س��اختار و توانمن��دي نظ��امي كش��ورها: ام��ارات متح��دهعربي

1تأليف: عباس كاردان

مقدمه

قب��ل از ش��كل گيري كش��وري ب��ه ن��ام ام��ارات ع��ربي متح��ده، اع��راب مه��اجر از

شبه جزيره عربستان و نواحي جنوبي اي��ران در آنج��ا زن��دگي مي كردن��د و بيش��تر ب��ه

كاره��ايي نظ��ير م��اهي گيري، ص��يد مرواري��د و دزدي دري��ايي مش��غول بودن��د. در اين

زمان، دزدي دريايي آنچنان زي��اد ب��ود ك��ه در ت��اريخ از آن س��واحل ب��ا ن��ام »س��واحل

(1) نام برده مي شد.2دزدان درياي«

بع��د از اخ��راج نيروه��اي پرتغ��الي از خليج ف��ارس، نيروه��اي بريتاني��ايي، هلن��دي،

اسپانيايي و فرانسوي جاي آن را گرفته و همان نقش اس��تعمارگران پيش��ين را ايف��ا

كردند. انگليس��ي ها در فرص�ت ها و بهانه ه��اي مختل��ف، من��اطق حس�اس و راه��بردي

منطق��ه را ب��ه اش��غال خ��ود درآوردن��د. ب��ا اين ح��ال، نمي خواس��تند ن��واحي اط��راف

خليج فارس را همچون هند به استعمار بكشند؛ زير اين امر به دليل بدي آب و ه��وا و

نامناسب بودن شرايط زيس��تي، فق��ر و بي حاص��ل ب��ودن زمين، پ��ايين ب��ودن س��طح

(2)فرهنگ و بيگانه گريزي اعراب باديه نشين براي آنها مقرون به صرفه نبود.

. كارشناس ارشد و پژوهشگر مسائل راهبردي 12 . Pirate Coast

به هر حال حضور بريتانيا در اين منطقه ادامه داشت، ت�ا اين ك�ه در اواخ�ر س��ال

دولت انگلستان به طور رسمي اعالم نمود كه قواي نظامي خود را تا اواخ��ر1967

از شرق س��وئز خ��ارج خواه��د ك��رد و ب��ا اين اق��دام، مرحل��ه جدي��دي در1971سال

تح��والت منطقه اي خليج ف��ارس و ام��ارات حاش��يه اي آن آغ��از گش��ت. ت��ا اين زم��ان،

)ب��ه دلي��ل انعق��اد قرارداده��اي1ام��ارات هفت گان��ه مع��روف ب��ه »س��احل آتش بس«

آتش بس ميان بريتانيا و شيخ نشين هاي امارات به اين ن��ام مع��روف ش��ده بودن��د( در

)پي انعقاد قراردادهاي ويژه با انگلستان در زير چتر حمايتي اين كشور قرار داشتند.

3)

پس از اعالم تصميم بريتانيا مب��ني ب��ر خ��روج از خليج ف��ارس، شيخ نش��ين هاي اين

منطق��ه تالش كردن��د ت��ا اي��ده بريتاني��ا را مب��ني ب��ر تش��كيل فدراس��يوني از ام��ارات

خليج فارس به مرحله عمل درآورند. بر همين اس��اس، ش��يوخ ابوظ��بي و دبي ب��ا هم

مالقاتي صورت دادند. در اين مالق��ات اختالف��ات م��رزي بين دو اميرنش��ين برط��رف

گرديد و به طور مشترك طرح ايج��اد اتح��اديه اي را پي ري��زي كردن��د. اين اتحادي��ه در

واقع، فدراسيوني متشكل از دو اميرنشين بود كه صاحب پ��رچم، سياس��ت خ��ارجي،

دف��اع، ام��نيت، آم��وزش و پ��رورش و بهداش��ت واح��دي ش��دند. اين دو، از هفت

اميرنشين ديگر نيز دعوت كردند كه به فدراسيون آنان بپيوندند.

9 كنفرانس���ي ب���ا حض���ور ام���راي 1968 ژانوي���ه 25در پي اين تح���والت، روز

شيخ نش��ين در دبي برگ��زار ش��د و در همين كنف��رانس ط��رح تش��كيل فدراس��يون

امارات عربي متح��ده م��ورد تص��ويب ق��رار گ��رفت. پس از كنف��رانس دبي، ش��وراي1 . Trucial Coast

1969 و تمامي سال 1968عالي فدراسيون چندين مرتبه طي ماه هاي پاياني سال

به منظور به اج��را درآوردن تص��ميم هاي كنف��رانس تش��كيل جلس��ه داد ك��ه ب��ه دلي��ل

اختالف هاي ناشي از مسائل مربوط به چگ��ونگي انتخ��اب رياس��ت فدراس��يون، مق��ر

پايتخت فدراسيون، نحوه رأي گيري و هم چنين تعداد نمايندگان هر امارات، حاضرين

در كنفرانس به دو گروه تقسيم شدند كه در يك سمت قط��ر، دبي و رأس الخيم��ه و

(4)در گروه دوم بحرين، ابوظبي، شارجه، عمان، ام القوين و فجيره قرار داشتند.

وجود دشمني ها در جهت تشكيل يك فدراس��يون متش��كل از كلي��ه ام��ارات ب��اعث

شد تا انگلستان نقش فعال تري در اين زمينه ايف��ا كن��د ك��ه ب��ا تالش ه��اي آن و اعالم

اس��تقالل قط��ر و بح��رين، ش��يوخ ش��ش ام��ارات ابوظ��بي، دبي، ش��ارجه، عجم��ان،

)1971ام القوين و فجيره در دوم دسامبر هج��ري شمس��ي( در دبي1350 آذر 11

گرد آمدند و ضمن صدور بيانيه اي تشكيل امارات ع�ربي متح��ده را از ش�ش ام��ارت

ياد شده اعالم و قانون اساسي م��وقت آن را تص��ويب كردن��د. ي��ك م��اه بع��د ام��ارت

رأس الخيمه نيز به اين اتحاديه پيوست و به اين ترتيب اتحاديه امارات عربي متحده،

(5)همه هفت امارت ساحل آتش بس را در برگرفت.

موقعيت ژئوپلتيكي

امارات ع��ربي متح��ده بخش��ي از ش��به جزيره عربس��تان اس��ت ك��ه در كرانه ه��اي

جنوبي خليج فارس واقع شده و از شبه جزيره قطر در غرب تا شبه جزيره مسندام و

تنگه هرمز در ش��رق امت��داد دارد. اين س��رزمين از س��مت ش��مال ب��ه خليج ف��ارس و

بخش شمالي كشور عمان، از جنوب و غرب به عربستان و از شرق به درياي عمان

و كشور عمان محدود مي گردد.

كيلومتر( است و پس640امارات عربي متحده كشوري داراي سواحل طوالني )

از ايران )حدود دو هزار كيلومتر( طوالني ترين خط س��احلي را در خليج ف��ارس دارد.

ش��مالي ترين نقط��ه آن از جن��وبي ترين بخش س��رزمين اي��ران در تنگ��ه هرم��ز يع��ني

كيلومتر فاصله دارد.39جزيره الرك تنها

از لح��اظ ش��كل، ام��ارات ع��ربي متح��ده داراي م��وقعيت س��احلي در كناره ه��اي

خليج فارس و درياي عمان مي باشد. موقعيت ساحلي امارات به دلي��ل اين ك��ه آن را

در مع��رض ارتباط��ات بين المللي و تقاب��ل فرهنگ ه��اي مختل��ف ق��رار داده اس��ت،

نيازهاي آن را برطرف مي كند. اين كش��ور در گذش��ته، ب��ه دلي��ل اين ك��ه در من��اطق

اتصال دو راهبرد قاره اي )بّري( و دريايي )بح��ري( ق��رار داش��ت هميش��ه ب��ا من��اطق

1نفوذ خارجي منطبق ب�وده و در نظريه ه�اي ژئوپلي�تيكي مط�رح جه�اني ج�زء ريملند

ق��رار داش��ت، در عين ح��ال ام��ارات ع�ربي متح��ده را الگ��ويي از نمون��ه يكي ش��دن

(6)موفقيت آميز در خاورميانه مي دانند.

