13
x(i HcTdNG TOAN cAa HOA TAI CHINH VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN HANG d VIET NAM ThS. Vu Thi Minh Nguyet VienKinhteTP.HCM Hdn mot thap nien vifa qua, cae ludng tai chinh tren the gidi da tang vpt trong cae giao dich dau liT von chinh nhd vao sif thoi thue cua nhifng nu'dc sSn sang tif do boa. NhUng cupc khung hoang, trong nbifng nam 1997 ~ 1999 ma bat dau lijf cupc khung hoang tai chinh d khu vife Dong Nam A va Ian toa di khap ndi, da lam ndi bat si/ tinh tU'dng ihupc giiTa cae qude gia vdi nhau va cung bpc 16 sif gidi ban cua tuf do boa. Tuy nhien, cae ludng von qud^e te mac dii mdi tap trung vao mpl so' nen kinh te cae nifdc dang phat irien hay nbiTng nen kinh te' trpng diem, song dang nhanh chong trd thanh the' li/c chu yeu lam phat trien sif dieu tiet c6 hieu qua va nbu eau tu do hoa cae thi Irifdng tai chinh cua cae qud^c gia van trd thanh nbiTng ifu lien bang dau. Neu khong c6 sif gia tang cung dot bie'n tai ba't ky mot qude gia nao, thi theo dif bao cua cae chuyen gia, lufdng von to^n eau se gia tang tufdng xufng. Ngufdi la cung quan tarn den tiem n^ng dau tif cae quy ti/ bao hiem va cae cong cu dan xuat mdi c6 the lam tang sif dao dpng cua cae ludng vd^n. Hdn the nifa, nhifng ngudn cung cap tai chinh se md rpng trong hai thap nien tie'p theo nhd vao nhiTng quy hifu va 199

x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

x(i HcTdNG TOAN cAa HOA TAI CHINH VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN HANG

d VIET NAM

ThS. Vu Thi Minh Nguyet VienKinhteTP.HCM

Hdn mot thap nien vifa qua, cae ludng tai chinh tren the gidi da tang vpt trong cae giao dich dau liT von chinh nhd vao sif thoi thue cua nhifng nu'dc sSn sang tif do boa. NhUng cupc khung hoang, trong nbifng nam 1997 ~ 1999 ma bat dau lijf cupc khung hoang tai chinh d khu vife Dong Nam A va Ian toa di khap ndi, da lam ndi bat si/ tinh tU'dng ihupc giiTa cae qude gia vdi nhau va cung bpc 16 sif gidi ban cua tuf do boa. Tuy nhien, cae ludng von qud^e te mac dii mdi tap trung vao mpl so' nen kinh te cae nifdc dang phat irien hay nbiTng nen kinh te' trpng diem, song dang nhanh chong trd thanh the' li/c chu yeu lam phat trien sif dieu tiet c6 hieu qua va nbu eau tu do hoa cae thi Irifdng tai chinh cua cae qud c gia van trd thanh nbiTng ifu lien bang dau.

Neu khong c6 sif gia tang cung dot bie'n tai ba't ky mot qude gia nao, thi theo dif bao cua cae chuyen gia, lufdng von to^n eau se gia tang tufdng xufng. Ngufdi la cung quan tarn den tiem n^ng dau tif cae quy ti/ bao hiem va cae cong cu dan xuat mdi c6 the lam tang sif dao dpng cua cae ludng vd^n. Hdn the nifa, nhifng ngudn cung cap tai chinh se md rpng trong hai thap nien tie'p theo nhd vao nhiTng quy hifu va

199

Page 2: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

nhCfng quy chung trong cae hiep hoi cong nghiep. Gia iri t^i san quy hUU loan eau tang cif 6.000 ty USD nam 1992 len 9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing cua lai san quy hu\i d hai nUdc Anh va My c6 the giam 6% - 7^ moi nam trong trung ban, nhUng dif linh gia tri lai san quy hu\i loan cau van dal 13.700 ty USD nam 2002. NhiTng ngudn tai chinh do se Ian toa kh^p the gidi dc lim lai sual gufi lien cao. Sif ddi mdi nganh tai chinh cung da kiem che dUde nhifng rui ro phat sinh trong ihdi gian sau nay, dong ihdi lai tao ra mot danh muc nbdng cd hoi dau tif rat phong phiJ vdi nhifng khoan Idi tufc ky vpng rat hap dan.

