Upload
ludo-verbeke
View
217
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
Urbanisatie in de Caraïben
Hebe VerrestUniversiteit van Amsterdam
vandaag
• Urbanisatie en Caraibische urbanisatie
• Caraibische steden• Case studie: Port of Spain
– Ongelijkheid – informaliteit
Urbanisatie
Definitie:• “toename van het deel van de bevolking
dat in de stad woont” • andere definities…
– migratieproces van platteland naar de stad– grotere nadruk op dienstensector binnen de
economie– ontwikkeling van bepaalde “stedelijke”
patronen van sociale interactie– toename van “Westerse”
normen/waarden/attitudes– proces van toenemende heterogeniteit
Caraïbische steden
• koloniale steden: niet-inheemse stedelijke ontwikkeling
• “global cities”: stedelijke netwerken en flows, multi-etnisch
• eilandsteden: havens, rivieren, bergen• defensieve steden: extern en intern• gefragmenteerde steden: formeel en informeel• Primate cities: dominant in economische,
politieke, sociale zin• Small cities
Historische context
• vorm en functie geworteld in koloniaal verleden
• functie:– externe verdediging– interne controle– commerciële poort– exploitatie van achterland
• vorm: vestingsteden– fort in beschutte, makkelijk te verdedigen
haven• omgekeerde vorm van stedelijke
ontwikkeling: “ruralisatie”
Caraïbische urbanisatie
• afhankelijke urbanisatie: – urbanisatie was geen gevolg van industrialisatie
(i.t.t. Europa) maar van externe invloeden– stedelijke ontwikkeling via kolonialisme/mercantile
capitalism– opname Caraïbisch gebied in mondiale economie
→verscheping van grondstoffen en handelsartikelen– steden waren knooppunten voor handel, link tussen
platteland en metropool– oriëntatie op West Europese economieën,
monocultuur– meestal één stedelijke kern, gekoppeld aan de
metropool
De stedelijke Caraïben
• dramatische toename in steden en stedelijke omvang vanaf jaren 1940:– 1950: 7 steden met >100,000 inwoners → 1970: 12 →
mid jaren 1980: 24
• Steden met meer dan 1 miljoen inwoners– Port au Prince
133.000 (1950) → 700.000 (1980) → 2,1 miljoen (2005)– Havana
1,1 miljoen (1950) → 1,9 miljoen (1980) → 2,2 miljoen (2005)– Santo Domingo
219.000 (1950) → 1,2 miljoen (1980) → 2 miljoen (2005)– San Juan
400.000 (1950) → 2 miljoen in stedelijke agglomeratie (2008)
Kleine maar dominante steden
City Pop Size (year)
Pop Size (year)
Agglomeration
% total population
Port of Spain (Trinidad)
40,000 (2000) 37,000 (2011) 550,000 (2010) 42%
Kingston (Jamaica)
237,000 (1943) 380,000 (1980_ 670,000 (2011) 25%
Paramaribo 70.000 (1950) 236,000 (2012) 354,000 (2012) 66%
Georgetown (Guyana)
317,000 (1980) 310,000 (2011) - 40%
Bridgetown (Barbados)
96000 35%
Belize city (Belize)
65000 (2011) 21%
Castries (St. Lucia)
38,000 22,000 (2010) 66,000 (2011) 40%
St. George (Grenada)
33.000 (2012) 30%
Mate van urbanisatieTotal pop. living in urban areas
Date Total Caribbean population living in urban areas
% of total pop. living in urban areas
Caribbean World
1960 8 million 39.6 32.8
1970 11 million 45.4 35.9
1980 15 million 52.3 39.1
1990 19 million 56.4 43.0
2005 25 million 64.0 48.7
2015 28 million 67.1 52.9
2030 33 million 72.6 59.9
Migratie van platteland naar stad
Push factoren:• rurale armoede
• gemarginaliseerd en afhankelijk bestaan van kleine landbouwers (peasants)
• concentratie middelen in stedelijke centra• seizoensgebonden werkgelegenheid• plantages beperken toegang tot land• hoge bevolkingsgroei• competitie met import uit metropool• rijkere middenklasse koopt land op
• ‘achterlijk’ imago• stigma van landbouwarbeid in vergelijking met
kantoorbanen
Migratie van platteland naar stad
Pull factoren:• (vermeende) socio-economische
voordelen stadsleven• betere lonen in industrie• stedelijke mogelijkheden: onderwijs,
werkgelegenheid, recreatie, internationale migratie
• symbool voor vrijheid, moderniteit en vooruitgang
Sociale en culturele verandering
• nieuwe stedelijke gemeenschappen: erf en straat
• nieuwe netwerken: politiek, beroep, internationaal, enz.
• economie: landbouw → industrie & diensten• toegenomen sociale mobiliteit (onderwijs &
arbeid)• toegenomen mogelijkheden voor individualisme• veranderende genderrollen• nieuwe stedelijke levensstijlen
Stedelijke leefomstandigheden
• armoede• werkloosheid & informele arbeid• hoge bevolkingsdichtheid• slechte huisvesting• druk op faciliteiten en diensten• ongelijkheid• criminaliteit en geweld• fragmentatie
Global Cities
• flows van mensen, geld, producten, ideeën• migratie: intra-urbaan, intra-Caraïbisch,
internationaal• sociale, culturele en economische
netwerken• inkomende flows: “McDonaldization”,
toerisme, media • uitgaande flows: globalization in reverse,
diaspora, media
Global Cities (2)
• Gebruikt voor steden die van belang zijn voor mondiale ontwikkelingen
• Gebaseerd op – Economische: MNCs, Fin Inst, Stock
exchanges– Politieke: invloed op en participation in
world affairs, Int organisaties– Culturele: instituties, perlgrimage, voetbal
evetns etc– Infrastructurele
Formele Steden
Informele Steden
Multiculturele Steden
Toeristische Steden
Commerciële Steden
Culturele Steden
Kwetsbare steden
Vragen tot dusver?
