Women Political Action 2015 · 2017-08-27 · Women Political Action 2015 Socio-Economic and Gender Research Institute (SEGRI) 4 အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္

မဆႏၵရငမား၏ေရြးခယမႈ ႏင ၂၀၁၅ ခႏစ

အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငအမးသမးမားပါ၀ငမႈ

Women

Political

Action 2015 Vote for Women:

Determinants of Voter’s Choice

& Women’s Participation in

Election in Myanmar 2015

Socio-Economic and Gender Research Institute (SEGRI)

Women Political Action 2015

Socio-Economic and Gender Research Institute (SEGRI) 1

ေကးဇးတငလႊာ

ဤသေတသနစစတမးသည အမးသမးႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈအတြကတကၾကြလႈတရားသည အဖြ႔မား၏ ပးေပါငးလပေဆာငမႈတစရပၿဖစေသာ “အမးသမးမားႏငငေရးလႈတရားမႈ ၂၀၁၅” က ပပးရနရညရြယသည။ အမးသမးမားနငငေရးႏင ေခါငးေဆာငမႈနယပယတြင ကယစားၿပပါ၀င ၿခငးၿဖင တနးတညမသည လမႈအဖြ႔အစညးကတညေဆာကရန ဟသညဥးတညခကက အေလး ထားေသာ “Socio-Economic and Gender Research Institute (SEGRI)” သည အဆပါပပးမႈတြင ပါ၀ငခြငရၿခငးအတြက ဂဏယဝမးေျမာကပါသည။ ဤသေတသနစစတမး ၿဖစေၿမာကေရး အတြက အေထာကအကၿပပပးေပးၾကေသာ ေအာကပါအဖြ႔အစညးမားႏင လပဂၢလအသးသးတ႔အား ေကးဇးတငေၾကာငးမတတမးတငပါသည။

၁။ Burma Civil Society Strengthening Programme (Amatae), UK’s Department for International

၂။ အမးသမးမားႏငငေရးလႈတရားမႈ ၂၀၁၅

၃။ အမးသမးအဖြ႔မားကြနယက ႏင အျခားမတဖကအဖြ႔အစညးမား

၄။ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး ၁၄ ခမ စာရငးေကာကယသမား

၅။ စာရငးအငးကၽြမးကငပညာရငအဖြ႔၀ငမား

၆။ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး ၁၄ ခမ ပါ၀ငေၿဖဆၾကေသာ အမးသမး၊ အမးသားမား

Socio-Economic and Gender Research Institute (SEGRI) August 2015



သေတသနစာတမးအကဥး

ၿမနမာႏငငေရးသမငးစဥတစေလာကတြင အမးသမးမားသည အၿခားေသာႏငငမားနညးတ ေရြး ေကာကခကယစားလယ၊ မေပးသ၊ ကယစားလယေလာငး၊ ႏင တကၾကြႏးၾကားမႈရေသာ ႏငငသားမားအၿဖစၿဖင ပါ၀ငေနခၾကသည။ ၂၀၁၂ ခႏစ ၾကားၿဖတေရြးေကာကပြအၿပးရရေသာ ကနးဂဏနး မားအရ ၿပညေထာငစလႊတေတာႏင ၿပညနယ ႏငတငးေဒသၾကးလႊတေတာ ႏစရပ စလး၌ အမးသမးလႊတေတာကယစားလယ ၅၃ ဥး (၄.၆%) ပါ၀ငၿပး ၿပညသ႔လႊတေတာတြင ၂၅ ဥး (၇.၈%)၊ အမးသားလႊတေတာတြင ၄ ဥး (၂.၄%)၊ ၿပညနယႏင တငးေဒသၾကး လႊတေတာ တြင ၂၄ ဥး (၃.၆%) ရသညၿဖစရာ 1 ကားမတနးတညမေရးအတြက အနမဆးလအပခကၿဖစ သည အၿပညၿပညဆငရာ စႏႈနး ၃၀% ၿပညမရန မားစြာလပါေသးသည။

အမးသမးအဖြ႔အစညးမား၊ ကားမတနးတညမေရး လႈတရားေဆာငရြကၾကသညအဖြ႔အစညး မား၊ အမးသမးမားႏငငေရးလႈတရားမႈအပါအ၀ငကြနယကမား၊ ႏင အမးသမးေရးတကၾကြ လႈတရားသမားသည ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြအား ၿမနမာႏငငေရး၏ (တစနညး အားၿဖင ဒမကေရစတညေဆာကေရး၏) အေရးၾကးေသာအခးအေကြ႔အၿဖစသာမက အမး သမးမားႏငငေရးႏင ဆးၿဖတခကခသညေနရာမားတြင ကယစားၿပမႈတးၿမငလာၿခငးၿဖင အမးသမးအခြငအေရးမား လကေတြ႔ကငသးရယခစားႏငေရးအတြက အေရးပါေသာအလည အေၿပာငးအၿဖစ ရႈၿမငၾကသည။

ဤသေတသနစစတမးသည ဆႏၵမေပးသ၏ေရြးခယမႈဆငရာမား၊ မေပးသညအေလအထမား၊ အမသမးမားေခါငးေဆာငမႈအေပၚအျမင ႏင အတားအဆးမား၊ ႏင ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြအေပၚ ေယဘယအျမငကသရၿခငးၿဖင ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာက ပြတြင အမးသမး၊ အမးသားမဆႏၵရငမား တကၾကြစြာပါ၀ငလာေစေရး ႏင အမးသမးမား ႏငငေရး က႑တြင ပမပါ၀ငလာေစေရးအတြက လအပေသာ တန႔ၿပနေဆာငရြကမႈမားအား အၾကၿပရန ရညရြယသည။

အခနး ၂ သည ေၿဖဆသမား၏အခကအလကမားၿဖစေသာ လင၊ အသက၊ အမေထာငေရး အေၿခအေန၊ အတနးပညာၿပးေၿမာကမႈ၊ အလပအကင၊ မသားစဥးေရ ႏင ကးကြယရာ ဘာသာ တ႔ကေဖာၿပသည။ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး (၁၄) ခတြင ေၿဖဆသဥးေရ (၁၁၅၉) ရသည အနက အမးသား (၃၆၁) ဥး (၃၀%) ႏင အမးသမး (၈၃၄) ဥး (၇၀%) ပါ၀ငသည။ ဘြ႔လြန၊ ဘြ႔ရ၊ တကသလ၊ ႏင အထကတနးပညာအဆငရသမား (၈၀%) ၏သေဘာထားမား ပမ ထငဟပမႈရျပး ျပညနယႏင တငး အလကကြျပားမႈရသည။ အမေထာငရသ (၄၈%) ႏင အမေထာငမရသ (၄၅%) တ႔ပါဝငသည။ အလပအကင ၁၂ မးျဖငခြျခားထားျပး ကယပငလပငနး

1



(၁၅%)၊ လခစားဝနထမး (၁၅%)၊ ေကာငးသ၊ေကာငးသား (၁၁%)၊ အေရာငးအဝယ (၉%)၊ အစးရဝနထမး (၈%) စသညတ႔ ပါဝငသည။ ေျဖဆသမား၏ (၇၄%) သည ဗဒၶဘာသာကးကြယသမားျဖစသည။ အသက ၁၈-၅၄ႏစ အတြငးေၿဖဆသမာ ေၿဖဆသစစေပါငး၏ ၉၀% ၿဖစသၿဖင ဤစစတမးသည အလပလပႏငေသာ အသကအရြယ အပစမား၏အၿမငက အမားဆး ထငဟပသည။ ေျဖဆသတ႔၏ ပမးမအသကမာ (၃၆.၂) ႏစ ျဖစသည။

အခနး ၃ သညေရြးေကာကပြဆငရာသတငးအခကအလကမားရရမႈ၊ မေပးသည အေလအထ၊ ႏင မေပးသညဆးၿဖတခကအားလႊမးမးသညအခကမား၊ ႏင ၂၀၁၅ ေရြးေကာက ပြတြငမညသ႔ပါ၀ငမည စသညတ႔ကေဖာၿပသည။ ေျဖဆသမား၏ (၅၅%) သည ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငး အခကအလကမားက “သတငးစာ၊ ဂာနယႏင အၿခားမဒယာမား” မ အဓကရရသည။ မဆႏၵရငအသပညာေပးသငတနးမ (၉%) ႏင ေရြးေကာကပြေကာမရငမ (၅%) သာရရၾကသျဖင စတခယၾကညရေသာ ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခက အလက ရရနငသည သတငးအရငးအျမစမားမလေလာကျခငး၊ လကလမးမမႈအားနညးျခငးကေတြ႔ရ သည။ “လထလႈ႔ေဆာစညးရးျခငး” (၃၃%)၊ “တဗြ၊ ေရဒယမမဆြယျခငး” (၂၆%) ႏင “တစအမတကဆငးစညးရးျခငး” (၂၁%) သည အထေရာကဆး မဆြယစညးရးသည နညးလမးမားျဖစၾကသည။ ရမး၊ မေကြး၊ မႏေလး၊ နင တနသၤာရ တငးေဒသၾကးတ႔တြင “တဗြ၊ ေရဒယမမဆြယျခငး”၊ ပခးတငးေဒသၾကးတြင “တစအမတကဆငးစညးရးျခငး” ႏင မြနျပညနယတြင “ပစတာ၊ လကကမးစာေစာငႏငမဆြယျခငး” သညအထေရာကဆးျဖစသည။ နငငေရးပါတအားေရြးခယရာတြငအေရးၾကးဆးမာ “ပါတ၏မဝါဒ၊ ေပၚလစ ႏင ရညရြယခက” ဟ (၆၀%) ကေျဖဆသည။ “မမလမးပါတျဖစမႈ” ကအေျခခေရြးခယမညဟေျဖဆသအမားစသည မြနျပညနယ ႏင ရခငျပညနယမျဖစၾကသည။ ကယစားလယေလာငးအားေရြးခယရာတြင “ေခါငးေဆာငမႈ၊ ကယရညကယေသြး ႏင ပညာအရညအခငး” (၄၉%) သည အေရးၾကးဆး ျဖစသည။

၁၉၉၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ပါဝငမေပးနငေသာအသကအရြယရသမား၏ (၆၃%) ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင (၆၂%) ႏင ၂၀၀၈ ခႏစ ဆႏၵခယပြတြင (၃၆%) တ႔ပါဝငမေပးခၾကသည။ ၁၉၉၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင အမးသားမား (၇၀%) သည အမးသမးမား (၆၁%) ထက ဆႏၵမေပးျခငးတြင ပမပါ၀ငခၾကသည။ ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငမ အမးသမးမားက (၆၃%) ျဖငပမပါဝငလာၾကျပး၊ အမးသားမား ကမ (၅၈%) ျဖငပါဝငမႈကဆငးလာေၾကာငး ေတြ႔ရသည။ ၁၉၉၀ နင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြ ႏင ၂၀၀၈ ခႏစ ဆႏၵခယပြမားတြင ပါဝငခမႈက “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟ ေျဖဆသမားတြင အမးသမး ရာခငႏႈနးသည အမးသား ရာခငႏႈနးထက ပမားသည။



အမးသမးမားသည အမးသားမားထက ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခကအလကမားက လကလမးမမႈ နင စတဝငစားမႈအားနညးသည။

ျပညနယႏငတငးေဒသၾကးမားၾကား ၁၉၉၀ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြမားတြင ပါဝငမႈက ႏႈငးယဥေလလာပါက မြနျပညနယ၊ တနသၤာရ နင စစကငး တငးေဒသၾကး၊ တ႔သည မဆႏၵေပးမႈႏႈနး အနမဆး ေဒသမား ျဖစသည။ စစကငးတငးေဒသၾကးသည “မသပါ၊ မမတမ”ပါ ဟ ေျဖဆသ အစဥတစကအျမငဆးေဒသျဖစသည။

မေပးရျခငး၏အဓကအေၾကာငးရငးမာ “နငငသားတစဥးအေနျဖင တာဝနရ၍မေပးျခငး” (၅၅%) ႏင “တာဝနသနငငေခါငးေဆာငကေရြးခယရန မေပးျခငး” (၃၀%) ျဖစသည။ “အမမ တစေယာက မမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍မမေပးျခငး” (၂၈%)၊ “မစာရငးတြငနာမညမပါ၍ မမေပးျခငး” (၂၃%) ႏင “ေရြးေကာကပြက (ပါတ၊ ကယစားလယ) မယၾကည၍ မမေပးျခငး” (၁၆%) သည မမေပးျခငး၏ အဓကအေၾကာငးရငးမား ျဖစသည။ ေျဖဆသအမးသမးမား မမေပးျခငး၏ အဓကအေၾကာငးရငးမားမာ “အမမတစေယာကမမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍ မမေပးျခငး” (၃၀%)၊ “မစာရငးတြငနာမညမပါ၍ မမေပးျခငး” (၂၂%) ႏင “အမေထာငဥးစး မေပးလင ကယတငမေပးစရာမလဟထင၍ မမေပးျခငး” (၁၃%) တ႔ ၿဖစသည။

ေျဖဆသအားလး၏ (၅၄%) က ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ၄ငးတ႔မညသည ပါတအားမေပးမညက “အလြနေသခာစြာ” ႏင “ေသခာစြာ” ဆးျဖတခကခထားၾကသည ဟေျဖဆျပး၊ (၃၀%) က “မေသခာပါ” ႏင (၁၆%) သည “မသပါ” ဟေျဖဆသျဖင စစေပါငး (၄၆%) သည ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြ ပါဝငရနျပငးျပေသာစတအားထကသနမႈ နညးပါး သညကေတြ႔ရသည။ အဆပါစတအားထကသနမႈနညးသညေျဖဆသ (၄၆%) တြင အမးသမး (အမးသမးေျဖဆသအားလး၏ ၅၀%) သည အမးသား (အမးသား ေျဖဆသ အားလး၏ ၃၈%) ထကသသာစြာမားသည။ ယငးအခကသည နငင၏လဥးေရ ထကဝက ေကာ ရေသာ အမးသမးထသည ၄ငးတ႔၏မေပးနငသညအခြငအေရးက ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင ထေရာကစြာအသးခနငပါမညလား ဟသညအခကအေပၚ သသယျဖစဖြယ စးရမဖြယျဖစသည။ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင ပါဝငမေပးရန စတအား ထကသနမႈအနညးဆးေဒသမားအျဖစ ရမးျပညနယ၊ ကခငျပညနယ ႏင စစကငးတငး ေဒသ ၾကးတ႔ကလညးေကာငး၊ စတအားထကသနမႈအနညးဆးအပစအျဖစ “ေကာငးသ၊ ေကာငးသား အပစ” (ေကာငးသ၊ေကာငးသားအားလး၏ ၇၁%) က လညးေကာငး ေတြ႔ရရသျဖင ယငးတ႔ သညအထးအေလးေပးလပေဆာငရနလသညေဒသမား ႏင ဥးတညအပစမား ျဖစၾကသည။

အခနး ၄ သညအမးသမးမား ေခါငးေဆာငမႈႏငႏငငေရးတြငပါ၀ငမႈအေပၚအၿမင ႏင အခကအခ အတားအဆးမား၊ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာကပြႏင စပလဥး၍ အမးသမးကယစားလယ ေလာငးမားအေပၚသေဘာထားတ႔က ေဖာၿပထားသည။ ေျဖဆသမား၏ (၉၁%) က “အမးသမး



ကယစားလယေလာငးကမေပးမည” ႏင “ကယစားလယေလာငးသည အမးသားျဖစေစ၊ အမးသမးျဖစေစ မေပးမည” ဟေျဖဆၾကသျဖင ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင အမး သမးကယစားလယေလာငးမားကမေပးမႈအေပၚ ကား-မအေျခခေသာခြျခားမႈမရ ဟ ေယဘယ သးသပသည။ သ႔ရာတြင “အမးသမးကယစားလယေလာငးကမမေပးပါ” ဟ ေျဖဆသ (၄%) မသာရျခငးေၾကာင အမးသမးနငငေရးေခါငးေဆာငမႈကျငငးဆနေသာ၊ မယၾကညေသာ သေဘာရသနညးပါးသည ဟဆနငမညျဖစေသာလညး ယငးသ႔ေျဖဆၾကသမားတြင အမးသမး ရာခငနႈနးသည အမးသားရာခငႏႈနးထကမားသညျဖစရာ၊ အမးသမးမားနငငေရးေခါငးေဆာငမႈ က႑ကအမးသမးမားကယတငယၾကညပပးရနလအပေနေၾကာငးက ျပသသည။ ေျဖဆသ (၉၃%) က “ေခါငးေဆာငမႈစြမးရညရေသာ၊ ပညာတတေသာ” အမးသမး ကယစားလယ ေလာငးက မေပးလသည။ အမးသမးမား ကယစားလယေလာငးၿဖစရန ၿမနမာလ႔အဖြ႔ အစညးတြငရေနသည အဓကအတားအဆးမာ “ယဥေကးမႈႏငလမႈအသငးအ၀ငး၏ အမးသမး မားအေပၚအၿမငမား” (၄၄%)၊ “အမးသမးေခါငးေဆာငမႈကမၾကကျခငး” (၁၁%)၊ ႏင “အမမႈကစၥ ႏင ကေလးကစၥမားေၾကာငမအားလပျခငး” (၁၀%) တ႔ ျဖစသည။

အခနး (၅) သညအမးသမးမားႏငငေရးတြငပမပါ၀ငလာေရးက ဥးတည၍ ေရြးေကာကပြဥပေဒ၊ လပထးလပနညးမား၊ ႏင မဒယာ၏ရပတညမႈအေပၚ ေယဘယအၿမင၊ ၿပၿပငေၿပာငးလေရး အေပၚအၾကျပခကမားကတငၿပထားသည။ ေျဖဆသမား၏ (၄၀%) က ျမနမာနငင၏ လကရ ေရြးေကာကပြဥပေဒႏငပတသက၍လညးေကာငး၊ (၄၅%) က ေရြးေကာကပြဆငရာ လပထး လပနညးမားႏငပတသက၍လညးေကာငး “မသပါ” ဟေျဖဆၾကသျဖင ေရြးေကာကပြဥပေဒ၊ လပထးလပနညး၊ သတငးအခကအလက ႏငပတသက အသအျမငစတဝငစားမႈ နညးပါး ေၾကာငးေတြ႔ရေသာလညး၊ (၆၄%) ေသာေျဖဆသမားက လႊတေတာတြင အမးသမးကယစား လယ အေရအတြကတးျမငရနအတြက “လကရဥပေဒႏငကငသးမႈမားက ျပျပငရန သ႔မဟတ ေျပာငးလရနလအပသည” ဟေျဖဆၾကသည။ အဓကကေသာ ၿပၿပငေၿပာငးလမႈမားအတြက “အမးသမးမားယခထကႏငငေရးႏငအပခပေရးအသအၿမငမားပကယရနလသည” (၄၁%)၊ “လႊတေတာတြင အမးသမးမားအတြကသးသန႔ဖယထားေသာ ရာခငႏႈနးတစခထားေပးရန လသည” (၂၆%)၊ “အမးသမးမား ရပေရး၊ ရြာေရးဆငရာေခါငးေဆာငမႈႏငအပခပမႈ လကေတြ႔အေတြ႔အၾက မားရရနလသည” (၁၅%)၊ တ႔ကအၾကျပၾကသည။

အခနး ၆ သည သေတသနစစတမး၏ အဓကေတြ႔ရခကမားက (၁) မေပးသ ၏ေရြးခယမႈ၊ ၊ (၂) မေပးသညအေလအထ (၃) အမးသမးမားႏငငေရးနယပယတြင ေခါငးေဆာငမႈအေပၚ အၿမင ႏင အတားအဆးမား၊ ႏင (၄) ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကအေပၚေယဘယအျမငဟ၍ အပငး (၄) ပငးၿဖင စစညးတငၿပထားၿပး အမးသမးလႊတေတာကယစားလယမား ပမပါ၀င လာၿခငးၿဖင အမးသမးမားႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈအခနးက႑တြင ကယစားၿပမႈၿမငမားေစရန ရညမနး၍



၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြအတြက အၾကျပခကမားအပါအ၀င၊ ေရတ ေရရည လပေဆာငရန အၾကၿပခကမားက ေဖာၿပထားသည။



မာတကာ အခနး ၁: နဒါနး .............................................................................................................. 9

၁.၁. ေနာကခအေၾကာငးအရာ ......................................................................................... 9

၁.၂. သေတသနစစတမး၏ေနာကခအေၾကာငးအရာ ............................................................ 10

၁.၃. ရညရြယခကမား .................................................................................................. 11

၁.၄. သေတသနစစတမးေကာကယမႈနညးလမး .................................................................. 11

၁.၅. သေတသနစစတမးအတြကေငြေၾကးေထာကပမႈ ........................................................... 13

၁.၆. ကန႔သတခကမား ႏင အားနညးခကမား ................................................................... 13

အခနး ၂:ေၿဖဆသမား၏အခကအလကမား .......................................................................... 14

၂.၁. ေနထငရာေဒသ ................................................................................................... 14

၂.၂. အသကအပစ ...................................................................................................... 15

၂.၃. အမေထာငေရးအေၿခအေန ..................................................................................... 15

၂.၄. ကေလးဥးေရႏငအသကအပစ ................................................................................. 16

၂.၅. အတနးပညာျပးေျမာကမႈ ........................................................................................ 17

၂.၆. မသားစအရြယအစား ............................................................................................. 21

၂.၇. အလပအကင ...................................................................................................... 23

၂.၈. ကးကြယရာဘာသာ............................................................................................... 25

အခနး ၃: မဆႏၵရင အမးသား၊ အမးသမးတ႔၏ ေရြးခယမႈ ....................................................... 26

၃.၁. ေရြးေကာကပြႏငပတသကေသာသတငးအခကအလကရရမႈ ........................................... 27

၃.၂. မဆြယစညးရးသညနညးလမးမား ............................................................................. 29

၃.၃. ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ ............................................................ 31

၃.၄. ၂၀၀၈ခႏစဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြငပါ၀ငမႈ ................................................... 34

၃.၅. ၂၀၁၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ ............................................................ 37

၃.၆. မေပးရျခငး၊ မမေပးရျခငး အေၾကာငးမား .................................................................... 40

၃.၇. မဆႏၵရင၏ေရြးခယမႈ............................................................................................. 43

