UNIVERZITET U NIŠU · imaju kambrijumski zeleni škriljci sa dominacijom hlorit-sericitskih i aktinolitskih škriljaca. Hlorit-sericitski škriljci se sastoje od kvarca, sericita,

UNIVERZITET U NIŠU

PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET

DEPARTMAN ZA BIOLOGIJU I EKOLOGIJU

Ljiljana Bolbotinović

Taksonomska, fitogeografska i ekološka analiza flore

Dunava kod Tekije

MASTER RAD

Niš, 2019

UNIVERZITET U NIŠU

PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET

DEPARTMAN ZA BIOLOGIJU I EKOLOGIJU


Taksonomska, fitogeografska i ekološka analiza flore

Dunava kod Tekije

MASTER RAD

Kandidat: Mentor:

Ljiljana Bolbotinović Dr Dragana Jenačković

Niš, 2019

UNIVERSITY OF NIŠ

FACULTY OF SCIENCES AND MATHEMATICS

DEPARTMENT OF BIOLOGY AND ECOLOGY


Taxonomical, phytogeographical and ecological analysis of

the flora of the Danube river near Tekija

MASTER THESIS

Candidate: Mentor:

Ljiljana Bolbotinović Dr Dragana Jenačković

Nis, 2019

Biografija kandidata

Ljiljana Bolbotinović je rođena 19.04.1995. godine u Kladovu. Nakon završene

osnovne škole, upisuje srednju medicinsku školu u Zaječaru, smer farmaceutski tehničar.

Studije biologije upisuje 2014. godine na Departmanu za biologiju i ekologiju Prirodno-

matematičkog fakulteta u Nišu. Osnovne akademske studije završava 2017. godine i iste

godine upisuje master akademske studije, smer Biologija.

Sažetak

U ovom radu prikazani su rezultati terenskog istraživanja vodenih i povremeno

plavljenih staništa desne obale Dunava u okolini Tekije. Taksonomskom analizom utvrđeno je

prisustvo 123 taksona iz 99 rodova i 50 familija, kao i da najveći broj vrsta pripada familijama

Compositae i Poaceae. Ekološkom analizom je ustanovljeno da je procenualno

najzastupljenija životna forma hemikriptofita (25.20%) sa značajnim udelom terofita

(20.32%) i hidrofita (14.63%). Fitogeografskom analizom je utvrđeno da najveći broj vrsta

(44) pripada Evroazijskom areal tipu. Od 123 zabeležene biljne vrste, 16 taksona se nalazi na

listi invazivnih vrsta Srbije, pri čemu većina vrsta (12) ima severnoameričko poreklo. Na

istraživanim staništima zabeležena je jedna vrsta koja ima status skoro ugrožene vrste (NT) i

38 vrsta koje su svrstane među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite ni kao

skoro ugroženi (LC).

Ključne reči: flora, Dunav, taksonomska analiza, fitogeografska analiza, biološki spektar,

invazivne vrste, ugrožene vrste.

Abstract

In this master thesis were presented the results of field research of water and

occasionally flooded habitats on the right bank of the Danube river near Tekija. Taxonomical

analysis showed the presence of 123 taxons from 99 genera and 50 families, and that the most

species belong to the families Compositae and Poaceae. Ecological analysis found that the

percentage of the most present life form is hemicryptophytes (25.20%), with a significant

share of therophytes (20.32%) and hydrophytes (14.63%). Phytogeographical analysis found

that the most species (44) belongs to Eurasian type. From 123 recorded species, 16 taxons are

on the list of invasive species of Serbia, whereby, the most species (12) has North American

origin. On the researched habitats were recorded one specis that has status of near threatened

species (NT) and 38 species which are classified as taxons, which are not defined like

dependent on protection, not like endangered (LC).

Keywords: flora, Danube, taxonomical analysis, phytogeographical analysis,

biological spectrum, invasive species, endangered species.

SADRŽAJ

1. UVOD ............................................................................................................................ 1

1.1. Geografski položaj Tekije ............................................................................................ 3

1.2. Geološki sastav podloge .............................................................................................. 5

1.3. Pedološki sastav podloge ............................................................................................. 7

1.4. Klimatske karakteristike .............................................................................................. 8

1.5. Potencijalna vegetacija .............................................................................................. 10

1.6. Pregled dosadašnjih istraživanja flore i vegetacije Dunava na području Srbije ........... 12

2. CILJEVI RADA.......................................................................................................... 13

3. MATERIJAL I METODE .......................................................................................... 14

4. REZULTATI I DISKUSIJA ....................................................................................... 15

4.1. Pregled flore Dunava kod Tekije ................................................................................ 15

4.2. Taksonomski diverzitet flore ...................................................................................... 47

4.3. Fitogeografska analiza flore Dunava .......................................................................... 50

4.4. Biološki spektar ......................................................................................................... 53

5. ZAKLJUČCI ............................................................................................................... 56

6. LITERATURA ............................................................................................................ 57

7. PRILOZI ..................................................................................................................... 61

Zahvalnica

Najsrdačnije se zahvaljujem svojoj mentorki,

docentu dr Dragani Jenačković, na predloženoj temi i nesebičnoj stručnoj

pomoći prilikom izrade i pisanja ovog rada.

Takođe, želim da izrazim zahvalnost svojoj porodici na pruženoj podršci da u

svom radu istrajem.

Ljiljana Bolbotinović Master rad

1

1. UVOD

Reka Dunav nastaje na jugoistočnim padinama Švarcvalda, kod grada

Donauešingena, spajanjem rečica Breg (47,6 km) i Brigah (42,7 km). Svojim tokom, dužine

od 2873 km, zauzima 33. mesto u svetu i drugo u Evropi. Na svom putu od Švarcvalda u

Nemačkoj do ušća u Crno more, reka Dunav protiče kroz ili pored deset država (Nemačka,

Austrija, Slovačka, Mađarska, Hrvatska, Srbija, Rumunija, Bugarska, Moldavija i Ukrajina),

što je čini najznačajnijom međunarodnom rekom na svetu (Gavrilović and Dukić 2002)

(Slika 1).

Slika 1.Sliv Dunava (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Danube_basin.png).

Sliv gornjeg ili alpskog Dunava odlikuje se vrlo hladnim zimama (u nekim kotlinama

se tokom noći temperatura spušta do -40°C) i žarkim letima sa temperaturom od 36–38°C.

Godišnja visina padavina u Alpima je mestimično 2500 mm sa oko 200 snežnih dana, pri

čemu snežni pokrivač dostiže 7–8 m što ima značajan uticaj na vodni režim Dunava. Za sliv

srednjeg Dunava, uzvodno od Turnu Severina, karakteristična je pretežno suva kontinentalna

klima. Minimalne temperature zimi iznose do -35°C dok su maksimalne letnje temperature

39°C. Usled malo padavina, česta je pojava suše. Sliv donjeg, pontijskog Dunava, nizvodno

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Danube_basin.png


2

od Turnu Severina, odlikuje se vrlo suvom kontinentalnom klimom. U delti Dunava prosečna

godišnja visina padavina iznosi oko 355 mm. Zimi, minimalna temperatura iznosi -32°C, dok

se žarka leta odlikuju maksimalnom temperaturom od 42°C (Gavrilović and Dukić 2002).

Presecajući mađarko-srpsku granicu, na 1433. km od svog ušča kod Suline, Dunav

ulazi u Srbiju, a napušta je na 845. km, kod ušća Timoka, na 30 m nadmorske visine. Kroz

Srbiju teče dužinom od 588 km. Najznačajnije pritoke Dunava u Srbiji su Sava i Drina na

zapadu, Morava na jugu, Tisa i Tamiš na severu, Timok na istoku. Deo sliva koji je smešten u

granicama Srbije podeljen je prema geomorfološkim karakteristikama na tri sektora: „Srednji

ili panonski Dunav” (od Mađarske granice na 1433. km do Golupca na 1042. km), ukupne

dužine 391 km, „Đerdapski Dunav” (od Golupca na 1042. km do Kladova na 931. km)

ukupne dužine 111 km i „Donji Dunav” (od Kladova na 931. km do ušća Timoka na 845.

km) ukupne dužine 86 km (Simonović et al. 2010). Na panonskom sektoru, Dunav ima

obeležja ravničarske reke, sa maksimalnom dubinom vode od 19 m i brzinom od 3,5 – 4

km/h. U đerdapskom sektoru pre izgradnje hidroenergetskog sistema, Dunav je bio planinska

reka sa dubinom do 82 m i brzinom vode od 18 km/h. Obrazovanjem Đerdapskog jezera

brzina vode je smanjena na 1.08 km/h, vodostaj je porastao, a sedimentacija povećana.

Ekološke promene izgradnjom dunavskih akumulacija manifestuju se i obiljem hidrofita

(Vukov et al. 2007). Na pontijskom delu do ušća Timoka i dalje nizvodno, Dunav je tipična

nizijska reka.

U predelu Donjomilanovačke kotline širina Dunava je najveća i iznosi 1800 m. U

geomorfološkom pogledu, značajan je predeo Malog Kazana jer je u tom delu toka Dunav

širok samo 180 m i dubok 82 m (Stanković 2001). U predelu Velikog kazana, izmerena je

dubina od 90 m, što predstavlja jednu od najvećih rečnih dubina na svetu (Amidžić et al.

2007). Vodostaj Dunava je najviši tokom proleća (april–jun) i krajem jeseni (novembar), a

najniži u jesen (oktobar) i tokom zime (januar–februar).


3

1.1. Geografski položaj Tekije

Tekija se nalazi u kotlinastom proširenju

Đerdapske klisure, na desnoj obali Dunava u Oršavskoj

kotlini (Slika 2), naspram rumunskog grada Oršava

(Aleksić et al. 1996). Nekadašnje naselje sa istim imenom

ležalo je na 55 m nadmorske visine, na kvartarnoj ravnici

Dunava, sve dok izgradnom hidroelektrane Đerdap I i

obrazovanjem veštačkog jezera Đerdap nije potopljeno.

Novo naselje sa istim imenom podignuto je 1970. godine

na obroncima planine Miroč (na 77 m n.v.). Miroč

pripada planinama južnokarpatskog tipa, prostire se

između Donjeg Milanovca i Tekije, na skoro 500 km2

(Cvijić 1991). Najviši vrh ove planine je Veliki Štrbac,

nadmorske visine od 768 metara.

Slika 3:Satelitski snimak istraživanog područja.

Slika 2. Geografski položaj Tekije

(https://upload.wikimedia.org/wikip

edia/commons/8/82/Serbia_adm_lo

cation_map.svg).


4

Tekija se može opisati kao brdovito-planinsko područje koje se karakteriše duboko

usečenim potočnim i rečnim dolinama i strmim dolinskim stranama. Po svom

biogeografskom položaju, Đerdapska klisura, a samim tim i Tekija, nalazi se na granici dva

floristička regiona: srednjeevropskog i pontsko-južnosibirskog (Stevanović 1996).

Terenskim istraživanjem je obuhvaćen tok Dunava koji pripada Tekiji, tačnije

područje koje se prostire između 44.691466–44.673276 severne geografske širine i

22.415505–22.388660 istočne geografske dužine (Slika 3).


5

1.2. Geološki sastav podloge

Istraživano područje se odlikuje velikim diverzitetom u pogledu litološkog sastava

supstrata (Lazić 1999). Karakteriše se prisustvom proterozojskih škriljaca, paleozojskih i

mezozojskih stenskih kompleksa, facijalnih i genetskih tipova kvartarnih naslaga (Slika

4).

Slika 4. Geološka karta Tekije (Đokanović 2014).

Kristalaste stene visokog stepena metamorfizma koje učestvuju u izgradnji Getske

navlake pripadaju proterozoiku. Predstavljene su gnajsevima, leptinolitima, mikašistima,

amfibolitima, mermerima, kvarcitima i serpentinitima pri čemu je razviće gnajseva, mikašista

i serpentinita dominantno. Mikašisti su razvijeni u tekijskoj kristalastoj zoni, a sastoje se od

kvarca, muskovita, biotita, granata i andaluzita (Đokanović 2014).

Paleozoik je predstavljen tvorevinama kambrijuma i karbona. Veliko rasprostranjenje

imaju kambrijumski zeleni škriljci sa dominacijom hlorit-sericitskih i aktinolitskih škriljaca.

