Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
• Kup książkę• Poleć książkę • Oceń książkę
• Księgarnia internetowa• Lubię to! » Nasza społeczność
Tytuł oryginału: The Heart of Yoga: Developing a PersonalPractice
Tłumaczenie: Krzysztof Krzyżanowski
Projekt okładki: workshop44.eu
ISBN: 978-83-246-5166-5
Copyright © 1995 T. K. V. Desikachar
All rights reserved. No part of this book may be reproduced or utilized in any form or by any means,
electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information storage and retrieval
system, without permission in writing from the publisher.
Polish edition copyright © 2013 by Helion S.A.
All rights reserved.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserogra�iczną,
fotogra�iczną, a także kopiowanie książki na nośniku �ilmowym, magnetycznym lub innym powoduje
naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami �irmowymi bądź towarowymi
ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte
w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne
naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe
z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Materiały gra�iczne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock.
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://septem.pl/user/opinie/wserjoMożesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: [email protected]: http://septem.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Printed in Poland.
�3������45�
6,/2/#,&0"�7#�0/� ����������������������������������������������������� 8
3�+��'/0&�������������������������������������������������������������� 9
#� �� ��������������������������������������������������������������������
:�*"��"��/2&�4�"����!�"#$%&'&*$&��"� �����������������������������������;
5<=4>�I� 3��!��!����?�� ���������������������������������������������������������;;
� �� �/2&�@�"��&�"�+%&*+�%"�������������������������������������������������;A
� �� 3/�#�&0����&����"��/2"� �����������������������������������������������;9
� ;� <&#&���0��/%�0&%"&�&#&%� �������������������������������������������B8
� B� �#��/C%��-��/0&%"����&����"��/2"������������������������������������AA
� A� D/���"�&*���&#&%�������������������������������������������������������8A
� E� 3�&%&�&'&� �������������������������������������������������������������FA
� 8� 6&%�$����������������������������������������������������������������� ��;
5<=4>�II� <��<GD��������?������������������������������������������������������ ��9
� F� <�&0"#�&(���)���+&*"�'%"&�1�#��*�� ��������������������������������� ���
� 9� 5+�%��+/#�&0"&�1�HI&��� ��������������������������������������������� ��9
� ��� 40"&��"#�%"�����/��/(�-��-�.�0"�+"&%�'�"�/����0&%�'������������ ��A
� ��� :�*"��0�/-I"*+��H0"&�&� ���������������������������������������������� ��9
� ��� 40"&��"#�%"�����/��/(�-���&.�%&'�0/I%/H.� ������������������������� �;9
� �;� G'�#,�"���2/�*�*$�� �������������������������������������������������� �A;
� �B� +"�0" .���+�#+�)��%&�H*"�C*���/2"��������������������������������� �A8
� �A� �)C%��H*"�C�"��/2"� ��������������������������������������������������� �E8
5<=4>�III� ��?��G����3���JK�L�?�������������������������������������������� �8A
5<=4>�IV� ��?�JK�L�����D� ��������������������������������������������������� �BA
/�&������ ���#���M�)�,/0����+��&*+&%��0������#"1C*������������������������� �A9
/�&������ 5+������/�#�&0/0��#��0�%*���.0"*+�7� �������������������������� �E;
�,/0%"�� �������������������������������������������������������������� �EF
6� SPIS�TRE�CI
Krishnamacharya�podczas�swoich�setnych�urodzin;�towarzyszy�mu�Indra�Devi
B
�����:���6G������3��!��!����?�
�&�"�#�/#)-�'/C�'���/#��+�*�/-�*%/H.�sthiry�"�sukhi�@��I�'�%�)0�#�&,���*+��O
%/H*"�/�&+��/*+�*"&�I���/H*"�"��/'�/���(�&�0" *�*+�%%"�)0�%"�+- �%�*$��/�#��O
��*+%�2/���&����/0&%"&��/2"\��-��+"I�#��/0&.�"�� �sthirasukhi(�Jogasutry�/�0/O
,��1�#" ��/��" �%���0"+�"��/*$/�+1*���+�"%���#�"���'"�/I/2""��V"#�/�"&��&���&+����%&'��%/#+1*�2/
#" �%&��/0"��+*$%"�/*�&%����)I&�0 C���%&%� ����2/��,�2"��*"&,/�+0"%" �����#��0�0�2/�%��,/C�(
%&���)��'�#�/*+�0&�-)2�"#+%�����#"1*��2,)0�0 C&�0�*"12&�#" �0�2)� (��0/�+1*�%&��"#+%�
*/H���+��/'"%&�1*�2/��&�&#/I�/*$�/%%�(�&�%&�#+*+�*"����2/�-&I�&*$"'��#�/*+�0&�%&#+&�<"�'"&�
5"&,/�0 C&���#��0�#�&�*+&�1*/�'" ��"��"���I"�&�%��XsukhaY(�&-��#,�C�.��&�/�,/C���I&�-)#�0&
@�&����%/*+�H%"����#��/��/0"��%"/���0%��"�#/I"�%��XsthiraY(��+" �"�*+�'��'/C���/��"��&.�*&,1
<"�'" ��3/0"%%"H'����)-/0&.�0,1*+�.��&�"��0,&H%"���I�'�%�����I"�&�%/H*"�"�#�&,/H*"��/�%&O
#+�����&����"�0��/%�0&%"&�asan(�+&*$/0��1*��)0%/*+�H%"����0%/H.(�"C��/+0"�&%"����*$�*�*$
�/#+�����%&#�*/�&+�'%"���0�#",���
�-��/#"12%1.�sthir��"�sukh�(�%&#+&���&����&��/2"�'�#"�-�.��/+#1�%&�"��/-�+��+/�2&%"+/0&%&�
3/�/-%"���&��0��0#+�#��"*$�"%%�*$�#���&*�&*$�#�/���&%�*$�0�C�*"�(�0���+��&����.0"*+�%"&
asan�'&'���/�*+�%"�%"&�+��&�"'H���%���'�0��H*"/0�'��������/%����%���#���&*�"�)0�#�&%
�/*+1��/0���/��/%��*�&�%&#+���"#�/���0��&%���*$0"I"��,&H%"���I&��2/�0"��+&�/�*&,�'�%&#+�'
/�2&%"+'"����#��-&��+/���+��&�%&�@��/+0&I&�%&'�/%&��/#�0&.�#" ���/���/���/���%&��+)�
"��/+0"�&.�%&#+���+"&,&%"&�0�#�/#)-��/#�/#/0&%���/�%&#+�*$�'/CI"0/H*"�
�/+0)����&����"��/2"�0��,�2��/%*��*�"���+��#�&0"/%�*$�0�Jogasutrach��/��+"&,&%"��/���OHI&%���&�/�winjasa�krama��Krama�/+%&*+&�R��/�S(�njasa�@�R�'"�H*".S(�%&�/'"&#����+���/#���
wiO��,�'&*+��#" ��&�/�R0�#��*�&I%��#�/#)-S�����&�winjasy�kramy��/I�2&�%&���'(�"C�%"��0�#�&�*+&
�/���/#���0��/%&.���/��@��/0"%"�%�/%�#�"��/0&.�%&#�0��0,&H*"0�'��"���%���"�-�.�+��&I"+/O
0&%��0�/��/0"��%"�#�/#)-�
Winjasa�krama�/��/0"&�&�+&��'���&0"�,/0/�+/�2&%"+/0&%���H*"�C*����&����"��/2"���0/O
�+�%"���/�+"�I/%�2/�%&�#�/�%"��"�I/2"*+%�2/�*"12���+"&,&7���#���/�#�&0/01�"��1�0��/�+��"�0&C%�(
-���/�+�#�&.�+������/%*��*�"�-�+�0+2I ���%&��/(�*+��')0"'��/�.0"*+�%"��asan(�/�pranajamie(*+����C���#+*+��"%%�*$�+&2&�%"�%"&*$��<&*+�%&'��%&#+1���&���� �0�'"��#*�(�0���)��'�#" �+%&�O
����'�(�"�+'"��+&'��0��"���%����/%����%�2/�*�I����&#� �%"��0�-"��&'���+"&,&%"&(���)���- O
�1�%&#���/0&�+".������&I"+&*�"���2/�+&'"&��(�&��)M%"���#�/�%"/0/�0��/0&�+1�%&#�+��/0�/��'
0�%/�'&I%��C�*"���3&'" �&�'�����%&�(�"C�*/�+"�%%��.0"*+�%"��#��&0"&(�"C�%"��0�&*&'��0�'"��O
#*�(�0���)��'�+%&��/0&I"H'��#" �%&��/*+1�����3/��0�,�0�'���&����"��I�2&'��+'"&%/'�
�,�%%���/2"%�T&'&%&(�C��1*��0��&0%�*$�*+&#&*$(�'"&,��"���H��/0"��+"�.(�"C�-�+�winjasy%"��'/C%&�/#"12%1.�'"#��+/#�0&�0�0��/%�0&%"��asan�����&�winjasa�kramy� ��#���/C���*+%&
56 PRAKTYKA�JOGI
%"����I�/��&�/�0���*+%&��/��*+1*&�%&#+�����&����"��/2"(�&I���)0%"�C��&�/�0#�&+)0�&�/-��'�O
�1*&�*/�+"�%%��C�*"��
�-���/#��+�*�sthir��"�sukh��0�0��/%�0&%�*$�asanach(�%&I�C��%&��"��0��/0"��+"�.�#" (
0��&�"�#�/#)-���+�2/�/0&.�*"&,/(��'�#,�/�&+��0&2 ��/��&�"*$��+"&,&7���&I�C���&�C���/+0&C�.(
*+���&%&��/+�*�&�%"�#"��+��#/-1�-�+�/H���%"��I�-��,�2/���'"%/0����+��/��/0#�&%"&��&�"*$H
��/-I�')0�@�&�0�/-I"*+���&�"�2/�+&2�/C�%"&��/#+��&.�.0"*+�7�'&�1*�*$�%&�*�I����+�0�)*�O
%"���)0%/0&2"�/���*$��"�*"&,&�
Kontrpozycje
�/2&��*+��%&#(�"C��&C����+"&,&%"��'&��0&���+�I�&���@��/+���0%��"�%�2&��0%����/�0,&H%"��+���2/
�/0/����&��0&C%����#�(�-��0�H0"&�/'��#�/#)-�+0�&*&.��0&2 �%&�%&#+���+"&,&%"&��D�#"'��-�.
