1

TUĞLA VE KİREMİT RAPORU Her türlü iklim koşuluna dayanıklı olan tuğla-kiremit, yaklaşık 6000 yıllık geçmişi ile kendini kanıtlamış, tamamen doğal ve sağlıklı yapı malzemeleridir. Topraktan (kilden) üretilmeleri sebebi ile içeresinde hiçbir katkı veya kimyasal madde bulunmamaktadır. Bu özelliği ile insan doğasına en yakın yapı malzemeleri olarak gösterilmektedir. Radyoaktivitenin çok düşük olmasının yanı sıra hiçbir kanserojen madde içermeyen Ztuğla-kiremit, ülkemizin dört bir tarafına dağılmış üretim ve bayi ağı ile inşaat sektörüne kaliteli ve uygun fiyata hizmet vermektedir. TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları standardında yer alan, özellikle izo tuğlalar, yüksek ısı ve ses yalıtımının yanı sıra bu tuğlalar ile yapılan duvarlarda, harçtan ve ağırlıktan son derece tasarruf edilmektedir. Bu tuğlaların yanı sıra, son dönemde yapılan Ar-Ge faaliyetleri çerçevesinde ısı iletkenlik değeri çok düşük tuğlalar da üretilmektedir. Özellikle A1 sınıfı yanmaz malzemeler olması, alternatifleri arasında öne çıkmasını sağlamlamaktadır.

1. YALITIM

TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları standardı gereğince ülkemiz, derece gün bölgelerine göre dört ısı gün bölgesine ayrılmıştır.

Derece Gün Bölgelerine göre en fazla olarak kabul edilmesi tavsiye edilen Toplam Duvar Isıl Geçirgenlik Kat Sayısı (UD) değerleri aşağıdaki şekildedir.

1. Bölge UD ≤ 0,70 W/m²K 2. Bölge UD ≤ 0,60 W/m²K 3. Bölge UD ≤ 0,50 W/m²K 4. Bölge UD ≤ 0,40 W/m²K

2

Duvar

Katmanları

Alç

ı iç

sıv

a

GAZBETON

(400 kg/m³)

Yapıştırma Harcı No

rma

l dış

sıv

a

Kalınlık (cm) 2 23 2

l (W/mK) 0,51 0,13 1

27

UD (W/m²K) 0,50

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Yukarıdaki tablolardan anlaşılacağı üzere, dört ayrı duvar malzemesi ile ilk üç bölgede kullanılabilecek, TS 825 standardında tavsiye edilen Toplam Duvar Isıl Geçirgenlik Kat Sayısı (UD) değerlerine uygun çözümler yapılmıştır. Bu çözümlerden de anlaşılacağı üzere, bims blok’ un üzerine yapılan yalıtım ile izoduo’ da bulunan yalıtım kalınlığı, bazı tuğlalar ile aynı olmakla birlikte, bazı tuğla tiplerinde bu yalıtım kalınlığı 3 cm.’ ye kadar düşmektedir. Buradan da anlaşılacağı üzere, tuğlalar üzerine aslında daha az yalıtım uygulaması

yapılmaktadır. Ayrıca toplam duvar kalınlıklarına bakıldığında, diğer duvar malzemeleri 23-27 cm arasında

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

TUĞLA

(600 kg/m³)

Normal Harç

EP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 13,5 5 1

l (W/mK) 0,51 0,33 0,035 1

21,5

UD (W/m²K) 0,49

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

ĠZO TUĞLA

(700 kg/m³) W sınıfı/Normal Harç

XP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 11,5 4 1

l (W/mK) 0,51 0,24 0,030 1

18,5

UD (W/m²K) 0,49

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

ĠZO TUĞLA

(700 kg/m³) W sınıfı/Normal Harç

XP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 14,5 3,5 1

l (W/mK) 0,51 0,24 0,030 1

21

UD (W/m²K) 0,50 ≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Toplam duvar kalınlığı (cm)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

