UpalaUrinarnogSistemaKodOdraslih

7/30/2019 UpalaUrinarnogSistemaKodOdraslih

1/20

UPALE URINARNOG SISTEMA KOD

ODRASLIH


2/20

UPALE URINARNOG SISTEMA KOD ODRASLIH

1

SADRAJ

DEFINICIJA 2

EPIDEMIOLOGIJA I ETIOLOGIJA 2

KLASIFIKACIJA 3

FAKTORI RIZIKA 3

PATOGENEZA 4

SIMPTOMI I ZNAKOVI 4

FIZIKALNI PREGLED 5

PRETRAGE 5

LIJEENJE 7AKUTNA NEKOMPLIKOVANA URINARNA INFEKCIJA 7

POSTUPAK U SLUAJU RECIDIVA 9

POSTUPAK U SLUAJU REINFEKCIJE 9

PREVENCIJA PONOVNOG POJAVLJIVANJA INFEKCIJE 10

ASIMPTOMATSKA BAKTERIURIJA 12

UPUTSTVA ZA PACIJENTE 13KLASIFIKACIJA PREPORUKA 15

LITERATURA 16


3/20


2

UPALE URINARNOG SISTEMA KOD

ODRASLIHN30 Cystitis Zapaljenje mokrane beike

N39 Morbi tractus urinarii alii Druge bolesti mokranih puteva

Infekcije urinarnog sistema predstavljaju ozbiljan zdravstveni problem koji

pogaa veliki broj ljudi svake godine. Samo su respiratorne infekcije uestalije.

ene su posebno sklone infekcijama urinarnog sistema. Infekcije urinarnog

sistema mogu biti veoma bolne i nezgodne, ali se obino veoma uspjeno lijee.

Cilj lijeenja je da tretman bude saglasan intenzitetu infekcije.

DEFINICIJA

Pod infekcijama urinarnog sistema podrazumijevamo zapaljenje mokrane

beike i donjeg dijela urinarnog sistema. Normalni urin je sterilan. Do infekcije

dolazi ascedentnim (uzlaznim) putem kada se mikroorganizmi, obino bakterije iz

digestivnog trakta, zadravaju i ponu multiplicirati na otvoru mokranog kanala.

EPIDEMIOLOGIJA I ETIOLOGIJAGledajui odraslu populaciju, infekcije urinarnog sistema ee su kod ena.

Svaka peta ena u toku svog ivota ima problema sa infekcijama urinarnog

sistema. Oko 40% ena koje su jednom imale infekciju urinarnog trakta, imae

recidivirajuu infekciju. Najee se infekcije javljaju kod mladih ena, i kasnije, u

starijem dobu. Mukarci obolijevaju znatno rjee, incidenca raste sa godinama

starosti.

Mnogi mikroorganizmi mogu uzrokovati infekciju:

1. Obino su uzronici Gram negativni (G-) bacili:

o Escherichia coli najei uzronik, oko 80%,

o Proteus mirabilis,

o Klebsiella.

2. Drugi, manje esti organizmi, Gram pozitivni (G+) organizmi

o Staphylococcus saprophyticus (koagulaza negativna) 10-15%

infekcija kod mladih ena,o Enterococcus esto kod pacijenata sa urolitijazom ili nakon

intervencije,


4/20


3

3. Ostali mogu se naslutiti postojanjem negativne kulture

To su: Chlamidia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae, Ureaplasma

urealyticum, Herpes Simplex Virus, Candida species, Trichomonas

vaginalis, Tuberkuloza, Candida albicans.

KLASIFIKACIJABakterijske infekcije urinarnog sistema klasifikuju se prema sledeim klinikim

kriterijumima:

Po nastanku Akutne,

Hronine.

Po lokalizaciji:

Donji urinarni sistem - (uretritis, cistitis,

prostatitis),

Gornji urinarni sistem - (pijelonefritis,glomerulonefritis).

Po tendenciji

ponavljanja:

Recidivirajue,

Povremene infekcije.

Po simptomatologiji: Simptomatske,

Asimptomatske infekcije.

Po faktoru

komplikacije:

Nekomplikovane infekcije,

Komplikovane (svi oblici infekcije urinarnog

sistema kod mukaraca smatraju se

komplikovanim.)

