GÜNCEL16 Kısa haberler

İÇİNDEKİLER

HAVA YOLU

HABERLER

ANALİZ

30 Türkiye’den UITM çıkarması

26 Kısa haberler

44 Belma Toprak: Bu turlar kendinizi özel hissettirecek

34 İstanbul’da ibre yükselişte

38 Yenileme için teşvik alan olmadı

36 Doluluk artışı para kazandırmadı

40 Cem Tanyeri: Flynas Türkiye’de 6 yılda 8 kat büyüme kaydetti

42 Sosyal medyada tasarımın önemi

4234

30

46DOSYARENOVASYON TAKVİMİ

Anfaş Fuarcılık 73AntiSlip 43Atlantik Makina 39Bluesat 8-9Canovate 41Demo Ö.K.İ-3Designo&Ar 55Detay 29DK Tekstil 67Empero 4-5Fagor 13Frenox 14Galeri Kristal 33

İnoksan 19-A.KKale Kilit 21Makpa Dış Tic. 45MEIKO 27Mode Proje Yönetim 53Öztiryakiler 23-63Paşabahçe 25Sealedair 11Sirha 37Technogym 17Tripa 6-7Türkiye İş Bankası 35Tüyap Palas A.K.İ

TÜROB Adına İmtiyaz SahibiTimur Bayındır

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü:Yılmaz Keleş

Yayın Kurulu:• Timur Bayındır • Müberra Eresin• Armin Zerunyan • Kasım Zoto

• Ayhan Hacıbektaşoğlu • Levent Erdoğan • Eşref Yıldırım

• Aslı Aktürk Pehlivanlar • Dr. Faik Öztunç• Hediye Güral Gür • Orkun Petekçi

• Ziya Cihan • Can Göktaş• Taner Yallagöz • Murat Yumak

Yönetim Yeri Adresi

TÜROB(Türkiye Otelciler Birliği)

Cumhuriyet Cad. Pak Apt.No: 30 Kat 6 D: 12 Harbiye (Divan Oteli Yanı)

34437 Şişli - İstanbul

Yapım

Gürsel Mah. Özoğul Cad. No: 4/ 3 A 34400 Kağıthane İstanbulTel: 0212 320 20 38 / 48www.turizmajansi.com

Yazı İşleri Müdürü Yılmaz Keleş

yilmaz@turizmajansi.comBircan Güzel

editor@turizmajansi.com

ReklamSaruhan Paizanoğlu

saruhan@turizmajansi.comHüseyin Bucak

huseyin@turizmajansi.com

Katkıda BulunanlarAli Gülmez ( Grafik)

BaskıKarakış Basım

2. Matbaacılar Sitesi 1BF1 Topkapı - Zeytinburnu - İstanbul

Tel: 0212 544 58 20

Yayın TürüAylık dergi- yerel süreli yayın

Basılan ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir. Bu dergide yer alan

yazı ve fotoğraflar kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

27 EKİM 2017

REKLAM İNDEKSİ

TEDARİK

MAKALE

İNSAN KAYNAKLARI

YATIRIM

76 Ahmet Gürkaynak: İnovasyon ve Ar-Ge’ye daha çok yatırım yapılmalı

74 Booking.com’dan sonra otel web sitelerinin geleceği

77 Upster serisi ile üstün yıkama teknolojisi

78 Kısa haberler

64 Hilton Garden Inn, Kocaeli Şekerpınar’la Türkiye’deki büyümesini sürdürüyor

70 Tasarımın hikayesi yeniden yazıldı The Ritz-Carlton İstanbul

70

76

64

EKİM 2017 15

BAŞKANDAN

E konomi Bakanlığı tarafından 2017 yılı Ağustos ayına ait verilen ‘Yatırım Teş-vik Belgelerinden’ hareketle yaptığımız araştırmaya göre; Ağustos 2017’de ülke genelinde toplamda 11 şehirde 12 yeni otel projesi teşvik belgesi aldı.

Söz konusu yatırımlar için toplamda 185.9 milyon TL harcanacak. Geçen yılın aynı ayında yine 11 ilde toplam 3 bin 303 yataklı 17 otel projesi 326.9 milyon TL’lik teşvik başvurusu yapmıştı. Buna göre yatırımların parasal tutarında aylık bazda yüzde 43 gerileme yaşandı. Ağustos 2017’de yatırım teşvik belgesi alan otel ve yatak sayı-sında da geçen yıla göre düşüş yaşandı. Geçtiğimiz yılın ağustos ayına göre yatak kapasitesi 3.303’den 2.732’ye, ek istihdam ise 892’den, 755 kişiye düştü. Yatırımların tamamlanması ile yatak kapasitesi 2 bin 732 adet artacak. Ağustos 2017’de reno-vasyon teşviki alan olmadı.

Yıl başından bu yana renovasyon için yapılan başvuru sayısı ise 25’te kaldı. Bu son derece az bir sayı. Halbuki Antalya, İstanbul, Aydın ve Muğla’da otel stokunun ye-terliliği ve yıpranma süreci göz önüne alınmalı ve bu illerimize verilecek teşvik bel-gelerinde yeni yatırımlar yerine daha çok mevcut yatırımların modernizasyonu ve renovasyonu yönünde düzenleme yapılmalı. Renovasyon teşviklerinin halen çok sı-nırlı kalması ve bu teşviklerin yeterli imkanlarda sunulmaması, konaklama sektörünü asıl ihtiyacından uzaklaştırarak, daralan pazardaki payı daha da küçültüyor. Otel yatırımlarının verimli ve sürdürülebilir olması için sektör kuruluşları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı birlikteliğinde ‘Yatırım İzleme Kurulu”’ oluşturulması için çağrımızı yineliyoruz. Oluşturulacak kurul ile teşvik sisteminin revize edilerek yeni turizm yatırımlarının Anadolu illerimize yayılması, yıpranma sürecine giren tesislerin ise yenilenmesi konusunda ses getirecek ve yatırımcıları cesaretlendirecek düzenle-melerin yapılacağını öngörüyoruz.

İyi bir ay geçirmeniz dileğiyle...

Yenileme yatırımlarına ağırlık verilmeli

İŞ ORTAKLARIMIZSPONSORLARIMIZ ÜYE OLDUĞUMUZ KURULUŞLAR

www.turizmajansi.com

EKİM 201716

HABER

Kültür ve Turizm Bakanlığı, TÜROB, Moskova Kültür ve Tanıtma Müşavir-liği ve Intercontinental Istanbul Hotel işbirliğinde, Rusya’nın en önemli özel televizyon kanalı olan NTV program ekibi İstanbul’a davet edildi. Yeniden gelişmekte olan Rusya pazarına yönelik tanıtımı projesi kapsamında; Rus ekip tarafından İstanbul’da yapılacak çe-kimler 42 dakikalık İstanbul tanıtım filmi haline getirilerek, Aralık 2017 itibariyle NTV’de ve diğer iletişim mecralarında gösterime girecek.

Bugün 6 oteli bulunan ve St. Petersburg’da otel yatırımına başlayan Elite Grubu, yeni otellerle birlikte otel sayısını 8’e, çalışan sayısını 1729’a ve toplam yatak kapasitesini de 5456’ya çıkarmayı hedefliyor. Yatırımlarda risk algısına dikkat çeken Elite Otelcilik Yönetim Kurulu Üyesi Emel Elik Be-zaroğlu: “Riski dağıtmak için yurtdışı yatırımlarına karar verdik” dedi. Büyüme modelinde franchise modele de sıcak baktıklarını söyleyen Emel Elik, “Franchise da düşünüyoruz. Bunun için bir anaya-sa oluşturuyoruz” şeklinde konuştu.

Türkiye’nin uluslararası rekabet ortamında imajını ve marka değerini yükseltmek, ilgili çalışmaları ve görüşleri ele almak üzere 1-3 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek olan 3. Turizm Şûrası’nın ön hazırlık top-lantıları gerçekleşti. Bu kapsamında, ta-nıtma ve pazarlama komisyonu ön hazırlık toplantısı, Prof. Dr. Mithat Üner başkanlı-ğında, 6 Ekim 2017 tarihinde İstanbul’da

gerçekleşti. Toplantıya TÜROB Başkan Yardımcısı ve Fuarlar, Tanıtım ve Pazarlama Komitesi Başkanı Müberra Eresin katıldı. Yatırım Teşvik Finansman Komisyonu Ön Hazırlık Toplantısı, TYD Başkanı Oya Narin’in başkanlığında İstanbul’da düzenlendi. Toplantıya TÜROB adına, TÜROB Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Faik Öztunç katıldı.Konaklama Sektörü Komisyonuna TÜROB Genel Sekreteri Hediye Güral Gür ve Başkan Yardımcısı Armin Zerunyan katıldı. Çevre Planlama Altyapı Komisyonuna ise yönetim kurulu üyesi Murat Yumak katıldı.

Bayındır, öneri dosyasını komisyona iletti Turizm politikaları komisyonu ön hazırlık toplantısı İstanbul’da gerçekleşti. Bakanlık Müsteşar Yardımcısı Dr. Ziya Taşkent ve turizm sektörünün önde gelen temsilcileri ile akademisyenlerin katılımlarıyla gerçekleştirilen komisyonda gelecekteki turizm politikalarımızın nasıl şekillendirilmesi gerektiği üzerine görüş alışverişinde bulunul-du. Komisyona katılan TÜROB Başkan Timur Bayındır, TÜROB tarafından turizm politikaları konusundaki öneri dosyasını komisyona takdim etti. Yerel yönetimler ve turizm komisyonu ise Gaziantep’te, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin baş-kanlığında toplandı. Düzenlenecek şûra dolayısıyla belirlenen 13 komisyonun ön hazırlık görüşmeleri kapsamında gerçek-leştirilen toplantıya Bakanlık yetkilileri, belediye başkanları ve çeşitli alanlardan yerel yönetimler ve turizm alanında uz-man 25 komisyon üyesi katıldı. Ön hazır-lık toplantıları, ilerleyen günlerde Ankara, İstanbul ve diğer illerdeki toplantılarla devam edecek.

3. Turizm Şurası ön hazırlık toplantıları gerçekleşti

GÜNC

ELAccorHotels Avustralyalı otel zincirini bünyesine kattı

Fransız otel zinciri AccorHotels, Avustralya merkezli Mantra Group otellerini 900 milyon Euro’ya satın aldığını açıkladı. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Ac-corHotels Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Sebastien Bazin; bu satın alma işlemini, markanın Asya – Pasifik Bölgesi’ndeki uzun vadeli büyüme planları kap-samında gerçekleştirdiklerini belirtti. Avustralyalı otel zinciri Mantra bünyesinde 5 binden fazla eleman çalışıyor. Mantra çatısı altında Avustralya, Yeni Zelanda, Endonezya ve Hawai’de 127 otel ile 20 bin üzerinde yatak kapasitesine sahip. Mantra çatısı altında üç marka yer alıyor. Bu üç alt marka şu şekilde: 28 oteli bulunan Peppers, 75 oteli bulunan Mantra ve 24 oteli bulunan BreakFree.

Bakanlık ve TÜROB ülkemizi Ruslara tanıtacak

Elite Otelleri “franchise” için düğmeye bastıTÜROB famtrip organizasyonlarına devam ediyorTÜROB ve THY işbirliğinde devam eden famtrip programları kapsamında ekim ayı içerisinde, Hannover, Washington, Priştine, Venedik, Rusya ve Gürcis-tan’dan gelen seyahat acentesi ve basın mensupları heyetleri İstanbul’da ağırlandı. Ülkemizin tanıtım ve pazarlan-ması için davet edilen famtrip grupları, TÜROB üyesi Romance Hotel, Eresin Hotels, İstanbul Royal Hotel, Wow İstanbul Hotel ve The Peak Hotel ev sahipliğinde misafir edildi.

EKİM 201718

Sektör temsilcileri, Ankara ziyareti kap-samında Kültür ve Turizm eski Bakanı, Adalet ve Kalkınma Partisi Tanıtım ve Medyadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Mahir Ünal’ı makamında ziyaret etti. Yapılan çalış-malarla başta telif hakları olmak üzere sektörde son dönem yaşanan gelişme-ler ve 1-3 Kasım 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilecek III. Turizm Şurasının değerlendirildiği ziyarete, TÜROB Genel Sekreteri Hediye Güral Gür, TYD Başkanı Oya Narin, TYD Yönetim Kurulu Üyeleri Ayhan Bektaş, Recai Çakır ile TÜROFED Başkanı Osman Ayık, TÜROFED Yöne-tim Kurulu Üyesi Birol Akman ve TÜRO-FED Koordinatörü Necip Boz katıldı.

Thomas Cook İngiltere, daha önce TUI’de görev almış Andrew Flintham’ı yeni genel müdür olarak atadı. Daha önce Thomas Cook İngiltere’nin genel müdürlüğünü yürüten Chris Mottershe-ad ise; İngiltere Pazarı ve Farklılaştırılmış Ürünler Grubu’nun müdürlüğüne getiril-di. Flintham, görevine 2018 yılının Mart ayında başlayacak ve tur operatörünün İngiltere operasyonlarının başındaki isim olacak. 10 yıl boyunca TUI’de görev alan Flintham; TUI İngiltere ve İrlan-da’nın ticari direktörlüğünü üstlenmişti. Kariyerine 1998 yılında başlayan Andrew Flintham; TUI’deki görevinden önce British Airways bünyesinde çalışmıştı.

Sektör temsilcilerinden Mahir Ünal’a ziyaret

Thomas Cook İngiltere yeni genel müdürünü açıkladı

Alman tur operatörü Alltours, 2018 yaz sezonu kataloğunu yayımladı. Alman tur operatörünün 2018 yaz kataloğunda öne çıkan en önemli ge-lişme; gelecek sezon için Yunanistan kapasite-sini önemli oranda artırması oldu. Firma tarihin-de ilk defa Yunanistan’a yönelik kapasitede bu kadar fazla kapasite artışına gidildi. Son yıllarda yaşanan yüksek talep artışı sonrasında Yunanis-

tan, Alman tur operatörü Alltours’un en önemli ikinci destinasyonu haline geldi. 2017 yılında firma Yunanistan müşteri portföyünü % 30 oranında arttırdı. Bu artış trendinin gelecek sezonda da devam etmesi bekleniyor. Bu nedenle Alltours Yunanistan’a yö-nelik programını önemli oranda arttırdı. Firma portföyündeki lüks otel sayısının yanı sıra Yunanistan destinasyonlarına üç Yunan adasını daha ekledi. Alltours CEO’su Markus Daldrup, yaptığı açıklama erken rezervasyon yapan müşterilerimiz fiyat avan-tajı sağlamalarının yanı sıra otel tercihlerinde diledikleri oteli daha rahat bir şekilde se-çeceklerine dikkat çekti. Firmanın Yunanistan’daki otel portföyüne Girit Adası’ndaki iki yeni Allsun oteli, dört yıldızlı Zorbas Village ve Caroline Mare oteli de eklendi. Mevcut Yunanistan destinasyonları arasına Sporad Takım Adaları arasında yer alan, Skiathos Adası, Alonissos ve Skopelos Adası da eklendi. Alltours’un 2018 yaz programında 590 otele yer verildi. Geçtiğimiz sene bu rakam 535 seviyesinde idi. Girit Adası’ndaki Alltours programında yer alan otel sayısı ise 140’tan 180’e yükseldi. Girit Adası’nda yer alan 6 exclusive otele daha yaz programında yer verildi ve Girit’teki exclusive otel sayısı 18’e yükseldi.

Yabancı turistlerin Türkiye’de yaz tatilinde yaptığı harcama geçen yıla göre yüzde 72 arttı. Bankala-rarası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre haziran ve eylül ayı arasını kapsayan yaz tatili döneminde yabancı kartlarla yurt içinde 10.9 milyar TL’lik kart-lı ödeme yapıldı. Geçen yılın aynı döneminde bu tutar 6.3 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Bu artış-la beraber 2016 yılının Haziran - Eylül döneminde yüzde 3 olan yurt içinde yapılan kartlı ödemeler içindeki yabancı payı 2017 yılının aynı döneminde yüzde 5’e ulaştı. Yabancı kartlarla yapılan ödemelerin ortalama işlem tu-tarı 449 TL olarak gerçekleşirken, bu ödemelerin yüzde 31’ini internetten yapılan kartlı ödemeler oluşturdu. Yabancı kartlarla yurt içinde yapılan ödemelerin sektör detayında dağılımı incelendiğinde ise en fazla payın yüzde 22 ile hava yolları sektöründe olduğu görülüyor. Hava yolları sektörünü yüzde 18 pay ile konaklama, yüzde 14 pay ile giyim ve aksesuar, yüzde 7 pay ile market ve AVM ile kuyumculuk sektörleri takip ediyor.

İstanbul ilk sıradaYaz döneminde yapılan kartlı ödemelerin il bazında dağılımı incelendiğinde, turistlerin en fazla ödeme yaptığı ilin İstanbul olduğu görülüyor. Yabancıların Türkiye’de yaptığı kartlı ödemelerin yüzde 49’u İstanbul’da yapıldı. İstanbul’u takip eden iller ise Antalya, Muğla, İzmir ve Trabzon oldu. Bu illerimizde yapılan işlemlerin, yabancıların yaptığı tüm kartlı ödemeler içindeki payı yüzde 85 oldu.

Alman tur operatörü komşuya odaklandı

Yabancı turistlerin kartlı ödemeleri yüzde 72 arttı

GÜNC

ELTÜROB Fuarlar, Tanıtım ve Pazarlama Komitesi toplandı

TÜROB Fuarlar, Tanıtım ve Pazarlama Komitesi top-lantısı Divan İstanbul evsahipliğinde gerçekleşti. Top-lantının ana gündem maddesi 3.Turizm Şurası Tanıtım ve Pazarlama Komisyonu konu başlıkları oldu. Top-lantı kapsamında, turizmde markalaşma, ülke imajı ve algı yönetimi, tanıtımda örgütlenme, pazarlama ileti-şimi, kriz yönetimi ve tanıtım & pazarlamada araştır-ma konu başlıklarına ilişkin görüşler derlenerek rapor haline getirildi.

EKİM 201720

GÜNC

EL

Molton şehir otelleri arasında yer alan Bentley by Molton Hotels, bu yıl 24. kez düzenlenen Dünya Seyahat Ödül-leri’nde (World Travel Awards) “Türkiye’nin En İyi Tasarım Oteli” seçildi. İstanbul’un kalbi sayılan Harbiye kongre vadisindeki Bentley by Molton Hotels, deniz manzarası sunan konumunun yanı sıra mimarisiyle ödüle layık bu-lundu. Molton oteller zincirine bağlı 11 otelden biri olan Bentley by Molton Hotels, 2017 Dünya Seyahat Ödül-leri’nde (World Travel Awards 2017) “Türkiye’nin En İyi Tasarım Oteli” ödülüne layık bulundu. Çınar Otelcilik ta-rafından Milanlı mimarlar Piero Lissoni ve Nicoletta Canes’ye yaptırılan otelin iç mima-risinde ışık ve alan kullanımına özel önem veriliyor. Bentley by Molton Hotels, aynı za-manda geniş pencereleri ile İstanbul’un renkli dünyasını ve denizi de odalara taşıyor. Otelde doğu ve batı kültürünü çağdaş bir tasarım anlayışı ile harmanlayan mobilya ve aksesuarlar dikkat çekiyor.

“Değer katmaya devam edeceğiz”Molton Hotels Yönetim Kurulu Başkanı İ. Halil Korkmaz, ödüle ilişkin açıklamasında şunları söyledi: “Molton otelleri arasında özel bir yeri olan Bentley by Molton Hotels’de misafirlerimize sunduğumuz seçkin atmosferin, Dünya Seyahat Ödülleri ile tescillen-miş olması bize gurur verdi. Türkiye’nin, özellikle de İstanbul’umuzun markalaşması adına bu tür ödülleri çok değerli buluyorum. Tasarım oteller, insanların bir şehri ziyaret etme kararında çok etkili olabiliyor. Biz turizmcilere düşen, şehrin kimliğini yansıtacak ve temsil edecek nitelikli projeler üretmek. Molton markası altında sunduğumuz hiz-met, bu anlayışın bir parçası. Bentley by Molton Holtels, bir İstanbul markası olarak ülkemize layık olduğu değeri katmaya devam edecek.”

Uluslararası yatırım şirketi Kerten Capital Grup, bugüne kadar pek çok ödüle layık görülen The House Hotel konseptini İstanbul’un yeni gözde lokasyonu Bomonti’ye taşıdı. Kerten Capital Grubu’nun stil, konfor ve kalite vizyonuyla açılan The House Hotel & Residence Bomonti, konuk ve misafilerine kişiye özel hizmetler sunarken, yatı-rımcılarına da sürdürülebilir ve kârlı bir iş modeli sağlıyor. Dünyanın öncü mimarlık ofis-lerinden Conran and Partners tarafından tasarlanan proje, 155 konut ve 51 otel odası ile özgün bir yaşam alanı sunuyor. Kerten Capital Grubu’nun, Türkiye’ye olan inancını vurgulayan Kerten Capital Grup Türkiye Yönetici Direktörü Ruşen Kopmaz; “Grubu-muz, Türkiye’nin sunduğu fırsatlara, yüksek potansiyeline ve insanlarına güçlü bir inanç duyuyor. Zorlu geçen son 2 yılda, faaliyetlerimizi aralıksız sürdürdük. Sermaye desteği sağlayarak müşterilerimize ve iş ortaklarımıza sunduğumuz değeri koruduk. Türkiye’de büyümeye devam etmeye kararlıyız ve bunu da bizimle aynı adanmışlığa sahip iş ortaklarıyla başaracağız. Türkiye’deki yatırım iştahımız sadece turizm sektörü ile de sınırlı değil. Kerten Capital Grup, küresel çapta 20 farklı sektörde uzmanlığa sahip bir yatırım grubu ve bu uzmanlıkla Türkiye’de farklı iş kollarına yatırım yapmayı planlıyoruz” dedi. The House Hotel Karaköy, The House Hotel Kapadokya, The House Hotel & Rezidans Bomonti’nin % 100 sahibi olan Kerten Capital Grup, gelecek dö-nemde de Türkiye’de gerçekleştirilecek tüm projelerde otel ve rezidans işletmelerinin % 100 sahibi olarak faaliyetlerini sürdürmeye devam edecek.

Bentley by Molton Hotels dünyanın en iyileri arasındaki yerini aldı

Kerten Capital Grup yatırımlarına devam ediyor

TÜROB’dan İstanbul Valisi Vasip Şahin’e ziyaretTürkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır başkanlığındaki TÜROB heyeti İstanbul Valisi Vasip Şahin’i makamında ziyaret etti. Türkiye ve İstanbul turizmi, kısa süreli kayıt dışı kiralanan evlerle yasal mücadele, tanıtım çalışmaları ve sektörel gelişmelerin değerlendirildiği ziya-rette, TÜROB heyetinde Başkan Yardımcısı Müberra Eresin, Genel Sekreter Hediye Güral Gür, Yönetim Kurulu Üyeleri Murat Yumak ve Ayhan Hacıbektaşoğlu ile Genel Müdür İsmail Taşdemir yer aldı.

Uluslararası pazar araştırma şirketi Euro-monitor International; seyahat ve turizm sektörü için 2018 yılına ilişkin öngörülerini açıkladı. Euromonitor’un 2018 öngörü-lerine göre turizm ve seyahat sektörü uluslararası alanda büyümeye ve global ekonomiye önemli katkılar sağlamaya devam edecek. Açıklanan verilere göre dünya genelindeki seyahatlerde 2017 yı-lına göre; % 3.7 oranında, ülkelerin kendi sınırları içerisinde gerçekleşen seyahat sayılarında ise % 4.1 oranında artış ya-şanacak. Diğer yandan turizm gelirlerinin dünya ekonomisine katkısı da % 3.5 oranında artış gösterecek. Uluslararası arenada yaşanan jeopolitik krizler ve si-yasi belirsizliklerin fiyat baskısı üzerindeki etkisi devam edecek. 2018 yılında da dünya ekonomisini olumsuz etkileyecek jeopolitik gerginliklerin ve etkenlerin en önemlileri: agresif Trump yönetimi, Brexit ve Kuzey Kore’nin ABD ve Japonya ile restleşmesi olacak.