၃.၈. ၂၀၁၅ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ ............................................................ 45



၃.၉. မေပးသညအေလအထ .......................................................................................... 50

အခနး ၄: ႏငငေရးႏငေရြးေကာကပြတြငအမးသမးမား၏ပါ၀ငမႈ ................................................. 54

၄.၁. အမးသမးမားေခါငးေဆာငမႈႏငႏငငေရးတြငပါ၀ငမႈအေပၚအျမင ...................................... 55

၄.၂. အမးသမးကယစားလယေလာငးၿဖစရနလမႈဖြ႔အစညးရအတားအဆးမား ............................ 58

အခနး ၅: ၂၀၁၅ ခႏစ ေရြးေကာကပြအေပၚေယဘယအျမင ...................................................... 61

၅.၁. ေရြးေကာကပြဥပေဒ၊လပထးလပနညးမား ႏင မဒယာအေပၚေယဘယအျမင ....................... 62

၅.၂. အမးသမးကယစားလယေလာငး၏ဥပေဒဆငရာအခကအခမား ....................................... 65

၅.၃. လကရေရြးေကာကပြဥပေဒႏငကငသးေနမႈမားအေပၚေယဘယအျမင ............................... 66

အခနး ၆: အဓကေတြ႔ရခကမားႏင အၾကျပခကမား ............................................................... 69

၆.၁. မေပးသ၏ေရြးခယမႈ .............................................................................................. 69

၆.၂. မေပးသညအေလအထ .......................................................................................... 71

၆.၃. အမးသမးမားႏငငေရးတြငေခါငးေဆာငမႈအေပၚအျမငႏငအတားအဆးမား ........................ 74

၆.၄. ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြအေပၚေယဘယအျမင ........................................... 75

ေနာကဆကတြ (၁) သေတသနစစတမးေမးခြနးလႊာ ............................................................. 77

ေနာကဆကတြ (၂) မေပးသညအေလအထႏႈငးယဥခက ...................................................... 86



အခနး ၁: နဒါနး

၁.၁. ေနာကခအေၾကာငးအရာ ၿမနမာႏငင၏၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပအေၿခခဥပေဒ၊ အပဒ ၃၆၉ တြင “ႏငငသားတငးသည ဤဖြ႔စညးပ အေၿခခဥပေဒႏငၿဖစေစ၊ သကဆငရာဥပေဒမားႏငၿဖစေစ၊ မဆန႔ကငလင ၿပညသ႔လႊတေတာ၊ အမးသားလႊတေတာ၊ တငးေဒသၾကးလႊတေတာ သ႔မဟတ ၿပညနယလႊတေတာ တစရပရပတြင ေရြးေကာကတငေၿမာကခြငႏင ေရြးေကာကတငေၿမာကခပငခြငရသည” ဟ ပါရသည။ ၄ငးအပဒ တြငပင “သကဆငရာမဆႏၵရငမားသည လႊတေတာတစရပရပမ လႊတေတာကယစားလယက ဥပေဒႏငအည တာ၀နမၿပနလညရပသမးခြငရသည” ဟ အာမခပါသည။ ၿမနမာႏငငေတာအစးရက ၁၉၉၇ ခႏစတြင လကမတေရးထးထားေသာ အမသမးမားအေပၚ နညးမးစၿဖငခြၿခားမႈပေပာကေရးဆငရာ ကလသမဂၢကြနဗငးရငး (Convention on Elimination All forms of Discrimination Against Women) အပဒ (၇) တြင “စာခပ၀ငႏငငမားသည ႏငင အတြငး ႏငငေရးႏင ၿပညသ႔ဘ၀နယပယတြင အမးသမးမားအား ခြၿခားမႈပေပာကရနအတြက သငေလာသည နညးလမးမးစၿဖင အေရးယေဆာငရြကရမည။ အထးသၿဖင အမးသားမားႏင တနးတညမစြာ အမးသမးမားအေနၿဖင - (က) ေရြးေကာကပြမားႏင ၿပညသ႔ဆႏၵခယပြမားတြင ဆႏၵမေပးပငခြငရေရးႏင၊ သကမတေသာအရညအခငးႏငၿပညစပါက ေရြးေကာကတငေၿမာကခ ပငခြငရေရး၊ (ခ) အစးရမ၀ါဒခမတၿခငး၊ ၄ငးႏငသကဆငေသာ အေကာငအထညေဖာေဆာင ၿခငးတ႔တြငပါ၀ငေရး၊ (ဂ) ႏငငအတြငး ၿပညသအမားႏငသကဆငေသာကစၥရပမား၊ ႏငငေရး ဆငရာကစၥရပမားႏငဆကစပေသာ အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားႏင အသငးအဖြ႔မားတြင ပါ၀ငေရး - တ႔အတြက သငေလာေသာ အေရးယေဆာငရြကမႈမားၿပလပရပါမည။” ဟပါရသည။

ၿမနမာႏငငသည ၁၉၄၈ ခႏစ လြတလပေရးရၿပးသညအခနတြင ပါလမနဒမကေရစစနစက ကငသးခသည။ ၁၉၆၂ ခႏစမ စ၍ စစအပခပေရးစနစကငသးခၿပး ၁၉၉၈ ခႏစ လထလႈတရား အၾကြမႈၾကးမအစၿပ၍ ဒမကေရစရရေရးၾကးပမးမႈမားစတငခသည။ ၁၉၉၀ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင ကယစားလယ ၄၉၂ ေနရာအတြက၊ စစေပါငး ၉၃ ပါတမ ကယစားလယ ေလာငး ၂၂၉၇ ဥး၀ငေရာကယဥၿပငခၾကသည။2 သ႔ရာတြင အမးသမး ကယစားလယ ၂.၆၈% သာပါ၀ငခသည။ ၂၀၀၈ ခႏစတြင ဖြ႔စညးအပခပပအေၿခခဥပေဒက အတညၿပခၿပး ၂၀၁၀ ခႏစတြငအေထြေထြ ေရြးေကာကပြ ကငးပၿပလပခသည။ အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပအပါအ၀င တငးရငးသားႏင ႏငငေရးပါတ အခ႕၀ငေရာကယဥၿပငၿခငးမျပခၾကေပ။ ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြ 2 Nohlen, D, Grotz, F & Hartmann, C (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p611 ISBN 0-19-924958-X

https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/019924958X

https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/019924958X



တြင “ၿပညေထာငစၾက႕ခငေရးႏငဖြ႔ၿဖးေရးပါတ” အႏငရရခၿပး ႏငငေတာအာဏာကရယခသည။ ၂၀၁၂ ခႏစ လစလပေနရာမားအတြက ကငးပေသာၾကားၿဖတေရြးေကာကပြတြင အမးသားဒမ ကေရစအဖြ႔ခပမ ယဥၿပငရာ ကယစားလယ ၄၅ ေနရာတြင ၉၆% အႏငရရခသည။

၁.၂. သေတသနစစတမး၏ေနာကခအေၾကာငးအရာ ၿမနမာႏငငေရးသမငးစဥတစေလာကတြင အမးသမးမားသည အၿခားေသာႏငငမားနညးတ ေရြးေကာကခကယစားလယ၊ မေပးသ၊ ကယစားလယေလာငး၊ ႏင တကၾကြႏးၾကားမႈရေသာ ႏငငသားမားအၿဖစၿဖငပါ၀ငခၾကသည။ သ႔ရာတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈႏင ကယစားၿပမႈမာ အၿပညၿပညဆငရာအနမဆးစသတမတခကၿဖစေသာ ၃၀% ကလမးမရန မားစြာေ၀းကြာေနဆ ၿဖစေၾကာငးေတြ႔ရသည။ ၂၀၁၂ ခႏစ ၾကားၿဖတေရြးေကာကပြအၿပးရရေသာ ကနးဂဏနးမား အရ ၿပညေထာငစလႊတေတာႏင ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးလႊတေတာမားတြင အမးသမးမား ကယစားၿပမႈမာ ၄.၆% သာရေၾကာငးေတြ႔ရသည။3 လာမည ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြက ၿမနမာႏငငေရး၏ (တစနညးအားၿဖင ဒမကေရစတညေဆာကေရး၏) အေရးၾကးေသာ အခးအေကြ႔တစခအၿဖစ၊ ၿမနမာၿပညသမား သာမက ကမၻာကလညး ၾကးစြာေသာေမာလငခကတ႔ၿဖင စတ၀ငတစားႏငေစာငၾကညေနသည။ ၂၀၀၈ ခႏစ နာဂစမနတငးအၿပးမစတင၍ အရနအဟနအားေကာငးလာၾကေသာ အမးသမး အဖြ႔အစညးမား၊ ကားမတနးတညမေရးလႈတရားေဆာငရြကၾကသည အဖြ႔အစညးမား၊ အမး သမးမားႏငငေရး လႈတရားမႈအပါအ၀င ကြနယကမား၊ ႏင အမးသမးေရးတကၾကြလႈတရား သမားကလညး ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြအား နငငေရးႏင ေခါငးေဆာငမႈ နယပယတြင အမးသမးမားကယစားၿပမႈတးၿမငလာၿခငးၿဖင အမးသမးအခြငအေရးမား လကေတြ႔ကငသး ရယခစားႏငေစေရးအတြက အေရးပါေသာ အလညအေၿပာငးတစခအၿဖစ ရႈၿမငၾကသည။

ဤသေတသနစစတမးသည မေပးသညအေလအထ၊ မေပးသ၏ေရြးခယမႈ၊ အမးသမးမား ႏငငေရးနယပယတြငေခါငးေဆာငမႈအေပၚအၿမငႏငအတားအဆးမား၊ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြအေပၚေယဘယအျမင တ႔ကသရၿပး ဤသေတသနစစတမးပါ ေတြ႔ရခကမားက အေျခခ၍ အမးသမးမားႏငငေရးက႑တြငပမပါ၀ငလာေစေရး ႏင ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင အမးသမး၊ အမးသား မဆႏၵရငမား တကၾကြစြာပါ၀ငလာေစေရးအတြက လအပေသာတန႔ၿပနေဆာငရြကမႈမားလပေဆာငရာတြင အၾကျပရနရညရြယသည။

3 ဖနတးအမႏငကားမတနးတညမေရးကြ နယက၊ ၂၀၁၃။



၁.၃. ရညရြယခကမား ဤသေတသနစစတမးသည ဆႏၵမေပးသ၏ေရြးခယမႈက လႊမးမးေသာအခကမားက ေလ႔လာ ရန၊ အမးသမးမားႏငငေရး ႏင ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈအား ဟန႔တားထားသည အခကမား ႏင အမးသမးမား၏ ႏငငေရးနယပယတြငပါ၀ငမႈနညးပါးသည အေၾကာငးရငးမားက သရနငရန အတြက ေအာကပါ ရညရြယခကမားက ထားရေဆာငရြကသည။

၁။ ဆႏၵမေပးသ၏ ေရြးခယမႈဆငရာအခကမားက ေလလာဆနးစစရန၊ (ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးရရမႈ၊ မဆြယစညးရးသညနညးလမး၊ ပါတ ႏင ကယစားလယေလာငးအား ေရြး ခယမႈ)

၂။ ဆႏၵမေပးသမား၏ မေပးသညအေလအထဆငရာအခကမားက ေလလာဆနးစစရန၊ (၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈၊ ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြႏင ဆႏၵခယပြ၌ မေပးသညအေလအထ၊ မေပးျခငး ႏင မမေပးျခငး၏အေၾကာငးျပခက၊ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ)

၃။ အမသမးမားႏငငေရးနယပယတြငေခါငးေဆာငမႈအေပၚအျမင ႏင အတားအဆးမားက ေလလာဆနးစစရန၊ (အမးသမးႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈအေပၚအျမင၊ အမးသမးကယစားလယ ေလာငးအားေရြးခယမႈ၊ အမးသမးကယစားလယေလာငးမားအတြက အတားအဆးမား)

၄။ ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြအေပၚ ေယဘယအျမငက ေလလာရန၊ (ေရြးေကာကပြ ဥပေဒ ႏင လပထးလပနညး၊ အမးသမးကယစားလယေလာငးအမညတငသြငးမႈအခကအခ)

၁.၄. သေတသနစစတမးေကာကယမႈနညးလမး ဤအခနးတြင သေတသနစစတမးေကာကယရန ေမးခြနးလႊာျပစျခငး၊ ေနရာေဒသႏင ဥးတည အပစမား ေရြးခယသတမတျခငး၊ အခကအလကမားေကာကယၿခငး၊ စာရငးသြငးၿခငးႏငျပစ ျခငးမားအတြက အသးၿပသညနညးလမးပစမားက တငၿပပါမည။

၁.၄.၁. ေမးခြနးလႊာျပစျခငး

ဤေမးခြနးလႊာသည Danish Institute for Parties and Democracy (DIPE), the UN Women, and the Royal Government of Bhutan တ႔မ ၂၀၁၄ ခႏစတြငထတျပနခေသာ သေတသနေလလာခက (Study of the Determinants of Voter’s Choice and Women’s Participation in Elective Offices in The Kingdom of Bhutan) ၏ေမးခြနးလႊာအေပၚတြင အေျခခ၍ ျမနမာႏငငႏင လကေလာညေထြရမည ေမးခြနးလႊာပစကျပနလညျပစအသးျပသည။ သေတသနစစတမးေကာကယမႈတြင ေမးခြနးလႊာ အား (က) ေျဖဆသ၏ အခက အလက မား၊ (ခ) မဆႏၵရင၏ေရြးခယမႈ၊ (ဂ) အမးသမးမားနငငေရးနင ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ၊ ႏင (ဃ) ေရြးေကာကပြအေပၚ ေယဘယအျမငဟ၍ အပငး (၄)ပငး ခြထားျပး၊ အပငး(က)တြင ေမးခြနး ၈ခ၊ အပငး (ခ)တြင ၁၀ခ၊ အပငး(ဂ)တြင ၆ခ၊ အပငး(ဃ)တြင ၆ချဖင စစေပါငးေမးခြနး ၃၀ ခ ပါ၀ငသည။



၁.၄.၂. ေနရာေဒသႏငဥးတညအပစမား ေရြးခယသတမတျခငး၊

ဤသေတသနစစတမးတြင ေၿဖဆသအားလး (၁၂၆၀ဥး) ၏ ၇၀% သညအမးသမးမားျဖစျပး၊ ကန ၃၀% သည အမးသားမားျဖစသည။ ေၿဖဆသမားမာ ၿပညနယႏင တငးေဒသၾကး (၁၄) ခ ရ ျမ႕ၾကး မားႏငအနးပတဝနးကငမ အသက (၁၈) ႏစအထကရသမားၿဖစသည။

ဤသေတသနစစတမးသည အလပအကငအမးအစား ၁၂မး ခြျခားသတမတကာ မတညေသာ ဥးတညအပစမားက ေရြးခယျခငးျဖင လထလတနးစားအလႊာစပါ၀ငနငေစရန ၾကးစားထား သည။ အလပအကငအမးအစား ၁၂ မးတြင- လႊတေတာကယစားလယ သ႔မဟတ ကယစား လယေလာငး၊ အစးရ၀နထမး၊ လကနကကငတပဖြ႔၀င၊ နငငေရးသမား သ႔မဟတ တကၾကြလႈတ ရားသ၊ ကယပငလပငနး၊ လခစား၀နထမး၊ လကလပလကစား၊ ေကာငးသ/သား၊ အေရာငး အ၀ယ၊ အမေထာငရငအမးသမး သ႔မဟတ အမေထာငရငအမးသား၊ ပငစငစား ႏင မခ တ႔ပါ ၀ငသည။

၁.၄.၃. အခကအလကမားေကာကယၿခငး၊

ဤသေတသနစစတမးေကာကယမႈက လမႈ-စးပြားႏငကား-မေရးရာသေတသနအဖြ႔ (Socio-Economic and Gender Research Institute) က ဥးေဆာင၍ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး (၁၄) ခမ စာရငးေကာကယသ (၂၀) ဥးၿဖင ၂၀၁၅ ခႏစ ဇြနလတြငေကာကယခသည။ စာရငးေကာက ယသအမားစသည ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး ၁၄ ခတြငေနထငေသာ၊ စာရငးေကာကယမႈ အေတြ႔အၾကရေသာ အမးသမးအဖြ႔မားကြနယကမအဖြ႔ဝငမားႏင အျခား မတဖကအဖြ႔အစညး မားမ အဖြ႔၀ငမားၿဖစၾကသည။ စမးသပသေတသနေကာကယမႈက ရနကနတငးေဒသၾကးတြင ၂၀၁၅ ခႏစ ေမလ တြငျပလပချပး၊ စစတမးေမးခြနးလႊာလအပေသာၿပငဆငၿဖညစြကမႈမား ၿပလပခသည။ ၂၀၁၅ ခႏစ ဇြနလတြင ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး ၁၄ ခ၌ ေမးခြနးလႊာ (၁၂၆၀) က ေကာကယခၿပး ၄ငးတ႔အနကမ ေၿဖဆမႈအရညအေသြးၿပညစမႈမရေသာ ေမးခြနးလႊာ (၆၅) ေစာင (၅%) က ပယကာ ၿပညစမႈရေသာ (၁၁၉၅) ေစာငက စာရငးသြငး ဆနးစစမႈမားၿပလပ ခသည။

၁.၄.၄. စာရငးသြငးၿခငးႏငဆနးစစျခငး

ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး ၁၄ ခမေကာကယရရလာေသာ ေမးခြနးလႊာမားက အခက အလကမား ၿပညစမႈရေစရနစစစၿပး Census and Survey Processing System (CSPro) က အသးၿပ၍ စာရငးထညသြငးသည။ ယငးေနာက Statistical Package for Social Science (SPSS) အသးၿပ၍ ဆနးစစခကမားလပ ေဆာငခသည။



၁.၅. သေတသနစစတမးအတြကေငြေၾကးေထာကပမႈ ဤသေတသနစစတမးေကာကယၿခငးက Burma Civil Society Strengthening Programme (Amatae), UK’s Department for International ၏ပပးမႈျဖင လပေဆာငသည။

၁.၆. ကန႔သတခကမား ႏင အားနညးခကမား ဤသေတသနစစတမးေကာကယမႈတြင ေအာကပါကန႔သတခကမား ႏင အားနညးခကမား ရပါ သည။

၁။ သတမတဥးတညအပစမားက အလပအကင ၁၂ မးၿဖငအေၿခခကာ ေရြးခယေကာကယခ ေသာလညး ေတြ႔ရခကမားသည တစႏငငလးရကြၿပားၿခားနားလကရေသာ မဆႏၵရငလထ လတနးစား အလႊာအသးသးက လႊမးၿခ၊ ကယစားျပႏငမႈအားနညးသည။

၂။ ႏငငေရးသည အႏရာယရသညဟေသာအယအဆေၾကာင ေျဖဆသအခ႕သည သေတသန စစတမးတြင ပါ၀ငေျဖဆရနျငငးဆနျခငးမားေၾကာင သတမတဥးတညအပစမားက ထေရာကစြာ ေရြးခယရာတြငအားနညးမႈရသည။

၃။ အခနတေတာငးျခငး ႏင ေငြေၾကးအကန႔အသတရျခငးသည သေတသနစစတမးျပလပရန ေဒသေရြးခယမႈ၊ ဥးတညအပစသတမတမႈ ႏင အျခားအပစဖြ႔ေဆြးေႏြးမႈမားအေပၚ အကးသက ေရာကမႈရသည။

၄။ ဤသေတသနစစတမး၏ေမးခြနးတစချဖစေသာ “ျမနမာလမႈအသငးအ၀ငးတြင အမးသမး တစဥးအေနျဖင အျဖစႏငဆး အသငေတာဆးေရာကႏငေသာ ႏငငေရးႏင အပခပ ေရးဆငရာ အၿမငဆးရာထးအဆင” ကေမးျမနးရာတြင ေျဖဆသအမားစသည ျမနမာလမႈအသငး အ၀ငး တြငရေသာအမးသမးထတစခလးက ထညသြငးစဥးစားေျဖဆျခငးထက၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ကသာစထား၍ ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြအတြက ေမာမနးေျဖဆၾကရာ၊ ဤေတြ႔ရ ခကသည ေမးခြနး၏ရညရြယခကျဖစေသာျမနမာလမႈအသငးအ၀ငးတြင ႏငငေရး ႏင အပခပ ေရးဆငရာ အၿမငဆးရာထးအဆငမားကအမးသမးမားရယရာ၌ လကရေတြ႔ၾကရသည အခက အခ၊ အဟန႔အတားမားက ထညသြငးစဥးစားကာေျဖဆမႈ အားနညးခေၾကာငးေတြ႔ရရသျဖင၊ ေမးခြနး၏ရညရြယခကသ႔ ေရာကရ၊ ျပညမချခငးမရဟဆရမည။



အခနး ၂:ေၿဖဆသမား၏အခကအလကမား

အခနး (၂) သည ေၿဖဆသမား၏အခကအလကမားၿဖစေသာ လင၊ အသက၊ အမေထာငေရး အေၿခအေန၊ ကေလးအေရအတြက၊ အတနးပညာၿပးေၿမာကမႈ၊ အလပအကင၊ မသားစဥးေရ ႏင ကးကြယရာဘာသာတ႔ကေဖာၿပသည။

၂.၁. ေနထငရာေဒသ ဇယား ၂.၁. ေၿဖဆသမား၏ေနထငရာေဒသ (ရာခငႏႈနး)

Table 2.1: Place of Residence No. State/Region Male Female Total Percent 1 Kachin 22 62 84 7.0 2 Kayah 20 61 81 6.8 3 Kayin 24 61 85 7.1 4 Chin 28 56 84 7.0 5 Sagaing 21 64 85 7.1 6 Tanintharyi 20 64 84 7.0 7 Bago 35 49 84 7.0 8 Magway 25 59 84 7.0 9 Mandalay 25 58 83 6.9 10 Mon 36 57 93 7.8 11 Rakhine 24 61 85 7.1 12 Yangon 30 59 89 7.4 13 Shan 25 59 84 7.0 14 Ayeyarwady 26 64 90 7.5