ĠZO TUĞLA

(700 kg/m³) W sınıfı/Normal Harç

EP

S

Kalınlık (cm) 2 17,5 4 1

l (W/mK) 0,51 0,24 0,035 1

24,5

UD (W/m²K) 0,48

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

ĠZO TUĞLA

(700 kg/m³) W sınıfı/Normal Harç

XP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 19 3 1

l (W/mK) 0,51 0,24 0,030 1

25

UD (W/m²K) 0,50

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

BĠMS BLOK

(700 kg/m³) BDB

Tipi/Normal Harç

EP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 15 5 1

l (W/mK) 0,51 0,36 0,035 1

23

UD (W/m²K) 0,48

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

IZODUO

SETBLOK

(818-727 kg/m³)

Normal Harç

EP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 15 5 2

l (W/mK) 0,51 0,40 0,035 1

24

UD (W/m²K) 0,49

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

Malzeme

Alç

ı iç

sıv

a

TUĞLA

(600 kg/m³)

Normal Harç

XP

S

No

rma

l d

ış s

ıva

Kalınlık (cm) 2 8,5 5 1

l (W/mK) 0,51 0,33 0,030 1

16,5

UD (W/m²K) 0,47

Toplam duvar kalınlığı (cm)

≤ 0,50 (3. Isı Gün Bölgesi)

3

değişirken, tuğlada bu kalınlık 16,5 cm’ ye kadar düşmektedir. Bu durumda, diğer duvar malzemelerinin yanı sıra, tuğlalar ile aynı yalıtıma sahip daha ince duvarlar elde etmek mümkündür.

2. AĞIRLIK Yukarıdaki tabloda, ilk üç Isı gün bölgesine uygun duvar kalınlıkları için 1 m2 ağırlık hesaplamaları yapılmıştır. Bu karşılaştırmalarda, duvar malzemesinin tipine göre örgü/yapıştırma harcı, yalıtım ve sıvalar dahil 1 m2 duvar ağırlıkları ayrı ayrı hesaplanmış ve yine yukarıda bulunan grafiğe aktarılmıştır. Bu grafiğe göre diğer duvar malzemeleri ile yapılan 1 m2 duvar ağırlıkları 151 ile 171 kg/m2 arasında değişmektedir. Yine aynı grafiğe göre tuğlalar ile yapılan 1 m2 duvar ağırlıkları 104 ile 196 arasında değişmektedir. Buradan yola çıkarak, tuğla kullanılarak aslında diğer duvarlardan çok daha hafif ve aynı yalıtım değerine sahip bir duvar elde etmenin mümkün olduğu görülmektedir.

ÜRÜN TİPLERİ

BİR ADET

DUVAR

MALZEMESİNİN

AĞIRLIĞI (kg)

1 m² İÇİN

MALZEME

ADEDİ

(Adet/m²)

1 m² DUVAR

MALZEMESİ

AĞIRLIĞI

(Adet*kg/m²)

DUVAR

HARCININ

YOĞUNLUĞU

(kg/m³)

DUVAR

HARCININ

GENİŞLİĞİ

(m)

DUVAR

HARCININ

YÜKSEKLİĞİ

(m)

1 m² DUVAR

HARCININ

AĞIRLIĞI

(kg/m²)

İKİ YÜZEY İÇİN

TOP. YALITIM

VE SIVA

AĞIRLIĞI (kg)

HARÇ, YALITIM VE

SIVA DAHİL, 1m²

DUVAR AĞIRLIĞI

(kg/m²)

UD

(W/m²K)

19*8,5*19 TUĞLA (600 kg/m³)(5 cm XPS) 1,8 25 46 1800 0,085 0,010 14,9 43,5 104 0,4719*13,5*19 TUĞLA (600 kg/m³)(5 cm EPS) 2,9 25 73 1800 0,135 0,010 23,7 42,8 140 0,4924*11,5*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(5 cm EPS) 4,5 16 74 1800 0,115 0,010 18,2 43,2 136 0,4624*14,5*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(4 cm EPS) 5,7 16 93 1800 0,145 0,010 23,0 43,1 159 0,4924*17,5*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(3 cm XPS) 6,9 16 113 1800 0,175 0,010 27,7 42,6 183 0,4929*19*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(3 cm XPS) 9,1 14 123 1800 0,190 0,010 30,1 42,9 196 0,4815*39*18,5 BİMS (700 kg/m³)(5 cm EPS) 7,6 13 97 1800 0,200 0,010 31,7 33,8 163 0,4725*60*25 GAZBETON (400 kg/m³) 15,0 7 100 1450 0,250 0,003 10,9 60,0 171 0,4714,5*20*39 IZODUO/SETBLOK (531 kg/m³) 6,0 13 77 1800 0,195 0,005 14,0 60,0 151 0,48

