UNIWERSYTET SZCZECINSKI

NR 58 MATERIAtY * KONFERENCJE 2000

MARIA KOZIELSKAPolitechnika PoznanskaPoznan

KOMPUTEROWE WSPOMAGANTE KONTROLI WIEDZYI UMIEJI^TNOSCI STUDENTOW

Proces nauczania wymaga swiadomego udziahi w nim podmiotu oddzia-fywan dydaktycznych. Warunek ten moze bye spehiiony wowczas, gdy nauezy-ciel i student b?d^ wykorzystywac informaeje o osi^gni^ciach studenta dostar-czane przez kontrol? i ocen? pedagogiczn .̂ Uzasadnione jest tez twierdzenieo niemoznosci tralctowania ocen szkolnych jako obiektywnego i sprawiedliwe-go miernika spoieeznej selekcji. Wskazuje na to niezadowolenie nauczycielii studentow. Mozliwosc poprawy stanu diagnozy pedagogieznej przez progra-my komputerowe wydaje si? wi?c bardzo kuszqca.

Wsrod zasad projektowania kontroli i oceny w procesie nauczania i ueze-nia si? dydaktycy wymieniajq. rozwoj zdolnosci uczqoych si? do stosowaniaoceny w czasie nauki. Poprawienie wynikow pracy studentow wymaga, by oce-ny pobudzafy ich aktywnosc do wykorzystywania informaeji pochodzqcychz ocen. Studenci chc^ i powinni wiedziec, czy dobrze si? ucz% i dzialaj^ po-prawnie intelektualnie, w petoym zakresie wiedzy meiytorycznej, ktor^ powin-ni znac oraz umiec wykonywac zadania z niq. zwiqzane. Nauczyciel powinieninformowac o standardach pracy w taki sposob, aby je znai i stosowai kazdystudent. Powinien stwarzac mozliwosci cwiczenia przez studentow samooceny

370 Maria Kozielska

i analizy osiqgni?tych wynikow pracy w celu ich poprawienia. Samoocena toumiej?tnosc, ktorej trzeba uczyc i ktor^ nalezy cwiczyc.

Inn^ wazn^ zasad^ jest sledzenie skutkow ocen w celu okreslania ichwplywu na nauczanie i nauk?. Z punktu widzenia dydaktyki, konsekwencj^poprawnej oceny jest rozszerzenie mozliwosci uczenia si?. Dostarcza ona in-formacji na temat tego, co studenci umiej^ a co musz^ uzupelnic. Nauczycielemogq. wykorzystac wyniki takich ocen do konstruowania programow i plano-wania zaj?c oraz okreslania kierunku zmian programow. Informacje te wply-waj^ na podniesienie poziomu ksztalcenia.

Zasadne okazuje si? polepszanie warunkow oraz efektow procesu ocenyi kontroli przez podj?cie problemow, wynikaj^cych z wykorzystania edukacyj-nych programow komputerowych w wymienionych dzialaniach dydaktycznych.Nalezq. do nich: mozliwosc zwi?kszenia roznorodnosci zadan kontrolnych orazwspomaganie przygotowania i przeprowadzania kontroli wiedzy, jak rowniezzauwazenie wplywu zastosowania programow komputerowych na poprawnoscprocesu kontroli i oceny wiedzy studentow.