Total 361 834 1195 100

ဇယား ၂.၁ တြငေဖာၿပထားသညအတငး ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကး (၁၄) ခတြင ေၿဖဆသဥးေရ (၁၁၅၉) ရသညအနက အမးသား (၃၆၁) ဥး (၃၀%) ႏင အမးသမး (၈၃၄) ဥး (၇၀%) ပါ၀ငသည။ ေၿဖဆသမားမာ ရခငျပညနယ၊ ေကာကျဖျမ႕ ႏင စစကငးတငးေဒသၾကး၊ ခႏးၿမ႕ ႏငမရြာၿမ႕မားမအပ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးအသးသး၏ၿမ႕ေတာမားျဖစေသာ ျမစၾကးနား၊ လြငေကာ၊ ဖားအ၊ ဟားခါး၊ ထား၀ယ၊ ပခး၊ မေကြး၊ မႏေလး၊ ေမာလျမင၊ ရနကန၊ ေတာငၾကး၊ ပသမ ျမ႕မား ႏင ၄ငးတ႔အနးတစ၀ကေဒသမားမ ျဖစၾကသည။



၂.၂. အသကအပစ ဇယား ၂.၂. ေၿဖဆသမား၏အသကအပစ

Table 2.2: Distribution of Age

Age-Group Male Female Number Percentage 18-24 75 191 268 22.43 25-34 108 248 356 29.79 35-44 78 170 248 20.75 45-54 59 139 198 16.57 55-64 22 48 70 5.86 64-74 15 33 48 4.02 75 and above 4 3 7 0.59 Total 361 832 1195 100.00

ေၿဖဆသမား၏အသကအပစက ဇယား ၂.၂ တြငေဖာၿပထားသည။ ေျဖဆသတ႔၏ပမးမအသက မာ ၃၆.၂၃ ႏစ ၿဖစသည။ အသက ၁၈-၄၄ႏစ အတြငးေျဖဆသမာ ေျဖဆသစစေပါငး၏ ၇၃% ျဖစျပး၊ အသက ၁၈-၅၄ႏစ အတြငးေၿဖဆသမာ ေၿဖဆသစစေပါငး၏ ၉၀% ၿဖစသၿဖင ဤစစ တမးသည အလပလပႏငေသာ အသကအရြယအပစမား၏အၿမငက အမားဆး ထငဟပသည။

၂.၃. အမေထာငေရးအေၿခအေန ပ ၂.၁. ေၿဖဆသမား၏အမေထာငေရးအေၿခအေန(ရာခငႏႈနး)

44.447.6

3.2 4.70.1

Figure 2.1: Marital Status (percent)



ပ ၂.၂. ေၿဖဆသမား၏အမေထာငေရးအေၿခအေန (အသကအပစ)

ေၿဖဆသအားလး၏ ၉၃% တြင (၄၅%) သညအမေထာငမရသမားၿဖစၿပး၊ (၄၈%) သည အမေထာငရသမားျဖစသည။ အမေထာငမရသမား၏ (၈၂%) သည အသကအပစ ၁၈-၃၄နစမျဖစျပး၊ အမေထာငရသမား၏ (၈၀%) သည အသကအပစ ၂၅-၅၄နစ မျဖစသည။ လကမထပအတေန ဟေၿဖဆထားသ တစဥး က အသကအပစ ၂၅-၃၄ႏစ တြငေတြ႔ရသည။

၂.၄. ကေလးဥးေရႏငအသကအပစ ဇယား ၂.၃. ေၿဖဆသမား၏ကေလးဥးေရႏငအသကအပစ (ရာခငႏႈနး)

Table.2.3: Number of children in respondents' household by age group

Age-Group No Child 1-2

Children 3-4

Children 5 Children and

above 18-24 41.1 4.1 1.0 1.6 25-34 37.8 35.6 5.0 0.0 35-44 12.9 32.2 25.9 23.0 45-54 5.9 20.6 38.3 31.1 55-64 0.8 5.0 15.9 27.9 64-74 1.3 2.5 11.9 13.1 75 and above 0.2 0.0 2.0 3.3 Total 100.0 100.0 100.0 100.0

ဇယား ၂.၃ သည အသကအရြယအပစအလက ကေလးဥးေရ ကခြျခားေဖာျပထားသည။

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

80.00

90.00

100.00

18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 64-74 75 and above

Figure 2.2: Marital Status by Age Groups

Single Married Seperated/ Divoiced Widowed Living Together



၂.၅. အတနးပညာျပးေျမာကမႈ ပ ၂.၃. ေၿဖဆသမား၏အတနးပညာျပးေျမာကမႈ (ရာခငႏႈနး)

ပ ၂.၃ တြငေတြ႔ရသကသ႔ ေျဖဆသအားလး၏ (၇၉%)တြင ဘြ႔လြန (၄%)၊ ဘြ႔ရ (၃၃%)၊ အထကတနးပညာအဆငတတေၿမာကသ (၂၆%)၊ ႏင တကသလပညာသငၾကားေနသ (၁၆%) တ႔ပါဝငသည။ ထ႔ေၾကာင ဤသေတသနစစတမးသည ပညာတတမား၊ ဘြ႔ရမား၏ သေဘာထားမား ပမထငဟပမႈရသည။

1.2 1.75.6

11.8

26.0

16.2

33.2

4.4

Figure 2.3: Distribution of Level of Education



ပ ၂.၄. ေၿဖဆသမား၏အတနးပညာျပးေျမာကမႈ (ကား၊ မ)

ဘြ႔လြန၊ ဘြ႔ရ၊ ႏင တကသလအဆငပညာျပးေျမာကသမားအနက အမးသမးပါ၀ငႏႈနး (အမး သမးအားလး၏ ၅၆%) သည အမးသားပါ၀ငႏႈနး (အမးသားအားလး၏ ၄၉%) ထက ပမျမငမား သျဖင၊ ဤသေတသနစစတမးတြင အမးသမးပညာတတမားပမပါ၀ငသည။

1.1

2.8

4.4

13.3

29.1

15.2

28.8

5.3

1.2

1.2

6.1

11.2

24.7

16.5

35.1

4.0

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0

No Education

Monastic Education

1-4(Primary)

5-8 (Middle)

9-10(High)

University

Graduate

Post Graduate

Figure 2.4: Distribution of Level of Education by Sex

Female

Male



ပ ၂.၅. ေၿဖဆသမား၏အတနးပညာျပးေျမာကမႈ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ဤသေတသနစစတမးတြင ေၿဖဆသအမားစသည ဘြ႔ရမား၊ တကသလပညာသငၾကားေနၾက သမား ႏင အထကတနးပညာအဆငတတေၿမာကၾကသမား ျဖစၾကေသာလညး ျပညနယ ႏင တငးေဒသၾကးမားအၾကား ႏႈငးယဥၾကညပါက ယငးအခကသည ရခငျပညနယ၊ စစကငးတငး ေဒသၾကး ႏင တနသၤာရတငးေဒသၾကးတ႔အတြက မနကနမႈမရပါ။

ပ ၂.၅ တြငၿမငေတြ႔ရသည အတငး ရခငျပညနယတြင ေျဖဆသအားလး၏ (၅၈%) သည အတနးပညာမတတသ မ မလတနး၊ အလယတနး၊ အထကတနးအဆငပညာတတေျမာက

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0

Ayeyarwady

Shan

Yangon

Rakhine

Mon

Mandalay

Magway

Bago

Tanintharyi

Sagaing

Chin

Kayin

Kayah

Kachin

Ayeyarwady

ShanYango

nRakhi

neMon

Mandalay

Magway

BagoTanintharyi

Sagaing

Chin Kayin KayahKachi

n

Post Graduate 1.1 10.7 4.5 3.5 1.1 9.6 3.6 1.2 3.6 1.2 8.3 4.7 2.5 6.0

Graduate 37.8 48.8 37.1 28.2 20.4 48.2 34.5 34.5 8.3 23.5 50.0 35.3 28.4 31.0

University 11.1 14.3 10.1 10.6 26.9 15.7 31.0 10.7 23.8 12.9 14.3 14.1 16.0 14.3

9-10(High) 33.3 14.3 30.3 27.1 22.6 15.7 10.7 36.9 22.6 27.1 20.2 36.5 42.0 25.0

5-8 (Middle) 12.2 6.0 15.7 23.5 14.0 7.2 8.3 8.3 22.6 15.3 6.0 3.5 8.6 13.1

1-4(Primary) 2.2 3.6 2.2 4.7 6.5 2.4 9.5 4.8 14.3 10.6 1.2 5.9 1.2 9.5

Monastic Education 2.2 2.4 0.0 0.0 7.5 1.2 2.4 1.2 4.8 0.0 0.0 0.0 0.0 1.2

No Education 0.0 0.0 0.0 2.4 1.1 0.0 0.0 2.4 0.0 9.4 0.0 0.0 1.2 0.0

Figure 2.5: Distribution of Level of Education by State/Region

Post Graduate Graduate University 9-10(High)

5-8 (Middle) 1-4(Primary) Monastic Education No Education



သမားျဖစျပး ယငးတြင အတနးပညာမတတသ (၂.၄%) ၊ မလတနးႏင အလယတနးအဆင ပညာတတ ေျမာကသ (၂၈%) ပါ၀ငသည။

စစကငးတငးေဒသၾကးတြင ေျဖဆသအားလး၏ (၆၃%)သည အတနးပညာမတတသ၊ မလတနး၊ အလယတနး ႏင အထကတနးအဆငပညာတတေျမာကၾကသမားျဖစျပး၊ ယငးတြင အတနး ပညာမတတသ (၉.၄%)၊ မလတနးႏငအလယတနးအဆငပညာတတသ (၂၆%) ပါ၀ငရာ ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး ၁၄ ခတြင စစကငးတငးေဒသၾကးသည အတနးပညာမတတသပါ ၀ငမႈအျမငမားဆးျဖစသည။

တနသၤာရ တငးေဒသၾကးတြင ေျဖဆသအားလး၏ (၆၄%) သည ဘနးေတာၾကးသငပညာေရး သငယခသ၊ မလတနး၊ အလယတနး၊ အထကတနးအဆငပညာ တတေျမာကသမား ျဖစၾကျပး၊ ယငးတြင ဘနးေတာၾကးသငပညာေရးသငယခသ (၅%)၊ မလ တနး ႏင အလယတနးအဆင ပညာတတေျမာကသ (၃၇%) ျဖစသည။ တနသၤာရတငးေဒသ ၾကးသည တငးနယျပညနယ ၁၄ ခတြင ဘြ႔ရသပါ၀ငမႈ အနမဆး (၈%) ျဖစသည။



၂.၆. မသားစအရြယအစား ပ ၂.၆. ေၿဖဆသမား၏မသားစအရြယအစား (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၂.၆ အရ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးအလက ေၿဖဆသအားလး၏ ပမးမမသားစအရြယအစား သည (၅.၁) ျဖစသည။ အၾကးဆးမသားစအရြယအစား (၆.၉) က ကခငၿပညနယတြငလညး ေကာငး၊ အေသးဆးမသားစအရြယအစား (၄.၃) က ဧရာ၀တတငးေဒသၾကးတြငလညးေကာငး ေတြ႔ရသည။

4.3

4.8

4.6

4.6

5.4

4.9

5.2

4.6

5.5

5.0

5.3

5.2

5.5

6.9

5.1

Ayeyarwady

Shan

Yangon

Rakhine

Mon

Mandalay

Magway

Bago

Tanintharyi

Sagaing

Chin

Kayin

Kayah

Kachin

Total

Figure 2.6: Distribution of Family Size



ပ ၂.၇. ေျဖဆသမား၏မသားစအရြယအစား (ရာခငႏႈနး)

ပ ၂.၇ အရ ေၿဖဆသအားလး၏ (၄၀%) သည မသားစဥးေရ (၅-၆ ေယာက) ရသညမသားစ မျဖစျပး၊ ေျဖဆသအားလး၏ (၃၃%) သည မသားစဥးေရ (၃-၄ ေယာက) ရသညမသားစမ ျဖစသည။ ေျဖဆသအားလး၏ (၅%) သည မသားစဥးေရ (၉-၁၀ ေယာက) ရသည မသားစမ ျဖစျပး၊ ၄ငးတ႔၏အမားစသည ကခငျပညနယ၊ ကယားျပညနယ ႏင ခငးျပညနယတ႔မၿဖစသည။ မသားစဥးေရ (၁၁ေယာက ႏင အထက) ရသည မသားစသည ေျဖဆသအားလး၏ (၁%) ျဖစျပး၊ ၄ငးတ႔၏ အမားစသည ကခငျပညနယမ ျဖစသည။ ဤစစတမးအရ အၾကးဆးေသာ မသားစအေရအတြက (၂၅ ေယာက) က ကခငျပညနယတြငေတြ႔ရသည။

6.9

32.6

40.4

14.4

4.8

0.9

1-2 3-4 5-6 7-8 9-10 11 and above

Figure 2.7: Distribution of Family Size (Percent)



၂.၇. အလပအကင ဇယား ၂.၄. ေၿဖဆသမား၏အလပအကင (ရာခငႏႈနး)

Table.2.4: Distribution of Occupation (Percent) Occupation Male Female Both Sex Percent

Parliamentarian 12 18 30 2.5 Civil servant 21 79 100 8.4 Armed force 17 22 39 3.3

Politician/activist 41 52 93 7.8 Self employed 87 92 179 15.0

Cooperate Employee 63 115 178 14.9 Casual labor 25 59 84 7.0

Trainee/ student 34 98 132 11.0 Vendor 26 86 112 9.4

House wife/ House husband 4 79 83 6.9 Pensioner 12 32 44 3.7 Dependent 19 102 121 10.1

Total 361 834 1195 100.0 ဇယား ၂.၄ အရ ဤသေတသနစစတမးတြင ကယပငလပငနးလပသ (၁၅%)၊ လခစား၀နထမး (၁၅%)၊ ေကာငးသ/ေကာငးသား (၁၁%)၊ မခ (၁၀%)၊ အေရာငးအ၀ယလပသ (၉%)၊ အစးရ၀နထမး (၈%)၊ နငငေရးသမား သ႔မဟတ တကၾကြလႈတရားသ (၈%)၊ အမေထာငရင/မ (၇%)၊ ပငစငစား (၄%)၊ လကနကကငတပဖြ႔၀င (၃%) နင လႊတေတာကယစားလယ သ႔မဟတ ကယစားလယေလာငး (၃%) တ႔အသးသး ပါ၀ငေျဖဆထားသည။



ပ ၂.၈. ေၿဖဆသမား၏အလပအကင(ကား၊မ)

ပ ၂.၈ သည ေၿဖဆသမား၏အလပအကငက ကား မ ခြျခားေဖာၿပထားသည။ ေျဖဆသ အမး သားအားလး၏ (၅၃%) သည ကယပငလပငနးလပသ (၂၄%)၊ လခစား၀နထမး (၁၈%) ႏင ႏငငေရးသမား သ႔မဟတ တကၾကြလႈတရားသ (၁၁%) တ႔ အသးသးၿဖစျပး၊ ယငးအလပ အကင ၃ မးတြင အမးသားပါ၀ငႏႈနးသည အမးသမးပါ၀ငႏႈနးထကျမငမားသည။ ေျဖဆသ အမး သမးမားတြင လခစား၀နထမး (၁၄%)၊ မခသ (၁၂%)၊ ေကာငးသ/သား (၁၂%)၊ ကယပင လပငနး (၁၁%)၊ အေရာငးအ၀ယ (၁၀%)၊ အစးရ၀နထမး (၁၀%)၊ အမေထာငရငမ (၁၀%) ႏင လကလပလကစား (၇%) စသညျဖင အသးသးပါ၀ငၾကသည။ မခသ၊ ႏင အမေထာငရငမ အလပအကငအမးအစား၂မးတြင အမးသမးပါ၀ငႏႈနးသည အမးသားပါ၀ငႏႈနးထက ျမငမား သည။

5.3

3.3

1.1

7.2

9.4

6.9

17.5

24.1

11.4

4.7

5.8

3.3

12.2

3.8

9.5

10.3

11.8

7.1

13.8

11.0

6.2

2.6

9.5

2.2

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Dependent

Pensioner

House wife/ House Husband

Vendor

Trainee/ student

Casual labour

Cooperate Employee

Self employed

Politiican/activist

Armed force

Civil servant

Parlimentarian

Figure 2.8: Distribution of Occupation by Sex

Female

Male



၂.၈. ကးကြယရာဘာသာ ပ ၂.၉. ေၿဖဆသမား၏ကးကြယရာဘာသာ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၂.၉ အရ ေၿဖဆသအားလး၏ (၇၄%) သညဗဒၶဘာသာကးကြယသမားၿဖစၾကၿပး၊ ခရစယာနဘာသာကးကြယသ (၂၄%)၊ အစၥလာမဘာသာကးကြယသ (၁%)၊ ဟႏၵဘာသာ ကးကြယသ (၀.၃%)၊ ႏင အၿခားေသာယၾကညကးကြယမႈရသ (၀.၆%) ရသည။ မေကြးတငး ေဒသၾကး၊ တနသၤာရတငးေဒသၾကး၊ မြနၿပညနယ၊ ႏင ရခငၿပညနယ မေၿဖဆသ အားလးသည ဗဒၶဘာသာကးကြယသမားၿဖစၾကၿပး ခငးၿပညနယမ ေၿဖဆသအားလးသည ခရစယာနဘာသာ ကးကြယသမား ၿဖစသည။ နတကးကြယမႈ အပါအ၀င အၿခားေသာယၾကညမႈ ရသမားက ကယားၿပညနယတြင အမားဆးေတြ႔ရၿပး ရမးၿပညနယႏင ဧရာ၀တတငးေဒသၾကးတြငလညး ေတြ႔ရသည။

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0

Ayeyarwady

Shan

Yangon

Rakhine

Mon

Mandalay

Magway

Bago

Tanintharyi

Sagaing

Chin

Kayin

Kayah

Kachin

Total

Figure 2.9: Distribution of Religious Background by State/Region

Buddhist Christain Islam Hindu Other



အခနး ၃: မဆႏၵရင အမးသား၊ အမးသမးတ႔၏ ေရြးခယမႈ

ဒမကေရစစနစကငသးေသာႏငငမားတြင အမသား၊ အမးသမး ၿပညသလထေရြးခယ တငေၿမာကေသာ၊ ၿပညသကကယစားၿပေသာ အစးရတစရပေပၚေပါကရန လြတလပ၍ တရားမ တေသာ၊ ပမနကငးပေသာ ေရြးေကာကပြတစရပ မရမၿဖစလအပသည။ မဆႏၵရငၿပညသမား၏ ႏငငေရးအၿမငႏးၾကားမႈ၊ ေရြးေကာကပြအေပၚယၾကညမႈ၊ သတငးအခကအလကမားရရမႈ၊ မေပး ရာတြင အဆငေၿပ လြယကမႈ၊ ႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈ အရညအေသြးအေပၚအၿမငစသညတ႔ သည မေပးၿခငးႏင ကယစားလယေလာငးမားအားေရြးခယမႈက ဆးၿဖတရာတြင အဓကတြနး အားေပးသညအခကမားၿဖစသည။

၂၀၁၄ ခႏစ ၿမနမာႏငငလဥးေရႏငအမအေၾကာငးအရာ သနးေခါငစာရငးအခကအလကမားအရ ႏငငလဥးေရ၏ (၅၁.၈%) သညအမးသမးမားၿဖစရာ အမးသမးမား၏ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ (မဆႏၵရငအေနၿဖငၿဖစေစ၊ ကယစားလယေလာငးအေနၿဖငၿဖစေစ၊ ပါတ၀ငအေနၿဖငၿဖစေစ) သည ၿပညသမားေရြးေကာကတငေၿမာကေသာ ဒမကေရစအစးရတစရပေပၚထြနးေရးအတြက အလြနအေရးပါသညအခနးက႑တြငရသည။

အခနး (၃) “မဆႏၵရငအမးသား၊ အမးသမးတ႔၏ေရြးခယမႈ” သည ေရြးေကာကပြႏင ပတသကသညသတငးအခကအလကမားရရမႈ၊ မေပးသညအေလအထ၊ မေပးသညဆးၿဖတ ခကအားလႊမးမးသညအခကမား၊ ႏင ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မညသ႔ပါ၀င မညတ႔က ဤသေတသနစစတမးေတြ႔ရခကမားအရ တငျပထားသည။



၃.၁. ေရြးေကာကပြႏငပတသကေသာသတငးအခကအလကရရမႈ ပ ၃.၁.ေရြးေကာကပြႏငပတသကေသာသတငးအခကအလကရရမႈ (ရာခငႏႈနး)

ေရြးေကာကပြႏငပတသကေသာ မနကနတကသည သတငးအခကအလကရရမႈသည မဆႏၵရင ၿပညသမား၏ မေပးႏငသညအခြငအေရးက ကငသးခစားရာတြငလညးေကာငး၊ မမ၏မေပးပင ခြငက ထေရာကစြာအသးခႏငေရးတြငလညးေကာငး လအပသည။ ပ ၃.၁ အရ ေၿဖဆသအား လး၏ (၅၅%) သညေရြးေကာကပြဆငရာသတငးအခကအလကမားက “သတငးစာ၊ ဂာနယႏင အၿခားမဒယာမား” မ အဓကရရျပး၊ (၁၅%) သည “သငယခငး၊ မသားစ ႏင ေဆြမးမား” မရရသည။ ေရြးေကာကပြဆငရာသတငးအခကအလကမားက “မဆႏၵရင အသပညာေပး သငတနးမား” မ (၁၀%)၊ “ေရြးေကာကပြေကာမရင” မ (၅%) မသာ ရရေၾကာငးေျဖဆၾကသျဖင ယငးသည မဆႏၵရငမား အေနၿဖင စတခယၾကညရေသာ ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခက အလက ရရနငသည သတငးအရငးအျမစမား မလေလာကျခငး၊ ႏင လကလမးမမႈ အားနညး ျခငးတ႔က ေဖာၿပသည။

