TS ISO 8528-08 Nisan 2004

TRK STANDARDITURKISH STANDARD

TS ISO 8528-8Nisan 2004

ICS 29.160.40

GDP GELME HAREKETL TEN YANMALI MOTORLA TAHRK EDLEN ALTERNATF AKIM JENERATR GRUPLARI BLM 8: DK G JENERATR GRUPLARI ZELLKLER VE DENEYLER Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets - Part 8: Requirements and tests for low-power generating sets

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak

gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini

bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT! TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 29.160.40 TRK STANDARDI TS ISO 8528-8/Nisan 2004

n sz - Bu standard; ISO tarafndan kabul edilen ISO 8528-8 (1995) standard esas alnarak TSE Makina

Hazrlk Grubuna bal Otomotiv ve naat Makinalar zel Daim Komitesince hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 20 Nisan 2004 tarihli toplantsnda kabul edilerek yaymna karar verilmitir.


indekiler 1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1 2 Atf yaplan standard ve/veya dkmanlar ............................................................................................ 1 3 Tarifler ....................................................................................................................................................... 3

3.1 Vasfsz eleman................................................................................................................................... 3 3.2 Yaklam blgesi ................................................................................................................................. 3 3.3 k gc ........................................................................................................................................... 3 3.4 Beyan gc ......................................................................................................................................... 3 3.5 Isl kararl hal durumu.......................................................................................................................... 3 3.6 Kumandasz jeneratr ......................................................................................................................... 3 3.7 Otomatik gerilim reglatr ile kontroll jeneratr .............................................................................. 4

4 Dzenlemeler ve ilve artlar .................................................................................................................. 4 5 Deneyler ile ilgili genel bilgiler................................................................................................................ 4 6 Gvenlik ile ilgili zellikler ve deneyler.................................................................................................. 4

6.1 Mekanik dayanm ................................................................................................................................ 4 6.2 Mekanik kararllk ................................................................................................................................ 5 6.3 Mekanik gvenlik................................................................................................................................. 5 6.4 Scak paralara kar koruma ............................................................................................................. 5 6.5 Atee (yangna) kar koruma............................................................................................................. 6 6.6 Elektrik tehizat .................................................................................................................................. 6 6.7 Elektrik okuna kar koruma.............................................................................................................. 8 6.8 Scaklk art..................................................................................................................................... 10 6.9 alma scaklklarnda kaak akm ve dielektrik dayanm............................................................... 10 6.10 Ar yk durumlar ............................................................................................................................ 10 6.11 Uygunsuz alma............................................................................................................................. 11 6.12 Kaak mesafeleri, boluklar ve yaltm boyunca mesafeler .............................................................. 12 6.13 Elektrik tehizatn elemanlar ........................................................................................................... 12

7 alma karakteristikleri, k gc, kalite snf ve yakt tketimi .................................................. 12 7.1 Standard referans artlar ................................................................................................................. 12 7.2 altrma ve alma artlar............................................................................................................ 12 7.3 k gc, kalite snf ve gerilim toleranslarnn belirlenmesi ......................................................... 12 7.4 Radyo giriim bastrmas................................................................................................................... 13

8 aretleme................................................................................................................................................ 13 8.1 Bilgi plakas ....................................................................................................................................... 13 8.2 Gvenlik ve bilgi etiketleri.................................................................................................................. 13

9 El kitab Gvenlik rehberi ................................................................................................................... 13


1

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 8: Dk g jeneratr gruplar

zellikler ve deneyler 1 Kapsam Bu standard, karada ve denizde alan (Ev, elence ve endstriyel uygulamalar) Gidip gelme hareketli iten yanmal (GGY) motor tahrikli dk g jeneratr gruplar iin zellikleri, asgari performanslar ve tip deneylerini kapsar. Uaklarda kullanlan jeneratr gruplar bu standardn kapsam dndadr. Bu standard esas itibari ile, tek veya ok fazl alternatif akm veya 500Va kadar dorusal akm retimi iin, Gidip gelme hareketli iten yanmal motor tahrikli dk g jeneratr gruplar ile ilgilidir. Jeneratr gruplar, ticari bir kataloktan veya kitapktan seilebilen standard imal edilmi gruplardr. Bu standardda, dk g deyimi, yaklak olarak 10 kWa kadar olan ortalama g deerlerini ifade eder. Not 1 - G snrnn tam olarak gerek deerinin belirlenmesi mmkn deildir. Bu standardn amac bakmndan, jeneratr gruplar aadaki hususi zellikler yardmyla belirlenir: Jeneratrn kullanclar vasfsz elemanlardr (Daha fazla bilgi iin Madde 3.1), Komple jeneratr grubu genellikle tanabilir veya seyyardr, Elektrik k, priz ve duy balantlar ile yaplr (ok dk gerilimler hari; Madde 6.6.3), Kullanc ilve kurulum almas yapmadan, jeneratr grubu kullanma hazrdr. Yukardaki hususi zellikleri salayan zel uygulamalar ve daha yksek beyan gc iin, imalt ve mteri arasndaki anlamaya bal olmak zere, jeneratr gruplarnn deneyi bu standarda gre yaplabilir. Belirli uygulamalar iin ilve artlar gerektiinde ise bu standard temel kaynak olarak dikkate alnmaldr. Bu standard, ISO 8528-1 il ISO 8528-6da verilen tarif ve zelliklere ilve olarak, uygulanabilir durumlarda deney ve gvenlik tasarmnn gzlemlenmesi gereken hususi zellikleri ile ilgilidir. Bu standard ayrca, kullancy tehlikelerden korumak iin gerekli gvenlik artlarn kapsar. 2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar Aada verilen, atf yaplan standard ve/veya dokmann hkmleri bu satandardn hkmleri saylr. Tarih belirtilen atflarda, daha sonra yaplan tadil ve revizyonlar uygulanmaz. Bununla birlikte, bu standarda dayal anlamalarda taraflara, aada verilen standard ve/veya dokmann en yeni basklarn uygulama imkann aratrmalar nerilir. Tarih belirtilmeyen atflarda, ilgili standard ve/veya dokmann en son basks kullanlr. Btn standard ve/veya dokmanlarn yrrlkte bulunan basklar TSEden temin edilebilir

EN, ISO, IEC vb. Ad TS No1 Ad No (ngilizce) (Trke)

ISO 3046-1:1987

Reciprocating internal combustion engines-Performance-Part 1:Standard reference conditions, declarations of power, fuel and lubricating oil consumptions, and test methods.

