Сердалы Қалдыгүл ЖетесқызыҚызылорда облысы Қазалы ауданы№94 орта мектептің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі

«Педагогикалық технологияны тиімді қолдану –сапалы білім негізі» Қазақ стан бүкіл әлемде халқы үш тілді пайдаланатын жоғары білімді ел ретінде танылуға тиіс (Елбасы жолдауы)

“Адам өмірінің шегі бар, ал білімнің шегі жоқ”- деп атап өткен Елбасы оқушы жастарды ғұмыр бойы білімнің тұңғиығына терең үңілуіне шақырды.             -Мен бүгінгі ұрпақтың үш тіл білуін қолдаймын. Мемлекеттік тіл – мемлекет құрушы ұлттық тілі, ал орыс тілін білу — ұлы байлық. Ағылшын тілі ілгерілеушілік пен технологиялардың тілі болғандықтан біз оны үйренуге тиіспіз. Ал қазақ тілі барлық Қазақстанды біріктіріп,жақындастырып өзара түсіністік пен сүйіспеншілікке жетелейді, -деп Елбасымыз Н Ә Назарбаев айтқандай, ағылшын тілін білу- қазіргі заман талабы.

Әр мұғалімнің алдындағы мұраты, ең қасиетті міндеті – рухани бай, жан-жақты дамыған жеке, дарынды тұлға қалыптастыру және өз пәнінен білім беріп қана қоймай, әр баланың мүмкіндігін ашу, оны шығармашылық тұлғаға жетелеу. Сондықтан мұғалімдер қауымының алдыны өте үлкен міндет жүктеледі.Оқушылардың білімге құштарлығын, танымдық қабілетін дамытудың бірден-бір жолы – оларды пәнге қызықтыру. Бүгінгі таңда ағылшын тілін оқыту үлкен шығармашылық ізденіс пен біліктілікті талап етеді. Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі прогрессивті реформаланып, әлемдік білім кеңістігіне енудің алғы шарттарын жасап келеді. Ғылым мен техниканың күн санап өсуіне  байланысты педагогика ғылымының теориясы мен оқыту үрдісі де түбегейлі өзгерістерге ұшырау үстінде. Соған орай окытудың парадигмасы өзгерді. Білім берудің мазмұны жаңарып, жаңаша көзқарас пайда болды. Осыған байланысты барлық ұстаздар алдында оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жаңартып отыру және окыту технологияларын меңгеру, оны тиімді қолдана білу міндеті тұр. Педагогикалық технология дегеніміз –тәжірибеде жүзеге асырылатын, белгілі бір педагогиканың жобасы.Жалпы педагогика ғылымында баланы оқыту мен тәрбиелеудің мақсаты – жан-жақты дамыған , білімді,бәсекегі қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру болып табылады. Қазіргі таңда мектептерде дүниежүзілік тәжірибелерде өзін ақтаған оқыту технологияларымен қатар қазақстандық педагог-ғалымдардың да технологиялары белсенді түрде қолданып жүр. Соның ішінде профессор Ж.А.Қараевтың «оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық технологиясын өз тәжірибемде қолданып жүрмін. Сабақ өткізу формаларын және түсіндіру әдістерінің жаңа тәсілдерін күнделікті сабаққа қолдануға тырысамын. Көбінесе мына жағдайларға көңіл бөлемін:1) сабақтың мазмұны, 2) сабақты өткізудегі тәсілдері мен әдістерін таңдау,3) сабақтың нәтижелігі.Деңгейлік тапсырмалармен жұмыс жасау арқылы оқушының өзіндік жеке жолы, темпі, даму

