KRIMINALISTIKAhttp://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan

1.Kuptimi i fjalës kriminalistikë?Kriminalistika ka per detyre mbrojtjen e shoqerise nga kriminaliteti, duke i perdorur metodat dhe mjetet shkencore per zbulimin,hetimin, gjykimin dhe parandalimin e veprave penale dhe te kryesve te veprave penale.

2.Kuptimi i fjalës gjurmë ?Fjala gjurme ka dy kuptime: a)ne kuptimin e gjere ajo perfshin ndryshimet qe ka pesuar vendi ku eshte kryer vepra penale dhe b)nekuptimin e ngushte fjala "gjurme" perfshin ndryshimet te atilla ne vendin e kryerjes se vepres penale, ku pasqyrohet struktura ejashtme e objektit qe e ka lene ate.

3.Nocioni i falsifikimit ?Me falsifikim kuptojme krijimin e lendeve, te sendeve te rreme te cilave u jepen mundesite, te cilat ato nuk i kane ose nderrime telendeve-sendeve te verteta ne permbajtjen, formen dhe vleren e tyre.

4.Ndarja e balistikës kriminalistike ?Balistika kriminale ndahet ne: a)balistiken e brendshme - e cila studion levizjen e predhes brenda tytes se armes se shtyre ngatrysnia e gazrave te barutit; b)balistiken e jashtme - e cila studion levizjen e predhes prej daljes nga tyta deri te pika e fundit errugetimit, apo deri te goditja e cakut ose zberthimit te tij ne ajer dhe c)balistiken terminale - e cila studion efektin e projektilit ne cak.

5.Metodika e zbulimit te zjarreve ?Zjarret me natyre kriminale lindin ne dy menyra: a)me venie zjarri dhe b)me shkelje te rregullave per mbrojtje nga zjarri.Ne te dy rastet veprimet e para hetimore jane keqyrja e vendit te ngjarjes, pyetja e personave qe kane pare ngjarjen, pyetja e tedemtuareve, e personave qe kane marre pjese ne shuarjen e zjarreve, kerkimi i personave qe dyshohet sek ane kryer veprenpenale etj.Me zbatimin e termografise dhe me ndihmen e radiometrise se rrezeve infra te kuqe zbulohen fakte te rendesishme per shperthimine zjarreve.6.Zhvillimi i metodave të regjistrimit kriminalistik ?Teknika regjistruese kriminalistike ne lufte kunder kriminalitetit zbatonte metoda te ndryshme te regjistrimit kriminalistik siq ishin:a)denimi; b)gjyqmtimi; c)venia e shenjes; d)prerja e gishtave, e vesheve ose nxjerrja e syve.Keto metoda perdoreshin me qellim te identifikimit te tyre.Metodat shkencore per identifikimin e personit filluan te perdoren ne gjysmen e dyte te shek. XIX siq ishin: a)metoda eantropometris; b)portreti verbal te ndertuara nga Alfons Bertijon si dhe c)sipas nje teorie nuk ka dy njerez qe te kene masa te njejta.

7.Alphonse Bertilon ?Alphonse Bertilon njihet per metoden e tij "Antropometria" metode qe u perdore per te bere identifikimin e personit ne baze tematjeve kockore te trupit te njeriut, si shtati, gjatesia dhe gjeresia e kokes, gjatesia e gishtit te mesem, e gishtit te vogel e deri nefund te gishtit te mesem te dores se majte te kembes se majte etj.

8.Ekspertimi si provë në kriminalitetin ekologjik ?Ne procesin e te provuarit te vepres penale te kriminalitetit ekologjik mund te kryhen ekspertime te ndryshme siq jane:a)mjeko-ligjor; b)ihtiologjik; c)veterinar; d)biologjik; e)hidrometerologjik; f)teknik; g)teknologjik si dhe h)ekpertime te tjera, ne varesinga situata konkrete ekologjike.Ekspertimi ka rol tejet te madh, si me rastin e fillimit ashtu edhe gjate zhvillimit te tere procesit penal.Me ane te ketij veprimi hetimor sigurohen provat, ne te cilat me se shpeshti mbeshtetet vendimi gjyqesor.

9.Armë me mulli rrotullues ?Revolveret jane arme me mulli rrotulluese, ne te cilen vendosen fisheke.Revolveri eshte me vjaska, joautomatik dhe me tyte te shkurter si dhe veprimi i qitjes me revolver nuk eshte i automatizuar, porbehet mekanikisht, duke terhequr kembezen e shkrehjes.

10.Identifikimi i personit në bazë të përshkrimit ?Te vertetosh identifkimin e nje personi do te thote t'i vertetosh ato karakteristika sipas te cilave ai dallohet nga personat e tjere.Keto jane: a)karakteristikat e natyres juridike (emri dhe mbiemri); b)karakteristikat fizike (pamja personale) dhe c)karakteristikatfaktike (dita, muaji, viti i lindjes).Identifikimi i personit ka per qellim: a)ta percaktoje personin e kryesit te panjohur, a eshte si person recidivist; b)t'i zbuloje emratfalso; c)ta percaktoje personalitetin e te semuarit shpirteror; d)ta vertetoj identitetin e kufomes.

011.Eksperimenti i aksidentit të trafikut rrugor ?Eksperimenti i aksidentit behet per ta vertituar menyren se si jane formuar gjurmet qe kane lene pjeset e ndryshme te automjetit teviktimat (ne trup dhe ne tesha) ose gjurmet qe jane shkaktuar nga perplasja e dy mjeteve: per te saktesuar nese drejtuesi iautomjetit, i demtuari, deshmitari i kane perceptuar mire rrethanat e ngjarjes (nese kane pare mire).Eksperimenti i aksidentit gjithashtu kryhet edhe per ta vertetuar shpejtesine qe ka pasur automjeti ne baze te gjurmes se frenimit.

012.Bazat shkencore dhe sistemi i kriminalistikes ?Jane metodat dhe mjetet kriminalistike te zbulimit dhe te fiksimit te provave ne kryerjen e veprimeve hetimore si ne keqyerjen evendit te ngjarjes, ne ekspertimentin hetimor, ne kontrollimin e baneses, ne paraqitjen per njohje, metodat ne pyetjen e tepandehurit dhe te deshmitarit krijojne kushte per ta afruar sa me shume qastin e kryerjes se vepres penale ne qastin e dhenies sevendimit perfundimtar nga gjykata

013.Qitje me puthitje ?Qitja me puthitje eshte ajo qitje kur gryka e tytes se armes ndodhet e puthitur me siperfaqen e objektit.Me kete rast, tyta mund te jete e mbeshtetur ne teresi me objektin.Qitjet e tilla quhen hermetike ose mund te jene pjeserisht te mbeshtetura per objektin.Te qitjet me puthitje, perveq veprimit dinamik te predhes, veprojne edhe faktoret plotesues te qitjes, te cilet kryesisht depozitohen nekanalin e predhes.

014.Aksidentet ajrore ?

Kur ndodhin katastrofat ne transportin ajror, punonjesit e policise dhe organi procedues duhet te dalin sa me pare ne vendin engjarjes qe ti pengojne ndryshimet eventuale dhe asgjesimin e objekteve dhe te gjurmeve te vepres penale.Doemos duhet qe ne procesverbalin e keqyrjes, ne skicat dhe fotografite te sigurohen dhe te theksohen pozita fillestare eaeroplanit, te pjeseve te tij, te ngarkimi, te shperndare, te kufomave, te te plagosurve.Keshillohet marrja e perkohshme e shiritit magnetofonik, i cili ka regjistruar biseden e piloteve me personelin ne aeroport.

http://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan015.Daktiloskopimi i personave ?Daktiloskopimi i personave behet sipas rregullave te caktuara kriminalistike, ne menyre qe gjurmet e marra te gishtave te jene same te qarta dhe me te qendrueshme, ne menyre qe te mundesohet ekzaminimi i teresishem i tyre.Per t'u marre ne menyre me te drejte gjurmet e gishtave dhe te vijave papilare, perdoren keto mjete: a)boja e zeze e shtypit;b)pllakeza e lemuar metalike ose e xhamit, me madhesi 30x12cm; c)ruli (cilindri) prej gomes me madhesi 5.2x5cm etj.

016.Daktiloskopimi i kufomave ?Para se te behet daktiloskopimi i kufomave, duart e kufomave lyhen mire dhe thehen, mollezat e gishtave ngjyrosen me rulin evogel, i cili e ka formen e vezes se zeze dhe i cili lyhet me boje.Gishtat e kufomes pastaj shtrengohen me radhe, duke i kaluar permbi fletet e bardha qe vehen mbi luget speciale perdaktiloskopimin e kufomave e qdo flete te letres me shenjen e gishtit ne vendin e caktuar ne kartelen daktiloskopike.

017.Format e kriminalitetit ekologjik ?Kriminaliteti ekologjik kryhet me ane te veprimeve ose mosveprimeve te kunderligjshme qe qendrojne ne ndotjen e ajrit permesqlirimit te tymrave, gazrave dhe lendeve te tjera toksike radioaktive tej kufirit te lejuar nga parametrat teknike.Kufijte e lejueshem te lendeve ndotese, te gazta, te lengeta, te ngurta e radioaktive, shkarkohen ne ujera, ajer, toke etj., caktohennga organet perkatese te nje shteti.Sistemet alternative te klasifikimit te ndotjes apo te ndotsve jane: a)klasifikimi sipas natyres se ndotesve (natyra kimi); b)ndotesitinorganike dhe c)ndotesit organike.

018.Kuptimi dhe detyrat e teknikës kriminalistike ?Teknika kriminalistike merret me metodat, mjetet teknike qe perdoren per kerkimin, zbulimin, mbledhjen dhe studimin e provavemateriale me qellim zbulimi dhe parandalimi te veprave penale.Detyra themelore e teknikes kriminalistikes eshte identifikimi, dmth., percaktimi i njerezve dhe i sendeve qe kane lidhje me veprenpenale ne baze te gjurmeve te lena prej tyre.Detyre tjeter eshte edhe zbulimi i mekanizmit te formimit te gjurmeve me qellim qe te shpjegohet menyra e kryerjes se ngjarjes.

019.Ekspertimi mjekoligjor i kufomës ?Keqyrja e vendit te ngjarjes eshte e veqante ne krahasim me keqyrjet e veprave te tjera.Pas keqyrjes se vendit te ngjarjes dhe te kufomes, organi procedues cakton ekspertimin mjekoligjor te kufomes.

Keqyrja e pare e jashtme e kufomes ne vendin e ngjarjes nuk i zgjidh te gjitha pyetjet qe lindin per ta zbuluar vrasjen.Per kete arsye kufoma i nenshtrohet nje ekzaminimi me te thelle, autopsise e cila kryhet ne morg.Ekzaminimi mjekoligjor ne morg konsiston ne keqyrjen e brendshme dhe te jashtme te saj dhe behet me hapjen e kokes, te gjoksit,te barkut dhe shtylles kurrizore, kur kjo ka demtime.Ndersa pas vdekjes biologjike, ne organizmin e vdekur ndodhin ndryshime qe quhen fenomene kufomore, te cilat sherbejne perpercaktimin e vdekjes dhe te kohes se vdekjes.

020.Kontrabanda me armë ?Rrezikshmeria e ketij lloji te kontrabandes eshte e madhe per shkak te mjeteve qe kane rendesi te madhe te sigurise per qdo vend.Kontrabanda me arme perveq rendesise komerciale ka edhe rendesi politike, strategjike dhe ushtarake.Dy shkaqet themelore jane qe i pershtaten ketij lloji te trafikut: a)nje eshte fakti se sot ne bote prodhohen shume arme se qe eshte enevojshme dhe b)dy eshte fakti se ekziston tregu ilegal.Per transportim te ketij lloji armatimi me se shpeshti shfrytezohen mjetet e transportit rrugor, detar etj.

021.Vetëvrasja altruistike ?Vetvrasja altruistike kryhet kur njeriu me vetedije e flijon jeten e tij.Ai nuk e perfill vetveten.Kur kemi te bejme me nje vetevrasje, nuk eshte fjala se ai nuk ka instinkt per veteekzistenc.Perkundrazi, ai eshte me i forme se ky instinkt, nuk e perfill, e mohon, eshte shenderruar teresisht ne ide dhe per deshiren e kesajideje, ai e sakrifikon veten.

022.Format e gjurmëve të gjakut ?Format e gjurmeve te gjakut jane: a)njolla; b)pellgu; c)pikat; d)sperkatjet; e)cerkatjet; f)fshirjet dhe g)vervitjet.023.Metodika e zbulimit të aksidenteve të trafikut ?Qarkullimi i mjeteve te transportit rrugor te te gjitha llojeve dhe te kombesoreve rregullohet me ligje te posaqme.Transporti ne rruget publike duhet te zhvillohet ne ate menyre qe te mos rrezikoje, te pengoje trafikun, mos ti demtoj edhepjesemarresit e tjere ne trafik.Aksidenti i trafikut eshte nje fatkeqesi e shkaktuar me rastin e ndeshjes se njerit apo me shume automjeteve ne trafik, me q'rastshkaktohen deme materiale, trupore apo vdekjen e njerezve (humbja e jetes se individeve).Detyra e organit procedues eshte sqarimi i rrethanave qe kane te bejne me figuren e krimit.Organi procedues eshte i detyruar te permende ne akuze dhe ne vendimin perfundimtar rregullat qe jane shkelur prej tij, ne q'vend,kur, ne q'rrethana dhe q'menyre ndodhi ngjarja etj.024.Masat kriminalistike në zbulimin e krimeve seksuale ?Ne hetimin e krimeve seksuale, kryhen keto veprime hetimore: a)pyetja e se demtuares; b)keqyrja e vendit te ngjarjes; c)ekspertimimjekoligjor dhe psikiatrikoligjor i se demtuares; d)pyetja e deshmitareve; e)ekzaminimi mjekoligjor i personit te dyshuar; f)pyetja epersonit te dyshuar.Ne baze te ketyre veprimeve bejne te mundur te mblidhen te dhena, ne baze te te cilave krijohet pasqyra e ngjarjes konkrete, nese

ajo ka ndodhur me te vertete.025.Provë personale ?Prove personale eshte objekt i te provuarit, teresia e fakteve, konstatimi i te cilave eshte i nevojshem per zgjidhjen e drejte te njeqeshtje penale.

026.Mënyrat e kryerjes së kontrabandimit me narkotike ?Menyrat e kryerjes se kontrabandimit me narkotike jane: a)organizimi i prostitucionit; b)plaqkitjes; c)krimeve te vjedhjes; d)tregtiseme arme; e)thyerjes se dyqaneve dhe objekte te tjera me qellim te sigurimit te mjeteve financiare.

027.Zonat e figurës papilare ?Figurat papilare ndahen ne tri zona: a)ne zonen qendrore - e cila eshte me e rendesishmja per identifikim, pasi ajo paraqet njefigure te nje tipi te caktuar; b)ne zonen bazale - e cila shtrihet ndermjet zones qendrore dhe pikes qe formohet ndermjet fallanges 2dhe 3 dhe c)ne zonen periferike - e cila eshte zona kur kreshtat zhvillohen dhe formojne nje "U" te permbysur

028.Fotoroboti ?Fotoroboti eshte perpilimi i portretit te personit ne baze te thenieve te deshmitareve ose te te demtuarit, duke i radhitur pjese tefotografive (flokeve, ballit, fytyres, gojes, hundes etj) qe jane prere me pare nga fotografite e personave te tjere dhe jane sistemuarne albume apo mbajtes te posaqem.Autori i fotorobotit eshte "Pier Shebo" (France).

