Uticaj Vaspitne Funkcije Porodice Na Socijalizaciju Dece

7/25/2019 Uticaj Vaspitne Funkcije Porodice Na Socijalizaciju Dece

1/60

UNIVERZITET U BEOGRADU

FAKULTET POLITIKIH NAUKA

DIPLOMSKI RAD

Mentor: Student:


2/60

UTICA VASPITNE FUNKCI E PORODICE NA SOCI ALIZACI U DECE

SADRAJ

2


3/60

Uvod ..............................................................................................................................4

!"#" Po$%& 'orod()e .............................................................................................................6

1.1. Oblici porodice .......................................................................................................7

1.2. Oblici srodstva ........................................................................................................9 1.3. Porodica ao dr!"tve#a $r!pa ...............................................................................1%

*"#" Odre+(,%n$e 'o$&% de&o-r%t.-e /.%,re&ene0 'orod()e .........................................11

2.1. &stori'at #asta# a savre(e#e porodice ................................................................12

2.2. Porodica ao siste( ............................................................................................14

2.2.1. )!# cio#al#a porodica .............................................................................19

2.2.2. Dis*!# cio#al#a porodica .........................................................................22

1"#" Fun-)($e .%,re&ene 'orod()e ....................................................................................24

3.1. +iolo" o,se s!al#a i e(otiv#a *!# ci'a .............................................................26

3.2. Reprod! tiv#a *!# ci'a .......................................................................................27

3.3. - o#o(s a *!# ci'a ............................................................................................29

3.4. )!# ci'a pr! a#'a /a"tite .....................................................................................31

3.0. aspit#a i obra/ov#a *!# ci'a ............................................................................32

2"# V%.'(t%n$e -%o oru+e 'orod(3ne .o)($%4(5%)($e ..........................................................42 4.1. Os#ov#o vaspita#'e ! porodici .....................................................................42

4.2. oral#o vaspita#'e ! porodici .....................................................................44

4.3. A!toritet ! *!# ci'i vaspita#'a ! porodici ....................................................0%

4.4. Stil vaspita#'a ...............................................................................................49

6"#" Z%-4$u3%- ......................................................................................................................03

7"#" L(ter%tur%.....................................................................................................................07

U OD

3


4/60

Porodica 'e #e/a(e#l'iva sredi#a ! o'o' se ove *or(ira ao li #ost ! o'o' ivi/adovol'ava'!5i #e e od svo'i #a'bit#i'i potreba o'e sa(o ! porodici i (o$! da se/adovol'e. Porodica 'e ta va dr!"tve#a /a'ed#ica /a o'o( sva i po'edi#ac ose5a potreb! 'er s! cil'evi o'i se ! #'o' ostvar!'! te(el'i celo !p#o$ ove ovo$ ivota i /bo$ to$a 'e

o#a #a'svestra#i'a i #a''edi#stve#i'a s !pi#a od vital#o$ /#a a'a /a sva o$ la#a dr!"tve#e/a'ed#ice. Porodica 'e ! da#a"#'e vre(e s!o e#a sa bro'#i( te" o5a(a i proble(i(a a o bi seodr ala i isp!#ila pretpostavl'e#e *!# ci'e i o e iva#! !lo$!. Pro(e#e o'e se odvi'a'!veli o( br/i#o( ! svi( se$(e#ti(a savre(e#o$ dr!"tva ostavl'a'! /#a a'#e posledice #asta#'e ra/vo' !lo$! i (esto porodice ! dr!"tv!. Sva a o #a'/#a a'#i'a po'ava #a"e$vre(e#a 'este $lobali/aci'a. lobali/aci'a do#osi #e e po/itiv#e ele(e#te ! ra/vo'!savre(e#o$ dr!"tva ali i dosta #e$ativ#i posledica po ra/li ite soci'al#e et#i e i

!lt!r#e $r!pe. Sve to ostavl'a tra$ove #a polo a' porodice ao pri(ar#e dr!"tve#e $r!pe ios#ov#e 5eli'e dr!"tva a o se pre(a lasi #o( poi(a#'! odre8!'e porodica.

Slede5a $lobal#a po'ava o'a 'e !ticala #a pro(e#! obli a polo a'a i !lo$e savre(e#e porodice 'este ri/a patri'ar al#i dr!"tve#i od#osa i #'i(a i(a#e#t#o$ siste(a vred#osti.Patri'ar al#a dr!"tva i patri'ar al#i siste( vred#osti po i#'e !br/a#o da se (e#'a poseb#o! ra/vi'e#i( /e(l'a(a i /e(l'a(a tra#/ici'e. Partri'ar al#i stil i #a i# ivota po i#'e da se

osipa : a i ! o#i( /e(l'a(a o'e s! $a !por#o i tvrdo or#o bra#ile i odr avale ao "tos! araps e /e(l'e a/i's e a*ri e i lati#oa(eri e /e(l'e. ;ri/a i predsto'e5i slo(

patri'ar ali/(a : do#osi bro'#e i/a/ove i is !"e#'a pred savre(e#! porodic!.

Savre(e#a porodica ra8ala se postepe#o ! proces! #asta# a apitalisti o$ dr!"tva ii#d!stri's e revol!ci'e i *or(irala se pod !tica'e( i#d!stri'ali/aci'e !rba#i/aci'e i op"te$te #i o$ pro$resa pa se #'e# #asta#a ve/!'e /a *or(ira#'e rad#i e lase i slo'a te #i ei !(a#isti e i#teli$e#ci'e. Od proi/vod#e porodica se tra#s*or(isala ! potro"a !dr!"tve#! $r!p!.

Savre(e#a porodica te i da vaspitava svestra#o obra/ova#! i slobod#! li #ost #asto'i daod svo'e dece ra/vi'a po/itiv#a ara ter#a svo'stva osi$!ra !s la8iva#'e li #i i

dr!"tve#i i#teresa te i da osposobi (lade /a reativ#! delat#ost stvara !slove da se(ladi osposobe da ! /relo doba po#es! stvarala i di#a(i/a( ver! ! sopstve#e s#a$ever! ! l'!de i ivot.

Odli a savre(e#e porodice 'e da se ! #'o' #e$!'e topla porodi #a at(os*era sa vrsti(e(ocio#al#i( ve/a(a i/(e8! roditel'a i dece. U ovo' porodici /a ra/li ! od patri'a al#edete 'e $lav#i la# o(e se posve5!'e (a si(al#a pa #'a pa 'e $otovo itav porodi #i

ivot podrede# #'e(!.

Pola/i se od to$a da 'e ! period! deti#'stva detet! potreb#o pr! iti "to vi"e l'!bavi 'er seto as#i'e odra ava #a #'e$ov ivot ! /relo( period! #a #'e$ov! i#tera ci'! sao r! e#'e( otvore#ost pre(a dr!$i(a #a l'!bav i ra/!(eva#'e /a dr!$o$a.

4


5/60


6/60

!"#" PO AM PORODICE

Op"ta de*i#ici'a porodice $lasi? r!pa i#divid!a ob'edi#'e#a rv#i( srodstvo( ili #a os#ov! bra #e ve/e ! o'o'

po'edi#ci /a'ed#i i ive. Sa psi olo" e ta e 'e bit#o da o#a obe/be8!'e si$!r#ostose5a#'e pripada#'a i e(ocio#al#! blis ost. U /dravo' porodici vlada bri$a /a dr!$ela#ove i altr!i/a( @.

U porodici se stvara'! te(el'i *i/i o$ i#tele t!al#o$ (oral#o$ rad#o$ i estets o$vaspita#'a ! #'o' se *or(ira li #ost o'a 5e /iveti i raditi ! odre8e#o( dr!"tv!.

Porodica 'e speci*i #a bio,soci'al#a /a'ed#ica l'!di. O#a i(a veo(a /#a a'#! !lo$! !ra/vo'! ove a ali #e sa(o ove a #e$o dr!"tva !op"te. Porodica 'e posred#i i/(ed!dr!"tva i po'edi#ca ali porodica vr"i vi"e *!# ci'a od bilo o'e dr!"tve#e $r!pe. >asta#a #e e dr!"tve#e $r!pe i(a /a cil' da se #e a rad#'a obavi i ta va $r!pa posto'i do posto'e i potrebe "to /#a i da #a o# presta# a potreba ta va $r!pa (o e da se ras*or(ira.)or(ira#'e( porodice ove ao soci'al#o bi5e do ivl'ava #a ta' #a i# "to #'e$ov ivoti(a sasvi( dr!$a i'i s(isao bitisa#'a ada vi"e #i'e sa( #e$o pored #'e$a posto'i #'e$ov bra #i dr!$ deca.

Slo e#ost porodice ao poseb#e dr!"tve#e $r!pe i te" o5e o'e se 'avl'a'! ! #'e#o( pro! ava#'! i/is !'e sarad#'! veli o$ bro'a #a! a a o prirod#i ta o i dr!"tve#i .

Porodica 'e os#ov#a soci'al#a $r!pa ! dr!"tv! i obi #o se sasto'i od 'ed#o$ ili dva roditel'ai #'i ove dece. Porodica 'e i $r!pa l'!di o'i dele /a'ed#i e vred#osti i(a'! /a'ed#i ecil'eve i obi #o ive ! isto' !5i sta#! prebivali"t!. Svi la#ovi do(a5i#stva o'i s! pod 'ed#i( rovo( s! porodica. o 'e i $r!pa l'!di o'i i(a'! /a'ed#i e pret e /a'ed#i o pore lo.

Re porodica @ da#as se od#osi #a ra/li ite po'(ove. U #a'"ire( s(isl! to 'e #era/dvo'#aceli#a osoba pove/a#i bra o( ili !sva'a#'e( ili ra8a#'e po'edi#ca o'i #asle8!'! 'eda#dr!$o$ , "to /#aci lo/a rod di#asti'a. U ! e( s(isl! re porodica /#a i rodbi#s o pove/a#e osobe o'e ive pod isti( rovo( , ili 'o" ! e oca (a' ! i dec!.

Porodica 'e speci*i #a dr!"tve#a $r!pa o'a se istori's i (e#'ala i ra/vi'ala ! o'o' se prepli5! dr!"tve#o,e o#o(s i biolo" i i psi i i i#ioci. +iolo" i ara ter porodice 'e 'eda# od os#ov#i obele 'a. O#o ob! vata dve vrste (e8!sob#o pove/a#i ali ra/li itiod#osa ! o'i(a se pro i(a'! biolo" i psi olo" i i dr!"tve#i ele(e#ti? /adovol'ava#'e pol#o$ #a$o#a i e(otiv#i potreba l'!di ra8a#'e i podi/a#'e dece. &a o se ove ate$ori'e(o$! odvi'ati i i/va# porodice o#e se #a've5i( delo( odvi'a'! ! porodici.

6


7/60

!"!" O84()( 'orod()e

Porodica se pos(atra ao os#ov#a dr!"tve#a $r!pa o'a se /as#iva bra o( i/(e8!dva lica s!prot#o$ pola i o'! pored #'i sa i#'ava'! #'i ovi poto(ci. Posto'e (#o$e

lasi*i aci'e porodica /as#ova#e #a ra/li iti( riteri'!(i(a.

U /avis#osti od riteri'!(a (o$! se ra/li ovati slede5i oblici porodice?, porodica tote(s o$ la#a, patri'a al#a o#'!$al#a porodica, i#divid!al#a o#'!lal#a porodica

Porod()% tote&.-o9 -4%n%

Prvi obli porodice 'e tote(s o$ la#a /a o'e 'e ara teristi #o /a'ed#i o i(e svi pripad#i a roda "to 'e si(boli/ova#o /#a o( i verova#'e( o /a'ed#i o( pore l!. Decase ! ovo' porodici odre8!'! po (ateri#s o' li#i'i 'er ! #'e#o' os#ovi le i $r!p#i bra !

o'e( se #e /#a o 'e otac ali a o 'e ra8a#'e pod /a"tito( la#a sva deca s! #a #e i#a i# #'e$ova /a'ed#i a. &stori's i pos(atra#o ovo 'e doba (atri'ar ata.&/ tote(s e porodice ra/vo'a se porodi #a !5#a /a'ed#ica. Po'av! o i#s e porodice /#a ida se rv#a ve/a odre8!'e pre(a oc!. &stori's i $leda#o ova' period ada !lo$a oca posta'eveo(a va #a /a porodic! #a/iva se 'o" i period patri'ar ata.

P%tr($% %4n% -on$u9%4n% 'orod()%

U patri'a al#o' o#'!$al#o' porodici 'e ra/vi'e#a do(i#aci'a patri'a al#o$ vo8e stare"i#eo'i do#osi odre8iva#'e poto(stva is l'! ivo po o i#s o' li#i'i. Stare"i#a porodice i(a

apsol!t#! vlast #ad svi( la#ovi(a porodice a #aro ito #ad e#a(a i odl! !'e o !da'ie#idbi a esto i o /a e5! i bro'! dece. Ovo 'e vrlo /atvore#a porodica i relativ#o !dal'e#a

od dr!"tve#o$ i 'av#o$ ivota a 'eda# od ra/lo$a 'e obe/be8iva#'e svo'e tradici'e. Ova porodica da'e ! prose ! dosta solid#o rad#o vaspita#'e ra/vi'a od dece od$ovor#ost pre(a rad! rad#e #avi e odre8e#a soci'al#a svo'stva i dosta po/itiv#i (oral#i osobi#a.Deca i/ patri'a al#i porodica s! #a' e"5e vred#a discipli#ova#a po"t!'! stari'e alisa(ostal#ost odva #ost i riti #ost #is! #'i ove odli e.

Ind(,(du%4n% -on$u9%4n% 'orod()%

divid!al#a o#'i$al#a porodica obele ava savre(e#o dr!"tvo. Ova porodica 'e /as#ova#a#a (o#o$a(i'i i #'! i#e sa(o #a'bli i srod#ici roditel'i sa deco(. Odl! e o poto(stv!do#ose s!pr! #ici /a'ed#i i a o#o se ra !#a po obe li#i'e o evo' i (a' i#o'. Ulo$a oca 'e!slovl'e#a delo( i/ biolo" e delo( i/ dr!"tve#e a tiv#osti.

Posto'e i dr!$i riteri'!(i /a odre8iva#'e obli a porodice ao "to s!?; tradicio#al#a; porodica $de s! !lo$e raspodel'e#e pre(a pol! i !/rast!. U

ova vo' porodici ta #o se /#a polo a' i !lo$! o'i i(a'! (!" i la#ovi porodice ia va prava i obave/e i(a'! e#e

7


8/60

; patri'a al#a , po iva #a vr ov#o( #epri os#ove#o( a!toritet! oca $lave porodice @ ! ova vo' porodici #a've5i a!toritet i(a otac o'i do#osi sve odl! e i#'e$ova re 'e /ad#'a

; e$alitar#a /de(o rats a0 , porodica $de 'e raspodela !lo$a (e8! polovi(a i$e#eraci'a(a ! s lad! sa s lo#osti i sposob#osti(a svo'i la#ova

; (atrili#ear#a , to 'e porodica ! o(e se srodstvo ra !#a po (a'ci; patrili#ear#a ; ! o'o' se porodi #a lo/a @ vodi po oc! i #'e$ovi( (!" i( preci(a

; bilateral#a ; srodstvo se ra !#a po obe li#i'e; #! lear#a , ov! porodic! sa i#'ava'! roditel'i i deca. Ova av obli porodice 'e

ara teristi a# /a savre(e#o doba; pro"ire#a , ov! porodic! i#e i bli i i dal'i srod#ici o'i ive pod isti( rovo( i !

