1

Wymagania edukacyjne – klasa I A-B-C

Spis treści Biologia .................................................................................................................................................... 3

Ewa Kurek-Koloch ................................................................................................................................ 3

Chemia .................................................................................................................................................... 4

Weronika Knopek ................................................................................................................................ 4

EDB .......................................................................................................................................................... 5

Łukasz Dąbroś ...................................................................................................................................... 5

Filozofia ................................................................................................................................................... 6

Kinga Ciapała-Gędłek ........................................................................................................................... 6

Rafał Stopa........................................................................................................................................... 7

Fizyka ....................................................................................................................................................... 8

Marek Jajkiewicz .................................................................................................................................. 8

Geografia ................................................................................................................................................. 9

Marianna Chełmicka ............................................................................................................................ 9

Historia .................................................................................................................................................. 11

Grzegorz Simiłowski .......................................................................................................................... 11

Informatyka .......................................................................................................................................... 12

Marek Kmita ...................................................................................................................................... 12

ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY ............................................................................... 12

Język angielski ....................................................................................................................................... 16

Gabriela Steliga .................................................................................................................................. 16

Karolina Strzelec ................................................................................................................................ 17

Katarzyna Ślusarczyk ......................................................................................................................... 19

Magdalena Pięta ................................................................................................................................ 19

Język francuski ...................................................................................................................................... 21

Iwona Czaicka .................................................................................................................................... 21

Bernadetta Knott ............................................................................................................................... 22

Język hiszpański .................................................................................................................................... 23

Justyna Klinowska .............................................................................................................................. 23

Język niemiecki ..................................................................................................................................... 28

Lucyna Majka ..................................................................................................................................... 28

Elżbieta Włoś ..................................................................................................................................... 29

Język polski............................................................................................................................................ 29

2

Kinga Ciapała-Gędłek ......................................................................................................................... 29

Anna Syguła ....................................................................................................................................... 32

Bożena Leśniak .................................................................................................................................. 34

Matematyka .......................................................................................................................................... 37

Agnieszka Kizior ................................................................................................................................. 37

Anna Lembas ..................................................................................................................................... 42

Elżbieta Maślanka .............................................................................................................................. 43

Dorota Worotniak ............................................................................................................................. 50

Muzyka .................................................................................................................................................. 50

s. Wanda Putyra ................................................................................................................................ 50

Plastyka ................................................................................................................................................. 51

Anna Wanic ....................................................................................................................................... 51

Religia .................................................................................................................................................... 54

o. Kalikst Rafał Jasuba........................................................................................................................ 54

WOS ....................................................................................................................................................... 55

Rafał Stopa......................................................................................................................................... 55

Wychowanie fizyczne ........................................................................................................................... 57

Łukasz Dąbroś, Agnieszka Krynicka-Ślusarek ..................................................................................... 57

3

Biologia

Ewa Kurek-Koloch Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

jest laureatem konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim, ponadwojewódzkim, laureatem lub finalistą olimpiady przedmiotowej. Uczeń, który tytuł laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim otrzymuje z tych zajęć celującą ocenę końcową.

lub poniższe warunki:

wyjaśnia, przedstawia zależności lub związki czasowe, przestrzenne, przyczynowo-skutkowe (rozpoznając przyczynę i skutek oraz wskazując drogę, która prowadzi od przyczyny do skutku),

uzasadnia, podaje fakty biologiczne, przemawiające za poglądem, opinią lub przeciwko,

posiada wiedzę znacznie wykraczającą poza zakres treści programowych,

samodzielnie zdobywa wiadomości, jest samodzielny w rozwiązywaniu zadań i problemów,

proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania,

posługuje się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu biologii,

odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych (kwalifikując się do finałów co najmniej na szczeblu wojewódzkim) lub posiada inne porównywalne osiągnięcia.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

spełnia wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny bardzo dobrej z danych zajęć edukacyjnych,

wyjaśnia, przedstawia zależności lub związki czasowe, przestrzenne, przyczynowo-skutkowe (rozpoznając przyczynę i skutek oraz wskazując drogę, która prowadzi od przyczyny do skutku),

uzasadnia, podaje fakty biologiczne, przemawiające za poglądem, opinią lub przeciwko,

samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela posługując się nabytymi umiejętnościami,

bierze udział w konkursach przedmiotowych,

sprawnie korzysta z wiedzy i umiejętności w sytuacjach problemowych,

wykazuje się dużą aktywnością w czasie lekcji. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

spełnia wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny dobrej z danych zajęć edukacyjnych,

porównuje, wskazuje podobieństwa i różnice między obiektami, procesami, zjawiskami, teoriami oraz wyjaśniania przyczyny tych podobieństw i różnic,

zna najważniejsze pojęcia, posiada wiadomości i podstawowe umiejętności,

samodzielnie rozwiązuje typowe zadania, natomiast zadania o stopniu trudniejszym wykonuje pod kierunkiem nauczyciela,

jest aktywny w czasie lekcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

spełnia wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny dostatecznej z danych zajęć edukacyjnych,

opisuje budowę (np. komórki, narządu, organizmu) lub przebieg procesu, zjawiska, doświadczenia, bez wyjaśniania przyczyn (nie ogranicza się tylko do nazw)

rozwiązuje (wykonuje) typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o średnim stopniu trudności,

wykazuje się aktywnością na lekcjach w stopniu zadowalającym. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

spełnia wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny dopuszczającej z danych zajęć edukacyjnych,

wymienia nazwy (np. narządów, procesów, elementów budowy, gatunków)

4

przedstawia (określa) istotę procesu, zjawiska lub jego przyczynę, używając terminologii biologicznej,

ma poważne braki w wiedzy, które można uzupełnić,

braki te nie przekreślają możliwości dalszej nauki,

przy pomocy nauczyciela potrafi wykonywać proste zadania, wymagające zastosowania podstawowych umiejętności.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

nie spełnia wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania oceny dopuszczającej z danych zajęć edukacyjnych,

nie potrafi wymienić nazw (np. narządów, procesów, elementów budowy, gatunków),

ma braki w wiedzy uniemożliwiające kontynuowanie nauki w klasie programowo wyższej,

uczeń nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać typowe zadań wymagających zastosowania podstawowych umiejętności.

Chemia

Weronika Knopek Ocena śródroczna i roczna wystawiana jest na podstawie ocen bieżących Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: -posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza wymagania edukacyjne wynikające z podstawy programowej i realizowanego programu. -korzysta z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela, -stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ), -proponuje rozwiązania nietypowe, -formułuje problemy i dokonuje analizy, syntezy nowych zjawisk, - posługuje się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii, - udowadnia swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie wiedzy, -osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach chemicznych lub wymagających wiedzy chemicznej, szczebla wyższego niż rejonowy, -jest autorem pracy związanej z chemią o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: -opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności dopełniające określone w podstawie programowej i realizowanym programie, -stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązania problemów i zadań w nowych sytuacjach, -wykazuje dużą samodzielność korzystając z różnych źródeł wiedzy, np. układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic chemicznych, zestawień, encyklopedii, Internetu, - projektuje i bezpiecznie wykonuje eksperymenty chemiczne, - biegle zapisuje i bilansuje równania reakcji chemicznych, - rozwiązuje zadania obliczeniowe o dużym stopniu trudności, -wykazuje się aktywną postawą w czasie dyskusji na lekcji, -bierze udział w konkursach chemicznych lub wymagających wiedzy i umiejętności związanych z chemią, -potrafi poprawnie rozumować o kategoriach przyczynowo-skutkowych wykorzystując wiedzę przewidzianą podstawą programową również pokrewnych przedmiotów. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: -opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone podstawą programową, -poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań i problemów, - korzysta ze wszystkich poznanych na lekcji źródeł wiedzy chemicznej (układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice i inne ), - bezpiecznie wykonuje doświadczenia chemiczne, -rozwiązuje zadania obliczeniowe o średnim stopniu trudności, -zapisuje i bilansuje równania reakcji chemicznych,

5

-aktywnie pracuje w czasie lekcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: -opanował podstawowe wiadomości i umiejętności określone podstawą programową, które są konieczne do dalszego kształcenia, -poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania, typowych zadań teoretycznych lub praktycznych o niewielkim stopniu trudności, -korzysta z takich źródeł wiedzy, jak układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice, - bezpiecznie wykonuje doświadczenie chemiczne, -pisze i uzgadnia proste równania reakcji chemicznych, -rozwiązuje zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wymagania konieczne: -ma braki w opanowaniu wiadomości określonych podstawą programową, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, -rozwiązuje typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, - potrafi bezpiecznie wykonywać bardzo proste eksperymenty chemiczne, pisać proste wzory chemiczne i równania chemiczne, -zna symbolikę chemiczną -prowadzi notatki w zeszycie przedmiotowym. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań koniecznych wynikających z podstawy programowej, -nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności , -nie zna symboliki chemicznej, -nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i najprostszych równań chemicznych, -nie potrafi bezpiecznie posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi.

EDB

Łukasz Dąbroś

Ocena Umiejętności i aktywność Wiedza

Celująca

Uczeń:

inicjuje dyskusje na określony temat

przedstawia własne (racjonalne) koncepcje rozwiązań, działań, przedsięwzięć

systematycznie wzbogaca swoją wiedzę i umiejętności, dzieli się nimi z grupą

odnajduje analogie, wskazuje szanse i zagrożenia określonych działań

wyraża własny, krytyczny, twórczy stosunek do omawianych zagadnień

argumentuje własne poglądy, posługując się wiedzą pozaprogramową

odnosi sukcesy w rywalizacji pozaszkolnej/pozalekcyjnej w konkursach, których tematyka pokrywa się z treściami kształcenia realizowanymi na zajęciach edukacji dla bezpieczeństwa

Uczeń zdobył wiedzę znacznie wykraczającą poza zakres programu nauczania.

6

Bardzo dobra

Uczeń:

sprawnie korzysta z wszystkich dostępnych źródeł informacji

samodzielnie rozwiązuje zadania i problemy postawione przez nauczyciela

jest aktywny na lekcjach i uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa (zawody, konkursy) lub zajęciach pozaszkolnych o specyfice zbliżonej do przedmiotu

bezbłędnie wykonuje działania ratownicze, koryguje błędy kolegów, odpowiednio wykorzystuje sprzęt i środki ratownicze

sprawnie wyszukuje w różnych źródłach informacje o sposobach alternatywnego działania (także doraźnego)

umie pokierować grupą rówieśników

Uczeń opanował wszystkie treści programu i sprawnie wykorzystuje wiedzę z innych przedmiotów do wykonywania zadań z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa.

Dobra

Uczeń:

samodzielnie korzysta ze wskazanych źródeł informacji

poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo-skutkowych

samodzielnie wykonuje typowe zadania o niewielkim stopniu złożoności

podejmuje wybrane zadania dodatkowe

jest aktywny na lekcjach

poprawnie wykonuje działania ratownicze, umie dobrać sprzęt i środki ratownicze do rodzaju obrażenia/zranienia

Uczeń opanował wszystkie podstawowe treści programu oraz niektóre treści ponadpodstawowe.

Dostateczna

Uczeń:

pod kierunkiem nauczyciela wykorzystuje podstawowe źródła informacji

samodzielnie wykonuje proste zadania w trakcie zajęć

przejawia przeciętną aktywność

potrafi podjąć działania podnoszące własne bezpieczeństwo

Uczeń opanował podstawowe treści programu, pozwalające na podejmowanie działań ratowniczych i zabezpieczających.

Dopuszczająca

Uczeń:

z pomocą nauczyciela wykonuje proste zadania

opanował najbardziej elementarne umiejętności z zakresu przedmiotu

Uczeń ma braki w wiedzy, które jednak nie uniemożliwiają dalszej edukacji i mogą zostać usunięte.

Niedostateczna

Uczeń:

nie potrafi wykonać najprostszych poleceń, wymagających zastosowania elementarnych umiejętności

Uczeń wykazuje braki w wiedzy, które uniemożliwiają dalszą edukację w zakresie przedmiotu.

Filozofia

Kinga Ciapała-Gędłek Ocena celująca

1. Uczeń w sposób swobodny używa pojęć i terminów filozoficznych, prezentuje poznane kierunki i koncepcje filozoficzne, samodzielnie i krytycznie podejmuje problemy filozoficzne i analizuje tekst źródłowy, prezentuje własne stanowisko w poznanych zagadnieniach filozoficznych, nie popełnia błędów logicznych, uczestniczy w pozaszkolnych konkursach i olimpiadach.

Ocena bardzo dobra

2. Uczeń zna i stosuje poznane terminy i pojęcia filozoficzne, rozpoznaje poszczególne koncepcje i szkoły filozoficzne, samodzielnie i krytycznie stawia pytania do tekstu źródłowego, prezentuje i potrafi obronić własne stanowisko względem problemów filozoficznych, nie popełnia błędów logicznych, jest aktywny i zaangażowany w przedmiot w toku lekcji.

7

Ocena dobra

3. Uczeń posiada niewielkie braki w nauczanych treściach, posługuje się pojęciami i terminami filozoficznymi, odwołuje się do poznanych koncepcji filozoficznych, stawia pytania do tekstów źródłowych, samodzielnie odtwarza argumentację zawartą w tekstach filozoficznych, jest aktywny i zaangażowany w tok lekcji.

Ocena dostateczna

4. Uczeń zna podstawowe terminy i pojęcia filozoficzne, rozpoznaje kierunki filozoficzne na podstawie tekstu źródłowego, stawia samodzielnie pytania do tekstu, zabiera głos w dyskusjach, jest średnio zaangażowany w przedmiot.

Ocena dopuszczająca

5. Uczeń zna podstawowe pojęcia i terminy filozoficzne, samodzielnie potrafi odtworzyć główną tezę zawartą w tekście źródłowym, z pomocą nauczyciela poprawnie wykonuje zadania, nie angażuje się w przedmiot, nie zabiera głosu w dyskusjach.

Ocena niedostateczna

6. Uczeń nie zna podstawowych terminów i pojęć filozoficznych, posiada duże braki w wiadomościach i umiejętnościach, nie potrafi samodzielnie postawić pytania do tekstu źródłowego, nie podejmuje własnej refleksji, nie angażuje się w przedmiot, na lekcjach przyjmuje postawę bierną i nie wykazuje chęci do nauki. Nie spełnia kryteriów wymagań na ocenę dopuszczającą.

Rafał Stopa W nauczaniu filozofii nauczyciel oceniający wiedzę i umiejętności uczniów kieruje się zasadą indywidualizmu. Specyfika kształcenia filozoficznego musi uwzględniać możliwości i zdolności uczniów. Wychodząc z tego założenia, kryteria oceniania w zakresie wiadomości i umiejętności są następujące:

znajomość treści nauczania, w tym: pojęć filozoficznych, przedstawicieli określonych poglądów i szkół filozoficznych – ich dorobku i wpływu na filozofię i kulturę, aktywność ucznia: udział w dyskusjach i pracach grupowych, zaangażowanie w przedmiot − samodzielne stawianie pytań i szukanie rozwiązań problemów filozoficznych,

kreatywność i samodzielność podczas wykonywania prac indywidualnych i analizy materiałów źródłowych. Ocena celująca

Uczeń w sposób swobodny używa pojęć i terminów filozoficznych, prezentuje poznane kierunki i koncepcje filozoficzne, samodzielnie i krytycznie podejmuje problemy filozoficzne i analizuje tekst źródłowy, prezentuje własne stanowisko w poznanych zagadnieniach filozoficznych, nie popełnia błędów logicznych, uczestniczy w pozaszkolnych konkursach i olimpiadach.

Ocena bardzo dobra

Uczeń zna i stosuje poznane terminy i pojęcia filozoficzne, rozpoznaje poszczególne koncepcje i szkoły filozoficzne, samodzielnie i krytycznie stawia pytania do tekstu źródłowego, prezentuje i potrafi obronić własne stanowisko względem problemów filozoficznych, nie popełnia błędów logicznych, jest aktywny i zaangażowany w przedmiot w toku lekcji.

Ocena dobra

Uczeń posiada niewielkie braki w nauczanych treściach, posługuje się pojęciami i terminami filozoficznymi, odwołuje się do poznanych koncepcji filozoficznych, stawia pytania do tekstów źródłowych, samodzielnie odtwarza argumentację zawartą w tekstach filozoficznych, jest aktywny i zaangażowany w tok lekcji.

Ocena dostateczna

Uczeń zna podstawowe terminy i pojęcia filozoficzne, rozpoznaje kierunki filozoficzne na podstawie

8

tekstu źródłowego, stawia samodzielnie pytania do tekstu, zabiera głos w dyskusjach, jest średnio zaangażowany w przedmiot.

Ocena dopuszczająca

Uczeń zna podstawowe pojęcia i terminy filozoficzne, samodzielnie potrafi odtworzyć główną tezę zawartą w tekście źródłowym, z pomocą nauczyciela poprawnie wykonuje zadania, nie angażuje się w przedmiot, nie zabiera głosu w dyskusjach.

Ocena niedostateczna

Uczeń nie zna podstawowych terminów i pojęć filozoficznych, posiada duże braki w wiadomościach i umiejętnościach, nie potrafi samodzielnie postawić pytania do tekstu źródłowego, nie podejmuje własnej refleksji, nie angażuje się w przedmiot, na lekcjach przyjmuje postawę bierną i nie wykazuje chęci do nauki. Nie spełnia kryteriów wymagań na ocenę dopuszczającą.

Fizyka

Marek Jajkiewicz WYMAGANIA PODSTAWOWE (OCENA dopuszczająca , dostateczna)

Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową w takim zakresie, że potrafi:

zna i prawidłowo posługuje się symbolami wielkości fizycznych

podaje definicje podstawowych wielkości fizycznych i ich jednostki

prawidłowo zamienia jednostki wielkości fizycznych

prawidłowo wykonuje podstawowe działania matematyczne

zna prawa, zasady fizyczne, i wykorzystuje je do opisu prostych zjawisk fizycznych

wskazuje przykłady zjawisk fizycznych w przyrodzie, życiu codziennym, technice

w miarę prawidłowo posługuje się językiem fizyki (pojęciami fizycznymi)

czyta ze zrozumieniem teksty fizyczne

zna wzory fizyczne i na ich podstawie oblicza wielkości fizyczne

rozwiązuje proste (typowe) zadania fizyczne rachunkowe, graficzne (samodzielnie lub z pomocą nauczyciela)

na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza wykresy zależności fizycznych

na podstawie wykresu odczytuje wielkości fizyczne

wykonuje proste doświadczenia fizyczne i wyciąga wnioski z otrzymanych wyników

przestrzega zasad BHP podczas wykonywania doświadczeń

WYMAGANIAPONADPODSTAWOWE (OCENA dobra, bardzo dobra, celująca)

Obejmują wszystkie wymagania podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną) i ponadto: Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową w takim zakresie, że potrafi:

posługuje się poprawnym językiem fizycznym w opisie zjawisk fizycznych

rozwiązuje nietypowe zadania i problemy fizyczne, przedstawia oryginalne sposoby rozwiązania, samodzielnie rozwiązuje zadania o wysokim stopniu trudności

potrafi formułować samodzielnie wypowiedzi w jakościowych zadaniach problemowych

prawidłowo rozwiązuje zadania fizyczne, przeprowadza odpowiednią analizę zadania (wielkości dane, szukane, rysunek, zamiana jednostek, korzysta z prawidłowych wzorów, przekształca wzory, wykonuje działania na jednostkach, wskazuje prawa fizyczne, stosuje poprawny zapis matematyczny, interpretuje otrzymany wynik, odpowiedź)

9

formułuje hipotezy i weryfikuje je jakościowo i ilościowo

prawidłowo przekształca wzory (oblicza każdą z wielkości występującą we wzorze)

wykonuje działania na jednostkach

podaje wymiary jednostek fizycznych

sprawnie posługuje się aparatem matematycznym

objaśnia zasadę działania przyrządów i urządzeń

podaje interpretację fizyczną pojęć fizycznych

systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł

łączy wiedzę z kilku przedmiotów przy rozwiązywaniu zadań, problemów fizycznych

wykorzystuje narzędzia matematyki i formułuje sądy oparte na rozumowaniu matematycznym

samodzielnie planuje eksperymenty, przeprowadza je, analizuje wyniki i przeprowadza rachunek błędów

wykorzystuje i przetwarza informacje zapisane w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków

wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizuje informacje

rozwija zainteresowania fizyką

potrafi pracować w zespole

dzieli się swoją wiedzą z innymi

Geografia

Marianna Chełmicka POZIOM PODSTAWOWY WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dopuszczająca , dostateczna)

Zna i prawidłowo posługuje się terminami i pojęciami geograficznymi

Zna jednostki wielkości geograficzne

Prawidłowo wykonuje podstawowe działania matematyczne przy rozwiązywaniu zadań geograficznych

Prawidłowo oblicza średnią arytmetyczną otrzymanych wyników

Zna wzory do obliczeń geograficznych

Wskazuje przykłady zjawisk geograficznych w przyrodzie i życiu codziennym

Rozwiązuje proste (typowe) zadania geograficzne

Prawidłowo wykorzystuje różne rodzaje map do rozwiązywania zadań z zakresu geografii fizycznej, społeczno- ekonomicznej i regionalnej

Prawidłowo odczytuje dane z tabel, diagramów map i schematów geograficznych

W miarę prawidłowo posługuje się językiem geograficznym

Rozpoznaje zależność między zjawiskami przyrodniczymi i społeczno – ekonomicznymi

Przeprowadza analizy map i wykresów oraz formułuje wnioski z przeprowadzonych analiz przy pomocy nauczyciela

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE (ocena dobra, bardzo dobra, celująca) Obejmują wszystkie wymagania podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną) i ponadto:

Rozwiązuje nietypowe zadania z zakresu geografii fizycznej, społeczno- ekonomicznej i regionalnej oraz dokonuje interpretacji otrzymanych wyników bez pomocy nauczyciela

Sprawnie posługuje się językiem geograficznym przy rozwiązywaniu zadań, analizach danych statystycznych, analizach map, diagramów czy analizach schematów i przekrojów geologicznych

Podaje interpretację terminów geograficznych

Na podstawie diagramów, tabeli, schematów odczytuje i interpretuje zależność pomiędzy zjawiskami przyrodniczymi i społeczno- ekonomicznymi

Czyta ze zrozumieniem teksty geograficzne, przeprowadza ich analizę i formułuje wnioski

Wskazuje prawa i zjawiska geograficzne zawarte w tekście

10

Prawidłowo opisuje przebieg zjawisk przyrodniczych i społeczno – ekonomicznych

Interpretuje współzależności między zjawiskami przyrodniczymi, a społeczno- ekonomicznymi

Przedstawia graficznie zależności między elementami środowiska geograficznego

Rozpoznaje w tekstach geograficznych zależności między środowiskiem geograficznym, a gospodarczą działalnością człowieka.