موقعيت ساحلي امارات كه متأثر از م��وقعيت ط��بيعي آن در خليج ف��ارس اس��ت،

مزاياي ويژه اي را براي اين كشور در پي داشته است. منابع عظيم نفتي اين كش��ور

در منطقه خليج فارس و دسترسي آن به تنگه هرمز از طريق س��واحل ط��والني اش،

امكان��ات و درآم��دهاي گس��ترده اي را ب��راي اج��راي پروژه ه��اي عم��راني و اج��راي1 .Rimlandنظريه اي از سوي نيكالس اسپايكمن، ژئوپليسين آمريكايي كه منظ�ور وي ن�واري س�احلي ب�ود ك�ه(

اوراسيا را در احاطه خود دارد. اس�پايكمن ب�ر اين نظ��ر ب�ود ك�ه من��اطق س�احلي اوراس�يا از جمل�ه اروپ�اي س�احلي، خاورميانه، هندوستان، آسياي جنوبي و چين، به دليل جمعيت و منابع اش�ان و ن��يز اس�تفاده از خط��وط دري�ايي داخلي،

كليد كنترل جهان هستند.(

طرح هاي ويژه براي اين كشور فراهم نم��وده اس��ت. از س��وي ديگ��ر، اين كش��ور ب��ا

استفاده از موقعيت ساحلي و هم چنين وجود بازارهاي عظيم منطقه خليج فارس، ب��ا

توسعه و گسترش بنادر خود، بارانداز اصلي و محل صدور و پخش كاال و خدمات در

سطح منطقه است.

اطالعات و آمار كلي

:1امارات عربي متحدهنامل كامل

:درصد اعراب23 درصد اماراتي؛ 21 تا 19.� (7) نفر000/380/4جمعيت

درصد هم از كش��ورهاي8 درصد مردمان آسياي جنوبي؛ و 50و ايراني ها؛

(8)غربي و آسياي شرقي

:ابوظبي پايتخت

:دبيبزرگ ترين شهر

:(9) كيلومتر مربع83600مساحت

:عربي زبان رسمي

:درصد شيعه؛ و مس��يحيت و16 درصد سني؛ 80اسالم: مذهب رسمي

(10) درصد.4ديگر مذاهب نيز

:نفت، گاز.صادرات اصلي

:( 11) دالر42890سرانه درآمد ناخالص ملي

1 . United Arab Emirates

نيروهاي نظامي

ن��يرويي1951پيش از خروج قواي انگليس از خليج ف��ارس، اين كش��ور در س��ال

را در ام��ارات1 نف��ر ب��ا عن��وان »پيش آهنگ��ان عم��ان شيخ نش��ين«1600م��ركب از

تشكيل داد كه به طور مستقيم ب�ه نماين�ده بريتاني��ا در منطق�ه خليج ف�ارس گ�زارش

درصد از اين ن��يرو را ش��امل40مي داد. با اين حال، نيروهاي ساحل شيخ نشين تنها

شده و بقيه نيروهايي از عم��ان، اي��ران، پاكس��تان و هندوس��تان بودن��د. اين ن��يرو ب��ه

منظور حفظ ام��نيت در س��واحل جن��وب خليج ف��ارس و حف��ظ من��افع انگليس در اين

منطقه تحت فرماندهي افسران انگليسي و با هزينه انگلستان ب��ه وج��ود آم��ده ب��ود.

پس از خ��روج انگلس��تان از اين منطق��ه »پيش آهنگ��ان عم��ان شيخ نش��ين« هس��ته

(12)مركزي نيروهاي انتظامي امارات عربي متحده را به وجود آوردند.

، اين نيروها1971 دسامبر 2بنابراين، در زمان استقالل امارات عربي متحده در

تب�ديل ش�دند، ولي ب�ه ه�ر ي�ك از شيخ نش�ين ها2به هسته »ن�يروي دف�اعي اتحادي�ه«

(13)اجازه داده شد تا نيروهاي مخصوص به خود را داشته باشند.

، زم��اني ك��ه شيخ نش��ين هاي ابوظ��بي، دبي و رأس الخيم��ه ادغ��ام1976در س��ال

نيروه��اي ج��داگانه خ��ود ب��ا »ن��يروي دف��اعي اتحادي��ه« را اعالم كردن��د، گ��ام مهم در

راستاي يكپارچگي نيروها برداش��ته ش��د. ش��ارجه ن��يز پيش از اين واح��دهاي كوچ��ك

(14)پليس و نظامي خود را وارد اين نيرو ساخته بود.

1 . Trucial Oman Levies (Trucial Oman Scouts)2 . Union Defense Force (UDF)

هم اكنون نيز نيروهاي مسلح امارات عربي متحده هر سه بع��د نيروه��اي زمي��ني،

دريايي و هوايي را دارا بوده و مقر اصلي آن در ابوظبي مي باش��د. ه��ر چن��د ش��مار

اين نيروها كم است، ولي به پيشرفته ترين سامانه هاي تسليحاتي خري��داري ش��ده از

كشورهاي فرانس��ه، انگلس��تان و اي��االت متح��ده مجه��ز مي باش��د. ارتش ن��يز ش��مار

خارجي ها در اين نيروها را كم كرده است و در حال حاضر تمامي افس��ران رده ب��اال

(15)از مليت خود امارات هستند.

در امارات عربي متحده سربازي اجباري وجود نداش��ته و ك��ل ن��يروي انس��اني در

،1990 ش��مار نظامي��ان پيش از اين در ده��ه (16) س��ال مي باش��ند.49 ت��ا 18س��نين

هزار نفر بود كه اكثر آنها عم�اني و ديگ��ر مليت ه�ا بودن��د، ولي دولت ام�ارات ب�ه66

طبق گزارش ه��اي جدي��د، ن��يروي انس��اني(17)داليل سياسي شمار آنها را كاهش داد.

هزار59 نفر مي شد كه 65500 بالغ بر 2007امارات در ارتش اين كشور در سال

ه��زار نف�ر در ن��يروي ه�وايي4 نفر در نيروي دري��ايي و 2500نفر در نيروي زميني،

(18) هزار نفر مي باشد.15خدمت مي كنند. سهم دبي از نيروهاي ارتش نيز بالغ بر

- نقشه كشور امارات1شكلعربي متحده

ساختار فرماندهي نيروهاي مسلح

ساختار فرماندهي در امارات عربي متحده پيچيده است كه دليل آن به پيچي��دگي

س��اختار سياس��ي اين كش��ور ب��ازمي گردد. بن��ابراين، ه��ر چن��د در ظ��اهر اين كش��ور

نيروهاي مسلح را تحت يك فرماندهي مركزي متحد ساخته است، ولي در عمل سه

فرماندهي را شاهد مي باشيم: فرماندهي شمالي )رأس الخيم��ه(، فرمان��دهي غ��ربي

)ابوظبي( كه تحت مسئوليت فرمانده ارتش بوده و از سوي نيروي ه��وايي ابوظ��بي

پشتيباني مي شود و فرماندهي نظامي مركزي )دبي( كه زير نظر وزير دفاع ب��وده و

از سوي ن��يروي ه��وايي دبي پش��تيباني مي گ��ردد. در اين راس��تا در زم��ان ص��لح س��ه

سازمان نظامي جداگانه در ابوظبي، دبي و رأس الخيمه وجود دارن��د، ولي در زم��ان

(19)جنگ اين سازمان ها بايد تحت فرماندهي ستاد كل در ابوظبي قرار گيرند.

هزينه هاي نظامي

درآمد سرانه ب��اال در ام��ارات ع��ربي متح��ده ب��ه اين كش��ور اج��ازه داد ت��ا يكي از

بزرگ ترين بودجه هاي دفاعي در جهان عرب و يكي از بزرگ ترين بودجه هاي نظ��امي

( 20)به نسبت جمعيت را در كل جهان داشته باشد.

بودج��ه دف��اعي1براس��اس ب��رآورد »مؤسس��ه بين المللي مطالع��ات راه��بردي«

ميليارد9.74،� 9.74،� 9.23 به ترتيب 2005 و 2004،� 2003امارات در سال هاي

( 21)دالر بوده است.

1 . International Institute for Strategic Studies (IISS)

با وجود نيروي انساني كم، امارات عربي در عين ح��ال يكي از واردكنن��دگان مهم

تسليحات مي باشد. در واقع، اين كش��ور از توان��ايي س��ازمان دهي نيروه��اي خ��ود ب��ه

صورتي كارآمد برخوردار نمي باشد، چه رسد به اين كه بخواهد چنين تجهيزاتي را به

ميلي��ون دالر واردات1600 ت��ا 470، ام��ارات ب��ه م��يزان 1990ك��ار گ��يرد. در ده��ه

(22)تسليحاتي داشت كه به طور متوسط ساالنه بالغ بر يك ميليارد دالر مي شد.

