udhezues edukata 4 - Albasalbas.al/udhezuesat/udhezues edukata 4.pdf · Libër mësuesi për tekstin “Edukata shoqërore 4” 140? Tema 3. Unë jam pjesë e botës së madhe?? Zhvillimi

Ilda Alushaj

Libër mësuesi

Edukata shoqërore 4

Përgatitur nga:

134

Libër mësuesi për tekstin “Edukata shoqërore 4”

135


136


137


138

?

KAPITULLI IKULTURA

Tema 1. Respektoj këdo dhe kudo

?

? Zhvillimi i mësimit

Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë raste të respektit ndaj të tjerëve. • Të flasë për rëndësinë e respektit brenda grupit shoqëror. • Të identifikojë raste të respektit në aspekte të ndryshme jetësore.

Fjalë kyç: respekt, grup shoqëror, mirëkuptim, mendoj ndryshe.

Mjetet: teksti, pamje të mjedisit ku jetojmë, maska.

Aftësitë: të folurit, të diskutuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Pyetja e ditës

Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedojmë së bashkuPërforcimi Punë në grupe

???

Parashikimi: Pyetja e ditësNë një tabak të bardhë letre shkruhet pyetja: -Aduhettëflasimkurjemidukengrënënëtryezë?Secili nxënës me lapostil shkruan mendimin e tij në tabakun e letrës. Lexohen me vëmendje mendimet dhe

grupohen ato.-Amenduattëgjithënjëllojpërkëtëproblem?Pse? (Në një grup bëhet e njëjta veprimtari, por mendimet

individuale janë të ndryshme.)

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedojmësëbashkuHapet teksti. Lexohet situata e dhënë në klasën e Altinit. Bashkëbisedohet me nxënësit për mendimet e

dhëna nga grupet e klasës së Altinit. Ata i krahasojnë mendimet e tyre me ato të tekstit. Dëgjohen me kujdes nga mësuesi/ja, duke respektuar mendimet e çdo nxënësi. Lojamemaska:Në klasë janë 34 nxënës. Secili vendos para fytyrës maskën e njëllojtë. Për t’u dalluar nga njëri-tjetri do të

përdoren numrat 1, 2, 3 ..... e kështu me radhë. Mësuesi/ja i thërret nxënësit me numrat përkatës.Pyeten nxënësit: -Siundjetëkurtëgjithëkishittënjëjtënfytyrë? -Sindihenikurjuthërrasinmenumërdhejomeemër? -Pomendimetajanëtënjëjtasimaskattuaja?

Përforcimi: PunënëgrupeNdahet klasa në tri grupe. Secili grup krijon një poster për të dhënë mesazhin: “Të ndryshëm është më mirë,

i ndryshëm është bukur”.P.sh.: Situata. Një fëmijë i liron vendin një të moshuari në autobus.Jepni mendimin tuaj për situatën e çdo anëtari të grupit.

Detyrë shtëpie. Sillni për orën tjetër foto të familjes në gëzime dhe festa të ndryshme.

SituataAi ......... Ti............


139

?

Tema 2. Kulturat janë të ndryshme

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të shfaqë mendimin e tij për kulturën. • Të dallojë llojet e kulturave. • Të shpjegojë në mënyrë të thjeshtë ndryshimet kulturore ndërmjet grupeve të

ndryshme shoqërore.

Fjalë kyç: kulturë, traditë, respekt, zakon.

Mjetet: teksti, foto të sjella nga nxënësit.

Aftësitë: të treguarit, të dalluarit, të diskutuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Diskutim i ideve

Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Punë në dyshe

???

Parashikimi: DiskutimiidevePara klasës në një poster të madh ekspozohen fotot e sjella nga nxënësit. Nxënësit komentojnë fotot e

tyre, p.sh.: Familja ime e përdor këtë objekt apo veshje etj.Çdo familje ka kulturën e vet në jetën familjare dhe shoqërore.

Kulturë mënyra si mendon dhe si i thotë mendimet çdo njeri.

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimHapet teksti. Shihen me vëmendje figurat e tekstit. -Cilatngaobjekteteparaqiturapërdortiapofamiljajote?Lexohet pjesa në tekst dhe bashkëbisedohet me nxënësit: -Ç’mendoninnxënësitrrethfilmit:“MaçokuZorbadhepulëbardhaqëmësoitëfluturojë”? -Pomendimiytcilidotëishte? (Lihen nxënësit të lirshëm të shprehin mendimet e tyre.)Lexohen tri situatat në tekst. Bashkëbisedohet rreth çdo situate, duke u mbështetur në pyetjet përkatëse.Nëse krijohet mundësia nxënësit vishen me kostume popullore të krahinës së tyre.

Përforcimi: Punë në dysheNdahen nxënësit në grupe dyshe. Secili nxënës shkruan se si kujdeset gjatë një dite për higjienën vetjake

(që nga çasti kur zgjohet deri në mbrëmje).Më pas shënimet i këmbejnë me shokun. I krahason ato, duke marrë nga shoku atë që i mungon.Nxënësit në këtë rast kanë shkëmbyer një kulturë shëndetësore.

Detyrë shtëpie. Shkruani për kulturën në familjen tuaj.

Kulturashpirtërore

miqësiamuzikore

- folklorikepopullore

gjuhësore - të folurit- të shkruarit- të lexuaritfetare - myslimane- ortodokse- katolike


140

?

Tema 3. Unë jam pjesë e botës së madhe

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë për festat familjare, duke veçuar tradicionalen e festës. • Të dallojë kulturën e krahinave të ndryshme. • Të listojë traditat dhe zakonet e krahinave të ndryshme.

Fjalë kyç: pasuri, jap kulturë, marr kulturë, pasurohem.

Mjetet: teksti, gatime të ndryshme, objekte tradicionale të familjes.

Aftësitë: të folurit, të dalluarit, të listuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Ekspozimi

Ndërtimi i njohurive Të nxënit bashkëpunuesPërforcimi Tryeza e shijes

???

Parashikimi: EkspozimiSecili nxënës ka sjellë objekte tradicionale të familjes apo sende me vlerë; gatim karakteristik nga krahina

prej së cilës ka prejardhjen familja e tij.Ekspozohen ato në dy tryeza të klasës. Çdo nxënës tregon shkurt historinë e sendeve me vlerë dhe llojin e

ushqimit tradicional që e përdor familja e tij në festa të veçanta.

Ndërtimi i njohurive: TënxënitbashkëpunuesHapet teksti. Lexohen situatat në tekst dhe diskutohet rreth tyre duke iu përgjigjur pyetjeve në të djathtë të

tekstit.Ndahen nxënësit në gjashtë grupe.

Grupet I,II të mendojnë për mobilimin e shtëpisë së re të Agimit, duke e vizatuar atë. Grupet III, IV të përgatitin programin për veprimtarinë e festës. Grupet V, VI të përgatitin listën e gatimeve për festën e përurimit të shtëpisë.

Çdo grup reklamon punën e tij para klasës, duke u prezantuar nga anëtari i grupit.

