เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

บทท 7 นวตกรรมทางการศกษา

โครงรางเน อหาของบท คาสาคญ

คอมพวเตอรชวยสอน

ชดการสอน

บทเรยนโปรแกรม

การเรยนรบนเครอขาย

อเลรนนง

มลตมเดย

สงแวดลอมทางการ

เรยนร

ชดการสรางความร

1. ความหมายและความสาคญของนวตกรรมทางการศกษา

2. นวตกรรมทางการศกษาในชวงกอนปฏรปการศกษา

3. นวตกรรมทางการศกษาในชวงปฏรปการศกษา

วตถประสงคการเรยนร

1. อธบายความคดรวบยอดเกยวกบความหมายและ

ความสาคญของนวตกรรมทางการศกษาได

2. วเคราะหความแตกตางของนวตกรรมทางการศกษา

ในชวงกอนและชวงปฏรปการศกษาได

3. เลอกใชนวตกรรมทางการศกษาใหสอดคลองกบสภาพ

บรบทการเรยนการสอนจรงได

กจกรรมการเรยนร

1. ใหมโนทศนเชงทฤษฎ หลกการ เรอง นวตกรรมทาง

การศกษา

2. นกศกษาแบงเปนกลมยอย กลมละ 3 คน ศกษาจาก

สงแวดลอมทางการเรยนรบนเครอขาย

http://ednet.kku.ac.th/~sumcha/web-230301/ โดย

นกศกษาศกษาสถานการณปญหาบทท 7 วเคราะหทา

ความเขาใจคนหาคาตอบจากเอกสารประกอบการสอน

และแหลงเรยนรบนเครอขายและรวมกนสรปคาตอบ

และนาเสนอในรปแบบ Power point

3. รวมกนสะทอนผลงานและสรปองคความร โดยแตละกลม

ตองสลบทาหนาทกนสะทอนผลไดแก ถามคาถาม

ควบคม ชมเชย ขอควรปรบปรง และประเมน ) ผ สอน

ขยายกรอบความคดของผ เรยนโดยการต งประเดนถงการ

นาไปใชในสภาพบรบทจรง

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

สถานการณปญหา(Problem-based learning)

กระทรวงศกษาธการตองการใหทานเลอกและสรางนวตกรรมการเรยนร ใหเหมาะสม

กบบรบทของโรงเรยนท ง 3 แหงคอ โรงเรยนเปรมสวสด โรงเรยนมหาชย โรงเรยนเทศบาลวดธาต

โรงเรยนเปรมสวสด เปนโรงเรยนทอยหางไกล

ความเจ รญ ไ ม มการ เ ชอมโยง เค รอข าย

อนเตอรเนต แตพอจะมคอมพวเตอรใชบาง ซงเปน

หองคอมพวเตอรสาหรบนกเรยน ความตองการ

ของโรงเรยนคออยากจะไดสอทมาแกปญหาการ

เรยนการสอนทชวยกระต นใหเดกมความสนใจใน

การเรยนมากข น สอน สามารถทาใหเดกเหนสภาพเสมอนจรง (Realistic) และเหมาะสมกบ

การศกษารายบคคล โดยผ เรยนมปฏสมพนธกบสอโดยตรงอาจจะม ภาพนง ภาพเคลอนไหว

เสยง หรอ วดทศน ประกอบอยในสอน น เพอสรางความตนเตนนาสนใจ และสามารถยอน

ทบทวนสวนทตองการไดโดยไมมขอจากด มการประเมนเพอแกไขขอบกพรองของตนเองได

อาจจะออกแบบมาในลกษณะของเกม หรอลกษณะทกระต นใหผ เรยนใหมความกระตอรอรน

มากขนท งน กสอดแทรกเน อหาวชาการเขาไวอยางเหมาะสม

โรงเรยนมหาชย ตองการนวตกรรมทสามารถ

แ ก ไข ขอ จา กด ด านสถ านท และ เวลา โด ย

ประยกตใชคณสมบต เวลด ไวด เวบ ทโรงเรยนม

อย ในการจดสภาพแวดลอมและสนบสนนการ

เรยนการสอน สงแรกทตองมคอการลงทะเบยน

เพอขอรหสผานเขาเรยน หลงจากน นผ เรยนศกษา

เน อหาอาจเปนการอานบนจอหรอโหลดเน อหาลงมาทเครองของตน หรอสงพมพทางเครองพมพ

เพอศกษาภายหลงกได ผ เรยนสามารถกาหนดการเรยนไดดวยตนเอง (Self-directed) เปด

โอกาสใหเลอกเรยนไดตามสะดวก สามารถ กาหนดกรอบเวลาในการเรยนร ไดเหมาะสมกบ

ความสามารถในการเรยนรของตนเอง คลอบคลมท งการเรยนแบบประสานเวลา (Synchronous

Learning) และไมประสานเวลา (Asynchronous Learning) และสามารถถามคาถาม ทา

แบบฝกหด ทารายงานกลม อภปรายแลกเปลยนความคดเหนแกผ เรยนคนอน ๆ ได และยง

สามารถเขาถงเน อหาไดทกท ทกเวลา ทกสถานท

มตอ>>

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

สถานการณปญหา(Problem-based learning)

โรงเรยนเทศบาลวดธาต ตองการออกแบบ

นวตกรรมการเรยนรทเนนใหผ เรยนสามารถสราง

ความร ดวยตนเอง โดยการเผชญสถานการณ

ปญหา มแหลงเรยนร ใหผ เรยนไดสบคน เมอไม

สามารถแกปญหาไดกมฐานความชวยเหลอ

พรอมท งมเครองมอทสนบสนนการรวมมอกน

แกปญหา สามารถแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนไดตลอดเวลา นอกจากน นวตกรรมท

พฒนาข นตองสามารถนามาใชไดในหลายบรบทเนองจากผ เรยนมความแตกตางกน บางกลม

ชอบทจะเรยนบนเครอขาย บางกลมชอบทจะเรยนแบบมลตมเดย และบางกลมชอบทจะ

สามารถนาไปใชเรยนไดทกสถานทไมวาจะเปนใตรมไม หรอสถานททไมมคอมพวเตอรก

สามารถใชเรยนร เพอใหเกดประสทธภาพได

ภารกจการเรยนร

1. อธบายความหมายของสงแวดลอมทางการเรยนร

2. วเคราะหเลอกใชนวตกรรมการเรยนร ใหสอดคลองกบบรบทของโรงเรยนท ง 3 แหงน

3. จากประเภทของนวตกรรมการเรยนร ในบทท 7 ใหทานเสนอนวตกรรมการเรยนร ท

สอดคลองกบลกษณะวชาเอกททานจะปฏบตหนาทสอน พรอมท งอธบายเหตผล

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

มพ นฐานการออกแบบมาจากทฤษฎกล มพฤตกรรมนยม จะเนนการถายทอดเน อหาจากส อไปยงผ เรยนโดยตรง บทบาทของผ เรยนจะเ ปนการรอ รบความ ร นวต กร รม ใน ย ค น เ ชน บทเรยนโปรแกรม ชดการสอน คอมพวเตอรชวยสอน เปนต น

