5
{wuafi/t;tfrlrt HIDDEN CURRICULUM DALAM PEMBENTUKAN KARAKTER DI STUIAALKAUTSAR BANDAR LAMPUNG Diajukan *"r.o"ttll?"m Pascasarjana lnstitutAgama lslam Negeri Raden lntan Lampung Untuk Mem-enuhi Salah Satu Syarat Guna Memperoleh Gelar Magister Pendidikan (M.Pd) Oleh NAZHIFAH HAMHIJ NPM: {522010039 Pembimbing I : Dr. Nasir, S.Pd., M.Pd Pembimbing ll : Dr. Umi Hijriyah, M.Pd PROGMM STUDI PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN INTAN LAMPUNG 1438 H'2017 M

{wuafi/t;tfrlrt - Raden Intan Repositoryrepository.radenintan.ac.id/1730/2/Halaman_Depan.pdf · PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: {wuafi/t;tfrlrt - Raden Intan Repositoryrepository.radenintan.ac.id/1730/2/Halaman_Depan.pdf · PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN

{wuafi/t;tfrlrt

HIDDEN CURRICULUM DALAM PEMBENTUKAN KARAKTER

DI STUIAALKAUTSAR BANDAR LAMPUNG

Diajukan *"r.o"ttll?"m PascasarjanalnstitutAgama lslam Negeri Raden lntan Lampung

Untuk Mem-enuhi Salah Satu Syarat Guna MemperolehGelar Magister Pendidikan (M.Pd)

Oleh

NAZHIFAH HAMHIJNPM: {522010039

Pembimbing I : Dr. Nasir, S.Pd., M.PdPembimbing ll : Dr. Umi Hijriyah, M.Pd

PROGMM STUDIPENDIDIKAN AGAMA ISLAM

PROGRAM PASCASARJANA (PPs)

INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN INTAN LAMPUNG

1438 H'2017 M

Page 2: {wuafi/t;tfrlrt - Raden Intan Repositoryrepository.radenintan.ac.id/1730/2/Halaman_Depan.pdf · PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN

NamaNPMProgram Studi

PERNYATAAN ORISINALITAS 1 KE,{SI,IAN

Yang berianda tangan di bawah ini :

: NAZHIFAH HAMHIJ:1522010039: Pendidikan Agama Islam

Menyatakan dengan sebenarnya bahwa tesis yang berjudul *F{IDDEN

CT]RRICULUM DALAM PEMBENTUKAN KARAKTER DI SMAALKAUTSAR BANDAR LAMPUNG" adalah benar karya asli say4 kecualiyang disebutkan sumbernya. Apabila terdapat kesalahan dan kekeliruansepenuhnya menjadi tanggung jawab saya.

Demikian Surat pernyataan ini saya buat dengan sesungguhnya

NAZH{FAH HAMHIJNPM. 1s22010039

BandarLamprmg; Ntaret}Ot7Yang menyatakan

Page 3: {wuafi/t;tfrlrt - Raden Intan Repositoryrepository.radenintan.ac.id/1730/2/Halaman_Depan.pdf · PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN

ABSTRAKHidden Curriculum Dalam Pembentukan Karakter

Oleh : Nazhifah Hamhii

Nazhifah Hamhij NPM. 15220i0039; "Hidden Curriculum dalamPembentuimn Karctkter (Study Kasus di SMA AIKA{-fTSAR Bandar Lampung)-Tesis Program Magister Pendidikan Agama Islam (PAI) Fakuitas Iirnu TarbiyahIAIN Raden Intan Lampung.

Latar belakang penelitian ini adalah keprihatinan akan permasalahan yangmenyangkut peserta didik yang terjadi saat ini adalah masih adanya perilakumenyimpang dari peserta didik yang sering diistilahkan dengan kenakalan remajayang terjadi di SMA ALKAUTSAR Bandar Lampung. Berbagai upaya yang telahdilakukan oleh pemerintah dan lembaga pendidikan untuk mencegah kenakalanreffiaja salah satunya dengan pendidikan karakter. Melalui pendidikan karaktersebagai usaha mengubah paradigrna peserta didik dalam menanggulangikeirakaian rernaja- Penelitian ini dilaki,kan di SiVIA Alkautsar Bandar lampung-Fenelitian ini bertujuan urruuk dapat menganalisis dan rnembuktikan iebih dalainperan hidden curriculurn dan pembentukarr karalcer peseria didik di SMAAlkautsar Bandar Lampung