Objaśnia wpływ gospodarczej działalności człowieka na środowisko

Systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji geograficznej

Łączy wiedzę z innych przedmiotów przy rozwiązywaniu zadań geograficznych.

Formułuje samodzielnie wnioski zadaniach problemowych

Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych POZIOM ROZSZERZONY WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dopuszczająca , dostateczna)

Zna i prawidłowo posługuje się terminami i pojęciami geograficznymi

Zna jednostki wielkości geograficzne

Prawidłowo wykonuje podstawowe działania matematyczne przy rozwiązywaniu zadań geograficznych

Prawidłowo oblicza średnią arytmetyczną otrzymanych wyników

Zna wzory do obliczeń geograficznych

Wskazuje przykłady zjawisk geograficznych w przyrodzie i życiu codziennym

Rozwiązuje proste (typowe) zadania geograficzne

Prawidłowo wykorzystuje różne rodzaje map do rozwiązywania zadań z zakresu geografii fizycznej, społeczno- ekonomicznej i regionalnej

Prawidłowo odczytuje dane z tabel, diagramów map i schematów geograficznych

W miarę prawidłowo posługuje się językiem geograficznym

Rozpoznaje zależność między zjawiskami przyrodniczymi i społeczno – ekonomicznymi

Przeprowadza analizy map i wykresów oraz formułuje wnioski z przeprowadzonych analiz przy pomocy nauczyciela

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE (ocena dobra, bardzo dobra, celująca) Obejmują wszystkie wymagania podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną) i ponadto:

Rozwiązuje nietypowe zadania z zakresu geografii fizycznej, społeczno- ekonomicznej i regionalnej oraz dokonuje interpretacji otrzymanych wyników bez pomocy nauczyciela

Sprawnie posługuje się językiem geograficznym przy rozwiązywaniu zadań, analizach danych statystycznych, analizach map, diagramów czy analizach schematów i przekrojów geologicznych

Podaje interpretację terminów geograficznych

Na podstawie diagramów, tabeli, schematów odczytuje i interpretuje zależność pomiędzy zjawiskami przyrodniczymi i społeczno- ekonomicznymi

Czyta ze zrozumieniem teksty geograficzne, przeprowadza ich analizę i formułuje wnioski

Wskazuje prawa i zjawiska geograficzne zawarte w tekście

Prawidłowo opisuje przebieg zjawisk przyrodniczych i społeczno – ekonomicznych

Interpretuje współzależności między zjawiskami przyrodniczymi, a społeczno- ekonomicznymi

Przedstawia graficznie zależności między elementami środowiska geograficznego

Rozpoznaje w tekstach geograficznych zależności między środowiskiem geograficznym, a gospodarczą działalnością człowieka.

Objaśnia wpływ gospodarczej działalności człowieka na środowisko

Systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji geograficznej

11

Łączy wiedzę z innych przedmiotów przy rozwiązywaniu zadań geograficznych.

Formułuje samodzielnie wnioski w zadaniach problemowych

Korzysta z różnych źródeł informacji geograficznej i technologii geoinformacyjnych

Wieloaspektowo postrzega przestrzeń geograficzną

Rozwija całościowe i syntetyzujące myślenie geograficzne, a także myślenie krytyczne i twórcze

Formułuje hipotezy, weryfikuje je oraz podaje praktyczne rozwiązania problemów w środowisku geograficznym

Przeprowadza ocenę oraz wartościowanie zjawisk i procesów geograficznych

Formułuje twierdzenia o prawidłowościach zachodzących w środowisku geograficznym, dokonuje uogólnień i prognozowania

zrozumie sens i warunki realizacji zasad zrównoważonego rozwoju

Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych ( finalista , laureat MAŁOPOLSKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO).

Historia

Grzegorz Simiłowski Poziom wymagań koniecznych (na ocenę dopuszczającą), uczeń:

Umieszcza wydarzenia w czasie i przestrzeni, odczytuje dane kartograficzne; wyjaśnia znaczenie podstawowych pojęć historycznych

Rozróżnia i nazywa różnego rodzaju źródła historyczne.

Odczytuje informacje wyrażone w źródłach i potrafi je porównać.

Odnajduje informacje w podręczniku, encyklopedii, słowniku lecz nie potrafi ich połączyć w spójną całość.

Posługuje się miarami czasu i nazwami epok, przedstawia ich ramy chronologiczne Poziom wymagań podstawowych (na ocenę dostateczną), uczeń:

Odczytuje i interpretuje dane kartograficzne

Tworzy plan, notatkę, opis różnych aspektów życia społecznego w danym czasie. Określa główny problem używając właściwej terminologii

Posługuje się mapami historycznymi

Opisuje środowisko geograficzne w którym rozgrywały się wydarzenia

Dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń przełomowych, a także ciągłość procesów historycznych

Formułuje definicje pojęć

Rozpoznaje źródła wiedzy o przeszłości

Wyszukuje, porównuje informacje wyrażone w źródle na podstawie dostarczonych dodatkowych wskazówek

Rozpoznaje budowle w stylu z danej epoki

Odróżnia fakty od opinii

Wyjaśnia znaczenie wydarzeń z przeszłości dla rozumienia świata współczesnego Poziom wymagań rozszerzających (na ocenę dobrą), uczeń:

Ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa wydarzeń historycznych

Sprawnie posługuje się terminologią historyczną

Dostrzega związki między przyrodą, osadnictwem, gospodarką i kulturą, oraz zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego

Dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy

Odtwarza fragmenty rzeczywistości historycznej na podstawie źródeł i literatury

Synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej i dziejów ojczystych

Umie powiązać ze sobą fazy niektórych zjawisk złożonych

12

Porównuje różne formy organizacji państwa i społeczeństwa

Dostrzega problem i buduje argumentację

Wskazuje różnice w opisach tych samych wydarzeń przez różnych autorów, wyjaśnia ich intencje i użyte środki perswazji

Dostrzega wielość perspektyw badawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny

Sytuuje i porządkuje w czasie wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne

Dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju cywilizacyjnym Poziom wymagań dopełniających ( na ocenę bardzo dobrą), uczeń:

Synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej i dziejów ojczystych

Dostrzega dynamikę zmian w różnych formach życia społecznego

Ocenia wiarygodność i przydatność źródeł historycznych. Na ich podstawie tworzy narrację historyczną integrując informację pozyskane z różnych źródeł

Formułuje hipotezy, prezentuje własne stanowisko stosując właściwy dobór argumentów

Wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych

Dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą Poziom wymagań wykraczających (na ocenę celującą), uczeń:

Posiada wiedzę wykraczającą poza treści nauczania zawarte w podstawie programowej i potwierdza to w toku pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej

Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych lub olimpiady uzyskując tytuł finalisty bądź laureata

Informatyka

Marek Kmita ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY I. Rozumienie, analizowanie i rozwiązywanie problemów. Zakres podstawowy. Uczeń: 1) planuje kolejne kroki rozwiązywania problemu, z uwzględnieniem podstawowych etapów myślenia komputacyjnego (określenie problemu, definicja modeli i pojęć, znalezienie rozwiązania, zaprogramowanie i testowanie rozwiązania). 2) stosuje przy rozwiązywaniu problemów z różnych dziedzin algorytmy poznane w szkole podstawowej oraz algorytmy: a. na liczbach: badania pierwszości liczby, zamiany reprezentacji liczb między pozycyjnymi systemami liczbowymi, działań na ułamkach z wykorzystaniem NWD i NWW, b. na tekstach: porównywania tekstów, wyszukiwania wzorca w tekście metodą naiwną, szyfrowania tekstu metodą Cezara i przestawieniową, c. porządkowania ciągu liczb: przez wstawianie i metodą bąbelkową, d. wydawania reszty najmniejszą liczbą nominałów, e. obliczania wartości elementów ciągu metodą iteracyjną i rekurencyjną, w tym wartości elementów ciągu Fibonacciego. 3) wyróżnia w problemie podproblemy i charakteryzuje: metodę połowienia, stosuje podejście zachłanne i rekurencję; 4) porównuje działanie różnych algorytmów dla wybranego problemu, analizuje algorytmy na podstawie ich gotowych implementacji; 5) sprawdza poprawność działania algorytmów dla przykładowych danych. Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 1) w zależności od problemu rozwiązuje go, stosując metodę wstępującą lub zstępującą; 2) do realizacji rozwiązania problemu dobiera odpowiednią metodę lub technikę algorytmiczną i struktury danych;

13

3) objaśnia dobrany algorytm, uzasadnia poprawność rozwiązania na wybranych przykładach danych i ocenia jego efektywność; 4) ilustruje i wyjaśnia rolę pojęć, obiektów i operacji matematycznych w projektowaniu rozwiązań problemów informatycznych i z innych dziedzin, posługuje się pojęciem logarytmu; 5) przedstawia sposoby reprezentowania w komputerze znaków, liczb, wartości logicznych, obrazów, dźwięków, animacji; 6) objaśnia sposoby wykonywania przez komputer działań arytmetycznych i operacji logicznych; 7) wyjaśnia, jakie może być źródło błędów pojawiających się w obliczeniach komputerowych: błąd zaokrąglenia, błąd przybliżenia; 8) dyskutuje na temat roli myślenia komputacyjnego i jego metod, takich jak: abstrakcja, reprezentacja danych, dekompozycja problemu, redukcja, myślenie rekurencyjne, podejście heurystyczne w rozwiązywaniu problemów z różnych dziedzin. II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Zakres podstawowy. Uczeń: 1) projektuje i programuje rozwiązania problemów z różnych dziedzin, stosuje przy tym: instrukcje wejścia/wyjścia, wyrażenia arytmetyczne i logiczne, instrukcje warunkowe, instrukcje iteracyjne, funkcje z parametrami i bez parametrów, testuje poprawność programów dla różnych danych; w szczególności programuje algorytmy z punktu I.2); 2) do realizacji rozwiązań problemów prawidłowo dobiera środowiska informatyczne, aplikacje oraz zasoby, wykorzystuje również elementy robotyki; 3) przygotowuje opracowania rozwiązań problemów, posługując się wybranymi aplikacjami: a) projektuje modele dwuwymiarowe i trójwymiarowe, tworzy i edytuje projekty w grafice rastrowej i wektorowej, wykorzystuje różne formaty obrazów, przekształca pliki graficzne, uwzględniając wielkość i jakość obrazów, b) opracowuje dokumenty o różnorodnej tematyce, w tym informatycznej, i o rozbudowanej strukturze, posługując się przy tym konspektem dokumentu, dzieli tekst na sekcje i kolumny, tworzy spisy treści, rysunków i tabel, stosuje własne style i szablony, pracuje nad dokumentem w trybie recenzji, definiuje korespondencję seryjną, c) gromadzi dane pochodzące z różnych źródeł w tabeli arkusza kalkulacyjnego, korzysta z różnorodnych funkcji arkusza w zależności od rodzaju danych, filtruje dane według kilku kryteriów, dobiera odpowiednie wykresy do zaprezentowania danych, analizuje dane, korzystając z dodatkowych narzędzi, w tym z tabel i wykresów przestawnych, d) wyszukuje informacje, korzystając z bazy danych opartej na co najmniej dwóch tabelach, definiuje relacje, stosuje filtrowanie, formułuje kwerendy, tworzy i modyfikuje formularze, drukuje raporty, e) tworzy rozbudowane prezentacje, w tym z wykorzystaniem technik multimedialnych, ustala parametry pokazu, f) tworzy stronę internetową zgodnie ze standardami, wzbogaconą tabelami, listami, elementami dynamicznymi, posługuje się arkuszem stylów, korzysta z oprogramowania i serwisów przeznaczonych do tworzenia stron; potrafi opublikować własną stronę w internecie; 4) wyszukuje w sieci potrzebne informacje i zasoby, ocenia ich przydatność oraz wykorzystuje w rozwiązywanych problemach. Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 1) projektuje i tworzy rozbudowane programy w procesie rozwiązywania problemów, wykorzystuje w programach dobrane do algorytmów struktury danych, w tym struktury dynamiczne i korzysta z dostępnych bibliotek dla tych struktur; 2) stosuje zasady programowania strukturalnego i obiektowego w rozwiązywaniu problemów; 3) sprawnie posługuje się zintegrowanym środowiskiem programistycznym przy pisaniu, uruchamianiu i testowaniu programów; 4) przygotowując opracowania rozwiązań złożonych problemów, posługuje się wybranymi aplikacjami w stopniu zaawansowanym: a) tworzy i edytuje dwuwymiarowe oraz trójwymiarowe wizualizacje i animacje, stosuje właściwe formaty plików graficznych,

14

b) uczestniczy w opracowaniu dokumentacji projektu zespołowego, pracując przy tym w odpowiednim środowisku, c) stosuje zaawansowane funkcje arkusza kalkulacyjnego w zależności od rodzaju danych, definiuje makropolecenia, zna możliwości wbudowanego języka programowania, d) projektuje i tworzy relacyjną bazę złożoną z wielu tabel oraz sieciową aplikację bazodanową dla danych związanych z rozwiązywanym problemem, formułuje kwerendy, tworzy i modyfikuje formularze oraz raporty, stosuje język SQL do wyszukiwania informacji w bazie i do jej modyfikacji, uwzględnia kwestie integralności danych, bezpieczeństwa i ochrony danych w bazie, e) programuje elementy strony internetowej współpracujące z sieciową bazą danych; 5) współtworzy otwarte zasoby i aktywności oraz umieszcza je w sieci, m.in. na platformie do e-nauczania. I + II. Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 1) zapisuje za pomocą listy kroków, schematu blokowego lub pseudokodu, i implementuje w wybranym języku programowania, algorytmy poznane na wcześniejszych etapach oraz algorytmy: a) algorytm Euklidesa w wersji iteracyjnej i rekurencyjnej wraz z zastosowaniami, b) znajdowania określonego elementu w zbiorze: lidera, idola, elementu w zbiorze uporządkowanym metodą binarnego wyszukiwania, c) generowania liczb pierwszych metodą sita Eratostenesa, d) jednoczesnego wyszukiwania elementu najmniejszego i największego, e) sortowania ciągu liczb przez scalanie, f) wyznaczania miejsc zerowych funkcji metodą połowienia, g) obliczania przybliżonej wartości pierwiastka kwadratowego, h) obliczania wartości wielomianu za pomocą schematu Hornera, i) szybkiego potęgowania liczb w wersji iteracyjnej i rekurencyjnej, j) badania położenia punktu względem prostej i przynależności punktu do odcinka, k) rekurencyjnego tworzenia fraktali: zbiór Cantora, drzewo binarne, dywan Sierpińskiego, płatek Kocha; 2) wykorzystuje znane sobie algorytmy przy rozwiązywaniu i programowaniu rozwiązań następujących problemów: a) rozkładania liczby na czynniki pierwsze, b) wykonywania działań na liczbach w systemach innych niż dziesiętny, c) znajdowania w ciągu podciągów o różnorodnych własnościach, np. najdłuższego spójnego podciągu niemalejącego, spójnego podciągu o największej sumie, d) zamiany wyrażenia na postać w odwrotnej notacji polskiej i obliczanie jego wartości na podstawie tej postaci, e) badania przecinania się odcinków, przynależności punktu do trójkąta, f) obliczanie przybliżonej wielkości pola obszarów zamkniętych; 3) objaśnia, a także porównuje podstawowe metody i techniki algorytmiczne oraz struktury danych, wykorzystując przy tym przykłady problemów i algorytmów, w szczególności: a) wyszukiwanie elementów liniowe i przez połowienie (do znajdowania elementów w zbiorze, sortowania przez wstawianie, przybliżonego rozwiązywania równań, sprawdzania przynależności punktu do wielokąta wypukłego), b) rekurencję (do generowania ciągów liczb, potęgowania, sortowania liczb, generowania fraktali), c) metodę dziel i zwyciężaj (jednoczesne znajdowanie minimum i maksimum, sortowanie przez scalanie i szybkie), d) podejście zachłanne (do wydawania reszty, pakowania plecaka, szukania najkrótszej drogi), e) programowanie dynamiczne (do pakowania plecaka, szukania najdłuższego wspólnego podciągu), f) metodę szyfrowania z kluczem publicznym i jej zastosowanie w podpisie elektronicznym, g) metodę haszowania (wyszukiwanie wzorca w tekście), h) metodę Monte Carlo (obliczanie przybliżonej wartości liczby π, symulacja ruchów Browna), i) struktury dynamiczne: stos, kolejka, lista (do realizacji algorytmu: ONP, symulacji problemu Flawiusza, sortowania leksykograficznego), j) grafy (do przedstawiania abstrakcyjnego modelu sytuacji problemowych). III. Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi. Zakres podstawowy. Uczeń: 1) zapoznaje się z możliwościami nowych urządzeń cyfrowych i towarzyszącego im oprogramowania;