Euromonitor: 2018’de gelirlerinde önemli artış yaşanacak

TÜROB ve AFAD’dan işbirliğiTürkiye Otelciler Birliği Güvenlik Komite-si ve İnsan Kaynakları Komitesi çalışma-ları neticesinde, 2013 – 2015 yıllarında önemli bir başarı elde eden Acil Durum Farkındalık Eğitimleri Kasım 2017 itiba-riyle yeniden başlıyor. İlk eğitim güvenlik kurulu üyeleri, insan kaynakları ve eğitim direktörleri katılımıyla AFAD Merkezi’nde gerçekleşti.

EKİM 201722

GÜNC

EL

Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, turizm sektöründe yapmayı planladıkları çalışmalara iliş-kin açıklamalara bulundu. Bakan Kurtulmuş, 2018 yılında da Moskova’da uluslararası nitelikte çeşitli etkinlikler düzenlemeyi planladıklarını ifade ederek, şu bilgileri verdi: “Moskova Kültür ve Tanıtma Mü-şavirliğimizce 2017 yılının sonuna kadar gerçek-leştirilmesi planlanan etkinlikler şöyle: Dünyaca ünlü flüt sanatçımız Şefika Kutluer’le Rus orkest-rası eşliğinde bir konser gerçekleştirilmesi. Mosko-va’da uygun bir sanat galerisinde resim sergisinin

gerçekleştirilmesi. 2018 yılı içerisinde ise mart ayında Moskova’nın prestijli bir kapalı mekânında özel Türkiye fuarı düzenlenmesi, fuar esnasında geleneksel Türk musikisi, halk oyunları, ebru, kaligrafi ve mümkün olduğu takdirde cam üfleme sanatı gibi etkin-liklerle tanıtım faaliyetlerinin sürdürülmesi. 2018 Haziran ayında National Geographic dergisiyle birlikte Kızıl Meydan yanındaki yaya yolu üzerinde kültürel ve turistik yönleri-mizi gösterecek “Bilinmeyen Türkiye” isimli bir fotoğraf sergisinin açılması. 2018 Ekim ayında oldukça beğeni toplayan Türkiye Festivali’nin ikincisinin planlanması.”

“Yeni pazarlar Çin, Hindistan, Güney Kore ve Japonya”Bakan Kurtulmuş: “Türkiye’nin yeni pazarları, yeni kapıları tıklaması lazım. Özellikle dört ülkenin Çin, Hindistan, Güney Kore ve Japonya’nın Türkiye turizmi bakımından çok önemli ülkeler olduğunun altını çizmek isterim” dedi.

“Çin’de 50 etkinlik düzenleyeceğiz”“Çin’de yaklaşık 50 etkinlik düzenleyeceğiz ve Çin’in bütün ilgisini yoğunlaştırmak için gayret ediyoruz. Aynı şekilde Hindistan, Güney Kore ve Japonya’yla ilgili de çalış-malarımızı sürdürüyoruz” diyen Kurtulmuş, konuşmasının devamında şunları söyledi: “Türkiye’nin pazar çeşitlendirmesinin yanı sıra ürün çeşitlendirmesine de gitmesi ge-rekiyor.”

Euromonitor Raporu’na göre 2022 yılında Çin; yurt dışı seyahatler bakımından tüm dünyanın en önemli ve en geniş kaynak pazarı haline gelecek. Çinliler 128 milyon yurt dışı seyahati ile ABD’lilerin ilk sıradaki yerini alacak. Çinlilerin yurtdışına gerçekleştire-cekleri seyahatler 2017 – 2022 yılları arasında % 8.4’lük artış ile güçlü bir büyüme kay-dedecek. Bu artıştan Asya ülkeleri dışında en çok katkıyı ABD ve Fransa sağlayacak. Şu an için turizm harcamaları bakımından dünya genelindeki en önemli kaynak pazar olan Çin ve Çinli turistin turizm harcamaları da 2017 – 2022 yılları arasında % 10.9’luk artış gösterecek. 2013 – 2017 yılları arasında Çinli ziyaretçi rakamlarında en önemli ar-tışı toplam 6 milyon ziyaretçi sayısı ve % 54’lük “yıllık bileşik büyüme oranıyla” (CAGR) Japonya kaydetmişti. Bunun nedenleri arasında vize prosedürlerinin kolaylaştırılması ve Yen’in değer kaybı yaşaması oldu. Güney Kore, 2017 yılında Çin ile arasında tırma-nan gerilim sonrasında; Çin’in Güney Kore turlarına yönelik kısıtlayıcı aksiyonlar alma-sı ve seyahat yasağının ardından en olumsuz etkilenen ülke oldu. 2017 yılında Güney Kore’yi ziyaret eden Çinli sayısında % 39 oranında düşüş yaşandı. Tayvan ile kötüye giden ilişkiler de Tayvan’ı ziyaret eden Çinli sayısında düşüşe neden oldu.

Bakan Kurtulmuş 2018 yılının tanıtım stratejisini açıkladı

Euromonitor Çinli turisti mercek altına aldı

OTI Holding 25. yılını kutladı OTI Holding’in 25.yılı etkinlikleri 21 Ekim tarihinde Antalya’da gerçekleştirilen konser ile başladı. Konser gecesinin moderatörlüğünü Defne Sarısoy yaptı. Belek’teki Land of Legends’da yaklaşık 2500 davetlinin katıldığı gecede, Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Bektaş, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Coşkun Yurt ve Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Bektaş, açılış yaparak konukları selamladılar. Yöne-tim Kurulu üyeleri konuşmalarında 25 yıllık serüvenin nasıl başladığından, turizm sektöründe yola çıkarken belirledikleri prensip ve koyulan hedeflerden bahsettiler. 25. yıl kutlaması Anadolu Ateşi gösterisi ve Goran Bregoviç’in sahne aldığı kon-ser ile devam etti. Goran Bregoviç konseri ardından havai fişek gösterisi yapıldı.

Başkan Bayındır İstanbul Vali Yardımcısı Gültekin’i ziyaret etti

TUI İngiltere’den Türkiye’ye güzel haber

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır, İstanbul Vali Yardımcısı İsmail Gültekin’i makamında ziyaret etti. Görüşmede, 2018 yılı turizmi ile tanıtım ve pazarlama çalışmaları, 2018 Çin’de Türkiye Yılı etkinlikleri, İstanbul turizmin-de başta taksiciler ve hanutçular olmak üzere yaşanan sorunlar konuşuldu. Ziyarete TÜROB Yönetim Kurulu Üyeleri Murat Yumak ve Ayhan Hacıbektaşoğlu ile TÜROB Genel Müdürü İsmail Taşde-mir de iştirak etti.

TUI Group’a bağlı olarak İngiltere’de faa-liyet gösteren Thomson ve First Choice; Monarch Airlines’ın iflasını açıklamasının ardından Türkiye, Kanarya Adaları ve Lapland’a yönelik uçuşlarında 2018 yaz sezonu için 250 binlik koltuk kapasitesi artışına gideceğini duyurdu. TUI İngiltere tarafından yapılan açıklamada; 10 gece konaklamalı Türkiye tatil paketlerinin yanı sıra Manchester, Birmingham ve Gatwick’den Türkiye’ye düzenlenen uçuşlarda “önemli kapasite artışına” gi-dileceği belirtildi. TUI İngiltere yetkilileri, bu kararın alınmasında geçtiğimiz yaz sezonunda Türkiye’nin yeniden yükseli-şe geçmesinin etkili olduğu ifade edildi. İngiliz tur operatörü ayrıca kış sezonu için de bazı destinasyonlarda kapasi-te artışına gideceğini duyurdu. Ekim ayının ikinci yarısında Manchester ve Birmingham’dan İspanya’nın Lanzarote ve Tenerife destinasyonlarına uçuşlar düzenlenecek. Noel döneminde de bu adaların yanı sıra Fuerteventura’ya da uçuş düzenlenecek.

EKİM 2017 23

EKİM 201724

GÜNC

EL

Hükümetin turizm sek-törü için başlattığı sefer-berlik yeni desteklerle sürüyor. Başbakan Binali Yıldırım; turizm bölge-lerinde yapılan otel iş-letmelerine önemli bir müjde verdi. Kiralama yönteminin önemine dikkat çeken Başbakan Yıldırım: “O dönem sahil-lerde üst kullanım hakkı ile 49 yıllığına verildi. O

günden bugüne zaman geçti, süre azaldı. Bu durumda otel-ciler ne yapacağını bilmiyor, dolayısıyla yatırım yapmıyorlar” dedi. Bu durumun turizme ve ekonomiye zarar verdiğini belirten Başbakan Yıldırım, belirsizliği ortadan kaldırmak için tesislerin kira süresini tekrar 49 yıl artırdıklarını açıkladı. Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan TTYD Başkanı Oya Narin ise şunları kaydetti: “Sektörümüzün gelişimine olağanüstü destek sağla-yacak bu olumlu adımdan dolayı, Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği adına Hükümetimizi kutluyor ve teşekkürlerimizi su-nuyoruz. Bilindiği üzere ülkemizde Maliye Hazinesi tarafından

turizm yatırımları için bugüne kadar yapılan tahsislerin süresi en fazla 49 yıldır. Bu sürelerin önemli kısmının kullanılmış ol-ması ve geriye kalan sürelerin yetersizliği nedeniyle ekonomik olarak değerlendirilememesi sektörün en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Sürelerinin sonuna yaklaşan tesislerin yatı-rımcıları, süre azlığı nedeniyle; ortak bulmakta, özel düzenleme-ler hariç tahsislerin teminat olarak gösterilememesi nedeniyle kredi teminlerinde; yenileme yatırımları yapmakta, problemler yaşamakta, bu finansal sorunların üzerine gelen talep daralma-ları yatırımcıları yatırım yapmakta daha da çekinceli bırakmak-tadır.” Narin konuşmasının devamında şunları söyledi: “Süreleri azalan bu tesisler için süre uzatımı yapılması, sayılan bu sıkıntıların aşılmasında önemli bir basamak ola-cak, yeterli süreye sahip yatırımcılar için ise özel-likle yeni yatırımlar / yeni-leme yatırımları yapma ve dış yatırımcı / ortak bulma konusundaki bariyerler önemli ölçüde ortadan kalkmış olacaktır.”

“Sürdürülebilir turizm için sürdürülebilir çevre” yaklaşımını benimseyen, çevreci uygulamalarıyla 2015 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen “Yeşil Yıldız” belgesini kazanan Radisson Blu Hotel Kayseri, çevre adına önemli kazanımlar elde etmeye devam ediyor. Son teknoloji yatırım-ları sayesindeki enerji tasarrufuyla, doğal kaynak-ları korumayı hedeflediklerini kaydeden Radisson Blu Hotel Kayseri Genel Koordinatörü Recep Arifoğlu, şunları söyledi: “Planlama aşamasın-

dan itibaren, otelimizin çevreye duyarlı olmasını hedefleyerek, tüm yatırımlarımızı bu çerçevede değerlendirdik. En önemli yatırım, enerji tasarrufu sağlayan kojenerasyon sisteminin 2 milyon TL’nin üzerindeki bir bütçeyle kurulması oldu. Bugün, Radisson Blu Hotel Kayseri’nin, enerji ihtiyacının % 60’ı yenilenebilir enerji kaynağı olan kojene-rasyon sisteminden temin ediliyor. Bu sayede, 2016 yılında, 182 ailenin yıllık elektrik tüketimi toplamı kadar tasarruf gerçekleşti ve buna bağlı olarak yaklaşık 150 bin TL’nin üzerinde kazanç sağlandı.” Kağıt atıkların geri kazanımı sayesinde 416 adet ağacın kesilmesini önlediklerini söyleyen Arifoğlu: “Örneğin, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’n-de kamuoyunun dikkatine sunduğumuz çevre bilgilendirme broşürü büyük ilgiyle karşılanıyor. Bunun yanında, Dünya Günü, Su Günü gibi diğer günlerde yaptığımız etkinliklerle de, çevre konusunda farkındalık oluşturmaya devam ediyoruz. Otelimiz, çevreci yaklaşımını 2018 ve devam eden yıllarda sürdürerek, özellikle enerji tasarrufu ve geri dönüşüm çalışmalarını daha iyi bir noktaya taşıyabilmek adına yeni adımlar atmaya devam edecektir” dedi.

Tahsisli turizm arazilerinde süre 49 yıl uzatıldı

Radisson Blu Hotel Kayseri’den geleceğe yatırım

Bakanlık UNWTO ile turizm eğitimini görüştüİspanya’nın Madrid şehrinde gerçekleştirilen toplantıda turizm ve turizm eğitimi ile ilgili olarak ‘Mesleki Eğitim Kursları’, ‘Turizm Bilinçlendirme Seminerleri’, ‘Turist Rehberliği’ ve ‘Turizmde Belgelendirme Faaliyetleri’ görüşüldü. Bakanlığı temsilen Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Okan İbiş’in uzman bir heyetle katıldığı toplan-tıda, UNWTO’yu temsilen Avrupa Bölge Direktör Yardımcısı Christopher Imsen, BMDTÖ Themis kuruluşu Turizm Eğitim Birimi Sorumlusu Lucy Garner yer aldı. Bakanlığın sürdürdüğü turizm eğitimi faaliyetlerini anlatan Okan İbiş, kurumlar arası iş birliğinin öneminin altını çizerek, ulusal ve ulusalar arası eğitim faaliyetle-rinde UNWTO Themis kuruluşu ile yapılacak iş birliğinin önemine dikkati çekti.

Vefat ve BaşsağlığıGüney Marmara Turistik Otelci-ler ve İşletmeciler Birliği Derneği 2007-2009 dönemi Başkanı, Bursa bölgesi ve turizm sektörüne büyük katkıları bulunan, Bursa Dilmen Oteli’nin sahibi, değerli büyüğümüz ve vefalı dostumuz Suphi Dilmen’in vefat ettiğini derin üzüntü ile öğren-miş bulunuyoruz. Sektörümüze ve özellikle Bursa turizminin gelişmesi-ne olan katkıları daima hayırla yad edilecek merhum Suphi Dilmen’e Allah’tan rahmet, kederli ailesi, dostları, akrabaları ile sektörümüze başsağlığı ve sabır dileriz.

***Değerli turizmci Mehmet Kunt’un vefat ettiğini üzüntüyle öğrenmiş bulunuyoruz. Merhuma Allah’tan rahmet, ailesi, sevenleri ve sektörü-müze başsağlığı ve sabır dileriz.

Türkiye Otelciler Birliği

EKİM 201726

THY, kış sezonuna iddialı giriyor Türk Hava Yolları, 2017-2018 kış sezonuna iddialı bir giriş yapmaya hazırlanıyor. Geçtiğimiz 2016/17 kış sezonunda haftalık 4 bin 82 tarifeli sefer düzenleyen THY, önümüzdeki kış sezonunda ise toplam 4 bin 336 sefer düzenlemeyi planlıyor. Türk Hava Yolları’nın haftada düzenleyeceği 4 bin 336 seferle, 2015-2016 kış sezonunda düzenlenen (haftalık) 4 bin 386 sefer sayına yaklaşacağı ön görülüyor. AnalystTK tarafından yapılan veri derlemesine göre, Türk Hava Yolları, 15/16 kış sezonunda haftalık 4 bin 386 sefer düzenlerken, bu rakam 16/17 kış sezonunda yüzde 6,93’lük azalmayla 4 bin 82’ye gerilemişti. Şirket, bu yıl kış sezonunda yapacağı uçuşlarla geçtiğimiz yıla göre 6,22 oranında kapasite artırmış olacak.HA

VA Y

OLU

THY, benzersiz uçuş deneyimine bir yenilik daha katıyor

Qantas ve Emirates, yeni gelişmelere imza attı

THY, Ankara’dan Avrupa’ya 4 yeni hat açıyor

Semerkant İstanbul seferleri başladı

THY, Krasnodar’a uçacak

Geçtiğimiz aylarda açıklanan 2017 Skytrax Ödülleri’nde 4 ödüle birden lâyık görülen Türk Hava Yolları, bir yeniliğe daha imza atarak, yolcu memnuniyetini bir üst seviye-ye çıkarıyor. Küresel taşıyıcı, ‘Istanbul Bosphorus Experience’ projesi ile İstanbul’da yedi saat ve üzeri aktarma süresi bulunan business sınıfındaki transfer yolcuları için oldukça cazip bir programı hayata geçiriyor. Bahse konu transfer yolcular bu sayede, uçuşları öncesinde havalimanında vakit geçirmek yerine İstanbul Boğazı’nın büyü-leyici güzelliğini tecrübe edebiliyor. Program kapsamında yolcuları, İstanbul Atatürk Havalimanı varış terminalinde özel bir rehber karşılıyor olacak ve kendilerine pasaport kontrolü süresince eşlik edecek. Sonrasında program ana hatlarıyla şu şekilde ilerle-yecek; lüks araçlarla İstanbul’un önemli simgelerinden Eminönü veya Karaköy vapur iskelelerine ulaştırılacaklar. Vapur iskelesinden özel bir tekneyle boğaz gezisine çıka-

rılacaklar. Tekne programında ise; kendileri-ne özel tahsis edilmiş garsonların ve Wi-Fi bağlantısının da bulunduğu teknede yolcu-lara içecek ve atıştırmalık aperatif ikramında bulunulacak. Tekne turunun akabinde yol-cular, Çırağan Sarayı Kempinski’de Boğaz manzaralı yemek deneyimi yaşayacaklar. Sarayı ziyaretinden sonra yolculara, kalkış terminallerine kadar rehberleri eşlik edecek.

Qantas ve Emirates, Avustralya ve Yeni Ze-landa arasındaki hizmetlerinde var olan iş ortaklıkları kapsamında, yolculara tüm yıl boyunca daha sık ve fazla hizmet sunmak üzere yeni ağ değişiklikleri gerçekleştirdikle-rini duyurdular. Bu değişiklikler yolcu talep-lerini ve havayollarının mevcut ağ yapısının gücünü yansıtırken yolculara Avustralya ve Yeni Zelanda arasında ve Asya’ya, İngiltere / Avrupa’ya ve Orta Doğu ve Afrika’ya da daha fazla seçenek sunuyor. Emirates Hava-yolu, Mart 2018 itibari ile Melbourne ve Brisbane’den Auckland’a olan uçuşlarını dur-durarak onun yerine aktarmasız Auckland – Dubai hizmetine odaklanma kararı aldı. Emirates, Sydney üzerinden olan A380 ile günlük Dubai ve Christchurch arasındaki uçuşlarını koruyarak, aynı zamanda Yeni Zelanda ve Dubai arasındaki yeni kesintisiz hizmet potansiyellerini de değerlendiriyor. Qantas, Tasman bölgesinde daha fazla se-çenek sunmak için; Melbourne ve Auckland arasına haftada yedi, Brisbane ve Auck-land arasına haftada iki ekstra uçuş ekleyerek iki ülke arasındaki hizmetlerinin sıklığını artıracak. Bu hizmetlerden bazıları 737’den geniş gövdeli A380’e yükseltilecek. Qan-tas’ın yeni Tasman-ötesi hizmetleri Emirates kodu taşıyacak ve Qantas’ın Perth veya Singapur üzerinden gerçekleşen Londra hizmetlerini ve Emirates’in Dubai üzerinden olan Avustralya ve Avrupa arasındaki hizmetlerinin kesintisiz bağlantısını sağlayacak. Avustralya ve Yeni Zelanda arasında özellikle iş için seyahat eden yolcular bu yeni uçuş tarifesinden faydalanabilecek.

Türkiye’nin bayrak taşıyıcı hava yolu Türk Hava Yolları ekim ayında Ankara’dan yurt dışına başlattığı direkt uçuşları ile Türkiye’nin başkentini Avru-pa’nın 4 büyük

şehri ile buluşturdu. Türk Hava Yolları, Ankara’dan 29 Ekim’de Frankfurt’a, 30 Ekim’de Viyana ve Berlin’e 31 Ekim’de ise Paris’e başlattığı direkt seferler ile Ankara’nın sahip olduğu potansiyelin ve gösterdiği gelişimin daha da ileriye taşınmasına destek olacak.

Özbekistan Havayolları, Semerkant-İs-tanbul arasında uçuş yapma kararı aldı. Özbekistan Havayolları, 30 Ekim 2017 tarihinden itibaren haftada 1 gün kar-şılıklı olmak üzere Semerkant-İstanbul seferleri düzenlemeye başladı. Seferler, B757 tipi uçaklarla Atatürk Havalima-nı’na gerçekleştiriliyor.

Türk Hava Yolları, Rusya’daki mevcut uçuş noktaları arasına bir yenisini daha ekleme kararı aldı. Türk Hava Yolları’n-dan Kamuyu Aydınlatma Platformu’na gönderilen açıklamada, “Ortaklığımızca, uçak müsaitliğine bağlı olarak Rusya’nın Krasnodar şehrine tarifeli seferler başla-tılmasına karar verilmiştir” denildi. Şirket, Rusya’da Moskova, St. Petersburg, Soçi, Rostov, Kazan, Stavropol, Eka-terinburg, Ufa, Voronej ve Samara gibi hatlara da halihazırda sefer düzenliyor.

EKİM 201728

TAV, Sabiha Gökçen için teklif verecekYaklaşık 17 yıldır Atatürk Hava Limanı’nı işleten TAV, birkaç yıl içinde limanın kapanacak olması nedeniyle İstanbul’daki varlığını Sabiha Gökçen’e ortaklıkla sürdürmek istiyor. Şirket, karının yaklaşık yarısının geldiği İstanbul Atatürk Havalimanı sonrası için planlarını çoktan yapmış durumda. Sabiha Gökçen Havalimanı’nın Malezyalı sahibi hisselerinin yüzde 30 ila 49’unu satmayı planlıyor. Satış için talep toplamanın kasım ayında yapılması bekleniyor. Tiflis’te yeni terminal binasının açılışında açıklamalarda bulunan TAV CEO’su Sani Şener, Sabiha Gökçen hisseleri için teklif vermeye hazırlandıklarını söyledi. Sani Şe-ner, İstanbul’dan ayrılmamak için TAV’ın fedakarlık yapıp yapmayacakları sorusuna, “Hayır, hesabımızı yapacağız. Uygun gördüğümüz rakamın üzerine çıkmayacağız” dedi. HA

VA Y

OLU

İzmir Adnan Menderes ABD’de örnek gösterildi

Corendon Airlines 2018 ITB ve Utrecht Uçuşları Satışta

Anex ve Pegas Rus turisti Tunus’a taşıyacak

Atlasglobal ve KLM güçlerini birleştirdi

TAV Havalimanları tarafından işletilen; tasarımı ve inşaatı TAV İnşaat tarafından gerçekleştirilen İzmir Adnan Menderes Hava-limanı İç Hatlar Terminali ABD Yeşil Binalar Konseyi tarafından yayınlanan “LEED in Motion: Transportation” raporunda örnek gösterildi. Ulaştırma sektöründe Enerji ve Çevre Dostu Tasarım-da Liderlik Sertifikası (LEED) alan projelere odaklanan rapor-da yer verilen 12 projeden biri de İzmir Adnan Menderes oldu. TAV Ege Genel Müdürü Erkan Balcı: “TAV Havalimanları olarak sürdürülebilirliği tüm operasyonlarımızın odağına koyuyoruz. Yolcularımıza güvenli, hızlı ve konforlu bir hizmet sunarken faa-

liyetlerimizin çevresel etkilerini de en aza indirmek üzere çalışıyoruz. Enerji verimliliği konusunda yatırımlarımızı sürdürerek karbon salımlarımızı en aza indirmeyi hedefli-yoruz. Aynı zamanda kendi elektriğimizin bir kısmını güneş enerjisinden üretiyoruz. Uluslararası ölçekte yürütülen çalışmaları yakından takip ederek en yüksek standart-lara uyum sağlamak üzere çalışmayı sürdürüyoruz” dedi. ABD Yeşil Binalar Konseyi USGBC CEO’su Mahesh Ramanujam “Ulaştıma projelerinin genellikle yüksek işletme maliyetleri, su ve enerji tüketimi ve atık üretimi nedeniyle günlük hayatımızda ve çevre üzerinde ciddi etkileri bulunuyor. Bu projeler, LEED yeşil bina stratejilerini kullanarak verimli, ekonomik ve sürdürülebilir ulaşım birimlerine dönüşüyor ve ekonomi, çev-re, üretkenlik ve insanların refahı açısından olumlu katkı sağlıyor” dedi. İzmir Adnan Menderes Havalimanı İç Hatlar Terminali Türkiye’de LEED sertifikası alan ilk terminal binası oldu. İzmir, aynı zamanda karbon salımlarını nötralize ederek Avrupa’daki en çevreci 20 havalimanı arasına girdi. Yeni terminalde 5200 metrekarelik fotovoltaik pa-nel bulunan havalimanı, yılda 450 bin kilovat/saatlik elektriği güneş enerjisinden üreti-yor. Doğalgazdan elektrik, ısınma ve soğutma enerjisi üreten trijenerasyon tesisini de devreye alan TAV, böylece elektrik giderlerinde yüzde 37 verimlilik sağladı. Geçtiğimiz yıl 12 milyon yolcuya hizmet veren Adnan Menderes Havalimanı, yolcu konforundan ödün vermeksizin enerjiyi verimli kullanmak üzere bir dizi uygulamayı hayata geçirdi.

