U N I V E R Z I T E T U N O V O M S A D U P O LJ O P R I V R E D N I F A K U L T E T

D E P A R T M A N Z A V E T E R I N A R S K U M E D I C I N U

Definicije ANESTEZIJA - (an - estos - figurativno, „bez osjećaja“ ili „izvan

osjećaja“) predstavlja medikamentozno izazvanu neosetljivostdela tela ili pak neosteljivost celog tela sa gubitkom svesti.

ANALGEZIJA - (grč. bezbolnost) – izostanak osećaja za bol, ali uz očuvanu svest OPŠTA ANESTEZIJA- GUBITAK SVESTI I SVIH OSECAJA

LOKALNA ANESTEZIJA – gubitak osećaja, bola, u određenomdelu ili regiji tela, uz očuvanu svest i budnost

NEUROLEPT-ANALGEZIJA- kombinacija sedativa i analgetika

DISOCIJATIVNA ANESTEZIJA- stanje anestezije, izdvojentalamokortikalni i limbički sistem, kataleptoidnostanje životinja

Istorijat 1800. Humphry Davy i Thomas Beddoes

– opisuju dejstva azotnog oksidula.

1844. Horacy Bunare zubar, uz pomoć azot oksidula vrši vađenje zuba.

1846. Oliwerr Wendel Holmes –hloroform anestezija.

1878. Humbert intravenska aplikacija hloral hidrata za anesteziju konja.

1885. Corning, kokain spinalna anestezija psa.

1899. Halsted, provodna – vodiljna anestezija kokainom.

Instrumenti za opštu anesteziju iz XIX veka

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Southworth_&_Hawes_-_First_etherized_operation_(re-enactment).jpg

Pre nego što počnem sa anestezijom moram da znam! Koga anesteziram? (mlada, zdrava, stara, bolesna,

životinja)

Koja operacija se izvodi (da li boli, koliko boli?), koliko traje!

Čime ću obezbediti:

Analgeziju

Miorelaksaciju

Hipnozu

HIPNOZA

MIORELAKSACIJA

ANALGEZIJA

NE POSTOJI NITI JEDAN LEK KOJI SAMOSTALNO MOŽE DA DOVEDE DO OVA TRI SVOJSTVA.

Zbog toga se koristi više lekova

A I BOLJE JE KORISTITI VIŠE LEKOVA U NIŽOJ DOZI NEG JEDAN LEK U VISOKOJ DOZI

Procena stanja pacijenta

ASA bodovanje (American Society of Anesthesiologists)

Ovaj sistem bodovanja ima za cilj procenu kliničkog i fiziološkog stanja pacijenta, a sve u cilju prilagođavanja vrste i doze anestetika radi bezbednijeg izvođenja operativnog zahvata).

Ovim sistemom bodovanja pacijenti se dele u pet grupa.

ASA I – Normalni, zdravi pacijenti

ASA II – Pacijenti sa blagim sistemskim oboljenjem

ASA III – Pacijenti sa ozbiljnim sistemskim oboljenjem(hronični opstruktivni bronhitis, kardio-pulmonalnisindrom, hronična oboljenja git-a)

ASA IV – pacijenti sa ozbiljnom sistemskim oboljenjemkoje konstantno ugrožava život.

ASA V – pacijenti za koje se ne očekuje preživljavanje unaredna 24 h.

Kardiološki pacijenti:

izbegavati acepromazin, ksilazin

Koristiti benzodiazepine u premedikaciji i etomidat u indukciji

Oboljenje bubrega, suspektna povreda glave

izbegavati ketamin

Preoperativna i intraoperativna briga o pacijentu Istorija bolesti

Klinički pregled

Laboratorijske analize

Determinisanje hirurškog rizika

Stabilizacija pacijenta

Transfuzija krvi

Upotreba kiseonika

Nadoknada tečnosti

Istorija bolesti Signalman

Ishrana

Fizička aktivnost životinje

Okolina

Podaci o oboljenjima, lečenju, vakcinaciji

Klinički pregled Opšti pregled pacijenta (tirjas, pregled sistema

organa),

Specijalni pregled pacijenta po potrebi

Laboratorijski nalazi KKS – kompletna krvna slika

Rbc, wbc, plt, ht, diferenc ks,

Testovi koagulacije krvi

Biohemijske analiza krvi

Gerijatrijski pacijenti, pacijenti sa sistemskim oboljenjim, sumnjivi slučajevi...