5.39.5 7.2 5.2

55.1

15.1

2.6

Figure 3.1: Distribution of Most Effective Source of Information



ဇယား ၃.၁. ေရြးေကာကပြႏငပတသကေသာသတငးရရမႈ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ဇယား ၃.၁ သည သတငးအရငးအျမစအသးသးမ ေရြးေကာကပြႏငပတသက၍ သတငးရရပက ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးမားအလက ႏႈငးယဥျပထားသည။ ျပညနယနင တငးေဒသၾကး အားလးတြင ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခကအလကမားက “သတငးစာ၊ ဂာနယႏင အၿခားမဒယာမား” မတစဆငအဓကရရၾကသည။ “သငယခငး၊ မသားစ ႏင ေဆြမးမား” မ ရရသညဟေျဖဆသမားသည တနသၤာရတငးေဒသၾကး (၃၂%)၊ စစကငးတငးေဒသၾကး (၂၆%)၊ နင ခငးျပညနယ (၂၃%) တ႔မျဖစၾကသည။ “မဆႏၵရင အသပညာေပးသငတနးမား” မသတငးရရမႈမာ ပခးတငးေဒသၾကး (၃၂%)၊ ကယားျပညနယ (၁၇%)၊ ကရငျပညနယ (၁၄%) တ႔တြငသာ ေတြ႔ရရေသာေၾကာင ယငးေဒသ မားအပါအဝင ကန ျပညနယႏငတငးေဒသၾကးတ႔တြင မဆႏၵရငအသပညာေပးသငတနးမား လအပလကရေၾကာငးေတြ႔ရသည။ “ေရြးေကာကပြေကာမရင” မသတငးရရမႈသည ေျဖဆသ အားလး၏ (၅%)သာရျပး၊ ရနကနတငးေဒသၾကး ႏင ပခးတငးေဒသၾကးတ႔တြင (၁%)၊ ဧရာ၀တတငးေဒသၾကး၊ ရမးျပညနယ၊ တနသၤာရတငးေဒသၾကး ႏင ကခငျပညနယတ႔တြင (၂% -၄%) သာရသျဖင ေရြးေကာကပြေကာမရင၏သတငးထတျပနမႈအားလကလမးမမႈ ႏင လထ အသပညာေပးမႈတ႔ ထေရာကမႈရရနလအပေၾကာငးေတြ႔ရသည။

Table 3.1: Distribution of most effective source of Information by State/ Region

No. SR Name

Election commission

Voter education

Political party

Campaign Media coverage

Friends and

relatives

Civil servants

1 Kachin 3.6 10.7 8.3 9.5 50.0 17.9 0.0 2 Kayah 6.2 17.3 7.4 7.4 45.7 9.9 6.2 3 Kayin 4.7 14.1 1.2 3.5 56.5 15.3 4.7 4 Chin 11.9 1.2 7.1 7.1 50.0 22.6 0.0 5 Sagaing 8.2 4.7 3.5 1.2 52.9 25.9 3.5 6 Tanintharyi 3.6 6.0 6.0 8.3 41.7 32.1 2.4 7 Bago 1.2 32.1 15.5 7.1 34.5 9.5 0.0 8 Magway 10.7 4.8 2.4 0.0 69.0 10.7 2.4 9 Mandalay 6.0 6.0 6.0 3.6 66.3 7.2 4.8 10 Mon 5.4 6.5 18.3 1.1 45.2 19.4 4.3 11 Rakhine 5.9 10.6 7.1 7.1 57.6 7.1 4.7 12 Yangon 1.1 9.0 7.9 4.5 69.7 6.7 1.1 13 Shan 2.4 3.6 6.0 1.2 77.4 9.5 0.0 14 Ayeyarwady 3.3 6.7 3.3 11.1 55.6 17.8 2.2

Total 5.3 9.5 7.2 5.2 55.1 15.1 2.6



၃.၂. မဆြယစညးရးသညနညးလမးမား ပ ၃.၂. မဆြယစညးရးသညနညးလမးမား (ရာခငႏႈနး)

ပ ၃.၂ တြင ဤသေတသနစစတမးအရ အထေရာကဆးေသာ ေရြးေကာကပြဆငရာ မဆြယ စညးရးၿခငးနညးလမးမားအျဖစ “လထလႈ႔ေဆာစညးရးၿခငး” (၃၃%)၊ “တဗြ ၊ ေရဒယမ မဆြယ စညးရးၿခငး” (၂၆%)၊ နင “တစအမ တကဆငး မဆြယစညးရးၿခငး” (၂၁%) တ႔က ေရြးခယသည။ “လကကငဖနး၊ လမႈ ကြနယကမားမ စညးရးျခငး” ( ၉%) သညထေရာကမႈ အနညးဆး နညးလမး ျဖစသည။

11.8

9.1

20.7

25.9

32.5

Poster/banners/leaflets

Mobile/Social media

Door to Door campaigns

TV/Radio

Public awareness campaign

Figure 3.2: Effectiveness of Voter Information



ပ ၃.၃. မဆြယစညးရးသညနညးလမးမား (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၃.၃. ပါ ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးအလကအခကအလကမားအရ၊ “လထလႈ႔ေဆာစညးရး ၿခငးနညးလမး” က ရမးျပညနယ၊ မြနျပညနယ၊ မေကြး၊ ပခး နင မႏေလးတငးေဒသၾကးမအပ အျခားျပညနယႏငတငးေဒသၾကးတ႔တြင အထေရာကဆးေသာနညးလမးအျဖစ ေျဖဆၾကသည။ မေကြးတငးေဒသၾကး၊ မႏေလးတငးေဒသၾကး၊ ရမးျပညနယ ႏင တနသၤာရတငး ေဒသၾကး တ႔တြင “တဗြ၊ ေရဒယမမဆြယစညးရးျခငး” သည အထေရာကဆးနညးလမး ျဖစေၾကာငး ညႊန ျပသည။ ပခးတငးေဒသၾကးတြင “တစအမတကဆငးမဆြယစညးရးၿခငး”က အထေရာကဆး နညးလမးအၿဖစေျဖဆျပး၊ မြနျပညနယသည “ပစတာ၊ ဗြနငး၊ လကကမးစာေစာငျဖင မဆြယ ျခငး”သည အထေရာကဆးျဖစသညဟ ေျဖဆသည တစခတညးေသာျပညနယျဖစသည။

26.9

40.5

35.7

49.4

52.4

30.0

30.3

49.4

29.8

42.4

31.0

40.0

38.3

41.7

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0

Ayeyarwady

Shan

Yangon

Rakhine

Mon

Mandalay

Magway

Bago

Tanintharyi

Sagaing

Chin

Kayin

Kayah

Kachin

Figure 3.3: Effectiveness of Voter Information by States/ Regions

Public awareness campaign

TV/Radio

Door to Door campaign

Mobile/Social media

Poster/banners/leaflets



၃.၃. ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ ပ ၃.၄. ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ (ရာခငႏႈနး)

ဤသေတသနစစတမးတြင “မမေပးသ” က သတငးအခကအလကရရေသာလညး မေပးရန စတမဝငစားသ သ႔မဟတ မမေပးရနဆးျဖတသ ဟယဆျပး၊ “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟ ေျဖဆျခငးမာ သတငးအခကအလကမရရေသာေၾကာင ေရြးေကာကပြတြငမပါဝငျဖစခသ သ႔မဟတ ေရြးေကာကပြတြငပါဝငခမႈႏငပတသက၍ မမတမသ ဟ ယဆပါသည။ ဤသေတသနစစတမး၌ေျဖဆသမားအနက ၁၉၉၀ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မေပးႏင ေသာ အသကအရြယအတြငးရ (၂၀၁၅တြင ၄၃ ႏစနင အထက) ေျဖဆသအားလး၏ (၆၃%) မေပးခၾကျပး၊ “မမေပးသ” (၂၃%) ႏင “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟေျဖဆသ (၁၄%) ရသည။

63%

23%

14%

Figure3.4: Voted in 1990 General Election

Yes No Don't Know



ပ ၃.၅. ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ (ကား၊မ)

ဤသေတသနစစတမးအရ ၁၉၉၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မေပးႏငသည အသက အရြယရေျဖဆသမားအနက အမးသားမား (မေပးႏငေသာအမးသားအားလး၏ ၇၀%) သည အမးသမးမား (မေပးႏငေသာအမးသမးအားလး၏ ၆၁%) ထက ပမပါ၀ငကာ ဆႏၵမေပး ခသည။ မေပးႏငေသာ အမးသားအားလး၏ (၂၅% ) ႏင အမးသမးအားလး၏ (၂၂%) တ႔က “မမေပးခပါ”ဟ ေျဖဆသည။ “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟေျဖဆသမားတြင အမးသမး (၁၇%) သည အမးသား (၅%) ထကမားသည။

63.5

70.1

60.7

22.8

25.2

21.8

13.7

4.7

17.5

Both Sex

Male

Female

Figure 3.5: Voted in 1990 General Election by Sex

Don't Know No Yes



ပ ၃.၆. ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၃.၆ သည ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ျပညနယႏငတငးေဒသၾကးအလက မေပးမႈ အေျခအေနက ႏႈငးယဥေဖာျပထားသည။

စစကငးတငးေဒသၾကးသည “မမတမပါ၊ မသပါ” ဟေျဖဆသ (၅၃%) အျမငဆးေဒသျဖစျပး၊ ယငး” မမတမပါ၊ မသပါ” ဟေျဖဆသအားလးသည အမးသမးမား (မေပးႏငေသာ အမးသမး အားလး၏ ၆၇%) ျဖစသည။ မြနျပညနယတြင (၅၅%) က “မမေပးပါ” ဟဆသျဖင “မမေပးသညႏႈနး အျမငမားဆး” ေဒသျဖစသည။

ထ႔ေၾကာင ဤသေတသန စစတမးအရ စစကငးတငးေဒသၾကး ႏင မြနျပညနယ တ႔သည ၁၉၉၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြင “မေပးႏႈနးအနမဆး” ႏင “ေရြးေကာကပြအေပၚ စတ၀ငစားမႈ အနညးဆးေဒသမား” အျဖစေတြ႔ရသည။

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Figure 3.6: Vote in 1990 General Election by State/Region

Don't Know

No

Yes



၃.၄. ၂၀၀၈ခႏစဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြငပါ၀ငမႈ ပ ၃.၇. ၂၀၀၈ခႏစဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြငပါဝငမႈ (ရာခငႏႈနး)

ဤသေတသနစစတမး၌ေျဖဆသမားအနက ၂၀၀၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြင မေပးႏငေသာအသကအရြယအတြငးရ (၂၀၁၅ခႏစတြင၂၅ႏစႏငအထက)သမားတြင “မေပးသ” (၃၆%)၊ “မမေပးသ” (၄၇%)၊ ႏင “မမတမပါ၊ မသပါ” (၁၇%) တ႔ျဖစသည။ ဤသေတသနစစတမးအရ ၂၀၀၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြင ပါဝငဆႏၵမေပးသ နညးပါးျပး၊ သတငးအခကအလကရရေသာလညး ဆႏၵမေပးရနစတမဝငစားသ ျမငမားသည။

36%

47%

17%

Figure 3.7: Voted in 2008 Constitution

Yes No Don't Know



ပ ၃.၈. ၂၀၀၈ခႏစဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြငပါဝငမႈ (ကား၊မ)

ဤသေတသနစစတမးအရ ၂၀၀၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြင မေပးႏငသည အသက အရြယရသမားအနက မေပးႏငေသာ အမးသားအားလး၏ (၅၁% ) ႏင အမးသမး အားလး၏ (၄၅%) တ႔ က “မမေပးပါ”ဟ ေျဖဆသည။ အမးသားမား (၃၉%) က အမးသမးမား (၃၅%)ထက ပမပါ၀ငမေပးခသည။ “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟ ေျဖဆသမားတြင အမးသမး (၁၉%) သည အမးသား (၁၀%) ထကမားသည။

36.4

38.5

35.4

47.2

51.4

45.4

16.4

10.1

19.2

Both Sex

Male

Female

Figure 3.8: Voted in 2008 Constitution by Sex

Don't Know No Yes



ပ ၃.၉. ၂၀၀၈ခႏစဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြငပါဝငမႈ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၃.၉ သည ၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြတြင ျပညနယႏငတငးေဒသၾကးအလက ပါဝငမႈ အေျခအေနက ႏႈငးယဥေဖာျပထားသည။

ဤသေတသနစစတမးအရ တနသၤာရတငး ေဒသၾကး၊ မြနျပညနယ တ႔တြင “မေပးႏႈနး” (၁၄%) သာအသးသးရၾကသျဖင “ဆႏၵမေပးမႈအနမ ဆး”ေဒသမားျဖစျပး၊ ရမးျပညနယသည မေပးႏႈနး (၈၀%) ျဖင “ဆႏၵမေပးမႈအျမငဆး” ေဒသ ျဖစသည။

ဆႏၵမေပးႏငသအားလး၏ (၇၉%) သည “မမေပးပါ” ဟ ေျဖဆသျဖင မြနျပညနယသည သတငးအခကအလကရရေသာလညး မေပးရနစတမဝငစားသ အမားဆးရသည ျပညနယ ျဖစသည။ မေပးႏငသအားလး၏ (၄၁%) က “မမတမပါ၊ မသပါ” ဟ ေျဖဆၾကသျဖင စစကငးတငးေဒသၾကးသည သတငးအခကအလကမရ၍ မပါဝငခသ အမားဆးေဒသျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင စစကငးတငးေဒသၾကး ႏင မြနျပညနယက ၂၀၀၈ ခႏစ ဆႏၵခယပြအေပၚစတ၀ငစားမႈ အနညးဆး” ေဒသမားအျဖစေတြ႔ရသည။

“မမတမပါ၊ မသပါ” ဟေျဖဆသမားတြင အမးသမး (၄၉%) သည အမးသား (၁၃%) ထကမားသျဖင အမးသမးမားသည သတငးအခကအလကရရမႈ၊ လကလမးမမႈ အမးသားမားထက နညးပါး သည။

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Figure 3.9: Voted in 2008 Constitution by State/Region

Don't Know

No

Yes



၃.၅. ၂၀၁၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ ပ ၃.၁၀. ၂၀၁၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ (ရာခငႏႈနး)

ဤသေတသနစစတမး၌ေျဖဆသမားအနက ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မေပး ႏငသ (၂၀၁၅ခႏစတြင၂၃ ႏစနင အထက) အမးသား၊ အမးသမး အားလး၏ (၆၂%) သည မေပးခ ျပး၊ မမေပးသ (၃၀%) ႏင “မမတမပါ၊ မသပါ” ဟေျဖဆသ (၈%) ရသည။

62%

30%

8%

Figure 3.10: Voted in 2010 General Election

Yes No Don't Know



ပ ၃.၁၁. ၂၀၁၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ (ကား၊မ)

ဤသေတသနစစတမးအရ ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မေပးႏငသည အသက အရြယရသမားအနက အမးသမးမား (၆၃%) သည အမးသားမား (၅၈%) ထကပမပါ၀င ဆႏၵမေပးခသည။ မေပးႏငေသာအမးသားအားလး၏ (၃၅%) ႏင အမးသမးအားလး၏ (၂၈%) တ႔က “မမေပးပါ”ဟ ေျဖဆသျဖင သတငးအခကအလကရရေသာလညး မမေပးသတ႔တြင အမးသားမားပမမားျပားသည။ “မမတမပါ၊ မသပါ” ဟ ေျဖဆသမားတြင အမးသမး (၉%) သည အမးသား (၇%) ထကမားသျဖင အမးသမးမားသည သတငးအခကအလကရရမႈ ႏင လကလမးမမႈတြင အမးသားမားထက နညးပါးေၾကာငးေတြ႔ရသည။

61.8

58.4

63.4

30.1

34.8

28.0

8.1

6.8

8.6

Both Sex

Male

Female

Figure 3.11: Voted in 2010 General Election by Sex

Don't Know No Yes



ပ ၃.၁၂. ၂၀၁၀ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၃.၁၂ သည ျပညနယႏငတငးေဒသၾကးအလက ၂၀၁၀ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြြတြင ပါ၀ငမႈ အေျခအေနက ႏႈငးယဥေဖာျပထားသည။ ဤသေတသနစစတမးအရ ကယားျပညနယ တြင မေပးႏငသညအသကအရြယရသအားလး၏ (၄၂%) ကသာမေပးသျဖင “မေပးမႈ အနမဆး ေဒသ” ျဖစျပး၊ ရခငျပညနယသည (၈၅%) “မေပးမႈအျမငဆးေဒသ” ျဖစသည။

မြနျပညနယ (၄၆%)၊ တနသၤာရတငးေဒသၾကး (၄၄%)၊ ကရငျပညနယ (၄၃%)၊ ကယားျပညနယ (၄၁%) ႏင ပခးတငးေဒသၾကး (၄၁%) တ႔က “မမေပးပါ” ဟေျဖဆသျဖင၊ ယငးေဒသမားသည သတငးအခကအလကရရေသာလညး ေရြးေကာကပြတြင မပါဝငခေသာ၊ ၂၀၁၀ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြအေပၚစတဝငစားမႈနညးေသာ ေဒသမားအျဖစ ေတြ႔ရသည။

စစကငးတငးေဒသၾကးသည “မမတမပါ၊ မသပါ” (၂၉%) ဟေျဖဆသျဖင ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခကအလကရရမႈ အနမဆးေဒသအျဖစေတြ႔ရျပး၊ ယငး “မမတမပါ၊ မသပါ” ဟ ေျဖဆသမားတြင အမးသမး (၃၆%) သည အမးသား (၇%) ထကမားသည။

0.00

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

Figure 3.12: Voted in 2010 General Election by State/Region

Don't Know

No

Yes



၃.၆. မေပးရျခငး၊ မမေပးရျခငး အေၾကာငးမား ပ ၃.၁၃. မေပးရျခငးအေၾကာငးမား (ကား၊မ)

ပ ၃.၁၃ အရ ေၿဖဆသအားလး၏ (၅၅ %) က “ႏငငသားတစဥးအေနၿဖငတာ၀နရ၍ မေပးၿခငး” ၿဖစၿပး၊ (၃၀%) က “တာ၀နသႏငငေခါငးေဆာငက ေေဆာငကေရြးခယရနမေပးၿခငး” ၿဖစသည။ အမးသမးႏင အမးသားၾကား ၾကးမားေသာကြာဟခကမေတြ႔ရပါ။ သ႔ရာတြင “မသားစႏင သငယခငးမားတကတြနးေသာေၾကာငမေပးၿခငး” က အမးသမးမားတြင (အမးသမးအားလး၏ ၄%) အမးသားမားထက (အမးသားအားလး၏ ၁.၄%) ပမေတြ႔ရသျဖင အမးသမးမား၏ မေပးမႈဆးျဖတခကအေပၚ မသားစ၊ သငယခငးမား၏ လႊမးမးမႈ၊ ၾသဇာသကေရာကမႈရသည က ေတြ႔ရသည။ သတငးအခကအလကမားမရရျခငး ႏင လကလမးမမႈ အားနညးျခငး သည အမး သမးကယတင ေရြးခယဆးျဖတျခငးႏင ဆးျဖတနငေသာစြမးရညရျခငးအတြက အဓကက ေသာစနေခၚခကတစရပ ျဖစသည။

50.1

45.2 46.7

4.4 5.2 4.9

26.9 25.2 25.7

5.3 4.9 5.01.4

4.0 3.2

11.915.6 14.5

Male Female Both Sex

Figure 3.13: Motivation to Vote by Sex

It’s my duty as a citizen It is a national duty

I voted to choose responsible leaders Party/candidate motivated me to vote

Family/friends inspired me to vote Other



ပ ၃.၁၄. မမေပးရျခငးအေၾကာငးမား (ကား၊မ)

ပ ၃.၁၄ အရ ဤသေတသနစစတမးအရ “အမမတစေယာကမမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍မမေပးၿခငး” (၂၈%)၊ “မစာရငးတြင အမညမပါ၍ မမေပးျခငး” (၂၃%)၊ ႏင “ေရြးေကာကပြ (ပါတ၊ ကယစားလယေလာငး)ကမယၾကည၍မမေပးျခငး” (၁၆%) သည မမေပးရျခငး၏ အဓက အေၾကာငးရငးမားျဖစသည။

ေျဖဆသအမးသားမား မမေပးၿခငး၏အဓကအေၾကာငးရငးမားမာ “မစာရငးတြငအမညမပါ ေသာေၾကာင မမေပးျခငး” (အမးသားအားလး၏၂၄%)၊ “အမကတစေယာကမမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍မမေပးၿခငး” (အမးသားအားလး၏၂၃%)၊ ႏင “ေရြးေကာကပြ (ပါတ၊ ကယစား လယေလာငး) ကမယၾကည၍ မမေပးျခငး” (အမးသားအားလး၏၂၃%) တ႔ျဖစသည။

ေၿဖဆသ အမးသမးမား မမေပးျခငး၏ အဓကအေၾကာငးရငးမားမာ ”အမကတစေယာကမ မမ ေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍မမေပးၿခငး” (အမးသမးအားလး၏၃၀%)၊ “မစာရငးတြင အမညမပါ ေသာေၾကာငမမေပးၿခငး” (အမးသမးအားလး၏၂၂%)၊ ႏင “အမေထာငဥးစးမေပးလင ၄ငး ကယတငမေပးရနမလအပဟထငသညအတြကမမေပးၿခငး” (အမးသမးအားလး၏၁၃%) တ႔ျဖစ သည။


My name was not in the voter’s list

23.8 22.0 22.5

No National Registration Card(NRC)

7.9 8.4 8.3

No one from my family voted 22.5 29.9 27.7

I didn’t trust election (candidate or party)

22.5 12.7 15.6

The Candidate was a woman 0.8 0.2 0.4

Location of my polling stationwas far

7.5 5.7 6.2

I was not aware of the candidatefrom my constituency

6.3 8.2 7.7

I thought Voting by head ofhousehold is enough

8.8 12.9 11.7

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

Figure 3.14: Reasons for Not Voting by Sex



“ကယစားလယေလာငးသည အမးသမးၿဖစၿခငးေၾကာင မမေပးျခငး” (၀.၄%) မသာၿဖစသၿဖင အမးသမးကယစားလယေလာငးမားအေပၚ တစနညးအားၿဖင အမးသမးမား၏ ႏငငေရးပါ၀ငမႈ အေပၚၿငငးဆနမႈက ေယဘယအားျဖင သသာထငရားစြာမေတြ႔ရပါ ဟဆႏငသည။ သ႔ရာတြင အမးသားမား၏ အမးသမးႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈအေပၚ ၿငငးဆနမႈ (အမးသားအားလး၏ ၀.၈%) သည အမးသမးမား (အမးသမးအားလး၏ ၀.၂%) ႏင ႏငးယဥပါမ အမးသားက ပမားေၾကာငးေတြ႔ရသည။