Metodologi daiam penelitian menggunakan pendekatan kualitatif denganmetode analisis deskriptif. Analisis data dilakukan melalui prosedur reduksi dat4penyajian data dan verifikasi data serta penarikan kesimpulan. Sumber data primerpenelitian ini didapatkan dari hasil wawancara langsung dengan informan yangterdiri dari kepala sekolah, guru dan peserta didilq serta hasil dari observasi, dansumber skunder dipercleh dari berbagai studi dokumen; naskah, dan arsip yangberkaitan dengan pelaksanaan hidden curriculum dalam membentuk karakter yangpeneliti temukan di SMA Alkautsar Bandar Lampung.

Berdasarkan hasil analisa peneliti bahwa aspek dalam hidden curriculumtertuang melalui kegiatan peribadatan (shalat duhq tadamrs Al-qur'an, shalat

berjamaah, shalat jum'at), tabungan amal saleh, reading ftab.l4ekshakurikulerpada bidang seni, kegiatan ekstrakurikuler pada bidang olahraga, fasilitas sekolahdan kegiatan rutin yang dapat membentuk karakter. Simpulan tesis ini SMAAlkautsar mendesain program hidden curriculum untuk pembentukan karakterpeserta didik.

Simpulan umum penelitian adalah bahwa SMA ALKAUTSAR BandarLampung melaksanakan berbagai kegiatan untuk membentuk karakter pesertadidik Praktik hidden curriculum di SMA Alkoutsor berhasil membentuk 7karakter peserta didik yaitu kejujuran, tanggung jawab, toleransi, disiplin diri,religius, mandiri dan peduli sesama.

Untuk mevrujudkan keberhasilan dalam membentuk karakter melaluiaspek hidden curriculum diperlukan kerjasama dari semua staheholder di SMAALKAUTSAR. Mulai dari kepala sekolah, guru, pegawai administrasi, satpam,penjaga kantin, office boy serta lingkungan sekolah yang berkomitmen dalamrangka mewujudkan peserta didik yang berkarakter agar terhindar dari kenakalanremaja. Sekolah bisa membuat semacam diskusi ilmiah terkait hidCen curriculumdalam berbagai aspek-aspek kegiatan yang ada.

Kata Kunci : hidden curriculum, pembentuka4karakter

It

Page 4: {wuafi/t;tfrlrt - Raden Intan Repositoryrepository.radenintan.ac.id/1730/2/Halaman_Depan.pdf · PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN

i i:i$,trl:*lfliiltir: llififi l3ll;;'irlErini

;i*r ilili;lln*r:liil;tsi*,* _ . ,.,i8;X1t,

I,,'., 1;;;* mir; :*,:: ;i;ftri llilllll*$ffi:iliii iiiil iliiliiliffi il*ilifil-,

Tesis lrisng berjuriui "HIDDEhT CLIRR"ICULUI\,, IJALAh,ipEl\,{QE'l\il-TTk-A]\.i k AEALz-rEp r}T Qn,tA ,{i rzAII're '4p D.tl\In,{DPEMBENTUKAN KARAKTER DI SL{A AI,KATJTSAR

LAMPLJ]\,iG" diiuiis oieh NAZHIFAH HAN{i]Ij. Nomor Pokok X4ahasisrra.Ll1lvlf Lrl\\J LlrttllI) trltrtl. 1\d.l-tlII'5ir lI.H,iVttilJ. l\Ulitut fUt\u_i\ LYlrUlii

1522010039. telah diuiik;rn dalam Sidans Lliran TertLrlup dzur clisetLriui1522010039. telah diuiik;rn dalam Sidans Lliran TertLrlup dzur clisetLliui r-ur1uk

diaiukan dalam sidang uiran lerbuka pada Program Pascasarjana iAiN Raden

Intan Lampung,.