Turizm camiası tarafından, yılın ilk ve en önemli fuarlarından olmaları sebebiyle me-rakla beklenen Utrecht Vakantiebeurs ve ITB Berlin 2018 fuarlarına sayılı günler kaldı. Önümüzdeki sezon için Avrupa pazarından beklentisi büyük olan tur operatörleri ve oteller de fuarlar için hazırlıklara başladı. Türkiye’ye Hollanda ve Almanya’dan en faz-la turist taşıyan hava yollarından Corendon

Airlines, her sene olduğu gibi bu yıl da bu fuarlara katılacak turizm profesyonellerine özel uçuşlarını satışa sundu. Corendon Airlines Utrecht Vakantiebeurs 2018 uçuşları: Antalya – Amsterdam; 08 Ocak 2018 Pazartesi saat: 14:00 (lokal) - 198,99 Euro. Amsterdam – Antalya; 11 Ocak 2018 Perşembe saat: 17:00 (lokal) - 148,99 Euro. Corendon Airlines ITB Berlin 2018 uçuşları; Antalya – Berlin Tegel: 06 Mart 2018 Salı saat: 14:00 (lokal). Berlin Tegel – Antalya: 09 Mart 2018 Cuma saat: 19:30 (lokal).

Rusya pazarının önde gelen tur operatörleri Anex Tour ve Pegas Tou-ristik; 2017 – 18 kış sezonu için Tunus’a

yönelik uçuş sayılarını artırma kararı aldı. Anex Tour Genel Müdür Yardımcısı Yana Muromova; bu kararı Mısır uçuşlarının hala başlamaması nedeniyle ve Mısır’a alternatif bir destinasyon oluşturmak için aldıklarını söyledi. Pegas Touristik Genel Müdürü Anna Podgornaya ise Tunus’a yönelik talebin hala önemli seviyelerde olduğuna dikkat çekerek; firma olarak Tunus’a yönelik uçuşlarını Kasım ayının ortasına kadar uzatmayı düşündüklerini açıkladı.

Atlasglobal, Avrupa’nın Önde Gelen Havayolu Şirketlerinden KLM ile Ortak Uçuş Anlaşması imzaladı. Her iki hava-yolu da haftalık 7’şer sefer düzenledikleri İstanbul– Amsterdam - İstanbul hattında birbirlerinin seferlerine kendi kodlarını koyarak satış yapabilme imkanı bulacak. İlk aşamada İstanbul-Amsterdam-İs-tanbul hattında ortak uçuş seferlerine başlayacak olan iki havayolu daha sonra anlaşmanın kapsamını İstanbul ve Amsterdam ötesindeki uçuşları da dahil ederek genişletecek.

EKİM 201730

Ukrayna’nın ikinci büyük turizm fuarı UITM, 4-6 Ekim tarihleri arasında ziyaretçilerini ağırladı. Fua-ra, 21 ülkeden birçok otel, hava yolu şirketi ve des-tinasyon katıldı. Türkiye çatısı altında fuara katılan markalar arasında; Türk Hava Yolları, Radisson Blu, Best Western Plus ve Travel Shop Turkey yer aldı.

HABER

EKİM 2017 31

S on 2 yılda önemli bir yükselişe geçen Ukrayna pazarının, turizm alanındaki ikinci büyük fuarı olan UITM 4 Ekim de kapılarını ziyaretçilere açtı. 4 – 6 Ekim tarihleri arasında ziyaretçilerini ağırlayan

UITM 2017 Fuarı’na, 21 ülkeden birçok otel, hava yolu şirketi ve destinasyon katıldı. Türkiye standının fuarın hemen girişin-de yer alması, ülkemizin büyük bir avantaja sahip olmasını sağladı. Türkiye çatısı altında fuara katılan markalar arasında; Türk Hava Yolları, Radisson Blu, Best Western Plus ve Travel Shop Turkey yer aldı.

Ukrayna’dan Türkiye operasyonları düzenleyen Coral Travel ve Anex Tour da fuarda yoğun ilgi gören markalar arasın-da yer aldı. Türkiye’ye operasyon düzenleyen operatörler arasında yer alan Join Up standında düzenlediği etkinliklerle dikkat çekti. Fuarı, ilk gününde turizm sektörünün temsilcileri ve yöneticileri ağırlıklı olarak ziyaret ederken; Ukraynalılar da yoğun ilgi gösterdi.

DİNÇER SAYICI: UKRAYNA PAZARI ÖNCELİKLİ HEDEFLERİMİZ ARASINDA Türk Hava Yolları’nın Ukrayna’da yürüttüğü çalışmalar ve bu pazara yönelik hedefleri hakkında açıklamalarda bulunan THY Kiev Genel Müdürü Dinçer Sayıcı; Ukrayna pazarında THY’nin öncelikli hedefinin Antalya’ya direkt uçuşlara başla-mak olduğunu söyledi. İlk olarak, 1993 yılından beri Ukrayna pazarında yer aldıklarını belirten Dinçer Sayıcı, önümüzdeki yıl THY’nin Ukrayna’da 25. yılını kutlayacağına dikkat çekti.

HAFTADA 56 UÇUŞTürk Hava Yolları’nın şu an için uçuş düzenlediği destinasyon ve taşıdığı yolcu sayısı bakımından Ukrayna’daki en büyük yabancı hava yolu firması olduğunu ifade eden Dinçer Sayıcı; Ukrayna genelinden haftada 56 yolcu seferinin yanı sıra haftada üç kargo seferi düzenlediklerini söyledi. 2017 yılına

ilişkin değerlendirmelerde bulunan Sayıcı; 2016 yılına göre bu yıl önemli bir yükse-

liş trendi yakaladıklarını ve bu trendin devam ettiğini belirtti.

“İLK HEDEF ANTALYA”1 milyon seviyesine ulaşan trafiğin % 70’inin Antalya’nın oluşturduğuna dik-

kat çeken Sayıcı; Antalya’ya direkt sefer düzenleyemediklerini ama bu yönde; ilgili

otoritelerle görüşme ve önemli çalışmalar yürüttüklerini söyledi. THY’nin Ukrayna pazarında 2018 yılına yönelik hedeflerinden de bahseden Sayıcı; her sene olduğu gibi bu sene de Ukrayna’da çift haneli büyüme rakamlarını yakalamayı hedeflediklerini belirtti. Sayıcı, şartlar el verdiği taktirde 2018 yılında Ukrayna’daki uçuş noktalarını artırma veya mevcut uçuş noktalarında frekans artışına gidebilecek-lerini söyledi. İki ülke arasında vizelerin kalkmasıyla trafiğin önemli ölçüde arttığını belirten Sayıcı; Ukrayna vatandaşla-rının çok az bir kısmının çipli kimliğe sahip olduğuna vurgu yaparak; çipli kimliğe sahip olan Ukraynalıların sayısı arttıkça Türkiye – Ukrayna arasındaki uçuş trafiği daha da artacak dedi.

“1 MİLYONUN ÜZERİNDE YOLCU TAŞINDIK”2017 yılının Mart ayında THY’nin Ukrayna’daki altıncı uçuş noktası olan Kharkiv’e sefer düzenlemeye başladıklarını ifade eden Sayıcı; 2017 yılına ilişkin şu açıklamalarda bulundu: “Biz Ukrayna’da şu anda en iyi ürün ve hizmete sahip olan hava yolu firmasıyız; Kiev’e haftada düzenlediğimiz 16 uçuşun 16’sını da geniş gövdeli uçaklarımızla gerçekleştiriyoruz. Ukrayna – Türkiye arasındaki uçuş trafiği her geçen sene giderek artıyor. Bu sene Ukrayna’dan Türkiye’ye 1 milyonun üzerinde yolcu taşıdık. Fakat Türkiye’den Ukrayna’ya gelişler biraz zayıf kalıyor. Bunu arttırmak için çalışmalar yürütüyo-ruz.”

BW The President Hotel Genel Müdürü Burak Aydın; 2015 yılı rakamlarının yeniden yakalanabilmesi için bu tür pazarların çeşitlendirilmesi gerektiğini ve bu nedenle Ukrayna’daki UITM Fuarı’na katıldıklarını söyledi. Ukrayna’nın İstanbul için henüz yeni ve alt sıralarda yer alan bir pazar olduğunu ifade eden Burak Aydın; The President Hotel ve Citadel Hotel olarak Ukrayna’daki tanıtımlarını arttırarak, bu pazardaki paylarını arttırmayı hedeflediklerini söyledi.

BURAK AYDIN: ÖNEMLİ ARTIŞLAR YAŞANABİLİRFuara yönelik ilgiye değinen Burak Aydın; fuarın ilk gününde ilk 3 saat içerisinde 170’e yakın farklı yetkiliyle görüşme ger-çekleştirdiklerini belirtti. Ukraynalı turistin Antalya’dan sonra ikinci olarak İstanbul’u tercih ettiğine dikkat çeken Burak Ay-dın; bu pazardaki taleplere doğru ve uygun fiyatların verilmesi

HABER

halinde bu pazarda önemli artışların yaşanabileceğini söyledi. 2018 yılında Ukrayna pazarında bir artış bekledik-lerini ve bunun için fuara katıldıkları-nı belirten Aydın; artış rakamında ise herhangi bir öngörüde bulunmanın

zor olduğunu sözlerine ekledi.

“UKRAYNA ÖNEMLİ POTASİYELE SAHİP”

Ukraynalıların önemli bir kültür birikimine sahip olduklarını ve Ukrayna pazarının kültür turizmine yönelik önemli bir potan-siyele sahip olduğunu söyleyen Aydın; İstanbul’un da kültür turizmi adına önemli değerlere sahip olduğunu bunların iyi ve etkili bir şekilde tanıtılması halinde önemli bir ivmenin yakala-nabileceğini belirtti.

“2018’DEN UMUTLUYUZ”Turizm alanında yaşanacak artışın sadece tanıtım faktö-rüne bağlı olmadığını, bunu etkileyen başka faktörlerin de olduğunu belirten Aydın; siyasi alandaki istikrarın 2017’nin son aylarında da devam etmesi halinde 2018 yılının çok daha iyi geçeceğini söyledi. Burak Aydın: “2018 yılı birçok pazarda Türkiye’nin atılım yılı olacak; Çanakkale bölgesinde Troia Yılı etkinlikleri düzenlenecek, Çin pazarında pozitif anlamda bir gelişme söz konusu ve bu gelişmeden hepimiz pozitif anlam-da yararlanacağız” diyerek sözlerini tamamladı.

Fuara ilişkin değerlendirmelerde bulunan Radisson Blu Hotel Kayseri Satış ve Pazarlama Direktörü Menderes Karaküçük; 2017 yılını beklentilerinin üzerinde bir performansla geçir-diklerini belirtti. Menderes Karaküçük; 2016 yılına göre % 65 artış kaydettiklerini, hem doluluk rakamları hem de gelirler açısından iyi durumda olduklarını söyledi. Radisson Blu Hotel Kayseri’nin Kapadokya’ya ve Erciyes Kayak Merkezi’ne yakınlığı nedeniyle avantajlı bir konuma sahip olduklarını ifade eden Karaküçük, bu destinasyonların Ukrayna pazarı için de kilit öneme sahip olduğuna dikkat çekti. Karaküçük konuya ilişkin şu açıklamalarda bulundu: “Ukrayna’da kayak ve kış sporlarına yönelik ilgi oldukça yüksek diğer yandan nüfusunun çoğunluğu Ortodoks; bilindiği üzere Kapadokya da Ortodoksluğun önemli merkezlerinden biri. Bu nedenle Ukraynalıların Kapadokya’ya yönelik ilgileri de yüksek seviye-de. Dolayısıyla Ukrayna’dan yakın gelecekte önemli bir bek-lentimiz var. Biz de Ukrayna pazarına da açılarak buradaki potansiyeli Kayseri ve Kapadokya’ya çekmeyi hedefliyoruz.”

MENDERES KARAKÜÇÜK: ERCİYES’İN TANITIMINA AĞIRLIK VERMELİYİZKapadokya’nın Erciyes’e göre bilinirliğinin daha fazla olduğu-na değinen Menderes Karaküçük; “İnsanlar Kapadokya’nın yakınında kış sporlarına elverişli bir dağ olduğunu bilmiyor. İşin ilginç tarafıysa Kapadokya’ya gitmek için ziyaretçiler Kay-seri Havalimanı’nı kullanmak zorunda ama insanlar bölgede böyle dağ olduğunu, Erciyes’in sunduğu imkanları bilmiyor” dedi.

Karaküçük, Erciyes Kayak Merkezi’nin bilinirliliği arttırmak, Türkiye’de

kış turizmini geliştirmek ve ülke turizminde çeşitliliğin sağlanma-sına katkıda bulunmak için çaba sarf ettiklerini söyledi. İnsanların önyargılarının olduğunu belirten

Karaküçük: “Rus ve Ukraynalı turistlerin güney destinasyonlarımızı

tercih ettiklerine dair kalıplar var. Ama şu göz ardı ediliyor. Rusya ve Ukrayna’daki insanların önemli bir kısmı belli bir kültür birikimine; son derece yüksek kültüre sahipler. Bu pazarlarda, insanlar kültür turizmine ve doğa sporlarına yüksek ilgi gösteriyorlar. Dolayısıyla bunlardan biz de yararlanmayı düşünüyoruz” dedi.

“2018’DE GÜZEL BİR BAŞLANGIÇ BEKLİYORUZ”Ukrayna pazarının kendileri için yeni bir pazar olduğuna değinen Karaküçük; 2018 yılı için Ukrayna pazarına yönelik belirli bir rakamsal hedef belirlemediklerini ama 2018 yılında Ukraynalı turist sayısında güzel bir başlangıç beklediklerini söyledi.

“DİREKT CHARTER SEFERLERİ ŞART”Ukrayna pazarındaki kilit sorunların Kayseri’ye direkt charter seferlerinin olmaması olduğunu ifade eden Karaküçük, konuşmasına şöyle devam etti: “Ukrayna ve Rusya’dan direkt charter konulmadığı zaman turistin gelme ihtimali biraz zor. Çünkü charter turizmine alışmışlar. Dolayısıyla Kayseri’ye direkt charter seferlerin konulması lazım. Bu sene Rus turist için büyük bir beklentimiz var. Ukrayna’dan ise bu sene tek beklentimiz, gelecek seneye seyahat acentelerine charter sefer koymaya yönlendirecek kadar bir potansiyelin gelmesi. Bunu sağlarsak bu sene için başarılı olacağız.”

EKİM 201732

EKİM 201734

HABER

K ültür ve Turizm Bakanlığı’nın hazırladığı verilere göre, bu yılın eylül ayında İstanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31 arttı. İstanbul, eylül ayında 1 milyon 45 bin 896

yabancı ziyaretçiyi ağırladı.

9 AYDA 8 MİLYON ZİYARETÇİYılın ilk 9 ayında İstanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı

ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artış gösterdi. İstanbul, ocak-eylül döneminde 7 milyon 997 bin 982 yabancı ziyaretçiyi ağırladı.

ALMANLAR YİNE İLK SIRADAİstanbul’a gelen yabancı ziyaretçilerin ülkelere göre dağılı-

mına baktığımızda ise ilk üç yine aynı. 736 bin 444 kişi ile son aylarda birinciliği kaptırmayan Almanya’yı, 636 bin 815 kişi ile İran ve 470 bin 557 kişi ile de Suudi Arabistan takip etti.

İSTANBUL’UN YÜKSELEN PAZARLARIEylül ayında İstanbul’u ziyaret eden ülkelere baktığımızda

sürpriz gelişmelerle karşılaştık. 2016 yılında 7 bin 135 olan Taylandlı ziyaretçi sayısı 2017’de yüzde 112, 9’luk ciddi bir değişim oranıyla 15 bin 189’a sıçradı. 2016 yılında 200 bin 772 olan Iraklı ziyaretçi sayısının 2017 yılında yüzde 106,7’lik değişim oranıyla 414 bin 966’ya yükseldi. Kuveyt’ten 2016 yılında gelen ziyaretçi sayısı 142 bin 312 idi. Bu sayı 2017 yılında yüzde 42,2’lik değişim oranıyla 202 bin 394’e yükseldi.

İstanbul’da ibre yükselişteKültür ve Turizm Bakanlığı, eylül ayında İstanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısını açıkladı. Ziyaretçi sayısında yaz sezonunda yaşanan yükseliş eylül ayında da sürdü. İstanbul, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 31 artış

kaydederek 1 milyondan fazla yabancı ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.

Milliyetlerine göre İstanbul’a gelen yabancılar 2017 yılının ilk dokuz ayında İstanbul’a gelen yabancıların toplamdaki yüzdeleri şöyle:

Almanlar % 9.2, İranlılar % 8.0, Suudi Arabistanlılar % 5.9, Iraklılar % 5.2, Ruslar % 4.4, İngilizler % 3.5, Fransızlar % 3.4, Amerikalılar % 2.9, Ukraynalılar % 2.8, Kuveytliler % 2.5, Hollandalılar % 2.3, Azerbeycanlılar % 2.0, Türkmenler % 2.0, Cezayirliler % 1.9, Çinliler % 1.9, Diğer Ülkeler 42,1

İstanbul’a gelen ilk on milliyet 2016/2017

2016’da 111bin 17 kişi olan Türkmenistan ziyaretçi sayısı 2017’de yüzde 43,2’lik oranla 159 bine çıktı. Türkiye’nin hedef pazarları arasında yer alan Çin’den 2016’da 112 bin 448 olan ziyaretçi sayısı yüzde 32’lik değişim oranıyla 148 bine 410’e yükseldi. Geçtiğimiz yıl 88 bin 837 olan Özbekistanlı ziyaretçi sayısı yüzde 40,3’lük değişim oranıyla 2017’de 124 bin 657 ola-rak kaydedildi. 2016’da 78 bin 729 olan Kazakistanlı ziyaretçi sayısı yüzde 44,5’lik değişim oranıyla 2017’de 113 bine 728’e yükseldi. Geçtiğimiz yıl 80 bin 432 olan İsrailli ziyaretçi sayısı ise yüzde 36,5’lik değişim oranıyla 109 bin 752’ye çıktı.

EKİM 201736

HABER

T ürkiye turizmi, yüksek sezonu otel doluluklarında İstanbul ve Antalya’daki artışların etkisiyle yükselişle kapattı.

Müşteri bazındaki artış sektöre moral verirken, gelirlerin hâlâ yerinde sayması ise moralleri bozmaya devam etti. Türkiye Otelciler Birliği’nin (TÜROB) son 5 yılı mercek altına aldığı araştırmasına göre, bugünkü fiyatlarla gelir kaybının telafi edilmesi pek mümkün görünmü-yor. Dünya çapında veri ve analiz şirketi STR’nin verilerinden hareketle TÜ-ROB’un yaptığı araştırma geçmiş 5 yılın ve bu yılın doluluk oranları ve fiyatlar, turizmde gerçekleşen gelir kaybını net bir şekilde gözler önüne seriyor.

2012’DE TARİHİ ZİRVE Türkiye otel doluluklarında ve fiyatlar-

da tarihi zirveye 2012 yılında ulaştı. 2012 yılında Türkiye’nin ortalama doluluk oranları yüzde 64.7 olarak gerçekleşir-ken, ortalama oda fiyatı 115.6 Euro’ya, oda başı ortalama gelir ise 74.8 Euro’ya ulaştı. 2012 yılında İstanbul’da ise dolu-luklar yüzde 72.5 olurken, ortalama oda fiyatı 152.9 Euro’ya, oda başı ortalama gelir ise 110.8’ya yükseldi. Bu fiyatlar turizmde ulaşılan en yüksek ortalama fiyatlar olarak kayıtlara geçti ve Türkiye turizmde Avrupa’nın en pahalı ülkelerin-den biri haline geldi.

5 YILDA BÜYÜK DÜŞÜŞAradan geçen 5 yıllık sürede ise

fiyatlardaki büyük erime dikkat çekiyor. Özellikle 2016 ve 2017 yıllarında bu düşüş katlandı. 2016’ya gelindiğine doluluklar Türkiye genelinde yüzde 50.8 olarak gerçekleşirken, ortalama oda fiyatı 77.9 Euro, oda başı gelir ise 39.5 Euro’ya geriledi. İstanbul’da ise 2016’da doluluk oranı yüzde 49.6 olurken, oda fiyatı 90.5 Euro’ya, oda başı gelir 44.9 Euro’ya geriledi. Bu yıl da geçen yıla

göre hafif yükseliş olsa da gelir kaybı sürdü. Doluluklar Türkiye genelinde 2017’nin ilk 9 ayında yüzde 59.7 olarak gerçekleşirken, ortalama oda fiyatı 69.8 Euro, oda başı gelir ise 41.7 Euro olarak gerçekleşti. İstanbul’da ise 2017’nin ilk 9 ayında doluluk oranı ortalama yüzde 61.6, ortalama oda fiyatı 78.4 Euro, oda başı gelir 48.3 Euro oldu. 2017 yılının ilk 9 ayı itibariyle Türkiye maalesef oda başı gelirlerde araştırmaya dahil olan 27 Avrupa ülkesi arasında en son sırada yer aldı. Oda fiyatında ise Livanya’nın önünde 26’ncı oldu.

BAYINDIR: SORUN DOLULUK DEĞİL, FİYATLAR

Araştırmayı değerlendiren TÜROB Başkanı Timur Bayındır, turistlerin gelmesi ve doluluk oranı meselesi dışında, asıl sorunun bütçe-destinas-yon imajının yarattığı stres olduğunu dile getirdi. Özellikle İstanbul’un pazar fiyatlamasının adeta bir koz olarak kulla-nılmaya başlandığı görüşünü yineleyen Bayındır: “Hükümetimizin ve halkımızın

iradesi ve özverisi ile ‘güvenlik’ günlük hayatımızın bir meselesi olmaktan çıksa da önceden yaratılan algı maalesef ki belimizi büküyor. Dolayısıyla gelirlerimi-zi toparlamak için biraz daha zamana ve doğru planlamalara ihtiyacımız var” diye konuştu.

Doluluk artışı para kazandırmadı

TÜROB’un son 5 yılı mercek altına aldığı araştırması, turizm sektörünün gelir kaybındaki zorlu yolculuğunu gözler önüne seriyor. 2012 yılında Avrupa’nın en pahalılarından biri haline gelen Türkiye’nin ortalama konaklama fiyatları beş yılda neredeyse yarı yarıya geriledi. İstanbul’da bu düşüş yüzde 60’ı buldu.

EKİM 201738

HABER

O tel yatırımlarında bu yılın geride kalan bölümün-de artış yaşanırken, aylık bazda gerileme mey-dana geldi. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB), Ekonomi Bakanlığı tarafından 2017 yılı Ağustos

ayına ait verilen ‘Yatırım Teşvik Belgeleri’nden hareketle bir araştırma yaptı. Araştırmaya göre, Ağustos 2017’de ülke genelinde toplamda 11 şehirde 12 yeni otel projesi teşvik belgesi aldı. Yatırımlar için toplamda 185.9 milyon TL harca-nacak. Geçen yılın aynı ayında yine 11 ilde toplam 3 bin 303 yataklı 17 otel projesi 326.9 milyon TL’lik teşvik başvurusu yapmıştı. Buna göre yatırımların parasal tutarında aylık baz-da yüzde 43 gerileme yaşandı. Ağustos 2017’de yatırım teş-vik belgesi alan otel ve yatak sayısında da geçen yıla göre düşüş görülüyor. Geçtiğimiz yılın Ağustos ayına göre yatak kapasitesi 3.303’den 2.732’ye, ek istihdam ise 892’den, 755 kişiye düştü. Yatırımların tamamlanması ile yatak kapasitesi 2 bin 732 adet artacak. Ağustos 2017’de renovasyon (yeni-leme) teşviği alan olmadı.

