Upload
doanhanh
View
255
Download
6
Embed Size (px)
Citation preview
TÜRKDÖKÜM
AKADEMİ AKADEMİ ETKİNLİKLERİ DEVAM EDİYOR
RÖPORTAJ
İÇİMİZDEN BİRİ:ZEKERİYA ŞAHİN
TEKNİK TABLOLAR
SFERO DÖKME DEMİRLER GÜNCEL TABLOLARI
ALÜMİNYUMDÖKÜMÜN SEYRİTürk döküm sektöründe alüminyum döküm sanayinin birçok açıdan durumu ve ilerleyişi, TÜDÖKSAD tarafından yürütülen detaylı envanter çalışması ile değerlendirildi.
SAYI 36 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2015 TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ YAYIN ORGANIDIR TUDOKSAD.ORG.TR
Teşekkürler Türkiye.
Silis Kumu
Krom
Mangan Yapı
Filtre Shell Kumu
BAŞKANDAN Uğur KOCAOĞLUTÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı
Değerli Türkdöküm okurları,
Dergimizin bu yılki üçüncü sayısını sizinle buluşturuyoruz. Bir önceki sayımızda temenni etmemize rağmen,
7 Haziran 2015 Genel Seçim sonuçları doğrultusunda hükümet kurma çalışmalarının tekrar seçim kararıyla
neticelenmiş olması, ekonomi ve endüstri alanında etkilerini hissettirmektedir. Beklentilerimiz; kısa sürede
Türkiye’yi üretim alanında büyütecek, istikrarlı bir yönetimin hayata geçmesidir. Haziran ayından itibaren
yaşadığımız terör olaylarının, ülkemiz üzerinden Avrupa’ya iltica ederken hayatlarını kaybeden Suriyeli göç-
menlerin, iş kazalarında hayatını kaybeden emekçilerin acıları hepimizin canını yakmakta ve üzüntüye boğ-
maktadır. Bir an önce coğrafi bölgemizde kalıcı barış ve huzurun tesisini temenni ediyorum.
Yaz dönemi olması ve genel ekonomik konjonktürün yarattığı durgunluk ile bu yaz aylarını rehavet ile geçir-
dik. Ancak sonbahar ile imalat sanayiinde beklenen canlanmayı hissedemediğimizi görüyoruz. Hammadde
fiyatlarındaki gevşemeler ve göstergeler önümüzdeki günlerin de çok rahat olmayacağını işaret etmekte.
Türk döküm sanayiinin en başarılı alanı olan alüminyum dökümcülerimizin son yıllardaki başarılı büyüme
performansı 4 Ağustos tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2015/7971 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile çok
önemli bir darbe aldı. Bu karar ile 3. ülkelerden ithal edilen alüminyum hammaddelerine yüzde 3 ila yüzde
6 arasında telafi edici vergi uygulaması gelmiş oldu.
Türkiye’nin yegane primer alüminyum üreticisi olan Seydişehir yerli talebin çok az bir miktarını karşılarken
ve bu alanda yeterli yatırım planlanmamışken alınan bu kararın Türk sanayiine faydası olmadığı aşikardır.
Türk sanayicisi Rusya ve Körfez ülkelerinden primer ve alaşımlı alüminyum hammaddesini uygun koşullarla
temin etme imkanı varken bu karar ile rekabet avantajını kaybetmiştir. Kaldı ki, uzun süreli sözleşmeler ile
çalışılan otomotiv ana sanayileri ile çalışan dökümhanelerimizi, yıl ortasında uygulamaya sokulan bu karar-
dan olumsuz etkilemiştir.
Türk sanayii için alüminyum döküm birincil ve stratejik önemdedir. Yüzde 3’lük hammadde kaynaklı maliyet
artışı nihai ürünlerde daha fazla maliyet artışına neden olacaktır. Söz konusu verginin Avrupa Birliği’nde
de gereksizliği ve kaldırılması Brüksel’de tartışılırken, Türkiye’nin de uygulamaya koymasının kime faydası
olacağını anlamamız mümkün değildir. Bu kararın geri alınması veya düzenleyici önlemlerin kısa süre içinde
h a y a t a geçirilmesini bekliyoruz.
Sonbahar döneminde TÜDÖKSAD Akademi etkinlikleri yüksek katılımlarla devam et-
mekte. Dergimizin ilerleyen sayfalarında haberlerini bulacaksınız. Eğitim komitemiz
sektörden gelen talepler ile etkinliklerine devam edecek. 2016 ANKIROS ile eşzamanlı
yapacağımız Uluslararası Döküm Kongremizin de Yürütme Kurulu oluşturuldu ve etkin-
liklerine Kasım ayında başlayacak.
20 Eylül günü amansız hastalığından kurtulamayarak aramızdan ayrılan Arfesan ve Ar-
pek kurucusu, TAYSAD’ın kurucularından, sanayimizin öncü girişimcilerinden Sayın Ah-
met ARKAN’ın ailesine ve yakınlarına sabır ve camiamıza da başsağlığı diliyorum.
Genel Sekreterimiz ve mesai arkadaşımız Kubilay DAL’ın babası ve annesinin
aynı gün içinde vefatı ile yaşadığı acıyı da paylaşıyor, ailesine sabır ve baş-
sağlığı diliyorum.
Bu vesile ile geçirdiğimiz Kurban Bayramınızı kutluyor, başarılı ve aydınlık
bir gelecek diliyorum.
Sevgi ve saygılarımla.
GEL ECEĞİ
İŞ İN İZ İN
bi l i s im@bi l i s im .com. t r
w w w . b i l i s i m . c o m . t r
UÇTAN UCA ERP ÇÖZÜMLER İ
KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA
Demir, Çel ik ve Alüminyum baş ta o lmak üzere tüm döküm sektörüne yönel ik çözümler
Döküm operasyonunu tak ip eden ıs ı l iş lem, ta laş l ı imalat , kaynak g ib i d iğer tüm üret im süreçler in in yönet i lmes i
Sektörün kul land ı ğ ı ka l i te yönet im s is temler iy le tam uyum, belge yönet imi ve üst düzey iz lenebi l i r l ik
Alaş ım, yar ı-mamul , mamul mal iyet ler in in hesaplanmas ı
DiDipte kalan , kütük , döndü kul lan ım ı , derece tak ib i , fason iş lemler, or tak model yönet imi ve model ömrü g ib i sektöre özel b i rçok konuda çözümler
Sektöre özel i ler lemel i ekranlar la s tok g i r iş ç ık ı ş , vard iya kay ı t lar ın ın operatör düzey inde sahada gerçekleş t i r i lmes i
Üret im ve Lo j is t ik süreçler in in yönet i lmes i ve yürütülmesi iç in bütünleş i k mobi l saha yönet imi uygulamalar ı
Yaz ı l ım sektöründe 30 y ı l l ık geçmiş i y le Türk iye’n in önde gelen döküm fi rmalar ıyla çal ı şma deneyimi
16
Türk imalat sanayinin temel taşlarından olan Türk döküm sektöründe metal döküm
sanayinin birçok açıdan durumu ve ilerleyişi, TÜDÖKSAD tarafından yürütülen detaylı
envanter çalışması ile değerlendirildi.
Alüminyum Döküm Sanayinin Görünümü
İÇİNDEKİLER EYLÜL’15
12 TÜDÖKSAD AkademiTÜDÖKSAD Akademi Etkinlikleri Tüm Hızıyla Devam Ediyor
14 Ahde VefaTürk Sanayisinin Acı Kaybı: Ahmet Arkan
KAPAK KONUSU
26 FuarEUROGUSS 2016 Uluslararası Basınçlı Döküm Fuarı’na Doğru
36 AnalizİSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Arasında 12 TÜDÖKSAD Üyesi
Siyasi Belirsizlik İmalat Sanayini Olumsuz Etkiliyor
42 ÜyelerdenMagma’dan Mühendis Adaylarına Destek
Spectro’dan Yeni Standart: SPECTROLAB M12
COLD BOX Yönteminde Amin Gazı Optimasyonu
Ekspert Mümessillik Türkiye Endüstrisinde Yeniliklerle İlerliyor
LMA Yeni Projeleriyle Teknoloji Geliştirmeye Devam Ediyor
SPECTROLAB ve SPECTROMAXx İle Dökme Demirde Karbon Analizi
Magma, Kullanıcılarıyla Buluştu
Sardoğan Endüstri, Inductoforge Isıtma Sistemini Devreye Aldı
FPT’den Ağır Sanayi Çözümleri
30 DernektenSfero Dökme Demirler İçin Geçerli Güncel Teknik Tablolar
36 İSO İkinci 500’de 12 TÜDÖKSAD üyesi
62Yüksek Basınçlı Döküm Prosesi İle Dökülen Alüminyum Parçanın Kali-tesinin Metal Tretmanı Kullanılarak Kontrol Edilmesi
Başarı Hikayesi
72 Mevzuatın DökümüYatırımlarda Devlet Yardımları Kapsamında Teşvik Unsurları
76 Sözleşme hukukuMilyon Dolarlık Sözleşmeler
86 HammaddeTÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
TÜRKDÖKÜMTURKCAST DERGİSİ
İMTİYAZ SAHİBİ:
Türkiye Döküm Sanayicileri
Derneği adına
Yönetim Kurulu Üyesi
Mehmet Atik
SORUMLU
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ:
Kubilay Dal (Genel Sekreter)
YAYIN KURULU:
Umur Denizci - Mehmet Atik -
Uğur Demirci - Prof. Dr. E. Sabri
Kayalı - M. Erhan İşkol
YÖNETİM YERİ:
Ortaklar Cd. Bahçeler Sk.
18 Plaza No: 18 Kat: 4 Mecidiyeköy
- İstanbul Tel: 0212 267 13 98
Faks: 0212 213 06 31
www.tudoksad.org.tr
YAYINA HAZIRLAYAN:
Tematik Medya Yayıncılık ve
Ajans Hiz. Ltd. Şti.
www.tematik.com.tr
BASKI:
Bilnet Matbaacılık ve
Ambalaj San. A.Ş.
Dudulu Organize San. Bölgesi
1.Cad. No:16 Ümraniye / İstanbul
Tel: 0 216 444 44 03
Baskı Tarihi: Ekim 2015
YAYIN TÜRÜ:
Yerel - Süreli /
TÜRKDÖKÜM - TURKCAST
dergisi 3 ayda bir yayınlanır.
Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir.
İ N D E X
İSO İLK 500
Ankiros................................................
Ark Metalurji.....................................
Aveks.................................................
Bes Mühendislik .............................
Bilişim Ltd.........................................
BVA Mühendislik ...........................
Çeliktaş ...............................................
Euroguss..........................................
Evren ...................................................
Expert............................................
Ferro Trade...
Foseco .............................................
Heraeus .....................
Inductotherm...................................
İstaç...................................................
LMG...................................................
Magma..............................................
Marmara Metal ..............
Rösler-Kromaş .................................
Örs Makina .....................................
Siltaş ....................................................
Tezmaksan ......................................
Tosçelik .........................
Zenmet .............................................
24
61
25
15
6
59
5
28
11
53-71
Arka Kapak İçi Karşısı
29
Arka Kapak İçi
47
10
43
35
Arka Kapak
7
57
3
67
Ön Kapak İçi
51
68 Yeni ÜrünMagma5 Tam Entegre Optimizasyon İmkanları Sunuyor
80Çırak olarak girdiği sektörde yılların verdiği
deneyim ve tecrübeyle, alüminyum pres
dökümde Türkiye’de ilk ihracatı yapan Aslar
Pres’in kurucularından olan Zekeriya Şahin’e
hayatını, Aslar Pres’i ve geçmişten günümüze
alüminyum pres sektörünün gelişimini sorduk.
Zekeriya Şahin
İçİmİzden Bİrİ
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği üyelerinden Cevher Döküm, Erkunt Sanayi,
Demisaş, Yılmaz Redüktör, Cevher Jant, Akım Metal, Çelikel Alüminyum, Akdaş Döküm,
Hema Otomotiv, Kırpart Otomotiv, Eku Fren ve Çukurova Kimya listede yer aldı.
12 ı EYLÜL 2015
AKADEMİ
Bu yıl başlatılan “Döküm Günleri”nin ye-
dincisi 25 Ağustos tarihinde İstanbul
Gayrettepe Sürmeli Hotel’de ve se-
kizincisi de 29 Eylül tarihinde Dernek Genel
merkezinde düzenlendi. TÜDÖKSAD Akademi
eğitim danışmanı Seyfi Değirmenci moderatör-
lüğünde 25 Ağustos tarihinde gerçekleştirilen
“EN 1563:2012 Sfero Dökme Demir Standartla-
rı Teknik İncelemesi” başlıklı seminer katılımcı-
lardan yoğun ilgi gördü.
KATILIMCILAR FAYDALI
BİLGİLER EDİNDİ
20 üye dökümhanemizden gelen toplam 47
katılımcı ile gerçekleşen etkinlikte eski ve
yeni standarttaki hususlar karşılaştırılarak;
katılımcılara yeni standardın önemli noktaları,
standardın beklentileri ve edinilen tecrübeler
hakkında bilgi paylaşımı yapıldı. Aktif soru-
TÜDÖKSAD Akademi EtkinlikleriTüm Hızıyla Devam Ediyor
cevap bölümü ile beraber katılımcıları Seyfi
Değirmenci’nin tecrübelerinden yararlanma
fırsatı bularak oldukça yararlı bilgiler edindi.
Ayrıca önceki yıllarda dernek üyelerine
teknik konularda yardımcı olması amacıyla
TÜDÖKSAD tarafından yazılı olarak yayınlanan
Teknik Bilgi Yaprakları’ndan standartlar ile ilgi-
li olan sayıların; seminer sırasında katılımcılar
ile yapılan değerlendirmeler sonucu güncelle-
neceği noktaları belirlenerek çalışmalara baş-
landı. Teknik Bilgi Yaprakları’nın güncellenerek
ve ihtiyaç olan yeni konularda da yeni bilgi
yapraklarının hazırlanarak üyelerin kullanımına
sunulması planlanlanıyor. Seminer ile ilgili kısa
bir makaleyi ilerleyen sayfalarda göreceksiniz.
TÜDÖKSAD AKADEMİ
ETKİNLİKLERİ DEVAM EDECEK
Sekizinci Döküm Günleri etkiniği ise 29 Eylül’de
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD), döküm sektörünün teknolojik gelişimine katkı sağlamak amacıyla geçmişte de yürüttüğü teknik kongre, seminer ve diğer eğitim çalışmalarını TÜDÖKSAD Akademi başlığı ile yürütmeye devam ediyor.
13 ı EYLÜL 2015
TÜDÖKSAD Toplantı Salonu’nda düzen-
lendi. “İnorganik Bağlayıcılar Bilgilendir-
me Toplantısı” konulu etkinlikte inorganik
bağlayıcılar teknolojisi hakkındaki son ge-
lişmeler TÜDÖKSAD üyesi olan ASK Che-
micals Türkiye ve Metko HA firmalarından
katılan yetkililerce katılımcılara anlatıldı ve
sonrasında konu ile ilgili olarak soru-cevap
kısmına geçilerek bilgilendirme yapıldı.
Üyelerden gelen talepler doğrultusunda
TÜDÖKSAD Akademi olarak yapılması
planlanan yeni etkinliklerin çalışmaları da
devam ediyor. Bir sonraki etkinlik; 27 Ekim
2015 Salı günü, moderatörlüğü Seyfi Değir-
menci tarafından yapılacak olan “ISO TS
16949 - Otomotiv Kalite Standardı Döküm-
cülerden Ne Bekliyor?” başlıklı seminer
olup, çok yakında tüm üyelere
duyurulacak.
47 katılımcı ile gerçekleşen etkinlikte eski ve yeni standarttaki hususlar karşılaştırılarak; yeni standardın önemli noktaları hakkında bilgi paylaşımı yapıldı.
14 ı EYLÜL 2015
AHDE VEFA
Eski milletvekili ve Arpek Arkan A.Ş. ve Arfesan Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı duayen sanayici Ahmet Arkan vefat etti.
21. dönem milletvekili, Cumhuriyet Aydını, Arpek
Arkan A.Ş. ve Arfesan Kurucusu ve Yönetim Ku-
rulu Başkanı Ahmet Arkan hayatını kaybetti. Ah-
met Arkan hem başarılı bir sanayici hem de milli
bir siyasetçiydi. 45 yıllık sanayicilik geçmişinde
birçok başarılara imza attı. 1969 yılında kurdu-
ğu Arpek Arkan, Arfesan adlı üretim tesislerini
önemli birer marka yaptı. TOSB Taysad Organi-
ze Sanayi bölgesi ile TAYSAD kurucularından ve
1986-1996 yılları arasında TAYSAD Yönetim Ku-
rulu Başkanlığı da yapan Ahmet Arkan, İstanbul
Sanayi Odası’nda da (İSO) aktif görevlerde bu-
lundu ve İSO’dan “Ömür Boyu Onur Ödülü” aldı.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği
(TÜDÖKSAD) üyesi de olan Ahmet Arkan, 2014
yılında Türkdöküm’e verdiği röportajda “Benim
ne olmak istediğim yaşamım boyunca çok
önemli olmadı. Ben neyle karşılaştıysam, onun
en iyisi olma kavgasını verdim” diyordu ve bu
felsefeyle 70 yıllık yaşamına bir çok başarı sığ-
dırdı. Türkiye sanayisinin gelişimi için milletveki-
li olduğu dönemde de çaba sarf eden Ahmet
Arkan geride bir çok başarı, önemli sanayi ve
ticaret kuruluşları bırakarak aramızdan ayrıldı.
Türk Sanayisinin Acı Kaybı:Ahmet Arkan
16 ı EYLÜL 2015
KAPAK KONUSU
Türk imalat sanayinin temel taşlarından olan Türk döküm sektöründe alüminyum döküm sanayinin birçok açıdan durumu ve ilerleyişi, TÜDÖKSAD tarafından yürütülen detaylı envanter çalışması ile değerlendirildi.
Türkiye’de AlüminyumDöküm Sanayinin Görünümü
17 ı EYLÜL 2015
Dökümcülük; metalleri işlemek ve şekillen-
dirmek konusunda yüzyıllardır kullanılage-
len en önemli endüstri dallarından birisi.
Gündelik hayatımızın her aşamasında; kuyumcu-
luktan, ağır sanayi tezgâhlarına, tarım makinelerin-
den gemi makinelerine kadar çok değişik alanlarda
döküm yöntemi ile üretilen malzemeler kullanılıyor.
Birçok sanayi işletmesinde de dökümhaneler bu-
lunuyor.
Türkiye’de döküm sektörü ve zanaatı köklü ta-
rihsel geçmişi ile beraber sanayileşme döneminde
özel teşebbüs yatırımları ile gelişerek Avrupa’da ve
dünyada önemli bir noktaya ulaştı. Türkiye döküm
üretimi 2014 yılı rakamları itibari ile Almanya ve
İtalya’yı takiben Avrupa’da 3. sıraya yerleşmiş olup,
dünyanın önde gelen döküm üreticileri arasında
yükselmeye devam etti. Sektör, 2013 yılı dünya sı-
ralamasında ise 12. sırada yer aldı.
1.1. ÜRETİM YÖNTEMLERİ VETEKNOLOjİ
Demir ve çelik döküm sanayi; endüksiyon, elekt-
rik ark ocakları veya kupol ocaklarında, çeşitli pik
demiri, metal hurdaları ve ferro alaşımların ergi-
tilerek, kalıplama tesislerinde hazırlanmış kum,
seramik veya metal kalıplar içerisinde şekillen-
dirilmesi ve özel ısıl işlemler ile değişik mekanik
özellikler kazandırılması sureti ile pik döküm,
çelik döküm, sfero döküm ve temper döküm tü-
ründeki ürünleri ham döküm, işlenmiş döküm ve
mamul olarak üreten bir sektör.
Demir dışı metallerin dökümünde de benzer
yöntemler kullanılırken, alüminyum ve zamak
parça üretiminde yüksek hız ve verimlilikte ba-
sınçlı döküm yöntemleri hızla gelişiyor.
Metal döküm üretim yöntemi, Ekonomik Faali-
yetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflandır-
ması (International Standard for Industrial Clas-
sification) ISIC Rev.3 ve Rev 3.1’de, 273 kod ile
gruplandırıldı. 2008 yılında yapılan değişlikle, ISIC
Rev.4 yayınlandı ve metal döküm sanayi kodu 243
olarak belirlendi. Alt kırılımlarda, Kod 2431 demir
ve çelik dökümünü, Kod 2432 ise demir dışı me-
tallerin dökümünü kapsıyor.
Bir diğer sınıflandırma ise Avrupa Birliği’nde
ekonomik faaliyetlerin istatistiksel olarak sınıf-
landırılmasını sağlayan bir sistem olan NACE
(Nomenclature générale des Activités Econo-
miques dans les Communautés Européennes).
NACE Rev. 2’de tüm metallerin dökümü Kod 24
ile sınıflandırıldı.
Döküm sektöründe kullanılan üretim proses-
lerini; metal ergitme, kum hazırlama, maça imali,
kalıplama, dökme, temizleme, ısıl işlem, taşlama
ve kaplama olarak sıralayabiliriz.
Döküm üretim yöntemi sanayi üretiminin te-
mel unsurlarından ve bu teknik ile üretim yapan
kuruluşlar ikiye ayrılıyor. Bunlardan birinci bölüm,
tamamen müşteri talepleri doğrultusunda döküm
mamulleri üreten kuruluşlar; diğerleri ise, bitmiş
ürünlerinde kullandıkları malzemeler için döküm
prosesi ile üretim yapanlar (örneğin kilit ve fer-
muar üreticilerinin zamak dökümhaneleri, elekt-
rik motoru üreticilerinin alüminyum dökümhane-
leri mevcuttur). Bazı tesisler ise döküm tekniği ile
ürettiklerini son işlemlerden geçirdikten sonra
nihai ürün olarak son kullanıcıya ulaştırıyor. Bun-
lara örnek olarak radyatörler, alaşımlı otomobil
jantları, kapı kolları gibi ürünler gösterilebilir.
ISIC Rev.4
243
2431
2432
NACE Rev.2
C
24
24.5
24.51.00
24.52.00
24.53.01
24.53.99
24.54
NACE Rev.2 Definition
Manufacturing
Manufacture of basic metals
Casting of metals
Casting of iron
Casting of steel
Casting of light metals
This class includes:
- casting of semi-finished products of aluminium,
magnesium, titanium, zinc etc.
- casting of light metal castings
Casting of other non-ferrous metals
This class includes:
- casting of heavy metals
- casting of precious metals
- die-casting of non-ferrous metal castings
Açıklama
Üretim
Ana metallerin üretimi
Metallerin dökümü
Demir dökümü
Çelik dökümü
Hafif metallerin dökümü
Bu sınıfın kapsamı:
- Aluminyum, magnezyum, titanyum, çinko vb
malzemelerden dökülen yarı mamulleri
- Hafif metallerin dökümü
Diğer demir dışı metallerin dökümü
Bu sınıfın kapsamı:
- Ağır metallerin dökümü, (bakır ve alaşımları vb)
- Değerli metallerin dökümü
- Demir dışı metallerin kokil kalıba dökümü
Türkiye döküm üretimi 2014 yılı rakamları itibari ile Almanya ve İtalya’yı takiben
Avrupa’da 3. sıraya yerleşti.
3.
18 ı EYLÜL 2015
2.1. SEKTÖRÜN TÜRKİYEEKONOMİSİNDEKİ YERİ
Döküm ürünleri hemen hemen tüm sanayi dalla-
rında girdi olarak kullanılıyor ve bu nedenle dö-
kümcülük imalat sanayinde “olmazsa olmaz” bir
öneme haiz. Döküm yöntemi ile üretilen birçok
mamul imalat sanayinin her alanında kullanılı-
yor. Öyle ki, üretilen sanayi mamullerinin yüzde
90’ında en az bir adet döküm ürünü bulunuyor
Türk döküm sektörü, Türk imalat sanayinin te-
mel taşlarından biri. Dizayndan, prototipe, testlere
ve nihai ürüne kadar geçen sürede teknik bilgi bi-
rikimi ve tesisleri ile başta makine, ulaşım araçları
ve savunma sanayi olmak üzere tüm üretim talep-
lerini karşılayabilecek yetenekte.
Döküm sanayi sektörü, katma değeri yüksek
bir üretim alanı. Girdilerinin yüzde 70’inden faz-
lası yurtiçi kaynaklı olup, yüksek nitelikli istihdam
yaratıyor. Bununla beraber çıktıları birçok sanayi
üretimi için temel oluyor. Bu durumun en çarpıcı
örnekleri pompa ve vana üretimi.
Sektörün temel müşterisi ana üretim sanayi
olurken, sektör ancak ana sanayinin kuvvetli ol-
duğu ülkelerde pazar bulabiliyor. Döküm diğer
üretim metotlarına göre sahip olduğu üstünlükleri
ve gelişen modern teknolojiler ile hem dünyada
hem de Türkiye’de uzun yıllar önemini koruyacak.
Hitap ettikleri pazarlardaki gelişmeler, reka-
bet güçlerinin değişimi, yeniliklerin takibi ve uy-
gulanması ve mali güçler göz önüne alındığında,
Türkiye’de faaliyet gösteren birçok döküm fab-
rikası ve atölyesinin AB ve ABD’deki örnekleri
gibi uzun vadede ayakta kalması zor. Takribi 2
milyon tonluk yurt içi kapasitenin 1,4 milyon ton-
dan fazlası büyük ölçekli firmalar tarafından üre-
tildiğinden, toplam üretim kapasitesinde yakın
gelecekte önemli bir düşüş olmayacak.
Bu büyük firmalar da, rekabet güçlerini ko-
ruyacak idari, teknik, ticari ve en önemlisi ürün
yapısı yönünden atılımlar yapmazlarsa uzun va-
dede sayıları azalacak.
2.2. TÜRKİYE’DE DÖKÜMFİRMALARININ SAYISI
Döküm prosesi birçok işletmenin içinde kendi
üretimleri kapsamında mevcut. Bu işletmeleri
entegre tesis olarak değerlendirmemiz müm-
kün. İşletme döküm yapıyor ancak döküm satmı-
yor, bitmiş ürün üretimi ve satışı yapılıyor. Örnek,
kilit ve musluk bataryası üretimi. Firma sayıları-
nın tespitinde bu ayrıntı en önemli parametre.
Türkiye’de dökümhane veya dökümcüler sayıl-
dığında 2000’li yıllarda 1400’e yakın isimden
söz ediliyorken, TÜDÖKSAD tarafından yürütü-
len detaylı envanter çalışması ile faaliyeti metal
döküm ürünü ve satışı olan işletmelerin sayısı
2015 yılında 962 olarak sayıldı.
TÜDÖKSAD tarafından başlatılan ve halen
devam eden detaylı envanter çalışmasının ilk
çıktılarına göre, Türkiye’de faaliyette bulunan
dökümhaneler temel yapılarına göre sınıflandı-
rılıyor olup, detaylı sektörel değerlendirmeler
halen devam ediyor.
2014
130
158
183
196
515
651
703
796
946
2013
135
141
186
170
585
563
782
815
-
2012
127
162
268
176
546
620
818
863
-
2011
112
132
254
154
402
599
820
766
-
2010
145
158
314
171
480
685
860
834
-
2009
220
209
444
185
463
686
839
897
-
2008
111
178
354
152
455
559
839
876
-
Firma İsmi
Componenta Dökümcülük AŞ
CMS Jant Makina Sanayii AŞ
Maxion İnci Jant Sanayi AŞ
Federal-Mogul Piston Tesisleri AŞ
Cevher Döküm Sanayii AŞ
Cevher Jant San AŞ
Akım Metal San AŞ
Çelikel Alüminyum Döküm San. AŞ
Kırpart Otomotiv Parçaları San Tic AŞ
Toplamlar
2014
705.484.870
594.816.780
525.014.068
495.953.118
206.625.159
162.584.884
151.209.713
129.712.618
101.450.953
3.215.497.555
2013
606.465.041
571.718.843
470.502.746
497.892.858
159.534.415
165.389.236
117.611.034
113.224.979
-
2.791.186.621
ISO - TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU – 2008 – 2014 ALUmİNYUm DöKÜm FİRmALARI vE SATIŞ CİROLARI
KAPAK KONUSU
19 ı EYLÜL 2015
Büyüklüklerine göre işletmelerin
değerlendirilmesi:
Döküm sanayi sektöründeki yapı; büyük sanayi ku-
ruluşları, KOBİ’ler ve mikro işletmeler olmak üzere
üç ana grup altında inceleniyor.