เนนให นาเทคโนโลยเข ามาเ พ อเพ มประ สทธภาพการเรยนรของผ เรยน โดยเฉพาะการสรางความรด วยตนเอง ซ งจะมพ นฐานจากทฤษฎกล มคอนสตรคต วสต ซ งเรยกวา ส งแวดล อมทางการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต เชน มลตมเดย ชดสรางความร ฯลฯ

นวตกรรมการศกษากอนปฏรปการศกษา

นวตกรรมการศกษาในยคปฏรปการศกษา

ความหมายและความสาคญของ

นวตกรรมทางการศกษา

นวตกรรมทาง

การศกษา

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

ความหมายและความสาคญของนวตกรรมทางการศกษา

ความหมายของนวตกรรมทางการศกษา

คาวา "นวตกรรม" หรอ นวกรรม มาจากคาภาษาองกฤษวา "Innovation" โดยคาวา

นวตกรรม มรป ศพทเดมมาจากภาษาบาล คอ นว+อตต+กรรม กลาวคอ นว แปลวา ใหม

อตต แปลวา ตวเอง และกรรม แปลวา การกระทา เมอรวมคา นว มาสนธกบ อตต จงเปน

นวตต และ เมอรวมคา นวตต มาสมาส กบ กรรม จงเปนคา

วา นวตกรรม แปลตามรากศพทเดมวา การกระทาทใหมของ

ตนเอง หรอ การกระทาของตนเองทใหม (เสาวณย สกขา

บณฑต, 2528)

สวนคาวา "นวกรรม”ทมใชกนมาแตเดม มรากศพท

เดมมาจากคาวา นว แปลวา ใหม กรรม แปลวา การกระทา จง

แปลตามรปศพทเดมวาเปนการปฏบตหรอการกระทาใหม ๆ

ในความหมายโดยทวไปแลวสงใหมๆ อาจหมายถง

ความคด วธปฏบต วตถหรอสงของทใหม ซงยงไมเปนทร จกมากอน คาวานวตกรรมน อาจมผ ใช

คาอนๆ อก เชน นวตกรรม ความจรงแลวกเปนคา ๆ เดยวกนนนจากการศกษานยาม

ความหมาย ของคาวานวตกรรมการศกษาไดมผ ใหความหมายไวดงน

Hughes (1971) อธบายวา นวตกรรม เปนการนาวธการใหม ๆ มาปฏบตหลงจากได

ผานการทดลองหรอไดรบการพฒนามาเปนข น ๆ แลว โดยมข นตอนดงน

1. การคดคน (invention)

2. การพฒนา (Development)

3. นาไปปฏบตจรง ซงมความแตกตางจากการปฏบตเดมทเคยปฏบตมา

J.A. Morton (1973) กลาววา “นวตกรรม " หมายถง การปรบปรงของเกาใหใหมข น

และพฒนาศกยภาพของบคลากร ตลอดจนหนวยงาน หรอองคการน น นวตกรรมไมใชการขจด

หรอลมลางสงเกาใหหมดไป แตเปนการปรบปรง เสรมแตง และพฒนาเพอความอยรอดของ

ระบบ

Everette M. Rogers (1983) ไดใหความหมายของคาวา นวตกรรม (Innovation) วา

นวตกรรมคอ ความคด การกระทา หรอวตถใหม ๆซงถกรบรวาเปนสงใหมๆ ดวยตวบคคลแตละ

คนหรอหนวยอน ๆ ของการยอมรบในสงคม(Innovation is a new idea, practice or object,

that is perceived as new by the individual or other unit of adoption

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

ไชยยศ เรองสวรรณ (2526) ไดใหความหมาย “นวตกรรม " ไววา หมายถงวธการ

ปฏบตใหมๆ ทแปลกไปจากเดม โดยอาจจะไดมาจากการคดคนพบวธการใหมๆข นมา หรอมการ

ปรบปรงของเกาใหเหมาะสม และสงท งหลายเหลาน ไดรบการทดลองพฒนาจนเปนทเชอถอได

แลววาไดผลดทางปฏบต ทาใหระบบกาวไปสจดหมายปลายทางไดอยางมประสทธภาพ

บญเก อ ครวญหาเวช (2543) กลาววา นวตกรรมการศกษา หมายถง เปนการนาเอาสง

ใหมๆ ซงอาจอยในรปของความคด หรอ การกระทา รวมท ง สงประดษฐกตามเขามาในระบบ

การศกษา เพอมงหวงทจะเปลยนแปลงสงทมอยเดม ใหระบบการจดการศกษามประสทธภาพ

ยงข น

สมาล ชยเจรญ (2548) ไดใหความหมาย “นวตกรรม " ไววา คอ การนาสงใหมๆ ซง

อาจจะเปนแนวความคดหรอการกระทา หรอสงประดษฐ ทอาศยหลกการ ทฤษฎ และผานการ

ทดลอง วจยจนเชอถอได เพอเพมพนประสทธภาพของการปฏบตงาน

จากนยามความหมายขางตนสามารถสรปไดวา นวตกรรม เปนความคด การกระทา

สงประดษฐหรอวธการใหมๆ หรอทไดรบการพฒนาปรบปรงมาจากสงเดม โดยตองผานการ

ทดลอง วจย พฒนาจนเปนทเชอถอไดวาสามารถนามาใชไดอยางมประสทธภาพ

ความสาคญของนวตกรรมการศกษา

นวตกรรมมความสาคญตอการศกษาหลายประการ ท งน เนองจากในโลกยคโลกาภ

วตนทมการเปลยนแปลงในทกดานอยางรวดเรว โดยเฉพาะอยางยง ความกาวหนาท งดาน

เทคโนโลยและสารสนเทศ การศกษาจงจาเปนตองมการพฒนาเปลยนแปลงจากระบบ

การศกษาทมอยเดม เพอใหทนสมยตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย และสภาพสงคมท