TS 4219

ten Yanmal Pistonlu Motorlar- Performans- Standard Referans Koullar, G, Yakt Tketimi ve Ya Tketiminin Belirtilmesi

ISO 8528-1:1993 Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets-Part 1:Application, ratings and performance

TS ISO 8528-1

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 1: Uygulama, beyan deerleri ve performans

ISO 8528-2:1993 Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets-Part 2: Engines

TS ISO 8528-2

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 2: Motorlar

1 TSE NOTU : Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir.


2

EN, ISO, IEC vb. Ad TS No1) Ad No (ngilizce) (Trke)

ISO 8528-3:1993

Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets-Part 3: Alternating current generators for generating sets

TS ISO 8528-3

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 3:Jeneratr gruplar iin alternatif akm jeneratrleri

ISO 8528-4:1993

Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets-Part 4: Control gear and switch gear

TS ISO 8528-4

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 4: Kontrol tertibat ve balama donanm

ISO 8528-5:1993 Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets-Part 5: Generating sets

TS ISO 8528-5

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 5: Jeneratr gruplar

ISO 8528-6:1993 Reciprocating internal combustion engine driven alternating current generating sets-Part 6: Test methods

TS ISO 8528-6

Gidip gelme hareketli iten yanmal motorla tahrik edilen alternatif akm jeneratr gruplar Blm 6: Deney metotlar

ISO 7000: 1989 Graphical symbols for use on equipment index and synopsis TS 11060

Grafik semboller-fihristleme ve ksa gsterim izelgeleri

IEC 60034-1:1994 Rotating electrical machines - Part 1: Rating and performance TS 3205

Dner elektrik makinalar-Anma Byklkleri ve alma Nitelikleri

IEC 60034-5:1991

Rotating electrical machines - Part 5: Classification of degrees of protection provided by enclosures for rotating electrical machines.

TS 3209 IEC 60034-5

Dner Elektrik Makineleri-Blm 5:Dner Elektrik Makinelerinde Mahfazalarla Salanan Koruma Derecelerinin Snflandrlmas

IEC 60068-2-63:1991 Environmental testing - Part 2: Tests - Test Eh: Hammer tests

TS EN 60068-2-75:2000

evre artlarna Dayankllk Teme Deney Metotlar Blm 2: Deneyler- Deney Eh: eki Deneyleri

IEC 60083:1975 Plugs and Socket outlets for household and similar purposes-Standard sheets

TS 40

Filer ve Prizler-Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanlan-Standard Fyler

IEC 60245-4:1980

Rubber insulated cables of rated voltages up to and including 450/750 V Part 4: Cords and flexible cables

TS 9765 HD 22.4 S3

Kablolar- Kauuk Yaltml- Beyan Gerilimi En ok 450/750 V Olan- Blm 4: Kordonlar ve Bklgen Kablolar

IEC 60309-1: 1988 Plugs, Socket-Outlets and Couplers For Industrial Purposes Part 1 General Requirements

TS 7205 EN 60309-1

Filer, Prizler-Ara Fi Prizler Sanayide Kullanlan Blm. 1 Genel Kurallar

IEC 60309-2:1989

Plugs, socket outlets and couplers for industrials purposes part 2 dimensional interchangeability requirements for pin and contact-tube accessories of harmonised configuration

TS 7206 EN 60309-2

Filer, Prizler, Ara Fi Prizler (Sanayide Kullanlan) BL.2 D Grnleri Uyumlandrlm Kontak ubuklu ve Kontak Yuval Fi Prizlerin Boyutsal Olarak Aralarnda Deitirilebilirliin Kural

IEC 60335-1: 1991 Safety of household and similar Electrical appliances Part 1: General requirements

TS 2000 EN 60335-1

Gvenlik Kurallar- Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanlan Elektrikli Cihazlar in Blm 1: Genel Kurallar

IEC 60364-4-41: 1992

Electrical installations of buildings Part 4: Protection for safety chapter 41: Protection against electric shock

TS IEC 60364-4-41

Binalarda Elektrik Tesisat Blm 4- Gvenlik Korunmas Grup 41- Elektrik arpmasna Kar Korunma


3

EN, ISO, IEC vb. Ad TS No1) Ad

No (ngilizce) (Trke)

IEC 60417: 1973 Graphical Symbols for use on Equipment TS 2714

Cihazlarn zerinde Kullanlan Grafik Semboller

IEC 60529: 1989 Degrees of protection provided by enclosures (IP code) TS 3033 EN 60529

Mahfazalarn Koruma Dereceleri (IP Kodu)

CISPR 12: 1990

Vehicles, boats and internal combustion engine driven devices - Radio disturbance characteristics - Limits and methods of measurement for the protection of receivers except those installed in the vehicle/boat/device itself or in adjacent vehicles/boats/devices (CISPR 12:2001)

TS EN 55012

Aralar, Botlar ve Dahili Yanma Motorlar le Srlen Cihazlar-Radyo Bozulma Karakteristikleri-Ara/Bot/Cihaz veya Beraberindekiler Dnda Kalan Alclarn Korumas in Snrlar ve lme Metodlar.

CISPR 14: 1993

Electromagnetic compatibility-Requirements for household appliances, electric tools and similar apparatus-Part 1:Emission

TS 4008 EN 55014-1

Elektromanyetik Uyumluluk-Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanlan Elektrikli Aletler ve Benzeri Cihazlar in zellikler- Blm 1: Yaylm

3 Tarifler Bu standardn amac bakmndan aada ve ISO 8528-1de verilen tarifler uygulanmaldr. 3.1 Vasfsz eleman Elektrik, hareketli veya scak paralardan kaynaklanan potansiyel tehlikeler ile ilgili gerekli bilgiye sahip olmayan bir insan. (Madde 6). Vasfsz eleman, eitim, bilgi ve deneyim eksii olan ve ilgili dzenlemeler hakknda yeterli bilgiye sahip olmayan kiidir. 3.2 Yaklam blgesi Komple hareket aralklar da dahil olmak zere alma ve ayar kumandalar, ve tama tutamaklarnn evresindeki 30 mmlik alan. 3.3 k gc Beyan frekansnda ve beyan g faktrnde kW olarak ifade edilen, jeneratrn klarnda ve prizlerinde mevcut bulunan elektrik gc. 3.4 Beyan gc Jeneratr grubu imaltsnn belirledii, ISO 8528-1:1993 Madde 13.3.2ye gre birincil g. Not 2 - Dk gteki bu tip jeneratr gruplarnn deiken g srasndan dolay, msaade edilebilir

ortalama g beyan gcnn %90dr. 3.5 Isl kararl hal durumu Jeneratrdeki scaklk art, 1 saatlik bir zaman aralnda 2 Kdan fazla deimedii zamanki durum. Elektrik elemanlar iin IEC 60034-1:1994, Madde 2.11, GGY motorlar iin ISO 3046-3 Madde 4.2ye baklmaldr. Not 3 - Normal deney artlarnda, lme yaplmadan nce GGY motor kararl hale gelmelidir. Gelmezse,

GGY motorun duraan artlarndaki msaade edilebilir sapmalar iin ISO 3046-3 uygulanr. 3.6 Kumandasz jeneratr Balant ucu (u) geriliminin kumandas iin otomatik bir gerilim reglatr ile yke ve hza baml bir tahrik ayarnn olmad durum. Not 4 - Bu, yk akmna bal dorusal olarak etki eden tahrik cihazlarna sahip jeneratrleri ile ilgilidir.


