PHIẾU THÔNG TIN VỀ GIÁO VIÊN DỰ THI

Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Thái Nguyên

Trường THPT Điềm Thụy.

Điện thoại: 0280 3507 323 Email: C3diemthuy@gmail.com

Thông tin về giáo viên :

Họ và tên: Chu Thị Diễm

Ngày sinh: 08 – 03 – 1980 Môn: Công nghệ

Điện thoại: 0977 694 999 Email: diem803@mail.com

1

PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI

1. Tên hồ sơ dạy học

Tích hợp chủ đề Giáo dục môi trường và kỹ năng sống thông qua kiến thức

các môn: Công nghệ, Vật lý, Địa lý, Giáo dục công dân, Hóa học, Tin học,

Toán, Tiếng anh vào giảng dạy bài: “HỆ THỐNG ĐIỆN QUỐC GIA” môn

Công nghệ lớp 12.

2. Mục tiêu dạy học

a) Kiến thức:

* Môn công nghệ

- Hiểu được khái niệm hệ thống điện quốc gia.

- Hiểu được sơ đồ lưới điện quốc gia.

- Hiểu được vai trò của hệ thống điện quốc gia.

* Môn Vật lý

- Kiến thức về dòng điện xoay chiều, máy phát điện xoay chiều, truyền tải

điện năng - máy biến áp. Kiến thức về phản ứng hạt nhân

- Cách giảm tổn hao năng lượng điện trong quá trình truyền tải và phân phối

điện đi xa.

* Môn địa lý

- Hiểu các nguồn năng lượng tạo ra điện: Gió, nước, than đá, khí, hạt nhân,

sinh học… , các nhà máy điện: thuỷ điện, nhiệt điện, điện nguyên tử, phong

điện… và điều kiện để xây nhà máy điện.

* Môn Giáo dục công dân:

- Giúp học sinh có sự hiểu biết về lợi ích của sự tiết kiệm năng lượng điện đối

với cuộc sống của con người. Từ đó nâng cao ý thức trong sử dụng điện, tuyên

truyền, vận động người thân và gia đình sử dụng tiết kiệm điện. Ủng hộ và thực

hiện tốt chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về sử dụng hợp lý tài

nguyên và bảo vệ môi trường

2

- Giúp học sinh hiểu được các mặt trái tác động của HTĐQG đến tự nhiên (sự

ô nhiễm điện trong không khí) và xã hội (các tai nạn về điện). Có ý thức góp

phần bảo vệ môi trường thông qua việc sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên.

* Môn Hóa học

- Kiến thức về nhiệt năng, các phản ứng hóa học, năng lượng sạch.

* Môn Tin học:

- Biết cách soạn thảo văn bản, khai thác mạng, sử dụng Powerpoint trình

chiếu trong bài học.

* Môn Toán học: Tính toán được cách tăng hoặc giảm điện áp cho các máy

biến áp trong đường dây truyền tải và phân phối điện.

* Môn Tiếng anh: Đọc được các số liệu kỹ thuật trên máy phát điện, máy

biến áp của hệ thống điện quốc gia.

b) Kĩ năng

- Vận dụng lí thuyết đã biết về nguồn năng lượng tạo ra năng lượng điện, máy

phát điện, máy biến áp, dây dẫn điện, động cơ điện, dòng điện xoay chiều... đã

học để nêu được các vấn đề liên quan đến HỆ THỐNG ĐIỆN QUỐC GIA.

- Kĩ năng về sử dụng năng lượng điện tiết kiệm và có hiệu quả trong cuộc

sống.

- Kỹ năng sử dụng điện an toàn.

- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin,

phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.

- Kĩ năng trình bày, thuyết trình.

- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.

c)Tư duy và thái độ :

- Có khả năng nhận thức đúng về khoa học ứng dụng bài học vào thực tiễn.

- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm năng lượng điện trong

cuộc sống.

- Giáo dục ý thức tự bảo vệ đối với các trường hợp liên quan đến an toàn điện

khi sử dụng.

3

- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức

liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.

3. Đối tượng dạy học của bài học

*Đối tượng dạy học

- Học sinh khối 12 lớp 12A1

- Số lượng học sinh: 42 em

* Dự án mà chúng tôi thực hiện là kiến thức công nghệ 12 đồng thời trực

tiếp giảng dạy với các em học sinh lớp 12 nên có nhiều thuận lợi trong quá trình

thực hiện.

- Thứ nhất: Các em học sinh lớp 12 đã tiếp cận và làm quen với kiến thức

“Máy phát điện, máy biến áp, động cơ điện, truyền tải điện năng…” (môn Vật

lý), “môn Địa lý các em đã được học về các kiến thức liên quan đến các nguồn

năng lượng tạo ra điện, các nhà máy điện”… Đặc biệt đường dây truyền tải và

phân phối điện, các trạm biến áp, cách sử dụng điện…các em được thấy hàng

ngày trong cuộc sống nên các em không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm những kiến thức liên

quan đến HỆ THỐNG ĐIỆN QUỐC GIA.