029.Detyra e kriminalistikës ?Detyra e kriminalistikes eshte aplikimin e metodave te reja shkencore ne lufte kunder kriminalitetit, perdorimin e mjeteve teknike perzbulimin, mbledhjen dhe fiksimin e provave materiale, studimi i metodave te perdorura nga autori ne kryerjen e vepres penale, sidhe detyra tjeter e kriminalistikes eshte te ndihmoje policine gjyqesore, prokurorin, gjykaten si dhe institucionet kriminale ne luftekunder kriminalitetit.

030."Corpora delicti" ?CORPORA DELICTI - njohja e sendeve perfshin njohjen e mjeteve me te cilat eshte kryer vepra penale, njohjen e pasurise sevjedhur ose te sendeve te tjera qe sherbejne ne qeshtjen si prova materiale.Njohja e sendeve do te thote ti konstatosh ne menyre te sigurt ato veqori te cilat bejne qe ai send te dallohet nga sendet tjera te atijlloji.Ne rastin e pare njoftimet e marra fiksohen ne procescerbalin e paraqitjes per njohje, ndersa ne rastin e dyte njoftimet e marrafiksohen ne ate te pyetjes.CORPORA DELICTI - eshte sendi i cili ka qfaredo lidhjeje me vepren penale, qofte si mjet i kryerjes, send gyurmelens, apo edhe sisend qe rezulton nga vepra penale

031.Metodika e zbulimit të kriminalitetit kompjuterik ?Kriminaliteti kompjuterik eshte dukuri e re dhe eshte paraqitur ne SHBA nga Von Zur Muhlen 1973 i cili e ka shkruar puniminshkencor mbi kriminalitetin kompjuterik.Metodat e zbulimit te kriminalitetit kompjuterik jane: a)metodat e pergjithshme - ne perpunimin e te dhenave nga fusha e

parandalimit dhe e luftimit te kriminalitetit dhe b)metoda e veqante - e perpunimit te te dhenave ne zgjedhjen e problemeve konkretekompjuterike.Informatika kriminalistike me metoda te pergjithshme dhe te veqanta ndihmon ne hetimin e veprave penale ne lidhje me kompjuteretdhe analizimin e sigurise ne fushen e kriminalitetit.

http://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan032.Eksperimenti situancional ?Gjendja e flagrances, ne te gjitha format e saj ka nje veqori te perbashket: "Kapjen" e personit qe shikohet se po kryen, qe ndiqetmenjeher pas kesaj ose kapet me sende e prova materiale nga te cilat duket se ka kryer nje veper penale.Mbi kete studim duhet bere ne situaten kriminalistike - ekspertimin e tere gjendjes materiale te vendit te ngjarjes.Mbi bazen e ekspertimit te gjendjes eshte krijuar edhe teoria e gjendjes kriminalistike, ndersa me te arriturit ne vendin e kryerjes sevepres penale, hetuesi eshte i rrethuar me gjurme te cilat, ndryshe nga rastet e "flagrances" duhet studuar dhe analizuar.

033.Qimet (flokët) ?Qimja si gjurme ofron mundesi te shumta per e kryeresve te veprave penale.Qimja perdoret per vertetimin e grupeve te gjakut te sistemit "A B O" dhe vertetimin e gjinise.Ne rastin e pare duhet disponuar me qime te gjate se paku 5cm, kurse ne rastin e dyte qimja duhet te kete rrenjen.Floket dhe qimet shfrytezohen si indicje per te provuar ekzistimin e vepres penale, per eksperimentin e ngjarjes.Ato mund te hasen tek te gjitha llojet e veprave penale, ndersa me te shpeshta jen me rastin e aksidenteve te komunikacionit, tevrasjeve, te vjedhjeve etj.

034.Mikrogjurmët ?Mikrogjurmet jane formime teresore lendore pak te dukshme ose te padukshme me sy te lire te njeriut te lendeve te ndryshme, sidhe shenjat e veprimit fizik qe kane rendesi per sqarimin e rrethanave dhe zgjedhjen e qeshtjes penale.

035.Fotografia e përshkruar ?Fotografia e pershkruar ose fotografia e jashtme eshte pershkrimi me fjale te karakteristikave te jashtme te nje personi.Elementet e fotografise se pershkruar jane: a)trupi dhe mosha; b)shenjat morfologjike (identifimin morfologjik - i cili behet dukesistemuar pjeset e lendeve identifikuese ne teresi - kompaktesi) dhe c)shenjat hromatike.Fytyra e qdo njeriu ka tri pjese: a)pjesen e ballit; b)pjesen e hundes dhe c)pjesen e gojes.Fotografia e pershkruar zbatohet ne sherbimin e kerkimit, ne perpunimin operativo-teknik dhe me rastin e identifikimit te kufomavete panjohura.

036.Mashtrimet kompjuterike ?Mashtrimet kompjuterike jane format me te rrezikshme te kriminalitetit kompjuterik.Zakonisht konsistojne ne futjen ose regjistrimin e te dhenave te pasakta me qellim qe vetes ose tjeterkujt ti sigurojne dobi tekunderligjshme pasurore.Mashtrimet kompjuterike jane te mundshme ne qdo sistem ekonomik i cili mund te ndikoj ne ecurit e distribuimit te mallrave dheparave.

037.Metodika e zbulimit të terrorizmit ?

Fjala terrorizem, rrjedh nga fjala latine "terror" dhe nga fjala greke "izem".Fjala terror kuptohet si dhune, tmerr, frike, panik dhe pasiguri.Metodika e zbulimit dhe e sqarimit te akteve terroriste ka per qellim te zbuloje menyren e kryerjes, mjetet e kryerjes, karakteristikat ekryesit, pasojat dhe rrezikshmerine shoqerore qe shkaktohen.Nga kjo kerkohet studim dhe profesionalizem i shkalles me te larte te formave te kryerjes se ketyre akteve terroriste, duke filluar ngainformacionet e para, zbulimi dhe fiksimi i gjurmeve materiale deri te masat e identifikimit te kryesit, te provuarit e fajesise se tyre,kapjes dhe gjykimit te kryesit per akte terroriste.

038.Kuptimi dhe llojet e fotografisë kriminalistike ?Fotografia eshte metode me e sakte dhe me objektive per fiksimin e fenomeneve si dhe nje mjet i fuqishem per studime shkencore.Fotografia kriminalistike paraqet qdo fotografi e cila perdoret per parandalimin, zbulimin dhe ndriqimin e vepres penale dhe kryesit tesaj.Llojet e fotografive kriminalistike jane: a)fotogrametria; b)fotografia nga largesia; c)identifkuese; d)palimsest; e)ultravjollce; f)infra ekuqe dhe g)termofotografia.

039.Kuptimi dhe shkaqet e kriminalitetit ekologjik ?Me kriminalitet ekologjik kuptohet grupi i veprave penale me te cilat mbrohet ambienti jetesor.Disa nga shkaqet jane: a)rregullimi parcial dhe i plote juridik i dispozitave qe mbrojne nga ky kriminalitet, b)joprofesionaliteti ikuadrove per problematiken ekologjike etj.

040.Metodika e gjurmimit të vrasësit ?Studimi kriminologjik i personalitetit te vrasesit duhet te sherbeje per percaktimin e pergjegjesive te tyre penale, individualizimin esanksioneve penale dhe zbatimin e tij te pershtatshem.Ne kete pikepamje rendesi te veqante ka te kuptuarit e motivit te kryerjes se vepres penale dhe indicjeve qe manifestohen neveprimin psikik te vepres ne kryesin.

041.Klasifikimi i gjurmëve ?Dallojme dy lloje gjurmesh ato jane: a)gjurme te thelluara - e qe e cila formohet ne thellesi te objektit gjurmemarres, ne te cilenpasqyrohet relievi i objektit gjurmelenes, ne tri perpara: gjatesi, gjeresi dhe thellesi dhe b)gjurme te siperfaqshme - e qe e cilaformohet me siperfaqen e objektit gjurmemarres, e ne te cilen pasqyrohen vetem pjeset e ngritura te struktures se jashtme teobjektit, me dy permasa: gjatesi dhe gjeresi.

042.Vjedhjet me thyerje ?Vjedhjet me thyerje nga personat e jashtem, kryhen ne menyre te thjeshte dhe ne menyre te kualifikuar me mjete tekniko-shkencoredhe me metoda te ratifikuara maksimi.Menyrat me te shpeshta te vjedhjeve me thyerje jane: a)futja ne lokal me ane te qelesit "kopil";b)thyerja e deres me force fizike;c)thyerja e xhamit ne dritare; d)thyerja e kasafortave; e)thyerja e dollapeve; f)thyerja e sirtareve etj.

043.Historiku i kontrabandës ?Kontrabanda paraqet nje dukuri aktuale negative, rrezikshmeria shoqerore e se ciles manifestohet ne menyre te shumefishte.

Fillet dhe zhvillimi i kontrabandes jane te lidhura me dukurine e paraqitjes se kufijve shtetror, permes te cileve u krijuan edhepengesat per kembim te lire te mallrave, mund te thuhet qe deri ne paraqitjen e kapitalizmit, kontrabanda me shume kishte aspektepolitike dhe ushtarake.Ne kontrabande ka ndikim edhe faktoret e tregut ne drejtim te atyre mallrave qe jane ne qarkullim te lire si dhe te atyre qarkullimi i tecilave eshte i kufizuar ose i ndaluar (arme, municion, droge etj).

044.Zbulimi i terroristëve ?Zbulimi dhe ndriqimi i ketyre akteve terroriste eshet pune e nderlikuar dhe e veshtire ne te gjitha aspektet e punes dhe te veprimit tesubjekteve perkatese ne luftimin e kesaj dukurie te rrezikshme shoqerore.Nga kjo kerkohet studim dhe profesionalizem i shkalles me te larte te formave te kryerjes se ketyre akteve terroriste, duke filluar ngainformacionet e para, zbulimi dhe fiksimi i gjurmeve materiale deri te masat e identifikimit te kryesve, te provuarit e fajesise se tyre,kapjes dhe gjykimit te kryesve per akte terroriste.

045.Gjurmët dhe objektet e aksidentit me mjete te transportit ?Gjurmet e mjeteve te transportit shfrytezohen per identifikimin e automjetit qe ka shkaktuar aksidentin, per zbulimin e mjetit teperdorur nga kryesi per ardhjen dhe largimin nga vendi i ngjarjes dhe per transportimin e sendeve te vjedhura apo tekontrabanduara.Gjurmet e automjetit studiohen per te percaktuar perkatesine grupore, per te identifikuar pjese te ndryshme te tyre, per te gjeturdrejtimin e levizjes, vendin e perqendrimit dhe per te percaktuar ne baze te frenimit, shpejtesine e automjetit ne qastin e ngjarjes.

046."Detektori i gënjeshtrës" ?Detektoret e genjeshtres jane regjistrues te proceseve fiziologjike qe perdoren per studime klinike per eksperimente fiziologjike.Njohurite e para ne kete drejtim paraqiten ne fund te shek. XIX dhe lidhen me punen e shkenctareve italiane A.Mosso dheC.Lombroso.Zbulimi i genjeshtres eshte i lidhur me: Makinen e trurit - ky aparat eshte i afte qe te regjistroje P300, nje impuls i vogel i leshuar ngatruri ne momentin qe njeriu percepton imazhe te panjohura per te dhe Poligraf - makina e se vertetes, bazohet ne bindjen se njeriutqe gjenjen i shtohen rrahjet e zemres dhe djersitja.

47.Metodika e zbulimit dhe e sqarimit të falsifikimit të dokumenteve ?Sqarimi i falsifikimit te dokumenteve behet ne dy lloje te ndara veprimesh: a)e para, kriminalistike-taktike, perfshin shfaqjen edyshimit dhe konstatimin e rrethanave juridike dhe kriminalistike te krijimit, te perdorimit dhe te qellimit te falsifikimit dhe b)e dyta,kriminalistike e cila ka te beje me hetimin dhe vleresimin profesional te falsifikimit te dokumenteve ne pikepamje objektive dhesubjektive.

48.Zbulimi dhe fiksimi i gjurmëve traseologjike ?Gjurmet dhe sendet - prova materiale qe kane lidhje me vepren penale ndohen te shperndara si ne qendren e vendit te ngjarjes,ashtu edeh ne periferi te saj.

Me qender duhet kuptuar vendi ku ndodhen objektet qe kane me shume gjurme: kufoma, vendi i thyerjes etj.Me periferi duhet kuptuar vendi qe permban pasojat e vepres penale, si gjurmet e kryesit.Gjurmet fiksohen dhe merren: para se te fillohet nga perpunimi dhe marrja e gjurmes, behet fotografimi i saj i shkallezuar, gjurmaduhet te merret se bashku me objektin ose me ate pjese te objektit mbi te cilin ndohet.Gjurmet traseologjike me te perhapura jane: a)gjurmet e duarve (gishtave), b)te kembeve (te zbathura dhe te mbathura); c)eautomjeteve dhe d)gjurmet e veglave te thyerjes.

49.Format e paraqitjes së terrorizmit ?Terrorizmi mund te paraqitet ne shume forma por ndarja me e shpeshte eshte ne: a)terrorizem i brendshem dhe nderkombetare;b)individual dhe masovik; c)selektiv dhe joselektiv; d)kompromis; e)nacional; f)religjioz; g)revolucionar dhe h)shteteror etj.

50.Shkaqet e kriminalitetit ekonomik ?Shkaqet themelore qe kushtezojne paraqitjen e ketij lloji te kriminalitetit jane: a)forma e raportit ndaj pasurise se organizatespunuese; b)format e pasurise; c)shkalla e kocentrimit te funksioneve; d)zhvillimi dhe arsyeshmeria e sistemit mbrojtes; e)pozitaafariste e organizates punuese; f)zhvillimi i organizimit te qeverisjes dhe g)aftesia profesionale e intelektuale e kryesit.

51.Metodika e zbulimit te kriminalitetit ekologjik ?Si burim njohurish me se shpeshti paraqiten mjetet e informacionit, veprimtaria e organeve inspektuese dhe enteve perkatese, sidhe aktiviteti operativ i policise.Per kryerjen e veprave penale te kriminalitetit ekologjik mund te mesojne edhe nga kallezimet e qytetareve qe jetojne ne territorin errezikuar si dhe nga kallezimet anonime dhe me pseudonime.Aktiviteti duhet drejtuar ne mbledhjen e informacioneve fillestare dhe me njohurite mbi faktet qe tregojne ekzistimin e vepres penale,pastaj ne drejtim te zbulimit, sigurimit dhe fiksimit te gjurmeve te veprave penale dhe provave te tjera relevante.

52.Fiksimi i armës së zjarrit ?Fiksimi i armes se zjarrit behet me ane fotografim, me ane skice dhe me ane te pasqyrimit te rezultateve te keqyrjes neprocesverbal.Fotografimi i armes se zjarrit behet me metoden e skallezuar.Ne fotografi duhet te percaktohet pozicioni i armes ne marrdhenie me objekte qe ndodhen afer saj Shenjat e veqanta te armes se zjarrit, qe kane rendesi per qeshtjen, doemos duhet fotografuar.Nje nga metodat me te rendesishme per fiksimin e armes se zjarrit eshte pasqyrimi i rezultateve ne procesverbal pas keqyrjes sehollesishme te armes se zjarrit.Ne keqyrjen e armes se zjarrit duhet te percaktohen dhe te pershkruhen keto te dhena: a)lloji i armes; b)modelin; c)kalibrin; d)vitin eprodhimit; e)numrin e armes etj.

