luzeak izan ziren beraientzat, urtarrilaren lehenengo asterako urteak falta zirela ematen zuen. Abenduaren 24an eskiak eta jostailuak ekarri zizkien Olentzerok etxera eta ongi jan eta edan ondoren ohera joan ziren gozo-gozo amestera.

Nola demontre zekien Olentzerok nik hain zuzen horixe behar nuela? –pentsatzen zuen Jonek bere barnean.

Hurrengo aste osoa maletak egiten eta joateko gauza guztiak prestatzen igaro zuten.

Azkenean, heldu zen urtarrila, maleta guztiak aitaren X5 dotorean sartu eta martxan jarri ziren. Bidaian zehar, batez ere hitz egiten eta paisaiak begiratzen joan ziren, inguruko landak, errekak, mendiak eta abar.

Heldutakoan, apartamenduan sartu eta dena begiratu zuten, eta lehen egun osoa bertan jolasean eman zuten.

Bigarren egunean, goiz-goizetik esnatu eta abiatu ziren. Jonek teleferikoan ez zuen igo nahi, baina azkenean konbentzitu zuten elurra ikusteko ilusioaz. Amak ere bertigoa zuen eta kostata igo zen. Bidea guztia begiak itxita egin zuen amak. Gero, heldu zirenean, Jonek honela esan zuen harrituta:- Bai ederra! Bai txuria! Bai ikusgarria!... Zergatik daude bi eski mota?- Ez, bi egurren gainean doazenak eskiatzaileak dira, eta taula bakar baten gainean

doazenak snowboardlariak dira –Unaik.

Astea laburra egin zen eta konturatu orduko azken eguna heldu zen. Teleferikoan zihoazela amak begiak ireki zituen orkatz bat ikusteko eta bertigoa gainditu zuen.

Etxerako bidaia oso entretenigarria izan zen eta helmugara heldutakoan zuzenean bostak afaldu zuten. Bukatutakoan aitak Cautereteko berlingots izeneko karamelu batzuk atera zituen maletatik dastatzeko. Gau hartan denek Cauteret herri txikiarekin egin zuten amets, bakoitzak bere erara.

Hala bazan edo ez bazan sar dadilaCautereteko plazan !

23

IV. Kategoria (13-17 urte bitartekoak)

24

Udaberri hasierako igande arratsalde gehienetan ez bezala, nire musika entzuteko aparatua hartuta, paseo bat ematera ateratzea erabaki nuen. Igandeak gorroto nituen. Kaleak hutsik eta etxean egun erdia sofan etzanda, egitekorik gabe. Batekoagatik, pasieran atera nintzen, jaka eta aterkia hartuta, euria eta haizea nagusi ziren apiril hartan. Industrigunetik ibili nintzen, bide-gorrian, beharbada, ezagunen batekin topo egiteko beldurrez. Ez nuen inor ikusteko gogorik. Istripu hartan aita eta ama hil zirenetik, jendeak egunero gelditzen ninduen kalean nola nengoen galdetzeko eta gogaituta nengoen. Ia urtebete igaroa zen telefono dei nazkagarri hura jaso nuenetik eta ordutik bakarrik bizi nintzen aurrerago gurasoek eta nik konpartitzen genuen pisuan. Hogei urte nituenez, egunen batean lagunak etxera gonbidatzen nituen konpainia apur bat izatekotan; hala ere, jada horiekin ere ez nuen ia denborarik igarotzen. Koadrilaren egoera oso arraroa zen, ia ez genuen elkar ikusten eta bakoitza bere etxean geratzen ginen larunbatetan ere. Baina arazoa ez genuen guk bakarrik, herriko gazte zein helduen koadrilak ere ez ziren -urte bete lehenago bezala- elkarrekin egoten edo zerbait hartzeko gelditzen. Tabernak ia hutsik egoten ziren egunero, baita asteburuetan ere. Egoera arraroa zen herrian baina nik ez nuen kalera irteteko gogorik. Amona, lantzean behin, bisitan etortzen zitzaidan bazkari pixka batekin baina hilabete pare bat aurreragotik gaixo zegoen ospitalean. Horregatik, egun edo gau batzuk bertan ematen nituen beste familiarik ez nuelako amona zaintzeko. Hala ere, egunero ezin nintzen han egon ikasketekin jarraitu behar nuelako.

Mundua beltza zen niretzat momentu hartan. Azken urtean dena gaizki atera zitzaidan eta, antza, zortea ez zen nire lagunik onena. Ez nuen gogorik jateko, ez klasera joateko, ez ikasteko, ez lagunekin gelditzeko, ez larunbatetan parrandan ateratzeko, ez ezertarako. Hura ez zen hogei urteko neska arrunt baten bizitza, ezta beste ezein adinetako inorena ere.

Egilea: Irati Enzunza MallonaAdina: 17 urteHerria: Fruiz

AMONAREN ETXEKO OPARIA

25

Hura oso tristea zen. Etxetik erosketak egiteko edo klasera joateko ateratzen nintzen, eta lantzean behin paseo bat ematera edo lagunak ikustera, baina oso lantzean behin.

Egun hartan ez nuen inor kalean aurkitu eta ez nuen galdeketarik jasan behar izan. Etxera heldu eta iganderoko solomoa eta arrautza frijitua afaldu ostean, une batez telebista ikusi eta ohera joan nintzen. Bizitza beltz hura jasangaitza zen, jada negarra ere ez zitzaidan ateratzen eta barre egitea zer zen ahaztuta nuen. Hori gutxi balitz, herri guztia oso serio eta triste zebilen aspaldian. Baina igande hartako ibilbidetxoa gustatu zitzaidan eta beste askotan baino gusturago sentitzen nintzen.

Hurrengo igandea ere iritsi zen eta gauza bera egitea erabaki nuen. Pasieran atera nintzen baina, orduko hartan, amonaren baserrira joatea erabaki nuen. Hilabete bi zeramatzan itxita eta amak bere oheko tiraderan gordetzen zituen giltzak hartuta harantz abiatu nintzen. Hainbeste denbora bertan egon gabe pasatu ondoren, sentsazio arraroa sentitu nuen barrenean; izan ere, amona ingresatu baino lehen egunero joaten nintzen amonari ogia eramatera.

Arratsalde hura zoragarria zen eta etxea ireki ondoren, kaleko bankuan eseri nintzen eguzkiari begira jaka eta manta bat jarrita. Amonaren baserria zoragarria zen, asko gustatzen zitzaidan. Baina egun hartan ez nion liluragarritasun hura igarri. Egun hartan baserria ere triste zegoen, zikin, kolorerik gabe, lorerik gabe, bizirik gabe. Jaio nintzenetik maite nuen baserri hura ere tristeziaz zegoen, antza, eta ez zitzaidan gustatu. Zerua nahiko gris zegoen arren, ateri zen eta mundua isilik zegoela zirudien. Ez zen ezer entzuten, txori guztiak mutu gelditu zirela zirudien eta autoak edo jendearen hizketaldiak ere ezin ziren antzeman.