0�#�&%"��/��)C%".���������/+���0%��/����*$�%"��/C1�&%�*$(��&��&-��')*�0+'/*%".�����"��0O
#+��"���)-/0&.�+%����&I"+/0&.�������2"������+��&����0��/%�0&%"&�asan��C�0&'���)C%�*$
�/+�*�"(���)��*$�+&�&%"�'���#��+�)0%/0&C�%"���0�%��&I%�*$�%�2&��0%�*$������)0�%"���)O
��*$�#+*+�2)I%"���/�#/0%�*$�.0"*+�7���&�"��%����&I"+��1*����,&���%/#+1�%&+0 ��/%���/+�*�"
I�-�pratikrijasan��
<&�'"�'��#" �%&���+��,&��#�&%"�'�%&�2,/0"���"�I��/#)-��0"���+"(�"C�%"��-�,/-��0�#�&%"�
�/��0&.��/��/7*&��%"&(�2��-��%"��0��/%�0&%"����2/�0,&H%"��.0"*+�%"&�@�+%&%�2/���C��/�
%&+01��irsasany��+"�#" .�'"%���#�&%"&�%&�2,/0"���/��"��0#+&��+�*+(��&�1��/-"1��&%/(�-1�M���C
/#�&�%"&�0"�*+/�%&�*+�%%/H.���+����)�H*"�'�#�&.�@�"�*+��1�#" �+���'�-&��+/��/-�+����"����+�O
2/�/0��1�#" �0�C&��%�#�/#)-��/�0��/%&%"&�asany�@��/���/#���#�&�1�%&�2,/0"�(��/�*+�'���+�O
��0&�1�� �*+�%%/H.���/(�*+�2/�*+ #�/�%"��+&�0&C&�1���+�+��,�2"�/���#(��/�%�2&��0%��#����"�#���O
0&%����+�+�� ��/+�*� ��5$/*"&C�#�&%"��%&�2,/0"��'&��/�+�#�%���+"&,&%"���+" �"�/�0�)*�%"�
��&��*��%�*$���+�I�&�)0��+"&,&%"&�2�&0"�&*�"�%&�%&#+�/�2&%"+'(���+�%/#"��&�C��*&,��*" C&��I��+O
�"�2/�*"&,&�%&�#+�� ����%�01#�"��I�'�%����+�#�/#/0&%����#���/����+�'�0&%"&�#&'�����I�/�2,/O
0�(���'*+&#�'�0��&�"���#���&*�"�#�/*+�0&�%&�%"'�*&,&�%&#+&�'&#&��<���2/�0,&H%"���/0/����&�
0&C%����#�(�&-���/�0��/%�0&%"��#�&%"&�%&�2,/0"��+%����&I"+/0&.��0�%��&I%��%�2&��0%��#����"
����asany(�#�/#��1*�/��/0"��%"��.0"*+�%"&���+�0�&*&�1*���)0%/0&2 ����HI"�%"��- �+"�'����2/
�/-".(�'/C�'��+&*+1.�/�*+�0&.�+&0�/���2,/0�(�#+��&�'/C��#�&.�#" ��/��&�"'H�*+&#"��*$�/%"*+%"�
#�" �&�XI�-�*/�2/�#+&�@�#+��0%&Y��5/�0" *��(��� 2"�#+��%��'/21��I�*��#+�/�+�%"/'�I�-���+�O
'"�#+*+�%"/'(��*"#�&�1*���'�#&'�'�+%&����1*��#" �0�0%1��+�%"*$�%��0�(�*/�'/C����/0&�+".
�/���+��,&*+&�1*�2/�-)I����"�#����(�*/H��&�"�2/�+�&�+&�#" �*&,�"�'�*+ #�/���'(���)�+��+&%"��-��1
�C�0&%"���/%���/+�*�"�'&�1*�*$�%&�*�I��+�)0%/0&C�%"�������)0�#�&%"&�%&�2,/0"��
�"��#�&%%"���+'�#,&0"&'�#/-"�(��&��0"�I��#+�)��'/C��0�0/,&.���2/��/�+&����+"&,&%"��
,&H*"0����&����/0&%"��asan�%"��/2�&%"*+&�#" �����%"���/��/#�0&%"&�#" ���/���/���/���0�#��/O
% ��&�"�2/H�*�I���D�#"'���)0%"�C�0�)*".��/�#�&%�(�0���)��'���#��H'��0�#�&%"���/��1.�%&#+�
*/�+"�%%���+"&,&%"&(�%"��/�*+�0&�1*���+����'�C&�%�*$�-/I�#%�*$�#����)0�%&#+�����&����"�
3/��#+&�1*�+&2&�%"�%"���/%���/+�*�"(���+��/'%"&,�'�#/-"��"%����#��1*1�$"#�/�" ��D&'��0)*$
-�&*"(�&��"����-�I"H'���+"�.'"(�0�%&#+�'�/2�/�+"���/#,&�%"�+0��I��0�#/�&��&I'&��/�/#/0&�
D)��#�&�#+��-�&��+0��,��/0�&�+&.�%&#+����0)�*�(�"C�0"�(�0��&�"�#�/#)-�%&I�C��0#�"%&.�#" �%&��&�
��Prati�/+%&*+&�R��+�*"0S(�%&�/'"&#��kr��,�'&*+��#" ��&�/�R�/-".S�
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 57
0�#/�"����+�0&�@��+�*"I"H'��'��0" *�0�+0&%"�(�-���/�&+&,�%&'�� �#+��� ��/��+"H��&'" �&'(
�&��#" �+�%"�2/�%&-"�&I"H'�(��/�H�"�0��1*�R0#�"%&��#" (�0#�"%&��#" S��!/%"�*��/7*)0(�0#+��,�%&
�/���+�0/����&�&%"��#" �%&�2)� �-�,/�0+2I �%"����/#���@��"�������%&��*$*"&,�+��H.(�%"��0"�O
�+"&,(��&���/�/%&.���2/�0��&�"�#�/#)-(�C�-��%"��#�&H.����/-I"C��%"��-�,/�%"�/2/(���/�')2,-�
'���/')*(��&��0" *����%1,�%&���'���+�0"��%&��,�C#+1�*$0"I �
3/�/-%"����+��#�&0"&�#" �%&#+��.0"*+�%"��asan���"��0�#�&�*+��0��H.�%&���+�0/�@���+�-&
�&�C���'"�.�+�%"�2/�+��H.��!"����0��/%���'��#�&%"��%&�2,/0"�(��/0"%%"H'��-�.�0�#�&%"��-�+
��/-I�')0��/0�)*".��/�%/�'&I%����/+�*�"��&C%�(�-���I&�+�)0%/0&C�%"&�����asany�0��/%�0&.
�/%���/+�*� ��&�1��&��H0"�*&�XsarwangasanaY(�*/��/+0/I"�+'%"��#+�.�%&*"#��0�0"��&%��%&�#+�� �
I&��&C�����/+�*�"�'/C%&�+%&I�M.��/+'&"����/%���/+�*��(�0�+&I�C%/H*"�/����2/(�2�+"���/�&0"&
#" �%&�" *"���!"������I�/��/�0��/%&%"��asany�*+���'��%&�'"��%��#�" *"��0��&�"��H�*+ H*"�*"&,&(
'�#"'����)-/0&.�+�)0%/0&C�.������+���/'/*��pratikrijasany�@�&�0" *�%&���/#�#+�2/��+"&O
,&%"&(���)���+%����&I"+����0#�/'%"&%��+�&0"#�/��!/%���/+�*�1��I&�2, -/�"�2/�#�,/%��0���+)�
��#��,&2/�%��0�2" *"���/���,����%��%#�0%��0�2" *"��0���,��)0%/0&C�'���I&�/�'"&%����+���/O
'/*����/#��2/��/*$�I�%"&�#" ��/���+/����5�I�'�#�/#/0&%"&�pratikrijasan���#���/0�)��*"&,&��/
��2/�%/�'&I%�2/�#�&%��"����0%"�%"��#" (�"C�%"��0%/#"'��C&�%�2/�%&�" *"&��/��/I��%����/+�*�"
*+����C��/�*/�+"�%%�2/�C�*"&�
3�+�#��+�2&%"��+&#&����0/�&�"*$�#����)0�"��,/C/%&��/���&�"'��1��'�#��0�%*�&�asan�0�O
�/%�0&%�*$�0���&�*"�����%���#�#�"��/����%&�+�'��/�(�-��0��/0&�+".�0�C�*"��+&#&� �winjasakramy��<0"1+&%&�+��1�"��1�%"��#�&%%&�*+��%/H.��/0"%%&�-�.��)0%"�C�*+ H*"1�0��/%�0&%"&
�&C�����/����%*+���asany(�&�0�'"&� ���,�0��*+&#���&�C���I�'�%��'��/+0/���%&#+�����&����"�
Uk�adanie�sesji
3�+���+��'��#" ����&+(��&��'/C%&��,/C�.��/I��%���/+�*����0/�+1*���/����%*+1�#�#� ����/#)-(
0��&�"�- �+"�'���1��/+0"�&.(�+&I�C%����#��/��%&#+�*$�-�+�/H���%"*$��/��+�-(�*�I)0��,�2/���O
'"%/0�*$(�&��&�C���+"&,&7(���)���'&�1�%&#�1�".��/�+&�/7*+�%"���&�"����/�*�"�.0"*+�7��<�#�&0
�/+�*�"���+�2/�/0��1*�*$�*"&,/��/�2���0���%"#&�- �+"��#" ��)C%",�/����2/(���)���'&��/')*��/O
'�H�+&*$/0&.�*+��%/H.�0�#���&*�"�0�#�&0"&�1*���%&���)- �%&#+�"%��I�������#+*+��"%&*+���- �1
0�2I1�&,��.0"*+�%"&�'&�1*��%&�*�I���/')*�/#/-"��*"���"1*���%&�*$�/%"*+%1�-�+#�%%/H.�+��I&�O
#/0&.�#" ���+����)�H*"�'�#�&.�
L"*+-&�asan���#��/2�/'%&(��/�/-%"��+�&���#" �+��#+�1�0�2I1�&.�#���&*�&�%&���%����#"1C��(
��)������/�"#��1����&�"�#�/#)-�+&*+1.�0�-"��&%"���/+�*�"(���)���0,1*+�'��0�%&#+�+�#�&0�.0"O
*+�7\�L"#�&�'/CI"0�*$��/�0��/%&%"&�asan���#��%"�/2�&%"*+/%&�@�+&%"'��/��+�'���/�2�&%"*
�/��%*�&,��%&#+�2/�*"&,&(���2/�%"�+0��,&��I&#��*+%/H.�+&��0%"�%&'�%"�'&I�%"�#�/7*+/%1�I"*+O
- ��/+0"1+&7���/�/#/-&�0��/%��1*&�.0"*+�%"&�'�#"�+��*��/0&.(�*+��0�H0"��I������#��I��C�*"&
"�+&,/C/%�*$�*�I)0�I��"�����#��.0"*+�.�0"�I��asan(�*+��'/C������%"��%"�I"*+%�����+�-&���C��#�&O
