Wolontariat kompetencyjny Od pomysłu do sukcesu

Przewodnik po wolontariacie pracowniczym

Od czego powinna zacząć firma lub instytucja, która chciałaby uruchomić

wolontariat kompetencyjny, zachęcać i wspierać

w nim swoich pracowników?

Od czego powinna zacząć organizacja

społeczna, która chce skorzystać

z pracowniczego wolontariatu

kompetencyjnego?

Czy wolontariat pracowniczy może być częścią polityki HR i ścieżki rozwoju

kompetencji pracowników?

Czy wolontariat kompetencyjny

jest fajny?

Czy wolontariat kompetencyjny jest trudny?

Jak wspierać wolontariuszy

w ich działaniach?

Jak zachęcać do wolontariatu

kompetencyjnego?

Kto powinien brać aktywny udział w promocji

i rozwoju wolontariatu kompetencyjnego?

Czego firmy oczekują od organizacji

społecznych, z którymi chcą współpracować

w ramach wolontariatu kompetencyjnego?

Czego organizacje społeczne oczekują od firm lub instytucji, które proponują im wolontariat

pracowniczy?

W czym wolontariusze

kompetencyjni mogą pomóc w pierwszej

kolejności?

Co polskie firmy, organizacje pozarządowe,

instytucje i pracownicy wiedzą o wolontariacie

kompetencyjnym?

Po co rozwijać

programy pracowniczego wolontariatu

kompetencyjnego?

Czym jest wolontariat kompetencyjny i czy

działa w Polsce?

Czym wolontariat pracowniczy różni się od wolontariatu

prywatnego?

Czy są jakieś istotne bariery rozwoju

wolontariatu kompetencyjnego

w Polsce?

Komu potrzebny jest wolontariat?

Co trzeba zrobić, żeby wolontariat kompetencyjny

był bardziej popularny? Jakie są czynniki

sukcesu w wolontariacie pracowniczym?

Spis treści

Słowo wstępne

Mateusz Morawiecki, Bank Zachodni WBK

Liliana Anam, CSRinfo

Jak powstał przewodnik?

Czym jest pracowniczy wolontariat kompetencyjny?

Jakie korzyści przynosi pracowniczy wolontariat kompetencyjny?

Na ile wykorzystujemy potencjał pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego?

Dekalog pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego

Kierunkowskaz dla biznesu: jak wdrożyć program wolontariatu kompetencyjnego w firmie?

Kierunkowskaz dla organizacji społecznej: jak rozpocząć współpracę w ramach pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego?

Jak zachęcać do wolontariatu?

Kierunkowskaz dla wolontariusza: Co jest fundamentem wolontariatu?

Źródła dodatkowych informacji

Case Studies

Bibliografia

O partnerach projektu

2

4

6

16

20

25

26

35

40

44

47

48

54

55

1

32

Mateusz Morawiecki, Prezes Zarządu Banku Zachodniego WBK

Liliana Anam, Właściciel i Manager CSRinfo

Moje osobiste doświadczenia pracy jako wolontariusz pokazały mi, jak satysfakcjonująca jest to forma zaangażowania społecznego. Rozwija nie tylko kompetencje, ale również buduje wewnętrzne

poczucie sprawczości. Być może dlatego po raz kolejny mam przyjemność oddać do Państwa rąk publikację dotyczącą wolontariatu pracowniczego. Na co dzień zajmuję się wspieraniem przedsiębiorstw w rozwoju odpowiedzialnego i zrównoważonego biznesu. Oprócz typowych działań doradczych dotyczących np. strategii czy raportowania, ważnym obszarem działalności CSRinfo jest dialog i edukacja. Dlatego wspólnie z Bankiem Zachodnim WBK zrealizowaliśmy projekt o charakterze edukacyjnym, którego celem było poznanie opinii interesariuszy na temat wolontariatu kompetencyjnego i przygotowanie materiału wspierającego ich w rozwoju tej formy wolontariatu. Rozpoczynając projekt byłam zaskoczona zainteresowaniem ze strony organizacji społecznych jak i różnorodnością opinii i punktów widzenia na wolontariat wspierany przez pracodawców. W publikacji prezentujemy różne perspektywy, starając się oddać dyskusję, jaka miała miejsce podczas panelu interesariuszy. Cały projekt nie byłby możliwy dzięki zaangażowaniu się Banku Zachodniego WBK, który na co dzień rozwija praktyki CSR w miejscu pracy. Dziękuję Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej za objęcie niniejszego projektu patronatem i tym samym szerzenie idei wolontariatu. Chcę również podziękować wszystkim organizacjom i ekspertom, którzy wzięli udział w panelu interesariuszy dotyczącym zagadnienia wolontariatu kompetencyjnego i zabrali głos w niniejszej publikacji. Od kilku lat obserwuję rosnące zainteresowanie wolontariatem pracowniczym na polskim rynku. Ogromnie mnie to cieszy, ponieważ uważam, że na nasz stosunek do świata wpływają doświadczenia wyniesione z miejsca pracy. Pracodawcy dysponują ogromną siłą społeczną – swoich pracowników. Mam nadzieję, że dzięki tej publikacji dostrzegą możliwości wolontariatu pracowniczego, opartego o kompetencje pracowników.

Społeczna odpowiedzialność biznesu, to dla nas przede wszystkim odpowiedzialność za otoczenie, w którym funkcjonujemy. CSR nie jest zaangażowaniem dodanym do biznesu. Traktujemy go jako integralną

część naszej podstawowej działalności, dlatego od wielu lat podejmowane przez nas inicjatywy są powiązane z naszą strategią biznesową. Jestem przekonany, że realizowane oddzielnie, bez zachowania spójności, niewpisujące się w wizję, misję i cele firmy, nie spełniałyby należycie swojej roli. Nie pozwoliłyby doskonalić organizacji, wprowadzać innowacji, eliminować ryzyka, negatywnego wpływu, identyfikować luk. Tym samym firma nie miałaby szans na dostrzeżenie potencjału i długofalowych korzyści, jaki niesie ze sobą CSR. Naszą misją jest tworzenie banku zadowolonych klientów i pracujących z pasją ludzi. I właśnie o ludzi i rozwijanie ich pasji chodzi w wolontariacie. Od lat obserwuję, że osoby, które angażują się społecznie, robią coś więcej, coś ponad codzienne obowiązki zawodowe, osiągają lepsze wyniki w pracy. Przypadek? Zdecydowanie nie. Wolontariat to działanie, które przynosi korzyści wszystkim stronom – nie tylko jego beneficjentom, ale także firmom i zaangażowanym w ten rodzaj działalności pracownikom. We współczesnym świecie wolontariat, szczególnie kompetencyjny, może być iskrą do powstawania nowych idei, nietuzinkowych rozwiązań czy pomysłów. Dlatego zawsze wspierałem i będę wspierać program wolontariatu pracowniczego. Jestem dumny z zaangażowania naszych pracowników i ich chęci niesienia skutecznej pomocy. Te działania łączą w sobie emocje i wzruszenia z myśleniem projektowym, nastawionym na skuteczne osiąganie celów społecznych. Współpraca z osobami o takim nastawieniu i woli działania, to marzenie każdego szefa.Mam nadzieję, że lektura tej publikacji będzie inspiracją do działania, zarówno dla osób, które chcą zostać wolontariuszami, jak i dla firm, które chciałyby rozwijać wolontariat. Co prawda skupia się ona głównie na wolontariacie kompetencyjnym, ale myślę, że większość zawartych w niej wniosków jest uniwersalna.

54

Niniejsza publikacja powstawała w ciągu kilku miesięcy i zaangażowanych w nią było wiele wspaniałych osób. Sam proces obejmował kilka etapów, które przedstawiamy poniżej. Celem przewodnika jest pokazanie praktycznych wskazówek dla wszystkich zainteresowanych wolontariatem kompetencyjnym, jak również wymiana różnych głosów w dyskusji o wolontariacie, sytuacji na świecie i ciekawych przykładów. Dziękujemy wszystkim osobom, które wzięły udział w badaniach i w panelu interesariuszy, oraz tym które wsparły publikację dzieląc się swoimi opiniami i wiedzą.

Etap 4. Przygotowanie publikacji

Praktycy i eksperci z firm, organizacji społecznych i uczelni

Etap 5. Konferencja w grudniu 2014

Jak powstawał przewodnik?

1. Fundacja Inicjatyw Oświatowych

2. Ashoka 3. Fundacja WWF Polska 4. Fundacja Młodzieżowej

Przedsiębiorczości 5. Fundacja Rozwoju

Wolontariatu 6. Polsko-Amerykańska

Fundacja Wolności

7. Danone Sp. z o.o.8. Stowarzyszenie

Odra-Niemen 9. Fundacja Pomorska

Inicjatywa Historyczna 10. Stowarzyszenie

Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza

11. Stowarzyszenie „Wolność i Demokracja”

12. Forum Odpowiedzialnego Biznesu

13. Fundacja Patria 14. Fundacja „Volunteers

for Sport”15. Polska Akcja

Humanitarna 16. Orange Polska 17. Szkoła Wyższa Psychologii

Społecznej

18. Fundacja Św. Mikołaja 19. Fundacja Rozwoju

Społeczeństwa Obywatelskiego

20. Pracodawcy RP 21. Zespół Szkół im.

Władysława Grabskiego nr 1 w Lublinie

1. Fundacja Rozwoju Wolontariatu

2. Forum Odpowiedzialnego Biznesu

3. Ashoka4. Centrum Wolontariatu5. Centrum Rozwiązań

Systemowych

6. SWPS 7. Instytut Spraw

Publicznych8. Centrum PISOP9. Danone Sp. z o.o. 10. Orange Polska11. ENEA S.A. 12. IBM Polska

13. KGHM Polska Miedź 14. Kopex S.A.15. Kompania Piwowarska16. Microsoft 17. Projekt Pasja 18. Fundacja Akademia

Odpowiedzialnego Biznesu

19. Fundacja Robinsona Crusoe

20. Stowarzyszenie SIEMACHA

21. Pracownia badań i innowacji społecznych Stocznia

22. Gates Polska Sp. z o.o.

Bank Zachodni WBKrozwój wolontariatu kompetencyjnego w firmie

CSRinfozwiększenia wiedzy rynkuo wolontariacie kompetencyjnym

Etap 2. Analiza sytuacji obecnej

Krok 1. Badanie opinii środowiska biznesu i organizacji pozarządowych

Krok 2. Badanie opinii pracowników Banku Zachodniego WBK

Krok 3. Desk research

Etap 1. Idea

Etap 3. Panel interesariuszy Banku Zachodniego WBK dotyczący rozwoju wolontariatu kompetencyjnego

Organizacje uczestniczące w panelu

54

Podziękowania

Serdecznie dziękujemy wszystkim z Państwa, którzy przyjęli zaproszenie do udziału w pracach mających na celu wsparcie rozwoju pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego w Polsce. Dziękujemy respondentom przeprowadzonego przez nas badania – przedstawicielom organizacji pozarządowych, środowiska akademickiego i szkół oraz środowiska biznesu, a także licznemu gronu pracowników Banku Zachodniego WBK.

Jesteśmy wdzięczni za wszystkie opinie ekspertów i wolontariuszy i przykłady realizowanych już działań, którymi podzielili się Państwo z nami w trakcie prac nad publikacją. W sposób szczególny pragniemy podziękować uczestnikom panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK, dedykowanego tematowi pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego. Dzięki Państwa wsparciu, otwartości na dyskusję, przychylności dla tematu i dzieleniu się związanymi z nim spostrzeżeniami, mamy możliwość przedstawienia szerokiemu gronu czytelników wniosków z tego wyjątkowego spotkania. Jesteście Państwo ekspertami i praktykami działań na rzecz pozytywnych zmian społecznych, reprezentantami wielu środowisk mających bezpośredni wpływ na skalę i jakość współpracy międzysektorowej w Polsce. Wypracowane przez Państwa, podczas panelu, wnioski i rekomendacje są zatem wyjątkowo cennym głosem w debacie dotyczącej potrzeb i zasad skutecznie rozwijanego pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego.

DziękujemyBank Zachodni WBK i CSRinfo

76

Czym jest pracowniczy wolontariat kompetencyjny?

Autor: Ewa Zamościńska,

Menedżer Projektów w CSRinfo, trenerka

biznesu i NGO, praktyk CSR z wieloletnim

doświadczeniem wdrażania standardów

odpowiedzialnego biznesu w firmach.

Praktyki wolontariatu kompetencyjnego i wolontariatu pracowniczego nadal budzą w Polsce szczere zainteresowanie i niemałe wątpliwości. Zdarza się, że mimo wysiłku wszystkich partnerów programu wolontariatu, niewydobyte na światło dzienne wątpliwości co do jego zasad i celów oraz brak wspólnej definicji, uniemożliwiają w pełni satysfakcjonującą współpracę. Dlatego poprosiliśmy ekspertów i praktyków wdrażania pozytywnych zmian społecznych o pomoc w doprecyzowaniu nadrzędnych cech pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego i ukazaniu najczęstszych różnic w jego rozumieniu.

WOLONTARIAT PRACOWNICZY – PYTANIE O DEFINICJĘ

Do najczęstszych wątpliwości związanych z wolontariatem pracowniczym należą kwestie roli pracodawcy w jego organizowaniu, rozumienia przez firmy i partnerów społecznych nadrzędnych celów wolontariatu oraz zasad współpracy z pracownikami – wolontariuszami. W otoczeniu społecznym biznesu pojawiają się także pytania o motywacje wolontariuszy, o granice

Cele Czas OczekiwaniaMotywacja Role Zasady współpracy

pomiędzy osobistym wolontariatem pracowników a działaniami społecznymi w imieniu i na rzecz dobrego wizerunku firmy.

Prędzej czy później, przy organizacji każdej formy wolontariatu pracowniczego, pojawiają się pytania: • Czym się różni wolontariat prywatny od wolontariatu pracowniczego? • Komu i do czego potrzebny jest wolontariat pracowniczy? • Czym się różni wolontariat kompetencyjny od innych formuł wolontariatu? • Czy pracodawca powinien umożliwiać wolontariat pracowników w ramach

ich standardowego czasu pracy, np. poprzez dodatkowy dzień płatnego urlopu lub zielone światło na systematyczne przeznaczanie na wolontariat kilku godzin pracy w miesiącu?

• Czy działania społeczne pracowników wykonywane w ramach ich czasu pracy to nadal wolontariat, skoro jest to czas wliczony w ich pensję?

• Czy pracodawca może nazywać wolontariatem pracowniczym działania społeczne swoich pracowników, jeżeli są one przez nich realizowane po czasie pracy?

• Czy pracodawcy dbają o zasadę dobrowolności w wolontariacie? Gdzie jest granica pomiędzy inspirowaniem i zachęcaniem a wywieraniem nacisku?

• Czy mówiąc o wolontariacie pracowniczym firmy oddelegowują pracowników do działań społecznych, czy jedynie wspierają działania tych pracowników, którzy dobrowolnie angażują się w wolontariat?

• Czy, a jeżeli tak, to jaka jest różnica pomiędzy kompetencyjnym wolontariatem pracowniczym a usługami pro bono firmy?

• Czy włączanie programu wolontariatu w politykę HR i system motywacyjny zabija ducha wolontariatu i jego nadrzędne idee bezinteresownych, dobrowolnych działań na rzecz dobra wspólnego?

• Czy formuła wolontariatu pracowniczego, w tym wolontariatu kompetencyjnego, to bardziej korzyści i szansa, czy obciążenie i zło konieczne towarzyszące szerszej współpracy z partnerami biznesowymi?

• Czy organizacje pozarządowe są otwarte i przygotowane do współpracy z pracownikami - wolontariuszami kompetencyjnymi? Czy wiedzą, w jaki sposób korzystać z tego potencjału, wspierać i motywować wolontariuszy?

• Czy pracodawcy są otwarci i przygotowani do współpracy z organizacjami pozarządowymi na zasadach partnerstwa i z perspektywą wspólnych, nadrzędnych celów społecznych?

Brakuje jednoznacznej odpowiedzi na powyższe pytania, z którą wszyscy zainteresowani zgodziliby się w stu procentach i bez cienia wątpliwości. Poniżej prezentujemy różne punkty widzenia na definicję wolontariatu pracowniczego.

84% Amerykanów deklaruje, że działałoby jako

wolontariusze, jeśli pracodawca zapewniłby

im ku temu możliwości i środki.1

W USA 24% aktywnych

zawodowo wolontariuszy twierdzi, że działa

wolontariacko, ponieważ wspiera ich w tym

pracodawca.²

98

Przede wszystkim konieczne jest dookreślenie nazwy „wolontariat” o element wskazujący, kto jest wolontariuszem w każdym przypadku, gdy działalność, o której mowa wykonywana jest w godzinach pracy pracownika. W takim przypadku wszystkie czynności pracownika podlegają wynagrodzeniu, więc nie jest on wolontariuszem. Zmienia się tylko forma, zakres i ew. miejsce aktywności, ale pracownik nadal funkcjonuje w ramach stosunku pracy. Jeśli chcielibyśmy to nazywać „wolontariatem”, to zdecydowanie powinien on być

nazwany „korporacyjnym” („firmowym”) lub jeszcze inaczej, ale z wyraźnym wskazaniem, że podmiotem, który się „czegoś wyrzeka” na rzecz beneficjentów, który coś „poświęca”, czyli wolontariuszem jest firma/przedsiębiorca/pracodawca, a nie pracownik. Zatem w sytuacji, gdy pracodawca oddelegowuje pracownika, w godzinach jego pracy do „prac społecznych”, jest to:1. albo forma „wolontariatu korporacyjnego”,2. albo w ogóle należy pominąć/zastąpić słowo „wolontariat”, które w podstawowym znaczeniu opisuje ideę wykonywania prac na rzecz beneficjentów, bez założenia jakiejkolwiek wymiany i związanych z tym korzyści rzeczowych czy materialnych. Dwa elementy, z których zbudowane jest to zjawisko to „bez wynagrodzenia” i „dobrowolnie”. Dr Kinga PadzikSzkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Wolontariat pracowniczy to angażowanie się pracowników firmy w wolontariat. Potrzebne jest do tego spełnienie dwóch podstawowych warunków: pracownicy dobrowolnie świadczą różnego rodzaju prace na rzecz podmiotów wymienionych w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za zgodą swojego pracodawcy. Z drugiej strony pracodawca, w zależności od swoich możliwości, wspiera pracowników w tych działaniach. Może to być specjalistyczne przygotowanie do wolontariatu,

wsparcie organizacyjne, merytoryczne, logistyczne i finansowe, pomoc rzeczowa lub zapewnienie pracownikom udogodnieni, jak np. w postaci czasu wolnego od pracy na wolontariat.Marta Walkowska-LipkoCentrum Wolontariatu

W definicji wolontariatu często brakuje przekazu o jego wartości. PO CO mam to robić? Jaki jest cel i sens mojej pracy? Odpowiedzi na te pytania motywują do działań. Potrzebny jest przekaz podkreślający, że osobiste zaangażowanie i poczucie wpływu na otaczającą nas rzeczywistość są sukcesem udanego wolontariatu pracowniczego. Mówmy o wolontariacie w zgodzie z zasadami psychologii pozytywnej: zaangażowanie na rzecz innych i dobra wspólnego daje poczucie harmonii i rozwoju. „Jeżeli się angażujesz, jesteś bardziej

szczęśliwy – spełniony”. Potwierdza to większość znanych mi wolontariuszy. Wiem to także z własnego doświadczenia.Zdzisław Hofman Prezes Fundacji Rozwoju Wolontariatu

Rolą firmy jest dobór adekwatnej do potrzeb wolontariatu osoby – pracownika bądź pracownicy – oraz zachęcenie jej do zaangażowania się w inicjatywę. Patrząc na nasze pozytywne doświadczenia z pracodawcami uważam, że niezwykle ważne jest, by firma pomogła dotrzeć do faktycznych potrzeb odbiorcy wsparcia. Ewa Gałka Prezeska Centrum PISOP

Warto zachęcać pracowników do udziału w wolontariacie kompetencyjnym, pamiętając jednak stale, że wolontariat jest działaniem dobrowolnym i to od decyzji pracownika zależy, czy będzie brał w nim udział, w jakim wymiarze oraz w jakiego typu aktywności się zaangażuje.Ewa Leśnowolska Forum Odpowiedzialnego Biznesu

CZAS PRACOWNICZEGO WOLONTARIATU KOMPETENCYJNEGO

Uczestnicy panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK na temat rozwoju wolontariatu kompetencyjnego zaznaczyli, że należy doprecyzować jego zakres i rolę pracodawców w jego organizowaniu.

Wolontariat kompetencyjny to taka forma wolontariatu, w ramach której wolontariusz dobrowolnie i bez gratyfikacji finansowej dzieli się z adresatami wolontariatu swoją wiedzą, doświadczeniem i różnego typu umiejętnościami związanymi z jego ścieżką i specjalizacją zawodową. Wolontariat kompetencyjny to pojęcie szersze, niż wolontariat pracowniczy. Wolontariuszem kompetencyjnym może być każdy – osoby prywatne niewspierane w wolontariacie przez swoich pracodawców, również studenci i emeryci.

Eksperci uczestniczący w panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK rekomendują, aby wolontariat kompetencyjny realizowany jako jedna z form wolontariatu pracowniczego zawsze nazywać pracowniczym wolontariatem kompetencyjnym. Wyróżnia go wsparcie organizacyjne, logistyczne i/lub merytoryczne pracodawcy, który zachęca swoich pracowników do tego typu wolontariatu na rzecz celów społecznych i im go ułatwia.

Widoczna jest natomiast duża różnorodność podejścia do kwestii czasu przeznaczonego na wolontariat pracowników wspieranych przez pracodawcę. Liczne analizy i badania wskazują, że brak czasu to jedna z kluczowych barier wszelkiego zaangażowania w wolontariat. Dlatego też umożliwianie przez firmy pracownikom zaangażowania w wolontariat w ramach czasu pracy jest często uznawane za kluczowy czynnik rozwoju praktyki wolontariatu w ogóle. Część firm oferuje zatem swoim pracownikom dodatkowe dni płatnego urlopu lub opcję kilku godzin w skali każdego miesiąca do wykorzystania na wolontariat. Są też liczne przykłady firm, które wspierają pracowników organizacyjnie i merytorycznie w wolontariacie świadczonym w czasie prywatnym.