Isiltasun berezi hark beldur pixka bat ere eman zidan baina amonaren etxean nengoen eta han ezin zitzaidan ezer gertatu. Urte batzuk lehenago baserri hura nire ametsetako etxea zen, handia, animalia pilo batekin, lore eta zuhaitz ederrekin… Baina igande hartan dena desagertuta zegoen. Halako batean, etxea begiratzen jarri nintzen eta balkoiaren ezkerrean estalitako leiho antzeko bat zegoen, hau da, lehenago leiho izandako zuloa estalita eta etxearen fatxadaren harri eta pintura beraz estalita. Hura bai arraroa, inoiz ez nuen estalitako leiho hura han ikusi, egia esan, ia igarri ere ez baitzen egiten, eta beharbada inoiz ez nintzen amonaren baserriaren aurrealdea begiratzen egon. Baina arraroa egin zitzaidan amonak berak, amak edo aitak lehenago leihoa izan zen marka horren berririk eman ez izana inoiz. Gehiago pentsatu gabe, gora igotzea erabaki nuen.

Amonaren etxera sartu, argia piztu, eskailerak igo eta goiko pisura abiatu nintzen. Goiko pisuan bost gela zeuden, nik nekiela: aitona-amonen logela, amarena izandakoa, umea zela hil zen osabarena, egongela antzeko txiki bat eta komun txiki bat. Gora

26

heldu eta horixe bera aurkitu nuen. Ez nuen ezer arrarorik sumatu eta gela baten ere ez nuen leihoaren aztarnarik aurkitu. Gainera, balkoia zuen gela nire amarena izandakoa zen eta haren ezkerrean amonarena zegoen. Paretan ez zen ezer berezirik ikusten eta, halako batean, konturatu nintzen amaren eta amonaren logelen artean horma zati bat zegoela aterik ez zuena. Zer zen hura? Han beste gela txiki-txiki bat egon behar zen. Hura bai arraroa ! Hala ere, ezer ez egitea erabaki nuen, lehenengo amonarekin hitz egin nahi nuen. Gainera ezer egitekotan, garrantzitsuagoa zen amonaren logela gutxienez garbitzea bere etxera bueltatzen zenerako, detektibe lanetan ibili beharrean.

Astelehen arratsaldean amona bisitatzera joan nintzen. Aurrekoetan bezala oso pozik jarri zen ikusi ninduenean, baina aurreko astean baino dezente gaixoago zegoen. Medikuak esan zidanez, orain katarroa hartu zuen eta kalentura pixka batekin zebilen. Aurreko astean nabarmen hobetu zela aitortu zidaten. Amona ere, nire gurasoak hil zirenetik oso motel zebilen. Beti izan zen emakume alaia, kalera lagunekin irtetea oso gogoko zuena eta nagusien egoitzan hainbat ordu igarotzen zituena karta-jokoan. Baina urte bete zeraman etxean, ia irten gabe. Nik asko maite nuen eta berak ni ere bai. Aste bete barru amona etxera ekarriko zutenez, leiho arraro haren inguruko konturik ez aipatzea erabaki nuen etxera heldu arte.

Hurrengo astea ere aurrekoak bezalakoa izan zen, euritsua eta ezer egiteko gogorik gabe. Herri guztiak triste jarraitzen zuen, dena ilun zegoen eta grisa zirudien gure herriak. Aste osoa igaro ondoren, astelehenean ospitaletik deitu zidaten amonaren bila joateko. Poztu egin nintzen eta berehala hurreratu nintzen bertara. Amonak hilabete bi haietan ondo baino hobeto zaindu zuen erizaina besarkada batez agurtu eta ni beste besarkada batez hartu ninduen. Etxerako bidean ea hobeto nengoen galdetu zidan eta, oraindik asko sufritzen nenbilen arren, hobeto nengoela erantzun nion bera ez larritzeko. Amona nire pisura eraman nuen, biok erabaki baikenuen biontzat onena izango zela elkarrekin bizitzea. Amonak orain arte ez zuen baserria utzi nahi izan ezta nik pisua ere, biok gusturago bizi ginelako gure betiko etxean baina oraingoan amona etxera ekarri nuen berak hala eskatuta. Baserrian kalefakziorik ere ez zegoen eta nire etxean hobeto egongo zen.

Amona oso motel ikusten nuen, orduak ematen zituen sukaldeko aulkian eserita bere gauzetan pentsatzen eta batzuetan negarrez hasten zen bat-batean. Ni hurbiltzean besarkatu egiten ninduen eta nik ere negarrez amaitzen nuen. Ia ez genuen hitz egiten, ezta etxetik ateratzen ere eta egoera hura ez nuen gogoko.

Aste bete igaro zenean, bere baserriko leihoaz galdetu nion. Amonak zera erantzun zidan, arrazoia nuela, bere logelaren eta nire ama zenarenaren artean gela txiki bat zegoela. Hala ere, berak aitortu zidanez, gela hark ez zuen aterik, bertara sartzeko amonaren gelako armairuaren atzealdean zegoen atea zeharkatu behar zen eta

27

horregatik ez nekien nik bertan gela bat zegoenik. Leihoari zegokionez, ordea, ez nintzen inoiz konturatu bertan zegoenik nahiko txikia zelako, beharbada. Bertan zer zegoen galdetu nion eta ea zergatik zuen gela hura aterik gabe, ezkutatuta. Amonak bertara joateko gonbita egin zidan eta “ordua iritsi da” esan zidan.

