66
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÇORUH NEHRİ HAVZASI REHABİLİTASYON PROJESİ İKİNCİ ARA RAPOR (1 MAYIS 2013-30 EKİM 2013) {İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ: S-3} KASIM 2013 ANKARA

coruhhavzasi.comcoruhhavzasi.com/uploads/8160894-2-ara-rapor.docx · Web viewÇoruh Nehri Havzasındaki doğal kaynaklar, dik yamaçlar, sığ ve düşük verimlilikte toprak, az

  • Upload
    others

  • View
    28

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

T.C.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÇORUH NEHRİ HAVZASI REHABİLİTASYON PROJESİ

İKİNCİ ARA RAPOR

(1 MAYIS 2013-30 EKİM 2013)

{İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ: S-3}

KASIM 2013 ANKARA

(PİRAMİD FOTOGRAMETRİK HİZMETLER – EDE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ORTAK GİRİŞİMİBahçelievler Mah. 319. Sok. No:15/2 Gölbaşı – ANKARATel: (312) 484 84 82Faks: (312) 484 84 12)

İÇİNDEKİLER

1.YÖNETİCİ ÖZETİ2

Havza seçimi kriterleri2

2.GİRİŞ4

3.İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ6

3.1Amaç ve Kapsam6

3.2İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Oluşturulması7

3.2.1İzleme7

3.2.2Değerlendirme8

3.2.3Değerlendirmenin Kriterleri8

3.2.4İzleme ve Değerlendirmenin Aşamaları9

3.2.5İzleme ve Değerlendirme Uygulaması10

3.2.5.1İş Adımları11

3.2.5.2ÇNHRP WebGis Uygulaması13

4.PROJE ALANI VE HEDEF MİKRO HAVZALAR16

5.S-3 DANIŞMANININ GERÇEKLEŞTİRDİĞİ FAALİYETLER17

5.1GENEL FAALİYETLER18

5.1.1İzleme ve Değerlendirme Teknik Teklif Revizyonu:18

5.1.2İzleme Ve Değerlendirme Pilot Çalışması:18

5.2SEDİMENT VE İKLİM İSTASYONU KURULUM ÇALIŞMALARI:20

5.2.1Sediment İstasyonları:20

DSİ’den Mevcut Sediment Ölçüm İstasyonlarının Verilerinin Temini:22

5.2.2İklim İstasyonları:22

5.3Toplantı ve Çalıştay/Seminerler24

5.4ARAZİ ÇALIŞMALARI28

5.4.1Arazi Çalışma Programlarının Hazırlanması:28

5.4.2Arazide Yapılan Ölçümler ve Çalışmalar28

5.5İZLEME VE DEĞERLENDİRME UYGULAMASI28

YÖNETİCİ ÖZETİ

Çoruh Nehri Havzası Kuzeydoğu Anadolu platosunda bulunmakta ve yaklaşık 2 milyon hektar alanı kapsamaktadır. Havza alanının yaklaşık % 22’si (444.000 ha) ormanla kaplıdır. Havzadaki nüfus yaklaşık 432.000 olup bunun %62’si (286.000) kırsal kesimdeki 832 adet köyde ikamet etmektedir. Bu köylerin 515 adedi “orman köyü” dür.

Çoruh Nehri Havzasında, özellikle orman azalması ve toprak erozyonu biçiminde şiddetli doğal kaynak bozulması vardır. Bununla beraber, bölgedeki istihdam olanakları sınırlı, tarım ve hayvancılığın verim gücü düşüktür.

Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi entegre bir proje olup, Artvin, Bayburt ve Erzurum illerini kapsamaktadır. Proje, Bayburt’ta 2, Erzurum’da 7 ve Artvin’de 4 olmak üzere seçilen toplam 13 Mikro-havzada, toplam 162 köyde, Doğal kaynakların korunması, rehabilitasyonu ve sürdürülebilir yönetimi ile Köylülerin geçiminin iyileştirilmesi ve kapasite geliştirme faaliyetlerini kapsamaktadır. Seçilen 13 MH’dan 12 adedinde İzleme ve Değerlendirme çalışmaları yapılacaktır.

Proje 2012 - 2019 yılları arasında uygulanacaktır. Proje bütçesi toplam 6,15 milyar Japon Yeni olup bunun 4 225 milyonu dış katkıdır.

Proje Orman Genel Müdürlüğü’nün (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) koordinatörlüğünde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü ve İl Özel İdareleri tarafından uygulanacaktır. Diğer taraftan Proje uygulamalarına yerel halkın ve STK’ların aktif katılımı teşvik edilecek ve desteklenecektir.

Havza seçimi kriterleri

· Havzada bulunan doğal kaynaklardaki bozulmanın miktarı.

· Havzada doğal kaynaklardaki bozulmanın yapılacak çalışmalar ile geri kazanılma oranı.

· Havzaya ulaşımın kolay olup olmadığı, yol ağı, yönetim merkezine olan uzaklık.

· Havza rehabilitasyonu faaliyetlerinde kullanılabilecek aktif işgücü miktarı.

· Havzada bulunan köylerin ve köyde yaşayan insanların gelir durumu.

· Gelir getirici faaliyetlerin uygulanması için yeterli potansiyelin bulunup bulunmadığı.

· Havzada yaşayan insanların proje faaliyetlerine katılım oranı.

· Havzada proje faaliyetleri ile örtüşen başka çalışmaların olup olmadığı.

Projenin Genel Amacı; Çoruh Nehri Havzasında, entegre rehabilitasyon ve bitki örtüsü, toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve muhtelif gelir getirici faaliyetlerle geçimin iyileştirilmesi sayesinde çevresel muhafaza ve fakirliğin azaltılmasına katkıda bulunmaktır.

Proje üç tane alt proje ile danışmanlık hizmetini kapsamaktadır;

Alt-proje A: Doğal kaynakların korunması, rehabilitasyonu ve sürdürülebilir yönetimi

· A.1 Erozyon kontrolü ve doğal afetlerin önlenmesi,

· A.2 Mera alanlarının rehabilitasyonu ve sürdürülebilir yönetimi,

· A.3 Çoklu MHlere hizmet edecek doğal kaynak gelişimi,

Alt-proje B: Köylülerin yaşamının/geçiminin iyileştirilmesi

· B.1 Küçük ölçekli sulama altyapısının iyileştirilmesi,

· B.2 Gelir yaratıcı faaliyetler

· B.3 Odun tüketimini azaltan uygulamalar

· B.4 Çoklu MHlara hizmet edecek pazarlama yardımı,

Alt-proje C: Kapasite Geliştirme

· C.1 Doğal afetlerin önlenmesi,

· C.2 Havza rehabilitasyonunda entegre ve katılımcı yaklaşım

· C.3 Uygulayıcı kurum personelinin teknik eğitimi,

· C.4 Yerel toplumların kapasitesinin geliştirilmesi,

Danışmanlık hizmeti

· S.1 Proje yönetim birimine destek,

· S.2 Ayrıntılı MH planlama ve tasarımı,

· S.3 İzleme ve değerlendirme sistemi,

GİRİŞ

Çoruh Nehri Havzası Kuzeydoğu Anadolu platosunda bulunmakta ve yaklaşık 2 milyon hektar alanı kapsamaktadır. 2000 yılı itibariyle, alanın %22’si (444.000 ha) ormanla kaplıdır. Havzadaki nüfus yaklaşık olarak toplamda 432.000’dir ve bu rakamın %62’si (286.000) kırsal kesim olup 832 adet köyde ikamet etmektedir. Bu köylerin 515 adedi “orman köyü 1” 317 adedi ise “normal köy”dür.

Çoruh Nehri Havzasındaki doğal kaynaklar, dik yamaçlar, sığ ve düşük verimlilikte toprak, az yağış, şiddetli ve uzun kışlar gibi doğa karakteristikleri nedeniyle bozulmuş ve bu bozulma yasa dışı ağaç kesimi, yanlış arazi kullanımı ve aşırı otlatma gibi insan faaliyetleriyle hızlandırılmıştır. Proje sahasında hızlı dışarı göç, kişi başına düşük GSMH, cinsiyet ayrılığı, kısıtlı gelir kaynakları ve benzeri sosyoekonomik şartlar bulunmaktadır. Ayrıca;

· Havzadaki şiddetli erozyon sebebiyle, tamamlanmış, inşaatı devam eden ve planlanan baraj rezervuarlarının kısa sürede dolma ve ekonomik ömürlerinin azalması riski güçlü bir şekilde vardır. Bundan dolayı bölgede havza rehabilitasyon çalışmalarının yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

· Çığ ve sel gibi doğal felaketlerin en çok yaşandığı bölgelerden bir tanesidir.

· Yörenin büyük metropollere uzak olması ve yörede sanayinin olmaması gelir kaynaklarının kısıtlı olmasına neden olmuş, bu da doğal kaynaklar üzerindeki baskıyı artırarak bozulmalara neden olmuştur.

· Havza, zorlu topografyası ve iklimi nedeniyle Türkiye’deki en zarar görmüş bölgelerden biridir.

Eylül 2002-Ocak 2004 tarihleri arasında Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB[footnoteRef:1]) “Türkiye Cumhuriyeti’nde Çoruh Nehrinde Katılımcı Havza Rehabilitasyonu Master Plan Çalışması”nı yürütmüş ve yukarıda bahsi geçen hususlara yönelik olarak bir dizi program ve projeler sunmuştur. Ancak, bütün çabalara rağmen teklif edilen faaliyetlerin ancak bir kısmı uygulamaya konulabilmiştir. [1: Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 06/04/2011 tarihli ve 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı olarak görevleri ayrılmıştır. ]

Japon ODA kredi projeleri için, Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası (DIŞ KATKI), Türkiye’yi desteklemek için 8. ve 9. kalkınma planlarına uygun biçimde dört stratejik temel ortaya koymuştur, bunlar: i) bölgesel eşitsizliği dengelemek; ii) insan kaynakları geliştirme; iii) çevre ve, iv) felaket önleme ve tehlike kontrolüdür. Bu bağlamda desteklenen projelerden biride Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesidir(ÇNHRP).

Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi entegre bir proje olup, Artvin, Bayburt ve Erzurum illerini kapsamaktadır. Proje, Bayburt’ta 2, Erzurum’da 7 ve Artvin’de 4 olmak üzere seçilen toplam 13 Mikro-havzada, Doğal kaynakların korunması, rehabilitasyonu ve sürdürülebilir yönetimi ile Köylülerin geçiminin iyileştirilmesini ve kapasite geliştirme faaliyetlerini kapsamaktadır.

Proje 2012 - 2019 yılları arasında uygulanacaktır. Proje bütçesi toplam 6,15 milyar Japon Yeni olup bunun 4,225 milyonu dış katkıdır. Proje Orman Genel Müdürlüğü’nün (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) koordinatörlüğünde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü ve İl Özel İdareleri tarafından uygulanacaktır. Diğer taraftan Proje uygulamalarına yerel halkın ve STK’ların aktif katılımı teşvik edilecek ve desteklenecektir.

Projenin genel hedefi Çoruh Nehri Havzasında, entegre rehabilitasyon ve bitki örtüsü, toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve muhtelif gelir getirici faaliyetlerle geçimin iyileştirilmesi (beklenen çıktı) sayesinde çevresel muhafaza ve fakirliğin azaltılmasına katkıda bulunmaktır. Bu amaca ulaşmak için Projede aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilecektir:

· Toprak erozyonunun azaltılması ve doğal bitki örtüsünün toprak koruma tedbirleri, bozuk orman ve mera alanlarının ıslahı yoluyla iyileştirilmesi;

· Sel, nehir sedimantasyonu, çığ ve heyelan gibi doğal afet risklerinin değerlendirilmesi, önlenmesi ve azaltılması, bunu yaparken sinerjik biçimde AGM[footnoteRef:2]’nin yukarı havzalarda, DSİ’nin ise aşağı havzalarda müdahalede bulunması, risk değerlendirmesi, demonstratif kontrol işlerinin yapılması ve işbaşında eğitim ile ÇOB’ nın kapasitesinin güçlendirilmesi; [2: Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 06/04/2011 tarihli ve 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı olarak görevleri ayrılmıştır. Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde hizmet veren Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğü’nün görevleri sonlanarak tüm yetkileri Orman Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir]

· Sosyal ormancılığın teşvik edilmesi, Çoruh Nehri Havzası için ekosisteme dayalı katılımcı ormancılık yönetimi, odun dışı orman ürünlerinin sürdürülebilir kullanımı ve korunan alan yönetimi ile uygulanabilir olan planlama modellerinin oluşturulması sayesinde orman tahribatının önlenmesi;

· Yerel toplumların, kısa süreli olumsuz etkileri olabilmesine rağmen, doğal kaynak rehabilitasyonu faaliyetlerini anlamaları, kabul etmeleri ve bu faaliyetlere katılımlarının çeşitli ve esnek geçim iyileştirme ve kapasite geliştirme alternatifi sunmaları açısından teşvik edilmesi;

· Geri kalan ormanları korumak amacıyla odun tüketimini azaltan uygulamalar, erken sezonda aşırı otlatmanın engellenmesi için yeterli miktarda hayvan yemi üretilmesi, sulama tesislerinin iyileştirilmesi, hayvancılık ve tarımsal kalkınma, arıcılık, pazarlama yardımı vb. gibi çiftlik dışı gelir yaratma gibi faaliyetler aracılığıyla en önemli sorun olan “doğal kaynakların bozulması”nın doğrudan ve temel nedenleriyle ilgilenilmesi;

· Kurum personeli ve yerel toplumların seminerler, teknik eğitimler, çalıştaylar ve çalışma gezileri aracılığıyla kapasitelerinin geliştirilmesi ve böylece havza yönetiminde entegre ve katılımcı yaklaşımın tanıtılması ve teşvik edilmesi; bir yandan da ayrıntılı MH planlama ve tasarımındaki proje faaliyetlerinin belirlenmesinde toplum-odaklı diyalog yaklaşımının benimsenmesi;

· Orman fidanlıklarının geliştirilerek rehabilitasyon işlerinin ve yerel halkın ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli derecede yüksek kalite fidan tedarik edilmesi; ve

· Uzmanların yardımıyla Projenin düzgün uygulanması ve uygun biçimde değerlendirilmesinin desteklenmesi; doğal, sosyal ve ekonomik Proje göstergelerinin nicel değerlendirmesini sağlayan başlangıç seviyesi araştırmasını da içeren sıkı bir izleme ve değerlendirme (İ&D) sisteminin oluşturulması (S3).

Proje kapsamında S.3 İzleme ve Değerlendirme Sistemi kurulması kapsamında, Orman Genel Müdürlüğü ile Piramid Fotogrametrik Hizmetler – EDE Coğrafi Bilgi Sistemleri Ortak Girişimi arasında 17.08.2012 tarinde danışmanlık sözleşmesi imzalanmıştır. JICA’nın onayını takiben 25.09.2012 tarihinde işe başlanmıştır. Bu tarihten itibaren, Teklif Çağrısında belirtilen “Toprak Erozyonu ve Bitki Örtüsü İyileştirme Uzmanı” ile 2 “Temel Araştırma Uzmanı” (Ormancılık/Topografik Etüt –Vejetasyon- Uzmanı ve Sosyo-Ekonomik Araştırma Uzmanı) görevlerine başlamışlardır.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİAmaç ve Kapsam

İzleme ve Değerlendirme Sisteminin oluşturulmasındaki temel amaç, toprak erozyonu, bitki örtüsünün iyileşmesi ve yerel halkın sosyo-ekonomik göstergeleri hakkında nicel değerlendirme yapılabilmesini sağlamaktır. Uzmanların yardımıyla projenin düzgün uygulanması ve uygun biçimde değerlendirilmesi desteklenecek, doğal, sosyal ve ekonomik göstergelerin değerlendirilmesini sağlayan temel araştırmaları da içeren etkin bir izleme ve değerlendirme sistemi oluşturulacaktır. İzleme ve Değerlendirme Sistemi faaliyetleri aşağıdaki gibidir;

· İzleme ve değerlendirme sistemi metodolojisi, işletimi, kalite kontrolü ve geri bildirimi için uzmanlık desteği (saha örnekleri ve laboratuvar analizleri de dahil).

· Saha ölçüm ve değerlendirme çalışmaları için ekipman ve donanım.

· Bilgisayar veri tabanı ve Coğrafi Bilgi Sistemi’nin kurulması (yazılımın temini de dahil)

· İlgili kuruluşların personelinin CBS tabanlı izleme ve değerlendirme konusunda eğitilmesi

· Temel İncelemelerin (Etüdlerin) Yapılması

İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Oluşturulması

İzleme ve Değerlendirme Sisteminin amacı, ÇNHRP ile yaratılacak değişimi izleyip ortaya koymaktır. Değişimin başlangıcı mevcut durumu belirlemektir. Mevcut durum, değişmesini istediğimiz şeylerin içinde bulundukları koşullar, özellikler, ilgili tarafların durumları, düşünce ve tavırlarıdır. Bir anlamda mevcut durum, değiştirmek istediğimiz sorunlar ve nedenlere yönelik bir başlangıçtır.

Belirlenen göstergeler-gerektiğinde yerinde saha gözlemleri ve incelemeleri sonucu bu göstergeler artırılabilir- doğrultusunda izleme ve değerlendirme yöntemleri geliştirilecek, 12 MH’de uygulama öneri ve çözümleri ortaya konulacak ve sonuçları CBS ile izlenecektir. Göstergelerde belirtilen hedeflere ulaşılamaması durumunda, teknik ekip tarafından alternatif çözümler analitik ve sayısal modeller yardımıyla üretilecektir.

Bu noktada, izleme ve değerlendirme, değişimi ölçmemize yarayan bir süreç olacaktır. Diğer bir ifadeyle, değişimi yani projenin hedeflerine ulaşmasını ne kadar başarabildiğimizi / başaramadığımızı; neden başaramadığımızı; nerelerde sorunlarla karşılaştığımızı; sorunları çözme konusundaki kapasitemizi, stratejimizi anlama, yorumlama ve düzeltme olanağı tanıyan, kolaylaştırıcı bir aktiviteler bütünlüğüdür.

İzleme

Proje kapsamında izleme, süreklilik gösteren bir eylem olacaktır. Projenin içinde çok farklı süreçler ayrı ayrı, farklı yöntemlerle izlenecektir. İzleme ile projede ters giden süreçler zamanında belirlenecek ve projenin hedefleri doğrultusunda ilerlediği teminat altına alınacaktır. Kısacası izleme, proje yönetiminin temel bileşeni olacaktır.

İzlemenin sağlıklı olabilmesi için aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurulacaktır:

· İlk durum (mevcut durum) bilgilerinin doğru ve güvenilir bir şekilde elde edilmesi

· Göstergelerin mevcut durumu ve değişimi çok iyi temsil edecek şekilde belirlenmesi

· İzlemenin mümkün olduğu kadar aynı zaman aralıklarıyla, aynı mekanlarda ve aynı yöntemlerle yapılması

· İzlemenin düzenli olarak CBS ortamında kayıt altına alınması, gerektiği zamanlarda doğruluğunun kontrol edilmesi ve veritabanlarının güncellenmesi

Özet olarak; belirli sosyo-ekonomik, toprak erozyonu ve vejetasyon göstergeleri hakkında sistematik veri toplamak suretiyle, proje yönetim ve uygulama birimine ve ilgili taraflara göstergelerin ilerleyiş ve gelişim amaçlarının başarılması bilgilerini sağlamak için kullanılan sürekli bir işlem olacaktır.