UD

: 0

,50

(W

/m²K

)

3

. B

ölg

e İ

çin

Ta

vsi

ye

Ed

ile

n

To

pla

m D

uv

ar

Isıl

Ge

çirg

en

lik

Ka

t S

ay

ısıÜRÜN TİPLERİ

BİR ADET

DUVAR

MALZEMESİNİN

AĞIRLIĞI (kg)

1 m² İÇİN

MALZEME

ADEDİ

(Adet/m²)

1 m² DUVAR

MALZEMESİ

AĞIRLIĞI

(Adet*kg/m²)

DUVAR

HARCININ

YOĞUNLUĞU

(kg/m³)

DUVAR

HARCININ

GENİŞLİĞİ

(m)

DUVAR

HARCININ

YÜKSEKLİĞİ

(m)

1 m² DUVAR

HARCININ

AĞIRLIĞI

(kg/m²)

İKİ YÜZEY İÇİN

TOP. YALITIM

VE SIVA

AĞIRLIĞI (kg)

HARÇ, YALITIM VE

SIVA DAHİL, 1m²

DUVAR AĞIRLIĞI

(kg/m²)

UD

(W/m²K)

19*8,5*19 TUĞLA (600 kg/m³)(5 cm XPS) 1,8 25 46 1800 0,085 0,010 14,9 43,5 104 0,4719*13,5*19 TUĞLA (600 kg/m³)(5 cm EPS) 2,9 25 73 1800 0,135 0,010 23,7 42,8 140 0,4924*11,5*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(5 cm EPS) 4,5 16 74 1800 0,115 0,010 18,2 43,2 136 0,4624*14,5*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(4 cm EPS) 5,7 16 93 1800 0,145 0,010 23,0 43,1 159 0,4924*17,5*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(3 cm XPS) 6,9 16 113 1800 0,175 0,010 27,7 42,6 183 0,4929*19*23,5 İZO TUĞLA (700 kg/m³)(3 cm XPS) 9,1 14 123 1800 0,190 0,010 30,1 42,9 196 0,4815*39*18,5 BİMS (700 kg/m³)(5 cm EPS) 7,6 13 97 1800 0,200 0,010 31,7 33,8 163 0,4725*60*25 GAZBETON (400 kg/m³) 15,0 7 100 1450 0,250 0,003 10,9 60,0 171 0,4714,5*20*39 IZODUO/SETBLOK (531 kg/m³) 6,0 13 77 1800 0,195 0,005 14,0 60,0 151 0,48

UD

: 0

,50

(W

/m²K

)

3

. B

ölg

e İ

çin

Ta

vsi

ye

Ed

ile

n

To

pla

m D

uv

ar

Isıl

Ge

çirg

en

lik

Ka

t S

ay

ısı

4

3. DEPREM Tuğla ile daha hafif duvar elde etmenin yanı sıra yüksek basınç dayanımı ve kayma gerilmesinin ile birlikte, aslında deprem kuvvetleri altında, yapıya büyük bir avantaj sağlamakta, depreme karşı yapıyı daha sağlam hale getirmektedir. Aşağıdaki temsili modelden de görüleceği üzere, tuğla duvarlar bilimsel olarak, çapraz basınç çubuğu şeklinde çalıştığı ve yapıyı depreme karşı daha sağlam hale getirdiğini kanıtlamıştır.

Van depreminden sonra, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından hazırlanan yukarıdaki rapora göre, aslında tuğla duvarlar deprem durumunda çapraz basınç çubuğu şeklinde çalışarak, yapıyı depreme karşı daha güçlendirdiği ve koruduğunu kanıtlamıştır.

