52
Znakowanie wartością odżywczą produktów spożywczych. Informacje obowiązkowe i dobrowolne systemy dr inż. Katarzyna Stoś, prof. nadzw. IŻŻ dr inż. Beata Przygoda

v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

  • Upload
    others

  • View
    20

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Znakowanie wartością odżywczą produktów spożywczych.Informacje obowiązkowe

i dobrowolne systemy

dr inż. Katarzyna Stoś, prof. nadzw. IŻŻdr inż. Beata Przygoda

Page 2: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011

w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (…)

Od 13 grudnia 2016 r.

Środki spożywcze obowiązkowo znakuje się wartością odżywczą

2

Page 3: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Elementy obowiązkowe w informacji o wartości odżywczej

• wartość energetyczna zawartość• tłuszczu, • kwasów tłuszczowych

nasyconych,• węglowodanów, • cukrów, • białka • soli*.

* W odpowiednich przypadkach można zamieścić – bezpośrednio w pobliżu informacji o wartości odżywczej – komunikat wskazujący, że zawartość soli wynika wyłącznie z obecności naturalnie występującego sodu.

Wartość odżywcza 100 g produktu

Wartość energetyczna 2150 kJ/515 kcal

Tłuszcz 29 g

w tym kwasy tłuszczowe nasycone 17 g

Węglowodany 57 g

w tym cukry 50 g

Białko 5,8 g

Sól 0,14 g

Page 4: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Elementy dobrowolne w informacji o wartości odżywczej

Treść obowiązkowej informacji o wartości odżywczej, może zostać uzupełniona informacją o ilości jednego lub większej liczby z następujących składników:

a) kwasy tłuszczowe jednonienasycone; b) kwasy tłuszczowe wielonienasycone; c) alkohole wielowodorotlenowe; d) skrobia; e) błonnik; f) każda z witamin lub każdy ze składników mineralnych

wymienionych w załączniku XIII część A pkt 1 i obecnych w znaczącej ilości zgodnie z jej definicją w załączniku XIII część A pkt 2.

(Art. 30 – Treść)

Page 5: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Wartość odżywcza 100 g produktu % RWS* w 100 g produktu

Wartość energetyczna 1611 kJ/381 kcal

Tłuszcz 3,6 g

w tym kwasy tłuszczowe nasycone 0,7 g

Węglowodany 77 g

w tym cukry 25 g

Białko 7,7 g

Sól 0,25 g

Witamina E 6 mg 50%

Witamina C 64 mg 80%

Wapń 400 mg 50%

Żelazo 7 mg 50%

* Dzienne Referencyjne Wartości Spożycia witamin i składników mineralnych (dla osoby dorosłej)

Informacja o witaminach i składnikach mineralnych, musi być wyrażana także, jakowartość procentowa referencyjnych wartości spożycia określonych w załączniku XIII część A pkt 1,

w przeliczeniu na 100 g lub na 100 ml

Page 6: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Załącznik XIII

Referencyjne wartości spożyciaczęść A – dzienne referencyjne wartości spożycia witamin i składników mineralnych

(dla osób dorosłych)

2. Znacząca ilość witamin i składników mineralnychCo do zasady do celów określania, czy dana substancja stanowi ilość znaczącą, należy uwzględniać następujące wartości:

• 15 % referencyjnych wartości spożycia określonych w punkcie 1, zawarte w 100 g lub 100 ml, w przypadku produktów innych niż napoje,

• 7,5 % referencyjnych wartości spożycia określonych w punkcie 1, zawarte w 100 ml, w przypadku napojów, lub

• 15 % referencyjnych wartości spożycia określonych w punkcie 1, w przeliczeniu na porcję, jeżeli dane opakowanie zawiera wyłącznie jedną porcję.