15

2) objaśnia funkcje innych niż komputer urządzeń cyfrowych i korzysta z ich możliwości; 3) rozwiązuje problemy korzystając z różnych systemów operacyjnych; 4) charakteryzuje sieć internet, jej ogólną budowę i usługi, opisuje podstawowe topologie sieci komputerowej, przedstawia i porównuje zasady działania i funkcjonowania sieci komputerowej typu klient-serwer, peer-to-peer, opisuje sposoby identyfikowania komputerów w sieci. Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 1) projektuje rozbudowę i zakup nowego zestawu komputerowego oraz oprogramowania; 2) dokonuje kompresji informacji, objaśnia różnice między kompresją stratną i bezstratną tekstów, obrazów, dźwięków, filmów; 3) opisuje warstwowy model sieci komputerowej oraz model sieci internet, opisuje podstawowe funkcje urządzeń i protokoły stosowane w przepływie informacji i w zarządzaniu siecią; 4) konfiguruje przykładową lokalną sieć komputerową oraz bezprzewodowy dostęp do sieci internet; 5) wyjaśnia, od czego zależy sprawne funkcjonowanie sieci komputerowej oraz szybki dostęp do jej usług i zasobów (parametry osprzętu sieciowego, szerokość pasma, zabezpieczenia typu ściana ogniowa i programy antywirusowe, możliwości serwera). IV. Rozwijanie kompetencji społecznych. Zakres podstawowy. Uczeń: 1) aktywnie uczestniczy w realizacji projektów informatycznych rozwiązujących problemy z różnych dziedzin, przyjmuje przy tym różne role w zespole realizującym projekt i prezentuje efekty wspólnej pracy; 2) podaje przykłady wpływu informatyki i technologii komputerowej na najważniejsze sfery życia osobistego i zawodowego; korzysta z wybranych e-usług; przedstawia wpływ technologii na dobrobyt społeczeństw i komunikację społeczną; 3) objaśnia konsekwencje wykluczenia i pozytywne aspekty włączenia cyfrowego; przedstawia korzyści, jakie przynosi informatyka i technologia komputerowa osobom o specjalnych potrzebach; 4) bezpiecznie buduje swój wizerunek w przestrzeni medialnej; 5) przedstawia trendy w historycznym rozwoju informatyki i technologii oraz ich wpływ na rozwój społeczeństw; 6) poszerza i uzupełnia swoją wiedzę korzystając z zasobów udostępnionych na platformach do e-nauczania. Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 1) przy realizacji zespołowego projektu programistycznego posługuje się środowiskiem przeznaczonym do współpracy i realizacji projektów zespołowych, w tym środowiskiem w chmurze; współtworzy zasoby udostępniane na platformach do e-nauczania; 2) analizuje i charakteryzuje wpływ trendów w historycznym rozwoju pojęć, metod informatyki oraz technologii na możliwości rozwiązywania problemów teoretycznych i praktycznych; 3) przygotowuje się do świadomego wyboru kierunku i zakresu dalszego kształcenia, głównie informatycznego, z myślą o przyszłej karierze zawodowej. V. Przestrzeganie prawa i zasad bezpieczeństwa. Zakres podstawowy. Uczeń: 1) postępuje zgodnie z zasadami netykiety oraz regulacjami prawnymi dotyczącymi: ochrony danych osobowych, ochrony informacji oraz prawa autorskiego i ochrony własności intelektualnej w dostępie do informacji; jest świadomy konsekwencji łamania tych zasad; 2) respektuje obowiązujące prawo i normy etyczne dotyczące korzystania i rozpowszechniania oprogramowania komputerowego, aplikacji cudzych i własnych oraz dokumentów elektronicznych; 3) stosuje dobre praktyki w zakresie ochrony informacji wrażliwych (np. hasła, pin), danych i bezpieczeństwa systemu operacyjnego, objaśnia rolę szyfrowania informacji; 4) opisuje szkody, jakie mogą spowodować działania pirackie w sieci, w odniesieniu do indywidualnych osób, wybranych instytucji i całego społeczeństwa. Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 1) objaśnia rolę technik uwierzytelniania, kryptografii i podpisu elektronicznego w ochronie i dostępie do informacji;

16

2) omawia znaczenie algorytmów szyfrowania i składania podpisu elektronicznego. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych (źródła oceny) 1. Podręcznik – Grażyna Koba „Teraz Bajty” a. www.migra.pl – bezpłatne oprogramowanie edukacyjne 2. System oceniania – 6 testów w skali roku (podstawa) 12 testów (rozszerzenie) a. aktywność podczas lekcji (plusy) – każde 5 plusów to ocena bdb, b. sprawdziany umiejętności praktycznych (testy indywidualne lub grupowe), c. uczniowie losują karty z tematami projektów i kryteriami ocen, d. efekty pracy to pliki komputerowe gromadzone w folderze ucznia do wglądu, e. uczeń ma obowiązek zaliczyć wszystkie testy przewidziane w planie zajęć, f. uczeń ma prawo zrezygnować z pisania testu razem z grupą, pod warunkiem zaliczenia testu podczas konsultacji, w ciągu miesiąca od daty testu, g. uczeń ma prawo do jednorazowej poprawy każdej uzyskanej oceny w ciągu półrocza – nowa ocena zastępuje starą niezależnie od wysokości oceny, h. procedurę uzyskiwanie oceny wyższej niż przewidywana określa statut szkoły

Język angielski

Gabriela Steliga POZIOM PODSTAWOWY Stopień dopuszczający, dostateczny otrzymuje uczeń, który: * rozpoznaje formy gramatyczne i leksykalne przewidziane w rozkładzie materiału dla klasy 1 liceum oraz stosuje je w prostym kontekście, * rozumie prostą wypowiedź pisemną i wykonuje typowe zadania do tekstu (dopasowywanie nagłówków do ilustracji, poprawianie fałszywych zdań dotyczących tekstu, układanie akapitów we właściwym porządku), * rozumie ze słuchu proste, krótkie, typowe wypowiedzi artykułowane wyraźnie w standardowej odmianie języka i wykonuje typowe zadania z nimi związane, * tworzy krótkie, proste i zrozumiałe teksty; reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, * tworzy proste wypowiedzi ustne używając podstawowego słownictwa oraz prostych form gramatycznych; reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych sytuacjach. POZIOM PONADPODSTAWOWY Stopień dobry, bardzo dobry, celujący otrzymuje uczeń, który: * bezbłędnie posługuje się formami gramatycznymi i leksykalnymi przewidzianymi w rozkładzie materiału dla klasy 1 liceum * rozumie wypowiedź pisemną i bezbłędnie wykonuje zadania do tekstu (dopasowywanie nagłówków do ilustracji, poprawianie fałszywych zdań dotyczących tekstu, układanie akapitów we właściwym porządku, umieszczanie brakujących zdań we właściwych miejscach w tekście, odpowiadanie na pytania do tekstu, itp.), * rozumie ze słuchu wypowiedzi i bezbłędnie wykonuje zadania z nim związane (uzupełnianie luk, dopasowywanie ilustracji do opisu, poprawianie błędów rzeczowych w podanych zdaniach, zadania typu prawda/fałsz), * tworzy złożone wypowiedzi pisemne właściwie stosując struktury, słownictwo, pisownię oraz interpunkcję; reaguje w formie tekstu pisanego w typowych i problemowych sytuacjach,

17

* tworzy złożone wypowiedzi ustne używając różnorodnego słownictwa oraz poprawnych form gramatycznych; reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych i problemowych sytuacjach, * przetwarza tekst ustnie i pisemnie (np. przekazuje w języku obcym informacje zawarte w materiałach wizualnych, audiowizualnych oraz tekstach obcojęzycznych), * dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów), * korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych, * stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu, * posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Karolina Strzelec Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który:

posługuje się całym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie podstawowym (wymagania szczegółowe),

rozumie wszystkie typowe wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wszystkie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

samodzielnie tworzy wszystkie proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne i pisemne w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie we wszystkich typowych, również w miarę złożonych sytuacjach, oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

pynnie przetwarza tekst ustnie i pisemnie w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

posiada podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się językiem angielskim, oraz posiada świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość kulturową,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów),

współdziała w grupie (np. w pracach projektowych podczas lekcji i poza nimi),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,

stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu,

posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami). Stopień dobry otrzymuje uczeń, który:

posługuje się większością zasobu środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie podstawowym (wymagania szczegółowe),

rozumie większość typowych wypowiedzi ustnych o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadanych w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także większość wypowiedzi pisemnych o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne i pisemne w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

18

uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie we większości typowych, również w miarę złożonych sytuacjach, oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

w miarę pynnie przetwarza tekst ustnie i pisemnie w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

posiada podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się językiem angielskim, oraz posiada świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość kulturową,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów),

współdziała w grupie (np. w pracach projektowych podczas lekcji i poza nimi),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,

stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu,

posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami). Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który:

posługuje się w miarę rozwiniętym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie podstawowym (wymagania szczegółowe),

rozumie typowe wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

w większości samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne i pisemne w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w większości typowych, również w miarę złożonych sytuacji, oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w większości typowych sytuacji, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

komunikatywnie przetwarza tekst ustnie i pisemnie w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

posiada podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się językiem angielskim, oraz posiada świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość kulturową,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów),

współdziała w grupie (np. w pracach projektowych podczas lekcji i poza nimi),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,

stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu,

posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami). Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który:

posługuje się ograniczonym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie podstawowym (wymagania szczegółowe),

rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

tworzy proste, w miarę spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

19

uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie z pomocą nauczyciela w typowych sytuacjach, oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

częściowo lub/i z pomocą nauczyciela przetwarza tekst ustnie i pisemnie w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

posiada podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się językiem angielskim, oraz posiada świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość kulturową,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów),

współdziała w grupie (np. w pracach projektowych podczas lekcji i poza nimi),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,

stosuje podstawowe strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu.

Katarzyna Ślusarczyk POZIOM PODSTAWOWY: Stopień dopuszczający, dostateczny otrzymuje uczeń, który: * rozpoznaje formy gramatyczne i leksykalne przewidziane w rozkładzie materiału dla klasy I PLO oraz stosuje je w prostym kontekście, * rozumie prostą wypowiedź pisemną i wykonuje typowe zadania do tekstu w stopniu dostatecznym, * rozumie ze słuchu proste, krótkie, typowe wypowiedzi artykułowane wyraźnie w standardowej odmianie języka i wykonuje typowe zadania z nimi związane w stopniu dostatecznym, * tworzy krótkie, proste i zrozumiałe teksty; reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, * tworzy proste wypowiedzi ustne używając podstawowego słownictwa oraz prostych form gramatycznych; reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych sytuacjach * w grupach zaawansowanych nie przewiduje się oceny dopuszczającej. Jeśli uczeń otrzyma ocenę dopuszczającą lub niedostateczną na semestr, wówczas zaleca się przeniesienie go do grupy mniej zaawansowanej. POZIOM PONADPODSTAWOWY: Stopień dobry, bardzo dobry, celujący otrzymuje uczeń, który: * posługuje się formami gramatycznymi i leksykalnymi przewidzianymi w rozkładzie materiału dla klasy I PLO * rozumie wypowiedź pisemną i wykonuje zadania do tekstu w stopniu minimum dobrym, * rozumie wypowiedzi ze słuchu i wykonuje zadania z nim związane w stopniu minimum dobrym, * tworzy złożone wypowiedzi pisemne, właściwie stosując struktury, słownictwo, pisownię oraz interpunkcję; reaguje w formie tekstu pisanego w typowych i problemowych sytuacjach, * tworzy złożone wypowiedzi ustne używając różnorodnego słownictwa oraz poprawnych form gramatycznych; reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych i problemowych sytuacjach, * przetwarza tekst ustnie i pisemnie (np. przekazuje w języku angielskim informacje zawarte w materiałach wizualnych, audiowizualnych oraz tekstach obcojęzycznych), * dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem, * korzysta ze źródeł informacji w języku obcym, * stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu, * posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami), * w grupach mniej zaawansowanych nie przewiduje się oceny celującej.

Magdalena Pięta Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który:

posługuje się całym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań

20

ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie rozszerzonym,

rozumie wszystkie typowe wypowiedzi ustne, wypowiadane w naturalnym tempie, a także wszystkie wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

samodzielnie formułuje wszystkie w miarę złożone, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

uczestniczy w rozmowie i we wszystkich różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku angielskim),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,

stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu,

posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami). Stopień dobry otrzymuje uczeń, który:

posługuje się większością środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie rozszerzonym,

rozumie większość typowych wypowiedzi ustnych, wypowiadanych w naturalnym tempie, a także większość wypowiedzi pisemnych, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

samodzielnie formułuje większość w miarę złożonych, spójnych i logicznych wypowiedzi ustnych i pisemnych w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

uczestniczy w rozmowie i w większości różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacji reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku angielskim),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,

stosuje strategie komunikacyjne i kompensacyjne w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu,

posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami). Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który:

posługuje się w miarę rozwiniętym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie rozszerzonym,

rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne, wypowiadane w naturalnym tempie, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

w większości samodzielnie formułuje w miarę złożone, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

uczestniczy w rozmowie i w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach reaguje w większości w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

21

częściowo zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, stosowanie mnemotechnik),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który:

posługuje się ograniczonym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów przewidzianych w rozkładzie materiału dla klasy I liceum w zakresie rozszerzonym,

rozumie najprostsze, typowe wypowiedzi ustne, wypowiadane w naturalnym tempie, a także najprostsze wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

formułuje w miarę złożone, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne z pomocą nauczyciela, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

uczestniczy w rozmowie i w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach z pomocą nauczyciela reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

częściowo i z pomocą nauczyciela zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych,

dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów),

korzysta ze źródeł informacji w języku obcym również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Język francuski

Iwona Czaicka Wymagania ogólne: Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych; rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne; samodzielnie formułuje krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu; zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych. Wymagania szczegółowe : Osiągnięcia podstawowe ( na ocenę dopuszczającą lub dostateczną ) . Uczeń : rozpoznaje język francuski spośród innych słuchanych języków i reaguje na polecenia; wita się, przedstawia, zadaje pytania o imię, nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania, narodowość , numer telefonu; odpowiada na pytania w w/w zakresie; rozpoznaje liczby ze słuchu w zakresie od 0 – 1000; rozróżnia liczbę pojedynczą i mnogą czasowników i rzeczowników; stosuje we wskazanym, typowym ćwiczeniu poznane zasady gramatyczne; formułuje wypowiedź ustną / pisemną w 4-5. zdaniach na każdy z poniższych tematów: człowiek, miejsce zamieszkania, edukacja, praca, żywienie, podróżowanie i turystyka, życie prywatne, kultura, sport, nauka i technika, świat przyrody, zdrowie; często znajduje w tekście określone informacje. Uczeń posiada: podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego; świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową; dokonuje samooceny i wykorzystuje niektóre techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik); współdziała w grupie (np.

22

w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych); korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów), również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych. Przy odpowiedzi na ocenę dopuszczającą uczeń formułuje odpowiedzi przy wyraźnej pomocy nauczyciela. Osiągnięcia ponadpodstawowe ( na ocenę dobrą, bardzo dobrą, celującą ) . Uczeń wykazuje się umiejętnościami z poziomu podstawowego, a ponadto : nawiązuje kontakty towarzyskie; prosi o powtórzenie, bądź wyjaśnienie tego, co powiedział rozmówca; wyraża swoje niezadowolenie / entuzjazm, opinie i życzenia; pyta o opinie i życzenia innych; używa zróżnicowanych struktur; stosownie do zadanego pytania używa poprawnie w odpowiedzi si, oui, lub non; formułuje po 3 - 5 pytań do realizowanego tematu; używa synonimów; określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników ); przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych ( np. mapkach, symbolach, piktogramach ); opowiada o czynnościach codziennych używając czasowników we wskazanej osobie liczby pojedynczej lub mnogiej; formułuje zróżnicowaną wypowiedź ustną / pisemną w 8 - 10 zdaniach ( pisemnie: minimum 60 – 80 słów ) na każdy temat w w/w zakresach w czasie teraźniejszym, przeszłym lub przyszłym. Na poziomie ponadpodstawowym ( na ocenę dobrą , bardzo dobrą ) uczeń odpowiada samodzielnie, w sposób komunikatywny, płynny, używa zróżnicowanych struktur i wykazuje się znajomością słownictwa z wcześniej realizowanych zakresów tematycznych. Ocenę celującą otrzymuje osoba, która : wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza w/w oczekiwane osiągnięcia; zdobyła miejsce w konkursie językowym, bądź systematycznie czyta i streszcza dodatkowe teksty kultury ( minimum 5 w semestrze ) i wykonuje dodatkowe ćwiczenia. Wymagania dodatkowe obowiązujące na wszystkich poziomach: starannie prowadzony zeszyt - zapisy z lekcji opatrzone datą, odnotowywanie zadań domowych oraz bieżącego zakresu do odpowiedzi, systematyczne uczestniczenie w zajęciach ( frekwencja ), gotowość do odpowiedzi ustnej/pisemnej na każdych zajęciach.

Bernadetta Knott Wymagania ogólne: Uczeń posługuje się ( ustnie i pisemnie ) bogatym zasobem środków językowych z każdego zrealizowanego zakresu tematycznego z PODSTAWY PROGRAMOWEJ , aby samodzielnie zrozumieć i sformułować wypowiedzi o różnorodnej formie i długości, uczestniczyć w rozmowie i płynnie zareagować w sposób zrozumiały i adekwatny do sytuacji komunikacyjnej oraz zmienić formę przekazu ustnego lub pisemnego we wskazanym zakresie. Uczeń przekazuje w języku francuskim informacje zawarte w materiałach audiowizualnych ( np. filmach, reklamach). Wymagania szczegółowe : Osiągnięcia podstawowe ( na ocenę dopuszczającą lub dostateczną ): Uczeń: określa główną myśl tekstu i znajduje w nim określone informacje; rozróżnia rodzaje tekstów informacyjnych (ogłoszenie, plakat, opis); nawiązuje kontakt z nową osobą; prosi o / udziela rady; pyta o drogę; zaprasza / przyjmuje / odrzuca zaproszenie ( do kina, na urodziny ,itp. ); wyraża proste opinie na dany temat; posługuje się liczebnikami w pełnym zakresie; opowiada w kilku zdaniach o swojej przyszłości; opowiada o wybranym przez siebie wydarzeniu z przeszłości w kilku zdaniach; na każdy z realizowanych tematów wypowiada się w minimum 8 zdaniach; wskazuje drogę używając ; w typowych przykładach unika powtórzeń stosując zaimki; rozpoznaje poznane czasy w typowych przykładach; pisze krótką notatkę o charakterze informacyjnym ( ok. 60 słów ); reaguje na słyszane komunikaty w języku francuskim; przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań i poglądów; wyjaśnia sposób obsługi prostych urządzeń; przekazuje w języku francuskim informacje sformułowane w języku polskim. Przy odpowiedzi na ocenę dopuszczającą uczeń formułuje odpowiedzi przy wyraźnej pomocy nauczyciela. Osiągnięcia ponadpodstawowe ( na ocenę dobrą, bardzo dobrą, celującą ) .

23

Uczeń: oddziela fakty od opinii, przetwarza dany tekst ustnie lub pisemnie; stosuje poznane tryby i czasy w relacjach, w dialogach, w opisach; przytacza słowa czyjeś lub swoje; formułuje zakazy / nakazy; wyraża opinie na każdy temat; komentuje dane statystyczne / wykresy; snuje przypuszczenia; pisze list / charakterystykę / opowiadanie ( ok. 100 - 120 słów – db; 120 – 150 słów – bdb ), w trakcie wypowiedzi unika powtórzeń stosując synonimy, zaimki; zadaje pytania na 3 sposoby; swobodnie posługuje się poznanymi czasami i trybami ( mowa zależna / niezależna, zgodność czasów ) stosownie do sytuacji komunikacyjnej; w wypowiedziach ustnych i pisemnych wykorzystuje zróżnicowane struktury leksykalno-gramatyczne ( m.in. idiomy, słownictwo potoczne ), adekwatnie do realizowanego tematu; domyśla się znaczenia słów z kontekstu; korzysta ze źródeł informacji w języku francuskim; wyjaśnia sposób obsługi urządzeń skomplikowanych oraz procedury postępowania; logicznie dobiera argumenty; negocjuje. Na poziomie ponadpodstawowym ( na ocenę dobrą , bardzo dobrą ) uczeń odpowiada samodzielnie, w sposób komunikatywny, płynny, używa zróżnicowanych struktur i wykazuje się znajomością słownictwa z wcześniej realizowanych zakresów tematycznych Ocenę celującą otrzymuje osoba, która : wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza w/w oczekiwane osiągnięcia; zdobyła miejsce w olimpiadzie / konkursie językowym, bądź systematycznie czyta i streszcza dodatkowe teksty kultury ( minimum 5 w semestrze) i wykonuje dodatkowe ćwiczenia, oceny cząstkowe są na poziomie przynajmniej bardzo dobrym. Wymagania dodatkowe obowiązujące na wszystkich poziomach: starannie prowadzony zeszyt - zapisy z lekcji opatrzone datą, odnotowywanie zadań domowych oraz bieżącego zakresu do odpowiedzi, systematyczne uczestniczenie w zajęciach ( frekwencja ), gotowość do odpowiedzi ustnej/pisemnej na każdych zajęciach.

Język hiszpański

Justyna Klinowska

CELUJĄCY

LEKSYKA/GRAMATYKA

MÓWIENIE SŁUCHANIE CZYTANIE PISANIE

Uczeń: - zna i posługuje się swobodnie i w pełni poprawnie bogatym zasobem struktur leksykalno-gramatycznych objętym programem nauczania lub wykraczającymi poza niego, - bezbłędnie rozwiązuje różne zadania zamknięte i otwarte w typowych i nietypowych kontekstach leksykalno-gramatycznych.