Hlorit-sericitski škriljci se sastoje od kvarca, sericita, hlora, epidota, biotita, muskovita, dok

su granat i turmalin dosta ređi. Na malom prostoru, na severnim padinama Barjaktara kod

Tekije otkriveni su granitmonconiti (Đokanović 2014).

Mezozojske tvorevine jure i krede se karakterišu širokom distribucijom i visokim

procentom na istraživanom prostoru. Sedimenti gornje jure imaju znatno rasprostranjenje, a

predstavljeni su krečnjacima u okviru kojih se javljaju rožnaci. Sedimenti krede predstavljeni


6

su neokomskim sedimentima. Poseban tip razvića neokoma predstavljaju sinajski slojevi koji

imaju flišni karakter (Đokanović 2014).

Tercijar je predstavljen neogenim sedimentima Dunavskog ključa. Zastupljeni su

sedimenti miocena i pliocena. Donji pliocen je litološki predstavljen peskovima i glinama.

Kvartarni sedimenti imaju veliko rasprostranjenje, a predstavljeni su aluvijalnim,

proluvijalnim, deluvijalnim i eolskim naslagama koje su formirane tokom pleistocena i

holocena (Đokanović 2014).

Između Sipa i Davidovca, visoke rečne terase (visine od 150 m do 170 m), izgrađene

su od šljunkova i peskova poreklom od kristalastih škriljaca, mezozojskih peščara i krečnjaka

(Đokanović 2014).

Najveće rasprostranjenje rečno-jezerski sedimenti imaju u Velikom dunavskom

ključu. Predstavljeni su srednjezrnim do krupnozrnim slabo sortiranim šljunkovima sa

pojavama feritizacije. Mestimično sa sočivima peskova i peskovitih glina (Đokanović 2014).

Planinski deo u dugačkom pojasu od Đerdapa do Timoka, predstavljen je najstarijim

tvorevinama. Deo između planinskih venaca i doline Dunava – neogenim, a pored Dunava

pliocenskim i kvartarnim naslagama. Na istočnim padinama planine Miroč i Velikog grebena,

na visinama iznad 350 m, zastupljeni su neogeni sedimenti (Petković 1976). Značajno je

razviće jurskih sedimenata u najvišim delovima planinskih masiva – Đerdapa, Miroča,

Velikog Grebena i Deli Jovana. U Severoistočnoj Srbiji ispod neogenih sedimenata donju

kredu (valendin-otriv-barem) predstavljaju slojevi sinajske serije izgrađeni od laporaca,

peščara, laporovitih krečnjaka, glinaca i konglomerata (Petković 1976).


7

1.3. Pedološki sastav podloge

Prema Kneževiću (2001), zemljišta Nacionalnog parka „Đerdap” (obuhvata površinu

od 63.680 ha i uključuje i istraživano podučje) se mogu svrstati u nekoliko grupa: zemljišta

nastala na silikatnim stenama, krečnjaku i na aluvijalnim, aluvijalno-deluvijalnim i

deluvijalnim nanosima (Slika 5).

Slika 5. Pedološka karta Istočne Srbije (Škorić et al. 1985).

Na silikatnim stenama su zastupljene različite evolucione faze, javljaju se eutrična,

distrična, humusno-silikatna zemjišta, smeđa zemljišta – distrična (kisela), smeđa (distrični

kambisol) i eutrična (baza zasićena), smeđa (eutrični kambisol) i lesivirana zemljišta (luvisol)

(Medarević et al. 2001)

U šumskim zajednicama, na krečnjaku, javljaju se rendzine, crnice i smeđa zemljišta.

Po obodu vrtača i na strmijim padinama javljaju se rendzine, dok se u vrtačama često u

kombinaciji sa deluvijalnim zemljištima javljaju smeđa zemljišta (Medarević 2005).

Radom tekućih voda u poloju vodotoka nastaju aluvijalni nanosi dok taloženjem

erodiranog zemljišnog materijala u podnožju padina nastaju deluvijalni nanosi. Mešanjem

taloga tekućih i erozionih voda nastaju aluvijalno-deluvijalni nanosi. O aluvijalnom nanosu

Dunava nema dovoljno podataka s obzirom da je najveći deo naslaga potopljen izgradnjom

hidroelektrane „Đerdap I (Petković 1976).


8

1.4. Klimatske karakteristike

Za područje Đerdapa karakteristična je umereno kontinentalna klima. Prosečna

vrednost godišnje sume padavina na ovom području iznosi 784 mm, što je približno 7% u

odnosu na teritoriju Srbije. Najviše padavina je u periodu april–jun, a najmanje u periodu jul–

septembar (Medarević 2001). Padavine su obilnije nego u susednim oblastima. U Tekiji se

godišnje izluči oko 840 mm. Najveću relativnu vlažnost vazduha imaju decembar i januar, po

86%, a najmanju avgust (70%) i jul (72%). Prosečna godišnja vrednost relativne vlažnosti u

Tekiji je 78%, pa se vazduh može označiti kao umereno vlažan (Aleksić et al. 1996).

Tabela 1 .Srednje mesečne, minimalne i maksimalne temperature vazduha izmerene u Tekiji u periodu od 1951. do 1980. godine (Aleksić et al. 1996).

Mesec Srednja temperatura (°C)

Minimalna temperatura (°C)

Maksimalna temperatura (°C)

Januar -0.9 -6.2 1.9

Februar 1.4 -6.1 5.5

Mart 6.1 1 9.2

April 11.4 8.3 14.3

Maj 16.2 14 19.6

Jun 19.7 17.8 21.8

Jul 21.5 15 22.8

Avgust 21.2 9 23.5

Septembar 17.3 2.6 19.2

Oktobar 11.6 -2.1 15.1

Novembar 6.4 -10 9.4

Decembar 1.7

5.6

Prosečna vrednost srednje godišnje temperature vazduha iznosi 11,3°C. Januar je

najhladniji i jedini mesec u godini sa prosečnom negativnom temperaturom (-0,9°C) (Tabela

1). Temperaturni maksimum je u julu (21,5°C) (Tabela 1). Razlika između najtoplijeg i

najsvežijeg jula u Tekiji iznosi samo 2,4°C. Razlika između najtoplijeg i najhladnijeg

februara u Tekiji ima vrednost od 11,6°C. Kada Dunav i Đerdapsko jezero prekriju ledena

kora i sante leda, onda je u Tekiji hladnije nego na okolnim brdsko-planinskim terenima.

Najveći broj dana sa snežnim pokrivačem je u Tekiji, i iznosi 37 dana u toku godine. Dužina

trajanja vegetacionog perioda, tj. perioda sa srednjim dnevnim temperaturama višim od 5°C u

Tekiji iznosi 255 dana. Broj tropskih dana tj. dana sa maksimalnim temperaturama iznad

30°C je 39 (Aleksić et al. 1996).


9

Klimatološkim ispitivanjem dunavskih klisura i kotlina, Srejović (1969) je ukazao na

razlike u njihovoj mezoklimi. Ustanvljeno je da je u klisurama mezoklima svežija tj. da je

toplotni režim u toku godine ravnomerniji, da se temperaturni maksimum postiže kasnije i da

je ukupna količina padavina tokom godine veća nego u kotlinama (Medarević et al. 2001).


10

1.5. Potencijalna vegetacija

Potencijalna vegeacija u Tekiji i njenoj nepsrednoj okolini predstavljena je različitim

tipovima šumske vegetacije, uključujući aluvijalne šume, šume hrasta kitnjaka, bukove šume

i reliktne zajednice jorgovana i graba (Slika 6).

Slika 6. Karta rasprostranjenja potencijalne vegetacije Istočne Srbije (Jovanović et al. 1986).

Potencijalna vegetacija najnižih terena koji su smešteni neposredno uz rečne tokove

predstavljena je šumskom vegetacijom bele i krte vrbe (Salicetum albo-fragilis), šumskim

zajednicama topola i vrba (Salici-Populetum) i žbunastom vegetacijom sa dominacijom

crvene vrbe (Salicetum purpureae). Na šljunkovito-peskovitim aluvijalnim nanosima, gde je

zemljište u inicijalnim fazama razvoja, dominiraju zajednice crvene vrbe jer kapilarno

penjanje podzemne vode omogućava rast pomenute vrste. Međutim, na razvijenijim

zemljištima, crvena vrba biva zamenjena drugim vrstama vrba i topola.

U predelu Đerdapske klisure, potencijalna vegetacija je predstavljena reliktnom

zajednicom Syringo-Carpinetum orientalis Gren. 1950. Tipična staništa ove šumske

fitocenoze su krečnjački predeli koji gravitiraju prema Dunavu. Usled degradacije zemljišta,

šume na ovakvim ekstremnim staništima lako i brzo devastiraju (Mišić, 1967).

Na uzdignutijim terenima, na dubokim distričnim smeđim zemljištima,

najzastupljenije su šume sa dominacijom planinske bukve (Fagetum moesiacae montanum

typicum B. Jov. 1953) (Medarević et al. 2001). Na toplim, južno eksponiranim stranama, u

planinskom pojasu bukve javljaju se šume hrasta kitnjaka – Quercetum petraeae-cerris Lak.


11

et B. Jov. 1980. Monodominantne šume kitnjaka, kitnjaka i cera i šume cera zastupljene su na

zemljištima slabo kisele ili neutralne reakcije.

Medarević (2005) ističe da Đerdapska klisura predstavlja refugijum brojnih reliktnih

vrsta, i da je do sada evidentirano 35 reliktnih i endemičnih vrsta, a među kojima su: Corylus

colurna, Juglans regia, Celtis australis, Taxus baccata, Ilex aquifolium i Syringa vulgaris.


12

1.6. Pregled dosadašnjih istraživanja flore i vegetacije Dunava na području

Srbije

Istraživanjem flore i vegetacije Dunava, i vodenih ekosistema smeštenih u

neposrednoj okolini njegovih obala, bavio se veći broj naučnika (Babić 1971; Radulović

2000; Stevanović 2001; Stevanović et al. 2003; Stevanović et al. 2004; Janauer et al. 2003;

Vukov et al. 2003; Vukov et al. 2008; Ljevnaić-Mašić 2010; Džigurski et al. 2016; Vukov et

al. 2017), naročito u poslednjih dvadeset godina.

Babić (1971) daje opsežan pregled močvarne i livadske vegetacije leve obale Dunava

u neposrednoj okolini Novog Sada, tačnije na području Koviljskog rita. Trideset godina

nakon prvog istraživanja vegetacije Koviljskog rita, Radulović (2000) publikuje rezultate

israživanja vodene vegetacije istog područja.

Stevanović (2001) objavljuje rezultate proučavanja rasprostranjenja i ekologije

makrofitske vegetacije u đerdapskoj akumulaciji, dok Stevanović et al. (2003) poseban

akcenat u proučavanju flore Dunava stavljaju na deo toka između ostrvca Žilovo i ušca reke

Nere (na 1090. i 1075. km). Stevanović et al. (2004) beleže prisustvo adventivnih higrofilnih

vrsta Paspalum paspaloides, Echinochloa orizoides i Cyperus strigosus tokom terenskih

istraživanja makrofitske flore i vegetacije u srpskom delu akumulacije Dunava.

Istraživanjem akvatičnih makrofita Dunava u nepsrednoj okolini Novog Sada bavili

su se Janauer et al. (2003), a u okolini Pančeva Vukov et al. (2003).

Vukov et al. (2008) proučavaju distribuciju hidrofita duž Dunava, i tim istraživanjem

konstatuju prisustvo 40 biljnih vrsta i specifičan obrazac njihove pojave (24 u gornjem

regionu, 37 u akumulaciji Đerdap I, 17 u Đerdapu II i 11 u donjem delu reke).

Ljevnaić-Mašić (2010) se bavila florističko-fitocenološkim istraživanjem kompletne

Osnovne kanalske mreže Hidrosistema Dunav-Tisa-Dunav Banata, pri čemu je ustanovila

prisustvo 178 taksona.

U poslednjih nekoliko godina sprovedena su istraživanja asocijacija klasa

Hydrochari-Lemnetea i Potamotea u kanalu Dunav-Tisa-Dunav (Džigurski et al. 2016) i

proučavanja distribucije makrofita na Dunavu između 1433. i 846. km (Vukov et al. 2017).