5

Resimlerden görüldüğü üzere, 1999 DÜZCE ve 2011 VAN depremlerinde tuğla duvarlar, Çapraz Basınç Çubuğu şeklinde çalışarak yapının depreme karşı güvenli bir şekilde ayakta kalmasını sağlamıştır.

6

23 Ekim 2011 VAN depremlerinden sonra yukarıdan çekilen görüntülerden görüleceği üzere, yıkılan binaların çoğunluğu tuğla ve kiremit dışındaki duvar ve çatı malzemeleri ile yapılmıştır. Hatta ilk resimde, tuğla duvarlı bir yapının bırakın hasar almayı, duvarlarında çatlak dahi bulunmamaktadır. Van depremi sonrası çekilen fotoğraflara göre, hafif (!) olarak lanse edilen duvar malzemesi, iddia edilenden daha ağır gibi gözüküyor…! Van depremi sonrası çekilen fotoğrafa göre, çatıyı hafif(!)letmek pek işe yaramamış gibi gözüküyor…!

7

4. SES YALITIMI

TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü’ nde ölçülen dört tip duvarın ses geçiş kaybı değerleri ve Hesaplanan Ağırlıklı Ses Azatlımı İndisi (RW) değerlerine göre, tuğlaların diğer duvar malzemeleri ile karşılaştırıldığında, çok daha iyi ses yalıtımına sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Frekans (Hz.)

Ses Geçiş Kaybı (dB)

19 cm Bims Blok duvar

20 cm Gazbeton duvar

Düşey delikli 19 cm sıvasız Tuğla

duvar

Yatay delikli 19 cm sıvasız Tuğla duvar

Yoğunluk Yoğunluk Yoğunluk Yoğunluk

500 kg/m3 500 kg/m3 800 kg/m3 600 kg/m3

100 2,1 22,5 22,6 27,4

125 4,6 25,0 28,9 38,2

160 4,9 24,5 28,6 33,6

200 5,9 26,5 34,2 36,8

250 5,4 26,5 34,0 31,5

315 6,7 26,2 36,5 36,2

400 8,7 29,1 38,3 39,4

500 11,2 31,6 37,0 38,9

630 13,0 32,0 38,2 42,5

800 12,2 31,1 40,9 42,1

1000 13,7 29,8 40,1 44,8

1250 18,6 32,5 42,3 45,5

1600 23,1 36,2 40,1 47,1

2000 24,7 35,9 41,9 46,3

2500 27,5 38,6 41,0 45,6

3150 27,4 37,4 40,8 47,4

4000 28,6 36,1 42,0 47,7

5000 35,3 40,8 44,0 48,0

R W 15 33 40 43

8

5. SAĞLIK

Maden Tetkik Ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan yukarıdaki kitaba göre;

Nevşehir bölgesinde bulunan ‘Eriyonit’ in, Zeolit grubu bir mineral olduğu,

Birkaç mikron boyutunda, lifsi ve iğnemsi yapıda olduğu,

Bu mineralin tozları solunum yolu ile alındığında, iğneciklerin akciğere ve karın zarına saplanarak akciğer ve karın zarı kanserine neden olduğu,

‘Eriyonit’ minerali bulunan volkanik tüfler içerisinde, “pomza” madeninin bir kısmında da bulunduğu bilgileri de yer almaktadır.

9

10

6. YANGIN Yangın Yönetmeliği’ ne göre; Madde 29: Yangına karşı güvenlik bakımından, kolay alevlenen yapı malzemelerinin inşaatta kullanılmasına müsaade edilmez.

Yangın Yönetmeliği’ ne göre; Madde 23: Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların yangına karşı dayanıklı olabilmesi için, içindeki çelik profil veya donatının en dışta kalan kısımları olan pas payının, kolonlarda en az 4 cm ve döşemelerde en az 2.5 cm kalınlığında beton ile kaplanmış olması gerekir. Yangın Yönetmeliği’ ne göre; Madde 26-(5) Su, elektrik, ısıtma ve havalandırma tesisatı ile benzeri tesisatlarına döşemeden geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak şekilde en az döşeme yangın dayanım süresi kadar, yangın ve duman geçişine karşı yalıtılır. Yangın Yönetmeliği’ ne göre; Madde 27- (1) Dış cephelerin, yüksek binalarda zor yanıcı malzemeden ve diğer binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir.

