1

1

E-FATURA, E- DEFTER, E-ARŞİV SORULARINIZ VE CEVAPLARI MEHMET YÜKSEL KADIOĞLU YÜKSEL YAVUZ(YMM-BAĞIMSIZ DENETÇİ) (YMM-BAĞIMSIZ DENETÇİ)

BEGÜM KADIOĞLU BERKOFÇALİ (SMMM-BAĞIMSIZ DENETÇİ)

2

INTEGRAL BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

3

0216 546 11 46Koşuyolu Mah. Cevatpaşa Sok. No:12 Kadıköy 34718 İstanbulinfo@kadiogludenetim.com

Hizmet Alanlarımız• Mali Danışmanlık ve Tasdik Hizmetleri• Yönetim ve Yatırım Danışmanlığı• Vergi Revizyonu Hizmetleri• Finansal Raporlama Hizmetleri• Vergi Yargısı ve Uzlaşma• Vergi Danışmanlığı Hizmetleri• Bağımsız Denetim Hizmetleri• İç Denetim Hizmetleri

4

YÖNETİM KURULU BAŞKANI;

M. YÜKSEL KADIOĞLU’nun MESAJI

Globalleşen ve gelişen ekonomik yaşamda denetim ve danışmanlık mesleğinin önemi tartışılamaz bir hale gelmiştir. 

Ülkemizin sürekli içinde bulunduğu ekonomik, politik ve sosyal alanlardaki gelişmelerin yarattığı fırsatlar kadar, tehlikeler de iş çevrelerini etkilemektedir. 

Şirket yönetimine, ortaklara, yatırımcılara, kredi kuruluşlarına sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğu, güvenilirliği ve  hazırlanan mali tabloların uluslararası muhasebe standartları veya genel kabul görmüş muhasebe standartlarına uygunluğu son derece önem kazanmıştır.

Kadioglu Yeminli Mali Müşavirlik ve Uluslararsı Denetim Limited Şirketi 1991 yılından bu yana yerli ve yabancı kuruluşların, vergi, denetim ve mali danışmanlık ihtiyaçlarını geniş bir hizmet yelpazesi ile karşılayan uzman bir kuruluştur. 

Dünyayı takip ediyor ve çalışmalarımızı uluslararası standartlar çerçevesinde yürütüyoruz. Vergi Müfettiş kadrosunu 10.000’nin üzerine çıkarmış olan Maliye Bakanlığı’nın denetim stratejisini ve Türkiye gerçeklerini biliyor, gelişmeleri izliyor ve ülkemizin içinde bulunduğu hızlı değişimi takip ediyoruz. Sorunlara zamanında müdahale edip uzun vadeye yönelik çözümler üretiyoruz.

5

E-ARŞİV

GİRİŞ:

1-Arşiv ile e-Fatura arasındaki fark

e-Fatura’da amaç; e-Fatura’ya tabi şirketler arasındaki fatura alma ve gönderme işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasını sağlamaktır.

6

E-Arşiv ’de ise amaç, e-Fatura’ya tabi olmayan şirketler ve ayrıca şahıslar için düzenlenecek faturaların elektronik ortamda hazırlanması, gönderilmesi ve saklanmasıdır.

E-Arşiv faturası düz kâğıda basılarak verilebileceği gibi mükellefin talebi doğrultusunda elektronik ortamda e-mail ile de gönderilebilir ve sorgulanabilir.

 2-e-Arşiv uygulamasında Özel Entegratörlerin Rolü

421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında GİB Başkanlıktan Özel Entegrasyon izni alan mükellefler, bu Tebliğ kapsamında belge düzenlemek isteyen mükelleflere e-Arşiv faturası düzenleme ve GİB’e gönderilecek e-Arşiv raporu oluşturma, Faturayı mali mühürle onaylama, Zaman damgası kullanma (bu konudaki zorunluluk GİB tarafından şimdilik kaldırıldı) ve elektronik ortamda alıcıya iletme hizmeti verirler.

E-Arşiv hizmetini Özel Entegratör sistemi üzerinden alan mükellefler, fatura ve elektronik arşiv raporlarında Özel Entegratörün mali mührünün ve zaman damgasının kullanılmasını talep edebilirler

3-e-Arşiv kapsamı ve e-Arşiv’e geçiş zamanlaması

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapanlar ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olanlar en geç 1.1.2016 tarihine kadar e-Arşiv’e geçmek zorundadır.

E-Arşiv’e parçalı geçiş imkanı yoktur. Firmanın tüm satış kanallarının (toptan, e-ticaret ve perakende),ve tüm mağazalarının e-Arşiv’e aynı anda geçmeleri gerekmektedir.

 4-e-Arşiv’e tabi firmaların e-Fatura’ya geçmesi gerekir.

e-Arşiv’e geçecek firmaların eğer daha önceden geçmedilerse öncelikle e-Fatura’ya geçmeleri zorunludur.

5- e-Arşiv’e Faturaları

Firmada fatura kesilen her süreçte e-Fatura dışındaki tüm satışlar için e-Arşiv faturası kesilecektir.

Perakende satış,

Toptan satış,

Konsinye Satış,

Bayi Satış,

Masraf,7

Alış İadesi,

e-Ticaret,

6- E-Arşiv faturalarında zaman damgası kullanımı

e-Arşiv faturalarında zaman damgası kullanımı zorunluluğu şimdilik GİB tarafından kaldırılmış olup, GİB tarafından yazılı aksi bir açıklama yapılmadığı sürece zaman damgasının kullanılmayacağı öngörülmüştür.

7. e-Arşiv faturasının “teslim anında” mali mühürle imzalanması zorunluluğu

Teslimatın e-Arşiv fatura yerine irsaliye veya ödeme kaydedici cihazlar (yeni nesil dahil) üzerinden yapılan satışlarda, irsaliye yerine kullanılmak üzere satış anında düzenlenen ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanan bilgi fişi ile yapılması ve daha sonra e-Arşiv fatura düzenlenmesi mümkün olmakla beraber, teslimat anında müşteriye e-Arşiv fatura düzenlenecekse, faturanın mali mühürle imzalanması gerekmektedir.

Mevzuata göre e-Arşiv ve e-Fatura faturalarının geçerli sayılmaları için mali mühürle imzalanmış olmaları zorunludur. Dolayısıyla ile mali mühürle mühürlenmemiş e-Arşiv ve e-Fatura faturalar, fatura hükmünde değildir.

GİB tarafından yazılı aksi bir açıklama yapılmadığı sürece faturaların anında mali mühürle imzalanmalarının zorunludur.

Sadece GİB’ten kaynaklı sistem kesintilerinde e-Arşiv ve e-Fatura faturaların matbu fatura olarak düzenlenmesine izin verilmektedir. GİB’den kaynaklanmayan diğer tüm teknik sorunlarda matbu fatura düzenlenmesi mümkün değildir.

8. e-Arşiv raporunun GİB’e gönderimi ve faturaların saklanması

Özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu takip eden ayın 15. gününe kadar aylık olarak ve mali mühür ya da NES ile zaman damgalı olarak onaylamak ve kılavuzlarda belirlenen yöntemlerle Başkanlık sistemine aktarmak zorundadırlar.

İzin alan mükellefler, ikinci nüsha elektronik belgelerini ve e-Arşiv Raporlarını kendi bilgi işlem sistemlerinde muhafaza ederler. Bu mükellefler istemeleri halinde Başkanlıktan saklama izni almış kuruluşlarda da muhafaza ödevlerini yerine getirebilirler.

9. e-Arşiv faturalarının e-Defter’e işlenmesi

E-Arşiv faturalarının, abonelik esasına göre çalışan firmalar ve kargo şirketleri ile yazılı talep üzerine Başkanlıkça uygun görülen sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler e-

8

defter uygulaması ile ilgili belirlenmiş olan diğer düzenlemelere uymak koşulu ile rapor bazında icmal olarak e-Defter’e aktarılmasına imkân sağlanmıştır.

E-ARŞİV FATURA KULLANMA KLAVUZU

433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen Elektronik Arşiv Uygulaması kapsamında; faturaların ve e-Arşiv Raporunun oluşturulması, mali mühür veya NES ile zaman damgalı şekilde imzalanması ve oluşturulan raporların Başkanlık sistemine aktarılması süreçleri yer almaktadır. Bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığı’nca e-Arşiv Kılavuzu yayınlanmıştır.

1- E-ARŞİV FATURANIN SAKLANMASI

Uygulama kapsamında düzenlenen faturalara ilişkin raporların GİB Başkanlık sistemine aktarımı mükellefin e-arşiv faturalarını muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmamaktadır.

E-arşiv raporunda, başlık, fatura verileri ve iptal edilen faturaya ait veriler yer alacaktır.

2- ELEKTRONİK ARŞİV RAPORUNUN HAZIRLANMASI

Elektronik Arşiv raporu aylık/haftalık olarak hazırlanmalı ve mali mühür ile imzalanmalıdır. 3- ELEKTRONİK ARŞİV RAPORLARININ BAŞKANLIK SİSTEMİNE AKTARIMI

E-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda GİB Başkanlığından izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu aylık olarak oluşturup takip eden ayın 15 nci günü saat 24:00’a kadar Başkanlık sistemine aktaracaklardır.

Raporlar, aktarım süresi içerisinde mali mühür ya da NES ile zaman damgalı olarak onaylanmak zorundadır.

4- E-ARŞİV FATURA STANDARDIKullanılan elektronik belge formatı, üzerinde mali mühür/NES taşımaya, belge üzerinde doğrulamaya, görüntülemeye, istenen işlenebilir veri formatını taşımaya ve kâğıt baskı almaya imkân veren genel tanınırlığa sahip bir format olmalıdır.

e-Arşiv uygulamasına geçen mükellefler, e-arşiv kapsamında düzenledikleri faturalarda e-fatura uygulamasında kullandıkları birim kodlardan farklı birim kodları belirleyerek kullanacaklardır. İzin alan mükellefler ve özel entegratörler internet üzerinden yapılan satışlar için sadece bu satışlara özgü, diğer satışlardan ayrı birim kod veya kodları belirleyerek fatura numarası yapısında kullanmalıdır.

E-Arşiv kapsamında elektronik olarak gönderilecek fatura işlenebilir veri olarak XML (Genişletilebilir İşaretleme Dili) veri taşımalıdır. XML verinin içinde en az aşağıdaki alanlar bulunmalıdır. -Fatura No

9

-Düzenleme Tarihi

-Düzenleyen VKN/TCKN

-Alıcı VKN/TCKN

-Ödenecek Tutar

-Varsa faturanın son ödeme tarihi

5- E-ARŞİV İZNİ ALAN ÖZEL ENTEGRATÖRLERİN HİZMET VERDİĞİ MÜKELLEFLERİN BİLDİRİMİ

E-Arşiv hizmeti vermek için izin alan özel entegratörler, e-arşiv hizmeti verdikleri mükellefleri hizmet vermeye başlamadan önce Başkanlığa bildirmek zorundadırlar.

6-E-ARŞİV FATURA’YA GEÇME ZORUNLULUĞU İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1.1.2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.

Elektronik ticaret: Fizikî olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrim içi iktisadi ve ticari her türlü faaliyeti,

Hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişileri,

433 Nolu Vergi Usul Tebliğinde İnternet Satışı “Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştiği satış biçimini” ifade emektedir.

E-ARŞİV SORULARI

E-FATURAYA KAYITLI OLMAYANLARA E-ARŞİV KAPSAMINDA DÜZENLENECEK BELGE

10

Soru 1- E- Faturaya tabi olan firmamız, 433 sıra Nolu VUK tebliğine göre, E-Arşiv kullanıcısı olmak zorundadır.

E-Arşiv izni aldıktan sonra sadece internet üzerinden yapılan satışlarımız için mi E-Arşiv fatura düzenleyeceğiz? Yoksa tüm satışlarımız için mi düzenlememiz gerekiyor?

E-faturaya kayıtlı olmayan mükelleflere veya Perakende satış yapılan tüketicilere de bu sistemde mi belge düzenlemeliyiz? Yoksa bu kişilere kâğıt ortamında fatura veya Parekende satış fişi düzenlemeye devam edebilecek miyiz?

Cevap 1 -433 Sıra Nolu VUK Tebliği kapsamında e-Arşiv Uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler;

a) 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.

b) 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

c) Vergi mükellefi olmayanlara ise e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, müşterilerin talebi doğrultusunda elektronik ortamda iletmeye veya kâğıt ortamında göndermeye, oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza etmeye ve istenildiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

İNTERNET ÜZERİNDEN YURT DIŞINA YAPILAN SATIŞ İŞLEMLERİ

Soru 2- E- Arşiv’e tabi olan firmamız İnternet üzerinden yurt dışına yaptığı satışlara ilişkin

Faturaları da E-Arşiv olarak mı kesecek?

Cevap 2- E-Arşiv uygulamasına kayıtlı iseniz E-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlenmesi gerekmektedir.

Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için düzenlenen fatura ve e-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilir.

Öte yandan 454 Sıra Nolu V.U.K Genel Tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11 inci kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını da 1/1/2016 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmiştir.

11

Ancak 25.02.2015 tarihli ve 29573 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 461 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uygulamaya geçiş tarihi 1.1.2017 tarihine daha sonra da 1.7.2017 taihine ertelenmiştir.

e-Fatura uygulamasına kayıtlı olanların ihracat ve yolcu beraberi eşya ihracı (Tax-Free) işlemlerinde 1/7/2017 tarihinden itibaren e-Fatura düzenleme zorunluluğu başlamıştır.

Zorunluluğun başladığı 1/7/2017 tarihinden itibaren mal ve yolcu beraberi eşya ihracında, faturalama ve gümrükleme işlemlerinin sorunsuz bir şekilde yürütebilmesi ve mevzuat hükümleri yönünden herhangi bir sorun ile karşılaşılmaması için ilgili uygulamaların mükelleflerimizce behemahal kullanılmaya başlanması büyük önem arz etmektedir.

Söz konusu zorunluluğun başlangıcı 1/7/2017 tarihi olmakla birlikte, 1/1/2017 tarihinden itibaren uygulamaya ilişkin sistem, mükelleflerimizin kullanımına açılmış bulunmaktadır.

Bu durumda, e-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25.10.1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını da 1/1/2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleyeceklerdir.

ULUSLARARASI KARGO ŞİRKETLERİ ARACILIĞIYLA YAPILAN İHRACAT

Soru 3-Şirketimizin yurt dışı satışları, internetten satış suretiyle ihracat şeklinde olmayıp, ETGB kapsamında (tek seferde 150 kg ve 7 bin 500 Euro’ya kadar olan ürünlerin sadece Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı hazırlanarak, uluslararası kargo şirketleri aracılığı ile yurtdışına gönderilebilmesi ) gönderi şeklinde satış yapılmaktadır.

Bu durumda e-arşiv fatura mı, yoksa e-fatura mı düzenlenmesi gerekiyor?

Cevap 3- E-Arşiv uygulamasına geçmeden önce ETGB işlemlerinde kâğıt fatura düzenliyorsanız, e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra ETGB satışlarınız için e-Arşiv faturası düzenlemeniz gerekmektedir.

E-ARŞİV ÖDEME YÖNTEMİ

Soru 4- İnternet üzerinden sipariş ve ödeme aldığımız için e-arşiv kapsamında mıyız?

Müşterilerimizle vadeli çalıştığımızdan, ödeme yöntemi ve ödeme tarihi faturalandırma işlemi sonrasında belli oluyor. Bu durumda e-arşiv faturada ödeme yöntemi ve ödeme tarihi alanlarını nasıl doldurmalıyız?

12

Cevap 4- 2014 yılı ve müteakip yıllarda ilgili yıl toplam cironuz 5 milyon ve üzerinde ise e-arşiv kapsamına girmektesiniz. Faturada ödeme alanına 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' alanına gerekli bilgileri girebilirsiniz.

RAPOR ÜZERİNDE ÖTV’nin SABİT TUTAR veya YÜZDE OLARAK GÖSTERİLMESİ

Soru 5- Firmamızın kestiği faturalar da ÖTV değeri yüzde ile değil, sabit tutar ile kesilmektedir. Bu durumda E-Arşiv Raporunda, vergi oranına ne yazmamız gerekiyor.

Cevap 5- E-Arşiv Teknik Kılavuzda 'vergi oranı' alanı seçimli alan haline getirilmiştir.

BAŞKA BİR İNTERNET SİTESİ ÜZERİNDEN SATIŞ

Soru 6- E-fatura ve e-defter kullanıcısı olan bir mükellefiz. 2014 yılında internet üzerinden mal satışımız bulunmamaktadır. Ancak 2015 yılında başka bir internet sitesi üzerinden mal satışına başladık. 2014 yılında internet üzerinden mal satışımız olmamakla birlikte bu yıla ilişkin ciromuz 5 milyonun üzerinde olduğundan e-arşive geçme mecburiyetimiz var mıdır?

Cevap 6 - 464 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin ''5. İnternet Satışı Nedeniyle e-Arşiv Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Getirilenler'' başlıklı maddesinde;

''30/12/2013 tarih ve mükerrer 28867 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmişti.

Bu defa, internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar.'' denilmiştir.

Yapılan bu açıklamaya göre; 2014 yılında internet üzerinden mal satışınız bulunmadığından 1.1.2016 tarihinden itibaren e-arşive geçme zorunluluğunuz bulunmamaktadır. 2015 yılı brüt satış hasılatınız 5 milyon liranın üzerinde ve bu yılda internet üzerinden mal satışınız olduğundan e-Arşiv fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz 1.1.2017 tarihinde başlamaktadır.

E-ARŞİVDE İHRACAT VE TAX FREE FATURALAR

13

Soru 7- Son gün olan 1.1.2016 tarihini beklemeden e-arşiv sistemine geçmemiz durumunda, perakende mal satan şubelerimizde tüm süreçler tamamlandığı halde ihracat ve tax free faturalarda kâğıt fatura kesmeye devam mı etmeliyiz? Çünkü İhracat ve tax free faturada, e-fatura ya da e-arşiv fatura düzenlememiz durumunda gümrük sistemi henüz hazır olmadığından tax free müşterilerimiz gümrükte mağdur olacak.

Cevap 7- E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra kâğıt fatura düzenleyemezsiniz.

Uygulamayı kullanarak fatura düzenlemek isteyen mükellefler;

1- e-fatura sistemine kayıtlı olmalıdır,

2- Düzenleyecekleri ihracat faturalarının alıcıları bilgilerini Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak düzenleyeceklerdir,

3- Düzenlenen faturalar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sisteminde görünecektir,

E-Arşiv uygulamasına kayıtlı firmaların, e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlemesi gerekmektedir. Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için UBL TR formatında düzenlenen fatura xml ve e-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilecektir. Ancak e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını 1.7.2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleyeceklerdir. Dolayısıyla 01.07.2017 tarihinden itibaren söz konusu faturalar e-Arşiv fatura olarak değil e-Fatura olarak düzenlenecektir.

BOOKİNG COM. VASITASIYLA OTEL REZERVASYONU

Soru 8- Şirketimizin franchising yolu ile işletmeciliğini yaptığı otelin 2014 yılı toplam geliri 5 milyon TL ’sının üzerindedir. Misafirlerimizin bir kısmı bookıng com. hrs expedıa veya franchise alınan şirkete ait siteleri de kullanmak suretiyle otelimize rezervasyon yaptırıyor ve rezervasyon esnasında misafirler kredi kart numaralarını da sisteme giriyorlar.

Ancak otel misafirlerinin kartlarından bu esnada herhangi bir ödeme alınmıyor veya uzun süreli konaklama talepleri olduğunda muhtemel toplam konaklama bedelinin bir yüzdesi kadar ön provizyon alınıyor.

Hesap kesimi ve ödeme işlemlerinin tamamı otelde müşteri ile birebir gerçekleştiriliyor. Bu durumun tek istisnası misafirin sözleşme şartları hilafında rezervasyonunu tek taraflı feshetmesi halinde olmaktadır. Bu durumda 1 gecelik no show faturası kesilerek 1 gecelik otel ücreti misafirin sisteme girmiş olduğu kredi kartından tahsil edilmektedir.

14

Bu şartlar altında otel işletmesinde işlem yapan şirketimizin, 2014 yılı cirosunun 5 milyon TL’yi aşması nedeniyle 1.1.2016 tarihinde e-arşive girme zorunluluğu bulunuyor mu?

Cevap 8- Booking.com otel ve pansiyonlar için online bir katalog ve aynı zamanda bir rezervasyon aracıdır. Size konum olarak yakın otelleri çeşitli filtrelere göre listeleyebilirsiniz. Otellere ücretli ve ücretsiz rezervasyon yaptırabilirsiniz. Rezervasyon yaptığınız otele haritalar sayesinde kolayca ulaşabilirsiniz.

433 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, internet satışı, “Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştiği satış biçimini ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.

İnternet satışı kavramından; sipariş, satın alma ve satın alma sürecinin bir parçası olan ödeme sürecinde satıcının alıcı ile fiziki olarak karşı karşıya gelmeden yaptığı satışlar anlaşılmalıdır.

İnternet satışı kavramı; satış sürecinin bir parçası olan ödemenin de satıcı ile alıcının fiziki olarak karşı karşıya gelmeden, internet üzerinden ya da uzaktan ödeme şekilleri ile (internet üzerinden kartlı ödemeler, EFT/Havale, Swift, aracı hizmet sağlayıcı, ödeme kuruluşu, kapıda ödemeli kargo, posta çeki veya havalesi vb.) yapılıyor olmasını gerektirmektedir.

Verdiğiniz bilgilerden Booking. com’dan otel konaklama rezervasyon yapıldığı anlaşılıyor. Bu durumda faaliyetiniz internet satışı olduğundan 2014 yılı brüt satış hasılatınız 5 milyon lira üzerinde ise e-arşiv fatura uygulamasına geçişinizi 01/01/2016 tarihine kadar gerçekleştirmeniz gerekiyordu.

E-ARŞİV RAPORUNDAKİ VERGİ ORANI ELEMANI

Soru 9- E-arşiv raporunda, vergi elemanı zorunlu alan olup, en az 1 adet vergi elemanının girilmesi istenilmektedir.

Fakat vergiye tabi olmayan faturalarımız bulunmaktadır. Bu durumda için ne yapmalıyız?

Cevap 9- Gönderilecek olan e-arşiv raporlarında yer alan vergi oranı elemanında GİB tarafından güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden sonra gönderilecek e-Arşiv raporlarında vergi oranı elemanı seçimli olacaktır.

Buna göre, raporda vergi bilgilerinde, vergi matrahı, vergi kodu ve vergi tutarı zorunlu, vergi oranı alanı ise seçimlidir.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA TRANSİT TİCARET VE ANTREPO EŞYA DEVRİ

Soru 10- Şirketimiz 01.01.2016 itibarı ile e-arşiv uygulamasına geçmiştir.

15

454 Nolu VUK Tebliğinde, mal ihracına ilişkin faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi gerektiği belirtiliyor ve buna yönelik “gümrük işlemleri kılavuzu” taslak olarak hazırlandı. Ancak taslakta KDV Kanunu 16/1-c “Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar” için bir açıklama yok.

Bu kapsamdaki (transit ticaret, antrepoda eşya devri) teslimlerimiz için de e arşiv faturası düzenlememiz gerekir mi?

Ayrıca ithalatı tamamlanmış eşyanın serbest bölgeye satışında e -fatura düzenlemek gerekir mi?

Cevap 10- E-Arşiv uygulamasına kayıtlı iseniz e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlenmesi gerekmektedir. Serbest bölgedeki alıcılara yapılan teslimler KDV/Madde 12 göre ihracat sayılmaktadır.

3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun "Muafiyet ve Teşvikler" başlıklı 6'ncı maddesinde:

"...

Kullanıcıların tutmak zorunda oldukları defterler ile düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak, 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun hükümlerine bağımlı olmaksızın düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir..." hükmü yer almaktadır.

Konuya ilişkin olarak 1 Sıra No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.12.3.8.1. Defter ve belge düzeni" başlıklı bölümünde ise;

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin Vergi Usul Kanununun defter tutma ve belge düzenine ilişkin hükümlerine uyma zorunlulukları bulunmaktadır. Bununla beraber, Serbest Bölgeler Kanununun 6 ncı maddesi ile kullanıcıların tutmak zorunda oldukları ve düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine bağlı olmaksızın düzenleme yapma konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.

Bu durumda serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde defter tutmaları, belge ve kayıt düzenine uymaları gerekmektedir.

e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını da 1/1/2017 tarihinden itibaren kendi istekleriyle 1.7.2017 tarihnden itibaren zorunlu olarak e-fatura olarak düzenleyeceklerinden, ihracat sayılan serbest bölgedeki alıcıya mal teslimi için de bu tarihten itibaren e-fatura düzenlenmesi gerekir.

E-ARŞİV ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ İLİŞKİSİ

Soru 11-E-arşiv kullanan mükellef, fatura sınırı altındaki işlemler için ÖKC fişi kesmeye devam edebilecek mi?

Cevap 11- E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Fatura kesme sınırının altındaki işlemler için ÖKC'den perakende satış fişi

16

kesilmeye devam edilecektir. Bu sınırın üstünde kalan tutarlardaki alışverişlerde ya da alıcının talep ettiği durumlarda e-arşiv faturası kesilmelidir. E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlemenize gerek yoktur.

YEMEK SEPETİ İNTERNET ÜZERİNDEN SİPARİŞ ALANLAR

Soru 12- Firmamız, internetten yemek sepeti üzerinden sipariş almakta olup, 2014 yılı brüt satış hasılatımız 5 milyon TL’nin üzerindedir.

Bu durumda,

1. E-Arşive girmemiz nedeniyle E fatura mükellefi olacağız. Bu durumda e- defter mükellefi olmamız da gerekiyor mu?

2. Vergi Usul Genel Tebliğinde, E Arşiv fatura uygulamasında, nihai tüketicilerin talep etmesi durumunda e- arşiv faturanın derhal düzenlenip kâğıt çıktısının verilmesi gerektiği belirtilmiş. Burada kast edilen e -arşiv olarak fatura örneği midir? Yoksa kanunda belirtilen esaslara göre mali değeri olmayan bilgi fişi midir?

3. Eğer bilgi fişi üretebilecek ise bunun için 7 günlük fatura düzenleme süresi geçerli midir?

4. Şubelerimizde EFT pos özellikle yazarkasa kullanılmaktadır. Müşterimizin fatura talep etmesi durumunda cihazlara fatura seri ve sıra no girilmesi kanuni zorunluktur. E- arşiv sisteminde düzenlenecek faturanın numarasını bu durumda nasıl gireceğiz.

5. Bilgi fişi olarak nitelendirilen belge, herhangi bir mali değeri olmayan matbu bir form veya kendi el yazımız ile de yazabileceğimiz bir belge midir?

Cevap 12-1- internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükelleflere en geç 1/1/2016 tarihine kadar, 2015 yılında aynı tutarda brüt satış hasılatı olanlar ise 1.7.2017 tarihinde e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

e-Arşiv uygulamasına geçmenin ön koşulu e-fatura kayıtlı kullanıcısı olması olduğundan, e-Arşiv uygulamasına geçmek için e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunduğu tabiidir. Diğer taraftan e-defter kullanmak zorunda olan mükellefler 421 ve 454 Sıra No'lu V.U.K Genel Tebliğler'inde belirtilmiştir. Kurumunuz bu şartları taşıyor ise e-defter uygulamasına ve dolayısıyla e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmaktadır.

Sadece e-Arşiv mükellefi olmanız firmanıza e-Defter zorunluluğu getirmemektedir.

2-Mal ya da hizmet teslimlerinde e-Arşiv faturanızı oluşturup bu faturanın çıktısını müşterinize verebileceğiniz gibi ÖKC den oluşturduğunuz Bilgi Fişini de verebilirsiniz.

3-Müşterinize verdiğiniz bu bilgi fişinde yer alan işlem için 7 gün içinde e-Arşiv faturanızı oluşturmanız gerekmektedir.

17

4- Oluşturulan e-Arşiv faturanın numarasını EFT Pos özellikli yazar kasalara girebilirsiniz.

5- Bilgi Fişini ÖKC' den oluşturabilirsiniz.

E-ARŞİV FATURANIN KÂĞIT ÇIKTISININ ALICIYA VERİLMESİ

Soru 13-Gönderim şekli kâğıt olan faturaların alıcının talebi ile elektronik mail olarak da iletilmesi durumunda, "e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir.” ibaresi faturanın üzerinde yer almalı mıdır?

Cevap 13- 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (443 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişik) "e-Arşiv Uygulaması İzni" başlıklı 3. bölümünde; "Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura, kâğıt ortamında en az iki nüsha olarak düzenlenerek ilk nüshası (aslı) müşteriye verilen, ikinci nüshası ise yine kâğıt ortamında aynı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre mükelleflerce saklanılan bir belgedir. Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir. Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler. Bu Tebliğ kapsamında e-Arşiv Uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler; a) 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar. b) Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:397) ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar. Bununla birlikte söz konusu mükellefler, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturdukları faturaları alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını kullanmak ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünü de eklemek şartıyla, müşterilerine elektronik ortamda da iletebilirler. Bu durumda e-Arşiv Faturasının ayrıca kağıda basılmasına gerek bulunmamaktadır. c) Vergi mükellefi olmayanlara ise e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, müşterilerinin talebi doğrultusunda elektronik ortamda iletmeye veya kâğıt ortamında göndermeye, oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza etmeye ve istenildiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

18

Aynı Tebliğin (443 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişik) "Belgelerin Elektronik Ortamda Oluşturulması" başlıklı 6. bölümünde ise; "e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen belgeler Başkanlığa bildirilen bilgi işlem sisteminde veya özel entegratör sisteminde oluşturulmalıdır. Kullanılan elektronik belge formatı, üzerinde mali mühür/NES taşımaya, belge üzerinde doğrulamaya, görüntülemeye ve kâğıt baskı almaya imkân veren genel tanınırlığa sahip bir format olmalıdır. Mükellefler, istemeleri halinde fatura formatı olarak www.efatura.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını da kullanabilirler. Ancak Tebliğin 3 üncü bölümünün b bendine göre elektronik ortamda iletilen faturalar için www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması zorunludur. Başkanlık gerekli görmesi halinde, mükelleflerin kullandıkları elektronik belge formatının değiştirilmesini isteyebilir. Aşağıdaki durumlar için 'e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir' ifadesine fatura üzerinde yer verebilirsiniz.

a) Mal veya mal + hizmet faturası (Alıcısının nihai tüketici olduğu ve faturanın alıcıya elektronik ortamda iletildiği ve faturanın malın teslimi anında düzenlendiği varsayımıyla düzenlenecektir)

b) Elektronik ortamda yapılan mal veya mal + hizmet satış faturası (Alıcının Vergi mükellefi olmadığı varsayımıyla düzenlenecektir)

MATBU FATURA KULLANIMI

Soru 14- 20.12.2015 tarihi itibariyle E-arşiv faturaya geçtik.

17.12.2015 tarihli faturamızı matbu fatura olarak mı kullanacağız. Bu tarihli faturaları e-arşiv fatura olarak düzenleyebilir miyiz?

Cevap 14-E- Arşiv fatura uygulamasına geçiş tarihinden önceki tarihli faturalarınız matbu fatura olarak düzenlenecektir.

e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş tarihinden önceki tarihlere ait faturalarınızı e-Arşiv faturası olarak düzenlememelisiniz.

E-ARŞİV / DİP KOÇANLI PERAKENDE SATIŞ FİŞİ

Soru 15- OCAK 2016 tarihinde e-arşiv uygulamasına geçtik. Hali hazırda kullandığımız dip koçanlı perakende satış fişlerini e-arşiv uygulamasına geçtiğimizde de kullanmaya devam edebilir miyiz?

19

Cevap 15- E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra fatura düzenlemeniz gereken tüm durumlarda e-fatura mükellefleri hariç olmak üzere e-Arşiv fatura düzenlemeniz gerekmektedir. e-Arşiv fatura uygulaması perakende satış fişi uygulaması hakkında bir değişiklik getirmemiştir, satış fişi düzenleyebilirsiniz.

E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Fatura kesme sınırının altındaki işlemler için ÖKC'den perakende satış fişi kesilmeye devam edilecektir. Bu sınırın üstünde kalan tutarlardaki alışverişlerde ya da alıcının talep ettiği durumlarda e-arşiv faturası kesilmelidir. E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlemenize gerek yoktur.

BİRDEN ÇOK SAYFALI E-ARŞİV FATURALARI

Soru 16- 1'den fazla sayfa sayısı olan faturalar için devam eden sayfalar da 1/3 2/3 3/3'ü şeklinde devam edeceği yönünde GİB idaresince bildirimde bulundu. 3 sayfalı bir faturada 1. ve 2. sayfalar da ara toplam ibaresi fatura görselinde yer almalı mıdır?

Cevap 16- 3 sayfalı bir raporda 1. ve 2. sayfalarda “Ara Toplam” kullanmanıza gerek yoktur.

İHRAÇ İŞLEMİNDE E-ARŞİV FATURADA YER ALACAK İBARE

Soru 17- E-fatura mükelleflerine düzenlediğim faturalarda tebliğ de belirtildiği şekilde “IHRAC KAYITLI” ibaresi yazıyorum. İhraç kayıtlı işlemler için düzenlediğim e-arşiv faturasında faturanın tipi kısmında ne yazması gerekiyor? E-Arşiv faturada da ihraç kayıtlı ibaresi yazılacak mı?

Cevap 17-E-Arşiv fatura uygulamasında da e-faturada olduğu gibi “IHRAC KAYITLI” ifadesini kullanabilirsiniz.

ENERJİ DAĞITIM FİRMALARINDA FATURANIN 2. NÜSHASINDA GÖRÜNTÜ FARKI

Soru 18-Elektrik dağıtım firmasında, sahada rulodan çıkarılan fatura ile saklanan ikinci nüsha fatura arasında görsel olarak fark oluşmaktadır.

Sahada rulodan fatura çıkarılmakta 2. nüsha ise A4 boyutunda aynı veriler ile oluşturulmaktadır. Doğalgaz dağıtım firmaları için bu şekilde uygulama yapılmasına izin verilmiştir. Tüm enerji dağıtım firmaları için de bu şekilde e-arşiv faturası düzenleyebilir miyiz?

Cevap 18-Enerji dağıtım sektöründeki firmalar için sahada teslim edilen termal faturalardaki bilgilerle bire bir aynı olmak şartıyla oluşturulan e-Arşiv fatura çıktıları A4 kâğıda farklı bir görselle basılabilir.

20

İNTERNETTEN YAPILAN SATIŞLARDA FATURADA KARGO TESLİM VE ÖDEME ŞEKLİ BİLGİSİ

Soru 19- İnternetten yapılan satışlarda teslimat bilgisi ve ödeme şekli bilgilerinin fatura üzerinde yer alması gerektiği bildiriliyor. Firmanın internet dışında yaptığı satışlarda da bu bilginin çıkması zorunlu mudur, çıkması ya da çıkmaması durumunda herhangi bir yasal sorun oluşur mu?

Cevap 19-İnternet dışından yaptığınız satışlarda 'teslimat bilgisi' ve 'ödeme şekli' bilgileri bulunma zorunluluğu yoktur.

E-Arsiv uygulaması kapsamında internet üzerinden mal ve hizmet satışında düzenlenecek faturalarda;

1-Satış işleminin yapıldığı web adresi,

2-Ödeme şekli,

3-Ödeme tarihi,

4-Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/unvanı ve VKN/TCKN bilgisi,

5-Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih,

6-İade bölümünde; malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen mala ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar bilgilerinin bulunması zorunlu olup fatura üzerinde ayrıca “Bu satış internet üzerinden yapılmıştır.” ifadesine yer verilecektir.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışlarının iade edilmek istenmesi halinde, müşteri elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kağıt Gıktısını alarak iadeye ilişkin bölümü doldurduktan sonra iade edeceği mal ile birlikte söz konusu çıktıyı satıcıya geri gönderecektir.

E-FATURA VE E-DEFTER KULLANICISI OLMAK E ARŞİVE TABİ OLMAMAYI GEREKTİRİR Mİ?

Soru 20- 2014 yılından itibaren e-fatura kullanıcısı ve 2015 başı itibariyle de e-defter kullanıcısı olan bir mükellef, e-arşiv kullanıcılığı için de yasal şartları taşımaktadır. Bu mükellefin e-fatura ve e-defter kullanıcısı olması sebebiyle e-arşiv kullanıcısı olma zorunluluğu var mıdır?

Cevap 20- 433 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliği 10. Madde;

''İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce efatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.''

21

01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir. 2014 yılı brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerindeyse ve ilgili yılda internet satışınız varsa şirketinizin 01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

e-Fatura ya da e-Defter uygulamalarını kullanıyor olmak e-Arşiv fatura kullanma zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

E-ARŞİV RAPOR 'DA VERGİ ELEMANI GİRİLMESİ

Soru 21- E-arşiv raporunda en az 1 adet vergi elemanı girilmesi zorunlu mu? Faturalar arasında diplomatik istisnası olan, KDV ve ÖTV'den muafiyet belgesi tanımlanmış abonelere kesilen faturalarda bu vergiler olmayabiliyor.

Ayrıca damga vergisi, telsiz ücretleri, cihaz taksiti tahsilatı için KDV'nin konusuna girmeyen faturalarımız düzenlenebilmektedir.

Bu tip faturalar için ne yapmalı? Rapordaki bu alan seçimli alan olarak kullanılabilir mi?

Cevap 21- E-Arşiv raporunda vergi alanının seçimli olması öncesinde mümkün değildi. Vergisiz fatura düzenlendiği durumda vergi oranı elemanına "0" yazılmaktaydı.

Ancak gönderilecek olan e-arşiv raporlarında yer alan vergi oranı elemanında GİB tarafından güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden sonra gönderilecek e-Arşiv raporlarında vergi oranı elemanı seçimli olmuştur.

Buna göre, raporda vergi bilgilerinde, vergi matrahı, vergi kodu ve vergi tutarı zorunlu, vergi oranı alanı ise seçimlidir.

E-FATURAYA KAYITLI OLMAYANLARA E-ARŞİVDE E-FATURA GÖNDERME

Soru 22- Mükellefler e-Arşiv Uygulaması kapsamında elektronik belge biçiminde oluşturdukları faturayı 433 Nolu Tebliğin 7.2 bölümünde belirtilen istisna haricinde alıcısına kâğıt ortamında teslim etmektedir. Bu mükellefler oluşturdukları faturayı alıcılara kep(kayıtlı elektronik posta) iletisi olarak teslim edebilir mi?

Cevap 22- 30.12.2013 tarihinde yayımlanan VUK Tebliği ile alıcılara faturanın kep iletisi olarak teslimine imkân sağlanmıştır.

E-ARŞİVE GEÇİŞTE İLK HAFTA KÂĞIT FATURA KULLANABİLME

Soru 23- E-fatura ’ya ilk geçişte, geçiş tarihinden itibaren firmalar 5 iş günü boyunca e-fatura ile beraber aynı anda kâğıt fatura da kesebiliyorlardı. Bu yöntem e-arşive geçiş yapan mükellefler için de geçerli midir?

Cevap 23- E-Arşiv faturaya ilk geçişte, e-Faturada olduğu gibi 5 iş günü kâğıt fatura kullanabilme uygulaması söz konusu değildir. E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra e-Arşiv fatura düzenlemelisiniz, kâğıt fatura düzenleyemezsiniz.

22

E-ARŞİV FATURALARDA İMZA SAHİBİNİN ADI SOYADI VE UNVANI YER ALMALI MI?

Soru 24- Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde (Sıra No: 433) yer alan “7. Belgelerin Alıcılarına Teslimi” maddesinde yer alan "Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir." paragrafında sadece imzadan bahsedilmiş. Örnek bazı faturalar incelendiğinde imzanın sahibi olan yetkilinin adı soyadı ve unvanı da yazılmıştır. E-arşiv faturada böyle bir zorunluluk var mı?

Cevap 24- Vergi Usul kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre, faturanın baş kısmında iş sahibinin veya namına imzaya muzun olanların imzasının bulunması mecburidir.

Vergi uygulamaları bakımında faturada imza bulunması zorunlu olmakla birlikte faturanın şekil ve nizamına uyulmak şartıyla, düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine yazdırılmak suretiyle faturanın hazır imzalı olarak kullanılması da mümkündür.

E-arşiv kapsamında düzenlenen faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi zorunludur.

Tebliğde de yazdığı gibi e-arşiv faturada sadece imza yeterlidir. İmza sahibinin ad ve soyadı yazılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

FATURA TİPİNİN E-ARŞİV GÖRSELİNDE BULUNMASI

Soru 25- Yeni UBL ile oluşturulmuş e-Arşiv Faturasının basılı görselinde, XML'de yer alan fatura tipinin (invoiceType) bulunma zorunluluğu var mıdır?

Cevap 25- E-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır. Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir. Öte yandan, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir.

Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur.

E-Arşiv fatura uygulamasında XML'de yer alan fatura tipi bilgisinin faturanın görselinde bulunması GİB Başkanlığınca istenmektedir. Her ne kadar konuyla ilgili net olarak hukuki mevzuat bulunmasa da e-arşiv fatura sisteminin işlerliğinin iyileştirilmesi açısından bu bilginin e-arşiv fatura görselinde de olması istenmektedir.

E-Arşiv kapsamında elektronik olarak gönderilecek fatura işlenebilir veri olarak XML veri taşımalıdır. XML verinin içinde en az aşağıdaki alanlar bulunmalıdır.

23

-Fatura No

-Düzenleme Tarihi

-Düzenleyen VKN/TCKN

-Alıcı VKN/TCKN

-Ödenecek Tutar

-Varsa faturanın son ödeme tarihi

E - ARŞİV İPTAL FATURASININ GÖNDERİLMESİ

Soru:26- Oluşturulmuş ve entegratör firmaya gönderilmiş bir E-arşiv faturasının iptal edilmesi durumunda, nasıl bir işlem yapacağız?

Cevap 26-İptal edilmek istenen e-arşiv fatura aynı numara ile iptal tipi seçilmeli ve iptale çekilerek e-arşiv raporuna eklenmelidir. Yeniden fatura oluşturulmak istendiğinde tekrar yeni bir e-arşiv fatura oluşturulmalıdır.

Yeni oluşturulan fatura iptal edilen fatura ile aynı numara olmayacak.

E-FATURA VE E ARŞİV SERİ NUMARALARI KULLANIMI

Soru 27- Müşterilerimizde yoğun olarak e-fatura mükelleflerini takip edememe sorunu olduğundan yanlışlıkla e-fatura mükellefine e-arşiv fatura düzenleyebiliyorlar. Bu durumda faturayı iptal ettirip e-fatura olarak göndermelerini istiyoruz ancak fatura serilerinde bozulma/atlama oluyor. Bu noktada sorum şu; e-fatura, e-arşiv fatura ve internet e-arşiv faturalarında aynı seriden fatura düzenlenebilir mi?

Örnek:

AYS2016000000001 E-Fatura

AYS2016000000002 E-Arşiv Fatura

AYS2016000000003 E-Fatura

Olabilir mi?

Cevap 27- e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve internet e-Arşiv Faturaları, e-Arşiv Teknik kılavuzunda da belirtildiği gibi farklı serilerden oluşturulmalıdır.

Hatalı düzenlenen fatura iptal edildiğinde, hatalı olanın yerine yeniden düzenlenen fatura, hatalı fatura ile ilişkilendirilerek VUK ve diğer vergi kanunu hüküm ve süreleri çerçevesinde düzenlenebilir.

24

ONLİNE SATIŞ YAPANLARIN E-ARŞİV'E GEÇME ZORUNLULUĞU

Soru 28- Şirketimizin;

a) 2014 yılında internet satışı yoktur, aracı firmalar yolu ile online satışı da bulunmamaktadır. 2015 yılında internetten satışımız başlamıştır.

2016 yılında e-arşive geçme zorunluluğu var mıdır?

b) E-Arşiv geçme zorunluluğu olan firmaları sorgulayabileceğimiz bir yer var mıdır? Bunları nasıl takip edeceğiz?

Cevap 28- 433 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliği 10. Madde;

''İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce efatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.'' denilmektedir.

01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir. Şirketinizin 2014 yılı brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon üzerinde olmakla birlikte ilgili yılda internet satışı olmadığından şirketinizin 01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

İnternet satışına 2015 yılında başlamış olduğunuzdan, 2015 yılı satış hasılatınızın 5 milyon üzerinde olması halinde, 1.1.2017 tarihinde e-arşiv fatura uygulamasına geçmeniz gerekecektir.

E-Arşiv fatura kullanıcılar listesine GİB İnternet adresinden ulaşabilirsiniz.

OTEL İŞLETMELERİNDE İNTERNETTEN ODA SATIŞI YAPILMASI DURUMUNDA E-ARŞİV FATURA

Soru 29- Otel işletmesi olan şirketiz. 2014 yılı brüt satışlarımız 5.400.000 TL olup, bu satışlarımız içinde internetten rezervasyon yapan müşterilerimizden elde edilen hasılat da yer aldığından 01.01.2016 tarihinden itibaren e- arşiv faturaya geçtik.

E- arşiv faturaya geçmiş olmamız nedeniyle, 2014 yılı brüt satışımız 10.000.000 TL’yi geçmediğinden e-fatura şartını taşımasak dahi e -defter mükellefiyetine de zorunlu olarak geçmemiz gerekiyor mu?

Cevap 29- E-Arşiv fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar sadece bu zorunluluktan dolayı e-Defter uygulamasına geçmeye mecbur değillerdir. E-deftere geçmek için e-defter için aranan şartların taşınması gerekir.

20/6/2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren 454 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında;

25

a) 2014 hesap dönemi brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflere,

b) Söz konusu Tebliğin yayım tarihinden önce;

-4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’ndan lisans alan mükelleflere (Bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu bent kapsamında değerlendirilmeyecektir.), -4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden mükelleflere,

1/1/2016 tarihinden itibaren e-Fatura ve e-Defter uygulamalarına geçme zorunluluğu getirilmiştir. Bu durumda, e-arşiv’e geçmek zorunda olanlar e-fatura kullanıcısı olmak zorundadır. Ancak sadece e-arşiv ’den dolayı e-fatura kullanıcısı olmak e-deftere geçme zorunluluğu getirmez.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA ESKİ KÂĞIT FATURALARIN DURUMU

Soru 30- E-arşiv uygulamasına geçtiğimizden dolayı kâğıt fatura düzenlemeyeceğiz. Bu faturaları vergi dairesinde iptal mi ettireceğiz? İptal ettirmemiz gerekiyorsa e-arşiv uygulamasına geçiş tarihinden itibaren ne kadar süre içerisinde kâğıt faturalarımızı iptal ettirmeliyiz? Yasal bir süre var mıdır?

Cevap 30- E-Arşiv fatura da kâğıt fatura gibi V.U.K. ve diğer vergi kanunları hükümlerine tabidir. E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra daha önceden anlaşmalı matbaalara bastırdığınız kâğıt faturaları kullanmamalısınız. Bunları vergi dairesine bildirip iptal ettirmelisiniz.

Bu konuda yasal bir süre bulunmamakla birlikte, 15 gün içinde iptali uygun olur.

İHRACAT FATURASI

Soru 31- E - arşiv olarak kesilen ihracat faturası gümrük sistemi üzerinde bir kaç gün sonra bazen de ay atlayarak bir sonraki ay kapanabiliyor. İhracat faturalarında ihracatın TL karşılığının tespitinde fiili gümrük çıkış tarihindeki döviz alış kurunun esas alınması gerektiğinden, E-arşiv ihracat faturalarının oluşturulma tarihi ve gümrük kapanışında fark oluşacağından fatura ne şekilde kayıt edilmelidir.

Cevap 31- E-Arşiv fatura ve kâğıt fatura arasında uygulamada herhangi bir farklılık bulunmamaktadır. İhracat işleminde kâğıt faturada yapılan işlem aynen e-arşiv faturada da yapılacak.

İhracat bedeli, malın gümrük hattından geçtiği tarihteki kura göre hesaplanacak ve bu tutar üzerinden fatura kayıtlara alınacaktır.

26

E-ARŞİV UYGULAMASINDA İHRACAT

Soru 32-E-Arşive tabi olan firmalar yaptığı ihracatları nasıl düzenleyecek ve Gümrüğe nasıl ibraz edecek?

Cevap 32- E-Arşiv uygulamasına kayıtlı iseniz e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlenmesi gerekmektedir. Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için düzenlenen faturada ve E-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilir. e-Arşiv faturaların Gümrük İdarelerine ibrazı ile ilgili olarak söz konusu idareden bilgi almanız gerekmektedir.

Öte yandan 454 Sıra Nolu V.U.K Genel Tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını da 1/1/2016 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmişti.

Ancak 20/6/2015 tarihli ve 29392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 461 Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile (Sıra No: 454)'nin "3. İhracat İşlemlerinde e-Fatura Uygulaması" başlıklı bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını da 1/1/2017 tarihinden itibaren isteğe bağlı, 1.1.2017 taihinden itbaren zorunlu e-fatura olarak düzenleyeceklerdir. Söz konusu faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi ve gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar ile uygulamadan yararlanma yöntemleri www.efatura.gov.tr adresinde taslak olarak yer alan "e-Fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu’nda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Bu nedenle ihracat işlemlerinde zorunlu e-fatura uygulaması 1.7.2017 tarihinde başlamıştır.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA YURT DIŞI YABANCI FİRMA FATURASINDA VERGİ KİMLİK NO BİLGİSİ

Soru 33- Yurt dışına e-arşiv fatura keseceğiz. Yurt dışı firmanın vergi numarası e-arşiv raporundaki formata uygun değil. Yabancı şirket için 10 tane 1111111111 şeklinde girmek doğru mudur?

Cevap 33- E-Arşiv uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlemesi gerekmektedir. Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için UBL TR formatında düzenlenen fatura xml ve e-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilir.

27

Ancak 454 Sıra Nolu V.U.K Genel Tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını da 1/1/2016 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmişti. Ancak bu tarih 461 Nolu tebliğ ile 1.1.2017 tarihine daha sonra zorunlu uygulama 1.7.2017 tarihine çekilmiştir. Dolayısıyla 01.07.2017 tarihinden itibaren söz konusu faturalar e-Arşiv fatura olarak değil e-Fatura olarak düzenlenecektir.

E-ARŞİVDE FATURA İPTALİ

Soru 34-E-Arşiv kapsamında turizm firmaları yurtdışındaki kullanıcılara fatura kesmekte fakat rezervasyon iptali ya da farklı sebeplerden dolayı işlem iptal edilebilmektedir.

Cevap 34- Düzenlendikten sonra herhangi bir nedenle iptal edilen e-Arşiv fatura bilgileri e-Arşiv raporunun "Fatura İptal" bölümüne yazılmalıdır.

E-ARŞİV FATURANIN İPTALİ

Soru 35- GİB’de raporlanan bir e-arşiv faturası kaç dönemde iptal edebilir. İki dönem üst üste bu faturaya ait farklı tutarlarda iptal faturası raporlanabilir mi?

Cevap 35- Düzenlendikten sonra çeşitli nedenlerle iptal edilen faturalara ait bilgiler e-Arşiv raporunun "fatura iptal" elemanında gösterilir.

Ait olduğu dönemin e-Arşiv raporu gönderilmeden iptal edilen faturalar söz konusu raporun "fatura iptal" elemanında gösterilir.

Ait olduğu dönemin e-Arşiv raporu gönderildikten sonra iptal edilen faturalar sonraki e-Arşiv raporunun "fatura iptal" elemanında gösterilir.

İptal faturalar teknik olarak bu şekilde raporlanabilmekte olup fatura iptalleri için V.U.K da geçerli olan süre ve esaslara ilişkin hükümler geçerlidir.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA ALIŞ VE GİDER FATURALARI

Soru 36- Şirketimiz 01.01.2016 tarihinden itibaren E-Arşiv uygulamasına geçti. Bu uygulamada sadece satış yaptığımız faturalarımı arşivleyeceğiz? Yoksa tarafımıza gelen alış faturası, gider faturası, kırtasiye vb. giderlerin evrakı olan perakende satış fişleri, serbest meslek makbuzu gibi alış ve gider faturalarımızı da arşivleyecek miyiz?

Cevap 36- 433 Seri Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yürürlüğe giren e-Arşiv fatura Uygulaması, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan bir uygulamadır. E-arşiv fatura; e-fatura uygulamasının benzer bir versiyonudur.

1- e-Arşiv fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler, tüm satışları için e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlemek zorunda olmayıp, vergi mevzuatının öngördüğü hallerde Perakende Satış Fişi de ( ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan perakende satışlarda ÖKC fişi) düzenleyeceklerdir.

28

2- E-Arşiv veya E-Fatura uygulamalarına dâhil olunması perakende satışlarda ödeme kaydedici cihaz kullanım zorunluluğunu ve bu satışlar için ödeme kaydedici cihazlardan ÖKC fişi verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

Müşterinin talep etmesi halinde veya perakende satış tutarının fatura düzenleme sınırını aşması halinde satıcı tarafından fatura düzenlenecek olmakla birlikte özellikle Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanım yükümlülüğü başlamış olan mükelleflerimizin ÖKC”lerde satışın faturalı olduğunu belirten ve bilgi amaçlı olarak oluşturulan FATURA bilgilerini içeren bilgi fişlerinin düzenlenmesi ve bu bilgi fişlerin ÖKC‟lerde kayıt altına alınması zorunluluğu bulunmaktadır.

Müşteri talep etmedikçe ve/veya satış tutarının fatura düzenleme sınırını aşmadıkça satıcının müşteriye ÖKC fişi düzenlemesi 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 233 üncü maddesinin hükmünün gereğidir.

VERGİ MÜKELLEFİ OLMAYANLARA E-ARŞİV FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 37- Vergi mükellefi olmayan şahıslara düzenlenecek e-arşiv faturaları elektronik olarak gün sonunda gönderilecektir. Fakat şahsa "bir belge vermek adına" harcama detaylarını görmeleri için mali değeri olmayan bir belge düzenlenecektir. Gün sonunda iletilecek olan faturaların kâğıt ortamında verilmesi konusunda zorunluluk var mı?

Cevap 37- Faturanın kâğıt ortamında çıktısı verilecek. Alıcının yazılı onayını alarak sadece elektronik ortamda gönderilebilir.

e-Arşiv Faturası düzenleyen mükellefler, uygulama kapsamında düzenleyecekleri e-Arşiv Faturalarını, müşterinin tercih ettiği teslim yöntemine göre, KAĞIT ya da ELEKTRONİK ortamda teslim edeceklerdir. Bir başka ifade ile e-Arşiv Faturalarının elektronik ortamda iletilmesi amacıyla müşteriden elektronik posta adresinin istenilmesi zorunluluğu ve müşterinin de bu bilgiyi verme zorunluluğu bulunmamaktadır.

E-Arşiv Faturasını kâğıt ortamda isteyen mükellef veya nihai tüketici müşterilere e-Arşiv faturası kâğıt ortamda teslim edecektir. Bu hükme riayet etmeyen mükelleflerin elektronik iletim izni Bakanlık tarafından iptal edilebilecektir.

ELEKTRONİK FATURADA KAŞE/İMZA BİLGİSİ

Soru 38- Elektronik olarak iletilecek e-arşiv faturası üzerinde firma yetkilisinin kaşe/imza bilgisi olması zorunlu mu?

Cevap 38- 433 seri numaralı VUK Genel Tebliği, “Belgelerin Alıcılarına Teslimi” başlıklı maddesinde; ''Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir.

29

Bu hükme göre, vergi uygulamaları bakımından faturada imzanın bulunması zorunlu olmakla beraber, faturanın şekil ve nizamına ilişkin esaslara riayet edilmek şartıyla, düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine yazdırılmak suretiyle faturanın (hazır imzalı olarak) kullanılabilmesi mümkündür.'' ifadesi yer almaktadır.

E-arşiv faturada kâğıt fatura gibi V.U.K. ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabi olduğundan, e-arşiv faturalar da kâğıt faturaya ilişkin hükümler çerçevesinde düzenlenmelidir.

Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir. Bu hükme göre, vergi uygulamaları bakımından faturada imzanın bulunması zorunlu olmakla beraber, faturanın şekil ve nizamına ilişkin esaslara riayet edilmek şartıyla, düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine yazdırılmak suretiyle faturanın (hazır imzalı olarak) kullanılabilmesi mümkündür.

Mevzuata göre e-Arşiv ve e-Fatura faturalarının geçerli sayılmaları için mali mühürle imzalanmış olmaları zorunludur. Dolayısı ile mali mühürle mühürlenmemiş e-Arşiv ve e-Fatura faturalar, fatura hükmünde değildir. GİB tarafından yazılı aksi bir açıklama yapılmadığı sürece faturaların anında mali mühürle imzalanmalarının zorunlu olduğu öngörülmüştür.

Sadece GİB’ten kaynaklı sistem kesintilerinde e-Arşiv ve e-Fatura faturaların matbu fatura olarak düzenlenmesine izin verilmektedir. GİB’den kaynaklanmayan diğer tüm teknik sorunlarda matbu fatura düzenlenmesi mümkün değildir.

433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3. Bölümünde yukarıda yapılan açıklamada da belirtildiği gibi faturalarda imza bulunması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili caza maddeleri tatbik olunur.

Buna göre E-arşiv uygulamasında, Uygulamayı kendi sistemi üzerinden kullanan tüzel kişiler elektronik ortamda oluşturdukları faturalarını kendi mali mühürleri ile gerçek kişiler ise kendi mali mühürleri ya da NES ile onaylarlar. Uygulamanın özel entegratör vasıtasıyla kullanılması durumunda belgeler mükelleflerin kendi mali mühür ya da NES'i ile veya mükellefin istemesi halinde özel entegratörün mali mührü ile onaylanır.

SEVK İRSALİYELERİ

Soru 39- İnternet üzerinden mal satışı yapmakta ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satışımızın tutarı 5 milyon liranın üzerinde olması nedeniyle 1/1/2016 tarihinden itibaren e-Arşiv Uygulamasına geçtik.

30

173 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin C/1-a bölümünde belirtildiği şekilde; Alıcıların kimler olduğu ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere, kendi nakil aracımız ile mal göndermekte, nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi düzenlemekte ve düzenlenen sevk irsaliyesinin müşterinin adı ve adresi bölümüne “Muhtelif Müşteriler” ibaresi ile nakil vasıtasının plaka numarası ve sürücünün (satışa yetkili kişinin) adını yazmakta alıcıların talep ettiği miktarda teslim edilen malların faturalarını malın teslimi anında düzenlemekteyiz. Ayrıca, her satış için sevk irsaliyesi düzenlemeyerek, faturaya iş yerinde teslim edildiğine ilişkin şerh vererek satış yapmaktayız.

1/1/2016 tarihinden itibaren, yukarıda bahsedilen "Muhtelif Müşteriler" ibaresi ile düzenlediğimiz toplu irsaliyeler için her bir alıcıya malın teslimi anında satışı yapılan malların teslimi anında fatura düzenlenmesi yerine her bir alıcı için malın teslimi anında yeni bir sevk irsaliyesi veya Yeni Nesil Ödeme Kaydedici cihaz bilgi fişi düzenlenmesi ve teslim edilen mallara ilişkin e-Arşiv faturanın azami yedi gün içinde düzenlenmesi mümkün müdür?

Cevap 39- 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinde aşağıdaki açıklama yer almaktadır;

“Ödeme kaydedici cihazlar üzerinden gerçekleştirilen ve e-fatura veya elektronik arşiv faturası ile belgelendirilen satışlarda, 3100 sayılı Kanun ve 426 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında yapılan düzenlemelere uygun olarak ödeme kaydedici cihazlardan (yeni nesil dâhil) düzenlenecek bilgi fişi, satış anında düzenlenmek ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanmak şartıyla irsaliye yerine geçer.”

E-arşiv fatura da kâğıt faturalar gibi VUK ve diğer vergi kanunlarına tabi olup aynı hüküm ve süreler e-arşiv fatura için de geçerlidir.

E-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur.

E-arşiv Fatura düzenlenme süresi kâğıt faturada olduğu gibi azami 7 gündür.

E-ARŞİV FATURALARININ MÜŞTERİYE VERİLEN KÂĞIT ÇIKTISINDA ISLAK İMZA

Soru 40-Elektronik ortamda oluşturulan faturanın müşteriye kâğıt olarak çıktısı verilirken satıcı veya yetkilisinin ıslak imzası tatbik edilerek mi verilmesi gereklidir? Islak imza yerine fatura hazır imzalı eklenmiş haliyle verilebilir mi?

Cevap 40- Vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlarda fatura, malın teslimi ya da hizmetin ifası anında elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı

31

verilir. Bu durumda çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Bu imkândan yararlanabilmek için faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi zorunludur.

433 seri numaralı VUK Genel Tebliği, Belgelerin Alıcılarına Teslimi başlıklı maddesinde; ''Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir.

Bu hükme göre, vergi uygulamaları bakımından faturada imzanın bulunması zorunlu olmakla beraber, faturanın şekil ve nizamına ilişkin esaslara riayet edilmek şartıyla, düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine gereği yazdırılmak suretiyle faturanın (hazır imzalı olarak) kullanılabilmesi mümkündür.'' ifadesiyle e-arşiv faturalarda da hazır imza eklenerek kullanılabilir hale getirilmiştir.

Öte yandan teslimatın e-Arşiv fatura yerine irsaliye veya ödeme kaydedici cihazlar (yeni nesil dahil) üzerinden yapılan satışlarda, irsaliye yerine kullanılmak üzere satış anında düzenlenen ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanan bilgi fişi ile yapılması ve daha sonra e-Arşiv fatura düzenlenmesi mümkün olmakla beraber, teslimat anında müşteriye e-Arşiv fatura düzenlenecekse, faturanın mali mühürle imzalanması gerekmektedir.

Mevzuata göre e-Arşiv ve e-Fatura faturalarının geçerli sayılmaları için mali mühürle imzalanmış olmaları zorunludur. Dolayısıyla mali mühürle mühürlenmemiş e-Arşiv ve e-Fatura faturalar, fatura hükmünde değildir. GİB tarafından yazılı aksi bir açıklama yapılmadığı sürece faturaların anında mali mühürle imzalanmalarının zorunlu olduğu öngörülmüştür.

Sadece GİB’ten kaynaklı sistem kesintilerinde e-Arşiv ve e-Fatura faturaların matbu fatura olarak düzenlenmesine izin verilmektedir. GİB’den kaynaklanmayan diğer tüm teknik sorunlarda matbu fatura düzenlenmesi mümkün değildir

E-ARŞİV FATURADA DÜZENLEME TARİHİ

Soru 41- VUK 231 /5’ e göre; fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenebiliyor. Mal ve hizmet teslimi 31.10.2016 te yapılırsa, fatura 06.11.2016 tarihinde düzenlenmiş ise, e- arşiv kapsamında düzenlenen faturalara ilişkin bildirim raporunda bu faturanın düzenlenme tarihi ve zamanına ne yazılmalıdır?

Bu fatura 15 Kasım'da gönderilen rapora mı, yoksa 15 Aralık’ta gönderilecek rapora mı eklenmeliydi?

Cevap 41- 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (3.) bölümünde e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklandıktan sonra "e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi" başlıklı (5.) bölümünün beşinci paragrafında "Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır." açıklaması yapılmıştır.

32

433 seri numaralı VUK Genel Tebliği 6.2 Belge numarası başlıklı maddesinde 'Belge numarası içerisinde yer alan sıra numarası, 4 karakter yıl ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. Her bir birim koduna ait sıra numarası kendi içinde oluşturulur ve takip edilir.'

Yukarıda açıklanan maddeler çerçevesinde e-arşiv fatura uygulamasında da fatura tarihi faturanın oluşturulduğu tarihtir. 06 Kasım tarihinde 31 Ekim tarihli fatura oluşturamazsınız. 6 Kasım tarihinde oluşturulan e-arşiv faturayı ise takip eden Aralık ayının 15.gününe kadar raporlayıp iletebilirsiniz.

e-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda Başkanlıktan izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu mali mühür ya da NES ile zaman damgalı olarak onaylamak ve e-Arşiv Kılavuzunda açıklanan yöntem veya yöntemlerle GİB Başkanlık sistemine aktarmak zorundadır. Erişim ve raporlama gereklerinin yerine getirilmiş olması, mükellefin e-arşive konu belgelerinin muhafazası ve ibrazı ödevlerini ortadan kaldırmaz.

Mal teslimi ve hizmet ifalarına ait KDV’nin, faturanın düzenlendiği ay değil, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği ay KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Fatura, Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 229. maddesinde, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika şeklinde tanımlanmış, VUK’un 231/5. maddesine göre faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 (yedi) gün içinde düzenlenmesi gerekmekte olup, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılmaktadır.

Ancak, geçmişten bugüne kadarki uygulamada 7 (yedi) günlük bu sürenin hangi tarihten itibaren başlayacağı, süre hesabına mal teslimi veya hizmet ifasının gerçekleştiği günün dahil edilip edilmeyeceği konularında tereddütlerle karşılaşılmaktadır.

7 günlük fatura düzenleme süresi zorunlu bir süre mi? Faturanın düzenlenmesi için bu sürenin beklenilmesi gerekir mi?

VUK’un 231/5. maddesinde faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Madde hükmünde yer alan “azami” ifadesi ile faturanın mutlaka bu süre içerisinde düzenlenmesi gerektiği ifade edilmektedir. Bu süre mutlak bir süre olmayıp, faturanın 7 günlük bu süre beklenilmeden düzenlenmesi de mümkün bulunmaktadır.

7 günlük fatura düzenleme süresi, mükelleflere kolaylık sağlanması amacıyla getirilmiş özel birdüzenlemedir.7 günlük fatura düzenleme süresi hangi tarihten itibaren başlayacak?

33

Uygulamada 7 günlük fatura düzenleme süresinin mal teslimi veya hizmet ifasının gerçekleştiği gün dâhil edilmek suretiyle mi, yoksa dâhil edilmeden mi hesaplanacağı konusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır.

VUK’un 231/5. maddesinde; faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı özel olarak hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanunun 18/1. Maddesinde ise, vergi kanunlarında yazılı sürelerin nasıl hesaplanacağı hususu düzenlenmiş, sürenin gün olarak belli edildiği durumlarda başladığı günün hesaba katılmayacağı belirtilmiştir.

Buna göre, mal teslimi ve/veya hizmet ifalarına ilişkin belge düzenlenmesinde sürenin gün olarak belirlenmesi sebebiyle malın teslimi veya hizmetin yapıldığı ilk günün dikkate alınmaması, 7 günlük sürenin takip eden günden itibaren başlaması gerekmektedir. Örneğin, 17/9/2016 tarihinde düzenlenen sevk irsaliyesi ile teslim edilen mallara ilişkin faturanın 24/9/2016 tarihine kadar ( bu tarih dahil) düzenlenmesi gerekmektedir.

Konu hakkında Maliye Bakanlığı da aynı görüşte olup, verdiği bir özelgede, “Mal teslimi ve/veya hizmet ifalarına ilişkin belge düzeninde sürenin gün olarak belirlenmesi sebebiyle 7 günlük sürenin hesabının, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı ilk gün hesaba katılmadan takip eden günden başlaması gerekmektedir.” şeklinde idari görüş bildirmiştir (MB. GİB. Büyük Mükellefler VDB›nin 08/07/2014 tarihli ve 64597866-105[231-2014]-104 sayılı özelgesi.)

7 günlük süre hesaplanırken ay sonlarına dikkat: KDV beyanı yanlışlıkla sonraki ay’a kaydırılabilir.3065 sayılı KDV Kanunu’nun 10/a maddesine göre mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin ifası ile KDV yönünden vergiyi doğuran olay meydana gelmekte, bu işlemlere ait KDV’nin ise vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihin ait olduğu dönem KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Buna göre; mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, işleme ait faturanın düzenlenmesi için VUK’un 231/5. maddesinde belirlenen 7 günlük süre mükelleflere kolaylık sağlamak amacıyla verilmiş olup, faturanın düzenlenmesi için her durumda mutlak suretle bu 7 günlük sürenin beklenilmesine gerek bulunmamaktadır. Dolayısıyla, faturanın malın teslimi ve hizmetin ifası anında düzenlenmesi de mümkün bulunmaktadır. KDV malın teslimi ve hizmetin yapılması anında doğduğundan, faturanın 7 gün içinde düzenlenmesi vergiyi doğuran olayın meydana gelme tarihini ve verginin bu tarihin ait olduğu dönemde beyanını etkilememektedir. Bu nedenle, mal teslimi ve hizmet ifalarına ait KDV’nin, faturanın düzenlendiği ay değil, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği ay KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Aksine bir durum, KDV’nin geç beyanına neden olacak, bu ise vergi ziyaı ve çeşitli cezai yaptırımları gündeme getirebilecektir.

SEVK İRSALİYESİ DÜZENLENME TARİHİ

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230. Maddesinin beşinci bendindeki açıklama aşağıdaki gibidir;

34

Emtianın (malın) sevki sırasında, fatura bulunsun veya bulunmasın mal hareketinin mutlaka sevk irsaliyesine bağlanması mecburidir. Sevk irsaliyesinin malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesinin düzenlenmesi veya taşıtta bulundurulması şarttır.

Sevk irsaliyesi hakkında bedel ve fiyat ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, VUK’un 230 ve 231. maddesinde yer alan hükümler uygulanır.

Sevk irsaliyesinde bulunması gereken bilgiler;

1- Sevk irsaliyesi ibaresi,

2- Maliye Bakanlığı klişesi veya noter tasdik mührü şekli,

3- Gönderilen malın cinsi ve miktarı,

4- Düzenleyenin, malı alan ve teslim edenin imzaları,

5- İrsaliyeyi düzenleyen mükellefin; adı, soyadı ile varsa ticaret unvanı, iş adresi, vergi dairesi ve hesap numarası,

6- Müşterinin adı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi, adresi ve hesap numarası,

7- Malın, taşıyana teslim tarihi, saati ve müteselsil irsaliye numarası,

8- Mükellefin diğer iş yerine veya satılmak üzere bir alıcıya (müşteriye) gönderdiği hallerde malın kime ve nereye gönderildiği ayrıca belirtilir.

Sevk irsaliyesine bağlı olarak düzenlenen faturalarda sevk irsaliyesi düzenleme tarihinin olması halinde, ayrıca sevk tarihinin yer almasına gerek bulunmamaktadır.

Birden fazla irsaliyenin birleştirilerek tek bir fatura düzenlenmesi durumunda da düzenlenme tarihleri ve numaraların tümünün faturada yer alması halinde ayrıca sevk tarihinin gösterilmesine gerek bulunmamaktadır.

Vergi Usul Kanunu’na göre mal sevkinde kullanılması zorunlu belgelerden olan sevk irsaliyesi 206 Sıra No’lu V.U.K. Genel Tebliği uyarınca en az üç nüsha olarak düzenlenecek ve iki nüshası mutlaka emtiayı taşıyan taşıtta bulundurulacaktır. En az üç nüsha düzenlenmeyen sevk irsaliyesi hiç düzenlenmemiş sayılacaktır. Yoklama ve denetimlerde sevk irsaliyesinin iki nüshası da denetim elemanına ibraz edilecektir. Denetim elemanı ibraz edilen sevk irsaliyesinin bir nüshasına adını, soyadını ve unvanını yazdıktan sonra tarih belirterek mühürleyip imzalayacak ve ilgiliye iade edecektir.

Sevk irsaliyesinde özel usulsüzlük ve cezası;

Sevk irsaliyesinin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklılıkların olduğu veya gerçeğe aykırı olarak

35

düzenlendiğinin tespiti halinde, her bir belge için özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, her bir belge nevi için kesilecek olan özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için ve bir takvim yılı için belirlenen tutarı aşamaz.

FATURA: V.U.K.’nun 229. maddesine göre satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere, emtiayı satan veya işi yapan tacir tarafından düzenlenerek müşteriye verilen ticari bir vesikadır.

FATURADA BULUNMASI GEREKEN ASGARİ UNSURLAR; Vergi Usul Kanunun 230. maddesine göre faturada en az aşağıdaki bilgilerin bulunması gereklidir;

1- Faturanın düzenlenme tarihi, sıra ve seri numarası,

2- Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,

3- Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,

4- Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı

5- Satılan malların teslim tarihi, saati ve irsaliye numarası.

FATURA DÜZENLEME ŞARTLARI; Fatura biri asıl olmak üzere en az 2 (iki) nüsha olarak düzenlenmek zorundadır. Faturanın fazla nüsha olarak düzenlenmesinde bir mahsur yoktur. Faturayı düzenleyecek olan mükellefin ihtiyacına göre faturanın nüsha sayısı belirlenebilir. Fatura en geç hizmetin veya emtianın (malın) tesliminden tarihinden itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenebilir. Bu günden sonra düzenlenen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.

Konuyu bir örnek üzerinde açıklayalım; 20.11.2016 tarihinde sevk edilen bir malın faturası en geç 27.11.2016 tarihine kadar tanzim edilmelidir. Ay sonuna denk gelen bir irsaliyenin faturası ise yine aynı ayın en geç son gününde faturalandırılmalıdır. Yani 26.11.2016 tarihinde sevk edilen bir malın faturası en geç 30.11.2010 tarihine kadar tanzim edilmelidir.

Fatura düzenlendiği anda uygulamada fatura bedeli ödenmişse bu türlü faturaya kapalı fatura, bedeli daha sonra ödenecek ise bu faturaya açık fatura denir. Kapalı faturada satıcının kaşe ve imzası faturanın alt tarafında yer alır. Açık faturada satıcının kaşe ve imzası faturanın üst tarafında yer alır. Bir faturayı alan kimse aldığı tarihten itibaren 8 (sekiz) gün içinde münderecatı (içerik, kapsam) hakkında bir itirazda bulunmamışsa münderecatını kabul etmiş sayılır.

. Faturada Özel Usulsüzlük ve Cezası;

Alınması ve verilmesi icap eden faturanın verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için ilgili yıl için geçerli

36

miktarlardan aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan özel usulsüzlükler için kesilecek toplam ceza tutarı belirlenen tutarı geçemez.

Buna göre, fatura önce kesilince irsaliye tarihi için hiçbir süre yok. Fatura muhtevası malları parça parça da gönderebilirsiniz. İrsaliyede iki tarih var 1. Düzenleme Tarihi, 2. Sevk Tarihi bunlar doğru ve mantıklı olmalı. İrsaliyedeki sevk tarihini esas alarak yükleyeceğiniz araca teslim ettikten sonra irsaliye üzerine teslim alındığına dair imza almanız ya da kargo firmasına teslim ettiğinizde teslim belgesi almanız yeterlidir. Ancak sevk tarihi ile teslimatı yaptığınız tarihin aynı olması gerekir. İrsaliye üzerinde ayrıca "......tarih ve ......sayılı fatura muhtevası malların sevki ile ilgilidir" yazmanız gerekir.

Görüldüğü gibi fatura düzenleme için 7 günlük süre verilmiş olsa da, ay aştığı hallerde satış işleminin, sevk irsaliyesinin düzenlendiği ayın (örnekte Ocak ayı) KDV beyannamesine dahil edilmesi gerekmektedir.

Zira KDV Kanunu 10. maddesi uyarınca vergiyi doğuran olay, malın teslimi ile meydana gelmektedir.

Sevk irsaliyesi, düzenlenme tarihinden itibaren 7 gün içerisinde fatura edilmek zorundadır. Burada mükelleflerin dikkat etmesi gereken bir husus bulunmaktadır. Ay sonlarında düzenlenen sevk irsaliyelerini fatura edilmelerinde 7 günlük süreye uyulur. Ancak, bunların, sevk irsaliyesinin düzenlendiği aya gelir olarak kaydedilmeleri ve o ay katma değer vergisi beyannamesinde beyan edilmeleri gerekmektedir.

Örneğin, 31.01.2007 tarihinde düzenlenen sevk irsaliyesinin faturası 06.02.2007 tarihinde düzenlenebilir. Ancak bu mal tesliminin 31.01.2007 tarihine kaydedilmesi ve Ocak ayı katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Nitekim Bursa Defterdarlığı tarafından verilen bir Mukteza’da; “Ancak, ayın son günlerinde kabulü yapılan mallara ait faturanın 7 günlük süre dikkate alınarak izleyen ayda düzenlenmesi halinde, bu satışlara ait hesaplanan katma değer vergisinin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği (kabulün yapıldığı) ay beyannamesi ile beyan edilmesinin gerekeceği tabiidir.” denilmiştir.

Fatura malın sevkinden veya hizmetin ifasından önce düzenlenebilir. Fatura mal teslimi veya hizmet ifasından önce düzenlenirse faturada yazılı KDV fatura düzenleme tarihinde beyan edilir, önce düzenlenmesinde bir sakınca yoktur.

Çünkü Katma Değer Vergisi Kanununun Madde 10 - Vergiyi Doğuran Olay: “ a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması, b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi,” şeklinde belirtilmiştir.

37

İlgili Vergi Usul Genel Tebliğinde de satılan mallara ilişkin faturaların malın tesliminden önce düzenlendiği ve malın daha sonra sevkedildiği durumlarda, faturayı düzenleyenler faturada malın daha sonra sevk edileceğini belirteceklerdir. Faturada bulunması gereken malın teslim tarihi ve irsaliye numarası ise malın tesliminden sonra alıcı ve satıcı kendilerinde kalan sevk irsaliyesinden faydalanarak faturaya şerh verecekler, fatura ve sevk irsaliyesi arasındaki uyumu sağlayacaklardır.

E-ARŞİV FATURALARININ KENDİ SİSTEMİMİZDE SAKLANMASI

Soru 42- E-Arşiv faturalarının oluşturulması ve raporlarının gönderilmesi için bir Özel Entegratörden destek alacağız, fakat bilgi güvenliği nedeniyle oluşan e-arşiv faturalarının saklama ve muhafazasını kendi sistemimizde yapmak istiyoruz. E-Arşiv faturası oluşturma ve rapor gönderim kısmı Özel entegratörde, saklama kısmı mükellefin kendisinde olacak şekilde e-arşiv modeli uygulaması olabilir mi?

Cevap 42- 421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında Başkanlıktan Özel Entegrasyon izni alan mükellefler, bu Tebliğ kapsamında belge düzenlemek isteyen mükelleflere

-E-Arşiv faturası düzenleme ve GİB’e gönderilecek e-Arşiv raporu oluşturma,

-Faturayı mali mühürle onaylama,

-Zaman damgası kullanma (bu konudaki zorunluluk GİB tarafından şimdilik kaldırıldı) ve,

-Elektronik ortamda alıcıya iletme,

Hizmeti vermektedir.

E-Arşiv hizmetini Özel Entegratör sistemi üzerinden alan mükellefler, fatura ve elektronik arşiv raporlarında Özel Entegratörün mali mührünün ve zaman damgasının kullanılmasını talep edebilirler

Ancak Saklama ve raporlama işleminin sorumluluğu mükellefe ait olduğundan, e-arşiv fatura saklama işlemini özel entegratör yerine kendi sisteminizde yapabilirsiniz.

E-arşiv fatura kapsamında olan mükellefler, muhafaza ve ibraz ödevlerini yerine getirirken aşağıdaki hususlara riayet etmek zorundadır.

a) e-arşiv uygulaması kapsamında olan mükellefler, oluşturdukları ikinci nüsha elektronik belgelerini ve e-Arşiv Raporlarını birbirleriyle ilişkili şekilde, vergi kanunları ve diğer kanuni düzenlemelerin kâğıt nüshalar için öngörmüş olduğu süreler dâhilinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmekle yükümlüdür. b) İzin alan mükellefler, ikinci nüsha elektronik belgelerini ve e-Arşiv Raporlarını kendi bilgi işlem sistemlerinde muhafaza ederler.

38

Bu mükellefler istemeleri halinde Başkanlıktan saklama izni almış kuruluşlardan saklama hizmeti alarak muhafaza ödevlerini yerine getirebilirler.

c) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile onaylayarak saklarlar.

d) Özel entegratörlerden e-arşiv hizmeti alanlar izin kapsamında, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile veya özel entegratöre ait mali mühürle onaylayarak saklarlar. e) Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, elektronik belgelerin ve ilişkili raporların doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin her türlü elektronik veri, veri tabanı dosyası, saklama ortamı veya doğrulama ve görüntüleme araçlarını kapsar.

f) Mükellefler tarafından muhafaza edilen elektronik belgeler muhatabına gönderilen kâğıt nüshalar ile aynı içerikte ve istenildiğinde aynı görüntüde basılabilecek şekilde saklanmalıdır.

g) Muhafaza edilen elektronik belgelerin sorgulanması, görüntülenmesi ve kâğıt çıktılarının alınması sırasında kullanılacak anahtarlardan birisinin belge numarası olması zorunludur.

h) Elektronik belge ve raporların Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu alanlarda muhafaza edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk, yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez.

i) Adına fatura düzenlenen vergi mükellefleri söz konusu faturaları, kendilerine iletim yöntemine uygun olarak muhafaza ve ibraz etmek zorundadırlar.

j) E-arşiv kapsamında vergi mükellefi olmayanlar adına düzenlenen faturaların iletiminin elektronik ortamda olması halinde vergi kanunlarına göre muhafaza ödevi bulunanlar elektronik ortamda aldıkları faturaların muhafazasını da elektronik ortamda yapmak zorundadır.

İPTAL EDİLEN E-ARŞİV FATURALAR

Soru 43- 15 Nisan tarihinde raporlanan faturalardan bir kısmını iptal etmek istediğimizde nasıl bir yol izlemeliyiz?

İptal edilecek faturaları aynı fatura ID ile sisteme tekrar yükleyip fatura iptal olarak 15 Mayıs tarihindeki raporlamada göndermemiz yeterli midir? Raporlanan ve iptal edilmesi istenen faturalarda nasıl bir yol izlemeliyiz?

Cevap 43- Düzenlendikten sonra çeşitli nedenlerle iptal edilen faturalara ait bilgiler e-Arşiv raporunun "fatura iptal" elemanında gösterilir. İptal edilen faturanın tarihi, iptal tarihi ve fatura tutarı belirtilir. Açıklama bölümüne iptal nedenleri yazılır.

- Ait olduğu dönemin e-Arşiv raporu gönderilmeden iptal edilen faturalar söz konusu raporun "fatura iptal" elemanında,

39

- Ait olduğu dönemin e-Arşiv raporu gönderildikten sonra iptal edilen faturalar sonraki e-Arşiv raporunun "fatura iptal" elemanında gösterilir.

İptal faturalar teknik olarak bu şekilde raporlanabilmektedir. Fatura iptalleri için V.U.K da geçerli olan süre ve esaslar hakkındaki hükümler geçerlidir.

İNTERNET ÜZERİNDEN İLAN HİZMETİ VEREN FİRMALARDA FATURA ÖDEME ŞEKLİ ALANINA YAZILACAK İBARE

Soru 44- İnternet üzerinden ilan hizmeti veren bir firmayız. Bu hizmetimize istinaden satış faturalarımızı tahsilat akabinde oluşturmakta ve e-arşiv faturaların ödeme tipi alanına ilgili ödeme tipi bilgisini girebilmekteyiz. Ancak bazı durumlarda, saha elemanlarımız müşterilerimize giderek ileride internet sitemizdeki ilan işlemlerinde kullanılmak üzere toplu paket satışı yapıyorlar. Biz daha sonra sitemizde ilan hizmeti verdikçe tahsil edilmiş avansa istinaden fatura kesiyoruz. Ancak bu durumda tahsilat ile kesilen fatura tutarları birebir eşleşmeyebiliyor. Bu durumda kesilecek olan e-Arşiv faturalarda ödeme şekli alanına ne girilmesi gerekmektedir? (örneğin 100 TL ödeme alınıyor ve süreç içerisinde 30 + 50 + 30 satış yapılıyor ve müşteri 10 TL borca geçebiliyor.)

Dolayısıyla bu müşterilerimizin borca geçme durumu olabildiğinden tek tek ödeme tipinin belirlenmesi mümkün olmayabiliyor. Ayıca özellikle cari borç ve düzenlenen faturalara istinaden sonradan tahsilat esası ile çalıştığımız müşterilerimiz de bulunuyor. Bu durumda ilan hizmetini sağladıktan sonra düzenlenen faturalara istinaden toplu olarak tahsilat yapılabiliyor. Bu durumda da yine fatura kesilirken hangi tahsilat için hangi ödeme şeklinin kullanılacağı henüz belli olmamış oluyor. Bu durumlarda ödeme şekline "Diğer - cari" gibi bir ifadenin girilmesi uygun olur mu? Uygun olmayacaksa her iki durum için de yapılması gereken nedir?

Cevap 44- Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin yer alan hükümler elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerlidir. E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi T.T.K ve V.U.K ve diğer vergi kanunlarına tabidir.

E-arşiv faturalara ilişkin hazırlanacak e-arşiv raporunda, faturanın ödeme şekli alanı zorunlu doldurulması gereken alandır. Bu alan değer olarak

-KREDIKARTI/BANKAKARTI,

-EFT/HAVALE

-KAPIDAODEME

-ODEMEARACISI

-DIGER - "Bu alana açıklama girilmelidir",

Değerlerini alabilir. DIGER seçildiğinde yapılan ödeme şekli mutlaka yazılmalıdır.

40

E-ARŞİV MÜHÜRLEME SÜRECİ

Soru 45- E-Arşiv faturalar, arşivlemede mali mühürlü olarak saklanacak olmakla birlikte faturanın oluşturulmasında mühürleme sürecinin ne zaman yapılacağı tebliğlerde çok açık olarak belirtilmemiş. Buna göre tarif edilen e-Arşiv faturası oluşturulup anında mühürlenmeli midir? Yoksa üretilirken aynı zamanda mühürleniyor olması mümkün müdür.

Cevap 45- Alıcıya elektronik ya da kâğıt ortamda teslim edilen e-arşiv faturanın alıcısına tesliminden önce mali mühürle onaylanmış olması gerekmektedir.

ELEKTRİK VE İNTERNET KESİNTİLERİ DURUMUNDA E-ARŞİV FATURA İŞLEMİ HAKKINDA

Soru 46- Mağazamızda nihai tüketiciye satış yapıp e-arşiv faturası düzenleyeceğiz. Mağazalarımız merkezle internet üzerinden online iletişim kurmaktadır.

Satış esnasında elektrik veya internet kesintisi yaşandığı durumlarda müşterilerimize e-arşiv faturası kesilmesi konusunda nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Cevap 46- Elektrik ya da internet kesintisi yaşadığınız durumlarda alıcıya ÖKC'den (yazar kasa) bilgi fişi ya da kâğıt olarak irsaliye oluşturup daha sonra bu bilgi fişi ya da irsaliyeleri esas alarak e-arşiv fatura uygulaması kapsamında fatura oluşturmanız ve oluşturduğunuz bu e-arşiv faturalarını 433 seri numaralı VUK Genel Tebliği hükümlerine göre kâğıt ya da elektronik olarak alıcılara iletmelisiniz.

YAZAR KASA FİŞLERİ

Soru 47- E-Arşive geçtikten sonra yazar kasadan kesilen fiş bilgilerini e-arşivde saklamamız gerekmekte midir? Gerekmekte ise cari bilgisi olmadığından nasıl saklayacağız?

Cevap 47- E-arşiv fatura uygulaması fiş düzenlemesine değişiklik getirmemiştir. Dolayısıyla kesilen fişlerin ÖKC’lerin mali hafızasında saklanma işlemi devam etmektedir.

i- e-Arşiv fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler, tüm satışları için e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlemek zorunda olmayıp, vergi mevzuatının öngördüğü hallerde Perakende Satış Fişi de ( ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan perakende satışlarda ÖKC fişi) düzenleyeceklerdir.

ii- E-Arşiv veya E-Fatura uygulamalarına dahil olunması perakende satışlarda ödeme kaydedici cihaz kullanım zorunluluğunu ve bu satışlar için ödeme kaydedici cihazlardan ÖKC fişi verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

27 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 476 Seri No'lu VUK Genel Tebliği'de 2017 Yılı Fatura Düzenleme Sınırı 900 TL olarak belirlenmiştir.

41

Fatura Düzenleme Sınırı ilgili madde hükümlerine göre; satılan malın veya ifa edilen hizmet bedelinin yer alan hadleri geçmesi halinde malı satanın veya işi yapanın fatura kesmesi gerekmektedir.

Müşterinin talep etmesi halinde veya perakende satış tutarının fatura düzenleme sınırını (2017 yılı için 900 TL) aşması halinde satıcı tarafından fatura düzenlenecek olmakla birlikte özellikle Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanım yükümlülüğü başlamış olan mükelleflerimizin ÖKC‟lerinde satışın faturalı olduğunu belirten ve bilgi amaçlı olarak oluşturulan FATURA bilgilerini içeren bilgi fişlerinin düzenlenmesi ve bu bilgi fişlerin ÖKC‟lerde kayıt altına alınması zorunluluğu bulunmaktadır.

E-ARŞİV MÜKELLEFİNİN YAZAR KASADAN FİŞ DÜZENLEMESİ

Soru 48- 1.1.2016 tarihinde e-arşive geçtik. Ayrıca zorunlu olarak yeni nesil POS cihazı kullanmaktayız.

1- Yazarkasadan nihai tüketiciye fatura kesme limitine kadar fiş kesmeye devam edebilecek miyiz? Fiş kullanma prosedürü nasıl olacak?

2- E- fatura mükellefi olmayan nihai tüketiciye kâğıt fatura ya da e arşiv faturası düzenlenmesi müşterinin isteği doğrultusunda mı yoksa her halükarda e-arşiv fatura düzenlenmesi zorunlu mudur? Sadece kâğıt fatura mı isteğe bağlıdır?

Cevap 48- E-arşiv fatura uygulaması yazar kasa kullanımına etki eden bir uygulama değildir. Kâğıt fatura düzenlenmesini gerektiren durumlar için e-arşiv fatura düzenlemeniz gerekmektedir. Dolayısıyla diğer perakende satışlarınız için ÖKC kullanmaya devam edeceksiniz.

E-arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra kâğıt fatura düzenleme imkânınız ortadan kalkacaktır.

e-fatura kapsamında olmayan müşterileriniz ile birlikte nihai tüketiciler için de e-arşiv faturası düzenlemeniz gerekecektir.

Vergi mükellefi olmayanlara ise e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, müşterilerinin talebi doğrultusunda elektronik ortamda iletmeye veya kâğıt ortamında göndermeye, oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza etmeye ve istenildiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

E-Arşiv Uygulaması kapsamında, vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen fatura, alıcının rızasına bağlı olarak kâğıt veya elektronik ortamda teslim edilir.

YN ÖKC kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen satışların, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 232. Maddesinde fatura düzenlenmesi mecburiyeti bulunan vergi mükelleflerine yapılmış olması veya müşterinin nihai tüketici olmakla beraber fatura istemesi ya da satış tutarının fatura düzenleme haddini aşması halinde; satıcının müşteriye fatura vermesi zorunludur.

42

Bu şekilde düzenlenen/düzenlenecek faturalara istinaden YN ÖKC’den aşağıdaki örneklere ve açıklamalara uygun bilgi fişleri düzenlenecektir.Fatura (e-Fatura ve e-Arşiv faturasının kağıt çıktısı dâhil), sevk irsaliyesi veya irsaliyeli faturanın, satış anında düzenlenerek müşteriye verilmesi ve tahsilatın banka veya kredi kartı ile yapılmamış olması halinde YN ÖKC’de oluşturularak EKÜ’de kayıt altına alınması zorunluluğu bulunan bilgi fişinin ayrıca kağıt çıktısının alınması ve müşteriye verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

E-ARŞİV FATURASININ ÖKC İLE İLİŞKİSİ, İRSALİYE YERİNE GEÇEN BELGE

Soru 49-E-arşiv faturası ile beraber ÖKC den bilgi fişi çıkacak mı? Çıkacaksa faturaya ek mi yapılacak

Cevap 49- E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Fatura kesme sınırının altındaki işlemler için ÖKC'den perakende satış fişi kesilmeye devam edilecektir. Fatura kesme sınırının üstünde kalan tutarlardaki alışverişlerde ya da alışveriş fatura kesme sınırının altında olmakla birlikte alıcının fatura talep ettiği durumlarda e-arşiv faturası kesilmelidir.

e-Arşiv Faturası uygulamasına geçen mükelleflerin e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine gerçekleştirmiş oldukları mal ve hizmet satışlarında; alıcının isteğine bağlı olarak; e-Arşiv uygulaması üzerinden tanzim edecekleri e-Arşiv Faturasını elektronik ortamda iletecekler veya kağıt çıktısını imzalayarak vereceklerdir. YN ÖKC’den ise işlem anında e-Arşiv Faturalı satışlara ait bilgi fişi düzenlenecektir.

Satıcı aşağıdaki 3 yöntemden biri tercih ederek irsaliye veya irsaliye yerine geçen belge düzenleyebilecektir.

a) Müşteriye YN ÖKC’den sevk irsaliyesi yerine geçen bilgi fişi imzalanarak verilebilir.

b) Satış anında irsaliye yerine geçen e-Arşiv Faturasının kâğıt çıktısı imzalanarak müşteriye verilebilir.

c) Müşteriye seri sıra numaralı sevk irsaliyesi belgesi düzenlenerek verilebilir.

E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den ayrıca bilgi fişi düzenlemenize gerek yoktur.

EL TERMİNALİNDEN FATURA OLUŞTURMA

Soru 50- Doğalgaz dağıtımı yapan bir müşterimiz e-arşiv uygulamasına geçerek abonelerine, e-arşiv faturası düzenlemek istemektedir. El Terminalinden hazırladıkları e-arşiv faturalar müşteriye bırakılacak ve talep eden müşterilere ayrıca elektronik ortamda da iletilecektir.

Bu durumda aşağıdaki hususlarda açıklayıcı bilgiye ihtiyacımız bulunmaktadır:

1. Müşteriye kâğıt ortamda iletilen fatura üzerinde, E-Arşiv tebliğinde belirtilen amblem ve açıklamaların olması halinde, bu açıklamalar beyaz kâğıt üzerine basılarak verilebilir mi?

43

2. E-Arşiv tebliğinde belirtilen faturanın basılabilir formatta verilmesi gerekmektedir. Ancak kâğıt fatura boyutu belirtilmemektedir. Fatura formatının A4 boyutunda olması zorunluluğu bulunuyor mu?

Cevap 50- El terminalinden basılan GİB logolu e-arşiv fatura müşteriye bırakılabilir.

Elektronik ortamda gönderilen e-arşiv fatura ise müşteriye el terminalinden basılan faturadaki bilgilerin birebir aynını taşımak kaydı ile el terminalinden basılan faturadan farklı boyutta ve şekilde olabilir.

Faturalı (e-Fatura/e-Arşiv Faturası ile belgelendirilen satışlar dâhil) satışlarda faturanın işlem anında müşteriye verilmesi halinde YN ÖKC’de düzenlenen bilgi fişlerinin (banka veya kredi kartı ile yapılan tahsilatlar hariç) çıktısının verilmesi mecburiyeti bulunmamaktadır. Söz konusu bilgi fişleri YN ÖKC’lerin EKÜ’sünde kayıt altında tutulabilecektir. Tahsilatın banka veya kredi kartı ile yapılması halinde POS slip bilgilerini de ihtiva eden bilgi fişinin müşteriye verilmesi mecburiyeti her hal ve şartta bulunmaktadır. Faturalı satışlarda, fatura satış anında veya en geç yasal süresinde (teslim tarhinden itibaren 7 gün içinde) düzenlenmelidir. YN ÖKC’ler bilgi fişlerinin düzenlendiği tarihi dikkate alarak süresinde fatura düzenlenmesi hususunu periyodik olarak satıcıya hatırlatmalıdır.

Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturulan elektronik faturaların, 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (443 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişik) 3. bölümünün (b) ve (c) bendine istinaden kâğıt ortamında gönderilmesi gereği halinde, baskı işleminin faturalarda bulunması zorunlu olan bilgilerin okunmasına engel teşkil etmeyecek ve faturaların esas niteliğini bozmayacak şekilde yapılması koşuluyla A4 kâğıda basılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

İNTERNETTEN SATIŞA BAŞLAYAN MÜKELLEFLER

Soru 51- 2015 yılı mağaza satışlarımızın cirosu 5 milyon TL nin üzerinde. Ancak ilk defa internet üzerinden satışlarımız 2016 yılının Ocak ve Şubat ayında başladı ve mart ayından itibaren yılın sonuna kadar başka internet üzerinden satışımız olmadı. Bu durumda 1 Ocak 2017 da e-arşive geçmemiz gerekiyor muydu?

Cevap 51- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2017 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

01/01/2017 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir.

2015 yılı brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz ancak ilgili yılda internet satışınız olmadığından şirketinizin 01/01/2017 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

44

Ancak 2016 yılında da cironuzun 5 milyon ve üzerinde olması durumunda, aynı yılda internetten mal ve hizmet satışlarınız da bulunduğundan şartların tamamını taşımaktasınız. 1.1.2018 tarihinden itibaren e-arşiv mükellefiyetiniz başlayacaktır.

E-ARŞİV’E GEÇENİN ELİNDEKİ BASILI KÂĞIT FATURALARIN DURUMU

Soru 52- 1.1.2017 tarihinde e-arşiv sistemine zorunlu geçmiş olan mükellefler, yaptıkları tüm satışları e-arşiv faturasına dönüştürmek zorunda mı? Ellerindeki matbaalara bastırılmış kâğıt faturalar bitene kadar klasik yöntem ile kâğıt fatura kesip müşteriye verirlerse ne olur?

Cevap 52- E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra daha önceden anlaşmalı matbaalara bastırdığınız kâğıt faturaları kullanmamalısınız. Kullanırsanız Vergi Usul Kanununa göre özel usulsüzlük cezası ile cezalandırılırsınız.

Anlaşmalı matbaalar bastırılmış olan kâğıt faturaları bağlı olduğunuz vergi dairesine iptal ettirmelisiniz.

E-ARŞİV FATURASINDA MAİL ADRESİ

Soru 53- İnternetten yapılan satışlar için basılan kâğıt faturada, fatura müşteriye aynı zamanda mail olarak bildiriliyorsa faturanın üzerinde müşterinin mail adresinin olması gerekli midir?

Cevap 53-E-Arşiv faturada müşteriye ait mail adresinin bulunma zorunluluğu yoktur.

E-ARŞİV FATURAYA KÂĞIT FATURALAR BİTTİKTEN SONRA GEÇİLEBİLİR Mİ?

Soru 54- 2016 yılında e-fatura ve e-deftere zorunlu olarak geçtik. Ancak elimizde hala kâğıt fatura var. Bunları bitirdikten sonra e-arşiv fatura kullanmak istiyoruz. Böyle bir imkânımız var mı? Yoksa e-fatura ile beraber e-arşive de geçmek zorunda mıyız?

Cevap 54- 397 Sıra Nolu V.U.K. Genel Tebliği ile faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi,

433 Sıra Nolu Vergi Usul Tebliği ile de ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanınmıştır.

433 Sıra Nolu V.U.K Genel Tebliği'nde, İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 01/01/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Buna göre, 2014 yılı brüt satış hasılatı (Daha sonraki yıllarda ilgili yıl satış hasılatı) tutarı içindeki internet satış hasılat tutarının oranına bakılmaksızın söz konusu yılda internet üzerinden satış faaliyeti olan ve 2014 yılı brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükelleflere 01/01/2016 tarihine kadar e-Arşiv uygulamasına geçiş zorunluluğu getirilmiştir.

45

e-defter kullanma zorunluluğu 421 ve 454 Sıra No'lu V.U.K Genel Tebliğ'leri ile düzenlenmiştir. a) 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar. b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar.

454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de aşağıda belirtilen mükelleflere e-defter tutma zorunluluğu getirilmiştir; a) 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler. b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan mükellefler. Bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu bent kapsamında değerlendirilmeyecektir.

c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden mükellefler. Görüldüğü gibi internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükelleflere en geç 1/1/2016 tarihine kadar, e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

İnternet üzerinden yapılan satışların 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı içerisindeki oranı söz konusu zorunluluk durumunu değiştirmemektedir.

Dolayısıyla firmanız 2014 yılında 10 milyon mal satışı bulunması nedeniyle e-deftere ve e-faturaya geçmiş olmakla birlikte internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapmadığında e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak e-fatura kullanıcıları arasındaki işlemlerde e-fatura düzenlemek zorunda olduğunuzdan, bu işlemler için elinizde mevcut kâğıt faturaları kullanarak fatura düzenleyemezsiniz. Kâğıt faturaları e-fatura kullanıcısı olmayan müşterileriniz için düzenleyeceksiniz.

Öte yandan şirketinizin İnternet satışı olmadığı için e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğunuz bulunmamaktadır. Ayrıca e-Fatura uygulamasına geçmek e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu getirmemektedir.

Dolayısıyla zorunluluğunuz bulunmadığı için dilediğiniz zaman e-Arşiv fatura uygulamasına ihtiyari olarak geçebilirsiniz, istemezseniz geçmezsiniz.

46

Ancak e-arşiv’e geçtiğinizde, elinizdeki kâğıt faturaları 15 gün içinde vergi dairesine bildirip iptal ettirmeniz gerekir.

E - ARŞİV FATURADA RENKLİ LOGO

Soru 55- Firmamız e-arşiv fatura kesmektedir. Firmamız perakende ticaret (dükkân) işiyle iştigal etmeye de başlayacak. Müşteriye verilen kâğıt faturada GİB logosu ve Firma logosu renkli olmak zorunda mıdır?

Cevap 55- Logoların renkli olması zorunluluğu yoktur.

E-ARŞİVE GEÇEN MÜKELLEFİN E-DEFTERE GEÇMEK ZORUNLULUĞU

Soru 56- E-Arşiv uygulamasına geçen firmaların e-fatura ve e- defter uygulamasına geçme zorunluluğu var mıdır?

Cevap 56- e-Arşiv uygulamasına geçmenin ön koşulu e-fatura kayıtlı kullanıcısı olması olduğundan, e-Arşiv uygulamasına geçen firmaların öncelikle e-fatura uygulamasına geçmesi zorunludur. Ancak e-defter kullanmak zorunda olan mükellefler 421 ve 454 Sıra No'lu V.U.K Genel Tebliğler' inde belirtilmiş olup, kurumunuz ilgili tebliğlerde belirtilen şartları taşımıyor ise e-Arşiv uygulamasına ve dolayısıyla e-Fatura uygulamasına geçmiş olmanız e-defter tutma zorunluluğu getirmemektedir.E-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Özet olarak e-arşive geçen e-faturaya da geçmek zorundadır.Ancak e-arşive geçen bu nedenle e-fatura kullanıcısı olmak zorunda olan mükellef, sırf bu nedenle e-deftere geçmek zorunda değildir.

KULLANILMAKTA OLAN MALİ MÜHÜRÜN E-ARŞİV İÇİN KULLANILMASI

Soru 57- Halen e-fatura ve e-defter için kullandığımız mali mühürler bulunmaktadır. Bunları e-arşiv için de kullanabilir miyiz?

Cevap 57- E-fatura, e-defter ve e-arşiv fatura için aynı mali mührü kullanabilirsiniz.

E-ARŞİV KAPSAMINDA OLUŞTURULACAK İKİNCİ NÜSHA FATURADA MALİ MÜHÜR OLACAK MI?

Soru 58- 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 9/c maddesinde,

47

"e-Arşiv uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile onaylayarak saklarlar." denilmektedir.

Buna göre aynı faturadan iki tane oluşturup, ayrı ayrı mali mühürle mühürledikten sonra müşteriye ilkini mi göndereceğiz? Yoksa bir tane oluşturup, mühürledikten sonra kopyasını müşteriye göndermemiz yeterli mi?

Cevap 58- 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinin “e-Arşiv Uygulaması İzni” başlıklı 3. maddesinde e- arşiv faturanın ikinci nüshası şu şekilde açıklanmıştır.

''Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir. Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler.''

Bu açıklamalara göre, aynı faturadan iki tane oluşturmak ve mali mühürle onaylamak söz konusu değildir, tek fatura düzenlenmekte ve mali mühür ile onaylanmakta olup, alıcıya gönderilen asıl, düzenleyen tarafından muhafaza edilen ise nüshadır.

Mükellefin veya yetkilisinin imzasını taşıyan e-arşiv faturanın ikinci nüshası mükellef tarafından elektronik ortamda muhafaza edilir.

Uygulamayı kendi sistemi üzerinden kullanan tüzel kişiler, elektronik ortamda oluşturdukları faturaları kendi mali mühürleri ile tüzel kişiler kendi mali mühürü ya da NES ile onaylanacaktır. Özel entegratör kullanması halinde, belgeler mükellefin kendi mali mühürü ya da NES ile onaylanacak. Mükellef isterse entegratörün mali mühürü ile de onaylanabilir.

E -ARŞİV UYGULAMASINDA ENTEGRATÖR KULLANMA ZORUNLU MU?

Soru 59- E-arşiv’e geçmek için entegratör firmalarla anlaşmak zorunda mıyım? Kendi bünyemde bunu yapamıyor muyum?

Cevap 59- 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinin Uygulamadan Yararlanma Yöntemleri ve Başvuru başlıklı 4. Maddesinde yer alan açıklamalara göre:

1- e-arşiv uygulamasından yararlanmak için mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-fatura uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir.

2- Mükellefler e-arşiv uygulamasını, kendi bilgi işlem sistemi veya GİB Başkanlığından izin almış özel entegratör bilgi işlem sistemi üzerinden olmak üzere iki yöntemle kullanabilirler.

3- Uygulamayı kendi bilgi işlem sistemi üzerinden kullanmak isteyen mükellefler http://www.efatura.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan e-Arşiv Uygulaması Başvuru Kılavuzu'nda açıklanan şartlara uygun olarak başvurularını yaparlar.

48

4- e-arşiv uygulamasını GİB Başkanlığından e-arşiv izni almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemi üzerinden kullanmak isteyen mükellefler, doğrudan özel entegratöre başvuracak olup ayrıca Başkanlığa başvuruda bulunmalarına gerek yoktur.

Görüldüğü gibi e-arşiv’e geçmek için özel entegratör kullanma zorunluluğunuz bulunmuyor. Bu işlemleri kendi bünyenizde de yapabilirsiniz. Ancak GİB başkanlığına bu konuda başvuruda bulunmanız gerekir.

E-ARŞİV SİSTEMİNE GEÇTİK, MEVCUT KÂĞIT FATURALARIN DURUMU

Soru 60- E-Arşiv Sistemine zorunlu olarak geçtik. Elimizde kalan kullanmadığımız kâğıt faturalar hakkında ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 60-E-arşiv uygulamasına geçtikten sonra elinizde kalan kâğıt faturalarınızı kullanma imkânınız ortadan kalkmıştır. Bağlı olduğunuz vergi dairesine başvurarak önceden anlaşmalı matbaalara bastırdığınız faturaları belge iptal tutanağı ile iptal ettirmelisiniz. Bunu bir an önce yaptırın.

Mevzuatta bir süre belirlenmemiştir. Ancak Vergi Usul Kanunu süre belirlenmeyen hallerde 15 günlük sürenin geçerli olduğu yönündedir. Bu nedenle bu süre içinde iptal için vergi dairesine müracaat edilmelidir.

E-ARŞİV FATURADA KAŞE VE ISLAK İMZA BULUNMASI TALEBİ

Soru 61- Zorunlu e-arşiv uygulamasına geçmiş bulunuyoruz. E-arşiv faturalarımız GİB tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde mali mühür ile onaylanmakta ve elektronik olarak da imzalanmaktadır. Buna rağmen, faturalarını gönderdiğimiz bazı kamu kurumları faturanın üzerinde ıslak imza ve kaşe olmadığı için e-arşiv faturaya itiraz etmektedirler. Mali mühür ile onaylanmış, elektronik olarak da imzalanmış bir faturaya tekrar kaşe + ıslak imza uygulanmalı mıdır? Kamu kurumları ya da diğer müşterilerimizin sırf bu yüzden bu faturayı kabul etmeme durumu bulunmakta mıdır?

Cevap 61- 433 seri numaralı VUK Genel Tebliği, 7- Belgelerin Alıcılarına Teslimi başlıklı maddesinde: ''Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir.

Bu hükme göre, vergi uygulamaları bakımından faturada imzanın bulunması zorunlu olmakla beraber, faturanın şekil ve nizamına ilişkin esaslara riayet edilmek şartıyla, düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine yazdırılmak suretiyle faturanın (hazır imzalı olarak) kullanılabilmesi mümkündür.'' açıklaması yapılmıştır.

E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi VUK ve diğer vergi kanunları hükümlerine tabidir. Bu nedenle kâğıt fatura için geçerli zorunlu hususlar, e-arşiv fatura için de geçerli olduğundan kamu kuruluşlarının ıslak imzalı fatura istemeleri söz konusu değildir.

49

Ancak vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlarda fatura, malın teslimi ya da hizmetin ifası anında elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir. Bu durumda kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

Bu şekilde vergi mükellefi olmayan kamu kurumuna elektronik ortamda iletilen e-arşiv faturanın kâğıt çıktısı ayrıca verilmesi gerektiğinden, bu kâğıt çıktının ıslak imzalı olması gerekir.

E-ARŞİV İPTAL FATURALARI VE MÜŞTERİ

Soru 62- E-Arşiv faturaları İptal edildiğinde, İptal e-arşiv faturası (faturanın üzerine iptal tarihi ve “İPTAL EDİLMİŞTİR” ibaresi eklenerek) elektronik ve ya kâğıt ortamda kullanıcıya iletilmeli midir?

Cevap 62- İptal edilen e-arşiv faturanın alıcıya iletilmesi gerekli değildir. İptal edilen e-arşiv fatura e-arşiv raporuna eklenmek zorundadır.

İptal edilen faturanın alıcıya iletilmesi gerekmemektedir.

2014'te CİROSU 5 MİLYON TL'Yİ GEÇEMEYİP 2015'TE GEÇENLER

Soru 63- 01/01/2016 tarihinde e-arşive geçmek için, internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapmak ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarının 5 milyon lirayı aşması gerekiyor. Bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi aranıyor.

Şirketimiz, internetten 2014 ve 2015'te satış yapmıştır. Ancak brüt satış hasılatı tutarı 2014'te 5 milyon TL’nin altında kalmış olup, 2015’te ise 5 milyon TL'nin üzerine çıkmıştır. 1.1.2016 tarihinde e-arşiv uygulamasına geçmedik doğru mu yaptık? Geçmemiz gerekiyorsa hangi tarihte geçmemiz gerekiyor?

Cevap 63- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükelleflerin, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv uygulamasına zorunlu geçmeleri gerekiyordu.

Şirketinizin 2014 yılında internet üzerinden satışları bulunmakla birlikte, bu yıl brüt satış hasılatı 5 milyon TL’nin altında kalmış olduğundan 01/01/2016 tarihinde e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmamaktadır.

E-arşive geçme zorunluluğu olan iki şartı, 2015 yılında birlikte taşımanız nedeniyle e-arşiv zorunluluğunuz 1.1.2017 tarihinde başlamış bulunmaktadır.

TAX FREE FATURA DURUMU

Soru 64- Tax free kâğıt faturaların e arşive geçiş süresi 2017 yılına ertelendi mi?

50

Cevap 64- 461 seri Nolu Vergi Usul Genel Tebliği ile ihracat işlemlerinde e-fatura uygulama zorunluluğu 1.7.2017 tarihine ertelendi. Ancak sistem 1.1.2017 tarihinde açılmış olup, bu tarihten itibaren isteyenler ihracatta e-faturaya geçti. Ancak zorunlu uygulama 1.7.2017 tarihinde başladı.

E-FATURA KULLANICILARINA E-ARŞİV FATURA KESİLEBİLİR Mİ?

Soru 65- 2014 yılındaki Brüt satışımız 5 milyonu geçmiş ve internet üzerinden de satışlarımız olduğundan 01/01/2016 da itibaren zorunlu e-Arşive geçtik. Şirketimiz aynı zamanda bu tarihten itibaren e-Fatura kapsamındadır. E-Arşiv kapsamında olduğumuz için e-fatura kullanıcıları da dâhil herkese E-Arşiv olarak mı fatura düzenlememiz gerekiyor? Hangi durumlarda kâğıt fatura düzenleyebiliriz?

Cevap 65- Verdiğiniz bilgilere göre 01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv uygulamasına geçmeniz doğrudur.

E-arşiv uygulamasına kayıtlı mükellefler, sadece e-fatura mükelleflerine e-fatura kesebilirler. Diğer müşterileriniz için e-arşiv fatura düzenlemeniz gerekmektedir.

E-arşiv uygulamasına geçen mükellefler bu tarihten sonra zorunlu hal dışında kâğıt fatura düzenleyemezler.

E- FATURA DÜZENLEYENLERİN, E-ARŞİV ZORUNLULUĞU VAR MI?

Soru 66- 2016 yılından itibaren zorunlu e- fatura ve e-deftere geçmiş bulunmaktayız.

2015 yılında internet üzerinden satışımız bulunmamakta olup, 2016 yılında internet üzerinde gerçekleşen satışımız bulunmaktadır.

Bu durumda 1.1.2017 tarihinde zorunlu e-arşiv uygulamasına geçmemiz gerekir miydi? Geçecek isek ne zaman geçmemiz gerekir?

Cevap 66- internet üzerinden satış yapan ve 2015 yılı cirosu 5 milyon ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2017 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayıp bu tarihte geçmiş olması gerekirdi.

01/01/2017 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir.

2015 yılı brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz ancak ilgili yılda internet satışınız olmadığından şirketinizin 01/01/2017 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

E-fatura ve e-defter uygulamasına geçmiş olmanız e-arşiv’e de geçmenizi gerektirmiyor.

Ancak 2016 yılı cironuz 5 milyon ve üzerinde ve bu yılda internet satışınız da bulunduğundan 01.01.2018 tarihine kadar hazırlıklarınızı tamamlayarak e-arşiv’e geçmeniz gerekiyor.

51

2014 YILINDA E-ARŞİV ŞARTLARINI SAĞLAYAN KURUMUN 2015 YILINDA İNTERNETTEN SATIŞ YAPMAMASI HALİNDE ZORUNLU E-ARŞİV KAPSAMINA 1.1.2016 TARİHİNDE GİRMESİ GEREKİR Mİ?

Soru 67- Şirketimizin 2014 yılı cirosu 10 milyon TL’yi geçiyor. Bu nedenle e-fatura ve e-deftere geçtik. 2014 yılında internet satışlarımız da oldu. Ancak 2015 yılında internet üzerinden satışımız hiç olmadı, 2016 yılında da olmadı. E-arşive 1.1.2016 tarihinde girmemiz gerekirmiydi? Girmeme durumumuz hangi halde olabilir.

Cevap 67- İnternet üzerinden satış yapan ve 2014 yılı cirosu 5 milyon ve üzerinde olan mükellefler, en geç 01/01/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayıp bu tarihte geçmiş olması gerekirdi.

01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir.

Sorunuzda şirketinizin 2014 yılı brüt satış hasılatı tutarının 10 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz ve ilgili yılda internet üzerinden satışınız da bulunmaktadır. Bu durumda şirketinizin 01/01/2016 tarihinde e-arşiv fatura uygulamasına geçmiş olması gerekirdi.

Şirketinizin 2015 ve 2016 yıllarında internet üzerinden satış yapmamış olması şirketinizi 1.1.2016 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya zorunlu geçmekten kurtarmıyor.

DÖVİZ BÜROLARI E-ARŞİVE TABİ DEĞİL ?

Soru 68- Döviz bürolarında kullanılan döviz alım ve döviz satım fişleri vardır. Bunlar e-arşiv fatura uygulamasında ne olacak?

Cevap 68- E-fatura uygulamasında düzenlenen fatura, kâğıt faturanın tabi olduğu kurallara tabidir. Kanunen fatura kesilmesi gereken durumlarda taraflar e-fatura kullanıcısıysa, e-fatura olarak faturanın düzenlenip gönderilmesi gerekmektedir.

Eğer işlemlerinizde fatura değil de başka bir belge düzenlenmesi gerekiyorsa o belgeyi düzenleyebilirsiniz. Bu nedenle döviz alım ve döviz satım fişleri düzenlenmesi gerektiği durumda bu fişler düzenlenecek.

E-arşiv fatura için de aynı kurallar geçerlidir. Döviz bürolarınca düzenlenmekte olan döviz alım ve döviz satım fişleri düzenlenmeye devam edilecek, bunların yerine e-arşiv fatura düzenlenmeyecektir.

E-ARŞİV RAPORUNDAKİ İPTAL TARİHİ ALANINA HANGİ TARİH YAZILACAK?

Soru 69- E-arşiv raporunda fatura iptal tarihi alanına; faturanın düzenlendiği tarih mi, yoksa iptal edildiği tarih mi yazılacak?

Cevap 69- E-arşiv raporunda fatura iptal tarihi alanına, faturanın düzenlendiği tarih değil, iptal edildiği tarih yazılmalıdır.

52

HOTEL WEB SİTESİ ÜZERİNDEN ONLİNE SATIŞ

Soru 70- E-fatura mükellefi olan bir otelimizin web sayfasında online rezervasyon butonu var. Siteyi ziyaret eden kullanıcılar burayı tıkladıktan sonra konaklayacağı tarihleri seçerek (örneğin 1 ay sonrası) rezervasyon yaptırıyor ve kredi kart bilgilerini girerek işlemi sonlandırıyor.

Rezervasyon esnasında, müşteriden sadece ön ödeme alınıyor, faturası ise müşteri konaklama yapıp otelden ayrılırken kesiliyor.

Web sayfası üzerinden satış yapıldığı anda fatura kesilmediği için bu işletme yine de e-arşive geçmek zorunda mıdır?

Cevap 70- İnternet satışı kavramı; satış sürecinin bir parçası olan ödemenin de satıcı ile alıcının fiziki olarak karşı karşıya gelmeden, internet üzerinden ya da uzaktan ödeme şekilleri ile (internet üzerinden kartlı ödemeler, EFT/Havale, Swift, aracı hizmet sağlayıcı, ödeme kuruluşu, kapıda ödemeli kargo, posta çeki veya havalesi vb.) yapılıyor olmasını gerektirmektedir.

Verdiğiniz bilgilerden rezervasyon, konaklama oda satışının internet üzerinden de yapıldığı anlaşılıyor. Ödemenin belirtiğiniz şekilde olması satışın internet üzerinden yapılmış olmasını değiştirmiyor. Bu durumda iki şartı birden taşıyor iseniz 1.1.2016 tarihinde e-arşiv uygulamasına geçmiş olmanız gerekirdi.

Ancak isterseniz gerçekleştirdiğiniz faaliyetin internet üzerinden yapılan satış olup olmadığı hususunu, Elektronik Ticaretin İzlenmesi ve Ödeme Sistemleri Müdürlüğüne yazıyla başvurarak ya da e-ticaret@gelirler.gov.tr adresine e-posta göndererek bilgi alabilirsiniz.

E-ARŞİV KAPSAMINA GİREN FİRMANIN UYGULAMAYA BAŞLAMADAN ÖNCE BÖLÜNMESİ

Soru 71- 2014 yılı cirosuna göre e- fatura uygulamasına geçmesi gereken firmamız, 2015 yılında tam bölünme yoluyla yeni kurulan iki firmaya dönüştü. Bu yeni kurduğumuz 2 firma da bölünen firmadan dolayı 2016 yılında e- fatura uygulamasına geçti. Fakat bölünen firmamızın, 2014 yılında İnternet üzerinden yapmış olduğu satışları bulunmaktadır. Bölünme sonucu yeni kurmuş olduğumuz firmaların bir tanesi İnternet üzerinden satış yapmaya devam ediyor. Bu nedenle bu firma 2016 yılında e arşiv faturaya geçmek zorunda kaldı.

Ancak 2 nci firmanın internet sitesi olmadığı gibi, başkalarına ait internet üzerinden satışları da bulunmamaktadır. Bu ikinci firmanın da 2016 yılında e arşiv faturaya geçmesi gerekir miydi?

Cevap 71- 454 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliği kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i)

53

değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler de e-Fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter tutmak zorundadır.

Bu durumda uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.

Bu durumda, bölünen şirket, bölünmeden önce 2014 yılında, e-arşive geçme şartlarını (internet üzerinden satışlarının bulunması ve cirosunun 5 milyon ve üzerinde olması) taşıması nedeniyle, bu şirketin bölünme sonrasında kurulan yeni iki şirketin de 1.1.2016 tarihinde zorunlu e-arşiv faturaya geçmesi gerekirdi.

E-ARŞİVE GEÇEN ŞİRKETİN TÜR DEĞİŞİKLİĞİNDEN SONRAKİ TARİHLERDE ESKİ ŞİRKET ADINA KESİLEN FATURALARIN DURUMU

Soru 72- 1.1.2016 da e- arşiv faturaya geçtik. Ancak 2016 yılında şirketimiz limited şirket türünden anonim şirket türüne dönüştü. Bu durumda yanlışlıkla eski firmaya fatura düzenleyen satıcıların durumu ne olacak?

Cevap 72- Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerlidir. Nevi değişikliğinde yapılacak işlemler şöyledir.

E-Fatura uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, nevi değişikliğine gitmesi halinde 15 gün içerisinde, nevi değişikliğine ilişkin ticaret sicil gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için Kamu Sertifikasyon Merkezine elektronik ortamda başvurması gerekmektedir. Nevi değişikliğine giden mükellefler yeni mali mühürlerini temin edene kadar, e-fatura uygulamasından eski Vergi Kimlik Numarasına ait unvan ve mali mühür ile yararlanmaya devam edeceklerdir.

Bu süre zarfında, eski unvanlarına düzenlenen faturaları muhasebeleştirebilecekler, düzenleyecekleri e-Faturalarda, yeni unvan ve vergi kimlik numarası bilgilerine faturanın açıklama alanında yer vereceklerdir. Yeni unvanlarına ait mali mührün üretim/teslim bilgisi Kamu Sertifikasyon Merkezi tarafından GİB Başkanlığı’na iletildikten sonra, Başkanlık tarafından eski hesapları kapatılarak, yeni hesapları aktive edilecektir. Bu tarihten sonra yeni VKN, yeni unvan ve yeni mali mühür kullanılarak e-fatura düzenlenecektir.

E-FATURA VE E-DEFTER KULLANICISI E-ARŞİVE GEÇMEK ZORUNDA MI?

Soru 73- 01.04.2014 tarihi itibariyle e- fatura kullanmaya başladık, ayrıca e-defter kullanıcısıyız.

54

2014 yılında İnternet üzerinden satışımız bulunmamaktadır. Fakat 2014 yılı satış hasılatımız 5.000.000,00 TL üzerindedir. E Arşiv kullanma mecburiyetimiz var mı?

Cevap 73- İnternet üzerinden satış yapan ve 2014 yılı cirosu 5 milyon ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayıp bu tarihte geçmiş olması gerekirdi.

01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir. 2014 yılı brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz, ancak ilgili yılda internet satışınız olmadığından şirketinizin 01/01/2016 tarihine kadar e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

Ayrıca e-fatura ve e-defter uygulamasına geçmiş olmanız e-arşiv’e de geçmenizi gerektirmiyor.

Aynı şartlar 2015 VE 2016 yılı için de aranacaktır.

SADECE BAYİLERİN GİRİŞ YAPTIĞI İNTERNET SİTESİ ÜZERİNDEN SATIŞLARI BULUNANLAR E-ARŞİVE GEÇMEK ZORUNDA MI?

Soru 74- Şirketimize ait internet sitesinde ürünlerimiz de gösterilmektedir. Bu siteye yalnızca her biri kendi kullanıcı adı ve şifresi olan bayilerimiz giriş yapabilmektedir. Nihaî tüketicinin bu siteye giriş yetkisi yoktur. Bayiler burada diledikleri siparişi oluşturarak, ödemelerini isteğe bağlı olarak sitedeki sanal pos üzerinden veya daha sonra diğer ödeme yöntemlerini kullanarak yapmaktadırlar. Fatura teslim adresi hep aynıdır. Bayi sipariş verdiği malı dilerse merkez adresine, dilerse de şube adresine teslimat yaptırabilmektedir. E-arşive girme zorunluluğumuz var mı?

Cevap 74- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e- arşiv’e geçmek zorundadır.

İnternet satışı kavramı; satış sürecinin bir parçası olan ödemenin de satıcı ile alıcının fiziki olarak karşı karşıya gelmeden, internet üzerinden ya da uzaktan ödeme şekilleri ile (internet üzerinden kartlı ödemeler, EFT/Havale, Swift, aracı hizmet sağlayıcı, ödeme kuruluşu, kapıda ödemeli kargo, posta çeki veya havalesi vb.) yapılıyor olmasını gerektirmektedir.

Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon lira ve üzerinde olduğundan ve ilgili yılda internet satışınız bulunduğu için e-arşive geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Ürünlerinizin pazarlandığı İnternet sitesine sadece şirketinize ürün siparişi veren bayilerinizin giriş yapabilmesi ve nihai tüketicilere açık olmaması durumu değiştirmemektedir.

ALICISINA KÂĞIT OLARAK GÖNDERİLEN FATURANIN AYRICA ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDERİLMESİ

55

Soru 75- Alıcısına kâğıt ortamında teslim edilen e-arşiv faturasının ayrıca elektronik ortamda da iletilmesinde sakınca var mıdır?

Kâğıt faturaların ayrıca elektronik ortamda iletilmesi halinde, e-arşiv raporunda fatura Kâğıt veya elektronik gönderim yöntemlerinden hangisi ile gönderildiği hususu raporda yer almalı mı?

433 seri numaralı V.U.K Genel Tebliğine göre; mükellefler, e-arşiv uygulaması kapsamında elektronik belge biçiminde oluşturdukları faturayı, bu Tebliğin 7.1 ve 7.2 bölümünde belirtilen istisna haricinde alıcısına kâğıt ortamında teslim etmeleri gerekir.

Bu açıklamaya göre, faturayı kâğıt ortamında teslim edebilirsiniz ve raporda teslim ettiğiniz şekil yer almalıdır. Kâğıt ortamında alıcısına teslim edilen e-arşiv faturanın alıcının istemesi halinde ayrıca elektronik olarak iletilmesinde bir engel bulunmamaktadır.

İNTERNET ÜZERİNDEN OTEL REZERVASYONU YAPILDIĞINDA E-ARŞİV UYGULAMASI

Soru 76- Firmamız farklı kollarda (akaryakıt, otel vb) faaliyet göstermektedir. Merkez ve şubeler kendilerine ait mali mühürler ile e-fatura kesmekte, gönderip almaktadırlar. Ayrıca firmamız e-deftere de tabidir.

Otel şubemiz internet sitesinde, rezervasyon bölümünden rezervasyon almakta ve depozito olarak sanal post üzerinden çekim yapmaktadır.

Sanal post şirketimize ait değildir. Anlaşmalı firma tarafından sitemiz üzerine konulmuş ve çekimler bu firma tarafından yapılmaktadır. Misafir konaklamak için otelimize gelmezse para iadesini anlaşmalı olduğumuz firma yapmaktadır. Misafir otelimize gelir ve konaklarsa faturayı biz firmaya kesiyoruz ve ücretini de banka havalesi olarak tahsil ediyoruz. Hiç bir şekilde sanal postla çekim yapmadığımız gibi yapılan rezervasyonları da firmanın bize bilgi vermesi üzerine rezerve ediyoruz. Bu durumda bizim e-arşive geçmemiz gerekir mi?

Cevap 76- İnternet satışı kavramından; sipariş, satın alma ve satın alma sürecinin bir parçası olan ödeme sürecinde satıcının alıcı ile fiziki olarak karşı karşıya gelmeden yaptığı satışlar anlaşılmalıdır.

İnternet satışı kavramı; satış sürecinin bir parçası olan ödemenin de satıcı ile alıcının fiziki olarak karşı karşıya gelmeden, internet üzerinden ya da uzaktan ödeme şekilleri ile (internet üzerinden kartlı ödemeler, EFT/Havale, Swift, aracı hizmet sağlayıcı, ödeme kuruluşu, kapıda ödemeli kargo, posta çeki veya havalesi vb.) yapılıyor olmasını gerektirmektedir.

Sipariş, satın alma ve ödeme süreçlerinin yukarıda yer alan açıklamalara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde söz konusu satış, internet üzerinden yapılan satış kapsamında değerlendirilecek olup, satışa konu malın tesliminin veya hizmetin ifasının kim tarafından, ne şekilde ve ne zaman yapıldığının internet satışı kapsamının belirlenmesinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

56

Otelinizde Rezervasyon ve oda satış işlemi internet üzerinden gerçekleştirilmektedir. Çünkü internet üzerinden yaptırdığı rezervasyona göre müşteri otelinize gelmekte ve konaklama yapmaktadır. Ödemenin ne şekilde gerçekleştirildiği satışın internet üzerinden yapıldığı hususunu değiştirmemektedir.

Bu durumda, 2014 yılında cironuzun 5 milyon ve üzeri olması halinde 1.1.2016 tarihinde e-arşive geçmiş olmanız gerekirdi. 2014 yılında bu şart sağlanmasa da müteakip yıllarda bu iki şart birlikte gerçekleşmesi halinde e- arşiv kapsamına gireceksiniz.

İsterseniz tereddüttünüz varsa gerçekleştirdiğiniz faaliyetin internet üzerinden yapılan satış olup olmadığı hususunu Elektronik Ticaretin İzlenmesi ve Ödeme Sistemleri Müdürlüğüne yazıyla başvurarak ya da e-ticaret@gelirler.gov.tr adresine e-posta göndererek bilgi alabilirsiniz.

WEB SİTESİNDE SADECE KİTAP FİYATLARININ YER ALMASI

Soru 77- 2014 yılı brüt satışlarımız 5 milyon TL'yi aşmaktadır. Ancak 2014 yılında internetten satış yapmadık, sadece şirketimize ait Web sitesinde kitap fiyatları yazılı olup, online satışımız bulunmamaktadır.

2015 yılından itibaren de sanal pos ile online satışımız başlamıştır. Bu bilgiler doğrultusunda e-arşiv uygulamasına geçip geçmediğimiz konusunda yardımcı olur musunuz?

Cevap 77- Online alışveriş, internet üzerinden yapılmakta olan alışverişlerin tümünü kapsar. Artık birçok ünlü marka ve mağazanın internet siteleri başka bir deyişle internet mağazaları bulunmaktadır. Online alışveriş yaparken internet mağazalarından ürünleri seçebilir, kredi kartı veya sanal kart, havale, eft gibi ödeme seçenekleri ile de ödememizi yapabiliriz. Satın aldığımız ürün veya ürünler kargo ile en kısa süre içerisinde tarafımıza ulaştırılmaktadır.

Sorunuzda şirketinizin online yani internet üzerinden 2015 yılında satışlarının bulunduğu ve cironuzun 5 milyon TL’yi aştığı belirtilmektedir. 2014 yılında ise internet üzerinden satışlarınızın bulunmadığını belirtmektesiniz.

Bu durumda, 2014 yılında internet üzerinden satışlarınız olmadığından 1.1.2016 tarihinde e-arşive geçme zorunluluğunuz bulunmamaktadır. Ancak 1.1.2017 tarihinde e-arşiv fatura uygulamasına geçmek zorundasınız.

E-ARŞİV RAPORUNDA GÖNDERİLMESİ GEREKEN FATURA TARİH BİLGİSİ

Soru 78- 20 Eylül tarihli fatura tarafımıza 16 Ekimde ulaştı. Bu fatura 15 Kasım tarihinde gönderilecek olan 1-31 Ekim içerikli e-arşiv raporuna mı eklenecek?

Cevap 78- E-arşiv fatura uygulamasında fatura tarihi faturanın oluşturulduğu tarihtir. Örnekte de bahsedildiği gibi 20 Eylül tarihli fatura 20 Eylülde oluşturulmuştur. Bu fatura bir takım sebeplerle özel entegratöre 16 Ekim tarihinde iletilmiş ise teknik olarak en geç 15 Kasım tarihinde gönderilmesi gereken rapora eklenebilir.

57

Ancak e-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi V.U.K. ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Faturanın düzenlenmesindeki usulsüzlük halinde, ilgili usulsüzlük cezalarının uygulanacağını gözden uzak tutmamak gerekir.

E-ARŞİV’E GEÇMEK ZORUNDAYIZ. E-FATURA KAYDI YAPTIRMAMIZ ŞART MI?

Soru 79- e-Arşiv faturaya geçen mükellefler, e- fatura ve e -defter uygulamasına tabi olmak zorunda mı?

Cevap 79 - E-arşiv fatura uygulamasından yararlanmak için öncelikle mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-fatura kullanıcısı olması gerekmektedir. Ancak sadece e-defter kullanıcısı olmak e-arşiv için yeterli değildir. E-arşiv için aranan iki şartın gerçekleşmesi gerekir.

Diğer taraftan e-defter kullanmak zorunda olan mükellefler, 421 ve 454 Sıra No'lu V.U.K Genel Tebliğinde belirtilmiş olup, İnternet üzerinden satışınızın olması doğrudan e-defter kullanma zorunluluğu getirmemektedir. E-defter kullanıcısı olmak için e-defter için aranan şartların varlığı aranmaktadır.

e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

ENTEGRATÖR DEĞİŞİKLİĞİNDE FATURA NUMARALARI

Soru 80- E-arşiv fatura kapsamında özel entegratör firmasıyla çalışmaktayız. Özel entegratör firmasında değişiklik yapmamız halinde, fatura numarasında bir değişiklik yapmadan aynı numaranın devamı olacak şekilde yeni entegratör ile devam edilmesinde bir sorun olur mu? Örneğin;

Eski Özel Entegratör son kesilen fatura FTM2015000032173

Yeni Özel Entegratör ilk kesilen fatura FTM2015000032174

Şeklinde olmasında bir sorun var mıdır?

Cevap 80- Fatura seri numarasının verilmesi yönteme göre değişmektedir.

Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerini kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır. İstenilen ön ek ile başlanabilir ve şubeler için farklı ön ekler kullanılabilir. Ancak her seri kendi içerisinde müteselsil olmalıdır. Teknik olarak kullanıcı istediği zaman yeni bir seri oluşturabilir.

Faturalarda her seri kendi içerisinde (sonu 1'den başlayarak) atlama yapılmadan devam ettirilmelidir. Fatura numaralarının müteselsilliğini sağlamak mükellefin sorumluluğundadır. Seri değişimlerinde bildirim yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Seri numarasının ilk 3 karakteri rakam ya da harf olabilir. Harf kullanılması durumunda Türkçe karakter kullanılamaz ve büyük harf kullanılması gerekmektedir.

58

Entegrasyon sistemi değişikliği ya da özel entegratör değişikliklerinde kullanıcı aynı seri ve sıra numarasından devam ederek ya da yeni seri ve ...001 numarası ile başlayarak fatura oluşturmaya devam edebilir.

GİB-Portal yönteminden entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemine geçen mükelleflerin GİB-Portal yönteminde kullandıkları fatura serisinden FARKLI seri kullanmaları önemle tavsiye edilmektedir.

Çünkü entegrasyon / özel entegrasyon sisteminizde GİB-Portalindeki seriden devam ederseniz, ilerde tekrar GİB-Portal yöntemine geçmeniz halinde bu durum sorun oluşturacaktır. Örneğin GİB-Portalinde kaldığınız fatura numarası olan GIB/FYS...100 numarasından entagrasyon/özel entegrasyon sisteminizde fatura kesmeye devam ederseniz, tekrar GİB-Portal yöntemine dönüş yaptığınızda sistem GIB/FYS...99 numarasında kaldığından GIB/FYS...100 numarasını üretmenize/yüklemenize izin verecek, ardından gönderim sırasında "1163 GÖNDERİLEN ZARF SİSTEMDE DAHA ÖNCE GÖNDERİLEN BİR FATURA İÇERMEKTEDİR." hatası alacak çünkü siz GIB/FYS...100'ü entagrasyon/özel entagrasyon yöntemi sisteminden göndermiş olacaksınız ancak GİB-Portalinin bu durumdan haberi olmayacak.

Ancak entagrasyon/özel entagrasyon yöntemideki fatura sayısı kadar fatura oluşturup göndermeniz ve gönderimde hata almanızın ardından (belki yüzlerce fatura için gereksiz yere bu işlemi yaptıktan sonra) tekrar GİB-Portalinden göndermediğiniz fatura numarasına ulaşınca 1163 hatası olmadan gönderim yapabileceksiniz.

Bu nedenle yöntem değiştirdikten sonra GİB-Portal yönteminde kullandığınız fatura serisinden FARKLI seri kullanınız.

E-ARŞİV FATURA ÇIKTISI VE BİLGİ FİŞİ

Soru 81- Alışveriş sonrası yeni nesil yazar kasalardan üretilecek bilgi fişlerinin yanında e-arşiv fatura çıktısının beraberinde müşteriye iletilmesi zorunlu mudur? Bilgi fişinin verilmesi yeterli midir?

Cevap 81- e-Arşiv Faturası uygulamasına geçen mükelleflerin e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine gerçekleştirmiş oldukları mal ve hizmet satışlarında; alıcının isteğine bağlı olarak; e-Arşiv uygulaması üzerinden tanzim edecekleri e-Arşiv Faturasını elektronik ortamda iletecekler veya kâğıt çıktısını imzalayarak vereceklerdir.

YN ÖKC’den ise işlem anında e-arşiv Faturalı satışlara ait bilgi fişi düzenlenecektir.

Satıcı aşağıdaki 3 yöntemden biri tercih ederek irsaliye veya irsaliye yerine geçen belge düzenleyebilecektir.

a) Müşteriye YN ÖKC’den sevk irsaliyesi yerine geçen bilgi fişi imzalanarak verilebilir.

b) 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 7.1. bölümü uyarınca satış anında irsaliye yerine geçen e-Arşiv Faturasının kağıt çıktısı imzalanarak müşteriye verilebilir.

c) Müşteriye seri sıra numaralı sevk irsaliyesi belgesi düzenlenerek verilebilir.

59

Satış anında sadece e-arşiv fatura ya da sadece yeni nesil yazar kasa bilgi fişi vermeniz yeterlidir.

1- E-Arşiv fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler, tüm satışları için e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlemek zorunda olmayıp, vergi mevzuatının öngördüğü hallerde Perakende Satış Fişi de ( ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan perakende satışlarda ÖKC fişi) düzenleyeceklerdir.

2- E-Arşiv veya E-Fatura uygulamalarına dâhil olunması perakende satışlarda ödeme kaydedici cihaz kullanım zorunluluğunu ve bu satışlar için ödeme kaydedici cihazlardan ÖKC fişi verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

Müşterinin talep etmesi halinde veya perakende satış tutarının fatura düzenleme sınırını (2017 yılı için 900 TL) aşması halinde satıcı tarafından fatura düzenlenecek olmakla birlikte özellikle Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanım yükümlülüğü başlamış olan mükelleflerimizin ÖKC‟lerinde satışın faturalı olduğunu belirten ve bilgi amaçlı olarak oluşturulan FATURA bilgilerini içeren bilgi fişlerinin düzenlenmesi ve bu bilgi fişlerin ÖKC‟lerde kayıt altına alınması zorunluluğu bulunmaktadır.

Müşteri talep etmedikçe ve/veya satış tutarının fatura düzenleme sınırını aşmadıkça satıcının müşteriye ÖKC fişi düzenlemesi 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 233 üncü maddesinin hükmünün gereğidir.

SEYAHAT AJANTELERİNİN KENDİ İTERNET SİTESİNDEN OTEL PAZARLAMASI HALİNDE E- ARŞİV ZORUNLULUĞU

Soru 82- Şirketimiz otel işletmeciliği yapmakta olup kendi internet sitemizden satışımız yoktur. Fakat çalıştığımız seyahat acenteleri, kendi sitelerinden otelimizin satışını yapmaktadırlar.

Bu durumda biz ciroyu aşıyor olsak da, internet üzerinden satış yapmış oluyor muyuz? Dolayısıyla e-arşiv fatura mükellefi olmamız gerekiyor mu?

Cevap 82- E-arşiv fatura uygulamasına geçme zorunluluğunun şartlarından biri internet üzerinden satış yapmaktır. Seyahat acenteleri, önceden otel rezervasyonunu kendi adlarına yaptırıyor ve bu rezervasyonu kendi internet sitelerinden misafirlere satıp ücretini de kendisi tahsil ediyor.

Seyahat ajanteleri oteli kendi internet sitesinden pazarlıyor ve otel faturasını seyahat ajantası adına düzenliyorsanız otel işletmeciliği yapan şirketinizin internetten satışı yoktur. Bu durumda ikinci şart gerçekleşmediğinden, 5 milyon hasılata ulaşsanız da e-arşive geçme zorunluluğunuz bulunmuyor.

Ancak misafirleriniz, otel rezervasyonunu kendi adlarına seyahat acentesinin internet sitesinden yaptırıyor ve konaklama faturası otel işletmecisi şirketiniz tarafından misafir adına düzenleniyorsa otel işletmenizin internetten konaklama hizmet satışı bulunmaktadır. Bu durumda 5 milyon cironuzun olması halinde e-arşive zorunlu geçmeniz gerekir.

60

E- ARŞİVE TABİ OLAN FİRMALARIN İHRACAT YAPMASI

Soru 83- E-Arşive tabiyiz. İhracat yaptığımızda ihracat faturalarını nasıl keseceğiz ve gümrüğe nasıl ibraz edeceğiz?

Cevap 83- 461 Seri Nolu VUK tebliğine göre, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını da 1/7/2017 tarihinden itibaren zorunlu e-fatura olarak düzenleyeceklerdir. Bu nedenle ihracat işlemlerinde zorunlu e-fatura uygulaması 1.7.2017 tarihinde başlayacaktır.

Bu konuda hazırlanan gümrük işlemleri teknik Kılavuzu hazırlanmıştır.

ÖNCEKİ DÖNEME AİT E-ARŞİV FATURASININ SONRAKİ DÖNEM RAPORUNDA GÖNDERİLMESİ.

Soru 84- GİB Başkanlığı, önceki tarihe ait olarak düzenlenmiş e-arşiv faturasının düzenlendiği aya ait olan e-arşiv raporunda bulunmasını istemektedir. Düzenlendiği aya ait olan e-arşiv raporundan kasıt fatura tarihinin içinde olduğu ay mıdır? Yoksa e-arşiv sistemine gelip imzalandığı ay mıdır?

Örnek olarak; 15 Ekim'de GİB'e 1-30 Eylül döneminin raporunu gönderdikten sonra sistemimize 20 Eylül 2015 tarihli bir fatura gelirse, bir sonraki ay 15 Kasım 2015'te raporu oluşturup gönderirken bu fatura bilgilerini 1-31 Ekim dönemi raporunda mı göndermeliyiz. Yoksa fatura tarihinin ait olduğu 1-30 Eylül dönemi raporu için ilave bir rapor bölümü mü göndermeliyiz?

Cevap 84- Bahsi geçen konu süreler itibariyle VUK hükümlerine tabi olmakla beraber, teknik olarak ilgili faturayı size ulaştığı tarihi içeren raporla birlikte gönderebilirsiniz. Örneğin 16 Ekimde tarafınıza ulaşan 20 Eylül tarihli faturayı 1-31 Ekim içerikli e-arşiv rapora ekleyerek 15 Kasım tarihinde GİB’e göndermeniz gerekmektedir.

Geç ulaşan fatura ile ilgili olarak mükellef hakkında Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen usulsüzlük cezaları uygulanacaktır.

ÖZEL ENTEGRATÖR DEĞİŞİKLİĞİ AY SONU İTİBARİYLE YAPILMALI

Soru 85- Şirketimiz yaklaşık 9 aydır e-arşiv fatura kapsamında özel bir entegratör firması ile çalışmaktadır. Almış olduğumuz karar gereği özel entegratör firmasında değişiklik yapmak istiyoruz. Süreç nasıl işleyecek GİB idaresine bilgi vermemize gerek var mıdır?

Cevap 85- Özel entegratörlerden e-arşiv hizmeti alan mükellefler, istemeleri halinde izin almış başka özel entegratöre geçiş yapabilirler. Bu geçiş ay sonu itibariyle yapılabilir.

61

Eğer böyle bir geçiş planlanıyorsa, mükellefin o ayın paketlerini bölmeden bulunduğu özel entegratörle tamamını gönderip, yeni ayda yeni özel entegratörle paketlerini göndermeye devam etmesi gerekmektedir.

GİB idaresini konuyla ilgili bilgilendirmenize gerek olmayıp, yukarıda yazılanlara uygun olarak özel entegratörler arasında geçiş yapabilirsiniz.

İNŞAAT ŞİRKETİNİN E- ARŞİVE GEÇME ZORUNLULUĞU

Soru 86- İnşaat ve Taahhüt işleri yapan şirketimiz 01.01.2016 tarih itibariyle E-Fatura ve E-Defter i kullanmaya başladı.

E-Arşiv 'e geçme zorunluluğumuz varmı?

Cevap 86-İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

Ancak gayrimenkul satışı tapu tescili ile gerçekleştiğinden bir inşaat şirketinin internet üzerinden gayrimenkul satışı yaptığından söz edilemez. Bu nedenle inşaat şirketinin gayrimenkul satışı dışında BAŞKA FAALİYETLERİNDEN DOLAYI internetten mal satışı yoksa inşaat işi ve gayrimenkul satışı dolayısıyla 2014 cirosu 5 milyon TL’yi aşmış olsa dahi e-arşiv’e girme zorunluluğu yoktur.

MESAFELİ SATIŞ SÖZLEŞME NOTLARININ FATURA ARKASINDA GÖRÜNMESİ

Soru 87- E-ticaret yapan bir müşterimizde, özel entegratör üzerinden e-arşiv hizmeti vermekteyiz.

e-arşiv geçişi öncesinde kullanılan matbaalarda basılı kağıt faturalarda, firmanın mesafeli satış sözleşmesi maddeleri ve e-ticaret için iade bilgileri (adı, soyadı, vb.) arka sayfada yer almaktadır. Ön sayfada ise ürün veya hizmete ilişkin fatura bilgileri yer almaktadır.

E-arşive geçiş sonrasında, mesafeli satış sözleşmesi + iade alanı bilgileri aynı sayfada çok fazla yer tutmaya başladığından fatura bir sayfa yerine iki sayfa basılmak zorunda kalındı.

Bu durumda, kâğıt çıktının önlü arkalı tek sayfa olması ama dijital görünümün iki sayfa gibi görünmesi, kâğıt çıktının ve elektronik ortamdaki faturanın bire bir aynı olmaması anlamına gelir mi? Bu durum faturanın geçersiz olmasına neden olur mu?

Cevap 87-213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229'uncu maddesinde faturanın tanımı yapılmış, 230 ve 231' inci maddelerde ise faturada bulunması zorunlu asgari bilgiler ve faturanın nizamına ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

62

385 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde de kapıdan veya mesafeli sözleşme düzenlemek suretiyle yapılan satışlara ilişkin yapılan iade işlemlerinde belge düzeninin ne şekilde olacağına dair açıklamalara yer verilmiştir.

Bu tebliğe göre, sadece kapıdan ve mesafeli sözleşmeler düzenlenerek yapılan satışlara ilişkin iade işlemleri için iade bölümünün yer alacağı bir faturanın düzenlenmesi ve en az iki örneğinin müşteriye malla beraber gönderilmesi uygun görülmüştür.

Söz konusu faturanın alt kısmına açılacak iade bölümünde;

- Malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası

- İade edilen mala ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar yer alacaktır.

Bu şekilde düzenlenen fatura malla beraber müşteriye gönderildiğinde müşteri malı iade etmek isterse iadeye ilişkin bölümü dolduracak ve iki örnek olan faturanın bir örneğini mal ile birlikte malı satana geri gönderecek, bir örneği kendinde kalacaktır.

Vergi Usul Kanununda faturada bulunması zorunlu olan asgari bilgiler sayılmış olup, başka bilgilerin bulunmayacağına ilişkin bir hükme yer verilmemiştir.

Bu itibarla, faturada bulunması zorunlu olan bilgilerin okunmasına engel teşkil etmeyecek ve faturanın esas niteliğini bozmayacak şekilde faturanın arka yüzünde başka bilgilerin yer alması mümkündür.

FATURANIN ÖZEL ENTEGRATÖRE YÜKLENME ZAMANI

Soru 88- Özel entegratörden E-Arşiv hizmeti alacak bir mükellef faturayı özel entegratöre ne zaman yüklemeli? İşlem anında mı, Gün sonunda mı yoksa Özel entegratör tarafından raporlanmadan önce mi?

Kasadan satış yapılması durumunda müşteriye e-arşiv faturası verilmeden önce özel entegratöre yükleme zorunluluğu var mı? Yoksa gün sonunda veya ay sonunda yükleme yapılabilir mi?

Cevap 88- E-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda Gelir İdaresi Başkanlığından izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu aylık olarak oluşturup takip eden ayın 15 nci günü saat 24.00’a kadar Başkanlık sistemine aktaracaklardır.

E- arşiv raporu Başkanlık sistemine aktarılmadan önce faturalarınızı özel entegratörlere iletmeniz gerekmektedir. Dolayısıyla e-arşiv faturaların müşteriye verilmeden önce özel entegratöre aktarılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

MALI KENDİ ARAÇLARIMIZLA TAŞIMAMIZ HALİNDE E-ARŞİV FATURA İRSALİYE YERİNE GEÇER Mİ?

63

Soru 89- GİB tarafından yayınlanan tebliğde, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunlu olduğu açıklanmıştır.

Kendi araçlarımızla müşterilerimize sevk ettiğimiz ürünler için e- arşiv faturası üzerine irsaliye yerine geçer ibaresini eklememiz, ayrıca sevk irsaliyesi düzenleme zorunluluğumuzu ortadan kaldırır mı? Yoksa faturanın malın teslimi anında düzenlenmesinden kasıt müşterilerimize iş yerimizde yapmış olduğumuz teslimler midir?

Cevap 89- e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere, e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır. Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir. Öte yandan, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması VE ISLAK İMZA LE İMZALANMASI zorunludur.

Teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir.

Vergi Usul Kanunu uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanıyan e-Arşiv Uygulamasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 433 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin; “15- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar” başlığı altında düzenlenen bölümde şu açıklamalara yer verilmiştir.

“E-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur.” ifadelerine yer verilmiştir.

Anılan Tebliğin 16. Bölümünde ise;

64

" a) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.”

b) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3.1.3 bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Bu Tebliğ kapsamında zorunluluk getirilen mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde;

Kurumunuz ile elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflerin aralarında yapmış oldukları mal ve hizmet alım satımları nedeniyle düzenlemek zorunda oldukları elektronik faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi ve elektronik faturanın alınacak kâğıt çıktısı üzerine "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılarak satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması halinde, bu faturanın herhangi bir izne gerek bulunmadan irsaliye olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak bu uygulama elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi durumunda söz konusu olabilecektir.

Buna göre, müşteriye veya onun adına hareket edenlere teslim ettiğiniz ürünü, kendi araçlarınızla müşterinin gösterdiği yere taşımanız halinde, e-arşiv faturası üzerine irsaliye yerine geçer ibaresini eklemeniz durumunda ayrıca sevk irsaliyesi düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldırır.

Öte yandan VUK ve TTK da fatura için belirlenen hükümler e- fatura ve e -arşiv fatura için de geçerlidir.

E-ARŞİV UYGULAMASI İLE AYNI ANDA MATBAA DA BASTIRILAN FATURALAR KULLANILABİLİR Mİ?

Soru 90- 01.01.2016 tarihinden önce matbaadan bastırılmış olan birçok faturamız mevcuttur. e-Arşiv uygulamasına kendi isteğimizle geçiş yapmayı planladığımız tarihten itibaren bu faturaları da AYNI ANDA kullanabilir miyiz?

Cevap 90- E-arşiv faturası uygulamasına geçildikten sonra zorunluluk ya da gönüllülük esası uygulamada bir fark yaratmamaktadır. Her iki şekilde de e-arşiv faturası uygulamasına geçildikten sonra sadece e-arşiv faturası düzenlenebilmektedir. Matbaada

65

basılan kâğıt fatura düzenleyemezsiniz, bu faturaları vergi dairesine iptal ettirmeniz gerekir.

E-ARŞİV FATURASININ İRSALİYE OLARAK KULLANILMASI İÇİN YAPMAMIZ GEREKENELER

Soru 91- E-Arşiv uygulamasında;

1. E-Arşiv faturası üzerinde düzenlenme tarih ve düzenlenme zamanı bulunmaktadır. İnternetten yapılan bir satışın müşteriye kargolanması sürecinde, oluşturulan e-arşiv faturasının üzerinde "irsaliye yerine geçer" ibaresi olan çıktısının alınarak ürün ile beraber gönderilmesi yeterli midir? Yolda denetimlerde bu çıktı kullanılabilir mi? Yoksa ayrıca irsaliye düzenlenmesi gerekmekte midir?

2. Kasada yapılan satışlarda ürün teslim edilirken kâğıt fatura verme zorunluluğu var mı?

Cevap 91- E-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır. Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir. Öte yandan, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenesi ve üzerine "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve satıcı tarafından imzalanması zorunludur. Buna göre, Kasada yapılan satışlarda alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen ve üzerinde “irsaliye yerine geçer” ibaresi bulunan e-arşiv faturası yeterlidir, ayrıca irsaliye düzenlemeye gerek yoktur.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 231 inci maddesinde ise “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir. e-fatura yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. Mükellefler e-Fatura düzenlerken, e-fatura tebliğinde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır. Geriye dönük tarihli bir elektronik fatura düzenleme imkânı teknik açıdan mümkün olmakla birlikte, gerek kâğıt ortamında gerekse elektronik ortamda düzenlenecek faturaların Vergi Usul Kanunu 231. maddesi uyarınca malın teslimi ve/veya hizmetin ifasından itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu yedi

66

günlük süre azami süre olduğundan, bu süreye riayet edilmemesi halinde; Vergi Usul Kanununda öngörülen cezalar uygulanacaktır.Fatura düzenlenme süresi konusuna 41. Sorunun cevabında ayrıntılı olarak yer verilmiş olup bu açıklamaları bir daha gözen geçirin. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura, "satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." şeklinde tanımlanmış, 230 uncu maddesinin 5 inci bendinde ise; "... Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır." hükmüne yer verilmiştir. Anılan bent hükmünden de anlaşılacağı üzere, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir. Ayrıca, mezkur Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza vermiş olduğu yetkiye dayanılarak yayımlanan 211 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; fatura ve sevk irsaliyesinin ayrı belgeler olarak değil, isteyen mükellefler açısından "irsaliyeli fatura" adı altında tek belge olarak düzenlenmesi ve kullanılması esası getirilmiş, sattıkları mallar dolayısıyla Vergi Usul Kanunu'nun 231/5 inci maddesinin mükelleflere tanıdığı, malın tesliminden itibaren faturanın yedi gün içinde düzenlenmesi imkanından vazgeçerek, bu yükümlülüğü derhal yerine getirmek isteyen mükelleflerin fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı düzenlemeksizin, diledikleri takdirde Tebliğde belirlenen esaslara uygun olarak "irsaliyeli fatura" düzenleyebilecekleri açıklanmıştır.Aynı Kanun uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanıyan e-Arşiv Uygulamasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 433 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin; "15- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar" başlığı altında ; "e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur." ifadelerine yer verilmiştir433 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar doğrultusunda elektronik faturanın kâğıt çıktısına "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması suretiyle sevk irsaliyesi olarak işlem yapılması sadece; e-Fatura olarak düzenlenen faturalar için getirilmiş bir uygulama olup matbaada bastırılmış şekilde elde bulunan kâğıt faturaların üzerine " irsaliye yerine geçer" ibaresi yazılarak sevk irsaliyesi olarak kullanılması mümkün değildir. Buna göre, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura olarak kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında

67

düzenlenmesi ve “İrsaliye yerine geçer” ifadesinin yazılması ve ıslak imza ile imzalanması zorunludur.

Bu şekilde kasada yapılan satışlarda alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen ve üzerinde “irsaliye yerine geçer” ibaresi bulunan e-arşiv faturası yeterlidir, ayrıca irsaliye düzenlemeye gerek yoktur.

İNTERNETTEN YAPILAN SATIŞ TUTARI TOPLAM HASILAT İÇİNDE SADECE 40.000 OLURSA E-ARŞİV FATURA ZORUNLULUĞU DOĞAR MI?

Soru 92- Firmam TV satışı yapıyor. 2014 yılında hasılatım 5 milyon üzerinde fakat İnternet üzerinden TV satışım toplam satış içinde sadece 40 bin TL, e-arşiv zorunluluğum var mı?

Cevap 92- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Bu iki şartı birlikte taşıdığınız için 1/1/2016 tarihine kadar e arşiv kullanma zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Bu uygulamada, internetten yapılan satıştan elde edilen hasılatın toplam hasılat içindeki oranı önem arz etmemektedir.

E-ARŞİV SORGULAMA

Soru 93- Bazı e-Arşiv fatura alıcıları faturaları inandırıcı bulmamakta. Bunun için bizden maliye onaylı bir yazı istemektedir.

e-Arşiv fatura alıcıları için EFKS sorgusu gibi bir sorgulama sistemi var mı?

Cevap 93- Gelir İdaresi Başkanlığının; http://www.efatura.gov.tr/earsivsorgula.html adresinden e-arşiv faturaların,

http://www.efatura.gov.tr/earsivkayitlikullanicilar.html adresinden ise e-arşiv fatura kullanan kayıtlı mükelleflerin listesinden gerekli kontroller yapılabilir.

NİHAİ TÜKETİCİYE DÜZENLENEN E- ARŞİV FATURASININ İADESİ VEYA İPTALİ MÜMKÜN MÜ?

Soru 94- Nihai tüketiciye düzenlenen e- arşiv faturasının iadessi veya iptali nasıl yapılacaktır? Kâğıt fatura düzenlediğimiz durumlarda iadeler gider pusulası evrakı ile gerçekleştirilmekteydi. Nihai tüketiciye düzenlemiş olduğumuz bir e- arşiv faturasını iade almak istediğimizde veya iptal etmek istediğimizde herhangi bir evrak düzenlememize gerek kalacak mı? E-arşiv fatura raporuna ilaveten iade veya iptal raporu da olacak mı?

Cevap 94- İptal edilen faturalara ait bilgiler e-Arşiv Raporunun “Fatura İptal” elemanına yazılacaktır. İptal işlemi için yeni bir fatura düzenlenmeyecektir.

68

İptal edilen faturalara ait bilgiler e-Arşiv raporunun "faturaİptal" elemanında gösterilecektir. Ait olduğu dönemin e-Arşiv raporu gönderilmeden iptal edilen faturalar söz konusu raporun "faturaİptal" elemanında gösterilir.

Ait olduğu dönemin e-Arşiv raporu gönderildikten sonra iptal edilen faturalar, sonraki e-Arşiv raporunun "faturaIptal" elemanında gösterilecektir.

İptal faturalar teknik olarak bu şekilde raporlanabilmekte olup, fatura iptalleri için Vergi Usul Kanununda geçerli olan süre ve esaslar hakkındaki hükümler geçerli olacaktır.

İptal edilen e-Arşiv faturanın alıcıya iletilmesi gerekli değildir. İptal edilen e-arşiv faturası e-arşiv raporuna eklenecektir.

e-Arşiv izni olup internet üzerinden vergi mükellefi olmayanlara mal ve hizmet satışı yapanlar, yaptıkları satışlara ilişkin faturaları elektronik ortamda iletmek zorundadır. Söz konusu satışlarda kâğıt çıktının sevk edilen malın yanında bulunması gerekmektedir.

e-Arşiv Uygulaması kapsamında internet üzerinden mal ve hizmet satışında düzenlenecek faturalarda;

1. Satış işleminin yapıldığı web adresi,

2. Ödeme şekli,

3. Ödeme tarihi,

4. Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/unvanı ve VKN/TCKN bilgisi,

5. Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih,

6. İade bölümünde; malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen mala ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar,

bilgilerinin bulunması zorunlu olup, fatura üzerinde ayrıca "Bu satış internet üzerinden yapılmıştır." ifadesine yer verilir. Müşteri malı iade etmek isterse elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alır ve iadeye ilişkin bölümü doldurarak mal ile birlikte malı satana geri gönderir.

E-arşiv uygulamasında, internet üzerinden yapılan satışların iadesinde, artık gider pusulası düzenlenmesine gerek yoktur.

MUHAFAZA EDİLEN E-ARŞİV FATURALARIN TALEP EDİLMESİ HALİNDE MÜŞTERİ NÜSHASI İLE AYNI GÖRÜNTÜDE BASILAMAMASININ SONUCU NEDİR?

Soru 95- Mobil Dot matrix printer ile fatura süreçlerimizi yürütmekteyiz. Bu printer özelliklerine uygun E-Arşiv fatura formatımızı oluşturduk. Ancak elektronik ortamda muhafaza edilen 2. nüsha e-arşiv faturaların talep edilmesi halinde, tekrar dot matrix printerdan çıkarmak yerine sabit laserjet printerlardan A4 boyutunda çıkartmayı düşünüyoruz.

69

Bu yolu seçtiğimizde e-arşiv faturanın orjinal nüshası ile sonradan talep üzerine basılan nüshası arasında görüntü farkı olmaktadır.

433 Vergi Usul Tebliğinde, "elektronik ortamda muhafaza edilen 2. nüsha faturaların istenildiğinde muhatabına gönderilen kâğıt nüshalar ile aynı görüntüde basılabilecek şekilde saklanması" hükmü yer almaktadır. Yaptığımız uygulama bu tebliğe aykırılık teşkil eder mi?

Cevap 95- 433 seri numaralı VUK Genel Tebliğinin 9. Maddesinin (f) bendinde; mükellefler tarafından muhafaza edilen elektronik belgelerin, muhatabına gönderilen kâğıt nüshalar ile aynı içerikte ve istenildiğinde aynı görüntüde basılabilecek şekilde saklanması gerektiği belirtilmiştir.

Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturulan elektronik faturaların, 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine istinaden kâğıt ortamında gönderilmesi, gereği halinde baskı işleminin faturalarda bulunması zorunlu olan bilgilerin okunmasına engel teşkil etmeyecek ve faturaların esas niteliğini bozmayacak şekilde yapılması koşuluyla A4 kağıda basılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Buna göre, saklanan ikinci nüsha e-arşiv faturanın kâğıt nüshası ile aynı görüntüde olması gerekmektedir. Ancak aynı görüntüde olmak şartıyla A/4 kâğıda çıkarılması aykırılık oluşturmaz.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA GİDER PUSULASI DA E-ARŞİV OLARAK MI DÜZENLENECEK?

Soru 96- E-Arşive geçtik, gider pusulaları da e-arşive tabi olacak mı? Yoksa gider pusulalarını kâğıt olarak düzenlemeye devam edecek miyiz?

Cevap 96- E-arşiv fatura uygulaması, faturalar için getirilen bir uygulamadır. E-arşiv uygulamasına geçen mükellefler, gider pusulası düzenlemesi gereken işlemlerinde yine gider pusulasını kâğıt olarak düzenlemeye devam edeceklerdir. Ancak internet yoluyla satılan ürünlerin iadesinde, gider pusulası düzenlenmemektedir.

TANITIM AMAÇLI İNTERNET SAYFALARININ KULLANANLARIN E-ARŞİV DURUMU

Soru 97- Sahibinden.com; Gitti gidiyor.com; Araba.com vs. İnternet sitelerinin sayfaları, tanıtım amaçlı kullanıyoruz. İnternet sayfa sağlayıcılarına da reklam hizmet bedeli olarak belli bir ödeme yapılmaktadır.

Firmamız yıllık ciro olarak da Beş Milyon TL’yi geçmektedir. Bu durumda E- Fatura, E- Arşive geçmemiz zorunlu mu?

Cevap 97- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. E-arşiv kullanma zorunluluğu kapsamında olmanız için bu iki şartı birlikte taşıyor olmanız gerekmektedir.

2014 yılı brüt satış hasılatınız 5 milyon liranın üzerinde olmakla birlikte adını verdiğiniz internet sitelerine sahip olan mükelleflerden reklam hizmeti aldığınız, bu internet siteleri

70

üzerinden sipariş alma ve satış yapmadığınızı belirtmektesiniz. Bu durumda şirketinizin 2014 yılında internet üzerinden mal satışı gerçekleşmediğinden, 1.1.2016 tarihinde e-arşiv fatura uygulamasına geçmek zorunda değilsiniz.

Ancak alıcılar, sizin satışını yaptığınız mallar için adı geçen internet sitesinden sipariş veriyor, alış ya da ve ödeme yapıyor ise e-arşive geçmek zorundasınız.

ZORUNLU E-ARŞİV GİREN ŞİRKETİMİZ, E-FATURA KULLANICILARINA MAL SATIŞINDA HANGİ BELGE TÜRÜ DÜZENLEYECEK? İADE NASIL OLACAK?

Soru 98- 433 sıra no'lu vergi usul kanunu genel Tebliği’nin 10 uncu maddesinde,

"e-arşiv izni olup 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara internet üzerinden mal satışı yapanlar, düzenleyecekleri elektronik faturada, 6 ncı madde hariç yukarıda yazılı bilgilere yer verecek olup ayrıca bu Tebliğin 15 nci bölümünde açıklanan kâğıt çıktıyı sevk edilen malın yanında bulundururlar." ifadesi yer almaktadır.

E-fatura kullanıcısına, e-faturadan başka fatura kesilebilir mi? e-faturada iade kısmı bulunmuyor.

Bu durumda bilgileri e-faturaya ekleyip de mi göndereceğiz, yoksa e-fatura kullanıcısına e-arşiv faturası mı keseceğiz?

Cevap 98- e-Arşiv Uygulaması kapsamında internet üzerinden mal ve hizmet satışında düzenlenecek faturalarda; 1. Satış işleminin yapıldığı web adresi, 2. Ödeme şekli, 3. Ödeme tarihi, 4. Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/unvanı ve VKN/TCKN bilgisi, 5. Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih, 6. İade bölümünde; malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen mala ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar bilgilerinin bulunması zorunlu olup fatura üzerinde ayrıca "Bu satış internet üzerinden yapılmıştır." ifadesine yer verilir. e-Arşiv izni olup, e-fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara internet üzerinden mal satışı yapanlar, düzenleyecekleri elektronik faturada, yukarıda yazılı bilgilere yer vereceklerdir.

Müşteri malı iade etmek isterse elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alır ve iadeye ilişkin bölümü doldurarak mal ile birlikte malı satana geri gönderir.

397 seri numaralı VUK Genel Tebliği kapsamında olan e-fatura uygulayıcıları, e-fatura kullanıcılarına yalnızca e-fatura düzenleyebilirler, e-arşiv faturası kesilemez. Düzenlenen e-faturalarda iade bölümü bulunmayacaktır. Çünkü e-fatura kullanıcıları aralarında yaptıkları işlemlerde iade faturası düzenleyeceklerdir.

E ARŞİV FATURANIN İPTALİ VE YERİNE E- FATURA DÜZENLENMESİ 71

Soru 99- Elektronik ticaretle ilgili faaliyet gösteren bir firmayız. E-fatura ve e-arşiv fatura kesmek için gereken bilgileri firmalar internet üzerinden sipariş oluştururken giriyorlar. Bir firma geçmiş aylarda vermiş olduğu 50 sipariş (50 fatura) bilgileri (vergi kimlik no) yanlış girdiği için bu firmaya e- fatura kesilmesi gerekirken, e- arşiv fatura kestik. Geçmiş aylarda kesilen bu faturaları e- fatura olarak tekrar düzenleyecek isek, kesilen e-arşiv faturalarını ne yapmalıyız? Düzeltmeyi nasıl yapabiliriz?

Cevap 99- E-arşiv faturaları iptale çekip iptal edilen ayın e-arşiv raporuna ekleyebilirsiniz.

e-arşiv mükellefleri, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

Bununla birlikte söz konusu mükellefler, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturdukları faturaları alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını kullanmak ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünü de eklemek şartıyla, müşterilerine elektronik ortamda da iletebilirler. Bu durumda e-Arşiv Faturasının ayrıca kâğıda basılmasına gerek bulunmamaktadır.

İptal edilen e-arşiv faturayı iptal edildiği ay raporuna dâhil edebilirsiniz.

KÂĞIT FATURA BASIMI

Soru 100- Özel entegratör aracılığı ile e-Arşiv uygulamasına geçtik.

Ancak e-arşiv faturanın elektronik olarak saklanan nüshasının, müşteriye gönderilen fatura ile aynı içerik ve görüntüde basılabilir olması istendiğinden, iki nüsha şablon ve görüntü olarak bire bir aynı mı olmalıdır?

Ayrıca fatura basma işlemini entegratör firmaya fatura bilgisini iletmeden yapabilir miyiz?

Cevap 100- 433 seri numaralı VUK Genel Tebliğinin 9. Maddesinin (f) bendinde; mükellefler tarafından muhafaza edilen elektronik belgelerin, muhatabına gönderilen kâğıt nüshalar ile aynı içerikte olması ve istenildiğinde aynı görüntüde basılabilecek şekilde saklanması gerektiği belirtilmiştir.

Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturulan elektronik faturaların, 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine istinaden kâğıt ortamında gönderilmesi gereği halinde, baskı işleminin faturalarda bulunması zorunlu olan bilgilerin okunmasına engel teşkil etmeyecek ve faturaların esas niteliğini bozmayacak şekilde basılması gerekir. Buna göre, saklanan ikinci nüsha e-arşiv faturanın kâğıt nüshası ile aynı görüntüde olması gerekmektedir. Ancak aynı görüntüde olmak şartıyla A/4 kâğıda çıkarılması aykırılık oluşturmaz.

Faturaları takip eden ayın 15. gününe kadar sisteme raporlamak zorunda olduğunuzdan bu süreler içinde işlem yapabilir, entegratör firmaya bilgi göndermeden faturanın çıktılarını müşterilerinize verebilirsiniz.

72

NİHAİ TÜKETİCİ E-ARŞİV FATURA DÜZENLENMESİNDE TC KİMLİK NUMARASI VERMEK İSTEMİYOR, NE YAPMALIYIZ?

Soru 101- Mağazalarımızda nihai tüketiciye e-arşiv kapsamında fatura keserken, müşterilerimizin bazıları çeşitli sebeplerden(Güvenlik, kimlik bulunmaması, numarayı unutması gibi sebepler) dolayı TC kimlik numarasını vermiyor.

Buna ilave olarak yoğun günlerde (Yılbaşı-Anneler günü-bayram v.s.) müşterilerin bu bilgiyi kasa sorumlusuna aktarırken yaşanacak yoğunluk nedeniyle işlerimiz olumsuz şekilde etkilenmektedir. TC Kimlik No yazılmasa olur mu?

Cevap 101- E-arşiv kapsamında kesilen e-arşiv faturalar da diğer faturalar gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine göre tabi olup, bu yasalara göre düzenlenmelidir. Bu yasalarda nihai tüketiciye düzenlenen faturalarda TC Kimlik numarası yazılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bu nedenle vermek istemeyen tüketiciden TC Kimlik numarası için ısrarcı olmayın.

E ARŞİV FATURASI ÇIKTISININ BİRDEN FAZLA SAYFA OLMASI

Soru 102- E-arşiv faturası kestiğimiz zaman karşı alıcılar faturanın çıktısını alıp faturayı kayıtlarına alıyorlar. Ancak zaman zaman fatura çıktısı tek sayfaya sığmıyor bu konuda ikinci çıkan sayfa nasıl olmalı ve numaralandırılmalı?

Cevap 102- Birden fazla sayfada düzenlenen e-arşiv faturalarda ilk sayfadan sonrakilerde de ilk sayfadaki bilgiler olmalı, fatura seri numarası ilk fatura sayfasındakiyle aynı olmalıdır. Birden fazla sayfada düzenlenen e-arşiv faturalarda sayfaları ''1/n, 2/n, 3/n...n/n'' şeklinde numaralandırmak gerekmektedir.

E-ARŞİV RAPORUNUN SÜRESİNDE DE GÖNDERİLMEMESİ SORUN YAATIR MI?

Soru 103- E-arşiv raporlarını teknik bir sorun nedeniyle takip eden ayın 15'inden sonra gecikmeli olarak göndermek sorun teşkil eder mi?

Cevap 103- E-arşiv raporlarını süresinden sonra göndermeniz teknik olarak sorun teşkil etmemekle birlikte, e-arşiv fatura uygulaması VUK ve diğer vergi kanunlarının hükümlerine tabi olduğundan, ilgili kanunların usul ve esaslarına uyulması gerekmektedir. Bu nedenle geç gönderilmesi durumunda ilgili kanunda bu usulsülükle ilgili olarak öngörülen usulsüzlük cezasına muhatap olursunuz.

ALICININ TALEBİ OLMASA DA E-ARŞİV FATURAYI SADECE ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDEREBİLİR MİYİZ?

73

Soru 104- e-arşiv faturayı alıcının talebi olmasa da sadece elektronik ortamda iletebilir miyiz?

Cevap 104- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Olmayan Mükelleflere e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır.

Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir. Şayet alıcının talebi var ise e arşiv fatura sadece elektronik ortamda iletebilir. Bu durumda kâğıt çıktı göndermek zorunda kalmazsınız. Alıcının talebi yoksa bunu yapamazsınız. Alıcının bu talebi tarafınıza herhangi bir elektronik iletiyle iletmesi ya da yazılı olarak talep etmesi şeklinde olabilir.

E ARŞİVE ZORUNLU GEÇENİN E-DEFTERE DE GEÇMESİ GEREKİR Mİ?

Soru105- Firmamız 1/1/2016 tarihinde e-arşiv uygulamasına geçti. E-defter şartlarını taşımamakla birlikte e-deftere geçmek zorunda mıyız?

Cevap 105- E-arşiv fatura uygulamasından yararlanmak için mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir. Ancak e-arşiv uygulamasına geçmiş olmak e-defter kullanma zorunluluğu getirmemektedir.

Bu nedenle e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

MALI İRSALİYE İLE GÖNDERİP FATURAYI ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDEREBİLİR MİYİZ?

Soru 106- E-Arşiv'e geçtikten sonra depoda hazırlanan koliler müşteriye irsaliye ile iletiliyor. Fatura irsaliye ile aynı anda oluşmuyor. Malı irsaliye ile gönderip, ilgili faturayı mail olarak müşteriye iletebilir miyiz? E-arşiv faturada irsaliye tarih ve numarası yer alacak mı?

Cevap 106- Alıcının 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükellef olması ve faturanın malın teslimi anında düzenlenmediği durumda, düzenlenen ve e-mail ile gönderilen e-arşiv faturada sevk irsaliyesinin tarih ve numarası belirtilmelidir.

ÖZEL HESAP DÖNEMİNE TABİ MÜKELLEFİN E-ARŞİV’E GEÇİŞ TARİHİ NEDİR?

Soru 107- Şirketimiz 01.05.-30.04 özel hesap dönemine tabidir. 01.05.2013-30.04.2014 dönemi brüt satışımız 3.200.000 TL tutarındadır ve 01.05.2014-30.04.2015 döneminde brüt ise brüt satışlarımız 9.200.00,00 TL’dir. Her iki dönemde internet satışımız mevcuttur. Şirketimiz e-arşiv geçiş dönemi 01.01.2016 mı olacak? Yoksa hesap dönemi başlangıcımız olan 01.05.2016 tarihinde mi e-arşive zorunlu geçmesi gerekir?

74

Cevap 107- Şirketinizin 1.5.2013- 30.4.2014 dönemi 2014 yılı faaliyeti sayılmaktadır. 1.5.2014-30.4.2015 dönemi ise 2015 yılı faaliyetidir.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzerinde olan mükellefler, 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler ise, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar. Bu durumda:

01.05.2013-30.04.2014 dönemi brüt satış hasılatınız 2014 yılı geliri sayıldığından ve ilgili yıldaki brüt satış hasılatınız 5 milyonun altında olduğundan 01/01/2016 tarihi için e-Arşiv fatura kullanma mecburiyetiniz bulunmamaktadır.

01.05.2014-30.04.2015 dönemi brüt satış hasılatınız 2015 yılı geliri sayılmakta ve bu yıl brüt satış hasılatınız 5 milyon liranın üzerindedir ve internet satışınız mevcuttur.

Bu durumda 2015 yılı için iki şartı da taşıdığınızdan e-arşiv kapsamına girmektesiniz. Bu döneme ait kurumlar vergisi beyannamesi Ağustos 2015 ayı içinde verilecektir. Bu ayı takip eden özel hesap dönemi başı 1.5.2016 (1.5.2016-30.4.2017) olduğundan 1.5.2016 tarihine kadar başvurularınızı ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak 1.5.2016 tarihinde e-Arşiv fatura uygulamasına geçmek zorundasınız.

YAZDIRILAN KÂĞITLARIN RENGİ HAKKINDA

Soru 108- E-arşiv faturalarımızın sarı kâğıda çıktı alabilir miyiz? Portallerimizde zemin beyaz gözükmekte, sarı kâğıda almamızda bir sakınca var mıdır?

Cevap 108- E-Arşiv fatura çıktısının okunabilir olması şartıyla sarı kâğıda çıktısını alabilirsiniz. Mükellefler tarafından muhafaza edilen elektronik belgeler ile muhatabına gönderilen kâğıt nüshalar ile aynı içerikte ve istenildiğinde aynı görüntüde basılabilecek şekilde olmalıdır.

GELEN E-ARŞİV FATURALARININ ULAŞIP ULAŞMADIĞINI SİSTEMDEN KONTROLÜNÜ YAPABİLİR MİYİZ?

Soru 109- Bize kesilip, gönderilen e-arşiv faturalarını sistemden gelen e-faturalar gibi görebilecek miyiz?

Bize kesilen veya bizim kestiğimiz e-arşiv faturalarının karşı tarafa ulaşıp ulaşmama konusunda müteselsil sorumluluğumuz söz konusu mu?

Cevap 109- E-arşiv mükellefleri, e-fatura uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.

75

Bu nedenle e-Fatura kullanıcılarına E-Arşiv Faturası düzenlenemez.

Firmanız e-Fatura kullanıcısı olduğundan, tarafınıza gelen e-Arşiv Faturaları geçersizdir ve bu faturaların iptalini isteyerek yerine e-Fatura talep etmelisiniz.

2016 YILINDA İNTERNET SATIŞINA BAŞLAYANLA E-AŞİV’E NE ZAMAN GEÇECEK?

Soru 110-Şirketimizin 2014 yılı ve 2015 yılı satışları 5 milyon TL üzerindedir. Ancak İnternet üzerinden satışa ilk defa 01.03.2016 tarihinde başladı. Bu durumda E-Arşiv geçiş zorunluluk tarihi nedir?

Cevap 110- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar.

E-Arşiv Uygulamasına geçiş yapan mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan düzenlemeler uyarınca internetten yaptıkları satışlara ait e-arşiv faturalarını elektronik ortamda iletmek ve söz konusu faturalarda gösterilmesi istenen bilgilere yer vermek zorundadırlar.

Şirketiniz 1.3.2016 tarihinde internet satışına başladığından ve 2016 yılında 5 milyon ve üzerinde cirosu olduğundan 1.1.2018 tarihinde zorunlu e-arşive geçmesi gerekir.

İNTERNET ÜZERİNDEN SATIŞA 2015 YILINDA BAŞLAYANLAR E-ARŞİVE NE ZAMAN GEÇECEK?

Soru 111-Şirketimizin 2014 yılı ve 2015 yılı satışları 5 milyon TL üzerindedir. Ancak İnternet üzerinden satışa ilk defa 01.03.2015 tarihinde başladı. Bu durumda E-Arşiv geçiş zorunluluk tarihi nedir?

Cevap 111- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar.

E-Arşiv Uygulamasına geçiş yapan mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan düzenlemeler uyarınca internetten yaptıkları satışlara ait e-arşiv faturalarını elektronik ortamda iletmek ve söz konusu faturalarda gösterilmesi istenen bilgilere yer vermek zorundadırlar.

Şirketiniz 1.3.2015 tarihinde internet satışına başladığından ve 2015 yılında 5 milyon ve üzerinde cirosu olduğundan 1.1.2017 tarihinde zorunlu e-arşive geçmesi gerekir.

76

İHRACAT İŞLEMLERİNDE E-ARŞİV UYGULAMASI

Soru 112- E-Arşiv’e tabiyiz. İhracat yaptığımızda, ihracat faturalarını nasıl keseceğiz ve gümrüğe nasıl ibraz edeceğiz?

Cevap 112-E-arşiv fatura kullanıcıları; e-faturaya kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine ve nihai tüketicilere fatura düzenlemek durumunda oldukları satışlarda e-arşiv faturası düzenlemek zorundadırlar.

E-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler, mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamındaki satışları için düzenleyecekleri faturalarını, 01.07.2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenlemek zorundadırlar.

İhracata ilişkin faturaların, e-fatura olarak düzenlenmesi ve gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar www.efatura.gov.tr adresinde taslak olarak yayımlanan "e-Fatura Uygulaması Gümrük işlemleri Kılavuzu’nda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

E-ARŞİV-ÖKC FİŞİ

Soru 113- E-Arşiv faturası ile birlikte ÖKC fişi de çıkacak mı?

Cevap 113-a) E-Arşiv fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler, tüm satışları için e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlemek zorunda olmayıp, vergi mevzuatının öngördüğü hallerde Perakende Satış Fişi de ( ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan perakende satışlarda ÖKC fişi) düzenleyeceklerdir.

b) E-Arşiv veya E-Fatura uygulamalarına dahil olunması perakende satışlarda ödeme kaydedici cihaz kullanım zorunluluğunu ve bu satışlar için ödeme kaydedici cihazlardan ÖKC fişi verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

Müşterinin talep etmesi halinde veya perakende satış tutarının fatura düzenleme sınırını (2017 yılı için 900 TL) aşması halinde satıcı tarafından fatura düzenlenecek olmakla birlikte özellikle Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanım yükümlülüğü başlamış olan mükelleflerimizin ÖKC‟lerinde satışın faturalı olduğunu belirten ve bilgi amaçlı olarak oluşturulan FATURA bilgilerini içeren bilgi fişlerinin düzenlenmesi ve bu bilgi fişlerin ÖKC‟lerde kayıt altına alınması zorunluluğu bulunmaktadır.

Müşteri talep etmedikçe ve/veya satış tutarının fatura düzenleme sınırını aşmadıkça satıcının müşteriye ÖKC fişi düzenlemesi 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 233 üncü maddesinin hükmünün gereğidir.

2014 YILI İÇİNDE İNTERNETTEN SATIŞA SON VERENLERİN DURUMU

Soru 114 Şirketimiz 2014 Yılının Eylül ayına kadar internet üzerinden satış yapmıştır.

77

Bu tarihten itibaren ise internet satışı bulunmamaktadır.

2014 yılı gelir tablomuzdaki internet satışı brüt tutarı beş milyon TL'nin altındadır. Ancak diğer perakende satışları da eklediğimizde beş milyon TL tutarı geçmiştir.

2015 yılında ise internetten satışımız bulunmamaktadır. Bu durumda E-arşive geçme zorunluluğumuz var mıdır?

Cevap 114- E-Arşiv uygulamasına 1.1.2016 tarihinde zorunlu geçecekler için iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekiyor.

1-İnternet üzerinden satış yapılması,

2- 2014 yılında brüt satış hasılatı (İnternet üzerinden yapılan satışlar dâhil) 5 milyon üzerinde olması,

2014 yılında, internet satışınız bulunmakta, İnternet üzerinden yaptığınız mal ve hizmet satışları ile internet üzerinden yapmadığınız mal ve hizmet satışlarınızın brüt tutarlarının toplamı da 5 milyon liranın üzerinde olduğundan iki şartı da sağlamaktasınız. Bu durumda 1.1.2016 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya geçme zorunluluğu bulunmaktadır.

2015 yılında internet üzerinden mal ve hizmet satışlarınızın olmaması bu zorunluluğu ortadan kaldırmaz.

GEÇ GELEN FATURALAR HANGİ AY E-ARŞİV RAPORUND GÖSTERİLECEK?

Soru 115- 433 Nolu VUK Tebliğinde,” düzenlendiği aya ait olan e-arşiv raporundan kasıt fatura tarihinin içinde olduğu ay mıdır, yoksa e-arşiv sisteminde imzalandığı ay mıdır?

Örnek olarak; Eylül dönemine ait e-arşiv raporunu 15 Ekim tarihinde GİB’e göndermemizden sonra, 20 Eylül tarihli bir fatura gelirse, bir sonraki aya (Ekim) ait e-arşiv raporunu oluşturup 15 Kasım tarihinde GİB’e gönderirken geç gelen bu fatura bilgilerini de Ekim/2015 dönemi raporunda mı göndermeliyiz. Yoksa fatura tarihinin ait olduğu 1-30 Eylül dönemi raporu için ilave bir rapor bölümü mü göndermeliyiz?

Cevap 115-Bahsi geçen konu süreler itibariyle VUK hükümlerine tabi olmakla beraber teknik olarak ilgili faturayı size ulaştığı tarihi içeren raporla birlikte gönderebilirsiniz. Örneğin 16 Ekimde tarafınıza ulaşan 20 Eylül tarihli faturayı 1-31 Ekim içerikli rapora ekleyerek 15 Kasım tarihinde göndermeniz gerekmektedir.

ÖZEL ENTEGRATÖR DEĞİŞİMİNİ NE ZAMAN YAPMALIYIZ?

Soru 116- Şirketimiz yaklaşık 9 aydır e-arşiv fatura kapsamında özel bir entegratör firması ile çalışmaktadır. Almış olduğumuz karar gereği özel entegratör firmasında değişiklik yapmak istiyoruz. Süreç nasıl işleyecek?

Cevap 116-Özel entegratörlerden e-arşiv hizmeti alan mükellefler, istemeleri halinde izin almış başka özel entegratöre geçiş yapabilirler. Bu geçiş ay sonu itibariyle yapılabilir.

78

Eğer böyle bir geçiş planlanıyorsa, mükellefin o ayın paketlerini bölmeden bulunduğu özel entegratörle tamamını gönderip, yeni ayda yeni özel entegratörle paketlerini göndermeye devam etmesi gerekmektedir.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA TOPLU SEVK İRSALİYESİ KESİP, MALIN TESLİMİNDE HER MAL İÇİN AYRI SEVK İRSALİYESİ KESEBİLİR MİYİZ?

Soru 117- İnternet üzerinden mal satışı yapmakta ve 2015 yılı gelir tablosu brüt satışımızın tutarı 5 milyon liranın üzerinde olması nedeniyle 1/1/2017 tarihinden itibaren e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundayız.

Alıcıların kimler olduğu ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere, kendi nakil aracımız ile mal göndermekte, nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi düzenlemekte ve düzenlenen sevk irsaliyesinin müşterinin adı ve adresi bölümüne “Muhtelif Müşteriler” ibaresi ile nakil vasıtasının plaka numarası ve sürücünün (satışa yetkili kişinin) adını yazmaktayız.

Alıcıların talep ettiği miktarda teslim edilen malların faturalarını malın teslimi anında düzenlemekteyiz. Ayrıca, her satış için sevk irsaliyesi düzenlemeyerek, faturaya iş yerinde teslim edildiğine ilişkin şerh vererek satış yapmaktayız.

1/1/2017 tarihinden itibaren, yukarıda bahsedilen "Muhtelif Müşteriler" ibaresi ile düzenlediğimiz toplu irsaliyeler için her bir alıcıya malın teslimi anında satışı yapılan malların teslimi anında fatura düzenlenmesi yerine her bir alıcı için malın teslimi anında yeni bir sevk irsaliyesi veya Yeni Nesil Ödeme Kaydedici cihaz bilgi fişi düzenlenmesi ve teslim edilen mallara ilişkin e-Arşiv faturanın azami yedi gün içinde düzenlenmesi mümkün mü?