13

2. CILJEVI RADA

Ciljevi ovog rada su sledeći: 1) utvrditi diverzitet biljnih vrsta vodenih i povremeno

plavljenih staništa desne obale Dunava kod Tekije, 2) izvršiti taksonomsku, fitogeografsku i

ekološku analizu popisane flore, 3) proceniti broj ugroženih i invazivnih vrsta na

proučavanom području.


14

3. MATERIJAL I METODE

Florisička istraživanja ranije pomenutog područja obavljena su tokom letnjih i

jesenjih meseci 2018. godine. Na osnovu prikupljenog biljnog materijala, sačinjen je popis

flore kojim su obuhvaćene biljne vrste koje naseljavaju muljevito tlo, peščane i šljunkovite

nanose na desnoj obali Dunava i samo korito reke.

Determinacija biljnog materijala izvršena je pomoću ključeva: „Flora Srbijeˮ

(Josifović (Ed.) 1970 –1978, Sarić (Ed.) 1986, 1992), „ Flora Europaeaˮ (Tutin et al. (Eds.)

1964 – 1980) i „Флора на НП Българияˮ (Jordanov (Ed.) 1963 – 1979, Velčev 1979 –

1995). Biljni materijal deponovan je u Herbarijumu Departmana za biologiju i ekologiju

Prirodno-Matematičkog fakulteta u Nišu (HMN).

Nomenklatura i klasifikacija biljnih vrsta usklađena je sa bazom podataka Euro+Med

database (http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed), dok je baza The Plant List

(http://www.theplantlist.org) korišćena za vrste kojih nema u prethodno pomenutoj bazi.

Životne forme su određene korišćenjem Raunkierovog principa koji su razradili

Elenberg i Miler-Domboa (Ellenberg, Mueller-Dombois, 1967, in Mueller-Dombois,

Ellenberg, 1974), a u Flori Srbije delimično izmenio Stevanović (1992a).

Pripadnost vrsta areal tipovima određivana je po principima podele Mojzela (Meusel

et al. 1965), koja se zasniva na podudarnosti areala vrsta sa odgovarajućim florističkim

horionima (Stevanović 1992).

U cilju uvrđivanja stepena ugroženosti i invanzivnosti flore istraživanog područja, u

radu će biti istaknute kategorije ugroženosti taksona u skladu sa Evropskom Crvenom listom

vaskularnih biljaka (Bilz et al. 2011), dok će popis invazivnih vrsta biti sačinjen u skladu sa

preliminarnim listama invazivnih vrsta u Republici Srbiji (Lazarević et al. 2012), Bugarskoj

(Petrova et al. 2013), Bosni i Hercegovini (Maslo 2016) i Crnoj Gori (Stešević and Petrović

2010).

http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed

http://www.theplantlist.org/


15 1 Pregled skraćenica životnih formi biljaka koje su upotrebljene u poglavlju 4.1 dat je u Prilogu 1. 2. Pregled skraćenica areal tipova biljnih vrsta upotrebljen u poglavlju 4.1 dat je u Prilogu 2.

4. REZULTATI I DISKUSIJA

Florističkim istraživanjem vodenih i povremeno plavljenih staništa u okolini Tekije

ustanovljeno je prisustvo 123 taksona. Klasi Polypodiopsida pripadaju 2 vrste, dikotiledonim

biljkama (klasi Magnoliopsida) pripada 89 vrsta, a monokotiledonim biljkama (klasi

Liliopsida) 34 vrste.

4.1. Pregled flore Dunava kod Tekije

Klasa: Polypodiopsida

Red: Equisetales

Familija: Equisetaceae

1. Equisetum arvense L.

Životna forma: G rhiz scap1

Areal-tip: Hol2

Vrsta je široko rasprostranjena pored potoka, reka, na vlažnim aluvijalnim terenima,

oranicama i zapuštenim mestima. Pripada taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od

zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

Red: Salviniales

Familija: Salviniaceae

2. Salvinia natans (L.) All.

Životna forma: nat Hyd T

Areal-tip: Hol

Česta je u močvarama i vodama koje sporo teku. Ulazi u brojne asocijacije vodene i barske

vegetacije (Slika 7). Svrstana je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni

kao skoro ugroženi (LC).


16

Slika 7. Fotografije pojedinih predstavnika flore Dunava (1. Phragmites australis; 2. Nymphoides

peltata & Salvinia natans; 3. Salix fragilis & Humulus lupulus; 4. Typha latifolia).

Klasa: Magnoliopsida

Red: Piperales

Familija: Aristolochiaceae

3. Aristolochia clematitis L.

Životna forma: G rad scap

Areal-tip: EAz


17

Zastupljena je po nasipima, na oranicama i sunčanim obroncima. Često se može naći po

vrbovim šumama i na jako humoznom zemljištu alkalne reakcije.

Red: Ceratophyllales

Familija Ceratophyllaceae

4. Ceratophyllum demersum L.

Životna forma: sbm Hyd G

Areal-tip: Kosm

Višegodišnja submerzna biljka koja naseljava stajaće i tekuće vode. Pripada taksonima koji

nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

Red: Ranunculales

Familija: Ranunculaceae

5. Clematis vitalba L.

Životna forma: a dec S lig

Areal-tip: EAz

Pavit je autohtona povijuša, veoma česta pred puteva gde gradi žive ograde, u šikarama i na

rubovima šuma.

6. Clematis viticella L.


Areal-tip: Ant

Antropofita mediteransko-submediteranskog porekla. Često se može naći u obalnim

područjima.

7. Ranunculus sceleratus L.

Životna forma: T scap

Areal-tip:: EAz

Vrsta se može naći na vlažnim i azotom bogatim staništima, uključujući i površine pored

puteva. Predstavlja takson koji nije određen ni kao zavisan od zaštite, ni kao skoro ugrožen

(LC).


18

8. Ranunculus repens L.

Životna forma: H rept

Areal-tip: EAz

Nastanjuje vlažna mesta, pored potoka i reka, ima je u vrbovim šumama i u šumama hrasta

lužnjaka. Pripada taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro

ugroženi (LC).

Red: Proteales

Familija: Platanaceae

9. Platanus occidentalis L.

Životna forma: P scap

Areal-tip: Ant

Antropofita Američkog porekla. Uspešno raste na aluvijalnim staništima. U Srbiji je

predstavljena kao veoma retka vrsta.

Red: Rosales

Familija Cannabaceae

10. Humulus lupulus L.


Areal-tip: EAz

Višegodišnja povijuša, raste na vlažnim mestima, u proređenom šiblju, po obodima šuma i na

rečnim obalama (Slika 7).

Red: Rosales

Familija: Urticaceae

11. Urtica dioica L.

Životna forma: T/H scap

Areal-tip: Hol


19

Višegodišnja zeljasta biljka, široko rasprostranjena, raste oko puteva, na vlažnim staništima i

duž rečnih dolina. Uvrštena je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni

kao skoro ugroženi (LC).

12. Parietaria officinalis L.


Areal-tip: EAz

Višegodišnja biljka, raste oko puteva, u vlažnim šumama, po šibljacima, rovovima i na

stenama.

Red: Fagales

Familija: Fagaceae

13. Castanea sativa Mill.


Areal-tip: Med-smed

Slaba rasprostranjenost vrste u Srbiji u vezi je sa negativnim uticajima kontinentalne i stepske

klime Severne, Centralne i Istočne Srbije. Uspeva na kiseloj podlozi, gnajsu, granitu, peščaru

i škriljcima.

Red: Caryophyllales

Familija: Phytolaccaceae

14. Phytolacca americana L.

Životna forma: G rhiz scap

Areal-tip: Ant

Vrsta je poreklom iz istočnih delova Severne Amerike. Na tlo Evrope dospela je u 17. veku,

najpre u području Mediterana. Uspeva na lakim, peskovitim, kao i na teškim, glinovitim

zemljištima, kisele i bazne reakcije. Odgovara joj vlažno zemljište. Česta je na osunčanim

mestima ili u polusenci. Predstavljena je kao sporadično invazivna biljna vrsta Srbije

(Lazarević et al. 2012). Takođe, predstavlja invazivnu vrstu Bugarske (Petrova et al. 2013) i

Bosne i Hercegovine (Maslo 2016).


20

Red: Caryphyllales

Familija: Caryophylaceae

15. Stellaria media (L.) Cirillo


Areal-tip: Kosm

Mišjakinja je čest korov oranica, vinograda i voćnjaka. Često se može naći i kraj puteva i

ograda.

16. Stellaria neglecta (Lej.) Weiche

Životna forma: H scap

Areal-tip: EAz

Vrsta preferira vlažna i senovita staništa. Obično se nalazi u šumama, živicama ili na obalama

potoka.

17. Silene noctiflora L.


Areal-tip: EAz

Korovska i ruderalna biljka, može se naći kraj puteva, na obrađenim i senovitim mestima.

18. Saponaria officinalis L.


Areal-tip: EAz

Višegodišnja zeljasta biljka, česta je pored puteva, u jarugama, na obalama reka, u vrbacima.

Red: Caryophyllales

Familija: Amaranthaceae

19. Amaranthus retroflexus L.


Areal-tip: Ant

Alohtona vrsta severnoameričkog porekla koja naseljava različite tipove staništa, pretežno

staništa sa jasno izraženim antropogenim uticajem. Vrsta je na tlo Evrope donešena 1759.


21

godine, a poreklom je iz umerenih i tropskih delova Amerike. Prema Lazarević et al. (2012)

svrstana je među potencijalno invazivne biljne vrste Srbije (Slika 8). Takođe, navodi se kao

invazivna vrsta u Crnoj Gori (Stešević and Petrović 2010), Bugarskoj (Petrova et al. 2013) i

Bosni i Hercegovini (Maslo 2016).

Red: Caryophyllales

Familija: Chenopodiaceae

20. Chenopodium album L.


Areal-tip: EAz

Svrstana je među ruderalne i korovske biljke. Karakteristična je za nitrofilna staništa.

Red: Caryophyllales

Familija: Portulacaceae

21. Portulaca oleracea L.


Areal-tip: Kosm

Česta je oko puteva i staza, na šljunkovitim mestima i na okopavanim površinama.

Red: Caryophyllales

Familija: Polygonaceae

22. Persicaria lapathifolia (L.) Delarbre


Areal-tip: Kosm

Vrsta je prisutna u jednogodišnjoj vegeataciji razvijenoj na obalama vodenih ekosistema i na

vlažnim mestima. Pripada taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro

ugroženi (LC).

23. Persicaria maculosa Gray.



22

Areal-tip: EAz

Vrsta raste na vlažnim staništima, u otvorenoj močvarnoj ili korovskoj vegetaciji. Svrstana je

među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi , odnosno

pripada LC kategoriji ugroženosti.

24. Persicaria dubia (Stein) Fourr.


Areal-tip: EAz

Česta je pored vodenih ekosistema, u poplavnim šumama i na vlažnim livadama.

25. Persicaria hydropiper (L.) Delarbre


Areal-tip: EAz

Česta je na obalama stajaćih ili sporotekućih voda, na vlažnim mestima kraj puteva i kanala,

raste i kao korovska biljka u vlažnim okopavinama. Ubraja se među taksone koji nisu

određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

26. Rumex patientia L.


Areal-tip: EAz

Nastanjuje livade i šikare razvijene na vlažnoj podlozi.

Red: Cucurbitales

Familija: Cucurbitaceae

27. Echinocystis lobata (Michx) Torrey & A. Gray

Životna forma: S herb

Areal-tip: Ant

Vrsta je autohtona u Severnoj Americi. U Srbiji se najpre raširila u Podunavskoj ravnici, na

obalama Dunava. Na tlo Evrope, dospela je početkom 20. Veka, kao ukrasna biljka u

botaničkim baštama. Prema Lazarević et al. (2012), svrstana je među jako invazivne vrste

Srbije. Osim toga, predstavlja invazivnu vrstu Bugarske i Bosne i Hercegovine (Petrova et al.

2013; Maslo 2016).


23

Red: Malpighiales

Familija: Salicaceae

28. Salix alba L.


Areal-tip: EAz

Bela vrba je listopadno drvo rasprostranjeno u rečnim dolinama širom južne Evorpe,

središnje Azije i severne Afrike. Pretežno raste u rečnim dolinama, poplavnim područjima i

na aluvijalnim zemljištima.