4

3.7 Otomatik gerilim reglatr ile kontroll jeneratr Balant ucu geriliminin, otomatik gerilim reglatr yardmyla ykn ve hzn bir fonksiyonu olarak tahrik deitirilerek kumanda edildii durum. 4 Dzenlemeler ve ilve artlar alma konumuna bal olmak zere, dk gteki jeneratr gruplar iin ilve dzenlemeler olabilir. Bu dzenlemeler, jeneratr gruplarnn kullanld farkl lkelerdeki yetkili otoritelerin belirledii evresel ve gvenlik ile ilgili zellikler ile alakal olabilir. Bunlar balca aadaki alanlar ile ilgilidir: Grlt emisyon snrlamas, Egzoz gaz emisyon snrlamas, Elektrik gvenlik, Yakt sistemleri. 5 Deneyler ile ilgili genel bilgiler Bu standarda gre deneyler tip deneyleridir. Aksi belirtilmedike, deneyler, ilgili btn deneylere dayanabilecek tek bir numune zerinde yaplr. Deney sresince ortamdaki hava scakl 15 oC il 30 oC arasnda tutulmaldr. Birden fazla tipte beyan gerilimi, beyan frekans veya akm iin olan jeneratr gruplar, ilgili alma parametrelerinin tamam iin deneye tabi tutulmaldr. 6 Gvenlik ile ilgili zellikler ve deneyler zellikler ve deneyler, mekanik ve elektrik performans ve gvenlii ile ilgilidir. Jeneratr grubu elemanlarnn kabul edilebilirlii, ateleme ve ekil deitirmeye kar mekanik ve elektrik dayanm ve direnler ile deerlendirilmelidir. 6.1 Mekanik dayanm 6.1.1 Jeneratr gruplar normal alma dahilinde kt artlarda tamaya dayanabilecek ekilde tasarmlanmaldr. Zarar grmesi halinde gvenlii tehdit edebilecek btn paralar, yeteri derecede mekanik dayanklla sahip olmaldr. Jeneratr grubu, aada tarif edilen deneylere tabi tutulmaldr: a) Darbe deney cihaz kullanlarak yaplan deney IEC 60068-2-63e uygun olarak, yay ile alan darbe deney cihaz kullanlarak jeneratr grubuna darbeler uygulanr. eki, 1,0 J 0,05 Jluk bir darbe enerjisi olacak ekilde yay ayarlanr. Kavrama mekanizmasnn yaylar, kavrama enelerini birbirine gemi konumda tutmak amacyla yeterli derecede basn uygulayabilecek ekilde ayarlanr. eki sap zerindeki kanala kavrama eneleri oturana kadar kurma kolu ekilerek tehizat yukar kaldrlr. Ayrma konisi, denenen noktada numune yzeyine dik bir ynde numuneye doru itilerek darbeler uygulanr. Ayrma konisi, ayrma ubuklar ile temas edene kadar geriye doru hareket ettirilmesi iin basn yavaa artrlr. Daha sonra, kavrama mekanizmasnn almas ve ekicin darbelemeye balamas iin ayrma ubuklar hareket eder. Numunenin tamam, jeneratrn almad durumda rijit biimde balanr ve mahfaza zerindeki muhtemel zayf noktalara adet darbe uygulanr. Ayrca, koruma cihazlarna, tutuculara, mekanizmann kollarna, butonlara vs. darbeler uygulanr. b) Serbest dme deneyi Deneye balamadan nce, jeneratr grubu normal tama/nakletme pozisyonunda olmaldr. Jeneratr grubu, 20 cm lik bir ykseklikten beton bir zemine serbest olarak drlr. Bu deney bir kez yaplr.


5

Deneyden sonra numunede, mekanik veya elektrik gvenlii tehdit edecek bir hasar olmamaldr. 6.1.2 Tutma kollar, butnlar, mandallar, tama kollar ve benzeri cihazlar iin zellikler ve deneyler, IEC 60335-1: 1991, Madde 22.12ye gre olmaldr. 6.2 Mekanik kararllk 6.2.1 Jeneratr gruplar, almad (durgun olduu) durumlarda dengede olmaldr. Jeneratr nitesi, btn ynlerde 15o eik olan bir yzey zerine yerletirilerek uyumluluk kontrol yaplr. Jeneratr nitesinde, devrilme veya yakt sznts olmamaldr. Kanatl veya kapl niteler, kanatlar ve kaplar hem ak olarak hem de kapal olarak, nite deneye tabi tutulmaldr. Jeneratr nitesi, en kt artlar altnda zellikleri salamaldr. 6.2.2 Jeneratr gruplar, eimi en fazla 4oa kadar olan montaj yzeyleri zerinde alabilir olmaldr. En fazla 4oa kadar bir eime sahip nite, kaba bir beton yzey zerinde bulunan dey eksen civarnda, 90ouk aralklarla ayarlanm drt konumda altrlarak uyumluluk kontrol yaplr. nite, yksz durumda ve beyan gcnde 30 dakika altktan sonra bile, konumunu 10mmden fazla deitirmemelidir. 6.3 Mekanik gvenlik Jeneratr gruplar, tanma depolama ve normal kullanma sresince hasara kar yeteri derecede korumal olarak tasarlanmaldr. 6.3.1 nitelerde ve yardmc donanmlarda, normal kullanma sresince kullancy yaralayacak keskin keler, apaklar vs. olmamaldr. Grsel olarak uyumluluk kontrol yaplr. 6.3.2 Normal kullanma sresince yaralanmaya kar, hareket eden paralar, yeteri derecede korumal olacak ekilde ayarlanmal veya mahfaza ierisine alnmaldr. Koruyucu mahfazalar, perdeler ve buna benzer elemanlar yeteri derecede rijit olmaldr. Bu elemanlar, sadece anahtar takm ile sklp taklacak ekilde olmaldr. Madde 6.1.1e gre muayene ve deney yaplarak uyumluluk kontrol yaplr. 6.3.3 Gidip gelme hareketli iten yanmal motor ilk harekete balatlrken, aadaki alma artlarna uyulduu takdirde, operatr yeteri derecede koruyan bir balatma sistemine sahip olmaldr. Sklemeyecek ekilde monte edilmi rope-pull(kablolu makara) balatclar geri sarma dzeneine

sahip olmaldr. ekme veya dnme ynnde, jeneratrn dier paralar ve montaj yzeyleri ile ilk hareket kollar

arasnda yeterli gvenlik boluu bulunmaldr.lk hareket kollar, yaynlanacak olan uluslararas standardlarnda 1) belirtilen zellikler ile uyumlu olmaldr.

El ile balatma sistemine sahip dizel motorlar, ilk harekete balatma srasnda el ile altrlmay gerektirmeyen bir bask azaltc dzeneine sahip olmaldr.

Esas ilk harekete balatma ile sonulanmas gereken bir ka balatma denemeleri ve gzle muayene yardmyla uyumluluk kontrol yaplr. 6.4 Scak paralara kar koruma Personelin yanma riskini yok etmek iin, jeneratrn normal almas srasnda jeneratr grubunun scak paralarna temasa kar koruma taklmaldr.