FAKTORI RIZIKA

est izvor infekcije su uretralni ili cistostomski kateter koji se postavljaju u

mokrani mjehur,

Dijabetes i poremeaji imuniteta, takoe mogu poveati rizike infekcije,

Strukturne anomalije kao i bilo kakav poremeaj u urinarnom sistemu kojiopstruie tok urina (npr. kamen u bubregu) stvara pretpostavke za

infekciju,

Trudnoa,

Benigna hiperplazija prostate,

Urinarna i fekalna inkontinencija,

Seksualno aktivne ene posebno su izloene riziku zato to bakterija koja

uzrokuje infekciju moe dospjeti iz perianalnog podruja u mokrani kanal,

Prema odreenim studijama, ene koje koriste dijafragmu podlonije suinfekcijama urinarnog sistema od ena koje koriste druge oblike

kontracepcije,


5/20


4

Nedavna nauna otkria pokazuju da su ene iji partneri koriste kondom

sa spermicidom podlonije razvoju bakterije E. coli u vagini,

I kod ena i kod mukaraca mogunost infekcija urinarnog sistema ima

tendenciju rasta sa godinama.

PATOGENEZAVagina i distalni dijelovi uretre normalno su kolonizovani saprofitnim sojevima

bakterija koje tu imaju zatitnu ulogu, ali ne i enterinim Gram negativnim (G-)

bakterijama koje su najei uzronici infekcije. U odreenim okolnostima

(upotreba antibiotika, imunosupresija, upotreba lokalnih kontraceptiva), dolazi do

njihove kolonizacije u perianalnom i periuretralnom predjelu. Glavni smjer

infekcije je uzlazni, prema mokranoj cijevi i mokranoj beici. U normalnim

uslovima, ukoliko se radi o malom broju patogenih mikroorganizama, oni budu

brzo odstranjeni, dilucijom i direktnim antibakterijskim dejstvom urina i vezikalnemukoze. Da bi dolo do infekcije, mora biti prisutan signifikantan broj bakterija.

Nakon to se dovoljno veliki broj ovih bakterija razmnoi u mokranoj beici,

imaju tendenciju daljeg kretanja kroz uretere prema bubrezima, gdje mogu da

uzrokuju pijelonefritis.

SIMPTOMI I ZNAKOVI

Simptomi infekcije urinarnog sistema ne javljaju se kod svih oboljelih, ali kodveine se manifestuju barem neki od njih:

Uestala potreba za mokrenjem, nono mokrenje (nikturija),

Oteano zadravanje i nemogunost odlaganja mokrenja (urgentne

mikcije),

Bolan osjeaj peenja u predjelu mokrane beike ili uretre pri mokrenju,

Uprkos potrebi i osjeaju ''urgentnosti'', mokrenje je minimalno,

Osjeaj nepotpunog pranjenja mokrane beike,

Kod mukaraca ekanje na poetak mokrenja i slab mlaz urina, Mogu osjeaj slabosti, malaksalosti, iscrpljenosti, kao i osjeaj bola ak i

kada se ne urinira,

Neprijatni pritisak iznad pubine kosti, kod mukaraca se javlja bol u

perineumu i napetost u rektumu,

Urin moe imati mlijeni ili mutan izgled, ak i crvenkast ukoliko postoji

prisustvo krvi,

Intenzivan miris urina,

Groznica moe biti znak da je infekcija zahvatila prostatu ili bubrege, Ostali simptomi infekcije bubrega ukljuuju slabo opte stanje, bol u

leima ili u predjelu ispod rebara, muninu ili povraanje.


6/20


5

FIZIKALNI PREGLED

U sluaju cistitisa mogue je prisustvo suprapubine osjetljivosti.

Osjetljivost u predjelu prepona i perineuma, kao i postojanje groznice,

moe ukazivati i na pijelonefritis.

Povien krvni pritisak ukazuje na glomerulonefritis.

Prisustvo vaginitisa ne iskljuuje cistitis obe bolesti su este i mogu

koegzistirati.

PRETRAGE

Od pacijenta se trai "ist" uzorak urina koji se dobija tako to prije davanja

uzorka pacijent opere predio genitalija i obezbijedi za pregled "srednji mlaz"

jutarnjeg urina u sterilnoj posudi. (Ovaj nain sakupljanja uzorka urina smanjuje

mogunost da bakterije koje se nalaze oko genitalija dospiju u uzorak i dovedudo pogrenih rezultata testa).