Page 7: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Załącznik XIIIReferencyjne wartości spożycia

część A – dzienne referencyjne wartości spożycia witamin i składników mineralnych (dla osób dorosłych)

Składniki mineralne RWS

Potas 2000 mg

Chlorek 800 mg

Wapń 800 mg

Fosfor 700 mg

Magnez 375 mg

Żelazo 14 mg

Cynk 10 mg

Miedź 1 mg

Mangan 2 mg

Fluorek 3,5 mg

Selen 55 µg

Chrom 40 µg

Molibden 50 µg

Jod 150 µg

Witaminy RWS

Witamina A 800 µg

Witamina D 5 µg

Witamina E 12 mg

Witamina K 75 µg

Witamina C 80 mg

Tiamina 1,1 mg

Ryboflawina 1,4 mg

Niacyna 16 mg

Witamina B6 1,4 mg

Kwas foliowy 200 µg

Witamina B12 2,5 µg

Biotyna 50 µg

Kwas pantotenowy 6 mg

Page 8: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Wartość odżywcza 100 g produktu % RWS* w 100 g produktu

Wartość energetyczna 1611 kJ/381 kcal 19%

Tłuszcz 3,6 g 5%

w tym kwasy tłuszczowe nasycone 0,7 g 4%

Węglowodany 77 g 30%

w tym cukry 25 g 27%

Białko 7,7 g 15%

Sól 0,25 g 4%

* Referencyjna wartość spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej (8 400kJ/2 000 kcal)

Wartość energetyczna i ilość składników odżywczych, może być wyrażana dodatkowojako: wartość procentowa referencyjnych wartości spożycia określonych w załączniku XIII

część B, w przeliczeniu na 100 g lub na 100 ml i/lub na porcję.

Page 9: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Składnik odżywczy Referencyjne wartości spożycia

Wartość energetyczna 8400 kJ (2000 kcal)

Tłuszcz 70 g

Kwasy tłuszczowe nasycone 20 g

Węglowodany 260 g

Cukry 90 g

Białko 50 g

Sól 6 g

Załącznik XIIIReferencyjne wartości spożycia

część B – referencyjne wartości spożycia dla wartości energetycznej i wybranych składników odżywczych innych niż witaminy i składniki mineralne (dla osób dorosłych)

Jeżeli podawana jest wartość procentowa referencyjnych wartości spożycia,bezpośrednio w ich pobliżu zamieszcza się następujący komunikat dodatkowy:

„Referencyjna wartość spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej (8 400 kJ/2 000 kcal)”.

Page 10: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Inne formy wyrażania informacji o wartości odżywczej

Page 11: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Oprócz form wyrażania informacji o wartości odżywczej w przeliczeniu:– na 100 g lub 100 ml, – porcję, – wartość procentową referencyjnych wartości spożycia

oraz prezentacji (nazwa składnika, wartość numeryczna).

Informacja o wartości odżywczej może być podawana za pośrednictwem innych form wyrażania lub prezentowania z zastosowaniem – oprócz słów i liczb – form graficznych lub symboli, pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące wymogi:

(Art. 35 – Dodatkowe formy wyrażania i prezentacji informacji)

Page 12: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

a) opierają się one na rzetelnych, naukowo uzasadnionych badaniach konsumenckich i nie wprowadzają konsumenta w błąd,

b) ich opracowanie jest wynikiem konsultacji z szerokim spektrum zainteresowanych grup;

c) mają na celu ułatwienie konsumentowi zrozumienia znaczenia danej żywności dla zawartości energii i składników odżywczych w diecie;

d) są one wsparte naukowo uzasadnionymi dowodami zrozumienia takich form wyrażania lub prezentacji informacji przez przeciętnego konsumenta;

(Art. 35 – Dodatkowe formy wyrażania i prezentacji informacji)

Page 13: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

e) w przypadku innych form wyrażania informacji są one oparte albo na zharmonizowanych referencyjnych wartościach spożycia określonych w załączniku XIII, albo – w przypadku ich braku – na ogólnie przyjętych zaleceniach naukowych dotyczących spożycia energii lub składników odżywczych;

f) są one obiektywne i niedyskryminacyjne; orazg) ich stosowanie nie stwarza przeszkód dla swobodnego przepływu

towarów.