53.Kontrabanda e automjeteve ?Kontrabanda e automjeteve eshte transportim ilegal i automjeteve ne kufirin shtetror duke iu shmangur masave te mbikeqyrjesdoganore.

Grupet e kontrabandave qe merren me kete veprimtari kane organizim te mire dhe me ndarjen e punes se theksuar.Ato jane te perbera kryesisht nga personat me shtetesi te ndryshme, nga te cilat disa prej tyre organizojne grupe, te tjeret vjedhinautomjete, te trete falsifikojne dokumentacionin e automjetevem, te katertit transportojne automjetet deri ne vendin e caktuar.Me se shpeshti kontrabandohen automjetet e shtrenjta, te prodhuesve te njohur.Kontrabanda behet sipas sistemit nje automjet - nje shofer, e per kete qellim ndonjeher shfrytezohen edhe automjetet transportueseose treni.

http://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan54.Vjedhja e informacioneve ?Vjedhja e informacioneve eshte nje nga format e shpeshta te kriminalitetit kompjuterik.Mundesite teknike per vjedhjen e informacioneve me ndihmen e kompjutereve jane tejet te medha posaqerisht nese mirret parasyshfakti qe bankat e te dhenat kompjuterike me ndermjetesimin e lidhjeve telefonike dhe sistemeve te tjera te lidhjeve, mund tedepertojne nga cilido vend i botes.Format e veqanta te vjedhjes se informacioneve paraqesin kopjimi ilegal e programeve shtepiake dhe personale kompjuterike,vjedhja dhe kopjimi i pajisjes kompjuterike.Kryesit e ketyre veprave jane kryesisht operator kompjuterik, te cilet e keqperdorin vendin e tyre te punes duke ndermarre aktivitetete drejtuara ne fitime te tyre personale.

55.Karakteristikat e viktimave te krimeve seksuale ?Viktima te marredhenieve seksuale zakonisht jane femnat qe gjenjehen lehte, te pakujdesshme, mendjelehta dhe te perdaluara,rrethanat te cilat sjellin me vete edhe nje situate viktimogjene (sulmin ndaj tyre).Objekt dhunimi shpesh jane grate e zhvilluara ne moshen normale, kur ato jane terheqese, por shpesh edhe vajzat 4-5 vjeqe, eedhe me te vogla dhe anasjelltas, edhe grate e moshuara.

56.Gjurmët e kembëve të njeriut ?Gjurmet e kembeve formohen gjate levizjes se njeriut ne ecje, ne vrap, ne kercim.Ato formohen edhe kur njeriu ndohet ne qendrim.Gjurmet e kembeve ndahen ne: a)gjurme te lena nga kemba e mbathur dhe b)gjurme te lena nga kemba e zbathur.Keto gjurme jane statike e dinamike, te thelluara dhe te siperfaqshme.Gjurmet e thelluara formohen kur shputa e kembes, duke shkelur ne lende te bute, rere, pluhur, bore, le formen e saj ne perfytyrimkundertor.Gjurmet e siperfaqshme pasqyrojne vetem shenjat e atyre pjeseve te kepuces ose te kembes se zbathur qe takohen me siperfaqene objektit gjurmemarres.

57.Fotogrametria ?Fotogrametria eshte teknike e fotografise e cila mundeson matjen e te gjitha dimensioneve dhe largesive te nevojshme perperpilimin e skices se vendit te ngjarjes.Ne kriminalistike perdoret posaqerisht ne kerkimin dhe sqarimin e aksidenteve te komunikacionit, eksplozioneve dhe zjarreve.

58.Ekspertimi kriminalistik ?

Ekpertimi kriminalistik konsiston ne zhvillimin e kerkimeve, ne marrjen e te dhenave ose te vleresimeve qe kerkojne njohuri teposaqme teknike, shkencore ose kulturore.Ekspertimi dallon nga eksperimenti sepse ekspertimi konsiston ne nje veresim ose gjykim teknik kundersa eksperimenti perfshinperseritjen e ngjarjes ose te ndodhise.Ekspertimi kryhet nga specialist te caktuar, qe kane njohuri te posaqme.Kur per konstatimin ose sqarimin e fakteve qe kane rendesi per qeshtjen penale kerkohen njohuri te posaqme nga fushat eshkences, te artit dhe te teknikes, organi procedues dhe gjykata vendos te behet ekspertimi.

59.Specifika e zbulimit te kriminalitetit kompjuterik ?Zbulimi, hetimi dhe sqarimi i kriminalitetit kompjuterik duhet mbeshtetur ne keto rrethana: a)kriminaliteti kompjuterik eshte i lidhur menumrin e madh te kompjutereve te tjere ne shfrytezim me intensitete te ndryshme te tyre, b)kriminaliteti kompjuterik eshte i lidhur menumrin e caktuar te personave qe dine ta shfrytezojne kompjuterin dhe qe punojne me keto mjete.Zbulimi dhe ndriqimi i kriminalitetit kompjuterik, i kryer ne keto sisteme elektronike veshtiresohet ne dy drejtime: a)ne parandalimin etij te efektshem dhe b)ne zbulimin e te provuarit te tij te suksesshem.

60.Ekpertimi te krimet seksuale ?Ekspertimi mjekoligjor dhe psikiatrik-ligjor i se demtuares ne marredheniet seksuale perben nje nga veprimet e para hetimore dhekryhet per te zbuluar gjurmet qe vertetojne marredheniet seksuale, karakterin dhe pasojat e veprimit te dhunes se perdorur, shkallene gravitetit te demtimeve trupore etj.Ekspertit mjekoligjor i shtrohet per zgjidhje keto pyetje: nese e demtuara eshte zhvirgjeruar, koha e ketyre demtimeve, nese kagjurme te fresketa te marredhenieve seksuale, karakteri dhe lokalizimi i tyre etj.

61.Gjurmët materiale në vendin e ngjarjes ?Gjurmet materiale ne vendin e ngjarjes jane ato gjurme te cilat gjenden ne vendin e ngjarjes dhe ne baze te ketyre gjurmeve mundte arrijme te identifikojme kryesin e vepres penale.Studimi i gjurmeve i jep mundesi organit procedues te nxjerr perfundime logjike per ngjarjen qe ka ndodhur, per sjelljen e subjektit tevepres penale, per te dhenat dhe te metat fizike te tij, per numrin e pjesemarresve ne kryerjen e vepres penale, per mjetet dhemenyrat qe jane perdorur.

62.Teknika hetimore kriminalistike ?Me tekniken hetimore kuptohet "kerkimi" i gjurmeve materiale ne drejtim te identifikimit, ekspertimit te tyre.Teknika hetimore eshte dege e teknikes kriminalistike e cila merret me hulumtimin shkencor-teknik, me studimin dhe trajtimin egjurmeve dhe sendeve materiale te vepres penale.

63.Mjetet dhe motivet e vrasjeve ?Mjetet e vrasjeve jane: a)arme zjarri; b)arme te ftohta; c)mjete te rastit, si shkop, gure, sepate, qekiq etj., d)lende helmuese;e)objekte qe shtypin rruget e frymarrjes, si shami, litar, tel, peshqir duar etj., f)rryme elektrike, temperatura te larta ose te uleta.Motivi eshte fuqi e brendshme psikologjike qe nxite dhe aktivizon njeriun ne aksion te caktuar.Motivi eshte nxitje e kuptuar me vetedije i krijuar ne baze te nevojave.

Motivet qe i shtyjne fajtoret te kryerjne vrasje jane te ndryshme si per interes, hakmarrje, gjakmarrje, xhelozi, per te mbuluar nej krimtjeter etj.

64.Ekspertimi grafik ?Ekspertimi grafik (i shkrimit) ka per detyre ta identifikoje personin ne baze te doreshkrimit te tij dhe te gjuhes se shkruar.65.Historiku mbi shfrytëzimin e gjurmëve të gishtave ?Shkenca e gjurmeve te gishtave (daktiloskopia) eshte shume e re.Gjurmet e gishtave jane shfrytezuar qe ne kohen e lashte, ne Lindjen e Larget.Ne shek. VII p.e.s kinezet dhe japonezet, ne fund te kontratave qe lidhnin, vendosnin gjurmet e gishtave, te cilat i zevendesoninnenshkrimet e tyre.William Herschellit i lindi ideja qe ne fundin e kontratave qe lidhte me banoret vendas te vendoste gjurmet e gishtave te tyre, ndersasipas Henri Fauldsit i takoi te analizoje gjurmet e gishtave ne dy qeshtje penale: a)ne rastin e par ai arriti te identifikoje personin nebaze te gjurmeve te gishtave te lene ne nje gote uji dhe ne rastin tejter vertetoi mungesen e identitetit.

66.Kontrabanda me vlera kulturore ?Kontrabanda e vlerave kulturore kryhet me veprime aktive qe shfaqen ne importimin, eksportimin apo tranzitimin e vlerave kulturorekombetare ne kundershtim me dispozita ligjore ne lidhje me to.Me kontrabandim te vlerave kulturore perfshihen kryesisht pikturat artistike dhe vlera te tjera kulturore.Pjesemarresit ne kontrabanden e vlerave kulturore si rregull jane persona qe jane te specializuara per keto veprimtari.Keto i studiojne vendet arkeologjike, muzet, kishat, manastiret, shitoret e antikiteteve, koleksionet private etj.

67.Gjurmët e spermës ?Gjurmet e spermes jane qeshtje te hulumtimeve mjeko-ligjore, qe behen per te vertetuar se a eshte me prejardhje te spermes ajonjolle apo jo dhe cilit grup te gjakit i takon personi, nga i cili rrjedh njolla.Gjurmet e spermes zakonisht duhet kerkuar te rastet e delikteve seksuale (ne vendin e ngjarjes, ne viktim, te kryesi).Njollat e spermes me se lehti gjenden me ndihmen e llambes se dore, me drit te dobet ose me llamben e kuarcit.

68.Pyetja e të dëmtuares në krime seksuale ?Pyetja e te demtuares ne marredhenie seksuale eshte veprim hetimor i nderlikuar i cili kerkon nga hetuesi taktik te madhe dhemjeshtri profesionale.Ne pytje duhet sqaruar keto rrethana: a)ku, kur dhe ne cilin vend eshte ushtruar dhuna; b)a ka bere kundershtim e demtuara; c)kupasqyrohet ky kundershtim; d)nese per kete krim e demtuara ka njoftuar ndonje person etj.Ku fajtori eshte i panjohur sqarohen: a)tiparet e jashtme te kryesit; b)gjestet; c)veqorite e gjuhes se folur ose te zerit; d)te dhenatmbi teshat dhe mjetin e transportit qe ka pasur i dyshuari etj.Kur fajtori njihet nga e demtuara sqarohen keto: a)emri; b)mbiemri; c)mosha; d)vendi i punes; e)detyra; f)banimi etj.

69.Karakteristikat e kriminalitetit kompjuterik ?Me shfrytezimin e teknikes kompjuterike, veprat penale psh, mashtrimet, shperdorimet dhe shpiunazhi marrin formen me shkallen

me te larte te rrezikshmerise shoqerore.Nje nder karakteristikat e kriminalitetit kompjuterik eshte se kryesit e veprave penale te kriminalitetit kompjuterik nuk mund tenjejtesohen me kryesit e formave klasike te kriminalitetit, per shkak te specifikave te ndryshme te cilat i veqojne ne kryerjen e ketijlloji te ketyre krimeve.Personat qe kryejne vepra penale te kriminalitetit kompjuterik duhet te posedojne fond perkates te njohurive dhe shkathesi ngafusha e teknikes kompjuterike dhe informatikes kriminalistike.

70.Regjistrimi kriminalistik ?Regjistrimi kriminalistik eshte mbledhja dhe radhitja sistematike e te dhenave mbi personat, sendeve dhe ngjarjeve, per shfrytezimine tyre operativ me qellim te identifikimit te personave, sendeve dhe ndriqimit te veprave penale.Regjistrimet kriminalistike behen vetem per nevojat policore.Objekt themelor i regjistrimit kriminalistik eshte njeriu.

71.Vetëvrasja tendencioze ?Vetvrasja tendencioze kryhet me qellim te caktuar: me vetvrasje deshirohet te thuhet diqka, vetvrasja manifeston proteste, njedemonstrim.Vetvrasja duhet ta fajsoje dike, ta theksoje fajin e ndokujt, pergjegjesine e ndokujt per kete vetvrasje.

72.Hyrja e pa autorizuar në sisteme kompjuterike ?Nje nga format e keqperdorimit te teknologjise kompjuterike eshte edhe hyrja e pa autorizuar ne sisteme kompjuterike.Si kryes te ketyre delikteve paraqiten Hakeret, te cilet deshirojne qe publikisht ta demonstrojne fuqine e vet dhe t'ia bejne me dijetere botes dobesite e te medhenjeve.Me keto veprime atakohen qendrat e ndryshme strategjike ushtarake ose institucione te ngjajshme, ne te cilat ruhen te dhenat ebesueshme.Keso hyrje te paautorizuar ne sisteme kompjuterike shkaktojne rrezikshmeri te madhe potenciale, sepse gjithnje ekziston mundesiqe pa dashje te shkaktohen pasoja ne vende te rendesishme dhe te ndjeshme te programeve, per shkak te pakujdesise teaktivizohen mekanizma qe jane nen kontrollin e drejtperdrejte te kompjuterit.

73.Gjurmët e pluhurit ?Ne mikrogjurmet bene pjese edhe pluhuri qe ne raste te caktuara mund te jete prove e rendesishme materiale per sqarimin dhehetimin e vepres penale.Pluhuri eshte grumbullim grimcash heterogjene, te cilat ndohen ne gjendje te shkermoqur.Keto grimca e kane prejardhjen e tyre nga qdo lloj trupash organike dhe inorganike.Pluhuri qofte ne gjendje reale, qofte ne gjendje derivate nga balta ose balta viskoze ose pastoze (brumi), mbulon tere siperfaqen etokes, me perjashtim te hapesirave ujore.Nuk ka objekt qe te mos jete i mbuluar me pluhur.

74.Metodat kryesore të fotografisë kriminalistike ?Metodat kryesore te fotografise kriminalistike jane: a)fotogrametria; b)fotografia identifikuese (sinjalitike); c)makro dhemikrofotografia; d)fotografimi nga lartesia; e)fotografia e fshehte (sekrete); f)holografia; g)fotografimi me rreze infra te kuqe dheh)fotografimi me rreze ultra vjollce.

75.Llojet e veprave penale të kriminalitetit ekonomik ?Llojet e veprave penale te kriminalitetit ekonomik jane: a)shperdorimi; b)huaperdorja; c)veprat penale qe mund te kryhen ne fushene transferimit te teknologjise dhe te pajisjes; d)ne fushen e afarizmit devizor; e)ne fushen e afarizmit ekonomik ne shtetet e jashtme;f)ne fushen e afarizmit bankar; g)ne qarkullimin monetar; h)ne afarizmin e kontabilitetit etj.76.Karakteristikat e kryesve të krimeve seksuale ?Nga hetimet gjyqesore del se perqindja me e madhe e kryesve te krimeve seksuale jane personat e rinj.Karakteristikat e kryesve te krimeve seksuale jane: a)kryesi, kur ndodhet ne nje takim feste ose ne nje vend publik shfrytezonbesimin, ose gjendjen eufonike te se demtuares, te shkaktuar nga pija alkoolike, e qon ne nje vend te fshehte dhe kryen aktinseksual; b)kryesi i pajisur me mjet transporti pasi e takon te demtuaren, propozon te shkojne se bashku ne nje vend te caktuar dhepastaj, pavaresisht nga vullneti i saj, e qon ne nje vend ku nuk ka njerez dhe e perdhunon ate; c)kryesi e takon rastesisht tedemtuaren ne nje vend pa njerez dhe e sulmon papritur per te kryer marrdhenie seksuale etj.

