Proficiency Testing and Inter Laboratory ComparisonsProficiency Testing and Inter Laboratory ComparisonsIdentification, Supervision and EvaluationIdentification, Supervision and Evaluation

Europe Aid/117469/C/SV/TREurope Aid/117469/C/SV/TRDecember 2005 – June 2007December 2005 – June 2007

Türkiye’de Yeterlilik Testleri Türkiye’de Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası ve Laboratuvarlar Arası

Karşılaştırmaların Karşılaştırmaların KolaylaştırılmasıKolaylaştırılması

Jill MerryJill MerryProje KoordinatörüProje Koordinatörü

15th 15th Ulusal Kalite Kongresi,Ulusal Kalite Kongresi, Istanbul Istanbul

Yeterlilik Testleri ve Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Laboratuvarlar Arası

Karşılaştırmalar NedirKarşılaştırmalar Nedir?? Laboratuvarlar için Laboratuvarlar Arası KarşılaştırmalarLaboratuvarlar için Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar: :

Önceden belirlenmiş koşullara uygun olarak, iki ya da daha Önceden belirlenmiş koşullara uygun olarak, iki ya da daha fazla laboratuvarın, aynı ya da benzer test öğesi üzerindeki fazla laboratuvarın, aynı ya da benzer test öğesi üzerindeki testlerinin organizasyonu, performansı ve değerlendirilmesitestlerinin organizasyonu, performansı ve değerlendirilmesi. . (ISO (ISO RehberRehber 43-1 1997) 43-1 1997)

Laboratuvarlar için Yeterlilik TestleriLaboratuvarlar için Yeterlilik Testleri: : Testlerin, ölçümlerin ve kalibrasyonun belirlenmiş alanlarında Testlerin, ölçümlerin ve kalibrasyonun belirlenmiş alanlarında

laboratuvar performansından emin olmak için düzenlenen laboratuvar performansından emin olmak için düzenlenen laboratuvarlar arası karşılaştırmalarlaboratuvarlar arası karşılaştırmalar

Yeterlilik Testleri (YT) ayrıca şu şekillerde adlandırılabilir: Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar (LAK) Harici Kalite Kontrolü (HKK) Round Robin Test

Türkiye’nin Neden YT Türkiye’nin Neden YT İhtiyacı Varİhtiyacı Var ? ?

Laboratuvar Hizmetleri için aşağıdaki açılardan en güçlü Laboratuvar Hizmetleri için aşağıdaki açılardan en güçlü araçtır:araçtır:

Türkiye’ye, yetkililere ve laboratuvar müşterilerineTürkiye’ye, yetkililere ve laboratuvar müşterilerine Güncel, güvenilir ve kalitesi bilinen laboratuvar hizmetleriGüncel, güvenilir ve kalitesi bilinen laboratuvar hizmetleri Laboratuvar hizmetlerinin kalitesi ile ilgili güncel belgeleriLaboratuvar hizmetlerinin kalitesi ile ilgili güncel belgeleri Güncel bilgileriGüncel bilgileri ISO 17025 ISO 17025 Laboratuvar AkreditasyonununLaboratuvar Akreditasyonunun TÜRKAK’ın uluslararası alanda tanınmasını sağlamaktadır. TÜRKAK’ın uluslararası alanda tanınmasını sağlamaktadır.

Laboratuvarlara hataları belirlemekte benzersiz bir araç Laboratuvarlara hataları belirlemekte benzersiz bir araç sunmaktadırsunmaktadır

Bu Projenin Amacı NedirBu Projenin Amacı Nedir? ? Yeterlilik Testleri Ve Laboratuvarlar Yeterlilik Testleri Ve Laboratuvarlar

Arası KarşılaştırmalarArası Karşılaştırmalar

Malların Serbest Dolaşımı – AB ile uyumu Malların Serbest Dolaşımı – AB ile uyumu kolaylaştırmak için bir adımkolaylaştırmak için bir adım

Türkiye’de Yeterlilik testlerinin erişilebilirliğini Türkiye’de Yeterlilik testlerinin erişilebilirliğini kolaylaştırmakkolaylaştırmak

YT Program sonuçlarının değerlendirilmesine YT Program sonuçlarının değerlendirilmesine destek vermekdestek vermek

Türkiye’deki laboratuvarları YTlerin değeri ile ilgili Türkiye’deki laboratuvarları YTlerin değeri ile ilgili bilgilendirmekbilgilendirmek

YT sağlayıcıları için bir ağ oluşturmak YT sağlayıcıları için bir ağ oluşturmak

…….