(Art. 35 – Dodatkowe formy wyrażania i prezentacji informacji)

Page 14: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Inne formy wyrażania informacji o wartości odżywczej

Profilowanie składników odżywczych

Przykłady

Page 15: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Informacje powtórzone - przykłady

Page 16: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Schemat zastosowania profilu składników odżywczych

Tłuszcze nasycone

Sól

Cukry proste

Inne składniki

Schematprofilu

Spełnia

Nie spełnia

Page 17: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Systemem „sygnalizacji drogowej”„Traffic-light food labelling”

Wielka Brytania

Page 18: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

W Wielkiej Brytanii do znakowania żywności wartością odżywczą stosowany jest tzw. system „sygnalizacji świetlnej”.

Oparty jest on na wytycznych UK’S Food Standards Agency – FSA (Brytyjska Agencja Jakości Żywności)

Opiera się on na trzech sygnałach-kolorach: • czerwonym• pomarańczowym (bursztynowym – ang. amber)• zielonym

Page 19: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Oznakowanie to ma za zadanie w prosty sposób pokazać konsumentowi, który produkt spożywczy ma:

wysoką,średnią

niskązawartość:

tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych,

cukrów soli.

Informacje te podaje się na froncie opakowania.

Kolorowe oznakowanie ma pomóc konsumentowi łatwo, szybko i bezbłędnie zidentyfikować dany produkt, pod względem zawartości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, cukrów lub soli.

Czy ma on ich wysoką, średnią lub niską zawartość. A co za tym idzie odpowiednio zbilansować dietę.

Page 20: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Niska zawartość tłuszczu

Niska zawartość kw. tł. nasyconych

Wysoka zawartość cukru

Średnia zawartość soli

Page 21: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Żywieniowe kryteria przyjęte w odniesieniu do 100 g

produktów stałych

Tłuszcz 3,0g > 3,0g do 20,0 g > 20,0g

Nasycone kwasy tłuszczowe

1,5g > 1,5g do 5,0g > 5,0g

Cukry 5,0g > 5,0g do 15,0g > 15,0g

Sól 0,30g > 0,30g do 1,50g > 1,50g

Żywieniowe kryteria przyjęte w odniesieniu do 100ml

produktów płynnych

Tłuszcz 1,5g > 1,5g do 10,0 g > 10,0g

Nasycone kwasy tłuszczowe

0,75g > 0,75g do 2,5g > 2,5g

Cukry 2,5g > 2,5g do 7,5g > 7,5g

Sól 0,30g > 0,30g do 1,50g > 1,50g

Produkt znakowany systemem „Traffic-light” musi spełniać żywieniowe kryteria, odnośnie zawartości poszczególnych składników odżywczych w nim zawartych, opracowane

przez Food Standard Agency.

Inne kryteria opracowano dla produktów stałych, a inne dla produktów płynnych.

Przedstawione wartości odnoszą się do 100 g i 100 ml produktu

Page 22: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Znakowanie żywności systemem „sygnalizacji drogowej” -Traffic-light food labelling - przykłady

Page 23: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Systemem „dziurki od klucza” „Keyhole labelling system”

Kraje skandynawskie

Page 24: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Znakowanie żywności systemem „Dziurki od klucza”„Keyhole labelling system”

Znakowanie żywności systemem „Dziurki od klucza” zostało opracowane w Szwecji. A następnie zostało ono zaadoptowane w innych krajach skandynawskich.

Znakowanie żywości systemem „Dziurki od klucza” jest uregulowane prawnie.

Page 25: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü
Page 26: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Produkty spożywcze spełniające określone kryteria względem zawartości – tłuszczu, – cukrów, – soli – błonnika pokarmowego

mogą być oznakowane symbolem „Dziurki od klucza” w kolorze zielonym lub czarnym

Znakowanie symbolem „Dziurki od klucza” ma być prostym i wiarygodnym narzędziem przeznaczonym dla konsumenta, ułatwiającym mu wybór bardziej pożytecznych produktów, które mogą przyczynić się do lepszych nawyków żywieniowych i lepszego zdrowia.

Page 27: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Symbolem „Dziurki od klucza” można znakować produkty paczkowane, które spełniają wszystkie warunki dla grupy żywności wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia (33 grupy).