6

6.4.1 Jeneratr grubu zerindeki yaklam blgesine yakn alma kumandalar ve dier paralarn tamamnn scaklk art (Madde 5te verilen deney ortamnn scaklna gre), aadaki scaklk deerlerinden fazla olmamaldr:

35 oC (35K) metalik yzeyler iin, 60 oC (60K) sl iletkenlii dk yzeyler iin

Jeneratr grubunun, yaklam blgesine yakn tayc kollar ve dier paralardaki scaklk art, aadaki scaklk deerlerinden fazla olmamaldr:

30 oC (30K) metalik yzeyler iin, 50 oC (50K) sl iletkenlii dk yzeyler iin

6.4.2 Koruyucu sistem elemanlarnn (Madde 6.4.1de belirtilenler hari) scaklklar 90oCu gememelidir. Bu durum, sistem ierisindeki paralara uygulanmaz (rnein, koruyucu mahfaza). Uyumluluk kontrol, deneyin balamasndan hemen sonra yaplr. 6.4.3 Scaklklar 150oCu geen paralar (rnein, egzoz sistemleri) alma alanndaki sistem snrndan dar kmamaldr. 6.4.4 Yanma sonucu yaralanmalara sebep olabilecek paralar, aklayc etiket ile iaretlenmeli veya koruma altna alnmaldr. Uyumluluk kontrol Gzle muayene ile yaplr. 6.5 Atee (yangna) kar koruma El kitabnda belirtilen alma artlarnda ve kararl bir durumda alan jeneratr grubu, kendiliinden alev almamaldr. (ISO 6826) 6.5.1 Yakt tanklar, normal alma artlarnda hibir sznt olmayacak ekilde tasarmlanmaldr. Madde 6.1.1e gre ok ve darbe deneyleri ile uyumluluk kontrol yaplmaldr. Tanklarn havalandrma deliklerindeki yakt szntsna ve Gidip gelme hareketli iten yanmal motorun ilk altrlmas srasnda olduu gibi olabilecek szntlara, yangn tehlikesi olmayaca koulu ile msaade edilebilir. 6.5.2 Uygun azla sahip bidonlar kullanlarak yaplan yakt ikmali esnasnda yakt tanklarndaki doldurma azlar yaktn scak paralara temas etmeyecei ekilde tasarmlanmal ve ayarlanmaldr. 6.5.3 Yzeyi destekleyen levhaya dorudan temas eden jeneratr paralarnn scaklklar, 90 oCu amamaldr. 6.6 Elektrik tehizat Elektrik mahfazalar, kablo yaltm ve ilevsel paralarn malzemeleri, normal scaklk durumlarna uygun olmaldr. 6.6.1 D etkenlere kar koruma. El kitabnda belirtilenlere uygun olarak, jeneratr grubunun alt ve almad durumda, su, nem ve yabanc maddeler gibi d etkenler kullancnn gvenliini tehlikeye sokmamaldr. 6.6.1.1 Kat yabanc maddelere kar koruma Jeneratr grubundaki elektrik donanmn kat yabanc maddelere kar korunmas, IEC 60529a uygun olarak en az IP2X koruma snfnda olmaldr. Uygunluk kontrol, jeneratr grubunun normal pozisyonunda ve almad durumda IEC 60529:1989 Madde 13e gre yaplmaldr.


7

6.6.1.2 Su giriine kar koruma Jeneratr grubundaki elektrik donanmn su giriine kar korumas, IEC 60529a uygun olarak en az IP3X snfnda olmaldr. Uygunluk kontrol, jeneratr grubunun normal pozisyonunda ve almad durumda IEC 60529:1989a gre yaplmaldr. Deneyden sonra IEC 60529a gre muayene ilemiyle, elektrik donanmn su girii ile ilgili muayenesi ve aadaki kontrol ve deney ilemleri yaplmaldr. Giren su miktar, istenen alma durumunu bozmamaldr. Islak olarak almaya tasarlanmam hareketli paralara ve sarglara su girii olmamaldr. Not 5 - Priz kapaklar zorunlu deildir. IEC 60335-1:1991 Madde 16.3e gre dielektrik dayanm deneyi ve jeneratr iin IEC 60034-5: 1989 Madde 9.2ye gre deney. 6.6.1.3 Neme kar koruma Jeneratr gruplar, normal kullanm esnasnda oluabilen nemli artlara kar dayankl olmaldr. Uyumluluk kontrol, IEC 60335-1: 1991 Madde 15.3e gre nem deneyi ile yaplr. Deneyden hemen sonra, IEC 60335-1:1991 Madde 16ya gre dielektrik dayanm ve akm sznt deneyi yaplmaldr. 6.6.2 Jeneratr 6.6.2.1 Beyan deerleri ve performans Jeneratr, IEC 60034-1de belirtilen S2 hizmet tipi, beyan deerleri, dalga biimi dzensizlikleri, gerilim simetrilii, dengesiz yk kabiliyeti, scaklk art, dielektrik zellikler ve ksa devre dayanm ile ilgili zellikleri salamaldr. Uyumluluk kontrol IEC 60034-1de belirtilen deney ile yaplmaldr. 6.6.2.2 A.a. jeneratrlerinin dalga biimi dzensizlikleri Gerilimin dalga biimi jeneratrn tasarmna baldr. Tarifler ve deney artlar iin IEC 60034-1 Madde 28 e baklmaldr. Dk g jeneratr gruplar iin aada belirtilen iki snf mevcuttur: Snf 1: THF < %8 (ISO 8528-3:1993 Madde 10.4) Snf 2: THF < %2 Not 6 - Sinzoidal olmayan dalga biimi iin Snf 3n tarifi ile ilgili almalar devam etmektedir. Uyumluluk kontrol, IEC 60034-1: 1994 Madde 28.2de belirtilen deney ile yaplmaldr. 6.6.2.3 Dk gerilimli sarglar Akmlatrn arj iin ok dk gvenlik gerilimli sarglara veya kumanda devreleri iin ok dk gerilimli sarglara sahip jeneratr gruplarnda bu sarglar, dier sarglardan elektrik olarak yaltlmaldr. IEC 60034-1 Madde 17ye gre gerilim deneyi, ana ve/veya tahrik sarglar arasnda aadaki deerlerde yaplmaldr: 2UN +2000 V ok dk gvenlik gerilimi iin 2UN +1000 V ok dk gerilim iin 6.6.2.4 Stator e veya gvdeye yaplan balant Takm kullanmadan fralara erimek mmkn olmamaldr. Fra tutucularnn vidal balants en az tam vida dii adm olacak ekilde, bir mesnede veya benzer bir durdurucuya yaplmaldr. Fra tutucular (Fra, fra tutucusunun ierisindeki bir kilitleme sistemi ile pozisyonunu korur), kilitleme sistemindeki gevemeden dolay hareketli paralara temas saland takdirde, kilitleme fra yay basncna bal olmayacak ekilde olmaldr.


