Windows Uygulamasi

8/8/2019 Windows Uygulamasi

http://slidepdf.com/reader/full/windows-uygulamasi 1/28

WINDOWS UYGULAMASIProgramın çalıştırılması

Visual Basic .NET’i çalıştırmak için Başlat/Programlar/Microsoft VisualStudio/Microsoft Visual Studio işlem sırası izlenir.

Visual Studio .NET’i başlatma ekranı

Program çalıştırıldığında önce aşağıdaki Start Page diyalog kutusu ekrana gelir

Proje Çeşitleri

1



Standart araç çubuğunda bulunan New Project ya da Recent Project kısmında bulunan CreateProject seçeneği tıklandığında hazırlayacağınız programlara uygun projeler seçilebilir

New Project(Yeni Proje) Penceresi Windows Aplication: İçerisinde form bulunan Standart Windows uygulamalarıdır. Console Aplication: Konsol uygulamaları geliştirebileceğiniz, içerisinde form bulunmayan proje

tipidir. Web Control Library: Web sayfalarında kullanmak istediğiniz kontrollerinizi tasarlayabile-

ceğiniz proje tipidir. Empty Project: Bu proje tipi ile çeşitli Windows uygulamaları

geliştirebilirsiniz. Class Library: Çeşitli sınıflar oluşturarak Windows tabanlı uygulamalarda çalıştırabileceğiniz

projedir. Windows Control Library: ActiveX denetimi gibi Windows uygulamalarında çalışabilecek

kontroller oluşturabilirsiniz. Windows Service: Windows arka planında çalışan servisleri ve bunların kodlarını içinde

bulunduran proje tipidir. Crystal Reports Aplication: Kristal raporlar oluşturabilirsinizVisual Basic .NET projelerinize otomatik olarak isim verecek ve “Belgelerim\VisualStudio

2005\Projects “ klasörü altında yine kendi adında bir klasör oluşturarak kaydedecektir. İsterseniz projeninadını ve konumunu değiştirebilirsiniz.

2



Form Tasarım, Kod Düzenleyici, “Solution Explorer”, AraçÇubuğu, Araç Kutusu ve Özellikler Penceresi

Visual Basic .NET ekranının genel görüntüsü aşağıdaki gibidir

Menü ve Araç ÇubuklarıVisual Basic .NET ortamını etkili bir şekilde kullanabilmek için gerekli olan komutlarmenü çubuğunda yer alan menü seçenekleri altında bulunmaktadır.

File (Dosya). Tüm dosya işlemleri bu menü altındadır. Standard araç çubuğu ile bu menüdeki

bazı komutlara ulaşılır. File menüsündeki komutlar ile: Yeni bir proje, bir dosya veya boş bir çözüm (solution) oluşturmak,

Oluşturulmuş bir projeyi veya varolan bir dosyayı açmak,

Web üzerinde paylaştırılmış dosya veya projeler açmak,

Açık olan dosya veya projeleri kapatmak,

En son kullanılan dosya veya projeleri (Recent Files)

Dosyaları kaydetmek, yazdırmak mümkündür.

Edit (Düzenle). Tüm yazı düzenleme işlemleri için, bu menüdeki komutlar kullanılır. Text Editor araç çubuğu da bu menünün komutlarına kısayoldur. Edit menüsündeki komutlar ile:

3



Copy, Cut, Paste, Delete, Select All gibi temel işlemleri

Find And Replace, Go, Bookmark gibi navigasyon işlemleri

Outlining ile metinleri gruplama işlemleri

Satırları yorum satırı yapma, yorum satırlarını kaldırma, büyük-küçük harf çevrimi gibi ileriseviye işlemler gerçekleştirilir.

View (Görünüm). Visual Studio çalışma ortamındaki tüm paneller bu menü komutlarıyla gösterilir.

Ayrıca Navigate Backward ve Navigate Forward komutlarıyla en son çalışılan satıra geri dönülür. Project (Proje). Projeye dosya eklemek, çıkarmak, proje özelliklerini göstermek için bu menü

kullanılır.

Build (Derleme). Projelerin çalışmak üzere derlenmesi için gereken komutlar, bu menü altındadır.

Debug (Hata Ayıklama). Projede hata ayıklarken gereken komutlar Debug menüsü altındadır.Projeyi Debug durumunda başlatmak, BreakPoints (hata ayıklarken durulması gereken satırlarıayarlamak) gibi işlemler yapılır.

Tools (Araçlar). Visual Studio ile beraber yüklenen yardımcı araçların listelendiği menüdür. Araççubuklarını özelleştirmek için kullanılan Customize seçeneği gibi Options seçeneği de en sıkkullanılan özelliklerden biridir.Visual Studio çalışma ortamının tüm ayarları Options menüsünden yapılır. Environment ve Text

Editor en sık kullanılan seçeneklerdir.

Visual Basic .NET Tools/Options penceresi

Environment: General:

• Tabbed documents: Açık olan sayfaları çoklu sayfabiçiminde gösterir.

4



• Multiple documents: Sayfaların her biri ayrı birpencerede açılır

• Recent Files: File menüsünde Recent Files/Projectskomutu altındaki son kullanılan dosya/projelerden kaçtanesinin sıralanacağını belirtir.

• Show Status Bar: Durum çubuğunun ekrandagörünüp görünme-mesini sağlar.

Add-in/Macros Security: Makroların çalışmasına, bileşenlerin

bir URL adresinden yüklenmesine izin verilip verilmeyeceğiniayarlar.