Dodatkowo następujące produkty spożywcze, które nie są paczkowane, mogą być oznakowane symbolem „Dziurki od klucza”:

1. Nieugotowane warzywa (ziemniaki, warzywa korzeniowe, rośliny strączkowe (z wyłączeniem orzeszków ziemnych) i inne warzywa i przyprawy

2. Owoce i jagody3. Chleb miękki itp., Chleb żytni itp. 4. Chleb twardy i suchary5. Ser6. Produkty, które są całkowicie lub częściowo pochodzenia roślinnego, przeznaczone do

stosowania jako alternatywa dla serów7. Produkty rybołówstwa i żywe małże8. Nieprzetworzone mięso

Page 28: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Symbolem „Dziurki od klucza” nie można znakować produktów przeznaczonych dla dzieci do 36 m.ż.

W produktach oznakowanych „Dziurką od klucza” nie może być substancji słodzących (dodatki do żywności ), produktów nowej żywności o właściwościach słodzących, fitosteroli, estrów fitosteroli, fitostanoli i estrów fitostanoli’.

Oleje i inne tłuszcze stosowane do produkcji żywności mogą zawierać maksymalnie 2 g izomerów trans kwasów tłuszczowych powstających przemysłowo w 100 g oleju i tłuszczu.

Tłuszcz, cukry i sól można dodawać tylko do środków spożywczych, w odniesieniu do których w grupach żywności w załączniku nr 2 wyraźnie wskazano warunki dotyczące tłuszczów, cukrów lub soli. Tego rodzaju składnik odżywczy może być dodawany do środków spożywczych w innych grupach tak długo, jak to nie jest zabronione w większych ilościach niż to jest konieczne w celu osiągniecia pożądanego efektu.

Page 29: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü
Page 30: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü
Page 31: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

„Wiem co wybieram”ˮMy choice”

Page 32: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

„Wiem, co wybieram” - “My choice”„Wiem, co wybieram” jest międzynarodowym programem znakowania produktów żywnościowych opracowany przez firmę Unilever:

Cele programu:– ułatwienie konsumentom dokonywania wyboru produktów spożywczych,

o zgodnej z żywieniowymi zaleceniami zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych, kwasów tłuszczowych typu trans, soli (sodu) oraz cukrów.

– Logo WIEM CO WYBIERAM umieszczone na opakowaniu ułatwia wybór produktów, które mogą stać się elementem dobrze zbilansowanej diety.

– ma on również zachęcić producentów żywności do weryfikacji i zmiany receptur swoich produktów, aby były zgodne z międzynarodowymi zaleceniami żywieniowymi.

Page 33: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

„Wiem, co wybieram” - standardyWytyczne dla zawartości:

• kwasów tłuszczowych typu „trans”, • kwasów tłuszczowych nasyconych, • sodu, • cukrów

dla produktów spożywczych oparto na międzynarodowych zaleceniach żywieniowych. Zostały one opracowane przez Unilever Health and Research Institute.

Produkty spożywcze aby mogły być objęte programem „Wiem, co wybieram”,muszą spełniać powyższe kryteria dla wszystkich czterech składników

Page 34: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

„Wiem, co wybieram” – opakowanie

Na przedzie opakowań produktów spożywczych znajduje się logo „Wiem, co wybieram”(własność międzynarodowej Fundacji Choices).

Logo powinno być poparte pełną informacją żywieniową, łącznie z podaniem wartości energetycznej, zamieszczoną na tylnej stronie opakowania.

Page 35: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Regulacja reklamy

Page 36: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Na początku lat 90. XX w. Amerykańska Akademia Pediatryczna zasugerowała,wprowadzenie zakazu emitowania w mediach, a szczególnie w telewizji reklamskierowanych do dzieci,gdyż dzieci nie rozumieją relacji pomiędzy wyborem spożywanego produktua zdrowiem.

W 2003 r. w raporcie WHO i FAO ogłoszono, że reklamy produktów spożywczychmogą sprzyjać otyłości.

Wprowadzenie ograniczenia reklamy produktów spożywczych skierowanej do dziecijest jednym z możliwych sposobów walki z nadwagą i otyłością wśród tej grupywiekowej.