I".(���)���+�%"*$��&���*+%"��0&����#1�+&*$/�����)C%�'�/#/-/'�- �1�/��/0"&�&.�/�'"�%%���/O
+�*������/���2�/%/�&����)0�'&��&���#+��0%"/%��%/2"(�C���/%"�*+%/H*"1�- �+"��0��/%�0&%"�
0"�I��asan�#�/�1*�*$����HI"�#�/��+�'��%&���+�*"0%��-"�2�%(�*$/*"&C-��%&��&%*��+��+��I&#��*+%�O
'"�"��/-�+���/+0"%" ��'"��/7*+�%&'"��/I%�'"(�"*$�2"-�/H.�#��&0"(�"C�+����#�����0����*$�/#)-
%"��- �+"��#�%#��0�,&�&.�+-���0"�I�"�2/�0�#",���0���2/�������/+�*�����#�%"����-&��+/�0"�I�
asan(�%"��'�#"'�����%&��0��/%�0&.�"*$�0#+�#��"*$����0"�I��0&C%"��#+����#���/(�-��+%&I�M.��"�O
��%��(�0��&�"'�'&��/�1C&.�%&#+&���&����&(�"��,/C�.�*"12��/+�*�"(���)���#��,%"�%&#+���/��+�-�
58 PRAKTYKA�JOGI
"��/+0/I"�%&'�/����.�0#+�#��/��/(�*/�%&I�C��/�%&I�M.�0�0��/%�0&%"��asan�����+��&�����/O
�/%�0&%"&���2/������0�-/�)0�%&�*+�*"�I�#�&%/0"�0&C%��M�)�,/�"%�/�'&*�"�
3�%���0��H*"/0���I&�%&#+�*$��+"&,&7�- �+"��+'"�%"&.�#" ��&C��2/��%"&���&��/*+1����0��/O
C�%"���&�"���"��"�'/C��-�.�����%�(�&I��"'�-&��+"���+&&0&%#/0&%&�- �+"��%&#+&���&����&�&���%O
��*+%����/2"(���'�I��"���- �+"�'���/+�'"�.(�0��&�"�#�/#)-�/-#��0/0&.�#&'�2/�#"�-"��"��&��+&
�&C��'��&+�'�+%&��/0&.�%&#+�0,&#%����%���#�&��/0���D"��#*�(�+���)��2/��/+�/*+�%&'���+"&O
,&%"&(�%"��#�&%%"��#" �+'"�%"&��3/0"��+'�(�C��0*+/�&��%&�0�� C�,�'��/I&%/�"�+���2/��/0/��
�+"H��&%/�%"��'/2 ��#"1H.�+��#��+�C/0&%�'"�%/2&'"����&�"���#���&*�"�- � �0��/%�0&.�.0"O
*+�%"&(���)����/+0/I1�'"��/+I�M%".�-/I1*1�*+ H.�*"&,&�����&0�+�%"��%&#+����/%��*�"���+����/+O
�/*+ *"�'�.0"*+�7�"��/0�&�+&%"����2/�+&-"�2��0���&�*"��"*$���0&%"&��/�%"�+0��I��"#�/�%��*+�%O
%"�����C�I"�#�/�1*(�0��/%&'��#�,/%�0���+)�(�-�+���/-I�'��'/C�'��#��&0�+".(�*+��%&#+���I�*�
"�'" H%"��%)2�#1�#+��0%�����2/�������+�*+��,&�0/�+&�0&C�.(���HI"���I�/�+0�&*&'���0&2 �%&
#�2%&,��0�#�,&%����+�+�%&#+��*"&,/��!"����+&*+%"�'��/-#��0/0&.����0��&�"�#�/#)-�"�- �+"�'�
��&0"�,/0/��#�&I&.���%���0��H*"&(�%&#+&���&����&�- �+"��'/2,&��/+0"�&.�#" ��&�(�-��+&��0%".
%&'�'&�#"'�'��/�+�H*"�
3�+���#�&I&%"��'��/����/+�/*+�%&%"&�#�#�"�0&��/���+�'&.�#" ��"I����/%����%�*$�+&#&���3�+��
0��/%&%"�'�asany����0%"�'��#" (�"C�%&#+��*"&,/���#��%&��/�2/�/0�����C�I"�%&���+��,&��#��)-�O
��'���&%/�%&��/+�/*+ *"���%"&�0��/%&.�#"&��#��+�C%�(�%"��+0�&*&�1*��0&2"�%&�#�&%�%&#+�2/
*"&,&�"�%"����+�2/�/0��1*�/��/0"��%"/�%)2(�'/C�'��,&�0/�#��/0/�/0&.��#+�/�+�%"&��/I&%�
N&2/�%&��/+2�+�0�&�0��/0&�+"�*"&,/�0�#�&%�2/�/0/H*"���/+�/*+�%&%"��.0"*+�7�/��0�2" .��/
��,��I�-�#�� �)0��)0%"�C�%"����#���/-��'��/'�#,�'���&#+1�#�#� ��/0"%%"H'��+&*+�%&.�/��%&�O
��/#�#+�*$��/+�*�"�@�asan(���+����)��*$��/*$�I&'��%&#+��*"&,/�0�%&���&I%��#�/#)-��/���+/��(
-1�M��&�"*$(��/�*+&#���)��*$��/�%/#"'���&'"/%&�I�-�%/2"����/%��1*�%&��/*+1����%&�,&�0"��O
#+��.0"*+�%"&(�'/C�'��#�/�%"/0/���)-/0&.�+0" �#+&.��/+"/'�����%/H*"�
��#�%���E���+��#�&0"&�%"���)���asany(�/����)��*$�'/C�'��+&*+�%&.�%&#+1�#�#� ��H�)�
��*$���/�/+�*�"�+%&������#" �tadasana�X�/+�*�&�2)��Y(�uttanasana�X#�,/%�0���+)�Y(�apanasanaX��+�*"12%" *"��/-��%)2Y�/�&+�0���/#�/0&%��0&�"&%��wadrasany�X�/+�*�"��"/��%&Y���&���#�%O���8�0"�+"'��+��/I�"��/+�*��(���)��*$�%"���/0"%%"H'���'"�#+*+&.�%&��/*+1����#�#�"�@�&�0" *
�irsasana�X#�&%"��%&�2,/0"�Y(�trikonasana�X�/+�*�&���)��1�&Y(�dhanurasana�X�/+�*�&�,���Y�/�&+halasana�X�/+�*�&��,�2�Y�
Rysunek�6.�Asany,�od�których�mona�zaczyna � wiczenia:�pozycja�góry�(1),�sk�on�do�przodu�(2),apanasana�(3),�wariant�pozycji�pioruna�(4)
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 59
Rysunek�7.�Asany,�które�s��zbyt�wymagaj�ce,�by�wykonywa �je�na�pocz�tku�sesji:�stanie�na�g�owie�(1),pozycja�trójk�ta�(2),�pozycja��uku�(3)�oraz�p�ug�(4)
Asany�'/C%&�0��/%�0&.�%&��0&�#�/#/-���>0"*+�%"����&I"+/0&%��0�#�/#)-�dynamiczny�/I�2&�%&��/0�&�+&%"��0��H*"&�0��&%1��/+�*� �"�0��H*"&�+�%"���0����'"��/��/0"&�&�1*�'�%&O
#+�'��/���*$&%"������+��&����'��/���#�&��*+%�����+�-"��&'���&%1��/+ �"��/7*+�'���1��&�
#&'/��&����+���+"&,&%"&*$���%&'"*+%�*$(����%&�C��+&'"&#���/+/#�&0&%"&�0�%"��#�&�1*�'���O
*$�(����+�'���'���&%1�asan����+�+�/���HI/%1�I"*+- �/���*$)0�����'�*+&#"��#���"&'��%&#+1
�0&2 �%&�/���*$&%"��I�-��/%����%�*$�*+ H*"&*$�%&#+�2/�*"&,&�X�0�%��&I%"��%&�/-��0����*$
*+�%%"�&*$�@��/�+&I�C����C�/��*�I�(�0��&�"'�0��/%���'���&%1��/+�*� Y��>0"*+�%"��0�#�/#)-
��%&'"*+%���/+0&I&�%&#+�'��*"&,����+�+0�*+&".�#" ��/�asany�0�#�/#)-�,&2/�%��"�#�/�%"/0��
<���2/��/0/���I��"�����#���/+�/*+�%&.�0��/%�0&%"���&%����/+�*�"�/���&�"���0,&H%"��'��/��(
&��/�"��/��)M%"�����)-/0&.����+�'&.��1�#�&��*+%"��
�%&'"*+%��.0"*+�%"��asan�%"�#"��+��#/-1�0"�I��"%%�*$��/�+�H*"���M'��%&���+��,&���/O
+�*��(���)���#�0&�+&�1��/*+1����1*�'���C����/-I�'�(�/�"I��'&�1�-�.����+�'&%��0�#�/#)-�#�&O
��*+%����+�+��,�C#+��*+&#���)0%"�C�/#/-��+&&0&%#/0&%��*+ #�/�0�&�&�1�0���,&�� �%&0���
#���"&%"&��0&2"�%&����+�'&%"���/+�*�"���+������#�&��*+%�'�0��/%�0&%"�(�+&'"&#��%&��&0�
��&*/0&.�%&���&%1�asan��"�/����0&.�����'/CI"0/H*"��>0"*+�%"��0�#�/#)-���%&'"*+%���&���%&'
0" �#+��'/CI"0/H*"�0��+"��+"%"���"��/0&%"&�/���*$��0��/%����%���&��"��*"&,&�"�+0" �#+&�"%O
��%#�0%/H.��+�#�"0&%�*$������)0����/%�0&%"��asany�0���%�#�/#)-�%"����I�/��,&�0"&�%&'
��+�2/�/0&%"��#" ��/�����%�*$��/+�*�"�#�&��*+%�*$(�&I���&�C��"%��%#��"������&%��.0"*+�%"��I�-
%&�&���'��#+*+�2)I%���"���%����<��0+2I ���%&����0,&H*"0/H*"��+"&,&%"&���%&'"*+%���/0"%%�
#�&%/0".��/�#�&0/01�*+ H.��&C����#�#�"��/2"�@�+&�)0%/�0���+��&����/#/-���/*+1����1*��(��&�
"�����-&��+"���+&&0&%#/0&%���
��#�%�"�F�/�&+�9��/�&+��1(�0��&�"�#�/#)-���&I"+/0&.���%&'"*+%��#��0�%*�����&�"I�#��&*�"
%�'���F�pa�cimottanasana�X#�,/%�0���+)��%&�#"��+1*/Y���#��0��/%�0&%&�0�#�/#)-�%"���+�O
�0&%�(�&�&������,�%%"���/��#+&�#" ��/'" �+���0/'&���+��#�&0"/%�'"���&�&'"(��/0�&�+&�1*
�"I�&��/�%"����%�*"12���*$)0�0����'"��/���*$�����HI"�*$*�'��.0"*+�.�#�,/%�0���+)����&I"+/0&O