77.Mekanizmi i formimit të gjurmëve traseologjike ?Grupi hetimor kur bene keqyrjen e gjurmeve kerkon ndihmen teknike te specialistit kriminalist per kerkimin, marrjen, fotografimin dhepaketimin e tyre.Zbulimi i gjurmeve eshte shkathesi qe varet nga njohurite e caktuara dhe nga pervoja ne keto pune.Gjurmet duhet kerkuar: a)ne vendin e ngjarjes kriminale; b)ne kryesin e vepres penale; c)ne viktimen; d)ne objektet qe jane perdorurme rastin e kryerjes se vepres penale dhe e)ne vendet qe jane ne lidhje me kryerjen e vepres penale.Ne formimin e gjurmeve traseologjike marrin pjese dy objekte: a)objekti qe le pasqyrimin e tij ne objektin tjeter quhet lenes, ndersaobjekti mbi te cilen behet pasqyrimi i objektit te par quhet marres.

78.Specifika e zbulimit të krimit të organizuar ? (përgjigjjen lype n'libër osht te pjesa e metodikës)

79.Llojet e vetëvrasjeve ?Sipas llojit vetvrasjet ndahen ne: a)vetvrasje akute dhe kronike; b)direkte dhe indirekte; c)te dyfishta dhe te perbashketa;d)familjarisht; e)tendencioze; f)bilancore; g)recidive; h)te kombinuar; i)altruistike dhe j)e komplikuar.Ne baze te gjetjes se kohes te vetvrasjes dallojme: a)vetvrasje akute dhe kronike.Sipas menyres se kryerjes dallojme: a)vetvrasje pasive; b)aktive; c)individuale dhe d)grupore.

80.Mekanizmi i formimit të gjurmëve në vendin e ngjarjes ?Gjurmet duhet kerkuar: a)ne vendin e ngjarjes kriminale; b)ne kryesin e vepres penale; b)ne viktimen; c)ne objektet (lendet) qe janeperdorur me rastin e kryerjes se vepres penale dhe d)ne vendet qe jane ne lidhje me kryerjen e vepres penale.

81.Taktika klasike e hetimit të krimit të organizuar ?Rruga vendimtare qe duhet nderrmare ne luftimin e krimit te organizuar konsiston ne shkaterrimin e potences financiare te tij dhe qepresupozon edhe bashkepunimin nderkombetar.Tema e metodikave klasike te hetimeve eshte e shumellojshme.Ekspertimet teknike shpeshhere japin rezultate te dobishme per hetimet kunder krimit te organizuar, te tilla jane ekspertimetmjekoligjore, balistike por edhe ato daktiloskopike, fonike (ti kemi parasysh bisedat telefonike, shantazhet etj).Metodika e pyetjes se te pandehurve si dhe deshmitareve, hetimet lidhur me levizjet dhe zhvendosjes e te pandehurve, pjesetar te

organizmave kriminale por edhe te individeve te tjere, hetimet lidhur me fjetjet neper hotele si dhe udhetimet me linja ajrore, llogarite e hoteleve dhe regjistrat e prezences mund te sjellin te dhena te qmuara.

82.Llojet e krimeve seksuale ?Llojet e krimeve seksuale jane: a)marredheniet seksuale me te mitura, b)marredheniet seksuale me dhune me te mitura te moshes14-18 vjeq; c)marredheniet seksuale me dhune me te rritura; d)marredheniet seksuale me persona te pazot per tu mbrojtur;e)marredheniet seksuale me kercenim per perdorim te armes; f)marredheniet seksuale duke keqperdorur detyren; g)marredhenietseksuale ne gjini ose nen kujdestari; h)marredheniet seksuale ne vende publike, vepra te turpshme.

83.Metodika e zbulimit dhe e sqarimit të vjedhjeve ?Nje nder veprat penale kryesore te drejtuara kunder pasurise tek personat fizik, juridik apo te shtetit eshte vjedhja.Objekt i krimit te vjedhjes mund te jene sendet e luajtshme te cilat plotesojne nevojat e njeriut.Nga ana objektive, vjedhja e pasurise se luajtshme kryhet ne menyre te kunderligjshme ne menyre te fshehte ose te hapur kundervullnetit te pronarit.Nga ana subjektive, krimi i vjedhjes se pasurise kryhet vetem me dashje direkte dhe me qellim te posaqem pret te nxjerr perfitimmaterial ose per vete ose per te tjeret.

84.Gjurmët e veglave në objekte ?Gjurmet te cilat i lene veglat ne objekte te ndryshme mund te ndahen ne kete menyre: a)ne gjurme te cilat pasqyrojne ndryshimin eformes per shkak te humbjes ose shtypjes se motrealit (gjurmet e thelluara, e gerrithjes ose rreshqitjes, prerjet, e zberthimit),shenjat e veglave ne bartesin e gjurmes ose bartesin e gjurmes se vogel, te cilatj ane krijuar per shkak te nderrimit te substances:siperfaqesore, relievore, e thelluara dhe shenjat, gjurmet e prerjes ose te sharrimit.

85.Gjurmët e veglave në thyerje ?Gjurmet e veglave te thyerjes zbulohen ne pengesen e thyer dhe ne veglen e perdorur per thyerje.Kerkimi dhe zbulimi i tyre ne pengese ndihmon hetuesin per te ngritur versionet lidhur me menyren e mjetit te perdorur dhe qelliminqe ka ndjekur fajtori ne kryerjen e vepres penale.Fiksimi i gjurmeve te veglave te thyerjes behet me metoden e fotografimit shkallezues dhe me pershkrimin e tyre ne procesverbal.Pershkrimi i vegles se thyerjes perfshin keto te dhena: a)vendi i zbulimit; b)emertimi i vegles; c)forma dhe permasat e saj; d)perberjae materialit; e)zbulimi i shenjave te gishtave; f)shenjat individuale dhe grupore; g)prania e materialeve te huaja dhe h)menyra epaketimit.

86.Aksidenti në komunikacionin rrugor ?Aksidenti i trafikut eshte fatkeqesi e shkaktuar me rastin e ndeshjes se njerit apo me shume automjeteve ne trafik me q'rastshkaktohen deme materiale, demtime trupore apo vdekje te njerezve ose rrezikohet trafiku.Qarkullimi i mjeteve te transportit rrugor jane te rregulluara me ligje te posaqme.Sipas rregullave, transporti ne rruget publike duhet te zhvillohet ne ate menyre qe te mos rrezikoje, te pengoje trafikun, mos tidemtoje edhe pjesemarresit e tjere ne trafik.

87.Daktiloskopia hetimore ?Daktiloskopia hetimore merret me identifikimin e kryersve te panjohur te veprave penale, ne baze te krahasimit te gjurmeveindividuale te gishtrinjeve te personave te caktuar me gjurmet e gishtrinjeve te gjetur ne vendin e ngjarjes.

88.Përkufizimi i krimit të organizuar ?Me krim te organizuar kuptojm kryerjen nga tre e me shume persona te cilet kane nje strukture te caktuar organizative, te ciletveprojne per nje periudhe te gjate dhe denimi i tyre eshte 4 vjet heqje lirie si dhe qellimi i te cileve eshte perfitimi material.

89.Identifikimi në bazë të gjurmëve të gishtave ?Teresia e cilesive qe i bene gjurmet e gishtave te kene vlere te madhe per identifikimin e personit fajtor, me mjete dhe metodakriminalistike fiksohen dhe ekzaminohen.Gjurmet e gishtave shfrytezohen per te identifikuar personin fajtor ne baze te gjurmeve te lena ne vendin e ngjarjes, per te vertetuarse nga i njejti person jane kryer disa vepra penale, per ta identifikuar kufomen e nje personi te panjohur, ne rast se ky ka qeneregjistruar me pare penalisht.

90.Ndarja e teknikës kriminalistike ?Teknika kriminalistike ndahet ne: a)tekniken regjistruese - e cila perfshin regjistrimin dhe identifikimin kriminalistiko-teknik tepersonave, kufomave, sendeve dhe gjurmeve; b)tekniken operative - e cila eshte e lidhur ngusht me punen e teknikes kriminalistikene teren, pra me punet qe kane te bejne te vendit te kryerjes apo me keqyrje dhe c)tekniken hetimore - kuptohet kerkimi i gjurmevemateriale ne drejtim te identifikimit, ekspertimit te tyre.

91.Metodika e zbulimit dhe e sqarimit të vrasjes ?Ne hetimin e vrasjes, veprimet e para hetimore dhe veprime te tjera jane: a)keqyrja e vendit te ngjarjes dhe e kufomes; b)pyetja edeshmitareve te pare; c)keqyrja dhe ekspertimi mjekoligjor; d)paraqitja per njohjen e kufomes kur nuk njihet, e)ekpertimi kriminalistiki gjurmeve dhe i provave materiale; f)ndjekja e fajtoreve ne baze te gjurmeve te fresketa; g)perdorimi i qenit te ndjekjes se nje koheme keqyrjen e vendit te ngjarjes; h)mbledhja e te dhenave qe i perkasin viktimes etj.Masat dhe veprimtaria e drejtuar ne ndriqimin e vrasjes dhe ne zbulimin e kryeresve, sipas natyres qe kane, jane tejet urgjente dhenuk durojne kurrfare zhagitje.

92.Kuptimi dhe llojet e vrasjeve sipas mënyrës së kryerjes ?Me vrasje kuptohet ajo veper e kunderligjshme me anen e se ciles i hiqet jeta e nje personi tjeter me dashje ose nga pakujdesia.Format e parashikuara jane: a)vrasja me dashje; b)vrasja e cilesuar; c)vrasja me dashje ne lidhje me nje krim tjeter; d)vrasja me paramendim; e)vrasja ne rrethana te tjera cilesuesel f)vrasja e foshnjes; g)vrasja nga pakujdesia etj.

93.Zhvillimi historik i teknikës kriminalistike ?Teknika kriminalistike, si dege e kriminalistikes, u fut ne perdorim, duke i shfrytezuar metodat dhe mjetet shkencore teknike dhenatyrore per zbulimin e veprave penale.

Teknika kriminalistike paraqitet dhe zhvillohet njekohesisht me proceduren penale dhe u sherben qellimeve te saj.Teknika kriminalistike e fiton karakterin shkencor ne fazen e bindjes se lire gjyqesore, kur ne proceduren penale deperton parimi i severtetes materiale.Teknika kriminalistike zbatohet nga organi procedues dhe ekperti kriminalistik.Organi procedues e zbaton ate gjate zhvillimit te veprimeve te ndryshme hetimore dhe gjyqesore per kerkimin, zbulimin, fiksimin,marrjen, paketimin e sendeve-provave materiale.Ekperti kriminalistt e zbaton ate gjate ekzaminimit te sendeve-provave materiale dhe gjurmeve, kur vendoset nga organi proceduesekspertimi kriminalistik.

94.Zbulimi i gjurmëve të eksplozioneve (shpërthimeve) ?Zbulimi i eksploziveve behet para ose pas shperthimit.Zbulimi i mjetit eksploziv para shperthimit ka efekte para-ndaluese, duke shpetuar jete njerezish dhe deme te medha.Kohet e fundit jane shpikur aparatura qe zbulojne edhe avujt e disa eksploziveve ne lokale, ne paketat dhe ne duart e veshjet epersonave te dyshuar.Ky aparat qe mban emrin enalizator per zbulimin e avujve eshte i ndjeshem ndaj perberesve te dinamitit, nitratit te etilenit klukol sidhe per eksplizive te tjere.

95.Kuptimi i metodikës kriminalistike ?Metodika kriminalistike shfrytezon mjetet e teknikes kriminalistike dhe rekomandimet taktike me qellim te zbulimit dhe sqarimit teveprave penale veq e veq.

96.Përcaktimi i rrethanave të qitjes me armë zjarri ?Percaktimi i rrethanave te qitjes me arme zjarri jane: a)percaktimi i vendodhjes se qitesit; b)percaktimi i kohes se qitjes; c)percaktimii largesise se qitjes; d)percaktimi i diametrit dhe pamjes se vrimes se shkaktuar nga predha.

97.Zbulimi i motivit te vepra penale e vjedhjes ?Motivet ne krimin e vjedhjes si rregull jane motive interesi, por mund te jene edhe motive te tjera, psh, e merr pasurine e tjetrit per tindihmuar nje familje qe ndodhet ne gjendje te veshtire ekonomike ose per t'ia dhuruar ndonjerit etj.

98.Kërkimi i automjeteve të larguara nga vendi i ngjarjes ?Kerkimi i automjeteve te larguara nga vendi i ngjarjes behet ne kater faza: a)faza e pare eshte mbledhja e te dhenave mbiautomjetin dhe shoferin e larguar; b)faza e dyte fillon me ardhjen e patrulles ne vendin e aksidentit te komunikacionit dhe mbledhjae informacioneve; c)faza e trete perfshin mbledhjen e te dhenave dhe informacioneve me qellim te identifikimit te automjetit dheshoferit qe jane larguar nga vendi i ngjarjes dhe d)faza e katert perfshin te dhenat e nxjerra nga ekpertimet.

http://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan99.Daktiloskopia ?Daktiloskopia eshte metode per regjistrimin dhe identifikimin kriminalistik te personave ne baze te studimit, krahasimit dhe falsifikimitte figurave te vijave papilare ne lekuren e gishtrinjeve, pellembeve dhe shputave te njeriut.

100.Fotodokumentacioni në dosjen penale ?

Fotodokumentacioni ne dosje penale eshte grumbullim i te gjitha provave (fotografimi i vendit te ngjarjes, pershkrimi neprocesverbal, skicimi etj) per zbardhjen apo ndriqimin e vepres penale.Ky fotodokumentacion behet ne tri kopje: nje i dergohet prokurorise, nje gjykates dhe nje policise.101.Skicë e rrugës së këmbëve të njeriut ?Skice e rruges se kembeve te njeriut jane: a)drejtimi i ecjes; b)gjersia e hapit; c)gjatsia e hapit dhe d)kendi i ecjes.

102.Identifikimi në bazë të fotografisë ?Identifikimi ne baze te fotografise perdoret per te fiksuar pamjen e jashtme te personave te gjalle, kur behet regjistrimi penal, meqellim qe te behet identifikimi i tyre.Rregullat qe zbatohen ne kete lloj fotografimi ndihmojne per ti fiksuar ne menyre te sakte e te plote shenjat e pamjes se jashtme, nebaze te te cilave njihet dhe identifikohet personi.Ne kete lloj fotografimi merren dy pamje: a)perball dhe b)profil

103.Format e falsifikimit ?Krijimi i falsifikimit kryhet ne dy forma kryesore: a)me ane te falsifikimit te dokumenteve dhe b)perdorimin e dokumenteve tefalsifikuara.Falsifikimi i dokumenteve behet me: paraqitjen e dokumenteve zyrtare te rrethanave ose te dhenave qe dihet se jane te rreme, nuk ipergjigjen te vertetes etj.

104."Gjendje fragrante" ?Gjendja flagrante paraqet zenien e personit ne kryerje e siper te nje vepre penale, zenien gjate ndjekjes menjehere pas kryerjes sevepres penale, zenien me sende dhe prova materiale nga te cilat shihet se e ka kryer vepren penale.