“ေရြးေကာကပြ(ပါတ၊ကယစားလယေလာငး)ကမယၾကည၍မမေပးျခငး” တြင အမးသားမား (အမးသားအားလး၏၂၃%) သည အမးသမးမား (အမးသမးအားလး၏ ၁၃%) ထကမားသည။

”အမကတစေယာကမမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍မမေပးၿခငး” တြင အမးသမးမား (အမးသမး ၏ ၃၀%)သည အမးသားမား (အမးသား၏၂၃%) ထကမားျပး၊ “အမေထာငဥးစးမေပးလင ၄ငး ကယတငမေပးရနမလအပဟထငသညအတြကမမေပးၿခငး” တြငလညး အမးသမးမား (အမး သမးအားလး၏ ၁၃%) သည အမးသားမား (အမးသားမား၏ ၉%) ထကမားသည။ ထ႔ေၾကာင အမးသမးမား ေရြးေကာကပြဆငရာသတငးအခကအလကမား လကလမးမမႈမရျခငး ႏင နငငသားတစဥးအေနျဖင မေပးနငေသာ အခြငအေရးကမသရျခငး၊ ထေရာကစြာကငသး နငမႈမရျခငး တ႔သည ေရြးေကာကပြတြင အမးသမးမားပါဝငမႈအတြက အဓကကေသာ အတားအဆးမား၊ စနေခၚမႈမားျဖစသည။

“မတပတငမရ၍မမေပးရပါ” ဟေျဖဆသမားသည ေျဖဆသအားလး၏ (၈%) ျဖစျပး အမးသမး ႏင အမးသားအၾကားသသာေသာကြာျခားမႈ မေတြ႔ရပါ။



၃.၇. မဆႏၵရင၏ေရြးခယမႈ ဇယား၃.၂. ပါတကေရြးခယျခငး (ရာခငႏႈနး)

Table 3.2: Choice of Political Party Choice of Political Party Frequency Percent Election manifesto (policy/objective) 711 59.5 Party leadership 173 14.5 Candidates 72 6.0 Ethnic party 239 20.0

Total 1195 100.0 ဤသေတသနစစတမးအရ ေၿဖဆသအားလး၏ (၆၀%) က ႏငငေရးပါတတစခအား ေရြးခယရာ တြငအေရးၾကးဆးမာ “ပါတ၏ မ၀ါဒ၊ ေပၚလစႏင ရညရြယခကၿဖစသည”ဟ ေျဖသည။ “မမ လမးပါတၿဖစမႈအား အေၿခခ၍ေရြးခယမည” (၂၀%) ဟ ေျဖဆသအမားစသည မြနျပညနယ ႏင ရခငျပညနယမျဖစသည။ (၆%) ကသာ “ကယစားလယေလာငး မညသမည၀ါၿဖစၿခငးအေပၚ မတည၍ ဆးၿဖတသည” ဟဆျခငးေၾကာင ဤသေတသနစစတမးအရ ေျဖဆသမားသည နငငေရးပါတတစခအားေရြးခယရာတြင ကယစားလယေလာငးထက ပါတ၏မဝါဒက ၾကည၍ ေရြးခယမည ျဖစသည။



ပ ၃.၁၅. ကယစားလယေလာငးေရြးခယျခငး(ကား၊မ)

ကယစားလယေလာငးကေရြးခယမႈ ႏငပတသက၍ “ကယစားလယေလာငး၏ ပညာအရည အခငး ႏင ေခါငးေဆာငမႈအရညအေသြး” (၄၉%) ႏင “ကယစားလယေလာငး ပါတ၏ မ၀ါဒ၊ ေပၚလစႏင ရညရြယခက” (၃၃%) ကအေျခချပး ေရြးခယမညဟေျဖဆသည။

“ကယစားလယေလာငးမ လထကေပးေသာကတက၀တမား” အား အမးသမးမားက (အမး သမးအားလး၏ ၇.၇%) အမးသားမား (အမးသားအားလး၏ ၆.၆%) ထကပ၍ အေလးထား သည။ “မသားစ၊သငယခငးမားကအၾကေပးတကတြနးေသာကယစားလယေလာငးကေရြးခယ မည” (၂%) ဟေျဖဆသမားတြင အမးသားအားလး၏ (၀.၆%) ႏင အမးသမးအားလး၏ (၂.၂%) ပါ၀ငသၿဖင၊ အမးသမးမား၏ေရြးခယမႈအေပၚ မသားစႏင သငယခငးမား၏ အၾကၿပခကမားက ပမလႊမးမးေၾကာငးေတြ႔ရသည။

49.3

6.6

39.3

0.6

4.2

49.0

7.7

30.7

2.2

10.4

49.1

7.4

33.3

1.7

8.5

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0

Leadership/qualification/competency andexperience

Promise made to the Public

Candidate/Party manifesto

As per suggestion by Family members and Friends

I have no idea how to chose

Figure 3.15: Voter's Choice (Decision to Vote) by Sex




“ဘာကၾကညေရြးရမယမသပါ” (၈.၅%) ဟ အမးသမးအားလး၏ (၁၀%)၊ ႏင အမးသား အားလး၏ (၄%) တ႔ကေျဖဆရာ၊ အမးသမးပမားသည။

၃.၈. ၂၀၁၅ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ ဇယား ၃.၃. မေပးရနဆးျဖတထားမႈ (ရာခငႏႈနး)

Table 3.3: Decision to Vote in 2015 election Decision to Vote Frequency Percent

Very High Degree 372 31.1 High Degree 273 22.8 Small Degree 364 30.5 Not at all 186 15.6

Total 1195 100.0 ဇယား ၃.၃ သည ၂၀၁၅ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြင “မညသညပါတကမေပးမညဟ ဆးျဖတခကခထားမႈ” ႏငပတသက၍ ေဖာျပထားသည။ ဤသေတသနစစတမးတြင “အလြနေသခာစြာ” ႏင “ေသခာစြာ” ဆးျဖတထားသည ဟေျဖဆသမားက ေရြးေကာကပြတြင ပါဝငရနစတအားထကသနသမား ဟလညးေကာငး၊ “မေသခာပါ” ႏင “မသေသးပါ” ဟ ေျဖဆသမားက ေရြးေကာကပြတြငပါဝငရန ျပငးျပေသာစတအားထကသနမႈနညးပါးသမား ဟ လညးေကာငး သးသပထားသည။ ေၿဖဆသအားလး၏ (၅၄%) က ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ၄ငးတ႔ မညသည ပါတကမေပးမညက “အလြနေသခာစြာ သ႔မဟတ ေသခာစြာဆးၿဖတခကခထားသည” ဟ ေျဖဆၾကသည။ မညသညပါတက ေရြးခယရမညက “မေသခာပါ” (၃၀%) ႏင “မသပါ” (၁၆%) ဟေျဖဆသျဖင၊ ေျဖဆသအားလး၏ (၄၆%) သည ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ဆႏၵမေပးရန ျပငးျပေသာစတအားထကသနမႈနညးပါးေၾကာငး ေယဘယေတြ႔ရသည။



ပ ၃.၁၆. မေပးရနဆးျဖတထားမႈ (ကား၊မ)

ပ ၃.၁၆ သည ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြြတြင မညသညပါတကမေပးရန “မေသခာပါ” ႏင “မသပါ” ဟေၿဖဆသည အပစႏစစအား ကား၊မ အလက ခြျခား ေလလာထားသည။

ေဖာျပပါအပစႏစစလးတြင အမးသမး (အမးသမးအားလး၏ ၅၀%) သည အမးသား (အမးသားအားလး၏ ၃၈%) ထကပမားသည။ ေၿဖဆသအမးသမးအားလး၏ ထကဝက (၅၀%) က ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငဆႏၵမေပးရန ျပငးျပေသာ စတအား ထကသနမႈနညးပါးသည ဟ ေတြ႔ရရမႈသည ျမနမာႏငငလဥးေရ၏ ထက၀ကေကာရ ေနေသာ အမးသမးထအေနျဖင ၄ငးတ႔၏ မေပးႏငသည အခြငအေရးက ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင အကးရ ထေရာကေသခာစြာ အသး ၿပႏငပါမညလား ဟေသာ အခကအေပၚ သသယျဖစဖြယ စးရမဖြယၿဖစသည။

27.1

31.930.5

11.4

17.415.6


Figure 3.16: Decision to Vote by Sex (Small Degree + Not at all)

Small Degree Not at all



ပ ၃.၁၇. မေပးရနဆးျဖတထားမႈ (ျပညနယႏငတငးေဒသၾကး)

ပ ၃.၁၇ သည ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြြတြင မညသညပါတကမေပးရန “မေသခာ ပါ” ႏင “မသပါ” ဟ ေၿဖဆသညအပစႏစစအား ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးအလကေလလာ ထားသည။

ဤသေတသနစစတမးအရ “မညသညပါတက မေပးရနမေသခာေသးပါ” ဟ ကယားၿပညနယ (၅၂%)၊ မြနၿပညနယ (၅၁%)၊ ကရငၿပညနယ (၄၂%) တ႔ကလညးေကာငး၊ “မသပါ” ဟ ရမးၿပညနယ (၄၁%)၊ ကခငၿပညနယ (၃၃%)၊ ႏင စစကငးတငး ေဒသၾကး (၂၈%) တ႔က လညးေကာငး ေျဖဆၾကသျဖင ယငးေဒသမားက “၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြ တြင ပါ၀ငရန စတအားထကသနမႈအနညးဆးေဒသမား” အျဖစ ေတြ႔ရသည။

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0

Kachin

Kayah

Kayin

Chin

Sagaing

Tanintharyi

Bago

Magway

Mandalay

Mon

Rakhine

Yangon

Shan

Ayeyarwady

Kachin

KayahKayinChinSagai

ngTanintharyi

BagoMagway

Mandalay

MonRakhi

neYango

nShan

Ayeyarwad

y

Small Degree 19.051.942.426.229.440.510.741.79.650.58.241.610.741.1

Not at all 33.313.620.015.528.23.67.121.416.92.28.26.740.53.3

Figure 3.17: Decision to Vote by State/Region (Small & Not at All)



ပ ၃.၁၈. မေပးရနဆးျဖတထားမႈ (အတနးပညာေရးျပးေျမာကမႈ)

ပ ၃.၁၈သည ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြြတြင မညသညပါတက မေပးမညအေပၚ ဆးျဖတထားမႈအား အတနးပညာတတေျမာကမႈအလကေလလာထားသည။

ဤသေတသနစစတမးအရ ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငဆႏၵမေပးရန ျပငးျပေသာစတအားထကသနမႈနညးပါးမႈက ေျဖဆသမားအနက ဘနးေတာၾကးသငပညာေရး တတေျမာကသမား (၇၀%) ႏင တကသလေကာငးသ၊ ေကာငးသားမား (၅၉%) တြင အမားဆးေတြ႔ရသည။

28.6

45.0

16.4

33.3

30.5

46.6

23.9

25.0

14.3

25.0

28.4

11.3

14.5

11.9

17.6

11.5

57.1

30.0

55.2

55.3

55.0

41.5

58.4

63.5

No Education

Monastic Education

1-4(Primary)

5-8 (Middle)

9-10(High)

University

Graduate

Post Graduate

Figure 3.18: Decision to Vote in 2015 General Election by Educational Background

Small Degree Not At All VeryHigh&High Degree



ပ ၃.၁၉. မေပးရနဆးျဖတထားမႈ (အလပအကငအမးအစား)

ပ ၃.၁၉သည ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြြတြင မညသညပါတက မေပးမညအေပၚ ဆးျဖတထားမႈအား အလပအကငအမးအစား အလကေလလာထားသည။

ဤသေတသန စစတမးအရ ေျဖဆသေကာငးသ/သား(၆၁%) က “မေသခာပါ”၊ ႏင (၁၁%) က “မသပါ” ဟေျဖဆၾကသျဖင “ေကာငးသ၊ေကာငးသားအပစ”သည ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငဆႏၵမေပးရန စတအားထကသနမႈအနညးဆးအပစ ျဖစသည။

၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငဆႏၵမေပးရနျပငးျပေသာ စတအားထကသနမႈ အျမငမားဆးအပစမားအျဖစ “လႊတေတာအမတ သ႔မဟတ ကယစားလယေလာငး” (၉၇%)၊ “ႏငငေရးသမားမား သ႔မဟတ တကၾကြလႈတရားသ” (၈၇%) ႏင “ပငစငစား” (၆၁%) တ႔က ေတြ႔ရပါသည။

လကနကကငတပဖြ႔၀ငမား(၂၈%)၊ အစးရ၀နထမးမား (၂၃%) သည “မသပါ” ဟ ေျဖဆႏႈနး အျမငဆးအပစမားျဖစပါသည။

0.0

24.0

20.5

6.5

28.5

36.5

25.0

60.6

37.5

27.7

15.9

30.6

3.3

23.0

28.2

6.5

17.9

10.1

21.4

10.6

11.6

21.7

22.7

18.2

96.7

53.0

51.3

87.1

53.6

53.4

53.6

28.8

50.9

50.6

61.4

51.2

Parlimentarian

Civil servant

Armed force

Politiican/activist

Self employed

Cooperate Employee

Casual labour

Trainee/ student

Vendor

House wife

Pensioner

Dependent

Figure 3.19: Decison to Vote in 2015 General Election by Occupational Background

Small Degree Not at All Very High & High Degree



၃.၉. မေပးသညအေလအထ ပ ၃.၂၀. ၁၉၉၀၊၂၀၀၈၊၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြႏင ဆႏၵခယပြတြင ပါ၀ငမႈ အနမဆး ေဒသမား

ပ ၃.၂၀.ပါ ႏႈငးယဥခကအရ ကယားျပညနယ၊ မြနျပညနယ၊ ကရငျပညနယ၊ ႏင တနသၤာရတငး တ႔သည ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ မားတြငကငးပခေသာ ေရြးေကာကပြ ႏင ဆႏၵခယ ပြမားတြငပါ၀ငမႈႏႈနးအနမဆးေဒသမား ျဖစခၾကသည။ ထ႔အျပင ကယားျပည နယ၊ မြနၿပညနယ၊ ကရငၿပညနယ တ႔က ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြငပါဝငရန စတအားထက သနမႈအနညးဆး ျပညနယမားအျဖစ ေတြ႔ရရျပနသျဖင ယငးေဒသမားက ေရြးေကာကပြတြင ပမတကၾကြစြာပါဝငေစရန အထးအေလးထား လပေဆာငရမည ေဒသမားအျဖစ ရႈျမငသည။

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Thaninthary Region

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Mon State

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Kayah State

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Kayin State

1990 2008 2010



ပ ၃.၂၁. မသပါ၊မမတမပါေျဖဆမႈအျမငဆးေဒသ

ပ ၃.၂၁ ပါႏႈငးယဥခကအရ စစကငးတငးေဒသၾကးသည ၁၉၉၀ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြ၊ ၂၀၀၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြႏင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငမႈႏင ပတသက၍ “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟေျဖဆမႈအျမငဆးေဒသျဖစသည။ ထ႔အျပင ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မညသညပါတက မေပးရနဆးျဖတထားမႈအေပၚ “မသပါ” ဟ ေျဖဆသျမငမားေသာေဒသျဖစျခငးေၾကာင စစကငးတငးေဒသၾကးက ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခကအလကရရမႈ ႏင လကလမးမမႈ အနမ ဆးေဒသအျဖစလညးေကာငး၊ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငရန စတအားထကသနမႈအနညးဆးေဒသအျဖစလညးေကာငး သးသပသည။

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Sagaing Region

1990 2008 2010



ပ ၃.၂၂. ၁၉၉၀၊၂၀၀၈၊၂၀၁၀ႏင၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ

ရမးျပညနယ သည ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ မားတြငကငးပခေသာ ေရြးေကာကပြ ႏင ဆႏၵခယပြမားတြင ပါ၀ငမႈႏႈနးသသာစြာ ျမငမားခေသာလညး ၊ ၂၀၁၅ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြငမ ပါ၀ငရန စတအားထကသနမႈ နညးေသာေဒသအျဖစေတြ႔ရသည။ ကခငျပညနယသည ၁၉၉၀ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ မားတြငကငးပခေသာ ေရြးေကာကပြ၌ ပါ၀ငမႈႏႈနး မနမခေသာလညး ၂၀၁၅ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြငမ ပါ၀ငရန စတအားထကသနမႈ အနညးဆး ေဒသထမ တစခ အျဖစေတြ႔ရသည။ ယငးျပညနယႏစခ၏ ၂၀၁၅ ခႏစေရြးေကာကပြတြင ပါဝငမႈအေပၚ လႊမးမးေနသည အခကအလကမားက ပမသေဘာေပါကနားလညရန လအပသည။

0

20

40

60

80

100

Yes No Don't Know

Shan State

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Kachin State

1990 2008 2010



ပ ၃.၂၃. ၁၉၉၀၊၂၀၀၈၊၂၀၁၀ခႏစဆႏၵခယပြႏငအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ (ကား၊မ)

၁၉၉၀ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငမႈက ႏႈငးယဥေလလာပါက၊ အမးသားမား၏ ေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငမႈႈသည ၁၉၉၀ခႏစကထက ကဆငးလာသညက ေတြ႔ရျပး (၇၀% မ ၅၈%)၊ အမးသမးမား၏ ေရြးေကာကပြ တြငပါဝငမႈ (၆၁% မ ၆၃%) သည ၁၉၉၀ခႏစထက ျမငမားလာသညက ေတြ႔ရသည။

ပ ၃.၁၃ ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈ ႏင ၂၀၁၀ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြ ႏင ဆႏၵခယပြမားတြငပါ၀ငမႈ ႏင ဇယား ၃.၃ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငမေပးရနဆးျဖတထားမႈတ႔က ႏႈငးယဥ ေလလာပါက၊ လထ၏ေရြးေကာကပြတြငပါဝငရန စတအားထကသနမႈသည ၁၉၉၀ခႏစႏင ႏႈငး စာလင ေလာနညးေနေၾကာငး ေယဘယသးသပသည။

0

20

40

60

80

1990 2008 2010

Figure 3.21: Voted in 1990, 2008, 2010 Election by Sex

Male

Female



အခနး ၄: ႏငငေရးႏငေရြးေကာကပြတြငအမးသမးမား၏ပါ၀ငမႈ

ဥပေဒၿပၿခငးအပါအ၀င အမားၿပညသဆငရာ ဆးၿဖတခကခၿခငး ႏင စမခန႔ခြမႈအဆငတငးတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈ၊ ကယစားၿပမႈရၿခငးၿဖင အမးသမးတ႔၏ လအပခက ဥးစားေပးခကမားက ထညသြငးလပေဆာငျခငးသည ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏင ေရရညဖြ႔႔ၿဖးေရးအတြက အဓက ကသည။

၂၀၀၈ခႏစဖြ႔စညးပအေၿခခဥပေဒသည ကား-မတနးတညမေရးက အာမခေပးထားေသာလညး လကေတြ႔လပေဆာငအေကာငအထညေဖာမႈမား အားနညးသည။ ကား-မ ပေသကားက အၿမငၿဖင ခြၿခားထားသည “အမးသားမားႏငသာသငေလာေသာအလပအကငမား” ဟ၍ အေၿခခဥပေဒတြင ထညသြငးထားသည။ ႏငငေတာသည စေဒါစာခပက ၁၉၉၇ ခႏစတြင လကမတေရးထးခၿပး အမးသမးမားအေပၚနညးမးစၿဖင ခြၿခားမႈမားပေပာကရန စာခပပါ သေဘာတည ခကမားက အေကာငအထညေဖာ ကငသးပါမညဟ ကတက၀တျပထား သည။

စေဒါေကာမတ၏ အေထြေထြ အၾကၿပခက (၂၀၀၈) တြင အမသမးမား ေခါငးေဆာငမႈႏင ႏငငေရးက႑တ႔တြငပါ၀ငႏငရန၊ အမးသမး ကယစားလယေလာငးမားႏင အမးသမး ကယစား လယမားအတြက အားေပးကညသည အစအမမားလပေဆာငရန၊ ေရြးေကာကပြဥပေဒ သည အမးသမးမားအား ခြၿခားမႈမၿဖစေစဘ တနးတပါ၀ငႏငမညအခြငအလမးမားဖနတးေပးရန၊ ယာယ အထးၿပလပေဆာငခကတစရပအၿဖစ အမးသမးအနညးဆး ၃၀% ပါ၀ငေသာ အခးကကယ စားၿပစနစကငသးရန စသညျဖင ႏငငေတာအစးရက တကတြနးထားပါသည။

၂၀၁၂ ခႏစတြင ၿပညေထာငစလႊတေတာႏင ၿပညနယႏငတငးေဒသၾကးလႊတေတာ လႊတေတာ ႏစရပစလး၌ အမးသမးလႊတေတာကယစားလယ ၅၃ ဥး (၄.၆%) ပါ၀ငၿပး ၿပညသ႔လႊတေတာ တြင ၂၅ ဥး (၇.၈%)၊ အမးသားလႊတေတာတြင ၄ ဥး (၂.၄%)၊ ၿပညနယႏင တငးေဒသၾကး လႊတ ေတာတြင ၂၄ ဥး (၃.၆%) ရသည။ ကားမတနးတညမေရးအတြက အနမဆးၿပညမရန လအပ ခကၿဖစသည အၿပညၿပညဆငရာ စသတမတခက ၃၀% ၿပညမရန မားစြာလပါေသး သည။

အခနး (၄) သည အမးသမးမား ေခါငးေဆာငမႈႏငႏငငေရးတြငပါ၀ငမႈအေပၚအၿမင၊ အမးသမး မားေတြ႔ၾကရသည အခကအခ အတားအဆးမား၊ ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြႏင စပလဥး၍ အမးသမးကယစားလယေလာငးမားအေပၚသေဘာထားတ႔က ေဖာၿပထားသည။



၄.၁. အမးသမးမားေခါငးေဆာငမႈႏငႏငငေရးတြငပါ၀ငမႈအေပၚအျမင ပ ၄.၁ ၂၀၁၅ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ

ပ ၄.၁ သည ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ေၿဖဆသမား မညသ႔ပါ၀ငၾကမညက ေဖာၿပသည။

