0დანართი N1

ინკლუზიური განათლების დანერგვა საქართველოს

პროფესიული განათლებისა და გადამზადების სისტემაში

2013-2016 წელი

1

პროფესიული განათლებისა და გადამზადების სისტემა საქართველოში

საქართველოს საგანმანათლებლო სისტემაში, პროფესიული განათლების უზრუნველყოფა რეგულირდება ”საქართველოს კანონით პროფესიული განათლების შესახებ” და ”პროფესიული განათლების რეფორმის სტრატეგიით” (პროფესიული განათლების შუალედური სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა 2009-2012 წლებისათვის).

,,კანონი პროფესიული განათლების შესახებ“ ითვალისწინებს ყველა სტუდენტის მიმართ თანასწორ მოპყრობას, განურჩევლად მათი სქესისა, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილებისა, წარმოშობისა, რელიგიური და პოლიტიკური შეხედულებებისა, ფიზიკური შესაძლებლობებისა და სხვა.

პროფესიული განათლების რეფორმის სტრატეგია ხაზს უსვამს განათლების გზით თითოეული ადამიანის პიროვნული განვითარების უფლებას და ითვალისწინებს დამატებით ღონისძიებებს პროფესიულ განათლებაში მოსახლეობის ისეთი ჯგუფების ჩართულობის გასაზრდელად, როგორებიც არიან: იძულებით გადაადგილებული პირები – დევნილები, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირები, პატიმრები, ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლები, სხვადასხვა კატეგორიის რისკ-ჯგუფები (მათ შორის, ქუჩის ბავშვები), სოციალურად დაუცველნი და ა.შ.

პროფესიული განათლების სასწავლო პროგრამა (კურიკულუმი) მოიცავს თეორიულ სწავლებას, სასწავლო და/ან საწარმოო პრაქტიკას და სრულდება პროფესიული განათლების შესაბამისი საფეხურის კვალიფიკაციის დამადასტურებელი პროფესიული დიპლომის გაცემით.

პროფესიული განათლების მიღება ხორციელდება ფორმალური და არაფორმალური გზით. (არაფორმალური გზით მიღებული პროფესიული კომპეტენციის აღიარების წესი და პროცედურები ამჟამად დამუშავების პროცესშია). ფორმალური პროფესიული განათლების მიღება ხდება პროფესიულსასწავლებლებში.

თანახმად საქართველოს კანონისა პროფესიული განათლების შესახებ, პროფესიული განათლება მოიცავს ხუთ საფეხურს, რომლებიც განისაზღვრება სასწავლო შედეგების შესაბამისად:

2

ყოველი კონკრეტული პროფესიისთვის დადგენილია მისი სრული დაუფლებისათვის საჭირო საფუხურების რაოდენობა და თითოეული საფეხურის ხანგრძლივობა. სტუდენტებს აქვთ არჩევანის უფლება, შეწყვიტონ სწავლა ნებისმიერ საფეხურზე ან მისი წარმატებით დასრულების შემთხვევაში მიიღონ შესაბამისი საფეხურის წარმატებით დასრულების დიპლომი.

პროფესიულ სასწავლებლებში სწავლის საშუალო ხანგრძლივობაა წელიწადი და ექვსი თვე.

პროფესიული განათლების თითოეული საფეხურის გავლის საფუძველია წინა საფეხურის სასწავლო პროგრამის (კურიკულუმის) ათვისება ან წინარეცოდნის აღიარება.

IV- V საფეხურზე ჩარიცხვა (გადასვლა) შესაძლებელია მხოლოდ ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე ზოგადი უნარების ტესტის წარმატებით დაძლვის საფუძველზე. არაფორმალური გზით მიღებული წინარე პროფესიული კომპეტენციის აღიარება და ამის საფუძველზე პროფესიული განათლების IV - V საფეხურის კვალიფიკაციის დამადასტურებელი დიპლომის გაცემა არ ხდება.

ფორმალური გზით პროფესიული განათლების უზრუნველყოფა ხდება:

- პროფესიულკოლეჯებში,რომელიც ახორციელებს მხოლოდ პირველი სამი საფეხურის პროფესიულ საგანმანათლებლო პროგრამებს;

- საზოგადოებრივ კოლეჯებში, რომელიც ახორციელებს ხუთივე საფეხურის პროფესიულ საგანმანათლებლო პროგრამებს (ასევე მოსამზადებელ ზოგადსაგანმანათლებლო, ქართული ენის და ლიბერალური განათლების საგანმანათლებლო პროგრამებს).

დღეისათვის საქართველოში ფუნქციონირებს:

17სახელმწიფო პროფესიული სასწავლებელი 13სახელმწიფო პროფესიული კოლეჯი 4 სახელმწიფო საზოგადოებრივი კოლეჯი

3

პროფესიულიკვალიფიკაციისმფლობელსშესწევს , უნარიმსგავს სიტუაციებშიმეთვალყურეობი სქვეშ შეასრულოს თავისიმოვალეობები

I საფეხური

კვალიფიკაციისმფლობელს შესწევსთავისიმოვალეობებისგარკვეული დამოუკიდებლობითშესრულებისუნარი

II საფეხური

კვალიფიკაციისმფლობელს , შესწევსუნარიგანსხვავებულსიტუაციებში შეასრულოსთავისიმოვალეობებიდაადეკვატურადიმოქმედოსწარმოშობილი

პრობლემებისგადასაწყვეტად

III საფეხური

კვალიფიკაციისმფლობელს , შესწევსუნარიპროფესიულიცოდნაგამოიყენოს , ცვალებადსიტუაციებშიპრობლემებისგადასაწყვეტადზედამხედველობაგაუწიოს

სხვებისსაქმიანობასდააიღოსპასუხისმგებლობაშესრულებულისამუშაოს შეფასებასადაგაუმჯობესებაზე.

IV საფეხური

კვალიფიკაციისმფლობელს , , შესწევსუნარიშეასრულოსისეთისამუშაო , რომელიცმოითხოვსსხვათასამუშაოსდაგეგმვასადახელმძღვანელობას

განხორციელებულისამუშაოსშეფასებასადასრულყოფას.

V საფეხური

55 კერძო პროფესიული სასწავლებელი 31 კერძო პროფესიული კოლეჯი 24 კერძო საზოგადოებრივი კოლეჯი

(20-ზე მეტი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება, 4 ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულება).

დღეისათვის, პროფესიულ სასწავლებლებში სახელმწიფო დაფინანსებით ხორციელდება 70 პროფესიული პროგრამა. თითოეულ პროფესიულ სასწავლებელში საშუალოდ შესაძლებელია 15 პროფესიული პროგრამის სწავლება.

კერძო პროფესიული სასწავლებლებიარ ფინანსდება სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში. ვაუჩერის მიღების ერთადერთ შესაძლებლობას წარმოადგენს პროგრამული აკრედიტაციის მიღება. დღეისათვის ასეთი აკრედიტაცია არ მიუღია არცერთ კერძო სასწავლებელს, რამდენადაც პროგრამების აკრედიტაციის პროცესი არც თუ ისე დიდი ხანია დაწყებულია საქართველოში. აკრედიტაციის მიღების შემთხვევაში, მოხდება მათი ჩართვა ეროვნული მონაცემთა ბაზაში, რისშემდეგაც ისინი მიიღებენ სახელმწიფო დაფინანსებას.

პროფესიული განათლების სისტემის მართვის ორგანოები თანახმად საქართველოს კანონისა პროფესიული განათლების შესახებ

ორგანო მოვალეობები

საქართველოს მთავრობა; - განსაზღვრავს სახელმწიფო პოლიტიკას; - განსაზღვრავს რეგულირებად პროფესიებს;- განსაზღვრავსრეგულირებად პროფესიებში შესაბამისი

სასერტიფიკაციო გამოცდების ჩატარებაზე პასუხისმგებელ ორგანოებს; აყალიბებს პროფესიული განათლების დაფინანსების პროექტს;

- განსაზღვრავს პროფესიულ სასწავლებელში სწავლის ღირებულებას.

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო;

- ახორციელებს სახელმწიფო პოლიტიკას; - აყალიბებს საჯარო სამართლის იურიდიულ პირებს (სსიპ)

პროფესიული განათლების სტატუსის მისაღებად, ამტკიცებს მათ რეგულაციებს, ახორციელებს სახელმწიფო კონტროლს; ნიშნავს და ათავისუფლებს პროფესიულისასწავლებლის დირექტორებს.

- ადგენს საზღვარგარეთ მიღებული პროფესიული განათლების აღიარების პირობებსა და რეგულაციებს;

- ადგენს არაფორმალური პროფესიული განათლების აღიარების პირობებსა და რეგულაციებს;

- ამტკიცებს პროფესიულ სასწავლებლებში პროფესიული განათლების მიღების სახელმწიფო დოკუმენტის ნიმუშს (დიპლომი, სერტიფიკატი)

- ამტკიცებს პროფესიულ სასწავლებელში მომუშავე მასწავლებელთა პროფესიონალური ეთიკის კოდექსს;

- განსაზღვრავს პროფესიული განათლების პროგრამების კრედიტების რაოდენობას;

- განსაზღვრავს პროფესიულ სასწავლებლებში ჩარიცხვის რეგულაციებსა და ჩარიცხვისათვის საჭირო დოკუმენტაციის ნუსხას;

- ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა პასუხისმგებლობას.

4

ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები;

- ხელს უწყობენ პროფესიული სასწავლებლების მუშაობას, პასუხისმგებელი არიან მათ დაფინანსებაზე

- შესაბამისი რეგულაციების შესაბამისად, მონაწილეობენ პროფესიული სასწავლებლების მართვაში;

- ახორციელებენ საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა მოვალეობებს

საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრი;

- უზრუნველყოფს პროფესიული სასწავლებლის ავტორიზაციას და აკრედიტაციას. ავტორიზაციის შედეგად, სასწავლებელს ენიჭება სასწავლო დაწესებულების სტატუსი და შეუძლია გასცეს კვალიფიკაციის დამადასტურებელი პროფესიული დიპლომი. აკრედიტაციის მიზანია, განათლების ხარისხსის ამაღლების მიზნით, დაეხმაროს დაწესებულებებს, თვით-შეფასებისა და ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემის ჩამოყალიბებაში დახმარება;

- პროფესიული კვალიფიკაციის ჩარჩოზე დაყრდნობით, პროფესიული ასოციაციებისა და სხვა დაინტერესებულ მხარეთა მონაწილეობით, შეიმუშავებს და ამტკივებს პროფესიული განათლების პროგრამების პროფესიულ სტანდარტებს

სსიპ– მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი.

- პასუხისმგებელია პროფესიული განათლების სისტემაში მომუშავე მასწავლებელთა პროფრსიულ განვითარებაზე.

პროფესიული ასოციაციები - მონაწილეობენ კონკრეტული პროფესიების განვითარებაში: ამზადებენ წინადადებებს, ცვლილებები შეაქვთ (ამატებენ, აკლებენ ან ცვლიან) პროფესიული კვალიფიკაციის ჩარჩოს და წარუდგენენ მას საქართველოს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს;

- ამზადებენ წინადადებებს პროფესიული სტანდარტების განვითარებასთან დაკავშირებით და წარუდგენენ მათ სსიპ „განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნულ ცენტრს“

- ხელს უწყობენ პროფესიული განათლების ხარისხის გაძლიერებას პროფესიულ სასწავლებლებში ასევე უზრუნველყოფენ კავშირს სასწავლო პროგრამებსა და შრომით ბაზარს შორის;

- საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ატარებენ სახელმწიფო გამოცდებს შესაბამის პროფესიებში;

- ასრულებენ საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა მოვალეობებს

სასწავლო-სამეწარმეო საკონსულტაციო საბჭოები

- სსიპ განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრთან არსებული საკონსულტაციო ჯგუფები, რომლის შემადგენლობაშიც შედიან შესაბამისი სფეროს ექსპერტები, დამსაქმებლები, პროფესიული კავშირების ( ასოციაციები, კავშირები, ა.შ.) წარმომადგენლები, პროფესიული სასწავლებლების უნივერსიტეტებისა და კვლევითი ინსტიტუტების წარმომადგენლები. ჯგუფი აყალიბებს პროფესიული განათლების პროგრამების საპროექტო რეკომენდაციებს.

სამმხრივი პარტნიორობა პროფესიული განათლების სისტემაში, სამმხრივი პარტნიორობა მოქმედებს ეროვნულ დონეზე. სამინისტროს დაქვემდებარებაში ფუნქციონირებს პროფესიული განათლების ეროვნული საბჭო (NVETC), რომელიც წარმოდგენილია არა მხოლოდ სახელმწიფოსა და პროფესიული კავშირების სახით, არამედ მასში შედიან დამსაქმებლები/ბიზნეს სტრუქტურები; საბჭოს „ქოლგის ქვეშ“

5

ფუნქციონირებს 7 თემატური ჯგუფი - ერთ-ერთი მათგანი არის სოციალური პარტნიორობის თემატური ჯგუფი. ჯგუფის წევრებმა და სხვა დაინტერესებულმა პირებმა მოამზადეს დოკუმენტი - სოციალური მეწარმეობის ხელშკრულება. მიმდინარე წელს, ხელმოწერილი იქნა სამმხრივი ხელშეკრულება საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, საქართველოს დამსაქმებელთა ასოციაციასა და პროფესიულ კავშირებს შორის, რამაც უფრო ეფექტური გახადა სოციალური პარტნიორობის ჩართვა პროფესიული განათლების სისტემაში.

პროფესიული განათლებისა და გადამზადების სისტემის დაფინანსება

სახელმწიფო იღებს ვალდებულებას უზრუნველყოს პროფესიული განათლების სტუდენტების სწავლების პირველი 3 საფეხურის დაფინანსება, მათ მიერ შემდეგი პირობების (ერთ-ერთის) დაკმაყოფილების შემთხვევაში:

- სტუდენტის მიერ არჩეული პროფესიული პროგრამა შედის მთავრობის მიერ დადგენილი პრიორიტეტული პროფესიების ჩამონათვალში (დღეისათვის განსაზღვრულია 70 პრიორიტეტული პროფესია);

- სტუდენტი მიეკუთვნება სოციალურად დაუცველ ფენას;- სტუდენტს დასრულებული აქვს საბაზო, სავალდებულო განათლება (1–9 კლასი)1;- სტუდენტს დასრულებული აქვს სრული ზოგადი განათლება და არ დარეგისტრირებულა ერთიან

ეროვნულ გამოცდებზე;

აღნიშნული კრიტერიუმის დაკმაყოფილების შემთხვევაში, სახელმწიფო სტუდენტს აფინანსებს 1000 ლარიანი ვაუჩერით ერთი პროგრამისთვის. სტუდენტს შეუძლება აღნიშნული ვაუჩერით დაფაროს სწავლების შესაბამისი საფეხური/საფეხურები (ეს დამოკიდებულია საფეხურის ხანგრძლივობაზე)2.2012 წელს პროფესიული განათლებისთვის გამოყოფილ სახელმწიფო ბიუჯეტს წარმოადგენდა15 160 000.00 ლარი.

1საქართველოში ზოგადი სრული განათლების საფეხური მოიცავს 1–12 კლასს, საბაზო საფეხური კი გრძელდება 1–9 კლასის განმავლობაში.