/a'ed#i o( do(a5i#stv!; potp!#a , to 'e o#a porodica o'a se sasto'i od s!pr! #i a i dece; #epotp!#a , ovo 'e porodica ! o'o' #edosta'e 'eda# s!pr! #i ,roditel' B/bo$

ra/voda s(rti ili i/ dr!$i ra/lo$aC

; i#te$risa#a , to 'e porodica $de posto'i vrsta pove/a#ost la#ova porodice $de posto'i ose5a#'e !/a'a(#osti. U ova vo' porodici #'e#i la#ovi se ose5a'!si$!r#o /a"ti5e#o i o#i do#ose /a'ed#i e odl! e o'e s! i#te$risa#e. ;od

la#ova ove porodice !sa8e# 'e veli i ose5a' pripad#osti; de/i#te$risa#a , ara teri"e !dal'ava#'e la#ova 'ed#i od dr!$i ods!stvo

/a'ed#i i vred#osti i cil'eva e(ocio#al#o la8e#'e i rav#od!"#ost povla e#'e! sebe ili ve/iva#'e /a osobe va# porodice.


9/60

!"*" O84()( .rod.t,%

Porodica 'e sredi"te o o o$a se !obli ava itav #i/ srod#i i ve/a i od#osa. >a'va #i'i obli srodstva 'e?

; ;rv#o srodstvo ili prirod#o srodstvo B o'e se /as#iva ra8a#'e(C; a/bi#s o srodstvo B o'e se stvara e#idbo( ili !da'o(C; Adoptiv#o srodstvo B#asta'e !sva'a#'e(C; D! ov#o srodstvo B !(stvo pobrati(stvoC.

Porodica ao bio,soci'al#a 'edi#ica #e #asta'e sa(o pre(a dr!"tve#i( /a o#itosti(a pravili(a i o#ve#ci'a(a ve5 i pre(a biolo" i( /a o#i(a reprod! ci'e i #a os#ov! rv#eve/e i/(e8! la#ova o'i 'e sa i#'ava'!. Porodica se ra/li !'e od dr!$i dr!"tve#i $r!pasvo'o( dr!"tve#o( !lo$o( o'! vr"i ! ivot! sva e i#divid!e t'. po to(e "to o#a pr! a(#o$o o# ret#i'i podstica' /a ra/vo' ove a ao l'!ds o$ bi5a. Ra/li !'e se i po*!# ci'a(a o'e vr"i a o'e #is! !s(ere#e prevas od#o #i 'edi#o #a dr!"tvo ve5 i #a

i#divid!al#e la#ove.Po"to se porodica /as#iva #a #eposred#o( od#os! la#ova od#osi ! porodici #e (o$! bitita o i#stit!cio#ali/ova#i da se !lo$e obavl'a'! be/li #o i #e/avis#o od ara teristi a ie(ocio#al#e a#$a ova#osti la#ova. Ose5a#'e pripad#osti 'e os#ov#i pri#cip participaci'e asolidar#ost i sarad#'a predstavl'a'! os#ov! /a s lad#o obavl'a#'e porodi #i !lo$a i

ar(o#i #! or$a#i/aci'! porodi #o$ ivota.

Po'edi#ac da#as ose5a potreb! /a porodico( ao /a'ed#ico(. U svi( dosada"#'i(dr!"tvi(a porodica #asta'e #a ba/i speci*i #e dr!"tve#e !sta#ove bra a o'i o/#a ava da 'e porodica dr!"tve#o re$!lisa#a /a'ed#ica s!prot#i polova ! $ra#ica(a do/vol'e#o$

obli a. Porodica se ra/li !'e od !sta#ove bra a po to(e "to porodi #a /a'ed#ica (o e posto'ati i *!# cio#isati !spe"#o i i/va# o vira dr!"tve#o do/vol'e#i i sa# cio#isa#i*or(i. =la#ovi porodice s! pove/a#i (#o$ostr! i( ve/a(a.

9


10/60

!"1" Porod()% -%o dru


11/60

*"#" OSNOVNE ODLIKE DEMOKRATSKE /SAVREMENE0PORODICE

De(o rats a porodica i(a ! sociolo" o' literat!ri vi"e #a/iva? rad#i o,sl! be#i a porodica savre(e#a (ala @ porodica i#divid!al#a prosta i#o os#a biolo"#! lear#a e$alitar#a s!pr! a#s a bra #a i#d!stri's a porodica i dr. Sva i od ovi #a/iv! a/!'e #a #e ! od #'e#i speci*i #osti ali #i'eda# !/et sa( /a sebe #i'e dovol'a# daade vat#o ob'as#i #'e#! prirod!. Da bi se od(a ra/!(elo o a vo' 'e porodici re i/#e5!#e a #'e#a #a'/#a a'#i'a pravila?

Sa e o#o(s o$ sta#ovi"ta savre(e#a porodica predstavl'a po pravil! porodi #! $r!p!o'a #e(a svo'a sredstva /a proi/vod#'! ve5 radi t!8i( sredstvi(a i /a dr!$o$. Uapitali/(! to 'e rad /a apitalist! ! soci'ali/(! ! dr!"tve#o( se tor! privrede Brad#i o,

sl! be#i a porodicaC.

Sa istori's o,sociolo" o$ sta#ovi"ta o#a predstavl'a 'ed#! etap! ! ra/vit ! porodice !op"te/a o'! s! ara teristi #e slede5e odli e?

; porodic! sa i#'ava'! bra #i par i (alolet#a od#os#o /a rad #esposob#a decaBdvo$e#eraci's a porodicaC

; bra Bili va#bra #a /a'ed#icaC 'e os#ov /a /as#iva#'e porodice Bot!da #a/ivs!pr! a#s a porodicaC

; bro' #'e#i la#ova svede# 'a #a #a'(a#'! (er! t'. #a biolo" ! $r!p! Bbiolo" a prosta (ala i#o os#a #! lear#a porodicaC

; o#a i/rasta ! !slovi(a veli e !rba#i/aci'e i i#d!stri'ali/aci'e Bi#d!stri's a porodicaC

; o#a po iva #a ose5a'#i( ve/a(a i *a ti o' rav#oprav#osti s!pr!$a Be$alitar#a porodicaC.

Sa prav#o$ sta#ovi"ta o#a po iva #a?; prav#o' 'ed#a osti s!pr!$a B(ada to #i'e ! svi( /e(l'a(a sl! a' 'er ! #e i(

apitalisti i( /e(l'a(a pravo /aosta'e /a *a ti i( sta#'e(C; #a prav#o' /a"titi porodice ao celi#e i poseb#o' /a"titi #e i #'e#i la#ova? e#e

i dece.

Sa soci'al#o,politi o$ sta#ovi"ta savre(e#a porodica predstavl'a tip dr!"tve#o Bod#os#odr av#oC viso o /a"ti5e#e porodice? soci'al#o /dravstve#o osi$!ra#'e soci'al#a /a"tita !ra/#i( vidovi(a i dr.

11


12/60

*"!" I.tor($%t n%.t%n-% .%,re&ene 'orod()e

Savre(e#a porodica ra8ala se postepe#o ! proces! #asta# a apitalisti o$ dr!"tvai i#d!stri's e revol!ci'e i *or(irala se pod !tica'e( i#d!stri'ali/aci'e !rba#i/aci'e i op"te$te #i o$ pro$resa. >'e# #asta#a ve/a# 'e /a *or(ira#'e rad#i e lase i slo'a te #i e i

!(a#isti e i#teli$e#ci'e.


13/60

soci'al#i( i politi i( !slovi(a i da 5e predstavl'ati prela/#i tip i/(e8! prva dva obli a patri'ar ali/(a i s!pr! a#s e Bde(o rats e savre(e#eC porodice.Savre(e#a porodica 'e !$lav#o( !svo'ila savre(e# #a! #i po$led #a svet otvore#a 'e pre(a dr!"tv! #'e#i la#ovi s! veo(a a tiv#i ! dr!"tve#o( ivot! i #asto'e da !s ladeli #e i#terese sa /a'ed#i i(.


14/60

*"*" Porod()% -%o .(.te&

)l!id#ost ivot#i to ova #eposto'a#ost dr!"tve#i o vira i/ra e#ost procesai#divid!ali/aci'e i(a'! /a re/!ltat i" e/ava#'e bra #i od#osa /a(e#! bra a #estabil#o(/a'ed#ico( , o abitaci'o( ! bra se !la/i dosta as#o deca se ra8a'! ! as#i'o' ivot#o'dobi ili se part#eri ! le$al#i( bra #i( /a'ed#ica(a odri ! roditel'stva 'avl'a'! se istopol#eo abitaci'e slabi solidar#ost s preci(a i sl. Slabl'e#'e #! lear#o$ obli a porodice i sve! estali'a po'ava ra/li iti part#ers i i porodi #i obli a 'es! $lobal#i tre#d.

Obli (oder#e porodice presta'e da b!de 'edi#i obave/#i i do(i#ira'!5i obli /a'ed#i o$ivota po'edi#aca ! ra/vi'e#i( Bi (a#'e ra/vi'e#i(C dr!"tvi(a ! savre(e#o( svet!

pro(e#e ! porodi #i( *or(a(a i ivot#i( stilovi(a sta#ov#i"tva #is! ! isto vre(e/apo ele ! svi( dr!"tvi(a ! svet! ali s! si$!r#o ! ve5o' ili (a#'o' (eri pris!t#e ! svi(dr!"tvi(a.

ra#s*or(aci'a porodice #e /#a i propada#'e #esta'a#'e porodice ao dr!"tve#e $r!pe be/ob/ira #a ra/#oli ost part#ers i i porodi #i obli a ! savre(e#o( dr!"tv! ve/e part#eras! !#iver/al#e ao i oblici /a'ed#i o$ ivota i#ti(#osti se s!al#osti i e(ocio#al#ive/a sve vi"e l'!di pre*erira #e*or(al#e ve/e ! o'i(a se ra8a sve ve5i bro' dece stope po#ov#o$ st!pa#'a ! bra rast! i dal'e posto'i el'a da se sa #e i( ivi ! par!. >es!(#'ivo ! savre(e#o( dr!"tv! i/(e#'e# 'e sadr a' bra a i sadr a' porodice a re/!ltatto$a 'este diver/i*i aci'a ivot#i stilova. ed!ti( porodica ao dr!"tve#a $r!pa ii#stit!ci'a #i'e i/$!bila s(isao svo'i *!# ci'a i d! #osti. e #'a a stvara#'! part#ers iod#osa i te #'a a ostvare#'! roditel'stva i dal'e s! pris!t#i od po'edi#aca. &a o s! potresii pro(e#e ! bra #o' di'adi !ticali #a pro(e#e ! porodici ova dr!"tve#a $r!pa i dal'e i(a/#a a'#! !lo$! /a ve5i#! po'edi#aca vi"e ao res!rs a (a#'e ao !to i"te. Sve ve5ara/#oli ost porodi #i obli a osli ava 'ed#! #ov! stvar#ost sa(ostal#i i/bora i sve ve5etolera#ci'e pa #i porodica vi"e #e (ora biti #! #o #! lear#a porodica. Ali ovo #e /#a i da#! lear#i obli porodice ! potp!#osti i" e/ava o# #es!(#'ivo posta'e (a#'e pop!lara#. Ura/vi'e#i'i( dr!"tvi(a sve vi"e se pri vata'! #ovi oblici part#ers i i porodi #i obli a istvara'! se /a o#s e os#ove o'e prate ove pro(e#e. +ra #i'e vi"e i#stit!ci'a o'a!sta#ovl'!'e ve/! i/(e8! part#era i sve (a#'i bro' l'!di opredel'!'e se /a bra ali part#ers i od#osi i dal'e se !spostavl'a'! i dobi'a'! #ovi s(isao /a a tere.

Siste(s o ra/!(eva#'e #a i#a *!# cio#isa#'a porodi #o$ siste(a podra/!(evasa$ledava#'e cele porodice ao ivo$ siste(a o'i ivi raste i ra/vi'a se ro/ vre(e i*!# cio#ise ! odre8e#o( dr!"tve#o( o#te st!. Porodica ao siste( predstavl'aor$a#i/ova#! tra'#! sa(oob#avl'a'!5! celi#! sa (e#'a'!5i( obrasci(a po#a"a#'a. o 'eceli#a i'i se delovi #ala/e ! i#tera ci'i. O#a predstavl'a (#o$o vi"e od 'ed#ostav#o$ /birasvi la#ova.

o 'e 'eda# #ovi valitet o'i /a teva speci*i a# prist!p ! ra/!(eva#'! i tret(a#! i o'i#a( po(a e da ra/!(e(o da pro(e#e ! 'ed#o( del! siste(a obli !'! itav porodi #isiste(. Pre(a ovo( prist!p! porodi #i siste( i(a odre8e#! str! t!r! i'erar i's i 'eor$a#i/ova# i o(e8e# $ra#ico( pre o o'e o(!#icira sa dr!$i( i/va#s i( siste(i(a. U!#!tra"#'e( prostor! la#ovi porodice !spostavl'a'! (e8!sob#e od#ose ! proces!

14


15/60

i#tera ci'e obli !'!5i #a ta' #a i# obrasce porodi #o$ *!# cio#isa#'a. U ovo( proces!/#a a'#! !lo$! i(a'! porodi #a pravila i vred#osti o'e se #e$!'! ! porodici.

ra#ice s! osobi#a sva o$ siste(a. =i#e i #evidl'ive li#i'e i/(e8! porodi #o$ i dr!$isiste(a ao i podsiste(a !#!tar porodice. >'i(a se o$ra#i ava prostor#a vre(e#s a i

e(ocio#al#a teritori'a @ od#osa ! porodici i o/#a ava'! pravila ao i #a o'i #a i#s!del!'e ! porodi #o( ivot!. Prop!stl'ivost porodi #i $ra#ica odre8!'e #a i# #a o'i porodica dop!"ta pro(e#e. Porodi #i siste(i sa s!vi"e /atvore#i( $ra#ica(a #a' e"5ei(a'! !(re e#e porodi #e od#ose i #e(a'! sposob#ost pri vata#'a pro(e#a o'e dola/espol'a. Di*!/#e B'a o prop!stl'iveC $ra#ice o(o$!5ava'! i#te#/iva# !tica' spol'a #e riti o pri vata#'e pro(e#a i(e se !$ro ava speci*i a# porodi #i ide#titet. ;ara teristi a porodica sa ova vi( $ra#ica(a 'e #e/ai#teresova#ost i (e8!sob#a #epove/a#ost la#ova.Ova ve $ra#ice obli !'! dis*!# cio#al#e obrasce porodi #i od#osa. Porodi #i siste(i

o'i s! o(e8e#i 'as#i( prop!stl'ivi( $ra#ica(a #e$!'! #asle8e#e !lt!re a istovre(e#os! osetl'ive #a ste e#e !lt!re. O#e i(a'! apacitet /a pri vata#'e pro(e#a o'e i(obe/be8!'! ra/vo' be/ !$ro ava#'a porodi #o$ ide#titeta. Ova ve $ra#ice obe/be8!'!

*!# cio#al#ost porodi #o$ siste(a.Porodica ao siste( #asto'i /adr ati #epro(e#l'ivost B o(eosta/! ) "to 'e ara teristi asva o$ ivo$ or$a#i/(a. erbal#! i #everbal#! o(!#i aci'! i#i #a i# ra/(e#ei#*or(aci'a i por! a ! soci'al#o( o#te st!. ;o(!#i aci'a 'e proces o'i odre8!'e #a i##a o'e se pri(e#'!'! porodi #a pravila. Porodi #i( pravili(a odre8!'e se or$a#i/aci'a

ivota #a i# porodi #o$ *!# cio#isa#'a siste( vred#osti i verova#'a. Pravila obli !'!#a i# (i"l'e#'a po ol'e#'a o'a se tra#s$e#eraci's i( pre#oso( dodat#o ! vr"5!'!. Por! e

o'e deca dobi'! od svo'i roditel'a s#a a# s! or$a#i/ator porodi #o$ ivota. -(ocio#al#a pove/a#ost ti e se ara teristi #o$ tipa e(ocio#al#o$ ! e"5a i i#teresova#'a la#ova porodice (e8!sob#o. ip e(ocio#al#e pove/a#osti /avisi o privr e#osti deteta (a'ci. Ovois !stvo 'e veo(a va #o /a ra/vo' li #osti.

