Starfsnám þjónustugreina

VerslunarbrautSkrifstofubraut

Námskrá staðfest af menntamálaráðueytinu Tveggja ára nám á framhaldsskóla stigi

◦ Grunnnám – 52 ein. og Verslunargreinar – 15 ein. eða Skrifstofugreinar – 15 ein.

◦ Starfsnám – 10 ein.

Starfsnám þjónustu í skrifstofu- ogverslunargreinum

Nem. velur milli

Almennar greinar 25 ein.◦ íslenska, danska, enska, stærðfræði, lífsleikni,

íþróttir Sérgreinar 27

ein.◦ bókfærsla, hagfræði, tölvur, samskipti og þjónusta,

viðskiptafræði, vinnu‐ og vörumarkaður

Grunnnám þjónustugreina – Allir nemendur

Skrifstofubrautar ◦ Bókfærsla ◦ Viðskiptagreinar ◦ Vinnu‐ og vörumarkaður

Sérgreinar verslunarbrautar ◦ Bókfærsla ◦ Viðskiptafræði ◦ Vinnu‐ og vörumarkaður

Sérgreinar

Umfang◦ 10 vikur = 10 einingar

9 vikur á vinnustað = 9 * 40 klst. = 360 klst. 1 vika

(í skóla: samþætting, frágangur ferilmöppu) (á vinnustað: umsögn leiðbeinanda, frágangur ferilmöppu)

vinnustaðanám getur farið fram samhliða bóknámi eða sem sérstök verkleg önn.

Starfsnám

”... að veita grunnþekkingu og færni á sviði skrifstofu- og verslunarstarfa og þjálfa verklega færni og hæfni sem nýtist nemendum að námi loknu til starfa á vinnumarkaði, auk þess að veita almenna menntun.”

(Úr námskránni bls. 4)

Markmið starfsnáms þjónustugreina

á að þjálfa nemann til þess að takast á við raunverulegar og fjölbreytilegar aðstæður í fyrirtækjum.◦ kennsla og þjálfun í vinnuferlum og vinnutækni.◦ lærir að umgangast vörur, vöruflokka og viðskiptavini◦ þjálfast í að vinna undir kröfum um viðeigandi framkomu og

þjónustu◦ er upplýstur um réttindi og skyldur starfsmanna og

viðskiptavina◦ lærir um þjónustusiðferði og um mikilvægi góðrar samvinnu

Starfsnám

að þjálfa nemann til starfa á skrifstofu◦ m.a. að þekkja verkefni og áherslur fyrirtækisins

innri starfsemi og verklagsreglur, trúnaðarskyldu starfsmanna, reglur um meðferð trúnaðarskjala og persónulegra upplýsinga.

Dæmi um verkefni◦ vinnur störf þjónustufulltrúa, m.a. við símaþjónustu, móttöku viðskiptavina,

flokkun skjala, pósts og erinda o.s.frv.◦ vinnur við sölu og innkaup á vörum og þjónustu eftir atvikum◦ svarar almennum fyrirspurnum um þjónustu og vöruflokka viðkomandi

fyrirtækis eða stofnunar◦ skráir upplýsingar í gagnasafn eftir atvikum◦ kynnist almennum bókhaldskerfum eftir atvikum◦ vinnur í samræmi við verklagsreglur, staðla og innra eftirlit fyrirtækis, s.s.

kröfu um klæðnað, snyrtimennsku, framkomu o.s.frv.

Starfsnám - Skrifstofubraut

að þjálfa nemann til starfa í verslun.◦ m.a. þekkja sjóðsvélar, verklag á kassa, verklag við kassauppgjör,

upplýsingakerfi, vöruskilareglur, neytendareglur, rýrnun, varnir gegn þjófnaði

Dæmi um verkefni:◦ vinnur við þjónustu, sölu og afgreiðslu◦ veitir upplýsingar um vörur◦ vinnur við uppröðun/framstillingu◦ tekur á móti vörusendingum, kemur fyrir með viðeigandi hætti◦ þekkir ástæður og afleiðingar rýrnunar og leiðir til að koma í veg

fyrir hana◦ vinnur í samræmi við staðla og innra eftirlit verslunarinnar

Starfsnám - verslunarbraut

Af hverju starfsnám?Ávinningur af starfsnámi

Skóli SkóliSkóli Vinna Ávinningur

Vinna Ávinningur

Skóli

Tími

kynna mikilvægi ◦ þjónustuvitundar, vöru- og verkþekkingar

efla persónulega færni◦ breytingaþol, fjölbreytni,

styrkja faglegar forsendur◦ aukin ábyrgð, verkefnisstjórnun

Almenn markmið

Fyrirtæki samþykkir nema

Leiðbeinandi valinn

Leiðbeinandinn fær þjálfun

Starfsnámið hefst

Fyrstu skrefin

Námsnálgun

Sjón- horfa á myndir og vinnubrögð(virkar jákvætt á 60-80% nemenda)