ေျဖဆသမားက ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင “မဆႏၵရင”(၇၈%)၊ “ႏငငေရး ပါတ၀င” (၇%) ႏင “ကယစားလယေလာငး” (၄%) အေနျဖငပါ၀ငမညဟ ေျဖဆထားသျဖင “ႏငငေရးပါတ၀င” ႏင “ကယစားလယေလာငး” အေနျဖငပါ၀ငမႈနညးပါးသည။ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင “မေပးရန မေသခာပါ” ဟေျဖဆသအားလး၏ (၁၁%) ကေျဖဆသည။

“ႏငငေရးပါတ၀င” အၿဖစပါ၀ငမညဟေျဖဆသမားတြင အမးသား (အမးသားအားလး၏ ၁၀%) သည အမးသမး (အမးသမးအားလး၏ ၆%) ထကမားသညမအပ အမးသားႏင အမး သမးၾကားကြာဟခက ထငရားစြာမရပါ။

74.5

10.04.2

11.4

78.8

6.4 3.7

11.2

77.5

7.43.8

11.2

Voter Party member Candidate Not sure

Figure 4.1: Like to be involved in 2015 Election by Sex




ပ ၄.၂. ၂၀၁၅ခႏစေရြးေကာကပြတြငအမးသမးကယစားလယေလာငးအားေရြးခယမႈ (ကား၊မ)

ပ ၄.၂ အရ ၂၀၁၅ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြ၌ အမးသမးကယစားလယေလာငးအေပၚ မဆႏၵရငမား၏သေဘာထားႏင ပတသက၍ ေၿဖဆသအားလး၏ (၄၉%) က “အမးသား ၿဖစေစ၊ အမးသမးၿဖစေစေရြးခယမည”ဟေၿဖဆၿပး၊ (၄၂%) က “အမးသမးၿဖစလညးမေပးပါမည” ဟ ေၿဖဆသျဖင၊ ဤသေတသနစစတမးအရ အမးသမးကယစားလယေလာငးက ေရြးခယရာတြင ကား၊မ ျဖစျခငးအေပၚ အေျခခကာခြျခားျခငးမရဟ (တစဥးခငးအဆငတြင) ေယဘယ ေတြ႔ရ သည။ “အမးသမးကယစားလယေလာငးကမမေပးပါ” ဟေသာသေဘာထားရသညေၿဖဆသသည ေျဖ ဆသအားလး၏ (၄%) မသာရၿခငးေၾကာင အမးသမးႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈက ၿငငးဆနေသာ၊ မယၾကညေသာသေဘာရသနညးပါးသညဟဆႏငေသာလညး၊ ယငးကသ႔ေျဖဆၾကသမားသည အမးသမးအားလး၏ (၄.၃%) ႏင အမးသားအားလး၏ (၃.၉%) ျဖစသျဖင၊ အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈက မယၾကညသမားတြင အမးသမးသည အမးသားထကမားသည။ ယငးသည အမးသမးမား ႏငငေရးတြငပါ၀ငၿခငးႏင အမးသမးေခါငးေဆာငမႈက႑အား အမးသမးမား ကယတငယၾကည ပပးရနလအပေနေၾကာငး ကၿပသသည။

ထ႔အၿပင “မေပးရန မေသခာပါ” ဟေျဖဆသအားလး၏ (၅%) ကေျဖဆသညအနက အမးသမး (အမးသမးအားလး၏ ၅.၄%) သည အမးသား (အမးသားအားလး၏ ၃.၉%) ထက ပမား သည။

3.9

33.2

59.0

3.9

4.3

45.8

44.5

5.4

4.2

42.0

48.9

4.9

Not going to vote woman

Will vote woman

Sex doesn’t matter

Not Sure

Figure 4.2: Likely to Vote for Women Candidate in 2015 Election by Sex




ပ ၄.၃. မဆႏၵရငမားေမာမနးထားသညအမးသမးကယစားလယေလာငး၏အရညအေသြး

ပ ၄.၃ အရ မဆႏၵရငမားေမာမနးထားသည အမးသမးကယစားလယေလာငး၏ အရည အေသြးက ေျဖဆသမားက “ေခါငးေဆာငမႈအရညအခငး ႏင ကယရည ကယေသြး” (၅၀%) အေပၚ အေျခခသညဟလညးေကာငး၊ “ပညာအရညအခငး ႏင အေတြ႔အၾက” (၄၃%) အေပၚ အေျခခသညဟလညးေကာငး ေျဖဆၾကသျဖင ေျဖဆသအမားစ (၉၃%) သည “ေခါငးေဆာငမႈ စြမးရညရေသာ၊ ပညာတတေသာ အမးသမးကယစားလယေလာငး” က ေရြးခယလေၾကာငး ေတြ႔ရရသည။

ဤသေတသနစစတမးအရ ေျဖဆသတ႔သည ကယစားလယေလာငးအားေရြးခယရာတြင ကယစားလယေလာငး၏ “မသားစ၊ ေနာကခမးရး ႏင အဆငအတနး” (၃%)၊ “ဘာသာေရး ယၾကညမႈ” (၂%)၊ ႏင “လမႈ၊စးပြားေရး ေကာေထာကေနာကခအေျခအေန” (၂%) တ႔က အေျခခ၍ ဆးျဖတ ေရြးခယမႈႈနညးပါးသည။

42.8

2.7

50.0

2.1

2.4

Education and experience

Family background and status

Leadership/personality

Social and economic status

Religious background

Figure 4.3: Qualities to Base Decision to Vote for Women Candidates



၄.၂. အမးသမးကယစားလယေလာငးၿဖစရနလမႈဖြ႔အစညးရအတားအဆးမား ပ ၄.၄. အမးသမးကယစားလယေလာငးျဖစရန ျမနမာလမႈအဖြ႔အစညးရအတားအဆးမား

ပ ၄.၄ သည အမးသမးမား ကယစားလယေလာငးျဖစမႈက တားဆးေနသညအခကအခမားက ေဆြးေႏြးထားသည။ ဤသေတသနစစတမးအရ ေျဖဆသအားလး၏ (၄၄%) သည အမးသမးမား ကယစားလယ ေလာငးျဖစရန အဓကအတားအဆးအျဖစ ျမနမာလမႈအဖြ႔အစညးရ “ယဥေကးမႈ ႏင လမႈအသငးအ၀ငး၏ အမးသမးမားအေပၚအၿမငမား” ကေရြးခယသည။ “အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈက မၾကကျခငး” (၁၁%)၊ “အမမႈကစၥႏငကေလးကစၥမားေၾကာင မအားလပျခငး” (၁၀%)၊ ႏင “အမးသမးမားကယတငက ႏငငေရးကစတမ၀ငစားၿခငး ႏင မမကယက ယၾကညမႈမရၿခငး” (၉%) တ႔သည အျခားအတားအဆးမားၿဖစသည။ ဤသေတသနစစတမးအရ အမးသမးမားနငငေရး ႏင ေခါငးေဆာငမႈက႑တြင ပါဝငေရး ဆငရာအတားအဆးမားကေလလာရာ၌ “တစဥးခငးအဆင”တြင ကား-မျဖစျခငး အေပၚအေျခခ ေသာ ခြျခားမႈ ထငရားစြာမေတြ႔ရ ဟ ေယဘယအားျဖငသးသပေသာလညး၊ အမးသမးမား အေနျဖင လအပေသာပညာအရညအခငး၊ အေတြ႔အၾက ႏင မမကယမမယၾကညမႈရရန လအပ ေၾကာငးေတြ႔ရသည။ “မသားစအဆင” တြင ကား-မ အေပၚအေျခခေသာ အလပတာဝန ခြေဝမႈမား သည အမးသမးမား အမားျပညသ ဆငရာက႑ မားတြငပါဝငရန၊ လကလမးမရန

44.4

10.2

7.3

11.0

3.4

2.6

1.8

9.3

4.1

5.8

Prevailing cultural attitudes regarding the roles ofwomen in society

Domestic responsibilities

Lack of educational qualifications and experience inrepresentative function

Attitudes on women leadership

Environment of political instructions is not gender-friendly

Lack of family encouragement and support

Socio-economic barriers

Self-confidence and not interested in politics

Fear of violence/Politics seen as ‘dirty’ or corrupt

Electoral system and nomination processes

Figure 4.4: Views on Obstical to Women's Participation in Election as Candidate



အခြငအလမး က အတားအဆးျပေနေၾကာငး ေတြ႔ရသည။ အမးသမးမား နငငေရး ေခါငးေဆာင မႈက႑တြငပါဝငမႈအတြက အၾကးမားဆး အတားအဆးမား (ယဥေကးမႈစႏႈနးမား ႏင အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈကမၾကကျခငး) က “လမႈအဖြ႔အစညး အဆင” တြငေတြ႔ရသည။



ပ ၄.၅. အမးသား၊အမးသမးမား၏ႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈအေပၚသေဘာထားအျမင

အမးသားႏငအမးသမးမား၏ႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈအေပၚသေဘာထားအၿမငက ပ ၄.၅ တြင ေဖာျပထားသည။

“အမးသားျဖစေစ၊ အမးသမးျဖစေစ၊ ႏစဥးစလး ႏငငေရးသမားေကာငးမား ၿဖစသည” (၄၇%) နင “အရညအခငးရပါက အမးသမးကယစားလယေလာငးကလညး မထညမည” (၄၃%) ဟဆေသာေၾကာင ေျဖဆသအားလး၏ (၉၀%) သည အရညအခငးရေသာ ႏငငေရးသမား ျဖစပါက ကား၊မ မခြျခားပါ ဟေသာ သေဘာကေတြ႔ရသည။

“အမးသားမားသည အမးသမးမားထက ပေတာေသာေမြးရာပါႏငငေရးသမားမားၿဖစၾကသည” ဟ ေျဖဆသအားလး၏ (၆%) ကထငၿမငၾကၿပး (၃%) ေသာေၿဖဆသမားကမ “အမးသမးမား ကသာပေတာေသာႏငငေရးသမားမားျဖစသည” ဟေသာသေဘာထားရၾကသည။ “အမးသမး မားသည ေအာငၿမငေသာႏငငေရးသမားၿဖစႏငသညဟ မယဆ၍မမထညႏငပါ” ဟ ေၿဖဆသ အားလး၏ (၁%) ကေျဖဆသည။ “အမးသားမားသည အမးသမးမားထက ပေတာေသာ ေမြးရာပါႏငငေရးသမားမား ၿဖစၾကသည” ဟေျဖဆသမားအနကအမးသား ေၿဖဆသ ရာခငႏႈနး ပမားသည။

6%3%

47%

43%

1%

Figure 4.5: Statements Closest to Opinions about Men and Women as Political Leaders

Men better political leaders asthan women

Women better as politicalleaders than men

Equally good political leaders

Vote for woman if she is capable

Can't trust women's capabilities



အခနး ၅: ၂၀၁၅ ခႏစ ေရြးေကာကပြအေပၚေယဘယအျမင

ႏငငေရးတြင အမးသမးမားေခါငးေဆာငမႈက႑ၿမငတငၿခငးသည ကား-မတနးတညမေရးက ဥး တညသည။ ႏငငေရးတြငအမးသမးမားပါ၀ငၿခငးႏင ကယစားၿပၿခငးတ႔သည ဖြ႔ၿဖးေရးႏင လ႔အ ခြငအေရးဆငရာကစၥရပမားလညးၿဖစသည။ အမးသား၊အမးသမးကယစားၿပမႈ အခးညစြာပါ၀င ေသာလႊတေတာႏငငေရးသည ႏငငသားတ႔အၾကား ဒမကေရစနညးလမးကေသာပါ၀ငမႈက ၿဖစ ေစၿပး ႏငငသားတ႔ႏငအၿပနအလနဆကသြယေဆာငရြကမႈကအားေကာငးေစသည။ ၿမနမာႏငင ၏လဥးေရတစ၀ကေကာသည အမးသမးမားၿဖစသညအားေလာစြာ ၄ငးတ႔က ႏငငေရး ႏင စမအပခပေရးက႑တ႔တြင ပမလပေဆာငလာႏငရန အခြငအလမးမားေသခာေစၿခငးၿဖင ႏငင တးတကဖြ႔ၿဖးေရး၊ ၿငမးခမးေရး၊ တညျငမေရး ႏင အားလးပါဝငေစေရးတ႔အတြက မားစြာ အေထာကအက ၿဖစေစပါမည။

အခနး (၅) တြင အမးသမးမားႏငငေရးတြငပမပါ၀ငလာေရးက ဥးတည၍ ေရြးေကာကပြဥပေဒ၊ လပထးလပနညးမား၊ မဒယာ၏ရပတညမႈအေပၚအၿမင၊ ႏင ၿပၿပငေၿပာငးလေရးအေပၚ သေဘာ ထားမားအား တငၿပပါမည။



၅.၁. ေရြးေကာကပြဥပေဒ၊လပထးလပနညးမား ႏင မဒယာအေပၚေယဘယအျမင ပ ၅.၁. ေရြးေကာကပြဥပေဒ၏တနးတညမရမႈအေပၚသေဘာထား

ပ ၅.၁ သည ျမနမာႏငင၏လကရ “ေရြးေကာကပြဥပေဒတြင ကား-မ တနးတညမမႈရျခငး၊ မရျခငး” အေပၚေလလာထားပါသည။

ေၿဖဆသအားလး၏ (၄၀%) က ၿမနမာႏငင၏လကရ ေရြးေကာကပြ ဥပေဒ ႏငပတသက၍ “မသပါ” ဟေျဖဆသည။ အထးသျဖင အမးသမးမား (အမးသမးအားလး၏ ၄၄%) သည အမးသားမား (အမးသားအားလး၏ ၃၃%) ထက ေရြးေကာကပြဥပေဒႏငပတသက၍ စတ၀ငစားမႈ သ႔မဟတ အသအျမင ဗဟသတ နညးပါးေၾကာငးေတြ႔ရသည။

“လကရေရြးေကာကပြဥပေဒသည အမးသားႏင အမးသမးက တနးတအခြငအေရး ေပးထား သည” (၃၁%) ဟ ေျဖဆသမားအနက အမးသား (အမးသားအားလး၏ ၃၈%) သည အမးသမး (အမးသမးအားလး၏၂၈%) ထကမားသည။

ေျဖဆသအားလး၏ ၂၉% သည “ျမနမာႏငင၏လကရ ေရြးေကာကပြဥပေဒသည တနးတအခြင အေရးေပးမထားပါ” ဟေျဖဆသည။

37.7

27.6

30.6

29.4

28.9

29.0

33.0

43.5

40.3

Male

Female

Both sex

Figure 5.1: Perception Equal Rights by Sex

Yes No Don't Know



ပ ၅.၂. ေရြးေကာကပြႏငပတသက၍မဒယာမား၏ရပတညခကအေပၚေယဘယအျမင

ေရြးေကာကပြႏငပတသကေသာ သတငးမား၊ အခကအလကမားထတၿပနေၾကၿငာၿခငး၊ အသ ေပးၿခငးစေသာ မဒယာမား၏ရပတညခက အေပၚ (၄၉%) ေသာ ေျဖဆသမားက “မသပါ” ဟေျဖဆသည။ “မဒယာမား၏ရပတညခကသည ဘကလကမႈရသည” (၃၂%) ႏင “သမာ သမတကသည” (၁၉%) ဟေၿဖဆသည။

Yes19%

No32%

Don't know49%

Figure 5.2: Fairness of Media on Election Coverage



ပ ၅.၃. အမးသမးကယစားလယေလာငးအမညတငသြငးျခငးလပထးလပနညးမားအေပၚအျမင

ေရြးေကာကပြဥပေဒႏငပတသက၍ အသအျမင၊စတ၀ငစားမႈနညးပါးသညဟေတြ႔ရရသည နညး တ “ေရြးေကာကပြဆငရာအမညတငသြငးျခငး ႏင လပထးလပနညးမားသည အမးသမး ကယစားလယေလာငးမားအတြက အမးသားမားႏငႏႈငးယဥလငခကခမႈ ရ/မရ” အေပၚ “မသပါ” (၄၅%) ဟ ေျဖဆသအမားဆးျဖစသည။ “မသပါ” ဟေျဖဆသမားအနက အမးသမးေျဖဆသ (အမးသမး အားလး၏၅၀%) သည အမးသားေျဖဆသ (အမးသား အားလး၏၃၄%) ထက မားသည။

“ေရြးေကာကပြဆငရာလပထးလပနညးမားသည အမးသမးကယစားလယေလာငးမားအတြက ခကခမႈရသည” (၂၈%) ႏင “ခကခမႈမရပါ” (၂၇%) ဟအသးသးေၿဖဆသည။

Yes28%

No27%

Don't Know45%

Figure 5.3: Difficulties in Nomination Process for Women Candidates



၅.၂. အမးသမးကယစားလယေလာငး၏ဥပေဒဆငရာအခကအခမား “ေရြးေကာကပြတြင အမညတငသြငးျခငး ႏင လပထးလပနညးမားသည အမးသမးမားအတြက ခကခမႈရသည” ဟေျဖဆၾကေသာလညး၊ အခကအခမားကေဖာျပရာတြင လပထးလပနညး၊ ဥပေဒဆငရာေဖာျပမႈနညးပါးသည။

၄ငးတ႔ေျဖဆသည အခကအခအမားစသည (က) ယဥေကးမႈႏင လမႈအဖြ႔အစညး၏ အမးသမးမားႏငငေရးတြငပါ၀ငမႈအေပၚသေဘာထား အၿမငမား၊ (ခ) အမးသမးမားအမမႈကစၥ ႏငမသားစတာ၀နဖစးမႈမား၊ (ဂ) အမးသမးေခါငးေဆာငမႈအေပၚၾကကႏစသကမႈ၊ ယၾကညမႈ မရၿခငး ႏင (ဃ) ႏငငေရးတြင အမးသမးမားမမကယမမယၾကညမႈ နညးပါးျခငး တ႔ ၿဖစသည။

လပထးလပနညး၊ ဥပေဒ ႏငပတသက၍ (က) ၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပအေၿခခ ဥပေဒပါ အပဒ ၄၃၆၊ ၅၉ (စ)၊ ၅၉ (ဃ) ျပငဆငရနလအပျခငး၊ ႏင (ခ) ပါတ၏ လကရ မဝါဒႏင ေပၚလစမားတြင အမးသမးနငငေရးတြင ကယစားျပပါဝငေစမႈကေသခာေစေသာ အထးျပလပေဆာငခကမား ထညသြငးထားမႈမရၿခငးတ႔အေပၚ ေထာကၿပေၿဖဆၾကသည။



၅.၃. လကရေရြးေကာကပြဥပေဒႏငကငသးေနမႈမားအေပၚေယဘယအျမင ပ ၅.၄. လကရဥပေဒ၊ကငသးမႈမားက ျပျပငျခငး၊ ေျပာငးလျခငးအေပၚအျမင

ေရြးေကာကပြဥပေဒႏငလပထးလပနညးမားကသသနညးပါးေစကာမ လႊတေတာတြငအမးသမး ကယစားလယဥးေရတးလာေစရန လကရဥပေဒႏငကငသးမႈမားက “ၿပၿပငရနလအပသည” (၆၄%)၊ “ၿပၿပငရနမလအပပါ” (၆%) ႏင “မသပါ” (၃၀%) ဟေျဖဆသညအတြက ေျဖဆသအမားစသည ျပျပငေျပာငးလမႈကလလားေၾကာငးေတြ႔ရသည။

Yes64%No

6%

Don't know30%

Figure 5.4: Reforme or Change to Current Law & Practices



ပ ၅.၅. လကရဥပေဒ၊ကငသးမႈမားကျပျပငျခငး၊ေျပာငးလျခငးအေပၚအျမင (ကား၊မ)

ပ ၅.၅ သည “လကရေရြးေကာကပြဥပေဒႏငကငသးမႈမားကၿပၿပငရန၊ ေၿပာငးလရန လအပ သည” ဟေသာ သေဘာထားအေပၚ ကား မ ခြျခားေဖာျပထားသည။

ေျဖဆသ အမးသား (အမးသားအားလး၏ ၆၅%) ႏင အမးသမး (အမးသမးအားလး၏ ၆၄%) က “ေျပာငးလရနလအပသည” ဟေျဖဆျပး၊ “ၿပၿပငေၿပာငးလရနမလအပပါ” ဟ ေၿဖဆသ မားတြင အမးသား (အမးသားအားလး၏ ၉%) ကပမားသည။ “မသပါ” ဟ ေျဖဆသမားအနက အမးသမး (အမးသမးအားလး၏ ၃၁%) က အမးသား (အမးသား အားလး၏၂၇%) ထက ပမားသည။

64.8 64.4

8.64.2

26.631.4

Male Female

Figure 5.5: Reform or Change to Current Law & Practices by Sex

Yes No Don't Know



ပ ၅.၆. အမးသမးႏငငေရးတြငကယစားျပမႈတးတကလာရနအၾကျပခကမား

ဤသေတသနစစတမးအရ အမးသမးမားႏငငေရးတြငကယစားၿပပါ၀ငမႈပမမားၿပားလာရန အဓ ကကေသာ ၿပၿပငေၿပာငးလမႈအတြက “အမးသမးမားယခထက ႏငငေရးႏင အပခပေရး ဆငရာ အသအၿမငမား ပကယရနလသည” (၄၁%)၊ “လႊတေတာတြင အမးသမးမားအတြက သးသန႔ ဖယထားေသာရာခငႏႈနးတစခထားေပးရနလသည” (၂၆%)၊ “အမးသမးမား ရပေရး၊ ရြာေရး ဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈ ႏင အပခပမႈ လကေတြ႔အေတြ႔အၾကမားရရနလသည” (၁၅%)၊ “ေရြးေကာကပြဆငရာဥပေဒႏငလပထးလပနညးမားသည ယခထကပမရငးလငးလြယကမႈရရန လအပသည” (၁၀%)၊ နင “ႏငငေရးပါတမားအေနၿဖင အခးက ကယစားျပစနစ (ကတာ) ကင သးရနလသည” (၇%) ဟ ေျဖဆသည။