- Thứ hai: Đối với các môn học như môn Giáo dục công dân các em cũng

được tìm hiểu kiến thức liên quan đến môn Công nghệ, Vật lý, Địa lý… trong đó

có phần giáo dục về nhiễm điện trong không khí, các tai nạn liên quan đến điện

và sử dụng tiết kiệm năng lượng điện. Vì vậy khi cần tích hợp kiến thức của một

môn học nào đó vào bộ môn Công nghệ để giải quyết vấn đề trong bài học các

em không cảm thấy bỡ ngỡ.

4. Ý nghĩa của bài học

Qua dạy học thực tế nhiều năm chúng tôi thấy rằng việc tích hợp kiến thức

giữa các môn học vào giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc

làm hết sức cần thiết. Điều đó không chỉ đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ

môn không chỉ nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà còn

phải không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức của những bộ môn học khác để

giúp các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học nhanh

chóng và hiệu quả nhất.4

Đối với việc tích hợp kiến thức các môn Vật lý, Địa lý, GDCD, Hoá học,

Tin học, Toán học, Tiếng anh vào bài dạy “HỆ THỐNG ĐIỆN QUỐC GIA” sẽ

giúp các em nắm được, hiểu rõ được khái niệm hệ thống điện, lưới điện, vai trò

của hệ thống điện .

Trong thực tế chúng tôi thấy khi bài soạn có tích hợp với kiến thức của

các môn học khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những

vấn đề đặt ra trong SGK. Từ đó bài học trở nên sinh động hơn, học sinh có hứng

thú bài học, được tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo

hơn đồng thời vận dụng vào thực tế tốt hơn.

5. Thiết bị dạy học, học liệu

* Giáo viên:

- Chuẩn bị một số hình ảnh về các nhà máy điện, máy phát điện, đường dây

điện, trạm biến áp.

- Máy chiếu, kỹ năng trình chiếu powerpoint, kỹ năng soạn giảng bằng

chương trình word.

- Kiến thức vật lý: Máy phát điện, máy biến áp, dòng điện xoay chiều.

- Kiến thức toán học về tính toán tăng giảm điện áp khi truyền tải và phân

phối điện.

- Kiến thức giáo dục công dân về ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả,

tiết kiệm năng lượng điện, an toàn điện.

* Học sinh:

- Nghiên cứu kĩ nội dung bài học

- Ôn lại kiến thức về máy phát điện, máy biến áp, dòng điện xoay chiều.

- Ôn lại kiến thức về nguồn năng lượng điện, nhà máy điện.

- Chuẩn bị bài trình bày của từng nhóm theo nội dung được yêu cầu.

* Ứng dụng Tin học: Sử dụng phần mềm soạn giảng để trình chiếu các Slide

minh hoạ nội dung kiến thức từng phần cần truyền đạt cho học sinh và học sinh

cần trình bày.

6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học

5

Đối với bài “HỆ THỐNG ĐIỆN QUỐC GIA” giáo viên thực hiện theo

các bước sau:

I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức:

* Môn công nghệ

- Hiểu được khái niệm hệ thống điện quốc gia.

- Hiểu được sơ đồ lưới điện quốc gia.

- Hiểu được vai trò của hệ thống điện quốc gia.

(tích hợp công nghệ 8 bài 32 - Vai trò của điện năng trong sản xuất và đời

sống; Bài 33 - An toàn điện; Bài 48 - Sử dụng hợp lý điện năng).

* Môn Vật lý

- Kiến thức về dòng điện xoay chiều (tích hợp kiến thức lớp 12 - Bài 12: Đại

cương về dòng điiện xoay chiều), máy phát điện xoay chiều (lớp 12 – Bài 17:

Máy phát điện xoay chiều), truyền tải điện năng - máy biến áp (lớp 12 – Bài 16:

Truyền tải điện năng. Máy biến áp). Kiến thức về phản ứng hạt nhân

( Chương VII: Hạt nhân nguyên tử - Bài 35,36,37,38,39 – bài lò phản ứng

PWR).

- Cách giảm tổn hao năng lượng điện trong quá trình truyền tải và phân phối

điện đi xa (tích hợp kiến thức lớp 12 - Bài 16 – Truyền tải điện năng ).

* Môn Địa lý

- Hiểu các nguồn năng lượng tạo ra điện: Gió, nước, than đá, khí, hạt

nhân, sinh học, năng lượng mặt trời…(tích hợp kiến thức bài 32 lớp 10 - Địa lý

các ngành công nghiệp) , các nhà máy điện: thuỷ điện, nhiệt điện, điện nguyên

tử, phong điện… và điều kiện để xây nhà máy điện (tích hợp bài 27 lớp 12 - Vấn

đề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm).

* Môn Giáo dục công dân:

- Giúp học sinh có sự hiểu biết về lợi ích của sự tiết kiệm năng lượng điện

đối với cuộc sống của con người. Từ đó nâng cao ý thức trong sử dụng điện,

tuyên truyền, vận động người thân và gia đình sử dụng tiết kiệm điện. Ủng hộ và

thực hiện tốt chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về sử dụng hợp lý 6

tài nguyên và bảo vệ môi trường.(Tích hợp kiến thức về bảo vệ môi trường ở bài

15 – Công dân với một số vấn đề cấp thiết của nhân loại – GDCD lớp 10. Bài 12

– Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường - GDCD lớp 11, Bài 9 – Pháp

luật với sự phát triển bền vững của đất nước – GDCD lớp 12)

- Giúp học sinh hiểu được các mặt trái tác động của HTĐQG đến tự nhiên

(sự ô nhiễm điện trong không khí) và xã hội (các tai nạn về điện). Có ý thức góp

phần bảo vệ môi trường thông qua việc sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên.