Uczeń: - tworzy złożone spójne i logiczne wypowiedzi ustne z zachowaną płynnością, - potrafi swobodnie nawiązać i prowadzić rozmowę na różne tematy, - stosuje stosownie do sytuacji styl formalny i nieformalny, - reaguje spontanicznie i bezbłędnie w typowych i nietypowych, również w miarę złożonych

Uczeń: - rozumie bezbłędnie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst złożonych wypowiedzi ustnych, wypowiadanych w naturalnym lub szybszym tempie w standardowej odmianie i niestandardowej, potocznej odmianie języka, - potrafi bezbłędnie rozpoznać intencje mówiącego,

Uczeń: - rozumie bezbłędnie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst wypowiedzi pisemnych o dużym stopniu złożoności, - potrafi rozpoznać intencje mówiącego, - bezbłędnie znajduje kluczowe i szczegółowe informacji. - bezbłędnie układa informacje w określonym porządku, - bezbłędnie wyciąga wnioski

Uczeń: - tworzy tekst zawierający wszystkie elementy polecenia, - bezbłędnie przetwarza pisemnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się bardzo szerokim zakresem złożonych struktur leksykalnych i gramatycznych

24

sytuacjach dnia codziennego, - bezbłędnie przetwarza ustnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się bardzo szerokim zakresem złożonych struktur leksykalnych i gramatycznych przewidzianych w programie nauczania i wykraczającym poza niego, - popełnia sporadycznie drobne błędy gramatyczne i leksykalne, które nie zakłócają komunikacji.

- bezbłędnie znajduje kluczowe i szczegółowe informacje. - spontanicznie reaguje na polecenia, - bezbłędnie układa informacje w określonym porządku, - bezbłędnie wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi, - bezbłędnie rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

wynikające z informacji zawartych w tekście, - bezbłędnie rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu. - bezbłędnie rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu, - bezbłędnie odróżnia informacje o faktach od opinii.

przewidzianych w programie nauczania lub wykraczającymi poza niego. - sporadycznie popełnia drobne leksykalne, gramatyczne i ortograficzne, które nie zaburzają komunikacji, - poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne.

BARDZO DOBRY

LEKSYKA/GRAMATYKA

MÓWIENIE SŁUCHANIE CZYTANIE PISANIE

Uczeń: - zna i posługuje się swobodnie i poprawnie dość bogatym zasobem struktur leksykalno-gramatycznych objętym programem nauczania lub wykraczającymi poza niego, - w zdecydowanej większości poprawnie rozwiązuje różne zadania zamknięte i otwarte w typowych i nietypowych kontekstach gramatyczno-leksykalnych.

Uczeń: - tworzy proste spójne i logiczne wypowiedzi ustne z zachowaną płynnością, - potrafi w miarę swobodnie nawiązać i prowadzić rozmowę, - reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach dnia codziennego, - w większości poprawnie przetwarza ustnie tekst w języku obcym lub w języku

Uczeń: - rozumie bezbłędnie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst wypowiedzi ustnych o umiarkowanym stopniu złożoności wypowiadanych w naturalnym tempie w standardowej odmianie języka, - potrafi rozpoznać intencje mówiącego, - znajduje kluczowe i szczegółowe informacji.

Uczeń: - rozumie bezbłędnie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst wypowiedzi pisemnych o umiarkowanym stopniu złożoności, - potrafi rozpoznać intencje mówiącego, - znajduje kluczowe i szczegółowe informacji. - układa informacje w określonym porządku, - wyciąga wnioski wynikające z

Uczeń: - tworzy proste, spójne i logiczne logiczną wypowiedzi pisemne, - reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych również w miarę złożonych sytuacjach, - tworzy tekst zawierający wszystkie lub prawie wszystkie elementy polecenia, - w większości poprawnie przetwarza pisemnie tekst w

25

polskim informacje sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się szerokim zakresem złożonych struktur gramatycznych i leksykalnych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia nieliczne błędy gramatyczne i leksykalne, niezakłócające komunikacji.

- reaguje na polecenia, - układa informacje w określonym porządku, - wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi, - rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

informacji zawartych w tekście, - rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu. - rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu, - odróżnia informacje o faktach od opinii.

języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się szerokim zakresem prostych struktur leksykalnych i gramatycznych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia sporadyczne błędy leksykalne, gramatyczne i ortograficzne, które nie zaburzają komunikacji, - poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne.

DOBRY

LEKSYKA/GRAMATYKA

MÓWIENIE SŁUCHANIE CZYTANIE PISANIE

Uczeń: - zna i posługuje się w miarę swobodnie i nie zawsze w pełni poprawnie dość bogatym zasobem struktur leksykalno-gramatycznych objętym programem nauczania lub wykraczającymi poza niego, - w większości poprawnie rozwiązuje różne zadania zamknięte i otwarte w typowych i nietypowych kontekstach gramatyczno-leksykalnych.

Uczeń: - tworzy proste spójne, logiczne w miarę płynne wypowiedzi ustne, - potrafi nawiązać i prowadzić rozmowę, - reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych sytuacjach dnia codziennego - w miarę poprawnie przetwarza ustnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się dość szerokim zakresem prostych struktur

Uczeń: - prawie zawsze rozumie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst wypowiedzi ustnych o umiarkowanym stopniu złożoności wypowiadanych w naturalnym tempie w standardowej odmianie języka, - czasami nie potrafi rozpoznać intencji mówiącego, - znajduje większość kluczowych i

Uczeń: - prawie zawsze rozumie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst wypowiedzi pisemnych o umiarkowanym stopniu złożoności, - czasami nie potrafi rozpoznać intencje mówiącego, - znajduje większość kluczowe i szczegółowe informacji. - nie całkiem poprawnie układa informacje w określonym porządku,

Uczeń: - tworzy proste, prawie zawsze spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, - reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, - tworzy tekst zawierający prawie wszystkie elementy polecenia, - w miarę poprawnie przetwarza pisemnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w

26

gramatycznych i leksykalnych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia mało liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które czasami zakłócają komunikację.

szczegółowych informacji. - nie zawsze reaguje na polecenia, - nie całkiem poprawnie układa informacje w określonym porządku, - w większości wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi, - nie zawsze rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

- w większości wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście, - nie zawsze rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu. - nie zawsze rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu, - nie zawsze odróżnia informacje o faktach od opinii.

tym języku obcym, - posługuje się dość szerokim zakresem prostych struktur leksykalnych i gramatycznych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia mało liczne błędy leksykalne, gramatyczne i ortograficzne, które czasami zaburzają komunikację, - nie zawsze poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne.

DOSTATECZNY

LEKSYKA/GRAMATYKA

MÓWIENIE SŁUCHANIE CZYTANIE PISANIE

Uczeń: - zna i posługuje się poprawnie podstawowym zasobem struktur leksykalno-gramatycznych objętym programem nauczania lub wykraczającymi poza niego, - w większości poprawnie rozwiązuje różne zadania zamknięte i otwarte w typowych kontekstach gramatyczno-leksykalnych.

Uczeń: - tworzy proste, dość spójne i logiczne wypowiedzi ustne z niewielkimi zaburzeniami płynności, - nie zawsze potrafi nawiązać i prowadzić rozmowę, nie ogranicza się do reakcji na pytania i sugestie nauczyciela, ale często korzysta z jego pomocy, - reaguje w sposób raczej zrozumiały w typowych sytuacjach dnia codziennego, - nie zawsze poprawnie przetwarza ustnie tekst w języku

Uczeń: - rozumie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst prostych wypowiedzi ustnych wypowiadanych w naturalnym tempie w standardowej odmianie języka, - często nie potrafi rozpoznać intencji mówiącego, - znajduje więcej niż połowę kluczowych i szczegółowych informacji. - czasami nie reaguje na polecenia, - popełnia liczne błędy przy układaniu informacji w

Uczeń: - rozumie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst prostych wypowiedzi pisemnych - często nie potrafi rozpoznać intencje mówiącego, - znajduje więcej niż połowę kluczowe i szczegółowe informacji. - popełnia liczne błędy przy układaniu informacji w określonym porządku, - nie zawsze wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście,

Uczeń: - tworzy proste, dość spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, - reaguje w sposób raczej zrozumiały w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, - tworzy tekst zawierający większość elementów polecenia, - nie zawsze poprawnie przetwarza pisemnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w

27

obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się dość ograniczonym zakresem prostych struktur gramatycznych i leksykalnych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które czasami zakłócają komunikację.

określonym porządku, -nie zawsze wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi, - nie zawsze rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi

- nie zawsze rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu. - nie zawsze rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu, - nie zawsze odróżnia informacje o faktach od opinii.

tym języku obcym, - posługuje się dość ograniczonym zakresem prostych struktur leksykalnych i gramatycznych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia liczne błędy leksykalne, gramatyczne i ortograficzne, które czasami zaburzają komunikację, - często niepoprawnie stosuje znaki interpunkcyjne.

DOPUSZCZAJĄCY

LEKSYKA/GRAMATYKA

MÓWIENIE SŁUCHANIE CZYTANIE PISANIE

Uczeń: - zna i posługuje się nie zawsze w pełni poprawnie podstawowym zasobem struktur leksykalno-gramatycznych objętym programem nauczania lub wykraczającymi poza niego, - co najmniej w połowie poprawnie rozwiązuje różne zadania zamknięte i otwarte w typowych kontekstach gramatyczno-leksykalnych.

Uczeń: -tworzy proste, w miarę spójne i logiczne wypowiedzi ustne z zaburzeniami płynności, - potrafi nawiązać i prowadzić rozmowę, ale z pomocą nauczyciela, często ogranicza się do reakcji na jego pytania i sugestie, - reaguje w sposób nie zawsze zrozumiały w typowych sytuacjach dnia codziennego, - często błędnie przetwarza ustnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje

Uczeń: - nie całkiem rozumie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst prostych wypowiedzi ustnych wypowiadanych w naturalnym tempie w standardowej odmianie języka, - często nie potrafi rozpoznać intencji mówiącego, - znajduje przynajmniej połowę kluczowych i szczegółowych informacji. - często nie reaguje na polecenia, - popełnia bardzo liczne błędy przy układaniu

Uczeń: - nie całkiem rozumie ogólny i szczegółowy sens oraz kontekst prostych wypowiedzi pisemnych - często nie potrafi rozpoznać intencje mówiącego, - znajduje przynajmniej połowę kluczowych i szczegółowych informacji. - popełnia bardzo liczne błędy przy układaniu informacji w określonym porządku, - często błędnie wyciąga wnioski wynikające z informacji

Uczeń: - tworzy proste, w miarę spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, - reaguje w sposób nie zawsze zrozumiały w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach, - tworzy tekst zawierający przynajmniej połowę elementów polecenia, - często błędnie przetwarza pisemnie tekst w języku obcym lub w języku polskim informacje sformułowane w

28

sformułowane w tym języku obcym, - posługuje się bardzo ograniczonym zakresem prostych struktur gramatycznych i leksykalnych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia bardzo liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które zakłócają komunikację.

informacji w określonym porządku, - często błędnie wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi, - często nie rozróżnia formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi.

zawartych w tekście, - często nie rozróżnia formalnego i nieformalnego stylu tekstu. - często nie rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu, - często nie odróżnia informacje o faktach od opinii.

tym języku obcym, - posługuje się bardzo ograniczonym zakresem prostych struktur leksykalnych i gramatycznych przewidzianym w programie nauczania, - popełnia bardzo liczne błędy leksykalne, gramatyczne i ortograficzne, które zaburzają komunikację, - niepoprawnie stosuje znaki interpunkcyjne.

NIEDOSTATECZNY

LEKSYKA/GRAMATYKA

MÓWIENIE SŁUCHANIE CZYTANIE PISANIE

Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą.

Język niemiecki

Lucyna Majka Poziom ponadpodstawowy- stopień celujący, bardzo dobry, dobry otrzymuje uczeń, który: - posługuje się formami gramatycznymi i leksykalnymi przewidzianymi w rozkładzie materiału dla klasy programowo niższej i aktualnie uczęszczanej, -rozumie wypowiedzi pisemne i wykonuje zadania do tekstu, - rozumie wypowiedzi ze słuchu i wykonuje zadania z nimi związane, - tworzy złożone wypowiedzi pisemne stosując odpowiednio zaawansowane struktury, słownictwo, pisownię oraz interpunkcję; reaguje w formie tekstu pisanego w sytuacjach typowych i problemowych, - tworzy złożone wypowiedzi ustne używając różnorodnego słownictwa oraz poprawnych form gramatycznych, reaguje w sposób zrozumiały w sytuacjach problemowych i typowych, - przetwarza tekst ustnie i pisemnie ( np. streszcza tekst, opisuje obrazek) - stosuje techniki samodzielnej pracy z językiem ( np. korzysta z zaawansowanego słownictwa, samodzielnie prowadzi notatki - korzysta ze żródeł informacji w języku obcym za pomocą technologii informacyjno- komunikacyjnych) - zna i stosuje strategie komunikacyjne ( np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstu zawierającego nieznane słowa i zwroty) i strategie kompensacyjne ( np. zastąpienie słowa innym wyrazem, opis), w przypadku, gdy się nie pamięta lub nie zna wyrazu, - posiada świadomość językową ( podobieństw i różnic między językami) Poziom podstawowy – stopień dostateczny, dopuszczający otrzymuje uczeń, który : - rozpoznaje formy gramatyczne i leksykalne przewidziane w rozkładzie materiału dla klasy programowo niższej i aktualnie uczęszczanej oraz stosuje je w prostym kontekście, - rozumie proste wypowiedzi pisemne i wykonuje typowe zadania do tekstu,

29

- rozumie ze słuchu proste, krótkie , typowe wypowiedzi artykułowane w standardowej odmianie języka i wykonuje typowe zadania z nimi związane, - tworzy krótkie, proste, zrozumiałe wypowiedzi pisemne, reaguje w formie tekstu pisanego w sytuacjach typowych - tworzy proste wypowiedzi ustne używając podstawowego słownictwa oraz prostych form gramatycznych, reaguje ustnie w sposób zrozumiały w sytuacjach typowych.

Elżbieta Włoś POZIOM PODSTAWOWY POZIOM PONADPODSTAWOWY

OCENA NIEDOSTATEC

ZNA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

OCENA DOSTATECZNA

OCENA DOBRA

OCENA BARDZO DOBRA

OCENA CELUJĄCA

NISKI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

PODSTAWOWY STOPIEŃ

SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

ŚREDNI STOPIEŃ SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

WYSOKI STOPIEŃ SPEŁNIANIA WYMAGAŃ

EDUKACYJNYCH

Wiadomości:

środki językowe fonetyka ortografia

Uczeń nie spełnia większości kryteriów, by otrzymać ocenę dopuszczającą, tj. nie opanował podstawowej wiedzy i nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela. Braki w wiadomościach i umiejętnościach są na tyle rozległe, że uniemożliwiają mu naukę na kolejnych etapach.

Uczeń: • zna ograniczoną liczbę podstawowych słów i wyrażeń • popełnia liczne błędy w ich zapisie i wymowie • zna proste gramatyczne wyrażenia wprowadzone przez nauczyciela • popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne we wszystkich typach zadań

Uczeń: • zna część wprowadzonych słów i wyrażeń • popełnia sporo błędów w ich zapisie i wymowie • zna większość wprowadzonych struktur gramatycznych • popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych w trudniejszych zadaniach

Uczeń: • zna większość wprowadzonych słów i wyrażeń • zwykle poprawnie je zapisuje i wymawia • zna wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne • popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne

Uczeń: • zna wszystkie wprowadzone słowa i wyrażenia • poprawnie je zapisuje i wymawia • zna wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne • popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne, które zwykle potrafi samodzielnie poprawić

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który w wysokim stopniu opanował wiedzę i umiejętności określone programem nauczania.* * W świetle obowiązujących przepisów ocena ucznia ma wynikać ze stopnia przyswojenia przez niego treści wynikających z podstawy programowej. Ustalenie wymagań na ocenę celującą należy do nauczyciela, ale muszą one być zgodne z prawem. Jeżeli uczeń wykazuje zainteresowanie poszerzaniem wiedzy, można go za to nagrodzić dodatkowo, ale wiedza wykraczająca poza program nie może być elementem koniecznym do uzyskania oceny celującej – art. 44b ust. 3 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2017 r. poz. 2198, 2203 i 2361).

Język polski

Kinga Ciapała-Gędłek

30

Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń potrafi: - przyporządkować autorom tytuły i głównych bohaterów utworów literackich wskazanych w podstawie programowej, - określić ramy chronologiczne omawianych epok, - objaśnić znaczenie nazw omawianych epok literackich, - wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla danej epoki gatunków literackich, - wskazać cechy podstawowych wzorców osobowych charakterystycznych dla danej epoki, - posługiwać się kluczowymi dla rozumienia omawianych epok pojęciami, - streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych z listy lektur obowiązkowych, - scharakteryzować bohaterów literackich, - prezentować na lekcji zagadnienia wcześniej przygotowane w domu, - przekazywać efekty swej pracy na lekcjach w komunikatywny sposób. Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto: - wskazać podstawowe cechy gatunków, - powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi, - wskazać związki omawianych epok z wcześniejszymi, - opisać motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych utworów, - scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do omówionych utworów literackich, - rozpoznać najważniejsze środki stylistyczne w utworach literackich, - określić tematykę i problematykę omówionych utworów, - podejmować próby włączenia się do dyskusji. Wymagania rozszerzone (ocena dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto: - wskazać związki literatury z historią, kulturą, sztuką i filozofią epoki, - scharakteryzować wizję świata i człowieka w poszczególnych epokach, odwołując się do omówionych utworów literackich, - scharakteryzować podstawowe prądy artystyczne i umysłowe oraz hasła programowe i idee poszczególnych epok, odwołując się do omówionych utworów literackich, - scharakteryzować koncepcję artysty i zadania sztuki w omawianych epokach, odwołując się do utworów literackich, - wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach literackich, - wskazać dominantę kompozycyjną i myślową oraz dokonać analizy typowego dla epoki i autora utworu literackiego, - zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji, odwołując się do utworu, cytatu, kontekstu lub wiedzy o epoce, - formułować wnioski, uogólnienia i argumentację, prezentując swój punkt widzenia, - ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki, zwracając uwagę na ich komplikację psych. i uwikłania w problemy moralne, społeczne, - komponować w trakcie zajęć dłuższe wypowiedzi w sposób zwarty, logiczny i uporządkowany, - wypowiadać się płynnie, poprawnie pod względem stylistycznym i językowym. Wymagania dopełniające (ocenę bardzo dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto: - wymienić głównych twórców kultury i ich dzieła w omawianych epokach, - wykazać się opanowaniem pamięciowym fragmentów tekstów literackich oraz swobodnie posługiwać się cytatami, - wyjaśnić literaturoznawcze sensy pojęć, - przedstawić ewolucję bohatera literackiego oraz wybranych gatunków literackich na podstawie omawianych utworów, - wyjaśnić funkcje motywów antycznych i symboli biblijnych w utworach literackich, - rozpoznać nawiązania do tradycji we współczesnym utworze literackim lub filmie, - formułować wnioski płynące z porównania kształtu artystycznego tekstów,

31

- samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedzi. materiał z różnych źródeł dot. lit., filmu i innych dziedzin sztuki, - porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w omawianych epokach, odwołując się do utworów lit., - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz rozpoznając przenośne znaczenia dzieła (metaforyczne, alegoryczne, paraboliczne), - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki (w tym tekstu lit.) ze wskazaniem funkcji środków. specyficznych dla danej dziedziny sztuki, - wykazać się swobodą konwersacji, kulturą dyskusji i piękną polszczyzną, - odwoływać się do opinii autorytetów dla obrony własnego stanowiska, - dowodzić własnej racji w ocenie dzieł sztuki, - dokonać syntezy twórczości literackiej ( epoki, autora, prądu). Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: - prezentując swoje poglądy, umiejętnie posługiwać się wiedzą spoza programu szkolnego, świadczącą o dużej erudycji, - formułować wnioski dojrzałe, wnikliwe, - stawiać hipotezy badawcze, - polemizować, szukając wciąż nowych argumentów. OCENIANIE PRAC PISEMNYCH (TEMATY OTWARTE) Ocenianie wypracowań typu maturalnego odbywa się zgodnie z kryteriami CKE. Inne prace pisemne: Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń potrafi: - zrozumieć temat pracy, -sformułować tezę/hipotezę, - znaleźć argumenty uzasadniające tezę, - zachować trójdzielność kompozycyjną, - posiadać umiejętność wprowadzania do pracy cytatów z utworów, - napisać pracę językiem komunikatywnym, unikając błędów ortograficznych. Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Na ocenę dostateczną uczeń powinien ponadto: - zaprezentować własną koncepcję rozwinięcia tematu, - podjąć próbę skomponowania pracy w sposób zamierzony i nieschematyczny, - zadbać o poprawność ortograficzną i interpunkcyjną. Wymagania rozszerzone (ocena dobra) Na ocenę dobrą uczeń powinien ponadto: - w funkcji argumentacyjnej właściwie wykorzystać materiał literacki i historycznoliteracki, - umiejętnie łączyć poszczególne części pracy tak, by jej tekst był spójny, - stosować urozmaiconą leksykę i składnię (różne typy zdań), - sięgać do różnych źródeł wiedzy, cytować badaczy literatury, - posiadać umiejętność sporządzania bibliografii, - zadbać o poprawność i jednorodność stylu. Wymagania dopełniające (ocenę bardzo dobra) Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien ponadto: - pamiętać o oryginalnym zamyśle kompozycyjnym, - zadbać o klarowną koncepcję rozwinięcia problemu zasugerowanego przez temat, - umieścić w pracy własne przemyślane sądy wartościujące i uogólniające, umiejętnie skonfrontować je z sądami badaczy literatury;

32

- zadbać o poprawność frazeologiczną i fleksyjną; - posłużyć się żywym stylem i bogatą leksyką; Wymagania wykraczające (ocena celująca) Na ocenę celującą uczeń powinien ponadto: - w argumentacji wykorzystać materiał wykraczający poza treści programowe, - wykazać się oryginalnością ujęcia tematu, - umiejętnie wykorzystać sądy profesjonalnych badaczy literatury, konfrontując je z własnym spojrzeniem, - posiadać umiejętność sporządzania dokładnych przypisów. OCENIANIE RECYTACJI Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - opanował pamięciowo tekst w ok. 60 – 70%, - wyraźne wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - dąży do poprawności intonacyjnej. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - poprawnie wygłasza tekst z pamięci (dopuszczalne 2-3 drobne pomyłki), - wyraźne i w odpowiednim tempie wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - podejmuje próbę interpretacji głosowej, - właściwie intonuje i akcentuje, Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - bezbłędnie opanował pamięciowo tekst, - właściwie artykułuje, intonuje; - wyraźne wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - dąży do poprawnej interpretacji głosowej, zgodnej z charakterem utworu. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który ponadto: - interpretuje głosowo utwór, uwzględniając jego specyfikę (np. temat, kompozycję, nastrój). Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który ponadto: - przedstawia oryginalną i spójną interpretację tekstu, - potrafi wzbudzić zainteresowanie słuchaczy. Laureaci i finaliści Olimpiady Literatury i Języka Polskiego oraz konkursów polonistycznych o zasięgu co najmniej wojewódzkim otrzymują roczna ocenę celującą z języka polskiego.