AutoRecover: Visual Basic .NET dosyalar üzerinde çalışırkenbelirtilen süre dolunca otomatik olarak işlemlerinizikaydetmeye ve otomatik olarak kaydedilen işlemleribelirtilen süre zarfında hafızada tutmayla ilgili işlemle-rinayarlanmasını sağlar.

Documents: Sayfanın doğru yüklenip yüklenmediğininkontrolünün yapıl-ması ile ilgili ayarların yapıldığı yerdir.

Find and Replace: Bilgi ve uyarı mesajlarının gösterilmesiile ilgili ayarla-rın yapıldığı yerdir.

Fonts and Colors: Kod penceresinde yazılan ifadelerinrenkleri ve font büy-üklükleri ayarlanır. Help: Hazırladığınız dosyaların nereye kaydedileceğinin, Visual Basic.

NET açıldığında başlangıç sayfasının hangi sayfa olacağınınayarlandığı yerdir. Ayrıca Visual Basic. NET tarafından kullanılan diligösterir.

HTML Designer: Hazırlayacağımız HTML sayfalarının açılış sayfasınıngörsel sayfa mı kod sayfası mı olacağını ayarlar.

Windows Forms Designer: Form üzerindeki noktaların gösterilipgösterilmeyeceğinin ayarlanabildiği yerdir.

Window (Pencere). Sayfaların ve panellerin görünümlerini ve özelliklerini değiştirmek içinkullanılan komutlar bu menü altında bulunur. Tüm açık çalışma sayfaları bu menü altında

görüldüğü gibi, istenen sayfa seçilerek ön plana getirilir. Ayrıca, Close All Documents (Tümsayfaları kapat) komutu ile açık olan bütün sayfalar kapatılır. Auto Hide All (Tümünü otomatik gizle) komutu ile sabit hale getirilmiş tüm paneller gizlenir.

Help (Yardım). Visual Studio çalışma ortamında çok sık kullanılan yardım panellerinin görünü-mü bu menü ile sağlanır. Bu menü ile ayrıca, kullanılan Visual Studio çalışma ortamının sürümühakkında bilgi alınır, son güncellemeler kontrol edilir, teknik destek için gereken e-posta adresle-rine veya telefonlara ulaşılır.

Solution Explorer Paneli5



Visual Studio çalışma ortamında projeler bir çözüm (solution) altında açılır. Bir çözüm içine farklıdilde ve tipte projeler dâhil edilebilir. Visual Studio ile bir çözüm açıldığında, Solution Explorer panelindeçözüm içinde bulunan tüm projelerle, ilgili dosya ve klasörler görüntülenir. Panelde koyu yazı tipindegözüken proje, çözüm içindeki başlangıç projesidir. Bu panelden, öğeler üzerinde silme, kopyalama,taşıma ve ismini değiştirme işlemleri yapılabilir. Ayrıca panelin üst kısmında, seçilen öğe üzerinde basitişlemler gerçekleştirmek için bir araç çubuğu bulunur.

Solution Explorer penceresini görünür hale getirmek isterseniz “Ctrl+Alt+L”kısayol tuşunu veya “View (Görünüm)” menüsünden Solution Explorerı tıklayarakseçebilirsiniz.

Visual Basic .NET Solution Explorer penceresi

Refresh (Yenile). Proje dosyaları üzerindeki değişikliklerin gözükmesini sağlar. Show All Files (Bütün dosyaları göster). Seçilen projenin bulunduğu klasördeki tüm dosyaları

ve alt klasörleri gösterir. Panelde gözüken beyaz öğeler proje içine dâhil edilmemiş öğelerdir.

Proje kapsamında kullanılmak istenen öğeler (örneğin, arka plan resmi), sağ tıklanıp Include InProject komutu ile projeye dâhil edilmelidir.

Properties (Özellikler). Paneldeki tüm öğelerin özellikleri, Properties komutu ile görülebilir. Bukomut seçildiğinde, öğenin özellikleri Properties paneli ile görüntülenir

Çalışılan iki projeden hangisinin başlangıç projesi olacağına yine biz karar verebiliriz. Hangi projeyiaktif yapacaksanız onun üzerinde sağ tıklayıp Set Up StartUp Project komutunu vermenizgerekmektedir.Form Tasarım Penceresi

Bu form programa ait kullanıcı arabiriminin oluşturulduğu yerdir. Yani tümdenetimler öncelikle bu form üzerine yerleştirilir ve yerleştirilen denetimler bu formaait birer nesne olarak çalışır. Burada oluşturulan form görüntüsü, program çalıştığızaman ekranda görülür.

6



Form Tasarım penceresi

Kod PenceresiProgramımızda bulunan denetim elemanlarına ait olay alt yordamlarının

bulunduğu ve program kodlarının yani asıl programın yazıldığı bölümdür. Visual dillerprogramcının kendi kodunu yazacağı bir editör sunar. Üzerinde çalışılan form veyakontrol elamanı çift tıklatıldığında kod penceresi karşımıza gelecektir.

Kod penceresiVisual Basic .NET’te program kodları yani programın çalışmasını sağlayan ve

kullanıcı tarafından yazılmış ifadeler Code (Kod) penceresi içerisine yazılır. Bupencereye geçmenin iki yolu vardır.

Solution Explorer penceresinde yer alan (View Code) ikonuna basarakgeçilebilir.