%��#�&��*+%"��"����+�'&.�� ��/+�*� ���+�+��&�"H�*+&#(�0��/%��1*�#��" �0��*$)0�"�0���*$)0(�'&
�/�#�%#���I�/��/�/�"#&%�'��/0�C�����%&'"*+%�'���+�2/�/0&%"��*"&,&���&+�+���,�0�'�*+&#�
- �+"�'��'/2I"�#�/�%"/0/�0��,�C&.�I"*+- �/���*$)0�0��/%�0&%�*$�0���&�*"��#�&��*+%�2/
0��/%�0&%"&�asany����0�%*�&�+&���+�%�/0&%&�%&���#�%���%�'���9���#��-&��+"����/�#/0%&��>0"*+1*�0���%�#�/O
#)-�parswa�uttanasan��X0&�"&%��#�,/%��0���+)��%&�#�/�1*/Y(�0��/%���'��0��*$(���+�*$/�+1*
60 PRAKTYKA�JOGI
Rysunek�8.�Wykonywanie�w�sposób�dynamiczny�sk�onu�w�przód�na�siedz�co
Rysunek�9.�Dynamiczne�wykonywanie�parswa�uttanasany
/����&����"��0#+�2/��/����2"�2/(��/�*+�'�0���*$&'���/0"���+�(�+'"��+&�1*��/���/�����+�O
*"�2/��5/�&�1*�#" ��/���&������2"�2/(�%&-"��&'���/0"���+�(��/�*+�'�0���#+*+&�1*���(�0�&*&'�
�/��/+�*�"���+�*"���"��"I�&��/�%"���/0�&�+&'��� �#��0�%*� �X;�@���@�;�@��Y���&��/%"�*�0�&O
*&'���/��/+�*�"�0��H*"/0��(�0��/%��1*�0���*$��3�+��H*"����+�+�*&,1�#��0�%*� �X��@���@�;�@
��@��Y�0���&�*"���&C��2/�*��I���/�'%"���' *+1*&�'��/�&���%&'"*+%�2/�.0"*+�%"&�����asany�L"*+-&�������*�"�0��/%�0&%�*$��/�*+&#�.0"*+�%"&�'��/�1���%&'"*+%1�+&I�C��/��%&#+�*$
"%��0"��&I%�*$��/��+�-�����+��&�����/0�&�+&%"&�0���%�#�/#)-�#�,/%��0���+)��%&�#�/�1*/
'/C�'���/*+�.�+' *+�%"��%)2�I�-�0��&M%��/-*"1C�%"���I�*)0���&�"��#�'��/'��#�&%/0"1�#�O
2%&,(�"C�0���/*+�I"H'���/+&�%&#+��'/CI"0/H*"�@��/�&0"&�1�#" �/%�����%&��+-����)M%/(�-��')*
��&��/0&.�����&�/�"%�/�'&*� �/�+-I"C&%"��#" ��/�%&#+�*$�/2�&%"*+�7���&�"*$��&%�*$��/#�&�*+&
%&'�%&#+�/���*$(���+��&+��1*�/��/0"��%"/�0*+�H%"�(�"C��/#�0&'��#" �+-����&I��/���&����C
0*+�H%"���0#�/'"%&,�'(��/�)�"���#��H'��0�#�&%"��#�/�/�%"���/�1C&.�+&�%&#+�'�/���*$�'(
+%&�����'��#" �0�2�&%"*&*$�%&#+�*$�'/CI"0/H*"��"+�*+%�*$���*$0"I"(�0���)����'�#"'��0��/O
%&.�/���*$�0�#�/#)-�20&,�/0%��"�%"���/��&�"'�����+�'&.���I"�&�%�2/(��)0%/'"��%�2/��M0" O
����/0&�+�#+1*�2/�/���*$&%"�(�%&I�C����+��0&.�0��/%�0&%"���&%���#��0�%*�"��X3&'" �&�'�(
C��0���+��&�����/+�*�"�&#�'����*+%�*$��/0"%%"H'��0��/%&.�"��%��*+%1�I"*+- �/���*$)0�%&
�&C�1�#��/% (�0" *��I&%��1*�'/'�%��+&�/7*+�%"&�.0"*+�%"&(�-"��+'��� ��0�#�" ��/���0&2 Y�
��/�%"/0/�- �+"�'��-��/0&.�0���+�'&,/H.��/+0&I&�1*1�%&�+0" �#+&%"��I"*+-���/0�)�+�7
�I&��&C����asany���HI"�#�&��*+%�����+�'�0&%"���&%����/+�*�"�'&�#�&%/0".��I�'�%���,�C#+�2/�*"12�(��/-��'
�/+0"1+&%"�'�- �+"��0*+�H%"��#+��.0"*+�%"������0�#�/#)-���%&'"*+%�����C�I"��/%����%&�asana
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 61
#�&,&�#" �%&#+�'��,�2/���'"%/0�'�*�I�'(�%&�#+�-*"����/��+�'���/7(�0��/%��1*�������%&'"*+O
%��0&�"&%����!/%���/+�*����)0%"�C��/0"%%/�.0"*+�.�#" �R0���*$�S(�&-��+'%"��#+�.���+��/��/O
0#�&0&%"&�0�*"�I��%/0�*$�/-#+&�)0�%&�" *"&�
Przyk�ady�w�a�ciwych�kontrpozycji
!"I�&�%&�-I"C#+�*$�&�&�"�)0�'&�+&�+&�&%"���/�&+&.(�0��&�"�#�/#)-�0���&���*���/2"��C�0&'��+&O
#&����)0%/0&C�%"&������)0���+���/'/*���/%���/+�*�"�
�&����C�0*+�H%"���0#�/'"%&,�'(��&�"���+"&,&%"&�- �1��/%"�*+%�(�&-����+�*"0�+"&,&.������/'
#�&%"&�%&�2,/0"��X� �#���&*� ���+��#�&0"&���#�%�����Y��3/%"�0&C��irsasana�2�/'&�+"���C/�%&O
�" *"&�0�/�/I"*&*$���+�C&(�/#/-��'&�1*��#,&-���I�*��- �1�+&��0%��*$*"&,���+���,%".�� �asan��/%���/+�*�1�/��+"&,��1*1�%&�0#�/'%"&%�����/%�*"&,&�������*+%�'��/+0"1+&%"�'�- �+"��0��&O
�"���#���&*�"�apanasana�X�Y�
Rysunek�10.�Kontrpozycje,�które�mog��towarzyszy �staniu�na�g�owie:�apanasana�(1)oraz�pozycja��wiecy�(2)
�&�/��+���,%"�%"��#�&%"&�%&�2,/0"��%&I�C���&�C��0��/%�0&.��/+�*� �H0"�*�(�*+�I"�sarwanga�san��X�Y(�+'%"��#+&�1*1�/-*"1C�%"�(��&�"�'���/��&0&%&���#��#+��&��3/%"�0&C��/�.0"*+�%"��#&'/
0�#/-"����#��-&��+/�0�'&2&�1*1�#�&��*+%1�asan�(�/%/��)0%"�C�0�'&2&�#�/#/0&%"&��/%���/+�O
*�"(���)�1���#���/-�&�XbhudangasanaY����2/��/�+&���#��0�%*���#�,&�&�1*��#" �+�%&#� ���1*�*$
�/�#/-"���/+�*�"�"�pratikrijasan��/�0&C%���I�'�%��%&#+�����&����"�
��#�%��������+��#�&0"&��/%���/+�*��(��&�"��'/C�'��#�/#/0&.�0���+��&����#�,/%��0���+)��
��HI"��/�0��/%�0&%"�������/+�*�"�*+���'��%&�" *"��0�%/2&*$(���+��&�%&�- �+"��utkatasana(�*+�I"�/+�*�&���+�#,&�X�Y���akrawakasana�X�Y�'/C��%&'��/')*(���C�I"�#����"�'�uttanasany���#��-)I�I�*)0�@�*$/*"&C���&0�/�/�/-%"��0�#�&�*+���/���/#�����+��H*"���/��awasany(�*+�I"��/+�*�"%"�-/#+*+��&�X;Y����#�%��������&+�����"I�&�asan�0�&+�+�/��/0"&�&�1*�'"�"'��/%���/+�*�&'"�
���'�'"��#*���/0"%%/�-�.���C��&#%�(�"C��/+#1�%&���&����&��/2"�%"����#���+"&,&%"�'�%&�*$�O
-",���&�",(��/0"%%&�%&�/'"&#����+�'&.�#" ��/%����%�*$�+&#&���3/%"C���+%&����1�#" ���2�,�(���)��
�/'/21�%&�&.�%&#+�'��/#�%" *"/'�#�%#/0%���#+�&,�
62 PRAKTYKA�JOGI
Rysunek�11.�Kontrpozycje�pasuj�ce�do�sk�onu�w�przód:�pozycja�krzes�a�(1),� akrawakasana�(2)oraz�pozycja�nieboszczyka�(3)
� <&*+%"��0�'"��#*�(�0���)��'�#" �+%&�����#+�
� �&��/*+1����#�#�"�0��/%&���/+2�+�0� �"��/+I�M%"��*&,��*"&,/�
� 3�+���0��/%&%"�'��&%���asany����0%"��#" (�"C�+%&#+��&#��1*1��/�%"����/%���/+�*� �"��/O
��&�"#+��1�+��&I"+/0&.�
� <&%"'�+��*�����#+�#" �%&�#�&��*+%�����+�'&%"���/+�*�"(�0��/%&���1�0�#�/#)-���%&'"*+%��
� ��/%����/%���/+�*� �-�+�/H���%"/��/�+0"1+&%���+�%"1�2,)0%���asanie�
� G��0%"��#" (�"C�pratikrijasana���#����/#�#+&�%"C�#&'&��/+�*�&�
���)-��'��0��&H%".������2�,��%&���+��,&�+"���0)*$�#��0�%*�"�/�&*+&�1*�*$���/#���asany���/(*+��/�"#�0&%�����#+���2"��/+�*�"�- �1��/�+�#�%���I&��/%����%���/#/-�(�+&I�C��/��0"�I��*+�%O
%"�)0�@�0,1*+&�1*�0��/��/%#����*� �"�2" ��/H.��� 2/#,��&(�&��&�C���I&#��*+%/H.�%)2�"�-"/����
3/��&����'��+&���+�%�/0&%��#��0�%*���0�,1*+%"�� �&�/���+��,&��(�+&�,&�&�1*(� "C�#�&�&%%"�
#�/%#���/0&%��+�#�&0�.0"*+�7�- �+"���/�&#/0&%���/�%&#+�*$�"%��0"��&I%�*$�*�*$(�&��&�C�
�/%����%�*$�*�I)0�
��#�%����;���+��#�&0"&���)��"���,&���/+0&I&�1*��0��/%&.�pa�cimottanasan�(�*+�I"�#�,/%0���+)��%&�#"��+1*/���/+�/*+�%&'��/��samasthiti(�&�0" *��/+�*�"�2)���X�Y(��&��-��%&0"1+&.