Toan eau boa cae ihj tnfdng tai chinh dong vai tr6 quan trpng trong cae nhan to lac dong vao tang trifrfng kinh te vi cong nghiep hoa, Ihong qua vice tang ngudn cung cap von loan eau dong ihdi ihuc day sif phal trien cae ngudn lai chinh npi dia nh^m l^ng cUdng hieu qua cap von, va tao ra nhiing cong cu t^i chinh mdi cung nhif nang cao chat lUdng dich vu ngan hang. Ricng thi trUdng cae nUde dang phat trien, vi§c hap thu nhiJng khoan dau lU m/c tie'p tif nifdc ngoai ng^y cang Idn hdn, nh3m cung cap vice lam, nghiep vu quan ly v^ cong nghe cung nhif cung cap von. Co khoang 85% sd dan the gidi sdng d ede nUde dang phat trien, U-ong do mpt nijfa sdng d cae do thj va rat nhieu ngifdi trong sd ho (gan 1,5 ty ngUdi vao nam 2000) sdng vdi mufc dudi ngheo khd (lUSD/ngay). Nhif vay, mudn hicn dai boa, c ic qude gia nay can nhiTng ngudn cung cap von khdng Id, chinh yeu van tilf quy tiel kiem uong nudc, nhifng ddi vdi nhtfug qude gia gid difdc mure lai suat on dinh eo the difa vao sU bd sung cho cdc

200

Page 3: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

quy tiet kiem tif nhifng ngudn iki chinh khap the gidi. Mat khic, hp lai la nhifng thi tn/dng tSng tnfdng nhanh nha't ddi vdi nhifng san pham cua cae cong ty da quoc gia. Tuy nhien, chinh phu eac qude gia nay can phai thi hanh nhifng bien phap de thu hut vdn dau tU' vi no khong tif dpng tim den cae nifdc do, nhU trong nam 1996 chi Vi lifdng von cua cae nha dau lif dU'dc difa vao khu vi/c nay.

Trong nhifng nam 1990, thanh ti/u tai chinh cua cae thi tnfdng mdi ndi len - to ra on dinh tren quy mo Idn vdi tinh ky luat cao - da lam cho viee ti/ do boa cae tai khoan vo'n trd thanh mot life ebon ha'p dan do'i vdi cae nifdc dang phat trien. Nhieu nu'dc bat dau xem xet viee tif do hoa bat dau tif si/ ihiel lap cae chufc nang dieu tie't de ciing eo' cae thi tnfdng ngan hang, thi tru'dng tai chinh. Nhifng si/ canh tranh khong chi xuat phat tif cae ngan hang khac trong nifdc, ma ca tijf cae ngan hang nifdc ngoai va eac cd eau tai chinh trung gian phi ngan hang. Trong do, ca hai he thd ng ngan hang npi dia va nUde ngoai bd sung cho nhau, va neu cd thi tnfdng cbu*ng khdan cung cae cd quan giam sat khac se giup tang cifdng ky ctfdng, bang each lien tuc danh gia eac thong tin ve danh muc tai san va ket qua boat dpng. Hdn nifa, kinh nghiem cho thay cae td chiJe do khong dufde dong vai tro khong che', ma chiing ehi cd xu bifdng lam ro si/ cam ket dai ban cua nifdc ngoii dau tif vdi qud c gia sd tai.

Song trd life chinh cho qua trinh ti/ do hoa tai chinh lai la sif khiing hoang trong boat dpng ngan hang va tien te. M e dH y kien rpng rai cho rang eac nu'dc dang phat trien thu difde nhieu Idi ich tif cdc ludng dau tif Idn tn/e tiep cua nifdc