Form veya kod penceresi açılmak istenen form üzerindeki herhangi bir nesneüzerinde çift tıklayarak da geçilebilir.Bu bölüme yazılan kodlar nesneler için önceden tanımlanmış alt yordamlar

şeklindedir. Bu alt yordamlar her nesne için değişiklik göstermektedir. Alt yordamlarprogram kod penceresi bölümünde Private Sub ile başlayıp End Sub ile bitmektedir.Kodlar Private deyimi ile End Sub deyimi arasına yazılmaktadır. Bir kodun çalışmasıise nesneye ait tanımlı olayın gerçekleşmesi ile olur.

Toolbox (Araç Kutusu) Penceresi7



Toolbox (Araç kutusu) paneli, projelerde kullanılan çeşitli bileşenlerin listelendiği paneldir.Buradaki öğeler, sekmeler içinde gruplanmıştır. Her sekme, ortak platformlarda çalışan veya benzer işlevleri olan nesnelere sahiptir. Örneğin, Data sekmesinde veritabanı işlemlerinde kullanılan bileşenler vardır. Windows Forms bileşenleri Windows platformunda çalışan projelerde, Web Forms bileşenleriise Web tabanlı projelerde kullanılan nesnelerdir. ClipBoard Ring sekmesinde ise kopyalanan metinler bulunur. Nesnenin silik gözükmesi, o anda çalışılan sayfada kullanılamayacağı anlamına gelir

Visual Basic .NET Toolbox Araç Kutusu

Nesneler, yerleri ve sıraları taşınarak değiştirilebilir, ayrıca başka bir sekmeye de taşınılabilir.Varsayılan sıralama dışında, alfabetik olarak da sıralama yapılabilir. View menüsünden Toolbox panelinikapattıysanız açabilirsiniz

8



Properties (Özellikler) PenceresiBu kısım programlarınız için bir, oldukça önemli bir anlam ifade etmektedir. Bilindiği üzere

Visual Basic .NET dilinde program yaptığınız zaman programınıza ait form üzerinde bulunan bütündenetim elemanlarının tamamı (Label, Text, Command button, Liste kutusu vb.) Visual Basic. NET

derleyicisi tarafından birer nesne olarak algılanır. Form üzerine yerleştirmiş olduğumuz nesnelerin veformun özellikleri bu pencerede listelenir. Propeties genel bir penceredir

Visual Basic. NET Properties penceresi

Properties penceresi eğer ekranda yoksa F4 fonksiyon tuşu ya da Viewmenüsünden Properties Window tıklanarak ekrana yerleştirilir.

Visual Basic.NET’e Kontrollerin Eklenmesi

Windows tabanlı uygulamalar geliştirirken sıkça kullanacağımız bir grup kontrol vardır. Formkontrolü hariç diğer bütün kontroller Toolbox panelinden seçilir. Bu kontroller sürüklenip form üzerindeistenen pozisyona bırakılır.

Kontrollerin tasarım anında büyüklükleri ve yerleri Size ve Location özellikleriiledeğiştirilebileceği gibi, fare ile de istenen şekilde ayarlanabilir

9



Kontrollerin eklenmesi. Kontrollerin ayarlanması.

Özellikler Name: Seçili kontrol elemanınızın program içerisindeki ismini belirler. (Name özelliğine göre

elemana ait program kodları yazılmalıdır.) Text: Seçili kontrol elemanınıza program çalışırken kullanılacak ismi vermek

için kullanılır. BorderStyle: Seçili elemanın form üzerinde 3 boyutlu görünümü sağlar. BackColor: Seçili elemanın zemin rengi seçimini sağlar. Enabled: Nesnenin aktif veya pasif olmasını sağlar. Yani üzerinde işlem

yapılıp yapılmayacağını kontrol eder. False değeri için nesne üzerinde işlemyapılmaz. True değeri için nesneyi normal olarak çalıştırabilirsiniz.

Font: Seçili nesne için yazı tipi seçimine olanak sağlar. Size: Nesnenin boyutu ile alakalı değişiklik yapmamızı sağlar. Location: Nesnelerin koordinatını verir. Visible: Nesnenin görülüp görülmeme özelliğini ayarlar. False değeri verildiği

zaman nesne görülmez, True değeri verildiği zaman görülür.

Text (Yazı). Kontrollerin Text özelliği, üzerinde görüntülenen yazıdır. Bu özellik, çalışma anındasıkça okunup değiştirilerek kullanıcıyla iletişim sağlanır.

Size (Büyüklük). Kontrollerin büyüklük özelliğidir. Height (yükseklik) ve Width (genişlik)özelliklerin-den oluşur. Genellikle tasarım anında belirlenen bu özellik, çalışma anında dadeğiştirilebilir.

ForeColor (Önalan rengi). Kontrollerin üzerindeki yazıların rengini belirler.

Olaylar Olaylar kontrollerin başına gelen işlemlerdir. Olayların metotlardan farkı, bu işlemlerin kontrol-

lerin elinde olmadan gerçekleşmesidir. Örneğin bir Button kontrolünün tıklanması, o kontrolün isteğidışında yapılmıştır. Bu olayın tetiklenmesinde kontrolün bir rolü yoktur. Bu olaylar gerçekleştiği zamanyapılması gereken işlemler, ilgili olayın yordamına yazılır. Button1 isimli kontrol tıklandığı zamangerçekleştirmek istenen eylemler Button1_Click yordamına yazılır .

Visual Studio ortamı, kontrollerin olaylarını kolay bir şekilde seçmeyi sağlar. Kod sayfalarındakontrollerin bulunduğu listeden, istenen kontrol seçilir. Kontrolün olaylarının listelendiği diğer listeden deistenen olay seçilir

10



Kontrollerin olaylarının seçilmesi.