เปลยนแปลงไป อกท งเพอแกไขปญหาทางดานการศกษาบางอยางทเกดข นอยางมประสทธภาพ

เชนเดยวกน การเปลยนแปลงทางดานการศกษาจงจาเปนตองมการศกษาเกยวกบนวตกรรม

การศกษาทจะนามาใชเพอแกไขปญหาทางดานการศกษาในบางเรอง เชน ปญหาทเกยวเนอง

กบจานวนผ เรยนทมากข น การพฒนาหลกสตรใหทนสมย การผลตและพฒนาสอใหม ๆ ข นมา

เพอตอบสนองการเรยนร ของมนษยใหเพมมากข นดวยระยะเวลาทส นลง การใชนวตกรรมมา

ประยกตในระบบการบรหารจดการดานการศกษากมสวนชวยใหการใชทรพยากรการเรยนร

เปนไปอยางมประสทธภาพ เชน เกดการเรยนร ดวยตน การพฒนาศกยภาพทพงประสงค

โดยเฉพาะอยางยงกระบวนการทางปญญาและกระบวนการคด

การพจารณาวาสงหนงสงใดเปนนวตกรรมน น สมาล ชยเจรญ (2548) ไดช ใหเหนวา

ข นอยกบการรบรของแตละบคคลหรอกลมบคคลวาเปนสงใหมสาหรบเขา ดงน นนวตกรรมของ

บคคลกลมใดกลมหนงอาจไมใชนวตกรรมของบคคลกลมอน ๆกได ข นอยกบการรบร ของบคคล

น นวาเปนสงใหมสาหรบเขาหรอไม อกประการหนงความใหม (newness) อาจข นอยกบ

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

ระยะเวลาดวย สงใหมๆ ตามความหมายของนวตกรรมไมจาเปนจะตองใหมจรงๆ แตอาจจะ

หมายถงสงใดสงหนงทเปนความคดหรอการปฏบตทเคยทากนมาแลวแตไดหยดกนไประยะเวลา

หนง ตอมาไดมการร อฟนข นมาทาใหมเนองจากเหนวาสามารถชวยแกปญหาในสภาพการณ

ใหมน นได กนบวาสงน นเปนสงใหมได ดงน น นวตกรรมอาจหมายถงสงใหมๆ ดงตอไป

เปนสงใหมท งหมดหรอใหมบางสวนโดยนาสงเดมมาปรบปรง มการออกแบบ สราง ผลต ทอาศยทฤษฎ หลกการ

มการทดลองและการศกษาวจย

ยงไมเปนทแพรหลายจนเปนสวนหนงของระบบ

ในบทน จะขอนาเสนอนวตกรรมทางการศกษาในแตละชวงซงไดจากการทบทวนงานวจย

ทางดานเทคโนโลยการศกษาในประเทศไทย 30 ปทผานมา (2520-2550) โดยกาหนดเปนชวง

กอนปฏรปการศกษา ชวงปฏรปการศกษาและสงแวดลอมทางการเรยนร ตามแนวคอนสตรคต

วสต ดงทจะนาเสนอในแตละหวขอตอไปน

นวตกรรมทางการศกษาในชวงกอนปฏรปการศกษา

ความเชอเกยวกบเรยนร กอนยคปฏรปการศกษาของไทยจะอยบนพ นฐานทวาความร

เปนสงทหยดนง ไมมการเปลยนแปลง ดงน นหากใครสามารถรบหรอจดจาความร ไดมากทสดก

ถอวาผ น นเปนผ ทเรยนร ไดดทสดและนนคอเปาหมายของการจดการเรยนร ของคร แนวคด

เกยวกบการเรยนรดงกลาวจะสอดคลองกบแนวคดกลมพฤตกรรมนยม ซงเชอวา การเรยนร คอ

การเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงเปนผลมาจากความสมพนธระหวางสงเราและการตอบสนอง

และการเรยนร น นจะคงทนหากไดรบการเสรมแรง การฝกหด การทาซ าๆ เปนตน บทบาทของ

ผ เรยนจงเปนผ ทรอรบความรทจะไดรบการถายทอดโดยตรงจากคร แนวคดดงกลาวนามาซงการ

พฒนาเปนนวตกรรมทางการศกษา ดงเชน บทเรยนโปรแกรม คอมพวเตอรชวยสอน ชดการสอน

ดงรายละเอยดทจะนาเสนอตอไปน

บทเรยนแบบโปรแกรม

บทเรยนแบบโปรแกรม เปนบทเรยนทเสนอเน อหาในรปของกรอบ หรอเฟรม (Frame)

โดยแบงเน อหาเปนหนวยยอย ๆ ใหผ เรยนไดเรยนดวยตนเองทละนอย แลวมคาถามใหผ เรยนได

ตอบคาถามและมเฉลยใหผ เรยนไดทราบผลทนท

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

นอกจากน บทเรยนโปรแกรมจะตองม

การวางวตถประสงคไวอยางชดเจน ระบการ

กระทาทสงเกตได สามารถ วดผลไดอยาง

แมนยา และกอนทจะนาบทเรยนโปรแกรมมา

ใ ช ไ ด จะ ตอ ง ผานก ารทด ลองใ ช แล ะ

แก ไข ป รบปรงสวนท เ ปน ปญหาจนไ ด

ประสทธภาพตามเกณฑทไดต งไว และลกษณะ

ของบทเรยนโปรแกรมจะคอย ๆ เพมพน

ปร ะ ส บ ก า ร ณ กา ร เ ร ย น ร เ พม ข น เ ร อ ย ๆ

ตามลาดบทผ สรางไดกาหนดเอา

ลกษณะสาคญของบทเรยนแบบโปรแกรม

บทเรยนแบบโปรแกรมน น อาจนามาใชไดหลายลกษณะ เชน โปรแกรมคอมพวเตอร

โปรแกรมเทปโทรทศน เครองชวยสอน หรอเปนบทเรยนทเปนสงพมพ ข นกบวตถประสงคการใช

แตไมวาจะเปนลกษณะใดกตาม บทเรยนแบบโปรแกรมจะมลกษณะสาคญดงน

.........1. กาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมไว

.........2. แบงเน อหาวชาไวเปนหนวยยอย ๆ เรยกวากรอบหรอเฟรม (Frame) แตละ

กรอบหรอเฟรมจะมความส นยาวแตกตางกนไป

.........3. จดเรยงลาดบกรอบไวอยางตอเนองตามลาดบความงายไปหายาก มการย า

และทบทวนใหผ เรยนทดสอบตนเองอยตลอดเวลา ผ เรยนจะสามารถเรยนไปตามลาดบข น และ

เขาใจงาย

4. เปดโอกาสใหผ เรยนไดประกอบกจกรรมดวยตนเอง โดยศกษาจากเน อหาใน

กรอบผ เรยนจะเกดความเขาใจไดดยงข น

.........5. มการใหขอมลยอนกลบทนท โดยผ เรยนจะตรวจสอบคาตอบของตนเองวา

ถกตองหรอไมถาถกตองจะมการใหรางวล.หรอเสรมแรง โดยการชมเชย หรอการทผ เรยนประสบ

ความสาเรจกถอวาเปนแรงเสรมใหผ เรยนตองการเรยนตอไป.แตถาตอบผดกจะไดทราบคาตอบ

ทถกตองทนท ผ เรยนจะเกดการเรยนร ไดอยางถกตอง

.........6. เปดโอกาสใหผ เรยนไดใชเวลาเรยนอยางเตมท โดยไมจากดเวลาเรยน ผ เรยน

ทเรยนเรวหรอชาจะสามารถใชเวลาในการเรยนอยางเตมทตามความสามารถและอตราการ

เรยนรของตนในการแสวงหาความรชนดของบทเรยนโปรแกรม

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

หนวยการเรยนการสอน

หนวยการเรยนการสอน น นมชอเรยกไดหลายชอ ไดแก บทเรยนโมดล หรอบทเรยน

แบบโมดลเปนบทเรยนทใชเรยนเปนรายบคคล และเปนกลมใหญได มลกษณะเดนคอ มการจด

กจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลาย เพอตอบสนองตอความแตกตางระหวางบคคล ม