( روند واردات تس��ليحاتي ام��ارات ع��ربي متح��ده ب��ه تفكي��ك كش��ورهاي1جدول)

نشان مي دهد. 2004 تا 1993فروشنده را از سال

- واردات تسليحاتي امارات عربي متحده به تفكيك كشورهاي فروشنده،1جدول

1993-2004.-1993 كشور فروشنده

19961997-2000

2001-2004

600300800اياالت متحده 300400200روسيه

000چين كشOOOOOOOOOOورهاي

اروپاي غربي240026005600

ديگر كشOOورهاياروپايي

0800200

4001000كشورهاي ديگر 370042006800جمع كل

Source: Richard F. Grimmett, conventional Arms Transfers To Developing Nations, 1997-2004, CRS, August 29, 2005; and Richard F. Grimmett, conventional Arms Transfers To Developing Nations, 1993-2000, CRS, August 16, 2001.

نيروي زميني

مجه��ز ب��ه چن��دين(23)(2007 هزار نيرو )59نيروي زميني امارت عربي متحده با

BMP-3 و ش���مار مش���ابهي تانك ه���اي زرهي روس���ي 1تان���ك فرانس���وي »لكالرك«

ن�يز ن�يرويي كوچ�ك و م�ؤثر در ن�يروي2مي باش�د. »فرمان�دهي عمليات ه�اي وي�ژه«

زميني محسوب مي شود كه هدف آن انج��ام مأموريت ه��اي مب��ارزه ب��ا تروريس��م در

داخل كشور مي باشد. اين ن��يروي كوچ�ك از من�ابع م�الي ف�راوان، آم��وزش خ�وب و

تجهيزات برخوردار بوده و قادر است در سطحي برابر ي��ا ب��االتر از بقي��ه كش��ورهاي

( رون��دها2 ج��دول)(24)عضو شوراي همك��اري خليج ف��ارس دس��ت ب��ه عملي��ات بزن��د.

وآمارهاي كلي در نيروي انساني، ساختار و تجه�يزات ن��يروي زمي��ني ام��ارات ع�ربي

به تصوير مي كشد. 2006 تا 1990متحده را در فاصله سال هاي

2006-1990- روندها و آمارهاي نيروي زميني امارات عربي متحده، 2جدول1990

2000

20052006

400»نيروي انساني«00

59000

59000

59000

340فعال 00

44000

44000

44000

600نيروهاي دبي 0

15000

15000

15000

0000ذخيره ------------»واحدهاي رزمي«

1222لشكر زرهي 1333لشكر پياده نظام زرهي

2222لشكر پياده نظام 1111لشكر توپخانه

1111لشكر گارد پادشاهي 1222پياده نظام مكانيزه دبي

1 . Leclerc2 . Special Operations Command (SOC)

207407545545»تانك زرهي اصلي«0250388388لكالرك

OF-40 MK2 (Lion)36363636AMX-3095454545Scorpion76767676 »خودروه�����اي زرهي جنگي پي�����اده

( AIFVنظام« )30433430430

AMX-10P30181515BMP-30415415415Reconnaissance (RECCE)22069113113AML-9090494949Ferret6002020Saladin70202020VBL002424

513620860860( APCنفربرهاي زرهي )AMX-VCI30000VAB20000Saracen12000AAPC050136136BTR 3u Guardian009090EE-11 Urutu66120120120M-3 Panhard300370370370TPz-1 Fuchs 006464VCR85808080

256470501501توپخانه M-56 Pack18000TOWED 105mm ROF It59737373TOWED 130mm 59-I0202020SP 155mm G-60727272SP M-109 A30878787SP MK F320181818MRL 122mm Firos-2540484848MRL 300mm 9A52 Smerch0000MRL 70mm 18 LAU-9718181818MOR 81mm Brandt0000MOR 81mm L1680114114114MOR 120mm Brandt 21202020

70567567567تسليحات ضدتانك MSL HOT303030MSL HOT SP 0202020MSL Milan45230230230

MSL TOW25252525MSL VigilantRCL 106mm M-400121212RCL 84mm Carl Gustav250250250؟

6082102102توپ ها و موشك هاي دفاع هوايي SAM Blowpipe0202020SAM Mistral02020؟GUNSP 20mm M3 VDAA48424242GUN?TOWED GCF-BM212202020MSL/SSM 0666 تاكتيكيSCUD-B0666

توجه: تمامي عالمات سوال به تسليحاتي اشاره دارد كه احتمال داشتنآنها از سوي امارات مي رود، هر چند شمار دقيق آنها مشخص نيست.

Source: IISS, Military Balance, various editions including 1989-1990, 1990-2000, 2004-2005, 2005-2006.

نيروي دريايي

ق��ايق گ��ارد12 ن��يرو و 2500نيروي دريايي اين كشور كوچك بوده و تنها ش��امل

قايق توپ دار مي باشد. ه�ر چن�د وظيف�ه اص�لي اين نيروه�ا حف�اظت از8ساحلي و

رزم ن��او ب��ا همك��اري ش��ركت كشتي س��ازي6سواحل مي باشد، ولي در حال ساخت

(25) فرانسه مي باشد.1سي ام ان

مركز نيروي دريايي امارات عربي متحده ب��ا تأسيس��اتي در بن��در »مين��ا زاي��د« در

ابوظبي قرار دارد. در عين حال، تأسيساتي هم در بنادر »مينا راشد«، »مينا خال��د«،

قْر« در رأس الخيم��ه؛ و »مين��ا خال��د« و »مين��ا »مين��ا جبل علي« در دبي؛ »مين��ا ص��َ

خورفكان« در شارجه وجود دارد.

1 . CMN

را1990( آمارهاي كليدي اين نيرو از زمان جن��گ خليج ف��ارس در س��ال 3جدول)

، توان رزمي نيروي دريايي شامل دو ق��ايق تن��درو، دو2006نشان مي دهد. در سال

رزم ناو كوچك، هشت ناو موشك انداز، شش ناو كوچك گارد ساحلي، پنج ق��ايق آبي

( 26)� خاكي و دو كشتي پشتيبان مي شد.

با اين حال، امارات عربي متحده بدون كم��ك و حم��ايت اي��االت متح��ده و بريتاني��ا

قادر به انجام عمليات هاي دريايي نيست و از آم��ادگي ان��دكي ب��راي جن��گ برخ�وردار

است. مهمترين مشكل اين نيروها به نيروي انساني آن مربوط مي شود، ب��ه ط��وري

ك��ه ب��ا وج��ود برنامه ه��اي جاه طلبان��ه از ن��يروي انس��اني ك��افي و م��اهر برخ��وردار

نمي باشد. عالوه بر اين، توانايي هم آهنگي ميان اين نيرو و نيروهاي زميني و هوايي

نيز وجود ندارد.

.2006-1990(- آمار نيروي دريايي امارات عربي متحده، 3جدول)1990

2000

2005

2006

150نيروي انساني 0

2000

2500

2500

150فعال 0

2000

2500

2500

0000ذخيره 0222قايق تندرو

NL Kortenaer 02222222رزم ناو كوچك

Muray Jip222215141414قايق هاي گارد ساحلي

Ardhana (UK Vosper 33m)6666Ban Yas (TNS-45)6666Mubarraz0222Unpecified PFI3000

2555قايق هاي آبي خاكي LCT Unspecified (Jananah in 1990)2222LCT Al Feyi0333

1222كشتي هاي لجستيكي SPT unspecified 0111AT unspecified 0111

2111818هواپيمايي دريايي ASLT AS-585 Panther0777ASUW AS-332F Super Puma2077ULT SA-316 Alouette III0444

Source: IISS, Military Balance, various editions including 1989-1990, 1999-2000, 2004-2005, 2005-2006.