Page 4: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

ngoai, nhifng cae khia canh khac cua tif do boa tai khoan vdn da gay ra nhieu tranh cai, lien quan Idi cic chinh sach (hoSc viee thieu cae chinh sach) dau tif chufng khoan nUde ngoai vi eac khoan nd nUde ngoai ngan ban. Cae nifdc c6 ty le n<3 ngan ban cao thudng de bi anh hudng khi cae nha dau iif dot ngpt thay ddi cam linh. Cudi cung, viee chuyen hudng dong loat cae ludng vdn anh hudng xau ngay ca doi vdi nhiJng he thong yeu kcm. Cae doanh nghiep nho vdi ty le nd thap se khdng the vay them hoae vay vdi lai sual cao khd c6 kha nang chiu dU'dc. Pha san tang, lam cho khung hoang kinh t^ them nghiem trpng va buy hoai thong tin cung nhif von cua cdc to cbifc ma se khd phue hoi trong nhieu nam. M$t khdc, tang lai suat d cae nUde cong nghiep cung lam tang kha nSng khung hoang trong boat dpng ngan hang d eac nUde dang phat trien va cdc nUde qua dp vi 3 ly do. Thuf nhal, de giiT cae nha dau tif nifdc ngoai cua cae nifdc cong nghiep, nhifng ngU'di ma gid day cd the ihu dU'dc Idi nhuan cao hdn d trong nu'dc, ngan hang cua eac nUdc dang phat trien bupe phai t3ng lai suat. Chi phi cao se dUde chuyen sang cae con nd trong nu'dc, kbien kha nang Ira nd cua hp dam. Tbif hai, nhieu cong ty d cae nifdc dang phal trien di vay ngan hang nifdc ngoai. Khi nhifng khoan vay nay md rpng, viee t^ng lai suat d cde nifdc cong nghiep tao ra mot cu so'c kinh te vT md chung, lam cho eac cong ty nay khong c6 kha nSng U-a cic khoan vay trong nifdc cung nhu' nifdc ngoai. Bang can ddi k^ loan se trd nen xau hdn khi viee ting lai suat d ede nifdc cong nghiep dan Idi tinh trang giam ty gia ho'i doii d cdc nifdc dang phal u-ien, \\ vay, nhifng con nd trong nifdc can nhieu npi le hdn de ira nd cho eac khoan vay bing ngoai 1$.

202

Page 5: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

Thuf ba, tan cong bang dau cd cd the gay anh hifdng nghiem trpng den sif on dinh cua he thdng ngan hang tai cae nifdc dang phat trien. Mot cupc tan cong bang dau cd tien te xay ra khi nhifng ngifdi gufi lien trong nifdc va nifdc ngoai dot nhien chuyen bet tien gvfi tai cae ngan hang npi dia sang ngoai te, kbien cho be thong ngan hang npi dia phai do'i phd vdi viee rut tien hang loat khoi ngan hang. Nhifng cupc tan cong nay xay ra do eac nha dau tif nhan difde nhifng thong tin mdi cd anh bifdng den kha nang hap dan cua viee giU tien d mpl nu'dc. Va can benh lai chinh nay se lay Ian khi nen kinh le cua mot nUde mang nhieu dac diem gid^ng vdi mot nUde dang chiu anh hu'dng nghiem trpng. Nhifng mdi lo sd ve kinh doanh ngan hang bay nit tien hang loat tai ngan hang c6 the v6 cd ma sinh ra, tao ra mot cupc khung hoang kinh te vT mo dang le khong xay ra. Qua hai cupc khung hoang tai chinh gan day d Dong A va chau My Latinb cho thay si/ can ke ve dia ly hay the che la nhifng nhan to' quan trpng quye't dinh sif lay Ian suy sup tai chinh. "Sif can ke the che" life la sif gio'ng nhau ve he thong phap luat, quy tac va tinh trang cung hi anh hifdng bdi cu shock gio'ng nhau cung cd the la nhifng nhan to' khac. Vi vay,-cae nifdc can quan tarn den viee bao dam rang he thong tai chinh va cae chinh sach kinh te vT mo cua cae nu'dc lang gieng khong lam tang kha nang gay thanh khung hoang tai chinh va si/ lay Ian.

