3

1. Birbirineyardımedenfertlerdenoluşantopluluklar,engelleridahakolayaşıpüstdüzeybaşarılareldeedebilir.İnsanıngeç-mişindegördüğümüzveonudünyadabaskıntürhâlinegetirensosyalvekültürelgelişiminarkasındaböylebirgerçeklikyatar.

Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamları “■, ★, ●, ▲” simgeleriyle verilmiştir. Bu sözcükleri metinden bularak aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz.

■ Benzerleriarasında,güçveönembakımındanbaştagelen. ★ Birnesnenin,birkimseninbaşkanesneveyakimseleregöredeğerveyücelikderecesi. ● Birşeyingerçekleşmesiniönleyensebep. ▲ Sıkıntıçekmeden,yorulmadanyapılabilen.

1

2

3

4

1 2 3 4

ANAHTAR SÖZCÜK

▲

●

■

★

1 2 3 4

Numaralanmış kutularda yer alan harfler “ANAHTARSÖZCÜK” bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi oluşur?

A) B)

C) D)

S E N A

S A Y I

S A L I

S A D E

TürkçeÖrnekSoruları

4

2. Aşağıdabazısözsanatlarınınaçıklamasıverilmiştir: ● Mübalağa(abartma);birniteliği,olduğundançoküstünveyaaşağıgöstermesanatıdır. ● Tezat(karşıtlık),birbirinezıtkavramveyadurumlarınbiraradakullanılmasıylaoluşansanattır. ● İntak(konuşturma),insandışındakibirvarlığınkonuşturulmasıylaoluşansanattır. Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen sanatlardan herhangi birine yer verilmemiştir?

A) Gözümdebirdamlasu,denizoluptaşıyor Çöllerdekalmışgibiyanıyor,yanıyorum

B) Özlediğinhayatıbuldunmubilmem Gözlerindehâlâhüzünvargibi

C) Nazlıyârdankemhaberlergeliyor Dostlarımağlıyor,düşmangülüyor

D) Küçükbirçeşmeyimyurdumun Unutulmuşbirdağında

5

3. Yazarınhikâyelerindekikarakterler,çoğunluklazorkoşullaraltındayaşayaninsanlardır.O,varolmamücadelesiiçindekibukarakterleri,güçlübirgözlemyeteneğineveiçgörüyedayanaraksonderecekanlıcanlıbiçimdebetimler.HattayakınarkadaşıolanCemalSüreya,onunhikâyelerindekikişileriçinşöyleder:“Onunkişilerineiğnebatırsankançıkar.”

Bu metindeki altı çizili cümlede, sözü edilen hikâye karakterlerinin hangi özelliği anlatılmak istenmiştir?

A) EtkileyiciliğiB) ÖzgünlüğüC) GerçekçiliğiD) Evrenselliği

6

4. İnsanlarınellerinebakılarakkarakterlerinedairhükümlerçıkarmakçokeskidönemlerdenkalmabiryöntemdir.Buyöntem,Osmanlıdaözelliklesaraydaçalıştırılacakkişilerinseçimindeönemlibirdeğerlendirmearacıolmuştur.Buyöntemegöre,

●Yüzükparmağıişaretparmağındanuzunolankişiler,riskalmayaaçıkbiryapıyasahiptir. ●İşaretparmağıileyüzükparmağıeşitolanlar,hiçbirkonudaaşırıgitmezler. ●Ortaparmağıileyüzükparmağıeşitolanlar,ömürleriniserüvenarayışıiçindegeçirir. Parmakların şeklinegöredekaraktertahliliyapılmaktadır.Örneğin, ●Parmaklarısivriolanlar,güzelveetkilikonuşur;güçlübirhayalgücünesahiptir. ●Konikparmaklıkişiler,kimseninetkisindekalmadankendibaşınakararalmakisteyenbiryapıyasahiptir. ●Köşeliparmaklarıolanlar,olaylarasakinvetemkinliyaklaşır.