�/%�&���+�%&#+�'�*"&,�'�"�/���*$�'��3/��'��/+2�+�0&'��#" (�0��/%��1*���%&'"*+%"��utta�nasan��X�Y�"��/0�&�+&�1*��"I�&��/�%"���/�.0"*+�%"����&�"�#�,/%��/��"��0#+���I�'�%����+�2/�/O
0&%"&��/�pa�cimottanasany���&#� �%�'���/�"�'���#��0��/%&%"��parswa�uttanasany�X;Y(���+�*+�'��/���'���'���&�"���+"&,&%"��*+���/��/�%"�(�%&��"��0����+�'��1*��/+�*� ���+�+� ����%
0��*$�"�0���*$(�&��/��'�+0" �#+&�1*�I"*+- �*��I"�/���*$&%"&��/��0)*$(���+�*$�"�0��/7*��*+��O
��*$��3/0�&�+&'���/�%"�#�'����*+%��.0"*+�%"��0�/�0�/�%1�#��/% (�&��+" �"�*&,�'����'��+&O
-"�2/0"�#�/�%"/0/��/+*"12&'��%/2"���&�/��/%���/+�*� ��/���*$��+"&,&7�#�/#���'����%&'"*+%�
0&�"&%�� akrawakasany�XBY(��&��-��%"��0%/#".��/��/I��%�*$��/+�*�"�C&�%�2/�#�" *"&���&#� �%�'
��/�"�'���#����)��"�/��/*+�%���0��/+�*�"�%"�-/#+*+��&�XAY�
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 63
Rysunek�12.�Pi� �podstawowych�asan�(1)�oraz�odpowiadaj�ce�im�kontrpozycje�(2)
���'�'/'�%*"����#��H'����C�2/�/0"(�-����+��H.��/���%���(��/���)��2/�+'"��+&I"H'�(�*+�I"
pa�cimottanasany�XEY���&��"��0�0��/%���'���1���%&'"*+%"�(��&��-����+�2/�/0&.�#" ��/���+�O
� *"&��&�"����/+�*�"�#�&��*+%"�(�&��&�C���/*+�.(��&�1��/I �0���'�.0"*+�%"��/�2��0&�/���*$�����'
*�I��0�*"12&'��#" ��/�2)��(�%&-"��&�1*��/0"���+&(�&�0�&+�+�0���*$�'��/*$�I&'��#" ��/���+/���
����%�+�'/CI"0�*$�#*$�'&�)0��/#� �/0&%"&�0���+��&��������asany��/����+�'�0&%"��H0"&�/O
'/H*"���+��,�0���/0"���+&�0���I%���*+ H*"��,�*(��"����#" ���/#����'�(�&��/��'�0�&C�%"����*$�
-�+�*$&�0��"���%����� 2/#,��&(�2���0���#+*+&'���/0"���+��"��/*$�I&'��#" ��/���+/��(�%"�
��&*1*���+����'��/+*"12%" *"&��3/�0��/%&%"��pa�cimottanasany�0�#�/#)-���%&'"*+%�(���+��O
'���'��� ��/+ �#�&��*+%"��%&��"I�&�/���*$)0�X8Y(�+0�&*&�1*��0&2 �%&�#�2%&,��0�#�,&%��+&O
�)0%/���+�+�*"&,/(��&��"���+�+�/���*$�
64 PRAKTYKA�JOGI
Rysunek�13.�Zestaw� wicze��rozgrzewaj�cych�oraz�kontrpozycji�towarzysz�cych�wykonywaniu�sk�onuw�przód�na�siedz�co
Dwipada�pitham�XFY�'/C��#�&%/0".��/%���/+�*� ��I&�#�,/%��0���+)�(��/+0&I&�1*�/�0/�+�.
-"/��&�"�+�)0%/0&C�.�2, -/�"��+2" *"���� 2/#,��&��5&,��/�"#&%��0�C���*"12�.0"*+�7��/7*+�'�
�,�2"'�/��/*+�%�"�'�0��/+�*�"�%"�-/#+*+��&�X9Y�
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 65
!/I��%&�#��0�%*�&�asan�#�&%/0"���+��,&�(�0��&�"�#�/#)-��/+#1�%"��.0"*+�.��/+�*���-&+��1O
*��%&�0�2" *"��0���,��6�+�/��/0"��%"�2/���+�2/�/0&%"&�"��/%���/+�*�"���2/��/�+&����+"&,&%"&
'/21���/0&�+".��/�#���*+)0(�-)I��"�"%%�*$���/-I�')0���+���2�asan�+&���+�%�/0&%��%&�"I�O
#��&*�"��B�+&��0%"&�/��/0"��%"����+�2/�/0&%"��"��/'��%#&*� ��I&�0�2" *"&�0���,�0��/+�*�"
H0"��#+*+&(�*+�I"��alabhasany�
66 PRAKTYKA�JOGI
Rysunek�14a�/�14b.�Sekwencja� wicze��wprowadzaj�cych�do�pozycji��wierszczaoraz�stosowne�kontrpozycje
#+�#��"���I�'�%�������#��0�%*�"�0��/%�0&%��#1�0�#�/#)-���%&'"*+%����/+2�+�0�&�X�Y
�/���/#���.0"*+�%"��'&�1*��%&�*�I���/,1*+�%"����*$��"�/���*$&%"&����C����&��+&*+�%&'��,&2/�O
%"��.0"*+�.��I�*�(�2��C��%/#+�%"���&'"/%��/0/�����%"�0"�I�"���*$��� 2/#,��&���&#� �%�'
��/�"�'���#��/�'"&%&�apanasany�X�Y��/'&2&�1*&��/+I�M%".�/�/I"*����+�C&��3/��'��/%/0%"�
0��/%���'����I"�&�%��0�2" *"��0���,�+%&%��+��"��0#+�2/�.0"*+�%"&(���'��&+�'����%&��+2"%&O
'��%/2"�0��/I&%&*$�X;Y�
Dwipada�pitham�XBY��/�.0"*+�%"��0�'&2&�1*��0" �#+�2/�0�#",����3�+����2/�0��/%�0&%"�
%&I�C����)-/0&.�+��&C��'�0��*$�'��%/#".�#" �/��/-"% �0�C����D" H%"���I�*)0�+���0%/H*"1�'&�1
���#�/�/���&*�(�*$/*"&C���#�/%��1�0#�&�*"�'�0�%"�&�1*�'�+�#",��%)2��3/�0��/%&%"�������/+�*�"
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 67
%&#� �������)��"�/��/*+�%���XAY��&�"&%�� akrawakasany�XEY��/'/C��%&'��/+-�.�#" �%&�" *"&(
��)���'/2,/�#" �%&2�/'&�+".�0���I%���*+ H*"���,/0"&��/�*+&#�0��/%�0&%"&�dwipada�pitham�
!/I��%�'���&��'���+�2/�/0&%"&��I�*)0�- �+"����/#�&�/�'"&%&�bhudangasany�X8Y����/7O
*����#��H'��2/�/0"(�-��0��/%&.��/�#�&0/0��0&�"&%���alabhasany�XFY��D" H%"���I�*)0�'�#+1
���&+����+�'�0&.�+&�)0%/�%/2"(��&��"���,)0��3�+�2/�/0&I"H'��#" ��/��&�"���#���&*�"(�0��/%��1*
0#+�#��"��0*+�H%"��#+��.0"*+�%"&�
3/�0��/%&%"���alabhasany���+1�+&'���/I��%����)��"�/��/*+�%���+��+2" ��'"�%/2&'"�"�#�/O
�&'"�/�&���'"�%&��/�,/C��X9Y(��&��-���/+I�M%".��I�*���Pratikrijasan�(�*+�I"��/%���/+�*�1(��I&�alabhasany� ��#��apanasana�X��Y(���+�%/#+1*&�/��� C�%"��/�/I"*/'���+�C&��5&,&�#��0�%*�&
�/7*+��#" �/��/*+�%�"�'�X��Y�
Oddech
!"����0��/%���'��asany(�'/C�'���,&H.�%&*"#��%&��/+'&"���&#������0��*$��"�0���*$�������O
*$&%"��'/C�'���/�+"�I".�%&�*+������I�'�%��
� 0��*$(
� 0���*$(
� +&��+�'&%"���/0"���+&��/�0��*$�(
� +&��+�'&%"���/0"���+&��/�0���*$��
<&��+�'&%"��/���*$��+&#�/#/0&%���/�*+&#�0��/%�0&%"&�asan�+0" �#+&��������0�0/,�0&%�
��+�+��&%1��/+�*� ��3�+���H.'�(�"C��/��*+&�%&'��/*+�*"��*" C�/H*"�0����/%"��-�+�*$&(�&�*$*1*
�/*+�.�#" �IC��(�+��*��/0&I"H'��#" ��/.0"*+�.�#�,/%�0���+)��%&�#"��+1*/��D/C�'��0��/%&.��
asan��0�%&���/#�#+��#�/#)-(�&�0" *���%&'"*+%"�(�0����'"��#�/�/�%�2/�/���*$&%"&���%%1�'/CO
I"0/H*"1���#��#�,/%�0���+)��%&�0���*$��X�&���&���/-"'���/�+&+0�*+&�Y(�*/�#��������%&*"#�"�'