Përforcimi: TryezaeshijesTë gjithë nxënësit vendosen rreth e qark tryezës me gatimet tradicionale. Provohen shijet e gatimeve nga nxënësit.Listoni gatimet në një fletë formati duke qarkuar atë që ju shijoi më tepër.

- Vlerësimi i nxënësve.

Detyrë shtëpie. Shkruani rreth gatimit tradicional të familjes suaj.


141

Tema 4. Vendlindja ime e dashur

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të plotësojë përshkrimin për vendlindjen, duke u mbështetur në modelin e

dhënë në tekst. • Të përshkruajë vendlindjen e tij. • Të argumentojë rreth situatave problematike, duke iu përgjigjur pyetjeve për

çdo situatë.

Fjalë kyç: vendlindje, qytet, banor, fshat.

Mjetet: teksti, foto nga vendlindja.

Aftësitë: të përshkruarit, të diskutuarit, të argumentuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Diskutim

Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Lexo-përgjigju-plotëso

???

?

Parashikimi: DiskutimDiskutohet me nxënësit rreth pyetjeve të mëposhtme: -Siquhetvendlindjajote? -Kundodhetqytetiyt? -Cilatjanëveprimtaritëkryesorenëqytetintënd? -Aporritetpopullsianëqytetintënd?Pse? -Cilatjanëtraditateqytetittënd?(Duke qenë se nxënësit janë nga qytete të ndryshme tregojnë traditat e qytetit të tyre ndihmuar dhe nga prindërit.)

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimShkruhet tema: “Vendlindja ime e dashur”.

Lexohet përshkrimi i vendlindjes së Altinit. Duke u mbështetur në modelin e dhënë nxënësit përshkruajnë vendlindjen e tyre.

Plotësohet përshkrimi i dhënë në formën e një testi nga nxënësit në tekst.

Përforcimi: Lexo-përgjigju-plotësoLexohen situatat problemore dhe përgjigjen rreth tyre duke u ndihmuar nga pyetjet përbri.Plotësoni kartelën për të marrë pasaportën tuaj.


Detyrë shtëpie. Përshkruani vendlindjen tuaj.

Vendlindja ime Traditat Vendi ku kam lindur

Qendër tregtare e industriale Atdheu ku jetoj


142

?

Tema 1. Lëvizja, shpejtësia

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë për mjetet e komunikacionit dhe të listojë disa prej tyre. • Të tregojë se cili është mjeti më i shpejtë që ka ndërtuar deri tani njeriu. • Të flasë për mjetet e udhëtimit që përdorin njerëzit.

Fjalë kyç: komunikacion, makina, shpejtësi, zhvillim.

Mjetet: teksti, pamje nga mjete të ndryshme komunikacioni.

Aftësitë: të folurit, të treguarit, të përshkruarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Shkrim i lirë

???

KAPITULLI IINJERËZ, VENDE DHE MJEDISE

Parashikimi: DiskutimDiskutohet me nxënësit: -Meçfarëtëpëlqentëudhëtosh? -Cilatjanëmjetetekomunikacionitqëpërdornjeriupërtëudhëtuar? -Ç’sjelltrafikuishumtëimakinave?

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimMjetet e komunikacionit janë të shumëllojshme (paraqiten pamje të ndryshme).Njerëzit lëvizin me mjete të shumta.

Komunikacioni ndihmon zhvillimin e një vendi.Krahasohet e kaluara me të tashmen (në lidhje me komunikacionin). Pra, si udhëtonin njerëzit në të

kaluarën dhe si udhëtojnë sot.Lexohen situatat problemore dhe për çdo situatë bashkëbisedohet duke iu përgjigjur pyetjeve.

Përforcimi: ShkrimilirëPërfytyro dhe përshkruaj me fjalë apo vizatim mjetin e shpejt që njeriu nuk e ka shpikur ende.- Lexon ose ekspozohen vizatimet para klase.- Vlerësimi i nxënësve.

Detyrë shtëpie. Paraqitni me vizatim mjetin e komunikacionit që ju pëlqen më shumë.

Mjetet e komunikacionit

aeroplani treni

trageti makina

etj.


143

?

Tema 2. Rruga

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë ç’janë rrugët duke përmendur disa emra rrugësh. • Të flasë për rëndësinë që kanë rrugët.

• Të paraqesë me vizatim rrugën që bën çdo ditë për në shkollë.

Fjalë kyç: rrugë, llojet e rrugëve, udhëkryq.

Mjetet: teksti, pamje nga rrugë të ndryshme.

Aftësitë: të treguarit, të diskutuarit, të vizatuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Stuhi mendimesh

Ndërtimi i njohurive DiskutimPërforcimi Vizatim, turi i galerisë

???

Parashikimi: Stuhi mendimeshThuaj emrin e rrugës ku banon. Lexohet pjesa në tekst dhe diskutohet rreth saj.Mësuesi/ja shkruan në tabelë togfjalëshin llojet e rrugëve dhe bën plotësimet përkatëse:

Ndërtimi i njohurive: DiskutimVështrohen pamjet e sjella në klasë dhe pamjet e tekstit. Nxënësit duhet të dallojnë llojet e rrugëve dhe të dinë lehtësitë që sjell përdorimi i rrugëve të ndryshme.

P.sh.: Rrugët afrojnë njerëzit me njëri-tjetrin.Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjen: -Sijanërrugëteqytetit/fshatittonë? -Porrugëtelagjeskubanoni,sijanë?Lexohen situatat problemore dhe nxënësit u përgjigjen pyetjeve të tekstit.

Përforcimi: Vizatim,turiigalerisëNxënësit paraqesin me anë të vizatimit rrugën që bëjnë çdo ditë për në shkollë. Punimet më të mira

paraqiten në këndin e klasës.


Detyrë shtëpie. Shkruani në fletore emrin e rrugës ku banoni dhe emrat e rrugëve që njihni.

Llojet e rrugëve

ajrore(kalojnë mjetet e fluturimit, si:aeroplanët, helikopterët, teleferikët etj.)

detare(kalojnë mjetet e lundrimit, si: tragetet, nëndetëset etj.

tokësore(kalojnë mjetet rrugore, si: makinat, biçikletat, autobusët etj., si dhe mjetet hekurudhore, si: treni etj.)


144

?

Tema 3. Në rrugë duke ecur

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të thotë tri rregulla që sigurojnë jetën e njerëzve në rrugë. • Të shpjegojë me fjalë disa rregulla të qarkullimit rrugor.

• Të shkruajë tabela për rregullat e qarkullimit në rrugë dhe shenja rrugore.

Fjalë kyç: këmbësor, rregulla, shenja rrugore.

Mjetet: teksti, sinjalistikë e qarkullimit rrugor.

Aftësitë: të treguarit, të diskutuarit, të shkruarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Diskutim i ideve

Ndërtimi i njohurive Vëzhgo-diskutoPërforcimi Punë individuale

???

Parashikimi: DiskutimiideveDiskutohen pyetjet me nxënësit: -Sijanërrugëteqytetitsot? -Çfarëndodhnësenukzbatonrregullateecjesnërrugë? -Thonidisarregullatëqarkullimitrrugor.