SivriParmak

KonikParmak

KöşeliParmak

Baş parmak

İşaret parmağı

Orta parmak

Serçe parmak

Yüzük parmağı

Buna göre maceraperest ve özgürlüğüne düşkün bir kişinin parmak yapısının aşağıdakilerden hangisine benzer olması beklenir?

A) B)

C) D)

7

5. Deyimlersözlerimizinanlaşılmasınıkolaylaştıran,anlatımırenklendirenvedakikalarcakonuşarakifadeedemeyeceğimizfikirleribirçırpıdadilegetirenkalıplardır.Bukalıplardilimizeyerleşmiştirveanlamlarıhemenherkestarafındanbilinir.Ör-neğinkötüniyetveeylemlerin,sahibinezararverdiğidurumlarda----,küçükbiriyilikyapılmakistenirkenbüyükzararlarverildiğinde----,birşeyibildiğihâldebilmiyormuşgibigörünenkişilerianlatmakiçin----deyiminikullanırız.

Aşağıdakilerden hangisi bu metinde boş bırakılan yerlerden herhangi birine getirilemez?A) çizmeyiaşmakB) kaşyapayımderkengözçıkarmakC) renkvermemekD) kazdığıkuyuyadüşmek

8

6. Alışverişlerdevaktimizinçoğu,gıdareyonlarındahangiürünündahasağlıklıolduğunakararvermeklegeçiyor.Kimizamandoğrukararlarveriyor,kimizamanda“Acabagerçektenneyiyoruz?”sorusuylaevedönüyoruz.Özellikleyazaylarındagıdalarınpaketlenmesinevesaklanmakoşullarınadahafazladikkatetmekgerekiyor.Bunlaradikkatedilmezsegıdalarda,hastalıklaranedenolanbakterileroluşabiliyor.Birgruparaştırmacı,busorununçözümünekatkısağlayabilmek içinbiralgılayıcı(sensör)geliştirdi.Esnekfilmşeklindeolanvegıdaambalajlarınıniçineyerleştirilebilenbualgılayıcı,insanlardahastalıklarınoluşmasınanedenolanbakterileribelirlediğindeışıkyayıyor.

Bu metinde sözü edilen algılayıcının üretilme amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) PaketlenmişyiyeceklerdebakterioluşumunuengellemekB) GıdalardazararlıbakteriolupolmadığınıtespitetmekC) YiyeceklerdebakterioluşumunanedenolandurumlarısaptamakD) Hazırgıdalarladoğalgıdalararasındakifarkıgöstermek

9

7. Türksanatındasüslemelerinveonlarıoluşturanmotiflerinayrıbirönemivardır.Herbirievrenselbirdilesahipolanmo-tiflerkültürümüzdeçeşitliliği,renkliliğivezenginliğiyledikkatçekmektedir.Tarihtengünümüzeyetişennicenakkaş,hattatveressam,eserlerinimotiflerinbinbirrenkvebiçimiylesüslemiştir.Türksanatındakullanılanbumotiflerdenbiri“ışın”dır.Birışıkkaynağındançıkarakheryöneyayılanışıkdemetişeklindeoluşturulanbumotif,özellikleOsmanlıarmalarındakullanılmıştır.Sürekliliğiyansıtan“çarkıfelek”motifi;dünyanındönüşünü,devinimivehayatıanlatır.Bumotifte,merkezdendışadoğruaçılançizgiler,rüzgârgülügibitekyöndeşekillendirilerekoluşturulmuştur.Birdiğermotifolan“zencerek”,bellibirdüzenlebirbirininiçindengeçirilmişiplerebenzeyenyapısındandolayı“mutlulukdüğümü”olarakadlandırılmaktadır.Sonsuzluğusimgeleyenbumotif;güç,birlikvemutluluğudatemsileder.

Aşağıdakilerden hangisi bu metinde sözü edilen motiflerden biri değildir?

A) B)

C) D)

10

8. I. sorunlarınaçözümararken II. toplumunözelliklerinigözönünde III. bireğitimsisteminin IV. osistemioluşturankültürünve V. bulundurmakgerekir

Numaralanmış sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?

A)I. B)II. C)III. D)IV.

