Ver

kie

zin

gsp

ro

gr

am

ma

20

14

-

20

18

VerderKomen weSamen

Meiinoar foar elkoar

WERKEN!WONEN!L E V E N !Samen komen we verder

S ú d w e s t - F r y s l â n

2

3

Verkiezingsprogramma

PvdA Súdwest-Fryslân

2014-2018

Samen komen we verder!

Meiinoar foar elkoar

4

5

Inhoudsopgave

1. Leefbaarheid, sociale samenhang en maatschappelijke ondersteuning 5

2. Werk, participatie en inkomen 8

3. Jeugd en onderwijs 11

4. Sport, kunst en cultuur 13

5. Ruimte, wonen, economische verscheidenheid, sleutelsectoren en gastheerschap 17

6. Wegen, water en groen 23

7. Milieuzorg, energie en duurzame groei 26

8. Dienstverlening, veiligheid, bestuur en middelen 28

9. Algemene dekkingsmiddelen 32

6

1. Leefbaarheid, sociale samenhang en maatschappelijke ondersteuning

De PvdA wil:• Vangnet voor de zwakkeren in onze samenleving• Zorg dicht bij de mensen, zelfstandigheid en zelfredzaamheid staan voorop• Overbodige indicaties afschaffen, maatwerk• Fatsoenlijke arbeidscontracten en minimumloon voor iedereen die werkt• Dagbesteding is topprioriteit• Mensen bij elkaar brengen, laten delen en luisteren, geef een budget. De coöperatieve gedachte een sterke groep kan

zaken zelf opknappen• Stipepunten zoeken mantelzorgers op en helpen met praktische oplossingen. Organiseren informatieve bijeenkomsten,

in beeld brengen wat er al is aan hulpinstanties, verzorgen overzichtelijke webpagina, facebook, faciliteren vrijwilligers • WMO-platform, Cliëntenraad WWB, lokale WMO-raden, C.I.G. en alle ouderenbonden zijn de voelhorens van onze

samenleving• Integratie van technologie en diensten, domotica (huisautomatisering)• 1e lijn zorg samenbrengen. Een zorgplein voor kleine medische ingrepen, nacontrole, bloed prikken, foto’s, lichte

onderzoeken

7

In tijden van grote veranderingen moeten kwetsbaren in onze samenleving kunnen blijven rekenen op een betrouwbare overheid. Kwaliteit van de zorg moet gegarandeerd worden. We kiezen voor een activerende en verbindende gemeente. Middelen en aandacht voor om- en bijscholing van consulenten. Professionals kijken samen met cliënt welke zorg nodig is. Eén aanspreekpunt. De Koersnota Veerkracht in het sociaal domein is voor ons de koers bij alle veranderingen.

Een veranderende maatschappij. Alle mensen hebben een rol in de samenleving. Wie hulp haalt, komt ook altijd iets brengen. Mensen hebben elkaar nodig. De kleine schaal is weer de toekomst, weer beginnen op locaal niveau. Vernieuwingen komen tot stand in kleine gemeenschappen. Van ik naar ons. Dorpsbelang en wijkcentra hebben ook een zorgtaak. In dorpshuizen, buurtcentra dagopvang organiseren met vrijwilligers uit de omgeving en een professionele kracht. Bewoners moeten zich verantwoordelijk voelen voor hun leefomgeving. Ruimte geven, nu denken we nog teveel in regels, maar vertrouw elkaar, durf risico te lopen, De burgerzin wordt weer: waarden, solidariteit, gemeenschapszin. Zelf organiseren creëert een veilige leefomgeving en lost eenzaamheid op.

8

2. Werk, participatie en inkomen

De PvdA wil:• een “Plan van de Arbeid” voor onze gemeente en regio. Hierbij worden alle doelgroepen betrokken: jongeren,

ouderen, mensen met een beperking en mensen die vrijwilligerswerk doen. Samen met de mensen zelf, het bedrijfsleven en uitzendorganisaties wordt dit “aanvalsplan” gemaakt. Het plan geeft inzicht in bestaande mogelijkheden en is gericht op uitbreiden van werkgelegenheid en verbeteren van de afstemming van vraag en aanbod. In 2015 moet dit plan werken;

• de regels voor aanbesteding zo toepassen, dat het voor regionale ondernemers aantrekkelijk is om in te schrijven op aanbestedingen;

• dat de gemeente zelf het goede voorbeeld geeft door voldoende stageplekken en werkervaringsplaatsen aan te bieden binnen de eigen organisatie. Doel is 7,5% (= 50 plekken) van het aantal gemeentelijke formatieplaatsen hiervoor beschikbaar te hebben.

• dat de gemeente haar inspanningen verhoogt in het adviseren en ondersteunen aan ZZP’ers;• voor ZZP’ers die schuldhulpverlening nodig hebben, niet als voorwaarde geldt dat zij hun bedrijf stop zetten.

ZZP’ers blijven in aanmerking komen voor het minimabeleid;• jongeren onder de 27 jaar onderwijs volgen, een baan hebben of onderwijs combineren met werk. Het uitgangspunt

voor leerplicht en toeleiding naar werk is “school eerst”;• geen bezuinigingen op het minima- en armoedebeleid, wel verbeteren en vereenvoudigen waar mogelijk.

9

• bijzondere aandacht voor armoede onder kinderen. Voor kinderen mag het inkomen van ouders geen belemmering zijn om mee te kunnen doen aan schoolactiviteiten, sporten en muziek maken e.d. De huidige declaratieregeling voor tegemoetkoming in de kosten voor contributies e.d., moet daarom vervangen door een regeling in natura.

• in het kader van armoedebeleid meer aandacht voor de mogelijkheden om woningen beter te isoleren zodat de woonlasten naar beneden gaan.