Sva a porodica i(a svo'e !lt!r#e vred#osti - verova#'a obi a'e 'e/i (itove ta'#e i pravila po#a"a#'a o'e ao s !p #or(i !ti ! #a or$a#i/aci'! ivota po'edi#ca obli !'!5i#'e$ov siste( vred#osti.

erova#'a se s#a #o i#te$ri"! ! porodi #i ivot obli !'!5i #a i# *!# cio#isa#'a porodice.erova#'a obli !'! od#os roditel'a i dece #'i ova (e8!sob#a o e iva#'a #a i# vaspita#'a

dece #a i# !spostave porodi #i pravila. Obi a'i s! o# ret#e *or(e p!te( o'i se pre#osi siste( vred#osti o'i odre8!'e od#os pre(a (#o$i( va #i( pita#'i(a. Obi a'i

i#e #a i# odr ava#'a porodi #i ve/a i #a i# i/ra ava#'a e(ocio#al#e pris!t#osti. Sva a porodica i(a poseba# 'e/i o'i( se spora/!(eva speci*i a# sa(o /a t! porodic!.Porodi #i (itovi s! pri e o /#a a'#i( la#ovi(a porodice o'e po(a ! ! preva/ila e#'!sit!aci'a te" i /a porodic!. a'#e ! porodici s! /abra#'e#e te(e ve/a#e /a i#cestsa(o!bistvo la#a porodice va#bra #o dete ri(i#al#e a tiv#osti ve#eri #e bolesti

o(ose s!al#a ori'e#taci'a. a'#e vre(e#o( (o$! prerasti ! (isti*i aci'! i opas#ost.Optere5e#e s! ose5a#'e( stida i rivice i ao ta ve biva'! s#a a# or$a#i/ator porodi #o$

ivota. itovi s! pri e o'e porodici i #'e#i( la#ovi(a da'! s#a$! da i/dr e #epovol'#eivot#e o ol#osti. itovi se ta o8e tra#s$e#eraci's i pre#ose i i(a'! *!# ci'! /adr ava#'a

10


16/60


17/60

Porod()% .% .%.,(& &%4(& deteto&

Dr!$i ivot#i ci l!s ob! vata tr!d#o5! i ra8a#'e prvo$ deteta ada se !spostavl'a'!roditel's e !lo$e "to podra/!(eva raspodel! bri$e a!toriteta i (o5i te ! e"5e ! proces!vaspita#'a. Ova' ivot#i ci l!s ara teri"e i ra/vi'a#'e obra/aca e(ocio#al#e pove/a#osti

o'i se od#osi #a obli e e(ocio#al#o$ ve/iva#'a deteta sa (a' o( ! prvi( $odi#a(aivota deteta. Po'a( pove/a#osti ra/li it 'e od po'(a /avis#osti o'! dete ose5a ! prvi((eseci(a ivota to o( o'i 'e dete /avis#o o (a'ci ! s(isl! /adovol'ava#'a *i/iolo" i potreba. Proble(i o'i se 'avl'a'! ! ovo( period! s! o#*li t o o pre!/i(a#'aod$ovor#osti #espre(#ost /a roditel's ! !lo$! i otvore#ost spol'#i( $ra#ica(a porodi #o$ siste(a.

Porod()% .% 'red


18/60

Od4%5%- de)e od rod(te4$%

re(e separaci'e dece od roditel'a s(atra se #a'stres#i'i( do$a8a'e( ! ivot#o( ve ! porodice. Deci treba do/vola /a odla/a a roditel'i preispit!'! vlastite !lo$e esto#espre(#i /a prila$o8ava#'e #ovo#astali( o ol#osti(a. Roditel'i po !"ava'! /adr ati dec!

! porodi #o( o r! e#'! #esves#i o/bil'#i pote" o5a do o'i #'i ovo #asto'a#'e (o edovesti. Sto$a porodica s!prot#o svo'o' *!# ci'i posta'e *a tor ri/i a a #e *a tor /a"titedece i (ladi . U ovo' *a/i porodica se #a' e"5e s!o ava sa proble(i(a odlo e#e separaci'e(ladi od roditel'a #esi$!r#osti i stra a od sa(ostal#osti.

Po.trod(te4$.-% 'orod()%

Ov! *a/! ra/vo'a porodice ara teri"e pra/#o $#e/do @ ! o'o' s! part#eri po#ovo sa(i be/ dece ! svo( do(!. Posle d!$o$ #i/a $odi#a to o( o'i 'e os#ov#a preo !paci'a bilavaspita#'e dece part#eri se s!o ava'! sa potrebo( po#ov#o$ (e8!sob#o$ prila$o8ava#'a#ovo#astali( ivot#i( sit!aci'a(a pro(e#e #a i#a o(!#i aci'e te re$!lisa#'a blis osti i

dista#ce ! od#os!.O.t%re4% 'orod()%


19/60

*"*"! Fun-)(on%4n% 'orod()%

er(i# *!# cio#al#o @ se od#osi #a #e"to "to 'e sposob#o da isp!#i svo'! svr ! ili*!# ci'!. e8!ti( #i'e (o$!5e isto( a#alo$i'o( do5i i do o#a #e de*i#ici'e*!# cio#al#e porodice 'er proce#a da li 'e porodica *!# cio#al#a ili dis*!# cio#al#a /avisi

od cil'eva o'e porodica sebi postavi siste(a vred#osti ivot#o$ ci l!sa i /adovol'e#'ae o#o(s i i !lt!r#i potreba.

+a" ao "to s(o videli da savre(e#a porodica dovodi ! pita#'e sveob! vat#e de*i#ici'e porodice i/ vi"estr! i ra/lo$a ta o *!# cio#al#! @ #or(al#! @ ili /drav! @ porodic(o e(o pos(atrati ao soci'al#! o#str! ci'! o'! odre8!'! i #epre id#e pro(e#e$ledi"ta o tra#s*or(aci'i porodice ! svet! o'i se ta o8e o#sta#t#o (e#'a. Pored to$a #avi8e#'e ovo$ po'(a !ti ! i #a"a li #a is !stva 'e/i i pro*esio#al#a ori'e#taci'a. Jas#o 'eda *!# cio#al#ost porodice /avisi i od od#osa o'i posto'e i/(e8! la#ova porodice ali iod#osa i/(e8! porodice i dr!"tva. Pri(ar#i dr!"tve#i /adata porodice 'e da obe/bedisoci'ali/aci'! i !(a#i/aci'! ove a od#os#o da reira ra/vi'a#'e o#i osobi#a od li #osti

o'e 5e o(o$!5iti dobr! prila$odl'ivost ali to sva a o #e treba da /#a i i o#*or(isti iod#os pre(a dr!"tv!. Svi a!tori o'i s! se bavili *!# cio#al#o"5! porodice isti ! da*!# cio#al#e porodice treba'! da i(a'! vrst roditel's i save/. Roditel'i oriste a!toritet/as#ova# #a /relosti i praved#osti !/ ra/!(eva#'e po"tova#'e sarad#'! i (e8!sob#o topaood#os.

)!# cio#al#! porodic! i/(e8! ostalo$ verovat#o ! veli o' (eri odre8!'! i o e/i'a/a'ed#i i do( o(!#i aci'a i/(e8! la#ova porodice i i#tera ci'a i/(e8! $e#eraci'a. >arav#o porodica ! *or(al#o( s(isl! (o e da posto'i i be/ svi ti odred#ica ali tada$!bi svo' psi olo" i s(isao. Upravo 'e porodica /a'ed#ica ! o'o' posto'i ose5a#'e pripad#osti i solidar#osti. Sva a porodica bi5e !toli o sadr a'#i'a i *!# cio#al#i'a ! oli o

posto'i spre(#ost o#i o'i st!pa'! ! ta v! /a'ed#ic! da isp!#'ava'! i (e8!sob#o/adovol'ava'! va #e l'!ds e potrebe Bblis ost povere#'e sarad#'aC a #e sa(o da ostvar!'!o# ret#e cil'eve Breprod! ci'a e o#o(s a si$!r#ost ili stica#'e dr!"tve#o$ polo a'aC.

)!# cio#al#a porodica i(a *le sibil#! str! t!r#! (o5 sa podelo( a!toriteta 'as#i( porodi #i( pravili(a #e#ar!"e#i( $e#eraci's i( $ra#ica(a i stilo( o'i podsti e!dr! iva#'e. =la#ovi porodice i(a'! svo'! i#divid!al#ost i sposob#ost da odrede blis ost idista#c! (o$! da pod#es! #esla$a#'a i #ei/ves#ost slobod#o i spo#ta#o o(!#icira'! pri vata'! ra/li itosti i osetl'ivosti dr!$i . H!(or #e #ost i bri$a s! sastav#i deo porodi #e at(os*ere. O o#*li t! se $ovori otvore#o a proble(i se ide#ti*i !'! i re"ava'!@.

&(a'!5i ! vid! ra/li ita s vata#'a i de*i#ici'e *!# cio#al#e porodice !#!tar teori'e siste(a iteori's i (odela siste(s e porodi #e terapi'e pre$led teori's i i li#i i $ledi"ta (o ese s!(irati ! etiri $lav#a o#cepta ! de*i#isa#'! #or(al#osti porodice?

1. >or(al#a porodica ao asi(pto(ats a B#or(al#ost ao /dravl'eC2. >or(al#a porodica ao prose #a B#or(al#ost ao prose #ostC3. >or(al#a porodica ao opti(al#a B#or(al#ost ao opti(al#oC

19


20/60

4. >or(al#a porodica , #or(al#i porodi #i od#osi B#or(al#ost ao procesCNor&%4n% 'orod()% -%o %.(&'to&%t.-% /nor&%4no.t -%o 5dr%,4$e0

Pre(a ovo( o#cept! i'e 'e pore lo ! (edici#s o( (odel! #or(al#a ili /drava porodica 'e o#a ! o'o' #e(a si(pto(a ili pore(e5a'a #i od 'ed#o$ la#a porodice.

O$ra#i e#'e ovo$ prist!pa #a'pre le i ! i#'e#ici da 'e ba/ira# #a ods!stv! patolo$i'eB#e$ativa# riteri'!(C i /a#e(ar!'e po a/atel'e po/itiv#o$ *!# cio#isa#'a.


21/60

Pre(a to(e #or(al#o *!# cio#isa#'e porodice 'e proces o'i se odvi'a ro/ vre(e !odre8e#o( socio, !lt!r#o( o#te st! i o'i( se ro/ ra/vo'#e i#tera ci'e ostvar!'!os#ov#i /adaci porodice.

a v! *!# cio#al#! porodic! ara teri"!?; pove/a#ost la#ova ! /a'ed#ic! o'! ara teri"e !/a'a(#i od#os sa povere#'e(

blis o"5! (e8!sob#o( bri$o( i podr" o(; rav#ote a i/(e8! a!to#o(i'e i !/a'a(#osti o r! e#'e ! o'e( posto'i!va ava#'e i#divid!al#osti i i#ti(e o'e i(a respe t /a i#divid!al#e ra/li e ia!to#o(i'! i o'e da'e podstica' /a i#divid!al#o sa/reva#'e

; #e$a soci'ali/aci'a dece i bri$a o ostali( ra#'ivi( la#ovi(a porodice; or$a#i/acio#a stabil#ost sa 'as#i( !lo$a(a i $ra#ica(a; adaptabil#ost apacitet /a pro(e#e od#os#o *le sibil#ost ! od#os! #a !#!tra"#'e

i spol'a"#'e /a teve /a pro(e#o( i e*i as#o prevladava#'e stresa; otvore#a 'as#a i topla o(!#i aci'a; e*i as#o i reativ#o re"ava#'e proble(a pre$ovori(a i sposob#ost da se oristi

"iro spe tar po#a"a#'a i strate$i'a ! ra/re"ava#'! o#*li ta be/ po'ave si(pto(a

; op"tepri va5e# siste( verova#'a o'i o(o$!5ava povere#'e i pove/a#ost sa pro"li( i b!d!5i( $e#eraci'a(a; eti e vred#osti i !va ava#'e "ire dr!"tve#e /a'ed#ice; ade vat#i res!rsi /a os#ov#! e o#o(s ! si$!r#ost i psi osoci'al#! podr" ! pre o

(re e pro"ire#e porodice i pri'atel'a /a'ed#ice i "iri dr!"tve#i siste(a.

>avede#o odre8e#'e *!# cio#al#e porodice potreb#o 'e !potp!#iti i sa osobi#o( ta ve porodice da (o e da raste !pr os bilo a vi( pote" o5a(a #a o'e #aila/i.


22/60

*"*"* D(.=un-)(on%4n% 'orod()%

er(i# dis*!# cio#al#o @ se od#osi #a #e"to "to *!# cio#i"e po$re"#o ili !op"te#e *!# cio#i"e. ave"5e(o #e e od si(pto(a o'i se 'avl'a'! ! dis*!# cio#al#i( porodica(a?; #edostata e(pati'e ra/!(eva#'a i se#/ibil#osti pre(a po'edi#i( la#ovi(a porodice do s dr!$e stra#e posto'i i/ra ava#'e e stre(#e e(pati'e pre(a 'ed#o( ili vi"e la#ova porodice o'i i(a'! poseba# stat!s @

; porica#'e Bodbi'a#'e da se pri/#a posto'a#'e #epo el'#o$ po#a"a#'aC; #eade vat#e ili #eposto'e5e li #e $ra#ice; #epo"tova#'e t!8i $ra#ica

; ra'#osti ! o#*li ti(a Bili previ"e sva8e ili #edovol'#a rasprava i/(e8! la#ova porodiceC; #e'ed#a i #epraveda# od#os BpravilaC pre(a 'ed#o( ili vi"e la#ova porodice

/bo$ #'i ovo$ pola doba sposob#osti rase e o#o(s o$ stat!sa itd.; viso #ivo l'!bo(ore i dr!$i o#trolisa#i po#a"a#'a; ra/vede#i ili ra/dvo'e#i roditel'i ! stal#o( o#*li t! ili roditel'i o'i s! se trebali

ra/dvo'iti ali #is! B#a "tet! vlastito$ detetaC

22


23/60

; #edostata vre(e#a provede#o$ /a'ed#o poseb#o re reacio#i a tiv#osti idr!"tve#i do$a8a'a B i #i ad #i"ta #e radi(o ao porodica @C

; #epri vatl'ivo se s!al#o po#a"a#'e Bprel'!ba pro(is !itet ili i#cestC; deca se bo'e ra/$ovarati o o#o(e "to se de"ava od !5e B! s lop! ili va# porodiceC ili #a bilo o'i dr!$i #a i# ose5a'! stra od svo'i roditel'a

; la#ovi porodice B! l'! !'!5i dec!C o'i #e pri/#a'! 'ed#i dr!$e iBliC odbi'a'! da b!d! vi8e#i /a'ed#o ! 'av#osti Bbilo !#ilateral#o ili bilateral#oC.

a #o 'e 'o" #a$lasiti da dis*!# cio#al#i obrasci #a 'ed#o( #ivo! B#pr. odr ava#'e#estabil#o$ bra aC (o$! biti dis*!# cio#al#i i /a dr!$i #ivo B! ovo( sl! a'! #a s!bsiste(deceC. &sto ta o ade vat#o *!# cio#isa#'e porodice (o e se dosti/ati pre o preoptere5e#osti 'ed#o$ la#a. U oli o ! proce#! ! l'! i(o i "ire soci'al#e siste(e(o e(o !tvrditi i #'i ov! dis*!# cio#al#ost ! od#os! #a porodic! B#pr. " ole iliobda#i"taC pa 'e /ato i#terve#ci'e po#e ad potreb#o !p!titi #e sa(o porodici ve5 i "iri(siste(i(a o'i (o$! biti i/vor dis*!# cio#al#osti. ;ada se porodica s!o i sa ri/o( ili posta#e sves#a pris!stva si(pto(a ili dis*!# cio#al#i od#osa tada 'e #a'spre(#i'a da se

(e#'a.

