14.10.2014

1

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKİYE’DE

İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ

Kasım ÖZER

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü

Dünya Türkiye

Her gün;

1 Milyon iş kazası

olmakta,

6300 ölüm,

Her dakika;

640 iş kazası

4 ölüm,

Her gün;

205 iş kazası olmakta,

3 kişi iş kazası

nedeniyle ölmekte,

6 kişi sürekli iş göremez

hale gelmektedir.

Bu kayıpların maddi değeri ülkelerin GSYİH’nın % 1-4’ü

arasında değişmektedir.

14.10.2014

2

İş Kazası İstatistikleri

İşyeri

Büyüklüğü

İşyeri

Sayısı*

İşçi Sayısı* İş Kazası

Sayısı**

1- 9 1.326.102

(85,3)

3.629.666

(28,8)

26.119

(%34.9)

10- 49 195.775

(12,6)

3.870.969

(30,7)

15.411

(%20.6)

50 - 249 28.287

(1,8)

2.832.846

(22,5)

15.650

(%20.9)

250 + 4.243

(0,3)

2.281.786

(18,0)

17.691

(%23.6)

Toplam 1.554.407 12.615.267 74.871

* Temmuz 2013 SGK

** SGK 2012 İstatistik Yıllığı

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

ILO Tahminleri*

Dünyadaki işgücü 3 Milyar

Kadın İşgücü 1.2 milyar

İşle ilgili ölümler 2.31 milyon

İş kazaları 337 milyon

Meslek hastalıkları 160 milyon

Dünya GSMH 30 trilyon $

İSG kaynaklı kayıp 1.2 trilyon $-% 4

14.10.2014

3

GÖRÜNÜR MALİYETLER(2011)

(4.906.339.841 TL.)

GÖRÜNMEZ MALİYETLER(2011)

(9.812.679.682 TL.)

5

GÖRÜNÜR MALİYETLER

•Tıbbi masraflar

•Sigorta ödemeleri

•Tazminatlar

GÖRÜNMEZ MALİYETLER

•İş günü ve iş gücü kaybı

•Mahkeme masrafları

•Fazla mesai

•Bina, makine, teçhizat, üretim veya

üründeki hasarı

•İşin durması nedeniyle uğranılan

maliyet

•Sipariş kayıpları

•Arızalı makinenin üretim dışı kalması

•Denetim, araştırma ve yazışmaların

maliyeti

•Verim düşüşünden doğan maliyet

•Çalışanlardaki moral bozukluğunun

•Kazazede yerine alınan çalışanın

eğitim maliyeti

•Şirketin prestij kaybı

6

14.10.2014

4

İş sağlığı ve güvenliği ilk kez

müstakil bir kanunda ele alındı.

İş Kanunu:

3008 sayılı, 1936

931 sayılı, 1967

1475 sayılı, 1971

4857 sayılı, 2003

30/06/2012: 6331 sayılı

ve tarihli İş Sağlığı ve

Güvenliği Kanunu

2012-2013 Alt Düzenleme Çalışmaları

6331 sayılı Kanunla birlikte uygulamaya yönelik AB direktifinden uyumlaştırılan yönetmeliklerin revizyonu ile

6331 sayılı Kanunun gerektirdiği düzenlemeler

sonucu

Toplam 36 Yönetmelik ve 5 Tebliğ yayınlanmıştır.

14.10.2014

5

AB Mevzuatının Uyumlaştırılması Süreci

2003 AB Direktiflerinin Uyumlaştırılması 89/391 Çerçeve Direktif dahil 28 AB direktifine karşılık gelen 20 Yönetmelik yayımlanmıştır

2004 89/391 Çerçeve Direktifinin İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Olarak Yayınlanmasının İptali

2005 Ulusal İSG Konseyinin 89/391 Çerçeve Direktifini esas alan müstakil bir İSG Kanunu hazırlanması kararı

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hazırlıklarına Başlanması

2005-2012

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hazırlıkları

2012 6331 Sayılı İSG Kanunu Yayımlanması

2012-2013

Alt Mevzuatın Hazırlanması

Faaliyet Katılımcı Profili Katılım

81 İlde Kanun Tanıtım Toplantıları

Valilikler, yerel yönetimler, tüm kamu kurumlarının il düzeyindeki yapılanmalarında yer alan yönetici ve personeli, özel sektör çalışanları ve işverenleri, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve sendika temsilcileri

Yaklaşık 30.000 kişi

Bilgilendirme yazıları

10-50 arası çalışanı bulunan 182. 858 işyeri 50-500 çalışanı olan 28.375 işyerinin TOBB, TİSK, TESK ve Sanayi Odalarına 272 adet

Bilgilendirme toplantıları

Kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri

Yaklaşık 150 kişi

İSG Kanunu Bilgilendirme Faaliyetleri

14.10.2014

6

Kamu ve özel sektör gözetmeksizin tüm

çalışanlar, kanun kapsamına alındı.

Kapsam:

Sayı sınırı olmaksızın,

Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar,

Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri,

Tarım vb. dahil tüm işkolları

İstisna:

TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri, kendi nam ve

hesabına tek başına çalışanlar

Testi kırılmadan önce…

İş kazası olmadan önce önlem almaya yöneliktir.

Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici yaklaşım

esas alındı.

14.10.2014

7

İşyerleri, yapılan işin niteliğine göre

tehlike sınıflarına ayrılıyor.

Tehlike sınıfları tespitinde; işyerlerinin yaptığı asıl iş esas alınır.

İşyeri hekimi, her tehlike sınıfında çalışabilir.