Autoa hartu eta baserrira bidean ez genuen hitz egin. Kaleek hutsik jarraitzen zuten azkeneko urte guztian bezala, jendea goibel, euria, haizea eta hainbeste hitz egiten zuen nire amona isil-isilik. Mundu gris hura nazkagarria zen, gazte guztiak etxean, tabernak hutsik, heldurik plazan beraien umeekin ez, adinekorik karta-jokoan ere ez… Baserrira heldu eta amonaren atzetik joan nintzen bere logelara. Armairua ireki eta bera sartu zen lehenago niri atzetik jarraitzeko keinua eginez. Armairua zeharkatu eta gela txiki batera heldu ginen. Leihorik ez zuenez oso iluna zen eta lanpara txiki bat zuen goian argi gutxi emanez. Gelaren erdi-erdian kutxa bat zegoen eta beste guztia hutsik zegoen. Halako batean, amona hitz egiten hasi zen. “Hara, laztana, hau oso istorio luzea da. Zuk ez dakizun arren, gure familian bada ezaugarri berezi bat, kutxa hau. Gure arbasoak hemen bizi izan dira duela urte askotatik hona, eta asko poztu nau zuk misterio hau ezagutzeko aukera izateak; izan ere, zure amak ez zuen horretarako aukerarik izan. Gure arbasoek baserri hau 1632. urtean eraiki zuten eta ordutik hainbat belaunaldi bizi izan dira berton. Kutxa honek berebiziko garrantzia izan du betidanik eta baserria eraiki zen unetik gela ezkutu hau hemen egon da. Inork ez daki nondik agertu zen edo nondik heldu zen nire aitona-amonen aitona-amonen eskuetara. Beraiek baserria eraiki baino lehen, Euskal Herrian krisi garaia zen eta gerrateen ondorioz, herri guztia oso gaizki zebilen. Kutxa hori ireki eta gauza miragarria gertatu zen, poztasuna itzuli zen eta ordutik kutxa hemen gorde izan da. Harrezkero, ez da gehiagotan erabili eta beti irekita egon da. Zure ama jaio aurretik aitonak eta biok leihoa estaltzea erabaki genuen jendea galderak egiten ez hasteko. Zure ama ez zen inoiz konturatu leiho hori hor zegoenentz, baina zu bai, eta hori zerbaitengatik da. XXI. mendean sartu ginenetik kutxa hori ixten joan zen eta duela sei hilabete gutxi gora-behera guztiz itxi zen. Nik ez dakit zergatik itxi den baina izan daiteke mende berri honetako teknologia berriekin eta denbora igarotzeko modu berriekin elkarrekin gutxiago egoten garenez, kutxa ixtea. Gainera, zure gurasoen iazko istripuaz geroztik, guk biok ez dugu aurrerago genuen harreman berbera eta

28

herria ere tristetuta dago. Zure adineko jendea etxean egoten da internet edo dena delako teknologia horrekin ez duzuelako etxetik irten beharrik eta elkarrekin “hitz egiten” duzuelako ordenagailuen bidez. Gainera, nire adineko jendeak ez du kalera irteteko gogorik beraiek hiltzeko ordua heldu zaiela esaten dutelako eta pixka bat gazteagoek ere badute arazoren bat jada plazan gurasorik ere ez dagoelako beraien seme-alabekin. Gizartea erotuta dago eta dena beltza edo grisa da. Beraz, uste dut kutxa irekitzeko ordua iritsi dela eta zuk egin behar duzula”.

Amonaren hitzek harrituta utzi ninduten, ez dakit zergatik baina arrazoia zuen. Herria erotuta zegoen. Hiru arte zenbatu eta kutxa ireki nuen. Bat-batean koloreak atera ziren kutxa berezi hartatik, existitzen diren kolore guztiak eta gehiago. Ikaragarria zen, amona eta biok harrituta geunden, bat-batean poztasuna eta alaitasuna sartu ziren gura bihotzetan, loreek kolorea eta bizia hartu zuten, txoriak abesten hasi ziren eta minutu gutxira herri guztira zabaldu ziren kolore berezi haiek. Berriro ere aurreko urteetako ilusioa berreskuratu genuen guztiok eta umeak, gazteak, helduak eta adinekoak berrituta sentitzen ginen. Euria edo zeru iluna mantendu ziren arren, bizimodu beltz hark ihes egin zuen gure herritik eta dena garai bateko egoeraren oso antzeko bihurtu zen. Gazteak kalera irteten hasi ziren, plazak umez bete ziren, tabernak jada ez zeuden hutsik eta adinekoak pasieran edo kartetan jokatzen ikustea oso ohikoa zen. Amona eta biok ere gure bizitzak berritzeko aukera paregabea zela ikusi genuen eta -batzuetan iraganeko nostalgia sentitzen dugun arren- bizitzan aurrera jarraitu behar dela ikasi genuen, ahalik eta poztasun eta bizitzeko irrika handienarekin. Izan ere, bizitza bizitzeko da eta iragana gogoan izan arren, aurrera begiratu behar dugu denok, begiak zabal-zabalik eta koloretako mundua sentituz.

29

Bazen behin Malen izeneko neska bat. Herri txiki batean bizi zen. Bere hamalaugarren urtebetetzea ospatzen zuen eta oso pozik zegoen.

Izartu bezain laster, gurasoak opariekin ikusi zi-tuen eta korrikan oparien bila joan zen. Malen opariak zabaltzen zegoen bitartean, aita, disimu-lu handiarekin, gelara joan zen zerbaitetan.

Opari denak zabaldu zituenean, esan nion amak:- Zoaz opariak gelan uztera!- Bale!

Malen opari guztiak eskuetan zituela gelara sartu zen eta sartu bezain laster esan zuen:

- Hara!!! Ispilu erraldoia!!- Gustatzen zaizu? –esan zion aitak.- Bai!!! Pila bat denbora daramat ispilu baten faltan!- Ba… orduan asmatu dugu, ez?- Bai, bai!!!

Malen oso pozik ispiluaren aurrean jarri zen. Bere-hala ohartu zen ispilu hark beste ispilu batzuek ez zeukaten zerbait zuela baina ez zuen ezer esan.

Gauean, denak ohera joan zirenean, Malen ohetik altxatu, ispiluaren aurrean jarri eta ispiluari begira geratu zen.

Halako batean, konturatu zen ez zela bere burua ikusten ari. Ispiluaren barruan beste pertsona bat zegoen, han ikusten zuena ez zen bera, gorputza

Egilea: Olatz Enzunza MallonaAdina: 13 urteHerria: Fruiz

ISPILU MAGIKOA

30

berdina zen baina aurpegian zerbait arraroa nabaritu zion. Korrika batean komu-neko ispiluaren aurrean jarri zen eta konturatu zen bere gelako ispiluan agertzen zen neska ez zela bere irudia. Orduan, harrituta, gelako irudiarekin hitz egiten hasi zen.

Hasieran ez zion erantzuten baina geroxeago, elkarrekin hitz egiten hasi ziren:

- Baina nor zara zu?? Zu ez zara nire irudia!- Kaixo lagun! Azkenean norbait konturatu da! Ni ispilu honek duen barruko

aztia naiz eta orain arte inor ez da konturatu.- Zenbat denbora daramazu hor barruan?- Ispilua egin zenetik. Ispilu guztiek daramate azti bat barruan, aurrean dauka-

gun lagunaren gorputza hartzen dugu baina aurpegia berdin-berdin jartzea zaila egiten zaigu eta horregatik zerbait arraroa nabaritu duzu. Urteak dara-matzat hemen barruan.

- Urteak?? Eta zer egiten duzu hor sartuta?- Nik hemen barruan zuek zer egiten duzuen ikusten dut. A! Zorionak!! Gaur

zure urtebetetzea da, ezta?- Bai! Eskerrik asko!!- Nola atera ahal zaitut ispilu barrutik?- Ba… Ez dakit! Gu hemen bizi gara, gure betebeharra da jendea pozik aurkit-

zea ispiluaren aurrean jartzen denean. Dotore ikus dezatela beraien burua. Sarritan kosta egiten zaigu baina hori da gure lana. Hori bai, ispilua apurtze-rakoan desagertu egiten gara betiko.