LABORATORIJSKI PREGLED

Testiranje urina treba zapoeti vizuelnim pregledom gdje zamuenost, neprijatni

miris, sediment i vidni tragovi krvi mogu upuivati na infekciju urinarnog trakta.

Mikroskopski dokaz piurije

Definisan kao > 2-5 leukocita/ml u centrifugiranom urinu koji je ist (npr.

ne sadri epitelijalne elije): ima senzitivnost 80% , specifinost 95%.

Leukocit esteraza test

Indirektni test za piuriju: senzitivnost 75-96%, specifinost 94-98%,

Lano pozitivan kod prisustva vaginalnih leukocita.

Nitrit test

Rijetko se koristi, 35-85% senzitivan i 70% specifian na prisustvo

bakterije i to ako ona proizvodi nitrit reduktazu (moe biti negativan kod

vegetarijanaca).

Urinokultura

Ne preporuuje se za dijagnostikovanje nekomplikovanih urinarnih

infekcija, treba je koristiti kada simptomi i laboratorijski testovi ne

omoguuju preciznu dijagnozu infekcije urinarnog sistema, zaidentifikaciju uzronika u sluaju recidivirajuih infekcija, kao i kod

trudnica.


7/20


6

Zlatno pravilo za dijagnozu:

kultura > 100 jedinica koje formiraju koloniju (CFU).

Tradicionalni presjek > 105 jedinica koje formiraju koloniju se vie ne

koristi zbog nezadovoljavajue preciznosti, uzima se da 10-104 cfu/ml

moe znaiti ranu infekciju.

Neki mikroroganizmi, poput Chlamydije, Mycoplasme iUreaplasme detektuju se

uz pomo posebno uzetih testova bakterijskih kultura.

Kada infekcija i dalje egzistira uprkos tretmanu i kada se utvrdi postojanje

bakterija iste vrste, pacijent se moe uputiti na pregled kod specijaliste urologa,

koji e uraditi kliniki pregled, a zatim pretrage sljedeim redoslijedom:

ehosonografski pregled, a po potrebi ostale radioloke pretrage (Rtg nativnu

snimku urotrakta, IVU, CT, NMR ili scintigrafiju bubrega).

Diferencijalna dijagnostika dizurije kod ena:

Infekcija urinarnog sistema (75-80%),

Vaginitis (10%). Moe koegzistirati,

Seksualno prenosive bolesti kao uzrok uretritisa i piurije,

Uretralni sindrom - prisutna dizurija i uestalo mokrenje, ali bez prisistva

bakterija,

Uretritis alergijska reakcija na hemikalije, sapun ili dezodorans,

Karcinom mokrane beike, TBC urinarnog sistema, uretralni spazam

bez infekcije, urolitijaza,

Sistemska oboljenja kao to su dijabetes i multipla skleroza mogu

izazivati dizurine simptome.

Diferencijalna dijagnostika dizurije kod mukaraca:

Infekcija urinarnog sistema,

Anatomski ili funkcionalni poremeaj (anomalije ili neurogena beika),

Uretritis,

Infekcija drugog segmenta genitourinarnog sistema (npr. epididimitis), Karcinom prostate, mokrane beike ili upalni proces i karcinom

rektuma.

RADIOLOKE PRETRAGENivo

preporuke

Neophodno je da se svakom bolesniku sa prolongiranom A


8/20


7

infekcijom, koja ne reaguje na terapiju, uradi transabdominalna

ehosnografija (transabdominalni ultrazvuk) abdomena i bubrega.

Pregledom se dobijaju neophodne informacije o eventualnom

prisustvu kalkuloze, ureterohidronefroze (anomalija), pionefroze,

rezidualnog urina (zaostali urin nakon mikcije), itd.

Bolesnici kod kojih se utvrdi prisustvo navedenih poremeajaupuuju se specijalisti urologu na dalje lijeenje.

Transabdominalni ehosonografski pregled trebalo bi da se vri na

nivou primarne zdravstvene zatite.