* Môn Hóa học

- Kiến thức về nhiệt năng, các phản ứng hóa học, năng lượng sạch (tích

hợp bài 56 – Hóa học với vấn đề phát triển kinh tế; Bài 58 – Hóa học với vấn đề

môi trường).

* Môn Tin học:

- Biết cách soạn thảo văn bản, sử dụng các phần mềm cho hoạt động học

tập.

* Môn Toán học: Tính toán được cách tăng hoặc giảm điện áp cho các máy

biến áp trong đường dây truyền tải và phân phối điện.

* Môn Tiếng anh: Sử dụng được phần mềm tin học để soạn thảo văn bản,

đọc được một số thông số kỹ thuật trên máy phát điện, máy biến áp trong hệ

thống điện quốc gia.

2) Kĩ năng

- Vận dụng lí thuyết đã biết về nguồn năng lượng tạo ra năng lượng điện,

các nhà máy điện, máy phát điện, truyền tải – phân phối điện, máy biến áp,

dây dẫn điện, động cơ điện, dòng diện xoay chiều ... đã học trong vật lý và đại

lý để nêu được các vấn đề liên quan đến HỆ THỐNG ĐIỆN QUỐC GIA.

- Kĩ năng về sử dụng năng lượng điện tiết kiệm, an toàn và có hiệu quả

trong cuộc sống.

- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin,

phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.

- Kĩ năng trình bày, thuyết trình.

- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.7

3)Tư duy và thái độ :

- Có khả năng nhận thức đúng về khoa học ứng dụng bài học vào thực

tiễn đời sống, sản xuất.

- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên, sử dụng tiết kiệm năng

lượng điện trong cuộc sống nhằm đảm bảo phát triển bền vững.

- Giáo dục ý thức tự bảo vệ và ứng phó đối với các trường hợp liên quan

đến an toàn điện khi sử dụng.

- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến

thức liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1. Giáo viên:

- Chuẩn bị một số thiết bị: Hình ảnh về các nhà máy điện, máy phát điện,

đường dây điện, trạm biến áp.

- Máy chiếu, kỹ năng trình chiếu powerpoint; Kỹ năng soạn giảng bằng

chương trình word.

- Kiến thức vật lý: Máy phát điện, máy biến áp, dòng điện xoay chiều

- Kiến thức toán học về tính toán tăng giảm điện áp khi truyền tải và phân

phối điện.

- Kiến thức giáo dục công dân về ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu

quả và tiết kiệm năng lượng điện.

2. Học sinh:

- Nghiên cứu kĩ nội dung bài học

- Ôn lại kiến thức về máy phát điện, máy biến áp, mạch điện xoay chiều

- Ôn lại kiến thức về nguồn năng lượng điện, nhà máy điện.

- Chuẩn bị bài trình bày của từng nhóm theo nội dung được yêu cầu.

+ Nhóm 1: Nguồn năng lượng điện từ nước (cơ năng), nhà máy thủy

điện, điện thủy triều tương ứng.

+ Nhóm 2: Nguồn năng lượng điện từ than đá, khí (nhiệt năng), nhà máy

nhiệt điện tương ứng.

8

+ Nhóm 3: Nguồn năng lượng điện từ phản ứng hạt nhân (nhiệt năng),

nhà máy điện nguyên tử tương ứng.

+ Nhóm 4: Nguồn năng lượng điện từ các nguồn khác (gió, mặt trời, sinh

học), nhà máy (phong điện, điện mặt trời…) tương ứng.

III. PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC

- Đặt vấn đề, đàm thoại, trực quan, các phương pháp dạy học tích cực…

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC.

1. Hoạt động khởi động

+ Ổn định lớp – kiểm tra sỹ số:

+ Kiểm tra bài cũ: Không

+ Đặt vấn đề: Cho học sinh quan sát một số hình ảnh về GIỜ TRÁI ĐẤT

Và yêu cầu học sinh nêu nhận xét về hình ảnh vừa quan sát.

Tại sao chúng ta lại tổ chức GIỜ TRÁI ĐẤT hàng năm?

Ra đời từ năm 2007 tại Sydney, Giờ trái đất đang trở thành chiến dịch

toàn cầu với sự tham gia của hơn 150 quốc gia trên toàn thế giới với mục đích

chung tay giải quyết những vấn đề liên quan đến năng lượng, biến đổi khí hậu

và giáo dục người dân ý thức tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường. Biến đổi khí

hậu, sự nóng lên của trái đất, cạn kiệt nguồn năng lượng là bài toán toàn cầu.

Giờ trái đất được tổ chức vào tối thứ 7 tuần cuối cùng của tháng 3 hàng năm.