8 AYDA HAFİF ARTIŞ Öte yandan Ocak-Ağustos 2017 döneminde 44 ilde toplam 21 bin 84 yataklı 124 otel projesi 2 milyar 24 milyon milyar TL’lik yatırım teşviği aldı. Geçen yılın aynı döneminde 35 ilde

24 bin 272 yataklı 117 otel projesi 1 milyar 961 milyon TL’lik teşvik başvurusunda bulunmuştu. Ocak–Ağustos 2017 döneminde tesis sayısı bakımından artış devam ettiği gö-rülüyor. Yatak sayısında 2016’nın ilk 8 aylık dönemine göre düşüş yaşanırken, yatırım tutarında yüzde 3’le hafif bir artış gerçekleşti. 2017 yılının ilk sekiz ayında teşvik belgesi alan oteller içerisinde 3 yıldızlı oteller toplam 53 otel ilk sırada yer alırken, kapasite bakımından 7 bin 987 yatak ile 4 yıldızlı oteller ilk sırayı aldı.

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB), Ekonomi Bakanlığı tarafından 2017 yılı Ağustos ayına ait verilen ‘Yatırım Teşvik Belgeleri’nden hareketle bir araştırma yaptı. Araştırma doğrultusunda otel yatırımla-rında bu yılın 8 ayında artış yaşanırken, aylık bazda gerileme başladı. Ağustos ayında yenileme için

teşvik alan olmadı.

teşvik alan olmadı Yenileme için

EKİM 201740

HABER

S uudi Arabistan merkezli low cost hava yolu firması Flynas; kuruluşunun 10. yılını Çırağan Palace Kempinski’de 17 Ekim

gecesi düzenlediği yemekle kutladı. Yemeğe hava yolu firmasının yöneti-cileri ve çalışanlarının yanı sıra Flynas acenteleri, havacılık sektörünün ve hac - umre acentelerinin temsilcileri de katılım gösterdi. Flynas 10. yıl kutlama yemeğinin açılış konuşmasını yapan Flynas Havayolları CEO’su Paul Byrne konuşmasına üç yıl önce bu aileye katıldığını ve böyle bir firmada çalıştığı için onur duyduğunu belirtti.

HAFTADA 1.100 SEFER KAPASİTESİ

Flynas Havayolları’nın ilk uçuşunu 2007 yılında Riyad – Cidde seferiy-le başladığını belirten Byrne; şu an filosunda bulunan 28 adet Airbus 321 uçaklarıyla haftada 1100 sefer kapasite-sine ulaştıklarını söyledi. Yılda yaklaşık 16 milyon yolcu kapasitesine ulaştıkları-na dikkat çeken Byrne; hava yolu olarak en güçlü noktalarının zamanında kalkış olduğunu, son yıllarda % 85’in üzerinde zamanında kalkış oranına ulaştıklarını ve bu oranın Ortadoğu bölgesi için rekor bir oran olduğunu söyledi. Paul Byrne, Suudi Arabistan merkezli bir firma olmaları nedeniyle personellerinin önemli bir kısmının Suudi Arabistan vatandaşları olduğunu fakat kısa süre içerisinde de firma bünyesinde Türklere daha fazla çalışma imkanı sunacaklarını ifade etti.

PAUL BYRNE: TÜRKİYE İŞ PLANLARIMIZDA ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP

Filolarını genişletmek için yeni Airbus 320 Neo siparişleri verdiklerini açıkla-yan Byrne; iş planlarında Türkiye’nin önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çekti.

CEM TANYERİ: TÜRKİYE’YE 550 BİN KOLTUK KAPASİTESİ SUNUYORUZ

Flaynas Havayolları Türkiye Genel Müdürü Cem Tanyeri ise; Türkiye’ye yönelik olarak 550 bin koltuk kapasitesi sunduklarını belirtti. Türkiye seferlerine 2011 yılında başladıklarını dile getiren Tanyeri; en önemli büyümeyi 2014 – 2016 yılları arasında yakaladıklarına ve

ilk günden bugüne Türkiye pazarında 8 kat büyüme kaydettiklerine dikkat çekti. Flynas’ın gelişim süreci hakkında açıklamalarda bulunan Tanyeri konuş-masına şöyle devam etti: “2011 yılında Suudi Arabistan’dan Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı 109 bin seviyesindeydi. 2017 yılında Eylül ayı sonunda Arabis-tan’dan İstanbul’a gelen ziyaretçi sayısı 470 bin seviyesinde. 2011 yılından bugüne kadar Suudi Arabistan’dan gelen ziyaretçi sayısı yaklaşık beş kat büyürken; biz Flynas olarak tam sekiz kat büyüme gösterdik. Bence bu büyük bir başarı… Hem Türkiye’deki hem Arabistan’daki çalışma ortaklarımıza teşekkür ediyoruz.”

“SIRADA TRABZON VAR”2011 yılında Cidde’den Sabiha Gök-

çen’e haftada sadece 3 sefer düzenle-diklerini hatırlatan Tanyeri; günümüzde Riyad ve Cidde’den her gün Sabiha Gökçen’e uçuş düzenlediklerini ifade etti. Bunun yanı sıra Adana ve Hatay bölgesine de direkt seferler düzenle-diklerini söyleyen Tanyeri; önümüzdeki yaz sezonu için Trabzon seferlerine de başlayacaklarını açıkladı.

“Flynas Türkiye’de 6 yılda 8 kat büyüme kaydetti”

Suudi Arabistan merkezli low cost havayolu firması Flynas; 10. yılını kutladı. 10 yılda önemli büyüme rakamlarına ulaşan firma; Türkiye operasyonlarına başladığı 6 yıllık süreç içerisinde de 8 kat büyüme kaydetti.

EKİM 201742

HABER

S osyal medyanın hayatımızda, ti-caretimizde, pazarlama strateji-lerimizdeki önemi arttıkça, içerik paylaşımlarının yanında görsel

kaygılar da artmaktadır. Dijital dünyanın gereksinimlerini, yaratıcılıklarını, analitik bakış açılarını hem marka hem de marka çalışanları tarafından ele alan Red and Grey Media Kurucu Ortağı Furkan Reis, sosyal medya mecralarında yayın yapan markaların hedef kitleleriyle buluşurken dikkat etmeleri gereken en önemli unsur-lardan biri olan görsel tasarımların nasıl olması gerektiği ile ilgili bir yazı kaleme aldı.

Furkan Reis’in “sosyal medya içeriklerin-de tasarım ipuçları” başlıklı yazısı şöyle: “Sosyal medya içerikleri, metin ve görsel olarak bir bütünlük sunmaktadır. İyi yazıl-mış bir metin ile iyi tasarlanmış bir görseli bir araya getirdiğinizde vermek istediği-niz mesajı en efektif şekilde hedef kitle-nizle buluşturabilirsiniz. Sosyal medya mecralarında yayın yapan markaların he-def kitleleriyle buluşurken dikkat etmeleri gereken en önemli unsurlardan biri de içeriklerinin görsel tasarımları olmalıdır. Ülkemizde internet kullanan 46.3 milyon kişiden 42 milyonu aktif bir şekilde sosyal medya kullanıyorken; sizin, rakipleriniz-den farklılaşarak mesajınızı hedef kitle-nizin dikkatini çekecek bir görsel tasarım ile sunuyor olmanız gerekiyor. Öncelikle markanızın sosyal medya iletişim stra-tejisi doğrultusunda hangi sosyal med-ya mecralarını kullanacağınızı belirliyor olmanız gerekiyor. Çünkü her bir sosyal

medya mecrasının görsel tasarım boyut-ları birbirinden farklıdır.”

“HEDEF KİTLE YAPISINA DİKKAT” Furkan Reis: “Yine stratejiniz doğrul-tusunda kullanılacak mecra ile birlikte yapacağınız görsel tasarımda bulundu-ğunuz sektör ve hedef kitlenizin yapısı, görsel tasarımınız içerisinde önemli bir unsur olarak varlığını gösterecektir. Genç dinamik bir hedef kitleye hitap ederken canlı renkleri görsel tasarımınızda kullan-maktan asla korkmayınız” dedi.

“HİKAYELEŞTİRME ÖNEM KAZANIYOR”Artık sosyal medya kullanıcılarının takip ettikleri markalardan tek düze iletişim mesajları görmek istemediklerini belirten Reis, şunları söyledi: “Bu yüzden hedef kitlenizin dikkatini çekmenin bir diğer yolu da görsel tasarımınızda hikayeleştir-me önem kazanıyor. Özellikle kullanıcıya life style görsel tasarımlarla mesajınızı

iletirseniz, daha çok dikkatini çekerek sizinle etkileşime geçmesinde büyük bir fayda sağlarsınız.”

“FOTOĞRAFLAR HEDEF KİTLEYE HİTAP ETMELİ” Görsel tasarımları gerçekleştirirken dik-kat edilmesi gereken bir diğer hususun ise stok fotoğraf kullanımı olduğunu ifa-de eden Reis, şu değerlendirmelerde bulundu: “Sosyal medya iletişimi ser-gileyen markanın görsel tasarımında kullanacağı hedef kitlesinden bağımsız bir stok görsel, hedef kitlenin markayla arasındaki bağı görsel zedeleyerek efek-tifliğini yitirmesine sebebiyet verecektir. Tasarlayacağınız sosyal medya görsel-lerinde markanızın mesajını mümkün ol-duğunca sosyal medya içerik metninde yer vermeniz, görsel açıdan tasarımınızı sadeleştirerek daha kaliteli bir görünüm kazanmasına yardımcı olacaktır. Zaten özellikle Facebook ve Instagram, medya satınalma süreçlerinde görsel tasarım-lardaki metinler için % 20 kuralı uygula-maktadır. Bu da sizi ister istemez reklam vereceğiniz tasarımda kullanacağınız metin boyutunu azaltmanıza yönlendire-cektir.” Dikkat edilmesi gereken tüm bu unsurların yanı sıra son olarak da telif konusuna dikkat edilmesi gerekmekti-ğinin alını çizen Reis: “Kullanacağınız görselleri seçerken arama motorlarının indekslemiş olduğu birçok görselin telif hakkının olduğunu belirtmekte fayda var. Telifsiz görseller içinse ücretli ve ücretsiz birçok kaynak web sitesinden yararlana-bilirsiniz” dedi.

Sosyal medyada tasarımın önemi

Dijital medya, günlük hayatın vazgeçilmesi haline geldi. Sosyal platformları kullanan kurumsal firmalardan biriyseniz, profilinizde paylaştıklarınız, güncellemeleriniz ne kadar önemliyse görsel profilinize,

tasarımlarınıza da bir o kadar önem vermeniz gerekiyor.

EKİM 201744

HABER /ANALİZ

“Bu turlar kendinizi özel hissettirecek”

S eyahat etmek bir anlamda kişi-nin kendisine ‘özel alan’ oluş-turmasıdır. O özel alan, ‘kişinin kendisini özel hissetmesine de giden yoldur’ aynı zamanda.

Bu, ‘gezerken özel hissetme’ çabası ve arzu-su son yıllarda giderek artan münferit seya-hatlerle de kendini gösteriyor. Kitlelere dahil olmak istemeyen; uçak biletini, gerekirse vi-zesini, otelini ayarlayan birçok kişi artık ‘tatil programını’ da kendi yapıyor. Bu isteği bir tur şirketi aracılığıyla programlı bir şekilde gerçekleştirmek isteyenler ise ‘özel’ hissetmenin karşılığında doğal olarak ‘özel’ ücretler ödemek zorunda kalıyorlar. Oysa ki, küçük gruplarla, standart bir paket turun çok değil, biraz üzerinde fiyatlarla özel turlar düzenleyebilmek mümkün. Kendini özel hissedebilmek de… Bunun mümkün olabildiğini Tatilbudur.com’un başlattığı ‘Ünlülerle Geziyorum’ projesi kanıtlıyor. Başka bir ifadeyle, şirket, genellikle daha pahalı olan butik turları halka indiriyor.

Tatilbudur.com, her biri alanında uzman ve sevilen ünlü isim-leri belirlerken, yurt içinde ve yurt dışında farklı rotalara bu ünlü isimler eşliğinde turlar düzenliyor. Bu turların ilki gezgin fotoğrafçı İsmail Şahinbaş katılımıyla Doğu Karadeniz’de temmuz ayında gerçekleşti. İkinci tur yazar Orhan Bahtiyar ile Kaz Dağları’nın keşfi ise ağustos ayında düzenlendi. Ta-tilbudur.com, söz konusu projeyi yıl boyunca devam ettire-cek. Sırada Ekim ayında ‘Serkan Ercan ile Bosna Turu’ var.

Peki turlar standart bir paket tur gibi mi? Bu sorunun yanıtı: Hayır. Standart bir turda es geçilen, gidilmesi zor veya ma-liyetli olan, kitlelere uzak birçok nokta tur programları dahi-

linde yer alıyor. Çok daha ayrıntılı, tura katılan herkesin duyabileceği şekilde, rehberin pe-şinde koşmaya gerek kalmadan anlatılıyor.

Tur programları sadece gezmek ve gezilen yerlerin ana hatlarını içeren bilgilerle sınır-lı sınırlı değil. Sözgelimi ‘Orhan Bahtiyar ile Kaz Dağları’nın Keşfi’nde yapılan gezilerin eşliğinde, Truva Savaşı’ndan, Fatih’in İstan-bul’u fethine uzanan efsaneleri ve tarihi öy-külere bu coğrafyayı keşfetmek mümkün.

Yazar Bahtiyar’ın ‘İdeon- Tanrıların Yolu’ romanında geçen; dünyanın ilk güzellik yarışmasına ve Truva Savaşı’na sah-ne olan bu topraklarda yıllarca saklanan Dardanos prensi Aeneas ve Kartaca Prensesi Dido’nun yaşadığı tutkulu aşkı dinleyerek tarih boyu süregelen aşk ve savaş öykülerini anımsamak mümkün.

‘Kaz Dağları’nın havası insanın içinden geçermiş’ sözünün hakkını vererek nefis havası ve manzarasıyla büyüleyen coğrafya, buz gibi göletleriyle de doğanın tüm gerçekliğini iliklerinize kadar hissettiriyor. 1726 metrede Sarıkız Tepesi, Jeep safarilerle zorlu yolculukların ardından ulaşılan Şahin-deresi Kanyonu ve Ayıderesi ayrıca görülmeye değer gü-zellikte. Tabii göknar ağaçlarının gölgesindeki karaçamın kokusu, endemik bitki türleri de tura dahil. Antandros Antik Kenti de tur programı dahilinde mutlaka görülmeye değer…

Gezinin devamında ise Güre’de bulunan Sarıkız Etnoğrafya Galerisi’ni ziyaret ederek, Antik Yunan’dan günümüze kadar bölgenin tarihteki yerini, ev sahipliği yaptığı medeniyetlerin kültür ve sanat anlayışlarını gözlemlemek mümkün.

EKİM 201746

DOSYA

EKİM 2017 47

T üm yapılar gibi oteller de zaman içinde kullanım yoğunluğuna ve doğal etkenlere bağlı olarak yıpranır. Yapılan çalışmalar, 10 yaşını geçen turistik otel ve tesislerde renovasyon çalışmala-rının kaçınılmaz olduğunu gösteriyor. 10 yıllık sürenin 7-8 yıla çekilmesi ve otelin tesisat, yapı, makine ve ekipmanlarının be-

lirtilen sürelerde yenilenmesi gerektiğine işaret ediliyor. Islak hacimli me-kanlarda ve ortak kullanım alanlarında yenileme çalışmalarının ise 4-5 yıl aralıklarla yapılması gerektiği vurgulanıyor. Yenileme sürecinin başarılı ol-masını sağlayacak en önemli unsur; zaman, para ve amaçlanan fonksiyonel iyileştirme hedeflerinin doğru ve gerçekçi şekilde belirlenmesidir. Renovas-yon esnasında göz önünde bulundurulması gerek bir diğer unsur ise hızla değişen müşteri trendlerinin karşılaması ve rekabetin sağlanabilmesidir. Bu nedenle hedeflenen müşteri profilinin iyi tespit edilmesi, renovasyonda ol-dukça önemli.

Ayrıca, tesisin ömrünü uzatabilmek ve sürdürülebilir turizm olanakları oluş-turabilmek için yenileme çalışmalarının desteklenmesi gerekiyor. Turizmde başlatılacak bir renovasyon hareketi onlarca farklı sektörde hem bir eko-nomik canlanma yaratacak hem de Türkiye’nin turistik imajına olumlu katkı sağlayacaktır. Önemli bir pazar haline gelen ve rekabet gücünü tetikleyen renovasyonu, bu sayımızda dosya konusu olarak belirledik ve sektörün ak-törleriyle konuştuk.

RENOVASYON TAKVİMİ

EKİM 201748

HABER

ÜRÜNLERİNKULLANIM ÖMRÜ

EKİM 2017 49

EKİM 201750

“Doğru ürün ve uygulamalar yapıların ömrünü uzatır” Tüm yapılar gibi otellerin de zaman içinde kullanım yo-ğunluğuna ve doğal etkenlere bağlı olarak yıprandığını söyleyen Tekeli-Sisa Mimarlık Ortağı Mehmet Emin Ça-kırkaya: “Eskiyen veya zamanla işlevini yitiren dekoras-yon elemanları ve giydirmeler doğru bir işletme planı da-hilinde periyodik olarak tamir edilir veya yenilenir. Bunun dışında bina zamanla doğal etkenlerle yapısal olarak da yıpranır. Özellikle, bodrumlarda, ıslak hacimlerde, cephe kaplamlarında yapı su geçirmezlik özelliğini kaybeder. Zamanla, hacimlerin içinde koku, nem problemleri ortaya çıkar. Binanın taşıyıcı sitemi de bu yıpranmalardan etkile-nir ve betonarme taşıyıcıların donatılarında binanın yapı-

sal mukavemetini azal-tabilecek paslanmalar ortaya çıkar. Otellerde yapılacak büyük çaplı renovasyon çalışma-larında görünür de-korasyon elemanları, bitirmeler hep öncelikli değerlendirilir ve bu elemanlar planlı olarak sürekli yenilenir, ancak binanın fiziksel bütün-lüğünü koruyacak yalı-tım, tamir ve boya işleri de en az diğer reno-

vasyon çalışmaları kadar önemlidir. Bu aşamanın ihmal edilmesi yapılacak diğer yenilemelerin kısa sürede tekrar bozulmasına yol açacaktır” açıklamasında bulundu. Gü-nümüzde binaların farklı yalıtım problemlerine ve farklı kullanım yerlerine bağlı olarak çok çeşitli yapı kimya-sallarının üretildiğini söyleyen Mehmet Emin Çakırkaya, konuşmasına şöyle devam etti: “Bu nedenle, çalışmalara başlamadan önce problemler doğru tespit edilmeli ve uzmanların görüşleri değerlendirilerek doğru özellik-lerde yapı kimyasalları seçilmelidir. Doğru seçimin yanı sıra doğru uygulama da yapılan işlemin başarılı olması için çok önemlidir.” Otellerde renovasyon çalışmalarının çok kısa sürede, hatta işletme devam ederken yapılma-sı istendiğini ifade eden Çakırkaya: “En sıkıntılı tadilatlar, bodrum duvarlarında ve temellerde ortaya çıkan yalıtım problemleridir. Bu alanlarda dışarıdan bohçalama tarzı tamiratlar genellikle mümkün olmaz. Böylesi problem-li alanlarda dahi doğru teknolojinin sunduğu özel yapı kimyasalları ile kısa sürede başarılı bir yalıtım yapmak mümkündür. Doğru ürünler ve doğru uygulamalar ile

renovasyon sonrası binaların ömrünü uzatmak, yapılan iç dekorasyon giydirmelerini korumak mümkün” diyerek konuşmasını noktaladı.

“Yapı öğelerinin bir yaşam süresi var”Öncelikle, “iyi tasarımın” “süresiz” olması gerektiğinin al-tını çizen Has Mimarlık Kurucu Ortağı Mimar Ayşe Hasol Ertekin: “Buna karşılık, yapı öğelerinin bir yaşam süresi var. Yapı malzemelerinin seçiminde, mümkün olduğun-ca dayanıklı olanların seçilmesi, sürdürülebilirlik ve “ye-şil bina” kavramlarıyla da örtüşüyor. Bu nedenle mimari şartnamelere mutlaka dayanıklılık testleri ve üretici ga-rantileri dahil edilmeli. Öte yandan, binanın işlevlerinde köklü değişiklikler yapılmak isteniyorsa da yenilemeye (renovasyona) gerek duyulabilir. İyi tasarım, ancak mal-zemeler ömrünü doldurduğu zaman veya işlevlerin de-ğiştirilmesi durumunda yenilemeye ihtiyaç gösterir. Bu anlamda yenilemelerde, tasarımın ana çizgilerine müda-hale etmeksizin, yapının karakterini koruyarak, yeni mal-zemelerle dokunuşlar getirilmesini doğru buluyorum” açıklamasında bulundu. Renovasyon sürecinde yenile-nen ürünlerin başında gelen vitrifiye hakkında da bilgi veren Ayşe Hasol Ertekin trendlere ilişkin şunları söyledi: “Vitrifiyede son yıllarda, tasarım ve hijyen öne çıkıyor. Alışılagelmiş tasarımlar dışına çıkılarak, renk ve biçimde yeni arayışlara gidiliyor. Mobilyayla bütünleşik ve tekno-lojik unsurlar taşıyan tasarımlar dikkat çeki-yor. Vitrifiye tasarımı, başlı başına bir entegre tasarım dalı haline gel-di. Teknolojinin vitrifiye ye entegre edilmesiyle birlikte, otomatik algı-layıcı sistemler, sağlık bilgilerinin toplanması gibi unsurlar, vitrifiye sistemlerine eklenme-ye başladı. “Nesnelerin interneti” ile ilgili geliş-meler, vitrifiye tasarımı-nı da etkileyecektir.” Öte yandan malzeme teknolojisin-deki gelişmelerle birlikte hijyen konusunda da ilerleme sağlandığını ifade eden Ertekin: “Kendi kendini temizle-yen vitrifiye ürünleri, sağlıklı çözümler getiriyor. Gizli bağ-lantılar ve sürekli yüzeyler temizlikte kolaylık sağlıyor” di-yerek konuşmasını tamamladı.

DOSYA

tör oldu. Otelden, konuta, hastaneden restorana kadar her yerde iç mekan-larda uygulayabileceğiniz bir ürün olarak karşımıza çıkar. Özellikle tekstil ta-banlı duvar kağıtları bu alanda kullanılabilecek en sağlıklı duvar kaplamasıdır. Otel iç mekan tasarımların-da kullanımı, son on yıldır çok hızlı büyüyerek boya yerine en tercih edilir du-var kaplaması oldu” dedi. Artık duvar kağıtlarının genel üretim ve ham madde ola-rak artık sırf kağıttan değil, tekstil, bambu, plastik, ahşap ve benzeri farklı malzemeler kullanılarak üretildiğini ifade eden Mimar Boğaç Alpuğan, şunları söyledi: “Ayrıca, bu alanda tasarımcılar ile yapılan iş birlikleri sayesinde çok özel ürünler doğdu. Zaha Hadid, Ulf Morritz gibi dünya-ca ünlü tasarımcıların bakışları ve tasarımları sayesinde farklı bir karakter kazanmış olduğu kesindir.” Müşterilerin konaklayacakları oteli seçerken özellikle sağlık bilgisi ve sağlık koşullarına dikkat ettiklerini vurgulayan Alpuğan: “Özellikle otellerde tercih etmeye çalıştığımız anti bakte-riyel özellikli tekstil tabanlı duvar kağıtları sayesinde oda içlerinde sağlıklı ortamları sağlayabiliyoruz. Ayrıca, alev almazlık özellikleri ve yanma esnasında zehirli gaz sal-gılamamaları sayesinde tercih sebebimiz olmaktadırlar. Bunun yanı sıra plastik tabanlı duvar kağıtları sayesinde ıslak hacimlerde ki seramik kullanımı da değişmiştir. Plas-tik tabanlı duvar kağıtlarındaki renk ve desen alternatifi sayesinde ıslak hacimler çok daha farklı şekillendirmek-tedirler” diyerek konuşmasını tamamladı.

“Karo halılar sonsuz tasarım olanağı sunuyor”Otel ziyaretçilerinin memnuniyeti için mekanın dekoras-yonu, konforu ve hijyeni son derece önemli. Bu konuda en önemli misyon, mekanın tasarımını yapan ve ürünleri-ne karar veren mimarlara düşüyor. Misafirlerin kendilerini evlerinde hissetmeleri için seçilen renklerin, desenlerin, iç mekan hava kalitesi ve temizliğinde çok önemli fak-törler olduğunun altını çizen Batur ve Batur Mimarlık Y.

