OP.1

แบบรายงานผลการปฏบตงานในพนท

ชอ บานเนนสะอาด ชมชนทลงพนท หมท 2 ตำาบลเมองไผ อำาเภออรญประเทศ จงหวดสระแกวชอผรบผดชอบ อาจารยดวงมณ ชกนำา หนวยงาน คณะวทยาการจดการวนทลงพนท วนท 5-6 กมภาพนธ 2562

รายชอคณาจารยทรวมลงพนท1. รองศาสตราจารยวรณ เชาวนสขม2. อาจารยธนษฐนนท จนทรแยม3. อาจารยถรนนท ทวาราตรวทย4. อาจารยเปรมฤด ทองลา5. อาจารยธตรตน วงษกาฬสนธ6. อาจารยวชรพล วงศจนทร7. อาจารยดวงมณ ชกนำา8. อาจารยปรยากร สวางศร9. อาจารย ดร.ธนยธร ตณภพ10. ผชวยศาสตราจารยละเอยด ขจรภย11. ผชวยศาสตราจารยอจฉราวรรณ สขเกด12. อาจารยภทรภร พฒพนธ13. อาจารยนรนธนา บษปฤกษ

ผลการลงปฏบตงานในพนทลำาดบ

ทรายละเอยดกจกรรม ขอมลสำาคญทไดรบ

1 - นดผนำาชมชนเพอประชม และตรวจสอบความถกตองของขอมลจากการลงพนทสำารวจ

การประชมรวมกบชมชนในครงน มผนำาชมชนมารวมกจกรรม 3 คน ดงน

1

OP.1

ชมชนเกยวกบบรบท และ สภาพแวดลอม ศกยภาพ ทนชมชน ขอมลรายครวเรอน ปญหา ความตองการของชมชน- เกบขอมลชมชนโดยใชเครองมอการศกษาชมชน ดงน 1.โองชวต 2.แผนทชมชน และจดทำาฐานขอมลในพนทหมท 2 ตำาบลเมองไผ อำาเภออรญประเทศ จงหวดสระแกว

1. ผใหญบานสพล ปนสวน2. ผชวยผใหญบานสมพร บญพนธ3. ผชวยผใหญบานคำาปน คงแดน

ขอมลจากการลงพนทใชเครองมอการศกษาชมชนมรายละเอยดตางๆ (ทายกจกรรม)

...............................................  ลงชอผรายงาน (อาจารยดวงมณ ชกนำา)

ตำาแหนง อาจารยวนเดอนปทรายงาน 6 กมภาพนธ พ.ศ. 2562

ภาพกจกรรมในการลงชมชนหมท 2 ตำาบลเมองไผ

การประชม ตรวจสอบขอมล รวมกบชมชน

2

OP.1

3

OP.1

5

4

OP.1

สรปขอมลจากเครองมอการศกษาชมชน

1.เครองมอ-โองชวต

5

OP.1

ตารางสรปรายได-รายจาย

รายไดภาคการเกษตร

รายไดนอกภาคการเกษตร

รายจายภาคการเกษตร

รายจายนอกภาคการเกษตร

1. นาขาวเจา 1.รบจาง 1.คาปย 1.คาเบยประกน2. นาขาวเหนยว

2.การรบเหมากอสราง

2.คาจางรถเกยวขาว

2.คาเชาทนา

3. เลยงวว 3.คาขาย 3.คาแรง 3.คาโทรศพท,คาอนเตอรเนต

4. เลยงไก 4.เบยคนพการ/ผสงอาย

4.คานำามน 4.คานำามน

5. ปลกผกสวนครว

5.รายไดจากบตร 5.คานำา/คาไฟ 5.คาเทอมบตร

6

OP.1

6.รายไดคาเชาทนา 6.คาอาหารสตว 6.คารกษาพยาบาล7.เงนกกองทนหมบาน8.คาหวย9.คาภาษสงคม10.คาเสอผาเครองสำาอาง