Literatura specjalistyczna i liczne

wypowiedzi praktyków oraz ekspertów

najczęściej podkreślają następujące

cechy wolontariatu pracowniczego,

w tym pracowniczego wolontariatu

kompetencyjnego:

— Zasada dobrowolności angażowania się

pracownika w wolontariat

— Brak dodatkowego wynagrodzenia dla

pracownika za działania wolontariackie

— Rola edukacyjna i inspirująca pracodawcy

— Ułatwianie przez pracodawcę

pracownikom kontaktu z potencjalnymi

beneficjentami ich wolontariatu

— Wsparcie merytoryczne i organizacyjne

działań społecznych

pracowników–wolontariuszy

Ponad 20% Europejczyków

uczestniczy w wolontariacie i wydarzeniach

dobroczynnych.3

45% dorosłych w Szwecji,

Finlandii i Danii udziela się jako

wolontariusze.4

9% dorosłych Polaków udziela się

jako wolontariusze. Mniej aktywni są tylko

Estończycy.5

Osoby z wyższym wykształceniem chętniej

udzielają się, jako wolontariusze.6

Najczęściej wolontariuszami są osoby

między 45. i 50. rokiem życia.7

Od 1996 do 2014 roku w programie

Wolontariatu Europejskiego (EVS)

wzięło udział ponad 50 000 osób.8

1110

Jednocześnie wśród organizacji pozarządowych i w środowisku akademickim można spotkać wątpliwości dotyczące działań społecznych pracowników wykonywanych w czasie pracy. Padają pytania, na ile są one wolontariatem, a na ile działaniami społecznymi wykonywanymi przez pracowników w imieniu firmy.

Coraz częściej dyskutuje się nad definicją wolontariatu pracowniczego. Pojawiają się głosy, że wolontariat pracowniczy powinien odbywać się w ramach czasu pracy – tylko wtedy będzie uznany za pracowniczy; inni z kolei mówią, że wręcz przeciwnie – jeśli odbywa się w godzinach pracy, to nie jest wolontariatem, tylko działalnością społeczną firmy. Według mnie te dyskusje stają się wtórne, jeśli spojrzymy na istotę samego wolontariatu. A jest on świadomym, dobrowolnym, bezpłatnym i wykraczającym poza związki rodzinne

i koleżeńskie działaniem na rzecz potrzebujących. Przyrostek „pracowniczy” wolontariat dostaje wtedy, gdy odbywa się przy wsparciu firmy – różnorakim wsparciu: finansowym, rzeczowym, merytorycznym, logistycznym czy psychologicznym. To, w jakich godzinach odbywa się wolontariat pracowniczy, jest drugorzędne – oczywiście przy zachowaniu cech, które zostały wymienione wyżej. A zatem jeśli pracownik/czka działa dobrowolnie na rzecz potrzebujących, a wspiera go w tym pracodawca, to wtedy mówimy o wolontariacie pracowniczym.Ewa Leśnowolska Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Przyjmujemy, że wolontariat pracowniczy to angażowanie się pracowników w działalność na rzecz organizacji społecznych – świadczenie pomocy, wykorzystywanie swoich umiejętności, a jednocześnie rozwijanie swoich talentów. W myśl definicji, firma udziela pracownikowi wsparcia merytorycznego, organizacyjnego, logistycznego, finansowego oraz w postaci pomocy rzeczowej. Kwestia delegowania pracownika do działania jako wolontariusza w godzinach pracy jest zawsze pozostawiona do decyzji

bezpośredniego przełożonego. Zachęcamy do tego, aby kierujący zespołami wykorzystywali wolontariat, jako formę integracji jego członków np. podczas wyjazdów szkoleniowych połączonych z akcją społeczną.Joanna Olszowska-SchilbachStarszy Specjalista ds. Komunikacji Wewnętrznej, Orange Polska

Warto w tym miejscu wspomnieć o wywołującym tak wiele dyskusji wolontariacie „w godzinach pracy”. O tym czy jest to wolontariat czy działanie społeczne firmy decyduje nie forma wsparcia wolontariuszy przez pracodawcę, ale sama definicja zgodnie z którą wolontariat musi być dobrowolny, nieodpłatny i świadczony według zasad określonych w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Kwestią decyzji pracodawcy i wewnętrznego regulaminu pracy pozostaje natomiast czy odbywa się on po

godzinach pracy czy w ramach dodatkowego urlopu, w tygodniu pracy.Marta Walkowska-LipkoCentrum Wolontariatu

W wolontariacie pracowniczym firma wspiera wolontariuszy merytorycznie i logistycznie, zachęca ich do kolejnych działań na rzecz dobra społecznego. Pracownicy przy wsparciu pracodawcy często realizują swoje autorskie pomysły na wolontariat. Pracownik jest wówczas postrzegany przez organizacje pozarządowe i beneficjentów jako ambasador firmy. Część pracodawców wspiera wolontariat swoich pracowników realizowany przez nich w czasie wolnym, inni dają zielone światło również na wolontariat

w czasie pracy. Z perspektywy beneficjenta obie sytuacje są cenne i mogą przynieść wyjątkowe korzyści. Należy docenić fakt, że pracownik wygospodarowuje czas na działania społeczne i mocno się w nie angażuje. Wymaga to od niego często lepszej organizacji czasu pracy i rozwija umiejętności zarządzania. Wartością dodaną wolontariatu pracowniczego jest też efekt skali. Pracownik- wolontariusz motywuje do działań społecznych innych pracowników. Realizując wolontariat w czasie pracy wolontariuszowi łatwiej jest motywować innych pracowników, korzystać z ich doświadczenia i umiejętności. Pamiętajmy o tym aspekcie.Przemysław Pohrybieniuk Pełnomocnik Zarządu ds. relacji zewnętrznych i CSR Danone Sp. z o.o.

PERSPEKTYWA ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH Eksperci ze strony organizacji pozarządowych podkreślają rolę pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego w rozwoju kapitału społecznego Polski. Synergia organizacji społecznych, pracodawców i pracowników–wolontariuszy może ich zdaniem znacząco wpłynąć na formułę i efektywność rozwiązywania ważnych problemów społecznych.

Od jakiegoś czasu dużo mówi się o słabej aktywności społecznej Polaków oraz niskim poziomie ich wzajemnego zaufania. Zmianie tej sytuacji sprzyjać może tworzenie przestrzeni, w których Polacy będą uczyć się współpracy oraz wymieniać wiedzą i umiejętnościami. Szczególny potencjał takiego oddziaływania posiada pracowniczy wolontariat kompetencji (ang. employee skill-based volunteering). W jego ramach potrzebujące takiego wsparcia organizacje i społeczności lokalne mogą uzyskać m.in.

wsparcie pracowników firm i innych organizacji w budowaniu stron internetowych, projektowaniu materiałów promocyjnych, logotypów, galerii zdjęć i multimediów, czy dowiedzieć się, jak do własnych celów wykorzystać media społecznościowe lub bezpiecznie używać Internetu. Podobnie jest w przypadku różnych działań edukacyjnych (np. skierowanych do młodzieży z wykluczonych grup społecznych) oraz nieodpłatnego udzielania przez pracowników porad prawnych lub finansowych. Zaangażowanie w ten sposób pracowników poszczególnych firm w bardziej szczegółowe i długofalowe wspieranie organizacji społecznych czy też poszczególnych społeczności lokalnych sprzyja budowie kapitału społecznego w Polsce. Filip PazderskiInstytut Spraw Publicznych

Jeśli chodzi o zaangażowanie pracowników w wolontariat w czasie

pracy, to rzeczywiście może to być dyskusyjne. Różne są podejścia,

różne możliwości. Nasza firma stoi na stanowisku, że wolontariat jest

realizowany przez pracownika, oczywiście przy naszym wsparciu, w czasie wolnym,

jednak managerowie mają wykazywać elastyczność i wspierać pracownika, gdy ten chce np. wziąć w czasie pracy wolne

2-3 godziny, aby poprowadzić zajęcia w szkole.

Anna JaworCorporate Citizenship & Corporate

Affairs Manager, IBM Polska

64% badanych przez Bank

Zachodni WBK i CSRinfo przedstawicieli

organizacji pozarządowych, uczelni wyższych

i szkół uważa, że wolontariat pracowniczy

zdecydowanie przynosi korzyści jego

beneficjentom.

31% z nich nigdy nie słyszało,

aby jakaś instytucja lub organizacja

społeczna korzystała z formuły pracowniczego

wolontariatu kompetencyjnego.

1312

Zaangażowanie pracodawców w inspirowanie i promowanie wolontariatu pracowniczego może okazać się jedną z najskuteczniejszych przestrzeni utrwalania pozytywnych postaw aktywności społecznej i poczucia wpływu Polaków na otaczającą rzeczywistość. Może jednocześnie likwidować funkcjonujące w Polsce błędne stereotypy na temat zasad, celów i korzyści wolontariatu.

Wolontariat nadal bywa postrzegany w Polsce niczym w krzywym zwierciadle. Wolontariusz to dla wielu albo osoba heroiczna, albo ofiara losu, która nie wie co ze sobą zrobić i zapewne nie może znaleźć pracy. Brakuje u nas świadomości roli i zasad wolontariatu oraz korzyści jaki przynosi. Wartością wolontariatu pracowniczego, zwłaszcza wolontariatu kompetencyjnego, jest przełamywanie tych stereotypów. Pracownicy mogą poznać wolontariat od kuchni i się w nim sprawdzić, poznać jego wartość więziotwórczą

w budowaniu licznych kompetencji komunikacji i współpracy.Zdzisław HofmanPrezes Fundacji Rozwoju Wolontariatu

Zarówno uczestnicy panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK, jak i praktycy ze strony NGO zaproszeni do udzielenia wypowiedzi na potrzeby niniejszej publikacji, podkreślają kluczową rolę wspólnego rozumienia celów wolontariatu przez pracodawców i organizacje społeczne. Harmonia pomiędzy perspektywą dbającego o swoich pracowników pracodawcy oraz skupionych w pierwszej kolejności na celach społecznych organizacji pozarządowych pozwala na pełne wykorzystanie potencjału wolontariuszy kompetencyjnych i wzmacnianie ich motywacji do działań społecznych. W działaniach wszystkich partnerów musi być także kładziony wyraźny nacisk na jakość wszelkich działań.

Konieczny jest nacisk na jakość – zarówno jakość przygotowania się organizacji do przyjęcia wolontariusza, jak i wymaganie poważnego traktowania zadań, w które angażuje się wolontariusz i ustalenie celów współpracy.Rekomendacja uczestników panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK

PERSPEKTYWA BIZNESU

Firmy wdrażające z sukcesem programy wolontariatu pracowniczego widzą pozytywny wpływ wolontariatu na atmosferę w pracy, motywację pracowników do działań również na polu zawodowym oraz na rozwój ich kompetencji i poczucia wpływu na rzeczywistość. Firmy te są też często zdania, że program wolontariatu, zwłaszcza włączający w wachlarz możliwości formułę wolontariatu kompetencyjnego, może być spójnym elementem polityki HR firmy, w szczególności ścieżek motywacyjnych i rozwoju kompetencji pracowników. Zdaniem firm w wolontariacie należy docenić i pielęgnować wyjątkowe korzyści wolontariatu pracowniczego zarówno dla organizacji pozarządowych, które z niego korzystają, jak i dla firmy oraz jej pracowników.

Specyfika wolontariatu kompetencyjnego oznacza zazwyczaj współpracę z organizacją pozarządową, a nie końcowym beneficjentem. Satysfakcja z pracy społecznej wiąże się zazwyczaj z przekazywaniem własnych umiejętności pracownikom organizacji non profit czy też np., jak w naszym przypadku, udoskonalaniem środowiska IT tych organizacji, by dopiero w konsekwencji takich działań zyskał końcowy beneficjent. Warto taką formę aktywności oferować pracownikom jako alternatywę dla innych działań

ogólnospołecznych. Tak jak wspomniałam, wolontariat kompetencyjny kojarzy się często z pracą indywidualną. Niemniej jednak na przykładzie projektów bezpieczeństwa dzieci w Internecie widać, że nasi pracownicy chętnie organizują grupowe akcje wolontariatu np. w szkołach z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu. Ma to związek zarówno z profilem działalności firmy, jak i z kompetencjami jej pracowników.Katarzyna Lorecka Kierownik ds. odpowiedzialności społecznej, Microsoft

Zarówno Bank Zachodni WBK, jak i powołana przezeń Fundacja podejmują działania uwrażliwiające pracowników na potrzeby innych ludzi, środowiska naturalnego oraz społeczności lokalnych. Wspólnym celem jest podniesienie rangi solidarności społecznej. Fundacja koordynuje wolontariat pracowniczy, widząc szczególną wartość w inicjatywach podejmowanych oddolnie przez pracowników. Dzięki nim lepiej są identyfikowane miejscowe potrzeby, a wolontariusze

mogą nawiązywać bezpośrednie, długotrwałe relacje z tymi, którym pomagają. Organizacyjnie wygląda to tak, że każda grupa inicjatywna, która chce zaangażować się w akcję wolontariacką, może wnioskować o wsparcie finansowe ze środków Fundacji. Maksymalna kwota wsparcia wynosi 3 tys. zł. Środki te wolontariusze mogą przeznaczyć na organizację zaplanowanego przedsięwzięcia tj. na zakup materiałów, nagród, opłacenie transportu czy wyżywienia. Nie powinni tych środków przekazywać bezpośrednio organizacjom, na rzecz których działają. Najlepsze spośród zrealizowanych akcji wolontariackich biorą udział w dorocznym konkursie „Wolontariat Roku”. Zwycięzcy otrzymują dodatkowe 3 tys. zł na organizację kolejnej akcji społecznej.Eliza Dzwonkiewicz Prezes Fundacji Banku Zachodniego WBK

— Wolontariat powinien być wpisany w rozwój kariery pracownika. Podczas pracy jako wolontariusz można przy okazji rozwijać swoje kompetencje, które można wykorzystać w codziennej pracy.— Nie zgadzam się, to wypacza idę wolontariatu, jako dobrowolne, bezinteresowne działanie z potrzeby serca. Kompetencje profesjonalne buduje się w HR.Opinie uczestników panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK

Warto wkomponować w politykę HR firmy programy wolontariatu pracowniczego. Takim przykładem jest program IBM Corporate Serivce Corps. W jego ramach nasi pracownicy są wysyłani na miesięczne misje zagraniczne do krajów rozwijających się, aby tam pracować dla lokalnych organizacji pozarządowych. Są to osoby, które już działają wolontariacko. Zauważamy, że po powrocie z programu ich zaangażowanie w pracę zawodową, jak i na rzecz lokalnych społeczności, znacząco

Mamy za sobą zarówno doskonałe , jak i zupełnie nietrafione doświadczenia

kompetencyjnego wolontariatu pracowniczego. Zdarza się, że firmy, które

przysyłają do nas wolontariuszy, rozumieją ideę wolontariatu i zasady współpracy z partnerem społecznym w wypaczony

sposób. Jeżeli przychodzą do nas zupełnie nieprzygotowani do współpracy ludzie,

bez żadnej własnej inwencji, nie mający kompetencji ani postaw potrzebnych

np. do pracy z dziećmi i młodzieżą, nasza współpraca ogranicza się jedynie do zapewniania im komfortu i uczenia

dosłownie wszystkiego. Realizujemy wówczas tylko wewnętrzne potrzeby firmy,

która chce mieć wolontariat. Nie można tego finalnie nazwać wolontariatem

kompetencyjnym. Ks. Andrzej Augustyński CM

Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia SIEMACHA

Pracowniczy wolontariat kompetencji jest trudny. Wymaga ofiarowania najcenniejszej wartości, jaką jest czas. Podstawową motywacją pracowników do działań w tym obszarze jest satysfakcja z pomagania innym. Nasi wolontariusze mają okazję do rozwijania własnych kompetencji, co w konsekwencji przekłada się na poczucie bycia ekspertem. Wolontariat jest więc szansą na rozwój, z której pracownicy korzystają.Olga FasieckaDyrektor Departamentu Komunikacji Korporacyjnej ENEA S.A.

Wolontariat pracowniczy jak najbardziej może być częścią polityki HR firmy. Daje on wiele możliwości rozwoju ścieżki kariery pracowników na różnych szczeblach.Nina Krystoń Z-ca Dyrektora ds. Strategicznego HR, Kopex S.A.

1514

rośnie. Zwykle osoby te osiągają dużo wyższe wyniki w pracy i to spośród nich rekrutują się liderzy przyszłych projektów społecznych, w które wciągani są inni pracownicy IBM. Myślę wiec, że tego typu programy mogą stanowić doskonałą formę zachęcenia pracowników do podjęcia działalności społecznej, jak również kształcenia przyszłych liderów firmy, motywowania najlepszych pracowników.Anna JaworIBM Polska

Niezależnie od wątpliwości dotyczących definicji wolontariatu lub ich braku, pytani przez nas o opinie przedstawiciele środowisk zaangażowanego społeczne biznesu, organizacji pozarządowych uczelni wyższych i szkół zgadzają się, że wolontariat kompetencyjny pracowników firm i instytucji jest potrzebny. Dostrzegają oni niezaprzeczalne korzyści współpracy organizacji społecznych z pracownikami firm i instytucji, w ramach której dochodzi do wymiany wiedzy i doświadczenia. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja ułatwi wszystkim zainteresowanym podjęcie decyzji o skorzystaniu z tej formy działania na rzecz dobra wspólnego i jej promocji wśród innych.

WOLONTARIAT PRACOWNICZY A USŁUGI PRO-BONO FIRMY

Istnieją istotne różnice między wolontariatem pracowniczym a działalnością pro-bono firmy. Wolontariat ze swojej definicji jest działaniem dobrowolnym, którego z własnej woli podejmuje się osoba fizyczna. Pracodawca może wspierać i zachęcać pracowników do wolontariatu, nigdy jednak ich do wolontariatu nie oddelegowuje.

W działalności pro-bono biznesu inicjatywa i koszty nieodpłatnego wykonania usługi na rzecz partnera społecznego leży po stronie firmy. Przedsiębiorstwo oddelegowuje wówczas swoich pracowników do pracy świadczonej na rzecz beneficjenta, za którą nie będzie on musiał zapłacić. Pracownicy wykonują wówczas zlecenie na takich samych zasadach, jak zlecenia odpłatne dla klientów firmy.

WOLONTARIAT PRACOWNICZY

USŁUGI PRO-BONO FIRMY

Odbiorca usługi nie musi za nią płacić

Pracownik wykonuje zadanie w godzinach pracy

Pracownik jest delegowany przez firmę do wykonania zadania

Pracownik sam zgłasza się do wykonania zadania

(zasada dobrowolności)

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie za swoją pracę

lub

lub

Bank Zachodni WBK i CSRinfo prowadząc projekt, którego jednym z efektów jest niniejsza publikacja, przyjmują, że:

Wolontariat pracowniczy to dobrowolne działania społeczne pracowników, realizowane przez nich przy wsparciu pracodawcy, co odróżnia tą formułę wolontariatu od wolontariatu prywatnego.

Pracodawca może wspierać wolontariat swoich pracowników w różny sposób, w tym:• Inspirując i zachęcając do takiego zaangażowania • Ułatwiając swoim pracownikom kontakt z potencjalnymi partnerami

społecznymi i beneficjentami wolontariatu• Wspierając merytorycznie pracowników, którzy chcą działać jako

wolontariusze• Wspierając organizacyjnie i logistycznie pracowników – wolontariuszy• Wspierając finansowo działania realizowane przez wolontariuszy

(np. poprzez konkurs grantowy) • Dając pracownikom czas na działania wolontariackie np. poprzez możliwość

dodatkowego dnia urlopu z przeznaczeniem na wolontariat.

Wolontariat kompetencyjny to jedna z wielu cennych form wolontariatu. Jego cechą jest dzielenie się wolontariuszy z beneficjantami swoim doświadczeniem, umiejętnościami i wiedzą ekspercką związanymi z ich ścieżką zawodową. Wolontariat kompetencyjny może być realizowany między innymi w ramach wolontariatu pracowniczego. Dla uściślenia nazywamy go wówczas pracowniczym wolontariatem kompetencyjnym.

Bardzo zależy nam na ciągłym podnoszeniu poziomu i jakości naszego zaangażowania

społecznego. Dostrzegamy olbrzymi potencjał, który jest w pracownikach Banku. Mamy świadomość, że wśród nich są eksperci z wielu dziedzin, których wiedza i umiejętności mają wymierną wartość. Wiemy też, że są tacy pracownicy,

którzy chętniej podzieliliby się swoim doświadczeniem zawodowym nieodpłatnie z jakąś organizacją pozarządową lub instytucją, niż zaangażowali w inne, bardziej popularne formy wolontariatu. Dlatego chcemy dzisiaj, nie rezygnując z dotychczasowych form zaangażowania, skoncentrować się na rozwoju i promocji wolontariatu kompetencyjnego, aby wykorzystać wyjątkowy potencjał naszych pracowników. Jesteśmy przekonani, że możemy nieść pomoc również w takiej formie. Katarzyna TeterMenedżer ds. społecznej odpowiedzialności biznesu, Bank Zachodni WBK

Dyskusje wokół definicji wolontariatu pracowniczego są ważne, o ile mają

przełożenie na praktyczny wymiar jego organizacji i stopień wzajemnego zrozumienia partnerów. Pracodawca – pamiętajmy, że może to być zarówno firma jak i innego typu organizacja – zachęcając do wolontariatu musi klarownie

informować, jak widzi swoją rolę w wolontariacie, jak chce wspierać wolontariuszy i do jakich celów dąży. Oceniając programy wolontariatu pracowniczego zwracam uwagę przede wszystkim na czytelność tego przekazu, spójność działań z ustalonymi na etapie przygotowań potrzebami i efekty podejmowanych prac. Jeżeli pracownicy chcą dobrowolnie działać wolontariacko, to w perspektywie możliwych efektów społecznych każda forma ich wsparcia przez pracodawcę jest cenna. Zgadzam się, że dźwignią jego rozwoju w Polsce może być zielone światło pracodawców na wolontariat w ramach czasu pracy. Moim zdaniem równie ważne jest jednak zachęcanie do działania, wskazywanie konkretnych potrzeb, przykładów sukcesów i koordynacja działań pracowników. W wolontariacie często brakuje nie chęci, lecz lidera i praktycznych wskazówek działania. Ewa ZamościńskaCSRinfo

Przykładem działalności pro-bono są

inicjatywy kancelarii prawnych, które

podejmują się nieodpłatnego świadczenia

usług na rzecz osób i organizacji. W Polsce od

2008 roku działa program Centrum Pro Bono

realizowany przez Fundację Uniwersyteckich

Poradni Prawnych. Od początku działalności

Centrum pomogło w sumie 340 sprawach

zgłoszonych przez potrzebujące wsparcia

prawnego organizacje pozarządowe.