Büyük Sanayi Kuruluşları:
1980’li yıllardan itibaren Türkiye’de artan otomotiv
ve yan sanayi yatırımlarına paralel olarak, önde ge-
len holdinglerin ve yerli girişimcilerin yeni yatırımları
ve mevcut işletmelerinin de büyüyerek 30 bin tonun
üzerinde yıllık kapasiteye ulaşan, büyük çoğunluğu
demir grubu dökümhaneleri olan tesisler mevcut.
30 bin ton üzeri yıllık kapasiteye sahip 15 firma
Türkiye kapasitesinin yüzde 58’ini ve 10 bin -30
bin ton arası kapasiteye sahip 17 firma ise Türkiye
kapasitesinin yüzde 13’ünü karşılarken, bu gruptaki
32 kuruluş toplam Türkiye demir döküm kapasite-
sinin yüzde 71’ini temsil ediyor.
Ağırlıklı olarak çıktılarının çoğunluğu otomotiv,
kamyon ve beyaz eşya sektörleri. Aralarında nihai
ürün üreten dökümhanelerin de bulunduğu büyük
grup sanayi kuruluşlarının çoğunluğu Avrupa ül-
kelerindeki ana sanayicilerin güvenilir tedarikçileri
oldular.
Otomotiv ve benzeri ana sanayiler, küresel re-
kabet nedeniyle kendi fiyatlarını düşürmek ve/veya
kâr marjlarını yükseltmek için, sistem teslimatçıları-
na fiyat baskısı yapıyor. Bu baskı ise döküm sanayi
gibi diğer alt sanayicilere yansıyor. Sonuç olarak,
alt sistemlerin büyük bir kısmını oluşturan basit dö-
kümler, ağırlıklı olarak daha ucuz enerji ve işgücü
ile devlet desteklerinin olduğu ülkelerden tedarik
edilmeye başladı. Otomotiv sanayicileri, hangi ül-
kede üretim yapıyorlarsa, alt sistem üreticilerini de
yanlarında istiyor. Alt sistem üreticileri ise döküm
taleplerini gittikleri ülkelerden temin ediyor veya
mevcut üreticilerinin bu ülkelerde stok tutma su-
reti ile JIT ( just in time) teslimat yapmalarını talep
ediyor. Alt sistem konusundaki bu beklentiler, ana
üreticilerin yatırım kararlarında yönlendirici rol oy-
nuyor.
Son zamanda özellikle otomotiv ana sanayi ve
yan sanayinde yurtiçinde planlanan yeni kompo-
nent yatırımları döküm sektörüne iç pazarda da
genişleme imkanı yaratacak.
Bu gruptaki firmalara yabancı yatırımcıların gide-
rek artan ilgisi dikkat çekiyor.
KOBİ’ler
KOBİ tanımına giren ve sektör firmalarının sayıca
çoğunluğunu temsil eden işletmeler grubu. Birço-
ğu bireysel atölyelerin büyümesi ile pazarda payını
artırmış, son 15 yıl içinde ihracata başlamış, serma-
ye birikimini yatırıma yönlendiren firmalar. Müşteri
profilleri ve üretim yetenekleri çok geniş.
Orta-uzun vadede KOBİ’lerin otomotiv ve ben-
zeri sanayiye gerek finansman yapısı, gerek kalite
ve istenilen sertifikalar nedeniyle yüksek serilerde
ürün vermesi beklenmemeli. Bu işletmeler makine
imalat ve inşaat sektörü gibi kısa serili, değişik mal-
zemelerden değişik ağırlık ve parça türlerinde ve
özellikle çok fazla fiyat baskısı olmayan sektörlere
yönelik üretim yaparak gelişimlerini devam ettire-
cekler. Bu işletmelerin rekabetçi olabilmeleri için
bir alternatif ise, kendi dizayn ettikleri ya da ge-
liştirdikleri bir vitrin malını nihai tüketiciye yönelik
olarak üretip, monte ederek pazarlamaları. İhracat
yeteneği gelişenler için ise yabancı firmalar ile or-
taklıklar mümkün olacak.
Kümelenmeler
2009 yılında AB proje desteği ile sektörde “Döküm
Kümelenmesi” yapısına gidildi ve proje Konya’da
yürütülerek gerekli altyapı hazırlandı. Ortak teknik
ve idari eğitimler ile küme, rekabeti arttıracak fa-
aliyetler yapıyor. Konya döküm kümesinin sektöre
önemli katkılar sağladığı izlenirken, bu durum bir
başarı örneği olarak değerlendirilebilir.
Mikro İşletmeler:
Çok küçük aile işletmeleri olan mikro işletmeler,
dökümü zanaat olarak yürütüyor. Yurt sathında
yaygın olarak bulmak mümkün fakat rekabet güç-
leri çok zayıf. Uzun vadede, 2–3 kişilik bu tarz aile
dökümhanelerinin sayıları önemli ölçüde azalacak-
sa da, yedek parça gibi mamuller için her şehirde
mikro boyutta 3–5 tane dökümcünün kalması bek-
lenmeli.
Mikro işletmeler; yüksek genel giderleri, tekno
İstihdam Düzeyi, Niteliği ve Maliyeti
30 bin ton üzeri yıllık kapasiteye
sahip 15 firma Türkiye kapasitesinin yüzde 58’ini temsil ediyor.
58%
20 ı EYLÜL 2015
lojik yatırım yapmaya elverişsiz finansal yapıları,
nakit akış problemleri ve yönetimin sadece aile
üyelerinden oluşması gibi birçok nedenle hem üst
kategorideki otomotiv sektörüne hem de bir alt
kategorideki tüketim sektörüne sürdürülebilir hiz-
met ve ürün sağlamakta zorlanıyor. Bu işletmeler,
sermaye arttırarak ve teknik altyapılarını geliştirip
yapısal değişiklikle büyüyerek bir üst kategoriye
geçebilir, daha da küçülüp niş/dar pazarlarla yeti-
nebilir ya da dünyadaki birçok benzerleri gibi pa-
zardan çekilmek zorunda kalabilecekler.
Üretim cinslerine göre işletmelerin
değerlendirilmesi:
Sektörde çok farklı teknik ve ticari özellikte işlet-
meler bulunuyor. 2014 yılında, demir - çelik döküm
sanayinde 490 kuruluş, demir dışı döküm sektö-
ründe ise 381 kuruluş faaliyet gösteriyor. Alümin-
yum dökümde faaliyet gösteren 163 firma bulunu-
yor. Bunlardan 43 tanesi KOBİ olup bünyelerinde
30 ile 100 kişi arasında işçi çalıştırıyor. Bu işletme-
lerin yanı sıra, 100’ü aşkın küçük atölye şeklinde
aile işletmesi mevcut. Zamak dökümde faaliyet
gösteren işletmelerin büyük çoğunluğu (110) mikro
işletmelerden oluşuyor, bunların 18 tanesi de KOBİ
ölçekli (GRAF BALONLU).
Döküm sanayi, 2014 yılında 33 bin kişiye istihdam
yarattı. Demir - çelik döküm sanayinde faaliyet gös-
teren kuruluşlar 2014 yılında yaklaşık 23 bin kişiye;
demir dışı döküm sektöründeki işletmeler ise 10
bin kişiye iş imkânı sağladı. Sektördeki mavi yakalı
sayısı 19 bin 300 kişi, bunların yüzde 67,4’ü ise kali-
fiye eleman. Gerçekleştirilen yeni kapasite yatırım-
ları ile kişi başına düşen döküm üretimi de artıyor.
Grafik XXX’de görüldüğü üzere; dünyanın önde
gelen üreticileri ile mukayese edildiğinde kişi ba-
şına döküm üretim miktarlarımız hedeflerin çok
gerilerinde. Önümüzdeki dönemlerde kişi başına
verimliliği yükseltecek doğrultuda yatırımlar bek-
leniyor.
Türkiye’de Alüminyum Döküm;
Alüminyum yüksek basınçlı döküm firmaları yatı-
rımlarına devam ederken, artan iç ve dış talep ile
her yıl gibi bu yıl da üretim miktarlarını artırdı. Sek-
törde ürün çeşitliliği arttıkça ileri teknoloji yatırımla-
rı gözleniyor. Talep artmakla beraber konjonktürün
yarattığı pazar daralması nedeniyle AB ülkelerin-
deki dökümhaneler ile çok sıkı rekabet yaşanıyor.
Kapasite kullanımı yüzde 75’in üzerinde.
Alüminyum alaşımlı jant üretimi büyümesine de-
vam ediyor. Rakamlar 15 milyon adet jant üretildiğini
gösteriyor. Bu üretimin tonaj karşılığı yaklaşık 150 bin
ton alüminyum döküm üretimi.
Sektörde 55 firmanın kum ve kokil döküm, 169 firma-
nın yüksek basınçlı döküm olmak üzere, 224 firmanın
Grafik 1 Döküm Sanayindeki İstihdamın Yıllara göre Değişimi
Grafik XXX Avrupa
ülkeleri tesis başına üretim ortalamaları
KAPAK KONUSU
21 ı EYLÜL 2015
üretim yaptıkları, toplam hesaplanan üretim kapasite-
sinin 350 bin ton olduğu tespit edildi. Jant hariç top-
lam alüminyum döküm üretiminin 140 bin ton civarın-
da gerçekleştiği hesaplanıyor.
Zamak/Çinko alaşımları özellikle inşaat - yapı
bileşenleri alanındaki talepler ile büyüyor. 134 fir-
manın hesaplanan kapasitesi 40 bin ton, 2014 yılı
üretimleri 31 bin ton olarak tespit edildi. 1500 civa-
rında istihdam tahmin ediliyor.
Alüminyum Döküm Sanayi:
Yurtiçi ve yurtdışı talebin önemli şekilde gelişme-
si nedeniyle alüminyum döküm üretimi özellikle
2005 yılından itibaren önemli artış gösterdi Türkiye
2014 yılında gerçekleştirdiği 300 bin ton üretim ile
CAEF verilerine göre Avrupa’nın 4. büyük alümin-
yum döküm üreticisi.
Yeni gelişmekte olan alüminyum dökümde özel-
likle yerli otomotiv sanayinin gelişmesi ve döküm
ihracatında talep artışı nedeniyle önümüzdeki yıl-
larda daha hızlı büyüme bekleniyor.
Alüminyum sektöründe kapasite kullanım ora-
nı yüzde 85’in üzerinde. Ancak kapasite kullanım
oranları ürün cinsine ve üretim proseslerine göre
büyük değişiklikler gösteriyor.
Alüminyum döküm sektörünün yurtiçinde en
önemli kullanım alanları şunlar:
Otomotiv sanayi (alaşımlı jant, dişli kutuları, si-
lindir kafaları)
Elektrikli aletler ve elektronik sanayi (elektrik
motor gövde ve kapakları, buat kutuları, cep tele-
fonları, TV, video, müzik sistemleri)
Mobilya sanayi (masa ve koltuk ayakları)
Beyaz ve kahverengi eşya (dişli kutuları, ka-
paklar, kulplar)
Döküm sektöründe kullanılan birincil alüminyum
hammaddeleri Rusya, Dubai, Bahreyn ve AB’den it-
hal edilirken, ikincil alüminyum ise iç piyasadan te-
min ediliyor. Alüminyum döküm sanayinde makine
parkının yüzde 70’i AB menşeli, yüzde 20’si yerli
üretim, diğerleri ise Uzakdoğu menşeli.
Alaşımlı Jant Üretimi :
Türkiye’de alüminyum alaşımlı yerli jant üretimi 25
yıl önce yıllık 20 bin - 25 bin adet olarak başlarken,
bugün 15 milyon jant/yıl kapasiteye ulaşıldı Sektör-
de üçü yabancı ortaklı 7 adet alüminyum jant üre-
ticisi mevcut. Bu tesislerimizde 4 binin üzerinde ni-
telikli çalışan istihdam ediliyor. Alaşımlı jant üretim
üssü haline gelen İzmir’de 15 milyon adet/yıl kurulu
kapasiteye ulaşılırken, 2014 yılında yüzde 97 ka-
pasite ile üretim yapıldı, üretimin yüzde 80’i OEM;
yüzde 20’si yan sanayiye oldu. Üretimin yüzde 90’ı
ise ihraç edildi. Bu firmalardan CMS, Componenta,
Cevher Jant ve Maxion HL yerli ve yabancı OEM’le-
re (Renault, Fiat, VW, Peugeot, BMW, Bentley, Audi,
Mercedes) alüminyum jant satıyorken, ihracat
oranları yüzde 80’e ulaşıyor.
Alüminyum Yüksek Basınçlı Döküm
Alüminyum döküm üretiminin yüzde 80’i yük-
sek basınçlı döküm, yüzde 15’i gravite (kokil)
döküm, yüzde 5’i ise alçak basınçlı döküm pro-
sesleri ile oluyor. Alüminyum ve zamak döküm
yapan 380 civarında işletme bulunuyor ve bunla-
rın 295 tanesi yüksek basınçlı makinelere sahip.
Grafik 12. Alüminyum Döküm Üreti-minin Yıllara Göre Gelişimi
ALUmİNYUm DöKÜm ÜRETİmİ (TON)
* YBD
* Kum
* Alçak Basınç
* Jant
* Hassas
Toplam
2010
75.000
13.000
4.000
90.000
450
182.450
2011
92.000
13.000
4.000
93.000
500
202.500
2012
97.000
14.000
4.500
120.000
500
236.000
2013
110.000
15.000
5.000
140.000
500
270.500
2014
120.000
15.000
5.500
145.000
750
286.250
Almanya İtalya Polonya Türkiye Fransa
1.008.795
Avrupa’nın İlk 5 Döküm Ülkesinin Toplam
Hafif Metal Döküm Üretimi 2014
730.338
340.000
300.000 297.117
22 ı EYLÜL 2015
Üretimin yüzde 50’si otomotiv, yüzde 25’i beyaz
eşya, yüzde 10’u elektronik, yüzde 5’i pompa ve
makine ve yüzde 10’u elektrik motorlarına dağıldı.
Zamak Döküm
Zamak dökümhaneleri çoğunlukla KOBİ-mikro
boyutlarında firmalar. Temel müşterileri inşaat,
mobilya, beyaz eşya, konfeksiyon ve çanta akse-
suarları, kilit, elektrik / elektronik sanayi ile otomo-
tiv sanayi. Endüstriyel boyuttaki tesisler az sayıda.
2009 yılında yapılan araştırmada toplam 227 iş-
letme tespit edilirken, küresel krizin etkisi ve al-
ternatif plastik malzemelerin kullanımının artması
ile pazarın ve sektörün küçüldüğü düşünülüyor.
Döküm Sanayi Dış Ticareti
3.1. Döküm İhracat Rakamları
2014 yılında sektörün ihracatının 1 milyon ton ile
miktarsal olarak yüzde 59, değer olarak ise yüz-
de 75 civarında gerçeklemesi ve 2,7 milyar Euro
– (3,7 Milyar USD) ihracat cirosuna ulaştığı hesap-
lanıyor. Bu miktarın içinde alüminyum dökümün
miktarı 250 bin tona yaklaştı.
Toplam ihracatın yüzde 75’i Avrupa ülkelerine
gerçekleşti. Bu miktara yerli imal edilmiş araç, sa-
nayi malı ve teçhizatta bulunan döküm parçalar
dahil edilince sektörün ihracat tutarının 3.5 milyar
€’yu geçtiği düşünülüyor.
1995 yılından itibaren başlayan ihracat artışı
ile sektör büyümesi hızlanmış, özellikle 1994 ve
2008 yılı krizleri Türk döküm sanayinde ihracatın
önemini kanıtladı. Çeşitli yurtdışı fuarlara katılım
yoluyla yapılan yurtdışı satışlar, büyük birkaç işlet-
menin dışına çıktı ve Anadolu’daki birçok döküm
fabrikası da ihracat yapar hale geldi. Emek yoğun
bir sanayi olmakla birlikte yüksek teknoloji gerek-
tiren ağır endüstri makineleri yatırımını da içerdi-
ğinden dolayı özel önem taşıyan döküm sektörü,
sanayileşme hamlesine paralel olarak gelişmeye
açık. Otomotiv sanayinin gelişmesi ve montaj yeri-
ne yerli üretim ve işleme ağırlıklı yatırımların yapıl-
ması ile döküm sanayinde bu konudaki taleplerin
de artması bekleniyor.
Türk döküm sanayinin, Polonya, Hindistan ve
Çin gibi diğer gelişmekte olan ülkeler ile düşük
katma değerli ürünlerde rekabet etmek yerine,
katma değeri daha yüksek ve gelişmiş ülkelerde
üretilen ürünlere kayması ve bu segmentteki pa-
yını artırması gerekiyor.
Döküm ürünleri ağırlık/kıymet oranı düşük
ürünler olduğundan navlun bedeli dış ticarette
önemli bir maliyet kalemi oluyor. Verimli demiryo-
lu ve denizyolu taşımacılığı sektörün ihracat mali-
yetlerini düşürecek ve rekabet gücünü artıracak.
Batı Avrupa ülkelerindeki pazarlardan uzaklığı ne-
deniyle, navlunun mal bedeli içindeki payı yüzde
10–15 seviyelerinde.
Otomotiv sektörüyle birlikte gelişen ve yatırım-
larını artıran Türk döküm sektörü, otomotiv sektö-
ründe yerli katkı oranının düşük seviyede kalması
nedeniyle yurtdışına açıldı ve kapasite kullanımı-
nı yüksek tutabilmek için son 10–15 yıl içerisin-
de Avrupa ve ABD ile önemli ihracat bağlantıları
gerçekleştirdi. Bu durum hem küresel teknoloji-
ye ulaşabilmede, hem de işgücünün uluslararası
alanda tecrübe kazanmasında Türkiye lehine
Grafik 13. Metal Döküm Üretimi ve İhracatının Gelişimi
KAPAK KONUSU
23 ı EYLÜL 2015
rol oynadı.
Türk döküm sanayi ihracatında 2000 yılından
itibaren sürekli artan bir gelişme trendi gözleni-
yor (Grafik XXX). İhracatın içinde AB ülkelerinin
payı büyük bir yer tutuyor.
İhracattaki bu artış, Çek Cumhuriyeti ve
Polonya’nın yanı sıra Hindistan, Çin ve İran’lı
üreticilerin sübvansiyonlu ve/veya dampingli fi-
yatlar ile Avrupa pazarlarındaki rekabete karşı-
lık üretilen katma değer ve nitelikli üretimler ile
sağlanıyor. Bunun yanı sıra uygulanmakta olan
kur politikaları, tüm ihracat yapan sektörlerde
olduğu gibi, döküm sektörünün de yurtdışı pa-
zarlardaki rekabet gücü-
nü değiştiren bir unsur
oluyor.
Döküm sektörünün
toplam ihracata katkı-
sı, Türkiye İhracatçılar
Meclisi (TİM) tarafından
yapılan ilk “1000 İhracat-
çı Firma” araştırmasın-
da da görülüyor (Tablo
XXX).
Sektörün İthal Girdileri
Döküm sanayinde kulla-
nılan alaşım malzemele-
ri de ithal kaynaklardan
temin ediliyor. Demir
çelik sanayinde de ortak
kullanılan metalik alaşım
malzemelerinde istenen
nitelik ve miktarlarda
malzemeler temin etmek
mümkün oluyor.
Alüminyum döküm
hammaddelerinde ise
tek yerli üretici olan Sey-
dişehir alüminyum arzı yetersiz kalıyor. Tesisin
yatırımlarını tamamlayarak üretimini artırması
bekleniyor. Sekonder alüminyum alaşımlarının
da iç piyasadan tedariği ve kullanımına rağmen
gelişen kalite standartlarına uygun üretim için
nitelikli ithal hammadde ihtiyacı da artıyor.
2014 yılında üretilen 300 bin ton aluminyum
döküm için yaklaşık 170 bin ton primer ham-
maddenin LME fiyatlarıyla ithal edildiği tahmin
ediliyor.
İHRACAT ($)
DöKÜm SANAYİ İhRACATçILAR SIRALAmASI - 2014 – 2006 – ALUmİNYUm DöKÜm FİRmALARI Tİm 1000
2014
43
59
72
178
512
683
773
894
988
2013
47
49
71
201
585
942
777
-
-
2012
51
50
117
183
547
764
795
2010
69
52
181
157
528
-
2007
46
49
170
202
492
-
FİRMA ADI
COMPONENTA DÖKÜM TİC. SAN. AŞ
CMS JANT VE MAKİNA SAN. AŞ
MAXİON İNCİ JANT SANAYİ AŞ
CEVHER DÖKÜM SAN. AŞ
ÇELİKEL ALÜM. DÖKÜM İMAL SAN. AŞ
KIRPART OTOMOTİV PARÇ.I SAN. AŞ
AKIM METAL SANAYİ VE TİCARET AŞ
SÜPERPAR OTOMOTİV SANAYİ TİC AŞ
EDS ENJEKSIYON DOKUM SAN TIC AS
TOPLAMLAR
2007
204.495.532
185.272.512
66.067.571
59.082.929
26.811.743
-
-
-
-
541.730.287
2010
167.024.430
200.891.510
69.011.562
78.721.886
28.102.070
-
-
-
-
543.751.458
2013
229.636.264
223.481.335
179.972.050
80.045.016
34.949.631
22.073.227
26.564.833
-
-
796.722.357
2014
251.150.281
210.952.776
177.102.268
93.741.953
39.460.938
31.376.394
27.945.546
24.603.921
22.444.156
878.778.235
2011
49
42
134
125
449
728
Alüminyum Dökümde Hammadde Dengesi
Toplam Hammadde İhtiyacı
Primer
Seconder
İşlenmemiş Diğer Alaşımlardan Dilim ve Kütükler
İşlenmemiş Diğer Aluminyum Alaşımları(* Eylül 2014 verilerine göre endekslenmiştir.)
ALUmİNYUm DöKÜm ÜRETİm GİDERLERİ (TON)
ALUmİNYUm DöKÜm İçİN hAmmADDE İThALAT (TON)
2010
218.940
128.940
90.000
2011
243.000
136.680
106.320
2012
283.200
170.580
112.620
2013
324.600
198.000
126.600
2104
343.500
207.000
136.500
2013
230.207
132.333
2014*
234.326
170.204
İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4 Yukarı Dudullu, Ümraniye, İstanbul, 34775T. +90 (216) 540 00 60 F. +90 (216) 540 00 61
Eski Yapanlar Plaza No. 1/1 K. 6 S.M. Fatih Öngül Sk. Kozyatağı, İstanbul, 34742T. +90 (216) 410 00 60 F. +90 (216) 410 00 90
E-5 Karayolu Üzeri Tavşanlı Mevkii Yolbulan Antrepo Yanı Gebze,KocaeliT. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12
SEKTÖRDE20 YIL
w w w . a v e k s . c o m
GlobalPARTNERİNİZ.Uluslararası geniş ağımız, Stok gücümüz ve Kaliteli ürünlerimiz ile ...
26 ı EYLÜL 2015
FUAR
12-14 Ocak 2016 tarihleri arasında düzenlenecek olan fuarın hazırlık çalışmaları sürerken Alman Basınçlı Döküm Sanayicileri Derneği (VDD) Başkanı Gerd Röders ile yapılan söyleşiden otomotiv sektöründe daha hafif parçalara yönelik trendler, 3D yazıcılar ile üretim gibi yenilikler ve eş zamanlı olarak gerçekleştirilecek olan Uluslararası Alman Basınçlı Döküm Kongresi’nin içeriği hakkındaki görüşlerinden satır başlarını paylaşıyoruz.
Avrupa Birliği’nin 2020 yılına kadar motorlu
taşıtlardaki emisyon oranının 95 CO2/km
değerine düşürülmesi yönünde koyduğu
hedeflerden sonra otomotiv üreticileri bu doğrul-
tuda motorların ağırlıklarının azaltılması amacıyla
daha hafif parçalara yönelerek verimliliği artırma
politikalarına ağırlık veriyor.
Röders; söz konusu politikalar sonucu basınçlı
döküm ile üretilen motor parçalarının da hafifle-
tilmesi konusunda basınçlı döküm sanayicileri;
makina imalatçıları, hammadde tedarikçileri ve
üretim sonrası işlemler alanında faaliyet gösteren
firmalar ile sürekli ortak çalışmalar yapmakta ve
inovatif çözümler ortaya koymakta olduğunu pay-
laşıyor. Çalışmaların sonucu gayet başarılı. Hatta
Alman Alüminyum Derneği (GDA) ile Initiative Zink
ödüllerine aday olacak derecede çözümler ortaya
çıkıyor. Otomotiv üreticilerinin bu yöndeki taleple-
rinin karşılanacağına dair hiçbir şüphe yok.
Yeni gelişen bir teknoloji olan 3D yazıcılar ile
parça üretiminin döküm tekniğinin yerini alıp ala-
mayacağı konusunda ise Röders; teknolojinin
üreticilere önemli derecede esneklik sağlaması
ile beraber gerekli ekipmanların maliyetlerinin de
düşmesi sonucu 3D teknolojisinin önemli bir sevi-
yeye gelebileceğini düşünüyor. Ancak her zaman
diğer üretim tekniklerinin kullanımına devam edi-
leceğini belirten Röders; döküm sektöründeki ye-
nilikçi gelişmeler ve basınçlı döküm teknolojisinin
sunduğu sadece birkaç saniye içinde parça üre-
tebilme, CAD/CAM yazılımları ile çok kısa sürede
proseste yeniliklerin yapılabilmesi gibi avantajlar
sayesinde sektörün yüksek serilerin üretiminde
pozisyonunu koruyacağını öngörüyor.
12-14 Ocak 2016 tarihleri arasında fuar ile be-
EUROGUSS 2016 Uluslararası Basınçlı Döküm Fuarı’na Doğru
27 ı EYLÜL 2015
RöDeRS; Söz KOnUSU pOlitiKAlAR SOnUcU
BASınçlı DöKüm ile üRetilen mOtOR pARçAlARının DA
hAfifletilmeSi KOnUSUnDA BASınçlı DöKüm SAnAyicileRi,
mAKinA imAlAtçılARı, hAmmADDe teDARiKçileRi
Ve üRetim SOnRASı işlemleR AlAnınDA fAAliyet GöSteRen
fiRmAlAR ile SüReKli ORtAK çAlışmAlAR yApmAKtA Ve
inOVAtif çözümleR ORtAyA KOymAKtA OlDUğUnU
pAylAşıyOR.
Gerd RödersAlman Basınçlı Döküm Sanayicileri Derneği (VDD) Başkanı
raber eş zamanlı olarak gerçekleştirilecek olan
Basınçlı Döküm Kongresi’nin içeriği hakkında da
önemli bilgiler veren Röders; sektörün kapsa-
mının çok geniş olduğunu vurgulayarak basınçlı
döküm prosesinin tüm adımları ile ilgili tebliğler
olacağını belirtiyor. Yeni malzemeler ve parçalar
hakkında önemli bilgilerin paylaşılacağını söy-
leyen Röders; ayrıca kalıp tasarımında yenilikçi
temperleme metotları, Industry 4.0 ve “Internet of
Things” yani kısaca çeşitli haberleşme protokolle-
ri ile haberleşen ve birbirine bağlanarak, bilgi pay-
laşarak akıllı bir ağ oluşturan cihazlar sisteminin
dökümhanelere entegrasyonu gibi konularda ilgi
çekici sunumların olacağının altını çiziyor.