- Eta zer egin dezaket zu hortik ateratzeko?- Badaude hitz batzuk ispilu magikoen egileak esaten dituenak; ez dakit nik,

hitz horiek esanez, gai izango naizen ateratzeko eta sartzeko.- Eta zeintzuk dira hitz magiko horiek?- “Ispilu berria eginda, sar dadila aztia barrura eta bizi dadila bertan betirako”.- Esan hitz horiek alderantziz eta ea zer gertatzen den.- Ongi da… “Ispilu berritik, atera dadila aztia”:

Hori esanda, ez zen ezer gertatu, aztiak ispilu barruan jarraitzen zuen.Berandu zenez, Malenek ispilua agurtu eta ohera sartu zen. Hurrengo egunera arte itxarongo zuen.

Hurrengo eguna iritsi zenean, Malenek ispilua agurtu eta berriro saiatu zen aztia ber-tatik ateratzen.Malenek ezin zuenez aztia ispilutik atera, betirako bere gelan utziko zuela erabaki zuen eta ez zuela inoiz ispilua zakarrontzira botako apurtuta egon arren.Baina egun batean bere aitari galdetu zion ea ispilua non erosi zuen eta aitak

31

erantzun zion Bilboko oso denda zahar batean erosi zuela eskaparatean ikusi eta gustatu egin zitzaiolako.Orduan Malenek aitari helbidea eskatu eta denda horretara joan zen. Hara iritsi ze-nean oso agure zahar bat ikusi zuen eta galdetu zion:- Ispilu magikoak saltzen dituzu?- Ez, neskatila! Ispilu magikoak! Horiek ipuinetan bakarrik agertzen dira!- Ba, nire aitak ispilua denda honetan erosi du eta barruan azti bat agertzen da.- Nola??- Bai! Barruan kanpoko pertsonaren itxura hartzen duen lagun bat bizi da.- Eta nola dakizu?- Berarekin hitz egiten dudalako.- Harrigarria! Ekarri, mesedez, ispilu hori bihar goizean.- Ongi da! Bihar goizean hemen izango naiz.Malen etxera heldu zenean aztiari dena kontatu zion eta aztia berarekin ados egon zen.Biharamunean, gurasoak lanera joan zirenean, Malenek ispilua hartu eta Bilboko is-pilu dendara eraman zuen.Bertan agurea zain zegoen. Gau osoa lorik egin gabe pasatu zuen, han eta hemen, bere liburu zaharretan informazioa bilatzen.Agureak esan zien halako ispiluak antzina-antzina urruneko herrialde batzuetan egon zirela baina gaur egun desagertuta zeudela.Agurea ispiluaren aurrean jarri bezain laster konturatu zen ispilu hark zerbait berezia zuela; bai, egia zen, magikoa zen. Ispiluan agurea agertzen zen baina, ondo begira-tuz gero, ez zen bera.Agureak orduan esan zion bazegoela era bat aztiak nahi zuenean irten eta sartzeko. Antzinako liburu batean azaltzen zela ispilu egileek zer egiten zuten aztiak nahi zue-nean irten eta sartzeko.Ahaleginduko zela bera liburuan jartzen zuen moduan egiten eta aukera emango zio-la aztiari irten eta sartzeko, baina arrisku handia zegoela ispilua apurtuz gero, aztia desagertu egingo baitzen betirako. Malenek ispiluari begiratu eta zein zen egoera kontatu zion. Malen beldur zen eta pentsatu zuen hobe izango zela ispilua zegoen bezala uztea laguna galdu baino lehen. Aztiak ere berdin pentsatu zuen eta esan zion bera oso gustura bizi zela zegoen lekuan. Beti ispilu baten barruan egon zela eta orain askoz ere pozago zegoela lagun bat zeukalako.Harrezkero, Malenek orduak eta orduak pasatzen zituen ispiluaren aurrean. Aita eta ama oso pozik zeuden oparia hain gustukoa izan zuelako.Malenek bizitza osorako izan zuen ispilua bere gelan eta ez zuen inoiz ispilua zaka-rrontzira bota; izan ere, ikaragarri maite zuen.

32

Asierren aiton-amonak Londresen bizi dira. Aitonak Jose du izena; amonak Carla, baina Carlos esaten diote gizon bat dirudielako.Jose eta Carlos jubilatuta daude eta asko gustatzen zaie gauza berriak ikertzea. Josek ile zuria eta laburra dauka, eta oso altua eta argala da. Carlosek, berriz, ile beltza eta luzea du, loditxo egon arren nahiko altua da, eta oso atsegina da.

Behin, Aitor izeneko Joseren lagun batek mesede bat eskatu zien, eta Carlosek eta Josek baietz erantzun.- Baina, zein mesede? –galdetu zuten Josek eta Carlosek urduri.- Etxe bat miatzea izango da zuen lana. Etxe misteriotsu bat. Diotenez, bertan

gordetzen da altxorra dagoen lekua irekitzeko giltza. Giltza hori aurkitu behar duzue, altxorra berreskuratzeko.

Hurrengo egunean, oso goiz altxatu ziren etxe hartara joateko. Autoa hartu eta harantz abiatu ziren. Iritsi zirenean, etxea oso zaharra baina oso ondo zainduta zegoela konturatu ziren.

Barrura sartu eta txakur bat zaunka hasi zitzaien. Txakurrak ura eta janaria zeukan oraindik, norbait egon zelako seinale argia zen. Bazterrak aztertzen hasi ziren baina ez zuten ezer aurkitu. Lehenik, sukaldea miatu zuten; bigarrenik, egongela; ondoren, logela guztiak; eta azkenik, komunak.

Egilea: Bingen Markos RiveroAdina: 13 urte

Herria: Gamiz-Fika

ETXE ZAHARREKO MISTERIOA

33

Ezer aurkitu ez zutenez, alde egitea pentsatu zuten baina, une hartantxe, Jose ohartu zen tximinia ez zutela begiratu. Tximiniara joan ziren korrika batean. Bertan zegoen giltza. Hautsez beteta zegoen eta gogotik egin behar izan zuten putz.Gela guztietako sarrailetan probatu zuten giltza. Eta, azkenean, aurkitu zuten giltza horrekin irekitzen zen atea: ganbarako atea.Altxorra aurkitu zutenean, Aitorri deitu zioten eta berehala agertu zitzaien. Altxorra egurrezko kutxa batean zegoen.

Kutxa ireki eta… ez zegoen dirurik, argazki mordo bat baizik.

- Hara, ez dago dirurik !!! –esan zuen Carlosek.

- Banekien nik hori!! –erantzun zuen Aitorrek- Etxe honetan bizi zen gizona hil egin zen orain dela hilabete batzuk, eta haren seme Oierrek eskatu zidan kutxa bilatzea. Aurkitzeagatik dirua emango zidala agindu zidan. Oso kontu garrantzitsua zen berarentzat, bere aitaren herentzia zelako.

