www.havelsan.com.tr

HAVELSAN, milletimizin öz sermayesi ile 1982’de kurulmuş, lider teknoloji firmasıdır. HAVELSAN, hem yurt içinde hem yurt dışında askeri, kamu ve özel sektör için özgün sistemler geliştiren, günümüzün en son teknolojileri ile akıllı çözümler sunan Türkiye'nin entegratör şirketidir.

HAVELSAN’ın dört ana faaliyet alanı;• Komuta Kontrol Savaş Sistemleri, • Eğitim ve Simülasyon Teknolojileri, • Ülke ve Siber Güvenlik Çözümleri• Yönetim Bilgi Sistemleridir.

HAVELSAN, Hava ve Deniz Kuvvetlerimiz için komuta kontrol ve savaş sistemleri üretiminin yanı sıra her türlü KARA, DENİZ, HAVA platformu için yerli katkı oranı yüksek simülatörler sağlamaktadır. Seçim sistemleri, tapu kadastro işlemleri ve Ulusal Yargı ağı gibi projeler ile HAVELSAN, ülkemizin en önemli e-devlet dönüşüm firmasıdır. Aynı zamanda HAVELSAN, tasarladığı ve ürettiği ülke ve siber güvenlik sistemleri ile kesintisiz, güvenli ve güvenilir hizmetin de çözüm ortağıdır.

İÇİNDEKİLER

6 8

KOMUTA KONTROL VE SAVAŞ SİSTEMLERİ 6

HAVA KUVVETLERİ BİLGİ SİSTEMİ (HvBS) PROJESİ 8

UÇUŞ GÖREV PLANLAMA SİSTEMİ 8

SAHİL GÖZETLEME RADAR SİSTEMİ (SGRS) 9

TACTİCAL MAP (TMAP) 10

TAKTİK DATA LİNK YÖNETİM MERKEZİ 10

KOMUTA KONTROL BİLGİ SİSTEMİ (KKBS) ENTEGRASYON ALTYAPISI 11

DEFENCE OUT OF A BOX (DOOB) 11

HAVADAN ERKEN İHBAR VE HAVA KOMUTA KONTROL SİSTEMLERİ 12

BARIŞ KARTALI PROJESİ 12

DENİZ KARAKOL/GÖZETLEME UÇAĞI (MELTEM) 12

SUÜSTÜ KOMUTA KONTROL VE SAVAŞ SİSTEMLERİ 13

GEMİ ENTEGRE SAVAŞ İDARE SİSTEMİ (GENESİS) SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMİ 13

MİLGEM SAVAŞ SİSTEMLERİ 14

TUZLA SINIFI KARAKOL GEMİLERİ (YTKB) 14

TANK ÇIKARMA GEMİSİ (LST) 15

ÇOK MAKSATLI AMFİBİ HÜCUM GEMİSİ LHD KOMUTA KONTROL BİLGİ SİSTEMİ (KKBS) 15

SUALTI KOMUTA KONTROL VE SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMLERİ 16

YENİ TİP DENİZALTI SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMİ 16

MK48 TORPİDO ATIŞ KONTROL SİSTEMİNİN YENİ TİP DENİZALTILARA ENTEGRASYONU 17

TORPİDO ATIŞ KONTROL SİSTEMİ (TORAKS) 17

ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK 18

UZUN UFUK LOJİSTİK DESTEK 18

SUÜSTÜ PLATFORMLAR İÇİN LOJİSTİK DESTEK 18

GEMİ VERİ DAĞITIM SİSTEMLERİ (GVDS) 19

EĞİTİM ve SİMÜLASYON TEKNOLOJİLERİ 20

EĞİTİM ve SİMÜLASYON TEKNOLOJİLERİ 21

HELİKOPTER UÇUŞ EĞİTİM MERKEZLERİ 22

SAVAŞ UÇAĞI GÖREV EĞİTİM MERKEZLERİ 24

TEMEL EĞİTİM UÇAĞI EĞİTİM MERKEZLERİ 25

UÇUŞ EĞİTİM MERKEZİ 26

İNSANSIZ HAVA ARACI SİMÜLATÖRLERİ 27

SİVİL HAVACILIK 28

SİVİL SİMÜLATÖRLER 29

BOEING 737-800NG SİMÜLATÖRÜ 29

KABLOSUZ SKYFE 30

KOLTUK ARKASI EKRANLI SKYFE 31

TABLET TABANLI SKYFE 31

DENİZALTI DALIŞ SİMÜLATÖRÜ (DEDAS) 32

MESKÛN MAHALLERDE MUHAREBE EĞİTİM, SİMÜLASYON VE TEST MERKEZİ 33

ELEKTRONİK HARP TEST ve EĞİTİM SAHASI (EHTES) 34

HAVELSAN MÜHİMMAT PUANLAMA SİSTEMİ (HMUPS) 35

TOPÇU İLERİ GÖZETLEYİCİ EĞİTİM SİMÜLATÖRÜ (TİGES) 36

ZIRHLI ARAÇLAR 36

FÜZE SİSTEMLERİ EĞİTİM SİMÜLATÖRLERİ 37

PARAŞÜT SİMÜLATÖRÜ 38

ENTEGRE TAKTİK ORTAM EĞİTİM SİSTEMİ – ITEX 39

ORMAN YANGINI İLE MÜCADELE EĞİTİM SİMÜLATÖRÜ (OYMES) 39

MÜŞTEREK GÖREV KUVVETİ MODELLEME ve SİMÜLASYON SİSTEMİ 40

EĞİTİM YARDIMCILARI 41

İLERİ HAVA KONTROLÖRÜ EĞİTİCİLERİ 41

BİLGİSAYAR TABANLI EĞİTİM SİSTEMLERİ 41

SANAL BAKIM EĞİTİM SİSTEMLERİ 42

EĞİTİM YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ 42

ARKA KABİN EĞİTİCİSİ 43

GÖREV / SENSÖR OPERATÖRÜ EĞİTİCİSİ 43

EĞİTİM HİZMETLERİ 44

ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK HİZMETLERİ 45

SİBER GÜVENLİK VE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 46

SİBER GÜVENLİK TEKNOLOJİLERİ 48

SST-HAVELSAN TEMEL HİZMETLERİMİZ 49

SİBER GÜVENLİK OPERASYON MERKEZİ HİZMETİ 50

YAZILIM GÜVENLİK ANALİZ ve TEST HİZMETİ 52

YAZILIM TEST ve DEĞERLENDİRME 52

KAMU ve ÖZEL SEKTÖR KURUMSAL GÜVENLİK DESTEK HİZMETİ 53

ZAAFİYET DEĞERLENDİRMESİ 53

SIZMA TESTLERİ 53

SİBER GÜVENLİK DANIŞMANLIĞI ve DENETİM HİZMETLERİ 54

GÜVENLİK FARKINDALIĞI ve EĞİTİM HİZMETLERİ 55

KIRMIZI TAKIM HİZMETİ 55

BİLGİ GÜVENLİĞİ ve TEST HİZMETLERİ 56

KRİTİK ALTYAPI SİSTEMLERİ GÜVENLİK HİZMETİ 56

SİBER GÜVENLİK EĞİTİM HİZMETİ 57

YERLİ SİBER GÜVENLİK YAZILIMLARI 58

MERKEZİ İZ TOPLAMA, OLAY İLİŞKİLENDİRME ve ALARM ÜRETME SİSTEMİ (SIEM) 58

HAVELSAN ÖZEL BULUTU (ARMADA) 59

VERİ SIZINTISI ve KAÇAĞI ÖNLEME SİSTEMİ 59

BAL KÜPÜ SİSTEMLERİ 60

WEB SAYFALARI TAKİP SİSTEMİ 61

WEB UYGULAMA GÜVENLİK DUVARI /LB (WAF) 62

UÇTAN UCA GÜVENLİ İLETİŞİM 62

YENİ NESİL GÜVENLİK DUVARI (NgWF) 63

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ 64

E-DEVLET BİRİKİMİ 66

GÖRÜNTÜ İŞLEME 67

TAKBİS 68

TCDD KURUMSAL KAYNAK YÖNETİMİ PROJESİ (TCDD-KKY) 70

ETİ MADEN KURUMSAL KAYNAK YÖNETİMİ SİSTEMİ PROJESİ (ETİ-KKYS) 70

PROGRAM YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ (SSM-PYBS) 71

KARA HARP OKULU EĞİTİM ve ÖĞRETİM SİSTEMİ MODERNİZASYONU 71

SAĞLIK ÇÖZÜMLERİ 72

ASKERİ SAĞLIK OTOMASYON SİSTEMİ (ASOS) 73

ULUSAL YARGI AĞI PROJESİ (UYAP) 74

BÜYÜK VERİ BULUT 76

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ 77

e-WATCH PROJESİ 78

HAVELSAT PROJESİ 79

MODGEP PROJESİ 79

TEKNOLOJİ YÖNETİMİ PROJESİ 79

ASSUME PROJESİ 80

KOMUTA KONTROL VE SAVAŞ SİSTEMLERİ

EĞİTİM ve SİMÜLASYON TEKNOLOJİLERİ

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

SİBER, GÜVENLİK VE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

13

20

64

46

22

68

51

44

77

58

SAVAŞ SİSTEMLERİ

H A V E L S A N

Komuta Kontrol ve

HAVELSAN; savunma ve güvenlik alanlarında, stratejik, taktik ve operasyonel seviyelerde komuta-kontrol, haberleşme, bilgi işlem, istihbarat, gözetleme ve keşif ihtiyaçlarına yönelik sistem mühendisliği, entegrasyon, test ve eğitimi kapsayan geniş bir yelpazede özgün ve millî çözümler geliştirmekte ve teknik destek hizmeti vermektedir. Teknoloji ve Ar-Ge yatırımları ile temel yetkinliklerini müşteri ihtiyaçlarına kolay uyarlanabilir yeni ürün ve sistemlere dönüştürmektedir.

HAVELSAN Komuta Kontrol ve Savaş Sistemleri faaliyetlerini Komuta Kontrol ve Savaş Sistemleri (KKSS) Genel Müdür Yardımcılığı bünyesinde İstanbul ve Ankara’daki merkez binaları ile Ankara ODTÜ Teknokent’te sürdürmektedir. KKSS Genel Müdür Yardımcılığı,

• Havadan Erken İhbar ve Deniz Karakol Uçaklarının,

• Suüstü ve Sualtı Deniz Platformlarının,• Stratejik, Taktik ve Operasyonel Seviyede

Karada Konuşlu Karargah ve Birliklerin

görev sistemi yazılımlarını, savaş yönetim sistemlerini ve komuta kontrol ihtiyaçlarını karşılamakta, bu sistemlerin üretim ve entegrasyonu alanında liderliğini devam ettirmektedir.

KKSS Genel Müdür Yardımcılığı, ana faaliyet alanını teşkil etmek üzere temel olarak aşağıdaki başlıklarda faaliyet göstermektedir;

• Komuta Kontrol Bilgi Sistemleri• Havadan Erken İhbar ve Hava Komuta

Kontrol Sistemleri• Su üstü Komuta Kontrol ve Savaş Yönetim

Sistemleri• Su altı Komuta Kontrol ve Savaş Yönetim

Sistemleri• Platform Veri Dağıtım Sistemleri• Taktik Data Link Sistemleri• Performansa Dayalı Lojistik

98

Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın tüm faaliyet sahalarını kapsayacak şekilde görev etkinliğini artırmak, karar makamlarına doğru ve zamanında bilgi sağlamak ve kaynak kullanım verimliğini artırmak amacı ile geliştirilmiştir. Farklı teknoloji ve mimarilerin birlikte kullanıldığı bir proje olup, kapsam itibarıyla ülkemizin tanımlı en büyük “Komuta Kontrol Bilgi Sistemi” projesidir.

HvBS Muharebe Yönetimi (HvBS-MY) Altsistemi modernizasyonu, değişen teknoloji, şartlar ve yeni harekât ihtiyaçlarına yönelik olarak teknolojik altyapı yenilemesi, yeni harekât yeteneklerinin kazandırılması ve karar destek mekanizmalarının daha fazla kullanılması amacıyla gerçekleştirilmiştir.

HAVA KUVVETLERİBİLGİ SİSTEMİ (HvBS) PROJESİ

Uçuş Görev Planlama Sistemi, Türk Hava Kuvvetleri pilotlarının envanterde yer alan muharip ve eğitim uçakları ile icra edecekleri görevi, uçuş öncesinde bilgisayar destekli olarak planlanmalarına imkân sağlamak amacına yönelik olarak geliştirilen özgün bir üründür.

Uçuş öncesinde göreve ilişkin rotanın belirlenmesi, emniyet irtifalarının tespit edilmesi, tehdit kıymetlendirilmesi, yakıt hesaplanması, hedef analizi ve mühimmat bırakma noktalarının hesaplanması gibi yaklaşık 2-3 saat süren planlama faaliyetleri dakikalar mertebesine indirilerek sürat ve etkinlik artırılmaktadır.

UÇUŞ GÖREVPLANLAMA SİSTEMİ

SAHİL GÖZETLEMERADAR SİSTEMİ (SGRS)

Sahil Gözetleme Radar Sistemi (SGRS) Projesi Türkiye kıyılarında, kara sularında ve münhasır ekonomik bölgelerinde yeterli radar kaplaması ile durumsal farkındalık sağlamayı ve bunu elektro-optik algılayıcılar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınan verilerle destekleyerek tanımlanmış deniz resmini oluşturmayı amaçlamaktadır. SGRS Projesi ile aynı zamanda, keşif, karakol, arama ve kurtarma faaliyetlerinin etkinliğinin artırılması ve Türkiye deniz sahalarında görev ve sorumlulukları olan kamu kurum ve kuruluşlarının birlikte çalışabilirlik seviyelerinin yükseltilmesi hedeflenmektedir.

10

TMAP® tüm Komuta Kontrol Sistemlerinin ihtiyacı olan Coğrafi Bilgi Sistem (CBS) yetenekleri ile standart askeri semboloji ve taktik kroki çizimlerini bünyesinde barındırır. CBS hizmetlerini uluslararası standartlarda, güncel teknolojilerde ve farklı servisler yoluyla yüksek performansta sunmaktadır.

• Open Geospatial Consortium (OGC) standartlarında harita sunumu (WMS, WFS, WCS, WRS, WMTS)

• NATO APP-6A/6B Askeri Semboloji standardı • ABD MIL-STD-2525B/C Askeri Semboloji standardı• TSK MS-76-2 Askeri Semboloji standardı• Web GL 1.0, HTML 5.1 Javascript desteği• Değişik Coğrafi Veri Format Desteği;• Farklı Koordinat ve projeksiyon desteği.

TACTICAL MAP (TMAP)

11

Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na ait bilgi sistemlerinin ulusal ve uluslararası ortamlarda birlikte çalışabilirliğinin sağlanması amaçlamaktadır. Bilgi paylaşımı NATO MIP (Multilateral Interoperability Program) tarafından belirlenen standartlara uygun olarak geliştirilmiştir. Uygulamaların millî ve NATO sistemleriyle entegrasyonu için alt yapı hizmetleri sunulmaktadır.

• MIP-JC3IEDM Veri Modeli,• Kara Kuvvetleri Bilgi Değişim Veri Modeli (KKBDVM)

KOMUTA KONTROL BİLGİ SİSTEMİ(KKBS) ENTEGRASYON ALTYAPISI

Taktik Data Link (TDL) sistemlerinin harekât ortamında kullanımına yönelik TDL tasarım, planlama, yönetim ve analiz kabiliyetlerini sağlayacak ve TDL R/F yayınlarının Frekans Klerans Anlaşması (FKA) kısıtlarına uygunluğunu kontrol edecek yazılımlar geliştirilmektedir.

• Link11, Link16, Link22, SIMPLE, M2U, VMF• Ağ Yönetimi• Ağ Planlama• Ağ Tasarımı• Canlı Analiz, Görev Sonrası Analiz• Yeniden Oynatma

TAKTİK DATA LİNK YÖNETİM MERKEZİ

DEFENCE OUT OF A BOX (DOOB)DOOB Komuta Kontrol ve Bilgi Sistemlerinin temel niteliklerini içeren bir uygulamadır. DOOB™ uygulamasının temel amacı tüm komuta seviyelerindeki durumsal farkındalığı arttırmak ve komuta kademesinin harekâtı planlamasını ve yürütmesini desteklemektir.

Servis tabanlı bir mimari ile modüler olarak geliştirilen DOOB™’un dış sistemlerle kolay entegre olabilme, kolay kurulum ve kullanım gibi özellikleri mevcuttur. Bu özellikler DOOB™’u dünya pazarında rekabetçi bir konuma taşımaktadır.

• Servis Tabanlı Mimariye uygun alt yapı• Dağıtık veya merkezi mimariye uygun• Tek noktadan bakım ve yönetim,• MIP ve Millî (KKBDVM) veri modelleri ile uyumlu,• TMAP® OGC standartlarında harita kullanımı,• NATO standartları üzerinden bilgi paylaşımı;

12

Barış Kartalı HİK uçağı Hava Savunma ve Erken İkaz yeteneklerini herhangi bir coğrafi kısıt olmadan sağlayarak Hava Komuta Kontrol yeteneklerini gökyüzüne taşımıştır. Bu yetenek az sayıda ülkenin sahip olduğu bir güç çarpanıdır ve Hava Kuvvetlerimizi bölgesel bir güç olmanın ötesinde C4ISR kabiliyetlerini AAR (Air to Air Refueling) ve taşınabilir görev planlama ve analiz unsurlarıyla DMSC (Deployable Mission Support Center) destekleyerek dünyanın her bölgesinde faaliyet gösterebilecek bir güç haline getirmiştir.