динамикасы, ынтасы,ойлауы, есте сақтауы, оқу сапасы арта түседі.Әр оқушының ой- өрісі кеңейе түседі.Оқушыларды бағалау да ерекше, ол рейтингтік (көпұпайлы) жүйе бойынша жүзеге асады. Ең бірінші айтарым, бұл технология оқыту үрдісінде қиыншылық тудырып жүрген кейбір мәселелерді тиімді шешуге көмектеседі. Сондай-ақ бұл технологияның төмендегіндей ерекшеліктері бар: -технология оқушының жеке тұлға ретінде қалыптасуына қолайлы жағдай туғызады;-оқушы өз бетімен білім алып, өзін-өзі басқару арқылы өз бетімен дами алатын тұлғаға айналады;-үлгермеушіліктен құтылып, мемлекеттік стандарттың ең аз қажетті мазмұнын меңгеруге кепілдік береді;-оқушының жеке қабілетіне сәйкес бағытта шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдай туады;-оқыту үрдісінің барысында әр оқушының белгілі бір мерзім аралығында дамуын үздіксіз қадағалайтын мониторинг жүргізуге мүмкіндік туады;-оқушы білімін әділетті түрде нақты бағалауға болады;-оқушы жеке қабілетіне сәйкес бағытта «өмір бойы білім ала алатын тұлғаға» айналады Педагогика ғылымының докторы Ж А Қараевтың үшөлшемді әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясы 4 деңгейге бөлінеді. 1. Репродуктивті деңгей-жалпыға бірдей стандартты білім негізінде тапсырма береді 2.Алгоритмдік деңгей – оқушы мұғалімнің түсіндіруімен қабылдаған ақпаратты пайдалана отырып орындатады.3. Эвристикалық деңгей –оқушы өзі ізденіп қосымша әдебиеттерді қолдана отырып жауап береді. 4. Шығармашылық деңгей –оқушының таза өзіндік шығармашылығын байқатады.(олимпиада тапсырмаларын орындау,сабақ тақырыбына сәйкес баяндама,рефераттар дайындау) Мен 7-сыныптарда ағылшын тілі пәнінен осы технологияны қолданамын.Технологияны қолдану үшін ең алдымен күнтізбелік жоспарды модульдер арқылы жасау қажет. Модуль (дәстүрлі тарау) ұқсас тақырыптарды біріктіру немесе тарау көлемді болса, оны бөлшектеуге мүмкіндік береді. Әр модуль үш қорытынды сабақпен аяқталады:-өздік жұмыс (модуль бойынша);-түзету жұмыстары немесе қатемен жұмыс (модуль бойынша)-бақылау жұмысы (модуль бойынша)Осы бағытта өзім сабақ беретін 7-сыныпқа Ү модуль бойынша күнтізбелік сабақ жоспары № lesson Theme Date YModule

123456789

How do I get to school?Modal verbs: must, have to, needGoing To BritainFamous places , citiesHoliday PostcardsModal verbs: can be done , must be doneTravelling LightWork with mistakesControl work

Технология талабы бойынша деңгейлік тапсырмаларды бағалау 12 баллдық жүйе бойынша жүргізіліп, балдар дәстүрлі бағаларға ауыстырылып қойылады. 1-деңгейдің ғана тапсырмасын орындаған оқушы «сынақтан өтті» деп белгіленіп, 5 балл жинайды, бұл дәстүрлі бағаға ауыстырғанда «3» болады. Бұған қосымша 2-деңгейдің тапсырмалары үшін 4 балл қосып, барлығы 9 балл жинаған оқушы «4» деген баға алады. Ал 1,2 және 3-деңгейлердің тапсырмаларын толық орындаған оқушылар 12 балл жинап, «5» бағасын иеленеді. Оқушылардың деңгейлік тапсырмаларды орындау барысы «Ашық журналға» түсіріліп, барлық оқушылардың көз алдында тұрады. Сондықтан да оқушы өз біліміне тиісті бағаны көріп отырып, «артық бағалады» немесе «кем бағалады» деп ешкімке кінә қоя алмайды. Оқушылар арасында оң бәсеке туып, бірінен-бірі қалмауға тырысады, себебі үлгерімі төмен оқушыларда алға ұмтылушылық, ынта пайда болады. Осының нәтижесінде білім сапасы артып, үлгермеушіліктен құтылуға қол жеткізуге болады.

Ағылшын тілін оқытуда бұл технологияның тиімділігі : - Оқушыны үнемі әрекетке қосып , ізденіс үстінде болады.- Оқушы үш деңгейлік тапсырмаларды орындай отырып, өздігінен талдауға ,

салыстыруға әрекет етеді. - Ағылшын тілінің грамматикалық құрылымын игеруге , ауызша , жазбаша тілді

қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік береді .- Оқушылар үш деңгей бойынша үзіліссіз білім алуға ынтыланддырылады. Ағылшын тілінен оқушының білім сапасын жетілдірудегі жетістіктер «Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі» (УӘЖ) технологиясында жүйелі , әрі үзіліссіз дамытуды көздеген төмендегідей жұмыстар құрылымымен жүзеге асады. 1Жаңа тақырыпты өткен тақырыппен байланыстыра отырып ұғындыру әрекеті .2 Жалпы білімді игерудегі деңгейлік тапсырмалар түрлері .3 Тест тапсырмалары4 Өзіндік жұмыс 5 Қатемен жұмыс 6.Шығармашылық жұмыс) 7.Рейтинг мониторинг арқылы жұмыс жасау . Оқытудың үш өлшемді жүйесінің педагогикалық технологиясы оқытуды іздендіру мен демократияландыру жағдайында өздігінен дұрсы шешім қабылдай алатын, өзін-өзі тәрбиеленуші тұлғаны қалыптастыруды көздейді.Осы технологияны қолдану арқылы 7- сыныпта өткізген сабақтың үлгісін ұсынамын. Theme: Going to BritainThe aims of the lesson: To introduce pupils with sights of Great Britain .to explain how to use the modal verbs must, have to, need and use these verbs in the exercises.B) To develop pupils speaking habits and self working skills. To develop their knowledge about the other countries. C) To educate pupils to love the beauty of England and capital London be proud of the beauty of their native town and care for their culture.. The type of the lesson: the new lesson Procedure of the lessonІ .Organization moment.a) Greeting b) Duty’s report II. Checking up the home taskPublic transport: Private transport:Find the letter! Hel-cop-er, s-ip, tr-in, b-s, pl-ne, ta-i, moto-ike.Please looking the blackboard !ІІІ. New lesson. Presentation.T. Dear Friends! I am sure that all people like to travel. We learn the English language and it's very interesting for us to visit any of English -speaking countries. But it's not always possible. So I offer you to have an imaginary trip to Great Britain today- We are going on holiday to different countries. But we can’t go there without money. Do you know different countries money.Tenge, som, franс , dollar, pound, yen .- If you have much money , we can go to France, to Britain. But we should know much about the country where we are going to. Children listen! (картамен жұмыс).- This is a map of Great Britain , Great Britain is in the Atlantic Ocean . Great Britain is an island country . The full name of the county is the United Kingdom of Great Britain. The short name is the UK. The UK consists of 4 parts. They are England ,Scotland, Wales and Northern Ireland.Lets name the capitals of the parts.1 The capital of Wales is Cardiff.2. The capital of Scotland is Edinburg.3. The capital of England is London.4. The capital of Northern Ireland is Belfast.Look at the active board..

You see national flag and emblem of Great Britain. It is a map. - Who wants to find 4 parts of Great Britain? Great Britain

Countries: England, Scotland, Wales, Northern Ireland Area:244.000 sq. km.Capital: London Cities: London, Manchester, Liverpool, BristolPopulation:   58 mln people Nationalities:  English, WelshLanguages:  English, Welsh, Gaelic Currency:   ₤ PoundFlag:It combines 3 crosses stand for the patron saints of old England, Scotland and Ireland.

It symbolizes the union of these countries and is called the Union Jack.Anthem: “God save the Queen!” Political system: Parliamentary monarchy

ІҮ .Grammar: modal verbs Must and Have to , need, needn’t It’s necessary to do something

Must (do) Have (to do )

It’s not necessary to do something

Needn’t 1.It’s my mother’s birthday today. We have to buy some flowers .2.Our lessons begin at 8 o’clock . We need to get up early.3.You needn’t help me.4.You must and have to go to school.

Ү .Working with slides .(Read  and translate) Sightseeings of the UKWestminster Abbey Buckingham Palace The Tower of London

Big Ben Trafalgar Square The London Eye

Thames

YI. . Next, work with tasks of level. Level I

1st task. Fill in the gaps with the money –franc, peseta, dollar, som , rupee, yen.The British pound , the French __________, the Indian ____________, the Japanese___________, the Spanish_________________, the American_____________________, the Kirghiz_________________.2 Match the pictures and the wordsWork with the active board

Level II   Write down the word-combinations:

Westminster Abbey is the  ancient large church in London in which the coronation ceremony of almost all the English kings and queens has taken place

It is a very big castle. It is the oldest place in London. It was a castle, a palace, a zoo, a prison, and a museum.

It is the bell which strikes the hours in the Clock Tower of the Houses of Parliament in London. It was made in 1858 and was named after Benjamin Hall

It is the most popular place far people to meet. In the middle of the square there is Nelson’s Column, which is 51 m high

It is the biggest wheel in Britain. Its highest point is 135 m. It was opened on 1 February 2000.