Początki

Page 37: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

1. Szwecja i Norwegia

wprowadzono zakaz reklamy żywności w programachadresowanych do dzieci poniżej 12 roku życia.

Przykłady

Page 38: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

2. Wielka BrytaniaModel profilowania substancji odżywczych, służący do różnicowania żywności napodstawie ich składu w odniesieniu do telewizyjnej reklamy dla dzieci, opracowanyprzez Agencję Standardów Żywności (Food Standards Agency)

Przykłady

W modelu tym zastosowano system punktów przyznawanych za zawartość danego składnikaodżywczego w 100 g produktu lub napoju.Składniki odżywcze podzielono na dwie grupy:

Grupa „A” - obejmująca wartość energetyczną, kwasy tłuszczowe nasycone, cukry i sód Grupa „C” - obejmująca zawartość owoców, warzyw i orzechów, błonnika pokarmowego i białka.

Wynik profilu danego produktu spożywczego otrzymuje się odejmując od sumy punktów „A” sumę punktów „C”.

Page 39: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Punkty zdobyte w zależności od ilości danej substancji odżywczej w 100 g żywności lub napoju (Grupa A)

PunktyWartość energetyczna

(kJ)

Kwasy tłuszczowe nasycone(g)

Cukry(g)

Sód(mg)

0 < 335 ≤ 1 ≤ 4,5 < 90

1 > 335 > 1 > 4,5 > 90

2 > 670 > 2 > 9 > 180

3 > 1005 > 3 > 13,5 > 270

4 > 1340 > 4 > 18 > 360

5 > 1675 > 5 > 22,5 > 450

6 > 2010 > 6 > 27 > 540

7 > 2345 > 7 > 31 > 630

8 > 2680 > 8 > 36 > 720

9 > 3015 > 9 > 40 > 810

10 > 3350 > 10 > 45 > 900

Model profilowania substancji odżywczych stosowany przez FSA

Page 40: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Punkty zdobyte w zależności od ilości danej substancji odżywczej w 100 g żywności lub napoju (Grupa „C”)

PunktyWarzywa, owoce

i orzechy(%)

Błonnik NSP (polisacharydy nieskrobiowe)

(g)

BłonnikAOAC

(g)

Białko(g)

0 ≤ 40 ≤ 0,7 ≤ 0,9 ≤ 1,6

1 > 40 > 0,7 > 0,9 > 1,6

2 > 60 > 1,4 > 1,9 > 3,2

3 ─ > 2,1 > 2,8 > 4,8

4 ─ > 2,8 > 3,7 > 6,4

5 > 80 > 3,5 > 4,7 > 8,0

Model profilowania substancji odżywczych stosowany przez FSA

Page 41: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Produkty spożywcze, które uzyskają 4 i więcej punktów oraz napoje, które uzyskają 1 i więcej punktów, klasyfikowane są jako „mniej zdrowe” i podlegają kontroli instytucji Ofcomw zakresie telewizyjnej reklamy żywności skierowanej do dzieci.

Model ten jest stosowany do wszystkich rodzajów żywności i napojów.

Model profilowania substancji odżywczych stosowany przez FSA

Page 42: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Przykład profilowania substancji odżywczych z zastosowaniem modelu profilowania substancji odżywczych – desery mleczne

Produkt Wartość odżywcza Punkty

Deser mleczny, ryżowo-jabłkowy

Wartość energetyczna – 562 kJBiałko – 2,8 gWęglowodany – 23,6 g

w tym cukry – 16,2 gTłuszcz – 3,0 g

w tym kwasy tłuszczowe nasycone – 2,0 g

Błonnik – 0,3 gSód – 54 mgWapń – 86 mg

Punkty „A”w. energetyczna – 1kw. tł. nasycone – 1cukry – 3sód – 0 razem pkt. „A” = 5

Punkty „C”owoce, warzywa i orzechy – 0błonnik – 0białko – 1 Razem pkt. „C” = 1

Łącznie „A – „C” = 5-1 = 4

Opracowane przez Instytut Żywności i ŻywieniaWedług modelu profilowania substancji odżywczych stosowany przez FSA

produkt zaklasyfikowano jako „mniej zdrowy”