11

9. Kerem,Leyla,Merve,NihatveOsmanadlıkişiler,AveBfilmlerinegitmiştir.Bukişileringittiklerifilmlerleilgilişunlarbilin-mektedir:

● Herbirkişisadecebirfilmegitmiştir. ● ÜçkişiAfilminegitmiştir. ● MerveveNihataynıfilmegitmiştir. ● LeylaveOsman’ıngittiğifilmlerfarklıdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle B filmine gitmiştir?

A) OsmanB) MerveC) KeremD) Leyla

12

10. Gazeteci:

(I) - - - -

Yazar:

–Birfilmdüşünün.Filmdekikişileri,olaylarınayrıntılarınıbeyninizekaydetmektehiçzorlanmıyorsunuz.Çünkübubilgilerduygularlabirliktegiriyorzihninize.Edebiyatdabeyniduygusalolarakuyarıyorvebilgilerbuuyarınınaçtığıkapılardangiripbeyneyerleşiyor.Bendeyazdığımbukitaptamatematiği,duygularlabirlikteverereksevdirmeyeçalıştım.

Gazeteci:

(II) - - - -

Yazar:

–Kalitelikitaplaraulaşmakzordeğilaslında.Bunusağlamanınyöntemi,annevebabalarınkitapokumayısevmeleri.Annevebabasınıkitapokurkengörençocuk,okumayısever.Okumayıseveninsan,süreçiçindekalitelikitabıtanırhâlegelir.Kalitelikitaptananlayanokurlar,yazarlarıdaiyikitapüretmeyezorlar.Seçiciokurunolduğuyerde,kolayakaçanyazarveyayıncılarbarınamaz.Kalitelikitaplarböylebirortamdaüretilirvebunlaraulaşılmasıdahakolayolur.

Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) (I)Çocuklariçinyazılanbazıhikâyelerdematematiğinkonuedilmesininasılkarşılıyorsunuz? (II)Birkitabınkaliteliolupolmadığınınasılanlarsınız?

B) (I)Matematiğiçocuklariçineğlencelihâlegetirenbukitabınedenyazdınız? (II)Çocuklarınniteliklikitaplaraulaşabilmesininyoluneredengeçiyor?

C) (I)Bukitabı,çocuklaramatematiğisevdirmekiçinmiyazdınız? (II)Ülkemizdeyapılançocukyayıncılığınınasıldeğerlendiriyorsunuz?

D) (I)Çocuklarıbilimselçalışmalarla,sanatla,felsefeyle,matematikletanıştırmadaedebiyatınrolünedir? (II)Nitelikliokurolmanınyolununhangiaşamalardangeçtiğinidüşünüyorsunuz?

13

11. Sanatçı, “Bugünhikâye,hayatımızınneresindeduruyor?”sorusuüzerindedüşünen,konuşan, tartışanbireserortayakoymuştur.Eserinmetinlerineatılanbaşlıklar,azsözileçokşeyifadeetmeözelliğigösteriyor.Başlıklarıbuşekildede-ğerlendirmeminsebebi,onlarınmetniniçeriğinidörtbaşımamurbirşekildekuşatmasıdır.Kelimetekrarlarınakolaykolaydüşmemesi,incelemeleriniçalakalemdeğil,söylediklerininönünüvearkasınıdoldurarakyapmasıgibibirçokneden,sa-natçınıngüçlübirkalemiolduğunuaçıkbirbiçimdeortayakoyuyor.

Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin anlamını karşılayan bir söz kullanılmamıştır?