29. Populus alba L.


Areal-tip: EAz

Vrsta je, u Srbiji, najviše rasprostranjena na obalama Dunava i njegovih pritoka. Javlja se kraj

reka, na peskovitim i vlažnim terenima.

30. Populus nigra L.


Areal-tip: EAz

Crna topola je listopadno drvo rasprostranjeno u rečnim dolinama Evorpe, središnje Azije i

Severne Afrike. Predstavlja glavnu vrstu u ritskim šumama zajedno sa belom topolom i

belom vrbom.

31. Salix × fragilis L.


Areal-tip: EAz

Vrsta se može naći na aluvijumima, kraj tekućih voda zajedno sa belom vrbom (Slika 7).

32. Salix purpurea L.

Životna forma: P caesp

Areal-tip: EAz


24

Vrsta je rasprostranjena kraj potoka i reka, na šljunkovito-peskovitim nanosima. Česta je u

šumama vrba i topola.

Red: Ericales

Familija: Primulaceae

33. Lysimachia vulgaris L.


Areal-tip: EAz

Vrsta nastanjuje vlažna i močvarna zemljišta, može se naći pored vodenih kanala, na

tresavama i u priobalnim šibljacima. Uvrštena je među taksone koji nisu određeni ni kao

zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

Red: Ericales

Familija: Balsamiaceae

34. Impatiens balfourii Hooker f.


Areal-tip: Ant

Antropofita azijskog porekla. Vrsta se javlja na obalama reka, a može se naći i pored puteva.

Uspeva u hladnim i vlažnim područjima, na nadmorskoj visini od 100 m do 600 m.

Red: Malvales

Familija: Malvaceae

35. Malva sylvestris L.


Areal-tip: EAz

Ulazi u sastav ruderalnih i korovskih zajednica koje su razvijene pored puteva, naselja i na

zapuštenim mestima.

Red: Rosales

Familija: Rosaceae


25

36. Rubus ulmifolius Schott

Životna forma: P rept

Areal-tip: Med-Smed

Česta je na suvom i krečnjačkom tlu.

37. Potentilla reptans L.

Životna forma: H rept

Areal-tip: EAz

Vrsta raste pored puteva, u jarkovima, na obalama reka, na vlažnim i močvarnim livadama, i

u šumama hrasta kitnjaka i graba.

Red: Fabales

Familija: Fabaceae

38. Gleditsia triacanthos L.


Areal-tip: Ant

Vrsta je autohtona u Centralnim i Istočnim delovima Severne Amerike. Na tlo Evrope

dospela je oko 1700. godine, a sada je široko rasprostranjena.

39. Robinia pseudoacacia L.


Areal-tip: Ant

Bagrem je listopadno drvo koje u prirodi raste na jugoistoku Sjedinjenih Američkih Država.

U Evropu je donešena 1638. godine, nakon čega se proširila širom kontinenta. Označena je

kao jako invazivna biljna vrsta Srbije (Lazarević et al. 2012). Osim toga, predstavlja jasno

prepoznatu invazivnu vrstu i u susednim zemljama – Crnoj Gori (Stešević and Petrović 2010)

Bugarskoj (Petrova et al. 2013), Bosni i Hercegovini (Maslo 2016).

40. Amorpha fruticosa L.


Areal-tip: Ant


26

Vrsta je invazivna na području Evrope, dok je autohtona na teritoriji Severne Amerike.

Prisustvo ove vrste prvi put je utvrđeno u Engleskoj, 1724. godine, gde je dospela kao

ukrasna biljka. Prema Lazarević et al. (2012), vrsta se ubraja među jako invazivne biljne vrste

Srbije (Slika 8). Posmatrano na regionalnom nivou, Amorpha fruticosa ima status jasno

prepoznate invazivne vrste i u susednim zemljama (Crna Gora, Bugarska, Bosna i

Hercegovina) (Stešević and Petrović 2010; Petrova et al. 2013; Maslo 2016).

Slika 8. Fotografije ugroženih (1. Sparganium erectum; 2. Lycopus europaeus) i invazivnih vrsta (3.

Amorpha fruticosa; 4. Amaranthus retroflexus) u flori Dunava.

41. Medicago sativa L.


Areal-tip: Ant


27

Vrsta raste pored puteva i na nasipima. Ubraja se među taksone koji nisu određeni ni kao

zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC). Nalazi se na listi invazivnih vrsta Crne Gore

(Stešević and Petrović 2010).

42. Cytisus hirsutus L.

Životna forma: Ch suffr caesp

Areal-tip: EAz

Javlja se na krečnjaku, na suvoj podlozi. Može se naći na livadama i rubovima šuma.

Red: Myrtales

Familija: Lythraceae

43. Trapa natans L.


Areal-tip: EAz

Vodeni orašak nastanjuje stajaće ili sporotekuće vode. Ubraja se među taksone koji su

određeni kao skoro ugroženi (NT).

44. Lythrum salicaria L.

Životna forma: H scap/emer Hyd G rhiz

Areal-tip: Kosm

Vrsta naseljava obale reka, bara, jezera, kanala, močvarne, vlažne livade, tresave i vlažne

šume. Uvrštena je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro

ugroženi (LC).

Red: Myrtales

Familija: Onagraceae

45. Epilobium tetragonum L.


Areal-tip: Phol-ptrop

Česta je pored potoka, jezera, bara i na zamočvarenim mestima.


28

46. Epilobium hirsutum L.


Areal-tip: Hol

Vrsta raste na vlažnim livadama, močvarama, obalama potoka i reka, i u šikarama.

47. Epilobium parviflorum Schreb.


Areal-tip: EAz

Na vlažnim površinama se javlja kao korovska biljka, dok je veoma česta na obalama reka,

potoka i u jarugama.

Red: Saxifragales

Familija Haloragaceae

48. Myriophyllum spicatum L.

Životna forma: sbm HydT

Areal-tip: Hol

Vrsta nastanjuje sporotekuće vode, a takođe se može naći u mrtvajama, močvarama i

kanalima. Predstavljena je kao takson koji nije određen ni kao zavisan od zaštite, ni kao skoro

ugrožen (LC).

Red: Sapindales

Familija: Simaroubaceae

49. Ailanthus altissima (Mill.) Swingle


Areal-tip: Ant

Kiselo drvo je poreklom iz umerenih oblasti istočne Azije. Na tlo Evrope dospelo je 1751.

godine. Ubraja se među jako invazivne biljne vrste Srbije (Lazarević et al. 2012), i susednih

država – Crne Gore, Bugarske, Bosne i Hercegovine (Stešević and Petrović, 2010; Petrova et

al. 2013; Maslo 2016).


29

Red: Sapindales

Familija: Sapindaceae

50. Acer negundo L.


Areal-tip: Ant

Pajavac, negundovac ili japanski javor je autohtona vrsta istočnog i centralnog dela

Sjedinjenih Američkih Država i Kanade koja često raste u rečnim dolinama. Predstavlja jako

invazivnu vrstu Srbije (Lazarević et al. 2012) i susednih država – Crne Gore (Stešević and

Petrović, 2010), Bugarske (Petrova et al.2013), Bosne i Hercegovine (Maslo 2016).

Red: Cornales

Familija: Cornaceae

51. Cornus sanguinea L.


Areal-tip: SE

Vrsta je prisutna na različitim staništima, od vlažnih aluvijalnih šuma do kserotermnih

hrastovih šuma.

Red: Apiales

Familija: Araliaceae

52. Hedera helix L.

Životna forma: Semp S lig

Areal-tip: Med-smed

Javlja se na vlažnim i humusnim zemljištima, po šumama, ali dobro podnosi i kamenita i

krečnjačka tla.

Red: Apiales

Familija: Apiaceae


30

53. Bupleurum praealtum L.


Areal-tip: Med-smed

Vrsta je česta u šibljacima, na obraslim padinama i pored puteva.

54. Daucus carota L.

Životna forma: H/T scap

Areal-tip: Hol

Nastanjuje suve i vlažne livade, česta je na nasipima, obalama vodenih ekosistema, pored

puteva i na obradivim površinama. Svrstana je među taksone koji nisu određeni ni kao


Red: Celastrales

Familija: Celastraceae

55. Euonymus europaeus L.


Areal-tip: EAz

Listopadni grm, rasprostranjen u većem delu Evrope. Raste na rastresitom, dubokom,

krečnjačkom tlu bazne ili neutralne reakcije. Javlja se uz potoke i reke, na rubovima šuma i u

šikarama.

Red: Gentianales

Familija: Rubiaceae

56. Galium mollugo L.


Areal-tip: SE

Vrsta se može naći u baštama, na zidinama, livadama i u živim ogradama.

Red: Dipsacales

Familija: Viburnaceae


31

57. Sambucus ebulus L.

Životna forma: G rad-scap/H scap

Areal-tip: EAz

Javlja se kao korovska biljka, na različitim staništima koja su dobro osvetljena. Česta je kraj

puteva, na zapuštenim njivama, kraj živica i na nitrofilnim staništima.

Red: Boraginales

Familija: Boraginaceae

58. Anchusa officinalis L.

Životna forma: H/T scap bienn

Areal-tip: EAz

Raste na ruderalnim staništima, pašnjacima, pored puteva i na nasipima reka.

Red: Lamiales

Familija: Scrophulariaceae

59. Odontites rubra Gilib.

Životna forma: Tscap/ep Semipar

Areal-tip: EAz

Javlja se kao korovska biljka na oranicama, pored puteva i u usevima (naročito žitarica).

60. Buddleja davidii Franch.


Areal-tip: Ant

Najbolje se razvija na izrazito osunčanim mestima i dobro dreniranom zemljištu koje je

bogato karbonatima. Vrsta je autohtona u Centralnoj Kini i Japanu. Na tlo Evrope, prvi put je

donešena u Velikoj Britaniji 90-ih godina 19. veka. Nalazi se na listi invazivnih vrsta

Bugarske (Petrova et al. 2013).

61. Linaria vulgaris Mill.



32

Areal-tip: EAz

Vrsta se javlja na peskovima, na rečnom šljunku, pored puteva i na njivama.

62. Linaria genistifolia (L.) Miller


Areal-tip: EAz

Zastupljena na sunčanim padinama, na šljunkovitom rečnom nanosu, a može se naći i na

ivicama šuma.

Red: Lamiales

Familija: Bignoniaceae

63. Catalpa bignonioides Walter


Areal-tip: Ant

Alohtona vrsta istočnoazijskog porekla. Uspeva na nutrijentima bogatom i vlažnom zemljištu.

Red: Lamiales

Familija: Plantaginaceae

64. Plantago major L.

Životna forma: H/T ros bienn

Areal-tip: EAz

Vrsta raste na livadama, u usevima, na peskovitim i osunčanim mestima, pored puteva i na

zatravljenjim površinama.

Red: Lamiales

Familija Verbenaceae

65. Verbena officinalis L.

Životna forma: H/T scap

Areal-tip: Kosm

Vrsta se može naći po okrajcima šuma, na livadama i na pašnjacima.


33

Red: Lamiales

Familija: Lamiaceae

66. Teucrium chamaedrys L.


Areal-tip: EAz

Vrsta raste na sušnim kamenjarima, naročito na krečnjaku, na pašnjacima i livadama.

67. Stachys palustris L.


Areal-tip: Hol

Vrsta nastanjuje plavne livade, česta je u ritovima, na vlažnim njivama i rečnim nanosima.

68. Salvia verticillata L.


Areal-tip: EAz

Zastupljena je na livadama, pored puteva, na njivama i u šikarama.

69. Clinopodium vulgare L.


Areal-tip: EAz

Česta je na suvim, osunčanim livadama i pašnjacima. Javlja se i na rubovima šuma, u

šikarama i živicama.

70. Mentha aquatica L.


Areal-tip: Hol

Staništa ove vrste su stajaće i sporotekuće plitke vode. Često se može naći blizu vode, na

obalama bara, reka, jezera i na vlažnim livadama. Pripada taksonima koji nisu određeni ni

kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).


34

71. Mentha longifolia (L.) L.


Areal-tip: Hol

Raste na vlažnim obalama reka, jezera, bara i kanala. Uspešno se razvija kako na vlažnim

livadama, tako i na suvljim mestima duž puteva.