21000 ლარიანი ვაუჩერი ძირითადად განსაზღვრულია პროფესიული განათლების სამი საფეხურისთვის, თუმცა არსებობს გამონაკლისები: 1000 ლარი შესაძლებელია განსაზღვრული იყოს მხოლოდ პირველი და მეორე საფეხურისთვის, ან მხოლოდ ერთი საფეხურისთვის, თუ პროგრამას მხოლოდ აღნიშნული საფეხური გააჩნია.

6

შესავალი

სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე (სსსმ) მოსწავლეთა განათლება, როგორც პრიორიტეტი, სახელმწიფომ აღიარა 2004 წლიდან, როდესაც დაიწყო განათლების სისტემის რეფორმა. ყველასთვის ხელმისაწვდომი საგანმანათლებლო სივრცის შექმნის პროცესში პრაქტიკული ნაბიჯების გადადგმისათვის, უმნიშვნელოვანესი აღმოჩნდა ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტროსა და საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს თანამშრომლობით განხორციელებული ორი პროექტი, ინკლუზიური განათლების დანერგვა თბილისისა და საქართველოს ყველა რეგიონის ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში. ამჟამად, ზოგადი განათლების საფეხურზე ინკლუზიური განათლების პრინციპები სახელმწიფოს პოლიტიკის ნაწილს წარმოადგენს და ყველა საჯარო სკოლისათვის ვალდებულებად არის გასნაზღვრული. სახელმწიფო ბიუჯეტის ფარგლებში ხორციელება სხავდასხვა პროექტები, სკოლებში „ბავშვისადმი კეთილგანწყობილი“ გარემოს შესაქმნელად.

მიუხედავად იმისა, რომ სსსმ მოსწავლეების განათლების სფეროში ძალიან თვალსაჩინო წინსვლა აღინიშნება და ბევრი მოსწავლე, რომელიც ინკლუზიური განათლების დანერგვამდე ყოველგვარი განათლების გარეშე იყო დაჩენილი, დღეს ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში სწავლობს - უნდა აღინიშნოს, რომ ინკლუზიური განათლების დანერგვა არ იქნება სრულყოფილი, თუ იგი ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლების გარდა არ დაინერგება პროფესიული განათლების სისტემაშიც. პროფესიულ განათლებას განსაკუთრებული მნიშვნელობა და დატვირთვა ენიჭება სსსმ მოსწავლეების სრულფასოვან განვითარებასა და საზოგადოებაში ინტეგრაციის თვალსაზრისით. ნებისმიერი შესაძლებლობის მქონე პირს უნდა ჰქონდეს უფლება ჰქონდეს პროფესია, იყოს საზოგადოების ქმედითი წევრი და წვლილი შეიტანოს ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებაში (სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეთა პროფესიული განათლების სახელმწიფო სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა 2012-2015 წლებისათვის).

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, დიდი ქარხნების ინდუსტრიამ ფუნქცია დაკარგა და ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება დამოკიდებული გახდა კონკურენტუნარიან სივრცეზე. საქართველოს მთავრობამ პროფესიული განათლების რეფორმის მიზნად დასახა შრომის ბაზრის მოთხოვნებზე ორიენტირებული ახალი პროფესიული განათლების სისტემის შექმნა, რომელიც გავლენას იქონიებს ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებაზე, თავსებადი იქნება საერთო ევროპულ და საერთაშორისო საგანმანათლებლო სივრცესთან და ხელს შეუწყობს პიროვნების თვითრეალიზაციას (სპეციალური საგანმნათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეთა პროფესიული განათლების სახელმწიფო სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა 2012-2015 წლებისათვის).

აღსანიშნავია, რომ პროფესიული განათლების რეფომის მიზნებსა და ღირებულებას წარმოადგენს ყველა ის პრინციპი, რომელიც აღიარებულია ევროპული სტანდარტების მიხედვით და ასახულია პროფესიული განათლებისა რეფორმის სტრატეგიაში (პროფესიული განათლების შუალედური სტრატეგია 2009–2012 წლებისათვის). პროფესიული განათლების რეფორმის სტრატეგიის თანახმად საქართველო აცხადებს მზაობას, რომ ნაბიჯ-ნაბიჯ შექმნას პროფესიული განათლების სისტემა, რომლის საფუძველსაც წარმოადგენს: (1) კვალიფიკაციათა მოქნილი და მარტივად შეთავსებადი სისტემა, წინარე ცოდნისა და უცხოეთში მიღებული კვალიფიკაციის აღიარების სისტემა ; 2) ძლიერი აქცენტი პროფესიულ განათლებაში სოციალურ პარტნიორობაზე, რაც მოიცავს მჭიდრო პარტნიორობასა და სოციალურ დიალოგს სახელმწიფოს, დამსაქმებელთა და პროფესიულ კავშირებს შორის; 3) მონაწილეობითი მიდგომა და გამჭვირვალეობა- გადაწყვეტილებების მიღება სოციალურ პარტნიორებთან, სტუდენტებთან, ტრენერებსა და სხვა დაინტერესებულ მხარეებტან კონსულტაციების საფუძველზე; 4) რეგიონალური მიდგომა - როდესაც პროფესიული განათლება ორიენტირებულია ადგილობრივ (რეგიონალურ) მოთხოვნებზე; 5) დივერსიფიცირებული პროგრამების ვარიანტები - შესაძლებლობა სტუდენტებისათვის, აირჩიონ მათთვის მაქსიმალურად მოსახერხებელი სასწავლო პროგრამა; 6) ხარისხი - სისტემა მუშა-ხელს აძლევს შიდა და საერთაშორისო ბაზარზე მოთხოვნად ცოდნასა, უნარებს, მათი პროფესიონალური ინტერესების გათვალისწინებით; 7) ინკლუზია - სტრატეგია ხაზგასმით აღნიშნავს პროფესიული განათლების მნიშვნელობას ყოველი ადამიანისათვის და უზრუნველყოფს ინკლუზიური განათლების სისტემას ყველა მსწავლელისათვის.

7

დღეისათვის, იძულებით გადაადგილებული, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირების, პატიმრების ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლების, სოციალურად დაუცველ პირებისადა რისკის ჯგუფში მყოფ სხვა კატეგორიებისათვის (მათ შორის “ქუჩის ბავშვები“), ხელმისაწვდომიაძირითადადგანათლების საბაზისო საფეხური. აღნიშნული ჯგუფების ჩართვა შემდგომ განათლებაში უზრუნველყოფს მათ სოციალურ უხრუნველყიფას და ინკლუზიას (პროფესიული განათლების განვითარების შუალედური სტრატეგია 2009- 2012წწ).

უნდა აღინიშნოს, რომ პროფესიულ განათლებაში მიმდინარე სისტემური ცვლილებები, საშუალებას იძლევა დაიწყოს ინკლუზიური განათლების პრინციპების პილოტირება პროფესიულ სასწავლებლებში. ,,პროფესიული განათლების რეფორმის სტატეგია” ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა არსებულ სისტემაში. სტრატეგიაში ხაზგასმით არის მითითებული, სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა უგულველყოფა, რამდენადაც: პროფესიული განათლების დაწესებულებებს არ აქვთ საშუალებები მოემსახურონ სპეციალური საჭიროების მქონე პირებს. შესაბამისად, პროფესიულ სასწავლებლებში ირიცხებიანამ კატეგორიის მხოლოდ ძალიან მცირე რაოდენობის სტუდენტები მაშინ, როდესაც სახეზეა გაცილებით დიდი მოთხოვნა. (პროფესიული განათლების შუალედური სტრატეგია 2009- 2012წწ).

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ინკლუზიური განათლების პრინციპების პილოტირება პროფესიული განათლების სისტემაში სრულფასოვანი, თანამედროვე მიდგომებზე აგებული პროფესიული განათლების სისტემის ჩამოყალიბების მნიშვნელოვან პირობას წარმოადგენს.

საქართველოში, პროფესიული განათლების სისტემაში არსებული გამოწვევები

პროფესიულ განათლებაში ინკლუზიური განათლების პრინციპების დანერგვისათვის მნიშვნელოვანია განიმარტოს, ზოგადად რა გამოწვევები არსებობს დღეს საქართველოში პროფესიული განათლების სისტემაში:რესურსებთან დაკავშირებული გამოწვევები

ა. სათანადო ინფრაქტრუქტურისა და საშუალებების მქონე პროფესიული სასწავლებლებისნაკლებობა- პროფესიული სასწავლებლებისფიზიკური გარემო არ არის ხელმისაწდომი განსაკუთრებული საგანმანათლებლოს საჭიროების მქონე პირებისთვის.დამატებით ადაპტაციას საჭიროებს პროფესიული სწავლების საწარმოო პრაქტიკული ბაზები.

ბ. კვალიფიცირებული კადრების ნაკლებობა პროფესიულ სასწავლებლებში პროფესიული განათლების სისტემაში ჩართული პროფესიონალები საჭიროებენ გადამზადებას სწავლების თანამედროვე მიდგომების შესახებ, მეწარმეობის პრინციპების შესახებ, შესძლონ პროგრამის ისე ორგანიზება, რომ მეტი დატვირთვა მოდიოდეს პრაქტიკულ სამუშაოზე.

გ. სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების შესახებ ცოდნის ნაკლებობა პროფესიული განათლების სისტემაში - არ არსებობს სპეციალური საჭიროების მქონე სტუდენტების შეფასების, ჩარიცხვის, სწავლის ხანგრძლივობის განსაზღვრისა და კურსის გახანგრძლივებით გამოწვეული დამატებითი დაფინანსების რეგულაციები; არაადექვატურია დამოკიდებულება შეზღუდულ შესაძლებლობასთან მიმართებაში; ნაკლებად არსებობს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისათვის საჭირო დამატებითი რესურსები;არ არსებობს შესაფერისი სასწავლო გარემო, არ არის ჩამოყალიბებული სასწავლო კომპონენტის დიდაქტიკური და შეფასების სისტემები.

სასწავლო პროცესთან დაკავშირებული გამოწვევები

დ. პროფესიული განათლების კომპონენტის არარსებობა სასკოლო დონეზე

ე. პროფესიული განათლებისა და სასკოლო პროგრამებში, მეწარმეობის საკითხებისადმი დაბალი ყურადღება -მუდმივად და სწრაფად განვითარებად სამყაროში, მოქალაქეებს უნდა ჰქონდეთ ისეთი

8

უნარები, როგორიცაა: კრიტიკული აზროვნება და პრობლემების გადაჭრა, ქსელური თანამშრომლობა და გავლენის მოხდენა, სიმარჯვე, ადაპტირება, ინიციატივა და მეწარმეობა, ცნობისმოყვარეობა და წარმოსახვა. 21-ე საუკუნის ყველა ამ უნარის განვითარების და კონკურენტულ სამყაროში გამოყენების შესაძლებლობას იძლევა სასწავლო - საგანმათლებლო პროცესში მეწარმეობის კომპონენტის ჩართვა. ვ. ბაზარზე ორიენტირებული სასწავლო პროგრამების ნაკლებობა - საქართველოს დინამიკური განვითარება მოითხოვს „ხვალინდელ პროფესიებს“, რომლებშიც ასახული იქნება ბაზრის მოთხოვნები, სწავლების პროცესში პარტნიორობის პოპულარიზაცია, თანამედროვე ტიპის სატრენინგო და შეფასების მეთოდოლოგიები. აქცენტი კეთდება პრაქტიკაზე, რაც თავისთავად აყენებს სასწავლო პროგრამების ჩამოყალიბებაში, სოციალური პარტნიორობის აუცილებლობის საკითხს. (პროფესიული განათლების შუალედური სტრატეგია 2009- 2012)

ზ. სასწავლო პროგრამების ხანგრძლივობა ყველა დონეზე - სასწავლო პროგრამები განსხვავდება თავისი ხანგრძლივობით, თუმცა, საშუალოდ 3 საფეხურის დასრულებას სჭირდება წელიწად ნახევარი - 2 წელი, რაც ერთის მხრივ, არ შეესაბამება ევროპულ სტანდარტებს, რომელიც გულისხმობს სწავლების მინუმუმ 4 წლიან კურსს, მათ შორის სამეწარმეო პრაქტიკას . აღნიშნული საკითხის დადებით მხარეს წარმოადგენს ის, რომ დამსაქმებელიდროის საკმაოდ მოკლე პერიოდში ხდება უზრუნველყოფილი ამა თუ იმ დარგის სპეცილისტებით, თუმცა შეიძლება რიგ შემთხვევაში დადგეს ხარისხის პრობლემა. აღნიშნულ საკითხთან მიმართებაში, საქართველოს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო, ევროკავშირთან ერთად იწყებს მუშაობას სტანდარტის გადახედვაზე, რაც თავისთავად გამოიწვევს ცვლილებებს სასწავლო პროგრამის ორგანიზების საკითხებში.

სისტემასთან დაკავშირებული გამოწვევები

თ. არ არსებობს წინარე ცოდნის აღიარების რაიმე სისტემა – როგორც მსოფლიოს განვითარებული ქვეყნების მაგალითებით დასტურდება, ადამიანები ცოდნას და უნარებს იძენენ არა მხოლოდ ფორმალურ სასწავლებლებში, არამედ მთელი ცხოვრების მანძილზე პრაქტიკული საქმიანობიდან. ამჟამად მიმდინარეობს მუშაობა აღიარების წესზე.

ი. სოციალური მეწარმეობის განვითარების ნაკლებობა, პროფესიული განათლების ბაზართან შესაბამისობის ასამაღლებლად-საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინიციატივით შექმნილია ეროვნული საბჭო, რომელშიც ჩართული არიან სხავდასხვა სამინისტროს წარმომადგენლები, დამსაქმებლები, პროფესიული კავშირები. ამჟამადგანსაკუთრებით მნიშნელოვანია მათი როლისა და ჩართულობის გაძლიერება პროფსიული განათლების პროცესის დაგეგმვის, განხორციელებისა და მონიტორინგის პროცესში.

კ. „საგანმანათლებლო ჩიხი“ - სისტემა არ უზრუნველყოფს სტუდენტთა შეყფერხებელ ვერტიკალურ და ჰორიზონტალურ მობილობას აკადემიური ზრდისა და პროფესიული განვითარების გზის გავლის კუთხით და არ იძლევა სიცოცხლის მანძილზე სწავლის ფართო შესაძლებლობას. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო აცნობიერებს აღნიშნული კუთხით პრობლემების არსებობას და ევროკავშირის მხარდაჭერით ეძიებს გზებს მათი გადაჭრისათვის.

ლ. მოქნილობა - არსებული კანონმდებლობის მიხედვით მკაცრად არის განსაზღვრული თითოეული საფეხურის ხანგრძლივობა, დაუშვებელია საფეხურის გამეორება. სამინისტრო გადაჭრის აღნიშნულ პრობლემას, სპეციალური საჭიროების მქონე პირთათვის, ყოველ საფეხურზე, სტანდარტით გათვალისწინებულ ხანგრძლივობაზე, მისი ½-ის ვადისდამატებით.

მ. სამმხრივი შეთანხმებით განსაზღვრული პარტნიორების პასიური ჩართულობა პროფესიული განათლების პოლიტიკის ჩამოყალიბებაში, რეგიონალურ და ადგილობრივ დონეებზე - საქართველოს განათლებისა და მეცნიერებისსამინისტრო უზრუნველყოფს პარტნიორებთან სისტემატიურშეხვედრებს, თუმცა ჯერ კიდევ მნიშვნელოვანი ნაბიჯებია გადასადგმელი, აღნიშნული პარტნიორების პროცესში ფუნქციურად ჩართვისათვის, როგორც ნაციონალურ ასევე რეგიონულ დონეზე.

