6
#14 (195) 8 aprili, orSabaTi, 2019 weli xaSuris moambe sakrebulos sxdoma 2 aprils, xaSurSi, administraciul saxlSi, gaimarTa municipalitetis sakrebulos sxdoma. sxdomaze sakrebulos wevrebma, ganixiles Tormeti sakiTxi. gadaudebeli aucileblobidan gamomdinare, cvlilebebi Sevi- da sakrebulos adremiRebul ramdenime dadgenilebaSi. sxdomaze damt- kicda municipalitetis kerZo samarTlis iuridiuli piris ZiriTadi saSualebebis gasxvisebisa da sargeblobis uflebiT gadacemis, qonebis sawyisi safasuris, qonebis sargeblobis uflebiT gadacemisas qiris sa- fasuris da qiris sawyisi safasuris gansazRvris da angariSsworebis wesi. sakrebulom Tanxmoba misca municipalitetis merias municipalite- tis sakuTrebaSi arsebuli avtosatransporto saSualebis (LEXVS RX 300) a(a)ip `xaSurservisisTvis~, pirdapiri gankargvis wesiT, sargeblo- bis uflebiT, usasyidlod, Txovebis formiT, a(a)ip-is arsebobis vadiT gadacemas. amave sxdomaze, damtkicda municipalitetis sakuTrebaSi arsebuli qonebis (miwis nakveTi) privatizaciis gegma. sxdomaze, Tanxmoba mieca municipalitetis mers a(a)ip `xaSurservisSi~ da a(a)ip `savaneSi~ re- organizaciis dawyebis da maTi Serwymis Taobaze. aseve, Tanxmoba mieca municipalitetis merias xaSurSi, borjomis quCaze, avtomagistralis gaswvriv, Robeebis mowyobis samuSaoebis Sesyidvaze. sxdomam cnobad miiRo fraqcia `erTiani nacionaluri moZraobis~ Tav- mjdomaris moadgilis (Savleg doliZe) gadarCeva da amave postze ax- ali moadgilis (daviT garadinski) uflebamosileba. sxdomis bolos, sakrebulom daamtkica xaSuris municipalitetis mer- is mier warmodgenili `xaSuris municipalitetis 2018 wlis biujetis Sesrulebis angariSi~ (ixileT meore gverdze). xaSuris municipalitetis meris brZaneba xaSuris municipalitetis meris moadgilis Tanamdebobaze zura rosebaSvilis daniSvnis Sesaxeb saqarTvelos organuli kanonis ,,adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis” 61-e muxlis me-3 punqtis ,,a” qvepunqtis, 52-e muxlis pirveli punqtis ,,g” qvepunqtis da 54-e muxlis pirveli punqtis ,.g”qvepunqtis, xaSuris municipalitetis sakrebulos 2017 wlis 4 dekembris #37 dad- genilebis - ,,xaSuris municipalitetis meriis debulebis damtkicebis Sesaxeb”, xaSuris municipalitetis sakrebulos 2017 wlis 4 dekembris #47 dadgenilebis Sesabamisad da zura rosebaSvilis 2019 1 aprilis #1889 gancxadebis safuZvelze vbrZaneb: 1. xaSuris municipalitetis meris moadgilis Tanamdebobaze dainiS- nos zura rosebaSvili 2019 wlis 1 aprilidan; 2. brZaneba ecnobos zura rosebaSvils; 3. brZaneba ecnobos xaSuris municipalitetis meriis administraciul da sabiujeto samsaxurebs; 4 brZaneba ZalaSi Sedis xelmowerisTanave. brZaneba SeiZleba gasa- Civrdes dainteresebuli piris mier dadgenili wesiT xaSuris raionul sasamarTloSi(q.xaSuri kostavas 1.#15) erTi Tvis vadaSi. zura rosebaSvili daibada 1966 wlis 7 marts. 1983 wels daamTavra goris me-9 saSualo skola, 1990 wels ki - saqarTvelos teqnikuri universitetis samSeneblo fakulteti da miiRo inJiner-mSeneblis specialoba. 1990-2000 wlebSi muSaobda `saqsoflmSenis~ #3 samSeneblo trestSi samuSaoTa mwarmoeb- lad. 2000-2004 wlebSi iyo ss `saqTxevadga- zis~ goris Camomsxme- li sadguris mTavari inJineri, Semdeg - 2009 wlamde iyo kerZo bi- znesSi. 2010 wels igi arCeul iqna q. goris sakrebulois wevrad, sadac 2012 wlamde iyo fraqciis Tavmj- domare,2012-2014 wleb- Si - raionis sakreb- ulos Tavmjdomaris moadgil;e. 2014-2015 wlebSi igi, q. goris sakrebuloSi, sivrciT-teritoriuli dagegmarebisa da infras- truqturis komisiis Tavmjdomarea. Semdeg ki - sakrebulos Tavmjdom- aris moadgile. 2016-2017 wlebSi igi q. goris sakrebulos Tavmjdomar- is movaleobas asrulebda. hyavs meuRle da ori Svili. municipalitetis meria stiqiiT dazaralebul moqalaqeebs daexmareba 31 marts,qarma,romlis siCqare Cvens municipalitetSi,wamSi 20 metrs aR- wevda, mosaxleobas garkveuli zarali miayena. konkretulad ki suramis monakveTze (bekami, CumaTeleTi) ramdenime saxls sagrZnoblad dauziana saxuravi. meriaSi, am faqtTan dakavSirebiT, saswrafod Seiqmna komisia, romelsac meris moadgile zura rosebaSvili Tavjdomareobs. rogorc batonma zuram CvenTan saubarSi aRniSna, komisiis wevrebi ukve imyofe- bodnen adgil- ze, detalurad Seiswavles yve- la dazarale- buli moqalaq- is mdgomareoba da Sedga sa- Tanado aqte- bi dazianebis xarisxze da masStabze. _ am wuTisTvis 15-mde aseTi aq- tia Sedgenili. dazianebebi sx- vadasxva masSta- bisaa. Cven axla vaanalizebT TiToeuli dazaralebuli moqalaqis mdgomareobas da, ra Tqma unda, maT saTanado daxmarebasac aRmovuCenT. jer gadawyvetili ar aris, ra saxis iqneba daxmareba – fuladi Tu samSeneblo masalebiT, magram TiToeuli dazaralebuli rom kompensacias miiRebs, SemiZlia dagidasturoT, – ga- nacxada saubris bolos batonma zuram.

xaSuris moambe - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/297277/1/xashuris_moambe_2019_N14.pdf_ siamovnebiT, miT ufro rom erT-erTi saukeTeso periodia Cems cx-ovrebaSi

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • #14 (195) 8 aprili, orSabaTi, 2019 weli

    xaSuris moambe

    sakrebulos sxdoma2 aprils, xaSurSi, administraciul saxlSi, gaimarTa municipalitetis

    sakrebulos sxdoma. sxdomaze sakrebulos wevrebma, ganixiles Tormeti

    sakiTxi. gadaudebeli aucileblobidan gamomdinare, cvlilebebi Sevi-da sakrebulos adremiRebul ramdenime dadgenilebaSi. sxdomaze damt-kicda municipalitetis kerZo samarTlis iuridiuli piris ZiriTadi saSualebebis gasxvisebisa da sargeblobis uflebiT gadacemis, qonebis sawyisi safasuris, qonebis sargeblobis uflebiT gadacemisas qiris sa-fasuris da qiris sawyisi safasuris gansazRvris da angariSsworebis wesi.

    sakrebulom Tanxmoba misca municipalitetis merias municipalite-tis sakuTrebaSi arsebuli avtosatransporto saSualebis (LEXVS RX 300) a(a)ip `xaSurservisisTvis~, pirdapiri gankargvis wesiT, sargeblo-bis uflebiT, usasyidlod, Txovebis formiT, a(a)ip-is arsebobis vadiT gadacemas.

    amave sxdomaze, damtkicda municipalitetis sakuTrebaSi arsebuli qonebis (miwis nakveTi) privatizaciis gegma. sxdomaze, Tanxmoba mieca municipalitetis mers a(a)ip `xaSurservisSi~ da a(a)ip `savaneSi~ re-organizaciis dawyebis da maTi Serwymis Taobaze. aseve, Tanxmoba mieca municipalitetis merias xaSurSi, borjomis quCaze, avtomagistralis gaswvriv, Robeebis mowyobis samuSaoebis Sesyidvaze.

