TÜRK ÜROLOlİ DERGisi, cue 19, Sayı: 3, 223-225 1993

MESANE KANSERLİ HASTALARDA KROMOZOM ANALİz SONUÇLARI

CHROMOSOME ANALYSIS IN BLADDER CARCINOMA PATIENTS

DA YANÇ. M. (x), GÖKALP. M (xx) .• IMIRZALİOOLU ,N. (x), GÖKTAŞ. S. (x), ÖZGÖK. Y. (·x. HARMANKAYA. Ç. (x

(x) GAT A Üroloji Anabilim Dalı. (xx) GATA Genetik Bilim Dalı

ÖZET

Kanser araştırmalarında. tümör hücrelerininsitegenetik analizi en hızlı gelişen ve en ilgi çeki-ci alanlardan biri olmuştur.

Son yılarda yapılan araştırmalar mal.ign has-talıkların etyolojisinde genetik materyalın oyna-dığı önemli rolü büyük ölçüde ortaya koymakta-dır.

Araştırmamızdaki çalışma materyalinin rad-yoterapi ve/veya kemoterapi öncesi dönemde bu-lunan 20 mesane tümörü tanısı konmuş olan has-talardan alınan heparinize venöz kanoluşturmuştur. Rutin yöntemlerle koromozomelde edildikten sonra Giemza-Tripsin bandlarnasıyapılmıştır.

Bunların sonucunda bir olguda 5q-bir olgudaıq- ,bir olguda da endore duplikasyon anemalisigözlenmiştir. 20 hastanın 127'sinin öyküsün~eortalama 35.3 yıl (20-30) günde 25'den fazla sı-gara içme alışkanlığı bulunmaktaydı. Bu konudaçalışmalarımız halen sürmektedir.

SUMMARY

Cytogenetic analysis of maignant cells hasbeen one of the most rapidly development andthe most demanding areas in cancer research.

In recent studies. our material consist of he-parinized venous blood from 20 bladder carcin~-ma patients who were in pre chemo-and/o~ radı-otherapy period. After chrom?somal.bal~tıon b~routin methods, Giemsa-trypsin bandıng ıs appli-ed.

In the last chromosomal analysis, one case of5q-,one case of ıq-and one case of e~doredupli-caıion are observed. In each of 17 patıents out of20 there was 20 to 30 years (medium 23.3)ofsmoking history. Our study on this subject is stillgoing on.

GİRİş

Mesane kanseri (MK) genitoüriner sisteminen sık görülen malignitesidir. Bunu pros~at kan-seri izler. Ancak insidansı dünya üzerınde vehatta sınırlı bölgelerde bile önemli vayısyonlargösterir (1).

MK erkeklerde daha sık görülen iki kansergrubundan birisidir. Ortaya çıkışı ~~n~ııikle ~5yaşın üzerindedir. 40 yaşın altındaki ınsıdansı ıse% 1den düşüktür (I).

Malign hastalıkların en önemli özelliklerin-den birisi kontrolsüz hücre çoğalmasıdır. Hücreçoğalmasının kontrolu genetik materyalle sağları-dığına göre bu hastalıkların genetik materyaldekibozukluktarla gelişeceği ya da birlikte olacağıdüşünülmektedir. Bu konuda çeşitli ip uçları bu-lunmaktadır.

a-Çocukluk çağı bazı solid tümörleri belirginbir genetik geçiş gösterirler. Retinoblastoma,Wilms tümörü ve nöroblastomada dominant kalı-tım kalıbı vardır (2).

b- Otosornal resesif kalıtırna uyan ve DNAlezyonlarının onarımının yeterince yapıl.amam~s!ile karakterize bloom sendromu, Fankonı anemısıgibi krornozom kırığı sendromlarının maligniteyedönüşümünde belirgin bir eğilim vardır (3,4)

c- Down sendromu gibi bazı sitogenetik dü-zensizlik antitelerinde normal populasyona göremalignite gelişme riski artmıştır.

d- Bazı ailelerde ya ayni kategoriden ya dadeğişik organlan tutan malign hastalıklar geneltopluma oranla daha sık görülürler.

Burada sunulan araştırmada da mesane kanse-ri tanısı konulmuş olan 20 hastada venöz kandanelde edilen kromozom analiz sonuçları değerle n-dirilmektedir.

MATERYAL VE METOD

Kromozom analizi için hastalardan alınan he-parinize venöz kan kullanılmıştır. Kültü~ iç~n~ul-lanılan besiyeri içeriği Tablo I de göstcrilmişıir.