Nhif vay, he thd^ng boat dpng ngan hang ddng vai tro dac biet quan trpng doi vdi viee buy ddng va phan pho'i von d cae nu'dc dang phat trien, la ndi khu vifc ngan hang dien hinh chiem ly trpng Idng trong tdng trung gian tai chinh hdn

203

Page 6: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

la d cae nifdc cong nghiep. Cae cupc nghien cifu lien qudlc gia cho thay lac dpng cd Idi cua mot khu vifc ngan hang lanh manh ddi vdi luy tich cd ban. nang sual va tang tnfdng kinh te. Chufng cuf nay va kinh nghiem qua cae cupc khiing hoang trong boat ddng ngan hang ihifdng xuyen d cae nude dang phat men cho thay mot quy luat khung dieu tiet ngan h^ng vifng ch^c se mang lai hieu qua rat lot. tuy nhien. de dat mife can b^ng khi thiet ke eac quy dinh ve dieu tiet ngSn hang la rat khd khSn. Quy dinh long leo se lam iSng nguyc cd viee cho vay se chuyen tif viing kiem soat rui ro sang vung lieu linh. Nhifng dieu tiet ngan hang chat che qui se c6 the hudng cae quy chuyen sang khu vifc tai chinh phi ngan hang it dieu tiet hdn. Khu vi/c nay it hi lien quan den si/ sup dd cd he thong hdn cae ngan hang, bdi vi sif sup do ngan hang nghiem trpng se dan den khd khan trong cd che thanh loan. Tuy vay, khu vi/c nay van cd kha nSng gay bal on djnh ve lai chinh. do dd, it nha't ciing can mot sd quy dinh md rpng ra ngoai he thdng boat dong ngan hang, sang ca cae ehii th^ tai chinh khac.

O cae nifdc cong nghiep, mpl eau {rue phap ly va dieu tiet rpng Idn lam ch6 difa cho cae boat dpng ngan hang. Luat bao ve quyen Idi ciia chu nd cho phep ngan hang yen tarn cho vay va nhan lien gufi. Luat xuf ly pha san, thu bdi t^i san va the chap, va cae thu luc phap ly ihi/c thi luat nay nhanh chong va v6 lif. Cae chuan mifc ke loan va kiem loan giup so sdnh cae dif an dau lif va la dieu kien lien quye't de xay di/ng ede thi tnfdng u-ai phieu va chufng khdan cd hieu qua. Sd lUdng eac khoan vay ngan hang qude te gia tang cung lam

904

Page 7: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

tang dp quan trpng ciiac ac chuan mi/c ke loan loan eau. Viee xay difng cae the che phap ly va nghe nghiep nay phai mat nhieu nam nen dieu quan trpng la phai bat lay ngay vao lilf bay gid.-Trong khi dd, chinh phu cd the xay difng cae quy dinh khung de giai quye't mot so' khd khan dac biet trong hoat dpng cua ngan hang d eac nu'dc dang phat trien.

Viee ap dung cae chuan mifc ngan hang dif':c cong nhan tren loan cau khong chi on dinh he thdng ngan hang, ma con cd nhieu diem Idi nhU giam chi phi di vay cho ngan hang npi dia, va dUde coi la nii ro chae chan. De nhifng ifu diem nay thanh bien thi/c can cd sif giam sat tif ben ngoai ddi vdi qude gia cho phii hdp vdi nhifng chuan mifc mdi. Ch^ng ban mot nhdm cae nifdc lang gieng thoa ihuan lap mot he thong chuan mi/c tif nguyen. Thoa thuan nay cd the bao gdm ca cd che kiem soat thU'dng ky, gan giong cd che' kiem soat chinh sach thU'dng mai cua Td chiJc tbifdng mai the gidi (WTO). Se cd mot td chifc trung lap thi/c bien kiem tra, va sau cupc tranh" luan khong do'i dau giifa cae nifdc Hen quan, se cong bo' mot bao cao ve nhifng dieu da phat bien. Nifdc hi kiem soat cd the dap ufng bang mot cam ket tie'p tuc cai each. Cae nha dau tif deu cd the difdc dpe nhifng bao cao nzky de hp phan biet ro hdn giifa cae nifdc. Cuo'i ciing, mot he thdng nhif vay se giam kha nang xay ra khung hoang ngan h^ng va sif lay Ian tai chinh bang viee khuyen khieb cae nifdc tuan thu cdc chuan mi/c boat dpng ngan bang cao hdn.

Vay do'i vdi Viet Nam thi sif chuyen minh ciia he thong ngan h^ng de dap ifng vdi thdi cupc nhif the nao? Trong khuon khd phan tich ban hep cua bai nay, chiing toi khong

205

Page 8: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

CO tham vpng tdng lifdc loan bd tmh hinh boat ddng ciia nganh ngan hang cua Viet Nam trong sudl thdi gian ddi mdi vifa qua, ma chi xin sd bp neu len nhifng diem chinh yeu cua SI/ chuyen bien trong cae chinh sach cai each ngan hang cua Chinh phu da thiet lap va thi/c bien trong thdi gian qua.