    sxdomam cnobad miiRo fraqcia `erTiani nacionaluri moZraobis~ Tav-mjdomaris moadgilis (Savleg doliZe) gadarCeva da amave postze ax-ali moadgilis (daviT garadinski) uflebamosileba.

    sxdomis bolos, sakrebulom daamtkica xaSuris municipalitetis mer-is mier warmodgenili `xaSuris municipalitetis 2018 wlis biujetis Sesrulebis angariSi~ (ixileT meore gverdze).

    xaSuris municipalitetis meris brZaneba

    xaSuris municipalitetis meris moadgilis Tanamdebobaze zura rosebaSvilis daniSvnis Sesaxeb

    saqarTvelos organuli kanonis ,,adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsis” 61-e muxlis me-3 punqtis ,,a” qvepunqtis, 52-e muxlis pirveli punqtis ,,g” qvepunqtis da 54-e muxlis pirveli punqtis ,.g”qvepunqtis, xaSuris municipalitetis sakrebulos 2017 wlis 4 dekembris #37 dad-genilebis - ,,xaSuris municipalitetis meriis debulebis damtkicebis Sesaxeb”, xaSuris municipalitetis sakrebulos 2017 wlis 4 dekembris #47 dadgenilebis Sesabamisad da zura rosebaSvilis 2019 1 aprilis #1889 gancxadebis safuZvelzevbrZaneb:1. xaSuris municipalitetis meris moadgilis Tanamdebobaze dainiS-

    nos zura rosebaSvili 2019 wlis 1 aprilidan;2. brZaneba ecnobos zura rosebaSvils;3. brZaneba ecnobos xaSuris municipalitetis meriis administraciul

    da sabiujeto samsaxurebs;4 brZaneba ZalaSi Sedis xelmowerisTanave. brZaneba SeiZleba gasa-

    Civrdes dainteresebuli piris mier dadgenili wesiT xaSuris raionul sasamarTloSi(q.xaSuri kostavas 1.#15) erTi Tvis vadaSi.

    zura rosebaSvili

    daibada 1966 wlis 7 marts. 1983 wels daamTavra goris me-9 saSualo skola, 1990 wels ki - saqarTvelos teqnikuri universitetis samSeneblo fakulteti da miiRo inJiner-mSeneblis specialoba.

    1990-2000 wlebSi muSaobda `saqsoflmSenis~ #3 samSeneblo trestSi samuSaoTa mwarmoeb-lad. 2000-2004 wlebSi iyo ss `saqTxevadga-zis~ goris Camomsxme-li sadguris mTavari inJineri, Semdeg - 2009 wlamde iyo kerZo bi-znesSi. 2010 wels igi arCeul iqna q. goris sakrebulois wevrad, sadac 2012 wlamde iyo fraqciis Tavmj-domare, 2012-2014 wleb-Si - raionis sakreb-ulos Tavmjdomaris moadgil;e.

    2014-2015 wlebSi igi, q. goris sakrebuloSi, sivrciT-teritoriuli dagegmarebisa da infras-truqturis komisiis Tavmjdomarea. Semdeg ki - sakrebulos Tavmjdom-aris moadgile. 2016-2017 wlebSi igi q. goris sakrebulos Tavmjdomar-is movaleobas asrulebda.

    hyavs meuRle da ori Svili.

    municipalitetis meria stiqiiT

    dazaralebul moqalaqeebs daexmareba31 marts, qarma, romlis siCqare Cvens municipalitetSi, wamSi 20 metrs aR-

    wevda, mosaxleobas garkveuli zarali miayena. Kkonkretulad ki suramis monakveTze (bekami, CumaTeleTi) ramdenime saxls sagrZnoblad dauziana

    saxuravi. meriaSi, am faqtTan dakavSirebiT, saswrafod Seiqmna komisia, romelsac meris moadgile zura rosebaSvili Tavjdomareobs. rogorc batonma zuram CvenTan saubarSi aRniSna, komisiis wevrebi ukve imyofe-bodnen adgil-ze, detalurad Seiswavles yve-la dazarale-buli moqalaq-is mdgomareoba da Sedga sa-Tanado aqte-bi dazianebis xarisxze da masStabze.

    _ am wuTisTvis 15-mde aseTi aq-tia Sedgenili. Ddazianebebi sx-vadasxva masSta-bisaa. Cven axla v a a n al iz e bT TiToeuli dazaralebuli moqalaqis mdgomareobas da, ra Tqma unda, maT saTanado daxmarebasac aRmovuCenT. jer gadawyvetili ar aris, ra saxis iqneba daxmareba – fuladi Tu samSeneblo masalebiT, magram TiToeuli dazaralebuli rom kompensacias miiRebs, SemiZlia dagidasturoT, – ga-nacxada saubris bolos batonma zuram.

  • xaSuris moambe 8 aprili, 2019 2

    .xaSuris municipalitetis 2018 wlis biujetis

    Sesrulebis wliuri angariSi xaSuris municipalitetis 2018 wlis biujeti

    damtkicebulia xaSuris municipalitetis sakrebulos 2017 wlis 15 dekembris № 48 dadgenilebiT. damtkicebuli biujetis mixedviT, 2018 wlis

    biujetis moculoba ganisazRvra 11 990,8 aTasi laris odenobiT. municipalitetis ZiriTad sabiujeto angariSze, 2018 wlis 1 ianvris mdgomareobiT, naSTis saxiT, iricxeboda 1 919,1 aTasi lari, aRniSnuli naSTi Seadgens saxelmwifo biujetidan gamoyofili saxsrebis naSTs. xaSuris municipalitetis sakrebulos dadgenilebebis

    safuZvelze, mimdinare wlis ganmavlobaSi, damtkicebul biujetSi ganxorcielebuli cvlilebebis Sedegad, 2018 wlis biujetis moculoba ganisazRvra 17 795,2 aTasi lariT, rac 5 804,4 aTasi lariT aRemateba Tavdapirvelad damtkicebuli biujetis maCvenebels. 2018 wlis biujetiT gansaxorcielebeli RonisZiebebis

    dafinansebis ZiriTad wyaros warmoadgens sakuTari Semosavlebi (gadasaxadebi, sxva Semosavlebi,arafinansuri aqtivebis klebidan miRebuli Semosavlebi, da gaTanabrebiTi transferi), miznobrivi transferi, delegirebuli uflebamosilebebis gansaxorcieleblad da saqarTvelos mTavrobis gankargulebiT gamoyofili transferebi. 2018 wlis biujetis Semosulobebis wliurma sakaso

    Sesrulebam 15 736,4 aTasi lari Seadgina, rac gegmis (16 176,5 aTasi lari) 97,3%-s Seadgens, Semosulobebis gegmis Sesruleba calkeuli saxeobebis mixedviT ki Semdegnairad gadanawilda: gadasaxadebis gegma Sesrulda - 127.3%-iT (3 373.7 aTasi

    lari), maT Soris: saSemosavlo gadasaxadi - 119.7 %-iT, sawarmoTa qonebis gadasaxadi - 130.3 %-iT, fizikur pirTa qonebis gadasaxadi - 817.6%-iT, sasoflo sameurneo daniSnulebis miwaze qonebis gadasaxadi - 150.1 %-iT, arasasoflo sameurneo daniSnulebis miwaze qonebis gadasaxadi - 119.9 %-iT. sxva Semosavlebis gegma Sesrulda - 71.1%-iT (1

