UD 1.2 - Anatomofisioloxía bucodental - · PDF filecomplexo dentino-polpar profedesanitaria.wordpress.com. cións células odontoblastos = dentinoblastos (emiten prolongacións na

UD 1.2 - Anatomofisioloxía bucodental

C

O

N

T

I

D

O

S

1. Cavidade oral = cavidade bucal2. Arcadas dentais = arcos dentarios3. Lingua4. Glándulas salivares5. Dentes:

• Clasificación-función• Estrutura• Sistema dentario:

o Tecidos dentarios Esmalte Dentina Polpa Cemento

o Tecidos peridentarios Ligamento periodontal Óso alveolar Enxiva

• Caras ou superficies dentais• Tipos de dentición• Táboa de erupción dentaria

profedesanitaria.wordpress.com

-1-

CAVIDADE ORAL


Inicio do tubo dixestivo(e do tracto respiratorio)


límite anterior = beizos(orificio = boca)


límite posterior

= itsmo das

fauces(boca→farinxe)


límites laterais = meixelasprofedesanitaria.wordpress.com

límite superior =

bóveda palatinaou

padal duro (2/3)

+

padal brandoou

veo do padal (1/3)


límite inferior = chan da boca


frenillo lingual

principalmente

músc milohioideo

as arcadas dentarias dividen a cavidade oral en 2 partes:

(1) vestíbulo bucal (2) cavidade oral


(1) vestíbulo bucal: frenillos labiais (superior/inferior)


padal duro

padal brando

úvula = campaíña

amígdala

línguaprofedesanitaria.wordpress.com

(2) cavidade oral propiamente dita

-2-

ARCADAS DENTAIS



Conxunto de dentes situados

nos seus correspondentes

alvéolos dentarios


arcadamaxilar superior

arcadamaxilar inferior

oumandibular

Temos 2 arcadas


1 5superiordereita

4 8inferiordereita

Temos 4hemiarcadas

ou cuadrantes

2 6superioresquerda

3 7inferior

esquerda

Dentadura definitiva (32)


Dentadura temporal (20)

-3-

LINGUA


Órganofibromusculoso



Mastigación Sentido do gusto

Deglución Fonación

Funcións da lingua



frenillo lingual

veas raninas

cara inferior da lingua


cara superior: papilas gustativas

= caliciformes


fungiforme


caliciforme

foliadas


filiformes

papilas gustativas = receptores sensoriais (gusto)


Ácido (foliadas)

Doce (fungiformes)

Salgado (fungiformes)

Amargo (caliciformes)


Filiformes = táctiles e térmicas

-4-

GLÁNDULAS SALIVARES



Producen saliva

Limpar os dentes e manter húmida a mucosa oral

Humedecer os alimentos e iniciar a dixestión dos sacáridos

Efecto protector fronte á carie (contén substancias tampón, que neutralizan os ácidos producidos polos microorganismos

acidóxenos a partir dos azucres)

Defensa fronte infeccións (contén enzimas e inmunoglobulinas)

Contribúe á remineralizacióndos dentes (contén sales minerales:

fosfato e calcio)


Funciónsda

saliva

Glándulassalivares maiores

(son todas pares)

PARÓTIDAS

• Drenan polo conduto de Stenon (na parede das meixelas, entre 1º e 2º molar superiores)

• Secreta 25% volumen total de saliva (principalmente líquida = serosa)

SUBMAXILARES ou SUBMANDIBULARES

• Drenan polo conduto de Wharton (na mucosa do piso da boca)

• Secreta 70% volumen total de saliva (mixta = mestura de serosa e mucosa)

SUBLINGUAIS

• Drenan a través de múltiples condutos, sobre todo no piso da boca

• Secreta 5% volumen total de saliva (principalmente mucosa)

Glándulas salivares menoresDistribuídas por toda a boca (palatinas, glosopalatinas, labiais, bucais, linguais)



conduto de Stenon

conduto de Wharton

condutos sublinguaiscarúnculas sublinguais


conduto de Stenon

(parótidas)



carúnculas sublinguais(desembocadura do conduto de Wharton,

drenaxe glánds submandibulares)

-5-

DENTES


cada dente é un

órgano



os dentes están aliñados nos

procesos alveolaresdos maxilares

sup e inf


maxilar superior


maxilar inferior = mandíbula



CLASIFICACIÓN FUNCIÓN

INCISIVOS cortan

CANINOS esgazan

PREMOLARES trituran

MOLARES moen


coronal


cervical

radicular

apical

coroa

colo

raíz

ápice

estrutura zona/rexión

CO

RO

AParte visible do dente (por fóra da enxiva)