Giai doan cai cich ngan bang dau lien ciia Viet Nam bat dau tif cudi nhiJng nam 80 va da dat nhifng thay ddi quan trpng Vsl hinh thifc va cd cau. He thdng ngan hang mpl cap da dUdc thay the bang he thdng ngan hang hai cap bao gdm 4 ngan bang IhUdng mai quoc doanh (cap 1) va ngan hang Nha nUde Viet Nam (cap 2) vdi vai tro la ngan hang trung Udng. Cae bo phan khac cua he thdng ngan hang - cae ngan hang cd phan, ngan hang lien doanh. van phdng dai dien v^ chi nhanh ngan hang nUde ngoai - dUdc thanh lap sau niSm 1990, khi ma cae dieu luat cho phep boat dpng dUde thong qua. Cho tdi nam 1994, he thdng ngan hang da cd nhifng thay ddi trong gid tri t^i san cua he thdng ngan hing.

Nam 1990, chi cd 4 ngan hang qude doanh. N^m 1994, cd 4 ngan hang quoc doanh, 36 ngan h^ng cd phan, 3 ngan hang lien doanh, 41 vSn phong dai dien chi nhanh ngan h^ng nude ngoai. Sang nam 1999, cd 5 ngan hang qude doanh, 48 ngan hang cd phan, 4 ngan hang lien doanh, 103 van phdng dai dien chi nhanh ngan hang nifdc ngoai. Tinh den nSra 2002, da cd 8 ngan hang thifdng mai cd phan qua nho \k yeu kem tai chinh da bi thu bdi giay phep. 4 ngan hang tbifdng mai cd phan khac dang xem xet de ddng cufa trong thdi gian tdi, nen tif 51 ngan hang tbifdng mai cd phan con 39 ngan hang tie'p tuc boat dpng. Trong dd, cdeh chinh de xuf ly sip 206

Page 9: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

x^p eac ngan bang nay la dat eac ngan bang cd van de vao tinh trang kiem soat dac biet de danh gia kha nang bdi phue hoi. Mot ngan hang khong du cae dieu kien phue hoi se ap dung mpl trong cae hinh thiJc sau day: tif nguyen hoae bupe sdp nhap hoae hdp nha't vdi ngan hang khac; ban lai cho ngan hang khac; tif nguyen hoae bupe sap nhap hoae hdp nhal vdi ngan hang khac; ban lai cho ngan hang khac; ti/ nguyen giai the; yeu cau mot ngan hang khoe lam ngan hang bac eau thanh ly ngan hang yeu kem. Qua qua trinh xuf ly ede ngan hang thifdng mai cd phan yeu kem da khong gay bien dpng trong loan bp he thdng ngan hang, khong lac dpng xau den chinh tri - xa hoi, giif long tin cua ngifdi gu'i tien. NhUng gap phai mot so' khd khan nha't dinh nhif: si/ pho'i hdp giifa cae nganh cae cap thieu chat che trong viee xuf ly tai san the chap hay tai san lien quan thi hanh an, nen lam cho qua trinh xuf ly keo dai; hoae viee xuf ly nd tdng dpng d cae ngan hang chifa gan lien vdi qua trinh doi mdi cd ban ve td chd*e quan ly boat dpng, dac biet quan ly nii ro, quan ly tai san nd - tai san cd, nham ban che' td i da phat sinh nd ton dpng mdi; va sau ciing la trinh dp y thifc trach nhiem cua dpi ngjj quan ly d mot so'ngan hang con ban che.