“Tüm yapısal malzemeler kabuk değiştirmeli”

“Günlük yaşam alan-larımızı bireysel olarak şekillendiririz. Arzula-rımız hayallerimiz gün-lük yaşam kalitemizi güçlendirmeli, kolay-laştırmalı ve bizlere huzur sunabilmelidir” diyen Mimar Tuncer Çakmaklı: “İşlevlendir-diğimiz ve ölçülendir-diğimiz bu mekanların dışına çıktığımızda, iş veya gezi amaçlı ko-

naklayacağımız otel mekanları bizlere farklı algılar ve anılar sunabilmeli” şeklinde konuştu. “Otel mekânları, iş-levselliğin ötesinde güncel, duygusal ve eşsiz mekanlar olmak zorundadır” diyen Tuncer Çakmaklı: “Tüm yapısal malzemeler yoğun kullanımla birlikte kabuk değiştirmeli. Renovasyonda genel bir zaman tanımı yapmaktan çok tazeliğini kaybetmeden kullanım süresini bilmek önem-lidir” açıklamasında bulundu. Teknolojik gelişmelerin renovasyona etkisini değerlendiren Tuncer Çakmaklı: “Teknoloji yaşamımızı kolaylaştıracak büyük gelişmelere kapılarını açtı ve gün geçtikçe hız kesmeden ilerlemekte. Yaşam konforu evlerimize kadar girdi ve artık vazgeçe-meyeceğimiz donanımların otel mekanlarına taşınma-sından öte, ufkumuzu genişletecek yeni donanımları da barındırmak zorundadır” değerlendirmesinde bulundu. Tunçer Çakmaklı, konuşmasının devamında şunları söy-ledi: “Yapısal anlamda cephelerin tamamıyla yok olduğu iç ve dış mekânların iç içe geçtiği cepheler... Akıllı tele-fonlarımızı algılayan ses ve ışık sistemleri ile birlikte tüm kapıları açabileceğimiz donanımlar... Nefes-güvenlik ve akustik konforumuzdan hijyenimize kadar minimal alanda yaratıcılığa büyük destek veren teknoloji ile renovasyon, görülmemiş ve yaşanmamış boyutlara gelebilmektedir.”

“Boya yerine duvar kağıdı tercih ediliyor” Duvar kağıdı ve teknolojilerinin son 10 yılda çok büyük bir gelişim gösterdiğini söyleyen Alpugan Mimarlık Mi-mar Boğaç Alpuğan: “Duvar kağıdı, özellikle büyük ta-sarımcıların tasarımları ile yeniden hayat bulan bir sek-

EKİM 2017 51

EKİM 201752

Y. Mimar Aylin Batur ve Y. Mimar Kutluer Batur; işletme sahibi tarafından kolay temizlenebilen, kir tutmayan mal-zeme kullanımının iş gücü ve maliyet faktörleri açısından büyük bir öneme sahip olduğunu söyledi. İç mekânda hava kalitesinin sağlığımıza, konforumuza ve verimliliği-mize yansıyan önemli bir etken olduğunu belirten Aylin Batur ve Kutluer Batur: “Alerjinin ön plana çıktığı günü-

müz koşulları malzeme kullanımlarında, mimar-ları daha seçici olmaya teşvik etmektedir. Sert zeminler ortam tozunu daha çok havalandıra-rak, yutmamıza sebep olmaktadır. Ticari tip karo halılar antistatik özelliği ile toz yakala-ma ve tutma özellikleri bakımından sert ze-minlere kıyasla 10 kat daha etkilidir (PM10). Toz tutan birinci sınıf

ticari tip karo halılar iç mekan hava kalitesini artırmaya yardımcı olmaktadır” şeklinde konuştu. Zemin malzeme-lerinin kolay değiştirilebilir olmasının işletme sahipleri ve mimarlar açısından tercih sebebi olduğunu belirten Aylin Batur ve Kutluer Batur: “Karo halılar tamda bu ihtiyaca yönelik taşınabilir ve hızlı uygulanabilir ebatlarda tasar-lanmıştır. Karo halıların uygulanması, duvardan duvara halılar ile diğer zemin kaplama çözümlerine kıyasla daha az kesim firesi vermesi sayesinde tasarruf yapmanızı da sağlar. Mix & match özellikleri ile farklı renk ve dokuları bir araya getirerek sonsuz tasarım olanakları sunar” de-ğerlendirmesinde bulundu. “Karo halılarda hav yüksekli-ğine bağlı olarak, bukle ve velur iplik kullanımı ile yürüme konforunda ve akustik performansında farklı değer ara-lıkları bulunmaktadır” diyen Aylin Batur ve Kutluer Batur; konuşmasının devamında şunları söyledi: “Çok yoğun trafiği karşılayan 33-34. sınıf ticari tip karo halılar otel-lerin ihtiyaç duyduğu uzun ömürlü kullanım koşullarını karşılamaktadır. Mekanların fonksiyonlarına bağlı olarak farklı konfor seviyeleri sunan bukle veya velur karo halı serilerinden seçim yapılabilir. Ayrıca çevresel faktörleri gözeten politikaların giderek artması ile ticari binalarda kullanılan malzemelerin yüzde 100 geri dönüştürülebilir olması, kimyasal madde salınımına dair kriterlere uygun-luğu önem kazanmaktadır. Ticari tip karo halılar DIBT, LEED ve CRI Green Label Plus kriterlerine uygunluğu ile içinde yer aldığı projelerin Yeşil Bina Sertifikası kazanımı-

na çok büyük fayda sağlamaktadır.” Yeni trendin neden karo halı olduğuna ilişkin bilgi veren Aylin Batur ve Kut-luer Batur; “Kolay uygulanması, tozsuz ve zaman tasar-rufu sağlayan değişimi, duvardan duvara halıya oranla daha az fire vermesi, akustik performans, iç mekan hava kalitesi, yangına karşı dayanıklılık: Bfl-s1;esnek taban ya-pısı, aşınmaya karşı yüksek dayanım, toz tutucu özelliği, depolama ve taşıma kolaylığı, tamamen zararsız malze-melerden üretim, mix&match fonksiyonu sayesinde renk, desen ve doku karıştırma/eşleştirme” dedi. Halı trend-lerine de değinen Aylin Batur ve Kutluer Batur: “Renk her zaman trendleri belirleyen bir unsurdur. Daha koyu renklerin, çağdaş gri gibi, doğal tonlarda kullanımı zengin ve davetkar mekanlar yaratmaya yardım edebilir. Günü-müzde yüksek kontrastlık barındıran desenlerden daha yumuşak geçişli desenlere doğru bir kayış var. Hissedile-bilir dokular, daha sıcak ve konforlu mekanlar yaratacak” açıklamasında bulundu.

“Aydınlatma, çok amaçlı esnek kullanıma adapte edilebilmeli” İyi bir aydınlatma tasarımı etkin ışıklandırma sağlamayı amaç edinirken, çok işlevli bir otel odası aydınlatması ile açık alanlarda cesurca kullanılmış özel parçaları bir araya getirebilir. Tüm bunlar konuk deneyimini olumlu yönde geliştirmeyi amaçlar. Aydınlatma, gerçekten se-yahat edenlerin oteller ile ilgili akıllarında yer eden birkaç önemli husustan birisi olduğuna dikkat çeken Boytorun Mimarlık Mimar Yudum Boytorun: “Osram tarafından yürütülen son kapsamlı araştırmalarla paylaşılan bir not: Londra’daki çoğu otel konuklarının otel değer lend i rmes in in odalarındaki loş, kötü ve seyrek aydınlatma hakkında şikayetçi ol-duklarını öne sürüyor” dedi. Yudum Boytorun; bu nedenle aydınlatma tasarımı üzerinde çalı-şırken birkaç perspek-tiften konuyu ele almak gerektiğini söylüyor ve konuşmasına şöyle de-vam ediyor: “Yeterli ve doğru ışık; bir otel odası artık sadece uyku için bir oda değil, çok fonksiyonlu hale geldi, yemek yerken, uyu-yacak, çalışacak ve rahatlayacak bir yer haline geldi ve aydınlatma şemasının, kullanım çeşitliliğini yansıtması ve

DOSYA

EKİM 201754

DOSYA

“Ürünün fiyatına değil kalitesine bakılmalı”Doğru alım yapılmadığı takdirde daha kısa sü-rede renovasyona ihti-yaç duyulacağını ifade eden MAKPA Dış Tica-ret Yönetim Kurulu Baş-kanı Ali Sözmen, şunla-rı söyledi: “Öncelikle doğru kalitede, doğru kapasitede ekipman alınmalı. Sonra cihazla-rın bakımı yapılmalı ve gerekli servis desteği alınmalı. Şayet elinizde-ki cihazların kıymetini bilmiyorsanız, cihazın ömrü kısalır ve erken yenilemeye girmek zorunda kalırsınız. Maale-sef birçok tesiste karşılaştığımız sorunların temelinde bu sebep yatmaktadır. Bu nedenle hem cihazları kullanan hem de teknik personelin hassasiyeti çok önemli.” Ya-tırım esnasında yatırımcıların seçici olmaları gerektiğini vurgulayan Ali Sözmen: “Yatırımcılar, ürün alırken bazen kalite ve ihtiyaca değil sadece fiyata bakarlar. Bu durum-da kısa süre sonra ürünleri yenilemek zorunda kalırlar” dedi. Sözmen, renovasyon ömrünün ise işletmeye, ürü-nün kullanılma sıklığına, bakım ve servis desteğine bağlı olduğunu söyledi.

“Esneklik sağlayan ürünler daha çok tercih ediliyor”

Otel projelerinde kul-lanılan separatörlerin trendleri hakkında bilgi veren Studio Vertebra Kurucu Ortağı İç Mimar Efe Kağan Hızar: “Sey-yar ürünler hacimi par-çalamadan bölgecikler oluşturduğundan ve ufak dokunuşlarla, binada bü-yük yapısal değişiklere gerek duymadan entegre edilebildikleri için “reno-vasyon” işlerinde akılcı

çözümler sağlıyorlar. Artık eskisine göre yaşamımız de-ğişken, bünyesinde esneklik sağlayan elemanlar kullanı-cılar tarafından daha çok tercih ediliyor. Yapısal dekoras-yon elemanları eskisine göre 20 - 40 senelik kararlardan uzaklaşıyor; hafiflik esneklik gibi yaklaşımlar popülerle-şiyor” açıklamasında bulundu. Otellerde separatörlerin kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalara da deği-nen Hızar: “Seyyar bir ürün olması sebebiyle dikkat edil-mesi gereken ilk nokta güvenlik diyebiliriz. Özellikle yapı işlevi bir otel olduğu için, kullanıcılara risk oluşturmaya-cak montaj seçenekleri düşünülmeli. Ucuz bir etki verme-sinden uzaklaşmanın iyi bir metodu daha “güçlü”, “kalın” his verecek kesitlere sahip elemanların kullanılması. Böy-lece oluşturulan hafiflik ucuzluğa kaçmadan, tok bir algı oluşturacaktır. Kullanım alanları ise öncelikli olarak ortak alanlarda; lobi, restoran, bar gibi hacimlerde, bütünün bir alt kümesi ve yarı transparan bir etki oluşturacak şekiller-de kurgulanabilir” şeklinde konuştu.

tüm bu işlevleri karşılamak için doğru ışık seviyeleri üret-mesi gerekiyor. Sadece konuk odalarında değil lobi ve çok amaçlı salonlar için de benzer prensip geçerli. Çok amaçlı esnek kullanıma adapte edilebilir aydınlatma ta-sarımı. Verimlilik; işletme masraflarını ve bakım maliyetle-rini düşürerek aydınlatma deneyimini hem otelciler hem misafirler için daha iyi hale getirebilir miyiz? Sürdürüle-bilirlik geliştiricilerin ve tasarımcıların kafasında her gün daha fazla ön plana çıkıyor. Henüz öncelikler listesinin en başında yer almasa da gelecek nesiller için yeşil teknolo-jileri kullanmanın önemi gitgide artıyor. Pek çok kurumsal firma projelerinde LEED ve BREEAM danışmanlıklarını al-maya başladı. Aydınlatma otomasyonu, yeşil enerji kav-ramları ülkemizde de günbegün artan ilgi ile karşılaşmak-ta. Kalite, işlevsellik ve kolay anlaşılır ürün kumandaları; otelciler limitli bir bütçeyle şık tasarımı ve kaliteyi aynı anda bekliyorlar. Ürünler, sık ve yoğun kullanıma uygun olmalı. Müşterilere en yüksek mühendislik standartlarını yansıtan ürünleri doğru fiyat ve kalite karışımıyla sağ-lamamız gerekiyor. Konuklar, otel odasında ve ortak alanlarda evden uzakta lüks bir evde gibi hissetmek ve aydınlatmalarının bu özelliği yansıtmasını isterler. Örne-ğin, konukların çoğu evde kullandıkları dim edilebilir ay-

dınlatma armatürlerini odalarında da kullanmayı bekler, ancak ürün üzerinde açıkça görülebilmesini ve genelde kullanılabilir olmasını isterler. Işıkların nasıl dim edilece-ğini açıklamak için odaya çağrılan konsiyer hikayeleri her gün daha ilginç hale gelmekte. Burada tasarım ve işlev-sellik ile birlikte ürün kullanımının kolay ve anlaşılır olması önem kazanıyor. Estetik; iç mimarlar, her zamankinden daha fazla sınırları zorluyor, her zaman farklı şeyler sunan oteller için benzersiz iç mekanlar yaratmaya çalışıyorlar ve bu da kaçınılmaz olarak aydınlatma için önemli bir bö-lüm. Genellikle masa veya zemin lambalarının bir konuk odasında fark yaratıp yaratmayacağı veya gereksinime göre fazlalık olup olmadığı sorulur. Oysa bu tür parçalar ortam aydınlatmasına eklemlenerek giderek çok işlevli bir alana dönüşen mekanda değişik atmosfer yaratarak çok amaçlı kullanımı güvence altına alıyorlar. Bütçe; müş-teriler için özel ürün hazırlamak gittikçe yaygınlaşıyor ve yaptığımız işin önemli bir iş kalemini oluşturan aydınlat-ma tasarımı ve ürün bütçesi bizim için önemli bir rehber-dir. Bizim için bütçe düzeyi ürün kalitesi anlamına gelmez, daha düşük fiyatlı hedeflere ulaşırken aynı genel görünü-me sahip olmak için imalatta esnek ve zekice davranmak demektir.”

EKİM 201756

DOSYA

“Bilinçsiz renovasyon hem yapıya hem markaya zarar verir”

R enovasyonda yapılan en büyük hatanın, ya-tırım kararının teknik, mevzuatsal ve finan-sal boyutlarının tüm detaylarıyla iyi irdelen-meden verilmesi olduğunu söyleyen Mode Proje Yönetim Kurucusu Eyüp Ayaydın ile

renovasyonu konuştuk.

Otellerin renovasyon sürecinin yönetimi ve planlaması nasıl yapılmalı? Oteli kapatmadan renovasyon nasıl yapılır?Renovasyon bilindiği üzere genel olarak yapıların yeni-lenmesine verilen mimari bir terim. Bu terimi sorunuzda belirttiğiniz gibi bir süreç olarak alırsak, içerisinde mima-ri, statik, mekanik, elektrik, akustik, otomasyon, mutfak, altyapı, arıtma, peyzaj, restorasyon, imar mevzuatı gibi birçok tasarım, danışmanlık ve uygulama konusu barın-dırmaktadır. İşte bu sebeple de renovasyon süreci içeri-sinde ki tüm disiplinlerin, otel sahibi ve / veya operatör taleplerini karşılayacak şekilde ve eşgüdüm içerisinde çalışması, renovasyon sürecinin başarıyla tamamlanma-sı için anahtar faktör. Çalıştığımız projelerde, proje yö-neticisi olarak bizim aldığımız sorumluluk ise; bu sürecin yatırım kararı ve takip eden tasarım sürecinden başlaya-rak, işin yerinde uygulamasının tamamlanmasına kadar tasarım ve uygulamada görev alan tüm proje paydaşla-rının eş güdüm içerisinde çalışmasını sağlamak; yatırımcı ve / veya operatörün maliyet – süre – kalite - fonksiyon konularında ki beklentilerini karşılayacak bir ürün ortaya çıkmasını sağlamaktır.

“Müşteri beklentileri iyi tespit edilmeli”Süreç planlanırken bu sürecin başarılı olmasını sağla-yacak en önemli husus, otel renovasyon yatırım kararı alınırken süresel, parasal ve amaçlanan fonksiyonel iyi-leştirme hedeflerinin doğru ve gerçekçi olarak belirlen-mesidir. Unutulmamalıdır ki yapılmak istenen renovas-yonda ki nihai amaç, öncelikle çok hızlı değişen müşteri trendlerini karşılayarak otelin müşteri için daha davetkar olması ve bu suretle sektörde rekabet edebilmesini te-min etmektir. Dolayısıyla müşterinin beklentilerinin ne olduğunun iyi tespit edilmesi veya hedeflenen müşteri profilinin ne olduğunun doğru belirlenmesi renovasyon yatırım kararı için çok önemlidir.

“Otelin cazibesi arttırılmalı”Çoğu zaman da bu renovasyon kararları, eskiyen oteller-deki işletme maliyetlerini azaltmak, yapıldıkları dönem-lerde ki kötü tasarım ve uygulamalardan doğan yanlışlık-ları düzeltmek, yeni teknolojileri mevcut yapıya adapte etmek, operatör değişikliği sebebiyle operasyonel ve fonksiyonel yeni ihtiyaçları karşılamak, otel içerisinde müşteri için restoran - spa – hamam – balo ve toplantı salonları gibi yeni hizmet alanları yaratmak; otelin yatak kapasitesinde değişiklik yapmak veya değişen imar mev-zuatlarından kaynaklı kazanımları değerlendirmek gibi birçok zaruri sebepten de verilebilmektedir. Ancak bu kararlarda da nihai amaç otelin müşteri için davetkarlığını ve cazibesini arttırmaktır.

Renovasyon yatırım kararı verilirken ve hedefler belirle-nirken, bu kararların doğru verilmesine yardımcı olmak adına aşağıda ki raporların detaylı bir şekilde hazırlan-masında fayda var;

1. Teknik rapor; yapının mevcut durumu detaylı bir şekilde incelenerek teknik bir rapor hazırlanması ge-

rekmektedir. Bu raporda yapının strüktürel durumu, me-kanik ve elektrik tesisat – ekipman durumu, mimari öğe-lerde tespit edilen deformasyonlar ve hali hazırda tespit edilen tüm unsurlar ile ilgili teknik çözüm ve öneriler bu raporun içeriğinde olmalıdır.

Temelleri 2011 yılında atılan Mode Proje Yönetim; otelden konuta, ofisten alış veriş merkezine kadar geniş bir segmente hizmet veriyor. Türkiye’nin yanı sıra Amerika, İngiltere ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde çalıştıklarını söyleyen Mode Proje Yönetim Kurucusu Eyüp Ayaydın: “Bilinçsiz renovasyon hem yapıya hem markaya zarar verir” uyarısında bulunuyor.

EKİM 2017 57

2. Mevzuat raporu; yapının tabi olduğu imar ve turizm yönetmelikleri açısından değerlendirilmesinin yapıl-

dığı ve yapılacak renovasyonun mevzuatsal açıdan tabi olduğu kanun – yönetmelik – hak - teşvik – vergi - ruhsat – izin – harç - kısıtlar gibi unsurların detaylı listelendiği rapordur.

3. Finansal rapor; renovasyon projesinin direkt ve en-direkt maliyetinin karşılaştırmalı güncel piyasa verileri

ışığında m2/TL verileri ile hesaplanarak, iyi ve kötü farklı senaryolara göre gelir – gider tablolarının oluşturulması suretiyle hazırlanacak fizibilite değerlendirme çalışmasını içeren rapordur. Bu rapor hazırlanırken otelin bulunduğu alanda ki diğer otellerin değerlendirildiği bir piyasa araş-tırması da bu raporun bir parçası olmalıdır. Finansal rapor hazırlanırken teknik rapor, mevzuat raporu ve piyasa de-ğerlendirme verileri dikkate alınmalıdır.

Yatırım kararının bir parçası olarak, renovasyon projesi-nin uygulanması sırasında otel operasyona devam ede-cek ise; müşterilere verilen hizmeti engellemeyecek ve müşterilerde bir rahatsızlık yaratmayacak şekilde işlerin fazlara / kısımlara bölündüğü ve çevre güvenliği – iş gü-venliği - yangın güvenliği - ses ve toz kontrolü – görüntü kirliliği – çöp disiplini gibi gerekli olan tedbirleri içeren bir lojistik planın yatırımcı ve / veya operator ile eşgüdüm içerisinde hazırlanması gerekmektedir. Bu planı oluştu-rurken ana hedef, çalışma yapılmayan kısımlarda ki müş-teri konforunun, çalışma yapılan bölümlerde ki negatif unsurlardan etkilenmemesi olmalıdır. Bu tür projelerde tedarikçilerin ve uygulama yapan firmaların bu plana ek-siksiz ve tam olarak riayet etmesinin sağlanması, proje yöneticisinin esas görevlerinden olup renovasyon proje-sinin başarısını belirleyen ana kriterlerdendir.

Bunun devamında, projenin başarısı için yine proje yöne-ticisinin sorumluluğunda ve koordinasyonunda ilerlemesi gereken yönetimsel süreçler ana başlıklar olarak şöyle-dir;

1. Süre yönetimi; ana iş programının, yatırımcı ve / veya operator süresel talepleri ve lojistik plan dikkate alına-

rak oluşturulduğu, proje süresince güncellenerek varsa gecikmelerin belirlendiği ve bu gecikmeler ile ilgili alın-ması gereken tedbirlerin oluşturulduğu yönetim süreci-dir.

2. Tasarım yönetimi; tasarım danışmanlarının amacı-na uygun yeterlilikte seçilmelerini kapsayan, seçilen

tasarım danışmanların tümünün eşgüdüm içerisinde ve proje hedeflerini gerçekleştirecek şekilde çalışmasının sağlandığı yönetim sürecidir.

3. Maliyet yönetimi; bütçelerin proje başında oluştu-rulduğu, her tasarım evresin sonunda güncellendiği,

oluşan olumsuz sapmalar neticesinde maliyeti düşüre-cek değer analizlerinin yapıldığı, danışman, tedarikçi ve uygulamacı firmaların seçimi için ihalelerin yapıldığı ve seçilen firmaların hakedişlerinin kontrol edildiği yönetim sürecidir.

4. Sözleşme yönetimi; tasarım danışmanlarının, te-darikçilerin ve uygulamacıların sözleşme koşullarına

göre yükümlülüklerinin yerine getirmesinin sağlandığı yönetim sürecidir.

5. Talep yönetimi; uygulama sürecinde yatırımcı ka-rarlarından proje değişikliklerinden kaynaklı tasarım

danışmanlarından, tedarikçilerden ve uygulamacılardan gelen ilave parasal ve süresel taleplerin sözleşmeye uy-gun olarak değerlendirildiği yönetim sürecidir.

6. Risk yönetimi; projede oluşması beklenen risklerin, bunların gerçekleşme yüzdelerinin belirlendiği ve bu

risklerin ve olasılıkların periyodik olarak güncellendiği, bu risklerin gerçekleşmemesi için alınacak tedbirlerin liste-lendiği ve risklerin gerçekleşmesi durumunda izlenecek yolların planlandığı yönetim sürecidir.

7. Tedarik - saha uygulama – kalite yönetimi; tedarik ve uygulamanın sözleşme dokümanlarına, şartname-

lere, kalite standartlarına ve iş programına uygun olarak yapıldığının yerinde veya talep edilecek teslerle kontrol edildiği yönetimsel süreçtir.

8. İş güvenliği ve çevre sağlığı yönetimi; saha da uygu-lama yapılırken iş güvenliği ve çevre sağlığının temini

için gerekli şartların sağlanması adına proje paydaşlarının görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinin sağlan-dığı yönetim sürecidir.

9. Test ve devreye alma yönetimi; eksik ve hatalı işlerin belirlenerek bunların tamamlanması veya düzeltilme-

sinin sağlandığı, otel teknik personeline tedarikçi ve uy-gulamacılar tarafından gerekli teknik eğitimlerin verildiği, uygulaması tamamlanmış işlere ait hali hazır projeleri ve tedariği yapılmış malzeme – ekipmana ait kullanma kıla-vuzları, garanti belgelerinin dosyalandığı, tüm sistemlerin test ve devreye alındığı yönetim sürecidir.