    369.3 aTasi lari), maT Soris: mosakrebeli bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis - 69,6%-iT, mosakrebeli mSeneblobis dawyebis nebarTvisaTvis - 102,0%-iT, saTamaSo biznesis mosakrebeli - 70,8 %-iT, mosakrebeli dasaxlebuli teritoriis dasufTavebisaTvis - 70,8%-iT, Semosavali jarimebidan da sauravebidan - 64,6%-iT, Semosavali miwis ijaridan – 167,1 %-iT, Semosavali Senoba-nagebobebis ijaridan – 83.3 %-iT, samxedro savaldebulo samsaxuris gadavadebis mosakrebeli - 100,0%-iT, Sereuli da sxva araklasificirebuli Semosavlebi - 102,8%-iT xolo arafinansuri aqtivebis klebidan (privatizaciidan) miRebuli Semosavlebis gegma Sesrulda – 50,0 %-iT. Semosulobebis saerTo odenobaSi saxelmwifo

    biujetidan miRebuli transferebis xvedriTi wili Seadgens 66,3 %-s (10 429,3 aTas lars), ,,saqarTvelos 2018 wlis saxelmwifo biujetis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis safuZvelze, saxelmwifo biujetidan xaSuris municipalitets gaTanabrebiTi transferis saxiT gamoeyo da miRebulia 7 140,8 aTasi lari, xolo miznobrivi daniSnulebis transferidan delegirebuli uflebamosilebis gansaxorcieleblad - 225,0 aTasi lari. „saqarTvelos regionebSi gansaxorcielebeli

    poeqtebis fondidan municipalitetebisaTvis Tanxis gamoyofis Sesaxeb“ saqarTvelos mTavrobis 2018 wlis 18 ianvris #136 gankargulebis safuZvelze, xaSuris municipalitets gamoeyo 3 007,3 aTasi, miRebulia 2 962,8 aTasi lari, xolo aTvisebulia 2 430,7 aTasi lari, aRniSnuli gankargulebiT ganxorcielda

    Semdegi infrastruqturuli proeqtebi: dimitri yifianis saxl-muzeumis reabilitacia (gardamavali proeqti), sofel qviSxeTSi _ gzis moasfalteba, sofel tezerSi Sesasvleli gzis moasfalteba, daba suramSi _26 maisis quCis moasfalteba, sofel zemo osiaurSi _ gzis moasfalteba, daba suramSi _wminda mariamis quCis moasfalteba, daba suramSi lesia ukraikas quCis moasfalteba daba suramSi _ 26 maisis quCis monakveTze betonis safaris da saniaRvre arxis mowyoba. 2018 wlis biujetis gadasaxdelebis sakaso Sesrulebam

    15 818.5 aTasi lari Seadgina, rac Sesabamisi periodis gegmis (17 795.2 aTasi lari) 88.9 %-s Seadgens. biujetis gadasaxdelebis gegmis sakaso Sesruleba,

    ekonomikuri klasifikaciis WrilSi Semdegnairad gadanawilda: muSa-mosamsaxureTa Sromis anazRaureba - 98,9 %-iT, saqoneli da momsaxureba - 91,9 %-iT, procenti - 97,6%-iT, subsidia - 99,8 %-iT, grantebi - 99,2 %-iT, socialuri uzrunvelyofa - 98,0 %-iT, sxva xarjebi - 70,9%-iT, arafinansuri aqtivebis zrda - 79,1%-iT da valdebulebebis kleba - 99,9 %-iT (danarTi #5). funqcionaluri klasifikaciis mixedviT gasawevi

    xarjebisa da arafinansuri aqtivebis gegmis sakaso Sesruleba gadanawilda Semdegnairad: saerTo daniSnulebis saxelmwifo momsaxureba - 96,2% (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 15,1 %), Tavdacva - 94,4 % (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 0,8%), ekonomikuri saqmianoba - 89,4% (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 28,4 %), garemos dacva - 99,8 % (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 7,7 %), sabinao–komunaluri meurneoba – 86.5 % (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 7.7 %), janmrTelobis dacva - 100,0% (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 0,6%), dasvenaba, kultura da religia - 75,5 % (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 19,1 %), ganaTleba - 94,5 % (xvedriTi wili mTlian xarjebSi 14,3 %), socialuri dacva - 96,5% (xvedriTi wili mTlian xarjSi 6,4 %) (danarTi #6). municipalitetis ZiriTad sabiujeto angariSze saangariSo

    periodis bolos (2019 wlis 1 ianvris mdgomareobiT), naSTis saxiT iricxeboda 1 838,1 aTasi lari,da maTi gamoyeneba miznobriobis dacviT gaTvaliswinebulia 2019 wlis biujetiT. 2018 wlis biujetiT dafinansda agreTve arasamewarmeo

    (arakomerciuli) iuridiuli pirebis mier ganxorcielebuli programebi da qveprogramebi romelTa sakaso Sesrulebam 5 122.7 aTasi lari Seadgina, rac gegmis (5 130.4 aTasi lari) 99,8 %-s Seadgens. municipalitetis sakrebulos 2017 wlis 15 dekembris

    №48 dadgenilebiT damtkicebuli xaSuris municipalitetis 2018 wlis biujetis mixedviT, sarezervo fondis moculoba ganisazRvra 30,0 aTasi laris odenobiT. sarezervo fondis gankargva xorcieldeba municipalitetis meris mier gamocemuli samarTleblivi aqtebis safuZvelze. xaSuris municipalitetis teritoriaze 2018 wlis 9 da 10 ianvars momxdari stiqiis Sedegebis salikvidacio RonisZiebebis gansaxorcieleblad xaSuris municipalitetis meris 2018 wlis 15 ianvris #127 brZanebis safuZvelze, sarezervo fondidan gamoiyo 20,0 aTasi lari, xolo xaSuris municipalitetis meris 2018 wlis 25 ianvris № 259 brZanebis safuZvelze, sarezervo fondidan 1,2 aTasi lari gamoeyo xaSuris municipalitetis sofel osiaurSi mcxovreb sofio metiviSvils, Svilis nugzar metiviSvilis mkurnalobis xarjebis dasafinanseblad. amrigad, xaSuris municipalitetis 2018 wlis

    biujetiTAgansazRvrulma finansurma resursebma municipalitets misca biujetis gadasaxdelebis gegmiT gaTvaliswinebuli programis, RonisZiebebis da infrastruqturuli proeqtebis dafinansebis saSualeba da Sesabamisad, am programebis ZiriTadi miznebis ganxorcielebis SesaZlebloba.

    (damatebiTi informacia - danarTebi cxrilebis saxiT, SegiZliaT ixiloT sakrebulos vebgverdze)

    bijnisis wylis saTave nagebobis da qselis reabilitaciis masStaburi

    proeqti daiwyo!arsebuli proeqtiT 3 000-ze meti beneficiari isargeblebs, rac

    mkveTrad gaaumjobesebs maT sayofacxovrebo pirobebs.

    bijnisis wylis saTave nageboba savalalo mdgomareobaSi iyo. wyali gaufiltravad da wyvetil reJimSi miewodeboda mosaxleo-bas.

    proeqtis ganxorcielebis Semdeg, mniSvnelovnad Seicvleba arse-buli situacia. mdinare bijnisulas xevSi, horizontaluri sale-qarebis saxiT, axali saTave-nageboba moewyoba, aqedan wyali gadava ultrafiltraciis kompleqsis SenobaSi da gaivlis saboloo gaw-mendis process. gafiltruli wyali, dezinfeqciis Semdeg, gadai-qaCeba sufTa wylis rezervuarSi da iqidan miewodeba abonentebs.

    „ukve zafxulidan, rodesac suramSi damsveneblebis pikia da mo-saxleobas wyali gansakuTrebulad esaWiroeba, TiToeul ojaxs wyalmomarageba 24 saaTiani reJimiT eqneba.

    proeqti gardamavalia. sawyis etapze gakeTdeba saTave da rezer-vuari, Semdeg ki moxdeba qselis mowyoba. proeqtis ganxorcielebis Sedegad, daba suramSi, CumaTeleTisa da itriis ubnebsa da mim-debare soflebSi, xarisxiani wyalmomaragebis metad mtkivneuli problema sabolood mogvardeba. “-aRniSna municipalitetis mer-ma giorgi guraspaSvilma sofel bijnisSi wylis saTave nagebobis, magistralis, rezervuarisa da dasaxlebebis jgufuri miwodebis sistemebis mowyobis samuSaoebis daTvalierebisas.

    merTan erTad, adgilze imyofeboda xaSuris municipalitetis sakrebulos Tavmjdomare-mixeil janaSvili.

    proeqti gardamavalia, eqspluataciaSi 2020 wels Seva, mimdinare wels ki gaTvaliswinebulia saTave-nagebobis reabilitaciis das-ruleba.

    proeqtis jamuri Rirebuleba 1248 991 lars Seadgens da adgi-lobrivi biujetisa da saxelmwifo saxsrebis TanadafinansebiT xorcieldeba.