8

Jeneratrn d yzeyinden eriilebilen fra tutucularnn vidal balantlar, yaltkan bir malzemeden yaplmal veya mekanik ve elektrik dayanml yaltkan bir malzeme ile kapatlmaldr. Bu vidal balantlar jeneratr nitesinin evresindeki yzeylerden dar tamamaldr. Uyumluluk kontrol gzle muayene ile, Madde 6.1.1 a) ya gre mekanik deney ile ve Madde 6.9a gre dielektrik dayanm ile yaplmaldr. 6.6.3 Elektrik yklerinin balants 25 Va kadar olan a.a beyan gerilimleri iin ve 60 Va kadar olan d.a beyan gerilimleri vastasyla, yaltkan vidal balant veya fi ve priz ile balant ular boyunca balant yaplabilir. Daha yksek beyan gerilimleri iin IEC 60083 (tek faz) ve IEC 60309 (oklu faz) veya ilgili standardlara uygun olarak fi ve priz balants yaplmaldr. Dk gerilimli devreler iin kullanlan fi ve prizlerin k ile 50 Vdan byk beyan gerilimleri iin kullanlan fi ve prizlerin k, birbiriyle kartrlmaya msait olmamaldr. 6.6.4 Balama donanm ve balant kutular Balama donanmnn ierisinde titreime duyarl cihazlarn olduu durumlarda (lme cihazlar veya akmla alan toprak kaa devre kesicisi vs.) bu cihazlar titreime kar yeteri derecede korunmu olmaldr. malatnn sertifikas kontrol edilerek ve jeneratr grubunun kullanma talimatlarna gre komple alma aralnda lme yaplarak uyumluluk kontrol yaplmaldr. 6.6.5 Harici elemanlar Alternatrn ve/veya balama donanmnn dnda kalan elemanlar (zellikle, antiparazit giriim filtresi veya ikaz kondansatr ve balant ular) d etkenlere ve mekanik hasara kar yeteri derecede korunmaldr. Gzle muayene ile uyumluluk kontrol yaplmaldr. 6.6.6 Korozyon direnci Elektrii ileten ve dier metal paralar normal kullanm artlarnda korozyona kar yeteri derecede direnli olmaldr. Not 7 - Paslanmaz elik ve korozyona kar diren gsteren benzer alamlar, bakr, pirin ve koruyucu

kaplamal elik malzemelerin bu ama iin uygun olduu kabul edilir. 6.6.7 Vidalar ve balantlar Vidalar ve balantlar IEC 60335-1: 1991 Madde 28e gre tasarmlanmaldr. IEC 60335-1: 1991 Madde 28e gre uyumluluk kontrol yaplmaldr. 6.7 Elektrik arpmasna kar koruma 6.7.1 Dorudan temasa kar koruma, IEC 60364-4-41: 1992 Madde 411.1, Madde 412.1 ve Madde 412.2de verilen zellikleri salamaldr. 6.7.2 Dorudan olmayan temasa kar koruma, Madde 6.7.2.1 il Madde 6.7.2.3deki noktalar dikkate alnarak, IEC 60364-4-41: 1992 Madde 413e uygun olmaldr. 6.7.2.1 IEC 60364-4-41: 1992 Madde 411.1e gre, ok dk gvenlik gerilimi . 6.7.2.2 IEC 60364-4-41: 1992 Madde 413.1e gre, besleme balantsnn otomatik olarak kesilmesi ile koruma. Aadaki sistemler haritir: TN ve TT sistemlerinde sadece, 30 A i gemeyen bir tetikleme seviyesine sahip artk akm koruma

cihazlar kullanlabilir. (IEC 947-2 ve IEC 60364-3) IT sistemlerindeki btn aktaki iletken blmler, bir koruma iletkeni ile aralarnda balanmal ve toplu

olarak topraklanmaldr. 100 a eit ya da daha kk bir topraklama direnci btn durumlar iin yeterlidir.

Her hangi bir noktadaki aktaki iletken blmlere akmsz ift ksa devre olmas durumunda, jeneratr balant ular arasna uygulanan gerilimin 50 Va dmesi koulu ile, IT sistemlerinde bir yaltm izleme cihaz ve beslemenin otomatik olarak kesilmesi, iki hatann olumas durumu olmakszn yaplabilir.


9

Not 8 - IT-, TN- ve TT- sistemlerinin tarifi iin IEC 60364-3e baklmaldr. 6.7.2.3 Madde 6.7.2.3.1 ve Madde 6.7.2.3.2de verilen sapma deerleri dahilinde IEC 60364-4-41:1992 Madde 413.5e gre elektrik ayrmal koruma. 6.7.2.3.1 Jeneratr grubu Snf II yapsna sahip deilse, jeneratr grubunun aktaki akm tayan iletken eleman epotansiyel kuaklama iletkenine balanmaldr. 6.7.2.3.2 Tehizatn baz paralar jeneratr grubuna bal ise, aadakilerden biri uygulanmaldr: Hareketli paralar ve epotansiyel kuaklama iletkeni arasndaki yaltm direnci 100 /Vnin altna

dtnde, tehizat paralar 1 saniye ierisinde otomatik olarak jeneratrden yaltlmaldr. ki ezamanl arza durumunda, ne sistem aralnn snrlamas ne de otomatik balant kesilmesi ile uyumluluk gerekli deildir.

Kablolarn, tellerin veya kordonlarn toplam uzunluklar, gerilim deeri ile toplam uzunluk arpm deeri 100000 V.myi gemeyecek ekilde snrlandrlmaldr. Bununla birlikte, kablolarn, tellerin veya kordonlarn toplam uzunluklar 500 metreyi gememelidir. Farkl kutup iletkenleri ile beslenen aktaki akm tayan iletken blmlerini etkileyen iki arzann olmas durumunda aadaki artlardan birisi salanmaldr:

IEC 60364-4-41 Madde 413.5.3.4 gre otomatik balant kesilmesi etkin hale gelmelidir.

veya

Jeneratrn balant ular arasna uygulanan k gerilimi, IEC 60364-4-41 Madde 413.5.3.4de belirtilen sre ierisinde 50 V deerine dmelidir.

Not 9 - ki farkl ve bal yk elemanlarnn her biri zerindeki kt yaltmdan kaynaklanan hatal devre

durumu, jeneratr ve elemanlar arasndaki iletkenlerdeki en byk toplam diren ile ilgilidir. 6.7.3 Bu standardn kapsam dahilinde olan jeneratr gruplar, kullancya zarar vermeyecek ekilde Madde 6.7.2.3te belirtildii gibi dolaysz temasa kar korumayla uyumlu olmaldr. Genel alan servis artlar ile ilgili, aada bahsedilen zellikler uygulanr: Jeneratr geriliminin 50 V deerine otomatik olarak drlmesi veya Madde 6.7.2.3e gre, ar akm

koruma cihaznn devreye girmesi, prizin ardndaki 1.5 luk bir evrim direncine ulalmasyla mmkn olmaldr. ok fazl jeneratrler iin, iki fazl iletkenler arasnda ve bir faz iletkeni ile muhtemel ntr iletken arasndaki artlar, ksa devre durumunda kontrol edilmelidir,

Jeneratrlerin en yksek ksa devre akmndaki ani dme sonucunda devreyi kapatmak iin zellikle jeneratr ile uyumlu olan koruyucu akm kesicileri kullanlmaldr. Bu uygulama iin, sigorta elemanlar kullanlmamaldr.

lave koruyucu zelliklerin uygulanmas iin, jeneratre IEC 60417ye uygun olarak iaretlenmi bir topraklama ucu balanmaldr. Jeneratrn muhafazas ve gerekli ise, balant kutusu, priz klarnn topraklama ksmlarna ve topraklama ucuna balanmaldr.