Barış Kartalı HİK Uçağı sahip olduğu C4ISR yetenekleri sayesinde üzerindeki Radar/IFF ve Elektronik Destek Tedbirleri sensörlerini kullanarak kendi sahası içindeki iz ve tehditleri teşhis ve takip ederken sahip olduğu gelişmiş iletişim yeteneklerini (taktik veri linkleri, uydu iletişim yetenekleri, V/UHF,HF ses ve veri iletişim kabiliyetleri) kullanarak diğer sensörlerden gelen iz ve tehdit bilgilerini de ortak hava resmine entegre eder. Bu bilgileri ilgili rapor formatlarında kendisi ile bağlantılı unsurlara dağıtır veya onları gerekli hedeflere angaje eder. Görev planlama, görev sonrası analiz, simülasyon ve eğitim ihtiyaçları ile sistem yazılım bakım ve geliştirme faaliyetleri ise YDM bünyesindeki yetenekleri ile karşılanır.

• Üretilen raporları hava resmi oluşturma• Tehdit değerlendirmesi• Takip, istihbarat, keşif rolleri• Angajman bilgilerini komuta kontrol ve

değerlendirme ile raporlama• SAR(Search And Rescue) ve ATC (Air

Traffic Control) rolü

HAVELSAN, MELTEM Programı ile THALES firmasının ana alt yüklenicisi olarak, Hava Platformu Taktik Komuta Sistemi ve Yer Sistemi yazılımlarının geliştirilmesinde görev almıştır. MELTEM projesi kapsamında, Hava Platformu için “Taktik Komuta Sistemi”, Yer Sistemi için ise “Taktik Komuta ve Kontrol Bilgi Sistemi” ile “Simülasyon ve Eğitim Sistemi” yazılımlarını geliştirmiş ve Yer Sistemi’ni donanım altyapısı ile birlikte teslim etmiştir.

Taktik Komuta Sistemi temel olarak aşağıda yer alan fonksiyonları gerçekleştirmektedir:

• Farklı sensörlerden toplanan verilerin füzyonu,

• Komuta ve kontrol faaliyetleri,• Veri değişimi

Yer Destek Sistemi kapsamında aşağıda yer alan faaliyetler icra edilmektedir:

• Görev planlama, yönlendirme, yük/silah planlama,

• Görev izleme, uçuş sırasında yer sistemine uçuş bilgilerinin aktarılması

• Yer sisteminden diğer tüm uçuşların takibi

• Görev sonrası analiz ve bilgilendirme• Ses ve veri iletişimi• Askeri mesajlaşma• Simülasyon & Eğitim Sistemi

HAVADAN ERKEN İHBAR VE HAVA KOMUTA KONTROL SİSTEMLERİ

BARIŞ KARTALI PROJESİ DENİZ KARAKOL/GÖZETLEME UÇAĞI (MELTEM)

GENESİS SYS, G-Sınıfı fırkateynlerin Savaş Yönetim Sistemlerini modernize etmek üzere başlatılmıştır. GENESİS ile çok sayıda farklı mimariye sahip silah, sensör ve elektronik sistemler ile platform verilerinin GENESİS SYS’e entegrasyonu için gerekli uyumlandırma birimleri tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Entegre bir sistem olarak, platform üzerinde yer alan sensörler ile harekât ortamında keşif, gözetleme, tespit, takip ve sınıflandırma işlemleri tam otomatik yöntemler ile gerçekleştirilmektedir. Taktik resmin dost birliklere aktarılması amacı ile Entegre Çoklu Veri Link Kabiliyeti kazandırılmıştır. Açık sistem mimarisine dayalı, rafta hazır ticari donanımı destekleyen GENESİS aşağıdaki yetenekleri sağlamaktadır;

• Güdümlü mermilere karşı süratli reaksiyon,• Yüksek seviyede savaş sistemi otomasyonu,• Merkezîleştirilmiş komuta kontrol yeteneği,• Durumsal farkındalık ve karar destek,• Artırılmış dayanıklılık ve yüksek güvenilirlik,• Gemide eğitim yeteneği.

GENESİS, farklı platformlara uyarlanabilir olma özelliği nedeniyle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın her türlü gemi modernizasyon ve yeni gemi inşa projelerinde tercih edilen bir Savaş Yönetim Sistemidir.

Türk fırkateynlerinde başarı ile kullanılan GENESİS Savaş Yönetim sisteminin yurt dışında pazarlama çalışmaları devam etmektedir.

GEMİ ENTEGRE SAVAŞ İDARE SİSTEMİ (GENESİS) SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMİ

13

SUÜSTÜ KOMUTA KONTROL VE SAVAŞ SİSTEMLERİ

1514

MİLGEM (Millî Korvet) Projesi kapsamında HAVELSAN, Savaş Yönetim Sistemi tasarımcısı ve sistem entegratörü olarak, G-Sınıfı fırkateynlerin modernizasyonları için geliştirilmiş olan GENESİS Savaş Yönetim Sistemini, MİLGEM’in silah ve sensörlerine göre uyarlayarak MİLGEM korvetine entegrasyonunu sağlamıştır. HAVELSAN ayrıca, Gemi Veri Dağıtım Sistemi (GVDS), GENESİS Veri Linkleri Sistemi (GVLS), Mesaj İşletim Sistemi (MİS), Gemi Bilgi Sistemi (GEBİS) ve Karada Konuşlu Test Sistemi’nin tasarım, geliştirilme, tedarik ve entegrasyonunu da gerçekleştirmiştir.

HAVELSAN ve Deniz Kuvvetleri Araştırma Merkezi Komutanlığı tarafından ortaklaşa geliştirilen yeni nesil Ağ Destekli Veri Entegre (ADVENT) Savaş Yönetim Sistemi MİLGEM platformuna uyarlanarak entegre edilecektir.

HAVELSAN, MİLGEM Savaş Sistemlerinin tedariki kapsamında, aşağıdaki sistemlerin tasarımı, geliştirilmesi/üretimi ve entegrasyonunu sağlayacaktır:

• Savaş Yönetim Sistemi• Çoklu Veri Linkleri Sistemi • Mesaj İşletim Sistemi (MİS) • Gemi Veri Dağıtım ve Zaman Sistemi

(GVDS/GZS)• Savaş Sistemi Veri Ağları ve Video Ağları • Gemi Bilgi Sistemi (GEBİS)

LST ihtiyaçları kapsamında uyarlanarak geliştirilen entegre çoklu veri link kabiliyeti ve amfibi yazılım isterleri belirlenerek geminin görev fonksiyonlarına uygun ilave kabiliyetler ile yapılandırılmıştır. Modern sistemlerle donatılmış, komuta kontrol yetenekleri yüksek, kapsamlı ve LST tip gemiye ilk kez tesis edilecek savaş sistemi konfigürasyonunun entegrasyon tasarımı gerçekleştirilmiştir. Çok sayıda farklı mimariye sahip silah, sensör ve elektronik sistemlerin entegrasyonu için gerekli uyumlandırma birimleri tasarlanmış ve geliştirilmiştir. LST platformunda mevcut veri kaynak ve kullanıcılarının yönetimini sağlayan Gemi Bilgi Dağıtım Sistemi (GBDS) donanım ve yazılımı geliştirilmiştir.

Harekât sahasında taktik resmin oluşturulmasını, idamesini ve link vasıtasıyla paylaşımını; gemi silah ve sensörlerinin koordineli bir şekilde kullanımını sağlayan; amfibi harekat için gerekli fonksiyonları ve karar destek imkanlarını sunan bir Savaş Yönetim Sistemi tesis edilmiştir.

Tümleşik Savaş Sisteminin entegrasyon tasarımı ve gemiye uygulanması gerçekleştirilerek LST sınıfı geminin üzerindeki imkan ve kabiliyetin görev ihtiyaçları açısından maksimum etkinlikle kullanımının sağlanması hedeflenmiştir.

Gemi Bilgi Dağıtım Sistemi ile gemide mevcut sistemler tarafından üretilen verinin ilgili sistemlere zamanında, doğru ve yedeklemeli olarak beslenmesi sağlanmıştır. Gemi Bilgi Sistemi ile geminin TSK-NET, NATO-WAN ve İnternet ağlarına bağlanarak güvenli bir şekilde veri paylaşımında bulunması sağlanmıştır.

TUZLA Sınıfı Karakol Gemileri için tasarlanan ve HAVELSAN özgün ürünleri ile birlikte genişleyebilen mimariye sahip Savaş Sistemi; Deniz Kuvvetlerimizin, muharip platformların tedarik ve modernizasyonu için ihtiyaç duyduğu ileri teknolojiyi, yerli imkânlarla sunmaktadır.

Tuzla Sınıfı Karakol Gemileri, özel tersanede üretilmiş Türkiye’nin ilk millî savaş gemileridir. En modern Silah (top ve uzaktan kumandalı stabilize makinalı tüfek) ve Elektronik Sistemler (Seyir, muhabere, arama tespit, su altı tespit, komuta kontrol sistemleri) bir araya getirilerek Savaş Sisteminin tasarımı gerçekleştirilmiştir.

Savaş Sistemi, suüstü ve uçaksavar atışlarında ilk seferde hedefe tam isabet sağlayarak görevini en iyi şekilde icra etmiş ve kırılması zor bir performans rekoruna imza atmıştır.

Yeni Tip Karakol Botları (Tuzla Sınıfı Karakol Gemileri) için üretilen Savaş Sistemleri; boğazlar, üs, liman yaklaşma suları ve sahillere yakın bölgelerde keşif, gözetleme, karakol ve denizaltı savunma harbi görev fonksiyonlarının karşılanması ve üs, liman savunma görev fonksiyonuna katkı sağlanması maksadı ile tasarlanmıştır.

Komuta Kontrol Bilgi Sistemi, harekat sahasında taktik resmin oluşturulmasını, idamesini ve taktik data linkler vasıtasıyla paylaşımını; gemi silah ve sensörlerinin koordineli bir şekilde kullanımını sağlar. Amfibi harekat için gerekli fonksiyonları ve karar destek imkanlarını sunan ve müşterek harekat destek kapsamında diğer komuta kontrol bilgi sistemleri ile entegre yeni nesil bir Komuta Kontrol Sistemidir.

Sistemlerin sistemi yaklaşımı ile GENESİS ADVENT (SYS) yazılımı, LHD ihtiyaçları doğrultusunda, kuvvetler arası müşterek harekâtı da destekleyecek şekilde uyarlanmış ve geliştirilmiştir. Başlıca özellikleri;

• SIMPLE, JRE ve VMF yetenekleri• Elektronik Harp Suiti’nin KKBS’ye

entegrasyonu• İlk kez yeni silah ve sensör entegrasyonları• TSK-NET, NATO-WAN ve İnternet ağlarına

güvenli ulaşım

MİLGEM SAVAŞ SİSTEMLERİ TANK ÇIKARMA GEMİSİ SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMİ (LST)

TUZLA SINIFI KARAKOL GEMİLERİ SAVAŞ SİSTEMLERİ(YTKB)

ÇOK MAKSATLI AMFİBİ HÜCUM GEMİSİ LHD KOMUTA KONTROL BİLGİ SİSTEMİ (KKBS)

SUÜSTÜ KOMUTA KONTROL VE SAVAŞ SİSTEMLERİ

1716

HAVELSAN, Deniz Kuvvetleri için inşa edilmekte olan 6 adet Yeni Tip Denizaltı Gemisi Projesinde (YTDP), Savaş Yönetim Sistemi geliştirme ve uyarlama faaliyetlerini üstlenerek Savaş Yönetim Sistemleri ürün ailesine yeni bir ürün eklemiştir.

• Temel akustik sensörlerin (SONAR) kontrolü ve bu sensörlerden gelen verilerin analiz edilmesiyle hedeflerin tespit ve takibinin sağlanması.

• RADAR, ESM, periskop gibi sensörlerin yönetilmesi, bu sensörlerden alınan verilerin sergilenebilmesi

• Genel Seyir ve Taktik Seyir işlevlerinin yerine getirilmesi.• Akustik sınıflandırma ve kimliklendirme • Torpido/Silah Entegrasyon

Savaş Yönetim Sistemi ölçeklenebilir ve modüler yapısı ile;

• Denizaltı Modernizasyon ve Geliştirme,• Mayın Avlama Gemisi,• İnsansız Deniz Araçları,• Sualtı Sensör Ağları,• Sonoboy

Projelerinde kullanılabilecek millî ve özgün bir sistemdir.

SUALTI KOMUTA KONTROLVE SAVAŞ SİSTEMLERİ

YENİ TİP DENİZALTI SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMİ

Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında, RAYTHEON firmasının altyüklenicisi olarak 6 adet denizaltı için toplam 6 adet MK48 torpido atış kontrol sistemi donanım üretiminin yanı sıra sistem entegrasyonu, teknik el kitabı ve teknoloji transferi faaliyetleri icra edilmektedir. Sistem MK48 MOD 6 AT torpidosunun yeni tip denizaltılardan atılmasını sağlayacaktır. Proje kapsamında elde edilecek kabiliyetin, daha sonra gerçekleştirilecek modernizasyon ve yerli torpido atış kontrol sistemi üretilmesinde kullanılması planlanmaktadır.

TORAKS Ar-Ge projesi kapsamında denizaltılardan atılan modern torpido silahlarının ortak özelliklerini içerecek şekilde, farklı sınıf denizaltı platformlarında komuta kontrol sistemlerine entegre edilebilecek mobil bir torpido atış kontrol sisteminin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Yerli ve özgün bir sistem olması nedeniyle geliştirme, bakım ve idame faaliyetlerinin devamlılığı sağlanabilmektedir. TORAKS, farklı entegrasyon ihtiyaçlarına cevap verebilecek modüler ve geliştirilebilir bir yapıdadır.

• Kovan seçimi yapabilme• Atış safhalarını izleyebilme• Hedef seçimi ile ve atış yapılacak

torpidoya atama yapabilme• Torpidoya ait parametreler girilmesi,

değiştirilebilmesi, torpidonun operatör tarafından manuel olarak kontrol edilebilmesi

• Angajman planlaması yapabilme yetenekleri mevcuttur.

MK48 TORPİDO ATIŞ KONTROL SİSTEMİNİN YENİ TİP DENİZALTILARA ENTEGRASYONU

TORPİDO ATIŞ KONTROL SİSTEMİ (TORAKS)

18 19

Uzun Ufuk Lojistik Destek Projesi’nin amacı denizlerdeki durumsal farkındalığın geliştirilmesidir. Tanımlanmış Deniz Resmi (TDR)’nin oluşturulması, yönetimi ve dağıtımını amaçlayan proje, sahile konuşlu Radar İstasyonları ile birlikte; denizdeki platformlardan, insansız hava araçlarından, deniz karakol uçaklarından, diğer komutanlıklar ile kamu kurum/ kuruluşlarından gelen bilgileri bölgesel gözetleme merkezleri vasıtasıyla kaynaştırmayı amaçlar.

Denizde durumsal farkındalık kapsamında önceliklendirilmiş yetki ve ilgi alanlarında, harekât ihtiyaçlarını her hava şartında teşhis edebilmek; tüm unsur ve birliklere ait gelecekte olabilecek muhtemel tehditlere karşı deniz trafiğini gerçek zamanlı olarak izlenebilmektedir. HAVELSAN bu proje ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın bakım ve onarım faaliyetlerini icra edecek ve sistemde demode olan parçalar için mühendislik çalışması yapacaktır.

Gemi Veri Dağıtım Sistemi (GVDS) birbirini tam olarak yedekleyecek şekilde imal edilmiş ve eşlenik fonksiyonları aynı anda geminin iki ayrı noktasında yerine getiren iki adet kabinet ve veri dağıtım hatlarından tesis edilmiştir.

Bu üstün tasarım sayesinde; gemi üzerinde bulunan kritik sensör ve silahları besleyen verilerin devamlılığı en üst düzeyde sağlanmaktadır. Bu haliyle GVDS kullanıldığı platformun kalbidir.

GVDS, platformların emniyetle ve güvenle seyirde harekât icra edebilmesine önemli ölçüde katkı sağlamasının yanında, Kayıt, Analiz ve Simülasyon birimi aracılığıyla, istendiğinde gerçek sensör verileri yerine, dinamik sanal verileri de geminin ilgili sistemlerine besleyebilmekte ve eğitim ortamı oluşturabilmektedir.

UZUN UFUK LOJİSTİK DESTEK

GEMİ VERİ DAĞITIMSİSTEMLERİ (GVDS)

ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK

HAVELSAN tarafından başarı ile teslim edilmiş suüstü platformları için Savaş Yönetim Sistemlerinin bakım tutum ve donanımlarının demodelik sorunlarına yönelik olarak kapsamlı çalışmalar yapılmaktadır.

SUÜSTÜ PLATFORMLAR İÇİN LOJİSTİK DESTEK

TEKNOLOJİLERİ

H A V E L S A N

Eğitim ve Simülasyon

EĞİTİM ve SİMÜLASYONTEKNOLOJİLERİHAVELSAN; sentetik, yarı sentetik ve gerçek sistemlerin birlikte kullanılması ile savunma ve güvenlik alanlarında eğitim, test ve değerlendirme sistemleri geliştirmektedir. Bu anlayışla, askerî ve sivil alanlarda hava, su altı su üstü ve kara platformları için yüksek doğruluk derecesinde taktik ve ferdi görev, mürettebat eğitim, silah sistemleri ve mühendislik simülatörleri ile hava savunma, elektronik harp, test ve eğitim sistemlerine ilişkin çözümler geliştirmektedir.

Planlamadan, komuta kontrol, müşterek harekât ve eğitime kadar canlı platform/sistemler ve simülatörler arasında, ağ bağlantılı sentetik ortamda, yönetici / komuta kademelerine gerçek ve eş zamanlı olarak, yüksek derece izleme ve kontrol yeteneğini sağlayan Canlı-Sanal-Yapısal (C-S-Y) simülasyon teknoloji ve çözümleri ile askerî ve sivil sektörlere hizmet etmektedir.