Obecnie z programem Centrum Pro Bono

współpracują na stałe już 63 kancelarie.9

W kodeksie etycznym Amerykańskiego

Stowarzyszenia Prawników znajdują się

wytyczne zgodnie z którymi jego członkowie

powinni przepracować rocznie minimum

pięćdziesiąt godzin świadcząc usługi

bezpłatnie, lub obniżając znacznie stawki.10

15

1716

Jakie korzyści przynosi pracowniczy wolontariat kompetencyjny?

Autor: Dominika Huczek,

Specjalista CSR, praktyk i koordynator

programów wolontariatu pracowniczego.

Świadomość korzyści płynących z wolontariatu, zwłaszcza wolontariatu kompetencyjnego, to podstawa każdego osobistego zaangażowania. Bez konkretnych przykładów jego efektów możemy zmarnować szansę na zwiększenie skali i jakości wolontariatu.

IMPULS DO DZIAŁANIA

Dobrze zaplanowany i zorganizowany wolontariat przynosi korzyści wolontariuszom, pracodawcy, organizacjom pozarządowym i społeczeństwu, czyli wszystkim zainteresowanym stronom. Uzmysłowienie sobie korzyści wynikających z naszego zaangażowania to kluczowy motywator. To naturalne, że na początku musimy się nieco oswoić z wolontariatem, poznać realne zalety płynące z pomocy innym i zrozumieć jego ideę – dopiero wówczas podejmujemy decyzję i mówimy sobie: „Dobrze, spróbuję”. Realizację tej decyzji w praktyce powinni wspierać ci, którzy mają już doświadczenie w wolontariacie.

Na szczęście coraz więcej przedsiębiorstw, funkcjonujących zarówno na dużą, jak i na zdecydowanie mniejszą skalę, zachęca swoich pracowników do angażowania się w działania społeczne. Jeśli inicjatorem wolontariatu jest firma, w której pracujemy, pracodawca wspiera nas finansowo i organizacyjnie w jego realizacji. Do niedawna największą popularnością cieszyły się działania akcyjne, ostatnio jednak coraz chętniej sięgamy po wolontariat kompetencyjny.

UCZYMY – SIEBIE I INNYCH

Korzyści płynących z realizacji tej formy społecznego zaangażowania nie sposób zliczyć: szansa podzielenia się z innymi swoją wiedzą i umiejętnościami, zdobycie doświadczenia w pracy zespołowej, nauka budowania relacji, trening komunikacyjny, umocnienie świadomości oraz pogłębianie swojej eksperckiej wiedzy i kompetencji czy sztuka prezentacji. O szansie na rozwijanie funkcji eksperta świadczy dobitnie fakt, że w wolontariat równie chętnie angażują się pracownicy średniego szczebla, jak i kadra zarządzająca, dzięki czemu beneficjenci programu wolontariatu uczą się tajników zarządzania czy tworzenia strategii.

Wolontariusze kompetencyjni dzielą się swoją wiedzą i unikalnym doświadczeniem. Mają również wyjątkową możliwość poznania perspektywy praktyków dużych i małych zmian społecznych, którym pomagają. Połączenie różnych kompetencji i spojrzeń wolontariuszy pracujących na co dzień w firmach lub instytucjach oraz przedstawicieli organizacji społecznych to wyjątkowy inkubator korzyści.

INSPIRUJEMY DO DZIAŁANIA

Naturalnym partnerem firm w realizacji działań wolontariackich są organizacje pozarządowe. Dzięki różnorodności form współpracy – warsztatom, wykładom czy szkoleniom – przedsiębiorstwa przybliżają organizacjom społecznym sprawdzone modele biznesowe, które mogą być przez nie z powodzeniem wykorzystanie w ich codziennej praktyce. Zainteresowanie biznesu działaniem organizacji pozarządowych stanowi dla NGO potwierdzenie słuszności podejmowanych przez nich inicjatyw oraz stwarza pole do zwiększenia zakresu realizowanych przedsięwzięć. Z kolei biznes, stykając się – często po raz pierwszy – z trzecim sektorem, może poprzez taką konfrontację dostrzec obszary wymagające zmian czy unowocześnienia. Przedstawiciele firmy dzięki współpracy z organizacjami społecznymi mają możliwość poszerzenia swojej perspektywy i sieci relacji oraz pozyskania wyjątkowej informacji zwrotnej i inspiracji.

ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI

Angażując się w wolontariat kompetencyjny, kształtujemy postawy przydatne w pracy zawodowej. Ich rolę doceniają zarówno pracodawcy, jak i potencjalni pracownicy. Ci pierwsi chętnie widzą w swoim zespole osobę aktywną, przekonaną o możliwości skutecznego działania, rozumiejącą realne problemy i otwartą na ich rozwiązywanie – a tacy właśnie są wolontariusze. Z kolei osoby poszukujące swojej drogi zawodowej równie często oczekują od pracodawcy nie tylko określonych korzyści, ale i postępowania zgodnego ze społeczną odpowiedzialnością biznesu, której częścią bez wątpienia jest

96% Amerykanów uważa, że wolontariat

czyni człowieka szczęśliwszym.12

W 2011 roku już ponad 80%

niemieckich przedsiębiorców realizowało

praktyki wolontariatu pracowniczego.11

W ramach wolontariatu miałam okazję prowadzić warsztaty dla młodzieży z domu dziecka na temat przygotowania się do poszukiwania pracy i rozmowy kwalifikacyjnej. Wspominam to bardzo miło, młodzi ludzie byli zainteresowani, zadawali wiele pytań. Staram się w życiu kierować maksymą, o której śpiewa Stanisław Sojka „Na miły Bóg, życie nie tylko po to jest, by brać, życie nie po to, by bezczynnie trwać...” Daje mi to satysfakcję i radość. To prawdziwa frajda wesprzeć kogoś bazując na tym, co sami dostaliśmy od innych w czasie nauki i pracy.Katarzyna Kamień Rybka Specjalista HR, GATES POLSKA SP. Z O.O.

1918

wolontariat. Wolontariuszom w codziennej pracy nie brak motywacji, która pozwala na wzrost ich poczucia lojalności i satysfakcji zawodowej. Wzbogaceni ze strony pracodawcy o pakiet narzędzi i wiedzy oraz o działania integracyjne, stają się ambasadorami wolontariatu i marki, pod szyldem której pracują.Budujemy kapitał społeczny

Społeczeństwa obywatelskiego nie zbudujemy bez wysiłku włożonego w edukację: przede wszystkim młodego pokolenia, ale także pozostałych grup społecznych. Warto więc rozwijać i promować postawę wolontariacką. Zachęcając do zdobywania wiedzy, stymulujemy pracowników i beneficjentów wolontariatu kompetencyjnego do podejmowania podobnych prób, w tym biznesowych, oraz aktywizujemy ich do budowy lokalnych społeczności.

KORZYŚCI WOLONTARIATU KOMPETENCYJNEGO

94% badanych firm jest zdania, że działania

wolontariackie podnoszą morale

pracowników. 14

66% pracowników twierdzi, że ich zaangażowanie

na rzecz przedsiębiorstwa znacznie wzrosło

po ich udziale w działaniach wolontariackich.15

88% badanych uważa, że dzięki wolontariatowi

podnosimy swoje kompetencje.13

PRACOWNIK

Nowe kompetencje, szersza sieć wartościowych kontaktów, wzrost poczucia

wpływu, wzrost poczucia własnej wartości.

FIRMA

Rozwój umiejętności i kompetencji pracowników, głębsze relacje z otoczeniem

społecznym, źródło innowacji, wsparcie systemu motywacji i przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu pracowników.

ORGANIZACJA SPOŁECZNA

Rozwój kompetencji, źródło innowacji, wsparcie

procesów zarządczych i realizacji projektów, głębsze

relacje międzysektorowe.

Miałem okazję współpracować ze wspaniałym wolontariuszem kompetencyjnym, który pomógł nam w strategicznych decyzjach. Efekty naszej współpracy były wyjątkowe dzięki idealnemu nas dobraniu przez organizację Ashoka. Ashoka ma sprawdzone narzędzia diagnozy potrzeb i kompetencji wolontariuszy i beneficjentów. Przysłali do mnie właściwego człowieka, z którym już po chwili rozmowy miałem wspólny język i konkretny plan działań. Najważniejsze w skutecznym wolontariacie kompetencyjnym jest właściwe dobranie ludzi, którzy będą ze sobą współpracować. Osoby z organizacji społecznej i potencjalni pracownicy-wolontariusze muszą się poznać i poczuć, że do siebie pasują, że się rozumieją. Rolą koordynatorów programu wolontariatu w firmach powinno być przede wszystkim umożliwianie spotkania i pomoc w dobraniu właściwych osób na właściwe miejsce.Ks. Andrzej Augustyński CM Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia SIEMACHA

Około 140 mln ludzi na świecie działa jako wolontariusze.17

Działanie jako wolontariusz co najmniej raz w tygodniu poprawia samopoczucie tak, jak wzrost wynagrodzenia

27% wolontariuszy w USA uważa, że dzięki wolontariatowi łatwiej im radzić sobie z chorobami przewlekłymi.19

76% dorosłych wolontariuszy twierdzi, że dzięki wolontariatowi czują się zdrowsi.20

o 500%

WOLONTARIUSZ ŚWIADOMYM OBYWATELEM

Wolontariat nie zawsze bywa tylko łatwy, lekki i przyjemny. Cele społeczne, które pomagamy realizować, absorbują nas nie tylko fizycznie i czasowo. Często łączą się również z wyjątkowymi emocjami, które są wielką wartością dodaną, ale niejednokrotnie bywają wyzwaniem dla wolontariuszy. Dotyczy to zarówno wolontariatu akcyjnego, jak i kompetencyjnego. Każda osoba, która doświadczyła wolontariatu, dzięki swoim emocjom i zaangażowaniu staje się jego wizytówką.

Od naszej – wolontariuszy i koordynatorów programów wolontariatu – uważności, cierpliwości i taktu, wzbogaconych o merytoryczną wiedzę i doświadczenie zależy, czy idea wolontariatu kompetencji będzie propagowana, pociągając za sobą zwiększenie liczby osób bezinteresownie pomagających innych, wrażliwych na problemy drugiego człowieka, umiejących słuchać i nie bojących się zmian. Zmian na lepsze, bowiem mądrze realizowany wolontariat przynosi jedynie korzyści i wpływa na dobro wspólne.

Zgadzam się z autorami Raportu z badań jakościowych poświęconych pracowniczemu wolontariatowi kompetencji. Wolontariat kompetencji – między emocjami a racjonalnością16, że „wolontariat to stan ducha, charakter, postawa”. Wiem jednak z własnej praktyki zawodowej, że postawy te można w sobie wykształcić, obserwując dobre przykłady płynące z naszych lokalnych środowisk, firm czy organizacji. Jak najwięcej takich dobrych praktyk, inspirujących do budowy społeczeństwa obywatelskiego, życzę nam wszystkim.

.18

2120

Na ile wykorzystujemy potencjał pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego?

Zarówno spostrzeżenia ekspertów i praktyków wolontariatu, jak i wyniki wielu badań wskazują, że wszyscy mamy wiele do zrobienia w dziedzinie pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego. Eksperci zgodnie twierdzą, że zdecydowanie warto go rozwijać, bo może przynosić wyjątkowe korzyści beneficjentom, pracodawcom, całemu społeczeństwu, jak i wolontariuszom.

Wąskie rozumienie terminu wolontariat kompetencji, czyli ustrukturyzowanych projektów nastawionych na dzielenie się wiedzą ściśle związaną z profilem biznesowym firmy, sprawia, że wciąż mówimy o niewielkim odsetku tego typu działań. Z przeprowadzonych przez nas w 2013 roku II Ogólnopolskich Badań Wolontariatu Pracowniczego wynika jednak, że 23% wolontariuszy z firm deklaruje dzielenie się kompetencjami w realizowanych przez siebie projektach. Z moich obserwacji również wynika,

że pracownicy chętnie wykorzystują swoją wiedzę i doświadczenie, jeśli tylko mają do tego stworzone odpowiednie warunki. Wolontariat kompetencji nie jest łatwym działaniem i wymaga skupienia na diagnozie potrzeb odbiorców specjalistycznej pomocy pracowników-wolontariuszy. Być może mógłby się jednak mieć całkiem nieźle, gdyby był bardziej doceniany przez osoby odpowiedzialne w firmach za strategiczne kierunki rozwoju wolontariatu pracowniczego i celowość podejmowanych działań. Marta Walkowska-Lipko Centrum Wolontariatu

Porównując do krajów o dłuższej historii rozwoju demokracji wolontariat w Polsce jest stale we wstępnej fazie rozwojowej. Nie rozwinął się jeszcze w pełni, a już narosło wokół niego sporo stereotypów i przekłamań. Wolontariat nadal kojarzy się z czynami społecznymi, a często wielu uznaje, że to taka elegancka nazwa na wykorzystywanie młodych ludzi do prac nieskomplikowanych. Prezydent Obama podkreśla i nadaje szczególne znaczenie wolontariatowi. Jest on wliczany do PKB, ma swoją wartość przeliczaną na

dolary. Dla Amerykanów w każdym wieku wolontariat jest czymś naturalnym i oczywistym. Dla wielu organizacji wolontariat jest okazją do gromadzenia doświadczeń i budowania relacji – więzi społecznych. To wyjątkowa okazja dla pracodawców na pomoc w budowaniu rozwoju relacji w zespołach. Patric Leoncini – znany trener biznesu – twierdzi, że w nowoczesnej organizacji nie da się umocnić i uwewnętrznić odpowiedzialności za efekty pracy bez zbudowania mocnych i ciepłych więzi21.Zdzisław Hofman Fundacja Rozwoju Wolontariatu

Trudno oczekiwać, iż wobec ogólnie niskiej gotowości Polaków do bezinteresownego pomagania innym ludziom spoza kręgu rodziny i przyjaciół (procent Polaków deklarujących zaangażowanie w wolontariat formalny wynosi niezmiennie, w zależności od zastosowanej metodologii badania, od ok. 14,5 do 24%), pracownicy raptem wykażą zdecydowanie większe zainteresowanie takim działaniem. Wolontariat pracowniczy w Polsce dotyczy tylko wąskiej grupy działających na naszym rynku dużych

przedsiębiorstw. Z 201 firm przebadanych przez Puzzle Research aż 164 nie posiada programu wolontariatu pracowniczego. Ponadto, aktywność taka sprowadza się w nich najczęściej do działań najprostszych, opartych na tzw.

Kto powinien promować rozwój pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego w Polsce?* — Rząd i administracja rządowa,

w szczególności Ministerstwo Gospodarki,

MEN, MPiPS.

— Szkoły i uczelnie wyższe.

— Władze lokalne, samorządy.

— Aktywni wolontariusze, środowisko

zaangażowanych w wolontariat osób.

— Firmy, które wdrażają programy

wolontariatu.

— Menedżerowie i najwyższa kadra

zarządzająca w firmach poprzez własne,

realne zaangażowanie.

KLUCZ DO SUKCESUPokazywać rezultaty wolontariatu!

* Opinie uczestników panelu interesariuszy

Banku Zachodniego WBK

2322

wolontariacie akcyjnym (czasu). Ich oferta nie odpowiada na oczekiwania ze strony organizacji-beneficjentów wolontariatu pracowniczego, spośród których długoterminową współpracę związaną z bieżącym funkcjonowaniem organizacji preferuje aż 86% organizacji, ale otrzymuje tylko 40%. To samo potwierdza sondaż zrealizowany wśród pracowników. Tylko 25% badanych wolontariuszy pracowniczych angażowało się bardziej długofalowo w pomoc jednej organizacji, podczas gdy 67% robiło to akcyjnie, pomagając różnym podmiotom.Na pracowniczym wolontariacie kompetencji korzystają jednak praktycznie wszystkie zaangażowane w powstającą w ten sposób relację strony. Dlatego też, mimo dostrzegalnych trudności, warto wspierać jego rozwój i liczyć na to, że kiedyś zostanie on w większym stopniu upowszechniony.Filip PazderskiInstytut Spraw Publicznych

W ciągu ostatnich lat zauważam zmianę w myśleniu o współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi a przedsiębiorcami. To zmiana na plus. Dojrzałe firmy wręcz preferują formę wolontariatu kompetencyjnego. Przykłady? Menedżerowie firmy SAP stali się mentorami w programie Fundacji „Robinson na swoim” (podjęcia działalności gospodarczej przez młodzież z pieczy zastępczej). Prawnicy kancelaria Clifford Chance pracują z nami nad przewodnikiem prawnym dla młodzieży. Lekarze ze szpitala w Poznaniu (grupa Contrain)

napisali przewodnik o zdrowym usamodzielnianiu się. To tylko przykłady. A jak jest w Polsce? To nowy nurt, jeszcze nie popularny w idei pomagania. Ale tendencja jest wzrostowa. I warto ją promować. Wolontariat kompetencyjny czyni pomoc bardziej efektywną, bo eksperci z jednej dziedziny pomagają ekspertom z innej dziedziny (biznes-ngo). I tak powstają rozwiązania oparte na fachowości a nie tylko na porywie entuzjazmu. To „ekspercki kapitał społeczny”. Aureliusz LeżeńskiFundacja Robinsona Crusoe

W Polsce pracowniczy wolontariat kompetencyjny wciąż nie jest zjawiskiem bardzo popularnym. I o ile sam wolontariat pracowniczy się upowszechnia (obecnie na rynku można zidentyfikować około 60-70 firm i instytucji, które w mniej lub bardziej ustrukturyzowany sposób organizują tego typu programy), o tyle działania związane z dzieleniem się wiedzą czy kompetencjami ciągle nie dorównują skalą wolontariatowi czasu/akcyjnemu. Można to tłumaczyć tym, że różne typy działań wolontariackich zaspokajają różne potrzeby –

zarówno pomagających, jak i odbiorców tej pomocy. Warto jednak upowszechniać wolontariat kompetencyjny, pokazywać korzyści, które niesie, zmiany, które wprowadza. A tych jest wiele. Beneficjenci zyskują potrzebne wsparcie kompetencyjne, rozwijają się, dostają fachową poradę, ekspercką wiedzę, która z jednej strony jest inspiracją do zmian, z drugiej zaś wpływa na profesjonalizację dotychczasowych działań. Wolontariusze mają okazję wykorzystania posiadanych umiejętności do innych celów, co pozwala im na twórcze spojrzenie na dotychczas wykonywaną pracę. Ponadto nabywają nowe kompetencje. Wzrastają ich umiejętności interpersonalne i dydaktyczne, rozwija się warsztat trenerski, rośnie satysfakcja. To z kolei przekłada się bezpośrednio na ich pracę zawodową.Ewa Leśnowolska Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Według polskiej „Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020”22:• w 2012r. 50% Polaków miało poczucie wpływu na sprawy swojego

miasta/swojej gminy. Cel Strategii: 64% w 2020 roku. • 32% Polaków angażowało się w wolontariat w 2012r. Cel Strategii: 37% w 2020 roku.

Według badania prowadzonego przez Stowarzyszenie Klon/Jawor jakkolwiek aktywna społecznie jest zaledwie jedna trzecia polskiego społeczeństwa. W 2013 roku aktywnych społecznie było 34% Polaków i Polek, w tym 18% angażowało się w wolontariat „formalny” (rozumiany jako nieodpłatna działalność na rzecz organizacji lub grup społecznych23).

ZAANGAŻOWANIE SPOŁECZNE POLEK I POLAKÓW W 2013 ROKU.24

wolontariat „formalny” – na rzecz organizacji lub grup społecznych

wolontariat „formalny” – na rzecz otoczenia lub osób spoza kręgu rodziny i znajomych

wolontariat na rzecz kościoła lub związku wyznaniowego

aktywność społeczna ogółem

Tak, nasza organizacja korzysta z wolontariatu kompetencyjnego.

Tak, słyszałem, że inne organizacje korzystają z formuły wolontariatu kompetencyjnego.

Nie, nigdy wcześniej nie słyszałem o tym, żeby jakieś organizacje korzystały z formuły wolontariatu kompetencyjnego.

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

18%

27%

9%

34%

CZY ZETKNĘLI SIĘ PAŃSTWO DO TEJ PORY Z FORMUŁĄ PRACOWNICZEGO WOLONTARIATU KOMPETENCYJNEGO? (Wyniki badania potencjalnych beneficjentów wolontariatu kompetencyjnego – NGO, uczelni wyższych i szkół, przeprowadzonego w 2014 r. przez CSRinfo i Bank Zachodni WBK. N= 64 respondentów).