Anna Syguła OCENIANIE ODPOWIEDZI USTNEJ Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi: - przyporządkować autorom tytuły i głównych bohaterów utworów literackich wskazanych w podstawie programowej, - określić ramy chronologiczne omawianych epok, - objaśnić znaczenie nazw omawianych epok literackich, - wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla danej epoki gatunków lit., - wskazać cechy podstawowych wzorców osobowych charakterystyczne dla danej epoki, - wskazać cechy prądów umysłowych i artystycznych, - posługiwać się kluczowymi dla rozumienia omawianych epok pojęciami, - streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych z listy lektur obowiązkowych, - rozpoznać najważniejsze środki stylistyczne w utworach literackich, - scharakteryzować bohaterów literackich, - przekazywać efekty swej pracy na lekcjach w komunikatywny sposób, Na ocenę dostateczną uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto: - wyjaśnić literaturoznawcze sensy pojęć, - wskazać podstawowe cechy gatunków, - powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi, - wskazać związki omawianych epok z wcześniejszymi, - opisać motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych utworów,

33

- scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do omówionych utworów literackich, - scharakteryzować podstawowe prądy artystyczne i umysłowe oraz hasła programowe i idee poszcz. epok, odwołując się do omówionych utworów lit., - scharakteryzować wizję świata i człowieka w poszczególnych epokach, odwołując się do omówionych utworów lit., - wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i styl. w tekstach lit., - określić tematykę i problematykę omówionych utworów, - prezentować na lekcji zagadnienia wcześniej przygotowane w domu, - podejmować próby włączenia się do dyskusji. Na ocenę dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto: - wskazać związki literatury z historią, kulturą, sztuką i filozofią epoki, - porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w omawianych epokach, odwołując się do utworów lit., - scharakteryzować koncepcję artysty i zadania sztuki w omawianych epokach, odwołując się do utworów literackich, - wskazać dominantę kompozycyjną i myślową oraz dokonać analizy typowego dla epoki i autora utworu literackiego, - zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji, odwołując się do utworu, cytatu, kontekstu lub wiedzy o epoce, - formułować wnioski, uogólnienia i argumenty, prezentując swój punkt widzenia, - ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki, zwracając uwagę na ich komplikację psych. i uwikłania w problemy moralne, społeczne, - komponować w trakcie zajęć dłuższe wypowiedzi w sposób zwarty, logiczny i uporządkowany, - wypowiadać się płynnie, poprawnie pod względem stylistycznym i językowym. Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto: - wymienić głównych twórców kultury i ich dzieła w omawianych epokach, - wykazać się opanowaniem pamięciowym fragmentów tekstów literackich oraz swobodnie posługiwać się cytatami, - przedstawić ewolucję bohatera literackiego oraz wybranych gatunków literackich na podstawie omawianych utworów, - wyjaśnić funkcje motywów antycznych i symboli biblijnych w utworach literackich, - rozpoznać nawiązania do tradycji we współczesnym utworze lit. lub filmie, - formułować wnioski płynące z porównania kształtu artystycznego tekstów, - samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedzi. materiał z różnych źródeł dot. lit., filmu i innych dziedzin sztuki, - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz rozpoznając przenośne znaczenia dzieła (metaforyczne, alegoryczne, paraboliczne), - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki (w tym tekstu lit.) ze wskazaniem funkcji środków specyficznych dla danej dziedziny sztuki, - wykazać się swobodą konwersacji, kulturą dyskusji i piękną polszczyzną, - odwoływać się do opinii autorytetów dla obrony własnego stanowiska, - dowodzić własnej racji w ocenie dzieł sztuki, - dokonać syntezy twórczości literackiej ( epoki, autora, prądu). Na ocenę celującą uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: - prezentując swoje poglądy, umiejętnie posługiwać się wiedzą spoza programu szkolnego, świadczącą o dużej erudycji, - formułować wnioski dojrzałe, wnikliwe, - stawiać hipotezy badawcze, - polemizować, szukając wciąż nowych argumentów. OCENIANIE PRAC PISEMNYCH (TEMATY OTWARTE) Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien: - zrozumieć temat pracy, -sformułować tezę/hipotezę, - znaleźć argumenty uzasadniające tezę,

34

- zachować trójdzielność kompozycyjną, - posiadać umiejętność wprowadzania do pracy cytatów z utworów, - napisać pracę językiem komunikatywnym, unikając błędów ortograficznych. Na ocenę dostateczną uczeń powinien ponadto: - zaprezentować własną koncepcję rozwinięcia tematu, - podjąć próbę skomponowania pracy w sposób zamierzony i nieschematyczny, - zadbać o poprawność ortograficzną i interpunkcyjną. Na ocenę dobrą uczeń powinien ponadto: - w funkcji argumentacyjnej właściwie wykorzystać materiał literacki i historycznoliteracki, - umiejętnie łączyć poszczególne części pracy tak, by jej tekst był spójny, - stosować urozmaiconą leksykę i składnię (różne typy zdań), - sięgać do różnych źródeł wiedzy, cytować badaczy literatury, - posiadać umiejętność sporządzania bibliografii, - zadbać o poprawność i jednorodność stylu. Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien ponadto: - pamiętać o oryginalnym zamyśle kompozycyjnym, - zadbać o klarowną koncepcję rozwinięcia problemów zasugerowanych przez temat, - umieścić w pracy własne przemyślane sądy wartościujące i uogólniające, umiejętnie skonfrontować je z sądami badaczy literatury; - zadbać o poprawność frazeologiczną i fleksyjną; - posłużyć się żywym stylem i bogatą leksyką; Na ocenę celującą uczeń powinien ponadto: - w argumentacji wykorzystać materiał wykraczający poza treści programowe, - wykazać się oryginalnością ujęcia tematu, - umiejętnie wykorzystać sądy badaczy literatury, konfrontując je z własnym spojrzeniem, - posiadać umiejętność sporządzania dokładnych przypisów. OCENIANIE RECYTACJI Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - opanował pamięciowo tekst w ok. 60 – 70%, - wyraźne wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - dąży do poprawności intonacyjnej. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - poprawnie wygłasza tekst z pamięci (dopuszczalne 2-3 drobne pomyłki), - wyraźne i w odpowiednim tempie wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - podejmuje próbę interpretacji głosowej, - właściwie intonuje i akcentuje, Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - bezbłędnie opanował pamięciowo tekst, - właściwie artykułuje, intonuje; - wyraźne wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - dąży do poprawnej interpretacji głosowej, zgodnej z charakterem utworu. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który ponadto: - interpretuje głosowo utwór, uwzględniając jego specyfikę (np. temat, kompozycję, nastrój), Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który ponadto: - przedstawia oryginalną i spójną interpretację tekstu, - potrafi wzbudzić zainteresowanie słuchaczy.

Bożena Leśniak OCENIANIE ODPOWIEDZI USTNEJ Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń potrafi:

35

- przyporządkować autorom tytuły i głównych bohaterów utworów literackich wskazanych w podstawie programowej, - określić ramy chronologiczne omawianych epok, - objaśnić znaczenie nazw omawianych epok literackich, - wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla danej epoki gatunków literackich, - wskazać cechy podstawowych wzorców osobowych charakterystycznych dla danej epoki, - posługiwać się kluczowymi dla rozumienia omawianych epok pojęciami, - streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych z listy lektur obowiązkowych, - scharakteryzować bohaterów literackich, - prezentować na lekcji zagadnienia wcześniej przygotowane w domu, - przekazywać efekty swej pracy na lekcjach w komunikatywny sposób. Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto: - wskazać podstawowe cechy gatunków, - powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi, - wskazać związki omawianych epok z wcześniejszymi, - opisać motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych utworów, - scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do omówionych utworów literackich, - rozpoznać najważniejsze środki stylistyczne w utworach literackich, - określić tematykę i problematykę omówionych utworów, - podejmować próby włączenia się do dyskusji. Wymagania rozszerzone (ocena dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto: - wskazać związki literatury z historią, kulturą, sztuką i filozofią epoki, - scharakteryzować wizję świata i człowieka w poszczególnych epokach, odwołując się do omówionych utworów literackich, - scharakteryzować podstawowe prądy artystyczne i umysłowe oraz hasła programowe i idee poszczególnych epok, odwołując się do omówionych utworów literackich, - scharakteryzować koncepcję artysty i zadania sztuki w omawianych epokach, odwołując się do utworów literackich, - wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach literackich, - wskazać dominantę kompozycyjną i myślową oraz dokonać analizy typowego dla epoki i autora utworu literackiego, - zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji, odwołując się do utworu, cytatu, kontekstu lub wiedzy o epoce, - formułować wnioski, uogólnienia i argumentację, prezentując swój punkt widzenia, - ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki, zwracając uwagę na ich komplikację psych. i uwikłania w problemy moralne, społeczne, - komponować w trakcie zajęć dłuższe wypowiedzi w sposób zwarty, logiczny i uporządkowany, - wypowiadać się płynnie, poprawnie pod względem stylistycznym i językowym. Wymagania dopełniające (ocenę bardzo dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto: - wymienić głównych twórców kultury i ich dzieła w omawianych epokach, - wykazać się opanowaniem pamięciowym fragmentów tekstów literackich oraz swobodnie posługiwać się cytatami, - wyjaśnić literaturoznawcze sensy pojęć, - przedstawić ewolucję bohatera literackiego oraz wybranych gatunków literackich na podstawie omawianych utworów, - wyjaśnić funkcje motywów antycznych i symboli biblijnych w utworach literackich, - rozpoznać nawiązania do tradycji we współczesnym utworze literackim lub filmie,

36

- formułować wnioski płynące z porównania kształtu artystycznego tekstów, - samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedzi. materiał z różnych źródeł dot. lit., filmu i innych dziedzin sztuki, - porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w omawianych epokach, odwołując się do utworów lit., - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz rozpoznając przenośne znaczenia dzieła ( metaforyczne, alegoryczne, paraboliczne), - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki (w tym tekstu lit.) ze wskazaniem funkcji środków. specyficznych dla danej dziedziny sztuki, - wykazać się swobodą konwersacji, kulturą dyskusji i piękną polszczyzną, - odwoływać się do opinii autorytetów dla obrony własnego stanowiska, - dowodzić własnej racji w ocenie dzieł sztuki, - dokonać syntezy twórczości literackiej ( epoki, autora, prądu). Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: - prezentując swoje poglądy, umiejętnie posługiwać się wiedzą spoza programu szkolnego, świadczącą o dużej erudycji, - formułować wnioski dojrzałe, wnikliwe, - stawiać hipotezy badawcze, - polemizować, szukając wciąż nowych argumentów. OCENIANIE PRAC PISEMNYCH (TEMATY OTWARTE) Ocenianie wypracowań typu maturalnego odbywa się zgodnie z kryteriami CKE. Inne prace pisemne: Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń potrafi: - zrozumieć temat pracy, -sformułować tezę/hipotezę, - znaleźć argumenty uzasadniające tezę, - zachować trójdzielność kompozycyjną, - posiadać umiejętność wprowadzania do pracy cytatów z utworów, - napisać pracę językiem komunikatywnym, unikając błędów ortograficznych. Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Na ocenę dostateczną uczeń powinien ponadto: - zaprezentować własną koncepcję rozwinięcia tematu, - podjąć próbę skomponowania pracy w sposób zamierzony i nieschematyczny, - zadbać o poprawność ortograficzną i interpunkcyjną. Wymagania rozszerzone (ocena dobra) Na ocenę dobrą uczeń powinien ponadto: - w funkcji argumentacyjnej właściwie wykorzystać materiał literacki i historycznoliteracki, - umiejętnie łączyć poszczególne części pracy tak, by jej tekst był spójny, - stosować urozmaiconą leksykę i składnię (różne typy zdań), - sięgać do różnych źródeł wiedzy, cytować badaczy literatury, - posiadać umiejętność sporządzania bibliografii, - zadbać o poprawność i jednorodność stylu. Wymagania dopełniające (ocenę bardzo dobra) Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien ponadto: - pamiętać o oryginalnym zamyśle kompozycyjnym,

37

- zadbać o klarowną koncepcję rozwinięcia problemu zasugerowanego przez temat, - umieścić w pracy własne przemyślane sądy wartościujące i uogólniające, umiejętnie skonfrontować je z sądami badaczy literatury; - zadbać o poprawność frazeologiczną i fleksyjną; - posłużyć się żywym stylem i bogatą leksyką; Wymagania wykraczające (ocena celująca) Na ocenę celującą uczeń powinien ponadto: - w argumentacji wykorzystać materiał wykraczający poza treści programowe, - wykazać się oryginalnością ujęcia tematu, - umiejętnie wykorzystać sądy profesjonalnych badaczy literatury, konfrontując je z własnym spojrzeniem, - posiadać umiejętność sporządzania dokładnych przypisów. OCENIANIE RECYTACJI Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - opanował pamięciowo tekst w ok. 60 – 70%, - wyraźne wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - dąży do poprawności intonacyjnej. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - poprawnie wygłasza tekst z pamięci (dopuszczalne 2-3 drobne pomyłki), - wyraźne i w odpowiednim tempie wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - podejmuje próbę interpretacji głosowej, - właściwie intonuje i akcentuje, Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - bezbłędnie opanował pamięciowo tekst, - właściwie artykułuje, intonuje; - wyraźne wygłasza utwór, uwzględnia przestankowanie, - dąży do poprawnej interpretacji głosowej, zgodnej z charakterem utworu. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który ponadto: - interpretuje głosowo utwór, uwzględniając jego specyfikę (np. temat, kompozycję, nastrój). Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który ponadto: - przedstawia oryginalną i spójną interpretację tekstu, - potrafi wzbudzić zainteresowanie słuchaczy. Laureaci i finaliści Olimpiady Literatury i Języka Polskiego oraz konkursów polonistycznych o zasięgu co najmniej wojewódzkim otrzymują roczna ocenę celującą z języka polskiego.

Matematyka

Agnieszka Kizior Wymagania edukacyjne dostosowane do obowiązującej podstawy programowej i podręcznika „Matematyka klasa I podręcznik do liceum zakres podstawowy” opracowała - na podstawie planu wynikowego (M. Kurczab, E. Kurczab, E. Świda) Agnieszka Kizior. W zakresie ogólnych wymagań edukacyjnych obowiązują ucznia: Wewnątrzszkolny System Oceniania Wymagania edukacyjne dla przedmiotu Matematyka

W zakresie szczegółowych wymagań edukacyjnych stosuje się poniższe kryteria: (uwaga: przez pojęcia oblicza, podaje, rozwiązuje itd. rozumiemy, że uczeń wykonuje te czynności prawidłowo). Do wymagań podstawowych należy także znajomość definicji, twierdzeń i symboliki dotyczących omawianych

38

zagadnień. Spełnienie wymagań podstawowych skutkuje oceną co najwyżej dostateczną. Spełnienie wymagań podstawowych i ponadpodstawowych skutkuje oceną co najmniej dobrą. ZBIORY LICZBOWE. LICZBY RZECZYWISTE

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: potrafi podać przykłady zbiorów (w tym przykłady zbiorów skończonych oraz nieskończonych); potrafi określić relację pomiędzy elementem i zbiorem; potrafi określać relacje pomiędzy zbiorami (równość zbiorów, zawieranie się zbiorów, rozłączność zbiorów); potrafi wyznaczyć sumę, różnicę oraz część wspólną podzbiorów zbioru liczb rzeczywistych: N, Z, Q, R-Q; potrafi przedstawić liczbę wymierną w postaci ułamka zwykłego i w postaci rozwinięcia dziesiętnego; umie zamienić ułamek o rozwinięciu dziesiętnym nieskończonym okresowym na ułamek zwykły; umie obliczyć wartość bezwzględną liczby; zna i potrafi stosować cechy podzielności liczb naturalnych (przez 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10); potrafi rozłożyć liczbę naturalną na czynniki pierwsze; potrafi wyznaczyć największy wspólny dzielnik i najmniejszą wspólną wielokrotność liczb naturalnych; potrafi wykonać dzielenie z resztą w zbiorze liczb naturalnych; zna i stosuje w obliczeniach kolejność działań i prawa działań w zbiorze liczb rzeczywistych; potrafi zapisać za pomocą przedziałów zbiory opisane nierównościami; potrafi zaznaczyć przedział na osi opisany za pomocą warunków; potrafi wyznaczyć sumę, różnicę oraz część wspólną przedziałów; zna twierdzenia pozwalające przekształcać w sposób równoważny równania i nierówności; potrafi rozwiązywać równania z jedną niewiadomą metodą równań równoważnych; potrafi rozwiązywać nierówności z jedną niewiadomą metodą nierówności równoważnych;

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Uczeń: wyznacza sumy, różnice i iloczyny więcej niż dwóch zbiorów; potrafi przeprowadzić proste dowody, w tym dowody „nie wprost”, dotyczące własności liczb rzeczywistych; potrafi wyznaczyć dopełnienie zbioru liczbowego skończonego w przestrzeni R; zna i stosuje w obliczeniach zależność dotyczącą liczb naturalnych różnych od zera NWD(a,b) ∙ NWW(a, b) = a∙b; potrafi wykonać dzielenie z resztą w zbiorze liczb całkowitych ujemnych; potrafi podać zapis symboliczny wybranych liczb, np. liczby parzystej, liczby nieparzystej, liczby podzielnej przez daną liczbę całkowitą, wielokrotności danej liczby; zapis liczby, która w wyniku dzielenia przez daną liczbę całkowitą daje wskazaną resztę; potrafi wykazać podzielność liczb całkowitych, zapisanych symbolicznie; potrafi wykonywać działania na więcej niż dwóch przedziałach liczbowych; potrafi podać przykład równania sprzecznego oraz równania tożsamościowego; potrafi wskazać przykład nierówności sprzecznej oraz nierówności tożsamościowej;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE Uczeń: potrafi stosować działania na zbiorach do wnioskowania na temat własności tych zbiorów; potrafi rozwiązywać zadania tekstowe o podwyższonym stopniu trudności, dotyczące własności liczb rzeczywistych; WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: potrafi dodawać i odejmować sumy algebraiczne; potrafi mnożyć sumy algebraiczne przez jednomiany; obliczać wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych; sprowadza wyrażenia algebraiczne do najprostszej postaci i oblicza ich wartości dla podanych wartości zmiennych;