Cevap 117-Ödeme kaydedici cihazlar üzerinden gerçekleştirilen ve e-fatura veya elektronik arşiv faturası ile belgelendirilen satışlarda, 3100 sayılı Kanun ve 426 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında yapılan düzenlemelere uygun olarak ödeme kaydedici cihazlardan (yeni nesil dâhil) düzenlenecek bilgi fişi, satış anında düzenlenmek ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanmak şartıyla irsaliye yerine geçer.

E-arşiv faturada da kağıt faturalar gibi VUK ve diğer vergi kanunlarına tabi olup aynı hüküm ve süreler e-arşiv fatura için de geçerlidir.

E-ARŞİV FATURA ÖZEL ENTEGRATÖRE NE ZAMAN YÜKLENMELİ?

Soru 118- Özel entegratörden E-Arşiv hizmeti alacak bir mükellef faturayı özel entegratöre ne zaman İşlem anında mı, gün sonunda mı, özel entegratör tarafından raporlanmadan önce mi?

Kasadan satış yapılması durumunda müşteriye e-arşiv faturası verilmeden önce özel entegratöre yükleme zorunluluğu var mı?

Yoksa gün sonunda veya ay sonunda yükleme yapılabilir mi? Nihai tüketiciye yapılan satışlarda Yeni Nesil ÖKC ile yapılan ve fatura limit altı işlemler için ayrıca e-arşiv düzenlenmesi gerekmekte midir?

79

Parekende sektöründe nihai tüketiciye yapılan satışlarda iade olması durumunda gider makbuzu düzenlenmektedir.

İade olması durumunda gider makbuzu mu düzenleyecek yoksa e-arşiv iade faturası mı düzenleyecek.

Cevap 118- E-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda GİB’den izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, GİB İdaresi www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-arşiv raporunu aylık olarak oluşturup takip eden ayın 15 nci günü saat 24:00’a GİB sistemine aktaracaklardır.

E arşiv raporu başkanlık sistemine aktarılmadan önce faturalarınızı özel entegratörlere iletmeniz gerekmektedir. Dolayısıyla e-arşiv faturaların müşteriye verilmeden önce özel entegratöre aktarılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Fatura düzenleme limiti altında kalan satışlar için e-arşiv fatura düzenlenmesine gerek yoktur, perakende satış fişi ile işlem yapılabilir.

KENDİ ARAÇLARIMIZLA TAŞIDIĞIMIZ MAL İÇİN DÜZENLENEN E-ARŞİV FATURA İRSALİYE YERİNE KULLANILABİLİR Mİ?

Soru 119- Kendi araçlarınızla müşterilerinize sevk ettiğimiz ürünler için e -arşiv faturası üzerine irsaliye yerine geçer ibaresini eklememiz ayrıca sevk irsaliyesi düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldırır mı? Yoksa faturanın malın teslimi anında düzenlenmesinden kasıt müşterilerimize iş yerimizde yapmış olduğumuz teslimler midir?

Cevap 119-Alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur.

KDV Kanunu 2. Maddesi; Teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir.

Bu durumda, kendi araçlarınızla müşterilerinize sevk ettiğiniz ürünler henüz müşteriye veya müşteri adına hareket edenlere teslim değildir. Bu nedenle e -arşiv faturasının üzerine irsaliye yerine geçer ibaresini eklemeniz gerekir. Ayrıca bu durum sevk irsaliyesi düzenleme zorunluluğunuzu ortadan kaldırmaz, ayrıca sevk irsaliyesi düzenlemeniz gerekir.

ARŞİV RAPORLARINDA, PAKET NUMARALARI BİRBİRİNİ TAKİP ETMEK ZORUNDA MIDIR?

Soru 120- Arşiv raporlarında, paket numaraları birbirini takip etmek zorunda mıdır? Örneğin, aynı dönem içerisinde birden fazla paket oluşturduğumuz firmalar için, herhangi bir paketin başarılı olmaması durumunda bir sonraki paketi gönderebiliyor

80

muyuz? Bu paket daha sonra iptal olduğunda, aynı numaralı paketin size tekrar iletilmesi gerekmekte midir? Bölümlerde yer alan başlangıç ve bitiş tarihlerinin müteselsil olması nasıl takip edilecek?

Örneğin;

Rapor Sıra No - BasTar - BitTar

1 - 01/01/2017 - 05/01/2017

2 - 06/01/2017 - 10/01/2017

3 - 11/01/2017 - 13/01/2017

2 numaralı rapor hata alırsa, bu rapor paketi daha sonra, farklı bir ID ile yeniden oluşturulucak ve bölümdeki tarih aralığı daha sonra gönderilmiş olacak. Bu şekilde uygun mu?

Cevap 120-Uygulamada part numaraları birbirlerini takip etmelidir.

Herhangi bir part hatalı olursa hatalı partı yeniden oluşturarak yeniden yükleyebilirsiniz. Düzgün yüklenen partları silmeden hatalı partı yeniden oluşturarak yeniden yükleyebilirsiniz.

KASADA YAPILAN SATIŞLARDA ÜRÜN TESLİM EDİLİRKEN KÂĞIT FATURA VERME ZORUNLULUĞU VAR MI? ARŞİV FATURAYI E-MAİL İLE GÖNDERSEK İRSALİYE KESMEMİZ GEREKİR Mİ?

Soru 121- 1.E-Arşiv faturası üzerinde düzenlenme tarih ve düzenlenme zamanı bulunmaktadır. İnternetten yapılan bir satışın müşteriye kargolanması sürecinde, oluşturulan e-arşiv faturasının üzerinde "irsaliye yerine geçer" ibaresi olan çıktısının alınarak ürün ile beraber gönderilmesi yeterli midir? Yolda denetimlerde bu çıktı kullanılabilir mi? Yoksa ayrıca irsaliye düzenlenmesi gerekmekte midir?

2. Kasada yapılan satışlarda ürün teslim edilirken kâğıt fatura verme zorunluluğu var mıdır? Yani müşteri satın aldığı bir ürün için kâğıt fatura istemez sadece elektronik ortamda iletilmesini talep ederse yine de bilgi fişi veya irsaliye vermek gerekir mi?

Cevap 121-1- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanıyan e-Arşiv Uygulamasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 433 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin; “15- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar” başlığı altında ; “e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı

81

veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur.” ifadelerine yer verilmiştir.

Anılan Tebliğin 16. Bölümünde ise;

" a) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.”

b) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3.1.3 bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Bu Tebliğ kapsamında zorunluluk getirilen mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde;

Kurumunuz ile elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflerin aralarında yapmış oldukları mal ve hizmet alım satımları nedeniyle düzenlemek zorunda oldukları elektronik faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi suretiyle elektronik faturanın alınacak kâğıt çıktısı üzerine "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması halinde herhangi bir izne gerek bulunmadan irsaliye olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır. Ancak bu uygulama elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi durumunda söz konusu olabilecektir.

Bu açıklamalara göre, malın teslimi anında düzenlenen ve malla birlikte gönderilen 'İrsaliye yerine geçer' ibareli e-arşiv faturası yeterlidir, ayrıca irsaliye düzenlemeye gerek yoktur.

Kasada yapılan satışlarda düzenlenen e-arşiv faturanın çıktısı, bilgi fişi ya da irsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Müşterinin talebi doğrultusunda e-arşiv faturası sadece elektronik ortamda da iletilebilir.

E-ARŞİV İÇİN ARANAN ŞARTLARDAN 5 MİLYON HASILAT TUTARINA İNTERNET DIŞI SATIŞ HASILATI DÂHİL EDİLECEK Mİ?

82

Soru 122- Firmam TV ve internet üzerinden mal satışı yapıyor. 2015 yılında hasılatım 5 milyon üzerinde, fakat İnternet satışım sadece 40 bin TL. Bu durumda 1.1.2017 tarihinde e-arşive geçmek zorunda mıyım?

Cevap 122- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2017 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir. Bu iki şartı birlikte taşıdığınız için 1.1.2017 tarihine kadar ZORUNLU e arşiv’e geçmeniz gerekir.

İNTERNET SİTELERİNİ TANITIM AMAÇLI KULLANAN MÜKELLEFLERİN E-ARŞİVE GEÇMESİ GEREKİ Mİ?

Soru 123- Sahibinden.com, gittigidiyor.com, araba.com vs. İnternet sitelerinin sayfaları, tanıtım amaçlı kullanılmaktadır. Firmamızın 2015 yıllık cirosu Beş Milyon TL geçmektedir. Bu durumda E Arşive geçilmesi zorunlu mu?

Cevap 123- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve müteakip yıllarda gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

E-arşiv kullanma zorunluluğu kapsamında olmanız için bu iki şartı birlikte taşıyor olmanız gerekmektedir.

433 Nolu Vergi Usul Genel tebliğinde,” İnternet Satışı Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştiği satış biçimini,” ifade ettiği açıklanmıştır.

İnternet siteleri sadece tanıtım(reklam ) amaçlı kullanıyorsa, ürün siparişi ve satın alma işleminde kullanılmıyorsa faaliyetiniz internet üzerinden ticaret olarak değerlendirilemeyecek ve e-arşive tabi olunmayacaktır.

ZORUNLU E-ARŞİV’E TABİYİZ MÜŞTERİNİN İSTEĞİNE BAĞLI OLARAK E-AŞİV FATURA YERİNE KÂĞIT FATURA KESEBİLİR MİYİZ? İNTERNETTEN SATIŞI KAPATIRSAK E-ARŞİV’DEN ÇIKABİLİR MİYİZ?

Soru 124- -1. E- Arşive geçme zorunluluğu olanlar için 5 milyon TL ciro şartı sadece internet Ticaret cirosu mudur? Yoksa şirketin 2014 yılında yaptığı ciro mudur?

2. 2015 yılı şartlarını sağlayıp E- Arşive geçme zorunluluğu bulunan mükellefler, 2016 yılında İnternet Ticaret satışlarını kapatırsa hala E-Arşive geçmek zorunda mı?

3. E-Arşive geçtikten sonra mağazalarda nihai tüketiciye yapılan satışlarda alıcının isteğine bağlı olarak E-fatura değil de kâğıt fatura kullanımına devam edilebilir mi?

Cevap 124-1- 2015 yılı gelir tablonuz brüt satış hasılatı tutarı ( şirketinizin toplam satış hasılatı) 5 milyon lira ve üzerindeyse ve internet satışınız da varsa 01.01.2017 tarihinden itibaren e-arşiv fatura sistemine geçmeniz gerekmektedir.

83

2- 2016 yılında E-ticaret satışlarınızı sonlandırmanız e-arşiv uygulamasını kullanma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.

3- E-arşiv faturaya kayıtlı kullanıcılar MÜŞTERİ İSTESE DE diledikleri zaman kâğıt fatura düzenleyemezler, irsaliyeli fatura oluşturamazlar.

397 seri numaralı VUK Genel Tebliği kapsamında olan e-fatura uygulayıcıları e-fatura kullanıcılarına yalnızca e-fatura düzenleyebilirler. E-arşiv faturası düzenleyemezler. Bunlara düzenlenen e-faturalarda iade bölümü bulunmayacaktır. Bunlar ancak iade faturası düzenleyebilir.

E-FATURA YERİNE KESİLEN E- ARŞİV FATURANIN İPTALİ NASIL YAPILACAK?

Soru 125- Elektronik ticaretle ilgili faaliyet gösteren bir firmayız. E-fatura ve e-arşiv fatura kesmek için gereken bilgileri firmalar internet üzerinden sipariş oluştururken giriyorlar. Bir firma geçmiş aylarda vermiş olduğu 50 sipariş (50 fatura) bilgileri (vergi kimlik no) yanlış girdiği için E- fatura kesilmesi gerekirken, E -arşiv fatura kesilmiş. Geçmiş aylarda kesilen bu faturaları e- fatura olarak tekrar düzenlememiz adına kesilen e-arşiv faturalarını ne yapmalıyız? Düzeltmeyi nasıl yapabiliriz?

Cevap 125- E-arşiv faturaları iptale çekip, iptal edildiği ayın e-arşiv raporuna ekleyebilirsiniz. Bunun yerine e-fatura düzenlenecektir.

E-FATURA KULLANICISI OLMAYAN MÜKELLEFE E-ARŞİV FATURASI POSTA YOLUYLA GÖNDERİLEBİLİR Mİ?

Soru 126- e-Fatura kullanma zorunluluğu olmayan mükelleflere düzenleyeceğim e-Arşiv faturasını e-posta ile iletmem uygun olur mu?

Cevap 126- E-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır. Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir.

433 seri numaralı VUK Genel Tebliğine göre, alıcının talebi var ise e-arşiv fatura sadece elektronik ortamda iletebilir, kağıt çıktı göndermek zorunda kalmazsınız. Alıcının bu talebini tarafınıza herhangi bir elektronik iletiyle iletmesi ya da yazılı olarak talep etmesi şeklinde olabilir.

BAŞKA FİRMALERİN İNTERNET SİTESİNDEN SATIŞ YAPARSAK E- ARŞİV FATURA UYGULAMASINA GEÇMEMİZ GEREKİR Mİ?

Soru 127- Yemek Sepeti internet sitesi üzerinden alınan siparişlerin;

-İnternet üzerinde işlem yapan Borsa Aracı kurum, esas faaliyeti dışında arızi olarak internet üzerinden Demirbaş Satışı,

84

-Başka firma tarafından kurulan internet sitesi üzerinden firmamız ürünlerinin satışı halinde,

-Test amaçlı kurulmuş ve müşteri uygulaması henüz başlamamış İnternet sitesinin varlığı halinde,

-Otel Web sitesi üzerinden Online Rezervasyon işlemi yapılması halinde,

-Turizm amaçlı faaliyet gösteren başka internet siteleri üzerinden otel rezervasyonu yapılması halinde,

Fimamız E-Arşiv sistemine tabi olunacak mı?

Cevap 127- Elektronik ticaret: Fizikî olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrim içi (online) iktisadi ve ticari her türlü faaliyeti,

Hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişileri,

433 Nolu Vergi Usul Genel tebliğinde,” İnternet Satışı Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştiği satış biçimini,” ifade ettiği açıklanmıştır. Buna göre;

-Yemek Sepeti internet sitesi üzerinden sipariş alan mükellef, bu satışlar ile diğer satışları toplamı 2014 ve müteakip yıllarda 5 milyon aşarsa e-arşiv’e tabi olacak.

-İnternet üzerinde işlem yapan Borsa Aracı kurum, esas faaliyeti dışında arızi olarak internet üzerinden Demirbaş Satışı varsa şartları taşıyorsa e-arşive tabi olacak.

-Başka firma tarafından kurulan internet sitesi üzerinden firmamız ürünlerinin satışı halinde, 5 milyon ciro haddinin aşılması şartıyla e-arşive tabi olacak. E-arşiv sistemine zorunlu girmek için üünlerinizin satıldığı İnternet sitesine sahp olmanız şartı aranmamaktadır.

-Test amaçlı kurulmuş ve müşteriye satış uygulaması henüz başlamamış İnternet sitesinin varlığı halinde, e-arşive geçme zorunluluğu yok.

-Otel Web sitesi üzerinden Online Rezervasyon işlemi yapılması halinde, 2015 yılı cironuzun online satışlarla birlikte 5 milyon olması halinde 1.1.2017 tarihinde e-arşive geçilecek.

-Turizm amaçlı faaliyet gösteren başka internet siteleri üzerinden otel rezervasyonu yapılması halinde, bu tür rezervasyon dâhil 2015 yılı ciro 5 milyon ise e-arşive geçilmesi zorunlu.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA İRSALİYE VE FATURA AYNI ANDA MI DÜZENLENMESİ GEREKİR?

85

Soru 128- e-Arşiv'e geçtikten sonra depoda hazırlanan koliler müşteriye irsaliye ile iletiliyor. Fatura irsaliye ile aynı anda oluşmuyor. Malı irsaliye ile gönderip, faturayı mail olarak müşteriye iletebilir miyiz?

Cevap 128- 433 seri numaralı VUK Genel Tebliğinde belirtilen kurallar çerçevesinde faturayı 7 günlük süre içinde düzenlenmek şartıyla elektronik ortamda gönderebilirsiniz.

İNTERNET ÜZERİNDEN PİZZA SİPARİŞİ ALAN MÜKELLEFLERDE E-ARŞİV ZORUNLU MU?

Soru 129- Şirketimiz pizza satışı yapmakta olup, müşterilerimiz telefon veya internet üzerinden bize siparişlerini bildirmekte, alınan siparişler müşterinin evi veya iş yerine teslim edilerek, büyük oranda tahsilat kapıdan mobil pos cihazları ile yapılmaktadır. Kısmen bir kısım müşteri, sipariş verdikleri bazı web sitelerinin online tahsilat bölümünden ödemelerini yapmaktadırlar. (Örn. yemek sepeti vb.). E-arşiv uygulamasına tabi miyiz?

Cevap 129- Gerçekleştirdiğiniz faaliyetin Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi hakkında kanuna göre elektronik ticaret kapsamında olup, 2014 yılı veya müteakip yıllarda cironun en az 5 milyon olması halinde e-arşiv uygulamasına tabisiniz.

ŞUBEYE MAL SEVKİNDE KÂĞIT İRSALİYE DÜZENLENMESİ DEVAM EDECEK Mİ?

Soru 130- Kendi şubeleri arasında malları sevk ederken dâhili sevk irsaliyesi düzenlenmektedir.

E-arşiv sonrasında kendi içimizdeki malların aktarımı için dâhili sevk düzenlenmesi kâğıt ortamında aynen devam edecek mi?

Cevap 130- E-arşiv fatura uygulaması sevk irsaliyesinin düzenlenmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmamakta sadece bir takım kolaylıklar sağlamaktadır.

Örneğin; Vergi Usul Kanunu 433 seri numaralı tebliğinde, e-fatura uygulamasından yararlanma hakkı olup henüz kayıtlı olmayan mükelleflere e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen fatura kâğıt ortamında teslim edilir. Bu kapsamda, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve “İrsaliye yerine geçer.” ifadesinin yazılması zorunludur.'' Ayrıca e-arşiv Uygulamasından yararlanan mükellefler irsaliyeli fatura düzenleyemezler.

VUK 230 uncu maddesinin 5 numaralı bendinde ise "... Malın, bir mükellefin birden çok işyerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir..." hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla şubeler arası mal sevkiyatında henüz bir satış söz konusu olmadığından sevk irsaliyesi düzenleme zorunluluğunuz ortadan kalkmamaktadır. Kâğıt olarak irsaliye düzenlemeniz gerekir.

İNTERNET ÜZERİNDEN BEYAZ EŞYA SATIŞI OLANLARIN E-ARŞİV ZORUNLULUĞU

86

Soru 131- 2015 yılında brüt satışlarımız 8.000.000 TL’ dır dır. Perakende olarak Beyaz eşya, zücaciye, halı satışı yapmaktayız. Fazla olmamakla beraber bazı ürünler internet ortamında satış yapılmıştır. E-arşiv uygulamasına geçmek zorunluluğu varmı? Varsa Önce e-Fatura, E-defter’e mi geçmemiz gerekir?

Cevap 131 - İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1.1.2017 tarihine kadar e-arşiv uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir. Bu iki şartı birlikte taşıdığınız için 1.1.2017 tarihine kadar e arşiv kullanma zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Uygulamadan yararlanmak için mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-fatura Uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir.

E-arşiv fatura kullanıcısı olmak için öncelikle e-fatura kullanıcı olmak gerekmektedir, ancak e-defter uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmamaktadır.

İNTERNET FİRMASINA ÜRÜN SATANLAR E-ARŞİV KAPSAMINDA MI?

Soru 132- İnternet üzerinden satış yapan ve 2015 yılı brüt satış tutarı 5 milyonu geçen mükellefiz. Bu satışlarımızın bir kısmı internet üzerinden ürün satışı yapan firmalara yapılmıştır. Bu durumda e-arşiv uygulamasına tabi olacak mıyız?

Cevap 132- Ürünlerinizi internet üzerinden satış yapan firmaya sattığınızı belirtmektesiniz, bu durumda, firmanız İnternet üzerinden satış yapan firma olmadığından zorunlu e-arşiv uygulamasına tabi değilsiniz.

Ürünlerinizi satın alıp internet üzerinden satan firma şartların oluşması halinde kendisi e-arşiv uygulamasına tabi olacak.

TEST AMAÇLI OLUŞTURULAN İNTERNET SİTESİ

Soru 133- Test amaçlı oluşturulmuş henüz müşteri uygulamasına başlanılmayan internet sitesinin E-Arşiv sistemine tabi olma durumu,

Matbaacılık faaliyeti ile iştigal eden ve 5 milyondan fazla cirosu olan şirketimiz, İnternet üzerinden müşterilerinden sipariş almak ve satış yapmak üzere oluşturduğu ayrı bir internet sitesi, hala test aşamasında olup teknik sebeplerden dolayı (bir, iki test amaçlı kullanım dışında) tam olarak kullanılmaya başlanılmamıştır.

E- Arşiv Uygulamasına geçiş zorunluluğu kapsamında;

1- Test amacıyla kurulmuş ve fiili olarak müşteri kullanımı ve uygulaması henüz başlatılmamış İnternet sitesi nedeniyle e-arşiv kapsamındamıyız?

2- Deneme süresini tamamlayan internet sitesini satışa açmadan kapatmamız halinde E-Arşiv zorunluluğumuz olacak mı?

87

Cevap 133- Deneme safhasına da olsa fiilen İnternet üzerinden mal ve hizmet satışlarına başlamış olmanız ve 5 milyon ciro tutarına ulaşmanız durumunda iki şartı da sağlamaktasınız. Bu durumda e-arşiv faturaya geçme zorunluluğu bulunmaktadır. İnternet sitesinin deneme süresi içinde olması e-arşiv zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Çünkü internet üzerinden fiilen mal satışı yaptığınızı söylemektesiniz.

Ayrıca deneme süresinden sonra internet sitenizin tamamen kapatılmış olması da e-arşiv zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.

ONLİNE OTEL REZERVASYONU YAPILMASI

Soru 134- E-fatura mükellefi olan bir otelin web sayfasında online rezervasyon butonu var. Siteyi ziyaret eden kullanıcılar burayı tıkladıktan sonra konaklayacağı tarihleri seçerek (örneğin 1 ay sonrası) rezervasyon yaptırıyor ve kredi kart bilgilerini girerek işlemi sonlandırıyor.

Rezervasyon esnasında, müşteriden sadece ön ödeme alınıyor, faturası ise müşteri konaklama yapıp otelden ayrılırken kesiliyor.

Web sayfası üzerinden satış yapıldığı anda fatura kesilmediği için bu işletme yine de e-arşive geçmek zorunda mıdır?

Cevap 134-Bu şekilde online otel hizmetinizin bulunması ve bu satışlar dahil toplam cironuzun 5 milyon ve üzeri olması halinde, e-arşive geçmeniz gerekir.

BAŞKA İNTERNET SİTELERİNDEN OTEL REZERVASYONU ALINMASI

Soru 135- Turizm sektöründe faaliyet gösteren şirketimize ait internetten satış sitemiz yok.

Ancak İnternet üzerinden; booking.com, bookinturkey.com, expedia.com, venere.com, easytobook.com, hotel.de, iati.com, otelz.com, otelrezervasyonsistemi.com, reseliva.com, travelclick.com, booklogic.com gibi sitelerden rezervasyon almaktayız.

Bu durumda e-arşiv sistemine girmek zorunluluğumuz doğar mı?

Faturayı kimin kestiği bu noktada önemli mi?

Cevap135- Aracı hizmet sağlayıcı: Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan aracı hizmet sağlayıcılardan aldığınız hizmet elektronik ticaret kapsamına girmektedir. Dolayısıyla aracı hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla internet üzerinden otel hizmeti satmaktasınız. Bu nedenle 2014 yılı cironuzun 5 milyonu aşması şartıyla 1.1.2016 yılında e-arşive girmek zorunlu.

YEMEK SEPETİ İNTERNET SİPARİŞLERİ ALAN MÜKELLEFLERİN E-ARŞİV ZORUNLULUĞU

Soru 136-Firmamız yemeksepeti.com’dan sipariş almaktadır. E-arşiv mükellefiyetimiz doğar mı? İnternet üzerinden satışlarda faturayı kimin kestiğinin önemi var mı?

88

Cevap 136- Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan aracı hizmet sağlayıcılardan aldığınız hizmet elektronik ticaret kapsamına girmektedir. Dolayısıyla aracı hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla internet üzerinden yemek hizmeti satmaktasınız. Bu nedenle cironuzun 5 milyona ulaşması durumunda e-arşive girmek zorundasınız.

E-ARŞİV’DEN ÇIKIŞ NASIL OLACAK?

Soru 137- E-Arşiv uygulamasından çıkmak mümkün mü?

Cevap 137- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1.1.2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Bu iki şartı birlikte taşıyan mükellef sonradan bu şartları karşılayamasa da mükellefiyeti sonlanana kadar e-arşiv kullanıcısı olmaya devam edecektir. Bu nedenle e-arşiv’e giren mükellefin faaliyet devam ederken e-arşiv uygulamasından çıkması mümkün değil.

İNTERNET ÜZERİNDEN HEDİYE SATIŞLARINDA HEDİYENİN İRSALİYE İLE GÖNDERİLMESİ

Soru 138- İnternet sitesinden yapılan hediye satışlarında, paketlerle birlikte belge gönderme zorunluluğu var. Ancak hediye olduğu için fiyat bilgisi bulunan bir belgenin paket birlikte gitmesi istenen bir durum değil. Bu durumda kâğıt fatura sürecinde irsaliye, hediye ile birlikte gönderiliyor, fatura da muhatabına iletiliyordu. Bu işlemde bir sakınca var mı?

Cevap 138- E-arşiv faturasında sevk irsaliyesinin seri numarasını ve tarihini belirtmek şartıyla malı sevk irsaliyesiyle gönderebilirsiniz.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA E-FATURAYA TABİ OLMAYANLARA KÂĞIT FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 139- E-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın alıcının rızasına bakılmaksızın elektronik ortamda gönderilmesi mümkün mü?

Cevap 139 - E-Arşiv Uygulaması kapsamında, vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen fatura, alıcının rızasına bağlı olarak kâğıt veya elektronik ortamda teslim edilir. e-arşiv faturanın Vergi mükellefi olmayan alıcı tarafından elektronik ortamda teslimi istenen fatura internet dâhil olmak üzere her türlü elektronik araç ve ortamlar vasıtasıyla iletilebilir.

Ancak Vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlarda fatura, malın teslimi ya da hizmetin ifası anında elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir. Bu durumda çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Bu imkândan yararlanabilmek için faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi zorunludur.

89

BAŞKASINA AİT İNTERNET SİTESİNDEN SATIŞ YAPILMASI

Soru 140- Firmamız N11.com üzerinden satış yapmakta ve 2014 brüt satışı 5 milyon üzerindedir. Firmamıza ait bir internet satış sitesi bulunmamaktadır. N11.com sitesi üzerinden satış yapmamızdan dolayı E Arşiv uygulamasına geçmek zorunda mıyız?

Cevap 140- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1.1.2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.'' Dolayısıyla firmanızın 1.1.2016 tarihine kadar e arşiv uygulamasına geçme hazırlıkları tamamlanmalıdır. İnternet sitesine sahip olmamak engel değildir.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA ALICININ İZNİ OLMADAN FATURANIN GÖNDERİLMESİ

Soru 140- Mükellefler e-arşiv uygulaması kapsamında elektronik belge biçiminde oluşturdukları faturayı alıcısına kâğıt ortamında teslim ederler.

Kâğıt masrafından ve posta masrafından da tasarruf etmek amacıyla vergi mükellefi olan müşterilerimize e-arşiv faturayı elektronik ortamda gönderebilir miyim?

Cevap 140- E-Arşiv Uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler;

E-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere e-arşiv uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır. Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir.

Alıcının kabul etmemesi halinde kâğıt olarak imzalanıp alıcıya verilmek zorundadır. Öte yandan, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve ıslak imza ile imzalanması zorunludur.

E-Arşiv Uygulaması kapsamında, vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen fatura, alıcının rızasına bağlı olarak kâğıt veya elektronik ortamda teslim edilir. Vergi mükellefi olmayan alıcı tarafından elektronik ortamda teslimi istenen fatura internet dâhil olmak üzere her türlü elektronik araç ve ortamlar vasıtasıyla iletilebilir.

Vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlarda fatura, malın teslimi ya da hizmetin ifası anında elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir. Bu durumda çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Bu imkândan yararlanabilmek için faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi zorunludur.

90

Dolayısıyla alıcı firmaların e -arşiv faturalarını elektronik ortamda almak istediklerini herhangi bir iletişim aracıyla dahi olsa talep etmeleri firmanızın düzenlediği e -arşiv faturalarını elektronik ortamda iletmeniz için yeterlidir.

E-AŞİV-ZAMAN DAMGASI –ÖZEL ENTEGRASYON

Soru 141 e-arşiv için herhangi bir özel entegrasyon kullanma şartı varmı? E- defter için kullandığımız Zaman damgası sadece e-defter için mi geçerli?

Cevap 141- E- arşiv fatura için özel entegratör kullanabilir veya dilediğiniz takdirde uygulamayı kendi bilgi işlem sisteminiz üzerinden kullanmak için www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-Arşiv Başvuru Kılavuzu’nda açıklanan koşullara uygun olarak başvuru yapabilirsiniz.

Zaman damgasını e- arşiv raporları için de kullanabilirsiniz.

E-ARŞİV FATURA TÜM SATIŞLAR İÇİN Mİ DÜZENLENECEK?

Soru 142- E-arşiv izni aldıktan sonra (aynı zamanda e-fatura kayıtlı kullanıcısıyız) sadece internet üzerinden yapılan satışlarımızda mı bu izne göre faturalarımızı düzenleyeceğiz? Yoksa tüm satışlarımıza; e-faturaya kayıtlı olmayan mükelleflere veya Parekende satış yapılan tüketicilere de bu sistemde mi düzenlemeliyiz? Ya da onlara kâğıt ortamında fatura ve perakende satış fişi düzenlemeye devam edecek miyiz?

Cevap 142- E-Arşiv Uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler;

a) e-fatura uygulamasına kayıtlı olan tüm mükelleflere düzenledikleri faturaları e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.

b) e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-arşiv uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

c) Vergi mükellefi olmayanlara ise e-arşiv uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, müşterilerinin talebi doğrultusunda elektronik ortamda iletmeye veya kâğıt ortamında göndermeye, oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza etmeye ve istenildiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

Yukarıda (a), (b) ve (c) fıkralarında belirtilen satışlar için düzenlenecek e-arşiv faturası sadece internet üzerinden satışlar için geçerli değildir. E-fatura kullanıcıları hariç, tüm satışlarda e-arşiv fatura düzenlenecek.

İNTERNET İLANLARI İLE SIFIR VE 2. EL ARAÇ SATIŞI YAPAN OTOMOBİL GALERİSİ E-ARŞİV’E TABİ Mİ?

Soru 143- Brüt satış hasılatımız 5 milyon TL üzerinde. Sahibinden.com vb. sitelerde ilan yayınlayarak satış yapıldı. Bu durumda zorunlu olarak e-arşiv e geçecek miyiz?

Cevap 143- Araç satışları noterden yapılmak zorundadır. Dolayısıyla internet üzerinden araç satışı yapılamayacağı sadece tanıtıcı ilan verileceğinden bu satışları elektronik ticaret kapsamında değerlendirmek mümkü değildir. Dolayısıyla sadece otomobil satışı yapan galerilerin e-arşiv uygulaması zorunluluğu olmayacaktır.

91

E-ARŞİV FATURA İPTALİNDE SÜRE VAR MI?

Soru 144- E-arşiv faturayı gönderdikten sonra kaç günde iptal edebilirim? Bireylere satış yapılıp, faturası kesilip gönderilen, ancak müşteri tarafından iade edilen üründe iade süresi kaç gün? İade süresi 8 günün çok üstünde olduğundan müşteri birey olduğu için iade faturası da kesemiyor. Bu durumda ne yapmam gerekir?

Cevap 144 - VUK ve TTK da fatura için belirlenen hükümler e- fatura ve e- arşiv fatura için de geçerlidir. İtiraz ve iade işlemlerinde söz konusu kanunların ilgili hükümlerine göre yapılmalıdır. Diğer taraftan internet ile yapılan satışlarda müşteri malı iade etmek isterse elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alır ve iadeye ilişkin bölümü doldurarak mal ile birlikte malı satana geri gönderir. Yani e-arşiv faturada iade bölümü bulunmaktadır.

MÜSTAHSİL MAKBUZLARI E-ARŞİV KAPSAMINDA DÜZENLENEMEZ

Soru 145- Üreticiden almış olduğumuz ürünlerin karşılığında VUK gereği müstahsil makbuzu düzenlemekteyiz. Müstahsil makbuzlarını e-arşiv kapsamında düzenleyebilir miyiz?

Cevap 145- - E-arşiv fatura Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen "Fatura" belgesi kapsamındadır. Müstahsil makbuzu e-arşiv kapsamında düzennleneek belgeler arasında yer almadığından müstahsil makbuzu yerine e-arşiv fatura düzenlenmesi söz konusu değildir.

E-FATURA KULLANICISI İÇİN E-ARŞİV ZORUNLULUĞU VAR MI?

Soru 146- e-faturaya kayıtlı olanlar için e-arşiv zorunluluğu var mı?

Cevap 146- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve izleye yıllada gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, e-arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

E-arşiv uygulamasına geçmenin ön koşulu e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmaktır. Dolayısıyla e-Arşiv uygulamasına geçmek için e-fatura uygulamasına da geçilmesi gerekmektedir. Ancak sadece e-fatura kullanıcısı olmak, e-arşiv zorunluluğu getirmez, e-arşiv için internet üzerinden satış olması ve cironun yıllık en az 5 milyon olması şarttır.

ENTEGRATÖRLER, E-FATURA KULLANICILARI İÇİN E-ARŞİV ZORUNLUDUR DİYOR DOĞRU MU?

Soru 146- Entegratörler, e-fatura kullanıcıları için E-arşiv’e geçmenin zorunlu olduğunu söylemekte ve şirketimizle sözleşme yapmak istemektedir. Firmamız e-faturaya tabi olduğundan e-arşiv bizim için zorunlu mu?

92

Cevap 146- Aşağıdakilerin dışında kalan mükellefler ihtiyari olarak e-arşiv uygulamasına geçebilirler, zorunluluk yoktur.

-İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler,

-Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) kapsamında faturalarını elektronik ortamda oluşturma ve muhafaza izni almış olan mükellefler.

Yukarıdakilerin dışında olanlar için e-arşiv zorunluluğu yoktur. Ancak kendi istekleriyle e-arşiv’e geçebilirler.

E-FATURA GELMİYOR (E-ARŞİV FATURASI)

Soru 147- Havalimanı Müdürlüğü olarak 01.01.2015 tarihinden itibaren e-fatura işlemine geçmiş bulunmaktayız. Fakat göndermiş olduğumuz faturanın son ödeme tarihi geçmiş olmasına rağmen henüz sistemimizde görünmemektedir. Firma ile yapılan görüşmeler sonucunda GİB İdaresi ile irtibata geçilmesi söylendi. Bu konuda ne yapmamız gerekmektedir?

Cevap 147- 1. Alıcının e-fatura kullanıcısı olduğu durumda, göndericinin alıcıya e-fatura göndermesi gerekir. Bu nedenle göndericinin GİB’e başvurunuz demesi yanlıştır.

2. Eğer alıcı e-fatura kapsamında değilse ve gönderici faturayı kâğıt olarak tarafınıza göndermişse yaptığı işlem uygundur. Bu durumda bir sorun yoktur.

Gider faturalarını tarihe göre, gönderene göre veya tutara göre raporlama

Soru 148- E-fatura portalında, ay içerisinde alınan gider faturalarını tarihe göre raporlama, gönderene göre, tutara göre vs. yâda en azından exele aktarma durumumu yok mu? Ay içerisinde çok sayıda gider faturasını e-fatura ile almaktayız. Ancak çıktısını almadığımız için kayıtlara alınmayan yüklü faturalar yüzünden ba-bs formlarında sorun çıkıyor. Ay sonunda istediğim kalemleri belirten bir rapor almak istiyorum, bu mümkün mü?

Cevap 148- GİB-Portal yönteminde raporlama seçeneği bulunmamaktadır. GİB-Portalinde diğer yöntemlere (Entegrasyon / Özel Entegrasyon) göre daha sınırlı seçenekler bulunmaktadır. Bu nedenle hangi yöntem sizin için daha kullanışlı ise o yöntemi seçmeniz tavsiye edilir. Yöntemler arasında geçiş yapılabilmektedir.

E-ARŞİV ÖDEME YÖNTEMİ

Soru 149- İnternet üzerinden sipariş ve ödeme aldığımız için e-arşiv kapsamına girmek için başvurumuzu yaptık.

Müşterilerimizle vadeli çalışıyoruz. Ödeme yöntemi ve ödeme tarihi faturalandırma işlemi sonrasında belli oluyor.

93

Bu durumda ödeme yöntemi ve ödeme tarihi alanlarını nasıl doldurmalıyız?

Cevap 149- Ödeme alanına 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' alanına gerekli bilgileri girebilirsiniz.

RAPOR ÜZERİNDE SABİT ÖTV DEĞERİ

Soru 150- Firmamızın kestiği faturalar da ÖTV değeri yüzde ile değil, sabit tutar ile kesilmektedir. Bu durumda elimizde vergi oranı bulunmuyor.

E-Arşiv Rapor oluşturma teknik dokümanı incelendiğimizde vergi oranının zorunlu olduğu görüyoruz. Bu durumda vergi oranına ne yazmamız gerekiyor?

Cevap 150- e-Arşiv Teknik Kılavuzda 'vergi oranı' alanı seçimli alan haline getirilerek sorun çözülmüştür.

E-FATURA VE E ARŞİV SERİ NUMARALARI KULLANIMI

Soru 151- Müşterilerimizde yoğun olarak e-fatura mükelleflerini takip edememe sorunu olduğundan yanlışlıkla e-fatura mükellefine e-arşiv fatura düzenleyebiliyorlar. Bu durumda faturayı iptal ettirip e-fatura olarak göndermelerini istiyoruz. E-arşiv faturalarında aynı seriden fatura düzenlenebilir mi?

Örnek:

AYS2016000000001 E-Fatura

AYS2016000000002 E-Arşiv Fatura

AYS2016000000003 E-Fatura

Olabilir mi?

Cevap 151- - e-Fatura ve e-Arşiv faturaları farklı serilerden oluşturulmalıdır. Hatalı düzenlenen fatura iptal edildiğinde, hatalı olanın yerine yeniden düzenlenen fatura, hatalı fatura ile ilişkilendirilerek VUK ve diğer vergi kanunlarında yer alan hüküm ve süreleri çerçevesinde düzenlenmelidir.

E Arşiv İptal Faturasının Gönderilmesi

Soru 152- Oluşturulmuş ve entegratör firmaya gönderilmiş bir E Arşiv faturasının iptal edilmesi durumunda, nasıl bir işlem yapacağız? İptal işlemi için yeni ETTN ve GIB fatura id ile fatura oluşturup bunu mu göndereceğiz, yoksa daha önce gönderdiğimiz orijinal fatura numarasının iptal alanlarını doldurup orijinal ETTN ve GIB fatura id ile mi göndereceğiz?

Cevap 152- - İptal edilmek istenen e-arşiv fatura iptale çekilerek e-arşiv raporuna eklenmelidir. Yeniden fatura oluşturulmak istendiğinde tekrar yeni bir e-arşiv fatura

94

oluşturulmalıdır. Yani iptali istenen faturanın aynı numara ile iptal tipi seçilerek e-arşiv raporuna eklemelisiniz.

FATURA SIRA NUMARASI ATLAMASINDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 153- Ocak ayında kesilen e-Arşiv faturalarında numara atlaması olmuş. 56 ve 58 numaralı faturalarımız var ancak 57 numaralı faturamız yok. Ocak ayının raporlamasını da yaptık. Ayrıca Şubat ayı faturalarında da atlama mevcut. Entegratör üzerinden yaptığımız bu işlemlerin geriye dönük düzeltmesini de yapamıyoruz. Bu bir problem oluşturur mu? izlememiz gereken prosedür nedir?

Cevap 153- 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin '6.2 Belge Numarası' başlıklı bölümünde belge numarasıyla ilgili aşağıdaki açıklama yapılmıştır; ''...Belge numarası içerisinde yer alan sıra numarası, 4 karakter yıl ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. Her bir birim koduna ait sıra numarası kendi içinde oluşturulur ve takip edilir. Sıra numarası içerisinde yer alan 9 karakterlik müteselsil numara, her yılın ilk günü itibariyle "1" rakamından başlatılarak kullanılır. Mükellef bünyesinde aynı belge numarası birden fazla kullanılamaz.''

Dolayısıyla belge numaraları müteselsil olarak atlamadan ilerlemelidir. Atlayan belge numaralarının sehven atlandığı ve kullanılmayacağını belirten bir dilekçe ile GİB Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığına dilekçe ile başvurabilirsiniz. Ancak bu başvurunuz yapılacak inceleme neticesinde tarafınıza düzenlenebilecek işlemler için bir muafiyet oluşturmayacaktır.

E-ARŞİV RAPOR’DA VERGİ ELEMANI

Soru 154 - e-arşiv raporunda vergi elemanı zorunlu ve e naz 1 adet vergi elemanı girilmesi beklenmektedir. Fakat faturalarımız arasında hiç vergisi olmayan faturala var bu tip durumlar için ne yapmalıyız? Raporda vergi alanı seçimli olabilir mi?

Ya da bu tip durumlarda vergi kalemini şu şekilde mi doldurmalıyız?

Örneğin 100 TL tutarında faturamız olduğunda ve bu faturada hiç vergi olmadığı durumda bu faturanın e-arşiv raporundaki vergi elemanı:

<earsiv:vergi>

<earsiv:matrah>100.00</earsiv:matrah>

<earsiv:vergiKodu>0015</earsiv:vergiKodu>

<earsiv:vergiTutari>0.00</earsiv:vergiTutari>

<earsiv:vergiOrani>18</earsiv:vergiOrani>

Cevap 154- Vergi oranı elemanında güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden sonra gönderilen e-Arşiv raporlarında vergi oranı elemanı seçimli olacaktır.

E- BİLET İLE YOLCU TACIMACILIĞI YAPAN E-ARŞİV KAPSAMINDA MI?

95

Soru 155- Şirketimiz internet ortamında sanal kredi kart ile yolcu taşıma bileti satışı yapmaktadır. Toplam satışlarımız 5.000,000 TL geçmektedir.

Tüm bilet satışlarımız e- arşiv mevzuatı kapsamında mı?

Cevap 155- 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "10- İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışında Düzenlenecek Faturalar" başlıklı bölümünde; "… İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-Arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir." Açıklamalarına yer verilmiştir.

464 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin " 5. İnternet Satışı Nedeniyle e-Arşiv Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Getirilenler " başlıklı bölümünde ise "...internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar." açıklamalarına yer verilmiştir.

433 ve 464 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer verilen açıklamalar uyarınca; internet üzerinden mal veya hizmet satışı yapan ve 2014 ve takip eden yıllarda gelir tablosu brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzerinde olan mükelleflerin ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına ilişkin başvurularını ve fiiligeçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmaktadır.

Söz konusu zorunluluk mükellefin e-Defter uygulamasına geçiş zorunluluğundan bağımsız olarak değerlendirilmesi gereken bir zorunluluk olup, e-Fatura ve e-Defter uygulamasına zorunlu olarak geçilmekle birlikte belirtilen koşullarda internet satışı bulunmayan mükelleflerin e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

e-Fatura ve e-Defter uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmamakla birlikte 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen kapsamda internet satışı bulunan mükelleflerin e-Arşiv Fatura ve e-Fatura Uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmaktadır.

Diğer taraftan 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 10 uncu maddesinde "İnternet üzerinden yaptıkları satışlarda münhasıran bilet, sigorta poliçesi vb. belgeleri düzenleyenler zorunluluk kapsamı dışındadır." denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamalar doğrultusunda; internet üzerinden sadece bilet satışı yapıyor olmanız bunun dışında herhangi bir internet satışınızın bulunmaması durumunda 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu'nun 10 uncu maddesi doğrultusunda e-Arşiv Uygulamasına geçme mecburiyetiniz bulunmamaktadır.

96

Ancak internet üzerinden bilet satışı dışında herhangi bir mal satışı yapıyor olmanız ve gelir tablosu brüt satış hasılatınızın 5 milyon TL ve üzeri olması durumunda e- Arşiv Uygulamasına geçmeniz gerekmektedir.

MALİYE BAKANLIĞI RENKLİ LOGOSU HAKKINDA

Soru 156 – e-arşive tabi olarak oluşturacağımız faturaların müşterilerimize vereceğimiz kâğıt çıktılarında firma ve Maliye Bakanlığı logosunun renkli olma zorunluluğu var mı? Şirketimizin tüm mağazalarında renkli çıktı alacak yazıcılarımız bulunmamaktadır. Bu nedenle belgeleri siyah olarak müşterilerimize verebilir miyiz? Mümkün ise bu konu hakkında yasal olarak müracaatta bulunup izin alma mecburiyetimiz var mı?

Cevap 156 - 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında oluşturulan elektronik belgelerde, 2/2/1985 tarihli ve 18654 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belgelerin ön yüzünün üst orta kısmına gelecek şekilde basılması zorunlu olan 'Belgelere Konulacak Özel İşaret (Amblem)' ile 'İl Kod Numarası' yerine aynı konumda bulunmak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi bulunmalıdır.

Söz konusu amblemin şekli renkli olarak yayımlanmıştır. Dolayısıyla e-Arşiv faturalarının hem alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen aslı hem de düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması esastır.

Ancak söz konusu amblemin alıcısına kâğıt olarak verilen asıl nüshaları üzerine renkli olarak basımının teknik donanım yetersizliği, ek maliyet ve zaman unsuru vb. nedenlerle mümkün olmadığı durumlarda, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması koşuluyla, alıcısına kâğıt olarak verilen asıl nüshaları üzerine siyah-beyaz olarak basılması da mümkündür.

BİLGİ FİŞİ ÜZERİNDEKİ BİLGİLERİN E-ARŞİV FATURASINA YAZILMASI

Soru 157- e-Arşiv faturası oluştururken UBL-TR 1.2 kullanmaktayız. Bakanlık açıklamalarında "Bilgi fişi düzenlendikten sonra oluşturulacak e-arşiv faturaya bilgi fişi üzerindeki ÖKC seri no, Z no, fiş no ve tarih bilgisi girilecektir." denilmektedir.

Ayrıca ELEKTRONİK ARŞİV KILAVUZU'nun versiyonda yapılan değişiklikler tablosunda "Elektronik Arşiv Raporu Elemanlarından “ynOkcFisBilgisi” elemanı kaldırılmıştır." şeklinde bir ibare vardır.

Eğer bilgi fişi üzerindeki bilgileri e-Arşiv faturasına yazacaksak, UBL-TR'nin hangi elemanlarını kullanacağız?

"ynOkcFisBilgisi" elemanı rapordan kaldırıldığına göre bu bilgiler sadece faturada mı yer alacak?

97

Ayrıca bu bilgilerin, e-Arşiv faturasının basılabilir pdf dosyasında görünmesi zorunlu mu?

Cevap 157- e-Arşiv faturalara YNÖKC bilgisi ve Z raporu gibi bilgileri additional reference alanlarına yazabilirsiniz.

Bİlgi fişinde yer alan bilgilerin e-Arşiv Fatura görselinde de bulunması gerekmektedir.

E-ARŞİV RAPORUNUN GÖNDERME TARİHİNİN BAYRAMA RASTLAMASI

Soru 158- E-arşiv raporunun son günü Bayramı nedeniyle tatile denk gelmesi durumunda, e-arşiv raporunu hangi tarihe kadar göndermemiz gerekmektedir?

Cevap 158- Sürelerin işlemesi ve bitişi ile ilgili gerek Borçlar Kanunu, gerek özel yasalar, gerekse de genel hukuk kaideleri uyarınca son günü tatil günlerine denk gelen bir süre, takip eden ilk iş gününün mesai saati bitimine uzar.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 18. Maddesinde; “…Resmi tatil günleri süreye dâhildir. Şu kadar ki, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takip eden ilk iş gününün tatil saatinde biter…..” hükmü yer almaktadır.

Yukarıdaki hüküm gereğince işlem yapabilirsiniz. Yani son gönderme süresi tatile rastlarsa takip eden ilk işgünü gönderme günüdür.

E-FATURA KULLANICILARINA GELEN E-ARŞİV FATURALARI GEÇERSİZDİR

Soru 159- e-fatuya tabi şirketimize e-arşi faturası gönderilmiştir. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 159- 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği '3-e-Arşiv Uygulaması İzni' başlıklı maddesinde; ''397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.'' açıklaması yapılarak e-Fatura kullanıcılarına E-Arşiv Faturası düzenlenemeyeceği açıkça belirtilmiştir. Firmanız e-Fatura kullanıcısı olduğundan tarafınıza gelen e-Arşiv Faturalar geçersizdir ve bu faturaların iptalini isteyerek yerine e-Fatura talep etmelisiniz.

E-ARŞİV FATURASI OLARAK DÜZENLENEN YURTDIŞI FATURALARI

Soru 160- Şirketimiz e-fatura, e-arşiv ve e-defter uygulama mükellefidir.

Mevcut mevzuata göre yurtdışı müşterilerimize e-arşiv faturasını düzenlerken faturanın düzenlendiği tarihteki merkez bankası döviz alış kuru nu esas alarak döviz ve TL tutarlı fatura düzenlemekteyiz. Gümrük müdürlüklerine bu faturayı gümrük komisyoncuları vasıtasıyla göndererek işlem yapmaktayız.

a) Gümrük beyannamelerinin kapanışının gerçekleştiği intaç tarihine göre daha önce düzenlemiş olduğumuz faturanın tarihini ve TL kurunun nasıl değiştireceğiz?

b) İntaç tarihleri bir sonraki aya sarkan faturalar nasıl işlem görecek?

98

c) İşlem gören ayın 1 i ile 31 arasındaki e-arşiv faturalarının bir sonraki ayın 15 ine kadar GİB’na rapor halinde gönderilmesi gerekiyor. Ocak xxxx ayında e-arşiv faturası olarak düzenlenen faturalarımızdan henüz intaç tarihi belli olamayıp şubat xxxx ayına sarkan faturalar nasıl işlem görecek?

Cevap 160- Yurtdışı olarak düzenlenen faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi gerekir.

e-Arşiv Faturalarda kağıt fatura gibi T.T.K, V.U.K ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir.

Düzenlenen e-Arşiv Faturalarda herhangi bir değişiklik yapılamamaktadır.

e-Arşiv Faturalar düzenlendiği tarih itibariyle ait olduğu e-Arşiv raporunda Başkanlığımıza bildirilir. İhraç Faturaları intaç tarihinin ait olduğu KDV Beyannamesine eklenir.

e-Arşiv Faturayı yabancı para cinsinden oluşturulabilir.

Oluşturulma tarihindeki kur bilgisini faturanın açıklamalar kısmına ekleyebilir, yabancı para cinsinden oluşturulan faturayı GİB Başkanlığıa raporlayabilirsiniz.

YANLIŞLIKLA KESİLEN E ARŞİV FATURANIN İPTALİ VE E- FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 161- Elektronik ticaretle ilgili faaliyet gösteren bir firmayız. E-fatura ve e-arşiv fatura kesmek için gereken bilgileri firmalar internet üzerinden sipariş oluştururken giriyorlar. Bir firma geçmiş aylarda vermiş olduğu 50 sipariş (50 fatura) bilgileri (vergi kimlik no) yanlış girdiği için E fatura kesilmesi gerekirken, E arşiv fatura kesilmiştir. Geçmiş aylarda kesilen bu faturaları e- fatura olarak tekrar düzenlememiz gerekirse kesilen e arşiv faturalarını ne yapmalıyız? Düzeltmeyi nasıl yapabiliriz?

Cevap 161- Yanlışlıkla e-fatura mükellefine kesilen E-arşiv faturalarını iptale çekip iptal edilen ayın e-arşiv raporuna ekleyebilirsiniz.

MÜKELLEF OLMAYANLARA E-ARŞİV FATURASI GÖNDERİLMESİ

Soru 162- - Vergi mükellefi olmayanlara alıcının rızasıyla e-arşiv faturasını elektronik ortamda iletebilir miyiz?

Cevap 162- 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğinin (443 Sıra No.lu GT Ġle Değişen Hali) Bu Tebliğin 3-b bendine göre adına fatura düzenlenen vergi mükellefleri söz konusu faturaları, kendilerine iletim yöntemine uygun olarak muhafaza ve ibraz etmek zorundadırlar.

Bu itibarla alıcı faturalarını elektronik ortamda muhafaza etmek isteyebilir bu nedenle de iletim yöntemi olarak elektronik iletim yöntemini tercih edebilir.

“Malın teslimi ya da hizmetin ifası anında fatura elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir” ifadesinde de alıcının aldığı mal/hizmeti belgeleyebilme

99

(irsaliye gibi) imkânı sunması açısından değerlendirilmeli ve elektronik ortamda gönderilmelidir.

E-ARSİV UBL FATURASINDA SENARYO

Soru 163- E-Arsiv faturasını ubl formatında hazırlıyoruz. Bu durumda senaryonun her zaman temel fatura olduğunu varsaymak doğrumu?

Cevap 163- e-Arşiv Faturada 'TEMELFATURA' kullanılmalıdır.

E-ARŞİV ÖDEME ŞEKLİ, TARİHİ, NAKLİYE BİLGİLERİ VE DİĞER TEBLİĞDE YER ALAN DİĞER ALANLAR

Soru 164- Firma olarak müşterilerimizden siparişleri toplamak için B2B programı kullanmaktayız.

Bu program firmalara özel olarak çalışmakta olup bir web portalı değildir. İnternet üzerinden merkez sunucularımıza bağlı bir programdır. B2B sistemi üzerinden siparişler ticari yazılıma aktarılmakta, kimi zaman gelen siparişin faturası da kesilmekte, firmamız nakliye araçları ile teslim edilmektedir.

Kimi zamanda kargo firması ile sevk edilmektedir. Bir kısım siparişler de firmamız merkezinden müşteri tarafından elden teslim alınmaktadır. Yapılan satışların ödemeleri sipariş anında yapılmamaktadır. Müşterilerimizle çalışma sistemimize göre vade süresi içerisinde online olarak B2B programı içerisinden yapılmaktadır.

"443 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği'nde yer alan “10-İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışında Düzenlenecek Faturalar" maddesinde yer alan bilgiler sadece vergi mükellefi olmayan firmalara yapılan satışları mı kapsamaktadır? Yoksa firmamız da bu bilgileri e-Arşiv faturalarımıza yansıtmak zorunda mıyız?

1. Satış işleminin yapıldığı web adresi, (Biz program kullanıyoruz bu yüzden şirket web adresi yeterlimi?)

2. Ödeme Şekli, (Tüm müşteriler için Açık Hesap ya da Vadeli yazmamız sıkıntı olur mu?)

3. Ödeme Tarihi, (Vade Tarihi yazmamız yeterli mi?)

4. Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/Unvanı ve VKN/TCKN bilgisi, (Çok nadiren değişiklik gösterse de firmaya tanımlı sevk aracının kullanıcısı/şoförü yeterli mi?)

5. Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih, (Günün Tarihi yeterli mi?)

Cevap 164- İnternet üzerinden e-Fatura kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine yaptığınız satışlarda e-Arşiv Fatura düzenleyerek ilgili Tebliğin 10. bölümünde belirtilen bilgileri bulundurmanız gerekmektedir. Sorularınız sırasıyla aşağıda cevaplanmıştır.

100

1-Yeterlidir

2-Ödeme şeklinde 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' kısmına gerekli açıklamayı yazabilirsiniz.

3-Yeterlidir

4-Gönderiyi taşıyan kişi ya da firma bilgisini girebilirsiniz.

5-Yeterlidir.

GEÇMİŞE DÖNÜK SATIŞLAR İÇİN E-ARŞİV FATURA KULLANIMI

Soru 165- E-arşiv fatura düzenlemeye geçtikten sonra geçmişe dönük satışlarımız için e-arşiv faturası kullanılabilir mi?

Cevap 165- e-Arşiv Fatura kayıtlı kullanıcısı olmadığınız tarihler için e-Arşiv Fatura düzenleyemezsiniz.

İHRAÇ TARİHİNDEN ÖNCE DÜZENLENEN E-ARŞİV İHRACAT FATURASI HANGİ E-AŞİV RAPORUNA DÂHİL EDİLECEK

Soru 166- 28.01.2017 Tarihinde kesilen bir e-arşiv ihracat faturasının intacı 10.02.2017 tarihinde olmuştur. Bu durumda 28.01.2017 tarihli e-arşiv faturası 15 Şubat 2017 tarihinde GİB e paketlenip gönderilmesi gereken Ocak ayı e-arşiv raporuna dâhil olacak mı? Sistem buna izin verecek mi?

Cevap 166- e-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda GİB Başkanlığından izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu aylık olarak oluşturup takip eden ayın 15 nci günü saat 24:00’a GİB sistemine aktaracaklardır.

Sorunuzla ilgili olarak GİB 'e raporlama da fatura tarihi önemli olup, 28.01.2017 Tarihinde kesilen bir e-arşiv ihracat faturasının, intacı 10.02.2017 tarihinde olması halinde, 28.01.2017 tarihli e-arşiv faturası 15 Şubat 2017 tarihinde GİB e paketlenip gönderilmesi geren Ocak ayı e-arşiv raporuna dâhil edilmesi gerekmektedir.

VERGİ ORANI ALANININ TAM SAYI OLMASI NEDENİYLE VİRGÜLLÜ ORANIN GİRİLEMEMESİ

Soru 167- ÖTV Vergi Oranı tam sayı olarak tanımlandığı için virgüllü sayı giremiyoruz, ne yapmalıyız?

Cevap 167- Vergi oranı elemanında güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden itibaren gönderilecek raporlarda vergi oranı elemanı seçimli olup, virgülden sonra hane girme imkânı da vardır.

E-ARŞİV MÜKELLEFİ ELİNDEKİ KÂĞIT FATURALARI NE YAPACAK?101

Soru 168- e -arşiv sebebiyle e fatura düzenleyen firma matbaadan basılı fatura kullanımı son bulacak mı? Faturalar sadece a4 kâğıda mı basılacak? Elimizdeki faturaları maliyeye teslim etme mecburiyeti var mı?

Cevap 168 - e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra bütün faturalarınızı elektronik ortamda oluşturmanız gerekecektir. Elektronik ortamda oluşturulan faturaların çıktısını A4 kâğıt kullanarak alabilirsiniz. Elinizdeki faturaları bağlı olduğunuz vergi dairesinde iptal ettirebilirsiniz.

DEVLET HARCAMA BELGELERİ YÖNETMELİĞİNE GÖRE KAMU KURUMLARI FATURANIN ASLI OLMADAN ÖDEME YAPMIYOR

Soru 169- Devlet Harcama Belgeleri yönetmeliğine göre kamu kurumu olarak yapacağımız ödemelerde faturanın aslı olmadan ödeme yapamıyoruz. Bazı firmalardan elektronik ortamda düzenlenmiş olarak e-fatura geliyor veya e-arşiv faturaları geliyor. Bu durumda faturanın ödenebilmesi için harcama belgeleri yönetmeliğinde herhangi bir değişiklik yapılmadığından usul olarak neye göre ödeme yapmamız gerekir? E-arşiv faturaların sistemde kayıtlı olup olmadığını anlayabilmek için sisteme sorgu yapıyoruz ancak "fatura sistemde kayıtlı değildir" bilgisi dönüyor. Bu tür Faturaları nasıl ödeyebiliriz?

Cevap 169 - e-Arşiv Faturalar sorgulama ekranında kayıtlı olarak görünmesi için ilgili faturaların GİB e raporlanması gerekmektedir. E-Arşiv Faturalara ait raporlar en geç takip eden ayın 15. günü saat 24:00 a kadar yapılabilmektedir. E-Arşiv Fatura düzenleyenler e-Arşiv raporlarını teknik olarak bölümler halinde olmak üzere bir kaç defada veya daha erken tarihlerde GİB e aktarabilirler. Bu durumda kamu kurumu sistemde yapacağı sorgulamada ödeme yapacağı fatuaları görebilecektir.

KÂĞIT FATURA BASIMINDA ASIL VE NÜSHANIN AYNI GÖRÜNTÜDE OLMASI

Soru 170- Özel entegratör aracılığı ile e-Arşiv uygulamasına geçeceğiz. Ancak tebliğde elektronik olarak saklanan nüshanın, müşteriye gönderilen fatura ile aynı içerik ve görüntüde basılabilir olması ifadesi yer alıyor.

İki nüsha şablon ve görüntü olarak bire bir aynı mı olmalıdır?

Ayrıca fatura basma işlemini entegratör firmaya fatura bilgisini iletmeden önce yapabilme imkânımız var mı?

Cevap 170 - Faturanın aslı ile nüshası aynı bilgileri içermeli, çıktısı ise aslının aynı olmalıdır. E-arşiv faturaları takip eden ayın 15. gününe kadar sisteme raporlanmak zorunda olduğundan bu süreler içinde işlem yapabilir, entegratör firmaya bilgi göndermeden faturanın çıktılarını müşterilerinize verebilirsiniz.

E-ARŞİV ‘DEN NASIL ÇIKARIZ

102

Soru 171- Firmamız e-fatura müşterisi olup 2016 yılında 5000 TL tutarında internetten satış gerçekleştirmiş durumdayız. 2017 yılında ise farklı bir firmamız üzerinden internet satışını yapmayı planlıyoruz bu sebeple,

1) İlk firmamız bundan sonra e-ticaret yapmayacak yine de e-arşive dâhil olmak zorunda mı?

2) Yeni firmamız 2017'da faaliyet gösterecek dolayısıyla e-arşive ne zaman tabi olacak?

3) 2016 yılında e-defter kullanmaktayız 2017 için vergi dairemize veya farklı bir kuruma bildirimde bulunacak mıyız?

Cevap 171-1) E-Arşiv uygulaması şartlarına 2015 yılında uygun olduğunuzdan dolayı e-arşiv kapsamındadır. Herhangi bir nedenle(Ör: internetten satışın kapanması) bu şartları kaybettiğinizde dahi uygulamadan çıkamazsınız. İlk şirketinizin 1.1.2018 taihinden itibaren e-arşiv’e tabi olması gerekir.

2) 2017 yılında kurulacak ve internetten satış yapacak olan yeni firmanız için 2017 yılı brüt satış tutarınız 5 milyon TL ve üzeri olması durumunda gerekli şartları taşımış olacağınızdan 2018'nin sonuna kadar gerekli hazırlıkları yaparak 1/1/2019 tarihinde e-Arşiv uygulamasına ve e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

NİHAİ TÜKETİCİLER TC. KİMLİK NUMARASINI VERMEK İSTEMİYOR?

Soru 172- e-Arşiv kapsamında Nihai tüketicilere keseceğimiz faturalarda tüketici kimlik numarasını vermek istemiyor. Bu durumda T.C. Kimlik No'su bilinmeyen veya yabancı uyruklu kişilerde T.C. Kimlik no alanına 22222222222 yazmamız uygun mudur? Değilse ne yazılması gerekir?

Cevap 172 - e-Arşiv Faturada bulunması gereken bilgiler kağıt faturada bulunması gereken bilgileri kapsamaktadır. VUK' a göre faturada alıcının TCKN bilgisi zorunlu olmadığından e-Arşiv faturada söz konusu alanı 11111111111 olarak yazabilirsiniz.

İNTERNET SATIŞLARINDA ÖDEME ŞEKLİ VE TARİHİ NASIL OLMALI

Soru 173- İnternet üzerinden gerçekleştirilen satışlarda, ödemenin satış anında gerçekleşmediği durumlarda nasıl bir yöntem izlenmelidir?

Örneğin; internet üzerinden ürün siparişi verilmektedir. Ancak ödeme sipariş anında yapılmamakta ve bir vade tarihi verilmekte, bu vade tarihi dolmadan ödenmesi beklenmektedir. Alıcı ürünü teslim aldıktan sonra ödeme yapmaktadır.

Bu durumda, fatura düzenlenmesi anında ödemenin yapılacağı tarih ve ödeme şekli belirsiz olduğundan, ödeme şekli ve tarihi internet satışlarında boş da geçilemeyeceğinden, nasıl bir yöntem izlenecek?

Cevap 173 - Ödeme şekli bilinmeyen durumlarda ödeme tipini 'KAPIDAODEME' seçebilirsiniz.

103

Ürün bedeli bir ödeme platformu ya da ödeme aracısı üzerinden tahsil ediliyorsa bu platformun ( güvenli ödeme üstlenen platformlar, örnek olarak; PayPal, AliPay, BKM Express vb. ) ya da aracının adı veya unvanı yazılacaktır.

E-ARŞİV FATURASI TARİHİ İLE SEVK TARİHİ ARASINDAKİ FARK BULUNMASI VE ÖNCEKİ TARİHLİ E-ARŞİV FATURASININ İRSALİYE OLARAK KULLANILMASI

Soru 174- 01.01.2016 tarihinden itibaren kendi araçlarımızla müşterilerimize sevk ettiğimiz ürünler için e arşiv faturası düzenleyip, "İrsaliye yerine geçer." ifadesi ile ürünlerimizi e-arşiv faturasıyla sevk etmek istiyoruz. Bu durumda müşterilerimizin ürün taleplerini örn:01.01.2017 tarihinde e-arşiv faturasını düzenleyip, ürünleri 02/01/2017 veya 03/01/2017 tarihinde sevk etmemiz durumunda, bu ürünleri 01/01/2016 tarihinde kesmiş olduğumuz e-arşiv faturası ile sevk edebilir miyiz?

Cevap 174- - Alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur.

e-Arşiv Faturada fiili sevk tarihi alanı bulunmamaktadır. İleri tarihte sevk edeceğiniz satışlarınızı irsaliye düzenleyerek gönderebilir, e-Arşiv Faturaya bu irsaliye bilgisini kaydedebilirsiniz.

E-ARŞİV FATURADA NİHAİ TÜKETİCİNİN BİLGİLERİNİN GİRİLMESİ

Soru 175- e-arşiv sistemine yılbaşı itibari ile geçtik. Nihai tüketiciye e-arşiv olarak düzenleyeceğimiz faturada mutlaka açık adres, TC No ve mail adresi yazılması zorunlu mu? Yalnızca Ad/Soyadı, İl/İlçe yeterli olmuyor mu?

Cevap 175 - e-Arşiv Faturada kâğıt fatura gibi Vergi Usul kanunu ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Bu nedenle kâğıt faturada girilmesi zorunlu bilgiler e-arşiv faturası için de zorunludur. Bunun dışında bir bilgi zorunlu değildir.

E-ARŞİV OKC İLİŞKİSİ

Soru 176- E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlememiz gerekir mi?

Cevap 176- E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Fatura kesme sınırının altındaki işlemler için ÖKC'den perakende satış fişi kesilmeye devam edilecektir. Bu sınırın üstünde kalan tutarlardaki alışverişlerde ya da alıcının talep ettiği durumlarda e-arşiv faturası kesilmelidir. E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlemenize gerek yoktur.

E-ARŞİV FATURALARININ KÂĞIT ÇIKTI OLARAK ALICISINA VERİLMESİ DURUMUNDA ÜZERİNDE YER ALACAK İBARE

104

Soru 177- Gönderim şekli kâğıt olan e-arşiv faturalarının alıcının talebi ile elektronik mail olarak da iletilmesi durumunda "e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir.” ibaresi faturanın üzerinde yer almalı mı?

Cevap 177- Aşağıdaki durumlar için 'e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir' ifadesini kullanabilirsiniz. Ancak bu zorunlu değil.

-Mal veya mal + hizmet faturası (Alıcısının nihai tüketici olduğu ve faturanın alıcıya elektronik ortamda iletildiği ve faturanın malın teslimi anında düzenlendiği varsayımıyla düzenlenecektir)

-Elektronik ortamda yapılan mal veya mal + hizmet satış faturası (Alıcının Vergi mükellefi olmadığı varsayımıyla düzenlenecektir)

E-AŞİV’E GEÇİŞTEN SONRA DA KÂĞIT FATURA KULLANIMI OLACAK MI?

Soru 178- 20.12.2017 tarihi itibariyle E-arşiv faturaya geçiş yapacağız.

Örnek 17.12.2017 tarihinde yapılan satışlara ilişkin faturaları da e-arşiv faturası olarak düenleyeceğiz?

Yoksa 20.12.2017 tarihinde geçiş yatığımız için bu tarihten önceki tarihlere yapılan satışlar için kâğıt fatura mı kullanacağız?

Cevap 178 - e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş tarihinden önceki tarihte yapılan satışlara ait faturalarınızı e-Arşiv faturası olarak düzenlememelisiniz.

E-ARŞİV’E GEÇMEYENLERE UYGULANACAK CEZALAR

Soru 179- e-Arşiv Geçiş Yapması gerekenlerin bir listesi GİB 'de var mı? Geçmeyenlere hangi cezalar uygulanacak?

Cevap 179- 433 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliği 10. Madde;

''İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.''

Yukarıdaki maddede sayılan iki şartı da taşıyanlar 01/01/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

Bu zorunluluğa uymayanlar için aşağıdaki yaptırımlar uygulanacaktır:

1) Süresinde e-Arşiv faturaya dâhil olmaması halinde VUK mükerrer 355.md uyarınca özel usulsüzlük

2) Süresinde başvuru yapmama halinde 352/7. bendi uyarınca 2.derece usulsüzlük cezası.

105

3) Hem süresinde başvuru yapmayıp, hem de süresinde e-faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük ayrı ayrı kesilir.

E-ARŞİV / DİP KOÇANLI PERAKENDE SATIŞ FİŞİ İLİŞKİSİ

Soru 180- e-arşiv uygulamasına geçilmesi halinde, hali hazırda kullandığımız dip koçanlı perakende satış fişlerini e-arşiv uygulamasına geçtiğimizde de kullanmaya devam edebilir miyiz?

Cevap 180- e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra fatura düzenlemeniz gereken tüm durumlarda e-fatura mükellefleri hariç olmak üzere e-Arşiv fatura düzenlemeniz gerekmektedir. E-Arşiv fatura uygulaması perakende satış fişi uygulaması hakkında bir değişiklik getirmemiştir. Perakende satış fişi keilmesi gerekne durumda düzenleyebilirsiniz.

E-ARŞİV FATURASINDA PUAN İLE YAPILAN ÖDEMELERDE ÖDEME BİLGİSİ GİRİLMESİ

Soru 181- E-Arşiv uygulamasına geçiş yapacağız ancak şirketimizin şu şekilde bir uygulamamız var. Anlaşmalı olduğumuz firmaların alt bayileri topladıkları puan karşılığında bizim internet sitemizden puanı kadar veya puan + para (kredi kartı) ile ödemesini yapıyor.

E-Arşiv faturasında biz ödeme bilgilerini girme zorunluluğumuz olduğu için bu tarz ödemeleri nasıl bildireceğiz? E-Arşiv faturasında sadece kredi/banka kartı - eft/havale - ödeme aracısı - diğer diye bilgiler bulunuyor. Bizim ödeme bilgilerimiz puan - puan/kredi kartı veya sadece kredi kartı gibidir. Puan ve puan/kredi kartı olması durumunda nasıl bir bilgi girmemiz gerekmektedir?

Cevap 181- Ödeme alanında bulunan 'diğer' seçeneğini seçerek 'açıklama' bölümüne ödemeyle ilgili bilgileri yazarak faturanızı oluşturabilirsiniz.

E-ARŞİV’E GEÇİŞTE KÂĞIT FATURA KULLANMA

Soru 182- e-arşiv’e geçiş yaptığımızda 1 hafta süreyle kâğıt fatura kullanabilir miyiz?

Cevap 182- e-Arşiv faturada e-Faturada olduğu gibi 5 iş günü kâğıt fatura kullanabilme uygulaması söz konusu değildir. E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra e-Arşiv fatura düzenlemelisiniz.

E-ARŞİV FATURADA KİMLİK BİLGİLERİ

Soru 183- e-Arşiv Faturalarda imza sahibinin Adı Soyadı ve Unvanı yer almalı mı?

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (SIRA NO: 433) 7. Belgelerin Alıcılarına Teslimi maddesinde yer alan "Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların

106

imzasının bulunması mecburidir." paragrafında sadece imzadan bahsedilmiş. Örnek bazı faturalar incelendiğinde imzanın sahibi olan yetkilinin Adı Soyadı ve Unvanı da yazılmıştır. Böyle bir zorunluluk varmı?

Cevap 183- Tebliğde de yazdığı gibi sadece imza yeterlidir.

HİZMETİN İŞYERİNDE VERİLMESİ, ÖDEMENİN İSE SANAL ORTAMDA YAPILMASI DURUMUNDA E-ARŞİV UYGULAMASINA GEÇME ZORUNLULUĞU

Soru 184- Efatura kullanıcısıyız. Ciromuz 5 milyonun üzerinde fakat E-arşiv zorunluluğumuz konusunda tereddütte kaldık. Müşterilerimize alternatif olarak ödemelerini internet sitemiz üzerinden sanal pos ile yapma imkanı veriyoruz. Fakat hizmet fiziki ve fiili olarak yüz yüze işyerinde veriliyor.

1- E-arşiv zorunluluk kapsamına giriyor muyuz?

2- Zorunluluk kapsamına giriyorsak internet üzerinden sanal pos ile yapılan tahsilât uygulamasını bitirirsek e-arşiv zorunluluğundan çıkabilir miyiz?

3- Sanal pos kullanımının olması, internet üzerinden satış olarak değerlendirilmesinde tek başına bir kıstas mıdır? Hizmetin fiili olarak yüz yüze işletmelerde verilmesi değerlendirmeyi değiştirir mi?

Cevap 184- Gerçekleştirdiğiniz faaliyet Elektronik Ticaretin İzlenmesi ve Ödeme Sistemleri Müdürlüğünce ilgili mevzuata göre e- ticaret kapsamında kabul ediliyor ve 5 milyonluk limiti aşıyorsanız. E-arşiv zorunluluğunuz var. Faaliyetinizin bu kapsamda olup olmadığını ilgili müdürlükten öğrenebilirsiniz.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve müteakip yıllarda gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 5 milyonluk limitin aşıldığı yıla ilişkin KV beyannamesinin verildiği yılın sonuna kadar hazırlıklarını yapmaları ve izleyen yılın başından itibaren e-arşive geçmeleri gerekir.

e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir. 2014 yılı ve müteakip yıllarda brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde ve ilgili yılda internet satışınız bulunuyorsa şirketinizin e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

İlgili yılda internet satışınız bulunuyorsa daha sonra bu faaliyeti sona erdirmeniz e-Arşiv fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuzu ortadan kaldırmaz.

E-ARŞİV UYGULAMASINDA ÖKC BİLGİ FİŞİ VERİLMESİ

Soru 185- e-Arşiv Fatura kapsamında yazar kasadan(ÖKC) üretilecek olan bilgi fişi üzerinde e-Arşiv fatura numarası ya da ETTN olmak zorunda mı? Yoksa bilgi fişi üzerine konulmuş olan bir takip numarasının fatura oluşturma sırasında irsaliye numarası olarak yazılması yeterli olur mu?

107

Cevap 185- Bilgi fişi düzenlendikten sonra oluşturulacak e-arşiv faturaya bilgi fişi üzerindeki ÖKC seri No, Z No, fiş No ve tarih bilgisi girilecektir.

BİRDEN ÇOK SAYFALI E-ARŞİV FATURALARIN NUMARALARI

Soru 186- 1'den fazla sayfa sayısı olan faturalar için devam eden sayfalar da 1/3 2/3 3/3'ü şeklinde mi devam etmeli?

Ayrıca 3 sayfalı bir faturada 1. ve 2. sayfalar da ara toplam ibaresi fatura görselinde almalı mı?

Cevap 186- İlgili sayfalarda 'Ara Toplam' kullanmanıza gerek yoktur.

E-ARŞİV FATURA TİPİ ALANINA YAZILACAK İBARE

Soru 187-İhraç Kayıtlı olarak E-Arşiv Faturası düzenliyorum, faturanın tipi kısmında ne yazması gerekiyor? E-fatura mükelleflerine düzenlediğim faturalarda tebliğ de belirtildiği şekilde IHRACKAYITLI yazıyorum. E-Arşiv faturada da durum aynı mı?

Cevap 187- e-Arşiv fatura uygulamasında da e-faturada olduğu gibi 'IHRACKAYITLI' ifadesini kullanabilirsiniz.

ENERJİ DAĞITIM FİRMALARINCA DÜZENLENEN E-ARŞİV FATURANIN 2. NÜSHASINDA GÖRÜNTÜ FARKI

Soru 188- Elektrik dağıtım firması için sahada rulodan çıkarılan fatura ile saklanan ikinci nüsha fatura arasında görsel olarak fark oluşmaktadır. Bu şekilde e-Arşiv faturası düzenleyebilir miyiz?

Sahada rulodan fatura çıkarılmakta 2. nüsha ise a4 boyutunda aynı veriler ile oluşturulmaktadır. Yapılan işlem uygun mu?

Cevap 188- Enerji dağıtım sektöründeki firmalar için sahada teslim edilen termal faturalardaki bilgilerle birebir aynı olmak şartıyla oluşturulan e-Arşiv fatura çıktıları A4 kağıda farklı bir görselle basılabilir.

İNTERNETTEN SADECE BAYİLERE SATIŞ YAPILMASI

Soru 189- Sadece bayilere satış yapılması ve internet sitesi üzerinden sipariş verilmesi durumunda e-arşiv kapsamına giriyor muyuz?

Bayi kanalı üzerinden toptan bilgisayar ve sarf malzemesi vs satışı yapmaktayız. Son kullanıcıya (nihai tüketici) satış yapmıyoruz. Bayilerimiz ürünlerimizi teşhir ettiğimiz internet sitemiz üzerinden (B2B) sipariş verebilmekte, gerekirse yine site üzerinden kredi kartı ile ödeme yapabilmektedirler. Farklı şekillerde de ödeme tahsil ediyoruz (nakit, havale,eft vb.) mevzuat gereği 5 Milyon TL yi geçiyoruz. Bu satış şekli e-ticaret kapsamına da giriyor mu ? e-arşiv kullanmamız mecburi mi?

108

Cevap 189- Brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz. İlgili yılda internet satışınız bulunuyorsa şirketinizin e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır. İnternetten sadece bayilere satış yapmış olmanız durumu değiştirmiyor.

E-ARŞİV FATURASINDA MAİL ADRESİ BULUNMASI ZORUNLULUĞU VAR MI?

Soru 190- İnternetten yapılan satışlar için basılan kâğıt faturada, fatura müşteriye aynı zamanda mail olarak bildiriliyorsa faturanın üzerinde müşterinin mail adresinin olması gerekli midir?

Cevap 190- e-Arşiv faturada müşteriye ait e-mail adresinin bulunma zorunluluğu yoktur.

E-ARŞİV FATURAYA GEÇMEDEN KÂĞIT FATURALARI BİTİRME İMKÂNI

Soru 191- 2016 yılında e-fatura ve e-deftere geçeceğiz. Ancak elimizde hala kâğıt fatura var. Bunları bitirdikten sonra e-arşivi kullanmak istiyoruz. Böyle bir imkânımız var mı? Yoksa e-fatura ile beraber e-arşive geçmek zorunda mıyız?

Cevap 191- İnternet satışınız olmadığı için e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğunuz bulunmamaktadır. E-Fatura uygulamasına geçmek e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu getirmemektedir. Dolayısıyla zorunluluğunuz bulunmadığı için dilediğiniz zaman e-Arşiv fatura uygulamasına ihtiyari olarak geçebilirsiniz.

E ARŞİV FATURADA FİRMA VE GİB LOGOSUNUN RENKLİ OLMA ZORUNLULUĞU VAR MI?

Soru 192- E- arşiv fatura kesen firmamız perakende ticaret (dükkan) işiyle iştigal etmeye başlayacak. Müşteriye verilen kâğıt faturada GİB logosu ve Firma logosu renkli olmak zorunda mı?

Cevap 192- Logoların renkli olması zorunluluğu yoktur.

E-ARŞİV KAPSAMINDA OLUŞTURULACAK İKİNCİ NÜSHANIN MÜHÜRLENMESİ

Soru 193- 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 9. maddesinin c bendinde,

"c) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile onaylayarak saklarlar." denilmektedir.

109

Buna göre müşteriye, aynı faturadan iki tane oluşturup, ayrı ayrı mali mühürle mühürleyip, ilkini mi göndereceğiz, yoksa bir tane oluşturup, mühürledikten sonra kopyasını göndermemiz yeterli mi?

Cevap 193- e-arşiv faturanın ikinci nüshası 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ''3- e-Arşiv Uygulaması ''İzni başlıklı maddesinde şu şekilde açıklanmıştır: ''Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir. Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler.'' Dolayısıyla aynı faturadan iki tane oluşturmak söz konusu değildir.

İNTERNETTEN YAPILAN SATIŞLARA AİT FATURALARIN SERİ NUMARALARI

Soru 194-E-Arşiv izni alan mükellefler ve özel entegratörler internet üzerinden yapılan satışlar için sadece bu satışlara özgü, diğer satışlardan ayrı birim kod ve kodları belirleyerek fatura numarası yapısında kullanmak zorunda mı? Başka bir ifade ile internet üzerinden yapılan satışlar için faturaların ayrı bir seri numarasının olması şart mı?

Hotellerimizde internet üzerinden otel konaklama hizmeti satıldığında; fatura internet üzerinden kesilmiyor. Fatura konaklama sonrası otelden çıkış sırasında düzenleniyor. Çıkış işlemi sırasında düzenlenen bu faturada misafirin internetten satın almadığı, konaklaması boyunca otelde yaptığı harcamalar da yer alıyor. Çok az durumda misafir konaklama dışında bir harcama yapmamış da olabilir.

- Bu durumda fatura içinde internet üzerinden satılmış bir hizmet kalemi varsa ayrı bir seri numarası mı üretmek gerekiyor? Takdir edersiniz ki bunun takibi oldukça zor olacaktır.

- Veya fatura internet üzerinden düzenlenmediği için ayrı bir seriye gerek olmayacak mı?

Cevap 194- Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştirilen satışlar için ayrı birim kodlu faturalar oluşturmalısınız. Sürecin tamamı internet üzerinden gerçekleştirilmiyorsa ayrı birim kodlu e-arşiv fatura oluşturmanıza gerek bulunmamaktadır.

ELEKTRİK VE İNTERNET KESİNTİLERİ DURUMUNDA E-ARŞİV FATURA İŞLEMİ

Soru 195- Mağazalarımızda nihai tüketiciye satış yapıp, e-arşiv faturası düzenleyeceğiz. Mağazalarımız internet üzerinden merkezimizle online iletişim kurmaktadır.

Satış esnasında elektrik veya internet kesintisi yaşandığı durumlarda müşterilerimize e-arşiv faturası kesilmesi konusunda nasıl bir yol izlememiz gerekir?

110

Cevap 195 -Elektrik ya da internet kesintisi yaşadığınız durumlarda alıcıya ÖKC'den (yazar kasa) bilgi fişi ya da kâğıt olarak irsaliye oluşturup daha sonra bu bilgi fişi ya da irsaliyeleri e-arşiv fatura uygulaması kapsamında fatura oluşturup bu e-arşiv faturalarını 433 seri numaralı VUK Genel Tebliği hükümlerine göre kâğıt ya da elektronik olarak alıcılara iletmelisiniz.

İHRACAT FATURASINDA BAZ ALINACAK KUR

Soru 196- E -arşiv olarak kesilen ihracat faturası işlemleri gümrük sistemi üzerinde bir kaç gün sonra bazen de ay atlayarak bir sonraki ay kapanabiliyor. İhracat faturalarında fiili gümrük çıkış tarihindeki döviz alış kuru baz alınması gerektiğinden E-arşiv ihracat faturalarının oluşturulma tarihi ve gümrük kapanışında fark oluşacağından fatura ne şekilde kayıt edilmelidir?

Cevap 196- Belirttiğiniz durum yönünden e-Arşiv fatura ve kâğıt fatura arasında herhangi bir farklılık bulunmamaktadır. Kapanış tarihindeki kuru esas alacaksınız.

E-ARŞİV YURT DIŞI YABANCI FİRMA FATURASINDA VKN BİLGİSİ

Soru 197- Yurt dışına e-arşiv fatura keseceğiz. Yurt dışı firmanın numarası "NL.###.##.##" şeklinde ve rapordaki formata uygun değil. Buna göre yabancı şirket için aynı durum 10 tane 1111111111 şeklinde girmek doğru mu?

Cevap 197 - e-Arşiv uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzlenmesi gerekmektedir.

Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için UBL TR formatında düzenlenen fatura xml ve e-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilir. Ancak 454 Sıra Nolu V.U.K Genel Tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını da 1/7/2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmiştir. Dolayısıyla 01.07.2017 tarihinden itibaren söz konusu faturalar e-Arşiv fatura olarak değil e-Fatura olarak düzenlenecektir.

YABANCI ŞİRKETLERE E-ARŞİV

Soru 198-1)Yabancı şirketler ile olan işlemlerimiz için de e-Arşiv uygulaması başladıktan sonra e-Arşiv faturası mı kâğıt fatura mı kesmeliyiz?

2) Bu durumda VKN alanına ne bilgisi girilmeli?

Cevap 198- e-Arşiv uygulamasına kayıtlı iseniz e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlenmesi gerekmektedir.

Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için UBL TR formatında düzenlenen fatura xml ve e-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilir. Ancak 454 Sıra

111

Nolu V.U.K Genel Tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını da 1/7/2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmiştir. Dolayısıyla söz konusu faturalar e-Arşiv fatura olarak değil e-Fatura olarak düzenlenecektir. Söz konusu faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi ve gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar ile uygulamadan yararlanma yöntemleri www.efatura.gov.tr adresinde yayımlanan "e-Fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu’nda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

E-AŞİV FATURA İPTALİNDE SÜRE VAR MI?

Soru 199- e-Arşiv kapsamında turizm firmaları yurtdışındaki kullanıcılara fatura kesmekte fakat rezervasyon iptali ya da farklı sebeplerden dolayı işlem iptal ediliyor.

e-Arşiv faturasını özel entegratör üzerinden iptal etmek için yasal bir süre var mı?

Cevap 199- Düzenlendikten sonra herhangi bir nedenle iptal edilen e-Arşiv fatura bilgileri e-Arşiv raporunun "Fatura İptal" bölümüne yazılmalıdır.

FATURA SIRA NUMARASI ATLANMIŞ GERİYE DÖNÜK DÜZELTME YAPMA

200- Ocak ayında kesilen e-Arşiv faturalarında numara atlaması olmuş. 56 ve 58 numaralı faturalarımız var ancak 57 numaralı faturamız yok. Ocak ayının raporlamasını da yaptık. Ayrıca Şubat ayı faturalarında da atlama mevcut. Entegratör üzerinden yaptığımız bu işlemlerin geriye dönük düzeltmesini de yapamıyoruz. Bu bir problem oluşturur mu izlememiz gereken prosedür nedir?

Cevap 200- 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin '6.2 Belge Numarası' başlıklı bölümünde belge numarasıyla ilgili aşağıdaki açıklama yapılmıştır; ''...Belge numarası içerisinde yer alan sıra numarası, 4 karakter yıl ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. Her bir birim koduna ait sıra numarası kendi içinde oluşturulur ve takip edilir. Sıra numarası içerisinde yer alan 9 karakterlik müteselsil numara, her yılın ilk günü itibariyle "1" rakamından başlatılarak kullanılır. Mükellef bünyesinde aynı belge numarası birden fazla kullanılamaz.''

Dolayısıyla belge numaraları müteselsil olarak atlamadan ilerlemelidir. Atlayan belge numaralarının sehven atlandığı ve kullanılmayacağını belirten bir dilekçe ile GİB Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığına dilekçe ile başvurabilirsiniz. Ancak bu başvurunuz yapılacak inceleme neticesinde tarafınıza düzenlenebilecek işlemler için bir muafiyet oluşturmayacaktır.

E-ARŞİV RAPOR 'DAKİ VERGİ ELEMANI ZORUNLU ALAN MI?

Soru 201- e-arşiv raporunda vergi elemanı zorunlu ve e naz 1 adet vergi elemanı girilmesi beklenmektedir. Fakat faturalarımız arasında hiç vergisi olmayan faturalarBu tip durumlar için ne yapmalıyız? Raporda vergi alanı optional ( seçimli) olabilmesi sağlanabilir mi?

112

Cevap 201 - Vergi oranı elemanında güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden sonra gönderilecek e-Arşiv raporlarında vergi oranı elemanı seçimli olacaktır.

E- BİLET SATIŞLARI E-ARŞİV KAPSAMI DIŞINDA BIRAKILDI

Soru 202- Şirketimizin internet ortamında sanal kredi kart ile yolcu taşıma bileti satışı yapmaktadır. Toplam satışlarımız 5.000,000 TL geçmektedir.

Tüm bilet satışlarımız e- arşiv mevzuatı kapsamında mı?

Cevap 202- 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "10- İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışında Düzenlenecek Faturalar" başlıklı bölümünde; "… İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-Arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir." Açıklamalarına yer verilmiştir.

464 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin " 5. İnternet Satışı Nedeniyle e-Arşiv Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Getirilenler " başlıklı bölümünde ise "...internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar." açıklamalarına yer verilmiştir.

433 ve 464 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer verilen açıklamalar uyarınca; internet üzerinden mal veya hizmet satışı yapan ve 2014 ve takip eden yıllarda gelir tablosu brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzerinde olan mükelleflerin ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına ilişkin başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmaktadır.

Söz konusu zorunluluk mükellefin e-Defter uygulamasına geçiş zorunluluğundan bağımsız olarak değerlendirilmesi gereken bir zorunluluk olup, e-Fatura ve e-Defter uygulamasına zorunlu olarak geçilmekle birlikte belirtilen koşullarda internet satışı bulunmayan mükelleflerin e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

e-Fatura ve e-Defter uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmamakla birlikte 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen kapsamda internet satışı bulunan mükelleflerin e-Arşiv Fatura ve e-Fatura Uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmaktadır. Buna göre 2014 yılında internet satışı bulunanlar en geç 1/1/2016 tarihinde, 2015 yılında internet satışı bulunanlar ise 2015 yılı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği 2016 yılındaki tarihi takip eden hesap

113

dönemi olan 1.1.2017 tarihine kadar e-Fatura ve e-Arşiv Uygulamasına geçiş yapmak zorundadırlar.

Diğer taraftan 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 10 uncu maddesinde "İnternet üzerinden yaptıkları satışlarda münhasıran bilet, sigorta poliçesi vb. belgeleri düzenleyenler zorunluluk kapsamı dışındadır." denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamalar doğrultusunda; internet üzerinden sadece bilet satışı yapıyor olmanız bunun dışında herhangi bir internet satışınızın bulunmaması durumunda 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu'nun 10 uncu maddesi doğrultusunda e-Arşiv Uygulamasına geçme mecburiyetiniz bulunmamaktadır.

Ancak internet üzerinden bilet satışı dışında herhangi bir satış yapıyor olmanız ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde gelir tablosu brüt satış hasılatınızın 5 milyon TL ve üzeri olması durumunda e- Arşiv Uygulamasına geçmeniz gerekmektedir.

E-ARŞİV FATURA UYGULAMASINDA BEŞ MİLYON HASILATIN ALTINDA OLANLARIN İNTERNETTEN SATIŞ YAPMASI DURUMUNDA KAPSAM DIŞI KALMASI

Soru 203- Brüt satışı 6 Milyon TL olan ve E-Fatura mükellefi olmayan ancak internet satışı bulunan mükelleflerin e-Arşiv Faturaya geçişi zorunlu mudur?

Cevap 203 – e-arşiv kapsamına girmek için en az 5 milyon hasılat ve internetten satış gerekiyor. Bu iki şartı birden sağlamadığınızdan e-arşiv kapsamına girmiyorsunuz.

MÜŞTERİYE VERİLECEK E-ARŞİV FATURA KÂĞIT ÇIKTISINDA MALİYE BAKANLIĞI LOGOSU VE ÖZEL AMBLEMİN RENKLİ OLMASI MECBURİYETİ YOK

Soru 204- e-arşive tabi olarak oluşturacağımız faturaların müşterilerimize vereceğimiz kağıt çıktılarında firma ve Maliye Bakanlığı logosunun renkli olma zorunluluğu var mı? Çünkü tüm mağazalarımızda renkli çıktı alacak yazıcılarımız bulunmamaktadır. Bu nedenle belgeleri siyah olarak müşterilerimize verebilir miyiz? Mümkün ise bu konu hakkında yasal olarak müracaatta bulunup izin alma mecburiyetimiz var mı?

Cevap 204 - 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında oluşturulan elektronik belgelerde, 2/2/1985 tarihli ve 18654 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belgelerin ön yüzünün üst orta kısmına gelecek şekilde basılması zorunlu olan 'Belgelere Konulacak Özel İşaret (Amblem)' ile 'İl Kod Numarası' yerine aynı konumda bulunmak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi bulunmalıdır.

Söz konusu amblemin şekli www.efatura.gov.tr'de "Ek-5 UBL-TR Paketi_V-1.1\xml\geliridaresi.jpg" dosyasında renkli olarak yayımlanmıştır. Dolayısıyla e-Arşiv faturalarının

114

hem alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen aslı hem de düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin www.efatura.gov.tr'de "Ek-5 UBL-TR Paketi_V- 1.1\xml\geliridaresi.jpg" dosyasında belirtildiği şekilde renkli olarak yer alması esastır.

Ancak söz konusu amblemin alıcısına kâğıt olarak verilen asıl nüshaları üzerine renkli olarak basımının teknik donanım yetersizliği, ek maliyet ve zaman unsuru vb. nedenlerle mümkün olmadığı durumlarda, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması koşuluyla, alıcısına kâğıt olarak verilen asıl nüshaları üzerine siyah-beyaz olarak basılması da mümkündür.

BİLGİ FİŞİ ÜZERİNDEKİ BİLGİLERİN E-ARŞİV FATURASINA YAZILMASI

Soru 205- e-Arşiv faturası oluştururken UBL-TR 1.2 kullanmaktayız. Bakanlık açıklamalarında "Bilgi fişi düzenlendikten sonra oluşturulacak e-arşiv faturaya bilgi fişi üzerindeki ÖKC seri no, Z no, fiş no ve tarih bilgisi girilecektir." denilmektedir.

Ayrıca ELEKTRONİK ARŞİV KILAVUZU'nun versiyonda yapılan değişiklikler tablosunda "Elektronik Arşiv Raporu Elemanlarından “ynOkcFisBilgisi” elemanı kaldırılmıştır." şeklinde bir ibare vardır.

Eğer bilgi fişi üzerindeki bilgileri e-Arşiv faturasına yazacaksak, UBL-TR'nin hangi elemanlarını kullanacağız?

"ynOkcFisBilgisi" elemanı rapordan kaldırıldığına göre bu bilgiler sadece faturada mı yer alacak?

Ayrıca bu bilgilerin, e-Arşiv faturasının basılabilir pdf dosyasında görünmesi zorunlu mu?

Cevap 205 - e-Arşiv faturalara YNÖKC bilgisi ve Z raporu gibi bilgileri additional reference alanlarına yazabilirsiniz.

Bİlgi fişinde yer alan bilgilerin e-Arşiv Fatura görselinde de bulunması gerekmektedir.

E-ARŞİV RAPORUNUN GÖNDERME TARİHİNİN BAYRAMA RASTLAMASI

Soru 206- E-arşiv raporunun son günü Bayramı nedeniyle tatile denk gelmesi durumunda, e-arşiv raporunu hangi tarihe kadar göndermemiz gerekmektedir?

Cevap 206- Sürelerin işlemesi ve bitişi ile ilgili gerek Borçlar Kanunu, gerek özel yasalar, gerekse de genel hukuk kaideleri uyarınca son günü tatil günlerine denk gelen bir süre, takip eden ilk iş gününün mesai saati bitimine uzar.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 18. Maddesinde; “…Resmi tatil günleri süreye dâhildir. Şu kadar ki, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takip eden ilk iş gününün tatil saatinde biter…..” hükmü yer almaktadır.

115

Yukarıdaki hüküm gereğince işlem yapabilirsiniz. Yani son gönderme süresi tatile rastlarsa takip eden ilk işgünü gönderme günüdür.

SİSTEMDEN GELEN E-ARŞİV FATURALARI GÖRÜNTÜLENMESİ

Soru 207- Şirketimize gönderilen e-arşiv faturalarını sistemden gelen e-faturalar gibi görebilecek miyiz?

Cevap 207 - 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği '3-e-Arşiv Uygulaması İzni' başlıklı maddesinde; ''397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.'' açıklaması yapılarak e-Fatura kullanıcılarına E-Arşiv Faturası düzenlenemeyeceği açıkça belirtilmiştir.

Firmanız e-Fatura kullanıcısı olduğu halde tarafınıza gelen e-Arşiv Faturalar geçersizdir ve bu faturaların iptalini isteyerek yerine e-Fatura talep etmelisiniz.

E-ARŞİV FATURASI OLARAK DÜZENLENEN YURTDIŞI FATURALARI

Soru 208- Şirketimiz e-fatura, e-arşiv ve e-defter uygulama mükellefidir.

Mevcut mevzuata göre yurtdışı müşterilerimize e-arşiv faturasını düzenlerken faturanın düzenlendiği tarihteki merkez bankası döviz alış kuru nu esas alarak döviz ve TL tutarlı fatura düzenlemekteyiz. Gümrük müdürlüklerine bu faturayı gümrük komisyoncuları vasıtasıyla göndererek işlem yapmaktayız.

a) Gümrük beyannamelerinin kapanışının gerçekleştiği intaç tarihine göre daha önce düzenlemiş olduğumuz faturanın tarihini ve TL kurunun nasıl değiştireceğiz?

b) İntaç tarihleri bir sonraki aya sarkan faturalar nasıl işlem görecek?

c) İşlem gören ayın 1 i ile 31 arasındaki e-arşiv faturalarının bir sonraki ayın 15 ine kadar GİB’na rapor halinde gönderilmesi gerekiyor. Ocak xxxx ayında e-arşiv faturası olarak düzenlenen faturalarımızdan henüz intaç tarihi belli olamayıp şubat xxxx ayına sarkan faturalar nasıl işlem görecek?

Cevap 208 - Yurtdışı olarak düzenlenen faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi gerekir.

e-Arşiv Faturalarda kağıt fatura gibi T.T.K, V.U.K ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir.

Düzenlenen e-Arşiv Faturalarda herhangi bir değişiklik yapılamamaktadır.

e-Arşiv Faturalar düzenlendiği tarih itibariyle ait olduğu e-Arşiv raporunda Başkanlığımıza bildirilir. İhraç Faturaları intaç tarihinin ait olduğu KDV Beyannamesine eklenir.

e-Arşiv Faturayı yabancı para cinsinden oluşturulabilir.

Oluşturulma tarihindeki kur bilgisini faturanın açıklamalar kısmına ekleyebilir, yabancı para cinsinden oluşturulan faturayı GİB Başkanlığıa raporlayabilirsiniz.

116

E ARŞİV FATURANIN İPTALİ VE E FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 209- Elektronik ticaretle ilgili faaliyet gösteren bir firmayız. E-fatura ve e-arşiv fatura kesmek için gereken bilgileri firmalar internet üzerinden sipariş oluştururken giriyorlar. Bir firma geçmiş aylarda vermiş olduğu 50 sipariş (50 fatura) bilgileri (vergi kimlik no) yanlış girdiği için E fatura kesilmesi gerekirken, E arşiv fatura kesilmiştir. Geçmiş aylarda kesilen bu faturaları e- fatura olarak tekrar düzenlememiz gerekirse kesilen e arşiv faturalarını ne yapmalıyız? Düzeltmeyi nasıl yapabiliriz?

Cevap 209 - E-arşiv faturaları iptale çekip iptal edilen ayın e-arşiv raporuna ekleyebilirsiniz.

E-ARSİV RAPORDA TEVKİFAT KODU ALANINA NE YAZILACAK

Soru 210- GİB'e gönderilecek e-arsiv fatura raporunda Tevkifatlı Fatura Kodu bulunmaktadır. Ancak şematron 3xx lü Tam İstisna kodlarına izin vermektedir. Ancak kısmi tevkifatlı faturalarda 6xx lü kod girilmesi halinde Şematron Hatası alacağız. e-arsiv raporunda gönderilmesi gereken kısmi Tevkifat kodu ne olmalıdır?

Cevap 210 - http://www.efatura.gov.tr/efaturamevzuat.html [^] adresindeki UBL-TR1.2 Kılavuzları dokümanındaki "KOD LİSTELERİ" klasöründeki "UBL-TR Kod Listeleri" adlı dosyadan ulaşabilirsiniz.

VERGİ MÜKELLEFİ OLMAYANA ELEKTRONİK ORTAMDA E-ARŞİV FATURA GÖNDERİLMESİ

Soru 211- Vergi mükellefi olmayanlara alıcının rızasıyla faturasını elektronik ortamda iletebilir miyiz?

Cevap 211 - 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğinin (443 Sıra No.lu GT ile Değişen Hali) Bu Tebliğin 3-b bendine göre adına fatura düzenlenen vergi mükellefleri söz konusu faturaları, kendilerine iletim yöntemine uygun olarak muhafaza ve ibraz etmek zorundadırlar.

Bu itibarla alıcı faturalarını elektronik ortamda muhafaza etmek isteyebilir bu nedenle de iletim yöntemi olarak elektronik iletim yöntemini tercih edebilir.

“Malın teslimi ya da hizmetin ifası anında fatura elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir” ifadesinde de alıcının aldığı mal/hizmeti belgeleyebilme (irsaliye gibi) imkânı sunması açısından değerlendirilmelidir.

E-Arsiv UBL faturasında senaryo

117

Soru 212- E-Arsiv faturasını ubl formatında hazırlıyoruz. Bu durumda senaryonun her zaman temel fatura olduğunu varsaymak doğru mu?

Cevap 212 - e-Arşiv Faturada 'TEMELFATURA' kullanılmalıdır.

E-ARŞİV ÖDEME ŞEKLİ, TARİHİ, NAKLİYE BİLGİLERİ VE DİĞER TEBLİĞDE YER ALAN DİĞER ALANLARIN E-ARŞİV FATURAYA YANSITILMASI

Soru 213- Firma olarak müşterilerimizden siparişleri toplama için B2B programı kullanmaktayız.

Bu program firmalara özel olarak çalışmakta olup bir web portalı değildir. İnternet üzerinden merkez sunucularımıza bağlı bir programdır. B2B sistemi üzerinden siparişler ticari yazılıma aktarılmakta, kimi zaman gelen siparişin faturası da kesilmekte firmamız nakliye araçları ile teslim edilmektedir. Kimi zamanda kargo firması ile sevk edilmektedir. Bir kısım siparişler de firmamız merkezinden müşteri tarafından elden teslim alınmaktadır. Yapılan satışların ödemeleri sipariş anında yapılmamaktadır. Müşterilerimizle çalışma sistemimize göre vadesi süresi içerisinde online olarak B2B programı içerisinden yapılmaktadır.

"443 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği'nde yer alan “10-İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışında Düzenlenecek Faturalar" maddesinde yer alan bilgiler sadece vergi mükellefi olmayan firmalara yapılan satışları mı kapsamaktadır? Yoksa bizlerde bu bilgileri e-Arşiv faturalarımıza yansıtmak zorunda mıyız?

1. Satış işleminin yapıldığı web adresi, (Biz program kullanıyoruz bu yüzden şirket web adresi yeterlimi?)

2. Ödeme Şekli, (Tüm müşteriler için Açık Hesap ya da Vadeli yazmamız sıkıntı olur mu?)

3. Ödeme Tarihi, (Vade Tarihi yazmamız yeterli mi?)

4. Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/Unvanı ve VKN/TCKN bilgisi, (Çok nadiren değişiklik gösterse de firmaya tanımlı sevk aracının kullanıcısı/şoförü yeterli mi?)

5. Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih, (Günün Tarihi yeterli mi?)

Cevap 213 - İnternet üzerinden e-Fatura kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine yaptığınız satışlarda e-Arşiv Fatura düzenleyerek ilgili Tebliğin 10. bölümünde belirtilen bilgileri bulundurmanız gerekmektedir.

1-Yeterlidir

2-Ödeme şeklinde 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' kısmına gerekli açıklamayı yazabilirsiniz.

3-Yeterlidir

118

4-Gönderiyi taşıyan kişi ya da firma bilgisini girebilirsiniz.

5-Yeterlidir.

GEÇMİŞE DÖNÜK E-ARŞİV FATURA KULLANIMI

Soru 214- E-arşiv fatura düzenlemeye geçtikten sonra geçmişe dönük faturalar için e-arşiv faturası kullanılabilir mi?

Cevap 214 - e-Arşiv Fatura kayıtlı kullanıcısı olmadığınız tarihler için e-Arşiv Fatura düzenleyemezsiniz.

E-ARŞİV İHRACAT FATURALARI HANGİ AYIN E-ARŞİV RAPORUNA EKLENECEK

Soru 215- 28.01.2017 Tarihinde kesilen bir e-arşiv ihracat faturasının, intacı 10.02.2017 tarihinde olmuştur. Bu durumda 28.01.2017 tarihli e-arşiv faturası 15 Şubat 2017 tarihinde GİB e paketlenip gönderilmesi gereken Ocak ayı e-arşiv raporuna dâhil olacak mı? Sistem buna izin verecek mi?

Cevap 215 - e-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda GİB Başkanlığından izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu aylık olarak oluşturup takip eden ayın 15 nci günü saat 24:00’a GİB sistemine aktaracaklardır.

Sorunuzla ilgili olarak GİB 'e raporlama da fatura tarihi önemli olup, 28.01.2017 Tarihinde kesilen bir e-arşiv ihracat faturasının intacı 10.02.2017 tarihinde olması halinde, 28.01.2017 tarihli e-arşiv faturası 15 Şubat 2017 tarihinde GİB e paketlenip gönderilmesi gereken Ocak ayı e-arşiv raporuna dâhil edilmesi gerekmektedir.

VERGİ ORAN’ININ TAM SAYI OLMASI HAKKINDA

Soru 216- ÖTV Vergi Oranını tam sayı olarak tanımlandığı için virgüllü sayı giremiyoruz, ne yapmalıyız?

Cevap 216 - Vergi oranı elemanında güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden itibaren gönderilecek raporlarda vergi oranı elemanı seçimli olup, virgülden sonra hane girme imkânı da vardır.

E-ARŞİV MÜKELLEFİ FATURAYI A4 KÂĞIDINA BASABİLİR Mİ?

Soru 217 - e-arşiv sebebiyle e fatura düzenleyen firma matbaadan basılı fatura kullanımı son bulacak mı? Faturalar sadece a4 kâğıda mı basılacak? Elimizdeki faturaları maliyeye teslim etme mecburiyeti var mı?

Cevap 217- e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra bütün faturalarınızı elektronik ortamda oluşturmanız gerekecektir. Elektronik ortamda oluşturulan faturaların çıktısını

119

A4 kâğıt kullanarak alabilirsiniz. Elinizdeki faturaları dilerseniz bağlı olduğunuz vergi dairesinde iptal ettirebilirsiniz.

HARCAMA BELGELERİ YÖNETMELİĞİNİ UYGULAYAN KURUMLAR ISLAK İMZALI FATURA İSTİYOR.

Soru 218- Harcama Belgeleri yönetmeliğine göre kurum olarak yapacağımız ödemelerde faturanın aslı olmadan ödeme yapılamıyor. Bazı firmalardan elektronik ortamda düzenlenmiş e-fatura geliyor veya e-arşiv faturaları geliyor. Bu durumda faturanın ödenebilmesi için harcama belgeleri yönetmeliğinde herhangi bir değişiklik yapılmadığından usul olarak neye göre ödeme yapmamız gerekir? E-arşiv faturaların sistemde kayıtlı olup olmadığını anlayabilmek için sisteme sorgu yapıyoruz ancak "fatura sistemde kayıtlı değildir" bilgisi dönüyor. Faturaları nasıl ödeyebiliriz?

Cevap 218 - e-Arşiv Faturaların sorgulama ekranında kayıtlı olarak görünmesi için ilgili faturaların GİB e raporlanması gerekmektedir. E-Arşiv Faturalara ait raporlar en geç takip eden ayın 15. günü saat 24.00 a kadar yapılabilmektedir. Bu tarihten önce sistemde kayıtlı olmadığından görülemiyor. E-Arşiv Fatura düzenleyenler e-Arşiv raporlarını teknik olarak bölümler halinde olmak üzere bir kaç defada veya daha erken tarihlerde GİB e aktarabilirler.

KÂĞIT FATURA ELEKTRONİK OLARAK SAKLANAN NÜSHA BİREBİR AYNI OLMASI

Soru 219 - Özel entegratör aracılığı ile e-Arşiv uygulamasına geçeceğiz. Ancak tebliğde elektronik olarak saklanan nüshanın, müşteriye gönderilen fatura ile aynı içerik ve görüntüde basılabilir olması ifadesi nedeniyle yaşadığımız bir ikilem bulunuyor. İki nüsha şablon ve görüntü olarak bire bir aynı mı olmalıdır?

Ayrıca fatura basma işlemini entegratör firmaya fatura bilgisini iletmeden yapabilir miyiz?

Cevap 219 - Faturanın aslı ile nüshası aynı bilgileri içermeli, çıktısı ise aslının aynı olmalıdır. E-arşiv faturaları takip eden ayın 15. gününe kadar sisteme raporlanmak zorunda olduğundan bu süreler içinde işlem yapabilir, entegratör firmaya bilgi göndermeden faturanın çıktılarını müşterilerinize verebilirsiniz.

E-ARŞİV ‘DEN ÇIKMAK MÜMKÜN OLABİLİR Mİ?

Soru 220 Firmamız e-fatura müşterisi ancak 5000 TL tutarında elektronik satış gerçekleştirmiş durumda 2017 yılında ise farklı bir firmamız üzerinden internet satışını yapmayı planlıyoruz bu sebeple,

1) İlk firmamız 2017'da e-ticaret yapmayacak yine de e-arşive dâhil olmak zorunda mı?

2) Yeni firmamız 2017'da faaliyet gösterecek dolayısıyla cirosu olmadığından e-arşive tabi olacak mı?

3) 2016 yılında e-defter kullanmaktayız 2017 için vergi dairemize veya farklı bir kuruma 2017 ile ilgili başvuruda bulunacak mı?

120

Cevap 220 - 1- E-Arşiv uygulaması şartlarına 2015 yılında uygun olduğunuzdan dolayı herhangi bir nedenle(Ör: internetten satışın kapanması) bu şartları kaybettiğinizde dahi uygulamadan çıkamazsınız.

2- 2017 yılında kurulacak yeni firmanız için 2017 yılı brüt satış tutarınız 5 milyon TL ve üzeri olması yanında internetten satış işlemi olması gerekmektedir. Bu şartları taşıdığınızda 2018'nin sonuna kadar gerekli hazırlıkları yaparak 1/1/2019 tarihinde e-Arşiv uygulamasına ve e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

NİHAİ TÜKETİCİLERDE T.C. KİMLİK NO'SU ALINMASI ZORUNLU MU?

Soru 221- e-Arşiv kapsamında Nihai tüketicilere keseceğimiz faturalarda T.C. Kimlik No'su bilinmeyen veya yabancı uyruklu kişilerde T.C. Kimlik no alanına 22222222222 yazmamız uygun mu? Ne yazılması gerekir.

Cevap 221- e-Arşiv Faturada bulunması gereken bilgiler kâğıt faturada bulunması gereken bilgileri kapsamaktadır. VUK' a göre faturada alıcının TCKN bilgisinin alınması zorunlu değil. Bu durumda e-Arşiv raporunda söz konusu alanı 11111111111 olarak yazabilirsiniz.

İNTERNET SATIŞLARINDA ÖDEME SATIŞ ANINDA OLMAZ İSE İZLENECEK YÖNTEM

Soru 222- İnternet üzerinden gerçekleştirilen satışlarda, ödemenin satış anında gerçekleşmediği durumlarda nasıl bir yöntem izlenmelidir?

Örneğin; internet üzerinden ürün siparişi verilmektedir. Ancak ödeme sipariş anında yapılmamakta ve bir vade tarihi verilmekte, bu vade tarihi dolmadan ödenmesi beklenmektedir. Alıcı tarafından ödeme ürünü teslim aldıktan sonra gerçekleştirilmektedir.

Bu durumda, fatura üretimi anında ödemenin yapılacağı tarih ve ödeme şekli belirsiz olduğundan, ödeme şekli ve tarihi internet satışlarında boş da geçilemeyeceğinden, nasıl bir yöntem izlememiz gerektiği konusunda yardımcı olabilir misiniz?

Cevap 222- Ödeme şekli bilinmeyen durumlarda ödeme tipini 'KAPIDAODEME' seçebilirsiniz.

Soru Ürün bedeli bir ödeme platformu ya da ödeme aracısı üzerinden tahsil ediliyorsa bu platformun ( güvenli ödeme üstlenen platformlar, örnek olarak; PayPal, AliPay, BKM Express vb. ) ya da aracının adı veya unvanı yazılacaktır.

2017 YILINDA İNTERNET SATIŞINA BAŞLANILMASI

121

Soru 223- Şirketin 2015 ve 2016 yılı satışları 5 milyon TL üzerindedir. İnternet üzerinden satışa ilk defa 01.03.2016 tarihinde başlamıştır. Bu durumda E-Arşiv geçiş zorunluluk tarihi nedir?

Cevap 223 - 464 Nolu VUK Genel Tebliği 5. maddesinde; ''internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar.

Bu durumda, 2016 yılında hem internet satışınızın bulunması hem de 5 milyonluk limiti aşmanız nedeniyle 2017 yılı sonuna kadar hazırlıklarınızı bitirmeniz ve 1.1.2018 tarihinden itibaren e-arşiv uygulamasın geçmeniz zorunludur.

e-Arşiv Uygulamasına geçiş yapan mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan düzenlemeler uyarınca internetten yaptıkları satışlara ait e-arşiv faturalarını elektronik ortamda iletmek ve söz konusu faturalarda gösterilmesi istenen bilgilere yer vermek zorundadır.

E-ARŞİV FATURASI TARİHİ İLE SEVK TARİHİ ARASINDAKİ FARK BULUNMASI

Soru 224 - E-Arşiv Faturası tarihi ile sevk tarihi arasındaki fark bulunması ve E-Arşiv Faturasının İrsaliye Olarak Kullanılması

01.01.2016 tarihinden itibaren kendi araçlarımızla müşterilerimize sevk ettiğimiz ürünler için e arşiv faturası düzenleyip, "İrsaliye yerine geçer." ifadesi ile ürünlerimizi e-arşiv faturasıyla sevk etmek istiyoruz. Bu durumda müşterilerimizin ürün taleplerini örn:01.01.2017 tarihinde e-arşiv faturasını düzenleyip, ürünleri 02/01/2017 veya 03/01/2017 tarihinde sevk etmemiz durumunda, 01/01/2016 tarihinde kesmiş olduğumuz e-arşiv faturası ile sevk edebilir miyiz?

Cevap 224 - Alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve E-Arşiv Faturası tarihi ile sevk tarihi arasındaki fark bulunmaması ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur.

e-Arşiv Faturada fiili sevk tarihi alanı bulunmamaktadır. İleri tarihte sevk edeceğiniz satışlarınızı irsaliye düzenleyerek gönderebilir, e-Arşiv Faturaya bu irsaliye bilgisini kaydedebilirsiniz.

E-ARŞİV FATURADA NİHAİ TÜKETİCİ İÇİN GEREKLİ BİLGİLER

Soru 225- e-arşiv sistemine yılbaşı itibari ile geçtik. Nihai tüketiciye e-arşiv olarak düzenleyeceğimiz faturada mutlaka açık adres, T.C. No ve mail adresi yazılması zorunlu mu? Yalnızca Ad/Soyadı, İl/İlçe yeterli olmuyor mu?

122

Cevap 225 - e-Arşiv Faturada kâğıt fatura gibi Vergi Usul kanunu ve diğer vergi kanunu hükümlerine dâhil olduğundan nihai tüketicilere yapılan satışlarda sorunuzda bahsettiğiniz bilgiler zorunlu değildir. Kâğıt faturada aldığınız bilgiler yeterlidir.

E-ARŞİV FATURASI İPTAL SÜRECİ

Soru 226- e-arşiv faturası iptal süresi kaç gündür?

Cevap 226 - Düzenlendikten sonra çeşitli nedenlerle iptal edilen faturalara ait bilgiler e-Arşiv raporunda fatura iptal elemanında gösterilecektir.

ÖDEME TARİHİNİN SATIŞ SONRASI BELİRLENMESİ HALİNDE E-ARŞİV FATURANIN DÜZENLENMESİ

Soru 227- İnternet üzerinden sipariş ve ödeme aldığımız için e-arşiv kapsamına gireceğiz.

Müşterilerimizle vadeli çalışıyoruz. Ödeme yöntemi ve ödeme tarihi faturalandırma işlemi sonrasında belli oluyor. Bu durumda ödeme yöntemi ve ödeme tarihi alanlarını nasıl doldurmalıyız?

Cevap 227- - Ödeme alanına 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' alanına gerekli bilgileri girebilirsiniz.

RAPOR ÜZERİNDE SABİT ÖTV DEĞERİ

Soru 228- Firmamızın kestiği faturalarda ÖTV değeri yüzde ile değil, sabit tutar ile kesilmektedir. Bu durumda elimizde vergi oranı bulunmuyor. E-Arşiv Rapor oluşturma teknik dökümanı incelendiğimizde vergi oranının zorunlu olduğu görüyoruz. Bu durumda vergi oranına ne yazmamız gerekiyor?

Cevap 228- e-Arşiv Teknik Kılavuzda ' değişiklik yapılarak vergi oranı' alanı seçimli alan haline getirilmiştir.

E-ARŞİV FATURA ÇIKTISI VERİLDİĞİNDE OKC FİŞİ KESİLMESİ

Sou 229- E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlememiz gerekir mi?

Cevap 229 - E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Fatura kesme sınırının altındaki işlemler için ÖKC'den perakende satış fişi kesilmeye devam edilecektir. Bu sınırın üstünde kalan tutarlardaki alışverişlerde ya da alıcının talep ettiği durumlarda e-arşiv faturası kesilmelidir. E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlemenize gerek yoktur.

123

E-ARŞİV FATURALARININ ALICISINA VERİLECEK KÂĞIT ÇIKTISINDA YER ALACAK İFADE

Soru 230- Gönderim şekli kağıt olan faturalar için alıcının talebi ile elektronik mail olarak da iletilmesi durumunda "e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir.” ibaresi faturanın üzerinde yer almalı mıdır?

Cevap 230 - Aşağıdaki durumlar için 'e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir' ifadesini kullanabilirsiniz.

-Mal veya mal + hizmet faturası (Alıcısının nihai tüketici olduğu ve faturanın alıcıya elektronik ortamda iletildiği ve faturanın malın teslimi anında düzenlendiği varsayımıyla düzenlenecektir)

-Elektronik ortamda yapılan mal veya mal + hizmet satış faturası (Alıcının Vergi mükellefi olmadığı varsayımıyla düzenlenecektir)

E-ARŞİV’E GEÇİŞ TARİHİNDEN ÖNCEKİ FATURLARIN E-ARŞİV FATURA OLARAK KESİLME İMKÂNI YOK.

Soru 231- 20.12.2017 tarihi itibariyle E-arşiv faturaya geçiş yapacağız.

Örnek olarak 21.12.2017 tarihinde 17.12.2017 tarihine oluşturduğumuz faturalarda e-arşiv faturası mı kullanacağız?

Yoksa 20.12.2017 tarihinde geçiş yatığımız için bu tarihten önceki tarihlere kestiğimiz faturalar için matbu fatura mı kullanacağız.

Cevap 231 - e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş tarihinden önceki tarihlere ait faturalarınızı e-Arşiv faturası olarak düzenlememelisiniz.

E-ARŞİV’E GEÇMEYENLERE UYGULANACAK CEZALAR

Soru 232- e-Arşiv Geçişi Yapması gerekenlerin bir listesi GİB 'de var mı? Geçmeyenlere hangi cezalar uygulanacak?

Cevap 232- - 433 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliği 10. Madde;

''İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.''

Yukarıdaki maddede sayılan iki şartı da taşıyanlar 01/01/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

Bu zorunluluğa uymayanlar için aşağıdaki yaptırımlar uygulanacaktır:

124

1) Süresinde e-Arşiv faturaya dâhil olmaması halinde VUK mükerrer 355.md uyarınca özel usulsüzlük,

2) Süresinde başvuru yapmama halinde 352/7. bendi uyarınca 2.derece usulsüzlük cezası,

3) Hem süresinde başvuru yapmayıp, hem de süresinde e-faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük,

Ayrı ayrı kesilir.

E-ARŞİV’E GEÇENLERİN DİP KOÇANLI PERAKENDE SATIŞ FİŞİ KULLANMASI MÜMKÜN

Soru 233- e-arşiv uygulamasına geçilmesi halinde, hali hazırda kullandığımız dip koçanlı perakende satış fişlerini e-arşiv uygulamasına geçtiğimizde de kullanmaya devam edebilir miyiz?

Cevap 233 - e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra fatura düzenlemeniz gereken tüm durumlarda e-fatura mükellefleri hariç olmak üzere e-Arşiv fatura düzenlemeniz gerekmektedir. e-Arşiv fatura uygulaması perakende satış fişi uygulaması hakkında bir değişiklik getirmemiştir. Kullanılabilir.

E-ARŞİV FATURASINDA ÖDEME BİLGİSİ GİRİLMESİ

Soru 234- E-Arşiv uygulamasına geçiş yapacağız ama şu şekilde bir uygulamamız var; anlaşmalı olduğumuz firmaların alt bayileri topladıkları puan karşılığında bizim internet sitemizden puanı kadar veya puan + para (kredi kartı) ile ödemesini yapıyor. E-Arşiv faturasında biz ödeme bilgilerini girme zorunluluğumuz olduğu için bu tarz ödemeleri nasıl bildireceğiz. E-Arşiv faturasında sadece kredi/banka kartı - eft/havale - ödeme aracısı - diğer diye bilgiler bulunuyor. Bizim ödeme bilgilerimiz puan - puan/kredi kartı veya sadece kredi kartı gibidir. Puan ve puan/kredi kartı olması durumunda nasıl bir bilgi girmemiz gerekmektedir?

Cevap 234 - Ödeme alanında bulunan 'diğer' seçeneğini seçerek 'açıklama' bölümüne ödemeyle ilgili bilgileri yazarak faturanızı oluşturabilirsiniz.

E-ARŞİV GEÇİŞİNDE 1 HAFTA SÜREYLE KÂĞIT FATURA KULLANABİLİR MİYİZ?

Soru 235- e-arşiv’e geçtikten sonra 5 gün süreyle kâğıt fatura kullanabilir miyiz?

Cevap 235- e-Arşiv faturada e-Faturada olduğu gibi 5 iş günü kâğıt fatura kullanabilme uygulaması söz konusu değildir. E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra bu tarihten sonraki faturaları e-Arşiv fatura düzenlemelisiniz.

E-ARŞİV FATURALARDA İMZA SAHİBİNİN ADI SOYADI VE UNVANI YER ALMASI125

Soru 236- VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 433) yer alan 7.Belgelerin Alıcılarına Teslimi maddesinde yer alan "Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir." paragrafında sadece imzadan bahsedilmiş. Örnek bazı faturalar incelendiğinde imzanın sahibi olan yetkilinin Adı Soyadı ve Unvanı da yazılmıştır. Böyle bir zorunluluk varmı?

Cevap 237- - Tebliğde de yazdığı gibi sadece imza yeterlidir.

SANAL POST ÜZERİNDEN ÖDEME İMKÂNI TANINMASI DURUMUNDA E-ARŞİV UYGULAMASINA GEÇME ZORUNLULUĞU

Soru 238- Efatura kullanıcısıyız. Ciromuz 5 milyonun üzerinde fakat E-arşiv zorunluluğumuz konusunda tereddütte kaldık. Müşterilerimize ödeme alternatifi olarak internet sitemiz üzerinden sanal pos ile tahsilât seçeneği sunuyoruz. Fakat hizmet fiziki ve fiili olarak yüz yüze işyerinde veriliyor.

1- E-arşiv Zorunluluk kapsamına giriyor muyuz?

2- Zorunluluk kapsamına giriyorsak internet üzerinden sanal pos ile yapılan tahsilât uygulamasını bitirirsek e-arşiv zorunluluğundan çıkabilir miyiz?

3- Sanal pos kullanımının olması, internet üzerinden satış olarak değerlendirilmesinde başına bir kıstas mıdır? Hizmetin fiili olarak yüz yüze işletmelerde verilmesi değerlendirmeyi değiştirir mi?

Cevap 238 - Gerçekleştirdiğiniz faaliyet Elektronik Ticaretin İzlenmesi ve Ödeme Sistemleri Müdürlüğünce ilgili mevzuata göre e- ticaret kapsamında kabul ediliyor ve 5 milyonluk limiti aşıyorsanız. E-arşiv zorunluluğunuz var.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve müteakip yıllarda gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 5 milyonluk limitin aşıldığı yıla ilişkin KV beyannamesinin verildiği yılın sonuna kadar hazırlıklarını yapmaları ve izleyen yılın başından itibaren e-arşive geçmeleri gerekir.

e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir. 2014 yılı ve müteakip yıllarda brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde ve ilgili yılda internet satışınız bulunuyorsa şirketinizin e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

İlgili yılda internet satışınız bulunuyorsa daha sonra bu faaliyeti sona erdirmeniz e- fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuzu ortadan kaldırmaz.

E-ARŞİV’E TABİ OLANLARCA DÜZENLENECEK BİLGİ FİŞİNDE KONULACAK NUMARA HAKKINDA

Soru 239- e-Arşiv Fatura kapsamında yazar kasadan(ÖKC) üretilecek olan bilgi fişi üzerinde e-Arşiv fatura numarası ya da ETTN olmak zorunda mı? Yoksa bilgi fişi üzerine

126

konulmuş olan bir takip numarasının fatura oluşturma sırasında irsaliye numarası olarak yazılması yeterli olur mu?

Cevap 239 - Bilgi fişi düzenlendikten sonra oluşturulacak e-arşiv faturaya bilgi fişi üzerindeki ÖKC seri No, Z No, fiş No ve tarih bilgisi girilecektir.

BİRDEN ÇOK SAYFALI E-ARŞİV FATURALARDA ARA TOPLAM ALMA HAKKINDA

Soru 240- 1'den fazla sayfa sayısı olan faturalar için devam eden sayfalar da 1/3 2/3 3/3'ü şeklinde mi devam etmeli?

Ayrıca 3 sayfalı bir faturada 1. ve 2. sayfalar da ara toplam ibaresi fatura görselinde almalı mı?

Cevap 240 - İlgili sayfalarda 'Ara Toplam' kullanmanıza gerek yoktur.

İHRAÇ KAYITLI E-ARŞİV FATURADA FATURA TİPİ

Soru 241- İhraç Kayıtlı olarak E-Arşiv Faturası düzenliyorum, faturanın tipi kısmında ne yazması gerekiyor? E-fatura mükelleflerine düzenlediğim faturalarda tebliğ de belirtildiği şekilde IHRACKAYITLI yazıyorum. E-Arşiv faturada da durum aynı mı?

Cevap 241- e-Arşiv fatura uygulamasında da e-faturada olduğu gibi 'IHRACKAYITLI' ifadesini kullanabilirsiniz.

ENERJİ DAĞITIM FİRMALARI 2. NÜSHA GÖRÜNTÜ FARKI OLUŞUYOR

Soru 242- Elektrik dağıtım firması için sahada rulodan çıkarılan fatura ile saklanan ikinci nüsha fatura arasında görsel olarak fark oluşmaktadır. Bu şekilde e-Arşiv faturası düzenleyebilir miyiz?

Sahada rulodan fatura çıkarılmakta 2. nüsha ise a4 boyutunda aynı veriler ile oluşturulmaktadır.

Cevap 242 - Enerji dağıtım sektöründeki firmalar için sahada teslim edilen termal faturalardaki bilgilerle birebir aynı olmak şartıyla oluşturulan e-Arşiv fatura çıktıları A4 kağıda farklı bir görselle basılabilir.

E ARŞİV UYGULAMASINA GEÇİLEMEDİĞİ DURUMDA CEZA UYGULAMASI

Soru 243- e-arşive girişte firmamızda bir gecikme olursa VUK 355. maddeye göre bir kere usulsüzlük cezası mı olacak? Yoksa e- arşiv uygulamasında kesilemeyen her faturaya ayrı ayrı usulsüzlük cezası uygulaması mı olacak?

127

Cevap 243- 1)Mükellefin süresinde e-Arşiv faturaya dâhil olmaması mükerrer 355.md uyarınca özel usulsüzlük cezasını gerektirir.

2)Süresinde başvuru yapmama 352/7. Bendi…> 2.derece usulsüzlük cezasını gerektirir.

3)Hem süresinde başvuru yapmayıp, hem de süresinde e-arşiv faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük ayrı ayrı kesilir.

4)e-Arşiv fatura yerine kâğıt fatura kesilmesi veya alınması durumu ise VUK ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektiren bir durumdur (353/1)

NİHAİ TÜKETİCİYE SATIŞ YAPMAYANLARIN E-ARŞİV KAPSAMINA GİRME ZORUNLULUĞU

Soru 244- Bayi kanalı üzerinden toptan bilgisayar ve sarf malzemesi vs satışı yapmaktayız. Son kullanıcıya (nihai tüketici) satış yapmıyoruz. Bayilerimiz ürünlerimizi teşhir ettiğimiz internet sitemiz üzerinden (B2B) sipariş verebilmekte, gerekirse yine site üzerinden kredi kartı ile ödeme yapabilmektedirler. Farklı şekillerde de ödeme tahsil ediyoruz (nakit, havale, eft vb.) mevzuat gereği 5 Milyon TL yi geçiyoruz. Bu satış şekli e-ticaret kapsamına da giriyor mu? e-arşiv kullanmamız mecburi mi?

Cevap 244 - Brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz. İlgili yılda internet satışınız bulunuyorsa şirketinizin e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

E-ARŞİV FATURA’YA GEÇİŞ YAPANLARIN ELLERİNDEKİ KÂĞIT FATURALARI KULLANMALARI HALİNDE YAPILACAK İŞLEM

245- e-arşiv sistemine geçmek zorunda olan mükellefler yaptıkları tüm satışları e-arşiv faturasına dönüştürmek zorunda mı? Ellerindeki kâğıt faturalar bitene kadar klasik yöntem ile fatura kesip müşteriye verirlerse ne olur?

Cevap 245 - e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra daha önceden anlaşmalı matbaalara bastırdığınız kâğıt faturaları kullanmamalısınız.

E-ARŞİV FATURASINDA MAİL ADRESİ GEREKLİ Mİ?

Soru 246- İnternetten yapılan satışlar için basılan kâğıt faturada, fatura müşteriye aynı zamanda mail olarak bildiriliyorsa faturanın üzerinde müşterinin mail adresinin olması gerekli midir?

Cevap 246 - e-Arşiv faturada müşteriye ait e-mail adresinin bulunma zorunluluğu yoktur.

E-ARŞİV’E GEÇEN E-FATURA VE E-DEFTER ZORUNLULUĞU

Soru 247- e-arşiv uygulamasına geçen firmaların e-fatura ve e -defter uygulamasına geçme zorunluluğu varmı?

Cevap 247 - e-arşiv uygulamasına geçmek için öncelikle e-fatura kullanıcısı olmak gerekmektedir. Ancak e- Defter şartı yok.

128

Çünkü e-defter kullanmak zorunda olan mükellefler, 421 ve 454 Sıra No'lu V.U.K Genel Tebliğinde belirtilmiş olup, e-arşiv uygulamasına geçmek zorunda olanlara doğrudan e-defter kullanma zorunluluğu getirmemektedir.

E-ARŞİV KAPSAMINDA OLUŞTURULACAK İKİNCİ NÜSHA NASIL SAKLANACAK

Soru 248- e-Arşiv Kapsamında Oluşturulacak İkinci Nüsha

433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 9. maddesinin c bendinde,

"c) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile onaylayarak saklarlar." denilmektedir.

Buna göre müşteriye, aynı faturadan iki tane oluşturup, ayrı ayrı mali mühürle mühürleyip, ilkini mi göndereceğiz, yoksa bir tane oluşturup, mühürledikten sonra kopyasını göndermemiz yeterli mi?

Cevap 248 - e-arşiv faturanın ikinci nüshası 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ''3- e-Arşiv Uygulaması ''İzni başlıklı maddesinde şu şekilde açıklanmıştır: ''Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir.

Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler.'' Dolayısıyla aynı faturadan iki tane oluşturmak söz konusu değildir.

İNTERNET ÜZERİNDEN SATIŞTA FATURALARIN SERİ NUMARALARI HAKKINDA

Soru 249-E-Arşiv teknik kılavuzunun 22.sayfasında “İzin alan mükellefler ve özel entegratörler internet üzerinden yapılan satışlar için sadece bu satışlara özgü, diğer satışlardan ayrı birim kod ve kodları belirleyerek fatura numarası yapısında kullanmalıdır.” şeklinde bir ifade var. Buradan internet üzerinden yapılan satışlar için faturaların ayrı bir seri numarasının olması gerektiğini mi anlamamız gerekir?

Hotellerimizde internet üzerinden otel konaklama hizmeti satıldığında; fatura internet üzerinden kesilmiyor. Fatura konaklama sonrası otelden çıkış sırasında düzenleniyor. Çıkış işlemi sırasında düzenlenen bu faturada misafirin internetten satın almadığı, konaklaması boyunca otelde yaptığı harcamalar da yer alıyor. Çok az durumda misafir konaklama dışında bir harcama yapmamış da olabilir.

- Bu durumda fatura içinde internet üzerinden satılmış bir hizmet kalemi varsa ayrı bir seri numarası mı üretmek gerekiyor? Takdir edersiniz ki bunun takibi oldukça zor olacaktır.

- Veya fatura internet üzerinden düzenlenmediği için ayrı bir seriye gerek olmayacak mı?

129

Cevap 249 - Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştirilen satışlar için ayrı birim kodlu faturalar oluşturmalısınız. Sürecin tamamı internet üzerinden gerçekleştirilmiyorsa ayrı birim kodlu e-arşiv fatura oluşturmanıza gerek bulunmamaktadır.

ELEKTRİK VE İNTERNET KESİNTİLERİ DURUMUNDA E-ARŞİV FATURA İŞLEMİ

Soru 250- Mağazalarımızda nihai tüketiciye satış yapıp, e-arşiv faturası düzenleyeceğiz. Mağazalarımız internet üzerinden merkezimizle online iletişim kurmaktadır.

Satış esnasında elektrik veya internet kesintisi yaşandığı durumlarda müşterilerimize e-arşiv faturası kesilmesi konusunda nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Cevap 250- -Elektrik ya da internet kesintisi yaşadığınız durumlarda alıcıya ÖKC'den (yazar kasa) bilgi fişi ya da kâğıt olarak irsaliye oluşturup daha sonra bu bilgi fişi ya da irsaliyeleri e-arşiv fatura uygulaması kapsamında fatura oluşturup bu e-arşiv faturalarını 433 seri numaralı VUK Genel Tebliği hükümlerine göre kâğıt ya da elektronik olarak alıcılara iletmelisiniz.

E- ARŞİV FATURA İPTAL

Soru 251- e-Arşiv kapsamında turizm firmaları yurtdışındaki kullanıcılara fatura kesmekte fakat rezervasyon iptali yada farklı sebeplerden dolayı işlem iptal ediliyor.

e-Arşiv faturasını özel entegratör üzerinden iptal etmek için yasal bir süre var mı?

Cevap 251 - Düzenlendikten sonra herhangi bir nedenle iptal edilen e-Arşiv fatura bilgileri e-Arşiv raporunun "Fatura İptal" bölümüne yazılmalıdır.

E-FATURA VE E ARŞİV SERİ NUMARALARI KULLANIMI

Soru 252- Müşterilerimizde yoğun olarak e-fatura mükelleflerini takip edememe sorunu olduğundan yanlışlıkla e-fatura mükellefine e-arşiv fatura düzenleyebiliyorlar. Bu durumda faturayı iptal ettirip e-fatura olarak göndermelerini istiyoruz. E-arşiv faturalarında aynı seriden fatura düzenlenebilir mi?

Örnek:

AYS2016000000001 E-Fatura

AYS2016000000002 E-Arşiv Fatura

AYS2016000000003 E-Fatura

olabilir mi?

Cevap 252- e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve internet e-Arşiv faturaları farklı serilerden oluşturulmalıdır. Hatalı düzenlenen fatura iptal edildiğinde, hatalı olanın yerine yeniden düzenlenen fatura, hatalı fatura ile ilişkilendirilerek VUK ve diğer vergi kanunu hüküm ve süreleri çerçevesinde düzenlenebilir.

E ARŞİV İPTAL FATURASININ GÖNDERİLMESİ

130

Soru 253- Oluşturulmuş ve entegratör firmaya gönderilmiş bir E- Arşiv faturasının iptal edilmesi durumunda, nasıl bir işlem yapacağız? İptal işlemi için yeni ETTN ve GIB fatura id ile fatura oluşturup bunu mu göndereceğiz, yoksa daha önce gönderdiğimiz orijinal fatura numarasının iptal alanlarını doldurup orijinal ETTN ve GIB fatura id ile mi göndereceğiz?

Cevap 253- İptal edilmek istenen e-arşiv fatura iptale çekilerek e-arşiv raporuna eklenmelidir. Yeniden fatura oluşturulmak istendiğinde tekrar yeni bir e-arşiv fatura oluşturulmalıdır.

Yani iptali istenen faturanın aynı numara ile iptal tipi seçilerek e-arşiv raporuna eklemelisiniz.

E-ARŞİV FATURA SIRA NUMARASI ATLANMASI

Soru 254- Ocak ayında kesilen e-Arşiv faturalarında numara atlaması olmuş. 56 ve 58 numaralı faturalarımız var ancak 57 numaralı faturamız yok. Ocak ayının raporlamasını da yaptık. Ayrıca Şubat ayı faturalarında da atlama mevcut. Entegratör üzerinden yaptığımız bu işlemlerin geriye dönük düzeltmesini de yapamıyoruz. Bu bir problem oluşturur mu izlememiz gereken prosedür nedir?

Cevap 254- 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin '6.2 Belge Numarası' başlıklı bölümünde belge numarasıyla ilgili aşağıdaki açıklama yapılmıştır; ''...Belge numarası içerisinde yer alan sıra numarası, 4 karakter yıl ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. Her bir birim koduna ait sıra numarası kendi içinde oluşturulur ve takip edilir. Sıra numarası içerisinde yer alan 9 karakterlik müteselsil numara, her yılın ilk günü itibariyle "1" rakamından başlatılarak kullanılır. Mükellef bünyesinde aynı belge numarası birden fazla kullanılamaz.''

Dolayısıyla belge numaraları müteselsil olarak atlamadan ilerlemelidir. Atlayan belge numaralarının sehven atlandığı ve kullanılmayacağını belirten bir dilekçe ile GİB Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığına dilekçe ile başvurabilirsiniz. Ancak bu başvurunuz yapılacak inceleme neticesinde tarafınıza düzenlenebilecek işlemler için bir muafiyet oluşturmayacaktır.

SANAL KREDİ KARTI İLE YOLCU TAŞIMA YAPANLARIN E-ARŞİV KAPSAMINA GİRMESİ

Soru 255- Şirketimizin internet ortamında sanal kredi kart ile yolcu taşıma bileti satışı yapmaktadır. Toplam satışlarımız 5.000,000 TL geçmektedir.

Tüm bilet satışlarımız e- arşiv mevzuatı kapsamında mı?

Cevap 255- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve ilgili yıl gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

Kapsama girenler İlgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

131

Söz konusu zorunluluk mükellefin e-Defter uygulamasına geçiş zorunluluğundan bağımsız olarak değerlendirilmesi gereken bir zorunluluk olup, e-Fatura ve e-Defter uygulamasına zorunlu olarak geçilmekle birlikte belirtilen koşullarda internet satışı bulunmayan mükelleflerin e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

e-Fatura ve e-Defter uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmamakla birlikte 433 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen kapsamda internet satışı bulunan mükelleflerin e-Arşiv Fatura ve e-Fatura Uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmaktadır. Diğer taraftan 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 10 uncu maddesinde "İnternet üzerinden yaptıkları satışlarda münhasıran bilet, sigorta poliçesi vb. belgeleri düzenleyenler zorunluluk kapsamı dışındadır." denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamalar doğrultusunda; internet üzerinden sadece bilet satışı yapıyor olmanız bunun dışında herhangi bir internet satışınızın bulunmaması durumunda 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu'nun 10 uncu maddesi doğrultusunda e-Arşiv Uygulamasına geçme mecburiyetiniz bulunmamaktadır.

Ancak internet üzerinden bilet satışı dışında herhangi bir satış yapıyor olmanız ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde gelir tablosu brüt satış hasılatınızın 5 milyon TL ve üzeri olması durumunda e- Arşiv Uygulamasına geçmeniz gerekmektedir.

MALİYE BAKANLIĞI LOGOSUNUN RENKLİ OLMA ZORUNLULUĞU

Soru 256- e-arşive tabi olarak oluşturacağımız faturaların müşterilerimize vereceğimiz kağıt çıktılarında firma ve Maliye Bakanlığı logosunun renkli olma zorunluluğu var mı? Çünkü tüm mağazalarımızda renkli çıktı alacak yazıcılarımız bulunmamaktadır. Bu nedenle belgeleri siyah olarak müşterilerimize verebilir miyiz? Mümkün ise bu konu hakkında yasal olarak müracaatta bulunup izin alma mecburiyetimiz var mı?

Cevap 256- 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında oluşturulan elektronik belgelerde, 2/2/1985 tarihli ve 18654 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belgelerin ön yüzünün üst orta kısmına gelecek şekilde basılması zorunlu olan 'Belgelere Konulacak Özel İşaret (Amblem)' ile 'İl Kod Numarası' yerine aynı konumda bulunmak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi bulunmalıdır.

Söz konusu amblemin şekli renkli olarak yayımlanmıştır. Dolayısıyla e-Arşiv faturalarının hem alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen aslı hem de düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması esastır.

Ancak söz konusu amblemin alıcısına kâğıt olarak verilen asıl nüshaları üzerine renkli olarak basımının teknik donanım yetersizliği, ek maliyet ve zaman unsuru vb. nedenlerle mümkün olmadığı durumlarda, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması koşuluyla, alıcısına kâğıt olarak verilen asıl nüshaları üzerine siyah-beyaz olarak basılması da mümkündür.

132

BİLGİ FİŞİ ÜZERİNDEKİ BİLGİLERİN E-ARŞİV FATURASINA YAZILMASI

Soru 257- e-Arşiv faturası oluştururken UBL-TR 1.2 kullanmaktayız. Bakanlık açıklamalarında "Bilgi fişi düzenlendikten sonra oluşturulacak e-arşiv faturaya bilgi fişi üzerindeki ÖKC seri no, Z no, fiş no ve tarih bilgisi girilecektir." denilmektedir.

Ayrıca ELEKTRONİK ARŞİV KILAVUZU'nun versiyonda yapılan değişiklikler tablosunda "Elektronik Arşiv Raporu Elemanlarından “ynOkcFisBilgisi” elemanı kaldırılmıştır." şeklinde bir ibare vardır.

Eğer bilgi fişi üzerindeki bilgileri e-Arşiv faturasına yazacaksak, UBL-TR'nin hangi elemanlarını kullanacağız?

"ynOkcFisBilgisi" elemanı rapordan kaldırıldığına göre bu bilgiler sadece faturada mı yer alacak?

Ayrıca bu bilgilerin, e-Arşiv faturasının basılabilir pdf dosyasında görünmesi zorunlu mu?

Cevap 257- e-Arşiv faturalara YNÖKC bilgisi ve Z raporu gibi bilgileri additional reference alanlarına yazabilirsiniz.

Bİlgi fişinde yer alan bilgilerin e-Arşiv Fatura görselinde de bulunması gerekmektedir.

GELEN E-ARŞİV FATURALARININ GÖRÜNTÜLENMESİ

Soru 258- Şirketimize gönderilen e-arşiv faturalarını sistemden gelen e-faturalar gibi görebilecek miyiz?

Cevap 258- 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği '3-e-Arşiv Uygulaması İzni' başlıklı maddesinde; ''397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.'' açıklaması yapılarak e-Fatura kullanıcılarına E-Arşiv Faturası düzenlenemeyeceği açıkça belirtilmiştir.

Firmanız e-Fatura kullanıcısı olduğu halde tarafınıza gelen e-Arşiv Faturalar geçersizdir ve bu faturaların iptalini isteyerek yerine e-Fatura talep etmelisiniz.

E-ARŞİV FATURASI OLARAK DÜZENLENEN YURTDIŞI FATURALARI

Soru 259- Şirketimiz e-fatura, e-arşiv ve e-defter uygulama mükellefidir.

Mevcut mevzuata göre yurtdışı müşterilerimize e-arşiv faturasını düzenlerken faturanın düzenlendiği tarihteki merkez bankası döviz alış kuru nu esas alarak döviz ve TL tutarlı fatura düzenlemekteyiz. Gümrük müdürlüklerine bu faturayı gümrük komisyoncuları vasıtasıyla göndererek işlem yapmaktayız.

a) Gümrük beyannamelerinin kapanışının gerçekleştiği intaç tarihine göre daha önce düzenlemiş olduğumuz faturanın tarihini ve TL kurunun nasıl değiştireceğiz?

b) İntaç tarihleri bir sonraki aya sarkan faturalar nasıl işlem görecek?

133

c) İşlem gören ayın 1 i ile 31 arasındaki e-arşiv faturalarının bir sonraki ayın 15 ine kadar GİB’na rapor halinde gönderilmesi gerekiyor. Ocak xxxx ayında e-arşiv faturası olarak düzenlenen faturalarımızdan henüz intaç tarihi belli olamayıp şubat xxxx ayına sarkan faturalar nasıl işlem görecek?

Cevap 259- Yurtdışı olarak düzenlenen faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi gerekir.

e-Arşiv Faturalarda kağıt fatura gibi T.T.K, V.U.K ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir.

Düzenlenen e-Arşiv Faturalarda herhangi bir değişiklik yapılamamaktadır.

e-Arşiv Faturalar düzenlendiği tarih itibariyle ait olduğu e-Arşiv raporunda Başkanlığımıza bildirilir. İhraç Faturaları intaç tarihinin ait olduğu KDV Beyannamesine eklenir.

e-Arşiv Faturayı yabancı para cinsinden oluşturulabilir.

Oluşturulma tarihindeki kur bilgisini faturanın açıklamalar kısmına ekleyebilir, yabancı para cinsinden oluşturulan faturayı GİB Başkanlığıa raporlayabilirsiniz.

E ARŞİV FATURANIN İPTALİ VE E FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 260- Elektronik ticaretle ilgili faaliyet gösteren bir firmayız. E-fatura ve e-arşiv fatura kesmek için gereken bilgileri firmalar internet üzerinden sipariş oluştururken giriyorlar. Bir firma geçmiş aylarda vermiş olduğu 50 sipariş (50 fatura) bilgileri (vergi kimlik no) yanlış girdiği için E fatura kesilmesi gerekirken, E arşiv fatura kesilmiştir. Geçmiş aylarda kesilen bu faturaları e- fatura olarak tekrar düzenlememiz gerekirse kesilen e arşiv faturalarını ne yapmalıyız? Düzeltmeyi nasıl yapabiliriz?

Cevap 260- E-arşiv faturaları iptale çekip e-fatura düzenleyiniz. İptal edilen e-arşiv faturaları ayın e-arşiv raporuna ekleyebilirsiniz.

MÜKELLEF OLMAYANLARA E-ARŞİV FATURASI DÜZENLENMESİ

Soru 261 - Vergi mükellefi olmayanlara alıcının rızasıyla faturasını elektronik ortamda iletebilir miyiz?

Cevap 261 - 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğinin 3-b bendine göre adına fatura düzenlenen vergi mükellefleri söz konusu faturaları, kendilerine iletim yöntemine uygun olarak muhafaza ve ibraz etmek zorundadırlar.

Bu itibarla alıcı faturalarını elektronik ortamda muhafaza etmek isteyebilir bu nedenle de iletim yöntemi olarak elektronik iletim yöntemini tercih edebilir.

“Malın teslimi ya da hizmetin ifası anında fatura elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir” ifadesinde de alıcının aldığı mal/hizmeti belgeleyebilme (irsaliye gibi) imkânı sunması açısından değerlendirilmelidir.

E-ARSİV UBL FATURASINDA SENARYO

134

Soru 262- E-Arsiv faturasını ubl formatında hazırlıyoruz. Bu durumda senaryonun her zaman temel fatura olduğunu varsaymak doğrumu?

Cevap 262- e-Arşiv Faturada 'TEMELFATURA' kullanılmalıdır.

E-ARŞİV ÖDEME ŞEKLİ, TARİHİ, NAKLİYE BİLGİLERİ VE DİĞER TEBLİĞDE YER ALAN DİĞER ALANLAR

Soru 263- Firma olarak müşterilerimizden siparişleri toplama için B2B programı kullanmaktayız.

Bu program firmalara özel olarak çalışmakta ve internet üzerinden merkez sunucularımıza bağlı bir programdır. B2B sistemi üzerinden siparişler ticari yazılıma aktarılmakta, kimi zaman gelen siparişin faturası da kesilmekte firmamız nakliye araçları ile teslim edilmektedir. Kimi zamanda kargo firması ile sevk edilmektedir. Bir kısım siparişler de firmamız merkezinden müşteri tarafından elden teslim alınmaktadır. Yapılan satışların ödemeleri sipariş anında yapılmamaktadır. Müşterilerimizle çalışma sistemimize göre vadesi süresi içerisinde online olarak B2B programı içerisinden yapılmaktadır.

"443 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği'nde yer alan 10-İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışında Düzenlenecek Faturalar" maddesinde yer alan bilgiler sadece vergi mükellefi olmayan firmalara yapılan satışları mı kapsamaktadır? yoksa bizlerde bu bilgileri e-Arşiv faturalarımıza yansıtmak zorunda mıyız?

1. Satış işleminin yapıldığı web adresi, (Biz program kullanıyoruz bu yüzden şirket web adresi yeterlimi?)

2. Ödeme Şekli, (Tüm müşteriler için Açık Hesap ya da Vadeli yazmamız sıkıntı olur mu?)

3. Ödeme Tarihi, (Vade Tarihi yazmamız yeterli mi?)

4. Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/Unvanı ve VKN/TCKN bilgisi, (Çok nadiren değişiklik gösterse de firmaya tanımlı sevk aracının kullanıcısı/şoförü yeterli mi?)

5. Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih, (Günün Tarihi yeterli mi?)

Cevap 263- İnternet üzerinden e-Fatura kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine yaptığınız satışlarda e-Arşiv Fatura düzenleyerek ilgili Tebliğin 10. bölümünde belirtilen bilgileri bulundurmanız gerekmektedir.

1-Yeterlidir

2-Ödeme şeklinde 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' kısmına gerekli açıklamayı yazabilirsiniz.

3-Yeterlidir

135

4-Gönderiyi taşıyan kişi ya da firma bilgisini girebilirsiniz.

5-Yeterlidir.

E-Arşiv fatura kullanımı

Soru 264-E-arşiv fatura düzenlemeye geçtikten sonra geçmişe dönük faturalar için e-arşiv faturası kullanılabilir mi?

Cevap 264 - e-Arşiv Fatura kayıtlı kullanıcısı olmadığınız tarihler için e-Arşiv Fatura düzenleyemezsiniz.

E-ARŞİV İHRACAT FATURALARI

Soru 265-28.01.2017 Tarihinde kesilen bir e-arşiv ihracat faturasının, intacı 10.02.2017 tarihinde olmuştur. Bu durumda 28.01.2017 tarihli e-arşiv faturası 15 Şubat 2017 tarihinde GİB e paketlenip gönderilmesi gereken Ocak ayı e-arşiv raporuna dâhil olacak mı? Sistem buna izin verecek mi?

Cevap 265- e-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda GİB Başkanlığından izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu aylık olarak oluşturup takip eden ayın 15 nci günü saat 24:00’a GİB sistemine aktaracaklardır.

Sorunuzla ilgili olarak GİB 'e raporlama da fatura tarihi önemli olup, 28.01.2017 Tarihinde kesilen bir e-arşiv ihracat faturasının, intacı 10.02.2017 tarihinde olması halinde, 28.01.2017 tarihli e-arşiv faturası 15 Şubat 2017 tarihinde GİB e paketlenip gönderilmesi geren Ocak ayı e-arşiv raporuna dâhil edilmesi gerekmektedir.

VERGİ ORAN’ININ TAM SAYI OLMASI HAKKINDA

Soru 266- ÖTV Vergi Oranını tam sayı olarak tanımlandığı için virgüllü sayı giremiyoruz, ne yapmalıyız?

Cevap 266 - Vergi oranı elemanında güncelleme yapılmıştır. 01.02.2016 tarihinden itibaren gönderilecek raporlarda vergi oranı elemanı seçimli olup, virgülden sonra hane girme imkânı da vardır.

E-ARŞİVE GEÇENLER ELLERİNDEKİ KAĞIT FATURALARI VERGİ DAİRESİNE TESLİM ETMESİ

Soru 267- e -arşiv sebebiyle e fatura düzenleyen firma matbaadan basılı fatura kullanımı son bulacak mı? Faturalar sadece a4 kâğıda mı basılacak? Elimizdeki faturaları maliyeye teslim etme mecburiyeti var mı?

Cevap 267- e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra bütün faturalarınızı elektronik ortamda oluşturmanız gerekecektir. Elektronik ortamda oluşturulan faturaların çıktısını A4 kâğıt kullanarak alabilirsiniz. Elinizdeki KAĞIT faturaları dilerseniz bağlı olduğunuz vergi dairesinde iptal ettirebilirsiniz.

HARCAMA BELGELERİ YÖNETMELİĞİNE GÖRE YAPILACAK ÖDEMELERDE E-FATURA ASLI İSTENMESİ

136

Soru 268-Harcama Belgeleri yönetmeliğine göre kurum olarak yapacağımız ödemelerde faturanın aslı olmadan ödeme yapılamıyor. Bazı firmalardan elektronik ortamda düzenlenmiş olarak e-fatura geliyor veya e-arşiv faturaları geliyor. Bu durumda faturanın ödenebilmesi için harcama belgeleri yönetmeliğinde herhangi bir değişiklik yapılmadığından usul olarak neye göre ödeme yapmamız gerekir? e-arşiv faturaların sistemde kayıtlı olup olmadığını anlayabilmek için sisteme sorgu yapıyoruz ancak "fatura sistemde kayıtlı değildir" bilgisi dönüyor. Faturaları nasıl ödeyebiliriz?

Cevap 268- e-Arşiv Faturalar sorgulama ekranında kayıtlı olarak görünmesi için ilgili faturaların GİB e raporlanması gerekmektedir. E-Arşiv Faturalara ait raporlar en geç takip eden ayın 15. günü saat 24:00 a kadar yapılabilmektedir. E-Arşiv Fatura düzenleyenler e-Arşiv raporlarını teknik olarak bölümler halinde olmak üzere bir kaç defada veya daha erken tarihlerde GİB e aktarabilirler.

MÜŞTERİYE GÖNDERİLEN KÂĞIT FATURA İLE SAKLANAN E-ARŞİV FATURANIN AYNI GÖRÜNTÜDE OLMASI

Soru 269- Özel entegratör aracılığı ile e-Arşiv uygulamasına geçeceğiz. Ancak tebliğde elektronik olarak saklanan nüshanın, müşteriye gönderilen fatura ile aynı içerik ve görüntüde basılabilir olması ifadesi nedeniyle yaşadığımız bir ikilem bulunuyor. İki nüsha şablon ve görüntü olarak bire bir aynı mı olmalıdır?

Ayrıca fatura basma işlemini entegratör firmaya fatura bilgisini iletmeden yapabilir miyiz?

Cevap 269- Faturanın aslı ile nüshası aynı bilgileri içermeli, çıktısı ise aslının aynı olmalıdır. E-arşiv faturaları takip eden ayın 15. gününe kadar sisteme raporlanmak zorunda olduğundan bu süreler içinde işlem yapabilir, entegratör firmaya bilgi göndermeden faturanın çıktılarını müşterilerinize verebilirsiniz.

E-ARŞİV ‘DEN ÇIKMAK İÇİN NE YAPMALI

Soru 270- Firmamız e-fatura müşterisi ancak 5000 TL tutarında elektronik satış gerçekleştirmiş durumda 2017 yılında ise farklı bir firmamız üzerinden internet satışını yapmayı planlıyoruz bu sebeple,

1) İlk firmamız 2017'da e-ticaret yapmayacak yine de e-arşive dâhil olmak zorunda mı?

2) Yeni firmamız 2017'da faaliyet gösterecek dolayısıyla cirosu olmadığından e-arşive tabi olacak mı?

3) 2016 yılında e-defter kullanmaktayız 2017 için vergi dairemize veya farklı bir kuruma 2017 ile ilgili başvuruda bulunacak mı?

Cevap 270- 1- E-Arşiv uygulaması şartlarına 2015 yılında uygun olduğunuzdan dolayı herhangi bir nedenle(Ör: internetten satışın kapanması) bu şartları kaybettiğinizde dahi uygulamadan çıkamazsınız.

2- 2017 yılında kurulacak yeni firmanız için 2017 yılı brüt satış tutarınız 5 milyon TL ve üzeri olması yanında internetten satış işlemi olması gerekmektedir. Bu şartları

137

taşıdığınızda 2018'nin sonuna kadar gerekli hazırlıkları yaparak 1/1/2019 tarihinde e-Arşiv uygulamasına ve e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

NİHAİ TÜKETİCİLERE DÜZENLENEN E-ARŞİV FATURADA TC. KİMLİK NO'SU ZORUNLULUĞU

Soru 271- e-Arşiv kapsamında Nihai tüketicilere keseceğimiz faturalarda T.C. Kimlik No'su bilinmeyen veya yabancı uyruklu kişilerde T.C. Kimlik no alanına 22222222222 yazmamız uygun mu? Değilse ne yazılması gerekir?

Cevap 271- e-Arşiv Faturada bulunması gereken bilgiler kağıt faturada bulunması gereken bilgileri kapsamaktadır. VUK' a göre faturada alıcının TCKN bilgisinin zorunlu olmadığı durumlarda e-Arşiv raporunda söz konusu alanı 11111111111 olarak yazabilirsiniz.

İNTERNET SATIŞLARINDA ÖDEMENİN SATIŞ ANINDA GERÇEKLEŞMEDİĞİ DURUMDA ÖDEME ŞEKLİ VE TARİHİ ALANINA YAZILMASI GEREKEN

Soru 272- İnternet üzerinden gerçekleştirilen satışlarda, ödemenin satış anında gerçekleşmediği durumlarda nasıl bir yöntem izlenmelidir?

Örneğin; internet üzerinden ürün siparişi verilmektedir. Ancak ödeme sipariş anında yapılmamakta ve bir vade tarihi verilmekte, bu vade tarihi dolmadan ödenmesi beklenmektedir. Alıcı tarafından ödeme ürünü teslim aldıktan sonra gerçekleştirilmektedir.

Bu durumda, fatura üretimi anında ödemenin yapılacağı tarih ve ödeme şekli belirsiz olduğundan, ödeme şekli ve tarihi internet satışlarında boş da geçilemeyeceğinden, nasıl bir yöntem izlememiz gerekir?

Cevap 272- Ödeme şekli bilinmeyen durumlarda ödeme tipini 'KAPIDAODEME' seçebilirsiniz.

Soru Ürün bedeli bir ödeme platformu ya da ödeme aracısı üzerinden tahsil ediliyorsa bu platformun ( güvenli ödeme üstlenen platformlar, örnek olarak; PayPal, AliPay, BKM Express vb. ) ya da aracının adı veya unvanı yazılacaktır.

2017 YILINDA İNTERNET SATIŞINA BAŞLANILMASI DURUMUNDA E-ARŞİV KAPSAMINA GİRİŞ TARİHİ

Soru 273- Şirketin 2015 ve 2016 yılı satışları 5 milyon TL üzerindedir. İnternet üzerinden satışa ilk defa 01.03.2016 tarihinde başlayacaktır. Bu durumda E-Arşiv geçiş zorunluluk tarihi nedir?

Cevap 273- 464 Nolu VUK Genel Tebliği 5. maddesinde; ''internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükelleflere e-Arşiv Uygulamasına geçme zorunluluğu

138

getirilmiştir. Söz konusu mükellefler, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar.

Bu durumda, 2016 yılında hem internet satışınızın bulunması hem de 5 milyonluk limiti aşmanız nedeniyle 2017 yılı sonuna kadar hazırlıklarınızı bitirmeniz ve 1.1.2018 tarihinden itibaren e-arşiv uygulamasın geçmeniz zorunludur.

E-ARŞİV FATURASI TARİHİ İLE SEVK TARİHİ ARASINDAKİ FARK BULUNMASI VE E-ARŞİV FATURASININ İRSALİYE OLARAK KULLANILMASI

Soru 274- 01.01.2016 tarihinden itibaren kendi araçlarımızla müşterilerimize sevk ettiğimiz ürünler için e arşiv faturası düzenleyip, "İrsaliye yerine geçer." ifadesi ile ürünlerimizi e-arşiv faturasıyla sevk etmek istiyoruz. Bu durumda müşterilerimizin ürün taleplerini örn:01.01.2017 tarihinde e-arşiv faturasını düzenleyip, ürünleri 02/01/2017 veya 03/01/2017 tarihinde sevk etmemiz durumunda, 01/01/2016 tarihinde kesmiş olduğumuz e-arşiv faturası ile sevk edebilir miyiz?

Cevap 274- Alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen e-arşiv fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur.

e-Arşiv Faturada fiili sevk tarihi alanı bulunmamaktadır. İleri tarihte sevk edeceğiniz satışlarınızı irsaliye düzenleyerek gönderebilir, e-Arşiv Faturaya bu irsaliye bilgisini kaydedebilirsiniz.

NİHAİ TÜKETİCİ İÇİN DÜZENLENEN E-ARŞİV FATURADA TC KİMLİK NO ZORUNLU YER ALMALI MI?

Soru 275 e-arşiv sistemine yılbaşı itibari ile geçtik. Nihai tüketiciye e-arşiv olarak düzenleyeceğimiz faturada mutlaka açık adres, TC No ve mail adresi yazılması zorunlu mu? Yalnızca Ad/Soyadı, İl/İlçe yeterli olmuyor mu?

Cevap 275- e-Arşiv Faturada kâğıt fatura gibi Vergi Usul kanunu ve diğer vergi kanunu hükümlerine dâhil olduğundan nihai tüketicilere yapılan satışlarda sorunuzda bahsettiğiniz bilgiler zorunlu değildir. Kâğıt faturada aldığınız bilgiler yeterlidir.

E-ARŞİV FATURASI İPTAL SÜRESİ

SORU 276- E-ARŞİV FATURASI İPTAL SÜRESİ KAÇ GÜNDÜR?

Cevap 276 - Düzenlendikten sonra çeşitli nedenlerle iptal edilen faturalara ait bilgiler ayın e-Arşiv raporunda fatura iptal elemanında gösterilecektir.

E-ARŞİV FATURADA ÖDEME YÖNTEMİNİN FATURALANDIRMADAN SONRA BELİRLENMESİ

139

Soru 277- İnternet üzerinden sipariş ve ödeme aldığımız için e-arşiv kapsamına gireceğiz.

Müşterilerimizle vadeli çalışıyoruz. Ödeme yöntemi ve ödeme tarihi faturalandırma işlemi sonrasında belli oluyor. Bu durumda ödeme yöntemi ve ödeme tarihi alanlarını nasıl doldurmalıyız?

Cevap 277- Ödeme alanına 'DIGER' seçeneğini seçip 'ACIKLAMA' alanına gerekli bilgileri girebilirsiniz.

RAPOR ÜZERİNDE SABİT ÖTV DEĞERİ GÖSTERİLMESİ ZORUNLULUĞU

Soru 278- Firmamızın kestiği faturalar da ÖTV değeri yüzde ile değil, sabit tutar ile kesilmektedir. Bu durumda elimizde vergi oranı bulunmuyor. E-Arşiv Rapor oluşturma teknik dökümanı incelendiğimizde vergi oranının zorunlu olduğu görüyoruz. Bu durumda vergi oranına ne yazmamız gerek

Cevap 278- e-Arşiv Teknik Kılavuzda ' değişiklik yapılarak vergi oranı' alanı zorunluluktan çıkarılarak seçimli alan haline getirilmiştir.

E-ARŞİV KAPSAMINDA OLANLARIN OKC İLİŞKİSİ

Soru 279- E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlememiz gerekir mi?

Cevap 279- E-arşiv fatura da kâğıt fatura gibi TTK, VUK ve diğer vergi kanunu hükümlerine tabidir. Fatura kesme sınırının altındaki işlemler için ÖKC'den perakende satış fişi kesilmeye devam edilecektir. Bu sınırın üstünde kalan tutarlardaki alışverişlerde ya da alıcının talep ettiği durumlarda e-arşiv faturası kesilmelidir. E-arşiv faturayı alışveriş esnasında oluşturup çıktısını alıcıya verdiğiniz takdirde ÖKC'den bilgi fişi düzenlemenize gerek yoktur.

E-ARŞİV FATURALARININ KÂĞIT ÇIKTI OLARAK ALICISINA VERİLMESİ DURUMUNDA FATURADA YER ALACAK İBARE

Soru 280- Gönderim şekli kağıt olan faturalar için alıcının talebi ile elektronik mail olarak da iletilmesi durumunda "e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir.” ibaresi faturanın üzerinde yer almalı mıdır?

Cevap 280 - Aşağıdaki durumlar için 'e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir' ifadesini kullanabilirsiniz.

-Mal veya mal + hizmet faturası (Alıcısının nihai tüketici olduğu ve faturanın alıcıya elektronik ortamda iletildiği ve faturanın malın teslimi anında düzenlendiği varsayımıyla düzenlenecektir)

-Elektronik ortamda yapılan mal veya mal + hizmet satış faturası (Alıcının Vergi mükellefi olmadığı varsayımıyla düzenlenecektir)

140

E-ARŞİV KAPSAMINDA MATBU FATURA KULLANIMI

Soru 281- 20.12.2017 tarihi itibariyle E-arşiv faturaya geçiş yapacağız.

Örnek olarak 21.12.2017 tarihinde 17.12.2017 tarihine oluşturduğumuz faturalarda e-arşiv faturası mı kullanacağız?

Yoksa 20.12.2017 tarihinde geçiş yatığımız için bu tarihten önceki tarihlere kestiğimiz faturalar için matbu fatura mı kullanacağız.

Cevap 281- - e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş tarihinden önceki tarihlere ait faturalarınızı e-Arşiv faturası olarak düzenlememelisiniz.

E-ARŞİV LİSTESİNİN NEREDE BULUNABİLECEĞİ

Soru 282- e-Arşiv Geçişi Yapması gerekenlerin bir listesi GİB 'de var mı? Geçmeyenlere hangi cezalar uygulanacak?

Cevap 282- - 433 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliği 10. Madde;

''İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.''

Yukarıdaki maddede sayılan iki şartı da taşıyanlar 01/01/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

Bu zorunluluğa uymayanlar için aşağıdaki yaptırımlar uygulanacaktır:

1) Süresinde e-Arşiv faturaya dâhil olmaması halinde VUK mükerrer 355.md uyarınca özel usulsüzlük

2) Süresinde başvuru yapmama halinde 352/7. bendi uyarınca 2.derece usulsüzlük cezası.

3) Hem süresinde başvuru yapmayıp, hem de süresinde e-faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük ayrı ayrı kesilir.

E-ARŞİV / DİP KOÇANLI PERAKENDE SATIŞ FİŞİ KULLANILMASI

Soru 283- e-arşiv uygulamasına geçilmesi halinde, hali hazırda kullandığımız dip koçanlı perakende satış fişlerini e-arşiv uygulamasına geçtiğimizde de kullanmaya devam edebilir miyiz?

Cevap 283 - e-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra fatura düzenlemeniz gereken tüm durumlarda e-fatura mükellefleri hariç olmak üzere e-Arşiv fatura düzenlemeniz gerekmektedir. e-Arşiv fatura uygulaması perakende satış fişi uygulaması hakkında bir değişiklik getirmemiştir.

E-ARŞİV FATURASINDA ÖDEME BİLGİSİ GÖSTERİLME ŞEKLİ

141

Soru 284- E-Arşiv uygulamasına geçiş yapacağız ama şu şekilde bir uygulamamız var; anlaşmalı olduğumuz firmaların alt bayileri topladıkları puan karşılığında bizim internet sitemizden puanı kadar veya puan + para (kredi kartı) ile ödemesini yapıyor. E-Arşiv faturasında biz ödeme bilgilerini girme zorunluluğumuz olduğu için bu tarz ödemeleri nasıl bildireceğiz. E-Arşiv faturasında sadece kredi/banka kartı - eft/havale - ödeme aracısı - diğer diye bilgiler bulunuyor. Bizim ödeme bilgilerimiz puan - puan/kredi kartı veya sadece kredi kartı gibidir. puan ve puan/kredi kartı olması durumunda nasıl bir bilgi girmemiz gerekmektedir?

Cevap 284 - Ödeme alanında bulunan 'diğer' seçeneğini seçerek 'açıklama' bölümüne ödemeyle ilgili bilgileri yazarak faturanızı oluşturabilirsiniz.

E-ARŞİV GEÇİŞİNDE KÂĞIT FATURA KULLANMA İMKÂNI

Soru 285- e-arşiv geçişinde 1 hafta kâğıt fatura kullanabilir miyiz?

Cevap 285- e-Arşiv faturada e-Faturada olduğu gibi 5 iş günü kâğıt fatura kullanabilme uygulaması söz konusu değildir. E-Arşiv fatura uygulamasına geçtikten sonra e-Arşiv fatura düzenlemelisiniz

YAZDIRILAN KÂĞITLARIN RENGİ HAKKINDA

Soru 286- e-arşiv faturalarımızın çıktılarını sarı kağıda çıktı alabilir miyiz?

Cevap 286 - e-Arşiv fatura çıktısının okunabilir olması şartıyla bu şekilde çıktısını alabilirsiniz.

E-ARŞİV FATURALARDA İMZA SAHİBİNİN ADI SOYADI VE UNVANI YER ALMA ZORUNLULUĞU

Soru 287- e-Arşiv Faturalarda imza sahibinin Adı Soyadı ve Unvanı yer almalı mı?

VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 433) yer alan 7.Belgelerin Alıcılarına Teslimi maddesinde yer alan "Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir." paragrafında sadece imzadan bahsedilmiş. Örnek bazı faturalar incelendiğinde imzanın sahibi olan yetkilinin Adı Soyadı ve Unvanı da yazılmıştır. Böyle bir zorunluluk varmı?

Cevap 287- Tebliğde de yazdığı gibi sadece imza yeterlidir.

İNTERNET SİTESİ ÜZERİNDEN SANAL POS İLE TAHSİLÂT YAPILIP HİZMETİN FİZİKİ VE FİİLİ OLARAK YÜZ YÜZE İŞYERİNDE VERİLMESİ DURUMUNDA E-ARŞİV UYGULAMASINA GEÇME ZORUNLULUĞU

142

Soru 288- Efatura kullanıcısıyız. Ciromuz 5 milyonun üzerinde fakat E-arşiv zorunluluğumuz konusunda tereddütte kaldık. Müşterilerimize ödeme alternatifi olarak internet sitemiz üzerinden sanal pos ile tahsilât seçeneği sunuyoruz. Fakat hizmet fiziki ve fiili olarak yüz yüze işyerinde veriliyor.

1- Zorunluluk kapsamına giriyor muyuz?

2- Zorunluluk kapsamına giriyorsak internet üzerinden sanal pos ile yapılan tahsilât uygulamasını bitirirsek e-arşiv zorunluluğundan çıkabilir miyiz?

3- Sanal pos kullanımının olması, internet üzerinden satış olarak değerlendirilmesinde tek başına bir kıstas mıdır? Hizmetin fiili olarak yüz yüze işletmelerde verilmesi değerlendirmeyi değiştirir mi?

Cevap 288- Gerçekleştirdiğiniz faaliyet Elektronik Ticaretin İzlenmesi ve Ödeme Sistemleri Müdürlüğünce ilgili mevzuata göre e- ticaret kapsamında kabul ediliyor ve 5 milyonluk limiti aşıyorsanız. E-arşiv zorunluluğunuz var.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 ve müteakip yıllarda gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 5 milyonluk limitin aşıldığı yıla ilişkin KV beyannamesinin verildiği yılın sonuna kadar hazırlıklarını yapmaları ve izleyen yılın başından itibaren e-arşive geçmeleri gerekir.

e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu için ilgili maddede belirtilen 2 şartı birlikte taşımak gerekmektedir. 2014 yılı ve müteakip yıllarda brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde ve ilgili yılda internet satışınız bulunuyorsa şirketinizin e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

İlgili yılda internet satışınız bulunuyorsa daha sonra bu faaliyeti sona erdirmeniz e-Arşiv fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuzu ortadan kaldırmaz.

E-ARŞİV KAPSAMINDA OLANLARIN ÖKC BİLGİ FİŞİ DÜZENLEMESİ

Soru 289- e-Arşiv Fatura kapsamında yazar kasadan(ÖKC) üretilecek olan bilgi fişi üzerinde e-Arşiv fatura numarası ya da ETTN olmak zorunda mı? Yoksa bilgi fişi üzerine konulmuş olan bir takip numarasının fatura oluşturma sırasında irsaliye numarası olarak yazılması yeterli olur mu?

Cevap 289- Bilgi fişi düzenlendikten sonra oluşturulacak e-arşiv faturaya bilgi fişi üzerindeki ÖKC seri No, Z No, fiş No ve tarih bilgisi girilecektir.

BİRDEN ÇOK SAYFALI E-ARŞİV FATURALARI

Soru 290- 1'den fazla sayfa sayısı olan faturalar için devam eden sayfalar da 1/3 2/3 3/3'ü şeklinde mi devam etmeli?

Ayrıca 3 sayfalı bir faturada 1. ve 2. sayfalar da ara toplam ibaresi fatura görselinde almalı mı?

Cevap 290 - İlgili sayfalarda 'Ara Toplam' kullanmanıza gerek yoktur.

143

E-ARŞİV FATURANIN TİPİ ALANINA YAZILACAK İFADE

Soru 291- İhraç Kayıtlı olarak E-Arşiv Faturası düzenliyorum, faturanın tipi kısmında ne yazması gerekiyor? E-fatura mükelleflerine düzenlediğim faturalarda tebliğ de belirtildiği şekilde IHRACKAYITLI yazıyorum. E-Arşiv faturada da durum aynı mı?

Cevap 291- e-Arşiv fatura uygulamasında da e-faturada olduğu gibi 'IHRACKAYITLI' ifadesini kullanabilirsiniz.

ENERJİ DAĞITIM FİRMALARINCA DÜZENLENEN E-ARŞİV FATURANIN 2. NÜSHASINDA GÖRÜNTÜ FARKI

Soru 292- Elektrik dağıtım firması için sahada rulodan çıkarılan fatura ile saklanan ikinci nüsha fatura arasında görsel olarak fark oluşmaktadır. Bu şekilde e-Arşiv faturası düzenleyebilir miyiz?

Sahada rulodan fatura çıkarılmakta 2. nüsha ise a4 boyutunda aynı veriler ile oluşturulmaktadır.

Cevap 292 - Enerji dağıtım sektöründeki firmalar için sahada teslim edilen termal faturalardaki bilgilerle birebir aynı olmak şartıyla oluşturulan e-Arşiv fatura çıktıları A4 kağıda farklı bir görselle basılabilir.

E ARŞİV KAPSAMINDA OLDUĞU HALDE UYGULAMAYA GEÇİLEMEDİĞİ DURUMDA CEZA UYGULAMASI

Soru 293- e-arşive girişte firmamızda bir gecikme olursa VUK 355. maddeye göre bir kere usulsüzlük cezası mı olacaktır. Yoksa e- arşiv uygulamasında kesilemeyen her faturaya ayrı ayrı usulsüzlük cezası uygulaması mı olacak?

Cevap 293- 1)Mükellefin süresinde e-Arşiv faturaya dâhil olmaması mükerrer 355.md uyarınca özel usulsüzlük cezasını gerektirir.

2)Süresinde başvuru yapmama 352/7. Bendi…> 2.derece usulsüzlük cezasını gerektirir.

3)Hem süresinde başvuru yapmayıp, hem de süresinde e-arşiv faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük ayrı ayrı kesilir.

4)e-Arşiv fatura yerine kâğıt fatura kesilmesi veya alınması durumu ise VUK ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektiren bir durumdur (353/1)

BAYİ KANALI ÜZERİNDEN TOPTAN BİLGİSAYAR VE SARF MALZEMESİ SATIŞI YAPANLARIN E-ARŞİV KAPSAMINA GİRMESİ

Soru 294- Bayi kanalı üzerinden toptan bilgisayar ve sarf malzemesi vs satışı yapmaktayız. Son kullanıcıya (nihai tüketici) satış yapmıyoruz. Bayilerimiz ürünlerimizi teşhir ettiğimiz internet sitemiz üzerinden (B2B) sipariş verebilmekte, gerekirse yine site üzerinden kredi kartı ile ödeme yapabilmektedirler. Farklı şekillerde de ödeme tahsil ediyoruz (nakit, havale, eft vb.) mevzuat gereği 5 Milyon TL yi geçiyoruz. Bu satış şekli e-ticaret kapsamına da giriyor mu? E-arşiv kullanmamız mecburi mi?

144

Cevap 294 - Brüt satış hasılatı tutarınız 5 milyon üzerinde olduğunu belirtmişsiniz. İlgili yılda internet satışınız bulunduğundan şirketinizin e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

e-Fatura ya da e-Defter uygulamalarını kullanıyor olmak e-Arşiv fatura kullanma zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

E-ARŞİV FATURASINDA MAİL ADRESİ BULUNMA ZORUNLULUĞU

Soru 295- İnternetten yapılan satışlar için basılan kâğıt faturada, fatura müşteriye aynı zamanda mail olarak bildiriliyorsa faturanın üzerinde müşterinin mail adresinin olması gerekli midir?

Cevap 295- e-Arşiv faturada müşteriye ait e-mail adresinin bulunma zorunluluğu yoktur.

E-DEFTERE GEÇEN MÜKELLEFİN E-ARŞİV FATURAYA GEÇİŞ ZORUNLULUĞU

Soru 296- 2016 yılında e-fatura ve e-deftere geçeceğiz. Ancak elimizde hala kâğıt fatura var. Bunları bitirdikten sonra e-arşivi kullanmak istiyoruz. Böyle bir imkânımız var mı? Yoksa e-fatura ile beraber e-arşive geçmek zorunda mıyız?

Cevap 296- İnternet satışınız olmadığı için e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğunuz bulunmamaktadır. E-Fatura uygulamasına geçmek e-Arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu getirmemektedir. Dolayısıyla zorunluluğunuz bulunmadığı için dilediğiniz zaman e-Arşiv fatura uygulamasına ihtiyari olarak geçebilirsiniz.

E-ARŞİV UYGULAMASINA GEÇEN FİRMALARIN E-FATURA VE E DEFTER UYGULAMASINA GEÇME ZORUNLULUĞU

Soru 297- e-arşiv uygulamasına geçen firmaların e-fatura ve e defter uygulamasına geçme zorunluluğu varmı?

Cevap 297- e-arşiv uygulamasına geçmek için öncelikle e-fatura kullanıcısı olmak gerekmektedir.

Diğer taraftan e-defter kullanmak zorunda olan mükellefler, 421 ve 454 Sıra No'lu V.U.K Genel Tebliğinde belirtilmiş olup, e-arşiv uygulamasına geçmek zorunda olanlara doğrudan e-defter kullanma zorunluluğu getirmemektedir.

E-ARŞİV KAPSAMINDA OLUŞTURULACAK İKİNCİ NÜSHANIN ŞEKLİ NASIL OLACAK

Soru 298- 433 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 9. maddesinin c bendinde,

"c) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile onaylayarak saklarlar." denilmektedir.

145

Buna göre müşteriye, aynı faturadan iki tane oluşturup, ayrı ayrı mali mühürle mühürleyip, ilkini mi göndereceğiz, yoksa bir tane oluşturup, mühürledikten sonra kopyasını göndermemiz yeterli mi?

Cevap 298- e-arşiv faturanın ikinci nüshası 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ''3- e-Arşiv Uygulaması ''İzni başlıklı maddesinde şu şekilde açıklanmıştır: ''Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir. Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler.'' Dolayısıyla aynı faturadan iki tane oluşturmak söz konusu değildir.

İNTERNET SATIŞLAR İÇİN DÜZENLENEN E-ARŞİV FATURANIN AYRI SERİ NUMARASI MI OLMALI?

Soru 299- E-Arşiv teknik kılavuzunun 22.sayfasında “İzin alan mükellefler ve özel entegratörler internet üzerinden yapılan satışlar için sadece bu satışlara özgü, diğer satışlardan ayrı birim kod ve kodları belirleyerek fatura numarası yapısında kullanmalıdır.” şeklinde bir ifade var. Buradan internet üzerinden yapılan satışlar için faturaların ayrı bir seri numarasının olması gerektiğini mi anlamamız gerekir?

Hotellerimizde internet üzerinden otel konaklama hizmeti satıldığında; fatura internet üzerinden kesilmiyor. Fatura konaklama sonrası otelden çıkış sırasında düzenleniyor. Çıkış işlemi sırasında düzenlenen bu faturada misafirin internetten satın almadığı, konaklaması boyunca otelde yaptığı harcamalar da yer alıyor. Çok az durumda misafir konaklama dışında bir harcama yapmamış da olabilir.

- Bu durumda fatura içinde internet üzerinden satılmış bir hizmet kalemi varsa ayrı bir seri numarası mı üretmek gerekiyor? Takdir edersiniz ki bunun takibi oldukça zor olacaktır.

- Veya fatura internet üzerinden düzenlenmediği için ayrı bir seriye gerek olmayacak mı?

Cevap 299- Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştirilen satışlar için ayrı birim kodlu faturalar oluşturmalısınız. Sürecin tamamı internet üzerinden gerçekleştirilmiyorsa ayrı birim kodlu e-arşiv fatura oluşturmanıza gerek bulunmamaktadır.

ELEKTRİK VE İNTERNET KESİNTİLERİ DURUMUNDA E-ARŞİV FATURA İŞLEMİ

Soru 300- Mağazalarımızda nihai tüketiciye satış yapıp, e-arşiv faturası düzenleyeceğiz. Mağazalarımız internet üzerinden merkezimizle online iletişim kurmaktadır.

Satış esnasında elektrik veya internet kesintisi yaşandığı durumlarda müşterilerimize e-arşiv faturası kesilmesi konusunda nasıl bir yol izlememiz gerekir?

146

Cevap 300 -Elektrik ya da internet kesintisi yaşadığınız durumlarda alıcıya ÖKC'den (yazar kasa) bilgi fişi ya da kâğıt olarak irsaliye oluşturup daha sonra bu bilgi fişi ya da irsaliyeleri e-arşiv fatura uygulaması kapsamında fatura oluşturup bu e-arşiv faturalarını 433 seri numaralı VUK Genel Tebliği hükümlerine göre kâğıt ya da elektronik olarak alıcılara iletmelisiniz.

İHRACAT FATURASI OLUŞTURULMA TARİHİ

Soru 301- E -arşiv olarak kesilen ihracat faturası gümrük sistemi üzerinde bir kaç gün sonra bazen de ay atlayarak bir sonraki ay kapanabiliyor. İhracat faturalarında fiili gümrük çıkış tarihindeki döviz alış kuru baz alınması gerektiğinden E-arşiv ihracat faturalarının oluşturulma tarihi ve gümrük kapanışında fark oluşacağından fatura ne şekilde kayıt edilmelidir?

Cevap 301- Belirttiğiniz durum yönünden e-Arşiv fatura ve kağıt fatura arasında herhangi bir farklılık bulunmamaktadır.

YABANCI ŞİRKETLERE E-ARŞİV FATURA DÜZENLENEBİLMESİ

Soru 302- 1-)Yabancı şirketler ile olan işlemlerimiz için de e-Arşiv uygulaması başladıktan sonra e-Arşiv faturası mı kâğıt fatura mı kesmeliyiz?

2-) Bu durumda VKN alanına ne bilgisi girilmeli?

Cevap 302- e-Arşiv uygulamasına kayıtlı iseniz e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan vergi mükelleflerine, nihai tüketicilere ve yurt dışı müşterilere yapılan satışlar dolayısıyla e-Arşiv faturası düzenlenmesi gerekmektedir.

Yurt dışı müşterilere yapılan satışlar için UBL TR formatında düzenlenen fatura xml ve e-Arşiv raporunda vergi kimlik numarası alanına 2222222222 yazılabilir. Ancak 454 Sıra Nolu V.U.K Genel Tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlara, bahsi geçen faturalarını da 1/7/2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmiştir. Dolayısıyla söz konusu faturalar e-Arşiv fatura olarak değil e-Fatura olarak düzenlenecektir. Söz konusu faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi ve gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar ile uygulamadan yararlanma yöntemleri www.efatura.gov.tr adresinde yayımlanan "e-Fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu’nda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

REZERVASYON İPTALİNDE E-ARŞİV FATURA İPTALİ

Soru 303- e-Arşiv kapsamında turizm firmaları yurtdışındaki kullanıcılara fatura kesmekte fakat rezervasyon iptali yada farklı sebeplerden dolayı işlem iptal ediliyor.

e-Arşiv faturasını özel entegratör üzerinden iptal etmek için yasal bir süre var mı?

Cevap 303- Düzenlendikten sonra herhangi bir nedenle iptal edilen e-Arşiv fatura bilgileri e-Arşiv raporunun "Fatura İptal" bölümüne yazılmalıdır.

147

148

E-DEFTER

149

ELEKTRONİK DEFTER VE ELEKTRONİK FATURA KULLANMA ZORUNLULUĞU GETİRİLEN MÜKELLEFLERMaliye Bakanlığınca, 421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (EK:) ile bazı mükellef gruplarına elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilmiştir.

Ayrıca, 08/02/2013 tarihinde yayımlanan 58 No.lu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde (EK:) elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükelleflere ilişkin açıklama yapılmıştır.

Elektronik Fatura Uygulamasından yararlanan mükellefler fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol edecekler, kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kâğıt fatura düzenleyeceklerdir.

E-fatura ve e-defter kapsamındaki mükelleflerden mal veya hizmet alan ve belirlenen hadlerin altında kalan mükelleflerin de istemeleri halinde elektronik defter ve elektronik fatura uygulamalarından yararlanabilecekleri tabiidir.

421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflere ilave olarak aşağıda sayılan mükelleflere elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

a) 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan mükellefler. Bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu bent kapsamında değerlendirilmeyecektir.

c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden mükellefler.