Opštimetabolizam

Funkcija bubrega

Electroliti JetraTiroidna

žlezdaPankreas

GLU (Glukoza)LDH (Laktat dehidrogenaza)CPK (Kreatinfosfokinaza)

BUN (Blood Urea Nitrogen)CREAT (Kreatinin)

NaKClCA

PHOS

ALP (Alkalna fosfataza)ALB (Albumin)GGT (Gamma-glutamil transpeptidaza)SGPT (Serum glutamat-piruvat transaminazaTP (Total Protein)CHOL (Holesterol)GLOB (Globulini)TBILI (Total Bilirubin)

T3(Trijodotironin)T4 (Tiroxine)

AMY(Amilaza)LIP (Lipaza)

Stadijumi opšte anestezije (Guedall, 1920)

I stadijum – stadijum voljnih pokreta uvod ili indukcija

Ovaj stadijum počinje davanjem anestetika, a završava se gubitkom svesti. Puls i disanje su ubrzani prisutni su svi refleksi, pojačano slinjenje te mokrenje i defekacija sa ponekad uoče.

II stadijum – stadijum ekscitacije, delirija, nevoljnih pokreta

Usled dejstva anestetika na koru velikog mozga dolazi ispoljavanja aktivnosti subkortikalnih struktura što se klinički ispoljava izraženim mišićnim tonusom (trzaji, grčenje), povraćanje, tahikardija, bronhospazam, povećanje krvnog pritiska, dispneja. Zenice proširene reaguju na svetlost.

III stadijum – stadijum hirurške anestezije

Nesvesno stanje, progresivno slabljenje refleksa, lagano i pravilno disanje

Prvi stepen – plitka hirurška anestezija, očne jabučice fiksirane, prestaje pupilarni refleks

Drugi stepen – srednje duboka hirurška anestezija, progresivna paraliza međurebarnih mišića.

Treći stepen – duboka hirurška anestezija, prisutno dijafragmatsko disanje.

IV stadijum – paraliza disanja

Depresija centra za disanje. Pad krvnog pritiska, zenice proširene, svi refleksi obamiru.

Fenomeni na očima Pokreti očne jabučice

Palpebralni refleks – gubi se za vreme drugog stepena trećeg stadijuma.

Kornealni refleks – gubi se brzo nakon palpebralnog. (izuzetak su konji)

Širina zenica – midrijaza tokom delirijuma posle mioza, midrijaza se javlja i u sklopu paralize disanja

Pupilarni refleks – nestaje za vreme hirurške anestezije

Ostali klinički uočljivi simptomi Muskulatura ekstremiteta – relaksirana za vreme

prvog stepena stadijuma hirurške anestezije, dok trbušna muskulatura, zadržava tonus sve do trećeg stepena.

Analni refleks – ima značaja u anesteziji konja

Otvaranje usta bez otpora – moguće je u stadijumu hirurške anestezije u svih pacijenata

Pedalni refleks

Digitalni refleks – ubod iglom u interdigitalni prostor, izostanak trzaja je znak duboke anestezije.

Anesteziološki protokol

PREMEDIKACIJA INDUKCIJA ODRŽAVANJE OPORAVAK

Premedikacija Podrazumeva primenu sedativa, opioida,

antiholinergika i dr. sa ciljem pripreme pacijenta za indukciju i održavanje anestezije.

Sedacija, analgezija, miorelaksacija, smanjenje lučenja pljuvačnih žlezdi, sprečavanje bradikardije, depresija refleksa, smanjenje peristaltike, prevencija povraćanja, smanjenje doze anestetika

Premedikacija Antiholinergici (parasimpatikolitici)

Atropin, glikopirolat

Deluju na postganglijske holinergičke završetke i antagonistički deluje na receptore acetilholina u glatkoj muskulaturi.

Sprečava stimulaciju vagusa, dovodi do ubrzanja frekvence srca, deluje antisijalogeno i smanjuje bronhijalnu sekreciju

Paralizira sfinkter i dilatator zenice

Izbegavati kod glaukoma i tahikardije

Glikopirolat sporije deluje ali je dejstvo duže, ređe dovodi do tahikardije i aritmija, bolje sprečava slinjenje.

Doza atropina psi i mačke, 0,02-0,04mg/kg parenteralno.

Možemo ga dati i u toku anestezije.