1. ZWI%KSZENIE ROZNORODNOSCI ZADAN KONTROLNYCH WYNIKA-J4CE Z POMOCY KOMPUTEROWEJ

Jakie zadania wykorzystuje si? do konstruowania sprawdzianow wspoma-ganych komputerowo? Rozpatruj^c zadania testowe ze wzgl?du na sposobudzielania na nie odpowiedzi, najcz?sciej wyroznia si? dwa typy: zadania luki uzupelnien oraz zadania wyboru. Zadania luk wymagaj^ od studenta wstawie-nia w miejsce luk brakuj^cych wyrazow, znakow lub cyfr. Zadania uzupelnienwymagajq. uzupelnienia tresci zadan, czyli przypomnienia okreslonych wiado-mosci i umiej?tnosci oraz konstruowania odpowiedzi. Powazn^ niedogodnosci^jest pracochlonnosc w ocenie ich poprawnosci i statystycznym opracowaniuwynikow. Cz?sto rezygnuje si? z tego typu zadan. Wspomaganie komputeroweusuwa t? niedogodnosc, umozliwiaj^c ocen? wszystkich przypuszczalnych od-powiedzi studenta. Korzystna jest mozliwosc wprowadzania pocz^tkowo nie-przewidzianych odpowiedzi.

Komputerowe wspomaganie kontroli wiedzy i umiejqtnosci studentow 371

Wsrod zadan wyboru wyst?puje kilka typow testow: prawda-falsz, wyborjednej odpowiedzi z wielu, wybor killcu odpowiedzi z wielu, zadania uporz^d-kowania i przyporz^dkowania. Najprostszymi zadaniami wyboru s^. pytaniatypu prawda-fatsz. System udzielania odpowiedzi jest w nich bardzo uprosz-czony. Stosowanie tyiko tego typu zadan zach?ca studentow do pami?ciowegoopanowywania wiedzy bez jej zrozumienia. W zadaniach takich prawdopodo-bienstwo uzyskania prawidiowej odpowiedzi przy braku wiadomosci wynosi50 %.

Zadania wyboru sq. talc slconstruowane, ze na postawione pytanie podanychjest kilka odpowiedzi, z ktorych tyiko jedna jest poprawna, a pozostate s^. nie-pelne lub nieprawidtowe. Zadaniem studenta jest wskazanie poprawnej odpo-wiedzi. Falszywe odpowiedzi sq. talc dobrane, by byly zgodne z kontekstemtresciowym pytania i nie roznity si? w oczywisty sposob od odpowiedzi prawi-dfowej. Stosuje si? tez zadania, w ktorych na postawione pytania studentotrzymuje do wyboru kilka odpowiedzi, wsrod ktoiych wi?cej niz jedna jestprawdziwa, ale praktyczne ich wykorzystanie jest juz kiopotliwe. Stosowaniezadan wielokrotnego wyboru moze bye w znaeznej mierze uiatwione przy za-stosowaniu wspomagania komputerowego. IComputer zast^pi wowczas nauezy-ciela w wyselekcjonowaniu poprawnych odpowiedzi wprowadzonych przezstudentow. Ciekawsze z uwagi na form? sq. zadania uporz^dkowania i przypo-rz^dkowania. Z powodu lclopotliwej oceny ich poprawnosci, s^. rzadko uzywa-ne. Zastosowanie ich w postaci komputerowej calkowicie usuwa t? trudnosc.

Szczegoln^, nowosciq. w edukaeji jest wykorzystanie w procesie kontroliprogramow komputerowych zawierajqcych symulacje: zjawisk, procesow, za-leznosci itp. Talcie ich zastosowanie stwarza warunki do zupelnie nowej jakoscikontroli i oceny, w lctorej pojawia si? mozliwosc oceniania zupehiie innegozalcresu wiedzy i umiej?tnosci studentow, dot^d niedost?pnego dla kontrolnychczynnosci dydaktycznych. State diagnozowanie wiedzy i umiej?tnosci studentapolega na tym, ze program komputerowy nie b?dzie dzialai, jesli reakeja stu-denta nie nastqpi lub b?dzie bl?dna. Po b}?dnej ingereneji studenta w program,nie przejdzie on do kolejnego zadania lub problemu. W ten sposob uzyskana odprogramu komputerowego ocena dzialania jest postrzegana przez studenta jakotrafha i sprawiedliwa. Oczywiscie, poprawnosc tej kontroli zalezy od tego, czypoziom trudnosci symulacji komputerowej nie przerasta znaeznie poziomu

372 Maria Kozielska

wiedzy, zdolnosci i umiej?tnosci poznawczych lub manualnych studenta. Pro-gramy komputerowe umozliwiaj^ zast^pienie subiektywnej kontroli odmien-nym intelektualnie i emocjonalnie rozwigzywaniem problemow.