Recuberta de esmalte

CO

LO

Límite entre coroa e raíz (NON é unha estrutura anatómica individualizada, senonque se corresponde coa unión cemento-esmalte)

RA

ÍZ

Parte oculta do dente, enclavada nos maxilares e articulada nunhas cavidadeschamadas alvéolos dentarios, mediante unha articulación especial chamadagonfose

O nº de raíces é sempre a mesma (hai dentes que teñen 1, 2 ou 3 raíces), agás noscasos de raíces supernumerarias (consideradas anomalías)

No extremo da raíz (ápice) hai unha pequena abertura (burato apical) a travésda cal os vasos sanguíneos e linfáticos e os nervios acceden ao interior do dente

Recuberta de cemento


sistema dentario

Tecidos dentarios

Tecidos peridentarios


ligamento periodontal

enxivaóso alveolar

esmalte

dentina

polpa

cemento


Tecidos duros• Esmalte• Dentina• Cemento

Tecidos brandos• Polpa







1. esmalte

Tecido adamantinado que recobre a coroa dental

Tecido + duro do organismo (tecido calcificado)


co

mp

osic

ión

92% hidroxiapatita = fosfato de calcio:

Ca3(PO4)2

Co flúor forma cristais de fluorhidroxiapatita (+ resistentes á carie)

5% auga

3% outros: proteínas, galactosa, lípidos, ferro, flúor, magnesio, sodio...




Imaxe de microscopía electrónica de alta resolución, corte transversal do esmalte dental




Prismas adamantinos en corte lonxitudinal e transversal



ca

ra

cte

rís

tic

as

Incoloro e transparente.

• A cor dos dentes (determinada xenéticamente) ven

definida pola dentina, que trasluce a través do esmalte.

Insensible (sen terminacións nerviosas) e

avascular.

Non ten capacidade de rexenerarse.

Semipermeable: importante previr a

desmineralización (carie), sensibilidade dental...



fun

ció

n

Protección da coroa dental

Ter en conta que o seu espesor varía: mínimo espesor nocolo, e vai aumentando progresivamente ata as cúspides,onde acada o seu espesor máximo:

• ± 2 mm nas pezas anteriores

• ± 3 mm nas pezas posteriores



Desgaste esmalte cervicalCAUSAS:

- Cepillado.

- Ácido endóxeno:

placa bacteriana, refluxo gastroesofáxico (RGE)...

- Ácido exóxeno:

viño, bebidas carbonatadas, vinagre, cítricos, augas de piscina cloradas, bebidas alcohólicas…


Perlas do esmalte (acumulación de esmalte ectópico unido á raíz do dente)

2. dentina


2º tecido + duro do organismo (tecido calcificado)

65%hidroxiapatita de calcio

25%coláxeno

10%agua



coláxeno intertubular

en feixes fibrosos


ca

ra

cte

rís

tic

as e

fu

nc

ión Responsable da cor dos dentes (amarelenta).

É avascular.

Atravesada en todo o seu espesor por condutos microscópicos,

chamados conductillos ou túbulos dentinarios, que

conteñen as prolongacións citoplasmáticas dos odontoblastos

(=dentinoblastos), células que:

• forman a dentina (aumenta grosor coa idade);

• conducen os estímulos que poden recibir os dentes.

Na súa parte interna forma unha cavidade chamada:

• cámara polpar na porción coronal;

• conduto ou canle radicular na porción radicular.

Alta elasticidade → protexe esmalte fronte posibles fx .




Microfotografía con microscopio electrónico de barrido. Vista da dentina dende interior da cámara polpar. 3,500 X


corte transversal corte lonxitudinal

conductillos dentinarios baleiros


Corte transversal

detalle dos dentinoblastos nos túbulos dentinarios

(corte transversal da dentina)


túbulos dentinarios e dentina

(corte transversal da dentina)



Dentina. Imaxes tomadas co microcopio de electróns do laboratorio Lamarx, da UNC e Conicet

conductillos dentinarios atravesados polas

prolongacións dentinoblásticas

Microfotografía coloreada



3. polpa

Tecido brando (non calcificado)

situado na cámara polpar

Dentina + polpa =

complexo dentino-polpar


co

mp

osic

ión

e f

un

ció

ns

células

odontoblastos = dentinoblastos(emiten prolongacións na dentina a través dos túbulos dentinarios)

síntese dentina

fibroblastos (tecido conxuntivo de consistencia xelatinosa)

forman a matriz, nutren a dentina, cicatrización

de feridas...

outras (linfocitos, macrófagos...) defensa

vasos

sanguíneos

vea e arteria, levan sangue a/dende dente

vasos e nervios penetran a través do burato apical,

situado no extremo da raíz, a partir do paquete vasculonervioso situado no fondo dos alvéolos

dentariosnerviostransmiten sensibilidade á dentina




odon

tob

last

os =

den

tin

obla

stos


4. cemento


Tecido duro (calcificado)

que recobre externamente a raíz do dente, cubrindo a dentina

55%hidroxiapatita de calcio

45%auga

ca

ra

cte

rís

tic

as e

fu

nc

ión

s Cor amarelenta.