Ndërtimi i njohurive: Vëzhgo-diskutoLexohen në tekst disa tabelëza të shkruara me rregullat në rrugë.Lexohen shpjegimet e disa shenjave për këmbësorët në rrugë.Në rrugë: Duhet të respektojmë rregullat e rrugës, sepse ato sigurojnë jetën tonë, të kalimtarëve dhe të automjeteve.

Përforcimi: PunëindividualeShkruani në copëza letre rregulla të qarkullimit rrugor. Vizatoni disa shenja për këmbësorët.


Detyrë shtëpie. Përshkruani rrugën kur vini në shkollë, duke theksuar sinjalet që ndeshni gjatë rrugës.

Tema 4. Jam i kujdesshëm me biçikletën time

?Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë për biçikletën e tij, duke treguar kujdesin kur e përdor atë. • Të shpjegojë domethënien e disa sinjaleve të ecjes me biçikletë.

• Të përshkruajë rrugën që bën me biçikletë.

Fjalë kyç: pedalim, rrugë çikliste.

Mjetet: teksti, sinjale të qarkullimit rrugor.

Aftësitë: të folurit, të shpjeguarit, të përshkruarit.

???


145

?


Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Bisedë

Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedim në grupePërforcimi Përgjigjju pyetjeve

Parashikimi: BisedëBisedohet me nxënësit: -Sanxënëskanëbiçikletatetyre? -Cilëtdinëtëpedalojnë? -Psethemisebiçikletaështëmjetshumëimirë? -Ç’sinjaletëqarkullimitrrugornjihni? -Ç’rregullazbatonikurecnimebiçikletë?

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimnëgrupeNdahen nxënësit në grupe. Çdo grup thotë disa rregulla të ecjes me biçikletë.Vizatoni disa shenja të ecjes me biçikletë. Përshkruaj rrugën që bën me biçikletë.Dëgjohen mendimet e secilit grup.Mësuesi/ja nxjerr para nxënësve disa shenja rrugore. Së bashku me nxënësit shpjegohen shenjat e

paraqitura, sipas grupeve përkatëse:

→ Kujdes! Fundi i pistës çiklistike.

→ Kujdes! Në zonë ka fëmijë që kalojnë.

→ Kujdes! Këtu nuk lejohet parkimi.

→ Kujdes! Ndalohet lëvizja me biçikleta.

→ Kjo është rruga ku kalojë biçikletat.

Përforcimi: Përgjigjjupyetjeve -Meçfarëmjetidotëdojetëvijenëshkollë? -Akarrugëtëpërshtatshmepërpatinat? -Çfarëdotëbëjeti,nësetëkërkohejmendimpërlëvizjenmebiçikleta,patinaetj.?


Detyrë shtëpie. Vizatoni disa sinjale të qarkullimit me biçikleta.


146

Tema. Rruga për në shkollë

?Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të gjejë vetë rrugën për në shkollë. • Të thotë disa rregulla që kanë të bëjnë më vajtjen në shkollë dhe kthimin në shtëpi. • Të diskutojë për 2 ose 3 shenja kryesore të tabelave të qarkullimit rrugor.

Fjalë kyç: orientim në rrugë, shenja rrugore, labirint.

Mjetet: tabela me shenja të qarkullimit rrugor, aparat fotografik, ngjyra, fletë të bardha.

??

Veprimtari zbatuese

1. Veprimtari fillestare:Fillohet ora me lojën labirint, secili nxënës ka përpara një fletë, ku gjen vetë rrugën që përshkojnë fëmijët për të vajtur në shkollë.Shpallen fitues nxënësit që kanë zgjidhur drejt dhe shpejt lojën.

2. Organizohet me nxënësit një ekskursion ku nxënësit do të vëzhgojnë:

- rrugën nga shkolla në shtëpi të një nxënësi,- objektet gjatë rrugës,- tabelat e qarkullimit rrugor,- automjetet që shohin gjatë rrugës,- ecjen e këmbësorëve,- rreziqet e mundshme.

Bëhen foto të ecjes së nxënësve gjatë rrugës dhe të objekteve të ndryshme.U drejtohen nxënësve pyetjet:

-Siorientohenipërtëmosngatërruarrrugën? -Cilatjanëdisangarregullateecjesnërrugë? -Cilatjanë2-3shenjakryesoretëqarkullimitrrugor?

3. Vizatoni dhe ngjyrosni në fletë të bardhë disa shenja të qarkullimit rrugor.



147

?

Tema 1. Autoportret

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë se është i/e veçantë nga të tjerët. • Të flasë për aftësitë që ka. • Të intervistojë veten nëpërmjet pyetësorit në tekst.

Fjalë kyç: unik, individualitet, aftësi.

Mjetet: teksti, pasqyrë, laps.

Aftësitë: të treguarit, të folurit, të intervistuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Diskutim paraprak

Ndërtimi i njohurive Punë në grupePërforcimi Intervisto veten

???

KAPITULLI IIIZHVILLIMI INDIVIDUAL DHE IDENTITETI

Parashikimi: DiskutimparaprakGjithsecili për një moment sheh veten në pasqyrë veç dhe, më pas dyshe me shokun e bankës.

-Çfarëshihninëpasqyrë? -Ajenitëgjithënjëlloj? -Angjasonitëpaktënmenjërinngashokëttuaj?

Ndërtimi i njohurive: PunënëgrupePlotësohen kartelat e tekstit të faqes 20 me + ose - .Lexohen kartelat nga disa nxënës: Ju ndryshoni shumë nga njëri-tjetri. Secili prej jush është i veçantë, i

pangjashëm në pamje, emër, sjellje dhe aftësi.

Përforcimi: IntervistovetenLexohet pyetësori i dhënë në tekst. Plotësohet me kujdes nga çdo nxënës.Dëgjohen disa nxënës se si e kanë plotësuar.


Detyrë shtëpie. Formuloni një pyetësor për shokun tënd.


148

?

Tema 2. Unë nuk jam siç isha vjet

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të dallojë ndryshimet te vetja, duke bërë krahasimet me vitet e kaluara. • Të tregojë ndryshimet që kanë ndodhur në rritjen dhe zhvillimin trupor të tij/saj. • Të hartojë listën e çudirave që kanë ndodhur në moshën e tij/saj.

Fjalë kyç: rritje, ndryshim, zhvillim, dije.

Mjetet: teksti, format A4, laps, foto të moshave të ndryshme.

Aftësitë: të krahasuarit, të dalluarit, të hartuarit.


Ndërtimi i njohurive Vëzhgo-krahasoPërforcimi Punë zbatuese

???

Parashikimi: DiskutimNxënësit nxjerrin mbi bankë fotot e sjella. - Krahaso veten se si ke qenë në mosha të ndryshme dhe si je tani. - Trego lojërat që të kanë pëlqyer atëherë dhe tani; ç’ke ditur të bësh dhe çfarë di sot?

Ndërtimi i njohurive: Vëzhgo-krahasoNjihen nxënësit me temën e mësimit.Lexohet pjesa: “Ç’ka ndodhur me Altinin?”.Tërhiqet vëmendja e nxënësit: - Unë jam një vit më i rritur. - Unë jam një vit më i ditur.Njihen nxënësit me fletoren e çudirave të Altinit: - Loja e parapëlqyer e Altinit. - Gjatësia e Altinit. - Pesha e Altinit. - Altini di të bëjë ...Lexohen situatat në tekst dhe nxënësit u përgjigjen pyetjeve të situatave.