İzlemenin amaçları:

· Projenin hedefleri belirginleştirilecektir.

· Amaçlar, faaliyetler ve kaynaklar arasında etkin bir köprü kurulacaktır.

· Amaçlar, performans göstergelerine dönüştürülecek ve hedefler belirlenecektir.

· Gösterge bilgileri toplanacak ve gerçek sonuçlarla karşılaştırılacaktır.

· Proje yöneticilerine planlama aşamasında ilerlemelerin düzeyini gösterecek ve problem çözümleri hakkında yöneticiye yol gösterecektir.

Değerlendirme

Değerlendirme aşamasında, izlemeden elde edilen sonuçlar yorumlanacaktır. Çeşitli değerlendirme aşamaları kullanılacaktır. Bunlar, izlemeyi yapacak sosyoekonomi, toprak erozyonu ve vejetasyon ekiplerinin herbiri ilk elde ettikleri verilerin değerlendirilmesi; verilerin belli sürelerde biriktirilmesi ile proje ekibinin birlikte değerlendirmesi; projede belirtilen sonuçlara ait göstergelerin, belirlenen tarihlerde ulaşılıp ulaşılamadığının proje ekibi ve diğer ilgililerle birlikte değerlendirilmesi; proje hedeflerine yönelik göstergelere ulaşılıp, ulaşılamadığının sağlıklı bir şekilde topluca değerlendirilmesidir. Proje hedeflerine ulaşmak için, proje alt ekiplerinin entegrasyonu ve koordinasyonu sağlanacaktır. İzleme ve değerlendirme süreçleri Şekil 1’de verilen döngü ile uygulanacaktır.

Değerlendirmenin Kriterleri

Değerlendirme süreci, uygunluk, verimlilik, etkinlik, etki ve sürdürülebilirlik açısından farklı biçimlerde ve farklı zamanlarda ele alınacaktır.

· İstenilen sonuçlara ulaşılıp ulaşılamadığı incelenecektir.

· Alışılagelmiş olmayan, kendine özgü faaliyetlerin sonuçlara katkısı ölçülecektir.

· Uygulama süreci denetlenecektir.

· İstenmeyen sonuçlar araştırılıp ortaya konulacaktır.

· Bazı durumlarda, proje potansiyeli test edilecek ve gerektiğinde önerilerle yeni çözümler üretilecektir.

İzleme ve Değerlendirme konusunda mantıksal bir çerçeve (Şekil 1) izlenecektir.

Genel olarak İzleme ve Değerlendirme konusuna yönelik yaptığımız bu açıklamalar ışığında, Çoruh Nehri Havza Rehabilitasyon Projesi (ÇNHRP) İzleme ve Değerlendirme Sisteminin oluşturulmasına ilişkin ortaya konulacak metodolojik yaklaşım sosyal, vejetasyon, erozyon ve Coğrafi Bilgi Sistemi’nin kurulması temelinde aşağıdaki başlıklarla sunulmuştur.

Şekil 1. ÇNHRP İzleme ve Değerlendirme Sistemi Çerçevesi

İzleme ve Değerlendirmenin Aşamaları

İzleme ve değerlendirme aşamaları Şekil 2’de şematize edilmiştir. İzleme ve değerlendirmenin ilk aşaması, izlenecek ve değerlendirilecek olan sonuç göstergelerinin seçimidir. Proje kapsamında bulunan Mikro Havzalarda (MH), tasarlanan projelerin amaçları ve hedefleri doğrultusunda hangi sonuçlara ulaşılacağı ve bu sonuçları nicel ve nitel olarak ölçebilecek göstergeler seçilecektir.

İkinci aşama, MH’ların hâlihazırdaki durumuna ilişkin bilgilerin toplanmasıdır. Proje başlangıcında MH’ların seçilen göstergeler itibariyle durumu tespit edilecek ve bu bilgiler izleme değerlendirme sürecinde referans oluşturacaktır.

Üçüncü aşamada ulaşılacak belirli hedefler ve bu hedeflerin gerçekleşme tarihlerinin belirlenmesidir.

Dördüncü olarak referans bilgilerin tespiti aşamasında uygulanan yöntemin belirli aralıklarla tekrarıdır.

Beşinci aşamada belirli aralıklarla toplanan bilgiler referans değerle karşılaştırılacak, sonuçlar analiz edilecek ve raporlanacaktır.

Son aşamada ise izleme ve değerlendirme konusunda kurumsal kapasite oluşturmak, izleme değerlendirmenin sürdürülebilir olmasını sağlamak için eğitim verilmesidir.

Şekil 2. ÇNHRP İzleme ve Değerlendirme Aşamaları

İzleme ve Değerlendirme Uygulaması

Sürdürülebilir havza yönetimi için, farklı mikro havzaların çevresel ve sosyo ekonomik değişiklikler bazında nasıl davrandığının ortaya konması gereklidir. Bu, ancak izleme göstergeleri ile toplanan verinin analiz edilmesi ve anlaşılır bir şekilde sunulması ile mümkündür. Havza yönetimi için gerekli çok farklı tipteki verilerin entegrasyonu, özellikle sosyo-ekonomik ve çevresel verilerin entegrasyonu oldukça zordur. Farklı göstergeler arasındaki bağlantıları analiz etmek için sofistike yaklaşımlar gereklidir.

İzleme ve Değerlendirme verilerinin analizi ve entegrasyonu için Coğrafi Bilgi Sistemi kurulacaktır. Coğrafi Bilgi Sistemi, coğrafi bilgiye dayalı karar verme süreçlerinde, kullanıcılara yardımcı olmak amacıyla; coğrafi verinin/bilginin toplanması, veritabanı mimarisinde bilgisayar ortamına aktarılması, depolanması, işlenmesi, sorgulanması, analizi, sunulması ve paylaşılması işlevlerini bütünleşik olarak gerçekleştiren yazılım, donanım, personel ve veri/bilgi bileşenlerinden oluşan bir bütün şeklinde olacaktır.

İş Adımları

Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi Coğrafi Bilgi Sistemi kurulumu sırasında aşağıda belirtilen iş adımları gerçekleştirilecektir; (Şekil 8)

· İhtiyaçların Tespiti ve Analiz

· Mevcut Mekansal Veri Statüsü ve Durumlarının Belirlenmesi

· Mekansal Veri Tabanı Tasarımı

· Veri Toplama ve Girişi, Veri Entegrasyonu

· CBS tabanlı İzleme ve Değerlendirme Uygulamalarının Yazılması

· Uygulamaların devreye alınması / eğitim ve bakım süreci

Şekil 3 - ÇNHRP CBS İş Adımları

İhtiyaçların Tespiti ve Analiz

ÇNHRP amaç ve faaliyetleri incelenerek izleme ve değerlendirme sistemi kapsamında yer alacak veri, uygulama, teknik altyapı bileşenleri, gereksinimlerin çıkartılması için incelenecektir.

Mevcut Veri Statüsü ve Durumlarının Belirlenmesi

· ÇNHRP mekansal ve tablosal veri envanteri oluşturulacak ve veriler incelenerek, veri kaynakları ve veri çeşitleri ortaya çıkarılacaktır.

· Mevcut mekansal veriler; mekansal veri grupları, coğrafi elemanlar, grafik türleri, öznitelik setleri, üreten birim / kurum, format, ölçek , güncelleştirme tarihleri, veri grup öznitelik bilgileri, bağlantılı olduğu diğer veri grupları ..vb. bilgiler temel alınarak ortaya konulacaktır.

· Mevcut ortogörüntüler ve fotoğraflar, türleri, coğrafi referans sistemi, son güncel tarihleri, çözünürlüğü, dosya formatı vb. gibi özellikleri ile belirlenecektir.

· İzleme ve değerlendirme sisteminde kullanılacak her türlü bilgi, belge, harita, ortogörüntü, mekansal ve tablosal veri ve varsa bunların veritabanı kayıtları incelenecektir.

·

Mekansal Veri Tabanı Tasarımı

· ÇNHRP izleme ve değerlendirme sistemine uygun veri tabanı kavramsal modelleri tasarlanacak, kontrol ve bütünlük mekanizmaları oluşturulacak, kurallar tanımlanarak, ilişkilendirmeler yapılacaktır.

· Veri modellerinin oluşturulması, veri dublikasyonlarının kaldırılması, veri modelleri üzerine kurulan bütünlük ya da topolojik kuralların birbirini etkilememesi sağlanacaktır.Veri modeli oluşturulurken mevzuat, ISO, INSPIRE gibi standart yapılar gözönüne alınacaktır.

· Katmanlar ve veri setleri izleme ve değerlendirme uygulamalarına ve veri modeline göre belirlenecektir.

· Güvenilir bir mekansal veri tabanı olması için ‘integrity’ kuralları atanacaktır.

· Mekansal veri tabanının en önemli avantajlarından olan ilişkilendirmeler amaçlarına göre yapılacaktır. Özellikle uygulamaların gerçekleştirilmesi için bazı tablosal veriler, cografik objeler ile ilişkilendirilecektir.

· Performansı artırmak için uygulamalardaki çalışma alanının (extend) büyüklüğünün belirlenmesi önemlidir.

· Verinin çalışma alanındaki duyarlılığının belirlenmes, projeksiyon, ölçek ve hassasiyet atanması yapılacaktır.

· Veri tabanı tasarımı yapılırken Orman Genel Müdürlüğü’nün yönetmeliklerinde yer alan veri hazırlama standardına ve veri tiplerine uygun tasarım yapılacaktır.

· Veritabanı ile ilişkili sembolojilerin oluşturulması aşamasında Orman Genel Müdürlüğü yönetmeliklerinde belirtilen sembolojiler kullanılacaktır.

Veri Toplama ve Girişi, Veri Entegrasyonu

· Veritabanı tasarımı kavramsal olarak yapıldığından boş veri tabloları doldurulacak, metaveri girişi yapılacaktır.