Uluslararası YTler

Uluslararası YTlere direk katılım

URL LAB1

LAB2

LAB3

LAB4

LABX

…

…………

Uluslararası YTler

UME

Uluslarlarası LAKlar

URL

Gözlem Komitesi

Güvenilir YT sağlayıcısı

YT Aracı Birim

Katılımcı Laboratuvarlar ile iletişim: davet, kayıt, numune dağıtım, veri toplama, raporlama,

ödeme, vs.

LAB1

LAB2

LAB3

LAB4

LAB5

LABX

Proje OrtaklarıProje Ortakları

Euro Health Group, Euro Health Group, DanimarkaDanimarka ( (yöneticiyönetici)) Quality Management, Quality Management, İngiltereİngiltere ( (YT YT

sağlayıcısısağlayıcısı)) FORCE, FORCE, DanimarkaDanimarka ( (LAK sağlayıcısı ve LAK sağlayıcısı ve

Referans LaboratuvarReferans Laboratuvar)) DANAK, DANAK, DanimarkaDanimarka ( (Akreditasyon KurumuAkreditasyon Kurumu))

Ana Proje DesteğiAna Proje Desteği

Proje Çalışma GrubuProje Çalışma Grubu Sektör Çalışma GruplarıSektör Çalışma Grupları TÜRKAKTÜRKAK TÜRKLABTÜRKLAB Laboratuvarlar, yetkili merciler, dernekler, Laboratuvarlar, yetkili merciler, dernekler,

organizasyonlarorganizasyonlar Uzmanlık MerkeziUzmanlık Merkezi AB DelegasyonuAB Delegasyonu

Proje AdımlarıProje Adımları

AşamaAşama 1 1 Projenin BaşlamasıProjenin Başlaması TÜRKAK’da proje ofisiTÜRKAK’da proje ofisi

AşamaAşama 2 2 YT gereklilikleri ile YT gereklilikleri ile ilgili ilgili değerlendirmedeğerlendirme

9 9 Sektör Çalışma GurubuSektör Çalışma Gurubu

AşamaAşama 3 3 Eğitim ve Eğitim ve uygulamauygulama

YT yürütülmesi, YT yürütülmesi, finansmanı ve yönetimi, finansmanı ve yönetimi, bilgi, denetleme, bilgi, denetleme, istatikleristatikler,,YT KY içeren YT KY içeren eğitim modüllerieğitim modülleri

AşamaAşama 4 4 SürdürülebilirlikSürdürülebilirlik YT Gözlem GrubuYT Gözlem Grubu

Sektör Danışma GruplarıSektör Danışma Grupları

Eğitimcilerin EğitilmesiEğitimcilerin Eğitilmesi

YT Web SitesiYT Web Sitesi

YT Sağlayıcıları AğıYT Sağlayıcıları Ağı

Proje DeğerlendirmesiProje Değerlendirmesi: :

Proje, aşağıdaki alanlardaki laboratuvarlar için Proje, aşağıdaki alanlardaki laboratuvarlar için YT ve LAK gerekliliklerinin değerlendirmesini YT ve LAK gerekliliklerinin değerlendirmesini yapmıştıryapmıştır

Gıda GüvenliğiGıda Güvenliği KalibrasyonKalibrasyon Hayvan SağlığıHayvan Sağlığı ( (EtEt) ) Yakıt çevre testleriYakıt çevre testleri SağlıkSağlık ÇimentoÇimento Mekanik testlerMekanik testler TekstilTekstil

Proje Değerlendirmesinden Proje Değerlendirmesinden ÖrnekÖrnek: : Gıda Laboratuvarlarında YTGıda Laboratuvarlarında YT

Değerlendirme, Haziran 2006Değerlendirme, Haziran 2006 En büyük ihracat sektörlerinden biriEn büyük ihracat sektörlerinden biri 60 kadar kamu ve yetkili özel laboratuvar60 kadar kamu ve yetkili özel laboratuvar TÜRKAK’da etkili bir gıda komitesiTÜRKAK’da etkili bir gıda komitesi UME UME tek ulusal sağlayıcıtek ulusal sağlayıcı Bazı uluslararası YTler Türkiye’de kullanılıyorBazı uluslararası YTler Türkiye’de kullanılıyor Daha çok ulusal YT ihtiyacı varDaha çok ulusal YT ihtiyacı var

Proje boyuncaProje boyunca 2-3 2-3 yeni YT sağlayıcısı eğitildiyeni YT sağlayıcısı eğitildi 1 Pilot 1 Pilot YYT T başarı ile yürütüldübaşarı ile yürütüldü, 1 , 1 tane daha tane daha

yürütülmekteyürütülmekte Pilot YT sağlayıcısıPilot YT sağlayıcısı: Ankara : Ankara İl Kontrol Laboratuvarıİl Kontrol Laboratuvarı