Përforcimi: PunëzbatueseHartoni fletoren e çudirave sipas Altinit. Plotësoji ato që mundesh në klasë, ndërsa të tjerat përfundoji në

shtëpi.Komento vargjet e vjershës së Martës.


Detyrë shtëpie. Plotësoni fletoren e çudirave.


149

?

Tema 3. Eja të zgjedhim së bashku

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të lexojë situatat e dhëna në tekst, duke kuptuar rreth tyre. • Të listojë fjalët që duhen për të zgjedhur një shokë apo një shoqe. • Të shpjegojë zgjedhjet e tij, duke argumentuar pse-në.

Fjalë kyç: zgjedhje, bashkëpunim, marrëdhënie, sinqeritet.

Mjetet: teksti, fletë A4.

Aftësitë: të listuarit, të lexuarit, të shpjeguarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Shkrim i drejtuar

???

Parashikimi: DiskutimDiskutohet me nxënësit: -Ciliështëshokuaposhoqjajuaj? -Kushtakabërëzgjedhjen? -Çarëzgjedhjeshkebërëti?

Në drejtim Në veshje

Në ushqim Në profesion

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedojmëLexohen situatat e dhëna në tekst. Bisedohet rreth çdo situate.Të gjithë njerëzit bëjnë zgjedhje.Në veshje, ushqim, por zgjedhja më e vështirë është kush drejton një institucion. Bashkëbisedohet me

nxënësit rreth pyetjeve të tekstit.

Përforcimi: ShkrimidrejtuarShkruaj në fletore pse bëre zgjedhjen e atij ushqimi në restorant.Lexohen argumentet e nxënësve.


Detyrë shtëpie. Lexoni menynë e një restoranti dhe zgjidhni ushqimin që doni të hani. Shkruani pse bëtë pikërisht këtë zgjedhje.

Zgjedhje


150

?

Tema 4. Dikush ka më shumë nevojë se të tjerët

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë si i respekton të tjerët në raste të veçanta. • Të flasë për situatat problemore të dhëna në tekst. • Të përshkruajë një moment të caktuar kur ka pasur më shumë nevojë.

Fjalë kyç: përparësi, nevojë, rëndësi.

Mjetet: teksti, foto të ndryshme.

Aftësitë: të folurit, të diskutuarit, të përshkruarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Përshkrim

???

Parashikimi: Pyetja e ditës Shkruaj në tabelë: Njerëzit janë të lumtur kur ndihmojnë ata që kanë nevojë. -Siekuptonimesazhinqëpërcjellkjofjali?

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimNjihen nxënësit me temën e mësimit. Lexohen nga nxënësit situatat e dhëna në tekst. Bashkëbisedohet

rreth tyre duke dhënë argumente të ndryshme (lihen nxënësit të argumentojnë lirshëm).

- Njerëzit jetojnë në familje, shoqëri, në lagje, grupe të ndryshme. - Njerëzit nuk kanë të gjithë të njëjtat nevoja. - E rëndësishme është t’u japim ndihmë personave që kanë më shumë nevojë.

Përforcimi: PërshkrimPërshkruaj raste nga jeta jote: - Kur ti ke pasur më shumë nevojë në familje. - Kur një pjesëtar i familjes sate ka pasur më shumë nevojë se ti.


Detyrë shtëpie. Shkruani një të drejtë për dikë që ka më shumë nevojë.


151

?

Tema 5. Jam i përgjegjshëm

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë tri detyra që i takojnë atij. • Të diskutojë rreth përgjegjësive për veprimet dhe punët që bën.

• Të diskutojë rreth situatave të dhëna në tekst, nisur nga figurat.

Fjalë kyç: i përgjegjshëm, detyrë, përgjegjësi.

Mjetet: teksti, rregullorja e shkollës.

Aftësitë: të treguarit, të diskutuarit.


Ndërtimi i njohurive Lexo-plotësoPërforcimi Bashkëbisedim

???

Parashikimi: DiskutimparaprakDiskutohet me nxënësit: -Cilatjanëdetyratetuasinxënës? -Saipërgjegjshëmjepërtìkryerdetyratetua?Zbatimi i detyrave të ngarkuara kërkon përgjegjësi.

Ndërtimi i njohurive: Lexo-plotësoHapet teksti në faqen 28. Lexohen situatat e dhëna në tekst. Pas çdo situate, nxënësit plotësojnë me laps në tekst.

Situata 1. - Të bëj detyrat. - Të jem i sjellshëm.

- Të vij në orarin e duhur në shkollë.

Situata2. - Të pastroj dhomën time. - Të kujdesen për higjienën vetjake. - Të mos bëj zhurmë në klasë.

Përforcimi: BashkëbisedimBashkëbisedohet me nxënësit rreth situatave problemore të shoqëruara me figurat përkatëse dhe pyetjet e dhëna.Ftohet në klasë drejtoresha e shkollës për të treguar për përgjegjësitë që ka ajo në shkollë.


Detyrë shtëpie. Shkruani disa detyra në shkollë dhe shtëpi.

Situata3. - Të mësoj dhe të bëj detyrat. - Të laj dhëmbët në orarin e caktuar.

- Të kontrolloj dhëmbët te dentisti.

Situata 4. - Të mbaj pastër klasën. - Të vij nga shkolla në orarin e caktuar. - Të fle në orarin e caktuar.


152

?

Tema 6. Gjithçka në ndryshim

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të dallojë ndryshimet në një intervistë të dhënë në tekst, duke e krahasuar atë

me veten. • Të përmbledhë mendimet e veta për ndryshimet e shkollës së gjyshit me të tijën/sajën, duke plotësuar tabelën në tekst me shkrim.

• Të argumentojë rreth situatave të dhëna në tekst.

Fjalë kyç: ndryshim shoqëror, zhvillim.

Mjetet: teksti, foto nga vite të ndryshme të jetës.

Aftësitë: të dalluarit, të krahasuarit, të argumentuarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Krahaso

???

Parashikimi: DiskutimparaprakKrahasoni në foto veten tuaj, prindërit, gjyshërit. -Çfarëkandodhur?U tregohen nxënësve foto nga qyteti i Tiranës ose nga qyteti ku banoni. -Sikaqenë?Siështë?Sidotëbëhet?Gjithçka ndryshon me kalimin e kohës. Ndryshimi është në zhvillim.

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimHapet teksti në faqen 30. Krahasohen fotot e dhëna në tekst.Lexohet intervista e gjyshit dhe Altinit dhe vihet re ndryshimi. Në intervistë vendos dhe veten tënde.Bëni një përmbledhje tabelave të ndryshimit të shkollës së gjyshit me shkollën tuaj.Lexohen situatat e dhëna dhe argumentohet rreth tyre.

Përforcimi: Krahasoo Krahaso njeriun që nga lindja.o Krahaso librin që nga lindja në kohë të ndryshme.o Krahaso biçikletën me makinën.