จากการทไดใชเครองมอโองชวตในการเกบขอมลเกยวกบรายไดและรายจายของคนในชมชนบานเนนสะอาด พบวา มรายไดจากภาคการเกษตร ไดแก การทำานาขาวเจา เรมทำาการเพาะปลกในชวงเดอนมนาคม-เดอนมถนายน นาขาวเหนยวจะเรมปลกในเดอนพฤษภาคมเปนตนไป การเลยงววนนเปนววทไดจากหนวยงานภาครฐสนบสนนและกมการซอววเพมดวยบางครวเรอน การเลยงไกจะเปนไกบานทไวกนเนอและเพอเลยงไวกนไข สำาหรบไวกนในครวเรอนและมแบงขายใหกบเพอนบาน สวนการปลกผกสวนครวจะรปลกไวเพอกนเองในครวเรอน และสวนทเหลอนำาไปขายทตลาดนดในชมชน

รายไดนอกภาคการเกษตรของชมชนบานเนนสะอาดจะมาจากการรบจางทวไป การรบเหมากอสรางภายในชมชนเนนสะอาดและมการรบจางไปภายพนทดวย รายไดจากการคาขายเปนรายไดทมการรบสนคาจากตลาดโรงเกลอมาขายในชมชน รายไดทมอกทางคอรายไดทไดรบจากบตรหลาน ในชมชนบานเนนสะอาดจะเปนพนททำานากนสวนใหญ ดงนนรายไดจากการใหเชานาจงเปนรายไดอกทางหนง

ในสวนของคาใชจายในชมชนบานเนนสะอาดในภาคการเกษตรจะปนเรองคาปย คาจางรถเกยวขาว คาแรงงาน คานำามนเชอเพลงของ

7

OP.1

เครองมอภาคการเกษตรสำาหรบการเพาะปลก คานำาคาไฟทเกยวกบการเกษตร คาอาหารสตว

สำาหรบรายจายนอกภาคการเกษตร คอคาเบยประกนชวตททำากนไวยามเจบปวย คาเชาทนาสำาหรบผทไมมทนาเปนของตนเองในการทำาการเกษตร คาโทรศพท และคาอนเตอรเนต เพอไวตดตอสอสารกบคนในครอบครว คานำามนรถ คาเทอมบตรหลานทกำาลงอยในวยเรยน คารกษาพยาบาล เงนกกองทนหมบาน คาภาษสงคม เชน การไปชวยงานบวช งานแตงงานคนในหมบาน คาเสอผา เครองสำาอางตาง ๆ

2. เครองมอ-แผนทชมชนบานเนนสะอาด

8

OP.1

แผนทชมชนเกดจากความรวมมอของผนำาชมชนและตวแทนของชมชนมารวมกนใหขอมล ลงรายละเอยดของชมชน ไดแก วด ถนน ลำาคลองสาธารณะ คลองสงนำา บาน หมท 2 ตำาบลเมองไผ อำาเภออรญประเทศ จงหวดสระแกว มชอวา “บานเนนสะอาด“ โดยสภาพพนททวไปเปนทราบลม และ ทดอน มหวย หนอง คลอง บง อยโดยทวไป ทางทศเหนอตดกบตำาบลบานใหมหนองไทร ทศตะวนออกตดกบตำาบลฟากหวย ทศตะวนตกตดกบตำาบลคลองทบจนทร และทศใตตดกบตำาบลผานศก โดยในปจจบนพนทตำาบลเมองไผถอเปนพนทในเขตเศรษฐกจพเศษททางภาครฐจะจดตงขน (รางแผนพฒนาเศรษฐกจใกลเคยงพนทพเศษ)

วดในพนบานเนนสะอาดมวดเพยงวดเดยวคอ วดเนนสะอาด (วดยางเอน) เปนทรวมจตใจของคนในชมชนและใชจดกจกรรมตางๆ เชน ประชมประจำาเดอน งานเทศกาลตางๆ ของหมท 2 ในพนทไมมโรงเรยน แตมโรงเรยนบานหนองผกบง ทตงอยใกลกบพนทบานเนนสะอาด ซงอยในบานหนองผกบง ตำาบลฟากหวย และโรงเรยนเมองไผ ซงอยหมท 1 บานเมองไผ ตำาบลเมองไผ ตงอยหางจากบานเนนสะอาด เดกสวนใหญกจะเดนทางไปเรยนทโรงเรยนทง 2 แหงนเมอถงวยตองเขาเรยน