This is the most famous place in London .It is the home of the Queen. There are 600 rooms in it.

1task Big                                                   PalaceTrafalgar                                        AbbeyTower                                             of London Buckingham                                   BenWestminster                                   EyeThe London Square

2 task Find the modal verbs.I want to know English well. I must work hard.Oh, it’s later than I thought. I must hurry now.You have to wear glasses, granny.I have to go to the dentist today. I have a toothache.We have plenty of time. We needn’t hurry.We have some bread at home. You needn’t buy any bread. 3 task 1 Cardiff is the capital of___________________ 2The Scottish capital is ____________________3Belfast is the capital is ___________________4 London is the capital of __________________

 Level III 1task Write the topic : My travelling 2 task         Test yourself  (5questions)1 What is the capital of Scotland a).Cardiff          c) Belfast b)London        d)Edinburgh2What country consists of four parts?a)  the USA            c)Great Britain b) Canada       d) Australia3 What is the name of famous clock?a)St. Paul’s Cathedral b)The Houses of Parliament c)Big Ben d)Westminster Abbey4 What  is name of Great Britain’s flag?a)Big Ben b)London c)Union Jack d)Thames5 What is the capital of England?a).Cardiff          c) Belfast b)London        d)Edinburgh Giving marks. YII Giving marks.  ҮІІІ.     Homework: Write a short essay about Great Britain.

Осы тапсырмаларды тексеріп, қорытындылай келе, мен 7 – сынып оқушыларының осы тарау бойынша даму мониторингісін жасадым. Оқушылардың тақырыпты меңгерудегі бағалау моноторингі 7-сынып оқушыларының деңгейлік тапсырмаларды орындау көрсеткіші

 

7-сынып оқушыларының деңгейлік тапсырмаларды меңгеруі

7-сынып оқушысы үлгірімі төмен оқушы Сахи Дәурен мен қабілеті жоғары Өмірхан Гүлнардің осы технологияны қолдану барысындағы даму мониторингі

Білімнің сапасын арттырудың қазіргі таңда жолдары көп. Деңгейлеп оқытуда көзделген мақсат –балаға білімді даяр түрде бермей,олардың

алдына деңгейлік тапсырмаларды қойып, соны өздері орындауға бағыттау және балалардың ізденушілік әрекеті мен ынтасын арттыру. Осы технологияны қолдана отырып , шығармашылық іс-әрекет талаптарын орындау мақсатында , оқушылардың қызығушылықтарын арттыру мақсатында бағдарламадағы тақырыпқа сәйкес, мынадай тұжырым жасағым келеді.

-оқушылардың шығармашылық дербестігін дамыту арқылы оның жеке тұлғасын қалыптастыруға болады .

-қызығушылық іс-әрекет түрлері төменнен жоғары қарай , кезекті түрде, белгілі бір ретпен , жүйемен жүргізілуі нәтижесінде шығармашылығы дамиды ;

-қызығушылық іс-әрекеттерді дұрыс ұйымдастыру біліктері мен ізденімпаздықтың қалыптасуы оқушыларды шығармашылыққа баулиды;

-оқушыларды деңгейлік тапсырмаларды орындау мүмкіндіктеріне қарай топтарға бөліп, сәйкес жұмыс түрлерін талдап , жүйелі жұмыс жасаудың маңызы зор;

-қызығушылық іс-әрекетте дәстүрлі емес амал тәсілдер қолдану интеллектуалдық қабілеттерін дамытып, , оқу-танымдық және ғылыми ізденістер жасауға талаптандырады.

-Үлгерімі төмен және қабілеті жоғары оқушылармен жұмыс жасауға тиімді және нәтижесін байқап отыруға болады.

Сапалы біліммен қамтамасыз етуде қазіргі қолданылып жатқан әдіс-амалдар өте мол, оқушылардың қызығушылығын арттыруда жаңа технологиялар да артуда, тек әр ұстаз , өз оқушыларына ыңғайлысын қолдана білуден ұтады .

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі :

1. Қараев Ж.А “Оқытудың үш өлшемді әдістемелік жүйесінің педагогикалық технологиясы’ 1994 ж

2. «Ұстаздық жолмен қырық жыл » Қызылорда 2010 ж 3. Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі педагогикалық технологиясы – мектепте 2009 ж А.Қараев

4. Ағылшын тілі мектепте №5 2011 ж 5.12 жылдық білім беру журнал №12 2010 ж