دفاع هوايي

ن��يروي انس��اني دف��اع ه��وايي ام��ارات ع��ربي در ه��ر دو ن��يروي زمي��ني و دري��ايي

( رون��دها و آم��ار كلي در اين نيروه��ا را نش��ان4مش��غول خ��دمت هس��تند. ج��دول )

مي دهند، هرچند اطالعات دقيقي از شمار ه��ر ي��ك از س��امانه هاي تس��ليحاتي وج��ود

ندارد؛ به هر حال دو لشكر دفاع هوايي هر كدام با سه گ��ردان وج��ود دارن��د. يكي از

ب��وده و س��ه گ��ردان1بي«23اين سه گردان داراي موشك هاي »آي-هاوك ام.آي.ام-

18 و اس.اي-6، ج��اولين705، آر.بي-4، ري��پر3، ميس��ترال2ديگر به موش��ك هيا كروتيل

مجهز مي باشند. 7كروز )ايگال(

1 . I.HAWK MIM-23B02 . Crotale3 . Mistral4 . Raiper5 . RB-706 . Javelin7 . SA-18 Grouse (Igla)

-1990- روندها و آمار كلي از نيروي دفاع هوايي امارات عربي متحده، 4جدول

20061990200020052006

موج��ودنيروي انساني نيست

موج��ودنيست

موج��ودنيست

موج���ودنيست

موج��ودفعال نيست

موج��ودنيست

موج��ودنيست

موج���ودنيست

0000ذخيره 0122لشكر دفاع هوايي

-I-HAWK-MIMگردان ه����اي 23B

5533

33؟SAM0گردان هاي SAM20121؟؟Crotale89؟؟Mistral 0100؟؟Rapier1212؟؟SP14013؟؟RBS-7014013؟؟TOWED/MIM235؟؟؟I-HAWK MIM-23B؟؟؟؟MANPAD00؟؟Javelin00؟؟SA-18 Grouse/Igla 9KB

توجه: تمامي عالمات سؤال ب��ه تس��ليحاتي اش��اره دارد ك��ه احتم��ال داش��تن آنه��ا از س��وي ام��ارات مي رود، هرچن��د ش��مار دقي��ق آنه��ا

مشخص نيست.Source: IISS, Military Balance, various editions including 1989-1990, 1999-2000, 2004-2005, 2005-2006.

1امارات عربي متحده به دنبال كس��ب س��امانه موش��كي »پنس��تير ��� اس.آي.اي«

ق�راردادي را ب�ا روس�يه ب�ه امض�ا2002مي باشد كه در همين زمينه در اكتبر س�ال 1 . Pantsir-SIE

رسانيد كه طي آن روسيه متعهد ب��ه توس��عه و ط��راحي س��امانه هاي موش��كي نس�ل

پنجم و جديد شده و امارات ن��يز در مقاب��ل دري��افت آن هزين��ه تحقيق��ات و تولي��د را

متقبل گرديده است. استفاده از اين موشك در اختيار دو كشور خواهد بود و روسيه

به مدت پنج تا هفت سال از استقرار آنها در امارات، اجازه صدور آن به كش��ورهاي

( 27)ديگر را نخواهد داشت.

بر طبق گزارش ها، فرمان�ده ن�يروي دف�اع ه�وايي ام��ارات ع�ربي متح��ده عن�وان

داشته است كه كشورش در كنار بقيه كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج ف��ارس

در حال بررسي استقرار احتمالي سامانه ره گير موشك بالستيكي مي باش��د. ب��ه ه��ر

حال اطالعات موث�ق در اين زمين��ه وج�ود ن�دارد. ب�رخي اعتق�اد دارن�د ك�ه ب�ا وج�ود

درآمدهاي اين كشورها، هزينه هاي چ��نين س��امانه يي از توس��عه آن جلوگ�يري خواه��د

( 28)كرد.

در زمين��ه س��امانه هاي راداري كش��ور، ام��ارات در ح��ال كس��ب پيش��رفت هايي

مي باشد، به گ��ونه اي ك��ه برنامه ه��ايي را ب��راي تق��ويت توان��ايي ي��ازده س��امانه رادار

به(29) ميليون دالر در دست اجرا دارد.23.8شناسايي هوايي خود با هزينه اي معادل

هر حال در نگ��اه كلي مي ت��وان گفت ك��ه آم��ادگي رزمي و ك��ارآيي دف��اع ه��وايي اين

كش��ور ت��ا ح��دودي مح��دود اس��ت و در خص��وص م��يزان آم��ادگي واح��دهاي دف��اعي

(30)كوتاه برد نيز ترديدهايي وجود دارد.

نيروي هوايي

ه��زا نف��ر پرس��نل از جمل��ه نيروه��اي4نيروي هوايي امارات عربي متحده داراي

پليس هوايي مي باشد. تأسيسات مورد اس��تفاده از س��وي ن��يروي ه��وايي عب��ارت از

ب��ا2 با كاربري نظ��امي و غيرنظ��امي؛ »پايگ��اه ه�وايي بطين«1»پايگاه هوايي ضفره«

كاربري نظ��امي و غيرنظ��امي؛ فرودگ��اه »العين اينترنش��نال« ب��ا ك��اربري نظ��امي و

غيرنظ��امي در دبي؛ فرودگ��اه بين المللي دبي ب��ا ك��اربري نظ��امي و غيرنظ��امي؛ و

(31)فرودگاه »شارجه اينترنشنال« با كاربري نظامي و غيرنظامي در شارجه.

«60 بل��وك16اين نيروها از هواپيماه��اي جنگن��ده آمريك��ايي و چن��دمنظوره »اف-

-9بهره مي برد. از ديگر تجهيزات اين نيرو مي توان به جنگنده هاي فرانس��وي م��يراژ

هواپيم��اي تراب��ري و بالگرده��اي36 ، هواپيم��اي آموزش��ي بري��تيش ه��اوك، 2000

آمريكايي و فرانسوي به ترتيب آپاچي و پوما نام برد. نيروي ه��وايي ام��ارت در عين

حال در يك سامانه هوايي مش��ترك ب��ه هم��راه ش��ش عض��و ديگ��ر ش��وراي همك��اري

خليج ف��ارس ن��يز حض��ور دارد ك��ه ه��دف از آن حف��اظت از ح��ريم ه��وايي كش��ورهاي

(32)مذكور مي باشد.

، ام��ارات ع��ربي متح��ده داراي3به گزارش نشريه »برآورد دفاع بين المللي جينز«

يكي از مجهزترين نيروهاي هوايي در خاورميانه مي باشد كه دليل آن تا حد زيادي به

واردات تسليحاتي آن در دهه گذش��ته مرب��وط مي ش��د ك��ه از جمل��ه آن مي ت��وان ب��ه

جنگنده پيشرفته اشاره كرد.140

Al-dhafra Air Base. به عربي: قاعده الضفره الجوي؛ به انگليس 1Bateen Air Base. به عربي: قاعده البطين الجويه؛ به انگليسي: 2

3 . Jane’s International Defense Review

هر چند آموزش خلبانان در اين كشور در ابتداي راه است، ولي توانايي آن ب��راي

آموزش خدمه و توانايي رهبري اسكادران هوايي خوب بوده و برنامه ه��اي آموزش��ي

آن از استاندارد بااليي برخوردار مي باشد. جدي ترين مشكل نيروي هوايي امارت ب��ه

همكاري و هم آهنگي آن با نيروي هوايي ديگر كشورهاي حاش��يه جن��وبي خليج ف��ارس

ارتباط پيدا مي كند. از آنجايي كه امارات فاقد عمق راهبردي مي باشد، بايد همكاري

نزديكي با كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس داشته و سامانه هوايي اش را با آنه��ا

همگرا گرداند. ولي به دليل آن كه س��طح پيش��رفت ن��يروي ه��وايي اين كش��ورها ب��ه

ان��دازه ام��ارات نب��وده و از تأسيس��ات كن��ترل ه��وايي و س��امانه هاي هش��دار اولي��ه

برخوردار نمي باشند، توانايي عمليات هاي مشترك را پايين مي آورند.

به تازگي كشور امارات عربي متحده با كم��ك فرانس��ه، اي��االت متح��ده و بريتاني��ا

را در پايگاه هوايي ضفره ايج��اد كرده ان��د ك��ه ت��أثير مهمي ب��ر1»مركز جنگ هوايي«

عمليات هاي احتمالي اين كشور خواهد داشت. اين مركز همچ��نين در ص��ورت ل��زوم

به مركزي براي عمليات هاي مشترك كشورهاي حاشيه جن��وبي خليج ف��ارس در كن��ار

( توان و س��اختار ن��يروي ه��وايي را ب��ه5 جدول )(33)مصر و بريتانيا تبديل خواهد شد.

تصوير مي كشد.