%&�-�+�*$�@�+&'"&#�����%&��/���&+���%"�H.�#" �0�2)� (�'/C�'���/+/#�&.�0������/+�*�"�"�%&��"I�&
#���%���/0#��+�'&.�/���*$��<&��+�'&%"��/���*$&%"&��/�0���#+*+�%"���/0"���+&�0+'&*%"&
�+"&,&%"���&%���asany�0�/�/I"*&*$�-�+�*$&���%&I/2"*+%���/#� �/0&%"���/�0��*$��+0" �#+&
+��/I�"�0�,�0�%"���)��*$��/+�*�"�%&����/%��I&��"��"��#"/0�����&�/���&���*+%1�+&#&� �/-/0"1+�O
�1*1���+��0��/%�0&%"��asan�'/C�'����+��1.(�"C
� �&*"#��%&�0��,�C�%"��0��*$��"��/0#��+�'&%"��/���*$���/������&+"��0+'&*%"&�0�,�0
�&%����/+�*�"�%&�/�/I"*���I&��"��"��#"/0���
� 3�+��,�C&�1*�0���*$�"�+&��+�'��1*��/�%"'��/0"���+�(�0+'&2&'��/��+"&,�0&%"��asany%&����/%�-�+�*$&�
� 3/+�*���-&+��1*��%&�#�,/%"��0���+)��%&�&�1�#" ��/�+&��+�'�0&%"&��/0"���+&��/�0���O
*$�(�%&�/'"&#��0#+�I�"�2/��/�+&���0�2" *"&�0���,�0#�),2�&�1�+�0#��+�'&%"�'�/���*$�
�/�%&��,%"�%"���,�*�
3�&����&�0��,�C&%"&�0���*$��I�-�+&��+�'�0&%"&��/0"���+&��/������&+"��/���*$&%"&�%&O
+�0&%&���#��0�#&%#���*"��langhana(�*/��,�'&*+��#" ��&�/�R�/H*".S�I�-�R/2�&%"*+&.S��Langhana
68 PRAKTYKA�JOGI
0#�"��&���/*�#�0���)C%"&%"&(��+"&,&���C�%&�/�2&%"+'�/*+�#+*+&�1*/��/��+�+�/C�0"&%"��/�2&O
%)0�0�0% ��+%�*$(�#+*+�2)I%"����*$�+%&����1*�*$�#" �0��&'"��-�+�#+%������HI"���/H�'&���/-I�O
'��+I/�&I"+/0&%��0���+�#��+�%"��/%"C�����+��/%�(���&����/0&%"��langhany�'/C��'"�.��/-�/O
*+�%%��0�,�0�%&���2/�*"&,/�
3�+��,�C&%"��0��*$��-1�M�+&��+�'�0&%"���/�%"'��/0"���+&�/���HI&%����#���&�/�brimhana(*/�%&�I��"�����+��,�'&*+�.��&�/�R�/+#+��+&.S��3�&����/0&%"��brimhany�0�,�0&�%&�*"&,/��/+O
2�+�0&�1*/�"��%��2���+��1*/���I�'�%���brimhany��/0"%%��-�.�0,1*+/%���/���&����"�0�#���O
&*�"(�0���)�����&%���/#/-"��-�&������%��2""��*+�H%"��#+�'���&��'��/0"%%&�-�.����%&��%&��&
0��,�C&%"&�0���*$�(�2��C�%&�'"&��%"��#�%" ��2/�/2%"&�'/C��#��&0".(�"C��%��2"&���+��'"�
%"��/�+�#�%1��/�' ���-����+��1.��/(�*/���#��%/0��XH0"�C1��%��2" Y(�0*+�H%"���'�#"'���/+-�.
#" ���2/(�*/�#�&���"���C�%"���+��&�%��
��#�%����A����+�%�����+&#�/#/0&%"��"��"�langhany�"�brimhany�%&�2��%*"��asan��3/+�*�&�0/O
�/0%"�&(�*+�I"�wirabhadrasana�X�Y(�+�#&'���#0���%&�����'&�/��+"&,�0&%"��+-I"C/%���/�brimhany���HI"�- �+"�'��0��/%�0&.��1�+���+��,�C/%�'�0��*$�'(�&�'/C��%&0���+���)��"'�+&��+�'&O
%"�'��/0"���+&��/������&+"��/���*$&%"&(����������2/�.0"*+�%"&�- �1���#+*+��'/*%"��#+�����,/%
0���+)��%&�#"��+1*/�X�Y���#��+��/I�"��/+�*�1(��/���)����%&���&I%"���&#����+&#&�&�langhany��3/O��+�+�#�/�/�%��"��/0/I%��0���*$�/�&+�0#��+�'&%"��0�'"&� �'/CI"0/H*"��/0"���+&���+����/O
I��%�'�0��*$�'(�0+'/*%"'��#����"�����asany�
Rysunek�15.�Brimhana�(wstrzymanie�powietrza�po�wdechu)�wykonywana�w�pozycji�wojownika�(1),langhana�(zatrzymanie�oddychania�po�wydechu)�zastosowana�w�po��czeniu�ze�sk�onem
w�przód�na�siedz�co�(2)
�&I�C����+�'&.�#" ����%���0&C%���+&#&�� ���C�I"�0#��+�'&%"��/���*$&%"&�+'%"��#+&�*+&#
��0&%"&��/I��%�2/�0��*$��I�-�0���*$�(�%&I�C��+��+�2%/0&.�+��&�"�2/��/#� �/0&%"&���/�+%&�(
C��%"����#��H'����#+*+��2/�/0"��/��&�"�2/��+"&,&%"&�"��/0"%%"H'���/*$/�+".��/�%"�2/�#�/�%"/0/�
3&��+1*�%&�#���&*� �+���%����0"�+�%"&���,&�����1C�%"&(�%"���/0"%%/�#" �0#��+�'�0&.�/�O
��*$�(���HI"�'&'���/�*+�%"�%"&�+�%&2,�'�0+�/#��'�� �%&��3�I#�"�/���*$&%"��#1�+��#/-1��/0"1O
+&%��@���HI"���%����2"��I�'�%���"��#�/���%�*�/%���(�&��/'&��*+%"���/H%"��I"*+-&�����+�7�#��O
*&�%&�'"%�� ���&�1�#���&*� �'/C%&���C�0��,�'&*+�.�'�*$&%"+'&'"��#�*$/I/2"*+%�'" �0"�I�
/#)-�%��0/0/��/�*$/�+"��/�#��&0�+0"1+&%�*$�+��#0/"'�#��*�'(�&�20&,�/0%��#�/��� �%&�'/O
C��0�0/,&.�/-&0���3/�#�&0/01�+&#&�1���#��+&,/C�%"�(�"C�0#��+�'�0&%"��/���*$��%"2���%"�
�/0"%%/�0���,%"&.�%&#�%"��/�/��'�@�+&'"&#����2/��/0"%%"H'��'"�.�'/CI"0/H.�#�/�/�%��
/-#��0&*�"��&�/H*"�%&#+�2/�/���*$&%"&�
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 69
��2�,��langhany�"�brimhany�'/21���+�%"�H.��/�+�H*"���I�/�0����(��"�����C�0&'��"*$�+�
+�/+�'"�%"�'�"�+2/�%"��+�+&#&�&'"���"��0/I%/�"*$�#�/#/0&.�-�+��0&C%�2/���+���+�%"&�#" ��/%O
����%���#���&*�"���/�+&2&�%"�%"��- �+"��/�"#�0&%��-&��+"���#+*+�2),/0/��/�*+&#�/'&0"&%"&
pranajamy�
O�odpoczynku
3/�&�%&��"I�&�#,)0�/�/��/*+�%����/'" �+��asanami�@�&�0" *�"%%�'�+&2&�%"�%"��0&C%�'
+����#�����0���I&%/0&%"&�%&#+�����&����"��/2"����#��/*+�0"#��(�"C�'�#"'��+�/-".�#/-"����+��0
+&��&C��'��&+�'(��"����+&-�&�%"��%&'��*$��I�-�%"����#��H'��0�#�&%"���/%��/I/0&.�%&#+�2/
/���*$���<����2"���#��/%�(�%&0�����HI"�%&#+��/���*$&%"���/+/#�&���#�/�/�%��"���2�I&�%�(�%"�O
��)���*+ H*"�%&#+�2/�*"&,&�'/21�+&*+1.���&2/0&.�+' *+�%"�'�I�-�-)I�'(��&��0" *��)0%"�C�"'
'�#"'��+&��0%".�/��/*+�%����3&'" �&�'�(�C�� ��C�I"�+&�I&%/0&I"H'��0��/%&.� �&�1H�asan��0&%&H*"���&+�(�&��/�#+)#��'��/0�)�+�%"��*+���'��0�*+���&%"�(��/0"%%"H'��%&��*$'"&#�
��+��0&.�.0"*+�%"��"�/��/*+1.�0�-�+��*$������+��&�����/-"�%"&���+��0�"#�%"�������%&�+&#&O
�&�@���C�I"��/��+�-���'��*$0"I"�0��*$%"�%"&(��/���/#����1�#/-"��+�)-'��
���/*+�%�����#���)0%"�C�#�/#/-�'�%&��/,1*+�%"���0)*$��)C%�*$��/�+&�)0�asan����HI"�%&��+��,&���/�0��/%&%"���/�#/0%�2/�0�2" *"&�0���,�0��/�+&���dhanurasany�*$*�'��.0"*+�.