Ntr bir iletken taklm ise bu, koruyucu topraklama balantsna veya muhafazalara balanmamaldr. Giri uzunluu ve yukarda bahsedilen diren snr deerlerine bal msaade edilebilir kesit alanlar gibi koruma zellikleri ile ilgili uygun bilgiler el kitabnda bulunmaldr. Gzle muayene ve prizin ardndaki 1.5 luk evrim direncini azaltma denemeleri ile uyumluluk kontrol yaplmaldr. 6.7.4 TT veya TN sistemlerinde kullanmak iin, akmla alan toprak kaa devre kesici bulunan jeneratr gruplarnda, IEC 60364-4-41, Madde 413.1.3.5 ve Madde 413.1.4.2ye gre seilen koruyucu nlem ile ilgili msaade edilen en yksek topraklama direnci ile birlikte, gerekli olan topraklama durumu el kitabnda belirtilmelidir. Akmla alan toprak kaa devre kesicisi uygun bir noktaya kurulmal ve neme, ar scakla ve mekanik titreime kar korunmaldr. Gzle muayene, deneme altrmas ve kullanc el kitab takip edilerek uyumluluk kontrol yaplmaldr.


10

6.7.5 Mevcut veya ikinci bir datm ebekesini akmla besleyen jeneratr gruplar, her bir durumda kullanlan koruyucu tedbirler ile uyumlu olmaldr. Ar akm devre kesicisi ile ilgili, jeneratr grubunda bulunan standard kontak akmn belirlemek iin, Madde 6.7.3de belirtilen prizin ardndaki 1,5 luk toprak kaa evrim snr direnci uygulanmaldr. Jeneratr grubu, ikincil datm sistemini ksa devre akmlar ile beslemiyor ise veya prizin ardndaki ebekedeki toplam diren 1,5 dan byk ise, standard kontak akmndan ve balant kablosunun uzunluundan bamsz bir koruyucu tedbir salanmaldr. (Akmla alan toprak kaa devre kesici vs.). Yk tarafna bal ar akm koruma cihazlarnn semeli kontak kullanlmas, sigorta ile ilgili performans snfnda jeneratr gruplarnda koruyucu otomatik ayrma sistemi olarak kullanlmasna msaade edilmedii istisnai durumlarda mmkndr. Uyumluluk kontrol, gzle muayene ve prizin ardndaki 1,5 luk evrim direnci denemeleri ile yaplr. 6.8 Scaklk art Verilen beyan deerlerindeki bir jeneratr grubunun almas esnasnda msaade edilen scaklk snrlar almamaldr. Msaade edilen ortalama gte ve en az 60 dakikalk bir alma sresinde, Madde 6.8.1 ve Madde 6.8.2de belirtilen msaade edilen deerler almad takdirde bu artlar salanm olur. 6.8.1 Jeneratr Msaade edilebilir scaklk snrlar, IEC 60034-1, Blm 5te verilmitir. Uyumluluk kontrol, Madde 5te belirtildii gibi, ortam scaklnda altrlan jeneratrde yaplmaldr. Scaklk art deneyi ve lme metodu IEC 60034-1, Madde 5e gre olmaldr. Deney sresince jeneratr grubunun msaade edilebilir ortalama gc sabit bir seviyede tutulmaldr. Scaklk art deneyinden hemen sonra, IEC 60034-1, Madde 15e gre scaklk art belirlenmelidir. Sarglardaki scakln lm iin diren metodu kullanlmaldr. Not 10 - Asenkron jeneratr durumunda jeneratr, yksz veya ksmi yk aralnda altnda, beyan

gcndeki almasna oranla daha fazla scaklk oluabilir. Gerekli olduu durumlarda, ksmi yk durumlarnda ilve bir scaklk art deneyi yaplmaldr.

6.8.2 GGY motor ve dier paralar Scaklklar, sl kararl hal durumlarnda llr. Bu scaklklar, para imaltsnn belirledii en yksek scaklk deerini amamaldr. Uyumluluk Scaklk llmesi ile kontrol edilmelidir. 6.9 alma scaklklarnda kaak akm ve dielektrik dayanm Btn hareketli paralarn ve antiparazit giriim filtresinin yaltma kapasitesi, beyan edilen alma artlarnda kaak akmlarn msaade edilen deeri amayacak ekilde tasarlanmaldr. Elektrik tehizatnn dielektrik dayanmi yeteri derecede olmaldr. Uyumluluk IEC 60335-1, Madde 13.1 ve Madde 13.2ye gre deney yaplarak kontrol edilmelidir. 6.10 Ar yk durumlar Normal kullanmda ar ykn olmas muhtemeldir. Bu standarda gre deneye tabi tutulan jeneratr gruplar, gvenlii tehlikeye sokacak bir ar ykten dolay hasar grmemelidir.