- , ' ' tscii, ;i1., ,:,;':'.:4,",p1h;;; i,,r, ,.'' ffipf"!:,f.",, '-;{"! a- -: ': "id;'",':+re,. ,,u11^ r.r ,rri,tc:\:,i ,,.,.,-_p,\,j'r.tq'"..,,,i:c,\n _.,:,;^' l:_{"..<,,'^ '',Groi..lt;" 1,;,1^,"..- , ''l;::i;!:;:l ,,;f,l;:;tl:i;;':il ffir-

... ., lii;i; ffi ii,, #mJ;-s;:a;ffiffii: ,Iilr'ffiill[fr*$#ffi}ffil iiliiiliii

, Ill* flffi I ffi ffi *wffi fi

lll I llr

(

(il,til*l/pengujirr :Dr.Nasir, s.pd h,r.pd. t :fficrrlilluraca*

til ilmiits fiiluiiEiil

" : ;: l;a9;;iffi",y,Hi.'#, flT*fi'7 l*}K*#iffi tpfil i"1l*:ir;I;ltrE3,}i*;xilil. , . ;I:ii; *:,{:r''.tri'['.Hffi'luP 'ar*ts4r,r-=L'"-''",Jl [t3:l ,!iili::iJ,3t,iliii,,- ,-*,,"r ,tuill;tqc

, li r;ii:i il i'l r i i, ii, illf lilI:ru Exsii$$ $;r[i llili ii;; l ii;,+r fii,;l q x^ ;

: :llv t;FfiH?;,1"flhiffiuil8 iiliiii;, l8lilii.s:l$ta'ol siR:lil$iliiffiv,E1l1n,,ii8iM

ai,il:;ffifl;sifiiiililgrU

illlil lxffi fiffi finil llillllg ll$[$ ffi Nl$$ $HIli ilffil lffi[ Ilfi#I ffiffi|l$il

F i[il Iffi fiffifin[ fiillllI lwlu ffi$l*mw$l llffi llfilfiffi ffiffilxil

I iIIil Iffi fiffi fifi[Ililllilr lIulx umlxffi lIrrII lllil IilrI rffffi ffiffiIl:lil

Page 5: {wuafi/t;tfrlrt - Raden Intan Repositoryrepository.radenintan.ac.id/1730/2/Halaman_Depan.pdf · PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PROGRAM PASCASARJANA (PPs) INSTITUT AGAMA ISLAM NEGERI RADEN

"' ::-ifrlililiilllffi tlxl$ x$lxi$xffirll [ilrirllxriillx[r;lil-,Iw

::= i;i,, i*r,ffiiri ililiH$ffilllil lllll llliillll iiil,i:i,i:"fesis

1,ang berjudul "HIDIIEN C{JRRIC{ILUM DAl,Ait{ PEMBENI'{IKAN"fesis 1,ang berjudui "HIDIIEN C{JRRIC{ILUM DAl,Ail{ PEMBENI'{IKAN

-- : r.ei F.$#"{#s.PulSuK '*$$Y*$*."W$&iflS*Hr::8rgl',;9ill',* :^,i;lui AGA,,.,

"fesis 1,ang berjudui "HIDIIEN C{rRR[CtiL{X

: ,rQ, 5+S$5rE& ?l f..,,H,*S$Y*T&Tffi:::t,FH+uq+r:T{^.$.f 4qnl:#r0tq+e,:PBll^oi, i :iii ri#i#ffiffi#lrg'*ffisu,tmm*+ s-"';-* {l t;:; :i : i i::,,, ::ti !ryl,litry,trtfb$u*u''ffiy*.Ptmryr;. ri; r :; 1:iji

; :ri'ri,,i:+,,,I,i:$i:rl*,

"!lt:n,rii

;:i,ii:. #gHI*i'i, iq ii'iit:*i;rii] 13i;i,- 'I{E.SILB6,UJE:.jr -

*--:t a ,.\

\Ketua : Prof. Dr.H.Sulthon Syahril, M.A. (.......

\/Ketua : Prof. Dr.H.Sutrthon Syahril, M.A. , ,Y.ffj ,

Sekertaris : Dr.Il.Achmad Asrori' M.A. , , -2.'^. ,

Penguji I : Dr, H. Subandi, MM. ,, .W-fe{yssq,, r."-.r. ".....4.,....f_-.f/(/iimo4'

Mengetahui,Direktur. Progryq Pascasarj ana

IAIII-I Rade/fnfrn farnpungtt>l

el'I

Prq:f. Dr.IdhdnKhoiid" BL Asffiroos

T'anggal Lulus U.iian Tertiuka : 14 lvlaret 2017.