Fahri sponsorVDD Verband Deutscher Druckgießereien, Düsseldorf
CEMAFON (c / o VDMA), Frankfurt am Main
Yenilikçi teknoloji, verimli süreç yönetimi ve en yeni ürünler - Hepsi Avrupa’nın lider ihtisas fuarında !
euroguss.com
Biz basınçlı döküm konuşuyoruz
Uluslararası Basınçlı Döküm İhtisas Fuarı :Teknik, Süreç ve Ürünler
Nürnberg, Almanya
12 –14 Ocak 2016
Organizatör / DüzenleyenNürnbergMesse GmbHTel +49 (0) 9 11. 86 06-49 [email protected]
Sizi memnuniyetle bilgilendirelim !Feustel Fairs & TravelTel +90 212.2 45 96 [email protected]
EG2016_210x297_TR_Tuerkdoekuem_neu_INO.indd 1 22.09.15 10:15
Fahri sponsorVDD Verband Deutscher Druckgießereien, Düsseldorf
CEMAFON (c / o VDMA), Frankfurt am Main
Yenilikçi teknoloji, verimli süreç yönetimi ve en yeni ürünler - Hepsi Avrupa’nın lider ihtisas fuarında !
euroguss.com
Biz basınçlı döküm konuşuyoruz
Uluslararası Basınçlı Döküm İhtisas Fuarı :Teknik, Süreç ve Ürünler
Nürnberg, Almanya
12 –14 Ocak 2016
Organizatör / DüzenleyenNürnbergMesse GmbHTel +49 (0) 9 11. 86 06-49 [email protected]
Sizi memnuniyetle bilgilendirelim !Feustel Fairs & TravelTel +90 212.2 45 96 [email protected]
EG2016_210x297_TR_Tuerkdoekuem_neu_INO.indd 1 22.09.15 10:15
Sadece Foseco Yeter+ Ortaklık
+ Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet
+ Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler
+ Uzman Tavsiyesi
+ Güvenilirlik
+ Bilgide Öncülük
0262 677 1050
www.foseco.com.tr
Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı kolaylaştırmaktadır.
Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren, fi kirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco, bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih edilen bir ortaktır.
Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter.
DERNEKTEN
30 ı EYLÜL 2015
DERNEKTEN
tS 526 en 1563:2000 Dökümler-Küresel Grafitli Dökme Demirler standardı, tS en 1563:2011(en) olarak 2012 yılında güncellendi. tüDöKSAD tarafından organize edilen ve 25 Ağustos 2015 günü istanbul Sürmeli Oteli’nde Seyfi Değirmenci moderatörlüğünde gerçekleşen en 1563:2011 standardının teknik irdelemesi toplantısında konu ayrıntılı olarak tartışıldı.
Sfero Dökme Demirler İçin Geçerli Güncel Teknik Tablolar
Standartta bahsedilen küresel grafitli dök-me demirlerin kum kalıplara döküldüğü, mekanik özelliklerin 25 mm çap ya da ka-
lınlığa sahip bir döküm numuneden ölçüleceği belirtilmektedir. Ancak mekanik özelliklerin cidar kalınlığına bağlı olduğu tablolara bunun üç ayrı grupta yani 30 mm altı, 30-60 mm arası ve 60-200 mm arası olarak yansıdığı görülmektedir. 200 mm üzeri değerlerin tedarikçi ile müşteri arasında özel anlaşma ile tanımlanması gereği vardır.
EN 1563:2000 standardı iki ayrı sfero dökme de-mir grubunu tanımlamaktadır:
-Ferritik-perlitik sfero dökme demirler,-Katı çözelti ile güçlendirilmiş (SSF) ferritik sfe-ro dökme demirler (“Yeni nesil”)
Bu iki gruptaki sfero dökme demir malzemelerin test numuneleri dört ayrı yöntemle elde edilmektedir: a) Ayrı döküm, b)Yanyana aynı kalıpta döküm, c)Parçaya bitişik döküm ve d) Parça üzerinden alı-nan döküm test numunesi.
Ayrı döküm test parçaları için hangi kalıp türü-nün kullanılacağı et kalınlığına göre Tablo 4 kul-lanılarak belirlenmektedir. Yine bu tabloya göre test çubuğunun çapı seçilebilir.
Ek C’de verilen HBW Brinell sertlik aralıkları ta-mamen bilgi amaçlı olup, müşterinin sertlik ölçü-
mü istediği bölgedeki et kalınlığına bağlı olarak bu aralık değişebilmektedir. Tablonun verdiği en kritik bilgi SSF sfero dökme demirlerdeki sertlik değişim aralığının 30 HB civarında olduğu ve bu-nun işleme maliyetlerini düşürmede önemli bir avantaj sağlayacağıdır.
31 ı EYLÜL 2015
EN-GJS-350-22-LTa
EN-GJS-350-22-RTb
EN-GJS-350-22
EN-GJS-400-18-LTa
EN-GJS-400-18-RTb
EN-GJS-400-18
EN-GJS-400-15
EN-GJS-450-10
EN-GJS-500-7
EN-GJS-600-3
EN-GJS-700-2
EN-GJS-800-2
EN-GJS-900-2
5.3100
5.3101
5.3102
5.3103
5.3104
5.3105
5.3106
5.3107
5.3200
5.3201
5.3300
5.3301
5.3302
Malzeme Et kalınlığı%2 Kalıcı
akma dayanımı
Çekmedayanımı
Uzama
t
mm
Rg0,2
MPa
min
Rm
MPa
min
A
%
min
Kod Numara
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
220
210
200
220
220
210
220
220
210
240
230
220
250
250
240
250
250
240
250
250
240
310
350
330
320
350
330
320
350
330
320
400
380
360
400
390
370
400
390
370
400
390
370
450
22
18
15
22
18
15
22
18
15
18
15
12
18
15
12
18
15
12
15
14
11
10
320
300
290
370
360
340
420
400
380
480
500
450
420
600
600
550
700
700
650
800
7
7
5
3
2
1
2
2
1
2
600 900 2
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
not: Dökülen parçalardan alınan numunelerin tespit edilen mekanik özellikleri tüm parçanın özelliklerini belirtmeyebilir.
Bilgi için parça çekme değerlerini içeren Ek-B incelenmelidir.
a lt: düşük sıcaklık
b Rt: oda sıcaklığı
tablo 1: Ferritik-perlitik sfero döküm malzeme test numuneleri için mekanik özellikler rehberi
DERNEKTEN
32 ı EYLÜL 2015
EN-GJS-350-22-LTa
EN-GJS-350-22-RTb
EN-GJS-400-18-LTa
EN-GJS-400-18-RTb
5.3100
5.3101
5.3103
5.3104
Et kalınlığıMalzeme Minimum çarpma enerjisi değerleri
J
Düşük sıcaklık(-20 ± 2)0C
Oda sıcaklığı(23 ± 5)0C
Ortalama değer(3 test)
Ortalama değer(3 test)
Ortalama değer(3 test)
Tek değer
Tek değer
Tek değer
Düşük sıcaklık(-40 ± 2)0C
t
mm
Kod Numara
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
-
-
-
17
17
15
-
-
-
14
14
12
-
-
-
14
14
12
-
-
-
11
11
9
-
-
-
-
-
-
12
12
10
-
-
-
12
12
10
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
9
9
7
-
-
-
12
12
10
-
-
-
-
-
-
-
-
-
not: Dökülen parçalardan alınan numunelerin tespit edilen mekanik özellikleri tüm parçanın özelliklerini belirtmeyebilir.
tablo 2: Dökülen parçalardan alınan numunelerin tespit edilen mekanik özellikleri tüm parçanın özelliklerini belirtmeyebilir.
not: Dökülen parçalardan alınan numunelerin tespit edilen mekanik özellikleri tüm parçanın özelliklerini belirtmeyebilir.
Bilgi için parça çekme değerlerini içeren Ek-B incelenmelidir.
tablo 3: SSF (Solution Strengthened Ferritik) döküm malzeme test numunelerinin ölçülen mekanik değerleri
EN-GJS-450-18
EN-GJS-500-14
EN-GJS-600-10
5.3108
5.3109
5.3110
Malzeme Et kalınlığı%2 Kalıcı
akma dayanımı
Çekmedayanımı
Uzama
t
mm
Rg0,2
MPa
min
Rm
MPa
min
A
%
min
Kod Numara
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
t > 60
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
t > 60
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
t > 60
350
340
400
390
470
450
500
480
600
580
14
12
10
8
450
430
18
14
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
a Diğer çaplar (Şekil 5’e uygun olarak) alıcı ve tedarikçi arasında belirlenir
b Bu numunenin soğuma hızı 40 mm et kalınlığına sahip numune ile aynıdır.
tablo 4: Çekme testi numunelerinin et kalınlığına bağlı olarak tip ve boyutları
Numune tipi
Uygulama 1
U tipi (şekil 1)
Y tipi (şekil 2)
Yuvarlak çubuk (Şekil 3)
Parça üzerinden (Şekil 4)
Uygulama 1 Uygulama 1
Tercih edilen
çekme numunesi çapıa
d mm
Et kalınlığı
t
mm
t ≤ 12,5
12,5 < t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
-
-
b
-
I
II
III
IV
Tip b, c
Tip a, b, c
-
-
A
B
C
D
14
14
14
7(Uygulama 3: 14 mm)
DERNEKTEN
33 ı EYLÜL 2015
not: Alıcının üretilen parçanın belirtilen bir noktada minimum özellikleri sağlamasını istemesi durumunda bu değerlere
tedarikçi ile karar verilir.
Ek B.2: SSF (Solution Strengthened Ferritic) sfero döküm parçalardan alınan numuneler için mekanik özellikler rehberi
EN-GJS-450-18
EN-GJS-500-14
EN-GJS-600-10
5.3108
5.3109
5.3110
Malzeme Et kalınlığı%2 Kalıcı
akma dayanımı
Çekmedayanımı
Uzama
t
mm
Rg0,2
MPa
min
Rm
MPa
min
A
%
min
Kod Numara
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
t > 60
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
t > 60
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
t > 60
350
340
400
390
450
430
480
460
580
560
12
10
10
8
440
420
16
12
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
EN- GJS-350-22
EN-GJS-400-18
EN-GJS-400-15
EN-GJS-450-18
EN-GJS-450-10
EN-GJS-500-14
EN-GJS-500-7
EN-GJS-600-10
EN-GJS-600-3
EN-GJS-700-2
EN-GJS-800-2
EN-GJS-900-2
5.3102
5.3105
5.3106
5.3108
5.3107
5.3109
5.3200
5.3110
5.3201
5.3300
5.3301
5.3302
<160
130-175a
135-180a
170-200
160-210a
185-215
170-230a
200-230
190-270a
225-305a
245-335a
270-360a
<160
130-175a
135-180a
160-190
160-210a
170-200
150-230a
190-220
180-270a
210-305a
240-335a
270-360a
Malzeme Brinell sertlik aralığı HBW
Et kalınlığı, t
t ≤ 60 mm 60 mm < t ≤ 200 mm
Kod Numara
not 1: : En düşük sertlik değeri ferritik matriste düşük silis içeriğinde elde edilir, artan perlit oranı veya silis içeriği ile sertlik değeri de yükselir.not 2: Ötektik karbürler sertliği arttırmasına rağmen genellikle yapıda istenmezler ve düşük oranlarda olmaları istenir.
a Alıcı ve tedarikçi arasındaki anlaşmaya göre sertlik aralığı daraltılabilir, genellikle 30-40 HB arası brinell sertlik aralığı
uygundur. Bu aralık perlitik-ferritik malzemelerde daha büyük olabilir.
ek c: Brinell (HBW) sertlik aralıkları
DERNEKTEN
34 ı EYLÜL 2015
EN-GJS-350-22C-LT
EN-GJS-350-22C-RT
EN-GJS-350-22C
EN-GJS-400-18C-LT
EN-GJS-400-18C-RT
EN-GJS-400-18C
EN-GJS-400-15C
EN-GJS-450-10C
EN-GJS-500-7C
EN-GJS-600-3C
EN-GJS-700-2C
EN-GJS-800-2C
5.3100
5.3101
5.3102
5.3103
5.3104
5.3105
5.3106
5.3107
5.3200
5.3201
5.3300
5.3301
Malzeme Et kalınlığı%2 Kalıcı
akma dayanımı
Çekmedayanımı
Uzama
t
mm
Rg0,2
MPa
min
Rm
MPa
min
A
%
min
Kod Numara
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
t ≤ 30
30 < t ≤ 60
60 < t ≤ 200
220
210
200
220
210
210
220
210
210
240
230
220
250
240
230
250
240
230
250
240
230
300
340
320
310
340
320
310
340
320
310
390
370
340
390
370
350
390
370
350
390
370
350
440
20
15
12
20
15
12
20
15
12
15
12
10
15
12
10
15
12
10
12
11
8
8
300
280
260
360
340
320
410
390
370
460
480
450
400
580
550
500
680
650
600
780
6
5
3
3
2
1
2
1
1
2
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir
not: Alıcının üretilen parçanın belirtilen bir noktada minimum özellikleri sağlamasını istemesi durumunda bu değerlere
tedarikçi ile karar verilir.
ek B.1: Ferritik-perlitik sfero döküm parçalardan alınan numuneler için mekanik özellikler rehberi
DERNEKTEN
MAGMA Bilisim ve Teknoloji Hizmetleri Ltd. Sti. Kuzguncuk Mah.Paşalimani Cad. Boğaziçi Apt. No:112 B Blok D:1 34674 Kuzguncuk-Üsküdar İstanbul, Turkey Tel +90 (216) 557 64 00Fax +90 (216) 557 50 [email protected]
MAGMA ailesine hoşgeldiniz.
„Başarı tesadüf değildir.“
Anzeige_turkish2015_newCustomers.indd 1 10.09.2015 15:31:20
36 ı EYLÜL 2015
ANALİZ
istanbul Sanayi Odası (iSO), her yıl geleneksel olarak türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun ardından açıkladığı türkiye’nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. ikinci 500 büyük sanayi kuruluşları arasına tüDöKSAD üyesi 12 firma listeye girdi.
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Arasında 12 TÜDÖKSAD Üyesi
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ikinci 500 Büyük
Sanayi Kuruluşu 2014 araştırması tamamlandı.
Araştırmaya göre İkinci 500 Büyük Sanayi Ku-
ruluşu, 2014 yılında bir önceki yıla göre üretimden
satışlarını yüzde 12,9 arttırarak, 71.8 milyar TL’ ye
çıkardı. Net satışlardan da yüzde 11,3’lük artışla
81.9 milyar TL elde etti.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği
(TÜDÖKSAD) üyelerinden Cevher Döküm, Erkunt
Sanayi, Demisaş, Yılmaz Redüktör, Cevher Jant,
Akım Metal, Çelikel Alüminyum, Akdaş Döküm,
Hema Otomotiv, Kırpart Otomotiv, Eku Fren ve
Çukurova Kimya listede yer aldı.
İSO araştırmasına göre, Türkiye’deki sanayi şir-
ketlerinin faaliyetlerinin finansmanında özkaynak
kadar borçlanma olanakları da önemli bir kaynak
olarak kullanılıyor. İSO 500 ve İSO İkinci 500 so-
nuçlarından gelen rakamlar Türkiye’de şirketlerin
en önemli sorunlarından biri olan ve yıllardır süren
borçlanma/özkaynak ilişkisindeki dengesizliği or-
taya koyuyor.
Türkiye’nin sanayi kuruluşları, Birinci 500 ve
İkinci 500 araştırma sonuçlarının da ortaya koy-
duğu gibi, diğer ülke örneklerinden farklı olarak,
daha yüksek borç oranları ile faaliyetlerini sürdü-
rüyor.
37 ı EYLÜL 2015
Finansal Kaldıraç Oranında iyileşmeAraştırmaya göre İSO İkinci 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nda özkaynakların toplam varlıklar için-
deki payının 2007 yılından itibaren gerilediği bili-
niyor. Bu oran 2007 yılında yüzde 47,6 iken, 2013
yılında yüzde 38,8’e kadar inmişti. Aynı dönem
içinde toplam borçların toplam varlıklar içindeki
payı ise yüzde 52,4’ten yüzde 61,2’ye yükselmiş-
ti. 2014 yılında ise özkaynakların toplam varlıklar
içindeki payı yüzde 39,8’e yükselse de bu oran
hala sürdürülebilir bir borç/özkaynak ilişkisinden
oldukça uzak.
2014 yılında, İkinci 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nda toplam aktifler cari olarak yüzde 14,5
artarken, özkaynaklar yüzde 17,4, toplam borçlar
ise yüzde 12,7 oranında arttı. İSO İkinci 500 ku-
ruluşları, 2014 yılındaki bilanço büyümesini daha
çok özkaynakları ile gerçekleştirdi. Bu da İSO İkin-
ci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun finansal kaldı-
raç oranının iyileşmiş olduğunu gösteriyor.
Bu iyileşmeye etki eden faktörlerden biri de
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun üre-
timden satışlarının 2014 yılında yüzde 12,9 artması
oldu. Vergi öncesi kâr ve zarar toplamı ise yüzde
106,2 oranında arttı. Buna karşın toplam borçlar
ise sadece yüzde 12,7 yükseldi.
Bu göstergeler İkinci 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nun, 2014 yılında yaşanan mali dalga-
lanmaları daha iyi yönettiğini, mali yapı açısından
sağlıklı bir gelişme içinde olduğunu gösteriyor.
Buna bağlı olarak sanayi kuruluşları 2014 yılında
artan gelirleri ile özkaynaklarını arttırabildiler ve
kısmen yeterli iç kaynak yaratabildiler. Bu da şir-
ketlerin borçlanma bağımlılığının bir miktar azal-
masını sağladı.
Araştırmaya göre, İkinci 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nun üretimden satışları 2014 yılında yüz-
de 12,9 artarak 71.8 milyar TL’yi buldu. Şirketlerin
geçen yılki esas faaliyet kârlılıklarına bakıldığında,
önceki yıla göre 2013 yılında esas faaliyet kârını
5.3 milyar TL’ye çıkararak yüzde 50’ye yakın artıran
İkinci 500 Büyük kuruluşun geçen yılki esas faali-
yet kârı ise yüzde 15’lik artışla 6.2 milyar TL oldu.
2014 yılında İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu
yüzde 7,5 oranında bir faaliyet kârına sahip oldu.
Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda
yüzde 6,4’tü.
İkinci 500’ün geçen yıl dikkat çeken mali gös-
tergelerinden biri de üretim faaliyetleri dışı gelir-
lerindeki artış oldu. İkinci 500’ün üretim faaliyeti
dışı gelirlerinin, dönem kâr ve zarar toplamı için-
deki payları yıllar itibariyle dalgalanma gösteriyor.
Üretim faaliyeti dışı net gelirler, 2013 yılında yüz-
de 153,2 oranında azalmışken, 2014 yılında yüzde
219,3 artmış ve 736,5 milyon TL olarak gerçekleş-
miş bulunuyor. 2014 yılında üretim dışı faaliyetler-
den yeniden gelir elde edildiği görülmekle birlikte,
bu gelirin 2012 yılındaki 1.2 milyar TL’lik üretim faa-
liyeti dışı gelirin oldukça altında olduğu görülüyor.
2014 yılında İkinci 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nda EBITDA/FAVÖK (Faiz Amortisman ve
Vergi Öncesi Kâr), mutlak büyüklük olarak 8.9 mil-
yar TL olarak hesaplandı. İkinci 500 kuruluşlarının
FAVÖK/net satışlar oranı 2013 yılında yüzde 9,4
iken 2014 yılında yüzde 10,9’a yükseldi. Birinci 500
Büyük Sanayi Kuruluşu’nda bu oran yüzde 10,7 ola-
rak ortaya çıkmıştı.
Satış kârlılığı verileri İSO İkinci 500 Büyük Sana-
yi Kuruluşu’nun olumlu gelen verilerinden biriydi.
2014 yılında yüzde 5,6’ya yükselen satış kârlılığı,
son 10 yılın en yüksek oranı olarak dikkat çekiyor.
Dönem kâr ve zararının toplam aktiflere bölünmesi
ile hesaplanan aktif kârlılığını da 2014 yılında son
10 yılın en yüksek oranı olan yüzde 5,5’e çıkaran
İkinci 500 şirketleri, yine özkaynak kârlılığını da
yüzde 13,9’a yükselterek son on yılın en yüksek se-
viyesini yakaladı.
Görece iyileşen bu rasyolara karşın, İkinci 500
Büyük Sanayi Kuruluşu’nun finansal tabloları, şir-
ketlerin esas faaliyetlerinden elde ettikleri kârların
önemli bir kısmını hala finansman giderine harca-
dıklarını ortaya koyuyor.
İkinci 500’ün toplam borçlar/özkaynaklar den-
gesinde son 10 yıldır özkaynaklar aleyhine oluşan
bozulmanın geçen yıl biraz düzelmeye başladığı
görülüyor. İSO İkinci 500’de toplam borç/özaynak
oranı 2012 yılında 133,5 iken, 2013 yılında 25 puana
yakın artarak 157,8 olmuştu. 2014 yılında ise bu oran
151,6’ya indi.
2013 yılında yüzde 157,8 ile zirveye çıkan borç/
özkaynak oranının 2014 yılında gerilemesi, büyük öl-
çüde şirketlerin kârlılık ve özkaynak yaratma olanak-
Üretimden Satışlar
Net Satışlar
Faaliyet Kârı (Zararı)
Finansman Giderleri
57.157
64.906
3.591
1.563
63.641
73.576
5.367
2.716
71.824
81.905
6.182
2.581
11,3
13,4
49,5
73,8
88,1
100,0
5,5
2,4
86,5
100,0
7,3
3,7
87,7
100,0
7,5
3,2
12,9
11,3
15,2
-5,0
Faiz Amortisman ve VergiÖncesi Kâr (EBITDA)
- 6.933 8.905 -- 9,4 10,9 28,4
Dönem Kârı (Zararı) (V.Ö.) 3.161 2.206 4.547 -30,24,9 3,0 5,6 106,2
2012Tutar
(Milyon TL)Net SatışlaraGöre Pay (%)
2013Tutar
(Milyon TL)Net SatışlaraGöre Pay (%)
2014Tutar
(Milyon TL)Net SatışlaraGöre Pay (%)
Değişim (%)2013/2012 2014/2013
iKinci 500 BüyüK sanayi Kuruluşu’nda Temel GösTerGeler
38 ı EYLÜL 2015
ANALİZ
larındaki iyileşmeden kaynaklandı. Bu oranın gerile-
mesinde döviz cinsi borçların 2014 yılında daha sınırlı
büyümesinin de etkisi bulunuyor.
Diğer yandan kısa vadeli borçların toplam borçlar
içindeki payı 2014 yılında hemen hemen aynı kaldı.
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda kısa vade-
li borçların toplam borçlara oranı 2010 yılında yüzde
70,9 iken, 2014 yılında yüzde 65,6’ya kadar gerilemiş
olması, olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun öz kay-
naklarının toplam varlıklar içindeki payı, 2014 yılında 1
puanlık bir artış gösterse de, bu payda 2007 yılından
bu yana yaşanan trendin tersine döndüğü söylene-
mez.
Bugün İkinci 500’deki toplam borçların toplam
varlıklar içindeki payı yüzde 60,2 ile oldukça yüksek
bir seviyede bulunuyor ve bu durum İkinci 500 Bü-
yük Sanayi Kuruluşu’nun mali yapısında öz kaynaklar
aleyhine bir kompozisyonu işaret ediyor. Bu veriler,
şirketlerimizin borç bağımlılığının ve öz kaynak ihtiya-
cının sürmekte olduğu gösteriyor.
İSO’nun, 1000 büyük sanayi kuruluşunu kapsayan
araştırmasının ortaya koyduğu ve sanayimizin genel
durumunu ortaya koyan en önemli verilerden biri de
ve duran varlıklar ile dönen varlıklar arasındaki ilişki...
Duran varlıklar bir işletmenin gelişimi, üretimi, ürün
geliştirmesi ve katma değer yaratması adına gerekli
yatırımı içinde barındıran bir gösterge olarak kabul
ediliyor. Özellikle imalat sanayi alanında faaliyet gös-
teren firmaların üretimlerini artırmaları, yenilikçi ve
yüksek teknolojiyle katma değerlerini artırıp pazar
payını büyütmeleri için duran varlıkların toplam varlık-
lar içindeki payı daha yüksek olmalı.
Bu rasyo Türkiye’nin Birinci 500 şirketine göre
İkinci 500 şirketlerinde biraz daha kötü görünüyor. Bi-
rinci 500 şirkette duran varlıkların toplam varlıklar içe-
risindeki payı yüzde 45 civarındayken İkinci 500’de
bu oran yüzde 41’lere kadar gerilemiş bulunuyor.
Toplam varlıklar içinde duran varlıkların payının
artması bir firma için yatırım yaptığı anlamına geliyor
ve bu durum dolaylı yoldan imalat sanayi ve ekonomi
üzerinde olumlu bir etki yaratıyor.
İkinci 500’ün bu rasyosu ele alındığında son 10 yıl
içinde duran varlıkların toplam varlıklar içindeki pa-
yının yüzde 50’lerden yüzde 41’lere kadar gerilemiş
olduğu görülüyor.
isO BaşKanı lisTeyi deĞerlendirdiİstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal
Bahçıvan İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu 2014
araştırmasını şu sözlerle değerlendirdi: “Türkiye’nin
500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasıyla nispeten
daha KOBİ nitelikli kuruluşların performansını mercek
altına almaya çalışıyoruz. Bu araştırma, öncelikle bize
İkinci 500’de yer alan firmalarımızın, sanayimizin ihti-
yaç duyduğu atılım için büyük bir potansiyeli taşıdı-
ğını göstermektedir. Dolayısıyla yönlendirilmeleri ve
desteklenmeleri halinde Türkiye ekonomisi için çok
daha yüksek ve kaliteli katkı yaratacaklarını söyleye-
biliriz.
Araştırmanın 2014 verilerine baktığımızda ilk göze
çarpan sonuçlardan biri esas faaliyet kârlarında istik-
rarlı artışın sürmekte olduğudur. 2013 yılında önceki
yıla göre üretimden satışlarını yüzde 11,3 artıran İkinci
500, geçen yıl da bu alanda yüzde 12,9’luk bir artışla
enflasyonun üstünde bir performans sergilemiştir.
İkinci 500’ün 2014 yılı kârlılık verileri ve finansal
giderlerinde de olumlu bir tablo ile karşı karşıyayız.
Bir önceki yıl finansal giderleri yüzde 73 artan İkinci
500 Büyük şirketin, 2014 yılında bu kayıplarını önemli
ölçüde telafi ettikleri anlaşılıyor. Şirketlerin finansman
giderlerini yüzde 5 azaltmış olması bu anlamda se-
100
8
60
40
20
0
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
Dönen Varlıklar Duran Varlıklar
50,7
49,3
43,8
56,2
41,4
58,6
41,9
58,1
42,0
580
43,6
56,4
42,2
57,8
38,6
61,4
38,8
61,2
39,8
60,2
39,8
60,2
iKinci 500 BüyüK sanayi Kuruluşu’nda dönen ve duran varlıKlar ilişKisi
iKinci 500 BüyüK sanayi Kuruluşu’nda BOrç/özKaynaK Oranı
105,1
170
160
150
140
130
120
110
100
90
80
70
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
88,8
118,6
110,0
125,0
120,5
120,2
144,5133,5
157,8
151,6
istanbul Sanayi Odası (iSO) yönetim Kurulu Başkanı erdal Bahçıvan
39 ı EYLÜL 2015
vindirici. Bu durum, finansal dalgalanmaların yüksek
seyrettiği bir yılda, şirketlerin finansman yönetiminde
geçmiş yıllara göre daha yaratıcı ve verimli bir yol iz-
leyebildiklerini ortaya koyuyor.
İkinci 500’ün borçlanma hızının 2014’te yavaşladı-
ğını görüyoruz. Bu veri, kaynak kıt olunca, şirketlerin
işletme sermayesini daha iyi kullanmaya başladıkları-
nı göstermesi açısından sevindirici.
Şirketlerin özellikle mali borçlarda kısa vadeli borç-
larının azalmaya başladığını, uzun vadeli kaynak bul-
ma imkanlarının artmış olduğunu görmekteyiz. Borç
yönetimi ve sürdürülebilirliği açısından bu da İkinci
500’ün bu yıl dikkat çeken iyileşmelerinden biri ola-
rak gösterilebilir.
Ne var ki, dünya ortalaması yüzde 70 civarında
olan borç/özkaynak oranının, 2014’te bir önceki yıla
göre azalmasına rağmen halen yüzde 150’lerin üze-
rinde olmasını da görmezden gelemeyiz.
Geçen yıl gerek içerde ve gerekse dışarda yaşa-
nan durgunluk ve yüksek rekabet koşullarına karşın
İkinci 500’de yer alan şirketlerimizin istihdam yarat-
ma noktasındaki çabalarının sürmekte olduğuna ta-
nık oluyoruz. Geçen yıl yaşanan tüm olumsuzluklara
karşın İkinci 500 Büyük Sanayi şirketlerimizin istihda-
mını yüzde 1 oranında artırmayı başarmıştır.
Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu veri-
lerini paylaşarak, Türkiye’nin sanayileşme fotoğrafını
daha net bir şekilde ortaya koyduğumuz bu araştır-
manın, sanayileşme sürecimize verimli bir katkı ola-
rak değerlendirilmesini diliyorum.”
isTihdama KaTKı sürüyOrSanayiciler ekonomide yaşanan durgunlukla ve zor
rekabet koşulları ile mücadele ederken Türkiye’nin
istihdamına katkıda bulunmaya devam ediyor. İSO
İkinci 500 şirketleri bir önceki yılı göre 2014 yılında
istihdamını yaklaşık 2 bin kişi artırdı.
İSO İkinci 500 içinde yer alan yabancı sermaye
paylı kuruluş sayısı yıllar itibariyle dalgalanma gösteri-
yor. 10 yıldır bu klasmandaki yabancı sermayeli şirket-
ler 65-75 bandı içinde görülürken, 2014 yılı içinde bu
şirketlerin sayısının 71’e çıktığı görülüyor. 2014 yılında
yabancı sermaye paylı kuruluşların katma değer ile
dönem kâr ve zararı hariç diğer tüm göstergelerde
İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içindeki paylarında
artış ortaya çıktı.
2014 yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki 71 ya-
bancı sermaye paylı kuruluşun toplam üretimden
satışlar içindeki payı, 2013 yılına göre 1,2 puan arta-
rak yüzde 14,7 oldu. Yabancı sermaye paylı kuruluşlar
2014 yılında İSO İkinci 500 ihracatının yüzde 19,1’ini
gerçekleştirdi. Bu oran 2013 yılında yüzde 17,8’di. Bu,
Türkiye’nin ihracatının yüzde 1,15’ine denk geliyor.
2014 yılının ilk 10 sırasında yer bulan şirketlerin
hiçbirinin 2013 yılı sıralamasının ilk 10 şirketi arasında
bulunmaması dikkat çekti.
2014 yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sı-
ralamasına 95 yeni şirket girdi. Bunlardan 27’si 2013
yılında “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” sıra-
lamasında yer alırken, bu yıl İkinci 500’e geriledi. 68
kuruluş ise geçen yılki İSO 1000 sıralamasının dışın-
dan gelerek sıralamaya girme başarısı gösterdi.
Birinci 500 araştırmasında olduğu gibi İkinci 500
şirketlerinde de veri kapatma eğiliminin devam et-
mekte olduğu görülüyor. İkinci 500’de isminin açık-
lanmasını istemeyen firma sayısı geçen yıla göre
30’dan 41’e çıktı. Yine bu araştırmada kârını açıklat-
mayan şirket sayısı yarıdan fazla (275) olurken, 187
şirket ise ihracatını açıklatmadı. Çalışan sayısını kapa-
tan şirket sayısı da 206 oldu.
515
580
590
649
651
703
796
876
915
946
966
986
206.625.159
183.439.474
179.050.186
162818668
162.584.884
151.209.713
129.712618
114.046.400
105.894534
101.450.953
98.389.089
94.945190
585
554
586
707
563
782
815
870
904
-
-
-
Cevher Döküm Sanayii A.Ş.
Erkunt Sanayi A.Ş.
Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş.
Yılmaz Redüktör San. Ve Tic. A.Ş.
Cevher Jant San. A.Ş.
Akım Metal San. ve Tic. A.Ş.
Çelikel Alüminyum Döküm İmalat San. ve Tic. A.Ş.
Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş.
Kırpart Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş.
EKU Fren Kampana ve Döküm Sanayi A.Ş.
Çukurova Kimya Endüstrisi A.Ş.
159.534.415
169.060.678
158.890.860
131.896.702
165.389.236
117.611.34
113.224.979
104.873.559
98.087.610
-
-
-
2014
İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar Net TL
Kuruluşlar20142013 2013
ısO - TürKiye’nin iKinci 500 BüyüK sanay Kuruluşu - 2014
ÜYELERDEN
40 ı EYLÜL 2015
ANALİZ
İstanbul Sanayi Odası ve Markit’ten elde edi-
len son PMI™ anket verileri, Ağustos ayında
Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarında
kötüleşme olduğuna işaret etti. Yeni işlerde sü-
regelen hafif sıkıntılı dönem, fabrika çıkışlarında
üst üste iki ay boyunca genel anlamda bir deği-
şiklik olmamasına ve firmaların son altı yıl içinde
ikinci kez istihdamda kesintiye gitmelerine yol
açtı. TL’ nin zayıflamasıyla bağlantılı olarak yeni
ihracat siparişlerinde meydana gelen hafif ar-
tışa rağmen yeni işlerde genel anlamda düşüş
gözlendi. Döviz kurları da ay boyunca enflasyon
baskısının keskin bir şekilde ivme kazanmasına
yol açtı.
İstanbul Sanayi Odası/Markit Türkiye İmalat
Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), imalat
sanayisinin kaydettiği performansı sergilemek
amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik perfor-
mans göstergesi. Bu veriler, yeni siparişler, fabri-
ka çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi
istanbul Sanayi Odası türkiye pmı™ imalat Sanayi Raporu türkiye imalat sektörünün faaliyet koşullarında kötüleşmeye işaret etti.
ve satın alma stokları gibi göstergelerden elde
ediliyor. 50,0 değerinin üzerinde ölçülen tüm ra-
kamlar sektörde genel anlamda iyileşmeye işa-
ret ediyor.
Temmuz ayında 50,1 olarak ölçülen İstanbul
Sanayi Odası Türkiye PMI, Ağustos’ta 49,3’e dü-
şerek Türk imalatçıların ticaret koşullarının ge-
nel anlamda kötüleştiğine işaret etti. PMI değeri,
2015 yılının ilk sekiz ayında altıncı kez negatif
bölgede kaydedildi ve son değer, bu dönem bo-
yunca ölçülen ortalamaya paralel seyretti. Beş
PMI bileşeninin dördü ay boyunca olumsuz etki-
lenirken, bunlardan en önemlileri istihdam, satın
alma stokları ve tedarikçilerin teslimat süreleri
oldu. Fabrika çıkışları önemli bir değişiklik gös-
termedi.
Türk imalatçılar tarafından alınan yeni sipariş-
ler Ağustos ayında üst üste sekizinci kez düşüş
gösterirken şirketler durgun piyasa koşullarına
ve süregelen siyasal belirsizliğe dikkat çekti.
Buna rağmen, düşüş hızı Temmuz’da ölçülen
marjinal hıza nazaran pek değişiklik göstermedi
ve 2015 yılının ilk yarısına göre daha zayıf sey-
retti. Bunun yanı sıra, yeni ihracat imkânlarında
hafif bir yükseliş gözlendi ve firmalar bu durumu
zayıflayan TL’ nin rekabeti artırmasına bağladı.
Ay boyunca birikmiş işlerin azalmaya devam et-
mesine rağmen, Ağustos ayına kadar geçen son
Siyasi Belirsizlik İmalat Sanayini Olumsuz Etkiliyor
tarihsel Bakış:
41 ı EYLÜL 2015
artan maliyet baskılarına katkıda bulunan ana
faktör, TL’ nin değer kaybı oldu. Bunun sonu-
cunda, firmalar kendi fiyatlarını ay boyunca
daha büyük bir hızla artırdı.
üreTiminiz Bir ay öncesine Göre nasıl deĞişTi?Mevsimsel etkilerden arındırılmış Fabrika Çıkış-
ları Endeksi Ağustos ayında önemli bir değişiklik
göstermedi ve Türk imalat üretiminde durakla-
manın devam ettiğine işaret etti. 2015 yılının ilk
yarısı boyunca düşüş gösteren fabrika çıkışları
üst üste ikinci ayda da yatay bir seyir izledi. Fir-
maların fabrika çıkışlarını azalttığı hallerde, bu
durum kısmen süregelen siyasi istikrarsızlığa
ve seçimlerin ardından ortaya çıkan belirsizliğe,
ayrıca Amerikan dolarının güçlü seyretmesine
bağlandı.
saTın aldıĞınız malların OrTalama FiyaTı Bir ay öncesine Göre nasıl deĞişTi?Türk imalat sektöründe girdi fiyatları enflasyonu
Ağustos ayında keskin bir şekilde ivme kazana-
rak Şubat 2014’ten bu yana ölçülen en yüksek
seviyeye tırmandı. Anket katılımcılarının yüzde
41’i ay içinde girdi fiyatlarının arttığını belirtirken,
bu artışı genel olarak TL’ nin zayıflamasına bağ-
ladı. Mevsimsel etkilerden arındırılmış Girdi Fi-
yatları Endeksi son dönemde, uzun vadeli orta-
laması olan 62,8’in üzerinde ölçüldü.
yorum:Markit Kıdemli Ekonomisti
Trevor Balchin, İstanbul
Sanayi Odası Türkiye İmalat
PMI anketi hakkında yaptığı
değerlendirmede şunları söyledi:
“Temmuz ayında istikrar
kazanma sinyalleri veren
Türk imalat sanayi sektörü
Ağustos ayında yeniden
daralmaya döndü. Ağustos’ta
yeni siparişlerdeki gerileme
iç piyasadan kaynaklanırken
ihracat zayıflayan TL’ nin
katkısıyla hız kazandı. Bununla
birlikte yeni ihracat imkanları çok
küçük oranlı bir artış gösterdi.
Hem yeni işler hem de üretim
2015 boyunca henüz hiçbir
ayda büyüme gösteremedi. İş
koşullarındaki zayıf tablonun
yanı sıra Ağustos’ta istihdam da
hafif bir düşüş gösterdi. Ayrıca,
imalatçılar son 1,5 yıllık dönem
boyunca girdi fiyatlarında en
güçlü enflasyonist baskıyla
karşılaştı.”
iki aylık dönemde imalat fabrika çıkışları önemli
bir değişiklik göstermedi. Firmalar kapasitelerini
gelen yeni siparişlerin zayıf düzeyine göre ayar-
ladı. İstihdam Haziran 2009’dan bu yana yalnız-
ca ikinci kez gerilerken, girdi stokları son yedi
ayın en yüksek hızında daralma gösterdi. Yeni
girdi satın alma faaliyetleri kısmi bir artış göste-
rerek, ay boyunca teslimat sürelerinde iyileşme
gözlenen tedarikçilerin üzerindeki baskıyı hafif-
letti.
Girdi fiyatları enflasyonu Ağustos ayında kes-
kin bir ivme kazanarak son 18 ayın en yüksek
seviyesine yükseldi. Anket katılımcılarına göre,
üretim endeksi:
Girdi fiyatları endeksi
42 ı EYLÜL 2015
ÜYELERDEN
magma türkiye Ofisi, magmaacademy çerçevesinde “yaz Okulu” ile lisans ve lisansüstü öğrencilere eğitim desteği verdi.
Türk döküm pazarına adım atmasından itiba-
ren Magma, Türkiye’de sektörde çalışmaya
istekli pek çok donanımlı öğrenci olmasına
rağmen, dökümhanede çalışmaya hevesli ya da en
azından döküm hakkında bilgi sahibi genç mühen-
dis bulmanın her zaman bir sorun olduğunu gördü.
Türkiye üniversiteleri, malzeme bilimi ve metalürji ile
ilgili dünya çapında pek çok akademik çalışma sun-
masına rağmen, ne yazık ki döküm ile ilgili konular
bu yayınların çok az bir kısmını oluşturuyor. Ayrıca,
dökümün; tüm dünyadaki kirli, pis kokan ve tozlu
dökümhane algısı maalesef Türkiye’de de hala de-
ğişmedi.
üniversiTeler maGmasOFTmOdüllerini KullanıyOrDöküm hakkında insanların bilgilendirilmesi ve dö-
kümhanelerdeki çalışma ortamı imajının iyileştirilme-
si her zaman Magma’nın önceliklerinden biri oldu.
Akademik tezlere ve makale çalışmalarına destek
olmak için üniversitelere ücretsiz lisanslar sunmak
Magma’nın ilk günden beri verdiği bir hizmet. Mag-
ma, eğitim faaliyetlerini daha iyi organize edebilmek
için dört yıl önce Magma Almanya ofisinde kendi
öğretim birimi Magmaacademy’i kurdu. Magmaaca-
demy, Magmasoft kullanıcıları, dökümhane çalışan-
ları ve döküm parça kullanıcılarına yönelik geniş bir
alanda farklı seminerler ve atölye çalışmaları veriyor.
Mart 2014 tarihinden itibaren Magma Türkiye ofisi
de, Magmaacademy Türkiye bünyesinde çeşitli se-
minerler ve atölye çalışmaları gerçekleştiriyor. Ayrı-
ca Türkiye’ deki üç üniversite; İstanbul Üniversitesi,
Koç Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesi öğrencile-
rine çeşitli Magmasoft modülleri ile çalışma imkanı
sunuyor.
maGmasOFT yaz OKuluTeKrarlanacaKBu yaz Magma Türkiye ilk kez “Magmasoft Yaz
Okulu”nu başlattı. Üç gün boyunca farklı üniversite-
lerden yaz okuluna katılan lisans ve yüksek lisans
öğrencilerine, Magmasoft ile nasıl çalışılacağı, ge-
nel döküm bilgisi ve optimizasyonu konularında
eğitimler verildi. Sekiz genç mühendis adayı, eğitim
sonunda sertifikalarını alıp Magmasoft ile çalışabi-
lir duruma geldi. Yaz okuluna katılan öğrencilerin
CV’leri döküm sektörü tarafından büyük bir ilgiyle
karşılandı.
Dökümhaneler ve öğrenciler tarafından gös-
terilen yoğun ilgiden dolayı, Magma Türkiye
2016 yılında “Magmasoft Yaz Okulunu” tekrarla-
maya karar verdi.
Magma’dan Mühendis Adaylarına Destek
44 ı EYLÜL 2015
türkiye temcilciliğini Bes mühendislik firmasının yaptığı Spectro, metal analizinde yeni modelinde yıllardır geliştirmiş olduğu iki ayrı teknolojiyi birleştirerek, iki yeni model yarattı.
SPECTRO, yeni modelinde yıllardır geliştir-
miş olduğu iki ayrı teknolojiyi birleştirerek,
iki yeni model yarattı. Hybrid ve Full-CCD,
Hybrid modelinde, analog fototüp (PMT) dedek-
törleri ve dijital CCD teknolojisi bir arada kullanı-
larak ultra-hassas ve tekrarlanabilir analiz sonuçla-
rına ulaşıldı. Bu cihaz, Ar-Ge çalışmaları, iz analiz
ölçümleri ve değerli metal analizleri için tasarlandı.
Bunun yanında Full-CCD modeli ise çok bazlı metal
uygulamalarında hızlı, hassas, tekrarlanabilir ve es-
nek analiz imkanı sağlayan proses ve kalite kontrol
ihtiyaçları için tasarlanmış bir çözüm.
yeni elemenT ilavesi
Yeni element ilavesi eskiden çok pahalı ve zaman
kaybettiren bir işlemdi. Çünkü optik ve donanım-
sal bir sürü ilave ve ayar yapılması gerekiyordu.
Artık yeni element eklenmesinde sorun olmaya-
cak. Kullanıcı eski sistemlere harcayacağı para-
dan çok daha düşük bir rakama satın alacağı ek
bir yazılımla, tek bir element veya istediği kadar
metal bazını cihaza yükleyebilecek. SPECTRO-
LAB, kullanıcılarına uygulama ve malzemeye bağ-
lı olarak ppm mertebesinde bir hassasiyet vade-
diyor.
yeni Plasma JeneraTörü
SPECTROLAB tasarımcıları cihazı tasarlarken,
kullanının ihtiyaçlarını göz önünde bulundurdu.
Örneğin hızlı analiz gibi. Analiz süresi, uygulama-
Spectro’dan Yeni Standart: SPECTROLAB M12
SpectRO’nun yeni yazılımı,
deneyimsiz kullanıcılara
bile kullanım kolaylığı sağlıyor.
Araç çubuğu butonları
yardımıyla operatöre basit
bir kullanım sunuyor.
ÜYELERDEN
45 ı EYLÜL 2015
ya bağlı olarak 4-8 saniye daha az. Yeni plasma
jeneratörü, hızlı analiz, hızlı numune akışı, az za-
man kaybı sağlıyor.
vaKumsuz OPTiK sisTemi
Metal üreticileri için güvenilmez analiz sonuçları
kabul edilemez bir konu. Çünkü zaman, para ve
iş kaybı anlamına geliyor. SPECTROLAB kullanı-
cılara kararlılık ve doğruluk sunuyor. Farklı olarak
vakumsuz optik sistemi UV bölgesinde bile ışık
transferi sağlar. Tasarımcılar analitik ve referans
kanalları seçerken çok sayıdaki seçenek arasın-
dan mümkün olan en iyi ölçümleri sağlayacak şe-
kilde çalıştı. Optik sistem, soğutularak +20°C de
sabit sıcaklıkta tutulmakta olup, bu stabiliteyi etki-
leyebilecek ısı yayan elektronik bölümler, cihazın
üst tarafına yerleştirildi. Bu da SPECTROLAB ciha-
zının optik kararlılığa ulaşmasını sağlıyor.
ICAL yazılımı, rekalibrasyon numuneleri harca-
malarını ortadan kaldırıyor. UV-Plus sistemi, va-
kum pompası ve yağ harcamalarını sıfırlıyor. Ge-
liştirilmiş hata bulma sistemi ve diğer sistemler,
bakımı, onarımı kolaylaştırıyor ve plansız duruşları
minimuma indirgiyor.
sPecTrOlaB’ın sOn versiyOnu
SPECTRO’nun yeni yazılımı, en deneyimsiz kulla-
nıcılara bile en üst düzeyde bir kullanım kolaylığı
sağlar. Karmaşık diyalog kutularından farklı ola-
rak, araç çubuğu butonları yardımıyla operatöre
basit bir kullanım sunuyor. Yine karmaşık metod
geliştirme menülerinden farklı olarak kullanıcıla-
rın ihtiyacı olan veya istedikleri uygulamalar, özel
dikilen bir elbise gibi kullanıcıya has bir profil şek-
linde hazırlanabiliyor.
SPECTROLAB’ın son versiyonunda tüm ele-
manlar, okuma sistemi ve diğer elektronik bölüm-
ler, güç kaynakları cihazın üst tarafında ayrı bir bö-
lüme yerleştirildi. Bu, cihazın bakım/onarımı
sırasında bu elemanlara ulaşım esnasında cihazın
ısı kontrolünü de bozmuyor ve kullanıcının cihazı
devreye alırken zaman kaybını önlüyor.
sPecTrOlaB Tasarımcıları,
cihazı TasarlarKen, Kullanıcıların
ihTiyaçlarını Gözönünde Bulundurdu. yeni
Plasma JeneraTörü, hızlı analiz, hızlı numune
aKışı ve az zaman KayBı saĞlıyOr.
ccD Optics
hybrid Optics
46 ı EYLÜL 2015
ÜYELERDEN
cold Box maça üretiminde amin gazı ile tam reaksiyona giren bölgeler hüttenes Albertus indikator sayesinde tespit edilebiliyor.
Patenti Hüttenes Albertus firmasına ait
olan indikator kullanımı ile Cold Box maça
üretiminde maça renk değişiminden amin
gazı ile tam reaksiyona giren bölgelerin tespiti
yapılabiliyor.
Kırmızı renkli kum hazırlanıp, amin gazının üf-
lenmesi ile reaksiyon sonucu maça yeşil renge
dönüyor. Bu sayede gerekli amin miktarına tam
olarak karar verilebiliyor ve ayrıca renk deg-
redasyonundan amin gazının ulaşmakta zorluk
çektiği bölgeler de rahatlıkla tespit edilebiliyor.
Deneylerde Hüttenes Albertus laboratuvarın-
da bulunan Morek Multiserw Cold Box maça üre-
tim cihazı kullanıldı.
test:
Toplam amin miktarı 150 gramlık test numuleri için
0.3-1.0 ml arasında değişen deneylerin 8 saatlik
mukavemet dağılımı
Sonuç:
Laboratuvarda mukavemet testi için kullanılan
test çubuklarında indikator kullanılarak optimum
amin miktarının 1 ml olması gerektiği görüldü.
İndikatör kullanımının işletmelerde maça sandı-
ğı ve süzgeç dizaynında ve toplam amin miktarı-
nın tespitinde yararlı olacağı açık.
Kum üfleme basıncı
Üfleme süresi
Amine (DMIPA) miktarı
Amin dozlama debisi
Amin basıncı
Kum miktarı
Gasharz 6546
Activator 5333
Indikator
test parametreleri;
: 3 bar
: 4 sn
: 0.3 ml-1.0 ml
: 20 ml/min
: 2 bars
: 4 kg
: % 0.8
: % 0.8
: %0.5
COLD BOX YöntemindeAmin Gazı Optimasyonu
8 saatlik eğme mukavemet testleri
ReSim 1: mukavemet test çubukları fotoğrafı. Degradasyon yönü baz alınmıştır.
48 ı EYLÜL 2015
ÜYELERDEN
ekspert mümessillik, yaptığı yeni mümessillik ve distribütörlük anlaşmalarıyla 20 yıldır W Abrasives markasıyla tedarik ettiği yüksek karbonlu çelik bilya ve grit kumlama ürünlerine, yüzey işlem proseslerinde kullanılan başta paslanmaz çelik bilya, aluminium shot, camküre, garnet ve aluminyumoksit olmak üzere tamamı uluslararası kalite normlarına sahip metal ve metal-dışı sarf malzemelerini de eklemeye devam ediyor.
Ekspert Mümessillik Türkiye Endüstrisinde Yeniliklerle İlerliyor
25 yıl öncesinde sektöründe önemli yere
sahip 3 – 4 global üreticinin Türkiye mü-
messili ve distribütörü olarak faaliyetle-
rine başlayan firma, bugün konusunda dünyada
önemli 20 civarında firmanın mümessili ve dist-
ribütörü olarak ilerliyor. Ekspert Mümessillik’in,
WINOA mümessili olarak 20 yıldan uzun süredir
tedarik ettiği WA marka yüksek karbonlu çelik bil-
ya ve çelik grit ürünlerine ilave olarak 2014 so-
nundan itibaren ithal ederek Türkiye endüstrisine
sunduğu WINOA üretimi STELUX marka paslan-
maz çelik bilya ürünleri de her geçen gün daha
fazla kullanıcıyla buluşuyor.
endüsTriye verilen hizmeTler
W Abrasives markasıyla bilinen WINOA, Ekspert
Mümessillik’in 25 yıldır başarıyla sürdürdüğü mü-
messilliklerin başında geliyor. Merkezi Fransa’da
bulunan ve 1961 yılından beri faaliyet gösteren
Winoa Group, dünya genelinde sahip olduğu 14
fabrika ile büyük çelik bilya & grit ve paslanmaz
çelik bilya üreticisi konumunda olup, global paza-
rın yüzde 40’ından fazlasına ulaşıyor.
WINOA, müşterilerine sağladığı teknik des-
tek, maliyet düşürücü kapsamlı kumlama ve yü-
zey işlem analiz ve raporlamaları ile müşterileri-
ne avantaj sağlayan çelik abrasivler sektöründe
49 ı EYLÜL 2015
önemli kuruluş. Ekspert Mümessillik, yüksek
kalite standartları ile üretilen STELUX marka pas-
lanmaz çelik bilya ürünlerini son bir yıldır Türkiye
endüstrisine sunuyor.
WINOA/EKSPERT, STELUX paslanmaz çelik
bilya ürünleri yüksek WINOA kalitesi ve teknik
konulardaki bila bedel destek uygulamaları ile
Türkiye’de müşterilerine hizmetler sunuyor.
STELUX, üstün teknik özellikleri ve içerdiği
birçok kullanım avantajları nedeniyle paslanmaz
döküm ve dövme parçalarda, tüm aluminyum
parçalar ile aluminyum ve zamak enjeksiyon dö-
kümlerde ve tüm demir-dışı metallerde yüzey te-
mizleme, yüzey hazırlama ve son işlem amacıyla
kullanılıyor.
STELUX, aluminyum, zamak, pirinç, paslanmaz
ve metal-dışı dökümlerin çapak alma, yüzey te-
mizleme, boya ve kaplama öncesi yüzey pürüz-
lendirme ve benzeri amaçlar için malzeme yü-
zeyinde oksidasyon ve korozyon riski olmadan
güvenle kullanılıyor.
her Geçen Gün Güven arTıyOr
WINOA, STELUX Paslanmaz çelik bilyaları, kumla-
ma ve kumlama sonrası proseslere uygun olarak
kullanıcılarına maliyet avantajı sağlayan, marten-
zit yapıda krom paslanmaz çelik bilya STELUX C
ve östenik yapıda ve 18/10 krom-nikel paslanmaz
çelik bilya STELUX CN olmak üzere iki kalitede
üretiyor. STELUX paslanmaz çelik bilyalar, alu-
minyum, zamak, pirinç ve paslanmazdan üretilen
muhtelif ürünlerin pürüzsüz ve dekoratif görü-
nüm kazandırma (satine etme) işlemlerinde yay-
gın olarak kullanılıyor.
Aluminyum ve paslanmaz çelikten mamul
ürünlerin asitle yüzey hazırlama ve yüzey te-
mizleme prosesleri yerine de kullanılan STELUX
paslanmaz çelik bilyalar ile yapılan kumlama iş-
lemi sonrasında asitle temizleme işlemine ge-
rek kalmıyor.
STELUX, Teflon®, eloksal, boya ve benzeri kap-
lama uygulamaları öncesi aluminyum ve zamak
parçaların yüzey pürüzlendirme proseslerinde
uygun bir ürün.
Malzeme direnç ve ömrünü artırma amacıyla
yapılan shot peen proseslerinin en ideal ürünü
olarak yaygın kullanımı bulunan Kesme-tel ürün-
ler, Ekspert Mümessillik’in, Alman Krampeharex
mümessilliği ile Türkiye endüstrisinde üreticiler
tarafından güvenle kullanılıyor.
Ekspert Mümessillik’in yüzey işlem ve shot
peen proseslerinde uzman teknik ve satış ekibinin
deneyimleri ile Krampeharex ürünleri kısa sürede
Türkiye pazarında önemli bir konuma gelmiştir.
Krampeharex, Türkiye pazarında sahip olduğu
çelik kesme-tel başarısıyla, aluminyum ve zamak
üreticilerinin, hem alternatif ürün olarak hem de
paslanmaz bilya ile birlikte kullanabilme özellikle-
riyle çarpıcı avantajlar sağlayan Aluminium Shot
ürünlerini de hizmete sunuyor.
müşTeri OdaKlı hizmeT
Krampeharex Aluminium Shot kullanımı ile mal-
zemenin hassas yüzeyi deforme edilmeden, pü-
rüzsüz, parlak ve çok temiz bir yüzey efekti elde
ediliyor. Bu kalitedeki yüzey efekti, bu ürünler
haricinde ancak parlatma ve vibrasyon prosesleri
ile sağlanabilir.
Ekspert Mümessillik, kumlama yüzey işlem ko-
nusunda birçok farklı sektörde yaygın kullanımı
bulunan camküre abrasivlerde için Fransız-Belçi-
ka firması Sovitec’in distribütörü olarak faaliyetle-
rini sürdürüyor.
SOVITEC tarafından MasterBlast® markasıyla
üretilen yüksek kalite camküre ürünleri, özellikle
pürüzsüz ve homojen yüzey efekti, satine görü-
nüm vermesiyle kullanıcılar tarafından tercih edi-
len ürünlerdir.
MasterBlast® metal, plastik, ahşap, cam, kau-
çuk vb materyallerden mamul malzemelerin te-
mizleme, çapak alma, radyüsleme, matlaştırma,
satinize etme, yüzey hazırlama ve shot peen pro-
sesleri için kullanılıyor.
Masterblast, bilhassa aluminyum, bronz vs gibi
yumuşak metallerin yüzey işlem prosesleri için
tercih ediliyor.
8-10 Ekim tarihlerinde Aluexpo Fuarı’na katıla-
cak olan Ekspert Mümessillik, birçok sektördeki
güvenilir ve tedarikçi olma özelliği ile, Türkiye alu-
minyum endüstrisinde kalite beklentisini müşteri
odaklı hizmet anlayışıyla karşılamayı hedefliyor.
sTeluX, alüminyum, zamaK, Pirinç, Paslanmaz ve meTal-dışı döKümlerin çaPaK alma, yüzey
Temizleme, BOya ve KaPlama öncesi yüzey Pürüzlendirme
için malzeme yüzeyinde OKsidasyOn ve KOrOzyOn risKi
Olmadan Güvenle KullanılıyOr.