Private Sub Form1_Click(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs) HandlesMyBase.ClickMsgBox("Form üzerine tıklandı")

End Sub

Click (Tıklandığında). Kontrol tıklandığı zaman tetiklenen olaydır. Windows tabanlı programlamada en sık kullanılan olaylardan biridir.

MouseDown (Fare düğmesi basıldığında). Fare, kontrolün üzerindeyken herhangi bir düğmesine basıldığı zaman gerçekleşen olaydır. Bu olay, Click olayından önce çalışır.

MouseUp (Fare düğmesi bırakıldığında). Fare, kontrolün üzerindeyken basılan düğme bırakıl-dığı zaman çalışır.

Enter (Girildiğinde). Kontrol seçildiği veya üzerine odaklanıldığı zaman gerçekleşen olaydır. Leave (Çıkıldığında). Başka bir kontrol seçilmek üzere çıkıldığında, bu kontrolün Leave olayı

tetiklenir.

VisibleChanged (Görünürlüğü değiştiğinde). Kontrolün görünüp görünmediğini belirtenVisible özelliği değiştiği zaman tetiklenir.

1-FormWindows uygulamaları, Windows kontrollerinin tutulduğu pencereler olan formlardan oluşur. Bir

Windows projesi açıldığı zaman Form kontrolü otomatik olarak eklenir. İkinci bir form eklemek içinProject menüsünden Add Windows Form komutunu seçilir. Proje çalıştığı zaman başlangıç formugörüntülenir. Başlangıç formu projenin özelliklerinden değiştirilir

11



ControlBox (Denetim kutusu). Form üzerindeki simge durumuna küçültme,ekranı kaplama veformu kapatma (Minimize / Maximize /Close) kutularının görünümünü ve erişilebilirliğini kontroleder

NOT: Formun ControlBox özelliği False iken uygulama, Debug menüsünden Stop Debugging komutuseçilerek kapatılabilir . AccepButton-Enter: Bu özelliğin aktif olabilmesi için öncelikle forma bir Button eklenmesi

gerekmektedir.

Button ekleyip formu seçince AcceptButton özelliğinde None ve seçili olan Button1 diye ikiseçenek belirecektir. Eğer, Button1 seçeneğini aktif yaparsanız programınızı çalıştırdığınızda Button1’iMouse ile tıklamak yerine Enter tuşu ile de kullanabilirsiniz.

Örnek olması açısından basit bir örnek verecek olursak, formunuza bir Button bir de TextBoxekleyiniz ve formun AcceptButton seçeneğini Button olarak ayarlayınız. Daha sonra Button’nun kodsayfasına geçip aşağıdaki program satırını yazınız.Private Sub Button1_Click_1

TextBox1.Text = "Visual Basic dünyasına hoşgeldin"End Sub

Şimdi programınızı F5 ile çalıştırınız ve Button’a tıklamak yerine Enter tuşuna basınız.

12



CancelButton-ESC: Bu özellikte tıpkı AcceptButton gibidir. Tek farkı Button’a ESC tuşunuatamasıdır.

FormBorderStyle: Formunuzun ekran üzerindeki görünüşünü değiştirmek için Properties(Özellikler) penceresindeki FormBorderStyle kullanılır

None : Çerçeve yok

FixedSingle: Tek çizgili çerçeve Fixed3D: Üç boyutlu çerçeve FixedDialog: Formun sol üst köşesindeki diyalog kutusunu görünmez yapar

FixedToolWindow: Formun sağ üst köşesindeki simge durumuna

küçültme ve önceki boyut düğmelerini kaldırır.

StartPosition: Formların bir diğer özelliği olan “StartPosition”, programı çalıştırdığınız andaformun ekranın neresinde konumlanacağını belirlemenizi sağlar

13



Manual: Formu ekranın sol üst köşesine konumlandırır. CenterScreen: Formu ekranın tam ortasına konumlandırır. WindowsDefaultBounds: Formun boyutlarını büyültür.

RightToLeft: Form başlığının ve nesneler içindeki yazıların sağda ya da soldagörünmesini sağlar.

RightToLeftLayout: Eğer form RightToLeft seçeneği “Yes” seçilip formbaşlığı sola alınmışsa, “True” aktif olur ve form başlığı ile formun kontroldüğmeleri yer değiştirir.

Not: Formlar açıldığı zaman Load olayı gerçekleşir. Eğer form, başlangıç formu olarak seçilmişse, proje başladığı zaman çalıştırılmak istenen kodlar bu olayın yordamına yazılır.

2-TextBoxBir Windows metin kutusunu temsil eder. Kullanıcıların değer girerek programla haberleşmesini

sağlamak amacıyla kullanılır. TextBox kontrolündeki yazı değiştiği zaman TextChanged olayıgerçekleşir .

Private Sub TextBox1_TextChanged(ByVal sender As Object,ByVal e As System.EventArgs) HandlesTextBox1.TextChanged' TextBox içindeki yazı değiştiği zaman' aşağıdaki kod çalışır.

MsgBox("Yazı değiştirildi: " & TextBox1.Text)End Sub MultiLine: True ise text kutusuna birden fazla satır girilebileceğini gösterir.

False ise tek satır girilebilir. Name: Kontrol için istenilen isim yazılır. Name (İsmi) maksimum 40 karakter uzunluğunda

olabilir. Name mutlaka bir harf ile başlamalıdır. Diğer karakterler harf, rakam veya _ (alt çizgi)olabilir.

TextAlign: Nesne içerisindeki yazının sola, sağa veya ortaya yazılmasını sağlar.