11

Yangın Yönetmeliği’ ne göre; Madde 28-(2) Çatı Kaplamalarının B ROOF sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın en az zor alevlenici malzemelerden olması gerekir. Ancak çatı kaplaması olarak yanmaz malzemelerin kullanılması durumunda üzerine çatı kaplaması uygulanan yüzeyin en az normal alevlenen malzemelerden olmasına izin verilir. (3) Yüksek binalarda ve bitişik nizam yapılarda; a) Çatıların oturdukları döşemelerin yatay yangın kesici niteliğinde, b) Çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının yanmaz malzemeden olması gerekir.

Yönetmeliğin 28. Maddesinde, çatının en üst katmanının “BROOF” sınıfı malzemelerden yapılması gerektiği, bir alttaki yalıtım veya yüzeyin “en az zor alevlenici” malzemelerden olması gerektiğinin altını çizmektedir. Oysa ülkemizde çoğunlukla en üstteki tabakanın hemen altındaki yüzey, ahşap veya ahşabın bir türevi olan OSB adı ile tanımladığımız kolay alev alabilen malzemeler ile yapılmaktadır. Hatta kolay alev alabilen ahşabın üzerine, su

yalıtımı amacı ile çoğunlukla petrol türevi malzemeler kullanılmaktadır. Bu malzemeler, yandığında zehirli duman çıkartabilen ve alev damlacıkları oluşturarak düştüğü yerlerde yangına katkıda bulunabilen ve yeni yangınlar oluşmasını sağlayabilen yanıcı malzemelerdir. Çatı katmanlarını en alttan en üste doğru sıralamak gerekirse, genellikle ahşap veya OSB, petrol türevi su yalıtım malzemesi ve en üst katman olarak da yine petrol türevi çatı kaplama malzemeleri olduğu görülecektir. Bu tarz uygulamalar açıkça yangına davetiye çıkarmaktadır. Çünkü yönetmelik gereği, can ve mal güvenliğimizi tehlikeye atmamak için ahşap, OSB, petrol türevi malzemeler gibi kolay alev alabilen malzemeler ile yapılan bir çatının en üstteki kaplaması sadece, “YANMAZ” malzemelerden olması gerekmektedir. Ahşap benzeri kolay alev alabilen

12

malzemelerden çatıların inşası halinde, çatı yüzeyinin sadece “YANMAZ” malzemelerle örtülmesi ile olası bir yangın durumunda alevlerin zor ilerlemesi ve yangının büyümeden kontrol altına alınabilmesi amaçlanmaktadır.

28. Maddenin devamında, yüksek binalarda ve bitişik nizam yapılarda, çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının “YANMAZ “malzemeden olması gerektiğini de gözden kaçırmamalıyız. Özellikle ülkemizin Marmara bölgesinde yer alan yüksek ve bitişik nizam yapıların yoğunluğu düşünüldüğünde 28. Madenin önemi ve gerekliliği çok daha fazla ön plana çıkmaktadır.

7. İKLİM KOŞULLARI 7.1. Şiddetli Rüzgarlar

Hafiflik uğruna (!) her yıl bahar aylarında meydana gelen rüzgârlara karşı farkında olmadan çatılarımızı savunmasız bırakmaktayız. Böylece yüzlerce hafif binanın, hafif çatısı şiddetli rüzgarlara dayanamayıp, uçup gitmektedir. Bununla birlikte çatılardan uçan parçalar; maddi hasarlara, yaralanmalara, hatta ölümlere bile neden olabilmektedir. Siz siz olun, çatınızı hafife almayın!

7.2. Şiddetli Dolu İyi bir çatı kaplama malzemesi, şiddetli dolu yağışında bile delinmemeli, kırılmamalı veya çatlamamalıdır. Yandaki görselde, geri plandaki kiremitlerin sapa sağlam dururken, söz konusu çatı kaplama malzemesinin şiddetli dolu yağışına dayanamayıp delik deşik olduğu görülmektedir.