Canlı Simülasyon Uygulamaları• Hava Savunma Elektronik Harp

Test ve Eğitim Sahası (EHTES)• RF Sinyal Analiz Sistemi (RFSAS)• Görüntülü Mühimmat

Puanlama Sistemi• ACMI (Air Combat Maneuvering

Instrumentation) Pod - PAMS - Hava Muharebe Eğitim Sistemi

• Elektronik Harp Bilgi Sistemi (HEWIS)

Sanal Simülasyon Uygulamaları• Uçuş Simülatörleri• Tam Görev/Uçuş Simülatörü• Kısmı Görev/Uçuş Simülatörü• Operasyonel Uçuş Eğiticisi• Aletli Uçuş Eğiticisi• Uçuş ve Silah Sistemleri Eğiticisi• Taktik Kontrol Merkezi• Sanal Bakım Eğiticisi• Bilgisayar Tabanlı Eğitim Sistemi• İleri Hava Kontrolörü Eğiticisi• Kara Simülatörleri• Kara Aracı Simülatörleri• Topçu İleri Gözetleyici Eğitim

Simülatörü• Orta ve Uzun Menzilli Tanksavar

Füze Sistemi Eğitim Simülatörü• Orman Yangınları ile Mücadele

Eğitim Simülatörü• Havan Eğitim Simülatörü• Deniz Simülatörleri

Yapısal Simülasyon Uygulamaları• Denizaltı Dalış Simülatörü

(DEDAS)• Müşterek Görev Kuvveti

Simülasyonu• Küçük Ölçekli Muharebe

Simülasyonu• Hava Savunma Simülasyonu

Hava Trafik Kontrol Simülatörü• Hava Trafik Kontrolör Simülatörü• Eğitim Hİzmetleri • Entegre Lojistik Destek

Hizmetleri• Üretim, İşletme ve Bakım

Hizmetleri• Aviyonik Entegrasyon Desteği• SIL/OFP Desteği

HAVELSAN Eğitim Hizmetleri

2322

Helikopter Uçuş Eğitim Merkezi, pilotların ve uçuş teknisyenlerinin eğitimini desteklemek için bir modern havacılık okulu anlayışı ile anahtar teslim sunulan entegre bir çözümdür. Eğitim Merkezinde Tam ve/veya Kısmi Görev Simülatörlerinden Taktik Kontrol Merkezine, Bilgisayar Tabanlı Eğitim Odaları ile Dibrif Sistemleri, Eğitim Yönetimi ve Bilgi Sistemi gibi çeşitli sentetik eğitim cihazları ve destekleyiciler vardır.

Helikopter Simülatörleri, pilotların tip intibak, emercensi, tazeleme, harbe hazırlık, görev provası ve bakım/test pilot eğitimlerinde kullanılması için yüksek doğrulukta ve sıfır riskli eğitim ortamı yaratmak üzere tasarlanmış ve üretilmiştir. Uçuş Eğitim Merkezlerinde bulunan hareket ve titreşim platformuna sahip CS-FSTD (H) Seviye-D Tam Görev Simülatörleri aracılığı ile pilotlara gerçek helikopter uçuşu hissiyatı verilmektedir. Helikopterin arka kabinini simüle eden Sensör/Operatör Eğiticisi ile başta radar ve sonar operatörleri olmak üzere tüm mürettebatın eksiksiz yüksek doğrulukta eğitimi sağlanmaktadır. Merkezde bulunan tüm simülatörler Tatbikat Kontrol Merkezinden izlenen ve yönetilen entegre bir uçuş senaryosunda eğitim yapabildikleri gibi ayrı ayrı bağımsız görevler de icra edebilmektedirler.

Simülatörler İle Yapılan Temel ve İleri Seviye Eğitimler:

• Kokpit Usulleri• Motor Çalıştırma, Susturma

ve Rotor Durdurma / Pal Katlama

• Taksi Kontrolleri ve Rule• İniş / Kalkış• Normal ve Emercensi Usuller• FLIR• Aletli Uçuş Eğitimi

›› TACAN›› ADF›› VOR/ILS›› FMS

• Arama Kurtarma (SAR) Eğitimi›› FMS SAR Paternleri›› Kurtarma Vinci

• Gece Görüş Gözlüğü ile eğitim

• MFD/CDU/DTU Taktik Menüleri

• IFF• Link 11• Radar

• Silah Sistemleri Simülasyonu (PENGUIN, HELLFIRE, MK46 Mod5 Torpidosu, UMTAS, CİRİT, STINGER, 2.75” Güdümsüz Roket, 20mm Burun Topu)

• HAVEQUICK• Görev Kayıt• Sonar Simülasyonu (HELRAS,

AN/AQS-18A)• Elektronik Harp Sistemleri

Simülasyonu›› ESM›› CMDS (Chaff & Flare Atıcı)

Sistem Simülasyonu›› MWS Füze İkaz Sistemi

Simülasyonu›› IRCM Kızılötesi

Karşı Koyma Sistem Simülasyonu

• Gemiye Dayalı Eğitim›› Gabya ve Barbaros sınıfı

gemilere iniş/kalkış›› ASIST sistemi›› Dikey İkmal›› HIFR

Simülatörlerin Teknik Özellikleri:• Helikopter üreticisi verilerine

dayalı aerodinamik simülasyon

• Helikopter sistemleri simülasyonu

• 6 serbestlik dereceli hareket sistemi

• Yük kontrol sistemi• Titreşim Platformu• Geniş görüş açılı direkt

yansıtmalı / kolime (collimated) görsel sistem

• Yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinden oluşan görsel veritabanı

• Çok kanallı görüntü üreteci• Millî Taktik Çevre Simülasyonu• Simüle edilmiş emercensiler

(malfunction)• Aviyonik ve sensör sistemleri

simülasyonu• Radyo ve Seyrüsefer sistemi• Sunucular (Hava, arazi,

seyrüsefer)• DIS/HLA arayüz kabiliyeti• Gerçek simüle/stimüle

kısımlardan oluşan kokpit• Simülatör içi eğitmen

istasyonu

• Gerçekçi ses simülasyonu• Emniyet ve altyapı sistemleri• CS-FSTD (H) FMS Seviye D

Kalifikasyonu• NVG uyumluluğu

Referanslar: S-70A D/DSAR Blackhawk, S-70B Seahawk, AS 532 Cougar, AW 139, T 129 ATAK.

HELİKOPTER UÇUŞ EĞİTİM MERKEZLERİ

24

Savaş Uçağı Görev Eğitim Merkezleri; aynı operasyonel ortamda yüksek sadakate sahip simülatörleri birbirine bağlayan görsel bir savaş alanı oluşturur ve farklı coğrafi konumlardaki birçok kursiyerin güvenli haberleşme ağı aracılığıyla haberleşmesine ve aynı görevi aynı anda gerçekleştirmelerine olanak sağlar.

Taktik Kontrol Merkezi; dağıtık görevlerin, çok sayıda taktik unsur dâhil olmak üzere merkezi olarak uygulanmasını, denetlenmesini ve değerlendirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur.

Simülatör Eğitim Merkezleri aşağıda belirtildiği üzere çeşitli sentetik eğitim yardımcılarına ve farklı sistemlere sahiptir.

• Tam Görev Simülatörleri• Silah ve Taktik Eğiticileri • Taktik Kontrol Merkezleri• Dibrif Sistemleri• İleri Hava Kontrolörü• Görsel Veritabanı Geliştirme İstasyonları

Referanslar: F-4E 2020, F-16C Blok 40, 50, 50+.

SAVAŞ UÇAĞI GÖREV EĞİTİM MERKEZLERİ

25

Temel Eğitim Uçağı Eğitim Merkezi ile pilot adaylarının başlangıç, temel ve jet tekamül eğitimleri eksiksiz olarak yüksek sadakatli simülatör sistemleri ile verilebilmektedir. Simülatör Eğitim Merkezi’nde; Operasyonel Uçuş Eğitim Simülatörleri, Aletli Uçuş Eğitim Simülatörleri, Uçak Eğitim Cihazı ve Uçağı Terk Etme Eğiticileri bulunmaktadır. Merkezde ayrıca Dibrifing sistemi, veri tabanı geliştirme sistemi ve diğer destek sistemler bulunmaktadır.

Simülatörlerin Temel Özellikleri ve İcra Edilen Eğitimler:

• Uçağa biniş ve terketme eğitiminden, simüle mühimmat atış eğitimlerine kadar geniş kapsamlı pilot eğitim ihtiyaçlarını eksiksiz karşılayabilen bütünleşik ortam,

• Uçak sistemleri ile aynı veya yüksek benzerlikli aviyonik sistemler kullanarak dâhili kontroller, motor çalıştırma, rule usulleri, kalkış öncesi/iniş sonrası kontroller ve motor durdurma eğitimleri,

• Geniş açılı ve yüksek çözünürlüklü görüntü sağlayabilen küresel görüntüleme sistemi kullanılarak kalkış, aletli ve görerek seyrüsefer, yaklaşma, touch and go ve iniş eğitimleri,

• Simüle edilmiş arıza ve emercensiler kullanılarak uçak ve aviyonik emercensi eğitimleri,

• Yüksek benzerlikli fizik temelli aerodinamik simülasyon modelleri kullanılarak anormal durumlar, akrobatik hareketler, stall ve viril eğitimleri,

• Gerçekçi gece görüntüsü üretmek üzere özel olarak tasarlanmış ileri teknoloji görüntüleme sistemleri kullanılarak gece uçuşu, aletli seyrüsefer/alçalma/yaklaşma ve iniş eğitimleri,

• Operasyonel ve Aletli Uçuş Eğitim Simülatörlerinin birlikte görev yapma kabiliyeti ile kol uçuşu.

TEMEL EĞİTİM UÇAĞIEĞİTİM MERKEZLERİ

26

Nakliye ve tanker uçaklarında uygun çevresel şartlar ve yüke göre modelleme yapılmaktadır. Simülatörü yapılan uçaklarda, platform üretici firmalar ile işbirliği içinde alınan verilerle ve gerçekçi çevresel şartlar simüle edilerek gerçeğe yakın eğitim verilebilmektedir. Simülatörlerde intibak, emercensi ve prosedür, görev tazeleme, görev provası, Jump Master / Load Master, boom operatör eğitimleri verilebilmektedir.

Ayrıca pilot eğitimleri, simülatör öncesi verilen bilgisayar destekli eğitimlerle ve uçuş kaydının yapılarak pilotun eğitim esnasında yapmış olduğu görevin uçuş sonrası yapılan dibrifingleri ile desteklenmektedir.

Nakliye uçağı simülatörlerinde gerçekçi veri tabanları ve görsel açılarla eğitimin fayda seviyesi arttırılmaktadır. Simülatörlerde modellenen başlıca alt sistemler şunlardır;

Referanslar: CN-235 – Türk Hava Kuvvetleri, CN-235 – Güney Kore Hava Kuvvetleri.

• Gerçek Uçak Üretici Verileri ile Yapılan Ana Uçuş Yazılımı

• Aviyonik Sistemlerin Simülasyonu• Görsel sistem (İmge Üretici ve Görüntüleme

Sistemleri)• Görsel Veri Tabanı• Sunucular• Hareket Sistemi• Kontrol Yükleme Sistemi• Güç Dağıtım Kabinetleri ve Emniyet Sistemleri• Taktik Çevre Simülasyonu

UÇUŞ EĞİTİM MERKEZİ

İnsansız Hava Aracı Simülatörleri, temel insansız hava araçlarının kabiliyetlerini (hava aracı, görev sistemleri, yer sistemleri, hava-yer entegre sistemleri) modüler ve geliştirilebilir bir şekilde simüle edebilmek için tasarlanmıştır. İHA operatör eğitiminin risklerini en aza indirgerken maliyet etkin bir çözüm sunar. İHA simülatörleri; operatör/pilot eğitimi, ekipman operatörü eğitimi, görev eğitimi, hareketli ve sabit modellere sahip eğitim senaryoları diğer eğitim sistemleri ve simülatörlerle şebekelenme kabiliyetleri kazandırmaktadır.

• Tüm İHA modellerine uyarlanabilir parametrik aerodinamik simülasyon

• Otopilot Simülasyonu• Faydalı Yük Simülasyonu • IR Sensor Simülasyonu (FLIR)• Kamera Simülasyonu• Taktik Çevre Yazılımı• Şebekelenme için HLA/DIS arayüzü

27

İNSANSIZ HAVA ARACI SİMÜLATÖRLERİ

Pilotların intibak, tekamül ve yenileme eğitimlerinin maliyet etkin ve gerçeğe yakın bir şekilde verilmesini sağlamak üzere EASA Level-D sertifikalı B737-800 Tam Uçuş Simülatörü geliştirilmiştir.

Boeing 737-800 Simülatörlerinin Temel Özellikleri ve İcra Edilen Eğitimler:

• Yüksek benzerlik seviyesinde Kumanda Yükleme Sistemi,

• 6 DOF Serbestlik derecesinde Hareket Sistemi ile gerçekçi eğitim

• Uçak sistemleri ile aynı aviyonik sistemler kullanarak dâhili kontroller, motor çalıştırma, taksi ve rule usulleri, kalkış öncesi/iniş sonrası kontroller ve motor durdurma eğitimleri,

• Geniş açılı ve yüksek çözünürlüklü görüntü sağlayabilen küresel görüntüleme sistemi kullanılarak kalkış, aletli ve görerek seyrüsefer, yaklaşma, “touch and go” ve iniş eğitimleri

• Simüle edilmiş arıza ve emercensiler kullanılarak uçak ve aviyonik emercensi eğitimleri

• Duman Jeneratörü Sistemi ile arıza durumlarının gerçekçi simülasyonu

• Yüksek benzerlikli fizik temelli aerodinamik simülasyon modelleri kullanılarak anormal durumlar

Referanslar: Türk Hava Yolları.

29

SİVİL SİMÜLATÖRLER

BOEING 737-800NG SİMÜLATÖRÜ

Sivil Havacılık alanında Uçak İçi Sistemler, Kabin İçi Eğlence Sistemleri, Havalimanı ve Terminal Yönetimi için Bilişim Sistemleri alanlarında çalışmalar yapılmaktadır. Sistem Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği, Aviyonik Entegrasyon Mühendisliği ve Üretim branşlarındaki yetkinlikler aşağıdaki gibidir.

Sistem Mühendisliği• “Domain” ve “Context” analizleri, Müşteri ile yakından çalışarak ihtiyaç analizi, Sistem

Konsept tasarımları,• Sivil Uçak Platformlarında Sistem Geliştirme Rehberi ARP4754A’ya uygun Aviyonik

sistemleri geliştirebilme,• Sivil Uçak Platformlarında Geliştirilecek sistemlerin/ekipmanların Emniyet Değerlendirme

Rehberi ARP4761’e uygun Sistem Emniyet Analizleri,• Aviyonik sistemler ve ekipmanları arası uyumluluk analizleri.

Yazılım Mühendisliği• ARINC 429, ARINC 1553 ve Discrete gibi aviyonik veri yolları üzerinden yazılım geliştirme, • Sivil uçaklara yönelik geliştirilen yazılım birimlerinin yine yazılımsal olarak yönetimi,• Ekipman ve Yazılım Durum İzleme ile Yazılım yedeklilik yeteneği,• DO-178B/C standardına uygun Yazılım geliştirme,• Kabin İçi Eğlence Sistemleri bakım yazılımları geliştirme,• Yüksek kalitede Mobil (Android ve IOS) ve Web uygulamaları geliştirme ve bu uygulamalar

içerisinde Harita uygulaması geliştirebilme,• Hollywood stüdyolarınca onaylı Digital Rights Management (DRM) içerik koruma çözümü,• Medya Encoding ve Video Streaming • Mobil Device Management (MDM) ile mobil cihaz yönetim yeteneği,

Aviyonik Entegrasyon Mühendisliği • Sivil uçak ve kabin sistemlerine yönelik Donanım mühendisliği faaliyetleri• Sivil Uçak Platformlarına yönelik emniyet standartlarında donanım ekipmanı geliştirme,• Yüksek Sinyal Hızlarında kart tasarımı (Ethernet 1Gb, 2.5 Gb, Fiber), ARM tabanlı CPU kart

tasarımı, GSM kart tasarımı, FPGA tabanlı kart tasarımı,• Aviyonik sunucu tasarımı,• Aviyonik Mil-Std- 1553 / ARINC 429 / ARINC 717

mimarilerinde kart tasarımı.

ÜretimIFE sistemlerine yönelik yazılımların seri olarak üretilebilmesi için “EASA Part 21 Subpart G Production Organization Approval (POA)” başvurusu.

Ürünler ve Projeler• Kablosuz Kabin İçi Eğlence Sistemi, • Koltuk Arkası Ekranlı Kabin İçi Eğlence Sistemi, • Tablet Tabanlı Kabin İçi Eğlence Sistemi,• Uçak İçi Internet (Connectivity),• Özel Yolcu Salonları (Lounge) için Eğlence Sistemi,• Havalimanı ve Terminal Yönetimi Bilişim

SİVİL HAVACILIK

28

30

Yolcuların kişisel elektronik cihazları (laptop, akıllı telefonlar, tabletler) ile uçuş esnasında kablosuz ağ üzerinden Film, Müzik, Uçuş Bilgileri, Uçuş Haritası, Elektronik Yayınlar, Günlük Haberler gibi içeriklere erişebildikleri bir üründür. HAVELSAN – THY Teknik ortaklığı ile Türkiye’de ilk kez yolcu uçakları için Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı EASA onaylı bir Kabin İçi Eğlence Sistemi geliştirilmiştir. Hollywood’un en önemli film stüdyolarından “Digital Rights Management (DRM)” onayı da alınmıştır.

KABLOSUZ SKYFE

31

Yolcuların Film, Müzik, Uçuş Bilgileri, Uçuş Haritası, Elektronik Yayınlar, Günlük Haberler, Oyunlar gibi içeriklere Koltuk Arkasına entegre edilen ekranlar üzerinden erişebildikleri bir üründür.

Yolcuların Film, Müzik, Elektronik Yayınlar, Oyunlar gibi içeriklere Havayolu tarafından kendilerine dağıtılan Tabletler ile erişebildikleri bir sistemdir. Uçakla entegrasyonu olmadığı için de herhangi bir sertifikasyon onayı gerektirmemektir. Bu da özellikle “Low-Cost” hava yolları ve İş Jetleri için avantajlı bir çözüm sağlamaktadır. Diğer yandan havayollarının özellikle Business Class yolcu memnuniyetini yükseltmek için tercih ettiği bir üründür. Hollywood’un en önemli film stüdyolarından “Digital Rights Management (DRM)” onayı da alınmıştır.