  • 8 aprili, 2019 3xaSuris moambe Cveni dRevandeli rubrikis ,,warmatebuli xaSurlebis~ stumari

    Tsu-s iuridiul mecnierebaTa fakultetis asocirebuli profesori lela janaSvilia, romelTanac sasaubrod Tbilisis saxel-mwifo universitets vestumreT. vinc Cven gazeTs aqtiurad adevnebs Tvalyurs, dagveTanxmeba, rom TiTqmis ar darCenila arcerTi sfero, sadac Cvens Tanamoqalaqes warmatebisTvis ar mieRwios, qal-batoni lelas gacnoba ki, am mxriv, namdvili dResaswauli iyo, radgan misi warmatebuli moRvaweoba Ti-Toeuli CvenganisTvis siamayis sagans warmoadgens. metad saintereso saubris Semdeg, davrwmundiT, rom qalbatoni lela, romelic saoc-ar pozitivs afrqvevs, uamrav adamians umaRlebs motivacias - mis ko-legebs, studentebs, ojaxis wevrebs da TviTganviTarebisken ubiZgebs

    maT. adamianma, romelmac Sromis fasi yvelaze ukeT icis, Tavdauzo-gavi SromiT nanatr warmatebasac miaRwia da Tavis profesiaSi, WeS-maritad, warCinebul friadosnad mogvevlina. ase, rom gaTavzobT saintereso intervius respodentTan, romelic kvlav da kvlav ganag-Zobs axali simaRleebis dapyrobas.

    - qalbatono lela, saubari Tqveni baSvobidan daviwyoT.._ siamovnebiT, miT ufro rom erT-erTi saukeTeso periodia Cems cx-

    ovrebaSi. vswavlobdi xaSurSi, amierkavkasiis rkinigzis #4 saSualo skolaSi, romelic davamTavre 1987 wels warCinebiT, oqros medalze. 1988 wlidan ki swavla ganvagrZe ivane javaxiSvilis saxelobis Tbili-sis saxelmwifo universitetSi iuridiul fakultetze, univrsitetic waCinebiT davamTavre 1993 wels, wiTel diplomze.

    - dResdReobiT Tsu-s profesori brZandebiT, rodesac pirvelad universitetSi moxvdiT studentis statusiT, gifiqriaT, rom odesme amave universitetis profesori gaxdebodiT?_ rodesac Tsu-Si Cavabare, cxadia, gansxvavebuli ganaTlebis siste-

    ma iyo. pirvel kursze vswavlobdiT sul raRac 70 studenti, axla ki 450 studenti gvyvavs, ase rom maSin, araTu samomavlo profesorobaze vfiqrobdiT, aramed isic Zalian didi miRweva iyo, rom moxvedriliya-vi iuridiul fakultetze. didebuli profesorebi maswavlidnen: Tedo niniZe, mixeil kekelia, beso zoiZe, romlebmac, ase vTqvaT, gadamwyveti roli iTamaSes Cemi cxovrebis dadebiTad warmarTvaSi. Mmaxsendeba, pir-veli gamocda, pirvel kursze, gvqonda qarTuli samarTlis istoriSi. mogexsenebaT, saqarTveloSi, jer kidev komunisturi wyoba iyo da ga-mocda dainiSna, arc meti arc naklebi, 7 ianvars, ra Tqma unda momza-debuli mivedi da rodesac bileTSi dasmuli sakiTxebi movyevi, mixeil kekeliam aRniSna, rom dRes Sobaa da am pasuxSi sxva niSnis dawera ar SemiZlia, garda friadiso... mis mere, ase vTqvaT, friadosani gaxldiT da masze dabali niSani arc mimiRia.

    - iuristoba Tqveni saocnebo profesia iyo?_ diax asea. Tumca, erTma adamianmac mniSvnelovani roli iTamaSa ama-

    Si. meri mTiuliSvili _ dedaCemis deida _ prokurori gaxldaT. Ppa-taraobisas, xSirad gvstumrobda. yovelTvis aRfrTovanebuli da moxi-bluli viyavi misi pirovnebiT da profesiiT. vTvli, rom mozardobaSic igive STabeWdilebebi gamyva da skolis dasrulebis Semdeg gadavwyvite profesiad swored iuristoba amerCia.

    - rogor warimaTra Tqveni cxovreba studentobis Semdeg?_ universitetis damTavrebis Semdeg, imave wels, staJireba daviwye

    saqarTvelos generalur prokuraturaSi samoqalaqo da saarbitraJo

    saqmeebze sasamarTlo aqtebis kanonierebisa da zedamxedvelobis sam-marTvelos staJior-prokurorad.

    - iyo prokuratura saqmianobis is sfero, romelSic gsurdaT geR-vawaT?_ prokuraturaSi, Tavdapirveladve,

    sakmaod saintereso da mraval-ferovani samuSao garemo damxv-da. viRebdi monawileobas rogorc samoqalaqo saqmeebis ganxilvaSi, ganqorwinebis saqmeebSi, saarbitraJo davebSi, agreTve, sisxlis samarTlis braldebis departamentSic, analiti-

    kur saqmeebze, SemdgomSi araswrulwlovanTa ganyofilebaSi da saer-TaSoriso urTierTobaTa sammarTveloSi, sadac yvelaze komfortulad vgrZnobdi Tavs da dResac saswavlebelSi swored iuridiuli fakulte-tis saerTaSoriso ganyofilebas vxelmZRvanelob. vTvli, rom saerTaSo-riso urTierTobebi Cemi profilia da yovelTvis prioriteti iyo, sad-ac ar unda memuSava.

    - rogorc viciT, paralelurad, swavlobdiT aspiranturaSi.._ diax, namdvilad. 2003 wels, davicavi pirveli sakandidato disert-

    acia teritoriuli mowyobis problematikaze da momeniWa iuridiul mecnierebaTa kandidatis xarisxi. vmuSaobdi, agreTve, saqarTvelos mecnierebaTa akademiis saxelmwifo samarTlos institutSi, rogorc mecnier-TanamSromeli. 2006 wlidan ukve gavagrZele TanamSromloba universitetTan da viyavi leqtoris mrCeveli. Semdgom, 2007 wlidan, akademiuri sabWos samdivnos ufrosi. paralelurad gavxdi iuridiuli fakultetis asistent-profesori.

    - 2009 wlidan daiwyo Tqveni evropuli gza.._ aRvniSnav, rom TanamSromloba 2009 wlamdec aqtiurad mimdinareob-

    da. rodesac aspiranturaSi Cavabare, Cemi xelmZRvaneli batoni giorgi xubua iyo, romelsac aqvs naSromi federalizaciis Sesaxeb, romelic misi sadoqtoro disertacia iyo. es aris SesaniSnavi naSromi rogorc mecnieruli, aseve informaciuli TvalsazrisiT da absoluturad amom-wuravad gviyveba federaluri sistemebis modelebis Sesaxeb. swored es teritoriuli mowyobis problematika iyo Cveni Seswavlis erT-erTi mTavari sakiTxi. amitom, gadavwyviteT, teritoriuli mowyobis prob-lematikiT gansxvavebuli modeli Segveswavla. amis yvelaze Tvalsa-Cino magaliTi iyo, jer kidev 20 wlis win, espaneTi, regionuri saxelm-wifo, romelic teritoriuli da eTnikuri problemebiT, garkveulwilad, axlos idga saqarTvelosTan. ase, rom pirvelad 2000 wels movipove stipendia barselonas avtonomiur universitetSi da iq, sami Tvis gan-mavlobaSi vmuSaobdi am sakandidato disertaciaze, romelic, Semdgom, 2003 wels davicavi aq, TbilisSi da romelzec zemoT mogaxseneT.