• vertragende bureaucratie bij een aanvraag in het kader van het minimabeleid, schuldhulpverlening e.d. uitbannen. Mogelijkheden om zonder tussen komst van een ambtenaar “online” een vergoeding uit de bijzondere bijstand te ontvangen, worden in 2014 onderzocht;

• werk maken van voorlichting, zodat mensen weten van welke inkomensondersteunende maatregelen ze gebruik van kunnen maken. We benaderen mensen actief en verspreiden jaarlijks huis aan huis de zogenaamde “kansbrief” met daarin alle voorzieningen en regelingen op een rij. Dit doen we wijkgericht.

• dat wie een uitkering ontvangt, op zijn of haar eigen manier een bijdrage levert aan de samenleving. Maatwerk daarbij is het uitgangspunt. Onze sociale zekerheid is gebaseerd op solidariteit. Om dit overeind te houden staan fraudebestrijding en handhaving hoog op de agenda.

• Stage- en werkervaringsplekken mogen nooit betaalde banen verdringen.• ten behoeve van het versterken van het minimabeleid, gericht op o.a. de bestrijding van armoede onder kinderen,

de komende gemeenteraadsperiode 10% op de vergoeding van gemeenteraadsleden inleveren/bezuinigen. Hierdoor komt voor armoedebestrijding € 60.000,= extra per jaar beschikbaar.

Werk geeft zelfrespect, brengt zelfstandigheid mee en is de aanjager van integratie en participatie. Daarom moeten zoveel mogelijk inwoners van onze gemeente aan het werk; juist in deze tijd. Onze droom is iedereen een baan. Maar wel goed werk met loon volgens de CAO.

10

De jeugdwerkloosheid is te hoog en de vooruitzichten zijn beperkt. Daarnaast voelen ouderen zich vaker afgedankt, omdat zij te duur zijn voor de werkgever. De PvdA legt zich hier niet bij neer. Wij willen een arbeidsmarkt voor iedereen, voor jong en oud. De gemeente moet d.m.v. een “Plan van de Arbeid”” meer regie nemen op de arbeidsmarkt en samen met werkgevers, werknemers en scholen, kijken naar de mogelijkheden die er zijn voor jong en oud.

Onze gemeente krijgt de komende jaren in verhouding tot haar taken minder geld van het Rijk. Daarom zal de gemeente de broekriem moet aanhalen. Het gemeentelijk minima- en armoedebeleid, blijft daarbij buiten schot. Toch zullen we dit beleid kritisch tegen het licht houden. Welke regelingen zijn effectief en welk doelgroepen verdienen extra aandacht. Topprioriteit heeft het bestrijden van armoede onder kinderen. Het is voor de PvdA onacceptabel dat kinderen wegens armoede niet kunnen deelnemen aan bijvoorbeeld sporten.

11

3. Jeugd en onderwijs

3.1 JeugdDe PvdA wil

• Opvoedingsondersteuning, problemen vroeg signaleren• Geen dubbele dingen doen, één plan één aanspreekpunt• Jongerenwerk en activiteiten voor jongeren ondersteunen• Met bedrijven afspraken maken over stage- en werkervaringplekken• Nadruk op preventie, goed contact met CJG/consultatiebureaus.

De jeugdzorg is vanaf 2015 een verantwoordelijkheid voor de gemeente. Niet ieder kind heeft dezelfde start, daarom inzetten op preventie, dit voorkomt de grotere problemen. In de jeugdzorg moet de nadruk liggen op een positief jeugdbeleid,”een goede toekomst bieden” en uitgaan van preventie. Jeugdbeleid en onderwijsbeleid horen bij elkaar.

3.2 OnderwijsDe PvdA wil

• Kindcentra van 0 – 12 jarigen• Voor- en vroegschoolse educatie• Voorschoolse opvang is een basisvoorziening• Goede spreiding van sterke scholen

12

• Scholen zijn onderdeel van dorps- en wijkvisie, samenwerken met schoolbesturen• Veilige , schone omgeving bij scholen, veilige fietsroutes • Leerlingen verlaten scholen met diploma• Maatschappelijke stages faciliteren, de netwerken zijn er al• Ondersteunen van initiatieven voor het instellen van een zomerschool, om achterstanden te bestrijden, een

onderwijs verlengende maatregel.

Onderwijs en opvoeding, het beste uit zichzelf naar boven halen. Volwaardig meedraaien in de samenleving. Gelijkheid van onderwijskansen is nog niet vanzelfsprekend. De economische, culturele en sociale kloof tussen laag- en hooggeschoolden neemt nog steeds toe. Opvoeden is in de eerste plaats de taak van de ouders.Onderwijs en kinderopvang, maar ook sport, cultuur, welzijn, jeugdzorg zijn partners. Resultaat van voor- en vroegschoolse educatie moet zichtbaar worden. Een brede kinderopvang voorziening voor alle kinderen biedt kansen om de kwaliteit omhoog te brengen.

13

4. Sport, kunst en cultuur4.1 SportDe PvdA wil:• Dat sportaccommodaties bruisende activiteitencentra worden. Verenigingen, scholen, wijkverenigingen, buurtbewoners,

bedrijven en instellingen zijn gebruikers die elkaar inspireren. • Dat de gemeente initiatieven neemt om sportaccommodaties te verduurzamen (bijvoorbeeld zonnepanelen), zodat de

exploitatie voor verenigingen verlicht wordt. • Dat de gemeente bijdraagt tot het vormen van sterke verenigingen, waarbij de rol van vrijwilligers erkend en op waarde

geschat wordt.• Dat sportdeelname voor iedereen mogelijk is. Er moet een snelbalie komen voor financiële ondersteuning.• Het leren zwemmen door jonge kinderen blijvend ondersteunen door een vangnetregeling die erin voorziet dat

kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen financieel ondersteund worden bij het les zwemmen.• Dat de gemeente helder sportdoelgroepenbeleid ontwikkeld.• Dat sport op onze scholen de komende jaren meer aandacht krijgt en op een hoger niveau komt.• Dat sport als middel wordt ingezet om andere doelen te halen.• Dat in gemeentelijk beleid aandacht komt voor ongeorganiseerd sporten: trapveldje, joggen, fitness etc. Een

haalbaarheidsonderzoek naar mountainbike routes (MTB) rondom Sneek en andere locaties is daarvan onderdeel.• Dat sport en beweging een rol speelt bij alle evenementen in onze gemeente.