11

6.10.1 Kumandasz jeneratr Kumandasz jeneratrlere sahip jeneratr gruplarnda yk snrlamas, yk arttnda oluan hz ve gerilim dmesiyle salanr. Bu alma biimi, Madde 5e gre ortam scaklnda ve Madde 7.1e gre beyan gcnde kontrol edilmelidir. Jeneratr grubu, aktif veya grnr g ile beyan gcnn zerinde bir yk ile, en yksek g oluana kadar veya gerilim 0,8 beyan gerilimine dene kadar yklenmelidir. Daha sonra, en fazla 30 dakikalk veya koruma cihazlar aktif olana kadar bir scaklk deneyi yaplr. Bu deney sresince, jeneratr sarglarndaki scaklk art, IEC 60034-1, Madde 16.1.3de belirtilen snrlar 20 Kden fazla amamaldr (yani, S2 iin en fazla 30 K). 6.10.2 Kumandal jeneratr Kumandal jeneratr gruplarna sahip jeneratr gruplarnda ykn artmasyla, gerilim jeneratr grubunun ayar snrlar dahilinde kalr. Jeneratrn salad g, yke oranla artar. Jeneratr grubunun gc genellikle, Gidip gelme hareketli iten yanmal motor tarafndan snrlandrlr. Hzda ar bir dme olduunda, a. a jeneratr ar sl yke kar korunmaldr. Bu ama iin ani devre kesme fonksiyonu kullanld durumlarda, ama ilemi otomatik olarak tekrarlanmayabilir. Jeneratr grubu, beyan gcnn zerindeki gerilim dmeden nce en yksek gce kadar yklenerek bu alma biimi kontrol edilmelidir. Daha sonra, scaklk art deneyi yaplr ve Madde 6.10.1e gre deerlendirilir. 6.11 Uygunsuz alma 6.11.1 Belirtilen soutma ve scaklk artlarnda jeneratr grubu sadece beyan gcne kadar yklenebilir. alma artlar bu standardda belirtilen referans artlardan farkl ise ve motorun veya jeneratrn soutma sistemi hasar grm ise (rnein, snrl blgede almaktan kaynaklanan bir hasar) g azaltlmaldr. Bu durum el kitabnda aka belirtilmelidir. Uyumluluk kontrol el kitab kontrol edilerek yaplmaldr. 6.11.2 Jeneratr grubunun herhangi bir kndaki ksa devreler, gvenlii tehdit edecek mekanik veya elektrik hasara sebep olmamaldr. Bu durum, ayrca, arj edilmi akye balant yaplrken kutuplarn ters balanmas durumunda dahi akmlatr arj cihazlar iin de uygulanr. Farkl beyan gerilimlerinin mmkn olduu durumlarda, gerilimin yanl seilmesi, jeneratr grubunda hasara yol amamaldr. k balant ular veya kutuplar ve alet kullanlmadan eriilemeyen sigortalar ksa devre durumundayken, jeneratr grubu kararl duruma eriene kadar altrlarak uyumluluk kontrol yaplmaldr. Yanl alma artlarndaki her bir kontrol ayr olarak yaplmaldr. Her deneyden sonra, alr durumdaki herhangi bir koruyucu cihaz deitirilmeli veya yeniden altrlmaldr. Ak arj cihaz kna sahip jeneratr gruplarnda tam olarak arj edilmi bir akmlatr, kararl duruma ulancaya kadar k balant ularna veya kutuplara ters olarak balanr. Bu deneyler sresince jeneratr grubu alev veya erimi metal veya tehlikeli miktarda yanc veya zehirli gaz yaymamaldr. Mahfazalar, bu standardda belirtilen snrlar aacak derecede deforme olmamaldr. Bu deneyde kullanlan akmlatr, en az 70 A.h kapasitesinde ve jeneratr grubu ak arj devresinin beyan k gerilimine DC eit bir beyan k gerilimine sahip olan kurunlu akmlatrdr. Akmlatr arj cihaznn zerindeki etiket, deneyin yapld ve en yksek kapasitesi, jeneratr grubu zerindeki etiket ile ve el kitab ile uyumlu olan farkl bir tip akmlatrn arj iin olduunu belirtmedii srece bu artlar geerlidir. 6.11.3 stenen motor devrini belirleyen kumandalar, kullancnn yanl kullanmna kar jeneratr grubu imalts tarafndan korunmu olmaldr. Szdrmazln mmkn olmad veya hz dzenleyicisi ile tahrik edici kumanda arasnda balant eleman dardan eriilebilir durumdaysa, beyan hznn 1,2 kat kadar ksa sreli hz art jeneratr gruplarna hasar vermemelidir.


12

Gzle muayene ve beyan hznn 1,2 kat kadar hzda, bir dakika altrma suretiyle uyumluluk kontrol yaplmaldr. 6.12 Yzeysel kaak yolu uzunluklar, yaltma aralklar ve yaltmdan geen uzaklklar Kaak mesafeleri ve yaltma aralklar, IEC 60335-1, Madde 29da mm olarak belirtilen deerlerden az olmamaldr. Uyumluluk kontrol, yaltma aralklar llerek ve imalt kitapndaki bilgilerin dorulanmas ile yaplr. 6.13 Elektrik tehizatn elemanlar Gvenlik iin nemli olan elektrik elemanlar, uygulanabilir ISO, IEC veya uluslararas standardlarda belirtilen gvenlik artlarna uygun olmaldr. Bu elemanlarn zerine, elemanlarn alma bilgilerinin iaretlendii durumlarda, elemanlarn jeneratr grubunda kullanm artlar bu bilgiler ile uyumlu olmaldr. Bu standarddan baka bir standardda belirtilen kurallara uyulma zorunluluu olan elemanlarn deney ilemi, uygulanabilir standarda gre aadaki gibi ayr olarak yaplr: Bir elemann zerinde iaretleme mevcut ise ve bu eleman bu iaretlemeye uygun olarak kullanlyor ise, bu iaretlemeye gre deneye tabi tutulmaldr. Bu durumda, deney numunelerinin says, uygulanabilir standardda belirtildii gibi olmaldr. lgili eleman hakknda her hangi bir ISO, IEC veya milli standard mevcut deilse veya bu eleman, zerindeki iaretlemeye gre kullanlmyorsa, tehizat zerinde bulunan artlara gre deneye tabi tutulmaldr. Bu durumda kural olarak, numune says, benzer mevzuatlarda belirtildii gibi alnmaldr. Uyumluluk kontrol, gzle muayene veya ilgili ISO, IEC veya milli standardlarn dorulanmas, veya uygulanabilir her bir kurala gre yaplmaldr. 7 alma karakteristikleri, k gc, kalite snf ve yakt tketimi 7.1 Standard referans artlar Standard referans artlar (ISO 3046-1) aada verilmitir: Ortam hava scakl: 25 oC Ortam hava basnc: 100 kPa Bal nem oran: % 30 7.2 altrma ve alma artlar Bu standarda gre jeneratr gruplar 15 oC il 40 oC arasnda ortam scaklklarnda harekete balayabilmeli ve alabilmelidir. 7.3 k gc, kalite snf ve gerilim toleranslarnn belirlenmesi 7.3.1 Jeneratr gruplar, alma el kitabnda belirtilenlere uygun olarak hazrlanmal ve altrlmaldr. Gidip gelme hareketli iten yanmal motorun yaklak 5 dakikalk bir snma zamanndan sonra, gerilim ve frekansn st snr deerleri jeneratr yksz durumdayken llmelidir. 7.3.2 Jeneratr grubu, msaade edilen ortalama gte ve belirlenen g faktrnde en az 60 dakika almaldr. G deneyi, yksz durumdan beyan edilen k gcne veya k gc snrna kadar yava yava artrlarak yaplr. Ykleme srasnda gerilim ve frekans parametrelerinin ISO 8528-5 standard, Madde 16.1, Madde 16.6, Madde 16.7 ve Madde 16.10daki G1 snf ile uyumlu olup olmadn tespit etmek iin bir kontrol yaplmaldr. Bir l aleti kullanlarak aktif g llr; akm ve gerilimin arpm alnarak grnr g hesaplanr.