72. Lycopus europaeus L.


Areal-tip: EAz

Raste na vlažnim i močvarnim livadama, naobalama reka, jezera, bara, potoka, kanala, u

plitkim barskim vodama i na ivicama zamočvarenih šuma (Slika 8). Svrstana je među

taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

Red: Asterales

Familija: Compositae

73. Eupatorium cannabinum L.

Životna forma: G rhiz

Areal-tip: EAz

Vrsta raste na vlažnim obroncima i padinskim nasipima. Javlja se na vlažnim livadama, pored

potoka i rečica, u vrbacima i mezofilnim šumama.

74. Erigeron annuus (L.) Desf.


Areal-tip: Ant

Vrsta je autohtona u Severnoj Americi, a na tlo Evrope dospela je krajem 17. veka, kada je

uzgajana kao ukrasna biljka. Svrstana je među jako invazivne biljne vrste Srbije (Lazarević et

al. 2012). Takođe, predstavlja invazivnu vrstu susednih država - Crne Gore, Bugarske, Bosne

i Hercegovine (Stešević and Petrović, 2010; Petrova et al.2013; Maslo 2016).

75. Erigeron cannadensis L.



35

Areal-tip: Ant

Raste pored puteva, na padinskim nasipima i oranicama. Alohtona vrsta Severnoameričkog

porekla. Predstavljena je kao jako invazivna biljna vrsta Srbije (Lazarević et al. 2012). Vrsta

je označena kao invazivna i u susednim zemljama, u Crnoj Gori (Stešević and Petrović, 2010)

i Bugarskoj (Petrova et al. 2016).

76. Xanthium orientale L. subsp. italicum (Moretti) Greuter.


Areal-tip: Ant

Vrsta je iz Severne Amerike, a na evropski kontinent je donešena krajem 18., početkom 19.

veka. Nema dokaza o njenom postojanju pre 1822. godine, kada je Moretti opisao kao novu

vrstu za nauku. Zastupljena je na ruderalnim površinama, na vlažnim livadama i u kulturama.

Vrsta je svrstana među sporadično invazivne biljne vrste Srbije (Lazarević et al. 2012).

Nalazi se na listi invazivnih vrsta Crne Gore (Stešević and Petrović, 2010), Bugarske

(Petrova et al. 2013) i Bosne i Hercegovine (Maslo 2016).

77. Bidens frondosus L.


Areal-tip: Ant

Prisustvo ove vrste u Evropi je prvi put utvrđeno krajem 18. veka. Vrsta je autohtona u

Severnoj Americi, a raste na vlažnim i močvarnim staništima. Prema Lazarević et al. (2012),

svrstana je među jako invazivne biljne vrste Srbije. Predstavlja jasno prepoznatu invazivnu

vrstu u susednim državama – Crnoj Gori (Stešević and Petrović, 2010), Bugarskoj (Petrova et

al.2013), Bosni i Hercegovini (Maslo 2016).

78. Bidens cernuus L.


Areal-tip: Hol

Vrsta preferira vlažna staništa, poput vlažnih livada i zamočvarnih površina. Svrstana je

među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

79. Achillea millefolium L.



36

Areal-tip: EAz

Vrsta raste pored puteva, na sušnim do umereno vlažnim livadama, kao i na kamenitim

mestima.

80. Tanacetum vulgare L.


Areal-tip: EAz

Vrsta raste pored puteva, pored reka, na livadama i ulazi u sastav žbunaste vegetacije.

81. Artemisia vulgaris L.


Areal-tip: Hol

Vrsta se može naći na oranicama, pored puteva, na krompirištima i livadama.

82. Artemisia absinthium L.


Areal-tip: EAz

Vrsta je česta na peskovitim i stenovitim mestima, javlja se pored puteva i na oranicama.

83. Helianthus tuberosus L.


Areal-tip: Ant

Prema Lazarević et al. (2012), svrstana je među jako invazivne biljne vrste Srbije. Autohtona

je u Severnoj Americi, a na tlo Evrope (u Francuskoj) pojavljuje se početkom 17. veka.

Nakon toga, proširila se širom sveta kao privredno značajna biljka. U Crnoj Gori (Stešević

and Petrović, 2010), Bugarskoj (Petrova et al.2013) i Bosni i Hercegovini (Maslo 2016)

navodi se kao invazivna vrsta

84. Ambrosia artemisifolia L.


Areal-tip: Ant


37

Široko je rasprostranjena u mnogim zemljama Evrope, Azije i Australije. Česta je pored

puteva, na padinskim nasipima i ruderalnim mestima. Vrsta je autohtona u Severnoj Americi.

U Evropi je prisustvo ove vrste utvrđeno sredinom 19. veka (u Nemačkoj i Francuskoj od

1846. godine). Svrstana je među jako invazivne biljne vrste Srbije (Lazarević et al. 2012).

Predstavljena je kao invazivna vrsta Crne Gore (Stešević and Petrović, 2010), Bugarske

(Petrova et al.2013), Bosne i Hercegovine (Maslo 2016)

85. Xeranthemum annuum L.


Areal-tip: Med-smed

Vrsta se može naći na osunčanim i stenovitim mestima, pored puteva i na oranicama.

86. Cirsium vulgare (Savi) Ten.

Životna forma: T /H scap bienn

Areal-tip: EAz

Česta ruderalna vrsta, javlja se na tlu koje je bogato azotom. Predstavlja korov na obradivom

zemljištu.

87. Centaurea stoebe Tausch.


Areal-tip: MSM

Česta na travnatim i peskovitim mestima, pored puteva, na osunčanim padinama i oranicama.

Red: Asterales

Familija: Menyanthaceae

88. Nymphoides peltata (S.G.Gmel.) Kuntze

Životna forma: nat Hyd G

Areal-tip: EAz

Uspešno naseljava eutrofna jezera sa vodom neutralne do alkalne reakcije, kao i oligotrofna

jezera ispunjena vodom kisele reakcije (Slika 7). Ubraja se među taksone koji nije određen ni

kao zavistan od zaštite, ni kao skoro ugrožen (LC).


38

Red: Solanales

Familija: Solanaceae

89. Solanum nigrum L.


Areal-tip: Kosm

Česta je na ruderalnim staništima, na zapuštenim mestima i pored puteva.

Klasa Liliopsida

Red: Alismatales

Familija: Hydrocharitaceae

90. Hydrocharis morsus-ranae L.


Areal-tip: EAz

Nastanjuje sporotekuće i stajaće vode (mrtvaje, bare, ribnjake i priobalne delove jezera).

Pripada taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

91. Najas minor All.

Životna forma: sbm Hyd T

Areal-tip: Hol

Jezera, bare i kanali su tipična staništa ove vrste. Svrstana je među taksone koji nisu određeni

ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

92. Najas marina L.


Areal-tip: Kosm

Vrsta naseljava stajaće i sporotekuće vode, poput jezera, bara i mrtvaja. Uvrštena je među


Red: Alismatales

Familija: Potamogetonaceae


39

93. Potamogeton nodosus Poir.


Areal-tip: Hol

Vrsta uglavnom nastanjuje tekuće vode. Svrstana je među taksone koji nisu određeni ni kao


94. Potamogeton perfoliatus L.


Areal-tip: Kosm

Nastanjuje sporotekuće, stajaće i tekuće vode, kao što su reke, jezera, bare, mrtvaje, kanali i

ribnjaci. Uvrštena je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro

ugroženi (LC).

95. Potamogeton lucens L.


Areal-tip: Hol

Vrsta je prisutna u barama i jezerima. Pripada LC kategoriji ugroženosti, odnosno taksonima

koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi.

96. Potamogeton crispus L.


Areal-tip: Kosm

Vrsta se može naći u stajaćim ili vodama koje sporo teku, kao što su ribnjaci, jezera, bare,

kanali i reke. Pripada taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro

ugroženi (LC).

Red: Poales

Familija: Juncaceae

97. Juncus effusus L.

Životna forma: G rhiz caesp

Areal-tip: Kosm


40

Raste na vlažnim i močvarnim mestima. Često ulazi u sastav zajednica Salicetum cinereae,

Scirpeto-Phragmitetum, Agrostideto-Juncetum effusi, Caricetum vulpinae-ripariae i dr.

Uvrštena je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi

(LC).

98. Juncus conglomeratus L.


Areal-tip: SE

Pretežno se javlja na silikatnim terenima, na vlažnim i močvarnim mestima.

Red: Poales

Familija: Cyperaceae

99. Schoenoplectus lacustris (L.) Palla


Areal-tip: EAz

Javlja se na obalama vodenih ekosistema i u vodi, ređe u močvarama i na vlažnim livadama.

Ubraja se među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi

(LC).

100. Cyperus esculentus L.

Životna forma: G tub

Areal-tip: Ant

Antropofita kosmopolitskog rasprostranjenja. Javlja se na vlažnom zemljištu kao korovska

biljka (Slika 9).

101. Cyperus serotinus Rottb.


Areal-tip: MSM

Javlja se na plavnim mestima, u rečnim rukavcima, na obalama bara i kanala (Slika 9).

Pripada taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).


41

Slika 9. Fotografije predstavnika roda Cyperus (1. Cyperus esculentus; 2. Cyperus serotinus).

102. Carex riparia Curtis

Životna forma: H caesp

Areal-tip: Hol

Česta i veoma rasprostranjena vrsta na zabarenim i močvarnim terenima, kraj bara, u

ritovima, kanalima i rečnim dolinama. Edifikator močvarne zajednice Caricaetum vulpinae-

ripariae. Pripada LC kategoriji ugroženosti, odnosno taksonima koji nisu određeni ni kao

zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi.

Red: Commelinales

Familija: Commelinaceae


42

103. Commelina erecta L.

Životna forma: G rhiz scap

Areal-tip: Ant

Vrsta je autohtona u Severnoj Americi. Najčešće naseljava peskovita staništa.

Red: Poales

Familija: Poaceae

104. Bothriochloa ischaemum (L.) Keng


Areal-tip: Kosm

Kalcifilna biljka, javlja se mestimično, u grupama, na osunčanim, suvim i preobrađenim

padinama, na ivicama puteva i na livadama.

105. Sorghum halepense (L.) Pers


Areal-tip: Kosm

Vrsta je autohtona u mediteranskom delu Evrope i Azije (Turska i Sirija). Predstavlja

korovsku biljku u poljoprivrednim kulturama mnogih zemalja. Česta je na toplim i suvim

brežuljcima, peskovima, na njivama i ruderalnim staništima. Ubraja se među sporadično

invazivne biljne vrste Srbije (Lazarević et al. 2012) i susednih država – Crne Gore, Bugarske,

Bosne i Hercegovine (Stešević and Petrović, 2010; Petrova et al. 2013; Maslo 2016).

106. Setaria glauca L.

Životna forma: T caesp

Areal-tip: Kosm

Česta je na obrađivanim površinama, ruderalnim mestima, na peskovito-glinovitim

staništuma, a može se naći i pored puteva.

107. Setaria viridis (L.) P. Beauv


Areal-tip: EAz


43

Česta je na peskovitim terenima, njivama, a raste i uz ograde i puteve.

108. Leersia oryzoides (L) Sw.


Areal-tip: Kosm

Raste na obalama reka, u močvarama, barama i jarkovima. Pripada taskonima koji nisu

određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

109. Eleusine indica (L.) Gaertn


Areal-tip: Ant

Antropofita Afričkog porekla. Česta je pored puteva i na zapuštenim površinama. Predstavlja

invazivnu vrstu Bosne i Hercegovine (Stešević and Petrović 2010) i Crne Gore (Maslo 2016).

110. Calamagrostis epigejos (L.) Roth


Areal-tip: EAz

Rasprostranjena je na različitim geološkim podlogama i na različitim tipovima zemljišta.

Često se može naći na livadama i pašnjacima.

111. Phragmites australis (Cav.) Steud.

Životna forma: Hyd G rhiz

Areal-tip: Kosm

Raste na zamočvarenim mestima, duž obala reka, jezera i bara (Slika 7). Uvrštena je među


112. Bromopsis erecta (Huds.) Fourr.


Areal-tip: Med-smed

Vrsta se može naći na kamenitim i suvim padinama brdskih pašnjaka i pored puteva.


44

113. Poa palustris L.


Areal-tip: Bor

Javlja se na zatravljenim obalama vodenih ekosistema i na vlažnim livadama. U grupama se

može naći u kanalima brdskih i nizijskih terena.