14

Sport verbroedert, het schept een gevoel van saamhorigheid en zorgt voor ‘teamspirit’ en onderling respect. Door te investeren in sport en beweging investeren we niet alleen in de gezondheid van mensen, maar ook in het bevorderen van participatie, sociale samenhang en integratie. Het is van groot belang dat sport voor iedereen toegankelijk is. Sportverenigingen vervullen een belangrijke maatschappelijke functie in de gemeente. Voor veel sportverenigingen, die op de been worden gehouden door een leger van vrijwilligers, blijkt het almaar moeilijker om nog voldoende mensen te vinden. Het is echter in het belang van de lokale gemeenschap dat een voldoende breed aanbod van sportclubs blijft bestaan. De gemeente moet daarbij de helpende hand bieden. Zij kan dit doen door verbindingen te leggen met bijvoorbeeld de scholen, buitenschoolse opvang, jeugdzorg en wijken. Súdwest-Fryslân beschikt over een groot aantal sportverenigingen en accommodaties. De PvdA draagt sport en de sportverenigingen een warm hart toe. Bewegen is belangrijk voor de gezondheid. Verenigingen zijn een bindend element in de samenleving. Kinderen en jongeren leren sociale vaardigheden, discipline en sportief gedrag. In verenigingen doen vele mensen ervaring op met vrijwilligerswerk. Het belangrijkste is dat we de maatschappelijke betekenis van sport verder willen uitbouwen, samen met de verenigingen. Wij willen de verenigingen uitdagen deze maatschappelijke taak – die zij al op hebben gepakt – samen met de gemeente verder te ontwikkelen. Daarbij denken wij aan het structureel bijbrengen van normen en waarden bij jongeren, het bieden van activiteiten aan (hang)jongeren die anders niet zouden sporten, het bieden van bewegingsactiviteiten voor ouderen en bijvoorbeeld het bieden van werkervaring plekken voor bijstandsgerechtigden. Veel gebeurt al door de verenigingen, zonder bemoeienis van de gemeente; wij willen deze maatschappelijke rol van sport integraal aanpakken.

4.2 Kunst en cultuurDe PvdA wil:

• De amateurkunst bij verdere bezuinigingen ontzien. De gemeente kent een rijk verenigingsleven met onder meer veel toneelclubs, koren en hafabra muziekverenigingen. Een goed verenigingsleven is het cement van de samenleving waaraan vele inwoners actief en passief veel plezier beleven. Bovendien zorgt amateurkunst zorgt voor bestedingen, werkgelegenheid en toerisme. We willen de amateurkunst daarom blijvend steunen;

15

• Dat de gemeente inzet op cultuureducatie en het bevorderen van de (digitale) leescultuur en de taalontwikkeling van kinderen. Bibliotheken spelen een onmisbare rol in het stimuleren van deze leescultuur;

• Verbetering van de promotie en profilering van het rijke cultureel-historisch erfgoed met 6 steden van de 11 Friese Steden;

• Een onderzoek naar een theaterbus met diverse opstapplaatsen in de gemeente. Bezoekers van Theater Sneek, kunnen een toegangsbewijs inclusief vervoer kopen en gezamenlijk naar voorstellingen reizen;

• Laagdrempelige evenementen en festivals stimuleren. Het laagdrempelige karakter zorgt ervoor dat iedereen van deze vorm van cultuur kan genieten. Festivals e.d. zorgen voor “leven en reuring” en dragen bij aan het cultureel en toeristisch imago van onze gemeente. We willen daarom onderzoeken of een nieuw spraakmakend festival “De Sudwester Simmer” een plaats in het aanbod kan krijgen;

• Een cultuur-toeristentrein, van Leeuwarden naar Stavoren.• Muziekonderwijs voor alle inwoners betaalbaar houden;• Dat culturele instellingen zelf actief op zoek gaan naar bronnen van financiering, de gemeente is co-financier;• Een intensievere afstemming tussen verschillende cultuuraanbieders om kracht te winnen;• Binnen het cultuurbeleid ruime aandacht voor de Friese cultuuruitingen;• Scholieren en jongeren zo vroeg mogelijk in aanraking laten komen met kunst en cultuur via onderwijs. De PvdA

ziet cultuureducatie als een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind. Het “Cultureel netwerk Sudwest Fryslân” heeft daarin voor de gemeente een belangrijke rol om alle kinderen en scholen te bereiken;

• Het onderhoud aan monumenten actief bevordert en het draagvlak voor monumentenzorg versterkt door de ontwikkeling van cultuurroutes en themaboekjes;

• De Hindelooper cultuur, met dans, kleding, taal en schilderkunst speciale aandacht geven.• Het spreken van het Stadsfries bevorderen.

16

• De kansen voor onze gemeente dankzij “Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa 2018” maximaal benutten. Het motto dat Leeuwarden in 2018 gaat hanteren is “Iepen Mienskip”. Daarbij richt men zich op thema’s water, land en horizon. Thema’s die zich bij uitstek lenen om het culturele aanbod (zoals erfgoed, musea, festivals en podiumkunsten) in onze gemeente te versterken.