41.2

15.4

10.0

7.4

25.9

Educating women

Women practical experience in leadership

Electoral process and requirement more simple

Introduction of Quota System for women

Reserved seats for woman in Parliament

Figure 5.6: Most Appropriate to Reform or Change



အခနး ၆: အဓကေတြ႔ရခကမားႏင အၾကျပခကမား

ဤသေတသနစစတမး၏ အဓကေတြ႔ရခကမားအား (၁) မေပးသ ၏ေရြးခယမႈ၊ (၂) မေပးသည အေလအထ၊ (၃) အမးသမးမားႏငငေရးနယပယတြငေခါငးေဆာငမႈအေပၚအၿမင ႏင အတား အဆးမား၊ ႏင (၄) ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကအေပၚေယဘယအျမငဟ၍ တငျပမည ျဖစျပး၊ ယငးေတြ႔ရခကမားအေပၚအေျခခ၍ အမးသမးမား ႏငငေရးက႑တြင ပမပါ၀ငလာေစ ေရး ႏင ၂၀၁၅ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြင အမးသမး၊ အမးသားမဆႏၵရငမား တကၾကြစြာ ပါ၀ငလာေစေရး အတြက လအပေသာတန႔ၿပနေဆာငရြကမႈမားက အၾကျပထားသည။

၆.၁. မေပးသ၏ေရြးခယမႈ ၁။ ေျဖဆသအမားစသည ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခကအလကမားက “သတငး စာ၊ ဂာနယ ႏင အျခားမဒယာမား” မရရသည။

၂။ အျခားသတငးအရငးအျမစမားျဖစေသာ “ေရြးေကာကပြေကာမရင”၊ “မဆႏၵရင အသပညာေပးလပငနး”၊ “ႏငငေရး ပါတ မား”၊ “ပါတမဆြယစညးရးေရးလႈတရားမႈမား”၊ “သငယခငးႏငမသားစေဆြမးမား”၊ ႏင “အစးရဝနထမးမား” မ ေရြးေကာကပြဆငရာ သတငးအခကအလကရရမႈ လြနစြာနညးပါးသည။

၃။ ေရြးေကာကပြဆငရာမဆြယစညးရးျခငးနညးလမးမားတြင “လထလႈ႔ေဆာ စညးရး ျခငး” သည ရမးျပညနယ၊ မြနျပညနယ၊ မေကြးတငး ေဒသၾကး၊ ပခတငးေဒသၾကး ႏင မႏေလးတငးေဒသၾကးမားမအပ ကနေဒသမားတြင အထေရာကဆးနညးလမးျဖစသည။

၄။ မေကြးတငးေဒသၾကး၊ မႏေလးတငးေဒသၾကး၊ ရမးျပညနယတ႔တြင “တဗြ၊ ေရဒယမ စညးရးျခငး” သည အထေရာကဆးျဖစျပး၊ ပခတငးေဒသၾကးတြင “တစအမတကဆငး စညးရးျခငး”၊ ႏင မြနျပညနယတြင “ပစတာ၊ လကကမးစာေစာငမားေဝျခငး” သည အထေရာက ဆး ျဖစသည။

၅။ ေျဖဆသအမားစက ႏငငေရးပါတတစခအား “ပါတ၏ မဝါဒ၊ ေပၚလစ၊ ႏင ရညရြယ ခက” အေပၚအေျခခ၍ ေရြးခယသည။

၆။ “မမလမးပါတျဖစမႈအားအေျခခ၍ေရြးခယမည” ဟေျဖဆသအမားစသည မြနျပည နယ ႏင ရခငျပညနယမျဖစသည။

၇။ ကယစားလယေလာငးကေရြးခယရာတြင “ကယစားလယေလာငး၏ ပညာအရည အခငးႏင ေခါငးေဆာငမႈ နင ကယရညကယေသြး” က အဓကထားဆးျဖတမည။



၈။ ကယစားလယေလာငးကေရြးခယရာတြင “မသားစ၊ သငယခငးမားက အၾကေပး တကတြနးေသာ ကယစားလယေလာငးက ေရြးခယမည” ဟ ေျဖဆသမား ႏင “မသပါ” ဟေျဖဆသမားတြင အမးသမး ပါ၀ငႏႈနး ပမားသည။

အႏကျပႏခကမား

စတခယႏကေညရေသာ ေရြးေကာက ပြဆငရော သတငးအခကအလက ရရနငသည သတငးအရငးအျမစမားမလေလာကျခငး၊ လကလမးမမႏအားနညးျခငး။

၁။ ေရြးေကာက ပြဆငရော ဗဟသတမား၊ သတငးအခကအလကမားက ျပညသ မား သရနားလညေစရန မဆႏႏႏႏႏရင အသပညာေပး သငတနးမား၊ ေရြးေကာက ပြဆငရော သငတနးမား၊ ေဆြ းေႏြးပြမားက ျပညနယႏင တငးေဒသႏကးအသးသးတြ င တးျမင လပေဆာငရေန၊ (အထးသျဖင ေရြးေကာက ပြတြ ငပြါ၀ငရေန

စတဝငစားမႏႏင စတအားထကသ နမႏ နညးပါးသည ျပညနယႏင တငးေဒသႏကးမားတြ င သးသနႏ အစအမမား ခမတလ ပ ေဆာငရေန)

၂။ ျပညသ လထေအနျဖင ေရြးေကာက ပြဆငရော သတငး အခကအလကမား က မနကနတကစြ ာ အခနႏင တစေျပးညရရနငေစရနအတြ က သတငးစာ၊ ဂာနယ၊ ႏင အျခား မဒယာမတစဆင မဆႏႏရငအသပညာေပးသငတနးမား၊ လထစကားဝငးမား၊ စသည အစအစဥသစမားက မဒယာမားႏငပးေပါငးလပေဆာငရေန၊

၃။ ေရြးေကာက ပြဆငရောသတငးအခကအလကမားကမဒယာမားမအမားဆးသရရ သျဖငမဒယာသမားမားေအနျဖငတကမနကနေသာေရြးေကာက ပြဆငရောသတငးမား ေရးသားတငျပႏငရေနအတြ က မဒယာသမားမားကဥးတညေသာ ေရြးေကာက ပြဆင ရာ အသပညာေပးမႏမား၊ သငတနးမားလပေဆာငရေန၊

၄။ ၂၀၁၅ ခႏစ ေအေထြ ေထြ ရြးေကာက ပြတြ င မေပးႏငသညအသကအရြယရေသမား အားလးတကႏ ကြ စြ ာပါ၀ငႏငေေစရးအတြ က “လထလတနးစားအသးသး၏အသက ေအျခခေသာ၊ လတငးလြ ယကစြ ာနားလညႏငမည ေဆာငပြဒမား၊ တက တနးခက မား၊ အႏကျပႏခကမား” က ေဖာထ တျပႏစရန ႏင လထကအခနမ ထေရာက စာ အသေပးရန၊

၅။ အမႏးသမးမား၊ လငယမား၊ ေကာငးသ/သားမား ႏငငေရး ႏင ေရြးေကာက ပြ ကယခထကပြ၍စတပြါ၀ငစားလာေစရန ႏင ပးေပါငးပါ၀ငလာေစရန ရညရေယကာ အမႏးသမးမား၊ လငယမား၊ ႏင တကႏသလေကာငးသား/သမားက အဓက ဥးတညေသာ ေရတအစအစဥမား၊ ေရရညစမကနးမားခမတလ ပေဆာငရေန၊



၆.၂. မေပးသညအေလအထ ၉။ ေျဖဆသမားသည “ႏငငသားတစဥးအေနျဖင တာ၀နရ ၍မေပးျခငး” ႏင “တာ၀နသႏငင ေခါငးေဆာငကေရြးခယရန မေပးျခငး” ဟေသာ ရည ရြယခကျဖင မေပး ၾကသည။

၁၀။ “မသားစႏင သငယခငးမားတကတြနးေသာေၾကာငမေပးျခငး” က အမးသမးမား တြင ပမေတြ႔ရသည။

၁၁။ ေျဖဆသအမးသားမားမမေပးျခငး၏အဓကအေၾကာငးရငးမားမာ (က) “မစာရငး တြင အမညမပါ၍မမေပးျခငး”၊ (ခ) “အမကတစေယာကမမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍ မမေပးျခငး” ၊ ႏင (ဂ) “ေရြးေကာကပြ (ပါတ၊ ကယစာလယေလာငး) ကမယ ၾကည၍မမေပးျခငး” တ႔ျဖစသည။

၁၂။ ေျဖဆသအမးသမးမား မမေပးျခငး၏ အဓကအေၾကာငးရငးမားမာ (က) “အမမ တစ ေယာကမမမေပး၍ သ႔မဟတ မသ၍ မမေပးျခငး” ၊ (ခ) “မစာရငးတြင အမညမပါ၍ မမေပးျခငး”၊ ႏင (ဂ) “အမေထာငဥးစးမေပးလင ၄ငးကယတင မေပးရန မလအပဟ ထငသည အတြက မမေပးျခငး” တ႔ျဖစသည။

၁၃။ ေျဖဆသမားက “အမးသမး ကယစားလယေလာငးကမေပးမည” ႏင “ကယစား လယေလာငးသည အမးသားျဖစေစ၊ အမးသမးျဖစေစ မေပးမည” ဟ ေျဖဆသည။ “အမးသမးကယစားလယေလာငးကမမေပးပါ” ဟ ေျဖဆသ အနညးငယ တြင အမး သမးရာခငနႈနးသည အမးသားရာခငႏႈနးထကမားသည။

၁၄။ ၁၉၉၀ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မေပးႏငသည အသကအ ရြယရ ေျဖဆသမား၏ ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈက ႏႈငးယဥေလလာပါက၊ အမးသားမား ၏ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈႈသည ၁၉၉၀ ခႏစထက ကဆငးလာသညကေတြ႔ရျပး၊ အမး သမးမား၏ေရြးေကာကပြတြငပါဝငမႈသည ၁၉၉၀ ခႏစထက အနညးငယ ျမငမားလာ သည။

၁၅။ ၁၉၉၀ ႏင ၂၀၁၀ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငပါဝငခမႈ ႏင ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငမေပးရနဆးျဖတထားမႈတ႔က ႏႈငးယဥေလလာပါက၊ လထ ၏ေရြးေကာကပြတြငပါဝငရန စတအားထကသနမႈသည ၁၉၉၀ခႏစႏင ႏႈငးစာလင ေလာနညးလာေၾကာငး ေယဘယသးသပသည။

၁၆။ ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစမားတြငကငးပခေသာေရြးေကာကပြမား ႏင ဆႏၵခယပြ တြင မေပးႏငသညအသကအရြယရေျဖဆသမားအနက ေရြးေကာကပြတြငပါဝငခမႈက “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟ ေျဖဆသမားတြင အမးသမးေျဖဆမႈႏႈနးပမားသည။



၁၇။ ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစမားတြငကငးပခေသာေရြးေကာကပြ ႏင ဆႏၵခယပြ မားတြင မေပးႏငသညအသကအရြယရ ေျဖဆသအားလး၏ ပါ၀ငမႈမားက ျပညနယႏင တငးေဒသၾကးမားၾကား ႏႈငးယဥ ေလလာပါက ကယားျပညနယ၊ မြနျပညနယ၊ ကရငျပညနယ ႏင တနသၤာရတငးေဒသၾကးတ႔သည မဆႏၵေပးမႈႏႈနး အနမဆးေဒသမား ျဖစခသည။ ထ႔အတ ကယားျပညနယ၊ မြန ျပညနယ၊ ကရငျပညနယ တ႔သည ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင “မညသည ပါတက မေပးရန မေသခာေသးပါ” ဟ ေျဖဆသညႏႈနး အျမငဆးေဒသမားျဖစသည။

၁၈။ ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစအားလးတြင စစကငးတငးေဒသၾကးသည “မသပါ၊ မမတမပါ” ဟေျဖဆမႈ အစဥတစက အျမငဆးေဒသျဖစသည။ ထ႔အတ စစကငးတငး ေဒသၾကးသည ၂၀၁၅ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြငမညသညပါတကမေပးရနဆး ျဖတထားမႈအေပၚ “မသပါ” ဟေျဖဆႏႈနးအျမငဆးေဒသမားတြငပါဝငသည။

၁၉။ ေျဖဆသမား၏ထက၀ကေကာက ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြ ေထြေရြးေကာကပြ တြင ၄ငးတ႔မညသည ပါတအားမေပးမညက “အလြနေသခာစြာ သ႔မဟတ ေသခာစြာ ဆးျဖတခကခထားၾကသည”။

၂၀။ ၂၀၁၅ ခႏစအေထြေထြေရြးေကာကပြတြင မညသညပါတကမေပးရန “မေသခာပါ” ႏင “မသပါ” ဟေျဖဆသည အပစႏစစလးတြင အမးသမးရာခငႏႈနးပမားသည။ အလပ အကငအမးအစားအလကေလလာမႈအရ ေကာငးသ၊ ေကာငးသား အပစ သည “မည သညပါတက မေပးရန မေသခာပါ” ဟေျဖဆသညႏႈနးအျမငဆးျဖစျပး၊ လကနကကင တပဖြ႔၀ငမားႏင အစးရ၀နထမး အပစႏစစသည “မသပါ” ဟေျဖဆသညႏႈနး အျမငဆး ျဖစသည။ ျပညနယႏင တငးေဒသၾကးအလက ႏႈငးယဥမႈ အရ ရမးျပညနယ၊ ကခငျပညနယ ႏင စစကငးတငး ေဒသၾကးတ႔သည “မသပါ” ဟေျဖဆႏႈနး အျမငဆး ေဒသမားျဖစသည။

၂၁။ ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြငမညသ႔ပါဝငၾကမညႏငပတသက၍ ေျဖ ဆသ (အမးသား၊ အမးသမး) အမားစသည “မဆႏၵရင” အေနျဖငသာပါ၀ငမည ျဖစျပး၊ ႏငငေရးပါတဝငအေနျဖငေသာလညးေကာငး၊ ကယစားလယေလာငးအေနျဖင ေသာ လညးေကာငး ပါဝငမႈနညးပါးသည။

၂၂။ အမးသမးမားသည အမးသားမားထက ေရြးေကာကပြဆငရာသတငးအခက အလကမားက လကလမးမမႈ ႏင စတဝငစားမႈအားနညးသည။




အမႏးသမးမား မေပးနငသညအခြ ငေအရး ႏင ေရြးေကာက ပြဆငရောဆးျဖတခကမားတြ င ကယတ ငသျမင ပါဝငဆ းျဖတန င စမးအားနညးျခငး။ ေကာငးသ/သားလငယမား ေရြးေကာက ပ ႏင နငငေရး တြ ငစတဝငစားမႏ ႏင စတအားထကသ နမႏ အားနညးျခငး။

၆။ အမႏးသမးႏင လငယမားေရြးေကာက ပြ ႏင နငငေရးတြ ငပြ မပါ၀ငလာေစရန ရညရေယ၍ နငငသားမားေအနျဖင ေရြးေကာက ပြတြ င မေပးသ၊ ကယစားလယေလာငး၊ နငငေရးပါတဝင ဟေသာ မတညေသာအခနးကႏအသးသးမပါ၀ငရေနလ အပပြ ၊ ပါ၀ငေနပ ႏင ေအရးပါပ၊ ေရြးေကာက ပြ ဥေပဒႏင လပထ းလပနညးမားဆငရောအသပညာေပးမႏမား လပေဆာငရေန၊

၇။ ေရြးေကာက ပြကမယႏကည၍မပါ၀ငျခငး သႏမဟတ မေမပးျခငး၏ အကႏးဆကမားက ျပညသ မားသျမေငသဘာေပါကလာေစျခငးျဖင ဒမေကရစနငငတညေထာငမႏ တြ င နငငသား တစဥးစ၏ မေပးနငသည အခြ ငေအရးက ထေရာက စာ အသးခရန ေအရးႏကးေႏကာငး အသပညာေပးရန၊

၈။ အမႏးသမးမားမေမပးရျခငးတြ င “မသ၍မေမပးျခငး” ႏင “အမေထာငဥးစးေပးလင၄ငး

ကယတ ငေပးရနမလအပဟထငျခငး”တႏႏသညအဓကေအႏကာငးရငးမားျဖစ၍၊ အမႏးသမးမား အား ေရြးေကာက ပြဆငရောသတငးအခကအလကမားေပးႏငရေန၊ မေပးျခငး အခြ ငေအရးက နားလညျပး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက ပြတြ င ပါ၀ငမႏေသခာေစရန အထးျပႏ အစအစဥမား ျပႏလပ ေဆာင ရေကရေနျခငးျဖင ေရြးေကာက ပြဆငရောဆ းျဖတခကမားတြ င အမႏးသမးကယတ င သျမငကာ ပါဝင ဆးျဖတန င စမးတးျမငရန၊

၉။ ျပညနယႏငတငးေဒသႏကးမားတြ င “မသပါ၊ မမတမပါ” ေျဖဆႏႏနးျမငမားေသာ ေဒသမား ကအထးျပႏအစအစဥမားခမတျပး အသပညာေပးမႏမားအား လထေအျချပႏအဖ ႏအစညးမား၊ ရပ ရောေအျချပႏအသငးအဖ ႏ မား၊ ရပ/ေကးေကာမရငအဖ ႏ ခ မား၊ သကဆ ငရောေဒသရ သတငး မဒယာမားႏင ခတဆ ကလပေဆာငရေန၊

၁၀။ ၁၉၉၀ခႏစႏင ႏႏငးစာလင ၂၀၁၀ခႏစ ေအေထြ ေထြ ရြးေကာက ပြ တြ ငလထပါ၀ငမႏနမက လာျခငး၊ ၂၀၁၅ခႏစေရြးေကာက ပြတြ ငပြါ၀ငရေန စတ၀ငစားမႏနညးေနျခငးတႏက ထေရာ က စာ တနႏႏျပနေဆာင ရေကႏငရေနေရတ၊ေရရညအစအစဥမားခမတေဆာင ရြကရေန၊

၁၁။ ေခတအဆကဆ က ႏငငေရးတြ ငပြါ၀ငပြတသကမႏမားက ဖႏပတားျမစခမႏမား၏ အကႏးဆကမားေႏကာင ႏငငေရးတြ ငပြါ၀ငပြတသကျခငးသည အႏႏရာယရေသည ဟေသာ အျမငမားက အထးသျဖင အမႏးသမးမား၊ လငယမား ႏင ပညာတတမား အႏကား ေလာကေေစရး အသပညာေပး ေဆာင ရေကရေန၊

၁၂။ ရမးျပညနယႏငကခငျပညနယသ ည ၂၀၁၅ ခႏစေအေထြ ေထြ ရြးေကာက ပြတြ ငပြါ၀ငရေန စတအားထကသ နမႏ အနညးဆးေဒသမားအျဖစေတြ ႏရသညအတြ က လအပေသာ သေတသန မားဆကလကလပေဆာငရေန၊



၆.၃. အမးသမးမားႏငငေရးတြငေခါငးေဆာငမႈအေပၚအျမငႏငအတားအဆးမား ၂၃။ ေၿဖဆသမား၏ ထက၀ကခန႔က “အမး သားၿဖစေစ၊ အမးသမးၿဖစေစ ေရြးခယမည” ဟေၿဖဆၿပး၊ ကနအမားစက “အမးသမး ၿဖစလညး မေပးပါမည” ဟ ေၿဖဆသည။

၂၄။ “အမးသမးကယစားလယေလာငးကမမေပးပါ” ဟေျဖဆသမားနညးပါးေသာေၾကာင အမးသမးႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈက ၿငငးဆနေသာ၊ မယၾကညေသာသေဘာရသနညး ပါးသည ဟဆႏငေသာလညး၊ ယငးကသ႔ေျဖဆၾကသမားတြင အမးသမး ရာခငႏႈနး ပမားသည။

၂၅။ “မေပးရန မေသခာပါ” ဟေျဖဆသမားအနက အမးသမးရာခငႏႈနးသည အမးသား ထက ပမားသည။

၂၆။ ေျဖဆသအမားစသည “ေခါငးေဆာငမႈ စြမးရည ရေသာ” ၊ “ပညာတတေသာ” အမးသမးကယစားလယေလာငးက မေပးလေၾကာငးေတြ႔ရရသည။

၂၇။ အမးသမးမား ကယစားလယေလာငးၿဖစရန ၿမနမာလ႔အဖြ႔အစညးတြငရေနသည အဓကအတားအဆးမားမာ “ယဥေကးမႈ ႏင လမႈအသငးအ၀ငး ၏ အမးသမးမား အေပၚ အၿမငမား”၊ “အမးသမးေခါငးေဆာငမႈက မၾကကျခငး”၊ “အမးသမးမား အမမႈ ကစၥ ႏင ကေလးကစၥမားေၾကာင မအားလပျခငး” ႏင “အမးသမးမားကယတငက ႏငငေရးက စတမ၀ငစားၿခငး ႏင ကယကယကယၾကညမႈ မရၿခငး” တ႔ျဖစသည။

၂၈။ ေျဖဆသအမားစသည “အမးသားေရာ အမးသမးပါ ႏငငေရးသမားေကာငးမား ၿဖစသည” ၊ “အရညအခငးရပါက အမးသမးကယစားလယေလာငးကလညး မထည မည” ဟဆသည။


အမႏးသမးမားနငငေရးတြ င ပါဝငမႏနငေခါငးေဆာငမႏအခနးကႏက အမႏးသမးမားကယတ င ယႏကညပြပးရနလ အပျခငး

၁၃။ အမႏးသမးမား နငငေရးေခါငးေဆာငမႏကႏ တြ ငပြ မပါဝငလာေစရန ျမနမာလမႏအဖ ႏ အစညးရ ယဥေကးမႏႏင လမႏေရးဆငရော အတားအဆးမားကေလာကေစရန ကား-မ

တနးတညမေရးဆငရောအသပညာေပးသငတနးမား၊ အျမင ဖြငသငတနးမားျပႏလပရေန၊

၁၄။ ကႏအသးသး နယပြယအသးသးေမအာငျမငေေနသာ အမႏးသမးမား၊ အမႏး သမး ေခါငးေဆာငမား၊ အမႏးသမးလႏတေတာက ယစားလယမား၊ အမႏးသမး ကယစား လယေလာငး မားအားစနမနာထားျခငး၊ အမႏးသမးထမားႏင ေတြ ႏြႏဆေစျခငးျဖင ကြ န ယကမား တညေထာင ေပးျခငး၊ ခတဆ ကေဆာင ရေကေစျခငးျဖင အမႏးသမးမား ႏငငေရးနယပြယ တငပြါ၀ငမႏက ပမစတဝငစားလာေရးေဆာင ရေကရေန၊