สวนประกอบหลกไดแก ความมงหมาย กจกรรมการเรยนการสอน การประเมนผล (บญเก อ

ครวญหาเวช, 2543) ลกษณะของหนวยการเรยนการสอน

โปรแกรมท งหมดถกขยายเปนสวน ๆ เพอไมใหเกดความซ าซอน และสามารถ

มองเหนโครงรางท งหมดของโปรแกรม

ยดตวผ เรยนเปนศนยกลางในการจดระบบการเรยนการสอน

มจดประสงคในการเรยนทชดเจน

เนนการเรยนดวยตนเอง

ใชวธการสอนแบบตาง ๆ ไวหลายอยาง

เนนการนาเอาวธระบบ (System Approach) เขามาใชในการสราง

หนวยการเรยนการสอนทจดทาข น อาจมรปแบบทแตกตางกนออกไป เพอความ

เหมาะสมกบลกษณะเน อหาวชา ผ เรยน ฯลฯ แตองคประกอบทสาคญไดแก

1. หลกการและเหตผล

2. สมมรรถภาพพ นฐาน

3. จดประสงค

4. การประเมนผลเบ องตน

5. กจกรรมการเรยนการสอน

6. การประเมนผลหลงเรยน

7. การเรยนซอมเสรม

ชดการสอน

ชดการสอน หมายถง ชดของกจกรรมการเรยนการสอนทมการนาเอาสอการสอน

หลายๆ ชนดมาประกอบเขาดวยกน ในรปของสอ

ประสมทสอดคลองกบเน อหาและประสบการณ โดยสอการสอนแตละชนดจะสงเสรมซงกนและกน เพอใหผ เรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและ

ชวยใหมผลสมฤทธทางการเรยนตามจดมงหมาย

ทต งเอาไว ภายในชดการสอนจะประกอบดวย คมอการใชชดการสอนซงระบจดมงหมายของการ

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

เรยนการสอน รายละเอยดทเกยวกบเน อหาวชา ลาดบข นของกจกรรมการเรยนการสอนรายชอ

สอการสอน แบบทดสอบ บตรงาน และสออปกรณตาง ๆชดการสอนจงมความเหมาะสม และ

สามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนร ของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพยงข น (เปรอง

กมท , 2517; ไชยยศ เรองสวรรณ, 2526; สมาล ชยเจรญ, 2547) ในการนาชดการสอนมาใชน น

อาศย แนวคด หลกการ ตลอดจนทฤษฎตาง ๆ ม 5 ประการ คอ

1. แนวคดตามหลกจตวทยา เกยวกบความแตกตางระหวางบคคล โดยจดใหผ เรยนม

อสระในการเรยนรตามความสามารถ และอตราการเรยนรของแตละคน

2. แนวคดทจะจดระบบการผลต การใชสอการสอนในรปแบบของสอประสม โดยม

จดมงหมายเพอเปลยนจากการใชสอชวยครมาเปนใชสอเพอชวยนกเรยนในการเรยนร

3. แนวคดทจะสรางปฏสมพนธระหวางครและนกเรยน นกเรยนกบนกเรยน และ

นกเรยนกบสภาพแวดลอม โดยนาสอการสอนมาใชรวมกบกระบวนการกลม ในการประกอบ

กจกรรมการเรยนการสอน

4. แนวคดทยดหลกจตวทยาการเรยนร มาจดสภาพการเรยนการสอน เพอใหเกดการ

เรยนรอยางมประสทธภาพ โดยจดสภาพการณใหผ เรยนไดประกอบกจกรรมดวยตนเอง และม

ผลยอนกลบทนทวาตอบถกหรอตอบผด มการเสรมแรงทาใหผ เรยนเกดความภาคภมในและ

ตองการทจะเรยนตอไป ไดเรยนร ทละนอยๆ ตามลาดบข น ตามความสามารถและความสนใจ

ของแตละคน

คอมพวเตอรชวยสอน

คอมพวเตอรถกพฒนานามาประยกตใช

เพอการเรยนการสอนและการบรหารงานดานการ

เรยนการ สอนตางๆ ในการนาเสนอสาระความร

(Tutor) เปนเครองมอ (Tool) ประกอบการเรยนการ

สอนและใชเปนเครองมอฝก (Tutee) ทกษะในดาน

ตางๆ การนาคอมพวเตอรมาใชเพอการเรยนการ

ส อ น โ ด ย ท ว ไ ป จ ะ ร จ ก ก น ใ น ช อ ท เ ร ย ก ว า

คอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction หรอ Computer Aid Instruction–

CAI) ซงเปนโปรแกรมการเรยนการสอนโดยใชเครองคอมพวเตอรบนทกเน อหาวชา ทมท งอกษร

ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว กราฟแผนภม ภาพเคลอนไหวและเสยง ลาดบวธการเสนอ

องคความร ตาง ๆทจะใหผ เรยนไดเรยนร เน อหาวชา มสวนรวมและสนองตอการเรยนร อยางแขง

ขนเพอบรรลผลตามความมงหมายของรายวชา (ยน ภสวรรณ, 2531; ถนอมพร เลาหจรสแสง ,

2541)

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน แบงตามลกษณะการเสนอเน อหาได 4 ลกษณะ คอ

1. บทเรยนชนดโปรแกรมการสอนเน อหารายละเอยด (Tutorial Instruction) บทเรยนน

จะมลกษณะเปนกจกรรมเสนอเน อหา โดยจะเรมจากบทนาซงเปนการกาหนดจดประสงคของ

บทเรยน หลงจากน นเสนอเน อหาโดยใหความร แกผ เรยนตามทผ ออกแบบบทเรยนกาหนดไว

และมคาถามเพอใหผ เรยนตอบ โปรแกรมในบทเรยนจะประเมนผลคาตอบของผ เรยนทนท ซง

การทางานของโปรแกรมจะมลกษณะวนซ า เพอใหขอมลยอนกลบจนจบบทเรยน

2. บทเรยนชนดโปรแกรมการฝกทกษะ (Drill and Practice) บทเรยนชนดน จะม

ลกษณะใหผ เรยนฝกทกษะหรอฝกปฏบตเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ

3. บทเรยนชนดโปรแกรมจาลองสถานการณ (Simulation) มลกษณะเปนแบบจาลอง

เพอฝกทกษะและการเรยนร ใกลเคยงกบความจรง ผ เรยนไมตองเสยงภย และเสยคาใชจายนอย

4. บทเรยนชนดโปรแกรมเกมการศกษา (Education Game) มลกษณะเปนการ

กาหนดเหตการณวธการ และกฎเกณฑ ใหผ เรยนเลอกเลนและแขงขน การเลนเกมจะเลนคน

เดยวหรอหลายคนกได การแขงขนโดยการเลนเกม จะชวยกระต นใหผ เลนมการตดตาม ถาหาก

เกมดงกลาวมความร สอดแทรกกจะเปนประโยชนดมาก แตการออกแบบบทเรยนชนดเกม

การศกษาคอนขางทาไดยาก

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนมข นตอนในการนาเสนอเน อหาเชนเดยวกบการสอน