    - TanamSromloba ki amiT gaRrmavda da gadawyviteT dagewyoT muSao-ba meore sadoqtoro naSromze.._ diax, 2009 wels Zalian mniSvnelovani movlena moxda Cems cxovrebaSi.

    movipove espaneTis sagareo saqmeTa saministros post-sadoqtoro sti-pendia, romlis saSualebiTac, ori wlis ganmavlobaSi, viyavi vizit-pro-fesori barselonas avtonomiur universitetSi, swored iq wamaxalises, rom damewyo meore sadoqtoro disertaciaze muSaoba. amgvarad, 2012 wels Caviricxe sajaro da globaluri samarTlis adamianis usafrTx-oebis sadoqtoro programaze da 2019 wlis 22 marts, davicavi meore sadoqtoro, umaRlesi SefasebiT. EamasTan, espanuri TanamSromlobis Sesaxeb minda giTxraT, rom am mravalwlianma urTierTobam da TanamS-romlobam fuWad ar Caiara da 2014 wels, espaneli kolegebis Zalisx-meviT, gaformda memorandumi maTsa da Tsu-ს Soris da dafuZnda es-

    (dasasruli IV gverdze)

    - Cveni warmatebuli Tanamemamuleni -

    lela janaSvili: miznis misaRwevad Tavdauzogavi Sromaa saWiro, sasurveli

    Sedegi swored amas moaqvs...

  • 8 aprili, 2019 4xaSuris moambe

    panuri samarTlis Seswavlis instituti, romlis akademiuri direqtori gaxlavT barselonas socialur-politikur mecnierebaTa institutis direqtori da barselonas avtonomiuri universitetis konstituciuri samarTlis kaTedris gamge Juan luis peres franseCi da misi aRmasrulebe-li direqtori me gaxlavarT. am in-stitutis farglebSi, Zalian mniS-vnelovani RonisZiebebi xorcieldeba.

    - cxadia, zRva evropuli gamoc-dileba dagigrovdaT?_ rasakvirvelia, vropuli samarT-

    lebrivi kultura Zalian maRal do-nezea da vcdilob, rom es gamocdileba Cems universitets da stu-

    dentebs gavuziaro. Aamgvari evropuli kavSirebiT ki Cveni fakulteti, novatoria aramarto samarTlebriv sivrceSi, aramed sauniversiteto ganaTlebaSi.

    - ramdeni xani dahyaviT espaneTSi?_ ori weli stipendiis periodSi, agreTve, 2014 wels mqonda fond ,,Ria

    sazogadoebis” stipendiac isev vizit-profesorad da 6 Tvis ganmav-

    lobaSi vimyofebodi, rogorc mkvlevari, usafrTxoebisa da prevenciis skolaSi.

    - espanur enas, rasakvirvelia, kargad flobT, sad SeiswavleT? _ rogorc saqarTveloSi da aseve epaneTSic, kombinirebulad. rode-

    sac espanuri regionalizmis kvlevas apireb, aucilebelia, axlos iyo kv-levis obiqtTan, ena ki ganmapirobe-beli faqtori iyo, amitomac, miznad davisaxe espanuri enis swavla da disertaciac am enaze Sesrulda.

    - mogviyeviT Tqvens ojaxze?_ myavs 11 wlis Svili - natali, ro-

    melic warCinebuli moswavlea, riTac Zalian maxarebs. axlaxans, wasuli, rom gaxldiT, siurprizebs migroveb-da, dabrunebuls ki aTi aTiani damaxvedra. uzomod motivirebulia da swavlobs Zalian bevr enas. sxvaTaSoris, pirvel klasSi swored es-paneTSi Sevida, mogexsenebaT, barselona bilingvuria da Tavisuflad flobda kataloniursac da espanursac.

    - ra adgili ukavia Tqvens cxovrebaSi samsaxurs da ojaxs?_ CemTvis samsaxuri aris mamoZravebeli RerZi mudmivi ganviTarebisa,

    Tumca natali CemTvis upirvelesia.- xaSurs ramdenad xSirad stumrobT?_ zafxulSi dros, ZiriTadad, xaSurSi vatareb, Tumca Zalian mena-

    treba xaSurSi gatarebuli bavSoba, megobrebi da skola. Cems Svils ki Zalian uyvars xaSuri, TiTqmis, yovel SabaTY-kviras iqaa.

    - qalbatono lela, ra aris Tqveni warmatebis formula?_ Sroma, Sroma da kidev erTxel Sroma. miznis misaRwevad Tavdauzo-

    gavi muSaobaa saWiro, sasurveli Sedegic swored amas moaqvs.- ra aris Tqveni profesiuli kvarcxlbeki, amdeni warmatebis Semdeg

    Tu aris iseTi ram, ris dauflebasac an ganxorcielebas gegmavT?_ vmuSaob monografiaze, iuridiuli mecnierebebis kuTxiT, romel-

    ic, vfiqrob, iqneba Cemi profesiuli ganviTarebis kulminacia. imedia, warmatebiT ganvaxorcieleb. Cvenma dRevandelma respodentma, kidev erTxel daamtkica rom WeSmari-

    ti codna da miznisken muxlCauxreli svla yovelTvis fasobs. Zalian amayni varT qalbatoni lelas gacnobiT da bednierebi varT, rom ,,xa-Suris moambis” megobrebis farTo wres SeuerTda. warmatebebi mas cx-ovrebiseul da profesiul asparezze, Cven, mudam, misi gulSematkivari viqnebiT.

    Tina axalkaci

    (dasasruli)

    suramSi, zindisis tye-parkSi, 3,3 heqtarze, 6000 Ziri muxa da ifani dairgveba

    xaSuris municipalitetis daba suramSi, saxelmwifo tyis fondis ter-itoriaze, tyis aRdgenis procesi mimdinareobs. proeqti garemos dacvisa da soflis meurneobis saministros mier xorcieldeba.

    tyis aRdgenis procesSi, sakuTari wvlili Seitanes garemos dacvisa da soflis meurneobis ministrma levan daviTaSvilma da Sida qarTlis saxelmwifo rwmunebulma giorgi xojevaniSvilma.

    muxisa da ifnis nergebis dargvaSi monawileoba miiRes xaSuris munic-ipalitetis merma giorgi guraspaSvilma, sakrebulos Tavmjdomare mixel janaSvilma, saqarTvelos parlamentis wevrma, xaSuris maJoritarma dep-utatma simon nozaZem, erovnuli satyeo saagentos Sida qarTlis satyeo samsaxuris ufrosma giorgi nikoleiSvilma, municipalitetis meriisa da sakrebulos warmomadgenlebma.

    gasul wels teritoriaze fitopaTologiuri kvleva ganxorcielda da dadginda, rom xeebis dazianeba da xmoba mavne mwerma - muxis did-ma xarabuzam gamoiwvia. sanitaruli mdgomareobis gaumjobesebisaTvis, aucilebeli sanitaruli Wrebis dagegmvis paralelurad, momzadda tyis aRdgenis proeqti, romelic 3,3 ha farTobze gaxorcieldeba.

    sanitaruli mdgomareobis gaumjobesebisaTvis, tyis aRdgenis proeq-tis farglebSi, moiWra 90 gamxmari muxa. xolo, Sesabamisi sezonis dad-gomisTanave tyis gaSenebis RonisZiebebic daiwyo. am teritoriaze mim-dinare wlis aprilis bolomde 6 000 nergi, maT Soris 4800 muxa da 1200 ifani dairgveba.

    zindisi-baianTxevis damakavSirebeli gzis mimdebared, gamwvanebis aqcia, erovnuli satyeo saagentos inicirebiT, mimdinare wlis 21 martsac moewyo, masSi aqtiurad iyvnen CarTulebi adgilobrivi xelisuflebis warmomad-genlebi, municipalitetis a(a)ip organizaciebi da axalgazrdebi.

    xaSurSi, ganTiadis quCaze, saniaRvre arxis mowyobis samuSaoebi mimdinareobs

    aqamde arsebuli arxi mwyobridan iyo gamosuli, ver atarebda wylis nakads da uxvi naleqis dros, adgilobriv mosaxleobas safrTxe eqmne-boda.