Trong suo't giai doan nhifng nam 1990, miJc dp phat trien cua he thong lai chinh tifdng do'i thap. Tin dung ngan h^ng so vdi GDP tang tiJf 13 len 25% va tien gufi tren GDP t3ng tif 10 len 20%. Ddng thdi, cd sif giam sut dang ke ve ty trpng tin dung cua khu vufc doanh nghiep Nha nu'dc tif 90% xudng 48%. Do cae thanh phan khac dU'dc tham gia vao he Iho'ng ngan hang, ly trpng cua 4 ngan bang thUdng mai quoc

207

Page 10: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

doanh trong long tin dung cua he thong ngan hang giam xudng con 80%. Tuy nhien, sif phal trien nay dien ra trong mot khuon khd luat phap va quy che khong day du va vdi mot thifc trang yeu kem ve nhan life trong cae ngan hang thifdng mai. Dong thdi hau bet eac khoan tin dung ciia cic ngan hang thUdng mai qude doanh dUdc cho vay theo ehi thi ciia Chinh phu va phan Idn viee cho vay ciia cae ngan hang cd phan la danh cho cae ddi lUdng cd mdi quan he vdi cic thanh vien hoae dUde lien hanh ma khdng cd danh gia day du ve nii ro tin dung. Vi vay, si/ lang tnfdng ciia he thdng ngan hang nay da lam suy yeu linh hinh tai chinh cua hau bet cae ngan hang thUdng mai. Cho tdi cudi nam 1997, cdc khoan nd khong sinh Idi chiem mot ty le dang ke trong long dif nd, lam cho nhieu ngan hang d trong tinh trang nguy hiem.

Ke tif nam 1998, chinh phu da lien hanh mot sd bi^n phap nham cai ihien khuon khd phap ly, tao sif binh ding trong kinh doanh va cd cau lai cae ngan hang cd phan, nhifng lai khong lien hanh nhieu bien phap do'i vdi cae ngan hang ihUdng mai quoc doanh. Nhieu quy d\n\^ ve the chap, quan ly ngoai hoi, dieu kien can ihiep vao eac ngan hang gap khd khan, eac yeu cau dii von va cong tac thanh U-a ngan hang (ke ca viee xdc dinh pham vi va trach nhiem ciia Vu thanh tra Nha nifdc) da dUdc ban hanh. Cae quy che ve bao ddm tien gufi da dUde ban hanh va he thdng bao hiem lien gilri da difdc thanh lap, tat ca dieu dd la nham cai thien long tin vdi nhau ve lai suat. vi lai sual da trd nen linh boat hdn, mac dii van chiu sif quan ly. Cae ban che ve buy dpng lien dong ddi

208

Page 11: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

vdi cae ngan hang lien doanh difdc dd bd, mac dij cae ban che nay va ap dung ddi vdi cdc ngan hang nu'dc ngoai.

Mpl so'bien phap Chinh phu da va dang tbi/c hien dufde de cai td toan dien td cbife he thong: Thuf nha't, ngan hang nha nifdc da hoan thanh danh gia linh hinh tai chinh loan bp eac ngan hang thu'dngmai cd phan va cae ngan bang thU'dng mai qude doanbldn. Tbif hai, da phe duyet ke hoach hanh dpng ve cd cau lai loan bp cae ngan bang tbifdng mai cd phan va chie'n lifdc cd cau lai boat dpng ngan hang thUdng mai qude doanh. Se cap von dieu le bd sung (theo tifng ddt) cho cae ngan hang tbifdng mai qude doanh vdi dieu kien: da thanh lap Ban quan ly nii ro tin dung va Ban kiem tra kiem soat npi bp, xuf ly cd ket qua nd ton dpng cd kha nang thu hoi, hoan thanh ke hoach cd cau lai ngan hang cuaminh ma da dU'dc duyet. Tbif ba, ban hanh quy che "giam sat dac biet" (ca viee htu bdi giay phep) ngan bang cd van de. Ddng cufa 4 ngan hang thifdng mai cd phan d TP.Hd Chi Minh, dat mot sd ngan hang thUdng mai cd phan khac trong cd che "kiem soat dac biet" ciia ngan hang Nha nufdc va hdp nha't 2 ngan hang thifdng mai cd phan. Tbif tif, xuc lien thanh lap ngan hang phue vu ngifdi ngheo nhif la mot ngan bang chinh sach nham cho vay cae nhdm muc tieu. Thiet lap Quy ho trd phat trien do ngan sach nham cung cap viee bao cho vay va trd cap lai suat do'i vdi eac muc lieu chien lUdc. Tbif nam, thanh lap cae cong ty quan ly nd va khai thae tai san thupe cae ngan hang tbifdng mai - cd boat dpng tif 3 nam trd len - de chu dpng xuf ly eac tai san bao dam nd vay theo gia thi tnfdng.