ÜYELERDEN
50 ı EYLÜL 2015
LMA firması 2012 yılından beri dökümhane-
lere yönelik maça makineleri, gazlama je-
neratörleri, merkezi amin gazı dağıtım istas-
yonları, mekanik ve termik reklamasyon sistemleri,
senderler ve vibratörler üretiyor.
LMA, Hema’da kum göndericideki boru aşın-
ması ve kum gönderilmesi sırasında tozuma prob-
lemlerine kum hazılama tesisi ile çözüm getirdi.
Hema’da Temmuz 2015’de kurulumu tamamlanan
sistem 1 ay içerisinde sıfırdan kurulup devreye alı-
narak tam randımanlı olarak çalışmaya başladı.
Bu sistem günlük silolardan gelen kromit kumu
ya da silisi alıp havalandırarak ortaya çıkan tozu filt-
re sistemi vasıtasıyla kumdan ayırıyor.
LMA kum hazırlama sisteminde kum düşük hava
basıncı ile sistemin özel tasarımı sayesinde türbü-
lanslı akışı laminar akışa çevirerek merkez eksen-
deki çekim kuvveti ile kumu gönderiyor. Devreye
alınan bu sistem özel kum gönderme teknolojisi
ile kumun borunun cidarlarına sıvanmasını engel-
lerken, kumun yapısının bozulmadan gönderilme-
sini sağlıyor. Bu şekilde kumun kalitesi koruyor ve
kullanılan bağlayıcı miktarında belirli oranda düşüş
sağlanıyor.
LMA, geçtiğimiz aylarda Componenta’da başarıyla devreye alınan maça kumu hazırlama tesisi sonrasında Hema’da yeni bir maça kumu hazırlama tesisi devreye aldı. Hema’da 1 ay içerisinde kurulumu tamamlanarak 2015 yılında çalışmaya başlayan sistem ile başarılı sonuçlar alındı.
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR? Tozdan ayrılan kum, belirlenen miktarda batch
mixere alınarak dozajlama ünitesinden gelen A
ve B komponenti reçineler ile karıştırılıyor. Sistem
additive silosu sayesinde kumun yanında istenen
katkı maddelerinin de kullanılmasına izin veriyor.
Dozajlama ünitesinde bulunan reçineler sıcaklı-
ğın her noktada aynı olmasını sağlamak için özel
tasarlanmış pompalar ile sürekli devir daim etti-
riliyor. Özel olarak tasarlanmış karıştırma bıçak-
ları sayesinde 75-150 kg arası miktarlarda kum
bağlayıcı reçinelerle homojen olarak karışır. Kısa
zamanda homojen olan karışım, maça üretimi için
maça makinalarına sevk ediliyor. Tüm bu sistem
PLC üzerinden otomatik olarak gerçekleştirilir.
YENİLİKÇİ TASARIMA SAhİp Eski sistemlerde boru, pinch vanaları ve dirsekle-
rin aşınması nedeniyle sıklıkla boru değiştirmek
zorunluluğuna LMA’nın kurmuş olduğu kum ha-
zırlama sistemi ile çözüm getirildi. Sistemin oto-
masyonu, insan ile çalışmayı azaltmak için tamamı
otomatik olacak şekilde tasarlandı. LMA tarafın-
dan gerekli eğitimleri alan her bir maça makina-
sının operatörü PLC ekranından reçetelerini siste-
me girebiliyor.
Hema’da LMA Kum Hazırlama Tesisi’ nin devre-
ye alınması sonrasında Hema’nın kumu ile ger-
çekleştirilen çalışmada tozu alınmış ve tozu alın-
mamış kumların mukavemetleri karşılaştırıldığında,
tozu alınmamış kumda hemen mukavemet değeri
150 N/cm2 iken tozu alınmamış kumun hemen mu-
kavemet değerleri 180 N/m2 olduğu görüldü. Yani
LMA mikserinden alınan tozu alınmış kum ile elde
edilen mukavemet değeri yüzde 20 daha yüksek
oldu. Bu çalışma farklı reçine tiplerinde de ger-
çekleştirildiğinde yine LMA mikseri ile hazırlanan
tozu alınmış olan kumun mukavemet değerlerinin
daha yüksek olduğu görüldü.
LMA Yeni Projeleriyle Teknoloji Geliştirmeye Devam Ediyor
Sistem ad-ditive silosu sayesinde ku-mun yanında istenen katkı maddelerinin de kullanıl-masına izin veriyor.
ÜYELERDEN
52 ı EYLÜL 2015
Bilindiği üzere karbon, dökme demirlerde en önemli elementlerden biri. Karbon miktarındaki çok küçük değişmeler, malzemenin mekanik ve diğer özelliklerini önemli ölçüde değiştiriyor.
SPECTROLAB ve SPECTROMAXx İle Dökme Demirde Karbon Analizi
1980’lere kadar, “combustion” metodu, demir-
çelik üreticilerinin toplam karbon miktarını be-
lirlemek için kullandıkları standart bir teknik idi.
Hassas bir yöntem olmakla birlikte, son derece
zaman alıcı, pahalı ve zahmetli bir işlemdi.
Son yıllarda, elektrik ark-spark tekniğini
kullanan OES (optical emission spectrometry)
tekniği, tercih edilmeye başlandı. Ancak, malze-
menin tanecik yapısı ve serbest karbon parça-
cıklarının varlığı yüzünden bu yöntemin karbon
tayininde hata payı yüksek. Ancak “combusti-
on” metodunda ölçülemeyen ve demir-çelikte
önemli olan nitrojen, silikon, sülfür ve manga-
nez, nikel ve krom gibi alaşım elementlerini de
ölçme imkanı vermesi bakımından çok avantaj-
lı. Karbon tayinindeki hatalar ise – neredeyse
çoğu- numune alma ve hazırlamada yapılan
yanlışlardan kaynaklanıyor.
OES TEKNİğİ vE DöKME DEMİRLERDE
KARbON öLÇüMü
OES tekniğinde karbon ölçümünü etkileyen en
önemli faktör, numunede oluşan inklüzyonların
büyüklüğü olup, bu büyüklük, numunenin soğu-
ma hızına bağlı olarak değişiyor. Hızlı soğutulan
numunede küçük, yavaş soğutulan numunede
ise büyük inklüzyonlar (serbest grafitler) oluşu-
yor, bu da OES karbon analizini etkiliyor.
Yavaş ve çok yavaş soğutulmuş dökme demir
numunelerinin OES tekniğinde ve “combustion”
tekniğinde alınmış sonuçlarını aşağıdaki tablo
1’de görebilirsiniz.
Bu örnekte numuneler yapay bir şekilde ha-
zırlandı ancak numune alma tekniğinin önemini
açıkça gösteriyor.
OES vE GRİ DöKME DEMİRLER-
ANALİTİK pRObLEMLER
Türkiye’de temsilciliğini Bes Mühendislik’in
yaptığı Spectro firması, bu problem için yeni bir
teknik geliştirdi ve bu tekniği SPECTROLAB ve
SPECTROMAXx cihazlarında kullandı. Tekniği
kısaca özetlenirse, ön yakma sırasında inklüz-
yon tespit edilerek, buna uygun yakma şartla-
rının devreye sokulması ve hatanın minimuma
indirilmesi olarak özetlenebilir. Örneğin, karbon
normal şartlarda 193 nm’den ve internal stan-
dard olarak da demir 187.7 nm’den ölçülüyor.
Ancak bu tip numunelerde bu ideal bir C-Fe iki-
lisi değildir, C 148.2 nm ve Fe ise 149.7 nm’den
ölçülürse çok daha iyi sonuçlar alınıyor.
Ön yakma sırasında serbest grafitlerin (free
graphite) büyüklüğü tespit ediliyor ve büyüklük
belirlenen seviyenin altında ise, analiz normal
C ve Fe dalga boylarını kullanarak devam edi-
yor (C 193 nm ve Fe 187.7 nm). Eğer inklüzyon
boyutları bu seviye ve üst seviyenin arasında
ise, C konsantrasyonu 148.2 nm ve Fe 149.7 nm
Numune Karbon sonucu Karbon (OES sonucu-geleneksel metod) Combustion
1 neredeyse beyaz 3.54 % 3.623 %
1 gri 3.19 % 3.679 %
fark 0.350 % -0.056 %
8 neredeyse beyaz = 3.58 % 3.589 %
8 gri 3.29 % 3.664 %
fark 0.290 % -0.075 %
16 neredeyse beyaz 3.52 % 3.599 %
16 gri 3.15 % 3.666 %
fark 0.370 % -0.067 %
Tipik OES sonuçları
TABLO 1
SPECTROMAXx
ÜYELERDEN
çifti kullanılarak tespit ediliyor. Eğer inklüzyon
büyüklüğü bu seviyenin üzerinde ise, numune
“kötü numune” olarak reddediliyor.
Tablo 2’de, Spectro’nun geliştirdiği ve patent
altına aldığı bu sistemin, geleneksel OES tek-
niği ve combustion tekniği ile karşılaştırmasını
görebilirsiniz.
Yukarıdaki tablo, SPECTROLAB ve SPECT-
ROMAXx cihazlarında geliştirilen yeni tekniğin,
karbon analizinde geleneksel yöntemlere göre
farkını ve combustion cihazlarına yakın sonuç-
larını gösteriyor.
Numune alma ve hazırlamaya bağlı hatalar
büyük oranda azaltılarak sonuçlar neredeyse
combustion analizi sonuçları ile aynı hale
geliyor.
Türkiye Temsilcimiz:
Ekspert Mümessillik Tur. ve Tic. Ltd. Şti.
İçerenköy Mah. Eski Bakkalköy Yolu Tezcan Apt. No:54/634752 Ataşehir – İstanbul / Türkiye
Tel +90 216 573 38 88 E-Mail [email protected] Fax +90 216 573 06 28 Web www.expert.com.tr
Döküm Sektöründeki Güçlü Partneriniz
Tek makineler veya komple çözümler.
İhtiyaçlarınıza en uygun çözümleri sunuyoruz!
Dökümhaneler için sarsaklar, döküm parça soğutma
konveyörleri, yolluk ayırma konveyörleri ve kum
soğutucular.
Reçineli döküm prosesi için kum geri kazanım
üniteleri ve tesisleri.
Köpük kalıp prosesi için sıkıştırma tablaları.
Ergitme birimleri için ocak yükleme arabaları ve alyaj
yükleme sistemleri.
www.joest.comZiyaretiniz için teşekkür ederiz!
Anzeige_TURKDOKUM_34_36_2015.indd 1 21.09.2015 14:48:49
KARbON SONuÇLARININ, GELENEKSEL, cOMbuSTİON vE SpEcTRO cİhAzLARINDAKİ KARŞILAŞTIRMASI
Numune Karbon sonucu SPECTRO Cihazları Karbon (OES sonucu-geleneksel metod) Fe-25 metodu (yeni teknik) Combustion
1 neredeyse beyaz 3.54 % 3.63 % 3.623 %
1 gri 3.19 % 3.64 % 3.679 %
fark 0.350 % -0.010 % -0.056 %
8 neredeyse beyaz = 3.58 % 3.623 % 3.589 %
8 gri 3.29 % 3.62 % 3.664 %
fark 0.290 % -0.040 % -0.075 %
16 neredeyse beyaz 3.52 % 3.69 % 3.599 %
16 gri 3.15 % 3.68 % 3.666 %
fark 0.370 % -0.010 % -0.067 %
TABLO 2
SPECTROLAB
54 ı EYLÜL 2015
ÜYELERDEN
Nisan 2015 tarihinden itibaren yeni
MAGMA5 Release 5.3 müşterilerin kul-
lanımına sunuldu. Bu yeni versiyon,
tüm döküm uygulamalarının proses optimizas-
yonuna yönelik yeni nesil simülasyon araçlarını
içermekte. Çok sayıdaki iyileştirme ve geliştir-
melere ek olarak, yeni yazılım ilk defa sanal
deney ve otomatik optimizasyon imkanını sağ-
lıyor. MAGMA5 bu sayede sağlam proses koşul-
larının kurulumu ve ilk döküm işleminden önce
optimize edilmiş döküm tekniği çözümlerinin
yanında proses anlayışını geliştirmeye yönelik
tamamen yenilenmiş bir metodoloji sunuyor.
KuLLANIcILAR bİLGİ ALIŞvERİŞİNDE
buLuNDu
Magma müşterileriyle tartışma ve bilgi alış-
verişinde bulunma amacıyla 17 Eylül 2015 ta-
rihinde İstanbul’da Geleneksel Kullanıcı Top-
Magma, Kullanıcılarıyla Buluştu
lantısı gerçekleştirildi. Rahmi Koç Müzesi’nde
gerçekleştirilen toplantıda çok sayıda katılımcı
yer alırken MAGMA5 Release 5.3 katılımcılar ta-
rafından ilgiyle karşılandı. Magma Türkiye’den
Birgi Özçelik’in açılış konuşmasıyla başlayan
toplantı dökümhanelerden gelen mühendisle-
rin sunumlarıyla devam etti. Sunumların ardın-
dan Murat Akçin, MAGMA5 Release 5.4 yeni-
likleri hakkında konuştu. Soru - cevap şeklinde
geçen toplantıda katılımcılar MAGMA5 Release
5.3 hakkında bilmek istediği bütün bilgilere
ulaşabildi. Katılımcıların hep birlikte katıldığı
öğlen yemeğinden sonra devam eden toplan-
tıda konuşan Magma Türkiye Genel Müdürü
Marc Kothen katılımcılara OEM örneği (yüksek
basınçla dökülen ön konsol parçasına oto-
matik yolluk dizaynı optimizasyonu) ile birlik-
te MAGMA5 Release 5.3 yenilikleri hakkında
bilgiler vererek, sohbet tadında bir konuşma
yaptı. Kothen’in konuşmasının ardından müş-
teriler tarafından yapılan sunumlarla toplantıya
devam edildi. Akşam saatlerine kadar devam
eden toplantıda katılımcılar MAGMA5 Release
İki yılda bir yapılan Türkiye Kullanıcı Toplantısı 17 Eylül 2015 tarihinde Haliç’te Rahmi Koç Müzesi’nde gerçekleştirildi.
Magma Türkiye Genel Müdürü Marc Kothen
55 ı EYLÜL 2015
5.3 hakkında olumlu reaksiyonlar verdi.
ARALIK AYINDA MAGMAAcADEMY
DüzENLENEcEK
Optimizasyon teknolojisinin entegrasyo-
nu sayesinde Magma programları artan bir
hızla, profesyonel iletişimi sağlayan, net
karar verme taleplerini destekleyen, işle il-
gili daha fazla bilgi oluşturan ve belgeleyen
bir yönetim aracına dönüşmekte. Üretim bi-
riminin yanında, satış, maliyet planlama ve
kalite kontrol gibi birimler de daha fazla
dahil olarak bu bilgilerden yararlanmakta.
Bu amaçla Aralık 2015’te MAGMAacademy
“Maliyet etkinliği ve maliyet yönetimi – Dö-
kümde metodolojik iyileştirme prosesle-
rinin gerçekleştirilmesi” konulu seminer
düzenleyecek. Bu seminerle dökümhane
yöneticilerinin yanısıra, dökümden sorumlu
birimler, satış sorumluları, döküm alıcılarına
da maliyet, kalite ve verimlilik konusunda
yol göstermek amaçlanıyor.
Akşam saatlerine
kadar devam eden toplantıda
katılımcılar MAGMA5
Release 5.3 hakkında
olumlu reaksiyonlar
verdi.
56 ı EYLÜL 2015
ÜYELERDEN
Sardoğan Endüstri flanş üretiminde Türkiye coğrafyasına yakın ülkelere dövme ısıtma sistemi üreten Inductotherm ile çalışmaya başladı.
Sardoğan Endüstri, Inductoforge Isıtma Sistemini Devreye Aldı
Türkiye’nin sektör dikişsiz boru üreticisi
olan Sardoğan Endüstri, flanş üretimin-
de kullandığı dövme öncesi ısıtma için
Inductoforge İndüksiyon Isıtma Sistemi’ni ter-
cih etti. 2002 yılından itibaren Türkiye ve ya-
kın coğrafyadaki ülkeleri dövme ısıtma sistemi
üreten Inductotherm, bugüne kadar ürettiği
200’den fazla İndüksiyon Isıtma ve Sertleştirme
Sistemini sanayicilerin hizmetine sunuyor.
600kW-1kHz Inductoforge İndüksiyon Isıtma
Sistemi, Inductotherm Group Ar-Ge’si ile Induc-
totherm Türkiye Gebze Fabrikası’nda üretildi.
Inductoforge İndüksiyon Isıtma Sistemi Sardo-
ğan Endüstri’inin İstanbul Pendik fabrikasında
kullanılmaya başlandı. Enerji verimi ve kapasi-
tesi ile firmanın beğenisini kazandı.
Sardoğan Endüstri, gelişen birçok sektöre ken-
di markasıyla hizmet veriyor. Sardoğan, tekno-
lojisi ve yeni yatırımları savunma sanayi olmak
üzere inşaat, otomotiv ve doğalgaz sektörlerine
hizmet veriyor.
Inductotherm, Gebze/Kocaeli’de kurulu farb-
rikasında Inductotherm Group bünyesinde in-
düksiyon ergitme ve indüksiyon ısıtma sistemleri
üretiyor. Ergitme Sistemlerini Inductotherm, İn-
düksiyon Isıtma Sistemlerini ise Inductoheat
markası ile üreten İnductotherm Türkiye, Meta-
lurji, Makina, Elektrik ve Elektronik Mühendisleri
ve 70 çalışanı ile sanayicilere hizmet veriyor.
yıllık deneyimle
ww
w.a
-jans
rekl
am.c
om
BOMAKSAN, üretim tesislerinde ortaya çıkan toz, duman ve yağ buharı gibi zararlı maddeleri kaynağından emerek filtre edip, Çevre Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu yönetmeliklere uygun olarak atmosfere deşarj eder.
Sistem, insan sağlığını koruması ve çevre dostu olmasının yanı sıra üretim verimliliği ve döküm kalitesini arttırması nedeni ile tercih edilmektedir.
www.orsmakina.com
tozsuz, dumansız bir hayat...
58 ı EYLÜL 2015
ÜYELERDEN
leri, özel koç kafa gövde dizaynı, tümüyle kendi imalatı
olan 2 eksenli iş mili kafaları ve daha birçok patentli
özelliğiyle ciddi avantajlar sağlıyor.
TAM hİDROSTATİK EKSEN hAREKETİ İLE
“vERTIGO”
VERTIGO, farklı tonajlarda bağlanan iş parçalarına
bağlı olarak, tablanın geometrisini, sağlamlığını “pa-
tentli hidrostatik sistemi” sayesinde sabit tutan özellik-
te bir yük kontrol sistemine sahip. Bu sayede de her
koşulda hassas parça üretimine imkan sağlıyor.
Ayrıca bu modeller tablaya hareket veren, iş mili-
ne tahrik veren hibrit sistemli (planet paralel), yüksek
torklu ve su soğutmalı entegre motorludur. Patent bek-
leyen akıllı balans sistemi sayesinde tornalama yapar-
ken parçanın salınımını minimize ediyor.
FPT, hidrostatik eksen hareketli tezgah üretimi ko-
nusunda tornalama, frezeleme ve taşlama konusunda
hassas işleme teknolojileriyle öne çıkıyor. Direkt tahrik-
li kinematik, yüksek torklu iş mili sayesinde, şanzımanlı
iş millleri gibi mekanik dişli aşınma ve ısınma sorunları-
nı ortadan kaldırıyor.
Türkiye temsilciliğini Tezmaksan’ın yaptığı FPT
Industrie kurulduğu 1969 yılından bugüne CNC
Freze ve Bohrwerk (Delik İşleme) tezgâhları
imalatı yapıyor. Makine ekipmanları, her türlü yedek
parça, kalıp, otomotivden havacılık, enerji sanayinden
tarıma kadar çok çeşitli sektörlerde kullanılabilen ma-
kineler üreten FPT, Castel, Ronin, Spirit, Tessen, Dino,
DinoMax, Area, M-Arx, Stinger, Raid, Verus gibi model
isimleriyle 1.5m X ekseninden 40m X ekseni hareketi-
ne, sabit, gezer ya da döner tablalı işleme merkezle-
rine, 3 veya 5 eksenli ya da 5 yüzey işleme kabiliyetli
işleme merkezlerine kadar çok geniş bir ürün gamına
sahip. FPT, özellikle komple hidrostatik yataklı model-
Makine ekipmanları, her türlü yedek parça, kalıp, otomotivden havacılık, enerji sanayinden tarıma kadar çok çeşitli sektörlerde kullanılabilen makineler üreten FPT‘nin geliştirdiği Spirit modeli Boverkler ve tam hidrostatik eksen hareketi ile Vertigo ön plana çıkıyor.
FPT’den Ağır Sanayi Çözümleri
hİDROSTATİK AğIR İŞ FREzELEME vE bOR-
vERK TEzGAhI “SpIRIT”
FPT’nin geliştirdiği hidrostatik Borverk tezgahları, bir-
çok inovasyonu ile teknoloji ve hassasiyette öne
çıkıyor.
Spirit modeli Borverkler, dört kızakla tam kapalı koç
sistemine, koçu tam anlamıyla kavrayan dört kızak-
lı gövdeye ve bu sayede simetri ve rijitliğe de sahip.
BHB sistemli yeni hareket sistemi (Destekli Hidrosta-
tik Rulman) sayesinde lineer eksen hareketlerindeki
aşınma ve yüklenme sönümlemesini optimize ederek
rijitlik ve hız performansını arttırır.
Yıllardır FPT’nin uyguladığı patentli Dinamik - Hidrosta-
tik balans sistemi ile yatay ve dikey hareketlerde eski
usul karşı ağırlığa ihtiyaç duyulmamaktadır. BHB siste-
mi, özel koç ve yatak tekniği yani “WACHES sistemi”
“Çok Eksenli Hidrostatik Elektronik Sistem” sayesinde
FPT yıllardır inanılmaz hassasiyet ve rijitlik performan-
sını müşterilerine sunuyor.
Tüm bu fonksiyonel özellikleri sayesinde, “SPIRIT
serileri”, başta ağır sanayi olmak üzere, enerji ve gemi
inşa sanayisinde tercih ediliyor.
T. +90 216 658 80 05F. +90 216 658 80 06
Hassas Yüzey İşlemlerPrecision Surface Treatment
[email protected] www.bva.com.tr
En yüksek enerji transferi ve dayanıklılık Yuvarlak yapısı
sayesinde optik görünüm, performans ve
fiziksel özellikler bakımından en üst kalite
1920’den beri
Amerika ve Almanya’da üretim
En düşük işlem maliyeti
Paslanmaz Çelik Bilya & Grit
The World Standard for Quality
60 ı EYLÜL 2015
SPECTROCHECK’ten Yüksek Performans
Alman mühendisliği ve SPECTRO’nun geleneksel
kalite anlayışı ile üretilmesine karşın, düşük olması
sizi şaşırtmasın. SPECTRO, kalitesinden asla taviz
vermeden, kullanıcıların ihtiyacına cevap veren
bir cihaz üretti. SPECTROMAXx ve SPECTROLAB
cihazlarında da kullandığı ICAL, (Intelligent CA-
Libration Logic-tek numune ile rekalibrasyon), Di-
jital yakma kaynağı (Plasma Generator) gibi özel-
likleri bu cihaza da uyguladı ve ortaya iyi fiyat ve
performans oranına sahip SPECTROCHECK çıktı.
GELİŞTİRİLMİŞ OpTİK
Optik tank, okuma kararlılığı için ısı kontrollü ve
elde edilen ışığın iyi şekilde transferi için argon
akışlıdır. SPECTROCHECK, dökümhanelerin ihti-
yacı olan elementler gözönünde bulundurularak,
iyi sonuçları alabileceğiniz dalga boyları seçilerek
tasarlanmış, element etkileşimleri minimuma in-
dirgenmiştir.
bASİT YAzILIM
Yeni yazılım ve kullanıcı arayüzü, en deneyimsiz
operatörler de düşünülerek, buton-bazlı olarak
hazırlanmıştır; uzun ve karmaşık menüler arasında
kaybolma ihtimali yoktur. Fabrikanıza geldiği gün,
uzun eğitimlere gerek kalmadan ” fişe tak, çalıştır
“ imkanı vardır.
SATIŞ SONRASI DESTEK
Cihazınızı aldıktan sonra her türlü servis, destek
ve yedek parça ihtiyaçlarınız için, deneyimli servis
grubu, geniş yedek parça stoğu ile şu ana kadar
olduğu gibi bundan sonra da BES Mühendislik,
daima yanınızda olacaktır .
aDvERtoRiaL
62 ı EYLÜL 2015
Yüksek Basınçlı Döküm prosesinde maliyetlerin uygunluğu ve hızlı üretim avantajı döküm parça müşterisinin ilgisini daha çok kazanmasına neden oldu. YBD prosesinde döküm parça metal tretmanı kullanılarak kontrol gerçekleştiriliyor.
Yüksek Basınçlı Döküm Prosesi İle Dökülen Alüminyum Parçanın Kalitesinin Metal Tretmanı Kullanılarak Kontrol Edilmesi
Yüksek Basınçlı Döküm prosesi optimize
edilmiş maliyetleri ile birleştirilmiş hızlı üre-
tim oranları vadetmesi sebebiyle döküm
parça müşterisi için çok çekici. Geçmiş 10 yılda
YBD prosesinde belirgin bir büyüme gerçekleşti ve
yüksek mukavemetli parçalar üretilmeye başladı.
Döküm parçanın daha karmaşık hale gelmesi ve et
paylarının kalınlaşması çabuk soğuma oranı avan-
tajının azalmasına neden oldu. Ayrıca kokil ve kum
dökümde daha çok hata görülmeye ve bu parçalar
YBD prosesinde denenmeye başladı. Döküm par-
çanın kaynak ve ısıl işlem yapılma ihtiyacı parça ka-
lite seviyesinin iyileştirilmesi gerektiği anlamına ge-
liyor. Kritik emniyet parçaları X-Ray ile incelendi ve
döküm parçadan belirli mekanik özellikler istendi.
Bu nedenle kalitesi ve metal temizlik seviyesi daha
yüksek alaşımlar hayati öneme sahip hale geldi.
Bu nedenle alüminyum sıvı metal tretmanında taze
bir bakış açısına ihtiyaç var. İyi biliniyor ki sıvı alü-
minyum alaşımlarının doğasında bulunan iki özellik:
atmosferden hidrojen gazı absorbe etme yatkınlığı
ve oksidasyona hazır olma kabiliyeti. Ergitme sıra-
sında, anında alumina film oluşuyor ve bulunduğu
ortam yüzeyinde bir koruyucu tabaka görevi yapı-
yor. Ancak metal tretmanı, taşınması ve doldurul-
ması esnasındaki metal hareketi ile birlikte alumina
film kırılarak oksit filmler ve inkluzyonlar oluşarak
ergiyik içine giriyor. Zaman geçtikçe bu oksitlerin
refrakter ve pota duvarlarında oluşma yatkınlığı da
artıyor. Bu yoğun sert inkluzyonlar bir süre sonra
kırılarak döküm parça içinde sert noktalar olarak
karşımıza çıkıyor. Aşırı hidrojen kapma ve oksit olu-
şumunu engellemek için koruyucu kimyasal tozlar
uzun süreden beri kullanılıyor. Bu tozlar amacına
göre kategorilendirilebilir.
• Ergiyiği oksidasyon ve hidrojen kapmasından ko-
rumak için sıvı tabaka oluşturan örtü tozları.
• Egzotermik şekilde reaksiyona girerek serbest
alüminyumun sıvı metale geri akmasını sağlayan,
aynı zamanda oksitleri toplayarak sıvı metal yü-
zeyinden kolayca temizlenmesine olanak tanıyan
curuf alma tozları. Bunlar tipik olarak taşıma veya
doldurma öncesi kullanılıyor.
• Sıvı metal içindeki inkluzyonları yukarı yüzmeye
teşvik ederek metalik olmayanları gideren ve son-
rasında onları curuf tabakası içine hapseden te-
mizleme tozları. Bu tozlar sıvı metal tabanına kadar
gidebilmesi için teşvik edilmelidir ki oksit ve inkluz-
yonları kendileri ile birlikte metal yüzeyine kadar
çıkarabilsinler. Bu hareket aynı zamanda pota ve
refrakter duvarlarındaki zararlı inkluzyon oluşumla-
rını önleyecek.