pa�cimottanasan��X&�0" *�2, -/�"�#�,/%�0���+)�Y(�+&#�/#/0&%"���/'" �+��%"'"���+��0����#�
*+�'H�%"�+- �%�'��D�#"'���1�+�/-".�%&0���0����(��"����%"��*+���'���&�"����/��+�-������/O
*+�%����/+0&I&�%&'��/*+�.���+�I�&����&%����/+�*�"�"��&���'" H%"/'�#+&%# ��/0�/����/�#�&%�
�)0%/0&2"��3�+�*$/�+1*�+��/0�/��'��/�%&#+�2/���+��,&��(���HI"�%"��+�/-"'��/��/*+�%����/
0��/%&%"��dhanurasany(��/�*+&#�0��/%�0&%"&�#�,/%��0���+)��'/C�'����+��/�#/0&.�'�O
#��I&��� ��I�*)0���-���%"�%1.��&�"���#���&*�"(�%&I�C��/��/*+1.�"�/-#��0/0&.(��&����&2��1�%&O
#+��'" H%"��"�*&,��*"&,/�
5+&#�%&��/I��%����+��,&���"�I��/#)-��/-�+��#" �*+���(�0��/%��1*�#�&%"��%&�2,/0"��@�2������O
%&���)M%"���#" ��/,/C1(�+&�0&C&�1��*"#��0��I&�*���"��#"/0����"&�/'/(�C���"����#�/"'��%&�2,/0"�(
*" C&��C/,1��&�#�/*+�0&�%&��I&�*���"��#"/0���"��*"#�&�C�-�&(�*$/*"&C�'/C�'����2/�%"��/�*+�O
0&.(��/�)�"�%"��+��*�����'��#" �%&�/��/*+�%�����&C�%"&��/�&0"&�1*��#" �0��I&�*���"��#"/0��
�/�����%"����&�*�&�C�-��(�&�/��/*+�%�����+���0��/%&%"�'��/%���/+�*�"��/0"%"�%��/+0/I".�%&
�0/I%"�%"��#" �/����2/�+�&0"#�&���2)I%"���+�*+�-"/�1*(���HI"�,1*+�'���/�#/0%��asany�+��)0%"�
0�'&2&�1*�'"��/%���/+�*�&'"(��/'" �+����'"��0/'&��I�'�%�&'"�%&I�C��+�/-".�#/-"����+�O
�0 ��/�pratikrijasany�'/C%&���+��H.�-�+�/H���%"/���I�/�0����(�2�����#��/%&�%&��&0� ���/#�&�
���/*+�%�����#���)0%"�C��/��+�-%���&�/�0��/0&�+�%"���/���&����"�pranajamy�����+�O
�&�����&�"���&���0%/H*"�%&#+&��0&2&�#���"&�#" �2,)0%"��%&�/���*$�(��/�*+&#�2���0���&�*"�
0��/%�0&%"&�asan�/���*$&%"���+&I�C%"/%����#��/��.0"*+�7��"+�*+%�*$��3/%"�0&C���&I"+��1*
�/+'&"����/+�*��(��/%*�%�����'���0&2 �%&�*&,�'�*"�I�(��/-�+����#���/��'�/��/*+1.�"���+�2/O
�/0&.�#" �'�%�&I%"���/�pranajamy��,�2/H.��&�"�2/�/��/*+�%���+&I�C%&�- �+"��/����2/(�"I��asan0��/%�0&I"H'��0�+&�/7*+/%���0,&H%"��#�#�"����C�I"�.0"*+�I"H'���)C%���/+�*�����+�+��" �%&H*"�
'"%��(�0�#�&�*+����+��0&���0&�1*&��0"��I�-���+��'"%�������C�I"�%&#+&�#�#�&���0&,&�2/�+"% �I�-
�,�C��(���+�����+��H*"�'��/�pranajamy�%&I�C��/��/*+1.���+�%&�'%"����" .�'"%���
5$/*"&C�0*+�H%"���0���'��/+�+"&I��+&'"�#+*+/%��+/#�&,����+��,&�/0��#��0�%*����/'�I��O
#/0�2/�0��/%�0&%"&��/%����%�*$�asan�X0,1*+&�1*�0��/��/+2�+�0� �"��/%���/+�*��Y(�0&��/�'"�.
H0"&�/'/H.(�"C��&��#"1C�&�%"2���%"���/�)0%&�'/CI"0/H*"/'��/-��2/�%&�*+�*"�I&���/�0,&H%"�
70 PRAKTYKA�JOGI
#+��&%"���/�&������/2/H��&�"�2/���#��%&�I��#+�'�#�/#/-�'�/����0&%"&�#&'�2/�#"�-"�(�&��&�C�
�+�#�&%"&��+" �"��/�+��I��#+�2/�02I1���0��0,&#%��*"&,/�"��'�#,�
3�&����&��/2"�+&#&�%"*+/�/�"��&�#" �%&�#&'/�/%��/I"��5$/*"&C�asany�"�pranajama�'/21�%&'
�/')*�/����.��/%����%���+�*+���/��*+1*��%&#�#&'�*$(�%"��+&0#+��'/C�'���/I�2&.�%&�0,&O
#%�*$�/�*+�*"&*$���&0��"�/-�*%��0�%&#+�'��/#��+�2&%"���/0/���1(�"C�����%/�%&'��&��+�.�%&
�&C����/H0"&�*+�%"��0�/���0&%"��/��"%%�*$�+�&0"#����2/������@�%&#+���&��*��%��#�/#)-�0"O
�+�%"&�/2�&%"*+&�0" *�%&#+��+�/+�'"�%"��#&'�*$�#"�-"���3/%"�0&C�#�/��+�%"��%&�*+�*"�I&���#�
0/I%��/���0&��%�/0&7�*$&�&�����#��*+%�*$��I&�%&#+���/#/-�(���/H��&�"�'/C��*+ #�/��/#��+�*
����1*��#" �0�%&#�+�/I%/H*"�
!#"1C�"�/��/�+��'/21�'"�.�-&��+/��)C%����%����#�&��/0����#/-&�+�%"�0"�I�"'��/H0"&�*+�O
%"�'�0���'���'&*"��- �+"��'"&,&���/-I�'(�-��0�-�&.�asany�%&�I��"����&#��1*���/�����'/CI"O
0/H*"��/-���%&�*+�*"�I��/��&�"�#�0"���+".(���)����/+�*���- �1�%&�-&��+"�����+��&�%�(�&��&�"�
&������/0"%"�%�+��/I�"�.0"*+�.��/���/%��/I1���#/-&��/#"&�&�1*&�/��/0"��%"1�0"��+ ��/'&2&
%&'��/+%&.�#&'�*$�#"�-"��"�'/��0����%&#��/���&*��0��+"��+"%"���&I#+�2/�/����0&%"&�0,&#%��
/#/-���!#"1C�&�'/C��%&�/'"&#��0#�"��&.�+&*$ ����/*$/�+1*��/��%&�*+�*"�I&�
<��*��/0&,�'�#" �%&�"#&.�� ��#"1C� ��/��/(�-����+��#�&0".�#+��/�"�����-I"*+%/H*"�'��/��
%&�*+&%"&��/2"�&��/�#�0&�!�"#$%&'&*$&��"����"#�0&%�����#��0�%*���asan�%"��-"/�1�/*+�0"H*"�
�/���0&2 �%"*+�"*$�/#/-"#��*$��/��+�-���&I�C�����+&&�&��/0&.��&�(�&-��-�,��+2/�%��+�%&#+�'"
*�I&'"�
L��+"��*+ #�/����&�1(�*+��"#�%"�����%"0��#&I%&�#��0�%*�&�asan(���)�����&C���'/C��#" ���+�O
'&.���0#+�'(���2/������/2)I%��'�HI�%"��'/C�'��/�%"�H.��/�#*$�'&���%&#� �#�0&��/+�*�"�
�-�����/H*".�#���&*� (�+"2%/���'���&��(�"C���&����&��/2"�'�#"�-�.��/#�/#/0&%&��/��/%����%��
/#/-��"������/��+�-(�*/��%"�'/CI"0"&���+�'&%"��#" �2I/-&I%�2/��I&%��0�-�+0+2I �%��#�/#)-�
�&�*$0"I �+&�/'%"�'��/��&�*"�(�"C��/%����%��asany�0�'&2&�1�/��%"���)��*$�&����)0�#+*+�2)IO
%�2/���+�2/�/0&%"&�I�-�#�/#/0&%"&��/%���/+�*�"(��/'"7'���)0%"�C�+&2&�%"�%"��/��/*+�%��(
��)���/��*+&#���/�*+&#��'�#"��/�&0"&.�#" ��/'" �+���/+�*�&'"�����+&2&�%"�%"&�/')0"I"H'�
��C�0*+�H%"����3�+�%"�H'��%&#+1��0&2 �%&�#�/#)-(�0��&�"�'/C�'���/+�)C%".�asany�+��0+2I ��
%&��/+�*� �*"&,&�0�#�/#�%����/��/�,/C&�"��/�#�&0/0����*$���� 2/#,��&�
Asany�'/C�'���/�+"�I".�%&�#�/�1*�(�0��/%�0&%���/�*+&#�I�C�%"&�%&��I�*&*$(��/+�*���/�O
0�)*/%�(�0�2" *"&�0���,(�0���+��&������)��*$��,&�+"�'��#" �%&�-�+�*$�(�0��#+*"���/+�*���#"�O
�+1*��/�&+��I *+1*���!�)���+�%"*$��/0"%%"H'��0�-�&.�"�0��&�"����/I��%/H*"�%&�I��"�������,/C�.\
��#�%����E���+��#�&0"&�%"���)���asany���/�/%/0&%��0�����/2)I%���#��0�%*�"���-��+&*+1.