Teknoloji ve altyapı yatırımları konusunda otellere neler tavsiye edersiniz? Teknoloji ve buna paralel müşteri konfor talepleri çok hızlı ilerliyor. Ancak yukarıda belirttiğim yatırım ve müş-teri hedefleri belirlenmeden, bu yenilenmenin etkileri tüm boyutlarıyla değerlendirilmeden alınacak her türlü yatırım kararı, işletme için geri dönülmez ve ciddi parasal riskler teşkil ettiği kanısındayım.

“Renovasyon ehil ekiplerce ve çok dikkatli yapılmalı”Özellikle tarihi yapılarda renovasyon yapmak adı altında bilinçsiz bir şekilde oluşturulmaya çalışılan teknolojik ve diğer konforlarında, maalesef hem yapıya hem de bu ya-pının barındırdığı kültür kimliğine zarar verdiğini gözlem-lemekteyiz. Böyle renovasyonların söz konusu zararlara yol açmayacak şekilde, ehil ekiplerce ve çok dikkatli bir şekilde yapılması, aynı zamanda orijinal yapının tarihsel kimliğini cazibe olarak gören müşterinin de kaybedilme-mesi açısından önem teşkil etmektedir.

Otel yatırımı ve renovasyonu konusunda yapılan hatalar nelerdir? Nasıl bir otel yatırım stratejisi izlenmelidir?Ülkemizde yapılan en büyük hata, birçok yatırım kararının teknik – mevzuatsal ve finansal boyutlarının tüm detay-larıyla iyi irdelenmeden verilmiş olmasıdır. Bununla bera-ber birçok disiplini içerisinde barındıran bu yatırımların, konusunda uzman proje yönetim firmalarınca yatırımcı adına eşgüdüm içerisinde yönetilmemesi ve böyle bir hizmete harcanacak paranın israf olacağı konusundaki çağdışı görüş, bence bu yatırımların başarısızlığa uğ-ramasında en büyük sebeplerinden biridir. Birçok eski müessese, maalesef bu görüşlerini değiştiremediğinden sektörde yok olmuş ve markalarını heba etmiştir.

EKİM 201758

DOSYA

“Renovasyonda enerji verimliliği yüksekplanlama yapılmalı”

T emelleri 1993 yılında atılan Atlantik Makina, kurulumunu yaptığı operasyonel verimlili-ği yüksek tesisler sayesinde yatırımcıların tercihi olmaya devam ediyor. Verdiği teknik servisin kalitesiyle de fark yaratan Atlan-

tik makina; tesislerin projelendirilmesinde uluslararası normlara göre yerleşim ve iş akışını ön planda tutarak, ilk yatırım ve iyileştirme çalışmalarını da başarıyla yürütü-yor. Renovasyon projelerinde de oldukça önemli bir rol üstlenen firma, bugüne kadar pek çok projeye imza attı. Renovasyon ihtiyacının iki şekilde ortaya çıktığını söy-leyen Atlantik Makina Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Çil, şunları kaydetti: “Birincisi genel renovasyon, ikincisi ise birebir renovasyon. Genel renovasyon otelin baştan aşağı yenilenmesini içerir. Bu durumda çamaşırhane-nin komple yenilenmesi gündeme gelir. Burada enerji verimliliği yüksek bir planlama yapılması gerekir. Bugü-ne kadar gördüğümüz en büyük problem sadece fiyat odaklı yaklaşım ve makinaların enerji verimliliğine dikkat edilmeden gelişigüzel kullanılması. Bu durumda tesisler operasyonel maliyetleri yüksek olduğu için zamanla ya kapatılmış ya da yarı kapasiteli durumda çalıştırılmış. Söz konusu genel renovasyon olduğunda ihtiyaca yetecek bir çamaşırhane alanın ayrılması, çamaşır sirkülasyonuna uygun bir çamaşırhane kurulması şart. Aynı zamanda kirli çamaşırın çamaşırhaneye en kısa yoldan ulaşması gere-kir. En yaygın uygulama ise arabayla taşınma yöntemidir. Ancak en doğru yöntem kirli çamaşırların doğrudan ça-maşırhaneye indirilmesidir. Böylece hem daha az insanın kirli çamaşırla temas etmesi, hem de çamaşırların en kısa sürede çamaşırhaneye ulaşması sağlanır. Kirli çamaşırda önemli bir diğer konu ise çapraz bulaşmayı engellemek-tir. Otel çamaşırhanesinde kirli bölümle temiz bölümü fiziksel olarak ayıramasak da iş akışında bu ayrımı sağ-lamaya dikkat ediyoruz. Genel renovasyonda önemli bir diğer konu ise operasyonel verimliktir.”

Birebir renovasyonda ise fonksiyonu tam, amacına uy-gun makinanın tercih edilmesi gerektiğini söyleyen Ab-dullah Çil, enerji verimliği, operasyonel verimlilik ve satış sonrası hizmete de dikkat edilmesi gerektiğinin altını çi-ziyor. Abdullah Çil, renovasyon süreci gelmiş bir maki-

na yine aynı özelliklere sahip makina ile değiştirildiğinde yine benzer sorunlar yaşanacağı uyarısında buluyor.

“Hizmet sadece fiyatıyla değil kalitesiyle dekıyaslanmalı”Çil konuşmasının devamında şunları söyledi: “Sektörü-müzde maalesef sadece makinanın maddi boyutu ele alı-narak en ucuz yıkama kâr olarak görünüyor. Bu yanlış bir yaklaşım. Oteller, satın almak istedikleri çamaşır yıkama hizmetini sadece fiyatıyla değil kalitesiyle de kıyaslamalı. Unutulmamalı ki hizmet kalitesi aynı zamanda fiyat artı-şı demek değildir. Hedef daha kaliteli hizmeti aynı fiyata almak olmalı.”

“Makinalar projeye uygun olmalı”Firmaların genelde hangi malı satmak istiyorlarsa veya stokunda hangi makina varsa öncelikle onu satmak üze-re teklif hazırladığını ifade eden Çil: “Biz ise mevcut du-rumu inceler, projeye uygun makinanın teklifini veririz. Bu noktada yatırımcı doğru bilgilendirilmeli, projeye uygun makina önerilmeli. Müşterinizi doğru yönlendirmediğiniz takdirde ona çok büyük kötülük yapmış olursunuz. Müş-terinizin enerji verimliği ve operasyon verimliliği doğru olmayan makinayı alması veya sizin satmış olmanız, kötü bir referansa imza atmanız anlamına gelir. Aynı zamanda sadece satıcı olarak kalır, yine kısa sürede değişime gire-cek bir makina satmış olursunuz” açıklamasında bulundu.

“Satışla bitmeyen dostluk”Çil, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Biz bunu istemiyoruz. Sloganımız ‘satışla bitmeyen dostluk.’ İşi teslim ettikten sonra arkanızdan negatif bir eleştiri olmamalı. Biz bu yaklaşımı ilke edindik ve bu doğrultuda çalışmalarımı-zı sürdürüyoruz. Bizden teklif istendiği zaman işi, kendi işletmemiz anlayışıyla ele alıp “Ben olsam kendim için ne yapardım, hangi ekipmanı kullanırdım?” Yaklaşımıyla çalışırız. Teknik planlamada doğru çözümü öneririz. Müş-terilerimizin hedeflerine çözüm ortağı olur; uzun vadeli işbirliği sürecimizi kazan - kazan prensibi ile yürütürüz.

“Türkiye’nin en iyi satış sonrası ekibine sahibiz” Satın alınacak makinanın üç kritere sahip olması gerek-tiğine değinen Abdullah Çil: Enerji verimliliği, operasyon

Endüstriyel çamaşırhane ve kuru temizleme sistemlerinin projelendirilmesi, satışı ve satış sonrası hizmet alanlarında sektörün lider markalarından biri olan Atlantik Makina, ‘satışla bitmeyen dostluk’ sloganıyla çalışmalarını hız kesmeden devam ediyor. Müşterilerine sundukları ürün ve proje odaklı tüm çalışmalarda yüksek kalite, operasyonel verimlilik sunduklarını söyleyen Atlantik Makina Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Çil, renovasyonda enerji verimliliği yüksek planlama yapılması gerektiğinin altını çizdi.

EKİM 2017 59

verimliliği ve satış sonrası hizmet. Parkurunuzdaki maki-naya zamanında ve doğru prosedürde bakım uygula-mazsa, kısa bir süre sonra renovasyona ihtiyaç duyar. Bu nedenle satış sonrası hizmet hayati öneme sahiptir. Tür-kiye’ de en iyi satış sonrası hizmetleri Atlantik Makina su-nuyor. Bu, çok iddialı olduğumuz bir konudur. Yedek par-ça desteği ve teknik servis konusunda Türkiye’de öncü ve takip edilen şirketiz. Makinaları, çalışma prensiplerini ve makina elemanlarını iyi tanıdığımız için gelen talepleri çok hızlı çözmekteyiz. Pek çok markada yedek parçalar pahalıdır. Biz parçaların orijinalini ya da çok yakın mua-dilini iç piyasadan temin ederek çok daha uygun fiyata sunuyoruz” şeklinde konuştu.

“Makinalarımız kendini 1 yılda amorti ediyor”Ürünlerimizin satın alma bedellerinin biraz daha yukarıda kalması, makinalarımızın kalite, kullanım ömrü, satış son-rası bakım performansı ve yedek parça maliyetinin düşük olması dikkate alındığında kısa vadede kendini amorti eden bir noktadır. Makinalarımız kendini 1 yılda amorti ediyor. Bu yatırımcı açısından oldukça karlı bir yatırım. Makinalarımız doğru bakım ve işlemle en az 15 yıl kulla-nılıyor. 1993’lerde kurmuş olduğumuz makinalar bugün hala çalışır durumda. Makinaların bakımlarını düzenli bir şekilde yaptığımız için şu an herhangi bir renovasyona ihtiyaç duyulmuyor.”

“25. yılımıza gireceğiz” 2018 de şirketlerinin 25. yıllarını kutlayacaklarını söyle-yen Çil, 25 yıldır ilkelerinden sapmadan ilerlediklerini, referanslarının ilk günden bugüne dostları olduklarını söyledi.

“Müşteri eğitilmeli”Yatırımcılara hangi makinaya neden ihtiyaç duyduğunuanlatmak ve yatırımcıları bilinçlendirmek gerektiğinin al-tını çizen Çil: “Müşterilerimize verdiğimiz danışmanlık ve eğitim hizmetlerimizle kazandırmaya çalıştığımız sektör ve işletme yönetimi bilinci tercihlerinde doğru kararı al-malarını sağlamaktadır. İhtiyaçlarını karşılayacak makina kıyaslamasını yapan müşterilerimiz farkları görerek, terci-hini bizden yana kullanmaktadır” dedi.

“Sektörümüzün danışmana ihtiyacı var”Yatırımcının ürünleri, katalog değerleriyle kıyaslaması-nın doğru bir yöntem olmadığını vurgulayan Çil, şunları söyledi: “Çünkü katalog değeri sadece makinanın kaç programa sahip olduğu, ölçüsü, ağırlığı… gibi konular hakkında bilgi verir. Yatırımcı asıl değerlendirmesi gere-ken kısımlarda bilgi edinemez. İşte bu noktada devreye danışman girmeli. Makinaları ve markaları tanıyan do-nanımlı bir danışman burada fark yaratır. Makinanın ne kadar su, elektrik vs. kullanacağını katalog değerinden değil danışmanın bilgisinden doğrulanabilir. Bu nedenle sektörümüzün danışmanlık müessesine ihtiyacı var.”

Kendilerine gelen projeleri olduğu gibi kabul etmedik-lerini, projede nasıl fark yaratabileceklerine ilişkin çalış-malar gerçekleştirdiklerini ifade eden Çil: “Bu bakış açı-sıyla incelediğimizde ürün ve proje hatalarını görüyoruz ve alternatif çalışmaları verileri ile planlıyoruz. Yurt içi ve dışı önemli ürün ve proje bazlı işlerimizi bu çalışmaları-

mızla kazandık. Uluslararası alanda Amerikalı, İngiliz v.b. gibi danışmanların bulunduğu projelerde de yer alırken danışmanlarla tartıştık, projemizde işleyişinin hangi nok-talarda önemli ve kazançlı sonuçlara neden olduğunu verilerle ifade ettik. Saha - maliyet analizleri, operasyon verileri ve iş akışını dikkate alan müşterimizin tercihi pro-jemizden yana olmuştur” açıklamasında bulundu.

“Orta Doğu hedef pazarlarımız arasında” Son dönemde yer aldıkları projeler hakkında da bilgi ve-ren Abdullah Çil: “Yurt içinde Four Seasons Bosphorus, Shangri-La gibi önemli projelerde yer aldık. Yurt dışın-da Türki Cumhuriyetler, Rusya, Cezayir, Karayip, Afrika gibi gelişmekte olan yerlerde projeler yaptık. Özellikle Moskova’da çok sayıda kuru temizleme, Cezayir ve Kara-yipler’de otel çamaşırhaneleri gerçekleştirdik. Referans-larımızın memnuniyeti ile verdikleri tavsiyeler yurt dışı operasyonlarımızda sayısız iş ortaklığı yapmamıza neden olmuştur. Yeni faaliyet gösterdiğimiz pazarlar içerisinde 2018 yılında Orta Doğu üzerine yoğunlaşacağız” şeklin-de konuştu. Son dönemde pek çok otelin çamaşırlarını dışardan yıkattığını ve outsourcing’in kendileri için ciddi bir potansiyel olduğunu söyleyen Çil; outsourcing paza-rındaki paylarının yüzde 30 olduğunu, İstanbul’daki tüm çamaşırhanelerle çalıştıkları bilgisini verdi. Oteller dışın-da hastaneler ve küçük işletmelerin de hedef pazarları arasında yer aldığını belirten Çil: “Gündemimizde şehir hastaneleri var. Bu alanda çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.

“2018’de çok daha güçlü olacağız”Yeni yapılanmaları hakkında da bilgi veren Çil: “Taksim’ de merkezimizi 2017 yılında Beylikdüzü’ndeki yeni şirket binamıza taşıdık. Makina stoklarımızı, yedek parça de-pomuzu, ofislerimizi ve showroomumuzu tek çatı altına aldık. Genişleyen satış ve servis kadromuz, güçlü yapı-mızla, hedeflediğimiz yeni başarılara 2018 yılında devam edeceğiz.”

DOSYA

“Köklü bir değişime ihtiyaç var”

O telcilik sektörünün gün geçtikçe değiş-mesinin ve gelişmesinin en büyük ne-denlerinden birinin teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte otel misafirlerinin beklentilerinin ve ihtiyaçlarının farklılık

göstermesi olduğunu söyleyen Technogym Türkiye Yö-netim Kurulu Başkanı Vittorio Zagaia: “Otelcilik sektö-ründe şu andaki en büyük eksiklik, henüz yatırımcıların, fitness konusuna yeterli önemi vermemeleri ve gerekli ihtimamı göstermemeleridir. Bunun sonucu olarak yatı-rımın dönüşümü, hedeflenen süreden daha fazla bir za-mana yayılmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.

Artık bu trendin yavaş yavaş değiştiğini ancak daha kök-lü bir değişime ihtiyaç duyulduğu ifade eden Technogym Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vittorio Zagaia, konuş-masına şöyle devam etti: “Ancak bugün, bir otelin fitness salonunun yeterliliği, ekipman kalitesi ve kullanılan mar-ka, konaklama yapan müşteriler tarafından ciddi anlam-da sorgulanmaktadır. Konaklamaya gelen müşteriler, iş veya tatil amaçlı dahi olsa, yaşadıkları yerdeki fiziksel aktivitelerini devam ettirmek arzusunda ve günümüzde artık online otel rezervasyonları yapılan web sitelerin araştırmalarında, fitness bölümünün sorgulandığı gerçe-ği ciddi bir ivme kazanmaktadır.”

“Teknolojik altyapı fark yaratıyor”Diğer bir sorunun ise fitness salonlarının genelde gün ışığı almayan yerlerde konumlandırılması olduğunu be-lirten Vittorio Zagaia: “Bu da zamanla değişmektedir. Hem kullanımı arttırmak hem de cazibe merkezi olarak

öne çıkmak için otellerde bulunan fitness salonları da teknolojik altyapıları ile gün geçtikçe fark yaratmaktadır. Yapılan araştırmalarda, fitness salonunu aktif kullanan müşterilerin, otel içinde daha fazla harcama yaptığı da tespit edilmiştir” şeklinde konuştu.

“Fitness salonları premium noktalara taşınıyor”Dünyada artık oteller içindeki fitness salonlarının ışık al-mayan alt katlardan, daha premium noktalara taşındığını vurgulayan Zagaia: “Wellness otel konseptleri git gide çoğalmakta. Kaliteli ürünler ile donatılmış ve ihtiyaca hiz-met veren fitness salonlarının bulunduğu oteller sade-ce tercih sebebi değil, tekrar geri geliş sebebiyeti, yani müşteri açısından sürdürebilirlik arz etmektedir. Gelişen teknoloji ile misafirlerin sürekliliğini sağlamak ve ihtiyaç-larına yanıt verebilmek için otelcilik sektörü sürekli bir dönüşüm içindedir” dedi.

Technogym’in de tüm teknolojik gelişimleri takip ederek ürünlerini geliştirdiğini ifade eden Zagaia: “Technogym ürünleri kullanıcıların akıllı telefonlarını, tabletlerini, akıllı televizyonları veya kişisel bilgisayarlarını kullanarak ant-renman programlarına giriş yapabilecekleri kişiselleşti-rilmiş bir “Wellness on the Go” deneyimi sunmak üzere tasarlandı. Mywellness sayesinde kullanıcılar, spor sa-lonundayken spor ekipmanları üzerinden, dışarıdayken mobil cihazlarıyla Technogym uygulamasına bağlanarak; evdeyken kişisel bilgisayarları veya Technogym ev ekip-manlarını kullanarak, ya da her nerede antrenman yap-mak istiyorlarsa orada, egzersiz programlarını düzen-leyerek tamamen kişisel bir deneyim yaşayabiliyorlar” diyerek konuşmasını tamamladı.

Teknolojideki hızla değişimin misafirlerin beklentilerini etkilediğini; yatırım ve renovasyon çalışmalarının söz konusu beklentiler doğrultusunda hayata geçirilmesi gerektiğini söyleyen Technogym Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vittorio Zagaia: “Köklü bir değişime ihtiyaç var” değerlendirmesinde bulundu.

EKİM 201760

“Renovasyon zamanını ürün belirler”

O tel mutfaklarında en çabuk yıpranan ürün gamı hakkında bilgi veren İnoksan Yöne-tim Kurulu Başkanı Vehbi Varlık: “Mutfak-larında öncelikle yiyecek sunumunun ya-pıldığı açık büfeler ve servis hatlarındaki

ürünler yıpranmaktadır. Yiyeceklerin hazırlandığı ana mutfaktaki ürünler ise paslanmaz çelik mamulü olmaları nedeniyle dayanıklıdır. Ancak paslanmaz çelikten mamul ürünlerin de hangi paslanmaz çelikten yapıldığı önem ta-şır. 304 kodlu paslanmaz çelik, endüstriyel mutfaklarda hijyen ve dayanıklılığın bir standardı gibidir. Son dönem-lerde bu standardın, kısa vadeli kazançlar hedeflenerek ve çoğunlukla da yatırımcı müşteri yanıltılarak kırıldığı ve kısa sürede paslanabilen daha düşük nikel içeren alaşım-lar kullanıldığı görülmektedir” açıklamasında bulundu. Sektörün kalite ve Ar-Ge öncüsü olan İnoksan’ın, mut-faktaki tüm ürünlerinde 304 kodlu paslanmaz çelik kul-lanmayı ve müşterilerine kaliteyi ve uzun vadeli kazanç-ları sunmayı ilke edindiğini vurgulayan Vehbi Varlık: “Ana mutfaktaki ürünlerden ise set üstü küçük cihazlarla bula-şık makinelerinin diğerlerine göre daha fazla yıprandığı görülmektedir” dedi.

“Renovasyon kısmı veya genel yapılabilir” Mutfaklarda renovasyonun, mevcutların durumuna göre kısmi veya genel olabileceğini ifade eden Vehbi Varlık, şunları söyledi: “İlk yatırımda 304 kodlu paslanmazdan üretilmiş ürünler kullanılmışsa çalışma tezgahları, duvar dolapları, istif rafları gibi nötr ürünler dayanıklı olduğu için genellikle, kısmi yenileme olanaklıdır. Ancak ilk ya-tırımda daha düşük nitelikli paslanmazdan ürünler satın alınmışsa, bu ürünlerin de kısa sürede yenilenmesi ge-rekeceğinden kısmi renovasyon ile yetinilmemeli.” Varlık konuşmasını şöyle sürdürdü: “Mutfaklarda yapılan kısmi renovasyon daha çok ekonomik ömrünü yitirmiş cihazla-rın yenilenmesi, teknolojik ürünler ile değişim veya mut-faklardaki bulaşıkhane, pastane, pişirme vb. bölümlerin yenilenmesi olarak görülmektedir. Genel renovasyon ise mutfağın bir bütün olarak ele alınması ile çözüm yaratıl-masıdır. Sürekli olarak değişen hijyen, kaynakların daha verimli kullanılması ve mevcut ihtiyaçların doğru karşıla-nabilmesi için genel renovasyon yapılmalıdır. Genel re-novasyon da yapılmasında güncel HACPP beklentilerin çözümü, kapasite, servis şekli, mutfak akışı ve alt yapı ça-lışmaları bir bütün olarak ele alınacağından daha doğru ve geleceğe yönelik bir çalışma olacaktır. İnoksan ürün-lerinde, dayanıklılık, hijyen ve gıda güvenliği ön planda olduğu için, üretilen mutfakların faydalı ömürleri olduk-

ça uzundur ve yatırımcısına toplam yatırım maliyetini en uygun zamanda amorti eder ve kesinlikle rakiplerinden daha çok kazandırır.”

Ülkemizde iş gücü, enerji ve mekan maliyetlerinin sürekli olarak arttığını, bu nedenle mutfak işletme çözümlerinin maliyetleri en aza indirecek şekilde planlandığını ifade eden Varlık: “En küçük alanda, en az iş gücü kullanarak çözüm yaratılması için teknolojik ekipmanlar kullanılmak-tadır. Mutfağın çeşitli birimlerinde bu uygulama söz ko-nusudur, örnek olarak kahve makinalarında tam otomatik modeller seçilmekte eleman değişiminden etkilenme-mekte, tek bir tuşa basarak servis verme imkanı oluş-maktadır. Blast chiller cihazları kullanılarak yemeklerin servis zamanından daha önce pişirilerek, soğutucularda bekletilmesi ve servis zamanında yemeklerin sadece ısı-tılarak servis yapma imkanı sağlamaktadır” açıklamasın-da bulundu.

İnovatif çözümler Endüstriyel mutfaklarda teknolojinin hızla gelişitiğini söy-leyen Varlık: “Ancak cihaz ve ekipmanlardaki bu gelişme-lere ayak uyduramayacak mutfak ekipleri, bu dönüşümü yavaşlatmaktadır. Gelişmiş elektronik kontrollü ekipman-ları kullanamayan, mutfak çalışanları mekanik kontrollü ürünleri tercih ve talep etmeye devam etmektedir. Ancak gıda güvenliği standartlarının her geçen gün yaygınlaştı-ğını ve özellikle turizm işletmelerinin yönetimlerinin gıda güvenliği sertifikalarını almaya, işletmelerine kazandır-maya istekli olduklarını görmekteyiz. Bu yaklaşımın da, endüstriyel mutfaklarda yeni teknolojilerin kullanımını yaygınlaştıracağını düşünüyoruz” dedi

Mutfaklarda renovasyonun, kısmi veya genel yapılabileceğini söyleyen İnoksan Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Varlık: “Kısmi renovasyon daha çok ekonomik ömrünü yitirmiş cihazların yenilenmesi, teknolojik ürünlerle değişim veya mutfaklardaki bulaşıkhane, pastane, pişirme vb. bölümlerin yenilenmesi olarak görülmektedir. Genel renovasyon ise mutfağın bir bütün olarak ele alınması ile çözüm yaratılmasıdır” açıklamasında bulundu.