23


24/60

1"#" FUNKCI E SAVREMENE PORODICE

U #i/! *a tora o'i !ti ! #a ra/vo' deteta i *or(ira#'! li #osti ove a porodica 'e 'eda# od #a'va #i'i . Porodica i porodi #o vaspita#'e predstavl'a'! prvi i te(el'#i st!pa#' !ra/vo'! deteta i #'e$ove li #osti i #i i( se #e (o$! /a(e#iti.


25/60

va #o sredstvo be/ o$a 'e pravila# ra/vo' deteta ! svo' #'e$ovo' celosti #e/a(isliv i#e(o$!5.

Porodica se obi #o de*i#i"e pre(a *!# ci'a(a a pet ! litarat!ri #a' e"5e spo(i#'a#e*!# ci'e porodice 'es!?

1. +iolo" o,se s!al#a i e(otiv#a *!# ci'a2. Reprod! tiv#a *!# ci'a3. - o#o(s a *!# ci'a4. )!# ci'a pr! a#'a /a"tite0. aspit#a i obra/ov#a *!# ci'a.

Soci'al#e *!# ci'e porodice !s(ere#e s! #a podi/a#'e /a"tit! vaspita#'e i soci'ali/aci'!

dece. Od veli e va/#osti 'e soci'ali/ators a !lo$a porodice 'er se to o( ivota ! #'o'*or(ira'! soci'al#e o(po#e#te li #osti ao sto s! psi i e i (oral#e osobi#e a ta o8evr"i se pripre(a da se la# porodice ! lopi ! dr!"tve#i ivot i da i/vr"ava #a pri vatl'iv#a i# dr!"tve#e !lo$e. >a i# #a o'i se *or(ira'! o(po#e#te li #osti od #a'ra#i'e$deti#'stva ostavl'a tra'a# pe at #a sva o$ po'edi#ca.

20


26/60

1"!" B(o4o'e(! se po la#'a sva pa #'a #ad#'i( se #e #o bdi. >'e$ov /#a a' raste !toli o vi"e ! oli o 'e (a#'e dece ! porodici.Sve

e"5i s! sl! a'evi 'edi#ca@ #ad o'i( cela porodica strepi. Pretera#a l'!bav porodice i(asvo'e #e$ativ#e posledice? deca o'i(a se posve5!'e pretera#a pa #'a posta'! estovre(e#o( porodi #i i dr!"tve#i proble(. & sa(o /a o#odavstvo o$ra#i ava discipli#s a prava oca od#os#o roditel'a pre(a deci.S!pr! #ici be/ dece esto se ori'e#ti"! #a !sva'a#'e t!8e dece. a o8e se sve vi"e pribe$ava ve"ta o' oplo8iva#'!. Porodica vi"e #i'e pri(l'e#a od#os#o #a(et#!ta ve5slobod#o i/abra#a. Sociolo/i #a


27/60

1"*" Re'rodu-t(,n% =un-)($%

Savre(e#a porodica se odli !'e relativ#o slabi( #ataliteto( i (ortaliteto(.e8!ti( s(a#'e#'e #ataliteta #i'e dovelo do s(a#'e#'a ve5 do sve s#a #i'e$ pove5a#'a

stope prira"ta'a sta#ov#i"tva. U !pa# bro' sta#ov#i a #ala/i se ! stal#o( porast!. &sti#a$eo$ra*s a i #acio#al#a distrib!ci'a to$ sta#ov#i"tva #i'e rav#o(er#a.

Do I &&& ve a


28/60


29/60

1"1" E-ono&.-% =un-)($%

U savre(e#o' porodici do"lo 'e do /#a a'#o$ preobra a'a e o#o(s e *!# ci'e. Ova porodica #e(a sredstava /a proi/vod#'!. Po#e ad sa(o o#a posed!'e !5! /a sta#ova#'e i ba"t!. O#a /avisi is l'! ivo od plate i /arade va# porodice. O#a vi"e #i'e /a'ed#ica proi/vo8a a @ od#os#o proi/vo8a a 'edi#ica ao patri'a al#a porodica ve5 'e $otovis l'! ivo potro"a a 'edi#ica. >e i sociolo/i s(atra'! da 'e prestala da b!de i /a'ed#ica potro"a a @ 'er s! s!pr! #ici esto !p!5e#i #a obede va# !5e i#d!stri'ali/aci'a i(e a#i/aci'a !5#i !sl!$a odva'a'! e#! od do(a5i poslova a rad va# !5e !p!5!'e obas!pr! #i a #a odvo'e#e ivot#e sredi#e a esto i #a odvo'e#e porodi #e b!d ete deca provode ve5i deo da#a ! " oli i " ols i( !sta#ova(a $de dobi'a'! 'eda# ili vi"e obro a idr.

Pri odi porodice i$ra'! /#a a'#! !lo$! ! #'e#o' stabil#osti. e #'a porodice !s(ere#a 'e a porast! ivot#o$ stadarda i porodi #o$ b!d eta. >e/aposle#ost ili slabe plate dovode dora/dora ! porodici. Privre8iva#'e porodice #i'e #at!ral#o ve5 #ov a#o #i'e se/o#s o ve5(ese #o ili #edel'#o. Porodi #i b!d eti se (ese #o Bili #edel'#oC pla#ira'! vodi se ra !#ao pri odi(a i ras odi(a #asto'i se da se o#i "to e o#o(i #i'e is oriste. &/vori pri oda poti ! po pravil! i/ redov#o$ rad#o$ od#osa ali se dop!#s i i/vori ostvar!'! i va# #'e$a?

o#orar#i( rado( !$ovoro( o del! ber/a#s i( poslovi(a i #a dr!$e #a i#e. Eted#'ai$ra $lav#! !lo$! ! stvara#'! ose5a#'a porodi #e si$!r#osti. isi#a pri oda porodice sl! i

ao (erilo #'e#e dr!"tve#e vred#osti i #'e#o$ !$leda. U SAD 'e ovo ra#$ira#'e i/vr"e#ovrlo dosled#o. odi se ra !#a o spol'#i( obele 'i(a (ateri'al#o$ sta#'a? i/bor !5e ! o'o' porodica sta#!'e (ar a a!to(obola i/bor prodav#ica ! o'i(a se porodica s#adbeva i dr.

Savre(e#a porodica sve vi"e se osloba8a pri(itiv#o !re8e#o$ i opre(l'e#o$ do(a5i#stva.r"i se (e a#i/aci'a poslova ! do(a5i#stv! "to /#at#o s ra5!'e rad#o vre(e potreb#o /a

obavl'a#'e !5#i poslova. Se( to$a vr"i se podela rada i/(e8! svi la#ova porodice be/ob/ira #a pol i !/rast. #o$e *!# ci'e porodice pre#ose se #a i#d!stri'!? pripre(a#'e

ra#e pripre(a#'e /i(#ice i"5e#'e pra#'e pe$la#'e i dr. &" e/ava#'e !5#i poslova #edovodi sa(o do e(a#cipaci'e e#a ve5 i dece #aro ito e#s e. &deal porodice #i'e toli oi(a#'e oli o vali*i aci'a /#a#'e i str! #o obra/ova#'e. e#s a deca ao i (!" a svevi"e te e a stica#'! vali*i aci'a i obra/ova#'a. Sve vi"e se podela rada vr"i i va# porodice? e#a pa a i deca do #e od! i/ porodice #ala/e /aposle#'e va# porodice.Prete #i deo ivota provodi se va# #'e. Ostvariva#'e( sa(ostal#i pri oda la#ovi porodice sti ! ve5! e o#o(s ! sa(ostal#ost. Deca ta o8e (o$! i(ati svo'! i(ovi#!/ara8e#! ili #a dr!$i #a i# dobi'e#! i #'o( raspola$ati ! $ra#ica(a /a o#a.

29


30/60

U ovo' porodici (e#'a se str! t!ra potro"#'e. Do se ! patri'a al#o' porodici i/daci /ais ra#! s(atra'! #a'va #i'i( ele(e#to( potro"#'e ovde se od#os /#at#o (e#'a. Sa porasto( pri oda rast! dr!$i porodi #i i/daci. o #e /#a i da 'e is ra#a sada slabi'a ve5 da pri odi porodice o(o$!5!'! ori'e#taci'! i #a dr!$e ra/#ovrs#e potrebe.

&sti#a i/daci #a is ra#! /avise od pri oda porodice ali s! o#i po pravil! #i i od polovi#e! !p#i (ese #i ili #edel'#i pri oda. Od dr!$i potreba #a've5i s! i/daci #a sta# iodr ava#'e sta#a. U/ro ovo(e treba tra iti ! te" i( sta(be#i( prili a(a "to dovodi doviso i /a !p#i#a o'i se re5! i do tre5i#e pri oda porodice a po#e ad i vi"e. >abav a#a(e"ta'a i po !5a#stva ao i (e a#i/aci'a do(a5i#stva B*ri ider bo'ler i dr.C predstavl'ava a# i/data porodice. >aro ito 'e ara teristi #a el'a savre(e#e porodice /a vo8e#'e(!dob#o$ porodi #o$ ivota i (oder#i( !re8e#'e( sta#a. aove posled#'e esto se tro"e #esra/(er#o veli a sredstva #aro ito /a /adovol'e#'e e#s ila#ova /a $arderobo(. Rast! i !lt!r#e potrebe porodice? "ta(pa #'i$e str! #aliterat!ra (!/i i i#str!(e#ti radio televi/or !(et#i e sli e po/ori"te i dr. a o8erast! i/daci /a re reaci'! /abav! i ra/o#od!? /a $odi"#'i od(or vi e#de i/lete posetelo ali(a sports i( priredba(a !povi#! sports i re vi/ita. Potrebe dece s! ta o8e ! porast!? de i'e i$ra e #'i$e i#str!(e#ti i dr. >a'/ad i(!5#i'e porodice tro"e /#at#asredstva /a #abav ! i odr ava#'e pred(eta l! s!/a? a!to(obila vi e#d, !5ica vila /a

!povi#! #a ita i sl.

Si$!r#o 'e da posto'e ra/li e ! sta#dard! i/(e8! po'edi#i porodica a #aro ito i/(e8!rad#i i i sl! be#i i . U celi#i stabil#ost savre(e#e porodice /avisi od e o#o(s e i politi e stabil#osti apitalisti o$ dr!"tva. U to( s(isl! se pored ostalo$ porodicasoci'ali/!'e Bposta'e /avis#a od dr!"tva ao celi#eC i !pravo radi to$a dr ava (ora da 'o'obe/bedi i/ves#e $ara#ci'e /a #'e#! stabil#ost? po(o5 ! sl! a'! #e/aposle#osti porodi #edodat e /drastve#! /a"tit! ! sl! a'! bolesti pe#/i's o osi$!ra#'e ! sl! a'! starosti i dr.Odav#o se pro! ava'! i potrebe porodice t'. #'e#i pri odi i ras odi /ati( porodi #ista#ovi ao i sve ostale potrebe te se #a os#ov! to$a odre8!'e politi a dr ave pre(a porodici.

Savre(e#a porodica 'e i#i se sve vi"e /a va5e#a potro"a o( psi olo$i'o(. Ob'e tiv#ee o#o(s e te" o5e i e o#o(s i stres dovode do ra/ara#'a bra a i porodice ao (estae(ocio#al#e podr" e i si$!r#osti. Posledice to$a s! s(a#'e#'e valiteta bra a s(a#'e#'e

o#trole #ad sva od#ev#i( ivot#i( to ovi(a i ra/vo'e( dece "to dal'e #eret o dovodido (e8!sob#o$ #e!va a#'a la#ova porodice i ra/vi'a'!5i #e$ativ#! at(os*er! o#a #o(o e !$ro/iti itav porodi #i siste( i e$/iste#ci'! porodice. & part#eri i #'i ova deca trpe5e posledice to$a.

Sa e o#o(s i( i dr!"tve#i( ra/vit o( dola/i i do r!p#i pro(e#a ! !lo$a(a

3%


31/60

la#ova porodice. o se ara teri"e i/(e8! ostalo$ i ! !ve5a#'! prava (a' i i e#s e decei sve i/ra/iti'e( /a tev! /a #'i ovo( p!#o( rav#oprav#osti i ! porodici. Sve 'e (a#'a/ai#teresova#ost l'!di /a st!pa#'e ! bra a sve s! e"5e po'ave alter#ativ#i obli a/a'ed#i o$ ivota part#era. >a alost sve 'e i/ra e#i'i tre#d raspada bra ova i porodica

ao i s! oba (e8! #'i ovi( la#ovi(a.

1"2" Fun-)($% 'ru>%n$% 5%


32/60

Predvi8e#e s! i dr!$e prestaci'e /a poseb#e sl! a'eve ili poseb#a ate$ori'a lica ao i #i/dr!$i (era !pravl'e#i a 'a a#'! porodice. O#e s! ao "to s(o videli dovele do pove5a#'a #ataliteta ! )ra#c!s o' posle dr!$o$ svets o$ rata.

Porodica vr"i /a"tit#! *!# ci'! la#ova 'er o#a 'e ! sta#'! da pr! a ra/#ovrs#e /a"tite

la#ovi(a porodice #ai(e i/dr ava#'e dece /dravstve#e /a"tite /ati( i(a *!# ci'! isoci'al#o$ stara#'a /bri#'ava#'a ostareli i la#ova(a porodice o'i s! #aslo#'e#i #asoci'al#e potrebe.

1"6" V%.'(tn% ( o8r%5o,n% =un-)($%

Pod po'(o( soci'ali/aci'a #a' e"5e se podra/!(eva proces ! e#'a ! to ! o'e$ detevre(e#o( pri vata pravila i$re : o'a vrede ! dr!"tv! ose5a' /a vred#ost #avi e i po#a"a#'a ta o da bi as#i'e s ra/!(eva#'e( (o$lo a tiv#o sara8ivati sa svo'o(dr!"tve#o( o oli#o(. Pod soci'ali/aci'o( se podra/!(eva'! svi !tica'i dr!"tva i #'e$ovi 'edi#ica Bs !pi#a i#stit!ci'aC #a po'edi#ca o'i(a se o# pripre(a /a pre!/i(a#'e svidr!"tve#i !lo$a o'e (! pripada'! i o'i(a o# stvara svo'! li #ost ra/vi'a svo'i#divid!alitet. Soci'ali/aci'a 'e veo(a slo e# proces o'i pla#s i i siste(ats i sprovode porodica " ola i dr!"tve#a /a'ed#ica a o bi se soci'al#o #e/rela deca osposobila /a dal'i

ivot ! soci'al#o' /a'ed#ici. Os#ov#i cil' procesa soci'ali/aci'e 'e da #ovi la#ovi dr!"tva p!te( ! e#'a i i#tera ci'e sa roditel'i(a vaspita i(a #astav#ici(a i li #osti(a i/

!lt!r#o$ i 'av#o$ ivota ao i osoba(a i/ #'i ove o oli#e i dal'e porodice #a! e o#a' tip po#a"a#'a ! (e8!l'!ds i( od#osi(a o'i s! ara teristi #i /a dat! !lt!r! !/ (o$!5#ostadaptaci'e #a ivot#! sredi#! i #'e#e !slove.