114. Glyceria maxima (Hartm) Holmb.


Areal-tip: Hol

Raste na muljevitoj podlozi, pored velikih reka i jezera, jarkova i močvara. Vrsta pripada LC

kategoriji ugroženosti, odnosno taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao

skoro ugroženi.

114. Panicum capillare L.


Areal-tip: Ant

Vrsta je autohtona u Severnoj Americi. Raste kao korov u povrtnjacima, usevima, a može se

naći i pored puteva. U Bosni i Hercegovini predstavlja invazivnu vrstu (Maslo 2016).

116. Cynodon dactylon (I.) Pers

Životna forma: G rhiz/rept-caesp

Areal-tip: Kosm

Vrsta se može naći kako na suvim, tako i na vlažnim staništima. Česta je na peskovitoj

podlozi, a kao korov javlja se u usevima.

117. Phalaroides arundinacea (L.) Rauschert


Areal-tip: Hol

Raste na vodom zasicenim ili skoro zasicenim zemljištima. Može tolerisati povremeno

plavljenje, ali ne permanentno zadržavanje vode. Ubraja se među taksone koji nisu određeni

ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).


45

118. Echinochloa crus-galli (L.) Beauv.


Areal-tip: Kosm

Česta je na vlažnim mestima, pored puteva i na peskovitoj podlozi. Vrsta je autohtona na

području Azije i Afrike, a u Srbiji ima status jako invazivne biljne vrste (Lazarević et al.

2012).

Red: Alismatales

Familija: Lemnaceae

119. Spirodela polyrrhiza (L.) Schleid


Areal-tip: Kosm

Naseljava slatkovodna staništa obrazujući guste kolonije na površini vode. Pripada LC

kategoriji ugroženosti, odnosno taksonima koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao

skoro ugroženi.

120. Lemna minor L.


Areal-tip: Kosm

Raste u stajaćim vodama – barama, lokvama i brlozima prekrivajući njihovu površinu.

Uvrštena je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi

(LC).

Red: Poales

Familija: Typhaceae

121. Sparganium erectum L.

Životna forma: emer Hyd G rhiz

Areal-tip: EAz

Naseljava staništa sa muljevitom podlogom i plitkom vodom, poput bara, kanala, jarkova,

močvara, jezera i sporotekućih reka (Slika 8). Pripada grupi taksona koji nisu određeni ni kao



46

122. Typha latifolia L.

Životna forma : emer Hyd G rhiz

Areal-tip: Kosm

Raste na obalama reka i jezera, u barama i močvarama (Slika 7). Uvrštena je među taksone

koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).

123. Typha laxmannii Lepechn.

Životna forma : emer Hyd G rhiz

Areal-tip: Ant

Antropofita Azijskog porekla. Široko rasprostranjena vrsta Evrope. Javlja se duž jezerskih i

rečnih obala, i u močvarama. Ubraja se među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od

zaštite, ni kao skoro ugroženi (LC).


47

4.2. Taksonomski diverzitet flore

Jednogodišnjim istraživanjem vodenih i povremeno plavljenih staništa desne obale

Dunava u okolini Tekije zabeležene su 123 vrste vaskularnih biljaka iz 99 rodova i 50

familija (Tabela 2). Taksonomskom analizom ustanovljeno je da klasi Polypodiopsida

pripadaju 2 vrste, dikotiledonim biljkama (klasi Magnoliopsida) pripada 89 vrsta, a

monokotiledonim biljkama (klasi Liliopsida) 34 vrste.

Najvećim brojem familija (12%) odlikuje se red Caryophyllales koji obuhvata sledeće

familije: Phytolaccaceae, Chenopodiaceae, Amaranthaceae, Caryophyllaceae, Portulacaceae i

Polygonaceae. Većim brojem familija odlikuju se i redovi Lamiales (10%) (Scrophulariaceae,

Bignoniaceae, Lamiaceae, Plantaginaceae i Verbenaceae), Poales (8%) (Juncaceae,

Cyperaceae, Poaceae i Typhaceae) i Alismatales (6%) (Hydrocharitaceae, Potamogetonaceae

i Lemnaceae) (Grafikon 1).

Grafikon 1. Pregled redova sa najvećim brojem familija.

U okviru reda Poales ustanovljen je najveći broj vrsta – 24 iz 4 familije i 20 rodova.

Znatnim brojem vrsta odlikuju se i redovi Asterales (16 vrsta iz 14 rodova), Lamiales (14

vrsta iz 12 rodova), Caryophyllales (13 vrsta iz 9 rodova ) i Alismatales (9 vrsta iz 5 rodova)

(Grafikon 2).


48

Grafikon 2. Pregled redova sa najvećim brojem vrsta.

Najvećim, a ujedno i podjednakim, brojem vrsta (15) karakterišu se familije

Compositae i Poaceae (Tabela 2). Inače, familija Compositae se odlikuje najvećim brojem

vrsta ne samo u flori istraživanog područja, flori Srbije, već i u flori Balkanskog poluostrva.

Prema značajnijem udelu vrsta u flori Dunava izdvajaju se sledeće familije: Lamiaceae (7

vrsta), Polygonaceae, Salicaceae i Fabaceae sa po pet vrsta, Potamogetonaceae,

Scrophulariaceae, Cyperaceae, Ranunculaceae i Caryophylaceae sa po četiri vrste (Tabela 2)

Značajniji udeo vrsta familije Polygonaceae (5) ukazuje na povećanu koncentraciju azota na

proučavanim staništima. Od ukupno 50 familija, 30 familija se karakterišu prisustvom samo

jedne vrste (Tabela 2.)


49

Tabela 2. Taksonomska struktura familija flore Dunava.

FAMILIJA Broj

rodova

Broj

vrsta FAMILIJA

Broj

rodova

Broj

vrsta

Poaceae 14 15 Primulaceae 1 1

Compositae 12 15 Verbenaceae 1 1

Lamiaceae 6 7 Bignoniaceae 1 1

Fabaceae 5 5 Plantaginaceae 1 1

Polygonaceae 2 5 Equisetaceae 1 1

Salicaceae 2 5 Portulacaceae 1 1

Cyperaceae 3 4 Solanaceae 1 1

Ranunculaceae 2 4 Ceratophylaceae 1 1

Scrophulariaceae 3 4 Malvaceae 1 1

Caryophylaceae 3 4 Fagaceae 1 1

Potamogetonaceae 1 4 Chenopodiaceae 1 1

Hydrocharitaceae 2 3 Cannabaceae 1 1

Typhaceae 2 3 Balsamiaceae 1 1

Onagraceae 1 3 Rubiaceae 1 1

Rosaceae 2 2 Aristolochiaceae 1 1

Lemnaceae 2 2 Amaranthaceae 1 1

Lythraceae 2 2 Simaroubaceae 1 1

Apiaceae 2 2 Salviniaceae 1 1

Urticaceae 2 2 Menyanthaceae 1 1

Juncaceae 1 2 Boraginaceae 1 1

Phytolaccaceae 1 1 Halorrhagidaceae 1 1

Comelinaceae 1 1 Cornaceae 1 1

Araliaceae 1 1 Viburnaceae 1 1

Platanaceae 1 1 Sapindaceae 1 1

Cucurbitaceae 1 1 Celastraceae 1 1

Ukupno: 99 123

Rodovi sa najvećim, a ujedno i jednakim brojem vrsta (4), su Potamogeton

(Potamogeton lucens, Potamogeton nodosus, Potamogeton perfoliatus i Potamogeton

crispus) i Persicaria (Persicaria maculosa, Persicaria dubia, Persicaria lapathifolia i

Persicaria hydropiper). Rodovi Salix i Epilobium predstavljeni su sa po tri vrste. U okviru

velikog broja rodova prisutna je samo po jedna vrsta.


50

4.3. Fitogeografska analiza flore Dunava

Fitogeografskom analizom flore vaskularnih biljaka Dunava utvrđeno je prisustvo 9

različitih areal-tipova: Evroazijskog, Kosmopolitskog, Antropohornog, Holarktičkog,

Mediteransko-submediteranskog, Srednjeevropskog, Meridionalno-submeridionalnog,

Borealnog i Paleoholarktičko-paleotropskog (Tabela 3).

Tabela 3. Pregled areal tipova flore istraživanog područja.

Areal tip Broj vrsta

Evroazijski (EAz) 44

Antropohorni ( Ant ) 25

Kosmopolitski (Kosm) 23

Holarktički (Hol) 17

Mediteransko-submediteranski (Med-smed) 6

Srednjeevropski (SE) 4

Meridionalno-submeridionalni (MSM) 2

Borealni (Bor) 1

Paleoholarktičko-paleotropski (Phol-ptrop) 1

Evroazijski areal-tip obuhvata najveći deo florističke zone, od borealne do

meridionalne Evroazije, zalazeći u boreosuptropsku zonu Paleotropskog carstva (Stevanović

1992). Najveći broj vrsta (44) pripada Evroazijskom areal-tipu, što se objašnjava širokom

ekološkom valencom ovih biljaka koje naseljavaju sve tipove vegetacije (Tabela 3, Grafikon

3).

U flori Dunava se među vrstama evroazijskog porekla izdvajaju vrste familija

Polygonaceae (Persicaria maculosa, Persicaria hydropiper i Persicaria dubia), Salicaceae

(Salix fragilis, Salix purpurea i Salix alba), kao i hidrofite Nymphoides peltata, Hydrocharis

morsus-ranae, Sparganium erectum i druge.

Osim evroazijskog, velikim brojem vrsta odlikuju se i antropohorni (25),

kosmopolitski (23) i holarktički areal tip (17) (Tabela 3, Grafikon 3).

Široko rasprostranjenje vrsta koje pripadaju kosmopolitskom areal-tipu dovodi se u

vezu sa uticajem čoveka koji je izmenivši prirodne ekosisteme stvorio nove tipove staništa.

Na taj način omogućio je širenje areala tih vrsta (Stevanović 1992). Veliki broj

kosmopolitskih vrsta su hidrofitnog i higrofitnog karaktera dok je značajan broj vrsta


51

zabeležen u sklopu ruderalne vegetacije. Neke od vrsta koje pripadaju ovom areal-tipu su:

Schoenoplectus lacustris, Juncus effusus, Leersia oryzoides, Phragmites australis, Spirodela

polyrhiza, Lemna minor, Ceratophylum demersum, Potamogeton crispus, Potamogeton

perfoliatus i druge.

Holarktički areal tip obuhvata najveći deo florističke zone Holarktičkog carstva,

čitavu Evroaziju i Severnu Ameriku (Stevanović 1992). Ovom areal-tipu pripada 17 vrsta

(Tabela 3, Grafikon 3.). Među značajnijim vrstama u flori Dunava su: Epilobium

tetragonum, Epilobium hirsutum, Myriophylum spicatum, Stachys palustris, Mentha

aquatica, Bidens cernuus, Potamogeton nodosus, Potamogeton lucens, Najas minor, Glyceria

maxima i druge.

Grafikon 3. Areal spektar flore Dunava.

Značajan udeo u flori Dunava imaju vrste sa adventivnim tipom areala, odnosno

biljne vrste koje su unešene iz neke druge florističke oblasti, a na našim prostorima

predstavljaju alohtone. Antropohorni areal-tip predstavljen je sa 25 vrsta (Tabela 3,

Grafikon 3). Alohtone vrste Severnoameričkog porekla su Amorpha fruticosa, Erigeron

annuus, Amaranthus retroflexus, Acer negundo, Bidens frondosa, Ambrosia artemisifolia i dr.

Vrste Azijskog porekla su Sorghum halepense, Ailanthus altissima, Catalpa bignonioides i

druge.


52

Meridionalno-submeridionalni areal-tip obuhvata florne elemente čiji areali

zahvataju meridionalno-submeridionalnu geografsko-klimatsku zonu na području Evrope,

Severne Afrike i Azije. Ovom areal-tipu pripadaju 2 vrste – Centaurea stoebe i Cyperus

serotinus.

Mediteransko-submediteranskom areal-tipu pripada 6 vrsta koje uglavnom

naseljavaju degradirane terene i ogoljene površine. Takve vrste u flori Dunava su: Rubus

ulmifolius, Hedera helix, Bupleurum praealtum, Xeranthemum anuum, Castanea sativa i

Bromopsis erecta.

Srednjeevropskom areal-tipu pripadaju 4 vrste: Juncus conglomeratus, Rumex

patientia, Cornus sanguinea i Galium mollugo (Tabela 3, Grafikon 3).