• Ocak duvarlarındaki oksit oluşumunu gideren
Roger KEnDRICK Demir Dışı Metaller Uluslararası Ürün Direktörü-Foseco
BaŞaRi HİKaYESİ
63 ı EYLÜL 2015
tozlar. Bu tozlar temizleme programının bir bölümü
olarak veya oksit oluşumunu önlemek için düzenli
olarak kullanılabilir.
Temizleme tozları geleneksel olarak elle ilave
edilir ve sıvı metal içinde karıştırılıyor, fakat bu iş-
lemin verimliliğinde, operatöre dayalı olduğu için
bir sınır var. Bu ihtiyaçtan yola çıkarak tam otomatik
ve verimliliği daha yüksek bir proses geliştirildi. Bu
prosesin adı MTS 1500 prosesi.
MTS 1500 prosesi kendisini kanıtlamış olan FDU
döner gaz giderme teknolojisine dayanıyor. Ayrı-
ca buna ek olarak tüm metal tretman ürünlerinin
otomatik bir şekilde ilave edilebilme kapasitesine
sahip. Bu tretman ürünlerinin ilavesi eşsiz bir metot
kullanılarak yapılıyor, tozlar yukarı doğru çekilmiş
dalgakıran sayesinde dönen rotor ile yaratılmış gir-
dap içine dağıtıcı ünite ile besleniyor.
Metal Tretman İstasyonu MTS 1500 aşağıdaki
ilave özelliklere sahip döner gaz giderme cihazı:
•Bir veya iki silolu sonsuz dişli dozajlama ünitesi ile
besleme
•Plc tarafından farklı hızlarda kontrol edilebilen
motor
•Program esnasında sıvı metal içine ve dışına hare-
ket eden dalgakıran
Şekil 2: Girdap oluşumu ve tozun sıvı metal içine dağıtılması
Şekil 3: Yüzdürme ve gaz giderme işleminin devam etmesi
Şekil 4: MTS 1500 tretmanı sonrası kuru curuf oluşumu, belirgin şekilde aliminyum kaybında azalma
Şekil 5: Elle ilave edilen geleneksel toz ile MTS 1500 prosesi ile ilave edilen granul COVERAL MTS 1524 tozunun curuf oluşumu karşılaştırması
Şekil 1: MTS 1500 metal tretman istasyonu, toz silosu, dozajlama ünitesi ve hareketli dalgakıran
64 ı EYLÜL 2015
Tretman standart bir FDU cihazı gibi başlıyor; dal-
gakıran sıvı metale girerken rotor dönüyor. Birkaç
saniye sonra dönüş hızı artıyor ve dalgakıran sıvı
metalden çıkıyor. Güçlü devire sahip patentli XSR
pompalama rotoru, sıvı metalde girdap oluşumunu
sağlıyor. Girdap oluşturulduktan sonra özel geliştiril-
miş toz, belirlenmiş ağırlıkta dozajlama ünitesinden
girdap içine veriliyor. Bu toz sıvı metalin tabanına
kadar çekiliyor. Sonra dalgakıran tekrar sıvı metal
içine giriyor ve kontrollü gaz giderme ile yüzdürme
işlemi başlatılıyor. Toz, sıvı metal içinden yukarı doğ-
ru çıkarken oksit inkluzyonlar ile reaksiyona giriyor,
inkluzyonların etrafındaki yüzey gerilimini düşürerek
onları metal yüzeyine doğru çıkmaya teşvik ediyor.
Bu tretman, oksitlerin ve çözünmüş hidrojenin gi-
derilmesinde daha önce çok ender görülen, metal
temizlik seviyeleri arasında fark yaratarak çok etkili
bir yöntem olarak kendini kanıtlandı. Otomatik ilave
metodu tutarlı bir tretman garanti ederken, operatör
katılımını azaltarak daha güvenli bir çalışma ortamı
sağlıyor. Bu şekilde tretman için gerekli olan toz ila-
ve miktarı ihtiyacı da büyük oranda azaltılıyor. Tozun
reaktif doğası gereği, aynı zamanda egzotermik bir
şekilde yüzeyde alüminyum içeriği düşük, kuru toz
curuf oluşmasını teşvik ediyor.
örnek Çalışma 1
Dökümhane: Dökümhane hem yüksek basınç hem
de alçak basınç metodu ile çeşitli ürünler imal edi-
yor.
Dökümhane Pratiği: Dökümhane merkezi ergitme
sonrası taşıma potası vasıtasıyla metali döküm ocak-
larına transfer ediyor. Metal tretmanı taşıma potasın-
da manuel toz ilavesi ile döner gaz giderme cihazı
kullanılarak yapılıyor.
Geliştirme: MTS 1500 prosesi kurulumu sonrası aynı
yoğunluk indeksi seviyelerine yüksek verimli MTS
1500 prosesi ile 9 dakika yerine 7 dakika tretman
süresinde ulaşıldı. MTS 1500 prosesi ayrıca inert
gaz tüketiminde azalma, toz tüketiminde tasarruf ve
curufa kaçan metal kaybında düşüş gibi konularda
kayda değer maliyet tasarrufları sağladı.
Yıllık kazançlar aşağıda hesaplandı:
örnek Çalışma 2
800 kg’lık taşıma potasında tretman yapan Yüksek
Basınç Dökümhanesi.
Problemler:
•Tutarlı olmayan yoğunluk değerleri
•Sızdıran parçalar
•Yüksek fire seviyesi
•Haddinden fazla temizlik
400 gr COVERAL MTS 1524 tozu ile 3 dakika MTS
1500 tretmanı
İyileşmeler:
•Curuf oluşumunda azalma
•Temizlik seviyesindeki iyileşmeye bağlı olarak bek-
letme ocağında refrakter ömründe artış
•Tekrarlanabilir yoğunluk sonuçları (Şekil 6)
•Müşteri için yüksek kaliteli parçalar
•Üretkenlikte artış
•İşleme uç bakımında azalma (metalde daha az sert
nokta)
Endüstriyel tecrübeler ışığında açık ki, MTS 1500
prosesi curuftaki alüminyum miktarını azaltmakla
beraber alaşımı inkluzyon ve sert noktalardan da te-
mizliyor. Ancak, daha fazla YB Dökümhanesi daha
karmaşık parçalarda çekinti ve porozite görüyor ve
hemen akla şu soru geliyor: “Metal tretmanı porozite
Tretman öncesi ve sonrası Yoğunluk İndeksi
ŞEKİL 6
Şekil 7: Çekintiye yatkınlık gösteren test örneklerinin imalatı
Şekil 8: Kalın kısımlardaki poroziteyi gösteren simulasyon
BaŞaRi HİKaYESİ
65 ı EYLÜL 2015
kontrolü için kullanılabilir mi?”
Bunun üzerine çekintiye yatkın ve beslenmesi
zor çeşitli kısımları olan YBD üretimine uygun bir
alet tasarlanması kararlaştırıldı. MAGMA simülas-
yonu bu aletin tasarlanmasının desteklenmesinde
kullanıldı ve Şekil 7 aleti, Şekil 8 katılaşma esnasın-
da simülasyon programı tarafından önceden haber
veren porozite ölçümünü gösteriyor.
Ergitme, metal tretmanı ve döküm için 300 kg’lık
elektrikli bekletme ocağı kullanıldı. Alaşım olarak Al-
Si9Cu3Fe 46000 (A 380) seçildi ve şarj yüzde 100
geri dönüş içeriyordu. Pompalama etkili XSR rotoru
kullanılarak FDU cihazı ile parçalar döküldü. Daha
sonra ocak dökümhane geri dönüşleri ile tekrar dol-
duruldu ve 0.15 yüzde COVERAL MTS 1524 tozu kul-
lanılarak MTS 1500 tretmanı yapıldı.
YBD parçalara ek olarak, göreceli sıvı metal temiz-
liğini SEM ve imaj analizinde ölçmek için bir seri
K-Mould numuneleri alındı.
Toplam gözenek ve inkluzyonlar (Şekil 9) boyut-
ları ile birlikte (Şekil 10) raporlandı. Bu bize sadece
inert gaza ilave pompalama etkili XSR rotorla metalin
temizleneceğini, fakat girdap oluşumu ile sıvı metal
tabanından yukarı doğru gelen özel tasarlanmış toz
kullanılarak yapılan tretmanın daha düşük inkluzyon
ve porozite seviyelerine ulaşacağını gösterdi.
Parçalar FDU inert gaz tretmanı ile aynı makina pa-
rametreleri ile alaşımdan üretildi.
COVERAL MTS 1525 tozu kullanılarak MTS 1500
tretmanı uygulandı.
Parçalar farklı bölümlerin sağlamlığı gözlenmeden
önce X-Ray’de incelendi. (Şekil 14 ve 15) Sonuçta
parçaların porozite seviyelerinin karşılaştırılması için
X-Ray tomografisi kullanıldı (Şekil 16).Şekil 9: Deneme sırasındaki makina parametreleri
Şekil 11: Ergitme sonrası dökülen parça, metal tretmanı yapılmamış
Şekil 13: 25 litre / dakika akış hızıyla FDU ile 15 dakika gaz giderme sonrası dökülen parça
Şekil 10: Ergitme sonrası metal temizliği, FDU sonrası inert gaz tretmanı ve COVERAL MTS 1524 tozu ile MTS 1500 tretmanı
Şekil 12: Ergitme sonrası inkluzyon ve gözenek boyutu, FDU inert gaz giderme sonrası, COVERAL MTS 1524 tozu ile MTS 1500 tretmanı (mikron cinsinden)
66 ı EYLÜL 2015
Saptamalar
•HPDC’lerde daha fazla kesit kalınlığı çeşitliliğine
sahip döküm parça üretmek için yapılan geliştirme-
ler daha önce HPD dökümhanelerinde nadiren gö-
rülen hatalara neden oldu.
•Porozite YBD de fire ve tekrar çalışma için daha
yaygın bir sebep haline geliyor.
•Döner gaz giderme ve MTS 1500 özel geliştirilmiş
tozlu girdap oluşumlu döner gaz giderme şunları ya-
pabilir:
- Oluşan curuf miktarının azalması ve daha az
alüminyum içeren curuf oluşumu, metal kaybını ve
operasyon maliyetlerini azaltma
- Yüksek üretkenlik sağlayan, tretman sürelerin-
de kısalma
- Daha az inert gaz tüketimi ile operasyon mali-
yetlerinde tasarruf
- Besleme mesafelerinde uzama, daha iyi kalıp
dolumu ve akışkanlık sonuçlarını getiren belirgin
olarak metalin daha iyi temizlenmesi
•Bu tretmanın kullanımı bir test dökümü ile porozite-
nin pozisyonunu ve büyüklüğünü modifiye edebilir.
•Daha sonraki çalışmalar özel dökümhane ihtiyaçla-
rına göre metal tretmanı optimize edilerek gerçek-
leştirilecek.
Şekil 14: Metal tretmanı yapılmamış parçanın üç kısım bosları
Şekil 16: Metal tretmanı yapılmamış parçanın üç kısım bosları
Şekil 15: MTS 1500 tretmanı sonrası koşullarda parçanın X-Ray tomografisi, Boşluk sayısı 49476 ve Boşluk hacmi 156.67 cu mm
Şekil 17: MTS 1500 tretmanı sonrası koşullarda parçanın X-Ray tomografisi, Boşluk sayısı 49476 ve Boşluk hacmi 156.67 cu mm
BaŞaRi HİKaYESİ
ÇEVİRİ: * Murat KEZKİÇ - Uygulama Mühendisi, Demir Dışı Döküm Foseco Türkiye
68 ı EYLÜL 2015
Merkezi Almanya - Aachen’da bulunan MAGMA GmbH, tüm döküm uygulamalarının proses optimizasyonu için yeni nesil simülasyon yazılımını sunuyor. Yeni versiyon, deney analizi ve otomatik optimizasyon sanal tasarımı için tam entegre imkanlar sunmakla birlikte, tüm döküm prosesleri için genişletilmiş imkanlar içeriyor.
Magma5 Tam EntegreOptimizasyon İmkanları Sunuyor
İlk defa, Magma5 Release 5.3 sanal deney ve oto-
matik optimizasyonunu ekran üzerinde müm-
kün kıldı. Parça üretiminde ve döküm planlama-
da sağlam proses koşulları ve optimize sonuçlar,
henüz ilk döküm üretilmeden önce belirlenebiliyor
ve böylece önemli miktarda tasarruf potansiyeline
ulaşılabiliyor. Yazılım, yolluk boyutları, giriş pozis-
yonları ve besleyici ve soğutucuların hem pozisyon
hem de optimum boyutları için verilen aralıklardaki
en iyi çözümü bulmak için tasarlandı. Bu sayede
dökümcüler farklı kalite ve maliyet hedeflerine eş-
zamanlı olarak ulaşabilmek için sanal bir doğrula-
ma alanında simülasyonu kullanabiliyorlar.
bİLGİ, SAğLAMLIK, vERİMLİLİKBu yeni metodolojiyi desteklemek amacıyla, para-
metrik tasarım anlamında geometrilerin otomatik
varyasyonları için kapsamlı imkanlar yaratıldı. Bu-
nun da ötesinde, proses optimizasyonu için deney
analizleri ve genetik algoritmaların tasarımına özel
istatistiksel araçlar Magma5’ya eklendi. Yeni Değer-
lendirme Perspektifi, çok sayıdaki simülasyon so-
nuçlarının hızlı ve kolay kantitatif karşılaştırmasına
imkan veriyor. Geometrik ve proses değişkenleri-
nin, kalite kriterlerinin ve optimizasyon hedeflerinin
arasındaki korelasyonlar kısaca özetlendi ve net
bir şekilde görselleştirildi. Ön tanımlanmış ayarlar
ve hem hesaplama hem de sonuç oluşturma oto-
masyonu Magma5 ile çalışmayı daha da etkili ve
verimli hale getirdi.
Sanal deney ve optimizasyon böylece Magma5
içerisine ilk defa tam entegre olmuş oldu. Döküm
uzmanının bireysel bir proje, deneylerin sanal tasa-
rımı veya kapsamlı bir optimizasyon yürütmesinden
bağımsız olarak her durumda: Magma5 tamamen
yeni bir metodoloji ile birlikte proses bilgisini daha
da derinleştiren, sağlam proses koşullarını belirle-
yen ve ilk döküm üretilmeden önce döküm planla-
ması ve proses parametrelerini bulmayı sağlayan
güçlü araçlar sunuyor.
MAGMA5 DöKüMüN büYüSüEk olarak, Magma5 Rel. 5.3 farklı döküm prosesle-
rinin ayrıntılı incelenmesinin yanı sıra ham döküm
ve ısıl işlem uygulanmış döküm özelliklerinde kan-
titatif tahmin yapabilmek için çeşitli yeni gelişmele-
ri sunuyor. Dökme demir alaşımları için, ferrit/perlit
oranı öngörülmesi, ötektik sıcaklığın hesaplanması
ve çil oluşum modeli daha da geliştirildi. Östemper-
lenmiş dökme demir (ADI) üretiminde ısıl işlem mo-
dellemesi önemli bir ileri adım. Magmasteel mo-
dülü artık doldurma sırasında kum ve reoksidasyon
inklüzyonları, katılaşma sırasındaki konveksiyon
Grafik 1: MAGMA5 ile döküm kalitesi ve verimlilik optimizasyonu
YENİ ÜRÜN
69 ı EYLÜL 2015
alınabilecektir. Kullanıcı artık FOSECO Pro Module
içerisindeki genişletilmiş verilere ve ASK Chemi-
cals ve Chemex’in yeni gömlek verilerine ulaşabil-
mekte.
Stres modülü olan Magmastress çatlak problem-
leri ve çarpılmayı öngörebilmek amacıyla ısıl işlem
ve mekanik işlem adımları dahil tüm proses adım-
ları için dökümlerdeki ve kokil kalıplardaki termal
stresleri belirlemek amacıyla tasarlandı. Soğuma
ve ısıl işlem sırasındaki sürünme etkileri ele alındı.
Ölçme perspektifindeki geliştirmeler artık öngö-
rülmüş ve ölçülmüş çarpılmanın daha kolay karşı-
laştırılmasına olanak vermektedir. Yeni dosya for-
matlarıyla ve daha pek çok sayıdaki geliştirmelerle
birlikte Magmalink artık tamamen Magma5 içerisine
entegre oldu.
MAGMA c+M MAÇA üRETİMİNDE TRASpARANLIK
Yeni Magma C+M versiyonunda artık maça üretim
proseslerinin öngörülme ve optimize edilmesi için
birçok yeni seçeneğe ulaşılabilmektedir. Magma
C+M maça basımı, gazlama ve organik veya inor-
ganik maçaların sertleştirilmesi simülasyonlarına
imkan verir. Maça kutuları ve üretim proseslerinin
optimize edilmiş planlaması, Magma C+M hem
maça basımı hem gazlama proseslerinin değerlen-
dirilmesi ve maça kutusu aşınmasının öngörülmesi
için yeni kriterler sunmaktadır. Bunlara ek olarak,
sebebiyle oluşan hareketleri de dahil olmak üze-
re öngörülebiliyor. Magmanonferrous modülü lo-
kal katılaşma ve besleme koşulları ve dentrit kolu
uzunluğunun geliştirilmiş öngörülmesi için yeni kri-
terler sunuyor.
Kum ve kokil kalıp döküm proseslerinde kalıp
doldurma koşullarının tanımlanması artık döküm
havzasının otomatik doldurma kontrol ayarları ile
desteklenmektedir. Hedef dolum seviyesi ayarla-
nabilir, ve yazılım otomatik olarak doldurma hızıyla
doğru bir şekilde uyumlanır. Kalıp doldurma sırasın-
da oluşan gaz önemli ölçüde iyileştirilmiştir. Büyük
parçaların dökümünde dökümcüler artık birkaç
potadan paralel, ardı ardına ve süreksiz döküm ile
desteklenmiş geliştirilmiş pota yardımından fayda-
lanabilecek.
Yeni geliştirilmiş radyasyon modeli, hassas dö-
küm ve ingot döküm proseslerinde ısı transferi için
farklı radyasyon modelleri ve gölgeleme etkilerini
ele almak için kullanılabilir.
Tüm kum döküm prosesleri için, döküm kumun-
daki su için geliştirilmiş bir buharlaşma modeli en-
tegre edilmiştir. Bu sayede daha doğru bir şekilde
özellikle de yaş kum için soğutma gereklilikleri ele
Grafik 2: Farklı çelik döküm yolluk sistemlerinin kantitatif değer-lendirilmesi, burada dökümdeki reoksidayson inklüzyonları değerlendirilmektedir.
Basınçlı döküm yolluk sisteminin parametrik tasarımı
RESİM 2
Doldurma havzasındaki metal seviye-
sinin otomatik kontrolü
RESİM 1
Grafik 3: Maça çıkarma sırasındaki akış davranışının öngörülmesi: kum tracer (sol) ve hava tracer (sağ)
ÜYELERDEN
70 ı EYLÜL 2015
artık hava ve kum akışı, tracer (izleyici) partikülleri
ile görselleştirilebilmekte.
YENİ ARAÇLARLA vERİMLİ ÇALIŞMALAR
Magma5 içerisindeki sıralı simülasyon ve görüntü-
lerin otomatik olarak oluşturulabilme imkanı iş ve
kaynak planlamayı desteklediği gibi sanal test ve
optimizasyonu verimli hale getiriyor.
Yeni Değerlendirme Perspektifi çok sayıdaki si-
mülasyon sonucunun kolay ve hızlı kantitatif kar-
şılaştırılmasına olanak verir. Sonuç Perspektifi ile
birlikte, sağlam proses koşullarının ve farklı kalite
kriterleri için optimum sonuçların verimli bir şekil-
de incelenmesi artık mümkündür. Her iki perspek-
tif birleştirilirken sanal denemenin her bir çalışma
noktası için ilgili 3D sonuçlarına direkt olarak ula-
şılabilir.
Ulaşılabilen araçlar, bağımsız simülasyonların
tüm sonuçlarını kapsamlı kantitatif değerler olarak
tablolar ve diyagramlarla göstermektedir. Tasarım
ve proses değişkenleri, kalite kriterleri ve hedefler
arasındaki korelasyonlar, hızlı ve net bir şekilde
görselleştirilir. Ana sonuç tablosu, sıralanmış çubuk
çizelge, dağılım çizelgesi ve paralel koordinatlar
diyagramı bu amaçla kullanılan önemli araçların
arasında yer almaktadır. Belirgin neden-sonuç iliş-
kileri, ana etki diyagramları, korelasyon matriksi ve
eğim karşılaştırmaları ile grafik olarak değerlendi-
rilebilir.
MAGMA Magma metal döküm endüstrisi, döküm alıcıları ve
döküm parça tasarımcılarına tüm dünya çapında
kapsamlı çözümler sunuyor. Magma ürünleri ve
servis portfolyosu güçlü, modüler simülasyon ya-
zılımı MAGMASOFT® ile birlikte en yeni Magma5
Release 5.3 sürümünü ve bunların yanında döküm
tasarımı, optimizasyon ve simülasyon kullanımı ve
sonuçların uygulanması alanında eğitim olanakları
için mühendislik hizmetlerini içermekte.
Bugün, Magma yazılımı metal döküm endüstri-
sinin her alanında, özellikle otomotiv ve ağır en-
düstriyel uygulamalarda döküm optimizasyonu için
kullanılıyor.
Magma Gießereitechnologie GmbH 1988’de ku-
ruldu ve merkezi Aachen, Almanya’da yer almakta-
dır. Küresel mevcudiyeti ve desteği ABD, Singapur,
Brezilya, Kore, Türkiye, Hindistan, Çin ve Çek Cum-
huriyeti’ndeki ofislerle garanti altına alınmıştır. Ek
olarak, 30’dan fazla kalifiye ortakları ile Magma
dünyanın her yerinde temsil ediliyor.
Grafik 4: Paralel koordinat diyagramında somut ölçümlerin geliştirme için gösterimi
Grafik 5: Farklı aşılama koşullarının analizi için dağılım grafiği
Grafik 6: Değişkenler ve kalite kriterleri etkileşimini özetleyen korelasyon matriksi
YENİ DEğERLENDİRME pERSpEKTİFİ ÇOK SAYIDAKİ SİMüLASYON SONucuNuN KOLAY vE hIzLI KANTİTATİF KARŞILAŞTIRILMASINA OLANAK vERİR.
YENİ ÜRÜN
72 ı EYLÜL 2015
DERNEKTENMEVZUATIN DÖKÜMÜ
EvrEn Güldoğ[email protected]
Türkdöküm’ün geçtiğimiz sayısında yatırımlarda devlet yardımları konusunu ele alarak döküm sektörü açısından incelemiş, sektördeki yaygın algı yanılgısının tersine döküm faaliyetlerine yönelik olarak cömert destekler bulunduğunu belirtmiştik. Bu yazımızda ise söz konusu teşvik unsurlarına daha yakından bakmaya çalışacağız.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Kapsamında Teşvik Unsurları
73 ı EYLÜL 2015
Ancak dilerseniz öncelikle ilk yazımızı bir ha-tırlayalım. Bakanlar Kurulunun 15/06/2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Kararnamesine
ekli Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile Ekonomi Bakanlığı tarafından yayımlanan Ya-tırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uy-gulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2012/1) ko-nuyla ilgili temel mevzuatı teşkil ediyor. Mevzuatta dört teşvik sistemi ile bunlara ilişkin bazı olumlu ve olumsuz istisnalar düzenlenmekte. Bahse konu teşvik sistemleri sırasıyla genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlara yönelik.
Döküm faaliyetleri Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar Ek-4’te listelenen teşvik edilmeye-cek veya teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konu-ları arasında yer almıyor. Dolayısıyla döküm sek-törünün genel teşvik sisteminden faydalanmasına bir engel yok. Bölgesel teşvik sistemi kapsamında dökümün desteklenmediği mahaller ise İstanbul ili ile Gökçeada ve Bozcaada’dan ibaret. Motorlu kara taşıtları yan sanayine yönelik döküm yatırım-larının büyük ölçekli yatırımlar teşvik sisteminden faydalanması mümkün.
Kamu destekli Ar-Ge projeleri neticesinde geliş-tirilen ürünlerin veya parçalara, savunma sanayine ve motor aksamları ile aktarma organ ve aksam-larına yönelik olası döküm yatırımları da öncelikli yatırımları konuları arasında yer almaya aday. Ön-celikli yatırımların özelliği bölgesine bakılmaksızın 5’inci bölge desteklerinden yararlandırılıyor olma-ları. Tabi 6’ncı bölgede değillerse. Yani aslında 1 ila 4’üncü bölgelere yönelik bir ek teşvik söz konusu.
Tabi tüm bunlar mevzuatta yer alan asgari ya-tırım tutarlarının gerçekleştirilmesi şartına bağlı. Stratejik yatırımların teşvikine geldiğimizde ise as-gari yatırımın yanı sıra ithalat hacmi, yerli üretimin miktarı ve katma değerine ilişkin bazı koşullar da getirilmiş olduğunu görüyoruz. Bu nedenle döküm sektörünün şimdilik stratejik yatırımların teşvikin-den faydalanması zor görünüyor.
Gelelim Teşvik UnsUrlarınaYatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve Tebliğ’de yer alan teşvik unsurları yukarıda hatırlat-tığımız teşvik sistemlerine göre farklılık gösteriyor. Hangi sistemin hangi unsurlara açık olduğunu Tab-lo 1’de özetliyoruz.
Katma değer vergisinden (KDV) başlamak gere-kirse öncelikle istisna ile iadeyi birbirine karıştırma-mız gerektiğini vurgulamamız gerekiyor. Zira hem vergi hukuku hem de yatırımlarda devlet yardımları mevzuatı açısından ayrı ayrı düzenlenen kavramlar.
KDV istisnası yatırım teşvik belgesine sahip yatı-rımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak ma-kine ve teçhizat teslimleri için geçerli. İthalat ya da yerli üretim fark etmiyor. Ancak KDV Genel Tebliği kapsamında makine ve teçhizatın “amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal ve hizmet
üretimine kullanılan sabit kıymetler” olarak tanım-landığını unutmamak gerekiyor. Örneğin yedek parçalar bu istisna kapsamında değil. KDV iadesi ise sadece sabit yatırım tutarı beş yüz milyon Türk Lirası üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında ya-pılacak bina ve inşaat harcamaları için geçerli.
Bir teşvik unsuru olarak gümrük vergisi muafi-yeti geniş anlamıyla değil, dar anlamıyla gümrük vergilerine ilişkin. Zira gümrük mevzuatı gereğin-ce gümrük vergileri ithalat ve ihracatta alınan tüm vergilerden oluşup oldukça uzun bir liste teşkil edi-yor. Yatırımlarda devlet yardımları mevzuatı kap-samında ise gümrük vergisinden kasıt yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı ile belirlenen gümrük vergileri.
Stratejik destek Unsurları
KDV İstisnası
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Vergi İndirimi
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6. Bölge)
Sigorta Primi Desteği (6. Bölge)
Faiz Desteği(Bölge 3, 4, 5 ve 6)
Yatırım Yeri Tahsisi
KDV İadesi
Genel Bölgesel BüyükÖlçekli
Tablo-1: Teşvik Sistemleri ve Destek Unsurları
74 ı EYLÜL 2015
DERNEKTENMEVZUATIN DÖKÜMÜ
Bu teşvik unsuru yatırım malı makine ve teçhizatla-rı, otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde ithal edilen CKD aksam ve parça-ları ve de gemi ile büyük yatlarda tekne kabuklarını kapsıyor.
verGi indirimi meselesiVergi indirimi kurumlar vergisi veya gelir vergisinden yapılıyor ve yatırımın bölgesel mi büyük ölçekli mi olduğuna ve – şimdilik – 31/12/2015 tarihine kadar başlayıp başlamadığına göre değişiklik gösteriyor.