· Arazide sosyoloji ve ekonomi uzmanları tarafından yapılan anket sonuçları teknik ekip tarafından değerlendirilecek ve sonuçlar niceliksel olarak veritabanlarına atılacaktır. Araziden elde edilen veriler CBS veritabanlarıyla entegre edilerek yapılacak analizler ve değerlendirmelerde kullanılacaktır. Oluşturulacak veritabanlarında standardizasyon sağlanacaktır. Bu durum veri tabanları üzerinde işlem yapma ve kontrol kolaylığı sağlayacaktır. Proje süresince üretilecek her bir veri, veri tabanlarına entegre edilecek ve Coğrafi Bilgi Sistemleri programlarında kullanılmak üzere katman yapısında depolanacaktır. Veri tabanları ilişkisel veri tabanı şeklinde olacak ve gerek duyulduğunda istenilen şekilde sunumu ve tematik olarak haritalanması yapılabilecektir.

CBS tabanlı İzleme ve Değerlendirme Uygulamalarının Yazılması

· ÇNHRP izleme ve değerlendirme sisteminin işlevlerini yerine getirmek üzere gerekli uygulamalar belirlenerek web tabanlı uygulamalar geliştirilecektir.

ÇNHRP WebGis Uygulaması

Çoruh Havzası Rehabilitasyon İzleme ve Değerlendirme Projesi kapsamında yapılacak olan web tabanlı coğrafi bilgi sistemi yazılımı kapsamında oluşturulması düşünülen modüller;

· Haritaların yayınlanması sorgulanması modülü

· Veri giriş modülü

· İstatistik Analiz modülü

· Tematik haritalama modülü

· Raporlama modülü

Haritaların Yayınlanması Sorgulanması:

Projede kullanılacak altlık coğrafi verileri ile üretilecek olan veriler web ortamında katmanlar ve veri setleri halinde gösterilip yönetilecektir. Bu verilerin görüntülenme ölçekleri stilleri ve lejantı harita üzerinde gösterilecektir.

Şekil 4 - Örnek Coğrafi Veri Sunumu, Katman Yönetimi

Veri Giriş Modülü:

Araziden toplanan anket verileri web uygulaması veri giriş editörleri yardımıyla çoklu olarak veritabanına girilip harita ile ilişkilendirilebilecektir. Örneğin köyle ilgili toplanan anket verileri web üzerinden köy bilgisi haritadan seçilerek girişleri yapılabilecektir.

Coğrafi veri girişleri; yapılması planlanan düzeltme ve geliştirme faaliyetleri WEBGIS tarafında harita üzerinden planlanarak gerekli bilgiler tanımlanan alan/çizgi/nokta objelerine öznitelik bilgisi olarak girilebilecek, faaliyetin süresi tamamlanıp tamamlanmadığı kontrol edilebilecektir. Örneğin sıklaştırma yapılacak bölge harita üzerinden belirlenip ilgili verileri yine açılacak veri giriş editörüne girilecektir.

Şekil 5 - Örnek Web Tabanlı Veri Giriş Ekranı

Şekil 6 - Örnek Web Tabanlı Obje Tanımlama ve Öznitelik Bilgi Giriş Ekranı

İstatistik Analiz Modülü:

Anket verilerinin ve coğrafi verilerin istatistikî durumlarının görüntülendiği ve sorgulandığı değişimlerin görsel olarak yorumlanmasını sağlayan ve karar destek için altlıkların oluşturulduğu modüldür. Bu modülde hem zamansal hem de mekânsal değişiklikler sorgulanabilecek ve görüntülenebilecektir.

Şekil 7 - Örnek İstatistik Analiz Modülü

Tematik Haritalama Modülü

Bu modülde alanların girilen öznitelik bilgilerine göre tematik haritalama işlemi gerçekleştirilir. Mekânsal farklılıkların durum analizlerinin görsel olarak yapılması sağlanacaktır.

Şekil 8 - Örnek Tematik Analiz

Raporlama Modülü

Tüm girilen verilerin, analizlerin, istatistiklerin, sorgulamaların, tablosal ve coğrafi raporlamalarının oluşturulduğu çıktıların alındığı modüldür. Raporlar ihtiyaçlara göre tasarlanacaktır.

PROJE ALANI VE HEDEF MİKRO HAVZALAR

Bayburt, Erzurum ve Artvin illeri olmak üzere 2 milyon hektarlık tüm Çoruh Nehri Havzasını kapsamakta olan proje alanında, havzayı oluşturan 63 MH arasından, 18 MH (Bayburt’ta 2, Erzurum’da 11 ve Artvin’de 5) potansiyel hedef mikro havzalar olarak öncelikli görülmüş ve proje faaliyetlerinin yürütülmesi için seçilmişlerdir(Şekil 9).

Bu havzalardan 12 tanesi ((Bayburt’ta 2, Erzurum’da 7 ve Artvin’de 3) – (5 MH Yüksek derece, 6 MH Orta derece ve 1 MH Düşük derece)) MH Planlarının hazırlanması için seçilmiştir. Ayrıca Camili Mikro Havzası (LC-07) da planı hazırlanacak MH’lara ilave edilmiştir. Ancak Camili Mikro Havzası İzleme ve Değerlendirme çalışmalarının kapsamı dışında tutulmuştur. Planı hazırlanacak 13 MH için, toplam alan 445.228 hektar, toplam nüfus yaklaşık 39.960 ve toplam köy adedi 162’dir (113 adedi orman köyüdür).

Şekil 9. Çoruh havzası ve mikro havzaların dağılımı

S-3 DANIŞMANININ MAYIS 2013-EKİM 2013 DÖNEMİ İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRDİĞİ FAALİYETLER

Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi, S3 İzleme ve Değerlendirme Sistemi kurulması danışmanlık hizmeti kapsamında gerçekleştirilen ve tüm konuları ilgilendiren ortak çalışmalarla birlikte İzleme-Değerlendirme Uygulaması ve Uzaktan Algılama/CBS faaliyetleri bu raporda sunulmuştur. Toprak Erozyonu, Sosyo-Ekonomi ve Vejetasyon çalışmaları için konu başlıklarına göre düzenlenen raporlarda yer almaktadır.

GENEL FAALİYETLER

İzleme ve Değerlendirme Teknik Teklif Revizyonu:

Proje ekibinin yenilenmesini müteakiben hızlı bir şekilde proje revizyonlarına başlanmış, proje yöntemine ve iş zaman cetveline ilişkin değişiklikler yapılmış ve idarenin onayına sunulmuştur. Bu değişiklikler yapılırken idare ile temas halinde olunmuş ve makul olan değişikliklerin yapılmasına özen gösterilmiştir.

Karşılıklı değerlendirmeler sonucunda, proje dokümanında ve iş takviminde mutabakata varılmış, Orman Genel Müdürlüğünün 14.06.2013 tarihli kararıyla revize edilmiş doküman ve iş takvimi onaylanmıştır. Teknik teklif revizyonları ve revize iş programı EK-1’de sunulmuştur.

İzleme Ve Değerlendirme Pilot Çalışması:

İzleme ve Değerlendirme çalışmaları 2013 yılı arazi çalışma takviminin ve detaylarının kesinleştirilmesi için 19-21 Mayıs 2013 tarihlerinde Artvin’de OGM Proje Uygulama Birimi, S1B danışmanları, S3 danışmanı yetkilileri ve uzmanlarının katılımıyla koordinasyon toplantısı gerçekleştirilmiştir.

20 Mayıs 2013 tarihinde Artvin Orman Bölge Müdürlüğünde, ÇNHRP İzleme ve Değerlendirme çalışmalarının kapsamı ve içeriği hakkında bilgi verilmiştir.

Değerlendirme toplantılarından sonra, 21 Mayıs 2013 tarihinde Artvin Yusufeli Mikrohavzasına ait Köprügören köyünde pilot anket çalışması uygulanmıştır.

Pilot çalışmada 1 köy muhtarı anketi ve 20 hanehalkı anketi gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama sonrası Sosyo-Ekonomik Durum tespiti için kullanılacak olan anket-görüşme-bilgilendirme formları güncellenmiştir.

20 Mayıs Artvin Orman Bölge Müdürlüğü

20 Mayıs Artvin Çoruh Üniversitesi

20 Mayıs Artvin Çoruh Üniversitesi

SEDİMENT VE İKLİM İSTASYONU KURULUM ÇALIŞMALARI:Sediment İstasyonları:

ÇNHRP İzleme ve Değerlendirme Sistemi çalışmalarında, Toprak Erozyonunun izlenmesi kapsamında Havza akarsularında DSİ’ ye ait Akım Gözlem İstasyonları (AGİ) bulunuyor ise bu istasyonların akım, debi sediment yükü vb. verileri temin edilmesi, eğer yoksa yapılacak çalışmalar sonunda akarsularda uygun yerlere bu istasyonlardan yerleştirilmesi planlanmıştır.

İzleme ve Değerlendirme Sistemi kurgusunda sediment miktarının ölçülmesi için, günümüz teknolojisine uygun bir şekilde, proje paydaşı da olan DSİ’nin uyguladığı yöntemler benimsenmiştir. Bu yöntemler, belirli noktalarda örnek almak suretiyle taşınan sediment miktarının belirlenmesine yönelik çalışmaları kapsamaktadır. Teknik teklifimizde sediment parametre ölçümlerinin yapılmasının projenin onikinci ve onbeşinci ayları arasında bu yöntemlerle tamamlanması ve bu ölçümlerden elde edilecek verilerle modelin oluşturulması hedeflenmiş olmasına rağmen iş programı revizesi ile saha ölçümleri proje geneline yayılmıştır.