Paleoholarktičko–paleotropskom areal tipu pripada vrsta Epilobium tetragonum, a

vrsta Poa palustris borealnom areal-tipu.


53

4.4. Biološki spektar

Procentualno učešće svih životnih formi biljaka u flori neke oblasti predstavlja njen

biološki spektar (Diklić 1984). Analizom zastupljenosti životnih formi vaskularnih biljaka u

flori Dunava utvrđen je njen hemikriptofitsko-terofitski karakter sa značajnim brojem

hidrofita i geofita (Tabela 4).

Tabela 4. Zastupljenost osnovnih i izvedenih životnih formi biljaka u flori Dunava.

Osnovne životne

forme biljaka

Broj

vrsta

Izvedene životne

forme biljaka

Broj

vrsta

Hemikriptofita (H) 31

H caesp 5

H rept 2

H scap-rept 1

H scap 23

Terofita (T) 25

T caesp 4

T scap 20

Tscap/ep Semipar 1

Hidrofita (Hyd) 18

nat Hyd T 6

sbm Hyd T 6

emer Hyd G rhiz 4

sbm Hyd G 1

nat Hyd G 1

Fanerofita (P) 17

P caesp 5

P scap 11

P rept 1

Geofita (G) 15

G rad scap 1

G rhiz 1

G rhiz scap 4

G rhiz caesp 7

G rhiz/ rept -caesp 1

G tub 1

Skandentofita (S) 5

S herb 1

a dec S lig 3

Semp S lig 1

Hamefite (Ch) 3 Ch suffr caesp 3

Životna forma hemikriptofita karakteristična je za uslove umereno-kontinentalne

klime. Najveći broj hemikriptofita ima stablovu formu – H scap (22 vrste). Formu busenastih

hemikriptofita (H caesp) ima 6 vrsta, a dve vrste su uvrštene među puzeće hemikriptofite

(Tabela 4, Grafikon 4).


54

Grafikon 4. Biološki spektar flore Dunava kod Tekije.

Terofitsku životnu formu uglavnom imaju one biljne vrste koje su prilagođene

uslovima povremeno plavljenih površina i za koje je tipično da brzo završe svoj životni ciklus

(Bidens frondosa, Bidens cernuus, Persicaria lapathifolia, Persicaria hydropiper i Panicum

capilare). Detaljnijom analizom biološkog spektra uočava se da u okviru životne forme

terofita dominiraju stablove forme, koje su predstavljene sa 20 vrsta, dok busenastu formu (T

caesp) imaju 4 vrste. Vrsta Odontites rubra ima formu poluparazitske terofite sa uspravnim

stablom.

Hidrofite najčešće naseljavaju vodene basene, a neko od njih su prilagođene da

izvestan period provedu i u uslovima „sušeˮ kada vodena staništa potpuno presuše. Životnu

formu hidrofita ima 18 identifikovanih vrsta od kojih po 6 vrsta ima formu submerznih (sbm

Hyd T) i flotantnih (nat Hyd T) terofitskih hidrofita. Četiri vrste pripadaju emerznim

rizomatičnim hidrofitama (emer Hyd G rhiz). Vrsta Nymphoides peltata ima formu flotantne

geofitske hidrofite (nat Hyd G), dok formu submerzne geofitske hidrofite (sbm Hyd G) ima

vrsta Ceratophylum demersum (Tabela 4, Grafikon 4).

Duž obale Dunava utvrđeno je i prisustvo fanerofita. Sa 11 vrsta zastupljene su

fanerofite sa uspravnim stablom (P scap), sa 5 vrsta busenaste fanerofite (P caesp), a sa

jednom vrstom puzeće fanerofite (P rept) (Tabela 4, Grafikon 4).

Visoka zastupljenost geofita i terofita objašnjava se pre svega efemernošću pojedinih

ekoloških faktora. Mnoge vrste su prilagođene uslovima stalnog kolebanja nivoa vode. U

flori Dunava prisutno je ukupno 15 geofita od kojih je sedam busenastih, a četiri su stablove


55

geofite sa rizomom. Formu geofite sa krtolama ima Cyperus esculentus, a Aristolochia

clematitis je geofita sa korenskim pupoljcima (Tabela 4, Grafikon 4).

Formu drvenastih skandetofita (a dec S lig) imaju dve vrste iz familije Ranunculaceae

(Clematis viticella i Clematis vitalba) i jedna vrsta iz familije Cannabaceae (Humulus

lupulus). Vrsta Hedera helix formu večnozelene drvenaste skandentofite (Semp S lig), dok

formu zeljaste skandetofite (S herb) ima invazivna vrsta Echinocystis lobata.

Hamefite su prisutne samo u obliku poluodrvenelih žbunova sa tipičnom formom

žbuna Ch suffr caesp (Teucrium chamaedrys, Cytisus hirsutus i Artemisia absinthium).

Tabela 5. Zastupljenost prelaznih oblika životnih formi biljaka u flori Dunava.

Prelazni oblici životnih formi Broj vrsta

H/T scap 3

T/H scap 1

H/T scap bienn 1

T/H scap bienn 1

H/T ros bienn 1

G rad-scap/H scap 1

H scap/emer Hyd G rhiz 1

Sedam taksona ima prelaznu životnu formu između terofita i hemikriptofita (T/H)

(Tabela 5). Formu tero-hemikriptofita sa uspravnim stablom (T/H scap) ima vrsta Urtica

dioica, dok formu hemikripto-terofita sa uspravnim stablom (H/T scap) imaju 3 vrste: Silene

noctiflora, Daucus carota i Verbena officinalis.

U flori Dunava zabeležena je jedna dvogodišnja tero-hemikriptofita sa uspravnim

stablom (Cirsium vulgare) i jedna dvogodišnja hemikripto-terofita sa uspravnim stablom

(Anchusa officinalis). Kosmopolitska vrsta Plantago major je dvogodišnja hemikripto-

terofita sa rozetom (Tabela 5).

Prelaznu formu između geofita i hemikriptofita ima jedna vrsta – Sambucus ebulus

(Tabela 5). U pitanju je geo-hemikriptofita sa korenskim pupoljcima i uspravnim stablom.

Formu hemikripto-geo-hidrofite sa rizomom i uspravnim stablom (H scap/emer Hyd

G rhiz) ima vrsta Lythrum salicaria koja se javlja na obalama reka, bara, jezera, na

močvarnim i vlažnim livadama.


56

5. ZAKLJUČCI

Na osnovu rezultata izvršenih analiza moguće je izvesti sledeće zaključke:

Floru istraživanog područja čine 123 taksona svrstana u 99 rodova i 50 familija.

Najveći broj familija (6) je u okviru reda Caryophyllales. Vrstama najbogatije su

familije Compositae (15 vrsta), Poaceae (15 vrsta), Lamiaceae (7 vrsta), Polygonaceae

(5 vrsta), Salicaceae (5 vrsta), Ranunculaceae (4 vrste), Scrophulariaceae (4 vrste),

Cyperaceae (4 vrste), Caryophylaceae (4 vrste) i Potamogetonaceae (4 vrste). Familija

Poaceae se odlikuje i najvećim brojem rodova (14), a za njom slede familije

Compositae (12), Lamiaceae (6) i Fabaceae (5). Rodovi Persicaria i Potamogeton

obuhvataju najveći broj vrsta.

Analizom zastupljenosti pojedinih životnih formi u flori Dunava utvrđen je njen

hemikriptofito-terofitski karakter, sa značajnim učešćem hidrofita (14.63%), fanerofita

(13.82%) i geofita (12.19%).

Fitogeografskom analizom flore Dunava utvrđeno je prisustvo 9 različitih areal

tipova. Najveći broj vrsta ima evroazijski tip rasprostranjenja (44 vrste), a značajan

udeo imaju i vrste sa antropohornim (25) i kosmopolitskim (23) tipom rasprostranjenja.

Prema Evropskoj Crvenoj listi vaskularnih biljaka, 38 od ukupno 123 zabeležena

taksona svrstano je među taksone koji nisu određeni ni kao zavisni od zaštite, ni kao

skoro ugroženi (LC), dok jedan takson ima status skoro ugroženog taksona (NT).

U flori Dunava utvrđeno je prisustvo 16 invazivnih taksona, pri čemu je 12 taksona

Severnoameričkog porekla.


57

6. LITERATURA

Aleksić, J., Angelus, J., Jovanović, D. 1996. Nacionalni park Đerdap - Pamtivek

prirode i čoveka. Ecolibri, Beograd.

Antić, M., Mišić, V. 1968. Rezultati fitocenološkog i pedološkog istraživanja u

rezervatima Nacionalnog parka “Đerdap”. Republički zavod za zaštitu prirode Srbije.

Elaborati, Beograd.

Аmidžić, L., Кrаsuljа, S., Bеlij, S. 2007. Đerdap – In: Zaštićena prirоdna dоbra

Srbije. Ministarstvо zaštite živоtne sredine; Zavоd za zaštitu prirоde Srbije, Beоgrad, 16-21.

Babić, N. 1971. Močvarna i livadska vegetacija Koviljskog rita. Zbornik Matice

srpske za prirodne nauke 41: 19-87.

Bilz, M., Kell, S.P., Maxted, N., Lansdown, R.V. 2011. European red list of vascular

plants. Luxembourg: Publications Office of the European Union

Cvijić, J. 1991. Geomorfologija. SANU, Beograd.

Diklić, N. 1984. Životne forme biljnih vrsta i biološki spektar flore SR Srbije. In:

Sarić, M. (Ed.): Vegetacija SR Srbije, I: 291-316. SANU, Posebna izdanja. Beograd.

Džigurski, D., Knežević, A., Nikolić, Lj., Ljevnaić-Mašić, B. 2011. Emergent

vegetation in the main canals of the HS DTD in the region of Bačka. Contemporary

agiculture 60 (1-2): 73-79.

Džigurski, D., Nikolić, Lj., Ljevnaić-Mašić, B. 2016. Vegetation of the Hydrochari-

Lemnetea and Potametea classes in the Danube-Tisza-Danube Hydrosystem (Serbia).

Contemporary Problems of Ecology 9 (3): 329–341.

Đokanović, S. 2014. Intenzivne padavine kao povod za nastanak klizišta tokom

septembra 2014. u opštini Kladovo. Geološki zavod Srbije, Beograd.

Gavrilović, Lj., Dukić, D. 2002. Reke Srbije. Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva.

Janauer, G. A., Vukov, D., Igić, R. 2003. Aquatic macrophytes of the Danube River

near Novi Sad (Yugoslavia, river-km 1255–1260). Macrophyte inventory of the river

Danube: A pilot study. – Arch. Hydrobiol., Suppl, 147(1-2): 195-203.

Janauer, GA., Schmidt-Mumm, U., Schmudt, B. 2010. Aquatic macrophytes and

water current velocity in the Danube River. Ecological Engineering 36: 1138-1145.

Josifović, M. (Ed.) 1970-1978. Flora SR Srbije, I-IX. SANU, Beograd.


58

Lazarević, P., Stojanović, V., Jelić, I., Perić, R., Krsteski, B., Ajtić, R., Sekulić, N.,

Branković, S., Sekulić, G., Bjedov,V. 2012. Preliminarni spisak invazivnih vrsta u Republici

Srbiji sa opštim merama kontrole i suzbijanja kao potpora budućim zakonskim aktima.

Zaštita prirode 62 (1): 5-31.

Lazić, M. 1999. Inženjersko geološke odlike terena u priobalju djerdapske

akumulacije izmedju Boljetinske i Porečke reke. Studijski materijal za izradu planova

gazdovanja šumama, Beograd.

Ljevnaić-Mašić, B. 2010. Hidrofite Osnovne kanalske mreže Hidrosistema DTD na

području Banata. Doktorska disertacija. Prirodno-matematički fakultet, Departman za

biologiju i ekologiju, Novi Sad.

Maslo, 2016. Preliminary list of invasive alien plant species (IAS) in Bosnia and

Herzegovina. Herbologia 16 (1): 1-14.

Medarević, M. 2005. Tipovi šuma Nacionalnog Parka „Đerdapˮ. Šumarski fakultet

Univerziteta u Beogradu, Ministarstvo za nauku i zaštitu životne sredine Republike Srbije,

Beograd.