KOLTUK ARKASI EKRANLI SKYFE

TABLET TABANLI SKYFE

30

32

Denizaltı Dalış Simülatörü, denizaltının manevra odası personelini eğitmek üzere tasarlanmıştır. Simülatör, sualtında/yüzeyde dalış ve yüzeye çıkma operasyonları ve komuta ve kontrol eğitimi için kullanılmak üzere yazılım ve donanım altyapısını içerir. Denizaltının dinamik davranışını simüle etmek için yüksek sadakatli denizaltı matematiksel modeli bulunmaktadır. İki eksenli hareket sistemi sayesinde yalpa ve trim manevraları simüle edilmektedir.

• Dalış ve satha çıkış eğitimleri• İmla-Tahliye eğitimleri• Maximum dalış umkuna kadar sualtı eğitimleri• Umk değiştirme ve umkun muhafazası• Rota değiştirme• Farklı dümen açıları ve hızlarda dönüş• Baş ve kıç ufki dümenlerin kullanımı• Şnorkel ile seyir• Yüksek süratte umk kontrolü• Farklı umklarda seyir ve statik satıh ve dalış işlemleri• Trim işlemleri• Torpido atma etkisi• Deniz durumu, akıntı ve dip yapısının sualtı - satha yakın seyre etkileri• Kesafet farklılığı etkisi• Şnorkel, seyir ve hücum periskoplarının aşağı ve yukarı alınmasının

etkisi• Emercensi durum eğitimleri

Referanslar: U209.

DENİZALTI DALIŞ SİMÜLATÖRÜ (DEDAS)

33

Meskûn Mahallerde Muharebe Eğitim, Simülasyon (3MES) ve Test Merkezi, eğitimlerin hem gerçek, hem de simüle edilmiş meskun mahallerde, sanal simülatörlerde ve çatışma simülasyonları ortamında verilmesini sağlayan entegre eğitim merkezidir.

Merkezden beklenen faydalar:• İntikalden önce gidilecek harekât bölgesine üç boyutlu aşinalık,• Gerçek harekât ortamında karşılaşabilecek durumlar yaratılarak, eğitilenlerin

durumlar karşısında otomatik refleks geliştirmeleri,• Bölük seviyesinde hem gerçek, hem de sanal şartlarda harekat planlama ve

icrası; kolordu seviyesine kadar da yaratılan simülasyon ortamında harekat planlama imkanı,

• Üç boyutlu simülasyon ortamında “Meskûn Mahallerde Muharebe Sahası İstihbarat Hazırlığı”,

• Eğitimin ilk safhalarında eğitilenlere yeni beceriler kazandırılması, eksik becerilerin pekiştirilmesine yönelik hareketlerin istendiği sayıda tekrarlanması imkânı,

• Eğitimin müteakip safhalarında tazeleme eğitimlerinin icrası,• Eğitimde istenilen noktaya dönerek etkin “faaliyet sonu incelemesi” yapma,• Aşağıdaki konularda eğitilenlerin becerilerinin uygulama düzeyinde

artırılması:›› Meskûn mahallerde ilerleme teknikleri,›› Binalara girme,›› Binaları temizleme,›› Savunma mevzileri hazırlama.

• EYP madde tespit usullerini geliştirme ve konuyla ilgili farkındalık yaratma,• Ortamın gerçekliğini artırmada kullanılan bileşenler:

›› Eğitilenleri takip sistemi,›› Silah sistemleri,›› Video kameralar, ›› Sensörler,›› Meskûn Mahallerde Muharebe Eğitim Alanı (akıllı bina ve evler)›› Araçlar.

MESKÛN MAHALLERDE MUHAREBE EĞİTİM, SİMÜLASYON VE TEST MERKEZİ

3534

Elektronik Harp Testi ve Eğitim Sahası (EHTES); entegre, tam enstrümante ve gerçeğe yakın tehdit ortamı içerisinde pilotlar ve uçaklar için Elektronik Harp eğitimi sağlamaktadır. Tümüyle HAVELSAN tarafından özgün mühendislik yetenekleri kullanılarak tasarlanan bu sistem Elektronik Harp Test ve Eğitimine yönelik ihtiyaca uygun anahtar teslimi çözümler sunmaktadır.

Sistem, 1999’ların sonundan beri Türk Hava Kuvvetlerine hizmet etmektedir ve yeni tehdit sistemlerinin entegrasyonu başarılı bir şekilde gerçekleştirilmeye devam etmektedir.

• Enstrümante ve entegre edilmiş gerçek tehdit radar sistemleri ile eğitim

• İşletme ve idame kolaylığı sağlayan tehdit emiter simülatörleri

• Sistemdeki tüm unsurlar için veri toplama, kayıt 3 boyutlu gösterim

• Tehdit sistemleri için yüksek sadakat seviyesinde mermi ve füze simülasyonları

• Görev sonrası rapor ve analiz• Tümüyle modüler ve taşınabilir yapı

Referanslar: Türk Hava Kuvvetleri, Güney Kore Hava Kuvvetleri, Pakistan Hava Kuvvetleri.

ELEKTRONİK HARP TESTve EĞİTİM SAHASI (EHTES)

HAVELSAN Mühimmat Puanlama Sistemi (HMUPS), havadan yere gönderilen mühimmat için insan müdahalesi olmadan puanlama sağlamak için geliştirilmiştir. Sistem aynı anda birden fazla hedefe birden fazla gönderimin puanlamasını yapabilir. Sistem tarafından oluşturulan raporlar, daha sonra yapılacak eylem incelemesi ve analizi için çarpmanın sabit görüntülerini ve videosunu içerir. Değişik çevresel koşullarda belli sensörleri kullanarak mühimmat atış skor hesabını otomatik olarak yapan Görüntülü Mühimmat Puanlama Sistemi, insandan insana değişen algılamadan bağımsız bir puanlama sağlamaktadır. Belirli şartlarda belirli hassasiyetle ölçüm yapabilen bir sistem olduğundan, mühimmat atışlarının skorlanması standart bir ölçüm kabiliyetine dayalı olarak gerçekleşmekte ve buna dayalı eğitim değerlendirmeleri de tarafsız ve daha güvenilir olmaktadır.

Sistemin genel özellikleri:• Bomba ve roketler için kamera tabanlı otomatik

skorlama• Yüksek ve düşük açılar için çoklu bombardıman

(topçuluk) hedefleri• Mermi tespiti için akustik sensör düzeni• Eşzamanlı puanlama• Görev planlaması• Görev sonrası veri girişi• Görev sonrası analizi• Düşüm olmayan LGB hedefi üzerine lazer gösterimi

ile skorlama• Gündüz ve gece işletimi• Operasyon Kontrol Merkezi• Her çarpma için hava durumu bilgileri

Pilot, Uçak ve Mühimmat için sistem aşağıda listelenen uzun süreli istatistikleri sağlar:

• Dairesel Hata Olasılığı• Menzil Hatası Olasılığı• Sapma Hatası Olasılığı• Tek Gemi Hasarı Olasılığı

Referanslar: Türk Hava Kuvvetleri, Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri.

HAVELSAN MÜHİMMAT PUANLAMA SİSTEMİ (HMUPS)

36

Topçu İleri Gözetleyici ve Ateş İdare Merkezi Eğitim Simülatörü; İleri Gözetleyicilere, Ateş İdare Merkezi personeline; Topçu ateş desteğini istenilen yer ve zamanda en uygun şekilde kullanmak maksadına yönelik eğitim ve öğretimi üstün seviyeye çıkarmak maksadıyla tasarlanan, talimnamelere uygun olarak eğitim veren bilgisayar tabanlı bir sistemdir.

Referanslar: Türk Kara Kuvvetleri, Pakistan Kara Kuvvetleri , Gürcistan Kara Kuvvetleri, Azerbaycan Kara Kuvvetleri, Türkmenistan Kara Kuvvetleri, Malezya Kara Kuvvetleri.

HAVELSAN bünyesinde geliştirilmekte olan Zırhlı Araç Simülatörleri, eğitim alan personelin hareketli ve görsel nitelikli simülatörde bulunan Komuta Kontrol Bilgisayarı ve buna bağlı ateşleme mekanizması, açı yön göstergeleri, mühimmat seçiciler gibi sistemleri bilmeden sistemi kullanmaya çalışmasının doğurduğu zaman kaybı, riskler ve hataların önlenmesi amacı ile oluşturulmuştur. Ayrıca Zırhlı Araç Sürüş Eğitim simülatörleriyle, sürücünün harp ortamında maruz kaldığı tüm durumların simülasyonu yapılarak, gerçekte verilmesi çok riskli eğitimler maliyet etkin olarak gerçekleştirilebilmektedir.

• Kabin, • Hareket sistemi, • Görüntüleme sistemi, • Giriş/çıkış sistemi • Dinamik model, • Balistik hesaplamalar

Referanslar: AV8.

Topçu İleri Gözetleyici ve Ateş İdare Merkezi Eğitim Simülatörünün amaçları:

• Hedef Tespit yeteneğini artırmak • Ateş istek ve destek sağlama süreçlerini öğretmek • Atış tanzimi ve idaresi konularında ileri gözetleyicilerin

yeteneklerini geliştirmek, • Eğitilenlere, görüntü ve ses efektleri ile gerçekçi

muharebe koşullarını yaşatmak, • Her çaptaki Topçu silahı ile çeşitli mermi/tapa bileşimlerini

kullanarak, atışların hedefteki etkilerini gözetlemek ve değerlendirmek,

• Mühimmat ve zamandan tasarruf sağlamak

TOPÇU İLERİ GÖZETLEYİCİ EĞİTİM SİMÜLATÖRÜ (TİGES)

ZIRHLI ARAÇLAR

Füze Sistemleri Eğitim Simülatörü; kullanıcı eğitimlerinin, dershane ortamında verilmesi amacıyla geliştirilen bir simülatör sistemidir. Sistem, kızılötesi sensör başlığına sahip orta/uzun menzilli, yerden ya da helikopterden atılabilen her türlü füze için gerçekçi bir eğitim ortamı sağlamaktadır.

• Gerçekçi 3B savaş alanı simülasyonu• Yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri ve yükseklik

verisi• Yeni senaryo arazilerinin eklenebilmesi• Sayısal kültürel veri entegrasyonu• Eğitmen tarafından kontrol edilen senaryolar• Farklı bakış açıları • Gündüz Kamera / IR Monoküler görüntü • Termal arayıcı görüntüsü• Arayıcı kilitlenme simülasyonu• Sanal oyuncu ve Senaryo Oynatımı• Gerçekçi balistik simülasyonu• Hava durumu etkileri• Çevresel ses efektleri• Kayıt ve Yeniden Oynatma Faaliyet Sonu İnceleme

37

FÜZE SİSTEMLERİ EĞİTİM SİMÜLATÖRLERİ

38

Paraşüt Simülatörü, kullanıcıların kısa sürede, tekrarlanabilir ve güvenli bir ortamda; eğitim, planlama ve göreve hazırlık seviyesini artıran maliyet etkin bir çözümdür.

Sistem, hayati yeteneklerin geniş çaplı hava koşulları, acil durumlar ve değişken rüzgar şartları altında gerçek zamanlı şekilde geliştirilmesine olanak verir. Yüksek çözünürlüklü veri tabanı ve sanal gerçeklik kullanılarak göreve hazırlık sağlar ve kullanıcının gerçek performansını artırmayı hedefler.

• Güvenli ve kontrollü bir ortamda eğitim imkânı, • Personelin güvenlik farkındalığını en üst düzeye çıkarır, • Eğitime katılan personelin sürekli takibi ve değerlendirilmesi, • Kaza analizlerinin daha verimli yapılması, • Uygulamalı eğitim eksikliklerinin giderilmesi, • Değişen koşullar ve yeni durumlara karşı eğitimlerin tekrar

edilebilmesi.

PARAŞÜT SİMÜLATÖRÜ

39

Entegre Taktik Ortam Eğitim Sistemi – ITEX Simülatörlerin gerçek zamanlı olarak şebekelendiği ve simüle Komuta & Kontrol altyapısı kullanarak diğer taktik ve sanal unsurların katılımıyla aynı eğitim senaryosuna bağlandığı bir interaktif eğitim konseptidir.

Komuta&Kontrol personelinin ve muharebedeki tüm birimlerin stratejik seviyeden operasyonel seviyeye kadar her seviyedeki eğitimi için bireysel ya da kollektif eğitim yerine simüle Komuta & Kontrol altyapısı ve simülasyon şebekesinin birleştirildiği bir yaklaşımdır.

Paraşüt Simülatörleri, Topçu/Havan Simülatörleri, Sanal Çatışma Simülatörleri ve Füze Simülatörleri konseptin içerdiği başlıca ürünlerdir. Konsept ayrıca gerçek zamanlı haberleşme (HLA vb.) altyapısını kullanarak uçak, helikopter ve insansız hava aracı simülatörü ile şebekelenerek genişletilebilir.

ENTEGRE TAKTİK ORTAM EĞİTİM SİSTEMİ – ITEX

Orman Yangını ile Mücadele Eğitim Simülatörü (OYMES), orman yangını ile mücadelede en önemli rolü üstlenen orman mühendislerini simülasyon teknolojileri kullanarak eğitmektedir. Simülatör orman yangınları ile mücadeleden sorumlu şeflerin organizasyon ve koordinasyon yeteneklerini geliştirmek amacıyla tasarlanmıştır.

• Kabin • Gerçek zamanlı yangın/duman yayılımı• Su, köpük ve kimyasalların yangınla

mücadeleye etkisi• Gerçekçi dış dünya görselleri• Bölgesel/zaman tabanlı hava durumu

değişimi• İşçiler ve kara/hava araçlarıyla yangın ile

mücadele• Farklı roller arasında iletişim altyapısı• Yangına koordine bir şekilde müdahale• Karşı ateş uygulamaları• Eğitim sonrası değerlendirme• Bilgisayar Tabanlı Eğitim

ORMAN YANGINI İLE MÜCADELE EĞİTİM SİMÜLATÖRÜ (OYMES)

41

Müşterek Görev Kuvveti Modelleme ve Simülasyon Sistemi kapalı döngülü sisteme dayalı, takım saldırısından tabur cephesine kadar senaryolara dayalı müşterek görev operasyonlarını modellemek için kullanılan simülasyon yazılımıdır. Sistem taktiksel düzeyde kullanılabilir. Senaryonun parçası olarak, operasyonda yer alan takımlar veya silah taşıyan askerler özerk bir biçimde hareket ederler. Sistem Windows tabanlı kişisel bilgisayarlarda kullanılabilir. Sistem, simülasyon teknikleri kullanarak kullanıcılara askeri operasyon planlama, simülasyon tabanlı tedarik, silah ve sensör sistemlerinin verimliliği, kuvvet yapısı ve savaş alanında etkinlik, içerik, doktrin ve konsept alanlarda analiz ve karar desteği sağlamaktır.

• Mekanize piyade birlikleri• Tank birimleri ve diğer kara araçları• Yangın destek birimleri (obüs, top, füze, havan)• Helikopterler (hava-kara saldırısı, kargo ve asker taşıyan

helikopterler)• Kısa menzilli hava koruma sistemleri, tekneler ve nehir

geçiş operasyonları• Askeri mühendislik faaliyetleri• İletişim (kablolu ve kablosuz)

MÜŞTEREK GÖREV KUVVETİ MODELLEME ve SİMÜLASYON SİSTEMİ

40

EĞİTİMYARDIMCILARI

İleri Hava Kontrolörü Eğiticisi, yer hedefleme, hava desteği talebi, saldırı misyon ve becerilerini arttırmak için geliştirilmiştir. HAVELSAN, yüksek sadakat seviyesi ile İleri Hava Kontrolörü sistem ve kabiliyetlerini simüle etmiştir. Bu sistemler ile İleri Hava Kontrolörü Eğiticisi, eğitimleri maliyet etkin ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. İleri Hava Kontrolörü Eğiticisi kapsamında simüle edilen ana alt sistemler aşağıda listelenmiştir.

• Telsiz Simülasyonu• Lazer İşaretleme ve Mesafe Ölçme

Simülasyonu• ROVER IV Simülasyonu• Portatif Link-16 Yer Ünitesi Simülasyon• Şebekelenme • Dış Dünya Görüntüsü Simülasyonu• İHKE Ses Simülasyonu• Eğitimin kontrolü• Ders kaydı ve dersin yeniden oynatılması

Referanslar: F16SİM.

Bilgisayar Tabanlı Eğitim Sistemi (BTES); Bilgisayar ortamında görsel ve işitsel nesneler tarafından desteklenen bir eğitim programıdır. BTES, bireysel ve toplu eğitimlerde kullanılmak üzere interaktif bir öğrenme ortamı ile gelişmiş görsel yardımcıları birleştirerek sunar. interaktif multimedya ortamı, öğrencinin hem öğretmen nezaretinde eğitimini hem de bireysel eğitimi destekler. Öğrencilerin eğitime katılımlarını canlı tutmak için, yüksek çözünürlüklü iki boyutlu grafikler, gerçeğe uygun simüle üç boyutlu animasyonlar, ekrandaki animasyonlar ile senkron sesli anlatımlar gibi çeşitli iletişim araçlarından faydalanılır.

• Sınav sonuç ve analizlerinin görülebilmesi,• Dış kaynaklara erişim (pdf, doc, pps...),• Soru bankası yönetiminin yapılabilmesi,• Sınav yönetiminin yapılabilmesi,• Kısaltmalar sözlüğüne ulaşım imkânı,• Eğitmen yeteneği ve deneyiminden

bağımsız, tutarlı ve standart eğitim imkânı,

• İstenilen zamanda, istenildiği kadar bilgiye erişim imkânı,

• Öğrencinin bireysel öğrenme ihtiyaçlarına karşı esnek bir öğretim,

• Eğitim alan kişilerin öğrenme farklılığının ortadan kaldırması,

• Daha hızlı ve akılda kalıcı eğitim imkânı,• Yetkiye dayalı olarak yazılım içeriklerinin

güncellenebilmesi

Referanslar: S-70A 28D/DSAR Blackhawk BTES, S-70B Seahawk BTES, AS-532 Cougar Phenix I U/UL TM BTES, KT-1 ARISİM BTES, TESİM BTES, OYMES BTES, F-16SİM BTES, T-129 ATAKSİM BTES.