WOLONTARIAT PRACOWNICZY W POLSCE

38%

31%31%

2524

WOLONTARIAT PRACOWNICZY NA ŚWIECIE25

Ameryka PółnocnaWolontariat pracowniczy jest ugruntowaną praktyką obecną

u większości dużych firm oraz coraz częstszą wśród małych

i średnich przedsiębiorstw. Trendy wskazują na coraz większą

zgodność między wolontariatem a ogólną strategią CSR

firmy. Uwaga skoncentrowana jest m.in. na wolontariacie

kompetencyjnym i zagranicznym. Charakterystyczny dla

Ameryki Północnej jest wypracowany wspólnie przez biznes

i organizacje społeczne system wsparcia wolontariatu

pracowniczego poprzez m.in. narzędzia technologiczne,

ewaluacyjne czy profesjonalne doradztwo.

Ameryka Łacińska W Ameryce Łacińskiej wyłania się

model wolontariatu pracowniczego

skoncentrowanego bardziej na

transformacji społecznej niż pomocy

ad hoc. Ważnym czynnikiem okazuje

się tu osobisty rozwój pracowników,

ich światopogląd i rozumienie dla

problemów społecznych. Pracownicy

wraz ze społecznościami wybierają

projekt, który następnie wspierany

jest przez firmę. Prawie 70%

programów wolontariatu koncentruje

się na edukacji . Najwięcej programów

wolontariatu pracowniczego jest

w Meksyku i Brazylii.

Region Azji i Pacyfiku W tym regionie wolontariat pracowniczy jest popularny zarówno wśród globalnych

jak i regionalnych przedsiębiorstw. Charakteryzuje się wysoką aktywnością pracowników

ukierunkowaną na widoczny problem społeczny. Ze względu na uwarunkowania

geograficzne i występowanie klęsk żywiołowych region ten ma bogatą historię

aktywności wolontariuszy, nie tylko korporacyjnych.

EuropaW Europie wolontariat pracowniczy staje się jednym z głównych filarów

angażowania pracowników i formą działalności społecznej firm, wpisującą

się w CSR. W tym regionie wykształciły się dojrzałe modele współpracy

pomiędzy firmami a organizacjami pozarządowymi. W Europie bardziej

niż w innych regionach charakter wolontariatu pracowniczego

w poszczególnych krajach uzależniony jest od wewnętrznych przepisów

prawa, roli rządu i aktywności firm.

Kraje arabskieWolontariat pracowniczy

jest w bardzo ograniczonym

stopniu obecny

w Zjednoczonych Emiratach

Arabskich, Jordanii, Libanie

i Egipcie. Firmy z tego regionu

preferują wsparcie finansowe

organizacji społecznych

i działania sponsoringowe.

Afryka Wolontariat korporacyjny

jest na początku drogi,

za wyjątkiem RPA, gdzie

firmy organizują programy

wolontariackie. Stanowią one

część ich działań społecznych.

Eksperci i praktycy uczestniczący w panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK wyłonili kluczowe kwestie prowadzonego z sukcesem pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego, od których zależy jakość jego efektów.*

1. Czas: Potrzebna jest przestrzeń na dobre wzajemne poznanie się partnerów wolontariatu pracowniczego: • organizacji zachęcającej swoich

pracowników do wolontariatu, • organizacji przyjmującej tą

formę wsparcia, • wolontariuszy.

Wolontariat nie może odbywać się zbyt dużym kosztem czasu spędzanego z bliskimi, z rodziną czy przyjaciółmi. Warto szukać formuły, w której rodzina i osoby bliskie pracownika– –wolontariusza również mogą się zaangażować.

2. Diagnoza: Wolontariat powinien być oparty na rzetelnej diagnozie potrzeb i potencjałów zarówno wolontariuszy jak i beneficjentów.

3. Jakość: Konieczny jest nacisk na jakość: • wysoki poziom przygotowania

się organizacji do przyjęcia wolontariusza,

• oczekiwanie poważnego traktowania przez wolontariuszy zadań, w które się angażują i celów współpracy.

Zasada: Oczekiwanie jakości powinno być po obu stronach.

4. Komunikacja: Należy właściwie zarządzać przepływem informacji pomiędzy organizatorami i odbiorcami wolontariatu. Dobre przygotowanie osób do kontaktu to podstawa. Pracodawca powinien informować o możliwości współpracy w ramach wolontariatu i ułatwiać kontakt swoim potencjalnym partnerom społecznym – odbiorcom tej formy wsparcia.

5. Dobrowolność: Wolontariat jest z założenia dobrowolny i musi to być jasne dla pracowników. Pracodawcy powinni wspierać i inspirować pracowników w wolontariacie, nie mogą jednak wywierać nacisku.

6. Motywacja: Należy dojrzale zarządzać motywacją wolontariuszy, wspierać ich i przeciwdziałać „wypaleniu”.

7. Emocje: Wolontariusze muszą poczuć, jakie są cele i wartości organizacji, której pomagają. Muszą zostać zaangażowani, poczuć realne emocje i więź.

8. Uważność: Warto rozpocząć działania pilotażem, wyciągać wnioski i wspólnie z wolontariuszami i partnerami społecznymi szukać najlepszych rozwiązań.

9. Szacunek: Zawsze należy szanować wolontariusza. Organizacja przyjmująca powinna cenić jego czas i chęć działania. Pracodawca powinien upewnić się co do postaw wobec wolontariuszy i przygotowania do ich przyjęcia w organizacji, do której wsparcia zachęca swoich pracowników.

10. Inspiracja: Zarówno pracodawcy jak i organizacje przyjmujące wolontariuszy powinni pokazywać różne możliwości działania i inspirować pracowników.

Dekalog pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego

*Rekomendacje uczestników panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK

25

2726

Kierunkowskaz dla biznesu: jak wdrożyć program wolontariatu kompetencyjnego w firmie?

Autor: Daria Murawska,

ekspert i praktyk CSR. Doświadczony

koordynator i doradca w zakresie programów

wolontariatu pracowniczego

w międzynarodowych firmach i organizacjach.

Wolontariat pracowniczy daje ogromne pole możliwości potencjalnym pracownikom-wolontariuszom i pracodawcy, który chciałby go wdrożyć. Wszystko zależy od tego, jakie nadamy mu ramy i określimy zasady.

KROK PIERWSZY – ROZEZNANIE

Wolontariat pracowniczy nie musi opierać się wyłącznie na wspieraniu pojedynczych akcji czy jednorazowych projektów. Wartościową, ale wciąż mało praktykowaną formą jest wolontariat kompetencji. Obejmuje on działania, w którym pracownicy dzielą się swoją wiedzą i umiejętnościami, tym, w czym są ekspertami, co ich pasjonuje.

Skuteczny program wolontariatu pracowniczego powinien być od samego początku „szyty na miarę”: dopasowany do wielkości firmy, skali działania, charakteru pracy pracowników, a przede wszystkim ich możliwości i potencjału jako przyszłych wolontariuszy. Zachęcanie m.in. do wolontariatu kompetencyjnego zwiększa szanse pracowników i partnerskich organizacji społecznych na najbardziej adekwatny do potrzeb dobór formy współpracy.

Wolontariat kompetencji opiera się przede wszystkim na przekazaniu innym tego, na czym się znamy i w czym mamy doświadczenie, a dla innych będzie stanowić wartość i unikalną wiedzę. W kontekście wolontariatu pracowniczego wolontariat kompetencji postrzega się głównie przez pryzmat doświadczenia zawodowego pracowników. Może on być jedyną lub jedną z kilku form wolontariatu oferowaną przez firmę i jej pracowników. Mimo pozornie prostych założeń, wymaga on świetnej organizacji i dbałości o wysokie standardy. Dotyczy to firmy, która go będzie organizować, zaangażowania ze strony wolontariuszy, ale i otwartości organizacji czy beneficjentów na taką formę współpracy. Tylko wtedy będzie niósł prawdziwą wartość i dawał najlepsze efekty.

Rolą firmy jest wspieranie wolontariuszy przez odpowiednie narzędzia i organizację współpracy. Jednak ważne jest, by pozostawić ludziom wybór formy angażowania, warto pokazywać różne przykłady wolontariatu, w tym kompetencji przez pryzmat ludzi, obopólnych korzyści i wspólnie osiągniętych efektówAga Mosiniak-Chołdrych Kompania Piwowarska

Bardzo ważne jest zrozumienie potrzeb wolontariuszy. W KGHM niejednokrotnie są to pracownicy ciężko pracujący pod ziemią w trudnych, niebezpiecznych warunkach. Ogromną rolę spełnia koordynator wolontariatu, który jest niejako kołem zamachowym zaangażowania innych pracowników. Ponadto realne poparcie i zgoda zarządu na realizację takich działań jest jednym z najważniejszych aspektów rozwoju wolontariatu pracowniczego. Wolontariat może przyjąć różne formy w zależności od możliwości organizacyjnych i finansowych firmy a także od skali zaangażowania pracowników. W swojej istocie takie działania oparte są głównie na zaangażowaniu ludzi i poświęceniu swojego czasu na rzecz innych. To wciąga i chce się w pomoc jeszcze bardziej angażować. Bardzo ważna jest również komunikacja zaangażowanym pracownikom celów i konkretnych efektów tych projektów.Bogusław GodlewskiKGHM Polska Miedź S.A.

KROK DRUGI – OCENA MOŻLIWOŚCI I PLANOWANIE

Planując wprowadzenie wolontariatu kompetencji warto już na samym początku zadbać o właściwą komunikacja z pracownikami i potencjalnymi partnerami, aby uniknąć możliwych problemów czy pokonać ewentualne bariery. W praktyce firm wdrażających program wolontariatu kompetencyjnego pomocne okazują się trzy podstawowe zasady:

1. Jasny przekaz: Pracownicy początkowo nie chcą podejmować tej formy wolontariatu, ponieważ obawiają się, że będzie on wiązał się z tym, czym zajmują się na co dzień w pracy. A tak wcale nie musi być! Warto promować wolontariat kompetencji poprzez konkretne przykłady, aby stały się pozytywną inspiracją.

Zanim zaczniemy:

• Sprawdźmy czy wśród pracowników są osoby zaangażowane wolontariacko, które mogłyby wspierać nasz pogram.

• Poznajmy potrzeby naszych pracowników, jaka forma wolontariatu byłaby dla nich najbardziej interesująca.

• Zastanówmy się, jakimi umiejętnościami czy wiedzą mogą dzielić się nasi pracownicy, nie tylko ze względu na charakter firmy, ale również różne szczeble zarządzania.

• Przykład idzie z góry, warto położyć szczególny nacisk na zaangażowanie i udział w programie wolontariatu kadry zarządzającej.

• Określmy, jaki budżet możemy przeznaczyć na te działania.

• Wolontariat jest wymagającą formą zaangażowania firmy, pamiętajmy, że niezbędna jest osoba, która będzie odpowiedzialna za koordynację całości programu.

.

Krok pierwszy – rozeznanie –

Krok drugi – ocena możliwości i planowanie –

Krok trzeci – właściwi partnerzy –

Krok czwarty – zaangażowanie pracowników –

Krok piąty – dopinamy szczegóły –

Krok szósty – ewaluacja –

2928

2. Elastyczność: Słuchajmy i bądźmy otwarci na potrzeby każdej ze stron. W dużej mierze to właśnie od nas - pracodawcy wdrażającego program wolontariatu - zależy jego powodzenie. Od początku zachęcajmy również partnerów społecznych do otwartej rozmowy na temat ich potrzeb i oczekiwań wobec nas. Nie twórzmy programu wolontariatu sami. Twórzmy go w dialogu z naszymi pracownikami i z otoczeniem społecznym. Warto korzystać z ich opinii i doświadczeń, również tych odmiennych od naszych.

3. Otwartość: W rozmowie z partnerem społecznym, który miałby być odbiorcą działań, należy w sposób otwarty zakomunikować nasze i pracowników możliwości oraz oczekiwania. Jako firma nie obiecujmy pomocy i zaangażowania pracowników związanego z ich doświadczeniem zawodowym, jeśli nie mamy pewności, że taką właśnie formę wolontariatu będą oni chcieli podjąć.

Warto pamiętać:• Zadbajmy od samego początku o przedstawianie pracownikom ram

programu wolontariatu i jasne określenie, na jakie wsparcie w swoich działaniach będą mogli liczyć ze strony firmy.

• Skonsultujmy z zaufanymi osobami, na ile dla potencjalnych partnerów społecznych i dla pracowników, którzy być może nigdy wcześniej nie mieli kontaktu z wolontariatem, czytelna jest nasza komunikacja na temat programu wolontariatu.

• Budujmy przekaz na pozytywnych przykładach. Jeśli nie mamy ich w swojej organizacji, pokazujmy przykłady zaangażowania z innych firm.Wprowadzając program dajmy pracownikom możliwość poznania partnera, poprzez bezpośrednie spotkania, „targi organizacji” czy chociażby wywiady/filmy wideo, w których organizacje same będą miały okazję do zaprezentowania się i zaproszenia pracowników do współpracy.

• Pozwólmy pracownikom zgłaszać własne propozycje organizacji, którym chcieliby pomóc, ale przed uruchomieniem programu znajdźmy takich partnerów, z którymi nasi pracownicy będą mogli rozpocząć współpracę od razu.

KROK TRZECI – WŁAŚCIWI PARTNERZY

Z wolontariatu kompetencyjnego może korzystać praktycznie każda organizacja czy partner społeczny. Zanim jednak podejmiemy współpracę z potencjalnymi odbiorcami działań naszych pracowników-wolontariuszy, upewnijmy się co do oczekiwań partnera, jak również jego możliwości i rzeczywistych chęci przyjęcia wolontariuszy.

Kwestie natury organizacyjnej i dbałość o ustalenie szczegółów są wbrew pozorom jednym z najistotniejszych czynników sukcesu wolontariatu kompetencyjnego. Nie wysyłajmy pracowników do danej organizacji „w ciemno”. Sprawdźmy, czy taka forma współpracy będzie dopasowana do oczekiwań organizacji, czy będzie ona potrafiła zapewnić właściwe warunki do przyjęcia wolontariuszy (jak np. rzetelna osoba do kontaktu i współpracy, możliwość bezpośredniego spotkania z przedstawicielami organizacji i jej innymi wolontariuszami, przyjazne miejsce spotkań), czy może w tym zakresie również oczekuje od nas pomocy.

Warto ustalić konkretne dni i godziny, w których wolontariusze mogliby pojawić się w organizacji, a jeśli to nie jest możliwe do określenia na początku, aby byli z nią w kontakcie. Jeśli wolontariusze będą się angażowali po godzinach swojej pracy, poinformujmy o tym organizację społeczną. Może się okazać, że czas pracy organizacji i możliwy czas wolontariatu nie będą do siebie dopasowane. Warto temu zaradzić, zanim podejmiemy konkretne zobowiązania.

Czas, miejsce wolontariatu, możliwa liczba wolontariuszy, tematyczny zakres współpracy czy chociażby kwestia dodatkowego ubezpieczenia pracowników w sytuacji świadczenia wolontariatu poza godzinami pracy, to kilka najważniejszych zagadnień, które należy poruszyć, zanim zdecydujemy się na współpracę.

Trafny dobór partnerów wolontariatu kompetencyjnego to fundament, bez którego wysiłek wszystkich zaangażowanych może pójść na marne. Jeden z uczestników zorganizowanego przez nas panelu interesariuszy słusznie podkreślał, że wolontariat to przede wszystkim ludzie, ich potrzeby, mocne i słabe strony. W tej wyjątkowej formie działań społecznych szalenie istotna jest zatem otwartość na drugiego człowieka (często bardzo od nas odmiennego) i umiejętność komunikacji. Szukajmy partnerów wolontariatu pracowniczego, którzy rozumieją dialog przede wszystkim jako umiejętność słuchania, a nie jako dwa równoległe monologi. Pytajmy już na początku o obawy, możliwe trudności ale i o najważniejsze potrzeby, recepty na sukces, pomysły na dobrą współpracę. Umiejętność tego typu rozmowy i szczere zadawanie pytań są jednym z ważnych sygnałów, że spotkaliśmy wartościowego, rzetelnego partnera naszych działań. Katarzyna Teter, Bank Zachodni WBK

KROK CZWARTY – ZAANGAŻOWANIE PRACOWNIKÓW

Bez pracowników, ich twórczego potencjału i zaangażowania, wolontariat kompetencji nie będzie możliwy. Nie zaniedbujmy więc właściwej komunikacji i zachęcajmy do działania. Wolontariat to nie tylko dawanie. Pokazujmy pracownikom, co mogą zaoferować, ale również to, co mogą zyskać angażując się w wolontariat. Opierajmy przekaz na konkretnych przykładach i historiach sukcesu, poszukajmy ich wśród naszych pracowników i w naszym otoczeniu społecznym. Pomóżmy naszym pracownikom wyobrazić sobie efekty ich działań i promujmy płynące z tych działań korzyści.

Wolontariat kompetencji można też łączyć z innymi formami wolontariatu, np. z wolontariatem rodzinnym. Jest to wyjątkowa forma aktywności, w ramach której wolontariusz może zaangażować się wspólnie z rodziną, dziećmi czy znajomymi. Wiele zależy od zaplanowanych aktywności, jednak warto dawać pracownikom możliwość łączenia tych dwóch rodzajów wolontariatu. Dzięki temu chętniej angażują się w dodatkowe aktywności. Wolontariat z bliskimi osobami przynosi większą radość i satysfakcję z działania na rzecz innych. Rodzice, którzy są wolontariuszami, traktują go również jako moment na pokazywanie dzieciom wartościowych postaw. Warto o tym pomyśleć planując program i zachęcać do różnych form wolontariatu pracowników, tworząc otwartą formułę programu. Może być to również dodatkowa zachęta dla pracowników, pokazanie, że wolontariat nie musi być „poświęcaniem” czasu przeznaczonego dla rodziny a świetną formą spędzenia go razem.

Wyzwania wolontariatu kompetencyjnego

Preferencje pracownikówPracownicy mogą preferować

takie działania, które pozwalają na nawiązanie nowych kontaktów oraz rozwój umiejętności nie związanych

z ich pracą zawodową.

Wymagane zasobyBy uruchomić program wolontariatu

kompetencyjnego niezbędne są zasoby związane z rekrutacją, selekcją

i zarządzaniem wolontariuszami jak również określeniem projektów,

przygotowaniem wolontariuszy i realizacją projektów.

Ograniczenia skaliZe względu na wymagane zasoby

może się okazać, że wolontariat kompetencyjny będzie dostępny dla

ograniczonej liczby pracowników

Ograniczenia czasoweGdy wolontariat pracowniczy odbywa

się w ramach określonej polityki firmy np. 2 dni w ciągu roku może to

ograniczać wachlarz możliwych do zrealizowania projektów.

Przed podjęciem współpracy:

• Sprawdźmy na ile organizacja jest gotowa na przyjęcie wolontariuszy, czy współpracowała już w ten sposób, jakiego wsparcia potrzebuje ze strony firmy i naszych pracowników.

• Przedstawmy nasze możliwości, ale i oczekiwania. Zaznaczmy na jakie wsparcie może liczyć z naszej strony, co mogą zaoferować nasi pracownicy, ale wskażmy też, jakie są nasze oczekiwania i zapytajmy o to samo partnera. Im bardziej szczegółowe ustalenia, tym łatwiej będzie nawiązać współpracę.

• Realnie oceniajmy możliwości nasze i pracowników. Nie obiecujmy niczego na wyrost, „w imieniu pracowników”, jeśli nie mamy pewności, że będą mogli i chcieli się takich działań podjąć.

• Włączmy partnerów społecznych do naszych działań komunikacyjnych, aby pracownicy mieli szansę ich jak najlepiej poznać.

3130

Działania i efekty prac wolontariuszy są szeroko komunikowane w naszej organizacji. Najbardziej motywującą metodą jest pokazywanie zdjęć i filmów z akcji wolontariackich. Liczba odwiedzin świadczy o tym, że takie filmiki są bardzo popularne, pracownicy przesyłają sobie do nich linki i wzajemnie zachęcają do udziału w wolontariacie. Rekomendacja koleżanki lub kolegi z pracy do udziału w akcji jest najlepszym motywatorem. Okresowo organizowane są również spotkania wolontariuszy, na których prezentuje się plany działań na kolejne miesiące, zbiera inicjatywy i cieszy się wspólnymi sukcesami.Olga FasieckaENEA S.A.

Przemyślany, z uwagą koordynowany program wolontariatu pracowniczego to doskonały element systemu rozwoju kompetencji pracowników. Praca społeczna uczy wielu cech pożądanych u osób na stanowiskach kierowniczych lub aspirujących do takich stanowisk. Wolontariat pozwala doświadczyć otwarcia na inność, lepszego rozumienia potrzeb, przełamywania stereotypów, sztuki słuchania, pracy zespołowej, twórczego myślenia, a jednocześnie pozwala zaobserwować, jak liderzy organizacji pozarządowych budują zaangażowanie, jak przy niewielkich środkach potrafią tworzyć wielkie efekty, jak potrafią działać w stresie.Wolontariat może być jednym z najcenniejszych doświadczeń rozwoju osobistego i zawodowego. Zaangażowanie w wolontariat doskonali kompetencje w często zupełnie nowych, inspirujących dla wolontariusza relacjach, buduje jego kreatywność i otwartość na zmianę. To wartość dodana, która często zaskakuje samych wolontariuszy.Agata Stafiej-Bartosik Prezeska Fundacji Ashoka Innowatorzy dla dobra publicznego w Polsce

KROK PIĄTY – DOPINAMY SZCZEGÓŁY

Wolontariat kompetencji, jak każda forma wolontariatu pracowniczego, podlega regulacjom związanym zarówno z obowiązującymi przepisami prawa, jak i wewnętrznymi wytycznymi firmy. Oferując tę formę wolontariatu upewnijmy się, że potraktujemy ją z należytą uwagą i wszystkie kwestie formalne zostaną dopięte. Szczególną uwagę warto zwrócić na:• zapisy Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,

która reguluje istotne kwestie związane, ze świadczeniem wolontariatu• ubezpieczenie dla wolontariuszy na czas wykonywania przez nich prac

wolontariackich (czy jako pracodawca chcemy wziąć ten koszt na siebie i odciążyć organizację)

• porozumienie pomiędzy wolontariuszem a organizacją, które określi m.in. czas, miejsce czy zakres świadczonych czynności wolontariackich

• określenie i spisanie zakresu możliwego wsparcia ze strony firmy (wsparcia pracowników – wolontariuszy oraz partnerów społecznych)

• forma rozliczania aktywności wolontariackiej pracowników (np. raportowanie czasu przeznaczonego na wolontariat, kosztów pokrywanych przez pracodawcę, efektów i jakości współpracy wolontariuszy z beneficjentami)

Widzimy, że ważnym czynnikiem motywującym pracowników do udziału w wolontariacie kompetencji jest udzielone im wsparcie merytoryczne i organizacyjne. Dedykowany wolontariatowi zespół osób z Fundacji Orange i Orange Polska przeprowadza pracownika przez program wolontariatu w taki

Promując program:

• Wskażmy pracownikom osobę/dział, do którego będą mogli zwrócić się

z pytaniami dotyczącymi wolontariatu.