9

ნ. პროფესიული განათლების სისტემაში ხარისხის უზრუნველყოფის ნაკლებობა– განათლების ხარისხის უზრუნველყოფა მოითხოვს ინსტიტუციონალურ და პროგრამულ ხარისხის კონტროლს. ამჟამად მიმდინარეობს მუშაობა ხარისხის კონტროლის მექანიზმების შემუშავებაზე.

ო. პროფორიენტაციისა და კარიერის მართვის სამსახურების არასათანადო სისტემა - საჭიროა მკაფიოდ განისაზღვროს პროფორიენტაციისა და კარიერის მართვის იმ სპეციალისტების როლი და ფუნქციები, რომელთაც ახლახანს დაიწყეს თავისი საქმიანობა პროფესიულსასწავლებლებში.ყველაზე მნიშვნელოვანია, ამაღლდეს კარიერის მართვის საკითხებზე მომუშავე პირთა ცნობიერება, შეზრუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისა და „საქმიან სამყაროში“ მათი სრულყოფილი ჩართვის უფლებების შესახებ.

პ. პროფესიულსასწავლებლებში ინკლუზიური განათლების შესახებ მონაცემთა არარსებობა - სახელმწიფო დონეზე დაიწყო კომპიუტერული (IT) სისტემების ჩამოყალიბება, რომლის ნაწილიც უნდა გახდეს პროფესიული განათლება.

ჟ. დაფინანსების ფორმები - ვაუჩერული დაფინანსება ფარავს მხოლოდ პრიორიტეტულ სფეროებს (დაახლოებით 70) და ფიქსირებულია ყველა სფეროსათვის. ვაუჩერი არ ფარავს ყველა სამ საფეხურს - მხოლოდ ერთ ან ორ დონეს. აღნიშნულ დაფინანსებას იღებენ მხოლოდ სოციალურად დაუცველი პირები და ის სტუდენტები, რომელთაც პროფესიულსასწავლებლებში ჩასარიცხ გამოცდებზე მაღალი ქულები მიიღეს.

რ. სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა მხოლოდ ძალიან მცირე რაოდენობაა ჩართული პროფესიული განათლების სისტემაში - სისტემის დიდ პრობლემას წარმოადგენს ის, რომ პროფესიული განათლების დაწესებულებები არ არის ხელმისაწვდომი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთათვის, არასათანადო ინფრასტრუქტურის, რესურსების ნაკლებობისა და შეზღუდულობისადმი დაბალი ცნობიერების გამო.

ინკლუზიური განათლების პილოტირება პროფესიული განათლების სისტემაში ჩართული იქნება განათლების სფეროში მიმდინარე რეფორმებში და გავლენას მოახდენს ზემოაღწერილ ყველა პრობლემაზე. ინკლუზიური განათლების პრინციპებისა და მთლიანობაში სისტემის პილოტირება მოხდება 3 პროფესიულ კოლეჯში და 3 საზოგადოებრივ კოლეჯში. რამდენადაც გამოყენებული იქნება ქსელური მიდგომა, იგულისხმება, რომ ყველა სახელმწიფო პროფესიულისასწავლებელი იქნება ჩართული პროცესში. კერძო პროფესიული სასწავლებლები არ იქნებიან პროექტის ნაწილი, რამდენადაც მათ პროგრამებს ჯერ არ აქვთ მიღებული აკრედიტაცია და სტუდენტებს ამ სასწავლებლებში სწავლისას არ ეძლევათ ვაუჩერი.

პილოტირება დაიწყება 1-2-3 საფეხურებზე. წინა-პროფესიული პროგრამა განხორციელდება საჯარო სკოლებში; ინკლუზიური განათლების მოდულები ჩართული იქნება მომავალი ინსტრუქტორების სასწავლო პროგრამაში ყველა იმ პროფესიულ სასწავლებელსა და უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებაში, რომელიც მე-4 -მე- 5 საფეხურებზე სწავლებას ახორციელებს.

პროექტის ბენეფიციარები

სპეციალურისაგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირები, პროფესიული სასწავლებლის ადმინისტრაცია, პროფესიული განათლების მასწავლებელი ინკლუზიური განათლების სპეციალისტები პროფესიული განათლების სისტემაში, სკოლის მოსწავლეები, რომლებიც ჩაერთვებიან შრომითი უნარ-ჩევევბისა და სამეწარმეო საქმიანობის პილოტურ პროგრამებში.

ინკლუზიურ ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემასა და პროფესიული განათლების პროექტს შორის ხიდი

10

1. ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემაში, ინკლუზიური განათლების დამხმარე სისტემის სახით ჩამოყალიბებული მულტიდისციპლინარული ჯგუფები ჩართული იქნებიან პროფესიული განათლების სისტემაში ინკლუზიური განათლების დანერგვის პროცესში;

2. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ფარგლებში დასაქმებული ინკლუზიური განათლების სპეციალისტები (ინკლუზიური განათლების სამმართველოს წარმომადგენლები) ჩართული იქნებიან პროფესიული განათლების სისტემაში;

3. ზოგადი განათლების სისტემისათვის შექმნილი სასწავლო მასალა, მათ შორის სატრენინგო მოდულები და წიგნები ინკლუზიური განათლების შესახებ, გამოყენებული იქნება პროფესიული განათლების სისტემაში მომუშავე სპეციალისტების, ინკლუზიური განათლების საკითხებზე ცოდნის ამაღლებისათვის.ასევე, საშუალო განათლების დონეზე, სმენისა და მხედველობის შეზღუდვის მქონე პირთათვის შეძენილი დამხმარე ხელსაწყოები გადაეცემა პროფესიულ სასწავლებლებსაც;

4. პროფესიულ სასწავლებლებში ინკლუზიური განათლების დანერგვის პროცესში გამოყენებული იქნება ქსელური მუშაობის მიდგომა, ისე როგორც ეს ზოგადი განათლების სისტემაში ხდება;

5. ზოგად განათლებაში, ინკლუზიური განათლების დანერგვასთან დაკავშირებული ინტელექტუალური რესურსები, მათ შორის ექსპერტები და კონსულტანტები, ჩართული იქნებიან პროფესიული განათლების დონეზე მიმდინარე პროცესებში;

6. ზოგად განათლებაში მიღებული საუკეთესო პრაქტიკა გამოყენებული იქნება პროფესიულსასწავლებლებში დადებითი დამოკიდებულების ჩამოყალიბების მაგალითებად. მაღალი კვალიფიკაციის, კარგად მომზადებული და საუკეთესო პრაქტიკის მქონე მასწავლებლები, სკოლების დირექტორები და რესურს ცენტრების წარმომადგენლები ჩართული იქნებიან ცნობიერების ამაღლების ტრენინგებში და ხელს შეუწყობენ სასწავლებლის პერსონალის მოტივაციის ამაღლებას.

7. ინკლუზიური განათლების პრაქტიკის მქონე სკოლების სპეციალური საჭიროების მქონე კურსდამთავრებულები ჩართული იქნებიან პროფესიულ სასწავლებლებში. პროფესიული სასწავლებლების შერჩევისას პრიორიტეტი მიენიჭება იმ სასწავლებლებს , რომლის მიმდებარე ტერიტორიაზეც არსებულ საჯარო სკოლებში დანერგილია ინკლუზიური განათლება, სასწავლებელში მაღალი მომართვიანობის უზრუნველყოფის მიზნით.

პროექტის მიზნები და ამოცანები

პროექტის მიზანს წარმოადგენს:

პროექტის მთავარ მიზანს წარმოადგენს, ხელი შეუწყოს პროფესიული განათლების სექტორის სისტემური ცვლილებების განხორციელებას, ინკლუზიური განათლების დანერგვისა და სპეციალური საჭიროების მქონე პირთათვის, პროფესიული განათლებისა და ტრენინგის თანაბარი შესაძლებლობებ ი სა და ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად; პოპულარიზაცია გაუწიოს დასაქმების თანაბარი უფლების აღიარებას, უზრუნველყოფას (შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების კონცენცია 2006წ.) დაზოგადსაგანმანათლებლო სისტემის დაკავშირებას პროფესიული განათლების სისტემასთან.

1) შერჩეულ პროფესიული განათლების სახელმწიფო და საზოგადოებრივ კოლეჯებში ინკლუზიური განათლების დანერგვით, ხელი შეუწყოს ინკლუზიური განათლების

11

პრინციპებისა და სისტემის პილოტირებას პროფესიული განათლების ყველა სახელმწიფო და საზოგადოებრივ კოლეჯში.

1.1. პროექტის დაწყების მოსამზადებელი პერიოდი 1.2. ეროვნულ, რეგიონალურ და ადგილობრივ დონეებზე, ინკლუზიური განათლების დანერგვისათვის

შესაბამისი გარემოს შექმნა. 1.3. განათლების დამხმარე საკონსულტაციო საბჭოს ჩამოყალიბება, რომელიც სპეციალური

საჭიროების მქონე პირთა საჭიროებათა შეფასების საფუძველზე განსაზღვრავს მათი სწავლის პერიოდს, მეთოდოლოგიურ და მატერიალურ დახმარებას.

1.4. სოციალური პარტნიორობის კომპონენტის გაძლიერება; ინკლუზიური განათლების შესახებ ცნობიერების ამაღლება პროფესიული განათლების პროცესში ჩართულ პარტნიორებში (დამსაქმებლები, პროფესიული კავშირები, სხვადასხვა სამინისტროები). პროცესის უკეთ მართვის მიზნით, პარტნიორების როლისა და ფუნქციების გამოკვეთა;

1.5. ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტთა ტრენინგი და მათი ჩართვა წინაპროფესიული უნარ-ჩვევებისა და სასწავლო პროცესის დაგეგმვაში. პროფესიული განათლების მულტიდისციპლინური გუნდის წევრებისა და ინკლუზიური განათლების სპეციალისტთა ცოდნის ამაღლება, სპეციალური საგანმათლებლო საჭიროების მქონე პირთა საშუალო განათლების საფეხურიდან, პროფესიული განათლებისა და დასაქმების საფეხურებზე გადასვლის დასაგეგმად;

1.6. სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთათვის ხელმისაწვდომი ფიზიკური გარემოს უზრუნველყოფა;

1.7. ინკლუზიური განათლების ადამიანური რესურსების გაძლიერებასახელმწიფო პროფესიულ სასწავლებლებში;

1.8. პროფესიული განათლების კურუკულუმებისა და სასწავლო მასალების დახვეწა ინკლუზიური განათლების ხარისხის უზრუნველსაყოფად;

1.9. სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა იდენტიფიცირება ფორმალური საგანმანათლებლო სისტემის მიღმა (დღის მოვლის ცენტრებში) და მათი ჩართვა პროფესიულ სასწავლებლებში

1.10 . საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესახებ;

1.11 . საზაფხულო პრაქტიკის ორგანიზება სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტებისათვის

შედეგები და ზეგავლენა: შედეგად, ცვლილებები შევა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთათვის პროფესიული განათლების უზრუნველყოფის მარეგულირებელ საგანმანათლებლო სფეროს დოკუმენტებში. პროფესიული განათლების ყველა მასწავლებელს ექნება უმაღლესი პედაგოგიური კვალიფიკაცია და კომპეტენცია სპეციალურ განათლებაში. გაუმჯობესდება ფიზიკური რესურსების ხელმისაწვდომობა და განვითარდება რესურსები ხარისხიანი საგანმანათლებლო პროცესისათვის. მოხდება სამეწარმეო კომპონენტის ჩართვა პროფესიული განათლების კურიკულუმში. სამმხრივ ხელშეკრულებაში მონაწილე პარტნიორები ჩართული იქნებიან პროცესის ყველა საფეხურზე და შეიქმნება მათი როლის გააქტიურების მექანიზმი. აღიარების სისტემაში დეტალურად იქნება გაწერილი სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა არაფორმალური განათლების აღიარების კომპონენტი. ასევე განხორციელდება აქტივობები, აღნიშნული პირების დღის ცენტრებიდან პროფესიულსასწავლებლებში გადასასვლელად.

ზეგავლენა: შედეგად, განათლების სისტემა გახდება უფრო მოქნილი და კეთილგანწყობილისპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა მიმართ, რაც წარმოადგენს მათი თვით-რეალიზაციისა და შეზღუდულობის საფუძველზე დისკრიმინაციის შემცირების წინაპირობას. პროექტის შედეგები კიდევ ერთი გადადგმული ნაბიჯი იქნება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების კონვენციის (2006წ.) რატიფიცირებისათვის, რომლისც მთავარ პრინციპებს წარმოადგენს: საკანონმდებლო ცვლილებები (მუხლი 4), თანასწორობა და არა–

12

დისკრიმინაცია (მუხლი 5) ხელმისაწვდომობა (მუხლი 9), შესაძლებლობების ფორმირება (მუხლი 24), შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებთა დასაქმების პოპულარიზაცია (მუხლი 27).

ზემოაღნიშნული კომპონენტი ეხმიანება პროფესიული განათლების რეფორმის სტრატეგიით განსაზღვრულ გამოწვევებს: სისტემის მოქნილობა, მისაწვდომობა, სპეციალური განათლების სფეროში ცოდნის ამაღლება, სოციალური პარტნიორობა და წინარე ცოდნის აღიარება.

2) წინაპროფესიული სასწავლო გარემოს კომპონენტის პილოტირება საჯარო სკოლების საშუალო განათლების საფეხურის მაღალ კლასებში

2.1 შრომითი უნარ-ჩვევების კომპონენტის მომზადება და ინტეგრირება ერთ-ერთი შერჩევითი დისციპლინის სახით ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის დონეზე (სადაც სპეციალური საჭიროების მქონე მოსწავლეები სწავლობენ) და მასწავლებელთა სასწავლო კურსში.

2.2. სამეწარმეო პროექტების ინიცირება შერჩეული საჯარო სკოლების საშუალო განათლების საფეხურზე. სამეწარმეო პროექტების პოპულარიზაცია სხვა საჯარო სკოლებში.

2.3. საჯარო სკოლებში, საშუალო განათლების საფეხურზე პილოტირებული წინაპროფესიული განათლების ეფექტურობის კვლევის ჩატარება.

შედეგები და ზეგავლენა: შედეგად, საშუალო განათლების საფეხურის მოსწავლეებს შეეძლებათ თეორიულ სწავლებასთან ერთად, აკადემიურ ცოდნის პარალელურად, გაიარონ პრაქტიკა ამა თუ იმ პროფესიაში, რაც მათ დაეხმარება საკუთარი თავის რეალიზაციასა და სასურველი პროფესიის უკეთ არჩევაში. სამეწარმეო პროექტების ინიცირება და მათში მონაწილეობა მოსწავლეებს დაეხმარება ისეთი უნარების განვითარებაში, როგორიცაა: კრიტიკული აზროვნება და პრობლემების გადაჭრა, თანამშრომლობა ქსელური მუშაობის ფარგლებში და ლიდერობა, შესაძლებლობა და ადაპტირება, ინიციატივა და მეწარმეობა, ცნობისმოყვარეობა და შემოქმედობითობა. ყველა ეს უნარ-ჩვევა მათ გახდის უფრო კონკურენტულს ცვალებად და სწრაფად განვითრებად სამყაროში. რამდენადაც საშუალო განათლების დონეზე აღნიშნული პროცესის პილოტირება ხდება პირველად, მნიშვნელოვანია შეფასების სრულფასოვანი სისტემის შემუშავება, შეფასების განხორციელება (შეფასება პილოტირებამდე, პროცესის დროს და შედეგის მიღებისას) და კვლევის შედეგების გათვალისწინება.