Port of Spain: ongelijkheid en informaliteit
• Sociaal-ruimtelijke ongelijkheid– Sterke ruimtelijke tegenstellingen arm-rijk:
Behind the Bridge – Kwaliteit woonomstandigheden– Stigmatisering en labeling
• Sociaal-economische ongelijkheid– Educatie, werkgelegenheid
• Informaliteit– Ruimtelijk– economisch– Politieke besluitvorming
Capital of Trinidad and Tobago
Ruimte, verschil & ongelijkheid
• Productie van kennis via de ruimte: verschil & hiërarchie
• Aanwezigheid van verschil: categorisering (hetzelfde/anders, wij/zij, thuis/buitenland) – constructie van verschil (othering)– distributie in de ruimte (vrijwillig of
gedwongen)– gecreëerd door plekken
• ruimtelijke categorieën – Noord/Zuid, Oost/West, mannelijk/vrouwelijk→ verruimtelijking van (cultureel) verschil
Ruimte, verschil & ongelijkheid
• Verschil → ongelijkheid– samenhang met ruimtelijke relaties (context,
oorzaak, gevolg)– machtsstrijd (kennen, benoemen, verhalen, in kaart
brengen, controleren)
• Ongelijkheid & macht– actief geconstrueerd, onderhouden en betwist– ruimtes van macht, praktijken van macht, netwerken
van macht– technieken van uitsluiting: categorieën, grenzen,
afstand aanbrengen → segregatie, restrictie– alledaagse subversieve praktijken
Bevolking
Trinidad en Tobago-economie
Trinidad en Tobago-economie
• Lange tijd, hoge economische groei
• Sterk stijgende inkomens
• Human Development Index: 62e plaats (high-2011)– Economische performance beter dan onderwijs en gezondheid– De verdeling van inkomen is onevenwichtig– Ongelijkheids index
• Werkloosheid: sterk afgenomen
Trinidad en Tobago-economie
• Lange tijd, hoge economische groei
• Sterk stijgende inkomens
• Human Development Index: 62e plaats (high-2011)
– Economische performance beter dan onderwijs en gezondheid– De verdeling van inkomen is onevenwichtig– Ongelijkheids index
• Werkloosheid: sterk afgenomen
Port of Spain
History
ONGELIJKHEID
City images
Woonomstandigheden
Woonomstandigheden
Two visions of culture
Two visions of culture
Sociale Kwesties
• Etniciteit– Indo-trini vs Afro-
Trini – Anders in de stad
• Crime– Gangs/
communities– Robberies, home
space
Werkgelegenheid
Verschil of ongelijkheid
• Hierarchie– Looking down upon– Wie heeft macht?– Sterftecijfers, inkomen, kansen op
arbeidsmarkt
Case study: Gonzales en Mount d’Or
Hoofdactiviteit beroepsbevolking
huisvrouw9%
werkloos13%
schoolgaand9%
pensioen10%
ziek1%
werkend58%
Hoofdactiviteit leden >15 jaar
Type Werk
14%
5%
25%
2%
8%
15%
25%
3%3%
Sector primaire baan
elementaire banen machine en fabriekswerkers
craftsmen landbouw
service workers administratieve krachten
technice en ass professional professional
wetgevende/wetenschappelijk beroepe
Zekerheid Werk
3%
18%
35%17%
27%
Sector primaire baan
Overheid-vast overheid-tijdelijkprivate sector vast private sector-tijdelijkself-employed
INFORMALITEIT
Informaliteit
• Buiten regels/wetgeving
• Informeel, illegaal, verboden maar
• Proces is illegaal (kraken bijvoorbeeld)
• Product is illegaal (drugs, wapens)• Of beiden…
Welbekende vormen van informaliteit
• Informele arbeid• Informele huisvesting• Vaak toegeschreven aan “armen”
maar
• Informeel is net zozeer een manier van werken onder elites
The International Waterfront Project (IWF)
De aanleiding
• T&T booming economies, zelfvertrouwen• Doel om HI country te worden voor 2020• Ambitie om een regionaal financiaal
centrum te worden • Ambitie om de FTAA te huisvesten.
Ambition to become house for Free Trade• OAS summit (Obama will come!)
Ambitie om een ‘regionale globale stad te worden
Uitvoering project• Wie is betrokken?
– “one morning the prime minister woke up and decided….”
• He called in “friends en friends organisations”n in particular Calder Hart from UDECOTT
– Foreign contractors, UDECOTT,• Wie is niet betrokken?
– Town and Country Planning– Port of Spain City Corporation
• Not land of the urban government• Mayor of same party as President• Final plans sent to agree with
– Local businesses– Publiek
Uitvoering IWF
• Het process– Idea pushed with enthousiasm but lacking basics
• Financially unsustainable• No assessment of the need• No adherence to safety measure
– Fire department, traffic, parking etc.• Nauwelijks iets op papier!!!
• Besluiten in media genomen en in telefoongesprekken• Individuen, veel druk op gezet
Resultaat
• Beslissingen genomen zonder bewoners• Weinig op papier• Corruptie
• Is dat specifiek voor Caraibische steden?– Nee!– Kleine samenleving met multiple relaties
helpen wel
Conclusie
• Caraiben, verstedelijkt– Kleine maar dominante steden
• Verschil en ongelijkheid in Caraibische steden– Ruimtelijk uitgewerkt– Hierarchisch– Klasse, etniciteit, gender
• Informaliteit als modus operandi