Pre(a savre(e#i( s vata#'i(a proces soci'ali/aci'e ! l'! !'e i proces i#divid!ali/aci'e pod o'o( se podra/!(eva sposob#ost po'edi#ca da preva/ila/i odre8e#! soci'al#! sredi#!

o'a #a( 'e #a(et#!ta i da se (e#'a ! s lad! sa sopstve#i( potreba(a. Soci'ali/aci'o(ove ! i obrasce !lt!re prisva'a dr!"tve#e vred#osti i *or(!li"e cil'eve. F'!di !stvarii#e o#o "to sa $ledi"ta dr!"tva (ora'! da i#e. =ove #a' e"5e posta'e bi5e o'e pri vata i

isp!#'ava /a teve dr!"tva a (i to posta'e(o od sa(o$ ro8e#'a. arav#o to o(soci'ali/aci'e po'edi#ac #i'e pasiva# od#os#o #e (ora sva s vata#'a sve #or(e pri#cipeobrasce po#a"a#'a da pri vati. o o( ivota pre sve$a p!te( " olova#'a ove ra/vi'a

riti o i sa(o riti o (i"l'e#'e "to (! dosta po(a e ! i/$ra8iva#'! sopstve#o$ stava ira/(i"l'a#'a.

A$e#si soci'ali/aci'e s! #a'va #i'i i#ioci o'i #eposred#o !ti ! #a soci'ali/aci'! 'edi# e ! proces! rasta i ra/vo'a. U $lav#e a$e#se soci'ali/aci'e spada'! ? porodica vrti5i " ola$r!pe vr"#'a a cr va dr!"tve#e or$a#i/aci'e ao i sredstva /a (asov#! o(!#i aci'!. O#i#e stvara'! siste(#e vred#osti !/ore i #or(e ve5 i sa(o pre#ose #a 'edi# ! o'a sesoci'ali/!'e.

32


33/60

Stadi'!( ra#e soci'ali/aci'e tra'e 7 $odi#a. Ovde pres!d#! !lo$! i(a'! pre sve$a porodicai de i'i vrti5i od#os#o o#a (esta $de deca ! ovo( !/rast! provode #a've5i deo svo$vre(e#a. Os#ov#i vid delat#osti 'e i$ra ro/ o'! dete sti e #avi e ele(e#tar#e rad#edelat#osti i !sva'a #or(e po#a"a#'a

aspita#'e 'e proces *or(ira#'a ove a i (o e(o /a l'! iti da prvi proces vaspit#o$ rada/apo i#'e ! porodici. Porodica 'e spo#a i/(e8! deteta i spol'a"#'e$ sveta. >'e# /adata 'eda #avi #e dete #a rad i pri(ere#o po#a"a#'e ao i da o(o$!5i detet! o#ta t savr"#'aci(a stari'i(a da $a #a! i o od#osi(a ! dr!"tv! i o#o( "to 'e (oral#o i dobro.O#a 'e #a'va #i'a vaspit#a sredi#a #e/a(e#'iva 'e.

>a'te i #a'od$ovor#i'i #a'deli at#i'i i #a'va #i'i posao #a svet! o'i /a teva #a'vi"e(!drosti odl! #osti ta ta pa i i#t!ici'e 'e biti roditel'. >'i(e se *or(ira'! l'!di o'i 5edal'e !s(eravati ra/vo' l'!ds e vrste i odre8ivati #'e#! dal'! s!dbi#!.


34/60

e8!ti( do$a8a se da se svi la#ovi porodice a poseb#o roditel'i i deca #e pridr ava'!isti (oral#i #or(i. U to( sl! a'! porodi #i siste( #i'e dobro i#te$risa# i dola/i do po#a"a#'a po'edi#i la#ova porodice o'e 'e s!prot#o o e iva#o(. Ovo po#a"a#'e (o ese pretvoriti ! devi'at#o ili a ! deli ve#t#o po#a"a#'e. A o do8e do ova vo$ sta#'a porodica #i'e isp!#ila o e iva#! !lo$! vaspita a. e8!ti( (o e se do$oditi da po#a"a#'e

roditel'a odst!pa od dr!"tve#i #or(i t'.da 'e o#o devi'a#t#o ili deli ve#t#o. a va porodica #e (o e da i$ra !spe"#o !lo$! vaspita a i #eop od#a 'e ve5a i#terve#ci'a dr averadi /a"tite i#teresa dece. ;a e se da ! to( sl!"a'! o e iva#'a dece ! od#os! #a roditel'eBili sa(o 'ed#o$C #is! isp!#'e#a "to dovodi ta o8e do pore(e5e#osti ! porodici.

Porodi #o vaspita#'e (o e biti o#/ervativ#i'e i #apred#i'e od dr!"tve#o$ i obr#!to. o(o e ta o8e dovesti do devi'aci'a pa i do deli vet#o$ po#a"a#'a a o se dete #e s#a8e !dvostr! o( polo a'!. U sva o( sl! a'! ta' d!ali/a( ostavl'a d!bo e tra$ove ! #'e$ovo'd!"i. Posle dr!$o$ svets o$ rata raste deli ve#ci'a o(ladi#e ! celo( svet! pa se o#a a opa a i ! soci'alisti i( /e(l'a(a Bsiled i'e !li$a#i ti#e'd eri i dr.C o#a 'e pored#avede#o$ posledica $!bl'e#'a perspe tive ! ivot! ili lo"e$ !tica'a #e i obli adr!"tve#o$ vaspita#'a B*il(ovi ri(i#al#i ro(a#i i dr.C. /apa a se i o(ple s (a#'evred#osti od dece i(!5#i'i roditel'a i viso i str! #'a a.

Roditel'stvo 'e veli a obave/a i i/a/ov stal#i proces o'i ! veli o' (eri /avisi od #a i#a #ao'i s(o i sa(o vaspitava#i ! deti#'stv!. ! 'e i o#o "to s(o #a! ili od #a"i roditel'a

(odeli vaspita#'a o'i s! bili pri(e#'iva#i #a #a(a pa se postavl'a pita#'e od e$a /avisia o 5e(o vaspitavati dec!L Da li 5e(o podsves#o pre!/eti pravila @ #a"i roditel'a a

i a o i #e s(atra(o isprav#i(L Ho5e(o li !(eti da prepo/#a(o $re" e #a"i roditel'aa o i #e bis(o po#oviliL U oli o s(o protiv#ici vaspit#i (etoda #a"i roditel'a da li

to (o e(o pro(e#iti ili i #esves#o ipa po#avl'a(o #a #a"o' deciLU$lav#o( s(o protiv#ici ta vi (etoda sa(o #a re i(a do 'e real#ost (alo

o(ple s#i'a. >ai(e deca #a'vi"e i #a'la "e ! e po pri#cip! t/v. ! e#'a po (odel!. o/#a i da pa(te o#o "to vide rea$!'! o#a o a o roditel'i rea$!'! ! sli #i( sit!aci'a(ai/ra ava'! e(oci'e o#a o a o to rade (a(a i tata. U e#'e po (odel! vrlo 'e (o5#osredstvo obli ova#'a li #osti ali 'e veli i proble( "to roditel'i to$a !$lav#o( #is! sves#i.Roditel'i (ora'! da posvete poseb#! pa #'! #a sopstve#o po#a"a#'e ada s! ! pris!stv!dece. Deca po#e ad ve5! pa #'! po la#'a'! o#o(e "to roditel'i i#e #e$o "to $ovore. ose #aro ito od#osi #a stari'! dec!. A ci'e ili dela roditel'a (ora'! biti ! sa$las#osti sa#'i ovi( re i(a. e ada roditel'i i i#e o#o "to $ovore te tada /aista i ! e svo'! dec!.

O#o "to bi roditel'i eleli da i( dete b!de o#i to (ora'! #a'pre biti sa(i. Otac o'i !r! a(a dr i ci$aret! a $ovori detet! da 'e p!"e#'e "tet#o (a' a o'a vi e #a 5er ! a$ovori 'o' da #e s(e da b!de a$resiv#a pre(a (la8e( brat! roditel'i o'i pri a'! deci dase sve (o e re"iti ra/$ovoro( a (e8!sob#o #e o(!#icira'!... sa(o s! #e e od sit!aci'a

o'e il!str!'! (o5 ! e#'a po (odel! . &sto se do$a8a i to o( vaspita#'a 'er deca #esves#o!sva'a'! o#o "to vide i ! od#os! #a to vi8e#o *or(ira'! po#a"a#'e #a i#e e(ocio#al#o$rea$ova#'a soci'al#e ve"ti#e. Da le (o e(o se otresti @ #a i#a vaspita#'a #a"iroditel'a pod !slovo( da ta #o /#a(o "ta 'e to "to #a( se #e dopada "ta eli(o da

34


35/60

pri(e#'!'e(o ali (ora(o po/#avati sebe i biti sves#i a o se po#a"a(o i pre(a deci i pre(a dr!$i(a. Jedi#o ta o (o5i 5e(o da i/abere(o pravi @ #a i# vaspitava#'a o'i 5e/a'ed#o sa ara teristi a(a de i'e li #osti od #'e$a stvoriti osob! sposob#! da se #osi sa

ivot#i( i/a/ovi(a. Ja o s! oris#a dr! e#'a sa dr!$i( porodica(a sa pri'atel'i(a o'ita o8e i(a'! dec! 'er pr! a'! (o$!5#ost i deci i roditel'i(a da #a o# ret#o( pri(er!

vide #e e dr!$a i'e #a i#e *!# cio#isa#'a.Sva #a"a is !stva bo'e #a"! li #ost i $rade 'e ! 'edi#stve# spo'. >e$ativ#e ili po/itiv#ee(oci'e o'e ve/!'e(o /a #e e do$a8a'e ili l'!de !ti ! #a to a o 5e(o se po#a"ati pre(adeci. &pa i(a(o sposob#ost da ti( is !stvi(a da(o svr ! i da i prelo(i(o ro/ li #! pri/(! "to /#a i da !/(e(o o#o #a'bol'e "to s(o od #a"i roditel'a dobili i to pre#ese(osvo'o' deci.

aspita#'e treba da se odvi'a sves#o i !s(ere#o. Posledice vaspita#'a o'e s! roditel'idobili to o( svo$ deti#'stva #e s(e'! se odra avati #a vaspita#'e poto(stva. Dec! #e bis(eli prep!"tati sl! a'!. >eop od#a 'e !s la8e#ost vaspita#'a ! porodici i obra/ov#i(!sta#ova(a. Roditel'i treba da i(a'! !vid ! ivot deteta i va# porodice. >a'va #i'e odsve$a 'e da se vaspita#'e( !ti e #a post!p e dece a #e #a sp!tava#'e de i'e li #osti.

Da bi roditel'i !spe"#o (o$li vaspitavati svo'e dete o#i ta o8e (ora'! i(ati i a!toritet #ad#'i(a. >e a!toritet ! s(isl! tira#i'e ve5 ! s(isl! ra/!(#o$ ali odl! #o$ vo8e#'a i!s(erava#'a.

;o'i 'e cil' vaspita#'a L O#a' o'i vaspitava trebalo bi da i(a 'asa# cil' pred sobo(. oesto #i'e ta o. ;a o 5e postaviti cil' L Odre8iva#'e cil'a podra/!(eva siste( vred#osti.aspita#'e bi trebalo da te i ra/vo'! o#o$a "to se s(atra dobri(. A "ta 'e dobro L e ito

pita#'e. Ra/li ita dr!"tva ra/li iti cil'evi i siste(i vred#osti.

Da li posto'e #e e op"te vred#ostiL aspita#'e( se pre#osi siste( vred#osti i po$led #astvar#ost. Dva ra/li ita pita#'a , "ta 'e dobro i "ta 'e isti#a.

e ita dile(a str! #'a a da li s! $e#eti a ili !slovi ! o'e( dete odrasta l'! #i /a ra/vo'li #osti 'o" #i'e ra/re"e#a. U pra si se po a/alo da oba *a tora i(a'! !tica'. >e e osobi#e#asle8!'e(o ali (#o$e i sti e(o.

Sva o dete /apo i#'e svo' ra/vo' ! o vir! roditel's o$ do(a a o#da se ta' ra/vo' postepe#o pro"ir!'e i #a celo !p#! l'!ds ! /a'ed#ic!. 'i(e se !ve5i#i sl! a'eva !s(erava !#!tra"#'a i#tera ci'a dece ili od#os o'i deca !spostavl'a'! sa#'i(a sa(i(a. >a dec! #aro ito veli i !tica' i(a'! roditel'i isto$ pola. Dovol'#o 'e sa(o pos(atrati devo' ic! o'a se i$ra l!t o( i #a os#ov! #'e#o$ po#a"a#'a pre(a l!t i (o ese ta #o proce#iti od#os #'e#e (a' e pre(a #'o'.

&$ra 'e veo(a /#a a'a# ele(e#t ra/vo'a sva o$ deteta po"to se #'o(e o(o$!5ava#eposred#a i#tera ci'a s d! ov#o( sve"5!. >ai(e ! i#tera ci'i s o oli#o( sva a

ove ova a ci'a ili #'e$ovo po#a"a#'e !slovl'e#o 'e odre8e#o( rea ci'o( #a o oli#!. U/avis#osti od !#!tra"#'e ide#ti*i aci'e #'e$ovo po#a"a#'e 5e biti (otivisa#o ili potrebo( /a

30


36/60

l'!bavl'! dr!"tvo( pri/#a'e( posedova#'e( itd. U$lav#o( #e(o$!5e 'e i/be5i posred#iili #eposred#i !tica' o oli#e #a ove ov! sves#ost. U i$ri detetova sves#ost presta'e biti!slovl'e#a o oli#o( ili bilo o'o( (otivaci'o( ve5 #ast!pa spo#ta#a !#!tra"#'ai#tera ci'a s #'e$ovo( s!"ti#o( ili reativ#o"5! d! ov#e svesti.

>a ta' #a i# dete posti e a!te#ti #ost o'a 'e #eop od#a /a #'e$ov s(isao#i ra/vo'. a ta' #a i# (! seo(o$!5ava i#tera ci'a s d! ov#o( sve"5! o'a 'e #eop oda# !slov s(isao#o$ ili

slobod#o$ ra/vo'a l'!di. i"l'e#'e da discipli#a i i#ici'ativa roditel'a o$ra#i ava sloboda#ra/vo' deteta #i'e /as#ova#o #a is !stv!. Sloboda ra/vo'a se #e posti e ti(e "to 5e roditel'idop!stiti detet! da radi "to $od o#o eli be/ ob/ira #a posledice. Re/!ltat ta vo$ vaspita#'a5e pre biti isteri #o i sa(ovol'#o dete o$ra#i e#o sebi #i( potreba(a el'a(a i#a$o#i(a #e$o slobod#o ra/vi'e#o dete. a va deca odrast! ! l'!de o'i #is! sposob#i da

o#troli"! svo'e i(p!lse i(e i( se o#e(o$!5ava !spostavl'a#'e *!# cio#al#i od#osa sadr!$i( l'!di(a ili #'i ovo( o oli#o(.