“Giờ Trái đất không phải chỉ dừng lại ở hành động tắt đèn, mà đây là

chiến dịch trong đó tất cả mọi người trên thế giới cùng nhau đoàn kết và thể

hiện họ có thể làm gì trong suốt cả năm để bảo vệ hành tinh để chống biến đổi

khí hậu và sự nóng lên của toàn cầu”.

Bài học hôm nay chúng ta cùng đi nghiên cứu một phần nguồn gốc của sự

nóng lên của toàn cầu chính là nguồn điện và bài học liên quan đó là HỆ

THÔNG ĐIỆN QUỐC GIA nhưng không thể thiếu được trong sản xuất, sinh

hoạt và đời sống.

9

2. Hoạt động hình thành kiến thức:

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm hệ thống điện quốc gia

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

Gv: Đưa ra khái niệm về hệ thống điện

quốc gia

Hs: Ghi nhận kiến thức

GV: HTĐ Quốc gia do nhà nước quản lý và

phân cấp theo quy định: Cấp Quốc gia, cấp

tỉnh - Tp, cấp huyện , xã – phường - thị

trấn, xóm – làng – tổ dân phố. Do các công

ty điện chịu trách nhiệm chính (công ty

truyền tải điện, công ty cao thế miền bắc,

công ty điện lực).

I.Khái niệm hệ thống điện quốc gia

1. Khái niệm:

10

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

* Học sinh chuẩn bị và trình bày bằng

powerpoint về: Nguồn điện (năng lượng tạo

ra điện năng - gió, nước, than đá, khí, khí

hóa dầu, hạt nhân, năng lượng mặt trời...);

nhà máy điện: nhà máy thủy điện, nhiệt

điện, điện nguyên tử, phong điện, địa nhiệt,

điện mặt trời... theo sự phân công trước.

+ Nhóm 1: Nguồn năng lượng điện từ nước

(cơ năng), nhà máy thủy điện, điện thủy

triều tương ứng.

+ Nhóm 2: Nguồn năng lượng điện từ

than đá, khí (nhiệt năng), nhà máy nhiệt

điện tương ứng.

+ Nhóm 3: Nguồn năng lượng điện từ phản 11

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

ứng hạt nhân (nhiệt năng), nhà máy điện

nguyên tử tương ứng.

+ Nhóm 4: Nguồn năng lượng điện từ các

nguồn khác, nhà máy điện tương ứng.

12

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

HS: Các nhóm nhận xét bổ sung cho nhau

để hoàn thiện nội dung bài học.

Gv: Kết luận nội dung hs vừa trình bày.

+ Nhà máy thủy điện – năng lượng nước:

Sơn La, Hòa Bình, IALY, Trị An, vũng

áng.

+ Nhà máy nhiệt điện – năng lượng than đá,

khí, khí hóa dầu: Cao ngạn, Phả lại, Nghi

sơn, Uông bí, khí điện đạm Cà mau, Phú

mỹ…

+ Nhà máy điện nguyên tử - phản ứng hạt

nhân: Đà lạt (nhà máy từ thời Pháp); Ninh

thuận (đang dừng dự án)... Phát triển nhất ở

Nhật bản.

+ Nhà máy phong điện, thủy triều, mặt trời

– năng lượng gió, … Phong điện - Phát

triển nhất ở Hà Lan, ở chúng ta có nhà máy

phong điện Bạc liêu.

Gv: Vậy hệ thống điện Quốc gia có nhiệm

vụ gì?

Hs: Để sản xuất, truyền tải và tiêu thụ điện

2. Nhiệm vụ:

13

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

năng

GV: Để sản xuất điện trong nhà máy điện ta

cần dùng thiết bị nào?

HS: Dùng máy phát điện xoay chiều 3 pha.

*Học sinh sử dụng kiến thức về máy

phát điện để hiểu được sản xuất điện ở các

nhà máy người ta dùng máy phát điện xoay

chiều ba pha.

+ Để sản xuất điện tại các nhà máy điện

người ta dùng các nguồn năng lượng như:

Nước, than đá, khí, hạt nhân, gió, mặt trời...

để làm tua pin của máy phát quay và máy

phát quay tạo ra dòng điện xoay chiều ba

pha.

GV: Trước đây ngành điện lực quản lý theo

3 miềm: Bắc – Trung – Nam. Hiện nay do

Nhà nước quản lý chung và chia ra làm 3

công ty: Công ty truyền tải điện, công ty

cao thế, công ty điện lực.

+ Công ty truyền tải điện 1,2,3,4 – chịu

trách nhiệm truyền tải điện từ 500kVđến

220kV.

+ Công ty cao thế: Miền bắc, miền trung,

miền nam – chịu trách nhiệm truyền tải điện

từ 110kV đến 66kV.

+ Công ty điện lực: Chịu trách nhiệm phân

14

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

phối điện từ 35kV trở xuống.

Gv: Nơi tiêu thụ nguồn điện?

Hs: Trong sản xuất, sinh hoạt, đời sống...

* Gv: Đưa ra các hình ảnh minh chứng cho

phần kiến thức đã nghiên cứu bằng

powerpoint

Gv: Để hiểu rõ hơn về hệ thống điện Quốc

gia ta đi nghiên cứu sơ đồ hệ thống điện.