• Wprowadzając program postarajmy się nadać mu jasne, ale dość

elastyczne ramy, aby nie zniechęcić pracowników do tej aktywności,

dobrym rozwiązaniem jest umożliwienie pracownikom działania

wspólnie z bliskimi – rodziną czy znajomymi.

• Zapewnijmy pracownikom stałe wsparcie, monitorujmy przebieg

poszczególnych projektów, aby mieć pewność, czy wszystko przebiega pomyślnie, jest satysfakcjonujące

dla pracowników i korzystne dla organizacji.

• W miarę możliwości przygotujmy dla każdego z pracowników –

wolontariuszy specjalny pakiet, w który znajdzie niezbędne materiały, ale również np. specjalną koszulkę dla

wolontariusza czy gadżet.

• Pamiętajmy o podziękowaniach dla wolontariuszy za ich zaangażowanie!

Ważne jest, aby dostrzegać i doceniać.

Pamiętajmy o:

• Ustaleniu, na jakich zasadach chcemy wdrażać wolontariat – czy będziemy oferować pracownikom dzień wolny na działania czy też dofinansowywać ich aktywność.

• Upewnieniu się, że o zasadach programu poinformowane są też osoby, które będą musiały go również rozliczać, jak dział kadr (w przypadku dnia wolnego) czy księgowości.

• Ustaleniu z organizacją, czy weźmiemy na siebie kwestię ubezpieczenia (prawnie powinien zająć się tym beneficjent).

• Zadbaniu o to, aby pracownicy mieli łatwy dostęp regulaminu programu oraz niezbędnych załączników związanych z udziałem w programie.

• Potwierdzeniu (np. jako jeden z punktów porozumienia) czy pracownicy oraz beneficjenci wyrażają zgodę na np. wykorzystywanie swojego wizerunku. Warto o to zadbać, jeśli materiał zdjęciowy czy wideo chcemy wykorzystywać w komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej programu.

sposób, by on sam nie musiał skupiać się na kwestiach formalnych, ale na samej przyjemności pomagania. Wolontariusze mają do dyspozycji gotowe materiały edukacyjne, scenariusze zajęć, a także szkolenia prowadzone przez zaprzyjaźnionych ekspertów, także ze współpracujących organizacji społecznych. Duże znaczenie ma stałe wsparcie koordynatorów, pomoc bardziej doświadczonych kolegów, a także określona przestrzeń w intranecie, gdzie wolontariusze mogą szeroko komunikować o swoich akcjach, szukać sojuszników, czy dawać rady innym. W uzasadnionych przypadkach wraz z ich przełożonymi staramy się, by wolontariat mógł się odbyć w godzinach pracy.Joanna Olszowska-SchilbachOrange Polska

W przypadku wolontariatu w naszym banku bardzo duży nacisk kładziemy przede wszystkim na kontakt z drugim człowiekiem. Najważniejsze jest spotkanie, poznanie się i praktyka pracy wolontariackiej, nie da się przecież nauczyć wrażliwości podczas szkolenia. Zależy nam przede wszystkim na promocji solidarności społecznej, chcemy uwrażliwiać naszych pracowników na problemy ludzi chorych, starszych, dzieci mieszkających w tych samych miejscowościach, można powiedzieć po sąsiedzku. To lokalne zaangażowanie jest dla nas bardzo ważne, bo otwiera oczy na sprawy, które mamy w zasięgu ręki. W Banku rzadko podejmujemy działania ogólnopolskie, bo choć są one efektowne, to są nieco sztuczne i krótkotrwałe. Raczej zależy nam na inicjatywach oddolnych pracowników, które będą im bliskie i których realizacja przyniesie wymierne efekty. Bardzo ważne jest aby pracownik czuł, że to co robi jest naprawdę potrzebne. Jest to także szczególnie ważne w przypadku wolontariatu kompetencyjnego, w którym nie tyle szukamy osób i środowisk pokrzywdzonych przez los, ale wspaniałych, prężnie działających organizacji społecznych, które robią bardzo dużo dobrego, ale nie potrafią zarządzać własnymi finansami, pisać biznesplany, projekty etc. Im możemy pomóc jeszcze lepiej i sprawniej działać, ale one też muszą od nas uczyć się tego czego jeszcze nie znają. Ponieważ, nie możemy zadeklarować, że będziemy z organizacją zawsze (wolontariusz wszak nie jest etatowym członkiem ani pracownikiem tej organizacji) bardzo ważne jest, aby po stronie partnera od początku była wyznaczona osoba, która będzie otwarta na nowe zagadnienia i będzie naszym pilnym uczniem. Rolą wolontariusza nie powinno być wyręczanie ale edukacja, przekazywanie wiedzy.Eliza Dzwonkiewicz Prezes Fundacji Banku Zachodniego WBK

KROK SZÓSTY – EWALUACJA

Wolontariat kompetencji początkowo może wydawać się dość prostą formą wolontariatu, ale nie zapominajmy o tym, że jest działaniem cennym i wymagającym. Dotyczy to firmy, pracowników-wolontariuszy, jak i beneficjentów działań. Warto dbać o jego jakość i szukać możliwości rozwoju – to właśnie jest celem wszelkiej ewaluacji i raportowania efektów wolontariatu. Raportowanie nie powinno przerastać skali i formy wolontariatu, lecz powinno ułatwiać zarządzanie.

Zweryfikujmy, czy ta forma wolontariatu sprawdza się w naszej firmie, a jeśli nie, co jest tego przyczyną. Nie trzeba przygotowywać do tego specjalnych badań czy rozbudowanych analiz. Na początek porozmawiajmy z naszymi wolontariuszami po każdej z akcji, lub jeśli ze względu na skalę nie będzie to możliwe, prześlijmy prośbę o ocenę działań. Dowiedzmy się co im się podobało, a co nie, czy mieli jakieś trudności podczas realizacji, czego im brakowało, jak

3332

ułożyła się współpraca z partnerem i jak ewentualnie moglibyśmy wesprzeć ich kolejne działania w tym zakresie.

Nie bójmy się wrócić również z pytaniami do organizacji, która współpracowała z naszymi wolontariuszami. Ta perspektywa bywa kluczowa dla ewentualnych modyfikacji naszych działań. Spostrzeżenia osób bezpośrednio zaangażowanych będą najcenniejszym źródłem informacji, a zbierane na bieżąco, pozwolą wprowadzać właściwe modyfikacje od razu.

Ważnym źródłem informacji będzie również roczne podsumowanie, które pokaże nam skalę zaangażowania pracowników, pozwoli ocenić atrakcyjność programu, wyłonić najbardziej wartościowych partnerów czy zakresy tematyczne, które najchętniej podejmowali pracownicy.

Ważne pytania

Planując wprowadzenie wolontariatu kompetencji, warto jasno określić zasady i zastanowić się:• Czy pracownicy będą angażować się w godzinach pracy czy wyłącznie po?• Czy będziemy współpracowali z jedną, kilkoma czy też nieograniczoną liczbą

organizacji?• Czy pracownicy sami będą musieli wyszukiwać partnerów do współpracy

czy ich w tym wspomożemy?• Czy będziemy promowali długotrwałą współpracę pracownika z organizacją,

np. oferując jej dodatkowe finansowanie, na zasadach tzw. mattching-funds?• Czy chcemy połączyć wolontariat kompetencji z wolontariatem rodzinnym?• Czy jesteśmy w stanie zapewnić dodatkowe wsparcie wolontariuszom

i organizacjom, np. poprzez dofinansowanie projektów czy użyczanie firmowego sprzętu?

W Banku Zachodnim WBK staramy się odpowiadać na oczekiwania pracowników–wolontariuszy i organizacji, z którymi współpracują. Bacznie obserwujemy realizowane przez nich projekty. Naturalną koleją rzeczy jest dla nas rozwinięcie programu wolontariatu o komponent wolontariatu kompetencyjnego. Jest to formuła atrakcyjna m.in. dla naszej kadry menedżerskiej, która może wiele zaoferować partnerom społecznym a jednocześnie doświadczyć czegoś nowego. Podobnie jak moi koledzy, wierzę, że współpraca międzysektorowa

wykorzystująca nasze umiejętności może przynieść realne korzyści zarówno partnerskim organizacjom społecznym, jak i nam samym. Ja także liczę na współpracę z organizacją, której doświadczenie i wiedza ekspercka zainspirują mnie do nowego spojrzenia na ważne dla mnie kwestie społeczne, a tym samym do realizowania się jako wolontariusz kompetencyjny.Artur Sikora Dyrektor Obszaru Komunikacji Korporacyjnej i Marketingu Banku Zachodniego WBK

Zadbajmy o:

• Rozmowę lub spotkanie z naszymi wolontariuszami oraz organizacją

już po projekcie, aby zebrać istotne informacje, które pozwolą nam ocenić

efektywność działań.

• Określenie na początku programu, w jaki sposób będziemy mierzyć jego

efekty i jakie dane będą nam do tego potrzebne. Warto o to zadbać wcześniej, aby uniknąć problemów ze zbieraniem niezbędnych danych

już po realizacji poszczególnych projektów przez wolontariuszy.

• Warto, aby koordynator programu również zaangażował się

w wolontariat. Dzięki temu będzie mógł w działaniu przekonać się, jak wszystko funkcjonuje i dodatkowo

uwiarygodni swoją postawą ideę programu.

• Wyznaczenie celów. Określmy np. ile osób chcemy zaangażować

w wolontariat. To pozwoli lepiej planować działania i będzie w ciągu

roku dla nas punktem odniesienia. Ale planujmy je realistycznie.

Popatrzmy jaka jest skala programów wolontariatu w podobnych firmach.

• Bądźmy realistyczni w planowaniu!

CZTERY MODELE WOLONTARIATU PRACOWNICZEGO26

Business Focused

Przynoszenie wartości dodanej firmie

Wspiera osiągnięcie strategicznych celów

biznesowych

Rozwija umiejętności przywódcze i inne wśród

pracowników

Tworzy, utrzymuje kulturę korporacyjną

Wzmacnia markę i zwiększa reputację

firmy

Identyfikuje grupy docelowe (osoby,

które są marginalizowane,

biedne, niepełnosprawne,

w złym stanie zdrowia)

Koncentruje się na świadczeniu usług

Dąży do szybkiego zmniejszenia deficytu,

odpowiada na potrzebę

Często określany jako działanie charytatywne

Pomoc osobom w potrzebie

Social services

Identyfikuje problemy społeczne

Koncentruje się na zmianie istniejących

uwarunkowań

Wykorzystuje zasoby firmy oraz zasoby

interesariuszy, których dotyczy dana kwestia

społeczna

Zmiana systemu

Social development

Podnosi świadomość społeczną

Dąży do zaangażowania uczestników programu

Wspiera rozwój osobisty

Pokazuje jak ludzie samodzielnie i wspólnie mogą zmienić sytuację

społeczną

Wsparcie indywidualnego rozwoju

Human development

MO

DEL

ORI

ENTA

CJA

CECH

Y CH

AR

AK

TERY

STYC

ZNE

3534

Kierunkowskaz dla organizacji społecznej: jak rozpocząć współpracę w ramach pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego?

Autor: Ewa Zamościńska,

Menedżer Projektów w CSRinfo, trenerka

biznesu i NGO, praktyk CSR z wieloletnim

doświadczeniem wdrażania standardów

odpowiedzialnego biznesu w firmach.

Każdy wolontariat kompetencyjny, również ten zorganizowany przy udziale pracodawców, może przynieść spektakularne wyniki, ale niestety nie jest to regułą. Czynnikami sukcesu są tu otwarta komunikacja, partnerskie relacje, nacisk na jakość współpracy i umiejętności zarządzania relacjami z wolontariuszami.

ŚWIADOMA DECYZJA

Wolontariat kompetencyjny to szansa na skokowy wzrost efektywności działań organizacji pozarządowych. Wachlarz możliwych korzyści jest bardzo szeroki.

WYZWANIA WOLONTARIATU PRACOWNICZEGO W FIRMACH

Równowaga celów gdy wolontariat jest strategiczny

Gdy wolontariat pracowniczy przynosi coraz większą większość wartość firmie wyzwanie leży w równowadze interesów firmy jak interesów społecznych przejawiających się w celach i programach wolontariackich.

Mierzenie wolontariatu

Obecnie trwa rozgorzała dyskusja jak mierzyć wpływ wolontariatu. Pierwszym krokiem w kierunku oceny oddziaływania wolontariatu jest decyzja o projekcie. Wybór projektu ze względu na fakt, że podoba się wolontariuszom, jest łatwy do przeprowadzenia lub nośny komunikacyjnie zawsze będzie miał miejsce. Natomiast ocena mierzenia wpływu wolontariatu zaczyna się od zrozumienia problemu społecznego i opracowania projektu, w którym praca wolontariusza może zapewnić jego rozwiązanie.

Nowe podejścia

Co pewien czas pojawia się moda, trend, czy „nowe podejście” w wolontariacie, które firma może zastosować. Obecnie do gorących tematów należą wolontariat kompetencyjny oraz zagraniczny. Warto w natłoku trendów koncertować się na tym, co najlepsze dla firmy, jej pracowników oraz społeczności lokalnej. Dla niektórych firm wolontariat kompetencyjny będzie lepszym rozwiązaniem, dla innych udoskonalanie funkcjonującego programu.

Definicyjne pułapki

Wraz z popularyzacją wolontariatu pracowniczego pojawiła się dyskusja dotycząca jego szczegółowej definicji. Wyzwaniem jest nie popadnięcie w definicyjną pułapkę nakreśloną przez innych. Wydaje się, że „czystość definicyjna” jest trudna do osiągnięcia, a nie zawsze ma znaczenie dla wykonywanej pracy wolontariackiej.

Rygor zarządczy

W niewielu firmach wolontariat pracowniczy jest zarządzany z taką samą starannością i rygorem jak operacje biznesowe. Planowanie, ustalenie celów, zarządzanie wynikami i przejrzystość powinny stać się rutynowymi działaniami, jeśli wolontariat ma być centralnym punktem działań CSR i angażowania pracowników.

Zmiana wewnętrzna

Wolontariat pracowniczy jest najbardziej narażony na niekorzystne zmiany w okresie fuzji , przejęć, zmian zarządu, reorganizacji. Zmiany są nieuchronne w biznesie, jednak wyzwaniem jest przygotowanie się do zmian, elastyczność programu, stworzenie wewnętrznego sojuszu dla wolontariatu i umiejętność szybkiej adaptacji do zmian i często nowych oczekiwań.

Globalizacja wiedzy

Wiedza dotycząca wolontariatu pracowniczego nie jest zglobalizowana i wyzwaniem jest zaciąganie doświadczeń i uczenie się na doświadczeniach innych regionów, bardziej lub mniej dojrzałych w zakresie wolontariatu pracowniczego.

Opracowanie: CSRinfo na podstawie Global companies volunteering globally. The Final Report of the Global Corporate Volunteering Research Project, 2011, International Association for Volunteer Effort.

3736

Bezpłatne wsparcie ze strony specjalistów w ważnej dla nas dziedzinie, możliwość skonfrontowania naszych planów i działań z perspektywą z zewnątrz – możliwość zysków jest tu bezsporna. Organizacja współpracy z wolontariuszami kompetencyjnymi wymaga jednak od organizacji społecznej czasu i specyficznych umiejętności. Jest to forma inwestycji i jak każda inna inwestycja powinna zostać poprzedzona analizą kosztów i zysków. Być może potrzeba poświęcenia wolontariuszom kompetencyjnym czasu i konieczność rozwoju naszych umiejętności współpracy z nimi przewyższają efekty, na które liczymy.

Zanim podejmiemy decyzję o wejściu we współpracę z wolontariuszami, szczerze oszacujmy:• Wolontariat to relacje. Czy mamy na nie czas? • Ile czasu będzie wymagał od nas kontakt z wolontariuszami,

ich wprowadzenie w cele i wartości naszej organizacji?• Czy mamy możliwość/czy powinniśmy przygotować nasz zespół, zwłaszcza

liderów, do współpracy z wolontariuszami, w tym do ich skutecznego motywowania?

• Jakie są nasze kluczowe potrzeby? Jaka jest cena rynkowa usług/wsparcia, których spodziewamy się po wolontariuszach kompetencyjnych?

• Co możemy zyskać w skali jednorazowej współpracy z wolontariuszem kompetencyjnym, a co w perspektywie długofalowej? Czy będziemy dążyć do trwałych relacji? Co się z tym wiąże?

• Co stracimy, jeżeli nie uwzględnimy w naszych działaniach wsparcia ze strony wolontariuszy kompetencyjnych?

DIAGNOZA POTRZEB

Pierwszy krok wdrażania wolontariatu kompetencyjnego w organizacji społecznej to solidna diagnoza własnych potrzeb. Pułapką na tym etapie może być zbyt silne przekonanie zarządzających, że doskonale znają realia swojej organizacji i że sami, bez niczyjego wsparcia, najlepiej ocenią stan obecny, możliwości i potrzeby organizacji. Jest w tym podejściu dużo prawdy, jednak praktyka, podobnie jak w przypadku firm, udowadnia, że takie podejście już na starcie podcina skrzydła przyszłym działaniom. W diagnozie potrzeb i potencjału przyszłych działań warto połączyć perspektywę zarządzających, pracowników i dotychczasowych wolontariuszy z perspektywą zewnętrzną.

Zastanawiając się, jakie wsparcie przyniesie naszej organizacji maksimum korzyści:• Zapytajmy o opinię pracowników i kadrę zarządzającą naszej organizacji.• Zapytajmy o opinie i rekomendacje naszych dotychczasowych partnerów

społecznych i biznesowych, dostawców, ekspertów z ważnego dla nas obszaru.

• Skorzystajmy również z opinii i podpowiedzi zaprzyjaźnionych z nami i naszą organizacją osób, które nie są na bieżąco z naszymi działaniami, nie znają szczegółów naszej działalności. Ich świeże spojrzenie może wnieść cenną perspektywę i stanowić dla nas inspirację.

Możliwe narzędzia konsultacji w diagnozie

potrzeb i potencjału naszej organizacji:

— Wywiady indywidualne

— Ankiety

— Krótkie sesje dyskusyjne – tzw.

panele interesariuszy (interesariusz to każdy,

na kogo wpływa nasza organizacja i kto na

nią wpływa) – z udziałem m.in. przedstawicieli

naszych beneficjentów, władz lokalnych

i lokalnych liderów opinii, partnerów

społecznych, ekspertów tematyki z którą

jesteśmy związani.

NAWIĄZANIE PARTNERSTWA

Wnioski z tak przeprowadzonej analizy naszych potrzeb i możliwości pomagają w doprecyzowaniu planów na przyszłość w wielu obszarach działalności, w tym w podjęciu decyzji dotyczących wolontariatu kompetencyjnego. Umożliwią nam one trafny dobór partnerów ze strony firm. Pierwszym krokiem w pozyskaniu wolontariuszy kompetencyjnych jest czytelne wyjaśnienie, jakiego typu wsparcia potrzebujemy i czym ono zaowocuje.

Rozmawiając z przedstawicielami firm przedstawmy otwarcie, do czego zapraszamy ich pracowników i jakie cele możemy osiągnąć we współpracy z wolontariuszami. Im bardziej czytelny i przemyślany jest nasz komunikat do przedsiębiorców, tym łatwiej będzie nam ustalić możliwości współpracy.

Przed pierwszym spotkaniem z partnerem biznesowym miejmy przygotowane odpowiedzi na pytania: • Co chcecie osiągnąć dzięki współpracy z wolontariuszami?

Jak im opowiemy, do czego się przyczynią współpracując z Wami? • Jakiego typu wsparcia wolontariuszy potrzebujecie?

Jakich ludzi i kompetencji szukacie? • Z iloma wolontariuszami kompetencyjnymi chcecie współpracować?

Ilu maksymalnie wolontariuszy chcielibyście zaangażować na pierwszym etapie współpracy z firmą?

• Ile minimum i ile maksimum czasu powinien wygospodarować nasz pracownik na wolontariat i współpracę z Wami?

• Jak mogłoby wyglądać Wasze pierwsze spotkanie z naszymi pracownikami-wolontariuszami? Jak chcecie zachęcić ich/przygotować do współpracy z Wami?

• Jakie macie pomysły na motywowanie pracowników – wolontariuszy? Jak powinniśmy współpracować w tym zakresie?

• Kto będzie dla nas i dla naszych pracowników – wolontariuszy osobą kontaktową/koordynatorem wolontariatu w Waszej organizacji?

Podczas spotkania z pracodawcą, który może nam pomóc w pozyskaniu wolontariuszy kompetencyjnych, warto otworzyć się na dialog i wymianę pomysłów. Po krótkiej prezentacji odpowiadającej na przynajmniej część z wymienionych powyżej pytań, zapytajmy firmę:• Co byłoby najważniejsze dla firmy we współpracy z nami w ramach

wolontariatu? O co powinniśmy w pierwszej kolejności zadbać, żeby dobrze się nam współpracowało?

• Czy w firmie są już pracownicy, którzy angażowali się w wolontariat? Jeżeli tak, to co sobie chwalą w takiej formie współpracy z partnerami społecznymi? Co jest dla nich ważne i pomocne?