(a) bendindeki şartı, 2014 hesap döneminde sağlayan mükellefler 1/1/2016 tarihinden itibaren, 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren, (b) ve (c) bentlerinde sayılanlardan bu Tebliğin yayım tarihinden önce lisans alan veya mükellefiyet tesis ettirenler 1/1/2016 tarihinden itibaren, bu Tebliğin yayım tarihinden sonra lisans alan veya mükellefiyet tesis ettirenler ise, lisans aldıkları ya da mükellefiyet tesis ettirdikleri tarihi izleyen hesap döneminin başından itibaren elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır. Bununla birlikte, lisans ya da mükellefiyet tesis tarihi ile izleyen hesap dönemi arasındaki sürenin üç aydan kısa olması halinde isteyen mükellefler bir sonraki hesap döneminin başından itibaren elektronik defter tutabilecekler ve e-Fatura uygulamasına geçebileceklerdir.

150

Örnek 1: (A) A.Ş. 2015 hesap dönemi sonu itibarıyla 10 Milyon TL brüt satış hasılatını aşmıştır. Bu durumda (A) A.Ş.'nin 31/12/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) gerekli başvuruları yapıp hazırlıklarını tamamlayarak 1/1/2017 tarihinden itibaren elektronik defter tutmak ve e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

Örnek 2: 1/7/XXXX-30/6/XXXX özel hesap dönemine tabi (B) Ltd. Şti. 30/6/2016 hesap dönemi sonu itibarıyla 10 Milyon TL brüt satış hasılatına ulaşmış bulunmaktadır. Bu durumda (B) Ltd. Şti.'nin, 30/6/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) gerekli başvuruları yapıp hazırlıklarını tamamlayarak, kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi (31/10/2016) izleyen özel hesap döneminin başlangıcı olan 1/7/2017 tarihinden itibaren elektronik defter tutmak ve e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

Örnek 3: (C) A.Ş. ÖTV I sayılı listedeki mallara ilişkin teslim faaliyetinde bulunması sebebiyle EPDK'dan 5/5/2012 tarihinde lisans almıştır. Buna göre, bu Tebliğin yayım tarihinden önce lisans alan (C) A.Ş.'nin 31/12/2015 tarihine kadar (bu tarih dahil) gerekli başvuruları yapıp hazırlıklarını tamamlayarak 1/1/2016 tarihinden itibaren elektronik defter tutmak ve e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

Örnek 4: (E) A.Ş. ticari faaliyeti ile ilgili olarak 5/5/2016 tarihinde bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurarak Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listeden dolayı mükellefiyet tesis ettirmiştir. Buna göre, bu Tebliğin yayım tarihinden sonra ÖTV III sayılı listedeki mallar nedeniyle mükellefiyet tesis ettiren (E) A.Ş.'nin, e-fatura ve e-defter uygulamasına geçmek için 31/12/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) gerekli başvuruları yapıp hazırlıklarını tamamlayarak 1/1/2017 tarihinden itibaren elektronik defter tutmak ve e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

Örnek 5: (F) A.Ş. ticari faaliyeti ile ilgili olarak 5/10/2015 tarihinde bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurarak Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listeden dolayı mükellefiyet tesis ettirmiştir. Bu durumda, bu Tebliğin yayım tarihinden sonra ÖTV III sayılı listedeki mallar nedeniyle mükellefiyet tesis ettiren (F) A.Ş., mükellefiyet tesis tarihi ile izleyen hesap döneminin başlangıcı olan 1/1/2016 tarihi arasındaki sürenin üç aydan kısa olması nedeni ile 31/12/2015 tarihine kadar (bu tarih dahil) gerekli başvuruları yapıp hazırlıklarını tamamlayarak 1/1/2016 tarihinden itibaren elektronik defter tutup ve e-Fatura uygulamasına geçebileceği gibi; söz konusu uygulamalara 31/12/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) gerekli başvuruları yapıp hazırlıklarını tamamlayarak 1/1/2017 tarihinden itibaren de geçebilecektir.

10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler de e-Fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter tutmak zorundadır. Bu durumda uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.

151

İlgili Genel Tebliğ hükümlerine göre elektronik defter tutmak isteyen mükellefler defterlerini oluşturmada, kaydetmede, onaylamada ve muhafaza etmede kullanacakları yazılımların uyumluluk onayı almış bir yazılım olması gerekmektedir.

Mükellefin kendi kullanımına özel geliştirilen yazılımlardan uyumluluk testini geçenler ise ilgili sitede duyurulmayacaktır. Bu tür yazılım uyumluluk onayı sadece başvuruyu yapan mükellefe özgü olduğundan aynı yazılımın başka bir mükellef tarafından kullanılması istenmesinde dahi kullanmak isteyen her mükellef yazılım uyumluluk onayı başvurusunda bulunmalıdır.

e-Defter Dosyaları ve Test AdımlarıUyumluluk testleri aşağıda sayılan 7 test senaryosu ve her senaryo için 4 test adımından oluşmaktadır.Adım 1 Yevmiye defteri yüklenmesiAdım 2 Yevmiye defteri beratının yüklenmesiAdım 3 Büyük defterin yüklenmesiAdım 4 Büyük defter beratının yüklenmesiTest sürecinin başarılı olarak tamamlanması için her test senaryosunda test adımlarının ayrı ayrı ve sırası ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinde Maliye Bakanlığı’nın, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu yetkiye istinaden elektronik defterlerde belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslar www.edefter.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-Defter paketi içerisinde yer alan teknik kılavuz, yevmiye defteri kılavuzu, büyük defter kılavuzu ve genel açıklamalar kılavuzumuzda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. E-defter uygulamasında yer alan unsurlara özet olarak aşağıda yer verilmiştir.

A. XBRL Nedir? Elektronik defter uygulaması kapsamında oluşturulacak Yevmiye defteri ve Büyük defter, XBRL GL taksonomisine göre oluşturulmalıdır. Açık bir standart olan ve lisans gerektirmeyen XBRL, finansal bilgilerin elektronik kullanılan XML tabanlı evrensel genel bir işaretleme dilidir.XBRL’in nasıl çalışacağını gösteren teknik tanımlamaları XBRL International spesifikasyonlar ile yapılmaktadır. İki temel spesifikasyon mevcuttur.

-XBRL- FR (Financial Reporting – Finansal Raporlama)

-XBRL- GL (Global Ledger – Global Defter)XBRL-FR finansal bilgi kullanıcıların raporlama mekanizmasında tüm finansal bilgileri işaretleyerek finansal raporları standart ve anlaşılır hale getirerek, raporların analiz edilebilmesini, transfer edilebilmesini ve karşılaştırılabilmesini sağlamaktadır.

XBRL-GL defterlerle ilgilidir. Elektronik defter uygulaması kapsamında oluşturulacak Yevmiye defteri ve Büyük defter, XBRL GL taksonomisine göre oluşturulmalıdır.

152

XBRL GL muhasebe işlemlerini tanımlamakta farklı muhasebe sistemlerinin kayıtlarını tek bir standartta hazırlanmasını sağlayarak veri aktarımını kolaylaştırmakta, finansal raporların dayanağını oluşturan muhasebe kayıtlarını şeffaf, kolay anlaşılır ve analiz yapılabilir hale getirmektedir.

ELEKTRONİK DEFTER XML ALANLARI HAKKINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

1. Kurum Tanımlayıcısı (Unvanı) (organizationIdentifier)

E-Defter uygulamasına kayıtlı kullanıcıların işletme unvanlarının yazıldığı alandır.

Tüzel kişiler için unvan ticaret sicil gazetesinde yer aldığı biçimde kısaltma yapılmaksızın eksiksiz biçimde yazılacaktır.

Gerçek kişiler için adı+ soyadı şeklinde yazılacaktır. Şubeli paket yüklenmek istendiğinde Şube ismi+“Şubesi” şeklinde yazılmalıdır. Şubeli paket yüklendiğinde şube ismine ek olarak şube numarası 4 hane olarak girilmelidir.

2. İşletme Tanımlaması (businessDescription)

Bu alana işletmenin faaliyet konusunu gösteren “NACE” kodu yazılacaktır.

3. Hesap Dönemi Başlangıcı (fiscalYearStart)

Mali yılın başlangıcının yazıldığı alandır. Bir yıllık süreyi ifade eder.

Hesap dönemi başlangıç tarihi 4 hane yıl, 2 hane ay ve 2 hane gün olarak yazılacaktır.

4. Hesap Dönemi Sonu (fiscalYearEnd)

Mali yılın bitişinin yazıldığı alandır. Bir yıllık süreyi ifade eder.

Hesap dönemi bitimi 4 hane yıl, 2 hane ay ve 2 hane gün olarak yazılacaktır.

Dönem başlangıç-bitiş tarihleri ile hesap dönemine ait tarihler birbirinden farklıdır. Hesap dönemine ait tarihler, bir hesap dönemi içerisinde oluşturulan tüm defter parçalarında aynı olmalıdır.

5. SM/SMMM/YMM Adı (accountantName) SMM/MM/YMM nin adı soyadının yazıldığı alandır.

SM/SMMM bir işletme için defter tutuyorsa, bu alana SM/SMMM’ye ait unvan ve ad-soyad yazılacaktır. Eğer defterler işletme bünyesinde tutuluyorsa, bu alana işletmenin muhasebe bölüm yetkilisinin unvanı ve Adı-Soyadı yazılacaktır.

Diğer taraftan işletme, bu alana defterini tutan SM/SMMM’nin yanında Tam Tasdik Sözleşmesi yaptığı Yeminli Mali Müşavir’in bilgilerini de bu alana girecektir

153

6. SM/SMMM/YMM Sözleşme Tipi Açıklaması (accountantEngagementTypeDescription)

Sözleşme tipi açıklaması serbest metin olarak bu alana yazılmaktadır.

Bu alan accountantInformation veri grubunun altında bulunmaktadır. SM/SMMM bir işletme için defter tutuyorsa, bu durumda SM/SMMM ile yapılan sözleşmeye ait sözleşme açıklaması, sözleşme çeşidi, sözleşme tarihi ve numarası bu alana yazılacaktır. Eğer defterler işletme bünyesinde tutuluyorsa bu alana tire (-) işareti yazılacaktır. Çünkü Sözleşme Tipi Açıklaması, Şematron kontrollerine göre boş geçilmemesi gereken bir alandır.

Diğer taraftan, accountantInformation veri grubu çoğaltılabilen bir alandır. İşletmenin Yeminli Mali Müşavirle Tam Tasdik sözleşmesi yapması durumunda, bu alana defterini tutan SM/SMMM bilgisinin yanında Yeminli Mali Müşavir ile yapılan sözleşmeye ait sözleşme açıklaması, sözleşme çeşidi, Sözleşme tarihi ve numarası da bu alana yazılacaktır.

7. Şube No (batchID)

Şube bazında defter tutan e-Defter kullanıcıları için doldurulması gereken bir alandır.

8. Şube Adı (batchDescription)

Şube bazında defter tutan e-Defter kullanıcıları için doldurulması gereken bir alandır.

9. Kontrol Numarası (uniqueID)

Oluşturulan defter parçalarına verilen tekil numaradır.

10. Oluşturma Tarihi (creationDate)

Defter dosyalarının oluşturulduğu tarihin yer aldığı alandır.

11. Doküman Açıklaması (entriesComment)

Kayıt açıklaması için kullanılan alandır.

12. Dönem Başlangıcı (periodCoveredStart)

Bir defter parçasının kapsadığı dönem başlangıcını ifade etmektedir.

13. Dönem Sonu (periodCoveredEnd)

Bir defter parçasının kapsadığı dönem bitişini ifade etmektedir.

14. Kaynak Uygulama (sourceApplication)

Defter ve beratları oluşturan ürüne (uyumlu yazılım) ait bilgileri içeren alandır.

15. Girişi Yapan Kişi (EnteredBy)

154

Yevmiye kaydını oluşturan operatör bilgisine yer verilecektir. Yevmiye kaydını yapan kişiler kurum içerisinde yetkilendirme ile belirlenebilir. Bu sorumluluk firmanın kendisindedir.

16. Kayıt Tarihi (enteredDate)

Yevmiye tarihi, muhasebe kaydının yapıldığı günün tarihini ifade etmektedir.

17. Kayıt Tanıtıcısı (entryNumber)

Muhasebe kaydı yapılan programlarda her kayıt kendine has bir numara almaktadır. Bu numara e-Defter uygulamasında “muhasebe fiş numarası (entrynumber)” etiketi ile tanımlanmaktadır.

18. Belge Tipi (documentType)

Muhasebe kaydına esas teşkil eden belgenin tipini gösteren alandır. XBRL GL muhasebe işlemlerini tanımlamakta farklı muhasebe sistemlerinin kayıtlarını tek bir standartta hazırlanmasını sağlayarak veri aktarımını kolaylaştırmakta, finansal raporların dayanağını oluşturan muhasebe kayıtlarını şeffaf, kolay anlaşılır ve analiz yapılabilir hale getirmektedir. Bu amaçla yapılacak olan muhasebe kayıtlarında kaynak belgeye ait detay bilgileri, e-Defter uygulamasında istenilmektedir.

Ayrıca 19 Aralık 2012 tarih ve 28502 Sayılı Resmi gazetede yayımlanan “Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ” göre, yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:

a) Madde sıra numarası,

b) Tarih,

c) Borçlu hesap,

ç) Alacaklı hesap,

d) Tutar,

e) Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları.

Dolayısıyla elektronik defter uygulamasında her bir belgeye ait bilgilerin, tek bir yevmiye kaydında gösterilmesi esastır. e-Defter uygulamasında kullanılan standartların gereği olarak belge bilgisine ilişkin detaylar (belge tipi, numarası ve tarihi) elektronik defterlerde gösterilmelidir.

Belge Tipi

Yevmiye maddesine kaynak teşkil eden belgenin türünü gösteren elemandır.

e-Defter Uygulamasında bu elemanda sadece aşağıdaki kavramlar kullanılacaktır.

• check: Çek

• invoice: Fatura

• order-customer: Müşteri Sipariş Belgesi 155

• order-vendor: Satıcı Sipariş Belgesi

• voucher: Senet

• shipment: Navlun

• receipt: Makbuz

• other: Diğer

19. Yevmiye Madde Numarası (entryNumberCounter)

Yevmiye maddelerine müteselsil verilen sıra numarasıdır.

20. Satır Numarası (lineNumber)

Yevmiye maddesinin her bir satırına verilen müteselsil numaradır.

21. Yevmiye Madde Numarası (lineNumberCounter)

22. Yevmiye Tarihi (postingDate)

Kaydın yapıldığı tarihtir.

23. Belge Referansı (documentReference)

Muhasebe içi takip numarası, belge referansı olarak kullanılmaktadır.

24. Belge Tipi Tanımlaması (documentTypeDescription)

Belge tipi alanına “other” yazılmış ise belgeye ilişkin tür bilgisi yazılacaktır. Doküman Tipi Açıklaması, serbest metin olarak bu alana yazılmaktadır.

25. Belge Numarası (documentNumber)

Muhasebe kaydına esas teşkil eden kaynak doküman tanımlamasında kullanılan numaradır.

26. Belge Tarihi (documentDate)

Muhasebe kaydına esas teşkil eden kaynak doküman tanımlamasında kullanılan tarihtir.

27. Ödeme Yöntemi (paymentMethod)

Ödeme/tahsilat bilgisinin yazıldığı alandır.

156

E-DEFTER SORULARI ve CEVAPLARI

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNİN E- DEFTER BAŞVURUSU

Soru 1-Organize Sanayi Bölgeleri e -defter başvurusunda tüzel kişi olarak mı, yoksa kamu kurumu niteliğindeki tüzel kişiliği olmayan ortaklıklar şeklinde mi başvuracak?

Cevap 1- Organize sanayi bölgeleri, e-defter başvurusunu tüzel kişilik itibariyle yapacaklardır.

E-DEFTER YAZILIM DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILIR

Soru 2- E-defter başvurusunda yazılımı sehven Logo diye yazmışız. Ancak Luca yazılımı kullanıyoruz. Düzeltmeyi nasıl yapılacağız.

Cevap 2- E-defter uygulamasında bulunan bilgi güncelleme ekranından yazılım güncellemesi yapmanız mümkün bulunmaktadır.

2017 YILI İÇİN AÇILIŞ BERATI VERİLMESİ

Soru 3- 2016 yılı itibariyle e-defter kullanıyoruz ve beratları düzenli olarak sisteme yüklüyoruz.

2017 yılı için açılış beratı vermemiz gerekiyor muydu? Yoksa 2016 Aralık ayı defterinin beratının sisteme yüklenmesi e-defterin kapanışı, 2017 Ocak ayının beratının sisteme yüklenmesi açılış olarak mı kabul edilecek?

Cevap 3- Kendilerine e-defter kullanma izni verilenler, www.edefter.gov.tr internet adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak ve aylık dönemler itibarıyla elektronik defterlerini oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklardır. Defterlerini elektronik defter biçiminde tutmaya başlayanlar, söz konusu defterlerini kâğıt ortamında tutamazlar.

157

Elektronik defter tutma sürecinde, hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçer.

E -DEFTER BAŞVURU SONUCU YAPILMASI GEREKENLER

Soru 4-E-defter başvurumuzu yaptık ve devamında "E- defter başvurunuz alınmıştır, işleminiz ekteki dokümana göre yapılacaktır. 01.01.2017 tarihinden itibaren defterlerinizi elektronik ortamda tutmaya başlamalısınız" açıklamalı mail geldi.

İlgili yazılım firması ile sözleşmemizde imzalandı ve kayıtlarımızı e-Defter’e uygun formatta tutmaya başladık. Bu işlemler haricinde yapmamız gereken herhangi bir işlem var mı?

Cevap 4- E-defter Başvurunuzun başarılı bir şekilde alındığını, alındığına dair mail geldiğini ve 01.01.2017 tarihinden itibaren kullanmaya başladığınızı belirtmişsiniz.

Bunun dışında şu an için yapacağınız herhangi bir aktivasyon bulunmamaktadır.

GEÇ GELEN FATURA

Soru 5- E-defteri BERATI verilmiş aylara ait fatura geldiğinde nasıl bir işlem yapmalıyız? Yeni aya mı işlenmeli? Yeni aya işlenecekse belge detay kısmına yazılacak tarih işlendiği tarih mi yoksa fatura tarihi mi olacak?

Cevap 5- E-defter uygulamasında GİB Başkanlığı kayıtlarına intikal ettirilmesi gereken e-defter beratı yükleme dönemi geçmedi ise ve genel muhasebe kuralları gereğince kabul edilebilir bir gerekçe söz konusu ise kayıt düzeltme işlemine izin verilebilmektedir. Öte yandan, bu gerekçenin uygun ve anlaşılabilir olarak bir dilekçe ile GİB adresine bildirilmesi gerekmektedir.

E-defter beratı yükleme dönemi geçtikten sonra muhasebe kayıtlarında bir düzeltme yapılması ise mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, e-defter beratı yükleme tarihinden sonra geç gelen bir fatura daha sonraki bir ayda defter kayıtlarına işlenebilecektir ancak faturanın işlendiği tarih değil fatura tarihi geçerli olacaktır.

Genel kabul edilebilir mevzuat ve muhasebe kuralları içerisinde geç gelen faturaya ilişkin kayıt yapılması gerekir derken uyulması gereken genel teamülden bahsetmekteyiz. Kâğıt ortamında geç gelen faturayı hesap dönemi geçmedi ise kaydedebilmekteydiniz. E-defter uygulamasında e- defter beratını sisteme yükleme süresi geçtikten sonra iptal etme gibi bir durum olmadığından, geç gelen faturayı hesap dönemi geçmeden yeni bir berat alma süresi içerisinde kayıtlarınıza intikal ettirebilirsiniz.

Bu intikal sırasında faturanın gerçek tarih ve numarası ne ise ilgili alanda aynısının belirtilmesi gerekmektedir. Geç gelen fatura ile ilgili olarak yapılan muhasebe kayıtlarınız ile ilgili olarak Başkanlığımıza bildirme gibi bir durum söz konusu değildir. Denetim elemanı incelemesi durumunda açıklama istenirse denetim elemanına bildirimde bulunmanız gerekebilir.

ÖNCEKİ YIL E-DEFTERE TABİ OLANIN HER YIL BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VAR MI?

158

Soru 6- 2015 yılında e-deftere tabi olmuş bir firmayız. 2016 yılında e-defter kullanımı için ayrıca bir bildirim veya müracaat gerekli mi?

Cevap 6- Gerekmemektedir.

E-FATURA VE E-DEFTER ZORUNLULUĞU 01.01.2016 TARİHİNDE OLAN MÜKELLEFİN KENDİ İSTEĞİ İLE BU TARİHTEN ÖNCE E-FATURAYA GEÇMESİ?

Soru 7- 01.01.2016 da e-faturaya geçme zorunluluğum vardı. Ancak Geçişte yoğunluk olmaması sebebiyle 21.12.2015 tarihinde kendi isteğimle e-faturaya geçtim. Bu durumda aynı tarihte e-deftere de geçmem gerekiyor muydu?

Cevap 7- a)2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan mükellefler. Bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu bent kapsamında değerlendirilmeyecektir.

c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden mükellefler.

(a) bendindeki şartı, 2014 hesap döneminde sağlayan mükellefler ile (b) ve (c) kapsamında 14.12.2012 tarihinden önce lisans alan veya imal, inşa veya ithal eden mükellefler, 01/01/2016 tarihinden itibaren, e-defter ve e-fatura kullanmak zorundadır.

Elektronik defter uygulamasına dahil olma mecburiyetiniz açısından, düzenlenen veya alınan belgelerin e-fatura olmasının bir önemi bulunmamaktadır.

Kendi isteği ile elektronik faturaya geçenlerin aynı anda elektronik defter kullanmaya başlaması gerekmediğinden, e-defter zorunluluğunuz 2015 yılında e-faturaya ihtiyari geçmeniz ile başlamıyor. E-defter zorunluluğunuz 01.01.2016 tarihinde başlamıştır.

AKARYAKIT İSTASYONU, E -DEFTERE GEÇİŞİ

Soru 8- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’ndan lisans alan mükellefler e-fatura ve e-deftere tabidir.

Akaryakıt istasyonu olan şirketimiz, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ürünün teslimini yapıyor. Bu nedenle e-fatura ve e-deftere geçiyor. Ayrıca 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 milyon TL ve üzeri olan mükellefler de e-deftere geçiyor. Değerlendirme hangisine göre yapılacak.

Cevap 8- 454 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde e-deftere geçiş için yer alan her bir maddenin ayrı ayrı değerlendirmesi gerekir. Sayılan şartlardan herhangi birini sağlayanların e-Fatura ve e-Defter uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

159

Bu itibarla şirketiniz LPG lisansı nedeniyle hasılatına bakılmaksızın e-fatura ve e-deftere geçtiğinden, hasılat kriteri sizin için önem arz etmiyor.

İNTERNET SATIŞINDAN DOLAYI E-DEFTERE GEÇİŞ ZORUNLULUĞU

Soru 9 -İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır.

E-fatura ve e-arşive geçme zorunluluğu nedeniyle 2016 Yılında E-Deftere geçiş zorunluluğu varmı?

Cevap 9- e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Ancak zorunlu e-fatura ve e- defter şartları aynı olduğundan, şartları taşıması nedeniyle zorunlu e-faturaya tabi olan mükellef dolayısıyla e-defter kullanma zorunluluğuna da tabi olmaktadır.

NEVİ DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİ İLE E-DEFTERE GEÇME ZORUNLULUĞU

Soru 10- Limited Şirketimiz 01.07.2016 tarihli bilançoya göre bütün aktif ve pasifiyle bir bütün halinde TTK ’nın 180 ila 193. maddeleri ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddeleri hükmü gereğince tür değiştirmek suretiyle anonim şirkete dönüşmüştür. Anonim şirket için yeni vergi numarası alındı.

Limited Şirketin 2015 yılı brüt satışları 10 milyon liranın üzerindedir. Bu durumda anonim şirketimiz 01.01.2017 tarihi itibari ile E-Fatura ve E-Defter e geçmek zorunda mıydı?

Cevap 10- 2015 hesap dönemi brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler, 1.1.2017 tarihi itibariyle e-fatura ve e-deftere geçmek zorundadır.

Nevi değişikliği yapılmadan önce şirketiniz 2015 yılında 10 milyon brüt satış hasılatını aşmış olduğundan, limited şirketin devamı olan anonim şirketin, 01/01/2017 tarihi itibariyle e-fatura ve e-deftere başlama zorunluluğu bulunmaktadır. Başvuru için anonim şirket adına mali mühür temin etmiş olmanız gerektiğini unutmayınız.

KENDİ İSTEĞİ İLE E-FATURAYA GEÇEN MÜKELLEFİN E-DEFTER ZORUNLULUĞU

Soru 11- Şahıs firmasıyız. E-Fatura kullanma mecburiyeti olmadığı halde kendi isteğimiz ile 2 yıldır e-fatura kullanıyoruz. Brüt satışlarımız e-defter için belirlenen hadlerin altındadır. E-deftere geçme zorunluluğumuz var mı?

Cevap 11- e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

160

Elektronik defter uygulamasına dâhil olma mecburiyetiniz açısından, düzenlenen veya alınan belgelerin e-fatura olmasının bir önemi bulunmamaktadır. E-fatura ve e-defter uygulamasına geçme şartlarını taşımadığınızdan, kendi isteğinizle e-fatura kullanmanız e-deftere de geçmenizi gerektirmemektedir.

E- DEFTER BAŞVURU SORUNU

Soru 12- Firmamız E- defter başvurusunu yaptı. İşlem başarılı diye mesaj verdi. Ancak E- defter kullanıcısı olduğumuzu sorguladığımızda kayıtlı değil diye mesaj alıyoruz.

Cevap 12- Başvurunuzu sorgulamak için başvuru esnasında kullandığınız bilgileri kullanmanız gerekmektedir. GiB tarafından gönderilmiş olan başvuru bilgilendirmesi gelmediyse, tarafınıza ulaşmayan elektronik posta başvuru bilgilerinizi buradan (Başarılı Sorgulamadan sonra) indirebilirsiniz. Başvurunuzun bulunmadığına dair bir sonuç görürseniz, sorgulamadan önceki girdiğiniz bilgilerin ekran görüntüsünü gönderiniz. Başka bir işlem yapmanıza gerek yoktur.

E-DEFTER GEÇİŞİ

Soru 13- Özel entegratör firmasıyız;

1. 01.01.2016 itibari ile "e-Defter" ve "e-Fatura" geçiş zorunluluğumuz bulunuyor. Ancak e-faturaya "Aralık 2015" itibari ile geçiş yaptık. E-Deftere ise "01.01.2016" itibari ile geçiş yaptık. Uygulamamızda yanlış bir şey var mı?

2. E-arşiv zorunluğu kapsamında, e-fatura sistemine geçiş yapıldığında e-defter'e de geçiş zorunlu mu?

Cevap 13- e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Elektronik defter uygulamasına dâhil olma mecburiyetiniz açısından, düzenlenen veya alınan belgelerin e-fatura olmasının bir önemi bulunmamaktadır. E-fatura ve e-defter uygulamasına geçme zorunluluğunuz 1.1.2016 tarihinde başlayacağından bu tarihten önce kendi isteğinizle e-fatura kullanmanız e-deftere de geçmenizi gerektirmemektedir.

Bu nedenle e-defter uygulaması başlangıç tarihini 01/01/2016 olarak seçebilirsiniz.

E-DEFTER İŞLEMLERİ HAKKINDA

Soru 14- E-defter işlenmesi sırasında gelir-gider faturalarının günlük mü işlenmesi gerekiyor?

Örneğin bugün kestiğimiz faturayı aynı günde değilde tarih ve sıra numarası takip etmek şartıyla e- deftere birkaç gün sonra işlesek sorun çıkar mı? Aynı durum gider faturalarımız için de geçerli mi?

161

Cevap 14- E-faturaların elektronik deftere işlenmesi konusunda ayrı mevzuat düzenlemesi yapılmamıştır. Kâğıt faturanın defterlere işlenmesi konusunda Vergi Usul Ve TTK kanununda belirtilen süreler e-deftere işlenmesi konusunda da geçerlidir. Bu nedenle e-fatura belgelerinizi defterlerinize Vergi Usul Kanunda belirtilen 10 günlük süre içinde kaydetmelisiniz.

E DEFTER BAŞVURUSUNDA TİCARET ODA NO YANLIŞLIĞI

Soru 15- E- defter başvurusu sırasında ticaret sicil no ve diğer bilgilerimiz doğru olduğu halde, ticaret odası numaramızı sehven yanlış yazmışız. Herhangi bir sorunla karşılaşır mıyız? Düzeltmemiz gerekir mi?

Cevap 15- Online yapılan başvuru bilgilerinde sehven yapılan yanlışlıkların düzeltilmesinde aşıdaki şekilde hareket edilmesi gerekir.

Unvanın veya ticaret sicil bilgisi alanlarından bir veya birkaçının yanlış yazılması halinde durumu anlatan ve ekinde ticaret sicil gazetesi bulunan dilekçe Maliye Bakanlığı Ek Hizmet Binası Yeni Ziraat Mahallesi, No:16 06110 Altındağ/ANKARA adresine gönderilmelidir.

Adres, iletişim bilgisi, irtibat kişisi, web adresi, uyumlu yazılım gibi bilgilerde yapılan sehven yanlışlar için de durumu anlatan dilekçe Maliye Bakanlığı Ek Hizmet Binası Yeni Ziraat Mahallesi, No:16 06110 Altındağ/ANKARA adresine gönderilmelidir.

YIL İÇİNDE E-DEFTERE GEÇİŞ HALİNDE, AÇILIŞ VE KAPANIŞ KAYDI

Soru 16- Yıl içinde e-Defter’e geçilmesi halinde (Örneğin: 01.12.2015 günü itibariyle e-defter oluşturulmaya başlanırsa) 30.11.2015 günü itibariyle kâğıt ortamındaki defterde Tekdüzen Hesap Planına uygun olarak tüm yansıtma ve kapanış kayıtları yapılacak mı? 01.12.2015 günü muhasebe kayıtlarında açılış kaydı yapılacak mı? Yoksa normal eskiden olduğu gibi kâğıt ortamında defter tutmaya devam ediyormuş gibi 30.11.2015'den, 01.12.205 gününe aynen devam ederek muhasebe kayıtlarına ilave hiç bir şey yapmayacak mıyız?

Cevap 16- Verdiğiniz örnekte firma normal hesap dönemini (1 Ocak - 31 Aralık) kullanıyorsa ve firma 01/12/2015 tarihi itibariyle e-deftere geçmiş ise, hesap dönemi içinde geçiş sağladığı için Kasım 2015 defterinde (kağıt defterinde) kapanış hesaplarını çalıştırmayacak, dolayısıyla Aralık 2015 e-defterde de açılış hesaplarını çalıştırmayacaktır. Kapanış hesapları sadece hesap döneminin son ayında çalıştırılması gerekiyor.

Elektronik defter tutma sürecinde, hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçer.

E-DEFTER SENE SONU İŞLEMLERİ

Soru 17- E- defter kullanıcısıyız. İzleyen yıl yapmamız gereken hususlar nelerdir?162

Cevap 17- e-defter kullanıcısı olduğunuzu belirtmektesiniz. E-deftere ilişkin beratlarınızı süresinde göndermekten başka yapılacak bir işleminiz bulunmamaktadır.

Dolayısıyla elektronik defter tutma sürecinde, hesap dönemi takvim yılı olanlarda hesap döneminin Aralık ayının beratının alınması defterin kapanış onayı, izleyen yılın ilk ayı olan Ocak ayının beratının alınması ise yeni hesap dönemine ait defterin açılış onayı yerine geçer.

E DEFTER UYGULAMASINDA KAYIT YENİLEME

Soru 18- Firmamız 2016 yılı itibariyle E- defter uygulamasına kayıt oldu. 2017 yılı için tekrardan E- defter ve E- fatura uygulamasına kayıt olmamız gerekmekte midir? Yoksa sisteme bir defa kayıt olmak yeterli midir?

Cevap 18- Bir defa başvuru yeterli olup, 2017 yılı için tekrar başvuru yapmanız gerekmemektedir.

LOGODA BANKA KAYITLARI

Soru 19- Logo ‘da banka kayıtlarını işlerken, her bankadan gelen işlemlere ayrı fiş, gider işlemlerine ayrı fiş, virman işlemlerine ayrı fiş kesilmesi gerektiği şeklinde bir bildirim aldık.

Biz bugüne kadar "Gelen Havaleler" fişi altında tüm bankalardan gelen işlemleri tek fiş oluşturmak suretiyle kayıt altına alıyorduk. Bundan sonra her banka için ayrı bir fiş oluşturma zorunluluğu mu olacak?

Cevap 19- Banka işlemleri dekontla muhasebeleştirilmektedir. Banka işlemlerine ait dekontların tek tek muhasebe kaydının yapılması esastır. E-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydedilir. Dekontun tarih ve numarasının girilmesi zorunludur. Dekont üzerinde tarih ve numara yoksa kullanılan muhasebe programının işleme vermiş olduğu tarih ve numara belge tarihi ve numarası olarak yazılır.

Ancak söz konusu dekontların çokluğu bu şekilde muhasebe kaydı yapılmasının güçlüğü göz önünde bulundurulduğunda, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. Bu durumda, e-defterde kayda esas teşkil eden belge "muhasebe fişi" olacaktır. E-defter kaydında belge tipi "other" belge açıklaması ise "muhasebe fişi “seklinde olup, ilgili alanlara Muhasebe fişinin tarih ve numarasının girilmesi gerektiği tabiidir.

.

120 VE 320 HESAP BAKİYELERİ

Soru 20- Yıl içinde sürekli çalıştığımız müşterilerimizden zaman zaman “120-Alıcılar” hesabı alacak bakiyesi vermektedir. Yıl sonu işlemlerinde yapıldığı gibi her ay sonu bu hesap bakiyelerini “340-Alınan sipariş avansları” veya “159-Verilen sipariş avansları” hesaba virman mı yapmamız gerekiyor?

163

Cevap 20-Normal defter için muhasebe tek düzen hesap planı esasları e-defter için de geçerlidir. Bu nedenle dönem sonu ve yıl sonlarında “120- alıcılar” hesabının alacak bakiyesi veren alt kırılımlarının yine cari hesap bazında alınan veya verilen sipariş avansı hesaplarına virmanlanması gerekir. Belge cinsi de virman dekontu olacaktır.

YEVMİYE VE KEBİR DEFTERİNİN SİSTEMDEN SİLİNMESİ

Soru 21- Son gönderilme süresi 30.09.2016 tarihi olan 2016 Haziran ayı beratımızı 23.09.2016 tarihinde gönderdik. Ancak 01.10.2016 tarihinde server arızasından dolayı veri kaybı yaşadık ve 23.09.2016 tarihinde göndermiş olduğumuz e- defter beratlarına ait yevmiye ve kebir defteri server sistemimizden tamamen silinmiş durumdadır. Bu kayıtları alınan yedeklemeden de bulamıyoruz. Beratları Gelir İdaresi Başkanlığından indirebiliriz. Fakat sistemden silinen 2016 Haziran dönemi yevmiye ve kebir defterleri ile ilgili ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 21- Konuyla ilgili GİB idaresi "Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA" adresine bir dilekçe (şirket yetkililerinizce imzalanmış ve kaşelenmiş ) göndererek sorununuzu iletiniz. Dilekçe ekine ekleyeceğiniz raporda da bu sorunun neden meydana geldiği ve tekrarlanmaması için ne gibi önlemler alındığını detaylı bir şekilde açıklayınız

Evraklarınız üzerinde GİB tarafından değerlendirme yapılmakta ve değerlendirme sonucu ile ilgili tarafınıza bilgi verilmektedir.

PETROL İSTASYONLARI VE E- DEFTER

Soru 22- Petrol İstasyonları 2014 yılı Brüt satışları on milyonun altında kalması durumunda E- defter kullanma zorunlulukları var mı?

Herhangi bir firma on milyon ve üzeri cirosu nedeniyle e- defter uygulamasına geçtiği zaman e- fatura kullanma zorunluluğu da ortaya çıkar mı?

Cevap 22- 1. 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan mükellefler zorunlu e-fatura ve e-deftere tabidir.

Ancak sadece bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu zorunluluk kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Bu durumda, petrol istasyonunun sadece akaryakıt bayiliği lisansı varsa ve 2014 yılı brüt satış tutarı 10 milyon liranın altında ise 1.1.2016 tarihinde zorunlu e-fatura ve e-defter yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Akaryakıt istasyonu 2014 ve müteakip yıllarda 10 Milyon TL brüt satış hasılatına ulaşması halinde e-defter ve e-fatura kapsamına girecektir.

BAŞVURUDA ADRES YANLIŞ GİRİLMESİ 164

Soru 23- Şirket merkezimizin adresi büyükşehir yasasına geçmeden evvel kasaba iken (Yuva Kasabası Elmalı/Antalya), büyükşehir yasasından sonra yuva mahallesi oldu. Ticaret Sicil kaydı hala yuva kasabası olarak geçiyor.

Mali mühürde başvuru formunu doldururken adres sistemden yuva kasabası olarak geldi. Mali mührün tesliminde bir sıkıntı yaşar mıyız yoksa adresi Ticaret Sicilinde güncellememiz gerekir mi?

Cevap 23- Bilgilerinizi Mersis'ten güncelleştiriniz.

"ADİ ORTAKLIK" E-DEFTER

Soru 24- Anonim şirket statüsünde olan 3 ortak tarafından kurulan "ADİ ORTAKLIK" statündeki işletmemiz, inşaat taahhüt işi yapmaktadır.

Bu adi ortaklığın Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları kapsamında mükellefiyeti bulunmayıp, KDV Ve Muhtasar Beyanname açısından mükellefiyeti bulunduğundan, 2014 yılı sonunda brüt satış hasılatı 10 milyon TL üzerinde olması nedeniyle e-defter ve e-fatura kapsamına girmekte midir?

Cevap 24- Anonim ortaklık kendisi gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayıp KDV ve muhtasar mükellefiyeti vardır. Ortakları durumlarına göre gelir veya kurumlar vergisi mükellefidir.

Ancak defterler adi ortaklık adına tutulur ve bu defterlere göre belirlenen kazanç, ortakların hisseleri oranında elde ettiği ticari kazanç olup kendilerince beyan edilir.

Adi ortaklığın ilgili yıl brüt satış hasılatı 10 milyon TL sınırını aştığı için elektronik defter ve e- faturaya başvuru zorunluluğu bulunmaktadır.

E-DEFTERDE MUHASEBE FİŞ NUMARALARI

Soru 25-E-defter de yıl boyunca yevmiye numaraları ardışık gitmek zorundadır.

Yevmiye numarası ile muhasebe fiş numarası da aynı şekilde doğru orantılı mı olmak zorunda? Yani 1 numaralı yevmiye numarasının, muhasebe fiş numarası da 1 mi olmalıdır?

Ya da 1 numaralı yevmiye numarasının, muhasebe fiş numarası 5 olabilir mi?

Cevap 25- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229,230 ve 231'inci maddelerinde,

Faturaların sıra numarası dâhilinde teselsül ettirileceği aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburi olduğu hükmü yer almaktadır.

Buna göre; E-Fatura yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğundan Vergi Usul Kanununun "Fatura Nizamı" başlıklı 231'inci maddede

165

belirtilen usul ve şartlara uyulması gerekir. Yani e-fatura da ardışık numaralandıma olacak. Bu şarta uyulmamış olmakla birlikte; olayın gerçek mahiyetinin ispatı açısından, yazılımınızın imkân vermesi halinde atlanılan numaralara iptal kaydının düşülmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, GİB Merkez üzerinden başarılı olarak geçen tüm e-faturalara ait belge numaraları merkezce kayıt altına alındığından, bu belgelerin daha önce elektronik ortamda düzenlenip düzenlenmediği tespit edilebilir durumda olup, ayrıca bir işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Muhasebe fişleri birden başlayıp birer artırılarak yazılmaktadır. Buna göre içinde bulunduğunuz mali yılda girilmiş ilk fişin yevmiye numarası "1" olmaktadır (Genellikle "1" numaralı fiş önceki mali yıldan devir yapıldığında oluşturulan Açılış Fiş’idir.) Programın otomatik olarak getirdiği değer, kaydettiğiniz son fişin numarası "1" artırılarak elde edilmiş bir sayıdır. Siz buraya istediğiniz sayıyı yazabilirsiniz.

Bir defter parçası içerisindeki yevmiye madde numaralarının müteselsil bir şekilde ilerleyip ilerlemediği kontrol edilmektedir. Yazılımcıların dikkat etmesi gereken husus ise yevmiye madde numaralarının hesap dönemi içerisinde oluşturulan defter parçaları arasında da müteselsil bir şekilde ilerleyip ilerlemediğinin kontrolünün yapılmasıdır. Yevmiye madde numaralarının müteselsil bir şekilde ilerlemediği tespit edilirse kullanıcıya hata mesajı verilerek hatanın düzeltilmesi sağlanmalıdır.

Örneğin, 1 Ocak- 31 Aralık hesap dönemini kullanan bir mükellefin Ocak ayına ait en son defter parçasında yevmiye madde numarası 100 de bittiyse, Şubat ayının ilk parçası 101 yevmiye madde numarasından başlatılmalıdır.

Öte yandan yevmiye maddesine kaynak teşkil eden belgenin numarası, yevmiye maddesi ile aynı numara olması gerekmeyip, serbest biçimde yazılacaktır.

Muhasebe kaydı yapılan programlarda her kayıt kendine has bir numara almaktadır. Bu numara e-Defter uygulamasında “muhasebe fiş numarası (entrynumber)” etiketi ile tanımlanmaktadır.

Ayrıca yevmiye defterinde, yevmiye madde numarası yer almaktadır ( Entrynumbercounter). Muhasebe fiş numarası ile yevmiye madde numarasının aynı olma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Yazılımcılar tarafından dikkat edilmesi gereken husus: yevmiye xml yapısında entrynumber (muhasebe fiş numarası) alanı ile documentreference (Belge Referansı) alanı aynı olmalıdır.

Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin ilgili belge veya ispata dayanan evraktan çıkarılarak tarih sırasıyla ve “madde” halinde düzenli olarak yazıldığı defterdir.

Yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır;

Madde sıra numarası, Tarih, Borçlu hesap, Alacaklı hesap,

166

Tutar, Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları. Defterlerde kayıtlar arasında boşluk bırakılamaz ve satır atlanamaz. Kayıt edilecek işlemlerin, işin hacmine ve gereğine uygun olarak muhasebenin

intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Kayıtlar on günden fazla geciktirilemez.

ÖTV MÜKELLEFLERİNİN E- DEFTER VE E- FATURAYA GEÇİŞLERİ

Soru 26- 2014 yılı itibari ile ÖTV mükellefi olan ve yıllık cirosu 300 bin TL olan bir limited şirketin, e- defter ve e- fatura ya geçmesi zorunlu mu?

Cevap 26- a)2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler, 1.1.2016 tarihinden itibaren,

10 milyon ciroyu 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren, b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I ) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans almış olan mükellefler, 1.1.2016 tarihinden itibaren,

c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden ve 20.6.2015 tarihine kadar mükellefiyet tesis ettirmiş olan mükellefler, 1.1.2016 tarihinden itibaren, bu tarihten sonra mükellefiyet tesis ettirenler izleyen hesap döneminin başından itibaren, Elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır.

Yukarıdaki a, b ve c fıkralarına göre kendinizi ayrı ayrı değerlendiriniz, bunlardan birini taşıyorsanız, belirtilen tarihlerde e-defter ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

TAKVİM YILI İÇİNDE E-DEFTERE GEÇİŞ

Soru 27- Hesap dönemi olarak normal takvim yılını kullanmaktayız. 01.12.2015 itibariyle e-defter mükellefiyeti için başvurduk ve onayımızı aldık.

Defterler aylık oluşturuluyor. Ancak e-defter ile ilgili 1 Sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinde ;"…Ancak, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vereceklerdir." İfadesi yer almaktadır. Buna göre ilk oluşturulan aylık e-defterde yılın başından itibaren tüm kayıtlara yer verilmesi gerekir mi?

Cevap 27- 1 Sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinin “3.3.4.” bölümünde, 167

“Aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Ancak, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vereceklerdir. Ayrıca elektronik defter tutmaya başladıkları tarih itibarıyla eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır.” denilmiştir.

Daha sonra bu bölüm, (2) Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel tebliği ile şu şekilde değiştirilmiştir.

"Aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde de elektronik defter tutmaya başlanabilir. Ancak hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır."

Bu değişiklik sonucunda, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vermeleri uygulamasından vazgeçilmiştir. Bunun yerine elektronik defter tutmaya başlama tarihinden itibaren bir aylık süre içinde eski deftere kapanış tasdiki yapma zorunluluğu getirilmiştir. Dolayısıyla ilk ayda oluşturulan e-defterde, kapanış tarihinden önceki kayıtlara yer verilmeyecektir.

E-DEFTER BAŞLANGICINI 1.1.2016 TARİHİNDEN ÖNCE YAPTIRANLAR

Soru 28-E-fatura başvurumuzu özel entegratör ile anlaşıp yaptık fakat özel entegratör başlama tarihimizi 01.01.2016 yerine 21.11.2015 olarak yaptı. Oysa e-defter başvurumuzu 01.01.2016 itibariyle yapmıştık. Bu nedenle biz e-defter ve e-faturaya 1.1.2016 tarihinde geçtik. E-defter başvuru tarihi otomatik olarak sistemden güncellenmekte midir? Burada bir sorun çıkar mı?

Cevap 28- Otomatik güncelleme işlemi yapılmamaktadır. İdareye başvurup 1.1.2016 tarihi itibariyle açılış yaptırmanız gerekirdi. Ancak idare ilk geçişte yaşanan bu sorunu kabul ederek 1.1.2016 tarihini kabul etti. Ceza uygulamadı.

MÜŞTERİ UNVAN DEĞİŞİKLİĞİNDE KAYIT

Soru 29- (Y) LTD. Ş. Mavi Deniz Otel olarak ilgili yılın 1 - 2 ve 3. dönemlerde e-defter kayıtlarımızda işlemlerde yer aldı. 4. ay itibariyle (Y) LTD. Şirketi unvanında değişiklik yapmıştır. Bu durumda 4. aydan sonraki kayıtlarımızda otel adını değiştirmeli miyiz? Yoksa hesap planında yeni bir unvan tanımlaması mı yapmalıyız?

168

Cevap 29- Yasal kayıt sürelerini göz önünde bulundurarak kayıtlarınızı yaparken elinizde kayda esas oluşturacak belgede yer alan bilgiler ne ise o şekilde kayıt yapınız. Dolayısıyla unvan değişikliğinden sonra düzenlediğiniz belgelerde kullandığınız unvan ile e-defter kayıtlarını yapınız.

BANKA HAVALELERİNİN E-DEFTERE İŞLENMESİ

Soru 30- Gelen banka havalelerini tek bir muhasebe fişine işliyoruz. Şimdi e- defter’e geçtik. Bundan sonra her bir havale ve banka işlemi için ayrı yevmiye kaydı mı yapmamız gerekiyor?

Aynı şekilde gelen masraf ve mal alış faturaları için de aynı şekilde, her evrak ayrı olarak mı muhasebeleştirilecek? Birleştirme yapabilecek miyiz?

Cevap 30- Her bir belgenin ayrı bir yevmiye maddesinde kaydedilmesi esastır. E-Defter uygulamasında kullanılan standartların gereği olarak belge bilgisine ilişkin detaylar elektronik defterlerde de gösterilmelidir.

1 sıra No’lu tebliğ ile yevmiye defteri ve defter-i kebirin e-Defter olarak tutulmasına imkan tanınmıştır.

e-Defter uygulamasında yedi belge tipi sayılmıştır. bunlar;

Çek: check

Fatura: invoice

Müşteri Sipariş Belgesi: order-customer

Satıcı Sipariş Belgesi: order-vendor

Senet: voucher

Navlun: shipment

Makbuz: receipt

Diğer: other

E-Defter uygulamasında yukarıda sayılan her bir belge için ayrı bir yevmiye maddesi açılır.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişine işlenebilir. E-defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu giderlere ilişkin alınmış belgeler yukarıda sayılan belgelerden biriyse örneğin, personelin yapmış olduğu gider faturalı ise, bu fatura ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak tarih ve numarası da yazılmak şartıyla kaydedilir.

169

Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinden biri değilse, bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “masraf formu” olarak kaydedilir. Masraf formunun tarih ve numarasının da girilmesi zorunludur. Bu masraf formlarında matbu bir tarih, numara olmadığı için oluşturulacak her bir form üzerine , müteselsil bir numara ve günün tarihi üzerine yazılır. Masraf formunda yapılan giderlere ait belgelerin detayları yer almak zorundadır. Ayrıca masraf formu firma kaşe ve imzası ile matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.

MÜSTAHSİL MAKBUZLARININ E-DEFTERE KAYIT USULÜ

Soru 31- Şirketimiz fabrikasında işlenmek üzere 5000 müstahsilden alınan zirai ürün için düzenlenen müstahsil makbuzlarının her birini faturada olduğu gibi ayrı ayrı kayıtlarımızda işlememiz mi gerekiyor? Toplu olarak tek kayıtta veya grup yaparak bir kaç kayıtta gösterebilir miyiz?

Cevap 31- Elektronik defter uygulamasında 7 belge türünden her bir belgeyi farklı yevmiye maddesinde kayıt etmeniz gerekmektedir.

Ancak belge tipi other yazılmış ise, bu belgenin açıklama alanına yapılan işlemin adı değil, doğrudan kayda esas belgenin adı yazılmalıdır. Örneğin, ücret bordrosu, teminat mektubu, sigorta poliçesi, dekont vb. belgeler “other(diğer)” olarak tanımlanabilecek belgeler bu açıklama alanına yazılabilir ifadelerdir. Ancak havale, eft, ödeme vb. işlem adları kayda esas belge olarak bu açıklama alanına yazılmamalıdır. Eğer yapılan işlemle ilgili açıklama girilmek isteniyorsa “entrycomment” alanı, XBRL’de kayıt açıklamasına tekabül etmektedir.

Örneğin müstahsil makbuzunda; belge türüne (documenttype) other, belge tipi tanımlamasına (documentTypeDescription) “müstahsil makbuzu” yazarak, belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da(documentnumber) girmelisiniz. Bu şekilde 5000 müstahsilden alınan ürün için düzenlenen her bir müstahsil makbuzunu farklı yevmiye maddesinde ardışık yevmiye numarasıyla muhasebeleştirmelisiniz. Toplu kayıt söz konusu olamaz.

"NOTER MAKBUZU" NUN E-DEFTERDE KAYNAK EVRAK TİPİ

Soru 32- "Noter makbuzu"nun, e-defterde kaynak evrak tipi ne olmalıdır?

Cevap 32- Belge türü (documenttype) sadece “makbuz” ise; belge türüne makbuz yazabilirsiniz. Tabiki belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da (documentnumber) girmelisiniz.

Belge türü “noter makbuzu” ise, belge türüne (documenttype) other, belge tipi tanımlamasına (documentTypeDescription) “noter makbuzu” yazabilirsiniz. Belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da(documentnumber) girmelisiniz.

170

KOLLEKTİF ŞİRKETİN MALİ MÜHÜRÜ ŞAHIS ADINA MI ÇIKMALI

Soru 33- (X) San. Ve Tic. Koll. Şti. Ahmet Ö…ve Hasan K...şeklindeki unvana sahip şirketimiz için e-defter ve e- fatura için almış olduğumuz Mali mührümüzü kullandığımızda unvanımızın “Ahmet Ö… ve Hasan K…. “ şeklinde düzenlendiğini gördük.

Şirket için yaptığımız e-defter ve e-fatura başvurumuz için aldığımız mali mühürde unvanımızın şahıs ismi çıkmasının sebebi nedir?

Cevap 33- Başvurunuzu, elektronik ortamda gerçek kişi olarak yaptığınız için mali mührünüz bu şekilde gelmiş. Mali mühür için tekrar başvuruda bulunmanız ve ismi şirketi de kapsayacak şekilde değiştirmeniz gerekir.

YABANCILARIN MALİ MÜHÜR BAŞVURUSU

Soru 34- %100 Alman ortaklı bir firmayız. Şirketimizin ortakları, Almanya’da yaşayan ve Alman vatandaşı olan iki yetkilidir. Bu yüzden TC kimlik numaraları bulunmamaktadır.

Mali mühür alabilmek için Kamu Sertifikasyon Merkezine başvurmak istediğimizde Yetkililerimizin TC kimlik numarası olmadan internetten başvuru yapamadık.

Mali mühürü alabilmek için hangi evraklarla başvurmamız gerekiyor.

Cevap 34- Online mali mühür başvurusu yapamayan, şirketi temsile yetkili olan kişilerin yabancı olduğu kurumlar (%100 yabancı ortaklı kurumlar), adi ortaklıklar, kooperatifler, fonlar, OSB ve kollektif şirketler aşağıda yer alan belgeleri Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dış kapı/ANKARA adresine göndererek yazılı olarak "mali mühür” başvurusunda bulunmalıdırlar.

%100 yabancı ortaklı kurumlar, kooperatifler ve fonların mali mühür başvurusu için gönderilecek belgeler:

1. Mali mühür talebinize dair bir dilekçe,

2. Mali Mühür Başvuru Formu ve Taahhütnamesi’nin doldurulmuş hali (imzalı, kaşeli),

3. “Elektronik Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi” nin imzalı aslı,

4. Şirket kuruluş sözleşmesinin yer aldığı ticaret sicil gazetesinin noter onaylı örneği (Sonradan unvan değişikliği yapılması halinde en son unvanın ilan edildiği ticaret sicil gazetesinin noter onaylı örneğinin de eklenmesi gerekmektedir.)

5. Başvuru formuna şirket adına imza atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter onaylı örneği.

Adi ortaklıkların mali mühür başvurusu için gönderilecek belgeler:

1. Mali Mühür talebine dair bir dilekçe,

171

2. Mali Mühür Başvuru Formu ve Taahhütnamesinin doldurulmuş hali (imzalı, kaşeli),

3. “Elektronik Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi” nin imzalı aslı,

4. Adi Ortaklık Sözleşmesinin noter onaylı örneği,

5. Başvuru formuna şirket adına imza atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter onaylı örneği.

OSB ve Kollektif Şirketlerin mali mühür başvurusu için gönderilecek belgeler:

1. Mali Mühür talebinize dair bir dilekçe,

2. Mali Mühür Başvuru Formu ve Taahhütnamesinin doldurulmuş hali (imzalı, kaşeli),

3. “Elektronik Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi” nin imzalı aslı,

4. Başvuru formuna şirket adına imza atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter onaylı örneği.

5. Firmaların kuruluşlarına göre; Kuruluş Protokolü, Kuruluş Sözleşmesinin noter onaylı örneğini veya aslını iletebilirler.

Ayrıca "Sertifika Sorumlusu" olarak bildireceğiniz kişinin TC vatandaşı bir personelinize ait bilgilerin olması KamuSM tarafında bir sorunla karşılaşmamanızı sağlayacaktır. Sertifika sorumlusunun sorumluluğu; sadece mali mühür sertifikasının tesliminde muhatap alınacak kişi olmasıdır. Devamını gerektirecek başkaca bir sorumluluk bulunmamaktadır.

YILLARA SÂRİ İNŞAAT İŞLERİNDE E-DEFTER KAPSAMINDA ESAS ALINACAK HASILAT

Soru 35- E Defter Tebligatına göre 10 milyon satış hasılatı olan mükellefler e -defter ve e- fatura kapsamına girmiştir. Şirketimizin yıllara sâri inşaat işleri de bulunmaktadır. Bu işler için düzenlenen faturalarımızı bu haddin hesabında dikkate alacak mıyız?

Cevap 35- Satış hasılatının hesaplamasına dâhil ettiğiniz faturalara göre bir ayırım bulunmamaktadır. Yıllara sâri inşaat işleri için düzenlenen faturalarda 10 milyonluk haddin tespitinde hasılata dâhil edilecektir. Tebliğlerde belirtilen brüt satış hasılatı sınırını geçtiyseniz elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Burada dikkat edilmesi gereken istihkak raporlarına göre kestiğiniz faturalar 10 milyon hasılat tutarının hesaplanmasında dikkate alınacaktır. Müteahhitin avans olarak aldığı tutarlar borç niteliğinde olduğundan hasılat olarak değerlendirilmeyecektir. İş gerçekleşip avans kapatıldığında hasılat niteliğini kazanacaktır.

E FATURA -E DEFTER -MALİ MÜHÜR -ZAMAN DAMGASI

172

Soru 36- Sermaye şirketlerinde, Elektronik imzası bulunan şirket yetkilisi, mali mühür yerine elektronik imzası ile e- fatura ve e- defter kullanabilecek mi?

Elektronik imza sadece gerçek kişi mükelleflerde mi geçerli? Zaman damgası için başvuruda TC No sorulduğu için yabancı yetkililer için kâğıt ortamında mı başvurulacak? Ya da şirket adına mali müşavir zaman damgası alabilir mi? Zaman damgası ile nasıl bir işlem yapacağız?

Cevap 36- Sermaye şirketleri tüzel kişiliğe haiz olduklarından sadece mali mühür kullanabilir. Şahıs firmaları ise e-imza veya mali mühür kullanabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı zaman damgası hizmeti vermemektedir. İlgili kuruluş olan TÜBİTAK’a başvurmalısınız.

TÜR DEĞİŞİKLİĞİ - ORTAK GİRİŞİM- KISMİ BÖLÜNME HALİNDE E-DEFTER-E-FATURA

Soru 37- 1) Şirketimiz 2016 yılının 6. Ayında limited şirketten anonim şirket türüne dönüşmüştür. Birinci ve ikinci altı aylık dönemlerin her birinde satışlar 10 Milyonu geçmemektedir. Ancak yılın toplamında hasılatımız 10 milyonu geçmektedir. E-defter ve e-fatura ya geçmemiz gerekiyor mu?

2) Adi ortaklık olarak iş ortaklığı şeklinde mükellefiyet tesis ettirenlerin durumu nasıl değerlendirecek. Ortakların kendi vergi numarası ile yaptığı satışlardan elde ettikleri ciroları mı esas alınacak, yoksa ortaklığın toplam cirosu mu dikkate alınacak?

3- Tam bölünmede bölünmeden önceki şirket 10 Milyonu aşıyorsa, bölünme sonrası oluşan yeni şirketler de e-faturaya geçecek mi? Kısmı bölünmede bu işlem uygulanacak mı? Yoksa ana şirket durduğu için yavru şirketin böyle bir zorunluluğu olmayacak mı?

Cevap 37- 1) , 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 180’inci maddesinde bir şirketin hukuki şeklini değiştirebileceği ve yeni türe dönüştürülen şirketin eski şirketin devamı niteliğinde olduğu, 181’inci maddesinde ise bir sermaye şirketinin başka türde bir sermaye şirketine dönüşmesinin geçerli türde değişiklik olduğu belirtilmiştir.

Yapılan açıklamalar çerçevesinde, 11/09/2016 tarihi itibariyle nev’i (tür) değişikliği yapılarak limitet şirketten anonim şirkete dönüşen şirketiniz, eski şirketin devamı niteliğinde kabul edilecektir. Bu durumda, nev’i değişikliği neticesinde doğan anonim şirket açısından e-fatura ve e-defter uygulamasına geçme zorunluluğu, limitet şirket ile aynı çerçevede değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bir başka ifade ile 421 Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen koşulların limitet şirket açısından oluşmuş olması durumda, limitet şirketin zorunlu olarak e-fatura ve e-defter’e geçmesi gerekiyordu.

Bu zorunluluk, başvuru ve uygulamaya başlama süreleri, anonim şirket için de aynı şekilde geçerliliğini korumaktadır.

Öte yandan nevi değişikliği yapmış olan firmanız önceki şirketin devamı sayıldığından limited şirket olarak yasal süresinde e-fatura başvurusu yapmanız durumunda, bu başvuru anonim şirket için geçerli kabul edilecektir. Bu nedenle herhangi bir cezai yaptırım uygulanması gerekmemekte olup, nevi değişikliğine gitmeden önce söz konusu

173

sürede başvuru yapılmamış olması halinde ise ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması gerekmektedir.

Sonuç olarak şirketiniz nev’i değişikliği öncesindeki limited şirketin devamı olduğundan, 454 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğindeki 10 milyonluk tutarın hesabında, nev’i değişikliği yapmadan önceki Limited Şirketin brüt satışları ile nev’i değişikliğinden sonraki Anonim Şirketin brüt satışlarının toplamlarının dikkate alınması gerekmektedir.

2) Adi ortaklığın kurumlar vergisi mükellefiyeti olmamakla birlikte Katma Değer Vergisi ve Gelir Stopaj yönünden mükellefiyet kaydınızın bulunması nedeniyle defter tutma, beyanname verme, belge düzenine uyma ( fatura, gider pusulası, ödeme kaydedici cihaz fişi vb.) ile Vergi Usul Kanununda belirtilen tüm vergisel yükümlülükleri yerine getirmeniz gerektiğinden, 454 sıra no.lu VUK Genel Tebliğinde belirtilen E-FATURA VE E-DEFTER kapsamına dâhil olma şartlarını ortaklık olarak taşımanız halinde, ortaklık elektronik defter ve elektronik fatura kullanma zorunluluğu bulunmaktadır.

E-fatura ve e-defter’e zorunlu geçilmesinde iş ortaklığın ilgili yıldaki brüt satış hasılatının 10 milyon lirayı geçip geçmediği temel alındığından, bu haddin hesabında iş ortaklığın süresinin bir önemi bulunmamaktadır.

3-454 seri numaralı VUK Genel Tebliği kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler de e-Fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter tutmak zorundadır.

Bu durumda uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemeyecektir. Dolayısıyla bölünme sonrasında kurulan şirketlerin e-arşiv faturaya geçmesi gerekmektedir.

Tebliğde Kısmi bölünme için ayrı ayrı bir düzenleme bulunmamakta olup; tam bölünme için geçerli olan şartların kısmi bölünme için de geçerli olması gerekir. Buna göre, 454 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğindeki şartların kısmi bölünmeden önce taşınması halinde, bölünen şirket ile bölünme sonucu oluşan yeni şirketin e-defter tutma ve e-faturaya geçmesi zorunludur. Yani bölünen kurumun bölünme öncesi yıl satış hasılatının 10 milyon geçmesi nedeniyle e-defter ve e-fatura kapsamına girmişti. Bu durumda bölünme sonucu varlıkları devralan şirketlerde e-defter ve e-fatura kapsamına zorunlu olarak geçiş yapacaktır.

Bölünen şirketin, bölünme tarihine kadar brüt satış hasılatı 10 milyon liralık haddi aşmamış olabilir. Ancak ilgili yılda bölünme sonrası oluşan şirketlerin yılsonuna kadar ciroları da bölünen şirketin toplam cirosu ile toplanacak 10 milyon liralık tutara ulaşılmış ise bölünme sonrası oluşan şirketler e-defter ve e-faturaya zorunlu geçiş yapacaklardır.

Örnek 1 : Y Anonim şirketi 1.6.2016 tarihine kadar 4 mlyon ciro yapmıştır. Bu tarihte bölünme işlemi gerçekleşmiş ve (X. A.Ş) ile (Z A.Ş.) şirketleri tam bölünme yoluyla (Y) şirketinin varlıklarını devralmıştır. Varlıkları devralan bu kurumlardan (X A.Ş) 31.12.2016 tarihine kadarki cirosu 3 milyon TL, (Z A.Ş) nin cirosu ise 2 mlyon TL gerçekleşmiştir.

174

Devir öncesi ve devir sonrası toplam ciro (4+3+2) 9 milyon olup, 10 milyon cironun altındadır. Bu durumda devralan şirketlerin e-defter ve e-faturaya geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Örnek 2- Y Anonim şirketi 1.6.2016 tarihine kadar 4 mlyon ciro yapmıştır. Bu tarihte bölünme işlemi gerçekleşmiş ve (X. A.Ş) ile (Z A.Ş.) şirketleri tam bölünme yoluyla (Y) şirketinin varlıklarını devralmıştır. Varlıkları devralan bu kurumlardan (X A.Ş) 31.12.2016 tarihine kadarki cirosu 4 milyon TL, (Z A.Ş) nin cirosu ise 2 mlyon TL gerçekleşmiştir.

Devir öncesi ve devir sonrası toplam ciro (4+4+2) 10 milyon olmuştur. Bu durumda e-defter geçme şartı gerçekleştiğinden devralan şirketlerin 1.1.2018 taihinde e-defter ve e-faturaya geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

E-DEFTERE TABİ ŞİRKETİN, E-DEFTERE TABİ OLMAYAN ŞİRKETLE BİRLEŞMESİ

Soru 38-- E-defter mükellefi olan (X) A.Ş. e-defter mükellefi olmayan ve brüt satış itibariyle de 01.01.2018 tarihinde e-deftere geçme zorunluluğu olmayan (Y) limited şirketiyle 2017 yılı içinde birleşecektir.

(X) şirketi birleşme sonucu fesih olacaktır. (Y) şirketinin e-fatura, e-defter müracaatı yapması gerekiyor mu? Fesh olunan şirketin GİB’e bildirimde bulunması gerekir mi?

Cevap 38- 448 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; “Bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde, devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler elektronik fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter kullanmak zorundadır.

Uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm gereğince (X) şirketi e-defter mükellefi olduğundan bu şirket, birleşeceği (Y) şirketi bünyesinde faaliyetini devam ettirecektir. Bu durumda birleşilen şirketin de e-defter ve e-fatura zorunluluğu bulunmaktadır. Birleşilen şirketin elektronik ortamda e-fatura ve e-defter başvurusunu yapması gerekir.

Birleşme sonucunda faaliyeti sona eren şirket ekinde Ticaret sicil Gazetesinin bulunduğu bir dilekçeyle faaliyetinin sona erdiğini Gelir İdaresi Başkanlığına bildirerek e-fatura ve e-defterden çıkarılmayı talep etmelidir.

E-DEFTER KULLANANLARIN, E-FATURA KULLANMA ZORUNLULUĞU

Soru 39- E-deftere geçen mükellefler, e-fatura kullanmak zorunda mıdır?

175

Cevap 39- 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde yapılan değişiklik ile e-defter uygulamasının ön koşullarından olan e-Fatura kullanıcısı olma zorunluluğu kaldırılmıştır. Yani e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmadan da e-defter uygulamasından yararlanılabilir.

Ancak, 2014 yılında brüt satış hasılatı 10 milyon ve üzerinde olan mükellefler e-fatura ve e-defter kullanma zorunluluğu getirildiğinden, bu haddi aşan mükellefler e-fatura ve e-deftere tabi olmak zorundadır.

Ancak 2014 ve müteakip yıllarda 10 milyon hasılat tutarına ulaşamayan, ancak e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu da bulunmamaktadır.

KEBİR DEFTERİ ONAYLI BERAT İNDİR BUTONU GÖRÜNMÜYOR.

Soru 40- Defteri kebir ve yevmiye defteri beratları başarılı bir şekilde yüklendi. Ancak yevmiye defterinde indir butonu gözükmekte iken, kebir defterinde indir butonu görünmemektedir. Silip tekrar mı yüklemem gerekiyor?

Cevap 40- Defteri Kebiri tekrar yükleyiniz.

MERKEZ VE ŞUBE PROGRAMLARI FARKLI, ANCAK MÜRACAAT SIRASINDA SADECE MERKEZ PROGRAMINI BELİRTTİK

Soru 41- Şirketimiz 2017 yılından itibaren e defter kapsamına girdi. Şirketimize ait 1 adet şube bulunmaktadır. Şirketin merkez programı ile şube programı birbirinden farklı ve defterler ayrı ayrı gönderilmektedir. E defter müracaat aşamasında kullanacağımız program olarak Merkezin kullanmış olduğu programı belirtmiştik. Bu durumda ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 41- Yazılım firmaları GİB Başkanlığından onay alma sürecinde şubeli ve şubesiz defter oluşturma opsiyonlarını sunmaktadır. Yazılım firmanızla iletişime geçip sorunuzu çözmelisiniz.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Defter Tutma" bölümünün "Maksat" başlıklı 171 inci maddesinde, mükelleflerin bu kanuna göre tutmaları gereken defterleri vergi uygulaması bakımından bu maddede yazılı maksatları taşıyacak şekilde tutacakları, 175 inci maddede ise mükelleflerin, anılan Kanunun 171 inci ve müteakip maddelerinde belirtilen maksat ve esaslara uymaları şartıyla defterlerini ve muhasebelerini işlerinin bünyesine uygun olarak diledikleri usul ve tarzda tanzim etmekte serbest oldukları belirtilmiştir. Kanunun 220 ve müteakip maddelerinde de defterlerin tasdikine ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Bu itibarla, mükellefler esas itibariyle defterlerini kanuni merkez veya iş merkezlerinin bulunduğu yer noterliklerinde veya noterlik görevini yapanlarca tasdik ettirerek kullanacaklardır.

176

Birden fazla işyeri bulunan mükelleflerin her bir iş yeri için ayrı ayrı defter tasdik ettirmek suretiyle defter tutmaları mümkündür. Bu durumda işyerlerinin mali tablolarının hesap dönemi sonunda konsolide edilmeleri gerekmektedir. Ancak, her bir iş yeri için ayrı ayrı defter tasdik ettirmek yerine merkezden tek bir defter tasdik ettirilerek bu defterde merkez ve şube hesaplarının ayrı ayrı kodlanarak izlenmesi de mümkün bulunmaktadır.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre, elektronik defter uygulamasında merkez için başvuru yapılması şartıyla şubeleriniz için ayrı defter tutulması mümkündür. Ancak şube bazında ayrı defter de tutbilirsiniz. Ayrıca bu konuyla ilgili olarak kullanacağınız uyumlu yazılım firmasından bilgi alınması mümkündür.

BERAT GÖNDERME HATASI

Soru 42- (……….) vergi kimlik numarası ile e-defter mükellefi iken nevi değişikliği yaptık ve yeni vergi kimlik Numarası aldık.

Yeni vergi kimlik numaramıza ait mali mühürle GİB sistemine berat göndermek istediğimizde kullanıcı sisteme kayıtlı değildir şeklinde hata almaktayız.

Oysa nevi değişikliğine ilişkin dilekçemizi posta ve mail yoluyla GİB’e göndermiştik. Sorun nedir?

Cevap 42- Yeni vergi kimlik numarası ile başvurunuz olmadığı için öncelikle yeni mali mühürle başvurmanız gerekmektedir. Bundan sonra beratları yükleyebilirsiniz.

E-DEFTER-İNGİLİZCE AÇIKLAMALAR

Soru 43- Yurt dışı bağlantılı firmaların kayıt açıklaması (entryComment) , satır açıklaması (detailComment), alt hesap adı (accountSubDescription) ve ödeme yöntemi (paymentMethod) için muhasebe sistemlerinde İngilizce değerler ürettiklerini görüyoruz.

Örnekler :

entryComment : AP EXPENSES

detailComment : EXP/ Overtime

accountSubDescription : Taxi Expenses

paymentMethod : APEXP

E-Defter üretilirken tamamı serbest metin olarak doldurulacak bu 4 alana İngilizce değerler girilmesinin bir sakıncası var mı?

Cevap 43- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2012 Tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TİCARİ DEFTERLERE İLİŞKİN TEBLİĞ in 19. maddesinde;

177

"Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Kanun ve bu Tebliğ uyarınca tutulacak ticari defterler Türkçe tutulur ve kayıtlarda Türk para birimi kullanılır" hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle bu alana öncelikle Türçe değelerin girilmesi gerekir. Arıca İngilizce değerleri gösterebilirsiniz.

FATURA, ÇEK GİBİ BELGELERİN AYRI AYRI YEVMİYE FİŞLERİNE GİRİŞİ

Soru 44- Muhasebe programımız farklı müşteri/tedarikçilere ait birden fazla alış veya satış faturalarını birleştirerek tek bir yevmiye fişinde kayıt etmektedir. E-defter uygulamasında da aynı şekilde hareket edebilir miyiz?

Cevap 44- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından 19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ticari defterlere ilişkin tebliğin 6. maddesinde "Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları" yazılmalıdır denilmektedir. Bu hükme göre muhasebe kaydına kaynak teşkil eden bir belge varsa bu belge "belge türü" olarak yazılmalıdır. Bu durumda her bir belgenin bir yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekiyor.

E-Defter uygulamasında yedi belge tipi sayılmıştır. bunlar;

Çek: check

Fatura: invoice

Müşteri Sipariş Belgesi: order-customer

Satıcı Sipariş Belgesi: order-vendor

Senet: voucher

Navlun: shipment

Makbuz: receipt

Diğer: other

E-Defter uygulamasında yukarıda belirtilen her bir belge için ayrı bir yevmiye maddesi açılır.

Ancak bankaya ait işlemler dekont bazında sayısal çokluk nedeniyle tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu giderlere ilişkin alınmış belgeler yukarıda sayılan belgelerden biriyse örneğin, personelin yapmış olduğu gider faturalı ise, bu fatura ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak tarih ve numarası da yazılmak şartıyla kaydedilir.

178

Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinden biri değilse bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “masraf formu” olarak kaydedilir. Masraf formunun tarih ve numarasının da girilmesi zorunludur. Bu masraf formlarında matbu bir tarih, numara olmadığı için oluşturulacak her bir forma, müteselsil bir numara ve günün tarihi üzerine yazılır.

ÖTV 1 MÜKELLEFİYETİ OLANLARIN E-FATURA VE E-DEFTER YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Soru 45- Firmamız ÖTV 1 mükellefi olup cihaz bakım ve onarımı için yurtdışından yağ ithalatı yapmaktadır. EPDK lisansı bulunmamaktadır. 01.01.2016 tarihinden itibaren E- fatura ve E- defter yükümlülüğümüz olacak mıdır?

Cevap 45- 454 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin ilgili kısmında hangi mükelleflerin e-defter ve e-fatura kullanma zorunluluğu kapsamında olduğuna dair açıklamalar yapılmıştır. Madeni Yağ ithalatı nedeniyle e-defter ve e-faturaya tabisiniz.

DÖNEM İÇERİSİNDE 100-01-001 HESAP PLANININ 100-01-01-0001 OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ

Soru 46- Aynı hesap döneminde 7. ay sonuna kadar 100-01-001 olarak kayıtları bulunan hesap, 8. aydan itibaren 100-01-01-0001 olarak değiştirilmesi ve bu şekilde defter oluşturulması bir sakınca oluşturur mu?

Cevap 46- Daha önce beratlanan hesaplarla eşleştirmede sorun yaratabilir.

UÇAK VE OTOBÜS BİLETİNİN E-DEFTERE KAYDI

Soru 47- Personelin internetten veya turizm firmalarından aldığı ve masraf listesi olarak sunduğu uçak, tren ve otobüs biletlerini kayıt ederken belge cinsi fatura mı olmalı yoksa diğer seçilerek masraf listesi veya muhasebe fişi olarak mı değerlendirmeliyiz?

Cevap 47- 334 sayılı Vergi Usul Genel Tebliğinde aşağıdakiaçıklamalara yer verilmiştir.

Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin 1 numaralı bendinde; “Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; ...”, 3 numaralı bendinde ise “Tutulması ve düzenlenmesi  zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, ...” Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hükümleri bulunmaktadır.

Söz konusu maddelerin Maliye Bakanlığına verdiği yetkilere dayanılarak Bakanlık hava yolu taşımacılığı yapanların, gerek yurt dışı gerekse de yurt içi uçuşlarına ilişkin IATA kuralları çerçevesinde satış işlemlerine ait kayıtlarının dayanağı olarak tanzim edilen yolcu taşıma

179

biletlerini aşağıdaki esaslara uygun olarak düzenlemeleri gerekli görülmüştür.

I.1. Elektronik Ortamda Düzenlenecek Yolcu BiletleriHava yolu taşımacılığı yapan IATA üyesi şirketler tarafından, aşağıdaki asgari bilgileri içeren ve fatura yerine geçen “Elektronik Yolcu Bileti” düzenlenebilecektir.Bu biletlerde;a)- Düzenleyenin adı-soyadı/unvanı, adresi, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, - Yolcunun adı-soyadı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, T.C. Kimlik numarası,- Düzenlenme tarihi,- Seri ve sıra numarası (seri no olarak bileti düzenleyen her müstakil şube veya acentenin harf veya rakamlardan oluşan kod numarası, sıra numarası olarak da havayolu şirketinin IATA nezdindeki kod numarası ile başlayan toplam 13 haneli bilet numarası)- Yapılan hizmetin nevi ve tutarıyer alacaktır.

b) Havayolu şirketleri yukarıdaki bilgileri içerir basılı kâğıt kullanmak veya kaşe ya da damga tatbik etmek, acenteler de kaşe basmak ve imza atmak suretiyle bilet düzenleyeceklerdir.

c) Seri ve sıra numaralarının matbaa baskılı olması zorunlu olmayıp, bu numaralar bilgisayar kullanılarak biletin düzenlenmesi esnasında kaydedilebilecektir.d) Biletler bir örnek düzenlenebilecek, bilet bilgileri elektronik ortamda saklanacaktır.

I.2. Elektronik Ortam Dışında Düzenlenecek Yolcu BiletleriIATA üyesi olup hava yolu taşımacılığı yapan mükellefler, elektronik ortamda bilet düzenleyebilecekleri gibi mevcut uygulamada düzenlenen, IATA kuralları çerçevesinde tanzim edilen yolcu biletlerini de kullanabileceklerdir.Vergi Usul Kanununun 227 ve mükerrer 257 nci maddelerinin vermiş olduğu yetkilere istinaden bu biletlerin fatura yerine geçen belge olabilmesi için, biletlerde düzenleyenin adı- soyadı/unvanı, yolcunun adı-soyadı, düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası (seri no olarak bileti düzenleyen her müstakil şube veya acentenin harf veya rakamlardan oluşan kod numarası, sıra numarası olarak da havayolu şirketinin IATA nezdindeki kod numarası ile başlayan toplam 13 haneli bilet numarası), yapılan hizmetin nevi ve tutarının  bulunması zorunludur. Söz konusu biletler en az iki örnek olarak düzenlenecek, ikinci örnekleri saklanacaktır. 

I.4.Yolcu Biletlerine İlişkin Bilgi VermeIATA üyesi olup hava yolu taşımacılığı yapan mükellefler tarafından düzenlenecek biletlerin, anlaşmalı matbaalara bastırılması veya notere tasdik ettirilmesi zorunlu olmayıp, acenteleri tarafından düzenlenenler de dahil olacak şekilde aylık dönemler itibariyle fatura yerine geçmek üzere düzenledikleri yolcu biletlerinin seri ve sıra numaraları ile yurtiçi ve yurtdışı hasılat miktarlarını içeren bilgileri değiştirilemez, silinemez, dışarıdan müdahale edilemez biçimde ve manyetik ortamda (aylık dönemin bitimini izleyen ayın son günü mesai saati bitimine kadar) Maliye Bakanlığı’na gönderilmektedir.

Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu bu tür giderlere ilişkin havayolu şirketinden alınmış fatura niteliğinde olduğundan, bu belgelerin her biri ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak tarih ve numarası da yazılmak şartıyla kaydedilir.

Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinden biri değilse bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması

180

“masraf formu” olarak kaydedilir. Masraf formunun tarih ve numarasının da girilmesi zorunludur. Bu masraf formlarında matbu bir tarih, numara olmadığı için oluşturulacak her bir forma, müteselsil bir numara ve günün tarihi üzerine yazılır. Masraf formunda yapılan giderlere ait belgelerin detayları yer almak zorundadır. Ayrıca masraf formu firma kaşe ve imzası ile matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.

ŞUBELİ ŞİRKETİN E-DEFTER MALİ YIL AÇILIŞI

Soru 48- Şirketimizin ilk şubesi açıldığında neler yapmamız gerekmektedir? Şube için kâğıt defter kullanabilir miyiz?

Cevap 48- Yeni açılan şubeyi hesap dönemi başından itibaren kılavuzlarda belirtilen elektronik defter standartlarına uygun olarak bir şube kodu vererek beratlarını iletebilirsiniz.

Hesap dönemi içerisinde yeni açılan bir şube için ise merkez şubenin defterine konsolide olarak eklenmelidir. Kayıtların ortak olduğu bu defterlerin açıklama alanlarını kullanarak şube ayrıştırması yapmak da mümkündür. E-defter kullanıcısı iken yeni şube için kesinlikle kâğıt defter tutmak gibi bir durum söz konusu değildir.

e-Defter için belirlenen kurallar, şube bazlı defter tutulması halinde de geçerlidir. Her şube kendi içerisinde e-Defter standardına uygun oluşturulmalıdır. Şube numarası 4 haneli girilecektir.

Şube bazlı defter tutulması durumunda bir şube için oluşturulan defterlerde 4 haneli olarak kullanılan “şube no” hesap dönemi (Özel hesap dönemi dahil) boyunca aynı olmalı ve aylık dönemlere ait defterlerde değiştirilmemelidir. Hesap döneminde bir şube hangi numara ile başladıysa, hesap döneminin sonuna kadar aynı numarayla devam etmelidir.

Ticaret Sicilde şube adı değişikliği olursa defter tanımlarında da bu değişiklik yapılabilir. E-Defter kullanıcılarının dikkat etmesi gereken Şube’nin adının değiştirilmesi durumunda, bu şubeye ait berat GİB’e iletilmeden önce Ticaret Sicil Gazetesinin ekinde olduğu bir dilekçe ile durum GİB’e bildirilecektir.

Şube’nin hesap dönemi içinde kapanmış olması durumunda, kapanan şubeye ait kapanış tarihinden sonraki dönemler için GİB’e herhangi bir berat gönderilmeyecektir. Bu durum şubenin kapandığına ilişkin tevsik edici belgelerle birlikte GİB’e bildirilecektir.

TÜR DEĞİŞTİREN ŞİRKETİN ESKİ MALİ MÜHÜRÜ KULLANMAMASI GEREKİR

Soru 49- 27.08.2016 tarihi itibariyle Limited şirketten, anonim şirkete dönüştük. Nevi değişikliğini GİB Başkanlığına konuyu açıklayan bir dilekçe ile bildirdik. 01.08.2016-27.08.2016 tarihleri arası Limited Şirket'in e-defterini eski mali mühürle sorunsuz gönderdim. Anonim şirketin e-defterini gönderirken "KULLANICI SİSTEMDE KAYITLI DEĞİL. LÜTFEN KULLANICI TANIMINI YAPTIRINIZ" diye hata aldım. Ne yapmam gerekir?

181

Cevap 49- Yeni firmanızın mali mührüyle e-deftere başvuru yapmalısınız. Çünkü yeni firmanızın mali mühürle kaydı yok.

AYNI MALİ MÜHÜRÜN E- DEFTER VE E-FATURA İÇİN KULLANILMASI

Soru 50- Mali mühürü hem e-defter hemde e-fatura da kullanıyorum. Fakat 2. Bir mali mühürü almak ve sadece e-defter için çalışmasını istiyorum. Bu mümkün mü?

Cevap 50- Her iki uygulamada da ayrı ayrı kullanabilirsiniz. Tercih sizin.

GEÇMİŞTE BASILAN E-DEFTERDEKİ HESAP KODU ALANININ DEĞİŞTİRİLMESİ

Soru 51- Bastığımız ve onaylattığımız e-defterde, çalışan muavin hesaplardan bir tanesinin adında bir değişiklik yapmak istiyoruz. İçinde bulunduğumuz ayda, yani geçmişte bastığımız defterdeki hesap kodu adını güncel ayda değiştirmek istiyoruz. Bu değişikliği yapabilir miyiz? Bizim için ileride bir sıkıntı yaratır mı?

Cevap 51- Hesap kodunda değişiklik daha önce beratlanan hesaplarla eşleştirmede sorun yaratabilir.

Her firma kendi hesap dönemi içerisinde birbirinden ayrı olarak oluşturulan defter dosyalarının müteselsilliğini hem ay hem de parça numarası bazında sağlayacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken bu kontrol numarasında belirtilecek olan ay bilgisi için Ocak ayına ait numara 1 olarak atanır ve en son Aralık ayı 12 olacak şekilde müteselsil devam ettirilir. Kontrol numarasının en son 6 hanesindeki parça sayısına tekabül eden numara müteselsilliği ile ay bilgisindeki bu müteselsillik karıştırılmamalıdır. Örneğin yukarıdaki örnek bilgisinde şubat ayına ait iki parça defter vardır. Dolayısıyla ay bilgisi şubat olduğu için “02” olarak gösterilmiştir; son dijitteki “2” ve “3” rakamları ise o hesap dönemi içindeki parça numaralarını ifade etmektedir. Bu kural doğrultusunda defterlere kontrol numaraları verilmelidir.

YILLARA SÂRİ İNŞAAT İŞLERİ

Soru 52- E- Deftere geçiş için aranan 10 milyonluk satış hasılatının hesaplamasında yıllara sâri olan işlerimiz için düzenlenen faturalarımız da dâhil midir?

182

Cevap 52- Satış hasılatının hesaplamasında faturalara göre bir ayrım bulunmamaktadır. İlgili yılda düzenlenen tüm faturaların toplamı esas alındığında tebliğlerde belirtilen brüt satış hasılatı sınırını geçtiyseniz elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Bu nedenle yıllara sâri inşaat işleri için istihkak rapolarına dayanaak ilgili yılda düzenlediğiniz faturalar haddin hesabında dikkate alınacaktır.

GERİ ALINAN PAYLAR HESABI NEDENİYLE BİLANÇO TUTMUYOR

Soru 53- “514- Geri alınan paylar hesabı” e -defter oluşturulduktan sonra mizanda entegratör firmanın sistemine düşüyor. Ancak bilançoda bu hesap olmadığı için bilanço tutmuyor. Konu ile ilgili ne yapmam gerekiyor?

Cevap 53- 1. İktisap Edilen Payların Muhasebeleştirilmesi

Tekdüzen hesap planında bir düzenleme yapılmadığından 51 Nolu Geri Alınan Hisse Senetleri hesabı kullanılmıştır.

Paylar satın alma bedeli üzerinden yani maliyet bedeli üzerinden kaydedilecektir.

ÖRNEK:

100.000 TL sermayeli bir AŞ, 2016 yılında 1 -TL nominal değerindeki 5.000 payı, tanesi 4 TL’den 20.000 TL ya satın almıştır. (Bunlar için yılsonunda bu kadar tutarda yedek akçe ayrılmalıdır) Bunun muhasebe kaydı:

2016 Yılı

514 Geri Satın Alınan Paylar 20.000

102 Bankalar 20.000

Payların geri satın alınması

2016 Yılı

590 Dönem Net Karı 20.000

540 Yasal Yedekler 20.000

(Geri alınan paylar için yılsonunda yedek akçe ayrılması.)

İktisap Edilen Payların Elden Çıkarılmasının Muhasebeleştirilmesi

Örnek: Nominal değeri 1 TL olan ve daha önceki bir tarihte tanesi 4 TL’den satın alınan 10.000 adet pay, 2016 yılında, tanesi 6 TL’den satılarak elden çıkarılmıştır. Satış işlemi banka aracılığı ile yapılmıştır.

183

2016 Yılı

102 Bankalar 60.000

514 Geri Satın Alınan Paylar 40.000

520 Hisse senedi ihraç primi 20.000

(Geri alınan payların satış kaydı)

2016

540 Yasal Yedekler 40.000

570 Geçmiş Yıllar Karları 40.000

Geri alınan hisse senetleri satıldığından yedeklerin Ortaklara dağıtılabilmesi için

a. Bu satıştan sonra, yasal yedeklerde kalan tutar ya ortaklara dağıtılır veya sermaye artırım kararı alınarak sermayeye ilave edilebilir.

b. Örnekteki geri alınan payları karlı satmıştık. Zararlı satsa idik bu defa hisse senedi ihraç primleri borçlu olarak çalışıp borç bakiye verecekti.

İktisap Edilen Paylar Nedeniyle Sermayenin Azaltılması

Anonim şirketin iktisap ettiği payları 3 yıl içinde elden çıkaramaması halinde sermaye;

Örnek: İlk örnekteki 5.000 pay her biri 4 TL’den 20.000 TL’ye alınmıştı.

Zamanında elden çıkarılamadığı için sermaye azaltılması yoluyla yok edilecektir.

Bu durumda önce payların alış bedeli ile payların üzerinde yazılı nominal değerler karşılaştırılıp azalacak sermaye ve fark bulunacaktır.

Bulunan fark daha önce ayrılmış olan yedeklerden mahsup edilecektir.

Payların alış bedeli 5.000x4 = 20.000 TL

Payların nominal değeri 5.000x1 = 5.000 TL

Azaltılacak sermaye tutarı 5.000 TL

Fark = 20.000 - 5.000 15.000

(Yedeklerden Mahsup edilecek tutar)

Muhasebe kaydına gelelim.

2016

500- Sermaye 5.000

540 -Yasal Yedekler 15.000

514- Geri Satın alınan paylar 20.000 184

Elden çıkarılamayan paylar sebebiyle sermayenin azaltılması ve aradaki farkın yasal yedeklerden karşılanması.

540- Yasal Yedekler 5.000

570- Geçmiş yıllar karları 5.000

Satılan paylar sebebiyle serbest kalan yedeklerin ortaklara dağıtılabilmesi için geçmiş yıllar karları hesabına devri

570 -Geçmiş yıllar karları 5.000

331- Ortaklara Borçlar 5.000

Geçmiş yıllar karlarına devredilen yedeklerin ortaklara dağıtılması.

Kayıtlar bu şekilde yapılabilir, kullanılacak hesaplar yasal yedekler veya olağanüstü yedekler olabilir.

E DEFTERDE ZAMAN DAMGASI İHTİYACI

Soru 54- - E -defterimizi zaman damgası kullanmadan GİB’e yükleyip beratımızı aldığımız takdirde zaman damgasına ihtiyaç var mı?

Cevap 54- Zaman Damgasının amacı şudur: GİB e-Defter sisteminde bir sorun oluşması sonucu yasal süreler dâhilinde yüklenmeye çalışılan beratların GİB e-defter uygulamasına yüklenememesi durumunda, bu beratlara zaman damgası eklenmelidir.

GİB sisteminde oluşan sorun giderildiğinde zaman damgalı saklanan berat GİB e-defter uygulamasına yüklenmeli ve GİB imzalı berat indirilmelidir. Yasal sürelerde beratı oluşturduğunuzun anlaşılması açısından zaman damgalı berat ispat aracı olarak kullanılabilecektir.

Ancak GİB’in sisteminde bir sorun olmamasına rağmen yasal süresi içinde GİB e-defter uygulamasına yüklenmeyen beratların zaman damgasıyla imzalanması mükellef tarafından ispat aracı olarak kullanılamaz. Yani beratları yasal süresi içinde e-defter uygulamasına yüklemezseniz Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yaptırıma tabi tutulursunuz.

E-DEFTERİN PORTALA YÜKLENMESİNDE YER VERİLEN BİLGİLER

Soru 55- E-defteri portal üzerinden uygulamaya yüklerken gönderilen dosya içerisinde hangi bilgiler ve ne şekilde olmalıdır? Bilgilerin dizilim sırası nasıl olmalı?

Cevap 55- Uyumlu yazılım zaten bahsettiğiniz işlemleri yapmaktadır. Bu konuda www.edefter.gov.tr adresini inceleyiniz.

BERAT ALINDIKTAN SONRA GEÇ GELEN FATURA

185

Soru 56- E-defter uygulamasında, beratı yüklenmiş aylara ait fatura geldiğinde nasıl bir işlem yapmalıyız.

Yeni aya mı işlenmeli mi? Yeni aya İşlenecekse belge detay kısmına yazılacak tarih, işlendiği tarih mi yoksa fatura tarihi mi olacak?

Uygulama, E –defter beratı verilen ayla ilgili herhangi bir şey yapılmayacak şeklinde ise, örneğin kasım ayında nisan ayı faturası geldiyse, gelen bu faturayı kasım ayı olarak mı işleyeceğiz? Böyle yaparsak, belge detay kısmına faturanın gerçek tarihi olan Nisan ayı mı yazılacak?

Ayrıca eğer geçmişe dönük bir evrak işliyorsak her evrak için GİB başkanlığına yazı mı yazılması gerekiyor?

Cevap 56- E-defter uygulamasında GİB Başkanlığı kayıtlarına intikal ettirilmesi gereken e-defter beratı yükleme döneminin geçmemiş olması ve genel muhasebe kuralları gereğince kabul edilebilir bir gerekçe söz konusu olması durumunda, kayıt düzeltme işlemine izin verilebilmektedir. Öte yandan, bu gerekçenin uygun ve anlaşılabilir olarak bir dilekçe ile GİB Başkanlığına bildirilmesi gerekmektedir.

E-defter beratı yükleme dönemi geçtikten sonra muhasebe kayıtlarında bir düzeltme yapılması ise mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, e-defter beratı yükleme tarihinden sonra geç gelen bir fatura daha sonraki bir ayda defter kayıtlarına işlenebilecektir. Ancak faturanın işlendiği tarih değil fatura tarihi geçerli olacaktır.

Genel kabul edilebilir mevzuat ve muhasebe kuralları içerisinde geç gelen faturaya ilişkin kayıt yapılması gerekir derken uygulanması gereken genel teamülden bahsetmekteyiz. Kâğıt ortamında geç gelen faturayı hesap dönemi geçmedi ise kaydedebilmekteyiz. E-defter uygulamasında ise defter beratını sisteme yükleme süresi geçtikten sonra iptal etme gibi bir şansımız olmadığından, geç gelen faturayı hesap dönemi geçmeden yeni aya ait bir berat alma süresi içerisinde kayıtlarınıza intikal ettirebilirsiniz.

Faturanın gerçek tarih ve numarası ne ise ilgili alanda aynısının belirtilmesi gerekmektedir. Geç gelen fatura ile ilgili olarak yapılan muhasebe kayıtlarınız ile ilgili olarak GİB Başkanlığına bildirme gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak bir vergi incelemesinde, istenilmesi halinde inceleme elemanına bilgi verilecektir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Kayıt Zamanı" başlıklı 219 uncu maddesinde; "Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. Şöyle ki;

a)Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.

b)Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine cevaz vermez."

Hükümleri yer almaktadır.

186

Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." şeklinde tanımlanmış, aynı Kanunun 231'inci maddesinin (5) numaralı bendinde ise; "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır" hükmüne yer verilmiştir.

Faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (3.) bölümünde e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklandıktan sonra "e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi" başlıklı (5.) bölümünün beşinci paragrafında "Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır." açıklaması yapılmıştır.

396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço usulüne göre defter tutan mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarının bildirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri yeniden belirlenmiş ve Tebliğin, 2.1. "Dönemi" başlıklı bölümde yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve/veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerektiği, mal ve/veya hizmet alış/satışlarının bildirilecekleri aylık dönemlerin, bunlara ilişkin belgelerin düzenlenme tarihi dikkate alınarak belirleneceği ifade edilmiştir.

Ayrıca, aynı Tebliğin 4.2. "Bildirimlerin Düzeltilmesi" başlıklı bölümüne göre; mükellefler elektronik ortamda gönderip onayladıktan sonra, bildirimlerinde hata veya eksiklik bulunduğunu tespit etmeleri halinde, bunları yeniden düzenleyerek göndermek suretiyle düzeltme yapabilirler.

Ba ve Bs bildirim formlarından herhangi birinde hata yapıldığının belirlenmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun düzeltilerek gönderilmesi gerekmektedir.

Düzeltme işlemlerinde, hatalı veya eksik olarak düzenlenmiş bulunan bildirim formları tamamen iptal edilmekte ve düzeltmeleri içerecek şekilde düzenlenerek verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Dolayısıyla, düzeltme amacıyla düzenlenen bildirim formlarının, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alış-satış bilgilerini içerecek şekilde doldurulması gerekmektedir.

Bildirimlerin verilme süresi içerisinde yapılan düzeltmelerde herhangi bir ceza uygulanmayacak olup, bu süre geçtikten sonra yapılan düzeltmelerde ise, düzeltilen her bir form için ayrı ayrı olmak üzere Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesi hükmü uyarınca işlem yapılacaktır.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanununun;

- 29/1-a maddesinde mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılacağı,

187

- 29/3 üncü maddesinde indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği,

-34/1 inci maddesinde verginin indirim konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmesi ve bu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirilebileceği,

-53 üncü maddesinde bu Kanunda geçen fatura ve benzeri vesikalar tabirinin Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikaları ifade ettiği

hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 54/1 inci maddesine göre; katma değer vergisi mükellefleri, tutulması mecburî defter kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve kontrolüne imkân verecek şekilde düzenleyecekler ve bu kayıtlarda en az

a) Vergi konusu işlemlerin mahiyeti, vergisiz tutarları, hesaplanan vergi, indirilebilir vergi miktarlarını,

b) Vergiden istisna edilen işlemlerin, indirim hakkı tanınan ve tanınmayanlara göre mahiyeti ve ayırımı ile hesaplanan indirilebilir vergi miktarını,

c) İndirim konusu yapılamayacak işlemlerin niteliği ve bu işlemlerle ilgili vergi miktarlarını,

d) Matrah ve indirim miktarlarındaki değişmelerle, ödenen, terkin edilen ve iade olunan vergileri açıkça göstereceklerdir.

Buna göre; firmanız tarafından düzenlenmiş ve KDV Beyannamesi ile Bs formunda bildirilmiş olan 15/01/2016 tarihli iki adet e-Faturada gösterilen KDV 'nin, KDV Kanununun yukarıda belirtilen " indirim", " indirimin belgelendirilmesi" ve "kayıt düzeni" hükümleri uyarınca, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak kaydıyla bu belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde KDV indirimi mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemi kullanıcıları tarafından e-fatura sistemi üzerinden gönderimi yapılıp gönderim süreci tamamlandığı halde alıcıya teslimi başarısız olan e-faturaların yeni bir zarfa konularak tekrar gönderilmesi teknik olarak mümkün bulunduğundan Başkanlığımızca yapılan incelemede özel entegrasyon yöntemi kullanıcısı olduğunuz tespit edilmiş olup, tarafınızca bahse konu e-faturaların yeni bir zarfa koyularak tekrar gönderim yapılabileceği tabiidir.

İKİ AYRI ŞİRKETİN AYNI YAZILIM PROGRAMINI KULLANMASI MÜMKÜN

Soru 56- Şahıs firması (Gerçek Kişi) olarak gelir vergisi mükellefiyim, ayrıca imza yetkilisi (Şirket Müdürü) olduğum bir limited şirketin % 50 Pay sahibiyim.

01/01/2016 tarih itibariyle her iki firma da zorunlu e - defter kullanmaya başlamıştır.

188

Her ikisinin de muhasebe kayıtları bu zamana kadar aynı ana makineye (Server 'a) yüklenmiş olan muhasebe programı ile takip edilmekteydi. E- defter’e geçildiğinden her firma için ayrı ayrı e -defter ve e -fatura programları mı kullanmamız gerekiyor?

Cevap 56 - Gerçek kişi ve tüzel kişilik olarak iki ayrı mükellefiyet olduğundan, e-defter başvuruları ayrı yapıldı. Kullanılan e-defter yazılımı GİB Başkanlığından onay almış bir yazılımdır. Aynı yazılım programını iki mükellefiyette de ayrı ayrı kullanmanız mümkündür.

BANKADAN ALINAN BELGE TİPİ VE E-DEFTERE KAYDEDİLMESİ

Soru 57- Banka işlemlerine ilişkin idarece yapılan açıklamalarda, dekont alınamıyorsa her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde gösterilebilir denilmektedir.

Uygulamada bankalarda dekont alınması çok zor olmaktadır. Fakat kayıtların toplu girilmesi de kullanılan bilgisayar sistemlerinde mümkün olmuyor. Bu işlemleri banka bazında ayrıştırmak koşulu ile tek tek de girebilir miyiz?

Cevap 57- Bankaya ait işlemlerde muhasebe kaydına esas belge dekont olmaktadır. Dekontların e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydı yapılır ve dekontun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak dekont üzerinde belge numarası-tarihi yok ise, kullanılan muhasebe programının söz konusu işleme vermiş olduğu tarih ve numara, belge numarası ve tarihi olarak yazılabilir.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

E-DEFTER GÖNDERİLME SÜRESİ

Soru 58- E-defter gönderme süresini sonu, dönemi izleyen 3. ayın son günü hafta sonuna denk geldiği takdirde, takip eden ilk iş günü mü, son gün olarak kabul ediyoruz yoksa ayın son günü göndermek zorunda mıyız?

Cevap 58- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 18. Maddesinde; “…Resmi tatil günleri süreye dâhildir. Şu kadar ki, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takibe den ilk iş gününün tatil saatinde biter…..” hükmü yer almaktadır.

Bu nedenle e-defter göndermede de son günün tatile rastlaması halinde, e-defter gönderme süresi tatili takip eden ilk iş gününün mesai saatinde biter.

SERMAYESİ BELEDİYELERE AİT OLAN ANONİM ŞİRKETLER E-DEFTER KULLANIMI KAPSAMINDA MI?

189

Soru 59- Sermayesinin yarıdan fazlası belediyelere ait olan anonim şirketler e-deftere tabi mi?

Cevap 59- 213 Sayılı VUK 454 Sıra No.lu Genel Tebliğinin 2."Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Kullanma Zorunluğu Bulunan Mükellefler" başlığı altında "10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır." açıklaması yer almaktadır.

Buna göre, sermayesinin tamamı veya yarıdan fazlası belediyelere ait olan anonim şirketlerin e-defter kullanma zorunluluğu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar arasında yer alıp almadığı veya iktisadi kamu kuruluşu niteliği taşıyıp taşımadığının değerlendirilmesi ile mümkün bulunmaktadır.

Belediyelerce sermaye tahsisi ile kurulan anonim şirketler, 5018 sayılı Kanun kapsamında bulunmamaktadır.

Öte yandan kurumlar vergisi kanununda, sermaye şirketi veya kooperatif statüsünde kurulmamış olmak şartıyla sermayesinin tamamı belediyelere ait olan ticari ve sınai işletmeler iktisadi kamu müessesesi olarak kurumlar vergisi mükellefidir.

Bu nedenle sermayesinin yarıdan fazlası belediyelere ait olan anonim şirketler, iktisadi kamu müessesesi olarak değil sermaye şirketi olarak kurumlar vergisi mükellefi olup, e-deftere ve e-faturaya tabi olma şartlarını taşımaları halinde e-deftere ve e-faturaya tabi olacaklardır.

BANKA İŞLEMLERİNİN E-DEFTERE KAYDI

Soru 60- e -Defter uygulama Kılavuzunda ''Banka İşlemlerine İstinaden Açıklama'' kısmının 2.paragrafında; ''Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişinde gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir'' denilmektedir.

Ancak ''muhasebeleştirilemiyorsa'' sözcüğü nasıl algılanmalıdır? Bu ihtiyari bir durum mudur? Örneğin şirketimizde toplu ödeme işlemleri oluyor 50-60 bazen 100-200 adet kadar, dekont istediğimizde de banka gönderiyor. Ancak tek tek dekont muhasebeleştirme işlemi fazla iş yükü oluyor. Bu işlemleri tek muhasebe fişinde ''muhasebe fişi'' olarak kaydedebilir miyiz?

Cevap 60 - Banka işlemlerine ait dekontların tek tek muhasebe kaydının yapılması esas olmakla birlikte söz konusu belgelerin bu şekilde muhasebe kaydı yapılmasının güçlüğü göz önünde bulundurulduğundan her bir bankadan yapılan işlemler günlük olarak birer muhasebe fişinde işlenebilir. Bu durumda, e-defterde kayda esas teşkil eden belge "muhasebe fişi" olacaktır. E-defter kaydında belge tipi "other" belge açıklaması ise

190

"muhasebe fişi “şeklinde olup, Muhasebe fişinin tarih ve numarasının girilmesi gerektiği tabiidir.

Bu şekilde yapılacak günlük uygulamada, muhasebeleştirilemiyorsa ifadesini dekont sayısının çokluğu ile izah etmek mümkündür. Bu durumda mükellef isterse banka bazında günlük olarak birer muhasebe fişi ile kayıt yapılabilecektir.

HAFTA SONU E-DEFTER YÜKLEME

Soru 61- E-Defter beratlarını GİB'e hafta sonları ve resmi tatillerde yüklememiz mümkün müdür?

Cevap 61- E-defter beratlarını Gelir İdaresi Başkanlığı e-defter uygulamasına hafta sonları ve resmi tatillerde göndermenizin önünde teknik bir engel bulunmamaktadır.

GİB İDARESİNE YAPILACAK E-DEFTER BİLDİRİM SÜRELERİ HAKKINDA

Soru 62- E-Deftere geçen kullanıcıların bildirim süreleri nedir? Hangi tarihe kadar bildirimini gerçekleştirmelidir?

Geriye dönük işlem mümkün müdür; yapıldığı takdirde cezası nedir?

Cevap 62- Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar kendilerine ait güvenli elektronik imza veya mali mühür ile imzalamalı ve Gelir İdaresi Başkanlığı e-defter uygulamasına göndermelidir.

Tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar) kendilerine ait mali mühür ile onaylamalı ve Gelir İdaresi Başkanlığı e-defter uygulamasına göndermelidir.

Berat gönderme süresinden sonra berat yüklemenin önünde teknik bir engel bulunmamaktadır. Ancak berat gönderme süresinden sonra beratların gönderilmesi durumunda elektronik deftere ilişkin olarak genel tebliğlerle getirilen zorunluluklara uymadığınız için hakkınızda, Vergi Usul Kanununun usulsüzlük ceza hükümleri tatbik olunur.

DEFTER BERATI KUYRUKTA SORUNU

Soru 63- Temmuz ayına ait yevmiye ve defteri kebir beratlarını sisteme yüklediğimizde onaylı belge bölümünde "kuyrukta", açıklama kısmında ise "paket kuyrukta bekliyor" uyarısı geldi. Durumun düzelmesi için bizim beklememiz mi gerekiyor? Yoksa başka bir işlem mi yapmamız gerekli?

Cevap 63- Eğer paketinizin durumu " Kuyrukta " idiyse, ilgili paketi tekrar yüklemelisiniz.

191

NEVİ / TÜR DEĞİŞİKLİĞİ DURUMUNDA E-DEFTER BAŞVURUSU SÜRESİ

Soru 64- firmamız LTD.Ş iken A.Ş olarak tür değişikliğine gitmiş bulunmaktadır. Nevi değişikliğinin tescilinden itibaren e- fatura uygulamasına geçmek için ne kadar süre içinde başvuru yapmamız gerekiyor?

Cevap 64- E-Defter uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, nevi değişikliğine gitmesi halinde, 15 gün içerisinde nevi değişikliğine ilişkin ticaret sicil gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için de TUBİTAK-Kamu Sertifikasyon Merkezine elektronik ortamda başvurması gerekmektedir.

Yeni mali mührün elinize ulaşması halinde de www.edefter.gov.tr adresine mail atarak temin ettiğinizi belirtmelisiniz. Bunun ardından nevi değişikliğine ilişkin dilekçenizin havale edildiği ilgili personel size gereken yönlendirmeyi yapacak ve yeni kullanıcı hesabınız tanımlanacaktır.

Unutulmamalıdır ki nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihten önceki ay kesrine ait eski unvan ve vergi kimlik numaralı defter ve beratının oluşturulması gerekmektedir.

Oluşturulan defterlerin tarih aralığı, mükellefin eski unvanına ilişkin hesap döneminin son ayına tekabül edeceğinden beratlar GİB e-defter uygulamasına, kurumlar vergisi beyannamesinin (Hesap döneminin başından, nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihe kadar ki hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi) verildiği ayın son gününe kadar (2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği) gönderilmelidir.

Ayrıca nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihten sonraki ay kesrine ait yeni unvan ve vergi kimlik numaralı defterlerin oluşturulup ilgili ayı izleyen üçüncü ayın son gününe kadar (2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirtilen süreler) beratların GİB e-defter uygulamasına gönderilmesi gerekmektedir.

Örneğin, 7 Ocak 2016 tarihinde gerçekleşen Nevi değişikliğinde eski vergi kimlik numarası ve unvana ilişkin defter ve berat 01 Ocak – 07 Ocak 2016 tarihlerini kapsamalıdır.

Bu tarihleri kapsayan eski vergi kimlik numarası ve unvana ilişkin defterler, eski unvanın hesap döneminin son ayına tekabül edeceğinden beratları yasal süre olan kurumlar vergisi beyannamesinin (Hesap döneminin başından, nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihe kadar ki hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi) verildiği ayın son gününe kadar GİB e-Defter uygulamasına gönderilmelidir.

Nevi değişikliğinden sonra yeni VKN ve unvana ilişkin defter ve berat 08 Ocak – 31 Ocak 2016 tarihlerini kapsamalıdır. Bu tarihleri kapsayan yeni vergi kimlik numarası ve unvana ilişkin defterlerin beratları yasal süre olan ilgili ayı izleyen üçüncü ayın son gününe kadar tarihine kadar GİB e-Defter uygulamasına gönderilmelidir.

HER E-FATURA İÇİN AYRI YEVMİYE FİŞİ OLUŞTURULMASI

Soru: 65- Her fatura ve belge için ayrı yevmiye fişlerinin oluşturulması, kayıt edilmesi ve arşivlenerek saklanması halinde çok büyük iş yükü ve kâğıt ihtiyacı doğacaktır. Örneğin

192

senede 5000 fatura düzenleyen bir firma, sadece bu faturalar için 5000 sayfa sürekli form veya A4 basım yapmalı. Bu durum veri bütünlüğü ve takip zorluğunun yanı sıra ciddi kâğıt ve yer israfına yol açmayacak mı?

Cevap 65- E-defter uygulamasında her bir belgenin ayrı yevmiye maddelerinde kaydedilmesi esastır. Buradaki kural sadece defter üzerinde uygulanması gereken bir kuraldır. Muhasebeleştirme sürecinde kontrol amacıyla belgeler için oluşturulan muhasebe fişleri için zorlayıcı bir kuralımız bulunmamaktadır. Yani her bir belge için ayrı muhasebe fişi oluşturulması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Dolayısıyla bir günde yapılmış olan alış ya da satış faturalarınızı bir muhasebe fişine bağlayıp daha sonra bu muhasebe fişinin altında yer alan bu belgeler her biri ayrı yevmiye maddelerinde kaydedilebilir.

Her belge için ayrı muhasebe fişi oluşturulması kullandığınız muhasebe programının işleyişinden kaynaklıdır. Muhasebe programı üreticisine başvurup istediğiniz şekilde muhasebe fişi oluşturmasını sağlayabilirsiniz.

E-Defter uygulamasında faturalar, Teknik kılavuzda, “18. Belge Tipi” başlığında açıklandığı gibi her bir fatura ayrı bir yevmiye maddesinde olacak şekilde kaydedilmelidir. Ancak e-Arşiv kullanıcısı olmak şartıyla abonelik esasına göre çalışan firmalar ve kargo şirketleri ile yazılı talep üzerine Başkanlıkça uygun görülen sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler e-defter uygulaması ile ilgili belirlenmiş olan diğer düzenlemelere uymak koşulu ile birden fazla faturayı kapsayacak şekilde yevmiye kaydı düzenleyebileceklerdir. Bu şekilde yapılan kayıtta belge tipi “other”, belge açıklaması “e-Arşiv fatura icmali” olacaktır ve bu icmalin numarası ve tarih bilgisinin de yevmiye maddesinde gösterilmesi zorunludur. Ancak bu icmalin e-arşiv raporu formatında ve aynı içerikte olması ayrıca mali mühür ya da elektronik imza ile imzalanarak elektronik ortamda muhafaza edilmesi zorunludur.

Bununla birlikte, muhasebe kaydına konu edilecek bu faturaların aynı mahiyette olacak şekilde gruplandırılması (Örneğin Mal ve Hizmet Satış Faturaları, Mal ve Hizmet Alış Faturaları, Genel Gider Faturaları, vb şekilde gruplandırılması) en fazla 10’ar günlük muhasebe kayıt periyodunun dikkate alınması, en fazla 50 adet faturaya yer verilmesi ve her bir faturanın ait olduğu hesabın altında ayrı ayrı gözükecek şekilde belgenin türü, tarihi ve numarasına yer verilmesi kaydıyla, bir yevmiye maddesi içinde kaydedilmesi mümkün bulunmaktadır.

BANKADAN YAPILAN FATURA ÖDEMELERİNDE BELGE TİPİ

Soru 66- Şirketimizin banka hesabına müşterimiz tarafından yapılan ödeme, mal ve hizmet teslim bedeline ilişkin olarak müşteri adına düzenlediğimiz bir faturanın karşılığı olduğunda; bu ödeme işlemi e-deftere yansıtılırken belge tipi/tarihi/numarası olarak ilgili olduğu faturanın mı bilgileri mi? Yoksa banka dekontuna ait bilgiler mi girilecek?

Cevap 66- Bir firmanın banka hesabına firmanın müşterisi tarafından yapılan, firmanın müşteriye kesmiş olduğu bir faturanın karşılığı olan bir ödeme işlemi e-deftere

193

yansıtılırken bu muhasebe kaydına esas teşkil eden belge dekont olduğu için belge türü "other" belge açıklaması "dekont" yazarak dekont tarih ve numarası ile kayıt edebilirsiniz.

Banka İşlemlerine istinaden GİB tarafından yapılan açıklama şöyledir.

Bankaya ait işlemlerde muhasebe kaydına esas belge dekont olmaktadır. Dekontların e-Defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydı yapılır ve dekontun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak dekont üzerinde belge numarası ve tarih bulunmaması durumunda, kullanılan muhasebe programının söz konusu işleme vermiş olduğu tarih ve numara, belge numarası ve tarihi olarak yazılabilir.

Bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka banka ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

BELGE TİPİ (MAKBUZ) OLDUĞUNDA YEVMİYE KAYDI.

Soru 68- Vergi Usul Kanunundaki düzenlemeye göre sadece Serbest Meslek Makbuzu (Madde 236) “Makbuz” olarak tanımlanmıştır. E-Defter’de yevmiye maddesine esas teşkil eden belge tipi listesinde yer almakta olan, “Makbuz” hangi tür belgeler için kullanılacaktır. Sadece serbest meslek makbuzunda mı belge tipini “Makbuz” olarak seçmeliyiz? “Perakende Satış Fişlerini” “Makbuz” olarak değerlendirebilir miyiz?

Cevap 68- Makbuz belge türü, e-defter uygulaması ile getirilen yeni bir belge türü değildir. Bu belge türünün kullanımı ile ilgili olarak teknik kılavuzda bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem, sayılan belge tiplerinden birine dayanıyorsa, bu durumda belge tipi tanımlaması aşağıda belirtildiği şekilde yapılmalıdır. Örneğin fatura girişlerinde kullanılması gereken belge tipi “invoice” olacaktır. Ancak Fatura yerine geçen belgeler için “invoice” belge tipi kullanılamaz. Örneğin Serbest meslek makbuzu, fatura yerine geçen bir belge olmasına rağmen, elektronik defterde “invoice” olarak değil; “other” belge tipinde gösterilmelidir. Açıklama kısmında ise “serbest meslek makbuzu” olarak tanımlanmalıdır.

Yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinin dışında muhasebe kaydına esas teşkil eden belgeler için “other” belge tipi kullanılır ve bu belgenin ne olduğuna dair açıklaması yapılır.

Belge açıklama alanı, e-Defter xml alanlarında “documenttypedescription” alanına karşılık gelmektedir. Bu alan serbest metin olarak giriş yapılan bir alandır. Ancak belge açıklama alanına yapılan işlemin adı değil, doğrudan kayda esas belgenin adı yazılmalıdır. Örneğin, ücret bordrosu, teminat mektubu, sigorta poliçesi, dekont vb. belgeler “other(diğer)” olarak tanımlanabilecek belgelerdir. Ancak havale, eft, ödeme vb. işlem adları kayda esas belge olarak belge açıklaması alanına yazılmamalıdır.

194

İŞ AVANSI VERİLEN PERSONELİN GETİRDİĞİ FATURA

Soru 69- -Kasadan vermiş olduğumuz iş avansına istinaden personelimiz iş avansı tutarında fatura getirmektedir. İş avansını tedarikçi hesabı ile çalıştırıp kapattığımızda bu kayıt için bir ödeme türü girilmesi gerekir mi? Yoksa bu işlemi hesaplar arası virman gibi düşünüp ödemeye konu teşkil etmeyeceği şeklinde mi düşünmek gerekir?

Cevap 69- İşletmenize düzenlenen faturanın ödemesi nakit olduğu için faturanın kaydedildiği yevmiye maddesinde ödeme yöntemi "nakit" olarak yer almalıdır.

TEDİYE FİŞLERİNİN AYRI FİŞ SATIRINDA GÖSTERİLMESİ

Soru 70- e-Defter uygulamasının teknik kılavuzlarına göre her belgenin ayrı yevmiye kayıtlarında gösterilmesi gerekmektedir. Bu açıklamaya göre, bir dokümanla ile ilgili kayıt, bir yevmiye başlığına değil, bir yevmiye satırına mı karşılık gelmelidir?

Cevap 70- Günlük kasa için, genelde bir tahsil bir de tediye fişi açılır. Bir gün içinde çok fazla fatura ödenir ve tahsilat yapılır. Bunların her birinin ayrı fiş satırında olması normaldir. Ama her bir doküman için ayrı fiş başlığı açmak pratik olarak uygulanması mümkün değil.

Yevmiye kaydına esas teşkil eden belgenin tarih ve numarası yazılmalıdır. Dolayısıyla belgesi olan bir işlem için e-defter uygulamasında belge türü seçilerek belge tarihi ve numarasının yazılması gerekiyor.

Her bir belgeyi (faturayı) ayrı satırlarda değil ayrı yevmiye maddelerine kaydetmeniz gerekmektedir.

MAKBUZ BELGE TİPİ İLE TANIMLANAN BELGE "TAHSİLAT-TEDİYE-SERBEST MESLEK MAKBUZU”

Soru 71- Makbuz belge tipi ile "tahsilat-tediye-serbest meslek makbuzu" ifadeleri mi belirtilmek istenmiştir? Kasadan yapılan işlemlerin tümüne makbuz düzenlenmediği halde (kasa fişleri vb.) tüm harcamaları bu grupta toplamak mı gerekmektedir?

Cevap 71- Makbuz belge türü, e-defter uygulaması ile getirilen yeni bir belge türü değildir. Bu belge türünün kullanımı ile ilgili teknik kılavuzda bir kısıtlama bulunmamaktadır.

E-Defter Uygulamasında belge tipi olarak sadece aşağıdaki kavramlar kullanılacaktır.

-check: Çek

195

-invoice: Fatura

-order-customer: Müşteri Sipariş Belgesi

- order-vendor: Satıcı Sipariş Belgesi

-voucher: Senet

-shipment: Navlun

-receipt: Makbuz

- other: Diğer

Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanıyorsa, mutlaka documenttype (belge tipi) alanının kullanılması gerekmektedir. Ancak muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa documenttype(belge tipi) alanı elektronik defterlerde kullanılmamalıdır.

Dolayısıyla muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa, belge türü, tarihi (documentdate) veya numarası (documentnumber) gibi bilgiler verilemez. Örneğin, açılış-kapanış işlemleri belgeye dayalı olmayabilir.

Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem, sayılan belge tiplerinden birine dayanıyorsa, bu durumda belge tipi tanımlaması aşağıda belirtildiği şekilde yapılmalıdır. Örneğin fatura girişlerinde kullanılması gereken belge tipi “invoice” olacaktır. Ancak Fatura yerine geçen belgeler için “invoice” belge tipi kullanılamaz. Örneğin Serbest meslek makbuzu, fatura yerine geçen bir belge olmasına rağmen, elektronik defterde “invoice” olarak değil; “other” belge tipinde gösterilmelidir. Açıklama kısmında ise “serbest meslek makbuzu” olarak tanımlanmalıdır.

Yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinin dışında muhasebe kaydına esas teşkil eden belgeler için “other” belge tipi kullanılır ve bu belgenin ne olduğuna dair açıklaması yapılır. Belge açıklama alanı, e-Defter xml alanlarında “documenttypedescription” alanına karşılık gelmektedir. Bu alan serbest metin olarak giriş yapılan bir alandır. Ancak belge açıklama alanına yapılan işlemin adı değil, doğrudan kayda esas belgenin adı yazılmalıdır. Örneğin, ücret bordrosu, teminat mektubu, sigorta poliçesi, dekont vb. belgeler “other(diğer)” olarak tanımlanabilecek belgelerdir.

Ancak havale, eft, ödeme vb. işlem adları kayda esas belge olarak belge açıklaması alanına yazılmamalıdır. İşletmenin yaptığı ödemeler yanında işletmeye yapılan ödemelere “Ödeme Yöntemi “ alanında sadece ödeme türünü ifade edecek bilgi girişi yapılmalıdır. Örneğin, nakit, banka, kredi kartı, çek, senet açıklamasına yer verilecektir. Ödeme yöntemi bilgisi serbest metin biçiminde yazılacaktır.

Yazılımcıların dikkat etmesi gereken husus kayda esas teşkil eden tüm belge tipi girişlerine kendi yazılımlarında olanak vermeleridir. Ayrıca belgesiz kayıt girişlerinin de olması muhtemeldir. Dolayısıyla uyumlu yazılım firmaları, belge tipleri konusunda kullanıcılarını doğru bir şekilde yönlendirmek zorundadır.

196

Belge numarası ve Belge tarihi, elektronik defter xml’inde sırasıyla documentnumber ve documentdate alanlarına karşılık gelmektedir. Bu elemanlar yevmiye maddesine kaynak teşkil eden belgenin numarasını ve tarihini gösteren elemanlardır. Dolayısıyla yevmiye kaydına ait tarih ve numara ile belgeye ait numara ve tarih farklı olabilir. Kayda esas belgenin üzerinde kendine ait numara ve tarih var ise, documentnumber(belge numarası) ve documentdate(belge tarihi) alanlarına belge üzerindeki bilgiler yazılmalı, bu bilgiler yerine muhasebe fişinin tarihi ve numarası yazılmamalıdır.

E-DEFTER BELGE ALANINA ÇEKLER İLE İLGİLİ YAZILACAK BİLGİ

Soru 72-- E-Defter 'de çek ile ilgili portföye giriş, tahsilata çıkış, tahsil edildi vb. evraklarda belge tarihi alanına çekin vade tarihi bilgisi mi girilmesi gerekir? Yoksa bordro tarihi bilgisi mi girilmesi gerekir?

Cevap 72- Bilindiği üzere çeklerde düzenleme tarihi mevcuttur. Vade tarihinin yazılması uygulamada yapılan teamüllerdendir.

E-Defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge tiplerinde olduğu gibi, her bir çek belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır.

Ancak çek bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan e-defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla çek aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir.

Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Çek bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu çek bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu çek bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Her bir çek bordrosunda, çeklerin detayları yer almak zorundadır. Bu çek bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.

Ayrıca elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

E-DEFTERDE HER ŞUBE İÇİN AYRI YEVMİYE NUMARASI OLMASI

Soru 73- Şube bazında e-defter kullanıldığında, her şube için yevmiye madde numarası ayrı mı olacak?

E-defter’ e geçiş tarihinden itibaren her işyeri için yevmiye madde numarası işyeri bazında 1' den mi başlayacak? Ya da yevmiye numarası işyerine bakılmaksızın mı yapılacak?

197

Cevap 73- E-defter için belirlenen kurallar, şube bazlı defter tutulması halinde de geçerlidir. Her şube kendi içerisinde e-defter standardına uygun oluşturulmalıdır.

Şube bazlı defter tutulması durumunda bir şube için oluşturulan defterlerde kullanılan “şube no” hesap dönemi (Özel hesap dönemi dahil) boyunca aynı olmalı ve aylık dönemlere ait defterlerde değiştirilmemelidir. Hesap döneminde bir şube hangi numara ile başladıysa, hesap döneminin sonuna kadar aynı numarayla devam etmelidir.

Şube bazında defter tutmanız gerekiyorsa, bu durumda her şube kendi içinde bir firma gibi düşünülerek, her birinde yevmiye madde numarası (xbrl karşılığı entrynumbercounter), satır numarası(xbrl karşılığı linenumber), defter kontrol numarası (xbrl karşılığı uniqueid) 1'den başlatılarak hesap dönemi sonuna kadar müteselsil devam ettirilir.

Ayrıca elektronik deftere ilk geçiş tarihinizde (ister hesap dönemi başı, ister hesap dönemi içi olsun) oluşturacağınız defterlerin her birinde yevmiye madde numarası, satır numarası ve defter kontrol numarası yine 1'den başlatılmalıdır.

YAZILIM FİRMASI DEĞİŞMESİ VE YEVMİYE MADDE NUMARASININ MÜTESELSİLLİĞİ

Soru 74- E-defter uygulamasına geçtiğimizde, yazılım firmasını değiştirirsek yevmiye madde numarası nasıl oluşturulacak?

Cevap 74- Elektronik deftere geçiş yapılıp, Gelir İdaresi Başkanlığı’na herhangi bir aya ait berat gönderildikten sonra uyumlu yazılım firmasının bir sonraki ay için değiştirmeye karar verilmesi durumunda, en son GİB’ portalına beratları gönderilen defterler hangi yevmiye maddesinde kaldılarsa, yeni defterlerinizde de müteselsil olarak kaldığı yerden devam ettirilmelidir.

Önemli olan hangi yazılımın kullanıldığı değil, bir hesap dönemi içerisinde, şube veya merkez defterlerinin kendi içinde müteselsilinkilerinin korunmasıdır.

YEVMİYE KAYDINA İLİŞKİN AÇIKLAMA YAZMANIN ZORUNLULUĞU VAR MI?

Soru 75- E-Defter Uygulaması XBRL GL Yevmiye Defteri 1.3 kılavuzunda yer alan "3.4 entry comment" ve "3.10.13 detail comment" kısımlarının doldurulması zorunlu mudur? Yani yevmiye kaydına ilişkin açıklama yapmak mecburi mi?

Cevap 75- Elektronik defter projesinde muhasebesel usul ve esasların nasıl yapılacağı belirlenmemektedir. Sadece teknik olarak verilerin belli bir düzende ve önceden tanımlanmış biçimlerde oluşturulmasını amaçlayan kurallar seti belirlenmektedir.

Muhasebe kayıt açıklaması (entrycomment) yevmiye maddesine ilişkin açıklamadır. Satır açıklaması (detailcomment) ise yevmiyedeki her bir satır için açıklama alanı olarak kullanılmaktadır. Entrycomment alanı yevmiye defterlerinde görüntülenmekte, Detailcomment alanı Büyük Defterlerde görüntülenmektedir.

198

Elektronik defterlerde kayıt açıklaması yapılmaması durumunda, bu alana Gelir İdaresi Başkanlığı’nın vermiş olduğu şema kuralları kapsamında otomatik olarak muhasebe fiş numarasının bilgisi aktarılmalıdır. Türk Ticaret Kanununa göre kayıtlarınızın net ve anlaşılır olması sorumluluğu e-Defter kullanıcılarına aittir.

DEFTER-İ KEBİR BÖLÜNMESİ

Soru 76 - E-defterlerde yevmiye ile ilgili bölünme gayet açık bir şekilde anlatılmış fakat kebir bölünmesi net açıklanmamış.

Örneğin Ocak ayında toplam 250mb(200mb + 50mb) bir yevmiye defteri kaydım var. Şubat ayında ise 100mb’ lık bir kayıt tutulduğunu farz edersek, Kebir defteri senede bir kere oluşacağı için bölünme sırası şu şekilde mi olmalı?

=> 200mb(ocak ayı)+200mb(ocak ayı devamı ve şubat ayı)+...

yoksa

=> 200mb(ocak ayı) + 50mb(ocak ayı devamı) + 100mb(şubat ayı) + ...

mi olmalı?

Cevap76 - Kebir defteri de yevmiye defteri gibi aylık dönemler itibariyle oluşturulup beratları yüklenir.

Kebir defterinin senede bir kez oluşturulacağı bilgisi yanlıştır. Bölme mantığında, yevmiye defteri hangi yevmiye maddesinde bölündü ise kebir defterinde de bölünen parçada bulunan yevmiye maddesindeki hesaplar yer almalıdır.

E-DEFTER KULLANILAN ŞUBE KODUNUN NUMERİK OLMASI

Soru 77- Şube bazında e-defter üretirken kullanılan 4 haneli şube kodu nümerik olmak zorunda mı? Alfa numerik olabilir mi?

Cevap 77-Şube bazında e-defter üretirken kullandığımız şube kodları nümerik olmalı, yani birbirini takip etmelidir.

Şube bazlı defter tutulması durumunda bir şube için oluşturulan defterlerde kullanılan “şube no” hesap dönemi (Özel hesap dönemi dahil) boyunca aynı olmalı ve aylık dönemlere ait defterlerde değiştirilmemelidir. Hesap döneminde bir şube hangi numara ile başladıysa, hesap döneminin sonuna kadar aynı numarayla devam etmelidir.

BİRDEN FAZLA FATURA İÇİN TEK YEVMİYE KAYDI YAPMA İMKÂNI

Soru 78 - E-Defterde her faturanın tek bir yevmiye kaydı ile gösterilmesi yerine, tek yevmiye kaydında istenen ayrıntıları ayrı satırda göstermek suretiyle tek bir yevmiye kaydı ile girişi yapabilir miyiz?

Örneğin günlük ortalama 1500 fatura kesen bir şirkette, yevmiye kayıtları tek tek yapılması yerine tek yevmiye kaydı yapmak mümkün mü?

199

Cevap 78- E-defter uygulamasında böyle bir imkân yok, fatura sayılan belge türlerinden biri olduğundan, her fatura için ayrı yevmiye kaydı yapılması zorunludur.

PERSONEL MASRAF BELGELERİNİN E-DEFTER KAYDI

Soru 79- E- defter mevzuatı gereği her bir fiş için ayrı bir yevmiye numarası ve tarihi verilmesi zorunlu mu?

Aylık gelen personel masraf formları içinde birden fazla ve farklı tarihlerde belge, yazarkasa fişi, vb. evrak bulunmaktadır. Bu evrakların kaydı yapılırken tek tarih, tek yevmiye numarası ile kayıt yapabilir miyiz? Yoksa her bir belgeyi ayrı yevmiye tarih ve numarasıyla mı kayıt yapmalıyız? Gelen masraf formlarındaki evrak tarihleri ayın 1 - 31 arasında değişiklik göstermektedir. Bu durumda masraf formlarını hangi tarihle e-deftere kayıt yapmalıyız?

Cevap 79 - Yevmiye madde numarası, yevmiye defterinde olması gereken ve hesap dönemi başında 1’den başlatılan ve hesap döneminin sonuna kadar müteselsil devam eden bir sıra numarasıdır. Bu numara her yevmiye defteri parçasında müteselsil ilerlemelidir.

Bir defter parçası içerisindeki yevmiye madde numaralarının müteselsil bir şekilde ilerleyip ilerlemediği kontrol edilmektedir. Yazılımcıların dikkat etmesi gereken husus ise yevmiye madde numaralarının hesap dönemi içerisinde oluşturulan defter parçaları arasında da müteselsil bir şekilde ilerleyip ilerlemediğinin kontrolünün yapılmasıdır. Yevmiye madde numaralarının müteselsil bir şekilde ilerlemediği tespit edilirse kullanıcıya hata mesajı verilerek hatanın düzeltilmesi sağlanmalıdır.

Örneğin, 1 Ocak- 31 Aralık hesap dönemini kullanan bir mükellefin Ocak ayına ait en son defter parçasında yevmiye madde numarası 100 de bittiyse, Şubat ayının ilk parçası 101 yevmiye madde numarasından başlatılmalıdır.

Hesap dönem içerisinde e-defter uygulamasına yapılan geçişlerde de geçiş tarihinden itibaren 1 aylık süre içerisinde kâğıt defterin kapanış tasdikinin yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla kapanış tasdiki yapılan kâğıt defterin yevmiye maddesi devam etmeyeceğinden, hesap dönemi içerisinde oluşturulacak ilk elektronik defterde yevmiye madde numarası 1’den başlatılmalıdır.

Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu giderlere ilişkin alınmış belgeler teknik kılavuzlarda sayılan 7 tür belgelerden biriyse mutlaka belge tipi kılavuzda belirtildiği gibi olmalıdır. Örneğin, personelin yapmış olduğu giderler arasında belge olarak fatura varsa, bu fatura ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak fatura belge tarih-numarası da yazılmak şartıyla kaydedilmelidir.

Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi, sayılan ilk yedi belge tipinden biri değil ise bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “masraf formu” olarak kaydı yapılır. Ayrıca bu masraf formunun numarası ve tarihinin de girilmesi zorunludur.

200

Bu masraf formlarında matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir form için müteselsil bir numara ve formun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Bu masraf formunda yapılan giderlere ait belgelerin detayları yer almak zorundadır. Ayrıca bu masraf formu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır. Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur..

AYNI BANKADAN FARKLI FİRMALARA YAPILAN ÖDEMELERİN TEK BELGEYLE TEK YEVMİYE KAYDI

Soru 80 - Aynı bankadan, aynı tarihte, tek talimatla (tek belgeyle), farklı firmalara yapılan ödemelerin, her firmaya yapılan ödeme miktarı ve firma cari hesapları görünecek şekilde, bir(tek) yevmiye madde numarasıyla muhasebe kayıtlarına alabilir miyim?

Kasadan ödenen faturaları tahakkuk ettirmeden (320 çalıştırmadan) doğrudan ödeme şeklinde; belge detayına belge türü ve tarihini yazarak muhasebeleştirebilir miyim?

Cevap 80- Elektronik defter projesinde muhasebeye istinaden usul ve esasların nasıl yapılacağı belirlenmemektedir. Sadece teknik olarak verilerin belli bir düzende ve önceden tanımlanmış biçimlerde oluşturulmasını amaçlayan kurallar seti belirlenmektedir. Bu kurallar belge bilgisinin, ödeme bilgisinin vb. alanların belirlenen XBRL standardında nasıl kullanılacağını anlatan kılavuzlarla GİB İdaresi tarafından sizlere ulaştırılmaktadır.

E-defter uygulamasında faturalar, “18. Belge Tipi” başlığında açıklandığı gibi her bir fatura ayrı bir yevmiye maddesinde olacak şekilde kaydedilmesi gerekmektedir. Ancak e-Arşiv kullanıcısı olmak şartıyla abonelik esasına göre çalışan firmalar ve kargo şirketleri ile yazılı talep üzerine GİB İdaresince uygun görülen sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler, e-defter uygulaması ile ilgili belirlenmiş olan diğer düzenlemelere uymak koşulu ile birden fazla faturayı kapsayacak şekilde yevmiye kaydı düzenleyebileceklerdir. Bu şekilde yapılan kayıtta belge tipi “other”, belge açıklaması “e-Arşiv fatura icmali” olacaktır ve bu icmalin numarası ve tarih bilgisinin de yevmiye maddesinde gösterilmesi zorunludur. Ayrıca, bu icmalin e-arşiv raporu formatında ve aynı içerikte olması ayrıca mali mühür ya da elektronik imza ile imzalanarak elektronik ortamda muhafaza edilmesi zorunludur.

Bununla birlikte, muhasebe kaydına konu edilecek faturaların aynı mahiyette olacak şekilde gruplandırılması (Örneğin Mal ve Hizmet Satış Faturaları, Mal ve Hizmet Alış Faturaları, Genel Gider Faturaları, vb şekilde gruplandırılması) en fazla 10’ar günlük muhasebe kayıt periyodunun dikkate alınması, en fazla 50 adet faturaya yer verilmesi ve her bir faturanın ait olduğu hesabın altında ayrı ayrı gözükecek şekilde belgenin türü, tarihi ve numarasına yer verilmesi kaydıyla, bir yevmiye maddesi içinde kaydedilmesi mümkün bulunmaktadır.

201

E-DEFTERE GEÇEN E-FATURAYA GEÇMEK ZORUNDA MI?

Soru 81- E-defter uygulamasına geçmek isteyen mükellef, e-fatura kullanmak zorunda mı?

Cevap 81- 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde yapılan değişiklik ile e-defter uygulamasının ön koşullarından olan e-fatura kullanıcısı olma zorunluluğu kaldırılmıştır. Yani zorunlu e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olmadan da e-defter uygulamasından yararlanılabilir.

Ancak;

421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflere ilave olarak aşağıda sayılan mükelleflere elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

a) 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan mükellefler. Bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu bent kapsamında değerlendirilmeyecektir.

c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden mükellefler.

(a) bendindeki şartı, 2014 hesap döneminde sağlayan mükellefler 1/1/2016 tarihinden itibaren, 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren, (b) ve (c) bentlerinde sayılanlardan bu Tebliğin yayım tarihinden önce lisans alan veya mükellefiyet tesis ettirenler 1/1/2016 tarihinden itibaren, bu Tebliğin yayım tarihinden sonra lisans alan veya mükellefiyet tesis ettirenler ise, lisans aldıkları ya da mükellefiyet tesis ettirdikleri tarihi izleyen hesap döneminin başından itibaren elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır.

Görüldüğü gibi 1.1.2016 tarihinden itibaren e-fatura ve e-defter uygulamasında aynı şartlar getirildiğinden, zorunlu e-defter kullanıcısı olan mükellef, dolayısıyla e-fatura kullanıcısı da olmak zorundadır.

Ancak kendi isteğiyle e-fatura mükellefi olanların veya e-arşiv uygulamasına zorunlu geçiş nedeniyle e-faturaya geçenlerin e-defter tutma zorunluluğu bulunmayacaktır.

AYNI YEVMİYE MADDESİNİN FARKLI SATIRLARINDA FARKLI ÖDEME TİPLERİ KAYDEDİLMESİ

Soru 82- E-defterde aynı yevmiye maddesinin farklı satırlarında paymentMethod alanında farklı ödeme tipleri gönderilebilir mi? Örneğin bir yevmiye maddesinin bir satırında paymentMethod değeri "Banka" iken, aynı yevmiye maddesinin diğer satırında paymentMethod değeri "Nakit" olabilir mi?

202

Cevap 82- Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlemlerin ödeme yöntemlerinin farklı olması halinde, her işlemin farklı yevmiye maddelerinde kaydedilmesi gerekmektedir.

PERSONELİN YAPTIĞI HARCAMALARA İLİŞKİN MASRAF BELGELERİNİN TEK YEVMİYE KAYDI

Soru 83 - Şirket personeli yurtiçinde harcama yaptıktan sonra ilgili fişleri (yemek, taksi, otel,...vs) ibraz ederek ödeme almaktadır. Mevcut durumda (kağıt defter) bu masraf fişleri yevmiye defterine işlenirken aynı yevmiye maddesine eklenmektedir.

E-Defter'e geçildiğinde bir belgenin bir maddede gösterilmesi zorunlu olduğundan fişlerin teker teker işlenmesi operasyonel açıdan imkânsız hale gelmektedir. Bu sebeple doküman tipi "other" seçilip "Masraf Formu" adı altında şirket kaşe ve imzası ile fişlerin eklendiği bir formun saklanması mevzuat açısından uygun mudur?

Cevap 83- Masraf belgeleri 7 doküman belge türünden birisi değilse, Doküman tipi "other" seçilip "Masraf Formu" adı altında şirket kaşe ve imzası ile fişlerin eklendiği bir formun saklanması koşulu ile aynı yevmiye maddesine kayıt yapılabilir.

Ancak masraf belgeleri arasında 7 belge türünden herhangi birisi varsa, örneğin bu belge fatura ise belgenin ayrı yevmiye maddesi ile girilmesi zorunludur.

TÜM ÇEKLERİN ÇEK BORDROSU İLE TEK YEVMİYE KAYDI YAPILMASI

Soru 84- Birden çok çekin portföye alınması işleminde, bütün çekleri ayrı ayrı yevmiye maddesinde girmek yerine, tüm çekleri "çek alındı bordrosu" diye bir belge tipi belirleyip "other" tipinde tek bir belge (bu belgeye de bir belge tarihi ve belge numarası vererek imzalı ve mühürlü şekilde saklamak kaydıyla) olarak kayıt yapılabilir mi?

Cevap 84- e-Defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge tiplerinde olduğu gibi, her bir çek belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır. Ancak çek bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan e-defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla çek aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir.

Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Çek bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu çek bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu çek bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır.

203

Her bir çek bordrosunda, çeklerin detayları yer almak zorundadır. Bu çek bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır. Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

YURT DIŞI BAĞLANTILI ŞİRKETLERİN MUHASEBE SİSTEMİNDE İNGİLİZCE DEĞERLER ÜRETMESİ

Soru 85 - Özellikle yurt dışı bağlantılı firmaların kayıt açıklaması (entryComment) , satır açıklaması (detailComment), alt hesap adı (accountSubDescription) ve ödeme yöntemi (paymentMethod) için Muhasebe sistemlerinde İngilizce değerler ürettiklerini görüyoruz.

entryComment : AP EXPENSES

detailComment : EXP/ Overtime

accountSubDescription : Taxi Expenses

paymentMethod : APEXP

E-Defter üretilirken tamamı serbest metin olarak doldurulacak bu 4 alana İngilizce değerler girilmesinin bir sakıncası var mı?

Cevap 85- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2012 Tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TİCARİ DEFTERLERE İLİŞKİN TEBLİĞ in 19. maddesinde;

"Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Kanun ve bu Tebliğ uyarınca tutulacak ticari defterler Türkçe tutulur ve kayıtlarda Türk para birimi kullanılır" hükmü bulunmaktadır.

Ancak Türkçe değerler yazılmak şartıyla yanına İngilizce değerlerin yazılması mümkündür.

E-DEFER UYGULAMASINA GEÇİŞ DURUMUNDA KÂĞIT DEFTERİN KAPANIŞ TASDİKİ

Soru 86- E-defter uygulamasına başlanılması durumunda, kâğıt ortamındaki defter kapanışını ne zamana kadar yapmalıyız? Hangi tarihe kadar olan defterlerin kapanışını vermemiz gerekir?

Cevap 86- Eğer Hesap dönemi başlangıcında e-defter uygulamasına başlandıysa, önceki hesap dönemine ait kâğıt defterlerin kapanış tasdiki, Türk Ticaret Kanununa göre belirtilen yasal süreler içerisinde yapılmalıdır. Bu süre Türk Ticaret Kanununda “izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar” şeklinde belirtilmiştir.

204

Eğer Hesap dönemi içerisinde e-defter uygulamasına başlandıysa, e-deftere başlanmadan önceki döneme ait kâğıt defterlerin kapanış tasdikinin hangi süreler içerisinde yapılacağı 2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği’nde aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:

Tebliğde yapılan açıklamaya göre, aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde de elektronik defter tutmaya başlanabilir. Ancak hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır.

E-DEFTER’E ENTEGRATÖR ARACILIĞIYLA GEÇİLMESİ

Soru 87 - E-defter’e entegratör aracılığı ile geçmeyi düşünüyoruz. Kayıtlarımızı hali hazırda belli bir formatta kendi sistemimizde tutmaktayız.

01.01.201X ten itibaren e-deftere entegratör aracılığıyla geçmeyi düşünüyoruz. Kayıtlarımızı bu şekilde tutmaya devam edip, dışarıdan entegratör aracılığıyla bu kayıtlarımızı E-DEFTER ile uyumlu hale getirip GİB e yollar ise, bizim sistemimizdeki kayıtlarımız ile defterdekiler farklı olacaktır. Bu sorun teşkil eder mi?

Cevap 87- Muhasebe kayıtlarınızda asıl olan resmi defterlerinizdir. Eğer oluşturacağınız elektronik defterler GİB’in istediği formatta ise bir sorun bulunmamaktadır.

YEVMİYE VE DEFTER-İ KEBİRİN DOSYALARA BÖLÜNMESİ

Soru 88- Yevmiye ve kebir defterleri periyodlara bölünerek birden fazla dosyaya bölündüğü zaman yevmiye ve Kebir’in aynı periyodlara mı bölünmeli?

Örneğin bir aylık yevmiye defterini 200'er MB'lar halinde 5 parçaya böldük, fakat aynı ayın kebiri 200MB'lık 3 parçaya sığabiliyor olabilir. Aşağıdaki gibi (yevmiye ve kebir birbirinden farklı periyodlarda) oluşturulabilir mi?

“Yevmiye 1.parça (1-6 Eylül)

Yevmiye 2.parça (7-12 Eylül)

Yevmiye 3.parça (13-18 Eylül)

Yevmiye 4.parça (19-24 Eylül)

Yevmiye 5.parça (25-30 Eylül)

Kebir 1.parça (1-10 Eylül)

Kebir 2.parça (11-20 Eylül)

205

Kebir 3.parça (21-30 Eylül)”

Cevap 88- Yevmiye defteri ve büyük defter sorunuzda belirttiğiniz şekilde oluşturulamaz. Yevmiye defteri ve büyük defter birebir aynı olmak zorundadır.

Yani Kebir defterinin de;

Kebir 2.parça (7-12 Eylül)

Kebir 3.parça (13-18 Eylül)

Kebir 4.parça (19-24 Eylül)

Kebir 5.parça (25-30 Eylül)

Şeklinde dosyalar bölünmesi gerekir.

BELGE TÜRLERİ ARASINDA İRSALİYENİN YERİ

Soru 89- İrsaliye belgesinin hangi e-defter belge türünde (shipment / other) gösterilmesi gerekir?

Cevap 89- GİB Başkanlığı tarafından yayınlanan e-defter uygulama kılavuzunda sayılan 7 belge türü arasında irsaliye yer almadığından other belge türü arasında gösterilecek.

PERSONELE NAKİT VERİLEN İŞ AVANSI İÇİN ÖDEME YÖNTEMİ ALANINA YAZILACAK İFADE

Soru 90 - Kasadan vermiş olduğumuz iş avansına istinaden, personelimiz, iş avansı tutarında fatura getirmiştir. İş avansını tedarikçi hesabı ile çalıştırıp kapattığımızda (320 (B) - 195 (A)), bu kayıt için bir ödeme türü girilmesi gerekir mi? Yoksa bu işlemi hesaplar arası virman gibi düşünüp ödemeye konu teşkil etmeyeceği şeklinde mi düşünmek gerekir?

Cevap 90- İşletmenize düzenlenen faturanın ödemesi nakit olduğu için faturanın kaydedildiği yevmiye maddesinde ödeme yöntemi "nakit" olarak yer almalıdır.

İRSALİYE BİLGİLERİNİN E-DEFTERE KAYIT EDİLMESİ

Soru 91 - İrsaliye ve devamında kesilen fatura senaryosunda, irsaliye hareketi ile oluşan muhasebe belgelerinde irsaliye matbu numaraları e-defter’e kaydedilecek mi?

Virman, düzeltme, amortisman ve bu gibi kayıtlarda belge tip tanımlaması ne olmalıdır?

206

Cevap 91- E-defter uygulamasında (teknik olarak) irsaliyenin kayıt edileceğine ilişkin bir zorunluluk yok.

Ama irsaliye bilgilerini kayıt etmek istiyorsanız belge türü "other" seçerek belge açıklaması alanına "irsaliye" yazarak tarih ve numara belirterek e-deftere kayıt edebilirsiniz.

Virman, düzeltme, amortistman gibi kayıtlar belgesi olmayan kayıtlardır. Bu gibi kayıtlarda (belgesi olamayan işlemler) belge türü belirtilmeden kayıt yapılabilir.

KASA FİŞLERİNİN E-DEFTERE TEK YEVMİYE MADDESİYLE TOPLU KAYDEDİLMESİ

Soru 92 - Kasa fişlerini detay bilgileri gösteren bir icmal hazırlayıp referans numarası vermek suretiyle bu icmale ekleyerek tek satırda (örn:50 adet aynı güne ait fişi) tek yevmiye fişinde gerekli kayıt işlemlerini yaptığımızda gerek mevzuat gerekse teknik açıdan sıkıntı yaşar mıyız?

Cevap 92 Sizin düzenlediğiniz yazar kasa fişlerini kaydetmek istiyorsanız gün sonu alınan "Z Raporunu" belge türü "other" yazılarak belge açıklaması alanına da "Z Raporu" yazılarak, ayrıca bu raporun tarih ve numarasını yazarak kayıt edebilirsiniz.

Size düzenlenen yazar kasa fişlerini ise bir icmal listesinde ayrıntılı göstermek ve bu icmal listesinin firma tarafından kaşeli imzalı saklanması şartı ile belge türü "other" yazılarak belge açıklaması alanına "İcmal Listesi" yazılarak bu listenin tarih ve numarasını yazarak kayıt edebilirsiniz.

Bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığınca yapılan açıklama şöyledir.

Gün sonunda her bir yazar kasadan alınan Z raporu, muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Z Raporu” olarak kaydı yapılır. Ayrıca bu Z Raporu’nun numarası ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak gün içinde yapılan satışlarda Z Raporunun üzerinde yer alan ödeme yöntemlerine (nakit, kredi kartı, vb.) göre ayrıştırılmalıdır. Ödeme yöntemine isabet edecek KDV tutarlarının da ayrıştırılması ve her bir ödeme yönteminin farklı yevmiye maddelerinde gösterilmesi gerekmektedir.

Eğer ödeme yöntemine isabet edecek KDV tutarlarının da ayrıştırılması yapılamıyorsa, Z raporunda yer alan satış ve KDV tutarının hepsi tercih edilen ara bir hesaba (örneğin 120 Alıcılar) ödeme yöntemi belirtilmeden bir yevmiye maddesinde yazılıp, bu yevmiye maddesinde belge tipi “other” ve belge açıklaması “ Z raporu” olarak kaydı yapılır.

Ayrıca bu Z raporunun numara ve tarihinin de bu yevmiye maddesinde olması zorunludur. Daha sonra Z raporunda yer alan ödeme yöntemlerine göre, yapılacak diğer yevmiye kayıtlarında ara hesapta yer alan tutarın içinde ödeme yöntemlerine isabet eden tutarlar, ilgili hesaplara kaydedilir.

Bu kayıtlarda aynı Z raporunun belge tipi “other” ve belge açıklaması “ Z raporu” olarak kaydı yapılmalıdır. Ayrıca bu Z raporunun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ödeme şekli olarak da nakit ise nakit, kredi kartı ise kredi kartı olarak belirtilir. Dikkat

207

edilmesi gereken, Z raporunda var olan ödeme yöntemlerinin hepsi ayrı birer yevmiye maddesi olarak kaydedilmelidir.

Görüldüğü gibi, İcmal oluşturulurken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri (Z) Raporu icmalinin numara ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu bilgi elektronik defter uygulamasında da verilecek bilgi olmasından ötürü önem arz etmektedir.

Tablodan görüldüğü üzere yapılan işlemler günlük satışlara göre yapılan KDV oranları ve tutarları da (Z) Raporu icmalinde olmalıdır. Dolayısıyla elektronik defterlerde KDV oranlarına göre ayrıştırma yapılmalı ve kayda esas belge Z raporu icmali olmalıdır. İcmal kapsamında bulunan Z raporlarının muhasebe kaydının Vergi Usul Kanunu ile belirlenen sürelerde yapılmasını temin edecek şekilde, icmalin oluşturulması ve muhasebe kaydına konu edilmesi gereği tabiidir.

TÜM SATIŞ FATURALARININ TEK MUHASEBE FİŞİ İLE KAYDEDİLMESİ

Soru 93 - Her gün düzenlediğimiz satış faturalarını tek bir muhasebe fişi ile kayıt ediyoruz. Bu yevmiye maddesinin içerisinde o güne ait düzenlenen tüm satış faturaların bilgileri mevcuttur.

E-defter mevzuatına göre tüm satış faturalarını (faturaların listesini ayrıca ibraz edebiliriz )tek bir yevmiye kaydı yaparak e-defterde gösterebilir miyiz?

Bankaya gelen veya gönderilen havalelerin yevmiye kayıtlarında banka dekont numarasının yazılması gerektiği belirtilmektedir. Bu durumda banka işlemlerini her gün için tek bir yevmiye maddesi olarak (gerektiğinde bu yevmiye maddesinin hangi işlemler için olduğunu liste olarak verebileceğiz) e-defterde gösterebilir miyiz?

Cevap 93- E-defter uygulamasında fatura kayıtlarınızı belge türü fatura seçerek belge numarası ve belge tarihi girerek kayıt etmek zorundasınız. Belge tarihi ve numarası gireceğiniz için birden fazla faturayı aynı yevmiye maddesine kayıt edemezsiniz.

Bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka banka ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

BANKA DEKONDU E-DEFTER KAYDINDA BELGE NUMARASI

Soru 112- Banka dekont işlemleri e-defterde other - dekont olarak aktarılmaktadır. Bu durumda data kontrollerinde belge numarası alanı zorunlu. Bu alanda belirtilecek olan belge numarası, Bankanın dekont numarası mı, yoksa sistemin verdiği ilgili sistem numarası mı?

208

Cevap: Belge numarası belge üzerinde yazan numara olup, sistemin ürettiği numara değildir. Bu nedenle belge numarası alanına dekont numarası yazılmalı.

MÜŞTERİDEN ALINAN ÇEKLERİN TEK BORDRO KAYDI İLE KAYITLARA ALINMASI

Soru 94 - Müşteriden aldığımız 20 adet çek için bir çek giriş işlemi yapıyoruz. Dolayısıyla müşterinin cari hesabına bu işlem tek satır olarak geçiyor. 20 adet çekin toplamı, bu çeklerin ortalama vadesi ve çeki girdiğimiz bordro numarası bulunuyor. Bu belgenin numarasını bordro numarası olarak kullanabilir miyiz?

Bunu yapmazsak her bir çek için müşterinin hesabına bir satır olarak işlenmek zorunda kalınacağından, çok fazla çek tahsilatı ve buna bağlı olarak ödemesi olan firmalar için, ekstreler işin içinden çıkılmaz hal alıp, mutabakatlarda hep karşımıza sorun olarak çıkacak. Belge numarası için bordro numarasını yazdırmamız mevzuata uygun mu?

Çek kayıtlarda, belge numarası olarak bordronun numarasını veya çek aldığımızda bir tahsilat makbuzu kesip müşteriye veriyoruz. Satıcı da bize aynı şekilde verdiğimiz çekler için, çek tahsilat makbuzunun numarasını belge numarası olarak yazsak e-defter mevzuatına uygun olur mu?

Cevap 94- e-defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge tiplerinde olduğu gibi, her bir çek belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır. Ancak çek bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan e-Defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla çek aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir. Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Çek bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu çek bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu çek bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Her bir çek bordrosunda, çeklerin detayları yer almak zorundadır. Bu çek bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.

E-DEFTERDE ÜCRET BORDROSU, AMORTİSMAN, KDV, GELİR TAHAKKUKU KAYITLARI

Soru 95 - Ücret bordrosu, amortisman, KDV, gelir tahakkuku gibi amaçla oluşturulan muhasebe kayıtlarında DOCUMENTTYPE other olarak seçiliyor. Ancak DOCUMENT NUMBER ve DATE zorunlu alan olarak belirtilmiş.

Bu durumda ilgili alanlar nasıl doldurulacak?

Cevap 95- İşletmede, amortisman kaydı, virman işlemi gibi belgeye dayanmayan kayıtlar olabilmektedir.

209

e-defter uygulamasında belgeye dayanmayan bir işlem varsa belge türü alanını kullanmanıza gerek yok. Ancak belge olmakla birlikte bu belgeler fatura, çek, senet, makbuz, navlun, satıcı sipariş belgesi, müşteri sipariş belgesi gibi belge türü haricinde bir belge olması halinde, “documentType other “ seçilerek belge açıklaması alanına belgenin ismi yazıp belge tarihi ve numarası yazmanız zorunlu. Eğer belge üzerinde matbu bir tarih ve numara yoksa firma bu belgeye bir tarih numara vererek kayıt yapabilir.

Ücret Bordrosuna istinaden GİB tarafından yapılan açıklamalar şöyledir.

Firmalar çalışanları için aylık olarak oluşturacakları ücret bordrolarını, e-defter uygulamasına aktarırken, tüm personel için oluşan bordroları bir listeye bağlayıp, belge tipi “other” ve belge açıklaması “Ücret Bordrosu İcmali” olarak kaydedebilir.

Ücret bordrosu icmalinin numara ve tarihinin girilmesi zorunludur. Ancak ücret bordrosu icmalinde matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir icmal listesi için müteselsil bir numara verilmeli ve icmalin oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Bu ücret bordrosu icmalinde her bir ücret bordrosunun detayları yer almalıdır.

Ayrıca bu icmaller firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır. Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

MAL İADESİNDE GİDER PUSULASI KULLANILMASINDA BELGE TÜRÜ ALANINA YAZILACAK İFADE

Soru 96 - Parekende sektöründe mal iadesi gider pusulası ile yapılmaktadır. Ancak belge tipleri içinde gider pusulası bulunmuyor.

Bu nedenle belge tipi olarak “diğer” açıklamasıyla gider pusulasının yazılması doğru olur mu?

Cevap 96- Gider pusulasının kaydedilmesinde belge tipi olarak diğer seçilmeli ve açıklama kısmına gider pusulası olduğu belirtilmeli.

Ayrıca belge tipinin (DocumentType) “diğer (other)” yazılması durumunda belge açıklamasının yanı sıra; belge numarası (Document Number) ve belge tarihinin (Document Date) de yazılması gerekmektedir. Yani gider pusulasının tarihini ve numarasını yazmalısınız.

BANKAYA TAHSİLE VERİLEN ÇEKLERİN ve BANKADAN GELEN ÖDEME DEKONTUNUN AYRI AYRI E-DEFTER KAYDI

210

Soru 97 - E-defter için oluşturulan belgelerde her bir çek, portföye alınırken ayrı yevmiye kaydı oluşturulmaktadır. Aynı durum bu çeklerin bankaya tahsilata verilmesi durumunda da geçerli midir?

Çek ile ilgili her türlü işlemde çekin bir belge numarası olduğu için ayrı bir yevmiye kaydı oluşturmamız gerekli mi?

Ayrıca bankadan ödeme dekontu geldiğinde, bunu sisteme other tipinde mi gireceğiz? Senetler için de bordro yapıp belge türü olarak bunu yazabilir miyiz?

Cevap 97- Banka dekontunu belge türü “other” yazarak belge açıklamasına da dekont yazarak kayıt edebilirsiniz.

Çek işletmeye alınırken ve tahsilat yapılırken de ayrı yevmiye maddesinde kayıt edilmesi gerekir.

Senetler için yapılan bordro için ise işlem şöyle olacaktır.

E-Defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge türlerinde olduğu gibi, her bir senet belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır. Ancak senet bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan e-defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla senet aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir. Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Senet bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu senet bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur.

Bu senet bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Senet bordrolarında, senetlerin detayları yer almak zorundadır.

Bu senet bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır. Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

E-DEFTERDE AÇILIŞ KAYITLARI

Soru 98 - Açılış kayıtlarının bulunduğu Ocak ayı için e-defter oluşturma işlemi yaparken, açılış belgelerine ait kayıtların ilk başta olması, yani ilk yevmiye madde numaralarını alması gibi bir zorunluluk var mıdır?

Sistemimizde, 1 Ocak tarihi itibariyle aşağıdaki 5 muhasebe fişi bulunmaktadır.

A fişi: Açılış fişi değil,

B fişi: Açılış fişi değil,

C fişi: Açılış fişi,

211

D fişi: Açılış fişi

E fişi: Açılış fişi değil

Bu fişlere aşağıdaki yevmiye maddelerini verdik. Yaptığımız işlem doğru oldu mu?

A fişine: (Yevmiye Madde No: 1)

B fişine: (Yevmiye Madde No: 2)

C fişine: (Yevmiye Madde No: 3)

D fişine: (Yevmiye Madde No: 4)

E fişine (Yevmiye Madde No: 5)

Cevap 98- Açılış kayıtlarının bulunduğu Ocak ayı için e-defter oluşturma işlemi yaparken, açılış belgelerine ait kayıtların ilk başta olması e-defter uygulaması ile getirilen bir yenilik değildir. Kâğıt defterde nasıl yapıyorsanız o şekilde yapmalısınız. Uygulamada genelde açılış kayıtlarının, açılış dönemi defterinde ilk başta yer alması gerekiyor.

KENDİ İSTEĞİ İLE E-FATURA KULLANICISI E-DEFTER TUTMAK ZORUNDA MI?

Soru 99 - E-fatura zorunluluğunda değiliz. Ancak çalıştığımız firma bizi e-faturaya geçmemiz için kısa bir süre verdiğinden bende başvurumu yapmıştım. Bu durumda e-faturaya geçmemden dolayı;

1-) Otomatikman e-defter kullanmam gerekiyor mu? Yoksa normal noterden tasdik ettirdiğimiz deftere mi kayıt yapacağız?

2-) Aynı firma ile çalışan başka bir firmamız yeni işe başladığından İşletme Defteri tutmaktadır. Bu durumda yıl içerisinde Bilanço usulüne göre defter tasdik ettirmem mi gerekiyor?

Cevap 99- 1) Zorunlu olmamak şartıyla kendi isteğinizle e-faturaya başvuru yapmış olmanız, e-defter uygulamasına da başvurmak zorunda olmanızı gerektirmiyor. Ancak kendi isteğinizle e-defter uygulamasına geçmek istiyorsanız başvuru yapmanız gerekmektedir. Öte yandan alınan ve verilen e-faturaların kayıt usulünde eskiye göre bir değişiklik bulunmamaktadır.

2) E-defter uygulamasından sadece bilanço esasına göre defter tutan mükellefler yararlanıyor. Eğer işletme defteri tutuyorsanız e-defter uygulamasından yararlanamazsınız.

SERBEST BÖLGE ŞUBESİ İÇİN AYRI DEFTER TASDİK ETTİRME

Soru 100 - Serbest bölgede faaliyet gösteren şubemiz için ayrı defter tasdik ettirmiştik. E-Defter uygulamasına geçildikten sonra da aynı uygulamaya devam etmek zorunlu mu?

212

Cevap 100- E-Defter uygulamasında, şube bazında defter oluşturma imkânı vardır. Şubeniz için ayrı bir başvuru yapmanıza gerek yok. Sadece merkez için başvuru yapmanız yeterlidir. Uyumlu yazılıma sahip firmaya serbest bölgeniz için ayrı defter tutmak istediğinizi bildirin. Serbest bölgeniz için ayrı defter ve beratlar oluşturulur. Bunun için Gelir İdaresi Başkanlığından izin almanıza gerek yoktur.

PERSONEL MASRAF FİŞLERİNİN TEK YEVMİYE KAYDI

Soru 101 - E-defter kullanımında, firma personelimiz tarafından iş akış çerçevesi içerisinde oluşan masraflara ilişkin perakende satış fişlerinin tek bir yevmiye kaydıyla kayıtlara alınması mümkün mü?

Cevap101- Masraf fişlerinin ayrıntılarını gösterir şekilde bir icmal listesinde toplayarak bu listeye bir tarih ve numara verip (firma kaşeli ve imzalı ya da elektronik imzalı halde saklanmak koşulu ile) belge türü other yazılarak kayıt yapılabilirsiniz.

TUBİTAK’DAN ALINMAYAN ZAMAN DAMGASININ GEÇERLİLİĞİ

Soru 102 - E-Defter Uygulaması Başvuru Kılavuzu'nda madde "kullanılacak olan zaman damgaları TÜBİTAK-BİLGEM Kamu Sertifikasyon Merkezi’nden temin edilecektir" ifadesi bulunmaktadır. Bu bir zorunluluk mudur? Zaman Damgasını, aynı hizmeti veren başka firmalardan alarak kullanamaz mıyız?

Cevap 102- Zaman damgasının TÜBİTAK-BİLGEM Kamu Sertifikasyon Merkezi ’nden temin edilmesi zorunluluktur. Başka yerlerden temin edilecek zaman damgası geçersizdir.

E-DEFTERE GEÇİŞTE DEVİR BİLGİSİNE YER VERİLMEMESİ

Soru 103 - E-defter kullanmaya başladığımızda, defter-i kebiri e-defter olarak gönderirken, e-deftere geçiş tarihindeki kâğıt defter devir bilgisine e-defterde yer verilecek mi?

Cevap 103- E-defter uygulamasında önceki aylara ait kâğıt defterlerin devir bilgisinin yazıldığı bir alan bulunmamaktadır.

E-defter uygulamasında her defter parçası kendi içinde tutar bilgisi bulunmakta olup bir sonraki defter parçasına bu tutar devir olarak aktarılmaz.

E-DEFTERDE İLK YEVMİYE KAYDI NUMARASI

Soru 104 - 01.01.2016 tarihinden itibaren e-defter kullanmaya başladık. 01.01.2016 tarihi öncesindeki defterimizi döktürüp, kapanış onayını yaptırdık. E-defterdeki ilk yevmiye numaramızı da “ 1 “ olarak başladık. Yaptığımız işlem doğru mu?

213

Cevap 104- Hesap dönemi içinde e-deftere geçişlerde e-defterin ilk yevmiye madde numarası 1 den başlamalıdır. Önceki dönemlerin (kağıt defterin) kapanış tasdiki yapıldığı için kapanışı yapılan defterin numarası devam etmez. Bu nedenle yaptığınız işlem doğrudur.

HATALI YEVMİYE KAYDININ SİLİNMESİ

Soru 105- Ocak /2016 döneminde hatalı yevmiye kaydı yaptık. Bunun silinmesi için ne yapmalıyız?

Cevap 105- 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğine göre, durumunuzu değerlendirip dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığına başvurmanız gerekmektedir. Başkanlıkça yapılacak değerlendirmede eğer uygun bulunursa gerekli işlem yapılıp tarafınıza bilgi verilecektir.

ŞUBELERİN YEVMİYE KONTROL NUMARALARININ MÜTESELSİL OLMASI

Soru 106 - Şube için e-defter oluşturulması durumunda kontrol numarası şube bazında müteselsil mi olmalı?

Örneğin bir mükellefin İstanbul Merter’deki şubesi için oluşturulan yevmiye defterinin kontrol numarası YEVXXXX01 ile başlayarak müteselsil artarken, Ataşehir şubesi için oluşturulan yevmiye defterlerinin kontrol numarası da kendi içinde YEVXXX01 başlayarak müteselsil artar mı olmalıdır?

Cevap 106- Her şubenin defterinin tekil numarası kendi içinde müteselsil artmalıdır. Verdiğiniz örnekteki uygulama doğrudur.

FATURALARIN TEK YEVMİYE FİŞİNDE KAYDEDİLMESİ

Soru 107 -Şirketimizin kullandığı muhasebe programı, farklı müşteri/tedarikçilere ait birden fazla alış veya satış faturalarını birleştirerek tek bir yevmiye fişinde kayıt etmektedir. E-defter uygulamasında her bir belgenin ayrı yevmiye kayıtlarında gösterilmesi zorunlu mu?

Cevap 107- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından 19.12.2012 tarih ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ’in 6. maddesinde "Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları" yazılmalıdır denilmektedir. Bu hükme göre muhasebe kaydına teşkil eden bir belge varsa bu belge "belge türü" olarak yazılmalıdır. Bu durumda her bir faturanın ayrı bir yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekiyor.

214

E-FATURA İÇİN ALINAN MALİ MÜHÜRÜN E-DEFTER İÇİN KULLANILMASI

Soru 108 - E-deftere başvurabilmek için e-fatura için aldığımız mali mühür yeterli midir? Yoksa e-defter için ayrıca bir mali mühür almak gerekli mi?

Cevap 108- E-defter için ayrıca bir mali mühür alma zorunluluğu yoktur. E-faturada kullanılan mali mührü, e-defter için de kullanmak mümkündür.

HER ŞUBE İÇİN AYRI E-DEFTER PROGRAMI KULLANMA

Soru 109- Bir müşterimiz aynı vergi kimlik numarasına sahip 4 şubesinden 1 tanesi için farklı bir e-defter programı kullanıyor. Diğer 3 şubesi için bizim e-defter programını kullanmak istiyor. Bir şirketin birden çok e-defter programını şube bazında kullanması mümkün mü?

Cevap 109- Bir şirket şubeleri olsun ya da olmasın sadece bir tane uyumluluk onayı almış e-defter yazılımı kullanabilir. Bu nedenle aynı vergi kimlik numarasına sahip şubeler için ayrı ayrı yazılım programı kullanılması mümkün değildir.

HER BİR FATURA İÇİN AYRI YEVMİYE FİŞİ OLUŞTURULMASI

Soru 110- - Bir fatura için bir yevmiye fişi oluşturulup basıldığında, senede 5000 fatura düzenleyen bir firma sadece bu faturalar için 5000 sayfa sürekli form veya A4 kâğıda basım yapması gerekecek. Bu durum ciddi kâğıt ve yer israfına nden olacak bunu önlemenin yolu nedir?

Cevap 110- E-defter uygulamasında her bir belgenin ayrı yevmiye maddelerinde kaydedilmesi esastır. Buradaki kural sadece defter üzerinde uygulanması gereken bir kuraldır. Muhasebeleştirme sürecinde belgeler için oluşturulan muhasebe fişleri için GİB tarafından getirilmiş zorlayıcı bir kural bulunmamaktadır. Her belge için ayrı muhasebe fişi oluşturulması gibi bir zorunluluk da bulunmamaktadır.

Yani bir günde yapılmış olan alış ya da satış faturalarınızı bir muhasebe fişine bağlayıp daha sonra bu muhasebe fişinin altında yer alan belgeleri ayrı yevmiye maddelerinde kaydetmeniz gerekir.

Her belge için ayrı muhasebe fişi oluşturulması kullandığınız muhasebe programının işleyişinden kaynaklıdır. Muhasebe programı üreticisine başvurup istediğiniz gerekli güncellemeleri yaptırabilirsiniz.

SÜRE GEÇTİKTEN SONRA E-DEFTERE GEÇİŞ

Soru 111 – 2016 yılı Ocak başında e-deftere başvurmayı atlamış olan firma, başvurusunu ve mali mührünü Mayıs ayında tamamlamıştır. Bu firma ilk 4 ayın defterlerini yükleyebilir mi? Herhangi bir sorun olur mu? Herhangi bir cezası var mı?

215

Cevap 111 -Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı (I) adına “Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA” adresine e-deftere başvurunuzun gecikme nedenini açıklayan firma yetkililerince imzalanıp kaşelenmiş bir dilekçe göndermeniz gerekmektedir.

Dilekçeye e-deftere başvuru zorunluluğunuzun olup olmadığını belirterek, dilekçe ekine de uyumlu yazılım firmasıyla anlaştığınız tarihi gösterecek (sözleşme, fatura gibi) belgelerin bir örneğini eklemeniz gerekmektedir.

MALİ MÜHÜR ARIZASI NEDENİYLE BERATIN GEÇ YÜKLENMESİ

Soru 112 - 25.06.201X tarihinde kullanmış olduğumuz mali mührümüz arızalandı ve kullanılamaz hale geldi,

25/06/201X tarihinde yeni kart başvurusunda bulunup 26/06/201X tarihinde ödemesini gerçekleştirdik,

Yeni mali mührümüz TUBİTAK tarafından 30/06/201X tarihinde kuryeye verildi bu sebeple 201X/03 dönemine ait e-defterimizi süresinde gönderemedik. Bu durum sorun yaratır mı?

Cevap 112 -Berat yükleme dönemini geçirdiğiniz döneme ait beratları e-defter uygulamasına giriş yaparak yükleyebilmenizin önünde teknik olarak bir engel bulunmamaktadır. Beratları e-defter uygulamasına giriş yaparak göndermeniz gerekmektedir.

Soru 113 -E- defter’ i zamanında göndermedik cezai müeyyidesi nedir?

Cevap 113 -Vergi Usul Kanunundaki defter ile ilgili hükümlerde yer alan cezalar uygulanır.

E-DEFTERDE YIL İÇİNDE ŞUBELİ YAPIDAN ŞUBESİZ YAPIYA GEÇİLMESİ

Soru 114 -Mali Yıl İçinde Şubeli Bir firma şubesiz e-defter üretirken aynı mali yıl içinde şubeli e-defter üretimine geçebilir mi?

Cevap 114 -Hesap dönemi içerisinde şubeli yapıdan şubesiz yapıya, ya da şubesiz yapıdan şubeli yapıya geçiş yapılamaz. İzleyen hesap döneminde şubeli/şubesiz yapıya geçiş için değişiklik yapılabilir.

FİŞLERDE BELGE NUMARASI

Soru 115 -Belge numarası veremediğimiz fişlerde belge numarası kısmına yevmiye numarası vermekteyiz. Fakat aylık işlemler sonunda fiş sıralama yaptığımızda doğal

216

olarak yevmiye numaraları değişmektedir. Bu nedenle sıralama sonrası belge no kısmındaki numara güncel yevmiye numarası ile uyuşmamaktadır. Bu durum e-defter kapsamında problem yaratır mı?

Cevap 115 - E-defterde yevmiye madde numaralandırması hesap dönemi başında 1 den başlamalı ve tarih sırasıyla müteselsil bir şekilde hesap dönemi sonuna kadar ilerlemelidir.

Muhasebe kaydı yapılan programlarda her kayıt kendine has bir numara almaktadır. Bu numara e-Defter uygulamasında “muhasebe fiş numarası (entrynumber)” etiketi ile tanımlanmaktadır.

Ayrıca yevmiye defterinde, yevmiye madde numarası yer almaktadır. Muhasebe fiş numarası ile yevmiye madde numarasının aynı olma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Yazılımcılar tarafından dikkat edilmesi gereken husus: yevmiye xml yapısında entrynumber (muhasebe fiş numarası) alanı ile documentreference (Belge Referansı) alanı aynı olmalıdır.

HATALI E-DEFTER BERATININ DÜZELTİLMESİ

Soru 116- Mart ayı beratında e- defterimizde oluşan bir hata sebebiyle.01.03.-19.03.15 itibarı ile yükleme yapılabilmiş, 20.03.15-31.03.2015 itibarı ile gönderilememişti. Şu anda hatalarımızı giderdik defterimizin tamamını yoksa kalan bölümünü(20.03.2015-31.03.2015) mü yeniden göndermeliyiz?

Cevap 116 -Başarısız olan kısmını yüklemelisiniz. Başarılı olan kısmını zaten tekrar yükleyemezsiniz, hata alırsınız.

MART AYI DEFTERİ YÜKLENİRKEN SIRA NUMARASININ ATLANMASI

Soru 117 - Şubat ayı defterlerini oluştururken sehven aynı dosya iki kere oluşturulmuş, fakat tek dosya GİB'e gönderilmiştir. Dosya iki kere oluştuğu için Mart ayı defteri yükleme esnasında sıra numarası atlayarak 4 Nolu dosyayı oluşturmuştur. Bu durum kanuni açıdan sorun teşkil eder mi? Düzeltme yapmamız gerekir mi?

Cevap 117 – Muhafaza edilmesi gereken dosyalar, oluşturulan defterler, beratlar ve GİB imzalı beratlardır. Bu dosyaların hepsi bir arada GİB’in belirlediği dizin yapısında e-defter kullanıcısının kendi bilgi işlem sisteminde ve güvenli bir ortamda saklanmalıdır. Uyumluluk onayı alan yazılım firmaları dizin yapısı konusuyla ilgili olarak e-defter müşterilerini yönlendirmekle sorumludur. Dizin yapısının detayı www.edefter.gov.tr sitesinde yayımlanan Yazılım Uyumluluk Kılavuzunda belirtilmiştir.

Yevmiye/kebir dosyalarının, yevmiye/kebir beratlarının ve GİB onaylı yevmiye/kebir beratlarının içinde tutulduğu dizin yapısının ekran alıntıları (Dizin yapısı standart ağaç yapısında olmalıdır ilgili ayın paketleri bir klasörde, tüm ayların toplamı yıl klasöründe ve yılların hepsi de aynı klasörde olacak şekilde bilgisayarın yerel depolamasında saklanmalı.

217

Berat alınmayan dosyanın geçerliliği yoktur.

GİB’in uygulamasına beratlar yüklenmediği sürece, uyumlu yazılım programı üzerinden defter (yevmiye defteri-büyük defter ) ve berat (yevmiye defter beratı-büyük defter beratı) silinebilir. Ancak silinen defter ve beratlar yeniden oluşturulmalı ve sürecin sonunda muhakkak GİB uygulamasına yüklenerek, GİB’den imzalı berat alınmalıdır. GİB imzalı berat edinilmediği sürece oluşturulan defterlerin yasal geçerliliği olmayacaktır.

GİB e-defter uygulaması aracılığıyla berat yüklenirken dikkat edilmesi gereken husus, eğer GİB’e berat gönderildiyse ve GİB imzalı berat alındıysa, kullanıcılar hiçbir şekilde oluşturulan defter ve beratları silmemelidir. Silinmesi durumunda defter yeniden oluşturulsa bile o deftere ait beratın GİB’e gönderilmesi mümkün değildir.

AYNI ŞİRKETE AT FATURALARIN TEK YEVMİYE MADDESİ İLE İŞLENMESİ

Soru 118 - Şirketimize aynı kargo firmasınca kesilen faturaları tek yevmiye kaydında işlememizin e- defter açısından sakıncası var mı?

Ayrıca şirket müşteri temsilcilerimiz masraflılarını bir icmal halinde altında giderleri fiş, fatura yer alacak şekilde masraf formu düzenleyerek kaşeli imzalı geliyor. Bizde bunları sisteme işlerken numara verip öyle işliyoruz. E -defter açısından bir sakınca doğurur mu?

Cevap 118 -Masraf listesi tek fişe bağlanarak aynı yevmiye maddesinde gösterilebilir. Ancak Faturaların mutlaka ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi gerekmektedir.

BANKAYA TAHSİLE VERİLEN ÇEKİN E-DEFTER KAYDINDA BELGE NUMARASI

Soru 119 -Bankaya tahsile verdiğimiz çek ve senetin, teslim bordrosunda belge numarası yoktur. Bu durumda belge numarası işlemi nasıl olacak?

Cevap 119 -Normalde bankaların hazır formattaki bordrolarını bizler doldurup, karşılıklı olarak kaşe imza atılıyor.

Bu durumda teslim bordrolarına kendiniz bir numara veriniz ve diğer teslim bordroları ile aralarında müteselsil olacak şekilde numaralandırmayı ilerletiniz. Elektronik defterlerinize teslim bordrosunun kaydını yaparken de belge numarası olarak verdiğiniz numarayı yazınız.

BANKA DEKONT KAYITLARINDA DEKONT NUMARASI YERİNE REFERANS NUMARASININ YAZILMASI

Soru 120 -Banka kayıtlarımızı bankanın ekstrasından işliyoruz ve ekstralarda dekont numarası bulunmamakta, referans numarası yer almaktadır. Banka kayıtlarında dekont numarası yerine referans numarası yazılabilir mi? Çok fazla banka hareketimiz olduğu için işlemler bankadan her işlem için dekont mu çıkartmaya çalışmayız? Banka dekontlarında numara olmadığı söyleniyor.

218

Cevap 120 - Bankaya ait işlemlerde muhasebe kaydına esas belge dekont olmaktadır. Dekontların e-Defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydı yapılır ve dekontun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak dekont üzerinde belge numarası ve tarihi yok ise, kullanılan muhasebe programının söz konusu işleme vermiş olduğu tarih ve numara, belge numarası ve tarihi olarak yazılabilir.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka adına göre ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir."

ONAYLANAN E-DEFTERDE YER ALMASI GEREKEN BAZI FATURALARIN SİSTEMDEN SİLİNMESİ

Soru 121 - İlgili ayda faturalarım işlenip ve KDV beyannamesinde olması gerektiği gibi beyan edilmiştir. Ancak bazı faturalar silinmiş ve silinen faturalar kayıtlarda olmadan e- defter ilgili ay onaylanmıştır. Bunu 20 gün sonra fark ettim. Ne yapmam gerekiyor?

Cevap 121- Onayının alındığı söylenen beratın dönemi, henüz yasal gönderim süreleri dâhilindeyse, durumu anlatan bir dilekçe ile GİB Başkanlığına (Maliye Bakanlığı Ek hizmet Binası, Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Caddesi No:16) başvurup beratın silinmesi talep edilebilir.

Ancak bu yaşanan durumun neden olduğunu, gerekirse uyumlu yazılım firmanızla görüşerek, dilekçenizde belirtmelisiniz. Eğer eksiklik olduğunu söylediğiniz dönemin, yasal gönderim süresi (yani takip eden 3 aylık süre) geçtiyse bu şekilde silme talep edemiyorsunuz. Ancak bildirim/beyannamede değişikliklerinizi yaparak, bir sonraki ayın defterlerine faturalarınızı kaydedebilirsiniz.

E-DEFTERDE HER ŞUBE İÇİN VERİLECEK YEVMİYE NUMARASI

Soru 122-Şube bazında e-defter kullanıldığında her şube için yevmiye madde numarası ayrı mı olacak? E-deftere geçiş tarihinden itibaren her işyeri için yevmiye madde numarası işyeri bazında 1' den mi başlayacak? Ya da yevmiye numarası işyerine bakılmaksızın mı yapılacak?

Entegratör değişikliğinde yevmiye numarası nasıl olacak?

Cevap 122-Eğer şubeli defter tutmanız gerekiyorsa, her şube kendi içinde bir firma gibi düşünülerek, her birinde yevmiye madde numarası (xbrl karşılığı entrynumbercounter), satır numarası(xbrl karşılığı linenumber), defter kontrol numarası (xbrl karşılığı uniqueid) 1'den başlatılarak hesap dönemi sonuna kadar müteselsil devam ettirilir.

219

Ayrıca Elektronik deftere ilk geçiş tarihinizde (ister hesap dönemi başı, ister hesap dönemi içi olsun) oluşturacağınız defterlerin her birinde yevmiye madde numarası, satır numarası ve defter kontrol numarası yine 1'den başlatılmalıdır.

Diyelim ki Elektronik deftere geçişi yaptınız, Gelir İdaresi Başkanlığına herhangi bir aya ait beratta gönderdiniz; ancak uyumlu yazılım firmanızı bir sonraki ay için değiştirmeye karar verdiniz, bu durumda en son Başkanlığımıza beratları gönderilen defterler hangi yevmiye maddesinde kaldılarsa, yeni defterlerinizde de müteselsil olarak kaldığı yerden devam ettirilmelidir. Bu hususa da dikkat ediniz. Önemli olan hangi yazılımı kullandığınız değil, bir hesap dönemi içerisinde, şube veya merkez defterlerinin kendi içinde müteseselsilliklerini korumasıdır.

DÖVİZ ALIM SATIM İŞLEMLERİNİN E-DEFTERE İŞLENMESİ

Soru 123-Döviz Büfeleri tarafından günlük döviz-alım satımlarından kaynaklanan döviz alım ve satım belgelerinin e-deftere işlenmesi sırasında hangi belge türü seçilmelidir? Diğer belge türünü seçmek uygun mu?

Bu döviz alım-satım belgelerinin günlük icmal yapılarak 1 kayıt olarak işlenmesinde sakınca var mıdır?

Cevap 123- Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgelerinde (Döviz Alım Belgesi, Kıymetli Maden Alım Belgesi, Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgesi) döviz/kıymetli maden satan gerçek kişi veya kuruluşun adı-soyadı/unvanı ve vergi kimlik numarasının belirtilmesine gerek bulunmayan durumlarda birden fazla döviz ve kıymetli maden alım belgelerinin bir icmale bağlanarak elektronik deftere kayıt edilmesi mümkündür.

Döviz ve kıymetli maden alım belgelerinin günlük olarak bir icmale bağlanarak muhasebe kaydı yapılırken belge tipi “other” ve belge açıklaması “Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgeleri İcmali” olarak belirtilmelidir. Ayrıca kayıtlarda döviz ve kıymetli maden alım belgeleri numarası ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Döviz ve kıymetli maden alım belgeleri icmalinde matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir döviz ve kıymetli maden alım belgeleri icmaline hesap dönemi başından itibaren 1’den başlayacak şekilde numara verilmeli ve hesap dönemi sonuna kadar müteselsil bir şekilde ilerlemelidir.

Döviz Alım - Satım belgeleri belge tipi "other" belge açıklaması "Döviz Alım - Satım Belgesi" yazarak tarih ve numara da yazarak kayıt edebilirsiniz. Bu belgelerin her birinin ayrı yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekmektedir.

BELGEYE DAYANAMAYAN İŞLEMLERİN E-DEFTERE KAYITTA BELGE TÜRÜ

Soru 124-Amortisman, kur farkı, dönem sonu değerleme işlemlerinde belge türü ve açıklama kısımları nasıl olmalıdır?

220

Cevap 124-Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlemlerin bazıları belgeye bağlı olmayabilir. Belgeye bağlı olmayan işlemlerde belge tipi alanı kullanılmaz. Bu işlemler amortisman kaydı, değerleme işlemleri v.b.

Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanıyorsa, mutlaka belge tipi alanının kullanılması gerekmektedir. Ancak muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa belge tipi alanı elektronik defterlerde kullanılmamalıdır. Dolayısıyla muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa, belge türü, tarihi veya numarası gibi bilgiler verilemez. Örneğin, açılış-kapanış işlemleri belgeye dayalı olmayabilir.

Ancak belgeye bağlı olmayan işlemeler çok az sayıdadır. Yani muhasebe kayıtlarının büyük çoğunluğu belgeye dayalıdır.

YAZAR KASA FİŞLERİNDE BELGE TÜRÜ AÇIKLAMASI

Soru 125- Mağazalarımızdan yapılan satışlarda yazar kasa fişleri düzenlenmektedir. Online yazılım aracılığı ile her bir yazar kasa fişi için kayıt oluşturulmaktadır. Yani firmamız z raporundan toplu kayıt atmamaktadır. Yazar kasa fişlerinin tek tek muhasebeleşiyor olmasının e-defter açısından bir sakıncası var mı? Belge tiplerinde yazar kasa fişi geçmemektedir. Bu durumda bu fişler "diğer" kapsamında olup açıklaması yazar kasa fişi mi olacaktır?

Cevap 125- Yazar kasa fişleri e-Defter uygulamasında belge tipi "other" belge açıklaması "yazar kasa fişi" yazılıp tarih ve numara yazılarak kayıt edilir.

Ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen satışlara ait gün sonu raporların esas itibariyle ayrı ayrı muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir. Ancak aynı işletmede birden fazla ödeme kaydedici cihazın kullanılması durumunda gün sonunda her bir yazar kasadan alınan Z raporlarının, günlük olarak bir icmale bağlanıp muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Z Raporu İcmali” olarak kaydı yapılabilir.

Bir muhasebe dönemi boyunca aynı yapıda bir icmalin kullanılması muhasebenin temel kavramlarında belirtilen tutarlılık ilkesinin gereğidir.

İcmal oluşturulurken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri (Z) Raporu icmalinin numara ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu bilgi elektronik defter uygulamasında da verilecek bilgi olmasından ötürü önem arz etmektedir.

Tablodan görüldüğü üzere yapılan işlemler günlük satışlara göre yapılan KDV oranları ve tutarları da (Z) Raporu icmalinde olmalıdır. Dolayısıyla elektronik defterlerde KDV oranlarına göre ayrıştırma yapılmalı ve kayda esas belge Z raporu icmali olmalıdır. İcmal kapsamında bulunan Z raporlarının muhasebe kaydının Vergi Usul Kanunu ile belirlenen sürelerde yapılmasını temin edecek şekilde, icmalin oluşturulması ve muhasebe kaydına konu edilmesi gereği tabiidir.

221

OLUŞTURULAN BERATTA ŞUBAT AYINA AİT FATURANIN OCAK AYINA KAYDEDİLMESİ

Soru 126-Berat oluşturulup onaylandıktan sonra bir hata fark ettik. Şubat ayına ait olan bir fatura yanlışlıkla Ocak ayına kaydedilmiş. Bu hatayı düzeltmek için gerekli adımları okudum fakat posta gönderildikten sonra izlenmesi gereken yollar hakkında bir açıklama bulamadım. Posta gönderildikten sonra cevap beklememiz mi gerekiyor yoksa hemen düzeltme vermeli miyiz?

Cevap 126- Başkanlık tarafından gerçekleştirilen berat verme işlemi, ilgili defterlerde yer alan kayıtların içerik ve gerçeğe uygunluk denetimi anlamına gelmemekte ve herhangi bir vergi incelemesini veya diğer incelemeleri ifade etmemektedir.