Detyrë shtëpie. Përshkruani ndryshimin që keni pësuar gjatë këtyre viteve, shoqërojeni edhe me foto.


153

?

Tema 1. Të gjithë të barabartë

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë rreth situatave të dhëna në tekst. • Të argumentojë rreth situatave problemore, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.

• Tì trajtojë njerëzit në mënyrë të barabartë, pra, të mos bëjë dallime.

Fjalë kyç: barazi.

Mjetet: teksti, Konventa e të Drejtave të Fëmijëve.

Aftësitë: të argumentuarit, të reflektuarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Argumento

???

KAPITULLI IVINDIVIDËT, GRUPET, INSTITUCIONET

Parashikimi: DiskutimNxirret një nxënës para klasës, prezantohet para të tjerëve: • Si një vajzë/djalë i mbarë. • Si një shok/shoqe e mirë. • Si një talent në kërcim, pikturë etj. • Si një qytetar në Republikën e Shqipërisë.

Çdo fëmijë gëzon këto cilësi, pasi është i barabartë me të tjerët.

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimLexohen situatat e dhëna në tekst. Komentohen figurat e tekstit.Një fëmijë është edhe një bir, një shok klase apo skuadre, shtetas i shtetit që i përket.Njihen nxënësit me disa të drejta nga Konventa e të Drejtave të Fëmijëve.

Përforcimi: ArgumentoLexohen situatat problemore dhe diskutohet rreth tyre, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.


Detyrë shtëpie. Gjeni materiale për sukseset e moshatarëve tuaj në botë.


154

?

Parashikimi: Pyetja e ditësMësuesi/ja shkruan në tabelë pyetjen:

- A janë falja dhe toleranca vleranjerëzore?Nxënësit diskutojnë lirshëm rreth kësaj pyetjeje.

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimNjihen nxënësit me temën e mësimit: “Mes vlerash ndihem i vlerësuar”.Lexohen dhe komentohen figurat e tekstit.- Gjithçka që është e dobishme për njerëzit quhet vlerë.- Vlerat e pasurojnë njeriun.Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalën vlerë dhe së bashku me nxënësit bën lidhjet përkatëse.

i sjellshëm të mos gënjesh

i ndershëm

të jesh i të ndihmosh njerëzit njerëzishëm në nevojë

Përforcimi: ArgumentoNxënësit lexojnë situatat problemore në tekst, si dhe argumentojnë rreth tyre, duke iu përgjigjur pyetjeve në

tekst.


Detyrë shtëpie. Shkruani disa vlera njerëzore në fletore, veçoni vlerat e tua.

Tema 2. Mes vlerash ndihem i vlerësuar

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë se çfarë quajmë vlerë te njerëzit që na rrethojnë. • Të flasë për vlerat e njerëzve të ndryshëm.

• Të argumentojë situatat e dhëna, duke iu përgjigjur pyetjeve përkatëse.

Fjalë kyç: vlerë, dobi, sjellje.

Mjetet: teksti.

Aftësitë: të tregojë, të argumentojë, të dallojë.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Argumento

???

Vlerë


155

?

Tema 3. Të njohim kush na drejton

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë pse është krijuar shteti. • Të flasë për institucionet qendrore dhe vendore, duke bërë dallimin midis tyre. • Të përshkruajë organizimin e njerëzve sot, duke e krahasuar me kohët e lashta.

Fjalë kyç: shtet, bashki, komunë, shtetas, nëpunës, qytet, fshat.

Mjetet: teksti, pamje nga Bashkia e Tiranës ose pamje nga bashkia/komuna juaj.

Aftësitë: të treguarit, të përshkruarit, të reflektuarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Lojë e imagjinuar

???

Parashikimi: Diskutim paraprakNxënësve u paraqiten pamje nga Bashkia e Tiranës ose pamje nga bashkia/komuna ku banojnë.Pyeten nxënësit: -SiquhetkryetariiBashkisësëTiranës?Poibashkisë/komunëssuaj? -Sizgjidhetata? -Cilëtkanëtëdrejtënevotës? -Çfarëdotìkërkonitkryetarittëbashkisë/komunëssuaj?

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimLexohen në tekst rubrika Çfarëdotëmësoj?dhe pjesa e parë e mësimit. Qytetarët e rritur zgjedhin me votim: a. Kryetarin e Bashkisë b. Anëtarët e Këshillit BashkiakKryetari i Bashkisë/Komunës emëron nëpunësit e saj. Lexohen situatat problemore dhe bashkëbisedohet rreth tyre.

Përforcimi: LojëeimagjinuarNjëri nga nxënësit zgjidhet në rolin e Kryetarit të Bashkisë. Të tjerët i kërkojnë ata që i mungojnë në lagje,

shkollë apo shërbime të tjera publike. - Dëgjohen dhe mbahen shënim ankimet e nxënësve.- Vlerësimi i nxënësve.

Detyrë shtëpie. Rubrika Aktivitetiyt, në faqen 37 të tekstit.


156

Tema 4. Sa e vështirë është të jesh polic?!

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë për policët që njeh. • Të tregojë raste kur policët janë treguar miq të fëmijëve. • Të përshkruajë një polic për punën që kryen.

Fjalë kyç: polic, ndihmë, përgjegjësi, shërbim.

Mjetet: teksti, pamje nga policë të ndryshëm.

Aftësitë: të treguarit, të përshkruarit.


Ndërtimi i njohurive Diskutim Përforcimi Bashkëbisedim-vizatim i lirë

???

Parashikimi: BisedëMësuesi/ja shkruan në tabelë fjalën policia dhe bën plotësimet përkatëse.

e qarkullimit rrugor

e krimeve të rënda tatimore

doganore

Ndërtimi i njohurive: DiskutimLexohen situatat e dhëna në tekst dhe diskutohet me nxënësit.Policia dhe policët: - kujdeset për jetën e popullit; - për zbatimin e rregullave; - profesioni i policit është shumë fisnik dhe human (njerëzor); - policët miq të fëmijëve.

Përforcimi: Bashkëbisedim-vizatimilirëBashkëbisedohet me nxënësit rreth pyetjeve për çdo situatë të tekstit. 1. Tregoni raste kur policët kanë ndihmuar fëmijët apo njerëzit e tjerë. 2. Paraqit me vizatim një polic ose përshkruaje atë me fjalë.


Policia


157

Tema 5. Kam të drejta dhe detyra

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të dallojë të drejtat nga detyrat që i takon secilit. • Të argumentojë rreth situatave të dhëna, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit. • Të shkruajë katër të drejta dhe detyra që i takojnë.

Fjalë kyç: e drejtë, barazi, detyrë, përgjegjësi.

Mjetet: teksti, të drejtat nga Konventa e të Drejtave të Fëmijëve.

Aftësitë: të dalluarit, të argumentuarit, të shkruarit.



???

Parashikimi: Bisedë -Akanëtëdrejtatfëmijët?Thoni disa prej tyre. (e drejta për t’u argëtuar, për t’u shkolluar...) -Podetyra(përgjegjësi),akanëfëmijët? Përmendni disa prej tyre. (Të mësojë, të dëgjojë me vëmendje ...)