Premedikacija Sedativi

Fenotijazini: acepromazin

Tiazini (agonisti α2 receptora): ksilazin, detomidin, romfidin, medetomidin,

Benzodiazepini: diazepam, midazolam, zolazepam

Opioidi: morfin, metadon, fentanil, tramadol, butorfanol, buprenorfin.

Acepromazin Acepromazin antagonist postsisnaptičkih receptora

dopaminski (D1, D2, D3 D4 -), serotoninski receptori (5-HT1 and 5-HT2, anxiolitik, antidepresiv i antiagresiv, pad krvnog pritiska, sedacija

Histaminski centralni receptori (H1-receptori, sedacija, antiemeza, vertigo, pad KP.

alfa1/alfa2-receptors (antisimpatomimetik, pad KP, refleksna tahicardia, vertigo, sedacija, hipersalivacija

muskarinski (holinergički) M1/M2-receptori (causing anticholinergik, suva usta, zamućen vid..tahikardija

Dejstvo dugo traje

Nema analgetički učinak

Indukcija

Indukcija ili uvod u opštu anesteziju

indukcija ustvari predstavlja kratkotrajnu anesteziju koja omogućava intubaciju preko gubitka refleksa gutanja.

Nakon indukcije nastavlja se sa održavanjem anestezije

Indukcija Indukcija je uvek intravenska

Izopropilfenoli: propofol

Disocijativni anestetici: (ketamin, tiletamin)

Karboksilirani imidazoli: etomidat

Barbiturati: pentobarbital, tiopental

Propofol Deluje brzo i kratkotrajno

Uljna emulkzija sojinog ulja

Potencira učinak GABA

Nije analgetik

Snizuje intrakranijalni pritisak

Doza održavanja 0,15-0,4 mg/kg i.v.

Ketamin Disoc opšti anestetik

NMDA antagonist

Disocijacija neokorteksa i talmusa

Ne izaziva depresiju nego prekid prenosa signala

Pojačan mišićni tonus, očuvani refleksi

Dobra somatska analgezija, slaba visceralna analgezija

Kod pasa se metaboliše u jetri a izlučuje bubrezima

Kod mačaka se ne metaboliše u jetri nego se nepromenjen izlučuje bubrezima

Etomidat Potpomaže dejstvo GABA

Minimalna supresija kardiovaskularnog sistema

Nema analgetička svojstva

Metabolizam u jetri a izlučivanje bubrezima

Održavanje opšte anestezije Povremeno dodavanje anestetika i drugih

medikamenata intravenski.

Kontinuirana i.v. infuzija sa dodatim anestetikom i sedativom (TIVA Total IntraVenous Anesthesia)

Održavanje anestezije inhalacijom, smese inhalacionog anestetika i vazduha, preko aparata za inhalacionu anesteziju.

Inhalaciona anestezija

Prednosti

Ne metabolišu se ili slabo (pogodno kod insuficijencije organa)

Eliminišu se preko nepromenjeni preko pluća

Dejstvo brzo nastaje ali i prestaje

Nedostatci

Cena opreme i održavanja

Deluju i na osoblje u sali

Inhalacioni opšti anestetici Lako isparljive tečnosti (1 ml tečnosti =183 -227 ml gasa)

Ne deluju preko receptora nego nespecifičnim mehanizmima na lipidnom sloju membrane nervne ćelije

MAC – minimalna alveolarna koncentracija

Halotan

Izofluran

Sevofuran

Aparat za inhalacionu anesteziju

Svrha, funkcija, korišćenje, održavanje

Svrha Dostavljanje do pacijenta smese kiseonika i

inhalacionog anestetika u tačno određenoj koncentraciji

Odvod izdahnutog vazduha

Endotrahealni Tubusi

Fleksibilni postavljaju se u dušnik Dovode smesu gasa od mašine do pluća Prednosti

Kontrola disajnih puteva Precizna administracija anestetika Prevencija aspiriranja sadržaja u pluća Monitoring disanja

Tipovi Endotrahealnih tubusa

Murphy tubusi (A, C,D) Pre završetka imaju maleni otvor tzv oko Balončić za naduvavanje da u potpunosti dihtuje u

dušniku •A. Silikonski•C. PVC• D. Crvena guma

Obični tubusi (B) Bez rupe sa strane i balona Ptice, reptili

Osobine endotrahealnih tubusa

Materijali PVC: providan i čvrst Crvena guma: fleksibilna, manja traumatizacija ali moze da

kolabira Silikonski: savitljivi, snažni, mala iritacija, ne kolabiraju.