• Czy, a jeżeli tak, to jakie inne obszary/pomysły/tematy współpracy z nami w ramach wolontariatu widzi firma? Czy jest coś, co mogą zrobić dla organizacji takiej jak nasza pracownicy firmy, o czym my początkowo nie pomyśleliśmy?

Pamiętajmy także, że cennymi wolontariuszami kompetencyjnymi mogą zostać zarówno pracownicy największych firm, jak i małych i średnich przedsiębiorstw oraz instytucji państwowych. Jeżeli mamy przemyślane nasze potrzeby, cele i możliwości współpracy z wolontariuszami, szukajmy partnerów wolontariatu wszędzie tam, gdzie spodziewamy się specjalistów w poszukiwanych przez nas dziedzinach.

Opinie uczestników panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK: Organizacje pozarządowe są czasami onieśmielone. To zjawisko często występuje we współpracy z firmami. Może warto wprowadzić coaching dla organizacji społecznych, aby mówić tym samym językiem. Wsparcie i mentoring samej fundacji w ramach wolontariatu.

Firmy już zaangażowane w wolontariat kompetencyjny mogłyby pomóc w zachęcaniu innych i w łączeniu chęci zaangażowania z potrzebami.

Wolontariusze kompetencyjni mogą wspierać funkcjonowania organizacji u ich podstaw, m.in. w obszarze zarządczym, administracyjnym, marketingowym i komunikacyjnym.

Wolontariusze kompetencyjni pomagają organizacjom pozarządowym tworzyć business plan, szkolą z zakresu ekonomii, nauk społecznych. Uczą zarządzać finansami.

Mogą pomóc w zdobywaniu środków na działania organizacji społecznej, w komunikacji i promocji jej działań.

Mogą szkolić osoby z organizacji, np. innych wolontariuszy z kluczowych kompetencji, tak żeby pozyskać efekt kaskadowego przekazywania wiedzy.

Pracownicy kompetencyjni firm mogą wspierać innych wolontariuszy danej organizacji.

3938

UMIEJĘTNOŚCI NA START

Efektywni pracodawcy wiedzą, że warto świadomie zarządzać praktykami w miejscu pracy. Najważniejszym kapitałem małych organizacji są skuteczni pracownicy. Im większa organizacja, tym więcej doświadczenia wymaga spójne zarządzanie standardami pracy. Komunikacja wewnętrzna, ścieżki rozwoju kompetencji pracowników, czytelne zasady współpracy – to wszystko stanowi o sukcesie lub stagnacji każdego pracodawcy, również organizacji pozarządowych. Tym bardziej warto świadomie przygotować się do współpracy z ochotnikami, którzy przecież nie otrzymują od nas wypłaty.

Praktycy koordynujący współpracę z wolontariuszami podkreślają, że bez chociażby podstawowej wiedzy z zakresu psychologii motywacji i założenia traktowania wolontariuszy z uwagą i szacunkiem, nie warto rozpoczynać tej formuły współpracy. Liderzy organizacji pozarządowych mają możliwość konsultacji z organizacjami specjalizującymi się w rozwoju wolontariatu w Polsce (np. Centrum Wolontariatu, Fundacja Rozwoju Wolontariatu), skorzystać z doświadczeń innych, ze szkoleń i case study. Można również zapytać o opinie i doświadczenia coraz szerszą grupę organizacji społecznych, które już korzystają z wolontariatu kompetencyjnego.

Wysiłek włożony w zaplanowanie i rozpoczęcie programu wolontariatu kompetencyjnego może się wielokrotnie zwrócić. Być może rozwój naszej organizacji znacząco wesprze już jeden czy dwóch wolontariuszy kompetencyjnych, być może będziemy pracowali z większym zespołem takich wolontariuszy. Warto chociażby metodą małych kroków przekonać się, na ile ta formuła pasuje do naszej organizacji i pomaga nam w skutecznym działaniu.

Korzyści dla organizacji społecznej ze współpracy z wolontariuszami w ramach wolontariatu pracowniczego

• Ogromny know-how.• Transfer wiedzy, wzrost zaangażowania obu stron, wymiana doświadczeń.• Poznaje ich wiele nowych osób, są lepiej rozpoznawalni, a także lepiej

postrzegani, mają większe szanse na uzyskanie pomocy także w przyszłości – a dzięki temu mogą sobie pozwolić na podejmowanie nowych inicjatyw.

• Wolontariat pracowniczy jest dla wielu organizacji społecznych cenną możliwością wykorzystania specjalistycznej wiedzy i umiejętności pracowników, którzy biorą w nich udział. Często te kompetencje są nieosiągalne dla organizacji ze względu na ograniczenia zasobów ludzkich lub ograniczenia finansowe.

• Wolontariusz jako pracownik ma doświadczenie w podejmowaniu różnych działań, bardzo często jest to też poparte finansami firmy, może korzystać ze sprzętu firmy czy też innych możliwości.

• Napływ dodatkowej wiedzy i kompetencji, możliwość skorzystania z wykwalifikowanych osób bez ponoszenia kosztów.

• Nawiązanie współpracy z osobami zainteresowanymi tymi samymi sprawami, co organizacja.

• Poszerzenie wiedzy i znajomości praktyki, wykrycie problemów, wynikających z odmiennego oglądu spraw przez wolontariuszy.

• Budowa więzi, rozwój wiedzy, zwiększenie zaufania. Przykłady opinii potencjalnych beneficjentów wolontariatu: organizacji społecznych, uczelni wyższych i szkół, respondentów badania przeprowadzonego w 2014 roku przez CSRinfo i Bank Zachodni WBK.

Najważniejsza korzyść jaka płynie z takiej formy współpracy, to zwiększenie efektywności działań zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz organizacji społecznej. W zależności od potrzeb może to być wsparcie zadaniowe np. zarządcze, strategiczne, promocyjne, doradcze ale również współpraca z wolontariuszami kompetencyjnymi może otworzyć na nowe możliwość, rozwiązania, które często są domeną sektora komercyjnego. Warto pamiętać, że wolontariat jest relacją opartą na wzajemności. Kiedy otwieramy się na współpracę z profesjonalistami, którzy chcą nas wspierać wolontarystycznie, trzeba dobrze się do tego przygotować. Zarówno ich czas, jak i czas całej organizacji jest bardzo cenny. Na początku trzeba zacząć od określenia aktualnych potrzeby, zasobów i możliwości, którymi dysponuje organizacja.Kiedy myślimy o wolontariuszach kompetencyjnych, to tym bardziej powinniśmy mieć gotowość do optymalnego skorzystania z ich zdolności i wiedzy. Wymaga to od organizacji skonkretyzowania swoich potrzeb, określenia zadań i oczekiwań względem wolontariusza, ale również poświęcania czasu na opowieść o naszej organizacji, jej misji i dążeniach. Wolontariusze chcą widzieć, że ich praca przyczynia się do czegoś ważnego, lub że wspierają działania, które popierają i mają sens. Ważne jest określenie wzajemnych oczekiwań względem tej współpracy, ponieważ to ostatecznie decyduje o efektywności działań. Czynniki sukcesu tkwią zawsze w czasie i w ludziach. Jeśli organizacja nie zainwestuje czasu, energii i pomysłów na współpracę z wolontariuszami, a tym samym nie zaangażuje siebie i swojego zespołu w tworzenie przyjaznego dla wolontariatu środowiska – to ochotnicy nie zostaną na długo w organizacji. Motywacja u wolontariuszy jest często wewnętrzna, ale zadaniem organizacji jest stworzenie przyjaznych warunków do jej podtrzymywania oraz zadbanie, aby właściwie skorzystać z ich czasu i kompetencji.Dagmara GortychPracownia badań i innowacji społecznych StoczniaTrenerka NGO, koordynatorka wolontariatu i programów opartych na działaniach ochotniczych

Opinie uczestników panelu interesariuszy

Banku Zachodniego WBK:

Pracownicy firmy IT mogą wpierać innych w zakresie własnych usług. Niekoniecznie tylko odwiedzać domy dziecka, kupować

paczki na święta. Lepiej aby np. zaopiekowali się serwisem sprzętu IT

organizacji pozarządowej. Pomagajmy w zakresie, który jest dla firmy

specyficzny, jest jej zasobem.

Wiedza specjalistyczna np. prawna konsultacja, wsparcie grafików,

informatyków itp.

Przydałoby nam się również takie zaangażowanie w pigułce, kiedy

wolontariusze firmy odpowiadają na drobne, ale konkretne potrzeby np.:

Grafik przerobi logo organizacji, PR-owiec skonsultuje naszą informację prasową

i treść ulotek.

Eksperci w ramach swojego wolontariatu dają doświadczenie, poczucie pewności

i wiary w sukces, unikanie postawy wycofania. Uczą świadomości swoich

mocnych stron i siły.

Bardzo potrzebny w wielu środowiskach i miejscach jest wolontariat kadry

zarządzającej. Brak często świadomości, że postawa życiowa osoby, która jest

dobrym i skutecznym menedżerem, może inspirować i zmieniać postawy innych.

Korzystaliśmy z formuły współpracy, jaką jest wolontariat kompetencyjny. Może on przynieść cenne efekty, jednak pod kilkoma warunkami. Po pierwsze wolontariusz musi być osobą godną zaufania i profesjonalną. My ufamy ludziom, z którymi współpracujemy, i to się nam sprawdza. Organizacje pozarządowe powinny oczekiwać rzetelnego wsparcia i wykonania ustalonych zadań do samego końca. Wsparcie wolontariusza prawnika czy eksperta ds. marketingu niezależnie od zakresu współpracy powinno być równie profesjonalne, jak w przypadku świadczenia usług dla klienta. Z kolei rolą, a nawet obowiązkiem, organizacji społecznej jest szczere docenianie wsparcia i nacisk na komunikację efektów współpracy, kontynuacja kontaktu i podziękowanie za udział w czymś, co przyczynia się do szerszych celów i dalszych sukcesów.Piotr Magnuszewski Dyrektor Zarządzający Centrum Rozwiązań Systemowych

Wolontariusze i firmy mają satysfakcję z dzielenia się kompetencjami. Jednak NGO powinna przygotować się do profesjonalnej współpracy, czyli wyszkolić liderów, którzy będą partnerami dla wolontariuszy ekspertów. Warto też mierzyć sukces przez ewaluację projektów oraz analizę wpływu działań podjętych z wolontariuszami. Ważnym kryterium współpracy z wolontariatem kompetencyjnym są dla nas: elastyczność, gwarantowany lider projektu po stronie firmy oraz długofalowa perspektywa myślenia o współpracy i CSR.Aureliusz Leżeński Prezes Fundacji Robinsona Crusoe

4140

Jak zachęcać do wolontariatu? Co motywuje pracowników do wolontariatu? Jakiego wsparcia oczekują od pracodawcy?

Wnioski z przeprowadzonego w 2014 roku badania pracowników Banku Zachodniego WBK. W badaniu wzięło udział 1435 pracowników firmy.

Czas na pracę w wolontariacie powinien być jasno określony, działania powinny być ustalone przez obie strony. Kompetencyjny wolontariat pracowniczy powinien mieć jasne zasady. Należy przekazywać pracownikom, jak to wygląda w praktyce. Wsparcie pracodawcy i praca w grupie to klucz do sukcesu.

100 % respondentów, tj. pracowników Banku Zachodniego WBK, popiera pomysł, że pracodawcy powinni wspierać pracowników w realizacji wolontariatu kompetencyjnego.

79 % badanych zdecydowanie popiera wolontariat pracowniczy, wskazując, że może on przynieść dużo korzyści.

32 % respondentów preferuje włączenie się w akcję wolontariatu, która trwałaby np. pół dnia lub jeden konkretny dzień.

32 % badanych pracowników jest gotowych poświęcić na wolontariat więcej niż 8h w ciągu roku.

72% badanych pracowników deklaruje chęć systematycznego udziału w wolontariacie ( raz na dwa tygodnie lub raz na miesiąc po kilka godzin).

63 % pracowników preferuje przekazywaną za pomocą maila informację o możliwości wzięcia udziału w wolontariacie kompetencyjnym w miejscu pracy,

34 % chce otrzymywać informacje o wolontariacie kompetencyjnym za pomocą dedykowanej aplikacji.

Główne bariery uczestnictwa w wolontariacie

45% pracowników nie biorących dotąd udziału w wolontariacie wskazuje, że nie do końca wiedzieli, jakie są zasady wolontariatu pracowniczego i jak on wygląda w praktyce,

42% pracowników nie zaangażowanych w wolontariat zaznacza, że brakowało im na to czasu,

27 % wskazuje, że nie mieli z kim o tym porozmawiać i razem przygotować się do takiego działania,

26% stwierdza, że nie mieli pomysłu komu i jak mogliby pomóc jako wolontariusze.

Psychologiczna teoria wzmocnienia

„Ludzie skłonni są powielać działania, które w przeszłości przynosiły im sukces i były źródłem przyjemnych doznań oraz

unikać tych działań, które przynosiły niepowodzenia i kojarzą się z przykrymi

doświadczeniami.26”

Psychologiczna teoria oczekiwań

„Zachowania człowieka określone jest przez połączenie sił tkwiących

w otoczeniu i jednostce. Ludzie mają różne pragnienia, potrzeby i cele.

Ludzie wybierają spośród alternatywnych planów zachowania

ten, który będzie prowadził do pożądanych rezultatów. Ludzie z zasady

oczekują, że wysiłek będzie prowadził do wyższych osiągnięć, osiągnięcia te

wpłyną na wyniki, a każdy wynik będzie miał przypisaną wartość.27”

BODZIEC

REAKCJA

SKUTKI

REAKCJA W

PRZYSZŁOŚCI

Bez zaangażowania nie ma żadnego wolontariatu. Skutecznie moderowany przynosi owoce adekwatne do zapału wolontariuszy i wsparcia tego zapału przez jego koordynatorów. Inaczej wygląda motywowanie na początku współpracy, inaczej już w trakcie wspólnych działań, o czym powinien pamiętać każdy pracodawca i beneficjent wolontariatu kompetencyjnego.

1. Decyzja

• Wyraźny, zrozumiały i możliwy do osiągnięcia cel

• Poznanie potencjalnych partnerów społecznych, wspólne z nimi cele i wartości – co nas łączy, to nas motywuje

• Jasne zasady, praktyczne informacje

• Przykłady doświadczeń i sukcesów innych

• Informacja, dlaczego nasze wsparcie jest potrzebne, co właśnie my możemy wnieść w dany temat

2. Pierwsze kroki

• Bezpośrednie zaproszenie do działania

• Zaufanie do tych, którzy nas zapraszają do działania

• Wyjaśnienie, jakie są potrzeby i co pomagamy osiągnąć

• Konkretne wytyczne i podpowiedzi, co mamy robić

• Pierwsze informacje zwrotne

• Dobry kontakt z partnerem społecznym i innymi wolontariuszami

• Informacja o efektach działania naszego i szerzej – całej organizacji, której pomagamy

3. Długofalowe zaangażowanie

• Przekonanie o celowości i skuteczności działania

• Poczucie wspólnoty i zrozumienia z partnerami wolontariatu

• Szacunek i sprawiedliwe docenienie wysiłku

• Zadowolenie z efektów własnej pracy

• Pozytywna informacja zwrotna

• Przekonanie o wspólnych celach i dobry kontakt z beneficjentami i innymi wolontariuszami

• Systematyczne informacje osiąganych przy wspólnym wysiłku efektach

• Wspólne świętowanie małych i dużych sukcesów

CZYNNIKI BUDUJĄCE MOTYWACJĘ

4342

Wypowiedź wolontariusza Banku Zachodniego WBK: Pierwszy raz z wolontariatem kompetencyjnym spotkałam się w 2003 roku będąc gościem na jednej z uczelni w Niemczech. Byłam uczestnikiem wykładu dyrektora banku z zakresu produktów finansowych. Studiując i pracując w Polsce nie spotkałam się wcześniej z takimi działaniami. Zaangażowanie firmy w działalność edukacyjną, jakie zaobserwowałam, stało się dla mnie inspiracją do przeniesienia podobnych działań na rynek lokalny. Pracowałam w miejscowości, gdzie udziały rynkowe banku kształtowały się na poziomie powyżej 50 %. Sytuacja wzbudzała we mnie konieczność wzięcia odpowiedzialności za dbałość o swoich klientów i otoczenie, którą postanowiłam

wyrazić poprzez prowadzenie działalności edukacyjnej w szkołach średnich i gimnazjalnych.Od 2005 roku prowadzę zajęcia edukacyjne w szkołach z zakresu przedsiębiorczości, finansów, ekonomii. Dzielę się swoją wiedzą zdobytą w trakcie studiów, szkoleń jak i pracy na różnych stanowiskach w banku i domu maklerskim. Corocznie w ramach wolontariatu prowadzę około kilkudziesięciu warsztatów, wykładów w szkołach oraz PWSZ w Głogowie. Jestem zapraszana do prowadzenia szkoleń wiodących przy okazji konkursów, świąt oraz inauguracji w szkołach. Na lokalnym rynku istnieje duże zapotrzebowanie na tego typu działania - aktualnie w podobną działalność zaangażowałam także moich pracowników w regionie, którzy aktywnie włączają się w akcje edukacyjne. Dodatkowo systematycznie od kilku lat rozgrywamy w szkołach grę ekonomiczną

„Liderzy Europy” na szczeblach szkolnych i międzyszkolnych (Liga Mistrzów). Zaangażowanie w taki wolontariat dzięki pozytywnym sygnałom lokalnego środowiska daje ogromną satysfakcję, poczucie wniesienia własnej cegiełki w rozwój młodzieży. Wzmacniamy w nich cechy, które pomogą im w przyszłości być bardziej przedsiębiorczymi i aktywnymi obywatelami. Energię, jaką czerpię z wolontariatu, przekładam na większą motywację i zaangażowanie w wykonywanie obowiązków związanych z pełnioną funkcją w banku. Prowadzenie działań zapewne byłoby trudniejsze, gdyby nie warunki oraz przychylność, jaką daje mi firma. Prowadzone akcje to dla mnie również ciągłe samodoskonalenie i rozwój umiejętności osobistych. Elżbieta Szefler-Lewandowska Dyrektor regionu Głogów w Banku Zachodnim WBK

Jestem zaangażowany w wolontariat kompetencyjny już kilka lat i niesamowicie się cieszę że moja firma daje mi taką możliwość. Zawodowo zajmuję się zarządzaniem projektami. Swoim doświadczeniem chętnie dzielę się z NGO. Staram się też angażować jak najwięcej pracowników ze swojej firmy. W najbliższym czasie wyjeżdżam w ramach wolontariatu pracowniczego na miesięczny

projekt społeczny w Afryce. Moim zdaniem niesamowicie warto się angażować w taką formę wolontariatu. Rozwijamy swoje kompetencje oraz nabywamy nowe umiejętności. Przede wszystkim jesteśmy w stanie podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi, którzy jej potrzebują. To bardzo budujące, kiedy inni mogą się dzięki nam rozwijać. Co mnie motywuje? Przede wszystkim

możliwość pomocy tym, którzy najbardziej tego potrzebują, a nie zawsze mają zasoby, aby taką pomoc uzyskać. Nasze umiejętności naprawdę przydają się NGO, które mają zupełnie inne realia, niż biznes.Stanisław SkorskiPracownik firmy branży IT, wolontariusz, założyciel Fundacji Akademia Odpowiedzialnego Biznesu

Doświadczenia wolontariuszy Na pierwszy rzut oka wolontariat wydaje się być bardzo altruistycznym gestem, gdy my eksperci robimy coś za darmo dla dobra innych. Ale jak się poskrobie, to okazuje się, że pod spodem kryją się bardziej osobiste, nawet lekko egoistyczne pobudki – gdy pomagamy innym to czujemy się lepiej! Lepiej o sobie myślimy, wydajemy się sobie tacy jacyś… przydatniejsi? Oczywiście trochę żartuję, ale jest w tym jakaś prawda. To co robię – dzielenie się wiedzą, użyczanie swoich umiejętności – sprawia mi przyjemność. Wspieramy organizację pozarządową, czyli taką która nie działa dla zysków, ale której istotą istnienia jest pomaganie. Ta współpraca daje mi szansę na nauczenie się czegoś nowego – innej optyki, innego podejścia, zrozumienia zupełnie innych wyzwań, które stoją przed NGOS-ami i możliwość poznania nowych ludzi, wymiany perspektyw. To niesamowicie rozwijające.Karolina Gierszewska Menadżer ds. rozwoju umiejętności w Kompanii Piwowarskiej, wolontariusz

Bardzo lubię brać udział w projektach z organizacjami non-profit dzieląc się wiedzą, którą posiadam. Takie dzielenie się wiedzą daje dużą satysfakcję i poczucie współodpowiedzialności za to co dzieje się wokół nas. Pamiętam, że gdy wybierałem firmę, w której chciałem pracować, zwróciłem uwagę na podejście prof. Fredmunda Malika (założyciela firmy) do zarządzania, który w misji firmy zawarł prócz aspektu biznesowego także deklarację o chęci pomagania społeczeństwu poprzez wyznaczanie dobrych praktyk zarządczych. Dla wielu moich kolegów ten aspekt jest równie ważny.Artur Zipf Dyrektor Zarządzający firmy Malik na Polskę, wolontariusz zaangażowany we wprowadzanie zintegrowanego systemu zarządzania w Stowarzyszeniu WIOSNA30

Jedną z najbardziej intensywnych i dających najwięcej satysfakcji rzeczy, jakie robiłam w życiu, był wolontariat dla organizacji społecznej Court Appointed Special Advicates. Wolontariat tam był absolutnie niezwykły. Byliśmy szkoleni i przygotowywani do pracy z dziećmi w bardzo trudnej sytuacji życiowej. Pracowaliśmy z dziećmi odłączonymi od rodziców, w czasie, gdy trwała procedura administracyjna i nie było wiadomo, czy wrócą one do swoich rodziców, czy też zostaną wysłane gdzieś indziej na stałe. Współpracowaliśmy z sędziami i pomagaliśmy ustalić, jakie rozwiązanie będzie najlepsze dla dziecka. To było doświadczeniem bardzo otwierającym oczy. W każdym innym momencie mojej kariery, wszyscy mówili, że praca to tylko biznes, że to nic osobistego. Cóż, jeśli robisz coś takiego, to wszystko jest tu osobiste, a nic nie jest biznesem. To jest życie tych ludzi, tych dzieci. To było niesamowite doświadczenie. Sama bym nigdy nie poszukiwała takich działań, nie miałabym na to czasu. Nigdy w życiu bym tego nie doświadczyła, gdybym nie spotkała Court Appointed Special Advicates. Audrey Parker French Przedsiębiorca, wolontariuszka Court Appointed Special Advicates31

Wolontariat to konkretne działania w których można się bezpośrednio sprawdzić kompetencyjnie np. zarządzanie zespołem, planowanie, budżet(często ograniczony), umiejętność radzenia sobie w stresie, zarządzanie ryzykiem realizując zadania, które mnie kręcą i dają ogromną satysfakcje lub zadania, które są zupełnie inne i dają nowe doświadczenia odkrywające inne kompetencje osobiste. Jestem przekonana, że wolontariat jest drogą łączącą biznes z NGO. Dla wolontariusza to doświadczenie, praca, uśmiech i relacje.Nina KrystońKopex S.A.