นอกจากนในหมท 2 ยงมกลมวสาหกจชมชมขาวเมานำานม ซงเกดจากการรวมตวกนของชาวบานในพนทเนองจากชาวบานสวนใหญ

9

OP.1

ประกอบอาชพการทำานา (ขาวเมา) เปนการเพมมลคาใหกบขาวเมาและยงสามารถขายสงออกไดทงในและนอกประเทศ ปจจบนพนทหมท 2 ไดรบการยกระดบหมบานเปน OTOP นวตวถ บานเนนสะอาด

สรปขอมล ปญหาของชมชน และความตองการของชมชนบานเนนสะอาดรวมกน

ลงพนทวนท 5-6 ก.พ. 2562

ทมนกวชาการรวมกนสรปปญหาของชมชน และความตองการของชมชนรวมกน

10

OP.1

แผนภาพสรปผลการวเคราะหรวมกบชาวบานในชมชนถงความตองการของชมชน

ซงมรายละเอยดดงน1. จดเดนในชมชน

คนในชมชนสวนใหญ ทำาขาวเมานำานม 100 % โดยชาวบานนยมนำาเอาขาวเหนยวตนออนมาทำาขาวเมานำานม ซงจะทำาใหไดขาวเมานำานม 100% ทมคณภาพ การทำาขาวเมานำานมเปนภมปญญาชาวบาน ทถายทอดกนมาแตดงเดม ชาวบานบานเนนสะอาดประมาณ 80% ทำาอาชพการเกษตรปลกขาวเมา และใน 1 ป จะปลกขาวเมาไดประมาณ 2-3 รอบตอป เนองจากชาวบานมการกกเกบนำาไวใชในการทำาขาวเมาโดยวธการกกตนนำาไวในโองใบใหญ เพราะพนทเปนดนทรายจงไมสามารถกกเกบนำาไวใชได ในชมชนนมการจดตงกลมอาชพเปนกลมวสาหกจชมชนขาวเมานำานม 100 % มสมาชก 50 คน ในบรหารจดการกลมมเครองมอในการทำาขาวเมาคอ ครกกระเดองเพอใชในการตำาขาวเมา ซงไดนำามา ทำาเปนสญลกษณของกลมขาวเมาททำาชอเสยงใหกบชมชน และเปนจดเชค

11

OP.1

อนของนกทองเทยวทมาชมชนน รวมทงชมชนนไดรบเลอกใหเปนแหลงทองเทยว Otop นวตวถบานเนนสะอาดดวย ซงสมาชกของกลมวสาหกจทกคนสามารถทำาขาวเมาเปนกนหมด

คนในชมชนอกสวนหนงไมไดเปนสมาชกของกลมวสาหกจชมชนขาวเมานำานม 100% แตทำาการเกษตร ทำาขาวเมานำานม ซงมการนำาขาวเมามาแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ เชน ขาวเมาอบนำาผง ราคาประมาณถงละ 100-120 บาท สวนขาวเมานำานมขายไดกโลกรมละ 160-180 บาท

2. ปญหาในชมชนบานเนนสะอาด 2.1 ปญหาดานแหลงนำา ชมชนบานเนนสะอาดเปนชมชนทมลกษณะของพนทเปนดนทราย ทำาให ไมสามารถเกบกกนำาได จงทำาใหเกดปญหาขาดแคลนนำาไมเพยงพอตอการปลกขาว ทำาใหคนในชมชนตองหาแหลงกกเกบนำาไวใชเอง เชน การกกเกบใสโองขนาดใหญ เพอใชในการทำาการเกษตรและทำาขาวเมานำานม ซงตองใชนำาจำานวนมาก ในการปลกขาวเมาในแตละรอบ 1 ปจะทำาขาวเมาได 1-2 ครง 2.2 ปญหาเรองการทำาการเกษตร

- ในขณะปลกขาวเมา มกมปญหาเรองนกจกกนขาวเมา ทำาใหเกดความเสยหายและสงผลใหเกดเชอโรคทอาจสงผลกระทบตอขาวเมาทำาใหไมผานมาตรฐานได