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimNjihen nxënësit me temën e mësimit. Lexohen pjesët në tekst dhe bashkëbisedohet rreth tyre.

• Fëmijët kanë të drejtë të argëtohen. • Fëmijët kanë të drejtën të kenë motër apo vëlla.

Lexohet në tekst përmbledhja e të drejtave dhe detyrave të fëmijëve.Lexohen situatat problemore të tekstit. Argumentohen nga nxënësit, duke iu përgjigjur pyetjeve në të

djathtë të çdo situate.

Përforcimi: ShkrimilirëShkruani në fletore katër të drejta dhe detyra që të takojnë ty.Lexohen nga nxënësit duke veçuar më të mirat. - Vlerësimi i nxënësve.


158

?

Tema 1. Pasioni im është ...

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë pasionin që ka. • Të gjejë veten në pasionet e dhëna në figurat e tekstit. • Të argumentojë rreth situatave problemore, duke shprehur mendimet e veta.

Fjalë kyç: pasion, dëshirë, ëndërr.

Mjetet: teksti, pamje të ndryshme.

Aftësitë: të treguarit, të argumentuarit, të vëzhguarit.



???

KAPITULLI VPRODHIMI DHE SHPËRNDARJA

Parashikimi: BisedëÇdo njeri ka pasionin e tij. Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalën pasion:

të fal kënaqësi

ëndërr dëshirë

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimLexohet në tekst “Pasoni te fëmijët”. Në figurat e tekstit është dhënë pasioni për të koleksionuar. Rretho

ku e gjen veten tënde. Vëzhgohen me vëmendje figurat. Lexohen situatat problemore bashkëbisedohet rreth tyre, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.

të mira të këqija

Përforcimi: ShkrimilirëShkruaj pasionin tënd dhe ndonjë pasion të keq që e ke vetë apo dikush tjetër.Dëgjohen me vëmendje nxënësit.- Vlerësimi i nxënësve.

Detyrë shtëpie. Hyni në faqet e internetit dhe sillni shembuj të pasioneve të njerëzve.

Pasioni

Pasionet


159

?

Tema 2. Nga prodhimi në treg

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të listojë prodhimet që shiten në treg. • Të dallojë profesionet, duke u nisur nga prodhimet dhe nga vendi ku prodhohen.

• Të argumentojë rreth situatave të dhëna, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.

Fjalë kyç: prodhim, profesion, treg, cilësi.

Mjetet: teksti, fletë formati A4, laps.

Aftësitë: të listuarit, të dalluarit, të argumentuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Identifiko

Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Diskutim

???

Parashikimi: IdentifikoListoni në një fletë formati prodhimet që shihni në treg. - perime - fruta - veshje - lodra • Aështëinjëjtëçmimiikëtyreprodhimeve?Pse? • Siquhennjerëzitqëshesinkëtoprodhime?

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimShihet me vëmendje fotoja e tekstit. Plotësohet tabela e dhënë në tekst: bukëpjekës, pastiçeri, bujk, blegtor, baxhoxhi, peshkatar, punëtor,

këpucar, rrobaqepës, pastruese rrobash.Për të përfituar një prodhim nuk mjafton një apo dy profesione, p.sh.: këpuca; kasapi - punëtori - stilisti - këpucari.

Përforcimi: DiskutimLexohen situatat në tekst. Diskutohet rreth tyre. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve për çdo situatë.


Detyrë shtëpie. Shkruani në fletore për shërbimet që u bën prodhimeve fshatari, shitësi.


160

?

Tema 3. Edhe ne mund të prodhojmë

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të prodhojë një vazo të thjeshtë me lule. • Të modelojë sipas udhëzimeve të dhëna në tekst. • Të përshkruajë vazon e përfunduar sipas modelit.

Fjalë kyç: punë, prodhim, kënaqësi.

Mjetet: lëvozhga veze, degë të holla, lule të thata, vazo e vogël, fjongo të holla, ngjitës.

Aftësitë: të prodhuarit, të modeluarit, të përshkruarit.


Ndërtimi i kuptimit Veprimtari praktikePërforcimi Diskuto-krahaso

???

Parashikimi: BisedëMësuesi/ja u drejton pyetjet nxënësve dhe bisedojnë rreth tyre. -Ajupëlqentëmodeloni? -Ç’mundtëmodeloni? -Ç’ndienikurprodhonimeduarttuaja?

Ndërtimi i kuptimit VeprimtaripraktikeMe mjetet e sjella në klasë, nxënësit modelojnë vetë një vazo me lule. Lexohen pesë hapat e dhënë në

tekst dhe, sipas tyre vepron secili nxënës.Vazoja me lule mund të punohet edhe në dyshe.

Përforcimi: Diskuto-krahaso- Vlerësimi i nxënësve. Nxënësit diskutojnë rreth modelimit të vazos dhe krahasojnë punët e tyre.

Detyrë shtëpie. Sillni për orën tjetër foto nga qytetet e Shqipërisë dhe pamje nga veprat e ndërtuara nga populli ynë.

Tema 4. Edhe ne mund të prodhojmë

? Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë për qytetet e Shqipërisë që ka vizituar. • Të tregojë përshtypjet e tij/saj nga qyteti mbresëlënës. • Të përshkruajë një udhëtim imagjinar në qytetet e Shqipërisë.

Fjalë kyç: punë, qytet, krahinë.

Mjetet: teksti, foto nga qytetet e Shqipërisë, foto nga veprat e ndërtuara nga dora e njeriut.

Aftësitë: të folurit, të përshkruarit, të treguarit.

??? Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Diskutim-ekspozim

Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Udhëtim imagjinar


161

?


Parashikimi: Diskutim-ekspozimNxënësit kanë sjellë foto nga qytetet e Shqipërisë dhe pamje nga veprat e ndërtuara nga populli ynë.

Nxënësit flasin për qytetet që kanë vizituar dhe mbresat që u kanë lënë këto qytete. Plotësohet një poster me pamje nga qytetet e Shqipërisë dhe një tjetër me veprat e ndërtuara nga populli ynë punëtor e heroik. (Nxënësit i ngjisin pamjet para klasës.)

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimLexohet me kujdes udhëtimi i pikës së ujit në qytetet e Shqipërisë.Përqendrohet vëmendja e nxënësit tek udhëtimi i Pikës së Ujit në këto qytete.Tiranë: ministritë, universitetet, autostrada, uzina e fabrika.Durrës: peshkatarë e detarë të zotë, anijet, tregtarët.Fusha e Myzeqesë: ara të mbjella me pambuk e perime.Vlorë, Sarandë: bregu shkëmbor, hotele, parqe të gjelbra.Gjirokastra: kalldrëme të bukura, mjeshtër të gdhendjes së gurit dhe ndërtimit të shtëpive.Tepelenë: hotele, fabrika e ujit të ftohtë.

Në veri të Shqipërisë malet e larta, liqenet, lumenjtë dhe hidrocentrale, lugina e kodrina të mbjella me drithëra e perime.

Bashkëbisedohet me nxënësit rreth vizitës së “Pikës së Ujit” në qytetet e Shqipërisë.