ზეგავლენა: საჯარო სკოლების საშუალო განათლების საფეხურზე, წინაპროფესიული სასწავლო გარემოს პილოტირება, განათლების სისტემას შესაძლებლობას მისცემს მიუახლოვდეს ევროპული სტანდარტით გნასაზღვრულ მოთხოვნებს, რომელიც მიმართულია მოსწავლეებში 21-ე საუკუნის მოქალაქის უნარ-ჩვევების განვითარებაზე.

ზემოაღნიშნული კომპონენტი ეხმიანება პროფესიული განათლების რეფორმის სტრატეგიით განსაზღვრულ გამოწვევას: პროფესიული განათლების კომპონენტის არარსებობა სკოლის დონეზე და ეროვნულ სასწავლო გეგმაში სამეწარმეო საქმიანობაზე სუსტი ფოკუსირება.

პროცესის მდგრადობა

მოცემული პროექტის ფარგლებში განხორციელებული ინკლუზიური განათლების მოდელი მოიცავს რამოდენიმე მიდგომას, რომელიც შესაძლებელს ხდის სისტემის ეფექტურ ფუნქციონირებას პროექტის დასრულების შემდგომაც:

13

(1) ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდაჭერი სისტემა ეროვნულ, რეგიონალურ და ადგილობრივ დონეებზე - მყარი საფუძველია იმისათვის, რომ: (1) პროცესი წარიმართოს კანონებისა და რეგულაციების საფუძველზე; (2)სპეციალური საჭიროების მქონე სტუდენტები მოზიდული იქნან ადგილობრივი ხელისუფლების, საგანმანათლებლო რესურ ცენტრების, სკოლებისა და პროფესიულ სასწავლებლების მჭიდრო ურთიერთთანამშრომლობის გზით (3)ინდივიდუალური მიდგომების გამოყენებით სწავლება და განათლების ხარისხის გაუმჯობესება ადგილობრივ დონეებზე.

(2) ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების (მასწავლებლები, სპეციალური განათლების მასწავლებლები, ასისტენტები)კომპეტენციის ფორმირების სისტემა მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნულ ცენტრში, საზოგადოებრივ კოლეჯებსა და და უმაღლესი განათლების დაწესებულებებში დანერგილი ინკლუზიური განათლების სატრენინგო მოდულები, სახელმძღვანელოები და უკვე არსებული სპეციალისტები კარგ საფუძველს წარმოადგენენ პროფესიული განათლების სფეროში მომუშავე მომავალი სპეციალისტების ჩამოყალიბებისათვის. ამასთან ერთად, ინკლუზიური განათლების ჩართვა საზოგადოებრივი კოლეჯებისადა უმაღლესი განათლების დაწესებულებებში (სადაც სწავლების მე-4 და მე-5 საფეხურები ხორციელდება), მომავალი ინსტრუქტორების სასწავლო პროგრამაში, კარგ შესაძლებლობას აძლევს მომავალ ინსტრუქტორებს მოემზადონ სპეციალური საჭიროების მქონე პირებთან სამუშაოდ.

(3) ქსელური მუშაობა- პროფესიული განათლების სისტემაში ინკლუზიური განათლების დანერგვა განხორციელდება შერჩეულ სახელმწიფო პროფესიულსასწავლებლებში (6), თუმცატრენენგების პროცესში ჩართული იქნება ყველა სახელმწიფო პროფესიული სასწავლებელი;ყველა მათგანისათვის მომზადდება ინკლუზიური განათლების სპეციალისტი და ასისტენტები. აღნიშნული ფაქტი ყველა პროფესიულ სასწავლებელს მისცემს შესაძლებლობას, მიღებულ ცოდნაზე დაყრდნობით, ინკლუზიური განათლების სპეციალისტის ჩართვით დამოუკიდებლად განახორციელოს სპეციალური საჭიროების მქონე სტუდენტთა სასწავლო პროცესში ჩართვა.

(4) ტრანზიციების დაგეგმვა, წინაპროფესიული უნარების შეფასებისა და პროფესიული ორიენტაციის პროცედურები დამკვიდრებული იქნება სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული განათლების სისტემაში ჩართვის ეფექტურ მიდგომებად. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო დახმარებას გაუწევს პროექტის ფარგლებში მომზადებულ და დასაქმებულ სპეციალისტებს.

(5) სისტემის მოქნილობა - სპეციალური საჭიროების მქონე პირებს, მიეცემათათ მათი ინდივიდუალური გეგმის საჭიროებიდან გამომდინარე გაზრდილი ვადით სარგებლობის, სწავლების სამივე საფეხურის გავლის უფლება, რაც სრულად ფინანსდება სახელმწიფოს მხრიდან - ასეთი მიდგომა კიდევ უფრო ზრდის პროფესიული განათლების სისტემაში ჩართული სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა რაოდენობას (მოითხოვს დადასტურებას)

(6) ხელმისაწვდომი სასწავლო გარემო - სახელმწიფო განაგრძობს პროფესიული განათლების კოლეჯების დახმარებას, შეზრუდული შესაძლებლობის მქონე პირთათვის კეთილგანწყობილი გარემოს შექმნის კუთხით. პროექტის ფარგლებში მასწავლებლებს მიღებული ექნებათ მოსწავლის ინდივიდუალური საჭიროების მიხედვით სასწავლო მასალების ადაპტირების გამოცდილება; უსინათლოთა სკოლაში შეიქმნება განყოფილება, რომელიც უზრუნველყოფს ბრაილის შრიფტით ყველა სასწავლო მასალის ბეჭდვას.

(7) პროფესიული განათლების სისტემაში სოციალურ პარტნიორთა ჩართვა - პროქტის ფარგლებში ჩამოყალიბდება სოციალურ პარტნიორთა როლის გააქტიურების მექანიზმი. აღნიშნული გამოცდილება დაეხმარება სახელმწიფოს განავითაროს ბაზრის მოთხოვნებზე ორიენტირებული შესაბამისი თანამედროვე პროფესიები. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო განაგრძობს სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა დასაქმების პოლიტიკის ლობირებას პროექტის ფარგლებში ჩამოყალიბებული, სოციალურ პარტნიორთა ქსელების საშუალებით.

(8) წინაპროფესიული სასწავლო გარემოს პილოტირება იძლევა სამეწარმეო საქმიანობის მიდგომებისა და აკადემიური უნარების სწავლების პროცესში მათი ინტეგრირების შედეგების ანალიზის კარგ შესაძლებლობას. საშუალო განათლების საფეხურზე განხორციელებული

14

ცვლილება, კარგი საფუძველი იქნება ანალოგიური საქმიანობის უფრო ფართო მასშტაბით განხორციელებისათვის.

შეიძლება ითქვას, რომ პროფესიული განათლების სისტემაში ინკლუზიური განათლების განხორციელება შესაძლებლობას იძლევა შევინარჩუნოთ არა მხოლოდ პროექტის მცირე კომპონენტები, არამედ გადავდგათ შემდეგი ნაბიჯები პროცესის უფრო ფართო მასშტაბით განსახორციელებლად. აკმაყოფილებს რა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების დაცვის რამოდენიმე მნიშვნელოვან ასპექტს (თანასწორობა და არა-დისკრიმინაცია, დასაქმების ხელმისაწვდომობა და პოპულარიზაცია), პროექტში შემოთავაზებული მეთოდი იძლევა, საქართველოს განათლების სისტემაში, აღნიშნული მიმართულებით შემდეგი ნაბიჯების გადადგმის შესაძლებლობას.

გენდერული ბალანსი

პროექტის ფარგლებში არ მოხდება რაიმე სახის დისკრიმინაცია გენდერულ საფუძველზე. ყველას მიეცემა პროფესიული განათლების სისტემაში ჩართვის თანაბარი შესაძლებლობა.

თანადაფინანსების სქემა

გრანტის მიმღების მხრიდან პროექტისთვის გაღებულ ჯამურ თანხას წარმოადგენს მინიმუმ 50 000 აშშ დოლარს, რაც შეადგენს გრანტის გამცემის მიერ გაღებული წლიური თანხის 10 % 2013 წლისთვის; მინიმუმ 100 000 აშშ დოლარს, რაც შეადგენს გრანტის გამცემის მიერ გაღებული წლიური თანხის 20 % 2014 წლისთვის, მინიმუმ 150 000 აშშ დოლარს, რაც შეადგენს გრანტის გამცემის მიერ გაღებული წლიური თანხის 30 % 2015 წლისთვის და შემდეგ აღნიშნული 150 000 აშშ დოლარის, რაც შეადგენს 30% გათვალისწინებას 2016 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტში.

პროექტის პარტნიორები

- პროფესიული განათლების განვითარების დეპარტამენტი- მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი- საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო- განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემა- განათლების ხარისხის განვითარების ერონული ცენტრი- არასამთავრობო ორგანიზაციები

მონაწილე მხარეები

საქართველოს განათლებისა

და მეცნიერების სამინისტრო

პროექტის ადმინისტრაციაინკლუზიურიპროფესიულიგანათლებისსაკონსულტაციოჯგუფისოციალურპარტნიორთაჯგუფისპეციალურისაგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული განათლების მარეგულირებელი საბჭოპროფესიულიგანათლებისეროვნულისაბჭო

პროფესიული სასწავლებლები

სამეთვალყურეოსაბჭოპროექტის ადმინისტრაციაინკლუზიურიპროფესიულიგანათლებისმხარდამჭერისპეციალისტისაგანმანათლებლოსაჭიროების მქონე სტუდენტის ასისტენტიკარიერისდაგეგმვისსპეციალისტებისაინფორმაციოცენტრისთანამშრომლები

15

პროფესიული განათლების მასწავლებელიმეწარმეობის თანამედროვე მიდგომებისკურსების და პროექტების მასწავლებელი

საჯარო და სპეც. სკოლები

სკოლის ადმინისტრაციაშრომითი უნარ-ჩვევების საგნის და სამეწარმეო პროექტების მასწავლებლები

მონაწილე მხარეთა განმარტებები

1. ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი (პუნქტი - 1.3)ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონულტაციოჯგუფი შეიქმნება პროექტის ადმინისტრაციის ინიციატივით. მის შემადგენლობაში შევა სახალხო დამცველის აპარტარის წარმომადგენელი, არასამთავრობო და შშმ პირთა ორგანიზაციები, პროფესიული განათლების სპეციალისტები განათლების სამინიტროს და სხვა უწყებებიდან.საკონსულტაციო ჯგუფი პასუხისმგებელი იქნება პროექტის მიმართულებების განსაზღვრაზე და განხორციელბული აქტივობების მოინტორინგზე. გუნდი შეიკრიბება,6 თვეში ერთხელ, განიხილავს პროექტის 6 თვის შემაჯამებელ ანგარიშს (წერილობითი ანგარიში გადაეგზავნება ყველა წევრს წინასწარ) და უზრუნვლყოფს წერილობითი უკუკავშირითა და რეკომენდაციებით. საკონსულტაციო ჯგუფი იმოქმედებს პროექტის განხორციელების ყველა ეტაპზე, მას პროექტის ადმინისტრაცია მიმართავს კონულტაციისთვის საჭიროების შემთხვევაში.

2. ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭერი სპეციალისტი (პუნქტი - 1.6)ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭერი 20 სპეციალისტი შეირჩევა ინკლუზიური განათლების სფეროშიპროფესიული გამოცდილების გათვალსიწინებით პროექტის ადმინისტრაციის და პროფესიული სასწავლებლისმიერ. სპეციალისტების დასაქმდებიან შერჩეულ პროფესიულ სასწავლებლებში.ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭერი სპეციალისტები ითანამშრომლებენ საინფორმაციო ცენტრებთან და მოახდენენ სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა კონსულტაციას, წინაპროფესიული უნარების შეფასებას, პროფესილ ორიენტაციას, მათ პროფესიულ სასწავლებლებშიჩართვას, მხარდაჭერას სწავლების პროცესში, სამეწარმეო პრაქტიკისას და სამუშაო ადგილის ძიებისას. ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭერი სპეციალისტები შერჩევის შემდეგ გაივლიან ინტენსიურ 2 ფაზიან მომზადებას ქართველ ტრენერთა გუნდის მიერ. ტრენინგის პირველი ფაზა გულისხმობს ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების მომზადებას პროფესიული განათლების სისტემაში ჩართვისათვის (ინკლუზიური პროგრესიული განათლების ძირითადი პრინციპების გაცნობას, პროფესიული განათლების პროცესში გარკვევას, სსსმ პირის ფუნქციური და წინაპროფესიული უნარების შეფასების უნარის გამომუშავებას, პროფესიული ორიანტაციის დაგეგმვის და განხორციელების უნარის შეძენას, პროფესიული სწავლების და სამეწარმეო პრაქტიკის ინდივიდუალურად დაგაგმვას პირის საჭიროების გათვალისწინებით და სხვა)ტრენინგის მეორე ფაზა გულისხმობს ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების პროფესიული განათლების პროცესის განხორცილებისას ადგილზე სუპერვიზიას და კონულტირებას.

3. პროფესიული საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტის ასისტენტი (პუნქტი - 1.7)პროფესიული სასწავლებლის საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტის 18 ასისტენტი შეირჩევა პროექტის და სასწავლებლის ადმინისტრაციის მიერ და დასაქმდება შერჩეულ პროფესიულ სასწავლებლებში.ასისტენტი პასუხისმგებელი იქნებამხარდაჭრა გაუწისსპეციალური საჭიროების მქონე სტუდენტებს სასწავლებლის შიგნით ადაპტაციასა და დამოუკიდებლად ფუნქციონირებაში (მათ შორის

16

მობილურობასა და ორიტნტაციაში, ფიზიკური და ინტელექტუალური შეზღუდვით გამოწვეული ბარიერების დაძლევაში.)შერჩევის შემდეგ ასისტენტები გაივლიან ინტენსიურ მომზადებას ქართველ ტრენერთა გუნდის მიერ.

4. სოციალურ პარტნიორთა ჯგუფი (პუნქტი - 1.4)პროექტის ადმინისტრაციის მიერ იდენტიფიცირდება სოციალურ პარნიორთა ჯგუფები, რომელთა შემადგენლობაში შევა ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენელი,სხვა პარტნიორი სამინისტროს წარმომადგენლები, პროფესიული კავშირების წამომადგენლები და დამსაქმებულები ცენტრალურ, რეგიონალურ და ადგილობრივ დონეზე. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა დიდი კორპორაციის წარმომადგენლებს და პროფესიული სასწავლებლების პარტნიორ კომპანიებს. სოციალურ პარნიორთა ჯგუფის პასუხისმგებლობა იქნება შექმნას საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთათვის პროფესიული სწავლების, სამეწარმეო პრაქტიკისა და დასაქმების შესაძლებობები. დაიცვას მათი უფლებები შრომის ბაზარზე; გაუწიოს მხარდაჭერა პროფესიულ სასწავლებლებს, რათა მათ შექმნან საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა განათლების ადექვატური პირობები. პროექტის ადმინისტრაცია აქტიურად ითანამშრომლებს სოციალურ პარტნიორთა ჯგუფთან სამუშაო შეხვედრების ფორმატში, რათა გაააქტიურონ მათი როლი.

5. სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული განათლების მარეგულირებელი საბჭო (პუნქტი - 3)

სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული განათლების მარეგულირებელი საბჭო შეიქმნება საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინიცირებით, სამინისტროს დებულებით განისაზღვრება მათი მანდატი და პასუხისმგებლობის საზღვრები. საქართველოს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინიტრო დაადგენს საბჭოს წევრებს. საბჭო პასუხისმგებელი იქნებაგანსაზღვროს და მიიღოს გადაწყვეტილება განსაკუთრებული საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირის პროფესიულ სასწავლებელში სწავლების ხანგრძლივობის, საჭირო მხარდაჭერის და დამატებითი დაფინანსების თაობაზე. მარეგულირებელი საბჭო განიხილავს საინფორმაციო ცენტრების მომართვას კონკრეტული საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა თაობაზე. გაეცნობა თანდართულ დოკუმენტაციას - ფუნქციური და წინაპროფესიული უნარების შეფასების შედეგებს, დასკვნას პროფესიული ორიანტაციის შესახებ. საჭიროების შემთხვევაში მოითხოვს დამატებით შეფასებას და განსაზღვრავს სსსმ პირის პროფესიულ სასწავლებელში სწავლების ხანგრძლივობას, საჭირო მხარდაჭერას და დამატებითი დაფინანსების ოდენობას. საბჭო იმოქმედებს პროექტის განხორციელების ყველა ეტაპზე.

6. პროფესიული განათლების ეროვნული საბჭო (პუნქტი - 4.3)პროფესიულიგანათლებისეროვნულისაბჭო წარმოადგენმს პროფესიული განათლების მართვის ორგანოს, რომელიც დაფუძნდა და ფუნქციონირებს პროფესიული განათლების განვითარების სტრეტეგიული გეგმის ფარგლებში. ეროვნული პროფესიული საბჭო, აერთიანებს პროფესიული განათლების დაინტერესებულ მხარეთა ფართო სპექტრს. საბჭოს მოვალეობაა დებულების შესაბამისად თემატური სამუშაო ჯგუფების ჩამოყალიბება და ფუნქციონირება სულ მცირე შემდეგი მიმართულებებით: კვალიფიკაციების სისტემა; პროფესიული განათლების დაფინანსება;ხარისხის მართვა პროფესიულ განათლებაში; პარტნიორობა პროფესიულ განათლებაში; პროფესიული განათლების მონიტორინგი; მასწავლებელთა პროფესიული განვითარება.

პროექტის ადმინისტრაცია 6 თვეში ერთხელ ხვდება პროფესიული განათლების ეროვნულ საბჭოს, განიხილავს ახალ რეგულაციებს და იღებს მათ მხარდაჭრას ინკლუზიური პროფეისული განათლების დანერგვის პროცესში.

7. სამეთვალყურეო საბჭო (პუნქტი - 4.4)სამეთვალყურეო საბჭო წარმოადგენს პროფესიული სასწავლებლის მართვის უმაღლესი ორგანოს. მის შემადგენლობაში შედიან დამსაქმებლების, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებისა და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების წარმომადგენლები, აგრეთვე სტუდენტებისმშობელთა და

17

პროფესიული განათლების მასწავლებელთა წარმომადგენლები. სამეთვალყურეო საბჭოამტკიცებს პროფესიული საგანმანათლებლო დაწესებულების ბიუჯეტს, პროფესიული სასწავლებლის შინაგანაწესს და საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან შეთანხმებულ საშტატო განრიგს, აკონტროლებს დაწესებულების თანხების ხარჯვასა და ქონების განკარგვას. პროექტის ადმინისტრაცია აქტიურად ითანამშრომლებს პროფესიული სასწავლებლის სამეთვალყურეო საბჭოებთან, გამართავს სამუშაო შეხვედრებს, იმისათვის რომ მოხდეს საბჭოს მხრიდან ინკლუზიური განათლების პრინციპების გათვალისწინება სასწავლებლებლის მართვისას.

8. ქართველ ტრენერთა ჯგუფი (პუნქტი - 1.10)ნორვეგიელი ექსპერტების მიერ მომზადდება პროფესიონალთა 12 კაციანი ჯგუფი. აღნიშნული ჯგუფი შეირჩევა პროექტის ფარგლებში ინკლუზიური განათლების სფეროში სიღრმისეული ცოდნის გათვალისწინებით. ჯგუფი დაკომპლექტების შემდეგ გაივლის საფუძვლიან მომზადებას ნორვეგიელი ექსპერტების მხრიდან ინკლუზიური პროფესიული განათლების სხვადასხვა საკითხებში. ნორვეგიელ ექსპერტებთან მომზადების დასრულების შემდეგ მათ უნდა შესძლონ ინკლუზიური პროფესიული განათლების სფეროში შემდეგი სამიზნე ჯგუფებისთვის სატრენინგო მოდულების შექმნა და მათი დატრენინგება:

- ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭერი სპეციალისტები- პროფესიული სასწავლებლისადმინისტრაცის- პროფესიული განათლების მასწავლებელი - სსსმ პირთა ასისტენტები- კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები- საინფორმაციო ცენტრის თანამშრომლები

ქართველ ტრენერთა 10 კაციანი ჯგუფი ტრენინგების გავლის შემდეგ განსაზღვრავს მისთვის საინტერესო სამიზნე ჯგუფს, მათთვის შექმნის შესაბამის სატრენინგო მოდულს და განახორციელებს.

9 კარიერისდაგეგმვისსპეციალისტები (პუნქტი - 7.1)კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები დასაქმებულნი არიან ყველა პროფესიულ სასწავლებელში. მათ პასუხისმგებლობას წარმოადგენს პროფესიული სასწავლებლებისპოტენციურ სტუდენტებთან შეხვედრა მათი რეკრუტირების მიზნით, კონსულტირება პროფესიის და მომავალი დასაქმების ადგილის შერჩევის პროცესში, მომზადება დამსაქმებელთან შესახვედრად, სამუშაო ადგილის ძიებისას და სხვა. მნიშვნელოვანია მათი როლი ადგილობრივ დამსაქმებლებთან თანამშრომლობის მხრივ სტუდენტებისთვის სამეწარმეოს პრაქტიკისა და დასაქმების ადგილების განსაზღვრის მიზნით. პროექტის ფარგლებში კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები გაივლიან შესაბამის მომზადებას სპაციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთათვის საჭირო მხარდაჭირის უზრუნველსაყოფად. კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები გაივლიან მომზადებას ქართველ ტრენერთა გუნდის მიერ.

10.საინფორმაციოცენტრისთანამშრომლები (პუნქტი - 7.1)პროფესიული განათლების სისტემაში აღნიშნული ეტაპისთვის ფუნქციონირებს 3 საინფორმაციო ცენტრი, რომლის უპირველესი ამოცანაა მომავალი სტუდენტების დარეგისტრირება პროფესიულ სასწავლებელშიდა მათთვის საჭირო კონსულტაციების გაწევა. საინფორმაციო ცენტრის თანამშრომლები ქართველ ტრენერთა გუნდის მხრიდან გაივლიან მომზადებას, რომ მოხდეს მათი გარკვევა ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკითხებში, რომ შესძლონ საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა ადექვატურად კონსულტირება ან გადამისამართება.

11. პროფესიული განათლების მასწავლებელი პუნქტი - 5)პროფესიული განათლების მასწავლებელი გადასცემს სტუდენტს პროფესიულ უნარ-ჩვევებს. პროექტის ფარგლებში ინსტრუქტორები გაივლიან სპეციალურ მომზადებას, რათა შესძონ საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტთა სწავლება და მათთვის ინდივიდუალური სასწავლო გეგმების შედგენა ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭერ სპეციალისტებთან ერთად.

18

ინსტრუქტორები გაივლიან ინტენსიურ 3 ეტაპიან მომზადებას ქართველ ტრენერთა გუნდის მიერ. მომზადების 1-ლი ეტაპი: ზოგადი მოდული ინკლუზიური პროფესიული განათლების და მისი განხორციელების გზების შესახებ მომზადების მე-2 ეტაპი: პროფესიული განათლების ინდივიადუალური გეგმების შემუშავება კონკრეტული პირის საჭიროების გათვალისწინებითმომზადების მე-3 ეტაპი: ტრენერის მიერ ინსტრუქტორის ადგილზე სუპერვიზია საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტთან მიმართებაში.

12. მეწარმეობის თანამედროვე მიდგომების და პროექტების მასწავლებლები (პუნქტი - 5)პროფესიული განათლების მასწავლებელი, სასწავლებელში უძღვება მეწარმეობის თანამედროვე მიდგომებს და სამეწარმეო პროექტებს. მეწარმეობის თანამედროვე მიდგომების და პროექტების მასწავლებლები პროექტის ფარგლებში გაივლიან შესაბამის მომზადება ნორვეგიელი ექსპერტების მხრიდან, რათა მათ შესძლონ აღნიშნული კურსის რევიზია და გათანამედროვება. აღნიშნული მასწავლებლები ერთის მხრივ შერჩეულ პროფესიულ სასწავლებლებშიუზრუნველყოფენ განახლებული კურსის ჩატარებას, ხოლო მეორეს მხრივ შესძლებენ თავიანთი გამოცდილების გაზიარებას და სხვა პროფესიული განათლების მასწავლებლების ტრენინგს აღნიშნულ საკითხებში.

13. შრომითი უნარ-ჩვევების საგნის და სამეწარმეო პროექტების მასწავლებლები (პუნქტი - 12)საჯარო და სპეც. სკოლის მასწავლებელი უძღვება შრომითი უნარ-ჩვევების საგანსა და სამეწარმეო პროექტებს. მასწავლებლები პროექტის ფარგლებში გაივლიან შესაბამის მომზადება ნორვეგიელი ექსპერტების მხრიდან, რათა მათ შესძლონ აღნიშნული ინიციატივის საკუთარ სკოლებში დანერგვა. დამატებით, მასწავლებლები განახორციელებენ ტრენინგებს კოლეგებისთვის.

19

20123-2016 წწ სამოქმედო გეგმა

თემა № 1. პროექტის დაწყების მოსამზადებელი პერიოდი აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი

პირიდაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

1.0 ნორვეგიული მხარის მიერ პროექტის ორგანიზება

გარკვეულია ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტროს, (როგორცპროექტის მფლობელის) და აგრეთვე პროექტის ხელმძღვანელის(ნორვეგიული მხრიდან) ფუნქციები.პროექტი მიმაგრებულია პროექტის ხელმძღვანელის საქმიანობასთან „საგანმანათლებლო სისტემაში სასწავლო გარემოსა და ქცევის კვლევების ნორვეგიული ცენტრ“–ში. ცენტრი ასევე უზრუნველყოფს პროექტს ფინანსების მართვის საკითხებში საჭირო კომპეტენტურიდახმარებით.გარდა ამისა, ნორვეგიის მხრიდან მონაწილეობა უშუალოდ კონკრეტულ აქტივობებთან იქნება დაკავშირებული,და განპირობებული იქნება კვალიფიკაციისა და შესაბამისი გამოცდილების არსებობითადა აგრეთვე პროექტის ადმინისტრაციის საჭიროებებით

3სამოქმედო გეგმა მოიცავს 2012 წლის სექტემბერ–დეკემბრის გარდამავალი ეტაპის აქტივობებს, გარდამავალი ეტაპი განიხილება აღნიშნული პროექტის წინაპირობად.

20

1.1პროექტის ადმინისტრაციის ფორმირება

თანამშრომელთა შერჩევა და კონტრაქტის გაფორმება პროექტის დირექტორთან, მენეჯერთან (2); ასისტენტთან (1); ფინანსურ მენეჯერთან (1).

საქართველოს განათლებისა და მეცნეირების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+

1.2 პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯების შერჩევის კრიტერიუმების განსაზღვრა და მათი შერჩევა თბილისსა და რეგიონებში

განისაზღვრა კრიტერიუმები, რომლის მიხედვითაც მოხდება 6 პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯისშერჩევა; შერჩეულია 3 პროფესიული და 3 საზოგადოებრივი კოლეჯიინკლუზიური განათლების პილოტირებისათვის თბილისსა და რეგიონებში

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნეირების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+

1.3ინკლუზიური პროფესიულიგანათლების საკონსულტაციო ჯგუფის ფორმირება

ჩამოყალიბებულია ჯგუფი, რომლის შემადგენლობაშიც შედის სახალხო დამცველი, არასამთაბრობო და შშმ პირთა ორგანიზაციები წარმომადგენლები, პროფესიული განათლების სპეციალისტები განათლების სამინიტროს და სხვა უწყებებიდან.საკონსულტაციო ჯგუფი პასუხისმგებელეია პროექტის მიმართულებების განსაზღვრაზე

პროექტის ადინისტრაცია;

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა„ვ“- სთან მიმართებაში

2014

+ +

2015

+ +

21

და განხორციელბული აქტივობების მოინტორინგზე. გუნდი იკრიბება 6 თვეში ერთხელ და განიხილავს პროექტის 6 თვის შემაჯამებელ ანგარიშს (წერილობითი ანგარიში თითოეულ წევრს გადაეგზავნება წინასწარ) და უზრუნვლყოფს წერილობითი უკუკავშირითა და რეკომენდაციებით. (აქტიურად უჭერს მხარს სოციალური მეწარმეობის საკითხების განვითარებას)

1.4 ინკლუზიური პროფესიული განათლების დანერგვის პროცესში ჩართული სოციალური პარტნიორების იდენტიფიცირება ცენტარლურ, რეგიონალურ, ადგილობრივ დონეზე და მათი მანდატის განსაზღვრა. პარტნიორების ცნობიერების ამაღლება

იდენტიფიცირებულია სხვა პარტნიორი სამინისტროს წარმომადგენლები, პროფესიული კავშირების წამომადგენლები და დამსაქმებლები ცენტრალურ, რეგიონალურ და ადგილობრივ დონეზე; სამუშაო შეხვედრების დროს განისაზღვრება მათი როლი პროცესის წარმართვაში (პუნქტ - 4-ის - სოციალური პარტნიორობის კომპონენტის გაძლიერება ფარგლებში).