Dužina Standardna dužina Često su označeni skalom da bi znali kolika je dužina u pacijentu

Promer Meri se unutrašnji prečnik 1 mm do 30 mm

Delovi endotrahealnog tubusa

Prema pacijentu(i) Prema mašini (c ) Konektor( D) balon ( H) Pilot balon (b) i

ventil (a) Murphy oko- J

Laringoskopi

Koriste se da se larinks vizuelizuje prilikom postavljanja tubusa (pas, mačka)

Delovi Drška sa baterijama Metalni nastavak za spuštanje jezika i epiglotisa Izvor svetla za osvetljenje ždrela

Veličine Male životinje a 1 do 5; velike životinje i do 18-inča

Tipovi Millerovi nastavci A, C, E McIntosh nastavciB, D, F

Maske

Konusnog oblika Za primenu anestetika bez intubacije Uglavnom kod veoma malih životinja Plastične ili gumene

Komore za anesteziju

Prozirne poput akvarijuma Manje divlje i agresivne životinje

Aparat za anesteziju

Isporučuje zadatu zapreminu gasa (kiseonik i anestetik) u precizno određenim odnosima

Principi rada aparata za anesteziju

Gas nosač: kiseonik ili azot oksid o Tečni anestetik: isparava u isparivaču Mešanje gasova Dostava smeše ga sa do pacijenta Odvodjenje gasova od pacijenta i izbacivanje u

spljašnju sredinu ili reciklaža i ponovno korišćenje (rebreathing)

Delovi aparata za anesteziju

Boca sa gasom pod pritiskom Isparivač anestetika Sistem za disanje

(rebreathing ili nonrebreathing)

Sistem za odvod iskorišćenog gasa

Delovi aparata za anesteziju

Delovi aparata za anesteziju

Kiseonik Koristi se u koncentraciji od najmanje 30% Nivo neophodan za održavanje

metabolima Kao nosač anestetika

Boce pod pritiskom Velike količine gasa E boce (male), priključene direktno na

aparat za anesteziju H boce (velike), udaljene od aparata

priključuju se na vodove za kiseonik

Delovi aparata za anesteziju Kontrolni ventil

Na vrhu boce Otvaranje zatvaranje (E)

Reduktor pritiska (B) Redukuje pritisak izlaznog gasa na prihvatljiv nivo

Merač pritisak gasa u boci Merač pritisak gasa u sistemu aparata za

anesteziju D

Mere opreza

Zapaljivost Visok pritisak Specifični navoji Skladištenje Kodiranje bojama

Kiseonik : zelena (SAD) ili bela (Evropa i Kanada) Azotni oksid: plava Medicinski vazduh: Žuta (SAD) ili crno -bela (Evropa i

Kanada) Ugljen dioksid: siva

Merač pritiska u boci

Pokazuje pritisak preostalog gasa u boci, kada se spusti na kritčni nivo gas treba dopuniti. Kilopaskali (kPa) (Evropa i Kanada) uu u SAD u PSI

(pounds per square inch)

Obeležiti tank sa etiketom: prazan, pun ili u upotrebi

Rezervni tankovi

Reduktor pritiska

Redukuje pritisak gasa na konstantnu vrednost od 275-456 kPa (40-50psi)

Merač pritiska u sistemu za anesteziju

Pokazuje vrednost pritiska gasa između reduktora pritiska i protokmera

Potrebna vrednost je 275-456 kPa (40-50psi)

Protokmer

Pokazuje protok gasa u sistemu u vrednosti (L/min)

Redukuje pritisak gasa na 100 kP (15 psi) Specifično za svaku vrstu gasa Protok gasa odredjuje anesteziolog

Ulazni port isparivača

Mesto gde gas (obično kiseonik) ulazi u isparivač iz protokmera

Isparivač anestetika

Pretvara tečni anestetik u gasovito stanje Dodaje kontrolisanu količinu anestetika u gas

nosač Količina anestetika se može menjati regulatorom Mešavina gasa i anestetika napušta isparivač kroz

izlazni otvor Ova mešavina se naziva svež gas i transportuje se

u jedinicu za disanje

Tipovi isparivača

Neprecizni isparivač Prevaziđen Retko se koristi

Precizni isparivač Veoma precizno dozir zadatu kličinu anestetika Doziranje je u %