LIJEENJE

AKUTNA,NEKOMPLIKOVANAURINARNAINFEKCIJA

(URETHRITIS ACUTA,CYSTITIS ACUTA)

Opte mjere:Nivo

preporuke

Dobra hidratacija,

Analgezija po potrebi,

Izbjegavati seksualnu aktivnost dok su prisutni simptomi.

A

MEDIKAMENTNA TERAPIJA1Poetni tretman prve epizode infekcije gotovo uvijek je empirijski zato to je

mikroorganizam - uzronik najvjerovatnije E. coli, i obino je rezultat kratkorone

terapije antibioticima veoma uspjean (otpornost na antibiotike je niska).

Kod pacijenata kod kojih su prisutni tipini simptomi cistitisa, dijagnoza se moe

potvrditi prisustvom piurije u urinu ili pozitivnim rezultatom na LE testu, ukoliko

nema prisutnih simptoma uretritisa.

Trodnevni empirijski reim antibioticima u kratkoronoj terapiji prikazan je uTabeli 1.

Ovaj postupak pokazao se efektivnim u 95% sluajeva lijeenja cistitisa s

obzirom da poveava prilagoavanje pacijenta i potencijalno smanjuje razvoj

dugorone antibiotike rezistencije.

Tabela 1 Kratkorona terapija antibioticima - efektni trodnevni reimi

1Fabriki nazivi lijekova navedeni su u Registru lijekova Republike Srpske sa osnovamafarmakoterapije.


9/20


8

kotrimoksazol 160 mg/800 mg PO (per os) Dva puta dnevno

amoksicilin 500 mg PO Tri puta dnevno

cefaleksin 250 mg -500 mg PO etiri puta dnevno

ciprofloksacin 250-500 mg PO Dvaput dnevno

nitrofurantoin 100 mg PO Tri puta dnevno

norfloksacin 400 mg PO Dva puta dnevno

pipemidinska kiselina 400 mg PO Dva puta dnevno

trimetoprim 200 mg PO Dva puta dnevno

kotrimoksazol= trimetoprim/sulfametoksazol

Dua terapija antibioticima predlae se za:Nivo

preporuke

Mukarce7 -10

dana

B

Mukarce sa

akutnimprostatitisom

2 4

nedjelje

Oboljele od

dijabetesa

10-14

dana

Trudnice 1014

dana

poeti terapiju odmah empirijski,

pa je korigovati po dobijanju

nalaza urinokulture,

fluorokinoloninisu bezbjedni

tokom trudnoe,

kotrimoksazolnije poeljno davati

u trudnoi, ali mogue u nekim

sluajevima ako su simptomi

prisutni due od 7 dana, ili ako se

pojave komplikacje.

OEKIVANI TOK I PROGNOZA

Kod veine pacijenata simptomi nestaju nakon 2-3 dana.

Nivo

preporuke


10/20


9

B

POSTUPAK U SLUAJU POVRATKA BOLESTI (RECIDIV)

Povratak bolesti dijagnosticira se mikrobiolokim testom urina koji potvruje

prisustvo bakteriurije sa istim organizmima koji su bili prisutni i kod prve

infekcije. esto bakteriurija perzistira tokom terapije ili se ponovi ubrzo pozavretku kratkorone terapije antibioticima, nakon 1-3 sedmice.

U tom sluaju, dvosedmini tretman antibioticima daje se u skladu sa

standardnim doziranjem lijekova kao to je opisano u Tabeli 1.

Ponovna analiza urina i mikrobioloki test vre se 2 do 4 sedmice po zavretku

terapije.

Ako se simptomi ponove u ovom periodu i/ili ako se utvrdi bakteriurija sa istim

organizmima, tada se propisuje produena (profilaktika) terapija antibioticima u

trajanju od 2-6 sedmica.

Poto veina pacijenata kod kojih se razvije ponovna infekcija imaju "pritajeni"

pijelonefritis, tretman antibioticima trebao bi biti usmjeren na lijeenje infekcije

bubrega.

Iako se pacijenti sa subklinikim pijelonefritisom obino mogu

tretirati oralnim antibioticima, parenteralni (i.v.) antibiotici se mogu

propisati u okviru vanbolnike terapije u periodu prve dvije sedmice

produene terapije, zavisno od mikroorganizma i pretpostavke o

njegovom profilu.