Projenin ilerleyen aşamalarında, idare ile yapılan müteaddit görüşmelerde ve değerlendirme toplantılarında etkin ve uygulanabilir bir izlemenin yapılabilmesi, ölçümlerde sürekliliğin sağlanması ve izlemenin uzun bir süreye yayılacağı göz önüne alınarak, debi ve sediment ölçümlerinin “online” olarak sürekli ve insan etkisinden arındırılmış bir şekilde yapılmasının uygun olacağı idare yetkilileri tarafından dile getirilmiştir.

Bu kapsamda, sürekli ve online izlemenin gerçekleştirilebileceği sistem alternatifleri araştırılmış ve incelenmiştir.

18.06.2013 tarihinde OGM’de gerçekleştirilen toplantıda, Akış hızının ve sediment taşınımının Akustik Dopler Hız Profil ölçüm cihazları kullanılarak ölçülmesi konusu değerlendirilmiştir. Bu sistemde, Bir akustik dopler hız profil ölçüm cihazı bir su kolonu boyunca dopler etkisi/kayması prensibi kullanarak üç boyutlu olarak su hız profillerini ölçer.Aynı zamanda taban profillerinin çıkarılması esnasında kullanılan akustik geri yansımalar ile yatak yükü hızı ve sediment konsantrasyonu ölçülür. 

Ancak bu sistemin çalışma prensibindeki soru işaretleri ve örnek uygulamaları bulunmadığından dolayı seçenekler arasına alınmamasına karar verildi.

Sonrasında, iki alternatif sistem üzerinde durulmuştur. Bunlar:

Sistem A:

· 24’lü Otomatik Sıralı Numune alma cihazı,

· 24 adet 1 litrelik numune alma kabı,

· 1 adet 10 litrelik kompozit numune alma kabı,

· Numune alma cihazı için bağlantı hortumları ve elektrik adaptörü,

· Debimetre – Akım hızı ve alan ölçümü

Sistem B:

· Lazer Debimetre,

· Bulanıklık ölçüm sensörü ve monitörü,

· Uzaktan Erişim yazılımı (Microsoft Server gerektirir*)

· Oracle veya Microsoft SQL formatında veri kaydı**,

· Kayıtlı veriden grafik ve tablolar oluşturabilme,

· ASCII ve PDF formatlarında dışa veri aktarımı,

· Verilerin web ortamında sunulması,

· GSM Bağlantı kiti

Olacak şekilde 27.08.2013 tarihinde idarenin görüş ve onayına sunulmuştur. Alternatifleri değerlendirmek ve karar vermek amacıyla 26.09.2013 tarihinde idare yetkilileri, S1B danışmanları, S3 danışmanları ve uzmanları ile sediment istasyonu cihazlarının Türkiye yetkili temsilcilerinin katıldığı bir toplantı gerçekleştirilmiştir.

Toplantıda S3 uzmanı Prof. Sabit Erşahin tarafından sistemlerin avantaj/dezavantaj, çalışma prensibi konularında bir rapor hazırlanması istenmiştir. Prof. Sabit Erşahin ve diğer iki S3 uzmanları olan Prof. Aydın Tüfekçioğlu ile Yrd.Doç. Mustafa Tüfekçioğlu’nun 3 Ekim 2013 tarihli, EK-2’de sunulan raporu ile sistemlerin karşılaştırmasını ortaya koyarak, idareyi bu konuda bilgilendirmişlerdir.

Teknik risklerden kaçınmak için, öncelikle Oltu mikrohavzasında bir adet Sistem A kurulumu yapılması, ve alınacak sonuçlara göre diğer istasyonların durumunun değerlendirilmesi idare ile mutabakat halinde Tortum Kuzey ve Olur havzası olması benimsenmiştir.

DSİ’den Mevcut Sediment Ölçüm İstasyonlarının Verilerinin Temini:

Kurulacak olan sediment ölçüm istasyonlarının yerlerinin belirlenmesi ve sağlıklı bir modelin kurulabilmesi için DSİ tarafından proje bölgesinde bulunan sediment ölçüm istasyonu yerleri ve verilerinin alınması kararlaştırılmıştır.

DSİ tarafından aktif/pasif ölçüm istasyonlarının yerleri ve ortalama sediment değerleri alınarak gerekli çalışmalarda kullanılmıştır. Ancak talep edilen detaylı veriler (her ölçüm değeri vb) henüz temin edilememiştir.

İklim İstasyonları:

ÇNHRP İzleme ve Değerlendirme Sistemi çalışmalarında, Toprak Erozyonunun izlenmesi kapsamında model iklim parametrelerinin hesaplanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda, Çoruh Nehri Havzası içerisinde yer alan mevcut meteoroloji istasyonları ile ilaveten kurulacak istasyonların kullanılması planlanmıştır.

Bu istasyonlar kullanılarak; ısı, yağış miktarı, şiddeti vb. iklim verileri toplanacaktır. Bu veriler CBS yazılımları yardımı ile jeoistatistik ve enterpolasyon teknikleri ile alana yayılacak ve yağışın erozyon oluşturma gücü hesaplanacaktır.

Teknik teklifimizde meteoroloji parametre ölçümlerinin yapılmasının projenin onikinci ve onbeşinci ayları arasında tamamlanması ve bu ölçümlerden elde edilecek verilerle modelin oluşturulması hedeflenmiştir. İş programı revizesi ile saha ölçümleri proje geneline yayılmıştır.

Bu kapsamda, 18.09.2013 tarihli yazı ile iki alternatif sistemi içerecek şekilde idarenin görüşü ve onayı sorulmuştur. Bu yazı EK-3’de sunulmuştur.

Bunun neticesinde Sistem B’nin yüksek maliyeti ve Erozyon izlemede öncelikli olmayan toprak nemi sensörü gibi ilave sensörlerden dolayı, Sistem A kurulumu yapılması yönünde karar oluşmuştur. Ancak yüksek havzalarda yağışın kar olarak düşmesi durumuna karşı Sistem A’nın kar eritme adaptörü eklenerek birlikte kurulması kararlaştırılmıştır. Bu istasyonların 2014 yılında Bıçakcılar, Tortum Kuzey ve Şenkaya mikro havzalarına kurulması planlanmaktadır.

Şekil 1. OLTU Mikrohavzası Sediment İstasyonu Kurulması Planlanan Alandan Görünümler

Toplantı ve Çalıştay/Seminerler

· İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (10 Mayıs 2013 Ankara): Daire Başkanı ve Proje Müdürü Mahmut Temiz Başkanlığında yapılan toplantıda, İzleme ve Değerlendirme Sistemi geliştirilmesiyle ilgili olarak bugüne kadar yapılan çalışmalar, bundan sonra yapılması planlanan çalışmalar, arazi çalışmaları ve yapılacak faaliyetlerin iş programında daha detaylı ve net hale getirilmesi hususları görüşülmüştür. Toplantıda;

· Mevcut durumun tespiti ve izlemeye yönelik olarak MH Planlama aşamasında belirlenen Fotoğraf çekim noktaları detayları,

· Mayıs 2013’te Artvin’e yapılması planlanan arazi seyahati ile ilgili Arazi taslak programı,

· SEDT çalışmaları için anket-görüşme formlarının detayları, örneklem seçimi kriterleri ve pilot anket çalışması,

· S2 ekibince 2013 yılında yapılacak planlara göre arazi çalışma programlarının netleştirilmesi,

· S2 ekibi ile veri koordinasyonunun sağlanması,

· 16. Yapılacak çalışmalarda alınacak örneklemelerin %70 inin faaliyet belirlenen alanlarda, %30’unun diğer alanlarda alınması,

· İklim ve sediment istasyonlarının yer seçimi çalışmaları,

· 18. Vejetasyon İzleme ve Erozyon Risk İzleme konularında detay çalışma takviminin İdareye sunulmasına ve çalışmaların derhal başlamasına,

· S-3 İDS Danışmanlığınca verilen iş planının alt faaliyet ve zaman planı verilmiş detayda detaylandırılarak İdareye sunulması,

Konuları görüşülmüştür.

· İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (20 Mayıs 2013 Artvin): Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi çerçevesinde yapılacak olan İzleme ve Değerlendirme Sistemi’nin kurulması çalışmalarını görüşmek üzere İdare, S1-B ve S-3 İDS danışmanlarının katılımı ile yapılan toplantıda;

· S3 çalışmaları için gerekli donanım, alet ve ekipman alımıyla ilgili prosedürler,

· S-3 ile ilgili yapılacak çalışmalar için kurulan Kontrol Komisyonlarında bulunan ve her il için ayrı ayrı belirlenen İlgili kurum personelinin arazi çalışmalarına katılımı,

· Toplantı esnasında gündeme gelen bazı köy ve MH sınır eksikliklerinin düzeltilmesi açısından, S-2 Planlama ekibi tarafından planı yapılan 4 MH’ya ait Köy ve MH sınırlarının tekrar kontrol edilmesi,

· İzleme Değerlendirme Ekibi (S-3) tarafından Köy Muhtarlarına yöneltilen anket sorularının Planlama Ekibi (S-2) tarafından Köy Muhtarlarına yöneltilen anket sorularını da içerdiği ve aynı kişiyle mükerrer anket yapmaya neden olduğu için her iki ekibin Köy Muhtarı Anketlerinin birleştirilmesi,

· 10 Mayıs 2013 tarihli toplantı tutanağında; hane halkı anket formuna, çocuklar, kadınlar ve gençler için ayrı bölümler halinde 3-5 uygun sorular eklenmesine ilişkin karar gereğince, ankete soru eklemek yerine ilgili kesimlerle odak görüşme ve derinlemesine görüşmeler yapılması,

· SEDT çalışmasına eklenecek/çıkarılacak köylerin durumu,

· S-3 İDS danışmanlığınca İdare’ye sunulan Revize İş planında genel olarak verilen bazı başlıkların alt başlıklar şeklinde detaylandırılması (MH grupları için S2 planlama çalışmalarını takip edecek şekilde)

· Vejetasyon, erozyon ve toprak ile ilgili alınacak olan deneme alanlarının İdare ile mutabık kalınan faaliyet alanlarında %70, diğer alanlarda %30 oranını koruyarak gerektiği yerde daha sık, gerekmeyen yerlerde daha seyrek alınmak üzere dağıtılması,

· Arazi çalışmalarına 29 Mayıstan itibaren başlanacak şekilde 2013 arazi detay çalışma planının revize edilmesi,

Konuları görüşülmüştür.

· İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (18 Haziran 2013 Ankara): Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi çerçevesinde yapılacak olan İzleme ve Değerlendirme Sistemi’nin kurulması çalışmalarını görüşmek üzere İdare, S1-B ve S-3 İDS danışmanlarının katılımı ile yapılan toplantıda;

· Sediment ve İklim istasyonlarının kurulması ile ilgili olarak görüşmeler yapılmıştır.

· Kurulacak sediment ölçüm istasyonlarının insan etkisinden arındırılmış bir sistemde çalışması isteği idare yetkililerince dile getirilmiştir.

· Doppler yöntemi ile akustik dalgalar vasıtasıyla ölçüm yapan cihazların tanıtımı gerçekleştirilmiştir.

· Sediment ölçümü konusunda DSİ ile görüşme yapılmasına karar verilmiştir.

· İzleme ve Değerlendirme Uygulaması Sunumu ve Toplantısı (16 Temmuz 2013 Ankara): Proje Koordinatörü Yunus ŞEKER, Proje Müdürü Mahmut TEMİZ ve projenin PYUB üyeleri, S1-B danışmanları, S-3 uzmanları ve paydaş kurum temsilcilerinin katıldığı toplantıda S-3 İzleme ve Değerlendirme Danışmanlığınca hazırlanmakta olan CBS tabanlı İzleme ve Değerlendirme Sisteminin 1.fazı olan Finansal ve Fiziki İzleme Sistemi (FFİS) çalışmaları kapsamında yapılan analiz çalışmaları raporunun sunumu ve FFİS’nin olası web uygulamasının bazı örnek sayfaları gösterildi ve gelinen aşama anlatıldı.

Proje Koordinatörü Yunus ŞEKER geliştirilecek uygulamanın ucu açık, ekleme ve çıkarma yapılabilecek, taşra ve merkezdeki sorumluları yormayacak kolay veri girişine sahip bir sistem olması, proje sonunda da her şeyiyle Genel Müdürlüğün olması gerektiğine değinerek toplantı katılımcılarının iyi belirlenmesi, ilgili birimlerden de katılımcıların olması gerektiğini söyledi. Proje Müdürü Mahmut TEMİZ geliştirilecek sistemin başka projelerin, havzaların eklenebileceği, işlem yapılabileceği esnek bir yapıda geliştirilmesini, sadece belli formatlara değil başka formatları da kullanabilme imkanı vermesi, belli standartların oluşturulması, gerektiğini söyledi.

· 5nci Proje Uygulama Komitesi Toplantısı (16 Temmuz 2013 Ankara): Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi, Proje Uygulama Komitesi (PUK) 5. Toplantısı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı 22.kat 1 no’lu Toplantı Salonunda, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün ev sahipliğinde yapılmıştır. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdür Yardımcısı Sabri Kiriş’in açış konuşmasından sonra, Proje Koordinatörü ve Orman Genel Müdür Yardımcısı Yunus Şeker başkanlığında, gündem çerçevesinde toplantı sürdürülmüştür.

Gündemin 3.maddesinde, İzleme ve değerlendirme faaliyetleriyle (bugüne kadar gerçekleştirilen faaliyetler, sosyo-ekonomik anket çalışmaları, toprak erozyonu ve vejetasyon iyileştirme, deneme alanları, istasyonlar, veri tabanı oluşturulması ve bundan sonra gerçekleştirilecek faaliyetler ve çalışma takvimi vb.) ilgili olarak Piramid Firması danışmanları sunumlarını gerçekleştirmişlerdir. Sunumlar sonrasında, oluşturulacak izleme sistemiyle ilgili olarak, performans kriterlerinin firma tarafından belirlenerek en kısa sürede İdare’nin onayına sunması gerektiği, Proje Müdürü Mahmut Temiz tarafından belirtilmiştir. Proje Müdürü ayrıca, erozyon risk haritaları oluşturulması ve diğer arazi çalışmalarında, araziden temin edilemeyecek veri varsa bu verilerin hangi kaynaklardan temin ve elde edileceğinin İdare’ye bildirilmesi gerektiğini ve erozyon risk haritalarının tamamıyla arazi verilerine dayandırılması gerektiğini vurgulamıştır.

· Entegre CBS Uygulaması Toplantısı (22-23 Temmuz 2013 Artvin): Web-GIS Tabanlı İzleme ve Değerlendirme uygulamasının ikinci kısmını oluşturan Entegre Toprak Erozyonu/Vejetasyon/Sosyo-Ekonomi yazılımın analiz çalışmalarını yapmak için firma temsilcileriyle, S3 uzmanlarının ve yazılım analistinin katıldığı bir toplantı düzenlenmiştir.

Toplantıda; araziden ve CBS ortamında hangi verilerin toplanacağı, toplanan verilerin hangi aşamalardan geçirilerek sisteme aktarılacağı ve izlenecek göstergelerin neler olacağı konuları görüşülmüştür.

Uzmanlardan örnek veri yapıları istenmiş, yapılan arazi çalışmaları sonucu elde edilen veriler ve tablolar incelenmiştir.

· Sediment İstasyonları Seçimi Toplantısı (19 Ağustos 2013 Çankırı): Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi çerçevesinde kurulacak olan sediment ölçüm istasyonları alternatiflerini ve teknik detaylarını görüşmek üzere, Çankırı Karatekin Üniversitesinde S3 Toprak Erozyonu uzmanı Prof. Sabit Erşahin başkanlığında Piramid temsilcileri ve satıcı firma temsilcileri ile yapılan toplantıda ;

· Sediment istasyonlarının kurulması ile ilgili olarak görüşmeler yapılmıştır.

· Sediment ölüm istasyonları için iki alternatif sistem üzerinde durulmuştur.

· Sistemlerin çalışma prensipleri, yaklaşık maliyetleri ve bileşenleri ortaya konulmuştur.

· İki sistemin avantajları-dezavantajları, maliyetleri ve bileşenlerini içeren bir yazının Orman Genel Müdürlüğüne sunulmasına karar verilmiştir.

· Sediment İstasyonları Seçimi Toplantısı (26 Eylül 2013 Ankara): S-3 İzleme ve Değerlendirme Sistemi kapsamında Toprak erozyonunu izlemek üzere seçili havzalarda kurulacak olan sediment istasyonları ile ilgili danışman firma tarafından İdareye sunulan seçeneklerini teknik özelliklerini, avantaj ve dezavantajlarını ortaya koyarak karar vermek, havzada bulunan DSİ ve mülga EİEİ’ye ait istasyonlarının yerlerini dikkate alarak kurulacağı yerleri belirlemek,

Yine, kurulacak meteoroloji istasyonları ile ilgili danışman firma tarafından İdareye sunulan seçeneklerini teknik özelliklerini, avantaj ve dezavantajlarını ortaya koyarak karar vermek, havzada bulunan Meteoroloji GM’ye ait istasyonlarının yerlerini ve özellikle proje çığ önleme çalışmaları kapsamında kurulacak AWOS istasyonlarını dikkate alarak, kurulacağı yerleri belirlemek üzere, bir toplantı düzenlenmiştir.

Toplantıda, S-3 Danışmanı Prof. Dr. Sabit ERŞAHİN ve firma yetkilileri tarafından iklim ve sediment istasyonlarının teknik özellikleri anlatılmış, yine Çığ önleme uzmanı Prof.Dr. İbrahim Gürer tarafından Çığ önleme çalışmaları kapsamında kurulacak AWOS istasyonları anlatılmış iklim ve sediment istasyonlarının olası kurulacak yerleri değerlendirilmiştir. İstasyonlardan alınacak sonuçların güvenirliği, devamlılığı, teknik özellikleri, avantaj ve dezavantajları, altyapı istekleri, güvenlik, donmaya karşı önlem, sistemlerin nasıl çalıştığı, ne ile çalıştığı, ne işe yaradığı, hangi verileri ölçtüğü, elde edilen verilerden hangi verilerin nasıl türetildiği, yer seçimi kriterleri, DSİ ve MGM’den alınan verilerin yeterliliği, vb. konular gündeme gelmiştir. Toplantı sonunda aşağıdaki kararlar alınmıştır;

· S-3 danışmanı Prof. Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından ; önerilen sediment istasyonlarının teknik özellikleri, avantaj ve dezavantajları ve görsel materyallerini içeren ayrıntılı bir raporun hazırlanarak 03.10.2013 tarihine kadar İdare’ye sunulması,

· Yine S-3 danışmanı Prof. Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından; önerilen iklim istasyonlarının teknik özellikleri, avantaj ve dezavantajları ve görsel materyallerini içeren ayrıntılı bir raporun hazırlanarak 03.10.2013 tarihine kadar İdare’ye sunulması,

· Gerekli görülmesi halinde halihazırda kurulu bir sistemin yerinde ziyaret edilerek incelenmesi,

· Proje Çığ önleme çalışmaları kapsamında kurulması planlanan AWOS istasyonlarından mümkün olduğunca yararlanılmaya çalışılması, bu konu ile ilgili gerekli bilgi ve belgelerin (AWOS’ların teknik özellikleri, seçilen yerler ve özellikleri vb.) Proje Çığ önlem çalışmaları sorumlusu Sıtkı ERAYDIN ve Prof.Dr. İbrahim GÜRER tarafından toplantı katılımcılarına gönderilmesi,

· Bu bilgilerin değerlendirilmesi sonrasında tekrar bir toplantı ile son kararın verilmesi,

· İzleme ve Değerlendirme Uygulaması Sunumu ve Toplantısı (10 Ekim 2013 Ankara): Proje Müdürü Mahmut TEMİZ ve projenin PYUB üyeleri, S1-B danışmanları, S-3 uzmanları ve paydaş kurum temsilcilerinin katıldığı toplantıda S-3 İzleme ve Değerlendirme Danışmanlığınca hazırlanmakta olan CBS tabanlı İzleme ve Değerlendirme Sisteminin 1.fazı olan Finansal ve Fiziki İzleme Sistemi (FFİS) çalışmaları kapsamında yapılan tasarım raporunun sunumu ve web uygulamasının canlı olarak sunumu yapıldı ve gelinen aşama anlatıldı.