Upotreba isparivača

Posebni isparivač za svaki anestetik Izofluran = ljubičasta Sevofluran = žuta Halotan = crvena Desfluran = plava

Indukcija i održavanje Izofluran = 3-5% indukcija; 1.5-2.5% održavanje anestezije Sevofluran = 4-6% indukcija; 2-4.5% održavanje anestezije Desflurane = 10-15% indukcija; 8-12% održavanje anestezije

Precizni isparivač

Ventil za dostavu kiseonika (flushing 02)

Isporučuje kratkotrajno, veću količinu kiseonika koji zaobilazi protokmer i isparivač i ide direktno do pacijenta

Koristi se da napuni kesu za disanje, da dovede čist kiseonik do pacijenta ili

Da razredi anestetički gas na kraju anestezije Nikada se ne koristi kod sistema bez recirkulacije

Jedinica za disanje

Dovodi mešavinu gasa i anestetika do pacijenta Sprovodi izdahnuti gas od pacijenta Rebreathing (ponovno udisanje, reciklaža) ili

non-rebreathing (bez ponovnog udisanja)

Rebreathing (ponovno udisanje) sistem

Cirkularni zatvoreni sistem Ne koristi se kod veoma malih pacijenata (male

mačke, čivava) Ugljen dioksid se uklanja absorbensom soda lime Ekspirirani vazduh se ponovo inhalira nakon

dodavanja kiseonika i anestetika

Rebreathing (ponovno udisanje) sistem Tok gasa:

Inhalationi jednosmerni ventil →Inhalaciona cev → pacijent → Ekspiratorna cev →ekspiratorni jednosmerni → absorbens ugljendioksida→

disajni blon → ventil za popuštanje pritiska →manometar → Inhalacioni jednosmerni ventil

Rebreathing (ponovno udisanje) sistem

Zatvoreni rebreathing sistem Ventil za popuštanje pritiska (Pop-off valve) je u

potpunosti ili skoro zatvoreni protok kiseonika je malen.

Uglavnom kod velikih životinja

Poluzatvoreni rebreathing sistem Ventil za popuštanje pritiska je otvoren a protok

kiseonika je značajan Višak vazduha se odvodi u sistem za uklanjanje

Delovi Rebreathing Sistema

Jednosmerni inspiratorni ventil Jednosmerni ekspiratorn ventil Balon rezervoar Ventil za popuštanje pritiska Pop-off (pressure

relief) valve Adsorbens ugljendioksida Manometar pritiska Cevi za disanje Y-nastavak

Delovi Rebreathing Sistema A -Jednosmerni inspiratorni

ventil C -Jednosmerni ekspiratorn

ventil E - Balon rezervoar B- Ventil za popuštanje pritiska

Pop-off (pressure relief) valve F -Adsorbens ugljendioksida Manometar pritiska G - Cevi za disanje Y-nastavak

Jednosmerni ventili

Kontrolišu smer protoka vazduha Inspiratorna Ekspiratorna Otvaraju se i zatvaraju skladno sa disajnim

pokretima životinje što se primeti na prozorčetu ventila (u zavisnosti od modela)

Ventil za popuštanje pritiska (Pop-off Valve, exhust valve)

Ukoliko se u sistemu za disanje pritisak poveća iznad zadatog on se automatski otvara i odvodi višak gasa

Respiratorni balon

Elastičan rezervoar gasa Indikator dubine i frekvencije

disanja Potvrda pravilne intubacije Manualna ventilacija kod

hipoventilacije

Različite veličine: 500 mL to 30 L Idealna veličina je 60ml/kg

telesne mase

Absorbens ugljen dioksida

Absorbent u granulama kalcijum hidroxid Voda, natrijum hidroksid, kalijum

hidroksid, kalcijum hlorid, kalcijum sulfat Granule reaguju sa CO2 i stvarase

kalcijumkarbonat Stvara se toplota i voda kao proizvod

reakcije pH opada tokom upotrebe Granule se koriste 6-8h, postaju tvrde što je

znak da ih treba menjati Menjaju boju iz bele u roze ili drugu u

zavisnosti od anestetika Kada ½ ili 1/3 granula promeni boju

zameniti ih

Manometar pritiska

Očitava vrednost pritiska u cevima za disanje Jedinice su u (cm H2O), (mm Hg), ili

kPa Visok pritisak moze izazvati dispneju,

oštećenje plućnog parenhima ili pneumotoraks

Cevi za disanje i Y-nastavak

Cevi za disanje Sprovode gas do pacijenta Spajaju jednosmerne valvule i Y nastavak Tri dimenzije: 50 mm, 22 mm i 15 mm prečnik