>a'va #i'i riteri'!( o'i treba biti isp!#'e# 'e dobrobit deteta ili #'e$ov pro$resiva#ra/vo'. Pored to$a roditel'i ta o8e (ora'! proce#iti sposob#ost deteta da i/vr"i to "to se od#'e$a /a teva. Roditel'i #i ada #e bi s(eli /a tevati #e"to od deteta "to o#o #i'e ! sta#'! da! i#i po"to bi to veo(a #e$ativ#o !ticalo #a ra/vo' #'e$ovi sposob#osti ili a tiva# ra/vo'#'e$ovo$ pote#ci'ala. U oli o dete #i'e ! (o$!5#osti da !spe"#o i/vr"i o#o "to se od #'e$a/a teva o#o ra/vi'a s!(#'! ! vlastit! vred#ost i sposob#ost. U #'e(! se (o e 'avitiaver/i'a pre(a vlastito' a tiv#osti po"to 'e o# asocira s #e!spe o( i #eade vat#o"5!.

a av #'e$ov !#!tra"#'i stav dobi'a sve i/ra e#i'! (a#i*estaci'! spol'a"#'e#e/ai#teresova#osti be/vol'#osti pasiv#osti ili le#'osti. >a ta' #a i# dete #i'e !(o$!5#osti da ra/vi'a svo' pote#ci'al ili da ot riva a!te#ti #! s#a$! #'e$ove reativ#osti.

e8!ti( po"to 'e /a dec! i o(ladi#! #eop od#o da do8! do i/ra a'a o#i 5e radost i/adovol'stvo reativ#e delat#osti ili svo'i s!"ti#s i vred#osti i potreba /a(e#iti povr"i#s i( i destr! tiv#i(. Od#os#o ! oli o s(atra'! da #is! sposob#i da se i/ra/e

reativ#o o#i 5e se po !"ati i/ra/iti destr! tiv#o. a o8e roditel'i #i ada #e bi s(eli(a#ip!lisati deteto( ili /a tevati #e"to od #'e$a od e$a 5e sa(o o#i Broditel'iC i(ati

oristi a to predstavl'ati ao dobrobit deteta. U oli o 'e potreb#o roditel'i (o$! daobra/lo e svo' /a tev. e8!ti( ! oli o se ta dis !si'a svede #a borb! /a prevlast i poredobra/lo e#o$ i ar$!(e#tova#o$ ra/lo$a ao i o i$led#e #eop od#osti i/vr"e#'a to$/a teva roditel' treba da pred!/(e i#ici'ativ! i i#sistira #a i/vr"e#'! svo$a /a teva.

Sva a o da 'e to 'eda# od #a'deli at#i'i (o(e#ata od #eproce#'ivo$ /#a a'a /a ra/vo'deteta o'e 'e (o$!5e !spe"#o preva/i5i sa(o o#da ! oli o s! roditel'i #epresta#o ili

36


37/60

a tiv#o ! l'! e#i ! ivot i ra/vo' #'i ove dece. Roditel' (ora pravil#o da proce#i tre#!ta ada treba da do/voli ili o(o$!5i detet! #'e$ov sa(ora/vo' a ada da i#sistira #a

bespo$ovor#o' posl!"#osti od#os#o ada 'e potreb#a a i #eop od#a #'e$ova odl! #ai#terve#ci'a i i#ici'ativa.

>arav#o ove ov ra/vo' a o *i/i i i#tele t!al#i ta o i d! ov#i 'e proces o'i tra'e svvre(e #'e$ove e$/iste#ci'e pa 'e sa(i( ti( podlo a# i pro(e#a(a i !tica'! ra/li iti*a tora ali 'e ipa #a'ra#i'i ili po et#i period ra/vo'a sva e osobe od i/!/et#o$ /#a a'a iva #osti.

Sasvi( 'e ra/!(l'iva potreba roditel'a da /a"tite svo'! dec! i da i( ola "a'! bilo a av#apor i te" o5! ! ivot! (e8!ti( i t! 'e potreb#a i/ves#a rav#ote a ili !(ere#ost.

eo(a 'e va #o da deca i(a'! real#! predstav! o ivot! ili o svi( #eop od#i( i/#a a'#i( pita#'i(a e$/iste#ci'e ao sto s! *i#a#si's a dr!"tve#a /dravstve#a itd. >eop od#o 'e da roditel'i r! ovode5i se /relo"5! ili !/rasto( dece ! l'! e dec! ! sva

va #a pita#'a *!# cio#isa#'a do(a5i#stva i dr!"tva. >a ta' #a i# deca #e sa(o "to sti ! potreb#o is !stvo ve5 isto ta o pra ti #o sa$ledava'! sve o#o "to #'i ovi roditel'i i#e /a#'i . i(e se ta o8e *or(ira i s#a #i'e ose5a#'e /a val#osti l'!bavi i po"tova#'a pre(aroditel'i(a.

Roditel'i #e bi s(eli /a tevati pretera#! pasiv#ost deteta.


38/60

Jed#a od #a'stari'i (etoda discipli#ova#'a dece 'e #'i ovo *i/i o a #'ava#'e. O o*i/i o$ a #'ava#'a dece posto'e ra/li ita o#trover/#a $ledi"ta. e8!ti( 'ed#o 'e ipa si$!r#o a to 'e da 'e /lo i# pri(e#iti *i/i o a #'ava#'e deteta ! oli o se #'e$ova posl!"#ost (o e posti5i #a #e i dr!$i #a i#. a ta' #a i# #esa(o "to 5e biti (o$!5e /a roditel'e da !s(erava'! ra/vo' svo$a deteta ve5 5e isto ta odete biti ! sta#'! da ra/vi'a p!#i pote#ci'al svo'e reativ#osti ili ori$i#al#osti.


39/60

F'!ti "to se !pr os svi ti po lo#a i sve$a "to i#e /a dete : o#o ipa ta o #edoli #o po#a"a i "to i br! a roditel'i se #i ad #e !pita'! /a"to se dete ta o po#a"a da li $a #e"to(! i da li 'e sre5#oL U(esto to$a o#i $a $rde a #'ava'! t! ! ili "to 'e #a'$ore po #! da(! po a/!'! da se od #'e$a #i"ta bol'e i #e o e !'! i da #e ver!'! da 5e se i/(e#iti? O#

'e #epopravl'iv #e/a vala# besa# od #'e$a #i"ta #e5e biti :. a o (! !s ra5!'! l'!bav povere#'e ra/!(eva#'e i #esves#o $a $!ra'! #a po$re"a# p!t.

>epri lada# stav roditel'a (o e da od deteta i/a/ove i/(e#'e#o po#a"a#'e "to i/a/ivarea ci'! roditel'a , a/#e $rd#'e #e/adovol'stvo , "to 'o" vi"e povre8!'e dete i po$or"ava#'e$ovo po#a"a#'e i ta o se !la/i ! /a ara#i r!$ #era/!(eva#'a i #e/adovol'stva.

Roditel'i od deteta tra e da b!de vol'#o da pri/#a svo'e po$re" e i da se (e#'a a veo(aret o se /apita'! da li s! i o#i dopri#eli ova vo( po#a"a#'! svo$ deteta i 'o" re8e po a/!'! spre(#ost da detet! po a ! da i( 'e ao "to #e(a'! dovol'#o vre(e#a /a #'e$a.

Dec! vaspitava'! (edi'i o'i svo'i( !tica'e( pobi'a'! (#o$e roditel's e savete. Re la(es rive#e por! e realitM s oN pro$ra(i politi ari sportisti estrad#e /ve/de *il(ov prep!#i rvi i #asil'a. &(a ite a o 'o" pri(era spisa 'e pod!$a a .

aspitava i !lica 'er s! i( roditel'i i s!vi"e !(or#i #ervo/#i /a!/eti. >a ta' #a i# deca/apad#! ! lo"e dr!"tvo i o#da pola o re5! svi dobro po/#ati proble(i , #asil'e ra8eal o ol dro$a privo8e#'a. A o#da 'e te" o pro#a5i spas.

O#o "to 'e #a'alar(a#t#i'e ! posled#'e vre(e i vaspitava'! dr!"tve#e (re e. >iste !la o #e(ate #alo$ #a MSpace )aceboo Nitter o! !be oo$le i svi( ostali((re a(a. Deca ta o sti ! virt!el#e pri'atel'e la' !'! i/'ave ! e po$re"#e stvari !sva'a'!$ro/#e siste(e vred#osti. Po pri#cip! ! e#'a po !/or! i sta#dard#o$ i/$ovora a o (o eo# (o$! i 'a : dete se /a a i /a #e i lo" pri(er i po #e da $a opira. &de#titet l'!di sa

o'i( se ra/$ovara #i o #e (o e da potvrdi B! oli o se #e po/#a'!C pa (o e do5i do 'a oo/bil'#i proble(a. Deca s! #aiv#a i podlo #a !tica'! i !be8iva#'!.

Savre(e# #a i# ivota !ticao 'e #a (#o$e da potp!#o /a#e(are tre#!t e provede#e sa#a'bli i(a. &sti#a 'e da #a( br/a sva od#ev#ica #e da'e (#o$o prostora #i vre(e#a da! iva(o ! porodi #o( do(! ali to #i'e opravda#'e i #e s(e da b!de bar a o eli(o daodr i(o /dravo( i vrsto( ta o dra$oce#! vred#ost /va#! porodica. A os#ov sva e porodice 'e pre sve$a dobra o(!#i aci'a.

;o(!#i aci'a predstavl'a o os#ic! stabil#osti bra a i porodice a #'e# valitet /avisi odspre(#osti #'e#i la#ova da pre!/(! bri$! /a #e$ova#'e ra/!(eva#'a sarad#'esaose5a#'a i !va ava#'a t!8i potreba.


40/60

;valitet o(!#i aci'e /avisi i od o(!#i acio#i ve"ti#a i obra/aca o'i se ! e odroditel'a i $e#eraci's i pre#ose #a dec!. Posto'i sva od#ev#a potreba da se roditel'ido$ovara'! i !sa$la"ava'! o o or$a#i/aci'e porodi #o$ ivota tro"e#'a #ovca vaspitava#'adece pla#ira#'a b!d!5#osti.

U oli o i/(e8! #'i posto'i od#os (e8!sob#o$ ra/!(eva#'a i !va ava#'a ra/li a saspre(#o"5! /a #ala e#'e o(pro(is#i re"e#'a ! #'i ovo( (e8!sob#o( od#os! i od#os! pre(a deci to 5e dopri#eti i $ra8e#'! !sa$la"e#i od#osa ! bra ! i roditel'stv! i stvara#'! podstica'#e li(e /a de i'i rast i ra/vo' ao i /a ! e#'e i pri vata#'e (odela #e#asil#e

o(!#i aci'e.

>a've5a dobit od roditel'evo$ sa(oot riva#'a 'e ra/vi'a#'e valitet#o$ od#osa sa deco( 'er a o o#i i(a'! rabrosti da po"te#o i otvore#o ot ri'! sebe o#da ti(e o rabr!'! i dete dai( ot ri'e a vo 'e o#o. U(esto da se 'ed#o od dr!$o$ ot!8!'! treba da ra/vi'a'! od#os blis osti i a!te#ti #osti. Deca ao i odrasli #e /#a'! a o #'i ovo po#a"a#'e !ti e #a

dr!$e i esto s! i/#e#a8e#a ada s vate a o i( se roditel' ose5a a ada i( se #a to ! a ee"5e ele da b!d! !vi8a'#i'a.

Po el'#o 'e da se deca !ve ! l'! e ada se do#ose bilo a ve odl! e 'er /a'ed#i ido#ete odl! e o#a pri vata'! ao svo'e i ose5a'! od$ovor#ost i obave/! da i sproved!.

#o$e porodice s! da#as optere5e#e i vaspita#'e dece 'e !$lav#o( prep!ste#o pred" ols i( " ols i( i dr!$i( !sta#ova(a. a' e dec! 'o" do s! vrlo (ala ve5 od ,12 (eseci preda'! ! 'asle i vrti5e #a !va#'e. Deca svo'e roditel'e vi8a'! #a rat oroditel'i s! ili #a poslov#o( p!t! ili po 12 d#ev#o rade. >e a deca s! prep!"te#a i sa(asebi od svo'e sed(e $odi#e bri#! o svo'o' is ra#i i do(a5i( /adaci(a od !5e sa(a.

Sa dr!$e stra#e roditel'i (o$! da sara8!'! sa str! #i( lici(a i (o$! dobiti sve i#*or(aci'eo potreba(a dece. U da#a"#'e( svet! #e posto'e $ra#ice ! toli o' (eri ao #e ad "to seti e otvore#i ra/$ovora o proble(i(a. +e/ ob/ira #a sve da#a"#'e (o$!5#osti sarad#'e i

o(!#i aci'e str! #i lica i roditel'a 'o" !ve 'e veli bro' /lostavl'a#e i /apostavl'a#edece.

S!"ti#a 'e da dobar ili lo" roditel' #is! #epro(e#l'ive i o#a #e ate$ori'e. e#'a(o seraste(o sa/reva(o sa #a"o( deco( sa(i reira(o i (odi*i !'e(o (etode vaspita#'a !s lad! sa o ol#osti(a !/rasto( porodi #o( sit!aci'o(. e"ti#a vaspita#'a !pravo 'e !to(e "ta 5e(o !raditi sa o#i( "to s(o po#eli i/ pri(ar#e porodice. ;oris#e stvari trebalo bi /adr ati o#e (a#'e pri'at#e pro(e#iti i prila$oditi svo( detet!. >e i l'!di sa dr!$estra#e ita'! literat!r! i /a(i"l'a'! ideala# siste( vaspita#'a. e8!ti( vre(e#o( i sa(areal#ost de(a#t!'e 'er #e posto'i 'edi#stve#i siste( vaspit#i pravila #iti 'e vaspita#'e#e"to "to (o e(o da #a! i(o. rlo esto roditel'i #esves#o po i#'! da li e #a svo'e o evei (a' e a i/$ovara'! ide#ti #e re e#ice i rade o#o /a "ta s! bili si$!r#i da #i ada #e5e.

aspita#'e i !op"te od#os o'i roditel'i i(a'! sa deteto( /avisi od #'i ovi sposob#osti dase s#a8! ! odre8e#i( sit!aci'a(a i #'i ove vol'e da se s!"ti#s i bave deteto( pr! e (!

4%


41/60

e(oci'e osl!" !'! #'e$ove el'e #ada#'a potrebe... Roditel'i treba da b!d! ba/a #a''a ia!toritet o'e( se ver!'e a de i'e povere#'e 'e #a'bol'a #a$rada /a dobro vaspita#'e 'er posta'e #a'(o5#i'e or! 'e o'e roditel' i(a ! adolesce#ci'i ili #e i( dr!$i( t!rb!le#t#i( periodi(a detetovo$ ivota. Dobar roditel' 'e o#a' o'i !spe da $a ste #e. O# i $re"i ali 'esposoba# da te $re" e pri/#a i ispravi.

Uspe 5e(o posti5i sa(o ! oli o i(a(o sposob#ost da sa(o riti #o sa$leda(o vaspit#e(ere o'e pri(e#'!'e(o a o ! dete i(a(o povere#'a i a o $a voli(o. Da bis(o $a "to preosa(ostalili #a'va #i'e 'e da $a osposobi(o da posta#e #e/avis#o.

o podra/!(eva da (! se o(o$!5i da sa(ostal#o obavl'a sve d! #osti o'e sra/(er#o#'e$ovo( !/rast! (o e da obavi. U/ to $a treba rabriti !livati (! povere#'e i 'a ati#'e$ove sposob#osti. Po potrebi detet! treba i po(o5i ali #i ada pre!/i(ati detetoved! #osti #a sebe.


42/60

2"#" VASPITAN E KAO ORU?E PORODINE SOCI ALIZACI E

2"!" O.no,no ,%.'(t%n$e u 'orod()(

Porodica i(a veo(a /#a a'#e vaspit#e /adat e o'e (o e !spe"#o da ostvar!'e

! oli o /a to posto'e sledeci !slovi?; (e#tal#a i (oral#a /relost roditel'a i #'i ova pripre(l'e#ost ao i odre8e#asposob#ost da se bave vaspit#i( proceso(

; e(ocio#al#a pove/a#ost deteta sa roditel'i(a i dr!$i( la#ovi(a porodice i/e$a proi/ila/i ose5a#'e deteta da 'e el'e#i la# porodice da 'o' pripada te da !