Pod moim kierunkiem powstafy programy komputerowe wspomagaj^ceproces oceny oraz kontroli wiedzy i umiej?tnosci, na przyklad program w po-staci narz?dzia, ktore moze wykorzystac nauczyciel dowolnego przedmiotuw celu opracowania wlasnego testu wyboru, albo program przeznaczony dooceny wiedzy i umiejQtnosci uczniow gimnazjum w zakresie matematyki. Dy-daktyka szuka takich mozliwosci intensyfikowania ksztalcenia.

2. KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PRZYGOTOWANIA I PRZEPROWA-DZANIA PROCESU KONTROLI

Przygotowanie zestawu zadan przebiega etapami, do ktorych nalez^: ana-liza celow i tresci nauczania przedmiotu, opracowanie zadan, badania wst?pnezakoriczone analizq. statystyczn^ i merytoryczn^, opracowanie koncowej wersjizestawu zadan. Dokonajmy ich analizy w aspekcie mozliwosci komputerowejpomocy w zakresie kazdego z nich.

Analiza celow i tresci nauczania przedmiotu polega na wytyczeniu celownauczania oraz scisle sformulowanych wymagan programowych. Wyrazane s^przez czynnosci operacyjne w kategoriach konkretnych wiadomosci i umiej?t-nosci, ktore maj^ opanowac studenci. Umozliwi to sprawdzenie, czy zostalyosiqgni?te cele nauczania. Dokonuje si? zatem zestawienia wiadomosci i umie-j?tnosci, obejmuj^cych calosc wiedzy wymaganej od studenta, oraz wyodr?bniaobszary poj?ciowe. Dla ulatwienia rozpoznania tresci, porzgdkowania informa-cji oraz ich wzajemnego powi^zania stosuje si? macierze [Denek, 1994]. Poma-gajq_ one w ustaleniu zwi^zkow lub ich braku pomi?dzy roznymi informacjamiz okreslonego zakresu wiedzy studenta. W dzialaniach tych wiedza, umiej?tno-sci i doswiadczenie nauczyciela nie mog^ bye wspomagane programem kom-puterowym.

Etap konstrukcji zadan wymaga rowniez duzego doswiadezenia meryto-ryeznego i dydaktyeznego. Zadania powinny bye wyrazone prosto, jednoznaez-nie i poprawnie gramatyeznie. W zadaniach o wielu altematywach do wyboru

Komputerowe wspomaganie kontroli wiedzy i wniejqtnosci stiidentow 373

poszczegolne z nich powinny miec pozoiy prawdziwosci i zwiqzek z istot^pytania. W przeciwnym razie zadanie straci wartosc. Nalezy zwrocic uwag?, byw jednym zadaniu nie tkwila odpowiedz na inne. Wymienione prace mog^ulatwic odpowiednie programy komputerowe. Mozna tez konstruowac progra-my zawieraj^ce zadania lub symulacje przydatne w procesie kontroli. Po napi-saniu zadan nalezy przeprowadzic ich analiz? merytoryczna i statystycznq,