13

Deney ortamnda basn ve/veya scaklk, lm esnasnda, bu standardda belirtilen standard referans artlarndan (Madde 7.1) sapma gsteriyorsa, GGY motorun ilgili lme deerleri ISO 3046-1e gre dzeltilmelidir. Standard referans artlarnda hesaplanan performans g deeri, A kalite snf iin, beyan gcnden en fazla %5 az olmal, B kalite snf iin ise en fazla %10 az olmaldr. 7.3.3 Dk g jeneratr gruplarnn zgl yakt tketimi, beyan edilen k gcnn %75indeyken hesaplanr. Veriler, ISO 3046-1de belirtilen kurallara uygun olarak, kilowatt -saat bana den gram miktar olarak veya saat bana den litre olarak verilmelidir. 7.4 Radyo giriim bastrmas Elektrik elemanlar iin CISPR 14e gre, ve buji ile atelemeli motor iin ise CISPR 12ye gre radyo giriim snrnn bir birleriyle uyumlu olacak ekilde jeneratr grubu tasarmlanmaldr. Radyo giriim gerilimlerinin bastrlmas iin elemanlarn montajnn, jeneratr grubunun elektriki ve mekanik gvenliini tehlikeye sokacak bir etkisi olmamaldr. Uyumluluk kontrol CISPR 12 ve CISPR 14e gre yaplmaldr. 8 aretleme Jeneratr grubu zerindeki plaka ve etiketler kalc ve kolay okunabilir olmaldr. 8.1 Bilgi plakas Jeneratr grubunun kilowatt olarak beyan edilen k gc ve kalite snf, g faktr de belirtilerek iaretlenmelidir. Jeneratr grubunun performans verileri ISO 3046-1e gre daima standard referans artlar ile ilgilidir. Bundan dolay, bilgi plakas zerine, tesisin ykseklii ve ortam scaklnn yazlmas gerekli deildir. Bilgi plakas zerine yazlan bilgiler, ISO 8528-5, Madde 14e gredir. Uyumluluk kontrol gzle muayene ile yaplmaldr. 8.2 Gvenlik ve bilgi etiketleri Semboller ISO 7000e uygun olarak etiketlenmelidir. Bu standarda gre oluturulmu her hangi bir jeneratr grubunun zerinde, kullancya aadaki bilgileri veren kalc bir etiket bulunmaldr: a) alma el kitabnn okunmas gerektii, b) Egzoz gaznn zehirli olduu; havalandrlmam bir ortamda allmamas gerektii, c) alma esnasnda yakt ikmali yaplmamas gerektii, Alev almaya sebep olabilecek paralar, aklayc bir iaret ile iaretlenmeli veya korunmaldr. Kumanda ilevleri ak olarak iaretlenmelidir. Jeneratr grubunun modeline ve yerel yetkililerin kurallarna bal olarak ilve etiketler gerekli olabilir. 9 El kitab Gvenlik rehberi Jeneratr grubu, vasfsz elemann ve zellikle ocuklarn bilmedii tehlikelere yol aabilir. Jeneratr grubunun nasl altna dair yeteri derecede ilevsel bilgi ile gvenli alma mmkndr. GGY motor ile ilgili alma el kitabnda bu standarda uygun olarak, gvenlik, alma ve bakm zellikleri ile ilgili aadaki veriler uygulama ile ilgili asgari bilgiler olarak dnlmelidir.


14

a) Genel gvenlik bilgisi Bu bilgi, jeneratr grubu zerinde grnen ikaz etiketlerinin tarifi ve aklamasn kapsar. Aadaki talimatlardan bahsedilmelidir:

1) ocuklar jeneratr grubundan gvenli bir uzaklkta tutularak korunmaldr. 2) Yakt yancdr ve kolay tutuabilir. alma srasnda yakt ikmali yaplmamaldr. Sigara ierken

veya yaknda bir ate varken yakt ikmali yaplmamaldr. Yakt, etrafa sratlmamaldr. 3) ten yanmal motorun baz paralar scaktr ve yanklara sebep olabilir. Jeneratr zerindeki

uyarlara dikkat edilmelidir. 4) Motor egzoz gazlar zehirlidir. Jeneratr grubu, havalandrlmam bir ortamda altrlmamaldr.

Havalandrmal ortamlara kurulduunda, yangnla ve patlamaya kar korumayla ilgili ilve kurallara uyulmaldr.

b) Elektriki gvenlik

Aadaki talimatlardan bahsedilmelidir:

1) Elektriki tehizat (balant hatlar ve fi balantlar da dahildir) arzal olmamaldr. 2) Jeneratr grubu baka bir elektrik retim hattna balanmamaldr. Mevcut elektrik sistemlerine

yedek balantnn istendii zel durumlarda, bu balant sadece genel elektrik besleme ebekesini kullanan tehizatn ve jeneratr grubunun alma farkn dikkate alan kalifiye bir elektriki tarafndan yaplmaldr. Bu standarda uygun olarak bu farkllklar el kitabnda belirtilmelidir.

3) Elektrik arpmalarna kar koruma, jeneratr grubu ile uyumlu akm kesicilere baldr. Akm

kesicilerin deitirilmesi gerekirse, ayn beyan deerleri ve performans karakteristiklerine sahip akm kesicileri kullanlmaldr.

4) Yksek mekanik gerilmelerden dolay sadece, sert kauuk kapl esnek kablo (IEC 60245-4e uygun

olarak) veya bunun edeeri kullanlmaldr.

Jeneratr grubu, Madde 6.7.2.3te belirtilen elektriksel ayrma ile koruma zellii ile uyumlu ise, aadaki bilgiler dikkate alnmaldr:

5) Jeneratrn topraklanmas zorunlu deildir. 6) Uzatma hatlar veya seyyar datm ebekeleri kullanlyorsa, 1,5 mm2lik kablo kesit alan iin

toplam kablo uzunluu 60 metreyi; 2,5 mm2lik kablo kesit alan iin ise 100 metreyi gememelidir. c) altrmaya balamadan nce

Gvenli bir alma iin, kumanda, gsterge ve sayalarn ilevleri hakknda operatrn yeterli derecede bilgisi olmaldr.

1) Kumanda, gsterge ve sayalarn konumu ve ilevleri ile ilgili bir aklama verilmelidir. 2) Jeneratr grubu zerindeki etiketlerde semboller ve gerekli ise ilave aklamalar bulundurulmaldr. 3) Jeneratr grubunun konumlandrlmas gibi, almaya balamadan nce gerekli olan kontroller ile

ilgili bilgiler verilmelidir. d) GGY motorun ilk harekete balatlmas lk harekete balatlmaya yardmc olmas iin, uygun olduu takdirde, kolayca buharlaabilen yaktlarn kullanm ile ilgili zel bilgi verilmelidir. El ile ilk harekete balatma tehizatna sahip motorlarda (rnein, tehizatn ilk harekete balatma kolu, ekmeli balatc) motorun dnme ynndeki ani deiiklikten kaynaklanan yaralanma tehlikelerine kar uyar bilgisi olmaldr.


15

e) Jeneratr grubunun kullanm Jeneratr gruplar, beyan edilen ortam artlar altnda sadece beyan gcnde yklenebilir. Jeneratr grubunun kullanm bu standardda belirtilen referans artlar altnda deilse, motorun veya alternatrn soutma sistemi hasar grd takdirde (rnein, snrl blgede almaktan kaynaklanan bir hasar) g azaltlmaldr. Referans artlara oranla daha yksek scaklk, ykseklik ve nemden dolay gteki gerekli azaltlma hakknda kullanc bilgilendirilmelidir. f) Bakm Bakm ilemine balamadan nce bakm annda altrlmann mmkn olamayaca garanti edilmelidir. Periyodiik ve genel bir bakm program salanmaldr. Program, hangi parann vasfsz eleman tarafndan bakmnn yaplacan ve hangi parann uzman bir eleman tarafndan yaplacan belirtmelidir. Vasfsz eleman tarafndan yaplabilen bakm iin gerekli olan malzeme hakknda bilgi verilmelidir. g) Tama ve depolama iin bilgiler

Documents

TS ISO 8528-08 Nisan 2004