EKİM 2017 61

HABER

“Anahtar teslim renovasyon yapıyoruz”

O tuz üç yıldır turizm sektörüne proje bazlı, hareketli ve sabit otel mobilyası üreterek hizmet veren Demo Dekorasyon, anahtar teslim renovasyon projelerine de imza atıyor. Önümüzdeki aylarda Lübnan ve

Nijerya’da yeni projelere başlayacakları bilgisini paylaşan Demo Dekorasyon Genel Müdür Yardımcısı İlker Tayalı, yakın zamanda İstanbul’da da birkaç otel renovasyonu projesini hayata geçireceklerini söyledi.

Renovasyonda en önemli unsurların otelin kimliği, reno-vasyonun yapılacağı yerdeki fiziki şartlar ve bütçe oldu-ğuna dikkat çeken Tayalı, gerçekleştirdikleri çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi: “Vitrifiyesinden aydınlatmasına, mobilyasından duvar kağıdına, halısından perdesine kadar odayı bir bütün olarak ele alıyoruz. Renovasyo-nu otelin kimliğine sadık kalarak gerçekleştirmeye özen gösteriyoruz. Öncelikle uygulayacağımız tasarımı belirli-yor ve müşteriyle paylaşıyoruz. Ardından görüş alışveri-şinde bulunuyor; müşterimizin talep ettiği değişiklikleri yapıyoruz. Bu doğrultuda mock-up odayı (örnek oda) ha-zırlıyoruz. Müşterimiz mock-up odada her detayı ve tüm malzemeleri en ince ayrıntısına kadar görerek inceleme şansı buluyor. Müşterimizden onay aldıktan sonra üretim sürecine giriyoruz. Ahşap mobilyaları kendi fabrikamız-da üretiyor; diğer kalemleri ise partner firmalarımızdan sağlıyoruz.” “Sağlam tedarikçilerle yola çıkılmalı”Anahtar teslim renovasyon yapmanın ciddi bir iş olduğu-nu ifade eden Tayalı, nedenini ise şöyle açıklıyor: “Çün-

Renovasyonda en önemli unsurların otelin kimliği, mekanın fiziksel şartları ve bütçe olduğuna dikkat çeken Demo Dekorasyon Genel Müdür Yardımcısı İlker Tayalı: “Genel, kısmi veya ahşap renovasyonunda tüm çalışmaları titizlikle gerçekleştiriyor; anahtar teslim renovasyon yapıyoruz” dedi.

kü sadece kendi mobilyanızı üret-mekle kalmıyor odadaki yakla-şık 20-25 kalem ürünün de teda-rikini sağlıyoruz. Ayrıca işin teslim tarihi var, o tari-he kadar doğru ko o rd i n a s yo n ile tüm ürünleri yetiştirmeniz gerekiyor. Dolayısıyla sağlam tedarikçiler-le yola çıkmak zorundasınız. Anahtar teslim renovasyon yurt dışına kıyasla ülkemizde daha zor. Çünkü ülkemizde yatırımcı veya işletme sahibi fiyat odaklı yaklaşıyor. Her bir ürünü nasıl daha ucuza temin edebilirim diye bakıyor. O nedenle mobilyayı mobilya üreticisinden, perdeyi per-de üreticisinden kısacası her bir ürünü üreticiden temin etmeye çalışıyor. Bu da ciddi bir zaman ve emek demek. Halbuki biz tüm ürünleri bir paket halinde sunuyor ve çok büyük kolaylık sağlıyoruz.” Tayalı konuşmasını şöyle sür-dürdü: “Renovasyonda mevcudu koruyarak otelin kimli-ğine uygun çalışmak, daha önceden yapılmış bir takım unsurlara bağlı kalmak zorundasınız. Bu nedenle reno-vasyon, sıfırdan bir otel yapmaktan daha zor.”

“Özel üretim yapıyoruz”Genel, kısmi veya ahşap renovasyonunda tüm çalışma-ları sorunsuz bir şekilde gerçekleştirdiklerini söyleyen Tayalı: “Ahşap otel ekipmanları alanında çok geniş ürün yelpazesine sahibiz. Proje bazında ihtiyaca özel tasarım yapıyor, her otele özel üretim gerçekleştiriyoruz. Müşteri birinci elden istediği ürünü istediği kalitede alabiliyor. Bu yönümüzle de fark yaratıyor ve avantaj sağlıyoruz” dedi.

“Yurt dışına ahşap otel ekipmanları satıyoruz”Yurt dışında ağırlıklı olarak ahşap otel ekipmanlarının ilgi gördüğünü söyleyen Tayalı: “Bu grupta yer alan banyo buklet tepsisi, oda servis ünitesi, ayakkabı bağlama üni-tesi gibi farklı fonksiyonlara sahip yeni ürünlerimizi daha ulaşılabilir, hızlı ve seri bir biçimde üretebiliyor; küçük bütçelerden büyük bütçelere kadar çıkabiliyoruz” şeklin-de konuştu. Katılacakları fuarlarla ilgili bilgi veren Tayalı: “10-12 Kasım tarihlerinde Selanik’te düzenlenecek olan HOTELIA 2017 otel ekipmanları fuarına katılacağız. Ardın-dan Aralık ayında Travel Turkey İzmir Fuarı’na ve Ocak ayında da İstanbul TÜYAP’ta duzenlenecek EMITT’e ka-tılacağız” dedi.

EKİM 201762

EKİM 201764

Hilton’un orta ölçekli pazarda hizmet veren ödüllü markası Hilton Garden Inn, Türkiye’de-ki yeni oteli Hilton Garden Inn Kocaeli Şeker-pınar’la büyümeye devam ediyor. Misafirlere geniş odalar, rahat bir atmosfer ve kusursuz hizmet kalitesi sunan otel; Türkiye’deki Gar-den Inn konseptlerinin ilk dönüşüm projesi olma özelliğine sahip. 5 milyon TL’lik yatırım bedeliyle hayata geçirilen otel; Kocaeli’nde benzersiz bir konaklama deneyimi yaşamak isteyenler için ideal bir konumda yer alıyor.

HILTON GARDEN INN, KOCAELİ ŞEKERPINAR’la Türkiye’deki büyümesini sürdürüyor

YATIRIM

EKİM 2017 65

G arden Inn konseptinden farklı olarak fitness ve SPA merkezine sahip olduklarını söyleyen Hilton Garden Inn Kocaeli Şekerpınar Genel Müdürü Sezgin Dönmez, bu yönlerinin kendilerini diğer Hilton Garden Inn konseptlerinden bir adım öne

taşıdığını söyledi. Oteller arasında rekabetin inanılmayacak kadar artmış olduğunu ifade eden Sezgin Dönmez: “Rekabet-te kendimize yer bulabilmek için ‘odak noktası hizmet anlayışı-nı’ benimsiyoruz. Bizi rakiplerimizden bir adım öteye taşıyacak olan hizmet noktası ise misafirimize dokunma, isteklerine hızlı ve etkili cevap verebilmekten geçiyor” açıklamasında bulundu.

Hilton Garden Inn Kocaeli Şekerpınar’ın yatırım süreci, maliyeti ve yatırımcısı hakkında bilgi verebilir misiniz?Hilton Garden Inn Kocaeli Şekerpınar, Türkiye’deki Garden Inn konseptlerinin ilk dönüşüm projesidir. Ülkemizde faaliyet gös-teren Hilton markalı otellerin tamamı Hilton konsept otellerine uygun olarak inşa edilirken; otelimiz hali hazır full servis bir otel zincirinin Hilton Garden Inn konseptine dönüştürülmesiyle oluştu.

5 milyon TL’lik yatırım Yatırımcımız yurt dışı başta olmak üzere, kuyumculuk, sanayi, tekstil, petrol, otelcilik ve inşaat sektöründe faaliyet gösteren Orbay Grup Kuyumculuk Turizm İnşaat Ticaret Limited Şirke-ti’dir. Yatırım sürecinde dönüşüm için harcanan miktar 5 mil-yon TL’dir. Bu miktarın yüzde 60’lık kısmı güvenlik ve acil duru-ma, diğer kısmı ise dekorasyon ve renovasyon için harcandı.

Hedef müşteri kitleniz kimlerdir? Hedef müşteri kitlemiz organize sanayi bölgesidir. Sanayi böl-gesine gerçekleşen ziyaret, toplantı ve organizasyonlara ev sahipliği yapmayı planlıyoruz. Bu bölgeye ziyaret gerçekleşti-ren şirket misafirleri başta olmak üzere, çevremizdeki özel üni-versiteler ve hastanelerdeki konaklama potansiyeli de hedef kitlemizi oluşturuyor.

Otelin genel özellikleri hakkında bilgi alabilir miyiz?Otelimiz, Garden Inn konseptinden farklı olarak fitness ve SPA merkezine sahip. Bu da bizi diğer Hilton Garden Inn konsept-lerinden bir adım öne çıkarıyor. 12 suit olmak üzere toplamda 88 oda ile hizmet veriyoruz. Odalarımız ortalama 36 metrekare

Sezgin Dönmez / Hilton Garden InnKocaeli Şekerpınar Genel Müdürü

EKİM 201766

YATIRIM

Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’na ve Intercity Istanbul Park’a yakınlığıyla dikkat çeken Hilton Garden Inn Kocaeli Şekerpınar; Kartepe’ye ve doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini büyüleyen Sapanca Gölü ile Botanik Parkı’na da yakın mesafede bulunuyor.

modern, konforlu ve Hilton standartları-na göre dizayn edildi. Çok amaçlı balo salonumuz ve toplantı salonlarımız 3. katta ve kendine ait terası var.

“Balo salonumuz 300 kişiye hizmet veriyor”Balo salonumuzda 300 kişiye kadar da-vete ev sahipliği yapabiliyor. Kullanışlı toplantı salonlarımızda butik toplantı ve eğitimler yapılıyor. Oteli iş seyahatleri için tercih eden misafirler, 120 kişilik ka-pasiteye sahip iki toplantı alanının yanı sıra ücretsiz Wi-Fi hizmetinden, 24 saat hizmet veren ‘business center’dan ve zengin ikramlardan yararlanabiliyor.

Hilton Honors ayrıcalığı Otelimiz, Hilton’un ücretsiz müşteri sa-dakat uygulaması Hilton Honors kapsa-mında yer alıyor. Hilton Honors üyeleri, Hilton’a ait kanalları kullanarak rezervas-yon yaptıklarında, firmanın 14 farklı mar-kasına ait otellerde çeşitli fırsatlardan faydalanabiliyor. Üyeler indirimli fiyatla-rın yanı sıra kazandıkları puanlarla öde-

me yapabiliyor hatta ücretsiz konaklama imkanı yakalayabiliyor.

“Günün yorgunluğunu otelimizde atın”Misafirlerimiz, 2 adet hamam, 2 adet sa-una, macera duşu, masaj odaları, fin ha-mamı, tuz odası, kapalı havuz ve fitness center da günün yorgunluğunu atıyor.

Hangi yönlerinizle ön plana çıkmayı hedefliyorsunuz?Günümüzde oteller arasında rekabet inanılmayacak kadar artmış durumda.

Rekabette kendimize yer bulabilmek için odak noktası hizmet anlayışını be-nimsiyoruz. Bizi rakiplerimizden bir adım öteye taşıyacak olan hizmet noktası ise misafirimize dokunma, isteklerine hızlı ve etkili cevap verebilmekten geçiyor.

“Lokasyonumuzla fark yaratıyoruz”Lokasyon, rekabette en önemli gizli si-lahımız. Bulunduğumuz bölge bazında bakıldığında ülkenin en önemli sanayi bölgelerinin ortasında yer alıyoruz. Aynı zamanda Sabiha Gökçen Uluslarara-sı Havalimanı’na ve Intercity Istanbul

EKİM 201768

YATIRIM

Park’a yakınlığımız; otel misafirleri, Tür-kiye’nin en gözde kayak merkezlerinden Kartepe’ye ve doğal güzellikleriyle ziya-retçilerini büyüleyen Sapanca Gölü ile Botanik Parkı’na da kısa bir yolculukla ulaşabiliyor.

“Kesintisiz hizmet”Misafirlerimize tek çatı altında tüm ihti-yaçlarını karşılama imkanı sunuyoruz. Otel bünyesinde yer alan Garden Gril-le® Restaurant’ta Türk mutfağının eşsiz lezzetleri yer alıyor. 24 saat boyunca hizmet veren The Pavilion Pantry® ise zengin tatlı-tuzlu atıştırmalık ve içecek seçenekleriyle misafirimize kesintisiz hizmet veriyor.

Otelin mimari tasarımı hakkında bilgi verebilir misiniz? Otelimizin mimarisi DK Mimarlık tarafın-dan yapıldı. Otel L şeklinde toplam 5 kat üzerine çelik konstrüksiyon ve bina dış köşeleri oval tasarlanarak gün ışığın-dan maksimum faydalanma hedeflendi. Kompakt bir kullanım sağlamak için res-toran ve resepsiyon kısmı açık mutfak konseptiyle birlikte lobby alanına yer-leştirildi. Binanın içinde ve dışında canlı çiçek çokça kullanılarak betonlaşan mi-mari renklendirildi.

Seyahatleri sırasında rahatlamak isteyen konuklar, teknolojinin son imkanları kullanılarak inşa edilen fitness center’ı ve SPA’yı kullan-ma şansına sahip. SPA içerisinde kapalı yüzme havuzunun yanı sıra Türk hamamı ile özel tuz masajı seçeneğini de sunan masaj odaları bulunuyor.

Hilton Garden Inn Ödüllü Hilton Garden Inn, hem iş nedeniyle hem turistik amaçlarla seyahat edenlere, konforlu ve iyi bir konakla deneyimi yaşatabilmek için üst segment ve modern imkanlar sunuyor. Hilton Garden Inn Promise adı verilen hizmet anlayışı, konuklara her zaman daha iyi ve daha parlak bir konaklama de-neyimi yaşatmayı amaçlıyor. Garantili™ dünya çapında 700’den fazla otelde görev yapan, her zaman yardıma hazır ve profesyonel ekip üyeleri, günümü-zün yoğun gezginlerine lüks, fakat makul fiyatlarda bir konaklama deneyimi yaşatıyor. Hilton’un 14 ayrı marka altında hizmet veren tesislerinde uygulanan ödülü sadakat programı Hilton Honors, Hilton Garden Inn otellerinde de uy-gulanıyor. Doğrudan diledikleri bir Hilton kanalı üzerinden rezervasyon ya-pan Hilton Honors üyeleri, hem zamandan tasarruf ediyor hem de avantajlı fiyatlardan yararlanıyor. Bunun yanı sıra özel üye indirimi, ücretsiz standart Wi-Fi ve Hilton Honors Puanları (Points) ile ödeme fırsatı yakalıyorlar. Sektör öncüsü Hilton Honors mobil uygulaması üzerinden işlem yapan kullanıcılar için özel dijital check-in ve dijital anahtar imkanı bulunuyor.

EKİM 201770

RENOVASYON

TASARIM HİKAYESİ YENİDEN YAZILDI

Nefis Boğaz manzarasına sahip The Ritz-Carlton, İstanbul’un yeni oda ve süitlerinin tasarım hikayesi İstanbul’un içinde barındırdığı renk skalası ve şekillerden aldığı ilham ile yeniden tasarlandı. The Ritz-Carlton, İstanbul Satış ve Pazarlama Direktörü Özlem Öktem ile otelin yenilenme sürecini konuştuk.

THE RITZ-CARLTON İSTANBUL

EKİM 2017 71

M isafirperverlik ve sofistike anlayışın kusursuz birle-şimini temsil eden The Ritz-Carlton İstanbul’un tüm oda, süit ve balo salonları, İstanbul’un ve tarihinin

yansıtıldığı, mimar ve sanatçıların dokunuşlarıyla yeniden ta-sarlandı.

The Ritz- Carlton, Istanbul’un yenilenme sureci hakkında bil-gi veren The Ritz-Carlton, İstanbul Satış ve Pazarlama Direk-törü Özlem Öktem, şunları söyledi: “Yenilenme sureci Nisan 2017’de başladı. Otelimizin hem toplantı salonlarını yeniledik, hem de tüm oda ve süitlerimizi yenilemeye devam ediyoruz. The Ritz-Carlton, İstanbul’un tasarımına şehirle ve İstanbul’un tarihiyle örtüşen, farklı renk katmanlarından feyz alınmış altın, bakır materyaller, güneşin doğuşu ve batışı sırasındaki renkler can verdi. Oda yatak başları tasarlanırken ise kobalt mavisi çini ve Osmanlı İmparatorluğu’nun görkemli kumaşları kadife ve ipekler kullanıldı.”

“GELENEKSEL MOTİFLER KULLANDIK” Oda dizaynlarının özellikle ülkemizin ve tarihimizin dokusuna atıfta bulunduğunu ifade eden Özlem Öktem, konuşmasına şöyle devam etti: “Enfes boğaz manzarasına karşı olan oda ve süitler Türk tarihinden gelen ve hayranlık uyandıran motifler ile süsleniyor. Otelin konukları da hem tarihimizi daha iyi an-larken hem de geliştirilmiş konforu birlikte yaşamaya devam ediyor.”

Ayrıca otelin Marriott Oteller Grubu içerisinde yapılan anket-lerde en iyi Avrupa oteli seçilme sürecini de anlatan Özlem Öktem, konuşmasının devamında şunları söyledi: “The Ritz Carlton, global seyyahlara tüm dünyada bulunduğu lokas-yonlarda sözünü verdiği lüks tecrübesini yaşatmayı misyon edinmiş ve bu konudaki başarısı ile dünya çapında üne kavuş-muş bir markadır. Özellikle personeline bakış açısı ile farklı bir şekilde öne çıkıyor, biz hanımefendi ve beyefendilere hizmet sunan hanımefendi ve beyefendileriz diyoruz. Bu yaşatılan ve her an hatırlanan kültürümüzün bir parçasıdır. Burada da bu farkı yaratan otelimizdeki hanımefendi ve beyefendilerdir, on-ların eğitimleri ve hayat görüşleridir.”

Özlem Öktem /The Ritz-Carlton, İstanbul Satış ve Pazarlama Direktörü

Portekizli ünlü Mimar ve Marriott otellerinin de daha önce iç dekorasyonunu yapan Patricia Pina, oda ve süitlerin iç tasarımını yaparken balo salonunun tasarımı da mimar Hakan Yürüoğlu imzası taşıyor. Oda ve süitlerde; sanatçı Süleyman Sait Tekcan’ın “At Nağme” serisi eserleri ve endüstri tasarım sanatçısı Doç. Dr. Gülname Turan’ın Anadolu çiniciliğinde kullanılan gökyüzü ve toprak rengini temsil eden panolar bulunuyor. Yeni tasarlanan oda ve süitlerde ayrıca III. Selim dönemi parasının büyültülerek yapıldığı üzeri antik sırlı replikalar göze çarpıyor.

EKİM 201772

RENOVASYON

“MİSAFİRLERİMİZİN YORUMLARINI SIKI ŞEKİLDE TAKİP EDİYORUZ”“The Ritz Carlton tüm dünyada hem eğitim, hem misafir hem de personel memnuniyeti konularında en önemli şirketlerden biridir” diyen Öktem: “Otelimizde de tüm Marriott grubunda olduğu gibi Gallup şirketinin anketleri kullanılmaktadır. Her mi-safirimizin deneyiminden sonra anket misafirlerimize gönderilir ve sonuçları global olarak takip edilir. Sonuçlara istinaden mi-safirlerimizin geri dönüşleri, yorumları çok sıkı bir şekilde takip edilir, otel içerisinde geliştirilmesi veya değiştirilmesi gereken bir servis var ise hemen gerekli aksiyonlar alınır ve ilgili eğitim-ler tüm hanımefendi ve beyefendilere verilir” şeklinde konuştu. Turizmde yaşanan gelişmeler karşısında izledikleri yol haritası hakkında bilgi veren Öktem: “Turizmde yaşanan inişli - çıkışlı günlerde The Ritz- Carlton, İstanbul olarak öncelikle hızlı bir şekilde değişen koşullara adapte olup hedef pazarlarımızı belirledik. Yoğunluğumuzu hedef pazarlarımıza verirken bir yandan da tüm pazarlardaki ilişkilerimizi korumaya önem ve özen gösteriyoruz. Pazarımızın en az talep gören günleri de dahil satış ve pazarlama ekibi olarak seyahat ederek turizm fuarlarına katılmaktan, müşterilerimizi ziyaret etmekten hiç vazgeçmedik, irtibatımızı hiçbir zaman kopartmadık, ilişkile-rimizi güçlendirdik. Bu dönemde tam tersi The Ritz- Carlton, Istanbul hanımefendi ve beyefendilerinden oluşan inovasyon ekipleri misafirlerimize çok daha yenilikçi servisler sunmaya başladılar” diyerek konuşmasını tamamladı.

LÜKS KONFOR KUSURSUZ HİZMET 22 süit, 57 club level olmak üzere 243 odanın yer aldığı The Ritz-Carlton, Istanbul’u tanımlayıcı özellikleri arasında kusur-suz hizmet ve lüks konfor yer alıyor. Otelin doğadan masaya konseptli restoranı Atelier Real Food modern dekorasyonu dünya mutfağından ilham almış menüsüyle misafirlerine taze ve günlük ürünlerle hazırlanmış yemek deneyimi sunarken, İstanbul’un her hava koşuluna uyan teras barı bleu lounge, Türk mutfağından esinlenen ızgara çeşitleri, canlımüzik per-

formansları ve teras bara özel kokteylleriyle sosyal buluşmalar için ideal. Otelin ikinci katında yaz aylarında hizmet veren açık hava SPA’sı bulunuyor. Terasta bir havuz, üç modern jakuzi ve iki masaj odası yer alıyor. Güneşlenme şezlongları, sofisti-ke barı, Boğaz manzarası ve geniş terası bulunan bu şık, tik ağacıyla döşenmiş açık hava alanı şehrin en iyi dinlenme yeri ününe sahip.

The Ritz-Carlton, Istanbul’un otel içinde otel hizmeti veren club lounge katı misafirlerine gün içinde özel yiyecek ve içecek ik-ramı ile yüksek hızlı Wi-Fi gibi benzersiz ayrıcalıklarla beraber şehir ve boğaz manzarasına hakim. Evinizden uzaktaki salon ortamının rahatlığını sunan club lounge, misafirlerine çevre dostu, BMW İ3 marka arabaları bedelsiz kullanım hizmeti su-nuyor. Otel toplamda 2403 m2 toplantı alanına sahip. Bu alan içinde üç bölüme ayrılabilecek 695 m2 balo salonu da bulunur, ayrıca etkinlik öncesi kokteyl için resepsiyon fuayesi, sekiz ge-niş toplantı odası, yönetim kurulu odası da mevcut. Bu odada deneyimli, ilgili etkinlik ve toplantı uzmanlarıyla beraber en yeni video ve ses teknolojileri bulunuyor.

EKİM 201774

MAKALE

Booking.com’dan sonra otel web sitelerinin

geleceği

B azen çokça konuşulan bir konu üzerinde analiz yapmadan önce, olayın nasıl başladığını anlat-makta fayda vardır. Tamamen sektörle alakalı ve çok konuşulan bir konu olmasına rağmen, bir kere ipin ucunu tutamadıysak devamı da

kaçabiliyor zira. Booking.com hadisesi, TÜRSAB’ın yerel acentelerin haksız rekabete maruz kaldığı gerekçesiyle açtığı davayı kazanması ile başladı diyebiliriz. Site, “Türkiye’de eri-şime kapatıldı” sanan kişilerin sayısı şaşırtıcı derecede fazla. Aslında durum öyle değil. Booking.com’a girebilirsiniz. Sade-ce Türkiye’den bağlandığınızda, Türkiye’deki herhangi bir yerel tesise ulaşamazsınız. Yurt dışına bakmakta serbestsiniz. Aynı şekilde, yurt dışından siteye erişen biri de Türkiye’deki tesisleri görebilir.

Haberleri incelerken, bizzat olaydan etkilenen bir pansi-yon sahibinin yazısı ile karşılaştım. Bu noktada altını çizmek istediğim önemli bir konu var. Ne dava, ne kazanan taraf, ne kaybeden taraf bunların hiçbiri ile herhangi bir bağım yok. Ve kişisel fikrimi burada paylaşmayacağım. Yazıda yer alan tablo aracılığıyla, pazarın şu anki durumunu değerlendireceğiz bir-likte, hepsi bu.

Ekşi Sözlük yazarının, pansiyonu ile ilgili yazdığı entry’e geri dönelim. İdealist bir şekilde, daha az oda yapmayı ve kalite-yi yüksek tutmayı hedefleyen pansiyon sahibi, bir süre sonra kaçak kiralanan evlerin yarattığı haksız rekabetten etkileniyor. Ayrıca bulunduğu beldeye gelen turist kalitesinin düşmesin-den de şikayetçi.