*Học sinh sử dụng kiến thức máy biến

áp đã học để giải thích sơ đồ về hệ thống

điện.

- Gv chia học sinh làm 4 nhóm:

- Nhiệm vụ các nhóm là: Giải thích các ký

hiệu trên sơ đồ H22.1 và dán lên phiếu học

tập (giấy A1 treo trên bảng) sau đó đại diện

nhóm lên trình bày

+ Nhóm 1: Các nhà máy điện 1,7

3. Sơ đồ hệ thống điện quốc gia.

15

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

+ Nhóm 2: Các trạm biến áp 2,4,6,9

+ Nhóm 3: Các đường dây 3,5,8

+ Nhóm 4: Tải tiêu thụ 10

- Gọi hs các nhóm nhận xét các số liệu được

các nhóm dán lên giấy A1 treo trên bảng:

- Gv: Kết luận về các nội dung sơ đồ lưới

điện và đưa ra sơ đồ chung cho nội dung

16

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

kiến thức.

+ Nhà máy điện: số 1 - 22kV, số 7 - 10,5kV

+ Trạm biến áp: 2 - tăng áp 22kV lên

220kV; 4 - biến áp 3 cấp 220/10,5/110kV,

10,5kV; 6 - tăng áp 10,5kV lên 110kV; 9 -

giảm áp 10,5kV xuống 0,4kV.

+ Đường dây: 3 - 220kV; 5 - 110kV; 8 -

10,5kV

+ Tải tiêu thụ: 10 (các thiết bị điện tử, thiết

bị điện…

GV tổng hợp nội dung kiến thức bằng sơ đồ

trên powerpoint

Hoạt động 2: Tìm hiểu sơ đồ lưới điện quốc gia

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

Ch: Từ sơ đồ về HTĐ Quốc gia em hãy

cho biết lưới điện bao gồm những thành

phần nào?

HS: Trạm điện, đường dây điện.

Ch: Trạm điện gồm những thành phần

nào?

HS: Trạm đóng cắt, trạm biến áp(tăng áp,

giảm áp).

II. Sơ đồ lưới điện quốc gia

17

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

CH: Đường dây điện gồm những đường

dây nào?

HS: Đường dây cao áp, hạ áp, đường dây

trên không, đường dây cáp ngầm…

*Học sinh sử dụng kiến thức về máy

biến áp tăng áp, máy biến áp giảm áp để

đọc sơ đồ lưới điện, đồng thời giải thích vì

sao khi truyền tải điện đi xa phải tăng điện

áp.

Gv: Vậy lưới điện có các cấp điện tương

ứng nào? Ta cùng nghiên cứu.

Gv: Đưa ra 2 cấp lưới điện:

+ Cấp truyền tải: từ 800kV đến 66kV (tuy

nhiên ở Việt Nam mới có lưới điện 500kV,

còn lưới điện 800kV của một số nước phát

triển) – do công ty truyền tải điện và công

ty cao thế phụ trách.

+ Cấp phân phối: Từ 35kV trở xuống – do

công ty điện lực phụ trách.

GV: Vì sao phân ra làm 2 cấp lưới điện?

HS: Vì khi truyền tải cần tăng điệp áp (để

giảm tổn hao năng lượng điện); khi phân

phối cần giảm điện áp ( để phù hợp với

điện áp định mức của các tải sử dụng).

GV: Khi tăng, giảm điện áp ta dùng thiết

bị nào?

Hs: Máy biến áp tăng áp, MBA giảm áp.

Gv: Làm thế nào để tăng và giảm điện áp

1.Các cấp lưới điện

- Cấp truyền tải: 800kV, 500kV,

220kV, 110kV, 66kV.

- Cấp phân phối: từ 35kV, 10,5kV,

22kV, 6kV, 0,4kV.

18

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

trong máy biến áp?

Hs: + Muốn giảm điện áp ta: Giảm số

vòng dây quấn cuộn thứ cấp hoặc tăng số

vòng dây quấn quận sơ cấp của máy biến

áp.

+ Muốn tăng điện áp ta: Tăng số vòng dây

quấn cuộn thứ cấp hoặc giảm số vòng dây

quấn quận sơ cấp của máy biến áp.

* Học sinh tính toán tăng hoặc giảm

điện áp cho phù hợp với lưới điện sử dụng

từ công thức:

U 1

U 2=

N 1

N 2

+ Ta có: U 2=U1 N2

N 1

+ Muốn tăng hoặc giảm điện áp theo yêu

cầu ta thay đổi số vòng dây cuộn sơ cấp

hoặc thứ cấp tương ứng.

GV: Khi truyền tải điện đi xa người ta

thường chọn biện pháp nào để giảm tổn

hao năng lượng điện trong quá trình truyền

tải nhằm tiết kiệm năng lượng điện?

Hs: Tăng tiết diện dây dẫn, dùng dây siêu

dẫn, tăng điện áp, tăng tiết diện, giảm

chiều dài dây dẫn...

GV: Người ta thường chọn cách nào? Vì

sao?