14



ScollBars: Multiline özelliğinin True olması durumunda etkili olan bu özellik Text kutusuiçerisinde bu özelliğin aşağı yukarı, sola sağa kaydırmak için kaydırma çubuklarının eklenmesinisağlar. None ise yok, Horizontal ise yatay, Vertical ise dikey ve Both ise hem yatay hem de dikeykaydırma çubukları eklenir.

MaxLenght: Text kutusuna girilebilecek maksimum karakter sayısını belirler. Buna 0 verilirse üstsınır 32 karakter olur.

PaswordChar: Text kutusuna şifre girmek için kullanılır. Yani kullanıcı girdiği karakterlerinekranda görülmesini istemiyorsa bu özellikten yararlanır.

PasswordChar özelliğine karakter girerek kullanıcının girdiği bütün karakterlerin bu karakterlegörülmesini sağlar.

Locked: Text kutusunun bu özelliği True yapılırsa Text üzerinde hiçbir değişiklik yapılamaz. BorderStyle: Nesnenin ekran üzerindeki sınırlarının çerçeve şeklini belirler.

None : Çerçeve yok FixedSingle: Tek çizgili çerçeve Fixed3D: Üç boyutlu çerçeve

3-Button kontrolüButton kontrolü, bir işlemin başlatılabilmesi için kullanılan kontroldür Örneğin “Tamam” veya “İptal”vb.

Click Düğme üzerine tıklandığı zaman gerçekleşir. Formda ve textboxtan olan genel özellikler burada daaynıdır.

4-Label (Etiket) kontrolüLabel kontrolü, form üzerinde bilginin gösterilmesi için kullanılır TextAlign Yazının etiket üzerindeki pozisyonu belirler. Font (Yazı Tipi). Font özelliği birçok alt özellik taşır. Bunlardan bazıları en sık kullanılan

özelliklerdir BorderStyle Kontrolün kenar stilidir. FixedSingle değeri, kontrolün kenar çizgilerini gösterir.

Fixed3D değeri, kenarların üç boyutlu olmasını sağlar. Image Drawing: Etiket üzerinde görüntülenmek istenen resmi tutar. ImageAlign Etiket üzerindeki resmin nerede duracağını belirler.

RightToLeft Etiket üzerindeki yazının yönünü belirler. Eğer Yes değerini alırsa, yazılar sağ-dansola gösterilir

15



Label1.BorderStyle = BorderStyle.Fixed3DLabel1.Image = Image.FromFile("C:\ FLGTURK.ICO")Label1.ImageAlign = ContentAlignment.MiddleRightLabel1.RightToLeft = RightToLeft.YesLabel1.Text = "Türkçe"

5-CheckBox kontrolüWindows’ ta çok kullanılan kontrollerden biri de kullanıcının belirli özellikleri aktif veya pasif

hale getirmek için kullanıldığı eleman CheckBox’ lardır. Anlaşırlığı ve kullanımı kolay olması sebebiylekolay kullanılabilir arabirimler oluşturmak için oldukça faydalı bir kontroldür

Checked Kontrolün seçili olup olmadığını belirler. CheckAlign: Seçme kutusunun ve üzerinde yazan metnin birbirlerine göre konumlarını belirler.

Appearance: Kontrolün seçme kutusu ya da düğme şeklinde olmasını belirler. ThreeState: Seçili olup olmaması dışında, Intermediate durumu da eklenir. Eğer kontrol

Intermediate durumundaysa Checked özelliği True olur. AutoChecked: Kontrolün tıklandığı zaman seçili durumageçileceğini belirtir. Eğer bu özellik

False ise, kontrolün durumunu değiştirmek için, Click olayında, Checked özelliğini güncellemek gerekir.

CheckChanged Seçme kutusunun durumu değiştiği zaman gerçekleşir.

16



7-RadioButton (Seçenek Düğmesi) kontrolüRadioButton kontrolü ChechkBox kontrolünden farklı olarak birkaç seçenekten sadece birini

seçme imkânı veren bir kontroldür. Bu kontrolün tek başına kullanılması anlamsızdır. Birkaç seçenekten birini seçme imkânı veren bir kontrol olduğu için en az iki tane birlikte kullanılmalıdır. GruptakiRadioButton düğmelerinden biri seçildiğinde diğeri kendiliğinden seçilmiş özelliğini kaldırır. Yani aynı

anda bir grupta iki tane işaretli düğme bulunmaz. Yalnızca bir seçenek seçebiliriz ve bilgisayarımız da oseçeneğe göre hareket eder

8- Timer (Zamanlayıcı) kontrolü

Bir Windows sayacını temsil eder. Sayaç çalışmaya başladığı zaman, belirli zaman aralıklarındaTick olayı gerçekleşir. Timer kontrolünün Interval değeri, Tick olayının kaç milisaniyede bir gerçekleşeceğini belirler. Örneğin, Interval değeri 2000 olan bir sayaç, Tick olayında yazılan kodları ikisaniyede bir çalıştırır.

Sayacı başlatmak için kontrolün Start metodu, durdurmak için ise Stop metodu kullanılır.Enabled özelliği, sayacın aktif olup olmadığını belirler.