- Hori lehenago esan behar zenuen –esan zuen Josek.- Eta jakina, Oierrek ematen dio jaten txakurrari, horregatik zeukan txakurrak janaria

eta edaria –jarraitu zuen Carlosek harrituta.- Zuk emandako dirua zaharren egoitzari emango diogu, bertan bizi diren atso eta

agureak hobeto bizi daitezen –esan zuen pozik Josek.- Ideia ona! –erantzun zuen Carlosek.- Nik ere, egoitza horretara joan nahi dut -bota zuen Carlosek, nagusi egiten naizeneanDenak barreka hasi ziren. Misterioak misterio egun oso dibertigarria igaro zuten.

34

V. Kategoria (18 urtetik gora)

35

Egilea: Beatriz Astorkiza GarciaAdina: 37 urte

Herria: Gamiz-Fika

- Esna zaitez Mayi! –oihu egin zidan ahizpak atetik.

- Jope, zer nahi duzu? Ez al duzu ikusten biao egiten nagoela, ala? –zein astuna izaten zen batzuetan Kaitana!

Baina haren aurpegia ikusiaz batera konturatu nintzen presa hark arrazoiren bat zuela. Hura harridura aurpegia hura !

Ohetik salto batez zutundu, prakak jantzi, txankletak hartu eta Kaitanaren aztarnak jarraitu nituen. Kalera zihoan, gure etxe ondoko jauregi abandonatu hartara. Askotan izandakoak ginen bertan, batez ere, umetan, Keparengandik ezkutatzen ginenean, baina baziren bi urte bertan oinik jartzen ez genuena.

Kai oso azkar mugitzen zen, goiko pisura igotzen ikusi nuen eta eskuarekin seinale bat egin zidan jarraitzeko adieraziz. Ez dakit zenbat eskailera izango ziren baina nire gorputzak aski zela erregutzen zidan. Azkenean, bere albora iritsi eta lurrean zegoen kutxa eder bati begira gelditu nintzen.

- Polita, ezta? -barrez.

- Baina Kai, zer da hau? Aurkitu egin al duzu? Oso zaharra edo lohi dagoela dirudi. Irekiko dugu?

- Ixo! Zoragarria, ezta? Zein kutxa polita eta arraroa aldi berean. Ez dut material hau ezagutzen. Ez da egurra, ez burdina, ez… ez dakit. Gero, beharbada, aitari galdetuko diot.

- Bai, bai, baina orain zabaldu!

Eta bertan eskutitz bat aurkitu genuen eta argazki bat baita ere. Emakume baten argazkia zen. Andre polit baten irudia, zeta antzeko ile beltza zuen, ezpain fin-finak. Ahoan irribarre goxo bat nabarmentzen zen eta begiak eskumarantz zuzentzen ziren, ume batengana, hain zuzen.

“1970ean jaio nintzen, egun euritsu batean. Ile beltzarana eta ugaria nuen, potoloa eta negartia nintzen. Eta hala jarraitu nuen nerabezaroa arte. Gero, negarrak alde

PERU EZEZAGUNA

36

batera utzi nituen eta neska fin batean bihurtu nintzen, zisnea, alegia. Institutuan arrakasta izaten nuen bai neska zein mutilen artean baina niri inork ez zidan “tilin” famatu hura egiten.

18 urterekin, gorputz argala izaten jarraitzeko igeriketako klub batera apuntatu nintzen. Zein gogorra eta, aldi berean, zein zoragarria! Han nire senarra ezagutu bainuen. Ile kizkurdun mutil osasuntsu eta gaztea zen eta ezkerreko belarrian arrakada bat zeraman, zilarrezko aro txiki bat. Uuuuuuu! Nire barnean kili-kiliak sortarazi zizkidan Jabi izeneko mutil hark.

Egunero igerilekura joateko irrikatzen nengoen, nahiz eta lur jota amaitu.

Klasea amaitu bezain laster, ilaran azkenak izaten ahalegintzen ginen, hitz pare bat elkar trukatzeko askoz. Enpresa-ikasketak egiten ari zen; ni, ordea, magisteritza.

Asteburuetan nire herrian egoten zen arren, beste giro batzuetan ibiltzen zen eta ez genuen inoiz elkarrekin topo egiten.

Iraila, urria, azaroa eta, azkenean, abendua heldu zen. Igeriketako azken saioan, Gabon Zaharrean aterako zela esan zidan eta nik be hala egin nahi nuela esan nion. Mozorrotuta joango nintzela aitortu nion.

Hamabi mahatsak irentsi bezain laster, mozorroa jantzi nuen - etorkizuneko neska lirain bat- eta kalera jo nuen.

Ordu bata, ordu biak, hirurak, laurak, bostak, seiak eta Jabiren arrastorik ez. Etsita, etxerako bidea hartu nuen. Eta, bat-batean, han ikusi nuen, aspertuta, bere pentsamenduetan murgilduta eta… gure begiradek bat egin zuten. Ai eneee! Azkenean! Nigana hurbildu zen. Pailazo, sorgin eta bakeroen atzetik pasatu zuela gau osoa esan zidan baina sekulan ez zuen imajinatuko etorkizuneko neska bat aurkituko zuenik.

Gure lagunak alde batera utzi genituen eta, eskutik helduta, noraezean joan ginen. Besarkatu ninduenean, zein usain goxoa zuen… berehala musukatu nuen, hasieran lotsatuta baina gero grina handiarekin, nire mingainak martxa gehiago eskatzen baitzuen. Gure lehen musu hura oso berezia eta polita iruditu zitzaidan momentu hartan.

Gaur egun ere, sentipen berbera daukat ene bihotzean.

Senar-emaztegai bihurtu ginen. Bederatzi urte zoragarri izan ziren. Eta hogeita zazpi urterekin ezkondu nintzen. Gurasoen eraginez baina egun hura, egia esanda, ahaztezina izan zen, gura familia eta lagunak han baitzeuden. Egun hartan, lagunek gure abestia kantatu zidaten, hura ezustekoa!

37

“Ozaze Jaurgainian… aita bizi uken banu, ama zu bezala enunduzun ezkunduren Atarratzeko salala. Lalara lalalala…”

Urte bat geroago zu etorri zinen bizitza honetara, Peru maitia.

Martxoaren 12an jaio zinen, egun eguzkitsu batean. Zure gorputza txikia eta ahula zen arren, nik sendo ikusten zintudan. Zure begi urdinak, zure sudur akasduna, zure belarri dibertigarriak… hain zinen ederra… Berehala begiratu zenidan, han zeundela esanez. Komunikatzeko gai zinen nahiz eta egun bat bakarrik izan. Irribarre ere egin zenidan.

Erditzea oso gogorra izan zen eta ondorioz, ama gaixotu egin zen ospitalean maitia, baina ez zen zure errua izan laztana, bizitza horrelakoa da.