Pierwsza merytoryczna analiza testu jest przeprowadzana bezposrednio pozakonczeniu czynnosci planowania i konstruowania kompletu zadan. Dotyczyona prawidlowosci wyodr?bnienia obszarow poj?ciowych, sprawdzenia obec-nosci wszystkich ich elementow, informacji oraz umiej?tnosci wchodz^cychw sklad materialu obj?tego kontrolq, Powtorna analiza jest przeprowadzanabezposrednio po badaniu wynikow ksztalcenia za pomocq. tego zestawu. W za-kresie tych dzialan program komputerowy nie jest pomocny, gdyz w kazdejmetodzie kontroli i oceny konieczna jest wiedza merytoryczna i doswiadczeniedydaktyczne nauczyciela. Jest to ten zakres pracy i kompetencji nauczyciela,w lctorym nie potrafi go wyr?czyc nawet najdoskonalszy program komputero-wy. Jednak w nast?pnej kolejnosci konieczna jest analiza zadan pod wzgl?demtrudnosci i mocy dyskryminacyjnej, ktorq. skutecznie wesprze komputer. Kazdyzbior zadan, uzywany jako test wiadomosci, spelnia kilka kryteriow stawianychtestom. Zadania te powinny wykazywac odpowiedni^ wartosc wskaznika mocydyskryminacyjnej oraz wskaznika trudnosci, caly zas test charakteryzuje wspol-czynnik rzetelnosci. Zestaw zadan powinien bye rzetelny, trafhy oraz znormali-zowany, co uzyskuje si? podezas badan w lieznej grupie osob i statystyeznejanalizie ich wynikow [Niemierko, 1991; Macintosh, Morrison, 1969].

W rezultacie tak przeprowadzonej analizy trudnosci, mocy dyskrymina-cyjnej zadan oraz rzetelnosci zestawu zadan nalezy wybrac ostateezny komplet,ktory b?dzie sluzyl zadowalaj^co w zaplanowanym procesie kontroli wiedzyi umiej?tnosci studentow. W tych obliczeniach oraz porownaniach przydatnyokazuje si? program komputerowy. Wyrazenia matematyezne, opisuj^ce wy-mienione wspolczynniki, nie s^ skomplikowane, jednak ze wzgl?du na iloscwartosci uzyskiwanych w wyniku badan kontrolnych uzytecznosc programukomputerowego jest ogromna podezas wykonywania obliczen, zestawien sta-tystycznych wynikow umozliwiaj^cych analizy i ostateezny dobor zadan [Ko-zielska, 1986; 1991],

374 Maria Kozielska

3. WPLYW WSPOMAGANIA KOMPUTEROWEGO NA POPRAWNOSCPRZEBIEGU PROCESU KONTROLI

Pierwsze zastosowania komputerow do automatycznej kontroli i ocenyosi^gni^c uczqcych si? nastqpiio w latach szescdziesiqtych i wyprzedziloo kilka lat inne zastosowania wspomagania komputerowego. Automatycznakontrola nast?powala przez bezposrednie wnoszenie odpowiedzi do komputeralub rejestrowanie ich na'kartach perforowanych w celu pozniejszej analizy przyuzyciu komputera. Obecnie student wprowadza odpowiedzi z klawiatury. Kom-puter poza postawieniem pytania i przyj?ciem odpowiedzi reaguje na odpo-wiedz nie tylko ocen^ poprawnosci. Po wprowadzeniu do komputera falszywejodpowiedzi podaje poprawn^ i wskazuje zrodlo uzyskania informacji. W tensposob program zapewnia natychmiastowe sprz?zenie zwrotne. Znajduj^ tuzastosowanie takze testy pisemne, ktorych ocen? przeprowadza si? przy uzyciukomputera.

Sposrod dydaktycznych funkcji, jakie pelni^ programy komputerowe,diagnoza nalezy do ciekawych perspektywicznie. Nie ta jednak, ktora sprowa-dza si? do prostego rozwi^zywania testow przez studenta przy uzyciu kompute-ra, choc i ona w szczegolnych okolicznosciach okazuje si? przydatna. Kompu-terowe wspomaganie procesu kontroli moze w zasadniczy sposob wplywac napoprawny przebieg kontroli. Rozwazmy te problemy.