Bir Timer örneği

Private Sub BaslaBtn_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)Handles BaslaBtn.Click ' Sayaç 5 saniyede bir çalışacak

Timer1.Interval = 5000Timer1.Start()

End Sub

Private Sub Timer1_Tick(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs) HandlesTimer1.Tick

MsgBox("Sayaç çalışıyor...") End Sub Private Sub Dur_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles

Dur.Click Timer1.Stop()End Sub

9- Horizontal & Vectiral ScrollBar (Kaydırma Çubuğu)Horizontal – Vertical ScrollBar kontrolleri, sayısal bir değer taşıyan kaydırma çubuklarıdır. Bu

kontroller, üzerlerinde kaydırma çubukları olmayan kontroller üzerinde kullanılabilir. Örneğin ListBox vePanel gibi kontrollerin kendi ScrollBar kontrolleri vardır. TextBox kontrolünün de ilgili özellikleriayarlanarak yatay ve düşey ScrollBar kontrolleri gösterilebilir.

17



Value Kaydırma çubuğunun pozisyonuna göre alınan değeri tutar. SmallChange Kontrolü, üstündeki oklar ile kaydırıldığı zaman eklenecek ya da çıkartılacak

değeri tutar. LargeChange Kontrolü, kaydırma çubuğundaki boşluğa tıklanarak kaydırıldığında zaman

eklenecek ya da çıkartılacak değeri tutar. Minimum Value özelliğinin alabileceği maksimum değeri tutar. Maximum Value özelliğinin alabileceği minimum değeri tutar. Scroll Çubuklar kaydırıldıkları zaman gerçekleşir. ValueChanged Kod ile ya da çubuklar kaydırılınca Value özelliği değiştiği zaman gerçekleşir.

10-GroupBox (Grup Kutusu ) kontrolüBu kontrol tek başına değil, diğer kontrolleri gruplayabilmeniz için kullanılır. Kontrolleri bu

kontrolle gruplamanızın birçok avantajı vardır. Bu çerçeveler içine konan kontroller, çerçeveye bağımlıdır ve konumları bu çerçeve dışına çıkamaz. Özellikle birkaç kontrolü birden görünür veya görünmez yapmak için hepsinin Visible özelliğini değiştirmek yerine çerçevenin Visible özelliğini değiştirerek aynı işlemi bir adımda yapmış oluruz. Aynı şekilde taşınma özelliğinde de çerçeve taşınarak işlem tek adımda

gerçekleştirilebilir. Yani kullandığımız GroupBox kontrolünü form içerisindeki başka bir form gibidüşünebiliriz.

11- PictureBox (Resim Kutusu) Kontrolü

18



Bu kontrol elemanı Bitmap, Icon, Metafile, Jpeg ve Gif gibi resimleri görüntülemek için kullanılır.Ayrıca metotlar kullanılarak PictureBox içine çizimlerde yapılabilmektedir. Bu kontrolün bir diğer özelliği ise aynen GroupBox kontrolünde olduğu gibi diğer kontrolleri gruplandırmasıdır. Image Kontrolün resim kaynağını belirler. SizeMode Kontrolün, resmi nasıl görüntüleyeceğini belirler. AutoSize değeri, kontrolün

büyüklüğünü resmin büyüklüğüne göre ayarlar. CenterImage değeri, resmi kontrolün ortasına

gelecek şekilde ayarlar. Normal değeri, kontrolün sol üst köşesine göre konumlandırır.StretchImage değeri, resmi kontrolün büyüklüğüne göre boyutlandırır ve resmin tamgörünmesini sağlar.

PictureBox1.Image = Image.FromFile(txtResimYeri.Text)

12- ListBox (Listeleme Kutusu) kontrolüVisual Basic’ in sağladığı dizilerinizi gösterebileceğiniz kontrollerdendir.

Elemanları listelemek, sıralamak amacı ile kullanılan bir kontroldür. Listeye elemaneklemek için Properties penceresindeki Items özelliği kullanılabilir.

Items ListBox. Liste kutusuna eklenen öğelerin tutulduğu koleksiyon nesnesidir.

SelectedItem Liste kutusundan seçilen öğeyi alır. SelectedItems Liste kutusundan seçilen öğeleri alır. Seçilen öğeler dinamik bir dizide tutulur. SelectedIndex Liste kutusundan seçilen öğenin indisini alır. SelectedIndices Liste kutusundan seçilen öğelerin indislerini bir koleksiyon nesnesinde tutar. DataSource Listenin öğelerinin tutulduğu veri kaynağıdır. Veri kaynağı boş geçilirse Items

koleksiyonuna eklenen öğeler görüntülenir. DisplayMember Veri kaynağından gelen öğelerin, kullanıcıya gösterilecek özelliğidir. ValueMember Veri kaynağından gelen öğelerin, dönüş değerini belirleyen özelliğidir.

19



SelectedValue Seçilen öğenin, liste kutusunun ValueMember ile belirtilen özelliğidir. SelectionMode Liste kutusundan kaç tane öğe seçilebileceğini belirtir. None değeri 0, One değeri

1, MultiSimple ve MultiExtended değerleri birden fazla öğenin seçilebileceğini belirtir. MultiColumn Liste kutusundaki öğelerin birden fazla kolonda görüntülenmesini belirler. SelectedIndexChanged Liste kutusunda bir öğe seçildiği zaman gerçekleşir. GetItemText Parametre olarak verilen nesnenin liste kutusunda gösterilen yazısını döndürür. GetSelected Parametre olarak verilen indisteki öğenin seçili olup olmadığını döndürür. FindString Parametredeki String ifadesini liste kutusunda arayarak, bulduğu ilk öğenin indisini

döndürür

13-ComboBox (Açılan Liste) kontrolüListe kutusu ile aynı özelliklere sahiptir, ancak listelenen öğeler açılan bir kutuda görüntülenir ve

listeden en fazla bir tane öğe seçilebilir. Liste kutusuna göre bir başka farklılığı ise, isteğe bağlı olarak,kullanıcının açılan kutu üzerinde değer girebilmesidir. Dolayısıyla bir TextBox kontrolü gibi dedavranabilir . DropDownStyle Kontrolün listeleme stilini belirler. Simple stili, listedeki sadece bir öğeyi

görüntüler. DropDown stili, listenin tüm elemanlarını görüntüleyerek seçilmelerini ve

kullanıcının değer girmesini sağar. DropDownList kullanıcının değer girmesini engeller. DropDownWidth ComboBox kontrolünün açılan listesinin genişliğini belirler. MaxDropDownItems Kontrole eklenebilecek maksimum öğe sayısını belirler. MaxLength Kullanıcının girebileceği maksimum karakter sayısını belirler. SelectedText Seçilen öğenin görüntülenen yazısını belirler.