2006-1990( – توان و ساختار نيروي هوايي امارات عربي متحده، 5جدول )1990200020052006

2500400040004000نيروي انساني 2500400040004000فعال

0000ذخيره 1 . Air Warfare Center

27/122/122/120/1ره گيرهاي جنگنده M-2000 EAD Mirage2722/122/120/1

1226/231/2149/3جنگنده بمب افكن F-16 Falcon Block 6000057M-2000 E Mirage09/19/10M-2000-9 Mirage 0050M-2000 DAD Mirage (M-2000 DE)

120018M-2000 RAD Mirage00044Hawk MK 102017/117/113/1Hawk MK 6315/117/117/117/1هواپيماهاي آموزش��ي-

جنگي 111100

MB 326 KD2200MD 326 LD4400MB 339A550011/18/18/17/1هواپيماهاي شناسايي

M-2000 Rad Mirage11/18/18/17/18241923هواپيماهاي ترابري

G-2221000BN-21110An-124 Candor0001Beech 350 Super King Air

0222C-130H4444C-130H-30 Hercules0002C-2120400CASA-235M-100-235M

0777DHC-6-3000001I1-76 Candid04*4*4*L-100-302212

21645964هواپيماي آموزشي GROB 115TA0121212SF-2606500Hawk MK610055PC-7 Turbo Trainer24303030

5683123104بالگردATK AH-64A Apache 0203030AS-550C3000؟ATK AS-332F ASW؟5؟؟ASLT SA-3167770

ASLT SA-342K Gazelle with HOT

10101010LAR-330 SOCAT Puma ASLT

001010SPT CH-47C Chinook 001212Bo-1050333UT: SA-3301110105ULT A-109K20333ULT AB-139 0008ULT AS 332(VIP)8222ULT AS 3508110ULT AS-365F Dauphin2 (VIP)

0004ULT Bell 205 2880ULT Bell 206L 5550ULT Bell 206Jet Ranger

1999ULT Bell 2144443ULT Bell 407 0111ULT Bell 412 Twin Huey

0039

توجه: تمامي عالمت هاي سئوال به تسليحاتي اشاره دارد ك��ه احتمال داش��تن آنه��ا از س��وي ام��ارات مي رود، هرچن��د ش��مار دقيق آنها مشخص نيست. عالمت )*( هم به تسليحاتي اشاره

دارد كه در اجاره امارات متحده هستند. Source: IISS, Military Balance, various editions including 1989-1990, 1999-2000, 2004-2005, 2005-2006.

خريدهاي تسليحاتي

( نشان داده شده است، كش��ور ام��ارات ع��ربي متح��ده در2همانطور كه در شكل )

خريدهاي تسليحاتي رتبه س��وم جه��ان را دارا مي باش��د. اك��ثر اين خري��دها ن��يز از دو

كشور اياالت متحده و فرانسه صورت مي گيرد، به گونه اي ك��ه در فاص��له س��ال هاي

درص��د از ص��ادرات تس��ليحاتي اي��االت متح��ده ب��ه اين كش��ور41،�� 2007 ت��ا 2003

( نيز ميزان صادرات تسليحاتي كشورهاي مختلف ب��ه6صورت گرفته است. جدول )

امارات عربي را طي همين سال ها نشان مي دهد.

2007-2003- ده كشور نخست جهان در واردات تسليحات، 2شكل

Source: SIPRI Arms Transfers Database, http://armstrade.sipri.org/arms-trade/toplist.php

- صادرات تسليحاتي كشورهاي مختلف به امارات عربي6جدول

( ن�يز خري��دهاي تس�ليحاتي و كمك ه�اي امني��تي ام�ارات ع�ربي متح�ده ب�ا7ج�دول )

كشورهاي ديگر را نشان مي دهد.

- خريدهاي تسليحاتي و كمك هاي امنيتي7جدولتوضيحات نوع كشور

همك����اري در تولي����داسترالياتسليحات

S-100 al-Saber( 2005خريد هواپيماهاي بدون سرنشين )

همك����اري در تولي����دبلژيك تسليحات

OF-40 و ارتقاي تانك هاي Iguana (2006)خريد خودروهاي زرهي MBT (2006)

( 2005خريد رادارهاي شناسايي دريايي )واردات تسليحاتدانمارك Leclerc، تانك هاي Mirage 2000-9 (2005)خريد هواپيماهاي جنگنده واردات تسليحاتفرانسه

(، ارتقاي رادارهاي نظامي2004، موشك هاي ضدكشتي )(2006)اژدرهاي VBL (2004)(، خودروهاي زرهي 2003) ،A244 (2005)،

، موشك هاي هوا به هوايBlack Shaheen (2005)موشك هاي كروز

2003

2004

2005

2006

2007

جمOOOOOعكل

6248809459709793897فرانسه اي����������االت

متحده30391127

4101

54883197

167---22145اوكراين 45446261آلمان

3131----روسيه 81624---روماني

1111123--تركيه18----18بلغارستان

14---14-سوئيس 12-12---ليبي

1010----ايتاليا 156---اطريش

آفريق�������ايجنوبي

1--4-5

2---2-انگليس700143جمع

6222

4206

7104

07467

Source: SIPRI Arms Transfers Database, http://armstrade.sipri.org/arms-trade/values.php

Mica (2005) و ناوهاي Kortenear همك����اري در تولي����د

تسليحاتBaynunah (2005)رزم ناوهاي

)Makoخريد هواپيم��اي آموزش��ي واردات تسليحاتآلمان ، ولي ب��ه ح��الت تعلي��ق2005 (، خودروهاي شناسايي مواد2004درآمد(، سيستم هاي دريايي )

(، ارتق��اي سيس��تم هاي2005هس��ته اي، ميك��روبي و ش��يميايي) Kortenear( و ناوهاي 2005ارتباطاتي )

(، حضور مشاوران2005برگزاري دوره هاي آموزشي در آلمان )آموزش نظامي (2005نظامي در امارات )

FCS(، »سيستم هاي نبرد آين��ده« 2004خريد سالح هاي خودكار )واردات تسليحاتايتاليا و ارتقاي بالگردها )AB 139(، بالگردهاي 2004براي رزم ناوها )

2005 ) همك����اري در تولي����داردن

تسليحات( 2005خودروهاي زرهي سبك )

Black Iris (2003)خودروهاي زرهي واردات تسليحاتCH-47 (2003)بالگردهاي واردات تسليحاتليبي

(2003آموزش افسران نظامي امارات )آموزش نظاميپاكستان 2006 در سال IAR-330 Pumaارتقاي بالگردهاي واردات تسليحاتروماني BMP-3 و ارتقاي تانك هاي Pantzyr-SIAD (2006)خريد سيستم هاي واردات تسليحاتروسيه

IFVS (2006) آفريق��اي جن

وبي ب��راي بالگرده��ا )EWخري��د سيس��تم هاي »جن��گ الك��ترونيكي« واردات تسليحات

( و خودروهاي2004(، سيستم هاي هشداردهنده دريايي )2005RG-31 APCs (2005)زرهي

APID-55 (2005)خريد هواپيماهاي بدون سرنشين واردات تسليحاتكره جنوبيC-295اقدام براي خريد هواپيماي گشت س��احلي از ن��وع واردات تسليحاتاسپانيا (2005)

كه به حالت تعليق درآمد (2004خريد رادارهاي شناسايي دريايي )واردات تسليحاتسوئد

همك����اري در تولي����دتسليحات

APID-55 (2005)توليد هواپيماهاي بدون سرنشين

( كه ب��ه ح��الت تعلي��ق2004اقدام براي خريد نفربرهاي زرهي )واردات تسليحاتسوئيسدرآمده است

اي��������االتمتحده

JDAMsخريد بمب هاي هدايت ش��ونده واردات تسليحات ، موش��ك هاي س��ام(2003) Seaدري��ايي از ن��وع Sparrow ، موش��ك هاي ضدكش��تي(2004)

Harpoon Black ، ارتق��اي2006، م��اهواره ثري��ا در س��ال (2003) ، پرتاب كنندهWCMD (2003)، بمب هاي AH-64D (2003)بالگردهاي

Javalin، سيس��تم موش��كي 2004موشك در سال ATM (2004)، TASسيس��تم هواايس��تاي Blackhawk، بالگرده��اي (2005) S-70

HIMARS، موش����ك هاي (2006) MRLs و موش����ك هاي(2006) ATACAMS (2006)

برگ��زاري دوره ه��اي آموزش��ي در آمريك��ا و حض��ور مش��اورانآموزش نظامي نظامي و غيرنظامي

Source: United Arab Emirates (UAE), 16 April 2007, The Institute for National Security Studies (INSS), http://www.inss.org.il/upload/(FILE)118821447.pdf

فعاليت هاي هسته اي

هيچ يك از كشورهاي عضو شوراي همك��اري خليج ف��ارس داراي زيرس��اخت هاي مهم

هسته اي نمي باشند. همچنين، همگي آنها فاقد راكتورهاي توليد ان��رژي ي��ا تحقيق��اتي

بوده و به فناوري چرخه سوخت هسته اي دسترسي ندارن��د. ت��ا پيش از اواخ�ر س��ال

، برخي از كشورهاي عضو اين شورا تحقيق��اتي را در م��ورد ان��رژي هس��ته اي2006

انجام داده بودند، ولي فراتر از مراحل اوليه نرفتند.