E-defter uygulamasında GİB Başkanlığı kayıtlarına intikal ettirilmesi gereken e-defter beratı yükleme döneminin geçmemiş olması ve genel muhasebe kuralları gereğince kabul edilebilir bir gerekçe söz konusu olması durumunda, kayıt düzeltme işlemine izin verilebilmektedir. Öte yandan, bu gerekçenin uygun ve anlaşılabilir olarak bir dilekçe ile GİB Başkanlığına bildirilmesi gerekmektedir.

E-defter beratı yükleme dönemi geçtikten sonra muhasebe kayıtlarında bir düzeltme yapılması ise mümkün bulunmamaktadır.

ÖNCEKİ DÖNEM TOPLAMININ SONRAKİ DÖNEM DEFTERİNDE DEVİR OLARAK GÖSTERİLMESİ

Soru 127- Ocak/2015 dönemi e defterleri zamanında gönderdik. Şubat - Mart - Nisan / 2015 dönemi çalışmalarımızı tamamladık. E-defter gönderme işlemlerini yaparken bir husus tespit ettik.

Yevmiye defterinde Ocak döneminden devreden kümülatif toplamları Şubat/2015 defterinde devir olarak göstermemekte, aynı şekilde büyük defterde de göstermiyor. Mevzuatta ve teknik kılavuzlarda devirlerin gösterilmeyeceğine ilişkin herhangi bir düzenleme yer almıyor. Önceki ay toplamı sonraki ay defterinde devir olarak gösterilecek mi?

Cevap 127- E-Defter uygulamasında defterler aylık dönemler itibariyle oluşturulur. Aylık oluşturulan defterlerin devir bakiyeleri sonraki dönemlere aktarılmıyor.

İTHALAT BELGELERİNİ AYRI YEVMİYE KAYDI

Soru 128- İthalat evraklarını dekont olarak girmekteyiz, mevcut ithalatın bütün evraklarının aynı dekontun içinde yer almasının mevzuat açısından sorun teşkil eder mi?

222

Her belge ayrı girilecekse ithalat evraklarını (Gümrük-Nakliye-Ürün Bedeli....) ayırmamız gerekecek mi?

Cevap 128-İthalat işlemlerinde firma adına gümrük işlemlerine yapan gümrük müşaviri bütün ödemeleri yapıyor. Ancak bütün giderlere ait belgeler firma adına düzenleniyor. Daha sonra gümrük müşaviri yaptığı ödemeler istinaden dekont ile firmaya ödeme çıkarıyor.

E-defter açısından bakıldığında firmaya düzenlenen her belgenin ayrı yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekiyor. Bu kayıtlar sonucunda alacak çalışan hesap, gümrük müşavirinin düzenlediği dekonta yapılan ödeme ile kapatılabilir. Bu yevmiye maddesinin belge tipi other belge açıklaması dekont yazılarak kayıt yapılır.

SONRAKİ BERAT DÖNEMİNDE FİŞ NUMARASI BAŞLANGICI

Soru 129- E-defterde Ocak 2015 sonu (3200) numaralı fişte bitmiş ise, Şubat 2015 (1) numaralı fişten mi, yoksa 3201 numaralı fişten başlamalıdır?

Cevap 129-Yevmiye maddesi hesap dönemi başında 1 den başlar ve hesap dönemi sonuna kadar müteselsil artarak devam eder. Siz normal hesap dönemi (1 Ocak - 31 Aralık) kullanıyorsanız Ocak ayı son yevmiye maddeniz 3200 ise şubat ayı ilk yevmiye maddesi 3201 olmalıdır.

BERAT NUMARALARININ HATALI OLMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 130- Ocak ayı beratları sisteme 11/04/2016 tarihinde yüklendi. Şubat ayı beratları yüklenirken 2016 yılının 1 numaralı defteri 201602 olamaz diye hata mesajı verdi. Sorunu nasıl düzeltebiliriz?

Cevap 130- Şubat ayı beratlarınızda "tekil no" alanı hatalı. Tekil numara hesap dönemi içinde 1 den başlar hesap dönemi sonuna kadar müteselsil artarak devam eder. Ocak 2016 dönemi defter ve beratlarınızda tekil numaranın müteselsil kısmı 1 iken şubat ayının defter ve beratlarında 1 olamaz. En son yüklenen beratın tekil numarası 1 artarak (hesap dönemi içerisinde) yüklenmelidir. Çok açık olan bu hatayı kullandığınız uyumlu yazılımın düzeltmesi gerekmektedir.

TÜM AMORTİSMANLARIN TEK FİŞ İLE E-DEFTERE İŞLENMESİ

Soru 131- Amortisman kaydını tek bir fişte, bütün amortismanların kaydını yapabilir miyiz?

223

Cevap 131- e-Defter uygulamasında her bir belge ayrı yevmiye maddesinde kaydedilmesi gerekir. Sorduğunuz kayıtta kaç tane belge varsa o kadar yevmiye maddesinde kayıt yapınız.

Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanıyorsa, mutlaka documenttype (belge tipi) alanının kullanılması gerekmektedir (bkz. Tablo 1). Ancak muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa documenttype (belge tipi) alanı elektronik defterlerde kullanılmamalıdır. Dolayısıyla muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa, belge türü, tarihi (documentdate) veya numarası (documentnumber) gibi bilgiler verilemez. Örneğin, açılış-kapanış işlemleri belgeye dayalı olmayabilir.

Gelir İdaresi Başkanlığının yayımlandığı Yevmiye Defteri kılavuzunda aşağıdaki sekiz belge tipi tanımlanmıştır.

BERATI ALINAN E-DEFTERİN MİZAN VE YEVMİYE KAYITLARINDAKİ TOPLAMLARINDA TUTARSIZLIK OLMASI

Soru 155- Ocak ayına ait e-defter oluşturup merkeze gönderildi. Berat başarılı bir şekilde alındı. Fakat mizan ile yevmiye kayıtlarımızdaki dip toplamların tutmadığını fark ettik. Bununla ilgili düzenleme kaydı nasıl oluşturacağız? İptalini mi isteyeceğiz? Yoksa dilekçe ile sadece hatalı olan kayıtları mı bildireceğiz?

Cevap 155- Kontrollerin mutlaka berat gönderilmeden önce yapılması gerekmektedir. Elektronik defter yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesi ile ilgili dilekçe göndermeniz gerekmektedir. Ancak yevmiye ve kebir beratlarında almış olduğunuz hatanın ayrıntılarını dilekçenizde belirtmeniz gerekmektedir.

Dolayısıyla alınan hata eğer teknik bir hata ise yazılım uyumluluk firmasıyla irtibata geçit ayrıntılı rapor almanız gerekmektedir. Eğer muhasebesel işlemlerinizden kaynaklanıyorsa bunu ayrıntılı olarak dilekçenizde belirtmelisiniz. Dilekçenizde aşağıdaki bilgilere yer vermelisiniz.

-Vergi kimlik no,

-Yazılım uyumluluk firmasının tam adı,

-Hata muhasebesel işlemlerden veya almış olduğunuz yazılım uyumluluk programından kaynaklanıyorsa (burada firmadan ayrıntılı rapor almanız gerekmektedir) dilekçenizde ayrıntılarını belirtmelisiniz,

Son olarak hangi ayın beratları Silinmesi isteniyorsa net olarak dilekçede belirtilmelidir. (Ör: Ocak 2015 ayına ait yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesini talep ediyoruz.)

Ay bazında Beratlar silindiğinden ay İçindeki sadece bir parçanın silinmesi işlemi yapılmamaktadır. Ayrıca yevmiye ve kebir beratları beraber silinmektedir.

Dilekçenizi yukardaki bilgilere göre güncelledikten sonra Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA adresine gönderiniz.

224

AYNI GÜN AYNI BANKADAN YAPILAN HAVALE MASRAFININ YEVMİYE KAYDI

Soru 156- Aynı gün içerisinde aynı bankadan yapılan havale masrafı ve hesap işletim ücretinin muhasebesi aynı yevmiye maddesi içinde mi olacak?

Örneğin 01.02.2015 tarihli kaydımızı;

770 Havale provizyon gideri 10,00

770 Hesap işletim ücreti gideri 10,00

102 A Bankası hs. 20,00

Şeklinde kayıt girmede sorun oluyor mu? Yoksa tek tek havale masrafını ayrı, hesap işletim ücretini ayrı mı girmek gerekir?

Cevap 156- Bankaya ait işlemlerde muhasebe kaydına esas belge dekont olmaktadır. Dekontların e-Defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydı yapılır ve dekontun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak dekont üzerinde belge numarası-tarihi yok ise, kullanılan muhasebe programının söz konusu işleme vermiş olduğu tarih ve numara, belge numarası ve tarihi olarak yazılabilir.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka banka ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

E-DEFTERİN DÖVİZ CİNSİNDEN TUTULABİLMESİ

Soru 157- Mersin Serbest Bölgesinde yerleşik bir firmayız. VUK 348.Genel tebliğe göre. Serbest bölgelerde faaliyet gösterenler yabancı para cinsi ile (USD,EUR vb.) kayıtlarını tutabiliyordu. Firmamız olarak 2012-2013-2014 yıllarında kâğıt defterlerimizi USD olarak tutmuştuk. Şu anda E-Deftere geçtiğimiz için yine USD cinsinden defter tutabilmemiz mümkün müdür?

Cevap 157- Uyumlu yazılım firması ile görüşerek defterlerinizi izniniz olması halinde yabancı para cinsinden tutabilirsiniz.

AÇILIŞ BAKİYELERİNDE KARIŞAN HESAPLARIN DÜZELTİLMESİ

Soru 158- e- defterde mizan alt toplamı değişmeyecek şekilde hesaplar arası 2015’ den devir eden açılış bakiyelerinde 6 tane hesap karışmış olup bunun düzeltmesi nasıl olacak?

Cevap 158-Elektronik defter yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesi ile ilgili dilekçe göndermeniz gerekmektedir. Ancak yevmiye ve kebir beratlarında almış olduğunuz

225

hatanın ayrıntılarını dilekçenizde belirtmeniz gerekmektedir. Dolayısıyla alınan hata eğer teknik bir hata ise yazılım uyumluluk firmasıyla irtibata geçit ayrıntılı rapor almanız gerekmektedir. Eğer hata muhasebe işlemlerinizden kaynaklanıyorsa bunu ayrıntılı olarak dilekçenizde belirtmelisiniz. Dilekçenizde olması gereken bilgiler maddeler halinde aşağıdadır:

-Vergi kimlik no,

-Yazılım uyumluluk firmasının tam adı,

-Hata muhasebe işlemlerden veya almış olduğunuz yazılım uyumluluk programından kaynaklanıyorsa(burada firmadan ayrıntılı rapor almanız gerekmektedir), dilekçenizde ayrıntılarını belirtmelisiniz

-Son olarak hangi ayın beratlarının silinmesi isteniyorsa net olarak dilekçede belirtilmelidir. (Ör: Ocak 2015 ayına ait yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesini talep ediyoruz)

Beratlar Ay bazında silindiğinden ay içindeki sadece bir parçanın silinmesi işlemi yapılmamaktadır. Ayrıca yevmiye ve kebir beratları beraber silinmektedir.

Dilekçenizi yukardaki bilgilere göre güncelledikten sonra Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA adresine gönderiniz.

DEFTER YÜKLEMEDE SİSTEMİN DÖNEM HATASI VERMESİ

Soru 159- Özel Hesap Dönemine tabi mükellefiz. Ocak ayı defter yüklemelerini yaparken,

Sistem yüklenilen ayı 2015/2 olarak isimlendiriyor, yüklenilen ayı 2015/1 olarak değiştiremiyoruz ve sisteme yükleme yapamıyoruz. Sorun nedir?

Cevap 159- Hesap dönemi ne olursa olsun dosya isimlendirmede yıl ay bilgisinde takvim yılı esas alınır. Kullanılan uyumlu yazılım firması ile sorunun çözümlenmesi gerekir.

E-DEFTER BERATI OLUŞTURULURKEN İLGİLİ AYA İLİŞKİN CARİ HESAPLARIN ÇALIŞTIRILMASI, KÜMÜLATİF HESAPLARIN ALINMAMASI

Soru 160- Ocak 2015 e-defteri oluşturup, entegratör üzerinden GİB'e gönderdik. Şubat ayı e-defter ay sonu kapanışlarını yaparken 01 Ocak 2015-28 Şubat 2015 (kümülatif) arası hesapları mı çalışmalıyız? Yoksa 01 Şubat 2015-28 Şubat 2015 (cari) arası hesapları mı çalışmalıyız?

Cevap 160-e-Defter uygulamasında defterler aylık dönemler itibariyle oluşturulur. Aylık dönemlerde oluşturulan defterlerde ilgili ayın ilk günü ile son günü (ilk gün, son gün dahil) arasındaki kayıtlar yer almalıdır.

226

SEHVEN ŞUBELİ OLUŞTURULAN E-DEFTERİN DÜZELTİLMESİ

Soru 161-Yüklediğimiz Kebir Ve Yevmiyenin sehven şubeli oluştuğunu fark ettik. Tekrar düzeltilmiş şekli ile Kebir ve yevmiyelerimizi nasıl yükleyebiliriz? Daha önceki yüklediklerimize nasıl itiraz edebiliriz?

Cevap 161-Elektronik defter yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesi ile ilgili gönderilecek dilekçelerde, yevmiye ve kebir beratları için oluşan hatanın ayrıntılarının belirtmesi gerekmektedir. Dolayısıyla alınan hata eğer teknik bir hata ise yazılım uyumluluk firmasıyla irtibata geçit ayrıntılı rapor alınması gerekmektedir. Eğer muhasebe işlemlerinden kaynaklanıyorsa bunu ayrıntılı olarak dilekçede belirtilmelidir.

ÇEKLERİN, ÇEK BORDROSU İLE TOPLU OLARAK TEK YEVMİYE İLE E-DEFTERE İŞLENMESİ

Soru 162- Şirketimiz yaptığı ödemelerde banka çekini yoğun olarak kullanmaktadır. Bu çeklerin banka hesabımızdan yapılan ödemeleri banka bazında toplu olarak işleyip referans belge olarak çek bordrosunu yazılabilir miyiz?

Örneğin bir banka hesabımızdan gün içinde 100 adet çek ödemesi yapıldı ise bunların hepsini bir bordroda toplayıp tek hareket olarak hem banka hem de borç çekleri hesabına kayıt edebilir miyiz?

Cevap 162- E-Defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge tiplerinde olduğu gibi, her bir çek belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır. Ancak çek bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan, e-Defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla çek aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir.

Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Çek bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu çek bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu çek bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Her bir çek bordrosunda, çeklerin detayları yer almak zorundadır. Bu çek bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır. Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

BİR FATURA İÇİN BİR YEVMİYE FİŞİ OLUŞTURMASININ YARATACAĞI KÂĞIT İSRAFI

Soru 163- Bir fatura için bir yevmiye fişi oluşturulup basıldığında, senede 5000 fatura düzenleyen bir firma sadece bu faturalar için 5000 sayfa sürekli form veya A4 basım yapmalı. Bu durum ciddi kâğıt ve yer israfına yol açmayacak mı?

227

Cevap 163- e-defter uygulamasında her bir belgenin ayrı yevmiye maddelerinde kaydedilmesi esastır. Buradaki kural sadece defter üzerinde uygulanması gereken bir kuraldır.

Muhasebeleştirme sürecinde belgeler için oluşturulan muhasebe fişleri için zorlayıcı bir kuralımız bulunmamaktadır. Her belge için ayrı muhasebe fişi oluşturulması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Yani bir günde yapılmış olan alış ya da satış faturalarınızı bir muhasebe fişine bağlayıp daha sonra bu muhasebe fişinin altında yer alan belgeleri ayrı yevmiye maddelerinde kaydedilebilir. Her belge için ayrı muhasebe fişi oluşturulması kullandığınız muhasebe programının işleyişinden kaynaklıdır. Muhasebe programı üreticisine başvurup gerekli güncellemeleri isteyebilirsiniz.

MÜŞTERİNİN FATURA KARŞILIĞI OLARAK BANKAYA YAPTIĞI ÖDEME DEKONTU E-DEFTERE YANSITILIRKEN GÖSTERİLECEK BELGE NUMARASI

Soru 164- e-Defter XBRL-GL Yevmiye Defteri Kılavuzu'nda "documentType" alanı için "Yevmiye maddesine kaynak teşkil eden belgenin türünü gösteren elemandır" açıklaması bulunuyor.

Bir firmanın banka hesabına firmanın müşterisi tarafından yapılan, firmanın müşteriye kesmiş olduğu bir faturanın karşılığı olan bir ödeme işlemi e-deftere yansıtılırken belge tipi/tarihi/numarası olarak ilgili olduğu faturanın mı bilgileri girilmelidir, yoksa banka dekontuna ait bilgiler mi girilmeli?

Cevap 164-Bir firmanın banka hesabına firmanın müşterisi tarafından yapılan, firmanın müşteriye kesmiş olduğu bir faturanın karşılığı olan bir ödeme işlemi e-deftere yansıtılırken bu muhasebe kaydına esas teşkil eden belge dekont olduğu için belge türü "other" belge açıklaması "dekont" yazarak dekont tarih ve numarası ile kayıt etmelisiniz.

ÇEKLERİN TOPLU OLARAK TEK YEVMİYE İLE KAYIT EDİLMESİ

Soru 165- Müşteriden 20 adet çek aldık, bunları bir çek giriş işlemi ile yapıyor ve cari hesabına tek satır olarak geçiriyoruz. 20 adet çekin toplamını ve bu çeklerin ortalama vadesi ve çeki girdiğimiz bordro numarası ile kaydediyoruz. Biz bu belgenin numarasını bordro numarası olarak kullanabilir miyiz? Müşteriye, girdiğimiz çek bordronun numarasını, hatta çek aldığımızda bir tahsilat makbuzu kesip veriyoruz. Satıcı da bize aynı şekilde verdiğimiz çekler için bu çek tahsilat makbuzunun numarasını deftere yazdırsa uygun olur mu?

Cevap 165-Birden fazla çekin ayrıntılı bilgilerini çek bordrosuna yazıp bu bordroyu firma imzalayıp kaşeleyip saklamak kaydıyla belge türü "other" yazılarak belge açıklaması "Çek Bordrosu" yazılarak tarih ve numara yazarak kayıt edebilirsiniz.

YAPILAN TAHSİLATLARIN E-DEFTER KAYDINDA BELGE TÜRÜ ALANINA YAZILACAK BELGE TÜRÜ

228

Soru 166- E-Defter'de Makbuz "receipt" Belge türü ile belirtilmektedir. Bu durumda yapılan her tahsilatın ayrı bir madde ile belirtilmesi mi gerekmektedir?

Bunun yerine

-Tek Maddede başlıkta Belge Türü: Diğer (other) belirtilir

-other' için açıklama olarak "Tahsilat Bordrosu" belirtilir

-Belge No kısmına bir Tahsilat Bordro numarası yazılır

-Detayda ise yapılan her tahsilata ait Cari Hesap Muhasebe kodu ile açıklamada "Makbuz: 123" şeklinde makbuz no belirtilir.

Şeklindeki bir düzenleme kabul edilir mi?

Eğer kabul edilecek ise Belge Türü kuralına uyulmadığı için anılan Bordronun yazdırılıp işletme tarafından onaylanması ve saklanması gerekecek mi?

Cevap 166- Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine göre mükellefler, gerek düzenledikleri gerekse adlarına düzenlenen faturaları, yasal süreler dâhilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler. E-Faturanın veri bütünlüğünün sağlanması ile kaynağının inkâr edilemezliği Mali Mühürle ve 5070 sayılı Kanunla getirilen nitelikli elektronik sertifika ile garanti altına alınmaktadır.

Elektronik imzanın ve Mali Mührün doğruluk ve geçerlilik kontrolünün ancak elektronik ortamda yapılabilmesi nedeniyle e-Faturanın kâğıda basılarak saklanması söz konusu değildir. Bu nedenle mükellefler, düzenledikleri ve aldıkları e-Faturaları, üzerindeki Mali Mühür veya elektronik imzayı da içerecek şekilde kanuni süreler dâhilinde kendi bünyelerindeki elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza ve istendiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla ibraz edeceklerdir.

Bir firmanın banka hesabına firmanın müşterisi tarafından yapılan, firmanın müşteriye kesmiş olduğu bir faturanın karşılığı olan bir ödeme işlemi e-deftere yansıtılırken bu muhasebe kaydına esas teşkil eden belge dekont olduğu için belge türü "other" belge açıklaması "dekont" yazarak dekont tarih ve numarası ile kayıt etmelisiniz.

E-DEFTER YEVMİYE KAYDINA AÇIKLAMA YAPMA ZORUNLULUĞU

Soru 167-Yevmiye kaydına ilişkin açıklama yapmak mecburi midir?

Cevap 167- Elektronik defter projesinde muhasebe usul ve esasların nasıl yapılacağı belirlenmemektedir. Sadece teknik olarak verilerin belli bir düzende ve önceden tanımlanmış biçimlerde oluşturulmasını amaçlayan kurallar seti belirlenmektedir. Bilindiği üzere muhasebe kayıt açıklaması (entrycomment) yevmiye maddesine ilişkin açıklamadır. Satır açıklaması (detailcomment) ise yevmiyedeki her bir satır için açıklama alanı olarak

229

kullanılmaktadır. Entrycomment alanı yevmiye defterlerinde görüntülenmekte, Detailcomment alanı Büyük Defterlerde görüntülenmektedir.

Elektronik defterleriniz de kayıt açıklaması yapmamanız durumunda, bu alana Gelir İdaresinin vermiş olduğu şema kuralları kapsamında otomatik olarak muhasebe fiş numarasının bilgisi aktarılır. Türk Ticaret Kanununa göre kayıtlarınızın net ve anlaşılır olması sorumluluğu e-Defter kullanıcılarına aittir. Bu nedenle açıklama yapmakta yarar var.

BANKA MASRAFLARINA İLİŞKİN BANKA EKSTRELERİNİN YEVMİYE KAYDI

Soru 168- Farklı banka ekstresinde, aynı tarihte olan, birden fazla banka masrafını, ayrıntılı hareketleri görünecek şekilde, bir(tek) yevmiye madde numarasıyla muhasebe kayıtlarına alabilir miyim?

Cevap 168-Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka adına göre ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

FATURALARIN TOPLU KAYDEDİLMESİNİN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

Soru 169- E-Defterde her faturanın tek bir Yevmiye kaydı ile gösterilmesi yerine, tek yevmiye kaydında istenen ayrıntıları ayı satırlarda göstermek suretiyle tek bir yevmiye kaydı ile girişi yapmamız mümkün mü?

Cevap 169- Her faturanın ayrı kaydedilmesi gerekir. Faturaların ayrı satırda tek tek gösterilse de tek yevmiye kaydında gösterilmesi mümkün değildir.

KASADAN DOĞRUDAN ÖDENEN FATURALARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Soru 170- Kasa dan dan ödenen faturaları tahakkuk ettirmeden (320 çalıştırmadan) doğrudan ödeme şeklinde; belge detayına belge türü ve tarihini yazarak muhasebeleştirebilir miyiz?

Cevap 170 -Elektronik defter projesinde muhasebeye istinaden usul ve esasların nasıl yapılacağı belirlenmemektedir. Sadece teknik olarak verilerin belli bir düzende ve önceden tanımlanmış biçimlerde oluşturulmasını amaçlayan kurallar seti belirlenmektedir. Bu kurallar belge bilgisinin, ödeme bilgisinin vb. alanların belirlenen XBRL standardında nasıl kullanılacağını anlatan kılavuzlarla sizlere ulaştırılmaktadır.

Dolayısıyla faturalarınız ve ödemelerine ilişkin aldığınız makbuzların kayıt esaslarını elektronik defterde uygulamalısınız. Bu kayıtları yaparken belgelere ilişkin numara, tarih ve ödeme/tahsilat yapıldığında da bu bilginin verilmesi gereklidir.

230

AMORTİSMAN KAYDI

Soru 171- Amortisman kaydını tek bir fişte bütün amortismanları kaydedebilir miyiz?

Cevap 171- E-Defter uygulamasında her bir belge ayrı yevmiye maddesinde kaydedilmesi gerekir.

Ancak belgeye dayanmayan işlemlerde her işlemin bir yevmiye kaydında olacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.

BANKA İŞLEMLERİNİN MUHASEBE KAYITLARI

Soru 172 - GİB tarafından yapılan açıklamada, “Bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir” denilmektedir. Bu açıklamada yer alan "muhasebeleştirilemiyorsa" kelimesini nasıl yorumlamalıyız? Hangi şartlarda, neye göre muhasebeleştirilemiyorsa biz kaydımızı günlük tek fiş altında yapabiliriz?

Cevap 172- Banka işlemlerine ait dekontların tek tek muhasebe kaydının yapılması esas olmakla birlikte söz konusu belgelerin bu şekilde muhasebe kaydı yapılması güçlüğü göz önünde bulundurulduğundan her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir.

Bu durumda, e-defterde kayda esas teşkil eden belge "muhasebe fişi" olacaktır. E-defter kaydında belge tipi "other" belge açıklaması ise "muhasebe fişi “şeklinde olup, ilgili alanlara muhasebe fişinin tarih ve numarasının girilmesi gerektiği tabiidir.

Muhasebeleştirilemiyorsa ifadesini banka bazındaki dekont sayısı fazlalığı esas alınarak belirlenecektir.

İTHALAT EVRAKLARI GİRİŞİ

Soru 173- İthalat evraklarını dekont olarak girmekteyiz, mevcut ithalatın bütün evraklarının aynı dekontun içinde yer almasının mevzuat açısından sorun teşkil eder mi?

Her belgenin ayrı girilmesi gerektiğine ilişkin bilgi geçerli olacaksa ithalat evraklarını ayırmamız gerekir mi? (Gümrük-Nakliye-Ürün Bedeli....)

231

Cevap 173- İthalat işlemlerinde firma adına gümrükçü bütün ödemeleri yapıyor. Ancak bütün giderlere ait belgeler firma adına düzenleniyor. Daha sonra gümrükçü yaptığı ödemeler için dekont ile firmaya ödeme çıkarıyor.

E-defter açısından bakılırsa firmaya düzenlenen her belgenin ayrı yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekiyor. Bu kayıtlar sonucunda alacak kalanı olarak çalışan hesap gümrükçü dekontuna yapılan ödeme ile kapatılabilir. Bu yevmiye maddesinin belge tipi other belge açıklaması dekont yazılarak kayıt yapılır.

2016 YILI İÇİN AÇILIŞ BERATI VERİLMESİ

Soru 174 -2015 yılı itibariyle e- defter kullanıyoruz ve beratları düzenli olarak sisteme yüklüyoruz. 2016 yılı için açılış beratı vermemiz gerekiyor mu? Yoksa 2015 Aralık ayı defterinin beratı sisteme yüklendiğinde kapanış, 2016 Ocak ayının beratı sisteme yüklendiğinde açılış olarak mı kabul edilecek? 2016 yılı açılışı için sistemden yapmamız gereken bir işlem var mı?

Cevap 174 – E-deftere geçenler www.edefter.gov.tr internet adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak ve aylık dönemler itibarıyla elektronik defterlerini oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklardır.

Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçer.

İHTİYARİ OLARAK E-FATURA KULLANANLARIN E-DEFTERE GEÇİŞ ZORUNLULUĞU

Soru 175- İhtiyari olarak 2015 yılı içerisinde e-Fatura kullanıcısı olduk. Ancak 2015 yılı ciromuz 450.000 TL'yi geçmeyecektir. Bu durumda 2016 yılında e-deftere geçişimiz zorunlu mu?

Cevap 175- Tebliğlerde belirlenmiş olan e-fatura ve e-defter kullanıcısı olma şartlarını taşımıyorsanız, gönüllü olarak e-faturaya başvurmuş olmanız e-deftere başvurma zorunluluğu getirmemektedir.

BİR PROGRAMI İKİ ŞİRKETİN KULLANMASI DURUMU

Soru 176- bir şahıs firması (gerçek kişi) olan mükellef, % 50 Pay sahibi olduğu bir limited şirketin de (aile şirketi) imza yetkilisi (Şirket Müdürü) olup, 01/01/2016 tarih itibariyle her iki firma da e -defter kullanmak zorundadır.

Her ikisinin de muhasebe kayıtları bu zamana kadar aynı ana makineye (Server 'a) yüklenmiş olan muhasebe programı ile takip edilmekteydi. E- defter’e geçildiği zaman her iki firma için bir e-defter programı alınsa yeterli olur mu? Yoksa her firma için ayrı ayrı e- defter ve e- fatura programları mı temin edilmeli?

232

Cevap 176- Sorunuzda bahsi geçen gerçek kişi ve tüzel kişiliğin ayrı mükellefiyeti olduğu için e-defter başvurularının ayrı yapılması gerekir. Ayrıca, kullanılan e-defter yazılımının Başkanlığımızdan onay almış bir yazılım olması gerekmektedir.

Aynı yazılımın her iki mükellef tarafından kullanılmasında bir sakınca bulunmuyor.

GEÇ GELEN FATURANIN E-DEFTER KAYDI

Soru 177- E-defteri verilmiş aylara ait fatura geldiğinde nasıl bir işlem yapmalıyız?

Yeni aya işlenmeli mi? İşlenecekse belge detay kısmına yazılacak tarih işlendiği tarih mi yoksa fatura tarihi mi olacak?

E -defteri verilen ayla ilgili herhangi bir şey yapılmayacak. Geç geldiyse Örneğin Kasım ayında Nisan ayı faturası geldi. Gelen bu faturayı Kasım ayı olarak işleyeceğiz ama belge detay kısmına faturanın gerçek tarihi olan Nisan mı yazılacak?

Ayrıca eğer geçmişe dönük bir evrak işliyorsak her evrak için GİB’e yazı mı yazmamız gerekiyor?

Cevap 177- E-defter uygulamasında GİB İdaresi kayıtlarına intikal ettirilmesi gereken e-defter beratı yükleme dönemi geçmedi ise ve genel muhasebe kuralları gereğince kabul edilebilir bir gerekçe söz konusu ise kayıt düzeltme işlemine izin verilebilmektedir.

Öte yandan, bu gerekçenin uygun ve anlaşılabilir olarak bir dilekçe ile GİB adresine bildirilmesi gerekmektedir.

E-defter beratı yükleme dönemi geçtikten sonra muhasebe kayıtlarında bir düzeltme yapılması ise mümkün bulunmamaktadır.

Ayrıca, e-defter beratı yükleme tarihinden sonra geç gelen bir fatura daha sonraki bir ayda defter kayıtlarına işlenebilecektir. Ancak faturanın işlendiği tarih değil fatura tarihi geçerli olacaktır.

Genel kabul edilebilir mevzuat ve muhasebe kuralları içerisinde geç gelen faturaya ilişkin kayıt yapılması gerekir derken uygulanması gereken genel teamülden bahsetmekteyiz. Kâğıt ortamında geç gelen faturayı hesap dönem geçmedi ise kaydedebilmekteydiniz. E-defter uygulamasında ise biliyorsunuz ki defter beratını sisteme yükleme süresi geçtikten sonra iptal etme gibi bir şansımız olmadığından, geç gelen faturayı hesap dönemi geçmeden yeni bir berat alma süresi içerisinde kayıtlarınıza intikal ettirebilirsiniz.

Faturanın gerçek tarih ve numarası ne ise ilgili alanda aynısının belirtilmesi gerekmektedir. Geç gelen fatura ile ilgili olarak yapılan muhasebe kayıtlarınız ile ilgili olarak GİB İdaresine bildirme gibi bir durum söz konusu değildir. Denetim elemanı incelemesi durumunda gerekli açıklama denetim elemanına yapılacak ve durum denetim elemanınca değerlendirilecek.

233

BERAT YÜKLEME SON GÜNÜ RESMİ TATİLE GELMESİ

Soru 178- E-Defter konusunda Berat yükleme son günü resmi tatile geldiğinde, yükleme işlemi ilk iş gününe kadar uzar mı?

Cevap 178- 2 Sıra Nolu E-defter Genel Tebliği’ne göre,

a) Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar kendilerine ait güvenli elektronik imza veya mali mühür ile imzalar.

b) Tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar) kendilerine ait mali mühür ile onaylar.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 18. Maddesinde; “…Resmi tatil günleri süreye dâhildir. Şu kadar ki, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takibeden ilk iş gününün tatil saatinde biter…..” hükmü yer almaktadır.

Yukarıdaki hüküm gereğince işlem yapabilirsiniz. Yani yüklemenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takip eden ilk iş günü yükleme yapabilirsiniz.

120 VE 320 HESAP BAKİYELERİ

Soru 179-Yıl içinde sürekli olarak çalışan müşterilerimizden zaman zaman 120 hesap bakiyesi - bakiye vermektedir. Yılsonu işlemlerinde yapıldığı gibi her ay sonu bu hesap bakiyelerini 340 veya 159 hesaba virman yapmak gerekir mi?

Konu hakkında Mali Müşaviriniz ya da Yeminli Mali Müşavirinizden bilgi almanız gerekmektedir

E-DEFTER YANSITMA HESAPLARI

Soru 180- E-defter aylık kapatmalarını yaparken yansıtma hesaplarını hangi periyotla kullanmalıyız? Aylık mı olmalı yoksa üç ayda bir yani geçici vergi döneminde mi olmalı?

Cevap 180- Bu konuda Mali Müşavir ya da Yeminli Mali Müşavirinizden bilgi almalısınız.

E- DEFTERDE ZAMAN DAMGASI

Soru 181- E- defterimizi zaman damgası kullanmadan GİB’e yükleyip beratımızı aldığımız takdirde hala zaman damgasına ihtiyacımız olacak mı?

E- defteri yükleyememe durumunda zaman damgasına ihtiyaç mı olacak?

Cevap 181-- Zaman Damgasının amacı şudur: GİB e-Defter sisteminde bir sorun oluşması sonucu yasal süreler dâhilinde yüklenmeye çalışılan beratların GİB e-defter uygulamasına yüklenememesi durumunda, bu beratlara zaman damgası eklenmelidir. GİB sisteminde

234

oluşan sorun giderildiğinde zaman damgalı saklanan berat GİB e-defter uygulamasına yüklenmeli ve GİB imzalı berat indirilmelidir. Yasal sürelerde beratı oluşturduğunuzun anlaşılması açısından zaman damgalı berat ispat aracı olarak kullanılabilecektir.

Ancak GİB in sisteminde bir sorun olmamasına rağmen yasal süresi içinde GİB e-defter uygulamasına yüklenmeyen beratların zaman damgasıyla imzalanması mükellef tarafından ispat aracı olarak kullanılamaz. Yani beratları yasal süresi içinde e-defter uygulamasına yüklemezseniz yaptırıma tabi tutulursunuz.

E-DEFTERDE BANKA KAYITLARI VE DEKONT NUMARASI

Soru 182-Banka kayıtlarımızı bankanın ekstrasından işliyoruz. Ekstralarda dekont numarası bulunmamakta referans numarası yer almaktadır. Banka kayıtlarında dekont numarası yerine referans numarası yazılabilir mi? Ya da ne yapabiliriz? Çok fazla banka hareketimiz olduğu için işlemler bankadan her işlem için dekont mu almaya çalışmayız? Bankalar dekont numaralı ekstralarının olmadığını söylüyor, ne yapmalıyız?

Cevap 182- Banka ekstresine ilişkin yapılacak işlem aşağıdaki şekilde olmalıdır.

Bankaya ait işlemlerde muhasebe kaydına esas belge dekont olmaktadır. Dekontların e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydı yapılır ve dekontun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak dekont üzerinde belge numarası-tarihi yok ise, kullanılan muhasebe programının söz konusu işleme vermiş olduğu tarih ve numara, belge numarası ve tarihi olarak yazılabilir.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir."

DÖVİZ ALIM VE DÖVİZ SATIM BELGELERİNİN TOPLU İŞLENİP İŞLENEMEYECEĞİ

Soru 183- Döviz büfeleri tarafından günlük döviz-alım satımlarından kaynaklanan Döviz Alım ve Satım Belgelerinin E-deftere işlenmesi sırasında hangi belge türü seçilmelidir?

Döviz Alım-Satım Belgelerinin günlük icmal yapılarak 1 kayıt olarak işlenmesinde sakınca var mı?

SendDocumentFile metodunda dosyayı base64 formatında mı geçeceğiz? Örnek bir soap mesajı ekler misiniz? Dokümanda sadece getBatchstatus metodu için eklemiş mesaj örneği var. Kısacası her metot için bir örnek soap çıktısı verirseniz daha kolay entegre olabiliriz?

Diğer sorum ise soap mesajlarını manuel hazırlayıp http üzerinden mi göndermek durumundayız?

235

.net gibi mimarilerdeki web servis çağırma işlemlerini kolaylaştıran araçları bu nedenle devre dışı bırakmak durumunda mı kalıyoruz?

Cevap 183- Döviz Alım - Satım belgeleri belge tipi "other" belge açıklaması "Döviz Alım - Satım Belgesi" yazarak tarih ve numara da yazarak kayıt edebilirsiniz. Bu belgelerin her birinin ayrı yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekmektedir.

E-DEFTER -YEVMİYE BERAT YÜKLEME

Soru 184- Yevmiye beratları web servisten gönderdiğimizde "paket işleme alındı" şeklinde kalıyor

Ancak portalına girdiğimizde burada yevmiye beratı onaylanmış olarak gözükmektedir. Buradan indirdiğimiz defterlerin geçerliliği olacak mı bu defterler silinecek mi?

Cevap 184- GiB sistemindeki durum geçerlidir. GiB onaylı beratı web servisten de indirseniz GiB den de indirseniz aynı paket indirilmektedir.

HATA MEAJI

Soru 185- Berat gönderirken “The message has expired (WSSecurityEngine: Invalid timestamp The security semantics of the message have expired) hata mesajı alıyoruz.

Cevap 185- Hata Zaman Damgasındadır. Zaman damgasını aldığınız yer ile görüşünüz.

236

YEVMİYE DEFTERİ KUYRUKTA BEKLİYOR

Soru 186- ilgili aya ait e- defteri gönderdim. Defter-i kebirde sorun yok hemen yükledi ve beratı aldım. Ancak yevmiye defterinde "kuyrukta" mesajı veriyor. Beratı alamıyorum. Sorun nedir?

Cevap 186- Eğer paketinizin durumu " Kuyrukta " idiyse ve hala işlenmemişse, ilgili paketi tekrar yüklemelisiniz.

E-DEFTER VE E-FATURA İÇİN ÖZEL ENTEGRATÖR VE AYNI PROGRAMI KULLANMA

Soru 187-E-Fatura ve E-Defter için özel entegratör ile anlaşıp aynı programı kullansak bir sıkıntı olur mu?

Cevap 187- E-faturada var olan özel entegratör yöntemi, elektronik defter uygulamasında bulunmamaktadır. Elektronik defter uygulamasında uyumlu yazılımlar mevcuttur. Bu firmalar GİB'den e-defter yazılımlarını onaylatır ve e-defter kullanıcısı firmalarla anlaşarak yazılımlarını firmalara kullandırırlar. Dolayısıyla ikisi farklı kavramlardır. İki uygulama içinde firmanız için en uygun olan hizmeti satın alabilirsiniz ve hizmeti aldığınız firmaların aynı olması gibi bir zorunluluk yoktur.

KENDİ İSTEĞİ İLE E-FATURAYA GEÇENLERİN E-DEFTER BAŞLANGIÇ TARİHİ

Soru 188- Yasal zorunluluk kapsamında 01.01.2016 'da e-fatura ve e-deftere geçmemiz gerekiyor. Firma olarak mali mührümüzü ve yazılım altyapımızı tamamladık. Yılbaşı yoğunluğu yaşamamak için e-fatura 'ya gönüllü olarak 01.11.2015'de geçtik. E-deftere ise 1.1.2016 tarihinde geçtik. İki uygulamaya aynı tarihte mi geçmemiz gerekiyordu?

Cevap 188- 454 No'lu VUK Genel Tebliğinde iki uygulamanın koşulları ayrı ayrı maddelerde ancak tek bir tebliğde ifade edilmiştir. Ayrıca e-fatura ‘ya başvurulan tarihte e-deftere de başvurulmalıdır şeklinde bir ibare yoktur. Sadece her iki uygulama içinde nihai başvuru tarihi verilmiştir. Verdiğiniz örneğe göre de Kasım ayında e-fatura uygulamasına başlamanız halinde e-deftere de başlamalısınız şeklinde bir kaide yoktur. Ancak e-defter uygulaması içinde zorunluluk kapsamında iseniz başvurunuzu en geç 31/12/2015'e kadar yapmanız ve 1.1.2016 tarihinde e- deftere de geçmeniz gerekir. Siz de bunu yapmışsınız ki mevzuata aykırı bir durumunuz yok.

YENİ ŞUBE AÇILIŞI

Soru 189- E-defter uygulamamızı şubeli şekilde başlattık. Şu an 5 adet şubemiz için e-defter beratı oluşturuyoruz. Yıl içerisinde yeni bir şubemiz açıldı ve kayıt tutmaya başladı. Yeni şubemizin e-defter beratını oluşturmak için programımızda tanımlama yapmanın dışında bir bildirim yapma zorunluluğumuz var mıdır? Yeni şubenin tanımlaması yıl içinde yapılabilir mi, yoksa yılsonunu beklememiz gerekli?

Cevap 189- Teknik olarak yıl içerisinde açılan şubenizin de beratını yükleyebilirsiniz.

237

E-DEFTER EXCEL YÜKLEME

Soru 190- E- defter, excel veya farklı bir dosya formatında manuel yüklenebiliyor mu?

Cevap 190-E-defter elektronik ortamda sadece xml formatında yüklenmektedir.

E-Defter oluşturmak için uyumlu yazılımlar var onları kullanmalısınız. Öncelikle mali mühür alıp başvuru yapmalısınız.

Program kullanmadan xml formatını mükellefin kendisinin oluşturması için bir uygulama bulunmadığından, bu zamana kadar bu konuda hiçbir mükellefe GİB Başkanlığınca xml ile ilgili bilgiler gönderilmemiştir.

E-FATURA KULLANANIN OTOMATİK E-DEFTER KULLANMA BAŞVURUSU

Soru 191- kendi isteğimizle e-fatura başvurusu yaptık.

1-) E-Fatura sistemine kayıt yaptırınca otomatikman e-defter de kullanmam gerekecek mi? Yoksa normal noterden tasdik ettirdiğimiz deftere mi kayıt yapacağız ve bize gelen ve giden e-faturaları eskiden olduğu alış ve satış olarak mı kayıt edeceğim?

Cevap 191- E-faturaya başvuru yapmanız durumunda e-defter uygulamasına da başvurmuş sayılmazsınız. E-defter uygulamasına geçmek istiyorsanız başvuru yapmanız gerekmektedir. Gelen ve giden e-faturaların kayıt usulünde eskiye göre bir değişiklik bulunmamaktadır.

İŞLETME DEFTERİ MÜKELLEFİ –E-DEFTER

Soru 192- İşletme defteri tutan firma, yıl içerisinde bilanço usulüne göre defter tasdik ettirmesi gerekir mi?

Cevap 192- E-defter uygulamasından bilanço esasına göre defter tutan mükellefler yararlanıyor. Eğer işletme defteri tutuyorsa e-defter uygulamasından yararlanamaz.

BERATI VERİLEN DÖNEME AİT YENİ BERAT YÜKLEME

Soru 193- Ocak 2015 dönemine ait beratımızı kanuni süresinde aldık, fakat daha sonra fark edildi ki 2015 açılış fişindeki bazı 120 ve 320 hesap bakiyeleri yanlış girilmiş. Bu durumda muhasebe fişinde düzeltme yapabilir miyiz? Düzeltme yaparsak aynı döneme yeniden defter yükleyip berat almak teknik olarak mümkün mü? Mümkünse cezai müeyyidesi var mı?

Cevap 193- Defter uygulamasında berat silme özelliği bulunmaktadır. Ancak bu özellik yasal süresi içerisinde onaylandıktan sonra beratlarında hata olduğunu fark eden mükelleflerin hatalı beratlarını silip doğrularını tekrar yükleyebilmesini sağlamak için e-defter portalına eklenmiştir.

238

Yasal gönderim süresi geçmiş beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış ya da eksik kayıt tespit edilmesi durumunda yapılacak işlemler:

Beratların, Gelir İdaresi Başkanlığı e-defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış yapılması durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “yevmiye maddesinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir” hükmü gereğince yevmiye maddesinde yapılan yanlıştan dolayı beratların iptal edilerek yeniden yüklenmesi mümkün olmayıp söz konusu yanlışların muhasebe kaidelerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde düzenlediğiniz ya da aldığınız belgelerin unutulması ya da geç gelmesi nedeni ile ortaya çıkan hata da izleyen ayın defterinde muhasebe kurallarına uygun şekilde kaydedilmelidir. Ancak unutulmaması gereken belgenin üzerindeki tarih izleyen ayın defterinde de aynı şekilde işlenmeli; sadece farklı olan kaydın yapıldığı günün tarihidir.

Ayrıca ilgili dönem beyannamelerinde de gerekiyor ise mevzuata uygun şekilde düzeltmeler yapılmalıdır.

Eğer Genel Muhasebe kurallarına uygun olarak bir düzeltme yapılamıyorsa, bu durumda Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA adresine konuyla ilgili dilekçe göndermeniz gerekmektedir. Dilekçede ki durum Başkanlıkça incelenir ve size dönüş yapılır.

SERVER HATASINDAN DOLAYI SİSTEMDEN GÖNDERİLEN BERATLARIN SİLİNMESİ

Soru 194- 23.09.2016 tarihinde Haziran 2016 beratımızı gelir idaresine gönderdik ve onayladık. Kendi sistemimizde de 2016 Ocak-Haziran arası gönderilen beratları onaylı olarak görüyor idik. Fakat 01.10.2016 tarihinde server arızasından dolayı veri kaybı yaşadık ve yedeklerden 21.09.2016 tarihine kadar olan kısmı getirebildik. Yani benim 23.09.2016 tarihinde gönderdiğim Haziran beratı ve Ocak ayı beratı hariç diğer ayların beratları sistemimden silinmiş görünüyor. Şu durumda ne yapmam gerekiyor?

Cevap 194- Mali mührünüzle e-defter uygulamasına giriş yaparak eksik olan aylara ilişkin beratlarınızı yeniden indirebilirsiniz. İndirme konusunda uygulamada kısıt bulunmamaktadır.

E-DEFTER KAPANIŞ KAYDI

Soru 195- 1 Temmuz 30 Haziran özel hesap dönemi olan şirketin. Haziran 2016 de biten dönemin E-defterin kapanışı ne zaman yapılacak?

Ekim 2016 de Kurumlar Vergisi beyannamesi gönderilecek, bu durumda kapanış kayıtları Ekim 2016 tarihinde mi yapılacak?

239

Haziran ayı e-defteri gönderildi ama kapanış kaydı yapılmadı. Kapanış kaydı nasıl yapılacak?

Cevap 195- 2 Sıra No'lu VUK Genel Tebliğine göre, tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar, hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar kendilerine ait mali mühür ile onaylanmalıdır.

Dolayısıyla Haziran 2016 dönemi yani hesap döneminizin son ayı için beratlarınızın gönderim süresi Kurumlar Vergisi Beyannamesinin verildiği son güne kadardır.

Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçer.

Bu durumda, Haziran 2016 ayı beratı alınması kapanış onayı, Temmuz 2016 ayının beratının alınması açılış onayı olacaktır.

E-İMZA

Soru 196 - Firmamız e-fatura entegrasyon kullanıcısıdır. E-fatura imzalarımızı, ACR38T modeli Kamu SM (Tübitak)'den alınan, sim kart takılan usb tipi e-imza ile yapıyoruz. Bu e-imzayı e-defter'de kullanabilir miyiz?

Cevap 196- Evet kullanabilirsiniz.

E-DEFTER-İMZALI YEVMİYE DEFTERİ

Soru 197- E-defter ve özel entegratör kullanılıyoruz.

Şubat ayı e-defterleri dosya oluşturduk imzaladık berat oluşturduk ve GİB portalına yükledik. Ancak sistemsel sorun nedeniyle yüklemiş olduğumuz dosyalar durmasına rağmen imzalı yevmiye defteri kayboldu. Bu yevmiye dosyasını yeniden oluşturabilmemiz için ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 197- Konuyu uyumlu yazılım firmanıza sorunuz. GiB tarafı sadece belgenizi alır ve onaylar. Yevmiye ortada yoksa tekrar oluşturulup beratı GiB e yüklenmelidir. Yüklenebilmesi için YB ve KB nın iptal edilmesi gerekiyor. Bu işlem için GİB’e dilekçe vermeniz gerekmektedir.

DEFTERİ KEBİRİN BÖLÜNMESİ

Soru 198- Yevmiyenin 200 mb'a uygun olarak bölünmesi teknik dokümanda anlatılmış. Ancak kebirin bölünmesi ile ilgili bir açıklama bulunmuyor. Defteri kebir nasıl bölünecek?

Cevap 198- Teknik Kılavuzda "Defter Dosyasının Bölünmesi" başlığı altında açıklanan bölümün konusu sadece yevmiye defteri için hazırlanmamıştır. Bu bölüm "Oluşturulacak

240

e-defterlerin" ile başlamaktadır. E-defterler den kasıt yevmiye defteri ve defteri kebirdir. Dolayısıyla açıklamalar defteri kebir için de geçerlidir.

ŞUBELİ DEFTERDE ŞUBE BAZINDA KONTROL NUMARASI

Soru 199- Şubeli e-defter oluşturulması durumunda kontrol numarası şube bazında müteselsil mi olmalı.

Örneğin bir mükellefin (A) şubesi için oluşturulan yevmiye defterinin kontrol numarası YEVXXXX01 ile başlayarak müteselsil artarken,

(B) şubesine için oluşturulan yevmiye defterlerinin kontrol numarası da kendi içinde YEVXXX01 başlayarak müteselsil artarak mı olmalıdır?

Cevap 199- Her şubenin defterinin tekil numarası kendi içinde müteselsil artmalıdır. Yani her iki şubede oluşturulan yevmiye defterlerinin kontrol numarası da kendi içinde YEVXXX01 başlayarak müteselsil artmalıdır.

MAKBUZ

Soru 200- Makbuz belge tipi ile "tahsilat-tediye-serbest meslek makbuzu" ifadeleri mi belirtilmek istenmiştir? Kasadan yapılan işlemlerin tümüne makbuz düzenlenmediği halde (kasa fişleri vb.) tüm harcamaları bu grupta toplamak mümkün mü?

Cevap 200- Makbuz belge türü e-defter uygulaması ile getirilen yeni bir belge türü değildir. Bu belge türünün kullanımı ile ilgili olarak GİB tarafından yayınlanan teknik kılavuzda bu konuda bir kısıtlama bulunmamaktadır.

e-defter uygulamasında 7 belge arasında sayılan Receipt: Makbuz -> müşterilerimizin ve bizim ödeme belgelerini belgeler. Dolayısıyla bu tür makbuz belgesinin her birinin ayrı yevmiye maddesine kaydı gerekir.

Serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için düzenlediği belge serbest meslek makbuzudur. Bu makbuz e-Defter kılavuzunda sayılan belgeler arasında yer alan makbuz (receipt) ile karıştırılmamalıdır.

Serbest meslek makbuzu sayılan 7 belge arasında yer almadığı için belge tipi “other” ve belge açıklaması “serbest meslek makbuzu” olarak kaydı yapılır. Ayrıca belgenin numarası ve tarihinin de girilmesi zorunludur.

FATURANIN AYRI AYRI YEVMİYE FİŞLERİNE GİRİŞİ

Soru 201- Muhasebe programımız farklı müşteri/tedarikçilere ait birden fazla alış veya satış faturalarını birleştirerek tek bir yevmiye fişinde kayıt etmektedir. Gelir İdaresi tarafından yapılan açıklamalarda, e-defter uygulaması teknik kılavuzlarında her bir

241

belgenin ayrı yevmiye kayıtlarında gösterilmesi gerektiği ve bununla ilgili düzenleme olduğundan bahsediliyor. Bu zorunluluk hangi Teknik Kılavuzun hangi sayfa/maddesinde belirtilmiştir?

Cevap 201- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca 19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “TİCARİ DEFTERLER TEBLİĞ ”in 6. Maddesinde, "Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları" yazılmalıdır denilmektedir. Bu hükme göre muhasebe kaydına teşkil eden bir belge varsa bu belge "belge türü" olarak yazılmalıdır. Bu durumda her bir belge bir yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekiyor.

MERKEZ VE ŞUBELERDE E -DEFTER KULLANIMI

Soru 202- Şirketimiz kâğıt ortamında merkeze ayrı şubelere ayrı defterler tasdik edilmesi suretiyle kayıtlarımızı oluşturuyorduk. E- defter uygulamasında aynı şekilde uygulama yapabilecek miyiz? Örneğin merkez kayıtlarını merkez defterlerine, şube kayıtlarını da şube olarak e deftere kayıt edebilecek miyiz? Yoksa sadece bir e- defterimiz olacak?

E faturada merkez ve şubeler ayrı etiketler kullanmak suretiyle fatura oluşturabiliyoruz. Bu e- defter de mümkün olacak mı?

Cevap 202- E-defter uygulamasında şube bazında defter oluşturma imkânı vardır. Yani merkez ve şubeleriniz için ayrı defterler tutabilirsiniz. Bu konuda kullanacağınız uyumlu yazılım firmasından bilgi alabilirsiniz.

BELGEYE DAYANMAYAN İŞLEMLER İÇİN AYRI YEVMİYE KAYDI

Soru 203- Bir belgeye dayanan ( çek, fatura vs.) gibi işlemlerde her bir işlem bir yevmiye kaydında olacaktır kuralımız var.

Bir belgeye dayanmayan işlemler için de her bir işlem bir yevmiye kaydında olmak zorunda mı?

CEVAP 203- Belgeye dayanmayan işlemlerde her işlemin bir yevmiye kaydında olacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.

E-DEFTER WEB SERVİSİ

Soru 204- E-Defter web servis güvenliğini sağlamak için kullanılacak olan sertifika dosyası TÜBİTAK’tan alınmak zorunda mıdır? Verisign vb... yerlerden de alınabilir mi?

E-Defter uygulamasını birden çok şirket kullanacak. Bu durumda her şirket için ayrı ayrı sertifika alınması gerekli midir? Yoksa sadece program üretici firmanın sertifika alması yeterli midir?

242

E-Defter uygulaması yapılan başvuruda, verilen tanıtım raporunda farklılıklar yapıldıysa bu durumda ne yapılmalıdır? Tanıtım raporunu güncellemek için bir şey yapılmalı mı?

Cevap 204- Her firmanın kendi defteri, kendi mali mühürü ile imzalanmalıdır. Her bir vergi kimlik numarası için bir mali mühür alınmalı.

E-Defter web servis güvenliğini sağlamak için kullanılacak olan sertifika dosyası TÜBİTAK’tan alınmak zorundadır. Verisign vb..Verisign'dan alınamaz.

AÇILIŞ KAYITLARININ YEVMİYE MADDE NUMARASI

Soru 205- Açılış kayıtlarının bulunduğu Ocak ayı için e-defter oluşturma işlemi yaparken, açılış belgelerine ait kayıtların ilk başta olması, yani ilk yevmiye madde numaralarını olması gibi bir zorunluluk var mıdır?

Örneğin 1 Ocakta sistemde aşağıdaki gibi 5 muhasebe fişi olsun:

fiş A -> Açılış fişi değil

fiş B -> Açılış fişi değil

fiş C -> Açılış fişi

fiş D -> Açılış fişi

fiş E -> Açılış fişi değil

Bu fişlere aşağıdaki gibi yevmiye madde numarası verilebilir mi ?

fiş A -> Açılış fişi değil (Yevmiye Madde No: 1)

fiş B -> Açılış fişi değil (Yevmiye Madde No: 2)

fiş C -> Açılış fişi (Yevmiye Madde No: 3)

fiş D -> Açılış fişi (Yevmiye Madde No: 4)

fiş E -> Açılış fişi değil (Yevmiye Madde No: 5)

Ya da aşağıdaki gibi mi verilmelidir:

fiş C -> Açılış fişi (Yevmiye Madde No: 1)

fiş D -> Açılış fişi (Yevmiye Madde No: 2)

fiş A -> Açılış fişi değil (Yevmiye Madde No: 3)

fiş B -> Açılış fişi değil (Yevmiye Madde No: 4)

fiş E -> Açılış fişi değil (Yevmiye Madde No: 5)

Cevap 205- Açılış kayıtlarının bulunduğu Ocak ayı için e-defter oluşturma işlemi yaparken, açılış belgelerine ait kayıtların ilk başta olması e-defter uygulaması ile getirilen bir yenilik

243

değildir. Kâğıt defterde nasıl yapıyorsanız o şekilde yapabilirsiniz. Ancak genelde açılış kayıtları açılış dönemi defterinde ilk başta yer alması gerekiyor.

E-DEFTER DOCUMENTTYPE ALANI

Soru 206- DocumentTyp alanında; yer alan aşağıdaki kavramlar nedir?

check: Çek

invoice: Fatura

order-customer: Müşteri Sipariş Belgesi

order-vendor: Müşteri Sipariş Belgesi

voucher: Senet

shipment: Navlun

receipt: Makbuz

other: Diğer

Cevap 206- İnvoice: Fatura -> müşteriye kesilen fatura ile satıcılardan bize kesilen faturayı ifade eder.

-Order-customer: Müşteri Sipariş Belgesi -> müşteriye gönderilen sipariş belgesi.

-Order-vendor: Müşteri Sipariş Belgesi -> satıcılarımızın bize gönderdiği sipariş belgesi.

-Shipment: Navlun -> Satıcılarımızdan gelen navlun faturaları.

-Receipt: Makbuz -> müşterilerimizin ve bizim ödeme belgeleri.

Kâğıt defter süreçlerinde de kullanılan belgeler, e-Defter uygulaması ile beraber yeni ortaya çıkan belge türleri değiller. Bu belge türlerinin kullanımlarında alınan veya verilen belge ayrımı yok. Yani belgeyi düzenleseniz de alsanız da belge türü olarak o belgeyi kaydetmek zorundasınız.

E-DEFTER YÜKLENECEK DÖNEMLER

Soru 207 -E-defter kullanmaya başladıktan sonra, önceki dönemleri de yüklememiz gerekiyor mu? Örneğin; Eylül ayı itibariyle kullanmaya başladığımızda 1-8 ayları da mı yükleyeceğiz?

244

Cevap 207 – Hesap dönemi içinde e-deftere geçilmesi halinde, 2 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğ ile e-deftere geçiş tarihinden önceki dönemlerin yüklenmesi uygulamasından vazgeçilmiştir. Hesap dönemi içerisinde e-defter uygulamasına geçişlerde önceki ayların beratları yüklenmeyecektir.

E-DEFTER'DE TOPLU GİRİLEN MASRAF KAYITLARI

Soru 208- E-defter kullanımı ile ilgili olarak firma personelimiz tarafından iş akış çerçevesi içerisinde oluşan masraflara ilişkin, çeşitli perakende satış fişi ve faturaların tek bir yevmiye kaydıyla kayıtlara alınması mümkün mü?

Cevap 208- Masraf fişlerinin ayrıntılarını gösterir şekilde bir icmal listesinde toplayarak bu listeye bir tarih ve numara verip (firma kaşeli ve imzalı ya da elektronik imzalı halde saklanmak koşulu ile) belge türü other yazılarak kayıt yapılabilir.

Ancak masraf fişleri arasında e-defter uygulamasında belirlenen 7 belge türünden bir belgenin bulunması halinde, örneğin personelin şirket için yaptığı masrafları faturaya bağlamış ise her bir faturanın ayrı yevmiye maddesine kaydı gerekecektir.

KEBİR DEFTERİNİN BÖLÜNMESİ

Soru 209- E-defterlerde yevmiye ile ilgili bölünme gayet açık bir şekilde anlatılmış fakat kebir defterinin bölünmesinde açıklık yok.

Örneğin Ocak ayında toplam 250mb(200mb + 50mb) lık bir yevmiye defteri kaydım var. Şubat ayında ise 100mb lık bir kayıt tutuldu diyelim. Kebir senede bir kere oluşacağı için bölünme sırası şu şekilde mi olmalı

=> 200mb(ocak ayı)+200mb(ocak ayı devamı ve şubat ayı)+...

yoksa

=> 200mb(ocak ayı) + 50mb(ocak ayı devamı) + 100mb(şubat ayı) + ...

mi olmalıdır.

Cevap 209- Kebir defteri de yevmiye defteri gibi aylık dönemler itibariyle oluşturulup beratları yüklenir. GİB tarafından yayınlanan kılavuz ve tebliğlerdeki e-defter açıklamaları hem yevmiye defterini hem de kebir defterini kapsar.

Defteri kebirin senede bir kez oluşturulacağı bilgisi yanlıştır. Bölme mantığında yevmiye defteri hangi yevmiye maddesinde bölündü ise, kebir defterinde de bölünen parçada bulunan yevmiye maddesindeki aynı hesaplar yer almalıdır.

SERBEST BÖLGE ŞUBESİ E-DEFTER

245

Soru 210- Serbest bölgede faaliyet gösteren şubemiz için ayrı defter tasdik ettirdiğimizden, e-Defter uygulamasına geçildikten sonra da bu uygulamamıza devam edebilecek miyiz?

Cevap 210- E-Defter uygulamasında şube bazında defter oluşturma imkânı vardır. Şubeniz için ayrı bir başvuru yapmanıza gerek yok. Sadece merkez için başvuru yapmanız yeterlidir.

Uyumlu yazılıma sahip firmaya serbest bölgeniz için ayrı defter tutmak istediğinizi bildirin. Serbest bölgeniz için ayrı defter ve beratlar oluşturulur. Bunun için Gelir İdaresi Başkanlığından izin almanıza gerek yoktur.

BERATI VERİLEN DÖNEME AİT GİRİLMEMİŞ FATURA BULUNDUĞUNDAN YENİ BERAT YÜKLEME

Soru 211- Ocak 2016 dönemine ait beratımızı kanuni süresinde aldık, fakat daha sonra fark edildi ki 2016 açılış fişindeki bazı 120 ve 320 hesap bakiyeleri yanlış girilmiş. Bu durumda muhasebe fişinde düzeltme yapabilir miyiz? Düzeltme yaparsak aynı döneme yeniden defter yükleyip berat almak teknik olarak mümkün mü? Mümkünse cezai müeyyidesi var mı?

Cevap 211- Defter uygulamasında berat silme özelliği bulunmaktadır. Ancak bu özellik yasal süresi içerisinde onaylandıktan sonra beratlarında hata olduğunu fark eden mükelleflerin hatalı beratlarını silip doğrularını tekrar yükleyebilmesini sağlamak için e-Defter portalına eklenmiştir.

Yasal gönderim süresi geçmiş beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış ya da eksik kayıt tespit edilmesi durumunda yapılacak işlemler:

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış yapılması durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “yevmiye maddesinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir” hükmü gereğince yevmiye maddesinde yapılan yanlıştan dolayı beratların iptal edilerek yeniden yüklenmesi mümkün olmayıp söz konusu yanlışların muhasebe kaidelerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde düzenlediğiniz ya da aldığınız belgelerin unutulması ya da geç gelmesi nedeni ile ortaya çıkan hata da izleyen ayın defterinde muhasebe kurallarına uygun şekilde kaydedilmelidir. Ancak unutulmaması gereken belgenin üzerindeki tarih izleyen ayın defterinde de aynı şekilde işlenmeli; sadece farklı olan kaydın yapıldığı günün tarihidir.

Ayrıca ilgili dönem beyannamelerinde de gerekiyor ise mevzuata uygun şekilde düzeltmeler yapılmalıdır.

Eğer Genel Muhasebe kurallarına uygun olarak bir düzeltme yapılamıyorsa, bu durumda Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı /

246

ANKARA adresine konuyla ilgili dilekçe göndermeniz gerekmektedir. Dilekçede ki durum GİB İdaresince incelenir ve size dönüş yapılır.

SERVER HATASINDAN DOLAYI SİSTEMDEN GÖNDERİLEN ve ONAYLANAN BERATLARIN SİLİNMESİ

Soru 212- 23.09.2015 tarihinde Haziran 2015 beratımızı Gelir İdaresine gönderdik ve onayladık. Kendi sistemimizde de 2015 Ocak-Haziran arası gönderilen beratları onaylı olarak görüyor idik. Fakat 01.10.2015 tarihinde server arızasından dolayı veri kaybı yaşadık ve yedeklerden 21.09.2015 tarihine kadar olan kısmı getirebildik. Yani benim 23.09.2015 tarihinde gönderdiğim Haziran beratı ve Ocak ayı beratı hariç diğer ayların beratları sistemimden silinmiş görünüyor. Şu durumda ne yapmam gerekiyor?

Cevap 212- GİB e-Defter Uygulaması, e-Deftere kayıtlı olan kullanıcıların beratlarını göndermek için kullandıkları platformdur. Bu platforma, tüzel kişiler tarafından mali mühür ile gerçek kişiler tarafından elektronik imza veya mali mühürle giriş yapılmaktadır. Giriş yapıldıktan sonra bir aya ait Yevmiye Defterine ait beratlar ve Büyük Deftere ait beratlar GİB uygulamasına yüklenir.

Yüklenen beratlar GİB tarafından imzalanır ve ardından kullanıcı GİB tarafından imzalanmış beratları indirerek arşivinde defterleri, defterlere ait beratları ve GİB tarafından imzalanan beratları birlikte saklamak zorundadır. Tüm defter ve beratlarda olduğu gibi uyumlu yazılım programları GİB’den alınan imzalı beratlar için de yazılım uyumluluk kılavuzunda belirtilen hususları (şema ve şematron, beratın boş olup olmadığı, imza değeri vb.) kontrol etmekle sorumludur.

GİB ten indirilen beratın kontrol sonucunun başarısız olması durumunda Gelir İdaresi Başkanlığı ile irtibata geçilmelidir. GİB’in uygulamasına beratlar yüklenmediği sürece, uyumlu yazılım programı üzerinden defter (yevmiye defteri-büyük defter ) ve berat (yevmiye defter beratı-büyük defter beratı) silinebilir. Ancak silinen defter ve beratlar yeniden oluşturulmalı ve sürecin sonunda muhakkak GİB uygulamasına yüklenerek, GİB’den imzalı berat alınmalıdır. GİB imzalı berat edinilmediği sürece oluşturulan defterlerin yasal geçerliliği olmayacaktır.

GİB e-defter uygulaması aracılığıyla berat yüklenirken dikkat edilmesi gereken husus, eğer GİB’e berat gönderildiyse ve GİB imzalı berat alındıysa, kullanıcılar hiçbir şekilde oluşturulan defter ve beratları silmemelidir. Silinmesi durumunda defter yeniden oluşturulsa bile o deftere ait beratın GİB’e gönderilmesi mümkün değildir.

Şu anda mali mührünüzle e-defter uygulamasına giriş yaparak eksik olan aylara ilişkin beratlarınızı yeniden indirebilirsiniz. İndirme konusunda uygulama da kısıt bulunmamaktadır.

İMZALI YEVMİYE DEFTERİNİN KAYBOLMASI HALİNDE YAPILACAK İŞLEM

Soru 213- E-defter ve özel entegratör kullanılıyoruz.

247

Şubat ayı e-defterleri dosya oluşturduk imzaladık berat oluşturduk ve GİB portalına yükledik. Ancak sistemsel sorun nedeniyle yüklemiş olduğumuz dosyalar durmasına rağmen imzalı yevmiye defteri kayboldu. Bu yevmiye dosyasını yeniden oluşturabilmemiz için ne yapmamız gerekiyor

Cevap 213- Konuyu uyumlu yazılım firmanıza sorunuz. GiB tarafı sadece belgenizi alır ve onaylar. Yevmiye ortada yoksa tekrar oluşturulup beratı GiB e yüklenmelidir. Yüklenebilmesi için YB ve KB nın iptal edilmesi gerekiyor. Bu işlem için GİB’e dilekçe vermeniz gerekmektedir.

DEFTER-İ KEBİR'DE DEVİR BİLGİSİ OLACAK MI?

Soru 214- E-defter kullanıyoruz. Defter-i kebiri, e-defter olarak gönderirken, e-deftere geçiş tarihindeki devir bilgisi e-defterde olacak mı?

Geçiş öncesindeki defterimizi döktürüp, kapanış onayını yaptırdık. E-defterdeki ilk yevmiye numaramız 1'mi olacak yoksa geçiş tarihindeki en son yevmiye numarası takip mi edilecek?

Cevap 214- E-defter uygulamasında önceki aylara ait kâğıt defterlerin devir bilgisinin yazıldığı bir alan bulunmamaktadır. E-defter uygulamasında her defter parçası kendi içinde tutar bilgisi bulunmakta olup bir sonraki defter parçasına devir olarak aktarılmaz.

Hesap dönemi içinde geçişlerde e-defterin ilk yevmiye madde numarası 1 den başlamalı. Önceki dönemlerin (kâğıt defterin) kapanış tasdiki yapıldığı için kapanışı yapılan defterin numarası devam etmez.

ZAMAN DAMGASI KULLANIMI

Soru 219- E-deftere süresi içinde başvurumuzu yaptık ve 01.01.2016 tarihinden itibaren E-deftere geçtik.

Elektronik defter beratları oluşturulması sırasında mali mühür ile mühürlenmesi yeterli mi? Zaman damgası ile damgalayıp o şekilde mi GİB sistemine berat onayı için göndereceğiz?

Cevap 219- Zaman damgası kullanımı zorunlu değil. Ancak GİB sistemlerinde yaşanacak sorunlar nedeniyle berat yükleme süresi içinde beratlarınızı sistemimize yükleyemiyorsanız bu durumda zaman damgası kullanılması istenilmektedir. Eğer süresinde berat yüklenebiliyorsa zaman damgası kullanımı zorunlu değildir.

SİSTEME DÜZGÜNCE YÜKLENEN FAKAT İÇİNDEKİ RAKAMLARDA HATA OLAN YEVMİYE'NİN SİLİNMESİ

Soru 220- Haziran döneminde hatalı yevmiye yükledik. Bunun silinmesi için ne yapmalıyız?

Cevap 220- 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğin 7-a maddesinde yazan hükme göre durumunuzu değerlendirip dilekçe ile GİB Başkanlığına başvurmanız

248

gerekmektedir. GİB Başkanlığınca yapılacak değerlendirmede eğer uygun bulunursa gerekli işlem yapılıp tarafınıza bilgi verilir.

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış yapılması durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “yevmiye maddesinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir” hükmü gereğince yevmiye maddesinde yapılan yanlıştan dolayı beratların iptal edilerek yeniden yüklenmesi mümkün olmayıp söz konusu yanlışların muhasebe kaidelerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde düzenlediğiniz ya da aldığınız belgelerin unutulması ya da geç gelmesi nedeni ile ortaya çıkan hata da izleyen ayın defterinde muhasebe kurallarına uygun şekilde kaydedilmelidir. Ancak unutulmaması gereken belgenin üzerindeki tarih izleyen ayın defterinde de aynı şekilde işlenmeli; sadece farklı olan kaydın yapıldığı günün tarihidir.

Ayrıca ilgili dönem beyannamelerinde de gerekiyor ise mevzuata uygun şekilde düzeltmeler yapılmalıdır.

DÖRT HANELİ ŞUBE KODU NUMERİK OLMASI

Soru 221- Şube bazında e-defter üretirken kullanılan 4 haneli şube kodu nümerik olmak zorunda mı? Alfanümerik olabilir mi?

Cevap 221- Şube kodları nümerik olmalıdır. Nasıl olması gerektiğine dair bilgi www.edefter.gov.tr sitesinde yer alan e-Defter Paketi içerisindeki kılavuzlarda anlatılmıştır.

E-defter için belirlenen kurallar, şube bazlı defter tutulması halinde de geçerlidir. Her şube kendi içerisinde e-defter standardına uygun oluşturulmalıdır.

Şube bazlı defter tutulması durumunda bir şube için oluşturulan defterlerde kullanılan “şube no” hesap dönemi (Özel hesap dönemi dahil) boyunca aynı olmalı ve aylık dönemlere ait defterlerde değiştirilmemelidir. Hesap döneminde bir şube hangi numara ile başladıysa, hesap döneminin sonuna kadar aynı numarayla devam etmelidir.

Şube’nin hesap dönemi içinde kapanmış olması durumunda, kapanan şubeye ait kapanış tarihinden sonraki dönemler için GİB’e herhangi bir berat gönderilmeyecektir. Bu durum şubenin kapandığına ilişkin tevsik edici belgelerle birlikte GİB’e bildirilecektir.

ÇEK VE SENET İŞLEMLERİNDE YEVMİYE MADDE NUMARASI

Soru 222- Çek ve senet işlemlerinde, çek veya senedin müşteriden teslim alınışında, bankaya çıkışında birden fazla çek veya senedin, tutarları, işlem gören muhasebe hesap kodları, adları detaylı olarak görülecek şekilde, bir(tek) yevmiye madde numarasıyla muhasebe kayıtlarına alabilir miyim?

249

Cevap 222- E-defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge tiplerinde olduğu gibi, her bir çek belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır. Ancak çek bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan e-defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla çek aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir.

Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Çek bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu çek bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu çek bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır. Her bir çek bordrosunda, çeklerin detayları yer almak zorundadır. Bu çek bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.

Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

ÜCRET BORDROSU AMORTİSMAN KAYDI DURUMUNDA BELGE NO ALANINA YAZILACAK İFADE

Soru 223- Merhaba, Ücret Bordrosu, amortisman, KDV, Gelir tahakkuku gibi amaçla oluşturulan muhasebe kayıtlarında DOCUMENTTYPE other olarak seçiliyor. Ancak DOCUMENTNUMBER ve DATE zorunlu alan olarak belirtilmiş. Şematron dosyasında aşağıdaki ibare mevcut. Bu durumda ilgili alanlar nasıl doldurulacak?

Cevap 223- E-defter uygulamasında, amortisman kaydı, virman işlemi gibi belgeye dayanmayan bir işlem varsa belge türü alanını kullanmanıza gerek yok. Eğer belge varsa ve fatura, çek, senet, makbuz, navlun, satıcı sipariş belgesi, müşteri sipariş belgesi gibi belge türü haricinde bir belge varsa documentType other seçilerek belge açıklaması alanına belgenin ismi yazıp belge tarihi ve numarası yazmanız zorunlu. Eğer belge üzerinde matbu bir tarih ve numara yoksa firma bu belgeye bir tarih numara vererek kayıt yapabilir.

YEVMİYE SIRA NUMARALANDIRMA

Soru 224- Belge numarası veremediğimiz fişlerde belge numarası kısmına yevmiye numarası vermekteyiz. Fakat aylık işlemler sonunda fiş sıralama yaptığımızda doğal olarak yevmiye numaraları değişmektedir. Bu sorun yaratır mı?

Cevap 224- Muhasebe kaydı yapılan programlarda her kayıt kendine has bir numara almaktadır. Bu numara e-defter uygulamasında “muhasebe fiş numarası (entrynumber)” etiketi ile tanımlanmaktadır.

Ayrıca yevmiye defterinde, yevmiye madde numarası yer almaktadır. Muhasebe fiş numarası ile yevmiye madde numarasının aynı olma zorunluluğu bulunmamaktadır.

250

Yazılımcılar tarafından dikkat edilmesi gereken husus: yevmiye xml yapısında entrynumber (muhasebe fiş numarası) alanı ile documentreference (Belge Referansı) alanı aynı olmalıdır.

E-Defterde yevmiye madde numaralandırması hesap dönemi başında 1 den başlamalı ve tarih sırasıyla müteselsil bir şekilde hesap dönemi sonuna kadar ilerlemelidir. Yevmiye madde numaralandırmasını mevzuata ve e-defterde ki kurallara uygun bir şekilde yapmalısınız.

Belge numarası ve Belge tarihi, elektronik defter xml’inde sırasıyla documentnumber ve documentdate alanlarına karşılık gelmektedir. Bu elemanlar yevmiye maddesine kaynak teşkil eden belgenin numarasını ve tarihini gösteren elemanlardır. Dolayısıyla yevmiye kaydına ait tarih ve numara ile belgeye ait numara ve tarih farklı olabilir. Kayda esas belgenin üzerinde kendine ait numara ve tarih var ise, documentnumber(belge numarası) ve documentdate(belge tarihi) alanlarına belge üzerindeki bilgiler yazılmalı, bu bilgiler yerine muhasebe fişinin tarihi ve numarası yazılmamalıdır.

E-DEFTERİ ZAMANINDA VERİLEMEMESİ

Soru 225- E-defteri son gününde teknik sorunlar nedeni ile veremedim, ne yapmam gerekiyor?

Cevap 225- Berat yükleme dönemini geçirdiğiniz döneme ait beratları e-Defter uygulamasına giriş yaparak yükleyebilmenizin önünde teknik olarak bir engel bulunmamaktadır. Beratları e-Defter uygulamasına giriş yaparak göndermeniz gerekmektedir.

Ancak hakkınızda Vergi Usul Kanunu gereğince gerekli usulsüzlük cezası uygulanacaktır.

E -DEFTER ONAYLAMADA HATALI MESAJ SORUNU

Soru 226- E-defter portalına giriyorum paketleri yüklüyorum, paketler geçerli mesajı alıyorum. Ancak paket listesini görüntülediğimde hatalı diyor ve hata ayrıntısı şu şekilde yer alıyor; ''Paket işlenirken hata oluştu. HATA: Belge üzerindeki mali mühürün sahibi ile sistemdeki kullanıcı aynı değildir.'' Sorun nedir?

Cevap 226- Hangi firmanın sayfasına yüklemeye çalışıyorsanız berat aktif olarak giriş yaptığınız firmanın mali mührüyle imzalanmalıdır.

TOPLU KARGO FATURALARI VE MASRAF FORMLARININ E-DEFTER KAYDI

Soru 227- Şirketimize aynı kargo firmasınca kesilen faturaları tek yevmiye kaydında işlememizin e defter açısından sakıncası varmı?

Şirket müşteri temsilcilerimiz masraflarını bir icmal halinde altında giderlere ilişkin fiş, fatura yer alacak şekilde masraf formu düzenleyerek kaşeli imzalı göndermektedir. Biz

251

de bunları sisteme işlerken numara verip öyle işliyoruz. E- defter açısından bu şekilde kayıt sorun yaratır mı?

Cevap 227 – Masraf kalemleri fatura ile belgelendirilmiş ise bunların mutlaka ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi genel kuraldır.

Masraf belgeleri 7 doküman belge türünden birisi değilse, Doküman tipi "other" seçilip "Masraf Formu" adı altında şirket kaşe ve imzası ile fişlerin eklendiği bir formun saklanması koşulu ile aynı yevmiye maddesine kayıt yapılabilir.

Ancak masraf belgeleri arasında 7 belge türünden herhangi birisi varsa, örneğin bu belge fatura ise belgenin ayrı yevmiye maddesi ile girilmesi zorunludur.

Diğer taraftan e-Arşiv kullanıcısı olmak şartıyla abonelik esasına göre çalışan firmalar ve kargo şirketleri ile yazılı talep üzerine GİB Başkanlıkça uygun görülen sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler e-defter uygulaması ile ilgili belirlenmiş olan diğer düzenlemelere uymak koşulu ile birden fazla faturayı kapsayacak şekilde yevmiye kaydı düzenleyebileceklerdir. Bu şekilde yapılan kayıtta belge tipi “other”, belge açıklaması “e-Arşiv fatura icmali” olacaktır ve bu icmalin numarası ve tarih bilgisinin de yevmiye maddesinde gösterilmesi zorunludur. Ayrıca, bu icmalin e-arşiv raporu formatında ve aynı içerikte olması ayrıca mali mühür ya da elektronik imza ile imzalanarak elektronik ortamda muhafaza edilmesi zorunludur.

Bununla birlikte, muhasebe kaydına konu edilecek faturaların aynı mahiyette olacak şekilde gruplandırılması (Örneğin Mal ve Hizmet Satış Faturaları, Mal ve Hizmet Alış Faturaları, Genel Gider Faturaları, vb şekilde gruplandırılması) en fazla 10’ar günlük muhasebe kayıt periyodunun dikkate alınması, en fazla 50 adet faturaya yer verilmesi ve her bir faturanın ait olduğu hesabın altında ayrı ayrı gözükecek şekilde belgenin türü, tarihi ve numarasına yer verilmesi kaydıyla, bir yevmiye maddesi içinde kaydedilmesi mümkün bulunmaktadır.

KAYITLARIN SİLİNMESİ

Soru 231- İlgili ayda faturalarımı işledim ve KDV beyannamemi olması gerektiği gibi beyan ettim. Kullandığımız programdan mı bilmiyorum bir şekilde bazı faturalar silinmiş ve silinen faturalar kayıtlarda olmadan e- defter ilgili ay onaylanmıştır. Bunu 20 gün sonra fark ettim. Ne yapmam gerekiyor?

Cevap 231- Onayının alındığı söylenen beratın dönemi, henüz yasal gönderim süreleri dâhilindeyse, durumu anlatan bir dilekçe ile Başkanlığa (Maliye Bakanlığı Ek hizmet Binası, Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Caddesi No:16) başvurup beratın silinmesi talep edilebilir. Ancak bu yaşanan durumun neden olduğunu, gerekirse uyumlu yazılım firmanızla görüşerek, dilekçenizde belirtmelisiniz.

Eğer eksiklik olduğunu söylediğiniz dönemin, yasal gönderim süresi (yani takip eden 3 aylık süre) geçtiyse bu şekilde silme talep edemiyorsunuz. Ancak bildirim/beyannamede değişikliklerinizi yaparak, bir sonraki ayın defterlerine faturalarınızı kaydedebilirsiniz.

252

AMORTİSMAN GİBİ BELGEYE DAYANMYAN İŞLEMLERİN E-DEFTERE KAYIT EDİLMESİ

Soru 232- Amortisman, kur farkı, dönem sonu değerleme işlemlerinde belge türü ve açıklama kısımları nasıl olmalı?

Cevap 232- Muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanıyorsa, mutlaka documenttype (belge tipi) alanının kullanılması gerekmektedir.

Ancak muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa documenttype (belge tipi) alanı elektronik defterlerde kullanılmamalıdır. Dolayısıyla muhasebe kaydına esas teşkil eden işlem bir belgeye dayanmıyorsa, belge türü, tarihi (documentdate) veya numarası (documentnumber) gibi bilgiler verilemez. Örneğin, açılış-kapanış işlemleri, amortisman kaydı, değerleme işlemleri v.b. belgeye dayalı olmayabilir. Belgeye bağlı olmayan işlemlerde belge tipi alanı kullanılmaz. Belgeye bağlı olmayan bu işlemeler çok az sayıdadır. Yani muhasebe kayıtlarının büyük çoğunluğu belgeye dayalıdır.

YAZAR KASA SATIŞ FİŞLERİNİN E-DEFTER KAYDI

Soru 233- Mağazalarımızdan yapılan satışlarda yazar kasa fişleri düzenlenmektedir. Online yazılım aracılığı ile her bir yazar kasa fişi için kayıt oluşturulmaktadır.

Yani firmamız z raporundan toplu kayıt atmamaktadır. Yazar kasa fişlerinin tek tek muhasebeleşiyor olmasının e-defter açısından bir sakıncası var mı? Belge tiplerinde yazar kasa fişi geçmemektedir, bu durumda bu fişler "diğer" kapsamında olup açıklaması yazar kasa fişi mi olacaktır?

Cevap 233- Yazar kasa fişleri e-Defter uygulamasında belge tipi "other" belge açıklaması "yazar kasa fişi" yazılıp tarih ve numara yazılarak kayıt edilir.

Ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen satışlara ait gün sonu raporların esas itibariyle ayrı ayrı muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir. Ancak aynı işletmede birden fazla ödeme kaydedici cihazın kullanılması durumunda gün sonunda her bir yazar kasadan alınan Z raporlarının, günlük olarak bir icmale bağlanıp muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Z Raporu İcmali” olarak kaydı yapılabilir.

İcmal oluşturulurken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri (Z) Raporu icmalinin numara ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu bilgi elektronik defter uygulamasında da verilecek bilgi olmasından ötürü önem arz etmektedir.

Yapılan işlemler günlük satışlara göre yapılan KDV oranları ve tutarları da (Z) Raporu icmalinde olmalıdır. Dolayısıyla elektronik defterlerde KDV oranlarına göre ayrıştırma yapılmalı ve kayda esas belge Z raporu icmali olmalıdır. İcmal kapsamında bulunan Z raporlarının muhasebe kaydının Vergi Usul Kanunu ile belirlenen sürelerde yapılmasını temin edecek şekilde, icmalin oluşturulması ve muhasebe kaydına konu edilmesi zorunludur.

253

ÖNCEKİ AY SAYFA TOPLAMLARININ E- DEFTER’ DE GÖRÜNTÜLENMESİ

Soru 234- Ocak/2016 dönemi e defterleri zamanında gönderdik. Şubat - Mart - Nisan / 2016 donemi e -defter gönderme işlemlerini yaparken yevmiye defterinde, Ocak döneminden devreden kümülatif toplamları Şubat/2016 defterinde devir olarak göstermemektedir. Aynı şekilde büyük defterde de göstermiyor. Mevzuatta ve teknik kılavuzlarda devirlerin gösterilmeyeceğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulamadık. Ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 234- E-defter uygulamasında defterler aylık dönemler itibariyle oluşturulur. Aylık oluşturulan defterlerin devir bakiyeleri sonraki dönemlere aktarılmıyor.

MİZAN İLE YEVMİYE KAYITLARI DİP NOTLARINDA TUTARSIZLIK

Soru 235- Ocak ayına ait e-defter oluşturup merkeze gönderdik. Berat başarılı bir şekilde alındı.

Fakat mizan ile yevmiye kayıtlarımızdaki dip toplamların tutmadığını fark ettik. Bununla ilgili düzenleme kaydı nasıl oluşturacağız. İptalini mi isteyeceğiz, yoksa dilekçe ile sadece hatalı olan kayıtlarımı bildireceğiz?

Cevap 235- Kontrollerin mutlaka berat gönderilmeden önce yapılması gerekmektedir. Elektronik defter yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesi ile ilgili dilekçe göndermeniz gerekmektedir. Ancak yevmiye ve kebir beratlarında almış olduğunuz hatanın ayrıntılarını dilekçenizde belirtmeniz gerekmektedir.

Dolayısıyla alınan hata eğer teknik bir hata ise yazılım uyumluluk firmasıyla irtibata geçit ayrıntılı rapor almanız gerekmektedir. Eğer muhasebesel işlemlerinizden kaynaklanıyorsa bunu ayrıntılı olarak dilekçenizde belirtmelisiniz. Dilekçenizde aşağıdaki bilgilere yer verilmelidir.

-Vergi kimlik no

-Yazılım uyumluluk firmasının tam adı

-Hata muhasebesel işlemlerden veya almış olduğunuz yazılım uyumluluk programından kaynaklanıyorsa(burada firmadan ayrıntılı rapor almanız gerekmektedir) dilekçenizde ayrıntılarını belirtmelisiniz

-Hangi ayın beratları silinmesi isteniyorsa net olarak dilekçede belirtilmelidir. (Örnek: Ocak/ … ayına ait yevmiye ve kebir Beratlarının silinmesini talep ediyoruz).

Ay bazında beratlar silindiğinden ay İçindeki sadece bir parçanın silinmesi işlemi yapılmamaktadır. Ayrıca yevmiye ve kebir beratları beraber silinmektedir.

Dilekçenizi yukardaki bilgilere göre güncelledikten sonra Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA adresine gönderiniz.

254

AYNI GÜNDE AYNI BANKADAN YAPILAN İŞLEMLERİN KAYDI

Soru 236- Aynı gün içerisinde aynı bankadan yapılan havale masrafı ve hesap işletim ücretinin muhasebede aynı yevmiye maddesi ile kaydı mümkün mü?

01.02.2016

770 havale provizyon gideri 10,00

770 hesap işletim ücreti gid 10,00

102 A Bankası hs 20,00

Şeklinde kayıt girmede sorun oluyor mu? Yoksa tek tek havale masrafını ayrı hesap işletim ücretini ayrı mı girmek lazım?

Cevap 236- Bankaya ait işlemlerde muhasebe kaydına esas belge dekont olmaktadır. Dekontların e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “dekont” olarak kaydı yapılır ve dekontun numara ve tarihinin de girilmesi zorunludur. Ancak dekont üzerinde belge numarası-tarihi yok ise, kullanılan muhasebe programının söz konusu işleme vermiş olduğu tarih ve numara, belge numarası ve tarihi olarak yazılabilir.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka banka ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. e-Defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.

YABANCI PARA CİNSİNSİNDEN E-DEFTER TUTMA

Soru 237- Mersin Serbest Bölgesinde yerleşik bir firmayız. VUK 348.Genel tebliğe göre. Serbest bölgelerde faaliyet gösterenler yabancı para cinsi ile (USD,EUR vb.) kayıtlarını tutabiliyordu.

Firmamız 2013-2014-2015 yıllarında kâğıt defterlerimizi USD olarak tutmuştuk. Şu anda e-deftere geçtiğimiz için yine USD cinsinden defter tutabilmemiz mümkün mü?

Cevap 237- VUK 215. Maddesinin (b) bendine göre Bakanlar Kurulunca defteri yabancı para cinsinden tutmasına izin verilen mükellefin yapacağı Uygulama Kılavuzunda Yabancı Para cinsinden defter oluşturma ile ilgili örnekler var. E-defter uygulaması bu yönde güncellenmiştir. Uyumlu yazılım firması ile görüşerek defterlerinizi yabancı para cinsinden tutabilirsiniz.

ÖZEL HESAP DÖNEMİNE TABİ MÜKELLEFİN YÜKLEME SORUNU

255

Soru 238- Özel Hesap Dönemine tabi mükellefiz. Ocak ayı defter yüklemelerini yaparken, sistem yüklenilen ayı 2017/2 olarak isimlendiriyor. Yüklenilen ayı 2017/1 olarak değiştiremiyoruz ve sisteme yükleme yapamıyoruz. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 238- E-defter dosyalarının müteselsilliğini mükellef hem ay hem de parça numarası bazında sağlayacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken bu kontrol numarasında belirtilecek olan ay bilgisi için Ocak ayına ait numara 1 olarak atanır ve en son Aralık ayı 12 olacak şekilde müteselsil devam ettirilir. Kontrol numarasının en son 6 hanesindeki parça sayısına tekabül eden numara müteselsilliği ile ay bilgisindeki bu müteselsillik karıştırılmamalıdır. Örneğin şubat ayına ait iki parça defter yüklensin. Dolayısıyla ay bilgisi şubat olduğu için “02” olarak gösterilecektir; son dijitteki “2” ve “3” rakamları ise o hesap dönemi içindeki parça numaralarını ifade etmektedir. Bu kural doğrultusunda defterlere kontrol numaraları verilmelidir.

Hesap dönemi ne olursa olsun dosya isimlendirmede yıl ay bilgisinde takvim yılı esas alınır. Bu sorunu kullandığınız uyumlu yazılım firması ile sorunu çözmelisiniz.

E-DEFTER AYLIK BEYAN DÖNEMİ CARİ Mİ KÜMÜLATİF Mİ?

Soru 239- Ocak 201X e-defteri oluşturup, entegratör üzerinden GİB'e gönderdik. Şubat ayı e-defter ay sonu kapanışlarını yaparken 01 Ocak 201X-28 Şubat 201X (kümülatif) arası hesapları mı çalışmalıyız? Yoksa 01 Şubat 201X-28 Şubat 201X (cari) arası hesapları mı çalışmalıyız?

Cevap 239- E-defter uygulamasında defterler aylık dönemler itibariyle oluşturulur. Aylık dönemlerde oluşturulan defterlerde ilgili ayın ilk günü ile son günü (ilk gün, son gün dahil) arasındaki kayıtlar yer almalıdır.

YOĞUN BANKA ÇEKİ OLMASI DURUMUNDA E-DEFTER KAYDI

Soru 240-Şirketimiz yaptığı ödemelerde banka çekini yoğun olarak kullanmaktadır. Bu çeklerin banka hesabımızdan yapılan ödemelerini banka bazında toplu olarak işleyip referans belge olarak çek bordrosu yazılabilir mi?

Örneğin bir banka hesabımızdan gün içinde 100 adet çek ödemesi yapıldı ise bunların hepsini bir bordroda toplayıp tek hareket olarak hem banka hem de borç çekleri hesabına kayıt edebilir miyiz?

Cevap 240- E-defter uygulamasında kılavuzda sayılan tüm belge tiplerinde olduğu gibi, her bir çek belgesinin de ayrı yevmiye maddelerine kaydedilmesi esastır.

Ancak sayısal çokluk nedeniyle muhasebeleştirilemiyorsa bu çeklerin, çek bordrosuyla da kaydı mümkün olduğundan, e-defter uygulamasında da bu bordolar üzerinden, aynı alıcı veya satıcıya ait olmak şartıyla, birden fazla çek aynı yevmiye maddesinde kaydedilebilir.

256

Ayrıca muhasebe kaydında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Çek bordrosu” olarak kaydı yapılır ve bu çek bordrosunun numarası ve tarihinin girilmesi zorunludur. Bu çek bordrosunda matbu bir numara ve tarih olmadığı için, oluşturulacak her bir bordro için müteselsil bir numara verilmeli ve bordronun oluşturulduğu günün tarihi üzerine yazılmalıdır.

Her bir çek bordrosunda, çeklerin detayları yer almak zorundadır. Bu çek bordrosu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır. Elektronik ortamda tutulacak belgelerin görüntülenebilir ve doğrulanabilir şekilde muhafaza ve ibraz edilmesinden, diğer matbu belgeler de olduğu gibi, mükellef sorumludur.

BANKADAN YAPILAN FATURA ÖDEMELERİNDE BELGE TİPİ NE OLACAK

Soru 241- Bir firmanın banka hesabına firmanın müşterisi tarafından yapılan, firmanın müşteriye kesmiş olduğu bir faturanın karşılığı olan bir ödeme işlemi e-deftere yansıtılırken belge tipi/tarihi/numarası olarak ilgili olduğu faturanın mı bilgileri girilmelidir, yoksa banka dekontuna ait bilgiler mi?

Cevap 241- Bir firmanın banka hesabına firmanın müşterisi tarafından yapılan firmanın müşteriye kesmiş olduğu bir faturanın karşılığı olan bir ödeme işlemi e-deftere yansıtılırken, bu muhasebe kaydına esas teşkil eden belge dekont olduğu için belge türü "other" belge açıklaması "dekont" yazarak dekont tarih ve numarası ile kayıt edebilirsiniz.

E-DEFTER ÇEK KAYITLARINDA BELGE TARİHİ

Soru 242- E-defter 'de Çek ile ilgili portföye giriş, tahsilata çıkış, tahsil edildi vb. evraklarda belge tarihi alanına çekin vade tarihi bilgisi mi? Yoksa bordro tarihi bilgisi mi girilmesi gerekiyor?

Bordro tarihi bilgisi girilecek ise, ilk portföye giriş tarihi mi yoksa işlemin gerçekleştiği, örneğin tahsilata çıkış bordro tarihi bilgisinin mi yer alacak?

Cevap 242- Çeklerde düzenleme tarihi mevcuttur. Vade tarihi uygulamada yapılan teamüllerdendir. Bu itibarla çek düzenlenme tarihinin yazılması gerekir.

E -DEFTER SAKLAMA

Soru 243- E- defter oluşturma hizmetini, 01.01.2016 tarihi itibari ile hizmet vermeye başlayacak olan bir özel entegratör firmasından alacağız.

E- defter saklama hizmetini de özel bir saklamacı kuruluş ile yapmamız zorunlu mu? Zorunlu değil ise yapılacak olan saklama nasıl olmalı?

257

Cevap 243- Böyle bir zorunluluk yok. Firma kendi bilgisayar sisteminde e-defter saklayabilir. Firma isterse bu saklama hizmetini özel saklama kuruluşu ile anlaşarak da alabilir.

Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, elektronik defterlerin ve beratların kaynağının doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin olan (elektronik imza ve mali mühür değerleri dâhil) her türlü elektronik kayıt ve veri ile doğrulama ve görüntüleme araçlarının tümünü kapsamakta olup, elektronik defterlere istenildiğinde kolaylıkla erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde görüntüleyebilmeyi ve okunabilir kâğıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak biçimde yerine getirilmelidir.

Muhafaza edilmesi gereken dosyalar, oluşturulan defterler, beratlar ve GİB imzalı beratlardır. Bu dosyaların hepsi bir arada GİB’in belirlediği dizin yapısında e-defter kullanıcısının kendi bilgi işlem sisteminde ve güvenli bir ortamda saklanmalıdır.

Uyumluluk onayı alan yazılım firmaları dizin yapısı konusuyla ilgili olarak e-defter müşterilerini yönlendirmekle sorumludur. Dizin yapısının detayı www.edefter.gov.tr sitesinde yayımlanan Yazılım Uyumluluk Kılavuzunda belirtilmiştir.

GİB onaylı beratlarınızı e-defter uygulamasına mali mührünüzle giriş yaparak yeniden indirebilmeniz mümkündür.

Ancak muhafaza sadece uyumlu yazılımın programı üzerinde değil, ayrıca kendi bilgi işlem sisteminizde de yapılmalıdır. Muhafaza sorumluluğu tamamen mükellefin kendisindedir.

TASFİYE GİRİŞ HALİNDE E DEFTER UYGULAMASI

Soru 244- 01.01.201X ten itibaren zorunlu olarak e defter uygulamasına geçen firmamız, Haziran 201X ayı içerisinde tasfiyeye girdi. E-defter kapsamında olmaya devam edecek miyiz? Devam edileceksek tasfiye giriş için ayrı firma tanımlayıp, giriş tarihinden itibaren yeni firmanın mı defterlerini yüklememiz gerekiyor?

Yoksa kâğıt ortamında tasfiye halinde olarak eskiden olduğu gibi defter tasdiki yaptırmamız mı gerekiyor?

Cevap 244- Tasfiye sonuçlanana kadar e-defter kapsamındasınız. Defterlerinizi elektronik olarak tutmaya devam edeceksiniz.

Öncelikle KAMU SM den yeni unvanınıza ait mali mührünüzü alın ve GİB Başkanlığına dönüş yapın. Bununla birlikte Unvanınızın değiştiğine dair dilekçenizi, Ticaret Sicil Gazetesinin aslı veya fotokopisiyle birlikte Başkanlık ilgili birim adresine (Yeni Ziraat Mah. Etlik Cad.No:16 Dışkapı/ANKARA) iadeli taahhütlü olarak gönderiniz.

Dilekçeniz işleme alındığında e-fatura ve e-defter ile ilgili gerekli güncellemeler yapılınca tarafınıza dönüş yapılır. Tescil tarihinden önceki defterlerinizi eski unvan ile tescil tarihinden sonraki elektronik defterlerinizi de yeni unvan ile tutacaksınız.

258

ADRES DEĞİŞİKLİĞİ HALİNDE YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER

Soru 245- Firmamız taşındığı için, e-defterde adres ve vergi dairesi adını nasıl değiştireceğim?

Cevap 246- Güncelleme için ticaret sicil gazetesinin bir örneğini dilekçenize ekleyerek "Yeni Ziraat Mah. Etlik Cad. No:16 Gelir İdaresi Başkanlığı Ek Hizmet Binası" adresine posta ile gönderiniz.

SİLİNEN YEVMİYE VE KEBİR DOSYALARI HAKKINDA YAPILMASI GEREKEN İŞLEM

Soru 247- 2016 yılı şubat dönemine ait yevmiye ve kebir dosyalarını onaylayıp gönderdik ve onaylı beratları indirdik. Yevmiye ve kebir’in onaylı beratları GİB e-defter uygulama web sayfasında mevcut bulunmaktadır.

Kullanmış olduğumuz programın güncellenmesi aşamasında Şubat-2016 dönemine ait onaylı yevmiye ve kebir dosyaları sehven silinmiş. Programdan bu dosyaları bulamıyoruz. İlgili dönem için yapmamız gereken işlem nedir?

Cevap 247- GİB onaylı beratlarınızı e-defter uygulamasına mali mührünüzle giriş yaparak yeniden indirebilmeniz mümkündür.

Ancak muhafaza sadece uyumlu yazılımın programı üzerinde değil, ayrıca kendi bilgi işlem sisteminizde de yapılmalıdır. Muhafaza sorumluluğu tamamen mükellefin kendisindedir.

EDEFTER AÇIKLAMA SAHASI

Soru 248-E-defter oluşturma aşamasında fiş açıklamasında Türkçe karakter var iken, e-deftere İngilizce karakter atılması bir sıkıntı oluşturur mu?

Cevap 248-Teknik olarak bir sıkıntı olmaz. Mevzuat olarak Türkçe yanında İngilizce atılabilir.

E-DEFTER YABANCI PARA CİNSİ

Soru 249 -Biz uyumluluk onayı almış bir firmayız. 16/04/2015 tarihinde yabancı para cinsinden e-defter tutabilme imkanı veren bir güncelleme yayınlandı. Bu güncelleme e-defter uygulamasında yapılması zorunlu olan bir güncelleme midir?

Cevap 249- Zorunlu değildir. İsteğe bağlıdır.

MALİ TATİL

259

Soru 250- Mali tatil sebebiyle berat süresi de uzar mı?

Cevap 250- E-Defterlerin oluşturulma, imzalanma ve beratların gönderim süresinde süre uzatımı bulunmamaktadır.

MALİ MÜHÜR YETKİLİSİNDE DEĞİŞİKLİK

Soru 251- Şirket genel müdürümüz istifa etti. Mali mührümüz de eski genel müdürün ismi yazıyor. Yeni genel müdür üzerine mali mührü alabilmek için ne yapmalıyız?

Cevap 251 - Mali mühür içerisinde yetkili kişi bilgileri yoktur. Yetkili kişiden kasıt mali mührün teslim edileceği kişidir. Detaylı bilgi için sorunuzu mali mührü aldığınız yere sormalısınız.

ARA DÖNEMDE YAZILIM PROGRAM DEĞİŞİMİ VE ALINAN HATA

Soru 252- İlgili yılın ilk 3 ayının defterini farklı bir programdan oluşturup e-defter uygulaması ile manuel olarak sisteme yüklemiştik.

Aynı yılın Nisan ayının e-defterini yeni geçiş yapılan e-defter yazılımı ile oluşturup otomatik olarak GIB e yüklemek istedik. Ancak "… Yılının 1 numaralı defterinin dönemi… 04 olamaz" uyarısını alıyoruz. Yüklenen defterlerin ilk aya ait olduğunu görüyor gibi bir durum söz konusu. GİB’e program değişikliği ile ilgili olarak dilekçe daha önce gönderilmişti. Çözüm için ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 252-Yeni program kullanıyor olsanız da e-defterde numaralarda müteselsillik sağlanmalıdır.

Örneğin YEV201507000011 de kalmışsanız yeni programdan YEV201507000012 den devam etmelisiniz.

BERAT GÖNDERME HATASI

Soru 253- 0000000X VKN lı e-defter mükellefi iken nevi değişikliği yaptık. Yeni Vergi Kimlik No 000000000X dir. 01/08/2015 - 09/08/2015 dönemi için eski VKN ile e-defter gönderilmiştir.

Yeni vergi kimlik numaramıza ait mali mühürle sisteminize berat göndermek istediğimizde kullanıcı sisteme kayıtlı değildir şekilde hata alıyoruz. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 253- Yeni VKN ile başvurunuz olmadığı için öncelikle yeni mali mühürle başvurmanız gerekmektedir. Sonra uygulama başlangıç tarihini Ağustos'a çektirdikten sonra Ağustos beratlarını yükleyebilirsiniz.

SERBEST BÖLGE ŞUBESİNDE E- DEFTER

260

Soru 254- Anonim şirketimizin Gemlik Serbest Bilgede de şubesi var. İki firmada da farklı bilgisayar programı kullanılıyor. Bugüne kadar şube ve merkezin defterlerini ayrı ayrı yazdırıyorduk.

2015 yılında e -deftere geçtiğimizde merkezi ayrı, şubeyi ayrı olarak e- defter gönderebilir miyiz?

Cevap 254- Elektronik defter kullanıcısı olduğunuzda, yasal olarak var olan şubeleriniz içinde ayrı ayrı elektronik defter oluşturup, defterlerin beratlarını Gelir İdaresi Başkanlığına iletebilirsiniz. Uyumlu yazılım firmalarının hepsinde şubeli veya şubesiz defter oluşturma opsiyonları bulunmaktadır.

TAHSİLAT MAKBUZLARININ BORDRO OLARAK BELİRTİLMESİ

Soru 255- e-defter'de makbuz "receipt" belge türü ile belirtilmektedir.

Bu durumda yapılan her tahsilatın ayrı bir yevmiye maddesi ile belirtilmesi mi gerekmektedir?

Bunun yerine

* Tek maddede başlıkta Belge Türü: Diğer (other) belirtilir

* ‘other' için açıklama olarak "Tahsilat Bordrosu" belirtilir

* Belge No kısmına bir Tahsilat Bordro numarası yazılır

* Detayda ise yapılan her tahsilata ait cari hesap muhasebe kodu ile açıklamada "Makbuz: 123" şeklinde makbuz no belirtilir,

Şeklindeki bir kayıt kabul edilir mi?

Eğer kabul edilecek ise belge türü kuralına uyulmadığı için anılan bordronun yazdırılıp işletme tarafından onaylanması ve saklanması mı gerekecek?

Cevap 255- Verilerin e-deftere aktarılması gerekmektedir.

Belge Tipi Tanımlaması (documentTypeDescription)yapılırken, belge tipi alanına “other” yazılmış ise belgeye ilişkin tür bilgisi yazılacaktır. Doküman Tipi Açıklaması, serbest metin olarak bu alana yazılmaktadır.

Bu alan serbest metin olarak giriş yapılan bir alandır. Ancak açıklama alanına yapılan işlemin adı değil, doğrudan kayda esas belgenin adı yazılmalıdır. Örneğin, ücret bordrosu, teminat mektubu, sigorta poliçesi, dekont vb. belgeler “other(diğer)” olarak tanımlanabilecek belgeler bu açıklama alanına yazılabilir ifadelerdir.

Ancak havale, eft, ödeme vb. işlem adları kayda esas belge olarak bu açıklama alanına yazılmamalıdır. Eğer yapılan işlemle ilgili açıklama girilmek isteniyorsa “entrycomment” alanında bu açıklama yapılır.

261

PERSONEL MASRAFLARININ E-DEFTER'E GEÇİRİLMESİ

Soru 256- Şirket personeli yurtiçinde harcama yaptıktan sonra ilgili fişleri (yemek, taksi, otel,...vs) ibraz ederek ödeme almaktadır. Mevcut durumda (kağıt defter) bu masraf fişleri yevmiye defterine işlenirken aynı yevmiye maddesine eklenmektedir.

E-Defter'e geçildiğinde bir belgenin bir maddede gösterilmesi zorunlu olduğundan fişlerin teker teker işlenmesi operasyonel açıdan imkânsız hale gelmektedir.

Bu sebeple döküman tipi "other" seçilip "Masraf Formu" adı altında şirket kaşe ve imzası ile fişlerin eklendiği bir formun saklanması mevzuat açısından uygun mudur?

Cevap 256- Doküman tipi "other" seçilip "Masraf Formu" adı altında şirket kaşe ve imzası ile fişlerin eklendiği bir formun saklanması koşulu ile kayıt yapılabilir.

E-DEFTER-İNGİLİZCE AÇIKLAMALAR

Soru 257- Özellikle yurt dışı bağlantılı firmaların kayıt açıklaması (entryComment) , satır açıklaması (detailComment), alt hesap adı (accountSubDescription) ve ödeme yöntemi (paymentMethod) için Muhasebe sistemlerinde İngilizce değerler ürettiklerini görüyoruz.

Örnekler :

entryComment : AP EXPENSES

detailComment : EXP/ Overtime

accountSubDescription : Taxi Expenses

paymentMethod : APEXP

E-Defter üretilirken tamamı serbest metin olarak doldurulacak bu 4 alana İngilizce değerler girilmesinin bir sakıncası var mıdır?

Cevap 262- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2012 Tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İCARİ DEFTERLERE İLİŞKİN TEBLİĞ in 19. maddesinde;

"Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Kanun ve bu Tebliğ uyarınca tutulacak ticari defterler Türkçe tutulur ve kayıtlarda Türk para birimi kullanılır" hükmü bulunmaktadır.

Ancak Vergi Usul kanununda yer alan hükümle Bakanlar Kurulunca defterlerin yabancı dilde tutulmasına izin verilebilmektedir.

262

E DEFTER İLE UYUMLU KAYIT TUTMA

Soru 263- E-Defter’e entegratör aracılığı ile geçmeyi düşünüyoruz; Kayıtlarımızı hali hazırda belli bir formatta sistemimizde tutmaktayız. 01.01.2015 ten itibaren yine kayıtlarımızı bu şekilde tutmaya devam edip; dışarıdan entegratör bu kayıtlarımızı E-DEFTER ile uyumlu hale getirip GİB’ e yollar ise; bizim sistemimizdeki kayıtlarımız ile defterdekiler farklı olacaktır. Bu sorun teşkil eder mi?

Yevmiye ve kebir defterleri periyodlara bölünerek birden fazla dosyaya bölündüğü zaman Yevmiye ve Kebir’in aynı periyodlarda mı bölünmesi gerekir?

Örneğin bir aylık yevmiye defterini 200'er MB'lar halinde 5 parçaya böldük, fakat aynı ayın kebiri 200MB'lık 3 parçaya sığabiliyor olabilir, aşağıdaki gibi. Bu şekilde (yevmiye ve kebir birbirinden farklı periyodlarda) oluşturulabilir mi?

Yevmiye 1.parça (1-6 Eylül)

Yevmiye 2.parça (7-12 Eylül)

Yevmiye 3.parça (13-18 Eylül)

Yevmiye 4.parça (19-24 Eylül)

Yevmiye 5.parça (25-30 Eylül)

Kebir 1.parça (1-10 Eylül)

Kebir 2.parça (11-20 Eylül)

Kebir 3.parça (21-30 Eylül)

Cevap 263- Muhasebe kayıtlarınızda asıl olan resmi defterlerinizdir. Eğer oluşturacağınız elektronik defterler GİB’in istediği formatta ise bir sorun bulunmamaktadır.

Defterler, sorunuzda belirttiğiniz şekilde oluşturulamaz. Yevmiye defteri ve büyük defter birebir aynı olmak zorundadır.

E-DEFTER BAŞVURUSUNDA YANLIŞ HARF

Soru 264- E-defter başvuruda bulunurken firma ismini bir harf fazladan eklemişiz düzeltme imkânımız var mı?

Cevap 264- Vergi numaranızı ve unvanınızı belirteceğiniz dilekçenizi GİB Başkanlığına göndermelisiniz.

YAZAR KASA İCMALİ

Soru 265- Yazar Kasa fişlerini detay bilgileri gösteren bir icmal hazırlayıp referans numarası vermek suretiyle bu icmale ekleyerek tek satırda (örn:50 adet aynı güne ait

263

fişi) tek yevmiye fişinde gerekli kayıt işlemlerini yaptığımızda gerek mevzuat gerekse teknik açıdan sıkıntı yaşar mıyız?

Cevap 265- Eğer siz düzenlediğiniz yazar kasa fişlerini kaydetmek istiyorsanız gün sonu alınan "Z Raporunu" belge türü "other" yazılarak belge açıklaması alanına "Z Raporu" yazılarak bu raporun tarih ve numarasını yazarak kayıt edebilirsiniz.

Size düzenlenen yazar kasa fişlerini ise bir icmal listesinde ayrıntıları gösterilmek şartı ile ve bu icmal listesinin firma tarafından kaşeli imzalı saklanması şartı ile belge türü "other" yazılarak belge açıklaması alanına "İcmal Listesi" yazılarak bu listenin tarih ve numarasını yazarak kayıt edebilirsiniz.

ALIŞ FATURASI, BANKA HAVALESİ YEVMİYELERİ

Soru 266-Her gün için düzenlediğimiz satış faturalarını tek bir muhasebe fişi ile kayıt ediyoruz. Bu yevmiye maddesinin içerisinde o güne ait düzenlenen tüm satış faturaların bilgileri mevcuttur.

E-defter mevzuatına göre tüm satış faturalarını (faturaların listesini ayrıca ibraz edebiliriz )tek bir yevmiye kaydı ile e-defterde gösterebilir miyiz?

Bankaya gelen veya gönderilen havalelerin yevmiye kayıtlarında banka dekont numarasının yazılmasını daha önce belirtmiştiniz. Yukarı belirttiğimiz sorumuza paralel olarak banka işlemlerini her gün için tek bir yevmiye maddesi olarak (gerektiğinde bu yevmiye maddesinin hangi işlemler için olduğunu liste olarak verebileceğiz) e-defterde gösterebilir miyiz?

Bu durumda data kontrollerinde belge numarası alanı zorunlu.

Belge numarası olarak beklenen veri nedir? Bankanın dekont numarası mı, yoksa sistemimizdeki ilgili sistem numarası mı belirtilmelidir?

Cevap 266- E-defter uygulamasında fatura kayıtlarınızı belge türü fatura seçerek belge numarası ve belge tarihi girerek kayıt etmek zorundasınız. Belge tarihi ve numarası gireceğiniz için birden fazla faturayı aynı yevmiye maddesine kayıt edemezsiniz.

Aynı banka işlemlerini bir listede ya da dekont olarak belirtirseniz bu belgeyi other olarak kaydedebilirsiniz.

Belge numarası belge üzerinde yazan numaradır. Sistemin ürettiği numara değildir.

MUHASEBE İLKELERİ

Soru 267- Muhasebe ilkeleri arasında yer alan Belgelendirme kavramına göre "Muhasebede yapılan tüm işlemlerin belgelendirilmesi ve kayıtların belgeye dayanması gerekir. "

264

Bu yorumdan yola çıkarsak belge türünün zorunlu alan olması gerekir.

Bu durumda belge tipini boş geçersek ileride bir usulsüzlük cezası ile karşılaşır mıyız?

Cevap 267- Belgeye dayanmayan kayıtlarda olabilir. Örneğin amortisman kaydı, virman gibi.

Eğer yevmiye kaydı bir belgeye dayanmıyorsa belge tipi alanı boş geçilebilir. Ancak belgeye dayanıyorsa belge tipi alanını boş geçemeyiz.

E DEFTERDE YER ALAN SM/SMMM/YMM'YE AİT BİLGİLER

Soru 268- Kurumumuz 4572 sayılı özel kanuna göre kurulmuş bir tarım satış kooperatifleri birliği olup, defterlerini Aralık-2014 tarihinden itibaren elektronik olarak hazırlamaktadır. Ancak, özel kanunlara göre kurulan kooperatifler ile bu kooperatiflerin oluşturdukları birliklerin herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın beyannamelerini SM/SMMM/YMM'ye imzalatma zorunluluğu bulunmaması nedeniyle, kurumumuzun sözleşmeli SM/SMMM/YMM'si bulunmamakta ve beyannameleri kurum yetkilileri tarafından elektronik olarak verilmektedir. Bu kapsamda, e-defterde bulunması zorunlu olan SM/SMMM/YMM'ye ait bilgiler hanesine hangi bilgilerin yazılması gerekmektedir?

Cevap 268- Eğer defterler işletme bünyesinde tutuluyorsa, bu alana işletmenin muhasebe bölüm yetkilisinin unvanı ve adı-soyadı yazılacaktır. Bu durumda "Sözleşme No" alanına tire(-) işareti yazılacaktır. Çünkü sözleşme bilgisi alanı, şematron kontrollerine göre boş geçilmemesi gereken bir alandır.

BİR DOKÜMANLA İLE İLGİLİ KAYDIN, BİR YEVMİYE SATIRINA KARŞILIK GELMESİ

Soru 269- e-Defter uygulamasının teknik kılavuzlarına göre her ayrı belge ayrı yevmiye kayıtlarında gösterilmesi gerekmektedir.

Doküman ve doküman ile ilgili, doküman tipi gibi, bilgilerin yevmiye satır numarası ile ilişkilendirildiğini, yevmiye başlık numarası ile ilişkilendirilmediğini görüyorum.

Bu ilişkiye göre, bir dokümanla ile ilgili kayıt, bir yevmiye başlığına değil, bir yevmiye satırına karşılık gelmelidir. Doğru mu anlıyoruz?

Örnek verirsek;

1. Günlük kasa için, genelde bir tahsil bir de tediye fişi açılır. Bir gün içinde çok fazla fatura ödenir ve tahsilat yapılır. Bunların her birinin ayrı fiş satırında olması normaldir. Ama her bir doküman için ayrı fiş başlığı açmak pratik olarak uygulanması mümkün değil.

265

2. Marketlerin günlük kestikleri fiş sayısı ile tahsilatlarının fazlalığını dikkate aldığımızda, bunların her biri için ayrı fiş başlığı açmak yerine ayrı satırlarda ele almak mümkün olabilir mi?

Cevap 269- XBRL-GL de e-defter uygulaması teknik kılavuzlarında açıklanan alanlar haricinde kullanılacak birçok alan mevcut. İdare bu alanları ileriki dönemde kullanmayı düşünmektedir. Kullanılması düşünülen alanların kullanımının gerçekleşebilmesi için her bir belgeyi (faturayı) ayrı satırlarda değil ayrı yevmiye maddelerine kaydetmeniz gerekmektedir.

ÇEK BELGE TÜRÜNÜN NUMARASI

Soru 270- Müşteriden 20 adet çek aldık, bunları bir çek giriş işlemi ile yapıyoruz. 20 adet çekin toplamı ve bu çeklerin ortalama vadesi ve çeki girdiğimiz bordro numarası ile cari hesabına tek satır olarak geçiyor. Bu belgenin numarasını bordro numarası olarak kullanabilir miyiz? Aksi halde her bir çek müşterinin hesabına bir satır olarak işlenmek zorunda kalınacak. Çok fazla çek tahsilatı ve buna bağlı olarak ödemesi olan firmalar için ekstreler işin içinden çıkılmaz hal alıp, mutabakatlarda hep karşımıza sorun olarak çıkacak. Biz belge numarası için bordro numarası yazdırmayı düşündük ancak bu mevzuata uygun mu?

Çek girdiğimiz bordronun numarasını hatta çek aldığımızda bir tahsilat makbuzu kesip müşteriye veriyoruz. Satıcı da bize aynı şekilde verdiğimiz çekler için bu çek tahsilat makbuzunun numarasını yazdırsak e-deftere uygun mudur?

Cevap 270- Aynı kişiye ait birden fazla çekin ayrıntılı bilgilerini çek bordrosuna yazıp, bu bordroyu firmanın imzalayıp kaşeleyip saklamak kaydıyla belge türü "other" yazılarak, belge açıklaması "Çek Bordrosu" yazılarak tarih ve numara yazarak kayıt edebilirsiniz.

E-DEFTER WEB SERVİS HATA KODLARI

Soru 271- GIB erişimlerinde bize dönecek hata kodları GIB duyurularında aşağıdaki gibi idi.

Hata Kodları ve Açıklamaları

KOD AÇIKLAMA

sendDocumentFile

101 Erişim yetkilendirme hatası.

102 Kullanıcının ilgili rolü yok.

103 Attachment null.266

104 Paket adı boş.

105 Paket içeriği boş.

106 Paket maksimum boyutu geçmiş.

107 Datahandler hatası.

108 Paket adı geçerli değil.

109 Paketi gönderenin kullanıcı kimliği ile sistemdeki kullanıcının kimliği

Uyuşmuyor.

110 Veri tabanı hatası.

111 Paket sisteme daha önce yüklenmiş.

112 Disk hatası.

113 İşlem kuyruğu hatası.

receiveDocumentFile

201 Erişim yetkilendirme hatası.

202 Kullanıcının ilgili rolü yok.

203 Veri tabanı hatası.

204 Paket adı geçerli değil.

205 GIB onaylı beratı indirmek isteyen kullanıcı ile paketi yükleyen kullanıcı tutarsız.

206 Disk hatası.

getBatchStatus

301 Erişim yetkilendirme hatası.

302 Kullanıcının ilgili rolü yok.

303 Veri tabanı hatası.

304 Paket adı geçerli değil.

305 Paketin durumunu sorgulamak isteyen kullanıcı ile paketi yükleyen kullanıcı tutarsız.

Hata Kodu güncelleme gerçekleşti mi? Hata kodu -2 olarak dönmesi ne anlama gelmektedir?

Cevap 271-- Bu hata mesajı değil. Webservis senddocument file metodu çalışmış görevini yapmış paket GİB tarafından işleme alınmış, bu da paketin durumu;

267

1-paket hatalı

0-başarı ile işlendi

-1-işleniyor

-2 kuyrukta

-3 sistem hatası oluştu.

BERAT KONTROLÜ

Soru 272- Elektronik berat kontrolü nasıl yapılacak? Mükellefin defter kayıtlarını süresinde e-defter sistemine yükleyerek e-berat aldığı nasıl kontrol edilebilecek? Bunun için mükelleften vergi incelemeleri sırasında nasıl bir talepte bulunulacak?

Cevap 272- e-defter uygulamasında elektronik ortamda oluşturulan defterler (kayıtlar) hiçbir şekilde Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilmiyor. GİB Başkanlığı, sadece oluşturulan defterlerin beratlarını (Kâğıt defterlerde açılış onayını gösteren ilk sayfa benzeri mükellefin bazı bilgilerini içeren dosya) alıyor. Yüklenilen beratlar e-defter yazılımı tarafından GİB imza değeri ile imzalanarak onaylı hale geliyor. Onaylı beratlar mükellef tarafından sistem üzerinden indirilerek defterler ile birlikte saklanması gerekiyor. Burada GİB Başkanlığının sadece gönderilen beratın mükellefe ait olup olmadığı, uyumlu yazılım kullanılıp kullanılmadığı gibi kontroller yapılıyor. Vergi incelemesi sırasında oluşturulan defterler ve GİB onaylı beratının xml hali verilmesi yeterli olacaktır.

PERSONELİN İŞ AVANSI İÇİN GETİRDİĞİ FATURANIN DEFTERE KAYDI

Soru 273- Kasadan vermiş olduğumuz iş avansına istinaden, personelimiz, iş avansı tutarında fatura getirmiştir. İş avansını tedarikçi hesabı ile çalıştırıp kapattığımızda (320 (B) - 195 (A)), bu kayıt için bir ödeme türü girilmesi gerekir mi? Yoksa bu işlemi hesaplar arası virman gibi düşünüp ödemeye konu teşkil etmeyeceği şeklinde mi düşünmek gerekir?

Cevap 273- İşletmenize düzenlenen faturanın ödemesi nakit olduğu için faturanın kaydedildiği yevmiye maddesinde ödeme yöntemi "nakit" olarak yer almalıdır.

EKSİK KAYITLI GÖNDERİLEN E-DEFTER

Soru 274 - 2016 Şubat dönemine ilişkin beyannamelerimiz olması gerektiği gibi verildi. Fakat kullanmış olduğumuz programdan kaynaklı entegre kayıtlarımızın bazıları silinmiş e-defter gönderimi ve yüklemesi eksik yapılmıştır.

2016 Şubat dönemine ilişkin eksik kalan silinen kayıtlarımız için ne yapabiliriz. İlgili dönemi iptal edip yeniden gönderme ihtimali olabilir mi?

268

Cevap 274- E-Defter uygulamasında berat silme özelliği bulunmaktadır. Ancak bu özellik yasal süresi içerisinde onaylandıktan sonra beratlarında hata olduğunu fark eden mükelleflerin hatalı beratlarını silip doğrularını tekrar yükleyebilmesini sağlamak için e-Defter uygulamasına eklenmiştir.

Yasal gönderim süresi geçmiş beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış ya da eksik kayıt tespit edilmesi durumunda yapılacak işlemler şöyledir.

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde yanlış yapılması durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “yevmiye maddesinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir” hükmü gereğince yevmiye maddesinde yapılan yanlıştan dolayı beratların iptal edilerek yeniden yüklenmesi mümkün olmayıp söz konusu yanlışların muhasebe kaidelerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Beratların Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına yüklenmesinden sonra yevmiye maddelerinde düzenlediğiniz ya da aldığınız belgelerin unutulması ya da geç gelmesi nedeni ile ortaya çıkan hata da izleyen ayın defterinde muhasebe kurallarına uygun şekilde kaydedilmelidir. Ancak unutulmaması gereken belgenin üzerindeki tarih izleyen ayın defterinde de aynı şekilde işlenmeli; sadece farklı olan kaydın yapıldığı günün tarihidir. Ayrıca ilgili dönem beyannamelerinde de gerekiyor ise mevzuata uygun şekilde düzeltmeler yapılmalıdır.

Eğer Genel Muhasebe kurallarına uygun olarak bir düzeltme yapılamıyorsa, bu durumda Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA adresine konuyla ilgili dilekçe göndermeniz gerekmektedir. Dilekçede ki durum Başkanlıkça değerlendirildikten sonra, sonuç için tarafınıza dönüş yapılır.

MÜŞTERİ UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ

Soru 275- Yılın 4. Ayında anonim şirketten, limited şirkete dönüştük, İşlettiğimiz otel adını da değiştirdik.

Bu durumda kayıtlarımıza alırken carinin otel adını değiştirmeli miyiz? Yoksa hesap planında yeni bir carimi tanımlamalıyız? Cari adını değiştirirsek unvan aynı kalacak, ancak ilk 3 aylık dönemde defterimizde bulunan isim ile görünmeyecek. Ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 275- Yasal kayıt sürelerini göz önünde bulundurarak kayıtlarınızı yaparken elinizde kayda esas oluşturacak belgede yer alan bilgiler ne ise o şekilde kayıt yapınız.

269

NEVİ / TÜR DEĞİŞİKLİĞİNDE E-DEFTER BERATI OLUŞTURMA

Soru 276- E-defter uygulamasına kayıtlı firmamız Ltd. şirket iken 9.10.2015 tarihinde tür değişikliği yaparak A.Ş olmuştur.

E-defter konusunda ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 276- E-Defter uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, nevi değişikliğine gitmesi halinde 15 gün içerisinde, nevi değişikliğine ilişkin ticaret sicil gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için de Kamu Sertifikasyon Merkezine elektronik ortamda başvurması gerekmektedir.

Yeni mali mührün elinize ulaşması halinde de www.edefter.gov.tr adresine mail atarak temin ettiğinizi belirtmelisiniz. Bunun ardından nevi değişikliğine ilişkin dilekçenizin havale edildiği ilgili personel size gereken yönlendirmeyi yapacak ve yeni kullanıcı hesabınız tanımlanacaktır.

Unutulmamalıdır ki nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihten önceki ay kesrine ait eski unvan ve vergi kimlik numaralı defter ve beratının oluşturulması gerekmektedir.

Oluşturulan defterlerin tarih aralığı, mükellefin eski unvanına ilişkin hesap döneminin son ayına tekabül edeceğinden beratlar GİB e-Defter uygulamasına, Kurumlar Vergisi beyannamesinin (Hesap döneminin başından, nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihe kadar ki hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi) verildiği ayın son gününe kadar (2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği) gönderilmelidir.

Ayrıca nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihten sonraki ay kesrine ait yeni unvan ve vergi kimlik numaralı defterlerin oluşturulup ilgili ayı izleyen üçüncü ayın son gününe kadar (2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirtilen süreler) beratların GİB e-Defter Uygulamasına gönderilmesi gerekmektedir.

Örneğin, 7 Ocak 2015 tarihinde gerçekleşen Nevi değişikliğinde eski vergi kimlik numarası ve unvana ilişkin defter ve berat 01 Ocak – 07 Ocak 2015 tarihlerini kapsamalıdır.

Bu tarihleri kapsayan eski vergi kimlik numarası ve unvana ilişkin defterler, eski unvanın hesap döneminin son ayına tekabül edeceğinden beratları yasal süre olan kurumlar vergisi beyannamesinin (Hesap döneminin başından, nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihe kadar ki hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi) verildiği ayın son gününe kadar GİB e-Defter uygulamasına gönderilmelidir.

Nevi değişikliğinden sonra yeni VKN ve unvana ilişkin defter ve berat 08 Ocak – 31 Ocak 2015 tarihlerini kapsamalıdır. Bu tarihleri kapsayan yeni vergi kimlik numarası ve unvana ilişkin defterlerin beratları yasal süre olan ilgili ayı izleyen üçüncü ayın son gününe kadar tarihine kadar GİB e-Defter uygulamasına gönderilmelidir.

270

BRÜT SATIŞI 10 MİLYONU GEÇMEYEN PETROL OFİSLERİNİN E -DEFTERE GEÇİŞİ

Soru 276- Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Kullanma Zorunluluğu Getirilen Mükelleflerin 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’ndan lisans alan mükellefler grubu içersinde, tüm petrollerin 1 sayılı listedeki (a) cetvelindeki sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G) ürünün teslimini yapıyor.

Bu faaliyet nedeniyle petrol ofislerinin de e- deftere geçişi mi olacak. 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler zaten geçiyor. Hangi hüküm uygulanacak?

Cevap 276- 454 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan her bir maddeyi ayrı ayrı değerlendirmelisiniz. Sayılan şartlardan herhangi birini sağlıyorsanız e-Fatura ve e-Defter uygulamasına geçiş zorunluluğunuz bulunmaktadır.

E-DEFTER BAŞVURUSUNDA E- İMZA VERGİ NO UYUŞMUYOR HATASI ALINMASI

Soru 277- E defter başvuru formunu tamamen doldurduktan sonra ilgili kart tanımlamalarını da yapıyorum ve kaydet butonuna tıklıyorum. Ancak mühürdeki TC kimlik numarası ile formdaki vergi numarası uyuşmuyor hatası alıyorum. E- İmzamız ile ilgili bir sorun yok. Başvuruyu bu şekilde de sonuçlandıramıyorum. E -imza aldığımız yer ile görüştüm. GİB ile görüşmemi söylediler. Ne yapmam gerekiyor?

Cevap 277 Formda girdiğiniz mükellefin bilgisi neyse cihazda bu bilgi olmalıdır. Örneğin Şahıs firması var. TCKN : 12345678901 bu firmanın başvurusunda kullandığı Cihaz e-imzada olabilir. Mali Mühürde. Tüzeller sadece Mali mühürle başvurmalıdır.

Şahıs firmalarında VKN girilmez. VKN yazıp e-imza ile başvuru yapamazsınız.

Bunları yapmanıza rağmen hata mesajı alırsanız Java kontrolü yapın. Java’nız 32 bit olmalıdır. 64 bit Java’nız veya 1 den fazla Java’nız olabilir. Java Control Panelindeki ve İnternet ayarlarındaki Güvenlik sekmesinden Güvenilen Sitelere ekleyiniz.

Öncelikle her yeni başvuru öncesi Java Cache belleği ile Tarayıcı geçmişini temizlemelisiniz. Tarayıcı geçmişini temizlemek için tarayıcı ekranında ctrl+shift+delete birlikte tuşlayabilirsiniz.

İnternet Explorer ve Google Chrome kullanmayınız. Başka bir tarayıcı kullanınız. Başvuru esnasında tekrar hata alırsanız hatanızı tespit etme adına hatayı aldığınız andaki TüM ekran görüntüsünü ve Java Logunu göndermelisiniz.

Başvuru sayfasına girdiğinizde sol üstte açılan Java Console da " https://uyg.edefter.gov.tr/edefterbasvuru/esign [^] " ibaresini gördükten sonra işlem yapınız. Applet hemen yüklenmiyor. Biraz beklemeniz gerekiyor.

E-DEFTER İŞLEMLERİ HAKKINDA 271

Soru 278- E-defter işlenmesi sırasında gelir-gider faturaları günlük mü işlenmesi gerekiyor?

Örneğin bugün kestiğimiz faturayı o gün değilde tarih ve sıra numarası takip etmek şartıyla e-deftere birkaç gün sonra işlesek sorun çıkar mı? (bu sorum Gider faturalarımız içinde geçerli.

Cevap 278- Elektronik defter konuyla ilgili ayrı bir hüküm getirmemektedir. Yasal mevzuatta belirtilen süreler içinde belgelerinizi defterlerinize kaydetmelisiniz. Vergi Usul Kanununa göre kayıt süresi en geç 10 gündür.

E-DEFTER SENE SONU İŞLEMLERİ

Soru 279- e -defter kullanıcısıyız. 2015 sene sonunda yapmamız gereken bir şey var mıydı?

Cevap 279- 2014 tarihinden bu yana e-defter kullanıcısı olduğunuzu belirtmektesiniz. E-deftere ilişkin beratlarınızı süresinde göndermekten başka yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.

YEVMİYE VE KEBİR DEFTERİN SİSTEMDEN SİLİNMESİ

Soru 280- Son gönderilme süresi 30.09.2015 tarihi olan 2015 Haziran ayı beratımızı 23.09.2015 tarihinde gönderdik. Fakat 01.10.2015 tarihinde server arızasından dolayı veri kaybı yaşadık. 23.09.2015 tarihinde göndermiş olduğumuz e -defter beratlarına ait yevmiye ve kebir defteri server sistemimizden tamamen silinmiş durumdadır.

Alınan yedeklerden de bulamıyoruz. Beratları GİB’den gelen bilgiye istinaden Gelir İdaresinden indirebileceğimizi biliyoruz. Fakat sistemden silinen 2015 Haziran dönemi yevmiye ve kebir defterleri ile ilgili ne yapmamız gerekiyor.

Cevap 280- Konuyla ilgili "Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı / ANKARA" adresine şirket yetkililerinizce imzalanmış ve kaşelenmiş bir dilekçe göndererek sorununuzu iletiniz. Dilekçe ekine ekleyeceğiniz raporda da bu sorunun neden meydana geldiği ve tekrarlanmaması için ne gibi önlemler alındığını detaylı bir şekilde açıklayınız

Evraklarınız üzerinde GİB Başkanlığınca değerlendirme yapılacak ve değerlendirme sonucu tarafınıza bilgi verilecektir.

HASILATI 10 MİLYONUN ALTINDA KALAN PETROL İSTASYONUNUN E- DEFTER KULLANMA ZORUNLULUĞU OLACAK MI?

Soru 281- Petrol İstasyonlarının brüt satışlarının on milyonun altında kalması durumunda E Defter kullanma zorunlulukları var mıdır?

Herhangi bir firma on milyon ve üzeri cirosu olduğunda e -defter uygulamasına geçtiği zaman e -fatura kullanma zorunluluğu da var mıdır?

272

Cevap 281- 1. Elektronik deftere zorunluluk getiren tebliğlerdeki zorunluluk şartlarından herhangi birini taşıyorsanız e-defter ve e-fatura uygulamasına başvuru zorunluluğunuz bulunmaktadır.

2. Tebliğde belirtilen 10 milyonluk sınırı geçen firmalara hem e-Defter, hem de e-Faturaya aynı anda geçme zorunluluk getirilmiştir.

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ OLMAYAN "ADİ ORTAKLIK" - E-DEFTER

Soru 282- Ortakları anonim şirket statüsünde olan 3 ortakla Kurulan "ADİ ORTAKLIK" statünde bir işletme inşaat taahhüt işi yapıyor.

Bu adi ortaklığın Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları kapsamında mükellefiyeti bulunmuyor. KDV Ve Muhtasar Beyanname açısından Mükellefiyeti var.

2014 yılı sonunda Brüt Satış hasılatı 10 milyon TL üzerinde olduğundan, elektronik defter ve elektronik fatura uygulaması kapsamına girme zorunluluğu var mıdır?

Cevap 282- Tebliğde belirtilen 10 milyon brüt satış hasılatı sınırını aştığınız için elektronik defter ve faturaya başvuru zorunluluğunuz bulunmaktadır.

MÜSTAHSİL MAKBUZLARI

Soru 283- Bir üretim fabrikasında muhasebe kayıtları yapılırken yaklaşık 4000 adet müstahsilden alınan müstahsil makbuzu kayıtlarını 4000 adet olarak ve her birini ayrı bir fatura gibi teker teker mi işlememiz gerekiyor. Yoksa toplu olarak tek ya da bir kaç kayıtla yapılabilir mi?

Cevap 283- Elektronik defter uygulamasında her bir belgeyi farklı yevmiye maddesinde kayıt etmeniz gerekmektedir.

Örneğin müstahsil makbuzunda; Belge türüne (documenttype) other, Belge Tipi Tanımlamasına (documentTypeDescription) “Müstahsil makbuzu” yazarak, belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da(documentnumber) girmelisiniz. Bu şekilde her bir müstahsil makbuzunu farklı yevmiye maddesinde muhasebeleştirmelisiniz.

NOTER MAKBUZU, E-DEFTERDE KAYNAK EVRAK TİPİ

Soru 284- "noter makbuzu" e-defterde kaynak evrak tipi ne olmalıdır?

Cevap 284- Belge türü (documenttype) sadece “makbuz” ise; belge türüne makbuz yazabilirsiniz. Belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da (documentnumber) girmelisiniz.

273

Belge türü “noter makbuzu” ise, belge türüne (documenttype) other, Belge Tipi Tanımlamasına (documentTypeDescription) “noter makbuzu” yazabilirsiniz. Belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da(documentnumber) girmelisiniz.

ŞİRKET BİRLEŞMESİ -EDEFTER

Soru 285- E-defter mükellefi olan bir anonim şirket (A şirketi) ile e-deftere tabi olmayan ve ilgili yıldaki brüt satış hasılatı itibariyle de 01.01.2016 da e-deftere geçmeyecek olan bir limited şirket(B şirketi) ile birleşme yapılacaktır.

(A) şirketi yasa gereği birleşme sonucu fesih olacaktır. B şirketinin e-fatura, e-defter müracaatı yapması gerekiyor mu?

Fesih olan (A) şirketi ile ilgili GİB'e bildirim nasıl yapılacak?

Cevap 285- 448 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; “Bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler elektronik fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter kullanmak zorundadır.

Uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm gereğince birleşilen şirketin de e-Defter ve e-Fatura zorunluluğu bulunmaktadır. Birleşilen şirket elektronik ortamda e-Fatura ve e-Defter başvurusunu yapabilir.

Birleşme sonucunda faaliyeti sona eren şirket ekinde Ticaret sicil Gazetesinin bulunduğu bir dilekçeyle faaliyetinin sona erdiğini Gelir İdaresi Başkanlığına bildirerek e-Fatura ve e-Defterden çıkarılmayı talep edecektir. GİB Başkanlığına gönderilen belgeler üzerinde yapılacak değerlendirme sonucunda talebinizle ilgili tarafınıza dönüş yapılacaktır.

KAYITLARA GEÇ İNTİKAL ETTİRİLEN FATURALARDA YER ALAN KDV’NİN İNDİRİMİ

Soru 286- Kayıtlara geç intikal ettirilen faturada yer alan KDV indirim konusu yapılabilir mi?

Cevap 286- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi kanunu 29/1- a maddesinde mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisinden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisini kanunda aksine bir hüküm olmadıkça indirim konusu yapabilirler.

274

Bu indirim hakkı anılan kanunun 29/3 Maddesi uyarınca vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartı ile ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir.

34/1 inci maddesinde ise, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV nin, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanunî defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği belirtilmiştir.

Günümüz koşullarında çeşitli sebeplerle belgelerin mükelleflere geç intikal etmesi uygulamada bazı sorunları beraberinde getirmektedir.

a) Fatura tarihi 2016, fatura içeriği 2016 ancak fatura 2017 yılında defterler kapatıldıktan sonra gelir ve Kurumlar Vergisi beyanname verme süresine kadar kayıtlara alınır ise;

KDV dahil tutarlar 2016 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinde diğer indirim olarak gösterilir. Maliye Bakanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 31.01.2012 tarihli özelgesinde bu durum aşağıdaki gibi ifade edilmiştir.

“… hesap dönemi kapandıktan sonra gelen faturalarda yer alan tutarlar, tahakkuk ettikleri dönemin gideri olarak değerlendirilecektir. Ayrıca, söz konusu faturalarda yer alan ve indirim konusu yapılamayan KDV tutarlarının maliyet veya gider unsuru olarak dikkate alınması mümkün olup, bu tutarların gider olarak dikkate alınması halinde, fatura tarihinin içinde bulunduğu vergilendirme döneminin kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.”

Görüldüğü üzere bazı özel durumlarda indirilemeyen KDV tutarları maliyet veya gider unsuru olarak dikkate alınabilmektedir.

b) Fatura tarihi 2017, fatura içeriği 2016 ancak fatura 2017 yılı içinde ve 2016 defterleri kapatıldıktan sonra gelir ve Kurumlar Vergisi beyanname verme süresine kadar kayıtlara alınır ise;

Fatura içeriği 2016 yılına ilişkin olduğundan fatura bedelinin 2016 yılı Kurumlar Vergisi beyannamesinde diğer indirim olarak gösterildiği durumdur.

Bu duruma ilişkin farklı görüşler mevcuttur;

Maliye Bakanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 12.03.2012 tarihli özelgesinde,

“… yılın son aylarında tüketilen elektrik bedellerine ait faturaların izleyen yılın Ocak ayında düzenlenmesi durumunda, bu faturalardaki KDV nin de, faturaların kanuni defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılması mümkündür.

Ayrıca, bir önceki yılın Aralık ayında tüketilen elektrik bedellerine ait faturaların takip eden yılın Ocak ayında düzenlenmiş olması halinde, bu faturalardaki katma değer vergisi, söz konusu belgelerin defterlere kaydedildiği Ocak vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilecektir.”

ifadesine yer verilmiş olup, geç gelen faturaların KDV sinin indirim konusu yapılabileceği ifade edilmiş olmakla birlikte faturalar özelgede de ifade edildiği gibi Aralık ayı tüketimine yönelik elektrik faturaları olduğundan bu özelgenin özellikli olduğu açıktır.

275

Dolayısıyla vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılının aşılmaması gerekmektedir.

İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi

Katma Değer Vergisi Kanunun 58. Maddesi uyarınca Mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi ile mükellefçe indirilebilecek Katma Değer Vergisi, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmeyeceği belirtilmiştir. Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesi uyarınca indirilemeyecek KDV;

a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi,

b) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi,

c) Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi,

d) Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi.

KDV genel tebliği uyarınca (a) ve (b) bentlerinde belirtilen KDV ler indirilemeyip gider veya maliyet hesaplarına intikal ettirilmelidir. (c) bendinde belirtilen zayi olan malların KDV si VUK 278.maddesi uyarınca ispat edilmek suretiyle gider yazılabilir. (d) bendinde belirtilen KKEG lerin KDV si ise yine KKEG olarak dikkate alınmalıdır.

Katma Değer Vergisi Genel Tebliğindeki Açıklamalar

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği (KDVGUT) lll-C İndirim başlıklı 5.6. bölümünde;

3065 sayılı Kanunun (29/3) üncü maddesi hükmüne göre indirim hakkı, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili vesikaların kanuni defterlere kayıt edildiği vergilendirme döneminde kullanılabilecektir. Bilindiği üzere Vergi Usul Kanununun kayıt nizamına ilişkin 219 uncu maddesinin “a” bendinde; “Muamelelerin, işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir" hükmü yer almaktadır. Aynı Kanunun (352/1–6)ncı maddelerinde ise bu hükme aykırı hareket edilmesi halinde, 1 inci derece usulsüzlük cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır.Buna göre, fatura ve benzeri vesikalar 10 gün içinde defterlere kaydedilebilecek, indirim hakkı ise vesikaların kanuni defterlere kayıt edildiği vergilendirme döneminde kullanılabilecektir. Ancak bu indirim hakkının vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı içinde kullanılması, yılın aşılmaması gerekir.Öte yandan Kanunun (11/1-c) ve geçici 17’nci maddeleri uyarınca satıcı tarafından ihraç kayıtlı teslim kapsamında teslimi gerçekleştirilen mallara ilişkin KDV, alıcı tarafından malın teslimi anında indirilecek KDV hesaplarına intikal ettirilmemektedir. Alıcı tarafından

276

söz konusu alım nedeniyle yüklenilen KDV, süresi içinde ihracatın gerçekleşmemesi durumunda indirilecek KDV olarak kayıtlara intikal ettirilebilmektedir. Dolayısıyla bu durumda alıcının ihracat için verilen sürenin son gününü izleyen gün itibarıyla indirim imkânı doğan vergiyi, bu günü içine alan takvim yılı aşılmamak kaydıyla indirim konusu yapması mümkündür.Örnek: 28 Ağustos 2012 tarihli alış faturasının 10 günlük süreyi aşmayacak şekilde 5 Eylül 2012 tarihinde deftere kayıt edilmesi halinde faturada gösterilen KDV 5 Eylül 2012 dönemi işlemlerine dahil edilerek indirim konusu yapılabilecektir.Mükelleflerin alış ve giderlerine ilişkin vesikaların, kendi iradeleri dışındaki sebeplerle işletmeye kayıt süresi geçtikten sonra intikal etmesi halinde, mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve ispat edilmesi şartıyla vesikaların kayıt süresinden sonra kayda alınması mümkündür.Mükellefler bu suretle belgeleri kanuni sürenin geçmesinden sonra defter kayıtlarına almaları halinde de fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilen KDV’yi bu belgelerin kanuni defterlere kayıt edildiği vergilendirme döneminde indirim konusu yapabilir. Örnek: Yukarıda örnekte yer alan 28 Ağustos 2012 tarihli faturanın 16 Ekim 2012 tarihinde deftere kayıt edilmesi halinde Ekim/2012, 4 Kasım 2012 tarihinde deftere kayıt edilmesi halinde de Kasım/2012 vergilendirme dönemlerinde indirim konusu yapılabilecektir. Ancak her halükarda 2012 yılının içinde kesilen faturanın o yıl defterine kayıt edilip, yine o yılda indirim konusu yapılması gerekmekte olup, yukarıdaki örnekte belirtilen faturada yer alan verginin Ocak/2013 veya müteakip vergilendirme dönemlerinde indirimi söz konusu olamayacaktır. Ancak Vergi Usul Kanununun kayıt nizamı hükümlerine uyulmaması halinde anılan Kanunda belirtilen müeyyidelerin uygulanacağı tabiidir. denilmektedir.

Bilindiği üzere kayıt düzenine ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu 219/a maddesinde ; “Mualemelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.” hükmü yer almaktadır.

Bu durumda 10 günlük süre içerisinde fatura vb. vesikalar defterlere kaydedilebilecek, katma değer vergisinin indirim hakkı ise fatura vb. Vesikaların kanuni defterlere kayıt edildiği vergilendirme döneminde kullanılabilecektir.

Sonuç

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğindeki açıklamalarda da görüldüğü üzere fatura tarihi ile kayıt tarihi arasında kanunda öngörülen daha uzun bir süre olması (10 günlük süreyi aşması) KDV genel tebliğindeki örneklerde de belirtildiği üzere yıl atlamamak şartıyla KDV indirim hakkını engellememektedir. Yıl atlayan faturalarda ise “vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılının aşılmaması” koşulunu sağlamadığından indirim hakkını kaybetmektedir.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesi uyarınca belirlenen indirilemeyecek KDV lerin gider/KKEG/maliyet unsuru olarak dikkate alınabileceği belirtilmiş, yıl atlayan faturalarda ise indirim hakkının kaybedildiği tebliğde açık bir şekilde belirtilmiştir.

277

İndirim hakkının kaybedildiği KDV'ler ise her ne kadar 31.01.2012 tarih B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.29-391 sayılı özelgede gider ya da maliyet olarak dikkate alınabilinir dese de incelemelerde her durumda indirilemeyen KDV'nin KDV madde 58 uyarınca gider ya da maliyet olarak kayıtlara alınmasının mümkün olmadığını düşünüyoruz.

Mükelleflerin yıl sonu kapanış işlemleri ile ilgili olarak geç gelen faturalar, özel bir dikkat ve özen isteyen konuların başında gelmektedir. Farklı şekillerde gündeme gelen bu konuyu özetle iki ana başlıkta açıklamaya çalışacağız.

Uygulamada 2016 yılına ait faturaların Aralık 2016 KDV beyannamesi verildikten sonra gelmesi, KDV indirimi açısından ciddi sorun yaratmaktadır.

Bu tür faturalar yasal kayıt süresi sona ermeden (45 günlük süre) gelmiş ise KDV dâhil tutarları ile gider olarak 2016 yılı kayıtlarına intikal ettirilebilir ve KDV’leri de Aralık beyanında indirime konu edilebilir.

Faturalar yasal kayıt süresinden sonra gelmiş ise 2016 kurumlar vergisi beyannamesinde diğer indirimler satırında KDV dâhil tutarı ile gösterilmek ve dilekçe ile mahiyetini açıklamak kaydı ile kurum beyanında indirim konusu yapılabilecektir.

Beyanname üzerinden indirilen 2017 tarihini taşıyan faturalar 2017 yılı kayıtlarına 681 Önceki Dönem Gider ve Zararları olarak kaydedilmeli, 2015 yılında ise Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) olarak dikkate alınmalıdır.

Benzer şekilde yasal kayıt süresi geçtikten sonra 2016 yılında gelir kaydedilmesi unutulan fatura olduğu anlaşılır ise, yine kurumlar vergisi beyannamesinde ilaveler içine dâhil ederek veya kurum kazancına ilave etmek ve dilekçe ile mahiyetini açıklamak kaydıyla gelir olarak beyan edilebilecektir.

Bu tür faturalar da 2017 yılında “671 Önceki Dönem Gelir ve Karları” olarak kayda alınır ve 2016 yılı kurum beyanı ile beyan edildiği için 2017 yılında vergilendirilecek gelir olarak dikkate alınmaz.

278

E-FATURA

1-TANIMLAR

Başkanlık: T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı

e-Fatura: Elektronik Fatura

e-Fatura Uygulaması: Başkanlık tarafından belirlenen standartlara uygun mesajların, taraflar arasında güvenli bir şekilde aktarılması imkanını sunan uygulamaların genel adıdır.

Mali Mühür: Vergi Usul Kanunu kapsamında yapılacak düzenlemeler çerçevesinde kullanılmak üzere, tüzel kişi ve diğer kurum, kuruluş ve işletmelere ait veri bütünlüğünün, kaynağın ve içeriğin garanti altına alınması ile gerekli durumlarda gizliliğin sağlanması fonksiyonlarının yerine getirilmesi amacı ile oluşturulan ve e-Fatura Uygulaması bünyesinde yapılan işlemlerde kullanılması zorunlu olan Mali Mühür, Başkanlık adına TÜBİTAK- BİLGEM KAMU SM tarafından hazırlanan elektronik sertifika alt yapısını ifade etmektedir.

TÜBİTAK-BİLGEM KAMU SM: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Kamu Sertifikasyon Merkezi

TCKN: T.C. Kimlik Numarası

VKN: Vergi Kimlik Numarası

2- PORTAL HAKKINDA

E-Fatura Uygulamasını kendi bilgi işlem sistemi aracılığı ile kullanma konusunda yeterli alt yapıya sahip olmayan kullanıcıların uygulamadan yararlanabilmelerini sağlamak amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’nca geliştirilmiştir.

279

Sisteme kayıtlı olan kullanıcılar, e-Fatura Portalı aracılığı ile aşağıdaki işlemleri yapabilirler.

-Formata uygun e-fatura oluşturulabilir,

-Oluşturulan e-faturalar sistemde kayıtlı kullanıcılara gönderilebilir,

-Harici programlar aracılığı ile formata uygun olarak oluşturulan, mali mühür ile onaylanan faturalar Portala yüklenerek alıcısına gönderilebilir,

-Formata uygun e-fatura alınabilir,

-Gönderilen ve alınan e-faturalar elektronik ortamda arşivlenebilir.

e-Fatura Uygulamasını e-Fatura Portalı üzerinden kullanmak isteyenlerin Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurmaları gerekmektedir.

3-GEREKLİ PROGRAMLAR VE AYARLAR

e-Fatura Portalı; Internet Explorer 8, Firefox, Google Chrome, Safari ve Opera tarayıcıları ile uyumlu olarak çalışmaktadır.

Ayrıca, portalın çalışması için bilgisayarınızda Java'nın (JRE) en az 1.6 versiyonunun bulunması gerekmektedir.

4- KAYITLI E-FATURA KULLANICILAR LİSTESİNE ULAŞMA

Portal üzerinden e-fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılar listesine ulaşılabilmektedir.

Sisteme Kayıtlılar listesinde yer alan mükelleflerin;

-Vergi Numarası,

-Etiket,

-Unvan/Adı Soyadı,

-Tip (Kamu/Özel),

-Kayıt Zamanı

Bilgilerine ulaşılabilmektedir.

5- FATURA OLUŞTURMA

Fatura Oluştur ekranında yer alan alanlar doldurularak taslak fatura oluşturulur.

Fatura Oluştur Ekranı, Fatura Bilgileri, Alıcı Bilgileri, Mal-Hizmet Bilgileri, Toplamlar ve Not bölümlerinden meydana gelmektedir.

Bu alanlarla ilgili aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.

280

1.Fatura Bilgileri Bölümünde yer alan:

1.1. ETTN (Evrensel Tekil Tanımlama Numarası) alanına müdahale edilemez. ETTN faturanın tekliğini sağlayan bir numara olup sistem tarafından kendiliğinden üretilmektedir.

1.2. SENARYO alanında temel fatura ve ticari fatura senaryoları yer almaktadır.

1.3. FATURA TİPİ alanından SATIŞ veya İADE olmak üzere düzenlenecek fatura tipinin seçilmesi ZORUNLUDUR.

1.4. Faturaya kaynak teşkil eden siparişe ait numara ve tarih bilgisi girilmesi zorunlu bir alan olmayıp kullanıcının tercihine bırakılmıştır.

1.5. Faturadan önce irsaliye düzenlenmiş ise irsaliye tarihi ve irsaliye numarasının İRSALİYE BİLGİLERİ alanında gösterilmesi ZORUNLUDUR.

2. Alıcı Bilgileri Bölümünde yer alan;

2.1. VKN/TCKN alanın doldurulması ZORUNLUDUR.

2.1.a. VKN/TCKN alanına alıcının vergi kimlik numarası girildiğinde, UNVANI kısmına alıcının unvanının tam olarak girilmesi ZORUNLUDUR.

2.1.b. VKN/TCKN alanına alıcının TC Kimlik numarası girildiğinde ise Adı, Soyadı kısımlarına alıcının Adı ve Soyadının tam olarak girilmesi ZORUNLUDUR

2.2. Müşterinin adresi ile ilgili bilgilerden en az Mahalle/Semt/İlçe, Şehir ve Ülke bilgilerinin girilmesi ZORUNLUDUR.

2.3. ALICI ARA alanı önceden Adres Defterine kaydedilen müşteri bilgilerini otomatik olarak getirmekte kullanılmaktadır. Alıcı ile yapılan kısaltmanın en az ilk üç harfinin girilmesi halinde ekranda ilgili alıcılar listelenecektir.

3. Mal/Hizmet Bilgileri Bölümünde satılan mal ve/veya hizmete ilişkin bilgiler gösterilir.

Mal/hizmet bilgisi girmek için Satır Ekle butonuna tıklanır. İlgili başlıkların altına gelen kutucuklara gerekli bilgiler girilerek doldurulur. Başka bir mal/hizmet bilgisi girişi için Satır Eke’ye tıklanarak yeni bir satır açılır. Bir satırı silmek için satır seçilerek Satır Sil butonuna tıklanır.

4. Vergi Ekle bölümünden; KDV dışında faturada yer alması istenilen vergi türü veya türleri seçilir ve Vergi Ekle butonuna tıklanır.

Toplamlar bölümündeki rakamlar, Mal/Hizmet Bilgileri alanında gösterilen rakamlardan otomatik olarak sistem tarafından üretilmekte ve ilgili alana getirilmektedir. Bu nedenle bu bölümdeki alanlara elle bilgi girişi yapılması mümkün değildir. Bu bölümde sadece Ödenecek Tutar kısmına yuvarlama yapmak amacıyla elle giriş yapılabilir.

5. Not bölümüne faturada yer verilmesi zorunlu olan ibareler veya faturada yer verilmek istenen diğer hususlar yazılabilir.

281

Örneğin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 6335 sayılı Kanunun 6.maddesi ile değişen 39. maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca e-faturada gösterilmesi gereken bilgilerden olup ayrı bir alanda yazılamayan “tacirin sicil numarası” ve “işletmenin merkezi” bilgisi faturanın Not alanına yazılabilmektedir.

6. Yukarıda sayılan bölümler gerektiği gibi doldurulduktan sonra Oluştur butonuna tıklanarak fatura oluşturma işlemi tamamlanır.

Doldurulması zorunlu bir alana herhangi bir bilgi girilmedi ise sistem ilgili alanın doldurulması için uyarıda bulunacaktır. Fatura sistem gereklerine uygun bir biçimde oluşturuldu ise aşağıdaki ekran görüntüsü gelecektir.

Oluşturulan fatura, otomatik olarak Taslaklar bölümüne kaydedilir.

Fatura İşlemleri ekranı aracılığı ile oluşturulan ve Taslaklar ögesine kaydedilen faturaların alıcısına gönderilebilmesi için mutlaka mali mühür/elektronik imza ile onaylanması gerekmektedir. Mali mühür/elektronik imza taşıyan faturaların sonradan düzeltilmesi halinde mali mühür geçerliliğini yitireceğinden onaylanmış olan faturaların içeriğinin değiştirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle Taslaklar ögesine kaydedilen faturalar onaylanmadan önce kontrol edilmelidir. Kontrol edilecek fatura seçilerek üzerine çift tıklanarak görüntülenir.

Faturada herhangi bir değişiklik yapılması gerekiyorsa ilgili fatura seçilerek Düzenle butonuna tıklanır ve gerekli değişiklik yapılır.

7. Fatura Onaylama

E-Fatura mali mühür/elektronik imza ile onaylanmalıdır. Üzerinde mali mühür/elektronik imza bulunmayan herhangi bir belge Vergi Usul Kanunu kapsamında e-fatura olarak kabul edilmediğinden, taslak faturalar gönderilmeden önce mutlaka onaylanmalıdır. Faturalar tek tek onaylanabileceği gibi birden fazla fatura seçilerek de onaylama işlemi yapılabilir.

Taslak faturaların onaylanması işlemi aşağıdaki adımlar takip edilerek yapılır.

1. Taslaklar altında onaylanmak istenen fatura seçilir Onayla butonuna tıklanır.

Onayla butonuna tıklanınca mali mühür uygulaması aktif hale gelecek ve mühürlenecek

Fatura Yükleme Ön Şartları

1. Yüklenecek Fatura XML dosyası içinde yüklenmeye başlayacaktır.

2. Mühürlenecek faturanın yüklenmesinin ardından kart giriş ekranı gelecektir. Bu ekranın Tanımlı Kartlar alanından mali mühür seçilir ve Kart Şifresi alanına şifre girilerek Giriş butonuna tıklanır.

3. Sertifika şifresi doğru biçimde girildiğinde sertifika bilgileri Kart Giriş ekranına yüklenecektir. Sertifika bilgileri yüklendikten sonra imzala butonuna tıklanır.

4. İmzala butonuna tıkladıktan sonra onaylanacak olan faturaların XML görünümünü barındıran ekran açılacaktır. Bu ekranın altında yer alan Onayla butonu tıklanır ve faturanın onaylandığına dair ekran görüntüsü gelene kadar beklenir.

282

Fatura onaylandığında dosya onaylama işleminin başarıyla gerçekleştiğini bildiren bilgi mesajı ekranda görüntülenir.

6- FATURA GÖNDERME

Taslaklar bölümünden onaylanan fatura seçilerek Gönder butonuna tıklanır.

Faturanın bulunduğu zarf bilgilerini içeren bilgi mesajı ekrana gelir. Gönder butonuna basılarak fatura alıcıya gönderilir. Ayrıca alıcının etiket bilgilerine de bu bölümde yer verilmiştir.

Zarfın alıcıya başarıyla gönderildiğini bildiren bilgi mesajı ekranda görüntülenir.

Fatura Yükleme ve Gönderme

Harici programlarla fatura veya faturaların portal aracılığı ile gönderilebilmesi için Portalda yer alan fatura yükleme modülünün kullanılması gerekmektedir. Fatura yükleme modülü aracılığı ile gönderilecek faturalar portal dışında UBL-TR formatına uygun olarak oluşturulup Mali Mühürle onaylanmış faturalar olmalıdır.

Yükleme işlemi hatasız tamamlanan faturalar, Yükleme Araçları menüsünde yer alan “Yüklenmiş Faturalar” bölümü altında görüntülenecektir.,

Yine bu ekrandan, yüklenen faturalar seçilip “Gönder” butonuna basıldığında alıcının etiketinin seçilebileceği alan görüntülenecektir. Bu alandan alıcının etiket bilgileri seçilerek “Tamam” butonuna tıklanır.

Bu ekrandan, yüklenen faturalar seçilip “Gönder” butonuna basılarak alıcısına gönderilir.

7-GÖNDERİLEN FATURALARA ERİŞİM VE İZLEME

Gönderilen faturalar Gönderilenler ögesi içerisinde yer almakta olup gönderiler, zarf bazında veya fatura bazında listelenebilirler.

Zarf bazında listelemede zarfın içeriğini görüntüleyebilmek için ilgili zarf seçilerek üzerine çift tıklanır. Bu işlemin ardından ekranın alt tarafında Zarf İçeriği bölümü gelecektir. Bu bölümde zarf içerisinde yer alan belge veya belgelere ait bilgiler görüntülenebilmektedir. Bu bölüm Belge Numarası ve Tür sütunlarından oluşmaktadır.

Tür sütunu altındaki belgeye tıklandığında, belgenin görüntülenmesi mümkündür.

Gönderilen faturaların durumu, muhatabına teslim edilip edilmediği hususunun Zarf Bazında Listeleme veya Fatura Bazında Listeleme ögeleri aracılığı ile takip edilmesi mümkündür.

8- GELEN FATURALARA ERİŞİM

Gelen faturalar ögesi ile tarafınıza gönderilen faturalar Zarf Bazında veya Fatura Bazında listelenebilir.

Zarf bazında listelemede zarfın içeriğini görüntüleyebilmek için ilgili zarf seçilerek üzerine çift tıklanır. Bu işlemin ardından ekranın alt tarafında Zarf İçeriği bölümü gelecektir. Bu

283

bölümde zarf içerisinde yer alan belge veya belgelere ait bilgiler görüntülenebilmektedir. Bu bölüm Belge numarası ve türü sütunlarından oluşmaktadır.

Tür sütunu altındaki belgeye tıklandığında belgenin görüntülenmesi mümkündür.

Gelen faturaların fatura bazında da listelenebilmesi mümkündür.

9- FATURALARIN KABUL VEYA REDDİ

Ticari Fatura senaryosu kullanılarak gönderilen faturaların kabul edilmesi veya reddedilmesi mümkündür. Faturanın hangi senaryoya dâhil olduğu ( Ticari fatura senaryosu ise Fatura görüntüsünde Senaryo alanı TICARIFATURA olarak görünür.) fatura görüntüsünün Senaryo alanında görülecektir.

9.1. Fatura Kabul İşlemi

a) Gelen Kutusu, Fatura Bazında Listeleme kısmından faturalar incelenir.

b) Fatura durumu ticari fatura olanlar kabul ve ya red edilebilir.

c) Kabul edilecek fatura çift tıklanarak görüntülenir ve Kabul Et butonuna basılır.

d) Gelen Kutusu Posta Kutusu Yanıtları menüsünden ilgili kabul uygulama yanıtı seçilerek onaylanır.

e) Onaylanan uygulama yanıtı seçilip Gönder butonuna basılır ve çıkan ekranda Tamam’ a basılarak kabul uygulama yanıtı fatura göndericiye iletilmiş olur.

9.2. Fatura Red İşlemi

a) Gelen Kutusu, Fatura Bazında Listeleme kısmından faturalar incelenir.

b) Fatura durumu ticari fatura olanlar kabul ve ya red edilebilir.

c) Reddedilecek fatura çift tıklanarak görüntülenir ve Reddet butonuna basılır. Gelen ekranda reddetme nedeni yazılır ve Kaydet’e basılır.

d) Gelen Kutusu Posta Kutusu Yanıtları menüsünde ilgili red uygulama yanıtı seçilerek onaylanır.

e) Onaylanan uygulama red yanıtı seçilip Gönder butonuna basılır ve çıkan ekranda Tamam’ a basılarak uygulama red yanıtı fatura göndericiye iletilmiş olur.

10 -FATURALARI ARŞİVLEME

Gönderilen veya alınan faturaların arşivlenebilmesi için; Gönderilenler ya da Gelen Kutusu bölümleri altındaki Zarf Bazında Listeleme ögesine girilerek arşivlenmek istenen faturalar seçilir ve Arşive Kaldır butonuna tıklanarak arşivleme işlemi gerçekleştirilir. İşlem sonucunda faturalar ilgili bölümün Arşiv ögesi içerisine taşınmış olacaktır. Faturalar Arşiv ’de yer alacağından Zarf Bazında Listeleme ya da Fatura Bazında Listeleme ögeleri altında görüntülenemeyecektir.

284

Söz konusu arşivleme işlemi gerek gönderilen gerekse alınan faturaları sistem üzerinde arşivlemektedir. Bu faturaların Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından kolaylık sağlayacaktır.

11-DÜZENLEME AMAÇLARINA GÖRE FATURALAR

Faturalar düzenleme amaçlarına göre beş tipte tanımlanmıştır.

Her türlü mal ve hizmet satışı ile ilgili düzenlenen faturalar için “SATIS” değerini;

Bir malın iadesi amacıyla alıcı tarafından düzenlenen faturalar ise “IADE” değerini;

Tevkifat içeren faturalar için “TEVKIFAT” değerini;

Vergi istisnası içeren faturalar için “ISTISNA” değerini ve özel matrah faturaları için “OZELMATRAH” değerini;

İhraç kayıtlı satışlar ile DİİB ve geçici kabul rejimi kapsamındaki satışlar için düzenlenen faturalarda “IHRACKAYITLI” değerini alacaktır.

12-E-FATURADA GÖSTERİLECEK ÖLÇÜ BİRİM KODLARI

ÖLÇÜ BİRİM KODLARI LİSTESİ

KODU ADIAFF AFİF birim fiyatıAKQ ATV birim fiyatıAYR ALTIN AYARIB32 KG-METRE KAREBAS BASC62 ADET(UNIT)CCT TON BAŞINA TAŞIMA

KAPASİTESİCPR ADET-ÇİFTD30 BRÜT KALORİ DEĞERİD40 BİN LİTREGFI FISSILE İZOTOP GRAMIGMS GÜMÜŞGRM GRAMGT GROSS TONH62 YÜZ ADETK20 KİLOGRAM POTASYUM

OKSİTK58 KURUTULMUŞ NET

AĞIRLIKLI KİLOGRAMIK62 KİLOGRAM-ADETKFO DİFOSFOR PENTAOKSİT

KİLOGRAMIKGM KİLOGRAMKH6 KİLOGRAM-BAŞ

285

KHO HİDROJEN PEROKSİT KİLOGRAMI

KMA METİL AMİNLERİN KİLOGRAMI

KNI AZOTUN KİLOGRAMIKOH KİLOGRAM POTASYUM

HİDROKSİTKPH Kg POTASYUM OKSİDKPR KİLOGRAM-ÇİFTKSD %90 KURU ÜRÜN

KİLOGRAMIKSH SODYUM HİDROKSİT

KİLOGRAMIKUR URANYUM KİLOGRAMIKWH KİLOWATT SAATKWT KİLOWATTLPA SAF ALKOL LİTRESİLTR LİTREMTK METRE KAREMTQ METRE KÜPMTR METRENCL HÜCRE ADEDİNCR KARATOMV OTV Maktu VergiOTB OTV birim fiyatıPR ÇİFTR9 BİN METRE KÜPSET SETT3 BİN ADETTWH BİN KİLOWATT SAAT

13- İSTİSNA E-FATURADA KULLANILACAK İSTİSNA KODLARI

TaxExemptionReasonCode Bu elemana istisna sebebini bildiren kod yazılacaktır. Faturanın tipine göre kullanılacak liste de değişmektedir. Fatura eğer “ISTISNA” faturası ise aşağıdaki liste kullanılacaktır.

KISMİ İSTİSNA KODLARI LİSTESİ

KODU ADI201 17/1 Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan

İşlemler202 17/2-a Sağlık, Çevre Ve Sosyal Yardım

Amaçlı İşlemler286

204 17/2-c Yabancı Diplomatik Organ Ve Hayır Kurumlarının Yapacakları Bağışlarla İlgili Mal Ve Hizmet Alışları

205 17/2-d Taşınmaz Kültür Varlıklarına İlişkin Teslimler ve Mimarlık Hizmetleri

206 17/2-e Mesleki Kuruluşların İşlemleri207 17/3 Askeri Fabrika, Tersane ve

Atölyelerin İşlemleri208 17/4-c Birleşme, Devir, Dönüşüm ve

Bölünme İşlemleri209 17/4-e Banka ve Sigorta Muameleleri

Vergisi Kapsamına Giren İşlemler211 17/4-h Zirai Amaçlı Su Teslimleri İle Köy

Tüzel Kişiliklerince Yapılan İçme Suyu teslimleri

212 17/4-ı Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler

213 17/4-j Boru Hattı İle Yapılan Petrol Ve Gaz Taşımacılığı

214 17/4-k Organize Sanayi Bölgelerindeki Arsa ve İşyeri Teslimleri İle Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri

215 17/4-l Varlık Yönetim Şirketlerinin İşlemleri

216 17/4-m Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun İşlemleri

217 17/4-n Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne Verilen Haber Hizmetleri

218 17/4-o Gümrük Antrepoları, Geçici Depolama Yerleri, Gümrüklü Sahalar ve Vergisiz Satış Yapılan Mağazalarla İlgili Hizmetler

219 17/4-p Hazine ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün işlemleri

220 17/4-r İki Tam Yıl Süreyle Sahip Olunan Taşınmaz ve İştirak Hisseleri Satışları

221 Geçici 15 Konut Yapı Kooperatifleri, Belediyeler ve Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Verilen İnşaat Taahhüt Hizmeti

223 Geçici 20/1 Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yapılan İşlemler

225 Geçici 23 Milli Eğitim Bakanlığına Yapılan Bilgisayar Bağışları İle İlgili Teslimler

226 17/2-b Özel Okulları, Üniversite ve Yüksekokullar Tarafından Verilen Bedelsiz Eğitim Ve Öğretim Hizmetleri

227 17/2-b Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Bedelsiz Olarak Yapılan Teslim ve Hizmetler

287

228 17/2-b Kanunun (17/1) Maddesinde Sayılan Kurum ve Kuruluşlara Bedelsiz Olarak Yapılan Teslimler

229 17/2-b Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Gıda, Temizlik, Giyecek ve Yakacak Maddeleri

230 17/4-g Külçe Altın, Külçe Gümüş Ve Kiymetli Taşlarin Teslimi

231 17/4-g Metal Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağit, Cam Hurda Ve Atıkların Teslimi

232 17/4-g Döviz, Para, Damga Pulu, Değerli Kağıtlar, Hisse Senedi ve Tahvil Teslimleri

234 17/4-ş Konut Finansmanı Amacıyla Teminat Gösterilen ve İpotek Konulan Konutların Teslimi

235 16/1-c Transit ve Gümrük Antrepo Rejimleri İle Geçici Depolama ve Serbest Bölge Hükümlerinin Uygulandığiı Malların Teslimi

236 19/2 Usulüne Göre Yürürlüğe Girmiş Uluslararası Anlaşmalar Kapsamındaki İstisnalar (İade Hakkı Tanınmayan)

237 17/4-t 5300 Sayılı Kanuna Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimlerinden Sonraki Teslim

238 17/4-u Varlıkların Varlık Kiralama Şirketlerine Devri İle Bu Varlıkların Varlık Kiralama Şirketlerince Kiralanması ve Devralınan Kuruma Devri

239 17/4-y Taşınmazların Finansal Kiralama Şirketlerine Devri, Finansal Kiralama Şirketi Tarafından Devredene Kiralanması ve Devri

240 17/4-z Patentli Veya Faydalı Model Belgeli Buluşa İlişkin Gayri Maddi Hakların Kiralanması, Devri ve Satışı

250 Diğerleri

TAM İSTİSNA KODLARI

KODU ADI

309 13/e Liman Ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi Ve Genişletilmesi

288

310 13/f Ulusal Güvenlik Amaçlı Teslim ve Hizmetler

311 14/1 Uluslararası Taşımacılık312 15/a Diplomatik Organ Ve Misyonlara

Yapılan Teslim ve Hizmetler313 15/b Uluslararası Kuruluşlara Yapılan

Teslim ve Hizmetler314 19/2 Usulüne Göre Yürürlüğe Girmiş

Uluslar Arası Anlaşmalar Kapsamındaki İstisnalar

315 14/3 İhraç Konusu Eşyayı Taşıyan Kamyon, Çekici ve Yarı Romorklara Yapılan Motorin Teslimleri

316 11/1-a Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler

317 17/4-s Engellilerin Eğitimleri, Meslekleri ve Günlük Yaşamlarına İlişkin Araç-Gereç ve Bilgisayar Programları

318 Geçici 29 3996 Sayılı Kanuna Göre Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilecek Projeler, 3359 Sayılı Kanuna Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Sağlık Tesislerine İlişkin Projeler ve 652 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Eğitim Öğretim Tesislerine İlişkin Projelere İlişkin Teslim ve Hizmetler

319 13/g Başbakanlık Merkez Teşkilatına Yapılan Araç Teslimleri

320 Geçici 16 (6111 sayılı K.) İSMEP Kapsamında İstanbul İl Özel İdaresi'ne Bağlı Olarak Faaliyet Gösteren "İstanbul Proje Koordinasyon Birimi"ne Yapılacak Teslim ve Hizmetler

321 Geçici 26 Birleşmiş Milletler (BM) ile Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) Temsilcilikleri ve Bu Teşkilatlara Bağlı Program, Fon ve Özel İhtisas Kuruluşları ile İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına (OECD) Resmi Kullanımları İçin Yapılacak Mal Teslimi ve Hizmet İfaları, Bunların Sosyal ve Ekonomik Yardım Amacıyla Bedelsiz Olarak Yapacakları Mal Teslimi ve Hizmet İfaları İle İlgili Bunlara Yapılan Mal Teslimi ve Hizmet İfaları

322 11/1-a Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Teslimler (Bavul Ticareti)

323 13/ğ 5300 Sayılı Kanuna Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk

289

Teslimi324 13/h Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan

Teslim ve Hizmetler ile Türkiye Kızılay Derneğinin Teslim ve Hizmetleri

325 13/ı Yem Teslimleri326 13/ı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Tarafından Tescil Edilmiş Gübrelerin Teslimi

327 13/ı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilmiş Gübrelerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Gübre Üreticilerine Teslimi

350 Diğerleri351* KDV - İstisna Olmayan Diğer

ÖTV İSTİSNA KODLARI LİSTESİ

KODU ADI101 İhracat İstisnası102 Diplomatik İstisna103 Askeri Amaçlı İstisna104 Petrol Arama Faaliyetlerinde

Bulunanlara Yapılan Teslimler105 Uluslararası Anlaşmadan Doğan

İstisna106 Diğer İstisnalar107 7/a Maddesi Kapsamında

Yapılan Teslimler108 Geçici 5. Madde Kapsamında

Yapılan Teslimler151** ÖTV - İstisna Olmayan Diğer

İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR İLE DİİB VE GEÇİCİ KABUL REJİMİ KAPSAMINDAKİ SATIŞ KODLARI LİSTESİ

KODU ADI701 3065 s. KDV Kanununun 11/1-c md.

Kapsamındaki İhraç Kayıtlı Satış702 DİİB ve Geçici Kabul Rejimi Kapsamındaki

Satışlar703 4760 s. ÖTV Kanununun 8/2 Md.

Kapsamındaki İhraç Kayıtlı Satış

290

VERGİ KODLARI TaxTypeCode Bu eleman TaxTotal elemanı altında bulunması durumunda “VERGİ KODLARI LİSTESİ” nde yer alan kodları alabilir..

VERGİ KODLARI LİSTESİ

VERGİ KODU VERGİ ADI KISALTMA0003 GELİR VERGİSİ STOPAJI GV STOPAJI0011 KURUMLAR VERGİSİ

STOPAJIKV STOPAJI

0015 GERÇEK USULDE KATMA DEĞER VERGİSİ

KDV GERCEK

0021 BANKA MUAMELELERİ VERGİSİ

BMV

0061 KAYNAK KULLANIMI DESTEKLEME FONU KESİNTİSİ

KKDF KESİNTİ

0071 PETROL VE DOĞALGAZ ÜRÜNLERİNE İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

ÖTV 1.LİSTE

0073 KOLALI GAZOZ, ALKOLLÜ İÇEÇEKLER VE TÜTÜN MAMÜLLERİNE İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

ÖTV 3.LİSTE

0074 DAYANIKLI TÜKETİM VE DİĞER MALLARA İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

ÖTV 4.LİSTE

0075 ALKOLLÜ İÇEÇEKLERE İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

ÖTV 3A LİSTE

0076 TÜTÜN MAMÜLLERİNE İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

ÖTV 3B LİSTE

0077 KOLALI GAZOZLARA İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

ÖTV 3C LİSTE

1047 DAMGA VERGİSİ DAMGA V1048 5035 SAYILI KANUNA GÖRE

DAMGA VERGİSİ5035SKDAMGAV

4071 ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ

ELK.HAVAGAZ.TÜK.VER.

4080 ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ Ö.İLETİŞİM V4081 5035 SAYILI KANUNA GÖRE

ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ5035ÖZİLETV.

4171 PETROL VE DOĞALGAZ ÜRÜNLERİNE İLİŞKİN ÖTV TEVKİFATI

PTR-DGZ ÖTV TEVKİFAT

8001 BORSA TESCİL ÜCRETİ BORSA TES.ÜC.8002 ENERJİ FONU ENERJİ FONU8004 TRT PAYI TRT PAYI8005 ELEKTRİK TÜKETİM VERGİSİ ELK.TÜK.VER.

291

8006 TELSİZ KULLANIM ÜCRETİ TK KULLANIM8007 TELSİZ RUHSAT ÜCRETİ TK RUHSAT8008 ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ ÇEV. TEM .VER.9021 4961 BANKA SİGORTA

MUAMELELERİ VERGİSİ4961BANKASMV

9040 MERA FONU MERA FONU

9077 MOTORLU TAŞIT ARAÇLARINA İLİŞKİN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ (TESCİLE TABİ OLANLAR)

ÖTV 2.LİSTE

TEVKİFAT KODLARI LİSTESİ

KODU ADI ORANI601 YAPIM İŞLERİ İLE BU

İŞLERLE BİRLİKTE İFA EDİLEN MÜHENDİSLİK-MİMARLIK VE ETÜT-PROJE HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.1)+

2/10

602 ETÜT, PLAN-PROJE, DANIŞMANLIK, DENETİM VE BENZERİ HİZMETLER*GT 117-Bölüm (3.2.2)+

9/10

603 MAKİNE, TEÇHİZAT, DEMİRBAŞ VE TAŞITLARA AİT TADİL, BAKIM VE ONARIM HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.3)+

5/10

604 YEMEK SERVİS HİZMETİ *GT 117-Bölüm (3.2.4)+

5/10

605 ORGANİZASYON HİZMETİ *GT 117-Bölüm (3.2.4)+

5/10

606 İŞGÜCÜ TEMİN HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.5)]

9/10

607 ÖZEL GÜVENLİK HİZMETİ *GT 117-Bölüm (3.2.5)+

9/10

608 YAPI DENETİM HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.6)+

9/10

609 FASON OLARAK YAPTIRILAN TEKSTİL VE KONFEKSİYON İŞLERİ, ÇANTA VE AYAKKABI DİKİM İŞLERİ VE BU İŞLERE ARACILIK HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.7)+

5/10

610 TURİSTİK MAĞAZALARA VERİLEN MÜŞTERİ

9/10

292

BULMA / GÖTÜRME HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.8)+

611 SPOR KULÜPLERİNİN YAYIN, REKLÂM VE İSİM HAKKI GELİRLERİNE KONU İŞLEMLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.9)+

9/10

612 TEMİZLİK HİZMETİ *GT 117-Bölüm (3.2.10)]

7/10

613 ÇEVRE VE BAHÇE BAKIM HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.10)+

7/10

614 SERVİS TAŞIMACILIĞI HİZMETİ *GT 117-Bölüm (3.2.11)+

5/10

615 HER TÜRLÜ BASKI VE BASIM HİZMETLERİ *GT 117-Bölüm (3.2.12)+

5/10

616 5018 SAYILI KANUNA EKLİ CETVELLERDEKİ İDARE, KURUM VE KURUŞLARA YAPILAN DİĞER HİZMETLER *GT 117-Bölüm (3.2.13)+

5/10

617 HURDA METALDEN ELDE EDİLEN KÜLÇE TESLİMLERİ *GT 117-Bölüm (3.3.1)+

5/10

618 HURDA METALDEN ELDE EDİLENLER DIŞINDAKİ BAKIR, ÇİNKO VE ALÜMİNYUM KÜLÇE TESLİMLERİ *GT 117-Bölüm (3.3.1)]

5/10

619 BAKIR, ÇİNKO VE ALÜMİNYUM ÜRÜNLERİNİN TESLİMİ *GT 117-Bölüm (3.3.2)+

5/10

620 İSTİSNADAN VAZGEÇENLERİN HURDA VE ATIK TESLİMİ *GT 117-Bölüm (3.3.3)+

5/10

621 METAL, PLASTİK, LASTİK, KAUÇUK, KÂĞIT VE CAM HURDA VE ATIKLARDAN ELDE EDİLEN HAMMADDE TESLİMİ *GT 117-Bölüm (3.3.4)]

9/10

622 PAMUK, TİFTİK, YÜN VE YAPAĞI İLE HAM POST VE DERİ TESLİMLERİ *GT 117-Bölüm (3.3.5)+

9/10

623 AĞAÇ VE ORMAN 5/10293

ÜRÜNLERİ TESLİMİ *GT 117-Bölüm (3.3.6)+

650 DİĞERLERİ 2/10,5/10, 7/10,9/10

Alıcı/Satıcı Numarası (PartyIdentification) Alıcı ve Satıcı’yı tanımlamak için “PartyIdentification/ID” elemanı kullanılmaktadır. Gerçek kişi Alıcı ve Satıcılar için TC Kimlik Numarası, tüzel kişi alıcı ve satıcılar için ise Vergi Kimlik Numarası girilmelidir. TC Kimlik Numarası ile Vergi Kimlik Numaralarına ek olarak aşağıda yer alan diğer değerleri alabilir:

Kullanılacak Değer

Açıklama

VKN Vergi Kimlik NumarasıTCKN TC Kimlik NumarasıHIZMETNO Hizmet NoMUSTERINO Müşteri NoTESISATNO Tesisat NoTELEFONNO Telefon NoDISTRIBUTORNO Distribütör NoTICARETSICILNO Ticaret Sicil NoTAPDKNO TAPDK NoBAYINO Bayi NoABONENO Abone NoSAYACNO Sayaç NoURETICINO Üretici NoCIFTCINO Çiftçi NoIMALATCINO İmalatçı NoDOSYANO Dosya NoHASTANO Hasta No

Senaryo (ProfileID)

Senaryo Adı AçıklamaTEMELFATURA Temel Fatura Sürecini belirtir.TICARIFATURA Ticari Fatura Sürecini belirtir.

3 Örnek Senaryo (TEMEL FATURA)3.1 Örnek Fatura Bilgileri

294

AAA Anonim Şirketi, Ali YILMAZ’a UBL-TR Fatura formatına uygun e-Fatura düzenlemiştir. Fatura düzenleyen AAA Anonim Şirketi, fatura alıcısı ve fatura detaylarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.

Fatura Düzenleyene İlişkin BilgilerUnvan : AAA Anonim ŞirketiVergi Dairesi : Büyük Mükellefler Vergi

DairesiVergi Numarası : 1288331521Adres : Papatya Caddesi Yasemin

Sokak No21 34100 Beşiktaş İstanbul Türkiye

Telefon : 212 925 15155Faks : 212 925 505015İnternet Adresi : http://www.aaa.com.trE-Posta Adresi : aa@aaa.com.tr

Fatura Alıcısına İlişkin Bilgiler

Unvan : Ali YILMAZ

TCKN : 1234567890

Tesisat numarası : 1234567

Sayaç Numarası : 12345678

Adres : ATATÜRK MAH. 6. SOK. NO:1 D:1 Beşiktaş / İstanbul

E-Posta Adresi : 1234567890@mydn.com.tr

Faturaya İlişkin BilgilerFatura Numarası : 20090000000001ETTN : F47AC10B-58CC-4372-

A567-0E02B2C3D479Fatura Tarihi : 05.01.2009Fatura Düzenleme Zamanı

: 14:42

Dönem Bilgisi : 05.12.2008 – 05.01.2009Son Ödeme Tarihi : 20.01.2009Ödeme Koşulları : BBB Bank Otomatik

Ödeme

Mal/ Hizmet Miktar Birim Fiyat Toplam TutarElektrik Tüketim Bedeli

101 KWH 0.15 15.15 TL

Toplam 15.15 TL(%18) KDV 2.73 TLGenel Toplam 17.88 TL

295

UBL-TR e-Fatura Örnek Görünüm Yukarıda yer alan e-Fatura XML’ine ait örnek görünüm aşağıda yer almaktadır. Örnek görünümün oluşturulması sırasında, e-Fatura Portalında yer alan XSLT ((Extensible Stylesheet Language Transformations, Genişletilebilir Biçimlendirme Dili Dönüşümleri) tasarımı kullanılmıştır.

296

297

UBL-TR Ticari Fatura Senaryosu1. Tanım Bu senaryo, yapılacak mal ve hizmet satışları dolayısıyla fatura düzenlenmesi, söz konusu faturaların kabul edilmesi, reddedilmesi veya iade faturası düzenlenmesi durumlarında uygulama yanıtı düzenlenmesine ilişkin iş akışları ve rolleri açıklamak amacıyla hazırlanmıştır. Senaryo kapsamında düzenlenen fatura, vergi kanunları ve ilgili düzenlemelere bağlı olarak düzenlenen faturayı ifade eder. Uygulama yanıtı ise e-Fatura Uygulaması kapsamında gönderilen faturanın kabul, red ve iade işlemlerinin yine uygulama içerisinde yapılmasının sağlanması amacıyla kullanılması öngörülen bir belge olup, bu senaryoda açıklanan esaslar dâhilinde düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu senaryo kapsamında düzenlenen fatura, temel fatura senaryosunda düzenlenen faturadan farklı değildir. Temel fatura senaryosundan farklı olarak, Ticari Fatura Senaryosunda uygulama yanıtı kullanımına imkân verilmiştir. Ticari Fatura Senaryosu kapsamında faturalaşma, tarafların bu konuda gösterecekleri açık rızaya bağlıdır.

Kapsam

Bu senaryo,

a) Her ölçek ve sektördeki kamu ve özel sektör alıcı ve satıcılarını,

b) Her türlü mal ve hizmet satışı nedeniyle e-fatura düzenlenmesini,

c) Faturaların alıcılar tarafından uygulama yanıtı düzenlenmesi suretiyle kabul edilebilmesini,

d) Faturaların alıcılar tarafından uygulama yanıtı düzenlenmesi suretiyle reddedilebilmesini,

e) İade faturası düzenlenmesini,

f) İade faturası düzenlenmesi gereken durumlarda uygulama yanıtının kullanılmasını

kapsamaktadır.

Faturalama sürecinin diğer unsurları olan tedarik, sipariş, katalog işlemleri ve ödeme gibi işlemler bu senaryonun dışında bırakılmış olup, mükelleflerin bu süreçleri haricen yerine getirdikleri varsayılmıştır.