A Sınıfı

Uzman

• Çok tehlikeli

B Sınıfı

Uzman

• Tehlikeli

C Sınıfı

Uzman

• Az tehlikeli

Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı,

işyeri hekimi gibi profesyoneller görev

yapacak.

İş Güvenliği Uzmanı

İşyeri Hekimi

Diğer Sağlık Personeli

14.10.2014

8

İşverenler ortak sağlık ve güvenlik

birimlerinden hizmet alabilecek.

İSG Hizmet Modelleri

Kısmi süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdamı

Tam süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdamı

Niteliklere sahip işveren

Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminden hizmet alımı

Tam süreli iş güvenliği uzmanı istihdam etmesi gereken

işyerlerinde, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulur.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

İSG Hizmetlerine ilişkin Sayılar

OSGB 1639

TSM 78

Eğitim Kurumu 222

Eğitici Sayısı 3.980

İş Güvenliği Uzmanı 90.484

İşyeri Hekimi 23.989

* Ekim-2014 verileri

14.10.2014

9

İşyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği

hizmetleri giderleri desteklenecektir

“Yeryüzünde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi”

•Kamu hariç, 10’dan az

çalışan olan Tehlikeli ve Çok

Tehlikeli İşyerlerine SGK’dan

destek verilmesi

•Sağlık Bakanlığı eliyle hizmet

verilmesi

•10’dan az çalışanı olan, az

tehlikeli sınıftaki işyerlerine

Bakanlar Kurulu kararı ile

destek verilebilir.

•İşverene İSG Hizmetini yerine

getirme yetkisi verilmesi

%85 : 1-9

Risk Değerlendirmesi

Bütün işyerlerine risk

değerlendirmesi zorunluluğu

getirilmektedir.

İşyerinde çalışanların sağlık ve

güvenliğini etkileyecek tehlikelerin

belirlenerek gerekli tedbirlerin

alınmasını sağlamaktır.

14.10.2014

10

Risk Değerlendirmesi İlkeleri

Risklerden kaçınmak,

Riskleri analiz etmek,

Risklerle kaynağında mücadele etmek,

Riskleri önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek,

Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek,

Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.

Küçük işletmelere risk değerlendirmesi konusunda destek sağlamak için 20 rehber çalışması yapılmıştır. Bunlardan bazıları:

Taksi ile Yolcu Taşımacılığı

Çağrı Merkezleri

Diş Klinik ve Muayenehaneleri

Kasaplar

Kuru Temizlemeler

Mutfak Lokanta Pastaneler

Ofislerde

Apartmanlar

Kuaförler

Genel Yolcu Taşımacılığı

Özel Güvenlik Faaliyetleri

Risk Değerlendirmesi Rehberleri

14.10.2014

11

Çalışanların sağlık gözetimi

Bütün çalışanlar için

•İşe giriş,

•İş değişikliği

•İş kazası ve meslek

hastalığı

durumunda sağlık

taraması zorunluluğu

Tehlikeli ve çok

tehlikeli sınıfta işe

başlamadan önce

sağlık raporu

zorunluluğu

İş kazası ve meslek hastalığı kayıtları

İşyeri hekimi

Diğer sağlık personeli

işveren

SGK

Sağlık hizmeti

sunucusu

(aile hekimi,

poliklinik, tıp

merkezi, özel

hastane) Yetkili sağlık

hizmeti sunucusu

(Hastane)

14.10.2014

12

Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu

işyerlerinde,

iş sağlığı ve güvenliği kurulu

İşverenin yükümlülükleri:

•Kurul kararlarının

uygulanması

•Aynı çalışma alanındaki

diğer işverenlerin

bilgilendirilmesi

•Alt işverenin katılacağı

kurulun koordine

edilmesi

Birden fazla işverenin olduğu yerlerde,

koordinasyon

Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş

hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde,

yönetim tarafından sağlanır.

Aynı çalışma alanını

paylaşan işyerlerinde

işverenler tarafından,

14.10.2014

13

Acil durum planları

Acil Durum Planlarının hazırlanması,

Acil durumlarla ilgili eğitimli yeterli

sayıda kişinin görevlendirilmesi,

Büyük endüstriyel kaza riski taşıyan

işyerleri

İşyerleri işletmelerini güvenlik raporlarının içerik

ve yeterliliği Bakanlıkça incelenmesinden sonra

açabilecek.

14.10.2014

14

Çalışanların bilgilendirilmesi

•Riskler

•Tedbirler

•Hak ve

sorumluluklar

•İSG kayıtlarına

erişim

Çalışanların İSG konusunda aktif katılımı

Eğitim

Görüşlerin

alınması

Katılımlarının

sağlanması

Temsil edilme

14.10.2014

15

Çalışan, ciddi ve

yakın tehlikeyle

karşı karşıya

kaldığında

çalışmaktan

kaçınma hakkını

kullanabilecek.

Hayati tehlike durumunda işyerlerinin

tamamında veya bir bölümünde işin

durdurulması

Maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli

kimyasallarla çalışılan sektörler ve büyük

endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk

değerlendirmesi yapılmamışsa iş durdurulacak.

14.10.2014

16

Önlemek, ödemekten daha ucuz ve insanidir.

Ülkenin;

Ekonomik gelişmişlik düzeyi,

Sosyal yapısı,

Sağlık sistemi,

Sanayileşme düzeyi,

Eğitim sistemi ve düzeyi

gibi pek çok faktörle doğrudan ilişkilidir.

Hepimizin ortak sorumluluğudur...

İş Sağlığı ve Güvenliği

14.10.2014

17

Detaylı Bilgi:

www.guvenlebuyuturkiye.com

www.isggm.gov.tr

isggm@csgb.gov.tr

TEŞEKKÜRLER…