แบบโปรแกรม การสรางบทเรยนจงใชวธเดยวกนกบการสรางบทเรยนโปรแกรมนนเอง เมอได

บทเรยนโปรแกรม ซงบางตาราเรยกวา บทเรยนสาเรจรป (Programmed Text) ตอจากน นจง

นาไปแปลงเปนภาษาคอมพวเตอร โดยอาศยโปรแกรมสาเรจ เพอเปนคาสงใหเครอง

คอมพวเตอรทางานตามเน อหาทผ เขยนโปรแกรมออกแบบ ดงน น ในการออกแบบบทเรยน

คอมพวเตอรชวยสอน จงตองอาศยพ นฐานทางทฤษฎการเรยนร เพอเขาใจผ เรยนแตละระดบ

และเนนผ เรยนเปนศนยกลาง ฉะน นการออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจงมข นตอนดงน

กาหนดเน อหาวชาและระดบช น โดยผ ออกแบบตองวเคราะหวาเน อหาวชาน นจะตอง

ไมเปลยนแปลงบอย ไมซ ากบใคร เพอค มคาการลงทนและสามารถชวยลดเวลาเรยน

ของผ เรยนได

การกาหนดวตถประสงค จะเปนแนวทางแกผ ออกแบบบทเรยน เพอทราบวาผ เรยน

หลงจากเรยนจบแลวจะบรรลตามวตถประสงคมากนอยแคไหน การกาหนด

วตถประสงคจงกาหนดไดทวไปและเชงพฤตกรรม สาหรบการกาหนดวตถประสงคเชง

พฤตกรรมตองคานงถง

ผ เรยน (Audience) วามพ นฐานความรแคไหน

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

พฤตกรรม (Behavior) เปนการคาดหวงเพอทจะใหผ เรยนบรรล

เปาหมาย การวดพฤตกรรมทาไดโดยสงเกต คานวณ นบแยกแยะ

แตงประโยค

เงอนไข (Condition) เปนการกาหนดสภาวะทพฤตกรรมของผ เรยน

จะเกดข น เชน เมอนกเรยนดภาพแลวจะตองวาดภาพน นสงคร

เปนตน

ปรมาณ (Degree) เปนการกาหนดมาตรฐานทยอมรบวาผ เรยน

บรรลวตถประสงคแลว เชน อานคาควบกล าไดถกตอง 20 คา จาก

25 คา เปนตน

การวเคราะหเนอหา เปนข นตอนทสาคญโดยตองยอยเน อหาเปนเน อหาเลก ๆ มการ

เรยงลาดบจากงายไปหายาก มการวเคราะหภารกจ (Task Analysis) วาจะเรมตน

ตรงไหนและดาเนนการไปทางใด

การสรางแบบทดสอบ ตองสรางแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน แบบทดสอบน จะ

เปนตวบงช วาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน มประสทธภาพมากนอยประการใด

การเขยนบทเรยน กอนเขยนบทเรยนตองกาหนดโครงสรางเพอใหไดรปรางของ

บทเรยนเสยกอน คอ จะทราบวาตองประกอบดวยอะไรบาง มสดสวนอยางไร บทเรยน

จงจะมข น

นวตกรรมทางการศกษาในชวงปฏรปการศกษา

จากกระบวนทศน (Paradigm) ของการจดการศกษาจากทเนน “การสอน” เปลยนมา

เปน “การเรยนร” ทใหความสาคญกบผ เรยนมากทสด โดยกระบวนการจดการศกษาตองสงเสรม

ใหผ เรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ มงเนนทการพฒนาและสงเสรมให

ผ เรยนสามารถสรางความร โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอตอบสนองตอการเรยนร อยาง

ตอเนองตลอดชวต (สมาล ชยเจรญ, 2546) โดยเฉพาะอยางยงในพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 ทใหความสาคญในการจดการศกษาทเนนผ เรยนเปนสาคญ โดยในหมวด

1 มาตรา 8 การจดการศกษาเปนการจดการศกษาตลอดชวต สงคมมสวนรวมในการจด

การศกษา พฒนาสาระ และกระบวนการเรยนร อยางตอเนอง หมวด 4 มาตรา 22 หลกการ

จดการศกษาตองยดหลกทวาผ เรยนมความสาคญทสด และมาตรา 24 กระบวนการเรยนร ตอง

จดเน อหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและความแตกตางของ

ผ เรยน ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และประยกตใชเพอปองกน

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

และแกปญหา ใหผ เรยนเรยนรจากประสบการณจรง การฝกปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน และ

ในมาตรา 4 ไดใหความหมายของการศกษา หมายถง กระบวนการเรยนร เพอสรางความเจรญ

งอกงามของบคคลและสงคม ซงการเรยนร ดงกลาวกคอการสรางความร นนเอง (รง แกวแดง,

2545) นามาซงการออกแบบและพฒนานวตกรรมการศกษาทสอดคลองกบความเปลยนแปลง

ดงกลาว ซงในบทน จะขอนาเสนอนวตกรรมการศกษาในยคปฏรปการศกษา ไดแก การเรยนบน

เครอขาย มลตมเดย e-Learning และสงแวดลอมทางการเรยนร ตามแนวคอนสตรคตวสต ดง

รายละเอยดทจะนาเสนอตอไปน

การเรยนรบนเครอขาย

การเรยนบนเครอขาย เปนบทเรยนทนาเสนอผานเครอขายคอมพวเตอร โดยอาศย

คณลกษณะของสอทสามารถนาเสนอบทเรยนแบบ ขอความหลายมต (Hypertext) ท

ประกอบดวยสารสนเทศหรอขอมลทเรยกวา โนด (Node) หลกและโนดยอย รวมท งการเชอมโยง

แตละโนดซงกนและกน ทเรยกวา การเชอมโยงหลายมต (Hyperlinks) เพอสนบสนนและ

สงเสรมใหผ เรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย เชอมโยงเปนเครอขายไดทวโลกทสามารถ

เรยนไดทกททกเวลา โดยมลกษณะทผ สอนและผ เรยนมปฏสมพนธกนโดยผานระบบเครอขาย

คอมพวเตอรทเชอมโยงซงกนและกน ( กดานนท มลทอง, 2543; ใจทพย ณ สงขลา, 2542)