    „quCis mcxovreblebis interesebidan gamomdinare, aucilebeli gaxda ganTiadis quCaze saniaRvre arxis mowyoba. rogorc iciT, qalaqis ter-itoriaze dagegmilia wylis da sakanalizacio sistemebis sruli re-abilitacia, ris Semdegac moxdeba arsebul quCaze asfaltis safaris dagebac da adgilobrivebis sayofacxovrebo pirobebi mniSvnelovnad gaumjobesdeba.“ -aRniSna municipalitetis merma giorgi guraspaSvilma ganTiadis quCaze mimdinare samuSaoebis daTvalierebisas.

    samuSaoebis jamuri Rirebuleba 46 476 lars Seadgens, proeqts mTli-anad adgilobrivi biujeti afinansebs da misi mimdinareoba maisis Sua ricxvebSi dasruldeba.

    uaxloes periodSi, aseve, dagegmilia xaSurSi, Tevdore mRvdlis quCaze saniaRvre arxis mowyoba da daba suramSi mSvidobisa da puSkinis quCe-bze saniaRvre arxebis mSenebloba.

    municipalitetis masStabiT, proeqtebis ganxorcieleba aqtiurad gagr-Zeldeba da araerTi mniSvnelovani RonisZieba gatardeba.

    - Cveni warmatebuli Tanamemamuleni -

    lela janaSvili: miznis misaRwevad Tavdauzogavi Sromaa saWiro, sasurveli

    Sedegi swored amas moaqvs...

  • 8 aprili, 2019 5xaSuris moambe

    prof. al. Rlonti gomis Sesaxeb aRniSnavs, rom misi Zveli saxelwodebaa daRal-ula, rac ar migvaCnia marTebulad (ix. daRalula).gomSi saxloben gvarebi: abramiSvili, antoniani, arboliSvili, arevaZe, arjevaniZe,

    baraTaSvili, barbaqaZe, bedinaSvili, beTiSvili, beriZe, bostaRanaSvili, bikaSvili, biwaZe, bregvaZe, gagiSvili, gagloSvili, gagniZe, gafrindaSvili, gaCeCilaZe, gegeSiZe, gelaSvili, gergauli, gigitaSvili, gikaSvili, gogatiSvili, gogalaZe, goCiaSvili, grigalaSvili, gurgeniZe, gasiSvili, donaZe, dofiZe, elbaqiZe, eliaSvili, eraZe, Te-diaSvili, TibilaSvili, ikaSvili, kozanaSvili, kulumbegaSvili, kuWuxiZe, lacabiZe, lomiZe, lursmanaSvili, maziaSvili, mamijanaSvili, manuCarovi, mayiSvili, maxaWaSvili, mezurniSvili, melaZe, meqvinaZe, miqaZe, miqelaSvili, mosiaSvili, mulaZe, murjiknli, na-diraZe, nozaZe, omiaZe, osaZe, papiaSvili, razmaZe, rostiaSvili, rostomaSvili, sarauli, siraZe, soitaSvili, stefnaZe, sxilaZe, sxirtlaZe, tabataZe, tatiuri, tefnaZe, farast-aSvili, filiSvili, foTelaSvili, focxveraSvili, fxikiZe, qarquzaSvili, qelexsaS-vili, qitiaSvili, qobezaSvili, qoqoSvili, qoCiSvili, qurdaZe, qurTauli, qurTiSvili, quCmazaSvili, quCiSvili, yasaSvili, yaulaSvili, yuraSvili, yifiani, SaverdaSvili, SiukaSvili, SubiTiZe, CoCiSvili, cicqiSvili, cxovrebaSvili, cxovrebaZe, ZabaxiZe, xar-SilaZe, xaCiZe, xeTaguri, xvedeliZe, jioSvili, joRerdiSvili, joxaZe, juReli...saxelwodeba goms safuZvlad udevs msxvilfexarqosani pirutyvis sadgomis

    saxelwodeba_gomi.gomSi SemorCenilia istoriuli suramis Walis naSTi, romelic mis aRmosavleTiT

    mdebareobs. aqvea RvTismSoblis eklesia, mis-gan moSorebiT, aRmosavleTiT ki, e.w. daRal-ulas mindorze koSkis nangrevebi.

    goraTi _ nasoflari, xaSuris erT-erTi ubani, mdebareobs mis dasavleTiT. goraTis axsnas prof. guram yoranaSvili cdilobs zanuri golaTidan (gola - gora).s. s. orbelianis mixedviT, ,,gora mcire borcvakia”. Aam konkretul SemTxvevaSi

    goraTis saxelwodeba momdinareobs im bunebrivi gorebidan, romlebic aq mdebare-obdnen. sami borcvidan dRes mxolod erTia, ori ki aq gamavali saavtomobilo magistralis mSeneblobis dros moiSala. geografiul saxelebSi gavrcelebuli -eT sufiqsis nacvlad vxvdebiT sxva xmovnian variantebsac: _iT an _aT_s. goraTis SemTxvevaSi Ziria `gor~, xolo `-aT~ sufiqsi, _i saxelobiTi brunvis niSania.swored es gora unda moixseniebodes JamTaRmwerelTan 1260 wlis movlenebTan

    dakavSirebiT (ix. Sindara).pirveli istoriuli dokumenti, romelSic goraTi, rogorc dasaxlebuli punqti gvx-

    vdeba, 1700 wliT TariRdeba. es dokumenti warmoadgens erekle I-is (nazaralixani) brZanebas xaSurlebisa da goraTelebisadmi. erekle I afrTxilebs goraelebs (ase arian moxsenebuli goraTelebi dokumentSi) xaSurelebTan erTad, rom aRar Seawuxon suramlebi.ruisis samwysos 1715 wlis davTris mixedviT, aq oTxi komlia, kerZod, naTiSvili (2),

    RonenaSvili da zautaSvili.goraTi 1728 wels Tbilisis vilaieTis did davTarSi warmodgenilia 18 komliT.

    aq dasaxlebulia erTi aznauri. Aaqvea saxaso mamulebi, venaxi.Aaris erTi Tvali wisqvili, romlis wliuris gadasaxadi 120 axCaa. gadasaxadebis saerTo raodenoba ki 9590 axCas Seadgens. 1793 wliT daTariRebul miwis nasyidobis sigelSi naTqvamia: `...nasyidobis sige-

    li da piri dagiwere da mogeci me maminaSvilma alelma gabrielam, Svilman Cemman faremuzama, noniam, gurgenam, daviTam da farsadanam da momavalma saxlisama Cemisaman Sen taganaSvils basilasa da Sens Zmas Tevdoresa, odens Cemis nebiT gavimete da mo-gyide Cemganac nasyidi SubiTiZiseuli CxeiZeebisagan mosyiduli goraTs miwa zomiT ordRis naxevrisa erTi gverdi CaisaraSvilis midgmamdin, meore gverdi, qitesa deva-Zis midgmamdin, Tavs saydris goris Ziramdin, bolos Solamdin~.rogorc aq motanili sigelis nawyvetidan Cans, goraTSi mamulebi itriel Cxei-

    Zeebs ekuTvnodaT, rac sxva dokumentebiTac dasturdeba.goraTi da aq mdebare gora Zveli namosaxlaricaa, xaSuri-borjomis rkinigzis xa-

    zis gayvanis dros, XIX s. 90-ian wlebSi, aq aRmoCnda araerTi sayuradRebo arqeolo-giuri nivTi. amasTan dakavSirebiT 1895 wlis 4 ianvars gazeTi `iveria~ aRniSnavda: `goraTis eklesiis maxloblad muSa lekebs aRmouCeniaT Zveli drois akldamebi. gzisTvis saWiro miwa Turme am akldamebidan amoaqvT da bevrs spilenZis nivTebsac hpouloben. hpouloben danebs, xanjlebs, isris namtvrev boloebs, culebs da aziur sadgisebis minagvars raRacebsac, romlebsac mSvenieri xelovneba jer kidev kargad etyoba. es nivTebi sul spilenZisaa. bevria imisTana nivTebic, romlebsac saxeli ver davarqvi. bevrs hpouloben agreTve krialosnebs, yelis Zewkvebs, makratlebs da sxva. yvela es nivTi Zalian kargad Senaxula. es nivTebi Turme raRac upatronobiT ikargeba, radgan povnisTanave muSa lekebi hyidian... imisTana nivTebic hxvdebaT, rom-lebsac zed raRac gaugebari warwera aqvT~.bolo periodSi aq saflavebis gaWris dros aRmoCnda brinjaos sabrZolo da