İLERİ HAVA KONTROLÖRÜ EĞİTİCİLERİ

BİLGİSAYAR TABANLI EĞİTİM SİSTEMLERİ

4342

Uçak bakım personelinin eğitimlerinde kullanılmak üzere teknik eğitim programı konularında (uçak sistemleri tanıtımı, şema takibi, parça sökme-takma, test işlemleri, ayarlar, vb.) arıza müdahalesi temel alınmış, bireysel ve öğretmen nezaretinde eğitime imkân veren bir yazılım ve donanım sistemidir. Sistem; kursiyeri video, iki/üç boyutlu şematikler, gerçek görüntülerle desteklenmiş animasyonlar ve test cihazı kabiliyetlerinin benzetimi ile arıza senaryolarına müdahale etmesine olanak sağlayarak gerçek arıza müdahale işlemlerine hazırlamaktadır.

Uçak sistemlerini açıklama,

• Arıza senaryolarının takip edilerek arıza müdahalesi yapılabilme,

• Etkileşimli olarak parça sökme-takma işlemlerinin gerçekleştirilmesi,

• Test/ölçüm ve ayar işlemleri kabiliyeti,

• Eğitim konularının bilgisayar ortamında anlatılması

Referanslar: T-129 ATAK Sanal Bakım Eğiticisi, F16C Sanal Bakım Eğiticisi.

EYBİS yazılımı, Simülatör Merkezlerinde verilen eğitim faaliyetlerinin ve bu eğitim esnasında kullanılan teçhizatın sürekli kullanılabilirliği için gerekli olan bakım faaliyetlerinin düzenlenmesini sağlar. EYBİS, planlamanın yanında, simülatör merkezindeki idari işlerin yürütülmesine de yardımcı olur. Gelen ve giden evrak kayıtlarının tutulması, haftalık faaliyet raporlarının oluşturulması veya önemli faaliyetlerin kayıt altına alınması gibi işlemler EYBİS’te yapılabilir. EYBİS’e yapılan girişler ve EYBİS’te yapılan işlemler kayıt altına alınır. Simülatörlerin ürettiği mesajlar da EYBİS’te görüntülenebilir.

• Eğitimlerin içeriklerinin işlenerek planlama yapma,

• Müfredata göre eğitimin ilerleyişini gözlemleyebilme

• Bakım, onarım ve lojistik destek faaliyetleri modülü

• Arızaları bakım personeline bildirme• Arıza girişlerinin ilgiliye bildirilmesi• Tüm süreçleri kayıt altına alabilme,

Referanslar: Kara Havacılık Helikopter Eğitim Merkezi, Deniz Hava Eğitim Merkezi.

SANAL BAKIM EĞİTİM SİSTEMLERİ

EĞİTİM YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

Helikopter arka kabin mürettebatı eğitimlerini yüksek doğruluktaki sentetik senaryolar ile sağlamak için tasarlanmış ve üretilmektedir. Arka Kabin Eğiticisi ile arama – kurtarma operasyonu eğitimleri, silah atış eğitimi, görev provası, normal ve emercensi usuller eğitimleri verilebilmektedir.

Teknolojik özellikleri

• Helikopter üreticisi verilerine dayalı simülasyon

• Helikopter sistemleri simülasyonu• Silah sistemi simülasyonu• Arama/Kurtarma sistemi simülasyonu • Görsel sistem• Helmet Mount Display Sistemi• NVG ( Gece Görüşü) sistemi• Haberleşme sistemi• Gerçekçi ses simülasyonu• NVG (Gece Görüş) uyumluluğu• Yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinden

oluşan görsel veritabanı• Emniyet ve altyapı sistemleri

Referanslar: AW139.

Sensör Operatörü Eğitimi (SOE), bir helikopterin arka kabininin sabit, modüler ve tam portatif bir kopyasıdır. SOE, sensör operatörlerine bireysel eğitim veya Tam Görev Simülatörü (Helikopter ön kabini) ile entegre eğitim verme özelliğine sahiptir.

SOE aşağıdaki ünitelerden oluşur:

• Taktiksel Sensör Operatörü (TSO) Konsolu• Akustik Sensör Operatörü (ASO) Konsolu• Sonar Daldırma Simülasyonu• Eğitmen Operatör Sistem Konsolu (iki

istasyonlu)• Elektronik Kabinler

SOE Simülasyon Modülleri (Özellikleri):

• Taktiksel Ortam (Link 11 özelliği)• Eğitmen Operatör Sistemi• Basitleştirilmiş Aerodinamik Modeli• Görev Sensörleri (Sonar, Radar, EW, Link

11, FLIR)• Navigasyon ve Haberleşme Sistemi

Referanslar: S70B Seahawk, Deniz Kuvvetleri Devriye Uçağı MPA.

ARKA KABİN EĞİTİCİSİ GÖREV / SENSÖR OPERATÖRÜ EĞİTİCİSİ

44

Günümüzün hibrid harekât ortamında eğitilmiş insan en önemli harekât çarpanı olarak ortaya çıkmaktadır. HAVELSAN, Silahlı Kuvvetlerin envanterinde bulunan platformların simülatörlerinin üreticisi olarak ferdi, mürettebat ve taktik eğitimlerin maliyet-etkin olarak yapılması ve diğer muharebe fonksiyon alanlarının eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik müşteriye özel eğitim hizmetleri sağlamaktadır.

• Askeri Havacılık Eğitimi Kapsamında ›› S-70A/B (Blackhawk/Seahawk) Simülatörü ›› AS-532/332 Cougar Simülatörü ›› CN-235 Simülatörü ›› F-16 Simülatörü ›› T-38 Simülatörü ›› KT-1 Simülatörü ile pilot eğitimi

• Ticari Havacılık Eğitimi Kapsamında›› AW-139 Simülatörü ›› AS-532/332 Cougar Simülatörü ›› CN-235 Simülatörü

• Genel Askeri Eğitimler Kapsamında›› Meskun Mahallerde Harekat eğitimi›› Topçu ve İleri Gözetleyicisi eğitimi›› Mayın ve El Yapımı Patlayıcı ile Mücadele

eğitimi

• Lojistik Eğitimleri Kapsamında ›› Temel Lojistik Süreçleri eğitimi›› Tedarik, Stok ve Depo Yönetimi eğitimi›› Malzeme İhtiyaç Planlaması ve Yedek Parça

Yönetimi eğitimi›› Konfigürasyon yönetimi

EĞİTİM HİZMETLERİ

45

Proje başlangıcından, kullanımdan kaldırıldığı ana kadar ürünün, işletme ve bakımını optimum maliyetle sağlamak amacıyla müşteri isterlerinin tasarım ve geliştirme faaliyetlerine yansıtılması, sisteme ilişkin lojistik desteğin sağlanması kapsamında aşağıdaki hizmetler gerçekleştirilmektedir.

ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK HİZMETLERİ

• Bakım Planlama• Eğitim Planlama• Yedek Parça Planlama• Yer Destek Ekipmanı• Kodlandırma• Teknik Dokümantasyon• Paketleme, Depolama ve Taşıma• Lojistik Destek Analizleri• Güvenilirlik, İdame Edilebilirlik, Hazır Olma Analizleri• Ömür Döngüsü Maliyet Analizi• Malzeme Tedariği• Teknik Destek ve Bakım/Onarım Hizmetleri

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

H A V E L S A N

Siber, Güvenlik ve Devletin e-dönüşüm sürecinde, güvenilir ve lider bir şirket olarak yer alan HAVELSAN; bilgi teknolojileri sistemleri, müşteri ihtiyaçlarına özel uygulamalar, süreçlerin hızlandırılması, işlevselliğin, verimliliğin ve güvenilirliğin artırılması, sistemler arası entegrasyon ve birlikte çalışabilirlik sağlayan anahtar teslim çözümler üretmektedir. Dikeyde program yönetimi mantığı altında Kamu Bilişimi, Enerji, Sağlık, Güvenlik, Siber Güvenlik, Bulut Bilişim, Büyük Veri, Akıllı Sistemler, Savunma Bilişimi ve Tedariki alanlarında konuya hakim alan uzmanları ile çalışılmaktadır. Bu alanlarda karar destek sistemleri, iş zekâsı çözümleri, çok dilli uygulamalar, kontrol ve yönetim sistemleri, kurumsal kaynak yönetimi sistemleri, iş süreçleri uygulamaları ve eğitim sistemleri kullanılmaktadır.

HAVELSAN, savunma ve güvenlikten, günlük hayatta kullandığımız tüm sistemlerin bir parçası olan ve aynı zamanda kendisi de ayrı bir platform olarak değerlendirilen siber güvenlik alanında da yerli ve millî ürün ve hizmetler geliştirmekte, siber güvenlikteki uzmanlık ve yetkinliklerini diğer faaliyet alanlarının bir parçası olarak değerlendirmektedir.

48

HAVELSAN, 1998 yılında Türkiye’nin ilk güvenlik duvarını üreterek başladığı siber güvenlik faaliyetlerini 2014 yılı itibarı ile bir Direktörlük çatısı altında sürdürmektedir. UYAP, TAKBİS ve HvBS gibi Türkiye’nin en büyük Bilişim Teknolojileri (BT) Projelerini başarı ile tamamlamış olan HAVELSAN, bu projelerin siber güvenlik ihtiyaçlarını da gerektiğinde yerli teknolojileri üreterek karşılamıştır.

HAVELSAN elde ettiği bu birikimle, ulusal siber güvenlik bağımsızlığımızın sağlanmasına yönelik yerli ürün ve hizmetler sunmak amacı çerçevesinde vizyonunu genişletip hedeflerini büyüterek Siber Savunma Teknolojileri Merkezi altında (SİSATEM) 5 ana başlıkta çalışmalarını devam ettirmektedir:

• Siber Güvenlik Operasyon Merkezi• Siber Güvenlik Laboratuvarı• Siber Güvenlik Eğitim Merkezi• Kurumsal Siber Güvenlik Hizmetleri• Yerli Siber Güvenlik yazılımlarının geliştirilmesi.

HAVELSAN e-Devlet, askerî ve kritik altyapı projelerinde aşağıdaki alanlarda hizmet ve destek çalışmaları yürütmektedir.

• Güvenlik Mimari Tasarımı• Bilgi Güvenliği Test ve Denetimleri• Zafiyet Analizi, Sızma Testleri ve Güvenlik Sıkılaştırma• Güvenlik Olay İzleme ve Yönetimi• Güvenlik Operasyonları Yönetimi• Projelere Özel Güvenlik Çözümleri Geliştirme ve Uygulama• Siber Güvenlik Eğitimleri ve Danışmanlık• Kaynak Kod Analizi ve Güvenli Yazılım Geliştirme Süreçleri

Uygulanması• Yerinde ve/veya Uzaktan İşletme Desteği.

HAVELSAN, stratejik ve kritik öneme sahip siber güvenlik yazılımlarını yerli olarak ve konuya ilişkin firmalarımızla eko-sistem anlayışı içerisinde geliştirmektedir.

• Siber Olay İzleme, Uyarı ve Kayıt Sistemi• HAVELSAN Özel Bulutu• Açık Kaynak Siber Olay İstihbarat Toplama Sistemi• Balküpü Sistemi• Veri Sızıntısı Önleme Sistemi• Yeni Nesil Güvenlik Duvarı Sistemleri• Siber Tatbikat Sistemi.

SİBER GÜVENLİKTEKNOLOJİLERİ

49

Teknoloji, günlük hayatımızın her alanına girmiş; internet, bilgiye kolay erişim ve eğlencenin çok ötesine geçmiş, birçok alanda kullanılması zorunlu bir araç halini almıştır.

Yaşamlarımızın teknoloji ve internet ile bu kadar bağımlı hale gelmesi kişisel bilgilerimizi siber saldırılara karşı tehlikeye attığı gibi ulusal güvenliğimizi tehdit edebilecek istenmeyen durumların oluşmasına da neden olabilir. Bu nedenlerle etkin, güçlü, kaliteli, yerli ve ulusal siber savunma sistemlerinin geliştirilmesi, uygun çözüm ve hizmetlerin sunulması, siber tehditlerin ve kötücül yazılımların siber güvenlik laboratuvarında analiz edilmesi, etkilerinin canlandırılması gibi birçok önemli kabiliyetin ulusal güvenliğimiz için önemi açıktır. Tüm bu gereksinimleri karşılayacak çözümler HAVELSAN’ın köklü kalite ve güvencesiyle sunulmaktadır.

Hizmet ve Ürünlerimiz

• Siber Güvenlik Operasyon Merkezi Hizmeti,• Siber Yazılım Analiz ve Test Hizmeti,• Kamu ve Özel Sektör Kurumsal Güvenlik Destek

Hizmeti,• Siber Güvenlik Eğitim Hizmeti,• Yerli Siber Güvenlik Yazılımları

SST-HAVELSAN TEMEL HİZMETLERİMİZ

50

SST-Havelsan Siber Güvenlik Teknoloji Merkezi bünyesindeki Operasyon Merkezi hizmeti HAVELSAN’nın yetenekli ve tecrübeli personeliyle 7/24 zamanlama esasına göre sunulmaktadır. Bu operasyon merkezinde siber olayların izlenmesi, analiz edilmesi ve alarm edilmesi ile hizmet sürekliliği, siber tehdit istihbarat analizi gibi süreçler uygulanmaktadır. Bu hizmetler ayrı ayrı edinilebildiği gibi paket halinde de sunulmaktadır.

Bu hizmetler, konvansiyonel ağ güvenliği çözümleri olan Güvenlik Duvarı (FW), Saldırı Tespit/Önleme Sistemi (IDS/IPS), İçerik Filtreleme (CF), Uzaktan Güvenli Erişim (SSLVPN), e-Posta/İnternet Antivirüs Ağ Geçidi (AVGW) yanı sıra Yeni Nesil Güvenlik Duvarı (NgFW) ile Dağıtık Hizmet Aksattırma Saldırısı (DDoS) önleme, Merkezi İz Toplama, Olay İlişkilendirme ve Alarm Üretme Sistemleri (SIEM) gibi yeni teknoloji ve güncel tehdit önleme bileşenleri kullanılarak sunulmaktadır.

Bu hizmetler alınmadan önce kurumda zafiyet denetimi ve sızma testleri yapılmakta ve bu testlerin çıktıları kuruma ayrıntılı bir şekilde rapor edilmektedir. Gerektiği durumda güvenlik sıkılaştırma hizmetinden de yararlanıldıktan sonra, Siber Güvenlik Operasyon Merkezi Hizmeti kuruma özel yapılacak sözleşme ile başlatılmaktadır.

SİBER GÜVENLİKOPERASYON MERKEZİ HİZMETİ

Hizmetlerimiz

• Gerçek Zamanlı Güvenlik Sistemleri İzleme ve Uyarı/Alarm

• Siber Olay Yönetimi›› Siber Olay Analizi›› Siber Olaylara Yanıt›› Siber Olay Raporlama

• Siber Tehdit İstihbaratı›› Açık Kaynak İstihbaratı›› Sosyal Medya İzleme›› Sıfır-Gün güvenlik açığı analizi ve raporlaması

Merkezi İz Toplama, Olay İlişkilendirme ve Alarm Üretme Sistemleri (SIEM) çözümleri, bu yazılımların kurulumunun yanında, entegrasyonların sağlanması, karmaşık korelasyon kurallarının yazılması, kayıtların sadece depolanması değil, analiz edilmesi ve raporlanmasına vurgu yapan yetkin ve tecrübeli uzmanları ile hizmet verilmektedir. Kayıtlar 7/24 esasında izlenebilmektedir. Ayrıca oluşacak büyük kayıt yığınlarından “BüyükVeri” analizleri kabiliyeti ile anomali tespiti yapılabilmektedir. Olay analiz ve müdahale hizmetlerimizin bir parçası olarak, siber güvenlik tehditlerinin başında yer alan kötücül yazılımlar, bu konuda uzmanlaşmış ekiplerimizce en son teknik ve araçlar kullanılarak statik ve dinamik olarak analiz edilmekte, kurum bilgi sisteminde bıraktığı zararlar tespit edilmektedir.

51

52 53

Müşterilerin kurum bünyesinde kullanacakları/kullandıkları yazılımları ve ürünlerin bilgi güvenliği kriterlerine göre güvenlik testlerinin yapılarak, olası zafiyetlerinin raporlandığı hizmettir. HAVELSAN Siber Güvenlik Laboratuvarının gelişmiş teknik altyapısı ve nitelikli, tecrübeli personel kaynaklarını kullanarak istenilen uygulamaların zararlı bir içerik barındırıp barındırmadığı test edilmektedir. Bunun için Statik/Dinamik Tarama, Kaynak Kod Analizi, İmza Tabanlı Tarama, Anomali Tespiti vb. birçok yöntem ve teknik kullanılmaktadır.

YAZILIM TEST ve DEĞERLENDİRME

YAZILIM GÜVENLİK ANALİZ ve TEST HİZMETİ

KAMU ve ÖZEL SEKTÖR KURUMSAL GÜVENLİK DESTEK HİZMETİ

Müşteri ağları düzenli olarak izlenerek yeni varlıkların veya mevcut varlıklardaki değişikliklerin tespiti, bu varlıklara ait zafiyetlerin taranması, raporlanması, risk haritasının oluşturulması ve çıkan güvenlik açıklarına karşı gereken eylemlerin planlanmasını mümkün kılan Zafiyet Değerlendirmesi Hizmetleri verilmektedir.

