Waterroofkevers

Monique Wyfker

Oktober 2010

Inhoud• Keverweetjes• Taxonomische indeling• Onderdelen van de Kever• Waterroofkevers kenmerken• Schrijvertje• Nog meer Waterroofkevers• Geelgerande waterkever• Sekseverschillen • Voortplanting• Larve• Voedsel van larve en kever• Ademhaling• Verdediging• Vragen?

Keverweetjes

• Ca. 400.000 Keversoorten (40% van alle insecten).

• Kevers in NL : ca. 4000 soorten.• Waterkevers in NL: ca. 350 soorten.• Waterroofkevers in NL : ca.100 soorten.• Het woord ‘Kever’ stamt uit het Duits en

betekent kaak.(Wordt ook Tor genoemd).• Behoren tot de Holometabola: insecten

met volledige gedaanteverwisseling.

Taxonomische indelingWaterroofkevers

• Rijk: Dieren

• Stam: Geleedpotigen

• Onderstam: Zespotigen

• Klasse: Insecten

• Orde: Coleopteria (Kevers)

• Familie: Dytiscidae

• Geslacht: Dytiscus

Onderdelen van de Waterroofkever

1. kopschild2. halsschild3. schildje4. dekschilden5. tasters6. antennes7. ogen8. voorpoot (verschillend bij man/vrouw)9. middelpoot (anker)10.achterste poot (roeispanen)

Waterroofkeverskenmerken

• Lichaam is gestroomlijnd en afgeplat om goed te kunnen zwemmen.

• Olieachtige stof maakt lichaam waterafstotend.• Opvallende seksuele dimorfie.• Levenscyclus speelt zich in water af.• Deel van leven speelt op het land af.• Carnivoren.• Dragen luchtvoorraad mee onder dekschild.• Kunnen vliegen.

Schrijvertje (Gyrinus natator)bekend van gedicht van Guido Gezelle ‘Het schrijverke’

• 5 tot 7 mm lang.• Dubbel paar ogen:

bovenwater- onderwaterogen.

• Draaiende lusachtige zigzagbewegingen.

• Eieren worden in kettingen afgezet.

• Larve: langgerekt, roofzuchtig.

• Larve spint cocon op planten die boven water uitsteken.

Nog meer Waterroofkevers

Tuimelaar

Gegroefde haarwaterroofkever

Gevlekte beekroofkever Eironde watertor

Geelgerande waterkever

• 2.7 tot 3.5 cm groot.• Kan vliegen.• Leeft in stilstaand en langzaam stromend water.• Heeft permanente zuurstofvoorraad.• Jaagt op alles wat beweegt. Carnivoor.

Geelgerande waterkever sekseverschillen

♂ ♀

Voortplanting

• Paring in de herfst • Eitjes worden via legboor

in zuurstofrijke waterplanten gelegd.

• Larven worden in de lente geboren.

• In vroege herfst verpopt de larve zich aan de oever.

• Na 14 dagen kruipt volgroeide kever uit pop.

Larve

• Net uit het ei: enkele millimeters groot.

• Vervelt enkele malen.• Volgroeid: 7 cm. lang

met S-vormige lichaamshouding.

• Kan niet zwemmen.• Metamorfose vindt

plaats op het land (in popkamer).

Voedsel van larve en kever• Larve vangt prooi met holle

gifkaken.• Spuit prooi in met verterende

sappen en zuigt prooi leeg.• Wormen, kikkervisjes, visjes,

insecten.• Doet aan kannibalisme.• Kever jaagt op alles wat beweegt.• Prooien worden aan stukken

gescheurd.• Wormen, kikkervisjes, visjes,

insecten. • Zelfs giftige waterspin staat op

menu.• Ook aaseter.• Doet aan kannibalisme.

Ademhaling

• Geen kieuwen.

• Systeem met vertakte luchtbuizen.

• Verzamelt zuurstof door met achterlijf boven water via ademgaatjes lucht te nemen.

• Zuurstof ligt opgeslagen in ruimte tussen achterlijf en dekschilden.

• Luchtzak

Verdediging

• Snelle en behendige zwemmer.

• Verstopt zich op de bodem tussen plantenwortels.

• Spuit wolk uitwerpselen richting predator.

• Scheidt via klieren het hormoon cortexon af dat verlammend werkt.

Bronnen

• De Waterkevers van NederlandStichting Uitgeverij Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging1992

• Wikipedia

• www.pondlibrary.com/waterdieren

• http://www.ahw.me/indexkevers.html#waterkevers

Vragen?Richard Lydekker 1879