Cultuur is een belangrijke aanjager als het om vrijwilligerswerk en actief verenigingsleven gaat. Cultuur is daarmee een van de belangrijkste aspecten van leefbaarheid. Zonder verenigingen zijn dorp of stad slechts woonoorden en geen (be)leefwereld. De PvdA is daarom trots op de plaatselijke verenigingen en zal de amateurkunst steunen. Naast amateurkunst spelen musea, bibliotheken en het theaterfuncties (waaronder het Cultureel kwartier in Sneek) een belangrijke rol bij de culturele ontwikkeling van de inwoners van onze gemeente. Zij verzorgen een breed basisaanbod voor een breed publiek en maken voor de langere termijn (via meerjarige subsidieafspraken) deel uit van het gemeentelijk cultuurbeleid. Kunst en cultuur is van en voor iedereen. Wij vinden het belangrijk dat ook de komende jaren zoveel mogelijk inwoners van onze gemeente kunnen meedoen en het meebeleven of je nu rijk bent of arm. Kortom: cultuur voor iedereen toegankelijk.De PvdA blijft ondanks de krimp investeren in cultuur. Investeren in cultuur stimuleert de lokale economie, creëert banen en draagt bij aan een innovatief en aantrekkelijk vestigingsklimaat; dat is in het belang van onze inwoners. Cultuur is ook een slechtweervoorziening voor de toeristen, maar ook zeker van belang voor de recreatie van de eigen inwoners. Er zijn in de gemeente veel evenementen en festivals; door te koppelen en elkaar te verbinden krijg je een eigen Sudwester cultuur en een trotse Sudwester inwoner.

17

5. Ruimte, wonen, economische verscheidenheid, sleutelsectoren en gastheerschap

5.1 Wonen en ruimteDe Pvda wil:

• Voldoende en kwalitatief goede woningen voor iedere doelgroep, waarbij onze bijzondere aandacht uitgaat naar starters en ouderen

• Betaalbaar wonen; de PvdA zoekt naar creatieve/innovatieve oplossingen om dit te realiseren• De woningmarkt stimuleren, in samenwerking met daarin actieve partijen zoals woningcorporaties, ontwikkelaars

en anderen.• Verhuur voorrang geven op verkoop huurwoningen• Met name in de kleinere kernen; inbreiding voor laten gaan op uitbreiding• Bij alle initiatieven rondom wonen; duurzaamheid en kwaliteit voorop staan.• Inzetten op isolatie oudere woningen• Actief aanbieden energiesprong• Voortzetting en doorontwikkelingen van het kernenbeleid• Ondersteunen van particuliere initiatieven waarbij zogenaamde “rotte plekken” kunnen worden aangepakt.• Uitbreiding van de losloopgebieden voor honden waar mogelijk.• Ons karakteristieke cultuurlandschap behouden.• Nieuwe slimme oplossingen bedenken voor inpassing van landbouwontwikkelingen in het landschap.

18

Hoewel de gemeente slechts een kleine rol heeft in de woningmarkt vind de PvdA dat wij ons met alle beschikbare middelen moeten inzetten om voor iedere burger een kwalitatief goede woning te kunnen bieden. Beschikbaarheid, Betaalbaarheid en bereikbaarheid zijn hierin de sleutelwoorden.

De PvdA heeft hier de afgelopen periode diverse malen de aandacht voor gevraagd en een initiatiefvoorstel ingediend over ‘goed en goedkoop wonen’. Het college heeft dit initiatiefvoorstel overgenomen, en wil daarmee de woningmarkt nog meer stimuleren. Wij volgen dit de komende periode nauwkeurig.

De gemeente is zelf op diverse plaatsen als grondeigenaar/verkoper nauw betrokken bij het aanbod van nieuw te bouwen woningen. De PvdA vind dat, waar dat mogelijk is en waar dat wenselijk is, creatieve oplossingen moeten worden ingezet voor gronduitgifte. Het inschakelen van erfpacht is hierbij de meest gangbare optie. De gemeente bezit ook grondposities die op dit moment nog niet tot ontwikkeling zijn gebracht en nog in gebruik zijn in hun voormalige functie (meest agrarisch gebruik). De PvdA zal het eventueel in ontwikkeling brengen van dergelijke locaties kritisch volgen.

Woningcorporaties proberen een groot deel van hun bezittingen te verzilveren, met voor hen moverende redenen daaraan ten grondslag. De PvdA keurt deze kaalslag van huurwoningen af, indien er mensen willen huren, zou dat voor moeten gaan op verkopen.

Onze gemeente zal in de toekomst wellicht ook te maken krijgen met krimp. De PvdA vindt het erg belangrijk dat we de krimp niet als gevaar, maar als kans benaderen. Des te meer om te voorkomen dat we onze eigen krimp gaan organiseren. Om de krimp buiten de deur te houden is leefbaarheid een belangrijk aspect in onze kernen; dit doen we door woningen kwalitatief op peil te houden, en in geval van woningbehoefte inbreiding voor uitbreiding te verkiezen.

De PvdA heeft duurzaamheid hoog in het vaandel. Dit zal dan ook voorop moeten staan bij initiatieven rondom wonen.

19

Inwoners zijn meestal erg begaan met het wel en wee van het eigen dorp/stad met zijn eeuwenoude identiteit. Het groene en open karakter van het landelijk gebied en de karakteristieke stedelijke omgeving zijn belangrijk voor de kwaliteit van leven voor ons allemaal. Het traditionele cultuurlandschap cq stedelijke omgeving moet daarom beschermd worden.