39

potrafi wyłączać wspólny czynnik z różnych wyrażeń; zna metodę grupowania wyrazów; potrafi sprawnie posługiwać się wzorami skróconego mnożenia: potrafi usuwać niewymierność z mianownika ułamka, stosując wzór skróconego mnożenia potrafi wykonywać działania na potęgach o wykładniku naturalnym, całkowitym i wymiernym; zna pojęcie pierwiastka arytmetycznego z liczby nieujemnej i potrafi stosować prawa działań na pierwiastkach w obliczeniach;

potrafi przeprowadzić dowód niewymierności √2; usunąć niewymierność z mianownika, potrafi dowodzić proste twierdzenia; potrafi zbudować zdania złożone w postaci koniunkcji, alternatywy, implikacji i równoważności zdań z danych zdań prostych; potrafi określić wartości logiczne zdań złożonych, takich jak koniunkcja, alternatywa, implikacja i równoważność zdań; potrafi odróżnić definicję od twierdzenia; zna zasadę dowodzenia wprost; zna pojęcie średniej arytmetycznej, średniej ważonej i średniej geometrycznej liczb oraz potrafi obliczyć te średnie dla podanych liczb; zna definicję logarytmu i potrafi obliczać logarytmy bezpośrednio z definicji; potrafi wykonywać proste działania z wykorzystaniem twierdzenia o: logarytmie iloczynu, logarytmie ilorazu, logarytmie potęgi; potrafi zamienić podstawę logarytmu;

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Uczeń: potrafi rozłożyć wyrażenia na czynniki metodą grupowania wyrazów lub za pomocą wzorów skróconego mnożenia; sprawnie przekształca wyrażenia algebraiczne zawierające potęgi i pierwiastki; sprawnie zamienia pierwiastki arytmetyczne na potęgi o wykładniku wymiernym i odwrotnie; sprawnie wykonywać działania na potęgach o wykładniku rzeczywistym;

potrafi przeprowadzić dowód niewymierności √3, √5,… ; potrafi wnioskować o wartościach zdań składowych wybranych zdań złożonych na podstawie informacji o wartościach logicznych zdań złożonych; zna prawo negacji implikacji i potrafi je stosować w praktyce; potrafi przeprowadzić dowód prostych twierdzeń np. dotyczących podzielności liczb, wyrażeń algebraicznych; potrafi przeprowadzać dowody twierdzeń zapisanych w postaci równoważności; potrafi wykonywać przekształcenia wzorów wymagające skomplikowanych operacji; stosuje średnią arytmetyczną, średnią ważoną i średnią geometryczną w zadaniach tekstowych; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania z zastosowaniem definicji logarytmu; potrafi zapisywać wyrażenia z logarytmami z postaci jednego logarytmu; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania z zastosowaniem poznanych twierdzeń;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE Uczeń: potrafi wykorzystać pojęcie logarytmu w zadaniach praktycznych; potrafi sprawnie rozkładać wyrażenia zawierające potęgi i pierwiastki na czynniki, stosując jednocześnie wzory skróconego mnożenia i metodę grupowania wyrazów; potrafi rozwiązywać niestandardowe zadania tekstowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem potęg o wykładnikach całkowitych; potrafi przeprowadzać dowody twierdzeń o niestandardowej treści; FUNKCJE

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: potrafi odróżnić funkcję od innych przyporządkowań; potrafi opisywać funkcje na różne sposoby: wzorem, tabelką, grafem, opisem słownym; potrafi określić dziedzinę funkcji liczbowej danej wzorem (w prostych przypadkach);

40

potrafi obliczyć miejsce zerowe funkcji liczbowej (w prostych przypadkach); potrafi obliczyć wartość funkcji liczbowej dla danego argumentu, a także obliczyć argument funkcji, gdy dana jest jej wartość; potrafi określić zbiór wartości funkcji w prostych przypadkach (np. w przypadku, gdy dziedzina funkcji jest zbiorem skończonym); potrafi na podstawie wykresu funkcji liczbowej odczytać jej własności

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE potrafi określić dziedzinę funkcji liczbowej danej wzorem w przypadku, gdy wyznaczenie dziedziny funkcji wymaga rozwiązania koniunkcji warunków, dotyczących mianowników lub pierwiastków stopnia drugiego, występujących we wzorze; potrafi obliczyć miejsca zerowe funkcji opisanej wzorem; potrafi stosować wiadomości o funkcji do opisywania zależności w przyrodzie, gospodarce i życiu codziennym;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE

Uczeń: potrafi ( na podstawie definicji) wykazać różnowartościowość danej funkcji; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania dotyczące własności funkcji; FUNKCJA LINIOWA

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: potrafi interpretować współczynniki we wzorze funkcji liniowej (monotoniczność, położenie wykresu funkcji liniowej w ćwiartkach układu współrzędnych, zależność współrzędnych punktu przecięcia wykresu z osią y od współczynnika b); potrafi sporządzić wykres funkcji liniowej danej wzorem; potrafi wyznaczyć algebraicznie i graficznie zbiór tych argumentów, dla których funkcja liniowa przyjmuje wartości dodatnie (ujemne, niedodatnie, nieujemne); potrafi naszkicować wykres funkcji kawałkami liniowej i na jego podstawie omówić własności danej funkcji; potrafi napisać wzór funkcji liniowej, której wykres jest równoległy do wykresu danej funkcji liniowej i przechodzi przez punkt o danych współrzędnych; potrafi stosować wiadomości o funkcji liniowej do opisu zjawisk z życia codziennego (podać opis matematyczny zjawiska w postaci wzoru funkcji liniowej, odczytać informacje z wykresu lub wzoru, zinterpretować je, przeanalizować i przetworzyć);

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Uczeń: potrafi udowodnić, na podstawie definicji, niektóre własności funkcji liniowej, takie jak: monotoniczność, różnowartościowość potrafi przeprowadzić dyskusję liczby rozwiązań równania liniowego z parametrem (z dwoma parametrami) interpretującego liczbę miejsc zerowych/monotoniczność funkcji liniowej; rozwiązywać trudniejsze zadania z kontekstem praktycznym dotyczące funkcji liniowej;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE Uczeń: rozwiązuje zadania nietypowe dotyczące funkcji liniowej o podwyższonym stopniu trudności;

UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Z DWIEMA NIEWIADOMYMI

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: zna metody rozwiązywania układów równań liniowych: podstawiania i przeciwnych współczynników; potrafi rozwiązywać algebraicznie (metodą przez podstawienie oraz metodą przeciwnych współczynników) układy dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi; potrafi sprawdzić, czy dana para liczb jest rozwiązaniem układu równań liniowych; potrafi rozwiązywać zadania tekstowe prowadzące do układów równań liniowych;

41

potrafi opisać zbiór rozwiązań układu nieoznaczonego; WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE

Uczeń: potrafi opisywać treści zadań problemowych za pomocą układów równań oraz przedstawiać ich rozwiązania; potrafi wyznaczać wartość parametru, aby rozwiązaniem układu była wskazana para liczb; potrafi przedstawić ilustrację graficzną układu równań oznaczonych, nieoznaczonych, sprzecznych;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE potrafi rozwiązać układy trzech (i więcej) układów równań liniowych z trzema (czterema) niewiadomymi; potrafi wyznaczyć wartość parametru dla którego podany układ równań jest oznaczony, nieoznaczony albo sprzeczny; PODSTAWOWE WŁASNOŚCI WYBRANYCH FUNKCJI

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: potrafi naszkicować wykres funkcji kwadratowej potrafi obliczyć współrzędne wierzchołka paraboli na podstawie poznanego wzoru oraz na podstawie znajomości miejsc zerowych funkcji kwadratowej; potrafi na podstawie wykresu podać własności funkcji kwadratowej oraz odczytać zbiór tych argumentów, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie czy ujemne; potrafi zastosować własności funkcji kwadratowej do rozwiązywania prostych zadania optymalizacyjnych; potrafi rozwiązywać zadania prowadzące do równań kwadratowych z jedną niewiadomą (w tym także zadania geometryczne); rozumie różnice pomiędzy wielkościami wprost proporcjonalnymi a wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi; rozwiązuje zadania z zastosowaniem proporcjonalności odwrotnej; potrafi rozwiązywać proste zadania z kontekstem praktycznym z zastosowaniem wielkości odwrotnie proporcjonalnych; potrafi szkicować wykresy funkcji wykładniczych dla różnych podstaw; potrafi opisać własności funkcji wykładniczej na podstawie jej wykresu; potrafi rozwiązywać proste zadania z kontekstem praktycznym z zastosowaniem funkcji wykładniczej; potrafi szkicować wykresy funkcji logarytmicznych dla różnych podstaw; potrafi opisać własności funkcji logarytmicznej na podstawie jej wykresu; rozwiązuje zadania tekstowe osadzone w kontekście praktycznym, w których wykorzystuje funkcję logarytmiczną;

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Uczeń: potrafi opisywać zależności między wielkościami za pomocą funkcji kwadratowej; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania tekstowe z kontekstem praktycznym, stosując funkcję kwadratową; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania optymalizacyjne wykorzystujące własności funkcji kwadratowej; potrafi rozwiązywać zadania niestandardowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem wielkości odwrotnie proporcjonalnych; potrafi rozwiązywać zadania niestandardowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem funkcji wykładniczej; potrafi rozwiązywać zadania niestandardowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem funkcji logarytmicznej;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE Uczeń: potrafi rozwiązywać różne problemy dotyczące funkcji, które wymagają niestandardowych metod pracy oraz niekonwencjonalnych pomysłów;

GEOMETRIA PŁASKA – POJĘCIA WSTĘPNE. TRÓJKĄTY

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: umie określić położenie prostych na płaszczyźnie; umie wyznaczyć odległość dwóch punktów, punktu od prostej;

42

potrafi zastosować własność dwusiecznej kąta oraz symetralnej odcinka w rozwiązywaniu prostych zadań; potrafi uzasadnić równoległość dwóch prostych, znajdując równe kąty odpowiadające; zna twierdzenie Talesa i odwrotne; potrafi je stosować w prostych zadaniach; potrafi zastosować twierdzenie dotyczące odcinka łączącego środki dwóch boków trójkąta i w rozwiązywaniu prostych zadań; zna twierdzenie Pitagorasa i odwrotne i umie je zastosować w rozwiązywaniu prostych zadań; umie określić na podstawie długości boków trójkąta, czy trójkąt jest ostrokątny, czy rozwartokątny; stosuje trzy cechy przystawania trójkątów przy rozwiązywaniu prostych zadań; stosuje cechy podobieństwa trójkątów do rozpoznawania trójkątów podobnych i przy rozwiązaniach prostych zadań; umie obliczyć skalę podobieństwa trójkątów podobnych;

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Uczeń: potrafi udowodnić twierdzenie dotyczące sumy miar kątów wewnętrznych wielokąta wypukłego; stosuje w zadaniach własność wysokości w trójkącie prostokątnym, poprowadzonej na przeciwprostokątną; potrafi udowodnić proste własności trójkątów, wykorzystując cechy przystawania trójkątów; potrafi stosować cechy podobieństwa trójkątów do rozwiązania zadań

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE Uczeń: potrafi rozwiązywać nietypowe zadania geometryczne o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem poznanych pojęć geometrii; TRYGONOMETRIA KĄTA OSTREGO

WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: potrafi obliczyć wartości funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o danych długościach boków; potrafi korzystać z przybliżonych wartości funkcji trygonometrycznych potrafi rozwiązywać trójkąty prostokątne; zna wartości funkcji trygonometrycznych kątów o miarach 30°, 45°, 60°; potrafi obliczyć wartości pozostałych funkcji trygonometrycznych kąta wypukłego, gdy dana jest jedna z nich;

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Uczeń: potrafi skonstruować kąt, jeżeli dana jest wartość jednej z funkcji trygonometrycznych; potrafi przeprowadzać dowody tożsamości trygonometrycznych; potrafi rozwiązywać zadania z kontekstem praktycznym stosując trygonometrię kąta ostrego; potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności, wykorzystując wiedzę o figurach geometrycznych oraz trygonometrię kąta ostrego;

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE Uczeń: potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności, wymagające niekonwencjonalnych pomysłów i metod.

Anna Lembas W przypadku nieobecności ucznia na lekcji ma on obowiązek nadrobić zaległości z przedmiotu. 2. Wymagania podstawowe a. Ogólna wiedza - obejmuje treści wynikające z podstawy programowej, niezbędne na dalszym etapie kształcenia, b. Rozumienie i. uczeń intuicyjnie rozumie pojęcia, zna ich nazwy, podaje wzory, przykłady, ii. uczeń formułuje własnymi słowami definicję pojęcia, twierdzenia c. Zastosowanie w sytuacjach prostych i. uczeń rozwiązuje standardowe zadania (przykłady). ii. samodzielnie rozwiązuje typowe zadania o średnim stopniu trudności,

43

Spełnienie wymagań podstawowych skutkuje ustaleniem oceny dopuszczającej lub dostatecznej 3. Wymagania ponadpodstawowe a. Rozumienie i. uczeń sprawnie operuje pojęciami i je stosuje, ii. podaje przykłady i kontrprzykłady, b. Zastosowanie w sytuacjach prostych i problemowych i. uczeń rozwiązuje typowe zadania, w tym zadania łączące wiadomości z kilku działów. ii. samodzielnie rozwiązuje zadania, opisując i uzasadniając przyjęty plan rozwiązania, iii. rozwiązuje zadania o wyższym stopnia trudności, iv. analizuje i udoskonala swoje rozwiązania, v. poszukuje innych sposobów rozwiązania tego samego zadania. vi. osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych, klasyfikując się do finałów na szczeblu regionalnym /wojewódzkim albo okręgowym/ krajowym Spełnienie wymagań podstawowych i ponadpodstawowych, a więc łącznie pełnego zakresu wymagań programowych skutkuje ustaleniem oceny dobrej, bardzo dobrej lub celującej.

Elżbieta Maślanka Pogrubioną czcionką zaznaczono wymagania odpowiednio w pierwszej kolumnie na ocenę dostateczną a w drugiej na ocenę bardzo dobrą

Wymagania na ocenę dopuszczającą oraz wymagania na ocenę dostateczną Uczeń:

Wymagania na ocenę dobrą oraz wymagania na ocenę bardzo dobrą Uczeń:

ZB

IOR

Y

zna takie pojęcia, jak: zbiór pusty, zbiory równe, podzbiór zbioru, zbiór skończony, nieskończony; zna symbolikę matematyczną dotyczącą zbiorów (należy/nie należy, zawiera się; potrafi podać przykłady zbiorów (w tym przykłady zbiorów skończonych oraz nieskończonych); potrafi określić relację pomiędzy elementem i zbiorem; zna definicję sumy, iloczynu, różnicy zbiorów; potrafi wyznaczać sumę, iloczyn i różnicę zbiorów skończonych;

potrafi sprawnie posługiwać się symboliką matematyczną dotyczącą zbiorów; wyznaczać sumy, różnice i iloczyny więcej niż dwóch zbiorów; zna pojęcie dopełnienia zbioru i potrafi zastosować je w działaniach na zbiorach; potrafi przeprowadzić proste dowody, w tym dowody „nie wprost”, dotyczące własności liczb rzeczywistych;

ZB

IOR

Y L

ICZ

BO

WE

zna symboliczne oznaczenia zbiorów liczbowych; potrafi wyznaczyć sumę, różnicę oraz część wspólną podzbiorów zbioru liczb rzeczywistych: N, Z, Q, R-Q; zna pojęcia: liczby naturalnej, całkowitej, wymiernej, niewymiernej; potrafi rozróżniać liczby naturalne, całkowite, wymierne, niewymierne; potrafi przedstawić liczbę wymierną w postaci ułamka zwykłego i w postaci rozwinięcia dziesiętnego; umie zamienić ułamek o rozwinięciu dziesiętnym nieskończonym okresowym na ułamek zwykły; potrafi zaznaczać liczby wymierne na osi liczbowej; zna definicję wartości bezwzględnej; umie obliczyć wartość bezwzględną liczby; potrafi wskazać liczby pierwsze i liczby złożone; zna i potrafi stosować cechy podzielności liczb naturalnych (przez 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10); potrafi rozłożyć liczbę naturalną na czynniki pierwsze; potrafi wyznaczyć największy wspólny dzielnik i najmniejszą wspólną wielokrotność liczb naturalnych; potrafi wykonać dzielenie z resztą w zbiorze liczb naturalnych; zna definicję liczby całkowitej parzystej oraz nieparzystej; potrafi sprawnie wykonywać działania na ułamkach zwykłych i na ułamkach dziesiętnych; zna i stosuje w obliczeniach kolejność działań i prawa działań w zbiorze liczb rzeczywistych;

zna definicję liczb względnie pierwszych; potrafi podać zapis symboliczny wybranych liczb, np. liczby parzystej, liczby nieparzystej, liczby podzielnej przez daną liczbę całkowitą, wielokrotności danej liczby; zapis liczby, która w wyniku dzielenia przez daną liczbę całkowitą daje wskazaną resztę; potrafi wykazać podzielność liczb całkowitych, zapisanych symbolicznie; umie podać część całkowitą każdej liczby rzeczywistej i część ułamkową liczby wymiernej; potrafi oszacować wartość liczby niewymiernej;

44

potrafi porównywać liczby rzeczywiste; potrafi podać liczbę przeciwną oraz odwrotną do danej;

PR

ZE

DZ

IAŁ

Y

rozumie pojęcie przedziału; rozpoznaje przedziały ograniczone i nieograniczone; zna i rozumie pojęcie przedziału otwartego i domkniętego; potrafi zapisać za pomocą przedziałów zbiory opisane nierównościami; potrafi zaznaczyć na osi liczbowej podany przedział liczbowy; potrafi zaznaczyć przedział na osi opisany za pomocą warunków; potrafi wyznaczyć sumę, różnicę oraz część wspólną przedziałów; potrafi sprawdzić, czy dana liczba należy do przedziału;

potrafi wykonywać działania na więcej niż dwóch przedziałach liczbowych;

RÓ

WN

AN

IA-

NIE

RÓ

WN

OŚ

CI

wie , co to jest równanie z jedną niewiadomą; wie , co to jest nierówność z jedną niewiadomą; zna definicję rozwiązania równania (nierówności) z jedną niewiadomą; wie, jakie równanie nazywamy równaniem sprzecznym, a jakie równaniem tożsamościowym; wie, jaką nierówność nazywamy sprzeczną, a jaką nierównością tożsamościową; potrafi rozwiązywać równania z jedną niewiadomą metodą równań równoważnych; potrafi rozwiązywać nierówności z jedną niewiadomą metodą nierówności równoważnych;

potrafi podać przykład równania sprzecznego oraz równania tożsamościowego; potrafi wskazać przykład nierówności sprzecznej oraz nierówności tożsamościowej; wie, kiedy dwa równania (dwie nierówności) są równoważne i potrafi wskazać równania (nierówności) równoważne;

PR

OC

EN

T

potrafi obliczyć procent danej liczby, a także wyznaczyć liczbę, gdy dany jest jej procent; potrafi obliczyć, jakim procentem danej liczby jest druga dana liczba; potrafi określić, o ile procent dana wielkość jest większa (mniejsza) od innej wielkości; potrafi posługiwać się procentem w prostych zadaniach tekstowych (w tym wzrosty i spadki cen, podatki, kredyty i lokaty); rozumie pojęcie punktu procentowego i potrafi się nim posługiwać; potrafi odczytywać dane w postaci tabel i diagramów, a także przedstawiać dane w postaci diagramów procentowych; potrafi odczytywać dane przedstawione w tabeli lub na diagramie i przeprowadzać analizę procentową przedstawionych danych; potrafi szacować wartości wyrażeń;

rozumie zmiany bankowych stóp procentowych umie wyrażać je w punktach procentowych (oraz bazowych);