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული სასწავლებელი

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფის

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+ გამოწვევა„ ი„ „მ“-სთან მიმართებაში

2013

+ +

1.5 სპეციალური საჭიროების მქონე პირებისა და მათი თანატოლებისათვის ერთ თვიანი საწარმოო პრაქტიკის ორგანიზებაში ჩართულ დამსაქმებელთა იდენტიფიცირება

იდენტიფიცირებულლია სულ მცირე 5 სახელმწიფო და 5 კერძო ორგანიზაცია, სადაც 50 პირი (საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე ჯგუფელებთან ერთად) გაივლის ერთთვიან პრაქტიკულ სწავლებას (პუნქტ 11-ის ფარგლებში - სსსმ მოსწავლეთა საწარმოო პრაქტიკა და საზაფხულო კურსები). (განსაკუთრებულად წახალისდება იმ

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული სასწავლებელი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ გამოწვევა„ ი„ „მ“-სთან მიმართებაში

22

ორგანიზაციების ჩართულობა, რომლებიც თანამშრომლობენ პროფესიულ სასწავლებლებთან)

1.6 ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტის შერჩევა და მათი მანდატის განსაზღვა

შერჩეულია 20 სპეციალისტი, რომელიც დასაქმდება (პუნქტ-2.8-ის ფარგლებში-ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების ჩართვა პროფესიულ სასწავლებლებშიდა საკონსულტაციო ცენტრებში) შერჩეულ პროფესიულ სასწავლებლებში,ითანამშრომლებს საინფორმაციო ცენტრებთან და მოახდენს სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა კონსულტაციას, წინაპროფესიული უნარების შეფასებას, პროფესილ ორიენტაციას, მათ პროფესიულ სასწავლებელში ჩართვას, მხარდაჭერას მწავლების პროცესში, სამეწარმეო პრაქტიკისას და სამუშაო ადგილის ძიებისას.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული სასწავლებელი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+ გამოწვევა„ ბ„ „გ“-სთან მიმართებაში

1.7 პროფესიულ სასწავლებლებში ჩართული სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა ასისტენტების შერჩევა

შერჩეულია 18 ასისტენტი, რომლებიც დასაქმდებიან (პუნქტ 2.6-ის ფარგლებში -სპაციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტების ასისტენტების ჩართვა შერჩეულ პროფესიულ სასწავლებლებშიდა დაეხმარებიან სპეციალური საჭიროების მქონე სტუდენტებს მობილურობასა და ორიტნტაციაში, ფიზიკური და ინტელექტუალური შეზღუდვით გამოწვეული ბარიერების დაძლევაში.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული სასწავლებელი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ გამოწვევა„გ“-სთან მიმართებაში

23

1.8 მექანიზმის შემუშავება, ინკლუზიური პროფესიული განათლების შესახებ მონაცემთა შეგროვებისათვის

იდენტიფიცრებულია სფეროები, რომლებიც საჭიროებენ სისტემატიზაციას მონაცემთა ბაზის სახით. განსაზღვრულია მონაცემთა ბაზის გამოყენებისა და განახლების მექანიზმი. მონაცემთა ელექტრონული ბაზა ინტეგრირებულია პროფესიულ სასწავლებლებსა და საინფორმაციო ცენტრებში,ასევე საგანმანათლებლო რესურსცენტრებში.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემა

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+ გამოწვევა „პ“-სთან მიმართებაში

2013

+

1.9 საჯარო და სპეც სკოლების შერჩევა, სადაც დაიწყება საგნის - შრომითი უნარ-ჩვევები

შერჩეულია საჯარო და სპეც. სკოლები (სულ 10) სადაც ხდება შრომითი უნარ-ჩვევებისსაგნის პილოტირება და

პროექტის ადმინისტრაცი

საქართველოს განათლებისა

ნორვეგიის განათლებისა

2012

+ გამოწვევა„ დ„ „ე“-სთან მიმართებაში201

3+

1.10 პროფესიულ განათლებაში ქართველ ტრენერთა ჯგუფის მიმზადება ნორვეგიელ სპეციალისტთა მიერ

ინკლუზიური განათლების სფეროში ცოდნის გათვალისწნებით შერჩეული და ნორვეგიელი ექსპერტების მიერ ინკლუზიურ პროფესიულ განათლების საკითხებში დატრენინგებულია პროფესიონალთა 12 კაციანი ჯგუფი. ქართველ ტრენერთა ჯგუფმა შექმნა სატრენინგო მოდულები ინკლუზიური პროფესიული განათლების სფეროში შემდეგი სამიზნე ჯგუფებისთვის- ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტები - საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირის ასისტენტი

პროექტის ადმინისტრაცია

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+

24

- პროფესიული სასწავლებლის დირექტორები

- პროფესიული სასწავლებლის ინსტრუქტორები

- კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები

- საინფორმაციო ცენტრის თანამშრომლები

თემა №2. ეროვნულ, რეგიონალურ და ადგილობრივ დონეებზე ინკლუზიური განათლების დანერგვის დამხმარე სისტემების შექმნა

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

25

2.0 პროექტის საჭიროებიდან გამომდინარე, შესაძლებელი იქნება შესაბამისი ნორვეგიული ორგანიზაციებიდან კომპეტენტური დახმარების მიღება.შესაძლო აქტუალური სფეროები: ინკლუზია, შეფასება, იურისპრუდენცია და სტატისტიკა

პროექტის ხელმძღვანელობა ნორვეგიის მხრიდან შემდეგ სფეროებთან დაკავშირებით შინაარსის შემუშავებასა და მოვალეობების დადგენაშიმონაწილეობს: სამმხრივი პარტნიორობა კანონთან დაკავშირებული

საკითხები სტატისტიკა/დოკუმენტაცია პროფესიული განათლების

დანერგვის პროცესის მოქნილობა

დამოკიდებულებებზე მუშაობა (ნორვეგიულ პროექტ«Vi sprenger grenser»–თან მიმართებაში)

ინკლუზია შეფასება სწავლის მიზნით

პროექტის ხელმძღვანელი ნორვეგიის მხრიდან

2.1 ეროვნულ დონეზე -პროფესიული განათლების შესახებ კანონისა და რეგულაციების განხილვა; საკანონმდებლო ცვლილებების განხორციელება პროფესიული განათლების მარეგულირებელ დოკუმენტებში

განხორციელდა პროფესიული განათლების შესახებ კანონისა და რეგულაციების ანალიზი; იდენტიფიცირდა საკითხები, რომლებიც ცვლილებას, განმარტებას, დაზუსტებასა და დამატებას საჭიროებენ. კანონში შეტანილია ცვლილებები შემდეგი საკითხების რეგულირებისათვის: შშმ პირთა ჩარიცხვის და დაფინანსების პროცედურები, სწავლების სამივე დონეზე განათლების ხელმისაწვდომობა, სწავლების გახანგრძლივების შესაძლებლობა, არა ფორმალური განათლების აღიარება.ინკლუზიური განათლების პრინციპები ასახულია პროფესიული სასწავლებლებლის სტრატგიულ დოკუმენტებში

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

სოციალური პარტნიორები

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა„ზ„ „თ“ „ლ“ „პ“-სთან მიმართებაში

2014

+ +

26

2.2 ეროვნულ დონეზე -რეგულაციების შემუშავება და დამტკიცება ინკლუზიური განათლების დანერგვის საკითხებზე პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯებისათვის

შექმნილია რეგულაციები, რომელიც კონკრეტულად განსაზღვრავს პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯისროლს და მოვალეობას ინკლუზიური განათლების დანერგვის პროცესში. ამავდროულად აღწერილია საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირის პროფესიულ სასწავლებელში ჩარიცხვის და სწავლების პროცედურები. რეგულაციები დამტკიცებულია განათლების სამინისტროს მიერ.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

სოციალური პარტნიორები

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა„გ„ -სთან მიმართებაში

2.3 ეროვნულ დონეზე - პროგრამული დაფინანსების მექანიზმის ამოქმედება

საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტები ღებულობენ ვაუჩერს და მასზე დანამატს (სწავლების საფასურის დასაგანმანათლებლო საჭიროების დასაკმაყოფილებლად) განათლების სამივე საფეხურისათვის მათი საჭიროებიდან გამომდინარე. დამატებითი რესურსები (სასწავლო მასალები, ინკლუზიური განათლების სპეციალისტები და/ან მობილობისა და ჟესტური ენის სპეციალისტი) უზრუნველყოფილია სახელმწიფო პროგრამული დაფინანსებით.

პროექტის ადმინისტრაცია

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული სასწავლებელი

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

2013

+ + + + გამოწვევა„ლ„ „ჟ“ -სთან მიმართებაში

2014

+ + + +

2015

+ + + +

2.4 რეგიონალურ დონეზე -ადგილობრივი მთავრობის ჩართვა ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდასაჭერად

ადგილობრივი თვითმართველობის ორგანოები ჩართული არიან მათ სამოქმედო არეალში, საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეების მოზიდვის (რეკრუტირების) პროცესში, თანამშორმლობენ პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯის

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

2013

+ გამოწვევა„ი„ „მ“ -სთან მიმართებაში

2014

+ +

27

დირექტორებთან, მათი წარმომადგენელი არის სამთევალყურეო საბჭოს წევრი, რომელიც პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯისმუშაობას კოორდინირებს. ადგილობრივი თვითმართველობა 6 თვეში ერთხელ ინფორმირებულია პროფესიული სასწავლებლისსაჭირობებზე და მიღწევებზე. რეაგირებს მოწოდებულ წერილებზე და ანგარიშებზე სასწავლებლის განვითარების მიზნით.

საკონსულტაციო ჯგუფი,

სოციალური პარტნიორები

2015

+ +

2.5 ადგილობრივ დონეზე - ინკლუზიური განათლების პრინციპების გატარება პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯებისმართვის სისტემაში

პროფესიული და საზოგადოებრივი კოლეჯებისდირექტორები და სამეთვალყურეო საბჭოები ახდენენ სასწავლებელში ინკლუზიური განათლების იდეის პოპულარიზაციას, ხელს უწყობენ სსსმ მოსწვლეთა საგანმანათლებლო პროცესში ჩართვას სწავლების ყველა ეტაპზე. ცდილობენ შექმნან შესაბამისი გარემო და დააკმაყოფილონ საზოგადოების მოთხოვნები. ინკლუზიური განათლების პრინციპები გათვალისწინებულია პროფესიული სასწავლებლის სტრატეგიულ დოკუმენტში

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

პროფესიული სასწავლებელი

2013

+ + + გამოწვევა„გ„ „რ“ -სთან მიმართებაში

2014

+ + + +

2015

+ + + +

2.6 ადგილობრივ დონეზე ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების და

შერჩეული პროფესიული სასწავლებლების მიერ დასაქმებულნი არიან ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტები და სპეციალური საგანმანათლებლო

პროექტის ადმინისტრაცია

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული

საქართველოს განათლებისა და მეცნიე

2013

+ + + + ~გამოწვევა„გ„ „ბ“ „რ“ -სთან მიმართებაში

28

სპაციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტების ასისტენტების ჩართვა პროფესიულ სასწავლებლებშიდა საინფორმაციო ცენტრებში

საჭიროების მქონე სტუდენტების ასისტენტები. სპეციალისტები თანამშრომლობენ უახლოვეს საინფორმაციო ცენტრთან სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა კონსულტაციის, წინაპროფესიული უნარების შეფასების, პროფესილი ორიენტაციის განხორციელების მიზნით. უზრუნველყოფენ მათ სასწალებელში ჩართვას, და შესაბამისი საგანმანათლებლოს გარემოს მომზადებას. თანამშრომლობენ სასწავლებლის მასწავლებლებთან ინდივიდუალური სასწავლო გეგმის შედგენის, სამეწარმეო პრაქტიკის დაგეგმვის და სამუშაო ადგილის ძიების პროცესში. ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭრი სპეციალისტები იცნობენ პროფესიულ სასწავლებელში არსებულ ყველა პროგრამას. ისინი მხარს უჭერენ სპეციალური საჭიროების მქონე პირებს სასწავლო პროცესს პროფესიული განათლების მასწავლებლებთან ერთობლივი მუშაობით. ასისტენტები ეხმარებიან განსაკუთრებული საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტებს სასწავლებლის შიგნით ადაპტაციასა და დამოუკიდებლად ფუნქციონირებაში (მათ შორის მობილობასა და ორიენტაციაში, ფიზიკური და ინტელექტუალური შეზღუდვით გამოწვეული

სასწავლებელი რების სამინისტროსაქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

2014

+ + + +

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

2015

+ + + +

29

ბარიერების დაძლევაში.)

თემა №3. საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული განათლების მარეგულირებელი საბჭოს შექმნა და მუშაობა

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

3.0 ორი საბაზისო მოსამზადებელი მოდულის შექმნა და განხორციელება

ორი საბაზისო სატრენინგო მოდული დაინერგა შემდეგ ორ სფეროში:ინკლუზია საყოველთაო დონეზეშეფასება სწავლის მიზნითორივე მოდული მოიაზრებსდოკუმენტაციის გაცემას სერთიფიკატის სახით

პროექტის ხელმძღვანელი ნორვეგიის მხრიდან

3.1 სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული განათლების მარეგულირებელი საბჭოს ფორმირება და საბჭოს მანდატის ჩამოყალიბება

განსაზღვრულია საბჭოს წევრები და მანდატი.მარეგულირებელი საბჭოს მანდატში დეტალურად არის აღწერილი საბჭოს პასუხისმგებლობის საზღვრები და პროცედურები, რის მიხედვითაც ხდება სსსმ პირის პროფესიულ სასწავლებელში სწავლების ხანგრძლივობის , საჭირო მხარდაჭერის და დამატებითი დაფინანსების განსაზღვრა. მარეგულირებელი საბჭო განიხილავს საინფორმაციო ცენტრების მომართვას

პროექტის ადმინისტრაცია

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

პროფესიული სასწავლებლები

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+ გამოწვევა„გ„ „რ“ -სთან მიმართებაში

30

კონკრეტული საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა თაობაზე. ეცნობა თანდართულ დოკუმენტაციას - ფუნქციური და წინაპროფესიული უნარების შეფასების შედეგებს, დასკვნას პროფესიული ორიანტაციის შესახებ. საჭიროების შემთხვევაში ახორციელებს დამატებით შეფასებას და განსაზღვრავს სსსმ პირის პროფესიულ სასწავლებელშისწავლების ხანგრძლივობას , საჭირო მხარდაჭერას და დამატებითი დაფინანსების ოდენობას.

2013

+

3.2 საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა შეფასების და პროფორიენტაციის პროცედურების ჩამოყალიბება

განსაზღვრულია საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა შფასების და პროფესიული ორიენტაციის პროცედურები, დადგენილია შეფასების ინსტრუმენტები, დოკუმენტაციის წარმოებისა და დასკვნების ფორმები.

პროექტის ადმინისტრაცია

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგგიის განათლებისა და კვლევის სამინიტრო

პროფესიული განათლების მარეგულირებელი საბჭო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + + ~გამოწვევა„გ„ „რ“ -სთან მიმართებაში

თემა №4. სოციალური პარტნიორობის კომპონენტის გაძლიერება

31

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

4.0 შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა დასაქმების გამოცდილების მქონე ნორვეგიული საწარმოების გამოცდილების გაზიარება

ისეთი სტრუქტურის ჩამოყალება, რომელიც სისტემის შექმნას შეუწყობს ხელს

ნორვეგიული გამოცდილების წარმოჩენა სტიმულის მიმცემი სხვადასხვა ღონისძიებების საშუალებით

სოციალური მეწარმეობა, აგრეთვე შშმ პირთათვის განკუთვნილი საწარმოები.ყურადღება მიექცევა იმ პროდუქციის წარმოებას, რაზედაც საზოგადოებაში მოთხოვნა დიდია

პროექტის ხელმძღვანელი ნორვეგიის მხრიდან

4.1 პროფესიული განათლების პროცესში, სოციალური პარტნიორების მონაწილეობის სიტუაციური ანალიზი

ჩატარდა შეხვედრები სოციალურ პარტნიორებთან და განისაზღვრა მათი როლი. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ უცხოელი და ადგილობრივი ექსპერტების დახმარებით შეიქმნა სოციალური პარტნიორების პროფესიულ განათლებაში ჩართვის მექანიზმი

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+ გამოწვევა„ვ„ „მ“ -სთან მიმართებაში

2013

+ +

4.2 სოციალური პარტნიორების მიერ, ინკლუზიური განათლების დანერგვის მხარდაჭერა ეროვნულ დონეზე

ჩატარდა ინტენსიური შეხვედრები - სოციალურ პარტნიორებთან: დამსაქმებლებთან, პროფესიული კავშირის წარმომადგენლებთან.შეხვედრაზე განხილულ იქნა ინკლუზიური პროფესიული განათლების

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის

2013

+ + გამოწვევა„მ„ „ი“ -სთან მიმართებაში

2014

+ +

32

საკითხები და მათთან შეთანხმებით განისაზღვრა სოციალური პარტნიორობის კონკრეტული ფუნქცია სსსმ პირების საგანმანათლებლო პროცეში ჩართვასთან, მათ საწარმოო პრაქტიკასთან და დასაქმებასთან მიმართებაში.

განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ი ნკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

სამინისტრო

2015

+ +

4.3 ეროვნული საბჭოს მიერ ინკლუზიური განათლების პრიორიტეტად აღიარება, სტრატეგიის განსაზღვრა და ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდაჭერა (ეროვნულ დონეზე)

ეროვნული საბჭოს სხდომებზე განხილული იქნა პროფესიულ განათლებაში ინკლუზიური განათლების დანერგვის პრინციპები, გამოწვევები და მათი დაძლევის გზები. განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირების დასაქმების პოლიტიკის განსაზღვრის აუცილებლობას, რაც მოითხოვს სხავადასხვა სამინისტროს ჩართვას.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ +

2014

+ +

2015

+ +

4.4 პროფესიული სასწავლებლების სამეთვალყურეო საბჭოს გააქტიურება ადგილობრივ დონეზე ინკლუზიური განათლების დანერგვის პროცესში

პროფესიული სასწავლებლის სამეთვალყურეო საბჭოს შემადგენლობას დაემატა სპეციალური საგანმანათლებო საჭიროების მქონე პირი ან მშობელი. სასწავლო დაწესებულებების კოორდინირების დამონიტორინგის პროცესში საბჭო ითავლისწინებს საგანმანათლებლო საჭირების მქონე პირთა საჭიროებებს. მათი ცნობიერება ამაღლებული ჩატარებული ტრენინგების და სამუშაო შეხვედრების საფუძველზე.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ინკლუზიური პროფესიული განათლების საკონსულტაციო ჯგუფი

პროფესიული სასწავლებელი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + + გამოწვევა„მ„ „ი“ -სთან მიმართებაში201

4+ +

33

თემა № 5. ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების მომზადება

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსების წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

5.0 სასწავლო მოდულების ჩატარებასთან დაკავშირებით როლებისა და პასუხისმგებლობების გაწერა. წინარე პროექტიდან გამომდინარე, საჭიროა, განისაზღვროს თუ რომელ თემებზე აიღებენ ქართველი პროფესიონალები

–უნივერსიტეტებს შორის კავშირის დამყარება და სასწავლო მოდულების შემუშავება განსაზღვრულ სფეროებში.–მოდულების შინაარსი ინტეგრირებულიიქნება საბაკალავრო და სამაგი სტრო პროგრამებში.–კვლევა იქნება საკლასო ოთახზე ორიენტირებული და მოიაზრებს პროექტის ხელმძღვანელობას ნორვეგიის მხრიდან, ქართულ უნივერსიტეტებს და ასევე

34

პასუხისმგებლობას

პროფესიული სასწავლო მოდულების სერიების შექმნა და დანერგვააქტუალურ სფეროებში, რომლებიც გათვლილი იქნება ადგილობრივ დაინტერესებულ მხარეებზე, როგორიცაა მშობლები, დამსაქმებლები (სკოლის ხელმძღვანელობა), ასევე პროფესიულ საინფორმაციო ცენტრების თანამშრომლები NB!Roadmaps/guidelines

ქართველ პროფესიონალებს/პროფესიულ წრეებს, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიღმა–ქართული მხარის მონაწილეობა მოდულების შემუშავებასა და დანერგვაში უზრუნველყოფს მოდულების შინაარსის აქტუალურობის განსაზღვრას ქართული პრაქტიკისთვის.გარდა ამისა, მოხდა ქართული მხარის მონაწილეობის მიმზიდველობის გაზრდა სხვადასხვა ინსენტივების/მასტიმულირებელი ღონისძიებების საშუალებით. შესაძლო აქტუალური მოდულები:–ინკლუზია–შეფასება სწავლის მიზნით–მხედველობა–სმენა–სასწავლო გარემო–ენა/მეტყველება–დისლექსია–ენა/მეტყველება–დისლექსია–დისკალკულია–კონსულტაცია–მეთოდიკა–დიდაქტიკა (საგანსპეციფიკური)

5.1 ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების ტრენინგი

ქართველ ტრენერთა გუნდის მიერ მომზადდა და ჩატარდა ინტენსიური ტრენინგი ინკლუზიური პროფესიული განათლების 20 სპეციალისტისათვის. ტრენინგის შედეგად, გაიზარდა ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტების კომპეტენცია დაგეგმონ და მხარი დაუჭირონ საგანმანათლელო საჭიროების მქონე პირთა

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + + გამოწვევა„ბ„ -სთანმიმართებაში201

4+ +

2015

+ +

35

პროფესიულ განათლებას.

5.2 ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტებისათვის სასწავლო ტურის ორგანიზება

ინკლუზიური პროფესიული განათლების 12 სპეცილისტმა კვალიფიკაცია აიმაღლა ევროპაში.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ გამოწვევა„ბ„ -სთან მიმართებაში

თემა №6. პროფესიულ და საზოგადოებრივ კოლეჯებში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისათვის ფიზიკური გარემოს ხელმისაწავდომობის უზრუნველყოფა

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

36

6.0 აქტუალურ პროფესიული სასწავლებლის შენობის მოწყობასთან დაკავშირებული ცვლილებების შესახებ რუტინების შემუშავება/აღწერა

შშმ მოსწავლეთათვის ტექნიკური აღჭურვილობის/დამხმარე საშუალებებთან მიმართებაში საჭიროების შეფასება

ექვსივე საპილოტე დაწესებულებისთვის შემუშავდა განვითარების გეგმა. გეგმა შეიცავს ყველა აუცილებელიცვლილების, ასევე დროის განრიგისა და ფინანსური გეგმის დეტალურ აღწერას

პროექტის ხელმძღვანელობა საქართველოსა და ნორვეგიის მხრიდან

6.1 ფიზიკური გარემოს საჭიროების შეფასება და ადაპტაცია

შესწავლილ იქნა შერჩეულ პროფესიულ სასწავლებლებში, ფიზიკური გარემოს ადაპტაციის სჭიროება; ჩატარდა ფიზიკური გარემოს რეკონსტრუქცია და ადაპტირება შერჩეულ პროფესიულსასწავლებლებში .

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო მიერ დაქირავებული ექსპერტი

საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2012

+ გამოწვევა„ა„ და „გ“-სთან მიმართებაში

2013

+ + +

6.2 პროფესიული სასწავლებლების

განსაზღვრულიაპროფესიული სასწავლებლებისათვისსაჭირო

პროექტის ადმინისტრაცია

ნორვეგიის

2013

+ + გამოწვევა„ა„ და „გ“-

37

აღჭურვა ადაპტირებული მასალებით სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირების მოთხოვნების გათვალისწინებით.

ადაპტური აღჭირვილობის ჩამონათვალი. აღჭურვილობა შეძენილია სასწავლო პროცესში ჩართული სსსმ სტუდენტების საჭიროების გათვალისწინებით.

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

სთან მიმართებაში

2014

+ + + +

2015

+ + + +

თემა № 7. პროფესიულ და საზოგადოებრივ კოლეჯებში ადამიანური რესურსის გაძლიერება ინკლუზიური განათლების მიმართულებით

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

7.0 პროექტის ნორვეგიული ხელმძღვანელობა მონაწილეობს სხვადასხვა ინკლუზიური და პროფესიული მოდელების შემუშავებაში

სავარაუდო მოდულების ამსახველი სრული გეგმა შემუშავდა

პროექტის მენეჯერი ნორვეგიის მხრიდან

38

7.1 მასწავლებლის პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ბაზაზე კურსების დაარსება, პროფესიულ სასწავლებლებში ინკლუზიური განათლების პრინციპების დანერგვასთან დაკავშირებით

მასწავლებლის პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ბაზაზე ქართველ ტრენერთა გუნდის მიერ დაარსებულია კურსებიშემეგი სამიზნე ჯგუფებისთვის: - ინკლუზიური პროფესიული

განათლების სპეციალისტი- პროფესიული სასწავლებლის

ადმინისტრაცია- პროფესიული განათლების

მასწავლებლები- საგანმანათლებლო საჭიროების

მქონე პირის ასისტენტი- კარიერის დაგეგმვის

სპეციალისტები- საინფორმაციო ცენტრის

თანამშრომლები- მულტიდისციპლინური გუნდის

წევრები

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორეგიის განათლების და კვლევის სამინისტრო

მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი

ქართველ ტრენერთა ჯგუფი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ გამოწვევა„ბ„ „გ“ -სთან მიმართებაში

2014

+ +

2015

+ +

7.2 პროფესიულ სასწავლებლების ადმინისტრაციის, მასწავლებლების, კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტების და საინფორმაციო ცენტრების თანამშრომლების ტრენინგი მასწავლლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრის ბაზაზე

ტრენინგი ჩატარდება შემდეგი სამიზნე ჯგუფებისათვის:1. სამიზნე ჯფუფი: სახელმწიფო პროფესიული სასწავლებლების ადმინისტრაცია

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + + გამოწვევა„ბ„ „გ“ „ო“ -სთან მიმართებაში

39

სატრენინგო მოდული: პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესავალი; ცნობიერების ამაღლება;2.სამიზნე ჯგუფი:პროფესიული განათლების მასწავლებელთა ტრენინგი;სატრენინგო მოდული(3 კურსი): (1); პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესავალი; (2) იდივიდუალური მიდგომა პროფესიული განათლებაში (ინდივიდუალური სასწავლო გეგმა); (3) პროფესიული განათლების მასწავლებლებელთა პრაქტიკური ტრენინგი. (კონსულტირება და უკუკავშირის მიცემა დაკვირვებაზე დაყრდნობით).3. სამიზნე ჯგუფი: სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა ასისტენტები (30 ადამიანი)სატრენინგო მოდული: სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა მხარდაჭერა ყოველდღიურ ცხოვრებაში.4. სამიზნე ჯგუფი: კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები;სატრენინგო მოდული:კარიერის დაგეგმვა და დასაქმება;5. სამიზნე ჯგუფი: საინფორმაციო ცენტრის თანამშრომლები;სატრენინგო მოდული: ინკლუზიური პროფესიული განათლების შესავალი, სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა კონსულტირება, ინკლუზიური პროფესიული განათლების სპეციალისტებთან გადამისამართების მექანიზმი,

2014

+ + + +

40

სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა რეგისტარიის პროცედურები.6. სამიზნე ჯგუფი:მულტიდისციპლინარული გუნდის წევრები;სატრენინგო მოდული: საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა ტრანზიცია სკოლიდან პროფესიულ სასწავლებელში.

7.3 ინკლუზიური პროფესიული განათლების მოდულის დანერგვა პროფესიული განათლების სისტემის მეოთხე და მეხუთე საფეხურზე

პროფესიული ინკლუზიური განათლების მოდული შემუშავებულია და დანერგილია პროფესიული განათლების მეოთხ მეხუთე საფეხურის კურიკულუმში. შესაბამისად ყველა სტუდენტი, რომლის მიზანიც არის მომავალში ასწავლოს 1-2-3 საფეხურზე, აქვს ცოდნა პროფესილი ინკლუზიუირ განათლების თავისებიურების შესახებ.აღნიშნული კურსი ასვე ჩაშენებულია ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის ინკლუზიური და სპეცილაური განათლების სამაგისტრო პროგრამაში (როგორც არჩევითი კურსი).

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

უმაღლესი სასწავლებლები, რომლებიც ახორციელებენ 4-5 საფეხურს და საზოგადოებრივი კოლეჯები

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ + + გამოწვევა„ო„ -სთან მიმართებაში

7.4 პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესახებ სახლემძღვანელოს შექმნა

შექმნილია სახლემძღვანელო, რომელიც ასახავს პროფესიული ინკლუზიური განათლების ფუნდამეტურ პრინციპებს, სწავლების ინდივიდუალურ მიდგომებს და შეფასებას.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ + გამოწვევა„ბ„ „გ“ -სთან მიმართებაში

7.5 უნივერსიტეტში საზაფხულო სკოლის (ინკლუზიური გნათლება ზოგადად და/ან პროფესიული

საზაფხულო სკოლა არის დაარსებული სახლემწიფო უნივერისტეტებში. კურსები არის შერჩეული იმ პროფესიონალთა საჭიროების საფუძველზე,

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების

ნორვეგიის განათლებისა და

2013

+ გამოწვევა„ბ„ „გ“ -სთან მიმართებაში201

4+

41

ინკლუზიური განათლების საკითხებზე) ჩატარება.

რომლებიც მუშაობენ ინკლუზიური განათლების სფეროში (კურები ეხება: საუკეთესო პრაქტიკის გაზიარება ინკლუზიური განათლების საკითხებზე; ტრანზიციის გეგმები სპეცილური საგანმნათლებლო საჭროების მქონე პირებისათვის; სამუშაო შეხვედრები პოლიტიკის გამსაზღრელთათვის)

სამინისტრო ნორვეგიის

განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

უნივერსიტეტი

კვლევის სამინისტრო

2015

+

7.6 სპეციალური განათლების სფეროში ადამიანური რესურსის განვითარების მხარდაჭერა უნივერიტეტის დონეზე

მაგისტრატურის სტუდენტები იღებენ განათლებას სპეციალური განათლების სფეროში საქართველოსა და მის საზღვრებს გარეთ. გრძელდება ილიას სახლემწიფო უნივერსიტეტის ,, ინკლუზიური და სპეციალური განათლების სამაგისტრო პროგრამის“ მხარდაჭერა.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

უნივერსიტეტი

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + + გამოწვევა„ბ„ „გ“ -სთან მიმართებაში

2014

+ +

2015

+ +

თემა № 8. სასწავლო პროგრამებისა (კურიკულუმის) და სასწავლო მასალების დახვეწა აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი

პირიდაფინან

სების წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

42

8.0 მეწარმეობის სფეროში ნორვეგიული მხარის ცოდნის გამოყენება

ბრაილის შრიფტით შექმნილი სასწავლო მასალების პროდუქციის რაოდენობის გაზრდა.

ჟესტურ ენაზე შექმნილი სასწავლო მასალების პროდუქციის რაოდენობის გაზრდა.

სხვადასხვა სფეროების ამსახველი ჟესტებისჩამონათვალის შექმნა სკოლის დაწყებითი საფეხურისთვის .