223

TABLO 1100 ml RPMI 1640 (medium F 1233, seromed)20 ml FCS (Fötales kalbersenım OL113, seromed)2.s ml PHA (Phytohemagluıinin 1.2 mg M 5030, seromed1 ml PEN-STREE (ıo.OOO U/ml, 043-5030, seromed)1 ml L-GLUT (200 mM 043-5030, 61BCO)

Heparinize hasta kanları 0.8 ml olacak şekil-de S ml'lik kültür ortamlarına ekilmiştir. 72 saatenkübasyon için 37 'C lik etüve kaldırılmış ve 70saat sonunda son konsantrasyonu mililitrede 0.05mikrogram olacak şekilde kolşisin (Colsemid So-lution 100 pg/ml 043-52100,6IBCO) ilave edil-miştir. Ve standart yöntemle çılışılmıştır. Ardın-dan havada kurunılan preparatlara Giemsa-Tripsin bandlaması yapılmıştır.

Her hastaya ait preparatlardan en az 15 meta-faz sahası değerlendirilmiş ve enaz 2 karyotiphazırlanmıştır.

BULGULARÇalışmaya 18'i erkek ve 2'si kadın toplam 20

olgu dahil edilmiştir. Hastaların yaşları 50 ile 72arasında değişmekte ve ortalama 61 idi. Ayrıcahastalar kan gruplarına ve sigara içip içmedikle-rine göre de değerlendirilmişlerdir.

Araştırma grubunu oluşturan 20 hastadan3'ünde sitogenetik olarak arıormal krornozomalbulgu saptanmıştır. bunlardan ilki (olgu no:6) en-doreduplikasyon gözlenen 34 yıldır sigara içer54 yaşındaki bir erkek hasta idi ve değerlendiri-len 15 plağın 3'ünde bu düzensizlik görülmektey-di. 2. olgu (olgu no:12) sigara içmeyen SO yaşın-da bir kadın hasta idi ve 5q-anomalisisaptanmıştır. 3.Olgu (olgu no:13) 35 yıldır sigaraiçen SO yaşında bir erkek hasta idi ve değerlendi-rilen 20 metafaz plağının l'inde ıp-anomalisi göz-lendi.

2,1: ,••~•••••••••• A•••

Şekil-I: 5q- anomalisi

224

Sekil-Z : ıp- anomalisi

Şekil-3 : Endoreduplikasyon

TARTIŞMA

Bireyin gelişmesi birbiriyle karşılıklı etki le-şimde bulunan iki etkene yani genetik faktörlerleçevre koşullarına bağlıdır. Bireyin genetik yapısıya da genomun özellikleri döllenme sırasında belirlenir. bundan sonra genetik materyalle hem içhem dış ortam arasındaki karmaşık ilişkiler bire-yin gelişimini şekillendirir. Genler büyük ölçü-de değişmeksizin kalırken çevre etkenleri devam-lı değişip dururlar. bu arada oluşacak mutasyonya da genlerde oluşmuş belli koşullarla kalıtımlasoyageçen değişiklikler aracılığı ile bireyin korn-posizyonunda değişmelere yol açabilir. Böylecegenelolarak bütün hastalıkları etyolojisinde şu yada bu şekilde genetik bir komponent mevcuttur.Ama bu komponentin kapsamı değişiktir. Çoğuzaman niteliği de ortaya konulamaz.

Malign hastalıklarda kromozom analizindeideal olan tümör dükusundan çalışmanın yapıl-masıdır. Ancak her zaman olanak olmayan ve de-ğerlendirilebilecek kaliteli kromozom elde edil-mesi güç olan bu yöntem yerine periferik kan dakullanılabilir (6,8,12,14,17). Ayrıca kanserli hüc-relerden elde edilen metafaz plak.lannda tek birsahada bile saptanacak olan düzensizlik çoğu ol-gularda anlamlı olarak karşılanmalıdır(l8).

çalışmamızda saptamış olduğumuz endore-düplakasyon olgusu metafaz plak.lannda diplok-romozornlann görülmesiyle karakterize bir kro-mozom düzensizliğidir. Malignitelerde,radyasyon uygulanmış lökosit kültürlerinde,düşük materyalinden elde edilen metafaz plakla-nnda rastlanır(19).

Sq- anomalisi ise daha çok myelodisplastiksendrom ön tanısı almış olugularda saptanan birdüzensizliktir. MDS olgularında ortalama yaşamsüresi 19 ay kadarken -7,-5, 7q-, 5q- anomalile-rinden birisi saptandığında sağ kalırn süresi 5 ayıgeçmemektedir (21). Bu anomali ve saptadığımızdiğer anomali olan birinci kromozomun kısakolu ile ilgili anomali hakkında kromozom insta-bilitesi ile ilgili bazı yayınlarda bulunmaktadır(12). Kanser oluşumunda son zamanlarda sorum-lu tutulan onkogenler lp36 Hp15, 12q24 e lokali-zedirler ve mesane kanserli olgularda reorganizeoldukları da bilinmektedir.