การจดการเรยนการสอนดวยการเรยนบนเครอขาย น น ผ สอนและผ เรยนจะตองม

ปฏสมพนธกนโดยผานระบบเครอขายคอมพวเตอรทเชอมโยงคอมพวเตอรของผ เรยนเขาไวกบ

เครองคอมพวเตอรของผ ใชบรการเครอขาย (File Server) และเครองคอมพวเตอรของผ ใหบรการ

เวบ (Web Server) อาจเปนการเชอมโดยระยะใกลหรอเชอมโยงระยะไกลผานทางระบบการ

สอสารและอนเทอรเนต

มลตมเดย

มลตมเดยเขามามบทบาทมากข นในวงการธรกจและอตสาหกรรม โดยเฉพาะได

นามาใชในการฝกอบรมและใหความบนเทง สวนในวงการศกษามลตมเดยไดนามาใชเพอการ

เรยนการสอนในลกษณะแผนซดรอม หรออาจใชในลกษณะหองปฏบตการมลตมเดยโดยเฉพาะ

กได ซงอาจกลาวไดวา มลตมเดยจะกลายมาเปนเครองมอทสาคญทางการศกษาในอนาคต

ท งน เพราะวามลตมเดยสามารถทจะนาเสนอไดท งเสยง ขอความ ภาพเคลอนไหว ดนตร กราฟก

ภาพถายวสดตพมพ ภาพยนตร และวดทศน ประกอบกบสามารถทจะจาลองภาพของการเรยน

การสอนทผ เรยนสามารถเรยนร ไดดวยตนเองแบบเชงรก (Active Learning)

มลตมเดยทสมบรณควรจะตองประกอบดวยสอมากกวา 2 สอ ตามองคประกอบ ดงน

ตวอกษร ภาพนง เสยง ภาพเคลอนไหว การเชอมโยงแบบปฏสมพนธ และวดทศน เปน การใช

มลตมเดยกเพอเพมทางเลอกในการเรยนและสนองตอรปแบบของการเรยนของนกเรยนท

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

แตกตางกน การจาลองสภาพการณของวชาตางๆ เปนวธการเรยนร ทนาใหนกเรยนไดรบ

ประสบการณตรงกอนการลงมอปฏบตจรงโดยสามารถทจะทบทวนข นตอนและกระบวนการได

เปนอยางด นกเรยนอาจเรยนหรอฝกซ าได และใชมลตมเดยในการฝกภาษาตางประเทศ โดย

เนนเรองของการออกเสยงและฝกพด

มลตมเดยสามารถเชอมทฤษฎและการปฏบตเขาดวยกนคอ ใหโอกาสผ ใชบทเรยนได

ทดลองฝกปฏบตในสงทไดเรยนในหองเรยน และชวยเปลยนผ ใชบทเรยนจากสภาพการเรยนร ใน

เชงรบ มาเปนเชงรก ในดานของผ สอนใช มลตมเดยในการนาเสนอการสอนในช นเรยนแทนการ

สอนโดยใชเครองฉายภาพขามศรษะ ท งน เนองจากมลตมเดยจะสามารถนาเสนอความร ได

หลายสอและเสมอนจรงไดมากกวาการใชสอประเภทแผนใสเพยงอยางเดยว

e-Learning E-Learning เปนนวตกรรมทางการศกษาทเปลยนแปลงวธเรยนทเปนอยเดม เปนการ

เรยนทใชเทคโนโลยทกาวหนา เชน อนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต ดาวเทยม วดโอเทป

แผนซด ฯลฯ คาวา E-Learning ใชในสถานการณการเรยนร ทมความหมายกวางขวาง ม

ความหมายรวมถง การเรยนทางไกล การเรยนผานเวบ หองเรยนเสมอนจรง และอนๆ มากมาย

โดยสถานการณดงกลาวมสงทมเหมอนกนอยประการหนงคอ การใชเทคโนโลยการสอสารเปน

สอสารของการเรยนร

แคมปเบล (Campbell. 1999) ใหความหมายของ E-Learning วาเปนการใช

เทคโนโลยทมอยในอนเทอรเนตเพอสรางการศกษาทมปฎสมพนธ และการศกษาทมคณภาพสง

ทผ คนทวโลกมความสะดวกและสามารถเขาถงไดไมจาเปนตองจดการศกษาทตองกาหนดเวลา

และสถานท เปดประตของการเรยนรตลอดชวตใหกบประชากร

รปแบบการเรยนใน E-Learning

การศกษาทใชเวบเปนเครองมอในการเรยนร เปนการประยกตกลยทธการเรยนการ

สอนตามแนวคดของกลมนกคอนสตรคตวสต และใชวธการเรยนร รวมกน ท งน การออกแบบกล

ยทธการเรยนการสอนโดยการใชเวบเปนเครองมอการเรยนร น น อาจใชวธใดวธหนงดงตอไปน

(Relan และ Gillani. 1997)