1
2
3
4
5
6
BölgelerYatırma katkı
oranı (%)
Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar
Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%)
Yatırıma katkı oranı (%)
Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%)
15
20
25
30
40
50
50
55
60
70
80
90
25
30
35
40
50
60
50
55
60
70
80
90
Tablo-2: 31/12/2015’e Kadar Başlayan Yatırımlarda Vergi İndirimleri
1
2
3
4
5
6
BölgelerYatırma katkı
oranı (%)
Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar
Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%)
Yatırıma katkı oranı (%)
Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%)
10
15
20
25
30
35
30
40
50
60
70
90
20
25
30
35
40
45
30
40
50
60
70
90
Tablo-3: 31/12/2015’ten Sonra Başlayan Yatırımlarda Vergi İndirimleri
Şimdilik diyoruz, zira bahse konu tarih Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ilk yayımlandığı günden bu yana ötelenip duruyor. Mevcut durumda 31/12/2015’e kadar ve bu tarihten sonra başlayacak yatırımlar için vergi indirimleri Tablo 2 ve 3’teki şe-kilde. Burada yatırıma katkı oranı yatırımın yüzde kaçının vergiden indirilebileceğini, indirim oranı ise bu rakama ulaşana kadar ödenmesi gereken vergi-lerden indirilebilecek olan yüzdeyi gösteriyor. 6’ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için ise asgari ücrete tekabül eden sigorta priminin tamamının ve gelir vergisi stopajının da karşılanması gündeme ge-liyor. Hem de 10 yıl süreyle.
Ele alacağımız son destek unsuru ise faiz desteği. 3 ila 6’ncı bölgelerde, bölgesel teşvik uygulamaları ve stratejik yatırımlar ile AR-GE ve çevre yatırımları kapsamında desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli ya-tırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatı-rım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının belirli bir kısmının karşılanmasını öngören bir teşvik unsuru. Doğru-dan değil, aracı kuruluşlar üzerinden veriliyor. Bu-rada dikkat edilmesi gereken husus faiz desteğinin talebe bağlı olması. Yatırım yeri tahsisi konusunda ise mevzuatın önemli bir yenilik getirmediğini söy-leyebiliriz.
Gördüğünüz üzere yatırımlarda devlet yardımları kapsamında birçok teşvik unsuru bulunmakta. Bunların öngördüğünüz yatırımlar için ne denli kul-lanılabileceğini saptamak, alabileceğiniz kümülatif desteği ve net bugünkü değerini hesaplamak belir-li bir uğraşı gerektiriyor. Dolayısıyla bu konulara ya-tırım planlamasının ilk aşamasından itibaren eğil-mek ve karar-alma sürecinin bir faktörü haline getirmek gerekiyor.
76 ı EYLÜL 2015
av. alpEr SarGIn KMK Hukuk Bürosu
Türkdöküm için hazırladığımız bu makalemiz, Türkiye’de kurulup, küresel pazarda sektörün devleriyle bir şekilde ticari ilişkiye giren, işbirliği yapan, rekabet eden orta ve büyük ölçekli şirketler için kaleme alındı.
Milyon Dolarlık Sözleşmeler
1. domino eTkisiTeknolojinin gelişmesi belki de en çok ticari ha-
yatı etkilemiş ve küresel bir pazar oluşturmuştur.
Mahallemizin sokağında, evimizin yanı başında
8 m2‘lik dükkanda ekmek savaşı veren bakkal
amca da her gün milyon dolarlık sözleşmelere
imza atan çok-uluslu holdingler de bu evrensel
pazarın aktörleridir.
Ancak bu makalemiz, özellikle Türkiye’de ku-
rulup, küresel pazarda sektörün devleriyle bir
şekilde ticari ilişkiye giren, işbirliği yapan, reka-
bet eden orta ve büyük ölçekli şirketler için ka-
leme alınmıştır.
Bu evrensel pazarda yer alabilmek için şirket
iç yönetiminde uzmanlaşmaya dayalı sorumluluk
ve rol dağıtımının ne denli önemli olduğu zaten
bilinmektedir. Bu bakımdan bu yazımızda, ulusla-
rarası tecrübeye ve uzmanlaşmaya dayalı bir ya-
pılaşmanın zorunluluğuna, ürün-hizmet sorumlu-
luğu yanında sosyal sorumluluğa sahip olmanın
önemine değinmeyeceğiz.
Ticaretin genişlemesi, şirketlerin işlem hacmi-
SÖZLEŞME HUKUKU
77 ı EYLÜL 2015
genel hükümler yer almalıdır, 4.a) Sözleşmeyi
oluşturan belgeler ve bunların öncelik sırası, 4.b)
Sözleşmenin devir ve temlik edilemezliği, 4.c)
Sözleşmenin bölünebilirliği, 4.d) Taraflar arasın-
daki hukuki ilişkinin belirlenmesi 4.e) Ve ayrıca
mücbir sebep halleri ve sonuçları da ayrıca kale-
me alınmalıdır.
3. sözleşmelerin alTın HükümleriSözleşmelerde, bir de öyle bazı hükümler vardır
ki bunlar altın gibidirler; topraktan çıkarılmadık-
ları sürece değerleri anlaşılamaz. Bu hükümlerin
sözleşmelerde yer alması şirkete ayrı bir güven-
ce sağlar, şirketin ticari değerlerini korurlar ve
olası bir uyuşmazlıkta şirketin mahvedici ekono-
mik zararlara maruz kalmasını engeller. Bu hü-
kümlerin değerleri ancak uyuşmazlık hallerinde
ortaya çıkar. Bu nedenle de yeterli tecrübeye
sahip olmayan şirketler bu hükümlerin önemini
göz ardı ederler. Bu hükümlerin ne denli değerli
olduğu ya da ne denli yıkıcı bir etkiye sahip ol-
dukları ancak sözleşmenin tarafları arasında bir
uyuşmazlık yaşandığı zaman ortaya çıkar.
Cezai şart niteliğindeki hükümlerin değerlen-
dirilmesi risk analizinin tam ve doğru yapılması
için gerekli olduğu kadar şirketi koruyan hüküm-
lerin kuvvetinin arttırılması bakımından da önem-
lidir.
Ayrıca tarafların sır saklama yükümlülüklerine
ve fikri haklara ilişkin hükümler de altın hüküm
kategorisine sokabileceğimiz nitelikte olan hü-
kümlerdendir.
Ticari hayatın böylesine şekil değiştirmesi ve
evrensel bir niteliğe kavuşması nedeniyle, ticari
değerler de değişmeye başlamıştır. Artık, şirket-
lerin öyle değerleri vardır ki bunlar elle tutula-
mazlar ancak belki de şirketin sahip olduğu tüm
gayrimenkullerden bile öncelikli olarak, şirketin
en önemli ticari değerleri arasında gösterilirler.
Bunlar yönetim stratejileri, iş planları, fikirler, fikri
mülkiyete konu olabilecek her türlü fikri yaratım-
lar olarak karşımıza çıkarlar.
Burada fikri hakların neden ve ne derece
önemli olduklarını belirtmek bu yazının sınırları-
nı aşacaktır. Ancak, fikri yaratımların kullanılma-
sına ilişkin çerçevenin net bir şekilde çizilmesi
gerekir. Aynı şekilde şirketler, “ticari sır” ve “gizli
bilgi” kavramlarını detaylı bir şekilde tanımlama-
lı, bunlara uygulanacak istisnalar, gizli bilgilerin
verilme şart ve prosedürleri detaylandırılmalıdır.
Nasıl ki bir şirketin iç yönetiminde dahi bazı
ticari bilgilere sadece yetkili ve sadece ilgili per-
soneller ulaşabiliyor; nasıl ki bu bilgilere erişimde
şirket çalışanlarının rolleri ve sorumlulukları net
çizgilerle belirleniyorsa, bu bilgilerin 3. Kişilerle
paylaşılmasında da maksimum özen gösterilme-
li ve gerekli her türlü tedbir alınmalıdır. Bu konu
öylesine ehemmiyetlidir ki bugün hemen hemen
nin ve cirolarının artmasını da beraberinde getir-
miş ve bu şirketler, ekonomimizin birer domino
taşı haline gelmişlerdir. Her bir ticari iş, bir domi-
no dizini oluşturur. Her domino dizininde olduğu
gibi, bu evrensel pazarda da ayakta kalabilmek,
sadece doğru yapılaşmaya sahip olmakla, mü-
kemmel ürünü üretmekle ve doğru şirket politi-
kalarını takip etmekle mümkün olmamaktadır.
Hemen her hafta dünyanın bir başka ucundaki
kişiler ile toplantılar yapıyor, milyon dolarlık söz-
leşmelere imza atıyoruz. Artık dünyanın bir başka
ucundaki dünya devleri ile rekabet etmek, işbir-
liği yapmak ya da ticari ilişkiye girmek çok ko-
laydır. Ancak ticari büyümenin böylesine artması,
şirketler için yeni bilinmeyen faktörlerin oluşma-
sına ve ticari risklerin de artmasına sebebiyet
vermiştir. Bu bakımdan, özellikle, orta ve büyük
ölçekli şirketler için bir ticari işten beklenen kar
ile ticari ilişkinin getirebileceği risk analizi doğru
bir şekilde yapılmalıdır.
Peki, bu evrensel pazarda kendimizi krizler-
den, küresel risklerden ve çevresel etkilerden
nasıl koruyacağız. Öncelikle, resmin geneline
bakmak, bağlantılı olduğumuz domino dizinini
görmek, riskleri tespit etmek, doğru yerlerde
doğru mesafeleri koymak (doğru önlemleri al-
mak) şarttır.
İşte bu noktada ticari sözleşmeler önem ka-
zanmaktadır. Gerçekçi bir risk analizi, ancak ti-
cari ilişkiye vücut veren sözleşmenin doğru in-
celenmesi ve irdelenmesi ile mümkün olabilir.
Doğru yerlerde doğru müdahalelerin yapılması
da riski en aza indirir.
Her sözleşmede yer alması gereken bazı ol-
mazsa olmazlar ve altın hükümler vardır.
2. sözleşmelerin olmazsa olmazlarıÖncelikle, her bir ticari sözleşmede; 1) Sözleş-
meye konu ürüne/hizmete ilişkin hükümler kale-
me alınmalıdır, 1.a) Ürüne ilişkin detaylar (varsa
sapma payı), 1.b) Ürün fiyatı, paketleme, hamali-
ye, nakliye, gümrük, vergi dahil fiyata dahil olan
ve olmayan her türlü kalemler, 1.c) Ödeme şek-
li ve zamanı, 1.d) Teslim şekli, süresi, 1.e) Varsa
ürünler ile birlikte sunulması gereken belgeler
yazılmalıdır; 2) Tarafların hakları kaleme alınma-
lıdır, 2.a) Anlaşılan zamanda ödeme yapılmaması
durumunda satıcının hakları, 2.b) Anlaşılan za-
manda teslimin yapılmaması, ayıplı ürün teslim
edilmesi, ürünün spesifikasyonlara ve siparişe
uygun olmaması durumunda alıcının hakları ve
mülkiyetin geçişi belirtilmelidir; 3) Sözleşmenin
fesih edilmesine ve tarafların zararlarına ilişkin
hükümler düzenlenmelidir, 3.a) Fesih sebepleri,
3.b) Fesih usulü, 3.c) Feshin etkileri, 3.d) Tazmi-
nat hükümleri, 3.e) Olası zarar ve zararda indi-
rim şartları detaylandırılmalıdır; 4) Ve son olarak
78 ı EYLÜL 2015
her alanda şirketler, ticari ilişkiye daha girmeden, pazarlıkların hemen öncesinde “Gizlilik Sözleş-mesi” imzalamak isterler. Böylece taraflar pazarlık aşamasından sonra ticari bir işbirliğine başlasalar da başlamasalar da pazarlık sürecinde paylaştık-ları tüm bilgileri güvence altına almış olurlar.
İşte ayrıca bir “Gizlilik Sözleşmesi”nin imzalan-madığı hallerde imzalanacak her sözleşmede bir gizlilik maddesinin olması, tarafların sır saklama yükümlülüğüne tabi tutulması bir zarurettir.
Diğer bir husus ise sözleşmeye uygulanacak olan hukukun ve olası bir uyuşmazlıkta tarafla-rı yargılayacak olan mahkemelerin seçilmesidir. Çok soyut bir şekilde Avrupa, İngiltere ve Ame-rika farklı hukuk sistemlerine sahiptirler. Türkiye genel olarak Avrupa hukukuna yakın iken; Dubai, Hong Kong, Hindistan gibi ülkeler İngiliz hukuku-na yakındır. Uluslararası tecrübeye sahip hukuki danışmanlık şirketlerinin de önemi burada ortaya çıkmaktadır.
Bu ülkelerin farklı hukuk sistemlerine sahip ol-ması, doğru risk analizinin yapılmasını da zorlaştı-rır. Mesela Avrupa’da yazılı hukuk normları belirli ölçülerde taraflar arasındaki sözleşmelere uygula-nırlar. Dahası sözleşmeler, emredici nitelikteki üst normlara aykırı olamazlar. Bu bakımdan da söz ko-nusu hukuk normlarının bilinmesi, sözleşmelerin bu açıdan değerlendirilmesi esastır. İngiltere’de ise yazılı hukuk normları yoktur, sözleşmelere sıkı sıkıya bağlılık esastır. Bu bakımdan İngiliz Hukuku’nun uygulanacağı sözleşmeler Avrupa
Hukuku’nun uygulanacağı sözleşmelerden daha farklı değerlendirilmelidir. Örneğin Avrupa’da ta-raflar sözleşme kapsamındaki haklarını iyi niyet çerçevesinde kullanmalıdır ve sözleşme ile de tanınmış olsa da bir hakkın kötüye kullanılması korunmamaktadır. Oysa ki İngiltere’de taraflar, menfaatleri doğrultusunda sözleşme kapsamın-daki haklarını serbestçe kullanılabilirler. Sözleşme hukukunda iyi niyet kavramı daha yeni yeni geliş-meye başlamıştır.
Yine Avrupa’da özellikle üreticiler ve tedarik-çiler açısından mutlak bir ürün sorumluluğu söz konusudur. Bu bakımdan da sözleşmelere konula-cak olan sorumluluk sınırlandırmaları hayati önem taşır. Burada unutulmaması gereken husus, hukuk sistemleri, cezai sorumlulukların, kasıtlı ihlaller-den doğan sorumlulukların ve her türlü ölümle ya da kişisel yaralanma ile sonuçlanan kusurlu ifalar-dan doğan sorumlulukların sınırlandırılmasına izin vermez.
Bu yazımızda risk analizlerinin yapılması sıra-sında sözleşmelerin önemini açıklamaya çalıştık. Gerçekçi bir risk analizinin ancak ve ancak ticari ilişkiye vücut veren sözleşmenin doğru incelen-mesi ve irdelenmesi ile mümkün olabileceğini ve ancak doğru yerlerde doğru müdahalelerin yapıl-ması ile risklerin en aza indirilebileceğini belirttik. Bir sonraki yazımızda da özellikle uluslararası tica-ri sözleşmelerde sık sık karşılaştığımız kurnazlık-lara, hilelere, yaygın hatalar ile bunlardan korun-ma yollarına değineceğiz.
SÖZLEŞME HUKUKU
80 ı EYLÜL 2015
DERNEKTENİÇİMİZDEN BİRİ
Türkdöküm’ün bu sayıdaki İçimizden Biri konuğu, alüminyum pres döküm sektörünün gelişimine büyük katkıları bulunan aslar pres Yönetim Kurulu üyesi Zekeriya Şahin. Çırak olarak girdiği sektörde, yılların verdiği deneyim ve tecrübeyle, alüminyum pres dökümde Türkiye’de ilk ihracatı yapan aslar pres’in kurucularından olan Şahin’e hayatını, aslar pres’i ve geçmişten günümüze alüminyum pres sektörünün gelişimini sorduk.
Öncelikle sizi tanımak isteriz?
1945’te Kosova’da bulunan
Priştina’da doğdum. 1958’de ordan
Türkiye’ye göç ettik. Kökenimiz
Konya’ya dayanıyor; Anadolu’dan
gelmeyim diyebilirim. İstanbul’a
geldikten sonra o yaşlardan itiba-
ren bu sektörün içindeyim. Mes-
leğin eğitimini almadım; alaylı
olarak yetiştim. Döküm mesleğin-
den evvel ilk mesleğim kalıpçılıktı.
Askere gidene kadar çeşitli atöl-
yelerde önce çıraklık sonra kalfa-
lık yaptım. Askerden döndükten
sonra da birkaç atölyede çalıştım.
Çalıştığım atölyelerden biri de
meşhur Necati Usta’nın yanında
Akın Kalıp’ta çalıştım. Daha sonra
ise Nihat Akdemir ağabeyimizle
beraber ortak bir tezgah açtık ve
uzun yıllar birlikte kalıpçılık yaptık.
1979 yılında ise Kemal Bektaş ve
Özdemir Bektaş isimli iki kardeşle
beraber ben ve Nihat ağabey, 4
ortak olarak beraber dökümhane
kurduk.
İlk başladığımız zaman piyasa-
da çeşitli ihtiyaçlara göre parçalar
döküyorduk. 1985’lere doğru ise
ihracata karar verdik. İlk ihracatı-
mızı da Almanya’da bulunan AEG
firması için çamaşır makinelerinin
kasnaklarını dökmeye başlayarak
gerçekleştirdik. Ondan sonra da
yavaş yavaş çeşitli pazarlar ara-
İçimizden Biri:Zekeriya Şahin
81 ı EYLÜL 2015
yarak Avrupa’da birçok firmayla çalıştık. 1979
yılında başlayan ortaklığımız da halen devam
etmekte.
aslar pres şu anda ne yapıyor?
Aslar Pres şu anda sipariş üzerine üretim ya-
pıyor. Mesela şu an yerli piyasaya direksiyon
kovanlarını yapıyoruz. Bu direksiyon kovanları
Tofaş’ın, Renault’un, Ford’un, Otosan’ın direksi-
yon kovanlarıdır. İç piyasada bir miktar Arçelik’e
çalışıyoruz, onlar için çamaşır makinelerinin
kasnaklarını döküyoruz. Bunların haricinde
Avrupa’da Bosch’a, Simens’e vb. birçok firma
için çalışıyoruz. Ağırlıklı olarak otomotiv sektö-
rü için çalışıyoruz. Beyaz eşya için ise çok cüzi
miktarda çalışıyoruz şu an.
ana sanayide otomotiv sektörünün durumu
nedir?
Şu an için konuşmak gerekirse öyle çok kötü
bir duruş yok. Biz otomotiv sektörü için yüzde
60 civarında ihracat yapıyoruz ve bu ihracatta
da bir durma yok. Hatta ben ilerleyen günlerde
daha da hareketleneceğini düşünüyorum.
Geçmişten günümüze döküm sanayini karşı-
laştırdığınızda döküm sanayisi nasıl bir geli-
şim katetti sizce?
Alüminyum sektörü için konuşmak gerekirse
önemli bir yol katettik. Biz direksiyon yapma-
dan evvel X-Ray cihazı almamıştık; gerek gör-
müyorduk, gerek de yoktu. Ama direksiyon
yapmaya başladığımız zaman önümüze gelen
şartnamede direksiyonların X-Ray cihazından
kontrol edilmesi gerektiği söylendi. Nedeni ise
önemli bir parça olan direksiyonun herhangi
bir kusurundan dolayı insan emniyetine zarar
verebileceği endişesiydi. Büyük mesafeler bü-
yük yollar katettik. Şu anda aslında nihai yerli
aracımızı üretebiliriz. Çünkü şu anda yan sana-
yimiz hazır buna. Dinamik kadrolarımız ve iyi
mühendislerimiz var. Biraz pazarla ilgili bir şey,
biraz da talebe bağlı. İyi insanlar yetiştirmemiz
gerekiyor. Genç arkadaşlarımız masabaşı bilgi-
sayardan yapılan işleri tercih ediyor ama üretim
bu değil, asıl üretim aşağıda. Üretim yapmak
istiyorsak mühendis ve tekniker arkadaşlarımı-
zın elleri yağlanacak başka çaresi yok. Meslek
okullarının artması gerekiyor ve önem verilmesi
gerekiyor. Gençlerimize fiili olarak mesleği öğ-
retmemiz gerekiyor.
ana sanayinin yan sanayiye olumlu anlamda
etkisi nasıl oldu?
Şimdi Hema nihai ürün yapıyor ve bunları ihraç
ediyor. Ana sanayi dediğimiz kim? Tofaş, Rena-
ult vb. geliyor. Hema’dan direksiyon gövdesi is-
tiyor, şartlarını sunuyor. Hema da geliyor bizden
parça istiyor, şartları sunuyor. Şartlar neyi gerek-
tiriyor mesela X-Ray cihazı ya da tomografiyi ge-
rektiriyor. Böylece birbirimizi zorlayarak, birbiri-
mizi kalkındırıyoruz. Fiyat da önemli burada. Biz
piyasada hala rekabetçiyiz. Avrupa ülkeleri bu
ürünleri kendileri yapmak istemiyor çünkü ucuz
ülkelere gönderiyorlar; pis iş olarak görüyorlar.
Dökümhanelerde artık günümüzün hijyen şart-
ları oluşturuluyor. Dökümhaneleri gezdiğimizde
artık çok modern fabrikaların olduğunu görüyo-
ruz. Büyük ülkeler katma değeri yüksek ürün-
ler yaptıkları için girmiyorlar bu işlere aslında.
ilk başladığımız zaman piyasada çeşiTli iHTiyaçlara Göre parçalar döküyordUk. 1985’lere doğrU ise iHracaTa karar verdik. ilk iHracaTımızı da almanya’da bUlUnan aeG firması için çamaşır makinelerinin kasnaklarını dökmeye başlayarak GerçekleşTirdik.
DERNEKTEN
82 ı EYLÜL 2015
Bizim ismimiz fasoncu sonuçta, nihai ürün üret-
miyoruz. Bu yüzden de fasonculuktan kurtulma-
mız gerekiyor. Kendi ana sanayimizi kurup kendi
arabamızı ürettiğimizde de illa ki bu yan sanayi
ürünlerimiz de olacak.
alüminyum dökümün geldiği noktayı nasıl gö-
rüyorsunuz?
Alümünyum genç metal olduğu için birçok saha-
da kullanılıyor. Özgül ağırlığı az olduğu için oto-
mobillerin motor gövdelerinde kullanılıyor; hatta
artık şaselerinde de kullanılıyor. Türkiye’deki alü-
minyum sektörü çok yukarda.Bu konuda Avupa
ile çok rahat boy ölçüşebiliriz. Zaten Avrupa’ya
yapıyoruz bu parçaları. Mesela biz bir İsviçre fir-
ması için hassas ölçüm cihazlarının parçalarını
yapıyoruz. Dolayısıyla alüminyum sektörümüz
Avrupa’yı aratmayacak şekilde ilerliyor. Tek ek-
siğimiz var; biz makine gücü olarak hala 2 bin
tonlardayız. Avrupa ise bu konuda 3 - 5 bin ton-
larda. Avrupa’nın makine gücü 5 bin tonlarda ol-
duğu için motor gövdesi döküyorlar. Türkiye’de
motor ithal edildiği için motor gövdesi dökme
gibi bir durum olamıyor. Türkiye’de motor göv-
desi dökebilecek tecrübeye ve birikime de sa-
hibiz; 30 yıl önceki gibi değiliz büyük sıçrama
yaşadık. Bizde de nihai araba üretimi başlarsa
ve üretim adetleri milyonları bulursa alüminyum
sektörü katlamalı gidecek. Türkiye’de dağ bayır
alümünyum dolu fakat bunu işleyecek tesis yok.
Bir tek Seydişehir’de bir tesis var. Eğer ki motor
gövdesi üretmeye başlarsak bu tesislerin de ku-
rulması lazım çünkü madeni ithal etmekle dövizi
Türkiye’de tutamayız.
Sektörde ilerlemenizdeki başarının ana nede-
ni nedir anlatır mısınız?
Başarımızın ana nedeni çok çalışmak. İkinci ola-
rak da bu işi bilmek ve çekirdekten yetişmek
diyebilirim. Bu işe girerken ortaya sadece ser-
maye koyup sektöre girenler de var ama bizim
gibiler çekirdekten yetişiyor; alüminyumu tanı-
yor, kalıbı tanıyor, açıkçası her şeyi biliyor. Or-
taklarımdan bir tanesi talaşlı imalatı biliyor, bir
tanesi kalıbı yapıyor, bir tanesi de dökümü bi-
liyor derken üç ayak birleşiyor ve ortaya böy-
le bir meyve çıkıyor. Şimdi de ikinci jenerasyon
geldi dahil oldu, onların da bizden hiçbir farkı
yok. Döküm sektörü aileden gelen bir şey. Ba-
balar çocuklarını da dahil ediyor, onlar da bu işi
çekirdekten öğreniyorlar. Aslar Pres bu konuda
örnek alınacak bir firma, hiçbir sıkıntımız yok.
Ayrıca firmanın oturmuş bir deneyim ve tec-
rübesi var. İharacatın ne demek olduğunu bili-
yoruz, ihracat mantığını biliyoruz, otomotiv sek-
törünün önemini ve risklerini biliyoruz ve bütün
bunları bilince de ortaya bir başarı çıkıyor. Her
geçen gün hassasiyetlerimiz artıyor. Eskiden
DERNEKTENİÇİMİZDEN BİRİ
83 ı EYLÜL 2015
üretmiş olduğumuz parçalarda ondalıklı ölçüm-
ler yapıyorken şimdilerde yüzdelikli ölçümler
yapıyoruz. Eskiden tam zamanında üretim yapa-
mıyorken şimdi ABD’ye tam zamanında üretim
yapıyoruz. Orada depomuz var. Ürünlerimiz de-
poda duruyor ve müşteri istediği ürünü istedi-
ği zaman alabiliyor. En fazla ihracatı Avrupa’ya
yapıyoruz, sonrasında da ABD var.
Türkiye’de alüminyum döküm sektöründe ek-
sik gördüğünüz bir şey var mı? olması gereki-
yor dediğiniz ne olabilir?
Biraz önce de söylediğim gibi 2 bin tonun üze-
rine çıktığınız zaman her şey değişiyor. İlk ola-
rak presin büyüklüğü değişiyor. İkinci olarak
kalıbın ebadı büyüyor ve kalıp büyüyünce de
kalıbı işleyecek tezgahlar büyüyor. Dolayısıyla,
siz bu kategoriden beş basamak daha yüksek
bir kategoriye sıçramış oluyorsunuz. Üretmeye
başladığınız zaman daha kalifiye, güzel yetişmiş
ve sanatkar insanlara ihtiyaç oluyor. En önem-
li sorun da burada yetişmiş eleman azlığı. İlk
olarak mesleği öğretmek gerekiyor ve eğitimi
vermemiz gerekiyor. Makine mühendisliğinden
mezun olan gençler, çeliği bilmiyor çünkü aşa-
ğıya inmiyor ki sadece teoride kalıyor. Yaşama-
dan ve görmeden de öğrenilmiyor. Kalkınmak
için olması gereken en önemli şey bu. İşi bilen
çok eleman olursa üretim artar, üretim artarsa
kâr da artar.
Ben ihracatın heyecanını hala içimde taşıyo-
rum. İlk ihracat işini nasıl aldığımızı anlatayım;
Almanya’ya gittim AEG firmasının stratejik sa-
tın alma müdürüyle görüştük. Ben de giderken
üreteceğimiz kasnağın resmini nasıl olacağını
göstermek amacıyla çizdim. Sonra firmamıza
geldiler, kontrol ettiler, eksiklerimizi söylediler.
Biz de eksiklerimizi hemen tamamladık ve öyle
başladık. Ben o heyecanı hala hissediyorum.
Pres dökümde ilk ihracatı biz gerçekleştirdik ve
çok büyük bir iş yaptığımız için çok gurur duyu-
yordum.
Aileler çocuklarının ellerinden tutup meslek
okullarına yazdırmalı ve bu meslek okulları-
nın da iyi eğitim veriyor olması lazım, kalkınma
için gerekli olan bu. Bu meslek bir aşk olmalı.
Ülkemizde de öyle kuruluşlar var ki Avrupa’da
eşi benzeri yok, bunu iddia edebilirim. Çünkü
bu kuruluşlardaki insanlar bu mesleğe aşık, o
yüzden bu kadar önem veriyor. İşte bu noktada
böyle kuruluşların artması gerekiyor. Alümin-
yum döken firmalara her yıl yüzde 2’lik bir pay
çıkın, alüminyum döküm okulu açalım desek
kimse yanaşmaz. Ama eğitimli adamın ve mü-
hendisin çıkacağı yerler oralar. Mesleğe karşı
sevgiyi oluşturmamız lazım, başka türlü olmaz.