Medarević, M., Jovanović, B., Karadžić, D. 2001. Šume Đerdapa. Monografija

Ecolibri, Beograd.

Mišić, V. 1967. Vegetacija Đerdapskog područja. Zaštita prirode 33: 170-206.

Mišić, V. 1981. Šumska vegetacija klisura i kanjona istočne Srbije. Institut za

biološka istraživanja „Siniša Stankovićˮ. Posebno izdanje, Beograd.

Nikolić, V., Diklić, N. 1968. Foloristička istraživanja i registracija flore na području

Đerdapa u 1967. godini. In: Istraživački i konzervatorski rad na području đerdapskog sektora

Dunava po prirodnjačkoj komponenti u 1967. godini II, Beograd.

Petković, K. 1976. Geologija Srbije. VIII-1, Hidrogeologija. Zavod za regionalnu

geologiju i paleontologiju Rudarsko-geološkog fakulteta, Beograd.

Petrova, A., Vladimirov V., Georgiev V. 2013. Invasive alien species of vascular

plants in bulgaria. Institute of Biodiversity and Ecosystem Research, Bulgarian Academy of

Sciences.

Ranđelović, V., Zlatković, B. 2010. Flora i vegetacija Vlasinske visoravni. Prirodno-

matematički fakultet, Univerzitet u Nišu.

Simonović, P., Simić, V., Simić, S., Paunović, M. 2010. Dunav kroz Srbiju, Rezultati

nacionalnog programa drugog zajedničkog istraživanja reke Dunav 2007, Beograd.

Stanković, M. S. 2001. Turistička geografija. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd.


59

Stešević, D., Petrović, D. 2010. Preliminary list of plant invaders in Montenegro.

Biologica Nyssana 1 (1-2): 35-42.

Stevanović V., Šinžar-Sekulić J., Stevanović B., 2004. Expansion of the adventive

species Paspalum paspaloides (Michx) Schribner, Echinochloa oryzoides (Ard.) Fritsch and

Cyperus strigosus L. in the Yugoslav part of the Danube reservoir (km 1090–1075).

Limnological reports, 35th IAD Conference, Novi Sad, Serbia and Montenegro, 35: 399–40.

Stevanović, V. 1992. Floristička podela teritorije Srbije sa pregledom viših horiona i

odgovarajućih flornih elemenata. In: Sarić, M. (Ed.): Flora Srbije, I. (Drugo izdanje). SANU.

Beograd, 49-70.

Stevanović, V. 1992a. Klasifikacija životnih formi flore Srbije. In Sarić, M. (Ed.):

Flora Srbije, I. (Drugo izdanje). SANU. Beograd. 37-49.

Stevanović, V. 2001. Rasprostranjenje i ekologija makrofitske vegetacije u đerdapskoj

akumulaciji. In: Tripković, D. (Ed.): Izveštaj o zajedničkom ispitivanju reke Dunava na

teritoriji SR Jugoslavije u okviru međunarodnog programa JDS-ITR. Ministarstvo za zaštitu

prirodnih bogadstava i životne sredine, Savezni hidrometeorološki zavod, 93–104 (in

Serbian).

Stevanović, V., Šinžar-Sekulić, J., Stevanović, B. 2003. On the distribution and

ecology of macrophytic flora and vegetation in the river Danube reservoir between Žilovo

islet and the mouth of the Nera tributary (river-km 1090 and 1075). Large Rivers 14 (3-4):

283–295.

Stеvаnоvić, V. 1996. Samоnikla bоtanička bašta. In: Аngelus, J. (Ed.): Naciоnalni

park Đerdap - Pamtivek prirоde i čоveka. Еcоlibri, Ministarstvо zaštite živоtne sredine

Republike Srbije, Naciоnalni park ”Đerdap”, Beоgrad, 72-82.

Tutin, T. G., Heywood, V. H., Burges, N. A., Moore, D. M., Valentine, D. H.,

Walters, S. M., Webb, D. A. (Eds.) 1964-1980. Flora Europaea, I-V. Cambridge University

Press, United Kingdom.

Vukov, D., Anačkov, G., Igić, R. 2003. Aquatic macrophytes in Danube river near

Pancevo (Serbia and Montenegro), Book of abstracts, Third International Balkan Botanical

Congress, Sarajevo, Bosna i Hercegovina, 311.

Vukov, D., Boža P., Igić, R., Anačkov, G. 2008. The distribution and abundance of

hydrophytes along the Danube River in Serbia. Central European Journal of Biology 3: 177-

87.

https://www.schweizerbart.de/papers/largerivers/list/14#issue3-4


60

Vukov, D., Ilić, M., Ćuk, M., Igić, R., Janauer, G.A. 2017. The relationship between

habitat factors and aquatic macrophyte assemblages in the Danube River in Serbia. Archives

of Biological Sciences 69 (3): 427-437.


61

7. PRILOZI

Prilog 1. Pregled skraćenica životnih formi biljaka upotrebljen u poglavlju 4.1.

P scap – Fanerofita sa uspravnim stablom

P caesp – Busenasta fanerofita

P rept – Puzeća fanerofita

Ch suffr caesp – Žbunasta hamefita

a dec S lig – Listopadna odrvenela povijuša

semp S lig – Večnozelena odrvenela povijuša

S herb – Zeljasta povijuša

H scap – Hemikriptofita sa uspravnim stablom

H caesp – Busenasta hemikriptofita)

H rept – Puzeća hemikriptofita)

H scap-rept – Hemikriptofita sa uspravnim-puzećim stablom

G rhiz caesp – Busenasta geofita sa rizomom

G rhiz scap – Stablova geofita sa rizomom

G rhiz/rept-caesp – Puzeća-busenasta geofita sa rizomom

G tub – Geofita sa krtolama

T scap – Terofita sa uspravnim stablom

T caesp – Busenasta terofita

emer Hyd G rhiz – Emerzne rizomatične hidrofite

sbm Hyd G – Submerzne geofitske hidrofite

nat Hyd G – Flotantne geofitske hidrofite

nat Hyd T – Flotantne terofitske hidrofite

sbm Hyd T – Submerzne terofitske hidrofite

T/H scap bienn – Dvogodišnja tero-hemikriptofita sa uspravnim stablom

T/H scap – Tero-hemikriptofita sa uspravnim stablom

H/T scap bienn – Dvogodišnja hemikripto-terofita sa uspravnim stablom

H/T scap – Hemikripto-terofita sa uspravnim stablom

H scap/emerHydGrhiz – Hemikripto-geo-hidrofita sa rizomom i uspravnim stablom

G rad-scap/H scap – Geo-hemikriptofita sa korenskim pupoljcima i uspravnim stablom

Tscap/ep Semipar – Poluparazitska terofita sa uspravnim stablom

H/T ros bienn – Dvogodišnja hemikripto-terofita sa rozetom

Prilog 2. Pregled skraćenica areal tipova biljnih vrsta upotrebljen u poglavlju 4.1.

Ant – Antropohorni

Bor – Borealni

EAz –Evroazijski

Hol – Holarktički

Kosm – Kosmopolitski

Med-Smed – Mediteransko-submediteranski

MSM – Meridionalno-submeridionalni

Phol-Ptrop – Paleoholarktičko-paleotropski

SE – Srednjeevropski

Прилог 5/1

ПРИРОДНO - MАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ

НИШ

КЉУЧНА ДОКУМЕНТАЦИЈСКА ИНФОРМАЦИЈА

Редни број, РБР:

Идентификациони број, ИБР:

Тип документације, ТД: монографски

Тип записа, ТЗ: текстуални / графички

Врста рада, ВР: мастер рад

Аутор, АУ: Љиљана Болботиновић

Ментор, МН: др Драгана Јеначковић

Наслов рада, НР: Таксономска, фитогеографска и еколошка анализа флоре Дунава код Текије

Језик публикације, ЈП: српски

Језик извода, ЈИ: енглески

Земља публиковања, ЗП: Р. Србија

Уже географско подручје, УГП: Р. Србија

Година, ГО: 2019.

Издавач, ИЗ: ауторски репринт

Место и адреса, МА: Ниш, Вишеградска 33

Физички опис рада, ФО: (поглавља/страна/ цитата/табела/слика/графика/прилога)

61 стр; 5 tabela; 4 grafikona; 9 slika

Научна област, НО: биологија

Научна дисциплина, НД: ботаника

Предметна одредница/Кључне речи, ПО: флора, Дунав, таксономска анализа, фитогеографска анализа, биолошки спектар, инвазивне врсте, угрожене врсте

УДК 581.5:556.53(497.11)

Чува се, ЧУ: библиотека

Важна напомена, ВН:

Извод, ИЗ: U ovom radu prikazani su rezultati terenskog istraživanja vodenih i povremeno plavljenih staništa

desne obale Dunava u okolini Tekije. Taksonomskom analizom utvrđeno je prisustvo 123 taksona iz

99 rodova i 50 familija, kao i da najveći broj vrsta pripada familijama Compositae i Poaceae.

Ekološkom analizom je ustanovljeno da je procenualno najzasupljenija životna forma stablovih

hemikriptofita (25.20%) sa značajnim udelom terofita (20.32%) i hidrofita (14.63%).

Fitogeografskom analizom je utvrđeno da najveći broj vrsta (44) pripada Evroazijskom areal tipu. Od

123 zabeležene biljne vrste, 16 taksona se nalazi na listi invazivnih vrsta Srbije, pri čemu većina vrsta

(12) ima Severnoameričko poreklo. Na istraživanim staništima zabeležena je jedna vrsta koja ima

status skoro ugrožene vrste (NT) i 38 vrsta koje su svrstane među taksone koji nisu određeni ni kao

zavisni od zaštite ni kao skoro ugroženi (LC).

Датум прихватања теме, ДП: 14.03.2019.

Датум одбране, ДО:

Чланови комисије, КО: Председник: др Владимир Ранђеловић

(уписати имена комисије и потписи истих) Члан: др Марина Јушковић

Члан, ментор: др Драгана Јеначковић

Прилог 5/2

ПРИРОДНО - МАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ

НИШ

KEY WORDS DOCUMENTATION

Accession number, ANO:

Identification number, INO:

Document type, DT: monograph

Type of record, TR: textual / graphic

Contents code, CC: master thesis

Author, AU: Ljiljana Bolbotinović

Mentor, MN: Dr. Dragana Jenačković

Title, TI: Taxonomical, phytogeographical and ecologigal analysis of the flora of the Danube river near Tekija

Language of text, LT: Serbian

Language of abstract, LA: English

Country of publication, CP: Republic of Serbia

Locality of publication, LP: Serbia

Publication year, PY: 2019

Publisher, PB: author’s reprint

Publication place, PP: Niš, Višegradska 33

Physical description, PD: (chapters/pages/ref./tables/pictures/graphs/appendixes)

61 pages ; 5 tables; 4 graphics; 9 figures

Scientific field, SF: biology

Scientific discipline, SD: botany

Subject/Key words, S/KW: flora, Danube, taxonomical analysis, phytogeographical analysis, biological spectrum, invasive species, endangered species

UC 581.5:556.53(497.11)

Holding data, HD: library

Note, N:

Abstract, AB: In this master thesis were presented the results of field research of water and occasionally

flooded habitats on the right bank of the Danube river near Tekija. Taxonomical analysis

showed the presence of 123 taxons from 99 genera and 50 families, and that the most species

belong to the families Compositae and Poaceae. Ecological analysis found that the percentage

of the most present life form is hemicryptophytes (25.20%), with a significant share of

therophytes (20.32%) and hydrophytes (14.63%). Phytogeographical analysis found that the

most species (44) belongs to Eurasian type. From 123 recorded species, 16 taxons are on the

list of invasive species of Serbia, whereby, the most species (12) has North American origin.

On the researched habitats were recorded one specis that has status of near threatened species

(NT) and 38 species which are classified as taxons, which are not defined like dependent on

protection, not like endangered (LC).

Accepted by the Scientific Board on, ASB: 14.03.2019.

Defended on, DE:

Defended Board, DB: President: Dr. Vladimir Ranđelović

Member: Dr. Marina Jušković

Member, Mentor: Dr. Dragana Jenačković

Documents

UNIVERZITET U NIŠU · imaju kambrijumski zeleni škriljci sa dominacijom hlorit-sericitskih i aktinolitskih škriljaca. Hlorit-sericitski škriljci se sastoje od kvarca, sericita,