105.Dokumentacioni i ekspertimeve mjekoligjore ?Tere rrjedha e identifikimit dhe te fiksimit te gjurmeve eshte e nevojshme qe te fiksohet me video-kamer se bashku me procesverbalvoluminoz, skice dhe fotografi, si dhe me konstatime.Ne ekpertimet e kufomave, te provave materiale dhe materialeve te qeshtjes, dokumenti titullohet akt i ekpertimit mjekoligjor ndersane ekspertimet e personave aktdeshmi.Pjeset perberese te aktit jane: a)pjesa hyrese; b)pershkruese dhe c)konkluzioni.Pjesa hyrese perfshine: a)daten; b)oren; c)vendin e kryerjes se ekspertimit; d)emrin dhe mbiemrin e mjekut qe kryen ekspertimin etj.Pjesa pershkruese perfshine: titullin dhe numrin i cili eshte ne varesi nga lloji i objektit qe i nenshtrohet ekspertimit.

106.Zhvillimi i kriminalistikës ?Rrenjet historike te kriminalistikes, si qasje shkencore ne luftimin e kriminalitetit fillojne ne fund te shek. XIX dhe ne fillim te shek.XX.Kriminalistika se pari ka qene disipline shkencore e cilesuar si "policia teknike" dhe "policia shkencore".Ndhmese te qmuar per zhvillimin e kriminalistikes si shkence ne sherbim te drejtesise penale ka dhene profesori Hans Gross kusipas tij, kriminalistika eshte shkenca qe studion dukurite reale qe kane te bejne ne permbajtjen e se drejtes penale.Zhvillimin historik te kriminalistikes e karakterizojne mjetet dhe metodat e shumta te persosura ne luftimin e kriminalitetit.

Futja e shkences ne kriminalistike eshte e mundesuar me te arritura te shumta ne fizike, kimi, biologji, anatomi, psikologji dhedisiplina tjera.Fale ketyre eshte zgjeruar baza e kerkimit te veprave penale edhe ne objekte te botes materiale.

107.Sabotimi kompjuterik ?Sabotimi kompjuterik ka dy forma te caktuara: a)nje eshte ajo qe i perket asgjesimit te teresishem ose te pjeserishem te te dhenavedhe b)i dyti eshte fshirja, ndryshimi ose pengimi i shfrytezimit te te dhenave.Rastet e shpeshta te sabotimit jane ato qe atakojne sistemin kompjuterik dhe programet shfrytezuese, posaqerisht ato qe sherbejnesi banka te te dhenave te vendosura ne kompjuter.Ndryshimi, fshirja ose pamundsimi i shfrytezimit te ketyre te dhenave mund te shkaktoje pasoja te ndryshme ne sisteme te medha teinformacionit.Kryesit e ketyre delikteve kryesisht jane personat qe disponojne shkalle te larte te njohurive teknike, siq jane programuesit,operatoret, personeli sherbyes etj.

108.Llojet e armëve të zjarrit ?Armet e zjarrit mund te klasifikohen sipas kritereve te ndryshme.Armet e zjarrit ne baze te mekanizmit te punes ato ndahen ne: a)te respektuara - te te cilat per ndezjen e qdo predhe, duhet tendermerren, operacione mekanike, me te cilat predha futet ne tyte, ndizet dhe e hedh jashte gezhojen e ndezur,b)gjysmeautomatike, te te cilat mjafton qe vetem predha e pare te futet ne tyte e qe me vone ne menyre sukcesive te behet ndezjae te gjitha predhave automatike.Armet e zjarrit sipas gjatesise se tytes ato ndahen ne: a)arme me tyte te gjate dhe b)arme me tyte te shkurter.Ne arme me tyte te gjate bejne pjese te gjitha llojet e pushkeve, kurse me arme me tyte te shkurter bejne pjese pistoletat dherevolveret.

109.Kriminalistika në sistemin e shkencave penalo-juridike ?Kriminalistika ne krahasim me shkencat tjera lidhet drejtperdrejte me proceduren tekniko-shkencore, me shkencat teknike, natyroredhe shkencore.Bazen ligjore te kriminalistikes e perben kodi penal dhe ai procedural penal.Kriminalistika po ashtu ka lidhje edhe me kriminologjine, me mjeksin ligjore, me psikiatrine ligjore dhe me kimine ligjore.Kriminalistika ka lidhje edhe me proceduren civile, kur eshte fjala per ekzaminimin e dokumenteve te falsifikuara, objekte shqyrtimine procesin gjyqesor civil.

110.Gjurmët e automjeteve ?Qdo automjet ka konstruksionin e vet ne te cilin hyjne: a)madhesia e permasave te jashtme te tij; b)numri i boshteve; c)numri irrotave ne bosht; d)gjeresia e boshtit te rrotave; e)madhesia e rrotave etj.Secila pjese, kur bie ne kontakt me objektin gjurmemarres le shenja.Te gjitha gjurmet dhe objektet e aksidentit me mjete te transportit, perkah vendi dhe koha mund te ndahen ne tri grupe: a)faza eveprimit ose e mundesimit te veprimit te pjesemarresit te aksidentit me mjete te transportit (gjurmet e levizjes, gomes, e zinxhireveper bore dhe e frenimit); b)faza ne te cilen eshte shkaktuar vete aksidenti me mjete te transportit (gjurmet e terheqjes, gjurmet dhe

demtimet ne teshat e viktimes etj) dhe c)faza e ndalimit te mjetit te transportit (gjurmet e vajit, e gjakut, e karboranteve etj).

111.Vetëvrasja bilancore ?Vetvrasja bilancore dallon per nga profili psikologjik nga vetvrasjet patologjike (dispozicionale).Me rastin e vetvrasjes bilancore, kryesi eshte normal, tek ai psika vetvrasese nuk eshte shfaqur, ai vendos ti jape fund jetes pasi tikete balancuar shkaqet dhe kundershkaqet fare i qete dhe me gjakftohesi.Pasi konstaton se nga jeta ka me shume dem se dobi, vendos ta kryeje vetvrasjen.

112.Kuptimi i papilave ?Ne vitin 1664, Marqello Parpigi, mjeku italian ka zbuluar ne lekuren e njeriut kreshtat te cilat i ka quajtur "papile".Lekura e njeriut perbehet nga dy shtresa kryesore: a)nga shtresa e siperme - e cila quhet "epiderma" dhe b)nga vete lekura - e cilaquhet "derma".Siperfaqja e dermes, nga ana e saj, perbehet nga te ashtuquajturat "papila" ose kreshta, te cilat duke ndjekur njera-tjetren, formojnevijat papilare.Midis ketyre vijave papilare ndodhen kanalet.Epiderma, duke mbuluar shtresen e kreshtave (papilave) merr nje strukture krejtesisht te njejte me strukturen e dermes

113.Metodika e zbulimit të vjedhjes me thyerje ?Zbulimi i sa me shume te dhenave, gjurmeve, provave materiale, duke perdorur metoda e mjete tekniko-shkencore ne hetimin evjedhjeve me thyerje, merr nje rendesi te veqante.Qeshtja penale fillon: kur zbulohet vendi i thyerjes, ku zbulohen sendet e vjedhura, kur behet kallezimi nga personi me pergjegjesimateriale per sendet qe jane vjedhur etj.Ne baze te ketyre materialeve kryhen veprimet e para hetimore dhe veprime te tjera si: keqyrja e vendit te ngjarjes, pyetja edeshmitareve te pare, kontrollimi ne banesat e personave qe dyshohen, kerkimi i sendit te vjedhur etj.Metodat dhe mjetet qe perdoren per thyerje perzgjidhen nga kryesit, ne varesi nga kushtet e ruajtjes e sigurimit te objektit, tezgjedhur prej tyre, te profesionit dhe te mundesive teknike qe ata disponojne.

114.Kuptimi dhe detyrat e traseologjisë ?Traseologjia eshte dege e teknikes kriminalistike, e cila studion gjurmet qe jane lene nga objektet me nje strukture te jashtme tecaktuar.Detyrat themelore e saj eshte identifikimi i atij objektit qe ka lene gjurmen.Identifikimi traseologjik ka si detyre edhe identifikimin e se teres ne baze te pjeseve, dmth percaktimin e objektit, pjeset e te cilit mepare i perkitnin nje te tere.Ne kete menyre traseologjia studion gjurmet, te cilat pasqyrojne strukturen, e jashtme te objekteve dhe ndjek identifikimin e ketyreobjekteve dhe sqarimin e rrethanave qe kane te bejne me mekanizmin e formimit te ketyre gjurmeve.Detyre tjeter e traseologjise eshte edhe sqarimi i rrethanave se si jane formuar gjurmet.

115.Historiku i kriminalistikës shqiptare ?Historia e kriminalistikes shqiptare fillon pas qlirimit.Nje nga masat e para organizative, shkencore dhe ligjore qe u morr ne kete fushe ishte pergaditja e specialisteve kriminalistike.

Ne vitin 1948 u krijua nje dege teknika-shkencore kriminalistike prane Drejtorise se Policise.Instituti kriminalistik, me mjete tekniko-shkencore kriminalistike ne ate kohe, filloi t'u vije ne ndihme organeve te puneve tembrendshme, prokurorise dhe gjykates ne luften e tyre kunder kriminalitetit.

116.Kontrollimi i dokumentacioneve në krimet ekologjike ?Keqyrja e dokumentacionit paraqet nje nga veprimet urgjente te ndermarrura ne fillim te zbulimit dhe ndriqimit te ketyre vepravepenale.Me keqyrjen e dokumentacionit perfshihen: a)dokumentacioni projektues; b)lejet per pune; c)procesverbalet pranim-dorezimi;d)ditaret operative te inxhinierve kujdestar etj.Me rastin e keqyrjes se ketij dokumentacioni duhet bere vleresimin dhe analizen e posaqme te gjendjes se tyre ne lidhshmeri meshkaqet e paraqitjes se veprave penale te kriminalitetit ekologjik.

117.Mënyrat e falsifikimit të monedhave dhe letrave me vlerë ?Keto vepra penale kryhen me ane te falsifikimit te monedhave dhe letrave me vlere, te monedhave te letrave me vlere te huaja, tedokumenteve te kredive dhe te perdorimit te mjeteve per falsifikim etj., si dhe me ane te venies ne qarkullim te tyre.Krimi i falsifikimit apo i venies ne qarkullim te monedhave te falsifikuara quhet i kryer nga qasti i falsifikimit apo i venies ne qarkullimte tyre.Mjetet e falsifikimit mund te jene pajisje te posaqme te sofistikuara, por mund te perdoren edhe mjete te thjeshta (primitive) ose meane te pikturimit te monedhave.Keto vepra penale kryhen vetem me dashje dhe me qellim per te nxjerre perfitime monetare.

118.Metodat e zbulimit dhe të fiksimit të armës së zjarrit ?Ne vendin e kryerjes se vepres penale mund te gjendet vete arma e zjarrit.Kur gjendet vete arma e zjarrit, modeli dhe kalibri mund te percaktohet nga te dhenat teknike te fiksuara me arm si dhe nga pesha.Keto te dhena krahasohen me modelet e katalogeve e llojeve te armeve te zjarrit.Nje nga metodat kryesore te fiksimit te armes se zjarrit eshte pasqyrimi i rezultateve ne procesverbal pas keqyrjes te hollesishme tearmes se zjarrit.Ne keqyrjen e armes se zjarrit duhet te percaktohen keto te dhena: pozicioni i rrafshit dhe i sigurise, nese ne siperfaqen e krehrit tefishekeve ka gjurme gishtash, nese arma i ka te gjitha pjeset perberese te saj, nese ne kanalin e tytes ka korriza baruti, ndryshkuetj.

119.Kuptimi dhe fenomeni i kontrabandës ? (përgjigjjen lype n'libër osht te pjesa e metodikës)

120.Testimi poligrafik ?Testimi poligrafik e ka kuptimin e nje aperature qe njekohesisht regjistron te dhena (parametra) qe e ka prejardhjen nga fjala greke"poly" qe do te thote me shume dhe "grafein" shkrim.Poligrafia eshte nje mjet i ndertuar per te percaktuar gjeja te verteten ne theniet, ne baze te fiksimit te reaksioneve fiziologjike qeprodhohen tek njeriu ne kohen e pyetjeve.Interpretimi ne baze te reaksioneve fiziologjike te personit qe nuk e ka thene te verteten eshte i pabazuar, per arsye se mund tereagojne ne qastin e pyetjes me ane te poligrafit edhe organizimi i nje personi, qe nuk ka lidhje me vepren penale.

121.Teknika operative kriminalistike ?Teknika operative eshte dege e teknikes kriminalistike, e cila zhvillon metodat dhe mjetet bashkekohore teknike e shkencore, te cilatzbatohen ne punet operative me qellim te mbledhjes dhe sigurimit te gjurmeve qe ndihmojne ne zbulimin dhe ndriqimin e veprespenale.

122.Fotografia sinjalitike ?Fotografia sinjalitike eshte lloj i fotografise, i cili shfrytezohet per identifikimin e kryesve te veprave penale.Rregullat qe zbatohen ne kete lloj fotografimi ndihmojne per ti fiksuar ne menyre te sakte e te plote shenjat e pamjes se jashtme, nebaze te te cialve njihet dhe identifikohet personi.

123.Llojet e armëve të ftohta ?Armet e ftohta jane mjete te pergaditura posaqerisht ose te pershtatura per qellime luftarake, per te shkaktuar demtime trupore osevdekjen.Jane percaktuar dy kategori armes te ftohta ato jane: a)ne grupin e pare hyjne, shpatat, bajonetat e thikat ndersa b)ne grupin e dytehyjne mjetet e tjera te pergaditura e te destinuara posaqerisht per sulm ose per vetmbrojtje.Ekzistojne tri lloje te armeve te ftohta ato jane: a)prodhim fabrike, b)artizanale dhe c)te pregaditura ose te adoptuara vete.

124.Grupëzimi i tipave të figurave papilare ?Grupezimi i tipave te figurave papilare (lakore, harkore dhe rrethore) ka rendesi te madhe praktike.Percaktimi gjate keqyrjes, se gjurma e gishtit eshte e tipit, psh., rrethor i jep mundesi hetuesit ti kufizoje kerkimet te personat qekane figura te tilla.Si shenja te figurave papilare jane fillimi dhe mbarimi i vijes papilare, degezimi, liqeni dhe ishulli, kerraba, pika, vija e shkurter,kalaja, ura, nderprerja e vijes, degezimi i dyfishte etj.Keto shenja ndodhen ne te gjitha gishtat.Nje gjurme gishti i perket vetem atij gishtit qe e ka lene ate (pra qe e ka lene gjurmen).

125.Eksperimenti për ta vërtetuar mundësinë e të dëgjuarit ?Ne rast se deshmitari ka degjuar bisede, ne eksperiment percaktohet vendi, permbajtja e bisedes (fjaleve) qe do te behet, me ze telarte apo te ulet, sa here do te perseritet.Ekspertimenti i te degjuarit perseritet shume here.Pjesemarresit ne eksperiment ndahen ne dy grupe: sipas natyres se rrethanes, e cila verifikohet, a)nje grup qendron ne vendin kueshte ndodhur personi qe ka degjuar dhe b)grupi tjeter ne vendin ku ka ardhur zhurma, britma etj.

126.Vetëvrasja e kombinuar ?Vetvrasje te kombinuar kemi atehere kur dikush sukcesivisht ose menjehere, ne dy ose me shume menyra, me dy ose me shumemjete, kryen vetvrasjen (pi helmin, pret venat ne duar dhe kercen nga dritarja).