პროფესიული განათლების სფეროში მუშაობის გამოცდილების მქონე ნორვეგიელი ყრუ პროფესიონალების ჩართვა პროექტში

პროექტის ხელმძღვანელობა საქართველოსა და ნორვეგიის მხრიდან

8.1 პროფესიული სასწავლებლების კურიკულუმში თანამედროვე პრინციპებზე აგებული სამეწარმეო პრინციპებისა და პროექტების შეტანა

ნორვეგიელმა სპეციალისტებმა შერჩეული პროფესიული სასწავლებლებიდანმოამზადეს მეწარემობის საგნის მასწავლებლებიმეწარმეობის თანამედროვე პრინციპებზე და პროექტების შემქნაზე დაფუძნებული მიდგომებით სწვლებაში. ტრენინგები განხორციელდა მასწავლებელთა

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლების და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ + + + გამოწვევა„ე„ და „ვ“ -სთან მიმართებაში

43

პროფესიული განვითარების ეროვნული ცნეტრის ბაზაზე. მომზადებული მასწავლებლები პასუხისმგებელნი არიან გაუზიარონ მიღებულ ცოდნა კოლეგებს სხვა სასწავლებლებიდან. მეწარმეობის განახლებული მიდგომები ჩაშენებულია შერჩეული პროფესიული სასწავლებლების 1–2–3 დონის კურიკულუმში. განხორციელდა სამეწარმეო პროექტები სპეციალური საგანმანათლებლო საწიროების მქონე პირებისა და მათი თანატოლების ჩართულობით.

სოციალურ მეწარმეობაში ჩართული არასამთავრობო ორგანიზაციები

8.2 პროფესიულ სასწავლებლებში კონკურსების ჩატარება სამეწარმეო პროექტებზე

სტუდენტებს შორის (მათშორის საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტებს) ჩატარებულია კონკურსი, რომლის შედეგადაც გამოიკვეთა მეწარმეობის სფეროში საუკეთესო პროექტი პროფესიული სასწავლებლისსტუდენტების მონაწილეობით. სამეწარმეო პროექტების კონკურსის გამარჯვებული (12.3 აქტივობის მონაწილეებთან ერთად) მივლინებულია საერთაშორისო გამოფენაზე.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიისა განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

სოციალურ მეწარმეობაში ჩართული არასამთავრობო ორგანიზაციები

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ + + გამოწვევა„ე„ და „ვ“ -სთან მიმართებაში201

5+ + +

8.3 სასწავლო მასალების დაბეჭდვა ბრაილის შრიფტით და აუდიო წიგნების შექმნა

უსინათლოთათვის სპეციალიზირებულ სკოლაში დაარსებულია ბრაილის შრიფტის ბეჭდვის მცირე საწარმო. მომზადებულია პერსონალი. ბრაილის შრიფტით დაბეჭდილია სასწავლო მასალები პროფესიულ სასწავლებელში ჩართული მხედველობის დარღვევის მქონე

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიისა განათლებისა და კვლევის

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

საქართვ

2013

+ + გამოწვევა„ა„ „გ“ -სთან მიმართებაში201

4+ + + +

2015

+ + + +

44

პირთათვის, სამინისტრო უსინათლოთა

სპეციალიზირებული სკოლა

ელოს განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

8.4 აკადემიური ჟესტური ენის დამკვიდრება პროფესიული განათლების სისტემაში

ჟესტურ ენაზე შეიქმნა პროფესიული განათლების სპეციალური ტერმინები. დაბეჭდილია პროფესიული განათლების ტერმინოლოგიის ლექსიკონი.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიისა განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ + + გამოწვევა „გ“ -სთან მიმართებაში

თემა № 9. სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირების იდენტიფიცირება და მათი ჩართვა პროფესიულ სასწავლებლებში

აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი პირი

დაფინანსების წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

9.0 საქართველოს მხრიდან პროექტის ხელმძღვანელობისა–თვის დახმარების აღმოჩენა,კონკრეტულ სფეროებში მოსწავლეთა კომპეტენციის შეფასების ინსტრუმენტების შემუშავებაში

9.1 საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე

იდენტიფიცირებულია არანაკლებ 100 სსმ პირი, რომლებიც

პროექტის ადმინისტრაცია

ნორვეგიის

2013

+ + გამოწვევა„რ“ - სთან

45

პოტენციურ სტუდენტთა მოზიდვა (რეკრუტირება)

ჩაერთვებიან პროფესიულსასწავლებლებშ.პროცესში ჩართულია ადგილობრივი მთავრობა, რესურს ცენტრები, მულტიდისციპლინური გუნდები.

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ადგილობრივი ხელისუფლება

არასამთევრობო ორგანიზაციები დღის ცენტრებში

განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

მიმართებაში2014

+

2015

+ +

9.2 არაფორმალურ პროფესიულ განათლებაში ჩართული სპეციალური საგანმანათლებლო საწიროების მქონე სტუდენტებისთვის ფორმალური განათლების შესაძლებლობის უზრუნველყოფა

განხორციელდა შეხვედრა რეგიონებსა და თბილისში მდებარე 30 დღის ცენტრთან, ყველა სპეც. სკოლასთან და შეზღუდული შესაზლებლობის საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციებთან. 200-ზე მეტ სსსმ პირს მიეწოდა ინფორმაცია პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესახებ.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ გამოწვევა„რ“ - სთან მიმართებაში

2014

+ +

2015

+ +

9.3 სსსმ პირების წინაპროფესიული მზაობის შეფასება და პროფესიული ორიენტაციის განხორციელება ადაპტირებული ინსტრუმენტების გამოყენებით

შემუშავებულია წინა-პროფესიული უნარების შეფასების ინსტრუმენტი. ინკლუზიური პროფესიული განათლების მხარდამჭრი სპეციალისტის მიერ განხორციელდა საგანმანათლებლო სისტემაშიჩართულ საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირთა პროფესიული მზაობის შეფასება და პროფ ორიენტაცია.(დაკავშირებული თემა #3–თან)

პროექტის ადმინისტრაცია

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინიტრო

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესოიულსასწავლებელში მომუშავე ინკლუზიურიგანათლების სპეციალისტები

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა„რ“ - სთან მიმართებაში201

4+ + + +

2015

+ + + +

46

9.4 სსსმ პირების პროფესიული განათლების პროცესში ჩართვა

პროფესიულ სასწავლებელში მომუშავე ინკლუზიური განათლების სპეციალისტის მიერ, ინსტრუქტორთან თანამშორმლობით შემუშავდა ინდივიდუალური სასწავლო გეგმები (ისგ) და ადაპტირებული იქნა გარემო. სსსმ სტუდენტები ჩაერთვნენ სამეწარმეო პროექტების განხორციელებაში.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

პროფესიული სასწავლებელი

პროფესიულ სასწავლებლებში მომუშავე ინკლუზიურიგანათლების სპეციალისტი

პროფესიული განათლების მასწავლებელი

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა„გ“ „რ“ - სთან მიმართებაში201

4+ + + +

2015

+ + + +

თემა № 10. საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება ინკლუზიური პროფესიული განათლების შესახებაქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი

პირიდაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

10.0 ნორვეგიის გამოცდილების გათვალისწინება: მაგ. „ტელენური“–ს მიერ მომზადებული „Open Mind“–ის გამოყენება , რასაც, შესაძლებელია, „პროექტი პროექტში“ სახე მიეცეს

10.1 პროექტის პოპულარიზაცია არასამთავრობო და

ჩატარდა პროექტის გახსნის საპრეზენტაციო ღონისძიება. წარდგენილი იქნა პროექტის

პროექტის ადმინისტრაცია

განათლებისადა

ნორვეგიის განათ

2013

+

201 +47

სამთავრობო დონეზე შუალედური და ფინალური შედეგები.

მეცნიერების სამინისტრო

ლებისა და კვლევის სამინისტრო

42015

+

10.2 პროფესიული ინკლუზიური განათლების პოპულარიზაცია

მომზადდა და სატელევიზიო ეთერში გადაიცემოდა ვიდეო რგოლი პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესახებ.დამზდებულია და განთავსებულია ბილბორდები მთელი საქართველოს მასშტაბით. სოციალური ქსელსა და ვებ–საიტებზე განთავსდა რეკლამები,

(შესაძლებობის ფარგლებში გამოყენებულია თავად პროფ სასწავლებლისრესურსი სარეკლამო რგოლების დამზადებისას, ასეთის არსებობის შემთხვევაში)

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ +გამოწვევა‘გ“ „რ“ „მ“ - სთან მიმართებაში

2014

+ +

2015

+ +

10.3 დამსაქმებელთა ცნობიერების ამაღლება შშმ პირთა დასაქმების უფლებების შესახებ

წელიწადში ორჯერ, ტარდება ლანჩ- შეხვედრები დამსაქმებლებთან, შშმ პირთა დასაქმების შესაძლებლობების განხილვის მიზნით. (აღნიშნული აქტივობა წარმოადგენს პუნქტ 4.2–ის ნაწილს)

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისადა კვლევის სამინისტო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა‘გ“ „რ“ „მ“ - სთან მიმართებაში201

4+ +

2015

+ +

10.4 საერთაშორისო კონფერენციის ჩატარება პროფესიული ინკლუზიური განათლების საკითხებზე

ჩატარდა კონფერენცია, სხვადასხვა ქვეყნის წარმომადგენელთა მონაწილეობით; შეჯამდა პროფესიულ განათლებაში ინკლუზიური განათლების დანერგვის პროცესი;განხილულ იქნა სხვადასხვა ქვეყნის მოდელები, კონფერენციის დროს განხორციელდა ახალგაზდა მეწარმეთა პროექტების გამოფენა.

პროექტისადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერებისსამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისადა კვლევის

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ გამოწვევა‘გ“ „რ“ „მ“ - სთან მიმართებაში

48

სამინისტრო10. 5 გაცნობითი ხასიათის ბუკლეტის მომზადება დამსაქმებლებისათვის, სსმ პირების დასაქმებასთან დაკავშირებით

შექმნილია ბუკლეტი, რომელიც დამსაქმებლებს აძლევს რეკომენდაციასპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე პირების დასაქმების საკითხებზე.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისად აკვლევის სამინისტრო

არასამთავრობო ორგანიზაცია

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ + გამოწვევა „მ“ - სთან მიმართებაში

10.6 პროფესიული ინკლუზიური განათლების შესახებ წლიური ანგარიშის გამოცემა

გამოცემულია ყოველწლიური ანგარიში ინკლუზიური პროფესიული განათლების შესახებ.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერებისსამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013

+ გამოწვევა‘გ“ „რ“ „მ“ - სთან მიმართებაში

2014

+

2015

+

49

თემა № 11. სსსმ მოსწავლეთა საწარმოო პრაქტიკა და საზაფხულო კურსები აქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი

პირიდაფინან

სების წყარო

ბიუჯეტი

წელი

I II III IV შენიშვნა

11.0 I დონის შემუშავება, რომელშიც განსაკუთრებული ყურადღება დამოკიდებულებებს მიექცევა. აქცენტი გაკეთდება შშმ პირთა ინტერესებიდან გამომდინარე აქტუალური ფასილიტაციების განხორციელებაზე

11.1 შერჩეულ ორგანიზაციებში, ერთთვიანი სასწავლო პრაქტიკის ორგანიზება სსსმ პირებისა და მათი თანატოლებისათვის

50 მოზარდმააიმაღლა კვალიფიკაცია უშუალოდ დასაქმების ადგილზე. საზაფხულო საწარმოო პრაქტიკას მონიტორინგი გაუწია პროფესიული ინკლუზიური განათლების სპეციალისტმა.

პროექტის ადმინისტრაცია

პროფესიული სასწავლებელი

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014

+ გამოწვევა„ი“, „რ“ „მ“ - სთან მიმართებაში

2015

+

50

თემა № 12. წინაპროფესიული განთლების კომპონენტების პილოტირება საშუალო საფეხურზე და სპეც. სკოლებშიაქტივობა ინდიკატორი პასუხისმგებელი

პირიდაფინანსები

ს წყარო

ბიუჯეტი

წელი I II III IV შენიშვნა

12.0 ნორვეგიული მხარის კომპეტენციის გამოყენება პროექტის საჭიროებიდან გამომდინარე რელევანტურ საკითხებში–საგანი– სამუშაო დისციპლინა 12.1 ინკლუზიური პროფესიული განათლების დანერგვის მიმართსაჯარო და სპეც. სკოლების საჭიროებების, დამოკიდებულების და მზაობის კვლევა

მომზადდა განაცხადი კვლევის ჩატარებაზე. შეირჩა კვლევითი ორგანიზაცია. კვლევა ჩატარდა საქართველოს მასშტაბით საჯარო და სპაც.სკოლებში. კვლევის შედეგები გამოქვეყნებულია.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

კვლევითი ორგანიზაცია

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2013 + + გამოწვევა„დ“- სთან მიმართებაში

12.2 საჯარო სკოლებში, შრომითი უნარ-ჩვევების საგნის ინტეგრირება

ნორვეგიელი ექსპერტების მხარდაჭერით ერონული კურიკულიმის განვითარების დეპარატმენტთან ერთად

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა

ნორვეგიის განათლებისა

2013 + + + გამოწვევა„დ“- სთან მიმართებაში

51

არჩევით საგნად შემუშავდა საგნის ,, შრომითი უნარ-ჩვევები“ სტანდარტი. შერჩეული სკოლის 20 მასწავლებელმა გაიარა ტრენინგი. ტრენინგმა მისცა მათ ცოდნა და უნარები ახალ საგანთან მიმართებაში. დატრენინგებული მასწავლებლები მოახდენენ აღნიშნული საგნის დანერგვას მათ სკოლაში და იქმებიან რესურსი სხვა სკოლებში ტრენინგების ჩასატარებლად, თუ აღნიშნული საგანი მომავალში უფრო ფართო მასშტაბით დაინერგება. სკოლებში მოსწავლეებისათვის ჩატარდა საინფორმაციო შეხვედრები, მათი წახალისების მიზნით აირჩიონ ახალი საგანი რომელიც მათ სკოლაში ინერგება.

და მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

და კვლევის სამინისტრო

2014 + + +

2015 + + +

12.3 სამეწარმეო პროექტების ინიცირება საჯარო და სპეც.სკოლების საბაზო და საშუალო საფეხურზე

მოხდა სამეწარმეო პროექტების ინიცირება 10 სკოლაში, სადაც ინერგება საგანი ,, შრომითი უნარჩვევები“. ჩატარდა ტრენინგები მეწამეობის საკითხბზე მასწავლებელთა და მოსწავლეთათვის. განხორციელდა სამეწარმეო პროექტების შექმნა, დანერგვა, შეფასება. გამარჯვებულები გაიგზავნენ ნორვეგიაში ახალგაზრდა მეწარმეთა ღონისძიებაში მონაწილეობის მისაღებად.ფილმი იქნა გადაღებული მეწარმეობის თემატიკაზე საქართველოში და გავრცელდა სხვადასხვა სკოლებში.

პროექტის ადმინისტრაცია

განათლებისადა მეცნიერების სამინისტრო

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

არასამთავრობო ორგანიზაცია

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის სამინისტრო

2014 + + + + გამოწვევა„ე“- სთან მიმართებაში

2015 + + + +

12.4 წინაპროფესიული განთლების კომპონენტების პილოტირების პროცესის ეფექტურობის კვლევა

სკოლებში, წინაპროფესიული განთლების კომპონენტის დანერგვამდე, პროცესის მიმდინარეობისას და დასრულების შემდეგ ჩატარდა პროცესის დადებითი და სუსტი მხარეების შეფასების კვლევა.

პროექტის ადმინისტრაცია

საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო

საჯარო და სპეც.

ნორვეგიის განათლებისა და კვლევის

2014 + + + გამოწვევა„დ“ „ე“ - სთან მიმართებაში2015 + + +

52

სკოლის ადმინისტრაცია

შერჩეული კვლევითი ორგანიზაცია

სამინისტრო

53