Përforcimi: UdhëtimimagjinarNxënësit mendojnë një udhëtim imagjinar në qytetet e njohura të Shqipërisë (me mjetin që dëshirojnë).

- Dëgjohen udhëtimet imagjinare të disa nxënësve.

- Veçohet më i miri.

Detyrë shtëpie. Krijoni një album me pamje nga Shqipëria.

“U nisa nga Tirana me makinën e babit. Makina ecte pa u ndierë gjatë autostradës. Në anët e autostradës shihja fushat e mbjella me grurë e perime. Fabrikat, hotelet dhe vilat e ndërtuara nga populli ynë punëtor. Më pas arritëm në Vorë. Ky qytet i vogël që ishte zgjeruar mjaft nga ndërtimet e shumta të ndërtuara nga njerëzit. Makina ecte dhe nga dritaret e saj nuk rreshta së vështruari fshatrat e gjelbëruara nga pemët e vreshtat e mbjella nga dora e njeriut. Arritëm në Durrës. U mrekullova nga deti që dukej nga autostrada...

Qytetet

Gjirokastër Kukës

Tiranë Durrës

Fier Vlorë

Sarandë Tepelenë etj.

Veprat

institucione toka të begata hotele

autostrada uzina

fabrika parqe

etj. hidrocentrale


162

?

Tema 5. Sa shumë ka ndryshuar teknologjia!

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të thotë shpjegimin e fjalësteknologji. • Të përshkruajë sipas kërkesës në grup, duke bashkëpunuar me njëri-tjetrin. • Të krahasojë mjetet e sotme me mjetet në të kaluarën, duke diskutuar rreth tyre.

Fjalë kyç: teknologji, zhvillim, përparësi.

Mjetet: teksti, pamje nga teknologjia.

Aftësitë: të përshkruarit, të shpjeguarit, të krahasuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Harta e mendjes

Ndërtimi i njohurive Punë në grupePërforcimi Lexo dhe përgjigju

???

Parashikimi: Harta e mendjesMësuesi/ja pyet nxënësit se si e kuptojnë fjalën teknologji.

Thuaj disa mjete teknike që kanë ndryshuar jetën e njerëzve.

Ndërtimi i njohurive: Punënëgrupe Grupi I do të përshkruajë një ditë në familje pa energji elektrike; Grupi II do të përshkruajë një ditë në qytet pa telefon; Grupi III do të përshkruajë një ditë në vendin tonë pa asnjë lloj gazete.

Dëgjohen me kujdes përgjigjet e çdo grupi. Lexohet konkluzioni në tekst.

Përforcimi: Lexo dhe përgjigjuLexohen situatat problemore në tekst (në faqen 51) dhe diskutohet rreth tyre, duke iu përgjigjur pyetjeve në

të djathtë. Komentohen edhe ilustrimet për secilën situatë.


Detyrë shtëpie. Renditni disa nga arritjet e teknologjisë.

Teknologjia

përpunim i lëndëve të para

përshkrimi i punëve sipas metoda punenjë radhe të caktuar

tërësia e punëve


163

Tema 1. Ngjasojmë dhe ndryshojmë

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë ngjashmëritë dhe ndryshimet me të tjerët.

• Të flasë për të përbashkëtat dhe për të veçantat e shembujve të dhënë në libër. • Të argëtohet duke zbuluar të veçantat dhe ngjashmëritë me një shok apo shoqe klase.

Fjalë kyç: komunitet, dallim, ngjashmëri, afërsi.

Mjetet: teksti, format A4.

Aftësitë: të dalluarit, të komentuarit, të argëtuarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Diagrami i Venit

???

KAPITULLI VIIDEALET DHE PRAKTIKAT SHOQËRORE

Parashikimi: DiskutimSecili prej nxënësve tregon dëshirat e tij në fusha të ndryshme, si p.sh.: në sport, muzikë, vallëzim, pikturë etj. Në bazë të këtyre nxënësit tregojnë ngjashmëritë dhe dallimet mes njëri-tjetrit.

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimHapet teksti në faqet 52-53.Vëzhgohen tabelat e plotësuara në tekst.

-SikanëvepruarmësuesjadheAltini?-Çfarëkanëzbuluarata?

Njerëzit jetojnë në familje. Çdo familje bën pjesë në lagje. Një grup lagjesh në qytet formojnë bashkinë,ndërsa në fshatkomunën. Të përbashkëtat dhe të veçantat e familjeve janë të ndryshme.

Përforcimi: DiagramiiVenitKrahaso veten tënde me shokun/shoqen, duke gjetur të përbashkëtat dhe tëveçantat me njëri-tjetrin.

tëpërbashkëtat - jemi në të njëjtën shkollë - jemi në të njëjtën lagje - jemi të dy/dyja biondë/e - etj.- Vlerësimi i nxënësve.

Unë Shoku/shoqja

- bëj pjesë në grupin e kërkimit- sytë i kam bojëqielli- etj.

- bën pjesë në grupin e pikturës- sytë i ka bojëkafe- etj.


164

Tema 2. Emri im është ...

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë për emrin e tij. • Të diskutojë rreth situatave të dhëna në tekst.

• Të flasë për vlerën e emrit të gjithsecilit.

Fjalë kyç: emër, identifikim, emër i mirë.

Mjetet: teksti, fletë A4, lapostila.

Aftësitë: të diskutuarit, të reflektuarit.


Ndërtimi i njohurive Lexo dhe përgjigju pyetjevePërforcimi Bisedë e lirë

???

Parashikimi: DiskutimparaprakSecili nxënës shkruan emrin e tij në një fletë formati me lapostila dhe e prezanton para klasës.Emri është i rëndësishëm për gjithsecilin nga ne, sepse tregon se kush jemi. Kur njeriu sillet mirë emri i

tij përmendet për mirë. (Emri mund të shkruhet mbi atë që e simbolizon), p.sh., Vjollca -mbi një lule vjollcë; Petriti - mbi një shpend etj.)

Ndërtimi i njohurive: LexodhepërgjigjupyetjeveLexohen situatat problemore në tekst dhe bashkëbisedohet rreth tyre, duke iu përgjigjur pyetjeve të dhëna.

Nxënësit shprehin mendimet e tyre për çdo situatë dhe reflektojnë (mendimet duhet të jenë të lira). (Mësuesi/ja duhet të aktivizojë me anë të këtyre situatave të gjithë nxënësit, në mënyrë që të nxënit të

realizohet për të gjithë klasën.)

Përforcimi: BisedëelirëNxënësit tregojnë historinë e emrit të tyre. -Cilitakavendosuremrin? -Çfarësimbolizonemriyt? -Atëpëlqenemriyt?Etj.



165

Tema 3. Ndodh çdo ditë

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë rreth paragjykimit. • Të tregojë raste kur vetë ose të tjerët kanë paragjykuar për arsye të ndryshme. • Të argumentojë rreth situatave të dhëna në tekst.

Fjalë kyç: paragjykim, gabim, dallim.

Mjetet: teksti, pamje nga jeta.

Aftësitë: të treguarit, të argumentuarit.