A) GelişigüzelB) AnlaşılmasıgüçC) KısaveözanlatımD) Eksiksiz,kusursuz

14

12. KöyündençıkıpzamanzamanaramızakatılanvebüyükbirhalkşairiolanÂşıkVeysel’leAnkara’datanışmıştım.Olgun-luğu,dürüstlüğüveinceliğiylebenikendisinehayranbırakanşair;bildiğinitambiliyor,bilmediğinisamimiyetlesöylüyordu.Hayatındaönemlibiryeresahipolansazınıçalarken,ektiğibuğdayıbiçenbirköylükadardoğaldı.Aynıdoğallığısazınaşiirsöylerkendegösterenşairinşiirlerininçıkışnoktasınıinsanvevatansevgisi,yaşamasevinci,kardeşlikduygusuvebarışözlemioluşturuyor.YeniliklerivebilimselgelişmeleridikkatletakipedenÂşıkVeysel,şiirlerindebukonularadayervermiştir.Şiirlerini,yaşadığı topraktanbeslenerekoluşturanVeysel’innekadarkendinemahsusbir tadıolduğunuonayakındanbakanherkesfarkeder.

Âşık Veysel’e ait aşağıdaki dörtlüklerden hangisi, bu metinde sözü edilen konulardan biriyle ilişkilendirilemez?

A) AvrupaAsyaayrıbirkıta Biryıllıkyolidideveyeata Uçaklarsığdırdıbeşonsaate Dahanelerçıkar,durbellideğil B) Herferdinhakkıvar,bizimdirvatan Babamız,dedemizdöktüleralkan Hudutboylarındacanveripyatan Saygıylaanarız,şehitdiyerek C) Gezdimderetepenicelergibi Yağmurlukaranlıkgecelergibi Birgemideryadabocalargibi Geçirdimgünümügafletiçinde D) Benimherderdimeortaksenoldun Ağlarsamağladın,gülersemgüldün Sazımbusesleriturnadanmıaldın Pençevurupsarıtelisızlatma

15

13. Aşağıdabüyükharflerinkullanıldığıyerlerleilgilibazıkurallarverilmiştir: ● Yeradları(kıta,bölge,il,ilçe,semtvb.)büyükharflebaşlar. Uyarı: Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde vb. sözcükler küçük harfle başlar. ● Yeradlarındakiilkisimdensonragelenvedeniz,nehir,göl,dağ,boğazvb.türbildirenikinciisimlerbüyükharflebaşlar. ● Yer,milletvekişiadlarıylakurulanbirleşikkelimelerdesadeceözeladlarbüyükharflebaşlar.

Bu kurallara göre,

I. Dedem,geçenyılbanabembeyazbirVankedisialmıştı. II. Türkiye’ninenönemliulaşımnoktalarındanbirideZiganageçididir. III. Marmaris’tebulunanSelimiyeKöyüziyaretçiakınınauğruyor. IV. YarınakşamİçAnadolu’nunkuzeykesimlerindeyağışbekleniyor.

cümlelerinden hangilerinde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) IveII.B) IveIV.C) IIveIII.D) IIIveIV.

16

14. Birdençokyüklemlicümlelerdeözneninbütünyüklemlerleuyumluolmasıgerekir.Aksitakdirdeözneeksikliğindenkay-naklanananlatımbozukluğuortayaçıkar.

Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir anlatım bozukluğu vardır?A) Herkesdoğayıkorumakiçinelindengeleniyapmalı,sorumluluktankaçmamalıdır.B) Akşamlarıbenmüzikdinlemeyi,kardeşimisekitapokumayıtercihediyordu.C) Memleketimebiranöncedönmekistiyorumçünküçoközledim.D) Güneşhergündünyamızıaydınlatıyor,sevinçvemutlulukveriyordu.

17

15. Bazısözcüklerisim-fiilekialdığıhâldekalıplaşarakbirvarlığın,kavramınismiolur.Bunlarfiilimsiolarakkabuledilmez.Örneğin“Tatlıyemek istiyorum.”cümlesindeki “yemek”sözcüğüfiilimsidir, “Çokgüzelbiryemekyaptım.”cümlesindeki“yemek”sözcüğüiseisimdir.

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi eki aldığı hâlde, kalıplaşarak bir varlığı veya kavramı karşılayan söz-cük yoktur?A) Görüşlerinizibizimlepaylaşabilirmisiniz?B) Birbebeğingülüşühangiinsanımutluetmez?C) Sofrada,haşlanmışyumurtavekavurmavardı.D) Çakmak,kibrittenöncebulunmuştur.