Page 43: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

3. PolskaSamoregulacja reklamy żywności z inicjatywy producentów żywności zrzeszonych w EU Pladge (w Polscereprezentowaną przez Polską Federację Producentów Żywności Związek Pracodawców, PFPŻ ZP) oraz namocy porozumienia podpisanego przez największych nadawców telewizyjnych w sprawie zasadrozpowszechniania reklam i wskazań sponsorskich dotyczących artykułów spożywczych lub napojówzawierających składniki, których obecność w nadmiernych ilościach w codziennej diecie jestniewskazana.

Przykłady

Weszła ona w życie od dnia 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie z tym postanowieniem nadawcy telewizyjni zobowiązali się, że audycjom dla dzieci nie będątowarzyszyć reklamy oraz wskazania sponsorskie dotyczące artykułów spożywczych i napojów, którenie spełniają opracowanych przez PFPŻ ZP „Kryteriów żywieniowych do samoregulacji dotyczącejreklamy żywności skierowanej do dzieci w wieku poniżej 12 roku życia w Polsce”.

Page 44: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Reklama produktów żywnościowych nie może być kierowana bezpośrednio do dzieci, które nie ukończyły 12 roku życia, przy założeniu, że dzieci te stanowią więcej niż 35% widowni danej audycji.

Powyższe ograniczenia reklamy produktów żywnościowych nie dotyczą produktów, które spełniają określone kryteria żywieniowe oparte na zaakceptowanych dowodach naukowych i/lub narodowych oraz międzynarodowych zaleceniach żywieniowych.

Audycja dla dzieci – audycja telewizyjna w rozumieniu Ustawy o radiofonii i telewizji, która ze względu na porę nadawania (w godzinach: od godz. 6:00 do godz. 20:00) i treść jest adresowana (skierowana) głównie do odbiorców (dzieci) w wieku od 4 (czterech) do 12 (dwunastu) lat;

Reklama – przekaz handlowy pochodzący od Reklamodawcy w związku z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, zmierzający do promocji sprzedaży lub odpłatnego korzystania z towarów lub usług;

Wskazanie sponsorskie – wskazanie zawierające nazwę, firmę, znak towarowy lub inne oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę lub jego działalność, odniesienie do jego towarów, usług lub ich znaku towarowego.

Page 45: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Kryteria żywieniowe zostały oparte o zawartość składników odżywczych, których spożycie

• należy ograniczać tj. soli, kwasów tłuszczowych nasyconych i cukróworaz• o zawartość składników odżywczych i grupy żywności, których spożycie powinno się promować,

np. wapń, warzywa i owoce.

W „Kryteriach” wyodrębniono, także kategorie produktów spożywczych, które nie mogą byćreklamowane dzieciom do 12 roku życia.

Są to: cukier i produkty na bazie cukru, obejmujące czekoladę i wyroby czekoladowe, dżem lubmarmoladę, nie czekoladowe słodycze i inne produkty cukrowe; napoje bezalkoholowe; chipsyziemniaczane i przekąski na bazie ziemniaków, w tym produkty z ciasta.

Kryteria żywieniowe do samoregulacji dotyczącej reklamy żywności skierowanej do dzieci w wieku poniżej 12 roku życia w Polsce

Page 46: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü
Page 47: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

4. WHO – regionu europejskiegoWHO Regional Office for Europe NUTRIENT PROFILE MODEL, Copenhagen Denmark 2015

Przykłady

W opracowaniu tym określono produkty dopuszczone na określonych warunkach oraz produkty niedopuszczone do reklamowania dzieciom.

Jest to model profili żywieniowych, w którym szczegółowo opisano m.in.:

• kategorie żywności (17); • przykłady produktów wchodzących w skład kategorii; • przykłady produktów niewchodzących w skład kategorii; • kryteria zawartości wybranych składników w produktach: tłuszczu ogółem, kwasów tłuszczowych

nasyconych, cukrów ogółem, cukrów dodanych, substancji słodzących (słodzików), soli, energii.