Snerting- líkamsbeiting – taka þátt(virkar jákvætt á 5-25% nemenda)

Virkar best er verkleg þjálfun, virk þátttaka, sýnikennsla, nota myndir og umræður

Heyrn, áhersla á hlustun (virkar jákvætt á um 15% nemenda)

Fyrirlestrar, án annarrar örfunar, skila minnstum árangri

Starfsnámið þarf að vera fjölbreytt og reyna á bæði huga og hönd.

Starfsnámið þarf að vera í samræmi við þau verkefni sem nemandinn á að geta framkvæmt að námi loknu

Ekki mega vera of margir nemendur á hverjum vinnustað

Skilaboð, verklýsingar og verkefni eiga að vera einföld í upphafi en þyngjast eftir því sem nemandinn styrkist

Betra er að gefa stutt og skýr fyrirmæli - og oftar (bæta við eftir því sem nemandinn þjálfast), en löng og flókin fyrirmæli

Til umhugsunar í upphafi

Nauðsynlegt er að nemandinn endurtaki sama verkið nokkrum sinnum

Leiðbeinandinn þarf að hrósa, hvetja og örva nemandann

Leiðbeinandinn þarf að sýna að nemandinn njóti traust

Leiðbeinandinn þarf að geta brugðist við og leiðrétt mistök á jákvæðan og uppbyggilegan hátt

Leiðbeinandinn gefur nemandanum umsögn um frammistöðu hans

Til umhugsunar í upphafi (frh.)

Af hverju er leitað til ykkar?◦ Það er þörf fyrir reynslu ykkar◦ Það er þörf fyrir sérþekkingu ykkar◦ Það er þörf fyrir samvinnu og samhjálp

Hver er ávinningur ykkar?◦ Tækifæri til að gefa af sér◦ Tækifæri til að læra◦ Tækifæri til að efla vinnustaðin og starfsgreinina◦ Tækifæri til að sjá einhvern blómstra

Hlutverk leiðbeinanda – frh.

að miðla af reynslu sinni miðla þekkingu sinni skapa tengsl milli vinnustaðarins og

nemandans hvetja, hrósa, hlusta

gera frammistöðumat að námi loknu

Hlutverk leiðbeinandans

Að hjálpa – Að hvetja – Að leiðbeina – Að hlusta – Að hrósa – Að meta –

Hlutverk leiðbeinandas

Starfsnámið er alls 9 vikur (360 klst.) Getur tekið lengri tíma (önn eða sumar) Mikilvægt að hafa yfirlit yfir verkefni og

framfarir nemandans◦ Nauðsynlegt að skrá hjá sér, taka myndir, geyma

dæmi um verkefni; niðurstöður og árangur

Dagbókin

Málgreind Rök- og stærðfræðigreind Rýmisgreind Hreyfigreind Tónlistargreind Samskiptagreind Sjálfsþekkingargreind Náttúrugreind

Fjölgreind

Fyrirtækið tekur á móti nema í 9 vikna starfsþjálfun. Í því felst að fylgja þeim leiðbeiningum sem fram koma í ferilbók nemans og fyrirtækinu hafa verið kynntar.

Þó svo að fyrirtækið skipti um eigendur á námstímabilinu skuldbinda núverandi eigendur sig til þess að gera nemanum kleift að ljúka starfsnáminu samkvæmt þeim leiðbeiningum sem fram koma í ferilbók.

Fyrirtækið gerir leiðbeinanda kleift að sinna hlutverki sínu eins og kveðið er á um i ferlibók með því að veita viðkomandi nægjanlegt svigrúm í starfi til þess.

Fyrirtækið sér til þess og ber ábyrgð á því að neminn fái starfsþjálfun samkvæmt ferilbók og markmiðum námsins og að hann hafi aðgang að ábyrgðarmanni/leiðbeinanda eftir þörfum meðan á starfsnámi stendur.

Samningur milli vinnustaðar, skóla og nema

Fyrirtækið ábyrgist að finna annan ábyrgðarmann/leiðbeinanda fyrir nemann ef eitthvað verður þess valdandi að sá sem varð fyrst fyrir valinu getur ekki sinnt hlutverki sínu.

Fyrirtækið veitir nemanum aðgang að þeim gögnum og tækjum sem námið krefst að hann fái þjálfun í meðan á námi stendur.