Y-nastavak Povezuje cevi za disanje sa maskom ili endotrahealnim

tubusom

Non-rebreathing SistemiMapelsonov sistem

Poluotvoreni sistem Kod veoma malih pacijenata (<2.5 kg) Vazduh koji se izdahne se ne vraća u sistem Izdahnuti gas se odvodi u kontejner za sakuplajnje gasa Ne sme se ispuštati u prostoriju zbog osoblja Svež gas se dovodi direktno iz isparivača Ne koristi se absprbens CO2 U ovom režimu se ne sme koristiti dugme za dostavu kiseonika

(O2 flushing)

Rukovanje aparatom za anesteziju

Dnevne inspekcije Kiseonik i anestetik nivo Curenje

Postoje veliki i mali aparati za anesteziju Mali aparati <150 kg Veliki aparati 150 kg

Izbor disajnog sistema

Na osnovu velične pacijenta Non-rebreathing <3kg rebreathing >7 kg

Ali i Cene ( non rebreathing troše više gasa) Kontrola dubine anestezije (je brža kod nerebreathing) Produkcija otpadnog gasa je veća u nonrebreathing Rebreathing sistem gas je topao i vlažan ne suši

sluzokožu

Mehanička potpora disanju U toku operacije ponekad je potrebno mehanički

ventilirati pacijenta To se uvek radi ukoliko se primenjuju

neuromišićni blokatori U te svrhe koristi se respirator Podešavanje volumena, frekvencije i dr.

Mehanička potpora disanju Fiziološka frekvencijadisanja: pas 8-14, mačka 10-

14, 6-10 konj, 8-12 mali preživari Disajni volumen: pas 10-20 ml/kg Minutni volumen 150-250 ml/kg/min Pritisak za vreme udisaja 10-20 cm H2O Trajanje udisaja pas 1-1,5 sec, konj 1,5 -3 sec

Specifičnosti anestezije kod domaćih životinja

Goveda

Opšta anestezija se retko koristi

Zbog specifičnosti digestivnog sistema, rekumbentni položaj bi veoma brzo doveo do naduna

Zbog toga se operacije rade na govedima koja su u stojećem stavu ili u boksu za fiksaciju

Lokalna anestezija + sedacija

Sedacija

Lokalna anestezija

Na slici distalna paravertebralna anestezija (Magda postupak)

Anestezija konja Temperamentne životinje

Manji hirurški zahvati: sedacija + lokalna anestezija

Veći zahvati: Opšta anestezija

Intravenska

Inhalaciona - klinika

Način fiksacije na terenu

Berlinska metoda obaranja

Terenska metoda obaranja

Improvizacija strunjače

TIVA – Total IntraVenuos Anesthesia

Priprema za operaciju Preoperativna priprema životinje

Priprema mesta, lekova, opreme, osoblja

ANESTEZIJA

Premedikacijamg/kg/iv

IndukcijaMg/kg/iv

Održavanjemg/kg/iv/min

Ksilazin 1,0 Ketamin 2,2 Ketamin 0,03

Midazolam 0,06 Midazolam 0,06 Ksilazin 0,016

Midazolam 0,002

ODRŽAVANJE ANESTEZIJE

Vreme (min)

Parameteri

5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90

Puls

28 34 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28

Kvalitet pulsa 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 3 3

Disanje/min 8 10 8 9 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

Tip disanja c c d d d d d d d d d d d d d d d d

VPK/sec 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Palpebralni refleks

+ + + + - + + + + + + + + + - + + +

Kornealni refleks

+ + + + - - - - + + + + + + + + + +

Nistagmus

pokreti glave - - - - - - - + - - - + - - - - - -

Bolus

ketamin/

midazolam

- - - - - - - + - - - + - - - - - -

Tabela 2. Kardiopulmonalni parametri i refleksi.

c – kostalno; d – dijafragmalno, (kvalitet pulsa 0 = odsutan, 1 = teško palpabilan, 2 =

lako palpabilan, 3 = pun puls).

Psi i mačke Premedikacija, indukcija, održavanje....

Intravenska anestezija

Inhalaciona anestezija

Lokalna anestezija (epiduralna za ortopedske zahvatena zadnjem ekstremitetu, vodiljne anestezije na glavikod ekstrakcije zuba).