#'o' (o e #a5i oslo#ac; !s la8e#i od#osi i/(e8! la#ova porodice (e8!sob#a pris#ost i (o$!5#ost da !

!/a'a(#o' sarad#'i re"ava'! porodi #e proble(e; pri(e#'iva#'e ta vi (etoda ! vaspita#'! o'e pola/e od !#!tra"#'i dispo/ici'a

deteta ostavl'a'! dovol'#o prostora /a slobod#o opredel'iva#'e i ra/vi'a#'esa(ostal#osti i#divid!e.

Roditel'i treba sves#o i pro(i"l'e#o siste(s i i or$a#i/ova#o da del!'! da dete #e b!de prep!"te#o sa(o( sebi. #o$i roditel'i #e s vata'! va #ost *i/i o$ ra/vo'a svo$ deteta. >is! sves#i (o$!5#osti svo$ !tica'a #a dete da o#o b!de /dravo 'a o i otpor#o. &(a'!obave/! da deci obe/bede !slove /a i$i'e#s e a otiv#osti da b!d! ista i !red#a. >eop od#o 'e da #a! e d#ev#i red da i( se obe/bedi (o$!5#ost /a /drav sa#.

a #o 'e posticati de i'e po/itiv#e i#tele t!al#e post!p e i o(o$!5iti (! "iro ! lepe/!i#tele t!al#i a tiv#osti. Pored i#tele t!al#i treba !vati i #e$ovati estets e vred#osti aoi #e$ovati de i'! reativ#ost o'o( se stvara d! ov#i proces o'i tra'e sve vre(e #'e$ovee$/iste#ci'e pa 'e sa(i( ti( podlo a# i pro(e#a(a i !tica'! ra/li iti *a tora ali 'e ipa

#a'ra#i'i ili po et#i period ra/vo'a sva e osobe od i/!/et#e va #osti.Eto se ti e (oral#o$ vaspita#'a treba #a$lasiti da ove #e treba da ivi ao 'edi# a sa(a/a sebe ve5 da 'e ove dr!"tve#o bi5e ta o da 'e i to 'eda# od /a teva o'i se tra e. a #o 'e da dete ! porodici #a! i o red! o pravili(a. reba $a postaviti ! sit!aci'! ! o'o' 5e io#o sa(o delovati po (oral!. a ta' #a i# dete posti e a!te#ti #ost o'a 'e #eop od#a /a

42


43/60

#'e$ov s(isao#i ra/vo' a #o 'e voleti isti#! a #e la to ta o8e treba da se #e$!'e ! s lop! porodice #a ta' #a i# se 'a a'! ve/e.

A!toritet se sti e li #i( pri(ero( i istra'#o"5! a #e stro$o5o(. >eop od#o 'e dete! l'! iti ! !5#e poslove o'i (! #is! #edost!p#i i va# #'e$ovi (o$!5#osti. >eop od#o

'e obratiti pa #'! #a vrste a/#i i istra'#osti ! a #'ava#'!.&(a'!5i ! vid! ove *a tore roditel'i treba'! pa/l'ivo da oce#e a o da oriste svo' a!toritet prili o( #a$ra8iva#'a i a #'ava#'a a o bi osi$!rali da #'i ovo dete la o #a! i o#o "to#'i ovi roditel'i ele i ti(e se postara'! da se dete /dravo ra/vi'a ao li #ost. A!toritetroditel'a se posti e i odr ava #'i ovo( stal#o( odl! #o"5! i dosled#o"5!. a dosled#ost se#aro ito od#osi #a /a teve roditel'a. >ai(e ! oli o roditel'i /a teva'! #e"to od deteta o#i(ora'! biti si$!r#i da se ta' /a tev dosled#o sprovede. >i"ta vi"e #e !(a#'!'e a!toritet roditel'a #e$o ada do/vole detet! da #'i ov /a tev #e b!de isp!#'e#. Etet#i'e 'e /a tevati #e"to od deteta i do/voliti da ta' /a tev dete #e i/vr"i#e$o !op"te #e /a tevati.

&sto ta o roditel'i se (ora'! od#ositi veo(a od$ovor#o ili saves#o pre(a svo'i(/a tevi(a. Sto /#a i da (ora'! veo(a dobro ra/(otriti val'a#ost /a teva ! od#os! #aodre8e#e riteri'!(e.

Soci'al#e *!# ci'e porodice !s(ere#e s! #a podi/a#'e /a"tit! vaspita#'e i soci'ali/aci'!dece. >a i# #a o'i se *or(ira'! o(po#e#te li #osti od #a'ra#i'e$ deti#'stva ostavl'atra'a# pe at #a sva o$ po'edi#ca.

43


44/60

2"*" Mor%4no ,%.'(t%n$e u 'orod()(

Qil' (oral#o$ vaspita#'a !s(ere# 'e #a *or(ira#'e slobod#e !(a#e i (oral#eli #osti o'a 5e to o( svo$a ivota te iti !spostavl'a#'! isti#s i l'!ds i od#osa ! o'i(a5e ove biti #a'vred#i'e bi5e ce#iti se i po"tovati #'e$ovo dosto'a#stvo i $de 5e seostvariti bratstvo i 'ed#a ost svi la#ova l'!ds e /a'ed#ice.

ladi (ora'! /#ati "ta 'e (oral e(! sl! i i a vi s! #'e$ovi /a tevi s ob/iro( #a l'!ds e post!p e. Sti !5i /#a#'a o (oral! dete se osposobl'ava da pravil#o vred#!'e svo'e po#a"a#'e po#a"a#'e dr!$i l'!di i da /a!/i(a riti a# stav pre(a ta vo( po#a"a#'! idelova#'!. Ostvariva#'e ovo$ /adat a /a teva da se od (ladi li #osti *or(ira'!sposob#osti /a oce#'iva#'e (oral#i vred#osti o'e se (a#i*est!'! ! (e8!l'!ds i(od#osi(a ! ra/li iti( sit!aci'a(a. Upo/#ava#'e( sa (oral#i( vred#osti(a ! dr!"tv! iosvetl'ava#'e( odre8e#e (oral#e ate$ori'e ! o# ret#o' sit!aci'i o(o$!5i5e(o (! daa tiv#i( ! l'! iva#'e( sebe ! dr!"tve#! delat#ost posti$#e sposob#ost da isprav#ooce#'!'e svo'e post!pa#'e.

Pri ra/vi'a#'! (oral#e svesti 'a o 'e va #o ra/vi'a#'e od$ovor#osti pre(a sebi i dr!"tv!.=ove ovo po#a"a#'e treba da /avisi o vlastito' o#troli "to a*ir(ira od$ovor#ost predsobo( i dr!"tvo(. Sa ra/vo'e( l'!ds e svesti ra/vi'a se i #'e$ova sa(osvest. Eto se li #ostvi"e osa(ostal'!'e "to vi"e posta'e svesta# svo'e vlastite a tiv#osti i #'e#e e*i as#osti to 'ei ve5a #'e#a sa(osvest o'a (! posta'e (erilo /a #'e$ov! vlastit! a tiv#ost i odl! iva#'e.

! sa(osvest ! (oral#o( ivot! #a/iva(o save"5!. Savest 'e /#a i savest o vlastito'rivici /bo$ po$re"#o$ post!pa#'a i osloba8a#'e /bo$ pravil#o$ delova#'a.

lade treba ve bati ! (oral#i( post!pci(a i ta o *or(irati (oral#e #avi e. >avi edopri#ose da se po'edi#ac ! odre8e#i( o ol#osti(a vlada o#a o a o treba. U oli o s!*or(ira#e pravil#o i dobro o#e osi$!rava'! ta #e i ade vat#e post!p e ! ra/#i( ivot#i(sit!aci'a(a? ! porodici " oli rad#o' or$a#i/aci'i to o( 'ela ! o(!#i aci'i sa l'!di(a...Od #avi a /avisi od#os po'edi#aca pre(a dr!$i( l'!di(a pa o#e predstavl'a'! te(el' po#a"a#'a. O (oral#i( #avi a(a /avisi i od#os po'edi#aca pre(a rad! d! #osti(a iobave/a(a pre(a pravili(a /a'ed#i o$ ivota.

U ra/li iti( ivot#i( sit!aci'a(a potreb#o 'e post!piti ! s lad! sa (oral#i( stavovi(a.a vo po#a"a#'e tra i s#a$! vol'e i vrsti#! ara tera. Ra/vo' po/itiv#i osobi#a vol'e iara tera od deteta 'e 'eda# od veo(a bit#i /adata a (oral#o$ vaspita#'a. ;od deteta

44


45/60

treba ra/vi'ati po/itiv#e vol'e#e osobi#e ao "to s!? odl! #ost i#ici'ativ#ost s(elostvrsti#a i/dr l'ivost i !por#ost a s!/bi'ati #e$ativ#e osobi#e ! o'e !bra'a(o?olebl'ivost le#'ost povr"#ost #esa(ostal#ost #eod$ovor#ost. ol'a 'e tes#o pove/a#a saara tero( /ato se esto a e da 'e vol'a i (a ara tera. Ra/vo' (oral#e svesti e(oci'a

i vol'e ove ! da'e odre8e#i (oral#i li . Pod ara tero( podra/!(eva(o os#ov#e

ara teristi e (oral#o$ li a ove a po o'i(a se o# isti e ao (oral#a li #ost ! svi(svo'i( post!pci(a. ;ara ter se ra/vi'a od #a'ra#i'e$ doba do ra'a ivota. ;ra'#'i cil'(oral#o$ vaspita#'a 'e *or(ira#'e po/itiv#o$ ara tera. ;od deteta treba ra/vi'ati po/itiv#ecrte ara tera ao "to s!? estitost pravi #ost isti#ol'!bl'ivost dr! el'!bl'ivost rad#ostsvestra#ost ta #ost s ro(#ost riti #ost sa(ostal#ost dosled#ost i dr.

S%&o.t%4no.t

Sa(ostal#ost 'e os#ov#i !slov da (oral#o *or(ira#a i celovita li #ost posta#e sa(ostal#a.Fi #ost se (ora osposobiti /a vlastito odl! iva#'e prerasti ! svo'e #a$o#e i or$a#s e potrebe ra/vi'ati svo'e i#terese i cil'eve. +e/ sa(ostal#osti delat#ost ove a 'e el'a

dr!$i li #ost 'e ! #'e(! /a r l'ala. >'e$ova ose5a#'a s! povr"#a a vol'a 'e pasiv#a. /ato 'e va a# /adata vaspita#'a ra/vo' sa(ostal#osti. Ra/vo' sa(ostal#osti odvi'a se !vaspit#o( proces! i tes#o 'e pove/a# sa svi( dr!$i( vaspit#i( #apori(a. Uslov /a ra/vo'sa(ostal#osti predstavl'a povere#'e ! ove a be/ o$a se sa(ostal#ost #e bi #i ad ra/vila.

Do.4edno.t

Dosled#ost 'e osobi#a ara tera o'a 'e #eop od#a /a ar(o#i's i ra/vo' li #osti. Ovaosobi#a /#a i ver#ost pre(a li #osti ver#ost pre(a sa(o( sebi ali se (a#i*est!'e pre(adr!"tv!. aspita#i a treba ta o !s(eravati da obi a'e vred#osti i /a o#itosti ! post!pa#'!s lad#o i dosled#o i/ra ava i isp!#'ava. >a ta' #a i# 5e(o $a osposobiti da post!pa

sa(ostal#o i od$ovor#o. Fi #ost o'! ara teri"e dosled#ost stra#o 'e oleba#'e i/(e8!(#o"tvo !tica'a o#a post!pa i/ !vere#'a. Po$re"#! dosled#ost o'a se ispol'ava ! vid!tvrdo$lavosti i do$(ati #osti treba #asto'ati ot lo#iti i/ vaspita#i ove li #osti.

Kr(t(3no.t

;riti #ost predstavl'a osobi#! ara tera o'a se o$leda ! sposob#osti ove a da oce#'!'evred#ost vlastito$ post!pa#'a pre(a sebi i pre(a o oli#i i da oce#'!'e po'ave spol'#o$sveta. es#o 'e pove/a#a sa dosled#o"5! i po(a e ove ! da se oslobodi tvrdo$lavosti ido$(ati #osti. Fa "e 'e i(ati riti i stav pre(a spol'#i( od#osi(a i po'ava(a #e$o pre(a sa(o( sebi. U ra/vi'a#'! riti #osti treba i(ati ! vid! i 'ed#! od +o i'i e i#i dr!$i(a o#o "to #e eli" da dr!$i i#e tebi @. ;ao i#tele t!al#o,(oral#aosobi#a riti #ost osposobl'ava#'a /a ra/li ova#'e dobra i /la pravde i #epravde isti#e odla i #a! #e isti#e od do$(e... a vo ra/li ova#'e po(a e od *or(ira#'a slobod#o$ isa(ostal#o$ ove a.

For&(r%n$e ( re%9o,%n$e .&(.4% 5% et(3-e ,redno.t(

40


46/60

Jeda# od /adata a (oral#o$ vaspita#'a predstavl'a ra/vi'a#'e s(isla /a eti e vred#osti. >e$ova#'! to$a s(isla dopri#osi *or(ira#'e (oral#e spo/#a'e (oral#i !vere#'a(oral#o$ po#a"a#'a i delova#'a.


47/60

porodice predstavl'a'! os#ov#i (odel detetovo$ po#a"a#'a. ;ro/ porodic! se prela(a "iro spe tar dr!"tve#i /a teva i i(perativa o'i se i postepe#o pre#ose #a dete. Pravil#o!s(erava#'e li #i pri(er i dosled#ost roditel'a predstavl'a'! os#ov#i pred!slov /a ra/vo'isti#s e (oral#osti od deteta. U porodici dete sti e (oral#o vaspita#'e a ova' #a'vi"e/avisi od sredi#e ! o'o' ivi. Roditel'i !ti ! #a stvara#'e (oral#i spo/#a'a !vere#'a

stavova po#a"a#'a i delova#'a. & (oral#i ra/vo' (ora biti /avis#o o !/rast! pri(ere#ode i'e( dob!. =itav porodic#i ivot d#ev#i red od#osi (e8! la#ovi(a porodice vedra irad#a at(os*era predstavl'a'! sit!aci'e i/ o'i dete (o e sticati (oral#o is !stvo i #or(e/a'ed#i o$ po#a"a#'a.

Dete o'e se pravil#o vaspitava ! porodici o'e i(a (oral#o !/or#e roditel'e o'e pripada$r!pi vr"#'a a ! o'o' se !va ava'! op"steva e5a (oral#a #a ela i ! o'o' i(a po/itiv#e!/ore o'e ! " oli !va ava svo'e #astav#i e i #'i ova !s(erava#'a i(a real#e !slove da sera/vi'e ! (oral#o /rel! li #ost.

Dete do *" (4( 1" 9od(ne

Jedi#o 'e (erilo po#a"a#'a /a dete to$ doba posti/a#'e vlastito$ !$o8a'a i /adovol'stva. a 'e *a/a poseb#o va #a /a !spostavl'a#'e savesti. >a'bol'a os#ova (oral#o$ ra/vo'a bi5e#e #ost topli#a i /adovol'ava#'e svi de i'i potreba Bpotreba #e tre#!t#i el'aCPotrebe? biolo" e potrebe potreba /a si$!r#o"5! l'!bavl'! i pripada#'e(.

re#!t#e /el'e? pre o(er#o 'ede#'e slat isa dobiva#'e sva e el'e#e i$ra e !dara#'edop!"ta#'e detet! da i#i sve "to (! pad#e #apa(et. opla e(ocio#al#a ve/a sa roditel'e(a #e stro$ost i (oral#o po! ava#'e 'este os#ova b!d!5e$ (oral#o$ ra/vo'a sa roditel'e(#a prela/! i/(e8! 2. i 3. $odi#e ada dete po i#'e ! iti "ta 'e dobro a "ta to #i'e.