در حال حاضر، كشورهاي عضو ش��وراي همك��اري خليج ف��ارس )عربس��تان س��عودي،

كويت، قطر، بحرين، امارات عربي متحده و عمان( در حال اتخاذ مطالعه مش��تركي

راجع به امكان پذيري يك برنامه انرژي هسته اي هس��تند. ارزيابي ه��ا در م��ورد ش��روع

2009چنين پروژه اي متفاوت است. در اين رابطه، معاون نخست وزير قط��ر س��ال

را اعالم داشته است، ولي برآوردهاي ديگر با احتي��اط بيش��تري اعالم مي ش��وند، ب��ه

گونه اي كه محمد ال�برادعي، م��دير ك�ل آژانس بين المللي ان�رژي اتمي مي گوي��د ك�ه

شروع هر نوع برنامه هسته اي به يك دهه آموزش و مطالعه نياز دارد.

به عالوه، برخي كشورهاي عضو اين س��ازمان عالق��ه زي��ادي را ب��راي توس��عه چ��نين

برنامه هايي در سطح ملي را عنوان داشته اند كه آشكارترين نمونه به كشور امارات

عربي متحده مربوط مي شود. اين كشور هم اكنون توافقنامه اي هسته اي با فرانسه

را منعق��د ك��رده، در م��ورد س��اخت راكتوره��اي اتمي ب��ا ش��ركت هاي فرانس��وي ب��ه

مشورت پرداخته، يادداشت تفاهمي را با اياالت متحده به امض��ا رس��انيده و اين ك��ه

سياست رسمي خود در مورد توسعه انرژي هسته اي را منتشر ساخته است.

اگ��ر چ��ه ام��ارات ع��ربي متح��ده اص��رار دارد ك��ه چ��نين فعاليت ه��ايي تض��عيف كننده

تالش ه��اي دس��ته جمعي در ش��وراي همك��اري خليج ف��ارس نخواه��د ب��ود، ولي ب��رخي

عنوان داشته اند كه برنامه هاي ملي مستقل مي توانند ترديدي جدي نسبت ب��ه آين��ده

اين پ��روژه منطقه اي ايج��اد نماي��د. اگ��ر كش��ورهاي عض��و اين ش��ورا اول��ويت را ب��ه

برنامه ه��اي ملي خ��ود بدهن��د، آن گ��اه پس از تكمي��ل مطالع��ات امكان پ��ذيري چ��نين

پروژه اي در سطح شورا، ممكن است اين برنامه ف��راملي نادي��ده گرفت��ه ش��ود، ب��ه

ويژه اين ك��ه تم��امي كش��ورهاي اين ش��ورا عالق��ه واقعي يك پ��ارچه اي نس��بت ب��ه از

انرژي هسته اي ندارند.

، دولت فرانس��ه2008طي دي��دار نيكال س��اركوزي از اين كش��ور در ژانوي��ه س��ال

موافقت نامه همكاري هسته اي در حوزه هاي مختلف از جمله تولي��د ان��رژي هس��ته اي

،1را با دولت امارات به امضا رسانيد. همزمان با ديدار ساركوزي، كمپاني هاي توت��ال

در فرانسه هم عالقه مندي خود را ب��ه انج��ام پروژه ه��ايي از جمل��ه دو3 و آروا2سوئز

مگ��اواتي و تولي��دات و خ��دمات چرخ��ه س��وخت1600راكت��ور تحت فش��ار اروپ��ايي

(34)هسته اي اعالم داشتند.

ميليارد يورو خواهد داش��ت ك��ه4نيروگاه هاي مورد توافق دو كشور هزينه اي بالغ بر

در ابوظبي ساخته شده و با احتساب سه س��ال مطالعه ه��اي امكان پ��ذيري، و ش��ش

(35) فعاليت خود را آغاز خواهد كرد.2017سال عمليات اجرايي در سال

1 . Total2 . Suez3 . Areva

به هر حال، فرانسه تنها كشوري نيست كه به دنب��ال مع��امالت هس��ته اي ب��ا ام��ارات

، دولت امارات با بيان تماي��ل خ��ود2008عربي متحده برآمده است. در آوريل سال

براي تبديل شدن به »مدلي خ��وب در منطق��ه« در راس��تاي همكاري ه��اي هس��ته اي،

يادداشت تفاهمي را با اياالت متح��ده در زمين��ه همك��اري ان��رژي هس��ته اي ب��ه امض��ا

رسانيد. دو كشور همچنين عالقه مندي خود را به مذاكره در رابطه با يك توافق نام��ه

همكاري هسته اي ابراز داشتند. در صورت اجرايي شدن اين تواف��ق، همك��اري ف��وق

)نخستين مورد در نوع خود از همكاري هسته اي آمريكا با كشوري عربي خواهد ب��ود.

36)

2005امارات عربي متح��ده عالوه ب��ر م��ذاكره ب��ا ش��ركت هاي آمريك��ايي، در س��ال

در زمين��ه ص��دور احتم��الي ي��ك1مذاكراتي با »مؤسسه تحقيقات انرژي اتمي ك��ره«

راكتور كوچك آب سبك و انج��ام مراح��ل ابت��دايي مطالع��ات امكان پ��ذيري آن داش��ته

است، هر چند نسبت به عالقه مندي امارات براي ساخت اين نوع راكتور هن��وز ج��اي

، رئيس جمه��ور وقت كره جن��وبي طي دي��داري از2 روم��و هي��ون(37)تردي��د وج��ود دارد.

امارات عربي متحده عنوان داشت كه دو كشور در تالش هستند تا چنين راكتوري را

در راستاي نمك زدايي از آب دريا بسازند. با اين حال، به نظ��ر مي رس��د ك��ه س��اخت

(38)اين راكتور آزمايشي متوقف شده است.

با اين ح�ال، ام�ارات ع�ربي متح��ده اعالم داش��ته اس��ت ك�ه ب�ه دنب�ال غني س�ازي و

فرآوري اورانيوم نيست. اين كشور همچنين سياست هسته اي خود را منتش��ر ك��رده

1 . Korea Atomic Energy Research Institute 2 . Roh Moo Hyun

و در آن بر اهداف صلح آميز تأكيد داشته و اعالم داشته كه پ�ذيرش پروتك��ل الح�اقي

اين كش��ور همچ��نين عض��و معاه��ده ع��دم گس��ترش تس��ليحات(39)را ن��يز مي پ��ذيرد.

( سال امضا و تصويب آن را در كن��ار عض��ويت آن در8هسته اي مي باشد كه جدول )

معاهدات ديگر نشان مي دهد.

- معاهده ها و كنوانسيون هايي كه امارات به آنها پيوسته است8جدول معاهOOOOده عOOOOدم گسOOOOOOOOOOOOترش تسOOOOOOOOOOOليحات

NPTهسته اي

معاهOOOده منOOOع جOOOOOOOOOOOOOOOامعآزمايشOOOOOOات )

CTBT )

كنوانسOOOOOOOOيون تسOOOOOOOOOOOليحات

(CWCشيميايي )

كنوانسOOOOOOOيون تسOOOOOOOOOOليحاتميكOOOOOOOOروبي )

BWC ) امض����ا

شده تص����ويب

شد امض����ا

شده تص���ويب

شد امض����ا

شده تص���ويب

شد امض����ا

شده تص���ويب

شد-199519962000199320001972-

Source: Nuclear Programs in the Middle East: In the Shadow of Iran, IISS Strategic Dossier, The International Institute for Strategic Studies, 20 May 2008.