Sistem üzerinden plan, faaliyet, alt faaliyet, poz girişlerinin nasıl yapılacağı gösterildi, ilişkilendirmeler anlatıldı.

· Planlama - İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (25 Ekim 2013 Ankara): Çoruh Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi çerçevesinde yapılacak olan İzleme ve Değerlendirme Sistemi’nin kurulması çalışmalarını görüşmek üzere İdare, S1-B ve S-3 İDS danışmanlarının katılımı ile yapılan toplantıda;

· Taht ve Veliköy mikrohavzalarında yapılacak izleme ve değerlendirme çalışmalarının mevsimsel koşullar nedeniyle ertelenmesi durumu,

· Arazi çalışması tutanakları hakkında bilgiler,

· Arazi çalışması sonrası teslim edilecek veri ve bilgilerin sunuluş şekli

Konuları görüşülmüştür. 

ARAZİ ÇALIŞMALARIArazi Çalışma Programlarının Hazırlanması:

Sosyo-Ekonomik durum tespiti, Vejetasyon ve Toprak Erozyonu başlangıç verilerini tespit etmek için yapılacak arazi çalışmalarından önce; deneme alanları/seçilen köyler ve detaylı arazi çalışma programları idarenin onayına sunulmuştur. Detaylı bilgilere konulara ait raporlarda yer verilmiştir.

Arazide Yapılan Ölçümler ve Çalışmalar

Detaylı bilgilere konulara ait raporlarda yer verilmiştir.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME UYGULAMASI

Finansal – Fiziki İzleme Uygulaması ile Entegre CBS uygulamasına ait çalışmalar ve raporlar Analiz ve Tasarım raporu olarak ayrıca sunulmuştur.

Arz olunur.

1

EK-1. TEKNİK TEKLİF REVİZYONU

S-3 İDS TEKNİK TEKLİF DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ

Önerilen değişikliklerle ilgili Teknik teklifteki metin kırmızı ile, öneriler mavi ile, teknik tekliften alınan diğer kısımlar siyah ile gösterilmiştir.

1- 1.2.3. SOSYO-EKONOMİK ARAŞTIRMA İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ İLE İLGİLİ ÖNERİLEN DEĞİŞİKLİKLER

A. Mevcut Durum Tespiti İçin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel (Temel) Araştırma :

a- Odak Görüşmeler:

Bölge içinde görüşmelerin yapıldığı örneklem birimlerinde farklı grupları temsil eden kişilerle 6-10 kişilik gruplar şeklinde 144 odak görüşme yapılacaktır.

ÖNERİ;

“…MH bazında yerel şartlar dikkate alınarak yapılacak odak görüşmeler…”

Sözü edilen odak görüşmelerden elde edilecek verilerin nitel özellikte oluşu, izleme değerlendirme için dolaylı katkı sağlayacak olması ve belirtilen sayı dikkate alındığında gerek toplantıların organizasyonu ve gerekse gerçekleştirilmesi için oldukça uzun bir zaman dilimine ihtiyaç duyulacak olması dikkate alındığında, 144 adet odak görüşme yerine anket çalışmalarına da destek olacak şekilde mikro havza bazında yerel şartlar dikkate alınarak yapılacak odak görüşmelerin izleme değerlendirme açısından daha faydalı olacağı düşünülmektedir.

Odak görüşmeler mikro havza bazında hane halkı anketlerinin uygulanacağı köylerde ve ihtiyaç duyulan havzalarda da diğer köylerde gerçekleştirilecektir. Buna göre her mikro havzada ortalama 5 köyde anket uygulanacak ve bu köylerde odak grup görüşmesi planlanmaktadır. Dolayısıyla her havzada 5 adet olmak üzere toplamda 60 adet odak görüşme yapılması planlanmaktadır.

b- Derinlemesine Görüşmeler:

Aynı zamanda nitel veri toplama tekniği ile üç il kapsamında yer alan MH’da proje paydaşları ile de 222 derinlemesine görüşme de yapılacaktır.

ÖNERİ;

Mevcut durum tespitine yönelik gerçekleştirilecek olan derinlemesine görüşmeler, ilk aşamadaki kapsam çalışmasında il ve MH düzeyinde paydaşların belirlenmesinin ardından gerçekleştirilecektir. Dolayısıyla, derinlemesine görüşme sayısının temel belirleyicisi paydaş sayıları olacak ve planlama çalışmalarına bağlı olarak paydaş sayıları da değişiklik gösterecektir.

S2 Planlama ekibinden ilgili sayılar alındıktan sonra bu sayı hesaplanacaktır.

c- İzleme ve Değerlendirme Süreci:

Bu süreçte sosyo-ekonomik ve kültürel araştırmaya temel olan göstergeler 3 yıl süresince 6 ve 12 aylık süreçlerle izlenilmesi öngörülmektedir.

ÖNERİ;

Özellikle sosyo-ekonomik ve kültürel göstergelerdeki değişimlerin her altı ayda bir ölçülmesi izleme ve değerlendirme açısından anlamlı ve uygulanabilir olmayacaktır. Bunun yerine mevcut durum tespitinin ardından 3 yıllık projenin ortasında ve sonunda bir izleme ve sonunda değerlendirmeler yapılarak daha sağlıklı son uçlara ulaşılabilir.

2- 1.2.4. VEJETASYONUN İZLENMESİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ Bölümünde önerilen değişiklikler

a- 1.2.4.1.1.EROZYONLA MÜCADELE AMACIYLA VEJETASYONUN İZLENMESİ

“…belirlenen konumsal değişimlere ek olarak, zamansal değişimler, 3-6 aylık zaman aralıkları ile alınacak olan uydu görüntüleri ile takip edilecektir….” Uydu görüntülerinin sınıflandırılması, alan kullanım türleri, bitki kapalılıkları ve alansal bilgilere ulaşmakta öngörüle uzaktan algılama programı kullanılacaktır.

ÖNERİ;

3-6 aylık dönemlerde uydu görüntülerinin alım zorluğu, maliyeti, değişimin yakalanamaması, nedenleriyle yukarıdaki kısmın “…belirlenen konumsal değişimlere ek olarak zamansal değişimler, 12 aylık dönemlerle projenin başlangıcı, ortası ve sonunda) alınacak uydu görüntüleri ile takip edilecektir.” şeklinde değiştirilmesi daha uygun ve anlamlı olacaktır.

b- BİYOKÜTLENİN ARTIRILMASI AMACIYLA VEJETASYONUN İZLENMESİ

“Ormanlarda; ağaç örneklemesi ve biyokütlenin bulunması için uydu verisi kullanılarak arazi kullanım sınıfları içerisinden orman türü ve çağı belirlenecektir. Belirlenen her farklı meşçere için, 400 m2 pilot alanlar seçilecektir.” Pilot alandaki yer üstü ve yer altı biyokütlenin bulunması için Spurr (1952) ve Brooks ve Wiant (2004)’ın hektardaki hacim hesaplaması kullanılacaktır. Tahmin edilen yerüstü yapraklı ve ibreli ağaçların kütük hacimleri; gövde, dal ve yapraklarla yaşayan odunsu biyokütlenin bulunması için tür spesifik dönüşüm katsayısı ile çarpılacaktır (Asan ve ark; 2002). Yer altı biyokütlenin tahmin edilmesinde kök örneklemeleri yapılacak ve net kök üretimi için min-maksimum yöntem kullanılacaktır (Scurlock et al., 2002).

ÖNERİ;

3.paragrafın “… arazi kullanım sınıfları içerisinde ormanlık alan olarak belirlenen arazi sınıfında karbon değerlerinin ölçülmesinde temel teşkil eden orman tipleri ( yapraklı, ibreli, karışık) belirli çağ sınıflarına göre belirlenecektir. Belirlenen her farklı orman tipler400 m2 pilot alan seçilecektir. ……” şeklinde düzenlenmesi daha uygun olacaktır, denilmektedir.

c- ÇÖLLEŞMENİN TAKİBİ AMACIYLA VEJETASYONUN İZLENMESİ

Çoruh Havzasında çölleşmenin tanımına uygun olarak arazi bozulmaları takip edilecektir. Özellikle havzada vejetasyonun izlenmesinde insan etkisi ile meydana gelen arazi bozulmaları (doğal vejetasyonun tahrip edilmesi) ön planda tutulacaktır. “…Vejetasyonun izlenmesinde uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları kullanılarak dönemsel olarak arazi değişiminin belirlenmesi planlanmaktadır…”

ÖNERİ;

3-6 aylık dönemlerde hava fotoğraflarının alım zorluğu, maliyeti, yorumlama zorluğu, nedenleriyle, izlemeden hava fotoğraflarının kaldırılmasını ve söz konusu kısmın “…vejetasyonun izlenmesinde uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları kullanılarak dönemsel olarak arazi değişiminin belirlenmesi planlanmaktadır. Yüksek çözünürlüklü digital hava fotoğrafları da projenin başında mevcut durum tespiti ve sonunda da değişimin izlenmesinde kullanılması planlanmaktadır…” şeklinde değiştirilmesi önerilmektedir.