Hizmetlerimiz

• Ağ Zafiyet Denetimi• Web Zafiyet Denetimi• İşletim Sistemleri Zafiyet Denetimi• Veritabanı Zafiyet Denetimi• Mimari Zafiyet Denetimi• Yapılandırma Zafiyet Denetimi

HAVELSAN, Türk Standartları Enstitüsü’nün verdiği ağ, sistem altyapısı, web uygulamaları ve veritabanlarını kapsayan Sızma Testi Hizmeti Veren Firma Yeterlilik Belgesini en üst seviyede (A Tipi) ülkemizde alan ilk firmadır. HAVELSAN, bilgi varlıklarının farkına varma, sahip olduğu varlıkları koruyabilme, iş sürekliliği gibi gereksinimlerin karşılandığı ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemleri belgesine de sahiptir. Ayrıca tesis ve personel için temin edilen güvenlik belgeleri (klerans) ile hizmetlerin güvenilirliğini her koşulda sağlayabilmektedir.

İhtiyaçlar doğrultusunda uzaktan ya da yerinde gerçekleştirilebilen senaryolar ile açıkların ortaya çıkarılması, zayıflıkların tespiti, hem kabul görmüş test araçları hem de alanında uzman personelin tecrübelerine dayanarak bizzat kendileri tarafından gerçekleştirilmektedir. Yapılan testler sonucunda kuruma özel sonuç raporu hazırlanmaktadır.

Sistemin, bilgi varlıklarının, test sonuç raporlarının güvenli şekilde muhafaza edilmesi ve gerektiği zamanda yok edilmesi hususlarında sahip olunan standartlar ve kazanılmış olan deneyimlerle HAVELSAN kurumlar ile arasındaki güvenilirliği her zaman korumaktadır.

ZAAFİYET DEĞERLENDİRMESİ

SIZMA TESTLERİ

54

HAVELSAN, yetkin ve tecrübeli personeliyle müşterilerine Bilgi Güvenliği Durum Raporu hazırlamakta ve ISO/IEC 27001 standartlarında bir Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi’nin (BGYS) kurulması, varsa iyileştirilmesi ve idame ettirilmesi konularında Bilgi Güvenliği Danışmanlığı hizmeti vermektedir.

Müşterilerimizin yüksek güvenlik gerektiren projeleri için HAVELSAN Güvenlik Mimarları, projenin her safhasında Güvenlik Gereksinim Analizi (Yetkilendirme, Erişim Kontrolleri, Şifreleme/Maskeleme, Kritik Veri Belirleme vb.), Güvenlik Tasarımı (Fiziksel Güvenlik Topolojisi, Mantıksal Güvenlik Topolojisi, Uygulama Güvenlik Katmanları, Kayıt (Log) Alma Seviyesi vb.) ve canlı proje/sistemler için Güvenlik Sıkılaştırma hizmetleri verilmektedir. HAVELSAN Güvenlik Uyum Ekibi, ISO/IEC 27000 standart ailesi BT Güvenlik Teknolojileri Standartları (Bilgi Güvenliği Yönetimi Sistemi, Uygulama Güvenliği, BT Olay Yönetimi, İş Sürekliliği vb.), ilgili mevzuat gereksinimlerine uyum konularında Uyumluluk Denetimi yapmaktadır.

Hizmetlerimiz

• Bilgi Güvenliği Yönetimi Hizmeti• Bilgi Güvenliği Yönetimi Eğitimi ve Danışmanlığı• Güvenlik Uyum Denetimi• Siber Güvenlik Mimari Danışmanlığı• Siber Güvenlik Çözüm Danışmanlığı• Güvenli Yazılım Geliştirme Danışmanlığı• Siber Güvenlik Operasyon Merkezi Danışmanlığı

SİBER GÜVENLİK DANIŞMANLIĞI ve DENETİM HİZMETLERİ

55

Kırmızı Takım, siber güvenlik konseptinde aktif savunma sistemlerine sürekli ve değişen zamanlarda, habersiz sızma (penetrasyon) testi yapan yüksek kabiliyetli ekiplerdir. Dünyada birçok kurum ve şirket sızma testi ekiplerinin yanında Kırmızı Takım oluşumlarına yer vermeye başlamıştır.

HAVELSAN, kurumsal müşterilerine bu çok özel ve ileri seviye Kırmızı Takım Hizmeti (Red Team)’ni sunabilmektedir. Bu sayede, kurumlar olası, değişik siber saldırılara karşı pro-aktif olarak korunmuş olmaktadır. Yapılan testler sonucunda elde edilen bulgular müşteri sistemlerinin korunmasına yönelik iyileştirmelerde kullanılmaktadır.

HAVELSAN, alanlarında uzman eğitmenleriyle müşteri ihtiyaçlarına uygun eğitim hizmetleri vermektedir. Belirlenen gereksinimlere göre ve sektörel (Kamu, Bankacılık, Enerji, Savunma Sanayii vb.) temel güvenlik farkındalığına ulaşılmasını amaçlayan eğitim içeriğini ve senaryoların hazırlanması, eğitimlerin verilmesi, eğitim etkinlik sınavlarının yapılması, çeşitli medya içeriklerinin hazırlanması (duvar kâğıdı, afiş, broşür, e-eğitim, vb.) hizmetlerini kapsamaktadır.

KIRMIZI TAKIM HİZMETİ

GÜVENLİK FARKINDALIĞI ve EĞİTİM HİZMETLERİ

56

HAVELSAN, Bilgi Güvenliğini bir hiyerarşi içerisinde birbiriyle olan ilişkilerini yöneterek katmanlar halinde ele almakta, ham veriden bilginin paylaşıldığı uygulamalara, mobil platformlara kadar uçtan uca herhangi bir güvenlik zafiyetine izin vermeden derinlemesine güvenliği temin etmeye yarayan çözüm ve hizmetler sunmaktadır. Henüz bilgiyi oluşturmadan önce ilgili kurum tarafından Verilerin Sınıflandırılması ve Veri Sahipliğinin belirlenmesi bilgi güvenliği açısından ve özellikle Veri Sızıntısının Engellenmesi (DLP) için çok önemlidir. Verilerin depolandığı veri tabanlarının korunması, ihtiyaç duyulan kritik verilerin korunması, erişimlerin denetlenmesi, sistem yöneticileri dâhil yetkili kullanıcıların izlenmesi, şifreleme, maskeleme vb. çok sayıda yöntem ile sunulmaktadır.Kurum sistemlerinde mevcut uygulamaların güvenlikleri test edilmekte, kaynak kod analizleri yapılmakta (SCA), henüz geliştirme aşamasında güvenli bir Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsünün (S-SDLC) tesis edilmesi için uygun yaklaşımlar önerilmektedir. Üretim ortamındaki web uygulamaları için Kara Kutu Testi (BlackBox Test), web ve diğer uygulamalar için ileri yetkinlik ve tecrübe gerektiren El ile (Manual) Test uygulanmaktadır. Ayrıca istenilen sistemlere Zafiyet Tarama Testi (Vulnerability Scan) ve/veya profesyonel Sızma Testi (Penetration Test) uygulanmaktadır. Gerekli durumlarda Sosyal Mühendislik teknikleri testlere dâhil edilmektedir. HAVELSAN, tüm bu test hizmetleri yanında Güvenli Yazılım Geliştirme Süreci Danışmanlığı da vermektedir.

HAVELSAN, kritik altyapılarının sahip olduğu SCADA türü endüstriyel kontrol sistemleri ve bunlara entegre çalışan bilişim sistemlerinin güvenliğini ve sistem sürekliliğini arttıracak sistem entegrasyonu sağlamakta ve mühendislik çözümleri üretmektedir. Entegrasyon sürecinde bu sistemlerin zafiyetleri tespit edilerek raporlanmaktadır. Tespit edilen zafiyetlere yönelik alınan önlemler ve sistem güvenlik sıkılaştırmaları ile sistem güvenliği en üst düzeyde tutularak endüstriyel kontrol sistemleri ve bilişim sistemlerini saldırılara karşı koruma imkanı sunmaktadır.

• Merkezi Olay Kayıt Yönetim Sistemi ile Log yönetimi

• Merkezi Yedekleme Sistemi ile sistem sürekliliği

• Yeni Nesil Güvenlik Duvarı Entegrasyonu• Periyodik siber güvenlik taramaları ve

sıkılaştırmaları• Güvenlik farkındalığı eğitimi ile personel

bilinç seviyesi arttırılması• Etki alanı (domain) seviyesinde güvenlik

politikaları ile sistem sıkılaştırmaları

KRİTİK ALTYAPI SİSTEMLERİGÜVENLİK HİZMETİ

BİLGİ GÜVENLİĞİ ve TEST HİZMETLERİ

HAVELSAN, başta havacılık ve elektronik harp gibi alanlar olmak üzere sahip olduğusimülasyon ve kurumsal eğitim sunma tecrübesini, siber güvenlik alanında uzman personelinin birikimiyle birleştirerek bu alanda farkındalık eğitiminden detaylı teknik eğitimlere kadar birçok konu ve kapsamda eğitim verebilmektedir.

Eğitimlerimiz

• Siber Güvenlik Farkındalık Eğitimi• Siber Güvenlik Teknik Eğitim

›› Güvenli Yazılım Geliştirme ve Kaynak Kod Analizi Eğitimleri

›› Ağ Analizi / Kötücül Yazılım Analizi Eğitimleri›› Mobil Güvenlik Eğitimleri›› Tehdit Analiz ve Tehdit İstihbaratı Eğitimleri

• Özelleştirilmiş Siber Güvenlik Eğitimi• Kırmızı Takım / Mavi Takım Tatbikatı• SOME Eğitimi

SİBER GÜVENLİK EĞİTİM HİZMETİ

57

58

Kurumların bilişim altyapısı bileşenlerinin oluşturdukları kayıtların merkezi olarak toplanmasını, ilişkilendirilmesini, sorgulanmasını ve alarm üretilmesini sağlayan, millî imkanlarla geliştirilen bir SIEM yazılımıdır.

Toplanan ham kayıtlar normalize edilip ilişkilendirildikten sonra kullanıcı arayüzü üzerinden canlı akış ekranları ile sistem izleme, alarm üretimi, sorgulama ve raporlama özellikleri ile eksiksiz bir çözüm olarak sunulur.

Teknik Özellikler

• Tek merkezden web tabanlı yönetim • Dağıtık mimari üzerinde yatay dikey ölçeklenebilirlik • Çevrimdışı (offline) güncelleme• Yeni eklenen sistemler için kolay ve hızlı eklenti (plug-in) desteği• Analiz ve sorgulama yeteneği• Rol tabanlı ve yapılandırılabilir raporlama • Otomatik arşivleme• 5651 sayılı kanun uyumluluğu

YERLİ SİBER GÜVENLİK YAZILIMLARI

MERKEZİ İZ TOPLAMA, OLAY İLİŞKİLENDİRME ve ALARM ÜRETME SİSTEMİ (SIEM)

59

HAVELSAN Özel Bulutu (ARMADA), kurumların bilişim altyapılarındaki sunucu kaynaklarının yönetilmesini sağlayan bir “Hizmet olarak Altyapı” çözümüdür. ARMADA, bu kaynakların kullanımı kolay görsel bir arayüz aracılığıyla, tek bir merkezden, marka ve teknolojiden bağımsız olarak yönetilmesini sağlar. Uygulama portföyüne eklenebilecek yetkilendirme ve kimlik yönetimi yazılımları, ofis ve portal uygulamaları, dosya sunucusu, web sunucusu benzeri uygulamaları desteklemek yoluyla kurumsal iş süreçlerinin hızlı ve güvenilir bir şekilde bulut tabanlı olarak verilmesi imkanını sunar.

Teknik Özellikler• Hypervisor tabanlı sanallaştırma• Taşıyıcı (Container) tabanlı sanallaştırma• Linux ve Windows sunucu işletim sistemi desteği• Yazılım tanımlı ağ yönetimi • Yazılım tanımlı depolama yönetimi • Çoklu müşteri desteği • Rol tabanlı güvenli iletişim• RESTful API desteği• Kabuk betikleri

Kurumsal bilgi ve verilerin korunması, belirlenen engelleme kurallarına uygun olarak kullanılması, kurum sınırları dışına izinsiz çıkmasının veya sızdırılmasının önlenmesi amacıyla geliştirilen bu sistem ile “GİZLİ” gizlilik derecesine kadar hassas veri sahibi sivil ve askeri kurumların önemli bir siber güvenlik ihtiyacını karşılamaktadır. Bu yazılım yoluyla ağ trafiği, sunucu sistemleri ve uç kullanıcı bilgisayarları olmak üzere tüm sistem birimlerinde yer alan verinin, olması gereken yerde bulunduğu ve doğru kullanıcılar tarafından erişildiği denetlenmekte ve her tür veri kaçağı engellenmektedir.

Teknik Özellikler• Tek Merkezden web tabanlı yönetim• Dosya, web ve veritabanı sunucularının denetimi• HTTP/S,FTP,SMTP protokollerinde veri aktarımının kontrolü • Masaüstü, dizüstü ve sunucu bilgisayarlarındaki USB

bellek, CD, DVD vb. çevresel aygıtların denetimi • Alınan ekran görüntülerinin kontrolü• Metin madenciliği ile hassas verilerin takibi• SIEM ürünü ile entegrasyon

HAVELSAN ÖZEL BULUTU (ARMADA)

VERİ SIZINTISI ve KAÇAĞI ÖNLEME SİSTEMİ

60

Kurumsal bilişim altyapısına saldırı yapan zararlı yazılım ve kişilerin tespiti amacıyla internet altyapısı üzerinde tuzak sistemler oluşturarak tehditlerin algılanmasını sağlayan siber güvenlik ürünüdür. Dağıtık ağ yapısına sahip kurumların ihtiyaçlarına göre kolay ve hızlı bir şekilde özel olarak yapılandırılabilmektedir.

Teknik Özellikler• Tek merkezden web tabanlı yönetim• Dağıtık tuzak sistemleri yeteneği• Açık kaynak, düşük maliyetli sanallaştırma altyapısı• Ölçeklenebilir yapı• Kara liste desteği ile zararlı etkinliklerin anında tespiti• Gelişmiş raporlama yeteneği• Eğitim (trend) analizi

BAL KÜPÜSİSTEMLERİ

Kurumların belirledikleri web sitelerini ve alt linklerini belirli aralıklarla takip ederek, sayfa değişim, sayfa ekleme ve erişim engellenmesinde (DoS, DDoS) alarm üretilmesini sağlayarak, saldırı tespit ve tepki sürelerini kısaltan güvenlik ürünüdür. İnternet üzerinde içeriği değiştirilen sitelerin bilgilerinin yayımlandığı açık kaynak bilgilerin otomatik olarak takip edilebilmesini de sağlayan bir sistemdir.Bu sistem ile kurumların hizmet, gelir ve prestij olarak uğradıkları kayıpları en aza indirilir.

Hizmetlerimiz

• Tek merkezden web tabanlı yönetim• Alarm yönetimi • DNS kayıtlarının değiştirilmesi tehditlerine karşı

ikaz ve ihbar yeteneği • Ölçeklenebilir yapı• Gelişmiş tespit algoritmaları

61

WEB SAYFALARI TAKİP SİSTEMİ

62

Siber saldırı hedeflerinin başında yer alan web uygulamalarına yönelik saldırıları tespit edip engelleyebilen, çok yüksek seviye ağ trafikleri için yük dengeleme sağlayan, HAVELSAN tarafından geliştirilen Web Uygulama Güvenlik Duvarı ürünüdür. Web uygulamalarını korumak üzere özel olarak tasarlanmış bu ürün ile klasik güvenlik duvarları, saldırı engelleme sistemleri gibi yazılımlar tarafından tespit edilmesi mümkün olmayan saldırıların engellenmesine imkân sağlanmaktadır.

Teknik Özellikler

• Öğrenme ve imza tabanlı güvenlik• SSL sonlandırma ve hızlandırma • OSI katman 4 ve 7 için yük dengeleme• HTTP, DNS, SMTP, IMAP, POP3 desteği• Servis durum ve sağlık kontrolleri• Bağlantı tekilleştirme, trafik sıkıştırma • HTTP önbellekleme • Yüksek performans• Yedeklilik/ Hizmet sürekliliği • Merkezi yönetim

WEB UYGULAMA GÜVENLİK DUVARI /LB (WAF)

Kullanıcıların güvenli bir şekilde mobil ve sabit iletişimine olanak sağlamak üzere HAVELSAN tarafından geliştirilen Uçtan Uca Güvenli İletişim uygulamasıdır. Modüler kripto altyapısı ile standart şifreleme algoritmalarının yanı sıra, özelleştirilmiş algoritmaların kullanımına da olanak sağlanmaktadır.

Teknik Özellikler

• Güvenli ses iletişimi • Güvenli mesajlaşma/dosya

paylaşımı• Mobil sabit iletişim cihaz

desteği• Kişisel bilgisayar desteği• Modüler kripto altyapısı

UÇTAN UCA GÜVENLİ İLETİŞİM

HTTP/HTTPS Olmayan Ataklar

Yük Dengeleyici+

WAF

AğFirewall

UygulamaSunucuları

Meşru Kullanım

HTTP/HTTPS Atakları

Ağ

Sunucu

Sip Sunucu

Ağ Geçidi

SIP

63

YENİ NESİL GÜVENLİK DUVARI (NgWF)

SİBER TATBİKAT SİSTEMİ

Katmanlı güvenlik mimarisi ile tasarlanmış, yüksek başarım ve hizmet sürekliliğini hedefleyen, HAVELSAN tarafından geliştirilen yeni nesil güvenlik duvarıdır. Saldırı tespit ve engelleme sistemi, uygulama tabanlı kontrol bileşenleri ile kurum ağını saldırganlara karşı koruma imkânı sunmaktadır.