45

WY

RA

ŻE

NIA

AL

GE

BR

AIC

ZN

E

zna pojęcia: jednomianu, jednomianów podobnych, wyrażenia algebraicznego; potrafi dodawać i odejmować sumy algebraiczne; potrafi mnożyć sumy algebraiczne przez jednomiany; potrafi mnożyć sumy algebraiczne; obliczać wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych; sprowadza wyrażenia algebraiczne do najprostszej postaci i oblicza ich wartości dla podanych wartości zmiennych; potrafi wyłączać wspólny czynnik z różnych wyrażeń; zna metodę grupowania wyrazów; potrafi zapisać wyrażenie algebraiczne w postaci iloczynu sum algebraicznych, stosując metodę grupowania wyrazów w sytuacjach typowych; potrafi sprawnie posługiwać się wzorami skróconego mnożenia: (a – b)2 = a2 – 2ab + b2 (a + b)2 = a2 + 2ab + b2 a2 – b2 = (a – b)(a + b) wykonuje działania na wyrażeniach, które zawierają wymienione wzory skróconego mnożenia; potrafi usuwać niewymierność z mianownika ułamka, stosując wzór skróconego mnożenia (różnicę kwadratów dwóch wyrażeń);

potrafi budować i nazywać wyrażenia algebraiczne o złożonej konstrukcji; potrafi rozłożyć wyrażenia na czynniki metodą grupowania wyrazów lub za pomocą wzorów skróconego mnożenia; potrafi zapisać wyrażenie algebraiczne w postaci iloczynu sum algebraicznych, w sytuacjach wymagających nietypowego pogrupowania wyrazów;

PO

TĘ

GI

I P

IER

WIA

ST

KI

potrafi wykonywać działania na potęgach o wykładniku naturalnym, całkowitym i wymiernym; zna prawa działań na potęgach o wykładnikach wymiernych i stosuje je w obliczeniach; zna pojęcie pierwiastka arytmetycznego z liczby nieujemnej i potrafi stosować prawa działań na pierwiastkach w obliczeniach; potrafi obliczać pierwiastki stopnia nieparzystego z liczb ujemnych; potrafi przeprowadzić dowód niewymierności √2; potrafi usunąć niewymierność z mianownika, który jest pierwiastkiem kwadratowym; potrafi usunąć niewymierność z mianownika, który jest sumą lub różnicą zawierającą w zapisie pierwiastek kwadratowy;

sprawnie przekształca wyrażenia algebraiczne zawierające potęgi i pierwiastki; sprawnie zamienia pierwiastki arytmetyczne na potęgi o wykładniku wymiernym i odwrotnie; sprawnie wykonywać działania na potęgach o wykładniku rzeczywistym; potrafi wyłączać wspólną potęgę poza nawias; potrafi oszacować wartość potęgi o wykładniku rzeczywistym; potrafi przeprowadzić dowód niewymierności √3,√5,…; porównywać wyrażenia zawierające pierwiastki;

LO

GIK

A

potrafi dowodzić proste twierdzenia; umie określić wartość logiczną zdania prostego; potrafi zanegować zdanie proste i określić wartość logiczną zdania zanegowanego; potrafi odróżnić definicję od twierdzenia; zna zasadę dowodzenia wprost;

potrafi dowodzić twierdzenia, posługując się dowodem wprost; potrafi dowodzić twierdzenia, posługując się dowodem nie wprost; potrafi podać kontrprzykład, jeśli twierdzenie jest fałszywe; rozumie budowę twierdzenia matematycznego; potrafi wskazać jego założenie i tezę; zna zasadę dowodzenia nie wprost; potrafi przeprowadzić dowód prostych twierdzeń np. dotyczących podzielności liczb, wyrażeń algebraicznych; potrafi przeprowadzać dowody twierdzeń zapisanych w postaci równoważności;

ŚR

ED

NIE

potrafi wyznaczyć ze wzoru wskazaną zmienną; zna pojęcie średniej arytmetycznej liczb oraz potrafi obliczyć tą średnią dla podanych liczb;

sprawnie przekształca wzory matematyczne, fizyczne i chemiczne; potrafi wykonywać przekształcenia wzorów wymagające skomplikowanych operacji; stosuje średnią arytmetyczną w zadaniach tekstowych

46

LO

GA

RY

TM

Y

zna definicję logarytmu i potrafi obliczać logarytmy bezpośrednio z definicji; zna pojęcia: podstawa logarytmu, liczba logarytmowana; zna pojęcie logarytmu dziesiętnego; zna i rozumie twierdzenia o: logarytmie iloczynu, logarytmie ilorazu, logarytmie potęgi, zamianie podstawy logarytmu; potrafi wykonywać proste działania z wykorzystaniem twierdzenia o: logarytmie iloczynu, logarytmie ilorazu, logarytmie potęgi; potrafi zamienić podstawę logarytmu;

zna i potrafi stosować własności logarytmów w obliczeniach; rozwiązywać nietypowe zadania z zastosowaniem definicji logarytmu potrafi przekształcić wyrażenia z logarytmami; potrafi zapisywać wyrażenia z logarytmami z postaci jednego logarytmu; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania z zastosowaniem poznanych twierdzeń;

FU

NK

CJE

potrafi odróżnić funkcję od innych przyporządkowań; potrafi podać przykład funkcji; potrafi opisywać funkcje na różne sposoby: wzorem, tabelką, grafem, opisem słownym; potrafi naszkicować wykres funkcji liczbowej określonej słownie, grafem, tabelką, wzorem; potrafi odróżnić wykres funkcji od krzywej, która wykresem funkcji nie jest; potrafi określić dziedzinę funkcji liczbowej danej wzorem (w prostych przypadkach); potrafi obliczyć miejsce zerowe funkcji liczbowej (w prostych przypadkach); potrafi obliczyć wartość funkcji liczbowej dla danego argumentu, a także obliczyć argument funkcji, gdy dana jest jej wartość; potrafi określić zbiór wartości funkcji w prostych przypadkach (np. w przypadku, gdy dziedzina funkcji jest zbiorem skończonym); potrafi na podstawie wykresu funkcji liczbowej odczytać jej własności, takie jak: a) dziedzina funkcji b) zbiór wartości funkcji c) miejsce zerowe funkcji d) argument funkcji, gdy dana jest wartość funkcji e) wartość funkcji dla danego argumentu f) przedziały, w których funkcja jest rosnąca, malejąca, stała g) zbiór argumentów, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie, ujemne, niedodatnie, nieujemne h) najmniejszą oraz największą wartość funkcji; potrafi interpretować informacje na podstawie wykresów funkcji lub ich wzorów (np. dotyczące różnych zjawisk przyrodniczych, ekonomicznych, socjologicznych, fizycznych); potrafi przetwarzać informacje dane w postaci wzoru lub wykresu funkcji;

potrafi podać argumenty, dla których wartości funkcji spełniają określone warunki; potrafi określić dziedzinę funkcji liczbowej danej wzorem w przypadku, gdy wyznaczenie dziedziny funkcji wymaga rozwiązania koniunkcji warunków, dotyczących mianowników lub pierwiastków stopnia drugiego, występujących we wzorze; potrafi obliczyć miejsca zerowe funkcji opisanej wzorem; potrafi stosować wiadomości o funkcji do opisywania zależności w przyrodzie, gospodarce i życiu codziennym; potrafi podać opis matematyczny prostej sytuacji w postaci wzoru funkcji; potrafi naszkicować wykres funkcji o zadanych własnościach; potrafi (na podstawie definicji) udowodnić, że funkcja jest rosnąca (malejąca) w danym zbiorze; potrafi naszkicować wykres funkcji o zadanych własnościach; potrafi (na podstawie definicji) udowodnić, że funkcja jest rosnąca (malejąca) w danym zbiorze; potrafi dopasować wykres funkcji do jej opisu słownego; potrafi rozwiązywać zadania praktyczne z zastosowaniem własności funkcji;

47

FU

NK

CJA

LIN

IOW

A

wie, jaką zależność między dwiema wielkościami zmiennymi nazywamy proporcjonalnością prostą; potrafi wskazać współczynnik proporcjonalności; rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem proporcjonalności prostej; zna pojęcie i wzór funkcji liniowej; potrafi interpretować współczynniki we wzorze funkcji liniowej (monotoniczność, położenie wykresu funkcji liniowej w ćwiartkach układu współrzędnych, zależność współrzędnych punktu przecięcia wykresu z osią y od współczynnika b); potrafi sporządzić wykres funkcji liniowej danej wzorem; potrafi wyznaczyć algebraicznie i graficznie zbiór tych argumentów, dla których funkcja liniowa przyjmuje wartości dodatnie (ujemne, niedodatnie, nieujemne); potrafi sprawdzić algebraicznie, czy punkt o danych współrzędnych należy do wykresu funkcji liniowej; potrafi podać własności funkcji liniowej na podstawie wykresu tej funkcji; zna twierdzenie o współczynniku kierunkowym (wzór); potrafi znaleźć wzór funkcji liniowej o zadanych własnościach; potrafi napisać wzór funkcji liniowej na podstawie informacji o jej wykresie; potrafi naszkicować wykres funkcji kawałkami liniowej i na jego podstawie omówić własności danej funkcji; potrafi wyznaczyć algebraicznie miejsca zerowe funkcji kawałkami liniowej oraz współrzędne punktu wspólnego wykresu funkcji i osi OY; potrafi wyznaczyć algebraicznie zbiór tych argumentów, dla których funkcja kawałkami liniowa przyjmuje wartości dodatnie (ujemne); potrafi obliczyć wartość funkcji kawałkami liniowej dla podanego argumentu; potrafi napisać wzór funkcji liniowej, której wykres jest równoległy do wykresu danej funkcji liniowej i przechodzi przez punkt o danych współrzędnych; potrafi stosować wiadomości o funkcji liniowej do opisu zjawisk z życia codziennego (podać opis matematyczny zjawiska w postaci wzoru funkcji liniowej, odczytać informacje z wykresu lub wzoru, zinterpretować je, przeanalizować i przetworzyć);

potrafi udowodnić, na podstawie definicji, niektóre własności funkcji liniowej, takie jak: monotoniczność, różnowartościowość itp.; potrafi wyznaczać parametr we współczynnikach wzoru funkcji liniowej, znając jej miejsce zerowe lub punkt należący do jej wykresu; potrafi przeprowadzić dyskusję liczby rozwiązań równania liniowego z parametrem (z dwoma parametrami) interpretującego liczbę miejsc zerowych/monotoniczność funkcji liniowej; rozwiązywać trudniejsze zadania z kontekstem praktycznym dotyczące funkcji liniowej;

UK

ŁA

DY

RÓ

WN

AŃ

LIN

IOW

YC

H Z

DW

IEM

A

NIE

WIA

DO

MY

MI.

zna pojęcie równania pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi; wie, że wykresem równania pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi jest prosta; zna pojęcie układu dwóch równań pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi; potrafi rozwiązywać algebraicznie (metodą przez podstawienie oraz metodą przeciwnych współczynników) układy dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi; potrafi sprawdzić, czy dana para liczb jest rozwiązaniem układu równań liniowych; potrafi rozwiązywać zadania tekstowe prowadzące do układów równań liniowych; zna pojęcia: układ oznaczony, nieoznaczony, sprzeczny i umie podać ich interpretację geometryczną; umie rozpoznać układy równań: oznaczonych, nieoznaczonych, sprzecznych; potrafi opisać zbiór rozwiązań układu nieoznaczonego;

potrafi opisywać treści zadań problemowych za pomocą układów równań oraz przedstawiać ich rozwiązania; potrafi wyznaczać wartość parametru, aby rozwiązaniem układu była wskazana para liczb; potrafi przedstawić ilustrację graficzną układu równań oznaczonych, nieoznaczonych, sprzecznych;

48

FU

NK

CJA

KW

AD

RA

TO

WA

potrafi naszkicować wykres funkcji kwadratowej określonej wzorem y = ax2, gdzie a≠0, oraz omówić jej własności na podstawie wykresu; zna wzór funkcji kwadratowej w postaci ogólnej i kanonicznej; potrafi, bez użycia wzorów w wybranych przypadkach, obliczyć miejsca zerowe funkcji kwadratowej lub uzasadnić, że funkcja kwadratowa nie ma miejsc zerowych; potrafi obliczyć współrzędne wierzchołka paraboli na podstawie poznanego wzoru oraz na podstawie znajomości miejsc zerowych funkcji kwadratowej; potrafi na podstawie wykresu podać własności funkcji kwadratowej oraz odczytać zbiór tych argumentów, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie czy ujemne; potrafi zastosować własności funkcji kwadratowej do rozwiązywania prostych zadania optymalizacyjnych; potrafi rozwiązywać zadania prowadzące do równań kwadratowych z jedną niewiadomą (w tym także zadania geometryczne); potrafi przeanalizować zjawisko z życia codziennego opisane wzorem (wykresem) funkcji kwadratowej;

potrafi opisywać zależności między wielkościami za pomocą funkcji kwadratowej; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania tekstowe z kontekstem praktycznym, stosując funkcję kwadratową; potrafi rozwiązywać nietypowe zadania optymalizacyjne wykorzystujące własności funkcji kwadratowej.

PR

OP

OR

CJO

NA

LN

OŚ

Ć

OD

WR

OT

NA

zna i rozumie pojęcie wielkości odwrotnie proporcjonalnych; potrafi wskazać współczynnik proporcjonalności; rozumie różnice pomiędzy wielkościami wprost proporcjonalnymi a wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi; potrafi rozpoznać wielkości odwrotnie proporcjonalne; rozwiązuje zadania z zastosowaniem proporcjonalności odwrotnej; potrafi rozwiązywać proste zadania z kontekstem praktycznym z zastosowaniem wielkości odwrotnie proporcjonalnych; potrafi narysować wykres funkcji; potrafi opisać własności funkcji;

potrafi rozwiązywać zadania niestandardowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem wielkości odwrotnie proporcjonalnych;

FU

NK

CJA

WY

KŁ

AD

NIC

ZA

zna definicję funkcji wykładniczej; potrafi odróżnić funkcję wykładniczą od innych funkcji; potrafi szkicować wykresy funkcji wykładniczych dla różnych podstaw; potrafi opisać własności funkcji wykładniczej na podstawie jej wykresu; potrafi porównać potęgi o tych samych podstawach i wykładnikach rzeczywistych; potrafi obliczać wartość funkcji wykładniczej dla danego argumentu; potrafi odczytać z wykresu funkcji wykładniczej argumenty dla danej wartości funkcji;

potrafi rozwiązywać proste zadania z kontekstem praktycznym z zastosowaniem funkcji wykładniczej; potrafi rozwiązywać zadania niestandardowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem funkcji wykładniczej;

FU

NK

CJA

LO

GA

RY

TM

ICZ

NA

zna definicję funkcji logarytmicznej; potrafi odróżnić funkcję logarytmiczną od innej funkcji; potrafi szkicować wykresy funkcji logarytmicznych dla różnych podstaw; potrafi opisać własności funkcji logarytmicznej na podstawie jej wykresu; rozwiązuje zadania tekstowe osadzone w kontekście praktycznym, w których wykorzystuje funkcję logarytmiczną;

potrafi rozwiązywać zadania niestandardowe z kontekstem praktycznym z zastosowaniem funkcji logarytmicznej; posługuje się funkcjami wykładniczymi oraz funkcjami logarytmicznymi do opisu zjawisk fizycznych, chemicznych itp.

49

GE

OM

ET

RIA

PŁ

AS

KA

– P

OJĘ

CIA

WS

TĘ

PN

E.

TR

ÓJK

ĄT

Y.

zna figury podstawowe (punkt, prosta, płaszczyzna, przestrzeń) i potrafi zapisać relacje między nimi; zna pojęcie figury wypukłej i wklęsłej; potrafi podać przykłady takich figur; zna pojęcie figury ograniczonej i figury nieograniczonej, potrafi podać przykłady takich figur; zna i rozumie pojęcie współliniowości punktów; zna określenie kąta i podział kątów ze względu na ich miarę; zna pojęcie kątów przyległych i kątów wierzchołkowych oraz potrafi zastosować własności tych kątów w rozwiązywaniu prostych zadań; umie określić położenie prostych na płaszczyźnie; rozumie pojęcie odległości, umie wyznaczyć odległość dwóch punktów, punktu od prostej; zna pojęcie dwusiecznej kąta i symetralnej odcinka, potrafi zastosować własność dwusiecznej kąta oraz symetralnej odcinka w rozwiązywaniu prostych zadań; umie skonstruować dwusieczną danego kąta i symetralną danego odcinka; zna własności kątów utworzonych między dwiema prostymi równoległymi, przeciętymi trzecią prostą i umie zastosować je w rozwiązywaniu prostych zadań; potrafi uzasadnić równoległość dwóch prostych, znajdując równe kąty odpowiadające; potrafi obliczyć sumę miar kątów w wielokącie; zna twierdzenie Talesa; potrafi je stosować do podziału odcinka w danym stosunku, do konstrukcji odcinka o danej długości, do obliczania długości odcinka w prostych zadaniach; zna twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa i potrafi je stosować do uzasadnienia równoległości odpowiednich odcinków lub prostych; zna wnioski z twierdzenia Talesa i potrafi je stosować w rozwiązywaniu prostych zadań; zna podział trójkątów ze względu na boki i kąty; wie, ile wynosi suma miar kątów w trójkącie; zna warunek na długość odcinków, z których można zbudować trójkąt; zna twierdzenie dotyczące odcinka łączącego środki dwóch boków trójkąta i potrafi je zastosować w rozwiązywaniu prostych zadań; zna twierdzenie Pitagorasa i umie je zastosować w rozwiązywaniu prostych zadań; zna twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa i wykorzystuje je do sprawdzenia, czy dany trójkąt jest prostokątny; umie określić na podstawie długości boków trójkąta, czy trójkąt jest ostrokątny, czy rozwartokątny; umie narysować wysokości w trójkącie i wie, że wysokości (lub ich przedłużenia) przecinają się w jednym punkcie - ortocentrum; zna twierdzenie o środkowych w trójkącie oraz potrafi je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań; zna pojęcie środka ciężkości trójkąta; zna twierdzenie o symetralnych boków w trójkącie; zna trzy cechy przystawania trójkątów i potrafi je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań; zna cechy podobieństwa trójkątów; potrafi je stosować do rozpoznawania trójkątów podobnych i przy rozwiązaniach prostych zadań; umie obliczyć skalę podobieństwa trójkątów podobnych;

zna pojęcie łamanej, łamanej zwyczajnej, łamanej zwyczajnej zamkniętej; zna definicję wielokąta; zna i potrafi stosować wzór na liczbę przekątnych wielokąta; wie, jaki wielokąt nazywamy foremnym; potrafi udowodnić twierdzenie dotyczące sumy miar kątów wewnętrznych wielokąta wypukłego; potrafi udowodnić, że suma miar kątów zewnętrznych wielokąta wypukłego jest stała; zna zależności między bokami w trójkącie (nierówności trójkąta) i stosuje je przy rozwiązywaniu zadań; potrafi udowodnić twierdzenie o odcinku łączącym środki boków w trójkącie; zna i umie zastosować w zadaniach własność wysokości w trójkącie prostokątnym, poprowadzonej na przeciwprostokątną; potrafi udowodnić proste własności trójkątów, wykorzystując cechy przystawania trójkątów; potrafi uzasadnić, że symetralna odcinka jest zbiorem punktów płaszczyzny równoodległych od końców odcinka; potrafi uzasadnić, że każdy punkt należący do dwusiecznej kąta leży w równej odległości od ramion tego kąta; potrafi udowodnić twierdzenie o symetralnych boków; potrafi stosować cechy podobieństwa trójkątów do rozwiązania zadań z wykorzystaniem innych, wcześniej poznanych własności; potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności dotyczące trójkątów, z zastosowaniem poznanych do tej pory twierdzeń; potrafi rozwiązywać zadania geometryczne, wykorzystując cechy podobieństwa trójkątów, twierdzenie o polach figur podobnych; potrafi rozwiązywać zadania dotyczące trójkątów, w których wykorzystuje twierdzenia poznane wcześniej (tw. Pitagorasa, tw. Talesa);

50

TR

YG

ON

OM

ET

RIA

KĄ

TA

OS

TR

EG

O

zna definicje funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym; potrafi obliczyć wartości funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o danych długościach boków; potrafi korzystać z przybliżonych wartości funkcji trygonometrycznych (odczytanych z tablic lub obliczonych za pomocą kalkulatora); potrafi rozwiązywać trójkąty prostokątne; zna wartości funkcji trygonometrycznych kątów o miarach 30°, 45°, 60°; potrafi obliczać wartości wyrażeń zawierających funkcje trygonometryczne kątów o miarach 30°, 45°, 60°; zna zależności między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta ostrego; potrafi obliczyć wartości pozostałych funkcji trygonometrycznych kąta wypukłego, gdy dana jest jedna z nich;

potrafi skonstruować kąt, jeżeli dana jest wartość jednej z funkcji trygonometrycznych; potrafi przeprowadzać dowody tożsamości trygonometrycznych; potrafi rozwiązywać zadania z kontekstem praktycznym stosując trygonometrię kąta ostrego; potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności, wykorzystując wiedzę o figurach geometrycznych oraz trygonometrię kąta ostrego; potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności, wykorzystując wcześniej zdobytą wiedzę (np. wzory skróconego mnożenia) oraz trygonometrię kąta ostrego;

Dorota Worotniak

Muzyka

s. Wanda Putyra Nauczyciel dokonując oceny osiągnięć uczniów bierze pod uwagę: Aktywność, postawę, zaangażowanie i wysiłek wkładany przez ucznia na lekcjach, wynikający ze specyfiki przedmiotu, jakim jest muzyka, indywidualne predyspozycje ucznia, poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności muzycznej (umiejętność śpiewania, gra na instrumentach, słuchanie muzyki), wiadomości z teorii muzyki oraz szacunek do pracy koleżanek i kolegów. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

nie wykazuje zaangażowania w czasie zajęć lekcyjnych,

nie angażuje się w wyznaczone projekty,

nie potrafi wymienić i wyjaśnić podstawowych pojęć omawianych na zajęciach. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

angażuje się w zajęcia lekcyjne na miarę własnych możliwości,

potrafi wymienić i wyjaśnić podstawowe pojęcia muzyczne omawiane na zajęciach Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

spełnia warunki na ocenę dopuszczającą,

jedynie przy pomocy nauczyciela wykorzystuje w praktyce wykonawczej wiedzę uzyskaną na poprzednich etapach edukacyjnych.

wykazuje się dbałością, starannością i kulturą wykonawczą na niskim poziomie estetycznym

wymienia obszary, w których mają zastosowanie multimedia z użyciem muzyki (film, reklama, sztuka, rozrywka, edukacja, religia),

zna muzyczne programy, aplikacje, techniki i narzędzia multimedialne,

definiuje pojęcia związane z rejestracją i edycją muzyki, jak np. ścieżka dźwiękowa (soundtrack), mastering, playback, półplayback, miksowanie muzyki,

wymienia, rozróżnia i określa zakres działania i funkcje instytucji kultury zajmujących się upowszechnianiem muzyki, w tym: filharmonie, opery, teatry muzyczne, domy kultury, studia radiowe, studia i sale koncertowe.