1. ใชเวบเปนแหลงขอมลเพอการจาแนก ประเมน และบรณาการสารสนเทศตาง ๆ

2. ใชเวบเปนสอกลางของการรวมมอ สนทนา อภปราย แลกเปลยน และสอสาร

3. ใชเวบเปนสอกลางในการมสวนรวมในประสบการณจาลอง การทดลองฝกหด และการม

สวนรวมคด นอกจากน การใชเวบเพอการเรยนการสอนน นมหลกการสาคญ 4 ประการ คอ

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

1) ผ เรยนเขาเวบไดทกเวลา และเปนผ กาหนดลาดบการเขาเวบน นหรอตามลาดบท

ผ ออกแบบไดใหแนวทางไว

2) การเรยนการสอนผานเครอขายจะเปนไปไดดถาเปนไปตามสภาพแวดลอมตาม

แนวคดของนก Constructivist กลาวคอมการเรยนรอยางมปฏสมพนธและเรยนร รวมกน

3) ผ สอนเปลยนแปลงตนเองจากการเปนผ กระจายถายทอดขอมลมาเปนผ ชวยเหลอ

ผ เรยนในการคนหา การประเมน และการใชประโยชนจากสารสนเทศทคนมาจากสอหลากหลาย

4) การเรยนร เกดข นในลกษณะเกยวของกนหลายวชา (Interdisciplinary) และไม

กาหนดวาจะตองบรรลจดประสงคการเรยนร ในเวลาทกาหนด

บรบทของ E-Learning

E-Learning เปนการเรยนทใชเทคโนโลยอสมวาร (Asynchronous Technologies) เปน

เทคโนโลยททาใหมการเรยนดาเนนไปโดยไมจากดเวลาและสถานท หรอเปนการเรยนทไมพรอม

กน โดยใชเครองมอสาคญ ทมอยในอนเทอรเนตและเวบ ไดแก กระดานขาว ไปรษณย

อเลกทรอนกส การประชมทางไกล ฯลฯ เครองมอ

เห ลา น ท า ใ ห เ กด กา ร เ ร ยน ไ ม พ ร อม กน ไ ด

(Asynchronous Technologies) การเรยนไม

พรอมกนน มความหมายกวางไกลกวาคาทกลาว

วา "ใครกได ทไหนกได เวลาใดกได เรองอะไรกได

" (Anyone Anywhere Anytime Anything") ท งน

ในการสรางความร น น การมปฎสมพนธเปนสวน

สาคญสวนหนงของกระบวนการเรยนร เพราะการเรยนรจะเกดข นไดดหากผ เรยนไดมโอกาสถาม

อธบายสงเกต รบฟง สะทอนความคด และตรวจสอบความคดเหนกบผอน การเรยนไมพรอมกน

จงมความหมายถงวธการใดกตามทชวยใหมการเรยนร อยางมปฎสมพนธ (Interactive

Learning) และการเรยนร รวมกน (Collaborative Learning) โดยใชแหลงทรพยากรทอยหางไกล

(Remote Resource) ทสามารถเขาถงได ตามเวลาและสถานททผ เรยนมความสะดวกหรอ

ตองการ เกยวของกบการใชเทคโนโลยการสอสารทางไกล เพอขยายการเรยนการสอนออกไป

นอกเหนอจากช นเรยนหรอในหองเรยนและการเรยนทเปนการพบกนโดยตรง

สงแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต

ในปจจบนแนวการจดการศกษาไดเปลยนจาก “การสอน หรอการถายทอดโดย

ครผ สอน หรอสอการสอน” มาส “การเนนผ เรยนเปนศนยกลางทใหความสาคญตอการเรยนร

ของผ เรยน” โดยผานการปฏบตลงมอกระทาดวยตนเอง การพฒนาศกยภาพทางการคด

ตลอดจนการแสวงหาความร ดวยตนเอง ซงเปนการเปดโอกาสใหผ เรยน วางแผน ดาเนนการและ

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

การประเมนตนเอง และมปฏสมพนธกบแหลงการเรยนร ตาง ๆไดแก คร เทคโนโลย พอแม ภม

ปญญาทองถน และบคคลอน ๆ ตลอดจน สอตาง ๆเพอทจะนามาสการสรางความร

แนวการจดการศกษาดงกลาวมความสอดคลองอยางยงกบทฤษฎคอนสตรคตวสต

(Constructivism) ท เ นนการสราง

ความร ดวยตนเอง ดวยการลงมอ

กระทาหรอปฏบตทผานกระบวนการ

คด และอาศยประสบการณเดมหรอ

ความร เ ดมท มอยแ ลวเ ชอมโยงกบ

ประสบการณใหมหรอความร ใหม เพอ

ขยายโครงสรางทางปญญา (Schema)

ซง เ ชอ วา ค ร ไ มสา มารถขยา ย

โครงสรางทางปญญาใหแกผ เรยนได

ผ เ รย น ต อง เ ป นผ ส ร าง แล ะข ยา ย

โครงสรางทางปญญาดวยตนเอง โดย

ครเปนผ จดสงแวดลอมทเอ อตอการเรยนร หรอสรางความร ของผ เรยน ดวยการนาวธการ

เทคโนโลยและนวตกรรมหรอสอ ตลอดจนภมปญญาทองถนมาใชรวมกนเพอเพมประสทธภาพ

ในการเรยนร

สมาล ชยเจรญ (2547) กลาววา สงแวดลอมทางการเรยนร ทพฒนาตามแนวคอน

สตรคตวสตเปนการออกแบบทประสานรวมกนระหวาง “สอ (Media)” กบ “วธการ (Methods)”

โดยการนาทฤษฎคอนสตรคตวสต มาเปนพ นฐานในการออกแบบรวมกบสอ ซงมคณลกษณะ

ของสอและระบบสญลกษณของสอทสนบสนนการสรางความรของผ เรยน

หลกการทสาคญในการออกแบบสงแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต

สถานการณปญหา (Problem Base) มาจากพ นฐานของ Cognitive

Constructivism ของเพยเจตเชอวาถาผ เรยนถกกระต นดวยปญหา (Problem) ทกอใหเกดความ

ขดแยงทางปญญา (Cognitive conflict)หรอเรยกวาเกดการเสยสมดลทางปญญา ผ เรยนตอง

พยายามป รบโครงสรางทางปญญาใหเ ข าสภาวะสมดล(Equilibrium)โดยการดดซม

(Assimilation)หรอการปรบเปลยนโครงสรางทางปญญา(Accommodation)จนกระทงผ เรยน

สามารถปรบโครงสรางทางปญญาเขาสสภาพสมดลหรอสามารถทจะสรางความร ใหมข นมาได

หรอเกดการเรยนรนนเอง

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

แหลงเรยนร (Resource) เปนทรวบรวมขอมล เน อหา สารสนเทศ ทผ เรยนจะใชใน

การแกสถานการณปญหาทผ เรยนเผชญ ซงแหลงเรยนร ในสงแวดลอมทางการเรยนร ฯ น นคง

ไมใชเพยงแคเปนเพยงแหลงรวบรวมเน อหาเทาน น แตรวมถงสงตางๆทผ เรยนจะใชในการ

แสวงหาและคนพบคาตอบ (Discovery)

ฐานความชวยเหลอ (Scaffolding) มาจากแนวคดของ Social Constructivism ของ

Vygotsky ทเชอวา ถาผ เรยนอยตากวา Zone of Proximal Development ไมสามารถเรยนร ดวย

ตนเองได จาเปนทจะตองไดรบการชวยเหลอทเรยกวา Scaffolding ซงฐานความชวยเหลอจะ

สนบสนนผ เรยนในการแกปญหา หรอการเรยนร ในกรณทไมสามารถปฏบตภารกจใหสาเรจดวย

ตวเองได โดยฐานความชวยเหลออาจเปนคาแนะนา แนวทาง ตลอดจนกลยทธตางๆในการ

แกปญหาหรอปฏบตภารกจการเรยนร

ผ ฝกสอน (Coaching) มาจากพ นฐาน Situated Cognition และ Situated Learning

ของ Brown&Collins(1989) หลกการน ไดกลายมาเปนแนวทางในการจดการเรยนร ตามแนว

คอนสตรคตวสต ทไดเปลยนบทบาทของครททาหนาทในการถายทอดความร มาเปน “ผ

ฝกสอน” ทใหความชวยเหลอ การใหคาแนะนาสาหรบผ เรยน จะเปนการฝกหดผ เรยนโดยการให

ความรแกผ เรยนในเชงการใหการร คดและการสรางปญญา

การรวมมอกนแกปญหา (Collaboration) เปนอกองคประกอบหนง ทมสวน

สนบสนนใหผ เรยนไดแลกเปลยนประสบการณกบผ อน เพอขยายมมมองใหแกตนเอง การ

รวมมอกนแกปญหาจะสนบสนนใหผ เรยนเกดการคดไตรตรอง (Reflective Thinking) เปนแหลง

ทเปดโอกาสใหท งผ เรยน ผ สอน ผ เชยวชาญ ไดสนทนาแสดงความคดเหนของตนเองกบผ อน

สาหรบการออกแบบการรวมมอกนแกปญหาในขณะสรางความร นอกจากน การรวมมอกน

แกปญหายงเปนสวนสาคญในการปรบเปลยนและปองกนความเขาใจทคลาดเคลอน

(Misconception) ทจะเกดข นในขณะทเรยนร รวมท งการขยายแนวคด

สงแวดลอมทางการเรยนร ตามแนวคอนสตรคตวสต สามารถแยกตามบรบทของสอ

และคณลกษณะของสอได 3 ลกษณะคอ (1) สงแวดลอมทางการเรยนรบนเครอขายตามแนว

คอนสตรคตวสต (2) มลตมเดยตามแนวคอนสตรคตวสต (3) ชดสรางความร (สมาล ชยเจรญ,

2547) ดงทจะนาเสนอตอไปน

(1) สงแวดลอมทางการเรยนรบนเครอขายตามแนวคอนสตรคตวสต เปนออกแบบโดย

ใชทฤษฎคอนสตรคตวสตเปนพ นฐานทประสานรวมกบคณลกษณะของสอบนเครอขายทสนอง

ตอการสรางความร ของผ เรยน ไดแกลกษณะเปนโนด (Node) ของความร ทเชอมโยงกน (Link)