5.2 Economische verscheidenheidDe PvdA wil:

• MKB stimuleren waar mogelijk• Uitrol breedband (glasvezel) faciliteren / WIFI in alle toeristische kernen• Richten op nieuwe doelgroepen toerisme• Klantgerichter werken als gemeente richting ondernemers• Verdere deregulering voor bedrijven waar mogelijk• Voor ondernemers voldoende fysieke ruimte beschikbaar stellen, maar kritisch zijn op het juiste bedrijf op de juiste

plaats• Dat bij industrieterreinen gaat inbreiding voor uitbreiding gaat en er samenwerking gezocht wordt met

buurgemeenten• Verrommeling van industrieterreinen tegengaan.• Sfeervolle, attractieve en goedgevulde winkelcentra met een strak beleid; geen detailhandel buiten deze centra.• In navolging van de afschaffing van de bruggelden graag ook de sluisgelden afschaffen. Een onderzoek hiertoe zal

geïnitieerd worden• Inhaken op fietstoerisme• Aandacht voor dagrecreatie eigen inwoners• In leegstaande winkelpanden een woonfunctie mogelijk maken• Het stimuleren van het bieden van stageplaatsen voor MBO/HBO, en daar zelf als gemeente een voorbeeld in zijn.

20

AlgemeenVeel inwoners van onze gemeente werken ook binnen de gemeente bij een van de vele bedrijven die hier gevestigd zijn. Het MKB is dan ook met recht een motor achter de samenleving. Buiten dat zij werkgelegenheid bieden profiteren ook veel verenigingen en organisaties van materiaal, inzet en sponsoring van bedrijven. Het is dan ook belangrijk om als gemeente bedrijven zoveel mogelijk te faciliteren. Wat de PvdA betreft zijn er zo weinig mogelijk kaders. De ‘Paarse Krokodil’ ligt nog altijd op de loer, en de PvdA is daar kritisch op.Een goede internetverbinding is voor steeds meer bedrijven erg belangrijk, verdere ontwikkeling is regelmatig afhankelijk van een glasvezel breedbandverbinding. Met dergelijke verbindingen is onze gemeente niet langer één uur verwijderd van Amsterdam, maar bereiken onze gegevens in een fractie het landelijk internetknooppunt. De PvdA komt met een voorstel om een deel van de personele capaciteit in het cluster Dorpen en Steden specifiek in te zetten voor de binnensteden de Bolsward en Sneek in de vorm van centrummanagement. Dit centrummanagement zal vooral een coördinerende en verbindende taak hebben.

ToerismeToerisme is een belangrijke sector in onze gemeente. Veel bedrijven ontlenen hun bestaansrecht geheel of voor een groot deel aan het toerisme. Andere bedrijven profiteren hier op hun beurt weer aan mee. We moeten ervoor zorgen dat ons toeristisch aanbod duurzaam en toekomstbestendig is. Een groot deel van het toerisme in onze gemeente hangt samen met de watersport en juist daar constateert men een behoorlijke vergrijzing. Ondernemers dienen dan ook gefaciliteerd te worden in het aanboren van nieuwe doelgroepen, de gemeente zou hier een strategie voor moeten ontwikkelen.Het bieden van kwaliteit is een andere belangrijke factor in het toerisme, denk bijvoorbeeld aan kwalitatief hoogwaardige verblijfsaccommodaties. Juist ook om nieuwe doelgroepen aan te boren; gezinnen met kinderen bijvoorbeeld, dient het aanbod daarop afgestemd te zijn. De gemeente kan hierin een faciliterende rol vervullen, bijvoorbeeld in bestemmingsplannen. Het aanbieden van slechtweeractiviteiten/slechtweeraccomodaties is eveneens een onderwerp waar de gemeente een rol in kan spelen.

21

DetailhandelEen sector die veel in het nieuws komt doordat zij het lastig zou hebben is de detailhandel. De afgelopen raadsperiode is de detailhandelsvisie voor de gehele gemeente opgesteld met aandachtspunten per kern. De PvdA ondersteunt deze visie volledig, en werkt graag mee aan een strategie voor de benoemde aandachtspunten. Denk hierbij met name aan Sneek-Antoniusplein en Sneek-Grootzand. De PvdA kiest voor attractieve, sfeervolle en goed gevulde winkelcentra in de grotere kernen van onze gemeente. Dat een goed detailhandelsaanbod zowel ten dienste staat van onze inwoners alsook een goede voorziening is voor de toeristen behoeft geen nadere uitleg, maar behoeft wel de aandacht. De gemeente kan hierin een rol vervullen door te zorgen voor een goede en kwalitatieve uitstraling van de openbare ruimte, een goed georganiseerd parkeerbeleid en het faciliteren van ondernemersactiviteiten met minder regels en minder bureaucratie. De belangrijkste rol die de gemeente heeft is de regie over de ruimtelijke ordening; detailhandel zoveel mogelijk geconcentreerd vestigen in de binnensteden/centra. Met uitzondering van de categorie ABC-goederen wenst de PvdA geen nieuwe detailhandelsvestiging buiten deze binnensteden en centra. De strikte handhaving hierop is een logisch vervolg.

HorecaDe sfeervolle plaatsen in onze gemeente lenen zich bij uitstek voor horecafaciliteiten. Van een top-100 terras in Sneek tot terras aan het water in Hindeloopen; gemeente Súdwest-Fryslân heeft het. Maar de horecaondernemer verdient niets met een sfeervol plaatje alleen; het gaat om het verkopen van kwalitatieve, creatieve en unieke producten aan zijn gasten. De PvdA is van mening dat de horeca de kans dient te krijgen om zich te onderscheiden en de ruimte krijgt om te ondernemen. Een winterterras zou geen probleem moeten zijn, als het enige beletsel een regeltje in de verordening is. Ook voor de horeca geldt dus dat een kritische blik naar regels en verordeningen nodig is.