Projenin gelecek adımlarıProjenin gelecek adımları:: Rutin sürdürülebilir YT kurmakRutin sürdürülebilir YT kurmak

Proje Değerlendirmesinden Proje Değerlendirmesinden ÖrnekÖrnek: : Kalibrasyon Kalibrasyon Laboratuvarlarında LAKLaboratuvarlarında LAK

Değerlendirme, HaziranDeğerlendirme, Haziran 2006 2006 30 kadar akredite laboratuvar30 kadar akredite laboratuvar TÜRKAK’da etkili Kalibrasyon KomitesiTÜRKAK’da etkili Kalibrasyon Komitesi UME UME tek ulusal sağlayıcıtek ulusal sağlayıcı Çok az sayıda LAKÇok az sayıda LAK İlgili uluslararası LAK programı bulunmuyorİlgili uluslararası LAK programı bulunmuyor

Proje BoyuncaProje Boyunca Potensiyel LAK sağlayıcıları eğitildiPotensiyel LAK sağlayıcıları eğitildi 8 Pilot 8 Pilot LAK yürütülmekteLAK yürütülmekte Pilot LAK sağlayıcılarıPilot LAK sağlayıcıları: UMS, SIMKAL, TSE, Yeditepe Univ.: UMS, SIMKAL, TSE, Yeditepe Univ.

Projede gelecek adımlarProjede gelecek adımlar:: Rutin sürdürülebilir LAK kurmakRutin sürdürülebilir LAK kurmak

Proje Değerlendirmesinden Proje Değerlendirmesinden

ÖrnekÖrnek::Sağlık Laboratuvarlarında Sağlık Laboratuvarlarında YTYTMalların Serbest Dolaşımı için öncelikli bir alan değilMalların Serbest Dolaşımı için öncelikli bir alan değil

AncakAncak:: 40004000 fazla laboratuvar fazla laboratuvar Bazı çok iyi YT sağlayıcılarıBazı çok iyi YT sağlayıcıları Laboratuvarların YT ye katılmak için teşvike Laboratuvarların YT ye katılmak için teşvike

ihitiyaçları varihitiyaçları var Sağlık sigortalarının YT ye katılan laboratuvarın test Sağlık sigortalarının YT ye katılan laboratuvarın test

maliyetlerini karşılaması maliyetlerini karşılaması Sağlık Bakanlığından yasal baskıSağlık Bakanlığından yasal baskı

Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere göre daha ilerdegöre daha ilerde

Proje Değerlendirmesinden Proje Değerlendirmesinden

ÖrnekÖrnek::Çimento Çimento Laboratuvarlarında YTLaboratuvarlarında YT

Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere göre daha ilerdegöre daha ilerde

TÇMB,(Türk Çimento Müstahsilleri Birliği)TÇMB,(Türk Çimento Müstahsilleri Birliği), , üyelerine 6 senedir düzenli oarak YT organize üyelerine 6 senedir düzenli oarak YT organize ediyorediyor

Proje desteğine ihtiyaç yokProje desteğine ihtiyaç yok

İngilizce ve Türkçe İngilizce ve Türkçe EğitimlerEğitimler

Modül Konu Hedef Grup

TR1 YT ve LAK programı planlamak ve bilgilendirme

TÜRKAK,YT sağlayıcıları ve paydaşlar

TR2 YTlerin denetlenmesi TÜRKAK denetçileri

TR3 YT Finansman, mevzuat, yönetim ve organizasyon

TÜRKAK,YT sağlayıcıları ve paydaşlar

TR4 Kalite Yönetimi ve YT sağlayıcılarının Akreditasyonu

TÜRKAK,YT sağlayıcıları ve paydaşlar

TR5 YTnin yararları konusunda laboratuvarların eğitilmesi

Laboratuvar Yöneticileri

TR6 YTlerin yürütülmesi (pilot YTler) YT Sağlayıcıları

TR7 YTler için istatistikler YT Sağlayıcıları

Davetlisiniz

Sizi aşağıdaki eğitimimize davet ediyoruz:TR5

YTlerin Yararları

4-5 Aralık (İngilizce) Ankara18 Ocak (Türkçe) Istanbul12 Şubat (Türkçe) Gaziantep16 Şubat (Türkçe) Denizli