Ndërtimi i njohurive Lexo, përgjigjju pyetjevePërforcimi Bisedë

???

Parashikimi: DiskutimDiskutohet rreth fjalës së urtë: “Tjetrit mos i shiko gunën, por punën”. Lexohen pjesët e shoqëruara me pamje nga nxënës të ndryshëm. Bashkëbisedohet rreth tyre duke arritur

në përfundimet:- Kur dikë e përjashtojnë nga miqësia jonë për arsye të seksit, pamjes, racës apo mungesës së parave,

atëherë shfaqim një veti shumë negative të sjelljes sonë paragjykimin.- Është gabim të paragjykosh të tjerët, sepse të gjithë jemi të barabartë.

Ndërtimi i njohurive: Lexo,përgjigjjupyetjeveLexohet situata problemore në tekst (në faqen 57) dhe argumentohet rreth fjalive të dhëna, duke iu

përgjigjur pyetjeve përkatëse.Të diskutohet më gjatë rreth fjalisë: “Ti nuk e bën dot këtë se je vajzë”. -Amendonisepunëtjanëtëndarasipasgjinisë? (Pra, a themi ne puna e vajzave dhe puna e

djemve? - Jo) -Akapunëqëmundtìkryejnëvetëmvajzat? -Akapunëqëmundtìkryejnëvetëmdjemtë?Tregoni për situata konkrete nga jeta juaj e përditshme.

Përforcimi: BisedëPunohet me rubrikën “Aktiviteti yt”, në faqen 57 të tekstit. Trego fjalë të pahijshme që përdoren për të nënvlerësuar aftësitë e të tjerëve. Trego raste kur gruaja ka

çuar përpara shoqërinë me mendjen dhe fuqinë e saj.



166

Tema 4. Simbolet tona

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të dallojë simbolet kombëtare. • Të përshkruajë simbolet kombëtare. • Të vizatojë simbolet tona kombëtare.

Fjalë kyç: flamur, himni kombëtar, gjuha shqipe, figura kombëtare.

Mjetet: teksti, flamuri kombëtar, stema e republikës.

Aftësitë: të dalluarit, të përshkruarit, të vizatuarit.


Ndërtimi i njohurive BashkëbisedimPërforcimi Vizatim i lirë

???

Parashikimi: Stuhi mendimesh Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetje: -Cilatjanësimboletkombëtare?Në tabelën e zezë shkruhet fjala simbolet kombëtare dhe së bashku me nxënësit bëhen plotësimet e

duhura.

festat kombëtare flamuri

monumentet gjuha shqipe kombëtare

stema e Republikës

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimLexohet pjesa nga nxënës të ndryshëm.Komentohen figurat e tekstit: flamuri kombëtar, heroi ynë kombëtar Skënderbeu, gjuha shqipe, stema e

Republikës, monumentet kombëtare, festat kombëtare (28-29 Nëntori). - Simbolet kombëtare janë të shenjta. - Ato na bëjnë të ndihemi krenarë.

Përforcimi: VizatimilirëNxënësit vizatojnë sipas dëshirës një nga simbolet tona kombëtare.


SimboletkombëtareSimbolet

kombëtare


167

?

Tema 5. Është e drejtë të dëgjosh, të pyesësh, të flasësh

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të flasë lirshëm atë që mendon për shokët, mësuesen/in. • Të komunikojë me të tjerët sipas disa rregullave komunikuese. • Të diskutojë lirshëm rreth temave të ndryshme në grupe.

Fjalë kyç: diskutim, flasim, dëgjojmë.

Mjetet: teksti, pamje të ndryshme.

Aftësitë: të komunikuarit, të diskutuarit.

Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari KohaParashikimi Bisedë paraprake

Ndërtimi i njohurive Parashikimi me terma paraprakëPërforcimi Punë në grupe

???

Parashikimi:BisedëparaprakeBisedohet më nxënësit: -Çfarërregullashmbaniparasyshkurdiskutonimenjëri-tjetrit? • Flasim me radhë; • Dëgjojmë me vëmendje; • I japim rëndësi mendimit të shokut; • Themi mendimin tonë.

Ndërtimi i njohurive: ParashikimimetermaparaprakëMësuesi/ja shkruan në tabelën e zezë fjalët kyç të mësimit të ditës dhe jep shpjegimet përkatëse për

secilën fjalë:

- Lexohet pyetja në tekst dhe pastaj jepet mendimi rreth asaj. - Lexohen disa rregulla gjatë diskutimit në shoqëri. - Rregullat janë shoqëruar me foto përkatëse.

Përforcimi: PunënëgrupeNdahet klasa në dy grupe. Grupi I sa të lirshëm jemi kur flasim për mësuesit tanë. Grupi II fëmijët i mbrojnë dhe i duan kafshët.Gjatë diskutimit mbani parasysh rregullat e diskutimit.


Detyrë shtëpie. Përgjigjuni me shkrim pyetjeve të tekstit.

DëgjojmëDëgjojmëDiskutojmëDiskutojmë FlasimFlasim

Përqendrojmë vëmendjen te folësi

Shprehim mendimet tonaShkëmbejmë mendime


168

?

Tema 6. Komuniteti dhe fëmijët

?


Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë: • Të tregojë situata kur komuniteti ka ndihmuar fëmijë në nevojë. • Të diskutojë rreth situatave të dhëna në tekst. • Të flasë për organizata të ndryshme në mbrojtje të fëmijëve.

Fjalë kyç: mbrojtje, organizatë, pjesëmarrje.

Mjetet: teksti, foto të ndryshme.

Aftësitë: të diskutuarit, të reflektuarit.


Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigjePërforcimi Shpjegim-diskutim

???

Parashikimi: Stuhi mendimesh

të pafajshëm duhem mbrojtur

duhem kuptuar duhen ndihmuar

Tregoni situata kur fëmijët kanë pasur nevojë. -Sijanëndihmuarata? -Psejanëndihmuar?

Ndërtimi i njohurive: Marrëdhënietpyetje-përgjigjeLexohet situata e dhënë në tekst dhe diskutohet rreth saj. -Sidotëvepronitju? -Amendoniseprindërittuajdot’jupërkrahin? -Nëseatadotëlëkundeshin,çfarëargumenteshdotëpërdornit?

Përforcimi: Shpjegim-diskutimDiskutohet rreth fotove që janë në tekst (në faqen 63) dhe fotove të mësueses/it, që ka sjellë për këtë orë

mësimore.-Cilaështëdetyraekomunitetitnësecilinrast? o Fotoja e parë të falë dashuri duke dhuruar lule për gëzime të ndryshme;

o Fotoja e dytë të ndihmojë fëmijët në nevojë me para;o Fotoja e tretë të ndihmojë fëmijët në nevojë me ushqime.


Detyrë shtëpie. Gjeni materiale ku tregohet se cilat janë veprimtaritë e organizatave të ndryshme për mbrojtjen e fëmijëve.

Fëmijët

Documents

udhezues edukata 4 - Albasalbas.al/udhezuesat/udhezues edukata 4.pdf · Libër mësuesi për tekstin “Edukata shoqërore 4” 140? Tema 3. Unë jam pjesë e botës së madhe?? Zhvillimi