22

IndustrieOndanks dat onze gemeente geen grote industriële bedrijven kent zitten er een verrassend aantal middelgrote en kleine industriële bedrijven in onze gemeente. Voor deze bedrijven is het belangrijk dat zij als juiste bedrijf op de juiste plek zitten. Steeds meer bedrijven vinden hun plek in voormalige agrarisch panden. Indien mogelijk stimuleert de PvdA dit, omdat hier ook ons agrarisch erfgoed, de boerderijen, behouden blijven.In diverse kleine kernen van onze gemeente zitten nog bedrijven die dermate zijn gegroeid dat zij eigenlijk niet meer goed op de huidige plaats zouden passen. Indien hier echt knelpunten uit voortkomen zou de gemeente samen met de ondernemer moeten kijken naar oplossingen. Wat de PvdA betreft moet op dat moment de juiste plaats voor een dergelijk bedrijf worden gezocht binnen de gehele gemeente.Voor wat betreft bedrijventerreinen heeft onze gemeente haar zaken aardig op orde en kunnen de ondernemers goed uit de voeten met de beschikbare ruimte. Indien een ondernemer toch meer ruimte nodig heeft is de PvdA voorstander van inbreiding voor uitbreiding. Wij zien iedere uitbreiding van industrie als een nieuwe aantasting van ons nationaal landschap, echter, in sommige gevallen is dit noodzakelijk en ondersteunen wij dit.

DereguleringEen sprekend voorbeeld van de regeldruk is de horecaondernemer die graag een winterterras wilde verzorgen; winterse aankleding, dekens op het terras, vuurkorven, een passende menukaart enz. De PvdA wil dit soort vernieuwende initiatieven juist stimuleren, in plaats van dat de verordening aanwijst dat een terras op 31 oktober opgeruimd dient te zijn, en een winterterras daardoor niet mogelijk is.

23

6. Wegen, water en groen

6.1 Onderhoud Gemeentelijke eigendommen (Kapitaalgoed)De PvdA wil:• Dat veiligheid voorop staat bij onderhoud • Mensen voor stenen• Goed en degelijk onderhoud van met name het groen geeft de openbare een frisse uitstraling• Onderhoud bestaande eigendommen prioriteit geven boven aanleg van nieuwe.• Innovatieve oplossingen stimuleren• Bewoners zijn mede verantwoordelijk voor het onderhoud van groen e.d.

In oppervlak is Súdwest-Fryslân de grootste gemeente van Nederland. Dit resulteert in een groot bezit van wegen (1200 km), oevers, kaden, bruggen, vaarwegen, riolering, gebouwen en groen. Het onderhoud hiervan is een gemeentelijke taak. Het onderhoudsniveau is maatgevend voor de uitstraling van de gemeente. Daarnaast moet veiligheid altijd voorop staan en mag niet in het geding zijn.

De PvdA is de afgelopen periode kritisch geweest op de inzet van financiële middelen in het onderhoud van kapitaalgoederen en blijft dat ook de komende jaren doen. In de integrale afweging aangaande de besteding van de gemeentelijke middelen zullen wij steeds weer mensen voor stenen kiezen. En indien wij voor stenen kiezen heeft onderhoud van bestaand

24

kapitaalgoed prioriteit boven nieuw aan te leggen kapitaalgoed.Daarnaast staat de PvdA open voor innovatieve oplossingen voor het onderhoud van kapitaalgoed. Voorbeelden: De ontwikkeling van fietspaden bestaande uit zonnepanelen, waarvan een landelijke proef loopt, onderhoudsvrije beplanting en duurzame speeltuinen.

6.2 Verkeer en VervoerDe PvdA wil:• Iedere school heeft een verkeersplan t.b.v de veiligheid• Afspraken maken met agrarische sector over Landbouwverkeer• Voorrang fietsers op rotondes binnen de stadscentra• Fietsnetwerk veilig en comfortabel houden• Evaluatie toepassingen Shared Space• Minimaal gebruik verkeersborden• Initiatieven dorps- of buurtbus ondersteunen• In stand houden openbaar verboer• Meer treinen op traject Sneek-Stavoren• Betaalbaar parkeren• Waar mogelijk auto’s weren uit historische binnensteden• Ondertunneling van de Kruiswaterbrug A7 bij Bolsward is wenselijk (Rijkstaak).

De PvdA wil de binnensteden Sneek en Bolsward goed bereikbaar houden, maar is geen voorstander van blik op straat in onze fraaie monumentale binnensteden. Daarom is en blijft het belangrijk om de parkeermogelijkheden betaalbaar en bereikbaar te houden. Wij blijven investeren in een comfortabel en veilig netwerk voor het fietsverkeer. Dat geldt zeker ook voor het buitengebied. De verkeersveiligheid in de wijken en dorpen willen wij goed in beeld hebben. Naast de situatie in

25

de omgeving van de scholen vraagt ook de confrontatie tussen het steeds zwaarder wordende landbouwverkeer en fietsers om specifieke aandacht.

De PvdA is voorstander van fietsvoorrang bij rotondes binnen de steden, zonder daarbij de veiligheid en de doorstroming van het autoverkeer uit het oog te verliezen. Het project Shared Space Prins Hendrikkade en Lemmerweg in Sneek worden op termijn geëvalueerd op veiligheid van voetgangers en fietsers. De PvdA streeft naar minimaal gebruik van verkeersborden. Alleen waar dit nodig is en verduidelijkend werkt worden verkeersborden geplaatst. Verkeersveiligheid is voor de PvdA een leidend principe. Wij willen gevaarlijke knelpunten in kaart brengen en aanpakken. De verkeersveiligheid rond scholen is daarbij onze eerste prioriteit.

De PvdA vindt de OV-bereikbaarheid van stad en dorp belangrijk. Vooral voor scholieren en ouderen moeten verbindingen in stand blijven. De PvdA zal maatwerkinitiatieven vanuit de dorpen, zoals een buurtbus, actief ondersteunen. De PvdA is voorstander om op het spoortraject Sneek – Stavoren de trein twee keer per uur te laten rijden. Ook in de avonduren zou er de mogelijkheid moeten zijn om dit traject te optimaliseren.

Veiligheid is binnen verkeer en vervoer het belangrijkste item. Hieraan moet de komende jaren extra aandacht besteed worden. Dit kan door afspraken en plannen te maken met bepaalde groepen gebruikers: landbouwsector, onderwijsinstellingen etc.