Dete (5&e+u 1" ( 6" 9od(ne

U to( dob! prevladava e$oce#tri #a *a/a ra/vo'a (oral#osti. Dobro 'e o#o "to se #ea #'ava. Posl!"#ost se /as#iva #a stra ! od a #'ava#'a. Deca 'os #e(a'! !#!tra"#'i

ose5a' (oral#osti i savesti #'i ovo po#a"a#'e !s(erava'! #a$rada i a/#a. U po et ! to$ra/dobl'a va a# 'e stra od a/#e 'er !ti e #a ra/vo' 'ed#ostav#o$ obli a savesti. Deca #era/!(e'! s(isao dobra i /la. >a pri(er b!d!5i da dete #e ra/!(e po'a( #a(ere o#o 5es(atrati da 'e sl! a'#o ra/bi'a#'e 0 asa ve5i prest!p #e$o #a(er#o ra/bi'a#'e 'ed#e a"e.&a o 'e de i'e (i"l'e#'e o$ra#i e#o o# ret#o i e$oce#tri #o od dece (la8e od 6 $odi#a#ala/i(o (#o$o obele 'a (i"l'e#'a o'a o(o$!5!'! ra/vo' savesti.

Dete (5&e+u 7" ( @" 9od(n%

Deca to$ doba posta'! sve osetl'ivi'a #a vrste i a vo5! t!8i ose5a'a. O o sed(e $odi#eo#a ra/!(e'! slo e#i'e ose5a'e ao stid po#os rivic! a #a o# os(e $odi#e #a$lo se pobol'"ava ra/!(eva#'e t!8i ose5a#'a. &stovre(e#o po i#'e pove/iva#'e prest!pa s#e$ativ#i( ose5a'i(a i(e se ra/vi'a prava savest. Post!p#o deca posta'! stvar#o (oral#eosobe po#a"a'! se pre(a (oral#i( #a eli(a. Potp!#o ra/!(e'! e(ocio#al#e posledicedobro$ ili lo"e$ i#a i predvi8a'! "ta 5e ve5i#a l'!di ose5ati /bo$ #'i ovo$ prest!pa ilidobro$ dela.

47


48/60

>a ra'! (o e(o /a l'! iti da (oral#a svest sadr/i o$#ici'! ose5a'e i po#a"a#'a t'. #a"e/#a#'e re/o#ira#'e ose5a'i a ci'e i po#a"a#'a *or(ira'! #a"! (oral#! svest i da 'e (oral#ira/vo' bita# ra/li it od osobe do osobe i da /aista od #'e$a /avise ostali *a tori o'i s!/#a a'#i /a sva ! li #ost.

2"1" Autor(tet u =un-)($( ,%.'(t%n$% u 'orod()(

Roditel' 'e d! a# da pa/i a o oristi svo' a!toritet i da pravil#o oce#i ada i !o'o' (eri $a treba oristiti a da o# i(a po/itiva# !tica' #a ra/vo' deteta. O !vati a!toritet

/#a i od$a'ati ! po"tova#'! de i'e li #osti. Roditel'i se pre(a detet! treba'! od#ositi ao

pre(a b!d!5e( ove ! a #e vre8ati $a po#i avati te !$!"ivati #'e$ove ose5a'esa(ostal#ost i#ici'ativ! i ivot#! a tiv#ost a istovre(e#o postavl'ati pred #'e$a /a teve iobave/e o'e 'e d! #o i/vr"avati. &(ati a!toritet /#a i svestra#o se bri#!ti /a dete. Detesti e povere#'e ! svo'e roditel'e a o #epresta#o ose5a da ! #'i(a #aila/i #a oslo#ac !ve pa i o#da ada $re"i ada (! 'e te" o.


49/60

posredstvo( #a$rada i a/#i. Roditel' #a$rada(a pot repl'!'e odre8e#a po#a"a#'a aa/#a(a $asi ostala po#a"a#'a @. Posle odre8e#o$ bro'a po#avl'a#'a #a$rada i a/#i dete se

(o e o#tolisati p! i( obe5a#'e( da 5e biti #a$ra8e# ili a #'e# ! oli o #e"to !radiod#os#o #e !radi.

Sva i roditel' se ! vaspita#'! svo$ deteta s!sreo sa dile(a(a o o #a$ra8iva#'a ia #'ava#'a , od o$ !/rasta po eti o$ i#te#/iteta po vale i represi'e treba da b!d! da li5e od deteta posti5i o e iva#e re/!ltate...

Eto se #a! #e teori'e i istra iva#'a ti e veli i bro' str! #'a a se /ala e /a povre(e#o#a$ra8iva#'e i a #'ava#'e.

O#o "to sva i /#a a'a# de i'i post!pa treba da prati 'e sva a o roditel'ov o(e#tar. o "to 'e vred#o val'a po valiti ista5i a o#o "to 'e /a os!d! o vali*i ovati ao lo"e. Detet! trebadosled#o ob'a"#'ava#'e( i post!pci(a po(o5i da i/$radi svo' siste( oce#'iva#'a po'ava i post!pa a. Uve 'e va #o da s vati ! e(! 'e po$re"ilo da ra/!(e i #a isti #a i# oce#i

prest!p. ada posta'e dovol'#o i povre(e#o #a$raditi ili !(ere#o a/#iti bilo is a/iva#'e(l'!t#'e !s ra5iva#'e( #e e el'e#e a tiv#osti ili odla$a#'e( /adovol'e#'a #e e el'e. =estose isti e #e$ativa# e*e at pre o(er#o$ i obave/#o$ #a$ra8iva#'a o'e tada $!bi #asti(!lativ#o' (o5i. Dete #avi #e #a #a$rade i o#e presta'! da $a (otivi"!. #o$o po/itiv#i'e del!'e povre(e#o #a$ra8iva#'e 'er dete i/ves#o vre(e /a(i"l'a #a$rad! o'!5e po#a"a'!5i se #a odre8e#i #a i# dobiti. a o8e i obave/#o a #'ava#'e ra/vi'a*or(alisti i pro*esio#ala# @ od#os li"e# topli#e i l'!bavi. Dete o'e i(a topao od#os saroditel'i(a i#te#/iv#o do ivl'ava rivic! i ad #i'e a #'e#o ! oli o #'e$ovo po#a"a#'e/asl! !'e i dobi'e pre or.

a #o 'e da a/#e b!d! o#str! tiv#e. Eta to /#a iL Da b!d! o# ret#e t'. da ! post!pa#'!

sa deteto( a/#ite #'e$ovo o# ret#o po#a"a#'e ili sit!aci'! a #e #e ! #'e$ov! op"t!osobi#! ili po a/a#e e(oci'e. +ilo bi dobra da roditel'i s vate da i deca i(a'! pravo #a#e$ativ#e e(oci'e ba" ao i odrasli.

>a$ra8iva#'e( se !spostavl'a blis i'i od#os sa deteto( !ti ete #a #'e$ovosa(opo!/da#'e stvara#'e po/itiv#e sli e o sebi $ra8e#'e povere#'a. o e se desiti da 5e br/o po eti da o e !'e odre8e#e #a$rade /a #e a po#a"a#'a "to 5e stvoriti !/a'a(#!(a#ip!lativ#! ve/!. O#o "to se !p!'e detet! #e treba da b!de #a$rada ve5 do$ovor i/(e8! roditel'a i deteta.

O#o ! e(! se svi sla ! ada 'e podi/a#'e (ladi #ara"ta'a ! pita#'! 'e da se #a'bol'i

e*e ti posti ! o#da ada roditel'i !spostave topao od#os pre(a detet!. Pri to(e 'e va #oa o roditel'i po a/!'! l'!bav detet!. Dete o'e 'e sves#o l'!bavi roditel'a pre(a #'e(!i(a #a'bol'e !slove da se ra/vi'e ! stabil#! li #ost. O#o i/ te l'!bavi o'! (! roditel'i po a/!'! crpi /a ivot #eop od#o ose5a#'e si$!r#osti.


50/60

vaspita#'a da dete b!de po or#o i posl!"#o ve5 da i/$radi i !svo'i sopstve#i siste(vred#osti i da $a se pridr ava.

&(a'!5i ! vid! ove *a tore roditel'i treba'! pa/l'ivo da oce#e a o da oriste svo' a!toritet prili o( #a$ra8iva#'a i a #'ava#'a a o bi osi$!rali da #'i ovo dete la o #a! i o#o "to

#'i ovi roditel'i ele i ti(e se postara'! da se dete /dravo ra/vi'a ao li #ost.

2"2" St(4 ,%.'(t%n$%

Posto'e tri stila vaspita#'a?

1. A!to rats i stil2. De(o rats i stil3. A#ar ic#i stil

Stil vaspita#'a 'e vaspit#i post!pa o'i se pri(e#'!'e ! to ! soci'ali/aci'e ! porodici. O# 'edosleda# ali #e i #epro(e#'iv.

A!to rats i stil vaspita#'a odli !'e se ti(e "to roditel' sa( do#osi odl! e. O# #e(a povere#'a ! dete. ;oristi pri#!d! a !tica' (! proi/ila/i i/ *or(al#o$ a!toriteta. =esto sei/a ova vo$ a!toriteta ri'e #esi$!r#a li #ost. Dete 'e posl!"#o sa(o ! pris!stv! te osobe

i( se o#o o re#e /a o# vi"e #e posto'i.

De(o rats i stil vaspita#'a odli !'e se ve5o( ! l'! e#o"5! dece ! odl! iva#'e ve5i( povere#'e( ! dete i vero( ! spre(#ost i vol'#ost dece da pre!/(! od$ovor#ost ! proces!odl! iva#'a. Odl! iva#'e 'e dece#trali/ova#o a!toritet se dele$ira i ova' stil obe/be8!'e(e8!sob#! sarad#'! *le sibil#ost or$a#i/aci'e i bol'e od#ose. De(o rats o vaspita#'e 'eodra/ osobe o'a 'e svesta#a i si$!r#a ! sebe i dr!$e.

A#ar i #i stil vaspita#'a odli !'e se p!#o( ! l'! e#o"5! dece ! o'o' vaspita ili roditel'i(a p!#o povere#'e a deca se ose5a'! potp!#o slobod#i da post!pa'! a o ele. Ova vovaspita#'e dovodi do (#o$i lo"i posledica. Dete 'e ! te" o( polo a'! 'er treba sa(o daodl! !'e o svo'i( post!pci(a ao i da sa(o ras!8!'e o odl! a(a /a o'e 'e 'o" #edoraslo.

;o(bi#aci'a(a (etoda vaspita#'a dobi'a(o dvodi(e#/io#al#i siste(?

oplo , vaspita#'e 'e odli a roditel'a o'i (#o$o ra/$ovara'! sa svo'o( deco(/adovol'ava'! sa/#a'#! rado/#alost dece. Hvale i i pot epl'!'! vi"e #e$o "to i

a #'ava'!. ! 'e vise pris!t#a po/itiv#a #e$o #e$ativ#a a*e tiv#a ve/a#ost.

0%


51/60

Hlad#o ; roditel'i o'i a #'ava'! dec! /a sva i post!pa be/ obra/lo e#'a svo$ post!p a.Deca i esto #ervira'! i i(a'! odbo'a# stav pre(a #'i(a.

;o#trola Bsp!tava#'eC , ovo se od#osi #a *i/i ! i psi i ! slobod! deteta. U o'o' (eriroditel'i vr"e pritisa #a svo'e dete sa /a tevi(a.

O$ra#i e#'e , oli a s! o e iva#'a roditel'a pre(a de i'i( post!pci(a i pridr ava#'i(a pravila.

Pop!stl'ivost , podra/!(eva da se deci postavl'a'! odre8e#a pravila ali se !/i(a'! ! ob/ir iel'e i potrebe dece ao i !/rast. Eto 'e dete stari'e to (! 'e sloboda ve5a.

;o(bi#aci'o( ovi di(e#/i'a dobi'a(o etiri (etode vaspita#'a?

1. topla , pop!stl'iva2. lad#a , pop!stl'iva3. topla , o$ra#i ava'!5a4. lad#a , o$ra#i ava'!5a

To'4% ; 'o'u.t4$(,% &etod%

Dete 'e /a"ti5e#o ! (o$!5#osti 'e da ispol'ava svo'! reativ#ost slobod!. U (o$!5#osti 'eda ostvari dobre soci'al#e o#ta te. Sti e povere#'e ! o oli#!. ! se (o e 'aviti prosoci'al#a a$resiv#ost ao posledica. Prosoci'al#a a$resiv#ost 'e ta va po'ava ! o'o'dete #i'e *r!strira#o.

H4%dn% ; 'o'u.t4$(,% &etod%

Fo"a 'e o(bi#aci'a 'er #e(a /adovol'e#'a e(ocio#al#i potreba i ao posledica se 'avl'a'!a#tisoci'al#a a$resi'a i $#ev. Dete 'e prep!ste#o sa(o( sebi i 'a a 'e pris!t#ost.odba e#osti.

To'4% ; o9r%n(3%,%$u % &etod%

Roditel' postavl'a odre8e#a pravila i dete treba da se po#a"a ! s lad! sa #'i(a. ! se (o e 'aviti is*r!strira#ost i la #a posl!"#ost. =esta 'e i po'ava a# sio/#osti.

A# sio/#ost 'e ose5a#'e o'e se 'avl'a ao lebde5i ose5a' #esi$!r#osti /bo$ veli i /a teva.Posledica 'e !s(erava#'e a$resi'e #a sebe ili #a #e o$ (la8e$ od sebe.

H4%dno ; o9r%n(3%,%$u % &etod%

01


52/60

>e(a /adovol'e#'a potreba e(ocio#al#e toplote. Roditel'i s! lad#i od#ose sa deco(i(a'! sa(o ! pris!stv! tre5e$ lica. >arav#o ovo dec! 'a o sp!tava. Posledica ova vo$ po#a"a#'a 'e pore(e5a' li #osti.

etode vaspita#'a treba da se prila$ode tip! de i'e$ po#a"a#'a.

O#o treba da se !sresredi #a ra/vo' deteta ! svestra#! i sa(ostal#! li #ost o'a 5e (o5i da bri#e o sebi i da svo'i( rado( dopri#osi celo !p#o( dr!"tv!. Porodica treba da pre8e pre o lo"i i/$ovora o (a#' ! slobod#o$ vre(e#a.

Dete 'e i#divid!a /a sebe potp!#o osobe#a i 'edi#stve#a o'a se stal#o (e#'a i ra/vi'a.Sa(o ! oli o se po"t!'e dete i sve #'e$ove ra/li itosti o#o 5e (o5i da !/vrati #a isti #a i#.

e8!sob#i od#os ! porodici /as#ova# #a !/a'a(#o( !va ava#'! $ara#ci'a 'e dobriod#osa ! b!d!5#osti.

U oli o roditel'i ! a/!'! povere#'e i po"tova#'e svo( detet! o#o 5e ra/!(eti da $a

s vatate ao li #ost sa sopstve#i( stavovi(a !vere#'i(a potreba(a.


53/60

dr!"tv!. Porodica treba da pre8e pre o lo"i i/$ovora o (a#' ! slobod#o$ vre(e#a. >i'e la o ali 'este (o$!5e.

6"#" Z%-4$u3%-

Jed#o od os#ov#i obele 'a de(o rats e porodice 'e pre sve$a e o#o(s oobele 'e. Sociolo" o obele 'e se o$leda ! ve5o' di#a(i #osti (obil#osti i otvore#osti porodice.

Documents

Uticaj Vaspitne Funkcije Porodice Na Socijalizaciju Dece