Nivopreporuke

B

POSTUPAK U SLUAJU REINFEKCIJE

Reinfekcija se dijagnosticira nakon to se utvrdi da je ponovnu

infekciju uzrokovao razliit mikroorganizam od onog koji je

uzrokovao prethodnu, u razliito vrijeme, nakon to je zavrenolijeenje prethodne.

Nivo

preporukeB

Obino je razmak izmeu dvije epizode najmanje 4 do 8 sedmica, i

pacijent je bez tegoba po zavretku svakog tretmana antibioticima.

Poto se mikrobioloke kulture ne mogu adekvatno interpretirati bez

analize urina (npr. specifina ozbiljnost i prisustvo piurije), ovaj test se

treba uraditi svaki put kada je odreena bakterioloka kultura kojom se

identifikuje novi organizam i ustanovi njegov profil osjetljivosti prema

antibioticima.


11/20


10

Kratkorona terapija od tri dana moe se propisati za svaku epizodu.

Ponovni pregledi i mikrobioloki testovi ne moraju se raditi

nakon svakog tretmana osim ako simptomi ne nestaju ili se

ponavljaju i nakon zavretka tretmana antibioticima (npr. u

roku od 4 sedmice).

Nivo

preporuke

B

PREVENCIJA PONOVNOG POJAVLJIVANJA INFEKCIJA

Veina ena kod kojih se infekcije urinarnog sistema ponavljano javljaju,

doivljavaju u prosjeku 2-3 epizode godinje. U sluaju ovakvog stepena

javljanja infekcija, postupak kod individualnih epizoda infekcija ukljuuje

kratkorone terapije antibioticima i profilaksa nije neophodna.

Kada broj epizoda infekcija poraste, (npr. nova infekcija svaki mjesec ili svaki

drugi mjesec), indikovane su dodatne pretrage da se utvrde mogui uzrocizastoja, a opravdana je i antibiotska profilaksa da bi sprijeila dalje reinfekcije.

U cilju da se jasno odredi da li su reinfekcije povezane sa seksualnim odnosima,

ena bi trebala voditi dnevnik infekcija urinarnog sistema u kojem e naznaiti

pojave infekcija u vezi sa seksualnim aktivnostima.

Ako su este epizode reinfekcije jasno vezane za seksualne odnose, moe se

odrediti profilaksa antibioticima (postkoitalna, jednokratna doza kotrimoksazola ili

cefaleksina moe smanjiti uestalost ovih infekcija). Uz to, ovim enama se trebaukazati na potrebu da uriniraju prije i odmah nakon odnosa kad god je to

mogue.

ene koje koriste dijafragmu i/ili spermicide kao oblik kontracepcije trebale bi

razmotriti prelazak na alternativne metode kontracepcije u sluajevima kada se

ostale mjere ne pokau dovoljno efikasnim u kontroli uestalosti infekcija.

Mukarci trebaju odmah tretirati predisponirajue faktore.

Kateter treba upotrebljavati samo kad je zaista neophodno (koristiti

aseptinu tehniku i zatvoreni sistem, sa mijenjanjem to je ee

mogue).

Nivo

preporuke

B

PROFILAKSA ANTIBIOTICIMA

Indikacije za antibiotsku profilaksu su:


12/20


11

Oteenje bubrega ili anomalije urinarnog sistema (u pravilu praene

estim infekcijama),

Duga kateterizacija,

Trudnoa,

este ponavljane infekcije.

Kod rizinih grupa pacijenata obavezna je kontrola 3-7 dana nakon provedene

terapije.

Profilaktika doza antibiotika uzima se u jednoj dozi i to uvee (Tabela 2).

ene kod kojih su povremene reinfekcije vezane za seksualnu aktivnost mogu se

odluiti da uzimaju profilaktiku dozu antibiotika prije ili poslije odnosa, ali on

ponekad nije dovoljno efektan kao kontinuirano uzimanje jednokratne dnevne

doze.

Profilaksa antibioticima obino u poetku traje 3-6 mjeseci, ali moe trajati i due

(do dvije godine), u toku kojih se ponovna pojava infekcija urinarnog sistema

znaajno smanji.