- กรมชลประทานยงไมเขามาบรหารจดการแหลงนำาเพราะอยนอกเขตความรบผดชอบ จงทำาใหไมมการบรหารจดการกกเกบนำาไวใชในการทำาการเกษตร

- ในการทำาการเกษตร เกษตรกรตองซอปยเคมมาใช ทำาใหเกดสารเคมตกคางในดน สงผลตอผลผลตทไดและสขภาพ

2.3 ปญหาดานผลตภณฑ- การเกบรกษาขาวเมาหรอผลตภณฑจากเขาเมามอายการเกบ

รกษาสน มอายการเกบเพยง 7 วน จะเกดกลนหน เนองจากขาวเมาหรอ

12

OP.1

ผลตภณฑททำาจากขาวเมาไมสามารถเกบรกษาไดนาน ซงเปนปญหาอยางมากทเกดขนในการจดสงและเกบรกษาขาวเมานำานมไวเปนเวลานานๆ

- ขาวเมาไมเพยงพอตอความตองการของตลาด (ไมพอขาย) เนองจากเกษตรกรไมสามารถปลกขาวเมาไดหลายรอบเพราะปรมาณนำาไมเพยงพอตอการทำาขาวเมา ทำาใหชมชนไมสามารถผลตขาวเมาไดเพยงพอกบความตองการของลกคา

2.4 ปญหาดานสงคม - แรงงานไทยไมนยมทำางานในพนทและไมนยมเปนลกจางในการตำาขาวเมาเนองจากไปทำางานทอนซงมคาจางทสงกวาแรงงานจากประเทศเพอนบาน เชน กมพชา ลาว พมา - แรงงานไทยนยมขามไปทำางานในประเทศเพอนบาน

3. แนวทางในการแกไขปญหาเบองตนดวยตวของชมชนเอง - ชาวบานจะทำาการปดลอมพนทตำาขาวเมาโดยการใชตาขายมาปดลอมโรงตำาขาวเพอปองกนการเขามาเขยและจกกนขาวเมาของนก - ชาวบานแกไขปญหานำาไมเพยงพอในการทำาเกษตรและปลกขาวเมาโดยการซอภาชนะบรรจนำาเชน โอง ถงนำาขนาดใหญ เพอเกบกกนำาไวใชในการทำาการเกษตร - ชาวบานทำาปยคอกใชเองในครวเรอนเพอเปนการลดตนทนและคาใชจายในการทำาการเกษตรและปลกขาวเมา

4. ความตองการของชมชน - ชมชนตองการพฒนาผลตภณฑใหหลากหลาย โดยม ครวเรอนทมความพรอมรบการพฒนา 2 ครวเรอน ดงน 1.นายสบรรณ ภมทอง 2.นางวลย อนทเดช และยงมคนในชมชนอกสวนหนงทใหความสนใจทจะเขารวมกจกรรม

13

OP.1

สรปการดำาเนนงาน ระยะท 1 (ต.ค. – ธ.ค. 61)สำารวจบรบทของชมชน และจดทำาฐานขอมลชมชนบานเนนสะอาด หมท

2 ต.เมองไผ อ.อรญประเทศ จ.สระแกว

แนวทางการดำาเนนงาน ในระยะท 2 (ม.ค. – ก.พ. 62)- ประชมวางแผนรวมกบประชาชนในชมชนบานเนนสะอาดเพอใหได

ความตองการของชมชนทแทจรงในการพฒนาเพอยกระดบคณภาพชวต โดยวางแผนคดโครงการรวมกบชมชน ดวยการจดเวทประชาคมหมบาน ณ วดเนนสะอาด

- เสนอรางโครงการพฒนาและสงเสรมการแปรรปผลตภณฑขาวเมา และงบประมาณ

แนวทางการดำาเนนงาน ในระยะท 3 (ม.ค. – ม.ย. 62)- กจกรรมท 1 อบรมใหความรเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ- กจกรรมท 2 การพฒนา/แปรรปผลตภณฑจากขาวเมา อยางนอย

1 ผลตภณฑ- กจกรรมท 3 การตดตามผลการดำาเนนงาน และสรปงบประมาณ

การดำาเนนงาน

14