Taraflar ve Rolleri

1. Satıcı : Faturayı düzenleyerek alıcıya gönderen taraftır. Genel olarak faturalaşma sürecinde alacaklı olan taraftır. Satıcı alıcı ile önceden anlaşmış olmak koşulu ile düzenlediği faturanın alıcı tarafından kabulünün uygulama yanıtı düzenlenerek yapılmasını talep edebilir.

2. Alıcı : Faturayı alan veya adına fatura düzenlenen taraftır, faturanın borçlusudur. Faturayı uygulama yanıtı ile kabul etmek yanında belli şartlar dâhilinde reddeden taraftır. Ayrıca belli koşulların gerçekleşmesi halinde iade faturası ve iade uygulama yanıtı düzenleyebilmektedir.

298

İş Süreci

e-Fatura düzenleme ve alma yetkisine sahip olanlar, faturalaşma sürecinde uygulama yanıtının kullanılması hususunda anlaşırlar. Bu bağlamda ticari fatura senaryosu içerisinde, aşağıda yer alan iş akışları söz konusu olabilmektedir:

-Kabul talebiyle gönderilen fatura uygulama yanıtı düzenlenerek kabul edilebilir,

-Alıcıya gönderilen e-fatura alıcı tarafından reddedilebilir.

-Faturaya konu malların tümünün ya da belli kalemlerinin iadesi halinde alıcı tarafından iade faturası ve bu iadeye ilişkin uygulama yanıtı düzenlenmesi gerekebilir.

A. Faturanın Kabul Edilmesi:

Satıcı ile alıcı faturalaşma sürecinde uygulama yanıtının kullanılması hususunda anlaşır. Alıcı, faturanın kendisine ulaşmasını takiben “KABUL” uygulama yanıtını düzenleyerek satıcıya iletir ve kabul işlemini tamamlar. Satıcı uygulama yanıtını fatura ile birlikte yasal saklama müddetince muhafaza eder.

B. Faturanın Reddedilmesi:

E-Faturanın alıcı tarafından eksik, yanlış, hatalı veya satış anlaşması ile ilgili nedenlerden dolayı reddedilmesi halinde, “RED” uygulama yanıtı düzenlenerek satıcıya iletilir. Red durumunda uygulama yanıtının genel açıklamalar bölümüne reddedilme nedeninin yazılması gerekir. Satıcı reddedilen faturayı ve uygulama yanıtını faturayı alıcısına gönderdiği tarihten itibaren yasal saklama süresi boyunca muhafaza etmek zorundadır.

Bu fatura yerine yeni bir fatura düzenlenmesi gerekiyorsa oluşturulacak fatura tamamı ile yeni bir fatura olmalıdır.

Red işlemine konu olan faturaya satıcı tarafından red uygulama yanıtı gönderilemez. Bu durumda itirazlar harici yollarla yapılabilir.

C. İade Faturası Düzenlenmesi:

Faturanın alıcı veya satıcı tarafından yasal defterlere kaydedilmesinden sonra ortaya çıkan nedenlerden dolayı malın tümünün ya da belirli kalemlerinin iade edilmesi halinde alıcı, malın iade nedenlerini de yazdığı “IADE” uygulama yanıtını iade faturası ile birlikte düzenleyerek satıcıya gönderir. Satıcı iade faturası ile birlikte uygulama yanıtını da yasal saklama müddetince muhafaza eder. İade faturası “UBL-TR Fatura” formatındaki fatura tipi (invoice type) alanından iade faturası seçeneği kullanılarak düzenlenir. İade edilen mala ait satış faturasının tarihi, numarası, evrensel tekil tanımlama numarası ve iade nedeni iade faturasının genel açıklamalar bölümüne yazılır.

İade faturası üzerinde BillingReference alanına iadeye konu olan satış faturasının bilgileri girilerek iade faturasıyla satış faturası ilişkisi kurulabilir. İade faturası tamamıyla yeni bir faturadır. E-Fatura uygulaması içerisinde gönderilen iade faturasına tekrar uygulama yanıtı gönderilerek “KABUL” veya “RED” işlemi yapılamaz. Bu işlemler harici yollardan yapılmalıdır.

299

TİCARİ FATURA ÖRNEK SENARYO

1. Örnek Fatura Bilgileri

AAA Anonim Şirketi BBB Limited Şirketine UBL-TR Fatura formatına göre e-fatura düzenlemiştir. Fatura düzenleyen AAA Anonim Şirketi, Fatura alıcısı BBB Limited Şirketi ve fatura detaylarına ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.

A. Alıcı satıcı tarafından kabul talepli olarak gönderilen faturayı kabul etmiştir.

B. Alıcı faturada yer alan birim fiyatların satış anlaşmasına uygun olmaması nedeniyle faturayı reddetmiştir.

C. Alıcı aldığı notebook çantalarının istenen vasıfta olmadığı gerekçesi ile çantaları iade etmiştir. Alıcı faturayı yasal defterlerine kaydetmesi nedeni ile iade ettiği notebook çantaları için iade faturası düzenlemiştir.

Fatura Düzenleyene İlişkin BilgilerUnvan : AAA Anonim ŞirketiVergi Dairesi : Büyük Mükellefler Vergi

DairesiVergi Numarası : 1288331521Adres : Papatya Caddesi Yasemin

Sokak No21 34100 Beşiktaş İstanbul Türkiye

Telefon : 212 925 15155Faks : 212 925505015İnternet Aderesi : http://www.aaa.com.trE-Posta Adresi : aa@aaa.com.trBanka Adı : RRR Bankası Beşiktaş Şubesi

TL HesabıHesap Numarası : IBAN 5652214414

Fatura Alıcısına İlişkin BilgilerUnvan : BBB Limited ŞirketiVergi Dairesi : Çankaya Vergi DairesiVergi Numarası : 9205121120Adres : Ihlamur Mahallesi Selvi

Caddesi Sedir Sokak No:75/A 06100 Kızılay Ankara Türkiye

Telefon : 312 621111111Faks : 312 621101000İnternet Aderesi : http://www.bbb.com.trE-Posta Adresi : bb@bbb.com.tr

Banka Adı : CCC Bankası Kızılay Şubesi TL Hesabı

Hesap Numarası : IBAN 5652214414

Faturaya İlişkin BilgilerFatura Numarası : 2009000000011Fatura Tarihi : 05.01.2009Fatura Düzenleme Zamanı : 14:42

300

İrsaliye Tarihi : 02.01.2009İrsaliye Numarası : 180921Ödeme Şekli : Banka HavalesiÖdeme Koşulları : Fatura düzenlenme tarihinden

itibaren 20 gün içerisinde ödenecektir.

UBL-TR e-Fatura Örnek Görünüm Satış Faturasının Görünümü

301

E-FATURA – SORULAR

E-FATURA ARŞİVLEME SINIRI - SÜRESİ

Soru 1- Portalda toplam kaç adet fatura arşivlenebilir? Arşivleme için belli bir süre var mı? Arşivlenen belgelerin silinme olasılığı var mı?

Cevap 1- GİB Portalında arşivlenecek fatura sayısı ve fatura arşivleme süresi ile ilgili sınır bulunmamaktadır. Ancak 6 aydan önce gönderilen ve gelen fatura ve yanıtlar portalden silinmektedir. Bu nedenle 6 aydan eski fatura verilerinizi kendi bilgisayarınıza indirip saklamalısınız.

Faturaları ve posta kutusu yanıtlarını saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Faturaların Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından kolaylık sağlayacaktır.

Tüm yöntemlerde (GİB-Portal, Entegrasyon, Özel Entegrasyon) faturaları saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Arşivlemede GİB için önemli olan faturanın XML belgesidir. Çünkü bu, geçerli halidir. Bunun yanında faturaya ait zarf numarasının da bilinmesi ileride bir anlaşmazlık olduğunda araştırmayı kolaylaştıracağı için saklanabilir. Bunun dışında faturayı nasıl saklayacağınıza GİB karışmamaktadır.

Portalde arşivleme yaptığınızda arşivlediğiniz faturaları "indir" seçeneği ile bilgisayarınıza indirip saklamalısınız. Portalde arşive alıp indirmediğiniz faturaların saklanma yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığının sorumluluğunda değildir. Gelir İdaresi Başkanlığı faturalarınızı GİB sunucularında saklamayı taahhüt etmemektedir. Olası bir durumda faturanızı sistemde bulamadığınız takdirde GİB sorumlu tutulamaz.

GİB-PORTALİ - ÖZEL MATRAH BİLGİLERİ

Soru 2- Portaldan özel matrahlı e- fatura kesiyoruz. Özel matrah bilgileri bölümünde, özel matrah nedenini "806" olarak seçtik. Özel Matrah bilgileri bölümündeki Özel Matrah; Yüzde; Vergi Tutarı; bölümlerine ne yazacağız? Bu bölümleri boş geçtiğimizde de fatura oluşturmuyor.

302

Cevap 2- Özel matrahlı faturalarda tutarın içinde vergi de olduğundan mal/hizmetin ne kadarının vergiye ait olduğunun anlaşılması için bu alanlar konulmuştur. Özel matrah ile ilgili olarak GİB Portalinden keseceğiniz faturadaki alanların açıklamaları şu şekildedir:

- Özel Matrah alanı: Vergi matrahınız nedir? Mal/hizmet tutarınız vergi dâhil 100 TL olabilir. Bunun kaç TL'si vergi matrahıdır.

- Yüzde: İçindeki KDV yüzdesi nedir? Vergi matrahından % kaç oranında KDV alınmaktadır.

- Özel Matrah Nedeni: İlgili kalemin özel matrah nedeni listeden seçilir.

- Vergi tutarı: Tutar kısmının kaç TL'si vergidir?(KDV tutarı).

Portaldeki bu 4 alanın doldurulması gerekmektedir. Buna göre örneğin KDV dâhil tutarınız 500 TL ise iç yüzde yöntemi kullanılarak bu tutarın içinde ne kadarının KDV olduğunu ve asıl KDV matrahının ne kadar olduğunu bulmalısınız. Bunun için aşağıdaki formülleri kullanabilirsiniz;

KDV Dâhil tutardan KDV matrahının bulunması = KDV Dâhil Fiyat/(1+KDV Yüzdesi)

500/(1+0.18)=500/1,18=423,73

KDV Dâhil tutardan sadece KDV tutarını ayrıştırmak istiyorsanız = KDV Dâhil Tutar X KDV Oranı/(100+KDV Oranı)

Örnek olarak KDV Dâhil Tutarınız 500 TL ise

- KDV Matrahı = 500/(1+0,18) = 423,73 olacaktır.

- KDV Tutarı = 500 X 18/(100+18) = 76.27 olacaktır.

Buna göre bu alanları doldurarak faturanızı oluşturabilirsiniz. Ayrıca Katma Değer Vergisi Kanununda belirtilen hangi özel matrah tipine giriyorsa ona ait olan faturanın not kısmında "KDV DÂHİLDİR" bilgisi yer almalıdır.

FATURA TİPİ - MUAFİYET KODLARI

Soru 3- Hurda faturası kestim. Daha önceki kestiklerimde KDV alanını “0” yaptığımda yan tarafta bir kutucuk çıkardı ve buraya gerekli açıklamayı yazardım.

Şimdi ise KDV muafiyeti sebebinde “351-KDV-istisna olmayan diğer” diye yazıyor, müdahale edip silmek istediğimde donuk bir ekran geliyor ve müdahale ettirmiyor. Ne yapmalıyım?

Cevap 3- GİB hangi fatura türünü seçmeniz gerektiğine karışmaz. Bu konuda mevzuatta yer alan yükümlülükler geçerlidir.

İstisna, Tevkifat ve Muafiyet Kodları dokümanındaki bilgilere göre faturanızın hangi kapsamda kesildiğine karar vererek "Fatura Oluştur" bölümündeki ilgili "Fatura Tipi”ni seçmeniz gerekir.

303

Fatura tipine göre karşınıza gelecek olan alana muafiyet sebebini seçebilirsiniz. (351 kodunun seçilmesi gereken bir faturada ek bilgileri faturanın not alanına yazınız.)

E-FATURA ZARFI (FATURA YA DA UYGULAMA YANITI (KABUL/RED YANITI)) ALICIYA ULAŞTI MI?

Soru 4- Gönderilen zarfın alıcıya ulaşıp ulaşmadığını öğrenebilir miyim?

Cevap 4- Zarfların (ve içerisindeki faturaların ya da kabul/red yanıtlarının) alıcıya ulaşıp ulaşmadığını görebilen taraf GÖNDERİCİDİR. Göndericinin sorumluluğu; gönderdiği zarfların hangi durumda olduğunun takibini (zarf durumunu sorgulayarak) yapmak, hata aldığı için gitmeyen zarfları varsa hata ayrıntısına göre gerekli işlemi yapmaktır.

İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, yeni zarfın durumu da benzer şekilde sorgulanmalıdır. Çünkü zarf gönderiminde hata alınabilmektedir. Hata alan zarflar alıcıya ulaşmaz. Bazı hatalarda ulaşsa bile zarfın içerisindeki faturalar/yanıtlar hata alındığı için geçersizdir ve hiç oluşturulmamış gibidir. Alıcının sorumluluğu ise sistemini 7/24 saat çalışır şekilde tutmaktır.

GİB gönderici ve alıcı arasında aracıdır. Gönderdiği zarfın durumunun takibini yapmak göndericinin sorumluluğundadır.

TEVKİFATLI FATURA

Soru 5- Düzenlenen tevkifatlı faturalarda ayrıca tevkifat oranının belirtilmesi gerekiyor mu? Elimize gelen faturada tevkifat tutarı ayrıca gösterilmemiş bu şekilde kayıtlarımıza alabilir miyiz?

Cevap 5- Tevkifat uygulaması kapsamına giren işlemlerde satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerle ile ilgili olarak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.4.2.) Belge Düzeni başlıklı bölümünde;

"Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde; "İşlem Bedeli", "Hesaplanan KDV", "Tevkifat Oranı", "Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı", "Tevkifat Dâhil Toplam Tutar" ve "Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)" ayrıca gösterilir.

Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır. Faturaya, borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılır.

Örnek: KDV hariç 3.000 TL tutarındaki (% 18) oranında KDV'ye tabi bir işlem, (5/10) oranında KDV tevkifatına tabidir. Bu işleme ait fatura aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:

İşlem Bedeli : 3.000 TL

Hesaplanan KDV : 540 TL

304

Tevkifat Oranı : 5/10

Alıcı tarafından Tevkif Edilecek KDV : 270 TL

Tevkifat Dahil Toplam Tutar : 3.540 TL

Tevkifat Hariç Toplam Tutar : 3.270 TL

Yalnız Üç bin iki yüz yetmiş TL’dir."

Şeklinde açıklamalar bulunmaktadır.

Tevkifatlı fatura ilgili tebliğe göre düzenlenmiş olmalıdır. Tarafınıza gönderilen tevkifatlı faturanın tebliğde belirtilen şekilde düzenlenip düzenlenmediği değerlendirilmeli, tebliğe aykırı bir şekilde düzenleme var ise bu hatalı fatura kayıtlara alınmayarak kabul edilmemeli, harici yollarla itiraz yoluna ( ticari fatura ise 8 gün içinde red mekanizması da işletilebilir) gidilmelidir.

BİRDEN FAZLA UYGULAMA YANITI GÖNDERİMİ

Soru 6- Yanıt verilen bir ticari faturaya tekrar bir daha yanıt verilebilir mi?

Örnek: Red yanıtı verdiğimiz bir ticari faturaya 3 gün sonra kabul yanıtı verilebilir mi?

Sistemi test ettiğimizde verilebildiğini gördük...

Cevap 6- Ticari fatura senaryosuna göre düzenlenip gönderilmiş bir fatura için alıcısı tarafından dönülen "red" yanıtının satıcı açısından hukuki sonuç doğurabilmesi ve dikkate alınabilmesi için söz konusu yanıtın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen sürede yapılması gerektiği açık olup, bu sürede itiraz edilmiş olması faturanın düzenlenmiş ve alıcısına iletilmiş olduğunu kabul etme gereğini ortadan kaldırmamaktadır.

Bu nedenle düzenlenmiş ve alıcısının posta kutusuna başarılı şekilde iletilmiş e-Fatura, itiraz halinde alıcı ile satıcı arasındaki hukuki ihtilaf süreci tamamlanıncaya kadar geçerli kabul edilmesi gerekmektedir. Alıcı tarafın hukuki ihtilafa (itiraza) konu hususların, satıcı tarafından yasal ve zorunlu olarak yerine getirilmesi için itirazın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen sürede yapılması gerektiği açıktır.

Süresinden sonra gerek e-Fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların satıcı tarafından kabul edilme zorunluluğu bulunmamakta olup düzenlenmiş e-Faturanın taraflar arasındaki işlemlere dayanak teşkil etmesine hukuki bir engel bulunmamaktadır.

Ayrıca gerek e-Fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile

yapılan itirazların, fatura alıcısı tarafından süresinde yapılmış olup olmadığının satıcı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte Başkanlığımızca e-Fatura uygulamasını portal yöntemi ile kullanan

mükelleflerin düzenlemiş oldukları ticari fatura senaryosundaki faturalara alıcıları tarafından itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi 8 (sekiz) günlük süre ile sınırlandırılmıştır.

305

Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerinde ise itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi 8 (sekiz) günlük süre sınırı, kısıtı "e-Fatura Uygulaması Entegrasyon Kılavuzu’nda 05.01.2015 tarihinde yapılan düzenleme ile 15.01.2015 tarihinden geçerli olmak üzere getirilmiş bulunmaktadır. Bu nedenle 15.01.2015 tarihi itibariyle Entegrasyon ve Özel Entegrasyon yöntemi kullanıcılarının sistemlerinde buna yönelik güncellemelerini yapmış olmaları gerekir. Bu güncellemeyi yapmayanların yetkileri GİB tarafından değerlemeye alınmaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; ticari fatura senaryosu kapsamında

gönderdiğiniz faturalara 8 günden sonra alıcıları tarafından red uygulama yanıtı verilmesi halinde, Türk Ticaret Kanununun ilgili hükmü gereğince kanuni itiraz süresinden sonra yapılmış olan itirazları dikkate alma zorunluluğunuz bulunmamaktadır.

Entegrasyon ya da özel entegratör sistemini kullanıyorsanız mevcut durumda aynı fatura için birden fazla uygulama yanıtı dönebilirsiniz. Teknik olarak son gönderilen BAŞARILI cevap geçerlidir.

Entegratör ve özel entegratörler sistemlerine gelen ilk yanıtı kullanıcıya göstermeli, ancak kullanıcıyı bu faturaya alıcının (kendisine ulaştığı andan itibaren) 8 gün içerisinde aksi yönde bir yanıt verebileceği belirtilmelidir. İlk yanıtın alınıp sonraki yanıtların engellenmesi ya da ilk yanıt geldikten sonra kullanıcıya 8. günün sonunda bu yanıtın gösterilmesi gibi uygulamalardan kaçınılmalıdır.

FATURA GÖNDERİLDİ, ZARFIN DURUMU 1300 FAKAT ALICI FATURAYI GÖREMEDİĞİNİ SÖYLÜYOR

Soru 7- Vergi numarası kayıtlı müşterimize fatura kestik gönderdik, sistemde gönderildi gözüktüğünden durum 1300 oluyor, fakat fatura sisteme düşmüyor.

Zarf durumu 1300 ise, alıcı zarfı sistemine almış (sistemi kapalı olsaydı 1215 durumunda olurdu), ardından başarıyla işlediğine ve işlerken hata bulmadığına dair sistem yanıtı dönmüştür. Alıcı faturayı neden göremiyor?

Cevap 7- Zarflar alınırken alıcı hata belirtseydi ya da alıcının sistemi erişilemez durumda olsaydı zarf durumu 1300 olmazdı. 1300 durum kodundaki faturalar alıcı tarafından sistemine başarıyla alınmış demektir. 1300 durumu, alıcının zarfları sorunsuz bir şekilde sistemine aldığını bildirir. Zarfın durumunun 1300 olması alıcının sisteminden gelen mesaja (sistem yanıtına) göre yapılmaktadır. Yani alıcının sistemi GİB'e "Ben bu zarfları sorunsuz şekilde sistemime aldım ve işledim" demiştir. Bu nedenle alıcı sisteminde bu zarfları bulabilmelidir. Bu konuda GİB tarafından yapılabilecek bir işlem bulunmamaktadır.

Alıcı sisteminde zarfların bulunmadığını söylüyorsa bu durumda çelişki doğuyor. Zarflar alıcının sisteminde yoksa alıcının sistemine alınmadıysa, alıcının sisteminin başarıyla zarfları aldığını BELİRTMEMESİ gerekirdi.

Alıcı zarfları başarıyla alıp sistemine işlediğini bildirdiği için alıcının bu durumdaki zarfları sisteminde bulması gerekmektedir. Tekrar fatura kesimi mükerrer fatura kesimi olacaktır. Alıcı entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemi kullanıcısıysa yazılım sağlayıcısı ile görüşerek bu zarfları sisteminde bulmalıdır.

306

Alıcı zarfı sisteminde bulamıyorsa gönderici ile görüşüp zarfların içerisindeki faturaları (ya da kabul/red uygulama yanıtlarını) göndericiden alıp sistemine kaydedebilir.

Eğer alıcı GİB portal yöntemi kullanıcısıysa ve 1300 durumundaki zarfı göremediğini belirtiyorsa öncelikle tarih aralıklarını değiştirerek faturayı Zarf Bazında Listeleme, Fatura Bazında Listeleme ve Arşiv ekranlarında tekrar dikkatlice aramalıdır. Hala bulamıyorsa aşağıdaki bilgileri ve durumu içeren soruları göndericiye bildirmelidir.

- Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası) nedir?

- Alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası) nedir?

- Gönderici hangi yöntemi kullanmaktadır? (Portal, entegrasyon, özel entegrasyon)

- Bahsettiğiniz faturanın zarf numarası(zarf ID) nedir?

- Bahsettiğiniz faturanın fatura numarası nedir?

KULLANICI LİSTESİ

Soru 8- GİB-Portalindeki kullanıcı listesinin açılmayıp, "Geçici bir problem sebebiyle işleminiz gerçekleştirilemedi. Lütfen bir süre sonra tekrar deneyiniz." Hatasını vermesinin anlamı nedir?

Cevap 8- "Sisteme Kayıtlılar" menüsü açılıyor ancak "Kullanıcı Listesi" ekrana gelmiyorsa, durum tarayıcınızdan ya da internet hattından kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda "XML İndir" ya da "CSV İndir" seçeneklerinden birisini kullanarak listeye ulaşabilirsiniz.

E FATURANIN ONAYLANMA SÜRESİ

Soru 9- Vergi usul Kanununun 231. maddesine uygun olarak 7 günlük süre sınırı içerisinde şirketimizin kullandığı muhasebe programı üzerinden e-faturalarımızı düzenliyoruz.

Bu faturaların mali mühür ile onaylanarak gönderilmesi işleminde de 7 günlük süre içerisinde olması mı gerekiyor?

Mali mühür ile onaylama tarihi, fatura tarihinden farklı olursa e- fatura üzerinde bu fark görünecek mi?

Fatura tarihi VUK 231 deki 7 günlük süreye uygun ancak düzenleme tarihi uygun değilse, bunun cezai bir durumu söz konusu olur mu?

Cevap 9- Elektronik fatura, kâğıt faturadan farklı bir belge türü değildir. Bu faturaların da düzenlenme tarihinin en geç işlem taihinden itibaren 7 günlük süre içerisinde olması gerekir. Faturanın üzerindeki fatura düzenleme tarihi ve alıcısına gönderme tarihleri farklı olabilir. Ancak burada Vergi Usul Kanunu’nun belirttiği sürelere ve fatura numaralarındaki müteselsillige uymalısınız. Aksi halde bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen cezai hükümlerin uygulanacağı tabiidir.

307

KÂĞIT FATURANIN PORTALA YÜKLENMESİ DURUMU

Soru 10- E-faturaya kayıtlı müşterimize kâğıt fatura düzenlenemeyecekse, portala yükle kısmından kâğıt faturaları neden sisteme yüklüyoruz? Yani kâğıt olarak düzenleyip portala fatura yüklemesi yapacak mıyız?

Cevap 10- Portala kâğıt fatura yükleme gibi bir işlem e-fatura uygulamasında bulunmamaktadır. Portala sadece muhasebe programında oluşturduğunuz e-faturaları xml olarak toplu yükleminize izin veriliyor.

E-FATURADA KULLANILACAK NUMARA

Soru 11- Kâğıt faturalarda ba ve bs bildirimleri için matbu numarayı kullanıyorduk, e- faturada hangi numarayı kullanacağız?

Cevap 11- e-Faturada, fatura üzerindeki fatura numarası yazılacaktır.

TİCARİ MALLARDAN DEMİRBAŞ OLARAK KULLANILACAKLAR İÇİN FATURA KESİLMESİ

Soru 12- e- fatura kullanıcısıyız. Firmamız stoklarındaki ticari mallardan bazılarını şirket kullanımı için demirbaşlara aktarmamız gerekiyor. Bunlar için e- fatura mı, yoksa kâğıt ortamında düzenleyeceğimiz fatura mı kesmemiz gerekir?

Cevap 12- Ticari mallardan şirket demirbaşlarına aktardığınız mallar için düzenleyeceğiniz faturanın elektronik fatura olması gerekir.

MALİYE ONAYLI MATBU FATURA

Soru 13- e- fatura kullanımına geçtik. E- fatura kullanıcısı olmayan müşterilerimize fatura düzenlerken yine fatura baskısını noter veya matbaadan yaptırmamız gerekiyor mu? Yoksa faturayı kendi sistemimizde üretip yazdırmamız yeterli olacak mı?

Cevap 13- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan müşterilerinize kâğıt ortamda fatura düzenlemeye devam edeceksiniz. Bu nedenle faturalarınızı anlaşmalı matbaalara bastırmak ya da noterlere tasdik ettirme zorunluluğunuz devam etmektedir.

TEMEL E-FATURANIN İPTALİNDE UYGULANMASI GEREKEN İŞLEMLER

Soru 14- Senaryo: Temel Fatura

Fatura Tipi: Satış

Fatura No: AAA2017000000028

308

Fatura Tarihi: 30.01.2017

Oluşma Zamanı: 13:52:33

ETTN: XXX

Yukarıda bilgileri yazılı faturamızı düzenlerken miktar kısmında litre olması gerekirken sehven adet olarak seçim yaptık ve faturamızı bu şekilde onayladık. Faturayı iptal etme ya da düzeltme gibi bir imkânımız var mı?

Cevap 14- 1. Faturayı göndermediyseniz:

a) GİB Portal yöntemin kullanıyorsanız;

i. "Fatura Oluştur" bölümünden oluşturulmuş ve onaylanmış faturalar iptal edilememektedir.

Onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı "Düzenle" düğmesi ile tekrar düzenleyebilirsiniz (Onayı gitmiş olur ve tekrar düzenlemeniz gerekir ya da iptal düğmesi ile iptal edebilirsiniz). Sonrasında bu faturayı da diğer faturalarınızla birlikte bilgisayarınızda saklamanız gerektiğinden, ilgili faturayı arşiv menüsünden bilgisayarınıza indirip saklayabilirsiniz. "Fatura Oluştur" bölümünden sıradaki fatura numarası ile fatura oluşturabilirsiniz.

ii. "Yükleme Araçları" bölümünü kullanıyorsanız:

(1). Hatalı faturayı portale yüklemediyseniz hiç faturayı oluşturmamışsınız gibi düşünebilir ve aynı fatura numarası ile yeni bir faturayı doğru şekilde oluşturup yükleyebilirsiniz.

(2). Hatalı faturayı portale yüklediyseniz, yüklediğiniz fatura üzerinde değişiklik yapılması mümkün değildir. Yüklenmiş faturalar portalden silinememektedir. Yüklenmiş faturaları iptal düğmesi ile iptal edebilirsiniz. Sonrasında (bu faturayı da diğer faturalarınızla birlikte bilgisayarınızda saklamanız gerektiğinden) ilgili faturayı arşiv menüsünden bilgisayarınıza indirip saklayabilirsiniz. Sıradaki fatura numarası ile "Yükleme Araçları" bölümünden faturanızı yükleyebilirsiniz.

b. Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemlerinden birisini kullanıyorsanız.

i. Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemlerinden birisini kullanıyorsanız, onayladığınız ancak daha göndermediğiniz faturanızı sisteminizden silebilir ya da iptal edebilirsiniz. Bu fatura hiç oluşturulmamış gibi olur. Aynı fatura numarasını kullanarak yeni fatura oluşturabilirsiniz.

ii. Faturayı başarıyla gönderdiyseniz (gönderilmiş fatura üzerinde düzeltme işlemi yapılamayacağından);

1) Fatura ticari faturaysa, alıcı faturaya 8 gün içinde red cevabı verebilir. Söz konusu fatura zarfının durumunun 1300 olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir.

309

Red yanıtının başarılı durum kodu almasının ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise (fatura ve red yanıtı sisteminde bulunmak kaydıyla) faturayı hiç kayıtlarına almamalıdır.

2) (Temel / ticari fatura ayrımı olmaksızın) alıcı mevzuat hükümlerine UYGUNSA iade faturası kesebilir, ya da harici yollarla faturaya itiraz edebilir.

İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden yani fatura geçerlilik kazandığından, gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir.

İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan Türk Ticaret Kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(KEP, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (İtiraz sonrasında fatura GİB sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

Gönderilmiş olan bir e-faturanın reddi ya da harici yollarla itirazı sonrasında faturanın göndericisi aynı e-fatura numarasını tekrar kullanamaz. Farklı bir fatura numarası ile e-fatura gönderimi gerçekleştirilmelidir.

3. Faturayı gönderdiyseniz ancak fatura zarfı hata aldıysa;

Fatura, zarfı hata aldığı için ulaşmadığından zaten geçersizdir, iptal faturası gibidir. Gönderici gönderdiği zarfın durumunu sorgulayıp hata aldığı için gitmeyen zarfı varsa hata ayrıntısına göre işlem yapmalıdır. İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, fatura zaten başarıyla ulaşmadığından fatura geçersiz olduğundan, iptal faturası gibidir.

FATURADA MİKTAR HATASI

Soru 15- Onaya gönderilen faturada, vergi matrahında herhangi bir hata yok. Sadece miktar litre olması gerekirken yanlışlıkla adet olarak yazılmıştır. Faturamız bu şekilde kalsa herhangi bir düzeltme yapmasak bir sorun olur mu?

Cevap 15- Faturanın Vergi Usul Kanunu ve bu kanuna göre çıkarılan tebliğlere uygun olması gerekir. İçeriğinin mevzuata uygunluğu mükellefin sorumluluğundadır. Ancak fatura düzenlenen malın fiziki niteliği itibariyle adet olarak gösterilmesi mümkün değilse, bunun litre olduğu açık ise bu durum sorun yaratmaz. Ancak bu hata malın miktarının belirlenmesine engel ise düzeltilmelidir.

E-FATURADA KULLANICI BİLGİLERİ ALANINA YAZILACAK İŞLETME MERKEZİ BİLGİSİ

Soru 16- GİB Portaldan E-fatura kullanıcısıyız. Kullanıcı bilgileri giriş ekranında işletmenin merkezi soruluyor. Bu alana XXX A.Ş. olarak ne yazmamız gerekiyor?

Cevap 16- Ticaret sicil gazetenizde işletme merkezi olarak belirttiğiniz yeri yazmanız gerekiyor.

310

E-FATURA YERİNE E-ARŞİV FATURA KESİLMESİ

Soru 17- E- fatura mükellefi olan firmaya, yanlışlıkla e -arşiv faturası düzenledik. Çözüm için nasıl bir yol izlememiz gerek?

Cevap 17- e-Fatura yerine sehven e-Arşiv faturası düzenlendiğinde; düzenlenen e-Arşiv faturası iptal edilerek yerine e-Fatura düzenlenmelidir.

İptal edilen e-arşiv fatura bilgisi, e-arşiv raporunda iptal elemanında gösterilmelidir.

MALİ MÜHÜR ALMADAN ÖZEL ENTEGRASYON YÖNTEMİ KULLANIMI

Soru 18- Şahıs firması olarak (işletme defteri esasına göre defter tutmaktayız) e-faturayı gönüllü geçebilir miyiz? Ayrıca entegratöre ait mali mühürü kullanacağımız için mali mühür almak istemiyoruz. Başvurumuzu posta yolu ile yapabilir miyiz? Yapabilirsek mali mühür almadan e-fatura kullanıcısı olabilir miyiz?

Cevap 18- Tüzel kişilikler için mali mühür, gerçek kişiler için e-imza ya da mali mühür olmadan e-fatura başvurusu yapılamaz. Mali mühür olmadan özel entegratörünüz de hesabınızı açamaz.

LOGO BOYUTU HESAPLAMA - ÖĞRENME

Soru 19- Fatura içerisindeki logonun boyutunu nasıl öğrenebilirim?

Cevap 19- Portal kullanıcıları 60 kb'ı geçen logo içeren faturaları portalde görememektedirler.

Fatura içerisindeki logonun boyutunu öğrenmek için aşağıdaki adımları takip ediniz:

1. Fatura XML'ini Notepad, Notepad ++ gibi bir metin editörü ile açınız.

2. XML'deki "cbc:EmbeddedDocumentBinaryObject" etiketinin içerisinde yer alan ve görünüşte bir anlamı olmayan uzun yazıyı kopyalayınız.

3. Kopyaladığınız bu yazıyı decode edin.

4. Buradan elde edilen çıktıyı farklı bir metin dosyasına yapıştırınız.

5. Dosya içerisindeki "img" etiketini bulunuz. İçerisindeki "src" etiketinin içerisindeki metni kopyalayınız.

6. Bu metni yeni bir metin dosyasına yapıştırıp dosyayı kaydediniz.

7. Dosyanın boyutu logonuzun boyutunu verecektir. XML içerisindeki logo boyutunuzun bu işlemleri yaptıktan sonra 60 kb'ı geçmemesine dikkat ediniz. Aksi takdirde sorun yaşanabilmektedir.

FATURA GÖSTERİLEMİYOR.

311

Soru 20- GİB-Portalında bana gelen bir fatura olduğunu görebiliyorum. Ama faturayı açmaya çalışınca hata veriyor ve faturayı görüntüleyemiyorum. Sorun nedir?

Cevap 20- E-fatura görüntüleyici ile görüntülenemeyen ve doğrulanamayan faturalar gönderici tarafından hatalı oluşturulmuştur.

Portal (yükleme modülü), Entegrasyon ve Özel Entegrasyon yöntemi ile oluşturulan faturalarda hatasız bir gönderim için göndericinin faturaları oluşturduktan sonra zarflayıp, daha sonra zarftan çıkarıp e-Fatura görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra göndermesi gerekmektedir. Faturaların görüntülenememe sebebini göndericinin faturayı oluşturduğu programın yazılımcıları ile görüşmesi gerekmektedir.

Fatura görüntülememenin olası sebeplerden bazıları;

- Faturada kullanılan logonun boyutunun (60 KB'den) büyük olması olabilir. (Portalde bu fatura görüntülenemez)

- XSLT'si olmayabilir.

- XSLT'si hatalı olabilir.

Fatura ticari faturaysa alıcı fatura bazında listeleme ekranından faturayı reddedebilir. Göndericinin yukarıdaki paragraftaki bilgiler ışığında işlem yaparak yeniden fatura göndermesini talep edebilirsiniz.

Faturaların sistemde e-Fatura görüntüleyici programında ibraz edilebilir bir şekilde saklanması gerekmektedir. Bu nedenle ilgili fatura TEMEL faturaysa ve alıcı portal kullanıcısıysa faturayı portaldeki arşivden bilgisayara indirip XML içeriğine bakabilir. Fatura indirildikten sonra e-fatura görüntüleyicinin Java 1.7 sürümü ile açılmalıdır.

- Fatura görüntülenebiliyorsa bu fatura işleme alınabilir. İşleme alınmak istenmiyorsa, sorun hakkında satıcı ile temasa geçilmelidir. Gönderici sorunsuz bir şekilde faturayı oluşturup tekrar gönderebilir.

- Fatura görüntülenemiyorsa alıcının bu faturaya (fatura XML'indeki fatura numarasını kullanarak) harici yollarla itiraz etmesi ve sonucunu karşı tarafa bildirmesi gerekmektedir. Daha sonra gönderici faturayı doğru şekilde görüntülenecek şekilde tekrar göndermelidir.

Faturaların ibrazında iki tarafın da sorun yaşamaması için bu işlem gereklidir. Alıcı faturaya harici yollarla itiraz etmeden gönderici tekrar gönderimde bulunursa MÜKERRER gönderim olacaktır.

Göndericiyi bu konuda uyarmalısınız. Çünkü bu durum devam ederse göndericiden gelen hiçbir faturayı portalde görüntüleyemezsiniz. Göndericinin bu sorunu gidermesi gerekmektedir.

Gönderici kendi sisteminde faturasını sorunsuzca görüntüleyebiliyor olabilir, ancak faturanın GİB portalinde görüntülenebilmesi için logo boyutunun 60 kb'ı geçmemesi gerekmektedir.

312

Göndericinin diğer kullanıcılara gönderdiği zarflarda da aynı sorun olabilir. Gönderici bu durumu düzeltmediği takdirde gönderdiği faturaların alıcılar tarafından görüntülenmesinde sıkıntı yaşanacaktır.

GÖRÜNTÜLEYEMEYEN E-FATURANIN MÜŞTERİYE ULAŞTIRILMASI

Soru 21- Gönderdiğimiz e-faturaları müşterimiz başarı ile aldı. Ancak görüntüleyememektedir. Bu durumda bu mükellefe görüntüleyemediği faturaları e-posta ile göndersek resmi olarak kabul edilir mi? Yoksa aslı gibidir yaparak gönderebilir miyiz?

Cevap 21- Öncelikle görüntülemeye engel olan sorunu ortadan kaldırmanız gerekmektedir.

Faturaların XML formatı dışında bir geçerliliği yoktur. E-posta ya da aslı gibidir şeklinde gönderilen faturaların yasal geçerliliği yoktur.

AKARYAKIT İSTASYONLARININ E-FATURA DÜZENLEMESİ

Soru 22- Akaryakıt istasyonları TTM ve MTS kayıtlı müşterilerine 15 günlük fatura kesmektedir. E- faturada 15 günlük faturayı ayın 16’sında, 30 günlük faturayı 31’inde kesebilir miyim?

Cevap 22- 421 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin “Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Zorunluluğu” başlıklı 3’üncü bölümünde; bu Tebliğ veya 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin birbirlerine yapmış oldukları mal teslimi veya hizmet ifaları için elektronik fatura düzenlemelerinin zorunlu olduğu, elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin, fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol edecekleri, kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kâğıt fatura düzenleyecekleri açıklanmıştır.

Aynı Tebliğin; "Sorumluluk ve Cezai Yaptırımlar" başlıklı 5'inci bölümünün 5.4 bendinde "Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır." hükümleri yer almaktayken, bu kısım 448 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 4/4/2015 tarihinden itibaren kaldırılmıştır. 447 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 4/4/2015 tarihinden geçerli olmak üzere 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin " 9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler" başlıklı bölümü yeniden düzenlenmiş ve " Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa

313

uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır." hükmüne yer verilmiştir. Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin ÖKC Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunla ilgili 58 Seri No.lu Genel Tebliğin 1. bölümünde;

" a) Taşıtlara akaryakıt satışının yapıldığı pompalar, özellikleri 3100 sayılı Kanun ve Tebliğlerle belirlenen ve Bakanlığımızca onaylanan bir veya daha fazla ödeme kaydedici cihaza bağlanmış olacaktır. Pompalar, kasiyer veya pompacı olmaksızın bilfiil müşteri tarafından da (kredi kartlı vb.) kullanılabilen ödeme kaydedici cihazlara da bağlanabilecektir. Pompaların bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar, pompanın içerisine, hemen yanına veya yakınındaki bir büroya yerleştirilebilecektir.

b) Pompalar akaryakıt verilen taşıtın plaka numarası girildikten sonra çalışacak şekilde düzenlenmiş olacaktır. Diğer bir ifade ile taşıtın plaka numarası girilmediği takdirde pompadan akaryakıt akmayacaktır. Şu kadar ki, taşıtlara yapılmayan (bidonla, varille vb.) her türlü akaryakıt satışında pompalara plaka numarası yerine müşterinin adı soyadı veya unvanı bilgileri girilecektir.

c) Yapılan akaryakıt satışlarıyla ilgili bilgiler ödeme kaydedici cihaz hafızasına otomatik olarak kaydedilecektir. Hafızaya kaydedilen bilgiler, akaryakıt verme işleminin sonunda ödeme kaydedici cihazdan yine otomatik olarak çıkacak fişler ile belgelendirilecektir..."

denilmektedir.

68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinde;

“Nihai tüketicilerin tüketim amacıyla, mükellef olanların ise ticari, zirai ve mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak satın aldıkları akaryakıt karşılığında düzenlenecek (üzerinde “TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK” ibaresi bulunanlar hariç) söz konusu ödeme kaydedici cihaz fişleri, üzerinde yazılı tutar ne olursa olsun fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecek, ayrıca faturaya dönüştürülmesi istenmeyecek ve yapılan incelemeler ve kontroller sırasında bu fişleri gider belgesi olarak kullananlardan fatura ibrazı talep edilmeyecektir.

Akaryakıt pompaları ödeme kaydedici cihazlara bağlanmış olan istasyonlardan; a) Taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. sistemler kullanılarak (fiş üzerinde “TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK” ibaresi bulunan), b) Bazı kurumlar tarafından geliştirilen özel kartlar kullanılarak (akıllı kart vb.),c) Taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. sistemler olmaksızın müşteriler ile akaryakıt dağıtım şirketleri veya istasyon işletmecileri arasında yapılan özel anlaşmalara dayanılarak, gerçekleştirilen (ve pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirilen) ve faturası mal teslimini müteakiben belirli periyotlarla düzenlenen akaryakıt satışlarına münhasır olmak üzere, bu satışlara ilişkin faturanın (katma değer vergisi açısından vergilendirme dönemi aşılmamak

314

şartıyla) onbeş gün içinde dağıtım şirketleri ve/veya akaryakıt istasyon işletmelerince Vergi Usul Kanununa göre toplu olarak düzenlenmesi uygun bulunmuştur.Bu şekilde akaryakıt satışı yapılan kişiler adına düzenlenecek faturanın her iki nüshasının ekinde; faturaya dönüştürülen fişlerin tarihi, numarası (“TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK” ibaresi olan fişlerin faturaya dönüştürülmesinde, fişlerin tarih ve numarasının belirtilmesine gerek yoktur), taşıtın plaka no.su, akaryakıt cinsi, miktarı ve tutarı liste halinde belirtilecektir. Akaryakıt istasyonu işletmeleri veya dağıtım şirketleri bahse konu listeleri, faturanın düzenlendiği tarih itibariyle hazırlayacaklar ve kaşeleyip imzaladıktan sonra gerektiğinde ibraz edilmek üzere ilgili faturayla birlikte muhafaza edeceklerdir. İşletmeler, muhasebe kayıtlarında bu faturalarda yazılı miktar ve tutarları esas alacaklardır.Akaryakıt istasyonlarından taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. sistemler kullanılarak veya özel anlaşmalar çerçevesinde gerçekleştirilen, pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirilen ve faturaları mal teslimini müteakiben belirli periyotlarla düzenlenen satışlarla ilgili olarak sözleşme dolayısıyla tahsil edilmesi gereken “fiyat farkı” ile satış bedeli üzerinden yapılacak “iskontolar”, sözleşmenin tarih ve sayısı da belirtilmek suretiyle (iskonto, akaryakıt zammı vb. ibarelerle) fatura üzerinde gösterilecektir. Faturaya ekli ödeme kaydedici cihaz fişlerinin toplam tutarının (bir kısım fişlerin muhafaza edilememesi nedeniyle) fiyat farkı ve iskonto tutarlarının dahil edilmesinden önceki fatura tutarından az olması durumunda, müşterinin muhasebe kayıtlarında, “mevcut ödeme kaydedici cihaz fişlerinin toplam tutarı/fiyat farkı ve iskonto tutarları dahil edilmeden önceki fatura tutarı” şeklinde bulunan oranın, fiyat farkı ve iskonto tutarları dahil edildikten sonraki fatura tutarı ile çarpılması suretiyle hesaplanan tutar dikkate alınacaktır.” Açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, akaryakıt pompalarının bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle otomatik olarak düzenlenen fişlerin, fatura düzenleme haddinin altında veya üstünde olsa dahi "fatura yerine geçen belge" olarak kabul edilmesi ve bu şekilde belgelenen satışlar dolayısıyla nihai tüketiciler veya vergi mükelleflerince yapılan fatura düzenleme talepleri dikkate alınmayacaktır.

Akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC'ler kullanılarak verilen fişler, fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecektir. Taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışlarında cihazlardan çıkacak fişlerin üzerinde "TAŞIT TANIMA VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK" ibaresi yer alacak ve bu fişler bilahare listelenerek faturaya dönüştürülecektir. Diğer taraftan, 426 Sıra No' lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 4/c bölümünde;

"...c) Basit/Bilgisayar bağlantılı yeni nesil ödeme kaydedici cihaz'ları kullanmak zorunda olan mükelleflerin bu mecburiyetleri (3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna dayanılarak

315

çıkarılan ilgili mevzuata göre muaf tutulanlar hariç) 01.01.2016 tarihinde başlayacaktır. Mükellefler, bu tarihten önce de Bakanlığımızca onaylanmış yeni nesil ödeme kaydedici cihazları alarak kullanabilirler.Ayrıca bu mükellefler, istemeleri hâlinde EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihazları da kullanabilirler. Akaryakıt pompalarına bağlanan ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan mükellefler, bu cihazlarla ilgili Bakanlıkça belirlenmiş şartlara uygun yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmak zorundadırlar.

Buna göre, akaryakıt istasyonları yeni nesil ÖKC kullanma mecburiyetleri başlayıncaya kadar yapacakları satışlarını, mevcut uygulamada olduğu gibi pompalara bağlı ÖKC'lerden otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirmeye devam edeceklerdir. Diğer taraftan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 231 inci maddesinde ise faturanın düzenlenmesi esnasında uyulması gereken kurallar 6 bent halinde sayılmış olup, 5 inci bentte; “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir. Aynı şekilde faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (3.) bölümünde, e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklandıktan sonra “e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi” başlıklı (5.) bölümünün üçüncü paragrafında “Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır.” açıklaması yapılmıştır.Buna göre; taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları ile ilgili olarak bilahare ayrıca fatura düzenleneceği için bu tür satışlarda her iki tarafın da e-Fatura kullanıcısı olması halinde e-fatura uygulaması kapsamında fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Öte yandan; geriye dönük tarihli bir elektronik fatura düzenleme imkânı teknik açıdan mümkün olmakla birlikte, gerek kâğıt ortamında gerekse elektronik ortamda düzenlenecek faturaların Vergi Usul Kanunu 231. maddesi uyarınca malın teslimi ve/veya hizmetin ifasından itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu yedi günlük süre azami süre olduğundan, bu süreye riayet edilmemesi halinde; Vergi Usul Kanununda öngörülen cezalar uygulanacaktır. Bir mükellefin kendi kendine fatura düzenlemesi normal ve mutad bir durum olmamakla birlikte kanuni ve idari düzenlemelerin zorunlu kıldığı uygulamalar nedeniyle kesilmesi gerektiği durumlarda satıcı ve alıcı sıfata haiz kurumunuzun e-Fatura sistemine kayıtlı olması nedeniyle kendi şirketinize keseceği faturaların da e-fatura olarak kesileceği tabiidir.

316

Sonuç olarak;

68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinde yapılan açıklama uyarınca, taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları ile ilgili olarak bilahare ayrıca fatura düzenleneceği için bu tür satışlarda her iki tarafın da e-Fatura kullanıcısı olması halinde e-fatura uygulaması kapsamında e-fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan satışlar dışında, taşıtlara yapılan ve akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC’ lerden otomatik olarak çıkan (plaka numarası ihtiva eden ve fatura yerine geçen) fişlerle belgelenen satışlarda ise toplam tutar, fatura düzenleme tutarının altında veya üstünde olsa dahi ayrıca e-Fatura düzenlenmemekte ve bu satışlara ait ÖKC fişleri fatura yerine geçen belge olarak kabul edilmektedir.

E-fatura kağıt faturanın tabi olduğu düzenlemelere tabidir. Bu nedenle düzenleyeceğiniz e-fatura 7 günlük fatura düzenleme süresi aşılmadan düzenlenip gönderilmelidir.

E-FATURADA ENTEGRATÖR DEĞİŞİKLİĞİ

Soru 23- e-Fatura uygulamasındaki daha sonra entegratör değiştirebilir miyim? Özel entegratörümü değiştirdiğim takdirde bildirimde bulunmam gerekiyor mu?

Cevap 23- 1. Kayıtlı Kullanıcılar arasında yer almakta ve e-Fatura sistemini kullanmaktaysanız mevcut yönteminizi aşağıdaki bilgiler doğrultusunda değiştirebilirsiniz.

-GİB Portal Yönteminden Entegrasyon Yöntemine Geçiş İsteminde yapılacak İşlem:

Entegrasyon testlerini olumlu tamamlamanız halinde geçebilirsiniz.

- GİB Portal Yönteminden Özel Entegrasyon Yöntemine Geçiş İsteminde yapılacak İşlem:

Özel entegrasyon yöntemine geçmek istiyorsanız özel entegratörünüz sizi kendisine bağlayabilir. Başkanlığa ayrıca bir bildirimde bulunmanıza gerek yoktur.

- Entegrasyon yönteminden; GİB Portal Yöntemine geçmek İstiyorsanız:

Entegrasyon sisteminden GİB-Portal yöntemine geçmek istiyorsanız talebinizin belirtildiği dilekçenizi kaşeli ve imzalı olarak GİB Başkanlığına göndermeniz gerekmektedir. Başkanlığın yapacağı işlemle birlikte entegrasyon yetkiniz kaldırılacak ve GİB-Portaliniz açılacaktır. Tekrar entegrasyon sistemine geçmek istemeniz halinde entegrasyon testlerini tekrarlamanız gerekecektir.

- Entegrasyon Yönteminden, Özel entegrasyon yöntemine geçmek istiyorsanız

Talebinizin belirtildiği dilekçenizi kaşeli ve imzalı olarak Başkanlığımıza göndermeniz gerekmektedir. Ardından Özel entegratörünüz sizi kendisine bağlayabilir. Başkanlığın yapacağı işlemle birlikte entegrasyonla kurum bilgileriniz sistemden kaldırılacaktır. Tekrar

317

entegrasyon sistemine geçmek istemeniz halinde entegrasyon testlerini tekrarlamanız gerekecektir.

Dilekçenizi Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı (33.Müdürlük) Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı/ANKARA)’na göndermelisiniz.

Özel Entegrasyon Yönteminden; GİB Portal Yöntemine Geçiş

- GİB-Portal yöntemine geçmek istiyorsanız, özel entegratörünüz hesabınızı kapattıktan sonra birkaç saat içerisinde GİB-Portaliniz otomatik olarak açılacaktır. Başkanlığa ayrıca bir bildirimde bulunmanıza gerek yoktur.

-Özel Entegrasyon Yönteminden Entegrasyon yöntemine Geçmek istiyorsanız

Entegrasyon testlerini tamamlamanız gerekmektedir. Testlerin tamamlanmasının ardından özel entegratörünüz hesabınızı kapatmalıdır. Sonrasında hemen canlı tanım formunu yüklemeniz gerekmektedir. (aradaki süre içerisinde GİB-Portalinin otomatik olarak açılması söz konusu olabileceğinden işlem çabuk bir şekilde tamamlanmalıdır. GİB-Portalinin açılması durumunda bu hesaba düşen faturalar teknik olarak geçerli olacağından, ilgili faturaların bilgisayara indirilerek diğer faturalarla birlikte arşivlenmesi gerekmektedir.)

Özel entegratörünüzü değiştirmeniz halinde Başkanlığa ayrıca bir bildirimde bulunmanıza gerek yoktur.

HESAP NUMARASI HAKKINDA

Soru 24- E-faturaya hesap numaralarımı nasıl ekleyebilirim? Ayrıca faturamın başlığına şirketimin logosunu eklemek için ne yapmalıyım?

Cevap 24- Hesap numaraları için NOT alanını kullanabilirsiniz. Logo için program sağlayıcılarınızdan yardım almanız ve XSLT’ye logonuzu ekletmeniz gerekmektedir.

FATURAYI PDF OLARAK KAYIT

Soru 25- a)Tarafımıza gelen faturaları pdf formatında ve excel formatında kayıt yapabilir miyiz?

b) Arşivi dosya bazında, örneğin ocak ayı faturaları ayrı bir dosyada, şubat ayı faturaları ayrı bir dosyada oluşturabilir miyiz?

c) Ticari faturaya cevap vermeden arşivledik. Arşivde iken nasıl cevap verebiliriz? Cevap vermeden arşive kaldırmak sorun olur mu? Arşivden tekrar çıkarmak mümkün mü?

Cevap 25- Faturalarınızın xml formatta saklanması tavsiye edilir. İsterseniz harici programları araştırıp bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Ancak faturanın geçerli formatı XML'dir. Diğer formatların kanunen bir geçerliliği yoktur.

318

- Bilgisayarınızda faturaları arşivlerken dediğiniz şekilde ay ay ayrı dosyalarda arşivleyebilir siniz.

-Ticari faturanın cevap verilmeden arşive kaldırılması teknik açıdan sorun olmaz. Mevzuat açısından 8 gün içinde cevap verilmeyen faturalar kabul edilmiş sayılır. (8 günden sonra cevap verilmemiş olsa da arşive alınabilmektedir.)

- Arşive kaldırılan faturalar arşivden çıkarılamamaktadır.

- Arşive kaldırılan faturalara cevap verilememektedir.

GİB Portalında, tarafınıza gelen ticari fatura zarfının fatura cevaplanmadan arşive kaldırılması, zarfın tarafınıza ulaştığı andan itibaren 8 gün süreyle engellenmiştir.

Faturayı, bu 8 günlük süreden önce arşive almaya çalıştığınızda, faturayla ilgili posta kutusu yanıtı oluşturulmamışsa (kabul/red işlemi tamamlanmamış demektir) şu uyarıyla karşılaşırsınız "XXX numaralı zarfın içerisindeki XXX numaralı ticari faturaya cevap vermediniz. Cevap verilmemiş faturaları içeren zarfların arşivlenmesine izin verilmemektedir."

Bu süreden sonra faturalarınızı arşive almanızda bir sakınca bulunmamaktadır. GİB-Portali faturanızın size ulaşma zamanından (zarf tarihinden) 8 gün sonra cevap vermemiş olsanız da faturayı arşivinize almanıza izin vermektedir.

Türk Ticaret kanununa göre 8 gün içerisinde cevap verilmemiş faturalar alıcısı tarafından kabul edilmiş sayılmaktadır. Alıcı ve gönderici mevzuat çerçevesinde muhasebelerine bu şekilde işleyebilir.

Ancak alıcı sizden cevap bekliyor olabilir, alıcıyı faturayı kabul ettiğinize dair bilgilendiriniz. Faturayı kabul etmek istemediğiniz halde arşive aldıysanız, karşı taraf ile görüşerek mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarına almanız ve mevzuat hükümlerine uygunsa iade faturası düzenlemeniz, ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edebilirsiniz. Bu işlemlerin ardından faturanın göndericisi size ilgili faturayı tekrar düzenleyip göndermelidir. İade faturası kesilmeden ya da harici yollarla faturanın iptali yapılmadan tekrar aynı fatura kesilirse mükerrer fatura kesimi olacaktır. Gönderen taraf ticari faturalar için sizden cevap beklediği için cevap vermeniz, sonra arşive kaldırmanız tavsiye edilir. Faturanıza önce cevap vermeli, fatura ile işiniz bittikten sonra arşive kaldırmalısınız.

ZARFA AİT EKLENEN NOT BİLGİSİ ALICI VE SATICI TARAFINDAN GÖRÜNTÜLENEMEZ

Soru 26- Portal kullanıcısıyız. Faturayı sisteme yükledikten ve gönder butonuna bastıktan sonra açılan sayfada, firmanın tanımlı mail adresini seçiyoruz ve zarfın not kısmına açıklama yazıyoruz. Ancak yazdığımız bu notlar faturanın alt kısmında görünmüyor. Faturayı gönderdiğimiz müşteri faturanın altında not yazmadığını söylüyor. Gönderilen faturada yazdığımız halde faturada not neden görünmüyor?

319

Cevap 26- Bahsettiğiniz alan ZARF ile ilgili not alanıdır. Bu not alanındaki bilgiler alıcı ya da gönderici tarafından görüntülenememektedir. Bu bilgi GİB'de tutulmakta ve veri tabanında ihtiyaç oldukça görüntülenmektedir.

Faturanızın not alanına yazmak istediklerinizi faturayı oluştururken yazmanız gerekmektedir. Bu şekilde ilgili bilgiler gönderici ve alıcı tarafından görüntülenir. Ancak Zarfa ait not bilgisi görüntülenemez.

POSTA KUTUSU YANITLARINA DÜŞEN FATURAYI GÖREMİYORUM

Soru 27- Posta kutusu yanıtlarına düşen faturayı göremiyorum, onayla diyorum faturaya tıklayınca uygulama yanıtı çıkıyor. Fatura bazında listelemek istediğimde, bu faturaların hiç biri düşmedi indiremiyorum. Ne yapmam gerekir?

Cevap 27- Posta kutusu yanıtlarında sizin tarafınıza gelen faturalara verdiğiniz kabul/red cevapları (uygulama yanıtları) bulunmaktadır. Bunlar ile tarafınıza gelen faturaları karıştırmayınız. Bunlar birbirinden bağımsızdır.

Gelen faturalar ögesi ile tarafınıza gönderilen faturalar Zarf Bazında veya Fatura bazında listelenebilir.

Zarf bazında listelemede zarfın içeriğini görüntüleyebilmek için ilgili zarf seçilerek üzerine çift tıklanır. Bu işlemin ardından ekranın alt tarafında Zarf İçeriği bölümü gelecektir. Bu bölümde zarf içerisinde yer alan belge veya belgelere ait bilgiler görüntülenebilmektedir. Bu bölüm Belge numarası ve türü sütunlarından oluşmaktadır.

Tür sütunu altındaki belgeye tıklandığında belgenin görüntülenmesi mümkündür.

Gelen faturaların fatura bazında da listelenebilmesi mümkündür.

Ancak gönderilen veya alınan faturaların arşivleme işlemi tamamlanmış ise, bu işlem sonucunda faturalar ilgili bölümün Arşiv ögesi içerisine taşınmış olacaktır. Faturalar Arşiv ’de yer alacağından Zarf Bazında Listeleme ya da Fatura Bazında Listeleme ögeleri altında görüntülenemeyecektir.

İMZA HATASI

Soru 28- Entegrasyon yöntemi kullanan bir test firmasına fatura gönderiyoruz. 1230 HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI(1177:GEÇERSİZ İMZA) hatası alıyoruz. Aynı şekilde fatura gönderdiğimiz firma da bize fatura gönderemiyor.

Canlı ortama geçtiğimizde bu sorunla karşılaşmamak için ne yapmalıyız.

Cevap 28-. Faturayı doğru oluşturuyorsanız ve bu hata ile karşılaşıyorsanız alıcı ile görüşmeniz gerekir. GİB gönderen ile alıcı arasında aracıdır. Alıcıdan gelen yanıtı göndericiye olduğu gibi iletmektedir. Alıcının sistemini düzeltmesi gerekmektedir. İmza

320

ile ilgili olarak getirilen ek kontroller yapılmıyor olabilir. Bunları kontrol ettikten sonra faturanızı tekrar göndermeyi denemelisiniz.

Hatasız bir gönderim için faturaların oluşturduktan sonra zarflanıp, daha sonra zarftan çıkarılıp e-Fatura görüntüleyicide açıldıktan ve doğrulandıktan sonra gönderilmesi gerekmektedir.

E-FATURA SAYISI 100’Ü AŞTIĞINDAN GÖNDERİM HATASI ALIYORUM

Soru 29- Bir grup firmasına yüklediğim faturalarla ilgili aşağıdaki hata iletisini alıyorum.

"ElementList elemanı içerisinde bulunan inv:Invoice elemanı sayısı 100’den fazla olamaz."

Bu durumda karşı tarafın faturaları alamadığı anlaşılıyor. Tekrar gönderebilmek için ne yapmam lazım?

Cevap 29- Bir zarf içerisinde 100'den fazla fatura gönderemezsiniz. Faturalarınızı güncel şematron kurallarına göre oluşturmanız gerekmektedir. Hata düzeltilerek, VUK' a uygun şekilde yeniden gönderim yapılmalıdır.

İŞLETME HESABINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERDE E-FATURA

Soru 30- İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin isteğe bağlı olarak e-fatura uygulanmasından yararlanmaları mümkün mü?

Cevap 30- E-fatura uygulamasından işletme esasına tabi mükelleflerin yararlanmasını engelleyen bir düzenleme bulunmuyor. Bu nedenle elektronik fatura uygulamasından isteğe bağlı olarak yararlanabilirsiniz.

ENTEGRASYON FİRMASI DEĞİŞİMİ HALİNDE YENİDEN PERFORMANS TESTLERİNİN YAPILMA ZORUNLULUĞU

Soru 31- “B” Firması e-fatura kullanıcısı olup özel entegrasyon yöntemini kullanmaktadır. (B) Firması entegrasyon firmasını değiştirerek şirketimize ait entegrasyon yazılımını kullanacaktır. Bu durumda, “B” firması için GİB ile entegrasyon performans testlerini yapmamız gerekiyor mu?

Cevap 31- (B) Firması, şirketiniz yazılımını Özel entegrator olarak kullanacaksa bu entegratör GİB tarafından onaylandığından, testlere gerek yok. Ancak şirketiniz yazılımının (B) firmasınca entegratör olarak sisteminde kullanacaksa testlere gerek var.

Entegrasyon yönteminde alt yapı değişikliği önemli bir konu olduğundan, yeni sisteminizde sorun yaşamanız durumunda entegrasyon yetkiniz iptal edilebileceğinden ve 1 yıl süreyle tekrar entegrasyon yöntemini kullanamayacağınızdan dolayı, testleri tekrarlamanız önemli bir konudur. Testleri sisteminizin durumunu görmeniz için yapınız.

321

Ancak durumu GİB’e bildirmenize gerek bulunmamaktadır. Çünkü hali hazırda canlı ortamda bulunduğunuzdan tekrar test kullanıcınız açılıp durum kontrol edilemez.

HEDEFTEN SİSTEM YANITI BAŞARISIZ GELDİ HATASI

Soru 32- e-Faturayı gönderdikten sonra “1230 Hedeften sistem yanıtı başarısız geldi” hatası aldım. Ne yapmalıyım?

Cevap 32- Zarfın durumu HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI - Durum kodu 1230 ise alıcıya ulaşmış, ancak alıcı zarfta hata tespit etmiş anlamına gelmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı alıcı ile gönderici arasında sadece aracıdır. Alıcı zarfta bulduğu hatayı mesaj yanıtı olarak yazar, GİB alıcıdan gelen hata mesajını göndericiye olduğu gibi aktarmaktadır. Alıcının buraya hangi hatayı, neden yazdığını GİB bilememektedir. Bunun alıcıya sorulması gerekmektedir. Hata almış bir zarfın içerisindeki fatura ya da uygulama yanıtları (kabul/red yanıtı) geçersizdir. Hata almış bir zarfın içerisindeki faturaya verilen uygulama yanıtı (kabul/red yanıtı) da geçersizdir.

1230 HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI durumunda zarf GİB'den sorunsuzca geçtikten sonra alıcının sistemine gitmiş, ancak alıcının verdiği hata dolayısıyla geri dönmüş demektir. Zarf içerisindeki faturalar İptal faturası gibidir. GİB üzerinden geçen zarfın alıcı tarafından imza doğrulaması sorunsuzca yapılıyor ve zarfta uygulama yanıtı yer alıyorsa sorunsuz olan bu fatura alıcının sistemine kabul edilmesi gerekmektedir.

GİB, imza ve mühür varlığının kontrolünü yapar, ancak PORTAL DIŞINDA doğrulamasını yapmaz. İmza doğrulaması ile ilgili hatalarda sorun göndericide olabilir. GİB Portal Yöntemini kullanan bir kullanıcının gönderdiği zarf imza hatası alıyorsa sorun alıcıdadır.

Hatasız bir gönderim için faturalarınızı oluşturduktan sonra zarflayınız, daha sonra zarftan çıkarıp e-fatura görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra gönderiniz.

Birçok hatada alıcının sisteminin GİB'den farklı şema/şematron kuralları kullandığı ya da GİB’in duyurduğu şema/şematron güncellemelerinin alıcının sistemine uyarlanması gerektiği halde uyarlanmadığı durumda ortaya çıktığı görülmektedir.

Zarfın alıcısı zarfa henüz sistem yanıtı dönmediyse GİB bu zarfın durumu sorgulamaktadır. Bu durum neticesinde alıcıdan gelen 1220 HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI bilgisine istinaden fatura zarfının nihai durumu "1230 HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI(1220:HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI)" olabilmekte ve zarf başarısız hale düşebilmektedir. Tarafınıza gelen zarflara en geç iki gün içerisinde sistem yanıtı ile dönüş yaparsanız bu tür bir durumla karşılaşmazsınız.

Sorun alıcıda ise alıcı ile irtibata geçip gelen hata mesajını kendisine bildirin ve sistemini düzeltmesini isteyin. Alıcı sistemini düzelttikten sonra gönderici faturayı tekrar göndermelidir. Ancak burada VUK ve ilgili yasal hükümler geçerli olduğundan, fatura düzenleme ve deftere kayıt süreleri aşılması halinde cezalı durum ortaya çıkabilecektir. Bu durum mükellefin sorumluluğundadır.

322

Sorun göndericinin imza doğrulamasından kaynaklanıyorsa göndericinin sistemini düzeltmesi gerekmektedir. Gönderici sistemini düzelttikten sonra gönderici faturayı tekrar göndermelidir.

GİB-PORTALİ - "ZARFTA HATA OLDUĞU İÇİN FATURA ALICIYA İLETİLEMEDİ" MESAJI VERMESİ

Soru 33- Göndermiş olduğum bir adet temel faturam da "zarfta hata olduğu için fatura alıcıya iletilemedi" şeklinde bir uyarı var bu fatura nın geçerliliği var mıdır?

Cevap 33- Gönderici gönderdiği zarfın durumunu takip etmelidir. Portalde gönderilen fatura zarflarıyla ilgili durumları zarf bazında listeleme ve fatura bazında listeleme ekranlarından takip edilmelidir. Takip işlemi portalde kabul/red yanıtları için takip “Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları” bölümünden yapılmalıdır.

Aldığınız yanıt faturanızın alıcıya ulaşmadığını göstermektedir.

Zarf bazında listeme ekranında yazan hatayı inceleyiniz. Bu durum alıcıdan ya da göndericiden kaynaklanıyor olabilir.

Fatura alıcıya teslim edilmiş ancak alıcı tarafından zarfta hata tespit edilmiş olabilir. Bu noktada şu ayrım önemlidir:

- Uyarıda "GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun göndericidedir. Hatasız bir gönderim için faturalarınızı oluşturduktan sonra zarflayınız, daha sonra zarftan çıkarıp e-Fatura görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra portale yükleyip gönderiniz.

Gönderici "GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" aldığında, fatura XML'ini oluşturan program faturayı/zarfı hatalı üretiyor olabilir. Bu durumda aşağıdaki bilgileri içeren yeni bir soru yöneltiniz.

Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası), alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası), iletilemeyen faturanın zarf numarası ile fatura numarası.

Bu sorulardan sonra, durum incelenir, ardından sorun giderilemeyip yeni bir fatura oluşturulması gerekirse müteakip numaradan yeni bir fatura düzenlenir.

Bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir. Yeniden oluşturulan faturalarda daha önce hata alınan fatura numarasına ve hata sebebine ilişkin bilginin faturanın not alanına yazılması ileride izah açısından uygun olacaktır.

- Uyarıda "ALICIDAN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun alıcıdadır. Gönderici bu hata ile ilgili alıcıyı bilgilendirmeli, alıcı sorunu giderdikten sonra gönderici “Tekrar Gönder” düğmesini kullanarak aynı faturayı tekrar göndermeyi denemelidir.

Zarfa ait Durum sütununda;

-GİB Elektronik Fatura Merkezi yanıtı geldi. Elektronik Fatura Merkezi zarfı kabul etti,

323

-GİB Elektronik Fatura Merkezi zarfı ve içeriğindeki dokümanları alıcının posta kutusuna iletti,

-Alıcının posta kutusu Elektronik Fatura Merkezine zarfla ilgili henüz bir cevap göndermedi,

yazıyorsa alıcının sistemi zarfı almış demektir.

Ancak alıcı, zarfı işleyip işleyemediğine dair GİB'e göndermesi gereken sistem yanıtını ("Zarfı sorunsuz bir şekilde işledim " ya da "Zarfı işlerken şu hatayı buldum" bilgisini) göndermemiştir.

Bu durumda zarfın durumu “1220 HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI’dir.

Alıcı, hata bulduğunu belirtmediği için bu zarfın içindeki faturalar da geçerlidir. Ancak 1220 durumu alıcının vereceği sistem yanıtına göre birkaç gün içerisinde değişip başarılı duruma ya da başarısız duruma düşebilir.

Bu nedenle faturayı gönderen mükellef olarak "Posta kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı." bilgisini görmeyi beklemenizde fayda bulunmaktadır. 48 saat boyunca 1220 durumundaki bilgi değişmezse gönderdiğiniz fatura başarılı olarak kabul edilebilir. Bu durumda faturaların tekrar gönderilmesi mükerrer gönderim olacağından tekrar gönderilmemelidir. Hata varsa, ilgili zarfa ait "Hata Ayrıntısı" düğmesine tıklayınız.

E- FATURA DÜZENİNE GEÇEN FİRMALARIN İRSALİYE DÜZENLEMESİ

Soru 34- İrsaliyeli fatura kullanan bir mükellefim 01/01/2016 tarihi itibarı ile e- fatura kullanmaya başladım. Bu tarihten sora irsaliye düzenimiz nasıl olmalı? Manuel olarak irsaliye düzenleyebilecek miyiz?

Cevap 34- Elektronik fatura düzenlenmesi, kâğıt ortamında irsaliye düzenlenmesine engel bir durum yaratmaz.

Ancak aynı mal satışı için hem e- fatura düzenleyip hem de elinizde bulunan eski irsaliyeli faturayı irsaliye yerine kullanılmak üzere düzenlemeniz mümkün değildir.

E-fatura düzenlediğiniz mal satışı için İsterseniz manuel irsaliye düzenleyebilirsiniz. İsterseniz e- faturayı irsaliye yerine de kullanabilirsiniz.

E -faturayı irsaliye yerine kullanmak istiyorsanız, 433 sıra numaralı VUK Genel Tebliğde yer alan şartları yerine getirmeniz gerekmektedir. Bu şartlar şunlardır.

e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar:

E-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde, elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur.

324

Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

YANLIŞLIKLA E-ARŞİV DİZAYNI İLE E-FATURA GÖNDERİLDİ

Soru 35- x programı kullanıyoruz. E-fatura dizaynında kalem açıklamaları çıkmıyor diye telefon destekten ne yapacağımızı sorduk. X program şirketi, telefonda başka bir tasarımı seçtirdi. Fakat tasarımı seçen arkadaş listeden yanlışlıkla e-Arşiv dizaynını seçmiş. 1 günlük toplam 35 adet e-fatura, e-Arşiv dizaynı ile GİB’ e gönderildi.

Ancak oluşturulan fatura E-fatura modülü kullanılarak yapıldığı için aslında gönderimler e-fatura olarak yapıldı. Fakat fatura dizayn olarak yanlışlıkla e-arşiv dizaynı seçildi. Tüm faturaların durum bölümlerinde "Fatura Alıcıya Ulaştı" Maliye statü bölümünde ise "1300- başarıyla tamamlandı" yazıyor.

Maliye açısından gönderilen bu faturaların e-arşiv dizaynı olarak gönderilmesi bir sorun teşkil eder mi? Bu aşamadan sonra ne yapmalıyız? Kendi gönderdiğimiz faturaların hepsine itiraz mı edeceğiz? Yoksa herkesi arayıp noter aracılığıyla itiraz etmelerini mi isteyeceğiz?

Cevap 35- Düzenlediğiniz e-faturalar, e-Arşiv faturası olarak algılandığından, bu faturalar e-Arşiv raporlarında görülmeyecektir. Gönderilen faturalar “Ticari fatura” ise red ettiriniz, “Temel fatura” ise KEP aracılığı ile veya Noter aracılığı ile itiraz edilmesini sağlayınız.

Karşı Firmalar uyarınız üzerine bu faturalara itirazlarını yapmalıdır. KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) sistemini de kullanabilirler. Fatura bilgilerini yazıp KEP aracılığı ile kabul etmediklerini bildirebilirler. Sizde bu red mesajları üzerine yeni e- faturaları oluşturup alıcıya iletiniz.

KAYITLI E-FATURA KULLANICILAR LİSTESİNDE KULLANICILARIN KİMLİK NO BULUNMAMASI

Soru 36- Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet adresinde kayıtlı “E-fatura Kullanıcılar Listesi ”nde kullanıcıların vergi kimlik numaraları neden bulunmuyor?

Cevap 36- GİB internet adresi üzerinden e-fatura sistemi kullanıcılarının unvanlarına ulaşabilirsiniz. Bu sayfa dışarıya da açıktır.

Vergi kimlik numaraları ÖZEL BİLGİ olduğundan, GİB’in dışarıya açık bu sayfasında kişilerin vergi kimlik numaralarının görülmesine izin verilmemiştir.

Fatura gönderimi amacıyla kullanıcıların unvan, vergi kimlik numaraları, etiket tanımları (alias) ve sisteme ilk kayıt tarihlerine ulaşmak isterseniz kullanıcı hesaplarınız aktive edildikten sonra;

-Eğer portal kullanıcısı iseniz; kullanıcı hesabınızda Araçlar menüsünde “Sisteme Kayıtlılar” kısmından görüntüleyebilirsiniz.

325

Kayıtlı Kullanıcılar XML ya da CSV formatlarında indirilebilir ve VKN ile birlikte görüntülenebilir. Ancak bu durumda listenin güncelliğini kontrol etmeniz, fatura göndermeden önce listeyi indirip bakmanız gerekmektedir. Çünkü listedeki kullanıcılara ait bilgiler (firma etiketleri de) sürekli güncellenmektedir. CSV uzantılı dosyayı Microsoft Excel programı ile açabilirsiniz.

-Eğer entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemini kullanıyorsanız; Gelir İdaresi Başkanlığına bağlantı kurduğunuz IP adresleri üzerinden listeyi vergi numaraları ile birlikte görüntüleyebilirsiniz.

KDV’SİZ NOTER MASRAFI YANSITMA

Soru 37- Sözleşme gereği firmanın ödeyeceği noter masrafını biz ödeyip karşı tarafa fatura edeceğiz. Fatura ederken noter masrafının içinde damga vergisi de var. KDV’siz satırda KDV muafiyet kodu ne seçmeliyiz?

Cevap 37- Satış fatura tipini seçerek, KDV’ siz satır için 351 koduyla işlem yapınız.

E-FATURALARI ARŞİVE KALDIRMA

Soru 38- Portalde e- faturaları ve posta kutusu yanıtlarını (KABUL / RED yanıtlarını) nasıl arşive kaldırabilirim?

Cevap 38- Gönderilen veya alınan faturaların arşivlenebilmesi için; Gönderilenler ya da Gelen Kutusu bölümleri altındaki Zarf Bazında Listeleme ögesine girilerek arşivlenmek istenen faturalar seçilir ve Arşive Kaldır düğmesine tıklanarak arşivleme işlemi gerçekleştirilir.

Söz konusu arşivleme işlemi gerek gönderilen gerekse alınan faturaları sistem üzerinde arşivlemektedir. Bu faturaların Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından kolaylık sağlayacaktır.

Gönderilenler veya Gelen Kutusu bölümleri altındaki Arşiv ögelerinde yer alan faturaların kullanıcı bilgisayarına kaydedilmesi için faturalar seçildikten sonra indir butonuna tıklanır.

İşlem sonucunda faturalar ilgili bölümün Arşiv ögesi içerisine taşınmış olacaktır. Faturalar Arşiv ’de yer alacağından Zarf Bazında Listeleme ve Fatura Bazında Listeleme ögeleri altında görüntülenemeyecektir. Arşive alınan faturalar arşivden geri alınamamaktadır.

Kabul/red yanıtı verilmeden, ya da kanuni cevap verme süresi olan 8 gün içerisinde cevap verilmeyerek bu süre sonrasında arşive alınan faturalara kabul/red yanıtı verilememektedir. Ancak gönderici sizden kabul/red yanıtı beklediği için bu bilgiyi telefon vs. harici yollarla iletmeniz tavsiye edilir.

Son üç aydan önceki faturalar otomatik olarak Arşiv menüsüne aktarılmaktadır. Diğer zarflardan Arşiv menüsüne aktarmamış olduklarınız Zarf ve Fatura Bazında Listeleme ekranlarında bulunmaktadır.

326

Portalde fatura ve yanıtların indirilebilmesi için toplamda üç ayrı menüden indirme işlemi yapılmalıdır:

1. Gönderilenler bölümü altındaki Arşiv (Gönderdiğiniz faturalar ve varsa gönderdiğiniz ticari faturalara gelen yanıtlar birlikte indirilmektedir)

2. Gelen Kutusu bölümleri altındaki Arşiv (Sadece tarafınıza gelen faturalar indirilmektedir)

3. Gelen Kutusu bölümleri altındaki Posta Kutusu Yanıtları (Sadece gönderdiğiniz ticari faturaların yanıtları indirilmektedir)

Gönderilenler veya Gelen Kutusu bölümleri altındaki Arşiv ögelerinde yer alan faturaların kullanıcı bilgisayarına kaydedilmesi için faturalar (birden fazla sayfada yer alabilmektedir) seçildikten sonra İndir düğmesine tıklanır.

Gelen Kutusu bölümü altındaki Posta Kutusu Yanıtları ögesinde yer alan posta kutusu yanıtlarını (KABUL/RED cevaplarınızı) da, faturalarınızla birlikte saklamanız gerekmektedir. Bu amaçla ilk kez posta kutusu yanıtlarını indirecekseniz Posta Kutusu Yanıtları öğesinde Başlangıç Tarihi alanına e-faturaya başlama tarihi gibi eski bir tarih yazılır. Ardından tarih sorgulama alanının yanında yer alan Gönderilenler seçeneği seçilir ve Sorgula düğmesine basılarak sorgulama yapılır.

Posta kutusu yanıtlarının kullanıcı bilgisayarına kaydedilmesi için posta kutusu yanıtları (birden fazla sayfada yer alabilmektedir) seçildikten sonra İndir düğmesine tıklanır. Tarih aralığını değiştirerek ara ara posta kutusu yanıtlarını arşivlemeniz de mümkündür.

Ticari faturaya kanuni süresi (8 gün) içerisinde cevap vermediğiniz (onaylama ve başarılı gönderim yapmadığınız) takdirde, bu süreden sonra cevap verilememektedir. Cevap verilmemiş faturalar 8 günlük bekleme süresi dolmadan arşive alınmaya çalışılınca "... Numaralı zarfın içerisindeki... Numaralı ticari faturaya cevap vermediniz. Cevap verilmemiş faturaları içeren zarfların arşivlenmesine izin verilmemektedir." uyarısı alınır ve fatura bu süre içerisinde cevap verilmeden arşive alınamaz. Ancak 8 günlük süre dolduktan sonra fatura arşive alınabilir.

Gelen/gönderilen e-faturalarınız ile posta kutusu yanıtlarınızı arşivleme sıklığı size bağlıdır. GİB-Portalinde sadece son 6 aya ait veriler tutulmaktadır. 6 aydan eski faturalarınız ve uygulama yanıtlarınız sistemden kaldırılmaktadır. Bu nedenle verilerinizi kendi bilgisayarınıza indirip saklamanız gerekir. Faturaları ve posta kutusu yanıtlarını saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Faturaların Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından ayrıca mükellefe kolaylık sağlayacaktır.

Portalde bir sayfada en fazla 20 satır bulunmaktadır. Bu nedenle indirme işlemi tek seferde en fazla 20 adet olacak şekilde, sayfa sayfa yapılabilmektedir.

Faturaların XML halinde saklanması gerekmektedir. zip'ten çıkarıp çıkarmamak sizin tercihinizdir ancak önemli olan fatura XML'dir.

AYNI VERGİ NUMARASI İLE 1 DEN FAZLA AKILLI KART ALINMASI 327

Soru 39- 1. Aynı vergi numarasına 1 den fazla akıllı kart alabiliyor muyuz?

2. Akıllı kartı server üzerinden ortak kullanıma açabiliyor muyuz?

Cevap 39/1. Evet aynı vergi numarasından birden fazla akıllı kart alabilirsiniz.

2. Akıllı kartın server üzerinden ortak kullanımına açılabilmesi için konuyu kart üreticinize danışmanız gerekmektedir.

SERBEST BÖLGEDE ŞUBELİ YAPIDA E- FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 40- Şirketimizin tek vergi kimlik numarası ile birden fazla şubesi olup 1.1.2016 tarihi itibariyle e-fatura mükellefidir. Şubelerimizden birisi Serbest Bölge içerisindedir. Serbest bölge içindeki şubeye diğer şubelerimizden alım yapabilmek ve gümrük işlemlerini yaptırabilmek için fatura kesmem gerekiyor.

Aynı şekilde serbest bölgedeki şubemizden yurt içine yapılacak satışlar için diğer şubelerime fatura kesmem gerekmektedir. GİB portalını kullanıyorum. Şubeye kestiğim faturanın, e-Fatura’mı olması gerekiyor? Eğer e-Fatura olacak ise faturayı Portala yüklediğimde gelen kutusuna aynı fatura düşecek mi?

Cevap 40- e-fatura kullanma zorunluluğu olan firmanızın elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan kullanıcılara ya da serbest bölgede ve kurumunuz vergi mükellefiyeti altında bulunan şubenize düzenleyeceği faturalar ile serbest bölgedeki şubenizden elektronik fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenleyeceği faturaların 01/01/2016 tarihinden itibaren elektronik fatura olması zorunluluğu getirilmiştir.

Ancak 461 sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile ihracat faturalarının elektronik fatura olarak düzenlenme zorunluluğunun uygulamaya geçiş tarihi 1/7/2017 tarihine ertelenmiştir. Bu tarihte e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmanız halinde, bu tarihten sonra düzenleyeceğiniz ihracat faturalarının da e-fatura olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Bilindiği üzere serbest bölgeye yapılan satışlar ihracat sayılmaktadır.

Düzenlenen faturada merkez/şube ayrımının yapılabilmesi mümkün olup, portal kullanıcıları için manuel giriş yapılması gerekiyorsa fatura alıcısı veya göndericisi kısmının ad - soyadı/unvan bölümüne merkez ya da şube olduğu bilgisi girilebilecek ve ilgili şube veya merkezin adres bilgileri eklenebilecektir.

Ancak fatura düzenlenirken portal kullanıcısı olduğu halde manuel giriş yapmayıp yükleme modülü kullanılıyorsa veya kullanıcı tarafından entegrasyon veya özel entegrasyon yöntemlerinden biri seçilmişse merkez/şube ayrımının gösterilebileceği "AgentParty" alanına ilgili şubenin bilgileri girilebilecektir.

328

FATURA TUTARININ YAZI İLE YAZILMAMASI

Soru 41- e-fatura ve e-arşiv faturanın fatura tutarının yazıyla yazılmış bilginin kâğıt çıktısında olmaması Vergi Usul Kanunu açısından sorun yaratır mı?

Cevap 41- Portal kullanıcılarında "Fatura Oluştur" menüsünden oluşturulan faturalarda fatura tutarının yazıyla belirlenen şeklinin yer alacağı bir alan bulunmamaktadır. Bunun için faturanın açıklama( not) alanına bilgi girilmesi mümkündür.

Entegratör, Özel Entegratör ya da Yükleme Araçları yazılımlarını kullanmaktaysanız, yazılım sağlayıcınızdan talep etmeniz halinde bu program üzerinde istediğiniz şekilde faturanızı düzenlemeniz (fatura tutarı yazısının otomatik olarak ekrana gelmesi vs.) mümkündür.

FATURA ÖN EKİ İSTEDİĞİMİZ ŞEKİLDE KULLANMAK

Soru 42- Fatura ön ekini Sistem “GIB” olarak otomatik veriyor. Ön ekini 3 harfli olarak istediğimizi yapabilir miyiz? GIB yerine örneğin IST yapmamız ve bu şekilde kullanmamız mümkün mü? Yoksa bu durum özel izne mi tabi?

Cevap 42- Fatura seri numarasının verilmesi yönteme göre değişmektedir.

- Portal yöntemini kullanıyorsanız GIB (değiştirilebilmekte) ve FYS ile başlayan seri numaraları kullanılabilmektedir:

- Portalden oluşturduğunuz faturalarınız için seri numarası otomatik olarak verilmektedir. Portalde Araçlar - Kullanıcı Bilgileri - Fatura Ön Eki alanındaki "GIB" ön ekini "FYS" haricinde istediğiniz bir ön ek ile değiştirebilirsiniz. Bu işlemi yıl içerisinde portalden oluşturacağınız ilk fatura için yapmalısınız. Bu sadece portalden oluşturduğunuz faturalar için geçerlidir.

- Portalde "Yükleme Araçları" bölümünü kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalı ve zorunlu olarak "FYS" ön eki kullanılmalıdır.

Portal kullanıcıları için aynı VKN/TCKN kullanıldığından merkez-şube ayrımı yapılması amacıyla (yukarıdaki iki ön ek hariç) farklı seri numaralarının kullanılması mümkün değildir. İstenirse merkez ya da şubeden birisi FYS ön eki ile portale yükleme yapabilir. Diğeri ise faturalarını Fatura Oluştur bölümünden oluşturur.

- Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerini kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır. İstenilen ön ek ile başlanabilir ve şubeler için farklı ön ekler kullanılabilir. Ancak her seri kendi içerisinde müteselsil olmalıdır. Teknik olarak kullanıcı istediği zaman yeni bir seri oluşturabilir.

Faturalarda her seri kendi içerisinde (sonu 1'den başlayarak) atlama yapılmadan devam ettirilmelidir. Fatura numaralarının müteselsilliğinin sağlanması mükellefin sorumluluğundadır. Seri değişimlerinde bildirim yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Seri numarasının ilk 3 karakteri rakam ya da harf olabilir. Harf kullanılması durumunda Türkçe karakter kullanılamaz ve büyük harf kullanılması gerekmektedir.

329

Entegrasyon sistemi değişikliği ya da özel entegratör değişikliklerinde kullanıcı aynı seri ve sıra numarasından devam ederek ya da yeni seri ve ...001 numarası ile başlayarak fatura oluşturmaya devam edebilir.

GİB-Portal yönteminden, entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemine geçen mükelleflerin GİB-Portal yönteminde kullandıkları fatura serisinden FARKLI seri kullanmaları önemle tavsiye edilmektedir.

Çünkü entegrasyon / özel entegrasyon sisteminizde GİB-Portalindeki seriden devam ederseniz, ilerde tekrar GİB-Portal yöntemine geçmeniz halinde bu durum sorun oluşturacaktır. Örneğin şimdi GİB-Portalinde kaldığınız fatura numarası olan GIB/FYS...100 numarasından entagrasyon/özel entegrasyon sisteminizde fatura kesmeye devam ederseniz, tekrar GİB-Portal yöntemine dönüş yaptığınızda sistem GIB/FYS...99 numarasında kaldığından GIB/FYS...100 numarasını üretmenize/yüklemenize izin verecek, ardından gönderim sırasında "1163 GÖNDERİLEN ZARF SİSTEMDE DAHA ÖNCE GÖNDERİLEN BİR FATURA İÇERMEKTEDİR." hatası alacak çünkü siz GIB/FYS...100'ü entagrasyon/özel entagrasyon yöntemi sisteminden göndermiş olacaksınız, ancak GİB-Portalinin bu durumdan haberi olmayacak.

Ancak entagrasyon/özel entagrasyon yöntemindeki fatura sayısı kadar fatura oluşturup göndermeniz ve gönderimde hata almanızın ardından (belki yüzlerce fatura için gereksiz yere bu işlemi yaptıktan sonra) tekrar GİB-Portalinden göndermediğiniz fatura numarasına ulaşınca 1163 hatası olmadan gönderim yapabileceksiniz.

Bu nedenle yöntem değiştirdikten sonra GİB-Portal yönteminde kullandığınız fatura serisinden FARKLI seri kullanınız.

Kullanacağınız fatura serileri ile ilgili olarak Başkanlığımızdan izin alınması ya da Başkanlığımıza bilgi verilmesi gerekmemektedir.

SİSTEME KAYDOLMA TARİHİNDEN ÖNCEKİ TARİHLE GELEN E- FATURALARIN KÂĞIT FATURA OLMASI

Soru 43- Portalda e-fatura için henüz aktif hale gelmeden önceki bir tarihte, bir firma tarafından şirketimize temel e-fatura kesilmiştir. (O tarihte E -Fatura sisteminin, geriye dönük 7 gün süreyle fatura düzenlenmesine izin vermesinden dolayı).

Aktif olmadan önceki bir tarihte şirketimize kesilmiş olan bu fatura geçerli mi? e-fatura aktif hale geldiği bir sonraki yıl tarihli yeni bir fatura kesilmesini istesek doğru olur mu?

Cevap 43- Mevzuat açısından; şirketinize temel fatura gönderen şirketin, geçmişe dönük fatura düzenlemesinde teknik anlamda bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak karşı tarafın e-fatura sistemine kayıtlı olmadığı bir tarihe ilişkin e-fatura düzenlenmesi uygun değildir. Hata ile alınan bu faturaların kâğıt olarak düzenlenmesi gerekir.

330

E-FATURA MÜKELLEFİNİN DÜZENLEDİĞİ ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ FİŞLERİNİN GEÇERLİLİĞİ

Soru 44- Firmamız, e-fatura sistemine kayıtlı mükelleflerdendir. Bazı acil durumlarda e-fatura sistemine kayıtlı satıcı firmalarca (Migros, Carrefour v.b.), fatura düzenleme haddinin altında kalan alımlarımız için ödeme kaydedici cihaz fişleri düzenlenmektedir.

Bu şekilde düzenlenen ÖKC fişleri geçerli mi? Yoksa bu fişleri sonradan e-faturaya dönüştürmemiz gerekir mi?

Cevap 44- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak zorunda olan çiftçiler;

• Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara,

• Serbest meslek erbabına,

• Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara,

• Defter tutmak mecburiyetinden olan çiftçilere,

• Vergiden muaf esnafa,

Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak zorundadır.

Yukarıda belirtilenlerin dışında kalanların; Birinci ve ikinci sınıf tüccarlardan ve defter tutmak zorunda olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin fatura düzenleme sınırını geçmesi veya bedeli bu sınırın altında olsa bile istemeleri halinde, emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi zorunludur.

VUK 167 Sıra No.lu Genel Tebliği uyarınca alım ve satımlarında fatura kullanmaları zorunlu bulunanların fatura yerine perakende satış fişi kullanmaları durumunda, bu kişiler açısından perakende satış fişleri geçerli olmayacaktır.

Ancak, Vergi Usul Kanunu ile Maliye Bakanlığı’na tanınan yetkiye dayanılarak yayımlanan 204 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak iş yerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri gibi) ve bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen kanuni haddi aşmayan diğer bir anlatımla, perakende satış fişi (veya yazar kasa fişi) düzenleme sınırları içinde kalan mal ve hizmet bedelleri için düzenlenen perakende satış veya yazar kasa fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesi uygun görülmüştür.

İşletmenin tüketimi dışında, satışa konu olacak mal ve hizmetlerin alımlarında bedeli ne olursa olsun fatura alınması, defterlere faturalara dayanılarak kayıt yapılması gerekmektedir.

Buna göre, e-fatura sistemine kayıtlı şirketinizin, e-fatura sistemine kayıtlı diğer firmalardan işyerinde kullanmak ve tüketmek amacıyla satın aldığı (Kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri gibi) ve fatura kullanma sınırının altında kalan alımlarını, perakende

331

satış fişi veya ödeme kaydedici cihaz fişi ile belgelendirmesi mümkün olup, bunları e-faturaya dönüştürmenize gerek yoktur. Fatura kullanma sınırını aşan alımlarınız işyerinde tüketilme amaçlı olsa da fatura ile belgelendirilme zorunluluğu olduğundan bunlar için tarafınıza e-fatura düzenlenmesi zorunludur.

TEMEL E- FATURA İPTALİ

Soru 45- Firmaya düzenlemiş olduğumuz temel e- faturada birim fiyattan kaynaklanan hata olduğundan alıcı firma faturaları kaydetmeden iade etmek istiyor.

Türk Ticaret Kanunu’na göre faturaların harici yollardan itiraz süresi de geçmiştir. Bu durumda faturaları iptal edebilmemiz için karşı firmadan iade faturası mı almamız gerekiyor?

Cevap 45- Alıcıdan size iade faturası düzenlemesini isteyiniz.

E-FATURAYA 8 GÜN GEÇTİKTEN SONRA VERİLEN CEVAP KABUL EDİLMEDİ

Soru 46- Fatura alıcıya başarıyla iletildi. Uygulama yanıtı 8 gün geciktiği için cevap kabul edilmedi. "Uygulama yanıtı 8 gün geciktiği için cevap kabul edilmedi" mesajı karşı tarafın kabul ettiği anlamına mı geliyor?

Cevap 46- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229'uncu maddesinde Faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun "Fatura ve teyit mektubu" başlıklı 21'inci maddesinin (1) nolu fıkrasında faturanın; ticari işletmesi bağlamında bir mal satmış, üretmiş, bir iş görmüş veya bir menfaat sağlamış olan tacirden, diğer tarafın isteyeceği ve bedel ödenmiş ise bunun da gösterildiği belge olduğu hüküm altına alınmış ve aynı maddenin (2) nolu fıkrasında da " Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır." hükmüne yer verilmiştir.

Maliye Bakanlığına Vergi Usul Kanunu ile tanınan bu yetki çerçevesinde; yaygın olarak kullanılan belgelerden biri olan faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

1. e-Fatura yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.

2. e-Faturanın, tebliğde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenmesi, gönderme veya alma işlemlerinin de Başkanlık tarafından oluşturulan e-Fatura uygulaması aracılığı ile gerçekleştirilmesi zorunludur.

3. e-faturanın bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar ile söz konusu format ve standartlara uygun olarak düzenlenmemesi veya düzenlense dahi e-Fatura Uygulaması aracılığı ile gönderilmemesi veya alınmaması durumunda Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlenmiş fatura hükmünde olmayacaktır.

332

4. Mükellefler, e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadırlar.

Temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtı dönülme imkânı bulunmaz iken, Ticari fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden itiraz mahiyetinde, mali mühür ile imzalı elektronik bir belge üreten yapıyı barındıran "red" yanıtı dönülebilmektedir.

Temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtının dönülememesi, Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen harici yöntemlerle ( noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile ) itiraz edilebilmesi imkânını ortadan kaldırmamaktadır. Bir başka ifade ile temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemler ile itiraz edilebilmesi imkânı bulunmaktadır.

Ticari fatura senaryosunda düzenlenmiş olan faturalara ilişkin olarak alıcıların e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtı dönmemeleri, Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemlerin Kanunun 21'inci maddesinde belirtilen sürede kullanılabilme hakkını ortadan kaldırmamaktadır.

Gerek e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtı dönülmesi gerekse Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen harici yöntemler ile faturaya itiraz edilmesine ilişkin olarak Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 (sekiz) günlük itiraz süresine uymak tacir olmanın hukuki sonuçlarındandır. Bu süre geçtikten sonra yapılan itirazlar ve e-Fatura uygulaması üzerinden dönülen red yanıtları söz konusu faturaların alıcı tarafından fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu sonucunu doğurmaktadır.

Satıcısı tarafından düzenlenen e-Faturalar, elektronik fatura uygulaması üzerinden GİB Başkanlık Bilgi Sistemlerince şema ve şematron kontrollerine tabi tutulduktan ve alıcısının posta kutusuna başarılı şekilde iletildikten sonra sistem yanıtı alıcı tarafından dönülmektedir.

Sistem yanıtları, uygulama yanıtı şeklinde iletilen "kabul", "red" veya "iade" yanıtları ile farklılık arz etmektedir. Sistem yanıtları, elektronik belgenin alıcının posta kutusuna elektronik olarak güvenli bir şekilde iletilmiş olduğunun tespiti açısından sistem tarafından otomatik olarak üretilmektedir.

Uygulama yanıtları ise; alıcı tarafından (sistem tarafından otomatik olmaksızın) faturanın içeriğini kabul veya red etmek amacıyla oluşturulan ve elektronik imza mahiyetindeki mali mühür ile imzalanan elektronik bir belge mahiyetindedir.

Ticari fatura senaryosuna göre düzenlenip gönderilmiş bir fatura için alıcısı tarafından dönülen "red" yanıtının satıcı açısından hukuki sonuç doğurabilmesi ve dikkate alınabilmesi için söz konusu yanıtın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 günlük süre içinde yapılması gerekmektedir.

Bu sürede itiraz edilmiş olması, faturanın düzenlenmiş ve alıcısına iletilmiş olduğu hususunun varlığını ortadan kaldırmamaktadır.

333

Bu nedenle düzenlenmiş ve alıcısının posta kutusuna başarılı şekilde iletilmiş e-Fatura, itiraz halinde alıcı ile satıcı arasındaki hukuki ihtilaf süreci tamamlanıncaya kadar geçerli kabul edilmesi gerekmektedir.

Alıcı tarafın hukuki ihtilafa (itiraza) konu hususların, satıcı tarafından yasal ve zorunlu olarak yerine getirilmesi için itirazın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen sürede yapılması gerektiği açıktır. Süresinden sonra gerek e-Fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların satıcı tarafından kabul edilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Dolayısıyla düzenlenmiş e-Faturanın taraflar arasındaki işlemlere dayanak teşkil etmesine hukuki bir engel bulunmamaktadır.

Ayrıca gerek e-Fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların, fatura alıcısı tarafından süresinde yapılmış olup olmadığının satıcı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

GİB Başkanlığınca e-Fatura uygulamasını portal yöntemi ile kullanan mükelleflerin düzenlemiş oldukları ticari fatura senaryosundaki faturalara alıcıları tarafından itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi 8 (sekiz) günlük süre ile sınırlandırılmıştır.

Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerinde de itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi için 8 (sekiz) günlük süre sınırı kısıtlaması zorunlu hale getirilmiştir. Bu itibarla Entegrasyon ve Özel Entegrasyon yöntemi kullanıcıları da sistemlerinde buna yönelik güncellemeleri yapmak zorundadır. Bu durumda 8 gün sora sistem red yanıtın izin vermemektedir.

Bu nedenle, süresinden sonra yapılmış itiraza konu e-faturalarınızı ilgili oldukları vergilendirme dönemlerinde defter kayıtlarınıza almanız ve beyannamelerine intikal ettirmiş olmanız uygun olup, herhangi bir düzeltme işlemi yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.

FİRMAMIZA GÖNDERİLDİĞİ SÖYLENEN E- FATURA SİSTEMİMİZDE GÖZÜKMÜYOR

Soru 47- (A) İletişim Hizmetleri A.Ş, kesmiş olduğu faturayı yanlışlıkla e- fatura olarak değilde e -arşiv fatura olarak kesmiş. Kendileriyle görüştük. Yanlışlığı fark ettiler. E- fatura olarak yeniden kestik gönderdik dediler. Fakat aradan bir hafta geçti, ilgili e fatura bizim sistemimizde hala gözükmüyor. Faturayı bize mail attılar. Sistemimizde gözükmemesine rağmen bize mail ile gönderilen faturayı muhasebe kayıtlarımıza işleyebilir miyiz?

Cevap 47- İlgili faturalar e-Arşiv faturası olarak algılandığından, bu faturalar e-Arşiv raporlarında görülmeyecektir. Gönderilen faturalar “Ticari fatura” ise red edin. “Temel fatura” ise KEP aracılığı ile veya Noter aracılığı ile itiraz ediniz.

Firmanız bu faturaya itirazlarını yapmalıdır. KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) sistemini de kullanabilirsiniz. Fatura bilgilerini yazıp KEP aracılığı ile kabul etmediklerini bildirebilirler. Karşı firmanın yeni faturaları oluşturup göndermesi doğrudur. İptal işlemi şöyle gerçekleşecektir.

334

Fatura başarıyla gönderildiğinden; (gönderilmiş fatura üzerinde düzeltme işlemi yapılamayacağından);

a. fatura ticari faturaysa alıcı faturaya red cevabı verebilir(8 gün içerisinde). Söz konusu fatura zarfının durumunun 1300 olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. Red yanıtının başarılı durum kodu almasının ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise (fatura ve red yanıtı sisteminde bulunmak kaydıyla) faturayı hiç kayıtlarına almamalıdır.

b. (Temel / ticari fatura ayrımı olmaksızın) alıcı mevzuat hükümlerine UYGUNSA iade faturası kesebilir(iade faturası kesimi ile ilgili olarak mevzuat hükümleri gözden geçirilmelidir. Uygun olmayan bir durum için iade faturası kesimi incelemede sorun yaşamanıza sebep olabilir) ya da harici yollarla faturaya itiraz edebilir. İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan Türk Ticaret Kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(KEP, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (İtiraz sonrasında fatura GİB sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

Gönderilmiş olan bir e-faturanın reddi ya da harici yollarla itirazı sonrasında faturanın göndericisi aynı e-fatura numarasını tekrar kullanamaz. Farklı bir fatura numarası ile e-fatura gönderimi gerçekleştirilmelidir. Bu nedenle yeni kesilen faturanın numarasına bakın.

NOTER KANALIYLA İADE EDİLEN TEMEL FATURANIN İPTALİ

Soru 48- Bir firmaya kestiğimiz 2 adet temel fatura, firma tarafından kabul edilmeyip NOTER kanalıyla tarafımıza iade edilmiştir. Sonrasında mutabık kaldığımız için faturaya itirazları bizim tarafımızdan da kabul edilmiştir. Bu nedenle faturayı kayıtlarımıza almadık. Normalde temel fatura olduğu için alıcı firmanın bize iade faturası kesmesi gerekiyordu. Ancak iade faturası kesmeyip noterden tarafımıza iade gönderdiler. Kayıtlarımızdan bu şartlarla çıkartarak doğrumu yaptık?

Cevap 48- Her durumda iade faturası kesmek mevzuata uygun olmayabilir. Bu işlemin uygun olmaması durumundaki mevzuatsal yaptırımından mükellef sorumludur.

İster temel ister ticari fatura olsun, alıcı taraf faturaya ticaret kanundaki harici yollar aracılığıyla itiraz ederek kayıtlarına almayabilir.

Ancak bu durumda gönderici taraf, gönderim sistem üzerinde başarılı göründüğü için (1300 başarılı kodu) önce kayıtlarına alıp, sonra itiraz üzerine ters kayıtla kayıtlarından çıkarmalıdır.

E-FATURA NUMARASININ SIRASI NASIL OLMALI335

Soru 49- Kendi sistemimizde oluşturduğumuz e-faturayı entegrator firmaya gönderiyoruz ve e-fatura numarasını entegrator firma oluşturuyor. Daha imzalamadan sildiğimiz faturalar için de fatura numarası veriliyor. Bu durumda örneğin fatura sıramız bazen TGS2014xxx70 den TGS2014xxx81 e atlıyor. Bu durum bir sorun oluşturur mu?

Cevap 49- İmzalamadan sildiğiniz faturalar taslak olduğundan sistem üzerinde istediğiniz oynamayı yapmaya zaten imkân veriyor.

Fatura İşlemleri ekranı aracılığı ile oluşturulan ve Taslaklar ögesine kaydedilen faturaların alıcısına gönderilebilmesi için mutlaka mali mühür/elektronik imza ile onaylanması gerekmektedir. Mali mühür/elektronik imza taşıyan faturaların sonradan düzeltilmesi halinde mali mühür geçerliliğini yitireceğinden onaylanmış olan faturaların içeriğinin değiştirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle Taslaklar ögesine kaydedilen faturalar onaylanmadan önce kontrol edilmelidir. Kontrol edilecek fatura seçilerek üzerine çift tıklanarak görüntülenir.

Faturada herhangi bir değişiklik yapılması gerekiyorsa ilgili fatura seçilerek Düzenle butonuna tıklanır ve gerekli değişiklik yapılır.

Sonuç olarak taslak faturayı yeniden düzenleyebilirsiniz böylelikle fatura sayısını atlamamış olursunuz. Ancak imzalandıktan sonra fatura üzerinde bir şey yapamazsınız.

E-FATURADA GENEL TOPLAM SIFIR OLARAK MÜŞTERİYE GİTMİŞ VE MÜŞTERİ KABUL ETMİŞ.

Soru 50- Onaylanıp gönderdiğimiz faturada; malzeme/hizmet tutarında, Malzeme/hizmet toplam tutarında ve hesaplanan KDV tutarında rakamı var. Ancak Vergiler dâhil toplam tutar ile ödenecek tutar yanlışlıkla sıfır olarak sistemden kaynaklı onaylanıp müşteriye gönderilmiş. Bu şekilde düzenlenen faturayı müşteri kabul etmiş ve bu şekilde kayıtlarına almış.

Bazı müşteriler bu şekilde gönderilen faturayı kabul etmeyip red etmeleri üzerine kendilerine yeni fatura düzenledik. E-Faturayı bu şekilde kabul edenler için, nasıl bir yol izlememiz gerekiyor?

Cevap 50- Hatalı olarak kabul edip kayıtlara işlenen faturanın gerekli muhasebe işlemleriyle düzeltme kayıtlarının yapılması, karşı tarafın bu faturaya istinaden iade faturası düzenlemesi ve bu iade faturası alınıp elektronik ortamda saklanarak yeni tarihli doğru düzenlenmiş faturanın oluşturulup gönderilmesi gerekmektedir.

Toplamlar bölümündeki rakamlar, Mal/Hizmet Bilgileri alanında gösterilen rakamlardan otomatik olarak sistem tarafından üretilmekte ve ilgili alana getirilmektedir. Bu nedenle bu bölümdeki alanlara elle bilgi girişi yapılması mümkün değildir. Bu bölümde sadece Ödenecek Tutar kısmına yuvarlama yapmak amacıyla elle giriş yapılabilir.

336

Not bölümüne faturada yer verilmesi zorunlu olan ibareler veya faturada yer verilmek istenen diğer hususlar yazılabilir.

Örneğin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 6335 sayılı Kanunu uyarınca e-faturada gösterilmesi gereken bilgilerden olup ayrı bir alanda yazılamayan “tacirin sicil numarası” ve “işletmenin merkezi” bilgisi faturanın Not alanına yazılabilmektedir.

Yukarıda sayılan bölümler gerektiği gibi doldurulduktan sonra oluştur butonuna tıklanarak fatura oluşturma işlemi tamamlanır.

Doldurulması zorunlu bir alana herhangi bir bilgi girilmedi ise sistem ilgili alanın doldurulması için uyarıda bulunacaktır.

PORTALDA TİCARİ FATURA REDDİ

Soru 51- Portalde ticari faturayı nasıl reddedebilirim?

Cevap 51- GİB-Portalinde faturayı reddedebilmek için birden fazla adım bulunmaktadır. Bu adımlardan bir tanesi bile eksik olsa faturaya cevap verilememiş olur. Türk Ticaret Kanunu'na göre 8 gün içerisinde cevap verilmeyen (ya da red cevabı verilmeyen) faturalar alıcısı tarafından kabul edilmiş sayılmaktadır.

Ticari Fatura senaryosu kullanılarak gönderilen faturaların reddedilmesi mümkündür. Faturanın hangi senaryoya dâhil olduğu (Ticari fatura senaryosu ise fatura görüntüsünde senaryo alanı TICARIFATURA olarak görünür.) fatura görüntüsünün senaryo alanında görülecektir. Red işleminin gerçekleştirilmesi için aşağıda belirtilen adımlar izlenir. Bu adımların eksik yapılması halinde fatura reddedilememiş olacaktır.

1. Gelen Kutusu, fatura bazında listeleme kısmından faturalar incelenir.

2. Fatura durumu ticari fatura olanlar reddedilebilir.

3. Red edilecek fatura çift tıklanarak görüntülenir ve Reddet butonuna basılır.

4. Gelen Kutusu, Posta Kutusu Yanıtları menüsünden ilgili red uygulama yanıtı seçilerek onaylanır.

5. Onaylanan uygulama yanıtı seçilip Gönder butonuna basılır ve çıkan ekranda Tamam’ a basılarak red uygulama yanıtı fatura göndericiye iletilmiş olur.

Faturaya red cevabını tam olarak verebilmiş olmanız için zarfın sorunsuzca karşı tarafa iletilmiş olması gerekmektedir. Bunun için ilgili kontrolleri (Zarf Bazında Listeleme ekranında olduğu gibi) Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden takip ediniz.

337

Zarfların (ve içerisindeki fatura/kabul-red yanıtlarının) alıcıya ulaşıp ulaşmadığını görebilen taraf GÖNDERİCİDİR. Göndericinin sorumluluğu gönderdiği zarfların durumunun takibini (zarf durumunu sorgulayarak) yapmak, hata aldığı için gitmeyen zarfları varsa hata ayrıntısına göre gerekli işlemleri yapmaktır.

İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, yeni zarfın durumu da benzer şekilde sorgulanmalıdır. Çünkü zarf gönderiminde hata alınabilmektedir. Hata alan zarflar alıcıya ulaşmaz. Bazı hatalarda ulaşsa bile zarfın içerisindeki faturalar/yanıtlar hata alındığı için geçersizdir ve hiç oluşturulmamış gibidir.

FATURA TİPİ YANLIŞLIKLA İSTİSNA OLARAK DÜZENLENEN TEMEL FATURANIN GEÇERLİLİĞİ

Soru 52- Tarafımıza fatura tipi "İSTİSNA" olarak kesilen temel fatura var. Ancak müşteri ile görüştüğümüzde fatura da herhangi bir istisna olmadığını sehven bu şekilde kesildiğini belirttiler. Faturada hata yok. Bu şekilde kayıtlarımıza alabilir miyiz? Yoksa faturayı kayıtlarımıza alıp iade faturası mı düzenlemeliyiz?

Cevap 52- İstisna, ihraç kayıtlı, özel matrah gibi fatura tipleri e-fatura ile birlikte öngörülmüş fatura tipleridir. Mevzuatımızda bu faturaların ilgili tipleri seçilerek oluşturulması gerektiği konusunda herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte teknik anlamda takip için standart tiplerin seçilmesi uygundur. İade faturasına gerek yok.

GİB PORTALDA KESİLEN FATURALARIN SAKLAMA ADEDİ HAKKINDA

Soru 53- Faturalarımızı GİB portalde düzenliyoruz ve entegratör kullanmıyoruz. Yıl içerisinde gelen ve üretilen fatura ile ilgili bir sınırlama var mı?

Cevap 53- Elektronik fatura uygulamasında GİB Portal yönteminde "Yükleme Araçları" kullanılarak yüklenecek faturalarda aylık 500 adet fatura sınırı uygulanmaktadır. Yani GİB Portal hesabından fatura düzenleyen mükelleflerimiz bir ayda en fazla 500 adet faturayı portale yükleyebilirler.

"Fatura Oluştur" bölümünden oluşturulan ya da gelen faturalar ile ilgili bir sınırlama bulunmamaktadır.

GİB Portal yöntemi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan ücretsiz bir uygulamadır ve herhangi bir ödeme yapılmasına gerek olmayan bir yöntemdir. Entegratör ve Özel Entegratör kullanan mükelleflerimiz ise hizmet satın alarak e-fatura uygulamasını kullanmakta olup, bu yöntemlerde fatura gönderim sınırı bulunmamaktadır.

ARŞİVLENEN E-FATURAYA YANIT VERilMESİ

338

Soru 54- 2.11.2016 09:49:38 tarihinde gönderilen bir ticari faturaya ait zarfı alıcı birim tarafından 1215 - DOKUMAN GONDERIMI BASARISIZ. TERKAR GONDERME SONLANDI.(2005:SISTEM HATASI )Gelir idaresi sistemlerinde de faturaya ait durumu kodu 1215'tir. Fatura bu durumda iken arşivlenmiştir. Fakat alıcı birim 5.11.2016 tarihinde bu faturaya ait kabul yanıtı dönmüştür. Fatura hatalı iken gelen yanıt başarılı olmuştur. Sistemde yanıta ait zarf başarılı olmasına rağmen bu faturanın durumunun ne olması gerekmektedir? Başarılı mı? Başarısız mı?

Cevap 54- Fatura zarfının durumu başarısızsa, zarfa dönülen yanıt geçersizdir(1300 durumunda olsa bile).

Alıcının "zarfı almadım" demesine rağmen alınmış gibi yanıt dönebilmesi çelişkilidir. Alıcı sistemine alabildiği zarfı neden alamadığını belirttiğini sisteminde araştırmalı ve durumun tekrar yaşanmaması için önlem almalıdır.

SERBEST BÖLGE ŞUBESİ İÇİN AYRI MÜHÜR ALINMASI

Soru 55- Firma merkezimiz e-faturaya giriş yapmıştır. E-fatura başvurusundan sonra Mersin serbest bölgede şubemiz açıldı. Serbest bölge mevzuatı uyarınca şubenin defterleri ayrı tutulmaktadır. Serbest bölgedeki şube ile merkez birbirine fatura kesmektedir.

E- fatura başvuru sırasında henüz şubemiz açılmamış olduğundan sadece merkezimiz adına mali mühür aldık. Bilindiği gibi şube için ayrı vergi numarası alınmamaktadır. Bu durumda e-fatura uygulamasında merkez adına alınan mali mühür ile şube için de işlem yapabilir miyiz? Yoksa şube için ayrı mali mühür almam mı gerekiyor?

Aynı mali mührü kullanabilecek isem bu konuda GİB İdaresini bilgilendirmem gerekir mi?

Cevap 55- Şubeler için ayrı mali mühür almanız gerekli değildir. Ayrıca şube için herhangi bir birime bildirim yapmanız gerekmemektedir. Ancak fatura ID sinde yer alan ön eki şubeleriniz için farklılaştırabilirsiniz.

YURTDIŞI GELEN KDV’siz YANSITMA FATURALARI AÇIKLAMA ALANINA YAZILACAK İFADE

Soru 56- Yurtdışından gelen ve yurtiçinde bir firmaya birebir olarak yansıtılacak yurtdışı faturaları firmaya KDV'siz olarak düzenlenmektedir. E-Fatura sisteminde KDV'siz alanı boş geçince vergi istisna açıklaması istemektedir. Açıklamaya Yurtdışı faturaların yansıtması yazmam yeterli olacak mı?

Cevap 56- KDV oranı kısmı sıfır geçileceği zaman sistem neden sıfır geçildiğine dair bir açıklama istemektedir. Bu alana girmek istediğiniz açıklamayı yazarak işleminize devam edebilirsiniz.

FATURADA İSKONTO AMACIYLA FAZLA MAL GÖSTERİLMESİ

339

Soru 57- Müşterimize 100 adet bedelli, 20 adet bedelsiz mal (mal fazlası) vermemiz gerekiyor.

Fatura düzenlerken mal fazlasını birim fiyat sıfır ve yüzde yüz iskonto olarak yapıyoruz. E-faturada mal fazlası birim fiyatı sıfır olarak girince KDV belirtilen alan da sıfır veriyor.

Portalda fatura alt toplamı KDV sıfır çıkınca, KDV’nin neden sıfır çıktığının faturanın not kısmına yazılması gerekmektedir. Aynı durum mal fazlalı faturada da geçerli mi?

Cevap 57- KDV oranı kısmı sıfır geçileceği zaman sistem neden sıfır geçildiğine dair not kısmına bir açıklama istemektedir. Bu alana girmek istediğiniz açıklamayı yazarak işleminize devam edebilirsiniz.

E-FATURAYA GEÇMEMENİN CEZASI

Soru 58- Mevzuata göre şirketimizin 1.1.2017 tarihinde zorunlu e-fatura ve e-defter uygulamasına geçmesi gerekiyordu. Ancak bu uygulamayı yürütecek elamanımız olmadığı gibi mali gücümüz de yok. Bu nedenle şirketimizi tasfiye etmeye karar verdik.

Ancak Tasfiye süreci TTK’na göre en az 1 yıl süreceğinden 01/01/2018 tarihinde sonuçlanacaktır. 1.1.2017 tarihine kadar e-fatura için herhangi bir başvuruda bulunmadık. E- defter ve e fatura yönünden mali yükümlülüklerimiz nelerdir?

E-fatura uygulamasına geçmek istemiyoruz. Geçmezsek uygulanacak ceza nedir?

Cevap 58- 1) Şirketinizin süresinde e- faturaya dâhil olmaması halinde Vergi Usul Kanununun mükerrer 355.md uyarınca şirketinize özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

2) E-fatura başvurusunun süresinde yapılmayıp geç yapılması durumunda ise şirketinize Vergi Usul Kanununun 352/7. maddesi uyarınca 2.derece usulsüzlük cezası kesilecektir.

3)Hem süresinde e-fatura başvuru yapmayıp, hem de süresinde e-faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ayrı ayrı kesilir.

4) e-fatura yerine kâğıt fatura kesilmesi veya alınması durumu ise Vergi Usul Kanununun 353/1. maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektiren bir durumdur.

Ayrıca geçiş sürecinde e-fatura olarak kesilmesi gerekirken yanlışlıkla kağıt fatura olarak kesilen faturaları, usulsüzlük cezası uygulanarak GİB geçerliliğini kabul etti. Ancak mükellef ısrarla kâğıt fatura düzenlerse, e-defter tutmayacağından, e-defter beratı da almayacaktır. Bu durumda yanlışlıkla değil bilerek e-defter ve e- fatura kullanılmadığından kağıt ortamda düzenlenen fatura ve defter geçerli kabul edilmeyebilir.

E-FATURA KULLANICI LİSTESİNDE BULUNAN VAKIF HASTANESİNE DÜZENLENEN E-FATURA (TEMEL FATURA) İPTALİ

Soru 59- e-Fatura Kayıtlı Kullanıcılar listesinde bulunan Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine 7.500,00 TL mal satışımız için şirketimiz e-fatura(temel fatura) düzenledi.

340

Ancak Vakıf Üniversitesi, GİB’den almış oldukları Özelgeye dayanarak mali mühür almadıklarını, e-fatura sistemini kullanmayacaklarını ifade etmektedirler. Bu nedenle kendilerine düzenlemiş olduğumuz faturayı sistemlerinde göremedikleri için kabul etmemiş ve faturanın kâğıt fatura olarak kesilmesini istemektedir.

Düzenlediğimiz e-faturayı (temel fatura) iptal edebilecek miyiz? Yoksa nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Cevap 59- Temel Fatura olarak düzenleyip başarılı şekilde fatura teslim edildi ve faturayı düzenlediğiniz zaman karşı kurum kayıtlı kullanıcılar listesinde ise düzenlediğiniz faturayı kabul etmek zorundalar. Ayrıca kâğıt fatura düzenlemeye gerek yoktur.

Gönderdiğiniz faturanın kendi portal hesaplarından alınıp alınmaması karşı firmanın sorumluluğundadır.

Ancak faturanın düzenlendiği tarihte karşı kurum e-fatura kullanıcılar listesine kayıtlı değilse, bunu iade edip kâğıt fatura düzenlenmesini isteyebilir.

E-FATURA TARİH VE SIRA NUMARASI ARASINDA TUTARSIZLIK OLMASI HALİNDE YAPILACAK İŞLEM

Soru 60- GİB E-fatura portal kullanıcısıyız.

Fatura tarihi ve seri numarası arasında bir tutarsızlık oldu. Kesilen fatura temel faturadır. Son fatura seri numarasını fatura tarihinden önceye geriye dönük oluşturduk ve firmaya gönderdik. Bir sorun çıkar mı?

Cevap 60- İşlediğiniz fiil Vergi Usul Kanunu’ndaki fatura nizamına aykırıdır. Mevzuata uymama nedeniyle 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 352/II–7’nci maddesi gereğince II. Derece Usulsüzlük Cezasını gerektirmektedir.

Temel faturayı alan taraf faturayı red edemez. İade faturası düzenleyerek faturayı iade edebilir. İade faturasını alan taraf ise iade gerekçesini dikkate alarak yeni bir fatura düzenleyerek karşı tarafa gönderebilir.

Kesilen fatura ticari fatura olsaydı alıcının bunu reddetmesi ile sorunun çözümü mümkün iken, temel fatura senaryosu kapsamında gönderdiğiniz ve alıcısına iletilen faturaya alıcı red yanıtı dönememektedir.

Temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtının dönülememesi, Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen harici yöntemlerle ( noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile ) itiraz edilebilmesi imkânını ortadan kaldırmamaktadır. Bir başka ifade ile temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemler ile alıcı itiraz edebilir.

341

VERGİ NUMARASI YANLIŞ YAZILAN TEMEL FATURANIN İPTALİ

Soru 61- E-fatura olarak bir şirkete temel fatura kestik. Ancak bu şirketin vergi numarası sehven yanlış yazıldığından karşı taraf faturayı kabul etmemektedir. Bu durumda ne yapılması gerekmektedir?

Cevap 61- Temel faturayı alan taraf faturayı red edemez. İade faturası düzenleyerek faturayı iade edebilir. İade faturasını alan taraf ise iade gerekçesi olan yanlış vergi numarası yazılması hususunu dikkate alarak yeni bir fatura düzenleyerek karşı tarafa gönderebilir.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI'NIN ONAYINDAN GEÇEN ANCAK GÖRSELİNDE HATA OLAN E-FATURALAR

Soru 62- Firmamız entegratör sistemi kullanmaktadır. E-fatura sisteminde bulunan ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın onayından geçen e-faturalarımızın (temel fatura) görselinde bazı bozukluklar meydana gelmektedir. Bunun nedeni ne olabilir?

Cevap 62- GİB fatura üzerinde XML kontrolü yapmakta, ancak XSLT kontrolü yapmamaktadır.

Portal (yükleme modülü), Entegrasyon ve Özel entegrasyon yöntemi ile oluşturulan faturalarda hatasız bir gönderim için göndericinin faturaları oluşturduktan sonra zarflayıp, daha sonra zarftan çıkarıp E-Fatura Görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan ve fatura görselinde bir sorun olmadığını gördükten sonra göndermesi gerekmektedir. Faturaların görüntülenememe sebebini göndericinin faturayı oluşturduğu programın yazılımcıları ile görüşmesi gerekmektedir.

E-FATURAYI GÖRÜNTÜLEMEK İSTEDİĞİMİZDE "SİSTEM BELİRTİLEN DOSYAYI BULAMIYOR" ŞEKLİNDE UYARI ALIYORUZ

Soru 63-GİB portali kullanmaktayız.

1- GİB’den indirdiğimiz e-faturaları serverde (sunucuda) klasör içerisinde arşivlemekteyiz.

E-fatura görüntüleme programını ile faturaları görüntülemek istediğimizde klasör içerisindeki e-fatura açılmıyor "sistem belirtilen dosyayı bulamıyor" şeklinde uyarı veriyor. XML i masa üstüne aldığımızda ise sorunsuz görüntüleyebiliyoruz. E-faturayı istediğimiz klasörde açabilmek için ne yapmalıyız?

2- Serverde arşivlediğimiz fatura XML dosyalarının ibrazı halinde karşı tarafa sadece XML dosyalarını mı vermekle yükümlüyüz? Yoksa ayrıca PDF görüntülerini de hazır bulundurmalı mıyız?

Cevap 63- 1. E-fatura görüntüleyicinin sunucu üzerindeki faturanın görüntülenmesi için PDF kullanımı mümkün değildir.

342

2. Faturanın geçerli hali XML'idir. Faturalarınızı E-Fatura görüntüleyici ile ibraz edilebilir şekilde saklamalısınız.

GİB-PORTALİ KODLARI - FATURA TİPİ

Soru 64- E- fatura keserken muafiyet sebebini daha önce yazılı olarak yapıyorduk. Şimdi ise KDV istisna muafiyet kodu girilmesi gerekiyor. Biz firma olarak ithalat ve ihracat faturaları kesiyoruz ve KDV sıfır. Bu durumda 301 kodunu mu seçmemiz gerekiyor? Fatura tipine göre ilgili kodları seçilebilir miyiz?

Cevap 64- İstisnalı muafiyet sebebinin gelmesi için "Fatura Tipi" alanından İSTİSNA'yı seçerek işlem yapmalısınız.

BİZİMLE İLGİSİ OLMAYAN FATURANIN HATALI VERGİ NUMARASI YAZILMASI NEDENİYLE POTALIMIZA DÜŞMESİ

Soru 65- Şirketimiz ile ilgisi olmayan bir fatura, karşı tarafın vergi numarasını hatalı yazmasından dolayı şirketimizin portalına düşmüştür.

1-Bu faturayı kayıtlara alıp iade faturası mı kesmeliyiz?

2-Hatalı faturayı noter yolu ile iade edebilir miyiz?

3-Şirketimiz ile alakalı olmadığı için dikkate almamalı mıyız?

4-Faturayı kesen firma kendi faturasının tashihini yapabilir mi?

Cevap 65- Size hatalı bir şekilde gelen fatura ticari fatura senaryosuna göre gönderilmiş bir fatura ise bu faturaya e-fatura sistemi üzerinden red uygulama yanıtı göndererek reddedebilirsiniz.

Size hatalı bir şekilde gelen fatura temel fatura senaryosuna göre gönderilmiş bir fatura ise bu durumda faturaya harici yollardan (noter, mahkeme vs.) itiraz edebilirsiniz.

Fatura sistem üzerinden başarıyla iletilmiş bir fatura olduğu için dikkate almama şansınız yok. Çünkü karşı taraf bu faturayı kayıtlarına ve beyanlarına yansıttığında uyumsuzlukla karşı karşıya kalırsınız. Bu nedenle yukarıda belirtilen yöntemler ile faturaya itiraz etmelisiniz.

E- FATURA KULLANICISI MÜŞTERİYE KÂĞIT FATURA KESİLMESİ

Soru 66- E- faturaya geçmiş olan bir müşterimizi portaldan sisteme kayıtlı firmalar listesinde göremediğim için kâğıt fatura düzenledim. Daha sonraki 2 faturasını e-fatura olarak düzenledim. Ancak müşteri KDV’sini ve ba-bs formlarını beyan ettiğinden bu durumu nasıl düzelteceğiz?

343

Cevap 66 -Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır. Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin, elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükellefler tarafından gönderilen elektronik faturaları almaları zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura almayan mükelleflere tatbik olunan cezai hükümlerin uygulanacaktır.

Buna göre, E- fatura sistemine kayıtlı mükellefler birbirlerine elektronik fatura düzenlemek zorundadır. Eğer kâğıt fatura düzenlediğiniz mükellef bu faturayı beyanlarına yansıttıysa buradaki düzeltme yöntemi tıpkı kâğıt faturanın iptal edilerek beyanlardan çıkarılması durumuyla aynı şekilde yapılmalıdır.

Vergi Usul Kanunu’nun 231. maddesinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin verildiği tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 353. maddesinin birinci bendinde ise fatura düzenlememe almama fiillerine kesilecek özel usulsüzlük cezası düzenlenmiştir.

Bu düzenlemeler çerçevesinde elektronik fatura düzenlenmesi gerektiği halde kâğıt ortamında fatura düzenlenmiş olması, Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektirmektedir. Ancak bu durum fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmeyeceğinden mal teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olması ile Katma Değer Vergisi açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.

Ayrıca Vergi Usul Kanununa göre, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik bulunan ve karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş ve maliyete dâhil edilecek mahiyette olmaması durumunda da faturaya konu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi ve faturada gösterilen Katma Değer Vergisi’nin konuya ilişkin kanunun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıması koşuluyla söz konusu Katma Değer Vergisi indirim olarak dikkate alınacaktır.

Bu nedenle; vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifasına) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kâğıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin (kanıtlanmasının) Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan Katma Değer Vergisi’nin indirimine engel olmayacaktır.

Diğer yandan kâğıt ortamında bir fatura düzenlenmiş olsa bile zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlenmesi gereken asıl belge olan “e-fatura ”nın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması halinde veya söz konusu iletiyi herhangi bir şekilde almayanlara Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi idarece öngörülmektedir.

344

421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile kendilerine Maliye Bakanlığı tarafından elektronik fatura kullanma zorunluluğu getirilen mükellefler, fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol ederek kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kâğıt fatura düzenleyeceklerdir.

FATURA TUTARINDAKİ HATA, ISLAK İMZALI VE KAŞELENMİŞ E-FATURA KAĞIT ÇIKTISI ÜZERİNDE DÜZELTİLMESİ HALİNDE GEÇERLİLİK DURUMU

Soru 67- Entegratör sistemini kullanan firma; GİB Portalını kullandığım şahsi firmama e- fatura düzenledi. Ancak sistemden kaynaklı hata nedeniyle iskonto tutarı bedelden düşülmek yerine bedele eklenmiş. Bundan dolayı faturadaki KDV ve fatura bedeli yanlış olduğundan geçersiz olduğu söylendi. Bu nedenle düzeltilmiş üzerinde ıslak imza ve kaşe olan yeni bir e- fatura çıktısı gönderdiler. Bu faturayı nasıl görmem gerekiyor?

Cevap 67- E-fatura elektronik ortamda xml formatında GİB üzerinden gerekli kontroller yapıldıktan sonra alıcı firmaya başarılı şekilde ulaştığında geçerli bir fatura olarak sayılır. Elektronik ortamda gönderilmeden, GİB üzerinden geçmeden çıktısı üzerinde oynama yapılarak imzalı, kaşeli gönderilmesi durumunda o fatura geçersizdir.

Tarafınıza kesilmiş olan e-faturaya süresinde red yanıtı vermeniz veya harici yollarla itiraz etmeniz gerekir.

YANLIŞLIKLA BAŞKA FİRMAYA DÜZENLENEN FATURANIN DÜZELTMESİ

Soru 68- Mal satışı yapan bir firmamız, müşterisi adına düzenleyeceği faturayı sehven müşterinin diğer grup firmasına adına düzenledi. Müşteri faturayı kabul etti, ancak sonradan unvanın yanlış olduğunu fark edip düzeltmemizi istedi.

Mecburen iade faturası kesecekler. Bu durumda yeni faturayı bir sonraki ay tarihli kesmek zorundayız. Ayrıca yeni irsaliye düzenlenmeyecek, eski irsaliye bilgileri ile fatura kesersek irsaliye tarihi ve fatura tarihi arasında 2 hafta fark olacak.

Bu durumda malzeme hareketi olmadan iade faturası ve yeni fatura düzenleniyor. Bu durum mali açıdan sorun teşkil etmiyor mu? Ediyorsa nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Cevap 68- Yeni düzenlediğiniz faturanın not bölümüne eski irsaliye bilgilerini yazabilirsiniz.

İPTAL EDİLEN TEMEL FATURALAR NEDENİYLE GİB’E EKSİK FATURA SERİ NUMARASI GÖNDERİLMESİ

Soru 69- Fatura düzenlediğimiz sistem nedeniyle temel fatura senaryosunda iptal ettiğimiz faturaları programdan çıkartamadığımız gibi numarayı da düzeltemiyoruz. Bu

345

yüzde GİB Portal’a eksik numaralar göndermemiz gerekecek. Bu konu nasıl bir sorun veya cezai işlem oluşturur?

Cevap 69- Entegrasyon ya da özel entegratör kullanan mükellefler farklı seri numaralarına geçerek bu sorunu aşabiliyorlar. Ancak GİB Portalda böyle bir imkân yok. Vergi Usul Kanunu kâğıt fatura için nasıl bir yasal yükümlülük getiriyorsa e-fatura içinde aynı düzenlemeler söz konusudur. Dolayısıyla herhangi bir incelemede denetim elemanı fatura tarih ve sırasındaki müteselsillik durumunu dikkate alacaktır. Bu müteselsilliğe uyuyor iseniz iptal edilen, ya da numara atlayan faturalar için bir sonraki faturayı keserken not ya da açıklama bölümüne bu atlamanın sebebini belirtir bir açıklama yapabilirsiniz.

2017 YILINA GEÇİŞTE İLK DÜZENLENEN FATURANIN NUMARASI

Soru 70- 2017 yılına geçişte keseceğimiz ilk faturanın numarası nasıl olmalıdır?

Cevap 70-e- Fatura numarasındaki üç haneli birim koddan sonraki müteselsil numaranın ilk dört hanesi faturanın düzenlendiği yılı, kalan dokuz hane ise müteselsil numarayı ifade etmesinden dolayı, 2017 yılında düzenlenen ilk faturanın müteselsil numarasının 2017000000001 olması gerekmektedir. Birden fazla seri/ön ek kullanılması durumunda her seri kendi içerisinde numara/tarih müteselsilliğini sağlamalıdır.

Fatura tarihindeki yıl bilgisi 2017 ise HER YÖNTEMDE fatura numarası XXX2017000000001 şeklinde başlayarak birer birer artarak devam etmelidir.

Fatura tarihindeki yıl bilgisi 2016 ise;

- GİB-Portal yönteminde (“Fatura Oluştur” ve “Yükleme Araçları” bölümü birbirinden bağımsız şekilde kullanılabilir):

- “Fatura Oluştur” bölümünden fatura oluşturuluyorsa;

- Fatura tarihi 2016 yılına ait bir tarih seçilirse fatura numarası XXX2016XXXXXXXXX,

- Fatura tarihi 2017 yılına ait bir tarih seçilirse fatura numarası XXX2017XXXXXXXXX,

şeklinde oluşacaktır.

- “Yükleme Araçları” bölümünden fatura yükleniyorsa;

- Daha önce FYS2017000000001 numaralı faturayı yüklemediyseniz FYS2016XXXXXXXXX numarası ile geçen seneki kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.

- FYS2017000000001 numaralı faturayı yüklediyseniz tekrar FYS2016XXXXXXXXX numarasını yükleyemezsiniz ("Yüklemek istediğiniz faturanın fatura numarası (yıl bilgisi) hatalı. Faturanın içerisinde bulunan yıl '2016', lütfen kontrol edip tekrar deneyiniz." hatası alırsınız). Bu durumda “Fatura Oluştur” bölümünden 2016 yılına ait bir tarihi seçerek diğer seriden faturanızı oluşturabilirsiniz.

346

- Hesabınız 2017 yılında açıldıysa, FYS2016XXXXXXXXX numarası ile fatura yüklemesinde bulunamazsınız. 2017 yılına ait keseceğiniz e-faturalar için “Fatura Oluştur” bölümünü kullanabilirsiniz.

E-FATURA MÜŞTERİSİNE SEVK İRSALİYESİ

Soru 71- E-fatura müşterisine sevk irsaliyesi yerine matbu irsaliyeli fatura keserek üzerine ayrıca e-fatura gönderilecektir. Fatura üzerine “sevk irsaliyesi amaçlı kullanılmıştır” ibaresi yazsak bu uygulama doğru olur mu? Ya da bu tür bir uygulama için ne yapmak gerekir?

Cevap 71- e-Fatura uygulamasında irsaliyeli fatura yoktur. Bu nedenle mal sevkiyatı esnasında kâğıt ortamda irsaliye düzenlenecek olup, faturası e-Fatura olarak oluşturulup alıcısına elektronik ortamda iletilecektir.

E- FATURA –MÜHÜR

Soru 72- 2 adet mühür aldım, mühürlerden 1 tanesiyle GİB’den e-fatura başvurusu yaptım. Mühürlerden 1 tanesiyle yapmış olduğum e-fatura başvurusu geçerli olur mu? Diğer mühürle de başvuru yapmama gerek var mı?

Cevap 72- Başvuru mali mühür bazında yapılmaz. Mali mührünüzün ait olduğu VKN ile başvuru yapılmaktadır.

ŞAHIS ŞİRKETLERİ

Soru 73- Şahıs şirketleri e-fatura ve e-defter kullanımı için e-imza kullanabilirler mi?

Cevap 73- Firma tüzel kişiliğe sahip ise sadece mali mühür kullanabilir. Şahıs firmalarının tüzel kişilkeri bulunmadığından ise e-imza veya mali mühür kullanabilir.

GERİYE DÖNÜK E-FATURA FATURA KESİMİ

Soru 74- e-fatura sistemine 17.12.2015 tarihinde giren firmamız, 7 günlük süre içinde geriye dönük e- fatura düzenleyebilir mi?

Cevap 74- Geriye doğru fatura kesmenin önünde teknik olarak engel yoktur. Ancak VUK düzenlemelerine uygun şekilde tarih sıra müteselsilliğine dikkat etmeniz gerekiyor. Asıl olan fatura tarihidir. Bu durum inceleme yetkisine haiz inceleme elemanlarının takdir yetkisindedir.

Bildiğiniz gibi faturanın işlem tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir. Bu süre içinde düzenlenmeyen faturalar düzenlenmemiş kabul edilmektedir.

Müteselsil numaranın ilk dört hanesi faturanın düzenlendiği yılı, kalan dokuz hane ise müteselsil numarayı ifade etmektedir.

347

NEVİ DEĞİŞİKLİĞİ

Soru 75- Ltd şirketten A.Ş. ye dönüşüm yaptık. Mali mühür başvurumuzu yaptık ve bilgilendirme dilekçemizi Gelir İdaresine gönderdik. 15 gün süre zarfında eski unvan adına gelen faturaları ve eski şirketten kesmiş olduğumuz faturaları anonim şirket kayıtlarında mı muhasebeleştireceğiz?

Cevap 75- Nev'i değişiklikte kullanıcı, yeni VKN numarası ile e-fatura başvurusunda bulunmalıdır.

Nev'i değişikliğe giden firma mali mührü kendisine teslim edildikten sonra;

1. GİB-Portal yöntemini kullanıyorsa;

- Eski hesabına ait fatura ve yanıtlarını bilgisayarına indirmelidir.

- GİB forum sitesine durumu, eski ve yeni vergi kimlik numaralarını içeren bir soru yöneltecektir.

- Sonrasında eski portali kapatılarak yeni hesabı açılacaktır.

2. Entegrasyon yöntemini kullanıyorsa;

- Forum sitemize durumu, eski ve yeni vergi kimlik numaralarını içeren bir soru bildirmelidir.

- Ardından yeni hesabının açılabilmesi için yönlendirme yapılacaktır.

3. Özel entegrasyon yöntemini kullanıyorsa;

- Aksi belirtilmedikçe bir özel entegratör firmanın hesabını kapatırsa sonrasında firmanın GİB-Portali açılır. Nev'i değişikliklerinde firmanın eski VKN'ye ait portalinin açılmaması ya da açıldıysa kapatılması için GİB'le iletişime geçmesi gerekmektedir.

ETİKET TANIMLAMA / DEĞİŞTİRME HK.

Soru 76- Müşteri posta kutusu etiketi ve gönderici birim etiketini nereden tanımlayabilir/değiştirebiliriz?

Cevap 76- Etiket bilgileri GİB ya da özel entegratör tarafından tanımlanmaktadır. Etiket bilgilerinin oluşturulması aşağıdaki şekilde olacaktır.

1. GİB-Portal yönteminde kullanıcının başvuru sırasında girdiği e-posta adresinin alan adına(domain) göre oluşturulacaktır.

2. Entegrasyon yönteminde kullanıcının tanım formunda sistem sorumluları bölümüne girdiği ilk satırdaki e-posta adresinin alan adına(domain) göre oluşturulacaktır.

3. Özel entegrasyon yönteminde ise etiket bilgileri kullanıcının özel entegratörünün belirlemesine göre oluşturulacaktır (belirli etiketleri kullanmak istiyorsanız özel entegratörünüzü yönlendirebilirsiniz).

348

Etiket bilgisinin değiştirilmesi ise şu şekilde olacaktır.

1. GİB-Portal ve entegrasyon yöntemi kullanıcısıysanız etiket bilgisi değiştirilmemektedir.

2. Özel entegrasyon yöntemi kullanıcısıysanız bu konuda özel entegratörünüze danışınız. Özel entegratörünüz. Özel entegratörünüz birden fazla etiket tanımlayabilir. (Bu şekilde şube ayrımı yapılabilir.)

Etiket bilgisinin ne olduğu fatura gönderimi ve alımı açısından bir önemi bulunmamaktadır. Önemli olan, mevcut etiketin kullanılıyor olmasıdır.

DAMGA VERGİSİ YANSITMA FATURASI

Soru 77- Özel entegrasyon kullanan firmayız. Damga vergisi yansıtma faturası düzenlemem gerekmekte ve belgeyi düzenlerken Fatura Tipi, Muafiyet Kodu ve Sebebi Kısmında yer alan hangi seçeneği kullanmam gerekiyor?

Cevap 77- Satış faturası tipinde 351 kodunu seçerek faturanızı düzenleyebilirsiniz.

YILLARA SÂRİ İNŞAAT İŞİ İÇİN KURULAN ADİ ORTAKLIKLARIN E -FATURA VE E -DEFTER MÜKELLEFİYETİ

Soru 78- yıllara sâri inşaat işini adi ortaklık olarak yapmaktayız. E-defter ve e-fatura mükellefiyetimiz olacak mı?

Cevap 78- Adi ortaklık olmanız e-fatura ve e-defter mükellefiyetinden muaf olmanızı gerektirmemektedir.

1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğindeki açıklamaya göre brüt satışlar işletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsar. Buna göre adi ortaklık ve kollektif ortaklıklarda gelir/kurumlar vergisi mükellefiyeti olmadığından, brüt satış hasılatı kalemine gelir/kurumlar vergisi beyannamesi eki gelir tablosundan ulaşılamamaktadır.

Bu nedenle şirketin ana faaliyet konusunu oluşturan gelirlerinin izlendiği hesaplar dikkate alınmaktadır. Kollektif ve adi şirketlerde bu şirketlerin ana faaliyetlerinden doğan gelirlerini tespit etmek için ilgili yıl içinde verdiği KDV 1 beyannamesinin Teslim ve Hizmetlerin Karşılığını Teşkil Eden Bedel (kümülatif) satırı esas alınmıştır. Bu satırlarda bildirilen tutar belirlenen rakamı aşarsa buna göre adi ortaklık adına başvuru yapılması gerekmektedir.

KOMİSYONCU SIFATIYLA SATTIĞIMIZ MALLARIN E- FATURA SİSTEMİNDE UYGULAMASI

Soru 79- Şirketimiz üretici firmalardan komisyoncu sıfatıyla mal alıp piyasaya satmaktadır. Aynı zamanda bir kısım malları kendimize faturalandırıp üretim yerlerimizde paketleyerek piyasaya satmaktayız.

349

Üretici firmalar bizim adımıza üzerinde "komisyoncu sıfatıyla satılmak üzere" ibaresi bulunan taşıma irsaliyesi ile ürünlerini gönderirler. Bu gelen ürünler bazen aynı gün, bazen aylar sonra bazen de yılsonlarında bakiye olarak ertesi yıla devredilebilir. Gelen ürünler depolarımızda ve soğuk hava depolarında ayrı ayrı stok hesaplarında takip edilerek saklanır. Bu şekilde gelen mallar piyasaya kendi irsaliyemiz ve üzerinde "müesseselerimizde satılan ürünler imalatçıyı temsilen komisyoncu sıfatıyla satılmaktadır" notu bulunan fatura düzenlenerek teslim edilir. Her ayın sonunda ilgili firmaların adına, o ay içinde satılan malların adetleri, satış tutarı, KDV'si varsa o firma ile ilgili yaptığımız giderleri ve kendi komisyon gelirimizi de belirterek komisyoncu satış faturası düzenlenir.

2014 yılı paketleme satış ve komisyon gelirlerimiz 10.000.000-TL yi geçtiği için 2016 yılında e fatura sistemine zorunlu geçtik. Ancak, e-fatura sisteminde komisyon faturası kesebileceğimiz bir düzenleme yok. Bu nedenle yeni dönemde nasıl bir uygulama yapmamız gerekiyor?

Cevap 79- Düzenlediğiniz komisyon faturası, diğer faturalardan farklı olarak BORSA, HAMALİYE GİDERİ, KOMİSYON ÜCRETİ gibi özellikli alanlar gerektirmektedir. Buna göre portal üzerinde manuel ortamda bu tip bir fatura düzenlemeniz mümkün değildir. Portal kullanıcısı iseniz yeni güncellemelere uyumlu bir muhasebe yazılım programı kullanarak istediğiniz şekilde faturanızı oluşturup sisteme aktarabilirsiniz. Ya da yöntem değişikliği yaparak entegrasyon veya özel entegrasyon yöntemlerinden birini seçerek de istediğiniz şekilde bu faturayı düzenleyebilirsiniz.

KDV ORANI “0” OLAN ÜRÜNLER ( HEDİYE ÇEKİ-YURTDIŞI SEYAHAT-ALTIN)

Soru 80- Müşterilerimize kestiğimiz faturalardaki ürünler ; % 0, % 1, % 8 ve % 18 KDV kapsamında ve tek irsaliye ve tek fatura içinde bulunmaktadır. % 0 KDV’ li ürünlerimizi , %1, %8 ve %18 KDV’li ürünlerimizden ayrı mı fatura etmemiz gerekiyor?

Cevap 80- Teknik olarak bu kalemleri aynı fatura üzerinde gösterebilirsiniz.

GİB SİSTEME GÖNDERİLDİKTEN SONRA DÜZELTME KAYDI YAPILARAK GERİ ÇEKİLEN FATURANIN DURUMU

Soru 81- Kullandığımız Eta programından düzenlediğimiz PLR2015000000021 numaralı fatura GİB sisteme gönderildikten sonra düzeltme kaydı yapılarak geri çekildi ve bu fatura tekrar gönderildi. Akabinde oluşturulan PLR2015000000022 numaralı fatura Eta programından GİB Portala gönderilmeden iptal edildi. GİB ile yapılan görüşmede sistemlerinde bu fatura numarasının olmadığı teyidi alındı. Kendi sistemimizden faturanın iptal olduğuna dair çıktısı mevcut.

Vergi dairesinde PLR2015000000022 numaralı fatura kayıtlarda uyarı vermektedir. Bu faturanın iptal olduğu ve kullanılmadığına dair vergi dairesine bilgi vermemiz mi gerekiyor?

350

Cevap 81- Bağlı olduğunuz vergi dairesine bir dilekçeyle gerekli açıklamada bulunmalısınız.

YILLARA SÂRİ İNŞAAT İŞİ YAPAN İŞ ORTAKLIKLARINDA ELEKTRONİK FATURA ZORUNLULUĞU

Soru 82- İş ortaklığı şekli ile kurulmuş, yıllara sâri inşaat taahhüt işi yapmaktayız. İş ortaklıkları bir iş için kurulan ve iş bittiğinde mükellefiyeti sona eren bir ortaklıktır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesinde ise birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak mezkûr yıl beyannamesinde gösterileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla İş ortaklığı firmamızda kar işin bittiği yılda gelir tablosu hesaplarına aktarılacaktır. Elektronik faturaya geçme tayininde yıllık brüt satış hasılatı ne şekilde değerlendirilecek? Ortaklık tek bir iş için kurulması nedeniyle biten bir işin e-fatura ve e-defter uygulamasına geçiş şartlarını taşıyıp taşımadığımız konusunu nasıl değerlendireceğiz?

Cevap 82 - Yıllara sair inşaat işlerinde işin bittiği yılda gelir tablosu yansıtılan ve 2014 yılı ve müteakip yıllarda brüt satış hasılatı 10 milyonu aşıyor ise e-Fatura ve e-Defter başvuru zorunluluğunuz bulunmaktadır.

İş ortaklığı olarak kurulan şirketiniz, mükellefiyetini kurumlar vergisi mükellefi olarak kayıt ettirmemiş ise adi ortaklık olarak işlem görecektir.

Bu durumda, ana faaliyet konusunu oluşturan yıllara sâri inşaat işinin gelirlerinin izlendiği hesaplar dikkate alınmaktadır. Adi ortaklığın 2014 yılı içinde verdiği KDV 1 beyannamesinin teslim ve hizmetlerin karşılığını teşkil eden bedel (kümülatif) satırı esas alınacaktır. Bu satırlarda bildirilen tutar 2014 veya mütekip yıllarda 10 milyon lira tutarını aşarsa buna göre adi ortaklık adına başvuru yapılması ve ortaklığın zorunlu e-fatura uygulamasına geçmesi gerekir.

2014 veya izleyen yıllarda 10 milyonluk had aşılmamış ve adi ortaklık devam ediyorsa e-fatura kapsamına girmeyeceksiniz.

Eğer ortaklık mükellefiyetini kurumlar vergisi mükellefi olarak tesis ettirmiş ise brüt satış hasılatı kalemine kurumlar vergisi beyannamesi eki gelir tablosundan ulaşılacaktır. Dolayısıyla bu tutarın 10 milyonu aşması halinde kurumlar vergisi olan kurum adına e-fatura başvurusu yapılacaktır.

YÖNTEM DEĞİŞİKLİĞİ -YANIT VERİLMEMİŞ TİCARİ FATURA

Soru 83- Özel entegrator firmayız. Başka bir özel entegrator firmadan bize geçen mükellefin, eski entegratörden gönderilmiş ticari faturasına geçişten sonra kabul/red yanıtı verilmesi durumunda, bu yanıt yeni entegratördeki hesabına iletilir mi?

351

Cevap 83- Eşleşme ETTN üzerinden yapıldığından etiket değişiminde bağımsız bir şekilde işlem yapılabilmesi beklenmektedir. Aksi bir durumla karşılaşırsanız fatura ve yanıt zarf numaralarını GİB Başkanlığı ile paylaşabilirsiniz, durum Başkanlıkça incelenir.

İHRAÇ KAYITLI SATIŞ ÖTV VE KDV İSTİSNASI

Soru 84- İhraç kayıtlı fatura kesiyoruz. Fakat hem ÖTV hem KDV istinası var. Fatura tipini ihraç kayıtlı seçtiğimde, ihraç kayıtlı sebebi bölümümde sadece 701 veya 703 seçebiliyorum. Her ikisini birden seçmem mümkün mü?

Cevap 84- Portal üzerinde manuel fatura oluştururken ihraç kayıtlı faturaya en fazla bir kod seçilerek giriş mümkün olmaktadır. Diğer kodlardan birinin daha girilmek istenmesi halinde not alanına bir giriş yapılması gerekir. Ancak istediğiniz gibi bir fatura oluşturabilmek için uyumlu bir muhasebe yazılım programı aracılığıyla veya entegrasyon / özel entegrasyon yöntemlerinden birini seçerek de bu işlemi yapabilirsiniz.

E-FATURA MÜKELLEFİNİN KÂĞIT FATURA KESMESİ HALİNDE UYGULANACAK CEZA

Soru 85- 447 no.lu VUK Genel Tebliği ile 397 no.lu tebliğde yapılan değişiklik sonucu,

“Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır." denilmiştir. Kesilecek ceza nedir?

Cevap 85 - elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin, elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflere e-fatura yerine kâğıt fatura düzenlemeleri halinde, fatura geçerli sayılacak, ancak zorunluluğa uymaması nedeniyle düzenlemek ve almak zorunda olanlara VUK 353/1 madde uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

E- FATURAYA KARŞILIK DÜZENLENECEK İADE FATURASININ DA E- FATURA OLMA ZORUNLULUĞU

Soru 86- Mal tedarikçimizin kesmiş olduğu faturaya karşılık iade faturası kesmek istiyoruz. İade faturasını da e- fatura olarak mı göndereceğiz?

Cevap 86- İade faturası da fatura tipleri arasında sayılmıştır. Bu nedenle iade fatura da e- fatura olarak düzenlenecektir.

GİB PORTALINI KULLANAN MÜKELLEFİN GÖNDERMEDEN İPTAL ETTİĞİ FATURA NEDENİYLE BOŞ SERİ NUMARASI KALMASI DURUMUNDA YAPMASI GEREKENLER

352

Soru 87-Faturaları düzenledim, taslak bölümünde onayladım. Ancak faturaları seçip göndermek isterken bir kaç fatura da etiket bilgisi yok diye mesaj geldiğinden sonraki faturaları tek tek gönderdim. Etiket bilgisi yok diye mesaj gelen faturaya etiket bilgisi geldi ve fatura gönderildi. Sadece bir fatura da etiket bilgisi yok mesajı kaldı. O faturayı seçip, düzenle ve sonra da kaydet butonuna tıkladım. Onaylı olan faturaya onaysız yazısı geldi. Seçip onaylamak istediğimde hata verdi onaylatmadı. Bu esnada faturayı seçip iptal butonuna bastım iptal ettim. Yeniden fatura oluşturdum. İptal ettiğim faturanın numarası “gıb2014-324 “ . Yeni oluşturduğum fatura numarası ise gib2014-325 oldu. Arada 324 Nolu fatura numaram boş kaldı. İptal etmeden önce çıktı almamıştım. Yeni oluşturduğum faturaya 324 no’lu numarayı verilebilir miyim?

Cevap 87- Portale yüklenen ya da portalde oluşturulan hiçbir fatura silinememektedir. Portalde yüklenmiş faturalar, ya da taslaklar menüsünden iptal ettiğiniz faturalar arşivdedir. Fatura kesmeye iptalden bir sonraki numaradan devam edilmektedir. İptal faturasının XML'ini de bilgisayarınızda saklamanız gerekmektedir. Bu nedenle sorun yok. Boş kaldığını ifade ettiğiniz fatura iptal edilen ve arşive kaldırılan fatura olup saklanması inceleme elemanınca istenildiğinde ibrazı gerekir.

MÜŞTERİ GÖNDERDİĞİM E –FATURANIN KENDİSİNE ULAŞMADIĞINI SÖYLÜYOR

Soru 88- Kullandığımız mikro programı üzerinden müşterimize ticari fatura yolladık. Şimdi müşteri bu faturanın kendilerine ulaşmadığını ve GİB sistemlerinde olmadığını iddia ediyor. Fakat kestiğim fatura bende bulunuyor ve fatura numarası, ayrıca ETTN numarası bulunuyor. Bu konuda ne yapmam gerekiyor?

Cevap 88- Bu şekilde genel sorulara GİB idaresince cevap verilememektedir. İdare, konuyu inceleyebilmek için soru ile birlikte aşağıdaki bilgilerin de kendisine yazılı iletilmesini istemektedir.

- Faturanın göndericisinin vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası)

- Faturanın alıcısının vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası)

- Faturanın zarf numarası,

- Faturanın fatura numarası,

- Göndericinin zarfları gönderdikten sonra zarf durumunu sorguladığında gördüğü durum kodu.

Bu ek bilgilerden sonra ilgili zarf alıcı firmaya başarılı şekilde iletilip iletilmediğini idare size bildirecektir.

GİB PORTALINDA KABUL / RET CEVABI VERİLMEDEN ARŞİVE ALINAN FATURA

Soru 89- Zarf bazında gelen faturayı onaylamadan direk arşive kaldırdık. Arşivde fatura unvanı karşısında cevap hazırlanmadı yazıyor (çünkü onaylamadık). Diğer faturalarımın unvanı karşısında kabul edildi yazıyor (bunları onaylamıştık).

a)Cevap vermeden faturayı arşive kaldırmam sorun yaratır mı?353

b)Arşivden faturayı tekrar çıkarmak mümkün mü?

c)Bu faturaya nasıl cevap verebilirim?

d)Bu faturayı nasıl kabul edebilirim?

Cevap 89- - Teknik açıdan sorun olmaz. Mevzuat açısından 8 gün içinde cevap verilmeyen faturalar kabul edilmiş sayılır. (8 günden sonra cevap verilmemiş olsa da arşive alınabilmektedir.)

- Arşive kaldırılan faturalar arşivden çıkarılamamaktadır.

- Arşive kaldırılan faturalara cevap verilememektedir.

GİB Portalinde tarafınıza gelen ticari faturanın zarfının fatura cevaplanmadan arşive kaldırılma süresi zarfın tarafınıza ulaştığı andan itibaren 8 gün süreyle engellenmiştir.

- Bu süreden önce arşive almaya çalıştığınızda faturayla ilgili posta kutusu yanıtı oluşturulmamışsa (kabul/red işlemi tamamlanmamış demektir) şu uyarıyla karşılaşırsınız "XXX numaralı zarfın içerisindeki XXX numaralı ticari faturaya cevap vermediniz. Cevap verilmemiş faturaları içeren zarfların arşivlenmesine izin verilmemektedir."

- Faturayı oluşturmuş ancak onaylayıp göndermediyseniz (kabul/red işlemi tamamlanmamış demektir) faturanızı arşive almaya çalıştığınızda "XXX Nolu fatura ile ilgili gönderilmemiş uygulama yanıtı var. Öncelikle bu uygulama yanıtını göndermelisiniz" şeklinde bir uyarı alırsınız.

- 8 günlük süreden sonra faturalarınızı arşive almanızda bir sakınca bulunmamaktadır.

GİB-Portali faturanızın size ulaşma zamanından (zarf tarihinden) 8 gün sonra faturayı arşivinize almanıza izin vermektedir (cevap vermeseniz de). Bu süreden önce arşive almanıza izin vermemektedir.

Türk Ticaret Kanunu’na göre, 8 gün içerisinde cevap verilmemiş faturalar alıcısı tarafından kabul edilmiş sayılmaktadır. Alıcı ve gönderici mevzuat çerçevesinde muhasebelerine e-faturayı bu şekilde işleyebilir.

Ancak alıcı sizden cevap bekliyor olabilir, alıcıyı faturayı kabul ettiğinize dair bilgilendiriniz. Faturayı kabul etmeyi istemeden arşive aldıysanız karşı taraf ile görüşerek mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarına alıp durum mevzuat hükümlerine uygunsa iade faturası düzenleyerek ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edebilirsiniz. Ardından faturanın göndericisi size ilgili faturayı tekrar düzenleyip göndermelidir. İade faturası kesilmeden ya da harici yollarla faturanın iptali yapılmadan tekrar aynı fatura kesilirse mükerrer fatura kesimi olacaktır.

Gönderen taraf ticari faturalar için sizden cevap beklediği için cevap vermeniz, sonra arşive kaldırmanız daha uygun olur. Faturanıza önce cevap vermeli, fatura ile işiniz bittikten sonra arşive kaldırmalısınız.

GRUPTAN AYRILAN ŞİRKETİN AYRI ADRES VE IP KULLANMASI

354

Soru 90- Holding’deki 11 şirketimiz tek bir alan adı ve tek bir statik IP üzerinden Tam Entegrasyon Yöntemiyle e-fatura sistemini kullanmaktadır.

Şirketlerimizden bir tanesi holding yapısından ayrılacak, ancak bilgi işlem sistemini kullanmaya devam edecek. Bu durumda gruptan ayrılan bu şirket, aynı adres ve IP üzerinden e-fatura sistemini kullanmaya devam edebilir mi? Yeniden BİS raporu gönderip, farklı bir IP ve adres üzerinden e-fatura testlerini tekrarlaması mı gerekmektedir?

Cevap 90- Entegrasyon yönteminde grup firmalarından birisinin lider firmadan ayrılması halinde ayrılan firma;

- sistemine ait BİS raporunu göndermeli,

- entegrasyon testlerini tekrarlamalı ve

- canlı ortamda lider firmanın kullandığından farklı web servis uç noktası ve IP kullanmalıdır.

LİSTELEME EKRANINDA E- FATURA KAYBOLUYOR

Soru 91- Manuel olarak portal üzerinden fatura kesiyorum. Bazı faturalar “Zarf Bazında Listeleme Ekranı”nda yer alırken, “Fatura Bazında Listeleme Ekranı”nda yok. Bu durumda kabul/red işlemi yapamıyorum.

Ayrıca e-fatura oluşturuyorum ama taslaklarda görünmüyor. Düzenlediğim 4 faturada numarası çıkmadı. Beşinci kez düzenlediğim fatura numara verdi. Bu durumda aradaki 4 numara boş kaldı.

Ayrıca onayladığım fakat müşteriye göndermediğim fatura sistemde kayboldu.

Cevap 91 - GİB Portal yöntemini kullanıyorsanız, 6 aydan önce gönderilen ve gelen fatura ve yanıtlar portalden silinmektedir. Bugün - 6 ay arasındaki zamana ait faturalar kaybolmaz. Faturalar;

1. Zarfın alınma/gönderilme zamanına göre şu ekranda listelenir:

- Zarf Bazında Listeleme

2. Faturanın üzerinde yazan tarihe göre şu ekranlarda listelenir.

- Taslaklarda,

- Fatura Bazında Listeleme,

- Arşivde ve

- Yüklenmiş Faturalar

Tarih aralığını değiştirdiğinizde (genişlettiğinizde) bu faturaları görebilirsiniz. Tüm ekranları kontrol ediniz.

355

3 aydan önce tarafınıza ulaşmış olan faturalar Zarf ve Fatura Bazında Listeleme ekranlarından kaldırılarak otomatik olarak Arşiv menüsüne aktarılmaktadır.

Zarf bazında listeleme ekranında gördüğünüz tarih fatura tarihi değildir. Bu nedenle fatura tarihi zarf tarihinden farklıysa zarf ve fatura aynı tarih aralığında görünmez. Fatura tarihini tam olarak görebilmek için zarfın içindeki faturayı açıp fatura tarihine bakınız. Faturayı fatura bazında listeleme ekranında bu tarihi içeren aralıkta bulabilirsiniz. (birden fazla sayfaya bakmanız gerekebilir.)

Tüm ekranları tarih aralığında arattığınızda hala göremezseniz, Yeniden Aç düğmesi ile bu soruyu tekrar açıp vergi kimlik numaranızı ve bulmaya çalıştığınız fatura numaralarını yazınız.

3 aydan daha eski bir tarihe kesilmiş bir fatura bugün tarafınıza gönderilmişse (teknik olarak bir engel bulunmamaktadır ancak mevzuat hükümleri geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.), geldiği gün Zarf Bazında Listeleme ekranında görüntülenebilir.

GİB-PORTALİ - PORTALDE KABUL/RED CEVABINI DEĞİŞTİRME

Soru 92- Portalde bir faturaya ait Kabul/Red cevabını (uygulama yanıtını) değiştirebilir miyim? Faturayı yanlışlıkla kabul ettim ama reddetmem gerekiyordu.

Cevap 92- Fatura Bazında Listeleme ekranında ilgili ticari faturayı açarak Kabul Et düğmesi ile faturaya kabul yanıtı verilmiş ise, bilgi penceresinde de kabul yanıtınız kaydedilir ve Posta Kutusu Yanıtları menüsüne aktarılır. Posta Kutusu Yanıtları bölümünden bu kabul yanıtını imzalayıp (onaylayıp) göndermeniz gerekmektedir. Aksi takdirde işlemleri eksik yaptığınız için faturayı kabul etmiş sayılmazsınız ve karşı taraf bu kabul yanıtını göremez.

Kabul işlemi yanlışlıkla yapılmış ise Posta Kutusu Yanıtlarında yer alan ONAYLANMAMIŞ cevabınızı "SİL" düğmesi ile silebilirsiniz. Ardından Fatura Bazında Listeleme ekranından aynı faturaya Red cevabını verebilirsiniz.

Ancak, ONAYLANMIŞ bir kabul/red cevabını silemez ve değiştiremezsiniz.

SİGORTA ŞİRKETİNDE İADE FATURALARINDA KDV VERGİ KODU

Soru 93- Entegratörlüğünü yaptığımız bir sigorta firması KDV’ye tabi olmadığından kendilerine gelen satış faturasını iade ederken satış faturasında yer alan KDV tutarını sıfırlamakta ve fatura iadesini bu şekilde yapmaktadır.

KDV’nin “0” olduğu durumlarda bir vergi istisna kodu gönderilmesi gereklidir. Fakat kendilerine gelen KDV’li satış faturasını bu şekilde değişiklik yapıp iade ettiklerinde (satış faturalarında vergi istisna kodu boş olduğu için bu faturadan bu şekilde iade oluşturulduğunda) hata alınmaktadır. Bu şekilde bir işlem yapılması doğru mudur? Eğer bu şekilde bir gönderim söz konusu ise iade işlemi için KDV’ den muaf olduğunu gösterir olarak hangi kodu göndermek gereklidir?

356

Cevap 93 -İade faturası düzenlendiğinde ister portal yöntemi olsun ister diğer yöntemlerden biri seçilmiş olsun KDV oranı alanı 0 geçildiğinde herhangi bir kod girişi istenmemektedir.

KAĞIT FATURANIN E-FATURAYA GEÇTİKTEN SONRA İADESİ

Soru 94- Bir firmamız Kasım ayında kâğıt ortamda bir fatura kesmiş. Fakat Aralık ayında e-fatura sistemine geçiş yapmış. Kasım tarihli fatura için iade faturası kesmemiz gerekiyor. Kâğıt ortamda kesilmiş faturaya e-fatura sisteminden iade yapabilir miyiz? Sistem fatura numarasını istiyor ve kâğıt faturadaki numarayı da kabul etmiyor. Firma da e-fatura sistemine geçtiği için iade faturayı e-fatura sisteminden talep etmektedir. Nasıl bir yol izlemeliyiz?

Cevap 94- İade e-fatura ile olacak. İade faturası keserken "İadeye Konu Olan Fatura Bilgileri" kısmında "Satır Ekle" düğmesine basılmaması ve not bölümüne iadeye ilişkin fatura numarası ve tarihi gibi bilgilerin yazılarak E-faturanın oluşturulması gerekir.

ÖZEL MATRAH İLE KDV’Lİ FATURANIN TEK FATURA OLARAK KESİLMESİ

Soru 95- Altın takı satışında Altın’ın KDV’si sıfır, işçilik ise % 18 KDV’li. Faturayı keserken 1. satır altın bedeli için özel matrah, 2. satır KDV’li işçilik olarak kesilemiyor mu?

Cevap 95- Portal kullanıcıları için manuel fatura oluşturmada bu durum mümkün olmamakla birlikte uyumlu bir muhasebe yazılım programı aracılığıyla bu tip bir fatura düzenleyip sisteme yükleyebilirsiniz. Aynı şekilde entegrasyon veya özel entegrasyon yöntemi ile sisteme dahil olmanız durumunda da bu tip bir fatura düzenlemenizde herhangi bir sıkıntı yoktur.

E-FATURA VE E-ARŞİV FATURA SERİ NUMARALARI

Soru 96- 01/01/2016 tarihinde cirodan dolayı e-arşiv fatura kapsamına geçtik. Şirket merkezimizde iki ayrı bilgisayardan fatura düzenlenecek.

A-kişisi;

e-fatura için MKS0001

e-arşiv için YKS0001

B-kişisi;

e-fatura için AKS0001

e-arşiv için RKS0001

İki ayrı kişi için e-fatura ve e-arşiv için ayrı ayrı ikişer seri numarası tanımlayıp kullanabilir miyiz?

357

Cevap 96- 433 seri numaralı VUK Genel Tebliğinde “6.2 Belge Numarası” başlıklı maddesinde fatura seri numaralarıyla ilgili açıklama getirilmiştir.

''e-Arşiv izni kapsamında düzenlenen belgelerde, seri-sıra numarası yerine 3 haneli birim kodu ve 13 haneli sıra numarasından oluşan belge numarası kullanılır. Birim kodu serbestçe belirlenebilir.

Belge numarası içerisinde yer alan sıra numarası, 4 karakter yıl ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. Her bir birim koduna ait sıra numarası kendi içinde oluşturulur ve takip edilir. Sıra numarası içerisinde yer alan 9 karakterlik müteselsil numara, her yılın ilk günü itibariyle "1" rakamından başlatılarak kullanılır. Mükellef bünyesinde aynı belge numarası birden fazla kullanılamaz.''

Bu açıklamalar çerçevesinde e-Arşiv uygulaması dâhilinde aynı mağazada farklı satış bölümleri için farklı birim kodlu fatura düzenleyebilirsiniz.

PORTAL - ARŞİVDEKİ HATALI FATURANIN TEKRAR GÖNDERİMİ

Soru 97- GİB-Portal yöntemini kullanıyorum. Arşivde bulunan 4. aya ait gönderdiğim bir faturanın yanında "Hata olduğu için fatura alıcıya iletilmeyecek" yazmaktadır. Fatura bizim ve gönderen firma tarafından 4. ayda beyannamede bildirilmiş durumda. Şu an vergi dairesi faturayı göremediğini söylediğinde biz bu durumu fark ettik.

Geçmiş tarihli bu faturada nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

Cevap 97- Zarfların (ve içerisindeki fatura/kabul-red yanıtlarının) alıcıya ulaşıp ulaşmadığını görebilen taraf GÖNDERİCİDİR.

Göndericinin sorumluluğu gönderdiği zarfların durumlarının takibini (zarf durumunu sorgulayarak) yapmak, hata aldığı için gitmeyen zarfları varsa hata ayrıntısına göre işlem yapmaktır. İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, yeni zarfın durumu da benzer şekilde sorgulanmalıdır. Çünkü zarf gönderiminde hata alınabilmektedir. Hata alan zarflar alıcıya ulaşmaz. Bazı hatalarda ulaşsa bile zarfın içerisindeki faturalar/yanıtlar hata alındığı için geçersizdir ve hiç oluşturulmamış gibidir. Bu konuda hatayı tespit etmeeye çalışın ve durumu GİB Başkanlığına gerekçeleriyle açıklayan bir yazı gönderin.

İADE FATURALARINA 0 KDV

Soru 98- Biz istisnaya tabi değiliz. Tarafımıza istisnalı kesilen bir faturayı iade faturası olarak düzenlediğimizde İstisna kodlarından hangisini kullanmamız gerekir?

Cevap 98- Faturanın ilk düzenleyeni alıcı değil satıcıdır. Dolayısıyla teknik olarak, bir istisnalı faturaya iade kesileceği zaman ilk fatura hangi kod seçilerek kesilmişse iadesi de aynı kod üzerinden yapılabilir ya da IADE faturasının NOT alanına bu iade faturasının hangi türdeki faturaya istinaden kesildiğini ve iade sebebi yazılabilir. (İADE tipi faturalarda KDV muafiyet sebebinin girilmesi zorunlu değildir.

358

DÂHİLDE İŞLEME ÜRÜNLERİNİN E-FATURADA GÖSTERİLMESİ

Soru 99- Dâhilde işleme ile ilgili ürünlerimizin hangi satırda oldukları basılı faturalarda alt kısımda yer alıyor. E-fatura da bu ürünler fatura altında belirtilmeli mi?

Cevap 99- e-fatura kâğıt faturanın tabi olduğu kurallara tabi olup, söz konusu faturalarda mevzuatsal olarak gösterilmesi gereken alanlar var ise e-faturada da aynı şekilde gösterilmelidir. Eğer böyle bir durum varsa faturanın açıklama (not) alanına gerekli bilgileri yazabilirsiniz.

SERBEST MESLEK MAKBUZU

Soru 100- Özel entegratör firmalarında serbest meslek makbuzu veya serbest meslek defteri hazır değil. Gelir İdaresi Başkanlığı olarak post edilecek makbuz yahut serbest meslek defter sisteminiz mevcut mu? Karşı tarafa fatura olarak mı gidecek yoksa serbest meslek makbuzu olduğu görülecek mi?

Cevap 100- e-Fatura Uygulamalarında şu an için sadece fatura formatı mevcuttur. Bu nedenle fatura harici belgeler yine kâğıt olarak düzenlenecektir. Bu itibarla serbest meslek makbuzu kâğıt ortamında düzenlenecek.

E-FATURA KULLANICISI İLE E-ARŞİV KULLANICISI ARASINDA FATURA NASIL DÜZENLENECEK?

Soru 101- 01.01.2016 itibariyle e-faturaya dâhil olduk. E-arşiv faturada kayıtlı mükelleflerin faturaları e-posta ile gelmekte ve kâğıt baskılarıyla muhasebeleştiriliyordu. (telekom, adsl fat..)

E- arşiv fatura kullanıcılarının bize düzenleyeceği faturalar, e- fatura sistemine geçmemizden sonra nasıl olacaktır?

Cevap 101- 433 seri numaralı V.U.K. Genel Tebliğinin 3. Maddesi; '' 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-fatura uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.'' Dolayısıyla e-fatura uygulamasına geçtikten sonra e-arşiv uygulamasına kayıtlı mükellefler tarafınıza e-fatura düzenlemek zorundadırlar.

TAM BÖLÜNME DURUMUNDA İNFİSAH EDEN VE YENİ KURULAN ŞİRKETLERİN “E-FATURA”, “E-DEFTER” VE “E-ARŞİV” KARŞISINDAKİ DURUMLARI

Soru 102- Hali hazırda e-fatura ve e-defter mükellefi olan “A” şirketimiz, 31.12.2016 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19-20 hükümleri kapsamında tam bölünme ile bölünmüş olup, sonrasında “B” ve “C” şirketleri olarak hayatına devam etmektedirler. Dolayısıyla “A” şirketi 31.12.2016 tarihi itibariyle infisah etmiştir. Yeni ortaya çıkmış olan “B” ve “C” şirketleri de 31.12.2016 tarihi itibariyle tescil edilmiş ve kurulmuşlardır.

Bu durumda;359

a) Tam bölünmeye konu olan “A” şirketimiz, 31.12.2016 tarihi itibariyle infisah ettiğinden Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) “e-fatura kayıtlı kullanıcı listesi ”nden hangi tarihte çıkartılacaktır? Bu durumla ilgili olarak “A” Şirketi’nin GİB’e önceden bir başvuruda bulunması gerekmekte midir?

Cevap 102- 1- Şirketinizin infisah ettiğinin ticaret sicil gazetesinde yayınlanmasından sonra durumunuzu izah eden bir dilekçe ile GİB Başkanlığına başvurulması halinde e-fatura kayıtlı kullanıcılar listesinden çıkarılma işleminiz sağlanacaktır.

2- 454 Seri No’lu VUK Genel Tebliği (2. Bölüm sonu) gereği, tam bölünme sonrası yeni doğan şirketlerin de ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ay içinde e-fatura ve e-defter kullanmaya başlamaları gerekmektedir. Dolayısıyla şirketinizin infisah edip yeni kurulan şirketlerin tescil işlemi Aralık/2016 ayı içinde gerçekleştirilmiş ise 31/03/2017 tarihine kadar yeni şirketlerin e-fatura ve e-deftere geçmesi gerekmektedir.

Bölünen şirket 1.1.2017 tarihi itibariyle e-arşive geçmek zorunda ise, "tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler de e-arşiv uygulamasına geçmek zorundadır. Uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez."

3- İşlemlerin tamamlanmış olması halinde 1/1/2017 tarihi itibariyle de aktif olunabilir.

AYNI NUMARADAN FARKLI MÜKELLEFLERE FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 103- Aynı e -fatura numarası ile farklı firmalara e- fatura düzenlendi. Problem yaratır mı?

Cevap 103- GİB bir faturanın aynı gönderici tarafından birden fazla kez kullanılmasını engellemektedir. Gönderdiğiniz faturaların zarflarının durumlarını sorgulayınız. Başarılı olan tek zarftaki fatura geçerli, diğerleri geçersizdir.

Birden fazla zarfta aynı fatura numarası olmasına rağmen zarfların hepsinin başarılı durumda olduğunu düşünüyorsanız, bu durumun incelenebilmesi için GİB idaresine aşağıdaki bilgileri ekleyerek tekrar sorunuz.

- Faturanın göndericisinin vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası)

- Faturanın alıcısının vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası)

- Faturanın zarf numarası

- Faturanın fatura numarası

- Göndericinin zarfları gönderdikten sonra zarf durumunu sorguladığında gördüğü durum kodu.

360

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MÜTEBBİS TEŞEKKÜLÜNÜN E-FATURAYA GEÇİŞ ZORUNLULUĞU

Soru 104- Organize Sanayi Bölgemiz kurumlar ve gelir vergisi mükellefi değildir. 2014 yılı brüt satışlarımız 10.000.000 TL üzerindedir. Kurumlar ve gelir vergisi mükellefi olmadığımız halde e-fatura uygulamasına geçmek zorunda mıyız?

Cevap 104- Kurumlar vergisi mükellefiyetiniz olmamakla birlikte K.D.V ve Gelir Stopaj yönünden mükellefiyet kaydınızın bulunması nedeniyle defter tutma, beyanname verme, belge düzenine uyma ( fatura, gider pusulası, ödeme kaydedici cihaz fişi vb.) ile Vergi Usul Kanununda belirtilen tüm vergisel yükümlülükleri yerine getirmeniz gerektiğinden, 454 sıra no.lu VUK Genel Tebliğinde belirtilen kapsama dâhil olma şartlarını taşımanız halinde elektronik defter ve elektronik fatura kullanma zorunluluğunuz bulunmaktadır.

ARAÇ SATIŞLARINDA FATURA TİPİ SEÇİLECEK Mİ?

Soru 105- e -fatura tipinde araç tescil diye bir bölüm açıldı, firma aktifinde kayıtlı olan araçların satış faturasını keserken buradaki "araç tescil" sekmesini mi seçeceğiz?

Cevap 105- Satış tipi fatura kesmelisiniz.

NEVİ DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİ KESİLEN FATURALARIN NEVİ DEĞİŞEN ŞİRKET TARAFINDAN KABULÜ

Soru 106- Şirketimiz nevi değişikliği yapmıştır. Bu nedenle vergi numaramız da değişmiştir.

Değişiklik ticaret siciline tescil tarihi itibariyle GİB sistemi üzerinde Limited şirket hesabımız kapatılmış ve Anonim şirket olarak hesabımız yeniden yeni numara ile açılmıştır. Ancak nevi değişikliği öncesinde göndermiş olduğumuz ticari e-faturaların müşteri tarafından kabul edilip onaylanma aşamasında sorunlar çıkmıştır. Ltd. şirket hesabımız kapandığı için müşterilerimiz faturalarımızı onaylama ve arşivleme yapamamaktadır. Ne yapılması gerekiyor?

Cevap 106- Nev'i değişiklik sonrasında vergi kimlik numarası değiştiğinden ve sistem üzerinde faturanın göndericisi ile kabul/red yanıtının alıcısının aynı VKN'li kullanıcısı olması gerektiğinden, nev'i değişiklik öncesinde gönderilmiş olan ticari faturalara sistem üzerinden uygulama yanıtı gönderilmesi mümkün olmamaktadır.

Faturaların alıcıları faturaları kabul etmek istiyorsa, uygulama yanıtı göndermeyebilirler. 8 gün içerisinde red uygulama yanıtı gönderilmemesi durumunda fatura alıcısı tarafından kabul edilmiş sayılmaktadır.

Faturaların alıcıları faturaları reddetmek istiyorsa, bu işlem sistem üzerinden yapılamayacağından faturaya Türk Ticaret Kanunundaki harici yollardan birisiyle itiraz edebilirler.

361

Faturanın alıcısının GİB-Portal yöntemi kullanıcısı olması durumunda, ilgili zarf "Alınma Zamanı “ndan 8 gün sonra arşive kaldırılabilecektir

ARŞİVE ALDIĞIM FATURALARI GÖRÜNTÜLEYEMİYORUM

Soru 107- Müşterimizden gelen faturaları arşive alıyorum, ancak arşive belli tarih aralığını seçerek girdiğimde, arşivde faturaları görmüyorum. 30 adet fatura, arşive girdiğimde 15 gözüküyor, bunun sebebi nedir?

Cevap 107- Bir sayfada en fazla 20 adet fatura görünmektedir. 2, 3 ve diğer sayfalara da bakınız.

Faturaları saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Portalde arşivleme yaptığınızda arşivlediğiniz faturaları "indir" seçeneği ile bilgisayarınıza indirip saklamalısınız. Portalde arşive alıp indirmediğiniz faturaların saklanma yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığının sorumluluğunda değildir. Gelir İdaresi Başkanlığı faturalarınızı GİB sunucularında saklamayı taahhüt etmemektedir. Olası bir durumda faturanızı sistemde bulamadığınız takdirde GİB sorumlu tutulamaz.

FATURADA ŞİRKETİMİZ LOGOSU VE BANKA BİLGİSİNİ GÖRMEK İSTİYORUZ

Soru 108- Kesmiş olduğumuz e faturalarda firmamızın logosu ve banka hesap numaramızın görünmesini ve tutarın yazı ile yazılmasını istiyoruz bunları yapabilmemiz için ne gibi işlemler yapmamız lazım?

Cevap 108- Portal kullanıcısıysanız;

- Portal yükleme modülünü kullanarak, portal harici bir programla faturanızı oluştururken bu bilgileri faturanıza ekleyebilirsiniz. Bunun için program sağlayıcınızla görüşmeniz gerekmektedir.

Entegrasyon yöntemini kullanıyorsanız:

- Yazılımcılarınız ile görüşmeniz gerekmektedir.

Özel entegrasyon yöntemini kullanıyorsanız:

- Program sağlayıcınızla görüşmeniz gerekmektedir.

E-FATURALARI KENDİ SERVERINDA SAKLAMAK MÜMKÜN MÜ?

Soru 109- GİB’de bulunan faturalarımı özel bir firma ile anlaşmadan kendi server sistemimde arşivledikten sonra indirip saklayabilir miyim?

Cevap 109- Evet, kendi server sisteminizde GİB’de bulunan e-faturaları saklayabilirsiniz.

ARŞİVE KALDIRILAN FATURALARIN GÖNDERME SIRASINA GÖRE LİSTELENMESİ

362

Soru 110- Arşive kaldırdığımız e-faturaları bilgisayarımıza indirmek istediğimizde, arşivdeki faturalar karışık gelmektedir. Bu faturaları gönderme sırasına göre sıralamak mümkün mü? Arşiv klasörüne bir filtreleme var mı? Onaylanan faturaları arşive kaldırmadan bilgisayarımıza indirebilir miyiz?

Cevap 110- Faturalarınızı onaylamadan arşive kaldırma işlemini yapamazsınız.

Faturalarınıza kabul/red cevabı vermeden arşive kaldırmayınız. Arşive kaldırıldıktan sonra faturalara kabul/red cevabı veremezsiniz. Faturalarınızı indirirken indirdiğiniz faturaları tarih aralığıyla kareleyebilirsiniz. GIB Başkanlığı hangi faturayı ne zaman arşivleyeceğinizi bilemeyeceğinden ve özellikle faturalarınızı arşivleme ve saklama taahhüdünde bulunmadığından (faturalarınızı arşivlemek ve saklamak mükellef sorumluluğundadır) GİB Başkanlığı arşive kaldırma işlemi sırasında herhangi bir düzenleme yapmamıştır.

ENTEGRASYON KULLANICILARIN FATURALARINI SORGULAMAK İÇİN PORTAL GİBİ BİR ARA YÜZE ULAŞMASI.

Soru 111- Entegrasyon kullanıcısıyım ve şirketin Vergi Kontrol Numarasına düşen tüm faturaları sorgulayabileceğim bir ara yüz (portal gibi) var mıdır?

Çünkü faturaların gelip gelmediği sürekli bir soru işareti yaratıyor.

Cevap 111- Faturaların gelip gelmediğini GİB’in oluşturduğu “getApplicationResponse “metodunu çağırarak öğrenebilirsiniz. Bu metot ile zarfın durumunu sorgulayabilirsiniz.

SUBENO İÇERMEYEN FATURALAR

Soru 112- Şirketimize gönderilen faturaların içerisinde SUBENO belirtilmemiş ise bu faturaya "SUBENO belirtilmemiş" gibi bir not ile birlikte , "XML-SEMA-KONTROLUNDEN-GECEMEDI" şeklinde olumsuz bir cevap dönebilir miyiz?

Cevap 112- SUBENO alanı zorunlu alan olmadığından gönderen bu bilgiyi doldurmak zorunda değildir. Ayrıca göndericinin şubesi bulunmayabilir veya bütün faturalarını merkezden kesiyor olabilir. Örnekler çoğaltılabilir ancak siz bu şekilde bir hata dönemezsiniz.

GİB ile birebir aynı kontrolleri gerçekleştirmelisiniz.

E-FATURADA TİCARET SİCİL NO YAZILACAK ALAN

Soru 113- Fatura bilgileri kısmına "ticaret sicil no" yazma zorunluluğu bulunmaktadır. Firmamız GİB Portalini kullanmaktadır. Başka yardımcı program kullanmıyoruz.

363

Akis kart içinde ve GİB portalde firma bilgileri kısmında "ticaret sicil no" yazacak yer bulunmamaktadır. Şu an için sadece faturanın not kısmına yazmamız tavsiye edilmiştir. Ancak fatura bilgileri kısmında "ticaret sicil no" nereye nasıl yazılacaktır?

Cevap 113- Portal yöntemini kullanırken Ticaret Sicil No yazmak için iki seçenek bulunmaktadır:

1-Portalde faturayı oluştururken not alanına yazabilirsiniz.

2-Yardımcı program aracılığı ile fatura yükleme modülünü kullanarak Ticaret Sicil No alanını faturaya ekleyebilirsiniz.

Bu durumda şirketiniz yardımcı program kullanmadığından faturadaki not alanını kullanabilirsiniz.

GIB NUMARA SERİSİNİ YIL HANESİNDEN SONRA İSTEDİĞİM ŞEKİLDE FARKLILAŞTIRABİLİR MİYİM?

Soru 114- GİB fatura numarasını,

GIB2017122800001. ----28.01.2017

GIB2017122800002. ----28.01. 2017

GIB2017122900001. ----29.01.2017 şeklinde kesip göndermemin bir sıkıntısı olur mu?

Cevap 114- Faturalarınızın ön ek ve yıl bilgisinden sonraki kısmı 000000001'den başlamalıdır. GIB2017122800001 kullanamazsınız, GIB2017000000001 kullanmalısınız.

FATURA SERİ NUMARASININ TANIMLANACAĞI ALAN

Soru 115- Merkez'den 3 ayrı seride (M01,M02,M03) ve şubeden bir seride (S01) olmak üzere 4 ayrı seride fatura düzenlemek istiyoruz. Bu faturaların seri numaralarını nerede tanımlamamız gerekiyor?

Cevap 115-Seri numaralarını Invoice alanı altındaki ID kısmına yazmalısınız.

İMZAMIZ DOĞRULANMIYOR

Soru 116- E-fatura portalına girmeye çalışıyoruz. Kartımızı seçip şifremizi giriyoruz. İmzala dediğimizde İMZANIZ DOĞRULANMADI diye bir uyarı alıyoruz. Şifremizi kontrol ederek birkaç kez girmeye çalıştık fakat hep aynı uyarıyı veriyor. Sorun nedir?

Cevap 116- İmza doğrulamasında sorun var. Bu konu ile ilgili olarak akıllı kart sağlayıcınız ile görüşmeniz gerekmektedir.

364

SORGULAMA YAPILMADAN ZARF GÖNDERİMİNDE KARŞIDAN VERİ DÖNÜŞÜ

Soru 117- Zarf gönderdiğimizde bize karşıdan documentReturnType tipine veri dönüşü oluyor. getApplicationResponse ile sorgulama yaptığımızda da, sistem yanıtı yani getAppRespResponseType tipinde veri alıyoruz. Merkez sistem yanıtını biz sorgulama yapmadan otomatik gönderebiliyor mu?

Cevap 117-Sistem yanıtı otomatik olarak oluşturulur. Otomatik olarak gönderilmez, sorgulandığında görülebilir. Uygulama yanıtı otomatik olarak gönderilir (Cevap verme durumu - Kabul etme - Reddetme).

Uygulama yanıtı sendDocument methodu ile gönderilir.

E-FATURANIN "E-ARŞİV" ŞABLONU KULLANILMASI SONUCU "E-ARŞİV FATURA" OLARAK GÖRÜNMESİ

Soru 118- E-Fatura mükellefi olan firmamızda müşterilerimize kestiğimiz birkaç fatura, e-arşiv fatura şablonu kullanılması sonucu hem bizim hem de karşı tarafın sisteminde "e-fatura" olarak görünmekte olmasına rağmen kağıt dökümlerinde ise logo kısmında "e-arşiv faturası" olarak görünmektedir. Faturalar temel fatura olarak kesildiği için iptali gerçekleştirilemiyor. Bu konu ile ilgili olarak nasıl bir yol izleyebiliriz?