Kada se prestane koristiti profilaksa, stepen ponovne pojave infekcija treba se

nadgledati da bi se utvrdilo da se nove infekcije mnogo rjee pojavljuju u odnosu

na period prije uzimanja profilaktike terapije (npr. smanjenje od 2-3 nove

epizode godinje).

enama koje imaju gentske predispozicije za ponovno pojavljivanje infekcija sa

uropatogenom E. coli, dugorona profilaksa antibioticima moe biti jedini nain

da se kontroliu este epizode novih infekcija.

Vano je da ove ene usvoje sve mjere preventive za smanjenje epizoda

vezanih za seksulne odnose.

Tabela 2 Doze antibiotika u cilju profilakse


13/20


12

Kontinuirana niskodozirana antibakterijalna preventiva

jednokratna dnevna doza (uvee)

Nivo

preporuke

kotrimoksazol* 80 mg/400 mg PO jednom dnevno.

A

nitrofurantoin 50-100 mg PO (per os) jednom dnevno.

trimetoprim 100 mg PO jednom dnevno.

pipemidinska kiselina 200 mg PO 1x1.

cefaleksin 250 mg PO 1x1.

norfloksacin400 mg PO 1x1 ili 3x sedmino po jednu

tbl

amoksicilin 250 mg PO 1x1.

ciprofloksacin 250 mg PO 1x1 ili 3x sedmino.

*kotrimoksazol: trimetoprim/sulfametoksazol

ASIMPTOMATSKABAKTERIURIJA

Asimptomatska bakteriurija predstavlja prisustvo ''signifikantnog'' broja bakterija

u urinu, a da nisu bili prisutni simptomi infekcije urinarnog sistema sedmicu dana

prije davanja uzorka urina.

Asimptomatska bakteriurija je esta kod starijih osoba, posebno ena (oko 0,5%

mukaraca, 1-4% djevojaka i 5-10% ena).

Dijagnoza se zasniva na dokazanoj bakteriuriji sa ogranienom ili nepostojeom

piurijom u sluaju dva ili vie uzastopnih davanja uzorka. Oko 70%

asimptomatinih pacijenata sa visokim brojem kolonija u jednom uzorku urina

imaju bakteriuriju, to se potvrdi na drugom uzorku.

Screening je opravdan samo u sljedeim rizinim grupama: Nivopreporuke

Trudnice,

Pacijenti sa imunodeficijencijom.A


14/20


13

LIJEENJE

Tretman asimptomatske bakteriurije generalno nije opravdan.

Nije dokazano da tretman asimptomatske bakteriurije ima

kliniki benefit.

Rizine grupe treba tretirati kao u slu

aju akutne urinarneinfekcije

Nivo

preporuke

B

UPUTSTVA ZA PACIJENTE

Neke ponovne pojave infekcija ukazuju na anatomske probleme koji se mogu

hirurki odstraniti. Meutim, i neke opte smjernice mogu pomoi da se smanji

broj ponovljenih infekcija urinarnog sistema

PRAVILNA HIGIJENA

Da bi zatitile mokrani kanal od bakterija koje se nalaze oko

anusa, ene i djevojke bi se uvijek trebale brisati od naprijed prema

nazad. Obinom vodom oprati genitalije jednom dnevno kao i prije i

poslije seksa. Da bi se izbjegao razvoj bakterija u menstrualnoj

krvi, redovno mijenjati tampone i uloke. Tuiranje je mnogo bolje u

odnosu na kupanje u kadi, jer se bakterije mogu iriti u vodi.

Nivo

preporuke

C

UZIMANJE DOSTA TENOSTI

Bakterije se razmnoavaju u koncentrovanom urinu. Ako su

bolesnici podloni infekcijama, potreban je unos mnogo tenosti,

posebno vode (oko osam aa dnevno). Ovako e urin ostati

razrijeen i urinarni sistem e se ispirati. Iako kiselkasta pia mogu

pogorati postojeu infekciju, njihovim konzumiranjem u vrijeme

kada nema infekcije moe se sprijeiti ponovno pojavljivanjetegoba (onemoguavanje prijanjanja bakterija za sluznicu

urinarnog trakta). Preporuuje se i uvin aj.

Nivo

preporuke

C

ESTO PRANJENJE BEIKE

(U INTERVALIMA OD 3-4 SATA)

esto pranjenje mokrane beike omoguuje ispiranje beike i

uretre i spreava migraciju bakterija prema gornjem urinarnomsistemu. Ostaci urina poveavaju mogunost infekcije.

Nivo

preporukeC


15/20


14

OBLAITI SE JEDNOSTAVNO I PRIRODNO

Mnoga sintetika vlakna zadravaju vlagu i toplotu, to stvara

idealne uslove za razvoj bakterija. Usko donje rublje moe iritirati

uretru. Umjesto toga, odabirati pamuno donje rublje i iroku,

ugodnu odjeu.

Nivo

preporuke

C

IZBJEGAVATI PARFIMIRANE PROIZVODE

Izbjegavati parfimirane sapune, pudere, dezodoranse, kupke,

pjene za kupanje, tampone, kondome, toaletni papir, ak i odjeu

na kojoj ima ostataka parfimiranog praka za ve ili omekivaa.

Ovi proizvodi mogu izazvati alergijsku reakciju i iritirati podruje

oko mokranog mjehura, ime ono postaje vie podlono

infekcijama.

Nivo

preporuke

C

PRILAGODITI SEKSUALNI IVOT

Oprati se prije i poslije seksualnog odnosa i zamoliti partnera da

uini isto. Uriniranjem poslije seksa pomae se ispiranje bakterija

iz tijela. ene koje koriste dijafragmu sklone su infekcijama

urinarnog trakta zato to je teko odravati dijafragmu istom to

moe dovesti do iritacije uretre.

Nivo

preporuke

C

BUDITE ZDRAVI

Vana je pravilna ishrana, odmor, dobar san i iznalaenje naina

da se ublae stresne situacije. Napetost, umor i loa ishrana

mogu smanjiti otpornost na infekcije.

Nivo

preporuke

C


16/20


15

KLASIFIKACIJA PREPORUKA

Pri pretrazi literature koritene su elektronske baze podataka i tampani materijali

relevantni za specifinu oblast kojom se vodi bavi. Stepen dokaza i nivo

preporuke dati u klinikim vodiima zasnivaju se na sledeim kriterijumima:

Stepen dokaza:

Ia: Meta-analize, sistematski pregledi randomiziranih studija.

Ib: Randomizirane kontrolisane studije (najmanje jedna).

IIa: Sistematski pregledi kohortnih studija.

IIb: Dobro dizajnirana kohortna studija i loije dizajnirana randomizirana studija.

IIIa: Sistematski pregledi case control studija.

IIIb: Dobro dizajnirana case control studija, correlation studija.

IV: Studije sluaja (case-series) i loe dizajnirane opservacione studije.

V: Ekspertska miljenja.

Nivo preporuka:

Nivo

preporuke

Na osnovu

stepena dokaza

Obrazloenje:

A Ia i Ib

Zahtijeva bar jednu randomiziranu

kontrolisanu studiju kao dio literature koja

obrauje odreeno podruje.

B IIa, IIb i IIIZahtijeva dobro dizajniranu, ne nuno i

randomiziranu studiju iz odreenog podruja.

C IV i VPreporuka uprkos nedostatku direktno

primjenljivih klinikih studija dobrog kvaliteta.


17/20


16

LITERATURA

1. Carson C, Namber KG.Role of fluoroquinolones in the tretment of

serious bacterial urinary tract infections.Drugs 2004;64:1359-1373

2. Childs S.J.: Microbiology and Epidemiology in Recurrent Lower Urinary

Tract Infections. Infect Urol 11(3):88-92, 1998.

3. Dambro / Griffith's 5-Minute Clinical Consult:, CD version, 2001-2002

4. EAU Pocket Guidelines. European Association of Urology ed.2008.

134-150

5. EBM (evidence-based medicine) guidelines. Treatement of urinary tract

infection, Helsinki, Finland: Duodecim Medical Publications Ltd;

18.11.2002. p 1-6 [5 references]

6. Harrison's Principles Of Internal Medicine, fifteenth edition, CD

version, 20017. The Merck Manual Of Geriatrics, Second Edition 1995; Editors: William

B. Abrams, M.D.; Mark H. Beers, M.D.; and Robert Berkow, M.D.

8. Nicolle LE,Bradley S,Colgan R et al.Infectious Diseases Society of

America, American Society of nephrology, American Geriatric Society.