127.Fiksimi i gjurmëve të gjakut ?Ne rastin e te kerkuarit te gjurmeve te gjakut, duhet te behen orientime ne drejtim te ketyre vendeve: a)ne vendin e ngjarjes gjurmete gjakut duhet kerkuar ne ato vende ku nuk bien ne sy ne shikim te pare, sepse ato nuk i ka verejtur as kryesi e as qe ka bere

perpjekje ti eliminoje ato.Te kryesi gjurmet e gjakut duhet kerkuar ne rrobat e tij, ne te mbathurat, ne trup.Te viktima, zakonisht, gjurmet e gjakut shihen lehte, prandaj nuk kerkojne pune te posaqme per tu gjetur.Pasi te gjenden gjurmet e gjakut, duhet te behet fotografimi shkallezues, per te fiksuar poziten dhe formen e tyre.Per tu daluar keto gjurme nga njollat e tjera te ndryshme duhet te perdoret teknika e fotografimit me ngjyra.Fiksimi i gjurmes se gjakut behet me mjete dhe metoda kriminalistike, si gjurme te tjera materiale.

128.Vjedhjet nga xhepat ?Vjedhjet nga xhepat jane lloj vjedhjesh e e cila konsiston ne ate se kur kryesit vjedhin sende me vlere (te holla, ore dore) nga teshate te demtuarit.Vjedhjet nga xhepat e bejne zakonisht profesionistet.Para se ta kryejne kete, xhepashet pergaditen, duke ushtruar se si ti nxjerrin sendet nga xhepat.Vjedhjet nga xhepat behen kryesisht ne ato vende ku ka shume njerez dhe ku krijohet tollovi, si psh ne stacionet e autobuseve, netregje, panaire, shfaqje sportive etj.Zbulimi, sidomos te provuarit e vjedhjeve nga xhepat eshte pune e veshtire, sepse te keto vjedhje nuk ka kurrfare gjurmesh.

129.Ekshumimi në të provuarit e krimeve të luftës ?Ekshumimi rrjedh nga fjala latine "Exumatio" qe do te thote nga dhe prej fjales latine "Humus" qe do te thote dheu.E gjithe kjo eshte nje proces e cila mundeson zhvarrosjen e kufomes ne teresi ose pjeseve te saj.Ekshumimi mjekoligjor kryhet me urdheresen e gjykates me qellim: a)keqyrjes se mevonshme te kufomave te paautopsuara;b)zhvarrosja e kufomave per te cilat dyshohet se jane varrosur si te vdekura; c)te provuarit ose kontestimit te identitetit te kufomes;d)te percaktimit te shkakut te vdekjes; dhe e)te percaktimit te menyres dhe mjeteve te demtimit; f)te dinamikes dhe mekanizmit tedemtimit.

130.Aspekti penalo-juridik i kriminalitetit kompjuterik ?Karakteri specifik i kriminalitetit kompjuterik, rrezikshmeria e tij e madhe shoqerore dhe rritja e perhershme e keqperdorimit te tyrekerkojne qe kjo problematike te rregullohet me dispozita ligjore.Edhe pse, ne menyra te ndryshme sistemet juridike te shteteve te caktuara e rregullojne legjislacionin penal, ne menyre qe te behetmbrojtja juridike penale nga ky lloj kriminaliteti me i suksesshem, format e kriminalitetit kompjuterik aq ndryshojne dhe aq shpejtkryhen, sa eshte veshtire te intervenohet me kohe me ligje dhe me masa te tjera per parandimin e ketyre veprave penale.

131.Makro dhe mikrofotografia ?Makrofotografia eshte lloj i fotografise me ndihmen e te ciles ne negativen e saj fitohen apo paraqiten detajet dhe gjurmet e imeta nepermasa te medha ndersa Mikrofotografia eshte gjithashtu lloj i fotografise e qe me ndihmen e saj fitohet apo paraqitet zmadhimi(rritja) shume e madhe e detajeve dhe gjurmeve me te imeta te fotografuara.

132.Metodika e zbulimit të krimeve seksuale ?Me krime seksuale kuptohen ato veprime te kunderligjshme, te kryera me dashje, qe cenojne lirin seksuale dhe shendetin e femres,te mbrojtura posaqerisht nga legjislacioni penal.

Metodika e zbulimit dhe te provuarit te krimeve seksuale eshte specifike.Nje nder trajtimet e veqanta ne zbulimin e provave dhe sqarimin e krimeve seksuale eshte edhe keqyrja ne vendin e ngjarjes nemarredheniet seksuale.Keqyrja e vendit te ngjarjes mund te tregoje rrethana te volitshme per kryerjen e dhunimit, veprimet pergaditore etj.Ne rastin e marredhenieve seksuale grupi hetimor doemos duhet ti shfrytezoj mjetet dhe metodat e veqanta te teknikeskriminalistike per fiksimin, marrjen, paketimin dhe regjistrimin e gjurmeve biologjike te prejardhjeve te ndryshme ne vendin engjarjes.

133.Vetëvrasja e komplikuar ?Vetvrasja e komplikuar eshte vetvrasje e atille kur ndokush perjeton rast fatkeqesie: rrezohet personi dhe e then kurrizin dhe ai, qete mos vuaje, ben vetvrasje gje qe ne situate tjeter nuk do ta kishte bere kurre.Ose dikush qellohet si viktime e tentatives per vrasje, vrasesi ik, kurse ai, qe te mos vuaje me tutje lendimet e pagosjes, benvetvrasje.Keto jane raste shume te rralla, por edhe te komplikuara per hetuesin, dhe per kete arsye emertohen edhe vetvrasje e komplikuar.

134.Format e veqanta të aksidenteve të trafikut ?Aksidente te formave te veqante te komunikacionit ndodhin edhe ne kushte dhe rrethana te tjera siq jane: a)aksidente ajrore; b)nekomunikacionin hekurudhor si dhe c)aksidentet ne lundrim.

135.Kiroskopia ?Kiroskopia eshte dege ndihmese e daktiloskopise e qe e cila studion gjurmet e pellembes se duarve.Kjo metode merret me regjistrimin, klasifikimin dhe krahasimin e vizatimeve te vijave papilare te pellembes se duarve me qellim teidentifikimit te kryesve te panjohur te veprave penale.

136.Teoria e kontaktit mbi gjurmët ?Teoria e kontaktit mbi gjurmet eshte traseologjia ku sipas saj gjurme eshte ajo gjurme kur gjurmelenesi bashkohet megjurmemarrsin dhe lene gjurme.

137."Dorashka e parafinës" ?Dorashka e parafines - eshte test per fiksimin e gazrave te barutit qe mbesin ne doren nga e cila eshte shtier me arme te zjarrit, meperdorimin e parafines se shkrire.

138.Gjurmët e thelluara dhe të sipërfaqshme ?Gjurmet e thelluara formohen si rezultat i presionit qe ushtron gishti ne lende plastik, lende te cilat kane veti te pasqyrojnemikrorelievin e vijave papilare dhe ta ruajne kete pasqyrim edhe pas shkeputjes se dores.Te tilla gjurme lihen ne objekte, pastelina, dylli i bute, gjalpi i patretur, marmelat, qimentoja etj.Gjurmet e siperfaqshme te ngjyrosura (te dukshme) formohen si rezultat i shkeputjes se lendeve te huaja qe kane duart dhe ivendosjes se tyre ne objekte qe preken nga fajtori.Si lende te tilla mund te jene gjaku, boja e vajit, boja tipografike, e shkrimit, mielli, gjipsi etj.

139.Përshkrimi, paketimi dhe ekzaminimi i gjurmës ?Pas pershkrimit, vega e thyerjes paketohet ne gjendjen qe eshte zbuluar.

Nuk lejohet asnje veprim ose eksperiment me te.Materialet qe kane te bejne me kete gjurme pergatiten per ekzaminim.Identifikimi kryhet duke e krahasuar kete gjurme me veglen qe dyshohet.Procesi i ekzaminimit fillon me kerkimin dhe zbulimin me gjurme te grimcave te ndonje lende te huaj te lene nga veglat e thyerjes,me qellim qe te veqohet dhe te behet ekspertimi kimik i tyre.Me perfudimin e ketyre grimcave, behet fotografimi i tyre me qellim qe te behet studimi per zbulimin e shenjave te pergjithshme dheindividuale qe kane rendesi per identifikimin e gjurmes se ekzaminuar.

140.Gjurmët materiale në aksidente të trafikut rrugor ?Gjurmet materiale ne aksidente te trafikut rrugor ndahen ne tri grupe gjurmesh: a)te shkaktuara nga pjeset levizese te automjetit;b)si gjurme rrotash ne rruge, mbi teshat ose mbi vete trupin e viktimes si dhe c)gjurmet e frenimit, te shkatuara nga pjeset fikse, sigjurme te perplasjes ose te ferkimit te automjetit me objektet e tjera.

141.Zbulimi, fiksimi dhe ekzaminimi i armës së zjarrit ?Zbulimi i armes se zjarrit eshte i domosdoshem.Kryesit shpesh perpiqen qe ta fshehin ate ne afersi ose larg vendit te kryrjes se vepres penale, si ne pus, ne lume, ne vendet efshehta, ne dysheme etj.Procedura ne te cilen percaktohen shenjat individuale te armes se zjarrit me te cilen eshte kryer vepra penale, kuptohet si identifikimi armes se zjarrit.Per kete lloj ekspertimi rendesi te madhe kane disa pjese te armes siq jane: tyta, xhilpera e goditjes, nxjerresi, predha, gezhoja,kapsula etj.Fiksimi i armes se zjarrit behet me ane te fotografimit, me ane te skices dhe me ane te pasqyrimit te rezultateve te keqyrjes neprocesverbal.Fotografimi i armes se zjarrit behet me metoden e shkallezuar.Per ekzaminimin e gjurmeve te armeve te zjarrit, ne baze te fishekut, gjeresisht perdoren mikrofotografia dhe teknikat me tepersosura mikroskopike.

142.Veprimet hetimore në zbulimin e krimeve seksuale ?Veprimet hetimore ne zbulimin e krimeve seksuale jane: a)pyetja e se demtuares; b)keqyrja e vendit te ngjarjes; c)ekspertimimjekoligjor dhe psikiatrik-ligjor i se demtuares; d)pyetja e deshmitareve; e)ekzaminimi mjekoligjor i personit te dyshuar; f)pyetja epersonit te dyshuar.

143.Aksidentet në komunikacionin hekurudhor ?Aksidentet ne komunikacionin hekurudhor mund te klasifikohen ne menyra te ndryshme.Sipas kompleksit dinamik, ato mund te radhiten ne keto kategori: a)perplase; b)rreshqitje nga binaret etj.Sipas shkakut, aksidentet dallohen me: a)shkaktimin e veprimit te njeriut; b)shkaktimin e veprimit me fuqine e larte te rastit etj.Ne pikepamje kriminalistike, posaqerisht jane interesante ato aksidente per te cilat eshte pergjegjes njeriu.Aksidentet hekurudhore paraqesin nje ngjarje me te nderlikuar, kur treni del nga shinat ose ndodhin perplasje midis dy trenave.Ne kategorine e pare keqyrja synon, percaktimin e shkakut, nese ai eshte nga nderhyrjet ne shina ose defekte teknike nelokomotive, e pjese te tjera.

Ne kategorine e dyte te ngjarjeve, hetimi perqendrohet ne zbulimin e mangesive ne kontrollimin e levizjes se trenave ngamanovruesit ose neper pulpet e komandimit.144.Fotografia regjistruese dhe përshkrimi i personit ?Me fotografi kriminalistike kuptohen te gjitha menyrat e fotografimit te perdorura ne kryerjen e veprimeve hetimore, per fiksimin nefotografi te objekteve te ndryshme dhe gjurmeve e provave materiale, qe kane rendesi per zbulimin e kryesit te nje vepre penale.Percaktimi i personit ne baze te tipareve te jashtme behet duke u mbeshtetur ne "portretin verbal" si metode e regjistrimit ne baze teekzaminimit analitik te pamjes vizuele te qdo pjese te fytyres, qe perfshin pershkrimin e pamjes se jashtme te shenjave statike dhedinamike.Shenjat statike jane shenjat e nderimit anatomik te trupit te njeriut i cili perbehet nga trupi i njeriut ne teresi (shtati), pjeset e veqantate trupit (koka, supet, kembet) etj.Shenjat dinamike perfshijne mbajtjen e pozicionit te trupit, te ecurite, veqorite e te folurit dhe shprehi te tjera.

145.Metodat e falsifikimit ?Dallojme dy lloje te falsifikimit te dokumenteve: a)falsifikimi i plote - behet duke imituar dokumentin origjinal dhe duke perdorurmateriale te reja, si letren, bojen, vulen etj,,,Objekte te falsifikimit te plote jane: leternjoftimet, pasaportat, fletehyrjet etj si dheb)falsifikimi i pjesshem - behet zakonisht nga nejrez te veqante, te cilet per t'ia arritur qellimit kriminal, e ndryshojne brendine edokumentit.Metodat e falsifikimit te pjesshem jane: a)fshirjet, b)shtesat dhe c)korrigjimet dhe perpilimi i dokumentit nga pjese te ndryshme.

146.Koha dhe vendi i ngjarjes ?Me kohen, vendin dhe ambientin e kryerjes se vepres penale kuptohet teresia e kushteve konkrete, te marra se bashku ne te cilatkryhet veprimi ose mosveprimi i kunderligjshem dhe shoqerisht i rrezikshem, zhvillohet lidhja shkaksore dhe vjen pasoja edemshme.Sado qe vendet e kryerjes dhe koha kur kryhen keto vepra penale jane te ngjashme, ato i kane specifikat e veta dhe duhet gjithnjete studiohen, gjurmohen dhe hetohen veq e veq.

147.Përcaktimi i vlerës provuese të gjurmës ?Vlera provuese e gjurmes percaktohet varesisht nga rrethanat ne qdo rast konkret.Si rregull, gjurmet mund te kene rendesi provuese indiciale ose direkte.Si indicje, gjurmet mundesojne ngritjen e versioneve per ekzistimin e ndonje fakti juridik relevant, kurse si prova direkte atodrejtperdrejte e vertetojne.

148.Mënyrat e kryerjes së krimeve të luftës ?Menyrat e kryerjes se krimeve te luftes jane: a)me vrasjen e njerezve nga popullsia civile; b)me keqtrajtimin (vrasje, torture,perdhunime); c)me debimin per pune skllaveruese dhe detyrimin per pune skllaveruese teper rendesuese (psh, ne uje, ne transhe egjetke); d)me vrasjen e roberve te luftes (ne kundershtim me konventat nderkombetare); e)me vrasjen e pengjeve; f)me shkaterrimine pasurise private (psh, djegien e shtepive) apo publike (prishja e djegia e shkollave, muzeumeve etj).

149.Metoda "Fotofit" ?Metoda fotofit eshte ndertuar nga inxhinieri anglez Zhak Penri.Kjo metode mbeshtet ne principin e fotorobotit duke krijuar fotografi te shenjave te ndryshme te karakteristikave te kokes: 169 tipe teballit, 81 tipe te syve, 86 tipe te gojes etj.Me metoden fotofit mund te kombinohen mbi 5 milione fytyra sintetike.

150.Vjedhjet në shitore ?Vjedhjet ne shitore (lokale tregtare) behen ne vetsherbime, ne shtepi te mallrave dhe ne shitoret e vjetersirave.Ne shitoret e tipave te ketille, malli i nxjerr eshte i kapshem per bleresin, ai ne te shumten e rasteve, qendron larg pranise senjerzve, pa kontrollin e ndokujt.Vjedhjet ne shitore dhe lokale te tjera te ngjajshme kryhen edhe me dhune.