Cevap118- E-fatura kesilmesi halinde e-fatura, E-Arşiv faturası kesilmesi halinde E-Arşiv fatura logosunun bulunması gerekmektedir.

E-arşiv fatura logosu kullanılarak başarıyla gönderilmiş olan e-faturalar için alıcı taraf faturalara harici yollarla itiraz etmelidir. İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan Türk Ticaret Kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(KEP, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (İtiraz sonrasında fatura GİB sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

Ardından gönderici doğru logoyu kullanarak yeni bir e-fatura oluşturup doğru alıcısına e-fatura sistemi üzerinden gönderilmelidir.

İSTEYENE E-FATURA DEĞİL, KÂĞIT FATURA VERMEK ZORUNLUDUR

Soru 119- Müşteri kâğıt fatura istemesi halinde e-faturaya tabi işletme kâğıt fatura vermek zorunda mı?

Cevap 119- Vergi Usul Kanununun mükerrer 242.ci maddesi, 397-421-454 sayılı genel tebliğler ve 58-67 sayılı sirkülerleri ile e-fatura ve e-defter konusunda açıklamalar yapılmıştır.

365

Vergi Usul Kanununun fatura ile ilgili 230-231 ve 232inci maddeleri e-fatura için de aynen geçerlidir.

Mükellefler e-fatura düzenlerken, tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere VUK ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır.

E-fatura sistemi için bilgi işlem sistemlerinin entegre edilmesi, e-fatura aracılığı ile kullanım, e-faturanın muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, mali mühür, ceza ve sorumluluk gibi konular tebliğde açıklanmıştır.

Yapılan düzenleme ile e-fatura uygulamasına tabi olan mükellefler birbirine e-fatura göndermek ve almak, istendiğinde ibraz etmek zorundadır.

Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin birbirinden aldıkları mallar ve sağladıkları hizmetler için 01/09/2013 tarihinden itibaren elektronik fatura göndermeleri ve almaları zorunludur.

e-fatura mükellefi, elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kâğıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.

Maliye Bakanlığı, 433 sayılı VUK genel tebliğinde ilave olarak aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.

397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere faturanın teslimi şu şekilde olacaktır.

E-fatura uygulamasından yararlanma hakkı olup henüz kayıtlı olmayan mükelleflere e-Arşiv uygulaması kapsamında düzenlenen fatura kâğıt ortamında teslim edilir. Bu kapsamda, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve İrsaliye yerine geçer ifadesinin yazılması zorunludur. Böylece e-fatura uygulamasına tabi olmayan mükelleflere e-fatura yerine kâğıt fatura verilmesinin gerekli olduğu açıkça belirtilmiştir.

Bu durumda, e-fatura düzenleyen firmalar, e-faturaya tabi olmayan firmalara kâğıt fatura düzenlemek zorundadır.

Ancak uygulamada birçok büyük ve zincir mağaza, artık e-faturaya geçtik, biz size kâğıt veya normal fatura vermeyiz diyerek müşterilerine fatura tanzim etmiyorlar. Bu firmalar suç işlemektedir.

DURUM KODLARI

Soru 120- Faturamı müşteriye gönderdim ancak 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” hatası aldım. Faturam müşteriye ulaşmadı.

Aynı faturayı tekrar göndermek istediğimde 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” hatası alıyorum.

366

Bu hatalar ne anlama geliyor? Bu durumda ne yapmalıyım?

Cevap 120- Gönderilen fatura aşağıdaki aşamalardan geçmekte ve her aşamada belirtilen durum kodlarını almaktadır:

- Gönderici Birim SENDERENVELOPE türünde içerisinde FATURA belgesi olan zarfı oluşturur ve Merkez Birime gönderir.

- Bu zarf Merkez Birimde kuyruğa alınır. Burada zarfın durumu 1000 “ZARF KUYRUGA EKLENDI” olur.

- Daha sonra kuyrukta sırası gelen zarf işlenmeye başlar. Burada zarfın durumu 1100 “ZARF ISLENIYOR” olmaktadır.

- Zarf çeşitli işlemlerden (şema ve schematron kontrolü) geçer, eğer bu durumda bir hata oluyorsa zarfın durumu ilgili durum kodu olur.

İşlenme sırasındaki hatalara ait durum kodları 1100 ile 1200 arasındadır. Bu durumda bir hata oluşmuşsa (içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir) zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Zarf gönderiminde bir sonraki aşamaya geçilmez.

Hata kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir.

Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda ( -arşive alınmışlar hariç, yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir). Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait (hata alındıktan 24 saat sonra ekrana gelecek olan) TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır. Bu konuda VUK ve ilgili yasal hükümler geçerli olup bu mükellefin sorumluluğundadır.

- Zarf işlenmiş, kontrollerden geçmiş ve merkez sistemde bir hata almamışsa zarfın durumu 1200 “ZARF BASARIYLA ISLENDI” olmaktadır. Bu aşamada zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Gönderim sırasında bir hata oluşsa bile bir sonraki aşamaya geçilir.

- Merkez birim zarfı posta kutusuna gönderir. Eğer gönderim başarılı olmuşsa öncelikle zarfın merkezdeki durum kodu posta kutusundan sistem yanıtı gelene kadar 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” şeklinde olur.

- Bu zarftaki faturaların herhangi birinin yeni bir zarf ile tekrar gönderilmesi durumunda yeni gönderilen zarf 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durum kodunu içeren sistem yanıtını alacaktır. 1163 hatasını alan zarfın içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir.

- Gönderim sırasında alıcının sistemine erişilememesi gibi bir durum oluşması halinde zarf 1210 “DOKUMAN BULUNAN ADRESE GONDERILEMEDI” durum kodunu alır. Bu durum alıcının sistemine erişilemediği için olmaktadır. Alıcıyı hata ayrıntısını bildirerek sistemini düzeltmesi yönünde uyarınız.

367

1210 durum kodunun alındığı andan itibaren Merkez birim aynı zarfı 3 kere daha göndermeyi dener. 3 deneme saat 06 ve 18'de sırayla yapılmaktadır.

- Son denemede (dördüncü deneme) zarf hala karşı tarafa başarıyla iletilememiş ise zarfın durumu 1215 “DOKUMAN GONDERIMI BASARISIZ. TERKAR GONDERME SONLANDI” durum kodunu alır.

1215 durum kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir. Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda ( -arşive alınmışlar hariç, yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir) Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır.

1215 hatasını alan zarfın içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir. Alıcı sistemini düzeltmediği takdirde bu durum bu şekilde devam edecektir. Ardından alıcı sistemini düzeltmemiş olursa gönderici tekrar gönderimde bulunduğunda bir 4 gönderimlik süreç daha başlayacaktır.

1215 durum kodu alınmasından önce gönderici birimin bu zarftaki faturaların herhangi birini yeni bir zarf ile tekrar göndermeyi denemesi halinde yeni gönderilen zarf 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durum kodunu içeren sistem yanıtını alacaktır.

Bu nedenle 1210 durumunun 1215, 1220, 1230 ya da 1300'e dönmesini beklenmeli ve öncesinde aynı faturanın tekrar gönderimi yapılmamalıdır. 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durumu aynı fatura numarası ya da ETTN numarası ile daha önce gönderim (yükleme) yapıldığı durumlarda oluşur (Farkında olmadan aynı fatura veya ETTN numarası ile ikinci kez gönderim yapmaya çalışıyor olabilirsiniz. Gerekiyorsa tüm fatura numaralarınızı ve ETTN numaralarınızı gözden geçiriniz. Daha önce gönderdiğiniz faturayı/faturaları tekrar göndermeyeceğinizden, daha önce göndermediğiniz faturayı/faturaları yeniden zarflayıp göndermeyi deneyiniz- Merkez birimin tekrar gönderim denemelerinden birinin başarılı olması halinde merkezdeki zarfın durumu kodu posta kutusundan sistem yanıtı gelene kadar 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” şeklinde olur.

- Hedeften sistem yanıtının 1200 “ZARF BASARIYLA ISLENDI” durum kodu ile gelmesi halinde Merkezde 1220 durum koduyla bekleyen zarfın yeni durumu 1300 “BASARIYLA TAMAMLANDI” olur. Hedef sistemden 1200 durum kodu dışında zarfın başarısız işlendiğine dair bir kod dönülmesi halinde Merkezde 1220 durum koduyla bekleyen zarfın yeni durumu 1230 “HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI” olur.

1230 durum kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar gönderilmelidir. Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır.

Burada alıcı tarafından hata verilmiştir ve zarf içerisindeki faturalar geçersiz olmuştur.

368

GİB Portal kullanıcılarının arşive kaldırdıkları faturalar tekrar gönderilememektedir. Bu durumda yeni fatura ID'si ile yeniden fatura oluşturulması ve bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir.

Yeniden oluşturulan faturalarda daha önce hata alınan fatura numarasına ve hata sebebine ilişkin bilginin faturanın not alanına yazılması uygun olacaktır.

Arşive kaldırılan ticari faturalara kabul / ret cevabı verilememektedir. Süresi içerisinde cevap verilmeyen ticari faturalar kanuna göre kabul edilmiş sayılmaktadır. Bu nedenle faturanızla işiniz tamamen bittikten sonra arşive alma işlemini gerçekleştirmeye özen gösteriniz.

Zarfın durumu 1300 “BASARIYLA TAMAMLANDI” olmasına rağmen alıcı faturayı göremediğini iddia ediyorsa bile zarf alıcının sistemine başarıyla iletilmiş ve alıcı zarfı başarıyla işlediğini GİB'e bildirmiştir. Bu nedenle zarftaki faturalar geçerlidir.

1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” durum kodunda alıcı zarfı sistemine aldığını GİB'e bildirmiş ancak zarfı sorunsuzca işleyip işleyemediğine dair olumlu ya da olumsuz bir cevap dönmemiştir. Bu konuda alıcı ile görüşünüz. Alıcı zarfı sistemine aldığını bildirdiği için zarfı ve içerisindeki faturaları kendi sisteminde bulmalıdır. Bu durumdaki zarfların içerisindeki faturaların tekrar gönderilmesi mükerrer gönderim olacağından 2. kez gönderilmemesi gerekmektedir.

E-FATURA –KART ŞİFRESİ

Soru 121- E-Fatura portalına girerken kart şifresi sorulmaktadır. Bunu nasıl oluşturuyoruz ?

Cevap 121- KamuSM tarafından size verilen mali Mühürün şifresini girmeniz gerekmektedir. Önceden kart tanımlaması yapılmamış ise Kart Giriş ekranı şifre tanımlaması isteyecektir. Bu durumda kart tanımlaması yapılması gerekecektir. Kart tanımı bir kereye mahsus olarak yapıldıktan sonra bir daha aynı kart için tanımlama yapılmasına gerek kalmayacaktır.

MERKEZ VE ŞUBE FATURALARI GÖRÜNTÜLEME

Soru 122- Merkez ve şubesi olan yerler mali mühürleri ayrı olsa bile GIB Portal ‘de Gelen-Giden faturaları toplu olarak görünüyor. Bu durum karışıklık yaratıyor. Bunu entegrasyon yada özel entegratör dışında ayırmanın bir yolu var mıdır?

Ayrıca portalden fatura keserken her zaman faturayı kesenin adres bilgilerini kullanıcı tanımlarından değiştirmek zorunda mıyız? Ayrıca Şubeler için Alias nasıl alabiliriz ve UBL-TR 'de Alias'ı nasıl göndereceğiz?

Cevap 122- Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemi ile merkez ve şube ayrımı yapabilir ve adres bilgisi tanımlamalarını sürekli güncellemek zorunda kalmazsınız.

Ayrıca bu yöntemlerle merkez ve şubeler için alias tanımlayabilirsiniz. 369

Alias buradaki adresinizdir. SUBENO tek bir vergi kimlik numarası altında birden çok şubesi olan mükellefler için kullanılan, daha çok sizin oluşturduğunuz faturalarda şubelerinizi birbirinden ayırabilmeniz için kullandığınız ek bilgidir.

Alias'ınız BİS Raporu ile GİB’e başvuru yaptığınızda tanımlanır. Tekrar Allias temin etmek söz konusu değildir.

MALİ MÜHÜR –USB

Soru 123- Kamu SM'nin göndermiş olduğu, mali mühür için gerekli olan USB diskin sisteme her girişte USB yuvasına takılması mı gerekiyor?

Cevap 123- GİB-Portaline her girişte kullanmanız gerekmektedir. (diğer yöntemlerde bu kısıt bulunmamaktadır.)

BANKA HESAPLARI BİLGİSİ

Soru 124- PayeFinancialAccount altında faturalarımızın alıcı tarafından ödenmesi esnasında kullanılacak 3 adet banka hesabımız var. Ancak bu bilgilerin girileceği element 1 tane olabilir diye belirtiliyor ve hata mesajı dönüyor. Ne yapmamız lazım?

Cevap 124- Birden fazla PayeeFinancialAccount bilgisi kullanmak istiyorsanız;

- Birden fazla PaymentMeans elemanı kullanabilir ya da

- Note elemanı kullanabilirsiniz.

KESİLEN E-FATURA ONAYINDA GİRİLECEK OLAN ŞİFRE NEDİR

Soru 125- E-Fatura kestikten sonra, fatura taslaklara düşüyor onayla dedikten sonra kart tanımla demektedir. Akisp11 olan yüklemeyi yaptıktan sonra şifre olarak e -fatura şifresini giriyorum hiçbir hata mesaj vermemektedir. Şifre derken hangi şifre girilmesi gerekmektedir. Onaylama aşaması nasıl tamamlanmaktadır?

Cevap 125- Akis kartınızın pin kodu sizin şifrenizdir. Onaylama aşamasına geçmek için bu şifrenin girilmesi gerekir.

ALICI BİLGİLERİ NASIL YAZILACAĞI

Soru 126- E- fatura düzenlenirken alıcı bilgileri manuel mi yazılmalıdır.

Cevap 126- VKN/TCKN alanına alıcının vergi kimlik numarası girildiğinde, UNVANI kısmına alıcının unvanının tam olarak girilmesi gerekmektedir.

GİB-Portal yöntemi kullanıcıları için, ALICI ARA alanı önceden Adres Defterine kaydedilen müşteri bilgilerini otomatik olarak getirmekte kullanılmaktadır. Alıcı ile yapılan kısaltmanın en az ilk üç harfinin girilmesi halinde ekranda ilgili alıcılar listelenecektir.

370

E FATURA, ZARFTAN ÇIKRILDIĞINDA GEÇERSİZDİR MESAJI VERİYOR

Soru 127- E-faturalarda xml imzalandıktan sonra herhangi bir değişiklik olmaması gerekmektedir. E- faturaları zarftan çıkarttığımızda mali mühür geçersizdir diye bir uyarıyla karşılaşmaktayım. Bu doğru mu?

Cevap 127- Mali mührünüzün doğrulanması gerekiyor. Faturada en küçük değişiklik faturanın mührünü bozar. Doğrulanamıyorsa bu fatura üzerinde bir şeyleri değiştirmiş olabilirsiniz.

Eğer dediğiniz gibi mali mührünüzün doğrulanamadığı başka faturalarınız varsa;

Hatasız bir gönderim için entegrasyon ve özel entegrasyon kullanıcıları faturaları oluşturduktan sonra zarflamalı, daha sonra zarftan çıkarıp e-fatura görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra göndermelidir.

GİB İmza ve mühür varlığının kontrolünü yapar, ancak doğrulamasını yapmaz. Eğer alıcı doğrulama kontrolünü yapmadıysa faturaları sistemine almış olabilir. Daha önce göndermiş olduğunuz faturalar teknik olarak alıcıya ulaşmış olabilir. Ancak imza doğrulaması yapılmadığından faturalar geçerli değildir. İnceleme sırasında hem siz hem de alıcı için sorun teşkil eder. İmza doğrulamasını doğru şekilde yaparak (özel entegratörünüzle görüşünüz) faturaları yeniden göndermeniz gerekmektedir.

GİB PORTALDA AYLIK 500 FATURA SINIRLAMASI BULUNUYOR

Soru 128- Şirketimiz Türkiye’de 5 ayrı şubeden fatura kesmektedir. E-fatura sistemine başvurumuzda tüm şubeler için e-imza talep ettik ve geldi kullanıyoruz. GIB ait olan portalı kullanıyoruz direkt portal içerisinden fatura kesmekteyiz. Dışardan herhangi bir aktarım veya bir ek program kullanmıyoruz. GIB portal içinden fatura oluşturmada bir sınır var mı?

Cevap 128- GİB Portal yönteminde aylık 500 adet e-fatura yükleme limiti sadece "Yükleme Araçları" menüsü ile portale yüklenilen faturalar için geçerlidir.

"Fatura Oluştur" menüsü ile oluşturularak gönderilen ya da portale gelen faturalar ile ilgili herhangi bir sınır bulunmamaktadır.

Aylık 500 fatura yükleme limitini doldurmanız halinde "Fatura Oluştur" menüsü ile ikinci seriyi kullanarak faturalarınızı oluşturup gönderebilirsiniz.

TEMEL FATURAYI ONAYLAMAYA GEREK VAR MI?

Soru 129- Gelen faturaları portal üzerinden kontrol ediyoruz. Bize kesilen Temel Faturalar için bir onaylama yapmamız gerekir mi? Direk kabul etmiş mi oluyoruz?

371

Ticari faturalarda Kabul, Red senaryoları ve posta kutusu yanıtlarından Onayla, Gönder gibi işlemlerin benzeri bir onaylama Temel Faturalar için geçerli olabilir mi?

Cevap 129- Temel fatura da ticari faturada ki gibi onaylama, red ve saydığınız işlemler geçerli değildir.

E-FATURA PORTALINA YÜKLENMİŞ FATURANIN YANLIŞLIKLA İPTAL EDİLMESİ HALİNDE GÖNDERİMİ NASIL OLMALI?

Soru 130- E-Fatura bölümüne yüklemiş olduğum faturayı, yüklenmiş faturalar bölümünde sehven gönder yapacağıma iptale bastım ve fatura iptal edildi. İptal edilen faturayı gönderilen faturalar arşiv bölümünde iptal edilmiş faturalar olarak görebiliyorum. Ancak bu faturayı benim firmaya göndermem gerekiyor. Tekrardan yükleme yapmaya çalıştığımda bu numaralı faturanın sistemde olduğu uyarısı veriyor. Sorun nedir?

Cevap 130- Arşivdeki faturayı tekrardan gönderemezsiniz. Faturayı devam eden numaradan düzenlemeniz gerekiyor. Faturanın not kısmına sehven iptal edilen faturanın yerine düzenlenmiştir yazabilirsiniz.

E-FATURA KULLANICISI OLAN FİRMAYA E-ARŞİV FATURASI KESİLEBİLİR Mİ?

Soru 131- Firmamız e-fatura sistemine kayıtlıdır. Firmamıza bir mükellef tarafından e-arşiv faturası kesilmiştir. Bu fatura geçerli midir? Yoksa yeniden düzenleyerek e-faturaya mı çevirmeleri gerekir?

Cevap 131- 433 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğinde konuyla ilgili olarak aşağıdaki açıklama yapılmıştır.

''397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.'' Dolayısıyla tarafınıza düzenlenen e-Arşiv Faturası geçersiz bir faturadır.

Fatura düzenleyen firmadan tarafınıza düzenlenen e-arşiv faturanın iptal edilmesini ve tarafınıza e-fatura düzenlenmesini talep ediniz.

E-FATURADA YANLIŞ TARİH KONULMASI NEDENİYLE İRSALİYE TARİHİNDE DEĞİŞİKLİJK YAPILABİLİR Mİ?

Soru 132- Sehven 30.01.2016 tarihinde fatura kesmek isterken 01.02.2016 tarihine temel fatura düzenlemiş bulunmaktayız. 30.01.2016 tarihli faturalandırılmamış irsaliyeler mevcuttur. Bu irsaliyeleri 01.02.2016 tarihine kesmiş olsak vergi cezai bir durumla karşılaşır mıyız?

372

Örneğin bir önceki faturanın tarihi 01.02.2016 bir sonraki faturanın 30.01.2016 olarak düzenleyebilir miyiz? 15-20 adet irsaliye vardır.

Cevap 132- Vergi mevzuatına göre ay sonuna gelen faturanızı, KDV dönemsellik gereği o ay içerisinde kesmeniz gerekmektedir. Faturanın dönemsellik ilkesi gereği 7 günlük düzenleme süresi, ay ve yıl atlanması durumlarında söz konusu olmamaktadır.

Dolayısıyla 30.01.2016 tarihli irsaliye ile teslim edilen bir mal satışının faturası, dönemsellik ilkesi gereği ocak ayı bitmeden yani 30.01.2016 veya 31.01.2016 tarihli olarak kesilmelidir.

Sehven hatalı olan temel faturanızı alıcı harici yollarla (Noter/KEP aracılıyla) itiraz edebilir. Teknik olarak sistem geriye dönük fatura düzenlemenize izin vermektedir. Ancak sorumluluk mükellefe aittir. Vergi Usul kanunu hükümlerinin göz önüne alınması gerekir. Çünkü faturaların numaralarının mütesellsil olması ve ilgili dönemde düzenlenmemesi halinde VUK özel usulsüzlük cezasına muhatap olacaksınız.

İHRACAT FATURALARINDA İNTAÇ TARİHİ faturaların

Soru 133- İhracatta, ihraç tarihi olarak fiili ihraç tarihinin esas alınması gerekmektedir. E-fatura sisteminde fatura tarihini intaç tarihine göre düzeltme yapılabilme imkânı varmı?

Cevap 133- İntaç tarihi, gümrük işlemlerinin gümrük idaresi açısından bitirildiği tarihtir. İhracatta eşyanın fiili ihraç tarihi ile intaç tarihi arasında zaman farkı oluşabilmektedir. Bu durum fatura üzerinde düzeltme yapılmasını gerektiren bir durum değildir. Vergi daireleri intaç tarihi sarkması durumunu göz önünde bulundurarak işlem yapmaktadır.

FATURA TİPİ, İADE VE 0 KDV

Soru 134- UBL2.1 güncellemesi dâhilinde gelen yeni fatura tipleri ile ilgili olarak;

Yüzde 0 (sıfır) vergi bulunduran bir iade faturası kesildiğinde, fatura tipi 'IADE' olması gerekirken 'ISTISNA' olmaktadır.

Bu durumda faturanın iade olduğunu karşı taraf anlayamayacaktır. Faturanın iade olduğunu nasıl gösterebiliriz?

Cevap 134- İstisna, Özel matrah, İhraç kayıtlı ve Tevkifat türündeki faturaların iadesi yapılmak istendiğinde İADE tipi seçilerek fatura kesilmelidir.

İADE faturasında kod kullanımı zorunlu değildir. Ancak kullanılması tavsiye edilir. Faturanın not alanına bu iade faturasının hangi türdeki faturaya istinaden kesildiğinin yazılması inceleme sırasında tarafların yararına olacaktır.

E-FATURA KAPSAMINDAYIZ ANCAK PERAKENDE SATIŞ YAPAN MAĞAZALAR BİZE İRSALİYE DÜZENLEMİYORLAR MALİ DEĞERİ OLMAYAN BELGE DÜZENLİYORLAR

373

Soru 135- Bazı perakende satış yapan mağazalardan alışveriş yaptığımızda ürünü bizzat kendimiz taşıdığımız için mağazalar İrsaliye düzenlemiyorlar. E-fatura kapsamında olduğumuz için herhangi bir perakende satış fişi veya fatura da düzenlenmiyor. Ayrıca hemen e-fatura düzenlemeleri mümkün olmadığı için e-faturada düzenleyemiyorlar. Bunun yerine "e-fatura bilgi belgesi" adında mali hükmü olmayan bir belge düzenliyorlar. Bu durumda Ne yapmamız gerekiyor.

Firmanın düzenlediği perakende satış fişinin numarası e-faturada belirtilmeli midir?

Cevap 135- e-fatura uygulamasında irsaliyeli fatura yoktur. Bu nedenle mal sevkiyatı esnasında kâğıt ortamda irsaliye düzenlenecek olup, faturası e-fatura olarak oluşturulup alıcısına elektronik ortamda iletilecektir.

GÖRÜNTÜLENEMEYEN E-FATURALAR

Soru 136- Gönderilen faturalar alıcı tarafından görüntülenemiyor sebebi nedir?

Cevap 136- E-Fatura görüntüleyici ile görüntülenemeyen ve doğrulanamayan faturalar gönderici tarafından hatalı oluşturmuştur.

Portal (yükleme modülü), Entegrasyon ve Özel entegrasyon yöntemi ile oluşturulan faturalarda hatasız bir gönderim için göndericinin faturaları oluşturduktan sonra zarflayıp, daha sonra zarftan çıkarıp E-Fatura Görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra göndermesi gerekmektedir.

Faturaların görüntülenememe sebebini göndericinin faturayı oluşturduğu programın yazılımcıları ile görüşmesi gerekmektedir. Görüntülenememenin Olası sebeplerden bazıları;

- Faturada kullanılan logonun boyutunun (60 KB'den) büyük olması olabilir. (Portalde bu fatura görüntülenemez)

- XSLT'si olmayabilir.

- XSLT'si hatalı olabilir.

Gönderici bu durumu düzeltmediği takdirde gönderdiği faturaların hiçbir alıcılar tarafından görüntülenemeyecektir.

GÖRÜNTÜLENEMEYEN FATURANIN GEÇERLİLİĞİ

SORU 137-Görüntülenemeyen fatura geçerli mi?

Cevap 137- Faturaların sistemde E-Fatura Görüntüleyici programında ibraz edilebilir bir şekilde saklanması koşulu vardır. Bu nedenle ilgili faturalar için alıcı portal kullanıcısıysa

374

faturaları portaldeki arşivden bilgisayara indirip XML içeriğine bakabilir. (Arşive indirdiği takdirde kabul etmiş sayılır. Mevcut durumda alıcı portalde görüntüleyip reddedememektedir. En azından içine bakmak amacıyla arşive indirmelidir.)

Fatura indirildikten sonra E-Fatura Görüntüleyici ile açılmalıdır. Görüntülenemiyorsa alıcının bu faturaya harici yollarla itiraz etmesi ve sonucunu karşı tarafa bildirmesi gerekmektedir.

Daha sonra gönderici faturayı doğru şekilde görüntülenecek şekilde tekrar göndermelidir.

Faturaların ibrazında iki tarafın da sorun yaşamaması için bu işlem gereklidir. Alıcı faturalara mevzuat hükümlerine uygunsa iade faturası kesmeden ya da harici yolla itiraz etmeden (ya da ticari faturaysa reddetmeden) gönderici tekrar gönderimde bulunursa MÜKERRER gönderim olacaktır.

Göndericinin diğer kullanıcılara gönderdiği zarflarda da aynı sorun olabilir. Bu durumda ibraz sırasında sorun yaşanabilir.

Faturanın geçerli olabilmesi için;

- GİB üzerinden geçerken hata almaması,

- E-Fatura Görüntüleyici programı ile görüntülenebilmesi ve doğrulanabilmesi,

gerekmektedir

- Ayrıca faturayla ilgili mevzuat hükümleri de geçerlidir.

Faturada asıl olan XML'dir. Bu nedenle fatura XML'i doğruysa, XSLT'si hatalı olsa da fatura geçerlidir. XML içerisindeki bilgilere göre hareket edilmelidir.

E-Fatura Görüntüleyici’ye “varsayılan XSLT ile göster seçeneği” gibi bir seçenek eklenecek. Hatalı XSLT dolayısıyla görüntülenemeyen faturaların en azından standart alanları bu şekilde görüntülenebilecek.

GÖNDERİLEN E-FATURADA ALICI UNVAN VE LOGOYU GÖREMEDİĞİNİ SÖYLÜYOR TEKRAR GÖNDEREBİLİR MİYİZ?

SORU 135- E-fatura düzenleyip gönderdik fakat karşı taraftan "faturanızda unvan ve logonuz çıkmıyor kabul edemiyoruz, tekrar gönderin" diye bildirim alıyoruz. Faturaların tekrar gönderilme şansı var mıdır?

Cevap 135- Şirketinizin entegrasyo hesabı olup sorun yaşadığınız faturalaın yüklendiği tarih aralığında düzenlenmiş ve posta kutusuna iletilen faturalara sistem yanıtı dönmesi gerektiği halde dönülmemiş olabilir. Bu durum fatura trafiğinde aksamalara sebep olmaktadır. Belirtilen hatanın çok kez tekrarlanması durumunda GİB mükellefin entegrasyon hesabını kapatarak portal hesabı aktive edebilir ve entegrasyon izninizi iptal edebilir. . Tekrar entegrasyon aktive yapılması istediğinizde ise yeniden testlere tabi tutulacaksınız.

375

E-FATURA ONAY SÜRESİ

SORU 136-Ticari faturalara onay süresi 8 gün. Bu süre içinde fatura red edilmez ise kabul edilmiş sayılıyor.

Biz entegrasyon kullanıcısıyız ve 1 ayı geçen cevap bekleyen faturalarımız var. Karşı taraf bunlara cevap verse sorun olur mu?

Herhangi bir sorun çıktığında sorumlu biz miyiz karşı taraf mı?

Cevap 136- Ticari faturalara itiraz süresi Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. 8 gün içinde red edilmeyen faturalar kabul edilmiş sayılır. Buna göre işlem yapabilirsiniz.

MÜKERRER KESİLEN VE MÜŞTERİ TARFINDAN KDV BEYANNAMESİNE DÂHİL EDİLEN E-FATURA

SORU 137- Ocak ayına ait fatura bizim sistemde tek gözükmesine rağmen entegratör tarafından kesilen faturalar müşteriye iki ayrı fatura nosu ile teslim edilmiş gözüküyor. Mükerrer kesilen bu faturayı müşteri KDV beyannamesine dâhil etmiş gözüküyor. Ne yapmalıyız?

Cevap 137- Alıcıya gönderilmiş faturaların aşağıda belirtilen hatalardan dolayı alıcıya ulaşmaması durumunda faturaların tekrar gönderilmesi gerekmektedir. E-faturanın tekrar gönderlmesini gerektiren bu hatalar ayrıntılı olarak aşağıda açıklanmaktadır.

Gönderilen e-fatura aşağıdaki aşamalardan geçmekte ve her aşamada belirtilen durum kodlarını almaktadır.

“1- Gönderici Birim SENDERENVELOPE türünde içerisinde FATURA belgesi olan zarfı oluşturur ve Merkez Birime gönderir.

2- Bu zarf Merkez Birimde kuyruğa alınır. Burada zarfın durumu 1000 “ZARF KUYRUGA EKLENDI” olur.

3- Daha sonra kuyrukta sırası gelen zarf işlenmeye başlar. Burada zarfın durumu 1100 “ZARF IŞLENIYOR” olmaktadır.

4- Zarf çeşitli işlemlerden (şema ve schematron kontrolü) geçer, eğer bu durumda bir hata oluyorsa zarfın durumu ilgili durum kodu olur. İşlenme sırasındaki hatalara ait durum kodları 1100 ile 1200 arasındadır. Bu durumda bir hata oluşmuşsa (içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir) zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Zarf gönderiminde bir sonraki aşamaya geçilmez.

Hata kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir. Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda (ARTIK -arşive alınmışlar hariç- yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir). Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait (hata alındıktan 24 saat

376

sonra ekrana gelecek olan) TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır (Tekrar Göndermede VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.).

5- Zarf işlenmiş, kontrollerden geçmiş ve merkez sistemde bir hata almamışsa zarfın durumu 1200 “ZARF BASARIYLA ISLENDI” olmaktadır. Bu aşamada zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Gönderim sırasında bir hata oluşsa bile bir sonraki aşamaya geçilir.

6- Merkez birim zarfı posta kutusuna gönderir. Eğer gönderim başarılı olmuşsa öncelikle zarfın merkezdeki durum kodu posta kutusundan sistem yanıtı gelene kadar 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” şeklinde olur.

1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” durum kodunda alıcı zarfı sistemine aldığını GİB'e bildirmiş ancak zarfı sorunsuzca işleyip işleyemediğine dair olumlu ya da olumsuz bir cevap dönmemiştir. Bu konuda alıcı ile görüşünüz. Alıcı zarfı sistemine aldığını bildirdiği için zarfı ve içerisindeki faturaları kendi sisteminde bulmalıdır. Bu durumdaki zarfların içerisindeki faturaların tekrar gönderilmesi mükerrer gönderim olacağından 2. kez gönderilmemesi gerekmektedir.

7- Bu zarftaki faturaların herhangi birinin yeni bir zarf ile tekrar gönderilmesi durumunda yeni gönderilen zarf 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI IÇERMEKTEDIR” durum kodunu içeren sistem yanıtını alacaktır. 1163 hatasını alan zarfın içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir.

8- Gönderim sırasında bir hata oluşması halinde zarf 1210 “DOKUMAN BULUNAN ADRESE GONDERILEMEDI” durum kodunu alır. Bu durum alıcının sistemine erişilemediği için olmaktadır. Alıcıyı hata ayrıntısını bildirerek sistemini düzeltmesi yönünde uyarınız.

1210 durum kodu alındıysa zarfla ilgili en fazla 4 gönderim yapılmaktadır. İlki göndericinin gönderip GİB'den geçerek alıcıya iletildiği saattir. 1210 durumu alınırsa GİB aynı zarfı 3 kere daha göndermeyi dener. 3 deneme saat 06 ve 18'de sırayla yapılmaktadır. Tekrar gönderim zamanları 06 ve 18'dadır. Bunlardan hangisi ilk gönderim zamanına yakınsa, o saatten başlanır. Örneğin;

Göndericinin gönderimi (1. gönderim): 201X.02.21 Saat 14 civarı ise,

2. gönderim: 201X.02.21 Saat 18 civarı

3. gönderim: 201X.02.22 Saat 06 civarı

4. gönderim: 201X.02.22 Saat 18 civarı

Ya da

Göndericinin gönderimi (1. gönderim): 201X.02.21 Saat 02 civarı ise,

2. gönderim: 201X.02.21 Saat 06 civarı

3. gönderim: 201X.02.21 Saat 18 civarı

4. gönderim: 201X.02.22 Saat 06 civarı”

377

9- Son denemede (dördüncü deneme) zarf hala karşı tarafa başarıyla iletilememiş ise zarfın durumu 1215 “DOKUMAN GONDERIMI BASARISIZ. TERKAR GONDERME SONLANDI” durum kodunu alır.

1215 durum kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir.

Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda (ARTIK -arşive alınmışlar hariç- yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir) Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır (Tekrar göndermede VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.). 1215 hatasını alan zarfın içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir. Alıcı sistemini düzeltmediği takdirde bu durum bu şekilde devam edecektir. Ardından alıcı sistemini düzeltmemiş olursa gönderici tekrar gönderimde bulunduğunda bir 4 gönderimlik süreç daha başlayacaktır.

1215 durum kodu alınmasından önce gönderici birimin bu zarftaki faturaların herhangi birini yeni bir zarf ile tekrar göndermeyi denemesi halinde yeni gönderilen zarf 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durum kodunu içeren sistem yanıtını alacaktır. Bu nedenle 1210 durumunun 1215, 1220, 1230 ya da 1300'e dönmesini beklenmeli ve öncesinde aynı faturanın tekrar gönderimi yapılmamalıdır. 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durumu aynı fatura numarası ya da ETTN numarası ile daha önce gönderim (yükleme) yapıldığı durumlarda oluşur (farkında olmadan aynı fatura veya ETTN numarası ile ikinci kez gönderim yapmaya çalışıyor olabilirsiniz. Gerekiyorsa tüm fatura numaralarınızı ve ETTN numaralarınızı gözden geçiriniz.).

10- Merkez birimin tekrar gönderim denemelerinden birinin başarılı olması halinde merkezdeki zarfın durumu kodu posta kutusundan sistem yanıtı gelene kadar 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” şeklinde olur.

11- Hedeften sistem yanıtının 1200 “ZARF BASARIYLA ISLENDI” durum kodu ile gelmesi halinde Merkezde 1220 durum koduyla bekleyen zarfın yeni durumu 1300 “BASARIYLA TAMAMLANDI” olur.

Hedef sistemden 1200 durum kodu dışında zarfın başarısız işlendiğine dair bir kod dönülmesi halinde Merkezde 1220 durum koduyla bekleyen zarfın yeni durumu 1230 “HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI” olur. 1230 durum kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar gönderilmelidir.

Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda (ARTIK -arşive alınmışlar hariç- yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir) Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır (VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.). Burada alıcı tarafından hata verilmiştir ve zarf içerisindeki faturalar geçersiz olmuştur.

378

GİB Portal kullanıcılarının arşive kaldırdıkları faturalar tekrar gönderilememektedir. Bu durumda yeni fatura ID'si ile yeniden fatura oluşturulması ve bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir. Yeniden oluşturulan faturalarda daha önce hata alınan fatura numarasına ve hata sebebine ilişkin bilginin faturanın not alanına yazılması uygun olacaktır (VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.). Arşive kaldırılan ticari faturalara kabul / ret cevabı verilememektedir. Süresi içerisinde cevap verilmeyen ticari faturalar kanuna göre kabul edilmiş sayılmaktadır. Bu nedenle faturanızla işiniz tamamen bittikten sonra arşive alma işlemini gerçekleştirmeye özen gösteriniz.

Zarfın durumu 1300 “BASARIYLA TAMAMLANDI” olmasına rağmen alıcı faturayı göremediğini iddia etse bile zarf alıcının sistemine başarıyla iletilmiş ve alıcı zarfı başarıyla işlediğini GİB'e bildirmiştir. Bu nedenle zarftaki faturalar geçerlidir.

ADRES BİLGİSİ BULUNAMADI HATA MESAJI VERİLMESİ DURUMUNDA

SORU 138- (VKN/TCKN, ETİKETBİLGİSİ) İkilisine ait adres bilgisi bulunamadı hata mesajı durumunda ne yapmalı?

Cevap 138- Bu hatada zarfın içerisindeki faturalar alıcıya ulaşmamıştır. Bu nedenle ilgili kontroller yapılarak doğru şekilde tekrar fatura gönderilmesi gerekmektedir.

Bahsettiğiniz durumda bu tür hatalar alınmışsa tekrar gönderilmiş olabilir. Ancak bu durumun olabilmesi için daha önce gönderilmiş faturanın alıcı tarafından görülmemesi gerekmektedir. Yani siz alıcının mükerrer olarak kesildiğini belirttiği faturanın daha önce aynı içerikle kesildiğini görüyorsanız, mükerrerlik bu durumda olur ve yeni kesilmiş olan faturaya (mevzuat hükümlerine uygunsa) iade faturası kesebilir, harici yollarla faturaya itiraz edebilir ya da fatura ticariyse red cevabı verebilirsiniz.

Ancak daha önce aynı içerikle fatura gönderilmemişse, bu durumda fatura geçerlidir, teknik olarak bir sorun bulunmamaktadır.

O ORANDA KDV YAZILAN E-FATURA

SORU 139- “0” oranda KDV’ li satırda vergi istisna muafiyet yazıp faturayı onaylamadan önce tekrar düzenle diyerek muafiyet sebebini kaldırıp KDV eklemek için ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 139- GİB-Portal yöntemini kullanıyorsanız:

1. Taslaklardaki faturanızı seçip Düzenle düğmesine basın.

2. 0 KDV'li satırı seçip "Satır Sil"e basın.

3. Yeni satırlar ekleyerek faturanızı KVD'li şekilde oluşturun.

4. Satırlarda sağ sütundaki "Vergi İstisna Muafiyet Sebebi" alanını boş bırakın.

379

5. Not bölümünün altındaki "Vergi İstisna Muafiyet Sebebi" alanına herhangi bir şey yazın.

6. "Oluştur" düğmesine basın.

Fatura oluşturulduğunda 5. adımdaki bilgi görünmeyecek ve faturanız KDV'li şekilde oluşmuş olacaktır.

E-FATURA KULLANICISI OLMAYAN MÜKELLEFİN E-FATURA KULLANICI MÜKELLEFE DÜZENLEYECEĞİ FATURA

SORU 140 - E-fatura mükellefi olmayan işletme, e-fatura mükellefine kâğıt fatura ve e-faturayı birlikte düzenleyebilir mi?

Cevap 140- Kayıtlı kullanıcılar listesinde yer alan firmalar birbirlerine elektronik fatura düzenlemek zorundadır. Kayıtlı kullanıcılar listesinde yer almayan mükellef, müşterisi e-fatura mükellefi olsa dahi elektronik fatura düzenlemesi mümkün olmayıp, kâğıt fatura düzenlemeye devam edecektir.

İNCELEME AMAÇLI GÖNDERİLEN MAL İÇİN 7 GÜNLÜK FATURA DÜZENLEME SÜRESİNİN GEÇERLİLİĞİ

Soru 141- Tedarikçi firmalardan incelenmek üzere nihai tüketici ürünleri gönderilmektedir. İncelenen ürünlere ilişkin düzenlenen irsaliye üzerinde "inceleme amaçlıdır" yazılmaktadır. Bu durumda 7 günlük faturalandırma zorunluluğu olacak mı?

Cevap 141-Elektronik fatura, kâğıt faturadan farklı bir belge türü değildir. E-fatura tebliğlerinde işleyişe ilişkin farklı bir uygulama belirtilmediği sürece kâğıt faturada ki benzer işleyişler uygulanır. Dolayısıyla numune olarak inceleme amaçlı gönderilen mala ilişkin faturanın da Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde 7 günlük süre içinde düzenlenmesi gerekir.

MÜŞTERİMİZ KESTİĞİMİZ FATURAYI REDDETTİĞİNİ SÖYLÜYOR, ANCAK RED CEVABINI GÖREMİYORUZ

Soru 142- Fatura kestiğimiz müşterimiz kendi özel entegrasyonunda faturamızı reddettiğini söylüyor. Fakat biz GİB portalında fatura reddini göremiyoruz. Fatura statüsü iletilmiş ama henüz cevap dönülmemiş olarak görünüyor. Bu durumda ne yapmalıyız?

Cevap 142- GİB Portal yöntemini kullanıyor ve portalınızda aşağıdaki bilgi yazıyorsa alıcı faturanıza doğru şekilde cevap verememiş demektir.

“Ticari Fatura alıcıya başarıyla iletildi.”

“Alıcı faturaya henüz bir cevap vermedi.”

380

Olası durumlar şu şekildedir:

1. Red/Kabul cevabı oluşturulmamış ve gönderilmemiştir.

2. Red/Kabul cevabı oluşturulmuş ancak gönderilmemiştir.

3. Red/Kabul cevabı oluşturulmuş, gönderilmiş ancak cevabı içeren zarf hata almıştır.

4. Red/Kabul cevabı YANLIŞ şekilde oluşturulmuş, gönderilmiş ve hata almamıştır. Ancak yanlış şekilde oluşturulduğu için doğru fatura ile eşleşememiştir.

Her durumda, red/kabul cevabı karşı tarafa gitmediği ya da doğru faturayla eşleşemediği için red/kabul cevabı verilmiş sayılmaz.

E-FATURA ONAY VE GÖNDERME

Soru 143- Fatura onaylama ve gönderme işlemi nasıl yapılır?

Cevap 143-Taslaklara gelen faturalar burada yeniden düzenlenebilir ve onaylanarak gönderilir.

Fatura İşlemleri ekranı aracılığı ile oluşturulan ve Taslaklar ögesine kaydedilen faturaların alıcısına gönderilebilmesi için mutlaka mali mühür/elektronik imza ile onaylanması gerekmektedir. Mali mühür/elektronik imza taşıyan faturaların sonradan düzeltilmesi halinde mali mühür geçerliliğini yitireceğinden onaylanmış olan faturaların içeriğinin değiştirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle Taslaklar ögesine kaydedilen faturalar onaylanmadan önce kontrol edilmelidir. Kontrol edilecek fatura seçilerek üzerine çift tıklanarak görüntülenir.

Faturada herhangi bir değişiklik yapılması gerekiyorsa ilgili fatura seçilerek Düzenle butonuna tıklanır ve gerekli değişiklik yapılır.

Fatura Onaylama:

E-Fatura mali mühür/elektronik imza ile onaylanmalıdır. Üzerinde mali mühür/elektronik imza bulunmayan herhangi bir belge Vergi Usul Kanunu kapsamında e-fatura olarak kabul edilmediğinden, taslak faturalar gönderilmeden önce mutlaka onaylanmalıdır. Faturalar tek tek onaylanabileceği gibi birden fazla fatura seçilerek de onaylama işlemi yapılabilir.

Taslak faturaların onaylanması işlemi aşağıdaki adımlar takip edilerek yapılır.

1. Taslaklar altında onaylanmak istenen fatura seçilir Onayla butonuna tıklanır. Onayla butonuna tıklanınca mali mühür uygulaması aktif hale gelecek ve mühürlenecek fatura yüklenmeye başlayacaktır.

2. Mühürlenecek faturanın yüklenmesinin ardından kart giriş ekranı gelecektir. Bu ekranın Tanımlı Kartlar alanından mali mühür seçilir ve Kart Şifresi alanına şifre girilerek Giriş butonuna tıklanır.

3. Sertifika şifresi doğru biçimde girildiğinde sertifika bilgileri Kart Giriş ekranına yüklenecektir. Sertifika bilgileri yüklendikten sonra imzala butonuna tıklanır.

381

4. İmzala butonuna tıkladıktan sonra onaylanacak olan faturaların XML görünümünü barındıran ekran açılacaktır. Bu ekranın altında yer alan Onayla butonu tıklanır ve faturanın onaylandığına dair ekran görüntüsü gelene kadar beklenir. Fatura onaylandığında dosya onaylama işleminin başarıyla gerçekleştiğini bildiren bilgi mesajı ekranda görüntülenir.

Fatura Gönderme

Taslaklar bölümünden onaylanan fatura seçilerek Gönder butonuna tıklanır. Faturanın bulunduğu zarf bilgilerini içeren bilgi mesajı ekrana gelir. Gönder butonuna basılarak fatura alıcıya gönderilir. Ayrıca alıcının etiket bilgilerine de bu bölümde yer verilmiştir. Zarfın alıcıya başarıyla gönderildiğini bildiren bilgi mesajı ekranda görüntülenir.

TİCARİ FATURANIN KABULÜ

Soru 144- Ticari faturayı nasıl kabul edebilirim?

Cevap 144- Red cevabını veren taraf;

- GİB Portal yöntemini kullanıyorsa;

Ticari Fatura senaryosu kullanılarak gönderilen faturaların kabul edilmesi mümkündür. Faturanın hangi senaryoya dâhil olduğu (Ticari fatura senaryosu ise Fatura görüntüsünde Senaryo alanı TICARIFATURA olarak görünür.) fatura görüntüsünün Senaryo alanında görülecektir. Kabul işleminin gerçekleştirilmesi için aşağıdaki adımlar izlenir.

1. Gelen Kutusu, Fatura Bazında Listeleme kısmından faturalar incelenir.

2. Fatura durumu ticari fatura olanlar kabul edilebilir.

3. Kabul edilecek fatura çift tıklanarak görüntülenir ve Kabul Et butonuna basılır.

4. Gelen Kutusu Posta Kutusu Yanıtları menüsünden ilgili kabul uygulama yanıtı seçilerek onaylanır.

5. Onaylanan uygulama yanıtı seçilip Gönder butonuna basılır ve çıkan ekranda Tamam’ a basılarak kabul uygulama yanıtı fatura göndericiye iletilmiş olur.

Faturaya kabul cevabını tam olarak verebilmiş olmanız için zarfın sorunsuzca karşı tarafa iletilmiş olması gerekmektedir. Bunun için ilgili kontrolleri (Zarf Bazında Listeleme ekranında olduğu gibi) Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden takip ediniz.

Zarfların (ve içerisindeki fatura/kabul-red yanıtlarının) alıcıya ulaşıp ulaşmadığını görebilen taraf GÖNDERİCİDİR. Göndericinin sorumluluğu gönderdiği zarfların durumlarının takibini (zarf durumunu sorgulayarak) yapmak, hata aldığı için gitmeyen zarfları varsa hata ayrıntısına göre işlem yapmaktır. İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, yeni zarfın durumu da benzer şekilde sorgulanmalıdır. Çünkü zarf gönderiminde hata alınabilmektedir. Hata alan zarflar alıcıya ulaşmaz -bazı hatalarda

382

ulaşsa bile- zarfın içerisindeki faturalar/yanıtlar hata alındığı için geçersizdir ve hiç oluşturulmamış gibidir. Alıcının sorumluluğu ise sistemini 7/24 çalışır şekilde tutmaktır.

TİCARİ FATURANIN REDDİ

Soru 145-Ticari faturayı nasıl reddedebilirim?

Cevap 145- Ticari Fatura senaryosu kullanılarak gönderilen faturaların reddedilmesi mümkündür. Faturanın hangi senaryoya dâhil olduğu (Ticari fatura senaryosu ise Fatura görüntüsünde Senaryo alanı TICARIFATURA olarak görünür.) fatura görüntüsünün Senaryo alanında görülecektir. Red işleminin gerçekleştirilmesi için aşağıdaki adımlar izlenir.

1. Gelen Kutusu, Fatura Bazında Listeleme kısmından faturalar incelenir.

2. Fatura durumu ticari fatura olanlar reddedilebilir.

3. Red edilecek fatura çift tıklanarak görüntülenir ve Reddet butonuna basılır.

4. Gelen Kutusu Posta Kutusu Yanıtları menüsünden ilgili red uygulama yanıtı seçilerek onaylanır.

5. Onaylanan uygulama yanıtı seçilip Gönder butonuna basılır ve çıkan ekranda Tamam’ a basılarak red uygulama yanıtı fatura göndericiye iletilmiş olur.

Faturaya red cevabını tam olarak verebilmiş olmanız için zarfın sorunsuzca karşı tarafa iletilmiş olması gerekmektedir. Bunun için ilgili kontrolleri (Zarf Bazında Listeleme ekranında olduğu gibi) Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden takip ediniz.

Zarfların (ve içerisindeki fatura/kabul-red yanıtlarının) alıcıya ulaşıp ulaşmadığını görebilen taraf GÖNDERİCİDİR. Göndericinin sorumluluğu gönderdiği zarfların durumlarının takibini (zarf durumunu sorgulayarak) yapmak, hata aldığı için gitmeyen zarfları varsa hata ayrıntısına göre işlem yapmaktır. İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, yeni zarfın durumu da benzer şekilde sorgulanmalıdır. Çünkü zarf gönderiminde hata alınabilmektedir. Hata alan zarflar alıcıya ulaşmaz -bazı hatalarda ulaşsa bile- zarfın içerisindeki faturalar/yanıtlar hata alındığı için geçersizdir ve hiç oluşturulmamış gibidir. Alıcının sorumluluğu ise sistemini 7/24 çalışır şekilde tutmaktır.

- E-fatura Kullanıcı Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemi kullanılıyorsa gerekirse yazılım sağlayıcısıyla görüşüp gönderdiği yanıtın zarfını kontrol etmelidir.

E-FATURANIN ONAYLANMAMASI, GERİYE DÖNÜK ONAYLAMA YAPABİLME İMKÂNI

SORU 146- Gelen ve giden faturalarda red ya da kabul onayını verdikten sonra mutlaka mali mühür onayı gerekir mi? E-faturalar için geriye dönük mali mühür onayı yapabilir miyiz? Bunu yapmak için belli bir süre var mıdır?

383

Cevap 146- Evet gelen ve giden faturalarda red veya kabul için onay gerekmektedir. Ancak sadece onaylamanız da yetmemektedir.

Kabul ya da Red işlemi ile ilgili birden fazla adım bulunmaktadır.

Faturayı fatura bazında listeleme ekranında reddettikten sonra ekranda "KABUL/RED yanıtınız başarıyla kaydedildi ve posta kutusu yanıtlarına aktarıldı. Posta kutusu yanıtını imzalayıp göndermeniz gerektiğini unutmayınız." yazdığını ve bu yazının "Tamam" düğmesine basmadan ekrandan kaybolmadığını görebilirsiniz.

Ayrıca Portal Kullanım Kılavuzunda, fatura kabul ve red aşamaları yazmaktadır. Bu aşamaları eksik yaptığınız takdirde kabul/red yanıtınız karşı tarafa ulaşmaz ve faturayı reddetmemiş olursunuz. İhtiyacınız olan birçok bilgi bu kılavuzda yer almaktadır. Kılavuzdaki işlemleri okumadan portali kullandığınızda yapmanız gereken birçok işlemi yapmadığınızı daha sonra fark edebilir ve sorun yaşayabilirsiniz. Daha önce kabul ya da reddettiğinizi sandığınız ancak cevap vermediğiniz faturalarınız olabilir. Gelen ticari faturalarınızı tekrar gözden geçiriniz. 8 günden sonra cevap vermeye çalıştığınızda cevabınız karşı tarafa ulaşmaz. (Portalde gitmiş görünse de gitmez, denemeyiniz.)

Faturaya kabul/red cevabını tam olarak verebilmiş olmanız için zarfın sorunsuzca karşı tarafa iletilmiş olması gerekmektedir. Bunun için ilgili kontrolleri (Zarf Bazında Listeleme ekranında olduğu gibi) Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden takip ediniz.

Red cevabı verilmeyen faturalar reddedilmek istenirse bu faturalar için mevzuat hükümleri çerçevesinde, muhasebe kayıtlarına alınıp iade faturası düzenlenebilir ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edilebilir. (VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.)

YANLIŞLIKLA VERİLEN KABUL VEYA RED CEVABI

Soru 147- Portalde yanlışlıkla vermiş olduğum bir faturaya ait kabul/red cevabını (uygulama yanıtını) değiştirebilir miyim?

Cevap 147- Fatura Bazında Listeleme ekranında ilgili ticari faturayı açarak Kabul Et düğmesi ile faturaya Kabul yanıtını verdiğinizi düşünelim. Bilgi penceresinde de söylendiği gibi Kabul yanıtınız kaydedilir ve Posta Kutusu Yanıtları menüsüne aktarılır. Posta Kutusu Yanıtları bölümünden bu Kabul yanıtını imzalayıp (onaylayıp) göndermeniz gerekmektedir. Aksi takdirde işlemleri eksik yaptığınız için faturayı kabul etmiş sayılmazsınız ve karşı taraf bu kabul yanıtını göremez.

Kabul işlemini yanlışlıkla yaptığınızı düşünelim. Posta Kutusu Yanıtlarında yer alan ONAYLANMAMIŞ cevabınızı "SİL" düğmesi ile silebilirsiniz. Ardından Fatura Bazında Listeleme ekranından aynı faturaya Red cevabını verebilirsiniz.

Ancak, ONAYLANMIŞ bir kabul/red cevabını silemez ve değiştiremezsiniz.

Faturanızın cevabını onayladıysanız ya da gönderdiyseniz teknik olarak bu cevabı değiştiremezsiniz.

384

Faturayı kabul etmek istemiş ama yanlışlıkla reddetmiş, red cevabını onaylamış ancak göndermemişseniz bu yanıtı göndermeyiniz. Göndermediğiniz takdirde yanıtın bir geçerliliği yoktur. Portalinizde Posta Kutusu Yanıtları bölümünde durmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Kanuni süre sonunda bu ticari faturaya cevap vermemiş olduğunuz için fatura tarafınızdan kabul edilmiş sayılacaktır. Gönderici de bu şekilde düşünecektir. Yine de sözlü olarak faturayı kabul ettiğinizi bildirmenizde fayda vardır.

Faturayı reddetmek istemiş ama yanlışlıkla kabul etmiş, kabul cevabını onaylamış ancak göndermemişseniz bu yanıtı göndermeyiniz. Göndermediğiniz takdirde yanıtın bir geçerliliği yoktur.

Ticari faturaya yanıt vermediyseniz, 8 gün içerisinde yanıt verilmeyen faturalar yasal olarak kabul edilmiş sayılmaktadır. Ancak karşılıklı anlaşma ile bu süreden sonra da fatura reddedilebilir ya da faturaya harici yollarla itiraz edilebilir.

Onaylanmış yanıtı değiştiremezsiniz ancak reddetmek için sehven kabul ettiğiniz faturaya;

- mevzuat hükümlerine UYGUNSA iade faturası kesilebilir.

- harici yollarla faturaya itiraz edilebilir.

Ardından gönderici tekrar fatura gönderebilir.

TEMEL E-FATURADA TUTAR VE KDV ORANINDA YANLIŞLIK

Soru 148- Tarafımıza kesilen 2 adet temel fatura senaryolu faturanın KDV’si %22 olarak yanlış girilmiş. Bu oranla (%22) birim fiyat çarpıldığında KDV sonucu yanlış yazılmış. Faturayı düzenleyen mükellef entegrasyon sistemini kullanmakta, biz ise e-fatura portal üzerinde çalışmaktayız.

Örn: Birim fiyat 106,60 TL, %22 KDV tutarı 23,40 TL olarak girilmiş. ( olması gereken 23,45 TL )

Dolayısıyla ben iade faturası keserken %22 KDV oranı girdiğimde, benim KDV tutarı ile toplam fatura tutarı tutmamaktadır. Keseceğim faturanın KDV tutarında ve toplam tutarında 0,05 fark olması sorun teşkil eder mi?

Cevap 148- Hatalı gelen bir temel faturaya iade faturası düzenlenebildiği gibi harici yollarla da itiraz suretiyle reddedilebilir. E-fatura kâğıt faturanın tabi olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.

E-FATURA’YA ONAY VERİLEMEME DURUMU

Soru 149- Portalde fatura onaylama işlemini yapamıyorum, ne yapmalıyım?

Cevap 149- Bu hatanın çok çeşitli nedenleri vardır. Örneğin bilgisayarınızın performansının yetersiz olması, aynı anda pek çok programın birlikte çalışıyor olması veya çok fazla RAM tüketen programların fatura onaylama aşamasında çalışıyor olması, bilgisayarınızın donanımı, internet alt yapı veya hızınızın yetersiz olması gibi.

385

Bununla birlikte aşağıda bahsedilen önerileri kullanarak sorununuzu çözümleyebilirsiniz:

- Öncelikle Java loglarını görünür hale getiriniz.

- Java belleğini temizleyiniz.

- Tarayıcınızın belleğini temizleyiniz

(Örneğin Google Chrome için, Seçenekler -> Ayarlar -> Gelişmiş ayarları göster - > Tarama Verilerini Temizle).

- Bilgisayarınızda Javanın iki veya daha fazla sürümü aynı anda kurulu ise hepsini silin, sadece bir tane sürümünü kullanınız. (Önerilen Java 1.6.0_38 (32 bit) sürümüdür.)

Bunları yaptıktan sonra hala hata alıyorsanız, aşağıdaki bilgilerle GİB İdaresine sorununuzu iletin.

- sorunuzu,

- vergi kimlik numaranızı,

- ticari unvanınızı

- hata aldığınız ekran görüntüsü,

- Java loglarınızı içeren yeni bir soru bildiriniz.

E-ARŞİV FATURANIN İRSALİYE YERİNE GEÇMESİ

Soru 150 -E-Arşiv fatura formatına irsaliye yerine geçer ibaresi ekledik, e- fatura görüntüleyicide yazdırıp alıcı ile karşılıklı imzaladıktan sonra malı sevk ettik. Fatura tarihinden 3 gün sonra Portala yüklenmesinde bir sakınca var mı?

Cevap 150- e-Fatura Uygulamasından yararlanma hakkı olup henüz kayıtlı olmayan mükelleflere e-arşiv uygulaması kapsamında düzenlenen fatura kâğıt ortamında teslim edilir. Bu kapsamda, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve “İrsaliye yerine geçer.” ifadesinin yazılması zorunludur.

Fatura tarihi : 15.01.2016

Malın sevk tarihi : 15.01.2016

Portala yükleme tarihi : 18.01.2016

Bu şekilde uygulamada sorun yok.

ARŞİVE KALDIRILAN FATURALARIN AÇILAMAMASININ SEBEBİ

386

Soru 151- Arşive gönderdiğimiz faturaları, fatura olarak tekrar açamıyorum. Sadece uzunca sayılar var. Onlara tıkladığımda wınzıp diye bir program yazıyor. Arşivde bu şekilde mi kalacak. Benim faturaları görebilmem gerekmiyor mu? Ben arşive yanlış mı atıyorum?

Cevap 151- Faturalarınızı bilgisayarınıza indirme işlemini doğru yapıyorsunuz. Arşivdeki faturayı indirdikten sonra "zip" formatındaki bir dosya inmektedir. Faturayı açabilmek için bu dosyanın içerisindeki fatura XML'ini çıkartabilmeniz gerekmektedir.

Bunun için bilgisayarınızda Wınzıp ya da Winrar gibi bir programın yüklü olması gerekmektedir. İlgili programın kullanımına göre, "zip" formatındaki dosyanın üzerine sağ tıklayarak ekrana gelen "Buraya Çıkart" benzeri seçeneğe tıkladığınızda "XML" uzantılı dosya karşınıza gelecektir. "XML" uzantılı dosyayı, GİB internet sitesindeki E-FATURA GÖRÜNTÜLEYİCİ programı ile görüntüleyebilir ve faturayı doğrulayabilirsiniz.

HEDEFTEN SİSTEM YANITI GELMEDİ MESAJI

Soru 152 – E-faturamı müşteriye gönderdim, ancak 1220 “hedeften sistem yanıtı gelmedi” hatası aldım. Faturam müşteriye ulaşmadı.

Aynı faturayı tekrar göndermek istediğimde 1163 “gönderilen zarf sistemde daha önce kayıtlı olan bir faturayı içermektedir” hatası alıyorum.

Bu hatalar ne anlama geliyor? Bu durumda ne yapmalıyım?

Cevap 152- Gönderilen fatura aşağıdaki aşamalardan geçmekte ve her aşamada belirtilen durum kodlarını almaktadır:

- Gönderici Birim SENDERENVELOPE türünde içerisinde FATURA belgesi olan zarfı oluşturur ve Merkez Birime gönderir.

- Bu zarf Merkez Birimde kuyruğa alınır. Burada zarfın durumu 1000 “ZARF KUYRUGA EKLENDI” olur.

- Daha sonra kuyrukta sırası gelen zarf işlenmeye başlar. Burada zarfın durumu 1100 “ZARF ISLENIYOR” olmaktadır.

- Zarf çeşitli işlemlerden (şema ve schematron kontrolü) geçer, eğer bu durumda bir hata oluyorsa zarfın durumu ilgili durum kodu olur. İşlenme sırasındaki hatalara ait durum kodları 1100 ile 1200 arasındadır. Bu durumda bir hata oluşmuşsa (içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir) zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Zarf gönderiminde bir sonraki aşamaya geçilmez.

Hata kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir. Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda (ARTIK -arşive alınmışlar hariç- yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir) Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait (hata alındıktan 24 saat sonra ekrana gelecek

387

olan) TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır

- Zarf işlenmiş, kontrollerden geçmiş ve merkez sistemde bir hata almamışsa zarfın durumu 1200 “ZARF BASARIYLA ISLENDI” olmaktadır. Bu aşamada zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Gönderim sırasında bir hata oluşsa bile bir sonraki aşamaya geçilir.

- Merkez birim zarfı posta kutusuna gönderir. Eğer gönderim başarılı olmuşsa öncelikle zarfın merkezdeki durum kodu posta kutusundan sistem yanıtı gelene kadar 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” şeklinde olur.

- Bu zarftaki faturaların herhangi birinin yeni bir zarf ile tekrar gönderilmesi durumunda yeni gönderilen zarf 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durum kodunu içeren sistem yanıtını alacaktır. 1163 hatasını alan zarfın içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir.

1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” durum kodunda alıcı zarfı sistemine aldığını GİB'e bildirmiş ancak zarfı sorunsuzca işleyip işleyemediğine dair olumlu ya da olumsuz bir cevap dönmemiştir. Bu konuda alıcı ile görüşünüz. Alıcı zarfı sistemine aldığını bildirdiği için zarfı ve içerisindeki faturaları kendi sisteminde bulmalıdır. Bu durumdaki zarfların içerisindeki faturaların tekrar gönderilmesi mükerrer gönderim olacağından 2. kez gönderilmemesi gerekmektedir.

E-FATURA GÖNDERDİĞİMDE GÖNNDERME VE SORGULAMA YETKİNİZ GEÇİCİ OLARAK KALDIRILMIŞTIR MESAJI ALIYORUM

Soru 153- Onayladığım ve göndermek istediğim E-fatura gitmiyor. Ekranda paket göndermeye ve sorgulamaya yetkiniz geçici olarak kaldırılmıştır ibaresi çıkıyor. Sorun nerede?

Cevap 153- Yaptığınız hatalardan dolayı geçici bir süre kara listeye alınmışsınız. Bu süre zarfında e-fatura sisteminde sorgulama ve fatura gönderme yetkisi engellenmiştir. Hatayı düzeltmeniz ve düzelttiğinizi GİB’e bildirmeniz durumunda idare gerekli incelemesini yapıp olumlu sonuca varırsa listeden çıkartılacaksınız.

KABUL VEYA RED CEVABI VERİLMEYEN FATURANIN ARŞİVE KALDIRILMASI

Soru 154- Zarf bazında gelen faturayı onaylamadan direk arşive kaldırdık. Arşivde fatura unvanı karşısında cevap hazırlanmadı yazıyor (çünkü onaylamadık). Diğer faturalarımın unvanı karşısında kabul edildi yazıyor (bunları onaylamıştık).

1-Cevap vermeden arşive kaldırmak sorun olur mu?

2-Arşivden tekrar çıkarmak mümkün mü?

3-Bu faturaya nasıl cevap verebilirim?

388

4-Bu faturayı nasıl kabul edebilirim?

Cevap 154-

-Onaylanmayan faturaların arşive kaldırılması portalde 1 hafta süreyle engellenmiştir.

- Onaylanmadan arşive kaldırılan faturalar arşivden çıkarılamamaktadır.

- Onaylanmadan arşive kaldırılan faturalara cevap verilememektedir.

- 8 gün içinde cevap verilmeyen faturalar zaten kabul edilmiş sayılır.

GİB Portalinde tarafınıza gelen ticari faturanın zarfının fatura cevaplanmadan arşive kaldırılma süresi zarfın tarafınıza ulaştığı andan itibaren 1 hafta süreyle engellenmiştir. Bu süreden önce arşive almaya çalıştığınızda şu uyarıyla karşılaşırsınız "XXX numaralı zarfın içerisindeki XXX numaralı ticari faturaya cevap vermediniz. Cevap verilmemiş faturaları içeren zarfların arşivlenmesine izin verilmemektedir.".

Gelen faturayla ilgili posta kutusu yanıtı oluşturduysa ancak onaylanıp gönderilmediyse (kabul/red işlemi tamamlanmamış demektir.) bu posta kutusu yanıtını (faturayı arşive almış olsanız bile) karşı tarafa gönderebilir ve kabul/red yanıtı gönderme işlemini tamamlayabilirsiniz.

Alıcı sizden cevap bekliyor olabilir, alıcıyı faturayı kabul ettiğinize dair bilgilendiriniz. Faturayı kabul etmek istemeden arşive aldıysanız karşı taraf ile görüşerek mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarınıza alıp iade faturası düzenleyerek ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edebilirsiniz. Ardından faturanın göndericisi size ilgili faturayı tekrar düzenleyip göndermelidir. İade faturası kesilmeden ya da harici yollarla faturanın iptali yapılmadan tekrar aynı fatura kesilirse mükerrer fatura kesimi olacaktır.

Gönderen taraf ticari faturalar için sizden cevap beklediği için cevap vermeniz, sonra arşive kaldırmanız tavsiye edilir. Faturanıza önce cevap vermeli, fatura ile işiniz bittikten sonra arşive kaldırmalısınız.

E-FATURA YERİNE SEHVEN KÂĞIT FATURA GÖNDERİLMESİ HALİNDE –KDV İNDİRİMİ YAPILIP YAPILAMAYACAĞI

Soru 155- 13/Temmuz/201X döneminde, e-faturaya dâhil olan müşteriye sehven kâğıt fatura gönderilmiştir. Karşı tarafta bu faturayı işleme almış, KDV indirim listesinde göstermiş.

Müşteri sonradan fark etti ve e-fatura düzenlememiz gerektiği yönünde talepte bulundu. Biz GİB Portalı kullanmaktayız. Güncel olarak kullanılan fatura serisi fys201X ile başlıyor. Fakat "hdr201X" ile başlayan bir serimiz daha var( portal üzerinden fatura düzenlediğimizde bu seriyi veriyor).

389

Bu durumda kâğıt olarak düzenlenen fatura yok hükmünde olduğu için Haziran ayına hdr201X ile başlayan fatura düzenleyebilir miyiz?

Cevap 155- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesine göre, kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri "safi kurum kazancı" üzerinden hesaplanmakta, safi kurum kazancının tespitinde ise Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise bilanço esasına göre ticari kazancın ne şekilde tespit edileceği belirtilmiştir.

Bu hükümler uyarınca, safi kurum kazancının tespit edilmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi yanında Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.

Ticari kazancın tespitinde tahakkuk esası geçerli olup, bir giderin safı kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmiş olması, kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında bir illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik olması, bu giderlerin tevsik edici belgelere dayanması ve yasal kayıtlarda izlenmesi, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve maliyete dâhil edilecek giderlerden olmaması gerekir.

Ayrıca, Vergi Usul Kanununun " Vergi Kanunlarının Uygulanması ve İspat" başlıklı 3 üncü maddesinin (B) bendine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilmektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun " Vergi İndirimi" başlıklı 29. Maddesine göre, mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilmektedirler. Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. (Bazı durumlar hariç). İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılmaktadır. 213 Sayılı VUK Kanununun mükerrer 242 nci maddesi uyarınca elektronik bir belge niteliğinde olan elektronik faturanın taraflarca düzenlenmesi ve alınması mecburiyeti bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununda ve diğer vergi kanunlarında faturaya ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik fatura için de geçerlidir.Anılan Kanunun, 231 inci maddesinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 353 üncü maddesinin birinci bendinde ise fatura düzenlememe ve almama fiillerine kesilecek özel usulsüzlük cezası hükme bağlanmıştır.

Buna göre; elektronik fatura düzenlenmesi gerektiği halde kâğıt ortamında fatura düzenlenmiş olması, Vergi Usul Kanununda öngörülen ceza hükümlerinin uygulanmasını

390

gerektirmekle birlikte, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmeyeceğinden mal teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olması ile Katma Değer Vergisi açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.

Ayrıca fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik bulunan ve karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş ve maliyete dâhil edilecek mahiyette olmaması durumunda da faturaya konu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi ve faturada gösterilen KDV nin 3065 sayılı KDV Kanununu 29. maddesinde belirtilen şartları taşıması şartıyla söz konusu KDV nin indirim olarak dikkate alınması 213 sayılı VUK un 3. maddesi gereğidir.

Bu nedenle; vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifası) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve KDV Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV nin indirimine engel olmayacaktır.

Diğer taraftan, kâğıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353 üncü maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir

Faturalar müteselsil olarak devam etmek zorundadır. Teknik olarak müteselliği bozmamak kaydı ile geçmiş tarihli e-fatura düzenleyebilirsiniz. Kağıt faturanında iade faturası ile iptal edileceği tabiidir.

ARŞİVDEN E- FATURA İNDİRME İŞLEMLERİ

Soru 156- Arşivden fatura nasıl indirebilirim?

GİB portalinden fatura indirildiğinde genel olarak faturalar zipli şekilde görünmektedir.

Ancak bazen GİB arşivinden faturaları indirdiğim zaman zip içerisinde sadece XML dosyaları bulunmaktadır. Zip içerisindeki XML dosyaları nedir? Nihai sonuca ulaşmış faturalar mıdır?

Cevap 156- İndirebildiğiniz her fatura başarılı, başarısız, taslaklardan iptal edilerek arşive gönderilmiş vs. zip içerisinde XML halindedir.

"E-Faturanın... Geçerli hali GİB üzerinden başarıyla geçmiş XML'idir."

GİB'den zarf indirdiğinizde bir zip dosyası inmektedir. Bunun içinde bir zip dosyası ve onun da içinde fatura XML'i bulunmaktadır. Bazı dosyaları henüz zip'ten çıkarmadığınız için bu şekilde görüyor olabilirsiniz. Önemli olan içerisindeki XML'lerdir.

391

HATALI FATURAYI SİSTEMDEN SİLME USULÜ

Soru 157- Sistemde mevcut faturaların tekrar gönderilmesinden kaynaklanan 1163 hata kodlu faturalar var. Bunları nasıl silebilirim? Bunları e-fatura sistemimizden (entegrasyon) sildiğimde bir sorun doğar mı?

Cevap 157- 1163 durumundaki zarfların içerisindeki faturalardan en az 1 tanesi zaten daha önce gitmiş demektir. Bu nedenle silinmesi sorun olmayabilirmiş gibi görünmekle birlikte, yaptığınız gönderimler (hatalı da olsa) GİB sisteminde tutulmaktadır. İlerleyen zamanda herhangi bir durum olmasına karşılık sisteminizde kendi yaptığınız işlemleri tutmanız iyi olacaktır. Ayrı bir bölüme aktarmanız doğru olacaktır.

MÜKERRER İADE FATURASI GÖNDERİLMESİ

Soru 158- Aynı temel iade faturasını fazladan 2 defa farklı seri numarası ile gönderdim. Ne yapmalıyım?

Cevap 158 - İade faturasını gönderdiğiniz firma harici yollar ile fazla kesilen iade faturasına kendisine geldiğinden itibaren 8 gün içinde itiraz etmesi gerekmektedir.

E –FATURANIN KAYBOLMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 159- Bazı faturalarım zarf bazında listeleme ekranında yer alırken, fatura bazında listeleme ekranında yok. Bu durumda kabul/red işlemi yapamıyorum. Ne yapmam gerekir?

Cevap 159- GİB Portal yöntemini kullanıyorsanız, faturalar kaybolmaz. Taslaklarda ya da diğer ekranlarda farklı tarih aralıklarında bulunuyor olabilir. Faturalar Zarf Bazında Listeleme ekranında zarfın alınma/gönderilme zamanına göre listelenir. Taslaklarda, Fatura Bazında Listeleme ekranında, Arşivde ve Yüklenmiş Faturalar ekranında ise faturanın üzerinde yazan tarihe göre listelenir. Tarih aralığını değiştirdiğinizde (genişlettiğinizde) bu faturaları görebilirsiniz. Tüm ekranları kontrol ediniz.

Zarf bazında listeleme ekranında gördüğünüz tarih, fatura tarihi değildir. Bu nedenle fatura tarihi zarf tarihinden farklıysa zarf ve fatura aynı tarih aralığında görünmez. Fatura tarihini tam olarak görebilmek için zarfın içindeki faturayı açıp fatura tarihine bakınız. Faturayı fatura bazında listeleme ekranında bu tarihi içeren aralıkta bulabilirsiniz. (birden fazla sayfaya bakmanız gerekebilir.)

Tüm ekranları tarih aralığının başlangıcını örneğin 201X tarihine çekip arattığınızda hala göremezseniz, yeniden aç düğmesi ile bu soruyu tekrar açıp vergi kimlik numaranızı ve bulmaya çalıştığınız fatura numaralarını yazınız.

TİCARİ FATURADA TARİH OLMAMASI SORUNU

392

Soru 160- Düzenlediğimiz ticari faturayı karşı taraf kabul etmiştir. Ancak; fatura üzerinde tarih yer almamaktadır. Tarihsiz olarak kabul ettikleri faturayı düzeltmek istemekteyiz. Düzeltme için nasıl bir yol izlemeliyiz?

Cevap 160- Faturanın içeriğinden kaynaklanan hatalarda faturanın alıcıya ulaştığı tarihten itibaren 8 gün içinde alıcı tarafından harici yollar ile itiraz edilmesi gerekmektedir.

“DAHA ÖNCE GÖNDERİLEN ZARFA REFERANS DEĞİLDİR “HATASI ALINMASI DURUMU

Soru 161- "1191 gönderilen sistem yanıtı daha önce gönderilen bir zarfa referans değildir." hatası alıyorum sebebi ne olabilir?

Cevap 161- Bu durumun üç sebebi olabilir:

1. Doğru zarfa doğru şekilde sistem yanıtı vermiyorsunuzdur.

2. 30 günden sonra başarısız sistem yanıtı dönmeye çalışıyorsunuzdur. 30 günden sonra dönülen sistem yanıtları eğer başarısız dönülürse sistem buna hata verir.

3. Daha önce sistem yanıtı verilmiş bir zarfa ikinci bir sistem yanıtı verilmeye çalışılıyordur. İkinci kez sistem yanıtı verilmeye çalışıldığında bu hata verilir.

Üç durumda da 1220 durumundaki zarftaki fatura geçerlidir, başarılı sistem yanıtı dönülmüş gibidir.

ŞUBELİ FİRMANIN ŞUBE İÇİN BAŞKA ETİKET KULLANMASI ÖZEL ENTEGRATÖR ARACILIĞIYLA FAYDALANANLAR İÇİN MÜMKÜN

Soru 162- Birden fazla şubesi olan firmalarda fatura oluşturduktan sonra, oluşturulan faturayı nasıl gönderebiliriz? Diğer şubelerine, Portalda gönder butonunda, sisteme kayıtlı kullanıcılar içerisinde 1 adet etiket( e-posta adresi) bulunmaktadır. Başka bir etiket eklemek istesek nasıl yapmamız gerekiyor?

Cevap 162- Bir e-fatura kullanıcısı için etiket Vergi Kimlik Numarası (VKN) ile birlikte kullanıcının adresini belirtir. Kâğıt faturada ev, iş veya değişik illerdeki adresimiz için cadde, sokak, il belirtildiği gibi, e-fatura uygulamasında da etiket bu işlevi görür. Etiket bir kullanıcının elektronik olarak adresini VKN ile beraber belirtir. E-fatura sisteminde iki adet rol bulunmaktadır. Bu roller Gönderici Birim ve Posta Kutusu ’dur. Her bir rol için ayrı bir etiket belirlenmelidir. Ayrıca Elektronik Fatura Uygulaması, e-Fatura Portalı, bilgi işlem sistemlerinin GİB Başkanlık sistemine entegrasyonu ve GİB Başkanlıktan özel entegrasyon izni alan kurumların sistemi aracılığıyla olmak üzere üç yöntemle kullanılabilmektedir. Firmalar bu üç yöntemden sadece birini seçebilmektedir. Eğer uygulama GİB portal veya entegrasyon aracılığı ile kullanılıyorsa, firmaya tanımlanan etiketler merkez veya şube olarak ayrıştırılamamakta ve ek olarak başka bir etiket tanımlanmamaktadır.

Bu şekilde bir uygulama ancak e-Fatura uygulamasından özel entegratör aracılığıyla faydalananlar için mümkün olabilmektedir.

393

TEKRAR GÖNDER DÜĞMESİNİN İŞLEVİ

Soru 163- Gönderdiğim zarf hata aldı. Gönderilenler - zarf bazında listeleme ekranında zarfa ait işlemler bölümünde “tekrar gönder” düğmesi var. Bu düğme ne işe yarıyor? Ne yapmalıyım?

Cevap 163- Önceden göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda yeni fatura ID'si ile yeniden fatura oluşturulması ve bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir.

“Tekrar Gönder” düğmesiyle birlikte yeniden fatura oluşturulmadan aynı faturanın tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanmaktadır. (farklı bir zarf ile). Artık alınan her hatada yeni fatura ID'si ile yeniden fatura oluşturulmaması gerekmektedir.

Zarf bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanmalıdır.

Tekrar gönderim sonucu gönderilen zarflar tekrar hata alabilir. Bu nedenle zarf durumunun takibi yapılmalı ve gerekli işlemler uygulanmalıdır.

Ancak, Gönderici faturasını arşive aldıysa “Tekrar Gönder” düğmesini kullanamaz. Bu nedenle faturayla işi tamamen bittikten sonra arşive alma işlemini gerçekleştirmelidir.

Arşive alınmış ve tekrar gönderilmesi gereken faturalar varsa, portal kullanıcısının yeni fatura ID'si ile yeniden fatura oluşturması ve bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir.

Yeniden oluşturulan faturalarda daha önce hata alınan fatura numarasına ve hata sebebine ilişkin bilginin faturanın not alanına yazılması uygun olacaktır (Müteselsilliğin bozulmaması için) Hata almış zarftaki faturalarda gelen-gönderilen faturalarla birlikte bilgisayarınızda saklanmalıdır.

“Tekrar Gönder” düğmesi zarf hata aldıktan 24 saat sonra aktif hale gelmektedir. “Tekrar Gönder” düğmesinin aktif olduğu (merkezdeki) hatalar şunlardır:

Durum Kodu - Durum Açıklaması

1110 - ZIP DOSYASI DEGIL

1111 - ZARF ID UZUNLUGU GECERSIZ

1120 - ZARF ARSIVDEN KOPYALANAMADI

1130 - ZIP ACILAMADI

1132 - XML DOSYASI DEGIL

1133 - ZARF ID VE XML DOSYASININ ADI AYNI OLMALI

1140 - DOKUMAN AYRISTIRILAMADI

394

1141 - ZARF ID YOK

1142 - ZARF ID VE ZIP DOSYASI ADI AYNI OLMALI

1143 - GECERSIZ VERSIYON

1150 - SCHEMATRON KONTROL SONUCU HATALI

1160 - XML SEMA KONTROLUNDEN GECEMEDI

1161 - IMZA SAHIBI TCKN VKN ALINAMADI

1162 - IMZA KAYDEDILEMEDI

1170 - YETKI KONTROL EDILEMEDI

1171 - GONDERICI BIRIM YETKISI YOK

1172 - POSTA KUTUSU YETKISI YOK

1175 - IMZA YETKISI KONTROL EDILEMEDI

1176 - IMZA SAHIBI YETKISIZ

1177 - GEÇERSİZ İMZA

1180 - ADRES KONTROL EDILEMEDI

1181 - ADRES BULUNAMADI

1195 - SISTEM HATASI

1215 - DOKUMAN GONDERIMI BASARISIZ. TERKAR GONDERME SONLANDI

1230 - HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI

SEHVEN KDV'SİZ KESİLEN E- FATURANIN AYNI TARİHLE YENİDEN KESİLMESİ

Soru 164 - 16.03.2017 tarihinde sehven kesmiş olduğumuz KDV'siz fatura yerine (+)kdv'li fatura düzenlemek istiyoruz, aynı tarihe kesebilir miyiz? Bize herhangi bir cezai yaptırımı olur mu?

Ceza 164 -Faturalar müteselsil devam etmek durumundadır. En son kestiğiniz faturadan daha eski tarihli fatura kesmeniz mümkün değildir. Bu konuda Vergi Usul Kanunundaki cezaya katlanmak durumunda kalırsınız.

395

16.03.2017 tarihinden sonra herhangi bir fatura kesmemişseniz aynı seri numarasını kullanarak yada entegrasyon veya özel entegrasyon yöntemini kullanıyorsanız farklı seri numarası kullanarak teknik olarak 16.03.2017 tarihli fatura kesmeniz mümkündür.

Ancak Vergi Usul Kanununa göre mal tesliminden itibaren 7 gün içinde faturanın düzenlenmesi gerekir. Bu süre içinde düzenlenmeyen fatura hiç düzenlenmemiş sayılmaktadır.

HATA SONUCU TEKRAR GÖNDERİLEN FATURADA SERİ NO DEĞİŞİRKEN EVRAK NUMARASININ AYNI KALMASI

Soru 165 – E- fatura gönderirken fatura sistemimden takip ettiğim fatura serisi var. E-fatura gönderdiğim sayfada evrak no ve GİB no sütunları çıkıyor. İkisinin aynı numaralarda ilerlemesine dikkat ediyorum fakat GİB Portalı hata verdiği zaman ben faturayı tekrar gönder dediğimde GİB no seri numaram değişiyor. Ancak evrak numarası aynı kalıyor. Bu durum ilerde herhangi bir sorun teşkil eder mi?

Cevap 165- Sistem hata verdiğinde yeniden fatura düzenlerseniz yeni numara verecektir. Hatalı Faturaları da saklamanız gerekmektedir.

ŞUBELERİ İÇİN AYRI ETİKET KULLANAN İŞLETMENİN BİR ŞUBESİNE AİT E-FATURANIN YANLIŞLIKLA DİĞER ŞUBESİNE GÖNDERİLMESİ

Soru 166- Özel entegrasyon kullanan işletme, İstanbul, Ayvalık ve Dikili şubeleri için üç ayrı etiket kullanmaktadır.

İstanbul Şubesi etiketine iletilen bazı faturalar aslında Ayvalık veya Dikili şubesi etiketlerine iletilmesi gerekirken sehven İstanbul şubesi etiketine iletilmiş. Bu durumda Ayvalık veya Dikili şubeleri kendilerine ait fakat İstanbul şubesine iletilen faturaları, kendilerine iletilmiş gibi kendi muhasebe sistemlerine isleyebilirler mi, yoksa İstanbul şubesi bu faturaları iade etmeli mi?

Cevap 166-Ayvalık veya Dikili şubesi aslında kendilerine ait fakat İstanbul şubesine iletilen faturayı kendilerine iletilmiş gibi kayıtlarına alabilir. İstanbul şubesi kaydına almayacak.

GEÇMİŞ YIL TARİHLİ KESİLEN E-FATURANIN KAYITLARA ALINMASI

Soru 167- 2017 Mart ayında tarafımıza düzenlenmiş olan faturada xx52016xxxxxxxx54 şeklinde bir numara yer alıyor. Bu numaranın içinde yer alan yılın cari yıl olması gerekmiyor mu?

Bu fatura idare tarafından yok hükmünde kabul edilir mi? Faturayı kayıtlarımıza almamızda bir sakınca var mı?

396

Cevap 167- Müteselsil numaranın ilk dört hanesi faturanın düzenlendiği yılı, kalan dokuz hane ise müteselsil numarayı ifade etmektedir. Dolayısıyla bu düzenlenen fatura usule aykırı olarak düzenlenmiştir. İlgili faturaya harici yollar ile itiraz edebilirsiniz.

Bu numara muhatap firmanın sisteminde otomatik olarak çıkmaktadır. Fatura numarası mevcut olup hatalıdır. Bu durumda muhatap firmanın bugüne kadar düzenlemiş olduğu faturaların hepsi usul olarak yanlış faturalardır. Bu faturalar kayıtlara alındığı ve beyanname verildiği için yapabilecek bir şey yok. Ancak bundan sonra kesilecek faturaları düzeltmek gerekir. Bu faturalara usulsüzlük cezası kesileceği tabiidir.

YANLIŞ KESİLEN VE İTİRAZ EDİLEN E-FATURANIN KAYITLARA ALINMAMASI

Soru 168 -Sehven % 8 olan stok KDV’ si % 3 KDV olarak faturalandırılmıştır. Destek firma çözüm getirememiştir. Ne yapılması gerekir?

Cevap 168 -Yanlış kesilen faturanın iptali için Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, fatura alıcıya ulaştıktan 8 gün içerisinde itiraz edilmelidir. Bu sürenin sonunda İtirazın harici yollardan ( noter kanalı ile ya da PTT nin hizmeti KEP ile) yapılması gerekiyor. İtiraz sonrası gönderici ve alıcı firmalar bu faturayı kayıtlarına almamalı, yerine yeni doğru bir fatura düzenlenmelidir.

ALICININ E-FATURAYI GÖRÜNTÜLEYEMEMESİ DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 169- GİB portal kullanıcısıyım, 12.7.2017 tarihinde e- faturayı ticari olarak karşı firmaya yolladım. Fatura benim tarafımda sistemde, "Alıcıya başarıyla teslim edildi. Alıcı faturaya henüz bir cevap vermedi" ibaresi yer alıyor. Ancak karşı firma sisteminde faturayı göremediğini söylüyor. Bu durumda ne yapmalıyım, e- faturayı yeniden mi düzenlemeliyim?

Cevap 169- Fatura alıcının sistemine başarılı bir şekilde iletilmiştir. Bir şey yapmanıza gerek yoktur. Alıcı sisteminden faturayı bulması gerekmektedir.

TEMEL FATURADA KDV’NİN EKSİK HESAPLANMASI VE GÖNDERİLMESİ DURUMUNDA FATURADA DÜZELTME YAPILAMAMASI

SORU 170- Entegratör kullanıcısıyım düzenlediğim temel faturada KDV oranının boş geçilmesi dolayısıyla eksik KDV hesaplanmıştır. Fatura temel fatura olarak kesilmiştir. Karşı firma GİB portal kullanmaktadır, faturayı düzeltip tekrar gönderebilir miyiz? Bunu yaparsak mükerrer fatura olur mu?

Cevap 170- Fatura üzerinde değişiklik yapamazsınız, karşı taraf alıcı temel faturaya iade faturası kesmesi gerekmektedir. Yeniden fatura düzenlemeniz halinde aynı işlem için mükerrer düzenleme olur.

REDDEDİLEN TİCARİ E-FATURA YERİNE ÖNCEKİ TARİHLİ YENİDEN E-FATURA DÜZENLENMESİNİN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

397

Soru 171- 06.04.2017 tarihine 347 ve 348 diye birbirini takip eden 2 adet ticari fatura kestim. Ancak karşı taraf faturanın 31.03.2016 tarihli olmasını istediği için reddetti. Yeni düzenleyeceğim faturayı 349 ve 350 diye takip edecek şekilde 31.03.2016 tarihli kesebilir miyim? Reddedilen fatura Nisan tarihli, yeni keseceğim fatura ise Mart tarihli olacağından bu durum bir sorun teşkil eder mi? Nisan ayında, reddedilen faturalar dışında kesmiş olduğum başka bir fatura yok.

Cevap 171- 31.03.2017 tarihli fatura kesebilirsiniz, bir problem teşkil etmemektedir. Ancak VUK hükümleri uygulanacak. Yani Faturanın malın teslim tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmesi ve düzenlendiği tarihten itibaren 10 gün içinde e-deftere kayıt edilmesi gerekir. Bu sürelere uyulmaması halinde bu kanunda yaptığınız usulsüz işlem için Vergi Usul Kanununda öngörülen cezalar uygulanır.

Sizin olayınızda, Nisan ayına fatura düzenlenmedi ise Mart ayına fatura düzenlenip gönderilebilirsiniz (Beyanname verme tarihi geçmeden). Ancak Nisan ayına fatura düzenlenmiş ise fatura numaralarının müteselsilliğini koruması gerektiğinden alıcının istediği Mart ayına fatura düzenleyemezsiniz.

ARŞİVE ALINAN FATURALARIN GERİ ALINMASI

Soru 172 - E-fatura Portalı gelen kutusunda bulunan faturaların, hepsini arşive aldım. Arşive atılan gider faturalarımı geri alıp "fatura bazında listeleme" kısmına alabilir miyim?

Cevap 172- Arşive alınan faturalar fatura bazında listeleme ekranına tekrar alınamamaktadır. Arşivde yazdırma seçeneği bulunmaktadır.

ONAYLANMIŞ TEMEL SATIŞ FATURASI MİKTAR ALANINDA LİTRE YERİNE ADET YAZILMASI NEDENİYLE DÜZELTME YAPILMASI

Soru 173 - Faturamızı düzenlerken miktar kısmında litre olması gerekirken sehven adet olarak seçim yaptık ve faturamızı bu şekilde onayladık. Faturayı iptal etme yâda düzeltme gibi bir imkânımız var mı?

Cevap 173- Faturayı göndermediyseniz:

- GİB Portal yöntemin kullanıyorsanız onaylanmış faturalar iptal edilememektedir. Onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı "Düzenle" düğmesi ile tekrar düzenleyebilirsiniz. (Onayı gitmiş olur ve tekrar düzenlemeniz gerekir ya da iptal düğmesi ile iptal edip arşivinizden bilgisayarınıza indirip diğer faturalarınızla birlikte saklamanız gerekir.)

- Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemlerinden birisini kullanıyorsanız onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı sisteminizden silebilir ya da iptal edebilirsiniz, hiç oluşturulmamış gibi olur.

Faturayı gönderdiyseniz;

398

Gönderilmiş fatura üzerinde düzeltme işlemi yapılamayacağından, alıcı mevzuat hükümlerine UYGUNSA iade faturası kesebilir ya da harici yollarla faturaya itiraz edebilir.

Ancak faturanın ait olduğu mal herkezce bilinen litre ile ölçülen bir mal ise ( örneğin akaryakıt gibi) bu hatalı fatura sorun yaratmayacaktır.

8 GÜNLÜK FATURA İTİRAZ SÜRESİNİN BAŞLAMA TARİHİ

Soru 174 - 31.03.2017 tarihinde firmaya kesilen e- fatura sehven 04.04.2017 tarihli kesilmiştir. Noter kanalı ile 8 günlük itiraz süresi 31.07.2014’den itibaren mi, yoksa fatura tarihinden mi başlayacak?

Cevap 174 - 8 günlük itiraz süresi, e- faturanın alıcı firmaya ulaştığı tarihten başlar.

OLUŞTURDUĞUM E-FATURA TASLAKLAR MENÜSÜNE DÜŞMEDİĞİNDEN GÖRÜNTÜLENEMİYOR

Soru 175 – Oluşturulan e-fatura taslaklar menüsüne düşmüyor, fatura bazında ve zarf bazında listelediğimde görüntülenmiyor. Fatura GİB portalımın hiç bir menüsünde görüntülenmiyor. Ne yapmam gerekir?

Cevap 175 -Faturayı başarıyla oluşturduysanız ve "Fatura başarıyla oluşturuldu" bilgisini gördüyseniz gerekli işlemleri yaparsanız faturalarınızı bulabilirsiniz.

"Fatura başarıyla oluşturuldu" bilgisini görmüyorsanız faturanızı oluşturamamışsınız demektir. Bu durumda faturanız diğer ekranlarda da görünmeyecektir.

NOTER KANALIYLA İTİRAZ EDİLEN TEMEL FATURANIN SİSTEMDEN ÇIKARILMASI

SORU 176- Düzenlenen temel fatura için iade faturası düzenlemeyip noter kanalı ile ihtar çekeceğiz. Gönderilen temel faturanın GİB üzerinde gönderildiği görünecek biz de bunu manuel olarak sistemden çıkaracağız bu durum bir problem yaratmaz mı?

Cevap 176- Noter kanalıyla itiraz ettiğiniz temel e- faturayı arşivleyip diğer faturalar gibi elektronik ortamda saklamak zorundasınız. Bunun dışında faturaya itiraz edilen belgenin de saklanması gerekmektedir. İtiraz edilen fatura ile faturaya itirazı tevsik eden belge sizin için bir delildir. Kâğıt faturadaki usul ve esaslar elektronik fatura içinde geçerlidir.

E-FATURANIN DÜZENLENME VE GÖNDERİLME TARİHİNİN NE ŞEKİLDE BELİRLENECEĞİ

Soru 177 - Satıcı firma tarafımıza e-faturayı geç gönderiyor. Yaptığımız görüşmede faturayı geçmiş tarihte gönderdiklerini söylüyorlar. Ancak fatura bizim posta kutumuza o gün düşüyor. Karşı firma bizim faturayı aldığımız tarihi kabul etmiyor, daha önce

399

kestiğini ve gönderdiğini söylüyor. İspat açısından biz karşı firmanın faturayı gerçek olarak hangi tarihte kesip gönderdiğini nasıl öğrenebiliriz.

Cevap 177- Fatura üzerinde yazan tarih, faturanın hangi tarihe kesildiğini gösterir. Zarfın sisteminize geldiği tarih ise faturanın tarafınıza ulaşma tarihidir. Ticari faturalarda Kabul/Red cevabı verme süresi zarfın tarafınıza ulaştığı andan itibaren başlamaktadır.

KDV BEYANI YAPILMADAN GERİYE DÖNÜK FATURA KESME

Soru 178- E-fatura ‘da fatura düzenleme süresi 7 gündür. 24/07/2017 tarihi itibari ile Temmuz dönemine hiç e-fatura kesmediğim göz önünde bulundurulup, Haziran döneminin ise hala açık olduğunu ve 30/06/2017'e fatura kesebildiğimi esas alalım. Bugün 24/07/2017 olduğu dikkate alındığında 30/06/2017 tarihine fatura kesersem e-fatura sistemi faturayı kestiğim tarih olan 24/07/2017 tarihini görecek ve 7 günlük fatura kesme süresini göz önünde bulundurup 24 gün öncesine yani 30/06/2017'e fatura kestiğim için bana ceza kesecek mi? Yoksa Temmuz dönemine fatura kesmediğim için ve hala 30/06/2017 açık olduğundan KDV beyannamesi verilene kadar 30/06/2017 tarihine fatura düzenlersem herhangi bir sorun teşkil eder mi?

Cevap 178 - Vergi Usul Kanununda malın teslim tarihinden itibaren 7 günlük fatura düzenleme süresi ile ilgili olarak fatura tarihini esas alan bir uygulama söz konusu. Bu nedenle irsaliye tarihi ile fatura tarihinin bu süreye uygun olması gerekir. Aksi halde Vergi Usul Kanununda öngörülen ceza uygulanır. Temmuz ayına fatura düzenlenmedi ise Haziran ayına, malın teslim edilmiş olması şartıyla fatura düzenlenip gönderilebilir. (KDV Beyanname verme tarihi geçmeden). Ancak Haziran ayında satış henüz gerçekleşmediği ve 7 gün içinde fatura düzenlenme mecburiyeti doğmadığı halde fatura satıcı tarafından kesiliyorsa, bu fatura KDV hesaplanması açısından geçerlidir. Ancak bir satış hasılatından söz edilmez. Bir bedel alınmış ise alınan tutar avans mahiyetindedir.

DÜZENLEDİĞİM TEMEL E-FATURADA YANLIŞLIKLA KENDİ VERGİ NUMARAMI YAZDIM, FATURA BANA GELDİ

SORU 179- Temel fatura keserken yanlışlıkla vergi numarası alanına kendi vergi numaramı yazdım ve doğal olarak fatura bana geri geldi. Kendi kendime fatura kesmiş gibi oldum bunu nasıl düzeltebilirim?

Cevap 179 - Temel faturanın iptali yoktur. Fatura sehven düzenlendiğinden kayıtlarınıza almayabilirsiniz.

E-FATURANIN YANLIŞLIKLA KÂĞIT OLARAK KESİLMESİ DURUMUNDA İADESİ DE KÂĞIT ORTAMINDA MI OLACAK

SORU 180- E- fatura sistemine kayıtlı bir şirketiz. Ocak ve Mart 2017 aylarında e- fatura sistemine kayıtlı bir firmadan gelen kâğıt faturalar sehven kayıtlara alınmıştır. Bu

400

durum yeni fark edilmiştir. E- fatura sistemine kayıtlı bu firmadan, kâğıt olarak gelen bu faturaların iade faturası, e -fatura olarak mı, yoksa kâğıt ortamında mı kesilmeli?

Cevap 180- 213 Sayılı VUK Kanununun mükerrer 242 nci maddesi uyarınca elektronik bir belge niteliğinde olan elektronik faturanın taraflarca düzenlenmesi ve alınması mecburiyeti bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununda ve diğer vergi kanunlarında faturaya ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik fatura için de geçerlidir.

Anılan Kanunun, 231 inci maddesinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 353 üncü maddesinin birinci bendinde ise fatura düzenlememe ve almama fiillerine kesilecek özel usulsüzlük cezası hükme bağlanmıştır.

Buna göre; elektronik fatura düzenlenmesi gerektiği halde kâğıt ortamında fatura düzenlenmiş olması, Vergi Usul Kanununda öngörülen ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektirmekle birlikte, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmeyeceğinden mal teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olması ile Katma Değer Vergisi açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.

Ayrıca fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik bulunan ve karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş ve maliyete dâhil edilecek mahiyette olmaması durumunda da faturaya konu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi ve faturada gösterilen KDV nin 3065 sayılı KDV Kanununu 29. maddesinde belirtilen şartları taşıması şartıyla söz konusu KDV nin indirim olarak dikkate alınması 213 sayılı VUK un 3. maddesi gereğidir.

Bu nedenle; vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifası) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve KDV Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV nin indirimine engel olmayacaktır.

Diğer taraftan, kâğıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353 üncü maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir

Faturalar müteselsil olarak devam etmek zorundadır. Teknik olarak müteselliği bozmamak kaydı ile geçmiş tarihli fatura düzenleyebilirsiniz.

MALİ MÜHÜR İLE ONAYLANMAMIŞ FATURANIN GERİYE DÖNÜK MALİ MÜHÜRLENMESİ

401

SORU 181 - Gelen ve giden faturalarda red ya da kabul onayını verdikten sonra mutlaka mali mühür onayı gerekmekte mi? Şimdiye kadar mali mühürle onaylamadık geriye dönük onay yapabilir miyiz? Bunu yapmak için belli bir süre var mı?

Cevap 181 - Evet e-faturaların geçerli olması için mali mühür ile onaylanması gerekiyor. Sadece onaylamanız da yetmemektedir. Kabul ya da Red işlemi yapılmalı.

Faturayı, fatura bazında listeleme ekranında reddettikten sonra ekranda "KABUL/RED yanıtınız başarıyla kaydedildi ve posta kutusu yanıtlarına aktarıldı. Posta kutusu yanıtını imzalayıp göndermeniz gerektiğini unutmayınız." yazdığını ve bu yazının "Tamam" düğmesine basmadan ekrandan kaybolmadığını görebilirsiniz.

Bu aşamaları eksik yaptığınız takdirde kabul/red yanıtınız karşı tarafa ulaşmaz ve faturayı reddetmemiş olursunuz. Bu durumu daha sonra fark edebilir ve sorun yaşayabilirsiniz.

Daha önce kabul ya da reddettiğinizi sandığınız ancak cevap vermediğiniz faturalarınız olabilir. Gelen ticari faturalarınızı tekrar gözden geçiriniz.

8 günden sonra cevap vermeye çalıştığınızda cevabınız karşı tarafa ulaşmaz (Portalde gitmiş görünse de gitmez, denemeyiniz.). Faturaya kabul/red cevabını tam olarak verebilmiş olmanız için zarfın sorunsuzca karşı tarafa iletilmiş olması gerekmektedir. Bunun için ilgili kontrolleri (Zarf Bazında Listeleme ekranında olduğu gibi) Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden takip ediniz.

Red cevabı verilmeyen faturalar reddedilmek istenirse bu faturalar için mevzuat hükümleri çerçevesinde, muhasebe kayıtlarına alınıp iade faturası düzenlenebilir, ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edilebilir. (VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.)

TİCARİ FATURA NOTER ONAYI İLE NASIL İPTAL EDİLİR.

Soru 182- Müşterimize göndermiş olduğumuz ticari e -fatura, müşteri tarafından kabul edildi. Fakat gönderilen e- faturada unvan ve VKN hatalı yazılmış. Müşteri bu faturayı kayıtlarına işlemeden bizim tarafımızdan iptal edilmesini istiyor. Bunun için temel faturada kullanılan noter ihtarname göndermiş. Bu faturayı özel entegratörümüz vasıtasıyla iptal ettirmemiz mümkün mü? Bu işlemin kanunen sakıncaları var mı?

Cevap 182 - İtiraz edilen ticari e-faturanın diğer faturalarınız gibi arşive kaldırıldıktan sonra elektronik ortamda saklanması gerekir. Noter kanalıyla iptal edilen faturayı muhasebeleştirmenize gerek yoktur.

NEV-İ DEĞİŞTİREN ŞİRKETİN E-FATURA ZORUNLULUĞUNUN DEVAMI VE ESKİ MALİ MÜHÜRÜ KULLANMAYA DEVAM ETMELERİ

Soru 183- E-fatura kullanıcısıyız. 22.07.2017 tarihi itibari ile nev'i değiştirerek limited şirketten anonim şirkete dönüştük. Nev'i değiştirdiğimiz için vergi numaramız değişti. Bu durumda biz e-fatura kullanmaya devam edecek miyiz?

402

Cevap 183- E-Fatura uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, unvanının değişmesi halinde 15 gün içinde unvan değişikliğine ait Ticaret Sicil Gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için Kamu Sertifikasyon Merkezine elektronik ortamda başvurması gerekmektedir.

Unvan değişikliğine giden mükellefin e-Fatura sistemindeki unvanı, dilekçesine istinaden güncellenecek olup, mükellefler yeni mali mühürlerini temin edene kadar, eski unvana ait mali mühürleri ile işlem yapmaya devam edebileceklerdir.

ALICI TARAFINDAN RED EDİLEN E-FATURANIN İPTALİ İŞLEMİ

Soru 184- Kesmiş olduğumuz e-fatura alıcı tarafından reddedildi, portal üzerinden bu faturayı nasıl iptal ederim?

Cevap 184 - Reddedilen bu fatura için doğru şekilde yeni bir fatura düzenleyip göndermeniz yeterlidir.

8 GÜN SONRA RED EDİLEN E-FATURA GEÇERLİLİĞİ VE KAYITLARA ALINMASININ GEREKİP GEREKMEDİĞİ

Soru 185- Portaldan kesmiş olduğumuz e-faturayı müşterimiz reddetmiştir. Müşterimizin portalında fatura " red edildi" gözükmektedir. Bu sebeple faturayı işlemediler. Bizim partalımızda ise " uygulama yanıtı 8 gün geciktiği için cevap kabul edilmedi" gözükmektedir. Bu fatura hala geçerli mi? Ancak müşteri reddedildi gözüktüğü için faturayı kayıtlarına işlemiyor, yeni fatura kesmemi istiyor. Bu durumda nasıl bir yol izlenmeli?

Cevap 185- Karşı tarafın ekranında "Reddedildi" yazması yeterli değildir. Gönderici gönderdiği zarfın hata alıp almadığını kontrol etmek ve zarfı alıcıya sorunsuzca ulaştırmakla yükümlüdür. Karşı taraf gönderdiği red yanıtının zarfının durumunu sorguladığında zarfının hata aldığını, zarf durumunun "1230 HEDEFTEN SISTEM YANITI BASARISIZ GELDI(1195:1195 (Uygulama yanıtı 8 gün geciktiği için cevap kabul edilmedi)" olduğunu görecektir. Zarf 1230 durumunda olduğu için içerisindeki yanıtın geçersiz ve hiç yanıt verilmemiş gibidir.

Geçerli olan ve BAŞARIYLA red yanıtı VERİLEMEYEN bu zarfın içerisindeki faturanın/faturaların kayıtlara alınmaması durumunda iki taraf açısından da sorun yaşanabilecektir. Çünkü fatura GİB'de geçerli ve red yanıtı gönderilmemiş durumdadır.

Karşı tarafı bu yönde uyarınız. Şu anda gönderdiğiniz faturanız geçerlidir ve alıcı tarafından kabul edilmiş sayılmaktadır. Fatura reddedilmek isteniyorsa, alıcı tarafından faturaya;

- mevzuat hükümlerine uygunsa iade faturası kesilebilir.

- harici yollarla itiraz edilebilir.

-Ardından gönderici tekrar fatura gönderebilir.403

SERİ NUMARASINI BOZMADAN GERİYE DÖNÜK TARİHLİ E-FATURA DÜZENLENiP DÜZENLENEMEYECEĞİ

Soru 186- Portalda düzenlemiş olduğumuz faturalarda seri numarası ve tarih tutarlı olmak zorunda mıdır?

Örneğin; gıb2017000000010 10.09.2017

gıb2017000000011 08.09.2017 şeklinde olabilir mi?

Yani seri numarasını bozmadan geriye dönük tarihli fatura düzenleyebilir miyiz?

Cevap 186- Teknik açıdan bu şekilde fatura düzenleyebilirsiniz. Ancak mevzuat hükümleri geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.

Vergi Usul Kanununda malın telim tarihinden itibaren 7 günlük fatura düzenleme süresi ile ilgili olarak fatura tarihini ve seri numarasını müteselsil takip eden bir uygulama söz konusudur.

Sisteme istediğiniz fatura numarasını yükleyemezsiniz. Yükleme modülü ile yüklenecek faturaların numaraları FYS2017000000001 olarak başlar bu şekilde müteselsil devam eder. Ya da kendi entegrasyon sisteminizde hangi ön eki verdiyseniz o şekilde 2017000000001 olarak başlayarak devam eder. VUK bize fatura numaralarının birbirini takip etmesi gerektiğini söyler.

Verdiğiniz örnekte tarih ve seri numaraları birbirini takip etmediğinden bu şekilde fatura düzenleyemezsiniz.

INVOİCE ELEMANI SAYISI 100’DEN FAZLA OLAMAZ

Soru 187- Bir grup firmasına yüklediğim faturalarla ilgili aşağıdaki hata iletisini alıyorum.

"elementlist elemanı içerisinde bulunan inv: ınvoice elemanı sayısı 100’den fazla olamaz."

Bu durumda karşı tarafın faturaları alamadığı anlaşılıyor. Tekrar gönderebilmek için ne yapmam gerekir?

Cevap 187- Bir zarf içerisinde 100'den fazla fatura gönderemezsiniz. Faturalarınızı hatayı düzelterek yeniden oluşturmanız gerekir.

SÜRESİNDE RED EDİLMEYEN HATALI NUMARA İÇEREN E- FATURANIN DURUMU NE OLACAK?

404

Soru 188- Fatura müşterimize yanlış numara ile gitti. Müşteri de red edemediğini belirtti. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 188- Fatura harici yollarla (noter aracılığıyla) iptal edilmelidir.

E-FATURA RED CEVABININ KART TANIMLAMASI İSTENMESİ NEDENİYLE KARŞI TARAFA ULAŞMAMASINDA SORUN TESPİTİ

SORU 189- 20.03.2017 tarih ve eks2017000000065 Nolu bize kesilen iade faturasını reddedip mali mühür ile cevap yazmak istediğimizde sayfada sorun çıkmaktadır. Mali mühür sistemimize giriş yapılırken sorun çıktığını belirtiyor. Geçerli kart ile ilgili ekranda kart tanımlamasında akis yazdığımızda kullanıcı ismi istiyor. Bizde bir kullanıcı ismi bulunmamaktadır. Tanımlamak istediğimde hata oluşuyor. Sorun nerede?

Cevap 189- E-fatura kontrol edildiğinde başarılı şekilde gönderildiği, fakat red edildiğini söylediğiniz durumu içeren uygulama yanıtının merkezde gözükmemesi, aynı zamanda faturayı düzenleyen firmaya da ulaşmaması durumunda, uygulama yanıtını tekrar göndermeyi deneyiniz.

Red cevabı karşı tarafa ulaşmıyorsa mevzuat hükümleri çerçevesinde iade faturası düzenleyiniz. Ya da noter aracılığıyla bu e-faturayı iptal ettiriniz.

LOGOLU FATURA GÖNDEREBİLMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

SORU 189- Firma ile ilgili bilgilerimi ve firma logosunu nasıl yapmalıyım ki karşı taraf faturayı aldığında görsün.

Cevap 189- Portal hesabınızda fatura oluşturuyorsanız firmanızın logosunu ekleyemezsiniz. Yalnız program satın alarak program sayesinde logonuzu ekleyip fatura xml dosyası oluşturup yükleme modülüyle portal hesabınıza yükleyerek gönderebilirsiniz. Özel entegratör firmayla anlaşarak faturanıza logo ekleyerek fatura düzenleyebilirsiniz.

ÖZEL ENTEGRATÖRE GEÇİŞ SONRASI ÖNCEKİ FATURALARIN GÖRÜNTÜLENMESİ

Soru 190- Özel entegrasyon firması ile çalışmaya başladığımız zaman GİB e-fatura portalına yeni gelen veya daha önce gelen faturalarımızı görebilecek miyim?

Soru 190- Özel entegrasyon hesabınız aktif olmadan önceki faturaları Portal hesabınıza giriş yaparak görebilirsiniz. Özel entegrasyona geçtikten sonra özel entegatörün sağladığı ara yüzü kullanmanız gerekmektedir. Bu tarihten sonra Portal hesabınız üzerinden yeni fatura gönderemez ve alamazsınız, red/kabul cevabı da gönderemezsiniz (gönderilmiş gibi görünmesine rağmen gitmez, cevap vermemiş sayılırsınız.).

TEMEL E-FATURANIN İADE FATURASI KESMEDEN RED EDİLMESİNİN YOLU VAR

405

Soru 191- Şirketimiz bünyesine gelen fakat iş nev’imizle alakası olmayan veya yanlış kesilen temel faturaları kabul edip iade faturası kesmek zorunda kalıyoruz. Bu işlemlerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu şekilde kesilen iade faturaları da zaman kaybına neden olmaktadır. Bu sebepten dolayı tarafımıza kesilen temel faturaları iade faturası kesmeden iade etmenin başka bir yolu var mı?

Cevap 191- İade faturası, mal iadesi olduğunda söz konusu olmaktadır. Yanlış kesilen temel e- fatura için ise 8 gün içinde harici yollar ( noter, mahkeme kararı, PTT, kep uygulaması vb.) ile itiraz edilmesi gerekmektedir. Bunun dışında başka bir yol bulunmamaktadır.

HATALI ZARFLARIN ARŞİVE KALDIRILMASININ 1 AY SÜREYLE ENGELLENMESİNİN GEREKÇESİ

Soru 192- Faturayı gönderdiğimde hata verdi. Bu zarfı arşive almak istiyorum, ancak "hatalı zarfların arşive kaldırılması 1 ay süreyle engellenmiştir." uyarısı aldığımdan, bu zarfı arşive alamıyorum. Ne yapmalıyım?

Cevap 192 - Bazı kullanıcılar maalesef zarf hata verse de hatayı inceleyip hata mesajına ve hata ayrıntısına bakarak işlem yapmaları gerektiği noktasını atlayıp, faturanın alıcıya başarıyla ulaştığını düşünmekteydi.

Bu uyarı kullanıcının dikkatini çekmek için gereklilik üzerine koyulmuştur. Bu uyarıdaki 1 aylık süre fatura tarihine göre değil, hata alan zarfın gönderilme tarihine göre hesaplanmaktadır. Zarfınızın gönderilme tarihinden 1 ay sonra faturanızı arşive alabilirsiniz.

Hatayı inceleyip hata mesajına ve hata ayrıntısına bakarak işlem yapınız.

FATURA EKLERİNİN GÖRÜNTÜLENMESİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Soru 200 - E-fatura ekinde gelenleri görüntüleyemiyoruz. Bunun için ayrı bir program mı indirmek gerekiyor?

Cevap 200- Fatura ekinde "pdf, word, odt, mp3, ..." gibi birçok ek bulunabilmektedir. Bu eklerin görüntülenebilmesi için faturayı bilgisayarınıza indirdikten sonra harici bir program kullanılarak XML'i ayrıştırıp ekleri görüntüleyebilen bir program kullanımı söz konusu olabilir.

Fatura gönderiminde sadece içerisinde XSLT'si olacak şekilde fatura XML'inin gönderilmesi tavsiye edilir. Çünkü E-Fatura sistemi elektronik faturaların gönderilmesi ve alınması için oluşturulmuş bir sistemdir. Farklı amaçlar için kullanılmamalıdır.

E-FATURA SİSTEMİNDE FATURAYA EK BELGE EKLENMESİNİN UYGUN OLMAYACAĞI

Soru 201 -E-faturaya ek belge eklenmesi mümkün mü?

406

Cevap 201- Faturaya ek belge eklemenizi tavsiye etmiyoruz. Çünkü bu sistem FATURA iletimi için oluşturulmuştur.

Ek eklemek teknik olarak mümkün olduğu halde, dosya boyutu fatura boyutuna göre kat kat artacağı için (eksiz hali 150 kb olan bir dosyanın ekli hali onlarca/yüzlerde mb olabilir.) bu durum veri aktarımını olumsuz etkiler ve sorun yaşanabilir.

Ayrıca karşıdaki kişinin eki görüntülemek için dönüştürücü bir program kullanması gerekebilir ya da eklediğiniz dosya uzantısı alıcı tarafın bilgisayarında (uygun program yoksa) tanınmayabilir.

Bu sistemi sadece fatura gönderimi için kullanınız, faturanızla birlikte ek göndermeyiniz.

ADRES DEFTERİNDE KAYIT GİRİLEMEMESİ NEDENİYLE FATURA KESİLEMEMESİ

SORU 202 -Adres defterine yeni kayıt girdiğimde uyarı veriyor faturalandırma işlemlerimi gerçekleştiremiyorum. Hata nerede?

Cevap 202- Adres defterinizde zaten HEDEF kısaltmasıyla bir kayıt bulunmaktadır. Hatanızın sebebi HEDEF adında daha önce kısaltma kullanmış olmanız ve tekrar aynı kısaltmayı kullanmayı denemenizdir. Adres defterinizdeki bu isimli kaydı tekrar gözden geçiriniz. Farklı bir kullanıcıyı kaydetmeye çalışıyorsanız kısaltma adını değiştirerek kaydetmeyi deneyiniz.(örnek: HEDEF2)

MÜŞTERİNİN BİLGİ VERMEMESİ NEDENİYLE E-FATURA YERİNE KÂĞIT FATURA KESTİĞİMİZDE USULSÜZLÜK CEZASINDAN KİMİN SORUMLU OLACAĞI

SORU 203- Fatura düzenlediğim müşterilerden bazıları unvanını ve vergi numarasını değiştirmiş ve e-fatura üyesi olmuş. Unvanını değiştirdikten yaklaşık 3-4 ay sonrada dilekçe ve matbu evraklarla müracaat ederek unvanım değişti demiş. Bu süre içinde kendisine üretilen 3-4 adet faturayı eski unvanı ve vergi numarası ile kâğıt fatura olarak düzenledik. Bu kâğıt faturalardan dolayı faturayı üretenin bir sorumluluğu var mı?

Cevap 203- Eğer siz e-faturada kayıtlı kullanıcı iseniz ve karşı firmada kayıtlı kullanıcı ise bu firmaya kayıtlı kullanıcı olduğu tarihten sonra düzenlediğiniz kâğıt faturalar geçerli olmakla birlikte GİB uygulamasına aykırı bu davranışınız usulsüzlük cezası ile cezalandırılacaktır.

E-Fatura uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, unvanının değişmesi halinde 15 gün içinde unvan değişikliğine ait Ticaret Sicil Gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için Kamu Sertifikasyon Merkezine elektronik ortamda başvurması gerekmektedir. Unvan değişikliğine giden mükellefin e-Fatura sistemindeki unvanı, dilekçesine istinaden güncellenecek olup, mükellefler yeni mali mühürlerini temin edene kadar, eski unvana ait mali mühürleri ile işlem yapmaya devam edebileceklerdir.

PORTALA DÜŞEN ESKİ TARİHLİ FATURANIN KAYITLARA ALINMA TARİHİ

407

Soru 204- (a) Firmasının, (b) Tekstil’e kestiği 14.03.2017 tarihli fatura, 11.07.2017 tarihinde partalımıza düştü. Bu faturayı hangi tarihe ve nasıl işlemeliyim?

Cevap 204- Vergi Usul Kanununda yer alan 45 günlük kayıt süresi de geçmiş. Bu faturaya Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre harici yollardan (noter kanalı ile) itiraz edebilirsiniz.

FATURA TUTARI GİB PORTALDA YAZIYLA OTOMATİK YAZILAMIYOR

SORU 205 – E- fatura portalını kullanıyorum. Fatura tutarının yazı ile yazılması otomatik olarak sağlanıyor mu?

Cevap 205- GİB-Portal yönteminde bu işlem otomatik olarak yapılmamaktadır. Entegrasyon ve Özel entegrasyon yönteminde bu işlem yapılabilir. Portal yönteminde faturaların not alanına bu bilgiyi yazabilirsiniz.

E-FATURA RED TARİHİNİ GÖRÜNTÜLEME

Soru 206 - 16.03.2017 tarihinde xxx Sanayi ve Ticaret A.Ş’ne kestiğimiz FYS 2017000001037 no.lu faturanın red tarihine ulaşamıyoruz. Ne yapmamız gerekir?

Faturanın Red Tarihi: 2017.03.21 13:25:47

Cevap 206- Bu bilgiyi görebilmek için faturayı bilgisayarınıza indiriniz. Faturanız (varsa) red uygulama yanıtıyla (cevabıyla) inecektir. VKN-FYS2017000001037-UYGULAMAYANITI. XML adlı red cevabı dosyasını E-Fatura Görüntüleyici ile görüntüleyebilir ve red tarihini görebilirsiniz.

TUTAR YÜKSEK GÖSTERİLEREK YANLIŞ KESİLEN ANCAK KARŞI TARAFÇA KABUL EDİLEN E-FATURA İÇİN FİYAT FARKI FATURASI KESİLMESİ İSTENMEMESİ DURUMUNDA İPTAL İŞLEMİ

SORU 207 - Karşı firmaya kesmemiz gereken tutardan çok daha fazla tutarda yanlış fatura kestik. Ticari fatura olmasına rağmen firma da bu yanlış faturayı kabul etti. Tutar yüksek olduğu için fiyat farkı faturası da kesmek istemiyor. Bu faturayı hangi kanallar ile iptal edebiliriz?

Cevap 207- Alıcı firma entegrasyon yada özel entegrasyon kullanan firma ise kabul ettiği faturaya red yanıtı tekrar dönebilir. GİB Portalı kullanıyorsanız faturanın alıcıya geldiği tarihten itibaren harici yollarla alıcı 8 gün içinde itiraz edebilir. Bundan sonra yeni fatura oluşturup yeni zarf ile gönderebilirsiniz. Bu süre geçtikten sonra harici yollarla e-faturanın iptali yoluna gidilmelidir.

408

E-FATURADA İRSALİYE NUMARASI YERİNE İRSALİYEDE YAZILIM PROGRAMININ ÜRETTİĞİ SİSTEM NUMARANIN GÖSTERİLMESİ DURUMUNDA E- FATURANIN GEÇERLİLİĞİ

Soru 208- Müşterimiz gönderdiği e-faturada, irsaliye numarası yerine kullandıkları yazılım programının ürettiği sistem numarasını irsaliye numarası olarak yazarak göndermektedir. İrsaliye matbu numarası bilgisini hiçbir alanda bilgi olarak göndermemektedir. Bu durumda müşterinin ürettiği sistem numarası irsaliye numarası olarak kabul edilebilir mi?

Cevap 208- Elektronik fatura uygulaması kapsamında mevzuata bulunan tüm haklarınızı kullanabilirsiniz. Mevzuatta irsaliye ve fatura ile ilgili hükümler açıktır. İrsaliye ile sevkiyatını yaptığınız mallarınızın faturasını gönderirken ilgili alana irsaliye numarasını yazmalısınız. Kendi sisteminizde takip açısından yazmak istediğiniz başka bir numara varsa faturanızın not alanına yazabilirsiniz. Faturada eksik bilgi nedeniyle Vergi Usul Kanunu usulsüzlük cezası uygulanacktır.

PORTALDA E-FATURA KULLANICISININ ETİKETİNİN DEĞİŞTİRİLEMEMESİ

Soru 209 - Entegrasyon sistemi olan satıcılardan bize e- fatura gelmiyor. URN mail adresi ekletmeniz lazım diyorlar açıklama yapar mısınız?

Cevap 209- GİB-Portal yöntemi ve entegrasyon yöntemi kullanıcılarının etiketleri değişmemektedir. Özel entegrasyon yöntemi kullanıcılarının etiketlerini ise özel entegratörler değiştirebilmektedir. GİB-Portal yöntemi kullanıcısı olduğunuz için etiketiniz değiştirilememektedir.

Göndericiler, etiketleri GİB sisteminde yayınlandığı şekilde kullanmalıdırlar. Gönderici sistemini bu şekilde kurgulamalıdır.

HATALI OLDUĞU HALDE ALICIYA ULAŞAN FATURALAR İÇİN YAPILACAK İŞLEM

Soru 210- Gönderilen zarfın durumunu sorguladığında alınan hata "1230 hedeften sistem yanıtı başarısız geldi (xxx) olduğu halde" bu zarfın içindeki faturalar alıcıya ulaşmış görünüyor ve alıcı bu faturayı "kabul" etmiş durumda. Buna göre gönderici taraf yeni bir fatura oluşturup mu göndermeli? Ya da ne yapmalı?

Cevap 210- Alıcı hata vermiş, sonrasında zarf 1230 hata kodunu almış ve zarfın içerisindeki faturalar geçersiz hale düşmüştür. Bu zarfın içerisindeki faturaların "1230 durum kodunun” alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar gönderilmelidir.

Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda yeni fatura ID'si ile yeniden fatura oluşturulması ve bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir. Yeniden oluşturulan faturalarda daha önce hata alınan fatura numarasına ve hata sebebine ilişkin bilginin faturanın not alanına yazılması uygun olacaktır.

409

Alıcı zarfı almış ve işlerken hata bulduğunu belirtmiştir. Bu nedenle zarf ve içerisindeki faturalar alıcının sisteminde bulunmaktadır. Ancak hata dönüldüğü için faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir.

Alıcının aldıktan sonra işlerken hata bulduğunu belirttiği zarfları sisteminde son kullanıcıya göstermemesi gerekmektedir. Son durumda alıcı bu zarfın içerisindeki faturaları görse bile geçersizdir. Alıcının bu faturaları işleme almaması gerekmektedir çünkü faturalar hiç oluşturulmamış gibidir.

Hatalı zarfın içerisindeki faturalara verilen Kabul / Ret uygulama yanıtları da geçersizdir, bu nedenle işleme alınmamalıdır. Bu durumdaki zarfların içerisindekilerin tekrar gönderilmesi gerekmektedir (mükerrer gönderim olmaz, gönderilmelidir).

UYGULAMA YANITI VEYA FATURA ZARFINA VERİLECEK YANITTA SİSTEM DURUM KODLARI

SORU 211- Uygulama yanıtı veya fatura zarfına vereceğimiz yanıtta sistem durum kodları 1100 ile 1200 arasında mı olması gerekiyor? Ya da olumluysa 1300 sistem yanıtı mı dönmemiz gerekiyor? Diğer belgeler için de nasıl oluyor?

Cevap 211- Uygulama yanıtı zarfına ya da fatura zarfına vereceğiniz sistem yanıtı arasında durum kodları açısından pek fark bulunmamaktadır. İkisinde de zarfı işledikten sonra hata bulmadıysanız 1200 (kesinlikle 1300 değil. 1300 sadece GİB tarafından sizden 1200 geldiği takdirde yapılır. 1200 dışında bir şey gelirse bunu hata bulmuşsunuz şeklinde algılar ve zarf başarısız hale düşer.) zarfı işlerken hata bulmanız durumunda 1100-1200 arasındaki ilgili hata kodunu bildirmeniz gerekmektedir.

YANLIŞ GELEN TRAFİK CEZASI YANSITMA İADE FATURASI DÜZENLENMESİ

Soru 212- Yanlış gelen trafik cezası yansıtma faturasının iadesinde KDV sıfır girdiğimizde istisna oranı olarak neyi kullanmamız gerekir?

Cevap 212- Elektronik fatura, kâğıt faturadan farklı bir belge türü değildir. E-fatura tebliğlerinde işleyişe ilişkin farklı bir uygulama belirtilmediği sürece kâğıt faturada ki benzer işleyişler uygulanır.

GİB-Portal yönteminde "Vergi istisna muafiyet sebebi" alanı BOŞ bırakıldığında "mal/hizmet bilgileri tablosunun 1. satırına vergi istisna muafiyet sebebini giriniz. “ uyarısı gelmektedir.

Bu nedenle bu alana neden KDV sıfır olduğuna ilişkin açıklama yazdığınızda bu uyarıyı almayacaksınız. Buna rağmen uyarı alırsanız, Yeniden Aç düğmesi ile bu soruyu açıp ekran görüntüsü ve vergi kimlik numaranızı ekleyiniz.

0 KDV’Lİ FATURA DÜZENLENMESİ SIRASINDA "MAL/HİZMET BİLGİLERİ TABLOSUNUN 1. SATIRINA VERGİ İSTİSNA MUAFİYET SEBEBİNİ GİRİNİZ." MESAJI NEDEN GELİYOR

410

Soru 213- E-faturada 0 KDV'li fatura keserken vergi istisna muafiyet sebebi kısmına gerekli açıklamayı yaptık. Ancak oluştur dediğimizde "mal/hizmet bilgileri tablosunun 1. satırına vergi istisna muafiyet sebebini giriniz." kısmı var bu durumda ne yapmamız gerekir?

Cevap 213- GİB-Portal yönteminde "Vergi istisna muafiyet sebebi" alanı BOŞ bırakıldığında bu uyarı gelmektedir.

"vergi istisna muafiyet sebebi kısmına gerekli açıklamayı yaptık" cümlesinde belirttiğiniz gibi, ekrandaki görüntüdeki alan boş değilse bu uyarı almamanız gerekirdi. Bu durumda Yeniden Aç düğmesi ile bu soruyu açıp ekran görüntüsü ve vergi kimlik numaranızı ekleyiniz.

Farklı bir yöntemle faturanızı oluşturuyorsanız GİB'in programınız hakkında bilgisi bulunmadığından, bu konuyu yazılım sağlayıcınıza danışmanız gerekmektedir.

FİYAT FARKI İÇİN KESİLEN TEMEL E-FATURANIN İPTALİ VE MUHASEBE KAYITLARI

Soru 214- Müşterim fiyat farkı olarak bana temel fatura bölümünden e- fatura kesti. Şimdi faturayı yanlış kestiğini, iptalini istiyor. İptal edilecek temel e- fatura olduğu için iptal edemiyorum, ne yapmam gerekir?

Cevap 214- Oluşturulup gönderilen temel e-Faturanın iptali mümkün değildir. Bu nedenle faturayı mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarına alıp iade faturası düzenleyerek ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edebilirsiniz.

KANUNİ SÜRESİNDEN SONRA RED EDİLEN E-FATURA YERİNE KESİLEN YENİ FATURADA GÖSTERİLECEK İRSALİYE TARİHİNİN HANGİ TARİH OLMASI GEREKTİĞİ, FATURA TARİHİ İLE İRRSALİYE TARİHLERİ ARASINDA 7 GÜNÜ AŞAN BİR TARİH KONULUĞ KONULAMAYACAĞI

Soru 215- Müşterimiz e- faturaları kanuni süresinden sonra red etmektedir. Biz bu durumda yeni fatura düzenlemek zorunda kalıyoruz. Örnek irsaliye tarihi 01.03.2017, 10-15 gün sonra red edildiğinde, ben yeni faturayı irsaliye tarihi 01/03/2017, fatura tarihi 15/03/2017 olarak düzenlemek zorunda kalıyorum. Bu durumda ceza uygulamasına muhatap olur muyum?

Cevap 215- Faturaya itiraz süresi bilindiği gibi TTK gereğince 8 gündür. 8 gün içinde itiraz edilmeyen faturalar kabul edilmiş sayılır.

İrsaliye tarihi 1.3.2017 olan satılan mal için 15 gün sonrası tarihle fatura düzenlenmesi halinde, Vergi Usul Kanunundaki fatura malın teslim tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenir şartı ihlal edilmiş olur. Bu durumda bu fatura hiç düzenlenmemiş syıldığından kanunda öngörülen özel usulsüzlük cezasına muhatap olacaksınız.

411

AKARYAKIT POMPALARININ BAĞLI OLDUĞU ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZLAR KULLANILMAK SURETİYLE OTOMATİK OLARAK DÜZENLENEN FİŞLERİN, FATURA OLARAK KABUL EDİLMESİ

Soru 216- 3100 sayılı kanunla ilgili 68 nolu tebliğde, "Akaryakıt pompalarının bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle otomatik olarak düzenlenen fişlerin, fatura düzenleme tutarının altında veya üstünde olsa dahi "fatura yerine geçen belge" olarak kabul edilmesi ve bu şekilde belgelenen satışlar dolayısıyla nihai tüketiciler veya vergi mükelleflerince yapılan fatura düzenleme taleplerinin dikkate alınmaması uygun görülmüştür." hükmüne istinaden e- fatura taleplerini dikkate almıyoruz. Bazı e -fatura müşterilerimiz başka istasyonlardan yazarkasa fişleri için e- fatura aldıklarını söyleyerek bizden ısrarla e- fatura talep etmektedirler. Bu hususta ne yapılması gerekir?

Cevap 216- Elektronik fatura yeni bir belge türü olmayıp kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. Uygulamada mevzuatta bir değişiklik meydana getirmemiştir.

Yasal sınır üzerinde fatura düzenleme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sınır altında yazar kasa fişi kesilebilir. Yazar kasa fişi fatura olmadığı için e-fatura olarak gönderilme zorunluluğu yok.

Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin ÖKC Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunla ilgili 58 Seri No.lu Genel Tebliğin 1. bölümünde;

" a) Taşıtlara akaryakıt satışının yapıldığı pompalar, özellikleri 3100 sayılı Kanun ve Tebliğlerle belirlenen ve Bakanlığımızca onaylanan bir veya daha fazla ödeme kaydedici cihaza bağlanmış olacaktır. Pompalar, kasiyer veya pompacı olmaksızın bilfiil müşteri tarafından da (kredi kartlı vb.) kullanılabilen ödeme kaydedici cihazlara da bağlanabilecektir. Pompaların bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar, pompanın içerisine, hemen yanına veya yakınındaki bir büroya yerleştirilebilecektir.

b) Pompalar akaryakıt verilen taşıtın plaka numarası girildikten sonra çalışacak şekilde düzenlenmiş olacaktır. Diğer bir ifade ile taşıtın plaka numarası girilmediği takdirde pompadan akaryakıt akmayacaktır. Şu kadar ki, taşıtlara yapılmayan (bidonla, varille vb.) her türlü akaryakıt satışında pompalara plaka numarası yerine müşterinin adı soyadı veya ünvanı bilgileri girilecektir.

c) Yapılan akaryakıt satışlarıyla ilgili bilgiler ödeme kaydedici cihaz hafızasına otomatik olarak kaydedilecektir. Hafızaya kaydedilen bilgiler, akaryakıt verme işleminin sonunda ödeme kaydedici cihazdan yine otomatik olarak çıkacak fişler ile belgelendirilecektir..."

denilmektedir.

68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinin " 1- Akaryakıt Pompalarına Bağlı Ödeme Kaydedici Cihazlar Kullanılarak Verilen Fişlerin Fatura Yerine Geçen Belge Olarak Kabul Edilmesi" başlıklı bölümünde; “Anılan hükümlerle Bakanlığımıza tanınan yetkiye dayanılarak, akaryakıt pompalarının bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle otomatik olarak düzenlenen

412

fişlerin, fatura düzenleme tutarının altında veya üstünde olsa dahi "fatura yerine geçen belge" olarak kabul edilmesi ve bu şekilde belgelenen satışlar dolayısıyla nihai tüketiciler veya vergi mükelleflerince yapılan fatura düzenleme taleplerinin dikkate alınmaması uygun görülmüştür." şeklinde açıklama yapılmıştır.

Ayrıca ilgili tebliğde akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC'ler kullanılarak verilen fişlerin fatura yerine geçen belge olarak kabul edildiği belirtilerek, taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışlarında cihazlardan çıkacak fişlerin üzerinde "TAŞIT TANIMA VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK" ibaresinin yer alacağı ve bu fişlerin bilahare listelenerek faturaya dönüştürüleceği ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır.

Diğer taraftan, 426 Sıra No' lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 4/c bölümünde;

"...c) Basit/Bilgisayar bağlantılı yeni nesil ödeme kaydedici cihaz'ları kullanmak zorunda olan mükelleflerin bu mecburiyetleri 01.07.2016 tarihinde başlayacaktır. Mükellefler, bu tarihten önce de Bakanlığımızca onaylanmış yeni nesil ödeme kaydedici cihazları alarak kullanabilirler. Ayrıca bu mükellefler, istemeleri hâlinde EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihazları da kullanabilirler. Akaryakıt pompalarına bağlanan ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan mükelleflerin, bu cihazlarla ilgili Bakanlıkça belirlenmiş şartlara uygun yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmaları zorunludur." açıklaması yer almaktadır.

Buna göre, akaryakıt istasyonlarında pompalardan taşıtlara yapılan akaryakıt satışlarına ilişkin yeni nesil ÖKC kullanma mecburiyeti, bu cihazlarla ilgili Bakanlığımızca belirlenecek şartları ihtiva eden Teknik Kılavuzun yayımlanmasını mütekakip başlayacak olup, akaryakıt istasyonları yeni nesil ÖKC kullanma mecburiyetleri başlayıncaya kadar yapacakları satışlarını, mevcut uygulamada olduğu gibi pompalara bağlı ÖKC'lerden otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirmeye devam edeceklerdir. Diğer taraftan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 231 inci maddesinde ise faturanın düzenlenmesi esnasında uyulması gereken kurallar 6 bent halinde sayılmış olup, 5 inci bentte; “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir. Aynı şekilde faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (3.) bölümünde e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklandıktan sonra “e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi” başlıklı (5.) bölümünün üçüncü paragrafında “Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta

413

olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır.” açıklaması yapılmıştır. Buna göre; 68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinde yapılan açıklama uyarınca, taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları ile ilgili olarak bilahare ayrıca fatura düzenleneceği için bu tür satışlarda her iki tarafın da e-Fatura kullanıcısı olması halinde e-fatura uygulaması kapsamında e-fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan satışlar dışında, taşıtlara yapılan ve akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC’ lerden otomatik olarak çıkan (plaka numarası ihtiva eden ve fatura yerine geçen) fişlerle belgelenen satışlarda ise fatura düzenleme tutarının altında veya üstünde olsa bile ayrıca e-Fatura düzenlenmeyecek ve ÖKC fişi iptal edilmeyecektir. Öte yandan; geriye dönük tarihli bir elektronik fatura düzenleme imkanı teknik açıdan mümkün olmakla birlikte, gerek kâğıt ortamında gerekse elektronik ortamda düzenlenecek faturaların Vergi Usul Kanunu 231. maddesi uyarınca malın teslimi ve/veya hizmetin ifasından itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu yedi günlük süre azami süre olduğundan, bu süreye riayet edilmemesi halinde; Vergi Usul Kanununda öngörülen cezalar uygulanacaktır. Diğer taraftan; bir mükellefin kendi kendine fatura düzenlemesi normal ve mutad bir durum olmamakla birlikte kanuni ve idari düzenlemelerin zorunlu kıldığı uygulamalar nedeniyle kesilmesi gerektiği durumlarda satıcı ve alıcı sıfata haiz kurumunuzun e-Fatura sistemine kayıtlı olması nedeniyle kendi şirketinize keseceği faturaların da e-fatura olarak kesileceği tabiidir.

YANLŞLIKLA ARŞİVE KALDIRILAN E-FATURANIN GERİ ALINMASI SORU 217 -İşlemi yaparken yanlışlıkla zarfı arşive kaldırdık ve hatayı göremedik. Geri alma şansımız yok mu? Varsa ne yapmalıyız?

Cevap 217 - Arşive alınan zarflar geri alınamamaktadır. Alıcıdan faturaları alıp almadığını teyit ediniz. Almadıysa GİB’e aşağıdaki bilgileri ve durumu içeren yeni bir soru gönderiniz.

- Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası) nedir?

- Alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası) nedir?

- Alıcı hangi yöntemi kullanmaktadır? (Portal, entegrasyon, özel entegrasyon)

- Bahsettiğiniz faturanın zarf numarası(zarf ID) nedir?

- Bahsettiğiniz faturanın fatura numarası nedir?

İNŞAAT İŞLERİNDE HAKEDİŞ RAPORUNA GÖRE DÜZENLENEN E-FATURA’DA HAKEDİŞE KONU YERİN YANLIŞ YAZILMASI

414

SORU 218 - Hakedişe konu bir işlem için kesilen tevkifatlı faturanın, hakedişe konu yerin açıklaması sehven yanlış yazılmış olup düzeltmek istiyoruz. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 218- Hatalı kesilen bir fatura olması halinde iptal ya da herhangi bir değişiklik yapılamaz. Karşı tarafın iade faturası kesmesi veya harici yollarla itiraz etmesi gerekir. Bunun üzerine yeni tarihli bir fatura kesilerek faturanın açıklama alanına hatalı kesilmiş faturanın tarih ve numara bilgisini de içeren bir açıklama girilmelidir.

KDV BEYANINDA GÖSTERİLEN TİCARİ FATURANIN RED EDİLMESİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEM

Soru 219- Ticari fatura düzenlediğimiz müşterimiz ayın 23.ünde bir önceki aya ait faturamıza red yanıtı göndermiş. Biz de bu faturayı KDV beyannamemizde beyan ettik. Nasıl bir yol izlememiz gerekir. Müşterimiz bu faturayı bir sonraki ayın 1 ine işleyebilir mi? bizim yapmamız gereken bir işlem var mı?

Cevap 219- Ticari faturaya 8 gün içinde itiraz edilmezse kabul edilmiş sayılır. İtiraz edebilirsiniz. Ancak ilgili ayda beyan etmeniz doğrudur.

FATURA DÜZENLEME SÜRESİ

Soru 220- 30.06.2017’ te keseceğim faturayı fiyat anlaşmazlığı nedeniyle bekletmem gerekti. Bu nedenle 7. ayda kesmem gereken faturaları da kesemedim. 30.06 tarihli faturayı en geç hangi tarihe kadar kesebilirim?

Cevap 220- Vergi Usul Kanununa göre, fatura mal teslimi ve hizmet ifasından itibaren 7 gün içinde düzenlenmelidir. Bu süre içinde düzenlenmeyen fatura hiç düzenlenmemiş sayılır.

İKİ FİRMADAN AYNI NUMARALI FATURA ALINMASI DURUMU

Soru 221 - Farklı 2 firmadan fatura numaraları aynı olan e-fatura geldi. 1. faturayı alıp kaydettikten sonra 2. faturayı numarası aynı diye kabul etmedik. Bu fatura numarası sorununu nasıl aşabiliriz?

Cevap 221- Farklı firmalar aynı fatura numaralarını kullanabilir. Bu olağan bir durum. Faturaları birbirinden ayırmak için ETTN (UUID) numarası kullanılmaktadır. Ayrıca vergi kimlik numarası ile fatura numarasının bir arada kullanılması da tekilliği sağlar. Bu nedenle herhangi bir problem yoktur. Sorunu kullandığınız program yazılımcıları ile görüşmeniz gerekmektedir. Sisteminiz bu faturaları alabilmelidir.

PORTALDA KDV TEVKİFATI UYGULANACAK FATURA DÜZENLENMESİ DURUMUNDA SEÇİLECEK VERGİ ALANI

415

Soru 222 -Yıllara yaygın inşaat işlerimizle ilgili kestiğimiz e- faturada vergi ekle kısmında stopajla ilgili vergiyi uygulamak için hangi vergi alanını seçmemiz gerekiyor?

Cevap 222- Portalda KDV tevkifatı uygulanacak fatura düzenlenmesi gerekiyorsa ilgili alandan KDV TEVKİFATI seçilip, Vergi Ekle kısmından ekleme yapılmalıdır. Böylece KDV Tevkifat Oranı % ve KDV Tevkifat Tutarı şeklinde iki alan açılmış olup, iki alana da gerekli bilgiler girilerek fatura oluşturulabilir. Ancak stopaj uygulamak için portal üzerinden manuel fatura kesilebilmesi mümkün olmayıp Portal alanında yükleme modülü kullanılarak stopaj uygulanmış fatura yüklemesi yapılabilir. Yükleme modülü aracılığıyla fatura yüklenebilmesi için oluşturulan faturalar UBL-TR formatında, elektronik olarak imzalanmış ve ziplenmiş dosya şeklinde olmalıdır

BİRDEN FAZLA E-FATURA İÇİN TEK İADE FATURASI DÜZENLENİP DÜZENLENEMEYECEĞİ

Soru 223- Entegratör kullanıyoruz. İade faturası keserken sadece tek faturaya mı iade kesmeliyiz? Yoksa birden fazla faturaya, tek iade faturası kesebilir miyiz?

Cevap 223- Birden fazla faturaya iade kesebilirsiniz.

İADE FATURASINDA İADEYE KONU E-FATURA NUMARASININ HATALI GİRİLMESİ NEDENİYLE ONAY SORUNU YAŞANMASI

Soru 224- E-fatura sisteminden iade fatura düzenliyorum. Sistem iade fatura sayısı ve tarihini istiyor. 6 haneli iade fatura numarasını sisteme giriyorum fakat sistem faturayı onaylamıyor. En fazla 16 hane olacağından başına sıfır koyarak 16 haneli yazdım fakat yine onaylamadı. Sorun nedir?

Cevap 224- İadeye Konu Olan Fatura Bilgileri tablosunun 1. satırındaki fatura numarası bilgisi hatalı. Bu alan zorunlu değildir. Ancak seçilmek istenirse içerdiği alanların doldurulması zorunludur.

Hangi faturaya karşılık olarak iade faturası düzenliyorsanız o faturanın numarasını Fatura No alanına ve yine o faturanın düzenlenme tarihini Düzenleme Tarihi alanına yazmanız gerekmektedir. Yani bu iki alan, iade edilecek faturanın numarası ve düzenlenme tarihi olmalıdır.

E-FATURA DURUM KODU SIFIR YAZMASI

Soru 225 – E-fatura durum kodu 0 (sıfır) olup, gönderdiğim fatura karşı tarafa ulaşmamış. Gönderim cevabı kodu kolonunda 0 (sıfır ) yazıyor. Bu ne anlama geliyor?

Cevap 225- GİB sisteminde "Gönderim cevabı kodu kolonu" ya da "0 (sıfır )" durumu bulunmamaktadır. Bu konuyu yazılım sağlayıcınızla görüşmeniz gerekmektedir.

AYNI KİŞİYE ÜÇ DEFA KESİLEN MÜKERRER E-FATURA

416

Soru 226- Bir araç satışına istinaden sehven 3 defa mükerrer e-fatura kesilince alıcı ve satıcı ne gibi işlem yapmalıdır? Alıcının 2 defa iade e-fatura kesmesi mi gerekir?

Cevap 226- Bir araç satışı ile ilgili 3 ayrı fatura düzenlemeniz 3 ayrı satış gibi olacaktır. Dolayısıyla 2 fatura için iade faturası düzenlemeniz gerekir. Bu faturaları muhasebeleştirebileceğiniz gibi harici yollar ile itiraz ederek muhasebe kayıtlarınıza almayabilirsiniz.

ZARF KUYRUĞA EKLENDİ MESAJI ALINMASI VE ALICIYA FATURANIN İLETİLEMEMESİ

Soru 227 –Portal sistemini kullanmaktayım, hata olduğu için fatura alıcıya iletilmeyecek, hata ayrıntısında ise zarf kuyruğa eklendi yazıyor. Ne yapmalıyım?

Cevap 227- Alıcıya daha önceden e-fatura ulaştırmama rağmen (adres defterine de tanımlamasını yapmıştım) bu sefer faturada Zarf bazında listeleme ekranında “GİB elektronik fatura merkezi yanıtı geldi. Elektronik fatura merkezi zarfta hata tespit etti. Zarf alıcıya iletilmeyecek. Hata mesajını inceleyip göndermek istediğiniz faturaları gözden geçiriniz.” GİB’den gelen hata mesajında “Zarf elektronik fatura merkezine iletildi. Elektronik fatura merkezi zarfı henüz işlemeye başlamadı.” Hata ayrıntısında ise; ”Zarf kuyruğa eklendi” yazıyor.

Bu uyarı Elektronik Fatura Merkezinde sizin zarfınızdan önce başka zarfların sırada olduğunu, sırası geldiğinde sizin zarfınızın da işleme alınacağını belirtir. Bu bir bilgilendirmedir. Sistemde yoğunluk olduğunda mesajın değişme süresi uzayabilir. Ancak yine de zarfın karşı tarafa iletildiğine dair bilgilendirme mesajını görmeniz gerekmektedir.

Öncelikle şu işlemleri yaptıktan sonra hatanın ayrıntısını görebileceksiniz.

1-Zarf bazında listeleme ekranında ilgili faturaya ait zarfınızın durumunu “Zarf durum sorgula” düğmesi ile sorgulayınız.

2-Sayfayı “sorgula” düğmesini tıklayarak yenileyiniz.

3-İlgili zarfa ait mesaj metnini okuyunuz. Sorunun alıcıdan mı yoksa göndericiden mi kaynaklandığını öğrenin.

4-İlgili zarfa ait “Hata ayrıntısı “ düğmesini tıklayın.

5-Hata ayrıntısına göre, gerekli işlemi yapınız. Hangi durumda ne işlem yapılacağı aşağıda belirtilmiştir.

Bahsi geçen uyarıdan sonra zarf alıcıya gittiğinde alıcıdan kaynaklanan farklı bir hata ile karşılaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle faturanızı arşive zarfın sorunsuz bir şekilde gittiğinden emin olduktan sonra kaldırınız.

Gönderilen her fatura aşağıdaki aşamalardan geçmekte ve her aşamada belirtilen durum kodlarını almaktadır.

- Gönderici Birim SENDERENVELOPE türünde içerisinde FATURA belgesi olan zarfı oluşturur ve merkez birime gönderir.

417

- Bu zarf Merkez Birimde kuyruğa alınır. Burada zarfın durumu 1000 “ZARF KUYRUGA EKLENDI”olur. - Daha sonra kuyrukta sırası gelen zarf işlenmeye başlar. Burada zarfın durumu 1100 “ZARF İŞLENİYOR” olmaktadır.

- Zarf çeşitli işlemlerden geçer, eğer bu durumda bir hata oluyorsa zarfın durumu ilgili durum kodu olur. İşlenme sırasındaki hatalara ait durum kodları 1100 ile 1200 arasındadır. Bu durumda bir hata oluşmuşsa (içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir) zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Zarf gönderiminde bir sonraki aşamaya geçilmez. Hata kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir.

Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda (ARTIK -arşive alınmışlar hariç- yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir) Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait (hata alındıktan 24 saat sonra ekrana gelecek olan) TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır.

- Zarf işlenmiş, kontrollerden geçmiş ve merkez sistemde bir hata almamışsa zarfın durumu 1200 “ZARF BASARIYLA ISLENDI” olmaktadır. Bu aşamada zarfın durumu sistem yanıtı ile Gönderici Birime gönderilir. Gönderim sırasında bir hata oluşsa bile bir sonraki aşamaya geçilir.

- Merkez birim zarfı posta kutusuna gönderir. Eğer gönderim başarılı olmuşsa öncelikle zarfın merkezdeki durum kodu posta kutusundan sistem yanıtı gelene kadar 1220 “HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI” şeklinde olur.

- Bu zarftaki faturaların herhangi birinin yeni bir zarf ile tekrar gönderilmesi durumunda yeni gönderilen zarf 1163 “GONDERILEN ZARF SISTEMDE DAHA ONCE KAYITLI OLAN BIR FATURAYI ICERMEKTEDIR” durum kodunu içeren sistem yanıtını alacaktır. 1163 hatasını alan zarfın içerisindeki faturalar geçersizdir, iptal faturası gibidir.

- Gönderim sırasında bir hata oluşması halinde zarf 1210 “DOKUMAN BULUNAN ADRESE GONDERILEMEDI” durum kodunu alır. Bu durum alıcının sistemine erişilemediği için olmaktadır. Alıcıyı hata ayrıntısını bildirerek sistemini düzeltmesi yönünde uyarınız. 1210 durum kodunun alındığı andan itibaren Merkez birim aynı zarfı 3 kere daha göndermeyi dener. 3 deneme saat 06 ve 18'de sırayla yapılmaktadır.

- Son denemede (dördüncü deneme) zarf hala karşı tarafa başarıyla iletilememiş ise zarfın durumu 1215 “DOKUMAN GONDERIMI BASARISIZ. TERKAR GONDERME SONLANDI” durum kodunu alır. 1215 durum kodunun alınmasının ardından ilgili zarftaki faturalar göndericinin entegrasyon ya da özel entegrasyon kullanıcıları olması durumunda aynı Fatura ID’siyle tekrar göndermelidir.

Göndericinin portal kullanıcısı olması durumunda ARTIK -arşive alınmışlar hariç- yeni fatura ID'si ile yeniden fatura OLUŞTURULMAMASI gerekmektedir. Zarf Bazında Listeleme ekranındaki ilgili zarfa ait TEKRAR GÖNDER düğmesi kullanılarak faturanın farklı bir zarf ile tekrar gönderilmeye çalışılması sağlanır.

418

TİCARİ FATURALARIN ONAYLANMA ZORUNLULUĞU

Soru 228- Karşı kurum tarafından bize kesilen ticari e-faturaların, tarafımızdan onaylanması konusunda bir yasal zorunluluk bulunmakta mıdır?

Cevap 228- Fatura size geldiğinden itibaren 8 gün içinde red ya da kabul edilmek zorundadır. Faturaya bu süre içinde herhangi bir uygulama yanıtı dönülmemişse 8 günün sonunda fatura kabul edilmiş sayılır.

GİB portalında, ticari senaryo ile düzenlenmiş faturalar için 8 gün sonra onay / red işlemine kapanıyor. Bu durumda 8 gün geçtikten sonra bir onay gönderilmese de fatura teslim alan tarafından kabul edilmiş anlamına geliyor. Bu süre sonunda faturanın kayıtlara alınması gerekir. Ancak alıcı harici yollar ile faturaya itiraz edebilir.

ESKİ TARİHE FATURA KESİLDİ

Soru 229- 06.07.2017 tarihinde sistemimizin hatası sebebiyle bazı faturaların tarihi Ocak ayı olarak e-fatura kesilmiştir. Olması gereken tarih Temmuz’dur. Bu durumda ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 229- Elektronik fatura sisteminde hatalı faturaların düzeltilmesi söz konusu değildir. İlgili faturaların red/iadesini sağlayıp yeni fatura düzenlemeniz gerekmektedir

KÂĞIT FATURANIN KDV İADESİNDE KABUL EDİLMEMESİ NEDENİYLE GEÇMİŞ TARİHE E-FATURA KESİLMESİ

Soru 230- E- fatura kullanıcısı olan firmaya kâğıt fatura kesildi. Bu durum iki ay sonra firma faturayı KDV iadesinde kullanınca bu faturanın geçersiz olduğu bilgisini almış. Bu durumda kesilen faturamızın bir hükmü olmadığına göre geçmiş aylarda düzenlenen, beyan edilen bu faturaya bugün eski tarihli (irsaliye tarihi) e- fatura düzenlenebilir mi?

Cevap 230- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesine göre, kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri "safi kurum kazancı" üzerinden hesaplanmakta, safi kurum kazancının tespitinde ise Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise bilanço esasına göre ticari kazancın ne şekilde tespit edileceği belirtilmiştir.

Bu hükümler uyarınca, safi kurum kazancının tespit edilmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi yanında Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.

Ticari kazancın tespitinde tahakkuk esası geçerli olup, bir giderin safı kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmiş olması, kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında bir illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik olması, bu giderlerin tevsik edici belgelere dayanması ve yasal kayıtlarda

419

izlenmesi, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve maliyete dâhil edilecek giderlerden olmaması gerekir.

Ayrıca, Vergi Usul Kanununun " Vergi Kanunlarının Uygulanması ve İspat" başlıklı 3 üncü maddesinin (B) bendine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilmektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun " Vergi İndirimi" başlıklı 29. Maddesine göre, mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilmektedirler. Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. (Bazı durumlar hariç). İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılmaktadır. 213 Sayılı VUK Kanununun mükerrer 242 nci maddesi uyarınca elektronik bir belge niteliğinde olan elektronik faturanın taraflarca düzenlenmesi ve alınması mecburiyeti bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununda ve diğer vergi kanunlarında faturaya ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik fatura için de geçerlidir.Anılan Kanunun, 231 inci maddesinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 353 üncü maddesinin birinci bendinde ise fatura düzenlememe ve almama fiillerine kesilecek özel usulsüzlük cezası hükme bağlanmıştır.

Buna göre; elektronik fatura düzenlenmesi gerektiği halde kâğıt ortamında fatura düzenlenmiş olması, Vergi Usul Kanununda öngörülen ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektirmekle birlikte, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmeyeceğinden mal teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olması ile Katma Değer Vergisi açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.

Ayrıca fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik bulunan ve karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş ve maliyete dâhil edilecek mahiyette olmaması durumunda da faturaya konu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi ve faturada gösterilen KDV nin 3065 sayılı KDV Kanununu 29. maddesinde belirtilen şartları taşıması şartıyla söz konusu KDV nin indirim olarak dikkate alınması 213 sayılı VUK un 3. maddesi gereğidir.

Bu nedenle; vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifası) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen

420

ve KDV Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV nin indirimine engel olmayacaktır.

Diğer taraftan, kâğıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353 üncü maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir

Faturalar müteselsil olarak devam etmek zorundadır. Teknik olarak müteselliği bozmamak kaydı ile geçmiş tarihli fatura düzenleyebilirsiniz. Fakat geçmiş tarihli fatura düzenlenmesi halinde cezai sorumluluk ortaya çıkacaktır.

ALINAN E- FATURANIN İADE EDİLMEMESİ VE KAYITLARA ALINMAMASININ MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

SORU 231- GİB üzerinde bize gönderilmiş bir temel faturayı kabul etmeme şansımız olmadığı için bu faturayı kayıtlarımıza almadan noter kanalıyla iade etmek mi gerekir?

Bize gönderilmiş olan bir temel faturayı 8 gün içerisinde harici yollarla (noter kanalıyla) iade etmek istiyoruz. Kâğıt faturada teslim aldığımız bir faturayı kayıtlarımıza almadan süresi içinde karşı tarafa iade edebiliyoruz. Aynı durum e-fatura içinde geçerli midir?

E-faturanın tarafımızdan teslim alınması buna rağmen kayıtlarımıza alınmaması durumu bizim için sorun yaratır mı?

Cevap 231- Türk Ticaret Kanununda faturanın alıcıya ulaştıktan 8 içerisinde itiraz edilebilir hükmü bulunmaktadır. İtiraz süresi olan 8 günlük süre, e-faturanın alıcıya ulaşma tarihinden itibaren hesaplanması gerekir. Bu yüzden gelen temel fatura Posta Kutunuza düştüğü tarihten itibaren kayıtlarınıza almadan harici yollardan itiraz edebilirsiniz

E-FATURA YERİNE KESİLEN KÂĞIT FATURANIN DÜZELTİLEREK KAYITLARA ALINMASI

Soru 232- Bir müşterimiz fatura kesilirken sistemde e-fatura mükellefi görülmediğinden 4. ve 5. ayda kesilen faturaları firmamız kâğıt fatura olarak düzenlemiştir. Müşterinin araması üzerine e-fatura mükellefi olduğu anlaşılıp gerekli düzeltme yapılmıştır. Fakat kesilen 2 adet (4. ve 5. ay) kâğıt faturanın iadesi ve iptalinin yapılması gerekmektedir. Müşterimiz “başka bir firmayla da aynı sorunu yaşadık, kâğıt faturaları iptal edip aynı tarihlere farklı e-fatura seri numaralarıyla yeni efatura düzenlediler” demektedir. Aynı işlemi biz de uygulasak, Nisan ve Mayıs ayına e-fatura numarasını farklı bir seriden versem sorun olur mu? Yevmiye kaydında sadece fatura numaralarını düzelteceğim. Bu doğru olur mu? Ya da ne yapmam gerekir?

Cevap 232- Vergi Usul Kanununa göre, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifası) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt

421

ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve KDV Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV nin indirimine engel olmayacaktır.

Diğer taraftan, kâğıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353 üncü maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir

Faturalar müteselsil olarak devam etmek zorundadır. Teknik olarak müteselliği bozmamak kaydı ile geçmiş tarihli fatura düzenleyebilirsiniz. Fakat geçmiş tarihli fatura düzenlenmesi halinde cezai sorumluluk ortaya çıkacaktır.

Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerinde farklı seri numarası oluşturup eski tarihli fatura kesilmesi teknik olarak mümkün, fakat burada hukuki sorumluluk size ait olmaktadır.

Uygulamayı GİB portalı üzerinden yürüten mükelleflerin ise eski tarihli fatura oluşturması mümkün değil.

BİZİMLE İLGİSİ OLMAYAN FATURANIN PORTFÖYÜMÜZE DÜŞMESİ

Soru 233 –Bir mükellef satıcı, vergi numarasını hatalı yazdığından dolayı şirketimiz ile alakalı olmayan fatura bizim portalımıza düşmüştür.

1-Bu faturayı kayıtlarımıza alıp iade faturası düzenleyebilir miyiz?

2-Hatalı faturayı noter yolu ile iade edebilir miyiz?

3-Şirketimiz ile alakalı olmadığı için dikkate almamalı mıyız?

4-faturayı kesen firma kendi faturasının tashihini yapabilir mi?

Cevap 233- Size hatalı bir şekilde gelen fatura ticari fatura senaryosuna göre gönderilmiş bir fatura ise bu faturaya e- fatura sistemi üzerinden red uygulama yanıtı göndererek reddedebilirsiniz.

Size hatalı bir şekilde gelen fatura temel fatura senaryosuna göre gönderilmiş bir fatura ise bu durumda faturaya harici yollardan (noter, mahkeme vs.) itiraz edebilirsiniz.

Fatura sistem üzerinden başarıyla iletilmiş bir fatura olduğu için dikkate almama şansınız yok. Çünkü karşı taraf bu faturayı kayıtlarına ve beyanlarına yansıttığında uyumsuzlukla karşı karşıya kalırsınız. Bu nedenle faturaya itiraz etmelisiniz.

FATURA NUMARASI HATALI, İHRACATTA KDV İADESİNDE SORUN YAŞIYORUZ

422

Soru 234- İhracatçı firmayız, fatura numaralarımız gıb2016000000001 ile başlıyor. Gelir İdaresi sayfasına KDV iadesi için indirilecek ve yüklenecek KDV listesi kaydederken 2016000000001 bu şekilde kaydediyorum. Seri numarası dâhil 16 karakter olurken numarası mecburen 13 hane oluyor ama vergi dairesi seriyi yazmadan 16 hane yazın diyor, tamamlama nasıl olacak?

Cevap 234- KDV İadesinde indirilecek ve yüklenilecek KDV listesi kaydederken;

• Alış Faturasının Serisi: Bu alana alış faturasının serisi yazılmalıdır. Bilindiği üzere fatura serileri “A5” gibi harf ve rakamlardan oluşabileceği gibi “B” gibi sadece harften de oluşabilir. Faturaların serileri A-5, A 5, A/5 şeklinde olsa bile (harf ve rakamların arasında “-, /, boşluk…” gibi karakter olmaksızın) bitişik olarak “A5” şeklinde yazılmalıdır. Ancak ödeme kaydedici cihaz fişleri ve 421 Sıra No.lu V.U.K. Genel Tebliği gereğince elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler tarafından, düzenlenmesi gereken e-fatura bilgileri doldurulurken bu belgelerde seri No bulunmadığı için “Alış Faturasının Serisi” alanı doldurulmayıp boş bırakılacaktır.

• Alış Faturasının Sıra Numarası: Bu alana alış faturasının sıra numarası yazılmalıdır. Bu alan sadece rakamların ve harflerin kullanıldığı en fazla 20 karakterden oluşabilir. (Örnek: 576, 9624, 701602, A8F20160000000080000 vb.). 421 Sıra No.lu V.U.K. Genel Tebliği gereğince elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükellefler tarafından, düzenlenmesi gereken e-faturada yer alan 16 Karakterden oluşan e-fatura numarasının (İlk üç karakter harflerden oluşan birim kodunu, sonraki dört karakter faturanın düzenlendiği yılı ve son dokuz karakter ise müteselsil numarayı ifade etmektedir.) tamamının alış faturasının sıra numarası alanına yazılması gerekmektedir. Eğer alış faturası, alınan mal/hizmetlerin çok sayıda olması nedeniyle izleyen faturalara nakil olmakta ise bu durumda bu alana, faturanın toplam tutarının bulunduğu en son belgenin sıra numarasının yazılması gerekmektedir.

Buna göre listelerinizi düzenlemeniz gerekir.

İHRAC KAYITLI KESİLEN FATURANIN, NORMAL SATIŞ FATURASINA ÇEVRİLMESİ

Soru 235- Ocak 2016 döneminde e- fatura sisteminde kesmiş olduğumuz ihraç kayıtlı faturamızı, normal satış faturasına nasıl çevirebiliriz? (iptali, iadesi veya hangi yöntem ile). Ocak 2016 döneminde e- fatura sisteminde kesmiş olduğumuz ihraç kayıtlı satış faturamız, müşterimizle görüşmelerimiz neticesinde, KDV kanununda öngörülen ayda, müşterimizin ihracat işlemlerini gerçekleştirme süresi belli olmadığından dolayı,(3 ay 6 ay belli bir süre yok-belli değil) normal satış faturasına çevirmek istemekteyiz, ne yapabiliriz?

Cevap 235- GİB Sisteminde düzenlenen faturanın iptali söz konusu değildir. Bu nedenle düzenlediğiniz fatura karşı firma tarafından iade edilebilir ve yeni bir satış faturası düzenleyebilirsiniz.

E-FATURA KULLANICISINA SEHVEN KESİLEN KÂĞIT FATURANIN ASLININ BULUNAMAMASI DURUMUNDA İPTALİ.

423

Soru 236- E-fatura sistemine kayıtlı bir firmaya sehven kâğıt fatura düzenlendi. Bu fatura geçerli olmadığı için faturanın iadesi istenerek aynı işleme ilişkin e-fatura düzenlendi.

Karşı taraf faturanın aslını bulamıyor, bizdeki suretleri çizerek iptal ettik fakat mevzuata göre firmanın e-fatura sistemine dâhil olduğunu bu nedenle kesilen faturanın yok sayılacağını belirtmek yeterli olur mu? Bu iptal işlemi için fatura aslının nüshalarıyla birlikte saklanmaması sıkıntı oluşturur mu?

Cevap 236- Sehven düzenlenen kâğıt fatura zaten geçersizdir. Dolayısıyla bu faturanın iade faturası ile ya da aslı ile uğraşmanıza gerek yok. Asıl olan ve yasal olarak kabul görecek olan elektronik faturadır. Ancak e-fatura açıklama kısmına kâğıt faturanın tarih ve numarası belirtilerek açıklama yapılmasında yarar var.

TEMEL FATURAYI NOTER KANALIYLA İADE ALAN SATICININ YAPACAĞI İŞLEMLER

Soru 237- Temel faturayı noter kanalı (ihtarname) ile iade etmek mümkün mü?

Noter kanalı ile kabul edilemeyen e-faturayı, noter ihtarnamesi ile iade alan satıcı firma nasıl bir işlem yapacaktır?

Cevap 237- Kabul etmek istemediğiniz temel faturaya harici yollardan (noter kanalıyla) itiraz edebilirsiniz.

Satıcı firma faturayı sistemden iptal edemeyeceği için, faturaya iade faturası işlemimi yapacaktır.

TEVKİFATLI FATURANIN İADESİ

Soru 238 - Müşteri bize tevkifatlı fatura kesti. Biz bu fatura için iade faturası kestik. İade faturası %8 olarak kesilmesi gerekirken yanlışlıkla tevkifatlı olarak kesilmiştir. Karşı taraf bize bu iade faturasının iadesini tevkifatlı olarak mı kesecek?

Cevap 238 - İade faturası da firma tarafından kabul veya reddedilebilir. Eğer sehven yapılan bir hata varsa aynı oranda iade faturanıza iade kesilir. Ardından olması gereken doğru fatura düzenlenir. Ya da iade faturası ikinci kez düzenlenmeden sehven hata yapılan faturaya noter aracılığıyla itiraz edilir.

Firmanızda temel fatura yerine ticari fatura tercih edilip, iade faturası düzenleme durumlarını daha aza indirgeyebilir ve uygulama yanıtlarını kabul/red ederek bu süreci daha az işlemle yönetebilirsiniz.

İADEYE KONU KÂĞIT FATURA İSE OLUŞTURULAN İADE E-FATURADA İADEYE KONU FATURA ALANININ BOŞ BIRAKILMASI

Soru 239- Almış olduğum ürünün iadesine ilişkin fatura düzenlemek istiyorum. Firma Portala kayıtlı olmasına rağmen kâğıt fatura kesmiştir. İade faturasını oluştururken firmanın kâğıt fatura numarasını yazıyorum ama faturayı portaldan oluşturmama izin vermiyor. Boş bıraktığımda da oluşturmuyor. İade faturasını nasıl keseceğim?

424

Cevap 239- İade faturanızı elektronik olarak düzenlemeniz gerekmektedir. İade faturası seçeneğini seçerek faturanızı oluşturun ve iadeye konu olan fatura kısmını boş bırakın. Faturanızın not bölümüne iade konusuyla ilgili gerekli açıklamaları yazabilirsiniz.

İade faturası keserken "İadeye Konu Olan Fatura Bilgileri" kısmında "Satır Ekle" düğmesine basmayınız ve not bölümüne iadeye ilişkin fatura numarası ve tarihi gibi bilgileri yazarak faturanızı oluşturunuz.

SERBEST BÖLGEDEKİ ALICIYA KESİLEN E-FATURANIN İADESİ

Soru 240- Yurt içinde KDV mükellefi olan alıcıya kesilmesi gereken e-faturayı sehven Mersin Serbest bölgedeki alıcı adına düzenleyip gönderdik. Serbest bölgedeki alıcı KDV mükellefi olmadığından faturanın iadesini nasıl yapacak?

Cevap 240- Elektronik fatura uygulamasında yasal mevzuatlardaki tüm haklarınızı kullanabilirsiniz. Yasalarda bulunmayan bir durumun uygulama kapsamında olması düşünülemez. İade faturası kesilememesi durumunda Kanunda belirtildiği şekliyle harici yollarla faturaya itiraz edilebilir. Temel faturalarda noter kanalıyla faturaya itiraz edilebilir ve iade edilebilir.

İPTAL EDİLEN VE YENİDEN DÜZENLENEN E-FATURA İLE İRSALİYE TARİHİ ARASINDAKİ 7 GÜNLÜK SÜRE AŞIMI

Soru 241 -İrsaliyeye bağlı düzenlenen ticari faturamız iptal edildi. Bu durumda tekrar ticari fatura düzenlediğimizde irsaliye tarihine göre 7 günlük fatura düzenleme süresini aşıyoruz.

İrsaliyeye bağlı temel fatura düzenlediğimizde fatura üzerindeki fiyat hatası nedeniyle faturamızın iadesi halinde irsaliyenin durumu ne olur. Aynı irsaliyeye istinaden tekrar temel fatura düzenleyip gönderebilir miyiz? Bu durumda 7 günlük irsaliye süresi açısından problem yaşar mıyız?

Cevap 241 - Ticari faturanın iptali veya temel faturanın iade edilmesi durumunda düzenlenecek yeni faturanın NOT veya AÇIKLAMA kısmına İrsaliye Tarihi ve ilk kesilmiş faturanın tarihi yazılarak söz konusu faturanın sistem hatası ya da diğer nedenlerle gönderilmediği yazılarak yeni faturanın bu tarihte düzenlendiği yazılabilir. Bu durumda 7 günlük sürenin sizden kaynaklı bir durumdan dolayı aşılmadığı tespit edilebilir.

DEVLET BANKASINA KESİLEN E-FATURADA HATA OLMASI HALİNDE İADE

Soru 242- Banka iade faturası kesemiyor. Hatalı faturanın düzeltilmesi için nasıl bir yöntem izlenebilir?

425

Cevap 242 - Bankalar, yaptıkları hizmet ve satışlar için 243 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca dekont düzenlemekte olup fatura düzenleme zorunluluğu bulunmamaktadır. E- fatura sisteminde sadece e- fatura alıcısı konumdadırlar. Bu nedenle bankanın e- fatura sistemi üzerinden gelen bir faturaya iade fatura düzenleme imkânı bulunmamaktadır. E -fatura sistemi üzerinden bankaya gelen hatalı bir faturaya harici yollardan (noter ya da mahkeme kanalıyla) itiraz edilebilir.

E-FATURANIN TL YERİNE DÖVİZLİ DÜZENLENMESİ

Soru 243- Muhasebe e-fatura programı içinde dövizli belge TL tutarlı gönderilmesi gerekirken sehven döviz tutarlı gönderildi. E fatura sisteminden faturamı nasıl iptal edip TL tutarlı yeni fatura gönderebilirim?

Cevap 243- Gönderilen e-Faturanın iptali mümkün değildir iadesi tarafınıza yapılmalıdır. Ayrıca bu durumu yazılım aracılığı ile düzeltebilirsiniz.

YANLIŞ KESİLEN TEVKİFATLI FATURANIN GEÇMİŞ TARİHLE İADESİ

Soru 244- Satıcılarımızdan biri tarafımıza temel fatura olarak düzenlediği faturada KDV tevkifat oranını yanlış hesaplamış olduğundan e- faturayı iade etmem gerekiyor.

Bu iadeyi geriye dönük geçmiş yılsonu (31.Aralık.2016) bir tarihle yapabilir miyim? 2017 yılına irsaliye düzenlemiş bulunmaktayım.

Cevap 244- Geçmişe dönük fatura düzenlemede teknik anlamda bir kısıtlama yoktur. Ancak teslim tarihinden 7 gün sonraya kesilmesi ve arada başka fatura kestiyseniz geçmişe dönük fatura düzenlediğinizde fatura numarası müteselsilliği bozulacağından takibi açısından doğru bir uygulama olmayacağı unutulmamalıdır. Hatalı düzenlenen bir faturaya karşı tarafın harici yollarla (yani kâğıt faturadaki gibi, örneğin noter aracılığı ile) itiraz etme hakkı bulunmaktadır.

KÂĞIT ORTAMDA KESİLMİŞ FATURAYA E-FATURA SİSTEMİNDEN BİR SONRAKİ AYDA İADE YAPILMASI

Soru 245- Bir firmamız kâğıt ortamda Kasım tarihli bir fatura kesmiş. Fakat Aralık ayında e-fatura sistemine geçiş yapmış. Kasım tarihli fatura için iade faturası kesmemiz gerekiyor. Kâğıt ortamda kesilmiş faturaya e-fatura sisteminden iade yapabilir miyiz? Sistem fatura numarasını istiyor ve kâğıt faturadaki numarayı da kabul etmiyor. Firma e-fatura sistemine geçtiği için iade faturayı e-fatura sisteminden talep etmektedir.

Cevap 245- İade faturası keserken ekte gösterilen "İadeye Konu Olan Fatura Bilgileri" kısmında "Satır Ekle" düğmesine basmayınız ve Not bölümüne iadeye ilişkin fatura numarası ve tarihi gibi bilgileri yazarak faturanızı oluşturunuz

KDV TEVKİFATLI OLUP İADESİ GEREKEN E-FATURANIN İADE OLMADAN İPTALİ

426

Soru 246- KDV tevkifatlı olarak bize gelen e-faturanın iptal olması gerekiyor, fakat onaylandı. İade faturası kesmeden iptal mümkün mü? İade faturasını keserken KDV’ li mi kesilmeli?

Cevap 246- Size ticari fatura olarak gelen e-fatura onaylandı ise iptal edilmesine imkân yok. Ancak iade faturası düzenleyebilirsiniz.

İADE FATURASI TARİHİ İLE İRSALİYE TARİHİ UYUMSUZLUĞU

Soru 247- Müşterimize KDV’siz düzenlenen bir faturada yer alması gereken not :"3065 sayılı KDV Kanununun 17'inci maddesinin 4 numaralı fıkrasının (g) bendi gereği KDV'siz düzenlenmiştir." notu eklenmeden gönderildi. Faturada eksik olan bu not yüzünden faturayı tekrar düzenlemek istiyoruz. Müşterimizden iade faturası kesmesini istedik. Henüz mühürleri ulaşmadığından müşterimiz e-fatura düzenleyemiyor, dolayısıyla iade faturasını elle düzenleyecekler. Biz de müteakiben tekrar e-fatura düzenleyeceğiz. Yalnız, ortada fiili bir malzeme iadesi yok. Yeni düzenleyeceğimiz faturada orijinal irsaliye bilgilerini mi girmeliyiz? Orijinal irsaliye tarihlerini girersek, aradaki tarihlerde başka faturalar da kesildiğinden, irsaliye ile fatura arasında 7 günden fazla bir fark olacak, bu durumda yeni faturaya yeni irsaliye mi kesilmesi (fiili iade yok) gerekir. Yoksa orijinal irsaliye tarihlerini 7 günlük süreyi aşmasına rağmen girelim mi?

Cevap 247- Karşı tarafın size kestiği iade faturasına istinaden sizin de tekrar yeni bir fatura oluşturarak yeni bir irsaliye kesmeniz ve faturaya yeni irsaliye bilgilerini girmeniz gerekmektedir.

İHRACAT İŞLEMLERİNDE E-FATURA

Soru 243 - E-fatura mükelleflerinin 01.01.2016 tarihinden itibaren ihracat işlemlerinde de e-fatura uygulamasına geçmesi hakkında tebliğ yayınlandı. Bu zorunluluk sadece ihraç kayıtlı işlemlerde için mi yoksa doğrudan veya ihraç kayıtlı hepsi için mi e-fatura zorunlu hale geldi?

Cevap 243 - 454 Nolu Vergi Usul Genel Tebliği ile ihracat ve yolcu beraberi eşya ihracı işlemlerinde 1/1/2016 tarihi itibariyle e-fatura zorunluluğu getirilmiştir.

Ancak 461 Sıra Nolu vergi usul kanunu genel tebliği ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını da 1/7/2017 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenleyeceklerdir. Söz konusu faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi ve gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar ile uygulamadan yararlanma yöntemleri E-Fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu’nda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

E-FATURAYA GEÇMEK İÇİN MADENİ YAĞ LİSANSINA SAHİP OLANLAR İLE ÖTV KANUNUNA EKLİ (III) SAYILI LİSTELERDEKİ MÜKELLEFLERDEN MAL ALAN FİRMALARIN BU FİRMALARLA AYNI FAALİYET KOLUNDA FAALİYET GÖSTERMELERİ ŞART MI?

427

Soru 244 -Madeni yağ lisansına sahip olanlar ile ÖTV Kanununa ekli (III) sayılı listelerdeki mükelleflerden mal alan firmaların e-faturaya geçmeleri için söz konusu firmalarla aynı faaliyet alanında faaliyet göstermeleri mi gerekmektedir?

Cevap 244 - e-Fatura uygulamasına başvuru zorunluluğu getirilen mükelleflerin belirlenmesinde madeni yağ lisansına sahip olanlar ile ÖTV (III) sayılı listede faaliyet gösteren firmalardan mal alan firmaların aynı sektörde faaliyet göstermeleri şartı aranmamaktadır. Bu firmalardan herhangi bir mal alışı yapılması e-faturaya geçmek için yeterlidir.

E-FATURADA VERGİ DAİRESİNİN ADI OLMAMASI

Soru 245 - Bize gönderilen bazı e-faturalarda vergi dairesinin adı yazmıyor, bu durumda bu faturaları kabul etmemiz mi gerekiyor mu yoksa red mi etmeliyiz?

Cevap 245 -Vergi Usul Kanununun 230. Maddesine göre, kâğıt faturada vergi dairesinin adı bulunmak zorundadır.

Ancak e-faturada teknik olarak vergi dairesi zorunlu alan olarak belirlenmemiştir. Bu nedenle fatura GİB den geçip tarafınıza ulaşmış ise kabulü ve tahakkuk işlemlerinin yapılarak muhasebe kayıtlarına alınması gerekir. Ancak bu faturayı düzenleyen için Vergi Usul Kanunu’ndaki usulsüzlük cezası uygulanacaktır.

E-FATURA MUHASEBE KAYDI İÇİN KÂĞIT ÇIKTI ALINMASI ZORUNLULUĞU YOKTUR

Soru 246 - E-fatura kullanıcısı olan şirketlere düzenlenen e-faturaların tahakkuk işlemlerinin yapılarak muhasebe kayıtlarına alınabilmesi için kâğıt çıktılarının alınarak kullanılması veya pdf formatındaki kayıtlarının kullanılması zorunluluğu var mı?

Cevap 246 -Portaldaki faturalarınızı (arşivleyerek) ve posta kutusu yanıtlarınızı bilgisayarınıza indirip elektronik ortamda saklamak zorundasınız. Faturaların XML halinde saklanması gerekmektedir. Bilgisayarınızda saklama ve e-arşiv konularında ilgili Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde ayrıntılı açıklama bulunuyor.

Mükelleflere ait elektronik faturaların yine mükelleflere ait bilgi işlem sistemlerinde saklanması esas olup üçüncü kişiler nezdinde de elektronik saklama yapılabilecektir. Başka mükelleflerden elektronik saklama hizmetinin alınması mükelleflerin elektronik faturalarının muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Elektronik faturaların muhafazasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yapılması zorunludur. Bu zorunluluk yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez.

E-fatura kaydı için kâğıt çıktı alınması söz konusu değildir. Ancak incelemede ibrazı istenildiğinde kâğıt görüntüsü alınabilir ve ibraz edilebilir olmalıdır.

E-FATURA KULLANICILARINDAN MAL LANLARIN DA E-FATURA KAPSAMINA GİRMESİ GEREKİR Mİ?

428

Soru 247 - e -fatura kullanma ciro hadlerinin altındayız, bu nedenle e- fatura kullanma kapsamına girmiyoruz. Ancak e-fatura kullanan şirketlerden fatura almamız durumunda e- fatura kullanmak zorunda kalır mıyız?

Cevap 247 - 10 milyon ciro haddine bizzat ulaşan mükellefler için e-fatura ve e-defter zorunluluğu olup, bu haddi aşanlardan mal alan ancak kendi cirosu 10 milyon haddin altında olanlar bu zorunluluk kapsamında değildir.

BİLGİSAYAR SİSTEMİNDE ÇALIŞMA NEDENİYLE KESİNTİ YAPACAK OLANLAR

Soru 248 - e-Fatura sistemi, bilgisayardaki sistemsel sorundan dolayı belli bir süre kapatılacaktır. GİB'e bu konuda bildirimde bulunmalı mıyız?

Cevap 248 -Sisteminizde yaşanacak kesintileri ve sebebini GİB Başkanlığına dilekçe ile bildirmeniz gerekmektedir. Ayrıca www.efatura@gelirler.gov.tr adresine mail atmanız gerekmektedir.

397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemlerini kesintisiz 7 gün 24 saat fatura ve ilgili mesajları alabilir ve gönderebilir halde açık tutmak zorundadırlar. Mücbir sebepler dışında bu zorunluluğa uymayan mükelleflerin entegrasyon izinleri iptal edilebilecektir. Bu mükellefler elektronik fatura uygulamasını sadece GİB portal yöntemiyle kullanabileceklerdir.

Bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemleri üzerinde yapacakları bakım, onarım, gözden geçirme vb. işlemler nedeniyle sistemlerine erişim kesintiye uğrayacak ise bu kesintiden önceki üç işgünü içerisinde hangi tarihte ve ne kadar süreyle sistemlerinin kesintiye uğrayacağını Gelir İdaresi Başkanlığı’na Adres: Ek Hizmet Binası Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dış kapı / ANKARA adresine bildirmekle yükümlüdürler. Ancak kesinti süresi hiçbir surette iki günü aşamaz.

BİLGİ İŞLEM SİSTEMİNİN 7/24 ÇALIŞIR OLMASI

Soru 249 -sistemin 7/24 çalışır şekilde tutulması zorunluluğu ne demektir?

Cevap 249- Bu bilgi entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemi için sistemin arka planda 7 gün 24 saat sürekli çalışır durumda olmasını ifade etmektedir.

GİB-Portal yönteminde kullanıcı sisteme o an bağlı olmasa bile (bulunmamaktadır), portal arka planda 7/24 çalışır durumda olduğundan, gönderilen faturaların görüntülenmesi mümkündür.

ALICININ SİTEMİNİN GÖNDERİLEN ZARFI ALAMAMASI

429

Soru 250 - Fatura zarfı GİB’e iletildi. Ancak fatura zarfının durumunu ilk sorguladığımızda ‘(1210) DOKUMAN BULUNAN ADRESE GONDERILEMEDI, daha sonraki sorgulamalarımızda ise ‘(1210) DOKUMAN BULUNAN ADRESE GONDERILEMEDI’ hatası aldık. Bu durumda ne yapabiliriz? İlk hatanın sebebi nedir?

Cevap 250- “1215 DOKUMAN GONDERIMI BASARISIZ. TERKAR GONDERME SONLANDI” durum kodunu alan zarfla ilgili olarak; Merkez tarafından bu zarf alıcının sistemine gönderilmiştir. Bu ilk gönderimde alıcının web servisi zarfı alamadığını belirtmiş ve zarf durumu 1210 olmuştur.

Buna rağmen alıcının sistemi, alamadığını belirttiği bu zarfı sistemine almış, Merkez bu zarfı (en fazla 3 kez daha) tekrar göndermeyi denemiş ancak alıcının web servisi her seferinde "2001:ZARF ID SISTEMDE-MEVCUT" şeklinde dönüş yapmıştır. Bunun üstüne zarfın nihai durumları 1215 olmuş ve ilgili faturalar alıcının bu işlemine istinaden geçersiz durumunu almıştır.

Gönderici 1215 durumuna göre işlem yapmalıdır.

Öncesinde alıcı sistemini düzeltmelidir. İlk gönderimde sisteminin neden zarfı alamadığını araştırmalı ve sistemine alamadığını belirttiği zarfları gerçekten sistemine almamalı ve son kullanıcıya göstermemelidir. Aksi takdirde bu durum tekrarlanabilir. Alıcıyı bu konuda uyarınız. (Alıcının aynı işlemi yaptığı, sistemine aldığı ancak durumu başarısız olan başka zarfları da olabilir.)

KÂĞIT FATURA KESİLEN VE ALICININ SİSTEMİNE ALDIĞI E-FATURANIN DÜZELTİLMEMESİ DURUMUNDA UYGULANACAK CEZA

Soru: 251 -Firmamız KDV İadesi almaktadır. Alım yaptığımız firma e-fatura sistemindedir. İlgili döneme ait firmamıza kesilmesi gereken e-fatura, karşı firma tarafından sehven kâğıt fatura olarak kesilmiş ve kayıtlarımıza alınıp formlarda beyan edilmiştir.

Bu durumda, kâğıt olarak kesilen faturanın iptali ve e-fatura olarak düzenlenmesi mi gerekiyor? Yoksa kâğıt olarak kesilen fatura geçerli mi olacak?

Cevap 251 - Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, 448 sayılı Tebliğ ile 421 sayılı tebliğin “5.4. Elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kağıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kağıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” Bölümünü 4.4.2015 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırdı.

Bu hükme göre, elektronik fatura düzenlemesi gerektiği halde, kâğıt fatura düzenleyen mükellefin bu faturası yok sayılmayacak, ancak Tebliğ ile getirilen zorunluluğa uymadığı için; Özel usulsüzlük cezası kesilecek, özel usulsüzlük cezası kesilen mükellef, idarece getirilen zorunluluğu yerine getirmez ise kendisine süre verilecek, bu süre içinde de zorunluluğu yerine getirmez ise özel usulsüzlük cezası bir kat artırımlı uygulanacaktır.

430

Gelir İdaresi Başkanlığı vermiş olduğu özelgede, kâğıt olarak düzenlenen fatura geçerli kabul edilmiş, KDV iadelerinde ve vergi matrahının tespitinde gider ve hasılat yönünden geçerli olduğu açıklanmıştır. Ancak e-fatura düzenlenmesi gerekirken buna uyulmadığı için özel usulsüzlük cezası uygulanması gerektiği açıklanmıştır.

NEVİ DEĞİŞTİREN ŞİRKETİN ESKİ SİCİL NUMARASINI KAPATTIRMADAN ÖNCE TÜM FATURA VE UYGULAMA YANITLARINI BİLGİSAYARINA İNDİRMİŞ OLMASI ZORUNLULUĞU

ŞİRKETİN PORTALINDA GÖZÜKMEYEN FATURALAR

Soru 252 - 13.05.2015 itibari ile şirketimiz limited şirketten A.Ş’ne dönüştü. Nevi değişikliği sebebi ile unvanımız ve vergi numaramız değişti. Fakat E-fatura kullanıcısı olarak GİB nezdinde eski şirkete ait fatura portalımızın kapatılarak A.Ş. e-fatura portalımızın açılma işlemi 15.06.2015 tarihinde sonuçlandı. Bu nedenle Ltd.Şti.'in e -fatura portalına gönderilen ancak A.Ş’ne ait olan faturaları A.Ş’nin e-fatura portalında göremiyoruz. Ne yapmalıyız?