    sameurneo iaraRebi (Subis piri, satevari, qvabi da sxv.), romelic TariRdeba Zv.w-aR—is II aTaswleulis bolo saukuneebiTa da I aTaswleulis dasawyisiT. SeimCneva sameurneo nagebobebis saZirkvlebi da sxva.vaxuSti batoniSvili icnobs goraTs da datanili aqvs rukaze. aseve icnobs ioane

    batoniSvilic, romelic afiqsirebs mas, rogorc mosaxle sofels.goraTSi mdebareobs ioane winaswarmetyevlis (naTlismcemlis) saxelobis eklesia,

    romelic XV-XVI saukuneebiT TariRdeba.xalxSi gavrcelebuli Tqmulebis mixedviT, Tamar mefes suramis xeobaSi didi

    omi hqonia TaTrebTan. Tamars Tavisi jariT TaTrebi daumarcxebia da saqarTvelos sazRvrebidan ukuugdia. brZolis damTavrebis Semdeg Tamari, damdgara erT amaRle-bul adgilze da guliTadi madloba gadauxdia qarTveli meomrebisTvis, romlebsac didi gmiroba gamouCeniaT. Tamars maTTvis saCuqrebi miucia. am brZolis dros didi talaxi yofila.madlieri meomrebi talaxiani fexebiT midiodnen mefesTan da madlobas eubne-

    bodnen. Tamaris garSemo imdeni talaxi mogrovila, rom kargad mozrdili goraki warmoqmnila. amis niSnad da omSi gamarjvebis mosagoneblad, saqarTvelos mefes am gorakze eklesia auSenebia.

    grigalaSvilebi _ nasoflari istoriuli Zamis xeobaSi, sofel Zamis aRmosavleTiT, md. Zamis marjvena sanapiroze. mdebareobs xalebis sasoflo sakrebulos teritoriaze.mosaxleobis simciris gamo sofel Zamas miakuTvnebdnen da mis erT-erT ubnadac iwode-

    boda.qarTuli istoriuli wyaroebi da dokument

    ebi am sofels ar icnobs.mis mopirdapire mxares, CrdiloeTiT mTis Znelad misadgom wverze mdebareobs

    Zamis cnobili cixe (cixegverdis cixe).aq saxlobdnen imereTidan gadmosuli grigalaSvilebi, romlebic XX saukunis 50-

    ian wlebSi gadmoasaxles sofel cxramuxaSi.saxelwodeba dasaxlebam aq mosaxle gvarisagan miiRo. amave gvarisgan aris miRe-

    buli s. grigalaTi (xaragaulis r-ni).vaxuSti batoniSvili grigalaTs xefinis-xevSi Semaval sofelTa Soris asaxelebs.

    Mmiseuli aRweris mixedviT grigalaTi waqva-xevis-jvarsa da cicqiur-mlaSes Soris aris moTavsebuli. Gg. bedoSvili aRniSnavs, rom saxelwodeba grigalaTi iseTive –T- sufiqsiani war-

    monaqmnia, rogoric araerTi dasturdeba dasavleT saqarTvelos, kerZod guria-imere-Tis toponimiaSi: kaxa-T-i, berZena-T-i, grZela-T-i, fiqala-T-i, cqriala-T-i, Ciba-T-i, boboyva-T-i, kvaWala-T-i, gela-T-i, mama-T-i, CoCxa-T-i da sxv. mravali. maTi didi nawi-li warmoSobiT anTroponimulia. aseTive Sinaarsis unda iyos toponimi grigalaTi, romelic efuZneba gvar grigalaSvils da niSnavs „grigalaSvilebis sofeli“.adgilobriv mosaxleobaSi popularulia gadmocema, romlis mixedviT am sofelSi

    cxovrobdnen cnobili megrigleebi anu wnelis Robis grigaliT Tavgadamxveve-bi. Sdr. zemoimeruli gadagriglva, gadagriglul-i (RobisTavebi) msxvili wneliT gadawnuli, gadaqsovili, grigalgakeTebuli, „grigaliT naqsovi Robe zolebianiviT aris“, „mesris Tavze grigals gadaavleben xolme“. grigalis es mniSvneloba sabas „sityvis konaSic“ aris damowmebuli. grigali aq ganimarteba rogorc „daxveu-

    li“. es sityva saerTos avlens dialeqtur grkal-grgol, -grgol//rgol - formebTan. sxvagvari xalxuri versiiT grigalaTi

    sofels imitom Serqmevia, rom aq xSirad qris grigali: „rikoTulas Tidan wamova

    qari, atydeba didze, wamova ravalc niaRvari, moaqs Tan yoliferi, asdis orSivali am nevanebis da xefnuris wyals. rac misi kuTnulia, geitacebs grigali“. orive gadmocema xalxis poeturi warmosaxvisa da azrovnebis nimuSad SeiZleba miviCnioT, - dasZens mkvlevari.

    gudeTi _ nasoflari lixis qedis samxreT kalTaze, mdebareobda qviSxeTis sa-soflo sakrebulos teritoriaze. misi zusti lokalizacia an gaigiveba romelime dasaxlebul punqtTan, jer-jerobiT ar xerxdeba.vaxuSti batoniSvils gudeTi mis mier Sedgenil rukaze datanili aqvs soflebis

    _ tezrisa da beRleTs Soris. e.i. XVIII saukunis 30-40-ian wlebSi, rodesac vaxuSti batoniSvilma Seadgina Tavisi rukebi, sofel gudeTis arseboba eWvs ar iwvevs.gudeTi saabaSioSi Sedioda da qviSxeTel abaSiZeebs ekuTvnoda.igive sofeli gvxvdeba ioane batoniSvilTanac, Tumca, am dros aq mosaxleoba ar

    Cans. amrigad, XVIII saukunis 90-ian wlebSi, roca i. batoniSvilma aRwera qarTl-kax-eTis soflebi, gudeTi arsebobda nasoflaris saxiT.rogorc Cans, sofeli moiSala lekianobis Sedegad. XIX saukuneSi aseTi saxel-

    wodebis sofeli aRar gvxvdeba, an SeiZleba, vivaraudoT, rom igi dRes romelime soflis (tezeri, savanisubani, rusaanTubani, beRleTi da sxva) ubans warmoadgens.soflis saxelwodeba gvar-saxel _ gudaZisgan unda momdinareobdes. gvaridan ama

    Tu im dasaxlebuli punqtis saxelwodebis momdinareoba, rogorc zemoT iyo naTq-vami, ucxo ar aris qarTuli sinamdvilisaTvis. xaragaulis raionSi gvxvdeba sofeli gudaTubani.gudeTi anTroponimuri warmoSobis saxelia.dampala _ ix. qaSveTi.damCxeula _ sofeli, mdebareobs md. mtkvris marjvena sanapiroze TrialeTis qe-

    dis CrdiloeT kalTaze. cnobilia damCxeula pirveli da damCxeula meore. xaSuri-dan daSorebulia 9,5 kilometriT, Sedis cxramuxis sasoflo sakrebuloSi, z.d. 700 m.igi istoriuli sacicianos SemadgenlobaSi Sedioda da warmoadgenda mis sazRvrs

    dasavleTiT. aseTive SinaarsiTaa igi nagulisxmevi vaxuStis mier meore saspaspetos aRweris dros.vaxuSti batoniSvili damCxeulas damCxeralos formiT moixseniebs. aseTive for-

    miT afiqsirebs mas ioane batoniSvili gverdisZiris soflebis aRwerisas. ioane ba-toniSvilis `aRweris~ Sedgenis dros (XVIII saukunis 90-iani wlebi) aq mosaxleoba ar Cans. misi xelmeored dasaxleba XIX saukunis dasawyisidan xdeba.nikoloz buniaTisSvilis 1730 wlis 6 ianvris nasyidobis wignidan Cans, rom damCxeula

    mas qviSxeTeli vaxuSti abaSiZisaTvis miuyidia. `...nasyidobis wigni mogeciT Cven, buni-aTisSvilma nikoloz, Ceman biZaSvilman firan, adam, roseb, iesem da qaixosroman Tqven, batons abaSiZes vaxuStis... mas Jams, odens dagveWira da mogyideT Cveni samkvidro da nasisxli damCxeralo~.sainteresoa damCxeulas sazRvrebi. dokumentis mixedviT misi sazRvrebi aseTia: ̀ qveiT