Omdat Súdwest-Fryslân een toeristische gemeente is, waarin bovendien veel inwoners in de kernen op het platteland wonen is een veilig en goed onderhouden fietspaden netwerk van groot belang. Daarnaast blijft de O.B. bereikbaarheid van stad en dorp belangrijk. Maatwerkinitiatieven vanuit dorpen en wijken, bijvoorbeeld een buurtbus, moeten ondersteund worden.

26

7. Milieuzorg, energie en duurzame groei

7.1 Duurzaamheid en MilieuDe PvdA wil:

• Duurzaamheid als leidraad voor alle ontwikkelingen• Dat de gemeente oog heeft voor de toekomst en zuinig is op het milieu; waar mogelijk kiezen voor minder

belastende alternatieven• Geen windmolens in het IJsselmeer, alternatief is op de Afsluitdijk. • Windmolens op het land clusteren nabij Hiddum/Houw, A7, Baburen (Tjerkwerd)• Lokale initiatieven steunen zoals coöperatieve zonne- en windenergie• Stimuleren dorps- en stadstuinen• Kinderen betrekken bij natuur (NME)• Participeren in eigen groen energiebedrijf• Lichtvervuiling tegengaan• Een fair trade gemeente zijn en blijven• Goede waterkwaliteit• Buurtbewoners betrekken bij onderhoud groen• Ecologisch groenbeheer, streekeigen planten gebruiken• Zonnepanelen plaatsen op landerijen, zeedijken en de Afsluiitdijk.

27

De gemeente heeft als lokale overheid een voorbeeldfunctie jegens duurzaamheid en milieu. Ook onze burgers zijn zich erg bewust van het milieu, onlangs werd bekend dat onze gemeente de meeste zonnepanelen heeft. De PvdA wil het verder uitbreiden van het aantal zonnepanelen van harte stimuleren.

De PvdA ondersteunt ook andere vormen van alternatieve energie, zoals het experiment met zoet/zoutenergie op de Afsluitdijk en windenergie.

Voor wat betreft windenergie heeft de PvdA reeds een duidelijk standpunt ingenomen; tegen windenergie op het IJsselmeer, met als alternatief windenergie op de Afsluitdijk. Op het land kiezen wij voor clustering van windmolens in de zone`s Hiddum/Houw, A7 en Baburen. Wij zijn tegen het plaatsen van nieuwe solitaire windmolens.

Waar mogelijk moet de gemeente kiezen voor minder milieubelastende alternatieven, indien die voorhanden zijn. Denk hierbij aan het gemeentelijk wagenpark, openbare verlichting, maar ook onkruidbestrijding en onderhoud.

28

8. Dienstverlening, veiligheid, bestuur en middelen

De PvdA wil:• Een moderne dienstverlenende organisatie waarbij de klant (inwoner, het bedrijf en de maatschappelijke instelling)

centraal staat• Goede prijs-kwaliteit verhouding bij gemeentelijke producten. Digitale producten worden goedkoper aangeboden• Een veilige gemeente• Daadkrachtig sociaal bestuur• Afschaffing welstandscommissie in de huidige vorm• Investeren in en intensiveren van contacten met wijkplatforms, stadsbelangen en dorpsbelangen• Efficiënt inzet van de financiële middelen.• 10% op de vergoeding voor de komende gemeenteraadsvergoeding bezuiniging en deze besparing van € 60.000,=

per jaar in te zetten ten gunste van het minimabeleid.• Werk maken van minder en efficiënter vergaderen door raadsleden e.d. Gemeenteraadsleden moeten hierdoor

meer gelegenheid krijgen om contacten te onderhouden met burgers en maatschappelijke organisaties over onderwerpen die in Sudwest Fryslan spelen.

29

DienstverleningDe gemeente Súdwest-Fryslân heeft in de eerste periode sterk ingezet op het vormgeven van een goede dienstverlening. De PvdA Súdwest-Fryslân vindt dat de gemeente op de goede weg is en dat dit in de tweede periode moet worden voortgezet en uitgebouwd.

Uitgangspunt hierbij is en blijft dat de gemeente dichtbij de burger staat en een betrouwbare, open en betrokken partner is. Het doorontwikkelen van het aantal digitale producten, maar ook een intensivering van de contacten tussen wijkplatforms, dorpsbelangen, stadsbelangen en dorpencoördinatoren gelden hierbij als voorbeelden. Daar waar de landelijke regelgeving het toelaat zullen de kosten van gemeentelijke producten goedkoper zijn wanneer ze digitaal worden aangevraagd.

Beleids- en visie ontwikkelingBij het tot stand komen van nieuw beleid of aanpassing van het huidige beleid vindt de PvdA het van belang dat zowel de signalen vanuit de samenleving als de signalen vanuit de uitvoering en handhaving worden meegenomen. Een interactieve manier van het opstellen van beleid zorgt ervoor dat het bijdraagt aan de gestelde doelen. De in de vorige periode ingezette manier van werken moet de komende periode worden doorgezet. Te denken valt aan de wijze waarop het visiedocument toerisme en recreatie tot stand is gekomen, maar ook de detailhandelstructuurvisie.

VeiligheidVeiligheid is een ruim begrip. De PvdA vindt het van belang dat inwoners van haar gemeente een hoog gevoel van veiligheid ervaren. Dit komt tot uiting in de vormgeving van de veiligheidsregio’s en de prioriteiten die daar worden gesteld, maar ook in het strooibeleid van de gemeente. De PvdA vindt het van belang dat er goed beleid is vastgelegd waarop gehandhaafd kan worden. Hierover wordt helder gecommuniceerd. Door de gemeente wordt met diverse instanties samengewerkt om vooral de toezichthoudende taak uit te kunnen voeren om handhaving zoveel mogelijk te voorkomen. De wijkagent is zichtbaar aanwezig en heeft een belangrijke taak als het gaat om preventie van geweld. De PvdA vindt het van belang dat

30

de veiligheid van haar inwoners ook bij (grote) evenementen is gewaarborgd. In verband met het grote verzorgingsgebied vindt de PvdA het van belang dat de gemeente niet alleen inzet op bestrijding, maar ook op preventie van overlast en risico’s.