151.Terrorizmi ndërkombëtar ?Terrorizmi nderkombetar kryhet me qellim qe ti behet dem shtetit te huaj, levizjes qlirimtare ose organizates nderkombetare, meq'rast jane te mundshme keto forma te manifestimit te tij: a)kryerja e rrembimit te ndonje personi ose me ndonje dhune tjeterb)shkaktimi i ekplozioneve ose zjarreve; c)shkaktimi i rrezikshmerise se pergjithshme per jeten e njeriut dhe pasurise me vlere temadhe me veprim te rrezikshmerise se pergjithshme ose me mjete te rrezikshme.Format me te renda te ketyre veprimeve manifestohen me vdekje te nje apo me shume personave ose ne privimin e jetes medashje te personit te caktuar.

152.Gjurmët e frenimit në aksidente automobilistike ?Me gjurme frenimi kuptohet gjurma e pasqyruar ne shtresen e rruges, dmth., kur freret kane ushtruar presionin e tyre mbi te.Gjurmet e frenimit ne aksidente me mjete te transportit krijohen me rrota, me frenim te hovshem, por qe akoma sillen.Ne baze te gjurmeve qe lene pjeset e levizese te automjetit, percaktohet tipi dhe modeli i automjetit, struktura e gomave, gjeresia egomes, diametri i gomes, sasia dhe gjeresia e boshteve te gomes.Nga gjurmet e frenimit mund te nxirren shume te dhena ato tregojne se drejtuesi i automjetit ka kuptuar shume mire se qfare kandodhur dhe ka dashur ta menjanoje automjetin, ato tregojne pozicionin e automjetit dhe, ne baze te gjatesise se rruges se tyre,shpejtesine qe ka pasur automjeti ne momentin e aksidentit ato tregojn se qfare lloj automjeti i ka lene: veture, kamion, kamion imadh etj.

http://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan

153.Fiksimi dhe vlerësimi i rezultateve të eksperimentit ?Te kontrolluarit e rezultatit te ekspertimentit behet me ane te krahasimit me provat e mbledhura, por edhe me ane te provave te reja.Jo ralle, eksperimenti paraqitet si metode e vetme e mundshme per zbulimin dhe krijimin e provave te reja.Ekpertimenti, me perfundimet e krijuara ne baze te rrethanave te vertetuara negative, ka vlere shume me te madhe provuese seprova qe eshte bere ne baze te rrethanave pozitive.Metodat e fiksimit te eksperimentit jane: a)procesverbali; b)fotografimi; c)kino e video-regjistrimi; d)planet.

Vleresimi i rezultateve te eksperimentit perfshin si vleresimin e tyre nga permbajtja, ashtu edhe vleresimin e tyre nga fuqiaprovuese.

154.Kapaciteti simuluan ?Me kapacitet simuluan nenkuptojme kur nje kryes i nje vepre penale per ti ikur pergjegjsise penale ndaj vepres qe e ka kryer, kjomund te behet ne menyra te ndryshme si: a)duke genjyer se ka alivanosje; b)semundje psiqike etj.

155.Format e kontrabandës me narkotikë ?Kontrabanda me narkotike mund te paraqitet ne forme te prodhimit dhe te qarkullimit te palejuar: a)me ndermjetesimin ne tregtin epalejuar me narkotike; b)ne shitblerjen e narkotikeve; c)ne menyre te paligjshme dhe d)ne transportimin e narkotikeve ne menyreilegale.Si forme me e rende e ketij fenomeni kriminal konsiderohet krijimi i rrjetit te organizuar te stershitesve ose ndermjetesuesve, i cilisjell fitime te medha materiale dhe pasurore.Karakteristike e ketij veprimi kriminal eshte se manifestohet ne forma te ndryshme, te cilat u pershtaten kerkesave dhe ofertave netreg.

156.Figurat papilare ?Figurat papilare e qdo gishti eshte individuale.Ato formohen qe ne jeten intrauterine, ne muajin e katert te femijes dhe vazhdojne te qendrojne te pandryshueshme gjate gjithejetes se njeriut.Disa semundje ose disa pune dore qe ben njeriu ngacmojne pak a shume ne thellesi kreshtat papilare.Mirepo, ato rigjenerohen me te gjitha veqorite, posa te jete zhdukur shkaku i demtimit.Figurat papilare nuk ndryshojne gjate gjithe jetes se njeriut, pra ato mbesin te njejta.

157.Parimet themelore të kriminalistikës ?Parimet themelore te kriminalistikes jane: a)parimi i lirise teknike-taktike dhe parimi i proporcionalitetit; b)parimi metodik dhe iplanifikimit te procedures; c)parimi i shqyrtimit kritik te veprimit; d)parimi i shpejtesise dhe i befasise; e)parimi i themelesise dhe ikembenguljes; f)parimi i objektivitetit; g)parimi i drejtimit unik te veprimeve operative-teknike dhe hetimore per qdo qeshtje penaleveq e veq; h)parimi i koordinimit dhe i bashkepunimit; i)parimi i ekonomizimit ne veprim; j)parimi i diskrecionit (konspiracionit);k)parimi i ligjshmerise; l)parimi i humanizmit etj.

158.Pyetja e dëshmitarëve në vrasje ?Ne metodiken e zbulimit dhe te sqarimit te vrasjeve vend te veqante ze edhe mesimi mbi sigurimin e provave personale.Me rastin e pyetjes se deshmitareve okulare, duhet pasur parasysh se vrasja, si rregull paraqet ngarje e cila befas ndodh paparalajmerime te shumta, ne atmosferen te cilen shpesh e shoqerojne tensione tejet te larta.Pyetja e deshmitareve te pare ne vrasje behet sa te jete e mundur me shpejt, per arsye se sa me teper te bien ne kontakt me tanjerez te tjere, aq me teper ka rendesi sugjestionimi i tyre dhe per rrjedhoje, rreziku per ti ndryshuar rrethanat qe ata i dine mbikrimin e kryer ose mbi viktimen.

Deshmitaret e till jane: a)personat qe kane zbuluar te paret kufomen - keta pyeten mbi rrethanat e zbulimi te kufomes dhe nese nevendin e ngjarjes ka pasur ndryshime deri ne ardhjen e grupi hetimor; b)personat qe kane pare ose degjuar se qfare ka ndodhur nevendin e ngjarjes, ne qfare rrethanash ka ndodhur vrasja; qfare benin viktima dhe vrasesi para kohes se vrasjes etj dhe c)farefisi, teafermit, fqinjet, miqte e te vrarit - keta, zakonisht pyeten per ti zbuluar lidhjet ,sjelljet, gjendjen shpirterore te viktimes per kohen paravdekjes.

159.Individualiteti i shenjave në armët e zjarrit ?Qysh gjate procesit te fabrikimit behen shmangiet minimale teknologjike nga rregullat e prodhimit, te cilat nuk kane kurrfare ndikimine kualitetin dhe ne funksionimin e armeve te zjarrit, por shpijne drejt asaj qe tyta, perveq shenjave te vrazhda, te fitojne nje shkallete caktuar te individualitetit.Ne fshirje, perdorimi dhe korozimi ndodhin disa demtime mikroskopike te reja, te cilat e pasurojne permbajtjen individuale te tytesTe gjitha keto shenja me rastin e qitjes, nga ana e zjarrit barten ne siperfaqen e predhes.

160.Kontrabanda me armë ?Kontrabanda me arme dhe minicion, perveq rendesise komerciale, ka edhe rendesi te gjere politike, strategjike e ushtarake.Dy shkaqet themelore jane qe i pershtaten ketij lloji te trafikut: a)nje eshte fakti se sod ne bote prodhohen me shume arme se qeeshte e nevojshme per armatimin e rregullt te armates dhe policise, kurse b)shkaku i dyte eshte fakti se ekziston tregu ilega, i cilimerr qdo gje qe i ofrohet.Si bartes te kontrabandes shpesh paraqiten organizatat e ndryshme tregtare dhe kompanite, si dhe vete shtetet.

161.Përcaktimi i vendndodhjes së qitësit ?Percaktimi i vendosjes se qitesit behet nga prania e dy vrimave ne dy objekte te vendit te ngjarjes.Hedhja e gezhojes nga arma e zjarrit behet ne te majte, ne te djathte, prapa ose para, gje qe varet nga modeli dhe lloji i armes seperdorur.Kur qitja eshte bere ne vend te hapur, gezhoja duhet te kerkohet ne bar, ne lluce, ne bore, ne rere etj.Per zbulimin e tyre, ne keto raste ndihmon metalkerkuesi.Ne baze te ketyre gjurmeve mund te vertetohet edhe drejtimi i qitjes e ndonjeher edhe vete vendi se nga i cili eshte bere qitja si dhelloji i armes.

162.Fiksimi i gjurmëve balistike ?Te gjitha gjurmet balistike ne vendin e ngjarjes duhet fiksuar me metoda te njohura kriminalistike, duke e ruajtur origjinalitetin dhepamjen e tyre ne formen qe jane krijuar, psh., pluhurin nga vendi i ngjarjes duhet mbledhur me brushe te posaqme ose me thithesepluhuri speciale kriminalistike.Gjurmet e gjetura materiale ne vendin e ngjarjes qe kane karakteristika balistike, me rastin e ekpertimit, nuk ben te prishen,demtohen, qrregullohen, ne menyre qe ta pamundesojne shfrytezimin e tyre si prova materiale.

163.Mekanizmat eksplozivë ?

Mjetet eksplozive jane te ndryshme dhe shperthimi i tyre behet me komandim, me gotije ose me flake duke perdorur procedimekimike (acid sulfurik), elektrik (zgjimi me pulla elektrike) mekanike, me telekomandim me frekuenca te caktuara.Mjetet eksplozive jane: a)kaushet dhe pakot prej kartoni; b)fishekzjarret ose mbeshtjelles plasik qe mbajne nje eksploziv (barut,dinamit, tritol etj).Bombat qe jane kontenier metalik te mbushur me lende eksplozivi, te destinuar per plasje nen efektin e nje goditjeje, te njemekanizmi te kurdisur (sahati) ose te telekomanduar.Minat, te peraferta me bomba me destinacion tokesor dhe detar.Ronatat me shtat me te vogel, te destinuara per ti hedhur me dore ose me pushke - keto pasin pas nje kohe (disa sekonda), ne sajete nje ngrohtesie.Raketat, me trajektore fikse dhe misilet me trajektore qe drejtohen me radio-komande.

164.Veprimet e para pas informimit për vrasje ?Ne hetimin e vrasjes, veprime te para hetimore dhe veprime te tjera jane: a)keqyrja e vendit te ngjarjes dhe e kufomes; b)pyetja edeshmitareve te pare; c)keqyrja dhe ekspertimi mjekoligjor; d)paraqitja per njohjen e kufomes kur nuk njihet; e)ekspertimikriminalistik i gjurmeve dhe i provave materiale; f)ndjekja e fajtoreve ne baze te gjurmeve te fresketa; g)perdorimi i qenit te ndjekjesne nje kohe me keqyrjen e vendit te ngjarjes; h)mbikqyrja ne vende te caktuara si dhe e personave te ndryshem; i)mbledhja e tedhenave qe i perkasin viktimes; j)kerkimi i sendit te vjedhur kur ka vjedhje me dhune.

165.Format e korrupsionit ?Nder format e korrupsionit jane: a)vjedhja duke keqperdorur detyren; b)kontrabanda nga punonjesit e doganave; c)moskryerja edetyrave nga organet tatimore; d)propozime per shperblime qe i behen punonjesit qe kryen nje detyre shteterore; e)dhenia eshperblimeve; f)kerkimi dhe marrja e mites; g)marrja e shperblimit nga gjyqtari dhe prokurori; h)dhenia e shperblimeve dhepremtimeve etj.

166.Shkaqet e aksidenteve automobilistike ?Shkaku kryesor i ndodhjes se aksidenteve eshte moskryerja e tyre ne kohen dhe momentin e duhur qe sjell per pasoje perplasjen emjetit ose daljen jashte rruge te tij.Klasifikimi mbi bazen e te cilit ndodh aksidenti behet edhe duke marre parasysh shkaqet e pergjithshme objektive, nder mekryesoret jane: a)aksidentet automobilistike te ardhura si rezultat i shkeljes se rregullave te qarkullimit rrugor te parashikuara neKodin Rugor dhe b)aksidentet automobilistike te ardhura si rezultat i defekteve teknike apo anomalive te ndryshme ne akset rrugore.

167.Grafologjia ?Grafologjia ka per detyre te identifikoje personin ne baze te doreshkrimit te tij dhe te gjuhes se shkruar.Termi "Grafologjia" u perdor per here te pare nga Abati Mishon me 1872.Ky e percakton karakterin e njeriut ne baze te shkrimit te tij.Sipas tij, a)shkrimi i rrumbullaket, psh tregon se autori i tij eshte nejri shpirtvogel, njeri me karakter te dobet, b)shkrimi me kendetregon karakter te ashper, te eger etj., presioni i fort-energji aktive, force shpirterore.

Ne baze te shenjave te shkrimit, grafologu mund te "zbuloje" ne shkrimin e qdo personi "prirjet kriminale", "rrezikun shoqeror" ose"tipat kriminale", vrasesi, vjedhesi etj.

168.Fotografia shkallëzuese ?Fotografia shkallezuese perdoret per fotografimin e gjurmeve te kembeve.Qartesia e fotografive varet nga ndriqimi i pershtatshem i gjurmeve.

169.Detyrat e organit hetimor në aksidentet automobilistike ?Detyrat konkrete te organit procedues me rastin e aksidentit te komunikacionit jane: a)sqarimi i rrethanve qe kane te bejne nevendin e ngjarjes si percaktimi i gjeresis se rruges; intensiteti i levizjes; i gjendjes se rrugeve; i kendit te shikimit etj.Veprimet e para hetimore jane: a)keqyrja e vendit te ngjarjes; b)keqyrja e automjetit; c)keqyrja e drejtuesit te automjetit; d)keqyrja ekufomes; e)marrja dhe keqyrja e teshave te te demtuarit; f)ekspertimi mjekoligjor etj.Metoda me e rendesishme eshte keqyrja e vendit te ngjarjes.

170.Vetëvrasja kronike ?Vetvrasja kronike (te ngadalesuara) - veprimi vetvrases zgjat me shume kohe (me shume dite, jave ose disa muaj, madje edhe njevit), vetevrasi ngadale dhe ne menyre te planifikuar helmohet etj.

171.Mjetet për hapjen e bravave cilindrike ?Bravat cilindrike mund te hapen me force, duke krijuar vrime ne pjesen e sigurise dhe ne vendin ku gjenden mshelesit, me q'rasthiqet mekanizmi mbrojtes.Me qelesin e Hobbs-it mund te hapen edhe bravat cilindrike, madje edhe disa lloj bravash me numra.Mjeti me i persosur per hapjen e bravave cilindrike eshte qelesi Lockaid "kreheri metalik" qe le ne vendet e caktuara te mekanizmitte braves gjurme karakteristike te gervishjeve.Mjeti kryesor me te cilin behet hapja e bravave cilindrike eshte "qelesi kopil"

172.Zhvillimi i këqyrjes së vendit të ngjarjes në vrasje ?Nje nder detyrat themelore te organit procedues, kur njoftohet per nje vrasje, eshte ruajtja dhe shkuarja sa me pare ne vendin engjarjes.Arsyesja eshte se provat materiale dhe gjurmet (te kembeve, duarve, te gjakut) mund te zhduken nga faktoret atmosferik.Ne kriminalistike, kur flitet per keqyrjen e vendit te ngjarjes ne vrasjet, zakonisht kuptohet keqyrja ne te gjitha rastet e vdekjeve qekane ndodhur ne menyre te papritur dhe ne rrethana te ndryshme, qofshin keto vdekje natyrale apo dhune.Percaktimi i radhes se vendit te ngjarjes ka rendesi per shkak se ne vendngjarje mund te gjendet prova te dukshme e te padukshmesi predha, gezhoja, mbetjet e qitjeve, mikrogjurmet etj.