    brbonis samzRvris midgmamdis, zeiT borjomis (xeobis_T.l.) midgmamdin, zeiT zewnaris wveramdin~.rogorc Cans, damCxeula garkveuli teritoriis saxelwodebcaa, romelic Semdgom sof-

    lis saxelwodebadac iqca. vfiqrobT, aseTive SinaarsiT moixseniebs mas vaxuStic. saxelwodeba da-m-Cxe-ul-a nawarmoebia III seriis I TurmeobiTis formisa da vnebiTi

    gvaris zmnisagan. masSi fuZea `Cxe~, `da~ zmniswinia, ,,m” - ,,ul” prefiqs-sufiqsia, xolo `a~ -formanti aris.-Uur(-ul) sufiqsi, rogorc cnobilia obieqtis Tvisebas Tu warmomavlobas gviCvenebs.rogorc zemoT iyo aRniSnuli, saistorio wyaroebsa da dokumentebSi damCxeula gvx-

    vdeba damCxeralos formiT, romelSic fuZe `Cxer~ aris.s.s. orbeliani Cxers (daCxerils) ganmartavs, rogorc `dalewils~, `damsxvreuls~, `da-

    musvrils~.al. Rlontis mixedviT, Cxer-i da Cxar-i (z. imereTi) erTi da igivea, rac ara xSiris

    mniSvnelobiT ixmareba. agreTve, Cxer-i (TuS.) baZgi mcenarea, xolo Cxar-i (TuS.) Wirxls, Wirxlians niSnavs. damCxeulis SemTxvevaSi konkretulad romelime variantis miReba Wirs. ar aris

    gamoricxuli, rom s.s. orbelianis mixedviT aixsnas soflis saxelwodeba. SeiZleba misi teritoria marTlac dalewili, damsxvreuli an damusvrili iyo. arc prof. al. Rlontis mier dafiqsirebuli momentis variantebis gauTvaliswinebloba SeiZle-ba. ar gamovricxavT imasac, rom aq flora ara xSiri, aramed meCxeri yofiliyo an mcenare `Cxer-i~ yofiliyo gavrcelebuli. arc is aris gamoricxuli, rom soflis saxelwodeba WirxlianTan, WirxlTan iyos dakaSvirebuli.saxelwodeba `damCxeula~ (damCxeralo~) obieqtis Tvisebas, warmomavlobas unda

    gviCvenebdes (-ur) (-ul_sufiqsis gaTvaliswinebiT), e.i. adgili, romelsac damCxeula (damCxeralo) hqvia, Cxeri, daCxerili, Wirxliania da a.S. Tamaz lacabiZe

    xaSuris municipalitetis istoria toponimebSi

    (gagrZeleba. dasawyisi ix `xm~ #5, 6, 7, 9, 11,12)

    (gagrZeleba iqneba)

  • 8 aprili, 2019 6xaSuris moambe

    a(a)ip xaSuris municipalitetis gazeTi `xaSuris moambe~. direqtori giorgi gogalaZe,

    misamarTi: xaSuri, tabiZis quCa #2. telefoni: 24 30 27.

    E-mail [email protected] mimRebis dasaxeleba: xazinis erTiani angariSi, saidentifikacio kodi 443860984, saxelmwifo xazina TRESGE22, saxazino kodi: 749547499.

    D-iT moniSnuli statia ibeWdeba dakveTiT gazeTi ibeWdeba TbilisSi. redaqtori robert suxiaSvili.

    aRiniSna zviad gamsaxurdias 80 wlis iubile

    1 aprils, saqarTvelos pirveli prezidentis zviad gamsaxurdias 80 wlis iubiles aRsaniSnavad mTavari biblioTekis samkiTxvelo darba-zSi RonisZieba Catarda.

    RonisZieba gaxsna sabiblioTeko gaerTianebis direqtorma maka dideb-uliZem. man moswavleebs warudgina da gaacno saqarTvelos damoukide-blobis aqti .

    RonisZiebas eswrebodnen istorikosebi, xaSuris saganmanaTleblo re-surscentris xelmZRvaneli zviad goguaZe, xaSuris erovnuli moZraobis liderebi, moswavleebi da dainteresebuli pirebi.

    RonisZiebis monawileebma gaixsenes Cveni qveynis uaxlesi istoriis as-peqtebi da zviad gamsaxurdias roli erovnuli moZraobis aRorZinebaSi, ramac safuZveli daudo saqarTvelos damoukideblobas.

    RonisZiebis bolos, damswre sazogadoebam interesiT daaTvaliera ga-mofena, sadac warmodgenili iyo zviad gamsaxurdias naSromebi, fotoebi, wignebi, interviuebi.

    - Tavisufali Widaoba -w a r m a t e b a q o b u l e T S i

    29-31 marts, qobuleTSi, Catarda v. garozaSvilis xsovnisadmi miZRvnili respublikuri turniri Tavisufal WidaobaSi 2007 - 2009 wlebSi dabadebulTa Soris, am Sejibrze monawileobas iRebda Cveni qveynis raionebisa da qalaqebis 150 sportsmeni. turnirze Cveni sasporto skolis aRsazrdelebic asparezobdnen (mwvrTneli. g. kvinikaZe) da warmatebasac miaRwies.: Cempionebi gaxdnen levan nozaZe (29kg.) da gujiko lomiZe (55kg.). vercxlis medali moipova dimitri petriaSvilma (55kg.). mesame adgili ki giorgi cucqiriZem daikava (38kg.).

    zemo seris mTaze, `axali banas~ mSeneblobisken mimavali gzis

    reabilitacia dasruldaxaSuri-zemo seris mTis damakavSirebeli, e.w. serpantinis 850-m. sigrZis

    monakveTze, romelic imdenad iyo amortizebuli, rom gadaadgilebas, faq-tobrivad SeuZlebels xdida, anafrezis samanqano gza daigo.am gzis aRniSnuli saxiT reabilitacias udidesi mniSvneloba aqvs, ro-

    gorc adgilo-brivebisTvis , aseve “axali banas” komple-qsis saamSene-blo procesis w ar m arT v i s a da vizitor-TaTvis. es aris gza, romelic saukunis mSen-e bl o b a s T a n migiyvanT. rac Seexeba,

    „axali banas“ taZris saZirkv-lis mSene-

    blobas, pirveli etapi ukve mimdinareobs. SemomwirvelTa daxmarebiT, am droisTvis, momzadda taZris fundamentis pirveli fena, e.w. betonis fila. risTvisac amoiWra saZirkvlis ormo, romelic nawilobriv Seivso 6 aTasi m3, balastiT da 200 m3, betoniT.saZirkveli mzad aris Semdgomi saamSeneblo samuSaoebis sawarmoeblad,

    fundamentis xraxniliT (armatura) da betoniT gamagrebisaTvis, risTvi-sac saWiroa 68 tona xrax-nilis (16-mm, armatura) da 800 m3, betonis mobilizeba.“aRdgomis”

    s a x elo b i s “axali ban-as” samonas-t ro - s a g a n -manaTleblo c e n t r i s mSeneblobas 2017 wlis 15 ivliss, s r u l i a d saqarTvelos kaTolikos-patriarqis, uwmindesisa da unetaresis, ilia II-is locva-kurTxeviT Caeyara safuZveli. proeqtis avtori suramisa da xaSuris eparqiis episkoposi meufe svimeonia.

    saTamaSoebi-sabavSvo baRebisTvis a(a)ip “xaSuris sabavSvo baRebis gaerTianeba”(di-

    reqtori daviT nozaZe) dReniadag zrunavs, rom munic-ipalitetSi arsebul 18-e baRSi idealuri mdgomareoba iyos mozardebisaTvis da yoveldRiuri monitoringiT aRweven kidec saukeTeso Sedegs. am dReebSi gaerTiane-

    bam, tenderis farglebSi, yvela sabavSvo baRisTvis, sadac, jamSi, 59 jgufia, 11 saxeobis axali saTamaSoebi SeiZina. aseve avejiT da WurWliT momaragda ministaris dasax-lebaSi mdebare #8 sabavSvo baRi, romlis mSenebloba ukve dasrulda da uaxloes periodSi miiRebs aRsazr-delebs.