Hætti neminn í starfsþjálfun eða í náminu falla skyldur fyrirtækisins niður frá þeim degi sem fyrirtækinu berast staðfestar upplýsingar um slíkt. Neminn skal ekki hindraður í því að ljúka námi hjá öðru fyrirtæki, að uppfylltum þeim kröfum sem gerðar eru um námsvist og skólinn hafi veitt samþykki sitt.

Með samþykki á námsvist nemans staðfestir skólinn að fyrirtækið er í stakk búið til að veita þá þjálfun sem ferilmappa og námskrá gera kröfu um.

Samningur milli vinnustaðar, skóla og nema (frh.)

Leiðbeinandi er beðinn um að styðjast við gátlista og aðra punkta sem hann getur nýtt sér við að skrifa ½ til 1 blaðsíðu um frammistöðu nemans í starfsnáminu.

Leiðbeinandinn er beðinn að hafa eftirfarandi atriði í huga:

Framfarir (hefur neminn sýnt framfarir?) Áhugi (hefur áhugi nemans aukist?)

Mat leiðbeinanda

Frumkvæði (hefur neminn sýnt frumkvæði og komið með tillögur, hugmyndir og fleira?)

Innsæi (hefur innsæi neminn gagnvart vinnunni aukist og skýrst á námstímanum?)

Þjónustulund (hvernig er þjónustulund nemans? Sýnir hann kurteisi, virðingu og fleira í þeim dúr?)

Samskipti (hvernig er samskiptahæfni nemans? Tekur hann uppbyggilegri gagnrýni, handleiðslu, leiðbeiningum o.s.frv.)

Mat leiðbeinenda

Markmið – námskrár og ferilmöppu

Fjölgreind – sjálfsþekking Námsnálgun – sjálfsþekking Skapandi hugsun – frumkvæði Að sjá nýjar lausnir

Mat leiðbeinenda

Námsferilbók starfsnáms

Lota Verkþættir Þekking og færni

Lota 13 vikur

Þjónusta, sala og afgreiðsla á vörum og þjónustu.

Nemendur kynnast verkefnum fyrir-tækisins og viðfangs-efnum námsferilbókar. Farið er yfir grunn-atriði þjónustu verslunarinnar, innra eftirlit o staðla, kröfur um klæðnað, snyrti-mennsku, framkomu o.s.frv.

Góð Viðunandi Endurtekningar þörf

Skilningur á ferilbók

Skilningur á starfsemi

Afgreiðsla á kassa

Kassauppgjör

Þjónustulund

Dæmi um lotu 1 á verslunarbraut

Námsferilbók starfsnáms

Lota Verkþættir Þekking og færni

Lota 2:3 vikur

Þjónusta og móttaka viðskiptavina.

Nemandi lærir að veita upplýsingar og þjóna viðskiptavinum með faglegum hætti

Góð Viðunandi Endurtekningar þörf

Þjónustulund

Þekking á vörum og þjónustu

Þekking á viðskipta-vininum

Verklag

Skilningur á viðfangsefni

Dæmi um lotu 2 á skrifstofubraut

1. Efnisyfirlit ferilmöppu1a. Áfangalýsing starfsnáms á skrifstofubraut /verslunarbraut2. Samningur milli vinnustaðar, skóla og nemanda2a Viðauki við samning3. Námsferilbók starfsnáms á skrifstofubraut / verslunarbraut4. Leiðbeiningar um innihald ferilmöppu5. Ferilmappa starfsnáms á skrifstofubraut / verslunarbraut6. Hlutverk leiðbeinanda7. Mat leiðbeinanda á frammistöðu nemanda8. Gátlistar starfsnáms9. Tímaáætlun starfsnáms á skrifstofubraut10. Fjölgreind11. Handbók fyrirtækja

Ferilmappa vinnustaðanáms

Dæmi um gátlistaverkefni

Lokið Ólokið Staðfest af

Dags.

Nemandi telur upp almennar ástæður kvörtunar og kemur með a.m.k. eina hugmynd um leið til að bæta þann þjónustuþátt og gera kvartanaferlið skilvirkara.Nemandi sýnir í starfi vilja til að leita lausna á óhefðbundinn hátt (notar skapandi hugsun) og kemur með a.m.k. eina lausn á sviði þjónustu þar sem verkefni er leyst á nýjan hátt.Nemandi notar Netið til að leita upplýsinga um vöru eða þjónustu sem fyrirtækið selur, eða sem er selt/veitt á markaði.Nemandi kann og getur leitað upplýsinga í upplýsingakerfi fyrirtækisins um vörur/þjónustu sem fyrirtækið notar.

Tímaáætlun starfsnáms