Ahul baina itxaropentsu etxera bueltatu ginen, hirurok, aita, ama eta zu. Titia ematea ene bizitzaren gauzarik zoragarriena iruditu zitzaidan, gure momentua zen, geurea bakarrik. Aitak nire ohera hurbiltzen zintuen eta guk biok bat egiten genuen. Gero, nik atseden hartu beharra izaten nuen eta aitak zaintzen zintuen.

Apurka-apurka zure gorputza hazten joan zen eta nik ez nuen segundo bat ere galdu nahi izan zure garapenean. Gauetan, ahal nuen moduan ohetik jaikitzen nintzen zure sehaskaraino eta gau osoa zuri begira ematen nuen. Ez zegoen zaratarik, isiltasuna soilik eta zure arnasaren soinua. Biharamunean zure aitaren aharra entzun behar izaten nuen baina nire ez zitzaidan inporta eta banekien berak ere barnean ulertzen zuela. Denbora gutxi gelditzen zen eta une guztiez baliatu nahi nuen.

Egunero, gutxienez, 100 argazki ateratzen nituen: lotan zeundela, jaten, bainugelan, jolasten, negarrez, haserre, pozik, alai, gose… zenbat aurpegiera desberdin eta guztiak paper batean geratzeko aukerarekin, betirako.

Azken egunetan Jaungoikoa datorkit burura. Ez dakit zer izango den, sinesmena ala etsipena baina bere beharra nabaritzen dut. Nekatuta nago, jada ezin naiz ohetik jaiki eta zure bisitek lur jota uzten naute.

Jaungoikoari ala patuari bakarrik gauza bat eskatu nahiko nioke, Peru zaindu dezala, mesedez. Lagun diezaiola ume osasuntsua izaten, bere lehen hitza esaten, bere lehen

pausuak ematen, bere lehen… Ez zaitut oraindik oso ondo ezagutzen baina badakit nor zaren, betidanik jakin izan dut. Zu zinen hor barruan hitz egiten zidana.

Hamar hilabete dituzu eta amatxo badoa baina arren, zoriontsu izan zaitez. Beti maite izango zaitut, beti.

Bihotz-bihotzez. Zure ama”.

Mayik eta Kaitanak elkarri begiratu eta Peru ezezagun hura aurkitu behar zutela erabaki zuten.

38

Egilea: Jon Bilbao LarrauriAdina: 77 urteHerria: Arrieta

Antxina-antxina, Mari Kastañaren denporan, bizi ei zan andra alarguna bere se-meagaz.Seme hori erdi lerdo-kokolotxua zan eta ez eban gauza bat bera ere ondo egiten, dana okerretara.Urteak aurrera eta mutil horreri ezkontzeko ordua be heldu jakon.- Seme, diñotso amak, ezkontzeko sasoia bere etorri jatzu eta nobie tope beharko dozu.- Zelan ba, ama?- Ba, zoaz erromerira ta han ikusiko dozuz neskatile politak eta gehien gustetan jatzu-

nari begie botako deutsazu.

Badoa gure mutile harategira eta txahalaren begia erosten dau eta erromerien ikusten dauan neska politenari, “danba” jaurtitzen deutso txahalaren begie. Ikaratuta neskie hor doa arin-arinka:- Zer dakar mutil zantar honek?Eta gure seme kokolotxoa, triste, etxera bihurtzen da.

- Ama, nik egin dot zuk esana baina ezer bez. Neskatilek ihes egin dabe ikaratuta.- Ene seme! Hori ez da egiten. Eurekin dantzan egin behar jok, iji eta aja eta dantzan.

Hurrengoan badoa, eta aita hilda eta otoitzean topetan dauz; gure mutile, salto eta brinko dantzan hasten da. Oraingoan bere okerretara. Badoa etxera eta…- Ama, egin dot esanekoa. Dantzan eurekin hasi naz.- Baina, zertan egon dira ba? - Aita hilda, eta otoitzean egon dira.- Ba, holakoetan, seme, aita gurea errezatzen da.

Beste baten badoa, eta txarria erretzen topatzen dauz, gure “tontolabastxu”, aitaren eginda, errezatzen hasten da, txarrieri.Barriro triste etxera bueltan…- Ama, txarria erretan egon dira eta ni, aita gurea errezetan hasi naz.- Ene seme! Holakoan, Jaungoikoak hurrengo urtean holako eder-ederra emon dei-

zuela, esaten da.

SEME KOKOLOA

39

Hurrengoan badoa, eta zaldarra kuretan topatzen dauz, eta gure “herbasiok”:- Jaungoikoak hurrengo urtean bere holako ederra emon deizuela.Oraingoan bere zakutik emon eta etxera bidaltzen dabe.- Ama, egin dot zuk esana, baina oraingoan bere ez.- Baina seme, holakoetan, Jaungoikoak zuzter-zuzterretik igertu deizuela esaten da.

Hurrengoan badoa barriro eta, sagar landara bat lurreratzen topatzen dauz, eta gureak:- Jaungoikoak zuzter-zuzterretik igertu daizuela. - Dana! Dana okerretara! Ez dau karrerarik gure

seme gixajoagaz!

Badatoz beste baten azokatik, eta bidean basatzan euren lau txarriek buruz behera, bakarrik buztana agirian topatzen dabez. Auzoko batek, gatzetatik ateratako buztanakaz eurei egindako txantxa.- Ene seme! Zoaz horra, beheko etxera eta ekarri eizuz atxurra

eta palea.Badoa, arineketan eta neskatila guapa bi josten aurkitzen dauz.- Ama! Atxurra eta palea? - Bai, nai! Biek, biek!Bai, gure gazte erromantikoa, badakigu neskatilak ikustean ze-lakoa dan…- Hara, biekin diño!Eta dantzan batagaz eta besteagaz, “beintizinko” baino poza-go, ataria betean dantzan.- Iiieeeuuupppppppa!Ez atxurrik, ez palarik, ez txarririk, ez abarrik…Dana ahaztuta.Badator ama negar batean.-Zer dabizu baina, seme? Gure txarritxuak ito dira!

Baina, amaren bihotza, semearen anormalkeri eta aldrebeskeri guztiak barkatu, eta beragaz zoriontsu bizitzen jarraitzen dau.

40

Egilea: Mirari Argiarro ZamakonaAdina: 24 urte

Herria: Gamiz-Fika

Kaixo lagunok! Ba al dakizue nor naizen???? Ez??? Orduan ziur ez dakizuela zertara etorri naizen hona. Nire izena Miwi Kiwi da, eta ogibidez kontu kontalaria naiz! Or-duan, imagina dezakezue zertan etorri naizen. Bai! Oso ondo! Gaur, istorio bat kon-tatuko dizuet, txoritxo batek ondo portatu zaretela esan dit eta, beraz, merezi duzue!

Ni ez, jabetu naiz, baina Maddi ezagutzen al duzue? Ez, Maddi abeslaria ez. Hori beste bat da.