Czasami łatwo jest zanurzyć się w codziennym narzekaniu. Wolontariat pomaga mi się z tego wyrwać. Zamiast się frustrować wszystkimi problemami świata, mogę iść i coś z tym zrobić.

Najlepszą rzeczą w wolontariacie jest to, że zmienia również mnie samego. Wyzwala to, co najlepsze w ludziach.

Tworzy przyjaźnie na całe życie.

Pomaga mi dowiedzieć się, do czego jestem zdolna.

Pomaga dzielić się radością budowania czegoś z innymi i widzieć rezultaty.

Poznajesz ludzi, których nigdy byś w inny sposób nie spotkał. Wolontariat pomaga spojrzeć na życie z innej strony.

Jest tak wiele rzeczy, których się nauczyłam i które stosuję w moim codziennym życiu prywatnym i zawodowym.Opinie wolontariuszy San Francisco Bay Area zachęcających innych do wolontariatu32

4544

Kierunkowskaz dla wolontariusza: Co jest fundamentem wolontariatu?

Autor: Aneta Esnekier,

socjolog, wykładowca w SWPS w Katowicach,

trenerka biznesu (piąty stopień kwalifikacji

zgodnie z European Qualifications Framework

oraz licencja trenerska EXBIS). Właścicielka

firmy PROJEKT PASJA.

Jako wolontariusz kompetencyjny przyjmujesz, że dzięki swoim umiejętnościom i talentom masz wpływ na otaczającą Cię rzeczywistość. Przyjmujesz tym samym, że widzisz możliwość zaangażowania się w sprawy, w których Twoje kompetencje znajdują zastosowanie i mają realne znaczenie. Nie musisz z tych możliwości skorzystać, ale możesz. Dobrowolność! To Twój punkt zaczepienia.

ZRÓB TO DLA INNYCH I DLA SIEBIE

Być może zastanawiasz się, skąd czerpać motywację do wolontariackiego angażowania swoich kompetencji, skoro i bez tego masz tyle na głowie?Zrób to dla siebie. Zobacz spektrum osobistych korzyści.

Zacznij od przyjrzenia się procesowi stopniowo budującemu zaangażowanie, który nazwałam Kołem Osobistego Wolontariatu Kompetencyjnego (Koło OWK).

Rycina: Koło Osobistego Wolontariatu Kompetencyjnego

Koło OWK

Wiedza

Działanie Nastawienie

Rozpocznij świadome budowanie własnego zaangażowania od rozeznania kilku obszarów tematycznych:• Co to jest wolontariat, jakie są jego rodzaje, czym wyróżnia się pracowniczy

wolontariat kompetencyjny i skąd czerpać wiedzę na ten temat?• Czy znam kogoś, kto już zaangażował się w wolontariat i mogę go zapytać,

jak to działa i dlaczego warto?• W czym jestem naprawdę dobry i komu się przydadzą moje umiejętności?• Jakie mam doświadczenie i jak z niego mogą skorzystać inni?• Co lubię robić z prawdziwą przyjemnością?• Jakie potrzeby ma moje otoczenie: rodzina, współpracownicy (obecni i byli),

sąsiedzi, instytucje wokół mnie, dzielnica, miasto itp.?• Które z tych potrzeb i tematów są moim zdaniem najważniejsze i chciałbym,

żeby ktoś coś z nimi zrobił? Które najmocniej mnie poruszają?• Czy jest jakaś organizacja, instytucja lub grupa ludzi, którzy już działają

w obszarach, które są moim zdaniem ważne?• Jakie mam możliwości zaangażowania się w ramach wolontariatu przy

wsparciu mojej firmy, kolegów i koleżanek z pracy? Czy możemy razem pomóc tym, którzy już działają?

Potraktuj tę listę jako inspirację. Zastanów się, jakiej WIEDZY jeszcze potrzebujesz, by iść o krok dalej?

CO CHCIAŁBYŚ WIEDZIEĆ?Wiedza zdobyta dzięki odpowiedziom na powyższe pytania może mocno wpłynąć na Twoje NASTAWIENIE wobec zagadnienia wolontariatu opartego o kompetencje.

Jeżeli myślisz o zaangażowaniu w wolontariat kompetencyjny, zadbaj o przekonanie:

• że warto to zrobić (przemyśl np. jakie widzisz dla siebie korzyści, co da to innym, co zmienisz z innymi na lepsze),

• że możesz to zrobić (zastanów się np. na których ze swoich kompetencji możesz oprzeć wolontariat, pomyśl jakie masz zasoby),

• że to zależy od Ciebie (poczuj swój wpływ na sytuację lub, jeśli czujesz, że wpływu nie masz, zastanów się co zrobisz, żeby wpływ uzyskać).

4746

Kiedy zauważamy problem, możemy zareagować dwojako: albo mieć bierne nastawienie wyrażające się w myśleniu „Kto wreszcie coś z tym zrobi? Dlaczego nikt się tym nie zajmuje?”, albo możemy zastanawiać się „Co ja mogę z tym zrobić?” i tym samym wejść w obszar aktywnego poszukiwania możliwości wykorzystania swoich talentów.

Dlatego warto, byś przemyślał:• Jak odbierasz to, czego się dowiedziałeś o wolontariacie, sobie, potrzebach

otoczenia, różnych możliwościach działania?• Jakie kwestie budzą Twoje wątpliwości?• Co Ci się w tym podoba?• Na ile zapalił się w Tobie ogień i chcesz wejść w wolontariat kompetencyjny?• Jakie widzisz osobiste korzyści z zaangażowania się?• Co chciałbyś wiedzieć o efektach Twojego wolontariatu dla innych,

co pozwoli Ci zawsze pamiętać o celu Twojego zaangażowania i być do niego w pełni przekonanym?

BARDZO POZYTYWNE ZMĘCZENIE

Ludzie, którzy działają w ramach wolontariatu, zauważają, że pomagając innym, właściwie pomagają też sobie. Oczywiście, czasami odczuwają zmęczenie, bo zaangażowanie wymaga wysiłku i choć odrobiny czasu, ale poczucie satysfakcji jest tak duże, że bilansuje wszystko.

Wolontariusze mówią wówczas o tzw. pozytywnym zmęczeniu. Podkreślają, że wykorzystując swoje kompetencje, stale zdobywają praktykę i nowe doświadczenia. Mogą realizować ważne dla siebie cele, wdrażać w życie pomysły na własne projekty. Mają szansę sprawdzić się w nowych sytuacjach, zwiększyć poczucie własnej wartości, zdobywają szacunek społeczności lokalnej i często stają się liderem działań społecznych32.

Widzisz tu korzyść dla siebie? Jeśli będziesz się nad tym zastanawiał, ważne, byś był wobec siebie szczery i zobaczył faktyczne osobiste zyski. Przemyśl, co z tego naprawdę będziesz miał, co da Ci energię do działania? Dopiero wówczas zbudujesz podstawę do autentycznego zaangażowania się i przekucia myśli o hipotetycznych przedsięwzięciach w efektywne DZIAŁANIE.

IDŹ ZA INTUICJĄ I DZIAŁAJ

Liczy się Twoja inicjatywa i przejście od pytania „Co ja mogę zrobić z moimi kompetencjami?” do decyzji: „Zrobię to!”.Już Arystoteles wiedział, że lepiej jest kontynuować niż zaczynać. Mawiał, że zrobił pół roboty ten, kto ją zaczął. Dlatego zrób pierwszy krok i rozejrzyj się, kto może zrobić go z Tobą. Kolejne przyjdą Wam łatwiej!

TY I JA – BOHATERZY DNIA CODZIENNEGO

Zdaniem prof. Philipa Zimbardo, jednego z najwybitniejszych psychologów naszych czasów, wolontariusz kompetencyjny może stać się „bohaterem dnia codziennego”. Bohaterstwo na miarę XXI wieku to dla niego możliwość dokonania pozytywnego wyboru w różnych sytuacjach. Żeby móc postępować w ten sposób, potrzebujemy dążenia do lepszego jutra. Owo dążenie – „bohaterska wyobraźnia” jak mówi Zimbardo – to pierwszy krok w kierunku

DZIAŁANIA. Bo ono jest tu najważniejsze. Cytując profesora: „Heroic imagination leading do heroic action”.

Filozofia bohaterów dnia codziennego opiera się na kilku filarach:• Każdy może nim zostać;• Zwykli ludzie są w stanie czynić niesamowite rzeczy;• Bohaterowie są skuteczni, jeśli działają razem, w sieci powiązań

(„hero networks”)• Szansa na zostanie bohaterem wzrasta, gdy publicznie zadeklaruje się chęć

bycia nim w okolicznościach tego wymagających („from hero in waiting to hero in training”).

Bohaterowie, tak jak wolontariusze, muszą działać. Powinni współczucie, które często jest biernym odczuciem, zamieniać w czyny. Im więcej będzie bohaterów dnia codziennego, tym lepiej będzie nam się żyło. Ważne, żebyśmy sobie zdali sprawę z własnego wpływu na siebie i innych.

Przejmujesz się rzeczywistością, która Cię otacza? Nie lubisz poczucia bezradności? Chciałbyś żyć w pozytywnej, pełnej współpracy, wzajemnego zrozumienia i pozytywnej energii rzeczywistości? Recepta wydaje się prosta: warto szukać możliwości wykorzystania swoich kompetencji. Szukać, znajdować i działać.

Karta wolontariusza

Karta wolontariusza jest zbiorem praw i obowiązków osoby podejmującej

wolontariat. Są to także zasady obowiązujące organizację korzystającą

z pracy wolontariusza. W swej konwencji nawiązuje do Powszechnej Deklaracji

Praw Człowieka.

Każda organizacja może stworzyć swoją własną kartę Wolontariusza w oparciu

o wzór UN; Wzór jest dostępny na stronie www.volunteeridcard.com.

Wytyczne Karty wolontariusza

Wolontariusz powinien:

— mieć jasno określony zakres obowiązków;

— zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności związanej

ze swoją działalnością;— wiedzieć, przed kim jest

odpowiedzialny za wykonanie swoich zadań i mieć regularny

kontakt z tą osobą;— mieć zapewniony udział

w tworzeniu programu, w którym uczestniczy, co umożliwi mu realizację własnych potrzeb

i zainteresowań;— być chronionym przed

jakimkolwiek ryzykiem związanym z wykonywaniem powierzonych

mu zadań;— być objęty ubezpieczeniem

od odpowiedzialności;— mieć satysfakcję z własnej

aktywności;— przestrzegać kodeksu

etycznego związanego z realizowaniem powierzonych

mu zadań.

Źródła dodatkowych informacji

„Wolontariat pracowniczy. Przewodnik dla biznesu” – publikacja wydana w 2011 roku przez CSRinfo. „Wyzwania wolontariatu pracowniczego” – broszura wydana w 2011 roku przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu„Inspirator obywatelski 2.0 czyli pracowniczy wolontariat kompetencji z wykorzystaniem Internetu” – publikacja wydana w 2012 roku przez Instytut Spraw Publicznych. wolontariatpracowniczy.org.plwww.frw.org.plwww.abillionpluschange.orgwww.handsonnetwork.org/nationalprograms/skillsbasedvolunteering

4948

Nowoczesne technologie mogą znacząco wesprzeć organizację, niezależnie od jej wielkości i obszaru działania, w niesieniu pomocy innym. A właśnie z pomocy potrzebującym znane jest Stowarzyszenie WIOSNA, które tylko w 2013 roku w ramach projektu Szlachetna Paczka dotarło z pomocą do 17 684 rodzin w potrzebie.Wolontariat kompetencyjny inżynierów Microsoft na rzecz Stowarzyszenia WIOSNA polegał na wsparciu organizacji we wdrożeniu usługi Office 365. Jest to dedykowana, dostępna od 2013 roku bezpłatna wersja tej usługi dla organizacji pozarządowych, które spełniają kryteria programu wsparcia technologicznego. Poznając potrzeby Stowarzyszenia i stojące przed nim wyzwania, wolontariusze pomogli optymalnie dostosować funkcjonalności technologii

CO ZROBILIŚMY?

W 2014 roku T-Mobile przy wsparciu Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu stworzyło nowy program wolontariatu pracowniczego, w którym pracownicy dzielą się swoją wiedzą, umiejętnościami, talentami i pasjami.

Program „Radość Pomagania” to 15 projektów w 2014 roku, 117 wolontariuszy z T-Mobile, 72 wolontariuszy spoza T-Mobile, ponad 2500 beneficjentów projektów wolontariackich, ponad 4600 godzin wolontariatu. Program jest odpowiedzią firmy na potrzeby społeczności lokalnych. Kładziemy nacisk na wykorzystanie kompetencji pracowników T-Mobile i zaangażowanie otoczenia firmy. Doświadczenia z pierwszej edycji programu pokazują, że taka forma wolontariatu pracowniczego wspiera rozwój zawodowy pracowników.

Bank Zachodni WBK – Gra strategiczna „Liderzy Europy”

Microsoft – Wiosna cały rok, czyli 365 (dni)

T-Mobile i Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu

i usprawnić komunikację organizacji z jej darczyńcami oraz wspierającymi ją wolontariuszami. Zapewniło to szybkie i ukierunkowane wsparcie dla ludzi w potrzebie.

Dlaczego to robimy? Stowarzyszenie WIOSNA to ludzie, którzy mają tysiące pomysłów na to, jak jeszcze skuteczniej pomagać innym. My pomogliśmy przetłumaczyć te pomysły na język technologii, co okazało się niezwykle pozytywnym i wzbogacającym doświadczeniem Krzysztof Kubicki wolontariusz przeprowadzający projekt wdrożenia w Stowarzyszeniu WIOSNA, Microsoft

JAK TO ZROBILIŚMY?

W ramach funduszu stworzonego z podwojonego przez firmę dochodu z pracowniczej aukcji świątecznej, dofinansowanych zostało 15 projektów wolontariackich, realizowanych od maja do września 2014. Zespoły wolontariuszy nawiązały współpracę z lokalnie działającymi organizacjami i instytucjami. Projekty były współtworzone i realizowane w oparciu o dwustronne partnerstwo.

Nowatorskim rozwiązaniem była współodpowiedzialność partnerów za projekt na każdym etapie i wsparcie organizacji poprzez przekazanie im do dyspozycji części budżetu. Najistotniejszymi elementami projektów były: analiza potrzeb społecznych, autoanaliza zasobów kompetencyjnych i wykorzystanie ich przez wolontariuszy w działaniach projektowych oraz czteroetapowa ewaluacja.

Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, zaangażuj mnie, a zrozumiem.

Przykładem wolontariatu kompetencyjnego w Banku Zachodnim WBK, jest planszowa gra edukacyjna dla uczniów gimnazjów i liceów, prowadzona przez pracowników banku. Projekt ten jest o tyle ciekawy, że został wymyślony i stworzony przez samych pracowników w ramach wewnętrznego programu kształceniowego Liderzy Przyszłości. Uczestnicy mieli za zadanie opracować projekt społeczny, który będzie odpowiedzią na niski poziom wiedzy z zakresu finansów, ekonomii wśród młodzieży w społecznościach lokalnych. Gra „Liderzy Europy” poprzez zabawę sprawdza wiedzę z zakresu finansów i przedsiębiorczości. Kilkuosobowe zespoły przemieszczają się po mapie Europy, odwiedzając stolice kolejnych krajów. Podczas podróży wybierają tańszy bądź droższy środek transportu i jednocześnie w każdej stolicy rozwiązują zadanie matematyczne lub odpowiadają na pytania o różnym stopniu trudności, zarabiając w ten sposób pieniądze. Gra kończy się, gdy pierwszy z zespołów odwiedzi 5 stolic, a wygrywa zespół, który posiada najwięcej pieniędzy w swoim wirtualnym portfelu. Biorąc udział w projekcie w projekcie wolontariusze z banku mogą dzielić się z młodzieżą wiedzą nt. finansów ale także ćwiczą swoje umiejętności związane z wystąpieniami publicznymi, uczą się dopasowywania przekazów do grupy docelowej. Młodzież z kolei zdobywa podstawy wiedzy o tym jak w zrównoważony sposób zarządzać swoim budżetem – jak racjonalnie wydawać, oszczędzać czy też jak korzystać z karty kredytowej.

Od 2009 roku kiedy to gra „Liderzy Europy” była wykorzystywana przez pracowników banku/wolontariuszy do prowadzenia lekcji z zakresu ekonomii w szkołach przeszła dwukrotny lifting merytoryczny pod okiem zawodowego metodyka. Został również poprawiony wygląd graficzny gry. Obecna wersja została również wzbogacona w scenariusze lekcji z przedsiębiorczości, które przygotowują merytorycznie uczniów do wzięcia udziału w grze. Do tej pory w projekcie wzięło udział 440 szkół i ponad 38 000 uczniów.

Dwukrotnie, w latach 2013 i 2014 został także przeprowadzony w banku międzynarodowy projekt, który bazował na grze „Liderzy Europy”. Jego celem było rozpowszechnianie podstawowej wiedzy z zakresu finansów i przedsiębiorczości wśród polskiej młodzieży na Litwie i Ukrainie a w 2014 także na Białorusi. W obu przypadkach projekt koordynowany był przez Fundację Banku Zachodniego WBK. W obu edycjach projektu wzięło udział ponad 100 wolontariuszy z Polski, Pierwsza została zrealizowana dzięki wsparciu ze środków Programu Operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich a druga Ministerstwa Spraw zagranicznych.

5150

W ramach programu wolontariatu pracowniczego rocznie 3,5 tys. pracowników Orange Polska pomaga innym. Dużą wagę przykładamy do rozwoju wolontariatu kompetencji, który w przypadku Orange wiąże się z edukacją w zakresie nowych technologii oraz z budowaniem kompetencji cyfrowych polskiego społeczeństwa. Wolontariusze Fundacji Orange jako eksperci od nowych mediów, uczą młodszych i starszych użytkowników Internetu pożytecznie i bezpiecznie korzystać z cyfrowych narzędzi.

Największym programem jest „Bezpieczny Internet”. Nasi wolontariusze pomagają dzieciom i młodzieży nauczyć się, jak bezpiecznie poruszać się po sieci oraz w jaki sposób mądrze i efektywnie korzystać z zasobów internetu.Odwiedzają przedszkola, szkoły, domy dziecka, świetlice, w których prowadzą zajęcia na podstawie materiałów stworzonych dzięki współpracy Fundacji Orange i Fundacji Dzieci Niczyje. Do tej pory wolontariusze przeprowadzili lekcje dla ok. 29 000 dzieci.

Program wolontariatu pracowniczego „Z porywu serca” działa w Grupie ENEA od czerwca 2011 r. Powstał w odpowiedzi na potrzeby pracowników, którzy sami podejmowali szereg bezinteresownych inicjatyw na rzecz społeczności lokalnych. W badaniach ankietowych pracownicy zadeklarowali chęć udziału w edukacji dzieci i młodzieży. Grupa ENEA realizuje wolontariat kompetencyjny oparty na dwóch projektach edukacyjnych tj. „Nie taki prąd straszny” oraz „Pierwsza pomoc – ratownictwo przedmedyczne”. Pierwszy z nich to program uczący

Program wolontariatu pracowniczego w IBM nosi nazwę „On Demand Community” i tą maksymą kierujemy się rozwijając program, wspierając społeczności, w ktorych mieszkamy i pracujemy. Promujemy wolontariat opraty na wiedzy, ponieważ mamy świadomość, że nasza firma, to przede wszystkim pracownicy, bardzo wysoko wykwalifikowani, których zaangażowanie społeczne może przynieść daleko idące benefity społecznościom, w których żyją. To właśnie staramy się uzmysłowić naszym pracownikom promując wolontariat oparty na wiedzy. To, co dla nas jest codziennością, nasza wiedza, która wydaje się być czymś oczywistym dla IBM-ersa, może stanowić nieocenioną pomoc dla innych.

Taką formę zaangażowania promujemy również poprzez system wsparcia finansowego. Przekazujemy granty organizacjom, w których działają nasi pracownicy,

W ramach programu wolontariatu pracowniczego „Miedziane serce” wielu wolontariuszy przygotowuje własne projekty wspierane przez firmę. Najczęściej są one związane z dzieleniem się z innymi swoimi umiejętnościami i doświadczeniem zawodowym oraz wiedzą wynikającą z zainteresowań pracowników.

Jednym z najbardziej zaawansowanych projektów wolontariackich jest działalność Drużyny Szpiku KGHM, która promuje ideę walki z białaczką i prowadzi rejestrację dawców szpiku. W ramach programu EKO-Zdrowie prowadzone są zajęcia piłkarskie dla chłopców z udziałem szkoleniowców Akademii Piłkarskiej KGHM i lekcje nauki pływania. Z kolei wolontariusze z klubu Rugby Miedziowi Lubin organizują zajęcia Letniej Szkoły Rugby dla dzieci.