Gözde Oğur , projeGözde Oğur , proje asistanı asistanıTel: Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53+90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53E-mail: E-mail: jjill.merry@expert-centre.org orill.merry@expert-centre.org or

ggozde.ogur@expert-centre.orgozde.ogur@expert-centre.org

Pilot Pilot YYT and T and LAKLAK

PilotPilot SağlayıcıSağlayıcı NumunelerNumuneler/Test/Testlerler

LAKLAK(x2)(x2) TSETSE Nem higrometresiNem higrometresi + + Fırın sıcaklığıFırın sıcaklığı

LAKLAK Yeditepe Yeditepe ÜniversitesiÜniversitesi Buz noktasıBuz noktası

LAK(LAK(x2x2)) Simkal 1+2Simkal 1+2 Basınç Dönüştürücü Basınç Dönüştürücü + + DirençDirenç

YYT(x2)T(x2) Ankara Ankara İl Kontrolİl Kontrol 1+2 1+2 3 +1 3 +1 gıda numunelerigıda numuneleri

YYTT EEkkoteks oteks 2 2 tekstil numunesitekstil numunesi

LAKLAK (x3) (x3) UMSUMS 3 3

YYTT Izmir Izmir Veteriner AraştırmaVeteriner Araştırma Ette salmonellaEtte salmonella

YYT(x2)T(x2) ODTÜODTÜ1+21+2 3 3 yakıt numunesiyakıt numunesi – – bir çok test bir çok test

YYTT Pammukale Pammukale Üniversitesi GrubuÜniversitesi Grubu Serum da hepatit BSerum da hepatit B

YYTT Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma HastanesiHastanesi

4 4 Serumda endokrinoloji numunesiSerumda endokrinoloji numunesi

YYTT Centro LabCentro Lab Kanda sitrometriKanda sitrometri

YYTT Çevre Referans LaboratuvarıÇevre Referans Laboratuvarı KömürKömür

18 18 YYTT 12 12 SağlayıcıSağlayıcı 21 21 numune çeşidinumune çeşidi / >50 / >50 testtest / >150 / >150 lablab

Gelecek DesteklerGelecek Destekler ((Haziran 2007den sonraHaziran 2007den sonra))

TÜRKAK/TÜRKLAB TÜRKAK/TÜRKLAB Gözlem GrubuGözlem Grubu Sektör Danışma GruplarıSektör Danışma Grupları TÜRKAK TÜRKAK YT Web SitesiYT Web Sitesi YT Sağlayıcıları AğıYT Sağlayıcıları Ağı Eğitimcileri EğitilmesiEğitimcileri Eğitilmesi ( (danışmanlıkdanışmanlık))

İstekİstek

Henüz yapım aşamasında bulunan YT Henüz yapım aşamasında bulunan YT web sitesi için yorum ve önerilerinizi web sitesi için yorum ve önerilerinizi bekliyoruzbekliyoruz

www.turkak.org/pt/www.turkak.org/pt/Osman Osman CAMCICAMCITel:Tel: 0312 410 82 00 0312 410 82 00E-mail: E-mail: ocamci@turkak.org.trocamci@turkak.org.tr

Gözde Oğur , projeGözde Oğur , proje asistanı asistanıTel: Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53+90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53E-mail: Jill.merry@expert-centre.org or Gozde.ogur@expert-E-mail: Jill.merry@expert-centre.org or Gozde.ogur@expert-centre.orgcentre.org

Proficiency Testing and Inter Laboratory ComparisonsProficiency Testing and Inter Laboratory ComparisonsIdentification, Supervision and EvaluationIdentification, Supervision and Evaluation

Europe Aid/117469/C/SV/TREurope Aid/117469/C/SV/TRDecember 2005 – June 2007December 2005 – June 2007

Bizimle İrtibata GeçinizBizimle İrtibata Geçiniz

Projede aktif rol almakProjede aktif rol almak Projeden bilgi edinmekProjeden bilgi edinmek Projeden, YTler konusunda destek istemekProjeden, YTler konusunda destek istemek

İçin sizleri davet ediyoruz.İçin sizleri davet ediyoruz.İrtibat içinİrtibat için::

Jill Merry, Jill Merry, proje koordinatörüproje koordinatörüPinar YPinar Yııldldıızlar, TÜRKAKzlar, TÜRKAKGözde Oğur , projeGözde Oğur , proje asistanı asistanıTel: Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53+90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53E-mail: E-mail: Gozde.ogur@expert-centre.orgGozde.ogur@expert-centre.orgWEB:WEB: www.quality-turkey.org/exc/proficiency-www.quality-turkey.org/exc/proficiency-

testing.htmtesting.htm