209

Page 12: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

Ve khuon khd phap luat. quy che va giam sat, Chinh phii da va dang thi/c bien: thuf nhal khdi dau xay di/ng khuon khd phap luat cho viee xoa bd eac boat dpng cho vay phi ihifong mai ciia eac ngan hang qude doanh. Thif hai. ban hanh mot so quy che an loan ddi vdi boat dpng ngan hang: phan loai tai san va Inch lap di/ phong nii ro that thdal nd; ly le tai chinh an loan trong boat dpng cua cae td ehifc tin dung; bao hiem tien gufi; quy che dam bao lien cho vay; td chtfc va quyen ban ciia thanh tra ngan hang... tren cd sd van dung dinh nghia ciia qude te ve phan loai cae khoan cho vay khdng sinh Idi, khi cd bat cuf mpl ky ban bi chuyen qua han thi long gia tri cho vay se bi phan loai thanh khoan cho vay cae cd ddng va ngifdi quan ly, ke ca ca nhan phap nhan c6 lien quan vay lien, ma chuyen sang each tiep can difa vao nii ro trong viee giam sat ngan hang. Thu' tif, xay difng mot ke hoach ehi tiet nang cap lieu chuan va he thdng ke' loan cho cic ngan hang va ngifdi vay theo lieu chuan qude t^. Ddng thdi lien hanh cae chUdng trinh dao tao nhan vien ngSn hang ve quan ly nii ro. Thuf nam, cd chinh sach ndi long ban che ve buy dpng lien gufi bing VND ddi vdi ngifdi nifdc ngoai, song song viee dam bao rang c^c ngan hang thU'dng mai qude doanh khdng difdc u\i dai hdn cae ngan hang thifdng mai cd phan.

De nang cao sifc canh tranh cua eac ngan hang thifdng mai cd phan, Chinh phu difa ra mot sd chinh sach nhif: lanh manh hda tai chinh, difa quy md vdn len cao hdn Uifdc day, dat quy dinh loi thieu 70 ty ddng ddi vdi eac ngan hang d thanh phd Ha npi va TP.Ho Chi Minh, 50 ty ddng ddi vdi

210

Page 13: x(i HcTdNG TOAN cAa VA SCf HOI NHAP QGOC TE VE NGAN …tainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/17662/1/HTKH Tu do hoa10.pdf9.700 ty USD nam 1997. Mac du ty le tang trifcing

ngan hang tinh, 5 ty ddng doi vdi ngan hang thifdng mai ndng ibdn. Chan chinh dift diem he thdng td chtfc va nhan si/ ehii chdt, kien loan cae cap quan ly nhif hoi ddng quan tri, ban dieu hanh, ban kiem soat va cd che quan tri theo Luat cae td chiJc tin dung. Tang cifdng cong tac thanh tra, kiem tra, giam sal ciia ngan hang trung Udng va kiem soat npi bp cua cae ngan hang ihUdng mai cd phan nham dam bao an loan hoat ddng ngan hang, ngan chan kip thdi cae sai pham trong boat ddng. Ngan hang Nha nu'dc ehi dao cae ngan hang thifdng mai cd phan xay di/ng chie'n lifdc kinh doanh, nang cao nang li/c quan ly, phat trien cong nghe, dao tao nhan li/c, md rpng dich vu. Ddng thdi sSn sang thu hep cae boat dpng ma ngan hang khdng dii dieu kien duy tri. Kien quye't nit giay phep boat dpng cae ngan hang yeu kem khong du kha nang tdn tai va phat trien, khuyen khieb cae ngan hang thifdng mai c6 phan hdp nha't, sap nhap de trd thanh ngan hang Idn hdn, cd sifc canh tranh cao hdn, boat dpng an loan hdn va hieu qua hdn.

Khuynh hufdng ndng cot trong chie'n lifdc phat trien la thay ddi hanh vi cua cae nha quan ly va thiet lap cae the che giam sat. trong giai doan tif tnmg ban den dai han muc tieu dal ra phai cd' gang tao ra he thdng ngan hang cd kha nang Ihiie de viee buy dpng ngudn li/c va cai thien viee phan bd cae khoan tiet kiem trong nifdc ciing nhif md rpng cae dich vu ngan hang nham bd trd cho tang tnfdng va tao viee lam.

211