Ni Gamizko Maddiri buruz ari naiz. Beno, egia esan, nik ere ez dut ezagutzen. Ez dut inoiz ikusi. Baina nire lagun baten lagunaren lagunak ezagutzen du eta egun batean haren istorioa kontatu zidan. Gaur nik zuoi guztioi kontatuko dizuedan istorio berbera.

Maddik 9 urte ditu. Ile luzea dauka, baina beti bildurik darama. Bere begiak, ilearen moduan, ilun-ilunak dira. Maddiri gehien gustatzen zaiona bere irribarrea da. Bene-tan polita da. Edo hori dio nire lagunaren lagunaren lagunak.

Laia Maddiren ahizpa txikia da, baina txikia minutu batzuen-gatik, izatez egun berean jaiotako bi biki alai direlako. Eta bi-kiak direnez, ez dizuet kontatuko zelakoa den Laia, biek fotoko-pia hutsa diruditelako, bi ur tanta. Askotan, amak berak ere nahastu egiten ditu. Beti gertatzen da. Zer esanik ez ikastolan. Barregura izugarria sartzen zaie hori gertatzen zaienean, be-rez, eurek euren burua zeharo desberdin ikusten dutelako. Ba-dakizue. Askotan bikietan gertatzen dena. Azken finean, zein konplexua den bikiak izatea, hain berdinak, hain ezberdinak…

Tira, goazen harira! Maddi oso neska ausarta da. Izugarri gustatzen zaizkio abentu-rak eta liburu gogokoenak ere horrelakoak izaten dira. Itzel gustatzen zaio irakurtzea, eta istorio fantastiko horien protagonista dela imaginatzea. Askotan, beraien txakur Okerrekin doa basora, eta bertatik zehar ibiltzen da zer aurkituko duen pentsatzen. Behar bada dragoi bilakatuko den suge bat, edo sekreturen bat kontatuko dion txime-leta bat. Kirola ere oso gustatzen zaio. Orain eskubaloira jolasten du Mungiako esko-lan, baina badaki nagusi denean eskalada, rapela eta piraguismoa itsasoan barrena egingo dituela.

Laiari ere asko gustatzen zaizkio liburuak, baina maitasun istorioak kontatzen dituztenak, bereziki. Beti ametsetan dabil bere logelan, liburu artean, printze bat noiz ezagutuko.

Gamizen bizi dira gure istorioko neskatoak, baina orain urte pare bat etorri ziren. Beno, etorri bizitzera. Bisitan sarri etortzen ziren txiki-txikitatik, oinez ere ez zekitene-

ABENTUREN BOLA MAGIKOA

41

tik. Amak eta aitak bultzatutako karro itzelean etortzen ziren aiton-amonen etxera, hara mendi puntara, Loba aldera.

Tira, ba, ekaineko arratsalde eguzkitsu batean, ikastolatik itzuli ondoren, inoiz baino ari-nago amaitu zituen Maddik eskolako lanak. Azterketa garaia amaitu egin zen eta egun gutxi batzuk barru oporrak hartzen zituztenez, irakasleek ez zieten lan askorik bidali.

Egun dirdiratsu horrekin, zer egin??? Etxean irakurtzen geratu?? Ezta pentsatu ere! –esan zion Maddik bere buruari. Oraindik bostak ziren. Goiz. Motxilatxo batean ura, sagar bat eta linterna bat sartu zituen. Ezer esan barik, bere txakur eta abentura kide Okerrekin etxetik irten zen, beti aurpegian marrazturik zuen irribarre eder horrekin.

Ez zuen birritan pentsatu nora joan. Bazeukan helmuga ezarrita. Askotan joaten zen hara, abenturetarako leku amestua zen hura. Bai, badakit, askok gaztelu bat izan-go duzue buruan, beste batzuk agian kobazuloren bat, baina ez. Maddiri Olagortan zegoen etxe zahar-zahar hura gustatzen zitzaion. Ez zen inor bizi bertan. Hesi bat zeharkatuz, etxera ailegatzeko lorategi erraldoi bat zeharkatu behar zuen. Bertan zu-haitz itzelak zeuden, era askotariko zuhaitzak. Oso altuak. Erraldoiak esango nuke nik. Amaieran etxea zegoen. Erraldoia hura ere. Pelikuletan aberatsek dituzten etxeak bezain handiak.

Harri grisez eginda dago eta paretetan zehar adar ugari igotzen dira. Ia tximinia arte heltzen dira. Leihatilek kristalak apurturik dituzte, eta haietan zehar ikusten da etxea hutsik dagoela. Horregatik, Maddik badaki bertan ez dela inor bizi. Horregatik joaten da sarritan hara, ea zerbait berririk ikusten duen. Egun batean gutunazal bat aurki-tu zuen, 1990eko zigiluarekin. Hara! Bera jaio aurrekoa zen! Etxean dauka gordeta. Egunen batean gutun horren jabe den Florencio ezagutzen badu, itzuli egingo diola esaten du. Gauza asko aurkitu ditu kanpoan, bai. Baina Maddiren desira etxearen barrura zuzentzen da, seguruenik barruan altxor ugari egongo da!

Betiko moduan, atera hurbildu da eta irekitzen saiatu. Beti berdin egiten du eta beti itxita dago. Baina, zer? Ea, pixka bat gogorrago! Animo, Maddi, gaur ondo jan duzu, ea, indarrez! Kraaaaakkk! Atea ireki egin da! Ene bada! Maddik ezin zuen si-nestu. Begiek dar-dar egiten zioten, eta nekez manten zezakeen gorputza tente. Bihotzak ehunka, ez, ehunka ez, milaka taupa-da ematen zizkion segunduro, eskuak bustita.

Iluntasunaren barrenean sartzeko beldurrik ez. Astiro eta kon-tuz, aurrera egin zuen Maddik. Itzela bere begiek ikusten zute-na! Etxea kanpotik zirudiena baino handiagoa zen! Hormetan hainbat irudi zeuden, zaldiak. Gehiena zaldiak. Eta pertsona batzuen erretratuak. Pertsona nagusiak baina gazteak ere bai. Arropa zaharrekin. Noizkoak izango ote dira argazki hauek? –galdetu zion Maddik bere buruari.

Ateak irekiz eman zuen buelta etxetik. Sukaldea izan zenaren barnean ez zegoen ia ezer, kristal apurtu batzuk salbu. Gela gehienak hutsik zeuden, hormak biluzik. Lu-

42

rrean harri zatiak. Harri edo sabai? Sabaia erortzen hasia zelako ustea zuen Maddik. Beraz, gertatuko zenaren beldurrez, etxera bueltatzea erabaki zuen eta beste egun baten itzuli Laiagaz. Biak batera seguruenik, arinago eta hobeto egin ahal izango zuten dena arakatu.