Grupa ENEA

IBM

Orange Polska

KGHM Polska Miedź S.A.

Od 2006 roku współpracujemy z Fundacją Dzieci Niczyje. Wspólnie uruchomiliśmy serwisy internetowe dla dzieci (www.sieciaki.pl, www.necio.pl), platformę e-learningową na temat zasad bezpiecznego korzystania z internetu (www.fdn.pl/kursy), serwis Helpline.org, umożliwiający uzyskanie pomocy w sytuacji zagrożenia w internecie wraz z telefonem (800 100 100).

Wieloletnie realizowanie spójnej strategii zaangażowania się w tworzenie bezpiecznej sieci zarówno ze strony firmy Orange, jak i Fundacji Orange, przy długoletnim wsparciu zaufanego partnera (FDN) pozwoliło nam zbudować program „Bezpieczny Internet”, w który pracownicy chętnie się angażują, a nauczyciele chwalą wysoki poziom merytoryczny.

dzieci i młodzież bezpiecznego obchodzenia się z prądem i poszanowania energii. Natomiast drugi koncentruje się na nauce udzielania pierwszej pomocy i walce ze znieczulicą społeczną. Programy wynikają z chęci niesienia pomocy i dbałości o bezpieczeństwo, czyli z wartości, które w sposób naturalny związane są z etosem pracy energetyków.

Od startu programu do września 2014 roku wolontariusze przeszkoli ponad 80 000 tysięcy osób, poświęcając na działania edukacyjne prawie 4 000 godzin. Obecnie w Grupie ENEA działa ponad 300 wolontariuszy.

w zasadzie niezależnie od tego, jaką formę wolontariatu wybierają, ale wolontariat oparty na wiedzy jest premiowany dodatkowo, można uzyskać większą kwotę na tego typu działania.

Jednym z programów wspierających wolontariat jest program IBM Corporate Service Corps, taki Korporacyjny Korpus Pokoju, w ramach którego nasi pracownicy wyjeżdżają na miesięczne misje do krajów rozwijających się, gdzie pracują w lokalnych organizacjach pozarządowych. Wprawdzie pracownicy otrzymują wtedy wynagrodzenie, ale pokazujemy im w ten sposób na czym polega wolontariat oparty na wiedzy. Jest to również forma nagrody dla osób już aktywnie działających, ponieważ podstawową zasadą przy kwalifikacji do takiego programu jest działalność wolontariacka.

Przykładem wolontariatu kompetencyjnego jest dzielenie się wiedzą geologiczną z dziećmi. Pan Wojciech Kaczmarek, pracownik departamentu gospodarki zasobami, prowadzi jako wolontariusz cykliczne zajęcia z geologii. Eksperymenty w celu odkrywania skarbów Ziemi są fascynującą zabawą dla małych i dużych badaczy. Pytania zadawane przez uczniów (i nauczycieli) nie mają końca, bo minerały potrafią być piękne, a historia ich powstania zawsze wzbudza żywe zainteresowanie.

Pytany o motywy swojego wolontariatu, Pan Wojciech odpowiada: Chcę aby dzieci dowiedziały się że nauka nie musi być nudna. Maluchy bardzo się nakręcają podczas eksperymentów. Chciałbym, aby dzieci próbowały żyć w zgodzie z przyrodą. Szacunek dla otoczenia jest bezcenny.

5352

W ramach projektu kompetencyjnego wolontariatu pracowniczego „On the PULSE of change” firma od 2009 roku umożliwiła wyjazdy wolontariackie prawie 500 pracownikom z 51 krajów. Wspierali oni swoimi kompetencjami 92 partnerów non-profit działających w 61 krajach na rzecz dostępu do opieki zdrowotnej i wsparcia dzieci. Program PULSE umożliwia pracownikom współpracę z organizacjami non-profit w pełnym wymiarze godzin, przy

Pracownicy Pfizer w ramach wolontariatu kompetencyjnego wsparli m.in. południowoafrykańską organizację pozarządową Mother2Mother walczącą ze zjawiskiem zakażenia wirusem HIV młodych matek i dzieci przez matki w okresie prenatalnym. Wolontariusze wsparli organizację w zakresie HR, utrzymywania przejrzystości

Zespół wolontariuszy z firmy Astra Zeneca wspierał konsultingowo organizację działającą na rzecz dzieci z ubogich dzielnic Toronto. Toronto Kiwanis Boys and Girls Clubs wypracowało dzięki temu kompleksową strategię rozwoju. Wyniki ewaluacji projektu wykazały, że wolontariat kompetencyjny przyniósł korzyści również Astra Zeneca, m.in. rozszerzenie umiejętności pracowników, wzmocnienie zaangażowania pracowników i poziomu ich satysfakcji z pracy, rozwój innowacyjności pracowników–wolontariuszy.

Uczestniczenie w programach wolontariatu kompetencyjnego podnosi morale i zaangażowanie pracowników. Tworzy szanse dla pracowników wykorzystania swoich umiejętności dla pracy mającej sens poza ich codziennymi zadaniami. Pracownicy FedEx wspólnie z Safe Kids Worldwide stworzyli

i prowadzą w ramach wolontariatu program uczenia dzieci zasad bezpiecznego poruszania się po drogach, którego celem jest zapobieganie wypadkom drogowym z udziałem

Centrum PISOP od lat współpracuje z Kompanią Piwowarską. Szczególnie cieszy nas współpraca w zakresie wolontariatu kompetencyjnego, ciągle tak rzadko wykorzystywanego w Polsce – mówi Ewa Gałka, prezeska Centrum PISOP. Pierwszy wspólny projekt dotyczył zajęć dla liderów organizacji pozarządowych w Wielkopolsce z zakresu motywowania zespołu, strategicznego myślenia, budowania pozytywnego wizerunku dla inicjatyw obywatelskich, zarządzania finansami, a następnie współpracy z biznesem. Zajęcia odbywały się w formie warsztatów.

Refleksje wolontariuszy z Kompanii Piwowarskiej po zajęciach dotyczyły zaskakującej otwartości ludzi z NGO, gotowości do dyskusji, wymiany doświadczeń oraz możliwości spojrzenia na własne potrzeby i zadania z innej perspektywy. Z drugiej strony dyrektorka finansowa Centrum PISOP przekonywała liderów społecznych, że po skreśleniu kilku zer, budżet rządzi się tymi samymi prawami. Te warsztaty były bardzo przydatne także dla sektora obywatelskiego. Poznawanie języka specyficznego

Pracownicy sklepów odzieżowych C&A oferują w wielu krajach, w ramach wolontariatu, swoje kompetencje specjalistów obsługi klienta i sprzedaży. Jeżeli firma zauważa, że lokalne organizacje ekonomii społecznej nie radzą sobie organizacyjnie i sprzedażowo, wolontariusze w ramach kompetencyjnego wolontariatu pracowniczego służą pomocą i doradztwem na każdym kroku sprzedaży.

Kompania Piwowarska i Centrum Bukowska

C & A

GlaxoSmithKline

Pfizer

Astra Zeneca

FedEx

wykorzystaniu ich doświadczenia zawodowego i wiedzy dla dobra organizacji i całego społeczeństwa. W trakcie wolontariatu zajmują się oni m.in. planowaniem, usprawnieniami operacyjnymi i wzmacnianiem komunikacji w danych organizacjach, pomocą medyczną w sytuacjach kryzysowych czy też edukacją w zakresie higieny i ochrony zdrowia35.

w księgowości, komunikacji, zarządzania finansowego i zarządzania strategicznego. Wartość pracy, jaką wykonali wolontariusze, oszacowano na ok. mln dolarów. Dzięki wsparciu Mother2Mother rozwinęła się z małego NGO do silnej organizacji obejmującej swoimi działaniami dziewięć krajów Afryki Subsaharyjskiej36.

Rozwija zdolności przywódcze i komunikacji, umiejętności rozwiązywania problemów. Te cechy są kluczowe w środowisku biznesowym. Greer Hozack Executive Director, HR and Communications

Nasze doświadczenia zdecydowanie odzwierciedlają to, co mówi literatura, nie tylko w zakresie korzyści, jakie odnosi nasz biznes, nasi wolontariusze i nasz partner społeczny, ale również w zakresie apetytu naszych pracowników na tego typu szanse wolontariatu kompetencyjnego.Helen Siebel Senior manager, Corporate responsibility37

dzieci jako pieszych. W 2012 roku program objął prawie 2 mln dzieci z 4000 szkół na całym świecie. Pracownicy FedEx przepracowali tego roku w ramach programu jako wolontariusze 5 411 godzin34.

dla obu środowisk, z pewnością stał się krokiem do zacieśnienia współpracy.

Kompania Piwowarska otrzymała również propozycję wspólnego wypracowania strategii dla Centrum Bukowska w Poznaniu. Celem centrum jest wspieranie poznańskich organizacji pozarządowych i wolontariatu, tworzenie rozmaitych inicjatyw obywatelskich i przestrzeni do współpracy. Cel projektu realizowanego z wykorzystaniem pracowniczego wolontariatu kompetencyjnego to wypracowanie z wszystkimi partnerami wizji funkcjonowania tego miejsca, by rozwinąć Centrum Bukowska w przyjazne i aktywne miejsce wszelkich poznańskich inicjatyw obywatelskich. Do udziału w projekcie zaproszono 2 ekspertów z Kompanii Piwowarskiej. Ich wieloletnie, międzynarodowe doświadczenie i kompetencje w dziedzinie tworzenia strategii biznesowych doskonale wpisują się w projekt. Cały proces podzielony jest na etapy. Choć jesteśmy w trakcie realizacji tego zadania, już teraz zauważamy korzyści po obu stronach naszej współpracy.

Uczą odpowiedniej prezentacji produktu, technik sprzedaży detalicznej i skutecznego zarządzania finansami, organizowania targów, udostępniają także platformy do sprzedaży online. Firma C&A udostępniła także własną platformę sprzedaży online, gdzie NGO’s mogą nauczyć się prowadzić sklep internetowy, z którego zyski idą na realizacje własnych celów33.

5554

1 The Allen Consulting Group; Global trends in skill-based volunteering; 2007; data dostępu: 23.10.2014; dostępne pod adresem: www.nab.com.au/vgnmedia/downld/Global_trends_in_skill-based_volunteering.pdf

2 j.w.3 European Foundation for the Improvement of Living and

Working Conditions, 2011; Parick McColughan, William H. Batt, Mark Costine, Dereck Scully; Participation in volunteering and unpaid work. Second European Quality of Life Survey; Data dostępu: 26.11.2014; dostępne pod adresem: eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/pubdocs/2011/02/en/1/EF1102EN.pdf

4 j.w.5 j.w.6 j.w. 7 j.w.8 Youth in Action Programme; The impact of the European

Voluntary Service; Data dostępu: 26.11.2014; dostępne pod adresem: www.aktivungdom.eu/element_db/23/2311_Results_EVS_leaflet.pdf

9 Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych; Działalność Centrum Pro Bono w 2013 roku; data dostępu: 3.11. 2014; dostępne pod adresem: www.centrumprobono.pl/wp-content/uploads/2014/02/RAPORT-CPB-2013.pdf

10 American Bar Associacion; ABA Model Rule 6.1; data dostępu: 3.11.2014; dostępne pod adresem: www.americanbar.org/groups/probono_public_service/policy/aba_model_rule_6_1.html

11 AmCham Germany; Corporate Volunteering in Deutschland; 2011; data dostępu: 23.10.2014; dostępne pod adresem: www.amcham.de/fileadmin/user_upload/Presse/2011/Corporate_Volunteering_Studie_2011_Final.pdf

12 Europejskie Stowarzyszenie Edukacji i Rozwoju „Pionier”; Wolontariat pracowniczy i odpowiedzialny biznes. Jak działa w Polsce i w Europie?; data dostępu: 5.11.2014; dostępne pod adresem download.eserpionier.eu/wolontariat%20ptacowniczy%20a5%20spady%203mm.pdf

13 j.w.14 j.w. 15 j.w.16 M. Dudkiewicz; Raport z badań jakościowych poświęconych

pracowniczemu wolontariatowi kompetencji. Wolontariat kompetencji – między emocjami a racjonalnością, Instytut Spraw Publicznych; Warszawa; 2011.

17 State of the world’s volunteerism report 2011; United Nations Volunteering; data dostępu: 3 listopada 2014; dostępne pod adresem: www.unv.org/fileadmin/docdb/pdf/2011/SWVR/English/SWVR2011_full_%5B05%5D_chapter2.pdf

18 Helpguide.org; J. Saisan, M.S.W., M. Smith, M.A., G. Kemp, M.A. Volunteering and its Surprising Benefits; data dostępu: 26.11.2014; dostępne pod adresem: www.helpguide.org/articles/work-career/volunteering-and-its-surprising-benefits.htm

19 Taylor Nelson Sofres (TNS), UnitedHealthcare, VolunteerMach; 03.2010; Do Good Live Well Study. Reviewing the benefits of volunteering; data dostępu: 21.10.2014; dostępny pod adresem: cdn.volunteermatch.org/www/about/UnitedHealthcare_VolunteerMatch_Do_Good_Live_Well_Study.pdf

20 j.w. 21 M. Rzewuska; Wolontariusz – cenny talent w organizacji;

w: Personel Plus nr 4/2014; str. 9-1322 Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020.

Dostęp 5.11.2014; Dostępna pod adresem: strateg.stat.gov.pl/strategie_pliki/Strategia_Rozwoju_Kapitalu_Spolecznego.pdf

23 Stowarzyszenie Klon/Jawor; Zaangażowanie społeczne Polek i Polaków – raport z badania 2013; 2014

24 j.w.25 International Association for Volunteer Effort; Global

companies volunteering globally. The Final Report of the Global Corporate Volunteering Research Project; 2011

26 j.w.27 A. Basińska; M. Nowak. Motywowanie i motywacja

do pracy wolontariuszy. WOLIMP Poznań, 2010; Dostęp pod adresem: centrumis.pl/assets/files/Wolontariat%20publikacje/Raport%20Motywowanie%20wolontariuszy.pdf

28 j.w.29 www.wiosna.org.pl/main/pl/article/3188.htm;

Dostęp w dniu 22.10.2014 30 Audrey French on Creating Impact Doing Meaningful

Volunteer Work; Data publikacji: 26 lipca 2013; Data dostępu: 30 października 2014; dostępne pod adresem: www.youtube.com/watch?v=EXicbj4DfSk

31 The Power of Volunteering; data publikacji: 4 maja 2010; data dostępu; 30 października 2014; dostępne pod adresem: www.youtube.com/watch?v=aS-mAz34NA0

32 CSRinfo; Wolontariat pracowniczy. Przewodnik dla biznesu; 2011; Dostępne pod adresem: www.csrinfo.org/images/stories/Publikacje2011/wolontariat_pracowniczy-przewodnik_dla_biznesu_2011.pdf

33 lasociedadcivil.org/docs/ciberteca/global%20compa-nies%20volunteering%20globally.pdf; Dostęp 12.11.2014

31 about.van.fedex.com/safe-kids-worldwide; Dostęp 12.11.2014

35 gskpulsevolunteers.com/about-pulse; Dostęp 12.11.2014

36 www.pfizer.com/files/responsibility/global_health/m2m_case_studies.pdf; Dostęp 12.11.2014

37 www.endeavourvolunteer.ca/wp-content/up-loads/2013/10/Business-Case-for-Pro-Bono-in-Canada-by-Endeavour-AstraZeneca.pdf; Dostęp 12.11.2014

Bibliografia

Bank Zachodni WBK należy do największych instytucji finansowych w Polsce i obsługuje Klientów indywidualnych, małe i średnie przedsiębiorstwa

oraz duże korporacje udostępniając im zaawansowane, dostosowane do potrzeb rozwiązania finansowe.

Usługi banku świadczone są za pośrednictwem jednej z największych w Polsce sieci oddziałów i placówek partnerskich (blisko 1000) oraz elektronicznych kanałów dostępu, w tym bankowości mobilnej. Głównym akcjonariuszem Banku Zachodniego WBK jest Santander, pierwszy bank w strefie euro i 11 na świecie pod względem kapitalizacji.

W 2012 roku przyjęta została Polityka Społecznej Odpowiedzialności i Zrównoważonego Rozwoju Banku Zachodniego WBK. Jej rozwinięciem jest Kodeks Dobrych Praktyk Banku Zachodniego WBK w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu.

Działania odpowiedzialne podejmowane przez Bank opierają się na pięciu fundamentach: 1. Wsparciu szkolnictwa wyższego, badań naukowych

oraz idei przedsiębiorczości.2. Działaniach na rzecz lokalnych społeczności.3. Ochronie środowiska naturalnego.4. Prowadzeniu aktywnego dialogu z interesariuszami:

klientami, pracownikami, partnerami biznesowymi, lokalnymi społecznościami oraz inwestorami.

5. Działalności charytatywnej oraz finansowaniu ważnych społecznie projektów poprzez Fundację Banku Zachodniego WBK.

Więcej o społecznej odpowiedzialności biznesu w Banku Zachodnim WBK oraz Raport CSR za 2013 r dostępne na stronie www.bzwbk.pl/csr

O partnerach projektu

CSRinfo to jedna z najstarszych i najbardziej doświadczonych firm na polskim rynku zajmujących się kompleksowo zarządzaniem w sposób

odpowiedzialny. Firma prowadzi działania edukacyjne, posiada najbogatszą na rynku ofertę szkoleniową w zakresie CSR, w tym autorskie szkolenia oraz świadczy usługi doradcze. CSRinfo jest polskim członkiem sieci partnerów GRI, GRI DATA Partnerem.

Ambasada CSR, tak niektórzy określają naszą firmę. Razem ze swoim zespołem pomagam menedżerom i ich firmom osiągnąć sukces dostarczając im wysoce wyspecjalizowanych usług. Chcemy zmieniać nasze otoczenie na lepsze poprzez zmianę praktyk w biznesie.Liliana Anam, Manager CSRinfo

CSRinfo wybierają menedżerowie, którzy:• Chcą dokonać rzetelnej analizy i zbudować strategię.• Pragną praktycznych rozwiązań.• Chcą konkretu i pragną sukcesu wewnętrznego

i zewnętrznego.• Chcą zaangażować i zmotywować pracowników.• Oczekują czegoś więcej niż tylko dokumentu. • Chcą wdrożyć w firmie standardy takie jak ISO26000

czy GRI.

Ponad 400 firm i organizacji skorzystało ze szkoleń i seminariów CSRinfo. Realizujemy kompleksowe projekty doradcze, szkolenia zamknięte i programy dostosowane do potrzeb firmy, np. dla handlowców.

www.CSRinfo.com.pl

Pracowniczy wolontariat kompetencyjny przynosi

korzyści partnerom społecznym, pracodawcom i pracownikom –

wolontariuszom.

Transfer wiedzy, wymiana doświadczeń, synergia

kompetencji, zaangażowanie i kreatywność, satysfakcja

z realnego wpływu na ważne zjawiska i tematy, rozwój kapitału społecznego –

to tylko niektóre z korzyści pracowniczego wolontariatu

kompetencyjnego.

Wolontariat pracowniczy to nie związane z dodatkowym

wynagrodzeniem, zaangażowanie społeczne

pracowników, którzy są wspierani przez

pracodawcę w działaniach wolontariackich logistycznie i/lub merytorycznie i/lub

finansowo.

Wolontariat jest z założenia dobrowolny

i musi to być jasne dla pracowników.

W ramach wolontariatu kompetencyjnego wolontariusze

dzielą się z beneficjentami, dobrowolnie i nieodpłatnie,

swoją wiedzą, doświadczeniem i umiejętnościami związanymi

z ich ścieżką zawodową.

Wolontariat kompetencyjny może być prywatny lub

wspierany i rozwijany przez pracodawcę wolontariusza. W tej drugiej sytuacji jest on

jedną z wielu możliwych form wolontariatu pracowniczego.

Kluczem do sukcesu jest przestrzeń na dobre wzajemne

poznanie się partnerów wolontariatu pracowniczego, już na początku współpracy,

otwartość na różne doświadczenia i możliwości.

Eksperci widzą wartość pracowniczego wolontariatu

kompetencyjnego jako możliwości coachingu

dla partnerów społecznych w zakresie współpracy

ze środowiskiem biznesu.

W wolontariacie konieczny jest nacisk na jakość.

Oczekiwanie jakości powinno dotyczyć obu stron – zarówno pracodawców i pracowników-wolontariuszy, jak i partnera

społecznego.

Wolontariusze kompetencyjni mogą pomagać na poziomie strategicznym (np. określanie

celów strategicznych, konsultacje polityki HR, polityki komunikacyjnej

i finansowej) oraz jako „desk help” w bieżących projektach i działaniach (np. konsultacje

i szkolenia z grafikami, informatykami, prawnikami,

specjalistami od komunikacji, księgowości i zarządzania

zasobami ludzkimi).

Eksperci wskazują, że potrzebny jest wolontariat kadry

zarządzającej, dzielenie się przez menedżerów aktywną,

pełną wiary w możliwości skutecznego działania postawą

życiową.

Wolontariat kompetencyjny. Od pomysłu do sukcesu.Przewodnik po wolontariacie pracowniczym

Wydawca: CSRinfo Partner: Bank Zachodni WBK Patronat honorowy: Ministerstwo Pracy i Polityki SpołecznejRok wydania: 2014

ISBN: 978-83-63187-20-0

Projekt graficzny i skład:Olga Figurska, lunatikot

Publikacja zawiera:– 13 przykładów praktyk pracowniczego

wolontariatu kompetencyjnego– wypowiedzi 21 praktyków i ekspertów – wnioski z badania pracowników Banku

Zachodniego WBK, organizacji społecznych, uczelni wyższych i szkół oraz przedstawicieli firm (badanie przeprowadzone przez CSRinfo i Bank Zachodni WBK w 2014 roku)

– wnioski z panelu interesariuszy Banku Zachodniego WBK.

56