HS: Chọn tăng điện áp vì: Ta biết khi

truyền tải điện năng có công suất hao phí

19

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

trên quá trình truyền tải:

+ Công thức: ∆ Php=P2 RU2

+ Nếu U càng nhỏ ∆ Php càng cao.

+ Để giảm hao phí ∆ Php thì người ta chọn

cách tăng U lên. Tuy nhiên không tăng U

quá cao vì rễ gây ra hiện tượng phóng điện

và nhiễm điện, gây ảnh hưởng đến cuộc

sống – sản xuất – sinh hoạt.

Gv: Đưa ra sơ đồ lưới điện Quốc gia, yêu

cầu hs đọc sơ đồ sgk và giải thích các ký

hiệu trên sơ đồ, gọi 1 hs lên giải thích.

Hs: + Máy biến áp hạ áp (hạ từ 66kV

xuống 22kV; từ 22kV xuống 6kV; từ

22kV xuống 0,4kV).

+ Đường dây cao áp 66kV.

+ Đường dây hạ áp: 22kV, 6kV,

0,4kV.

2. Sơ đồ lưới điện

+ Máy biến áp: Máy số 1(hạ từ

66kV xuống 22kV); máy số 2( hạ từ

22kV xuống 6kV); máy số 3(hạ từ

22kV xuống 0,4kV).

20

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

GV tổng hợp nội dung kiến thức bằng sơ

đồ trên powerpoint

+ Đường dây truyền tải: 66kV

+ Đường dây phân phối: 22kV; 6kV;

0,4kV.

Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò của hệ thống điện Quốc gia21

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

GV: Từ những kiến thức đã học trong phần

I,II em hãy nêu vai trò của HTĐ Quốc gia?

Hs: + Sản xuất điện năng.

+ Truyền tải tới các vùng miền.

+ Phân phối điện hợp lý theo nhu cầu sản

xuất, sinh hoạt.

Gv: Theo em tại sao khi thiếu điện thì điện

sinh hoạt sẽ bị cắt đầu tiên?

Hs: Vì điện sinh hoạt là đơn vị ưu tiên cuối

cùng.

Gv: Đơn vị nào sẽ được ưu tiên cấp điện số

1?

+ Ưu tiên loại 1(nhà quốc hội,các tòa nhà

chính phủ, quân khu, bệnh viện loại 1, nhà

máy bộ quốc phòng...).

Ưu tiên loại 2,3: Bệnh viện loại 2, 3; nhà máy

loại 2,3;

Ưu tiên cuối cùng: Điện sinh hoạt.

Gv: Ngoài ra hệ thống điện quốc gia còn có

vai trò gì?

Hs: Cung cấp điện an toàn, kinh tế, ổn định,

độ tin cậy cao.

GV: Chất lượng điện năng tốt thể hiện ở:

+ Tần số cho phép sai số -1% , +1%

+ Điệp áp cho phép sai số (-5% đến +

5%).

Gv: Cung cấp điện an toàn thể hiện ở những

điều gì?

III. Vai trò của hệ thống điện

quốc gia

- Sản xuất, truyền tải và phân phối

điện cho các ngành nghề thuộc lĩnh

vực công nghiệp, nông nghiệp…và

sinh hoạt.

- Cung cấp và phân phối điện có độ

tin cậy cao, chất lượng điện năng

tốt, an toàn, kinh tế.

22

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

*HS sử dụng kiến thức về điều kiện đặt

nhà máy điện và một số kiến thức an toàn,

tiết kiệm khi truyền tải, phân phối và sử dụng

điện để giải thích một phần về an toàn, tiết

kiệm điện.

HS: Nơi đặt nhà máy điện phải cách xa khu

dân cư, trạm điện có hàng rào bảo vệ hoặc

trên cao, đường dây truyền tải phải cách xa

khu dân cư và đủ chiều cao, khoảng cách các

dây theo quy định. Đường dây phân phối trên

cao (nếu qua nhà dân phải đi dây bọc)... khi

xả lũ của nhà máy thủy điện phải báo trước

theo quy định của ngành.

Gv: + Chiều cao an toàn đường dây truyền

tải quy định: 4m với lưới điện 220kV; 6m đối

với lưới điện 500kV.

+ Khoảng cách dây truyền tải: 6m đường

dây 220kV; 7m đối với đường dây 500kV.

Gv: Tính kinh tế, tiết kiết kiệm?

HS: Giảm ô nhiễm môi trường, tiết kiệm tài

nguyên cho xuất khẩu và sản xuất, giảm sự

cố về điện, giảm chi tiêu cho gia đình, tăng

tuổi thọ cho các thiết bị điện.