Cevap 252 -Nev'i değişikliğinde vergi kimlik numarası da değişmektedir. E-Fatura sisteminde her vergi kimlik numarasına ait farklı bir portal hesabı bulunmaktadır.

Eski hesabınızı kapattırmadan önce tüm fatura ve uygulama yanıtlarınızı bilgisayarınıza indirmiş olmanız gerekmekteydi.

HATA NEDENİYLE ALICIYA İLETİLEMEYEN VE VERGİ DAİRESİ TARAFINDAN SİSTEMDE GÖRÜLMEYEN, ANCAK BEYAN EDİLEN E-FATURA İÇİN YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER

Soru 253 -GİB-Portal yöntemini kullanıyorum. Arşivde bulunan 4. aya ait gönderdiğim bir faturanın yanında "Hata olduğu için fatura alıcıya iletilmeyecek" yazmaktadır. Fatura bizim ve gönderen firma tarafından 4. ayda beyannamede bildirilmiş durumda. Şu an vergi dairesi faturayı göremediğini söylediğinde biz bu durumu fark ettik.

Geçmiş tarihli bu faturada nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

Cevap 253 -Zarfların (ve içerisindeki fatura/kabul-red yanıtlarının) alıcıya ulaşıp ulaşmadığını görebilen taraf GÖNDERİCİDİR. Göndericinin sorumluluğu gönderdiği zarfların durumlarının takibini (zarf durumunu sorgulayarak) yapmak, hata aldığı için gitmeyen zarfları varsa hata ayrıntısına göre işlem yapmaktır.

İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, yeni zarfın durumu da benzer sorgulanmalıdır. Çünkü zarf gönderiminde hata alınabilmektedir. Hata alan zarflar alıcıya ulaşmaz -bazı hatalarda ulaşsa bile- zarfın içerisindeki faturalar/yanıtlar hata alındığı için geçersizdir ve hiç oluşturulmamış gibidir. Bu durumu geç fark etmişsiniz. Ancak daha önce GİB-Portal

431

yöntemi kullanıcıları için "Tekrar Gönder" seçeneği bulunmamaktaydı. Bu nedenle bu durumu açıklayan bir dilekçeyi Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığına elden, posta veya kargo yoluyla göndermeleri gerekiyordu. HEM ALICI HEM DE GÖNDERİCİ bu şekilde dilekçelerini göndermekteydi.

GİB-Portal yöntemi kullanıcıları için "Tekrar Gönder" seçeneği koymuştur. Ancak Bu sorun yine ortaya çıkabilir ve zarfın yine hata alma durumu mevcuttur. Eğer alıcının sistemi açıksa ve bu zarfa hata vermezse fatura alıcıya ulaşacaktır. Ardından vergi dairesi tekrar sorguladığında bu faturayı görebilecektir.

Bir inceleme durumunda faturanın GİB'e geliş zamanı (ilk kestiğiniz zaman) ve alıcıya iletim zamanı (dilekçenize istinaden yapılan tekrar gönderim zamanı) görülebilmektedir. Bu nedenle olası bir durumda sorumluluk gönderici mükellefe aittir.

Gönderici hata almış zarftaki faturayı beyan etmiş ancak alıcı beyan etmemişse, dilekçe gönderilmemelidir. Gönderici geçersiz olan bu faturayı beyanından çıkartmalıdır. Teknik olarak sıradaki fatura numarası ile aynı faturayı oluşturup göndermesi mümkün olmakla birlikte bu durumda mevzuatsal yükümlülükler ve süreler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.

MALİ MÜHÜR ALINDIĞI ANDA E-FATURA VE E-DEFTER MÜKELLEFİYETİ BAŞLAMASI

Soru 254 - Brüt satış hasılatımız 10 Milyon TL'nin üzerinde olduğundan 01/01/2016 tarihinden itibaren zorunlu e-fatura ve e-deftere geçiyoruz.

Bu durumda mali mühürü aldığımız tarihten itibaren yani 01/01/2016 tarihinden önce e- fatura mükellefi olmamız gerekiyormu?

Cevap 254 - E-Fatura başvuru sırasında mali mühür talep edebilir ya da edilmeyebilir(daha önce alınmışsa).

- Mali mühür talep edilirse mali mühür teslim bildirimi KamuSM tarafından yapıldıktan 1 gün sonra GİB-Portali otomatik olarak açılır ve başvuruda bildirilmiş olan e-posta adresine portalin açılmış olduğuna dair bilgi e-postası gönderilir.

- Mali mühür talep edilmezse ve daha önce mali mühür teslim bildirimi KamuSM tarafından yapmışsa, GİB-Portali otomatik olarak açılır ve başvuruda bildirilmiş olan e-posta adresine portalin açılmış olduğuna dair bilgi e-postası gönderilir.

Ancak GİB idaresi, başvurusunda "01.01.2016'da kullanmaya başlamak istiyorum" şeklinde bir seçeneği tercih eden mükelleflere bu tercihi vermiştir. Mükellefler izleyen yıllarda da bu şekilde hareket etmeli.

GİB PORTALINDA E-FATURA ARŞİVLENME SAYISI VE SÜRESİ

Soru 255 - Portalda toplam kaç adet e-fatura arşivleyebiliriz? Arşivleme için belli bir süre varmı? Belgelerin silinme olasılığı varmı?

432

Cevap 255 - Tüm yöntemlerde (GİB-Portal, Entegrasyon, Özel Entegrasyon) faturaları saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Arşivlemede GİB için önemli olan faturanın XML belgesidir. Çünkü bu, geçerli halidir. Bunun yanında faturaya ait zarf numarasının da bilinmesi ileride bir anlaşmazlık olduğunda araştırmayı kolaylaştıracağı için saklanabilir. Bunun dışında faturayı nasıl saklayacağınıza GİB karışmamaktadır.

Portalde arşivleme yaptığınızda arşivlediğiniz faturaları "indir" seçeneği ile bilgisayarınıza indirip saklamalısınız. Portalde arşive alıp indirmediğiniz faturaların saklanma yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığının sorumluluğunda değildir. Gelir İdaresi Başkanlığı faturalarınızı GİB sunucularında saklamayı taahhüt etmemektedir. Olası bir durumda faturanızı sistemde bulamadığınız takdirde GİB sorumlu tutulamaz.

İleride istenmeyen durumlar oluşmaması için faturalarınızı kendi bilgisayarınıza indirip yedekleme/saklama yapınız.

GİB Portalinde arşivlenecek fatura sayısı ve fatura arşivleme süresi ile ilgili sınır bulunmamaktadır. Ancak 6 aydan önce gönderilen ve gelen fatura ve yanıtlar portalden silinmektedir. Faturaları ve posta kutusu yanıtlarını saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Faturaların 6 aylık silinme süresi ve Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerekir.

E-FATURANIN KÂĞIT ÇIKTISINI ALARAK AÇIKLAMA ALANINA GEREKLİ AÇIKLAMA YAZILARAK FİRMA KAŞESİNİ BASARAK İHRAÇ KAYITLI İŞLEMDE KULLANILMASI

Soru 256 - Müşterimize kesmiş olduğumuz faturanın not bölümüne ilgili açıklama olan ''3065 sayılı KDV Kanununun... Hükmüne İstinaden KDV’ den muaftır'' yazısını yazmadan fatura kestik ve gönderdik. Bu faturanın çıktısını alıp üzerine ilgili 3065 kaşesini basarak ihraç kayıtlı olarak işleme alabilir miyiz?

Cevap 256 -Bu şekilde göndermiş olduğunuz fatura hatalı bir faturadır. E-faturanın çıktısının herhangi bir mali değeri olmadığından çıktısı üzerinde herhangi bir işlem yapmanız mümkün değildir. Hatalı olarak gönderilen faturayı ticari fatura ise karşı taraf reddetmeli, temel faturaysa harici yollarla itiraz etmelidir. Bunun üzerine yeni bir e-fatura düzenlenerek açıklama alanına red veya itiraz edilen faturanın tarih ve numarasını içerecek şekilde açıklama yapılarak işlem yapılmalıdır.

FATURADA KURUŞ HANESİNİN VİRGÜLDEN SONRA DÖRT HANE OLARAK YER ALMASI

Soru 257 - Fatura düzenlerken kuruş hanesini virgülden sonra 4 haneye yükseltme olanağımız var mı?

Cevap 257 -Yasal olarak paramız kuruşa kadar olduğu için sistem de buna göre düzenlenmiştir. Genel toplamlarda (KDV toplam, ödenecek tutar, genel matrah) en düşük birim kuruşa kadar kullanılabilir. Bununla birlikte portal üzerinde birim fiyat için virgülden sonra 8 haneye kadar işlem yapılabilmektedir. 0 KDV'li OLMAYAN bir fatura kesilirken tax amount değerinin virgülden sonra 0,00XX şeklinde olması durumunda sayı 0,00'a

433

yuvarlanmamalı, 0,01'e yuvarlanmalıdır. Aksi takdirde sistem vergi muafiyet sebebi isteyecektir.

E-FATURA KULLANICILARI OLAN TOPTANCI İLE PERAKENDE MAĞAZA ARASINDA FATURALAŞMA

Soru 258 - Toptancı olarak çalışan firmamız perakende mağazası olan bir firma ile iş yapmakta olup ikimizde e-fatura mükellefiyiz. Firmanın perakende mağazasından alışveriş yaptık kâğıt fatura kesti. Bu doğru bir uygulama mı? Tarafımıza e fatura düzenlemek zorunda değil mi?

Cevap 258 - Kayıtlı kullanıcılar listesinde yer alan firmalar birbirlerine elektronik fatura düzenlemek zorundadır.

E-FATURADA İSKONTO FİYAT FARKININ GİB PORTALA İADE OLARAK AKTARILMASI SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ

Soru 259 - Tedarikçilerden aldığımız ürünlerin iskonto fiyat farkını satış faturasından kesmemize rağmen GİB portala ''iade'' olarak aktarıyor. Müşteri de bu şekilde kabul etmiyor. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 259 -Portalde SATIŞ olarak seçilen ve oluşturulan faturanın İADE ‘ye dönüşmesi durumu bulunmamaktadır. İki durum olabilir:

- Faturanızı portalden oluşturuyorsanız; portalde SATIŞ ve İADE şeklinde iki seçenek bulunmaktadır. Satışı seçtiğiniz halde farenin ortasında bulunan tekerleği yukarı/aşağı hareket ettirdiğinizde seçenek değişmiş olabilir. Bu durumda faturayı hatalı olarak oluşturan taraf sizsiniz demektir.

- Faturanızı harici programla oluşturuyorsanız; harici program faturanızdaki bu geçeneği yanlış işaretliyor olabilirsiniz.

Faturanız yanlış oluşturulduysa ve göndermediyseniz bunu iptal faturası olarak arşive ve kayıtlarınıza alınız.

Fatura gönderilmiş ve alıcısına zarf hata almadan, başarıyla ulaşmışsa, fatura üzerinden değişiklik yapmak mümkün olmayacağından;

- Temel faturaysa alıcı harici yollarla (noter, kep vs.) faturaya itiraz edebilir.

- Ticari faturaysa alıcı red cevabı verebilir.

Ardından gönderici doğru şekilde faturayı oluşturup göndermelidir. Bu faturanın Not alanına daha önce gönderilmiş ve işlenmemiş olan hatalı faturanın zarf ve fatura numarasını ve faturanın yeniden kesiliş sebebi yazılmalıdır. (Vergi İncelemesinde durumun açıklanabilmesi için)

MALİ MÜHÜRÜN YEDEKLENMESİNİN MÜMKÜN OLMAMASI

434

Soru 260 -Edindiğimiz mali Mühürün yedekleme amaçlı olarak bir klonunu tutabilir miyiz? Neticede elektronik cihazlar, bozulma/kırılma/kayıp durumunda tekrar elimize geçme süresi uzarsa fatura kesememe durumu söz konusu olacak. Bu durumda nasıl tedbir almalıyız?

Cevap 260 -Mali Mühürün yedeklemesi yapılamamaktadır. Yeni bir Mali Mühür edinebilirsiniz. Bu durumla ilgili olarak KamuSM sayfasından online başvuru yaparak yeni bir Mali Mühür alabilirsiniz.

İKİ MALİ MÜHÜR ALIP AKTİF OLARAK KULLANILMASININ MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

Soru 261 -Yeni bir Mali Mühür istememiz durumunda her iki mali mühürü de aktif olarak kullanabilir miyiz?

Cevap 261 -Her iki Mali Mührü aktif olarak kullanabilirsiniz. Ancak aynı anda GİB-Portaline giriş yapamazsınız. Farklı zamanlarda Portala giriş yapabilirsiniz.

E-FATURADA TARİH YANLIŞLIĞI OLMASI VE BU DURUMUN GÖNDERİLMEDEN FARK EDİLMESİ DURUMUNDA FATURA İÇERİĞİ DEĞİŞTİRİLEBİLİR FATURA NUMARASI DEĞİŞMEZ

Soru 262- Fatura oluştururken tarihi yanlışlıkla 2016 seçmişim. Faturayı onaylayıp göndermeden fark ettim ve düzelttim. Fakat fatura numarası 2016000000001 olarak kaldı düzelmiyor. Fatura tarihi 2017 oldu, ancak fatura no değişmedi. Ne yapmam gerekir faturayı iptal mi edeyim?

Cevap 262- Fatura oluşturulduktan sonra içeriği değiştirilebiliyor. Ancak fatura numarası değiştirilemiyor. Bu nedenle faturayı bu numara ile göndermek istemezseniz (fatura numarası - tarih müteselsilliğini sağlamadaki sorumluluk göndericiye aittir) İPTAL düğmesi ile fatura iptal edip doğru şekilde fatura düzenleyebilirsiniz. İptal edilen faturanın da gönderilen-gelen faturalarla birlikte bilgisayarınızdaki arşivinizde saklanması gerekmektedir.

10 MİLYON SATIŞ HASILATI BULUNAN GERÇEK KİŞİLERİN E-FATURA ZORUNLULUĞU

Brüt satış hasılatı 10 milyon Lirayı aşan gerçek kişilerin de 01.01.2016 itibariyle e-defter ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu var mı?

Cevap 263 - 10 milyon brüt satış hasılatını geçen gerçek kişiler de e-fatura uygulamasına dâhil olmak zorundadır.

FATURA GÖNDERME İŞLEMİNDE BİLGİSAYARDA İKİ JAVA KULLANIYORUM FATURA ONAYLAMADA SORUN YAŞIYORUM

Soru 264 - Portal üzerinden fatura gönderme işleri için Java V1.6 kullanıyoruz. Aynı PC'de portal üzerinden indirdiğimiz e-Fatura Görüntüleme (JNLP) kullanmak

435

istediğimizde, faturanın sadece XML görüntüsünü elde ediyoruz. Belge görüntüsünde hiçbir bilgi görünmüyor. Bu sorunu nasıl aşabiliriz?

Cevap 264 -Bilgisayarda iki Java yüklüyse fatura onaylamada sorun yaşanabilmektedir. Java 1.6’yı kaldırıp 1.7'yi kurabilirsiniz.

LTD ŞİRKETİN ANONİM ŞİRKETE DÖNÜŞÜM TARİHİNE KADAR KESİLEN FATURALARIN DURUMU

Soru 265- 03.04.2016 tarihinde Ltd. şirketten A.Ş. ye dönüşüm yaptık. Mali mühür başvurumuzu yaptık ve bilgilendirme dilekçemizi Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderdik. 15 gün süre zarfında eski unvan adına gelen faturaları ve eski şirketten kesmiş olduğumuz faturaları anonim şirkete mi muhasebeleştireceğiz?

Cevap 265 -Nevi değişikliğinde;

GİB Başkanlığı tarafından şirketin eski hesapları kapatılarak, yeni hesapları aktive edilecektir. Nev'i değişikliğe giden firma mali mührü kendisine teslim edildikten sonra ;

1. GİB-Portal yöntemini kullanıyorsa;

- Eski hesabına ait fatura ve yanıtlarını bilgisayarına indirmelidir.

-GİB Forum sitesine durumu, eski ve yeni vergi kimlik numaralarını içeren bir soru bildirmelidir.

- Sonrasında eski portali kapatılarak yeni hesabı açılacaktır.

2. Entegrasyon yöntemini kullanıyorsa;

- GİB Forum sitesine durumu, eski ve yeni vergi kimlik numaralarını içeren bir soru bildirmelidir.

- Ardından yeni hesabının açılabilmesi için yönlendirme yapılacaktır.

3. Özel entegrasyon yöntemini kullanıyorsa;

- Aksi belirtilmedikçe bir özel entegratör firmanın hesabını kapatırsa sonrasında firmanın GİB-Portali açılır. Nev'i değişikliklerinde firmanın eski VKN'ye ait portalinin açılmaması ya da açıldıysa kapatılması için GİB'le iletişime geçmesi gerekmektedir. Bu nedenle özel entegratör eski hesabı kapatır kapatmaz GİB’e bilgi veriniz ki portalınızın açılması engellensin. Aksi takdirde GİB-Portaliniz açılır ve buraya, eski unvanlı ve VKN'li hesaba faturalar gelebilir. Aynı anda iki VKN'ye ait hesap açık olmamalıdır. Özel Entegratörünüz yeni vergi kimlik numaranızla e-fatura hesabınızı açacaktır.

BAZI AKARYAKIT İSTASYONUNDA YAZAR KASA FİŞLERİ İÇİN DE E-FATURA VERİLMESİ DURUMU

436

Soru 266 - 68 Sıra Nolu 3100 sayılı Ödeme Kaydedici Cihazlar Kanunu Genel Tebliğinde yer alan "akaryakıt pompalarının bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle otomatik olarak düzenlenen fişlerin, fatura düzenleme tutarının altında veya üstünde olsa dahi "fatura yerine geçen belge" olarak kabul edilmesi ve bu şekilde belgelenen satışlar dolayısıyla nihai tüketiciler veya vergi mükelleflerince yapılan fatura düzenleme taleplerinin dikkate alınmaması uygun görülmüştür." hükmüne istinaden fatura (e- fatura) taleplerini dikkate almıyoruz. Ancak bazı e- fatura müşterilerimiz başka istasyonlardan yazarkasa fişleri için de e- fatura aldıklarını söyleyerek bizden ısrarla e fatura talep etmektedirler. Bu hususta ne yapmalıyız?

Cevap 266 – 68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinde yapılan açıklama uyarınca, taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları ile ilgili olarak bilahare ayrıca fatura düzenleneceği için bu tür satışlarda her iki tarafın da e-Fatura kullanıcısı olması halinde e-fatura uygulaması kapsamında fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan satışlar dışında, taşıtlara yapılan ve akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC' lerden otomatik olarak çıkan (plaka numarası ihtiva eden ve fatura yerine geçen) fişlerle belgelenen satışlarda ise ayrıca e-Fatura düzenlenmeyecektir. KÂĞIT OLARAK KESİLEN E-FATURANIN 4 AY ÖNCEKİ TARİHLİ E-FATURA İLE DÜZELTİLMESİ

Soru 267 -Firmamız ve hizmet aldığımız firma e- fatura mükellefidir.

Hizmet aldığımız firma tarafımıza e- fatura kesmesi gerekirken kâğıt ortamında fatura düzenlemiş bulunmaktadır. Bu faturayı muhasebe kayıtlarımıza işledik. Karşı firma GİB portalını kullanmaktadır. Hizmet aldığımız firma, 4.aya dönüp kâğıt olarak düzenlediği faturayı, e- fatura ortamında Portaldan tarafımıza kesebilir mi?

Cevap 267 -Teknik olarak GİB portalinde geriye dönük fatura kesimi söz konusu olabilir. Ancak fatura serisi konusunda kısıtlama bulunmaktadır. Buna göre, eğer fatura serisi tutuyorsa aynı fatura serisinden kesim yapılabilir. Ancak bu durumda da fatura numarası uyuşmayabilir (fatura numarası sistem tarafından otomatik olarak verilir ve birer birer artırılır).

Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemi kullanıcıları için fatura seri ve sıra numarası kullanılan yazılım tarafından belirlenmektedir ve daha geniş seçenekler uygulanabilmektedir.

Ancak her durumda mevzuatsal yükümlülükler geçerlidir olup mükellefin sorumluluğundadır. Vergi usul Kanunundaki 7 günlük fatura kesme süresi ile 10 içinde kayıt sürelerine ve fatura numaralarının numerik artması şartına uyulmaması cezayı gerektirir.

E-FATURALARIN DOĞRULANMASINI SAĞLAYACAK WEB SERVİS KULLANILMASI

437

Soru 268 - Firmaların kâğıt olarak ibraz ettikleri faturalarını xml formatında e-fatura olarak ibraz etmelerinin söz konusu olması nedeniyle bu şekilde verilecek e-faturaların doğrulanması için (firma, fatura id, tutar vs. doğrulaması) sunulan bir web service var mı?

Cevap 268- E-Fatura sisteminde e-Faturanın kâğıt çıktısı, e-posta ile gönderilmesi, "Aslı Gibidir" yazılması vs. geçersizdir. Geçerli hali GİB üzerinden başarıyla geçmiş XML'idir. Faturanın (e-fatura sisteminde olmayanlar tarafından) sorgulanması ve GİB üzerinden geçip geçmediğinin kontrolü ancak fatura XML’i üzerinden yapılabilir. Bu işlemi yapabilmek için işletmelerden elektronik faturanın görüntüsünü değil, XML’ini almanız gerekir. Ayrıca bir web servis bulunmamaktadır.

www.efatura.gov.tr adresinde yer alan bağlantıdan e-Fatura Görüntüleyici programını indirebilirsiniz. Programı kullanabilmeniz için bilgisayarınızda Java 1.7 sürümü yüklü olmalıdır.

Programın kullanılışı şu şekildedir:

- İndirilen “E-Fatura Goruntuleyici.jnlp” dosyasına tıklanarak E-Fatura görüntüleyici açılır.

- “Aç” düğmesine tıklanarak işletmeden alınan fatura XML’i açılır. (dosya uzantısı .zip değil, xml olmalıdır.)

- Fatura açıldıktan sonra “Sorgula” düğmesine basılır.

- Sorgulama sonucunda “İlgili fatura GİB sisteminden geçmiş ve alıcıya ulaştırılmıştır” yazıyorsa fatura GİB’den başarıyla geçmiştir. (Faturaya alıcı tarafından red cevabı verilmiş ya da harici yollarla faturaya itiraz edilmiş olabilir, bu bilgi E-Fatura Görüntüleyici ile görülememektedir.)

- Sorgulama sonucunda “İlgili fatura GİB sisteminden geçmemiş ve alıcıya ulaştırılmamıştır” yazıyorsa fatura GİB’den başarıyla geçmemiştir. (Faturaya e-fatura sistemi üzerinden hiç gönderilmemiş ya da gönderilmiş ancak hata aldığı için geçersiz hale düşmüş Gönderici gönderdiği faturanın zarfının hata alıp almadığını kontrol etmelidir.) Bu durumda fatura geçersizdir.

Ancak E-Fatura Görüntüleyici ‘nin yeterli olmadığını düşündüğünüz durumlarda aşağıdaki bilgileri içeren bir sorunun GİB forum sitesine sorulması halinde aşağıdaki sorulara yönlendirileceksiniz.

- Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası)

- Alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası)

- Faturanın zarf numarası(zarf ID)

- Faturanın fatura numarası.

E-FATURANIN FUAR DESTEĞİNDE KULLANILMASINDA YAŞANAN SORUNLAR

438

Soru 269 -KOSGEB'den fuar desteği ödemesi için ilgili fuarın e-fatura çıktısını KOSGEB’e gönderdik, fakat fatura asıl olmadığı için destek ödemesi yapamıyoruz diye cevap veriyorlar, bu konuda ne yapmalıyız?

Cevap 269 -E-Faturanın kâğıt çıktısı, e-posta ile gönderilmesi, "Aslı Gibidir" yazılması vs. geçersizdir. Geçerli hali GİB üzerinden başarıyla geçmiş XML'idir.

Faturanızın XML halini USB, CD gibi bir aygıt ile ilgili birime götürünüz. Taraflar E-Fatura'nın geçerliliğini kontrol etmek için;

E-Fatura sisteminde E-Faturanın kâğıt çıktısı, e-posta ile gönderilmesi, "Aslı Gibidir" yazılması vs. geçersizdir. Geçerli hali GİB üzerinden başarıyla geçmiş XML'idir. Faturanın (e-fatura sisteminde olmayanlar tarafından) sorgulanması ve GİB üzerinden geçip geçmediğinin kontrolü ancak fatura XML’i üzerinden yapılabilir. Bu işlemi yapabilmek için işletmelerden elektronik faturanın görüntüsünü değil, XML’ini almanız gerekir.

TİCARİ OLARAK KESİLEN E-FATURANIN TEMEL FATURA OLARAK GELMESİ

Soru 270 - Ticari fatura olarak kesilen fatura Temel fatura olarak geliyor. Faturayı görüntülediğimizde de Senaryo Ticari olarak görünmektedir. Bu sorun nasıl çözülür?

Cevap 270- Sorudaki zarftaki fatura XML’inde alan "TICARI FATURA “dır.

Entegrasyon yöntemini kullanan fatura alıcısının yazılımı, ticari olarak kesilen faturayı temel olarak gösteriyorsa ciddi bir yanlışlık vardır. Konunun yazılımcı ile görüşerek faturadaki bilginin gösterilmesini sağlamak gerekir.

Diğer taraftan;

- Temel ya da ticari fatura gönderimi göndericiye bağlıdır ve bu tipi gönderici gönderim aşamasında belirlemektedir. GİB tarafında belirli bir tipte tanımlama durumu söz konusu değildir. Bu durum gönderim aşamasında belirlenir, sabit kalma koşulu bulunmamaktadır.

GÖNDERİLEN E-FATURA İÇİN PORTALDAN HATA MESAJI ALINMASI

Soru 271 - Portal sistemini kullanmaktayız.

Alıcıya daha önceden e-fatura ulaştırdım (adres defterine de tanımlamasını yapmıştım). Fakat daha sonra gönderdiğim faturada "zarf bazında listeme" ekranında aşağıdaki hatayı almaktayım:

"GİB Elektronik Fatura Merkezi yanıtı geldi. Elektronik Fatura Merkezi zarfta hata tespit etti.

Zarf alıcıya iletilmeyecek. Lütfen gelen hata mesajını inceleyip göndermek istediğiniz faturaları gözden geçiriniz.”

GİB'den gelen hata mesajı:

439

Zarf Elektronik Fatura Merkezine iletildi. Elektronik Fatura Merkezi zarfı işlemeye başlamadı henüz."

Hata ayrıntısında ise şu yazmaktadır: "ZARF KUYRUGA EKLENDI"Bu aşamada ne yapmalıyım?

Cevap 271 - Bu uyarı Elektronik Fatura Merkezinde (GİB'de) sizin zarfınızdan önce başka zarfların sırada olduğunu, sırası geldiğinde sizin zarfınızın da işleme alınacağını belirtir. Bu bir bilgilendirmedir. Sistemde yoğunluk olduğunda mesajın değişme süresi uzayabilir.

Ancak yine de zarfın karşı tarafa iletildiğine dair bilgilendirme mesajını görmeniz gerekmektedir.

Bahsi geçen uyarıdan sonra zarf alıcıya gittiğinde alıcıdan kaynaklanan farklı bir hata ile karşılaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle faturanızı arşive kaldırmadan önce zarfın sorunsuz bir şekilde alıcısına ulaştığından emin olunuz.

Hatalarda Gönderici gönderdiği zarfın durumunu takip etmelidir. Portalde Gönderilen fatura zarflarıyla ilgili durumları Zarf Bazında Listeleme ve Fatura Bazında Listeleme ekranlarından takip edilmelidir. Portalde Kabul/Red Yanıtları için takip Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden yapılmalıdır.

Ekrandaki ilgili faturaya/yanıta ait zarfın durumunu "Zarf Durum Sorgula" düğmesi ile sorguladıktan sonra sayfayı "Sorgula" düğmesi ile yenileyiniz. Ardından hata mesajı bilgisi gelmiyorsa ve Durum sütununda "Posta Kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı." bilgisi yer alıyorsa zarfınız karşı tarafa ulaşmış demektir. Zarf başarıyla gitmişse (yani durumu 1300 BASARIYLA TAMAMLANDI ise) alıcının sistemi zarfı başarıyla almış ve işlemiş, bu bilgiyi de GİB'e bildirmiş demektir ve "Zarf Durum Sorgula", "Hata Ayrıntısı" ve "Tekrar Gönder" düğmeleri ekrana gelmeyecektir. Bu durum değişmeyecek ve hatalı duruma düşmeyecektir. Zarfın içindeki faturalar geçerlidir, buna göre işlem yapılabilir.

GİB’den gelen uyarıda hata mesajı veriyorsa;

- Uyarıda "GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun göndericidedir. Hatasız bir gönderim için faturalarınızı oluşturduktan sonra zarflayınız, daha sonra zarftan çıkarıp E-Fatura Görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra portale yükleyip gönderiniz.

"GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa fatura XML'ini oluşturan program faturayı/zarfı hatalı üretiyor olabilir. Bu durumda şu bilgileri içeren bir soruyu yeni bir soru olarak sorunuz: Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası), Alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası),

- Uyarıda "ALICI POSTA KUTUSUNDAN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun alıcıdadır. Gönderici bu hata ile ilgili alıcıyı bilgilendirmeli, alıcı sorunu giderdikten sonra gönderici Tekrar Gönder düğmesini kullanarak aynı faturayı tekrar göndermeyi denemelidir.

(Zarf 1230 durum kodundaysa, portalinizde "ALICI POSTA KUTUSUNDAN GELEN HATA MESAJI" yazar, 1230 durumundaki parantez içerisindeki bilgi ise Hata Ayrıntısı kısmındaki bilgiye karşılık gelir.)

440

-Zarfa ait Durum sütununda "GİB Elektronik Fatura Merkezi yanıtı geldi. Elektronik Fatura Merkezi zarfı kabul etti. GİB Elektronik Fatura Merkezi zarfı ve içeriğindeki dokümanları alıcının posta kutusuna iletti. Alıcının posta kutusu Elektronik Fatura Merkezine zarfla ilgili henüz bir cevap göndermedi." yazıyorsa alıcının sistemi zarfı almış demektir. Ancak zarfı işleyebilip işleyemediğine dair GİB'e göndermesi gereken sistem yanıtını ("Zarfı sorunsuz bir şekilde işledim " ya da "Zarfı işlerken şu hatayı buldum" bilgisini) göndermemiştir. Bu durumda zarfın durumu 1220 HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI'dir. Hata bulduğunu belirtmediği için bu zarfın içindeki faturalar da geçerlidir (alıcı sisteminde bulamadığını iddia ediyorsa bile). Ancak 1220 durumu alıcının vereceği sistem yanıtına göre birkaç gün içerisinde değişip başarılı duruma ya da başarısız duruma düşebilir. Bu nedenle "Posta Kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı." bilgisini görmeyi beklemenizde fayda bulunmaktadır. 48 saat boyunca 1220 durumundaki bilgi değişmezse başarılı olarak kabul edilebilir. Bu durumda faturaların tekrar gönderilmesi mükerrer gönderim olacağından tekrar gönderilmemelidir. Hata varsa, ilgili zarfa ait "Hata Ayrıntısı" düğmesine tıklayınız.

İNTERNET SİSTEMİMİZDE YAŞANAN SORUNLARIN E-FATURAYA YANSIMASI

Soru 272 - İnternet bağlantısı aldığımız firmadan kaynaklı internetimizde sorun yaşanması bir sorun teşkil eder mi?

Cevap 272 -Sisteminizdeki kesinti ve bakım çalışmalarının oluştuğu tarihleri (gerekçe, firma VKN, unvan bilgileri vs.) belirten dilekçenizi GİB Başkanlığına posta yoluyla iletiniz. Adres: Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı (33.Müdürlük) Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dışkapı/ANKARA (posta veya kargo yoluyla)

İmzalı kaşeli şeklini e-posta ile efatura@gelirler.gov.tr adresine de gönderiniz.

421 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğine göre Bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemleri üzerinde yapacakları bakım, onarım, gözden geçirme vb. işlemler nedeniyle sistemlerine erişim kesintiye uğrayacak ise bu kesintiden önceki üç iş günü içerisinde hangi tarihte ve ne kadar süreyle sistemlerinin kesintiye uğrayacağını Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmekle yükümlüdürler. Kesinti süresi hiçbir surette iki günü aşamaz ifadesi yer almaktadır.

Elinizde olmayan sebeplerden ötürü meydana gelen durumlarda da en kısa sürede bildirimde bulunmanız gerekmektedir.

FATURANIN GÖRÜNTÜLENEMEMESİNİN NEDENLERİ

Soru 273- GİB-Portalinde bana gelen bir fatura olduğunu görebiliyorum. Ama faturayı açmaya çalışınca hata ile karşılaşıyor ve faturayı görüntüleyemiyorum. Sorun nedir?

Cevap 273 -E-Fatura görüntüleyici ile görüntülenemeyen ve doğrulanamayan faturalar gönderici tarafından hatalı oluşturmuştur. Portal (yükleme modülü), Entegrasyon ve Özel entegrasyon yöntemi ile oluşturulan faturalarda hatasız bir gönderim için göndericinin faturaları oluşturduktan sonra zarflayıp, daha sonra zarftan çıkarıp E-Fatura

441

Görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra göndermesi gerekmektedir. Faturaların görüntülenememe sebebini göndericinin faturayı oluşturduğu programın yazılımcıları ile görüşmesi gerekmektedir. Olası sebeplerden bazıları;

- Faturada kullanılan logonun boyutunun (60 KB'den) büyük olması olabilir. (Portalde bu fatura görüntülenemez)

- XSLT'si olmayabilir.

- XSLT'si hatalı olabilir.

Fatura TİCARİ faturaysa fatura bazında listeleme ekranından faturayı reddedebilir, göndericinin yukarıdaki paragraftaki bilgiler ışığında işlem yaparak yeniden fatura göndermesini talep edebilirsiniz.

Faturaların sistemde e-Fatura Görüntüleyici programında ibraz edilebilir bir şekilde saklanması gerekmektedir. Bu nedenle ilgili fatura TEMEL faturaysa ve alıcı portal kullanıcısıysa faturayı portaldeki arşivden bilgisayara indirip XML içeriğine bakabilir. Fatura indirildikten sonra E-Fatura Görüntüleyicinin Java 1.7 sürümü ile açılmalıdır. İlgili zarftaki faturalarınız e-Fatura Görüntüleyicinin Java 1.7 sürümü ile görüntülenmeye çalışılırken ekteki gibi uyarı alınmaktadır. "Varsayılan Xslt ile Göster" seçeneği seçilmelidir.

- Fatura görüntülenebiliyorsa bu faturayı işleme alınmalıdır.

- Fatura görüntülenemiyorsa alıcının bu faturaya (fatura XML'indeki fatura numarasını kullanarak) harici yollarla itiraz etmesi ve sonucunu karşı tarafa bildirmesi gerekmektedir. Daha sonra gönderici faturayı doğru şekilde görüntülenecek şekilde tekrar göndermelidir.

Faturaların ibrazında iki tarafın da sorun yaşamaması için bu işlem gereklidir. Alıcı faturaya harici yollarla itiraz etmeden gönderici tekrar gönderimde bulunursa mükerrer gönderim olacaktır.

Göndericiyi bu konuda uyarmalısınız. Çünkü bu durum devam ederse göndericiden gelen hiçbir faturayı portalde görüntüleyemezsiniz. Göndericinin bu sorunu gidermesi gerekmektedir.

Gönderici kendi sisteminde faturasını sorunsuzca görüntüleyebiliyor olabilir ancak faturanın GİB portalinde görüntülenebilmesi için logo boyutunun 60 kb'ı geçmemesi gerekmektedir..

Göndericinin diğer kullanıcılara gönderdiği zarflarda da aynı sorun olabilir. Gönderici bu durumu düzeltmediği takdirde gönderdiği faturaların alıcılar tarafından görüntülenmesinde sıkıntı yaşanacaktır.

E-Faturanın kağıt çıktısı, e-posta ile gönderilmesi, "Aslı Gibidir" yazılması vs. geçersizdir. Geçerli hali GİB üzerinden başarıyla geçmiş XML'idir.

PORTALDA E-FATURANIN VERGİ KİMLİK NUMARASINA GÖRE SIRALANAMAMASI

442

Soru 274 - e-Fatura portalında firmaları vergi kimlik numarasına göre sıralayamıyorum?

Cevap 274 -Sisteme Kayıtlılar menüsünde "VKN" sütununun başlığına bir kere tıkladığınızda sıralama artık "Unvanı/Adı Soyadı" sütununa göre değil, VKN (ve TCKN) sütununa göre yapılmış olur.

İsterseniz "CSV İndir" düğmesini kullanarak indirme işlemi yaptıktan sonra tek sayfada excel sütununa göre de sıralama yapabilirsiniz.

7 GÜNLÜK SÜRE AŞILMADAN GERİYE DÖNÜK FATURA KESİLMESİ MÜMKÜN MÜ?

Soru 275 - Alıcılar kesilmiş olan faturaları onaylamak için son günü bekleyip son gün red ettikleri durumda irsaliye tarihi ile fatura tarihi arasında 7 günlük süre aşılmakta, 1 kaç saat süre kalmaktadır.

Bu arada araya bir kaç fatura kesilmiş olacaktır. (örneğin 01.01.2017 tarihine kesilmiş olan fatura 07.01.2017 tarihinde red edilsin ve faturanın seri numarası GIB20170.....1 olsun, daha sonra araya GİB2017...2-3-4 kesilmiş olsun red edilen faturayı 01.01.2017 tarihine 7 günlük süre aşılmadan geriye dönük olarak GIB2017...5 numara ile kesmek mümkün mü? Kesilirse yaptırımı nedir?

Red edilen faturalar muhasebe kayıtlarından silinip yeni kesilen faturanın mı kayıt edilmesi gerekir. Yoksa ters kayıt yapılarak düzeltme yapılması mı gerekir? Ters kayıt yapılarak düzeltilmesi durumunda KDV, BA, BS boyutu ne olacak?

Cevap 275 - E-Faturadan entegrasyon ya da özel entegratör yöntemi ile yararlanan mükellefler, birden fazla seride fatura oluşturabilmektedir. Ancak portal yöntemini kullanan mükelleflerin böyle bir imkânı bulunmamaktadır. Ancak bahsettiğiniz gibi bir durumun olması halinde yeni tarihli bir fatura düzenleyip faturanın not/açıklama alanına red edilen fatura ile ilgili gerekli açıklama yazılabilir. Beyan ederken ise eğer aylık dönem atlama gibi bir durum olursa, gelirin ait olduğu aya kaydedilerek beyan edilmesi uygun olacaktır. Usulsüzlükler vergi usul kanununda düzenlenmiş olup, düzenleyeceğiniz e-Faturanın durumu kâğıt faturada olduğu gibidir.

Ticari Fatura senaryosuna göre Vergi Usul Kanununda belirtilen 7 günlük süre dâhilinde düzenlediğiniz e-fatura, karşı firma tarafından muhtelif nedenlerden dolayı reddedilmesi halinde, reddedilen fatura karşı firmanın size gönderdiği uygulama yanıtı (ret yanıtı) ile birlikte tarafınızca saklanacağından 7 günlük süre geçirilerek düzenlenecek yeni fatura ile VUK ta bulunan 7 günlük süreye aykırı davranmamış olursunuz. Reddedilen fatura yok hükmünde olduğu için muhasebe kayıtlarına alınmaması, alınmış ise muhasebe standartlarına uygun olarak kayıtların düzeltilmesi gerekmektedir.

E-FATURA MÜKELLEFİNİN DÜZENLEDİĞİ KÂĞIT FATURALARIN MATBAADA BASILMASI ŞARTI

Soru 276- E- fatura kullanımına geçtiğimizde, e- fatura kullanıcısı olmayan müşterilerimize kağıt fatura düzenlerken yine fatura baskısını noter veya matbaadan

443

yaptırmamız gerekiyor mu? Yoksa faturayı kendi sistemimizde üretip yazdırmamız yeterli olacak mı?

Cevap 276 - E-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan müşterilerinize kâğıt ortamda fatura düzenlemeye devam edeceksiniz. Bu nedenle faturalarınızı anlaşmalı matbaalara bastırmak ya da noterlere tasdik ettirme zorunluluğunuz devam etmektedir.

E-FATURA KULLANICISI OLMAYAN BU NEDENLE KÂĞIT FATURA KESİLEN MÜŞTERİYE DAHA SONRA E- FATURA KULLANICI OLMASI HALİNDE KESİLEN E-FATURA NUMARASI KÂĞIT FATURA NUMARASINI MI TAKİP EDECEĞİZ?

Soru 277 - E-fatura sistemine geçişten sonra e-fatura kapsamında olmayan müşterilerimize koçandan kesmeye devam ediyoruz. Ancak koçan kestiğimiz faturanın numarası örneğin 001252 iken bir sonraki fatura kesimi eğer e- fatura mükellefi olmuş bir müşteriye aitse kesilecek e-faturada ki fatura numarası ne olmalı? 001253 diye mi devam edeceğiz yoksa portal üzerinde 00000001 şeklinde başlayıp devam edeceğiz, ya da portalın bize vereceği herhangi bir sıralamadan mı devam edeceğiz?

Cevap 277 -Elektronik fatura keserken verilen fatura numarası kâğıt koçanda verdiğiniz fatura numarasından bağımsızdır. Bu nedenle kâğıt fatura numarasını elektronik faturada devam ettiremezsiniz. Portalda fatura düzenliyorsanız portal GİB ile başlayan fatura numarasını verir.

E-FATURADA ALICI BİLGİSİ GİRİLMESİ

Soru 278 -E- fatura düzenlenirken alıcı bilgileri manuel mi yazılmalıdır?

Cevap 278 - e-fatura -VKN/TCKN alanına alıcının vergi kimlik numarası girildiğinde, UNVANI kısmına alıcının unvanının tam olarak girilmesi gerekmektedir.

Alıcı Bilgileri Bölümünde yer alan;

1. VKN/TCKN alanın doldurulması ZORUNLUDUR.

1.a. VKN/TCKN alanına alıcının vergi kimlik numarası girildiğinde, UNVANI kısmına alıcının unvanının tam olarak girilmesi ZORUNLUDUR.

1.b. VKN/TCKN alanına alıcının TC Kimlik numarası girildiğinde ise Adı, Soyadı kısımlarına alıcının Adı ve Soyadının tam olarak girilmesi ZORUNLUDUR

2. Müşterinin adresi ile ilgili bilgilerden en az Mahalle/Semt/İlçe, Şehir ve Ülke bilgilerinin girilmesi ZORUNLUDUR.

GİB-Portal yöntemi kullanıcıları için, ALICI ARA alanı önceden Adres Defterine kaydedilen müşteri bilgilerini otomatik olarak getirmekte kullanılmaktadır. Alıcı ile yapılan kısaltmanın en az ilk üç harfinin girilmesi halinde ekranda ilgili alıcılar listelenecektir.

444

TİCARİ FATURA SENARYOSUNDA, İADE FATURASINA ALICININ KABUL/RED YANITI DÖNME İMKÂNI YOK

Soru 279 - GİB portal üzerinden Ticari fatura senaryosunda İade tipinde faturalar oluşturularak gönderilebilmektedir. Gönderilen bu faturaların durumu "Alıcı faturaya henüz bir cevap vermedi." seklinde izlenmektedir. İade tipinde ticari fatura senaryosu ile gönderilen bu faturalara alıcının kabul ya da red iade yanıtı göndermesi gerekir mi?

Cevap 279 -İade faturası, ticari fatura senaryosu kapsamında gönderilmiş olsa dahi kabul veya red uygulama yanıtları gönderilmez.

İade faturasına itiraz harici yollarla yapılır.

MÜKELLEF İÇİN GİB PORTALI MI, ÖZEL ENTEGRATÖR MÜ AVANTAJLI

Soru 280 - Küçük bir işletme olarak e-Fatura uygulamasında mevcut olan kullanım seçeneklerinden hangisi (GİB Portalı mı, özel entegratör mü) benim için daha avantajlı olur?

Cevap 280 - E-Fatura uygulama yöntemlerinden hangisini kullanacağınız, firmanızın iş hacmi, mali, fatura sayısı, mali imkânlarınız gibi firmanızın niteliklerinin değerlendirilmesi sonucu, tamamen sizin firmanız için hangisinin en uygun olduğuna dair vereceğiniz kararla belirlenir. Bu bakımdan faturalama yoğunluğu az olan mükelleflerimiz için "www.efatura.gov.tr" internet adresinden "GİB Portal" yöntemi hizmete sunulmuş olup mükelleflerimiz bu yöntemin kullanımı için herhangi bir ücret ödememektedirler. Fatura yoğunluğu fazla ise GİB Portalı seçilmemeli.

E-FATURALARIN DÜZENLENME TARİHİNDEN İTİBAREN PORTALA YÜKLEME SÜRESİSoru 281- 10 Ocak tarihli düzenlenen irsaliyeye ait fatura, 17 Ocak tarihli düzenlendiğinde bu faturanın Portala yüklenip gönderilme süresi kaç gün olacaktır? Örneğin 17 Ocak tarihli faturayı 31 Ocak'ta Portala yükleyebilir miyiz? Yükleme süresiyle ilgili herhangi bir cezai müeyyide var mıdır?

Cevap 281- Vergi Usul Kanununun da "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır. " hükmü yer almaktadır. Bu hüküm gereği faturanızı teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde onaylamak ve karşı tarafa göndermek zorunluluğunuz bulunmaktadır.

MÜŞTERİYE E-FATURA KULLANICISI OLDUĞU TARİHTEN ÖNCEKİ BİR TARİHLE E- FATURA GÖNDERİLMESİ

445

Soru 282- Kullanıcı Listesinde Yayınlanan firmaya önceki tarihli e-fatura gönderebilir miyiz?

Cevap 282- Vergi Usul Kanunu'nunda "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır. " hükmü yer almaktadır. Bu hüküm gereği faturanızı 7 gün içerisinde onaylamak ve karşı tarafa göndermek zorunluluğunuz bulunmaktadır. Öte yandan 01.01.2017 tarihinde kayıtlı kullanıcılar arasında yer alan bir firmaya, kayıtlı kullanıcılar arasında yer almadığı 31.12.2016 tarihine ait e- fatura düzenleyemezsiniz.

TANIMLANMAYAN BİRİM İÇİN E-FATURADA HANGİ BİRİM İŞARETLENECEKSoru 283- Meyve ve sebze ile iştigal ettiğimizden, birimlerde e- fatura gönderiminde teknik sorun yaşıyoruz. Bizde Sele var, fakat e- faturada tanımlı böyle bir birim yok. Taba diye birim var. Fakat yine sistemde böyle bir birim yok. Bunları ekletme imkânımız var mı?

Bu nedenle gönderimde bulunurken sele yerine kutu birimini seçmek durumunda kaldık. Taba yerine başka bir birim seçtik. Bu sorunu nasıl aşarız?

Cevap 283- Entegrasyon firmalarının, portal kullanıcıları için tasarladığı yazılım modülleri var onlardan satın alırsanız her türlü detayı girebilirsiniz. Ancak portalın böyle bir yeteneği yok dolayısıyla siz portal yönteminde not bölümüne bahsettiğiniz detayları yazabilirsiniz. Portal yerine entegrasyon ya da özel entegratör aracılığıyla yöntemlerinden birini de tercih edebilirsiniz.

FATURA DÜENLEME TARİHİ İLE İRSALİYE DÜZENLEME TARİHİ ARASINDA YEDİ GÜNÜ AŞAN BİR SÜRE BULUNMASI Soru 284- 02.01.2016 tarihli irsaliyenin faturasını 07.01.2016 tarihli olarak 10.01.2016 tarihinde düzenleyebilir miyiz?

Cevap 284- Teknik olarak önünde bir engel bulunmamaktadır. Ancak Vergi Usul Kanunu'na göre faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenmesi zorunludur. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır. Bu hüküm gereği faturanızı 7 gün içerisinde onaylamak ve karşı tarafa göndermek zorunluluğunuz bulunmaktadır. Vergi Usul Hukuku açısından cezai bir durumla karşılaşmamak için FATURANIN malın teslim tarihinden itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenmesi gerektiğinden irsaliye ile fatura tarihi arasındaki sürenin 7 günü geçmemesi gerekir.

HEM KÂĞIT –HEM ELEKTRONİK FATURA KESİLMESİ Soru 285- E-Fatura kullanıcısı olanlara düzenlenen kâğıt faturalar geçerli mi?

Cevap 285- Maliye Bakanlığı 01.04.2014 tarihine kadar istenilen müşteriye kâğıt, istenilen müşteriye elektronik fatura düzenleme imkânını mükelleflere tanıdı. Ancak bu tarihe kadar sadece aynı faturayı hem elektronik hem kâğıt fatura olarak

446

düzenleyemezsiniz. Bu tarihten sonra e-faturanın kâğıt fatura olarak düzenlenme imkânı bulunmuyor.

E-FATURA KULLANICI OLDUKTAN SONRA, E-FATURA KULLANICISI OLMADAN ÖNCEKİ TARİHE KÂĞIT ORTAMINDA KESİLEN FATURANIN KABULÜ

Soru 286- 01.01.2016 tarihinde portal hesabımız aktif olmuştur. Yani 01.01.2016 tarihi itibari ile e-faturaya tabi olduk. Tarafımıza 02.01.2016 tarihinde düzenlenen 31.12.2015 tarihine kesilmiş e-fatura gönderildi. 31.12.2015 tarihli e-faturaları kabul etmemizde sakınca var mıdır?

Cevap 286 - 31.12.2015 tarihinde e-fatura kullanıcısı olmadığınız için size kesilen e-faturayı iade faturası düzenleyerek iade etmelisiniz.

STOK ULUSLARARASI BİRİM KODUSoru 287- Stok detaylarına uluslararası birim karşılığı kodu ve uluslararası birim karşılığı ismi istenmektedir. Ancak yazılımı yapan firma bu konuda bize yardımcı olamıyor. Ne yapmamız gerekir?ÖRNEK: M2 alan olan birimin uluslararası birim kodunu ve ismini bir türlü bulamadım.

Cevap 287- www.efatura.gov.tr adresinde Kılavuzlar başlığı altında Ek-4 UBL-TR Kılavuzları V-1.2 içinde söz konusu KOD LİSTELERİ ‘ne ulaşabilirsiniz.

E-FATURA KULLANICISI OLMADAN ÖNCEKİ DÖNEME AİT FATURALARIN KÂĞIT FATURA OLARAK KESİLMESİ VE MUHASEBE KAYITLARINA ALINMASI Soru 288- 01.01.2017 tarihinde e-fatura listesine dâhil oldum. (A) firmasından fatura tarihi 31.12.2016 olan temel fatura senaryosu ile kesilmiş ve 03.01.2017 tarihinde tarafımıza gönderilmiş yedi adet fatura var. Bu faturalar hakkında ilgili (A) firmasıyla yapmış olduğum görüşmede, ilgili faturanın 2016 yılı tarihli olduğu için kâğıt fatura kesilmesi gerektiğini belirtim. Ancak karşı firma, Vergi Usul Kanununa göre, faturanın tarihi değil düzenlendiği tarihin geçerli olduğu, bu nedenle doğru olduğunu belirtti. 2016 yılında bu faturaları gider olarak gösterdim, KDV’ de indirim konusu yaptım. Yaptığım bu işlem vergi yasalarına uygun mu?

Cevap 288- 31.12.2016 tarihli faturaları siz E-FATURA sistemine dâhil olmadan önce kestikleri için kabul etmeyiniz. Yeniden kâğıt fatura kesmelerini talep ediniz. Fatura tarihi olarak kabul edilen tarih, gönderim tarihi değil faturanın üzerindeki düzenlenme tarihidir.

AKARYAKIT İSTASYONUNDA MÜŞTERİNİN E-FATURA KULLANICISI OLDUĞUNUN BİLENEMEMESİ VE E-FATURA DÜZENLEME ZORUNLULUĞU

Soru 289- Akaryakıt istasyonunda pompa satışımızı ne şekilde e-faturaya dönüştürmemiz gerekiyor? Akaryakıt alan araçların kayıtlı olduğu işletmelerin e-fatura

447

portalına geçip geçmediklerini bilme şansımız yok. Bu durumda, akaryakıt istasyonlarına özel bir uygulama var mı? Cevap 289- akaryakıt istasyonlarında pompalardan taşıtlara yapılan akaryakıt satışlarına ilişkin yeni nesil ÖKC kullanma mecburiyeti vardır. 68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinde yapılan açıklama uyarınca, taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları ile ilgili olarak bilahare ayrıca fatura düzenleneceği için bu tür satışlarda her iki tarafın da e-Fatura kullanıcısı olması halinde e-fatura uygulaması kapsamında fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan satışlar dışında, taşıtlara yapılan ve akaryakıt pompalarına bağlı ÖKC’ lerden otomatik olarak çıkan (plaka numarası ihtiva eden ve fatura yerine geçen) fişlerle belgelenen satışlarda fatura düzenleme tutarının altında veya üstünde olsa bile ayrıca e-Fatura düzenlenmeyecek ve ÖKC fişi iptal edilmeyecektir.

İMZALANMAYAN E-FATURANIN PORTAL ÜZERİNDEN GÖNDERİLEMEMESİ Soru 290- GİB portal yönetiminde kestiğimiz faturalarda imza bulunmamaktadır. E-faturada imza gerekli mi?

Cevap 290- Portal üzerinden kestiğiniz faturaları imzalamadan gönderemezsiniz. İmzalanmayan fatura sistemden geçmez. Fatura oluşturduktan sonra göndermeden önce onaylamanız gerekmektedir. Onaylama aşaması mali mühürle imzalamak demektir. Bu şekilde mali mühürle imzalamayı gerçekleştirmezseniz faturanız gönderilemez.

E-FATURA OLARAK YENİ NESİL YAZAR KASADAN GÖNDERİLEN FATURANIN SERİ VE SIRA NO

Soru 291- E-fatura kapsamındaki şirketimiz yeni nesil yazarkasa-POS cihazı kullanmaktadır. Yazarkasa-POS cihazından yapılan faturalı satışlarda fatura numarasının POS cihazına girilmesi ve giriş ekranında seri ve sıra numaralarının ayrı ayrı gösterilmesi isteniyor. Bu bağlamda; 1) E-fatura kapsamındaki bir mükellefe e-fatura uygulaması üzerinden gönderdiğimiz bir faturanın, yazarkasa-POS cihazına girişini nasıl yapabiliriz? Seri ve sıra numarası olarak hangi alanları kullanacağız?

2) E-fatura uygulaması, gönderilen faturaların yazarkasa-POS cihazları ile bir entegrasyonu yapılabilir mi? Yoksa E-fatura uygulaması üzerinden gönderilen faturalar POS ekranı üzerinden elle mi girilmek zorunda?

448

Cevap 291- E-Fatura uygulaması kapsamında oluşturulan faturalar alıcısına elektronik ortamda iletilecektir. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde kart çekim işlemi Yazarkasa-POS cihazından yapılmaktadır. Ödemeyi yapan kişinin kasa fişi yerine fatura istemesi ve kendisinin de e-fatura kapsamında olması durumunda, faturayı e-fatura uygulaması üzerinden gönderme zorunluluğumuz olmaktadır.Yazarkasa- POS cihazından kredi kartı ile çekim yaptıktan sonra kasa fişi yerine dışarıdan fatura kesmek istersek; POS cihazına faturanın seri ve sıra numarasını girmek zorundayız.

MERKEZ İÇİN ALINAN MÜHRÜN ŞUBE İÇİN DE KULLANILMASI HALİNDE FATURADA MERKEZ VE ŞUBE ADRESİNİN BİRLİKTE GÖRÜLMESİ ZORUNLULUĞU Soru 292- Mali mührü merkez için değil şube için aldık. Şube için mali mühür almasak da oluşturulan faturanın sol üst köşesinde merkez adresi ile birlikte şube adresinin de görünmesi gerekmez mi? Kâğıt faturalarda hem MERKEZ hem ŞUBE adreslerinin ve MERSİS numaralarının, web sitesi eposta adreslerinin faturada basılı olması zorunlu. Bu nedenle E-Fatura da hem MERKEZ hem ŞUBE adresi görünmesi nasıl sağlanabilir? Veya gerekli midir? Şube için ayrı bir mali mühür almamız mı gerekiyor? Cevap 292- E-Fatura işlemlerinizi merkez üzerinden yürütebilirsiniz. Ayrıca merkezden yürütebileceğiniz sürece şube için mali mühür almanıza gerek yoktur. Şube bilgilerini ve MERSİS numarasını oluşturduğunuz e-faturanın not alanına yazabilirsiniz.

TEMEL FATURA –TİCARİ FATURA SEÇİMİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER

Soru 293 -Keseceğimiz faturalar için hangi senaryoyu seçeceğimize neye göre karar vereceğiz? Temel hangi durumlarda, ticari hangi durumlarda seçilmeli?

Cevap 293 - Ticari fatura senaryosu, tacirlerin birbirleri veya kamu kurumları ile faturalamalarında tarafların rollerini, fatura düzenleme iş akışını ve bu akışta uygulama yanıtının (application response) kullanımını açıklamak amacıyla hazırlanmıştır. Kılavuzda fatura ve uygulama yanıtının kullanımına ilişkin şartlar ve buna ilişkin süreçler bulunmaktadır.

Ticari fatura senaryosunda, Posta Kutusu gelen faturayı kabul veya ret etme hakkına sahiptir. Temel fatura senaryosunda ise faturayı ret veya iade işlemleri noter kanalıyla yapılabilmektedir. Bu nedenle karşı taraf ile karşılıklı anlaşarak senaryo istenilen şekilde seçilebilir. Bu senaryo, sadece fatura düzenleme ve gönderme sürecine yönelik olduğu için “Temel Fatura Senaryosu” olarak adlandırılmıştır.

FİYAT FARKI FATURASI SATIŞ FATURASI OLARAK KESİLMESİ GEREKTİĞİSoru 294- E-fatura sisteminde sadece satış ve iade kısımları var. Fiyat farkı faturalarını iade faturası olarak mı değerlendireceğiz?

449

Cevap 294- Fiyat farkı faturasını satış faturası olarak düzenleyebilirsiniz. Not/açıklama alanına fiyat farkına istinaden kesildiğine dair ifadeler ekleyebilirsiniz.

SİSTEMDEN GÜVENLİ ÇIKIŞTA HATA Soru 295- Portalden “Güvenli Çıkış” seçeneğini kullanmadan çıktım. Tekrar girmeye çalışırken “Sisteme aynı anda birden fazla kez giriş yapamazsınız. Lütfen sistemden çıkmak için ‘Güvenli Çıkış’ menüsünü kullanmaya özen gösteriniz.” hatası alıyorum. Ne yapmalıyım?

Cevap 295 - “Güvenli Çıkışı” kullanmadığınız için sunucu üzerinde oturumunuz açık kaldığından bu hatayı almaktasınız. Oturumun otomatik olarak sonlanma süresi 2 saattir. Bu hatayı aldıktan iki saat sonra tekrar sisteme girebilirsiniz.

İLETİLEMEYEN FATURANIN PDF OLARAK GÖNDERİLMESİ DURUMUNDA KAYDA ALINIP ALINMAYACAĞI

Soru 296- GİB sistemi e-faturaları karşı tarafa iletemedi. Ancak biz bu faturaları PDF olarak karşı tarafa gönderdik ve Muhasebe kayıtlarına aldılar. Bizde 600'lü hesaplara bu faturaların kaydını yapacağız. Bir sakınca var mı?

Cevap 296- Karşı tarafa iletilmeyen fatura gitmemiş sayıldığından geçerliliği yoktur, bu nedenle kayda alınmaz. Muhasebe kayıtlarına alabilmeniz için tekrar düzenleyiniz ve gönderiniz.

TEMEL FATURAYA İADE FATURASI DÜZENLEME HAKKI

Soru 297- Tarafımıza kesilen temel faturaya sistem tarafından itiraz etme hakkımız yok. Kesilen bu temel faturaya istinaden iade e-fatura düzenleme hakkımız var mıdır?

Cevap 297- Tarafınıza kesilen temel faturanıza harici yollarla itiraz edebildiğiniz gibi, iade fatura olarak elektronik ortamda düzenleyerek iletebilirsiniz. Yeni bir fatura olarak düzenleyerek faturanızın NOT bölümüne, iade konusuyla ilgili fatura numarası ve tarihi gibi gerekli açıklama bilgilerini yazarak iletebilirsiniz.

GÜMRÜKTE DÖVİZ OLARAK E-FATURA DÜZENLEMESoru 298- Firmamız adına yurtdışından gelen gümrükteki bir malı yurtiçi e-fatura sistemine kayıtlı bir müşterimize gümrükte devir etme durumundayız. Önceden döviz cinsinden kâğıt fatura ile (KDV'si yok) kendilerine fatura ediyorduk. Firma bize ödemesini USD olarak yapıyor. Şimdi e-fatura sisteminde USD olarak devir faturası kesebilecek miyiz? Yoksa TL mi keseceğiz?

Cevap 298 - E-fatura sisteminde de USD olarak devir faturası kesebilirsiniz.

450

E-FATURA KULLANICI SİSTEMİNDEN ÇIKILMASI HALİNDE KESİLEN E-FATURALARIN İPTALİ SORU 299- Biz e-fatura kesmedik ama sistemde kayıtlı olduğumuz için tarafımıza kesilmiş olan e-faturalar var. Sistemden kaydımız silinirse tarafımıza kesilen e-faturalar iptali olur mu?

Cevap 299- Sistemde kayıtlı kullanıcılar kendilerine gelen e-faturaları kabul etmek zorundadırlar. Sistemden çıkılması söz konusu değil.

YANLIŞ TARİHLE KESİLEN FATURALARIN, KARŞI TARAFIN ONAYLAMA SÜRECİ İÇİNDE YENİDEN DÜZENLENMESİ Soru 300- Sistemden kestiğimiz faturanın tarihi 02/1/2016 olması gerekirken biz 08/01/2016 tarihli düzenledik. Ancak 02/2 - 08/2 tarihleri arasında düzenlenen başka fatura numaraları bulunuyor. Karşı tarafın faturayı onaylama süresi içinde, aynı seriden yeni fatura kestim. Bu durumda fatura tarihleri arasında uyuşmazlık oldu. Bunun cezai müeyyidesi nedir?

Cevap 300- Kestiğiniz fatura ticari fatura ise karşı tarafın ret etmesini istemeniz ve faturanızı doğru tarihli olarak yeniden düzenleyip göndermeniz gerekirdi. Vergi Usul Kanununa göre teslim tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmeyen fatura hiç düzenlenmemiş sayılır. Bu süreye uyulması gerekir. Özel usulsüzlük cezasına muhatap olacaksınız.

SERBEST BÖLGEYE YAPILAN İHRACATTA DÜZENLENEN FATURA TARİHİ İLE İNTAÇ TARİHİ ARASINDA EN AZ 2 GÜNLÜK SÜRE OLMASI

Soru 301- E-fatura kapsamında işlem görecek olan bir Serbest bölge firmasına ihracat yapmaktayız.

Bu ihracat kapsamın da KDV iadesi alan bir firma olduğumuzdan dolayı vergi dairesine bildirim yaparken gerek kullandığımız döviz kurları gerekse muhasebe kayıtlarımızı siteniz den takip ettiğimiz gümrük intaç tarihlerine göre işlemekteyiz. Ancak bulunduğumuz lokasyonlar itibariyle serbest bölgeye gönderimlerimizin resmi evrakları düzenlenip araca teslimatı ile bölgeye teslimi arasında en az 1 gün sarkma meydana gelmesi ve zaman zaman bölgeye gerek bölgeye giriş de ki yoğunluk gerekse beyanname açılış sürecindeki evrak beklemeleri nedeniyle minimum 2 gün fatura tarihimle sitenizde ki intaç tarihi arasında fark oluşmaktadır.Bu durumda benim KDV iadesi dosyamda veri ambarından hata almamam için faturamı ne şekilde entegrasyonda işlemem gerekmektedir;

1-Bu durumda serbest bölgeye satışlar konusunda bir kolaylık var mı?2-E-fatura anında sisteme kayıt olacağı için KDV iadesi için başvurularda vergi dairesi veri ambarında bu firmalar için döviz kuru ve resmi işlem tarihinde bir ayrıcalık tanıyacak mı?3-Bu konuda yapmamız gereken ayrı bir işlem var mı?

451

Cevap 301- Serbest bölge mükellefleri için yapılan herhangi bir düzenleme mevcut değildir. KDV iadesindeki mevcut düzenlemeler aynen geçerlidir.

E-FATURANIN GEÇ GÖNDERİLMESİ DURUMUNDA KARŞI TARAFIN KABUL/RED SÜRESİ

Soru 302- 02.01.2016 tarihli faturamı ayın sonu 31.01.2016 tarihinde yükleyebilir miyim, bir sıkıntı olur mu? Sıkıntı olmazsa karşı tarafın bunu kabul/ret süresi (8 gün) e-faturayı gönderdiğim 31.01.2016 tarihinde mi başlar?

Cevap 302- Sistemsel olarak herhangi bir sıkıntı doğurmayacaktır. Faturayı kestiğiniz mükellef, kabul ve red süresi olan 8 günlük sürenin hesabında kendisine düzenlediğiniz faturanın teslim tarihini esas alacaktır. Ancak Vergi Usul Kanununda faturanın malın teslim tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmesi ve alıcı ve satıcının 10 günlük süre içinde bu faturayı muhasebe kayıtlarına intikal ettirmesi gerekmektedir. Bu sürelere riayet edilmemesi halinde fatura geçersiz olabilecek, ayrıca taraflar usulsüzlük cezalarına muhatap olabilecektir.

E-FATURA SERİ NO TAKİBİ VE GERİYE DÖNÜK FATURA DÜZENLENMESİ

Soru 303- E- faturada 2017 yılında kestiğimiz faturaların seri numarasını 2016 ten kalan yerden devam ederek 2017 yılında kullanmaya başladık. Örnek: 2016 de gib201600005 te kalmıştık. 2017 da GİB 201700006 olarak devam ettik. Bir problem yaşar mıyız? 2017 yılı faturalarını yeniden 1’den başlayarak geriye dönük kesebilir miyiz?

Cevap 303- E- fatura sisteminde geriye doğru fatura kesme önünde teknik bir engel yoktur. Ancak vergi mevzuatında kâğıt fatura için geçerli hükümler elektronik fatura için de tatbik olunacaktır. Bundan sonraki faturalarınızı doğru fatura numarasıyla göndermek adına GIB2017000000001'den başlayarak devam ediniz.Tüm yöntemleri kullanan mükelleflerimiz 2017 takvim yılı ile birlikte faturalarını 2017 fatura numarası olarak 1’den başlayarak kesmeli.

YENİ YILA GEÇİŞTE E-FATURA NUMARALAMANIN NE ŞEKİLDE OLACAĞI Soru 304- 2016 yılında 1 adet e-fatura düzenledik ve fatura numarasını FYS2016000000001 olarak belirledik. 2017 yılında keseceğimiz faturalarda FYS2017000000001 şeklinde mi başlamalıyız?Eğer 2017 yılında kestiğimiz veya keseceğimiz faturalarda numaralamaya FYS2017000000002 şeklinde devam edilirse, herhangi bir problem yaşar mıyız veya herhangi bir cezai müeyyideye maruz kalır mıyız?

452

Cevap 304- Portal kullanıcısıysanız;-Yükleme modülünü kullanıyorsanız FYS2017000000001 şeklinde başlamanız gerekmektedir. İnceleme sırasında faturalarınızı 1'den başlayarak ibraz etmeniz gerekmektedir.-Faturanızı portalden oluşturuyorsanız ilk faturanızda "FYS" harici bir ön ek ile XXX2017000000001 şeklinde otomatik olarak oluşturulmaktadır.

İKİ İRSALİYE İÇİN TEK FATURA DÜZENLENMESİSoru 305- Birer gün arayla aynı firmaya farklı tarihlerde kesilmiş iki irsaliyeden hangisinin tarihini yazacağız sisteme? İki irsaliye için bir fatura kesmek istiyoruz. (7günlük süreye uyarak) olabilir mi?

Cevap 305- E-fatura not bölümüne her iki irsaliyenin de numarasını yazıp her ikisini de referans gösterebilirsiniz. E-FATURADA İRSALİYE VE PLAKA BİLGİSİ GÖRÜNMESİ Soru 306- E-fatura kestiğimde not kısmına yazdığım irsaliye ve plaka bilgilerini faturanın üstünde görmek mümkün mü?Cevap 306- Portalda kesilen faturalarda not bölümüne yazdıklarınızı faturada görebilirsiniz.

YANLIŞ MÜŞTERİYE GÖNDERİLEN FATURANIN İADE FATURASI OLMADAN İPTALİNİN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

Soru 307- Maddi hatalı olarak ürettiğimiz ve GIB üzerinden yanlışlıkla başka firmaya gönderdiğimiz faturalarda, hatayı tespit ettikten sonra karşı tarafın iade faturası kesmeden bizim başlatabileceğimiz kendi faturamızı iptal süreci mevcut mu?

Cevap 307- Siz kesmiş olduğunuz faturayı iptal edemezsiniz. Size iade faturası kesilmesini beklemelisiniz.

MALİ MÜŞAVİRLERİN E-FATURA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜSoru 308- E-Fatura öncesinde, mali müşavirler, gönderecekler listesinde fatura numarası ve fatura tutarlarını GİB sistemine girmek suretiyle işlem yapmaktaydı. E-fatura da mali müşavirler işlemlerini faturaya ait ETNN numarası üzerinden mi işlem yapacaklar? Mali müşavir açısından başka bir değişiklik var mı?

Cevap 308- Söz konusu durumda mali müşavirler için herhangi bir değişiklik mevcut değil. Listelere giriş yaparken elektronik fatura üzerinde mevcut olan elektronik fatura numaranızı girebilirsiniz.

KDV İADESİNDE VERGİ DAİRESİNDEN GELEN BELGE BASIM BİLGİSİ BULUNMUYOR HATASININ MAHİYETİ

453

Soru 309- Bağlı bulunduğumuz vergi dairesi Müdürlüğü'ne KDV iadesi için yüklenilen KDV ve indirilecek KDV listesi gönderdik. Müdürlük indirilecek KDV listesindeki hataları tarafımıza verdi ve bana gelen hata raporunda tarafımıza kesilen e-faturaların belge basım bilgileri olmadığı, gerekli düzeltmeyi yapın yönünde bir yazı ile karşılaştım.

E-fatura 'da belge basım bilgisi diye bir durum söz konusu değil. Bu durumda ne yapmalıyım?

Cevap 309- Yanlışlıkla gönderilen bir hata elektronik fatura uygulaması eski sistem uygulaması ile aynı olup herhangi bir değişiklik arz etmemektedir. Vergi dairenize elektronik fatura uygulaması kapsamında olduğunuzu ve ilgili faturaların elektronik ortamda gönderildiğini belirtiniz. Elektronik olarak göndermiş olduğunuz faturalarınızın ID numaralarını iletebilirsiniz.

E-FATURANIN MAİL ADRESİMİZE GELMESİ Mİ GEREKİR?Soru 310- GİB Portala düşen faturalar, sistemde kayıtlı olan mail adresine gelmiyor. Sorun nereden kaynaklanıyor olabilir?

Cevap 310- Sistemde kayıtlı olan mail adresine e- fatura gelmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Faturalarınız portal hesabınıza gelecektir.

E-FATURANIN İNDİRİLECEK KDV VE YÜKLENİLEN KDV LİSTELERİNDE BİLDİRİLMESİ Soru 311- portal vasıtasıyla alınan e-faturalar; KDV iadesi alan firmalar için İndirilecek KDV Listelerinde ve Yüklenilen KDV Listelerinde seri/sıra no. bakımından nasıl bildirilecektir.

Cevap 311- • Alış Faturasının Serisi: Bu alana alış faturasının serisi yazılmalıdır. Bilindiği üzere fatura serileri “A5” gibi harf ve rakamlardan oluşabileceği gibi “B” gibi sadece harften de oluşabilir. Faturaların serileri A-5, A 5, A/5 şeklinde olsa bile (harf ve rakamların arasında “-, /, boşluk…” gibi karakter olmaksızın) bitişik olarak “A5” şeklinde yazılmalıdır. Ancak ödeme kaydedici cihaz fişleri ve 421 Sıra No.lu V.U.K. Genel Tebliği gereğince elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler tarafından, düzenlenmesi gereken e-fatura bilgileri doldurulurken bu belgelerde seri No bulunmadığı için “Alış Faturasının Serisi” alanı doldurulmayıp boş bırakılacaktır. • Alış Faturasının Sıra Numarası: Bu alana alış faturasının sıra numarası yazılmalıdır. Bu alan sadece rakamların ve harflerin kullanıldığı en fazla 20 karakterden oluşabilir. (Örnek: 576, 9624, 701602, A8F20120000000080000 vb.). 421 Sıra No.lu V.U.K. Genel Tebliği gereğince elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler tarafından, düzenlenmesi gereken e-faturada yer alan 16 karakterden oluşan e-fatura numarasının (İlk üç karakter harflerden oluşan birim kodunu, sonraki dört karakter faturanın düzenlendiği yılı ve son dokuz karakter ise

454

müteselsil numarayı ifade etmektedir.) tamamının alış faturasının sıra numarası alanına yazılması gerekmektedir. Eğer alış faturası, alınan mal/hizmetlerin çok sayıda olması nedeniyle izleyen faturalara nakil olmakta ise bu durumda bu alana, faturanın toplam tutarının bulunduğu en son belgenin sıra numarasının yazılması gerekmektedir.

ZORUNLULUK KAPSAMINDA OLMADIĞIMIZ HALDE YANLIŞLIKLA AÇILAN E-FATURA KULLANICI HESABININ KAPATILIP KAPATILAMAYACAĞI

Soru 312- E-fatura portalına zorunluluk kapsamında olduğumuz düşünülerek başvurmuş bulunmaktayız. Fakat yaptığımız incelemede zorunluluk kapsamında olmadığımızı anladık. Tarafımıza gelen mailde E-Fatura Portal kullanıcı hesabınız açılmıştır yazılmaktadır. Kayıtlı kullanıcılar listesinde ismimiz geçmektedir. Kaydımın iptalini ve listeden adımın silinmesini nasıl sağlarım? Cevap 312 Kayıtlı kullanıcılar listesinde isminiz yayınlandıktan sonra başvuru iptalinizi talep etme imkânınız bulunmaktadır. Bir dilekçeyle GİB’na başvurup iptal talebinde bulunun. Ancak iptalden önce e-fatura kullanıcılarına kesilen e-faturalar alıcılarca alınması gerekir.

HATALI OLDUĞU ANLAŞILAN TİCARİ FATURANIN KÂĞIT FATURA OLARAK İADESİNİN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI Soru 313- Tarafımıza gelen ticari fatura kabul edildikten sonra, hatalı olduğu anlaşıldı. İade faturası düzenlenebilir mi? Kâğıt fatura olarak iade edilse sorun olur mu? Çünkü USD cinsinden düzenlenen faturanın TL karşılığı döviz faturası gibi kesilmiş. Dolayısıyla e-fatura olarak iade kesilmek istendiğinde kur değerlemesinden dolayı TL karşılığı hesaplanmaktadır. Bu konuda nasıl bir yol izlemeliyiz?

Cevap 313- 433 sıra no.lu VUK a göre 1. 0cak- 31.Mart/2014 tarihleri arasında kâğıt ve elektronik fatura düzenleme imkânı getirilmiş olup, bu tarihten sonra kâğıt iade fatura düzenleme imkânı bulunmuyor. İade e- fatura kesmeniz gerekir.

BAŞARILI YÜKLENEN ANCAK İADE EDİLEN FATURALARIN DURUMU

Soru 314- XSLT şablon dosya üzerinden yükleme yoluyla e fatura göndermeye başladık.10 tane faturanın 7'si başarılı bir şekilde gitti.3 tanesi GİB kontrolünden geçtiği halde karşı tarafın posta kutusu tarafından kabul edilmedi şeklinde bir hata ile dönüyor.Aynı dizaynla hiçbir şey değişmeden diğer firmalara gittiği halde bazıları neden hatalı dönüyor olabilir?Özel entegratör ya da kendi portallarını kullanmaları ve benim kullandığım şablon ile onların kullandığı şablonun arasında fark olması sebebiyle mi ret oluyor?Bu problemi aşamadığım takdirde kâğıt fatura düzenleyebiliyor muyum?

455

Cevap 314- Kâğıt fatura düzenleyemezsiniz, hata veren e-faturları sorunu özel entegratör ile çözmelisiniz.

MUHASEBE PROGRAMIMIZ MODÜLÜ VE PORTAL ÜZERİNDEN E-FATURA OLUŞTURULDUĞUNDA İKİ AYRI ÖN EKİ KULLANMA

Soru 315- Muhasebe programımız modülü ile e- fatura oluşturduğumuzda fatura ön ekini; FYS olarak alıyor. Portal üzerinden fatura oluşturmak istediğimizde fatura ön ekini GIB olarak veriyor.Hem muhasebe programımız hem de portal üzerinden fatura girişi yapabilir miyiz? Yaparsak eğer aynı fatura önekini kullanmak zorunda mıyız?Örneğin programımızdan FYS2016000000001 olarak bir fatura gönderdiğimizi varsayarsak, bir sonraki faturayı portaldan oluşturmak istediğimizde FYS2016000000002 olarak mı numara vereceğiz ya da GIB2016000000001 şeklinde mi olacak. İki ayrı fatura öneki kullanabilecek miyiz?

Cevap 315- Yükleme modülünü kullanarak yükledikleriniz ve GİB portal kullanarak yükledikleriniz farklı seri numaraları ile başlayabilir bu husus bir sorun oluşturmaz. Ancak numaralar kendi içinde müteselsil olmalıdır. İlk faturanızı yükleme modülünden oluşturmuşsanız FYS2016000000001 ile başlar, 2. faturanız GİB portaldan oluşturulmuşsa GİB2016000000001 ile başlayabilir. Yükleme modülünü kullanarak yükledikleriniz ve GİB portal kullanarak yükledikleriniz farklı seri numaraları ile başlayabilir bu husus bir sorun oluşturmaz ancak numaralar kendi içinde müteselsil olmalıdır. İlk faturanızı yükleme modülünden oluşturmuşsanız FYS2016000000001 ile başlar. 2. faturanız GİB portaldan oluşturulmuşsa GİB2016000000001 ile başlayacaktır.

KART İLE BAĞLANTI SAĞLANAMADI HATASI ALINDIĞINDAN PORTALA GİREMİYORUM YAPILACAK İŞLEM

Soru 316- Akis akıllı kart okuyucu kartı görüyor. pscs15 yüklü görünüyor. Fakat pin ile karta giriş yapmak isteğimde hata: karta giriş yapılamadı uyarısı veriyor. Aynı şekilde akıllı kart işlemlerinden kilit çözmeye girdiğimde "kart ile bağlantı sağlanamadı " hatası veriyor. E- fatura portalında da "sertifikalara ulaşılamadı hatası veriyor" Ne yapmalıyım?

Cevap 316- Kart ile bağlantı sağlanamadığı için portale giriş yapamamaktasınız. Öncelikle akıllı kartınızın çalışır olduğunda emin olmanız gerekmektedir. "KART İLE BAĞLANTI SAĞLANAMADI" hatasının çözümü için kart sağlayıcınız ile görüşmeniz gerekmektedir.

TEMEL E-FATURA CEVAP VERME SÜRESİ

456

Soru 317- Temel faturaya 8 günde cevap verme zorunluluğu var mı? Gelen faturayı 8 gün içinde onaylamazsak cezası var mı?

Cevap 317- Temel faturaların kabul edilme gibi bir durumu söz konusu değil. Temel faturalar direkt kabul edilmiş sayılır. Ticari fatura 8 gün içinde cevaplanmaz ise kabul edilmiş sayılır. Karşı taraf kayıtların alabilir.

KOLİ BİRİMİ ETİKETİNİN EVRENSEL KOD KARŞILIĞININ BULUNMAMASI

Soru 318- E-fatura portal sistemini kullanmaktayız. Portaldan faturalarımızı indirip logo connect programı sisteme alıyoruz. Fakat koli olarak kesilen faturaları işlerken koli biriminin evrensel kod karşılığını bulamamaktayız. Bunun için ne yapmamız gerekir?

Cevap 318- Fatura yükleme modülünü kullanıyorsanız bu konuyu program sağlayıcınız ile görüşerek çözebilirsiniz. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Mezkûr Kanunun "Faturanın şekli" başlıklı 230 uncu maddesinde ise; "Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur: 1-Faturanın düzenleme tarihi, seri ve sıra numarası; 2-Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası; 3-Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası; 4-Malın veya işin nevi, miktarı, fiyat ve tutarı; 5-Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır. Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir...) hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla, düzenlenen faturalarda, malın türü, miktarı, fiyatı ve tutarının bulunması kanuni zorunluluk olup, faturaya konu olan malın türü ve miktarının da herkesçe bilinen, resmikabul görmüş, kesin ve standart bir ölçü olması gerekmektedir. Buna göre, koli veya kutu içerisinde bulunan farklı türde ürünler için düzenlenecek fatura ve/veya sevk irsaliyesinde ya da irsaliyeli faturada malın türü ve miktarı yerine, "koli" veya "kutu" şeklinde genel ifadelerin kullanılması ve fatura ve/veya sevk irsaliyesinin ya da irsaliyeli faturanın eki listede içeriklerinin belirtilmesi mümkün bulunmamaktadır.

457

ARŞİVDE FATURA SIRALAMANIN ARŞİVE GÖNDERME SIRASINA GÖRE YAPILIP YAPILAMAYACAĞI Soru 319- E-fatura portalinde gelen faturaları onayladıktan sonra faturaları bilgisayarımıza indirmek için arşiv klasörüne gönderiyoruz. Fakat Arşiv klasörüne gönderdiğimiz faturalar tarih ve firma unvanına göre otomatik sıralandığı için onayını yeni yaptığımız, tarihi geçmiş günler olan faturaları bilgisayarımıza indirmek için tüm arşiv klasöründeki tüm faturalara tek tek bakarak bulabiliyoruz. Firmamıza günde 80 ile 100 arası fatura geldiği için de bu şekilde faturaları arayarak indirmek uzun bir zaman alıyor. Arşiv klasöründe arşive gönderilme zamanına göre bir sıralama yapılabilir mi? Bu işlemin bizim bilmediğimiz daha pratik bir yolu var mı?

Cevap 319- Arşiv’e kaldırılan e-faturalar, Zarf Bazında Listeleme ya da Fatura Bazında Listeleme ögeleri altında görüntülenemeyecektir. Sorununuzu çözmek için Arşiv klasöründe tarih aralığına göre sıralama yapabilirsiniz.

GÖNDERİCİ VE POSTA KUTUSU BİRİMİ İÇİN İKİ WEBSERVİS KULLANILMASI Soru 320- Gönderici birim ve posta kutusu için gerekli olan webservisler için tek bir web servis yazmam, yani ikisi için de tek bir webservis uç noktası kullanmam sorun olur mu?

Cevap 320- Gönderici birim ve posta kutusu için tek ya da iki web servis uç noktası kullanabilirsiniz.

GRUP İÇİ ŞİRKETLERDE AYNI IP NUMARA KULLANILMASININ MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

Soru 321- Şirketimize bağlı grup şirketleri ile birlikte tek bir IP numarası kullanabilir miyiz? Yoksa grup içindeki her bir şirket için ayrı ayrı IP numarası mı bildirmemiz gerekiyor?

Cevap 321- Şirketinize bağlı grup şirketleriniz ile birlikte tek bir IP numarası ile entegrasyon sistemine bağlanabilir ve e-Fatura uygulamasından tek bir IP numarası ile yararlanabilirsiniz. Bunun için lider olarak belirlediğiniz firma lider olduğunu ve kendi IP si ile bağlanacak firmaların unvanlarının belirtildiği bir dilekçeyi ve ekinde ortaklı yapılarını belgeleyen Hazirun Cetveli, Ticaret Sicil Gazetesi gibi belgeleri GİB Başkanlığına göndermelisiniz.Ayrıca lider firmanın IP adresini kullanacak diğer firmalar da lider firmanın IP adresini belirtikleri ve söz konusu IP adresini kullanacaklarını beyan ettikleri bir dilekçe ve ekinde Hazirun Cetveli, Ticaret Sicil Gazetesi gibi ortaklıklarını belgeleyen belgeleri GİB Başkanlık adresine göndermelidirler.

REDDEDİLEN FATURAYA YENİ İRSALİYE DÜZENLENMEYİP AYNI İRSALİYE İLE YENİ FATURA DÜZENLENEBİLME TALEBİ

458

Soru 322- Karşı taraftan red edilen bir faturayı, aynı irsaliye ile 7 gün süre içinde kalmak şartıyla tekrar faturalandırabilir miyim? Yoksa yeni irsaliye ile mi fatura etmem gerekir?

Cevap 322- Evet 7 gün geçmeden aynı irsaliye ile tekrar faturalandırabilirsiniz. 7 gün geçtikten sonra iade sistemi içinde yeni fatura ve irsaliye düzenlenmesi gerekir.

TEMEL FATURADA ALICI BİLGİLERİNİN YANLIŞ GİRİLMESİ VE BU FATURANIN İADESİ Soru 323- (A) firması tarafından temel fatura senaryosunda tarafımıza düzenlenen e-fatura sistemimize düşmüştür. Ancak firma e-faturayı düzenlerken alıcı bilgileri alanını kendi bilgilerini düzenleyerek kesmiştir. Daha sonra (A) firması durumun farkına varmış ve doğru bilgilerle yeni fatura göndermiştir. Bu durumda iade faturası düzenleyecek miyiz?

Cevap 323- (A) Firmasının kendi bilgileri ile sehven kesmiş olduğu e-faturalar için siz de iade faturası kesebilirsiniz. Ancak hatalı gelen e-faturayı da sisteminizde saklamanız gerekmektedir.

TEMEL E-FATURA ÜZERİNDE ASLI DEĞİLDİR YAZMASI DURUMUNDA ASLINA NASIL ULAŞILACAĞI Soru 324- Temel faturanın üzerinde aslı değildir diyor. Aslı olan nüshaya nasıl ulaşacağız? Cevap 324- Elektronik fatura uygulamasında aslıdır veya aslı değildir şeklinde bir uygulama bulunmamaktadır. Elektronik olarak gönderilen bir faturanın kâğıt ortamdaki çıktısının da herhangi bir yasal hükmü yoktur.

PORTALDA ALICI ARA KISMINDA ARAMA YAPILMASINA İZİN VERİLMEMESİ Soru 325- Portal üzerinden fatura oluşturulurken, alıcı ara kısmında arama yapıldığında açılması gereken sonuç barı görünüp kaybolmakta ve Alıcı Ara ile işlem yapılmasına izin vermemektedir. Bu durumda ne yapmalıyız Cevap 325- Bu bölümü kullanabilmeniz için öncelikle adres defterine kişi kaydı yapmanız gerekmektedir. Bu kaydı yaptıktan sonra bu alanı kullanabilirsiniz.E-FATURADA NOT ALANINA MERSİS NUMARASI YAZILMASI VE ŞUBE AYRIMI YAPILMASI Soru 326- E-faturaya mersis numarası bölümü eklenmemiş mersis numarası yazmak zorunda mıyız yazarsak nereye yazacağız? 1)Vergi kimlik numaramıza bağlı 3 mersis numaramız var. Düzenlediğimiz faturalarda üçünü de yazmak zorunda mıyız? Yoksa merkez numarasını yazmamız yeterli midir?2) Şubeden irsaliye ile çıkışı yapılan ürününe e-fatura düzenlediğinde merkezin mersis numarası mı yazılacak. Programda şube olarak ayırım yapamıyorum merkez numarasını yazarsam sorun olur mu?

Cevap 326- E-Fatura uygulamasına başvuran mükellefler için üretilen mali mühürler vergi numarası bazında üretilmektedir. Uygulamayı kullanan mükellefler vergi numarası

459

bazında belirlenmektedir. Düzenlenecek faturalarınızın merkez üzerinden oluşturulması ve şube ayrımını ise Not alanında belirtilmesi gerekmektedir.

İSMİ DEĞİŞEN VE VERGİ NUMARASI AYNI KALAN ŞİRKETİN MEVCUT MALİ MÜHÜR İLE E-FATURA DÜZENLEMEYE DEVAM EDEBİLMESİ

Soru 327- ŞirketimizGIB portal yöntemiyle e-fatura sistemini kullanmaktadır. Şirketin unvanı değişti, fakat vergi numarası aynı kaldı. Bu durumda mevcut mali mührümüzle e-fatura onaylamaya devam edebilir miyiz? Ayrıca unvan değişikliği nedeniyle GIB sisteminde ve portalde yeni şirket ismi görüntülenmesi için ilave işlem yapmamız gerekecek mi?

Cevap 327- Unvan değişikliğinden sonra yeni unvanınızla yeniden bir Mali Mühür almanız gerekmektedir. Bunun için öncelikle GİB Başkanlığına bir dilekçe iletmelisiniz ve ilgili telefondan Mersis de bilgilerinizi güncelleştirip Mali Mühür almak için tekrar online başvuru yapmanız gerekmektedir.

E-FATURADA TİCARET SİCİL NO GİRİLMESİ ZORUNLULUĞUSORU 328- E-faturada Mersis No ve Ticaret Sicil No alanlarının matbu faturalardaki gibi girilmesi ve bunların faturada görünmesi zorunlu mudur?

Cevap 328- E-Fatura uygulamasında Mersis No ve Ticaret Sicil No nun olup olmadığına dair herhangi bir kontrol yapılmamaktadır.

TİCARİ FATURAYA SİSTEM HATASI NEDENİYLE YANIT DÖNEMİYORUM KARŞI TARAF SİSTEMİ FATURA ULAŞTIRILAMADI HATASI VERİYOR

Soru 329- Özel entegratör aracılığıyla gelen ticari faturayı kabul ediyorum, ama uygulama yanıtını sistemsel problemden dolayı gönderemiyorum. Karşı taraf ile görüştüğümde onların sisteminde "FATURA ULAŞTIRILAMADI" hatası veriyor. Bu durumda firma bana kağıt ortamında fatura gönderebilir mi? Ne yapmamız gerekir?

Cevap 329- Fatura size gelmiş kabul etmişsiniz. Onaylayıp cevap gönderememişseniz gelen ticari faturayı yanıt verme süresinin sona ermesi nedeniyle kabul etmiş fatura size ulaşmış demektir.

Ticari faturanın uygulama yanıtı 7 gün içinde gönderilemiyorsa zaten kabul etmiş sayılırsınız. Gelen faturanızı arşivinize kaldırabilirsiniz. Gönderici mükellefin sisteminde "FATURA ULAŞTIRILAMADI" hatası olması burada önemli değil.

Ancak sizin sorununuzu çözüp sistem yanıtını göndermeniz gerekmektedir. Değilse tüm göndericiler sıkıntı yaşayacaktır.

E-FATURA ONAY SÜRECİNDE “1181 KODLU GÜVENLİK KODU HATASI” ALINMASI

460

Soru 330- Satıcı firmanın bize kestiği E- Fatura gönderiminde, 1181 kodlu güvenlik kodu hatasını almaktadır ve fatura bize ulaşmamaktadır. Bu hata kodu nedir? Bu kodların listesini anlamlarını görebileceğimiz bir yer var mı? 2 gün kadar teknik bir problemden dolayı E- Fatura kullanıcıları listesinden çıkarılmıştık. O tarihlerdeki faturalar bize ulaşmadı bu faturaların bize ulaşması için karşı firmalara ne yönde bilgi vermeliyiz? Karşılaştığımız problemler E- Fatura onay süreçlerinde aksama yaratmaktadır. Ne yapmalıyız?

Cevap 330- Size ulaşmayan faturaları göndericilerin tekrar göndermelerini isteyebilirsiniz.

Bizim hata kodlarımızda 1181 güvenlik kodu hatası ”ADRES BULUNAMADI” dır.

İADE FATURADA FATURA TARİHİ VE SAYISI İSTENMESİ Soru 331- E-fatura sisteminden iade fatura düzenliyorum. Sistem iade fatura ve tarihini istiyor. 6 haneli iade fatura numarasını sisteme giriyorum, fakat sistem faturayı onaylamıyor. En fazla 16 hane olacağından başına sıfır koyarak 16 haneli yazdım fakat yine onaylamadı. Ne yapabilirim?

Cevap 331- Hangi faturaya karşılık olarak iade faturası düzenliyorsanız o faturanın numarasını “Fatura No” alanına ve yine o faturanın düzenlenme tarihini “Düzenleme Tarihi” alanına yazmanız gerekmektedir. Yani bu iki alan, iade edilecek faturanın numarası ve düzenlenme tarihi olmalıdır.

E-FATURADA, HER KURUM VE MAL FAZLASI İSKONTOLARININ FATURA ÜZERİNDE AYRI GÖSTERİLMESİ

Soru 332- İlaç fabrikası işleten şirketimiz, ecza deposuna fatura düzenlerken; her ilacın farklı kurum iskontosu ile farklı mal fazlası iskontosu bulunmaktadır. Bunları Fatura üzerinde ayrı ayrı göstermenin bir yolu var mı? Cevap 332- Portalden oluşturduğunuz faturalarda, portal ekranında görülen alanlar yer almaktadır. Bu alanlarda birden fazla iskonto kullanılamamaktadır.

Portal yükleme modülünü kullanarak, portal harici bir programla faturanızı oluştururken bu bilgileri faturanıza ekleyebilirsiniz. Ayrıca entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemini de kullanabilirsiniz.Yüklediğiniz faturaların içeriğine GİB tarafından müdahale edilmemektedir.

Faturanızı harici program ile oluşturduğunuz için yükleme sırasında alınan hatalarla ilgili olarak program yazılımcılarınız ile görüşmeniz gerekmektedir.

Muhtemelen yazılımcınız faturayı otomatik olarak vergi kimlik numarası (VKN) bilgisi girilecek şekilde oluşturmuştur. Bu durumda, sistemde yapılan bu tanımlama nedeniyle sizin TC kimlik numaranızı girmeniz gerekiyor olabilir.

İPTAL FATURANIN ARŞİVE GELMESİ Soru 333- 09.01.2016 te düzenlemiş olduğum e- faturayı imzalamadan iptal ettim. Sonra incelediğimde, ilk kestiğim fatura 2016000000001 numara alarak, iptal ettiğim

461

fatura da 20160000002 numara alarak her ikisi de arşive kaydedilmiştir. Yapılan işlem doğru mu?

Cevap 333- Portalde seri numarası fatura oluşturulurken verilmektedir. Gönderseniz de, iptal etseniz de faturanın numarası verilmekte ve bu numara sabittir. İptal ettiğiniz faturayı da arşive almanız, gelen ve gönderilen faturalarınızla birlikte saklamanız gerekir.

E- FATURA TARİHTE HATA- HATALI TARİH İÇEREN FATURAYI SİLME Soru 334- Tarihte hata yaptığımdan dolayı yüklemiş olduğum e- faturayı nasıl silebilirim?

Cevap 334- Portalde oluşturduğunuz / yüklediğiniz faturalar portalden silinememektedir. Hatalı oluşturduğunuz bu faturayı arşive kaldırabilirsiniz. Faturayı yüklemediyseniz, bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Faturayı göndermediğiniz için herhangi bir sorun teşkil etmeyecektir. Bu faturaları YENİ BİR FATURA NUMARASI ile tekrar oluşturabilir ve gönderebilirsiniz.

GÖRÜNTÜLENEMEYEN E-FATURANIN, E-POSTA İLE GÖNDERİLMESİ VEYA ASLI GİBİDİR KAYIT İLE KÂĞIT OLARAK GÖNDERİLMESİ

Soru 335- Gönderdiğimiz e-faturaları müşterimiz başarı ile almıştır. Ancak görüntüleyememektedir. Bu durumda bu mükellefe görüntüleyemediği faturaları e-posta ile göndersek resmi olarak kabul edilir mi? Yoksa aslı gibidir yapmak mı gerekir. Ne yapmalıyız? Cevap 335- Öncelikle görüntülemeye engel olan sorunu ortadan kaldırmanız gerekmektedir.

E-faturaların XML formatı dışında bir geçerliliği yoktur. E-posta ya da aslı gibidir şeklinde kağıt olarak gönderilen faturaların yasal geçerliliği yoktur.

ONAYLANMADAN VE CEVAP VERİLMEDEN ARŞİVE KALDIRILAN E-FATURA Soru 336- Malzeme alımı yaptığım firmadan gelen faturayı onaylamadan ve cevap göndermeden arşive kaldırdım. Arşivden geri alamıyorum ve onaylayıp cevap da gönderemiyorum. Gelen faturaları arşivden geri alıp onaylamam gerekiyor, ne yapmalıyım?

Cevap 336- Arşivden geri alamazsınız. Temel fatura ise zaten ret ve kabul seçeneği yok. Arşive alsanız da almasanız da gelen faturayı kabul etmiş sayılıyorsunuz. Harici yollarla itiraz etmeniz gerekir. Ticari faturada ise arşive almadan önce kabul ve ret seçeneklerinden birini kullanabilirsiniz. Ancak 8 günlük süreyi geçirdiyseniz. Bu faturayı kabul etmiş olursunuz. Bu süreden sonra red cevabı vermenize sistem izin vermez.

462

MERKEZ VE ŞUBELERİN AYNI SERİ NUMARASINDAN FATURA DÜZENLEMELERİNİN SAKINCALARI OLUP OLMADIĞI Soru 337- Şirketimizin farklı yerlerde şubeleri var ve oralardan da fatura kesiliyor. E-fatura da kullandığımız tek bir seri numarası var. BKT ön eki ile başlayan şubelerimiz de fatura kestiklerinden dolayı fatura tarih ve serisi nasıl takip edilecek? Örneğin şubenin biri 09.01.2016 'da fatura keser, diğer şube 05.01.2016 da keser ise evrak seri numarası ve tarihte sapma olur. Bu problem teşkil eder mi?

Cevap 337- Kâğıt fatura serilerinizi şubeler arasında paylaştırdığınız gibi elektronik fatura sıra ve seri numaralarınızı da şubeler arasında paylaşarak karışıklığın önüne geçebilirsiniz.Ayrıca geriye dönük düzenlenecek faturalarınızı tarih ve sıra müteselsilliğinin bozulmamasına dikkat etmelisiniz.

GELEN E-FATURANIN PDF FORMATINDA BİLGİSAYARDA SAKLANMASISoru 338- Gelen e-Faturayı kendi bilgisayarımıza nerden yükleyebiliriz/indirebiliriz. Yazdır butonunun yanına indir diye bir buton yapılamaz mı?

Cevap 338- Faturalar elektronik imza ile imzalandığından XML formatında saklanmalıdır. PDF formatında ya da başka bir formatta saklanması söz konusu olamaz, bu şekilde saklamanın da yasal olarak bir geçerliliği yoktur. Faturalarınızı görüntülemek için GİB efatura.gov.tr adresinde yer alan e-Fatura Görüntüleyici programını kullanabilirsiniz.

ZARF BASINDA LİSTELEME- FATURA BAZINDA LİSTELEMESoru 339- Zarf bazında listeleme yaptığımda 4 adet zarf geliyor. Aynı tarih aralığında fatura bazında listeleme yaptım hiç fatura gelmiyor sebep nedir acaba?

Cevap 339- e-Faturalar Zarf bazında zarfın alınma zamanına göre listelenir. Fatura bazında ise fatura oluşturulma tarihine göre listelenir. SORULARI GÖRÜNTÜLE” sayfasındaki “ARA/Filtrele” bölümünden arama yapabilirsiniz. Bu şekilde soru sormaksızın çözüme çok daha hızlı bir şekilde ulaşabilirsiniz.

FİRMADA HER SATIŞ BİRİMİ İÇİN AYRI SERİ FATURA NUMARASI KULLANILMASININ MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI

Soru 340- Firmamızda grafik, medikal, fotoğraf gibi farklı bölümler mevcuttur. Her bölüm için ayrı üç haneli seri numarası belirleyebilir miyiz? Yoksa üç haneli tek bir seri belirleme hakkımız mı var?

Cevap 340- Özel entegrasyon kullanıcıları farklı fatura ön ekleri kullanabilirler. Faturanın ön eki aynı olanların serisi 1 den başlar ve devam eder. Her Faturanın serisi kendi içinde takip edilmelidir.

ÖRNEK; ANK...3 sonraki ANK...4

463

IZM...7 sonraki IZM...8 Kendi serileri içinde 1 başlayıp devam eden ayrı seriler, birbirleri arasında tarih farklılığı

olabilir. Örneğin

ABC1.....SERİ VE SIRA NOLU FATURA TARİHİ 05.01.2016BDC1.....SERİ VE SIRA NOLU FATURA TARİHİ 04.01.2016

DEF1.....SERİ VE SIRA NOLU FATURA TARİHİ 06.01.2016 FGH1.....SERİ VE SIRA NOLU FATURA TARİHİ 03.01.2016

Olarak e-fatura düzenlenebilir.

TEMEL FATURA ÖNCESİNDE FİRMALAR AASINDA ANLAŞMA YAPILMASI ŞARTI BULUNMUYORSoru 341- Temel fatura düzenlerken firmaların karşılıklı anlaşma yapma şartı var mıdır?

Cevap 341- Temel fatura veya ticari fatura ayrımı tamamen sizin seçiminize bağlıdır. Ticari ihtiyaçlar göz önünde tutularak Ticari Fatura Senaryosu oluşturulmuştur. Ticari fatura senaryosunda faturanın kabul, ret veya iade olanağı bulunmaktadır. Mesajlaşma işlemleri tamamen mesajlaşma platformu üzerinden gerçekleştirilmelidir.

Ticari fatura kesebilmek için tarafların karşılıklı anlaşması gerekmektedir.Temel fatura için herhangi karşılıklı bir anlaşmaya gerek yoktur. Temel fatura uygulama içerisinden reddedilememektedir. Ancak uygulama dışından her türlü hukuki yola başvurarak faturaya itiraz edilebilir.

YIL GEÇİŞLERİNDE FATURA SERİ NUMARASININ 1 İLE BAŞLATILMAMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM Soru 342- 2015 yılında 1 adet e-fatura düzenledik ve fatura numarasını FYS2015000000001 olarak belirledik. 2016 yılında keseceğimiz faturalarda FYS2016000000001 şeklinde mi başlamalıyız?2016 yılında ilk kestiğimiz faturaya sehven FYS2015000000002, son kestiğimize de FYS2015000000061 numarası ile devam ettik. Sonraki faturalarımıza keserken nasıl bir yol izlemeliyiz? FYS2016000000001 ile mi başlamalıyız? Yoksa FYS2015000000062 numara ile devam mı etmeliyiz?

Cevap 343- Yükleme modülünü kullanıyorsanız 2016 yılına geçtiğinizde ilk faturanın FYS2016000000001 şeklinde başlaması gerekmektedir. İnceleme sırasında faturalarınızı 1'den başlayarak ibraz etmeniz gerekmektedir.

- Faturanızı portalden oluşturuyorsanız ilk faturanızda "FYS" harici bir ön ek ile XXX2016000000001 şeklinde otomatik olarak oluşturulmaktadır.

AYNI FATURA İÇİN İKİ İRSALİYE DÜZENLENMESİ HALİNDE HANGİ İRSALİYE GÖSTERİLECEKSoru 344- Birer gün arayla, aynı firmaya farklı tarihlerde kesilmiş iki irsaliyeden hangisinin tarihini e-faturaya yazacağız? İki irsaliye için bir fatura kesmek istiyoruz.

464

Cevap 344- Not bölümüne her iki irsaliyenin de numarasını yazıp her ikisini de referans gösterebilirsiniz

. KARŞI TARAFA İLETİLEMEYEN FATURANIN MUHASEBE KAYDI Soru 345- GİB sistemi e-faturaları karşı tarafa iletemedi. Ama biz bu faturaların PDF’lerini karşı tarafa gönderdik. Muhasebe kayıtlarına aldılar. Bizde 600'lü hesaplara bu faturaların kaydını yapacağız. Nasıl yapabiliriz?

Cevap 345- Karşı tarafa iletilmeyen fatura gitmemiş sayılır. Muhasebe kayıtlarına alabilmeniz için tekrar düzenleyiniz ve gönderip iletiniz. İletmediğiniz fatura geçerliliği olmadığından muhsebe kaydını yapamazsınız.

E-FATURA BAŞVURUSUNDA SEÇİLEN SİSTEMİN DEĞİŞTİRİLMESİ

Soru 346- E-fatura uygulamasına başvururken seçmiş olduğum yöntemi daha sonra değiştirebilir miyim?

Cevap 346- Başvuru aşamasında belirlemiş ve bize bildirmiş olduğunuz yöntemi daha sonra değiştirebilirsiniz. Bu bağlamda talebinizin belirtildiği dilekçenizi kaşeli ve imzalı olarak hem 0 312 302 1555 numaralı Gelir İdaresi Başkanlığının ilgili şubesinin faksına hem de Başkanlığın Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı (33.Müdürlük) İlk Adım Caddesi 06450 Dikmen/ANKARA adresine göndermeniz gerekmektedir.

SİSTEMDEN KULLANICI KAYDININ SİLİNMESİ HALİNDE KAYITLI OLUNAN SÜRE İÇİNDE KESİLEN E-FATURALARIN SİLİNMESİ Soru 347- Biz e-fatura kesmedik ama sistemde kayıtlı olduğumuz için tarafımıza kesilmiş olan e-faturalar var. Sistemden kaydımız silinirse tarafımıza kesilen e-faturalar iptal edilir mi?Cevap 347- Sistemde kayıtlı kullanıcılar kendilerine gelen e-faturaları kabul etmek zorundadırlar. Sistemden kaydınızın silinmesi ile bu e-faturalarınız iptal olmaz.

WEB SERVİS ÜZERİNDEN SİSTEME ERİŞİLEMEMESİ

Soru 348- Web servis üzerinden sisteminize erişemiyorum. Ne yapmalıyım? Cevap 348- Bu sorun için BİS raporunda posta kutusu web servisi uç noktası, web servis uç noktası olarak tanımlanan sunucu ve istemci IP’leri ile gönderici ve posta kutusu birim etiketlerinizde hata olabilir. Sorunuzun çözümlenmesi için aşağıdaki bilgilerin GİB Başkanlığına iletilmesi gerekmektedir:- vergi kimlik numaranız,- unvanınız,- posta kutusu web servisi uç noktası, - web servis uç noktası olarak tanımladığımız sunucu ve istemci IP’leri ,- gönderici ve posta kutusu birim etiketleri.

465

E-FATURADA KALEM BAZINDA FARKLI PARA BİRİMİ GÖSTEREBİLMESİ Soru 349- Yabancı para birimi ile fatura keserken kalem bazında para birimi değişikliği yapabilir miyiz? Örneğin birinci kalemi TL ikinci kalemi USD cinsinden girebilir miyiz? Eğer yapabilirsek Exchange Rate alanı nasıl doldurulmalıdır? Kalem bazlı Exchange rate alanı oluşturabilir miyiz?

Cevap 349- Satır bazında farklı para birimi uygulanamaz. Doküman bazında para birimi (document currency code) belirleyebilirsiniz. Bu alanda Exchange rate alanını Döviz/TL kuru olarak belirleyebilirsiniz.

E-FATURA BAŞVURUSU YAPILMASI ANCAK MALİ MÜHÜRÜN ELE GEÇMEMESİ DURUMU Soru 350- E-Fatura portal başvurusunu yaptım fakat mali mühür elime ulaşmadı ne yapmalıyım?

Cevap 350- Mali mühür üretimine, mali mühür ücreti yatırıldıktan sonra TÜBİTAK (KamuSM) tarafından başlanır. Siz eğer GİB Portal yöntemini seçtiyseniz ücreti yatırdıktan sonra TÜBİTAK mührünüzü üretecek ve size teslim edecektir. Bu aşamadan sonra TÜBİTAK Gelir İdaresi Başkanlığına mali mührünüzü tarafınıza teslim ettiğine dair bilgi verecektir. Ardından Gelir İdaresi Başkanlığı portalinizi aktif hale getirecek ve aktivasyon maili ile bilgilendirileceksiniz. Aktivasyonu gerçekleşip kayıtlı kullanıcılar listesinde yer almanızı takip eden 7 günden sonra kayıtlı kullanıcılara e-fatura göndermeniz ve almanız gerekmektedir. Diğer kayıtlı kullanıcıların yeni kayıt olan kullanıcılara bu süre içerisinde e-fatura göndermeleri zorunlu değildir. Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemine geçmek isteyenler için başvuru dilekçesinden sonra portal kullanıcıları pasifleştirilir.

DÖVİZ CİNSİNDEN FATURA DÜZENLENMESİSoru 351- E-fatura uygulaması GİB Portal yönteminde düzenleyeceğimiz faturalarda Doküman Para Birimi seçeneğinde döviz cinsi para birimi bulunmamaktadır. Ancak, düzenleyeceğimiz döviz cinsi faturalarımızı toplu olarak Fatura Yükleme modülü aracılığıyla sisteme yükleyebilir miyiz?

Cevap 351- Kullanacağınız Fatura Yükleme Modülü ile söz konusu faturalarınızı dövizli fatura olarak sisteme yükleyebilirsiniz.

İHRACAT-FATURA Soru 352- e-Fatura uygulamasında ihraç kayıtlı fatura düzenleyebilir miyim?

Cevap 352- E-fatura uygulaması kapsamında ihraç kayıtlı fatura düzenleyebilirsiniz. Bunun için faturanızın not alanına tebliğe uygun gerekli açıklamaları yazabilirsiniz. GİB Portal yöntemi kullanıyorsanız düzenlediğiniz ihraç kayıtlı faturanızı yükleme aracı ile ziplenmiş olarak GİB Portal hesabınızdan gönderebilirsiniz.

466

FATURALARDA FATURA TARİHİ İLE SERİ NUMARASININ BİRBİRİNİ TAKİP ETMEMESİ DURUMU Soru 353- Otelimizde bir kaç bölümde farklı seri Nolu faturalar düzenleniyor. E-fatura kapsamına giren faturaları muhasebe olarak yüklüyoruz. Yaşanan durumda örneğin bir misafir otelde 01/01/2017 - 02/01/2017 tarihleri arasında konaklıyor. Resmi müşteri listemizde de bu şekilde yer alıyor. Ön büro departmanımız kendi fatura sırasına göre 02/01/2017 tarihli fatura düzenliyor. Ayın 04/01'ünde bu faturanın e-fatura kapsamına girdiği hatalı düzenlenmiş olduğunu fark edip, firmadan faturayı geri isteyip e-fatura düzenlemek için iptal ediyoruz. Ancak en son yüklediğimiz e-fatura 03/01 tarihli, biz bu faturayı olması gereken tarihi 02/01 itibari ile sisteme yükledik. Bu durumda örneğin 05 numaralı faturanın tarihi 03/01/2017, 06 numaralı faturanın tarihi 02/01/2017 olmuş durumda. Sisteme yüklerken hiçbir uyarı vermeden yükleme yapabiliyoruz. Fatura numarası ile tarih sırası birbirini takip etmemiş oluyor. Faturanın misafirin otelden çıkış tarihine göre düzenlenmesi gerektiğinden nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Cevap 353- Fatura tarihi ile belge numarasının müteselsilliği sistemsel olarak kontrol edilmemektedir. Ancak işlediğiniz fiil 213 Sayılı V.U.K’nun ilgili hükümlerinde yer alan fatura nizamına uymamak fiili nedeniyle usulsüzlük cezasını gerekmektedir.

İLLETİLMİŞ MADDİ HATALI FATURA YERİNE İADE FATURA DÜZENLENMEDEN YENİ FATURA KESİLMESİ

Soru 354- Maddi hatalı olarak ürettiğimiz ve GIB üzerinden başka firmaya gönderdiğimiz faturalarda, hatayı tespit ettikten sonra karşı tarafın iade faturası kesmeden bizim başlatabileceğimiz kendi faturamızı iptal süreci mevcut mudur?

Cevap 354- Siz kesmiş olduğunuz faturayı iptal edemezsiniz. İade faturası kesilmesini beklemelisiniz.

LOGA EKLEMESoru 355-Portalde oluşturduğum faturaya firma logomu nasıl ekleyebilirim?

Cevap 355- GİB Partalında manuel olarak düzenlenen faturalarda logo koymanız mümkün değildir. Ancak harici bir program kullanarak oluşturduğunuz faturaya logonuzu ekleyebilirsiniz. Ardından “Yükleme Araçları” ile düzenlediğiniz faturaları portale yükleyebilirsiniz.

E-FATURA ZORUNLULUĞU KAPSAMINDA OLMAYAN ANCAK İHTİYARİ E-FATURA KAPSAMINA GİREN KULLANICI SİSTEMDEN İÇİN ÇIKIŞ OLABİLİR Mİ?Soru 356- E-fatura sisteme kayıt yaptırmamız zorunlu değilken kayıt yaptırdık. Tekrar sistemden kaydımızı sildirebilir miyiz? Henüz hiç fatura kesmedik.

Cevap 356- Başvuru yapma zorunluluğunuzun olmadığını düşünüyorsanız bir dilekçe ile başvurunuzu iptal ettirebilirsiniz. Sistemde kayıtlı olduğunuz dönemde aldığınız elektronik faturalarınız iptal olmaz. Söz konusu faturalarınızı arşivlemeniz gerekmektedir. Portal hesabınız kapanmadan önce

467

size elektronik olarak gönderilen faturalarınızı bilgisayarınıza indirip elektronik olarak arşivleyiniz ve portalınızı boşaltınız. Çünkü söz konusu faturalar geçerli faturalardır.

İRSALİYE İLE FATURA TARİHLERİ ARASINDA EN FAZLA BULUNMASI GEREKEN 7 GÜNÜ AŞMA İMKÂNI

Soru 357- Kabule dayalı iş yapıyoruz irsaliye ile fatura tarihleri arasında 7 günden fazla süreler oluşuyor. E- fatura keserken 7 günü aşan irsaliyeye için e -fatura kesim izni verilmiyor bu sorunu nasıl aşarım?

Cevap 357- Malın tesliminden itibaren faturanın Vergi Usul Kanununa göre 7 gün içinde düzenlenmesi gerekiyor. Süresinde düzenlenmemiş fatura hiç düzenlenmemiş sayılmaktadır. Ancak malı irsaliye düzenleyip konsinye göndermeniz halinde, 7 günlük fatura düzenleme süresi malın satıldığı tarihten itibaren başlayacaktır.

MALİ MÜHRÜN KIRILMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 358- 1) Tarafımıza gönderilen mali mührün kırılması ya da herhangi bir nedenle kullanılamaz hale gelmesi durumunda yenisini talep edebilir miyiz? Yenisinin bize ulaşması için geçen zamanda sorumluluğumuzun boyutu nedir?

2) Tarafımıza gelen faturaları portal üzerinden onaylama aşamasına gelip sistemsel sıkıntı nedeniyle onay veremiyoruz. İlgili süre zarfında portal üzerinden onay veremediğimiz fakat kayıtlarımıza aldığımız faturalar için sorumluluğumuz var mı?

Cevap 358-1) Mali mührünüzün bozulması veya kırılması gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelmesi durumunda yenisini TÜBİTAK Kamu SM den temin edebilirsiniz. Bu süreçte hesabınızın dondurulması gibi bir durum söz konusu olmadığından yeni mali mührünüz elinize ulaşıncaya kadar geçen sürede eski sorumluluklarınız devam etmektedir. 2. Onaylama ile ilgili yaşadığınız sorunlar daha çok dış etmenlerden kaynaklanmaktadır. Gelen ticari faturalar için uygulama yanıtı (kabul/ret) vermeniz, gönderen tarafın da bu bilgiyi görebilmesi tavsiye edilmekle birlikte, 7 gün içinde yanıt verilmeyen faturalar kanunen kabul edilmiş sayılmaktadır.

PORTALDAN FATURA YAZDIRMA

Soru 359- Portal üzerindeki bir faturayı yazdırabilir miyim?

Cevap 359- Elektronik fatura sistemi faturanın yazdırılması değil, elektronik ortamda saklanmasına yönelik bir yapıda kurulmuştur. Bununla birlikte faturanızı (ticari fatura ise Kabul/Ret, Onaylama vs. işlemi yaptıktan sonra) arşive kaldırıp, indir seçeneği ile bilgisayarınıza indiriniz. Bilgisayarınıza indirdiğiniz faturayı, E-Fatura Görüntüleyici ile görüntüleyiniz. Görüntülenen faturanın üzerinde herhangi bir yere (logolar hariç) sağ tıklayıp “Yazdır” seçeneği ile yazıcıdan çıktı alabilirsiniz.Ancak yazdırılan faturanın hiçbir resmi geçerliliği yoktur. Elektronik ortamda saklama zorunluluğunuz devam etmektedir. Hem GERÇEK ortamda hem de TEST ortamında faturaları "Yazdır" seçeneği eklenmiştir.

468

Fatura bazında listeleme ekranında faturanızı açtıktan sonra "Yazdır" butonuna basarak faturalarınızı yazdırabilirsiniz.

NEVİ DEĞİŞİKLİĞİ YAPAN FİRMAYA ESKİ UNVANLA KESİLEN E-FATURANIN ULAŞMAMASISoru 360- Fatura kestiğimiz firma nevi değişikliğinde bulunmuş ve Ltd.den AŞ’ye dönüşmüştür. Bu durumdan haberdar olmadığımız için eski unvana fatura kesmiş bulunduk. Şirket ile görüştüğümüzde kesmiş olduğumuz e-faturanın sistemlerine ulaşmadığını bildirdiler. Bu durumda biz ne yapmalıyız?

Cevap 360- Şirketinizin unvanı ve gönderdiğiniz faturanın zarf ID'sini GiB e-Fatura şubesine gönderirseniz faturanın müşterinize gidip gitmediği hakkında size bilgi verilecektir.

VAKIF ÜNİVERSİTESİNİN E-FATURA YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLMADIĞINDAN KULLANICILAR LİSTESİNDEN ÇIKARILDIĞI DURUMDA ÖNCE KESİLEN E-FATURRALARIN DURUMU

Soru 361- Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, e-Fatura Kayıtlı Kullanıcılar listesinde olduğundan dolayı; A. MEDİKAL LTD.ŞTİ olarak 7.235,00 TL mal satışımız karşılığında e-fatura(temel fatura) kesmiş bulunmaktayız.

Vakıf Üniversitesi ise almış oldukları Özelge nedeniyle mali mühürlerinin bulunmadığı ve e-fatura sistemini kullanmadıklarını ve kullanmayacaklarını ifade etmektedirler. Düzenlemiş olduğumuz faturayı göremedikleri için kabul etmedikleri söylemektedirler. Kâğıt olarak fatura kesilmesini istemektedir.

Biz A. MEDİKAL LTD.ŞTİ olarak, düzenlemiş olduğumuz e-faturanın (temel fatura) iptalini yapabilecek miyiz? Ya da nasıl bir yol izleyeceğiz?

Cevap 361- Kayıtlı kullanıcılar listesinde bulunan mükellefe Temel Fatura olarak düzenleyip başarılı şekilde fatura teslim edildi ise karşı taraf düzenlediğiniz faturayı kabul etmek zorundadır. Ayrıca kâğıt fatura düzenlemeye gerek yoktur. Gönderdiğiniz faturanın kendi Portal Hesaplarından alınıp alınmaması karşı firmanın sorumluluğundadır.Ancak vakıf üniversitesi de Devlet üniversitesi gibi e-fatura kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle kayıtlı kullanıcılar listesinde bulunmadığı sürede faturayı kâğıt ortamında düzenlemelisiniz. Vakıf üniversitesi gerekli başvurusunu yapıp e-fatura sisteminden çıkması gerekir. Bu tarihten sonra kendisine kâğıt fatura kesilecektir.

BİRLEŞME YOLUYLA FESHEDİLEN ŞİRKETİN AÇILMIŞ OLAN KULLANICI HESABININ DURUMU VE E-FATURA SİSTEMİNDEN NASIL ÇIKIŞ YAPACAĞI

Soru 362- Şirketimiz için e-fatura başvurusu yapmıştım. Fakat şirketimiz bu arada birleşme yoluyla fesih oldu. Bu nedenle mühür ücreti yatırmadım, Mühür ve sertifika işlemleri yapılmadı. Yalnız GİB’den "E-Fatura Portal kullanıcı hesabınız açılmıştır." şeklinde bir e-posta geldi ve kayıtlı kullanıcılar listesinde şirketin ismi yer aldı.

469

Sistemden çıkmak için ne yapmalıyım? Normalde vergi dairesine başvuru yapıp kapanış işlemlerimi yaptırdım.

Cevap: 362- Birleşme yoluyla fesih yapıldığına dair evrakları konuyu özetleyen bir dilekçe ekinde Gelir İdaresi Başkanlığı İlk adım Caddesi DİKMEN/ANKARA adresine gönderiniz. Gerekli değerlendirmeden sonra eski şirkete ait elektronik fatura başvurusu iptal edilecektir.

FATURADA VERİLEN HİZMETLERE İLİŞKİN BİLGİ ALANI EKLENMESİ DURUMU

Soru 363- Kâğıt faturada uygulamakta olduğumuz faturalanan hizmete dair ek bilgileri not alanına CustomerParty kısmında, örnek olarak "ARAC PLAKA NO", "GEMI ADI", "GÜZERGAH" gibi alanlarını eklemek istiyoruz.

PartyIdentification / schemaID değerine bunları ekleyip GİB’e gönderince kontrol hatası alıyoruz. Bu bilgileri e-fatura ya nasıl ekleyebiliriz?

Cevap 363 - Eklemek istediğiniz diğer bilgileri faturanızın "not" alanına ekleyebilirsiniz.

ALICI BİLGİLERİN NASIL YAZILACAĞI

Soru 363- E fatura düzenlenirken alıcı bilgileri manuel mi yazılmalıdır?

Cevap 363- VKN/TCKN alanına alıcının vergi kimlik numarası girildiğinde, UNVANI kısmına alıcının unvanının tam olarak girilmesi ZORUNLUDUR.

ALICI ARA alanı önceden Adres Defterine kaydedilen müşteri bilgilerini otomatik olarak getirmekte kullanılmaktadır. Alıcı ile yapılan kısaltmanın en az ilk üç harfinin girilmesi halinde ekranda ilgili alıcılar listelenecektir.

TEMEL FATURA İÇİN ONAY ZORUNLULUĞU

Soru 364- Gelen faturaları portal üzerinden kontrol ediyoruz. Bize kesilen temel faturalar için bir onaylama yapmamız gerekir mi? Doğrudan kabul etmiş mi oluyoruz. Ticari faturadaki gibi Kabul, Ret senaryoları ve posta kutusu yanıtlarından Onayla, Gönder gibi işlemlerin benzeri bir onaylama Temel Faturalar için geçerli olmayacak değil mi?

Cevap 364- Temel fatura için ticari faturadaki gibi onaylama, ret ve saydığınız işlemler geçerli değildir. Doğrudan sisteme almanız daha sonra diğer yollardan itiraz edebilirsiniz.

KARTI TANIMLADIĞIMDA “SİSTEMDE UYGULAMA YÜKLENİYOR” MESAJI ALIYORUM NE YAPMALIYIM?

470

Soru 365- Temel fatura senaryosu kullanıyorum. Ticari senaryo ile gelen ve kabul edip posta kutusuna düşen cevaplarımı göndermem için kart tanımlamaya çalıştığımda, “uygulama yükleniyor” mesajı geliyor ve sistem atıyor. Ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 365- İsim tanımlama kısmına 2 kelime olarak firma ismini girin, ancak arada boşluk bırakmayacak şekilde tekil bir isim tanımladıktan sonra sorunsuz giriş yapabilirsiniz. Bu alan zorunlu değildir. Ancak seçilmek istenirse içerdiği alanların doldurulması zorunludur.

Hangi faturaya karşılık olarak iade faturası düzenliyorsanız o faturanın numarasını Fatura No alanına, faturanın düzenlenme tarihini Düzenleme Tarihi alanına yazmanız gerekmektedir. Yani bu iki alan, iade edilecek faturanın numarası ve düzenlenme tarihi olmalıdır.

FATURA REDDİ ÇIKTISINI ALAMIYORUMSoru 366- Kesmiş olduğumuz ticari fatura reddedildi. Ret sebebi yazıyor fakat bunu çıktısını alamıyorum. Ne yapmalıyım?

Cevap 366- Portaldan çıktı alınırken faturada görülen bilgilerin çıktısı alınabilmektedir.Red sebebi yazılmamış ise alamazsınız.

İNDİR BUTONUNA BASMADAN KAYDEDİLEN FATURANIN GEÇERLİLİĞİ

Soru 367- Firmamıza gelen faturaların üzerine tıklayarak görüntüleyip bilgisayarımıza kaydederek muhafaza ediyoruz. Gelen faturaları indir demeden kendimiz faturayı bilgisayara kaydediyoruz. Bu şekilde faturaları kaydettiğimizde fatura geçerli midir? Yasal olarak bir sorun yaşar mıyız?

Cevap: 367- Faturaların XML formatında saklanması gerekmektedir. Çünkü imzalanan faturanın doğruluğu XML formatı üzerinden yapılabilmektedir. Fatura görüntüsünü kendiniz için saklayabilirsiniz. Ancak bunların yasal geçerliliği yoktur.

Bu nedenle faturalarınızı arşive aldıktan sonra bilgisayarınıza indirmelisiniz.

FATURADA TOPLAM BEDELİN YUVARLANMASI FİYATLARIN VİRGÜLDEN SONRAKİ ONDALIK RAKAMLARIN ARTIRILMASISoru 368- Tutarı yuvarlayıp kesmiş olduğumuz faturada aşağıda yer alan hatalar ortaya çıkmaktadır. Birim fiyat virgülden sonra iki haneli olarak girildiği için bazı mesleklerde maalesef hala virgülden sonra 3 veya dört kaleme kadar yuvarlama yapılmadan fiyatlandırma dolaşmaktadır.

Örnek Bir Firmaya yaptığımız nakliye bedeli Miktar 26380 kg X 0,044= 1160,72 olması gerekirken sistem yuvarlama yaparak kendisi 26380 kg x 0,04 =1055,20 sonucuna ulaşmıştır. Ancak 1055,20+1060,80 = 2216 sisteme göre toplam olması gerekirken mal ve hizmet toplam tutarı bizim ulaşmak istediğimiz sonuca ulaşmış. Bu Nedenle Birim

471

Fiyatların virgülden sonraki ondalık rakamların artırılmasını istiyorum. Nasıl bir yol izlemeliyim?

Cevap 368- Portalde birim fiyat virgülden sonra 8 haneye kadar girilebilmektedir. Bu konuyu faturanızı oluştururken kullandığınız programın yazılımcıları ile görüşmenizde yarar var.

ZARFTA HATA UYARISISoru 369- Üç adet fatura kestim ve alıcıya yolladım tarafıma zarfta hata diye uyarı çıktı. SCHEMATRON KONTROL SONUCU HATALI - UBL zarf ve içerik validasyon hatası: GIB2013000000007 numaralı faturanın ACP PartyName değeri zarftaki diğer faturalardan farklı diye hata çıktı. Ne yapmalıyım?

Cevap 369- Uyarıda "GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun göndericidedir. Göndericinin yazılımcıları ile görüşüp faturasını inceleyip sorunu gidermesi gerekmektedir. Gönderici sorunu giderdikten sonra faturayı tekrar göndermelidir. Uyarıda "ALICI POSTA KUTUSUNDAN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun alıcıdadır. Gönderici bu hata ile ilgili alıcıyı bilgilendirmeli, alıcı sorunu giderdikten sonra gönderici faturayı tekrar göndermelidir.

MALİ MÜHÜR HATASI ALIYORUM SORUN NEREDESoru 370- Elektronik imza ile sisteme giriş yapmak istediğimde en son noktada;

“HATA!!! Elektronik imza atılırken hata oluştu. Akıllı kartınızın bilgisayarınıza takılı olduğundan ve imza atmak için yetki probleminiz olmadığınızdan emin olup tekrar deneyiniz.” mesajını alıyorum. Yetki ile ilgili bir problem olmaması lazım. Aktivasyon mesajını da almıştım. Fakat sisteme hiç giriş yapamadım. Mali mühürüm de bilgisayarıma bağlı? Sorun nerededir?

Cevap 370- Mali Mührünüz Akis Kart ise Akis Kart İzleme aracından sertifikanıza girip kartınızın sorunsuz bir şekilde çalıştığından emin olunuz

FATURA ARŞİVLEME İŞLEMİ Soru 371- E-Fatura Portal yöntemini kullanmaya başladık. Bu yöntemde bizim oluşturduğumuz ve bize gelen faturaları nasıl arşivleyeceğiz?

Cevap 371- Faturalarınızı arşive kaldırmadan önce "Kabul Et" / "Reddet" seçeneklerinden birisi ile faturanın Kabul veya Ret işlemlerini yapmış olmanız gerekmektedir. Arşive kaldırılan faturalara Kabul veya Reddet işlemi yapılamamaktadır.Portalde "Fatura İşlemleri" bölümünde "Giden Kutusu -> Gönderilenler" ve "Gelen Kutusu" menüsünde "Zarf Bazında Listeleme" seçenekleri bulunmaktadır. Bu bölümde listelediğiniz faturaları işaretleyerek Arşive Kaldır. Seçeneği ile bilgisayarınıza kaydedebilirsiniz.

E- FATURA TARİH VE SERİ NUMARA TUTARSIZLIĞI DURUMUNDA UYGULANACAK CEZA

472

Soru 373- GİB E-fatura portal kullanıcısıyız. Fatura tarihi ve seri numarası arasında bir tutarsızlık oldu. Kesilen fatura temel fatura, son fatura seri numarasını, fatura tarihinden önce geriye dönük oluşturduk ve firmaya gönderdik.

Fatura No, Fatura TarihiÖrnek: GİB000000005 07.01.2014GİB000000006 04.01.2014Yukarda örnekteki gibi temel fatura müşteriye gönderildi.

Bu durumda yapmam gereken nedir?

Cevap 373- İşlediğiniz fiil fatura nizamına uymama nedeniyle 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 352/II–7’nci maddesi gereğince II. Derece Usulsüzlük Cezasını gerektirmektedir. Ticari fatura olsaydı alıcının reddetmesi ile sorunun çözümü mümkün iken, temel fatura senaryosu kapsamında gönderdiğiniz ve alıcısına iletilen faturada yapabileceğiniz bir şey yoktur.

ALICININ FATURA DOĞRULAMASI YAPMASI ZORUNLULUĞUNUN BULUNUP BULUNMADIĞI

Soru 374- Tarafımıza gelip bilgisayarımıza indirdiğimiz faturaları e-fatura görüntüleyicide açtıktan sonra doğrulama yapmamız gerekiyor mu? Yoksa sadece gönderdiğimiz faturalarda mı doğrulama yapmak zorunlu?

Cevap 374- Alıcı olarak portale gelen faturalarınızı indirip doğrulama sorumluluğunuz yoktur. Göndericiler için (faturaları portalden oluşturanlar hariç) faturalarını doğru oluşturup oluşturmadıklarının kontrolü yapılması gerekir.

FATURADA BİRİM FİYAT YOKSoru 375- E-fatura olarak aldığımız bazı faturaların üzerinde birim fiyat görünmüyor. Sisteme birim fiyat girmemize rağmen e-fatura üzerinde birim fiyat görünmemesi problem olur mu?

Cevap 375- Fatura XML'i ile görünümü (XSLT) uyumlu olmalıdır. Gönderdiğiniz faturada XSLT yoksa portalde ve e-Fatura Görüntüleyici programında varsayılan XSLT ile görüntüleme yapabilirsiniz. Ancak bu durumda gönderici varsayılan XSLT'de yer almayan alanları kullanmışsa bu alanlar (mesela portalde yer almayan birim fiyatlar) E-Fatura Görüntüleyici ‘de görüntülenemez.

"XML dosyaları içinde görüntüleme amacı ile kullanılacak olan XSLT tanımı mutlaka bulunmalıdır." Bu nedenle kendi XSLT'nizi oluşturarak XML ile birlikte gönderiniz.

ONAYLANMADAN ARŞİVE KALDIRILAN FATURALAR İÇİN YAPILACAK İŞLEM

473

Soru 376- Zarf bazında gelen faturayı onaylamadan direk arşive kaldırdık. Arşivde fatura unvanı karşısında cevap hazırlanmadı yazıyor. Onaylanan ve arşive kaldırılan diğer faturalarda unvanı karşısında kabul edildi yazıyor. Onaylanmayan faturaları ne yapmalıyız?

Cevap 376- Teknik açıdan sorun olmaz. Mevzuat açısından 7 gün içinde cevap verilmeyen faturalar zaten kabul edilmiş sayılır. - Arşive kaldırılan faturalar arşivden çıkarılamamaktadır.- Arşive kaldırılan faturalara cevap verilememektedir.- 7 gün içinde cevap verilmeyen faturalar kabul edilmiş sayılır. Alıcı sizden cevap bekliyor olabilir. Alıcıyı faturayı kabul ettiğinize dair bilgilendiriniz. Faturayı kabul etmek istememekle birlikte arşive aldıysanız karşı taraf ile görüşerek iade faturası kesebilirsiniz. Ardından alıcı size ilgili faturayı tekrar düzenleyip göndermelidir. Gönderen taraf ticari faturalar için sizden cevap beklediği için cevap vermeniz, sonra arşive kaldırmanız tavsiye edilir. Faturanıza önce cevap vermeli, fatura ile işiniz bittikten sonra arşive kaldırmalısınız.

FATURALARDA HEM GİB HEM FYS SERİ NOLU FATURA DÜZENLEME İMKANISoru 377- 2016'den beri portal üzerinden e-fatura kullanıcısıyız. Faturalarımızı fatura yükleme sistemi(FYS) olarak yüklüyoruz. Ancak paket programda bazen aksaklık olmaktadır. Sonuç olarak FYS'yi kullanmadan Portal üzerinden GIB ile başlayan seri Nolu fatura göndermemizde sakınca var mı? Yani yıl içinde hem FYS ile başlayan hem de GIB ile başlayan seri no.lu fatura oluşmasında sakınca var mı?

Cevap 377- Portal kullanıcıları, faturalarını oluşturmada (GIB ya da başka bir ön ek) ve yüklemede (FYS) iki ön eki aynı anda kullanabilmektedirler. Ancak her seri kendi içerisinde seri-sıra no bozulmadan/atlanmadan ardışık olarak devam etmelidir.

ALMADIĞIMIZ FATURALARIN PORTALDAN TEMİN EDİLMESİ Soru 378- 2015 den beri e-fatura kullanıcısıyız. (A) firmasından gönderilen faturaların bir kısmı bize ulaşmadı. Firma ile yapılan görüşme neticesinde faturaların bize gönderildiğini ama daha sonra imza hatası nedeniyle faturaların bizim sistemimize düşmediğine dair mesaj aldıklarını söylediler. Bize ulaşmayan faturaları portaldan temin edebilir miyiz?

Cevap 378- Faturanın durumu 1230 HEDEFTEN SİSTEM YANITI BAŞARISIZ GELDİ ise fatura size ulaşmamış demektir. Hatanın kimden kaynaklandığı belirlenip sorun düzeltildikten sonra entegrasyon kullanıcısı olan firma aynı fatura numarası ile size tekrar gönderimde bulunmalıdır. Bu durum mükerrer gönderim olmamaktadır, çünkü ulaşmamıştır. Fatura sorunsuz bir şekilde size geldiyse 1300 BASARIYLA TAMAMLANDI durum kodunu alacaktır ve siz de sisteminizde görebileceksiniz.

TİCARET SİCİL NO FATURADA GÖZÜKMESİ İÇİN YAPILACAK İŞLEMSoru 379- Firmamıza ait ticaret sicil numaramızın otomatik olarak e-faturada unvanımızla beraber görünmesi için ne yapmamız gerekiyor?

474

Cevap 379- Faturanızı portalden oluşturuyorsanız bu bilgiyi not alanına yazabilirsiniz.- Faturanızı yükleme aracıyla portale yüklüyorsanız, entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemlerini kullanıyorsanız faturanızı oluşturan program yazılımcılarıyla görüşerek bunu yapabilirsiniz.

ZARF NUMARASININ GÖRÜNTÜLENECEĞİ ALANSoru 380- Müşterimiz sisteminde problem olduğu için zarf ID sormaktadır.

Arşivdeki gönderdiğim faturanın, zarf numarasını nerden görüntüleyebilirim?

Cevap 380- Arşive alınan faturaların zarf ID'leri portalden görülenememektedir. Alıcıya faturanızın içerisindeki fatura numarasını ve ETTN numarasını verebilirsiniz. Bu bilgiler ile sorun çözülemezse "Yeniden Aç" düğmesi ile bu soruyu tekrar açıp durumu incelemesi için şu bilgileri ekleyerek GİB’e gönderiniz.

- Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası),

- Alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası),

E-FATURADA PORTAL DIŞINDA MÜHÜRLEME İŞLEMİ YAPMAK İÇİN ADIMLARSoru 381- Portala XML yapısında e-fatura yükleme yapmak istediğimizde mühürleme işlemini portal dışında nasıl yapmamız gerekmektedir? Örnek bilgilendirme verebilir misiniz?

Cevap 381- GİB İdaresince hazırlanan ve internet sitesinde yer alan e-fatura teknik kılavuzları dikkate alarak bir program yazmanız veya hazır yazılmış programlardan satın almanız gerekmektedir.

E-FATURA GÖRÜNTÜLEYİCİ HATA VERİYOR SORUNUN KAYNAĞI NERESİSoru 382- E-fatura görüntüleyici hata veriyor ve e-fatura görüntüleyici bazı faturalarımı açmıyor, sorun nedir?

Cevap 382- Sorun faturalardan kaynaklanmaktadır. Faturayı oluşturan taraf faturayı yanlış oluşturduğu için görüntülemede sıkıntı çekmektesiniz. Faturaları siz oluşturuyorsanız faturalarınızı oluşturan program yazılımcılarıyla görüşünüz. Faturalar tarafınıza gelen faturalarsa almış olduğunuz bu faturalar için - Faturaların XML içeriğine bakabilirsiniz. Ardından;- Doğru bilgiler yer alıyorsa faturayı diğer faturaları muhafaza ettiğiniz gibi bu faturayı da onlarla birlikte muhafaza edebilirsiniz. - İsterseniz bu faturaya iade faturası kesebilirsiniz (XML içinde iade faturası kesmek için gereken bilgileri kullanarak).Göndericiyi uyarınız, faturaları tarafınıza göndermeden önce E-Fatura Görüntüleyici ile açıp doğruladıktan sonra göndermeleri gerekmektedir. Aksi takdirde bu sorunla karşılaşmaya devam edersiniz.

PORTALDA FATURA SİLME İMKÂNI Soru 383- Portaldan fatura silebiliyor muyuz?

475

Cevap 383- Portalde fatura silme yoktur. Portalde oluşturduğunuz faturalar taslaklar bölümündeyse onları iptal edebilirsiniz. Bu faturanızı göndermediğiniz için herhangi bir sorun teşkil etmeyecektir. Onayını verdiğiniz ancak gönderimini yapmadığınız faturanızı arşive kaldırabilirsiniz. Bu faturanızı göndermediğiniz için herhangi bir sorun teşkil etmeyecektir. (Arşiv'e geçer). Oluşturduğunuz / yüklediğiniz faturalar portalden silinememektedir. Bir sonraki fatura numarası ile fatura oluşturmaya (otomatik yapılıyor) / yüklemeye devam ediniz. Ancak bu faturaları da gelen/gönderilen diğer faturalarınızla birlikte saklamanız gerekmektedir.

ZARFTA HATA DURUMUNDA E-FATURANIN YENİDEN DÜZENLENMESİ DURUMU

Soru 384- “Hata ayrıntısı hakkında; CHEMATRON KONTROL SONUCU HATALI” ek bilgi gönderdiğim zarflardan sonra bu hatayı alıyorum. Bu karşı tarafa iletilmemiş anlamına mı geliyor? Bu durumda bu faturaları yeniden mi düzenleyeceğim?

Cevap 384- Fatura alıcıya teslim edilmiş, ancak alıcı tarafından zarfta hata tespit edilmiş olabilir. Bu noktada şu ayrım önemlidir: - Uyarıda "GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun göndericidedir. Hatasız bir gönderim için faturalarınızı oluşturduktan sonra zarflayınız, daha sonra zarftan çıkarıp e-Fatura Görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra portale yükleyip gönderiniz. Fatura XML'ini oluşturan program faturayı/zarfı hatalı üretmektedir. Bu konu ile ilgili olarak program sağlayıcınız ile görüşmeniz gerekmektedir. Sorunu düzelttikten sonra faturaları doğru bir şekilde oluşturup tekrar göndermeniz gerekmektedir. - Uyarıda "ALICI POSTA KUTUSUNDAN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun alıcıdadır. Gönderici bu hata ile ilgili alıcıyı bilgilendirmeli, alıcı sorunu giderdikten sonra gönderici faturayı tekrar göndermelidir. Alıcı schematron kurallarını güncellememiş, eski schematron kurallarını kullanıyor olabilir. Portalden fatura gönderirken yeni bir fatura oluşturmanız/yüklemeniz gerekmektedir. Fatura alıcıya giderken hata aldığı için mükerrer gönderim olmamaktadır. Bu hatayı aldığınız faturayı da sisteminizdeki gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklamanız gerekmektedir.

PORTALDA FATURA SINIRISoru 385- Portaldan fatura oluşturarak sistemi kullanmaktayız. 500 adet fatura yükleme sınırı sadece satışları mı kapsamakta? Gelen faturalar bu sınıra dâhil edilmeyecek mi? Cevap 385- Gelen faturalarda bir sınır bulunmamaktadır.

REDDEDİLEN TİCARİ FATURA NUMARALARININ BİRBİRİNİ TAKİP ETMESİ Soru 386- 2.Ocak tarihinde düzenleyip gönderdiğimiz DDD2016000000001 numaralı ticari faturamıza, 7 Ocakta ret cevabı geldi.

-2 Ocak ile 7 Ocak arasında da çok sayıda fatura kestik.-2 Ocak tarihli reddedilen faturayı tekrar düzenleyip gönderdiğimizde fatura numarası yine DDD2016000000001 mi olacak? Yoksa 7 Ocakta kestiğim son faturanın

476

numarasının devamını mı olacak? Ticari faturalara gelen retler ile tarih/numara devamını nasıl koruyacağız?

Cevap 386- Reddedilen fatura için yeni fatura numarasıyla (kestiğiniz son faturanın numarasının devamı) yeni bir fatura (ret sebebine bağlı olarak değiştirilmiş) düzenlemeniz gerekmektedir. Eski fatura numaasını kullanamazsınız. Bu nedenle reddedilen ticari faturaların yeniden kesilmesi işleminde, numara oluşturmada tarih/numara sürekliliğine uyulmaması Vergi Usul Kanununa göre usulsüzlük cezası yaptırımlara muhatap olmanız sonucunu doğurur.

GİB’E BAŞVURUDA BULUNMADIK ANCAK E-FATURA KULLANICILAR LİSTESİNDE ADIMIZ VARSoru 387- Kriterlere göre e-fatura girme zorunluluğumuz bulunmamaktadır. Ancak GİB’e başvurumuz olmaksızın e-faturaya kaydedilmişiz. Bize konu ile ilgili hiç bir evrak, şifre vs. ulaşmadı. Konu ile ilgili ne yapabiliriz?

Cevap 387- Sistemde elektronik fatura uygulamasından yararlanmak için başvurunuz olmadan sistem otomatik olarak e-fatura kullanıcı kayıt edemez.Bu nedenle bilginiz dışında bir başvurunuz bulunabilir ve bu başvurunuza istinaden portal hesabınız aktif hale getirilmiştir. Şu an itibari ile size gelen elektronik faturaları alma zorunluluğunuz bulunmaktadır. Başvuru yapma zorunluluğunuzun olmadığını düşünüyorsanız bir dilekçe ile başvurunuzu iptal ettirebilirsiniz. Ancak iptal sonucunda portal hesabınız kapatılmadan size gelen faturalarınızı alarak portalınızı boşaltınız.

İMZANIZ DOĞRULANMADI HATASI ALIYORUM Soru 388- Portalı sorunsuz kullanıyordum. Şimdi giriş yapmaya çalıştığımda elektronik imza uygulaması başarı ile yüklendi adımından sonra, imzanız doğrulanmadı mesajı çıktı. Mali mühür sağlayıcımla görüştüm ve mali mührümü test ettiler, herhangi bir sorun olmadığını ve portal ile görüşmem gerektiğini söylediler.

Cevap 388- Java cache belleği ve web tarayıcı belleğini temizleyiniz.

UNVAN DEĞİŞİKLİĞİNDE MALİ MÜHÜRÜN DE DEĞİŞTİRİLMESİ GEREKİRSoru 389- Şirketimin unvanı değişti. Daha önceden ürettirdiğim mali mührü kullanabilir miyim?Cevap 389- Şirketinizin unvanı değiştiğinde, eski unvanınız ile üretimini gerçekleştirdiğiniz mali mührünüzü artık kullanamazsınız. Unvanınızın değiştiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde yeni unvanınız ile başvuru yaparak yeni bir mali mühür ürettirmelisiniz.

YÜKLENİLEN FATURANIN SİLİNEMEMESİ Soru 390- Portalden yüklediği faturayı silmek istiyorum silemiyorum. Fatura silebiliyor muyuz?

477

Cevap 390- Hayır, oluşturduğunuz / yüklediğiniz faturalar portalden silinememektedir. Onayını verdiğiniz ancak gönderimini yapmadığınız faturanızı arşive kaldırabilirsiniz. Bu faturanızı göndermediğiniz için herhangi bir sorun teşkil etmeyecektir.

FATURA İPTALİSoru 391- Portal üzerinden yanlış bir fatura düzenleyip gönderdim. İptal etmek istiyorum. Ne yapmalıyım?

Cevap 391- Gönderilen faturalar iptal edilemez. - Eğer gönderilen fatura temel fatura ise alıcının iade faturası göndermesi gerekir. - Eğer gönderilen fatura ticari fatura ise alıcı faturaya “ret” mesajı gönderebilir. Eğer gönderilen ticari fatura reddedilmeden yanlışlıkla arşive kaldırılmışsa fatura kabuledilmiş sayılır ve alıcı iade faturası düzenleyip gönderir.

E-FATURANIN ARŞİVE KALDIRILMASI İÇİN YAPILACAK İŞLEMSoru 392- Portalda faturaları nasıl arşive kaldırabilirim?

Cevap 392- Gönderilen veya alınan faturaların arşivlenebilmesi için; Gönderilenler ya da Gelen Kutusu bölümleri altındaki Zarf Bazında Listeleme ögesine girilerek arşivlenmek istenen faturalar seçilir ve “Arşive Kaldır” butonu tıklanarak arşivleme işlemi gerçekleştirilir.

İşlem sonucunda faturalar ilgili bölümün Arşiv ögesi içerisine taşınmış olacaktır. Faturalar Arşiv ’de yer alacağından Zarf Bazında Listeleme ya da Fatura Bazında Listeleme ögeleri altında görüntülenemeyecektir.Söz konusu arşivleme işlemi; gerek gönderilen gerekse alınan faturaları sistem üzerinde arşivlemektedir. Bu faturaların Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi ve zamanaşımı süresi içinde muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından sorumluluk mükellefindir.

FATURA YAZDIRMADA EN KOLAY YÖNTEM VE YAZDIRLAN FATURANIN GEÇERLİLİĞİ Soru 393- Fatura yazdırmak için kaydetmeden de yazdırılabilecek daha kolay bir yöntem sağlayabilir misiniz?

Cevap 393- Elektronik fatura sistemi faturanın yazdırılması değil elektronik ortamda saklanmasına yönelik bir yapıda kurulmuştur. Bu nedenle mevcut durumda doğrudan yazdırma işlevi eklenmemiştir. Faturanın kaydedilerek yazdırılması mümkündür. Ancak yazdırılan faturanın hiçbir resmi geçerliliği yoktur. Elektronik ortamda saklama zorunluluğu devam etmektedir.

E-FATURA KULLANICISINA KÂĞIT FATURA GÖNDERİLMESİ DURUMUNDA UYGULANACAK CEZA

478

Soru 394- Bir hizmet ya da mal karşılığında bir yerden aldığımız normal kâğıt fatura düzenleyicisi aslında e-fatura kullanıcısıymış. Bu durumda kâğıt faturayı iptal mi ettirelim? Yoksa yeniden e-fatura kesmesini mi isteyelim?

Aynı şekilde bizim firmamız da kâğıt fatura düzenlediğimiz bir müşterimizin aslında e-fatura kullanıcısı olduğunun anlaşılması durumunda kesmiş olduğumuz fatura geçersiz mi sayılır?

Cevap 394- Öncelikle elektronik faturalama kayıtlı kullanıcılar arasında olur. Fatura keseceğiniz gün itibariyle bir taraf kayıtlı kullanıcı diğeri değil ise kâğıt fatura düzenlemek durumundasınız. Faturanın düzenlendiği tarih itibariyle 7 gün geçmediyse karşı tarafa, size kâğıt olarak düzenlenen faturanın elektronik olarak düzenlenmesi gerektiğini söyleyiniz. Karşı taraf yine de size elektronik fatura düzenlemiyorsa kâğıt faturayı saklayınız. Geç tarihli de olsa e-fatura düzenlemek zorunda olan tarafın e-fatura düzenlemesi usulsüzlük cezasına muhatap olmasına yol açacaktır.7 gün geçmiş olsa bile elektronik fatura düzenlemelidir. Aynı durum sizin düzenlemeniz gereken elektronik faturalarda yani sizin satıcı karşı tarafın alıcı olduğu durum için de geçerlidir.

PORTALI KULLANMAK İÇİN NE YAPMAMIZ GEREKİRSoru 395- E-Fatura portalini kullanabilmek için ne gibi gereksinimlere ihtiyaç duyulmaktadır?

Cevap 395- E-Fatura Portaline gerçek kişiler elektronik imza ile tüzel kişiler ise mali mühür ile giriş yapabilirler. Gerçek kişiler 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu çerçevesinde Nitelikli Elektronik Sertifika içeren akıllı kartını Nitelikli Elektronik Sertifika sağlamaya yetkili kurum ya da firmalardan temin etmelidirler.Tüzel kişiler ise 397 sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde mali mührünü içeren akıllı kartını TÜBİTAK-UEKAE'den temin etmelidirler.

Mali mührünüzü temin ettikten sonra TÜBİTAK Gelir İdaresi Başkanlığına mali mührünüzü tarafınıza teslim ettiğine dair bilgi verecektir. Ardından Gelir İdaresi Başkanlığı portalinizi aktif hale getirecek ve aktivasyon maili ile bilgilendirileceksiniz. Aktivasyonu gerçekleşip kayıtlı kullanıcılar listesinde yer almanızı takip eden 7 günden sonra kayıtlı kullanıcılara e-fatura göndermeniz ve almanız gerekmektedir. Diğer kayıtlı kullanıcıların yeni kayıt olan kullanıcılara bu süre içerisinde e-fatura göndermeleri zorunlu değildir.

FİRMA BAZINDA TEMEL VE TİCARİ FATURA GÖNDERİLMESİ İMKANI VAR MI? Soru 397- E-fatura gönderiminde cari bazda temel ve ticari fatura olarak belirleyebilir miyiz? Örneğin (A) müşterimize temel fatura gönderirken, (B)müşterimize ticari fatura gönderebilir miyiz? Yoksa firma olarak tek bir fatura türümü belirlemeliyiz?

Cevap 397- Mükellefler için tek bir tane fatura senaryosu belirlenmesine gerek yoktur. Müşterilerinize ticari veya temel senaryo tiplerinde fatura gönderebilirsiniz. Buna göre

479

farklı mükelleflere farklı senaryo tipinde e-fatura gönderileceği gibi bir mükellefe gönderilen faturaların bir kısmı ticari bir kısmı temel senaryo tipinde de olabilir.

İNŞAAT ŞİRKETİNDE CİRO HADDİ HESABINDA İŞ BİTMEDEN HAKEDİŞLERİN DİKKATE ALINMAYACAĞI

Soru 398- İnşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalar, zorunlu e-fatura kapsamına girip girmediklerini belirlerken Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakediş bedellerini dikkate alacaklar mı?

Cevap 398- 421 Sıra No'lu Genel Tebliğe göre, yıllara sâri inşaat ve onarma işi yapan firmalar, yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri işin bittiği yıl kazancının tespitinde hasılat olarak dikkate alınacağından, inşaatın sürdüğü yıllarda hakediş kalemini dikkate almalarına gerek yoktur. Söz konusu tebliğe göre sadece brüt satış hasılatı kalemi dikkate alınacaktır.

TEMEL E-FATURANIN E-ARŞİV OLARAK KESİLMESİ DURUMUNDA YAPILMASI GEREKEN İŞLEM

Soru 399- E-Fatura mükellefi olan firmamızda müşterilerimize kestiğimiz birkaç fatura, e-arşiv fatura şablonu kullanılması sonucu hem bizim hem de karşı tarafın sisteminde "e-fatura" olarak görünmekte olmasına rağmen kağıt dökümlerinde ise logo kısmında "e-arşiv faturası" olarak görünmektedir. Faturalar temel fatura olarak kesildiği için iptali gerçekleştirilemiyor.Bu konu ile ilgili olarak nasıl bir yol izleyebiliriz?

Cevap 399- E-Arşiv fatura logosu kullanılarak başarıyla gönderilmiş olan temel e-faturalar için alıcı taraf bu faturalara harici yollarla itiraz etmelidir.

İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır.

Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan Türk Ticaret Kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(KEP, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (İtiraz sonrasında fatura GİB sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

Ardından gönderici doğru logoyu kullanarak yeni bir e-fatura oluşturup doğru alıcısına e-fatura sistemi üzerinden gönderilmelidir.

E-FATURADA KULLANILACAK KDV İSTİSNA KODU

Soru 400- 10.02.2016 tarihinde resmi gazete de yayınlanan 29.01.2016 tarihli ve 6663 sayılı kanunun 13.maddesine göre, yem ve gübre satışları KDV’den den müstesna edilmiştir. Bu sebeple satışı yapılan yem ürünlerimize istinaden düzenleyeceğimiz e-

480

faturaları istisna kapsamında değerlendirmemiz ve hangi istisna kodunu kullanmamız uygun olacaktır?

Cevap 400- UBL-TR KOD LİSTELERİ Kılavuzunda Kod listesinde 325 ve 326 kodları kullanılarak gösterilecektir.

E-FATURA ARŞİVLEME SINIRI - SÜRESİ

Soru 401- Portalda toplam kaç adet fatura arşivleyebiliriz. Arşivleme için belli bir süre varmı? Belgelerin silinme olasılığı var mı?

Cevap 401- GİB Portalinde arşivlenecek fatura sayısı ve fatura arşivleme süresi ile ilgili sınır bulunmamaktadır. Ancak 6 aydan önce gönderilen ve gelen fatura ve yanıtlar portalden silinmektedir ("6 aydan eski faturalarınız ve uygulama yanıtlarınız sistemden kaldırılacaktır. Lütfen verilerinizi kendi bilgisayarınıza indirip saklamaya özen gösteriniz!" uyarısını portalinizde görebilirsiniz.).

Faturaları ve posta kutusu yanıtlarını saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Faturaların Vergi Usul Kanunu uyarınca beş yıl boyunca saklanması zorunluluğu da göz önüne alınarak bilgisayara indirilmesi muhafaza ve ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından kolaylık sağlayacaktır.

Buna göre, tüm yöntemlerde (GİB-Portal, Entegrasyon, Özel Entegrasyon) faturaları saklamak mükellefin kendi sorumluluğundadır. Arşivlemede GİB için önemli olan faturanın XML belgesidir. Çünkü bu, geçerli halidir. Bunun yanında faturaya ait zarf numarasının da bilinmesi ileride bir anlaşmazlık olduğunda araştırmayı kolaylaştıracağı için saklanabilir. Bunun dışında faturayı nasıl saklayacağınıza GİB karışmamaktadır.

Portalde arşivleme yaptığınızda arşivlediğiniz faturaları "indir" seçeneği ile bilgisayarınıza indirip saklamalısınız. Portalde arşive alıp indirmediğiniz faturaların saklanma yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığının sorumluluğunda değildir. Gelir İdaresi Başkanlığı faturalarınızı GİB sunucularında saklamayı taahhüt etmemektedir. Olası bir durumda faturanızı sistemde bulamadığınız takdirde GİB sorumlu tutulamaz.

İleride istenmeyen durumlar oluşmaması için faturalarınızı kendi bilgisayarınıza indirip yedekleme/saklama yapınız.

Fatura/uygulama yanıtı indirildikten sonra GİB http://efatura.gov.tr [^] adresinde yer alan E-Fatura Görüntüleyici programı ile görüntülenebilir, doğrulanabilir ve sorgulanabilir (1.7 sürümü ile). E-Fatura Görüntüleyici programı faturanın XML'ini açar, farklı formattaki dosyaları ya da zarftan çıkarılmamış XML'î açmaz. Bu nedenle faturanızı/uygulama yanıtınızı açmadan önce zip'ten çıkarttığınızdan emin olunuz. Zip uzantılı dosyayı açabilmek için bilgisayarınızda "winrar" ya da "winzip" gibi bir programın yüklü olması gerekmektedir. Faturanızı zip'ten çıkarttıktan sonra E-Fatura Görüntüleyici'deki "Aç" düğmesine basınız. Ardından açmak istediğini fatura/uygulama yanıtı XML'inin bulunduğu yere gelip XML'i seçiniz. Faturanız açılacaktır. Ardından "Doğrula" ve "Sorgula" düğmelerini kullanarak doğrulama ve sorgulama işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.

E-Faturanın pdf hali, kağıt çıktısı, e-posta ile gönderilmesi, "Aslı Gibidir" yazılması vs. geçersizdir. Geçerli hali GİB üzerinden başarıyla geçmiş XML'idir. Faturaların XML halinde

481

saklanması gerekmektedir. zip'ten çıkarıp çıkarmamak sizin tercihinizdir ancak önemli olan fatura XML'i ve bu XML'i istendiğinde ibraz edebilmenizdir.

2017 YLINDA 2016 YILI TARİHLİ E- FATURA DÜZENLENEBİLMESİ VE NUMARASI

Soru 402- e- fatura mükellefiyiz. 2017 yılında ilk fatura numaramız hangi numara ile başlamalı? 2016 yılına e-fatura düzenleyebilir miyiz?

Cevap 402- Fatura numarasındaki üç haneli birim koddan sonraki müteselsil numaranın ilk dört hanesi faturanın düzenlendiği yılı kalan dokuz hane ise müteselsil numarayı ifade etmektedir.

2017 yılında düzenlenen ilk faturanın müteselsil numarasının 2017000000001 olması gerekmektedir. Birden fazla seri/ön ek kullanılması durumunda her seri kendi içerisinde numara/tarih müteselsilliğini sağlamalıdır.

Fatura tarihindeki yıl bilgisi 2017 ise HER YÖNTEMDE fatura numarası XXX2017000000001 şeklinde başlayarak birer birer artarak devam etmelidir.

Fatura tarihindeki yıl bilgisi 2016 ise;

- GİB-Portal yönteminde (“Fatura Oluştur” ve “Yükleme Araçları” bölümü birbirinden bağımsız şekilde kullanılabilir)

- “Fatura Oluştur” bölümünden fatura oluşturuluyorsa;

- Fatura tarihini 2016 yılına ait bir tarih seçilirse fatura numarası XXX2016XXXXXXXXX,

- Fatura tarihini 2017 yılına ait bir tarih seçilirse fatura numarası XXX2017XXXXXXXXX şeklinde oluşacaktır

- “Yükleme Araçları” bölümünden fatura yükleniyorsa;

- Daha önce FYS2017000000001 numaralı faturayı yüklemediyseniz FYS2016XXXXXXXXX numarası ile geçen seneki kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.

- FYS2017000000001 numaralı faturayı yüklediyseniz tekrar FYS2016XXXXXXXXX numarasını yükleyemezsiniz ("Yüklemek istediğiniz faturanın fatura numarası (yıl bilgisi) hatalı. Faturanın içerisinde bulunan yıl '2016', lütfen kontrol edip tekrar deneyiniz." hatası alırsınız). Bu durumda “Fatura Oluştur” bölümünden 2016 yılına ait bir tarihi seçerek diğer seriden faturanızı oluşturabilirsiniz.

- Hesabınız 2017 yılında açıldıysa, FYS2016XXXXXXXXX numarası ile e-fatura yüklemesinde bulunamazsınız. 2017 yılına ait keseceğiniz e-faturalar için “Fatura Oluştur” bölümünü kullanabilirsiniz.

HASH KODU XML İÇERİSİNDE NEREDEDİR?

Soru 403- Factoring firmamız 01.03.2017 itibari ile temlik ettiğimiz e-faturaların HASH değerini içeren XML formatını istediğini belirtti.

482

HASH kodu ile kasıt nedir? UUID mi?

Faturanın mı yoksa zarfın XML'i mi gönderilmelidir?

Cevap 403- Amacınız e-fatura içerisindeki hash değerini bulmaksa(UUID değerinden farklıdır), bu değer faturanın imza alanının içindeki URI="" değerine sahip olan "Reference" içerisindeki "DigestValue" alanında yer alır.

Örnek aşağıda verilmiştir.

<Invoice>

<ext:UBLExtensions>

<ext:UBLExtension>

<ext:ExtensionContent>

<ds:Signature>

<ds:SignedInfo>

<ds:Reference Id="xxx" URI="">

<ds:DigestValue>FATURANIN HASH DEĞERİ BURADA YAZILIDIR.</ds:DigestValue>

E-FATURA'DA SIRA NUMARASI ATLAMASI VE BU NUMARAYA HİÇ FATURA KESİLMEMİŞ OLMASI DURUMU

Soru 404- E-fatura serisindeki bir sıra numarası atlanmış ve o numaraya hiç fatura kesilmemiştir. Bu durum herhangi bir soruna yol açar mı? Bu durum için bir bildirim yapılmalı mı?

Cevap 404- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229,230 ve 231'inci maddelerinde faturanın tanımı, şekli ve nizamı hükme bağlanmıştır.

"Faturanın nizamı" başlıklı 231'inci maddesinin 1 numaralı fıkrasında;

Faturaların sıra numarası dâhilinde teselsül ettirileceği aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburi olduğu hükmü yer almaktadır.

397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; "Aynı kanunun mükerrer 242'inci maddesinin verdiği yetkiye istinaden; düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından da istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın, elektronik belge olarak düzenlenmesi, müşteriye elektronik ortamda iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin düzenlemelere yer verilmiş olup tebliğde düzenlenen e-fatura, yeni bir belge olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir." denilmiştir.

Buna göre; E-Fatura yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğundan "Fatura Nizamı" başlıklı 231'inci maddede belirtilen usul ve şartlara

483

uyulmamış olmakla birlikte; olayın gerçek mahiyetinin ispatı açısından, yazılımınızın imkan vermesi halinde atlanılan numaralara iptal kaydının düşülmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, GİB Merkez üzerinden başarılı olarak geçen tüm e-faturalara ait belge numaraları merkezce kayıt altına alındığından, bu belgelerin daha önce elektronik ortamda düzenlenip düzenlenmediği tespit edilebilir durumda olup, ayrıca bir işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

E-FATURA NASIL İPTAL EDİLİR?

Soru 405- Senaryo: Temel Fatura

Fatura Tipi: Satış

Fatura No: AAA2016000000028

Fatura Tarihi: 4-03-2016

Oluşma Zamanı: 13:52:33

ETTN: XXX

Yukarıda bilgileri yazılı faturamızı düzenlerken miktar kısmında litre olması gerekirken sehven adet olarak seçim yaptık ve faturamızı bu şekilde onayladık. Faturayı iptal etme ya da düzeltme gibi bir imkânımız var mı?

Cevap 405- 1. faturayı göndermediyseniz:

a) gib portal yöntemin kullanıyorsanız;

i. "fatura oluştur" bölümünden oluşturulmuş ve onaylanmış faturalar iptal edilememektedir.

bu durumda iki seçeneğiniz bulunmaktadır:

(1) Aynı fatura numarasını kullanmak istiyorsanız: onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı "düzenle" düğmesi ile tekrar düzenleyebilirsiniz. Bu durumda aynı faturanın (fatura numarası değişmeksizin) onayı gitmiş olur ve fatura "onaylandı" durumdan çıkıp, ilk oluşturduğunuzdaki "onaylanmadı" haline geri döner.

(2) Aynı fatura numarasını kullanmak istemiyorsanız: onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı "iptal" düğmesi ile iptal edebilirsiniz. Sonrasında bu fatura arşiv menüsüne kalkacaktır. Bu faturayı da diğer faturalarınızla birlikte bilgisayarınızda saklamanız gerektiğinden, ilgili faturayı arşiv menüsünden bilgisayarınıza indirip saklayabilirsiniz. "fatura oluştur" bölümünden sıradaki fatura numarası ile fatura oluşturabilirsiniz.

ii. "Yükleme araçları" bölümünü kullanıyorsanız:

(1). Hatalı faturayı portale yüklemediyseniz hiç faturayı oluşturmamışsınız gibi düşünebilir ve aynı fatura numarası ile yeni bir faturayı doğru şekilde oluşturup yükleyebilirsiniz.

484

(2). Hatalı faturayı portale yüklediyseniz, yüklediğiniz fatura üzerinde değişiklik yapılması mümkün değildir.

Yüklenmiş faturalar portalden silinememektedir. Yüklenmiş faturaları iptal düğmesi ile iptal edebilirsiniz. Sonrasında (bu faturayı da diğer faturalarınızla birlikte bilgisayarınızda saklamanız gerektiğinden) ilgili faturayı arşiv menüsünden bilgisayarınıza indirip saklayabilirsiniz. Sıradaki fatura numarası ile "yükleme araçları" bölümünden faturanızı yükleyebilirsiniz.

b. Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemlerinden birisini kullanıyorsanız.

1- Onayladığınız ve göndermediğiniz faturanızı sisteminizden silebilir ya da iptal edebilirsiniz, hiç oluşturulmamış gibi olur. Aynı fatura numarasını kullanarak yeni fatura oluşturabilir (mevzuatsal yükümlülükler geçerlidir) ya da bu faturayı iptal faturası olarak sisteminizde saklayabilirsiniz. Oluşturulan ve numara alan ancak iptal faturası olarak sisteminizde tutulan faturalarla ilgili olarak gib’e ayrıca bildirimde bulunulmasına gerek yoktur.

2.Faturayı başarıyla gönderdiyseniz (gönderilmiş fatura üzerinde düzeltme işlemi yapılamayacağından);

a) Fatura ticari faturaysa alıcı faturaya red cevabı verebilir(8 gün içerisinde). söz konusu fatura zarfının durumunun 1300 olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir.

Red yanıtının başarılı durum kodu almasının ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise (fatura ve red yanıtı sisteminde bulunmak kaydıyla) faturayı hiç kayıtlarına almamalıdır. (red sonrasında fatura gib sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu red yanıtını gösterebilirsiniz.)

b) (Temel / ticari fatura ayrımı olmaksızın) alıcı mevzuat hükümlerine uygunsa iade faturası kesebilir, ya da harici yollarla faturaya itiraz edebilir. İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan türk ticaret kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(kep, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (itiraz sonrasında fatura gib sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

c) Alıcı gelen e-faturayı kabul uygulama yanıtı göndererek kabul etmiş ancak sonradan yanlışlıkla kabul ettiğini fark edip reddetmek istiyorsa, harici yollarla faturaya itiraz edebilir. İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan türk ticaret kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(kep, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (itiraz sonrasında fatura gib sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum

485

kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

Gönderilmiş olan bir e-faturanın reddi ya da harici yollarla itirazı sonrasında faturanın göndericisi aynı e-fatura numarasını tekrar kullanamaz. Farklı bir fatura numarası ile e-fatura gönderimi gerçekleştirilmelidir.

3. Faturayı gönderdiyseniz ancak fatura zarfı hata aldıysa;

Fatura, zarfı hata aldığı için ulaşmadığından zaten geçersizdir, iptal faturası gibidir. İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, fatura zaten başarıyla ulaşmadığından fatura geçersiz olduğundan, İptal faturası gibidir.

Ticari faturada tarafların anlaşmasıyla, yani faturaya itiraz edilebileceğini peşinen kabul ederek bu senaryo kullanılabilirler. Ticari fatura senaryosunda ticari hayatta sıkça kullanılan faturaya itiraz olayının sistem içerisinden yapılabilmesi ve oluşabilecek bir anlaşmazlık durumunda ispat aracı olarak taraflarca kullanılabilmesi amacıyla böyle bir geliştirme yapılmıştır.

İtiraz mesajları da e-fatura gibi gib üzerinden aktarılmakta ve ispatlayıcı izler uygulama içinde tutulmaktadır. Türk ticaret kanununa göre ticari faturaları reddetme süresi 8 gündür.

Mali mühürle onaylanmış yüklenmiş fatura iptal edilemez. Düzeltme değil iade işlemi gerçekleşir. Malın iade nedenlerini de yazdığı “iade” uygulama yanıtını iade faturası ile birlikte düzenleyerek satıcıya gönderir. Satıcı iade faturası ile birlikte uygulama yanıtını da yasal saklama müddetince muhafaza eder.

PORTALA YÜKLEDİĞİM E-FATURAYI REDDETME

Soru 406- Portala yüklediğim temel ve ticari faturayı reddedebilir miyim?

Cevap 406- Temel fatura da uygulama içerisinde faturaya itiraz etme durumu yoktur.

Ticari faturada ise tarafların anlaşmasıyla faturaya itiraz edilebileceğini peşinen kabul ederek bu senaryo kullanılabilir. Ticari fatura senaryosunda ticari hayatta sıkça kullanılan faturaya itiraz olayının sistem içerisinden yapılabilmesi ve oluşabilecek bir anlaşmazlık durumunda ispat aracı olarak taraflarca kullanılabilmesi amacıyla böyle bir geliştirme yapılmıştır.

İtiraz mesajları da e-fatura gibi GİB üzerinden aktarılmakta ve ispatlayıcı izler uygulama içinde tutulmaktadır. Türk Ticaret Kanununa göre ticari faturaları reddetme süresi 8 gündür. E-fatura uygulaması kapsamında red cevabı dönmek Portalda bu süre ile sınırlandırılmıştır. Özel entegratör ve entegratör sisteminde de bu sınırlamaya uyulması kriteri konmuştur.

Mali mühürle onaylanmış yüklenmiş fatura iptal edilemez. Düzeltme değil iade işlemi gerçekleşir. Malın iade nedenlerini de yazdığı “iade” uygulama yanıtını iade faturası ile

486

birlikte düzenleyerek satıcıya gönderir. Satıcı iade faturası ile birlikte uygulama yanıtını da yasal saklama müddetince muhafaza eder.

FATURA DÜZENLEME

Soru 407- 15 gün önceki irsaliyeye, irsaliye tarihiyle fatura tarihi arasında 7 gün geçmemek üzere aynı ay içerisinde fatura düzenleyebilir miyim?

Cevap 407- Faturanın düzenlenmesi gereken süreler Vergi Usul Kanununda açıkça belirtilmiştir. İrsaliyesi düzenlenen bir malın faturası 7 gün içinde düzenlenmelidir. E-fatura uygulaması ticari hayata müdahale etmemek için geçmişe dönük fatura düzenlenmesine sistemsel olarak kısıt koymamıştır. Ancak herhangi bir inceleme durumunda mükellef olarak sorumluluk size aittir. Vergi Usul Kanununa göre usulsüzlük cezası uygulanır.

E-FATURA SERİ NUMARASI 2016 YERİNE 2061 YAZILMIŞ

Soru 408- Entegratör firma aracılığı ile e-fatura düzenliyoruz. Düzenlediğimiz bir faturada seri numarasını kullanmadığımız seri no dışında sehven yanlışlıkla BLT2016xxxxxxxx yerine BLT2061XXXXXX şeklinde düzenlenmiş. Yani 2016 yerine sehven 2061 yazılmış. Bu durum sakınca yaratır mı? Sorun yaratırsa ne yapmamız gerekiyor?

Cevap 408- Düzenlediğiniz fatura numarası hatalıdır. Bu hatalı seriden düzenleyip gönderdiğiniz faturalara alıcı tarafından harici yollarla itiraz edilmeli ve bu itiraz sonucu doğru numara ile yeni fatura düzenlemelisiniz.

GİB-PORTALİ - "ZARFTA HATA OLDUĞU İÇİN FATURA ALICIYA İLETİLEMEDİ" - GİB'DEN / ALICIDAN GELEN HATA MESAJI ALINMASI

Soru 409- Göndermiş olduğum bir adet temel faturamda "zarfta hata olduğu için fatura alıcıya iletilemedi" şeklinde bir uyarı var. Bu fatura nın geçerliliği var mı? Karşı firmaya ulaşması için ne yapmam gerekiyor?

Cevap 409- Gönderici gönderdiği zarfın durumunu takip etmelidir. Portalde gönderilen fatura zarflarıyla ilgili durumları Zarf Bazında Listeleme ve Fatura Bazında Listeleme ekranlarından takip edilmelidir.

Portalde Kabul/Red yanıtları için takip Gönderilen Posta Kutusu Yanıtları bölümünden yapılmalıdır. Ekrandaki ilgili faturaya/yanıta ait zarfın durumunu "Zarf Durum Sorgula" düğmesi ile sorguladıktan sonra sayfayı "Sorgula" düğmesi ile yenileyiniz. Ardından hata mesajı bilgisi gelmiyorsa ve Durum sütununda "Posta Kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı." bilgisi yer alıyorsa zarfınız karşı tarafa ulaşmış demektir. Zarf başarıyla gitmişse (yani durumu 1300 BASARIYLA TAMAMLANDI ise) alıcının sistemi zarfı başarıyla almış ve işlemiş, bu bilgiyi de GİB'e bildirmiş demektir ve "Zarf Durum Sorgula", "Hata Ayrıntısı" ve "Tekrar Gönder" düğmeleri ekrana

487

gelmeyecektir. Bu durum değişmeyecek ve hatalı duruma düşmeyecektir. Zarfın içindeki faturalar geçerlidir, buna göre işlem yapılabilir.

Belirttiğiniz durumda faturanız alıcıya gitmemiştir.

Zarf bazında listeme ekranında yazan hatayı inceleyiniz. Bu durum alıcıdan ya da göndericiden kaynaklanıyor olabilir. Fatura alıcıya teslim edilmiş, ancak alıcı tarafından zarfta hata tespit edilmiş olabilir.

Bu noktada şu ayrım önemlidir:

- Uyarıda "GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun göndericidedir. Hatasız bir gönderim için faturalarınızı oluşturduktan sonra zarflayınız, daha sonra zarftan çıkarıp E-Fatura Görüntüleyicide açtıktan ve doğruladıktan sonra portale yükleyip gönderiniz.

-"GİB'DEN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa fatura XML'ini oluşturan program faturayı/zarfı hatalı üretiyor olabilir.

Bu durumda şu bilgileri içeren bir soruyu yeni bir soru olarak sorunuz: Gönderici vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası), Alıcı vergi kimlik numarası (gerçek kişi için TC kimlik numarası), Bahsettiğiniz faturanın zarf numarası, Bahsettiğiniz faturanın fatura numarası. Durumun incelenmesinin ardından sorun giderilemeyip yeni bir fatura oluşturulması gerekirse bu hatalı faturaların gelen/gönderilen faturalarla birlikte saklanması gerekmektedir. Yeniden oluşturulan faturalarda daha önce hata alınan fatura numarasına ve hata sebebine ilişkin bilginin faturanın not alanına yazılması uygun olacaktır (VUK ve ilgili yasal hükümler geçerlidir ve mükellefin sorumluluğundadır.).

- Uyarıda "ALICIDAN GELEN HATA MESAJI" yazıyorsa sorun alıcıdadır. Gönderici bu hata ile ilgili alıcıyı bilgilendirmeli, alıcı sorunu giderdikten sonra gönderici Tekrar Gönder düğmesini kullanarak aynı faturayı tekrar göndermeyi denemelidir.

(Zarf 1230 durum kodundaysa, portalinizde "ALICI POSTA KUTUSUNDAN GELEN HATA MESAJI" yazar, 1230 durumundaki parantez içerisindeki bilgi ise Hata Ayrıntısı kısmındaki bilgiye karşılık gelir.)

Zarfa ait Durum sütununda "GİB Elektronik Fatura Merkezine iletildi. GİB zarfla ilgili kontrolleri bitirdikten sonra zarfı alıcının posta kutusuna iletecek." yazıyorsa zarf GİB'e iletilmiş ve GİB'de diğer kullanıcılardan gönderilen tüm zarflarla birlikte kuyrukta işlenmeyi bekliyor (durum kodu 1000 olmuştur) ve işlenme tamamlandıktan sonra alıcının sistemine iletilmeye çalışılacak demektir. Bu durumda zarfın durumu henüz başarılı ya da hatalı olmadığından, bir süre bekledikten sonra tekrar zarf durumunu sorgulayınız ve zarf durumunun değiştiğini görünüz. Zarfın hata alıp almadığını görebileceksiniz.

Zarfa ait Durum sütununda "GİB Elektronik Fatura Merkezi yanıtı geldi. Elektronik Fatura Merkezi zarfı kabul etti. GİB Elektronik Fatura Merkezi zarfı ve içeriğindeki dokümanları alıcının posta kutusuna iletti. Alıcının posta kutusu Elektronik Fatura Merkezine zarfla ilgili henüz bir cevap göndermedi." yazıyorsa alıcının sistemi zarfı almış demektir. Ancak zarfı işleyebilip işleyemediğine dair GİB'e göndermesi gereken sistem yanıtını ("Zarfı sorunsuz bir şekilde işledim " ya da "Zarfı işlerken şu hatayı buldum" bilgisini) göndermemiştir.

488

Bu durumda zarfın durumu 1220 HEDEFTEN SISTEM YANITI GELMEDI'dir. Hata bulduğunu belirtmediği için bu zarfın içindeki faturalar da geçerlidir (alıcı sisteminde bulamadığını iddia ediyorsa bile). Ancak 1220 durumu alıcının vereceği sistem yanıtına göre birkaç gün içerisinde değişip başarılı duruma ya da başarısız duruma düşebilir. Bu nedenle "Posta Kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı." bilgisini görmeyi beklemenizde fayda bulunmaktadır. 48 saat boyunca 1220 durumundaki bilgi değişmezse başarılı olarak kabul edilebilir. Bu durumda faturaların tekrar gönderilmesi mükerrer gönderim olacağından tekrar gönderilmemelidir. Hata varsa, ilgili zarfa ait "Hata Ayrıntısı" düğmesine tıklayınız.

E-FATURADA NEGATİF KALEM TUTARI GÖSTERİLMESİ

Soru 410- Kalemlerde birim fiyat ve toplam tutar negatif olarak kullanılmak isteniyor, bu problemi nasıl aşabiliriz? GİB sistemi buna izin veriyor mu?

Cevap 410- Mevcut şematron kurallarına göre negatif değer girişi mümkün değildir.

ÜRÜNE DEĞİL FATURA TUTARINA VERİLEN İNDİRİMİN GÖSTERİLMESİ

Soru 411- Faturada ürün bazında indirim verildiğinde, AllowanceCharge elemanını kullanıyoruz.

Fakat bazı durumlarda ürüne özel değil de kampanya gibi nedenlerle faturaya genel bir indirim verdiğimiz olmaktadır. Buna göre, direk fatura tutarına indirim verdiğimizde indirim kalemi için yine <invoiceLine> elemanını mı kullanacağız? Dolayısıyla bu durumda bu eleman içindeki <lineExtensionAmount> tagi indirim kalemi olduğu için negatif değer alacaktır, bunda sakınca var mı?

Fatura bazındaki indirimleri <invoiceline> elemanına yazmak yerine Invoice/allowancecharge alanına yazarsak, invoiceline 'lardaki <Priceamount> elemanlarındaki tutarların toplamı fatura tutarını <TaxInclusiveAmount> alanındaki değerden küçük olur ve kalemler ile fatura toplam tutarı arasında tutarsızlık olur. Bu durum alıcı sistemde sıkıntıya yol açmaz mı?

Cevap 411- Ürün bazında indirim olacağı zaman InvoiceLine/AllowanceCharge kullanılıyor. Fatura bazında indirim yapılacaksa direk Invoice/AllowanceCharge kullanılabilir. Bu sayede LineExtensionAmount'a negatif değer yazılmaz.

InvoiceLine altındaki LineExtensionAmount alanına iskonto ve artırımlar dâhil tutarın girilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Belge LineExtensionAmount alanına iskonto ve artırımlar dahil değildir.

FATURA ÖN EKİNE FYS DIŞINDA EK YAZILMASI İMKÂNININ OLUP OLMADIĞI

Soru 412- Fatura ön ekini GIB sistemi otomatik olarak veriyor. Ön ekini 3 harfli istediğimizi yapabilir miyiz? GIB yerine örneğin IST yapmamız bu şekilde kullanmamız mümkün mü? Yoksa özel izne mi tabi?

489

Benzer şekilde yüklediğim fatura numarasının ön ekini FYS dışında bir şey yapabilir miyim?

Cevap 412- Fatura seri numarasının verilmesi yönteme göre değişmektedir.

- Portal yöntemini kullanıyorsanız GIB (değiştirilebilmekte) ve FYS ile başlayan seri numaraları kullanılabilmektedir:

- Portalden oluşturduğunuz faturalarınız için seri numarası otomatik olarak verilmektedir. Portalde Araçlar - Kullanıcı Bilgileri - Fatura Ön Eki alanındaki "GIB" ön ekini "FYS" haricinde istediğiniz bir ön ek ile değiştirebilirsiniz. Bu işlemi yıl içerisinde portalden oluşturacağınız ilk fatura için yapmalısınız. Bu sadece portalden oluşturduğunuz faturalar için geçerlidir.

- Portalde "Yükleme Araçları" bölümünü kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır ve zorunlu olarak "FYS" ön eki kullanılmalıdır.

Portal kullanıcıları için aynı VKN/TCKN kullanıldığından Merkez-Şube ayrımı yapılması amacıyla (yukarıdaki iki ön ek hariç) farklı seri numaralarının kullanılması mümkün değildir. İstenirse merkez ya da şubeden birisi FYS öne eki ile portale yükleme yapabilir, diğeri faturalarını Fatura Oluştur bölümünden oluşturur.

- Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerini kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır. İstenilen ön ek ile başlanabilir ve şubeler için farklı ön ekler kullanılabilir. Ancak her seri kendi içerisinde müteselsil olmalıdır. Teknik olarak kullanıcı istediği zaman yeni bir seri oluşturabilir.

Faturalarda her seri kendi içerisinde (sonu 1'den başlayarak) atlama yapılmadan devam ettirilmelidir. Fatura numaralarının müteselsilliğinin sağlanması mükellefin sorumluluğundadır. Seri değişimlerinde (ya da eski seriye kaldığı yerden devam edecek şekilde tekrar dönme işleminde) bildirim yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Seri numarasının ilk 3 karakteri rakam ya da harf olabilir. Harf kullanılması durumunda Türkçe karakter kullanılamaz ve büyük harf kullanılması gerekmektedir.

GİB-PORTALİ KODLARI - FATURA TİPİ

Soru 413- e- fatura keserken daha önce muafiyet sebebini yazılı olarak yapıyorduk. Ancak daha sonra KDV istisna muafiyet kodu girilmesi gerektiğini fark ettik. Ancak muafiyet kodu olarak sadece 351 - KDV - İstisna Olmayan Diğer seçeneği bulunmakta. Biz firma olarak ithalat ve ihracat faturaları kesiyoruz ve KDV sıfır. Sanırım 301 kodunu seçmemiz gerekiyor. Ancak sadece 351 kod görünüyor. Ne yapmamız gerekir?

Cevap 413 - Fatura tipine göre ilgili kodlar gelmekte ve seçilebilmektedir.

İstisnalı muafiyet sebebinin gelmesi için "Fatura Tipi" alanından İstisnayı seçerek işlem yapmalısınız. Mal İhracat faturasında 301 kod seçilmelidir.

490

"E-FATURA UYGULAMASI KAPSAMINDAKİ MÜKELLEFLERİN FATURA BİLGİLERİ KONTROLÜ" SEGMENTİNDE GİB VERİ AMBARINDA BULUNMAYAN FATURALAR

Soru 414- Firmamızın Nisan-2015 dönemi KDV iade listelerinin onaylanması sonucunda özet raporda gek-17 "e-fatura uygulaması kapsamındaki mükelleflerin fatura bilgileri kontrolü" segmentinde GİB veri ambarında bulunmayan faturalar başlığı altında ilgili dönemde 88 adet e-faturanın GİB veri ambarı sisteminde gözükmediği listelenmiştir. Bu e-faturalar tarafımıza ulaşmıştır ve gönderen firmalar tarafından da herhangi bir hata bulunmadığı bildirilmiştir. Listelerimizi yeniden güncellediğimiz de yine aynı faturalarda aynı hatalar listelendi. Sorun nedir?

Cevap 414- Sorun excel'i doldururken fatura numarasını yanlış girmiş olmanızdır. Fatura numarasını yazarken e-fatura için, "alış faturasının serisi numarasını” boş bırakıp, alış faturasının sıra No'su kolonunu 16 haneli olarak girmeniz gerekmektedir.

E- FATURA ONAYLANMADIĞI HALDE KARŞILIKLI OLARAK ANLAŞILARAK KULLANILMIŞTIR

Soru 415- 1 Nisan 2016 tarihinde entegrasyon firmasına geçilmiştir. 03/04/2016 tarihinde gönderim yaptığımız e- fatura, GİB sisteminde görünmemektedir. Fatura çıktı alınarak ilgili firmaya e-mail ya da faks çekilerek kayıtlara girilmesi sağlanmıştır. İlgili dönemlerde fatura beyanları yapılmış olup indirim ve hesaplanan KDV’de yer alıp ba bs formlarında belirtilmiştir. Yapılan bu işlemler daha sonra GİB belge basım bilgileri kontrol raporunda olmadığı tespit edilmiş olup bilgisi verilmiştir. Konuyla ilgili geriye dönük bahse konu olan faturaların aynı tarih seri ve sıra numaralarıyla ve tutarlarıyla birlikte kesilmesinde herhangi bir sakınca var mı? KDV indirim konusu yapılabilecek mi?

Cevap 415- Alıcısı ve satıcısı e-fatura kullanıcısı olan faturalar, e-fatura olarak kesilmelidir. Bu kurala uyulmaması halinde VUK’da yer alan usulsüzlük ceza hükümleri tatbik olacaktır.

Ancak kurumlar vergisi ve katma değer vergisi açısından durum şöyledir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri "safi kurum kazancı" üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde ise Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı ve zirai faaliyetle uğraşan kurumların bu faaliyetlerinden doğan kazançlarının tespitinde 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 59 uncu maddesinin son fıkra hükmünün uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu; bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı; ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddelerine ilişkin hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.

491

Bu hükümler uyarınca, safi kurum kazancının tespit edilmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi yanında Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.

Ticari kazancın tespitinde tahakkuk esası geçerli olup, bir giderin safı kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmiş olması, kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında bir illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik olması, bu giderlerin tevsik edici belgelere dayanması ve yasal kayıtlarda izlenmesi, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve maliyete dahil edilecek giderlerden olmaması gerekir.