Teknik Özellikler

• Katmanlı güvenlik mimarisi• Saldırılara karşı güvenli ağ topolojisi• Kritik verinin ve servislerin korunması• Kontrolsüz ağ trafiğinin denetim altına alınması • Görevler ayrılığı ilkesi• Yüksek başarım• Yedeklilik/ Hizmet sürekliliği• Merkezi yönetim

Siber saldırı ve savunma tekniklerinin eğitim ve simülasyon ortamında tatbik edilerek öğretilebilmesi ve siber saldırıların olası etkilerinin simüle edilebilmesi için HAVELSAN tarafından geliştirilen bir tatbikat platformudur.

Teknik Özellikler

• Siber saldırı simülasyonu ve raporlaması

• Kırmızı Takım/Mavi Takım uygulamaları

• Siber saldırı ve savunma eğitimleri

• Kritik altyapı simülasyonu

• Kritik IT sistemleri simülasyonu

İnternet

Yeni NesilGüvenlik

Duvarı

Intranet

HAVELSAN hem kamu hem de savunma sanayinde irili ufaklı pek çok başarılı yönetim bilgi sistemi projesine imza atmıştır.

Bu sistemler de kurum içindeki mevcut aksaklıkların tespiti ve çözümlenmesinin yanı sıra kurum süreçlerinin daha etkin, kaliteli, izlenebilir ve güvenilir bir şekilde bilgi güvenliği zafiyeti oluşturmadan yönetilmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda karar destek sistemlerine güvenilir ve detaylı kaynak veriyi sunarak yönetim kademesinin stratejik kararları için önemli bir girdi teşkil etmektedir.

BİLGİ SİSTEMLERİ

H A V E L S A N

Yönetim

66

Ülkemizde 2000’li yılların başından itibaren kamu hizmetlerinde etkinliğin ve verimliliğin artırılması nihayetinde vatandaşa sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılması hedefi ile e-Devlet uygulamaları büyük bir ivme kazanmıştır.

Esas itibari ile e-Devlet uygulamaları, kamu kurum ve kuruluşlarında geleneksel iş yapma kültürünün teknolojinin sunduğu olanakların yardımı ile değişimini sağlayan, bu yolla kaynak tasarrufu sağlamanın yanında vatandaş ve iş dünyasına sunulan hizmet kalitesinde önemli artışlar sağlayarak hem kurumsal hem de toplumsal düzeyde katma değer yaratan uygulamalar olarak görülebilir.

Bu anlamda HAVELSAN A.Ş. bilgi toplumuna dönüşüm hedefine ulaşmak için gerçekleştirilen büyük e-Devlet projelerine imza atmış; bu projeler sonrasında geliştirilen sistemler başarı ile hayata geçirilmiş ve tüm ülke sathına yaygınlaştırılmıştır.

E-DEVLET BİRİKİMİ

Görüntü İşleme kabiliyetleri kapsamında görüntü ve videolar analiz edilmektedir. Bu kabiliyetlerin müşteriye faydası müşterinin gerek veri çokluğundan gerekse verinin anlaşılmasının zorluğundan yapamadığı nesne tespiti ve sınıflandırması işlerini otomatik olarak yapabilmesidir.

EO/IR Görüntü Analizi

EO/IR görüntü analizi kapsamında uydulardan ve hava platformlarından elde edilen görüntüler otomatik olarak analiz edilmekte ve bu görüntüler üzerinde otomatik yarı otomatik nesne tespiti yapılabilmektedir. Kullanıcı manuel olarak da nesneleri tespit edebilmektedir.

3 Boyutlu Model Oluşturma

Uydu ve hava platformlarından elde edilen stereo görüntüler kullanılarak yolların ve binaların 3 boyutlu modelleri üretilmektedir. Kullanıcı tam/yarı otomatik model üretmenin yanında manuel olarak da modelleri çizebilmektedir.

Video İşleme

CCTV kameralarda hareketli nesne tespiti, takibi ve sınıflandırması yapılmaktadır. Bu kabiliyet kritik tesis güvenliği ve akıllı şehir uygulamalarında kullanılabilir.

İHA Video Analizi

İHA’lardan elde edilen videolar üzerinde hareketli nesne tespit, takibi ve sınıflandırması, değişiklik analizi konularına Ar-Ge faaliyetleri devam etmektedir.

Fotogrametri

Uydu görüntüleri üzerinden pan-keskinleştirme, mozaikleme, coğrafi referanslama ve ortho-rektifikasyon işlemleri yapılabilmektedir.

Spektral İmza Kütüphanesi

Projelerde üzerinde çalışılan nesnelere ve arka plana ait spektral imzalar toplanmıştır. Toplanan imzalar spektral kütüphane yazılımı üzerinden yönetilmektedir. Toplanan imzalar nesne tespiti ve sınıflandırmasında kullanılmaktadır.

67

GÖRÜNTÜ İŞLEME

68

HAVELSAN tarafından (2001-2004 yılları Pilot Uygulama ve 2005-2009 Yaygınlaştırma) olmak üzere iki aşamalı olarak gerçekleştirilen TAKBİS Projesi ile LIS (Land Information System-Arazi Bilgi Sistemi) yaklaşımı ile mülkiyet ve coğrafi verilerin entegre bir sistem içerisinde, güncel yasal mevzuata uygun olarak planlama, karar verme ve yönetimsel faaliyetlerde kurum içi ve kurum dışı ilgili tüm paydaşlara sunulması hedeflenmiş olup, sistemin faydaları aşağıda özetlenmiştir:

Hizmetlerimiz

• Ülke çapında tüm tapu sicil ve kadastro uygulamalarında hem işi yapan görevli hem de vatandaşların talepleri açısından uygulama birliği standart bir alt yapı ile sağlanmıştır;

• Güncel yasal mevzuatı içerisinde barındıran ve her aşamada gerekli kontrolleri içeren akıllı uygulamalar aracılığı ile memur hatalarının önüne geçilerek memur ve vatandaşın zarar görmesi engellenmiştir;

• Standart işleyiş yanında her kademeden çalışana sunduğu Karar Destek Sistemi ile personelin verimliliğinin artmasını sağlamıştır;

• Ülkenin her noktasından hızlı ve güvenilir veriye elektronik ortamda erişim sağlanmıştır;

• Tapu ve Kadastro işlemlerinin elektronik ortamda yaygınlaştırılması ile Devlet-vatandaş etkileşiminin sağlanmasına katkıda bulunmuştur;

• Devletin hızlı ve etkin bir şekilde işleyişinin sağlanmasına, bürokrasinin azalmasına ve hizmet kalitesini artırılmasına katkıda bulunmuştur;

• Vatandaşın kayıtlı tapu bilgilerine ve ilgili coğrafi veriye e-Devlet Kapısı üzerinden 7/24 erişimi sağlanmıştır;

• Eksik belge veya bilgi ile ortaya çıkan işlem hata ve noksanlıkları ortadan kaldırılmıştır;

TAKBİS

69

• Belge sahteciliklerinin önüne geçilmiştir;• Geçmişten günümüze uzanan tapu sicil kaydı hataları

belirlenerek giderilmiş, bu durumların neden olabileceği vatandaşın muhtemel hak kayıpları ortadan kaldırılmıştır;

• Yeşil kart ve benzeri uygulamalarda hak sahibinin doğru tespiti ile haksız kullanımların önüne geçilmiştir;

• Kurumların veya vatandaşların karşılaştığı bürokratik sıkıntılar ortadan kaldırılmış/azaltılmıştır;

• Diğer birçok e-Devlet uygulaması (UYAP, MERNİS, GİB, UAVT, Belediyeler, vb…) ile elektronik ortamda sağlanan güvenilir entegrasyon ortamı ile zaman ve operasyon maliyetlerinden de tasarruf sağlanmıştır;

• Denetim faaliyetlerinin geliştirilmesi ve yapılan işlemlerin kontrol altında tutulmasını ve şeffaflığı sağlamış, Tapu kayıtlarına duyulan güveni artırmıştır;

• Vergi kayıplarının azaltılmasına yardımcı bir sistem olmuştur;

• Verilerin kayıtlı olduğu fiziki materyalin eskimesinden kaynaklanan sorunlar ortadan kalkmıştır.

TAKBİS Projesi “2006 Yılı eTR Ödüllerinin Kamudan Vatandaşa E- Hizmetler Kategorisinde” birincilik ödülü almıştır.

70

TCDD’nin tüm kaynak ve faaliyetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesi ve yürütülmesini sağlamak amacıyla Kurumsal Kaynak Yönetimi (KKY) Sistemi, HAVELSAN tarafından gerçekleştirilmiştir.

Yönetim Bilgi Sistemi, Proje, Malzeme ve Stok Kontrol, Araç Bakım, Altyapı Varlıkları, İnsan Kaynakları, Finans Kaynakları Yönetim Sistemleri ve Uluslararası bilet satış ve rezervasyon sistemlerinden oluşan Demiryolu İşletmesi Yönetim Bilgi Sistemi yerelleştirilerek paket çözüm halinde diğer ülke pazarlarına sunulabilecek niteliktedir.

ETİ KKYS Projesi ile ETİ Maden İşletmeleri bünyesindeki Genel Müdürlük, işletmeler ve lojistik müdürlükleri tarafından yürütülen stratejik planlama, proje yönetimi, satış, üretim, dağıtım, mali kaynaklar yönetimi, satın alma, bakım-onarım, stok yönetimi, kalite yönetimi, değerlendirme ve denetleme, insan kaynakları yönetimi gibi faaliyetler kapsamındaki iş süreçlerinin Kurumsal Kaynak Yönetimi (KKY) Sistemi üzerinden bütünleşik bir şekilde yürütülmesi hedeflenmektedir.

ETİ KKYS Projesi 2014 yılı Mart ayında başlamış olup projenin analiz ve tasarım aşamaları tamamlanmış ve geliştirme aşamasına geçilmiştir. 2015 yılının son çeyreğinde sistem, pilot uygulama olarak canlı kullanıma alınmış, Ocak 2016 itibarı ile de tüm birimlerde canlı kullanıma geçilmiştir.

TCDD KURUMSAL KAYNAK YÖNETİMİ PROJESİ (TCDD-KKY)

ETİ MADEN KURUMSAL KAYNAK YÖNETİMİ SİSTEMİ PROJESİ (ETİ-KKYS)

Program Yönetim Bilgi Sistemi (PYBS) Projesi ile Savunma Sanayii Müsteşarlığının kurumsal verimlilik ve etkinliğinin artırılmasını destekleyecek ve aynı zamanda ihtiyaç sahibi kurumlar ve sanayi ile veri/bilgi paylaşımını ve iletişim verimliliğini artıracak bir bilgi sistemi geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Proje kapsamında; Savunma Sanayii Müsteşarlığı bünyesinde yer alan süreçlerin elektronik ortama aktarılması, ilgili paydaşların, belirlenmiş yetkiler çerçevesinde PYBS ile güvenli veri alışverişi yapabilmesini sağlayacak yapıların kurulması, donanımların temini, ilgili eğitimlerin alınması ve CMMI Acqusition Sertifikasyonu faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Proje Mart 2014 tarihinde başlamış olup, 2016 yılı içerisinde 1’inci faz kabul faaliyetlerinin tamamlanması ile birlikte Proje’nin 1’inci faz yazılımlarının canlı kullanıma alınması planlanmaktadır.

Kara Harp Okulu Eğitim ve Öğretim Sistemi Modernizasyonu İlave İhtiyaçlar Projesi’nin Sözleşmesi 2013 yılında imzalanmış olup, Proje, 6 (altı) ayrı alt proje olarak yürütülmektedir:

Ülke çapında tüm tapu sicil ve kadastro uygulamalarında hem işi yapan görevli hem de vatandaşların talepleri açısından uygulama birliği standart bir alt yapı ile sağlanmıştır;

• ÇELNAS (Çoklu Entegre Lazer Nişan Alma Sistemi)• POLİGON (Ateşli Silahlar Atış Poligonu Elektronik Hedef Sistemi)• SSÇA (Savunma Sporları Çalışma Alanı)• Laboratuvar Merkezi Binası İnşaatı• Laboratuvar Merkezi Binası Laboratuvar Kurulumları• Dekanlık Binası Bina Güçlendirme ve Tadilat

71

PROGRAM YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ (SSM-PYBS)

KARA HARP OKULU EĞİTİM ve ÖĞRETİM SİSTEMİ MODERNİZASYONU

72

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sağlık hizmetine yönelik talep ve beklentiler her geçen gün artmakta, fakat bununla birlikte bu hizmetlere ayrılan kaynaklar ise çok daha kısıtlı kalabilmektedir. Bu durum ülkemizi de sağlık hizmetlerinin sunum ve finansmanında daha etkin ve kapsayıcı politikalar geliştirmeye ve daha verimli faaliyetleri finanse etmeye zorlamaktadır. Sağlık hizmetlerinin finansman modelleri, hizmet sunuculara ödeme yöntemleri ve bunun denetleme mekanizmaları gibi konular hem pratikte hem de bilimsel çevrelerde daha çok tartışılır hale gelmiş ve bu çerçevede yeni uygulama modelleri geliştirmeye yönelik çalışmalar da önem kazanmıştır. Bu durum sağlık sektöründe verimliliğin ve etkinliğin artırılmasına yönelik yeni ve inovatif yaklaşımları zorunlu hale getirmiş ve sağlık bilişimi uygulamalarının da önemini artırmıştır.

Bu kapsamda Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri (HBYS) hastanelerin sinir sistemlerini oluşturmakta ve hastanelerin sürekli ve neredeyse gerçek zamanlı olarak izlenebilmesi ve yönetilebilmesini sağlamaktadır. Hastanelerin hem idari, hem tıbbi ve hem de yönetimsel/organizasyonel anlamda omurgası olarak yorumlanabilecek hastane bilgi sistemleri, Hasta kayıt kabul, Taburcu ve transfer işlemleri, Malzeme yönetim sistemleri, Finansal bilgi sistemi, İnsan kaynakları bilgi sistemleri, Laboratuvar bilgi sistemleri, Radyoloji bilgi sistemi, Eczane bilgi sistemi, Hemşirelik uygulamaları gibi süreçlerden oluşmaktadır. Aynı zamanda Sağlık Bakanlığı'nın talepleri ve standartları doğrultusunda diğer ilgili dış sistemlerle de veri alış verişi ve entegrasyonları içermektedir.

HAVELSAN tarafından geliştirilen ve yaklaşık on yıldır otuzun üzerinde askeri hastanede kullanılmakta olan HAVELSAN HBYS ürünü, günümüz sağlık işletmeleri gereksinimlerine en üst düzeyde cevap verilebilen bir HBYS uygulamasıdır. Yüksek teknolojisi, güvenilir, esnek, yönetilebilir, hızlı ve kolay kullanımlı yapısı ve ölçeklendirilerek uygulanabilme özellikleri ile ulusal ve uluslararası sağlık işletmeleri için önemli bir çözüm seçeneğidir. Ülkemiz de bu yıldan başlayarak, önümüzdeki 25 yıl boyunca sağlık hizmetleri vermeye yönelik bir model olan Entegre Sağlık Kampüsleri (ESK) projelerinin ilk uygulamaları HAVELSAN HBYS kullanımı ile başlayacaktır.

HAVELSAN, sağlık işletmelerine HBYS ana çözüm sağlayıcılığı rolünün yanı sıra ülke genelinde ulusal sağlık sistemi kapsamında çalışmalar da yapmaktadır.

SAĞLIK ÇÖZÜMLERİ

73

Askeri Sağlık Otomasyon Sistemi gibi kritik misyona sahip ve etkilediği paydaşlar bakımından herhangi bir kesintiye tahammülü olmayan projelerimizin gereksinimleri doğrultusunda oluşturulan Çağrı/Çözüm Merkezi yapılanması ile de kullanıcıların hem fonksiyonel isteklerinin zamanında karşılanması ve hem de sistem işleyişindeki sürekliliğin sağlanması konusunda çok farklılaştırıcı bir deneyim de kazanılmıştır. Bu çerçevede tek bir sözleşme ile gerçekleşen hem ülkemizin hem de yakın coğrafyanın en büyük ulusal sağlık bilgi sistemi projesi olan ASOS projesinde de yıllardır %99,9’un üzerinde bir süreklilik sağlanmış durumdadır. Proje kapsamında kazanılan yetenekler;

• Hypervisor tabanlı sanallaştırma• Bütünleşik sağlık zinciri işletimi• 7/24 Çağrı Merkezi İşletimi• ITIL Standartlarında;

›› Talep Yönetimi›› Problem Yönetimi›› SLA Yönetimi›› Envanter Yönetimi

• Yazılım Süreç Yönetimi ve Destek Hizmetleri›› Değişiklik yönetimi›› Yeni geliştirme, hata ve veri düzeltme yönetimi›› Tıbbi Süreçler›› Sağlık Lojistik Sistemleri›› Döner Sermaye, Faturalama ve Bütçe Yönetimi›› İdari süreçler Yönetimi›› Öğrenci ve Akademik Bilgi Sistemi Yönetimi›› Sağlık Provizyon ve Tahakkuk Sistemi Yönetimi›› Görüntü Arşivleme ve Dağıtım Sistemi Yönetimi

• Son kullanıcı yönetimi (7.000+ son kullanıcı) • Çağrı Merkezi ve Santral yönetimi• Kurumsal Sistem İşletme Yönetimi

›› Kritik Veritabanı Yönetimi›› İşletim Sistemleri Yönetimi›› Sistem Merkezi Yapılandırma ve Yönetim Kabiliyetleri (SCCM, SCOM,

Exchange SAG, Active Directory, HPInsight Manager, CA Spectrum vb) ›› Depolama Üniteleri›› Lokal ve Geniş Alan Ağ Yönetimi›› Güvenlik Cihaz ve Kural Yönetimi›› Zafiyet Analizi Yönetimi›› Diğer IT Süreçleri›› Merkezi Antivirüs›› Marka/model bağımsız laboratuvar cihaz entegrasyon faaliyetleri›› Sistem Odası Kurulum, İşletme ve İyileştirme›› Test Ortamı Yönetimi›› Uzak sahaların sistem odalarının merkezi izlenebilme yetenekleri›› Tıbbi Bilgi Bankaları İdame yeteneği›› Sağlık Bilişimi Standartlarına uyum yeteneği›› Uzak sahalardaki son kullanıcılara sağlanan elektronik eğitim yeteneği›› Ulusal Bilgi Sistemlerine entegrasyon yeteneği›› Multi-disipliner uzmanlık gereksinimi ve yönetimi›› Hizmet yönetimi yeteneği›› Donanım bağımsız sistem destek ve işletim yeteneği

ASKERİ SAĞLIK OTOMASYON SİSTEMİ (ASOS)

74

UYAP; günümüzün gerekli tüm teknolojik gelişmeleri kullanılarak,yargı ve yargı destek birimlerinin işleyişini 100% oranında otomasyona sokan bir yönetim bilgi sistemidir. Ülkelerin e-dönüşüm süreçlerindeki en önemli basamaklardan biri olan e-Adalet sürecinin tam olarak oluşturulabildiği ilk üründür.