Giáo viên cho hs quan sát lược đồ tư duy về

sử dụng điện trên powerpoint

23

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

*Vì sự quan trọng của điện năng trong

đời sống và sản xuất, chúng ta đang tìm mọi

cách để tạo ra điện. Thủy điện gây ra nhiều

rủi do (do xả nước mùa lũ, vỡ đê chắn, thay

đổi dòng chảy của sông...). Nhà máy nhiệt

điện và điạ nhiệt dùng nhiên liệu hóa thạch

(nhiên liệu hóa thạch sẽ cạn kiệt nếu cứ sử

dụng với tốc độ hiện nay). Hiện nay một số

nước lấy điện hạt nhân là một giải pháp,

nhưng với mức độ an toàn và bản chất của

quá trình không thuận nghịch của phản ứng

hạt nhân không cho ta kết quả như mong đợi

(có nhiều rủi do, ví dụ: rò điện hạt nhân ở

nhật Bản do sóng thần... Nhà nước chúng ta

đã dừng dự án xây dựng nhà máy điện hạt

nhân Ninh Thuận). Chính vì điều đó mà

chúng ta cần sử dụng tiết kiệm năng lượng

điện như: Than đá, khí hóa dầu... và tìm

nguồn năng lượng thay thế khác tạo ra điện

như “năng lượng mặt trời”, năng lượng sinh

học…Vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay

đang là vấn đề mang tính toàn cầu đòi hỏi sự

chung tay góp sức cùng giải quyết của mọi

người, mọi quốc gia trên thế giới. Ô nhiễm

24

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản

ánh sáng đang là nguy cơ đối với cuộc sống

hiện đại. Chính vì vậy nâng cao ý thức sử

dụng tiết kiệm điện và các nguồn năng lượng

khác là trách nhiệm của mọi người. Hàng

năm vẫn có “giờ trái đất” để chúng ta nhắc

nhau tiết kiệm năng lượng điện và giảm sự

nóng lên của trái đất. Các chính sách của nhà

nước ta hiện nay về vấn đề bảo vệ môi

trường, sử dụng hợp lý,tiết kiệm tài nguyên

cũng đã được ban hành cho thấy tầm quan

trọng của vấn đề này.

. Đặc biệt trong quá trình sản xuất, truyền tải,

phân phối và sử dụng điện năng đã xảy ra rất

nhiều vụ tai nạn về điện rất thương tâm...

chính vì điều đó mà ngành điện có riêng một

ban gọi là “Ban an toàn điện”, chúng ta sử

dụng điện hàng ngày cũng phải tuân theo

nguyên tắc đó để đảm bảo an toàn cho bản

thân, gia đình, những người xung quanh và cả

vật nuôi.

3. Hoạt động luyện tập:

- Trả lời các câu hỏi

Câu 1: Mạng điện trong nhà máy, xí nghiệp, trong khu dân cư thuộc lưới điện

phân phối hay truyền tải? Vì sao?

+ Lưới điện phân phối.

+ Vì các tải tiêu thụ điện trong nhà máy, xí nghiệp, khu dân cư là tải có

điện áp thấp hơn 35kv (thường là 220V, 380V, 500V, 2000V...).

25

Câu 2: Vì sao cần có hệ thống điện quốc gia?

Vai trò:

+ Sản xuất, truyền tải, phân phối điện cho các ngành nghề, lĩnh vực.

+ Đảm bảo độ tin cậy cao, chất lượng tốt, an toàn và kinh tế.

4. Hoạt động vận dụng:

- CH1: Nhà nước bán điện cho các nơi tiêu thụ giá có giống nhau không?

TL: Không, tùy thuộc vào đặc điểm của nơi tiêu thụ điện (điện bán buôn, bán lẻ;

điện sinh hoạt, khu dân cư, khối hành chính - sự nghiệp, dịch vụ - thương mại,

sản xuất; giờ thấp điểm, giờ cao điểm...) giá sẽ khác nhau (cho hs quan sát về

biểu giá điện thực tế).

Bảng giá bán điện (phụ lục riêng). 

- CH2: Quy hoạch nhà máy điện trên cả nước hiện nay thì nhà máy điện

nào chiếm ưu thế?

- Trả lời: Nhà máy nhiệt điện .

Cho học sinh quan sát bảng quy hoạch các nhà máy điện giai đoạn

2011 – 2030.

Bảng quy hoạch xây dựng các nhà máy điện

(phụ lục riêng).

  5. Hoạt động tìm tòi mở rộng

- Câu hỏi thực tế:

+ CH1: Đường dây truyền tải điện dài nhất ở nước ta hiện nay?

HS: Đường dây 500kV Bắc – Nam, dài 1870km.

+ CH2: Trạm điện huyện phú Bình đặt tại vị trí nào?

HS: Tại gần khu tam giác cầu mây.

+ CH3: Trạm điện huyện lấy nguồn điện phân phối 35kV từ đâu?

26

HS: Tại trạm 35kV Phổ yên.

+ Mạng điện huyện Phú Bình do những cơ quan điện lực quản lý?

HS: 2 cơ quan - Điện lực Gang thép (quản lý trạm biến áp 4 xã: Đồng

Liên, Bàn Đạt, Đào Xá, Bảo Lý và quản lý bán điện 2 xã Đồng Liên, Bàn Đạt;

các xã còn lại do Điện lực huyện Phú Bình quản lý).

6. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập

a. Giáo viên:

Quá trình kiểm tra đánh giá được thực hiện dưới dạng phiếu học tập. Mỗi

học sinh làm một phiếu với nội dung sau:

Câu 1: Sơ đồ hệ thống điện quốc gia bao gồm?