Ayrıca, Vergi Usul Kanununun " Vergi Kanunlarının Uygulanması ve İspat" başlıklı 3 üncü maddesinin (B) bendinde vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğu ve vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği hüküm altına alınmıştır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun " Vergi İndirimi" başlıklı 29. maddesinde;

"1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler:

a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi,

b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi,

c)Götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin, çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi,

2. Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28 inci madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir.

Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir. Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen ya da amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

492

3. İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir." şeklinde hükümlere yer verilmiştir.

Diğer taraftan, Vergi Usul Kanunu'nun Mükerrer 242 nci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden yayımlanan 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile anonim ve limited şirketlerin elektronik fatura oluşturmalarına, alıcısına iletmelerine, muhafaza ve istenildiğinde etmelerine izin verilmiştir. 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 ile mükerrer 242 nci maddelerinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden 421 ve 454 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile baı mükelleflere elektronik defter tutma ve elektronik fatura (e-fatura) uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilmiştir.

Tebliğde, “Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır." hükümlerine yer almaktayken, bu kısım 448 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 4/4/2015 tarihinden itibaren kaldırılmış ve 447 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 4/4/2015 tarihinden geçerli olmak üzere 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin " 9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler" başlıklı bölümü yeniden düzenlenmiş ve " Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır." hükmüne yer verilmiştir.

Bununla birlikte; 213 Sayılı VUK Kanununun mükerrer 242 nci maddesi uyarınca elektronik bir belge niteliğinde olan elektronik faturanın taraflarca düzenlenmesi ve alınması mecburiyeti bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununda ve diğer vergi kanunlarında faturaya ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik fatura için de geçerlidir.

Anılan Kanunun, 231 inci maddesinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 353 üncü maddesinin birinci bendinde ise fatura düzenlememe ve almama fiillerine kesilecek özel usulsüzlük cezası hükme bağlanmıştır.

Buna göre; elektronik fatura düzenlenmesi gerektiği halde kağıt ortamında fatura düzenlenmiş olması, Vergi Usul Kanununda öngörülen özel usulsüzlük ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektirmekle birlikte, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmeyeceğinden mal teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olması ile Katma Değer Vergisi açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.

Ayrıca Vergi Usul Kanununa göre, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik bulunan ve karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş ve maliyete dahil edilecek mahiyette olmaması durumunda da faturaya konu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi ve faturada gösterilen KDV nin 3065 sayılı KDV

493

Kanununu 29. maddesinde belirtilen şartları taşıması şartıyla sözkonusu KDV nin indirim olarak dikkate alınması gerekir.

Bu nedenle; vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifası) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve KDV Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV nin indirimine engel olmayacaktır.

Diğer taraftan, kağıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353 üncü maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır.

Ancak belirttiğiniz işlemde, ortada gerçek bir kâğıt fatura kesme işlemi olmadığı, düzenlenmek istenen e-faturanın gönderilememesi nedeniyle kâğıt çıktısının mail ve fax yoluyla gönderilmesi ile işlem yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda ortada ne gerçek bir e-fatura ne de gerçek bir kağıt fatura düzenleme bulunmaktadır. Bu nedenle bu işleme göre yapılan beyan, indirim vs. geçerli olmayacaktır. Geriye dönük olarak efatura düzenlenmesinde teknik olarak bir kısıtlama bulunmamakla birlikte VUK açısından fatura düzenleme süreleri ihlal edilmektedir.

Ba ve Bs FORMLARINA DÂHİL EDİLİP VERİLDİKTEN SONRA GELEN TEMEL FATURA

Soru 416- Portaldaki sistemimize ilgili ayın Ba, Bs formları verildikten sonra eski tarihli temel e-fatura geldi. Bu fatura ile ilgili ne gibi işlem yapacağız?

Cevap 416- Elektronik fatura, kâğıt faturadan farklı bir belge türü değildir. Dolayısıyla kâğıt faturadaki hükümler elektronik fatura içinde geçerlidir.

Mükellefler elektronik ortamda gönderip onayladıktan sonra, bildirimlerinde hata veya eksiklik bulunduğunu tespit etmeleri halinde, bunları yeniden düzenleyerek göndermek suretiyle düzeltme yapabilirler.

Ba ve Bs bildirim formlarından herhangi birinde hata yapıldığının belirlenmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun düzeltilerek gönderilmesi gerekmektedir.

Düzeltme işlemlerinde, hatalı veya eksik olarak düzenlenmiş bulunan bildirim formları tamamen iptal edilmekte ve düzeltmeleri içerecek şekilde düzenlenerek verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Dolayısıyla, düzeltme amacıyla düzenlenen bildirim formlarının, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alış-satış bilgilerini içerecek şekilde doldurulması gerekmektedir.

Bildirimlerin verilme süresi içerisinde yapılan düzeltmelerde herhangi bir ceza uygulanmayacak olup, bu süre geçtikten sonra yapılan düzeltmelerde ise, düzeltilen her

494

bir form için ayrı ayrı olmak üzere Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesi hükmü uyarınca işlem yapılacaktır.

Firmanız tarafından düzenlenmiş ve KDV Beyannamesi ile Bs formunda bildirilmiş olan iki adet e-Faturada gösterilen KDV 'nin, KDV Kanunun " indirim", " indirimin belgelendirilmesi" ve "kayıt düzeni" hükümleri uyarınca, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak kaydıyla bu belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde KDV indirimi mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemi kullanıcıları tarafından e-fatura sistemi üzerinden gönderimi yapılıp gönderim süreci tamamlandığı halde alıcıya teslimi başarısız olan e-faturaların yeni bir zarfa konularak tekrar gönderilmesi teknik olarak mümkün bulunduğundan bahse konu e-faturaların yeni bir zarfa koyularak tekrar gönderim yapılabilecektir.

KENDİ İSTEĞİ İLE E-DEFTER KULLANAN MÜKELLEFİN E-FATURA KULLANMA ZORUNLULUĞU

Soru 417 -Zorunluluk kapsamına giren mükellefler arasında yer almadığımız halde müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda elektronik defter yazılımı gerçekleştirdiğiniz için mali mühür sertifikası temin ederek e-fatura uygulamasına başvuruda bulunduk. Zorunluluk kapsamında bulunmayan kurumumuzun elektronik fatura kullanma zorunluluğu bulunuyor mu?

Cevap 417- E-fatura kullanma zorunluluğu kapsamında olunmadığı halde e-fatura başvurusu yapılması halinde yapılan başvuru geçerli bir başvurudur. E-fatura kayıtlı kullanıcılar listesinde yer alınabilmektedir. E-Fatura uygulaması kullanıcılar listesinde olduğunuz sürece bu listeye dâhil olan firmalara düzenleyeceğiniz ve bu firmalardan alacağınız faturaların e-fatura olması zorunludur.

Ancak e-fatura kullanma zorunluluğu olmayan mükelleflerin Gelir İdaresi Başkanlığı'na yapacakları yazılı başvuru ile kayıtlı kullanıcılar listesinden çıkarılabileceği tabiidir. Yapacağınız yazılı başvurunun idarece uygun görülmesi halinde e-fatura uygulamasından çıkarılmanız durumunda e-fatura başvurusu sırasında edinmiş olduğunuz mali mühür sertifikasını geçerlilik süresi bitimine kadar e-defter uygulaması test süreçlerinde kullanabilirsiniz.

İRSALİYELİ E-FATURA DÜZENLENEBİLİR Mİ?

Soru 418- Firma olarak şehirlerarası mal sevkiyatı yapıyoruz. Ancak sevkiyat başlamadan önce tüm malların faturaları; e-fatura kullanıcıları için e-fatura, kâğıt fatura kullanıcıları için irsaliyeli fatura kesiliyor.

495

E-fatura müşterilerim için ayrıca bir irsaliye kesmek yerine, E-faturadan bir tane yazdırarak kaşe imza yaparak. İrsaliye gibi kullanabilir miyim?

Cevap 418- 421 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Zorunluluğu" başlıklı 3'üncü bölümünde; bu Tebliğ veya 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin birbirlerine yapmış oldukları mal teslimi veya hizmet ifaları için elektronik fatura düzenlemelerinin zorunlu olduğu, Elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin, fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol edecekleri, kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kâğıt fatura düzenleyecekleri açıklamalarına yer verilmiştir. Elektronik fatura uygulamasına ilişkin; e fatura Portalı, bilgi işlem sisteminin entegrasyonu ve özel entegrasyon olmak üzere üç yöntemden oluşmaktadır. Bu yöntemlere ilişkin ayrıntılı açıklamalar www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kılavuzlarda açıklanmıştır.213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura, "satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." şeklinde tanımlanmış, 230 uncu maddesinin 5 inci bendinde ise; "... Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır." hükmüne yer verilmiştir. Anılan bent hükmünden de anlaşılacağı üzere, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir.Ayrıca, mezkur Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza vermiş olduğu yetkiye dayanılarak yayımlanan 211 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile; fatura ve sevk irsaliyesinin ayrı belgeler olarak değil, isteyen mükellefler açısından "irsaliyeli fatura" adı altında tek belge olarak düzenlenmesi ve kullanılması esası getirilmiş, sattıkları mallar dolayısıyla Vergi Usul Kanunu'nun 231/5 inci maddesinin mükelleflere tanıdığı, malın tesliminden itibaren faturanın yedi gün içinde düzenlenmesi imkanından vazgeçerek, bu yükümlülüğü derhal yerine getirmek isteyen mükelleflerin fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı düzenlemeksizin, diledikleri takdirde Tebliğde belirlenen esaslara uygun olarak "irsaliyeli fatura" düzenleyebilecekleri açıklanmıştır. Bununla birlikte Vergi Usul Kanunu uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanıyan e-Arşiv Uygulamasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 433 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin; "15- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar" başlığı altında ; "e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur." ifadelerine yer verilmiştir.

496

Aynı şekilde 433 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar doğrultusunda, elektronik faturanın kâğıt çıktısına "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması suretiyle sevk irsaliyesi olarak işlem yapılması sadece; e-Arşiv Fatura olarak düzenlenen faturalar için getirilmiş bir uygulama olup matbaada bastırılmış şekilde elde bulunan kâğıt faturaların üzerine " irsaliye yerine geçer" ibaresi yazılarak sevk irsaliyesi olarak kullanılması mümkün değildir.

e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

FATURA SIRA NUMARASI ATLANMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 419- Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olduğunuz ve 09.06.2014 tarih ve 25 sıra numaralı e-Fatura düzenlendikten sonra, sistemsel hatadan takip eden sıra numarası yerine 35 sıra numaralı fatura kesildi.

Kullanılmadan atlanılan faturalar ile ilgili olarak yapılması gereken işlem nedir?

Cevap 419 - 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229,230 ve 231'inci maddelerinde faturanın tanımı, şekli ve nizamı hükme bağlanmış olup "Faturanın nizamı" başlıklı 231'inci maddesinin 1 numaralı fıkrasında;

Faturaların sıra numarası dâhilinde teselsül ettirileceği aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburi olduğu hükmü yer almaktadır.

Vergi Usul Kanununun Maliye Bakanlığına tanıdığı yetkiler istinaden, yaygın olarak kullanılan belgelerden biri olan faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esaslara 397, 416, 421, 424, ve 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 58 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde yer verilmiştir.

397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından da istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın, elektronik belge olarak düzenlenmesi, müşteriye elektronik ortamda iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin düzenlemelere yer verilmiş olup, düzenlenen e-fatura, yeni bir belge olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.

Buna göre; E-Fatura yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğundan, Vergi Usul Kanunundaki fatura nizamı hakkında belirtilen usul ve şartlara uyulması gerekir. Ancak bu şartlara uyulmaması ceza kesilmesine neden olmakla

497

birlikte olayın gerçek mahiyetinin ispatı açısından, yazılımınızın imkân vermesi halinde atlanılan numaralara iptal kaydının düşülmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, GİB Merkez üzerinden başarılı olarak geçen tüm e-faturalara ait belge numaraları merkezce kayıt altına alındığından, bu belgelerin daha önce elektronik ortamda düzenlenip düzenlenmediği tespit edilebilir durumda olup, ayrıca bir işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

İHRAÇ KAYITLI FATURA

Soru 420- İhraç kayıtlı faturalarda KDV=0 ise KDV muafiyet sebebi kodu olarak 351 Nolu kod kullanılabilir mi?

Cevap 420- İhraç kayıtlı faturada kalemin kendisi 0 KDV’li olamaz. Ancak faturaya ihraç kayıtlı kalem dışında, 0 KDV’li ek kalemler eklenebilir. En az 1 tane KDV hesaplanan kalem olmak kaydıyla (ihraç kayıtlı kalem) faturada bu kalem dışında 0 KDV’ye sahip kalem bulunabilir. Bu 0 KDV’li kalem(ler) için istisna kodları, 151 ve 351 kodlarından birisi faturanın Not alanına yazılarak bu kaleme ait muafiyet sebebi fatura üzerinde gösterilebilir.

E-FATURA YERİNE E-ARŞİV KESİLMESİ

Soru 421- Şirketimiz, e- fatura mükellefi olan bir firmaya hata yaparak e -arşiv fatura düzenledi. Çözüm için nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Cevap 421- e-Fatura yerine sehven e-Arşiv faturası düzenlendiğinde; düzenlenen e-Arşiv Faturası iptal edilerek yerine e-Fatura düzenlenmelidir.

LOGO BOYUTU HESAPLAMA - ÖĞRENME

Soru 422- Fatura içerisindeki logonun boyutunu nasıl öğrenebilirim?

Cevap 422- Fatura içerisindeki logonun boyutunu öğrenmek için aşağıdaki adımları takip ediniz:

1. Fatura XML'ini Notepad, Notepad ++ gibi bir metin editörü ile açınız.

2. XML'deki "cbc:EmbeddedDocumentBinaryObject" etiketinin içerisinde yer alan ve görünüşte bir anlamı olmayan uzun yazıyı kopyalayınız.

3. Herhangi bir base64 decode programı kullanarak ya da çevrim-içi "http://base64decode.net/ [^] " gibi bir adresi kullanarak kopyaladığınız bu yazıyı decode edin.

4. Buradan elde edilen çıktıyı farklı bir metin dosyasına yapıştırınız.

5. Dosya içerisindeki "img" etiketini bulunuz. İçerisindeki "src" etiketinin içerisindeki metni kopyalayınız.

6. Bu metni yeni bir metin dosyasına yapıştırıp dosyayı kaydediniz.498

7. Dosyanın boyutu logonuzun boyutunu verecektir.

Farklı formatlardaki logo boyutunuz ile bu boyut farklı olabilir. XML içerisindeki logo boyutunuzun bu işlemleri yaptıktan sonra 60 kb'ı geçmemesine dikkat ediniz. Aksi takdirde sorun yaşanabilmektedir. Portal kullanıcıları 60 kb'ı geçen logo içeren faturaları portalde görememektedirler.

HATA MESAJI GÖRÜNTÜSÜ ÇIKMASI

Soru 423- E- Belge Portalı Giriş sayfasında “Hata Mesajı” görüntüsü çıkmaktadır. Bu zamana kadar böyle bir durumla karşılaşmıyorken şu anda ne gibi bir durum oluştu acaba? Bu hata kodlarının görünmemesi için ne yapılması gerekir?

Cevap 423- "2004:ZARF ID BULUNAMADI" durumu GİB'de bulunmayan bir zarf sorgulandığında ortaya çıkar. Bu durumda henüz zarfı gönderici GİB'e göndermemiştir (gönderdiğini sanıyor olabilir ama göndermemiştir). Zarfı neden gönderemediğini kendi yazılımcısı bilmelidir. GİB'e gönderilmemiş olan zarfların aynı numaralar ile tekrar gönderimi denenebilir.

ZARF ID SORGULAMASINDA; İÇERDİĞİ HARFLERİ KÜÇÜK YAZINCA; ZARF ID BULUNAMADI CEVABI DÖNÜYOR

Soru 424- Zarf ID sorgulamasında; içerdiği harfleri küçük yazınca;

55ce06fa-c09b-0680-e100-8000821804f7 (2004 ZARF ID BULUNAMADI ) cevabı dönüyor.

Fakat büyük harf içerdiği zaman;

55CE06FA-C09B-0680-E100-8000821804F7 (1300 BASARIYLA TAMAMLANDI) şeklinde cevap dönüyor. Bunun sebebi nedir?

Sistemdeki zarf ve ETTN numaraları büyük/küçük harf duyarlıdır. Büyük harfli hali ile küçük harfli hali farklı zarfları temsil etmektedir.

Cevap 424- Siz de sisteminizi bu şekilde, ayrı ayrı algılayacak şekilde düzenlemelisiniz.

GİB-PORTALİ - ÖZEL MATRAH BİLGİLERİ

Soru 425- Portaldan E-fatura kesiyoruz. Güncellemeden sonra özel matrahlı fatura kesiyoruz. Özel matrahlı Bilgileri bölümünde Özel Matrah Nedeni:"806" olarak seçtik.

Özel Matrah bilgileri bölümündeki;

Özel Matrah; Yüzde; Vergi Tutarı, bölümlerine ne yazacağız? Bu bölümleri boş geçtiğimizde fatura oluşturmuyor.

499

Cevap 425- Özel matrahlı faturalarda tutarın içinde vergi de olduğundan mal/hizmetin ne kadarının vergiye ait olduğunun anlaşılması için bu alanlar konulmuştur. Özel matrah ile ilgili olarak GİB Portalinden keseceğiniz faturadaki alanların açıklamaları şu şekildedir:

- Özel Matrah alanı: Vergi matrahınız nedir? Mal/hizmet tutarınız vergi dâhil 100 TL olabilir. Bunun kaç TL'si vergi matrahıdır.

- Yüzde: İçindeki KDV yüzdesi nedir? Vergi matrahından % kaç oranında KDV alınmaktadır.

- Özel Matrah Nedeni: İlgili kalemin özel matrah nedeni listeden seçilir.

- Vergi tutarı: Tutar kısmının kaç TL'si vergidir?(KDV tutarı).

Portaldeki bu 4 alanın doldurulması gerekmektedir. Buna göre örneğin KDV dâhil tutarınız 500 TL ise iç yüzde yöntemi kullanılarak bu tutarın içinde ne kadarının KDV olduğunu ve asıl KDV matrahının ne kadar olduğunu bulmalısınız. Bunun için aşağıdaki formülleri kullanabilirsiniz;

KDV Dâhil tutardan KDV matrahının bulunması = KDV Dâhil Fiyat/(1+KDV Yüzdesi)

KDV Dâhil tutardan sadece KDV tutarını ayrıştırmak istiyorsanız = KDV Dâhil Tutar x KDV Oranı/(100+KDV Oranı)

Örnek olarak KDV Dâhil Tutarınız 500 TL ise

- KDV Matrahı = 500/(1+0,18) = 423,73 olacaktır.

- KDV Tutarı = 500x18/(100+18) = 76.27 olacaktır.

Buna göre bu alanları doldurarak faturanızı oluşturabilirsiniz. Ayrıca KDV Kanununda belirtilen hangi özel matrah tipine giriyorsa ona ait olan faturanın Not kısmında "KDV DÂHİLDİR" bilgisi yer almalıdır.

2016 YILINA GEÇİŞTE FATURA NO FATURA TİPİ - MUAFİYET KODLARI

Soru 426- Hurda faturası kestim. Daha önceki kestiklerimde KDV alanını 0 yaparak yan tarafta bir kutucuk çıkardı ve buraya gerekli açıklamayı yazardım.

Şimdi ise KDV muafiyet sebebinde 351-KDV-istisna olmayan diğer diye yazıyor ve ben müdahale edip silmek istediğimde donuk bir ekran geliyor ve müdahale ettirmiyor. Ne yapmalıyım?

Cevap 426- GİB hangi fatura türünü seçmeniz gerektiğine karışamaz. Mevzuatsal yükümlülükler geçerlidir.

GİB sitesinde belirtilen Kod-Listeleri-İstisna-Tevkifat ve Muafiyet-Kodları dokümanındaki bilgilere göre faturanızın hangi kapsamda kesildiğine karar vererek faturanızı oluştururken ilgili "Fatura Tipi"ni seçiniz ve fatura üzerinde ilgili açıklamalara yer veriniz.

Fatura Tipine göre karşınıza gelecek olan muafiyet sebebini seçebilirsiniz(yazılımcınızın ekrana getirmesi gerekmektedir.). (351 kodunun seçilmesi gereken bir faturada ek bilgileri faturanın Not alanına yazınız.)

500

E-FATURAYA 8 GÜN İÇİNDE CEVAP VERİLMEDİ

Soru 427- Fatura alıcıya başarıyla iletildi. Ancak "Uygulama yanıtı 8 gün geciktiği için cevap kabul edilmedi" mesajı karşı tarafın kabul ettiği anlamına mı geliyor?

Cevap 427- Sistem yanıtları elektronik belgenin alıcının posta kutusuna elektronik olarak güvenli bir şekilde iletilmiş olduğunun tespiti açısından sistem tarafından otomatik olarak üretilmektedir.

Uygulama yanıtları ise alıcı tarafından (sistem tarafından otomatik olmaksızın) faturanın içeriğini kabul veya red etmek amacıyla oluşturulan ve elektronik imza mahiyetindeki mali mühür ile imzalanan elektronik bir belge mahiyetindedir

Ticari fatura senaryosuna göre düzenlenip gönderilmiş bir fatura için alıcısı tarafından dönülen "red" yanıtının satıcı açısından hukuki sonuç doğurabilmesi ve dikkate alınabilmesi için söz konusu yanıtın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 günlük sürede yapılması gerektiği açık olup, bu sürede red edilmeyip süre geçtikten sonra itiraz edilmiş olması faturanın düzenlenmiş ve alıcısına iletilmiş olduğunu kabul etme gereğini ortadan kaldırmamaktadır.

Bu nedenle düzenlenmiş ve alıcısının posta kutusuna başarılı şekilde iletilmiş e-fatura, itiraz halinde alıcı ile satıcı arasındaki hukuki ihtilaf süreci tamamlanıncaya kadar geçerli kabul edilmesi gerekmektedir.

Alıcı tarafın hukuki ihtilafa (itiraza) konu hususların, satıcı tarafından yasal ve zorunlu olarak yerine getirilmesi için itirazın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen sürede yapılması gerektiği açıktır. Süresinden sonra gerek e-fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların satıcı tarafından kabul edilme zorunluluğu bulunmamakta olup düzenlenmiş e-faturanın taraflar arasındaki işlemlere dayanak teşkil etmesine hukuki bir engel bulunmamaktadır.

Ayrıca gerek e-fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların, fatura alıcısı tarafından süresinde yapılmış olup olmadığının satıcı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte Başkanlığımızca e-fatura uygulamasını portal yöntemi ile kullanan mükelleflerin düzenlemiş oldukları ticari fatura senaryosundaki faturalara alıcıları tarafından itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi 8 (sekiz) günlük süre ile sınırlandırılmıştır. Bu süreden sonra sistem red yanıtı vermeye imkân tanımamaktadır.

GİB, aynı 8 günlük red süresi kriterini, entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerini kullanan mükelleflerinde sistemlerini buna göre uygulama zorunluluğunu 05.01.2015 tarihinde yapılan düzenleme ile 15.01.2015 tarihinden geçerli olmak üzere getirmiştir.15.01.2015 tarihi itibariyle Entegrasyon ve Özel Entegrasyon yöntemi kullanıcılarının sistemlerinde buna yönelik güncellemelerini yapmak zorundadır. Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; sistem üzerinden yapılan sorguda e-Fatura uygulamasından Entegrasyon yöntemi ile faydalanmakta olduğunuz ve belirttiğiniz tarih olan 28.04.2014'te de bu yöntemi kullandığınız belirlenmiş olup, teknik olarak bu tarihte ve sonrasında (15.01.2015 tarihine kadar) ticari fatura senaryosu kapsamında

501

gönderdiğiniz faturalara 8 günden sonra alıcıları tarafından kabul / red uygulama yanıtı verilmesi sistemde teknik olarak mümkün olmakla beraber, Türk Ticaret Kanununun ilgili hükmü gereğince kanuni itiraz süresi olan 8 günlük süreden sonra yapılmış olan itirazları satıcının dikkate alma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bu nedenle, süresinden sonra yapılmış itiraza konu e-faturalarınızı ilgili oldukları vergilendirme dönemlerinde defter kayıtlarınıza almanız ve beyannamelerine intikal ettirmiş olmanız uygun olup, tarafınızca herhangi bir düzeltme işlemi yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Sonuç olarak:

-TTK'ya göre göre 8. gün sonunda yanıt verilmeyen faturalar kabul edilmiş sayılır. Alıcı ve gönderici mutabık kalarak bu süreden sonra ancak faturaya harici yollarla itiraz edebilir.

- 8 günden sonra gönderilen uygulama yanıtları (kabul/red yanıtları) portal kullanıcısına ulaşmamaktadır. Mevcut durumda cevaplarınız alıcıya ulaşmadığı için faturaları 8 günü geçtiğinden kabul etmiş sayılmaktasınız. Mevzuat hükümleri gereği işlem yapabilirsiniz.

-Portalda kullanıcısının ticari faturaya yasal süresi olan 8 günden sonra cevap vermesi engellenmiştir.

-Gönderdiğiniz faturanız geçerlidir ve alıcı tarafından kabul edilmiş sayılmaktadır.

Aynı şekilde GİB başkanlığı, Entegrasyon/özel entegrasyon yöntemi kullanıcılarının buna göre işlem yapma zorunluluğu getirmiştir. Buna göre;

1. Gönderici Birim kendisine, fatura yollandıktan sekiz gün sonra gelen uygulama yanıtlarını kabul etmemelidir.

2. Posta kutusu uygulama yanıtını faturayı aldıktan sonra sekiz gün içerisinde göndericiye yollamalıdır. Uygulama yanıtının fatura alındıktan sekiz sonra dönülmesi engellenmelidir.

GİB başkanlığı, entegrasyon/özel entegrasyon yöntemi kullanıcılarının buna göre işlem yapmaları gerektiğini, entegrasyon/özel entegrasyon kurallarına uymayanların entegrasyon/özel entegrasyon kullanıcılıklarının iptal edileceğini ifade etmektedir.

E-FATURA UYGULAMASI GÜMRÜK İŞLEMLERİ KILAVUZU

Soru 428- Türkiye'den yurt dışına ve Serbest Bölgeye ihracat yapan firmayız. 01.01.2016 tarihinde e-faturaya geçtik.

Cevap 428- 454 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin 3. Bölümünde belirtilen “İhracat İşlemlerinde E-fatura Uygulamasına İlişkin olarak yayınlanması öngörülen “ e-Fatura Gümrük İşlemleri Kılavuzu” yayınlanmıştır.

Ancak ihracat işlemlerinde zorunlu e-fatura uygulaması, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 1.7.2017 tarihine ertelenmiştir.

502

Erteleme tüm ihracat faturalarını kapsamaktadır. Serbest bölgeye yapılan satışlar da ihracat sayılmaktadır.

Bu durumda, serbest bölgeye 01.07.2016 tarihinden sonra yapılacak satışlar için e-fatura düzenlenecektir.

E-FATURANIN SERİ NUMARA TAKİBİ ZORUNLULUĞU

Soru 429- Özel Entegratör kullanıcısıyız. Şirket merkezimiz için 3 ayrı muhasebe programından fatura kesiyoruz. Hataları engellemek adına tüm kestiğimiz faturalar entegratörümüzün portalında taslağa düşüyor.

Burada kontrollerimizi yaparak Faturanın gönderme işlemini tamamlıyoruz. Fakat burada hatalı fatura oluştuğunda taslak olan faturayı siliyoruz. Dolayısıyla aynı faturayı yeniden sistemde kesmek istediğimizde yeni bir seri numarası ile faturamız oluşuyor. Bu Taslakta iken iptal edilen faturanın hiçbir izi bulunmuyor.

Bu seri numarası hiç kullanılmamış gibi görünecek bunun bir sakıncası olur mu?

Aynı işlem taslakta faturayı gönderdiğimizde iptal ya da hatalı olarak dönen faturalarda da geçerli. Bu seri numarası bir daha kullanılmıyor.

Bu iki durumda da seri numarasının kullanılmıyor olmasının sakıncası olur mu?

Yukarıda bilgileri yazılı faturamızı düzenlerken miktar kısmında litre olması gerekirken sehven adet olarak seçim yaptık ve faturamızı bu şekilde onayladık. Faturayı iptal etme ya da düzeltme gibi bir imkânımız var mı?

Cevap 429- Kullanıcı fatura serisinde atlama yapmamalıdır. İptal edilen fatura numarası bir daha kullanılmayabilir. Ancak kullanıcının bu faturanın XML'ini İPTAL faturası olarak saklaması gerekmektedir. E-Fatura görüntüleyici ile bu faturayı açıp sorguladığınızda faturanın GİB'den başarıyla geçmediği, haliyle iptal faturası olduğu anlaşılacaktır. Aynı zamanda da fatura numarasında atlama olmayacaktır.

Hata alan faturalarla ilgiliyse farklı bir durum söz konusudur. Örneğin 1230 hatası alan bir fatura aynı numara ve içerikle yeniden zarflayarak gönderilmelidir. Yani aynı fatura numarası kullanılmalıdır. Bu bilgilere göre sisteminizi düzenlemeniz gerekmektedir.

Miktar kısmına litre yazılması gerekirken adet yazılması konusuna gelince, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Mezkûr Kanunun "Faturanın şekli" başlıklı 230 uncu maddesinde ise; "Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:1-Faturanın düzenleme tarihi, seri ve sıra numarası;2-Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;3-Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;4-Malın veya işin nevi, miktarı, fiyat ve tutarı;5-Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası.

503

Bu itibarla, düzenlenen faturalarda, malın türü, miktarı, fiyatı ve tutarının bulunması kanuni zorunluluk olup, faturaya konu olan malın türü ve miktarının da herkesçe bilinen, resmi kabul görmüş, kesin ve standart bir ölçü olması gerekmektedir. Buna göre, düzenlediğiniz fatura ve/veya sevk irsaliyesinde ya da irsaliyeli faturada malın miktarı yazılmış, ancak herkesçe bilinen litre olarak belirtilecek olan ürün için yanlışlıkla adet yazılmış olması belgeyi sakatlamaz, yani geçerlidir. E-FATURADA VERGİ NUMARASININ YANLIŞ GİRİLMESİ DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM

Soru 430- Tarafımızdan 29.04.16 tarihinde kesilen BRL2016000001889 Nolu faturada, müşteri vergi kimlik numarası bölümüne hatalı olarak şirketimizin vergi kimlik numarası ve dairesini yazdık. Fatura bizim gelen kutusunda beklemektedir. Gönderilen kısımda da alıcıdan yanıt bekleyen bölümün de beklemektedir. Bu faturayı e- fatura sisteminde silip iptal etmemiz gerekiyor mu(görüntüsünü alıp saklamak şartıyla)? Yoksa kendi kendimize iade mi keselim? Başka seçenek olarak da bu faturayı muhasebeleştirmeden bu kaydı direk taslaklara taşısak ama dosyamızda saklasak (yanlışlıkla kesildiğine dair belgelerle) bir sakıncası olur mu?

Cevap 430-1. Faturayı göndermediyseniz:

a. GİB Portal yöntemin kullanıyorsanız;

i. "Fatura Oluştur" bölümünden oluşturulmuş ve onaylanmış faturalar iptal edilememektedir. Bu durumda iki seçeneğiniz bulunmaktadır:

(1) Aynı fatura numarasını kullanmak istiyorsanız: Onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı "Düzenle" düğmesi ile tekrar düzenleyebilirsiniz. Bu durumda aynı faturanın (fatura numarası değişmeksizin) onayı gitmiş olur ve fatura "Onaylandı" durumdan çıkıp, ilk oluşturduğundaki "Onaylanmadı" haline geri döner.

(2) Aynı fatura numarasını kullanmak istemiyorsanız: Onayladığınız ve göndermediğiniz (taslaklarda bulunan) faturanızı "İptal" düğmesi ile iptal edebilirsiniz. Sonrasında bu fatura Arşiv menüsüne kalkacaktır. Bu faturayı da diğer faturalarınızla birlikte bilgisayarınızda saklamanız gerektiğinden, ilgili faturayı Arşiv menüsünden bilgisayarınıza indirip saklayabilirsiniz. "Fatura Oluştur" bölümünden sıradaki fatura numarası ile fatura oluşturabilirsiniz.

ii. "Yükleme Araçları" bölümünü kullanıyorsanız:

(1). Hatalı faturayı portale yüklemediyseniz hiç faturayı oluşturmamışsınız gibi düşünebilir ve aynı fatura numarası ile yeni bir faturayı doğru şekilde oluşturup yükleyebilirsiniz.

(2). Hatalı faturayı portale yüklediyseniz, yüklediğiniz fatura üzerinde değişiklik yapılması mümkün değildir. Yüklenmiş faturalar portalden silinememektedir. Yüklenmiş faturaları iptal düğmesi ile iptal edebilirsiniz. Sonrasında (bu faturayı da diğer faturalarınızla birlikte bilgisayarınızda saklamanız gerektiğinden) ilgili faturayı Arşiv menüsünden bilgisayarınıza indirip saklayabilirsiniz. Sıradaki fatura numarası ile "Yükleme Araçları" bölümünden faturanızı yükleyebilirsiniz.

504

b. Entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemlerinden birisini kullanıyorsanız onayladığınız ve göndermediğiniz faturanızı sisteminizden silebilir ya da iptal edebilirsiniz, hiç oluşturulmamış gibi olur. Aynı fatura numarasını kullanarak yeni fatura oluşturabilirsiniz.

2. Faturayı başarıyla gönderdiyseniz (gönderilmiş fatura üzerinde düzeltme işlemi yapılamayacağından);

a. fatura ticari faturaysa alıcı faturaya red cevabı verebilir(8 gün içerisinde). Söz konusu fatura zarfının durumunun 1300 olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. Red yanıtının başarılı durum kodu almasının ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise (fatura ve red yanıtı sisteminde bulunmak kaydıyla) faturayı hiç kayıtlarına almamalıdır.

b. (Temel / ticari fatura ayrımı olmaksızın) alıcı mevzuat hükümlerine UYGUNSA iade faturası kesebilir(iade faturası kesimi ile ilgili olarak mevzuat hükümleri gözden geçirilmelidir.

Uygun olmayan bir durum için iade faturası kesimi incelemede sorun yaşamanıza sebep olabilir) ya da harici yollarla faturaya itiraz edebilir. İtiraz öncesinde fatura zarfının durumunun 1300 (ya da 48 saatten sonra hala 1220) olduğunu gördüğünden (fatura geçerlilik kazandığından) gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir.

İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan Türk Ticaret Kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini(KEP, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. (İtiraz sonrasında fatura GİB sisteminden kaybolmayacak ya da sistem üzerindeki durum kodu değişmeyecektir. Ancak bir inceleme durumunda kanuni geçerliliği olan bu itiraz belgesini gösterebilirsiniz.)

Gönderilmiş olan bir e-faturanın reddi ya da harici yollarla itirazı sonrasında faturanın göndericisi aynı e-fatura numarasını tekrar kullanamaz. Farklı bir fatura numarası ile e-fatura gönderimi gerçekleştirilmelidir.

3. Faturayı gönderdiyseniz ancak fatura zarfı hata aldıysa; Fatura, zarfı hata aldığı için ulaşmadıysa zaten geçersizdir, iptal faturası gibidir. İlgili işlem tekrar gönderim gerektirirse, fatura zaten başarıyla ulaşmadığından fatura geçersiz olduğundan, iptal faturası gibidir.

BİZE KESİLEN FATURALARIN ONAYLAMA SÜRESİ KAÇ GÜN

Soru 431- Firmaların, bizim firmamıza ticari e- fatura düzenleyip onay için gönderdiğinde, bu faturaların tekrar cevaplanması kaç gündür? Ayrıca bize ticari e-fatura gönderim süresi kaç gündür? Örneğin 01.01.2016 tarihli faturayı firma bize 11.01.2016 tarihinde sistemden gönderiyor. Bize bu faturadan dolayı ceza gelir mi? Ceza gelmemesi için ne yapılmalıyız?

Cevap 431- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Kayıt Zamanı" başlıklı 219 uncu maddesinde; "Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. Şöyle ki;

505

a)Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.

b)Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine cevaz vermez."

hükümleri yer almaktadır.

Aynı Kanunun 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." şeklinde tanımlanmış, aynı Kanunun 231'inci maddesinin (5) numaralı bendinde ise; "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır" hükmüne yer verilmiştir.

Faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (3.) bölümünde e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklandıktan sonra "e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi" başlıklı (5.) bölümünün beşinci paragrafında "Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır." açıklaması yapılmıştır.

04.02.2010 tarihinde yayınlanan 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço usulüne göre defter tutan mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarının bildirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri yeniden belirlenmiş ve Tebliğin, 2.1. "Dönemi" başlıklı bölümde yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve/veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerektiği, mal ve/veya hizmet alış/satışlarının bildirilecekleri aylık dönemlerin, bunlara ilişkin belgelerin düzenlenme tarihi dikkate alınarak belirleneceği ifade edilmiştir.

Ayrıca, aynı Tebliğin 4.2. "Bildirimlerin Düzeltilmesi" başlıklı bölümüne göre; mükellefler elektronik ortamda gönderip onayladıktan sonra, bildirimlerinde hata veya eksiklik bulunduğunu tespit etmeleri halinde, bunları yeniden düzenleyerek göndermek suretiyle düzeltme yapabilirler.

Ba ve Bs bildirim formlarından herhangi birinde hata yapıldığının belirlenmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun düzeltilerek gönderilmesi gerekmektedir.

Düzeltme işlemlerinde, hatalı veya eksik olarak düzenlenmiş bulunan bildirim formları tamamen iptal edilmekte ve düzeltmeleri içerecek şekilde düzenlenerek verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Dolayısıyla, düzeltme amacıyla düzenlenen bildirim formlarının, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alış-satış bilgilerini içerecek şekilde doldurulması gerekmektedir.

Bildirimlerin verilme süresi içerisinde yapılan düzeltmelerde herhangi bir ceza uygulanmayacak olup, bu süre geçtikten sonra yapılan düzeltmelerde ise, düzeltilen her

506

bir form için ayrı ayrı olmak üzere Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesi hükmü uyarınca işlem yapılacaktır.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanununun;

- 29/1-a maddesinde mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılacağı,

- 29/3 üncü maddesinde indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği,

-34/1 inci maddesinde verginin indirim konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmesi ve bu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirilebileceği,

-53 üncü maddesinde bu Kanunda geçen fatura ve benzeri vesikalar tabirinin Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikaları ifade ettiği

hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 54/1 inci maddesine göre; katma değer vergisi mükellefleri, tutulması mecburî defter kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve kontrolüne imkân verecek şekilde düzenleyecekler ve bu kayıtlarda en az

a) Vergi konusu işlemlerin mahiyeti, vergisiz tutarları, hesaplanan vergi, indirilebilir vergi miktarlarını,

b) Vergiden istisna edilen işlemlerin, indirim hakkı tanınan ve tanınmayanlara göre mahiyeti ve ayırımı ile hesaplanan indirilebilir vergi miktarını,

c) İndirim konusu yapılamayacak işlemlerin niteliği ve bu işlemlerle ilgili vergi miktarlarını,

d) Matrah ve indirim miktarlarındaki değişmelerle, ödenen, terkin edilen ve iade olunan vergileri açıkça göstereceklerdir.

Buna göre firmanız tarafından düzenlenmiş ve KDV Beyannamesi ile Bs formunda bildirilmiş olan 15/01/2016 tarihli iki adet e-Faturada gösterilen KDV 'nin, KDV Kanununun yukarıda belirtilen " indirim", " indirimin belgelendirilmesi" ve "kayıt düzeni" hükümleri uyarınca, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak kaydıyla bu belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde KDV indirimi mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemi kullanıcıları tarafından e-fatura sistemi üzerinden gönderimi yapılıp gönderim süreci tamamlandığı halde alıcıya teslimi başarısız olan e-faturaların yeni bir zarfa konularak tekrar gönderilmesi teknik olarak mümkündür.

507

MALİ MÜHÜR SERTİFİKA SORUMLUSU DEĞİŞMESİ DURUMUNDA YAPILMASI GEREKEN İŞLEM

Soru 432-Mali Mühür Sertifika Sorumlusunun şirketten ayrılması durumunda bilgilerinin değiştirilip yerine yeni mali mühür sertifika sorumlusu kaydedilebilir mi? Kısaca yeni imza yetkilisinin mali işler sertifika sorumlusu olarak kaydedilmesi için hangi yolu izlememiz gerekir?

Cevap 432- Sertifika Sorumlusunun sorumluluğu; sadece mali mühür sertifikasının tesliminde muhatap alınacak kişi olmasıdır. Devamını gerektirecek başkaca bir sorumluluk bulunmamaktadır.

Ancak sertifika sorumlusu olarak belirtilen kişi şirketinizin imza yetkilisi ise bu değişikliği bağlı olduğunuz Vergi daireniz ve Mersis sistemindeki bilgilerinizdeki değişikliği bildirmelisiniz.

FATURA ÖN EKİ

Soru 433- Fatura ön eki sistem GIB olarak veriyor. Ön ekini 3 harfli istediğimizi yapabilir miyiz? GIB yerine örneğin IST yapmamız bu şekilde kullanmamız mümkün mü? Yoksa bu durum özel izne mi tabidir? Benzer şekilde yüklediğim fatura numarasının ön ekini FYS dışında bir şey yapabilir miyim?

Cevap 433- Fatura seri numarasının verilmesi yönteme göre değişmektedir.

- Portal yöntemini kullanıyorsanız GIB (değiştirilebilmekte) ve FYS ile başlayan seri numaraları kullanılabilmektedir:

- Portalden oluşturduğunuz faturalarınız için seri numarası otomatik olarak verilmektedir. Portalde Araçlar - Kullanıcı Bilgileri - Fatura Ön Eki alanındaki "GIB" ön ekini "FYS" haricinde istediğiniz bir ön ek ile değiştirebilirsiniz. Bu işlemi yıl içerisinde portalden oluşturacağınız ilk fatura için yapmalısınız. Bu sadece portalden oluşturduğunuz faturalar için geçerlidir.

- Portalde "Yükleme Araçları" bölümünü kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır ve zorunlu olarak "FYS" ön eki kullanılmalıdır.

Portal kullanıcıları için aynı VKN/TCKN kullanıldığından Merkez-Şube ayrımı yapılması amacıyla (yukarıdaki iki ön ek hariç) farklı seri numaralarının kullanılması mümkün değildir. İstenirse merkez ya da şubeden birisi FYS ön eki ile portale yükleme yapabilir, diğeri faturalarını “Fatura Oluştur” bölümünden oluşturur.

- Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerini kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır. İstenilen ön ek ile başlanabilir ve şubeler için farklı ön ekler kullanılabilir. Ancak her seri kendi içerisinde müteselsil olmalıdır. Teknik olarak kullanıcı istediği zaman yeni bir seri oluşturabilir.

Faturalarda her seri kendi içerisinde (sonu 1'den başlayarak) atlama yapılmadan devam ettirilmelidir. Fatura numaralarının müteselsilliğini sağlanması mükellefin sorumluluğundadır. Seri değişimlerinde (ya da eski seriye kaldığı yerden devam edecek şekilde tekrar dönme işleminde) bildirim yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Seri

508

numarasının ilk 3 karakteri rakam ya da harf olabilir. Harf kullanılması durumunda Türkçe karakter kullanılamaz ve büyük harf kullanılması gerekmektedir.

Entegrasyon sistemi değişikliği ya da özel entegratör değişikliklerinde kullanıcı aynı seri ve sıra numarasından devam ederek ya da yeni seri ve ...001 numarası ile başlayarak fatura oluşturmaya devam edebilir.

GİB-Portal yönteminden entegrasyon ya da özel entegrasyon yöntemine geçen mükelleflerin GİB-Portal yönteminde kullandıkları fatura serisinden farklı seri kullanmaları daha uygun olur. Çünkü entegrasyon / özel entegrasyon sisteminizde GİB-Portalindeki seriden devam ederseniz, ilerde tekrar GİB-Portal yöntemine geçmeniz halinde bu durum sorun oluşturacaktır. Örneğin şimdi GİB-Portalinde kaldığınız fatura numarası olan GIB/FYS...100 numarasından entagrasyon/özel entegrasyon sisteminizde fatura kesmeye devam ederseniz, tekrar GİB-Portal yöntemine dönüş yaptığınızda sistem GIB/FYS...99 numarasında kaldığından GIB/FYS...100 numarasını üretmenize/yüklemenize izin verecek, ardından gönderim sırasında "1163 GÖNDERİLEN ZARF SİSTEMDE DAHA ÖNCE GÖNDERİLEN BİR FATURA İÇERMEKTEDİR." hatası alacaktır.

Çünkü siz GIB/FYS...100'ü entagrasyon/özel entagrasyon yöntemi sisteminden göndermiş olacaksınız. Ancak GİB-Portalinin bu durumdan haberi olmayacak. Ancak entagrasyon/özel entagrasyon yöntemimdeki fatura sayısı kadar fatura oluşturup göndermeniz ve gönderimde hata almanızın ardından (belki yüzlerce fatura için gereksiz yere bu işlemi yaptıktan sonra) tekrar GİB-Portalinden göndermediğiniz fatura numarasına ulaşınca 1163 hatası olmadan gönderim yapabileceksiniz.

Bu nedenle yöntem değiştirdikten sonra GİB-Portal yönteminde kullandığınız fatura serisinden farklı seri kullanınız.

Kullanacağınız fatura serileri ile ilgili olarak GİB’den izin alınması ya da bu başkanlığa bilgi verilmesi gerekmemektedir.

HATA YANITI ALINMASI

Soru 434- Sistemden "1191 Gönderilen sistem yanıtı daha önce gönderilen bir zarfa referans değildir." hatası alıyorum sebebi ne olabilir?

Cevap 434- Bu durumun üç sebebi olabilir:

1. Doğru zarfa doğru şekilde sistem yanıtı vermiyorsunuzdur. (yanlış referans ya da yanlış/ters etiket kullanıyor olabilirsiniz)

2. Zarf alındıktan sonra gönderici ya da alıcının etiket bilgisi değişmiş olabilir.

3. 48 saatten sonra başarısız sistem yanıtı dönmeye çalışıyorsunuzdur. 48 saatten sonra dönülen sistem yanıtları eğer başarısız dönülürse sistem buna hata verir.

4. Daha önce sistem yanıtı verilmiş bir zarfa ikinci bir sistem yanıtı verilmeye çalışılıyordur. Bir zarfa birden fazla sistem yanıtı dönülemez. İkinci kez (ve daha sonraki denemelerde) sistem yanıtı verilmeye çalışıldığında bu hata verilir.

509

5. Göndericinin etiket bilgisi değiştiyse yeni etikete yapılan gönderimde de bu hata alınır. Çünkü sistem yanıtında kontrol gönderilen ilk zarftaki etiketlere istinaden yapılmaktadır.

6. Sisteminize gelen ancak sisteminizin alamadığını belirttiği, bir zarfa sistem yanıtı verilmeye çalışılıyordur.

7. Merkezdeki durumu 1163 olan bir zarfa sistem yanıtı verilmeye çalışılıyordur.

İlk beş durumda 1220 durumundaki zarftaki fatura geçerlidir, başarılı sistem yanıtı dönülmüş gibidir.

Yukarıda 5. maddedeki göndericinin etiket bilgisinin değişmesinde, fatura ya da uygulama yanıtının alıcısı faturayı ya da uygulama yanıtını imza doğrulaması ve süresinden sonra uygulama yanıtı gönderimi gibi geçerli sebeplerden dolayı kabul etmek istemiyorsa sistem yanıtı dönemeyeceğinden fatura ya da uygulama yanıtına harici yollarla itiraz etmeli ve ardından karşı tarafa bilgi vermelidir.

FATURALARDA ÇOKLU SERİ NO KULLANIMI

Soru 435- Müteselsilliği bozmamak adına ayın her gününü ifade eden E01...E30, çok sayıda Seri No kullanacağız. Birden çok seri kullanımı konusunda bir sıkıntı doğar mı?

Cevap 435-Birden fazla seri kullanmanıza engel bir durum bulunmamaktadır.

Fatura seri numarasının verilmesi yönteme göre değişmektedir.

- Portal yöntemini kullanıyorsanız GIB (değiştirilebilmekte) ve FYS ile başlayan seri numaraları kullanılabilmektedir:

- Portalden oluşturduğunuz faturalarınız için seri numarası otomatik olarak verilmektedir. Portalde Araçlar - Kullanıcı Bilgileri - Fatura Ön Eki alanındaki "GIB" ön ekini "FYS" haricinde istediğiniz bir ön ek ile değiştirebilirsiniz. Bu işlemi yıl içerisinde portalden oluşturacağınız ilk fatura için yapmalısınız. Bu sadece portalden oluşturduğunuz faturalar için geçerlidir.

- Portalde "Yükleme Araçları" bölümünü kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır ve zorunlu olarak "FYS" ön eki kullanılmalıdır.

- Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerini kullanıyorsanız fatura seri numarası tarafınızdan oluşturulmalıdır. İstenilen ön ek ile başlanabilir.

Faturalarda her seri kendi içerisinde (sonu 1'den başlayarak) atlama yapılmadan devam ettirilmelidir. Fatura numaralarının müteselsilliğinin sağlanması mükellefin sorumluluğundadır. Seri değişimlerinde (ya da eski seriye kaldığı yerden devam edecek şekilde tekrar dönme işleminde) bildirim yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.

BİZE E-FATURA KESECEK FİRMANIN, E-FATURA KESMESİNİ ENGELLEME İMKÂNI

Soru 436- Bir firmanın bana e-fatura kesmesini nasıl engelleyebilirim? Firma bloke etme gibi bir sistem var mı?

510

Cevap 436- Sisteme kayıtlı olan e-fatura kullanıcıları birbirlerine e-fatura kesebilmektedirler. Sistemde birbirlerine karşı e-fatura kesmesini engelleme mekanizması bulunmamaktadır.

E FATURADA TEVKİFATLI İADE

Soru 437- Kesilen tevkifatlı faturanın iadesini yapmak gerekmektedir. Entegrasyon kullanıcısı değiliz.

Portalda bu şekilde iade faturası tevkifatlı olarak nasıl düzenlerim?

Cevap 437- Tevkifatlı faturanın iadesi KDV uygulama genel tebliğinde açıklanmıştır. Bu açıklamaya uygun olarak iade faturasının düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak portal kullanıcıları için manuel ortamda bu tip bir iade faturası düzenlemek mümkün olmayabilir. Bunun için portal kullanıcıları uyumlu bir yazılım programı kullanarak istenen şekilde fatura düzenlenip sisteme aktarılabilir veya entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerinden biri seçilerek de bu şekilde iade faturası düzenlenebilir.

DÖVİZLİ FATURADA TL BEDEL GÖSTERİMİ HAKKINDA

Soru 438- İhraç kayıtlı olarak kesmiş olduğumuz faturalarda kalem fiyat ve tutar toplamı ile DİP toplamlarda Döviz bedeller gösterilmekte ve Notlar kısmında da Kur belirtilmektedir. Bunun haricinde Fatura KDV toplamı ile toplam tutarların TL karşılığını belirtmemiz zorunlu mu?

Cevap 438- E-fatura kâğıt faturanın tabi olduğu kurallara tabidir. Buna göre Vergi Usul Kanunu’nun 215/2-a maddesinde;

“Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz.” hükmü yer almakta olup buna göre faturanız düzenlenmelidir.

TEMİNAT MEKTUPLARINDAKİ (YANSITMA FATURASI) KDV MUAFİYETİ SEBEBİ

Soru 439- Bayisi olduğumuz firmaya bankadan teminat mektubu aldık, banka ödenen teminat mektup komisyon bedelini aynen firmaya yansıtacağımızdan KDV 0 olarak fatura keseceğiz. KDV muafiyet sebebine hangi madde yazacağız 350 yazabilir miyiz?

Cevap 439-Yapmak istediğiniz işlemin kanunen karşılığı yansıtma faturası ise; KDV kanununda sayılan istisna türlerinden değildir. Bu nedenle SATIS (satış) faturası tipini seçmeli ve 0 KDV girebilmek için "istisna olamayan diğer 351 kodu"nu seçerek işlem yapmalısınız.

YURTİÇİ SIFIRLI KDV FATURA KESME

Soru 440- 2016 yılında (x) kargo ile yurtdışına 1 palet malzeme gönderdik. Alıcıya teslim edemediler. Şimdi aynı miktarda fatura düzenlememiz gerekiyor. Ancak 0 lı KDV yazdığımızda vergi seçiniz ekranında bize uygun bölüm bulamıyoruz. Ne yapmamız gerekir?

511

Cevap 440- KDV sıfır olarak geçilmesi gerekiyorsa burada yapılan işlem, eğer bir KDV istisna türü kapsamında ise ( 209,301,302 vb.) bu durumda istisna fatura tipi seçilip KDV sıfır girilip buna karşılık gelen KDV istisna kodu seçilmelidir.

Eğer KDV sıfır geçilmesi gerekiyor ancak bir KDV istisnası durumu söz konusu değilse satış fatura tipi seçilerek KDV sıfır geçilmeli ve buna karşılık olarak "351 istisna olmayan diğer" kodu girilmelidir.

GÜNCEL ŞEKLİ İLE 397 SIRA NO'LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete No:

  (416, 421 ve 424 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Değişiklikleriyle Güncel)

 

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

(Sıra No: 397)

(05.03.2010 tarih ve 27512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.)

 

1. Giriş

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri, sağladıkları verimlilik ve maliyet avantajı gibi nedenlerle mükelleflere ait iş süreçlerinde gittikçe daha yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum, özellikle yüksek sayıda yasal belge ve kayıt ile ilgili süreçleri kağıt ortamında yürütmek zorunda olan mükelleflere yönelik, gelişen teknolojiye uygun yeni usul ve esasların belirlenmesini zorunlu kılmaktadır.

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun[1] 5766 Sayılı Kanunun[2] 17 nci maddesi ile değişen Mükerrer 242 nci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile Maliye Bakanlığı; elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkili kılınmıştır.

512

Ayrıca söz konusu fıkrada, Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu çerçevede, Vergi Usul Kanununun Maliye Bakanlığına tanıdığı yetkilere istinaden, yaygın olarak kullanılan belgelerden biri olan faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğde açıklanmaktadır.

2. Tanımlar ve Kısaltmalar

Bu Tebliğde geçen;

Elektronik Kayıt : Elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesini,

Elektronik Belge : Şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan bilgileri içeren elektronik kayıtlar bütününü,

Başkanlık : Gelir İdaresi Başkanlığı'nı,

Elektronik Fatura (e-Fatura)

: Bu Tebliğde yer alan şartlara uygun olan ve elektronik belge biçiminde oluşturulmuş faturayı,

e-Fatura Uygulaması

: Başkanlık tarafından belirlenen standartlara uygun mesajların, taraflar arasında güvenli bir şekilde aktarılması imkanını sunan uygulamaların genel adını,

e-Fatura Portalı : e-Fatura Uygulamasına ait temel fonksiyonların, internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile Başkanlık tarafından geliştirilen portalı,

TÜBİTAK-UEKAE : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü'nü,

HSM : (Hardware Security Module-Donanımsal Güvenlik Modülü) İçerisine mali mühür sertifikası yüklenebilen ve birim zamanda akıllı karttan çok daha fazla sayıda işlem yapma kapasitesine sahip aracı

ifade eder.

3. Genel Olarak e-Fatura

513

Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 230 uncu maddesinde ise faturanın şekli belirtilerek içermesi gereken asgari bilgiler sayılmıştır. Anılan Kanunun 231 inci maddesinde de fatura düzenlenmesinde uyulacak kaidelere, 232 nci maddesinde ise fatura kullanma mecburiyetine ilişkin esaslara yer verilmiştir.

Vergi Usul Kanununun Mükerrer 242 nci maddesinin 2 numaralı fıkrasında yer alan hükmün Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden; düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından da istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın, elektronik belge olarak düzenlenmesi, müşteriye elektronik ortamda iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin yapılan düzenlemeler bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.

Bu Tebliğde düzenlenen e-Fatura, yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.

(421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen paragraf) Elektronik Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin birbirlerinden aldıkları mallar ve sağladıkları hizmetler için 1/9/2013 tarihinden itibaren elektronik fatura göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.

4. e-Fatura Uygulamasından Yararlanma

(424 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen bölüm) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesi uyarınca fatura düzenlemek zorunda olan mükelleflere bu Tebliğde getirilen usul ve esaslar çerçevesinde e-Fatura gönderme ve/veya alma izni verilmesi uygun görülmüştür. (Tebliğin 8 inci bölümünde yer alan istisna hariç olmak üzere)

Uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin, başvuru işlemlerini www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan başvuru kılavuzuna uygun olarak yerine getirmeleri gerekmektedir.

Başkanlık tarafından yapılan değerlendirme sonrasında başvuruları uygun bulunan mükelleflerin kullanıcı hesapları Başkanlıkça tanımlanacak ve aktive edilecektir.

Bu işlemlerin tamamlanmasının ardından kullanıcı hesabı aracılığı ile e-Fatura gönderme ve/veya alma işlemleri gerçekleştirilecektir.

Tüzel kişi mükellef olmayan ve e-fatura göndermek ve/veya almak isteyen kurum, kuruluş ve işletmelerin uygulama karşısındaki durumu ve uygulamadan yararlanma prosedürleri, yapacakları başvuru üzerine Başkanlık tarafından belirlenecektir.

5. e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi

Tebliğin 8 inci bölümünde belirtilen istisna hariç olmak üzere e-Faturanın, bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenmesi, gönderme veya alma işlemlerinin de Başkanlık tarafından oluşturulan e-Fatura Uygulaması aracılığı ile gerçekleştirilmesi zorunludur.

Faturaların elektronik belge olarak oluşturulması ve gönderilmesinde uyulması gereken format ve standartlar http://www.efatura.gov.tr/ internet adresinde

514

duyurulmuştur. Bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar ile söz konusu format ve standartlara uygun olarak düzenlenmeyen, düzenlense dahi e-Fatura Uygulaması aracılığı ile gönderilmeyen veya alınmayan herhangi bir elektronik belge, Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlenmiş fatura hükmünde değildir.

Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır.

e-Fatura Uygulamasının kullanım esasları aşağıdaki bölümlerde yer almaktadır.

5.1. e-Fatura Uygulamasının Kullanımı

e-Fatura Uygulaması, elektronik belge olarak düzenlenen faturaların tarafları arasında dolaşımı ile ilgili oluşturma, gönderme ve alma zamanı gibi önemli kayıtların tarafsız bir biçimde tutulmasını sağlamak ve elektronik belge olarak oluşturulmuş herhangi bir belgenin sıhhatinden (format ve standartlara uygunluk, göndericinin kimliği ve doğruluğu, elektronik belgenin geçerliliği ve içeriğinin bütünlüğü) emin olmak amacı ile Başkanlık tarafından oluşturulan uygulamanın genel adıdır.

e-Fatura Uygulaması, bünyesinde e-Fatura gönderme ve/veya alma işlemlerini yapmak üzere her bir kullanıcıya ait kullanıcı hesabı barındıracak olup, bu hesap aracılığı ile kullanılabilecek fonksiyonlar, ilgili hesabın ve kullanıcının niteliğine göre şekillenecektir.

e-Fatura Uygulaması kapsamında fatura oluşturma, gönderme ve alma işlemleri,

i. Bilgi işlem sistemlerinin e-Fatura Uygulamasına entegre edilmesi yoluyla veya

ii. e-Fatura Uygulamasına ait temel fonksiyonların internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile oluşturulan ve http://www.efatura.gov.tr/ internet adresinde hizmete sunulan e-Fatura Portalı aracılığıyla

gerçekleştirilebilir.

e-Faturaların taraflar arasında güvenli bir şekilde dolaşımına imkan sağlayan e-Fatura Uygulaması ile ilgili olarak başlangıç aşamasında yukarıda sayılan iki yöntemi belirlemiş olan Başkanlık, uygulamanın geliştirilmesi ve farklı kullanım imkanlarının oluşturulması yönündeki çalışmalarına devam etmektedir. Bu çalışmalar neticesinde ortaya çıkarılacak yeni yöntemler ve bu yöntemlere ilişkin kurallar, http://www.efatura.gov.tr/ internet sitesi aracılığı ile kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.

5.1.1. Bilgi İşlem Sistemlerinin Entegre Edilmesi Yoluyla Kullanım

Bilgi işlem sistemleri yeterli olan kullanıcıların, gerekli entegrasyonu sağlamaları koşulu ile e-Fatura Uygulamasını doğrudan kendilerine ait bilgi işlem sistemleri aracılığı ile kullanmaları mümkündür.

(421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile eklenen paragraf) Bununla birlikte mükellefler, elektronik fatura gönderme ve alma işlemlerini teknik yeterliliğe sahip, Başkanlıktan özel entegrasyon izni almış mükelleflerin bilgi işlem sistemi vasıtasıyla da gerçekleştirebilirler. Özelentegrasyon izni almak isteyen mükellefler e-Fatura Uygulamasına başvuru için gerekli belgelerin yanında özel entegrasyon talebini içeren bir dilekçe ve ekinde Özel Entegrasyon Bilgi İşlem Sistem Raporu (BİS) ile Başkanlığa başvuru yapacaklardır. Özel entegrasyon yapmak isteyen

515

mükelleflerin www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan kılavuzlara uygun bilgi işlem altyapısını kurmaları zorunludur. Başkanlık özel entegrasyon yapan mükellefler için ilave yükümlülük belirlemeye ve istediğinde ulusal ve uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Mükellefin, elektronik fatura gönderip alma işlemini özel entegrasyon izni alan mükelleflere ait bilgi işlem sistemi vasıtasıyla gerçekleştirmesi, muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmaz. Elektronik fatura gönderip alma işleminde kullanılan bilgi işlem sistemi yazılım ve donanım alt yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur. Özel entegrasyon izni alan mükelleflerin listesi www.efatura.gov.tr internet adresinden yayımlanacaktır.

(421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile eklenen paragraf) Bilgi işlem sistemi yurt dışından yönetilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasından entegrasyon yöntemiyle yararlanma konusundaki durumları yapacakları başvuru üzerine Başkanlıkça değerlendirilerek elektronik fatura gönderip almalarına izin verilebilecektir.

Yukarıda ifade edilen çerçevede bilgi işlem sistemi entegrasyonu yapılabilmesi için uyulması gereken kurallar ve standartlar ile yapılması gereken işlemleri içeren kılavuzlar http://www.efatura.gov.tr/ internet sitesinde kamuoyu bilgisine sunulmuştur.

(424 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen paragraf) Uygulamaya entegre olmak isteyenler, bilgi işlem sistemlerinde gerekli ön hazırlıkları tamamladıktan sonra, sistemlerini ve fatura ile ilgili süreçlerini açıklayan dokümanlarla birlikte www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan başvuru kılavuzuna uygun olarak Başkanlığa başvuruda bulunacaklardır.

Başvurusu uygun bulunanlara entegrasyon işlemlerine başlayabilecekleri bir yazı ile bildirilecektir. Entegrasyon çalışmaları, başlama yazısı tarihinden itibaren en geç bir yıl içerisinde tamamlanmak zorundadır.

Entegrasyon sürecini başarı ile tamamlayan mükellefler, Başkanlığın konuya ilişkin yazısı üzerine, e-Fatura Uygulamasını gerçekleştirdikleri entegrasyon aracılığı ile kullanmaya başlayacaktır.

Başkanlık e-Fatura Uygulamasına entegre olmak isteyen mükelleflere yönelik olarak genel entegrasyon usulleri belirleyebileceği gibi bilgi işlem sistemleri, kapasite, iş gerekleri ve ihtiyaçları gibi hususları göz önüne alarak özel entegrasyon usulleri de belirleyebilir.

5.1.2. e-Fatura Portalı Aracılığı ile Kullanım

Bilgi işlem sistemlerinin entegre edilmesi sureti ile e-Fatura Uygulamasını kullanma konusunda yeterli alt yapıya sahip olmayan kullanıcıların uygulamadan yararlanabilmelerini sağlamak amacıyla geliştirilen e-Fatura Portalı, e-Fatura Uygulamasına ait temel fonksiyonları bünyesinde barındırmaktadır.

e-Fatura Portalı, Tebliğin 4 üncü bölümündeki adımlar sonucunda oluşturulan kullanıcı hesapları aracılığı ile http://www.efatura.gov.tr/ internet adresinde hizmet sunacaktır. Kullanıcılar, e-Fatura gönderme ve/veya alma ile ilgili temel işlemleri, portal içerisinde sunulan arayüzleri kullanarak yapabileceklerdir.

6. e-Faturanın Muhafaza ve İbraz Yükümlülüğü

516

Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine göre mükellefler, gerek düzenledikleri gerekse adlarına düzenlenen faturaları, yasal süreler dahilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler.

(416 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen paragraf) e-Faturanın veri bütünlüğünün sağlanması ile kaynağının inkar edilemezliği Mali Mühürle ve 5070 sayılı Kanunla getirilen nitelikli elektronik sertifika ile garanti altına alınmaktadır. Elektronik imzanın ve Mali Mührün doğruluk ve geçerlilik kontrolünün ancak elektronik ortamda yapılabilmesi nedeniyle e-Faturanın kâğıda basılarak saklanması söz konusu değildir. Bu nedenle mükellefler, düzenledikleri ve aldıkları e-Faturaları, üzerindeki Mali Mühür veya elektronik imzayı da içerecek şekilde kanuni süreler dâhilinde kendi bünyelerindeki elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza ve istendiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla ibraz edeceklerdir.

Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, arşivlenen faturaların doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin olan her türlü elektronik kayıt ve veri, veritabanı dosyası, saklama ortamı ile doğrulama ve görüntüleme araçlarının tümünü kapsamakta olup, e-Faturalara istendiğinde kolaylıkla erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde görüntüleyebilmeyi ve faturaların okunabilir kağıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak biçimde yerine getirilmelidir. (421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile eklenen cümle) Bu yükümlülük, elektronik faturaların üçüncü kişiler nezdinde muhafaza edilmesi durumunda muhafaza eden için de yasal süreler içinde geçerlidir.

(421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen paragraf) Mükelleflere ait elektronik faturaların yine mükelleflere ait bilgi işlem sistemlerinde saklanması esas olup üçüncü kişiler nezdinde de elektronik saklama yapılabilecektir. Başka mükelleflerden elektronik saklama hizmetinin alınması mükelleflerin elektronik faturalarının muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Elektronik faturaların muhafazasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yapılması zorunludur. Bu zorunluluk yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez.

(421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile eklenen paragraf) Başka mükelleflere ait elektronik faturaları saklama hizmeti verenler elektronik fatura uygulamasını bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle kullanmak zorundadır. Elektronik Fatura Saklama Hizmeti verecek mükelleflerin Başkanlığa "Elektronik Fatura Saklama Hizmeti Başvuru Formu ve Taahhütnamesi" ile başvuru yaparak saklama izni almaları zorunludur. Bu amaçla başvuru yapacak mükelleflerin başvuru dilekçesi ekinde Bilgi İşlem Sistem Raporunu (BİS) göndermesi gerekmektedir. Başkanlıktan elektronik fatura saklama hizmeti izni almadan saklama yapılması Başkanlık nezdinde hüküm ifade etmez. Saklama izni alan mükelleflerin listesi www.efatura.gov.tr internet adresinden yayımlanacaktır. Saklama koşulları ve saklama hizmeti verecek mükellefin uyması gereken diğer kurallar www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanacaktır.

(421 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile eklenen paragraf) Gerekli görülen durumlarda, elektronik fatura saklama hizmeti verenlerden elektronik fatura bilgilerine ilişkin olarak belirlenecek standartlara uygun üretilecek raporların ibrazı, elektronik fatura saklama hizmeti verenlere ait bilgi işlem sistem veya sistemlerine sürekli erişimin sağlanması sureti ile istenebilir. Bu kapsamda, ifade edilen erişimin sağlanması için kullanılacak yöntem ve teknolojiler ile ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi ile ilgili süreçler www.efatura.gov.tr adresinde açıklanır. Elektronik fatura saklama hizmeti verenlerin bilgi işlem sistemine erişim ile ilgili yetki, sektör, mükellef veya faaliyet hacimleri itibarıyla kullanılabilir. Başkanlık elektronik fatura saklama hizmeti veren mükellefler için ilave yükümlülük belirlemeye ve istediğinde ulusal ve uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı gerek görmesi halinde, bu Tebliğde belirlenen esaslar ile sınırlı olmak üzere, başka

517

mükelleflere ait elektronik faturaları saklama hizmeti verenlerin bilgi işlem sistemlerini denetleme yetkisine sahiptir.

7. Mali Mühür

(424 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen paragraf) Vergi Usul Kanunu kapsamında yapılacak düzenlemeler çerçevesinde kullanılmak üzere, tüzel kişi, diğer kurum, kuruluş, işletmelere ve istemeleri halinde gerçek kişi mükelleflere ait veri bütünlüğünün, kaynağın ve içeriğin garanti altına alınması ile gerekli durumlarda gizliliğin sağlanması fonksiyonlarının yerine getirilmesi amacı ile oluşturulan ve e-Fatura Uygulaması bünyesinde yapılan işlemlerde kullanılması zorunlu olan Mali Mühür, Başkanlık adına TÜBİTAK-UEKAE tarafından hazırlanan elektronik sertifika alt yapısını ifade etmektedir.

Kullanım alanı ve bahsedilen fonksiyonları nedeni ile Mali Mühürün, kurumun bildirilen yetkili veya yetkililerinin kontrolü altında kullanılması, yetkili kişi veya kişilerin değişmesi halinde de yeni yetkili veya yetkililerin derhal belirlenmesi ve bunlara ait bilgilerin Başkanlıkça belirlenecek yöntemlerle bildirilmesi zorunludur.

Tüzel kişilerin ve diğer kurumların herhangi bir nedenle unvanlarının değişmesi halinde, eski unvanı barındıran sertifikaları geçerliliğini kaybedeceğinden, unvan değişikliğini izleyen 15 gün içerisinde yeni unvanına uygun sertifika başvurusu yapması gerekmektedir.

Sahiplerine kart okuyucuları ile birlikte teslim edilecek sertifikaların HSM aracılığı ile kullanılması da mümkündür. Ancak bu durumda Mali Mühür Sertifikalarının HSM'lere yüklenmesi işleminin TÜBİTAK-UEKAE veya yetkili kıldığı kişiler/kurumlar aracılığı ile yapılması ve tercih edilen HSM modellerinin TÜBİTAK-UEKAE tarafından yayımlanacak niteliklere sahip olması gerekmektedir.

Mali Mühürün başvuru, işleyiş ve kullanımı ile ilgili tüm bilgi ve belgeler http://mm.kamusm.gov.tr/ internet sitesinde yer almaktadır.

(424 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile eklenen paragraf) e-Fatura uygulamasından yararlanan mükellefler ile diğer kurum, kuruluş ve işletmelerin e-faturalarını kendi mali mühür sertifikaları ile onaylamaları veya nitelikli elektronik sertifikaları ile imzalamaları esastır. Ancak e-fatura uygulamasını özel entegratör vasıtasıyla kullananlar düzenlenecek e-faturaların özel entegratörün mali mühür sertifikası ile onaylanmasına izin verebilirler.

8. EFKS Kapsamında Düzenlenen Faturalar

Elektronik fatura çalışmaları kapsamında, Başkanlıkça Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) adı altında bir başlangıç adımı tasarlanmış ve sınırlı sayıda mükellef ile protokol imzalanarak uygulamaya konulmuştur.

Bahsedilen mükelleflerin elektronik belge olarak fatura düzenleme ve göndermeye ilişkin almış olduğu EFKS izinleri, Başkanlık tarafından aksi duyuruluncaya kadar geçerli olduğundan, bu mükelleflerin EFKS kapsamında elektronik belge olarak düzenleyip, müşterilerine elektronik ortamda ilettikleri faturalar da Vergi Usul Kanunu kapsamında geçerli fatura hükmündedir.

Ancak EFKS uygulamasından yararlanmak için Başkanlık ile protokol imzalayan mükelleflerin, Tebliğin 5.1.1. bölümünde açıklanan entegrasyonu, Tebliğin yayım tarihinden itibaren bir yıl içerisinde oluşturması zorunludur. Bu süre içerisinde söz

518

konusu entegrasyonu tamamlamayan mükelleflerin EFKS protokolleri, herhangi bir uyarıya gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır.

9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler

Başkanlık tarafından bu Tebliğde yer alan usul ve esaslara aykırı biçimde e-Fatura düzenleyen mükellefler hakkında, işledikleri fiile göre Vergi Usul Kanununda öngörülen cezalar uygulanır.

e-Fatura Uygulamasından yararlanma yetkisi bulunmakla birlikte, bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslara uymayan ve Başkanlıkça yapılacak uyarıya rağmen durumlarını düzeltmeyen mükelleflerin, e-Fatura gönderme ve/veya alma yetkileri Başkanlık tarafından yapılacak değerlendirme üzerine iptal edilebilir. Yetkileri Başkanlıkça iptal edilen mükellefler, iptal edilen yetkileri bakımından bir yıl süre ile e-Fatura Uygulamasından yararlanamazlar.

Mükellefler, e-Fatura Uygulaması kapsamında oluşturdukları elektronik belgelerde yer verdikleri bilgilerin gerçek duruma uygunluğunu sağlamaktan sorumlu olup, bu çerçevede Başkanlığın herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.

e-Fatura düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin gerek kendi sistemlerinde gerekse e-Fatura Uygulamasında meydana gelebilecek arıza ve kesinti durumlarında fatura düzenleyebilmek için yeteri kadar basılı kağıt fatura bulundurmaları zorunludur.

Başkanlık, gerek görmesi halinde uygulamadan yararlanan mükelleflerin bilgi işlem sistemini/sistemlerini denetleme yetkisine sahiptir. Bu denetimler sırasında mükellefler, gerekli her türlü imkanı (uygun donanım ve yazılımlar, terminallere ulaşım izinleri ve uzman personel gibi) sağlamak zorundadır.

Mükellefler, bilgi işlem sistemini/sistemlerini oluşturan yazılım, donanım, dosya, dokümantasyon ve diğer unsurları, hiçbir şekilde kısmen veya tamamen vergi inceleme elemanlarının ve Başkanlıkça görevlendirilecek personelin erişimini ve denetimini engelleyecek bir sözleşme veya lisansa konu edemez.

10. Vergi Usul Kanunu Kapsamında Düzenlenen Diğer Belgeler

e-Fatura Uygulaması, Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlenmesi zorunlu olan fatura dışında kalan belgelerin de taraflar arasında dolaşımına imkan verecek şekilde tasarlanmıştır. Bu çerçevede, taraflar arasında elektronik belge olarak dolaşımı Başkanlıkça uygun bulunanlar, ilgili format ve standartların duyurulmasının ardından, e-Fatura Uygulaması aracılığı ile gönderilip alınabilecektir.

11. Diğer Hususlar

Başkanlık, e-Fatura Uygulamasının altyapısı ve işleyişini göz önünde bulundurarak, ilgilisine bilgi vermek suretiyle, e-Fatura Uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin başvurularının yanıtlanmasını belli bir süre erteleyebilir veya başvuruları sıraya koyabilir veya önceden haber vermek ve hazırlıklar için yeterli zaman tanımak kaydıyla, uygulama ile ilgili her türlü standart ile diğer teknik konularda genel veya özel değişiklikler yapabileceği gibi uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirebilir.

Diğer taraftan e-Fatura Uygulaması, Vergi Usul Kanununun Mükerrer 242 nci maddesinin 2 numaralı fıkrasının beşinci bendinde belirtilen şekilde özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirketin kurulması durumunda, belirlenecek yeni esaslara göre devam ettirilebilecektir.

519

Tebliğ olunur.

 

[1]10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

[2] 06.06.2008 tarih ve 26898 Sayılı (Mükerrer) Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

433 SIRA NO'LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİResmi Gazete Tarihi: 30/12/2013Resmi Gazete No: 28867 (Mükerrer)

  VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ

(SIRA NO: 433)

1- Giriş

4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 242 nci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile Maliye Bakanlığı, elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tâbi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkili kılınmıştır.

Ayrıca söz konusu fıkrada, Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

520

Aynı Kanunun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait kayıtların tevsikinin mecbur olduğu; dördüncü fıkrasında, Maliye Bakanlığının, düzenlenmesi mecburi olan belgelerde bulunması gereken zorunlu bilgileri belirleyebileceği hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan anılan Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde, Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Ayrıca aynı maddenin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde, Maliye Bakanlığının Vergi Usul Kanununun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Yukarıda yer verilen yetkilere istinaden, Vergi Usul Kanunu uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân tanıyan e-Arşiv Uygulamasına ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.

2- Tanımlar ve Kısaltmalar

Bu Tebliğde geçen;

Başkanlık : Gelir İdaresi Başkanlığını,

Bilgi Fişi : 3100 Sayılı Kanun ve 426 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında yapılan düzenlemelere uygun olarak ödeme kaydedici cihazlarda (yeni nesil dâhil) düzenlenen mali değeri olmayan fişi,

Bilgi İşlem Sistemi

: Mükelleflerin belgelerini elektronik ortamda oluşturmak, kaydetmek, muhafaza etmek ve ilgili diğer işlemlerini gerçekleştirmek amacı ile doğrudan ya da dolaylı olarak

521

kullandıkları her türlü yazılım ve donanım ile saklama ortamlarını,

BİS Dokümanı

: Bilgi İşlem Sistemi Dokümanını,

e-Arşiv Raporu

: Elektronik Arşiv uygulaması kapsamında Başkanlığın belirlediği veri formatı ve standardına uygun olarak hazırlanan raporu,

EFKS : Elektronik Fatura Kayıt Sistemini,

Elektronik Arşiv (e-Arşiv)

: Bu Tebliğde yer alan şartlara uygun şekilde elektronik ortamda oluşturulan faturanın elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesini,

Elektronik Arşiv Uygulaması (e-Arşiv Uygulaması)

: Başkanlık tarafından belirlenen standartlara uygun olarak faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan uygulamayı,

Elektronik Belge

: Şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan bilgileri içeren elektronik kayıtlar bütününü,

Elektronik Kayıt

: Elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesini,

Elektronik Saklama Hizmeti Veren Kurum

: 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında Başkanlıktan saklama hizmeti verme izni almış mükellefi,

İnternet : Mal ve hizmetlerin sipariş ve satın alma

522

Satışı süreçlerinin tamamının internet üzerinden gerçekleştiği satış biçimini,

Mali Mühür : 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde Başkanlık için TÜBİTAK-BİLGEM Kamu SM bünyesinde oluşturulan elektronik sertifika alt yapısını,

Nitelikli Elektronik Sertifika (NES)

: 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun dokuzuncu maddesinde tanımlanan ve yalnızca gerçek kişi mükelleflerce kullanabilen elektronik sertifikayı,

Özel Entegratör

: 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında Başkanlıktan özelentegrasyon izni almış mükellefi,

TÜBİTAK-BİLGEM Kamu SM

: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi Kamu Sertifikasyon Merkezini,

Vergi Mükellefi

: Bu tebliğ uygulaması bakımından, Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan birinci ve ikinci sınıf tüccarları, serbest meslek erbabını, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarları, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçileri, vergiden muaf esnafı,

Vergi Mükellefi Olmayanlar

: Bu Tebliğ uygulaması bakımından vergi mükelleflerinin dışında kalanları,

Zaman Damgası

: Bir elektronik verinin üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve/veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi amacıyla elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı tarafından doğrulanan kaydı

ifade eder.

3- e-Arşiv Uygulaması İzni

Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura, kâğıt ortamında en az iki nüsha olarak düzenlenerek ilk nüshası (aslı) müşteriye verilen, ikinci nüshası ise yine kâğıt

523

ortamında aynı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre mükelleflerce saklanılan bir belgedir.

Bu tebliğ kapsamında elektronik ortamda oluşturulan faturanın, alıcısına kâğıt olarak gönderilen veya elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali ise ikinci nüsha hükmündedir. Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-arşiv izni alan mükellefler, elektronik ortamda oluşturdukları faturayı elektronik ortamda muhafaza ederler.

e-Arşiv Uygulamasından yararlanabilmek için bu Tebliğin 4 üncü bölümünde belirtilen esaslara göre başvuru yapılması gerekmektedir.

Bu Tebliğ kapsamında e-Arşiv Uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler;

a) 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre e-fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.

b) 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

c) Vergi mükellefi olmayanlara ise e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, müşterilerinin talebi doğrultusunda elektronik ortamda iletmeye veya kâğıt ortamında göndermeye, oluşturulan faturaların ikinci nüshasınıelektronik ortamda muhafaza etmeye ve istenildiğinde ibraz etmeye zorunludurlar.

4- Uygulamadan Yararlanma Yöntemleri ve Başvuru

Uygulamadan yararlanmak için mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir.

Mükellefler e-Arşiv Uygulamasını, kendi bilgi işlem sistemi veya Başkanlıktan izin almış özel entegratör bilgi işlem sistemi üzerinden olmak üzere iki yöntemle kullanabilirler.

Uygulamayı kendi bilgi işlem sistemi üzerinde kullanmak isteyen mükellefler  http://www.efatura.gov.tr/ İnternet adresinde yayımlanan e-Arşiv Uygulaması Başvuru Kılavuzu'nda açıklanan şartlara uygun olarak başvuru yaparlar.

e-Arşiv Uygulamasını Başkanlıktan e-arşiv izni almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemi üzerinde kullanmak isteyen mükellefler, doğrudan özel entegratöre başvuracak olup ayrıca Başkanlığa başvuruda bulunmazlar.

Özel entegratörler kendilerine başvuran mükellefler ile ilgili istenen bilgileri http://www.efatura.gov.tr/ İnternet adresinde yayımlanan kılavuzlarda yer alan açıklamalara uygun olarak Başkanlığa elektronik ortamda bildirmek mecburiyetindedirler.

4.1. Değerlendirme ve İzin

e-Arşiv Uygulamasını kendi bilgi işlem sistemi üzerinden kullanmak için yapılan başvurular, mükellefe ait sistemin yapısı, işleyişi ve bu sistemde düzenlenen belge ve raporların bu Tebliğde ve http://www.efatura.gov.tr/ İnternet adresinde yayımlanan e-Arşiv Kılavuzunda belirlenen usul ve esaslara uygun olup olmadığı açısından Başkanlıkça değerlendirilir.

524

Başkanlık gerek görmesi halinde, ilave bilgiler isteyebileceği gibi, mükellefe ait bilgi işlem sisteminde yerinde incelemeler yapabilir veya yaptırabilir.

Yapılan değerlendirme sonrasında başvuruları uygun bulunan mükelleflere yazı ile e- arşiv izni verilir.

Değerlendirme aşamasında eksiklikleri tespit edilen mükelleflere, söz konusu eksiklikleri gidermeleri için yazı ile 1 yıl süre verilir. Bu süre içerisinde eksikliklerini gidermeyen mükelleflerin başvuruları reddedilebilir. Bu durumdaki mükelleflerin, reddi izleyen 1 yıl içerisinde yapacakları başvurular kabul edilmez. Bu durum, mükelleflerin e-Arşiv Uygulamasından Başkanlıktan e-arşiv izni alan özel entegratörler vasıtasıyla yararlanmalarına engel teşkil etmez.

Başkanlıktan izin alan özel entegratörler, anlaşma yaptıkları mükelleflere ilişkin bilgileri Başkanlık sistemine yüklediklerinde www.efatura.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan kılavuzlarda açıklanan elektronik mesaj yapısına uygun onayı almaları halinde anlaşma yaptıkları mükelleflere e-arşiv hizmeti vermeye başlayabilirler.

5-Özel Entegratör Hizmeti Verenler

421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında Başkanlıktan özel entegrasyon izni alan mükellefler, bu Tebliğ kapsamında belge düzenlemek isteyen mükelleflere elektronik ortamda fatura ve e-arşiv raporu oluşturma, mali mühürle onaylama, zaman damgası kullanma ve oluşturulan faturayı Tebliğin 7 nci bölümüne uygun olarak elektronik ortamda alıcıya iletme hizmeti verebilirler.

e-Arşiv hizmetini özel entegratör sistemi üzerinden alan mükellefler, fatura ve elektronik arşiv raporlarında özelentegratörün mali mührünün ve zaman damgasının kullanılmasını talep edebilirler.

Özel entegratörlerin e-arşiv hizmeti verebilmesi için Başkanlıktan ayrıca e-arşiv izni alması gerekmektedir. Bu izni alabilmek için gerekli koşullar http://www.efatura.gov.tr/  İnternet adresinde yayımlanan kılavuzlarda yer almaktadır.

6- Belgelerin Elektronik Ortamda Oluşturulması

e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen belgeler Başkanlığa bildirilen bilgi işlem sisteminde veya özelentegratör sisteminde oluşturulmalıdır.

Kullanılan elektronik belge formatı, üzerinde mali mühür/NES taşımaya, belge üzerinde doğrulamaya, görüntülemeye ve kâğıt baskı almaya imkân veren genel tanınırlığa sahip bir format olmalıdır.

Mükellefler, istemeleri halinde fatura formatı olarak www.efatura.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını da kullanabilirler. Başkanlık gerekli görmesi halinde, mükelleflerin kullandıkları elektronik belge formatının değiştirilmesini isteyebilir.

Uygulamayı kendi sistemi üzerinden kullanan tüzel kişiler elektronik ortamda oluşturdukları faturalarını kendi mali mühürleri ile gerçek kişiler ise kendi mali mühürleri ya da NES ile onaylarlar.

Uygulamanın özel entegratör vasıtasıyla kullanılması durumunda belgeler mükelleflerin kendi mali mühür ya daNES'i ile veya mükellefin istemesi halinde özel entegratörün mali mührü ile onaylanır.

525

e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen belgeler, bu Tebliğ ile getirilen düzenlemeler dışında başta Vergi Usul Kanunu olmak üzere, diğer vergi kanunları ve ilgili düzenlemelerde yer alan sürelere ve belirlenen usul ve esaslara uygun biçimde oluşturulmak zorundadır.

6.1 Belgelere Konulacak Amblem

Bu Tebliğ kapsamında oluşturulan elektronik belgelerde, 2/2/1985 tarihli ve 18654 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Vergi Usul Kanunu uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik-hükümlerine göre belgelerin önyüzünün üst orta kısmına gelecek şekilde basılması zorunlu olan ‘Belgelere Konulacak Özel İşaret(Amblem)' ile ‘İl Kod Numarası' yerine aynı konumda bulunmak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi,. amblemin altında ise "e-Arşiv Fatura" ibaresi bulunur. Tebliğin 3-c bendi kapsamında elektronik ortamda iletilen faturanın alt kısmında ayrıca "e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir." ifadesi yazılır.

6.2 Belge Numarası

e-Arşiv izni kapsamında düzenlenen belgelerde, seri-sıra numarası yerine 3 haneli birim kodu ve 13 haneli sıra numarasından oluşan belge numarası kullanılır. Birim kodu serbestçe belirlenebilir.

Başkanlık bazı birim kodlarının kullanımını yasaklayabileceği gibi bazı işlemler için belirlediği birim kodlarının kullanılmasını zorunlu kılabilir.

Belge numarası içerisinde yer alan sıra numarası, 4 karakter yıl ve 9 karakter müteselsil numaradan oluşmaktadır. Her bir birim koduna ait sıra numarası kendi içinde oluşturulur ve takip edilir. Sıra numarası içerisinde yer alan 9 karakterlik müteselsil numara, her yılın ilk günü itibariyle "1" rakamından başlatılarak kullanılır. Mükellef bünyesinde aynı belge numarası birden fazla kullanılamaz.

7- Belgelerin Alıcılarına Teslimi

Mükellefler e-Arşiv Uygulaması kapsamında elektronik belge biçiminde oluşturdukları faturayı bu Tebliğin 7.2bölümünde belirtilen istisna haricinde alıcısına kâğıt ortamında teslim ederler.

Elektronik ortamda oluşturulan faturanın kâğıt ortamında teslimi halinde baskı işlemi mükellefin kendisi tarafından yapılabilir. İsteyen mükellefler baskı işini anlaşmalı matbaa işletmelerine veya özel entegratörlere de yaptırabilir. Bu durumda anlaşmalı matbaa işletmeleri veya özel entegratörler tarafından Başkanlığa herhangi bir bildirim yapılmaz.

Vergi Usul Kanununun faturanın nizamına ilişkin hükümlerine göre faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir.

Bu hükme göre, vergi uygulamaları bakımından faturada imzanın bulunması zorunlu olmakla beraber, faturanın şekil ve nizamına ilişkin esaslara riayet edilmek şartıyla, düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine yazdırılmak suretiyle faturanın (hazır imzalı olarak) kullanılabilmesi mümkündür.

e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi zorunludur.

526

7.1 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Olmayan Mükelleflere Faturanın Teslimi

e-Fatura Uygulamasından yararlanma hakkı olup henüz kayıtlı olmayan mükelleflere e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen fatura kâğıt ortamında teslim edilir. Bu kapsamda, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur.

7.2 Vergi Mükellefi Olmayanlara Faturanın Teslimi

e-Arşiv Uygulaması kapsamında, bu Tebliğin 3-c bendine göre vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen fatura, alıcının rızasına bağlı olarak kâğıt veya elektronik ortamda teslim edilir.

Vergi mükellefi olmayan alıcı tarafından elektronik ortamda teslimi istenen fatura internet dâhil olmak üzere her türlü elektronik araç ve ortamlar vasıtasıyla iletilebilir.

Vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlarda fatura, malın teslimi ya da hizmetin ifası anında elektronik ortamda iletiliyorsa müşteriye bu faturanın kâğıt çıktısı verilir. Bu durumda çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Bu imkândan yararlanabilmek için faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi zorunludur.

8- Raporlama

e-Arşiv izni alan mükellefler ve e-arşiv hizmeti verme konusunda Başkanlıktan izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturdukları belgelere ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan veri formatı ve standardına uygun e-Arşiv Raporunu mali mühür ya da NES ile zaman damgalı olarak onaylamak ve e-Arşiv Kılavuzunda açıklanan yöntem veya yöntemlerle Başkanlık sistemine aktarmak zorundadır.

Başkanlık, yazıyla bildirmek ve hazırlık için yeterli süre tanımak şartıyla rapor aktarım süresini ve yöntemini değiştirmeye, sektörler ve mükellef grupları itibariyle farklı veri aktarım süresi ve yöntemi belirlemeye yetkilidir.

Başkanlık, yazı ile bildirmek ve hazırlık için yeterli süre tanımak şartıyla e-Arşiv Raporlarının ve elektronik ortamda arşivlenen belgelerin uzaktan erişimine açılmasını isteyebilir.

Erişim ve raporlama gereklerinin yerine getirilmiş olması, mükellefin e-arşive konu belgelerinin muhafazası ve ibrazı ödevlerini ortadan kaldırmaz.

9- Elektronik Belgelerin Muhafazası ve İbrazı

Bu Tebliğ kapsamında izin alan mükellefler, muhafaza ve ibraz ödevlerini yerine getirirken aşağıdaki hususlara riayet etmek zorundadır.

a) Bu Tebliğ uygulamasından faydalanan mükellefler, oluşturdukları ikinci nüsha elektronik belgelerini ve e-Arşiv Raporlarını birbirleriyle ilişkili şekilde, vergi kanunları ve diğer kanuni düzenlemelerin kâğıt nüshalar için öngörmüş olduğu süreler dâhilinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmekle yükümlüdür.

b) İzin alan mükellefler, ikinci nüsha elektronik belgelerini ve e-Arşiv Raporlarını kendi bilgi işlem sistemlerinde muhafaza ederler. Bu mükellefler istemeleri halinde

527

Başkanlıktan saklama izni almış kuruluşlarda da muhafaza ödevlerini yerine getirebilirler.

c) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile onaylayarak saklarlar.

d) Özel entegratörlerden e-arşiv hizmeti alanlar izin kapsamında, elektronik ortamda düzenledikleri ikinci nüsha faturalarını kendilerine ait mali mühür ya da NES ile veya özel entegratöre ait mali mühürle onaylayarak saklarlar.

e) Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, elektronik belgelerin ve ilişkili raporların doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin her türlü elektronik veri, veri tabanı dosyası, saklama ortamı veya doğrulama ve görüntüleme araçlarını kapsar.

f) Mükellefler tarafından muhafaza edilen elektronik belgeler muhatabına gönderilen kâğıt nüshalar ile aynı içerikte ve istenildiğinde aynı görüntüde basılabilecek şekilde saklanmalıdır.

g) Muhafaza edilen elektronik belgelerin sorgulanması, görüntülenmesi ve kâğıt çıktılarının alınması sırasında kullanılacak anahtarlardan birisinin belge numarası olması zorunludur.

h) Elektronik belge ve raporların Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu alanlarda muhafaza edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk, yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez.

i) Bu Tebliğin 3-b bendine göre adına fatura düzenlenen vergi mükellefleri bu belgeyi kâğıt ortamda almak ve saklamak zorundadır.

j) Bu Tebliğ uygulaması kapsamında vergi mükellefi olmayanlar adına düzenlenen faturaların iletiminin elektronik ortamda olması halinde vergi kanunlarına göre muhafaza ödevi bulunanlar elektronik ortamda aldıkları faturaların muhafazasını da elektronik ortamda yapmak zorundadır.

10- İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışında Düzenlenecek Faturalar

e-Arşiv izni olup internet üzerinden vergi mükellefi olmayanlara mal ve hizmet satışı yapanlar, yaptıkları satışlara ilişkin faturaları bu Tebliğin 7.2 bölümünde yer alan açıklamalara uygun olarak elektronik ortamda iletmek zorundadır. Söz konusu satışlarda Tebliğin 7.2 bölümünde açıklanan kâğıt çıktının sevk edilen malın yanında bulunması gerekmektedir.

e-Arşiv Uygulaması kapsamında internet üzerinden mal ve hizmet satışında düzenlenecek faturalarda;

1.                        Satış işleminin yapıldığı web adresi,

2.                        Ödeme şekli,

3.                        Ödeme tarihi,

4.                        Gönderiyi taşıyanın adı soyadı/unvanı ve VKN/TCKN bilgisi,

5.                        Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa edildiği tarih,528

6.                        İade bölümünde; malı iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen mala ilişkin cins, miktar, birim fiyat ve tutar

bilgilerinin bulunması zorunlu olup fatura üzerinde ayrıca "Bu satış internet üzerinden yapılmıştır." ifadesine yer verilir.

e-Arşiv izni olup 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara internet üzerinden mal satışı yapanlar, düzenleyecekleri elektronik faturada, 6 ncı madde hariç yukarıda yazılı bilgilere yer verecek olup ayrıca bu Tebliğin 15 nci bölümünde açıklanan kâğıt çıktıyı sevk edilen malın yanında bulundururlar.

Müşteri malı iade etmek isterse elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alır ve iadeye ilişkin bölümü doldurarak mal ile birlikte malı satana geri gönderir.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadır. Kapsama giren mükelleflerin belirlenen tarihten önce e-fatura ve e-arşiv başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlamaları gerekmektedir.

İnternet üzerinden yaptıkları satışlarda münhasıran bilet, sigorta poliçesi vb. belgeleri düzenleyenler zorunluluk kapsamı dışındadır.

11- Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler

Mükellefler, almış oldukları izin kapsamında düzenledikleri belgelerde yer verdikleri bilgilerin gerçek duruma uygunluğundan sorumludur.

Bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslara uymadıkları tespit edilenler hakkında işledikleri fiile göre Vergi Usul Kanununda yer alan cezalar tatbik edilir.

Bu Tebliğle getirilen usul ve esaslara aykırı hareket eden mükelleflerin ve özel entegratörlerin e-arşiv izni Başkanlık tarafından iptal edilebilir.

e-Arşiv hizmeti verme izni iptal edilen özel entegratör, hizmet verdiği mükellefleri bu konuda uyarmak zorundadır. İzni iptal edilen özel entegratörden e-arşiv hizmeti alan mükellefler, 15 gün içerisinde başka bir özelentegratörle anlaşmak veya genel hükümler çerçevesinde anlaşmalı matbaa işletmelerine belge bastırarak kullanmak zorundadır.

e-Arşiv Uygulamasını kendi bilgi işlem sistemlerinden kullananlardan izinlerinin iptal edildiği kendisine bildirilen mükellefler, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 1 yıl süre ile uygulamayı kendi sistemleri üzerinden kullanmak üzere başvuru yapamazlar. Bu mükellefler istemeleri halinde Başkanlıktan izin alan özel entegratörlerden e-arşiv hizmeti alabilirler. e-Arşiv izni iptal edilen mükellefler en geç 15 gün içerisinde belgelerini anlaşmalı matbaalara bastırarak genel hükümler çerçevesinde belge düzenlemeye başlamak zorundadır.

12- Diğer Hususlar

a) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, belgelere ait elektronik kayıtların bozulması, silinmesi, zarar görmesi, işlem görememesi halleri ile olağanüstü durumların meydana gelmesi halinde, durumu Başkanlığa on beş gün içinde bildirerek bu kayıtları nasıl tamamlayacağına ilişkin ayrıntılı bir plan sunmak zorundadır.

529

b) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, bilgi işlem sistemlerini oluşturan donanımların bir kısmının veya tamamının haczedilmesi veya yetkili mercilerce el konulması halinde, durumu en geç üç iş günü içerisinde Başkanlığa bildirmek zorundadır.

c) e-Arşiv Uygulamasını kendi bilgi işlem sistemi üzerinden kullananlar, bilgi işlem sistemini oluşturan yazılım, donanım, dosya, dokümantasyon ve benzeri unsurları, hiçbir şekilde kısmen veya tamamen vergi inceleme elemanlarının veya Başkanlıkça görevlendirilecek personelin erişimini ve denetlemesini engelleyecek bir sözleşme veya lisansa konu edemez.

d) Başkanlık, bu Tebliğ kapsamındaki elektronik belgelerin ve e-arşiv raporlarının arızi veya devamlı olarak kendisine gönderilmesini isteyebilir.

e) e-Arşiv Uygulamasını kendi sistemi üzerinden kullananlar, Başkanlığın talebi üzerine belgelere ait bilgilerin oluşturulması veya muhafazası sırasında kullanılan donanımların bulunduğu adres veya adreslerde inceleme ve tespit yapılabilmesi için gerekli olacak her türlü teknik ve fiziksel imkânı (uygun donanım ve yazılımlar, terminallere ulaşım izinleri ve uzman personel gibi) sunmak zorundadır.

f) e-Arşiv Uygulamasından yararlanan mükellefler irsaliyeli fatura düzenleyemezler.

13- Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) Kapsamında Düzenlenen Faturalar

Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) kapsamında faturalarını elektronik ortamda oluşturma ve muhafaza izni almış olan mükellefler, bu Tebliğin yayım tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde, faturalama süreçleri ile bilgi işlem sistemlerini bu Tebliğde yer alan usul ve esaslara uygun hale getirmek zorundadır.

14- Ödeme Kaydedici Cihaz Üzerinden Yapılan Satışlar

Ödeme kaydedici cihazlar üzerinden gerçekleştirilen ve e-fatura veya elektronik arşiv faturası ile belgelendirilen satışlarda, 3100 sayılı Kanun ve 426 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında yapılan düzenlemelere uygun olarak ödeme kaydedici cihazlardan (yeni nesil dâhil) düzenlenecek bilgi fişi, satış anında düzenlenmek ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanmak şartıyla irsaliye yerine geçer.

15- 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Mükellefler Arasında Yapılan Satışlar

e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur.  

16- 397 ve 421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde Yapılan Değişiklik

530

a) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir."

b) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3.1.3 bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Bu Tebliğ kapsamında zorunluluk getirilen mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 1/4/2014 tarihinden itibaren elektronik fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur."

17- Yürürlük

Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Tebliğ olunur.

421 SIRA NO'LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 14/12/2012Resmi Gazete No: 28497

  1. Giriş

1.1. Elektronik fatura kullanımına ilişkin usul ve esasları belirleyen ve 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 397) ile anonim ve limited şirketlerin elektronik fatura oluşturmalarına, alıcısına iletmelerine, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmelerine izin verilmiştir. 28/6/2012tarihli ve 28337 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Tebliği (Sıra No: 416) ile de 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 ncimaddesi kapsamında fatura düzenlemek zorunda olan mükelleflere elektronik fatura uygulamasından yararlanma hakkı tanınmıştır.

1.2. Diğer taraftan, 13/12/2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No:1) ile Vergi Usul Kanunu kapsamında tutulması zorunlu olan defterlerden www.edefter.gov.tr internet adresinde format ve standardı yayımlanan defterlerin elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenerek elektronik defter kullanımına izin verilmiştir.

1.3. Mükelleflerin vergi kanunlarına uyumlarının artırılması ile kayıt dışılığın izlenerek önlenmesi amacıyla, elektronik fatura kullanma ve elektronik defter tutma zorunluluğu getirilmesi bu Tebliğin konusunu teşkil etmektedir.

2. Yetki

2.1. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının 1 inci bendinde, Maliye Bakanlığının mükellef ve meslek grupları itibarıyla muhasebe

531

usul ve esaslarını tespit etmeye, aynı Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, yine aynı Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

2.2. Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının 3 üncü bendinde Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

2.3. Öte yandan aynı Kanunun mükerrer 242 nci maddesinin ikinci fıkrası ile Maliye Bakanlığı; elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tâbi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, aynı Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkili kılınmıştır. Söz konusu fıkrada ayrıca, Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

3. Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Zorunluluğu

3.1. Kapsama Giren Mükellefler

3.1.1. Yukarıda yer verilen yetkilere istinaden Bakanlığımızca aşağıda sayılan mükellef gruplarına elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilmiştir.

a) 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar.

b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar.

3.1.2. Bu Tebliğ kapsamında zorunluluk getirilen mükelleflerden mal alan 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının elektronik fatura uygulamasından yararlanma ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.

532

3.1.3. Bu Tebliğ veya 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin birbirlerine yapmış oldukları mal teslimi veya hizmet ifaları için elektronik fatura düzenlemeleri zorunludur.

3.1.4. Elektronik Fatura Uygulamasından yararlanan kayıtlı kullanıcıların güncel listesi www.efatura.gov.tr internet adresinden yayımlanacaktır.

3.1.5. Elektronik Fatura Uygulamasından yararlanan mükellefler fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol edecekler, kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kâğıt fatura düzenleyeceklerdir.

3.1.6. Bu Tebliğ kapsamındaki mükelleflerden mal veya hizmet alan ve belirlenen hadlerin altında kalan mükelleflerin de istemeleri halinde elektronik defter ve elektronik fatura uygulamalarından yararlanabilecekleri tabiidir.

3.2. Elektronik Fatura ve Elektronik Deftere Geçiş Süresi

3.2.1. 3.1. bölümde yer alan zorunluluk kapsamına giren mükelleflerin;

a) Elektronik fatura uygulamasına 2013 takvim yılı (1/9/2013 tarihi itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurulması gerekmektedir.)

b) Elektronik defter uygulamasına ise 2014 takvim yılı (Elektronik defter yazılımlarını kendi geliştiren mükelleflerin 1/9/2014 tarihi itibariyle elektronik defter test süreçlerini başarı ile tamamlamış olmaları gerekmektedir.)

içerisinde geçmeleri zorunludur.

4. 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde Yapılan Değişiklikler

4.1. 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü bölümünün son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Elektronik Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin birbirlerinden aldıkları mallar ve sağladıkları hizmetler için 1/9/2013 tarihinden itibaren elektronik fatura göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir."

4.2. 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 5.1.1. bölümünün ilk paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki iki paragraf eklenmiştir.

"Bununla birlikte mükellefler, elektronik fatura gönderme ve alma işlemlerini teknik yeterliliğe sahip, Başkanlıktan özel entegrasyon izni almış mükelleflerin bilgi işlem sistemi vasıtasıyla da gerçekleştirebilirler. Özelentegrasyon izni almak isteyen mükellefler e-Fatura Uygulamasına başvuru için gerekli belgelerin yanında özel entegrasyon talebini içeren bir dilekçe ve ekinde Özel Entegrasyon Bilgi İşlem Sistem Raporu (BİS) ile Başkanlığa başvuru yapacaklardır.  Özel entegrasyon yapmak isteyen mükelleflerin www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan kılavuzlara uygun bilgi işlem altyapısını kurmaları zorunludur. Başkanlık özel entegrasyon yapan mükellefler için ilave yükümlülük belirlemeye ve istediğinde ulusal ve uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Mükellefin, elektronik fatura

533

gönderip alma işlemini özel entegrasyon izni alan mükelleflere ait bilgi işlem sistemi vasıtasıyla gerçekleştirmesi, muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmaz. Elektronik fatura gönderip alma işleminde kullanılan bilgi işlem sistemi yazılım ve donanım alt yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur. Özel entegrasyon izni alan mükelleflerin listesi www.efatura.gov.tr internet adresinden yayımlanacaktır.

Bilgi işlem sistemi yurt dışından yönetilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasından entegrasyonyöntemiyle yararlanma konusundaki durumları yapacakları başvuru üzerine Başkanlıkça değerlendirilerek elektronik fatura gönderip almalarına izin verilebilecektir."

4.3. 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 6. bölümünün üçüncü paragrafının sonuna gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.

"Bu yükümlülük, elektronik faturaların üçüncü kişiler nezdinde muhafaza edilmesi durumunda muhafaza eden için de yasal süreler içinde geçerlidir."

4.4. 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 6. bölümünün dördüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, beşinci ve altıncı paragraflar eklenmiştir.

"Mükelleflere ait elektronik faturaların yine mükelleflere ait bilgi işlem sistemlerinde saklanması esas olup üçüncü kişiler nezdinde de elektronik saklama yapılabilecektir. Başka mükelleflerden elektronik saklama hizmetinin alınması mükelleflerin elektronik faturalarının muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Elektronik faturaların muhafazasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yapılması zorunludur. Bu zorunluluk yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez.

Başka mükelleflere ait elektronik faturaları saklama hizmeti verenler elektronik fatura uygulamasını bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle kullanmak zorundadır. Elektronik Fatura Saklama Hizmeti verecek mükelleflerin Başkanlığa "Elektronik Fatura Saklama Hizmeti Başvuru Formu ve Taahhütnamesi" ile başvuru yaparak saklama izni almaları zorunludur. Bu amaçla başvuru yapacak mükelleflerin başvuru dilekçesi ekinde Bilgi İşlem Sistem Raporunu (BİS) göndermesi gerekmektedir. Başkanlıktan elektronik fatura saklama hizmeti izni almadan saklama yapılması Başkanlık nezdinde hüküm ifade etmez. Saklama izni alan mükelleflerin listesi www.efatura.gov.tr internet adresinden yayımlanacaktır. Saklama koşulları ve saklama hizmeti verecek mükellefin uyması gereken diğer kurallar www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanacaktır.

Gerekli görülen durumlarda, elektronik fatura saklama hizmeti verenlerden elektronik fatura bilgilerine ilişkin olarak belirlenecek standartlara uygun üretilecek raporların ibrazı, elektronik fatura saklama hizmeti verenlere ait bilgi işlem sistem veya sistemlerine sürekli erişimin sağlanması sureti ile istenebilir. Bu kapsamda, ifade edilen erişimin sağlanması için kullanılacak yöntem ve teknolojiler ile ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi ile ilgili süreçler www.efatura.gov.tr adresinde açıklanır. Elektronik fatura saklama hizmeti verenlerin bilgi işlem sistemine erişim ile ilgili yetki, sektör, mükellef veya faaliyet hacimleri itibarıyla kullanılabilir. Başkanlık elektronik fatura saklama hizmeti veren mükellefler için ilave yükümlülük belirlemeye ve istediğinde ulusal ve uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı gerek görmesi halinde, bu Tebliğde belirlenen esaslar ile sınırlı olmak üzere, başka mükelleflere ait elektronik faturaları saklama hizmeti verenlerin bilgi işlem sistemlerini denetleme yetkisine sahiptir."

5. Sorumluluk ve Cezai Yaptırımlar

534

5.1. 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonuyöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemlerini kesintisiz 7 gün 24 saat fatura ve ilgili mesajları alabilir ve gönderebilir halde açık tutmak zorundadırlar. Mücbir sebepler dışında bu zorunluluğa uymayan mükelleflerin entegrasyon izinleri iptal edilecek olup, elektronik fatura uygulamasını sadece portalyöntemiyle kullanabileceklerdir.

5.2. Bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemleri üzerinde yapacakları bakım, onarım, gözden geçirme vb. işlemler nedeniyle sistemlerine erişim kesintiye uğrayacak ise bu kesintiden önceki üç işgünü içerisinde hangi tarihte ve ne kadar süreyle sistemlerinin kesintiye uğrayacağını Gelir İdaresi Başkanlığı'na bildirmekle yükümlüdürler. Kesinti süresi hiçbir surette iki günü aşamaz.

5.3. Elektronik fatura ve elektronik deftere ilişkin olarak bu Tebliğ ile getirilen zorunluluklara uymayanlar hakkında, Vergi Usul Kanununun ceza hükümleri tatbik olunur.

5.4. Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.

5.5. Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükellefler tarafından gönderilen elektronik faturaları almaları zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura almayan mükelleflere tatbik olunan cezai hükümlerin uygulanacağı tabiidir.

5.6. Bu Tebliğ ile elektronik defter tutma zorunluluğu getirilen mükellefler kâğıt ortamında defter tutamazlar. Bu mükellefler kâğıt ortamında defter tutmaları halinde hiç defter tutmamış sayılırlar.

6. Yürürlük

6.1. Bu Tebliğ, yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.

Tebliğ olunur.

.C.MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi BaşkanlığıVERGİ USUL KANUNU SİRKÜLERİ / 58

Konusu: Elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükelleflere ilişkin açıklamaTarihi: 08.02.2013Sayısı: VUK.58 / 2013.03İlgili olduğu maddeler: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Mükerrer 242 ve Mükerrer 257 nci maddesi.1. Giriş

535

421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin durumları hakkında açıklamalar bu sirkülerin konusunu teşkil etmektedir. 2. 421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3.1.1 bölümünün "a" ve "b" maddelerinde yapılan düzenlemelere ilişkin açıklamalarTebliğin yayımlandığı tarih itibariyle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanların ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerin zorunluluk kapsamına girdiği "a" ve "b" maddelerinde açık şekilde ifade edilmiştir. Tebliğin yayımlandığı tarih itibariyle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olan ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükellef listesi www.gib.gov.tr ve www.efatura.gov.tr internet adreslerinde yayımlanmaktadır.Söz konusu listelerde yer alan mükelleflerden 2011 yılında mal alan ve Tebliğde belirtilen brüt satış hasılatına sahip olan mükellefler zorunluluk kapsamındadır.5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olan mükelleflerden 2011 takvim yılı içinde mal alışı yapanlar, satın aldıkları malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir özelliğine bakılmaksızın, 2011 yılı gelir tablolarındaki brüt satış hasılatı rakamları 25 Milyon TL veya daha yüksek ise elektronik fatura ve elektronik defter uygulamalarına dahil olacaklardır. Lisans sahibi mükelleflerden alış yapanların, madeni yağ sektöründe veya başka bir sektörde faaliyet göstermesi zorunluluk karşısındaki durumlarını etkilememektedir.4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden 2011 takvim yılı içinde mal alışı yapanlar, satın aldıkları malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir özelliğine bakılmaksızın 2011 yılı gelir tablolarındaki brüt satış hasılatı rakamları 10 Milyon TL veya daha yüksek ise elektronik fatura ve elektronik defter uygulamalarına dahil olacaklardır. Bu kapsamda alış yapanların tütün, alkol, kolalı gazozlar sektörlerinde veya başka sektörlerde faaliyet göstermesi zorunluluk karşısındaki durumlarını etkilememektedir.Madeni yağ lisansına sahip olan ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden sadece mal alışları bulunan mükellefler Genel Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamalarına dahil olacaklardır. Hizmet alımları kapsam dahilinde değildir.Mükellefler brüt satış hasılatlarının hesaplanmasında, sadece madeni yağ, tütün, alkol veya kolalı gazoz satışları değil gelir tablosunda yer alan bütün satışları gösteren brüt satış hasılatına göre zorunluluk kapsamına alınacaktır.Özel hesap dönemine sahip mükellefler brüt satış hasılatlarının hesaplanmasında 2011 takvim yılında sona eren özel hesap dönemi brüt satış hasılatını dikkate alacaklardır.3. Zorunlu Uygulamaya Geçiş Süreci Hakkında AçıklamalarGetirilen zorunluluk kapsamına giren mükelleflerin elektronik fatura ve elektronik defter uygulamalarına geçiş süreci söz konusu Tebliğin 3.2. Bölümünde açıklanmıştır.Ayrıca, Tebliğin 4.1. Bölümünde yapılan düzenleme uyarınca zorunluluk kapsamında olsun veya olmasın, elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler birbirlerinden aldıkları mallar ve birbirlerine ifa ettikleri hizmetler için 1/9/2013 tarihinden itibaren sadece elektronik fatura gönderip alacaklardır.Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler, uygulamaya kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.Duyurulur.                                                                                                         

536

Mehmet KİLCİGelir İdaresi

Başkanı

1 SIRA NO'LU ELEKTRONİK DEFTER GENEL TEBLİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 13/12/2011Resmi Gazete No: 28141

  ELEKTRONİK DEFTER GENEL TEBLİĞİ

(SIRA NO: 1)

1. Giriş

1.1. Bilindiği üzere, 6215 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun1 14 üncü maddesi ile değiştirilen, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun2 "Defter Tutma Mükellefiyeti" başlıklı 66 ncı maddesinin ikinci fıkrasında, söz konusu maddede geçen defterlerin (yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, karar ve işletme defteri) elektronik ortamda veya dosyalama suretiyle tutulabileceği ve bu defterlerin açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağının Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (640 sayılı Kanun Hükmünde Kararname3 hükümleri icabı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı) ile Maliye Bakanlığınca çıkarılacak müşterek bir tebliğle belirleneceği hükme bağlanmıştır.

1.2. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun4 5766 sayılı Kanunun5 17 nci maddesi ile değişen mükerrer 242 nci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile Maliye Bakanlığı; elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tâbi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkili kılınmıştır.

1.3. Ayrıca söz konusu fıkrada, Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

1.4. Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci bendinde ise Maliye Bakanlığının mükellef ve meslek grupları itibarıyla muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya

537

dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

1.5. Söz konusu maddenin üçüncü bendinde, Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

1.6. Diğer taraftan Vergi Usul Kanununun 175 inci maddesinin son fıkrasında Maliye Bakanlığının, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgarî hususlar ile standartları ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu hükmü yer almaktadır.

1.7. Yukarıda yer alan yetkilere istinaden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca tutulması zorunlu olan defterlerin elektronik ortamda oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğin konusunu teşkil etmektedir.

2. Tanımlar ve Kısaltmalar

Bu Tebliğde geçen;

Elektronik Kayıt: Elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesini,

Elektronik Defter: Şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa ve/veya Türk Ticaret Kanununa göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütününü,

Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,

Genel Müdürlük: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,

TÜBİTAK-UEKAE: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsünü,

Güvenli Elektronik İmza: 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun dördüncü maddesinde tanımlanan elektronik imzayı,

Mali Mühür: 397 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği6 çerçevesinde Başkanlık için TÜBİTAK-UEKAE tarafından hazırlanan elektronik sertifika alt yapısını,

Elektronik Defter Uygulaması: Başkanlık ve Genel Müdürlük tarafından belirlenen format ve standartlara uygun olarak oluşturulan elektronik defterlere ilişkin onay süreçlerinin yerine getirilmesi amacı ile hazırlanan www.edefter.gov.tr internet adresinde yer alan uygulamayı,

538

Elektronik Defter Beratı: Bu Tebliğde yer alan esaslar çerçevesinde, elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin olarak, Başkanlık tarafından belirlenen standartlara uygun bilgileri içeren ve Başkanlık Mali Mührü ile onaylanmış elektronik dosyayı,

Açılış Onayı: Hesap döneminin ilk ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratını,

Kapanış Onayı: Hesap döneminin son ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratını,

Zaman Damgası: Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve/veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi amacıyla elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı tarafından doğrulanan kaydı,

ifade eder.

3. Uygulamadan Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar

3.1. Başvuru

3.1.1. Defterlerini elektronik ortamda oluşturmak, kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmek isteyen gerçek ve tüzel kişi mükelleflerin aşağıda yer alan şartları taşımaları gerekmektedir.

"a) Gerçek kişi mükelleflerin Elektronik İmza Kanunu hükümleri çerçevesinde üretilen nitelikli elektronik sertifika veya 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde Mali Mühür temin etmiş olmaları,

b) Tüzel kişi mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde Mali Mühür temin etmiş olmaları,"

c) Elektronik defter tutulması, kaydedilmesi, onaylanması, saklanması ve ibrazında kullanılacak yazılımın uyumluluk onayı almış bir yazılım olması.

"3.1.2. Yukarıda yer alan şartları taşıyanlardan, bu Tebliğ kapsamında elektronik defter oluşturmak, kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmek isteyen mükelleflerin www.edefter.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan başvuru kılavuzuna uygun olarak başvuruda bulunması gerekmektedir. Başkanlık veya Genel Müdürlük, gerek görmesi halinde www.edefter.gov.tr İnternet adresinde yayımlanan kılavuzlara ilave olarak teknik bilgi ve belge talebinde bulunabilir."

a) www.edefter.gov.tr internet adresinde yer alan "Elektronik Defter Uygulaması Başvuru Formu ve Taahhütnamesi"nin imzalı aslı,

b) Tüzel kişiler için başvuru formunu imzalayan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter tasdikli örneği (397 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre e-fatura uygulamasından yararlanmaya başlayan ve imza sirkülerinde herhangi bir değişiklik bulunmayan mükellefler için bu şart aranmayacaktır.),

c) Elektronik defterlerin oluşturulması sırasında, bu konuda uyumluluk onayı alınmış bir yazılımın kullanılması durumunda söz konusu yazılım hakkında yazılımın adı, sürüm numarası gibi mükellef kullanımına özgü bilgiler,

539

ç) Uyumluluk onayı almamış bir yazılım kullanılmak istenmesi durumunda, Tebliğin "3.2 Yazılımların Uyumluluk Onayı" başlıklı bölümünde belirtilen belge ve bilgiler.

3.2. Yazılımların Uyumluluk Onayı

3.2.1. Müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda özel veya paket yazılım üreten yazılım üreticileri ile yazılımlarını kendi geliştiren mükellefler, bu Tebliğde belirtilen esaslara uygun elektronik defter oluşturan, kaydeden, onaylayan, muhafaza eden yazılımların Başkanlık tarafından onaylanması amacıyla aşağıda yer alan bilgi ve belgeler ile www.edefter.gov.tr internet sitesinde yer alan adrese yazılı olarak başvuruda bulunacaktır.

a) Onay talebine ilişkin yazılı dilekçe,

b) Yazılımın adı, sürüm numarası gibi ayırt edici özellikleri,

c) Onayı istenen yazılım ile ilgili olarak aşağıda yer alan bilgileri içeren teknik doküman veya dokümanlar,

1) Yazılımın geliştirilmesinde kullanılan programlama dili, dosya sistemi, çalıştığı işletim sistemi gibi genel özellikleri,

2) Bu Tebliğde yer alan oluşturma, kaydetme, onaylama, muhafaza ve ibraz gibi temel süreçlere ait iş akış şemaları,

ç) Tebliğ çerçevesinde belirlenen format ve standartlara uygun olarak ve onaya sunulan yazılım tarafından oluşturulan elektronik imzalı veya mali mühürlü elektronik defter örnekleri,

d) Gerek duyulması halinde onaylanması istenen yazılımın kuruluma hazır bir örneği.

3.2.2. Aşağıda sayılan hususlarda yapılacak testleri başarılı bir şekilde tamamlayan yazılımlara uyumluluk onayı verilecektir.

a) www.edefter.gov.tr internet adresinden duyurulan kılavuzlarda öngörülen veri standartları ve formata uygun olarak oluşturma,

b) Elektronik defterlerin üretilmesi, kaydedilmesi ve bunların ibrazına ilişkin şartları sağlama,

c) Mali mühür, elektronik imza, mobil imza ve zaman damgası kullanımının doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi,

ç) www.edefter.gov.tr adresinde açıklanan Elektronik Defter Uygulaması onay süreçlerine ilişkin işlemleri yerine getirme,

d) Duyurulan diğer şartların yerine getirilmesi.

3.2.3. Yazılımların testleri üreticileri tarafından yaptırılacak ve testi başarılı biçimde tamamlayanlar www.edefter.gov.tr internet adresinden ilan edilecektir. İlan edilen yazılımlar aracılığı ile elektronik defter tutacakların ayrıca test yapmalarına gerek bulunmamaktadır. Kendi yazılımını kendisi geliştiren mükelleflerin test sürecini başarılı bir şekilde tamamlayanlar internet sitesinden ilan edilmeyecektir.

540

Uyumluluk onayları ile ilgili test planı, test süreci ve ilgili diğer teknik dokümanlar www.edefter.gov.tr adresinden duyurulacaktır.

3.3. Elektronik Defter Oluşturma

3.3.1. Bu Tebliğ kapsamında kendilerine izin verilenler, www.edefter.gov.tr internet adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak ve aylık dönemler itibarıyla elektronik defterlerini oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklardır. Defterlerini elektronik defter biçiminde tutmaya başlayanlar, söz konusu defterlerini kâğıt ortamında tutamazlar.

3.3.2. Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçer.

3.3.3. Uygulamadan yararlananlar, aylık dönemler itibarıyla oluşturdukları elektronik defterler için, aşağıda yer alan adımları izleyerek berat almak ve bunları istenildiğinde ibraz etmek üzere muhafaza etmek zorundadırlar.

"a) Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar kendilerine ait güvenli elektronik imza veya mali mühür ile imzalar.

b) Tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar) kendilerine ait mali mühür ile onaylar."

c) İmzalı veya mühürlü defterler için berat dosyaları oluşturulur ve bu dosyalar Elektronik Defter Uygulaması aracılığı ile Başkanlığın onayına sunulur.

ç) Başkanlık mali mührünü de içeren beratlar elektronik defter tutanlar tarafından indirilerek istenildiğinde ibraz edilmek üzere ilgili olduğu elektronik defterler ile birlikte muhafaza edilir.

"3.3.4. Aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde de elektronik defter tutmaya başlanabilir. Ancak hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır."

3.3.5. Yukarıda sayılan adımların neticesinde oluşturulan elektronik defterler, Başkanlık tarafından onaylanan beratları ile birlikte Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu kapsamında geçerli kanuni defter olarak kabul edilecektir.

3.3.6. Başkanlık tarafından gerçekleştirilen berat verme işlemi, ilgili defterlerde yer alan kayıtların içerik ve gerçeğe uygunluk denetimi anlamına gelmemekte ve herhangi bir vergi incelemesini veya diğer incelemeleri ifade etmemektedir. 

3.3.7. Herhangi bir kesinti veya sistem arızası nedeni ile beratların Başkanlık tarafından onaylanması işleminin gerçekleştirilememesi durumunda söz konusu beratlar, güvenli elektronik imza (gerçek kişiler için) veya mali mühür (tüzel kişiler için) ile zaman damgalı olarak imzalanacak veya onaylanacaktır. Bu kapsamda kullanılacak olan zaman damgaları TÜBİTAK-UEKAE'den temin edilecektir. Beratların, Başkanlığa sunumunu engelleyen kesinti veya arıza durumunun ortadan kalkmasını takiben ilgili beratların tekrar Başkanlık onayına sunulması işlemi gerçekleştirilecektir.

4. Elektronik Defterlerin Muhafazası ve İbrazı541

4.1. Bu Tebliğ kapsamında, elektronik defter oluşturma konusunda izin alanlar, muhafaza ve ibraz ödevlerini yerine getirirken aşağıdaki hususlara uygun hareket etmek zorundadırlar.

a) Elektronik defterler, istenildiğinde ibraz edilmek üzere ilgili olduğu beratları ile birlikte muhafaza edilmek zorundadır.

b) Elektronik defterler ile beratlarının veri bütünlüğünün sağlanması ile kaynağının inkâr edilmezliği, güvenli elektronik imza veya mali mühür ile garanti altına alındığı için elektronik defterlerin kâğıt ortamında saklanmayacaktır.

c) Defterlerini elektronik ortamında tutanlar, elektronik defterlerini ve ilgili beratlarını vergi kanunları, Türk Ticaret Kanunu ve diğer düzenlemelerde yer alan süreler dâhilinde elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza ve istenildiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla eksiksiz ve okunabilir şekilde ibraz etmekle yükümlüdür.

"ç) Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, elektronik defterlerin ve beratların doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin olan (elektronik imza ve mali mühür değerleri dâhil) her türlü elektronik kayıt ve veri ile doğrulama ve görüntüleme araçlarının tümünü kapsamakta olup, elektronik defterlere istenildiğinde kolaylıkla erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde görüntüleyebilmeyi ve okunabilir kâğıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak biçimde yerine getirilmelidir."

d) Elektronik defterler ve beratların elektronik defter izni verilenlerin kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi mecburi olup, üçüncü kişiler nezdinde ya da yurt dışında muhafaza işlemi Başkanlık ve Genel Müdürlük açısından herhangi bir hüküm ifade etmemektedir. Muhafaza yükümlülüğünün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yerine getirilmesi zorunludur.

5. Elektronik Defter İzninin İptali

5.1. Elektronik defter oluşturma izni bulunmakla birlikte, bu Tebliğde belirtilen veya bu Tebliğ kapsamında Başkanlık ve Genel Müdürlük tarafından belirlenen usul ve esaslara uymayan ve yapılacak uyarıya rağmen gerekli tedbirleri almayanların, elektronik defter oluşturma izinleri yapılacak değerlendirme üzerine iptal edilebilir. İzinleri iptal edilenler, bir yıl süre ile Elektronik Defter Uygulamasından yararlanamazlar.

6. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler

6.1. Elektronik defter oluşturulurken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununda yer alan hükümlere uyulması zorunludur.

6.2. Bu Tebliğde yer alan usul ve esaslara aykırı biçimde elektronik defter oluşturan veya oluşturdukları elektronik defterleri yetkili makamların isteği üzerine ibraz etmeyenler hakkında, işledikleri fiile göre Vergi Usul Kanununun ve Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

6.3. Elektronik defter tutanlar bu Tebliğ çerçevesinde oluşturdukları elektronik defterlerde yer verdikleri bilgilerin gerçek duruma uygunluğunu sağlamaktan sorumlu olup, bu kapsamda Başkanlığın herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Elektronik defter beratı, elektronik defterlerin değişmezliğini ispat etmeye yönelik olup, elektronik defterlerin içeriğine yönelik bir onayı ifade etmemektedir.

542

6.4. Maliye Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gerek görmesi halinde, bu Tebliğde belirlenen esaslar ile sınırlı olmak üzere, uygulamadan yararlananların bilgi işlem sistemlerini denetleme yetkisine sahiptir. Elektronik defter tutanlar bu denetimler sırasında, gerekli her türlü imkânı (uygun donanım ve yazılımlar, terminallere ulaşım izinleri ve uzman personel gibi) sağlamak zorundadır. Bu kapsamdaki denetim yetkisi mahallinde kullanılabileceği gibi, bu süreçte uzaktan erişim yöntemlerinin kullanılması da istenilebilir.

6.5. Uyumluluk testini geçen yazılımların gerekli şartları sürekli olarak taşımaları için bu yazılımların üreticilerinin ve kullanıcılarının gerekli önlemleri almaları zorunludur.

6.6. Bu Tebliğ kapsamında elektronik defter oluşturanlar, bilgi işlem sistemini oluşturan yazılım, donanım, dosya, dokümantasyon ve benzeri unsurları, hiçbir şekilde kısmen veya tamamen denetim elemanlarının veya Maliye Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca görevlendirilecek personelin erişimini ve denetlemesini engelleyecek bir sözleşme veya lisansa konu edemez.

7. Diğer Hususlar

a) Elektronik defter tutanlar, elektronik defterlere ait kayıtların bozulması, silinmesi, zarar görmesi, işlem görememesi halleri ile olağanüstü durumların meydana gelmesi halinde, durumu on beş gün içinde Başkanlığa bildirmek ve kayıtları nasıl tamamlayacağına ilişkin ayrıntılı bir plan sunmak zorundadır.

b) Elektronik defter tutanlar, elektronik defterlerin oluşturulması sırasında kullandıkları bilgi işlem sisteminin sağlıklı biçimde çalışabilmesi ile ilgili yeterli güvenlik önlemlerini almakla yükümlüdür.

c) Elektronik defter tutanlar, elektronik defterlerini oluşturdukları ve muhafaza ettikleri bilgi işlem sistemlerinin haczedilmesi veya bu sistemlere yetkili mercilerce el konulması halinde, durumu en geç üç iş günü içerisinde Başkanlığa bildirmek zorundadır.

ç) Elektronik defter tutanlar, kanunlarla yetkili kılınan kurum ve kişilerin talebi üzerine elektronik defterlere ait bilgilerin oluşturulması veya muhafazası sırasında kullanılan donanımların bulunduğu adres veya adreslerde inceleme ve tespit yapılabilmesi için gerekli olacak her türlü teknik ve fiziki imkânı (uygun donanım ve yazılımlar, terminallere ulaşım izinleri ve uzman personel gibi) sunmak zorundadır.

d) Önceden haber verilmek ve hazırlıklar için yeterli zaman tanınmak kaydıyla, elektronik defterlere ilişkin format ve standartlarda değişiklik yapılabileceği gibi elektronik defter oluşturma süreçleri ile veri güvenliğine ilişkin standartlara uyma zorunluluğu getirilebilir. Bu zorunluluk mükellef grupları itibarıyla farklılaştırılabilir. 

e) Elektronik defter tutanların faaliyet hacmi, teknolojik kısıtlar ve benzeri nedenlerle, başta veri bütünlüğü, kaynağın ve içeriğin garanti altına alınması olmak üzere elektronik defter oluşturulması, kaydedilmesi, onaylanması, muhafazası ve ibrazı ile ilgili olarak mali mühür veya elektronik imza yerine başka yöntemlerin kullanılmasına karar verilebileceği gibi uygulamadan yararlanmaya ilişkin özel esaslar belirlenebilir.

f) Bu Tebliğ kapsamında, www.edefter.gov.tr adresinde duyurulan defterler elektronik ortamda tutulabilir.

g) Elektronik ortamda oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazına izin verilen defterler ile bu defterlerin elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin standartlar, teknik kılavuzlar ve kurallar www.edefter.gov.tr adresinde duyurulur.

543

ğ) İstenilmesi halinde, elektronik defter kayıtlarına kaynak teşkil eden kayıt ve verilerin de Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu kapsamında ibraz edilmesi zorunludur.

h) Gerekli görülen durumlarda, elektronik defterler ile elektronik defterlerde yer alan bilgilere ilişkin olarak belirlenecek standartlara uygun üretilecek diğer raporların ibrazı, elektronik defter tutanlara ait bilgi işlem sistem veya sistemlerine sürekli erişimin sağlanması sureti ile istenebilir. Bu kapsamda, ifade edilen erişimin sağlanması için kullanılacak yöntem ve teknolojiler ile ibraz yükümlülüğünün yerine getirilmesi ile ilgili süreçler www.edefter.gov.tr adresinde açıklanır. Elektronik defter tutanların bilgi işlem sistemine erişim ile ilgili yetki, sektörler, mükellef grupları veya faaliyet hacimleri itibarıyla kullanılabilir.

i) Elektronik defter uygulamasının altyapısı ve işleyişi göz önünde bulundurularak, ilgilisine bilgi verilmek suretiyle, uygulamadan yararlanmak isteyenlerin başvurularının cevaplanması belli bir süre ertelenebilir veya başvuruları sıraya konulabilir. Önceden haber verilmek ve hazırlıklar için yeterli zaman tanınmak kaydıyla, uygulama ile ilgili her türlü standart ile diğer teknik konularda genel veya özel değişiklikler yapılabileceği gibi uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirilebilir.

ı) Bu Tebliğde belirtilen şartları yerine getiren mükelleflerden kendisine izin verilenler 01/01/2012 tarihinden itibaren elektronik defter tutmaya başlayabilirler.

8. Yürürlükten kaldırılan tebliğ ve yürürlük

Bu Tebliğin yayım tarihi itibarıyla 361 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği7  yürürlükten kaldırılmıştır. 

Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Tebliğ olunur.

----------

1     12/4/2011 tarihli ve 27903 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

2     9/7/1956 tarihli ve 9353 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

3     8/6/2011 tarihli ve 27958 sayılı (Mükerrer) Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

4     10/1/1961 tarihli ve 10703 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

5     6/6/2008 tarihli ve 26898 sayılı (Mükerrer) Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

6     5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

7     11/7/2006 tarih ve 26225 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır

443 SIRA NO'LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 30/12/2014Resmi Gazete No: 29221

30/12/2013 tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 433)'nde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.

544

1. Tebliğin "2- Tanımlar ve Kısaltmalar" bölümünde "Bilgi Fişi" ifadesinin tanımı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"3100 Sayılı Kanun ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 426) kapsamında yapılan düzenlemelere uygun olarak ödeme kaydedici cihazlarda (yeni nesil dâhil) düzenlenen fişi,"

2. Tebliğin "3- e-Arşiv Uygulaması İzni" bölümünün (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"b) Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 397) ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-Arşiv Uygulaması kapsamında fatura oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar. Bununla birlikte söz konusu mükellefler, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturdukları faturaları alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını kullanmak ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünü de eklemek şartıyla, müşterilerine elektronik ortamda da iletebilirler. Bu durumda e-Arşiv Faturasının ayrıca kağıda basılmasına gerek bulunmamaktadır."

3. Tebliğin "3- e-Arşiv Uygulaması İzni" bölümüne, (c) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

"Başkanlık gerek görmesi ve önceden haber vermesi halinde, bu madde hükmünün uygulamasında sektör ve mükellef grupları itibariyle özel izin verebilir, e-Arşiv Fatura formatında ve faturanın alıcısına teslim yöntemlerinde değişikliğe gidebilir."

4. Tebliğin "6- Belgelerin Elektronik Ortamda Oluşturulması" bölümünün 3 üncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Mükellefler, istemeleri halinde fatura formatı olarak www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını da kullanabilirler. Ancak Tebliğin 3 üncü bölümünün b bendine göre elektronik ortamda iletilen faturalar için www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması zorunludur. Başkanlık gerekli görmesi halinde, mükelleflerin kullandıkları elektronik belge formatının değiştirilmesini isteyebilir."

5. Tebliğin "6.1 Belgelere Konulacak Amblem" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Bu Tebliğ kapsamında oluşturulan elektronik belgelerde, 2/2/1985 tarihli ve 18654 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belgelerin önyüzünün üst orta kısmına gelecek şekilde basılması zorunlu olan ‘Belgelere Konulacak Özel İşaret (Amblem)' ile ‘İl Kod Numarası' yerine aynı konumda bulunmak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi, amblemin altında ise "e-Arşiv Fatura" ibaresi bulunur. Tebliğin 3-b ve 3-c bendi kapsamında elektronik ortamda iletilen faturanın alt kısmında ayrıca "e-Arşiv izni kapsamında elektronik ortamda iletilmiştir." ifadesi yazılır."

6. Tebliğin "7- Belgelerin Alıcılarına Teslimi" bölümünün 1 inci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

545

"Mükellefler, e-Arşiv Uygulaması kapsamında elektronik belge biçiminde oluşturdukları faturayı bu Tebliğin 7.1 ve 7.2 bölümünde belirtilen istisna haricinde alıcısına kâğıt ortamında teslim ederler."

7. Tebliğin "7.1 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Getirilen e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Olmayan Mükelleflere Faturanın Teslimi" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere e-Arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturanın kâğıt ortamında teslim edilmesi esastır. Ancak e-arşiv Uygulaması kapsamında düzenlenen faturalar, alıcısının talebi doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardının kullanılması ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünün eklenmesi koşuluyla e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere elektronik ortamda da iletilebilecektir.

Öte yandan, alıcısına malın yanında kâğıt olarak verilen fatura, irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için faturanın, malın teslimi anında düzenlenmesi ve "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması zorunludur."

8. Tebliğin "9- Elektronik Belgelerin Muhafazası ve İbrazı" bölümünde yer alan (i) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"i) Bu Tebliğin 3-b bendine göre adına fatura düzenlenen vergi mükellefleri söz konusu faturaları, kendilerine iletim yöntemine uygun olarak muhafaza ve ibraz etmek zorundadırlar."

9. Tebliğin "13- Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) Kapsamında Düzenlenen Faturalar" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) kapsamında faturalarını elektronik ortamda oluşturma ve muhafaza izni almış olan mükellefler, faturalama süreçleri ile bilgi işlem sistemlerini 1/4/2015 tarihinden geç olmamak üzere Başkanlığın kendilerine yazıyla bildireceği bir tarihe kadar bu Tebliğde yer alan usul ve esaslara uygun hale getirmek zorundadırlar."

10. Yürürlük

Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Tebliğ olunur.

- FATURA KULLANICILARININ E-FATURA DÜZENLEYİP GÖNDERDİKTEN SONRA ZARF DURUM TAKİBİ YAPMALARI GEREKLİLİĞİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Vergi Dairelerinden ve mükelleflerden Başkanlığımıza gerek telefonla gerekse mail yoluyla iletilen sorunların incelenmesinden e- fatura kullanıcısı olan bazı mükelleflerin e-faturayı düzenleyip gönderdikten sonra zarf durum takibi yapmadıkları anlaşılmıştır. Bu durumda e-Fatura uygulamasındaki üç yöntem için ne yapılması gerektiğinin hatırlatılması ihtiyacı duyulmuştur;

546

GİB – Portal yöntemi kullanıcıları için;

Zarf Bazında Listeleme Ekranında “GİB Elektronik Fatura Merkezine iletildi.”

ya da “GİB Elektronik Fatura Merkezi yanıtı geldi.” mesajları görüldüğünde mükellefler tarafından e-fatura alıcıya başarıyla iletilmiş varsayılarak işlem tesis edildiği gözlenmiştir. Ancak, bazı e-faturaların GİB’e gönderildikten sonra alıcıya gönderilmesi aşamasında alıcı tarafından hata mesajı gönderilebilmektedir. Bu durumda gönderilen zarf ve içerisindeki e-faturalar (kabul-red cevapları) geçersiz hale düşmekte olup bu durumda e- fatura hiç düzenlenip gönderilmemiş sayılmaktadır. Faturanın alıcıya başarıyla ulaştığından emin olabilmek için faturayı gönderen mükellefin “Posta Kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı.” mesajını görmesi gerekmektedir.

Gönderilen zarf hata almışsa şu adımlar takip edilmelidir:

1- Zarf Bazında Listeleme ekranında ilgili faturaya ait zarfınızın durumunu "Zarf Durum Sorgula" düğmesi ile sorgulayınız.

2- Sayfayı "Sorgula" düğmesine tıklayarak yenileyiniz.

3- İlgili zarfa ait mesaj metnini okuyunuz. E-Fatura Forum sitesindeki 3148 numaralı sorunun (http://forum.efatura.gov.tr/view.php?id=3148) cevabına bakarak sorunun alıcıdan mı yoksa göndericiden mi kaynaklandığını öğreniniz.

4- İlgili zarfa ait "Hata Ayrıntısı" düğmesine tıklayınız.

5-Hata ayrıntısına göre E-Fatura Forum sitesindeki 2614 numaralı sorunun (http://forum.efatura.gov.tr/view.php?id=2614) cevabındaki işlemi yapınız.

Faturayı arşive kaldırdıysanız hata ayrıntısını göremezsiniz. Bu nedenle faturanızla işiniz tamamen bittikten sonra arşive kaldırma işlemini yapınız.

Entegrasyon-Özel Entegrasyon Yöntemi Kullanıcıları için;

Gönderici gönderdiği zarfın durumunu kullandığı sistemden takip etmelidir. . Faturanın alıcıya başarıyla ulaştığından emin olabilmek için faturayı gönderen mükellef zarf durumunu GİB’den sorgulamalı ve “1300 BASARIYLA TAMAMLANDI” durumunu görmelidir. Gönderilen zarf hata almışsa E-Fatura Forum sitesindeki 2614 numaralı sorunun (http://forum.efatura.gov.tr/view.php?id=2614) cevabındaki işlemi yapılmalıdır.

HAVA YOLU E-BİLETLERİNİN

TEVSİK EDİCİ BELGE OLARAK KULLANILMASI

ESASLARI HAKKINDA DUYURU

547

Bilindiği üzere, 462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile hava yolu ile yurt içi veya yurt dışı yolcu taşımacılığı işi ile iştigal eden mükelleflerin, elektronik ortamda bilet düzenlemeleri, düzenledikleri e-Biletleri muhatabına iletmeleri ile bu belgeleri muhafaza ve ibraz etmelerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Anılan Tebliğin yayımı ile birlikte 1.7.2016 tarihi itibarıyla 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin hava yolu ile yolcu taşımacılığını düzenleyen bölümü yürürlükten kaldırılmış olup, söz konu tarihten itibaren tüm e-Biletlerin 462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre düzenlenmesine başlanmıştır.

462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile havayolu firmalarına düzenleyecekleri e-Biletleri; elektronik ortamda teslim ve kağıt ortamında teslim olmak üzere iki şekilde teslim imkanı getirilmiş ve seçecekleri bu teslim yöntemlerinden yalnızca birini kullanmalarına olanak sağlanmıştır. Başkanlığımızdan elektronik bilet düzenleme izni alan hava yolu firmaları ve teslim yöntemleri http://www.efatura.gov.tr/ebileteyolculistesiiznialanlar.html adresinden sorgulanabilmektedir.

Mezkur Genel Tebliğ açıklamaları uyarınca; Gelir İdaresi Başkanlığından elektronik ortamda teslim yöntemine göre izin alan hava yolu firmaları; oluşturdukları e-Biletleri muhatabına elektronik sertifika ile imzalanmış olarak elektronik ortamda iletecekler ve muhatabı tarafından istenilmesi halinde, düzenledikleri e-Bileti ya da bunu temsil eden belgeyi, kağıt olarak teslim edeceklerdir. e-Biletin ya da bunu temsil eden “mali değeri bulunmayan kağıt çıktının” muhatabına verilmesi halinde bunun ayrıca imzalanıp kaşelenmesine gerek bulunmamaktadır. e-Bilet yerine e-Bileti temsil eden belgenin verilmesi, e-Bilet izni alan hava yolu firmalarının, yolcuya e-Biletin kağıt baskısını alabilecek şekilde elektronik araç veya ortamlar vasıtasıyla sunma zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. Bu şekilde elektronik iletim yöntemine göre teslim edilen biletlerin kağıt çıktılarının e-Fatura kayıtlı kullanıcıları dışındaki muhatapları (kişi veya kurum) tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için hava yolu firmaları veya acenteleri tarafından ıslak imza veya kaşe/damga tatbik edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Aynı çerçevede Mezkur Genel Tebliğ açıklamaları uyarınca; Gelir İdaresi Başkanlığından kağıt ortamında teslim yöntemine göre izin alan hava yolu firmaları, elektronik ortamda oluşturdukları e-Biletleri muhatabına kağıt ortamda teslim edeceklerdir. Kağıt ortamda teslim edilen e-Biletlerin hava yolu firmalarınca ayrıca elektronik sertifika ile imzalanmasına da gerek bulunmamaktadır. Bu şekilde kağıt ortamda teslim edilen e-Biletlerin muhatabı tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için, kağıt çıktı üzerinde hava yolu firmaları tarafından kaşe/damga tatbik edilmesi, acenteler tarafından ise kaşe/damga tatbik edilmesi ve ıslak imza ile imzalanması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen açıklamalara göre;

e-Biletin gider, maliyet veya tevsik edici belge olarak kullanımında, öncelikle; hava yolu firmasının Başkanlığımızdan hangi iletim/teslim yöntemine göre izin aldığının http://www.efatura.gov.tr/ebileteyolculistesiiznialanlar.html adresinden sorgulanması

548

ve sonucuna göre aşağıdaki açıklamalara uygun olarak işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

a) Eğer havayolu firması elektronik iletim yöntemine göre Başkanlığımızdan izin almış ise; elektronik ortamda düzenlenen e-Biletler elektronik imza aracı ile imzalamak zorundadır.

b) Hava yolu firması kağıt ortamda teslim yöntemine göre Başkanlığımızdan izin almış ise; e-Biletlerin elektronik imza aracı ile imzalanması zorunluluğu bulunmamaktadır.

c) Gerek elektronik iletim gerekse kağıt teslim yönteminde düzenlen e-Biletler 462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kurallarına göre düzenlenen ve geçerli olan biletlerdir.

d) Genel kural olarak elektronik iletim yöntemine göre iletilen e-Bileti teslim alan muhatabın söz konusu biletlerin elektronik ortamdaki ve elektronik imzalı halini tevsik edici belge olarak dikkate alınması gerekmekle birlikte, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükellef veya kişi/kurumlar tarafından elektronik ortamdaki aslına uygun olmak kaydıyla kağıt çıktısının da tevsik edici belge olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Bu halde alınan kağıt çıktının tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için hava yolu firmaları veya acenteleri tarafından ıslak imza veya kaşe/damga tatbik edilmesine gerek bulunmamaktadır.

e) Kağıt iletim yönteminde; elektronik ortamda düzenlenmiş olan e-Biletin oluşturulması aşamasında elektronik imza ile imzalanması zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu şekilde hazırlanan elektronik biletin kağıt çıktısını alan muhatabı (mükellefler ve/veya kişi veya kurumlar) tarafından Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için; kağıt çıktının hava yolu firmaları tarafından kaşe veya damga tatbik edilmesi, acenteler tarafından ise kaşe veya damga tatbiki ve ıslak imza ile imzalanması gerekmektedir.

f) Yukarıda belirtilen internet adresinden yapılan sorgulamada, ülkemizde tam veya dar mükellefiyet esasına göre mükellefiyeti bulunan hava yolu firmalarının, Başkanlığımızdan e-Bilet düzenleme izni bulunmuyorsa; bu durumda; söz konusu hava yolu firmalarınca IATA kurallarına göre düzenledikleri e-Ticket’ler IATA kurallarına göre geçerli bir belge olarak kabul edilmek ve yolcuların uçuşu sırasında uluslararası kurallara göre geçerli kabul edilmekle birlikte; 1.7.2016 tarihinden itibaren 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca Türk Vergi Mevzuatı açısından tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi imkanı bulunmayacaktır. Bu nedenle; e-Bilet uygulamasına geçmeyen söz konusu hava yolu firmalarının vergisel anlamda bir sorun ile karşılaşmamaları bakımından; IATA kurallarına göre e-Ticket düzenlemekle birlikte ilave olarak ya kağıt ortamda matbaa baskılı yolcu bileti düzenlemesi ya da bilet yerine geçen fatura (kağıt fatura, e-Fatura veya e-Arşiv faturası) düzenlemesi gerekecektir. IATA kurallarına göre düzenlenen e-Ticket’lar tek

başına 462 nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne uygun e-Bilet olarak kabul edilemeyecektir.”

Ayrıca hava yolu firmaları tarafından düzenlenen e-Biletlerin elektronik dosya olarak görüntülenmesine ve elektronik ortamda temin edilmesine olanak veren internet

549

sitelerinin bağlantı adreslerine http://www.efatura.gov.tr/ebiletsorguwebservisadresleri.html adresinden de ulaşılabilmektedir. Söz konusu siteler aracılığı ile elektronik ortamda indirilen e-Bilet dosyaları, dosya görüntüleme programları (Örneğin: Adobe Reader vb.) kullanılarak görüntüleme, çıktısının alınması ve elektronik imza kontrolü yapılabilmektedir.

Duyurulur.

e-FATURA UYGULAMASI GÜMRÜK İŞLEMLERİ KILAVUZU

1- TANIMLAR VE KISALTMALAR

BAŞKANLIK : T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı

e-Fatura : Elektronik Fatura

Gönderici Birim : e-Faturanın düzenlenmesinden ve gönderilmesinden sorumlu birim

GÇB : Gümrük Çıkış Belgesi

GTB : Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

HTTP : (Hyper Text Transfer Protocol) Hiper Metin Transferi Protokolü

HTTPS : (Hyper Text Transfer Protocol Secure) Hiper Metin Transferi Protokolü – Güvenli

Merkez : Gönderici Birim ile Posta Kutusu arasındaki iletişimi sağlayan ve

Posta Kutusu : Gönderilen e-faturanın alınmasından sorumlu birim

Schematron : XML şeması kontrol yazılımı

SOAP : (Simple Object Access Protocol) Basit Nesne Erişim Protokolü. Dağıtık uygulamalarda ve web servislerinin haberleşmesinde kullanılmak üzere tasarlanan, sunucu/istemci mantığına dayalı iletişim protokolü

SSL : (Secure Sockets Layer) Bilginin bütünlüğü ve gizliliği için, internet üzerinde iki taraf arasında oluşan trafiğin şifrelenerek, gizliliğinin ve bütünlüğünün korunmasını sağlayan bir protokol

Şema : XML dosyalarında taşınan verilerin nasıl yorumlanacağının belirtimi 550

TCKN : T.C. Kimlik Numarası

VKN : Vergi Kimlik Numarası

Veritabanı : Çeşitli kaynaklardan elde edilen verilerin depolandığı veri yapısı

VTYS : Veritabanı Yönetim Sistemi

W3C : WWW Birliği

Web Servisi : Bilgisayarlar arasında ağ üzerinden etkileşimi ve uyumluluğu sağlayan yazılım sistemi

WSDL : (Web Services Description Language) Web Servislerinin tanımlandığı, erişim ve işlev bilgilerinin detaylı olarak sunulduğu XML tabanlı metin işaretleme dili

WS-I : (Web Services Interoperability) Değişik web servis belirtimlerinin birlikte çalışabilmesini sağlayan endüstri konsorsiyumu

WS-I Basic Profile : SOAP, WSDL, UDDI gibi temel web servis belirtimlerinin birlikte

XML : (Extensible Markup Language) Verinin tanımlanması ve tarif edilmesi için kullanılan genişletilebilir işaretleme dili

XSD : (XML Schema Definition) XML belgelerinin uyması gereken kuralların belirlendiği metin işaretleme dili

XSLT : (Extensible Stylesheet Language Transformations) Genişletilebilir Biçimlendirme Dili Dönüşümleri, XML dokümanlarını dönüştürmek için kullanılan ve orijinal dokümanı değiştirmeden, yeni bir doküman oluşturmaya olanak sağlayan XML tabanlı dil

ZIP : Veri sıkıştırma ve arşivleme formatı

UBL : (Universal Business Language) Evrensel İş Dili

UBL-TR : UBL Türkiye Özelleştirmesi

Uygulama : Elektronik Fatura Uygulaması

551

2- GİRİŞ

Kılavuzda mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı faturalarının elektronik olarak, e-fatura sistemindeki işleyişi ve iş akışı açıklanmış, mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı faturasında olması gereken ek bilgiler ve kurallar anlatılmıştır.

3- E-FATURA KAPSAMINDA OLAN İHRACAT FATURASI

-İhracat faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu sadece Gümrük Beyannamesi ekinde yer alan mal ihracı faturaları için geçerlidir.

-Diğer belgelerin (Serbest Bölge İşlem Formu, transit ticaret formu vb.) ekinde yer alan ihracat faturaları e-fatura kapsamında değildir.

-Bu nedenle gümrük beyannamesine konu düzenlenecek ihracat faturalarında profil tipi IHRACAT, fatura tipi ISTISNA seçilecektir.

-Gümrük beyannamesine konu olmayan diğer durumlarda ise profil tipi TEMELFATURA/TICARIFATURA, fatura tipi ISTISNA seçilip ilgili istisna kodu ile fatura düzenlenecektir.

3.1- İHRACAT FATURASININ İŞ AKIŞI VE ROLLER

İhracat faturasının e-fatura formatı.

Uygulamayı kullanarak e-fatura düzenleyecek mükellefler;

1- e-fatura sistemine kayıtlı olmalıdır,

2- Düzenleyecekleri ihracat faturalarında alıcı bilgilerine ilaveten Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bilgilerine de yer vereceklerdir,

3- Düzenlenen faturalar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sisteminde görünecektir

İhracat faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 4 farklı rol vardır. Söz konusu roller ve tanımları aşağıda başlıklar altında yer almaktadır.

3.1.1- FATURA DÜZENLEYEN

GİB Portal uygulaması yeterli mobiliteye sahip olmadığından ve manuel olarak ihracat ve yolcu beraberi eşya faturasına ilk etapta destek veremeyeceğinden (Portal yönteminde yükleme modülü ile İhracat ve yolcu beraberi eşya ihracında e-Fatura düzenlenmesine bir engel bulunmamaktadır) kullanımı tavsiye edilmemektedir.

Bu nedenle e-fatura mükelleflerinden ihracat yapan ve GİB portal uygulamasından yararlanan mükelleflerin; karşılaşabileceği özellikli durumlar ve sorunlara hızlı bir şekilde çözüm odaklı işlem yapabilmek için ivedilikle alternatif yöntemleri değerlendirmesi önerilmektedir.

Fatura düzenleyenin rol tanımı aşağıdaki şekildedir:

• e-Faturayı ve sistem yanıtını;

552

-Oluşturmaya imkân verir/oluşturur,

-Elektronik olarak imzalar veya Mali Mühür ile onaylar,

-Saklar,

-Faturayı iletir,

-İhracat için faturada gereken ek bilgileri sağlar.

• Merkez’den gelen uygulama yanıtını ve sistem yanıtını;

- Alır,

-Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,

-İşler,

-Elektronik imza veya Mali Mühür doğrulaması yapar,

-Saklar.

• GİB veya GTB sistemlerinde bir sorun yaşandığında (1210 ya da 1220 kodu alındığında) ihracat işlemlerinin aksamaması için e-faturaların kâğıt çıktılarına istinaden gümrük çıkış işlemleri tesis edilebilir.

Bunun için söz konusu e-fatura kâğıt çıktısının bir örneği alınıp, ihracatta e-fatura uygulaması öncesinde kullanılan matbu ( kağıt/e-arşiv) faturada yapıldığı gibi belge üzerine ihracatçı tarafından kaşe ve imza tatbik edilerek ve GÇB’ye “0100” belge kodu ile eklenerek ihracat işlemlerine devam edilebilir.

Sistemde yaşanan aksaklık giderildikten sonra GTB tarafından gerekli sistem yanıtı dönülecek olup, söz konusu e-Faturanın GTB portali üzerinden manuel olarak kapatılması gerekecektir. Ayrıca fatura düzenleyen, kullandığı uygulama ile ilgili her adımda loglama yapmak zorundadır.

3.1.2- GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

Kendisine gelen ihracat faturalarını gümrük beyannamesi ekinde alan kurumdur.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı:

• İhracat faturasını;

-Elektronik ortamda sistemine alır,

-Alınan fatura için, 23 haneli bir referans numarası üretir.

-23 haneli referans numarasını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Portalı aracılığıyla ihracat faturasını düzenleyen yükümlüye bildirir.

-Bildirilen 23 haneli referans numarası ile belge tarihi gümrük beyannamesinin 44 no’lu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında yükümlü tarafından beyan edilir.

553

-Gümrük beyannamesinin tescilinden önce / sonra faturada değişiklik yapılması gerektiğinde, değişiklik yapılacak olan fatura ve bu fatura için alınan referans numarası iptal edilir. İptal edilen fatura için alınan referans numarası beyannamenin tescilinde kullanılamaz.

-Gümrük işlemleri mevzuat dâhilinde tamamlanır.

3.1.3- MERKEZ

Faturaların elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik olarak imzalanması veya Mali Mühür ile onaylanması, saklanması, iletilmesi ile fatura bilgilerinin veri standartları ve formatına uygun biçimde aktarılması ve muhatabı tarafından alınmasına ilişkin belirlenen usul ve esasları uygular ve denetler.

Merkezin rol tanımı ve sorumlulukları şu şekildedir:

• Veri aktarımında kullanılacak Veri Aktarım Protokolünün tasarımını yapar.

• Veri Aktarım Protokolü ile tanımlanan sistemin sunucu tarafının teknik altyapısının hazırlanmasından ve gerçekleştirilmesinden, iletişim protokolünde meydana gelebilecek değişikliklerin sunucu tarafına yansıtılmasından ve sunucu tarafının yönetiminden sorumludur.

• Kendisine gelen e-faturayı ve uygulama yanıtını;

-Alır,

-Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,

-İşler,

- İlgili adrese iletir,

-Sistem yanıtı oluşturur ve ilgili adrese iletir.

Kendisine gelen sistem yanıtını;

-Alır,

-Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,

-İşler,

-İlgili adrese iletir.

Merkez, uygulama ile ilgili her adımda loglama yapar.

3.1.4- ALICI KURUM

İhracat faturasındaki malı/malları satın alan kurumdur. İhracat e-faturasını kendi ülkesindeki işlemleri için satıcı kurumdan talep edebilir.

3.2- FATURA VE UYGULAMA YANITI FORMATI

554

3.2.1- FATURA FORMATI

İhracat faturasında bulunması gereken bilgiler

Fatura bilgilerinde ProfileID: IHRACAT, InvoiceTypeCode:ISTISNA girilmelidir.

3.2.2- UYGULAMA YANITI FORMATI

İhracat faturasına dönülen uygulama yanıtında bulunması gereken bilgiler senaryolara göre aşağıda belirtilmiştir.

-Uygulama yanıtı bilgilerinde ProfileID: IHRACAT girilmelidir.

-GTB tarafından gönderilecek uygulama yanıtlarının zaman aşımı süresi yoktur. -Entegratörlerce ihracat faturasına yönelik GTB tarafından gönderilen uygulama yanıtları dönüş süresine bakılmaksızın kabul edilmelidir.

3.3- SENARYOLAR

(Senaryo 1)

E-fatura GTB sistemine düştükten ve faturadaki kalemlerin GTB tarafından kontrolü gerçekleştikten sonra uygun görülürse Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilip malların yurt dışı çıkışının gerçekleşmesi ve Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapatılması durumunda;

Eylem: GTB tarafından Kabul Uygulama Yanıtı dönülecektir.

(Senaryo 2)

Bir faturada mal kalemlerinden, bir kısmının yurt dışına çıkış işlemlerine başlanması ama bir kısmının henüz çıkış tarihinin belli olmaması durumunda; (Örneğin: Bir faturada yer alan 100 kalem maldan 70 kaleminin yurt dışına çıkacağı bilinmesi ancak 30 kaleminin ise ileriki bir tarihte çıkacağının planlanması halinde);

Eylem: GTB tarafından söz konusu faturaya Red Uygulama Yanıtı dönülecek olup, çıkış işlemleri gerçekleştirilecek 70 birim mal için yeni bir e-Fatura düzenlenecek ve bu faturaya istinaden gümrük çıkış işlemleri tamamlanacaktır.

Yeni düzenlenen 70 birimlik malı ihtiva eden e-Fatura için GTB kabul uygulama yanıtı dönecektir. Daha sonra gümrük çıkış işlemine konu edilecek 30 birimlik mal ihracı için yeni bir e-Fatura düzenlenerek gümrük işlemleri tamamlanacaktır. Bu fatura için de GTB Kabul Uygulama Yanıtı ihracatın gerçekleşmesi ile birlikte dönecektir.

NOT: İhracat işlemlerinde e-Fatura uygulaması kapsamında bir fatura sadece bir GÇB’ne konu edilecektir.

Senaryo 3)

E-fatura GTB sistemine düştükten sonra faturada yer alan kalemlerden hiçbirinin Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilmeden GTB tarafından kabul görmemesi durumunda;

555

Eylem: GTB tarafından Red Uygulama Yanıtı dönülecek, bu yanıt üzerine mükellef yeni bir fatura düzenleyerek tekrar gönderecektir.

(Senaryo 4)

Bir faturada (n) kalem mal gösterildiği halde GÇB’de daha azla kalem mal çıkartılmak isteniyorsa (Örneğin: Bir faturada 100 kalem mal gösterildiği halde GÇB’de 130 kalem mal çıkartılmak isteniyorsa);

Eylem: 100 kalemlik fatura kabul edilip GTB sisteminde yer alan belge numarasıyla eşleştirilerek GÇB’de gösterilecektir.

Ek olarak çıkartılmak istenen 30 kalem için ise ihracatçı tarafından ayrı bir e-Fatura düzenlenip bu fatura için alınan belge numarası aynı GÇB’ye eklenecektir. Her fatura için kabul uygulama yanıtı dönülecektir.

3- YOLCU BERABER EŞYA FATURASI

Katma Değer Vergisi Uygulaması Genel Tebliğinde yer alan yolcu beraberi eşya istisnasından faydalanmak için verginin alıcıya iade edilmesi usullerinden yalnızca yetki belgesine sahip aracı kurumlar tarafından iade yöntemini seçen mükellefler için uygulanacaktır.

3.1- YOLCU BERABER EŞYA FATURASININ İŞ AKIŞI VE ROLLER

•Yolcu beraberi eşya ihracının elektronik gerçekleştirimi, kullanılan e-fatura formatının ek bilgilerle desteklenmiş ve özelleşmiş hali ile yapılmalı e-fatura kullanarak fatura düzenlemek isteyen mükellefler; e-fatura sistemine kayıtlı olmalıdır,

•Düzenleyecekleri yolcu beraberi eşya ihracı faturalarının alıcı bilgilerine ilaveten Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bilgilerine de yer vereceklerdir.

•Düzenlenen faturalar onay için Gümrük çıkış memurunun ekranına düşecektir,

•Onaylanan faturalar ile ilgili uygulama yanıtı vergi iade ödemesi için ilgili yetki belgeli aracı kurumların sistemine düşecektir.

Yolcu beraberi eşya faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 5 farklı rol vardır.

3.1.1- FATURA DÜZENLEYEN

Yolcu beraberi eşya ihracı faturasının elektronik olarak gönderimi kapsamında fatura düzen leyen; standarda uygun olarak oluşturulan elektronik faturayı düzenleyen, uygulamaya özel entegratör, entegrasyon veya GİB portal yöntemi ile dahil olmuş gerçek ya da tüzel kişiliktir.

Fatura düzenleyenin rol tanımı aşağıdaki şekildedir:

• e-Faturayı ve sistem yanıtını;

-Oluşturmaya imkân verir/oluşturur,

556

-Elektronik olarak imzalar veya Mali Mühür ile onaylar,

-Saklar,

-Faturayı iletir,

-Yolcu beraberi eşya ihracı için faturada gereken ek bilgileri sağlar.

• Merkez’den gelen uygulama yanıtını ve sistem yanıtını;

-alır,

-Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,

-İşler,

-Elektronik imza veya Mali Mühür doğrulaması yapar,

-Saklar.

● Fatura düzenleyen(mağaza), “Satış iptal / İade” edilen ürünlere ilişkin faturaların, GTB sistemlerinde onaylanmasının ve gerek aracı kurumlar gerekse vergi idaresi tarafından haksız yere KDV iadesinin yapılmasının önüne geçilmesi bakımından “Satış İptali / İade” durumunu Başkanlık sistemleri üzerinden GTB’ ye bildirmek zorunda olup, ayrıca isterse aracı kuruma da bildirebilir.

GTB’ ye yapılacak bildirim, Başkanlık tarafından mükelleflerin erişimine sunulan https://portal.efatura.gov.tr/efaturabasvuru/wsctgirisSSL.jsp adresinde yer alan “Yolcu Beraberi Eşya (Tax-Free) Faturası Satış İptal/İade Bildirim Portalı”nda yapılmaktadır.

Aracı kuruma isteğe bağlı olarak yapılacak “Satış iptali / İade” bildirimlerinde, 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümlerine riayet edilmesi şartıyla yöntemi, aracı kurum ile mağaza arasında mail, sms, entegre elektronik kayıt sistemleri, web servis vb. yöntemlerle serbestçe belirlenebilecek olup ayrıca Başkanlıkla web servis entegrasyonu kurabilen mükelleflerce söz konusu bildirimler web servis entegrasyonu yoluyla da yapılabilecektir.

Diğer taraftan yukarıda bahsi geçen portal ve web servis uygulamaları yalnızca satış işleminin iptal / ürünlerin iade edilmiş olduğu durumunu bildirmek için kurulmuş olup, düzenlenen e-Faturanın iptali veya iadesi anlamına gelmemektedir. Bu açıdan satıcının bu işlemler için Vergi Usul Kanununda bahsi geçen diğer tevsik edici belgeleri (iade faturası veya gider pusulası) kullanma ve bu belgeler ile tevsik etme yükümlülüğü devam etmektedir.

• Faturaların gerçek zamanlı olarak GİB merkeze iletiminden sorumludur.

Böylece alış veriş ve yurt dışı çıkışları aynı gün olan yolcuların sorun yaşaması engellenmiş olacaktır.

• Sistemlerinde bir sorun olması durumunda kullanılmak üzere yeterli miktarda kâğıt fatura bulundurur. Sorun ortaya çıktığında kâğıt ortamında fatura keser. Kâğıt ortamında kestiği faturalar için daha sonra e-fatura üzerinden fatura kesmemelidir.

557

• GİB veya GTB sistemlerinde bir sorun yaşandığında e-faturaların kâğıt çıktılarına istinaden gümrük çıkış işlemlerinin tesis edilebilmesi için; iki (2) örnek, e-fatura kâğıt çıktısını veya e-fatura muhteviyatını içeren bir belgeyi müşteriye verecektir. Müşteriye verilen e-fatura kâğıt çıktılarına veya e- fatura muhteviyatını ihtiva eden belge üzerine satıcı tarafından kaşe ve imza tatbik edilmesi gerekmemektedir.

e- fatura düzenleyen, kullandığı uygulama ile ilgili her adımda loglama yapmak zorundadır.

3.1.2- GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

Kendisine onay için gelen yolcu beraberi eşya ihracı faturalarını ve satın alınan malı, gümrük memurları aracılığıyla kontrol eden ve onaylayan kurumdur.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı:

•Gelen yolcu beraberi eşya ihracı faturasını;

-Sorgular,

-Fatura bilgilerini ve alınan malı kontrol eder,

-Faturayı onaylar

•GTB Sisteminde bir sorun yaşandığında e-faturaların kağıt çıktılarını kaşe ile onaylayıp sistem tekrar çalışır olduğunda sistem üzerinden onayını yapar. Onaylanan her fatura için ilgili yetki belgeli aracı kuruma uygulama yanıtı gidecektir.

3.1.3- MERKEZ

Faturaların elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik olarak imzalanması veya Mali Mühür ile onaylanması, saklanması, iletilmesi ile fatura bilgilerinin veri standartları ve formatına uygun biçimde aktarılması ve muhatabı tarafından alınmasına ilişkin belirlenen usul ve esasları uygular ve denetler.

Merkezin rol tanımı ve sorumlulukları şu şekildedir:

•Veri aktarımında kullanılacak Veri Aktarım Protokolünün tasarımını yapar.

•Veri Aktarım Protokolü ile tanımlanan sistemin sunucu tarafının teknik altyapısının hazırlanmasından ve gerçekleştirilmesinden, iletişim protokolünde meydana gelebilecek değişikliklerin sunucu tarafına yansıtılmasından ve sunucu tarafının yönetiminden sorumludur.

•Kendisine gelen e-faturayı ve uygulama yanıtını;

-Alır,

-Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,

-İşler,

-İlgili adrese iletir,

558

-Sistem yanıtı oluşturur ve ilgili adrese iletir.

•Kendisine gelen sistem yanıtını;

-Alır,

-Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,

-İşler,

-İlgili adrese iletir.

Merkez, uygulama ile ilgili her adımda loglama yapar.

3.1.4- YETKİLİ ARACI KURUM

Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara KDV iadesi yapmak üzere yetki belgesi almış aracı firmalardır. E-Fatura kapsamında;

•Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından gümrük memuru aracılığıyla gönderilen uygulama yanıtını alır.

3.1.5- TÜRKİYE’DE İKAMET ETMEYEN YOLCU

Aldığı malların KDV iadesini alabilmesi için fatura düzenletme ve pasaport ile isim bilgilerini fatura düzenleyene verme zorunluluğu vardır. GTB onayından sonra yetkili aracı kurumdan iadesini alabilir.

3.2- FATURA VE UYGULAMA YANITI FORMATI

3.2.1- FATURA FORMATI

E-Fatura UBL TR 1.2 temel standardından farklı olarak yolcu beraberi eşya faturasında bulunması gereken zorunlu bilgiler bulunmaktadır.

Fatura bilgilerinde ProfileID: YOLCUBERABERFATURA, InvoiceTypeCode:ISTISNA girilmelidir.

3.2.2- UYGULAMA YANITI FORMATI

Gümrük memuru tarafından faturanın onaylanmasının ardından aracı kuruma gidecek uygulama yanıtı UBL TR 1.2 de bulunacak uygulama yanıtından farklı bilgileri içerecektir.

ZARF YAPISI

Yolcu beraberi eşya faturası bulunan zarfta hali hazırda kullanılan e-fatura zarf yapısından farklı olarak zarf içinde aşağıdaki bilgiler yazılmalıdır. Zarf receiver bilgileri şekilde olmalıdır.

Aracı kurumlara gelen uygulama yanıtı zarf yapısında, uygulama yanıtı zarf yapısından farklı olarak zarf içinde aşağıdaki bilgiler olacaktır.

Not: Aracı kurumlar yolcu beraberi eşya uygulama yanıtlarını almak için belirleyecekleri posta kutusu etiketlerine fatura zarflarının gelmesini istemiyorlarsa bu etiketlerin

559

urn:mail:yolcuberaberpk@sirketkisaad.com.tr olarak tanımlanması uygun olacaktır. Bu şekilde tanım yapıldığında bu etikete yanlışlıkla gönderilen fatura zarfları sistem yanıtıyla otomatik reddilebilir. Uygulama yanıtları için de birden fazla özel entegratör kullanacaklarsa urn:mail:yolcuberaberpk@sirketkisaad.com.tr etiket formatındaki sirketkisaad.com.tr kısmını çeşitlendirerek yapabilirl

İHRACAT e-FATURA UYGULAMASINDA GİB / GTB SİSTEMLERİNDE ARIZA-KESİNTİ HALLERİNDE KAĞIT ORTAMDA FATURA ÜZERİNE İŞLEM YAPILABİLME USUL VE ESASLARI HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Bilindiği üzere, e-Fatura kayıtlı kullanıcıları için gümrük beyannameli mal ihracı işlemlerinde e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu 1.7.2017 tarihi ile başlamış olup, bu tarih itibariyle ilgili mükelleflerce düzenlenecek mal ihracı faturaları e-Fatura olarak düzenlenip gönderilmeye başlanmıştır. Bu uygulamaya geçişle birlikte mükelleflerce Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-fatura sistemi üzerinden düzenlenip başarıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB) bilgi sistemlerine gönderilmiş bazı faturalar, GTB sistemlerindeki teknik aksaklıklar nedeniyle GTB portalına ulaşamamış ve/veya 23 haneli referans numarası alınamamıştır. Bu sıkıntının giderilmesi için GTB ve GİB tarafından duyurular, kılavuz güncellemeleri ve genelgeler yayınlanarak mükelleflerin mağduriyetlerinin önlenmesi için gerekli önlemler alınmış ve kolaylıklar sağlanmıştır. Bu kapsamda Başkanlığımızca “e-fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu” nda 05.07.2017 tarihinde güncelleme yapılarak (Versiyon 1.6) www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanmıştır. Bu kılavuzun “3.1.1 Fatura Düzenleyen” başlıklı bölümünde; “GİB veya GTB sistemlerinde bir sorun yaşandığında (1210 ya da 1220 kodu alındığında) ihracat işlemlerinin aksamaması için e-faturaların kağıt çıktılarına istinaden gümrük çıkış işlemleri tesis edilebilir. Bunun için söz konusu e-fatura kağıt çıktısının bir örneği alınıp, ihracatta e-fatura uygulaması öncesinde kullanılan matbu ( kağıt/e-arşiv) faturada yapıldığı gibi belge üzerine ihracatçı tarafından kaşe ve imza tatbik edilerek ve GÇB’ye “0100” belge kodu ile eklenerek ihracat işlemlerine devam edilebilir. Sistemde yaşanan aksaklık giderildikten sonra GTB tarafından gerekli sistem yanıtı dönülecek olup, söz konusu e-Faturanın GTB portali üzerinden manuel olarak kapatılması gerekecektir. Manuel kapatma işlemi ile ilgili olarak gerekli altyapı hazırlandığında ayrıca duyurulacaktır.” şeklinde açıklamalar eklenmiş ve mükelleflerimize aynı gün internet sitemizde ayrıca duyurulmuştur. Diğer taraftan GTB tarafından e-Fatura Uygulamasına ilişkin olarak 30.06.2017 tarihli ve 2017/7 sayılı Genelge yayımlanmış ve söz konusu Genelge'nin 8 inci maddesinde: “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (sıra no: 397) uyarınca e-fatura düzenleme yetkisi bulunan yükümlülerin gerek kendi sistemlerinde, gerekse e-fatura Uygulamasında meydana gelebilecek arıza ve kesinti durumlarında kağıt fatura düzenleyebilmeleri mümkün olduğundan, böyle durumlarda kağıt ortamında düzenlenen faturalar 0100 belge kodu seçilerek gümrük beyannamesinin ekinde beyan edilebilir.” açıklamalarına yer verilmiş ve bu çerçevede başvuru süresi 2 saati aşmasına rağmen e-fatura süreci tamamlanamayan işlemler için başkaca bir belge aranmaksızın, firmaların beyanı

560

doğrultusunda anılan Genelgenin 8 inci maddesi çerçevesinde kağıt ortamında düzenlenen ve 0100 kodu ile beyan edilen faturalarla işlem yapılması yönünde bilgilendirme yapılmıştır. Ancak Başkanlığımızca yapılan bilgilendirme ile GTB tarafından yapılan bilgilendirmede mükelleflerimizin kağıt fatura mı yoksa e-faturanın kağıt çıktısı ile mi işlem yapacakları konusunda tereddüt yaşadıkları görülmüş olup, bu sebeple aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur: e-Faturanın düzenlendiği an itibariyle GİB e-Fatura sisteminin arızalı ve kesinti halinde bulunması ve e-Fatura’nın GİB’e ulaştırılmaması veya mükellefin kullanmakta olduğu sistemlerinde arıza veya kesinti olması halinde bu durumların genel esaslar çerçevesinde tevsik edilebilir olması şartıyla; e-Faturanın düzenlenebilmesi mümkün bulunmadığından, 397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin “9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler” başlıklı bölümünde yer verilen; “e-Fatura düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin gerek kendi sistemlerinde gerekse e-Fatura Uygulamasında meydana gelebilecek arıza ve kesinti durumlarında fatura düzenleyebilmek için yeteri kadar basılı kağıt fatura bulundurmaları zorunludur.” açıklaması gereğince MATBU (matbaa baskılı) fatura (veya mükellef e-Arşiv fatura uygulamasına geçmiş ise e-Arşiv fatura) düzenlenerek işlem yapılması mümkün bulunmaktadır. Ancak, e-Faturanın düzenlendiği an itibariyle gerek GİB sistemlerinde gerekse mükellefin kullanmakta olduğu sistemlerde e-Fatura düzenlenmesini engelleyici arıza, kesinti söz konusu değilse bu durumda e-Fatura düzenlenmesi gerekmekle birlikte, GTB sistemlerinde GİB tarafından gönderilen e-Fatura’ya ilişkin referans ID üretilmesinde, sistem yanıtlarının dönülmesinde veya sisteme alınması sırasında bir arıza, kesinti veya teknik başkaca sorunların olması ve bu sürenin 2 saati aşmasına rağmen fatura gönderme sürecinin GTB sistemlerince tamamlanamaması halinde; düzenlenmiş ve GİB’e iletilmiş e-Fatura’nın kağıt çıktısı üzerine işlem tesis edilmesi mümkün bulunduğu gibi MATBU fatura (matbaa baskılı fatura veya e-Arşiv Fatura) ile işlem tesis edilmesi de mümkün bulunmaktadır.

Bu çerçevede matbu fatura düzenlenmeden önce, e-Fatura düzenleme ve GİB sistemlerine iletilmesi açısından teknik engel, arıza veya kesinti durumunun olup olmadığı değerlendirilmeli, söz konusu durumların bulunmaması halinde, e-Fatura düzenlenmeli ve GİB sistemlerine gönderildikten sonra GTB sistemlerinde 2 saati aşan teknik bir aksaklık nedeniyle e-Fatura’ya göre işlemlerin tamamlanamaması halinde; e-Faturanın kağıt çıktısı üzerine kağıt fatura prosedürüne göre gümrük çıkış işlemlerinin yapılması mümkün bulunduğu gibi MATBU fatura (matbaa baskılı fatura veya e-Arşiv Fatura) dikkate alınarak kağıt fatura prosedürüne göre gümrük çıkış işlemlerinin yapılması da mümkün bulunmaktadır. Duyurulur.

E- FATURA KULLANICILARININ E-FATURA DÜZENLEYİP GÖNDERDİKTEN SONRA ZARF DURUM TAKİBİ YAPMALARI GEREKLİLİĞİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Vergi Dairelerinden ve mükelleflerden Başkanlığımıza gerek telefonla gerekse mail yoluyla iletilen sorunların incelenmesinden e- fatura kullanıcısı olan bazı mükelleflerin e-faturayı düzenleyip gönderdikten sonra zarf durum takibi yapmadıkları anlaşılmıştır. Bu durumda e-Fatura uygulamasındaki üç yöntem için ne yapılması gerektiğinin hatırlatılması ihtiyacı duyulmuştur;

561

GİB – Portal yöntemi kullanıcıları için;

Zarf Bazında Listeleme Ekranında “GİB Elektronik Fatura Merkezine iletildi.”

ya da “GİB Elektronik Fatura Merkezi yanıtı geldi.” mesajları görüldüğünde mükellefler tarafından e-fatura alıcıya başarıyla iletilmiş varsayılarak işlem tesis edildiği gözlenmiştir. Ancak, bazı e-faturaların GİB’e gönderildikten sonra alıcıya gönderilmesi aşamasında alıcı tarafından hata mesajı gönderilebilmektedir. Bu durumda gönderilen zarf ve içerisindeki e-faturalar (kabul-red cevapları) geçersiz hale düşmekte olup bu durumda e- fatura hiç düzenlenip gönderilmemiş sayılmaktadır. Faturanın alıcıya başarıyla ulaştığından emin olabilmek için faturayı gönderen mükellefin “Posta Kutusu yanıtı geldi. Alıcının posta kutusu zarfı başarıyla teslim aldı.” mesajını görmesi gerekmektedir.

Gönderilen zarf hata almışsa şu adımlar takip edilmelidir:

1- Zarf Bazında Listeleme ekranında ilgili faturaya ait zarfınızın durumunu "Zarf Durum Sorgula" düğmesi ile sorgulayınız.

2- Sayfayı "Sorgula" düğmesine tıklayarak yenileyiniz.

3- İlgili zarfa ait mesaj metnini okuyunuz. E-Fatura Forum sitesindeki 3148 numaralı sorunun (http://forum.efatura.gov.tr/view.php?id=3148) cevabına bakarak sorunun alıcıdan mı yoksa göndericiden mi kaynaklandığını öğreniniz.

4- İlgili zarfa ait "Hata Ayrıntısı" düğmesine tıklayınız.

5-Hata ayrıntısına göre E-Fatura Forum sitesindeki 2614 numaralı sorunun (http://forum.efatura.gov.tr/view.php?id=2614) cevabındaki işlemi yapınız.

Faturayı arşive kaldırdıysanız hata ayrıntısını göremezsiniz. Bu nedenle faturanızla işiniz tamamen bittikten sonra arşive kaldırma işlemini yapınız.

Entegrasyon-Özel Entegrasyon Yöntemi Kullanıcıları için;

Gönderici gönderdiği zarfın durumunu kullandığı sistemden takip etmelidir. . Faturanın alıcıya başarıyla ulaştığından emin olabilmek için faturayı gönderen mükellef zarf durumunu GİB’den sorgulamalı ve “1300 BASARIYLA TAMAMLANDI” durumunu görmelidir. Gönderilen zarf hata almışsa E-Fatura Forum sitesindeki 2614 numaralı sorunun (http://forum.efatura.gov.tr/view.php?id=2614) cevabındaki işlemi yapılmalıdır.

562

HAVA YOLU E-BİLETLERİNİN

TEVSİK EDİCİ BELGE OLARAK KULLANILMASI

ESASLARI HAKKINDA DUYURU

Bilindiği üzere, 462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile hava yolu ile yurt içi veya yurt dışı yolcu taşımacılığı işi ile iştigal eden mükelleflerin, elektronik ortamda bilet düzenlemeleri, düzenledikleri e-Biletleri muhatabına iletmeleri ile bu belgeleri muhafaza ve ibraz etmelerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Anılan Tebliğin yayımı ile birlikte 1.7.2016 tarihi itibarıyla 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin hava yolu ile yolcu taşımacılığını düzenleyen bölümü yürürlükten kaldırılmış olup, söz konu tarihten itibaren tüm e-Biletlerin 462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre düzenlenmesine başlanmıştır.

462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile havayolu firmalarına düzenleyecekleri e-Biletleri; elektronik ortamda teslim ve kağıt ortamında teslim olmak üzere iki şekilde teslim imkanı getirilmiş ve seçecekleri bu teslim yöntemlerinden yalnızca birini kullanmalarına olanak sağlanmıştır. Başkanlığımızdan elektronik bilet düzenleme izni alan hava yolu firmaları ve teslim yöntemleri http://www.efatura.gov.tr/ebileteyolculistesiiznialanlar.html adresinden sorgulanabilmektedir.

Mezkur Genel Tebliğ açıklamaları uyarınca; Gelir İdaresi Başkanlığından elektronik ortamda teslim yöntemine göre izin alan hava yolu firmaları; oluşturdukları e-Biletleri muhatabına elektronik sertifika ile imzalanmış olarak elektronik ortamda iletecekler ve muhatabı tarafından istenilmesi halinde, düzenledikleri e-Bileti ya da bunu temsil eden belgeyi, kağıt olarak teslim edeceklerdir. e-Biletin ya da bunu temsil eden “mali değeri bulunmayan kağıt çıktının” muhatabına verilmesi halinde bunun ayrıca imzalanıp kaşelenmesine gerek bulunmamaktadır. e-Bilet yerine e-Bileti temsil eden belgenin verilmesi, e-Bilet izni alan hava yolu firmalarının, yolcuya e-Biletin kağıt baskısını alabilecek şekilde elektronik araç veya ortamlar vasıtasıyla sunma zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. Bu şekilde elektronik iletim yöntemine göre teslim edilen biletlerin kağıt çıktılarının e-Fatura kayıtlı kullanıcıları dışındaki muhatapları (kişi veya kurum) tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için hava yolu firmaları veya acenteleri tarafından ıslak imza veya kaşe/damga tatbik edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Aynı çerçevede Mezkur Genel Tebliğ açıklamaları uyarınca; Gelir İdaresi Başkanlığından kağıt ortamında teslim yöntemine göre izin alan hava yolu firmaları, elektronik ortamda oluşturdukları e-Biletleri muhatabına kağıt ortamda teslim edeceklerdir. Kağıt ortamda teslim edilen e-Biletlerin hava yolu firmalarınca ayrıca elektronik sertifika ile imzalanmasına da gerek bulunmamaktadır. Bu şekilde kağıt ortamda teslim edilen e-Biletlerin muhatabı tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için, kağıt çıktı üzerinde hava yolu firmaları tarafından kaşe/damga tatbik edilmesi, acenteler tarafından ise kaşe/damga tatbik edilmesi ve ıslak imza ile imzalanması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen açıklamalara göre;

e-Biletin gider, maliyet veya tevsik edici belge olarak kullanımında, öncelikle; hava yolu firmasının Başkanlığımızdan hangi iletim/teslim yöntemine göre izin aldığının http://www.efatura.gov.tr/ebileteyolculistesiiznialanlar.html adresinden sorgulanması ve sonucuna göre aşağıdaki açıklamalara uygun olarak işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

563

a) Eğer havayolu firması elektronik iletim yöntemine göre Başkanlığımızdan izin almış ise; elektronik ortamda düzenlenen e-Biletler elektronik imza aracı ile imzalamak zorundadır.

b) Hava yolu firması kağıt ortamda teslim yöntemine göre Başkanlığımızdan izin almış ise; e-Biletlerin elektronik imza aracı ile imzalanması zorunluluğu bulunmamaktadır.

c) Gerek elektronik iletim gerekse kağıt teslim yönteminde düzenlen e-Biletler 462 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kurallarına göre düzenlenen ve geçerli olan biletlerdir.

d) Genel kural olarak elektronik iletim yöntemine göre iletilen e-Bileti teslim alan muhatabın söz konusu biletlerin elektronik ortamdaki ve elektronik imzalı halini tevsik edici belge olarak dikkate alınması gerekmekle birlikte, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükellef veya kişi/kurumlar tarafından elektronik ortamdaki aslına uygun olmak kaydıyla kağıt çıktısının da tevsik edici belge olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Bu halde alınan kağıt çıktının tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için hava yolu firmaları veya acenteleri tarafından ıslak imza veya kaşe/damga tatbik edilmesine gerek bulunmamaktadır.

e) Kağıt iletim yönteminde; elektronik ortamda düzenlenmiş olan e-Biletin oluşturulması aşamasında elektronik imza ile imzalanması zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu şekilde hazırlanan elektronik biletin kağıt çıktısını alan muhatabı (mükellefler ve/veya kişi veya kurumlar) tarafından Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi için; kağıt çıktının hava yolu firmaları tarafından kaşe veya damga tatbik edilmesi, acenteler tarafından ise kaşe veya damga tatbiki ve ıslak imza ile imzalanması gerekmektedir.

f) Yukarıda belirtilen internet adresinden yapılan sorgulamada, ülkemizde tam veya dar mükellefiyet esasına göre mükellefiyeti bulunan hava yolu firmalarının, Başkanlığımızdan e-Bilet düzenleme izni bulunmuyorsa; bu durumda; söz konusu hava yolu firmalarınca IATA kurallarına göre düzenledikleri e-Ticket’ler IATA kurallarına göre geçerli bir belge olarak kabul edilmek ve yolcuların uçuşu sırasında uluslararası kurallara göre geçerli kabul edilmekle birlikte; 1.7.2016 tarihinden itibaren 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca Türk Vergi Mevzuatı açısından tevsik edici belge olarak kullanılabilmesi imkanı bulunmayacaktır. Bu nedenle; e-Bilet uygulamasına geçmeyen söz konusu hava yolu firmalarının vergisel anlamda bir sorun ile karşılaşmamaları bakımından; IATA kurallarına göre e-Ticket düzenlemekle birlikte ilave olarak ya kağıt ortamda matbaa baskılı yolcu bileti düzenlemesi ya da bilet yerine geçen fatura (kağıt fatura, e-Fatura veya e-Arşiv faturası) düzenlemesi gerekecektir. IATA kurallarına göre düzenlenen e-Ticket’lar tek

başına 462 nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne uygun e-Bilet olarak kabul edilemeyecektir.”

Ayrıca hava yolu firmaları tarafından düzenlenen e-Biletlerin elektronik dosya olarak görüntülenmesine ve elektronik ortamda temin edilmesine olanak veren internet sitelerinin bağlantı adreslerine http://www.efatura.gov.tr/ebiletsorguwebservisadresleri.html adresinden de ulaşılabilmektedir. Söz konusu siteler aracılığı ile elektronik ortamda indirilen e-Bilet dosyaları, dosya görüntüleme programları (Örneğin: Adobe Reader vb.) kullanılarak görüntüleme, çıktısının alınması ve elektronik imza kontrolü yapılabilmektedir.

Duyurulur.

564

565