MDI VE SDI UYGULAMALARWindows uygulamaları, kullanıcı ile iletişimi Form nesneleri ile sağlar. Formlar,

görünüm özellikleri, pencere stili değiştirilerek ve üzerine kontroller eklenerek özelleştirilir.Ayrıca birden çok Form nesnesi kullanılarak, uygulamalar zenginleştirilir.

Show()Visual Basic .NET’te uygulama çalıştığında seçilen formla uygulama başlar. Peki diğer formlarıuygulamaya nasıl getireceğiz? Bu sorunun cevabını öğrenmek için öncelikle projemize iki tane form ek-leyelim. Form1 projemiz çalıştığında ekrana gelecek olan ilk formumuz olsun ve Form1 ekrana geldiktensonra Form2’yi görüntüleyelim. Form1 üzerine bir buton ekleyiniz ve butonun kod penceresine geçiniz.Kod penceresinde bir formu uygulamada göstermenin iki yolu vardır Form_ismi.Show (): Form bu şekilde uygulamada gösterildiğinde, form açıkken diğer formlara

erişmek mümkündür. Formlar tıklanarak aktif hale getirilebilir.

20



Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e AsSystem.EventArgs) Handles Button1.Click,

Form2.Show() 'Form2'yi ekrana getirirEnd SubŞimdi Form2’yi Görüntüle isimli butona tıklayınız. Form2’nin ekrana geleceğini göreceksiniz.

Form_ismi.ShowDialog(): Form bu şekilde uygulamada gösterildiğin de, form açıkken diğer formlara erişmek mümkün değildir. Yani bu diyalog kutusuna benzer.

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal eAsSystem.EventArgs) Handles Button1.Click,

Form2.ShowDialog() 'Form2'yi ekrana getirir ama diğer formlara ulaşılmazEnd Sub

Hide ()Uygulamalarınızda formları göstermeniz kadar gizlemenizde gerekecektir. Bir formukaldırmak

için de 3 yol vardır:1. Form_ismi.Close (): Açılan form kapatılır.

Private Sub Button2_Click(ByVal sender As System.Object,Form2.Close() 'Form2'yi kapatırEnd Sub

2. Me.Close() : Bu formu hafızadan da siler.Private Sub Button2_Click(ByVal sender As System.Object,

ByVal e As System.EventArgs) Handles Button1.Click,Me.Close() 'Formu kapatır.End Sub

3. Form_ismi. Hide () : Form bu şekilde gizlenir. Ama hafızadan silinmez.Private Sub Button2_Click(ByVal sender As System.Object,ByVal e As System.EventArgs) Handles Button1.Click,ect,Form2.Hide() 'Form2'yi gizler.End Sub

21



BringToFront ve SendToBackUygulamalarımızda birden fazla form bulunuyorsa bu formları en öne getirmek ya da en arkaya

gönderip birbiri arasında geçiş yapmanız gerekebilir. Form_ismi. BringToFront ( ): Formu en öne getirir. Form_ismi. SendToBack ( ) : Formu en arkaya gönderir.

“Project*Uygulamaadi Properties” PenceresiBu pencerede proje ile ilgili özellikleri ayarlayabiliriz. Örneğin projede birden fazla form varsa

çalışmaya hangi formdan başlanacağı, uygulamaya ekleyeceğimiz kaynakların neler olacağı, uygulamadosyalarının nerede yayınlayacağını vb. belirleyebiliriz. Project Properties penceresini açmak için Projectmenüsünden “Uygulamamızın adı Properties ” komutunu seçmeliyiz.

22



Application: Project Properties penceresindeki Application sekmesinde aşağıdaki seçenekler bulunur. Assembly Name: Derleme uygulamamızda kullanacağımız ismi belirlememize yarar.

Windows tabanlı bir uygulama için buraya istediğimiz herhangi bir ismi yazınca programımızın çalıştırılabilir bir uzantısı. exe olur (Kolaymenu yazınca programkolaymenu.exe’yi oluşturacaktır.)

23



Root namespace: Projemizdeki tüm dosyalar için taban ismi belirler. Application Type: Hazırlayacağımız uygulama tipini belirler. • Icon: Derlediğimiz uygulama için Windows’ta gösterilecek icon resmini belirler. • Startup: Projemizde birden fazla form varsa, programı çalıştırdığımızda hangi formun

başlangıç formu olacağını belirlememizi sağlar. • Enable Visual Styles: Windows XP stillerinin etkin olup olmayacağını belirler. Etkinse

düğme şekilleri Windows XP gibi davranır. • Make Single Instance Application: Bu seçenek aktif ise programımızın iki kez üst üste

çalışmasını önler.