Okerreri deitu ondoren, eskailerak jaistera zihoanean, lurrean, bazter batean, dir-dir egiten zuen zerbait ikusi zuen. Etxera joateko asmoa zuen baina hura ikusteko na-hia beldurra baino handigoa zen. Gerturatu eta kristalezko bola txiki bat zela ikusi zuen. Eskuetan hartu eta hautsa kendu zion kontu handiz. Kendutakoan bertan ida-tzita, zera irakurri zuen “hautsak estaltzen duena hautsa desagertzean agertuko da”. Amaitu eta bat-batean, pum! ate guztiak itxi egin ziren, kolpe izugarria emanez. Ze-lan dakidan ate guztiak izan zirela? Zarata izugarria izan zelako! Noski! Eskerrak lin-terna bertan zuen. Hautsa etxe osotik zabaldu egin zen eta kea zegoen alde guztieta-tik, baina erre usainik ez! Linterna piztu eta ziztu bizian eskaileretan behera egin zuen. Atea ez zegoen urrun. Korrika egin baina bat-batean norbaitek bizkarretik heldu zion. Oraingoan bai, inoiz beldurrik ez zeukan neska, izuturik zegoen. Bera sartutako unean etxe hartan ez zegoen beste inor! Buelta eman eta aurrez aurre pirata itsusi bat ikusi zuen. Pirata??? Bai, bai, neska-mutilok. Pirata bat zen, partxe eta guzti. Trapu beltz bat zeraman buruan, haginak urrezkoak, txaleko marroia eta bota luzeak. Esku bat falta zitzaion, eta bestean urrezko eraztun handi-handi bat zuen. Ez zeukan txoririk sorbaldan ezta hanka-palurik ere. Baina benetako pirata zen, eta haserre zirudien.

- Nor zara zu eta zer egiten ari zara nire etxean? –galdetu zion piratak.

- Eta zu? Zu nor zara? Etxe honetan ez da inor bizi. Nondik agertu zara? –erantzun zion Maddik.

- Alajainkoa! Ume muki hau nire etxean sartu eta niri dabil gal-dezka! Aizu, kakanarru, ni hemen bizi naiz. Hau da nire etxea. Beste pirata batek kristalezko bolan sartu ninduen orain dela urte asko, asko, asko. Eta zuk askatu egin nauzunez, hemen ge-ratuko zara. Orain ezin naiz bakarrik lapurretan joan zahartu-rik bainago. Zu joango zara nire partez.

Maddik ezin zuen sinistu gertatzen ari zena. Egia ote zen? Pirata bat askatu zuela? Bola batean bazegoen, zigor moduan izango zen, ezta??? Lapur izateagatik beharba-da… Eta orain bera bilakatu behar zen lapur? Baina zer lapurtzeko eta nori? Bedera-tzi urte zituen! Berak ez zekien hori egiten! Gainera amak beti esaten zion hori ez zela inoiz egin behar. Ene, hura katramila hura…

Piratak Maddi giltzapetu egin zuen, ganbaran. Behean leiho txiki bat zegoen baina ezin zer ezer ikusi bertatik. Alde egin nahi zuen. Egun batzuk barru oporrak hasten ziren eta Frantziara joan nahi zuen. Laiarekin Plentziara joan nahi zuen surf egiten. Lagunekin igerilekura. Eta udako kanpaldietara! Ez. Ez zen bertan geratuko. Baina ez zekien zer egin. Garrasi egin zuen baina etxe hartatik hurbil ez zegoen ezer. Negarrez eta negarrez hasi eta nekearen nekez lo seko erori zen.

Bat-batean, golpe handi bat entzun zen. PUM!!!! Beldurrez izartu egin zen eta ganba-rako txoko ilunenera joan zen. Isilune bat eta gero pausuak entzun zituen. Dardarka

43

hasi zen pausu horiek berarengana zetozela jabetzean. Ñiiiiiii. Atea irekitzen hasi zen. Maddik begiak itxi zituen. Norbaitek gorputza besoekin inguratu eta muxu eman zion! Laia zen!!!!

- Goazen arin, Maddi. Pirata lurrean seko dago baina seguruenik laster esnatuko da – esan zion Laiak.

- Laia!! Zelan aurkitu nauzu? Zer gertatu da piratarekin? Mi-nik egin al dizu? –galdetu zuen Maddik.

- Ez, lasai, ondo nago. Oker etxera zaunka etorri da, eta bera-ri jarraika heldu naiz honaino. Arineketan joan behar gara etxera. Nire bizikleta kanpoan dago. Zuk hartuko duzu eta ni korrika joango naiz.

Esan eta ekin. Eskailerak jaitsi eta bertan ikusi zuen Maddik pirata itsusia. Lurrean etzanda zegoen, konortea galdurik baina bizirik. Laiak kolpe bat eman zion lorategian aurkitu zuen pala batekin.

Laia eta Okertxu korrika hasi ziren etxerako bidean; Maddik, aldiz, bizikleta hartu zuen. Bertatik alde egiteko gogo izugarria zuen. Ezin zuen sinistu gertatutakoa. Bai-na bizikletan igo eta… ez zuen aurrera egiten! Pedalei eman, eta eman baina ez zen lekutik mugitzen.

Laiari garrasi egin nahi zion baina ez zuen ahotsik. Gorputza gogor sentitu zuen, mu-gitu ezinik eta lurrera erori zen. Pum! Kolpe siku bat.

Izugarrizko burukomina sentitzen zuen. Non nago? –galdetzen zion Maddik bere buruari. Lurra biguna da, larrosa. Rotulkiz zikinduta… Ene! Logelako alfonbran nago! Nola heldu naiz hona?

Astiro, neska lurretik altxatuz joan zen. Bere logelan zegoen. Oraindik goiz zen, eguz-kia laino artean zegoen. Arratsaldeko zazpiak ziren. Siestatik izartu berria!

Dena amets bat izan zen. Inoiz izan zuen ametsik arraroena, hori bai. Baina soilik ametsa. Ufffa! Lasai egiten du arnas.

Ohean etzan zen, ametsetan bizi izandako abentura beldurgarrian pentsatzen, ora-indik alfonbran zegoen eraztun handi hari erreparatu gabe.

44

ARRIETA: 94 615 30 65FRUIZ: 94 615 32 10

GAMIZ-FIKA: 94 615 31 14MEÑAKA: 94 674 21 01

EUSKARA ZERBITZUAKZURE ESKU

ARRIETA • FRUIZGAMIZ-FIKA eta MEÑAKAko

LURRALDE ANTOLAMENDU,ETXEBIZITZA ETA INGURUGIRO SAILA

DEPARTAMENTO DE ORDENACION DELTERRITORIO, VIVIENDA Y MEDIO AMBIENTE

LAGUNTZAILEAK:

ANTOLATZAILEAK:

FRUIZKOUDALA

GAMIZ-FIKAKOUDALA

MEÑAKAKOUDALA

ARRIETAKOUDALA