Sen irrigación nin inervación (avascular einsensible).

Sintetizado polos cementoblastos.

Maior espesor na zona apical e menor na zonacervical do dente.

Unión esmalte-cemento = colo do dente.

Fixa o dente co óso alveolar, a través dostecidos de sostén.







ápice radicular


1. ligamento periodondal

Tecido conectivo que rodea a raíz

dental e a conecta co óso alveolar


óso alveolar

cemento

ligamentoperiodontal


corte transversal

fun

ció

ns: e

str

utu

ra

l e

pr

ote

cc

ión Sostén dos dentes mediante unha articulación tipo

gonfose, chamada articulación alveolodentaria

(entre cemento, ligamento periodontal e óso alveolar).

Amortiguan as forzas de mastigación (forzas oclusais), pois permite certa capacidade de desprazamento.


corte transversal

transmisión de forzas oclusais



corte lonxitudinal (fibras da enxiva)



2. óso alveolar

Parte do maxilarque contén os

alvéolos dentarios, onde se anclan as raíces dos dentes


óso alveolar

cemento

ligamentoperiodontal



Nos nenos, antes

do brote dentario,

non existe óso alveolar (aparece

co brote dos

dentes temporais)

Adquiere o seu máximo desenvolvemento cando se

instaura completamente a

dentición permanente e

mantense íntegro mentres

persistan os dentes en

posición e funcionantes

Coa perda dos dentes,

o óso alveolar

reabsórbese

3. enxiva

Parte da mucosa oral (tecido conectivo) que

rodea o colo dos dentes e cobre o óso alveolar


fun

ció

ns

Protexe raíz dental (evita paso de comida,irritacións...)

Axuda a soster os dentes


pa

rte

s

ENXIVA MARXINAL = LIBRE: porción NON adherida aodente.

SUCO XINXIVAL: espazo arredor do dente cunha profundidade deata 3 mm, que delimita a enxiva libre da adherida.

ENXIVA INSERTADA = ADHERIDA: continuación da libre,dende o suco xinxival ata a mucosa alveolar.





caras ou superficies dentais


VESTIBULAR

cara o vestíbulo da boca

premolares e molares


LABIAL


cara o vestíbulo da boca

incisivos e caninos

PALATINA


cara o interior da boca

maxilar superior

LINGUAL


cara o interior da boca

maxilar inferior

INTERPROXIMAIS


cara de contacto entre dentes veciños

MESIAL = ANTERIOR =DISTAL = POSTERIOR =

cara a liña mediaao contrario da liña media

liña

saxi

tal =

me

dia

l = m

esia

l

CARA OCLUSAL


cara para triturar/moer alimentos

premolares e molares

BORDE INCISAL


cara para cortar/esgazar alimentos

incisivos e caninos

tipos de dentición


O ser humano é

difiodonto

(ten 2 denticións ao longo da súa vida)


1ª dentición

Dentición temporal,

decídua ou de leite

Dentición mixta

2ª dentición

Dentición definitiva ou permanente


1ª dentición ou dentición temporal

Formación 6 – 7 semanas intraútero

Erupción 6 meses – 3 anos (± 6-12 m)

Total 20 dentes

2 IC x arcada2 IL x arcada2 C x arcada4 M x arcada

Espazos de deriva = diastemas

• Espazo entre dentes• Permiten aloxamento de dentes permanentes

(de maior tamaño que temporais)



dentición mixta

• Temporais + definitivos.

• Entre os 6 e os 12 anos.

• Secuencia:


1“moa dos 6 anos” (4)

= 1º molares permanentes (sen perder peza)

2 Recambio incisivos temporais por definitivos

3Recambio caninos e molares temporais

por caninos e premolares definitivos

2ª dentición ou dentición permanente

comeza coa

“moa dos 12 anos” (4)2º molares permanentes

remata coa

“moa do xuízo” (4)

cordais = 3º molares

• ≥ 18 anos• Poden faltar 1, varios ou todos

total 32 dentes

2 IC x arcada2 IL x arcada2 C x arcada4 P x arcada6 M x arcada



Táboa de

erupción

dental


Documents

UD 1.2 - Anatomofisioloxía bucodental - · PDF filecomplexo dentino-polpar profedesanitaria.wordpress.com. cións células odontoblastos = dentinoblastos (emiten prolongacións na