#�#� (��/��+�-���'��.0"*+�7(���)���%&#��/+2�+��1(�+&��0%"1�%&'�2"-�/H.�"�- �1�0��/�+�#��0&.
*&,��*"&,/���&�I��"���%&�&�1�#" ��/���2/�asany�#�/�1*���D/C�'���+" �"�%"'��/+I�M%".�0#+�#��"�
#�&0�(�0,1*+&�1*�0��/��/#��"(��/I&%&(�-"/��&(��� 2/#,��(��&'"/%&(�#+�� (�&�0���0%�'�#�/�%"�
�)0%"�C�%&�2&�#��"���1�I��+"�(���)�+��*+ #�/�'&�1���/-I�'��+�-"/��&'"(��/I&%&'"�/�&+��/#��&O
'"(�&��&�C��/#/-�(���)���+��)C%�*$��/0/�)0�%"��#1�0�#�&%"��+&*+1.�/���/+�*�"�#�/�1*�*$��<%&O
�/'"�&�0" �#+/H.�+�%&#��/0"%%&����%&��#� �+".��" .�*+���+"�#" .�'"%��(��/+2�+�0&�1*�#" ���+�
�/'/*����2/������asan�>0"*+�%"&(�/����)��*$�+&*+�%&'��%&#+1�&���0%/H.(��/0"%%��%&'��)0%"�C��/')*�0�/�*+�O
0&%"��"�/-#��0/0&%"��%&#+�2/�*"&,&�/�&+�/���*$���3/*+1����%&#+���#�#�"��/0"%"�%�-�.�#�/%O
#���/0&%��0���%�#�/#)-(�&-�H'��-�I"�0�#�&%"��#��&0�+".�%&#+1��/%��*� ��"+�*+%1�"�'�%�&I%1
0���/#��(��/+-&0"/%����+��&�#�/#)-���&�1�'/CI"0/H.�+&��0%"&�1�%&'�0,&H%"��%"�#�/'�I"�/O
0&%���/+�*���#�/�1*��
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 71
Rysunek�16.�Kolejno� �wykonywania�asan�pasuj�ca�do�ogólnych�zastosowa�:�pozycje�stoj�ce�pozwalaj�cesi��rozgrza �(1),� wiczenia�wykonywane�w�trakcie�leenia�na�plecach�(2),�pozycje�odwrócone�(3),
wiczenia�obejmuj�ce�leenie�na�brzuchu�(4),�asany�siedz�ce�lub�kl�cz�ce�(5),�odpoczynek�polegaj�cyna�leeniu�na�plecach�(6)�oraz� wiczenia�oddechowe,�zazwyczaj�wykonywane�w�pozycji�siedz�cej�(7).
Ten�schemat�nie�obejmuje�przygotowania�koniecznego�przy�wykonywaniu�forsownych�asan,nie�s��tu�take�wyszczególnione�adne�kontrpozycje�czy�odpoczynki
!"����#�/7*+�'��0��/%�0&.���2/������asany(��/-�+����#���/,/C�.�#" �%&��I�*&*$�"�+&�1.�#" �/+�*�&'"�I�C1*�'"(�- �1*�'"��)0%"�C��/-��'���+�2/�/0&%"�'��/�%&�*$/�+1*�*$��)M%"��
��,&�)0�/�0�)*/%�*$�����/#�&�%"���/'&2&�1�%&'�+��/I�"���+�*"0�+"&,&.�0�,�0/0"(��&�"�0�0"�O
�&�%&�%&#+�/�2&%"+'�2�&0"�&*�&�@��/+&���'�#1���C�-&��+/�0&C%���I&�0�0% ��+%�2/�/*+�#+*+&%"&�
5/�0" *��(��/��I&�%���/+�*���/�0�)*/%��X�&�"���&��#�&%"��%&�2,/0"��I�-�H0"�*&Y�#��&0"&�1(�"C
��+�-"��&'���/#�&0 �*&,�/0"*"��/�0�/�%1�0�#�/#�%����/�������+��'/0&%���%&�*/��+"�7�����.0"O
*+�%"&��&�1�%&'�'/CI"0/H.�/����*"&�%/0�*$�"�%"�+%&%�*$�0*+�H%"���&#����)0�#&'�*$�#"�-"��
72 PRAKTYKA�JOGI
3/��/+�*�&*$�/�0�)*/%�*$���+�*$/�+"�*+&#�%&�2��� �asan�0��/%�0&%�*$��/�*+&#�I�C�%"&
%&�-�+�*$��@�&�0" *�0#+�#��"*$�0�2" .�0���,���"���)���+�%"*$�#1��/#�/%&,�'"��/%���/+�*�&'"
�I&��/%����%�*$�asan�/�0�)*/%�*$ ��/+�*�&��/-����)0%/0&C��%&���+��,&���������0��/%�0&O
%"&�H0"�*��"�*+ #�/�0��/�+�#��0&%&���#���&�/�����pratikrijasana�� �/2)I%1�#��0�%*� �asan�'/C%&�+&�/7*+�.���+���/'/*��.0"*+�7�0��/%�0&%�*$�0���,&O
�+"��#"��+1*�'�I�-��I *+1*�'��3/�#�/#/0%�'�/��/*+�%���'/C�'��+&�1.�#" �pranajam��"�"%%�O'"�.0"*+�%"&'"(���)���0�'&2&�1��/+�*�"�0���/#�/0&%����/�&�������/�&+����*+������/�#�&O
0/0��#��0�%*��(���)���'/C%&��/#�/#/0&.��/�"%��0"��&I%�*$��/��+�-�
��#�%����8����+�%������/-�1�#��0�%*� �asan�#�&%/0"1*1�%&���)�#+��'/CI"0����+�2/�/0&O
%"���/�pranajamy����&'&*$��/+2�+�0�"�'/C�'��0��/%&.�uttanasan��X�Y����/I��%�'���/��
��+�*$/�+"'���/�dwipada�pitham�X�Y(��&��&-����+�2/�/0&.��I�*��/�&+�#+�� (�&��&�C���/%��/O
I/0&.��&�/H.�%&#+�2/�/���*$&%"&���akrawakasana�X;Y�/�0"��&�+��/I�"��I&�� ��"��#"/01�"��I�*��
���/*+�%���0��/+�*�"�I�C1*���XBY�+&'��&��&+ �0��/%�0&%"&�asan�������*$0"I"�*+ H.�/#)-�'/C�
�#"1H.�0���/#��'�#"&�+"��#��+�C%�'(�*+�I"�sukhasanie�XAY(�"�+&�1.�#" �.0"*+�%"�'�pranajamy���C�I"��&��/+�*�&���#���I&��/2/H�%"��/'�/��/0&(�I��"���- �+"���#"1H.�%&���+�HI��XEY���&�"���/+O
0"1+&%"��%"*+�2/�%"���#���(�%"��'&��)0%"�C�0�,�0��%&��&�/H.�/���*$&%"&�"�pranajamy�
Rysunek�17.�Asany�przygotowuj�ce�do�pranajamy
OSTRO�NE�BUDOWANIE�PRAKTYKI�JOGI 73
��C�I"�'&'��+&'"&����&*/0&.�%&���/%����%�'"�#*$�'&�&'"�/���*$&%"&(��&�"'"��&��0#��+�O
'�0&%"���/0"���+&�*+��0��*$��"�0���*$��/�/���HI/%����,�2/H*"���0&%"&(�+&���+�%�/0&%����
+�#�&0�asan���#��/���I���/�+�#�%�(�"C�+&��0%"&�%&'�+2�&%"��#" �+�0,&#%�'�/���*$�'���C���+��
�/+�/*+ *"�'�pranajamy�3/�/-%"���&��0��/%�0&%"���/%����%�*$�asan�+&I�C��/���/��+�-�"�+&'"��+�7��&C��2/�&����&(
�&��#&'/��/�&��%"&���+�+%&*+/%&�%&�.0"*+�%"&�- �+"��0�%"�&.�+�%&#+�*$�'/CI"0/H*"���&I�C�
��+�'&.�#" ����%���+&#&���@�+&%"'�+&*+%"�'����&����/0&.��/2 (�/�*+��&�'���0"�(���+��2/�+"%�
/���/#",�����&�I��#+�'��/+0"1+&%"�'���#��.0"*+�%"��%&���#���C/,1���(���HI"�0" *���/H�'&��I&O
#��*+%���I&%��%"&(�%&��/�+�#�%"��#+1��/�1�%&���2/��/�+&���&���0%/H.���#��*+&#���+���H%"&�&%"�'�
�&#+&���&����&�'�#"�-�.�%"��#�&%%"���/+0"�&%&���+���0+2I �%"�%"��+&#/-)0�*+&#/0�*$(
�&�"'"���#�/%���'�(�%&#+�*$�*�I)0�"��/��+�-��<&0#+��%&I�C���I&%/0&.�#�#� ��&�/�*&,/H.(�-�+
0+2I ���%&��/(�*+��"I/H.�*+&#�(���)�1���#�/%���'�(���#����C&(�*+����C�'&,&��+" �"��&�"�'���/O
���H*"��%&#+&���&����&�+&0#+��- �+"��+-&I&%#/0&%1�#��0�%*�1�.0"*+�7����HI"�"#�%"������+��/(
"C�*/H���+��0"��%&'�#�#� �I�-�+&-�&�%"��%&'�*+&#��0���&�*"��������0&%"&(�+&�I&%��'����)�#+�
+�#�&0�asan��3/��+�+�#�/#/0&%"��#" ��/�+&#&��winjasa�kramy�#�0/�+�'���/+#1�%"���/+0"�&�1O
*1�#" ���&���� ��/2"(���)�&��/'/C��%&'�/#"12%1.�%&#+��+&'"��+�%"&�
74 PRAKTYKA�JOGI
Krishnamacharya�wykonuje�uttanasan