၆.၄. ၂၀၁၅ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြအေပၚေယဘယအျမင ၂၉။ လကရေရြးေကာကပြ ဥပေဒတြင ကား၊မ တနးတညမမႈရျခငး၊ မရျခငး ႏငပတသက ၍ ေျဖဆသမားမားအနက “မသပါ” ဟေျဖဆသရာခငႏႈနး အမားဆးျဖစျပး၊ ယငးတြင အမးသမးေျဖဆသရာခငႏႈနးပျမငမားသည။

၃၀။ “ေရြးေကာကပြဆငရာဥပေဒႏငလပထးလပနညးမားသည အမးသမးကယစားလယ ေလာငးအတြက ခကခမႈ ရ-မရ” တြင “မသပါ” ဟေျဖဆသမားသည အမား စျဖစျပး၊ ယငးတြင အမးသမးေျဖဆသရာခငႏႈနးပျမငမားသည။

၃၁။ “ေရြးေကာကပြဆငရာလပထးလပနညးမားသည အမးသမးကယစားလယေလာငး မား အတြက ခကခမႈ ရသည” ဟေျဖဆသမားသည လမႈေရးႏငယဥေကးမႈဆငရာ အခကအခမားအၿဖစ က) ယဥေကးမႈႏငလမႈအဖြ႔အစညး၏ အမးသမးမား ႏငငေရး ေခါငးေဆာငမႈေပၚသေဘာထားအၿမင၊ ခ) အမမႈကစၥႏငမသားစတာ၀နမား၊ ဂ) အမး သမးေခါငးေဆာငမႈအေပၚယၾကညမႈမရၿခငးတ႔ကေၿဖဆၾကၿပး၊ မ၀ါဒအခကအခမားအျဖစ က) ႏငင၏ဖြ႔စညးပအေၿခခဥပေဒ၏အားနညးခကႏင ခ) အမးသမးမားကယစားျပမႈ အတြက ပါတတြငးမဝါဒမရၿခငးတ႔ကေၿဖဆၾကသည။

၃၂။ “လကရေရြးေကာကပြဥပေဒႏငကငသးမႈမားကၿပၿပငရန၊ ေၿပာငးလရန လ/မလ” ဟေသာသေဘာထားႏငပတသက၍ ေၿဖဆသထကဝက ေကာက ေၿပာငးလရန လအပ သည ဟေၿဖဆသည။ “မသပါ” ဟေျဖဆသမားတြင အမးသမးရာခငႏႈနး ပမားသည။

၃၃။ အမးသမးမားႏငငေရးတြငကယစားၿပပါ၀ငမႈပမမားၿပားလာရန အဓကကေသာ ၿပၿပငေၿပာငးလမႈမားအတြက ေျဖဆသမားက (က) “အမးသမးမားယခထက ႏငငေရး ႏင အပခပေရးအသအၿမငမား ပကယရနလသည”၊ (ခ) “လႊတေတာတြင အမးသမးမား အတြကသးသန႔ဖယထားေသာ ရာခငႏႈနးတစခထားေပးရနလသည”၊ ဂ) “အမးသမးမား ရပေရး၊ ရြာေရးဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈႏင အပခပမႈ လကေတြ႔အေတြ႔အၾကမားရရန လသည”၊ တ႔ကအၾကၿပေျဖဆသည။



အႏကႏပႏခကမား

ေရြးေကာက ပြဥေပဒ၊ လပထ းလပနညး ႏငပတသက၍အသအျမငစတဝငစားမႏ နညးပါးျခငး။

၁၅။ ေရြးေကာက ပြဆငရောဥေပဒမား၊ လပထ းလပနညးမား၊ နညးစနစမားဆငရော အသပညာေပးမႏမားက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက ပြ၀ငမည ကယစားလယေလာငးမား (အထးသျဖင အမႏးသမးကယစားလယေလာငးမား) ကဥးတညထားလပေဆာငရေန

၁၆။ ေရြးေကာက ပြဆငရောဥေပဒမား၊ နညးဥေပဒမား၊ လပထ းလပနညးမား သည သးစ သရငးလငးလြ ယကေစသည၊ တကမႏရသည ဥေပဒမားျပငဆငျပဌာနးေေစရး အတြ က အျခားသကဆ ငရောအဖ ႏအစညးအသးသးႏငပးေပါငး တက တနးလႏႏေဆာ ေဆာင ရေကရေန၊

၁၇။ လကေတြ ႏႏ တြ င အမားႏပညသ နယပြယဆ ငရောေခါငးေဆာငမႏေနရာမားတြ င အမႏး သမးကယစားႏပႏမႏနညးပါးေနျခငးသည အမႏးသမးမားေအနႏဖင ၄ငးတႏ၏ေခါငးေဆာငမႏ အရညအခငးကႏပသရနအခြ ငအလမးနညးပါးႏခငး၊ စနမထားရသညအမႏးသမးေခါငးေဆာင ေအရအတြ ကနညးပါးႏခငးမားေႏကာငျဖစရော၊ အမႏးသမးေခါငးေဆာငမႏ အရညအခငးက ႏပသ ရန အခြ ငအလမးမား ဖနတးေပးျခငး ေဆာင ရေကရေန၊

၁၈။ ေျဖဆသမားမေမပးရျခငးတြ င “မစာရငးတြ ငးနာမညမပါ၍မေမပးျခငး” ႏင “မတပြတင မရ၍မေမပးျခငး” သည အဓက ေအႏကာငးရငးမားျဖစသျဖင မစာရငး တက မနကနေရး၊ နငငသားျဖစသ အသကျပညသတငး မတပြတငရေရမႏ ေသခာေေစရး တႏအတြ က ေရတ၊ ေရရည အစအမမားခမတကာ အစးရ၊ အစးရမဟတေသာအဖ ႏအစညးမား ႏင ပးေပါငးကာ အသေပး တက တနး လႏႏေဆာမႏမားျပႏလပရေန၊



ေနာကဆကတြ (၁) သေတသနစစတမးေမးခြနးလႊာ “မေပးသ၏ေရြးခယမႈ” နင “အမးသမးမားနငငေရး နင ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ”

သေတသနစစတမးေမးခြနးလြာ

ေမးသ အမည ေကးရြာ၊ ျမ႕ ေမးသည ေန႔ရက ျမ႕နယ၊ ခရင ေမးခြနးအားလးေျဖဆမႈစစေဆးျပးလကမတ တငး၊ ျပညနယ လကခသအမည (ေမးသမျဖညစရာမလ) ၁) ေျဖဆသ၏အေျဖဂဏနးက အမနခစေရြးခယပါ။

၂) ထေရြးခယထားေသာ ဂဏနးက ညာဘကကြကလပတြင လကေရးျဖငခေရးပါ။

အပငး (A) ေျဖဆသ၏အခကအလကမား

A1. ေျဖဆသ ကား၊ မ

၁ ကား ၂ မ

A2. အသကအရြယ (ေျဖဆသသည အသက၁၈နစ ျပညျပးျဖစရမည။)

A3. အမေထာငေရးအေျခအေန

၁ လပ၊ အပ ၂ အမေထာငရ ၃ အမေထာငကြ ၄ မဆးဖ၊ မဆးမ ၅ လကမထပ အတေန

A4. ကေလးအေရအတြက

၁ ကေလး ၁-၂ ၂ ကေလး ၃-၄ ၃ ၅ေယာကနငအထက ၄ ကေလးမရ



A5. ကးကြယသညဘာသာ

၁ ဗဒၶဘာသာ၊ ၂ ခရစယာနဘာသာ၊ ၃ အစၥလာမဘာသာ၊ ၄ ဟႏၵဘာသာ၊ ၅ အျခား၊

A6. အျမငဆးတကေရာကခတပညာအရညအခငး

၁ ေကာငးမေနခပါ။ စာမတတပါ။ ၂ ဘနးၾကးေကာငးပညာေရး၊ ၃ မလတနး (၁-၄ တနး) ၄ အလယတနး (၅-၈ တနး) ၅ အထကတနး (၉-၁၀ တနး) ၆ တကသလ၊ ၇ ဘြ႔ရ၊ ၈ ဘြ႔လြန၊

A7. လကရအလပအကင

၁ လြတေတာအမတ၊ ကယစားလယေလာငး ၂ အစးရ၀နထမး ၃ လကနကကငတပဖြ႔၀င (ရ၊ စစတပ၊ မးသတ စသည) ၄ နငငေရးသမား၊ နငငေရးတကၾကြလႈတရားသ၊ ပါတ၀င ၅ ကယပငလပငနး၊ ကယပငအလပ ၆ လခစား၀နထမး (အစးရ၀နထမးမဟတေသာ) ၇ လကလပလကစား (ေဘာက၊ေန႔စား) ၈ ေကာငးသား/သ ၉ ေစးေရာငး၊ အေရာငးအ၀ယ ၁၀ အမေထာငရငမ ၁၁ ပငစငစား ၁၂ မခ



A8. မသားစ၀ငအေရအတြက (ေျဖဆသအပါအ၀င)

အပငး (B) မဆႏၵရင၏ေရြးခယမႈ

B1. ေရြးေကာကပြႏငပါတသကတသတငးေတြက ဘယကေနအမားဆးၾကားသရပါသလ။

၁ ေရြးေကာကပြေကာမရငမ၊ ၂ မဆႏၵရငအသပညာေပးလပငနးမ၊ ၃ နငငေရးပါတ၊အမတ၊ ပါတ၀ငမားမ၊ ၄ ပါတမဆြယစညးရးေရးလႈတရားမႈမားမ၊ ၅ သတငးစာ၊ဂာနယ၊ အျခားမဒယာမားမ၊ ၆ သငယခငး၊ မသားစေဆြမးမားမ၊ ၇ အစးရ၀နထမးမားမ၊

B2. ဘယလသတငးေပးတနညးလမးက အထေရာကဆး လ႔ထငပါသလ။

၁ လထလႈ႔ေဆာစညးရး မဆြယျခငး။ ၂ တဗြ၊ေရဒယမ ေျပာဆစညးရးျခငး။ ၃ တအမတကဆငးေျပာဆစညးရးျခငး။ ၄ လကကငဖနး၊ ေဖစဘတမစညးရးျခငး။ ၅ ပစတာ၊လကကမးစာေစာငမားေ၀ျခငး။

B3. ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြမာမေပးခပါသလား။

၁ ေပးခပါတယ။ ၂ မေပးခပါဘး။ ၃ မမတမပါ။ မသပါ။

B4. ၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒကမေပးခပါသလား။




B5. ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြမာမေပးခပါသလား။


B6. သငဘာျဖစလ႔မေပးခတာလ။ ဘာလ႔မေပးမာလ။

၁ နငငသားတစေယာကအေနန႔တာ၀နရလ႔၊ ၂ နငငေတာကေပးအပတ တာ၀နျဖစလ႔၊ ၃ တာ၀နသနငငေခါငးေဆာငက ေရြးခယဖ႔၊ ၄ နငငေရးပါတ၊ ကယစားလယက ၾကကလ႔၊ ၅ မသားစ၊ သငယခငးေတြကတကတြနးလ႔၊ ၆ အျခား၊

B7. သငဘာျဖစလ႔မမေပးခတာလ။ မမေပးမာလ။

၁ မစာရငးမာကယနာမညမပါလ႔။ ၂ မတပတငမရလ႔။ ၃ အမကတစေယာကမမမေပးၾကလ႔။ မသလ႔။ ၄ ပါတ/ကယစားလယတစခမမၾကကလ႔။ မယလ႔။ ၅ ပါတကယစားလယေလာငးကမနးမျဖစေနလ႔။ ၆ မရကအမန႔ေ၀းလ႔၊ သြားရခကလ႔။ ၇ ကယစားလယေလာငးက ေသခာမသလ႔။ ၈ အမေထာငဥးစးထညရငရျပလ႔ထငလ႔။

B8. ပါတကေရြးရငဘယအခကကၾကညေရြးသငလ။

၁ ပါတရ႕မ၀ါဒ၊ ေပၚလစ၊ ရညရြယခက။ ၂ ပါတရ႕ေခါငးေဆာငကဘယသလ။ ၃ ကယစားလယေလာငးကဘယသလ။ ၄ ကယလမးပါတျဖစလ႔ ေရြးပါမယ။

B9. လာမည၂၀၁၅ေရြးေကာကပြမာ ဘယပါတကမထည မယဆတာ သငဆးျဖတထားျပးျပလား။



၁ ေသေသခာခာက ဆးျဖတထားျပးပါျပ။ ၂ ဆးျဖတထားပါတယ။ ၃ သပမေသခာေသးဘး။ ၄ ဘယပါတထညရမယကမသေသးဘး။

မမထညဘး။

B10. ကယစားလယေလာငးကေရြးရင သငဘာက ၾကညေရြးမာလ။

၁ ကယစားလယေလာငးရ႕ပညာအရညအခငး လပရညကငရည၊ အားသာခက၊

၂ ကယစားလယေလာငးမ မဆြယစညးရးစဥ လထကေပးတ ကတက၀တမား၊

၃ ကယစားလယေလာငးပါတ၏ မ၀ါဒ၊ ေပၚလစ၊ ရညရြယခက၊ ၄ မသားစ၊ သငယခငးမားကအၾကေပး တကတြနး

ေသာကယစားလယေလာငး၊ ၅ ဘာၾကညေရြးရမယမနးမသေသးပါဘး။

အပငး (C) အမးသမးမားနငငေရး နင ေရြးေကာကပြတြငပါ၀ငမႈ

C1. လာမ၂၀၁၅ေရြးေကာကပြကသငဘယလပါ၀ငမာလ။

၁ မေပးသ၊ မဆႏၵရငအေနန႔၊ ၂ ပါတ၀ငအျဖစန႔၊ ၃ ကယစားလယေလာငးအေနန႔၊ ၄ ပါ၀ငျဖစဖ႔ မေသခာေသးပါဘး။



C2. ျမနမာလမႈအသငးအ၀ငးမာ အမးသမးတစေယာကအေနန႔ အခအခနမာ အျဖစနငဆး၊ ေရာကနငတ အျမငဆး ရာထး အဆငက ေအာကေဖာျပပါအခကမားထမေရြးပါ။

၁ နငငေတာသမၼတၾကး ၂ ဒသမၼတ ၃ လႊတေတာဥကဌ ၄ ျပညနယ/တငး ၀နၾကးခပ ၅ ၀နၾကး ၆ ဒ၀နၾကး ၇ လႊတေတာအမတ ၈ ခရင/ ျမ႕နယ အပခပေရးမႈး ၉ ရပေကးဥကဌ

C3. အမးသမးေတြ ကယစားလယေလာငးျဖစဖ႔ ျမနမာ လ႔အဖြ႔အစညးမာဘာေတြကအတားအဆးျဖစေနသလ။

၁ ယဥေကးမႈ န႔ လမႈအ၀နးအ၀ငးရ႕ အမး သမးအေပၚအျမငမားေၾကာင။ ၂ ကေလးကစၥ၊ အမမႈကစၥန႔မအားၾကလ႔။ ၃ ကယစားလယေလာငးျဖစဖ႔ လအပတ ပညာ၊ အရည အခငးမရလ႔။ ၄ မနးမေခါငးေဆာငတာက မၾကကလ႔။ ၅ ပါတကလအပတပပးမႈေတြ၊ အစအမေတြမလပေပးလ႔။ ၆ မသားစက အားမေပးလ႔။ အမန႔ျပသနာတကလ႔။ ၇ အဆကအသြယေကာငးမရလ႔၊ေငြေၾကးမတတနငလ႔။ ၈ အမးသမးေတြကယတငကနငငေရးကစတမ၀ငစားလ႔၊

ကယကကယယၾကညမႈမရလ႔။ ၉ နငငေရးဆတာအႏရာယရတယ၊ ညစပတလ႔မပတသကခငဘး၊

ေ၀းေ၀းေနေလေဘးကငးေလျဖစတယ လ႔ယဆလ႔။ ၁၀

ေရြးေကာကပြဥပေဒန႔ ကယစားလယအမည စာရငးတငသြငးမႈလပထးလပနညးကအဆငမေျပလ႔။



C4. မဆႏၵရငတစေယာကအေနန႔ လာမ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြမာ အမးသမးကယစားလယေလာငးက သငမေပးမာလား။

၁ အမးသမးက မမထညပါဘး။ ၂ အမးသမးျဖစေနလ မထညပါမယ။ ၃ အမးသမးျဖစျဖစ အမးသားျဖစျဖစ ကစၥမရပါဘး။ ၄ မထညျဖစမလား မထညျဖစမလားေတာင မေသခာ

ေသးပါဘး။ မမထညပါဘး။

C5. အမးသမးကယစားလယေလာငးက မထညဖ႔ သငဘာကၾကညျပး ဆးျဖတမာလ။

၁ ကယစားလယေလာငးရ႕ပညာအရညအခငး လပရညကငရည၊ အားသာခက၊

၂ ကယစားလယေလာငး၏ မသားစေနာကခ၊ မးရး၊ ၃ ကယစားလယေလာငး၏ ေခါငးေဆာငမႈဆငရာ အရညအခငး၊ ၄ ကယစားလယေလာငး၏လမႈေရး၊ စးပြားေရး ေနာကခ

အေၾကာငးအရာ၊ ၅ ကယစားလယေလာငး၏ဘာသာေရးယၾကညမႈႈ၊

C6. ေအာကေဖာျပပါအခကမားထမ သငသေဘာအတဆး အခကကေရြးပါ။

၁ အမးသားမားသည အမးသမးမားထကပေတာ ေသာ ေမြးရာပါနငငေရးသမားမား ျဖစၾကသည။

၂ အမးသမးမားသည အမးသားမားထက ပေတာ ေသာ ေမြးရာပါနငငေရးသမားမား ျဖစၾကသည။

၃ အမးသမးေကာ အမးသားပါ နငငေရးသမား ေကာငးမားျဖစၾကပါသည။

၄ အရညအခငးရေသာ အမးသမးကယစားလယ ေလာငးျဖစပါက မထညမည။

၅ အမးသမးသည ေအာငျမငေသာနငငေရးသမား ျဖစနငသညဟမယပါ။ ထ႔ေၾကာင မမထညပါ။



အပငး (D) ေရြးေကာကပြအေပၚေယဘယအျမင

D1. ျမနမာနငငလကရေရြးေကာကပြဥပေဒသည အမး သမးႏငအမးသားကတနးတအခြငအေရးေပးထားပါလား။

၁ ေပးထားပါသည။ ၂ ေပးမထားပါ။ ၃ ေရြးေကာကပြဥပေဒကမသပါ။

မေျဖတတပါ။

D2. ေရြးေကာကပြနငပါတသကေသာ သတငးမား၊ အခက အလကမား ထတျပနေၾကျငာျခငး၊ အသေပးျခငးတ႔တြင မဒယာမား၏ရပတညခကသည ဘကလကမႈမရ၊ သမာသမတကသညဟ သငထငပါသလား။

၁ သမာသမတကပါသည။ ၂ ဘကလကမႈရပါသည။ ၃ မသပါ။

D3. အမးသမးတစေယာကကယစားလယေလာငးျဖစဖ႔ အမညတငသြငးျခငး နငအျခားလပထးလပနညးမားသည အမးသားမားယဥလငပမခကခပါသလား။

၁ ခကခပါသည။ ၂ မခကခပါ။ ၃ မသပါ။

D4. ခကခသညဆပါက အဓကအခကအခ(၃)ခကေျပာပါ။ (ခကခသညဟေျဖသကသာေမးရန)

၁

၂

၃



D5. လႊတေတာတြင အမးသမးကယစားလယအေရအတြက တးလာဖ႔ လကရဥပေဒ နင ကငသး ေနမႈမားက ျပျပငရန(သ႔) ေျပာငးလရနလအပသညဟ သငထငပါသလား။

၁ ျပျပငရန (သ႔) ေျပာငးလရန လအပသည။

၂ ျပျပငရန (သ႔) ေျပာငးလရန မလအပပါ။ ၃ မသပါ။

D6. ေျပာငးလရနလအပသညဟယဆပါက ေအာကေဖာျပ ပါအခကမားမ အေရးၾကးဆးဟ သငထငေသာအခက (၁) ခကကေရြးပါ။ (ေျဖဆသတငးကေမးရန)

၁ အမးသမးမားအခထက နငငေရး၊ အပခပေရးအသအျမငပကယဖ႔လ တယ။ ၂ အမးသမးမား ရပေရးရြာေရးဆငရာေခါငးေဆာငမႈ၊

အပခပမႈ လကေတြ႔အေတြ႔အၾကမား ရဖ႔လတယ။ ၃ ေရြးေကာကပြဆငရာ ဥပေဒန႔လပထးလပနညးမား ဟာ

ယခထကပမရငးလငးလြယကဖ႔လတယ။ ၄ နငငေရးပါတမားအေနန႔ ကတာစနစကငသးဖ႔ လတယ။ ၅ လႊတေတာမာ အမးသမးမားအတြက သးသန႔ ဖယထားတ %တစခ

ထားရဖ႔လတယ။

Danish Institute for Parties and Democracy (DIPE), the UN Women, and the Royal Government of Bhutan တႏမ ၂၀၁၄ ခႏစ တငထတျပနခေသာ

သေတသေနလလာခက (Study of the Determinants of Voter’s Choice and Women’s Participation in Elective Offices in The Kingdom of Bhutan) ၏

ေမးခြ နးလႏာေအပႏ တြ င ေအျခခသည။



ေနာကဆကတြ (၂) မေပးသညအေလအထႏႈငးယဥခက ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၈၊ ႏင ၂၀၁၀ ခႏစ အေထြေထြေရြးေကာကပြ ႏင ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒဆႏၵခယပြ တြင တငးႏငျပညနယ ၁၄ ခ၏ မေပးသညအေလအထ ႏႈငးယဥခက

Section B: Determination of Voter’s Choice

0

50

100

Yes No Don't Know

Yangon Region

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Thaninthary Region

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Bago Region

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Magway Region

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Ayeyarwady Region

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Mandalay Region

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Sagaing Region

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Chin State

1990 2008 2010



0

50

100

Yes No Don't Know

Shan State

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Rakhine State

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Mon State

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Kayin State

1990 2008 2010

0

20

40

60

Yes No Don't Know

Kachin State

1990 2008 2010

0

50

100

Yes No Don't Know

Shan State

1990 2008 2010



This research paper is made possible through the financial support of Amatae (Civil Society Strengthening Project)

Documents

Women Political Action 2015 · 2017-08-27 · Women Political Action 2015 Socio-Economic and Gender Research Institute (SEGRI) 4 အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္