Nauczyciele powinni d^zyc do opracowania zadaii, odpowiadaj^cych istot-nym elementom dyscyplin, prezentuj^cych problemy otaczajqcego swiata i oce-niaj^cych zakres wiedzy wymaganej od studentow oraz czynnosci intelektual-ne, ktore powinni umiec wylconac. Powinni tez uwzgl?dniac kryteria i procesyumozliwiaj^ce interpretacj? wynikow pracy studentow. Zaprojektowana struk-tura kontroli i oceny powinna zostac zweryfikowana w naturalnym procesieksztalcenia. Sprawdzanie i ocenianie osi^gni?c studentow musi obj^c calosctresci planowanej czyli wszystkie cele poznawcze, rodzaje materialu i poziomywymagan programowych. Bl?dem jest pomijanie wyzszych kategorii celow,bardziej sproblematyzowanego materialu i wyzszych wymagan z powodu trud-nosci z ich sprawdzaniem i ocenieniem. W ocenie tych ktopotliwych aspektowwiedzy przydatne okazuje si? wykorzystanie programu komputerowego jakopomocy w stworzeniu odpowiedniej sytuacji dydaktycznej, potrzebnej do po-

Komputerowe wspomaganie kontroli wiedzy i umiejqtnosci studentow 375

prawnego przebiegu procesu kontroli i oceny. Program komputerowy mozeulatwic upodobnienie sytuacji sprawdzania do naturalnego stosowania wiedzy.Student powinien znalezc wewn?trzn^ motywacj? do uczenia si?, a nauczycielma mu w tym pomoc. Sposobem na to jest stworzenie sytuacji, w ktorej opa-nowane czynnosci mog^ bye skuteeznie zastosowane. Warunki naturalnegostosowania wiedzy obejmujq. dobor tresci sprawdzania z wyzszyeh kategoriicelow nauezania, umiarkowany poziom intelektualizacji zadan, slab^ aktyw-nosc nauczyciela, mozliwie peine wyposazenie kontroli (pracownia, stanowiskalaboratoryjne, ksiqzki, narz?dzia sprawdzania) i organizacj? sprawdzania, po-zwalajqc^, studentowi na samodzielnosc poznawcza. Sprawdzanie wiadomosciprzez umiej?tnosci moze bye przeprowadzone trafiiiej, a cz?sto jedynie przywykorzystaniu programu komputerowego.

Waznym aspektem wspolczesnej kontroli i oceny jest wprowadzenie ele-mentow sytuacyjnych. Gdy nie jest mozliwe sprawdzanie osi^gni?c w warun-kach naturalnych lub w pracowni przedmiotowej, to zwykle jest stosowanyslowny opis sytuacji, w ktorych odpowiednia wiedza i umiejetnosci moglybybye zastosowane. Wowczas mozliwe jest objecie sprawdzaniem celow naueza-nia wyzszej kategorii, a stqd wynika wi?ksza motywaeja studentow do wysilkuintelektualnego. Programy komputerowe mog^ pomoc w tworzeniu sytuacjidydaktycznej i pozwolic na stosowanie wiedzy w naturalnych warunkach. Naj-lepszq. pomoeq. bcdzic wowczas symulacja zawarta w programie komputero-wym. Umiej?tnosc dobierania odpowiednich wartosci parametrow dla prezen-towanego zjawiska lub zaleznosci, samodzielnego rozwiqzania problemutkwi^cego w symulacji, wyciqgania wnioskow z obserwacji abstrakcyjnychrozwi^zan, rowniez tych, ktorych realizaeja nie jest mozliwa bez uzyeia pro-gramu komputerowego, b?dzie najlepiej swiadezyla o poziomie wiedzy i umie-j?tnosci studenta w zakresie wiedzy prezentowanym przez program. Oczywistesq. korzysci w postaci sprawdzenia wyzszyeh kategorii celow nauezania orazzwi?kszenia motywacji studenta do wysilku intelektualnego.