Bize doğru firma lazım. Yani firma 500 kişi-
lik olmasın 50 kişilik olsun ama mühendisiyle,
AR-GE’siyle firma olsun. Fakat sermaye birikimi
olmadığı için biraz zor oluyor, seramaye de tek
başına yeterli olmuyor, bir de inanmak lazım.
Alüminyum sektörünün önü çok açık ve hep bü-
yüyor. Yarın Türkiye kendi arabasını üretirse ve
bu üretim adetleri milyon adeti bulursa motor
gövdesi dökemeyiz. Avrupaya motor gövdesi
dökebiliriz, o kabilyetimiz var fakat kaşılayama-
yız bunu. Ancak devlet teşvik verir de burda
motor üretimi olsun derse ya da motor üretimi
yapan büyük bir firmayla ortaklığa gidilirse rahat
karşılayabiliriz. Bundan da korkmamak lazım ve
güven vermemiz lazım.
dökümHanelerde arTık Günümüzün Hijyen
şarTları olUşTUrUlUyor. dökümHaneleri Gezdiğimizde
arTık çok modern fabrikaların oldUğUnU
GörüyorUz. büyük ülkeler kaTma değeri yüksek ürünler
yapTıkları için Girmiyorlar bU işlere aslında. bizim
ismimiz fasoncU sonUçTa niHai ürün üreTmiyorUz. bU
yüzden de fasoncUlUkTan kUrTUlmamız Gerekiyor.
84 ı EYLÜL 2015
HAMMADDE
Hammadde fiyat endeksi tablosu, her ayın ilk haftası güncelleniyor. TüdÖKSad’ın resmi web sitesinde (www.tudoksad.org.tr) yayınlanıyor.
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
Hurda (1) Sfero piki (2) Hematit pik (3) Çelik piki (4)
ort.
407
487
612
502
651
830
931
895
881
889
918
863
835
840
836
750
810
814
855
815
804
835
808
784
823
838
836
880
883
886
905
841
940
932
900
915
905
895
895
900
900
880
810
790
889
820
720
750
798
837
831
788
735
ort.
515
589
978
698
842
1.087
1.159
1.090
1.152
1.130
1.167
1.121
1.122
1.085
1.088
1.000
1.080
1.084
1.107
1.054
997
1.005
999
980
1.047
1.075
1.102
1.165
1.116
1.146
1.137
1.069
1.238
1.218
1.223
1.223
1.208
1.215
1.215
1.174
1.247
1.245
1.202
1.196
1.209
1.210
1.257
1.242
1.332
1.332
1.311
1.137
1.128
ort.
594
982
656
834
1.072
1.141
1.082
1.058
1.035
1.057
1.048
1.056
997
993
966
956
929
1.027
938
913
966
936
992
1.026
1.056
1.068
1.065
1.071
1.094
1.130
1.021
1.227
1.196
1.190
1.185
1.170
1.144
1.144
1.200
1.265
1.263
1.208
1.203
1.200
1.189
1.222
1.242
1.265
1.266
1.267
1.051
1.083
ort.
462
521
859
564
779
987
1.005
930
980
994
1.007
962
1.011
962
890
856
888
870
946
850
829
857
836
854
889
910
992
1.050
995
970
990
919
1.077
1.055
1.050
990
970
1.017
1.017
1.010
1.071
1.057
1.006
1.022
1.029
1.040
1.048
1.009
1.023
990
988
921
903
Max
-
560
910
639
708
865
944
940
950
960
970
920
930
900
900
800
890
890
916
890
860
890
860
810
900
909
950
999
980
980
995
919
1.040
1.000
972
990
990
960
960
950
950
900
840
850
950
850
780
800
860
900
896
810
775
Max
717
1.605
897
929
1.183
1.275
1.280
1.355
1.412
1.450
1.410
1.313
1.370
1.358
1.220
1.270
1.220
1.328
1.270
1.160
1.260
1.160
1.096
1.220
1.225
1.350
1.425
1.320
1.300
1.270
1.255
1.374
1.377
1.380
1.370
1.330
1.350
1.350
1.300
1.376
1.426
1.420
1.443
1.351
1.480
1.496
1.552
1.600
1.600
1.488
1.482
1.482
Max
641
1.416
992
878
1.132
1.230
1.220
1.177
1.165
1.160
1.130
1.130
1.095
1.080
1.004
998
980
1.114
970
960
1.028
976
1.025
1.073
1.090
1.100
1.164
1.095
1.114
1.190
1.065
1.300
1.250
1.250
1.215
1.210
1.187
1.187
1.250
1.316
1.300
1.230
1.294
1.249
1.317
1.372
1.345
1.340
1.340
1.342
1.132
1.197
Max
592
1.227
840
847
1.066
1.098
1.100
1.170
1.150
1.150
1.190
1.200
1.120
925
900
929
930
1.072
931
880
885
870
887
950
962
1.127
1.190
1.080
1.010
1.080
988
1.161
1.180
1.160
1.065
1.100
1.102
1.102
1.120
1.183
1.162
1.096
1.123
1.130
1.090
1.122
1.086
1.100
1.100
1.100
983
940
dÖnEM
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012 / 01
2012 / 02
2012 / 03
2012 / 04
2012 / 05
2012 / 06
2012 / 07
2012 / 08
2012 / 09
2012 / 10
2012 / 11
2012 / 12
2012 orT
2013 / 01
2013 / 02
2013 / 03
2013 / 04
2013 / 05
2013 / 06
2013 / 07
2013 / 08
2013 / 09
2013 / 10
2013 / 11
2013 / 12
2013 orT
2014/01
2014/02
2014/03
2014/04
2014/05
2014/06
2014/07
2014/08
2014/09
2014/10
2014/11
2014/12
2014 orT
2015/01
2015/02
2015/03
2015/04
2015/05
2015/06
2015/07
2015/08
HUrda FİYaTI (1)
Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye ge-
nelindeki dökümhanelerce satın alınan paketli
veya dökme, kaplamasız, DKP sac hurdalarının
maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş, ağırlıklı
aylık ortalaması
SFEro pİKİ (2)
İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin
güncel fiyatlar ve bağlanan sözleşmeler ile dö-
kümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
HEMaTİT pİKİ (3)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel
fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının or-
talaması
ÇElİK pİKİ (4)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel
fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının or-
talaması
85 ı EYLÜL 2015
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
ortalama
2010
219
221
255
319
306
289
279
300
311
277
296
325
283
2011
364
339
339
326
327
340
335
337
327
312
294
301
328
2012
319
309
322
320
319
301
289
298
293
275
286
290
302
2013
298
287
290
290
278
259
257
263
268
260
271
275
275
2014
280
267
255
264
264
260
261
261
266
251
236
235
258
2015
240
224
223
232
233
233
218
202
CaEF avrUpa METalİK MalZEME FİYaT EndEKSİ
EUroFEr avrUpa HUrda FİYaTI EndEKSİ (2001=100)
EUroFEr avrUpa HUrda EndEKSİ (2001=100)
86 ı EYLÜL 2015
İKİNCİ EL
2. El Ergitme İndüksiyon Ocağı Sistemi İhtiyacı
Satılık Kullanım Dışı Dökümhane Ekipmanları
İrTİBaT
İrTİBaT
Cer Döküm ve makina Sanayi a.Ş.Tel: 0312 267 11 25 Mail: [email protected]
eSPak Döküm makina- SaiT Pakadres: Belen Yeni Sanayi Sitesi H Blok No:29 Kdz.Ereğli/ZonguldakTel: 0532 391 67 60 ve 0535 889 52 06 Mail: [email protected]
Tristür Kontrollü Paralel Rezonans Güç Ünitesi 2000-2500 kW 500 Hz 3-4T/Saat Çelik Ergitme Çelik Gövdeli 3-5 Ton Pota Kapasiteli
Eges marka 150kw 200 kg kapasiteli indüksiyon ocağı. Ocağın iç elemanları ve kartları yeni sisteme çevrilmiştir. Kompanzasyon panosu yeni bakımlı şelale korumalıdır. Ayrıca iç trafo da mevcuttur.10 bar Dalgakıran marka vidalı kompresör ve havalı tokmaklar, Yücel makina askılı kumlama makinası2 adet kum değirmeni1 adet Askaynak gazaltı kaynak makinası1 adet 400’lük trafo kaynak makinası1 adet 600 kg. kapasiteli elektronik kantar1 adet 20 kg. kapasiteli alaşım hazırlama terazisi elektronik1 adet tonluk tavan vinci2 adet spiral taşlama makinası1 adet radyal matkap tezgahı1 adet parmak taşlama makinası1 adet avuç taşlama makinası1 adet fırlatma bantlı kum eleğiOcak suyu soğutma kulesi, muhtelif ölçülerde kalıplama dereceleri, döküm potaları, muhtelif ölçülerde model ve maça sandıkları, ocak pota astarı ve muhtelif döküm malzemeleri, oksijen tüpü, karbondiok-sit tüpü, aygaz tüpü, kesim takımı şaloma vs.
Ankara’da kurulu olan Cer Döküm Makina 2. El ergitme indüksiyon ocağı yatırımı yapmak istiyor. Cer Döküm’ün istediği sistem özellikler şöyle;
Karadeniz Ereğli bölgesinde, çelik döküm, pik döküm, manganlı döküm, sfero döküm paslanmaz döküm, bronz döküm, sarı döküm ve alüminyum döküm alanında faaliyet gösteren Espak Döküm Makina’dan kullanım dışı satılık dökümhane ekipmanları.
not: Bu değerlere yakın ergitme sistemi de olabilir.
87 ı EYLÜL 2015
Atik Metal’den İhtiyaç Fazlası Makine ve Ekipmanlar
Chiron Yeni Yerinde
İrTİBaT
aTik meTal San. ve TiC. a.Ş.10037 Sok. Nr:6 Atatürk Org. San. Blg. 35620 Ciğli-İzmir TRTel: 0232 328 35 10 Faks: 0232 328 35 18 Mobil: 0543 218 54 00İlgili kişi: Halit [email protected]
Adres Değişikliği
adet
1
1
Kum Hazırlama (Tartı elemanları, Mikserler) Eirich 60 Ton/Sa1989R23
1 Kum Soğutucu JÖST 60 Ton/Sa1989
Misketleme Makinası (Bombardıman) Wheelabrator Berger 1989
Maça Makinesi Hottinger 40 Lt.1984Cold-Box
Kum Hazırlama (Tartı elemanları, Mikserler) Eirich 60 Ton/Sa1999R23
1
1
1
1
1
1
Tünel tip DP-2
Kum Soğutucu JÖST 60 Ton/Sa1999
Misketleme Makinası (Bombardıman) Wheelabrator Berger
Askı Çapı 1600 mm & Türbin Çapı 524 mm. 4x22 kW Askı Çapı 1600 mm & Türbin Çapı 524 mm. 2x22 kW 2003Tek Kapı BKA 1.6/1600
Kompresör Ingersol-Rand Vidalı
Jeneratör Cummins 250 kW
Satılacak Makine/Techizat Marka Tip İmal Yılı Kapasite
CNC Dik İşleme Merkezleri ve Turnkey - Anahtar Teslim Çözümleri ile hizmet veren Chiron İstanbul Makina yeni ofisine taşındı.
Yeni adres:CHIRON İstambul Mak. Tic. ve Ser. Ltd.Şti.Muratpaşa Mah. Uluyol Cad. No:19İstanbul Tower Plaza Kat.13 D.59-6034040 Bayrampaşa - İstanbulwww.chiron-turkey.com
ŞEHİRFİRMA ADI
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş. AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş. AKPINAR DÖKÜM MAK. SAN. A.Ş. ALFA DÖKÜM MAK. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ. ALTAN MAKİNA İMALAT TİCARET LTD. ŞTİ. ALTUN DÖKÜM SAN. A.Ş.ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ARDEMİR DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.ARDÖKSAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJEK. KALIP SAN. TİC. AŞARSLAN MAKİNA DÖK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ARTI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİAS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. A.ŞASLAR PRES DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ATİK METAL SAN. TİC. A.Ş. AY DÖKÜM MAKİNA SAN. TIC. A.Ş.AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. BEYZA METAL PRES DÖK. KALIP SAN. TİC. LTD. ŞTİ.BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş. BMC SANAYİ TİCARET A.Ş.BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC. SAN. LTD. ŞTİ.CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş.CER DÖKÜM MAKİNE VE SANAYİ A.Ş. COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş.ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.ÇELİKEL ALÜM. DÖKÜM İMALAT SAN. TİC. A.Ş. ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.ÇUKUROVA İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.DENİZ DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.DMS DENİZLİ DÖKÜM MAK.SAN.TİC.A.ŞDİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.DÖKERLER DÖK. VE PLASTİK POLİETİLEN SAN.İTH.İHR.VE TİC.LTD.ŞTİDÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİDUDUOĞLU ÇELİK DÖK SAN. TİC. A.Ş.DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TIC. A.Ş.EKİP METALURJİ DÖK.VE MAK.PARÇ.İMLT. SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK.SAN.İTH.İHR T.L. ŞTİEKU FREN VE DÖKÜM SAN. A.Ş.ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. AŞ ODÖKSAN OSMANELİ ŞBELİT METALURJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. EMİN YALDIZ METALURJİ MAK. GIDA OTOM. S.T.L. ŞTİ. ENTİL END. YAT. TICARET A.Ş.ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ERKON DÖKÜM İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. A.Ş. ERKUNT SANAYİ A.Ş.ERTUĞ METAL DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİFERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş.GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİGÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.HASTEKNİK MAK.MOD.DÖK.METAL.SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş.HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.İMPRO METAL MET.DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİİPB ÇELİK DÖKÜM METAL MAK. SAN. TİC. A.Ş.İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KAĞAN DÖKÜM MODEL SAN.TİS.LTD.ŞTİKALKANCI PRES DÖKÜM VE KALIP SAN. TİC. A.Ş. KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KARDÖKMAK - KARDEMİR DÖKÜM MAK. A.Ş.KAYDÖKSAN - KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.KIRPART OTOMOTİV PARÇALARI SAN. TİC. A.Ş.KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
BURSAANKARAİSTANBULANKARAANKARAÇORUMKONYAKOCAELİİSTANBULKONYAKIRKLARELİKOCAELİİSTANBULESKİŞEHİRSAMSUNİSTANBULİZMİRANKARAKOCAELİİSTANBULİSTANBULİSTANBULİZMİRANKARABURSAKONYAİZMİRANKARABURSAİSTANBULKOCAELİKIRŞEHİRMERSİNADAPAZARIKOCAELİESKİŞEHİRİZMİRDENİZLİİZMİRBURSAELAZIĞANKARAKOCAELİÇORUMİSTANBULANKARAANKARAKOCAELİBİLECİKİZMİRKONYAESKİŞEHİRİSTANBULKAYSERİKONYAANKARAİSTANBULKOCAELİİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULANKARAİSTANBULTRABZONTEKİRDAĞİSTANBULBURSAKOCAELİANKARAKOCAELİKONYAİSTANBULDÜZCEKARABÜKKAYSERİBURSAÇORUM
0224 714 82 000312 267 18 800216 593 03 800312 267 04 500312 267 17 970364 254 93 930332 345 07 700262 527 23 510212 771 45 450332 248 25 000288 263 43 200262 658 97 440212 552 09 920222 236 20 700362 266 88 470216 593 25 600232 328 35 100312 267 04 570262 751 21 940212 771 51 000212 485 49 660212 691 01 020 232 477 18 000312 640 11 660224 493 26 060332 342 10 700232 478 10 000312 267 11 250224 573 42 630212 771 45 55444 82 550386 234 80 800324 221 84 000264 275 48 070262 677 46 000222 236 00 580232 621 55 000258 267 10 330232 376 87 870224 482 29 350424 255 50 770312 280 95 010262 658 29 100364 254 90 010212 668 18 080312 267 00 860312 267 05 560262 658 10 010228 461 58 300232 877 15 370332 239 22 800222 237 57 460216 377 01 420352 327 27 380332 239 16 500312 397 25 000212 691 02 720262 653 42 600216 307 12 620216 394 33 310262 658 30 010216 365 94 340312 267 04 400216 365 10 560462 325 00 250282 758 10 400216 464 70 000224 243 16 060262 646 76 980312 815 12 440262 728 13 000332 239 17 360216 593 07 550380 537 52 670370 418 22 340352 321 12 570224 586 53 500364 235 03 16
0224 714 87 490312 267 16 700216 593 03 820312 267 04 510312 267 05 630364 254 96 480332 345 07 720262 527 28 760212 771 45 430332 249 40 400288 263 43 240262 658 97 490212 652 34 620222 236 18 640362 266 67 160216 593 25 690232 328 35 180312 267 04 560262 751 21 980212 771 51 020212 485 49 680212 691 03 850 232 477 18 830312 640 11 770224 493 26 090332 342 09 980232 478 10 100312 267 06 790224 573 42 730212 771 20 570262 658 06 960386 234 83 490324 221 84 050264 275 14 110262 677 46 990222 236 06 040232 621 55 040258 267 18 880232 376 85 670224 482 29 390424 255 56 560312 280 95 000262 658 26 690364 254 90 040212 594 73 420312 267 00 890312 267 05 590262 658 10 000228 461 58 360232 877 15 360332 239 22 810222 237 26 790216 377 01 470352 327 29 450332 239 16 540312 397 25 070212 691 02 970262 653 41 600216 307 28 680216 394 32 880262 658 30 050216 365 29 820312 267 11 680216 314 19 800462 325 00 72 0282 758 10 900216 464 70 200224 243 13 200262 646 70 300312 815 12 480262 728 13 080332 239 15 990216 593 17 420380 537 54 580370 424 36 810352 321 11 940224 586 53 530364 235 03 20
www.adarad.com.trwww.akdas.com.trwww.akmetal.comwww.akpinardokum.comwww.alfadokum.com.trwww.altanmakina.comwww.altundokum.com.trwww.anadoludokum.com.trwww.araldokum.com.trwww.ardemir.comwww.ardoksan.comwww.arpek.com.trwww.arslanmakina.comwww.artidokum.com.trwww.ascelik.comwww.aslarpres.comwww.atikmetal.com.trwww.aydokum.comwww.ayhanmetal.com.trwww.ayzerdokum.comwww.beyzametal.comwww.bilgedokum.comwww.bmc.com.tr www.borancelik.comwww.burdoksan.comwww.canbilenler.comwww.cevherdokum.comwww.cerdokum.comwww.componenta.comwww.celikgranul.comwww.celikel.comwww.cemas.com.trwww.cimsatas.comwww.daloglu.comwww.demisas.com.trwww.denizdokum.com.trwww.denizcast.comwww.denizlidokum.comwww.dirinlerdokum.comwww.dogrudokum.comwww.dogudokum.com.trwww.dokerler.comwww.doksandokum.com.trwww.duduoglu.com.trwww.duyarvalve.comwww.ekipmetalurji.com.trwww.ekstrametal.com.trwww.eku.com.trwww.odoksan.com.trwww.elitmetalurji.com.trwww.eminyaldiz.com.trwww.entil.comwww.erdokum.comwww.erginmodel.comwww.erkondokum.com.trwww.erkunt.com.trwww.temsidokum.comwww.ferrodokum.com.trwww.gedikdokum.com.trwww.gurmetal.com.trwww.gursetas.comwww.gpdpress.comwww.hasteknikdokum.comwww.haytas.com.trwww.hekimogludokum.comwww.hattatholding.comwww.hisarcelik.comwww.igrek.com.trwww.impro.com.trwww.ipb.com.trwww.istanbuldokum.comwww.kagandokum.comwww.kalkanci.comwww.karamandokum.comwww.kardokmak.com.trwww.kaydoksan.com.trwww.kirpart.com.tr www.kizilirmakdokum.com
KATILIMCI ÜYELER
ŞEHİRFİRMA ADI
KOÇAK METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KONDÖKSAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.MAKİM MAKİNA TEKN.SAN.TİC.A.Ş.MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş. MERT DÖKÜM İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.MES ELEKTROMEKANİK DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş. METKOM MET.MAK.MÜT.NAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ.MİTA KALIP DÖKÜM SAN. A.Ş.MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş. NORMSAN TİCARET METAL İMALAT SAN. LTD. ŞTİ.ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. İNŞ. TAAH. MÜM. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. PARSAT PİSTON DAĞITIM TİC. VE SAN. A.Ş. PAYZA DÖKÜM UĞUR PAYZAPINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.RUBA FERMUAR VE PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.SEFER DÖKÜM MAK.SAN.LTD.ŞTİSERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.SİLVAN SANAYİ A.Ş.SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ŞAHİN METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. ŞENKAYA CELIK DOKUM YEDEK PARÇA FABR.TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SANAYİ TİC. A.Ş.TOSÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.UYAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.ÜMİT DÖKÜM TİC. SAN. LTD. ŞTİ.ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.YAZKAN MÜH. DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.YILKAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
KONYAKONYAKOCAELİANKARAMANİSAİSTANBULTEKİRDAĞKONYAHATAYİSTANBULKONYAİSTANBULİSTANBULADANAANKARAANKARAİSTANBULKAYSERİİZMİRMANİSASAMSUNİSTANBULİSTANBULİSTANBULİZMİRİZMİRİSTANBULİZMİRELAZIĞİSTANBULİSTANBULBURSAİSTANBULİSTANBULANKARAKONYA
0332 239 21 110332 239 06 550262 754 51 770312 267 56 870236 213 02 300216 364 32 120282 726 92 940332 239 18 720326 755 82 100212 552 12 350332 239 12 410216 593 11 610212 485 48 740322 441 07 070312 267 12 100312 267 41 610212 591 01 410352 321 15 960232 479 03 530236 213 08 860362 266 51 600212 441 09 770216 394 23 520216 399 15 550232 877 02 120232 437 01 830212 875 19 000232 877 21 230424 255 55 600216 544 36 000212 315 52 400224 411 09 770216 499 46 460216 591 08 700312 641 32 100332 239 04 47
0332 239 22 110332 239 06 580262 754 51 800312 267 56 990236 213 02 290216 415 74 510282 726 90 420332 239 18 760326 755 76 840212 552 60 650332 239 12 430216 593 05 150212 485 48 730322 441 14 140312 267 12 110312 267 51 610212 591 01 460352 321 23 790232 479 05 160236 213 08 080362 266 51 620212 441 46 860216 394 23 550216 383 31 380232 877 02 170232 437 01 850212 875 11 070232 877 21 240424 255 55 630216 544 36 060212 274 01 120224 411 09 780216 499 46 500216 591 08 790312 641 31 820332 239 00 36
www.kocakdokum.comwww.kondoksan.comwww.korfezdokum.comwww.makim.com.trwww.mensanotomotiv.com.trwww.mertdokum.com.trwww.mesdokum.com.trwww.mesamakina.com.trwww.metkom.com.trwww.mita-kalip.comwww.motusdokum.comwww.normsan.comwww.onmetal.com.trwww.ozgumus.com.trwww.ozgurdokum.com.trwww.ozguvendokum.comwww.parsatpiston.com.trwww.payzadokum.com.trwww.pinardokum.com.trwww.rubapresdokum.comwww.samsunmakina.com.trwww.seferdokum.comwww.serpahassasdokum.comwww.silvansanayi.comwww.superpar.netwww.sahindokum.comwww.sahinmetal.comwww.senkaya.comwww.tancelik.comwww.toscelikgranul.com.trwww.trakyadokum.com.trwww.uyardokum.comwww.umitcasting.comwww.unimetal.com.trwww.yazkan.com.trwww.yilkardokum.com.tr
ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.AMCOL MİNERAL MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.ASK CHEMİCALS TR T.C LTD.ŞTİ.AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş. BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. TİC. A.Ş.CHİRON İSTANBUL MAK. TİC. VE SER. LTD. ŞTİ.ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU SAN. VE TİC. A.Ş.ÇMS ÇETİN DÖK. MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.EGES ELEKTRİK & ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.ŞERMETAL END.GERİ DÖNÜŞ. TAŞ. SAN. A.Ş.EVREN İTHALAT İHRACAT PAZ. A.Ş.EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş.FETAŞ METALURJİ YÜZEY İŞLEM ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİFOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SANAYİ A.Ş.İNDEMAK İNDÜKSİYON DÖK. MAK. LTD. ŞTİ.KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ.LMG ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER HAMMADDE SAN.TİC.A.Ş.MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.MEGA ELEKTRONİK TALAŞLI İML. MAK. TİC. A.Ş.META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.METKO-HÜTTENES ALBERTUS KİMYA SAN TİC. A.Ş.NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ORTADOĞU MİNERAL SAN. TİC. LTD. ŞTİS&B ENDÜSTRİYEL MİNARELLER A.Ş.SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş. SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş.TEKNO METALURJİ MALZ. MAK. TİC. LTD. ŞTİ.UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN.TİC.A.Ş.FOSECO YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş.ZENMET DIŞ TİCARET A.Ş.
İSTANBULİSTANBULANKARAİSTANBULİSTANBULİZMİRİSTANBULİSTANBULESKİŞEHİRMANİSAİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULANKARAANKARAANKARAKOCAELİKOCAELİKARABÜKİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULKOCAELİBURSAİSTANBUL
0212 280 50 500216 414 96 160312 212 72 910216 410 00 600216 420 89 090232 433 72 300212 612 12 110212 275 57 130222 236 19560236 233 23 200212 446 41 210212 691 13 700212 325 96 600216 573 38 880212 211 33 000216 364 34 010312 440 82 280312 439 67 920312 267 08 880262 646 34 240262 311 29 490370 424 10 500216 593 09 570216 593 13 610216 409 14 140216 557 64 000216 447 29 550216 428 54 410212 270 07 080216 411 69 110212 438 07 780216 683 58 000212 247 49 850216 335 70 090216 380 36 180216 463 33 900216 399 98 680262 677 10 500224 573 88 720216 411 69 16
0212 280 50 510216 414 96 200312 212 75 610216 410 00 900216 364 66 480232 457 37 690212 612 48 280212 347 87 070222 236 19570236 233 23 230212 446 41 150212 672 95 920212 283 77 780216 573 06 280212 275 11 420216 364 90 470312 439 66 840312 439 67 660312 267 08 870262 646 29 620262 311 24 490370 415 66 500216 593 09 590216 593 13 620216 409 14 180216 557 50 260216 447 29 690216 325 98 110212 270 08 880216 369 64 590212 438 33 920216 683 59 210212 247 49 910216 335 71 570216 416 91 590216 384 36 770216 442 11 900262 677 10 600224 573 74 930216 363 60 73
www.acarermetal.comwww.amcol.com.trwww.ask-chemicals.comwww.aveks.com.trwww.besmuhendislik.comwww.bilginoglu-endustri.com.trwww.chiron.dewww.celiktassilis.comwww.cmscetinmakina.comwww.cukurovakimya.com.trwww.eges.com.trwww.ermetaldemir.comwww.evren.wswww.expert.com.trwww.ferromet.com.trwww.fetasmetalurji.comwww.fostema.comwww.ankiros.comwww.electro-nite.comwww.inductotherm.com.trwww.indemak.comwww.kadioglumaden.com.trwww.kumsandokum.com.trwww.lma.com.trwww.lmg-global.comwww.magmasoft.com.trwww.marmarametal.comwww.megaelektronik.comwww.metamak.com.trwww.metkoha.comwww.nederman.comwww.ortadogumineral.comwww.sandb.comwww.siltas.com.trwww.silvanticaret.comwww.teknometalurji.comwww.unikon.com.trwww.foseco.com.trwww.yilkanchaplet.comwww.zenmet.com
Organize Sanayi Bölgesi, Dağıstan Caddesi No:15 06935 Sincan/ANKARA • Tel: (0.312) 267 08 88 • Fax: (0.312) 267 08 87 • [email protected]
www.heraeus-electro-nite.com
Your critical link to quality through sensor technology
Dökümhanelerde Verimlilik ve Kalitenin Sırrı
“Heraeus Electro-Nite” - Bir Teknoloji Lideri -
Dökme Demirde Termal Analiz (%C, %Si, TL, TS, ∆T, ∆TM, Sc) Dökme Demirde Oksijen Aktivitesi Ölçümü Sayısal Sıcaklık Ölçüm Cihazı Duvar Tipi (Kablolu/Kablosuz) veya Portatif (Hafızalı / RF Antenle Veri İletimi) Daldırma Tip Termokupllar Spektrometre Analizi için Sıvı Metalden Numune
Alıcılar Kompanzasyon Kabloları, Daldırma Lansları ve
Kontak Elemanları
92 ı EYLÜL 2015