Etkinlik sektörü için yazılımlar üreten ve ayrıca otellere özel mobil uygulama geliştirmiş bir firmanın iş geliştirme müdürü olarak her zaman karşılaştığımız bir gerçektir turist kalitesi. Hatta herhangi bir etkinlik için gelen kişinin, bir konuda uz-man olması ve bunun beraberinde getirdiği sosyoekonomik ve kültürel seviyenin yüksekliği tartışılmaz bir gerçektir. Cümle karışık oldu. Türkçesini yazayım. Demek istiyorum ki, bir kişi etkinlik için bir ülkeye gelecek kadar değerliyse, hem kültürlü-dür hem paralıdır. E- ticaret deyimiyle, sepeti büyüktür. İyi para bırakır. Bu kişiler hazır gelmişken, ülkeyi sevdirmek gerekir. Ki sonra ailesi ile gelsin, etrafına anlatsın. Bizde bu yok maalesef. Ekşi Sözlük yazarı da bundan bahsediyor, “çakal esnaf kaza-

nıyor.” Yani “flying carpet’ın” ötesine geçemiyoruz. Aksine her geçen gün yozlaşıyoruz.

İnternet kullanımı ile kültür ve eğitim seviyesi arasında doğru orantı olduğuna dair çok sayıda araştırma sonucu var. Boo-king.com gibi bir siteden araştırarak gelen bir turistin ülkemize katacağı maddi manevî değer ile turlarla dolup dolup gelen turistin değeri aynı olamaz. İnternet çok önemli bir hadise. Booking.com da tam bu noktada, Türk turizminin İnternet’teki varlığı için çok değerli. Türkler olarak Türkiye turizmini artık bu siteden takip edemiyoruz. Tamam biz edemiyoruz da Türki-ye’ye gelmiş ve çeşitli sebeplerle farklı mekânları keşfetmek isteyen turistler de bizimle aynı duruma düşüyorlar.

TÜRSAB, haksız rekabet gerekçesiyle, bu detayı belki de gözden kaçırarak, Booking.com’u kısmî kapattırdı. Ve sahne-ye yerli siteler çıkmaya başladı. Bunlardan biri, hani şu YouTu-be’ta yüksek bir frekansta defalarca karşımıza çıkan reklamları ile esprilere konu olan Trivago. Tabloyu incelediğimizde, yerel bir site olarak lider durumda görünüyor. 8 milyon aylık trafik, aynı zamanda kaliteli bir şekilde gelmiş. Çünkü sayfada ge-çirilen zaman ortalama 6 buçuk dakika, 7’ye yakın farklı sayfa geziyor gelenler. İlgili bir kitle gelmiş ve dijitalin en değerli trafik kaynağı arama motorları, 80 % ile bu sitenin temel kaynağı. Ayrıca reklamlarını önce İnternet’te yayınlayıp, sonra belli bir doygunluğa geldikten sonra TV’ye taşıyan, yani TV’yi bir hatır-latma aracı olarak kullanan medya planlamacılarının, pazarla-ma ekibinin başarısını da tebrik ederim.

Agoda ve Hotels sitelerine analizde yer vermeyeceğim. Çünkü yarın onların da kapanmayacağının bir garantisi yok. Mevcut durum, mantıken onları da etkileyecektir. NeredeKal açıkçası bu analiz sırasında beni şaşırttı. Bu konuda bir yazı yazmamı rica ettiklerinde, böyle bir siteden haberim bile yoktu. Ancak bu tabii ki benim hedef kitle olmamam ile ilgili. Fakat ayrıca belirtmeliyim, ben Trivago’nun da kitlesi değilim. Buna rağmen defalarca karşılaştık ve tanışmış oldum marka ile. NeredeKal da 5 milyonun üzerinde aylık trafiğe sahip. Sitede geçirilen zaman, Trivago’nun yarısı kadar. 3 sayfa geziliyor ve siteye gelenlerin yarısı, ilk sayfada 30 saniyeden az zaman geçirip siteden ayrılıyor. Arama motorundan trafik sağlıyor. Bunun sebebi muhtemelen yüksek AdWords (Google reklamı) bütçesi.

EKİM 2017 75

İster online ister offline bir marka olsun, yapılan işe dair bir isim olması yerine, markanın isminin özel olması gerektiğini düşünüyorum. Demek istediğim, Trivago “nerede kalınacağı-na dair” bir hizmet sunuyor. NeredeKal da öyle. Ama adı Ne-redeKal. Bu sebeple trafik de kazanıyor olabilir. Uzun vadede marka değeri yaratmak için daha zor bir yolları olacaktır.

Sıradaki marka Otelz. 13 milyon TL yatırım alarak, Türkiye’de yerel “Booking.com’lara” ne kadar inanıldığını ortaya koydu-lar. Yatırım almak, ekibin ve markanın potansiyeline dair çok kıymetli bir kanıttır. Otelz ekibini tebrik ederim. Gelelim sayıla-ra: 1,5 milyon aylık ziyaretçi ile yeni bir site için oldukça iyiler. Farklı trafik kaynaklarını denedikleri, tablonun ortalamasında averaj bir trafik kalitesi yakalayabildiklerini söylemek doğru olur. Bütçelerini pazarlama faaliyetlerine ayıracaklarını öngör-mek zor değil. Umarım doğru bir planlama yapar ve yatırımı en verimli şekilde değerlendirirler.

Son milyonluk trafik ile OdaMax’a geldik. Trafik kalitelerine baktığımızda, kendisinden yüksek trafiği olan Otelz’e göre daha uzun süre sitede vakit geçirilmiş. Daha fazla sayfa ge-zilmiş. Bu sitede potansiyel gördüm. Bir konuda uzman olan kişilerde zamanla oluşan “gut feeling’im” (Türkçe meali “içim-den bir ses diyor ki”) bana bu sitenin doğru planlamalarla, çok daha iyi bir yere gelebileceğini söylüyor. “Neden?” Diye sorarsanız, sitenin bende yarattığı intiba ve tablodaki datanın verdiği hissiyat diyebilirim.

Gezinomi, BiDunyaTatil ve HotelForex sitelerinin trafikleri milyonun altında olduğu için analize girmiyorum. Zaten yazı çok uzadı. Buraya kadar okuduysanız teşekkür ederim içten-likle. Gözden kaçırdığım siteler illâ ki vardır, çalışanlarından özür dilerim peşinen. Çok fazla site ortaya çıkarsa, bir devam yazısı ile telafi ederiz.

Özetle; Trivago bu işin galibi görünüyor. Bence pazarlama vizyonları sebebiyle hak edilmiş bir başarı. (Başka faktörleri bilmem, varsa denkleme dahil edin lütfen. Ben sadece pazar-lama ve internetteki varlıklarını yorumlayabilecek uzmanlığa sahibim.) Yabancıların Türkiye’deki akıbeti belirsiz olduğu için yorum yapmadık. NeredeKal başarılı görünüyor, genel ismi sebebiyle özel bir pazarlama ve internet varlığı çalışması yap-maları gerekir. Otelz’in yatırımı, başarıya dönüştürmemesi için sebep yok. OdaMax, kaliteli bir trafik potansiyeli taşıyor. Daha

Hollanda’da Computer Science lisansı, Bahçeşehir Üniversitesi’nde reklamcılık yüksek lisansı ve doktorası yaptı. Google’da çalıştıktan sonra, birçok değerli e-tica-ret ve teknoloji şirketinde pazarlama müdürü olarak çalıştı. Yabancı yatırım şir-ketlerine Türkiye pazarı için danışmanlık yaptı. Birçok

konferansa konuşmacı ve panelist olarak katıldı, banka ve üniversitelere ait kuluçka merkezlerin-de girişimlere danışmanlık ve jürilik yaptı. Bilgi, Özyeğin ve Bahçeşehir Üniversitesi’nde dijital pazarlama ve markalaşma alanlarında ders verdi. UX ve UI (web sitesi kullanılabilirliği) alanlarında uluslararası sertifikaları bulunmaktadır. Son bir yıl-dır Arkadyas MICE Bilişim Şirketi’nde İş Geliştirme Müdürü olarak çalışmakta ve yurt dışı operasyon-larını yönetmektedir. gizem@arkadyas.com

GİZEM YÜCEL KİMDİR?

da ilerleyebileceklerine inandım. Milyon altı sitelere başarılar dilerim. Pazar halen sature olmamışken manevralarını hızlan-dırmalılar.

Son olarak, Ekşi Sözlük’e geri dönüyorum. Bu uzun yazı-nın başlığı: TÜRSAB’ın booking.com’u kapattırması ve yazarı: melihdenizhan. Elinize sağlık. İster Trivago olsun, ister bir bel-dedeki pansiyon; Türkiye’nin uluslararası markalara ve onları meydana getirecek, arkasında duracak inanca ve desteğe ihtiyacı var. Bu bağlamda Melih Denizhan’ın yazısındaki son paragraf üzerine düşünmeye değer: “Ben şimdi ne yapayım? Mimarlık okudum, iyi de CV’ım var. Devredeyim dükkanı inşaat işine girip güzelim beldeye dökeyim mi betonu? Yoksa sev-diğim hayatı terk edip İstanbul’da maaşla mı çalışayım? Ben mecbur muyum düzene uymaya? Doğru olanı yapmanın ce-zası bu kadar ağır mı?”

EKİM 201776

TEDARİK

E ndüstriyel Mutfak, Çama-şırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TUSİD)

Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Gürkay-nak, sektör büyüklüğünde Almanya ve İtalya’dan sonra Türkiye’nin geldiğini, ancak bu sıralamanın önümüzdeki yıl-larda değişebileceğini söyledi. Başkan Ahmet Gürkaynak: “İhracat büyüklü-ğümüz 1 milyar dolar civarında. Bugün gelinen noktada, Türkiye’den dünyanın her yerine 300’e yakın imalatçı firma tarafından endüstriyel mutfak ürünleri ihraç ediliyor. Çoğunluğu gelişmiş ülkeler olmak üzere 125’e yakın ülkeye ihracat yapıyoruz. Dış ticaret hacmi-mizi ve ihracatımızı 3 katına çıkarmak istiyoruz. Bugün 12 milyar TL’yi bulan pazar büyüklüğünün 2017’nin sonunda 13 milyar TL’yi, 2018 yılı sonunda da 15 milyar TL’yi bulacağını düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.

“URGE PROJESİNE 46 FİRMAMIZ KATILDI”TUSİD üyelerinin karşılaştıkları bürokra-tik engelleri kaldırmayı, yeni teknolojileri takip ederek üyelerini bilinçlendirmeyi ve sektörü iyileştirecek her türlü ça-lışmayı üstlenmeyi amaç edindiklerini söyleyen Gürkaynak; bu amaca yönelik çalışmaların arasında URGE projesinin bulunduğunu ifade etti. Gürkaynak, proje hakkında şu bilgileri verdi: “Ulus-lararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi-nin Desteklenmesi (URGE) Projesi, Ekonomi Bakanlığı desteği ile İDDMİB koordinatörlüğünde TUSİD derneğinin proje ortaklığı ile “Endüstriyel Mutfak” ihracatçısı üyelerimizin yeni pazarlara girişini kolaylaştırmak ve ihracatlarını geliştirmek amacıyla desteklenen sektörel kümelenme projeleridir. İlk endüstriyel mutfak URGE projesine sektörümüzden 46 firma katıldı. Proje

kapsamında aynı sektörde faaliyet gösteren firmalar bir araya getirilerek ve 3 yıl boyunca birlikte hareket edilme-si sağlanarak uluslararası arenada rekabet gücünün artırılması hedefleni-yor. Proje kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler Ekonomi Bakanlığı tarafından yüzde 75 oranında destekleniyor. Tüm faaliyetler iş birliği kuruluşlar tarafından prefinanse ediliyor. Proje kapsamında ilk URGE faaliyetimizi Güney Afrika’da, geçtiğimiz günlerde planladığımız ikinci faaliyetimizi İngiltere’de gerçekleştirdik. Firmalarımızın oldukça memnun kaldı-ğına dair raporlarını aldık. İnanıyoruz ki bu başarılar ihracat rakamlarına da yansıyacaktır.”

“AR-GE MERKEZİ KURMAYI HEDEFLİYORUZ”Firmaların sektörde varlığını devam et-tirebilmeleri için teknolojiye, inovasyona ve Ar-Ge’ye yatırım yapmaları gerek-tiğinin altını çizen Gürkaynak; TUSİD çatısı altında Ar-Ge merkezi kurmayı hedeflediklerini söyledi.

“FUARIMIZI ETÜDER İLE BİRLEŞTİRDİK” 2018’de TUSİD fuarını ETÜDER ile bir-leştirme kararı aldıklarını açıklayan Gür-kaynak: “Bu birliktelik sektöre önemli bir ivme kazandıracak. Geçen sene TUSİD olarak yaklaşık bin kişilik yabancı satın alma heyeti ağırladık. Bu yılki hedefimiz ise bu rakamı 2 bin satın alma yetkilisi-ne çıkarmak. Ayrıca ANFAŞ’ı destekle-meye devam edeceğiz” dedi.

“TÜRK MALINA UYGULANAN VERGİLER KALDIRILMALI”Turizmde yaşanan sorunların sektörü ciddi oranda etkilemediğini, sadece yüzde 7 oranında bir kayıp yaşandığını söyleyen Gürkaynak, bu kaybın ihra-catla kapatıldığını belirtti. Endüstriyel

mutfakta Türk malının yer edindiğini ve bu nedenle Türk malı algısında bozulma yaşanmadığını sözlerine ekleyen Gürkaynak, ihracat rakamlarında düşüş yaşanmadığının altını çizdi. Türk ürün-lerine yönelik uygulanan vergilerin bir an önce kaldırılması gerektiğini belirten Gürkaynak, vergilerin kaldırılmasının sektöre önemli bir ivme kazandıracağını söyledi.

“GÖZÜMÜZÜ İRAN’A DİKTİK”Faaliyet gösterdikleri ve hedefledikleri pazarlara ilişkin değerlendirmelerde bu-lunan Gürkaynak: “İran, çok önemli bir pazar. Hedefimiz Avrupa firmalarından önce İran’a gitmek ve yerleşmek. İran pazarında kedimizi şanslı görüyoruz. Ayrıca Afrika da önemli bir pazar. Eski Türki Cumhuriyetleri’nde uzun yıllar-dır varız, marklarımız biliniyor, tercih ediliyor. Bu nedenle bu pazarlarda çok kuvvetliyiz. Rusya ise büyük ve zor bir pazar. İlk kriz dönemine kıyasla şu an daha iyi durumdayız ancak henüz kriz öncesi rakamlara ulaşmadık. Zamana ihtiyacımız var” diyerek konuşmasını tamamladı.

“İnovasyon ve Ar-Ge’ye daha çok yatırım yapılmalı”

Ana hedeflerinin ihracatı geliştirmek olduğunu söyleyen TUSİD Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Gürkaynak, sektöre çağrıda bulunarak: “Teknolojiye, inovasyona ve Ar-Ge’ye daha çok yatırım yapın” diyor.

EKİM 2017 77

A lman bulaşık yıkama teknolojileri uzmanı Meiko, Upster serisi ile akıllıca tasarlanmış bir teknolojiyi

şaşırtıcı derecede cazip fiyatlara su-narak, hem genç girişimcilere hem de işini bilen deneyimli profesyonellere pırıl pırıl bir geleceğin yolunu açıyor. Bu seri, modüler yapısı sayesinde konaklama ve gastronomi gibi esnek ve dinamik sektörler için en doğru seçimi oluşturu-yor. Upster bulaşık makinesi portföyü, farklı modellerde tezgahaltı, giyotin tip ve konveyörlü bulaşık makineleriyle her segmentten müşterinin ihtiyacına cevap veriyor.

HIZ, TEMİZLİK VE GÜVENİLİRLİKTE YENİ STANDARTLAR2015 sonbaharında lanse edilen UPster K konveyörlü bulaşık maki-neleri, ileri teknolojiyi, kullanıcı dostu Meiko paketiyle sunarak hız, temizlik ve güvenilirlikte yeni standartlar belirliyor. Makinenin modüler tasarımı sayesinde, farklı uzunluk seçenekleriyle işletmenin ihtiyacı için en uygun kapasite sunu-luyor. Makinenin öne çıkan özellikleri arasında temizliği kolaylaştıran teknolo-jisi, mavi renkteki bileşenleriyle kullanıcı dostu operasyonu, doğrudan atık hava bağlantısı ihtiyacını ortadan kaldıran enerji tasarruflu tasarımı ve yenilikçi

cam ekran paneli sayesinde ergonomik kullanımı yer alıyor.

UPSTER SERİSİ İLE SIFIR HATA Makinenin temperli camdan üretilmiş ekran paneli, kullanıcının, yıkamanın her aşaması hakkında bilgi sahibi olmasını sağlıyor. Temel bilgilerin tamamı bir ba-kışta görülebiliyor ve makine ile kullanıcı arasında sürekli bir diyalog sağlanıyor. Göz hizasında konumlanan ekranda sa-dece o esnada kullanılabilir fonksiyonlar gösterilerek kullanıcının hata yapma riski ortadan kalkıyor. Makinedeki blue-tooth arayüz servisin makineye kolayca bağlanmasını sağlıyor.

HAYATI KOLAYLAŞTIRAN ÇÖZÜMLER Etkin ısı geri kazanımı sayesinde doğ-rudan atık hava bağlantısına gerek kal-mıyor ve bulaşıkhanede optimum hava kalitesi elde ediliyor. Optimum kaynak kullanımı sağlayan bu sistem maliyetleri de düşürüyor. Upster K makinelerde, kullanıcıların müdahale edebildiği tüm parçalar mavi renkte. Bu renk kodlaması, sezgisel ve dünyanın her yerinde anlaşılır bir kullanım konsepti oluşturuyor. Yazılar ve uzun kullanım kılavuzları olmadığından kullanıcıların hayatı kolaylaşıyor. MEIKO bu konsept-le, insan ve makine arasındaki ilişkiyi en

kolay ve verimli yoldan kuruyor. Böylece harika bir ekip çalışması ile profesyonel sonuçlara en keyifli yoldan ulaşmak mümkün oluyor.

MAKSİMUM TEMİZLİKTüm Meiko makinelerinde olduğu gibi Upster K da çift cidarlı konstrüksiyona ve kapak yalıtımına sahip. Kapak kulp-ları da ısı yalıtımlı olduğu için asla fazla ısınmıyor, her an kullanmak mümkün oluyor. Yana açılan kapaklar yıkama kollarına ve makine içine kolay erişim sağlıyor. Altta ve üstte yer alan yıkama ve durulama kolları paslanmaz çelikten üretiliyor ve tıkanmayan nozullara sahip. Upster K, 508 mm geçiş yüksekliği ile kendi sınıfında yeni standartlar belirliyor. Sadece tabaklar değil, aynı zaman-da tepsi, tava ve tencere gibi büyük malzemeler de pırıl pırıl temizleniyor. Upster K konveryörlü bulaşık makineleri minimum yer ihtiyacıyla maksimum te-mizlik kalitesi sunuyor. Saatte 80 ile 340 arası sepet yıkayabilen farklı modeller-de Upster K makineler, modüler yapıları sayesinde kısa sürede üretiliyor ve müşterinin ihtiyacına cevap veriliyor. Di-ğer Meiko makinelerinde de olduğu gibi Upster K’da çevre ve verimlilik öncelikli unsurlar. Meiko, bu seri ile sektöre hızlı teslim süresi, modüler yapı, % 100 kalite ve tecrübeye dayalı güvenilirlik sunuyor. Üstelik rekabetçi bir fiyata!

Upster serisi ile üstün yıkama teknolojisi

Alman bulaşık yıkama teknolojileri uzmanı Meiko’nun Upster serisi modüler yapısı sayesinde konaklama ve gastronomi gibi esnek ve dinamik sektörler için en doğru seçimi oluşturuyor. Upster, bulaşık makinesi portfö-yü, farklı modellerde tezgahaltı, giyotin tip ve konveyörlü bulaşık makineleriyle her segmentten müşterilerin

ihtiyacına cevap veriyor.

TEDARİK

EKİM 201778

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre; Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2017 yılı Temmuz döneminde geçen yılın aynı döne-mine göre 119 bin kişi artarak 3 milyon 443 bin kişi oldu. İşsizlik, temmuzda yüzde 10.7 olarak kayıtlara geçti. İşsizlik oranı, geçen yılın aynı dönemine değişmezken, bir önceki aya göre 0.5 puan artış gösterdi. Bazı ekonomistler, bir önceki haziran ayında görülen 10.2 seviyesinin işsizlikte bu yıl için dip seviye olduğu görüşündeydi.

Genç işsiz yüzde 21.1Temmuz döneminde, tarım dışı işsizlik oranı değişim göstermeyerek yüzde 13 ola-

rak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1.3 puanlık artış ile yüzde 21.1 olurken,15 - 64 yaş grubunda bu oran 0.1 puanlık azalış ile yüzde 10.9 olarak gerçekleşti.

İstihdam oranı yüzde 48 olduİstihdam edilenlerin sayısı 2017 yılı Temmuz döneminde, bir önceki yılın aynı dö-

nemine göre 1 milyon 122 bin kişi artarak 28 milyon 758 bin kişi, istihdam oranı ise 1 puanlık artış ile yüzde 48 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 294 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 827 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 20.9’u tarım, yüzde 18.6’sı sanayi, yüzde 7.6’sı inşaat, yüzde 52.8’i ise hizmetler sektörün-de yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0.2 puan, inşaat sektörünün payı 0.2 puan artarken, sanayi sektörünün payı 0.4 puan, hizmet sektörünün payı 0.1 puan azaldı.

İşgücüne katılma oranı yüzde 53,7

Susesi Luxury Resort Hotel’e yeni satış ve pazarlama müdürü

Adnan Soyaslan, Concorde Luxury Resort’ün Genel Müdürü oldu

Marriott Istanbul International Airport’a yeni atamaCourtyard by Marriott Istanbul International Airport’un Genel Müdürü Ali Türk, oldu. İstanbul Üni-versitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu mezunu olan Ali Türk, çalışma hayatına 1992 yılında Conrad İstanbul’un açılış kadrosuna adım atarak başladı. Çalışma hayatı boyunca ön büro şefliği, ön büro müdürlüğü ve kat hizmetleri müdürlüğü gibi sektörün tüm branşlarında yer alan Türk, Conrad İstanbul’un ardından sırasıyla Courtyard by Marriott İstanbul International Airport Hotel’de Odalar Bölümü Direktörü, Dedeman Hotels & Resorts International’da yakla-şık 1,5 yıl genel müdür yardımcısı ve sonra aynı otelde 2014 yılına kadar genel müdür olarak görevini sürdürdü. 2014 yılından Mart 2015’e kadar İstanbul Gönen Otel’de görev alan Ali Türk, Nisan 2015’te DoubleTree by Hilton Istanbul-Piyalepaşa’nın Genel Müdürü görevini üstlendi.

Konaklama sektöründe son olarak Mar-dan Palace Genel Müdür Yardımcısı olarak görev alan Arda Dayıoğlu; Susesi Luxury Resort Hotel’in Satış ve Pazarla-ma Direktörlüğü’ne atandı. Toplam 554 odası bulunan otel, denize sıfır konumda yer alıyor. Ultra her şey dahil konseptiy-le hizmet veren otelin 300 metre uzun-luğunda mavi bayraklı plajı bulunuyor. İskele mevkiindeki otel, Belek merkeze 1 km, Antalya şehir merkezine 45 km ve Antalya Havalimanına 35 km mesafede yer alıyor.

ZAF Grup, Antalya’daki Corcorde De Luxe Resort’ten sonraki ikinci otel yatırımı olan Kıbrıs-Bafra’daki Concorde Luxury Resort Hotel’in genel müdürlüğünü, ko-naklama sektörünün deneyimli ismi Ad-nan Soyaslan’a emanet etti. Son olarak yine Kıbrıs’ta görev yapan Soyaslan, deneyimlerini Concorde Luxury Resort’e taşıyacak.

İşsiz sayısı 3 milyon 443 bin kişi oldu

İNSA

N KA

YNAK

LARI

İşgücü 2017 yılı Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 239 bin kişi artarak 32 milyon 200 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 1 puan artarak yüzde 53.7 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkek-lerde işgücüne katılma oranı 0.7 puanlık artışla yüzde 73.5, kadınlarda ise 1.3 puan-lık artışla yüzde 34.3 olarak gerçekleşti.