51

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

opanował wiadomości na poziomie dostatecznym,

przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykorzystuje w praktyce wykonawczej wiedzę uzyskaną na poprzednich etapach edukacyjnych.

wykazuje się dbałością, starannością i kulturą wykonawczą na średnim poziomie estetycznym

zna muzyczne programy, aplikacje, techniki i narzędzia multimedialne, potrafi z nich korzystać przy pomocy nauczyciela,

organizuje przy znacznej pomocy nauczyciela samodzielnie lub zespołowo projekt muzyczny (np. prezentacja muzyczna, audycja muzyczna, uroczystość szkolna, koncert) poprzedzony odpowiednim przygotowaniem merytorycznym (wprowadzeniem do tematu), planowaniem, reklamą (plakat, ulotka, zaproszenie, anonsy na portalach społecznościowych), organizacją, które prowadzą do finalnej realizacji

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który samodzielnie:

opanował wiadomości na poziomie dobrym,

samodzielnie wykorzystuje w praktyce wykonawczej wiedzę uzyskaną na poprzednich etapach edukacyjnych.

wykazuje się dbałością, starannością i kulturą wykonawczą na wysokim poziomie estetycznym

zna muzyczne programy, aplikacje, techniki i narzędzia multimedialne, potrafi z nich samodzielnie korzystać,

organizuje przy niewielkiej pomocy nauczyciela samodzielnie lub zespołowo projekt muzyczny (np. prezentacja muzyczna, audycja muzyczna, uroczystość szkolna, koncert) poprzedzony odpowiednim przygotowaniem merytorycznym (wprowadzeniem do tematu), planowaniem, reklamą (plakat, ulotka, zaproszenie, anonsy na portalach społecznościowych), organizacją, które prowadzą do finalnej realizacji.

przygotował raz w ciągu półrocza pracę projektową wyznaczoną przez nauczyciela. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

opanował wiadomości i wymagania na poziomie bardzo dobrym,

posiada wiedzę i umiejętności wykraczające ponad materiał omawiany na lekcjach, co potwierdza w czasie pracy na zajęciach, w czasie sprawdzianów i kartkówek oraz w formie wyznaczonej przez nauczyciela.

Plastyka

Anna Wanic Wymagania podstawowe Uczeń:

Definiuje pojęcia z zakresu sztuki współczesnej: awangarda, action painting, pop art, op art, hiperrealizm, konceptualizm, land art, happening, Bauhaus, environment, street art, video art.,

Wymienia i rozpoznaje dzieła najwybitniejszych twórców sztuki współczesnej, również tych lokalnych.

Nazywa, wymienia i charakteryzuje znane z historii sztuki style, kierunki, zjawiska artystyczne; zna ich prekursorów oraz przełomowe dzieła

Rozpoznaje środki artystycznego wyrazu i określa ich funkcje

Analizuje temat dzieła oraz treści i formę, wykorzystując podstawowe wiadomości o stylach i epokach z różnych dziedzin sztuki

Podejmuje próbę interpretacji dzieła sztuki;

Wskazuje podobieństwa i różnice między sztuką różnych epok;

Przedstawia własne stanowisko na temat oglądanych dzieł

52

Wymienia i różnicuje instytucje kultury, rozróżnia zakres działań tych instytucji oraz funkcje jakie pełnią

Podejmuje działania twórcze w oparciu o środki wyrazu charakterystyczne dla sztuki XX wieku,

Opisuje i dokumentuje przykłady dzieł sztuki regionalnej

Definiuje pojęcia związane z multimediami, wymienia obszary ,w których multimedia mają swoje zastosowanie, podejmuje proste działania z ich wykorzystaniem

Współorganizuje wystawę prac, Wymagania ponadpodstawowe: Uczeń:

Wskazuje związki współczesności ze starożytnością oraz kolejnymi epokami w dziejach kultury,

Interpretuje wytwory kultury

Dostrzega i objaśnia związki sztuki z innymi dziedzinami kultury a także filozofią, historią, religią.

Sytuuje wybrane dzieła sztuki w kontekście historyczno-kulturowym, określa ich związek z epoką i stylem artystycznym

Porównuje różne sposoby artystycznego kreowania tych samych motywów, tematów, idei w sztuce

Podaje przykłady artystów najsłynniejszych w dziejach kultury, wyjaśnia, na czym polega przełomowy charakter ich twórczości

Formułuje samodzielne, przejrzyste i logiczne pisemne wypowiedzi dotyczące sztuki, zwiedzanych galerii, wystaw i wydarzeń artystycznych,

Dokonuje analizy dzieł sztuki, formułuje sądy i komentarze wartościujące, odczytuje ich dosłowne, symboliczne i metaforyczne znaczenie

Odnosi elementy kultury do kategorii takich jak: czas, przestrzeń, grupa społeczna

Wymienia środki wyrazu właściwe poszczególnym dziedzinom sztuki; -wskazuje przykłady, motywy współczesnego nawiązywania do tradycji poszczególnych epok

Charakteryzuje i wartościuje nowe zjawiska artystyczne w kulturze

Interpretuje wybrane teksty kultury; określa ich rodzaj, środki artystycznego wyrazu, wskazuje konteksty interpretacyjne

Charakteryzuje i uzasadnia przyczyny popularności, ponadczasowości wybranych twórców kultury oraz ich dzieł

Dokonuje analizy oraz interpretacji porównawczej tekstów kultury różnych epok; formułuje i weryfikuje hipotezy oraz wnioski interpretacyjne

Wskazuje relacje między kulturami: lokalną, regionalną, narodową i europejską, ujawniające się konkretnych dziełach sztuki i praktykach kultury

Uczestniczy w różnych formach życia kulturalnego w szkole i poza nią

Podejmuje działania twórcze w oparciu o środki wyrazu charakterystyczne dla sztuki XX wieku, opisuje założenia i koncepcje, dokonuje krytycznej analizy efektu końcowego.

Wymagania wykraczające Uczeń:

Formułuje własne komentarze wartościujące na temat analizowanych i interpretowanych dzieł, odczytuje ich metaforyczne i symboliczne znaczenie

Operuje fachową terminologią z zakresu historii sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki współczesnej, swobodnie tworzy wypowiedzi na tematy związane ze sztuką, odnosząc się do innych dziedzin nauki

Realizuje własne projekty związane z treściami przedmiotu

Przygotowuje prezentację lub inną formę wypowiedzi multimedialnej– blog, forum, strona WWW – na tematy związane ze sztuką lokalną i regionu

Aktywnie uczestniczy w szkolnym/pozaszkolnym życiu kulturalnym, w pozalekcyjnych działaniach plastycznych

Samodzielnie organizuje działania o charakterze artystycznym

Współpracuje z osobami/instytucjami związanymi ze sztuką

53

Uprawia i popularyzuje własną twórczość, określa jej charakter, wskazuje źródła inspiracji Szczegółowe kryteria ocen śródrocznych i rocznych: Ocena celująca

Uczeń:

jest wyjątkowo twórczy oraz aktywny

swobodnie operuje pełną wiedzą programową z zakresu dziejów sztuki i problemów plastycznych

jest zainteresowany sztuką w sposób szczególny – uczestniczy w wydarzeniach artystycznych, w konkursach plastycznych oraz w życiu kulturalnym szkole i poza nią,

pracę koncepcyjną, ćwiczenia i zadania lekcyjne oraz projekty plastyczne wykonuje zgodnie z tematem, a jego rozwiązania są ciekawe i oryginalne

jest osobą inspirującą własnymi pomysłami, a powierzone zadania wykonuje w sposób adekwatny i profesjonalny

podejmuje dodatkowe zadania plastyczne, uczestniczy w dodatkowych zajęciach.

Ocena bardzo dobra Uczeń:

jest twórczy oraz aktywny

posiada pełną wiedzę programową i dużą chęć do nauki i rozwoju osobistego

celowo i prawidłowo używa terminologii plastycznej

starannie wykonuje ćwiczenia plastyczne oraz zadania lekcyjne, poszukując oryginalnych rozwiązań efekt końcowy jego pracy jest zawsze zgodny z tematem i zadaniem

bierze czynny udział w życiu kulturalnym klasy i szkoły, wydarzeniach kulturalnych, realizuje projekty artystyczne na rzecz środowiska, w przestrzeni publicznej

jest pomysłodawcą i koordynatorem zadań w zespole, w sposób sprawny i oryginalny wywiązuje się z przydzielonych mu zadań

Ocena dobra Uczeń:

jest twórczy i aktywny

posiada wymaganą wiedzę programową na poziomie dobrym, chętnie się uczy

posługuje się podstawową terminologią plastyczną

wykonuje ćwiczenia starannie, estetycznie, zgodnie z określonym tematem

w sposób właściwy choć nie wyczerpujący angażuje się w pracę zespołu w zakresie powierzonych mu zadań

czasem uczestniczy w życiu kulturalnym klasy i szkoły Ocena dostateczna

Uczeń:

wykazuje postawę twórczą w działaniu na lekcji

wykazuje się chęcią w zdobywaniu wiedzy, ale jego zasób informacji z zakresu dziejów sztuki i problemów plastycznych jest podstawowy

posiada niepełną wiedzę z zakresu objętego programem nauczania

zna tylko niektóre określenia plastyczne i rzadko ich używa w wypowiedzi słownej

rzadko angażuje się w życie kulturalne klasy, szkoły i środowiska

nie zawsze dba o estetykę, oryginalność wykonanych prac oraz ich zgodność z zadanym tematem

słabo angażuje się w działanie w grupie – wykonuje tylko niektóre z powierzonych mu zadań Ocena dopuszczająca: Uczeń:

bywa nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia

wykazuje minimalną postawę twórczą w działaniu na zajęciach,

wykazuje się małą chęcią w zdobywaniu wiedzy i posiada fragmentaryczną wiedzę z zakresu problematyki plastycznej

54

ćwiczenia, realizacje plastyczne, zadania i polecenia nauczyciela wykonuje rzadko, często nie na temat, niestarannie

wykazuje mała wolę zmiany postawy i poprawy

zna tylko niektóre terminy plastyczne i bardzo rzadko ich używa Ocena uwzględnia:

Aktywność na zajęciach,

Celowość podejmowanych działań, trafność doboru środków ekspresji,

Sumienność, wytrwałość podczas realizowania prac plastycznych, projektów, zaangażowanie twórcze,

Podejmowanie zgodnej współpracy, podziału zadań, umiejętność dyskutowania i dochodzenia do porozumienia podczas pracy, poczucie odpowiedzialności za własne i grupowe działanie,

Analizowanie i recenzowanie dzieł czy zjawisk artystycznych,

Pomysłowość, twórcze i oryginalne podejście do realizowanych projektów i prac plastycznych,

Wykorzystywanie posiadanej wiedzy w praktycznym działaniu,

Walory artystyczne powstających prac w odniesieniu do temperamentu twórczego, indywidualności, wkładu pracy, inwencji.

Aktywność plastyczną na rzecz szkoły, udział w konkursach plastycznych, projektach artystycznych

Religia

o. Kalikst Rafał Jasuba Na ocenę celująca uczeń:

- Opanował materiał wymagany na ocenę bardzo dobrą - Prowadzi zeszyt i odrabia zadania domowe.

- Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności.

- Wyczerpująco wypowiada się na temat poruszanego zagadnienia, wykazuje się wiadomościami

wykraczającymi poza program religii. - Uczestniczy w konkursach religijnych.

- Samodzielnie poszerza zdobyta na lekcjach wiedze o przez lekturę Pisma Świętego, czytanie

książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej.

- Aktywnie uczestniczy w lekcjach i biegle posługuje sie zdobyta wiedza.

Na ocenę bardzo dobra uczeń: - Prowadzi starannie zeszyt i odrabia zadania domowe.

- Prezentuje wiedze wypowiadając się swobodnie i wyczerpująco.

- W poruszanych tematach dostrzega związki między faktami, potrafi wyciągnąć wnioski, dokonać całościowej oceny poruszanego zagadnienia.

- Odznacza się duża aktywnością na katechezie. - Umie współpracować w grupie.

Na ocenę dobra uczeń: - Prowadzi starannie zeszyt, odrabia zadania domowe. - Samodzielnie udziela odpowiedzi (nie wyczerpuje poruszonego zagadnienia).

- Angażuje się w dana jednostkę lekcyjna. - Opanował materiał programowy z religii.

- Konsekwentnie wykonuje zadana prace, stara się być aktywnym na lekcji.

Na ocenę dostateczna uczeń:

- Przychodzi przygotowany do zajęć. - Prowadzi zeszyt.

- Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, umiejętności. - Udziela odpowiedzi na pytania nauczyciela.

55

- Czasem angażuje się w prace grupy.

Na ocenę dopuszczającą uczeń:

- Opanował konieczne pojęcia religijne. - Prowadzi zeszyt. - Przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na postawione pytania. - Prezentuje minimalny poziom wiedzy.

- Wykonuje jedynie część wyznaczonej pracy.

- Czasem angażuje się w prace grupy.

Na ocenę niedostateczna uczeń: - Nie prowadził zeszytu. - Nie opanował minimum programowego. - Nie skorzystał z pomocy nauczyciela i kolegów w celu poprawienia oceny.

WOS

Rafał Stopa Poziom Wymagań Treści

Podstawowy Wymagania na ocenę dopuszczającą, uczeń:

Sytuuje ważniejsze wydarzenia w czasie i przestrzeni,

Odczytuje proste dane kartograficzne,

Posługuje się podstawowymi pojęciami historycznymi,

Przy pomocy podręcznika tworzy plan, notatkę,

Rozróżnia i nazywa typowe źródła historyczne,

Odczytuje informacje wyrażone w źródłach wprost,

Odnajduje proste informacje w podręczniku, encyklopedii, słowniku lecz nie potrafi ich połączyć w spójną całość.

Wymagania na ocenę dostateczną, uczeń:

Posługuje się miarami czasu i nazwami epok, przedstawia ich ramy chronologiczne

Sytuuje w czasie wydarzenia historyczne

Odczytuje i interpretuje proste dane kartograficzne

Tworzy własną narrację historyczną, plan, notatkę, opis. Określa główny problem używając właściwej terminologii.

Opisuje środowisko geograficzne w którym rozgrywały się wydarzenia

Dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń przełomowych

Formułuje definicje pojęć historycznych

Zna i rozpoznaje źródła wiedzy o przeszłości

Wyszukuje, porównuje informacje wyrażone w źródle wprost

Rozpoznaje budowle w stylu z danej epoki

Odróżnia fakty od opinii

56

Ponad podstawowy Wymagania na ocenę dobrą, uczeń:

Ocenia wpływ wybitnych jednostek na bieg wydarzeń

Dostrzega związki między przyrodą, osadnictwem, gospodarką i kulturą

Interpretuje przedstawiane informacje w różnych tekstach kultury

Odtwarza fragmenty rzeczywistości historycznej na podstawie źródeł i literatury

Porównuje dzieła sztuki z różnych epok

Umie powiązać ze sobą fazy niektórych zjawisk złożonych

Sprawnie posługuje się terminologią historyczną

Porównuje różne formy organizacji państwa i społeczeństwa

Ocenia postawy wobec zagrożeń suwerenności państwa i praw obywatelskich

Wskazuje różnice w opisach tych samych wydarzeń przez różnych autorów, wyjaśnia ich intencje i użyte środki perswazji

Sytuuje i porządkuje w czasie wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne

Dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju cywilizacyjnym

Wyjaśnia znaczenie wydarzeń z przeszłości dla rozumienia świata współczesnego

Tworzy narrację historyczną integrując informacje z różnych źródeł (notatka, streszczenie)

Wymagania na ocenę bardzo dobrą, uczeń:

Ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa wydarzeń historycznych

Dostrzega dynamikę zmian w różnych formach życia społecznego

Sprawnie posługuje się wiedzą historyczną

Ocenia wiarygodność i przydatność źródeł historycznych. Na ich podstawie tworzy narrację historyczną integrując informację pozyskane z różnych źródeł

Formułuje proste hipotezy, prezentuje własne stanowisko stosując właściwy dobór argumentów

Dokonuje trafnej selekcji faktów uzasadniając własne stanowisko

Wyjaśnia i ustala związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych

Analizuje w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą

Tworzy własną narrację historyczną, prezentację, rozprawkę

57

Wykraczający Wymagania na ocenę celującą, uczeń :

Posiada wiedzę wykraczającą poza treści nauczania zawarte w podstawie programowej i potwierdza to w toku pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej

Rozwiązuje zadania problemowe o podwyższonym stopniu trudności

Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych uzyskując tytuł finalisty bądź laureata na etapie wojewódzkim

Wychowanie fizyczne

Łukasz Dąbroś, Agnieszka Krynicka-Ślusarek Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który wykazuje się szczególnym zaangażowaniem w pracy, twórczą postawą, umiejętnościami i wiadomościami wykraczającymi poza program nauczania w danej klasie, czynnie uczestniczy w pozaszkolnych zajęciach sportowych/rekreacyjnych lub szkolnych zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w zawodach sportowych. Robi postępy w samo usprawnianiu i/lub utrzymuje swoją sprawność na bardzo wysokim poziomie. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który całkowicie opanował zadania danej klasy. Bardzo starannie i sumiennie wykonuje zadania, wykazuje duże zaangażowanie na lekcji oraz jest dobrze przygotowany do zajęć. Systematycznie doskonali swoją sprawność motoryczną i osiąga postępy w osobistym usprawnianiu. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który bez zarzutów wywiązuje się z obowiązków. Opanował umiejętności i wiadomości na poziomie podstawowym. Wysokie są staranność i sumienność w wykonywaniu zadań i zaangażowanie w przebiegu lekcji oraz stopień przygotowania się do zajęć. Sprawność fizyczną i motoryczną utrzymuje na poziomie zbliżonym do wcześniejszych wyników. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń , który opanował podstawowy materiał programowy na przeciętnym poziomie ze znacznymi lukami, mimo że jego warunki psychofizyczne wskazują na większe możliwości w tym zakresie.Nie bierze aktywnego i systematycznego udziału w zajęciach lekcyjnych, przejawia braki w zakresie wychowania społecznego, a jego umiejętności i zaangażowanie są poniżej jego sprawności fizycznej. Jest często nieprzygotowany do zajęć lekcyjnych. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie opanował materiału programowego w stopniu dostatecznym i ma poważne luki wynikające z jego braku zaangażowania, nie jest pilny i wykazuje brak chęci w usprawnianiu, poprawie własnych umiejętności, przejawia poważne braki w zakresie wychowania społecznego, ma niechętny stosunek do ćwiczeń.