روابط نظامي O امنيتي امارات عربي متحده و اياالت متحده

دو كشور همكاري هاي نظامي خوبي دارند كه شايد بتوان شروع آن را، حمله آمريكا

و حمايت امارات عربي متحده از اياالت متحده دانست. در1991به عراق در سال

واقع، امارات عربي متحده نخستين كش��وري ب��ود ك��ه ب��ا ش��روع »عملي��ات طوف��ان

از اياالت متحده حمايت نم��ود و ب��ه دنب��ال آن1991 بر ضد عراق در سال 1صحرا«

موافقت نامه اي رسمي در زمينه همكاري هاي دفاعي ميان دو كشور1996در سال

منعقد گرديد كه هنوز نيز پابرجاست. براساس اين توافقنامه، اي��االت متح��ده اج��ازه

يافت تا نيروها و تجهيزاتي را در امارات مس��تقر س��اخته و از پايگاه ه��اي ه��وايي اين1 . Operation Desert Storm

پرسنل نظامي در ام��ارات1300 هم اكنون نيز اياالت متحده (40)كشور استفاده كند.

داشته و انتظار مي رود پايگاه ضفره كه در دو جنگ آمريكا ضد عراق مورد اس��تفاده

قرار گرفت، ب��ه پايگ��اهي دائمي ب��راي عمليات ه��اي منطقه اي اي��االت متح��ده تب��ديل

(41)گردد.

از جمله كمك هاي امارات به اياالت متحده عبارتند از:

ميزباني بيش از دو هزار نيروي آمريكايي؛

حمايت لجستيكي از عمليات هاي ناوگان دريايي اياالت متح��ده در منطق��ه، ب��ه

كشتي نيروي دري��ايي اي��االت متح��ده600 بيش از 2006گونه اي كه در سال

در بنادر اين كش��ور پهل�و گرفتن��د ك�ه بيش�ترين م��يزان از ن��وع خ�ود در جه�ان

مي باشد؛

حمايت لجستيكي از عمليات هاي نيروي هوايي اياالت متحده از طري��ق پايگ��اه

هوايي الظفره؛

پشتيباني از مأموريت هاي آمريكا و ناتو در افغانستان؛

اع��زام نيروه��اي ام��اراتي ي��ا ارائ��ه كمك ه��اي ف��راوان در »عملي��ات طوف��ان

و نيز عمليات هاي سازمان ملل در سومالي1صحرا«، »عمليات آزادي عراق«

و كوزوو؛

.(42)همكاري اطالعاتي مهم با سازمان هاي دولتي آمريكا

در عين حال امارات تجهيزات نظ��امي زي��ر را از اي��االت متح��ده خري��داري ك��رده

است: 1 . Operation Iraqi Freedom

)1سامانه موشكي دفاع هوايي هاوك )ريتون

-2 پروانه بلند64بالگردهاي آپاچي اي.اچ

-3 )الكهيد مارتين(130هواپيماي ترابري سي

-4 اي اف )الكهيد مارتين(16جنگنده هاي پيشرفته اف

-16تجهيزات مرتبط با هواپيماهاي اف

5سيستم هاي تسليحاتي رزم ناوهاي كالس بينونا

-7606بالگردهاي بلك هاوك يواچ

(43) 7سيستم توپخانه اي بسيار متحرك

اعالم ش��د ك��ه2007 دسامبر 18؛ در اين رابطه 8امضاي قرارداد پاتريوت

اي��االت متح��ده ب��ه9امارات عربي متحده طي قراردادي با ش��ركت ري��تيون

ميليارد دالر به موشك ها و س��امانه هاي پ�اتريوت دس��ت خواه�د3/3ارزش

يافت. گفتني است كه با اين قرارداد، امارات يازدهمين كشوري است ك��ه

چ��نين س��امانه اي را از اي��االت متح��ده خري��داري مي كن��د. اين ق��رارداد ب��ه

(44)پشتيباني دائمي و آموزش بهره گيري از آن مربوط مي شود.

م��ذاكره در م��ورد خري��د س��امانه پدافن��د موش��كي س��اخت كمپ��اني الكهي��د

مارتين، موسوم به »سامانه پدافند ضدهوايي مرگبار در ارتف��اع ب��اال«1 . HAWK Air Defense Missile System (Raytheon)2 . AH-64 APACHE Helicopter Longbow3 . C-130 Cargo Aircraft (Lockheed Martin) 4 . F-16 E/F Advanced Fighter Aircraft (Lockheed Martin)5 . Navy Baynunah Class Corvettes 6 . UH-60 Blackhawk Helicopters 7 . High Mobility Artillery Rocket System 8 . Patriot9 . Raytheon

س��پتامبر خ��بر9؛ آژانس همكاري امنيتي وزارت دفاع آمريك��ا ك��ه در 1)تاد(

فروش احتمالي اين تجهيزات نظامي به امارات عربي متحده را به كنگ��ره

ميلي��ارد دالر ب��رآورد95/6اي��االت متح��ده داد، ارزش كلي اين معامل��ه را

كرده است. دولت امارات درخواست خريد سه آتش بار از س��امانه پدافن��د

فروند موشك، چه��ار دس��تگاه147موشكي »تاد« را داده است كه شامل

دس��تگاه6 دس��تگاه ت��اكتيكي و ي��ك دس��تگاه ب��ه عن��وان ذخ��يره(، 3رادار )

تجه��يزات ارتب��اطي كن��ترل آتش، تجه��يزات حم��ل )كاميون ه��اي مرب��وط(،

مولدهاي برق، تجيهزات ارتباطي، ابزارها و تجهيزات آزمايشي و نگهداري،

وسايل تعم��ير و تجه��يزات بازدي��د نه��ايي از تعم��يرات، قطعه ه��اي ي��دكي و

تعم��يراتي، نش��ريه هاي ف��ني و تجه��يزات آموزش��ي مي باش��د. اين معامل��ه

تسليحاتي شامل آموزش پرسنل اماراتي، خريد خدمات ف��ني و لجس��تيكي

( 45)و ساير عناصر مرتبط نيز مي شود.

ميلي��ون445 به ارزش 2مذاكره در مورد سامانه هاي موشكي اس ال امرام

(46) ميليون دالر.737 به ارزش 3دالر و اونجر

روابط نظامي امارات عربي متحده و فرانسه

فرانسه از مهم ترين تأمين كنن��دگان تس��ليحات ام��ارات ع��ربي متح��ده ب��وده و ب��ه

لحاظ تاريخي امارات عربي سامانه هاي جنگي مهم خ��ود را از اين كش��ور خري��داري

1 . Terminal (Theater) High Altitude Air Defense (THAAD)2 . SL-AMRAAM3 . Avenger

مي كرده است. در عين حال، دو كشور به طور ادواري مانورهاي نظ��امي مش��تركي

(47)را برگزار مي نمايند.

بر اساس يك ق��رارداد دف��اعي1995امارات عربي متحده و فرانسه كه از سال

نيز طي دي��دار س��اركوزي2008دوطرفه به يكديگر مرتبط شده اند، در ژانويه سال

از اين كشور توافقنامه اي را براي تأسيس يك پايگاه نظامي فرانسه در ام��ارات ب��ه

نفر نيرو خواهد داشت، هر چند كوچك به500 تا 400امضا رساندند. اين پايگاه كه

نظر مي رسد، ولي در روابط دو كشور از اهميت زيادي برخوردار مي باشد. يك سوم

در ابوظبي افتتاح خواهد ش��د در بن��در2009از نيروهاي اين پايگاه كه در بهار سال

تجاري ابوظبي، مستقر خواهند شد. وظيف��ه اين پايگ��اه پش��تيباني از ن��يروي دري��ايي

ملي فرانسه مي باشد كه در خليج فارس و اقيانوس هند در حال انجام وظيفه اند. در

عين حال، مركزي براي تمامي نيروهاي نظامي فرانسه كه در چارچوب يك همكاري

مشترك با ارتش كشورهاي خليج فارس، به عمليات مداوم مي پردازند، خواه��د ب��ود.

بنابراين با ايجاد اين پايگاه نظامي، فرانسه پس از آمريكا اولين كشور غ��ربي اس��ت

(48)كه در منطقه راهبردي خليج فارس حضور دفاعي دائمي خواهد داشت.