HerindelingDe gemeente Súdwest-Fryslân is een robuuste gemeente die in staat is zelf haar taken en werkzaamheden uit te kunnen voeren. Vanaf 1 januari 2014 zullen ook de inwoners uit de dorpen Raerd, Dearsum, Poppenwier, Tersoal en Sibrandabuorren zichzelf Súdwest-Friezen mogen noemen. Met de komst van de dorpen Boazum, Britswert, Easterein, Easterwierrum, Hidaard, Hinnaard, lens, Itens, Kûbaard, Lytsewierrum, Reahûs, Rien, Waaksens, Wiuwert, Wommels op 1 januari 2018 zal de gemeente Súdwest-Fryslân haar finale vorm aannemen. Bij het toetreden van de dorpen vindt de PvdA het van belang dat de inwoners van deze dorpen zich welkom voelen en dat de gemeente Súdwest-Fryslân er alles aan doet om de verwachtingen waar te maken. Concreet betekent dit goed kernenbeleid, lage woonlasten, goed contact met de gemeentelijke dienst en goed onderhoud van de ruimtelijke omgeving.

DecentralisatiesDe PvdA is van mening dat door zijn robuustheid de gemeente Súdwest-Fryslân prima in staat is haar taken uit te voeren. Het rijk heeft echter besluiten genomen om taken te decentraliseren en hierbij tevens te bezuinigen. De PvdA heeft er in de vorige periode alles aan gedaan om dit proces zo geruisloos mogelijk uit te voeren. In de komende periode zullen de concrete vervolgstappen gezet gaan worden. Daar waar er minder geld beschikbaar is, mag de burger hier zo weinig mogelijk van merken. Er zullen echter ook keuzes gemaakt moeten worden. Hierbij vindt de PvdA het van belang dat er continu gezocht wordt naar een goede balans tussen inkomsten uit rijksgelden/belastingopbrengsten en de uit te voeren taken. Daar waar taken geschrapt kunnen worden zonder ingrijpende consequenties, zal hier eerst naar worden gekeken. Daar waar het noodzakelijk is inkomsten te verhogen wordt het uitgangspunt “de zwaarste schouders dragen de zwaarste lasten” gehanteerd.

31

CentralisatiesDaar waar taken vanuit hogere overheden gecentraliseerd worden, is de PvdA van mening dat de uitvoering van deze taken van hetzelfde niveau of hoger moeten zijn als voorheen bij de gemeente. Deze samenwerkingsverbanden zullen met kritische blik gevolgd blijven worden. De PvdA pleit voor afschaffing van Hús en Hiem.

32

9. Algemene dekkingsmiddelen

De PvdA wil:• Een sluitende (meerjaren-) begroting voor een gezonde financiële situatie. De begroting heeft voldoende buffer om risico’s op

te vangen, zonder dat er onnodige financiële potjes worden gecreëerd. Structurele uitgaven worden met structurele middelen gedekt. Dit gedegen financieel beleid geldt ook in crisistijd;

• Niet dat gemeentelijke bezuinigingen ten koste gaan van het armoede- en zorgbeleid. In de optiek van de PvdA dienen de sterkste schouders de zwaarste lasten te dragen en gaan “mensen voor stenen”

• Dat de totale woonlasten (ozb, rioolbelasting en afvalstoffenheffing) niet meer dan de inflatie mogen stijgen;• In de huidige economische crisis eigenaren van woningen, die tijdelijk ongewild een tweede woning bezitten, niet tweemaal

met dubbele woonlasten confronteren. • Dat de gemeente sneller betaalt, zeker in de huidige economische tijden. De betalingstermijn is maximaal 30 dagen, voor

kleinere bedragen vindt directe betaling plaats.• Een gastvrije gemeente inzake het parkeerbeleid blijven. Parkeertarieven zijn niet bedoeld als inkomstenbron, maar om sturing

te geven aan het parkeerbeleid. • Alleen taken uitbesteden of samen met andere gemeenten uitvoeren, als daarmee voordeel wordt behaald. • In de komende gemeenteraadsperiode, 10% op de vergoeding van gemeenteraadsleden bezuinigen. Hierdoor komt voor

armoedebestrijding € 60.000,= extra per jaar beschikbaar.

33

• Dat bij verdere bezuinigingen er forse besparingen door de gemeentelijke organisatie worden gerealiseerd, door efficiënter te werken. Er tevens inkoopvoordelen kunnen worden behaald door de eigen inkooporganisatie van de gemeente te verbeteren.

De economische situatie blijft onverminderd onzeker. De economie hapert en tegelijkertijd zijn er opnieuw forse bezuinigingen te verwachten. Er is weinig tot geen ruimte voor nieuw beleid. Het vraagt om een passende aanpak in relatie tot bijvoorbeeld te ontvangen rijksgelden, het omgaan met onzekerheden rond transitietrajecten binnen het sociaal domein en aspecten als grondexploitatie, kapitaalgoederen en reserves en voorzieningen.

Bij deze aanpak kiest de PvdA voor mensen in plaats van stenen. Bezuinigingen mogen in geen geval ten koste gaan van het armoede- en zorgbeleid. Bovendien wil de PvdA de woonlasten niet verhogen, maar daar waar dat onafwendbaar is, geldt het principe: sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

34

35

Uitgave van:PvdA Súdwest-FryslânPostbus 3988600 AJ Sneekwww.pvdaswf.nl