• Save My Settings on Shutdown: Aktif durumda ise programımızı kapatınca yapılandeğişikliklerin kaydedilmesini sağlar

. Authentication Mode: Aktif olan kullanıcı kimliğini tanımlar. Shutdown Mode: Projemizde birden fazla form varsa ve burada When Startup Form Closes

seçildiğinde başlangıç formumuzu kapattığımızda programımız sonlanır. When Last FormCloses seçildiğinde ise en son formumuzu kapattığımızda programımız sonlanır.

Splash Screen: Burada başlangıç formu haricinde diğer formlar bulunur. Bu formlardan birini

seçip programımızı çalıştırdığımızda ekrana önce belirli bir süre seçilen form gelir. Dahasonra başlangıç formumuz görünür.

24



SDI (Single Document Interface) ve MDI (Multiple Document

Interface)İki tür esas arayüz vardır. SDI (single document interface) tek formlu arayüzler ve MDI (multipledocument interface) çok formlu arayüzler olarak adlandırılırlar

MDI FormlarBir MDI uygulaması, kullanıcıya aynı anda birçok formu gösterme imkânı vermektedir. MDI

uygulaması bir MDI formu ve bunun içinde çok sayıda alt formdan oluşmaktadır. MDI formuna Parent(ebeveyn) form, içindeki formlara ise Child (çocuk) form denir. Excel ya da Word gibi Ofis programlarıise MDI arayüze sahiptir ve aynı anda birden fazla dökümanın görünmesine izin verir. MDI arayüz programlarını bir ana pencere içinde birden fazla çocuk (child) pencere barındırabilen programlar olarak kabul etmek gerekir.

Genellikle WEB uygulamalarında veya Windows ortamındaki bazı paket programlarda sürekliolarak bir butona ya da bir düğmeye tıkladığınızda yeni formlar ekrana gelmektedir. Bu formlar childform adını alır.

25



Private Sub OpenFile(ByVal sender As Object, ByVal e As EventArgs)Dim Form2 As New Form2() ' Yeni formumuzu tanımlıyoruz.Form2.MdiParent = Me ' Form2’yi MDIParent ile çocuk formuyapıyoruz.Form2.Show() 'Form2 yi görüntülüyoruz.End SubPrivate Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object,EventArgs)Handles Button1.Click, MsgBox("Sayın Muharrem TANYILDIZI İyiGünler")End Sub

MDI ana ve çocuk formların özellikleri şöyle

sıralanabilir Programın çalışması sırasında çocuk formlar, ana formunun çalışma alanın

kullanır. Ana form simge durumuna getirildiğinde görev çubuğunda görülür. Çocuk

formlar simge durumuna getirildiğinde ise ana form içinde görüntülenir. Bir çocuk form ekranı kapladığında, başlığı ana formunun başlığı olur. Aktif çocuk formunun menüleri, ana formunun menü çubuğunda görüntülenir. Çalışma anında yeni çocuk formlar oluşturulabilir. Visual Basic. NET tarafından oluşturulan ana form üzerindeki menü ve araç

çubukları üzerinde isterseniz değişiklik yapabilirsiniz.

Windows Gezgini Tarzı Uygulamalar (Çok Panelli)Bir uygulama içinde çok panelli proje tasarımı ve kullanımını inceleyelim. Yeni bir proje açıp

Form1 ve Form2 adında iki adet form oluşturalım. Form1 MDI Parent (ebevenyn) formu, Form2 ise MDIChild (çocuk) formu olsun. Form1’i parent yani ana form yapmak için Properties penceresindeIsMDIContainer özelliğini true vermemiz gerekir

26



Artık Form1 Parent (ana) form oldu. Daha sonra ana formunuzdan Child (çocuk)formu açmak içinana formun üzerine bir buton yerleştirebiliriz.

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal…Dim Form2 As New Form2() ' Yeni formumuzu tanımlıyoruzForm2.MdiParent = Me ' Form2’yi MDIParent ile çocuk formu

yapıyoruz.Form2.Show() 'Form2 yi görüntülüyoruzEnd Sub

MENÜ TASARIMI“MainMenu” Nesnesi

Windows uygulamalarında en çok kullanılan tasarım araçları menülerdir. Dosya, Düzen, Görünümgibi menüler neredeyse tüm Windows uygulamalarında, belli başlı işlerin yapılmasında kullanıcıya kolayerişim sağlar.

Uygulamalarda, menülerde tanımlanan işlemlere görsel kısayollar sunulur. Bu işlem araç kutularıile sağlanır.

Visual Basic. NET projelerinde menü hazırlamak için MenuStrip kontrolündenyararlanırız. MenuStrip kontrolünü seçip formun üzerine tıkladığımızda üst kısımda menü çubuğu, altkısımda ise MenuStrip nesnesini temsil eden bir düğme görürüz.

Menüye MenuItem eklendiğinde hemen altında ve yanında, menü eklemek için bir yer açılır. Bu

açılan yere de menü ismi girilip, alt menü öğeleri oluşturulabilir. Menü öğeleri tıklandığı zaman bir işlemin gerçekleşmesi için, kontrol çift tıklanarak bu öğenin Click olayına geçilir. Çalıştırılmak istenenkodlar buraya yazılır.

Private Sub menuYeni_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) HandlesmenuYeni.Click

End Sub

27



“Insert New, Insert Separator ve Edit names” Menü

Komutları

Eklenen menülere yeni menüler eklenebilir. Menü sayısı arttığında menüleri gruplamak için araçizgiler de verilebilir. Daha önce eklenmiş bir menü adı düzeltilebilir. Şimdi bu işlemlerin nasılyapıldığını inceleyelim.

28