3- 1.2.5. EROZYONUN İZLENMESİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ Bölümünde önerilen değişiklikler

a- Çalışma alanında arazi kullanımı ve bitki örtüsünün türü, canlı ve ölü kök ağırlığı, ölü örtü, bitki kapalılığı, ağaç yüksekliği, yüzey kapalılığı, yüzey taşlılığı, yüzey pürüzlülüğü ve toprak nemi ölçümleri olarak arazi ölçümleri ve laboratuar yöntemleri ile değerlendirilecektir.

ÖNERİ;

Yukarıdaki ifadeden “… canlı ve ölü kök ağırlığı…” kısmının çıkarılması önerilmektedir. Gerekçe; erozyonla mücadelede “canlı ve ölü kök ağırlığı” kullanılan göstergelerden biri değildir. Ölçülmesi zaman emek ve maddi kayba neden olacaktır.

b- Erozyonun izlenmesi ve değerlendirilmesinde yöntem olarak kabul edilen matematiksel yaklaşım ile havza ölçeğinde yüzey erozyonu, parmak erozyonu, oyuntu erozyonu ve akarsu yatak ve kenar erozyonu risk haritaları oluşturulacaktır.

ÖNERİ;

Oluşturulacak veritabanlarının (toprak, iklim, topoğrafya, bitki örtüsü ) kullanılması ve saha ölçümleri kullanılarak güncellemeler neticesinde yüzey ve parmak erozyonu risk haritaları üretilebilir. Ancak, RUSLE yöntemi kullanılarak oyuntu, akarsu, yatak ve kenar erozyonu risk haritalarının gerçekçi olarak hesaplanması mümkün değildir. Bu erozyon tiplerinin belirlenmesi için çalışma alanlarında seçilecek üç pilot alanda erozyon çubukları yöntemi ile oyuntu ve kanal erozyonu miktarları hesaplanacak ve elde edilen değerler diğer havzalara uyarlanacaktır.

4- 1.2.6 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMNİN KURULMASI Bölümünde önerilen değişiklikler

a- 1.2.6.2. KULLANILACAK VERİLER başlığı altındaki; Temel Geçim Kaynakları başlığı altındaki, Çalışma alanına ilişkin tarım istatistikleri, arazide yürütülen geçim faaliyetleriyle ilgili olarak (tarım, hayvancılık, arıcılık, odunculuk, vb.) veriler TÜİK’den temin edilecek uygun metotla veritabanlarına atılacaktır. Daha sonraki aşamada araziye çıkılarak veri toplanacak ve var olan veritabanları güncellenecektir. Geliştirilecek yazılımlar yardımı ile araziden izleme ekibinden gelen veriler sisteme aktarılarak sistem üzerinden grafiksel ve tematik haritalar yardımı ile izleme ve arazideki değişimler saptanabilecektir. Bu şekilde yapılacak izleme faaliyetlerinin her biri veri veritabanına aktarılarak izleme faaliyetinde süreklilik sağlanacaktır.

b- Çevresel Tutum ve Davranışlar

Bu kısımda öncelikli olarak çalışma alanında bulunan köylerde yöre halkına bilgilendirme toplantı ve eğitimler düzenlenecektir. Yapılan toplantı ve eğitimler sonrasında halkın tutumunda değişimler olup olmadığı gibi konular gözlenerek veritabanına atılacaktır. Mesela, köylülere su ısıtma konusunda odun kullanımının azaltılması gibi eğitimler verilecektir. Bu eğitimler sırasında halka alternatif, güneş enerjisi gibi ısınma sistemleri önerilecektir. Toplantı ve eğitimler sonrasında yapılacak özlemlerde insanların önerileri dikkate alıp almadığı, güneş enerjisi kullanımının artıp artmadığı, hayvancılık, arıcılık, seracılık, vb. gibi faaliyetlerin artıp artmadığı gözlenerek veri tabanına aktarılacaktır.

ÖNERİ;

TÜİK’ten bu verilerin elde edilmesinin zorluğundan bahisle bu verilerin yapılacak anketlerden ve yerel düzeyde yapılan çalışmalardan elde edileceği belirtilmektedir. Eğitim faaliyetlerinin İD faaliyetleri kapsamında yer almaması gerektiği belirtilmektedir.

 

 

Q1 : Ocak, Şubat, Mart

Q2: Nisan, Mayıs, Haziran

Q3: Temmuz, Ağustos, Eylül

Q4: Ekim, Kasım, Aralık

 

 

 

 

 

 

 

 

NO

AKTİVİTE

2012

2013

2014

2015

Q3

Q4

Q1

Q2

Q3

Q4

Q1

Q2

Q3

Q4

Q1

Q2

Q3

Q4

1.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ METODOLOJİSİ İŞLETİMİ, KALİTE KONTROLÜ VE GERİ BİLDİRİMİ İÇİN UZMANLIK DESTEĞİ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.

TOPRAK EROZYONU

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1.

Halihazırdaki Veritabanlarının Oluşturulması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1.1.

Topoğrafik Faktör Haritalarının Hazırlanması (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1.2.

Yağış Erozyon Gücü Haritalarının Hazırlanması (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1.3.

Toprak Erozyon Duyarlılık Haritalarının Hazırlanması (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1.4.

Bitki Örtüsü ve Ürün Yönetiminin Belirlenmesi (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1.5.

Toprak Erozyon Risk Haritalarının Hazırlanması (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.2.

Veri Güncelleme ve Sonuçların Doğrulanması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.2.1.

Veritabanlarının Saha Ölçüm Verileri İle Güncellenmesi (oltu, ispir, masat, yusufeli-saha ve ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Veritabanlarının Saha Ölçüm Verileri İle Güncellenmesi (Uzundere, Bıçakcılar, Veliköy, Taht-saha ve ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Veritabanlarının Saha Ölçüm Verileri İle Güncellenmesi (Olur, Tortum Kuzey, Şenkaya, İspir Kuzey-saha ve ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.2.2.

Güncellenmiş Erozyon Risk Haritalarının Oluşturulması (oltu, ispir, masat, yusufeli- ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Güncellenmiş Erozyon Risk Haritalarının Oluşturulması (Uzundere, Bıçakcılar, Veliköy, Taht- ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Güncellenmiş Erozyon Risk Haritalarının Oluşturulması(Olur, Tortum Kuzey, Şenkaya, İspir Kuzey- ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.3.

Toprak ve Su Koruma Önlemlerine Dönük Değerlendirme

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.

VEJETASYON

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.1.

Halihazırdaki Veritabanlarının Oluşturulması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.1.1.

Model Hesaplamaları (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.1.2.

Model Haritalarının Hazırlanması (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.2.

Veri Güncelleme ve Sonuçların Doğrulanması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.2.1.

Veritabanlarının Saha Ölçüm Verileri İle Güncellenmesi (İspir, masat, yusufeli, oltu-saha ve ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Veritabanlarının Saha Ölçüm Verileri İle Güncellenmesi (Uzundere, Bıçakcılar, Veliköy, Taht-saha ve ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Veritabanlarının Saha Ölçüm Verileri İle Güncellenmesi (Olur, Tortum Kuzey, Şenkaya, İspir Kuzey-saha ve ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.2.2.

Güncellenmiş Bitki Örtüsü Haritalarının Oluşturulması (oltu, ispir, masat, yusufeli- ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Güncellenmiş Bitki Örtüsü Haritalarının Oluşturulması(Uzundere, Bıçakcılar, Veliköy, Taht-saha ve ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Güncellenmiş Bitki Örtüsü Haritalarının Oluşturulması (Olur, Tortum Kuzey, Şenkaya, İspir Kuzey-saha ve ofis) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.3.

Bitki Örtüsü İyileştirmeye Dönük Değerlendirme

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.

SOSYOEKONOMİK ARAŞTIRMA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.1.

Halihazırdaki Veritabanlarının Oluşturulması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.1.1.

Scoping Study (Başlangıç çalışması) (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.1.2.

Temel Araştırma Hazırlık Çalışmaları (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.1.3.

Örneklem belirleme (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.1.4.

Temel paydaşları belirleme ve liste oluşturma (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.1.5.

Pilot çalışma ve alan çalışması için lojistik destek ve planlama oluşturma ( ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.2.

Veri Güncelleme ve Sonuçların Doğrulanması

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.2.1.

Veritabanlarının Saha Verileri İle Güncellenmesi (saha ve ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.2.2.

Güncellenmiş Veritabanlarının Oluşturulması (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Q2: Nisan, Mayıs, Haziran

Q3: Temmuz, Ağustos, Eylül

Q4: Ekim, Kasım, Aralık

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NO

AKTİVİTE

2012

2013

2014

2015

Q3

Q4

Q1

Q2

Q3

Q4

Q1

Q2

Q3

Q4

Q1

Q2

Q3

Q4

2.

SAHA ÖLÇÜM VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI İÇİN EKİPMAN VE DONANIM

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.

TOPRAK EROZYONU

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.1.

Halihazırdaki haritaların, meteorolojik ve uydu verilerinin temini (ofis)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.2.

MH larda İklim ve Sediment İstasyonlarının Yer seçimi ve tedariki

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MH larda İklim ve Sediment İstasyonlarının Kurulması (saha)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MH larda Sediment Ölçümlerinin Yapılması * (saha)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MH larda İklim Parametre Ölçümlerinin Yapılması * (saha)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.3.

MH larda kanal ve oyuntu erozyonu ölçüm yerlerinin belirlenmesi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MH larda kanal ve oyuntu erozyonu ölçümü (saha)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.6.

Toprak Örneklemelerinin Alınması (İspir, masat, yusufeli, oltu-saha)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toprak Örneklemelerinin Alınması (Uzundere, Bıçakcılar, Veliköy, Taht-saha) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toprak Örneklemelerinin Alınması (Olur, Tortum Kuzey, Şenkaya, İspir Kuzey-saha) **

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.7.

Toprak Örneklerinin Laboratuvar Analizleri (saha)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2.

VEJETASYON

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2.1.

Uydu verilerinin temini (ofis)