173.Zbulimi i gëzhojave në vrasje me armë zjarri ?Per zbulimin e gezhojave behet nje kerkim i detajshem ne vendin e ngjarjes, kur mendohet se eshte bere qitja.Gezhojat kryesisht gjenden ne mjedisin e afert te vendndodhjes se qitesit ose kane mbetur ne armen e perdorur.Modelet e ndryshme te armeve hedhin gezhojat ne largesi dhe drejtime te ndryshme.

Me rastin e kerkimit te gezhojave eshte e dobishme qe te vendosen pikat kufizuese nga vendi ku ndodhet gezhoja ne te majte dhene te djathte ne largesi prej 5-6 metra.Pozicioni i gezhojes ne vendin e ngjarjes duhet te pershkruhen me hollesin me te madhe.Ne kete pershkrim duhet perfshire: a)lloji i gezhojes, b)forma e gezhojes; c)materiali me te cilen eshte pregaditur gezhoja, d)nese negezhoje eshte shenuar kalibri; e)marka e fabrikes; f)viti i prodhimit; g)shenja te tjera si yje etj.Paketimi i gezhojes ose i gezhojave behet ne leter te paster.

174.Fotografimi i vendit të ngjarjes ?Ne nje vendngjarje konstatojme makro dhe mikrogjurme, zbatojme metoden e fotografimit te vendit te ngjarjes, kufomes i behetfotografimi ne kater pika ose dy pika sipas metodes se fotografimit te kufomes, per te bere fotografi cilesore perdoret aparatikendgjere.Ne vendngjarje fotografia kriminalistike do te perfshije: a)fotografimin orientues - ku percakton sakte pozicionin e kufomes nekrahasim me objektet qe e rrethojne; b)fotografimin e pamjes se pergjithshme - ku percaktohen kufijte e vendit te ngjarjes, sendetdhe gjurmet e tjera qe ndodhen ne te; c)fotografimi i objektit kryesor - kjo behet per te dhene qarte e sakte ato objekte qepasqyrohen ne fotografimin e pamjes se pergjithshme dhe ne d)fotografimi i gjurmeve dhe i sendeve - ketu fiksohen te gjitha atosende qe kane sherbyes si mjet per kryerjen e vepres penale, ose objektet mbi te cilat gjenden gjurmet.

175.Kujtesa ?Kujtesa eshte nje teresi procesesh te nderlikuara: a)te mbajturit mend; b)ruajtja; c)njohja dhe d)te prodhuarit.Kjo ka rendesi te madhe ne formimin e thenieve te deshmitareve, te te pandehurit, te demtuarit.Edhe percaktimi me i sakte, me i plote nuk na siguron se ajo qe eshte perceptuar do te riprodhohet drejt, dmth, do te merren theniete drejta nga i pyeturi.

176.Ndarja e gjurmëve të aksidentit automobilistik ?Te gjitha gjurmet dhe objektet e aksidentit me mjete te transportit, per nga vendi dhe koha mund te ndahen ne tri grupe: a)faza eveprimit ose e mundesimit te veprimit te pjesemarresit te aksidentit me mjete te transportit (gjurmet e levizjes, e gomes, e frenimit)etj; b)faza ne te cilen eshte shkaktuar vete aksidenti me mjet te transportit (gjurmet e terheqjes, e gerrithjes) etj; dhe c)faza e ndalimite mjetit te transportit (gjurmet e vajit, e ujit nga radiatori, e gjakut) etj.

177."Adauk" ?Vjedhja nga xhepi me perplasje (adauk), e cila kryhet ne vend te vetmuar.Kete vjedhje vjedhesit e kryejne ne menyre qe pasi te identifikohet personi qe ka te holla ose diqka tjeter me vlere ne xhep, njeri prejkryesve perplaset me qellim ne trup te viktimes me q'rast ia nxjerr nga xhepi portofolin menjehere ia jep personit tjeter, i cili largohet,kurse midis viktimes dhe kryesit fillon konflikti.

178.Holografia ?Holografia eshte fotografimi i bere me shfrytezimin e burimeve te rrezeve lazer, qe mundesojne regjistrimin tredimensional teobjektit i cili fotografohet.

179.Këqyrja dhe autopsia në krimet e luftës ?Gjate keqyrjes duhet te jene te pranishem vetem ata persona prezenca e te cileve eshte e nevojshme e ata jane gjykatesi, hetuesi,prokurori publik, numri i caktuar i punetoreve te policise kriminale dhe i teknikeve si dhe eksperti i mjeksis ligjore.Lidhur me autopsine mjekologjike, qdo here perpilohet procesverbali i cili permban konstatimin dhe mendimin mbi te gjitha qeshtjete rendesishme per ndriqimin e rastit konkret (koha e vdekjes, shkaku i vdekjes, karakteri dhe shkalla e demtimeve, lloji i mjetit osearmes qe eshte perdorur per shkaktimin e lendimeve etj).Ne rastet e caktuara, procesverbalit duhet ti bashkangjiten fotografite dhe dokumentacioni tjeter.

180.Metoda e ADN-së për identifikimin e personit ?Metoda e re e ADN-se per identifikimin e personit, ne baze te gjurmeve gjenetike ka zene nje vend te rendesishem ne luften kunderkriminalitetit, veqanerisht ne zbulimin, hetimin dhe gjykimin e veprave penale te vrasjeve, te marredhenieve seksuale me dhune, kujane lene gjak dhe spermes nga kryesit e ketyre veprave penale, qofshin keto lende edhe te perthara e te vjetra deri ne 5 vjet.Kjo metode luan nje rol te madh edhe ne mikroanalizen e qimeve te flokeve, pjeseve te muskujve, e indeve organike, e copezave telekures dhe te eshtrave.Testi i ADN-se percakton ne te njejten kohe edhe lidhjet farefisnore te personave, gjinine e gjakut te vijes se pare dhe vertetimin eatesise.

181.Metodika e zbulimit të kontrabandës së automjeteve ?Ne metodiken e zbulimit te kontrabandes me automjete, perveq masave operative taktike te rendomta, rendesi te veqante kaekspertimi i dokumenteve te falsifikuara dhe vertetimi i ndryshimeve te bera ne vete automjetin.

182.Studimi i gjurmëve të mjeteve të transportit ?Nga studimi i gjurmeve te mjeteve te transportit mund te percaktohet: a)lloji i automjetit (marka) dhe te identifikohet vete ai(nepermjet gjurmeve te rrotave, te akseve, gjeresise se tyre etj) dhe b)drejtimi i levizjes (nga forma e rrotave ne kthese, ku tepasmet bien mbi te parat, nga pikat qe bien nga ngarkesa, te cilat kane zgjatje ne drejtim te kundert te ecjes, te fundit te vijes sefrenimit, qe eshte gjithmone ne drejtim te ecjes).Ekspertimi traseologjik ka si detyre themelore identifikimin e automjetit konkret ne baze te gjurmeve.

183.Fiksimi i gjurmëve të thelluara ?Fiksimi i gjurmeve te thelluara behet nga: a)gjatesia; b)gjeresia dhe c)thellesia.

184.Teknika regjistruese ?Teknika regjistruese eshte dege e teknikes kriminalistike e cila gjene e persos me mjetet dhe metodat me te pershtatshmeshkencore per regjistrimin dhe identifikimin tekniko-kriminalistik te personave, kufomave, sendeve dhe gjurmeve.

185.Eksperimenti për ta verifikuar mundësinë e të parit ?Rregullisht ne keto raste zgjidhet koha, qe i ngjan nga ndriqimi, kohes ne te cilen eshte zhvilluar ngjarja ne te vertete.Perveq keshillimit me specialistin e sherbimit meteorologjik per kohen, organi procedues merr parasysh nej sere faktoresh si forcen

e drites, pozicionin e burimit te drites, vendin qe ze personi ndaj burimit te drites etj.

186.Llojet e armëve ?Llojet e armeve mund te ndahen ne: a)revolveret dhe pistoletat; b)armet punedore; c)arme sineciator (zhurmeshues) dhe d)armet eriparuara.

187.Daktiloskopia regjistruese ?Daktiloskopia regjistruese eshte dege e daktiloskopise e cila ne pergjithesi merret me identifikimin e personit te panjohur, tekufomave ne baze te krahasimit te njekohesishem te gjurmeve te te dhjete gishtrinjeve te subjektit, identiteti i te cileve vertetohet.

188.Provat materiale ?Prove materiale eshte qdo lende qe mund te jep informacion per ngjarjen e caktuar.Kjo mund te jete qdo arme qe eshte perdorur.Gjendja e trupit te viktimes, pamja e hapesires ne rrethin e vendit te atakimit dhe te teshave te pjesemarresve ne incident.Prove materiale mund te jene edhe materiet mikroskopike dhe substancat tjera te cilat me shqisa nuk mund te detektohen pandonje lloje ndihmese.

189.Mënyrat e fiksimit të gjurmëve të këmbëve të njeriut ?Fiksimi i gjurmeve te kombeve behet me: a)matje; b)fotografim; c)marrja me kallap (per gjurmet e thelluara); d)marrja me gjurmekopjuese; e)marrja me pllaka elektrostatike dhe f)pershkrimi ne procesverbal.

190.Ekperimenti i aksidentit të trafikut ?Eksperimenti i aksidentit te trafikut behet per ta vertetuar menyren se si jane formuar gjrumet qe kane lene pjeset e ndryshme teautomjetit te viktimat (ne trup dhe ne tesha) ose gjurmet qe jane shkaktuar nga perplasja e dy automjeteve: a)per te saktesuar nesedrejtuesi i automjetit, i demtuari, deshmitari i kane perceptuar mir rrethanat e ngjarjes (nese kane pare mire, nese jane verbuar ngandriqimi, nese kane pasur shkembin sinjalesh etj); b)eksperimenti gjithashtu, kryhet per ta vertetuar shpejtesine qe ka pasurautomjeti ne baze te gjurmes se frenimit.

191.Hetimi bashkëkohor i krimit të organizuar ?Luftimi dhe parandalimi i krimit te organizuar kryhet me organizimin dhe zbatimin e masave legjislative te karakterit organizativ dheorganizativ dhe strukturor, krijimin e Komitetit Kombetar kunder Droges, krijimin e Zyres se Antidroges dhe asaj te krimit ekonomikte organizuar, krijimin e strukturave te ndryshme (perkatese) antikontrabandes dhe asaj te krimit te organizuar, aksioneve tespecializuara policore ne rajone, hartimin e programeve te veqanta per te mbrojtur viktimat dhe deshmitaret, statistikat penale dhestudimet shkencore ne kete fushe, opinioni publik dhe media, programeve parandaluese, luftes kunder korrupsionit ne organetshteterore, bashkepunimit rajonal dhe ai nderkombetar.

192.Kuptimi i aksidenteve automobilistike ?Aksidentet automobilistike jane ngjarje te papritura, te paparashikuara qe ndodhin ne mjedise ku levizin mjete, njerez, te cilet sipasoje e zhvillimit te shpejte dhe ndryshimeve te menjehershme shoqerohen me demtime te mjeteve, te jetes apo shendetit te

personave, apo demtimeve te prones publike e private.

193.Llojet e akteve terroriste ?Aktet terroriste jane: a)atentate; b)shantashe; c)zjarre; d)rrembime; d)mbajtja e pengjeve; e)eksplozionet; f)bombarimi; g)vrasja ecivileve; h)torturimi; i)vrasja etj.

194.Fiksimi i gjurmëve të barutit ?Gjurmet e barutit nuk eshte e domosdoshme te shihen vetem me sy.Keto mund te provohen te shihen edhe me mikroskop dhe me veprime kimike.Plaget eventuale ne doren e qitesit duhet fotografuar ne materialin negativ ortokromatik.Gjate transportit te kufomes, duart duhet ti mbrojme me mbulesa te pastra prej materialit sintetik.

195.Grupi i mikrogjurmëve me prejardhje biologjike ?Grupi i mikrogjurmeve me prejardhje biologjike perfshihen: a)fijet e flokut te njeriut; b)qimet e kafsheve; c)fijet e tekstileve meprejardhje bimore e shtazore; d)pjesezat e bimeve; e)pjesezat e drithrave; f)pjesezat e organizmave te gjalla etj.

196.Këqyrja e vendit të ngjarjes në aksidentin e trafikut rrugor ?Keqyrja, si rregull fillon ne ate pike ku kane mbaruar veprimet e ngjarjes dhe me tej ndjek vazhdimisht te njejtin drejtim deri te pika efillimit te saj.Gjate keqyrjes, rendesi te madhe kane mjetet me saktesi te te gjitha largesive dhe fiksimi ne pozicionet respektive te kufomes, iautomjetit, i gjurmeve te gomave ose i atyre te frenimit dhe i te gjitha objekteve dhe provave materiale ne vendin e ngjarjes.

197.Portreti i vizatuar ?Portreti i vizatuar konsiston ne punim te piktorit ne baze te te dhenave te deshmitareve okulare.Keta deshmitare kane mundesi qe me ane te albumeve, vizatimeve dhe fotografive ti verejne detajet e portretit per te berekoleksione te ndryshme.

198.Tipat e figurave papilare ?Tipat e figurave papilare jane: a)lakore; b)harkore dhe c)rrethore.

199.Vjedhja me dhunë ?Nje nga format e vjedhjes eshte edhe vjedhja me dhune (ose grabitja) me te cilen kuptohet vjedhja e pasurise e shoqeruar meperdorim dhune nga ana e kryesit.Grabitesi perdor dhune, tortur, vrazhdesi dhe mizori te ndryshme por shpesh'here edhe e vret personin qe ta paaftesoje perrezistence e pastaj vjedh ne dem te tij.Grabitja paraqet veper me te rende kriminale kunder pasurise.Ne rastet e grabitjeve gjithmone merret ndonje objekt pasuror.

200.Paketimi i armës së zjarrit ?Studimi i pozicionit te armes ne vendin e ngjarjes ne marredhenie me trupin e viktimes lejojne te percaktojme pozicionin qe ka pasurarma ne momentin e qitjes dhe ta pranojme ose ta hedhim poshte versionin e vetevrasjes ose te vrasjes.Paketimi i armes se zjarrit nga vendi ku eshte gjetur duhet te kryhen sipas rregullave kriminalistike.Te gjitha lendet e huaja, si gjak, pjese truri, fije floku, kocka etj., qe ndodhen ne armen e zjarrit ruhen me kujdes, duke perdorur per

kete qellim paketim te pershtatshem.Pas ketyre veprimeve arma mblidhet me leter te paster.Pistoletat dhe revolveret duhet te vendosen pas mbledhjes me leter, me kuti prej kartoni ose derrase.Krehri, fisheket, gezhoja ose predha e kesaj arme zjarri paketohen veqmas mbishkrimet perkatese, por futen ne te njejten kuti.

http://www.facebook.com/fakultetijuridikdegagjilan