Page 48: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Model profili żywieniowych wg. WHO Regional Office for Europe, 2015

Produkty niedopuszczone:

1. Czekolada i słodycze, batony energetyczne, polewy i desery (czekolada i inne wyroby czekoladowe, biała czekolada, galaretki, żelki, słodycze i gotowane słodycze, gumy do żucia, karmel, czekolada do smarowania i inne słodkie polewy do kanapek, kremy orzechowe do smarowania z wyłączeniem masła arachidowego, marcepan, batony: zbożowe, granola i musli);

2. Ciasta, ciastka, inne słodkie pieczywo (wypieki, croissants, ciastka biszkoptowe, wafle, słodkie bułki, ciastka/herbatniki, herbatniki w czekoladzie, torty i ciasta);

4. Napoje

a) 100% soki owocowe i warzywne, soki odtworzone z koncentratu, smoothies*;

b) napoje energetyzujące;

5. Lody jadalne (lody, mrożone jogurty, lody wodne i sorbety);

* Zgodnie z wytycznymi WHO dotyczącymi spożycia cukrów przez dzieci i osoby dorosłe. Jednakże, kraje mogą dopuścić 100% soki owocowe w małych porcjach.

Page 49: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Model profili żywieniowych wg. WHO Regional Office for Europe, 2015

Produkty dopuszczone na określonych warunkach:

3. Pikantne przekąski (snacki) (popcorn i kukurydziane produkty, orzechy i mieszanki orzechów, savoury herbatniki, precle, inne snacki wyprodukowane z ryżu, kukurydzy, ziemniaków) –

zawartość cukrów dodanych 0 g/100 gzawartość soli 0,1 g/100 g

4. Napojeb) napoje mleczne (mleko i mleka słodzone, mleka migdałowe, sojowe, ryżowe i inne);

zawartość tłuszczu ogółem: 2,5 g/100g zawartość cukrów dodanych: 0 g/100 gzawartość soli: 0,1 g/100 g

d) inne napoje (Cola, lemoniada, oranżada, inne słodkie napoje, woda mineralna i wody smakowe);zawartość cukrów dodanych : 0 g/100g zawartość substancji słodzących: 0 g/100 g

Page 50: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Model profili żywieniowych wg. WHO Regional Office for Europe, 2015

Produkty dopuszczone na określonych warunkach: 6. Zbożowe produkty śniadaniowe (owsianka, płatki kukurydziane, czekoladowe zbożowe

produkty śniadaniowe, musli);zawartość tłuszczu ogółem: 10 g/100g zawartość cukrów ogółem: 15 g/100 gzawartość soli: 1,6 g/100 g

7. Jogurty, zsiadłe mleko, śmietana i inne podobne produkty (jogurt, kefir, maślanka, mleko i napoje fermentowane, świeży ser, śmietana);

zawartość tłuszczu ogółem: 2,5 g/100g zawartość kw. tł. nasyconych: 2,0 g/100 gzawartość cukrów ogółem: 10 g/100 gzawartość soli: 0,2 g/100 g

Page 51: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

Systemy graficzne dotyczące znakowania żywnościmogą być interesującą propozycją, uzupełniającą znakowanie żywności wartością odżywczą, wpisującą się w nurt profilowania składników odżywczych żywności, istniejący w różnych krajach i w różnych formach.

Zastosowanie znaków graficznych może ułatwić konsumentowi wybór odpowiedniej dla niego żywności, zgodnej z zasadami prawidłowego żywienia.

Page 52: v l } Á v ] Á } ] } Ï Ç Á Ì } µ l Á } Ï Ç Á Ì Ç Z X / v ...›.pdf1lvnd ]dzduwr ü wáxv]f]x 1lvnd ]dzduwr ü nz wá qdv\frq\fk:\vrnd ]dzduwr ü fxnux uhgqld ]dzduwr ü

INSTYTUT ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA IM. PROF. DRA MED. ALEKSANDRA SZCZYGŁA

ul. Powsińska 61/6302-903 Warszawa

Tel: (022) 55 09 771Fax: (022) 842 11 03

e-mail: [email protected]

Dziękuję za uwagę