OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย1

หนวยท 5: การสรางยสเคสโมเดล

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย2

แบบจาลองทใชในการพฒนาระบบ

แบบจาลองความตองการ (requirement model)แบบจาลองการวเคราะห (analysis model)แบบจาลองการออกแบบ (design model)แบบจาลองการสราง (implementation model)แบบจาลองการทดสอบ (test model)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย3

กระบวนการพฒนาระบบและแบบจาลอง

วเคราะห สราง ทดสอบ

แบบจาลองความตองการ แบบจาลองการวเคราะห

แบบจาลองการออกแบบ แบบจาลองการสราง

แบบจาลองการทดสอบ

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย4

เทคนคการสรางแบบจาลอง

รปแบบ (syntax)ความหมาย (semantics)วธการและกฎ (pragmatics)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย5

กระบวนการวเคราะห

ในกระบวนการวเคราะห (analysis process) นกวเคราะหสรางภาพของกรอบแนวคดของระบบทตองการสรางมการพฒนาแบบจาลอง (โมเดล) ตางๆ – เพอทาความเขาใจระบบ– เพอการสอสาร

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย6

กระบวนการวเคราะห

การวเคราะหความตองการ

(Requirements analysis)

การวเคราะหความทนทาน

(Robust analysis)

แบบจาลองความตองการ

ขอกาหนดความตองการ(Requirements specification)

แบบจาลองการวเคราะห

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย7

แบบจาลองความตองการ

ประกอบดวยยสเคสโมเดล (use case model)ขอกาหนดอนเตอรเฟส (Interface descriptions)แบบจาลองขอบเขตปญหา (problem domain model)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย8

ยสเคส (Use Case)

ยสเคสคอชนดของความสามารถของระบบจากมมมองของผใชแผนภาพยสเคส (Use case diagram) ใชแสดงงานทระบบจะสามารถทาได และผใชทตดตอกบระบบใชความสามารถนแบบจาลองความตองการของผใชประกอบดวย แบบจาลองยสเคส (Usecase model), แบบจาลองออบเจคในขอบเขตปญหา (problem domain object model), คาอธบายสวนตดตอกบผใช (user interface description)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย9

ยสเคส (Use Case)

ยสเคส ใชเพอบนทกขอบเขตของระบบ และความเขาใจของผพฒนาวาอะไรคอสงทผใชตองการขอกาหนดพฤตกรรม (Behaviour specifications) ในรปแผนภาพยเอมแอล (UML diagram) หรอคาอธบายยสเคส (Use case description) ใชเพอเสรมยสเคส

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย10

ตวอยางยสเคสไดอะแกรม

แอคเตอร (Actor) = บทบาทของผใช

ขอบเขตของระบบ (System/subsystem

boundary)

ยสเคส (Use case)

ความสมพนธแบบสอสาร(Communication association)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย11

ซนารโอ (Scenario)

รปแบบการดาเนนของเหตการณในยสเคสหนงยสเคสมไดหลายซนารโอ ยสเคสม– 1 ซนารโอปกต เรยกวา Basic course (ลาดบเหตการณหลก) หรอ Normal flow (การดาเนนเหตการณปกต)

– อาจมรปแบบการดาเนนของเหตการณทตางไปจากกรณปกตหลายซนารโอ เรยกวา Alternative course (ลาดบเหตการณทางเลอก) หรอ Exceptional flow (การดาเนนเหตการณกรณแตกตาง)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย12

ความสมพนธระหวางยสเคสเพมเตม

<<include>>– ยสเคสทเปนขนตอนหนงของหลายยสเคส

<<extend>>– ยสเคสหนงอาจแทรกเขาไปในอกยสเคสหนง

Generalization– ระหวางแอบสแตรกยสเคส และคอนครตยสเคส

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย13

ขอแนะนาในการสรางแบบจาลองยสเคส (Use Case Modelling guidelines)

1.ใสใจกบยสเคสทไมซบซอนและทเปนปกตกอน2.สาหรบทกขนในยสเคสใหถามคาถามน

มอะไรผดพลาดเกดขนในขนนไดบาง?ขนตอนนสามารถทางานแตกตางไปไดอยางไรบาง?

3.หายสเคสรวมออกมาจากลาดบเหตการณรวมและการใชงานทเกยวของ และถามการเพมยสเคสใหมทเฉพาะขนพยายามใชประโยชนจากความสมพนธแบบเอกซเทนด (extend)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย14

การสรางแบบจาลองยสเคส (Creating Use Case Modelling)

สรางแบบจาลองกระบวนการทางานเชงธรกจ (Developing a simple business process model)พจารณาหาแอคเตอร (Identifying the actors)พจารณาหายสเคส (Finding use cases)แบงยสเคสเปนแพคเกจ (Dividing use case into packages)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย15

พจารณาหาแอคเตอร (Identifying the Actors)

คดถงบทบาททผใชแสดง ไมใชบคคลหรอตาแหนงงานแอคเตอร เปนมนษยและหรอไมกไดคาถามในการคนหา– ใครจะเปนผใชระบบ? ใครไดรบผลกระทบจากระบบ? กลมใดตองการความชวยเหลอจากระบบในการทางาน?

– ใครมผลกระทบตอระบบ? ผใชกลมใดทระบบตองการในการทางาน? (งานนรวมทงงานหลกและงานทตยภม เชน การบรหาร)

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย16

พจารณาหาแอคเตอร (Identifying the Actors)

– ฮารดแวรหรอระบบภายนอกใดทใชระบบนในการทางาน?– แอพพลเคชนนแกปญหาใด (เพอใคร)?– ผใชใชระบบอยางไร (ยสเคส)? ผใชทาอะไรกบระบบ?

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย17

พจารณาหายสเคส (Finding Use Cases)

สาหรบแตละแอคเตอร หางานหรอหนาททแอคเตอร ควรสามารถทาได หรอทระบบตองการใหแอคเตอรทา ยสเคสควรสอถงการดาเนนของเหตการณทนาไปสเปาหมายทชดเจนตงชอยสเคส– ชอยสเคสควรอธบายหนาทของยสเคส– ชอยสเคสควรสอวาอะไรจะเกดขนเมอยสเคสถกกระทา– ควรอยในรป กรยา หรอ กรยา + นาม– ชอควรสอความหมาย และตรงกน

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย18

พจารณาหายสเคส (Finding Use Cases)

อธบายยสเคสพอสงเขป โดยใชคาศพททผใชคนเคย