Taksonomia celow nauezania jest talc zorganizowana, ze jej wyzsze kate-gorie mieszczq. w sobie nizsze kategorie. Prowadzi to do faktu, ze student dqzydo opanowania nizszego celu w talcim stopniu, jalci mu jest potrzebny do opa-nowania wyzszego celu. Stara si? zapami?tac takie informaeje, ktore potrzebujedo zrozumienia, zrozumiec zas takie, ktore wykorzysta do zastosowania. Po-

376 Maria Kozielska

. J

dobnie, w takim stopniu wycwiczy umiej?tnosc zastosowania, w jakim wymagaod niego samodzielne pokonywanie trudnosci w rozwiqzywaniu problemow.St^d wynikaj^ braki w wiedzy pami?ciowej i umiej?tnosciach studentow, kto-rzy szybko rozpocz?li cwiczenie czynnosci wyzszej kategorii. Wskazane jestwi?c stworzenie takich warunkow kontroli i oceny, aby bylo mozliwe spraw-dzanie na przykiad odrozniania przedmiotow, a nie pami?tania opisow czy de-finicji, poprawnosci wyjasniania wydarzen, a nie przedstawiania ich przebiegu,rozwi^zywania zadan, nie zas wyjasniania dzialan w nich wymaganych, stoso-wania wiadomosci w sytuacjach nowych, a nie w sytuacjach znanych.

W kontroli osiqgni?c studentow waznym zaleceniem jest unikanie warto-sciowania wkladu pracy studenta, a nie jego poziomu wiedzy. Pytania nie po-winny bye zbyt szczegolowe, by nie sprawdzaly wiedzy podr?cznikowej. Wa-runek ten spelniaj^ pytania i zadania o charakterze problemowym. Znanymwskazaniem jest tez unikanie zadan pami?ciowych, ktore cz?sto pojawiaj^ si?w dzisiejszyeh sprawdzianach. Sytuacja sprawdzania go powinna sprzyjac wy-konywaniu czynnosci poznawezyeh bardziej ziozonych niz przypomnienie wia-domosci. Opracowanie sprawdzianu jest tworezq. pracq. nauczycieli. Wspoma-ganie komputerowe moze jq. atrakcyjnie rozwin^c.

Zroznicowanie trudnosci zadan to kolejne wazne wskazanie w zakresieprojektowania procesu kontroli wiedzy i umiej?tnosci studentow. Powodemkonstruowania zadan dla przeci?tnego studenta jest potrzeba sprawdzenia osi -̂gni?c i podtrzymanie motywacji do wysilku nawet najslabiej przygotowanego.Zadania dopelniaj^ce nie powinny bye zbyt latwe, by zach?caly do pracy naj-lepszych studentow. S3. pozqdane problemy otwarte. Praktyka dydaktycznawskazuje, ze zroznicowania trudnosci zadan w prostszy sposob mozna dokonacza pomoeq. programow komputerowych. Pozwalajq. one na tworzenie odgai?-zien zawieraj^cych trudniejsze polecenia, zadania lub problemy, do ktorychstudent dotrze po rozwi^zaniu zadan o podstawowej trudnosci, zawartej w za-sadniczej opeji programu. Szczegolnie odpowiednia jest komputerowa prezen-taeja problemow otwartych, ktorych rozwi^zanie nie jest przewidywane. Po-prawne uzasadnienie rozwiqzania problemu rozszerza wiedz? studenta, a wtedykontrola wiedzy ma wartosc ksztalcqcq..