نتيجه گيري

در نگاه كلي بايد عنوان داشت كه هر چند دولت امارات عربي متح��ده خري��دهاي

جنگنده پيشرفته داراي يكي از مجهزترين نيروه��اي140نظامي سنگيني داشته و با

هوايي در خاورميانه مي باشد، ولي پيچيدگي سامانه هاي دفاعي و تجه��يزات نظ��امي

جدي��د و پيش��رفته ب��ه ح�دي اس��ت ك��ه كش��ورهاي كوچ��ك منطق�ه خليج ف�ارس و ب��ه

خصوص امارات، قدرت جذب آنها را ندارند و در عمل، مجالي براي آم��وزش كام��ل

نيروهاي بومي وجود ندارد. در قبال سالح هاي جدي��د ك��ه از كش��ورهاي گون��اگون ب��ه

امارات وارد مي شود، تنها به كارگيري نيروهاي متخصص خارجي مي تواند جوابگ��وي

نيازها باشد. در چنين شرايطي اين كشورها مي توانند به ص��ورت نمايش��گاه و مح��ل

انبار تسليحات قدرت هاي غربي درآيند.

مشكل اصلي امارات در بخش نظامي، كمبود نيروي انس��اني كارآم��د، باتجرب��ه و

ب��ومي اس��ت. در حقيقت اين تس��ليحات ب��دون توج��ه ب��ه قابليت ه��اي ب��ه ك��ارگيري

خريداري شده اند و نتيجه نهايي اين امر وابستگي مطلق به نيروهاي خارجي اس��ت.

درصد از پرسنل نظامي امارات عربي متحده در كش��وري غ��ير80مطابق يك آمار،

مليت مختل��ف29از امارات متولد شده اند. افسران نيروي مسلح ام��ارات از مي��ان

تشكيل شده اند كه به گفته يك كارشناس آمريكايي تنها نقطه مشترك ش��ان ص��حبت

در عين حال، امارات عربي متحده بدون كمك و حم��ايت(49)به زبان انگليسي است.

اياالت متحده و بريتانيا قادر به انجام عمليات هاي دريايي نيست و از آمادگي ان��دكي

براي جنگ برخوردار است. مهمترين مشكل اين نيروها به نيروي انساني آن مربوط

مي شود، به طوري كه با وجود برنامه هاي جاه طلبانه از نيروي انساني كافي و م��اهر

برخوردار نمي باشد. عالوه بر اين، توانايي هم آهنگي ميان اين نيرو و نيروهاي زميني

و هوايي نيز وجود ندارد.

فهرست منابع

(1) H. Richard Sindelar & John Peterson, Crosscurrents in the Gulf: Arab Regional

and Global Interests, Routledge, 1988, p.200.

(2) Anthony H.Cordesman, Bahrain, Oman, Qatar, and the UAE: Challenges of

Security, Westview Press,1997, pp.291-295.

(3) Amy Romano, A Historical Atlas of the United Arab Emirates, The Rosen

Publishing Group, 2004, p.35.

سالم الجبير الصباح، امارات خليج فارس و مسأله نفت، ترجمه علي بيگدلي،(4)

-95، صص 1368تهران: مؤسسه مطالعات و انتشارات تاريخي ميراث ملل،

90 .

عبدالرض��ا ام��يرابراهيمي، خليج ف��ارس، ته��ران: پژوهش��گاه عل��وم انس��اني،(5)

. 98-99، صص 1335

(6) Saul Bernard Cohen, Geopolitics of the World System, Rowman & Littlefield,

2002, p. 343.

(7) UN Data: A World of Information, http://data.un.org/Search.aspx?

q=united+arab+emirates+

(8) US State Department, United Arab Emirates: Country Reports on Human Rights

Practices-2005, Washington, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor,

March 8, 2006, http://www.state.gov/drl/rls/hrrpt/2005/61701.htm; and CIA,

World Factbook 2006, http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/geos/ae.html

(9) UN Data: A World of Information, http://data.un.org/Search.aspx?

=united+arab+emirates

(10) US State Department, United Arab Emirates: Country Reports on Human Rights

Practices-2005, Washington, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor,

March 8, 2006, http://www.state.gov/drl/rls/hrrpt/2005/61701.htm; and CIA,

World Factbook 2006, http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/geos/ae.html

(11) UN Data: A World of Information, http://data.un.org/Search.aspx?

=united+arab+emirates

(12) Emirati Forces, Global Security,

http://www.globalsecurity.org/military/world/gulf/uae-mil.htm

(13) Ibid

(14) Ibid

(15) http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5444.htm

(16) CIA World Factbook 2006,

http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/geos/ae.html

(17) State Department, World Military Expenditures and Arms Transfers, 1999-2000,

Washington and Compliance (BVC), 2002.

(18) IISS, Military Balance, 2005-2006, “UAE”.

(19) “Armed Forces: United Arab Emirates,” Jane’s Sentinel Security Assessment –

Gulf States, October 21, 2005.

(20) “Gulf States Indulge in Defense Spending Bonanza”, Jane’s Foreign Report,

March 2, 2006.

(21) IISS, Military Balance, 2005-2006, “UAE”.

(22) State Department, World Military Expenditures and Arms Transfers, 1999-2000,

Washington and Compliance (BVC), 2002.

(23) Country Profile: United Arab Emirates (UAE), Library of Congress – Federal

Research Division, July 2007, http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/UAE.pdf

(24) http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5444.htm

(25) Ibid

(26) Anthony H. Corfesman & Khalid R. Al-Rodhan, Gulf Military Forces in an Era

of Asymmetric Wars, Greenwood Publishing Group, 2007, p.302.

(27) Ibid

(28) Raid Kahwaji, “Iraq War Stalls GCC Missile Defense Plans,” Defense News,

December 1, 2003, p.1.

(29) “EADS to Upgrade UAE Radar Systems,” Jane’s Defense Weekly, December

17, 2003.

(30) op.cit, Gulf Military Forces in an Era of Asymmetric Wars.

(31) Armed Forces: United Arab Emirates,” Jane’s Sentinel Security Assessment –

Gulf States, October 21, 2005.

(32) http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5444.htm

(33) Sam Dagher, “UAE Military Air Flight Center Could Become Regional Force,”

Defense News, December 9, 2003.

(34) Nuclear Programs in the Middle East: In the Shadow of Iran, IISS Strategic Dossier,

The International Institute for Strategic Studies, 20 May 2008, p.53.

(35) Anne MacLachlan, “French Companies Propose Building, Operating Two EPRs in

UAE”, Nucleonics Week, 17 January 2008; Mark Hibbs, “Persian Gulf States Not

Expected to Decide Quickly on Power Reactors”, Necleonics Week, 24 January 2008.

(36) UAE signs nuclear cooperation deal with US, Al-Arabiya, 21 April 2008.

http://www.alarabiya.net/articles/2008/04/21/48654.html

(37) Mark Hibbs, “Kaeri’s Smart-P Project Delayed by Financing Liceninig Lssues”,

Nucleonics Week, 8 Decamber 2005.

(38) op.cit, Nuclear Programs in the Middle East: In the Shadow of Iran, p.55.

(39) op.cit, Nuclear Programs in the Middle East: In the Shadow of Iran, p.55.

(40) Country Profile: United Arab Emirates (UAE), Library of Congress – Federal

Research Division, July 2007, http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/UAE.pdf

(41) Ibid

(42) UAE-US: Key Areas of Bilateral Cooperation, http://www.uae-us.org/page.cfm?

id=128

(43) Ibid

(44) Antonie Bossenkool, UAE to Buy Raytheon’s Patriot Missiles, Defense News,

18 December 2007, http://www.defensenews.com/story.php?

i3869782&c=MID&s=AIR

(45) Pentagon Progress Sale of THAAD to UAE, Defense News,

http://www.defensenews.com/story.php?i=3722961

(46) http://findarticles.com/p/articles/mi-6712/is-51-239/ai-n30887073

(47) Kenneth Katzman, “The United Arab Emirates (UAE): Issues for U.S. Policy”,

The Library of Congress, Congressional Research Service (CRS) Report for

Congress, 9 May 2005, http://vienna.usembassy.gov/en/download/pdf/uae.pdf

(48) Molly Moore, Washington Post Foreign Service, 16 January 2008,

http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/01/15/AR200801150

3298.html?wpisrc=rss-world

محمدعلي امامي، »عوامل تأثيرگذار داخلي در خليج فارس«، )ته��ران: وزارت(49)

. 315(، ص 1380امور خارجه،

.61-79، صفحات 68برگرفته از ماهنامه اطالعات راهبردي، شماره