Infectious Diseases Society of America guidelines for the diagnosis and

treatment of asymptomatic bacteriuria in adults.Clin Infect Dis

2005;40:643-645

9. NIH Publication No. 91-2097: Urinary Tract Infections In Adults, RevisedSeptember 1991.

10. Schneede P, Tenke P, Hofstetter AG.Urinary Tract Infection Working

Group of the European Association of Urology.Sexualy transmitted

Diseases (STDs)- a synoptic overwiev for urologyst.Eur Uol2005;44:1-

11. Stoisavljevi atara,S. urednik, Registar lijekova Republike Srpske

sa osnovama farmakoterapije 2008 Agencija za lijekove Republike

Srpske 2008.


18/20


17

KLINIKI VODII ZA PRIMARNU ZDRAVSTVENU ZATITU

Kliniki vodii namijenjeni su prvenstveno specijalistima porodine medicine, ali i

svim ljekarima-praktiarima u primarnoj zdravstvenoj zatiti.

Auriranje klinikih vodia vri se svake tri godine saglasno najnovijimsaznanjima medicine zasnovane na dokazima, prema metodologiji opisanoj u

Smjernicama za razvoj i reviziju klinikih vodia". Na nivou primarne

zdravstvene zatite, nadleno za ovu aktivnost je Udruenje ljekara porodine

medicine Republike Srpske.

Drugo, revidirano izdanje klinikih vodia pripremila je konsultantska kua

"Bonex inenjering" d.o.o. Beograd, u okviru Projekta jaanja zdravstvenog

sektora (HSEP) projektni zadatak "Revizija i unapreenje klinikih vodia zaprimarnu zdravstvenu zatitu", finansiranog iz kredita Svjetske banke2.

Na izradi ovog izdanja vodia radila je radna grupa3 u sastavu4:

prof. dr Svjetlana Stoisavljevi-atara, specijalista klinike farmakologije, ef

Katedre za farmakologiju, toksikologiju i kliniku farmakologiju, Medicinskog

fakulteta u Banjaluci,

prim. dr Rajna Tepi, specijalista porodine i opte medicine, Dom zdravlja

Banjaluka,

dr sc. med. Milan igi, specijalista urolog, naelnik Klinike za urologiju Kliniki

centar Banjaluka.

Koordinator radne grupe: drina Martinovi, Bonex inenjering, Beograd.

2Miljenja i interesi organizacije koja je finansirala razvoj i reviziju klinikih vodia nisu

imali uticaja na konane preporuke.3lanovi radne grupe izabrani su saglasno kriterijumima definisanim u "Smjernicama zarazvoj i reviziju klinikih vodia" i ne postoji sukob interesa.4Imena autora su navedena po abecednom redu.


19/20


18

Vodii za praktian rad ljekara razvijeni su 2004. godine unutar projekta

Osnovno zdravstvo.

Tim koji je radio na razvoju vodia su inili:

doc. dr sc. med. Gordana Teanovi, specijalista pedijatar, zamjenik efaKatedre porodine medicine Medicinskog fakulteta u Banjaluci, direktor za

medicinska pitanja Doma zdravlja u Banjaluci;

dr Rajna Tepi, specijalista porodine medicine, ef Edukacionog centra

porodine medicine u Banjaluci;

prof. dr Ranko krbi, specijalista klinike farmakologije, ef Katedre za

farmakologiju Medicinskog fakulteta u Banjaluci,

drina Naunovi, specijalista fizijatar, voa tima;

Konsultanti:

mr. sc. med. dr Jagoda Balaban, specijalista dermatolog,

dr Snjeana Gaji, specijalista pedijatar,

mr. sc. med. dr Zoran Mavija, specijalista interne medicine hepato-

gastroenterolog,

dr Miodrag Naunovi, specijalista psihijatar,

prim. dr Zoja Raspopovi, specijalista fizijatar reumatolog,

mr. sc. med. dr Sanja piri, specijalista otorinolaringolog,

mr. sc. med. dr Duko Vuli, specijalista interne medicine kardiolog,

mr. sc. med. dr Milan igi, specijalista urolog.


20/20

Documents

UpalaUrinarnogSistemaKodOdraslih