Bu denli az olgu ile kanser oluşumu ve kro-mozomlar arasandaki ilişkiyi ortaya koymak ol-dukça güç olmasına karşın çalışmamızın sürdü-rülmesi ile daha belirgin kanıtlar ortayakonulabilecektir.

KAYNAKLAR

I· Tanagho,E.A., McAninch, J.W.:Gener.ı1 Urology355-356:i988.

2- Czcizcl A., Cosz L., Gordony J., Rcmcnar K•• Ru-zisekal P.:Olromosome studies in twelve patients wiıhretlnoblastorna Human Genetic 22:i59-i66:1974.

3· Tsu TC.,Palhak S., Sernaan N••Hickcy RC.: Chro-mosome instability in patients with medullary carcino-ma of the tyroid JAMA 246:2046-2048:i981.

4- Ikeuchl T., kawasaki T.: Sponıenous ehromosomebreakges in leukocyıes from patients with hereditaryspiııocerebellar ataxia. Chromosorne Inf.ser 14:9-11:1973.

S- Dulrillaux B••Croquctte MF.,Vieı:as·Pequignol E.,Aurias A., Coget J ••Coulurier J., Lejeune J. :

TÜRK ÜRO~OJt DERGisi, Cilt: 19, Sayı: 3, 223-2251993

Human sematic *<lmasome chains and rings. A preli-minaey note on end to end fusions Cytogenet CellGenel 20: 70-77:i-I978.

6- Kasukawa T•• Walanabe T•• Endo A.: Cytogeneticand cyıokinetic analysis of Iympocyıes from patientswiıh hereditary adenomaıosis of the colon and rectum.Cancer Genel Cyıogenet 16: 73-79: 1985.

7- Nordenson I., Beckman K., Liden S., StjernbergN.: Chromosornal aberrations and eancer risk.Hum.Hered. 34:76-81: 1984.

8- Barrios, L., Caballin M.R., Fuster C., berrozpe G.,Subias A., BaUle X., Egozcue: Chromosome abnor-malities in peribheral blood Iymphocyıes from untrea-ted Hodgkin's patients. A possible eldence for chromo-some instabiliıy. Hum. Genel. 78:320-324:1988.

,- Wang N., kanter A., Soldat K., Linquist L.: SırandR.• Mc Laughlinti Schuman L.: Higher frequency ofehromosomal aberraıions and polymorphism in paıientswiıh renal carinoma Am. J. Hum Geneı 34:78 A: 1982.

ıO. Hsu TC.: Genetic instabllity in the human populati-on:a working hypOlesisHereditas 98:1-9: 1983.

LL· Noweli )'.C.:Essenıial patterns of lumor developing.uı Der. 8:748-750:1988.

12· Barrlos, L., Cab a1lin M.r.,Fuster C., Gueda, F.,Subias A.: Cheomosome instability in Bladder Carsi-noma paıienls;Caneer Genel Cytogenet 49: 107-111;1990.

13- Brusomııliner E., Orlandi E., Marra E., ColomboA.: Hemorolojik and elinical features of patients wilhchrornosorne 5 Monogomy or deletion (5q): medicaland Pediatric Oncology:16:88-94:1988.

14- Murly WS••mitra AB., Luthra UK.: SponleneousCheomosomal aberratiorıs in patients wiıh precancero-us lesions of the eervix uteri. Cancer Geneı Cytogenet17:347-354:1985.

15· Bloom G.E., Warner S., Gerald D.S., DiamondL.K.:Chromosome abnormalities in constitutional ap-lastic anernia. N.Eng.J.Med. 274(1)8-14:1966.

16- Freidman BI., Saenger L., Kreindcr M.S.:EndoreDuplieaıion in Leucocyte ehromosomes. laneel II.494-95:i964.

17- Gundy S., Baki M., modııori i.•Czcizel A.: Persis-ıance of ehromosomal aberraıions inr blood Iymphocy-tes of Testicular cancer patients Oneolocy 47. 410-414: 1990.

lS- Knutscn T•• Bixenman A.H., Lawce H.. MartinP.K.:Chromosome analysis gudelmes-preliminary re-port: Cytogenet eell Geneı 44: 14: 1990.

19- Aspıııage, MS., Neu RL., Bordner L. 1: Chromoso-mal endore duplicaıionr in a casel of testikuler femini-ziation Laneel 1987.1964. •

20- Freldman, BI, Saenger, EL., Krcindler MS.: Endo-reduplieaıion in Leucocyte Chromosomes laneel ii494495.1965.

21- Horııke, S., Tanıwııkı, S., Mısawa S.: Chromosomeabnonnaliıies and karyotypic evaluation in 83 patientswiıh myelodysplasıie syndrome and predictive valvefor prognosis-cancer, 62:iı29-1138.1988.

225