W procesie ksztalcenia student powinien miec mozliwosc rozwijania kry-tycyzmu oraz umiej?tnosci oceniania. Komputerowe programy kontrolne

Komputerowe wspomaganie kontroli wiedzy i umiejqtnosci studentow 377

w duzym stopniu ulatwiajq. studentom cwiczenie tych umiejqtnosci oraz sq. na-rzqdziem wspomagajqce samokontrolq i samoocenq. Wiadomo ponadto, zeproces samokontroli i samooceny moze siq rozwijac tylko wowczas, gdy stu-dent jest swiadomy zewnqtrznej kontroli i oceny, dokonanej obiektywnie we-dlug znanych kryteriow, zasad i sposobow oceniania. Taka sytuacja w obecnymksztalceniu rzadko ma miejsce, gdyz student jest oceniany tylko przez nauczy-ciela, ktoremu zalezy na wykazaniu dobrych wynikow swoich studentow. Oce-nianie kwalifikujq.ce powinna wiqc przeprowadzac osoba zewnqtrzna wobecprocesu edukacji. Obiektywizuje to ocenianie i pozylywnie wplywa na wspol-pracq nauczyciela i studenta, w ktorej nauczyciel jest doradcq i organizatorem,udzielajqcym pomocy studentowi w osiqganiu oczekiwanego poziomu wiedzyi umiejqtnosci. Zadania kwalifikowania wiedzy dokonywane przez osobq ze-wnqtrznq mogq w znacznej czqsci przejqc oceniajqce programy komputerowe.Problem ten zyskal nowe znaczenie w obliczu zapowiedzi zewnqtrznego oce-niania podczas przyszlych egzaminow maturalnych. Wplynie to pozytywnie napodmiotowe traktowanie studenta przez nauczyciela, ktorzy realizujqc wspolnycel, razem doznajq. sukcesow i porazek. Programy komputerowe skonstruowanedla celow oceny zewnqtrznej tagodzq. ten istotny problem.

PODSUMOWANIE

Wiedza egzekwowana w procesie kontroli jest zlozona, a mozliwe odpo-wiedzi bardzo roznorodne, dlatego musz _̂ bye w nim stosowane roznorodnemetody i narzqdzia, ktore potrafi^ ocenic nie tylko encyklopedycznq. wiedzq,lecz tez umiejqtnosci jej wykorzystania, weryfikaeji itd. IComputerowa kontrolawiedzy przyezynia siq do zwiqkszenia tej roznorodnosci. Powinna bye stoso-wana jako uzupelnienie metod kontroli znanych dotyd w edukacji. Mimo ze niezawiera elementow, w ktore bogate sq. dot^d stosowane metody, jak indywidu-alny kontakt nauczyciela i studenta, mozliwosc dyskusji pokazuj^cej tok wnio-skowania i dzialania studenta, wprowadza wartosciowe zmiany w tym proce-sie.

W przedstawionych rozwazaniach i wnioskach tlcwi dostateezne wyjasnie-nie powodu, dla ktorego dydaktycy widz^, szerokie mozliwosci wykorzystania

378 Maria Kozielska

wspomagania komputerowego w tworzeniu sytuacji dydaktycznych i wszelkichokolicznosci realizowania procesu kontroli spehiiaj^cego wymagane warunki.Przedstawione zasady oraz wskazania projektowania kontroli i oceny, wspo-maganej edukacyjnymi programami komputerowymi, mogq. stanowic przyczy-nek dla nowej jakosci edukacji.Podzi^kowanie. Prac? realizowano w ramach projektu badawczego, finanso-wanego przez Politechnik? Poznarislq. (PB-62-181/2000/BW).

LITERATURA

Denek K.: Wartosci i cele edukacji szkolnej. Torun 1994.

Kozielska M.: Projektowanie procesu kontroli wiedzy i umiejqtnosci studentow w labo-ratoriiun fizycznym. Wyd. Politechniki Poznariskiej, Poznan 1986.

Kozielska M.: Computer-aided test checking of student's knowledge and skills ina physical laboratory. „Paideia” 1991, XV, 131.

Macintosh H.G., Morrison R.B.: Objective Testing. University of London Press, London1969.

5. Niemierko B.: Pomiar wynikow ksztalcenia. WSiP, Warszawa 1999.