Elektronik imza alt yapısına uygun olarak geliştirilen UYAP ile merkezi bir bilgi sitemi oluşturulur ve bu sistemde yargı ve yargı destek birimleri arasında fonksiyonel tam entegrasyon sağlanabilmektedir. UYAP’ın tam entegrasyonu ve merkezi elektronik ortamda tutulan arşivi sayesinde, doğru ve tutarlı bilgi yetkiler çerçevesinde tüm kullanıcıların paylaşımına açılabilmektedir. Kullanıcılar bu bilgilere ihtiyaç duyduklarında hızlı ve kolayca ulaşabilir, keza, yargı birimleri de aralarında her türlü bilgi ve belge alışverişini elektronik ortamda ve anlık denebilecek kısa sürelerde gerçekleştirebilmektedir. UYAP’ta bilgi ve belgelerin son hali, değişmez ve güvenli bir şekilde veritabanında saklanır, yetkisiz erişimlere izin verilmez. Elektronik ortamda haberleşme sayesinde haftalar süren yazışmalar bir iki saniyede yapılabilir, ayrıca teknolojik alt yapısı sayesinde istenen tüm dış kurum entegrasyonları için uyarlama hızlıca gerçekleştirilerek, kurumlar arası haberleşmede olabilecek minimum sürede gerçekleştirilebilir.

ULUSAL YARGI AĞI PROJESİ (UYAP)

75

Ayrıca UYAP’ın önemli bazı faydalarını şöyle sıralayabiliriz:

• Merkezi yapı ve dahili entegrasyon ile, veriler bir kez girilmekte, aynı verinin yeniden girilmesine gerek kalmamakta, sistem içinde veri tek yerde tutulduğundan eksiksiz, doğru ve güncel veriye, ihtiyacı olan tüm kullanıcılar(hakim, savcı ve diğer yargı personeli) tarafından yetki dahilinde anında ulaşılabilmektedir

• Soruşturma ve davalarda delillerin hızlı ve sağlıklı bir biçimde toplanması sağlanmaktadır.

• UYAP Karar Destek (Uyarı) Sistemi ile belirlenmiş normal durumların ve mevzuatın dışına çıkıldığında kullanıcıya uyarı mesajları verilerek maddi ve usul hataları en aza indirilmekte ve her an bir denetim sağlanmakta, dolayısıyla kararların gereksiz yere bozulmasının ve davaların uzamasının önüne geçilmektedir. Ayrıca yine bu sistem sayesinde aranan kişilerin takibinde ve yakalanmasında etkinlik sağlanmaktadır.

• UYAP’ta bulunan Doküman Yönetim Sistemi sayesinde evrakların ve iş akışlarının takibi kolayca yapılabildiğinden ve evrak versiyonları saklanabildiğinden bir evrak üzerinde kimin, ne zaman ve ne yaptığı, bu işlemi ne kadar sürede yaptığı, bu süre zarfında ilgilinin üzerindeki iş yükünün ne olduğu gibi hususlar ve bazı savsaklama veya ihmaller kolaylıkla tespit edilebilmekte, böylece etkin bir yönetim ve denetim sağlanmaktadır.

• Yargı birimlerinin karar vermesini destekleyecek altsistemler düzeyinde sorgulamalar yapabilecekleri ve karar alımına yönelik bilgiler sunabilen, metin biçimindeki dokümanlar içinden tam metin arama (full text search) yetenekleri bulunmaktadır.

• UYAP’ta sağlanan rapor alma ve sorgulama imkânları ile aranan bilgi ya da dosya kolaylıkla bulunabilmektedir.

76 77

Proje, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın Yönetim Bilgi Sistemleri uygulamalarından ihtiyaç duyulan 14 adedinin yeniden analiz edilerek, geliştirilmesini kapsamaktadır. Sözleşme 23 Aralık 2015 tarihinde imzalanmıştır. Projenin, her yıl yapılacak teslimatlar ile birlikte üç yıllık geliştirme süresi ve müteakiben iki yıllık garanti süresi bulunmaktadır.

YBS projesi, müşteri talepleri doğrultusunda, Microsoft .NET teknolojisi ile geliştirilmekte ve Kurumsal Uygulama Geliştirme Altyapısı (KUGA – HAVELSAN Framework) kullanılmaktadır. Kullanılan bu teknoloji ve framework ile müşteri tarafında standartlara dayalı, hızlı geliştirme ve yayınlama (development and deployment) imkânları olan, “kullanıcı dostu” ara yüzlere sahip bir yapı öngörülmüştür.

YBS Projesi, Çevik (Agile) metodoloji ile geliştirilen ve müşterinin de yazılım geliştirme süreçlerinin her aşamasına doğrudan dahil edildiği bir projedir. İhtiyaçlar analiz edilerek gereksinimler çıkarılmakta ve eş zamanlı olarak tasarım ve yazılım geliştirme faaliyetleri de devam etmektedir. Müşteri ile yapılan periyodik değerlendirme toplantılarıyla, geliştirilen modüller test edilebilmekte ve yapılan yönlendirmeler ile yazılımın istenilen istikamette devam etmesi sağlanmaktadır. Nihai olarak, yazılım geliştirme süreçlerinin her aşamasına müşterinin de dâhil edilmesi ile müşteri memnuniyeti proje başlangıcından itibaren sağlanmakta, ortaya kullanılabilir ve benimsenmiş bir ürün çıkmaktadır.

Proje kapsamında geliştirilecek yazılımlar şunlardır:• Yönetim Bilgi Sistemleri Genel Yapısı

(Framework ve Uygulama Genel Yapısı)

• Harekât Modülü • İstihkâm Bilgi Analiz Modülü• Merkezi Faaliyet Takip Modülü• Teşkilat, Malzeme, Kadro (TMK)

Yönetim Modülü • Direktif Takip Modülü • Nöbet Hazırlama ve Takip Modülü

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

Facebook, Twitter, Google gibi teknoloji firmalarının büyük miktarda ve sürekli üretilen verinin depolanması, yönetilmesi, kıymetlendirilmesi (bilgiye dönüştürülmesi ve anlamlandırılması) noktasında geleneksel veri depolama ortamları ve kıymetlendirme yöntemleri yetersiz kalmaktadır. Çoklu bilgisayar kümelerinden oluşan büyük veri sistemleri, verinin çeşitliliği, boyutu ve yüksek üretim hızı gibi zorlu koşulların üstesinden gelerek, kısa sürede, rafine bilgiye erişim sağlar. Mevcut durum sorgulaması (Google’da bir kelimenin ne kadar sıklıkla arandığı gibi) yapılabileceği gibi, gelecekle ilgili kestirimci analiz (Örneğin: Olası arızaları önlemek amacıyla yıllar boyu saklanan uçak ve uçuş bilgilerinin yapay zeka yöntemleri ile analizi) imkanı verir. Bu sayede dahili süreçler, bakım, ürün kalitesi, üretim optimizasyonu gibi konularda daha etkin önlem alma, optimizasyon yapma fırsatı sunar.

Bulut bilişim, bilgi teknolojileri bileşenlerinin (yazılım ve donanım) her zaman ve her yerden kolay, hızlı ve uygun maliyetle tedarik edilmesini ve kullanılmasını sağlamaktadır. Yazılım (İşletim sistemleri, Ofis yazılımları, yazılım geliştirme araçları, muhasebe uygulamaları gibi) ve donanıma (masa üstü bilgisayarlardan yüksek kapasiteli sunuculara kadar) ihtiyaç duyulduğu kadar, ihtiyaç duyulan anda kullanım imkanı veren maliyeti az, bakım istemeyen, ölçeklenebilir, yatırımları koruyan bir hizmet sistemi oluşturarak bireysel ve kurumsal süreçleri kolaylaştırır.

BÜYÜK VERİ BULUT

78

HAVELSAN Ar-Ge ve inovasyon motivasyonu, müşteri beklentilerini öngörerek, müşteri ve kullanıcılarımıza çözüm odaklı yaklaşımlarla alternatif yaratabilmek, standart teklif/tedarik süreçlerinin ötesinde teknoloji odaklı, 2023 Türkiye Vizyonu ile uyumlu, HAVELSAN/Savunma Sanayii Müsteşarlığı stratejik hedefleri ile tutarlı ürün ailesi sunabilmektir.

Yeni nesil teknolojilerde ürün geliştirmek ve müşterinin teknoloji danışmanı olmak, yurt dışına bağımlılığın azaltılması, geleceğin teknolojisine sahip ürünlerin tasarlanması, ileri teknoloji ürünler ile yüksek katma değer sağlanması ve uluslararası arenada rekabetçiliğin artırılması hedeflerinin, HAVELSAN Teknoloji Yol Haritası ile uyumlu olarak gerçekleştirilmesi için Ar-Ge ve Yenilikçilik esaslı aşağıdaki projeler yürütülmektedir.

Yapılandırılmış sağlık sistemi olan ülkelerin karşılaştığı en önemli problemlerden biri bireylerin sağlık hizmetlerinde artan beklentilerini karşılarken oluşan masrafları kontrol edilebilecek seviyede tutmaktır. Toplumun yaş ortalamasının yükselmesi, değişen yaşam tarzı ve alışkanlıklar gibi sebeplerden yaygınlaşan diyabet ve kalp hastalıkları gibi kronik rahatsızlıklar bu problemi daha da zorlaştırmaktadır. Sağlık endüstrisi, diğer endüstrilerden farklı olarak, sağık personeli ve hastanın fiziksel etkileşimi üzerine kuruludur. Üstelik, sağlık hizmetlerinin karmaşıklığı ve uzmanlaşma gerektirmesinden dolayı birçok rahatsızlığın incelenmesi, teşhisi ve takibi için birden fazla uzmana ihtiyaç duyulmaktadır.

Mobil sağlığın kazandırdığı, teknolojik çözümler ile eş yerleşim sağlayarak, hasta ve sağlık uzmanlarının aynı fiziksel ortamda olmadan iletişim halinde olmalarını sağlamaktır. Bir sağlık uzmanı hastayla olduğu zamanlarda da, sağlık sisteminin teşhis sistemi, hasta verileri ve görüntüleri, reçeteli ilaçlar sistemi gibi diğer kısımlarına hastane içinde olmasına gerek kalmadan uzaktan erişebilir. Mobil sağlık etkileşimleri hasta süreçlerinin etkin ve düşük maliyetlerde gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Sabit internet tabanlı sağlık teknolojileri hastalar sadece evlerinde iken hizmet alabilmelerini sağlasa da mobil sistemlerin büyük avantajlarına sahip değillerdir. Mobil sağlık toplumsal bir problemin çözümüne yönelik bir teknolojik platform sağlamayı amaçlamaktadır.

Oturmuş sağlık sistemlerini yaşlı nüfus ve kronik hastalıkların artışı ile birlikte sürdürülebilir bir mali yapıda yürütmek her ülke için çözüm bekleyen büyük bir sorun teşkil etmektedir. Gelişen dünyada bunun çözümü, kapsayıcı bir sağlık altyapısı oluşturmak ve bu yapı üzerinden topluma yeterli bir kalitede sağlık hizmeti sağlayabilmektir. Bu proje, bu bağlamda, yeni teknikler ve teknolojiler kullanarak düşük maliyette, düşük pil tüketiminde giyilebilir cihazlar geliştirmek ve bu teknolojik altyapı ve ürünlerin son kullanıcı ve sağlık endüstrisi tarafından içselleştirilip yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır.

e-WATCH PROJESİ

79

TeknolojiYol Haritası

EKOSistem

Proje Yönetimi

TeklifYönetimi

İK Yönetimi

FinansYönetimi

TeknolojiVarlık

Kütüphanesi

HVLTaksonomi

TeknolojiYetkinlikMatrisi

TRL SeviyesiÖlçümü

HAVELSAT uydusu VKI (Von Karman Enstitüsü, Belçika) tarafından yönetilen 50 uyduluk küp uydu kümesi olan QB50 programı (380-400km irtifadaki elektron yoğunluğunun ölçülmesi, www.qb50. eu) kapsamında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile birlikte geliştirilmekte ve üretilmektedir. Uydu alt sistemleri ve Faydalı Yükler (elektron probu) hazır olarak alınmaktadır. Proje donanım/test ve entegrasyonu İTÜ sorumluluğundadır.

HAVELSAN, donanım alt sistem arayüz tanımlama dokümanlarına ve sistem çalışma senaryolarına uygun olarak yazılım geliştirmekten sorumludur. Proje kapsamında HAVELSAN ana merkezde yer istasyonu kurulmuştur.

MODGEP, donanım destekli yöntemler kullanarak, uygulama izolasyonu ve merkezi uygulama kontrolü sağlayarak, güvenli iletişim hizmetleri (Anlık mesajlaşma, güvenli görüşme, vb.) sağlamayı hedeflemektedir. TÜBİTAK tarafından desteklenen projemiz sonucunda yeni teknoloji desteği güvenli iletişim yönünde yetkinlik ve ürünler kazanılacak olup, benzer teknoloji, diğer alanlarda da kullanılacak ve ürün gamı genişletilecektir.

HAVELSAT PROJESİ

MODGEP PROJESİ

Çağımızda teknolojik üstünlük teknoloji yönetimi alanında benimsenen akılcı ve sürdürülebilir politikalarla mümkün olabilecektir. Teknoloji Yönetimi Sistemi HAVELSAN’ın stratejik hedeflerini şekillendirmek, bu hedeflere erişebilmek için gerekli olan teknolojik yeteneklerin / yetkinliklerin planlanması, geliştirilmesi veya temin edilmesi için tüm disiplinlerinin bir arada daha verimli kullanılmasını sağlamak için geliştirilen bir yönetim sistemidir. Bu sistemle tüm Teknoloji Yönetimi süreçlerini destekleyecek ve yönetilmesini/izlenmesini mümkün kılacak bir araç seti geliştirilmiş olacaktır.

HAVELSAN Teknoloji Yönetimi Projesinde Yapılan Çalışmalar

1. Teknoloji Hazırlık Seviyesi (TRL) Ölçme Sisteminin Tasarlanması (Havelsan ve Ekosistem için)

2. HAVELSAN Teknoloji Taksonomisinin Oluşturulması3. HAVELSAN Teknoloji Varlık Kütüphanesi Oluşturulması4. HAVELSAN Geliştirilmiş Teknoloji Yol Haritasının

Oluşturulması5. HAVELSAN Yetkinliklerin Belirlenmesi 6. Yeni Süreçlerin ve iş akış uygulamalarının Oluşturulması7. Teknoloji Yönetimi Araçlarının Tasarlanması

TEKNOLOJİ YÖNETİMİ PROJESİ

80

Çok işlemcili gömülü sistemler gittikçe yaygınlaşmaktadır. Halihazırda tek işlemcili olarak ya da tek işlemcili sistemlerin ağlar aracılığı ile bağlanması ile gerçekleşen gömülü sistemlerin de, yakın gelecekte, işlevlerin daha çok veriye dayanarak yerine getirilebilmesi ve sistem birimlerinin birbiri ile daha hızlı iletişim kurabilmesi için paylaşılan tek bir bellek üzerinde çalışan çok işlemcili sistemlere yerini bırakması beklenmektedir. Özellikle Avrupa’daki endüstriyel kuruluşların ayırt edici özelliği olması umulan akıllı ve yenilikçi gömülü sistem işlevleri, çok işlemcili mimarileri ve yoğun, karmaşık yazılım geliştirilmesini rekabet açısından kaçınılmaz kılmaktadır.

Otomotiv, uçak, hatta tüketici elektroniği ve haberleşme sistemlerinde paylaşılan bellek üzerinde çalışan çok işlemcili mimarilerin kullanımı yenidir ve bu süreci destekleyecek, yazılım hata ve güvenlik açıklarını yakalayacak, doğru yazılım üretilmesine yardımcı olacak yazılım mühendisliği ve doğruluk denetimi araçları henüz çok yenidir. Pek çok endüstri segmentinde olgunlaşmış bir çok çekirdekli mimariler için koşut zamanlı (concurrent) yazılım geliştirme metodolojisi ve yaygın olarak kullanılan yazılım doğrulama araçları yoktur.

ASSUME projesi bu ihtiyaç ve açığı gidermek üzere ortaya atılmıştır. Çok çekirdekli sistemler için yazılım geliştirme, hata yakalama, doğruluk denetleme ve kod sentezi için yazılım araçları geliştirilmesi, bu araçların da endüstriyel kullanım senaryolarında işlerliklerinin gösterilmesi planlanmaktadır. Bu faaliyetler aracılığı ile Avrupa dahilinde talep edilen teknolojiler ve geleceğe dönük olası gelişmeler takip edildiği gibi Avrupa dahilinde bulunan büyük şirketlerle işbirliği olanakları da gelişmektedir. Ayrıca elde edilecek teknolojik kazanımlar sayesinde, ülkemizdeki gömülü teknolojiler pazarında da önemli bir kazanım elde edileceği değerlendirilmektedir. Bu projemiz TÜBİTAK tarafından desteklenmektedir.

ASSUME PROJESİ

Ürünler&

Uzmanlık

İnovasyonPrototipler

AraştırmalarTeknolojiTransferi

Endüstrileşme

İhtiyaçlarınBelirlenmesi

Açık KaynakYazılımı

BüyükOrganizasyon

SME