เปนเครอขายทวโลก ซงแตละโหนดความร ทผ เรยนคลกเขาไปศกษาจะสนบสนนผ เรยนในการ

เชอมโยงปพ นฐานความรทชวยในการสรางความร ตลอดจนคณลกษะดานการสอสารทสามารถ

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

ใชแลกเปลยนความร แนวคด และขยายมมมองระหวางกนไดตลอดเวลาทจะสนบสนนการขยาย

โครงสรางทางปญญาของผ เรยน ดงตวอยางตอไปน

(2) มลตมเดยตามแนวคอนสตรคตวสตเปนการนาทฤษฎคอนสตรคตวสตมาเปนพ นฐานในการ

อ อ ก แ บ บ โ ด ย ป ร ะ ส า น ร ว ม ก บ

คณลกษณะของมลตมเดยทนาเสนอท ง

ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว และ

เสยง รวมท งการเ ชอมโยงหลายม ต

( Hyperlink) ก า ร เ ช อ ม โ ย ง ห ล า ย ม ต

(Hypermedia) โดยมหลกการทสาคญ

ดงตอไปน สถานการณปญหา แหลงการ

เรยนร ฐานความชวยเหลอ ผ ฝกสอน และ

การรวมมอกนแกปญหา ซงอาจอยในรปแบบทหลากหลาย เชน เกมสถานการณจาลอง เปนตน

ดงตวอยาง

(3) ชดสรางความร เปนการนาทฤษฎคอนสตรคตวสตมาเปนพ นฐานในการออกแบบ โดย

ประสานรวมกบการนาสอประเภทตางๆ

เชน สอสงพมพ หนงสอ ว ดทศน ภ ม

ปญญาทอง ถน อปกรณการทดลอ ง

รวมท งกจกรรมตางๆ มาใชรวมกนโดย

คณลกษณะของสอตางๆจะสงเสรมซงกน

และกน เพอชวยใหผ เรยนเกดการเรยนร

อยางมระสทธภาพ ดงมหลกการและ

องคประกอบทสาคญไดแก สถานการณ

ปญหา แหลงการเรยนร ฐานความชวยเหลอ การรวมมอกนแกปญหาและการโคช

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

คาถามสะทอนความคด

ทานคดวานวตกรรมการเรยนร ทสอดคลองกบสาระการเรยนร

วชาเอกของทานคอนวตกรรมใด เพราะอะไร

นวตกรรมการเรยนร ในปจจบนน ทพบวามการใชในการจดการ

เรยนร มลกษณะอยางไรบาง

ทานคดวานวตกรรมการเรยนร แบบใดทมความเหมาะสมกบการเรยนร ในยคปจจบน

เพราะอะไร

กจกรรมแนะนา

ใหทานลองออกแบบและสรางนวตกรรมการเรยนร เพอใชในการเรยนร ใน

สาระวชาททานรบผดชอบ โดยนวตกรรมทสรางน นจะตองสงเสรม

กระบวนการคด การแสวงหาความร และสนบสนนเปาหมายรายวชาตาม

หลกสตร

บรรณานกรม

กดานนท มลทอง. (2543). เทคโนโลยการศกษาและนวตกรรม. (พมพคร งท 2). กรงเทพฯ:

อรณการพมพ.

ใจทพย ณ สงขลา. (2542) . การสอนผานเครอขายเวลด ไวด เวบ. วารสารครศาสตร ,27(3)

ม.ค.-ม.ย. 2542.

ชยยงค พรหมวงศ. (2521). เอกสารการสอนชดวชาเทคโนโลยและส อสารการศกษา,

หนวยท 1-15. กรเทพฯ: สหมตร.

ไชยยศ เรองสวรรณ (2526). เทคโนโลยทางการศกษา: หลกการและแนวปฏบต. กรงเทพฯ :

วฒนาพานช.

ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2541). คอมพวเตอรชวยสอน. (พมพคร งท 3). กรงเทพฯ: ภาควชา

โสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บญเก อ ควรหาเวช .(2543). นวตกรรมการศกษา. (พมพคร งท 5). กรงเทพฯ:SR Printing

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

เปรอง กมท . (2517). เทคนคการเขยนบทเรยนโปรแกรม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนคร

นทรวโรฒประสานมตร

ยน ภสวรรณ. (2532). การใชไมโครคอมพวเตอรชวยในการเรยนการสอน. เอกสารประกอบการ

ศกษาอบรมและสมมนาคอมพวเตอรชวยสอนหรอCAL. กรงเทพมหานคร: ภาควชา

คอมพวเตอร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย สหวทยาลยรตนโกสนทร, วทยาลยคร

สวนสนนทา.

รง แกวแดง. (2545). แนวทางปฏรปการศกษา .พฒนาเทคนคศกษา. 14, 41 (ม.ค-ม.ค 2545)

34-37

เสาวณย สกขาบณฑต. (2528). เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระ

จอมเกลาพระนครเหนอ.

สมาล ชยเจรญ. (2546). เอกสารประกอบการสอนวชา 212300 ส อการสอน. คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. อดสาเนา

สมาล ชยเจรญ. (2547). การพฒนารปแบบการสรางความร โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ.

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

สมาล ชยเจรญ. (2548). เอกสารประกอบการสอนวชา 212700 เทคโนโลยการศกษาและ

พฒนาระบบการสอน. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. อดสาเนา

Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (1989). Situated Cognition and the Culture of

Learning. Educational Researcher, 18(1), 32-42.

Campbell, Lyle. 1999. "Historical linguistics: An introduction." Cambridge, MA: MIT

Press.

Everette M. Rogers (1983). Diffusion of innovation, Third Edition, New York, Free

Press.

Hannum, 1998 Web Based Instruction Lessons. [On-Line]. http://www.

soe.unc.edu/edci111/8-98/index_wbi2.htm.

Gillani, B.B., & Relan, A. (1997). Incorporating interactivity & multimedia into web-

based instruction. In B. H. Khan (Ed.),. Web-Based Instruction. (pp. 231-237).

Englewood Cliffs, New Jersey: Educational Technology Publications.

เอกสารประกอบการสอนวชา 230301 เทคโนโลยและสอการศกษา ดร.อศรา กานจ กร คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน