VIRUSET E KOMPJUTERIT

Punoi:Bardha Oshlani IX9Arsimtar : Muhamer UjkaniLenda : Teknologji

VIRUSET

•Virusi është një program i vogël i cili është në gjendje të shumëzohet e të shpërndahet nëpër funksionet e caktuara të kompjuterit dhe ta bëje atë që të mos funksionoj normalisht apo ta shkatërroj gjithë sistemin e eksplorimit.

•Por dëmet mund të jene të ndryshme ka nga ata që sjellin pak dëme si psh ata qe sulmojnë mousin apo tastierën disa të tjerë pengojnë disa programe të funksionojn normalisht por me të rrezikshmit sot janë në gjendje ta fshijnë tërë hard diskun.

•Viruset nuk lindin vetvetiu por programohen nga specialistët e kompjuterëve për të kryer funksione të ndryshme. Viruset kanë për qëllim dëmtimin e skedarëve, fshirjen e memories, përgjimin dhe spiunimin, vjedhjen e informacionit, ngadalësimin e rrjeteve kompjuterike, etj.

Shfaqja e viruseve per here te pare•Me shfaqjen e virueseve të kompjuterit për

herë të parë si epidemi softuerike, interesi për ta ishte mjaftë i madh, sidomos viteve të fundit numëri i tyre sa vjen e shtohet dita–ditës në mjediset kompjuterike. Viruset janë shkruar në atë formë që të krijojnë probleme në siguri, të tilla, si: probleme sociale dhe probleme në mjediset në të cilat kryhen punë të dobishme

•Viruset e kompjuterit paraqesin rrezikë jo

vetëm për siguri, por edhe në integritetin e të dhënave. Ata shkaktojnë humbjen e të dhënave, të cilat janë mjaftë të vlefshme, duplikimin e tyre e ndonjëherë edhe humbjen e tërësishme, që pastaj riparimi ose rikthimi i tyre do të ishte i zorëshëm.

• Dy pakistanez Basit dhe Amjad Alvi krijuan një program i cili sulmonte boot sektorin e disketës dhe të hard diskut. Qëllimi i tij nuk ishte që ti shkatërronte të dhënat por vetëm ,të afishoj një reklame të tyre ! Vetëm pas dy vjetësh lajmërohet antivirusi i parë për ta ç'aktivuar brain dhe për tu mbrojtur prej tij. Ndërsa sot nevojiten vetëm disa orë për ta gjetur antivirusin.

• Me shfaqjen e virusit Melissa merr fundë epoka ku viruset shpërndaheshin vetëm në mënyrë manuela, përmes disketave. Ky virus shpërndahet përmes internetit i fshehur një dokument Word dhe prej kompjuterit të infektuar ai shpërndahej në 50 adresat e para në blokun e adresave të Outlokut. Ky virus infektoi me shume se 300.000 kompjuter.

• Mjerishtë shumë njerëz të cilët kanë probleme ose rreziqe të shpeshta në kompjuterët e tyre nuk e kuptojnë se ata kanë viruse në kompjuterët e tyre, prandaj jetojnë të shqetësuar nga problemet e tilla.

•Në fillim të viteve te 60ta kërkuesit e

laboratorit Bell krijojnë një lojë ku dy programe kanë për mision ta shkatrojn njëri tjetrin.Këta dy programe kishin aftësi që të vetë shumëzoheshin dhe këtu pra u venë bazat e virusit Termin virus i pari e përdor profesori amerikan Fred Cohen për të përshkruar programet që kanë mundësi të riprodhohen dhe të shpërndahen përmes rrjetit informatikë.

•Viruset e kompjuterit janë quajtur viruse,

sepse ata përmbajnë disa tipare të ngjashme me viruset biologjik. Një virus kompjuteri kalon prej njërit kompjuter në tjetërin sikurse virusi biologjik që kalon prej njërit person tek personi tjetër

•Sot, jo vetëm se

shkaktojnë probleme në sistemet kompjuterike , por gjithashtu përdorën për të vjedhur informata të vlefshme të përdoruesve të kredit kartelave dhe numërave të sigurimeve shoqërore.

Llojet e viruseve• Llojet më të zakonshme të

virusëve janë :•  Virusët rezidente (të

përherëshme) •  Virusët me veprim të

drejtëpërdrejtë•  Virusët shkatërrues -

prishës • Virusët e operacioneve

fillestare të sistemit kompjuterik

•  Makro virusët• Virusët e direktoriumit• Virusët polimorfik• Infektuesit e fajllave• Virusët “shoqëruese” • Krimbat virusal• Trojanët ose kuajt

Trojan•  Bombat logjike

 Virusët rezidente (të përherëshme)•Ky lloj i virusit është virus i përherëshëm, i

cili qëndron në RAM memorie. Nga aty pastaj ndërpren të gjitha operacionet e ekzekutuara nga sistemi: dëmton fajllat dhe programet, të cilat janë të hapura, të mbyllura, i kopjon ato, i riemron, etj. Lloje të këtyre viruseve janë: Randex, CMJ, Meve dhe MrKlunky

Virusët me veprim të drejtëpërdrejtë •Qëllimi i këtij virusi është të replikoj vetën

dhe të veproj, atëherë kur ai është ekzekutuar. Kur plotësohet një kusht specifik, virusi i llojit në fjalë vepron dhe infekton fajllat të cilët gjenden në direktorium ose në folderin përkatës dhe kryen operacione të caktuara kur kompjuteri është i ndezur

 Virusët shkatërrues - prishës•Virusi i këtij lloji është emruar me këtë

epitet nga fakti se ai fshin informacionet e përfshira në dosje, duke i bërë ato pjesërishtë ose tërësishtë të padobishme, pasi t`i infektoj ato. E vetmja mënyrë për të pastruar një skedar të infektuar nga virusët është të fshini skedarin plotësishtë, duke humbur kështu përmbajtjen origjinale të tij

Virusët e operacioneve fillestare të sistemit kompjuterik •Ky lloj i virusit ndikon në sektorin e

operacioneve fillestare të sistemit kompjuterik (boot), në një fllop disk (floppy disk) ose hard disk. Shembuj të virusëve të tillë janë: Polyboot.B, AntiEXE

Makro virusët• Janë viruse të cilat infektojnë fajllat që

janë krijuar nga aplikacione ose programe të caktuara të cilat përmbajnë makro. Këto mini-programe kanë aftësi të rradhitjes automatike të operacioneve, kështu që ato kryejn veprime të veçanta, prandaj i mënjanojnë përoruesit nga detyra e kryerjes së këtyre operacioneve një nga një. Shembuj të virusëve makro janë: Relax, Melissa.A, Bablas, aO97M/Y2K

Virusët e direktoriumit 

•Virusët e tillë ndryshojnë shtigjet apo rrugët të cilat tregojnë vendndodhjen e një skedari (fajlli). Duke ekzekurtuar një program, i cili është infektuar nga një virus i tipit të tillë, ju nuk jeni në dijeni se aty është duke vepruar një virus, ndërsa virusi i cili ka vepruar ka lëvizur skedarin original dhe programin përkatës. Njëherazi infektimi i tij e bën të pamundur lokalizimin e fajllit original 

Virusët polimorfik •Virusët polimorfik enkriptojnë ose kodojnë

vetën në mënyra të ndryshme (duke përorur algoritme të ndryshme dhe çelësa enkriptues) në çdo kohë që ata infektojnë sistemin. Kjo e bën të pamundur detektimin e tyre nga antivirusët, për t`i gjetur ata duke përorur stringje për kërkimin e nënshkrime.  Shembuj të këtyre viruseve janë paraqitur si në vazhdim: Elkern, Marburg, Satan Bug dhe Tuareg

Infektuesit e fajllave

•Ky lloj virusi infekton programet ose fajllat e ekzekutuar . Shumica e virusëve ekzistuese i përket kësaj kategorie dhe klasifikohen në bazë të efekteve të tyre

Virusët “shoqëruese” 

•  Konsiderohen të gjithë fajllat e infektuar me viruse rezidente ose viruse me veprim të drejtëpërdrejtë. Këto viruse janë quajtur viruse “shoqëruese” nga fakti se sapo të arrijnë në sistem ato “shoqërojnë” fajllat tjerë që tanimë janë ekzistent.

 Krimbat virusal

•Krimbi virusal është program kompjuterik, i cili ka aftësi për të kopjuar vetën nga njëra makinë në makinën tjetër.  Shpesh krijojnë payload –e të cilat bëjnë dëme të konsiderueshme. Shembuj të krimbave virusal janë: PSWBugbear. B, Lovgate. F, Trile. C, Sobig. D, Mapson dhe Code Red

Trojanët ose kuajt Trojan

•Një tjetër lloj i virusëve shkatërruese dhe të dëmshme janë Trojanët ose kuajt Trojanë, të cilët ndryshojnë nga virusët tjerë dhe nuk e replikojnë vetën. Ngjajnë pothuajse tërësishtë me krimbat virusal

 Bombat logjike 

•  Këto nuk konsiderohen si viruse, sepse nuk e replikojnë vetveten. Këto nuk janë as programe, nëse e themi realisht, por më shumë kryejn rolin e levizjës së më tepër segmenteve të programeve. Objektivi i tyre është të shkatërrojë të dhënat në kompjuter në kushte të caktuara. Bombat logjike aktivizohen pa u vënë re nga shfrytëzuesi dhe rezultatet e tyre janë shkatërruese

Antivirusi dhe masat tjera parandaluese

•Shumica e përdoruesve instalojnë antivirusin që të detektojnë dhe eleminojnë virusët.

•  Disa antiviruse janë në gjendje të skanojnë fajllat e hapur, po ashtu edhe fajllat dhe e-mailat të cilët i dërgojmë përmes Internetit.

http://sq.wikipedia.org/wiki/Virusi_i_kompjuterit

Te gjitha te dhenat mund ti gjeni te :

JU FALEMINDERIT