A. Nhà máy phát điện, trạm biến áp, đường dây điện

B. Đường dây điện, nhà máy phát điện

C. Hộ tiêu thụ, đường dây điện, trạm điện, nhà máy phát điện

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án: C

Câu 2: Lưới điện quốc gia gồm có các cấp điện nào?

A.Cấp truyền tải, cấp phân phối B. Cấp truyền tải C.Cấp phân phối

Đáp án: A

Câu 3: Khi truyền tải điện đi xa để giảm tổn hao năng lượng điện ta chọn cách

nào hợp lý nhất?

A. Tăng tiết diện dây dẫn điện trên đường dây truyền tải

B. Dùng máy biến áp tăng điện áp trước khi đưa lên đường dây truyền tải

C. Dùng dây siêu dẫn để truyền tải

D. Phương án khác

Đáp án: B

Câu 4: Lưới điện Quốc gia bao gồm?

A. Trạm tăng áp, đường dây điện cao áp

B. Trạm giảm áp, đường dây điện hạ áp

C. Trạm điện, đường dây điện

D. Cả 3 đáp án trên27

Đáp án: C

Câu 5: Những đối tượng được ưu tiên số 1 khi cung cấp điện?

A. Văn phòng chính phủ, nhà họp Quốc hội, nhà máy bộ quốc phòng,

bệnh viện 108.

B. Trường học, khu dân cư, trạm xá.

C. Phòng họp cấp huyện – xã - phường, bệnh viện đa khoa Phú Bình.

D. Nhà máy kim loại màu Điềm thụy.

Đáp án: A

Câu 6: Tai nạn về điện xảy ra khi?

A. Vô ý chạm trực tiếp tay vào vật mang điện.

B. Vi phạm khoảng cách an toàn đối với lưới điện.

C. Đến quá gần đường dây bị đứt trạm mặt đất.

D. Cả 3 ý trên

Đáp án: D

Câu 7: Thiết bị nào trong lớp học 12A1 có tác dụng bảo vệ mạch điện khi có sự

cố về điện?

A. Cầu dao B.Công tắc C. Áptomat D. Hộp điều khiển quạt

Đáp án: C

Câu 8: Các thiết bị dùng điện gây hiện tượng gì ảnh hưởng đến đời sống?

A. Nhiễm khuẩn B. Nhiễm từ C. Nhiễm độc D. Nhiễm hóa chất

Đáp án: B

Câu 9: Biện pháp hợp lý tiết kiệm điện năng?

A. Không sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện.

B. Không đun nấu bằng bếp điện.

C. Chỉ sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện có công suất nhỏ trong thời

gian tối thiểu cần thiết.

D. Chỉ đun nóng bằng điện và sử dụng các thiết bị nung nóng khác như bàn

là, máy sấy tóc … trong thời gian tối thiểu cần thiết.

Đáp án: D28

Câu 10: Hiện tại nước ta nhà máy điện nào có tổng công suất điện lớn nhất?

A. Thủy điện B. Nhiệt điện C. Điện nguyên tử D. Phong điện

Đáp án: B

b. Học sinh.

Trong hoạt động dạy học, tiếp thu kiến thức học sinh tự đánh giá kết quả

lẫn nhau qua các lần thảo luận nhóm.

7. Các sản phẩm của học sinh

Sau khi chấm phiếu học tập chúng tôi thấy 100% học sinh đã hiểu đúng vấn

đề, đặc biệt các em hiểu các vấn đề cần tích hợp trong nội dung bài học.

Kết quả đạt được sau đánh giá:

+ Loại Khá: 10 HS (23,8%)

+ Loại giỏi: 32 HS (76,2%)

So sánh với lớp 12A2 không dạy theo chủ đề tích hợp, sỹ số lớp 42 học sinh

thì kết quả đạt được sau đánh giá là:

+ Loại khá: 20 HS ( 47,6%)

+ Loại giỏi: 22 Hs (52,4%)

Từ kết quả học tập của các em chúng tôi nhận thấy việc tích hợp kiến thức

liên môn vào một môn học nào đó là việc làm hết sức cần thiết, giáo viên sẽ phải

bổ sung rất nhiều kiến thức để bổ trợ cho bài giảng thêm sinh động, có hiệu quả

rõ rệt đối với học sinh, học sinh dễ hiểu, dễ nhớ. Điều đó càng đòi hỏi người

giáo viên phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật

kiến thức nhanh, đầy đủ, kịp thời. Chương trình này đã khuyến khích giáo viên

sáng tạo, thực hiện dạy học theo chủ đề, chủ điểm có nội dung liên quan đến

nhiều môn học và gắn liền với thực tiễn. Ngoài ra còn góp phần đổi mới hình

thức dạy học, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới phương pháp kiểm tra

đánh giá kết quả học tập, tăng cường hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học, tạo cơ

hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các giáo viên.

Trên đây là mô tả dạy học tích hợp liên môn của tôi, tuy đã hết sức cố gắng

nhưng vẫn còn nhiều hạn chế rất mong sự đóng góp ý kiến của quý đồng nghiệp

để tôi hoàn thiện hơn bài dạy.29

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Người thực hiện

Chu Thị Diễm

30